Toekomst van de Gezondheidszorg

Dit is een commerciële uitgave van Contentway bij deze krant.

Toekomst van de Gezondheidszorg De laatste ontwikkelingen op het gebied van Life Sciences, Zorginnovatie, Gezonde levensstijl en Preventie

Mei 2022

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Kunnen alleen vrouwen in de overgang zijn? Herken de klachten van testosterondeficiëntie!

Vanaf 35 jaar daalt het testosterongehalte met ongeveer 1,5 procent per jaar.

Opinie

Peter Lubbers

2

“Als ik lekker in mijn vel zit, dicht bij mijn eigen kern, heb ik niet eens het idee dat ik aan het werk ben.”

Opinie: Charlotte Labee

20

Gezondheid begint bij een brein in balans

Overprikkeld en gestrest. Dat zijn we in de moderne maatschappij tegenwoordig bijna allemaal.

‘CAR T-celtherapie een echte gamechanger onder de kankerbehandelingen’ T-cellen zijn witte bloedcellen die door bacteriën en virussen beschadigde cellen kunnen aanvallen en opruimen.

10

Marion Koopmans

“Grotere uitbraken van infectieziekten zien we de laatste decennia eigenlijk langzaam maar zeker toenemen. Dus moeten we ons op daarop voorbereiden. Dat is evident voor mij.”

EEN UITNODIGIGING VOOR FARMACEUTISCHE GENEESKUNDIGEN NVFG.NL

4

Komende evenementen van de Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde 12 mei

Medical Affairs Dag

17 mei

ClinOpsDag

31 mei

PPN Voorjaarsbijeenkomst

16 juni

NVFG Lustrum 60 jaar

18

2

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

IN DE PUBLICATIE Toekomst van de Gezondheidszorg 8. Revolutionaire CRISPR-Cas technologie past DNA nauwkeurig aan 12. Meer regie over je eigen gezondheid 15. ‘Preventief gezondheidsonderzoek is een soort APK voor de mens’

17. Geniet, maar wel met mate 22. “Als je direct inzicht hebt in je financiële situatie, dan moet je dat toch ook kunnen hebben in je gezondheid?”

26. Vaginale klachten en stressincontinentie hoeven er niet bij te horen

CONTENTWAY.NL Bewegen is een essentieel onderdeel van onze gezondheid Preventie prediken is niet meer genoeg.

Gezondheidsbescherming is het nieuwe mantra van Erik Scherder.

CONTENTWAY.NL

Hoe kunnen wearables de zorg transformeren?

Binnen de gezondheidszorg wordt technologie steeds vaker ingezet om de patiëntenzorg te verbeteren en de productiviteit van de zorgverleners te verhogen.

‘Je krijgt mensen alleen in de flow als je ze vertrouwen en autonomie geeft’ Opinie Jezelf zijn. Dat is het belangrijkste streven voor topman Peter Lubbers van Banijay Benelux, maker van onder meer Op1, Ik Vertrek, Big Brother, Expeditie Robinson, Race Café en verschillende sportdocumentaires. “Als ik lekker in mijn vel zit, dicht bij mijn eigen kern, heb ik niet eens het idee dat ik aan het werk ben.”

Tekst: Jerry Huinder

H

oe beweeg je

je als

CEO van de Benelux-tak van het grootste onafhankelijke productiehuis ter wereld in de mediascene, berucht om de feestjes gecombineerd met een topsportmentaliteit waar regelmatig een extreme werkdruk bij komt kijken?

“Ergens in het midden”, is het antwoord op deze vraag van Peter Lubbers, de man om wie het hier gaat. Volgens Lubbers is de mediawereld een dynamische, creatieve en gezellige branche waar met grote focus wordt gewerkt, zeker als je kijkt naar live programma’s, maar ook bij andere produc-

ties. En dat vereist volledige commitment. “Er wordt heel intensief samengewerkt in grote groepen, zeker bij televisie, daar gaat het echt om teamwork waar elk radertje telt. Binnen de mediawereld werk je vaak in een snelkookpan, waarin je toewerkt naar het hoogtepunt: de opnames.

Daar hoort ook bij dat je de successen viert, de druk moet er soms af. Maar: in dat hele spel moet je wel je grenzen bewaken, zelfdiscipline hebben.

Daarom zeg ik: in het midden.

Het is topsport, maar het is de kunst om dat te verenigen met plezier en ontspanning en een balans daarin te vinden.”

Waar ligt die balans voor u?

“Die ligt in het feit dat je iets doet waar je jezelf kan zijn en waar je onderaan de streep energie van krijgt. Dat je ruimte krijgt om je eigen ding te doen, dat je fouten mag maken, vertrouwen krijgt en dat je iets doet waar je je talent in kwijt kan. Als je dat koppelt aan doen wat je leuk vindt, dan is het stukken makkelijker om je grenzen te bewaken en de balans te vinden. Daarnaast is er een fysieke component die je in de gaten moet houden. Het is moeilijk om mentaal in balans te zijn als

je fysiek niet in orde bent. Die balans is door de jaren heen natuurlijk wel verschoven, als je jong bent, kan je lichaam wat meer aan. Nu houd ik de regelmaat en structuur veel meer in de gaten.”

Hoe bent u als leidinggevende?

“Het is de kunst om onvoorwaardelijk aanwezig te zijn en achter je mensen te staan, niet ervoor. Mensen moeten hun pad kunnen bewandelen binnen een bepaalde bandbreedte en mogen hun kop stoten.

Maar als ze heel diep vallen, moet je er als leidinggevende staan om ze op te vangen.

Dat lukt natuurlijk niet altijd, maar dat is het ideaal, de denkrichting die ik probeer te hanteren. En natuurlijk streef je naar een optimaal resultaat en moet je als leidinggevende een richting aangeven en kaders uitzetten, maar daarbinnen krijg je mensen alleen in optimale flow als je ze dat vertrouwen en die autonomie kan geven. Dan ontstaat de creativiteit, de energie, de dialoog die je nodig hebt voor het goede resultaat.”

Hoe zit het met de werk-privébalans?

Lees meer op contentway.nl

Toekomst van de Gezondheidszorg De laatste ontwikkelingen op het gebied van Life Sciences, Zorginnovatie, Gezonde levensstijl en Preventie

“Die is verschoven naarma-

te ik ouder ben geworden. In het begin van mijn carrière stond werk heel erg centraal, als je bij het nieuws werkt, dan slokt dat je op. Met de komst van kinderen verandert dat. En ook toen heb ik echt nog weleens gehad dat ik met mijn kinderen in de speeltuin stond met mijn telefoon aan mijn oor om te vergaderen.

Dan kwam ik niet uit de actiestand, die zo bij de mediawereld hoort. Die grenzen hanteer ik nu strakker, als ik thuis ben, probeer ik ook echt thuis te zijn. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal.

Dat heb ik wel echt moeten leren, met vallen en opstaan.

Ik wandel regelmatig, zonder muziek en telefoon, ik heb die stilte nodig om bij mijn eigen kern te blijven.”

Praat u daarover met uw collega’s?

“Zeker. En begrijp me niet verkeerd, er moet hier hard gewerkt worden, maar ik wil ook dat mensen hun rust pakken. Dat is zo belangrijk om te presteren. Een van mijn collega’s gaat komende zomer twee maanden op reis om zijn hoofd vrij te maken, dat moedig ik van harte aan.

Maar het blijft een lastig evenwicht. Zo werd ik er laatst

Campagne Managers: Fabian Jeurissen, Isa Tan A-Kiam, Inssaf Honnit Managing Director: Jonathan Andersson Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Blanca van Megen, Mo Aslan Tekst: Féline van der Linde, Marjon Kruize, Jerry Huinder, Claudia Pietryga, Eoin Hennekam, Katrien Baarendse Coverfoto: Pexels, Dana van Leeuwen, Wesley de Wit Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2022 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

op aangesproken dat ik op zondagochtend mailtjes stuurde. Voor mij werkt dat prettig, ik bereid dan mijn week voor, maar voor andere mensen was dat belastend, want die hadden het idee dat ze moesten antwoorden op zondag.

Totaal niet mijn intentie om zo druk op mensen te leggen.

Een goede les, ik moet als leidinggevende voorleven. Ik ben voorwaardenscheppend als leider, daar moet ik me bewust van zijn.”

mijn vinger op te steken, dat kostte al heel veel energie.

Punt is dat ik daarvan heb geleerd en zodoende steeds meer ben gegroeid. Alle stappen hebben nut gehad in het ontwikkelen naar mezelf toe.

Dat is het mooie van ouder worden. Ik leef nu veel meer vanuit mijn eigen waarachtigheid, zonder masker.”

Tot slot: hoe krijgt u het voor elkaar dat uw werknemers dit begrijpen? Er zullen er aardig wat rondlopen die

En wat leeft u dan voor?

‘jong zijn en wat willen’ met

“Belangrijk is dat je jezelf goed moet kennen. Wie ben je, wat wil je, hoe sta je in het leven, wat zijn je waarden?

Vanuit daar kan je leven, werken, alles doen. De weg van het leven is om uiteindelijk weer jezelf te worden. Pas dan kom je in een flow, in een gezonde balans, waar mooie dingen kunnen ontstaan. Als ik het bij mezelf houd: als ik lekker in mijn vel zit, heb ik niet eens het idee dat ik aan het werk ben. Maar dat is ook iets dat komt met de leeftijd, ik kan me heus herinneren dat ik vroeger in een redactievergadering zat bij RTL Nieuws en ik helemaal niet wist wat ik met mezelf en mijn collega’s aan moest. Ik durfde amper

allerlei maskers van dien.

“Dat is ook best wel ingewikkeld. Het is goed om je vakmatig te blijven ontwikkelen, maar persoonlijke ontwikkeling is daarbij ook cruciaal.

Ik zal dat altijd stimuleren en wil daarin zelf ook het goede voorbeeld geven, want ik heb aan den lijve ondervonden dat het DNA van een bedrijf bepaald wordt door de CEO. Vanuit dat perspectief hoop ik heel erg dat de waarden waar ik voor sta, zoals in waarheid leven, moedig en vrij durven te zijn, altijd de dialoog opzoeken, doorleven in het bedrijf. En ik ben zeker niet Mister Perfect daarin hoor, maar ik doe wel mijn best.”

Contentway Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Uitgegeven door: Contentway B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00 Web: www.contentway.nl Email: info@contentway.nl redactie@contentway.nl ADVERTENTIE

Tijdens Dutch Health Week vinden plaats:

13-18 JUNI 2022 SUSTAINABLE HEALTHCARE

CHALLENGE

Hét grootste health event ...waar jij inspiratie op doet voor ...waar jij inspiratie op doet gezondheid en zorg!

voor gezondheid en zorg!

Deze partijen organiseren partner evenementen die ook onderdeel zijn van Dutch Health Week:

4

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Kunnen alleen vrouwen in de overgang zijn?

Herken de klachten van testosterondeficiëntie!

Preventie

Testosteron is het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon en vooral bekend als de bepalende factor voor de zin in seks en de seksuele prestaties.

Maar dit hormoon heeft ook invloed op andere factoren die bepalend zijn voor de gezondheid, denk hierbij aan hart- en vaatziekten, diabetes, de omvang van de buik en een hoge bloeddruk. Met de juiste behandeling is het mogelijk om de testosteronwaarden positief te beïnvloeden om zo de balans te kunnen herstellen.

Tekst: Féline van der Linde Foto: AdobeStock & Nik Shuliahin

V

daalt het testosterongehalte met ongeveer 1,5 procent per jaar. Op den duur kan er een tekort ontstaan waardoor klachten zich voor kunnen doen. Een aantal van de klachten zijn moeheid, futloosheid, prikkelbaarheid, slechte concentratie en geheugen, stemmingswisselingen, gebrek aan energie, depressieve gedachten, afname van het libido, erectiestoornissen, zweten en slaapstoornissen, is te lezen op planethealth. nl. Deze klachten hebben een grote invloed op het welzijn van de man. Het is dus zaak om het testosterongehalte te laten checken. Zo voorkom je dat je lang rond blijft lopen met onverklaarbare klachten die zowel op de korte termijn als de lange termijn je welzijn kunnen beïnvloeden. Blijf je namelijk lang rondlopen met een te laag testosterongehalte dan kan dit leiden tot diabetes, obesitas, botontkalking, bloedarmoede en het geeft een verhoogde kans op harten vaatziekten, depressie en chronische ziekten als COPD. anaf 35 jaar

wordt slechts vijf procent van de mannen met testosterondeficiëntie behandeld. In de praktijk wordt testosterondeficiëntie namelijk vaak verward met depressie of burn-out waardoor de man bijvoorbeeld antidepressiva voorgeschreven krijgt in plaats van een testosteron therapie. Het aanpakken van de oorzaken en het stellen van de juiste diagnose in plaats van het bestrijden van de symptomen is daarom belangrijk.

In de praktijk wordt testosterondeficiëntie namelijk vaak verward met depressie of burnout waardoor de man bijvoorbeeld antidepressiva voorgeschreven krijgt in plaats van een testosteron therapie. zelf niet dat zij testosterondeficiëntie kunnen hebben en dat er ook wat aan te doen is.

Met testosteron therapie kan het hormoon weer in balans worden gebracht. De primaire behandeling bestaat uit het corrigeren van een verkeerde leefstijl die bijvoorbeeld heeft geleid tot overgewicht, hoge bloeddruk of suikerziekte, aldus mmc.nl. Een gewichts-

Klachten en symptomen van een testosterondeficiëntie worden vaak niet herkend en als gevolg wordt slechts vijf procent van de mannen met testosterondeficiëntie behandeld.

Ook weten mannen

daling van tien tot vijftien procent kan al voor een aanmerkelijke stijging van het testosteron zorgen. Mocht dit niet voldoende helpen dan is er ook nog de mogelijkheid om te starten met het toedienen van testosteron. Dit kan in verschillende vormen, zo is er een testosterongel, maar er kan ook gebruik gemaakt worden van injecties.

Het zou goed zijn als alle mannen boven de 45 jaar oud zich bewust zijn van hun testosteron waarde. zijn als alle mannen boven de 45 jaar Het zou goed

oud zich bewust zijn van hun testosteron waarde. Mochten er dan klachten gaan ontstaan dan is het makkelijk vast te stellen of de testosteron waarde is gedaald ja of nee.

In Amerika zijn mannen zich bewust van hun testosteron gehalte en laten zij deze met enige regelmaat checken.

Nederland zou er goed aan doen om dit voorbeeld te

Met testosteron therapie kan het hormoon weer in balans worden gebracht. man te maken met een vermindering van testosteron. Klachten en symptomen van een testosterondeficiëntie worden vaak niet herkend en als gevolg Uiteindelijk krijgt elke

Een gewichtsdaling van tien tot vijftien procent kan al voor een aanmerkelijke stijging van het testosteron zorgen.

gaan volgen. De patiënt heeft namelijk de mogelijkheid om zich (weer) goed te voelen en een normaal leven te leiden. Herken dus op tijd de klachten en ga tijdig naar je huisarts!

WAT JE MOET WETEN OVER TESTOSTERON TEKORT Testosteron is een hormoon dat een belangrijke rol speelt in het lichaam van de man.

Met het ouder worden, neemt het testosterongehalte geleidelijk af. Dit is een normaal proces. Het vormt pas een probleem als er klachten ontstaan. Een tekort aan testosteron kan grote impact hebben op het welzijn én op de gezondheid van de man.

TESTOSTERON

Testosteron neemt af vanaf 35 jaar

40%

Bijna 40% van de mannen van 45 jaar en ouder heeft een tekort aan testosteron. Bij mannen met overgewicht en of diabetes komt het zelfs vaker voor 1

MEEST VOORKOMENDE KLACHTEN

Testosteron daalt met 1,5% per jaar De afname van testosteron kan leiden tot klachten

1,5%

moeheid

afname libido

gebrek aan energie en motivatie stemmingswisselingen

5%

Er wordt geschat dat slechts 5% van de mannen wordt behandeld met testosteron therapie 2

1. Mulligan 2006 2. Nieuwenhuijzen Kruseman: NTvG 2006

slaapstoornissen

slechte concentratie en geheugen depressieve gedachten

wordt behandeld

spierzwakte

Afvallen en een gezonde levensstijl zijn belangrijk in combinatie met testosteron therapie

erectie stoornissen

TEST JE OP EEN TESTOSTERON TEKORT

Mocht je willen weten of je last hebt van testosteron tekort, doe dan de test en krijg direct de uitslag. De test bestaat uit 17 vragen en neemt slechts enkele minuten in beslag

6

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Zonder patiënt geen ziekenhuis is te praten. Samen Beslissen over zorg is langzaamaan gemeengoed, al moet ik zeggen dat patiënten vaak verder zijn als het gaat om Samen Beslissen dan de zorgverleners. De goeden niet te na gesproken.

Maar daarmee zijn we

Opinie

De patiënt en het ziekenhuis, ze kunnen niet zonder elkaar.

Zonder patiënt draait geen ziekenhuis, zonder ziekenhuis gaat de kwaliteit van leven van veel patiënten achteruit.

Ze zijn dus tot elkaar veroordeeld, maar over de manier waarop deze symbiose tot wasdom komt is veel te zeggen.

Foto: Tom van Limpt

J

arenlang was de ver-

houding duidelijk. De patiënt was te gast in het ziekenhuis. Dat bepaalde wanneer de patiënt welkom was voor onderzoek of een ingreep, met de specialist als koning in zijn eigen koninkrijk. Kwaliteit van zorg ging voor kwaliteit van leven.

Die tijd is voorbij.

