Costa Brava 2
& Catalunya Magazine
Vias Verdes Ń˜Vive la VĂa!
Tarragona
2000 jaar geschiedenis
Hebbedingen Catalaanse mode
Top 10 Restaurants
MAKE AN INCENTIVE TRIP TO CATALONIA?
www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com
WWW.BRAVO-INCENTIVES.COM
MAKE AN INCENTIVE TRIP TO CATALONIA?
www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com www.bravo-incentives.com
WWW.BRAVO-INCENTIVES.COM
www.palamos.cat
W EDITORIAL
Wat een eerste uitgave van een magazine al niet teweeg kan brengen. Ontzettend veel mensen hebben het magazine gelezen. Hierdoor kunnen we de doelstelling wat betreft te behalen lezersaantallen in het eerste jaar, nu al naar boven bijstellen! Een groot aantal mensen heeft het magazine niet alleen gelezen, maar ook gereageerd. Voor mij als maker is dat ontzettend fijn. Zolang je niet van je lezers hoort wat ze van je werk vinden, blijft het toch gissen of je goed bezig bent. Gelukkig waren alle reacties positief, dus voorlopig gaan we op de zelfde voet door. Gedurende de afgelopen 3 maanden ben ik niet alleen bezig geweest met het maken van het lente nummer, ook de website ( www.costabravamagazine.com ) is behoorlijk uitgebreid. Zo is er nu een pagina met actueel nieuws dat betrekking heeft op Catalonië. Er zijn filmpjes te vinden over onderwerpen die in het magazine behandeld worden en we houden regelmatig nieuwe polls, om te peilen wat u, de lezer, graag wil lezen. Op verschillende platforms heb ik een oproep geplaatst, op zoek naar mensen die hun ervaringen op gebied van vakantie, emigratie etc. met onze lezers willen delen. Een aantal mensen heeft daar op gereageerd en zo komt het dat u van nu af aan regelmatig artikelen van verschillende schrijvers tegen zult komen in het magazine. Zo heeft Sue, woonachtig in Murcia, deze keer een stuk geschreven over haar vakantie ervaringen in Tarragona en vertelt de Belgische Bram ons over het Catalaanse karakter. Ook heb ik een zeer gerespecteerd advocaat uit Barcelona bereid gevonden ons allen wijzer te maken op het juridische vlak. Hij zal in ieder nummer een juridische column schrijven. Ik wil hier graag nogmaals mijn oproep herhalen: alle mensen die relevante informatie/ ervaringen op gebied van toerisme of emigratie en niet te vergeten: foto’s, met de lezers zouden willen delen, neem contact met ons op. Misschien kunt u in het volgende nummer dan wel uw eigen verhaal teruglezen! Dit nummer is de “lente” uitgave, maar eigenlijk begint de lente hier al veel vroeger in het jaar. ‘s Avonds kunnen we weer genieten van de prachtige krekelconcerten en eind januari zag ik de eerste amandel- en mimosabomen alweer in bloei staan. Wat een fantastisch gezicht, de ontluikende natuur. Op naar de zomer! Marjolein Hooijmeijer
5
Villa Elena Uniek: woning op parkachtig perceel van 7.000m² met zeezicht. • Begane grond: - Kamer / eetkamer - Keuken - 2 dubbele slaapkamers - Badkamer • Eerste verdieping: - 1 enkele slaapkamer - Badkamer - 1 suite met badkamer • Overige informatie: • Garage + opslag • Zwembad, douche en toilet • Overdekt terras met BBQ in de tuin • In dit gebied kan niet langer worden gebouwd (natuurpark) • Omgeving: - Strand 10 min - Golf (2x) 5 min - Manege 10 min - Winkels 5 min - Bossen 0 min - Vliegveld 20 min - Skiën 90 min - Girona 20 min - Barcelona 55 min Costa Brava Immo kan ook de financiering van dit object voor u verzorgen.
€ 690.000,-
www.costa-brava-immo.eu
Costa Brava Immo Paseo del Mar 3,1 17230 Palamós 0034-972.319.527 0034-663.324.36 info@costa-brava-immo.eu
inhoud
lente ‘10
08 Tarragona
2000 jaar geschiedenis
14 Culinair
Recept voor pa tomàquet
15 Vías Verdes ¡Vive la Vía!
21 Hebbedingen
Catalaanse mode
27 Mooie locaties
Favoriete plekjes in Catalonië
29 Top 10
Restaurants in Catalonië
40 Sofisticasa
Lente: tijd voor een frisse start!
