Dit is een commerciële uitgave van Contentway bij deze krant
SUCCESVOL ONDERNEMEN
november 2023
‘ONDERNEMERSCHAP STAAT SYNONIEM VOOR INNOVATIE’ Femmie Geradts
02
‘DOOR DIGITALISERING IS ER EEN WIRWAR VAN COMMUNICATIEKANALEN ONTSTAAN’ Hans Koekkoek
03
‘AI BEÏNVLOEDT NIET ALLEEN TECHNOLOGISCHE, MAAR OOK MENSELIJKE ASPECTEN VAN ONS LEVEN’ Michaël Brouwer
05
Your Legal Swiss Knife acginter.com
02
SUCCESVOL ONDERNEMEN
Ondernemen is vooruitzien VOORWOORD
Ondernemerschap staat synoniem voor innovatie; voorbereid zijn op de toekomst, waarin technologie/AI een hoofdrol speelt. Wie niet innoveert, blijft achter, dus een verstandige ondernemer investeert nu om in de toekomst relevant te blijven.
Campagne Managers Jeroen van Zonneveld Managing Director Jonathan Andersson Graphic Design Kiloe van Benthem Tekst Hugo Schrameyer, Michael van Dorp, Leendert van der Ent, Karina Meerman, Coverfoto AdobeStock Gedistribueerd met Het Financieele Dagblad 2023 Drukkerij RODI Rotatiedruk Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doel groepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats. Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen. Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie. Uitgegeven door Contentway B.V. Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Telefoon +31 20 808 82 00 Website contentway.nl Email info@contentway.nl redactie@contentway.nl
Lees meer op contentway.nl
Volg ons op social media op /contentwaynl
Wie wil er niet efficiënter, goedkoper en meer geautomatiseerd werken door inzet van AI? Maar let goed op, de toepassing van AI verandert de arbeidsmarkt, waarbij benodigde vaardigheden veranderen en sommige banen overbodig worden. Tegelijkertijd leidt dit tot het aantrekken van nieuw talent met moderne vaardigheden. Heeft u al overwogen om een “Chief AI” aan te stellen, iemand die verantwoordelijk is voor AIstrategieën en implementaties om een duurzame groei van uw organisatie te garanderen? U zou niet de enige zijn, sinds augustus zijn er 2.500 Chief AI’s werkzaam in bedrijven en staan er ongeveer 350 vacatures voor deze functie uit op LinkedIn. Veranderende vaardigheden zijn slechts een deel van het verhaal. De manier van werven van talent innoveert mee; in een tijd waarin diversiteit hoog op de agenda staat en waar onbevooroordeeld werving een vereiste is, biedt nieuwe technologie mogelijkheden die voorheen ondenkbaar waren. Bijvoorbeeld, het bedrijf Pera kan met behulp van Machine Learning patronen en factoren identificeren bij succesvolle
teams en individuen. Deze gegevens worden vervolgens voorspellend gebruikt om onontdekt talent aan te trekken. We bevinden ons op de drempel van een nieuw tijdperk in de economie, gekenmerkt door een verschuiving naar nog meer geautomatiseerde, datagedreven en innovatieve bedrijfsmodellen. Dit zal aanzienlijke invloed hebben op de werkwijze en groei van bedrijven in alle sectoren. Voor deze
innovaties heeft Nederland een robuuste combinatie van onderwijs, onderzoek en ondernemersgeest nodig waarbij (academische) AI startups krachtige katalysatoren zijn; zij hanteren vaak vernieuwende, disruptieve aanpakken, zijn in staat om sneller te innoveren en werken nauw samen met de wetenschap om de meest geavanceerde AItechnologieën te verkennen en te integreren. Als directeur van Startup Village in Amsterdam, een
community van AI-startups en samenwerkingspartners, ben ik blij te zien dat zowel overheids- als particuliere organisaties vaker samenwerken met en investering in startups. Op deze wijze kunnen we de vooraanstaande positie van de Nederlandse economie behouden. Doet u mee?
Tekst: Femmie Geradts Foto: Martijn Gijsbertsen
Femmie Geradts, Directeur, Startup Village ADVERTENTIE
contentway.nl
Fellow Digitals – Partner Content
03
Fellow Digitals brengt onboarding, training en communicatie samen op één plek
Door de digitalisering van de werkplek is er een wirwar van communicatiekanalen ontstaan. Medewerkers hebben contact via tal van digitale oplossingen, niet alleen via mail, maar ook via WhatsApp, Teams of Zoom. Fellow Digitals, partner voor digitaliseringsprocessen, ontwikkelt al 25 jaar innovatieve tools om die verscheidenheid te kanaliseren en online werken en leren voor iedereen toegankelijk te maken.
D
e werkomgeving is de laatste twee decennia radicaal van beleving veranderd. Gingen we vroeger op gezette tijden naar de eigen werkplek – zeker na de coronapandemie is het hybride werken in een stroomversnelling geraakt. Werkzaamheden gebeuren steeds vaker onafhankelijk van locatie en tijd. Combineer je dat met een brede verscheidenheid aan communicatiekanalen, zoals mail of WhatsApp, dan is de kans op onderlinge misverstanden of spraakverwarringen niet onaanzienlijk. Hans Koekkoek, business development manager bij Fellow Digitals, benadrukt daarbij dat zijn organisatie vooral wil inzetten op een consistente beleving, zodat medewerkers op een logische, eenvormige en transparante wijze met elkaar kunnen samenwerken en communiceren. “Doel is vooral ook om de employee experience te waarborgen vanuit een gezamenlijke bedrijfscultuur. Wij bieden dat in de vorm van een intranetplatform waar organisatie en werknemers bij elkaar komen: één centrale hub voor werknemers om informatie en kennis uit te wisselen, samen te werken aan projecten en met elkaar te communiceren. Door gebruik te maken van features waar mensen veel privé-ervaring mee hebben op sociale kanalen, stroomlijnt ons platform de communicatie en maximaliseert de efficiëntie binnen teams”, aldus Koekkoek, die daar aan toevoegt dat Fellow Digitals niet alleen producten
Fellow Digitals
ontwikkelt voor desktop-, maar net zo goed voor frontline-medewerkers. “Die zijn eveneens belangrijk, maar worden vaak vergeten.”