De patiënt van nu is steeds vaker een gelijkwaardige partner in het ziekenhuis. Onderzoeken worden zoveel mogelijk op één dag gepland en over alles

er nog niet. Het ziekenhuis van de toekomst lijkt wat ons betreft in niets meer op dat van nu. Zorg is niet langer per se gebonden aan één locatie. We zien nu al dat er steeds meer digitale mogelijkheden komen, ook in de zorg. De patiënt hoeft niet langer voor alles naar het ziekenhuis. Onderzoek kan steeds vaker digitaal, gewoon vanuit eigen huis. Vanuit een vertrouwde omgeving kan de patiënt digitaal in gesprek met zijn zorgverlener. Naar het ziekenhuis ga je alleen nog als dat echt nodig is. Het scheelt de patiënt (reis)tijd en hij krijgt zorg in een veilige omgeving. De zorgverlener houdt zo de handen vrij voor die patiënten die wel echt fysiek moeten worden gezien.

Wij bepleiten een recht op digitale zorg voor patiënten die dat willen. En we staan daarin niet alleen, want de zorgverzekeraars steunen ons.

De keuze is aan de patiënt.

Zorg is digitaal als hij dat wil, en in overleg fysiek als het niet anders kan.

In die zorg van

de toekomst heeft de patiënt de regie over zijn eigen medische gegevens.

Hij beheert het dossier en bepaalt wie er toegang toe heeft en onder welke voorwaarden.

Wat ons betreft verzamelt de

patiënt die dat wil al zijn data in een persoonlijke gezondheidsomgeving. Medische gegevens van het ziekenhuis en andere zorgverleners worden opgeslagen met data die hijzelf verzamelt. Ze kunnen waar nodig veilig worden uitgewisseld met zorgverleners. Daarbij heeft de patiënt toegang tot alle medische informatie over zijn aandoening, kwaliteitsinformatie van de zorgverlener en de behandelmogelijkheden en voors en tegens van die mogelijke behandelingen.

De patiënt van nu is steeds vaker een gelijkwaardige partner in het ziekenhuis.

Daarbij is er een

ding leidend wat ons betreft: wat kan er en wat betekent dit voor mij in mijn situatie? Waarbij de keuze voor kwaliteit van leven belangrijker is voor patiënten die dat willen, dan de vraag wat er in zijn of haar specifieke situatie medisch kan. In de zorg en het ziekenhuis van de toekomst is de patiënt leidend en die toekomst is wat ons betreft gisteren begonnen.

Dianda Veldman, Directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland

3

Vragen aan

Ellen Evelaar,

voorzitter, Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde Life Sciences Binnen de farmaceutische industrie werken professionals, die dagelijks hun uiterste best doen om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de verbetering van de volksgezondheid. Veel van deze professionals, meer dan 800, zijn lid van de Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde, die dit jaar haar 60-jarig jubileum viert.

Tekst: Féline van der Linde

Hoe belangrijk is het werk van de professionals binnen de farmaceutische industrie?

“De farmaceutische industrie investeert elke dag in de gezondheidszorg om deze te verbeteren middels de ontwikkeling en het beschikbaar maken van nieuwe geneesmiddelen en medical devices, zoals een insulinepen. Door innovaties die door de farmaceutische industrie worden ontwikkeld, kan ook de gezondheidszorg telkens worden verbeterd. Zo heeft de farmaceutische industrie er mede voor gezorgd dat er tijdens de coronapandemie zo snel mogelijk coronavaccins op de markt werden gebracht. Er was in eerste instantie veel kritiek omdat werd gedacht dat bij de ontwikkeling van de vaccins niet de juiste procedures waren doorlopen, maar deze aannames waren onterecht. De coronavaccins zijn via de juiste weg snel op de markt gekomen mede dankzij de farmaceutische industrie.”

Wat is de rol van de NVFG? “Door het delen van kennis en kunde van, voor en door haar leden, draagt de NVFG haar steentje bij om de kwaliteit van de farmaceutische geneeskunde en daarmee de gezondheidszorg naar een hoger niveau te brengen. Ontwikkelingen worden nauw op de voet gevolgd en door middel van trainingen en bijeenkomsten worden de leden van de NVFG, professionals die actief zijn binnen de farmaceutische geneeskunde, ondersteund bij de uitvoering van hun functies.

Er worden veel gezamenlijke activiteiten georganiseerd, en daarnaast is er ook een groot belang in het verstrekken van goede voorlichting over het werken binnen de farmaceutische geneeskunde. Er zijn vaak interessante posities voor studenten om na hun studie (zoals geneeskunde, biomedische wetenschappen, biologie) een carrière binnen dit werkgebied te starten.”

Op welke manier wordt er gewerkt aan een verbetering van de volksgezondheid?

“De NVFG heeft een vier speficieke vakgebieden binnen haar vereniging die overeenkomen met de diverse werkzaamheden binnen de farmaceutische geneeskunde. Dit betreft het klinisch geneesmiddelen onderzoek, het monitoren van de ontwikkeling en de veiligheid van geneesmiddelen en medical devices, de wet-en regelgeving rond de ontwikkeling van geneesmiddelen en medical devices en tot slot het waarborgen van het juist en veilig geneesmiddelengebruik.

Door intensief met elkaar en met externe organisaties samen te werken, is er een professioneel netwerk ontstaan, waardoor we in staat zijn een betere gezondheidszorg te realiseren, en daarmee een betere volksgezondheid voor de toekomst.”

ADVERTENTIE

www.cergentis.com

Cergentis maakt wereldwijd faam met genetische kwaliteitscontrole De farmaceutische en biotechnologische dienstverlener Cergentis heeft met zijn genetische kwaliteitscontrole op basis van een gepatenteerd technologieplatform een wereldwijde reputatie opgebouwd. De beloning in de vorm van de internationaal erkende ISO/IEC 17025:2017-accreditatie bewijst eens te meer dat Cergentis een belangrijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Er is een ware trend gaande in de farmaceutische en biotechnologische sector. Bij de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen wordt almaar vaker gebruik gemaakt van biologische systemen. Dan gaat het bijvoorbeeld om het kweken van cellen om bepaalde therapeutische eiwitten te produceren. Deze technologie wordt onder meer toegepast om vaccins te ontwikkelen, en ook om nieuwe kankermedicijnen en ontstekingsremmers te creëren. Het ontwikkelen van nieuwe medicijnen met innovatieve technieken heeft duidelijke voordelen mee voor patiënten, maar aan ontwikkeling van medicijnen kleven ook risico’s. Cergentis helpt bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen met genetische kwaliteitscontrole testen op basis van zijn gepatenteerde technologieplatform Targeted Locus Amplification (TLA). Deze unieke kwaliteitscontrole is nu ook internationaal erkend met het ontvangen van de ISO-accreditatie. Joris Schuurmans, CEO van Cergentis, zegt in een reactie buitengewoon verguld te zijn met deze prestatie. Hij ziet dat vooral als beloning voor het eigen team om een bijdrage te leveren aan de kwaliteitsuitput waar het bedrijf garant voor staat. Daarbij benadrukt hij dat klanten het bedrijf met name waarderen om drie aspecten, de kwaliteit van de werkzaamheden, en de snelheid waarmee klanten onderzoeksresultaten kunnen verwachten. Bovendien – derde aspect – wordt het bedrijf ook sterk gewaardeerd om de deskundigheid van het team van hoogopgeleide biologische experts. “Door de specialistische kennis in ons team zijn we een belangrijke gesprekspartner van onze doelgroep. Samen met deze farmaceutische bedrijven kunnen we samen komen tot nieuwe medicijnen waarmee patiënten nog beter behandeld kunnen worden.”

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl www.contentway.nl

TOEKOMSTVAN VANDE DEGEZONDHEIDSZORG GEZONDHEIDSZORG 7 TOEKOMST

EVERYWHEREIM – PARTNER CONTENT

Digitalisering vraagt om dokters zonder witte jas

«

“ Vaak gaan de jonge enthousiaste zorgverleners met hun innovatieve ideeen aan de slag, maar stuiten dan op veel bureaucratie en politiek. Een voorbeeld is dat vaak hoogleraren of afdelingshoofden, gezien ruime ervaring, worden betrokken.

Het risico bestaat dan dat er wegens een gebrek aan affiniteit met digitalisering te weinig prioriteit gegeven wordt aan het project, waardoor het stagneert of zelfs een stille dood sterft. Met een gedemotiveerde jonge zorgverlener als nabestaande.

Pas als voor iedereen het belang van een innovatie groot is, dan kan een innovatie snel en efficiënt ontworpen en geïmplementeerd worden. Dat zag je prachtig ten tijde van de coronapandemie en ik vind dat we op die voet verder moeten gaan met digitalisering.”

Zoek naar bedrijven buiten je zorginstelling, die met jouw idee aan de slag willen gaan, is het advies. Die zijn er echt. “Zo doen wij bij everywhereIM jaarlijks tientallen projecten in opdracht van onderzoeksgroepen en vakgroepen. Daarnaast ontwikkelen we vanuit onze Publisherunit ook eigen apps, zoals de ‘MDL-app’ en ‘Gynaecologie’. Onze deur staat altijd open voor zorgverleners, of ze nu zelf een goed idee hebben of een bijdrage willen leveren aan onze bestaande apps. Door dergelijke samenwerkingen groeien onze apps, waardoor ze ook weer een groter publiek bereiken. Zo help je als zorgverlener feitelijk je hele beroepsgroep.”

“Onze deur staat altijd open voor zorgverleners, of ze nu zelf een goed idee hebben of een bijdrage willen leveren aan onze bestaande apps.”

«

«

“Het gebruik van apps biedt zorgverleners meerdere voordelen.”

«

“Dat ik de problemen in de zorg zelf heb ervaren en daarnaast beide “talen” spreek, helpt daarbij enorm.”

Dr. Matthijs van Dijk Medisch adviseur bij everywhereIM

«

“

Het bedrijfsleven krijgt in de Geneeskunde-opleiding weinig aandacht, terwijl beide werelden complementair aan elkaar zijn. Zeker als het gaat over digitalisering en eHealth”, vertelt Matthijs van Dijk, medisch adviseur bij everywhereIM. In 2018 promoveerde hij, tijdens zijn opleiding tot gynaecoloog, op het gebruik van eHealth bij vrouwen met een kinderwens. Eind 2021 besloot hij het over een andere boeg te gooien en stopte met zijn opleiding. Sindsdien gebruikt hij zijn ervaring uit het ziekenhuis bij het ontwikkelen van apps die het werk van zorgverleners makkelijker maken.

“Dat ik de problemen in de zorg zelf heb ervaren en daarnaast beide “talen” spreek, helpt daarbij enorm.”

patiënt thuis. Anderzijds bieden onze apps de zorgverleners een efficiëntere tijdsbesteding, omdat ze minder tijd kwijt zijn aan het raadplegen van bronnen, want die zitten als gebruiksvriendelijke tools en gemodelleerde richtlijnen gebundeld in de app. Zo kan de zorgverleners meer aandacht besteden aan de patiënt bij wie het nodig is en begeleiding op afstand bieden indien het verantwoord is. Hier heeft de patiënt dus ook baat bij. Zo snijdt het mes aan twee kanten.”

Een van de problemen in de zorg is tijdgebrek. Van Dijk: “Kostbare tijd van zorgverleners gaat verloren aan het registreren en “afvinken” van hun werkzaamheden in allerlei systemen. Daarnaast is het raadplegen van bronnen tijdrovend, omdat ze versnipperd zijn in lokale protocollen, landelijke richtlijnen en losse websites.

Veel tijd die hier aan wordt besteed had bij ook de patiënt terecht kunnen komen. Die tijd terugwinnen is dus geen luxe, maar bittere noodzaak.”

«

Nu de gezondheidszorg bijna bezwijkt onder de druk, lijkt eHealth die druk te kunnen verminderen. Met digitale oplossingen kan de zorg worden ontzorgd, maar samenwerking tussen de zorg en het bedrijfsleven is hierbij cruciaal. Artsen die hun witte jas aan de wilgen hangen om de stap naar het bedrijfsleven te maken komt dan ook steeds vaker voor. De ene arts doet het tijdelijk, de andere definitief.

“Het gebruik van onze apps biedt zorgverleners meerdere voordelen”, besluit Van Dijk. “Enerzijds verlaagt het de belasting van de spreekuren omdat patienten met apps, zoals ’Pancreatic Surgery’ en de DOMINO-app, op afstand gemonitord en begeleid kunnen worden. Dit kan op een afdeling in het ziekenhuis of bij de

Hallo... everywhereIM?

I use apps... everywhereIM

8

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Revolutionaire CRISPR-Cas technologie past DNA nauwkeurig aan Life Sciences

CRISPR-Cas technologie is een technologie die het mogelijk maakt om erfelijk materiaal van virussen, bacteriën, cellen, planten en dieren op relatief eenvoudige wijze nauwkeurig en efficiënt te kunnen veranderen.

Dit wordt gedaan door het aanbrengen van genetische wijzigingen die leiden tot een verandering van eigenschappen in het DNA. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pixabay

C

RISPR-Cas kun je

zien als een schaartje dat het DNA op een heel specifieke plek kan ‘knippen’. Dit schaartje is oorspronkelijk in een bacterie gevonden die zich met dat schaartje kan beschermen tegen een aanval van een virus, stelt biotechnologie.rivm.nl.

Zodra het virus de bacterie binnenkomt dan knipt het schaartje van de bacterie in het virale DNA. Het virus wordt op deze manier onwerkzaam en kan de bacterie niet doden. Het grootste voordeel van dit systeem is dat het in cellen van alle organismen kan werken, dus niet alleen in planten, maar ook bij dieren en mensen. Een van de bekendste moleculaire schaartjes is Cas9.

De CRISPR-Cas is een revolutionaire technologie.

Het kan ervoor zorgen dat we bepaald voedsel kunnen eten waar voorheen sommige mensen allergisch voor waren en het kan ziekte bij mensen voorkomen. en onderzoekster Emmanuelle Charpentier is een van de ontdekkers van de CRISPRCas techniek en legde het proces van deze techniek uit door de genetische informatie te vergelijken met een kookboek, is te lezen op gezondheidenwetenschap. be. Dit kookboek staat volgeschreven met recepten De Franse professor

Het genetische gereedschap CRISPR-Cas maakt het niet alleen mogelijk om het DNA van individuen aan te passen, maar het kan ook sleutelen aan het DNA van gehele populaties.

en de woorden in dit geval zijn de genetische codes.

Het kookboek van een mens bevat ruim 20.000 ‘woorden’ oftewel genen. Ieder gen bevat een code voor een eiwit. En deze eiwitten zijn de bouwstenen waaruit alle levende materie is opgebouwd. De CRISPR-Cas techniek kan woorden uit het kookboek veranderen door andere woorden. Het is dus een techniek waarbij genetisch materiaal kan worden gewijzigd.

De CRISPR-Cas techniek

kent vele mogelijkheden voor mens, plant en dier. Zo kunnen ziekte-veroorzakende onderdelen uit planten worden verwijderd, denk hierbij aan allergenen uit pinda’s of gluten uit tarwe (voor mensen met coeliakie), stelt wur. nl. Klassieke plantenverdeling combineert veel genetische variaties door te kruisen.

Als er niet voldoende variatie voorhanden of bekend is kan deze worden vergroot door ongerichte mutagenese op allerlei plaatsen in het DNA. Wanneer de CRISPR-Cas techniek wordt gebruikt voor het induceren van mutaties op specifieke plaatsen in het DNA en de planten op dezelfde manier worden geselecteerd is het gebruik van deze techniek net zo veilig als bij traditionele veredeling. Ook bij de mens kan DNA worden gewijzigd om

zo bijvoorbeeld een ernstige ziekte te voorkomen. Maar de gewijzigde cel wordt vervolgens doorgegeven aan volgende generaties en dat roept ethische discussies op, want is dat wel wenselijk?

Wordt de mens of dier dan niet heel erg maakbaar?

CRISPR-Cas kun je zien als een schaartje dat het DNA op een heel specifieke plek kan ‘knippen’.

behulp van gene drives. Door een hele precieze mutatie op de geslachtscellen van een organisme aan te brengen is het mogelijk om die mutatie aan vrijwel alle nakomelingen door te geven. Een eigenschap kan zich op deze manier in een flink tempo blijvend door een hele populatie verspreiden. In het geval organismen kort leven kan een gene drive een populatie in korte tijd veranderen. Zo hebben wetenschappers middels een gene drive muggen ongevoelig gemaakt voor de malariaparasiet met het resultaat dat een populatie van malariamuggen

onschadelijk is gemaakt voor de mens. Het uitroeien van een ziekte als malaria voor de mens is een droomscenario, maar als een verandering eenmaal is gemaakt en door een hele populatie is verspreid dan is deze moeilijk terug te draaien en daarvan zijn de gevolgen op de lange termijn nog niet bekend.

De CRISPR-Cas techniek kent vele mogelijkheden voor mens, plant en dier.

een revolutionaire technologie.

Het kan ervoor zorgen dat bepaald voedsel kan worden gegeten waar voorheen sommige mensen allergisch voor waren en het kan ziekte bij mensen voorkomen. Tegelijkertijd is het een techniek die uit genetische modificatie bestaat en dat is een beladen term. Onderzoek en de toekomst moeten uitwijzen in welke mate deze revolutionaire technologie kan en mag worden toegepast.

De CRISPR-Cas is

is het ook mogelijk om bepaalde eigenschappen, die veranderd zijn, niet door te geven aan nakomelingen. In dat geval wordt er met een heel ander type cel gewerkt, zoals een cel die is betrokken bij het afweersysteem. Deze cellen kunnen worden geïsoleerd om vervolgens aangepast te worden via genome editing.

De cellen worden weer in de patiënt teruggeplaatst zonder dat nakomelingen een bepaalde eigenschap krijgt.

Met deze technologie

Het genetische gereed-

CRISPR-Cas maakt het niet alleen mogelijk om het DNA van individuen aan te passen, maar het kan ook sleutelen aan het DNA van gehele populaties, meldt npokennis.nl. Dit kan met schap

Met de CRISPR-Cas techniek kunnen ziekte-veroorzakende onderdelen uit planten worden verwijderd, denk hierbij aan allergenen uit pinda’s of gluten uit tarwe.