42 Catalaans karakter
Tussen Seny en Rauxa
45 Juridisch advies
Column van Mr. J.W. de Haan
49 Agenda
Een selectie uit de regionale agenda
7
Tarragona
2000 jaar geschiedenis Deze oude Romeinse havenstad gelegen op een rotswand, 6 meter boven de Middellandse Zee, is één van de grootste, maar ook één van de meest vergeten culturele rijkdommen in Spanje.
Tarragona is één van de vier hoofdsteden van Catalonië en was ooit de thuisbasis van Julius Caesar. Nu bestaat Tarragona uit een oude wijk vol met interessante gebouwen. Het bovenste deel dat ommuurd is, is voornamelijk middeleeuws. Het lager gelegen deel is nieuwer. De stad heeft 140.323 inwoners . Het Romeinse amfitheater, gelegen aan zee, werd gebouwd in de tweede eeuw. Een ander oud monument, gelegen op ongeveer 4 km ten noorden van de stad, dat vrij goed bewaard is gebleven, is een prachtig aquaduct. Het overspant een dal en is 217 m lang. De bogen, waarvan twee lagen boven elkaar geplaatst zijn, zijn 26 m hoog. Het aquaduct is lokaal bekend als de "Duivels Brug" (El Pont del Diable in het Catalaans, of El Puente del Diablo in het Spaans).
FRANCIA ANDORRE
GIRONA
ARAGÓN
LLEIDA
Girona BARCELONA
Lleida
Barcelona TARRAGONA Tarragona
COMMUNIDAD VALENCIANA
In de nieuwe stad, kunt u heerlijk wandelen langs de hoofdweg, de Ramble Nova, een modieuze brede boulevard. Parallel aan Ramble Nova loopt aan de oostkant, de Ramble Vella, die het begin van de Oude Stad markeert. De stad heeft een arena, goede hotels, en een aantal goede stranden, waavan sommige bekroond zijn met de prestigieuze Blauwe Vlag. Toeristische attracties in Tarragona zijn onder andere het Museum van Archeologie en de Romeinse ruïnes van Tarraco. De laatste is aangewezen als Werelderfgoed door UNESCO. http://whc.unesco.org/en/news/184
Na het zien van de hier genoemde attracties, eindigt u uw dag met een wandeling langs de Balkon del Mediterrani (Balkon van de Middellandse Zee), waar het panorama vooral mooi is bij zonsondergang.
9
De ervaringen van Sue en John Walker in Tarragona John en ik besloten om Tarragona te bezoeken ter ere van mijn 60e verjaardag: als gepensioneerden zijn wij altijd op zoek naar een bijzondere bestemming die niet te duur is. In de stad zijn verrassend weinig buitenlandse toeristen, wat voor John en mij één van zijn vele charmes was. Onze ideale vakantie bestaat bij voorkeur niet uit liggen op het strand en genieten van de zon. We beschouwen dat allebei als een totale verspilling van tijd. Wij houden meer van het bezoeken van plaatsen, de cultuur opsnuiven en genieten van het lokale eten, vergezeld van een paar glazen goede wijn. Mede hierdoor bleek Tarragona de ideale bestemming voor ons. Voor we thuis weggingen hebben we de toeristische website van Tarragona uitgeplozen, zodat we van te voren konden plannen wat we wilden doen en zien en zodoende maximaal van ons verblijf konden genieten: www.tarragonaturisme.cat De website is erg uitgebreid en informatie is onder andere beschikbaar in het Engels. We besloten om één dag een Tarragona Card te nemen, die ons gratis toegang gaf tot monumenten in de stad, gratis buskaartjes, plus kortingen in vele restaurants, winkels etc. In plaats van te proberen alles in één dag te doen, kochten we de kaart na de lunch op onze eerste dag. Omdat de kaart 24 uur geldig is, konden we onze tocht uitspreiden over twee dagen. 65 plussers krijgen de Tarragona card tegen half geld. De kaart kost € 14,- voor 24 uur, € 19,- voor 48 uur en € 24,- voor 72 uur. Vergeet niet dat de meeste musea op maandag gesloten zijn.