eLearning-platform
Fellow Digitals is sinds 1997 actief en de oplossingen zijn inmiddels populair bij een grote groep: meer dan 600.000 mensen in 41 landen maken actief gebruik van de intranet- en eLearning-platforms. Daarbij richt Fellow Digitals op het midden- en kleinbedrijf, zeker ook op bedrijven met binnen- en buitenlandse vestigingen, maar ook overheidsbedrijven. Onder de klanten bevinden zich partijen als de Gemeente Amsterdam, Marché Mövenpick, de Nederlandse huisartsen community Haweb, St. Moritz skischool, Kees Smit Tuinmeubelen en 650 andere bedrijven en organisaties.
van het bedrijf. Door het uitwisselen van routevideo’s blijft iedereen op de hoogte van actuele wijzigingen, zoals wegwerkzaamheden, en wordt kennis optimaal ingezet voor zowel het onboarden van nieuwe collega’s als bijscholen van bestaande chauffeurs. Zo waarborgen we een duurzaam trainingsresultaat binnen onze organisatie. Ons Learning Management Systeem biedt geweldige onboarding-functies en stelt werknemers in staat om moeiteloos eLearning-cursussen, workshops en trainingstrajecten te produceren en met elkaar te delen.”
Eigen software
Om duurzaam trainingsucces voor iedereen te garanderen, is het zeer nuttig om kennis in de eigen organisatie te ontsluiten Employee App
Hans Koekkoek, Business development manager, Fellow Digitals
Een treffend voorbeeld in het kader van het eLearning-platform is een grote busonderneming in Duitsland, waarbij de buschauffeurs niet alleen hun kennis en ervaringen over de verschillende busroutes met elkaar delen via video’s, maar deze informatie ook vastleggen en borgen binnen het bedrijf. Koekkoek benadrukt: “Dit voorbeeld illustreert prachtig hoe we met de employee app van Fellow Digitals ook de frontline medewerkers zonder laptop betrekken en deel laten uitmaken
tussen medewerkers verder verhoogd. Wat Koekkoek daarbij nog aanvult, is dat Fellow Digitals mondiaal geaccepteerde oplossingen voor interne samenwerking, zoals Teams, niet willen nabootsen, maar juist zoeken naar optimale integratie om zo de tools elkaar te laten versterken. “Zo is het mogelijk om het volledige intranet of de eLearning-academy te tonen binnen de Microsoft Teams-omgeving. Het is dus niet nodig om tussen applicaties te schakelen. Alles is direct binnen de Teams-omgeving te benaderen zonder steeds opnieuw voor elke applicatie in te loggen.”
Om de betrokkenheid van werknemers naar een nog hoger plan te trekken, heeft Fellow Digitals een nieuwe employee app ontwikkeld, die aanhaakt bij verschillende organisatiedoelstellingen en een stimulans is voor een grotere interne medewerkerstevredenheid. Middels een nieuwsmodule binnen deze app worden werknemers naadloos op de hoogte gehouden van de actualiteit binnen de eigen organisatie, hetgeen een duidelijke plus is voor personeelsbetrokkenheid. Het verbeteren van vindbaarheid van interne informatiebronnen heeft binnen de app de oplossing gekregen van een kennisbank annex informatieportaal. Zodoende kunnen medewerkers snel de weg vinden naar informatie die voor hen van belang is. En tot slot, wat zich in de particuliere omgeving afspeelt, is doorvertaald naar de werksfeer: met sociale groepen, zoals een tijdlijn, wordt de onderlinge betrokkenheid
Sinds 1997 maakt Fellow Digitals digitale oplossingen die online werken en leren voor iedereen toegankelijk maakt. Als “Fellows” helpen wij onze klanten wereldwijd bij het opzetten van een Employee Experience Platform dat mensen dichter bij elkaar brengt en in staat stelt succesvol te zijn en te groeien. “Succeeding together” noemen wij dat. www.fellowdigitals.com/nl
Wat Fellow Digitals met name ook uniek maakt, is dat het bedrijf zijn eigen software ontwikkeld. Klanten zijn daarmee altijd verzekerd van de meest actuele technische ontwikkelingen, waaronder AI-toepassingen. “Dat stelt ons in staat om snel te reageren op veranderingen in de markt. Door nauw contact met de markt weten we optimaal in te spelen op digitaliseringswensen van klanten. Onze oplossingen zijn verder volledig gestandaardiseerd met Microsoft-tools als Office en Teams, bovendien zijn onze oplossingen zeer eenvoudig te koppelen en integreren met andere systemen”
Security Veiligheid geldt voor Fellow Digitals als topprioriteit, waarmee gebruikers zich geborgd voelen door een systeem dat voldoet aan de hoogste eisen rondom informatieen databeveiliging. We zijn ISO 27001, ISO 27701 en NEN 7510 gecertificeerd, waardoor we de hoogste beveiligingsniveaus voor onze klanten kunnen garanderen. De systemen worden voor 100 procent gehost binnen de EU.
04
MICHAËL BROUWER
AI houdt de mens een spiegel voor PROFIEL INTERVIEW
Kunstmatige intelligentie (AI) en theologie lijken op het eerste gezicht weinig raakvlakken te hebben. Maar volgens ondernemer Michaël Brouwer beïnvloedt AI niet alleen de technologische, maar ook de menselijke aspecten van ons leven. Brouwer licht zijn visie toe aan de hand van de omgang met AI in zijn organisatie.
‘AI kan steeds meer en lijkt steeds menselijker te worden. Dat roept de vraag op wat menselijkheid eigenlijk is’, zegt Michaël Brouwer. Hij is CEO en partner bij incasso- en gerechtsdeurwaarderskantoor Syncasso. ‘Onze eigen uitvinding houdt ons een spiegel voor.’
Wat bedoelt u daarmee?
‘Het lijkt misschien alsof AI ons overkomt, maar het is een instrument, en dat kun je inzetten voor het goede of het kwade. Hoe meer kennis AI vergaart, hoe belangrijker het wordt om de juiste vragen te stellen. Dat zijn ethische afwegingen; wij zijn verantwoordelijk voor de gevolgen van de keuzes die we maken op het gebied van AI.’