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl www.contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

9

SURFIX – PARTNER CONTENT

Diagnostisch testen met licht gedreven biosensoren De afgelopen twee jaar hebben Nederland en de rest van de wereld zich suf getest. Er werd gretig gebruik gemaakt van PCR-testen en zelftesten om het coronavirus te detecteren en onder controle te houden. Voor velen een nieuwe gewaarwording en bezigheid, die het belang van snelle en betrouwbare diagnostische testen duidelijk heeft gemaakt.

Point-of-care diagnostiek Voor de coronacrisis kenden we qua sneltesten eigenlijk vooral de glucosetest voor diabetespatiënten en zwangerschapstesten”, vertelt Maarten Buijs, CEO van Surfix Diagnostics. “Veel andere diagnostische testen zijn complex en moeten uitgevoerd worden door goed opgeleid personeel, met grote apparatuur in gespecialiseerde laboratoria. Het opschalen van dergelijke diagnostische testen als er een grote vraag naar is, is vaak een moeizaam en tijdrovend proces. Dit hebben we kunnen ervaren tijdens de COVID-19 pandemie.” De wereldwijde pandemie benadrukte meer dan eens de behoefte aan snelle en betrouwbare point-of-care diagnostiek die altijd en overal beschikbaar is. Ook in gebieden waar geen ziekenhuis of kliniek aanwezig is. Een monster van de patiënt afnemen aan het bed of zelfs thuis, binnen enkele minuten resultaat én snel gepaste actie kunnen ondernemen. Het zal in de toekomst allemaal kunnen met het plugand-play diagnostiek platform dat Surfix Diagnostics momenteel ontwikkelt.

“

Maarten Buijs Biosensoren De afgelopen tien jaar hebben nieuwe technologieën op het gebied van biosensoren hun intrede gedaan. Buijs: “Met Surfix hebben we een biosensor ontwikkeld die bestaat uit twee onderdelen. Het belangrijkste is de chip waarin de detectie van de ziekte plaatsvindt. In het andere gedeelte wordt het monster verwerkt. In het detectiegedeelte gaat licht door de chip in plaats van elektriciteit. Er wordt gescreend op biomoleculen.”

Bioreceptoren zijn bepaalde soorten biomoleculen, zoals bijv eiwitten of DNA. Zij zijn de tegenhanger van zogenaamde biomarkers. “Bioreceptoren die aan het oppervlak van de chip vastzitten kunnen op basis van herkenning overeenkomstige biomarkers uit het monster, verkregen via het bloed of urine van de patiënt, vangen.

Het licht dat zich voortbeweegt door de chip onder het oppervlak waaraan deze bioreceptoren vastzitten verandert door de gevangen biomarkers. Deze veranderingen kunnen worden gedetecteerd door het sensorsysteem en zijn een maat voor de aanwezigheid van de biomarker waarop

het monster gescreend wordt.”

Ieder monster moet worden bewerkt voordat het in het detectiegedeelte terecht komt. Dit gebeurt in de microfluïdische kanalen die het monster naar het detectiegedeelte voeren. “Voor dit detectiegedeelte heeft Surfix een unieke coating ontwikkeld. Deze nanocoating zorgt ervoor dat er geen biomarkers verloren gaan aan de oppervlakken van de microfluïdische kanalen en vergroot de gevoeligheid van de sensor.”

Plug-and-play Deze vorm van diagnostische testen combineert de geïntegreerde fotonica-chip van LioniX International met de nanocoatings van Surfix. “De geïntegreerde fotonica is een revolutionaire technologie waarmee chips kunnen worden ontwikkeld die extreem gevoelige detectie mogelijk maken en die toestaan een enorme hoeveelheid data te verwerken met licht in plaats van met elektriciteit.” Het gebruik van licht zorgt ervoor dat apparaten en systemen radicaal goedkoper, sneller, kleiner en betrouwbaarder zijn tijdens het gebruik.

En dat kan bijvoorbeeld in de kankerdiagnostiek een groot verschil maken. “Qurin Diagnostics wil ons platform hier als launching customer voor gaan inzetten. Het doel is om bepaalde doelgroepen op regelmatige basis te kunnen screenen voor verschillende kankersoorten. Op deze manier hopen wij met Surfix Diagnostics bij te dragen aan de vroege opsporing en genezing van een kankerpatiënt.”

Partners De volgende stap is het industrialiseren van het diagnostiekplatform, besluit Buijs.

“En daar hebben we financiering voor nodig, voornamelijk voor de hardware, zoals de cassette waar het monster opgaat en het instrument dat de cassette uitleest.

Het industrialiseren van onze diagnostiek betekent dat we het naar de markt kunnen brengen en de productieaantallen kunnen gaan opvoeren naar tienduizenden en zelfs miljoenen. We willen samen met nieuwe partners zolang mogelijk zelf ons diagnostieke platform blijven besturen. Er zijn namelijk nog een flink aantal ontwikkelstappen die we zelf willen en moeten zetten om zo écht een doorbraak te kunnen realiseren in de point-of-care diagnostiek.”

Ga voor meer informatie www.surfixdx.com

ADVERTENTIE

Wij brengen jouw merk naar de juiste doelgroep Het is onze missie om jouw merk als marktleider neer te zetten in de meeste gerespecteerde distributiekanalen. Wij zorgen dat je boodschap jouw doelgroep bereikt en een impact op hen heeft.

Meer weten? www..contentway.nl

10 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

‘CAR T-celtherapie een echte gamechanger onder de kankerbehandelingen’ Life Sciences

T-cellen zijn witte bloedcellen die door bacteriën en virussen beschadigde cellen kunnen aanvallen en opruimen. Normaal gesproken hebben de T-cellen een anti-kanker functie, echter als kanker ontstaat kan de kanker de T-cellen ontwijken en worden zo dus niet meer zichtbaar voor de T-cel.

Met CAR (Chimeric Antigen Receptor) T-cellen worden T-cellen weer zichtbaar gemaakt voor de kanker. De T-cellen zijn in dit geval wel in staat om de kankercellen in het eigen lichaam te herkennen en aan te vallen, aldus dr.

Tom van Meerten.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Unsplash

“

gediend. Niet om de kanker aan te vallen, maar om het immuunsysteem even ‘opzij te kunnen zetten’, zodat de CAR T-cellen vrijuit de kankercellen kunnen ‘aanvallen’. De bijwerkingen van deze vorm van behandeling zijn heel anders dan bij een reguliere behandeling. De patiënt verliest bijvoorbeeld niet zijn haar en zodra de CAR T-cellen de kanker hebben gevonden gaat het lichaam heel hard werken. En dat is een goed teken. Het betekent namelijk dat CAR T-cellen de kankercellen heeft gevonden en deze ‘aanvalt’.

Ongeveer veertig procent van de patiënten die deze vorm van therapie krijgt is na twee jaar nog steeds kankervrij. als gevolg hele hoge koorts en dat moet goed worden gemonitord.

Naast koorts kan de patiënt ook heel suf en traag worden.

Maar deze bijwerkingen De patiënt krijgt

Uitbehandelde patiënt-

lymfeklierkanker kunnen zeer succesvol worden behandeld met hun eigen T-cellen die buiten het lichaam genetisch gemodificeerd worden”, vertelt Tom van Meerten, internist-hematoloog in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). “Veertig tot vijftig procent van de patiënten met een zeer agressieve vorm van uitbehandelde lymfeklierkanker reageerde zo goed op de behandeling met de CAR T-cellen dat zij na ongeveer twee jaar (nog steeds) kankervrij waren. Een spectaculair resultaat.” en met

zijn tijdelijk en uiteindelijk herstelt honderd procent van de patiënten volledig van de bijwerkingen. Naast het feit dat de bijwerkingen gunstiger zijn dan bij het inzetten van chemo heeft de behandeling ook al heel snel effect. “Vier weken na de eerste infusie met CAR T-cellen vindt de eerste beoordeling plaats en kunnen we al zien of de behandeling aanslaat en of de kankercellen weg zijn.” in Nederland in enkele medische centra wordt gegeven, was een zeer kostbaar en lang traject. Van Meerten: “Voorheen werden de bloedcellen van de patiënt naar de Verenigde Staten gestuurd en weken later gemodificeerd teruggegeven aan de patiënt.

Dit zorgde ervoor dat het niet alleen lang duurde voordat een patiënt de gemodificeerde cellen geplaatst kregen, maar maakte het traject ook heel duur.” Gemiddeld kost een traject voor één patiënt dan ook 330.000 euro. Het UMCG kan in de eigen ziekenhuisapotheek nu ook de CAR T-cellen produceren. Dit zal in studieverband De behandeling, die

gebeuren. Op deze manier wordt zeer kostbare tijd gewonnen. De gehele procedure, inclusief vervoer naar en van Amerika, kostte gemiddeld vier tot zes weken, tijd die uitbehandelde patiënten vaak niet meer hebben.

De verwachting is dat niet alleen uitbehandelde lymfeklier patiënten , maar ook uitbehandelde patiënten met de ziekte van Kahler en patiënten met longkanker behandeld kunnen gaan worden met deze vorm van therapie.

Het UMCG is in

staat om de gehele procedure nu te verkorten naar twee weken.

En naast het winnen van tijd gaat het naar verwachting ook een kwaliteitsverbetering opleveren. Het oogsten en

modificeren van de witte bloedcellen gebeurt op één plek en er kan direct met de verse cellen worden gewerkt.

Invriezen is dus niet meer nodig. “Bovendien realiseren we hiermee ook nog een enorme kostenbesparing. De behandeling met de CAR T-cellen die in ons eigen laboratorium zijn gemaakt zal naar verwachting 80.000 euro per patiënt gaan kosten.”

Uitbehandelde patiënten met lymfeklierkanker kunnen zeer succesvol worden behandeld met hun eigen T-cellen die buiten het lichaam genetisch gemodificeerd worden.

De CAR T-celtherapie is

een echte gamechanger, besluit Van Meerten. Ongeveer veertig procent van de patiënten die deze vorm van therapie krijgt is na twee jaar nog steeds kankervrij.

De behandeling met de CAR T-cellen die in ons eigen laboratorium zijn gemaakt zal naar verwachting 80.000 euro per patiënt gaan kosten. dat niet alleen uitbehandelde lymfeklier patiënten, maar ook uitbehandelde patiënten met de ziekte van Kahler en patiënten met longkanker behandeld kunnen gaan worden met deze vorm van therapie. Voordat er met de CAR T-celtherapie wordt gestart wordt er chemo toeDe verwachting is

Voorheen werden de bloedcellen van de patiënt naar de Verenigde Staten gestuurd en weken later gemodificeerd teruggegeven aan de patiënt.

Vergeleken met andere kankersoorten en behandelingen een ontzettend hoog percentage. En zodra andere academische ziekenhuizen de T-cellen kunnen gaan modificeren kan er veel sneller en beter behandeld worden. “De CAR T-celtherapie staat nog in de kinderschoenen, maar de resultaten zijn zo succesvol dat ik hoop dat er snel zoveel mogelijk patiënten voor in aanmerking kunnen komen en zo toegang kunnen krijgen tot deze therapie.”

Vier weken na de eerste infusie met CAR T-cellen vindt de eerste beoordeling plaats en kunnen we al zien of de behandeling aanslaat en of de kankercellen weg zijn.

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl www.contentway.nl

TOEKOMSTVAN VANDE DEGEZONDHEIDSZORG GEZONDHEIDSZORG 11 TOEKOMST

KITE – PARTNER CONTENT

Vooroplopen in de behandeling van kanker Vanuit een hightech pand, met veel ruimte en licht, dichtbij luchthaven Schiphol worden duizenden mensen uit heel Europa met een specifieke vorm van bloedkanker voorzien van een volledig op maat gemaakte behandeling. Daar werken de meer dan 800 medewerkers van biotechbedrijf Kite, aan de complexe en innovatieve productie van celtherapie. Wereldwijd zijn er op dit moment nog maar enkele van deze state-of-the-art faciliteiten.

We mogen dan ook trots zijn dat er ook een in Nederland staat.

H

et is voor Cristina Martinez niet moeilijk te duiden wat werken voor Kite zo bijzonder maakt.

Iemand in haar zeer nabije omgeving heeft kanker overwonnen, een ervaring met een behoorlijke impact. En een ervaring die ze deelt met veel van haar collega’s. “Dat merk je op de werkvloer: we hebben een gezamenlijk doel. We weten voor wie we werken en zijn trots dat we dat kunnen doen.”

Cristina heeft aan de Universiteit van Utrecht medische biologie gestudeerd en daar ook haar PhD Cell Biology behaald.

Ze heeft twee postdoc-trajecten gedaan, een bij het Nederlands Kanker Instituut en het andere bij het VUMC. Vervolgens maakte ze de overstap naar het bedrijfsleven. Sinds november 2020 is ze hoofd productie bij Kite in Hoofddorp, in het pand dat eerder dat jaar met een initiële investering van 130 miljoen euro is neergezet.

Het is werk dat haar past. Tijdens haar PhD onderzocht ze onder andere hoe cellen onder stress reageren – vaak het begin van kanker. Bij Kite gebruikt haar team T-cellen van patiënten om die ziekte te helpen bestrijden. “T-cellen vormen een deel van het afweersysteem. We modificeren ze en plaatsen ze terug bij dezelfde

patiënt, waarna ze de kankercellen in het bloed kunnen herkennen en aanvallen.”

“Celtherapie is een op de persoon afgestemde behandeling. Het afweersysteem heeft bij iedereen specifieke kenmerken, daarom hebben we het bloed met daarin de T-cellen van de patiënt nodig”, zegt Cristina. “Dat is heel anders dan bij traditionele geneesmiddelen. Die worden ook gemaakt volgens strenge kwaliteitsnormen, maar meestal niet geproduceerd voor één specifieke patiënt.”

Manueel en complex De productie van deze therapie stelt hoge eisen aan het hele proces. Cristina: “Je kunt je voorstellen dat alles erop is gericht om de veiligheid en kwaliteit van de cellen tijdens alle stappen in het proces te kunnen waarborgen en bewaken.” Kite werkt samen met meer dan 150 gekwalificeerde ziekenhuizen in 17 Europese landen, inclusief Nederland. “Vervoer van de cellen tussen Kite en deze ziekenhuizen gebeurt zeer zorgvuldig voor iedere individuele patiënt.”

Het productieproces in Hoofddorp verloopt al even zorgvuldig. Zeven dagen per week werken medewerkers in twee shifts per dag. In verschillende cleanrooms modificeren zij in zeven tot tien dagen de T-cellen volgens een zeer complex proces. Ongeveer eenzelfde periode is gereserveerd voor veiligheids- en kwaliteitscontroles. Dan zijn de T-cellen klaar om teruggestuurd te worden naar het ziekenhuis voor toediening aan de patiënt.

De Kite medewerkers zijn hoogopgeleid en afkomstig uit meer dan 50 landen. Om in de cleanrooms met de cellen te kunnen werken, worden ze eerst intern gedurende drie maanden intensief opgeleid. De productie gaat bij Kite 365 dagen per jaar door. “Aangezien wij voor iedere patiënt

Cristina Martinez Hoofd productie bij Kite in Hoofddorp verbeteren. We stellen ons de vraag: apart produceren, kunnen we niet – zoals kunnen we de productietijd nog verder bij veel reguliere farmaceutische bedrijreduceren? Zijn er innovatieve technoven - met een voorraad werken. We gaan logieën om het productieproces verder aan de slag en bewerken het bloed vanaf te automatiseren? We willen kwalitatief het moment dat het bij ons binnenkomt. nog robuuster worden, om het maximale Dat is een permanent en patiëntspecifiek te kunnen betekenen voor artsen en hun proces, het hele jaar door.” patiënten. We zitten nu in de voorhoede en om daar te blijven moeten we innovaInnovatief tief en wendbaar blijven.”

Celtherapie is een nog vrij nieuwe manier van behandelen. “Kite is hierin Het tekent de can do-mentaliteit van de een pionier. Wij zijn een van de eerste medewerkers bij Kite, vindt Cristina. “Wij bedrijven die deze therapie op zo’n grote geloven in celtherapie. Persoonlijk denk ik schaal kunnen produceren. We kunnen dat wanneer we over twintig jaar terugkijin ons pand in Hoofddorp tot 4000 ken, we kunnen zeggen dat deze therapie celtherapieën per jaar produceren voor de behandeling van kanker ingrijpend heel Europa en zelfs daarbuiten.” Het is heeft veranderd. Ik geloof erin dat dit de een unieke faciliteit, zegt ze. “In de hele toekomst wordt.” wereld zijn er maar enkele. Dus we mogen trots zijn op onze faciliteit in Hoofddorp.”

Cristina: “We zijn continu bezig onze processen en technologieën verder te

NL-UNB-0177, production date: May 2022

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

12 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Meer regie over je eigen gezondheid Life Sciences

In Nederland zijn er ongeveer 600.000 mensen die de diagnose Chronic Obstructive Pulmonary Disease, oftewel COPD, hebben, zo meldt het Longfonds. COPD is een longziekte waarbij de longen beschadigd zijn.

Als gevolg daarvan heb je minder zuurstof en gaat ademen moeilijker.

De hoeveelheid energie neemt hierdoor ook af en daardoor kunnen alledaagse dingen als traplopen, aankleden of boodschappen doen lastig zijn.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Cynthia Hallensleben Manager Communication & Education bij NELL (National e-Health Living Lab) en praktijkverpleegkundige

I

heeft longen die niet voor voldoende zuurstof kunnen zorgen. De ziekte wordt gekenmerkt door aanhoudende luchtwegklachten en luchtwegobstructie door afemand met COPD

wijkingen in luchtwegen en/ of longblaasjes. Ook kunnen longaanvallen voorkomen, waarbij longklachten zoals hoesten en benauwd zijn ineens verergeren, en voor een versnelde achteruitgang van de longfunctie zorgen. Patiënten moeten hun energie goed over de dag leren verdelen.