10
Op onze eerste dag hebben we een wandeling gemaakt langs de Romeinse Tarragona route. We hebben onder andere het Romeinse archeologische complex van Tarraco bezichtigd, maar het hoogtepunt voor mij was het goed geconserveerde amfitheater met uitzicht op de Middellandse Zee. Het Romeinse Circus, waar je bijna de donder van de door paarden getrokken wagens en het gebrul van het publiek kon horen, was een goede tweede. John genoot van het zwerven rond het lokale forum en ook van de wandeling over de oude stadsmuren, van waaruit we een fantastisch uitzicht over het omringende platteland en de stad hadden. Tarragona heeft meer te bieden dan zijn Romeinse overblijfselen, zo ontdekten we op onze tweede dag, toen we de Middeleeuwse route liepen. We verkenden de straten rond de kathedraal, die al een attractie op zich was. Er waren nog veel andere bezienswaardige monumenten, waaronder de kloosters, de kapellen van Sint-Paulus en Sint-Tecla. Ook het prachtige Casa Canals en Casa Castellarnau mag je niet missen als je van prachtige oude huizen houdt. Andere culturele hoogtepunten voor ons waren het Museum voor Moderne Kunst, het Nationaal Archeologisch Museum en het Museum van de haven van Tarragona. Door alle cultuur was onze eetlust behoorlijk opgewekt en gelukkig bleek eten in Tarragona een plezierige ervaring. Veel goede restaurants hebben, net als in de rest van Catalonië, een goedkoop "menu del día” tijdens lunchtijd. Daarom maakten we van de lunch onze hoofdmaaltijd en namen we ’s avonds alleen een hoofdgerecht of een paar tapas. Tarragona is een charmante stad, met genoeg te zien en te doen. In de vier dagen dat wij de stad bezochten hebben we zo veel mogelijk gezien en gedaan. Een langer verblijf had ons echter in staat gesteld tussendoor wat meer te ontspannen. Voor het geval ik je nog niet in de verleiding heb gebracht Tarragona te bezoeken, de stad heeft een groot aanbod aan winkels en ook prachtige zandstranden, waardoor het de ideale vakantiebestemming is voor iedereen, zelfs degenen onder ons die niet geïnteresseerd zijn in geschiedenis en cultuur .
John en Sue Walker wonen in de regio Murcia sinds 2008 en bezoeken regelmatig andere delen van hun tweede thuisland. Sue Walker is schrijfster van het boek "Retiring The Olé Way" ISBN 1-905430-64-7 (Engelstalig), verkrijgbaar bij Amazon.com
Imagínate un lugar donde dejarte cautivar por miles de años de historia. Un lugar donde invitar a los más pequeños a viajar en el tiempo y revivir leyendas, gestas y misterios. Imagínate una tierra de contrastes donde conviven las grandes civilizaciones del pasado. Imagínate la Costa Daurada.
Passeig Torroja, s/n 43007 Tarragona tel 977 23 03 12 fax 977 23 80 33 costadaurada@turisme.altanet.org
Tips van Sue en John
Restaurants - Probeer beneden aan de haven het menu del día in “La Botiga” op de Calle Trafalgar voor slechts € 10,50 - In “Restaurante Passadis” op de Calle Estanislau Figueres krijgt u 10% korting met de Tarragona Card.