Hoe gaat u zelf om met AI?
‘Wij passen het toe op ons incasso- en deurwaarderskantoor om nog beter het gedrag van mensen met schulden te begrijpen en de betaalcapaciteit te voorspellen. Als iemand zijn vorderingen niet betaalt, volgen er aanmaningen en uiteindelijk een dagvaarding of dwangbevel, wat nog meer kosten met zich meebrengt. Maar als mensen niet kunnen
Een gesprek met iemand die alles weet, roept de vraag op wie je zelf bent. Wat ga je vragen en waarom? betalen, ben je ze met incassocommunicatie alleen maar aan het overvragen. Dat is zinloos, komt dreigend over en veroorzaakt veel stress bij mensen. ‘AI helpt ons om te identificeren wie wel of niet kan betalen. Daarbij maakt de AI onder meer gebruik van CBS-gegevens en onze eigen kennis van incassowerkzaamheden zoals historisch betaalgedrag. Een branche kan bijvoorbeeld veelzeggend zijn. Als een debiteurklant in de coronacrisis in de horeca of als kapper werkte, dan kun je ervan uitgaan dat die het zwaar heeft gehad. Met scoremodellen bepalen we of we een incassotraject voortzetten, of we een rechtszaak beginnen of niet.
‘We kijken ook naar gedrag. We gingen er altijd van uit dat als mensen contact met ons opnemen, ze dat doen om een oplossing te vinden. Maar toen we teksten van telefoongesprekken lieten analyseren door AI, ontdekten we dat veel bellers boos en gefrustreerd waren. Ze wilden zo snel mogelijk van hun probleem af. Het is belangrijk om mensen gerust te stellen en mogelijkheden te bespreken. Nu we weten dat mensen misschien wanhopig of in paniek zijn, kunnen we dat beter erkennen. Dan wordt het veel makkelijker om een oplossing te vinden.’
Wat is volgens u de toekomst van AI? ‘AI heeft veel kennis en kan voorspellingen doen, maar komt ook
steeds meer in dialoogvorm tot ons. Met ChatGPT ga je eigenlijk al een gesprek aan. Een gesprek met iemand die alles weet, roept de vraag op wie je zelf bent. Wat vraag je, wat wil je weten en waarom? We worden niet meer beperkt door een gebrek aan kennis en instrumenten, maar door onze eigen beperkingen. Streven we naar perfectie, of moeten we ook de menselijkheid blijven toevoegen? Ik denk dat laatste. Elke implementatie van AI zou moeten beginnen met de vraag: welke wereld wil je ermee creëren?’
Tekst: Michael Dorp Foto: Michel Brouwer
Over Michaël Brouwer Michaël Brouwer is CEO en partner bij Syncasso, een van de grootste gerechtsdeurwaarderskantoren in Nederland. Hij was daarnaast bestuursvoorzitter van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG). Voor zijn opleiding tot gerechtsdeurwaarder aan de Hogeschool Utrecht volgde hij een master theologie, kerkrecht en ethiek aan de Theologische Universiteit Apeldoorn.
contentway.nl
Univé – Partner Content
05
AOV is meest zekere vorm van inkomensbescherming bij arbeidsongeschiktheid
Gerrit van der Goot, Productspecialist AOV, verzekeringsmaatschappij Univé
Nog geen kwart van zelfstandigen zonder personeel heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dat is een zorgwekkende kwestie, te meer omdat zelfstandigen vaak nergens op kunnen terugvallen. Weliswaar geven velen van hen te kennen dat ze spaargeld of beleggingen achter de hand hebben, maar meestal is dat volstrekt onvoldoende om uitkomst te bieden.
F
inanciële zekerheid behoort tot de standaard uitrusting van elke zelfstandige ondernemer. In theorie dan. In de praktijk blijken veel ondernemers te kiezen voor oplossingen die risico’s onvoldoende uitsluiten. “De noodzaak om arbeidsongeschiktheid af te dekken, wordt niet door elke ondernemer op dezelfde waarde geschat. Als je net van school komt en je bent een startende ondernemer, of als je partner veel verdient, dan is daar wat voor te zeggen. Heb je als ondernemer een meer volwassen status, dan is het afdekken van arbeidsongeschiktheid een absolute overweging. Ondernemers worden immers niet beschermd door regelingen van een werkgever of van de overheid”, stelt Gerrit van der Goot, productspecialist AOV van verzekeringsmaatschappij Univé.
Spaargeld
Aanvullend tekent Van der Goot daarbij aan dat veel ondernemers weliswaar aandacht hebben voor arbeidsongeschiktheid, maar dat ze veelal uitkomen bij een minder passende oplossing. Zo wordt er verwezen naar spaargeld dat achter de hand wordt gehouden, of beleggingen bijvoorbeeld. Dat kan inderdaad een oplossing zijn om het leed enkele maanden te verlichten, maar voor wie langere tijd uit de roulatie raakt, is dat financieel
Univé www.unive.nl
waarschijnlijk volstrekt onvoldoende. “Sommige ondernemers beweren: als ik arbeidsongeschikt raak, verkoop ik mijn woning en ga ik een klein appartementje huren. De praktijk is echter weerbarstiger. De animo om een koophuis in te wisselen voor een flatwoning is bijzonder gering”, constateert Van der Goot.
Heb je als ondernemer een volwassen status, dan is het afdekken van arbeidsongeschiktheid een absolute overweging Broodfonds
Er bestaan ook oplossingen van meer serieuze aard, zoals een broodfonds bijvoorbeeld. In dat geval maak je als ondernemer deel uit van een groep ondernemers die elkaar financieel ondersteunen bij arbeidsongeschiktheid. Dat klinkt positief, maar toch zijn daar ook nadelen aan verbonden. De schenking die je ontvangt, kent een maximale
looptijd. Vaak tot twee jaar. Blijf je langer arbeidsongeschikt, dan ben je alsnog aangewezen op andere oplossingen.