Tegelijkertijd moeten zij ook werken aan hun lichamelijke conditie en moeten er vaak medicijnen worden genomen op vaste momenten gedurende de dag. Ook moeten patiënten leren de vroege signalen van een aankomende longaanval te herkennen. Dit alles heeft een enorme impact op het leven van de patiënt. de huisarts, praktijkondersteuner en longverpleegkundige of de specialist wordt er gekeken naar de ziektelast en in welke mate deze verandert. “Maar een patiënt gaat gemiddeld maar één keer per jaar, soms twee keer per jaar naar de zorgverlener voor zo’n controle”, vertelt Cynthia Hallensleben, manager Communication & Education bij NELL (National e-Health Living Lab) en praktijkverpleegkundige. “Terwijl juist bij een chronische ziekte, zoals COPD, zelfmanagement heel belangrijk is. Niet alleen medicijnen, maar juist de veranderingen in leefstijl maken dat er goed met COPD kan worden omgegaan. Om die reden is, vanuit de apps ziektelastmeter en het longaanval plan, een nieuwe app tot stand gekomen. In plaats van één à twee keer per jaar een bezoek aan de Middels controles bij

huisarts te brengen kan de patiënt met deze app 365 dagen werken aan zijn of haar gezondheid. Elke dag heeft de patiënt de mogelijkheid om een vragenlijst in te vullen en op basis daarvan, op een visuele manier, te monitoren hoe het met de ziektelast gaat.

Daarnaast kunnen er doelen worden gesteld en kan iemand leren hoe hij of zij een longaanval kan herkennen.”

Op deze manier zijn

patiënten veel meer betrokken bij hun eigen gezondheid. “De rol die de huisarts of praktijkondersteuner hierbij speelt is ontzettend belangrijk. Je kunt de app wel noemen, maar wordt er vervolgens geen helpende hand aangereikt, dan heeft een app alsnog weinig zin. Het kan voor een patiënt namelijk best wel even wennen zijn om de regie in eigen handen te krijgen en meer inzicht te krijgen in de eigen gezondheid. Bovendien zijn er mensen, die om wat voor reden dan ook, de app niet kunnen downloaden of gebruiken. Het is dan aan de huisarts of praktijkondersteuner om door te vragen of zij dan de app kunnen installeren voor de patiënt, en hen te laten zien wat je er allemaal mee kunt. In samenwerking met de zorgverlener is het mogelijk om aan de gevolgen van de ziekte te werken op elk gewenst moment. Net als voor alle eHealth platformen geldt dat een app geen vervanging is van de zorg, maar een aanvulling hierop. De apps behandelen een patiënt niet, maar is een hulpmiddel waarbij de patiënt samen met

de zorgverlener werkt aan de gezondheid.” is er in het bijzonder aandacht besteed aan de gebruiksvriendelijkheid voor de patiënt. Hallensleben: “Iedereen moet in staat zijn om de app te gebruiken. Er zijn dan ook aantal verbeterpunten aangebracht zodat de app voor iedereen toegankelijk en makkelijk te gebruiken is. De app is voor zowel de patiënt als de zorgverleners een handig hulpmiddel.

Voor de zorgverlener geeft het een helder overzicht met aanknopingspunten voor een goed gesprek over de kwaliteit van leven zoals de patiënt die ervaart.”

Flexwerk en goed werkgeverschap zorgen voor een toekomstbestendige zorg

In de app

Voor de COPD-patiënt

brengt het inzicht in zijn of haar welzijn en biedt het handvatten om verbetering aan te brengen in leefstijl en het herkennen van een longaanval. “Zo willen we meer patiënten bereiken om hen meer inzicht te geven in hun ziektelast.” De ziektelastmeter is door het MUMC+ in Maastricht ontwikkeld en op effectiviteit onderzocht. Naast COPD wordt er nu onderzocht of de ziektelastmeter ook kan worden ingezet voor ziekten als astma, diabetes, hartfalen en Cardiovasculair risico. Met het doel om zo nog meer patiënten te kunnen bereiken en met hen samen te kunnen werken aan de gezondheid en het verkleinen van de ziektelast.”

PC-NL-104037

Enrike Rutten directeur HappyNurse

Life Sciences Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Er is nog altijd een nijpend te kort aan zorgmedewerkers.

En dit probleem lijkt in de toekomst alleen nog maar groter te worden. Bovendien heeft de coronapandemie ervoor gezorgd dat de druk op zorgprofessionals enorm is toegenomen. Dit allemaal heeft bijgedragen aan het voortschrijdend inzicht rondom het belang van flexibiliteit binnen organisaties in de gezondheidszorg.

“Niet alleen vandaag de planning rond kunnen krijgen, maar ook in de toekomst”, vertelt Enrike Rutten, directeur HappyNurse. “Het is een vraagstuk waar vele zorginstellingen voor staan. Vacatures in de zorg blijven momenteel lang openstaan en opschalen lukt niet vanwege grote tekorten en uitloop in de zorg door onder andere de vergrijzing. Het is dan zaak om ervoor te zorgen dat de mensen die je hebt aan je kunt blijven binden. Dit kun je doen door zekerheid te bieden door zorgprofessionals een vast contract te bieden en ervoor te zorgen dat flexbureaus leuke werkplekken aanbieden die goed voor de zorgprofessionals zorgen.”

Zorg je goed voor de zorgprofessional, dan gaat de zorgprofessional met plezier naar zijn of haar werk, voorkom je uitstroom én zet de zorgprofessional graag een stapje extra voor de patiënt of collega, gaat Rutten verder. “De zorg toekomstbestendig maken is van essentieel belang. Van flexwerken heerst nog steeds het beeld dat de werkgever de flexwerker eruit gooit op het moment dat hij deze een vast contract moet aanbieden. En dat hoeft absoluut niet het geval te zijn, want bij een goed flexbureau voor de zorgprofessional krijgt iedereen de kans op een vast contract en kan iemand vervolgens flexibel parttime of fulltime werken.”

Een gezonde toekomst voor de zorg bestaat niet zonder flexwerkers, besluit Rutten. “Flexwerk is een middel om de zorg toegankelijker te maken voor iedereen en kosten te reduceren. Je behoeften veranderen in elke levensfase.

Soms wil je doorleren en soms wil iemand wat minder gaan werken met meer flexibiliteit. Zorginstellingen en uitzendbureaus zouden om die reden in de toekomst meer van elkaar kunnen leren door niet alleen een klant-leverancier relatie na te streven, maar voor een echte partnership te gaan waarbij wordt geïnvesteerd in de zorgprofessional om zo de zorg toekomstbestendig te maken.”

ADVERTENTIE

Ontdek de Mijn Luchtpunt app De app heeft verschillende onderdelen: Ziektelastmeter COPD Medicijnen (herinneringen) Beweegplan Persoonlijke doelen Longaanvalplan Met deze app kunt u uw patiënt ondersteunen om goed voor zichzelf te zorgen.

Zelfmanagement van uw COPD-patiënt PC-NL-103324

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 13

Blinde mensen weer (deels) kunnen laten zien: utopie of realiteit?

Life Sciences

Wereldwijd zijn er ongeveer 40 miljoen blinde mensen. Een deel van deze mensen is vanaf de geboorte al blind, maar een heel groot deel is op latere leeftijd deels of helemaal blind geworden. Iemand is blind wanneer die minder dan vijf procent zicht heeft of een gezichtsveld heeft dat beperkt is tot minder dan tien graden (een normaal gezichtsveld is 140 graden).

Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

I

latere leeftijd blind zijn geworden door bijvoorbeeld een oogziekte of ongeluk, meldt Oogfonds.nl. Zo kan iemand een erfelijke oogziekte als retinitis pigmentosa hebben, (tijdelijk) blind worden door een shock of ziekte, ouderdom, oogletsel door het klussen of vuurwerk of acute blindheid na een ongeval of een val op het hoofd. emand kan op

Ondanks het verlies van

hun zicht kunnen de meeste mensen nog heel goed zelfstandig functioneren. Mensen kunnen door bijvoorbeeld trainingen te volgen of hulpmiddelen te gebruiken alledaagse activiteiten, zoals koffiezetten, aankle-

den, boodschappen doen of koken, gewoon blijven doen.

Dat betekent echter niet dat blindheid geen enorme impact op het leven heeft, zowel praktisch als psychisch, meldt bartimeus.nl. Blindheid gaat dan ook vaak gepaard met onzekerheid, vermoeidheid, jezelf niet meer zijn en het gevoel van afhankelijkheid.

Het project ‘Visuele prothese voor blinden’ richt zich op het kijken via de hersenen, zonder de ogen te gebruiken, middels een visuele prothese.

In de toekomst is

het mogelijk voor blinde mensen om weer gedeeltelijk hun zicht terug te krijgen. Het project ‘Visuele prothese voor blinden’ richt zich op het kijken via de hersenen, zonder de ogen te gebruiken, middels een visuele prothese. Deze innovatie zal blinden weer een deel van hun zicht teruggeven, meldt Herseninstituut. nl. Onderzoekers van het Nederlands Herseninstituut zijn ongeveer acht jaar geleden gestart met de ontwikkeling van een hersenchip, de visuele prothese, om mensen die door een ongeluk of ziekte

Mensen kunnen door bijvoorbeeld trainingen te volgen of hulpmiddelen te gebruiken zij alledaagse activiteiten gewoon blijven doen.

blind zijn geworden een deel van hun zicht terug te geven. met camera aan te sluiten op de visuele hersenschors, het gedeelte van de hersenen waar we mee zien, kunnen deze mensen een deel van hun zicht terugkrijgen. Dit gebeurt doordat er met kleine stroompjes in de hersenen visuele waarnemingen worden gecreëerd.

Deze prothese werkt alleen bij mensen die ooit zicht hebben gehad en door een ongeluk of ziekte hun zicht gedeeltelijk of helemaal hebben verloren.

Zij zien met de prothese Door een bril

grote stippen en zwart/wit beelden en krijgen daarmee ongeveer twee procent van hun zicht terug. dit project is niet nieuw. In de jaren zeventig ontstond al het idee om de visuele hersenschors met een implantaat te stimuleren, aldus Icthealth. nl, maar door het gebrek aan technologische ontwikkelingen kwam het onderzoek niet of nauwelijks van de grond.

En zelfs met de huidige technieken kan er maar een ‘klein’ gedeelte van het zicht teruggegeven worden. De implanHet onderzoek voor

taten van het Herseninstituut bevatten 1024 elektroden. De nieuwe implantaten stellen de visuele hersenschors in staat beelden te herkennen zonder dat de ogen daar aan te pas hoeven komen. Het zicht wat patiënten met deze implantaten krijgen is te vergelijken met een matrixbord. Als er één lampje brandt zie je alleen een stip, maar als je het juiste patroon ziet van meerdere lampjes dan kun je een letter of een woord zien. Het lijkt misschien een kleine stap, maar voor de onderzoekers en blinden die in aanmerking komen voor deze prothese is

het een doorbraak. Het teruggeven van een klein deel van het zicht van blinde mensen wordt hiermee realiteit.

Blindheid gaat dan ook vaak gepaard met onzekerheid, vermoeidheid, jezelf niet meer zijn en het gevoel van afhankelijkheid.

ADVERTENTIE

Met Quli bent u eigenaar van uw zorggegevens Quli geeft u inzicht in uw gezondheidsgegevens. Mensen zijn met Quli actief voor hun eigen vitaliteit en gezondheid. Quli is een digitaal gezondheidsplatform met persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Platformen zijn steeds belangrijker in de samenwerking tussen mensen, organisaties en publieke diensten. Quli brengt veilig en effectief behoeften van mensen en zorgaanbod bij elkaar. Dat heeft invloed op de organisatie van zorg. Quli verlaagt namelijk drempels en maakt gezamenlijk gebruik van digitale concepten, functies en gegevens mogelijk.

veilig online uitwisselen van medische gegevens

Quli staat voor Quality of Life. Quli zorgt dat u zelf, uw naasten en zorgverleners over dezelfde informatie kunnen beschikken. U bepaalt wie wanneer welke gegevens mag zien. U wordt voor het eerst in Nederland digitaal ondersteund in uw persoonlijke zorgnetwerk. Dat is vaak groter dan één zorgaanbieder. Dat gaat over regie, inzicht in en grip op uw eigen gegevens. En ook over positieve gezondheid, leefstijl, zelfmanagement, coaching, monitoring en zorg op afstand.

Dat kunt u ook met en voor uw naasten doen. Quli is meer dan een PGO en omvat niet alleen medische gegevens.

Quli gaat uw leven lang mee. Uw account in Quli is strikt privé en veilig. Quli hergebruikt uw gegevens niet. Dat mag niet, ook niet voor reclame of iets anders.

U bent eigenaar van uw gegevens en kunt alle basisfunctionaliteiten van Quli gratis gebruiken. Quli heeft hiertoe een overeenkomst met het Ministerie van VWS. Quli is NEN 7510 gecertificeerd en heeft het MedMij-label, zie www.medmij.nl.

Daardoor kunt u een digitale kopie van uw zorggegevens bij uw huisarts en andere zorgorganisaties opvragen als die ook het MedMij-label hebben. Doe dat via mijn.quli.nl of bijgaande QR-code. Of vraag uw zorgverlener naar “MedMij”. Dan hebben u en uw naasten altijd en overal medische en zorg-gegevens bij de hand.

Ook als u onderweg of met vakantie bent …

Voor meer informatie: info@quli.nl of www.quli.nl

14 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Je bent wat je eet Opinie

Wij bestaan uit wat we eten. Voeding is de enige bron van bouwstoffen voor onze hersenen, onze lever, ons hart, ons afweersysteem tegen infecties en kankercellen, en al onze andere organen. Verkeerde voeding bevat onvoldoende van die bouwstoffen, en veroorzaakt bovendien schade aan onze cellen. Die schade wordt onvoldoende hersteld, omdat de krachtige herstelmechanismen die de natuur ons lichaam heeft meegegeven niet optimaal werken door gebrek aan bouwstoffen. Het mes van slechte voeding snijdt dus aan twee kanten. Omgekeerd doen we onszelf minder schade en herstelt ons lichaam beter wanneer we gezond eten.

Foto: Persfoto & Pexels

W

gezond eten? Direct uit klei en water voortgekomen, onbewerkte producten bevatten alle bouwstoffen waarmee de mens in miljoenen jaren is geworden tot wat we nu zijn. Natuurlijk is er geen enkel plantaardig of dierlijk voedingsmiddel dat al het nodige in zich heeft. Gevarieerd eten is daarom essentieel voor de gezondheid. Door at is dan

de industrie geproduceerd voedsel bestaat pas honderd jaar. Het is kunstmatig en bevat bijna altijd veel minder belangrijke voedingsstoffen en tegelijkertijd veel calorieën, suiker, zout en de verkeerde vetten. Wees daarom zo zuinig mogelijk met bewerkte voeding. En dan de derde basisregel: niet te veel. Wat ‘te veel’ is verschilt per persoon en is afhankelijk van genetische factoren, van hoe actief iemand is, en of het een man of vrouw betreft. Eet rustig en met aandacht, kauw goed en stop als je voelt dat het genoeg is. Gebruik je lijf niet als vuilnisvat, zeg ik wel eens tegen mezelf.

Gevarieerd eten is daarom essentieel voor de gezondheid. de basis van een goede gezondheid.

Verkeerde voeding leidt op wereldschaal tot meer ziekte dan roken, alcohol en te weinig bewegen samen. Dat is ook logisch als je bedenkt dat we bestaan uit wat we eten. Desalniettemin eten we bijna allemaal verkeerd. Dat komt door de manier waarop we onze voedselomgeving hebben ingericht. Het is naïef om te veronderstellen dat wij vrij zijn in onze voedselkeuze: we worden gestuurd door het aanbod. Biologische driften bepalen daarbij onze voorkeur voor vet, zoet en veel. Door de industriële Goede voeding is

revolutie hebben we nu de (levensmiddelen)technologie om die driften maximaal te bevredigen. Dat komt als een boomerang op ons terug.

Willen we de pandemie van chronische ziekten (die er al veel langer is dan de Covid-19 pandemie…) effectief het hoofd bieden, dan moeten we onze voedselmarkt hervormen. De politiek moet daar het voortouw in nemen.

De markt zelf krijgt het nooit voor elkaar, omdat consumenten in wezen slachtoffer zijn van hun eigen biologische driften. Er is politieke moed nodig om grenzen te stellen aan onze voedselmarkt; om de voedingsindustrie te bewegen hun productieprocessen onder de loep te nemen; en om de keuze voor consumenten te beperken. Maar ik ben ervan overtuigd dat die grenzen nodig zijn willen we onze samenleving en onze planeet gezonder maken. En dat willen we allemaal toch?

Prof. Dr. Hanno Pijl, Endocrinoloog, Hoogleraar diabetologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum en Mede-initiatiefnemer Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde.

ADVERTENTIE

LEEFSAMEN– PARTNER CONTENT

Veilig en verbonden thuis blijven wonen Het aantal 65+’ers in Nederland neemt de komende jaren tot en met 2040 enorm toe.

Steeds meer mensen blijven zelfstandig thuis wonen. Om mensen hierbij te helpen, is in samenwerking met gemeenten, veiligheidsregio’s en woningcorporaties Leefsamen bedacht. Dit is een dienst die via slimme sensoren mensen verbindt met hun naasten. Een eerste gevoel van onveiligheid of ongemak kan al snel ontstaan bij ouderen door bijvoorbeeld valgevaar, of situaties waar snel hulp nodig is. Om dan snel hulp te bieden, worden er sensoren geplaatst in het huis van de oudere die in verbinding staan met naasten. In het geval van een incident worden de naasten gealarmeerd en kunnen zij komen helpen. De sensoren bieden ook inzichten rondom het leefpatroon van de bewoner, zodat naasten een oogje in het zeil kunnen houden.