Hotels - Het SB Express*** hotel op Plaça de les Corts Catalanes ligt in een rustige omgeving. Het is een aardige wandeling naar het centrum van Tarragona, maar heeft een goede prijs-kwaliteitverhouding. www.hotelexpresstarragona.com - Het Hotel Husa Imperial Tarraco**** aan de Passeig de Las Palmeres is de ideale locatie voor sightseeing. Voor dit viersterren hotel betaal je natuurlijk wel een flinke prijs, maar dan heb je ook wat! www.hotelhusaimperialtarraco.com - Voor mensen met een krap budget is het 2-sterren hotel, “Catalunya Express**” het overwegen waard, en als bonus het is dicht bij de regionale Treintations. www.hcatalunyaexpress.com
Meer tips - Tarragona is bekend om zijn Romeinse archeologische bouwwerken, maar zelfs wanneer u geen liefhebber bent van geschiedenis, zult u onder de indruk zijn van het Romeinse Amfitheater. - Vergeet niet de haven te bezoeken. Vooral rond lunchtijd, wanneer u daar van een heerlijke maaltijd met verse vis kunt genieten. -De stad ligt op een paar kilometer afstand van Reus Airport, waar vele lowcost bestemmingen en charter-vluchten op vliegen (meer dan een miljoen passagiers per jaar). www.aena.es -In de “even” jaren wordt op iedere eerste zondag van oktober, de beroemde menselijke kastelen competitie gehouden. De 18 beste “colles” (menselijke kasteel groepen) komen samen in de locale arena voor de langste, meest bestreden en spannendste voorstellingen die u zich voor kunt stellen. - Tarragona is gelegen nabij vakantieoord Salou en het themapark Port Aventura, één van de grootste in Europa. www.portaventura.es /csee/Satellite?pagename=subHome&Language=ES_ES&c=Page&SiteName=REU&cid=1048858949294
Recept
Waarschijnlijk is dit het eenvoudigste van alle recepten. Desondanks is het toch één van de meest gewaardeerde en geserveerde gerechten in heel Catalonië. Er zijn vele manieren om dit gerecht te bereiden: met geroosterd of vers brood, met of zonder knoflook, maar de belangrijkste ingrediënten zijn altijd brood en rijpe tomaten. Pa amb tomàquet kan als voorgerecht geserveerd worden, maar het kan ook worden geserveerd als tapas. Soms is het bedekt met Jamon Iberico of ansjovis. Niet-Catalaanse Spanjaarden verwijzen naar dit gerecht als Pan Tumaca - een ruwe fonetische spelling van de Catalaanse naam, of als Pan Tomate.
Pa amb Tomàquet
Of dit gerecht nou dient als aperitief of als voorgerecht, traditioneel verzorgt de gastheer/ -vrouw de ingrediënten en bereiden alle gasten hun eigen maal. Ingrediënten (voor vier porties):
Vier dikke sneeën goed knapperig boeren brood. ( Oorspronkelijke gebruikt men geroosterde sneetjes Pa de Pagès - Catalaanse boerenbrood ) 1 - Tomaat, gehalveerd 1 - teentje knoflook, gehalveerd Extra Virgin Olijfolie Goede kwaliteit zeezout naar smaak. Bereidingswijze: Grill of toast de sneeën brood en serveer deze warm. Laat uw gasten hun eigen pa amb tomàquet bereiden, onder uw 'deskundige begeleiding'! Wrijf het gegrilde brood in met de knoflook helften Wrijf de rijpe tomaat helften grondig over het brood. Besprenkel met goede olijfolie en zeezout naar smaak. Serveer warm ... Heerlijk! Bon Profit!
14
Vías Verdes ¡Vive la Vía! Vías Verdes (letterlijk vertaald "groene wegen") zijn oude, niet meer gebruikte spoorlijnen, die zijn hersteld en aangepast voor gebruik door wandelaars en fietsers. Ontdek de cultuur en het landschap van Catalonië eens op een andere, plezierige en milieuvriendelijke manier. Vias Verdes zijn een ideale bestemming voor alle leeftijden, waarmee u het milieu niet belast en u tegelijk sportief en ontspannend bezig kunt zijn in de natuur.
15
Vergeten spoorlijnen worden moderne toeristische trekpleister Toen de treinen niet langer over de rails reden raakten deze langzaam in verval en vergetelheid. Nu deze lijnen zijn aangepast, zijn wagons en locomotieven vervangen door fietsers en voetgangers. Er is 1700 kilometer Vía Verde in heel Spanje, waarvan 138 kilometer in Catalonië. Catalonië is dus nogal ondervertegenwoordigd, maar gelukkig wordt daar momenteel aan gewerkt. Op verschillende locaties worden op het moment Vías Verdes aangelegd. Het prettige aan deze Vías Verdes is dat ze vrijwel vlak zijn en daardoor ideaal voor iedereen: volwassenen, kinderen, ouderen en zelfs gehandicapten. Een tocht te maken op één van deze routes waarop alle motorverkeer verboden is, is zeer de moeite waard. Zelfs voor bromfietsen is het verboden terrein. Hierdoor zijn de Vías Verdes niet alleen “groen”, maar ook erg veilig. De borden langs de route houden u voortdurend op de hoogte over interessante artistieke locaties en landschappen. “Gewapend” met comfortabele schoenen, sportkleding, een rugzak met water en eten, een zaklamp en eventueel een fiets, gaat u goed voorbereid op pad. Onderweg vind u diverse restaurants en pensions.