Meest zeker
De meest zekere vorm van inkomensbescherming bij arbeidsongeschiktheid blijft in ieder geval de Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Wie niet kan werken, heeft dan de zekerheid van een maandelijkse uitkering. De ondernemer die deze verzekering afsluit, heeft de mogelijkheid om zelf de accenten daar in aan te brengen. “Er bestaat een vooroordeel dat deze verzekeringsvorm behoorlijk prijzig is. Het gaat inderdaad niet om de goedkoopste verzekering, maar bedenk ook dat je vaak een zeer fors budget nodig hebt om arbeidsongeschiktheid financieel tot je AOW-leeftijd af te dekken. De hoogte van de premie is onder andere afhankelijk van de zwaarte van je beroep. En als je voldoende hebt aan een minder uitgebreide dekking gaat je premie significant dalen. Een langere wachttijd van enkele maanden in plaats van één maand scheelt bijvoorbeeld aanzienlijk, net als bijvoorbeeld een maximum aan het aantal jaren dat wordt afgedekt. De vraag is wel of dat slim is: na die periode zal je dan alsnog een andere oplossing moeten zoeken.”
Begeleiding
Wat Van der Goot tot slot wil benadrukken, is dat de AOV van Univé meer biedt dan een uitkering bij ziekte. Zo bestaat er de AOV preventiedesk waar je terecht kunt met vragen over persoonlijke en zakelijke situaties, ook
als je niet arbeidsongeschikt bent. Verder geldt natuurlijk dat voorkomen beter is dan genezen, hetgeen betekent dat er een uitgebreid preventief programma bestaat om te voorkomen dat ondernemers uitvallen, zoals een health-check, vitaliteitsprogramma’s en verschillende sparring- en coachingsessies. Elke drie jaar is er een budget van 500 euro beschikbaar voor bepaalde diensten die Univé aanbiedt aan ondernemers. Wie arbeidsongeschikt raakt, kan bovendien rekenen op begeleiding en ondersteuning om te re-integreren. Meer informatie? Unive.nl/aov
Verplichte AOV
Er bestaat nu nog geen verplichting voor ondernemers om een arbeidsongeschiktheidverzekering af te sluiten, maar de overheid wil daar wel naar toe. Hoe deze verplichting eruit komt te zien, is nog niet helemaal duidelijk. Wel duidelijk is de ingangsdatum van 1 januari 2027. Er wordt gesproken over een dekking met 100 procent van het minimumloon. Voor veel ondernemers is dat natuurlijk onvoldoende, zeker voor zzp’ers die een modaal inkomen hebben. Het is straks een optie om een aanvullende verzekering te nemen, maar het is ook goed mogelijk dat ondernemers die nu al verzekerd zijn, bij hun huidige keuze kunnen blijven. Hoe dat gaat uitpakken, zal na de verkiezingen moeten blijken.
06
Een eerlijk speelveld voor Digitale Zaken
De Digitale Revolutie: Mens en Machine in Harmonie
ACTUEEL
Digitale technologie ontwikkelt zich razendsnel. De politiek moet zien dat de consument en het bedrijfsleven de voordelen kunnen benutten en worden beschermd tegen de nadelen. D66 kamerlid Hind Dekker zet zich daar in de commissie Digitale Zaken gepassioneerd voor in. “Digitale Zaken betekenen vaak automatisch Europese zaken. kunstmatige intelligentie (AI) komt vooral uit de Big Tech. Als je daar Europees beleid op formuleert, weten consumenten en bedrijven in heel Europa wat ze kunnen verwachten. De Digital Markets Act (DMA) van 2 mei 2023 beschermt hen op de grootste digitale platforms. De Digital Services Act (DSA) die in februari 2024 ingaat, brengt desinformatie een slag toe.” “Ontwikkelingen moeten de samenleving niet overkomen, de politiek moet er grip op hebben. Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich razendsnel. Met de AI Act komt daarvoor de eerste regulering ter wereld. Dat is geen onnodige inperking, maar creëert een eerlijk speelveld en duidelijkheid voor bedrijven. Europa is in digitale zaken richtinggevend in de vrije wereld. Het onderwerp mensenrechten en AI pakken we op Europees initiatief samen met de VS op, middels een AI-verdrag vergelijkbaar met EVRM.” “De commissie Digitale Zaken
doet ook nationaal veel. Zo zien we toe op de digitalisering binnen de Nederlandse overheid, zoals gebruikte algoritmen. Namens D66 maak ik me sterk voor een aantal zaken. Goede connectiviteit en (cyber)veiligheid zijn vestigingsfactoren waardoor bedrijven in Nederland gedijen en waarvoor buitenlandse bedrijven naar Nederland komen. Daarom zet ik me in voor betere internet backbones met bijvoorbeeld Ierland en Noord-Europa. Het is ons gelukt meer budget voor ethische hackers te regelen, zodat de cyberveiligheid van consument en bedrijfsleven beter gewaarborgd wordt. ”
Hind Dekker D66 kamerlid
“Ik ben er trots op, dat AIgegenereerde beelden op mijn initiatief van een signalering moeten worden voorzien dat het om nepbeelden gaat. Ook vind ik dat de Nederlandse overheid het goede voorbeeld moet geven met een openbaar register van gebruikte algoritmes. Eerst de overheid, dan het bedrijfsleven pas. En er was een debat over tracking cookies geagendeerd. Hiervoor is nu financiering, waardoor de AP beter toezicht kan doen. Dat is nog steeds niet goed geregeld. Meer duidelijkheid is nodig in de vorm van een handleiding voor bedrijven hoe je daar goed mee omgaat.”