Geschikt wonen “De overheid stuurt aan op thuis wonen zolang dat mogelijk is”, vertelt Bas van der Kolk, directeur van Akkedeer het bedrijf achter Leefsamen. “Eigenlijk kennen we in Nederland alleen nog maar verpleeghuizen waar een ouder iemand pas naartoe mag wanneer deze een hoge zorgindicatie heeft. Tegelijkertijd neemt het aantal ouderen door de vergrijzing ook nog eens toe en is er een tekort aan zorgpersoneel.

Het is dus zaak om ervoor te zorgen dat ouderen in een geschikte woonvorm, veilig en verbonden kunnen blijven wonen. ” Slimme sensoren Een veilige woning en goede verbinding met familie, bekenden en buren maken het langer thuis wonen een stuk fijner. “In samenwerking met gemeenten en woningcorporaties plaatsen we slimme sensoren die we verbinden met familie, bekenden of buren. Wanneer een sensor een incident registreert, bijvoorbeeld

Dave Hellings

brand, een open deur op een gek tijdstip, paniek of een val, ontvangen naasten een melding.

Op die manier worden ouderen snel geholpen bij incidenten in huis en, nog veel belangrijker, kunnen incidenten voorkomen worden. Om de privacy te waarborgen krijgt bijvoorbeeld een kind van een oudere het beheer toegewezen over de instellingen van de sensoren. De tweede groep, bijvoorbeeld buren, kan alleen een alarm opvolgen.”

Abonnement Ouderen kunnen de sensoren particulier aanvragen. “Dit betekent wel dat zij de installatiekosten, de sensoren en vervolgens de maandelijkse abonnementsprijs zelf betalen.

In het geval dat de sensoren via de gemeente of woningcorporatie aangevraagd worden betaal je alleen de maandelijkse abonnementsprijs.

Deze is 7,50 euro wanneer alleen wordt gekozen voor de monitoring thuis door naasten en 15 euro per maand voor 24/7 monitoring. In het

Bas van der Kolk

Eigenaren van Akkedeer

geval dat de kinderen van de oudere ver weg wonen is dit een goede uitkomst. We kunnen niet om de vergrijzing en het feit dat ouderen steeds langer thuis moeten blijven wonen heen.

Wij helpen ouderen en hun naasten graag, wanneer de zorgvraag nog niet te hoog is, juist ook om te voorkomen dat deze hoger wordt.”

Heb je (groot)ouders, ooms of tantes in de leeftijd van 65+ die zelfstandig thuis wonen en die soms al wat slimme ondersteuning kunnen gebruiken? Bekijk dan de mogelijkheden op www.leefsamen.nl

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 15

‘Preventief gezondheidsonderzoek is een soort APK voor de mens’ Preventie

Dagelijks bewegen, gezond eten, stress vermijden en voldoende slaap.

Het klinkt makkelijk, maar de praktijk is vaak weerbarstiger terwijl we allemaal weten dat aandacht voor vitaliteit ziekte en uitval kan voorkomen. Is preventief medisch onderzoek een uitkomst om een leven lang fit te blijven?

Tekst: Claudia Pietryga Foto: Pexels

V

ier miljoen Nederlanders heb-

ben een verborgen burn-out, bleek in 2020 uit onderzoek van het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-Out. Vaak leidt een burn-out tot langdurige afwezigheid op het werk en een lang herstel. Volgens Erik Steenbakkers, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Preventief Gezondheidsonderzoek (NVvPG), kan preventief medisch onderzoek dit voorkomen. “Je steekt bij wijze van spreken regelmatig de thermometer erin om te kijken hoe het er met de fysieke en mentale gezondheid van iemand voor staat. Door middel van preventief medisch onderzoek kan je vroegtijdig ziekten of kwalen signaleren waar vervolgens actie op ondernomen kan worden. Het positieve gevolg is dat men daardoor langer gezond blijft, de inzetbaarheid op het werk stijgt en dat bespaart de samenleving op termijn weer kosten voor de gezondheidzorg.”

voor staat en daarna moet er wat gesleuteld worden. Het is in elk geval geen vinkje dat je alleen even voor de vorm wil zetten.” Maar jezelf motiveren om gezond te leven kan lastig zijn en de omgeving speelt daarin bovendien een grote rol, beaamt ze. “Geen enkel mens staat ’s ochtends op en denkt ‘ik ga vandaag eens lekker ongezond leven’, maar je wordt nu eenmaal de hele dag door verleid om ongezonde keuzes te maken.

Toch maar dat frietje bij dat fastfoodrestaurant onderweg van je werk naar de trein, toch maar ’s avonds op de bank blijven zitten omdat je moe bent en toch weer later naar bed dan goed voor je is. Als het zo makkelijk was om gezonde gewoontes vast te houden, dan waren we er natuurlijk al geweest.”

We weten vanuit onderzoek dat beloning een grote stimulans is om gedrag te veranderen.

Preventief medisch onderzoek is

niet nieuw, maar er is in de afgelopen vijftien jaar wel veel veranderd. Zo is er dankzij de smartwatchtrend meer acceptatie gekomen voor het volgen van je fysieke en mentale gezondheid, gaan de ontwikkelingen op het gebied van DNA-onderzoek snel en zijn er meer commerciële partijen op de markt gekomen die voor een divers testaanbod zorgen. Ook wordt

Vier miljoen Nederlanders hebben een verborgen burn-out.

er gewerkt aan een kwaliteitsstandaard. Steenbakkers: “We ronden dit jaar een kwaliteitsstandaard af die samen met OVAL, de branchevereniging voor de Arbodiensten, NEN en andere betrokken veldpartijen is ontwikkeld. De standaard sluit aan op de actuele wet- en regelgeving en draagt bij aan de uitvoering van kwalitatief goed preventief gezondheidsonderzoek.” Een andere opmerkelijke trend is dat het meer om beloning draait. “We weten vanuit

onderzoek dat beloning een grote stimulans is om gedrag te veranderen”, legt Scheffer uit. “Zo zie je dat bedrijven werken met preventiebudgetten, zijn er beloningsapps op de markt en is het normaal om een fiets van de zaak of een sportschoolabonnement aan te bieden om gezond gedrag te stimuleren en te belonen.”

Heel belangrijk is het

volgens haar om altijd iets te kiezen dat bij je past zodat het leuk blijft. “Stel, uit het onderzoek

Door middel van preventief medisch onderzoek kan je vroegtijdig ziekten of kwalen signaleren waar vervolgens actie op ondernomen kan worden.

Daarom zijn kleine stappen wat dat betreft beter, want dan hou je het op de lange termijn gemakkelijker vol.”

Preventief medisch onderzoek (PMO) bestaat vaak uit twee onderdelen: een medische vragenlijst en lichamelijk onderzoek.

Feiten Preventief medisch onderzoek (PMO) bestaat vaak uit twee onderdelen: een medische vragenlijst en lichamelijk onderzoek en bevat altijd basismetingen gericht op onder meer biometrie, cholesterol en glucose. Na afloop krijgt de deelnemer een persoonlijk rapport en leefstijladvies. In principe kan iedereen zichzelf laten testen, maar vaak verloopt het onderzoek via werkgevers die volgens de Arbowet verplicht zijn om in principe eens in de drie jaar een PMO op vrijwillige basis aan te bieden.

Volgens Yvette Scheffer,

tevens bestuurslid van de NVvPG, geeft het onderzoek inzicht maar moet er vervolgens wel iets met de uitkomsten worden gedaan.

“Preventief medisch onderzoek is een soort APK voor de mens. Je checkt hoe het er-

komt naar voren dat je meer moet gaan bewegen, maar je houdt niet van hardlopen.

Neem dan bijvoorbeeld een hond zodat je op die manier aan je dagelijkse hoeveelheid beweging komt.” Steenbakkers vult aan: “Je ziet dat bedrijven samen de halve marathon gaan lopen of de Alpe d’Huez gaan fietsen.

Dat is natuurlijk prachtig.

Maar je moet die actieve levensstijl wel blijven vasthouden. Gezondheid gaat over gedrag en gewoontes.

Bedrijven gaan samen de halve marathon lopen of gaan de Alpe d’Huez fietsen.

16 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Lekker blijven slapen Het is belangrijk de slaapkamer stil, koel en donker te houden en deze alleen te gebruiken om te slapen.

Preventie

Slaap is ontzettend belangrijk voor je gezondheid, dat weten we allemaal. Toch is dat niet altijd even makkelijk en hoe ouder we worden, hoe moeilijker we het lijken te vinden om goed te slapen.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels & Unsplash

V

psychische problemen, een stressvolle gebeurtenis, verhoogde gevoeligheid voor verstoringen in de slaapomgeving, het gebruik van medicijnen die de slaap verstoren of een verstoring van de biologische klok door bijvoorbeeld een minder gestructureerd verloop van de dag. Ook slapen ouderen vaak lichter en worden ze ’s nachts vaker wakker, zo meldt Slaapcoach.nl.

olgens het Nederlands

Huisartsen Genootschap heeft één op de drie volwassenen geregeld problemen met slaap. De helft van alle patiënten met slaapklachten is boven de 65 jaar oud. Dat kan komen door medische of

Hoe ouder we worden, hoe moeilijker we het lijken te vinden om goed te slapen.

flinke gevolgen hebben. Chronisch slecht slapen verhoogt namelijk de kans op diabetes en harten vaatziekten, zo meldt Gezondheidsnet.nl. Ook word je er vaak prikkelbaar van, kan je je minder goed concentreren en presteer je slechter. En je bent natuurlijk veel vermoeider.

En dat kan

aantal dingen die je kunt doen om slaapklachten zoveel mogelijk te voorkomen, zo stelt Gezondheidsnet.nl. Zo is het belangrijk de slaapkamer stil, koel en donker te houden en deze alleen te gebruiken om te slapen. Zelfs een klein beetje licht, bijvoorbeeld van een digitale wekker, kan ervoor zorgen dat de aanmaak van Er zijn een

het slaaphormoon melatonine afneemt, waardoor de slaap verstoord kan raken.

Wanneer je matras te hard is, wordt je doorbloeding afgekneld en krijgt je huid onvoldoende zuurstof.

Daarnaast is het ontzettend

belangrijk dat je zorgt voor een goed bed, een fijn matras en een goed hoofdkussen.

Veel mensen zijn zich niet bewust van het belang van een goed matras, maar zonder een goed matras kan

Chronisch slecht slapen verhoogt namelijk de kans op diabetes en hart- en vaatziekten.

je niet goed ontspannen. Je lichaam moet namelijk op de juiste manier over het matras verdeeld worden, zo valt te lezen op Inslaap.nl. Wanneer je matras te hard is, wordt je doorbloeding afgekneld en krijgt je huid onvoldoende zuurstof. Je hersenen krijgen hierdoor het signaal om te draaien, waardoor je onrustig slaapt. Heb je een te zacht matras? Dan geeft dat niet voldoende steun en zak je

veel weg. Ook dat slaapt niet lekker, dus besteedt zeker genoeg aandacht aan het kiezen van je matras. ook beter als je overdag actief bent, je in de avonduren geen koffie of alcohol drinkt en geen grote maaltijden eet, en als je elke dag op dezelfde tijd op staat. Dan weet je zeker dat je er zelf alles aan gedaan hebt om ’s nachts lekker te slapen.

Daarnaast slaap je

ADVERTENTIE

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 17

Geniet, maar wel met mate Preventie

Met de zomer in aantocht en mooie, zonnige dagen op komst is het belangrijk extra aandacht te besteden aan ons grootste orgaan: de huid. Want om verantwoord te genieten van het mooie weer, is het nemen van preventieve maatregelen essentieel.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

I

er meer dan 1,2 miljoen mensen met een chronische huidaandoening, zo blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

En hoewel je natuurlijk altijd pech kan hebben, en last kan hebben van een huidaandoening door bijvoorbeeld genetische aanleg, zijn er ook een hoop huidaandoeningen die je kunt voorkomen door goed voor je huid te zorgen.

Denk bijvoorbeeld aan een ernstige aandoening als huidkanker, maar ook aan klachten die ontstaan als je een droge huid hebt en deze niet goed verzorgt. n Nederland zijn

weer door begint te breken, is aandacht voor de huid van groot belang.

Huidkanker is de meest voorkomende en snelst toenemende vorm van kanker in Nederland, zo meldt het Huidfonds, en kan ontstaan door overmatige blootstelling aan UV-straling. Het is daarom enorm belangrijk om je in de zomer altijd goed voor te Nu de zon

bereiden voordat je de deur uit gaat. Niet alleen wanneer de zon volop schijnt en je lekker op het terras gaat zitten, maar dagelijks. Ook wanneer het bewolkt is of je alleen even naar de supermarkt gaat moet je je huid goed beschermen tegen de zon.

Overmatig alcoholgebruik draagt bij aan een slechtere leverfunctie, een verminderde immuniteit, hormonale problemen, celschade en insulineproblemen.

Dat betekent allereerst

natuurlijk dat je je elke dag goed in moet smeren. Een goed zonbeschermingsmiddel geeft bescherming tegen zowel UVB als UVA stralen, zo meldt NVDV. Let daarom bij de aanschaf goed op dat beide op de tube vermeld worden. Voor een goede werking moet je je een half uur voor je zon in gaat insmeren, en wees daarbij vooral niet te zuinig. Het advies is ongeveer zeven theelepels voor het gehele lichaam. Qua factor wordt aangeraden om minstens een SPF van 30 te gebruiken. Let op: na twee uur moet je je opnieuw insmeren om goed beschermd te blijven. raadzaam zonbescherming te dragen.

Daarnaast is het

In principe biedt alle kleding bescherming tegen de zon, maar zit er wel verschil tussen materialen. Hoe dikker de vezel en hoe dichter de stof is geweven, hoe meer straling de kleding tegenhoudt, aldus NVDV. Ook kleur is van belang. Donkere kleding houdt uv-stralen vast, terwijl lichte kleding ze alleen weerkaatst.

Donkere kleding beschermt daardoor beter. Ook je hoofdhuid beschermen is van belang. Dat doe je natuurlijk door een pet of hoed op te zetten. Hiermee bescherm je niet alleen je hoofdhuid, maar ook je gezicht. Voeg er nog een zonnebril aan toe en je bent helemaal klaar om de zon in te gaan. Doe dat echter niet tussen elf uur ’s ochtends en drie uur ’s middags. Dan is de zon op zijn felst en kan je het beste in de schaduw blijven.

Huidkanker is de meest voorkomende en snelst toenemende vorm van kanker in Nederland. niet alleen de zon waar we extra op moeten letten als we onze huid gezond willen houden. Ook het overmatig drinken van alcohol tast de huid aan. En dat merk je al na één avondje heftig drinken, zo stelt Mens en Gezondheid. Overmatig alcoholgebruik draagt bij aan een slechtere leverfunctie, Maar het is

Het is niet alleen de zon waar we extra op moeten letten als we onze huid gezond willen houden. Ook het overmatig drinken van alcohol tast de huid aan.

een verminderde immuniteit, hormonale problemen, celschade en insulineproblemen. Allemaal factoren die ook invloed hebben op de kwaliteit, het uiterlijk en de veroudering van de huid.

Alcoholgebruik zorgt ervoor dat je huid sneller uitdroogt, kan leiden tot eczeem en rosacea en zorgt voor het verwijden en springen van rode haarvaartjes. Dat laatste zorgt voor zichtbare rode adertjes rondom de neus en de wangen. En dat leidt dan weer tot een slechtere bloedcirculatie, wat weer nieuwe huidproblemen met zich meebrengt. huid jong en gezond houden? Let deze zomer dan even extra goed op. Want van de zon en van een lekker drankje moet je zeker genieten, maar wel met mate.

Wil je de

Een goed zonbeschemingsmiddel geeft bescherming tegen zowel UVB als UVA stralen.

ADVERTENTIE

MINDSCOPIC SLEEPWELL SPRAY ®

™

VERBETERT DE KWALITEIT VAN UW SLAAP Een goede nachtrust is van levensbelang en vormt de basis voor een vitaal leven. Snel in slaap vallen en aan één stuk door slapen kan nogal eens een uitdaging zijn. Problemen die veroorzaakt kunnen worden door verschillende aspecten, waaronder stress, piekeren en nachten lang malen. Het overkomt iedereen.

Slaap is noodzakelijk voor de geestelijke én lichamelijke gezondheid van de mens. Een slechte nachtrust vergroot de kans op een depressie, kan leiden tot een afname in concentratie of kan zelfs gewichtstoename en diabetes als gevolg hebben. Kortom, de kwaliteit van uw slaap is van levensbelang.

de tijd die u nodig heeft om in slaap te vallen weet te verkorten. De spray bevat een krachtige, natuurlijke tonic die lichaam en geest tot rust brengt. Daarnaast zorgt de spray voor een snellere sublinguale opname met als gevolg een sterke, effectieve werking.

NOOTROPISCH GOUD

WETENSCHAPPELIJK ONTWIKKELD

Al sinds mensenheugenis is men op zoek naar technologieën en supplementen die helpen het geheugen, de intelligentie en andere cognitieve functies te verbeteren. Er zijn talloze manieren waarop u uw gezondheid, uw cognitieve vermogen en uw intrinsieke motivatie kunt verbeteren. Met de nootropics van MINDSCOPIC® wordt zowel een optimale gezondheid van het brein als de verbetering van de algehele prestaties ondersteund. Een ware winwinsituatie.

De SLEEPWELL SPRAY™ van MINDSCOPIC®, een samenstelling van uitsluitend gecertificeerde ingrediënten, is een wetenschappelijk ontwikkeld product dat de kwaliteit van uw slaap verbetert en

De SLEEPWELL SPRAY™ maakt onderdeel uit van het prachtige nootropische arsenaal van MINDSCOPIC® waarbij tijdens het ontwikkelproces de vraag ‘Hoe

kunnen we ’s werelds beste nootropics ontwikkelen op natuurlijke basis?’ te allen tijde centraal stond.