Tekst: Leendert van der Ent Foto: Ruben Kroeze
Marcus Groeneveld, CEO & Co-founder Freeday
FO C U S
Freeday, een toonaangevend digitaal staffing platform, heeft de weg vrijgemaakt voor een nieuw tijdperk in AI-gedreven werkkrachten. Deze technologische voorloper heeft als missie om repetitieve en saaie taken van menselijke werknemers over te nemen, waardoor mensen meer tijd krijgen om zich zowel professioneel als persoonlijk te ontwikkelen. Freeday onderscheidt zich als een vooraanstaand bedrijf in de wereld van technologie, leidend in de ontwikkelingen rondom AI. Ze maken AI concreet voor enterprise klanten en zorgen ervoor dat het schaalbaar is, waardoor het toegankelijk wordt voor een breed publiek. Wat Freeday uniek maakt, is hun vermogen om gepersonaliseerde informatie te delen dankzij hun eigen ingebouwde Large Language Models, in tegenstelling tot de algemene informatie die door grote AI-machines wordt verspreid. Maar het gaat niet alleen om technologische vooruitgang voor Freeday; het bedrijf voelt ook een diepgaande verantwoordelijkheid. Ze
staan op de frontlinie van technologische innovatie en zijn vastbesloten om de ontwikkelingen op het gebied van AI in goede banen te leiden. Freeday neemt de leiding om ervoor te zorgen dat het grotere publiek deze technologie voor de juiste doeleinden gebruikt. Een belangrijke mijlpaal in hun reis staat gepland voor begin 2024, wanneer Freeday de wereldwijde bühne zal betreden tijdens CES Las Vegas, het grootste techevenement ter wereld. Hier komen industry stakeholders, belangrijke investeerders en bedrijven samen, en Freeday zal schitteren als een lichtend voorbeeld van de kracht van harmonie tussen mens en machine. Tekst: Iris Abma ADVERTENTIE
Investeer in veelbelovende Startups SeedBlink geeft u de mogelijkheid om, samen met duizenden andere investeerders, op een intelligente manier startup-aandelen te kopen, beheren en verhandelen, met als doel het optimaliseren van uw rendement. Krijg toegang tot vooraf gescreende tech-startups, mogelijkheden om uw portefeuille te diversifiëren, verhandelbaarheid en een sterk netwerk van investeerders. Investeer mee naast een netwerk van professionele Europese fondsen/investeerders zoals:
Word onderdeel van Europa's Tech Toekomst via SeedBlink. Bekijk meer op www.seedblink.com
Heeft jouw bedrijf een verhaal dat verteld moet worden? Neem contact met ons op voor een op maat gemaakte oplossing. Onze nieuwe Content als een dienst, Content Marketing, Native Advertising en Programmatische oplossingen helpen jouw bedrijf groeien. #movingyourcompanyforward
Meer weten? www.contentway.nl
info@contentway.nl
+31 (0)20 808 82 00
08
AI brengt ongeremde creativiteit I N S P I R AT I E
YouTube superster Jordi van den Bussche (15,1 miljoen abonnees) mag dan onder de naam Kwebbelkop opereren, zijn visie op de recente ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie (AI) gaat het niveau van babbelen ver te boven. Hij ziet hoe de nieuwe technologische mogelijkheden allerlei belemmeringen wegnemen, waardoor creativiteit een ongekende vlucht kan nemen. Een inkijkje in zijn hoofd. “Veel zaken die tot voor kort als onoplosbare problemen werden gezien, zijn opeens mogelijk geworden met generatieve AI”, zegt Van den Bussche. “Dat geldt ook voor mijn eigen bedrijf. Ik ben nu elf jaar influencer, en heb het probleem dat ik niet kan functioneren als ik er niet ben. En tsja, ik wil ook weleens op vakantie. Dat lossen we nu op door een hyperrealistische digitale kloon van mij te maken, waardoor
Jordi van den Bussche, Influencer | Founder & CEO at JVDB Studios
Kwebbelkop kan doorwerken. Zelfs als ik dood ben kan Kwebbelkop nog door. Dit kan nu dus al bij een klein bedrijf in Nederland. Als je ziet hoe snel de ontwikkelingen gaan, waar moeten we na vijf jaar wereldwijde innovatiekracht dan wel niet staan?”
Kwaliteit van leven
Van den Bussche ziet de ontwikkeling positief. “Natuurlijk, niks is perfect, elke nieuwe ontwikkeling heeft zijn keerzijde. Maar als je AI kunt gebruiken om deep fakes met slechte bedoelingen te maken, dan kun je ze ook met AI ontmaskeren. En het argument dat er banen weg gaan? Ik geloof er niets van. Ja, natuurlijk, we hebben geen lantaarnopstekers meer. Is dat erg? Bij elke grote technologische doorbraak tot nu toe werd banenverlies voorspeld, maar uiteindelijk kwamen er meer nieuwe banen bij, van hogere kwaliteit. Uiteindelijk stijgt de kwaliteit van leven alleen maar.”
Ongeremde creativiteit
Eén van de meest opwindende mogelijkheden dankzij AI is volgens Van den Bussche, dat zaken die de creativiteit in de weg staan, door de technologie wegvallen. “Tot nu toe werd creativiteit in toom gehouden door gebrek aan ambachtelijke vaardigheden en technologische beperkingen. Dat valt steeds meer weg: bij tekst, muziek, beeld, film en sociale media. Alles wat je in jouw hoofd hebt, kun je zichtbaar gaan maken aan anderen. Je kunt in ChatGTP aangeven
welke kant je op wilt en je krijgt resultaat, dat je vervolgens snel kunt aanpassen tot het uiteindelijk precies weergeeft wat jij wilt.” In de wetenschap zie je nu al de eerste resultaten van het direct uitlezen van gedachten. “Stel je voor dat je daar direct ervaringen in VR van kunt maken”, zegt Van den Bussche. “Dat kan over niet al te lange tijd. Persoonlijk vind ik dat prachtig.” Tekst: Leendert van der Ent Foto: Sam Hubner Casado
ADVERTENTIE
contentway.nl
Schouten en Nelissen – Partner Content
09
Schouten & Nelissen: “Leren is het enige dat duurzaam concurrentievoordeel biedt”
De arbeidmarkt zal de aankomende jaren nog krapper worden door vergrijzing. Ook worden er steeds andere vaardigheden gevraagd door razendsnelle technlogische ont wikkelingen. Die combinatie maakt dat medewerkers zich moeten blijven ontwikkelen. Voor bedrijven loont het dus om als ze in hun mensen investeren. De manier van leren verandert intussen enorm, betogen CEO Camiel Gielkens en Chief AI Officer Rogier Gerritsma van opleidings- en trainingsbedrijf Schouten en Nelissen in Zaltbommel.
E
r woedt een ‘perfect storm”’, zegt Gielkens. “De technologische veranderingen gaan heel snel. Volgens cijfers van de Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) zal 14% van de bestaande banen de komende vijftien jaar verdwijnen onder invloed van kunstmatige intelligentie (AI). Nog eens een derde van alle banen zal inhoudelijk sterk veranderen onder invloed van AI.”
op maat van klassikaal onderwijs, online onderwijs en zelfstudie - in dienst van het individu gesteld. De cursist kan kiezen uit leren door lezen, video’s volgen en audio luisteren, waarbij het erom draait dat het geleerde persoonlijk en professioneel relevant is.” Het sociale aspect komt naar voren in de manier waarop AI collega’s die bij elkaar passen aan elkaar kan koppelen. “Het kan
Dat creëert een grote behoefte aan leren en aanpassen – en dat verandert de manier van leren. Gerritsma: “Wij zetten sterk in op AI om onze producten te verbeteren en het leren aan te passen op de behoefte van professionals om onze klanten optimaal te bedienen. Zo stelt AI ons in staat content te genereren die op de individuele behoefte is afgestemd. Daarnaast ontwikkelen we avatars die dankzij ChatGPT als sparring partner en coach van de individuele cursist kunnen dienen.”
Persoonlijk, adaptief, sociaal
Schouten en Nelissen
Schaalbaar
Gunstige kosten zijn bij de grote opleidingsbehoeften in de komende tijd belangrijk. Gielkens: “Ook daar draagt AI aan bij; het maakt persoonlijk onderwijs schaalbaar. Dat brengt binnen bereik wat bij Schouten & Nelissen al vanaf de assertiviteitstrainingen aan het einde van de jaren zeventig van Jan Schouten op TV voorop heeft gestaan: zoveel mogelijk professionals van A naar B brengen. Dat was destijds ‘one size fits all’, terwijl de technologie ons nu de mogelijkheid biedt het leren te individualiseren, waardoor het makkelijk, sneller en beter gaat. Veel cursisten zijn dolblij met de nieuwe mogelijkheden en worden er heel enthousiast van.” Schouten en Nelissen is nog lang niet klaar met AI. Gerritsma: “Zo gaan we met hulp van AI cursussen op maat maken waarbij we kunnen putten uit veertig jaar aan eigen cursus-content inclusief beschikbare openbare content. Onder het label Relevance bieden we cursussen aan in 65 landen. Met behulp van AI kunnen we onze content vrijwel moeiteloos in alle vormen en talen converteren: van tekst naar audio of naar (avatar) video met uitstekende lipsynchronisatie en ondertiteling. Dat kan grotendeels geautomatiseerd – wat natuurlijk niet betekent dat we alles wat richting de klant gaat niet tot in detail laten controleren door professionals.”
Het doel van de inzet van AI bij het leren is drieledig, zegt Gielkens: “We zetten het in om het leren persoonlijker, adaptiever en socialer te maken. Persoonlijker, doordat we aan het begin een scan maken van de persoonlijkheid en leerbehoefte van de cursist en daarna diens vervolgreis met behulp van AI om zijn of haar specifieke noden heen bouwen. We bouwen de leerstof om de cursist heen om het leren zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoefte aan kennis en competenties en bij de persoonlijkheid. Dat maakt leren leuker, ook voor mensen die het aanvankelijk misschien niet zo zien zitten. En tijdens het traject passen we het aanbod en de feedback van AI avatars aan op de manier waarop de cursist van het platform gebruikmaakt. Dat is het adaptieve aspect.” Gerritsma vult aan: “De AI wordt in ‘blended learning’ – een mix
zijn dat ze hetzelfde nodig hebben of dat de ene juist al iets verder is dan de ander”, zegt Gerritsma. “Ze kunnen zich aan elkaar optrekken, elkaar helpen en van elkaar leren.”
Duurzaam concurrentievoordeel
Camiel Gielkens, CEO, Schouten en Nelissen Rogier Gerritsma, Chief AI Officer, Schouten en Nelissen
“Leren en ontwikkelen is van een taak die HR erbij kreeg inmiddels verschoven naar een prioriteit voor (top)managers”, stelt Gielkens vast. “Nog niet in elk bedrijf
SN is opgericht in 1980, bestaat inmiddels uit 9 gespecialiseerde bedrijven en opereert in meer dan zestig landen.
www.sn.nl
is dat zo, maar wie achter de feiten aan blijft lopen, doet zijn organisatie tekort en zet zichzelf uiteindelijk buitenspel. Leren is de enige factor die duurzaam concurrentievoordeel biedt. Met de tekorten op de arbeidsmarkt kun je er helemaal beter voor zorgen dat de je de goede mensen die je al hebt, de mogelijkheden geeft om zich verder te ontwikkelen of zichzelf opnieuw uit te vinden. Leren en innoveren wijzen de weg naar economisch succes. AI is inmiddels een essentiële factor voor innovatie. We kunnen wat dat betreft in Nederland nog wel wat beter ons best doen op het gebied van optimalisatie door data-analyse met Big Data en AI.”
AI feiten De meest complete digitale versie van de Encyclopædia Britannica bevat ongeveer 120.000 lemma’s met 44 miljoen woorden (bron: Wikipedia). Ter vergelijking: de onderliggende database van Large Language Model Google Bard, dat tekst begrijpt en genereert ongeveer zoals mensen dat doen, is gebaseerd op ongeveer 1,56 triljoen woorden. Dat is een miljard maal zoveel. Mensen kunnen in databases maximaal zes verschillende parameters vergelijken om de verbanden in data te zien. AI kan dat met veel meer parameters tegelijk; zo bevat ChatGTP 1,9 Terabyte aan verbindingen. ChatGPT had binnen twee maanden na lancering honderd miljoen gebruikers. Inmiddels zijn het er 185 miljoen. TikTok had negen maanden nodig om op honderd miljoen gebruikers te komen. (Bron: Reuters)
10
Politiek en tech kunnen niet zonder elkaar
Robbin Hoogstraten, Managing director, SeedBlink
ACTUEEL
Om de uitdagingen van digitalisering en AI het hoofd te bieden, is een goede samenwerking tussen de politiek en het bedrijfsleven cruciaal. Dat zegt Tweede Kamerlid Queeny Rajkowski (VVD), die zich hiervoor inzet als lid van de Kamercommissie Digitale Zaken. ‘Binnen de commissie houd ik me bezig met veiligheid, democratie en economie’, vertelt Rajkowski. ‘In AI komen bijvoorbeeld al deze thema’s samen. AI biedt veel mogelijkheden, zowel op werkgebied als privé. Maar er zijn ook risico’s, zoals het gebruik van deepfakes voor wraakporno of geopolitieke doeleinden.’