Om antwoord te krijgen op deze vraag en uiteraard ook om het beste resultaat te bereiken, zijn verschillende artsen en vak specialisten samengebracht. Het resultaat? Formules met stuk voor stuk een uniek karakter die uw algehele mentale gezondheid en het gevoel van welzijn ondersteunen.

UNIEKE FORMULES De MINDSCOPIC® SLEEPWELL SPRAY™ is één van deze unieke formules. De spray maakt onderdeel uit van de reeks hoogwaardige nootropische supplementen die het assortiment van MINDSCOPIC® rijk is. Een assortiment dat bestaat uit producten die streven naar het optimaliseren van een gezonde, vitale en energetische levensstijl en bijdragen aan het versterken van de mentale prestaties.

Van meer focus (CLEAR FOCUS™) tot het verbeteren van de gemoedstoestand (MOODMASTER™). Alle producten zijn opgebouwd uit een unieke formule. Een formule die voor u het verschil gaat maken.

LIVE LIFE TO THE FULLEST VERTROUWD DOOR PROFESSIONELE ATLETEN

www.mindscopic.com

18 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Profiel Feiten Marion Koopmans is een viroloog die tijdens de coronapandemie een landelijke bekendheid werd als lid van het OMT. De afgelopen twee jaar beschrijft ze als “een voortdenderende trein met heel veel verrassingen. Steeds weer nieuwe situaties, steeds weer nieuwe uitdagingen. Elke keer die vraag: hoe moet je hier nou weer over adviseren? Dat past ook wel bij de theorie over emerging infections: expect the unexpected.

Maar ik klaag niet. Als je viroloog bent, dan is deze tijd natuurlijk gewoon een tijd waar je er vol voor wilt gaan. Ik heb me mijn hele werkzame leven gefocust op dit type problemen, dus in die zin heb ik niet zoveel last van de extra drukke periode gehad. Ik heb eerder gedacht: now is the moment, rustiger wordt het wel weer.”

‘Hoe doe je dat nou samen, is toch wel echt een kernpunt’

Saai was het niet voor Marion Koopmans de afgelopen twee jaar. En saai wordt het ook niet in de toekomst, is haar voorspelling. “Grotere uitbraken van infectieziekten zien we de laatste decennia eigenlijk langzaam maar zeker toenemen. Dus moeten we ons op daarop voorbereiden. Dat is evident voor mij.”

Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto

D

ezelfde vraag,

meewarige glimlach. Maar waar het antwoord twee jaar geleden ‘begin maar met denken in jaren in plaats van weken’ was op de vraag hoe lang we last zouden hebben van corona, is het antwoord op dit moment ietwat positiever.

Toch wil Marion Koopmans ook nu heel duidelijk zijn: nee, we zijn zeker nog niet van corona af. “We zijn op weg naar een toestand waarin we dit endemisch noemen, onderdeel van de business as usual infecties.

Maar hoe zich dat precies zal ontwikkelen en wanneer dat gaat zijn, dat is echt nog niet zeker. Het zou kunnen zijn dat dit onze eerste winter wordt, waar we achteraf van gaan zeggen: nou, dat was de eerste winter waarin het endemisch patroon van corona zichtbaar werd, maar dat weet je pas achteraf.

Het kan ook nog zijn dat we nog door wat golven heen moeten.” Niet het antwoord dat veel mensen willen horen.

En ook niet het antwoord dat veel mensen verwachten.

Want als je op straat, in de cafés en sinds kort zelfs in het openbaar vervoer kijkt, dan lijkt corona toch echt achter ons te liggen. “Maar het is niet klaar. Ondanks twee jaar lang een overload aan informatie is het bij veel mensen nog steeds geen onderdeel van wat ze doen. Dat krijg je er niet ingebouwd. Ik zie daar een grote parallel met waar de klimaatwetenschappers last van hebben. Daar moeten we iets mee.” dezelfde

Ik zie daar een grote parallel met waar de klimaatwetenschappers last van hebben.

Hoe bedoelt u dat?

“Dat je het moet blijven uitleggen, omdat mensen anders verder gaan met hun leven en het vergeten.

Infectieziekten en de klimaatproblematiek blijven voor veel mensen ongrijpbaar. Je merkt

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

het pas als het echt dichtbij is, zoals nu bij de pandemie of bij overstromingen. Hoe houd je de lijntjes kort met de mensen die het allemaal kan treffen, daar hebben we echt iets in uit te zoeken. Hoe doe je dat nou samen, is toch wel echt een kernpunt.”

Een bekende collega van u, Ab Osterhaus, riep al jaren dat dit eraan zat te komen en dat een nieuwe pandemie een kwestie van tijd is.

In hoeverre bent u het daar mee eens?

“Jazeker, die gaat er komen. Dat zijn wetmatigheden: dat wisten we, dat blijft zo. Een pandemie is dan een extreme uitkomst, maar grotere uitbraken van infectieziekten zien we de laatste decennia eigenlijk langzaam maar zeker toenemen. Dus moeten we ons op daarop voorbereiden. Dat is evident voor mij.”

Is de enige echte manier om dit soort pandemieën te voorkomen een hele andere kijk op de wereld? Minder reizen, een andere omgang

investeerden we daar nauwelijks in. Dat moet veranderen.

Van deze groep virussen wil je weten: in welke diersoorten zitten ze, waar, hoe zit het met de diversiteit, hoe werken ze immunologisch, welke tools hebben we nodig om snel te kunnen schakelen om misschien vaccins te kunnen maken? We moeten veel slimmer voorbereid zijn.

Er is veel geïnvesteerd in respons, maar wij willen met name ook inzetten op aan de voorkant sneller zijn. Waar zit nou een groot uitbraakrisico?

Hoe bereid je je daarop voor?

Daar is echt veel te winnen.”

Wat we hebben gezien bij deze pandemie is: hoe vroeger je erbij bent, hoe beter.

Wat we dus echt moeten doen is bepaalde virussen goed in de gaten houden.

met de natuur en dieren, een

Die winst in de voorberei-

andere manier van voedsel-

ding zit ‘m volgens u ook

productie.

in het samenwerken met

“Zeker, en in die zin is voorkomen dus vrij theoretisch, want dat gaat niet gebeuren. Maar wat we wel hebben gezien bij deze pandemie is: hoe vroeger je erbij bent, hoe beter. Wat we dus echt moeten doen is bepaalde virussen goed in de gaten houden. We hebben een grote diversiteit aan virussen, maar er zijn er niet zoveel die echt zo explosief zijn en zo makkelijk van dieren naar mensen over springen. Dat is een selectieve groep en hoewel we dat allang wisten,

klimaatwetenschappers. In een poging dat tot stand te brengen is het Pandemic & Disaster Preparedness Center (PDPC) opgericht.

Kunt u eens uitleggen wat dit behelst?

“Wat we hebben gezegd is: zo ziet een pandemie er dus uit én zo gaat er meer komen. Ik ben er dan ook meer dan ooit van overtuigd dat we de lijn van onderzoek naar infectieziekten moeten doorzetten, maar er zijn veel paralellen met factoren waar de klimaatwereld naar

kijkt. De vraag is dus: wat zit eraan te komen en welke impact gaat dat hebben op de gezondheid? En tegen welke problemen, bijvoorbeeld in de maatschappij, lopen we beiden aan en kunnen we daar samen in optrekken?

Daarom hebben we binnen de PDPC een gezamenlijke onderzoeksagenda ontwikkeld. Dus de voorbereiding op infectieziekten, rampen, watergerelateerde problemen, klimaatgerelateerde problemen, ga zo maar door. Omdat deze casussen zo in elkaar haken dat je in principe veel meer vanuit verschillende disciplines samen moet gaan doen. Complexe vraagstukken samen proberen te beantwoorden, dat is waar de PDPC om draait.”

Noem eens een voorbeeld?

“We zien dat er een zeespiegelstijging aan komt, we zien dat er bodemdaling is en we zoeken naar oplossingen in de vorm van natte natuur: wetlands. Prima, maar wij weten ook dat dat effect heeft op vogeltrek en -aanwezigheid en op muggenpopulaties.

En dat er daarmee ook kans is op nieuwe virusinfecties die via die vogels worden binnengebracht en door die muggen worden verspreid.

Een problem in the making dus. Eén van de PDPC-projecten gaat dat integraal bestuderen. Wat zijn de puzzelstukjes die maken dat daar op een gegeven moment echt een probleem kan ontstaan?

En is dat dan beïnvloedbaar?

Kunnen we inschatten waar die risico’s dan zitten en kunnen we ervoor zorgen dat daar echt een thermometer inzit die bij het eerste het beste signaal aangeeft dat het misgaat. En wat betekent dat

voor de landschapsinrichting waar de Delftse ingenieurs over nadenken?”

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 19

Dutch Health Hub jaagt gezondheid, innovatie en duurzaamheid aan

Infectieziekten en de klimaatproblematiek blijven voor veel mensen ongrijpbaar.

Maar om een pandemie te voorkomen moeten we wereldwijd thermometers hebben.

“Ja, dit werkt natuurlijk alleen op wereldschaal, maar wat wij willen proberen is om een soort kennis te ontwikkelen die we op wereldschaal zouden kunnen inzetten. Nederland is bijzonder op een aantal manieren. We zijn één van de meest dichtstbevolkte plekken ter wereld, zowel met mensen als met dieren.

We zijn een delta die heel erg aan het veranderen is.

We zitten in een gebied waar de klimaateffecten heel snel merkbaar zijn. En we zijn verbonden met alles en iedereen: via havens, via luchtwegen en via een ontzettend open maatschappij. Dus de kennis over hoe dat voor ons in Nederland werkt en hoe we daar slim vroegwaarschuwingssystemen voor kunnen ontwikkelen is daarmee één op één exporteerbaar naar vergelijkbare knelpunten in de wereld.”

Tot slot: het lijkt me dat hier wel draagvlak voor is na de afgelopen twee jaar.

“Op dit moment wel, we krijgen heel veel belangstelling, maar het draagvlak is nog niet vertaald in een soort duurzame financiering. Dat moet ik nog zien.”

Zorginnovatie

De zorg helpen verbeteren, vernieuwen en verduurzamen. Dat is het doel bij de lancering van de Dutch Health Hub in mei 2021. Een jaar later zijn de eerste resultaten zichtbaar. Als aanjager van innovatie, duurzaamheid en gezondheid is de Dutch Health Hub de motor achter de eerste live editie van de Dutch Health Week.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

De Dutch Health Week (13-18 juni 2022) moet een vaste waarde worden voor iedereen die vindt dat de zorg in Nederland beter, slimmer, digitaler en duurzamer kan.

Het geraamte bestaat uit de drie grote zorgbeurzen van de Jaarbeurs. Om bereik en impact te vergroten worden Zorg & ICT, Zorgtotaal en de Support Beurs dit jaar voor het eerst in één week samen gebald. Daarnaast telt het programma zestien side events, uiteenlopend van congressen en symposia tot masterclasses.

“Er komen straks 500 exposanten en 40.000 duizend bezoekers”, zegt director Ruud Koolen van de Dutch Health Hub. “We gaan dus echt veel mensen in de zorg en de bedrijven daaromheen bereiken. Bezoekers kunnen tijdens de Dutch Health Week inspiratie opdoen, kennis uitwisselen en nieuwe contacten leggen. Het bijzondere is dat veel activiteiten interactief zijn. Bezoekers kunnen nieuwe toepassingen zelf uitproberen.”

Met een driedaags arenaprogramma voorziet de Dutch Health Hub de beurzen van een extra inhoudelijke laag.

Bezoekers kunnen rekenen op bijzondere gasten en prikkelende gesprekken. Elke dag kent een thema dat aansluit bij elk van de beurzen.

Onder het motto ‘samen werken aan digitalisering’ zet de Dutch Health Hub de kijker op informatietechnologie. “Innoveren betekent vandaag digitaliseren”, zegt Koolen. “In Utrecht laten we zien dat hier een wereld te winnen is.”

De Dutch Health Hub wil met de bezoekers ook ‘samen werken aan duurzaamheid’. “Met zeven procent van de CO2-uitstoot in Nederland is de zorg een grote vervuiler”, aldus Koolen. “Dus moet de zorg gebouwen en installaties ‘vergroenen’. Maar duurzaamheid gaat ook over mensen. We bouwen aan een beweging die zich niet alleen inzet voor groene energie en hergebruik van materialen, maar ook voor behoud en duurzame inzetbaarheid van personeel.”

Duurzaamheid betekent ook minder zorg. Hoe gezonder de burger, des te lager de zorgconsumptie. Om die reden zet de Dutch Health Hub ‘samen werken aan gezondheid’ op de agenda.

Koolen: “Zolang mensen fit en vitaal zijn, hoeven ze geen beroep te doen op zorg.

Daarom krijgen ook gezondheid en preventie bijzondere aandacht tijdens de Dutch Health Week.”

ADVERTENTIE

Beeldschermzorg is integraal onderdeel geworden van de zorgsector Een disruptie kan ervoor zorgen dat innovatie in een stroomversnelling terechtkomt. Zo is door de pandemie beeldschermzorg een onmisbare factor geworden binnen de zorgsector. Niet alleen werd duidelijk dat zorg op afstand een noodzakelijkheid is. De toenemende druk op zorgpersoneel vraagt ook om vernieuwende oplossingen, die voor een deel geboden worden door digitale zorg. Maar is elk online video communicatie platform geschikt voor de zorgsector?

Iedereen begrijpt dat bij generieke producten op dit gebied ook generieke oplossingen passen. Voor grote corporates is het moeilijk tot onmogelijk nichemarkten te bedienen en zij bepalen welke aanpassingen

binnen hun platform plaatsvinden. Maar het kan zijn dat organisaties andere behoeftes hebben of dat er maatwerk nodig is.

Dermatoloog Milan Tjioe in het Bravis Ziekenhuis en tevens medeoprichter van, en CTO bij het zorgcommunicatie platform Webcamconsult: “Destijds was er geen enkel geschikt product beschikbaar voor beeldschermzorg. Samen met collega dermatoloog Dick van Gerwen en ondernemer Bert van Gerwen besloten we zelf een platform te ontwikkelen dat we helemaal afgestemd hebben op de wensen van behandelaren en hun patiënten. Samen met de zorgorganisaties die gebruik maken van Webcamconsult ontwikkelen wij het platform steeds verder. En het mooie is dat als wij iets voor ziekenhuis A ontwikkelen,

ziekenhuis B hier ook gebruik van kan maken. Zonder extra kosten.”

Zo heeft het bedrijf recent realtime vertalen toegevoegd aan het platform. Hierbij worden 64 gesproken talen bij een videoconsult direct ondertiteld. Dit kan bijvoorbeeld ingezet worden bij internationaal communicatieverkeer, communiceren met niet Nederlandssprekenden en bij videoconsulten met doven en slechthorenden.

Mede door deze ontwikkelingen is de online praktijk (inclusief digitale spreekkamer) een realiteit geworden. En zo zijn zorginstellingen goed voorbereid op een eventueel terugkerende pandemie, ontlasten ze het zorgpersoneel en geven de best mogelijke zorg aan hun patiënten.

Milan Tjioe, Dermatoloog in het Bravis Ziekenhuis, medeoprichter van, en CTO bij het zorgcommunicatie platform Webcamconsult

www.webcamconsult.com

20 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Gezondheid begint bij een brein in balans Opinie

Overprikkeld en gestrest.

Dat zijn we in de moderne maatschappij tegenwoordig bijna allemaal.

Zeker topmanagers en ondernemers hebben van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat te maken met een hoge druk. In deze wereld die snel verandert en meer van ons vraagt dan ooit tevoren, staan we dan ook altijd ‘aan’ en verliezen we langzaam maar zeker de connectie met onszelf.

Wat kunnen we doen om ons overprikkelde brein gezond, gelukkig en in balans te houden?

Foto: Dana van Leeuwen & Unsplash

I

n onze zoektocht naar

geluk ligt de focus vaak op een hunkering naar meer.

We streven naar een hoger inkomen, een betere baan of meer erkenning van anderen.

Ook als we overprikkeld zijn, hebben we daarom de neiging om méér te willen doen. We zoeken afleiding van stress en werkdruk met intensieve sportsessies of gezellige borrels met vrienden. Maar een betere breinbalans begint vaak niet met het toevoegen, maar juist met het wegnemen van dingen.

De dingen die je

als eerst kunt loslaten, zijn verslavende gewoonten die je niet dienen.

Denk hierbij aan urenlang televisiekijken of een glas wijn drinken om de drukte van de dag even los te laten. Hoewel dit voor veel mensen een ‘normaal’ patroon is om na een

We zoeken afleiding van stress en werkdruk met intensieve sportsessies of gezellige borrels met vrienden.

drukke werkdag te ontspannen, wordt het brein hierdoor steeds opnieuw belast met prikkels. Observeer je eigen verslavende patronen daarom kritisch om te ontdekken waar er in jouw brein en leven sprake is van disbalans.

of verminder waar mogelijk stress, want bijna niets is schadelijker voor het brein.

Plan daarnaast tijdens de werkdag bewust momenten in voor beweging, meditatie en ontspanning. Een lummelmomentje, ademhalingsoefening en wandeling in de natuur kunnen heel louterend werken. Wil je de tijd hiervoor niet vrijmaken?

Besef dan dat een brein dat beter in balans is ook veel beter voor je zal presteren.

Het chronisch negeren van signalen van je brein en lichaam resulteert vroeg of laat in gezondheidsklachten zo- We streven als een burn-out naar een hoger inkomen, een of depressie. betere baan of meer erkenning Probeer je niet alleen bewust te worden van verslavan anderen. vende patronen, maar ook van je innerlijke processen en emoties. Het chronisch negeren van signalen van je brein en lichaam resulteert vroeg of laat in gezondheidsklachten zoals een burn-out of depressie. Probeer de connectie met jezelf dan ook te hervinden met een dagelijkse bodyscan meditatie of andere mindfulnessoefening. Je zult hierdoor beter aanvoelen wat er in je leeft en meer mededogen ontwikkelen voor jezelf.

In onze zoektocht naar geluk ligt de focus vaak op een hunkering naar meer. werkvloer kun je zaken veranderen om je brein te ontlasten. Vermijd Ook op de

immers 24/7 betrokken bij alles wat we doen, zowel privé als op het werk. Het moet daarom in balans zijn om op alle vlakken in het leven optimaal te functioneren. De eerste stap hierbij is om meer gaan te leven vanuit Ikigai – onze zingeving. Probeer te doen waar je van houdt, waar je voor betaald kan worden, wat de wereld nodig heeft en waar je goed in bent. Bewezen is dat mensen die volgens deze waarden leven, een lang, gelukkig en gezond leven leiden.

Het brein is

Charlotte Labee, Brain Balance-expert

THE FIRST ALL-IN-ONE BIKE

Maak een connectie met Technogym Ride en start direct met fietsen zonder in te stellen. Met al je favoriete apps binnen handbereik, ben je klaar om te gaan.

Ontdek de Technogym Ride.

Bel 0800 3322448 of bezoek technogym.com

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

22 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

'Als je direct inzicht hebt in je financiële situatie, dan moet je dat toch ook kunnen hebben in je gezondheid?'

Zorginnovatie

Zo houd u de regie over uw eigen gezondheid, nét als uw financiën

Tekst: Féline van der Linde Foto: AdobeStock

A

l uw medische

gegevens op één plek beschikbaar en direct in te zien? Het is geen toekomstmuziek. Een Persoonlijke Gezondheids Omgeving (PGO) geeft u volledige inzage én de regie over uw eigen gezondheid.

De PGO is gratis voor alle burgers van Nederland en de omgeving is zeer goed beveiligd, als eerste in Nederland kreeg het het officiële MedMij label.

Onze medische gegevens?

Die liggen her en der verspreid over de zorgverleners die we bezoeken. De huisarts, de specialist, de apotheek, de tandarts, ze beheren een klein stukje informatie over onze gezondheid. Die stukjes zijn opgeborgen in systemen die niet direct met elkaar kunnen communiceren. “Je moet op heel veel verschillende portalen inloggen om een beetje inzicht in je eigen gezondheid en je medische geschiedenis te krijgen,” zegt Arnold Breukhoven, directeur en oprichter van Drimpy. “Het gekke is: we lijken dat normaal te vinden!

Als de huisarts of apotheker u vraagt welke medicijnen u gebruikt of heeft gebruikt, krijgt hij dan het juiste antwoord? Wees eerlijk, weet u zelf wel welke medicaties u geslikt heeft? Daadwerkelijk ook echt de volledig kloppende benaming? Of zegt u dan je weet wel dat groene doosje met dat gele pilletje en dat schuine streepje. Terwijl als we een hypotheekgesprek hebben, dan gaan we daar goed voorbereid heen, met een scherp inzicht in onze financiële situatie. Maar gaan we naar de huisarts dan doen we dat met nul inzicht in ons complete medische dossier.

Terwijl dat óók belangrijk is.

En zelfs belangrijker, omdat het levensreddend kan zijn.”

Met één druk op de knop haal je de gegevens van zorgverleners binnen en plaats je die op een persoonlijke website of app.

Je moet op heel veel verschillende portalen inloggen om een beetje inzicht in je eigen gezondheid en je medische geschiedenis te krijgen.

Met Drimpy ontwikkelde

Breukhoven een zogenaamde Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO). Breukhoven: “Met één druk op de knop haal je de gegevens van zorgverleners binnen en plaats je die op een persoonlijke website of app. Vergelijk het met het gemak van een bank-app.

Je hebt in één keer toegang, in dit geval niet tot je geld, maar tot iets wat niet in geld is uit te drukken: al je medische gegevens. Je kunt informatie rustig nalezen als je net een gesprek met een arts hebt gehad en je weet nu ook dat je in de toekomst effectiever behandeld kunt worden omdat er direct inzage is in alle behandelingen en onderzoeken die je hebt ondergaan en

medicijnen die je hebt geslikt.

Zo houd je de regie over je eigen gezondheid.”

Een Persoonlijke GezondheidsOmgeving (PGO) geeft u volledige inzage én de regie over uw eigen gezondheid. gratis voor alle burgers van Nederland en de omgeving is zeer goed beveiligd, als eerste in Nederland kreeg het het officiële MedMij label. Dit is een keurmerk dat door VWS wordt afgegeven nadat bewezen is dat de PGO zich aan enorm strenge eisen houdt en zich voor elke medische gegevensdienst heeft gekwalificeerd. Dit wordt ieder jaar gecontroleerd. Het MedMij label garandeert veilige en betrouwbare uitwisseling van medische gegevens. En de PGO gaat zelfs nog een stap verder en kon als eerste een medisch dossier de grens over sturen zodat ziekenhuis systemen tot aan Nieuw-Zee-

De PGO is

Onze medische gegevens liggen her en der verspreid over de zorgverleners die we bezoeken.

land hiermee kunnen werken. Dit was nog nooit eerder vertoond. is gratis en gezondheidsdata zijn overal beschikbaar. Vergelijk het met Booking.com of internetbankieren. Dat Breukhoven: “Onze PGO

doen we toch ook allemaal?

Het gaat om jouw gezondheid. Jouw nieren, jouw hart, jouw hersens. Met een druk op de knop en alle informatie zit in je PGO. Klaar. Privacy, veiligheid, alles gewaarborgd en gegarandeerd. Je geeft zelf aan wie de gegevens mo-

gen inzien, dat kunnen bijvoorbeeld familie, vrienden en mantelzorg zijn. Je hoeft je echt niet actief met je gezondheid bezig te houden.

Maar als er iets met je gezondheid aan de hand is, heb je al je gegevens direct bij de hand. Altijd en overal.”

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 23

Hoe topmannen en -vrouwen zich behoeden voor een persoonlijke crisis Gezonde levensstijl

Van buitenaf benijden we vaak de CEO, maar wat is de keerzijde van een rol met zoveel verantwoordelijkheid?

Tekst: Eoin Hennekam Foto: Persfoto & Pexels

Het CEO-schap gaat namelijk

geregeld tegen ons natuurlijke automatismen in. “De natuur doet nooit aan energieverspilling. Er is een perfecte harmonie. Wij mensen horen bij die harmonieuze natuur en veranderen daarom ook niet graag. De CEO moet echter constant meebewegen met veranderingen en ontwikkelingen binnen de organisatie die hij of zij leidt en de omgeving daaromheen.

Succesvolle CEO’s zijn niet à la Darwin per definitie de sterksten of slimsten, maar degenen die een groot vermogen hebben tot aanpassen”, zegt Sonnevelt.

Het is slechts een van de

Albert Sonnevelt Psycholoog, specialist vitaliteit en duurzame gezonde levensstijl

W

de rol van een topman of -vrouw ook lijkt, de realiteit is dat het hebben van zo’n invloedrijke functie vaak loodzwaar is. Psycholoog, specialist vitaliteit en duurzame gezonde levensstijl, Albert Sonnevelt, begeleidt al geruime tijd individuen aan de top bij de stressvolle obstakels die het CEO-leven met zich meebrengt en weet als geen ander dat een persoonlijke crisis om de hoek loert als topmannen en -vrouwen niet goed voor zichzelf zorgen. ant hoe mooi

voorwaarden die de ervaren psycholoog schetst om succesvol te zijn als topman of -vrouw. “Het CEO-schap is veeleisend. Als eindverantwoordelijke sta je constant ’aan’ en is het eenvoudig opgebrand te worden. Het lijkt dan ook een open deur, maar succesvol zijn in zo’n druk en veeleisend bestaan lukt alleen als je oprecht enthousiast en passievol bent over je werk.

Een betekenisvol bestaan geeft energie en maakt dat het continu ’aanstaan’ haalbaar is.”

Hoe vanzelfsprekend die uit-

spraak van Sonnevelt ook lijkt, dat is die zeker niet. “Het is makkelijk om gewend te raken aan een bepaalde levensstijl en zodoende gevoelens van

ontevredenheid weg te wuiven ’to keep up appearances’.”

Sonnevelt benadrukt daarom het belang van zelfreflectie en vertrouwen op intuïtie. “Maar om goed op jezelf te kunnen reflecteren moet daar ook de tijd voor genomen worden.

Vaak is de agenda van de topman of -vrouw volledig volgeperst. Dan kom je niet toe aan hetgeen écht belangrijk is, namelijk: reflecteren op hoe jij als CEO het beste in je kracht komt om het bedrijf in de juiste richting te leiden. Een team om de CEO heen dat helpt om de balans te creëren in de agenda van de CEO kan doorslaggevend zijn voor het succes van de eindverantwoordelijke en het bedrijf.”

Een succesvolle CEO is authentiek, radicaal eerlijk naar zichzelf, bewust van zijn of haar stresssignalen, toont kwetsbaarheid en neemt verantwoordelijkheid. kan namelijk vervallen in het overdrijven van de kwaliteiten die hem of haar in eerste instantie aan die positie hebben geholpen. “Een kwaliteit Een ontevreden CEO

Het CEO-schap is veeleisend. Als eindverantwoordelijke sta je constant ’aan’ en is het eenvoudig opgebrand te worden.

als doorzettingsvermogen kan doorslaan in drammen en de kwaliteit ’focus’ kan doorschieten in ’narrow minded’. Dit komt zowel de CEO als het bedrijf niet ten goede.” De ironie is hier volgens Sonnevelt dat niet willen reflecteren en overdrijven in kwaliteiten voortkomen uit angstgevoelens voor falen. Dat terwijl juist met dit gedrag een persoonlijke crisis, en daarmee soms een crisis voor de organisatie, vroeg of laat volgt.

Naast eerdergenoemde voorwaarden

tegen te gaan benadrukt Sonnevelt dat men eigen stresssignalen moet herkennen. “Merk je dat je sneller uitgeput raakt? Heb je regelmatig hoofdpijn? Of neig je naar verslaafd gedrag?

Bestrijd dan niet de symptomen met respectievelijk extra koffie, meer paracetemol of dat extra glaasje wijn.

Herken en erken de signalen, neem verantwoordelijkheid en maak levensveranderende keuzes”, besluit Sonnevelt.

Feiten •

•

Zes pijlers helpen de CEO ’te overleven in de jungle’: 1) een betekenisvol leven, 2) onvoorwaardelijke steun van naasten, 3) een positieve mindset, 4) voldoende slaap, 5) voldoende, niet-competitieve, beweging en 6) een gezond voedingspatroon Één op de tien CEO’s kampt met een vorm van verslaving om stresssignalen te onderdrukken

om die crisis ADVERTENTIE

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

24 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Het belang van ontspannen Gezonde levensstijl

Wie hard werkt, moet zijn lichaam op tijd rust geven. Een goede nachtrust en een regelmatig bezoek aan een wellnesscentrum zorgen ervoor dat je lijf topfit blijft. Ook als je werk veel van je vraagt.

Tekst: Katrien Baarendse Foto: Pexels

E

en goede nachtrust is

van levensbelang, zo stelt Gezondheidsplein.

Het zorgt ervoor dat je je vrolijker, energiek en alert voelt. Je laat je minder snel van de wijs brengen door een probleem, je kunt je beter concentreren en je geheugen werkt beter. Door te slapen kunnen de hersenen zich opladen en geleerde informatie verwerken. Dat komt de productiviteit op je werk ten goede. Ook voorkom je met een goede nachtrust gezondheidsproblemen, zoals een te hoog cholesterolgehalte, een hartinfarct, depressie of diabetes. goede nachtrust niet voor iedereen weggelegd. Ruim een op de vijf Nederlanders van 12 jaar en ouder heeft slaapproblemen blijkt uit enquêtes van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Dat komt dan bijvoorbeeld door piekeren over werk of een relatie of door een te drukke levensstijl.

Nu is één keer slecht slapen niet erg, maar structureel te weinig nachtrust krijgen, kan ernstiger gevolgen hebben.

Toch is een

Wees actief gedurende de hele dag. Zorg dat je overdag veel beweegt, zodat je ’s avonds ook fysiek vermoeid bent. Zorg ook voor regelmaat in je leven: sta elke dag op hetzelfde tijdstip op, ook in het weekend. die je nodig hebt, verschilt per persoon. Het gemiddelde is ongeveer acht uur slaap per nacht. Maar de één heeft met vijf uur slaap al voldoende nachtrust, terwijl een ander zich na twaalf uur in bed nog steeds niet De hoeveelheid slaap

Een goede nachtrust is van levensbelang,

uitgeslapen voelt. Ook bepalend zijn de hoeveelheid slaap die je een nacht eerder had, en je leeftijd.

Een goede nachtrust is van levensbelang, zo stelt Gezondheidsplein. tips die je kunnen helpen aan een betere nachtrust, zo stelt Gezondheidsplein. Wees actief gedurende de hele dag. Zorg dat je overdag veel beweegt, zodat je ’s avonds ook fysiek vermoeid bent. Zorg ook voor regelmaat in je leven: sta elke dag op hetzelfde tijdstip op, ook in het weekend. Probeer op vaste tijden te eten, sporten, ontspannen en werken.

Vermijd al te inspannende activiteiten vlak voordat je je bed induikt. Dus kijk geen televisie, check niet je mail en ga ook niet actief sporten.

Kies liever voor het lezen van een boek, een massage, muziek luisteren of een warm bad. Ook het drinken van alcohol of cafeïne-houdende producten voor het slapen gaan is af te raden. En eet geen zware maaltijd voor je naar bed gaat. Nog meer afraders: het blauwe licht van je televisie, smartphone of laptop. Dat blokkeert immers de productie van melatonine, het hormoon dat slaap veroorzaakt. Tot slot wel een Er zijn veel

aanrader: zorg dat je slaapkamer een baken van rust is. helpen bij het ontspannen is een dagje naar de sauna, een massage nemen of een yogales. Iedereen heeft baat bij wellness, stelt de Belgische website Gezond.be, en je kunt het zo exclusief maken als je zelf wilt. Ga je voor een volledige behandeling inclusief modderbad en jacuzzi of laat je slechts je schouders masseren? Op tijd een bezoek aan een wellnesscentrum of een massage nemen verbetert je gezondheid: je bent beter bestand tegen alledaagse uitdagingen en ervaart minder stress. Bovendien zorgt het voor een betere bloedcirculatie, minder rimpels, een stralende huid en je voelt je minder gejaagd. Ook yoga verbetert je gezondheid: je wordt er kalmer door en komt dichter bij je ware aard.

Wat ook kan

Op tijd een bezoek aan een wellnesscentrum of een massage nemen verbetert je gezondheid: je bent beter bestand tegen alledaagse uitdagingen en ervaart minder stress.

Wat ook kan helpen bij het ontspannen is een dagje naar de sauna, een massage nemen of een yogales.

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Praat over je prostaat Gezonde levensstijl

De prostaat is een klein orgaan dat onder de blaas ligt, rondom de urinebuis, en hoort bij het mannelijke voortplantingsorgaan. Ongeveer 1 op de 10 mannen krijgt ooit in zijn leven prostaatkanker, meldt Prostaatkankerstichting.nl. Het is daarmee de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland.

Tekst: Féline van der Linde

Prostaatkanker groeit meestal langzaam en geeft in het begin geen duidelijke symptomen of klachten. Bij sommige mannen wordt prostaatkanker bij toeval ontdekt, wanneer zij met plas- of andere klachten bij de huisarts komen. De Prostaatspecifiek Antigeen (PSA) waarde in het bloed kan worden getest om tijdig (agressieve) prostaatkanker op te sporen.

Hoe hoger deze waarde is, hoe aannemelijker de kans is op prostaatkanker, aldus Andos.nl.

Wanneer de diagnose is gesteld en de behandeling is gestart kan dit grote gevolgen hebben

Houd je seksleven gezond en in balans Gezonde levensstijl

Intimiteit en seksualiteit worden beschouwd als fundamentele levensbehoeften. Een gezond seksleven draagt bij aan de algehele gezondheid.

Maar wat als de seksuele gezondheid niet in balans is?

Tekst: Féline van der Linde

In mijn praktijk zie ik veelal

mensen waarbij de seksuele gezondheid uit balans is, vertelt Eveline Stallaart, seksuoloog en psycholoog. “Mede door corona is het masturberen enorm toegenomen.

Porno is gemakkelijk beschikbaar en veel mensen kijken dit tijdens het masturberen. Het geeft mensen snel een heel fijn gevoel, maar men kan er ook in doorslaan. Kijk je dagelijks of meer dan dagelijks porno en masturbeer je hierbij dan kan het brein verslingerd raken aan de hoge dosis dopamine die vrijkomt tijdens het masturberen. Wanneer je vrijt met een partner wordt het dopamine gehalte nooit zo

hoog als wanneer je masturbeert met porno. Met het gevolg dat dit veel leed in een relatie kan veroorzaken. Men kan namelijk gaan twijfelen aan de relatie, opwindings- of erectieproblemen kunnen zich voordoen, of mensen gaan de randjes opzoeken door bijvoorbeeld vreemd te gaan of hun toevlucht te gaan zoeken in prostitutie, omdat ze graag die dopamine craving willen stillen.”