‘We moeten de Nederlandse en Europese markt versterken, met investeringen in de digitale industrie, infrastructuur en toptalent. Alleen zo worden we minder afhankelijk van andere landen. De investeringen die we nu doen, zorgen ervoor dat we in de toekomst leading blijven. Mijn ambitie is dat we over twintig jaar
Ik dacht: de politiek begrijpt er niets van, maar ook de techwereld kan meer van de politiek begrijpen
constateren dat Nederland er nog steeds goed voor staat, omdat we er nu aan werken.’ Rajkowski noemt zichzelf een tech-optimist en heeft bij een techbedrijf gewerkt. ‘Daar had ik weleens frustraties en dacht ik: de politiek begrijpt er niets van. Nu zie ik dat ook de techwereld meer van de politiek kan begrijpen. We kunnen niet zonder elkaar. Digitalisering beperkt zich niet tot één onderwerp, dus ook samenwerking tussen politieke partijen is cruciaal. Ik volg opleidingen en praat met experts, maar niemand kan alles weten. Daarom is mijn e-mailadres openbaar. Ik sta altijd open voor contact.’
Voor ondernemerschap in Nederland is het werk van de Kamercommissie onmisbaar, benadrukt Rajkowski. ‘Nederland heeft een sterke economie en is een belangrijk internetknooppunt in Europa. Dat is niet zomaar ontstaan, maar het resultaat van decennialang investeren door zowel de overheid als het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Dit samenspel is heel belangrijk. Daarom luister ik naar wat bedrijven nodig hebben om te kunnen innoveren, zodat Nederland bij de best presterende economieën kan blijven horen.’ Digitalisering is en blijft een topprioriteit, aldus Rajkowski.
Hoe kijken investeerders naar jonge techbedrijven? FO C U S
SeedBlink investeert in Europese scale-ups en start-ups die technologie als businessmodel hebben. Niet alle tech bedrijven zijn even interessant voor investeerders, vertelt Robbin Hoogstraten van SeedBlink. Hij legt uit welke wel. SeedBlink biedt kleine investeerders een platform om mee te doen met de grote spelers. Vanaf € 2.500,- is iedereen welkom mee te investeren in technische bedrijven van Europese bodem. Robbin Hoogstraten is managing director Benelux. Hoe selecteert SeedBlink investeringskansen? “Cloud, SaaS, medtech, govtech, AI en deeptech. Als investeerder kijken wij niet alleen naar de technologie die start-ups en scale-ups gebruiken maar hoe ze die inzetten. Lost hun product of de dienst echt een probleem op? Hoe groot is de markt voor hun oplossing? En willen klanten daar ook voor betalen?” Aandeelhoudersconstructie
Queeny Rajkowski VVD kamerlid
Tekst: Michael van Dorp Foto: Claudia Rison
Hij vervolgt: “Wij doen altijd mee in de vroege financieringsrondes, maar gaan van pre-seed tot Series B.” Cruciaal in die vroege fase is de positie van de oprichter(s) en de aandeelhouderconstructie. “Als een eigenaar maar 20 procent van de aandelen
heeft, vraag ik me af of hij bereid is zich 200 procent in te zeten voor zijn bedrijf.” SeedBlink heeft een groot team mensen dat individuen screent op hun ervaring en ondernemersgeschiedenis. Het platform doet geen due dilligence op de technologie, maar laat dat bij de lead-investor van de start-up of scale-up. Goed geïnformeerd
Hoogstraten benadrukt dat SeedBlink niet de wijsheid in pacht heeft, maar wel duizenden investeringskansen per jaar onderzoekt. “Daardoor zijn we zeer goed geïnformeerd over wat er speelt In de markt en wat de trends zijn in technologie. We willen antwoord op de vraag of de technologie die zij gebruiken zo speciaal is als zij aangeven. Het zijn toch de ondernemers die het product maken. Zij moeten ons overtuigen dat zij hun bedrijf groter kunnen maken.” Tekst: Karin Meerman ADVERTENTIE
5 signalen dat het tijd is voor een CFO in jouw groeionderneming 1
Geen dashboard met management informatie
3
Verrassingen in liquiditeit
2 4 5
Parttime | Interim | Projecten Voor scale-ups & portfoliobedrijven 55+ CFO’s en Controllers 700+ bedrijven geholpen sinds 2012
Fundraising / (her)financiering aanvragen Finance is reactief Aanwezigheid van investeerders
Wil je weten hoe je jouw onderneming een level verder brengt? en wat een CFO daar in kan betekenen? Download de whitepaper “Scaling up Finance voor ondernemers die succesvol willen groeien” www.greyt.nl/scaling-up
Tredion – Partner Content
contentway.nl
11
AI is er ook voor het mkb
Veel mkb’ers hebben geen interesse of tijd om zich te verdiepen in de nieuwste technologie. Ze zijn te druk met ondernemen. ICT-dienstverlener Tredion neemt die taak graag over. Medewerkers onderzoeken het nieuwste van het nieuwste, op zoek naar praktische toepassingen voor het mkb.
Jan van Wijgerden, Directeur en oprichter, Tredion
D
e beste technologie was vroeger alleen beschikbaar voor grote bedrijven met diepe zakken. Goed beheerde en veilige ICT eiste veel resources. Dat is niet meer zo. Internet opende de deur naar nieuwe klanten wereldwijd. Clouddiensten vervingen de noodzaak voor dure datacentra. Nieuwe technologie heeft zeeën van mogelijkheden gebracht voor het mkb. En nu maakt kunstmatige intelligentie (AI) haar entree. Met grote beloftes, maar ook al met praktische toepassingen.