Juist het jonge brein is

gevoelig voor een dopamine verslaving. “Uit recent onderzoek is zelfs gebleken dat het veelvuldig masturberen met porno dezelfde schadelijke effecten heeft als een cocaïne verslaving. Daarnaast kan de eerste keer seks met een partner uitlopen op een teleurstelling nadat het te vaak porno keek tijdens masturbatie. Dit omdat je nooit hetzelfde dopamine gehalte krijgt bij het masturberen met porno dan wanneer de eigen fantasie of speeltjes worden gebruikt of bij het vrijen met de partner. Hierdoor kan

iemand bijvoorbeeld onzeker worden en zich gaan afvragen of er misschien iets mis is. De eerste keer seks is een hele belangrijk gebeurtenis en als de eerste keer een slechte of teleurstellende ervaring is, dan heeft dit grote gevolgen voor het toekomstige seksleven. Het is daarom heel belangrijk om, vooral aan jongeren, duidelijk te maken dat te vaak masturberen met porno meer schade aanbrengt dan je in eerste instantie denkt.”

Het kijken van porno en mas-

turberen is in de basis iets heel leuks, besluit Stallaart. “Maar slaat dit door in een verslaving, dan kan dit gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Gaan we het masturberen met porno zien als bijvoorbeeld het eten van suiker dan wordt duidelijk dat het iets is waar we op een verantwoorde manier mee om moeten gaan voor een gezond en een leuk seksleven dat in balans is.”

TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG 25

voor het dagelijkse leven van de patiënt. Naast lichamelijke gevolgen kan de ziekte ook een impact hebben op de geestelijke gezondheid.

Zo kunnen de verschillende behandelingen van prostaatkanker invloed hebben op het seksuele leven van de patiënt, is te lezen op Prostaatkankerstichting.nl. Ook kunnen er na de behandeling van prostaatkanker plasklachten ontstaan.

Dit kan na de operatie, of na de uitwendige of inwendige bestraling. Deze klachten kunnen tijdelijk zijn en na een tijdje weer overgaan, maar kunnen ook blijvend zijn.

Veel mensen denken dat

prostaatkanker alleen op latere leeftijd voorkomt. Toch is bijna de helft van de mannen onder de 70 jaar wanneer ze de diagnose krijgen en tien procent van de mannen is zelfs jonger dan 60 jaar.

Komt prostaatkanker voor in de familie en wil je weten of dit voor jou ook een verhoogd risico betekent? Of ben je boven de 50 jaar en wil je je PSA waarde laten meten? Neem dan contact op met je huisarts om hierover te praten en je goed te laten voorlichten over de voor- en nadelen van een PSA-meting.

Er is meer onderzoek nodig naar het vrouwenlichaam Gezonde levensstijl Er is nog een wereld te winnen als het gaat om erkenning van klachten en onderzoek naar het vrouwelijk lichaam.

Vrouwen werden in het verleden vaak om hormonale redenen of een mogelijke zwangerschap niet meegenomen in onderzoeken, met als gevolg dat vrouwen meer kans hebben om langer met onverklaarde klachten rond te lopen of een verkeerde diagnose te krijgen.

Tekst: Féline van der Linde

“

Doordat vrouwen voor 1990 weinig zijn

meegenomen in gezondheids- en geneesmiddelenonderzoeken, is er ook nu nog minder kennis over aandoeningen die vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen”, vertelt Xanne Visser, redacteur bij WOMEN Inc. “Van de mensen met onverklaarde lichamelijke klachten is ongeveer 80 procent vrouw. En bij sommige aandoeningen, zoals

de ziekte van Bechterew of ADHD, duurt het bij vrouwen langer voordat er een diagnose wordt gesteld en wordt gestart met een juiste behandeling.

Dit heeft te maken met een gebrek aan kennis, maar ook met bias.”

Met campagnes zoals ‘Komt

een mens bij de dokter’ worden ervaringen gedeeld om zo bewustwording bij zowel patiënt als zorgverlener te creëren.

“De podcasts die hiervoor worden gemaakt bestaan uit verhalen die rechtstreeks uit de spreekkamer komen. Door ervaringsverhalen te delen, proberen we bij zowel het grote publiek als de zorgverlener herkenbaarheid te creëren. Zo kan een patiënt de benoemde klachten herkennen bij zichzelf en een zorgverlener laten we misschien kennis maken met een ziektebeeld dat hij of zij anders niet zou hebben herkend in de praktijk. En niet alleen de huidige zorgverleners, maar ook de zorgverlener van de toekomst willen we middels de ervaringsverhalen bewust maken van diagnoses die in de praktijk worden gemist, vooral bij vrouwen.”

Een voorbeeld van een

diagnose die in de praktijk vaak wordt gemist is endometriose. “Nu is er de afgelopen jaren al veel meer aandacht gekomen voor deze aandoening, waarbij weefsel, dat lijkt op baarmoederslijmvlies, zich buiten de baarmoeder bevindt. Deze aandoening geeft vaak buikklachten. Maar omdat de gedachte is dat pijn tijdens de menstruatie er nu eenmaal bij hoort, en de pijnklachten vaak niet als zodanig worden herkend, duurt het gemiddeld zeven jaar voordat endometriose wordt gediagnosticeerd. De toenemende aandacht voor endometriose juich ik alleen maar toe, maar aandacht alleen is niet genoeg.

Zo weten we nog steeds niet hoe endometriose ontstaat en waarom het weefsel buiten de baarmoeder voorkomt. Zodra er meer onderzoek naar gedaan wordt, kunnen mogelijk betere diagnose- en behandelmethoden worden ontwikkeld, en er betere zorg aan vrouwen met endometriose worden gegeven. En niet alleen bij endometriose, maar ook bij alle andere aandoeningen waar we gezondheidsverschillen zien.”

ADVERTENTIE

26 TOEKOMST VAN DE GEZONDHEIDSZORG

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Vaginale klachten en stressincontinentie hoeven er niet bij te horen Preventie

De meeste vrouwen praten er niet graag over, maar vaginale klachten kunnen een grote impact hebben op je leven. Hormonale veranderingen die plaatsvinden na de overgang, een zwangerschap of bepaalde medische behandelingen kunnen vervelende gevolgen hebben die vaker voorkomen dan je misschien zou denken.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Daniel Reche & Freepik

Z

verminderde hormoonproductie na de overgang voor veranderingen van de slijmvliezen en het bindweefsel van de vagina.

We noemen dit vaginale atrofie, een probleem waar uiteindelijk iedere vrouw mee te maken krijgt en waar ongeveer veertig procent van de vrouwen ook klachten van ondervindt. De bekleding van de vagina wordt droger, dunner en de elasticiteit en stevigheid van de vagina nemen af. Hierdoor wordt de vagina gevoeliger voor infecties wordt deze minder makkelijk vochtig bij het vrijen en kunnen de vagina en de ingang ervan nauwer worden. Tevens treedt vaak ongewenst urineverlies op. o zorgt de

Vaginale atrofie is een probleem waar uiteindelijk iedere vrouw mee te maken krijgt en waar ongeveer veertig procent van de vrouwen ook klachten van ondervindt. heerst het idee dat deze klachten er nou eenmaal bij horen, vooral na de menopauze of na één of meerdere zwangerschappen.

Zij denken daarom vaak ook dat er niets aan te doen is, terwijl het tegendeel waar is. Zo zijn er voor vaginale atrofie meerdere behandelingsopties, zoals hormoontherapie en niet hormonale vagina bevochtigers. Het nadeel hiervan is echter dat beide levenslang nodig zijn.

Ook voor stressincontinentie zijn meerdere behandelingen mogelijk. Zoals bekkenbodemfysiotherapie, waarbij de spieren in de bekkenbodem versterkt wordt en je deze bewust leert te gebruiken.

Echter, het verslapte bindweefsel in de vagina kan je hiermee niet trainen. Ook een operatieve behandeling is mogelijk, maar daarvoor moet je wel onder narcose en na de operatie kan je de eerste vier weken niet sporten, zwaar tillen of gemeenschap hebben. Daarbij komt ook nog eens dat het urineverlies slechts bij 85 percent van de vrouwen volledig verdwijnt na een operatie. Belastend voor het lichaam dus, en ook geen zekerheid.

Bij veel vrouwen

Er is echter ook

een minder invasieve behandeling voor handen voor vrouwen die kampen met vaginale atrofie en/of stressincontinentie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een gefractioneerde CO2 laser. De laser stimuleert het bindweefsel van de vagina, waardoor de vaginawand dikker en steviger wordt en op die manier worden de urinebuis en de sluitspier van de blaas ondersteund. Ook verbetert de laser de slijmvliezen van de vagina en zorgt het voor een betere doorbloeding, de bekleding van de vagina wordt verjongt waardoor deze ook weer vochtiger wordt.

Bij vaginale atrofie wordt de bekleding van de vagina droger, dunner en de elasticiteit en stevigheid van de vagina nemen af. Hierdoor wordt de vagina gevoeliger voor infecties wordt deze minder makkelijk vochtig bij het vrijen en kunnen de vagina en de ingang ervan nauwer worden. Tevens treedt vaak ongewenst urineverlies op.

Er zijn voor vaginale atrofie meerdere behandelingsopties, zoals hormoontherapie en niet hormonale vagina bevochtigers.

wordt vaginaal een dunne lasersonde ingebracht waarmee de gehele vagina gelaserd wordt.

Dit duurt ongeveer vijftien minuten. Gemiddeld zijn drie behandelingen nodig voor een optimaal resultaat, telkens om de vier tot zes weken. Daarna moet je het jaarlijks bijhouden om het effect te behouden. Na de Bij deze behandeling

behandeling kan je gelijk je normale werkzaamheden hervatten. Nadien worden er, behalve enig vochtverlies, geen ongemakken ervaren.

Kortom: er is geen enkele reden om met vaginaal ongemak vaginale- of plasklachten rond te blijven lopen.

Inspanningsof stressincontinentie is een veelvoorkomende klacht.

Hierbij treedt urineverlies op bij druk verhogende momenten.

Inspannings- of stressincon-

is een veelvoorkomende klacht. Hierbij treedt urineverlies op bij druk verhogende momenten zoals lachen, niezen, hoesten en sporten. Dit kan op allerlei leeftijden voorkomen, maar komt regelmatig voor bij jonge vrouwen, met name jonge moeders. Vrouwen die hier mee te maken krijgen, ervaren hiervan vaak veel last in het dagelijks leven, maar praten hier vaak niet over met hun naasten omdat ze zich schamen. tinentie

Hormonale veranderingen die plaatsvinden na de overgang, een zwangerschap of bepaalde medische behandelingen kunnen vervelende gevolgen hebben die vaker voorkomen dan je misschien zou denken.

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl www.contentway.nl

TOEKOMSTVAN VANDE DE GEZONDHEIDSZORG GEZONDHEIDSZORG 27 TOEKOMST

Willeke Kamphof – PARTNER CONTENT

Vaginale klachten of ongewenst urineverlies? Je bent niet de enige!

Het lichaam van de vrouw maakt gedurende het leven veel veranderingen door. Denk bijvoorbeeld aan de veranderingen die optreden na een bevalling of de menopauze. Deze veranderingen zijn heel normaal, maar ze kunnen wel klachten tot gevolg hebben. En die klachten, die hoeven we niet te accepteren.

Willeke Kamphof, esthetisch dermatoloog

«

P

“Elke vrouw krijgt te maken met hormoonveranderingen, hetgeen klachten kan veroorzaken.”

«

ijn bij het vrijen door een drogere vagina en een dunner wordend slijmvlies, jeuk, terugkerende infecties of ongewenst urineverlies.

Allemaal zijn het klachten die te wijten zijn aan (hormonale) veranderingen waar vrouwen mee te maken krijgen.

“We kunnen de vrouwen die bij mij in de praktijk komen ruwweg opdelen in drie verschillende categorieën”, vertelt Willeke Kamphof, esthetisch dermatoloog en aanbieder van de Femilift laserbehandeling.

“Allereerst zijn er de jonge vrouwen die na de bevalling te maken krijgen met ongewenst urineverlies, stressincontinentie. Bij drukverhogende situaties, zoals niezen, lachen en sporten treedt urineverlies op. De tweede groep bestaat uit vrouwen die na de menopauze klachten krijgen als gevolg van vaginale atrofie. De verandering in hun hormonen zorgt ervoor dat het slijmvlies en de vaginawand dunner worden en minder goed doorbloed zijn. Hierdoor kan pijn bij het vrijen ontstaan, en kunnen jeuk, steeds terugkerende infecties en ongewenst urineverlies optreden. Als laatste is er de groep jonge vrouwen die na de bevalling het gevoel hebben dat er vaginaal veel veranderd is waardoor er onzekerheid op seksueel gebied is ontstaan.”

te zijn met deze klachten, omdat er niet over gesproken wordt. Daardoor blijven ze vaak lang met klachten lopen, terwijl dat helemaal niet nodig is.”

De klachten kunnen enorm beperkend zijn. “Vooral de plasklachten zijn heel substantieel”, stelt Kamphof. “Ik hoor vaak van vrouwen dat ze niet meer durven te sporten uit angst voor urineverlies.

Daarnaast maken de klachten veel vrouwen onzeker in hun relatie en seksleven.”

We moeten ons realiseren dat er nog steeds een taboe ligt op vaginale klachten waardoor veel vrouwen er niet over durven te praten, niet met hun vriendinnen, noch met medische professionals. “Vaak is het idee dat het er allemaal bij hoort en dat er niets aan gedaan kan worden.

Als vrouwen voor het eerst bij mij komen zeggen ze steevast dat ze dachten de enige

Meer weten?

Kijk dan op willekekamphof.nl

Er is namelijk wel degelijk een eenvoudige oplossing voor genoemde klachten: de Femilift laserbehandeling. Bij deze behandeling wordt er vaginaal een dunne laserprobe ingebracht. “Net als de huid bestaat vaginaal weefsel uit collageenvezels die het stevigheid en flexibiliteit geven. Femilift gebruikt een innovatieve CO2-lasertechnologie om het vaginale weefsel te verwarmen, waardoor de vezels samentrekken en de vorming van nieuw collageen wordt gestimuleerd. Hierdoor wordt de wand van de vagina weer dikker, steviger en elastischer. Dat zorgt ervoor dat je plasbuis weer beter onder-steund wordt, waardoor de plasklachten zullen verdwijnen. Bovendien herstelt de pH-waarde in de vagina en wordt de doorbloeding gestimuleerd. Hierdoor zullen terugkerende infecties afnemen en verdwijnt het droge gevoel.”

De behandeling kent weinig nadelen, gaat Kamphof verder. “Complicaties zijn niet te verwachten en doordat de laser begrensd is, is het heel veilig; er kan niet per ongeluk weefsel beschadigd raken. De behandeling is weinig gevoelig en duurt slechts 10-15 minuten. Het advies is om na de behandeling drie dagen de sauna en het (zwem)bad te mijden, geen tampons te gebruiken of gemeenschap te hebben, maar verder mag je alles gelijk weer doen, terwijl dat na een operatie wel anders is.

Veel vrouwen komen op de fiets en fietsen na de behandeling vrolijk weer naar huis,

dus dat zegt denk ik genoeg. Eigenlijk is het enige nadeel dat de behandeling niet vergoed wordt.”

De behandeling kan dus nooit kwaad.

“Elke vrouw krijgt te maken met hormoonveranderingen en kan te maken krijgen met deze klachten. De Femilift kan je helpen hiervan af te komen, omdat de laser het weefsel van de vagina verjongt.

En dat brengt vele positieve effecten met zich mee.”

Dus heb je vaginale klachten en/ of urineverlies? Weet dan dat je niet de enige bent en dat de oplossing misschien makkelijker is dan je denkt. Praat erover en neem je klachten serieus. Het kan een enorme impact op je leven hebben.

Over Willeke Kamphof Willeke Kamphof is esthetisch

dermatoloog en heeft zich gespecialiseerd in de Femilift behandeling bij vaginale klachten en

stressincontinentie, maar ook op andere vraagstukken op derma-

tologisch- of cosmetisch gebied,

heeft zij antwoord. Van het maken

van een afspraak, het informatieve gesprek tot en met de behande-

ling; je wordt van A tot Z geholpen door Willeke zelf. Zo hoef je niet

telkens opnieuw je verhaal te doen en zie je steeds hetzelfde gezicht.

Dat geeft een vertrouwd en veilig gevoel.

Get Drimpyfied!

Drimpy is een PGO of Persoonlijke GezondheidsOmgeving, waar je betrouwbare informatie over je eigen gezondheid eenvoudig kan bijhouden en actief aan de slag kan gaan met je gezondheid. Regie over je gezondheid en inzicht in je gezondheid zorgt voor een betere behandeling, genezing en kwaliteit van leven.

Met Drimpy PGO kan je jouw gezondheidsgegevens verzamelen en op één plek inzien, beheren en veilig delen. Zo worden veranderingen in je gezondheid beter zichtbaar en de gevolgen van bepaalde (be)handelingen duidelijker.

✓

✓

Verzamel jouw medische gegevens, in één volledig overzicht

Altijd jouw gezondheid informatie beschikbaar, waar je ook bent

Drimpy is de plek voor jouw medische gegevens die beschikbaar zijn bij huisartsen, klinieken, apotheken, GGZ-instellingen én ziekenhuizen.

Koppel apps en wearables zodat jouw dossiers en dagboeken automatisch worden gevuld, jouw gegevens zijn bij je wanneer dat nodig is.

Update al jouw zorgverleners tegelijkertijd, krijg juiste informatie

Bescherm je privacy online, je gegevens zijn veilig en blijven privé

Als jij en jouw behandelaar goed geïnformeerd zijn kun je samen tot de best passende zorg komen en hoef jij niet telkens hetzelfde verhaal te vertellen.

✓

✓

✓

Jij bepaalt de toegang tot jouw medische gegevens, dankzij het MedMij label wordt de veiligheid en betrouwbaarheid gewaarborgd.

Overleg met jouw medisch netwerk en start zorg teams Krijg de juiste antwoorden en gezondheid informatie gebaseerd op jouw situatie, voeg alle verschillende zorgverleners toe aan jouw zorg team.

DRIMPY, BRENGT ZORG SAMEN Verzamel je medische gegevens, pak de regie en krijg inzicht in je gezondheid.

START NU OP

WWW.DRIMPY.COM