Praktisch innoveren
Jan van Wijgerden is algemeen directeur en oprichter van ICT-dienstverlener Tredion. Hij ziet het als zijn levenstaak om al het nieuwe te onderzoeken en het
praktische te behouden. Hij kan niet anders, zegt hij zelf. “Innoveren zit in mijn DNA.” Zijn thuisnetwerk hangt vol slimme apparaten. Hij heeft drones in de schuur en een NFC-chip onder de huid. Die persoonlijke drive tot onderzoeken en innoveren werkt door in het bedrijf dat hij oprichtte. “Bij Tredion testen we het nieuwste van het nieuwste of het toepasbaar is in de praktijk van het mkb, met het doel hun bedrijfsvoering te verbeteren.” Want innoveren is leuk, maar het moet wel praktisch blijven. “Het mkb moet wel iets hebben aan die nieuwe technologie en het moet ook niet te complex worden.” Het bedrijf heeft daarvoor geen speciale innovatie-afdeling. “Ieder team en iedere discipline zit er bij ons zo in.”
Ga experimenteren
Bij Tredion zijn ze al twee jaar bezig om te onderzoeken wat kan met AI. De komst van ChatGPT heeft iedereen wakker geschud, zei Van Wijgerden. “Door de technologie die achter ChatGPT zit is AI echt in een stroomversnelling gekomen.” Gebruik ervan hoeft een ondernemer geen duizenden euro’s te kosten. “Ik zie veel mogelijkheden om meer werk te verzetten met minder mensen. Ondernemers kunnen met AI eenvoudig beeld en tekst laten maken. Ze kunnen leveringsvoorwaarden razendsnel laten analyseren, marketingcampagnes voorstellen en standaardcontracten opstellen. Daarvoor
is het belangrijk te weten welke instructies je een AI-model moet geven om de beste resultaten te krijgen. “De magie begint bij de prompt,” zegt Van Wijgerden. “Investeer nu in kennis over AI. Doe eens een cursus en ga daarna gewoon eens experimenteren met wat er al is.”
“Bij ons ben je toekomstbestendig, want innovatie houdt ons vuurtje brandende.” Concurrentievoordeel
Nu al zijn er online toepassingen die productdata doorrekenen tot voorspellingen. Data kunnen worden geanalyseerd op trends. AI pikt niet alleen de hardlopers uit het assortiment, maar kan ook analyseren waarom die producten zo hard lopen. Wat de invloed is van externe factoren zoals het weer of het nieuws. Van Wijgerden: “Ondernemers die begrijpen hoe ze AI voor hen kunnen laten werken, hebben een voorsprong op de concurrenten die zich er niet in willen verdiepen. Kennis die je nu hebt maakt het makkelijker om de volgende ontwikkelingen ook te begrijpen.”
Bedrijf Jan van Wijgerden richtte in 1999 Tredion op, een innovatieve ICT-partner voor het mkb. Met een team van bijna zestig specialisten helpen we ondernemers optimaal gebruik te maken van hun ICT. We geloven dat de kracht van ICT in innovatie ligt. Elke dag worden er nieuwe dingen ontwikkeld die weleens heel veel voor jouw bedrijf kunnen betekenen. Zoek jij een partner die technologie en praktijk perfect combineert? Tredion brengt jouw bedrijf naar the ’Next Level’! www.tredion.nl
AI op de werkplek
“Technologie wordt op de korte termijn overschat en op de lange termijn onderschat,” zegt Van Wijgerden. “AI gaat grote impact hebben op hoe we werken, het wordt een essentieel deel van de bedrijfsvoering.” Microsoft is begonnen met het uitrollen van Copilot, een AI-model dat werkt met alle Microsoftproducten. Daarmee komt de technologie beschikbaar op een heel groot platform, en Tredion zal daar ook zijn. “Bij ons ben je toekomstbestendig,” stelt Van Wijgerden gerust. “Wij onderzoeken voor het mkb wat die toekomst inhoudt, want innovatie houdt ons vuurtje brandende.”
Drie manieren waarop AI een wereld van verschil kan maken. • Automatiseren van taken die nog handmatig worden uitgevoerd. Dit kan bedrijven helpen om kosten te besparen en de productiviteit te verbeteren. • Analyseren van grote hoeveelheden data om trends en inzichten te identificeren. Dit kan bedrijven helpen om betere beslissingen te nemen. • Systemen trainen om te leren van data. Dit kan bedrijven helpen om hun producten en diensten te verbeteren.
Vaar óók mee voor wind van zee Nu duurzaam beleggen in obligaties Als Nederlandse scheepvaartonderneming is SeaZip Offshore Service intensief betrokken bij de realisatie en exploitatie van windmolenparken in Europa. Met hoogwaardige schepen die varen voor duurzame wind van zee. Ook ú kunt meevaren. Door uw geld te beleggen in SeaZip Obligaties.
7,5%
VASTE RENTE
Hoge rente bij zekerheid van eerste hypotheekrecht Met SeaZip Obligaties realiseert u een vaste jaarlijkse rente van 7,5%. Bij de solide zekerheid van een eerste hypotheekrecht op een schip met een uitstekende reputatie in de duurzame energie-industrie. Van de beschikbare obligaties is 75% geplaatst, te weten SeaZip 3, 4 en 5 Obligaties. U kunt nog vanaf € 25.000,- intekenen op SeaZip 6 Obligaties. Vaar mee voor wind van zee en genereer 7,5% vaste rente.
Projectkenmerken: Deelname vanaf € 25.000,Unieke zekerheid van eerste hypotheekrecht Volledige aflossing: eind 2030 Vaste jaarlijkse rente: 7,5%
Investeer in scheepvaart en duurzame energie Teken in op SeaZip 6 Obligaties. Het prospectus staat voor u klaar op jrshipinvestments.nl/seazip.
Behoefte aan een persoonlijke toelichting?
De beleggingsspecialisten van JR Ship Investments staan u graag te woord. Bel 0517 - 431 225 of mail naar investors@jrshipping.nl
DOWNLOAD PROSPECTUS