16
Vía Verde del Carillet I, 54.0 Km (provincie Girona) Tot de jaren zestig was het 54 kilometer lange smalspoor (in het Catalaans genaamd : “Carrilet”) tussen Girona en Olot, de belangrijkste verbinding met het achterland van de provincie Girona. De “Ruta Carrilet” liep langs de oevers van de rivieren de Ter, de Bruguent en de Fluvià door het vulkaanlandschap dat de “Garrotxa” typeert. In de niet al te verre toekomst wordt deze Vía Verde verbonden met de Vía Verde del Cami de Ferro (12 km) tussen Ripoll en Sant Joan de les Abadesses). Samen met de al bestaande Vía Verde tussen Girona en het aan de kust gelegen Sant Feliu de Guíxols, ontstaat dan een unieke route van bijna 135 kilometer, die helemaal van de Pyreneeën tot aan de Middellandse zee loopt.
17
Het oude treinstation station in Bell Lloc vlakbij Santa Cristina d’Aro
Vía Verde del Carrilet II, 39.0 Km (provincie Girona) De Ruta Carrilet tussen Girona en Sant Feliu de Guixols werd jarenlang vooral gebruikt door inwoners van Girona om naar de stranden aan de kust te gaan. Ook deze spoorlijn is inmiddels opgeheven en sinds het jaar 2000 biedt deze route toeristen de mogelijkheid om door het prachtige en veelzijdige landschap van de “Baix Emporda” te fietsen of te wandelen. Deze Vía Verde sluit aan op de route van Girona naar Olot.
Vía Verde del Ferró i del Carbó , 12.0 Km (provincie Girona) De oevers van de rivier de Ter, die loopt van de bergachtige gebieden van de Pyreneeën naar de oevers van de Costa Brava, hebben gehandeld als een leidraad voor een aantal van de spoorwegen. Zo ook de smalspoorlijn tussen Ripoll en de mijnen in Ogassa, tegenwoordig bekend als de Vía Verde del Ferró i Carbó (ijzer en kolen).
Vía Verde de la Terra Alta, 23.0 Km (provincie Tarragona) Terra Alta is een landelijk gebied in Catalonië waar voornamelijk amandel- en pijnbomen groeien. Enkele treinen reden door dit gebied tot 1973. Nu kunnen we door dit spectaculaire landschap langs de heuvelrug de “Sierra de Pandols” fietsen of wandelen over de vergeten route van weleer. Een reis door tunnels en over viaducten voert ons van Aragon naar de Ebro. Hier houdt de Vía Verde de la Terra Alta op, maar dit hoeft niet het einde van uw reis te zijn. Deze route sluit aan op de Vía Verde del Baix Ebre (26 Km). Veel meer informatie over de Vias verdes in Catalonië en in de rest van Spanje vindt u op de zeer uitgebreide en overzichtelijk site: www.viasverdes.com (Spaans- en Engelstalig)
19
Ruta del Carrilet Girona – Sant Feliu de Guíxols. Foto: Òscar Vall. Costa Brava Tourism Board Archive of Images
www.viasverdes.com
info@talenpalet.nl www.talenpalet.com
Hebbedingen Mode
Lente
Mango In 1984 werd de eerste winkel in Barcelona geopend. Minder dan een jaar later kwamen er nog vijf winkels bij. In 1992 opende Mango de 100e winkel in Spanje en ging de grens over naar buurland Portugal. Op dit moment zijn er ongeveer 1220 MANGO/ MNG winkels verdeeld over 91 landen. De filosofie van Mango luidt: ArmonĂa (harmonie), Humildad (bescheidenheid) en Afecto (affectie). www.mango.com
21
Hebbedingen Mode
Lente
Desigual In 1982 begint Thomas Meyer zijn eigen t-shirt te ontwerpen vanuit zijn 2e hands winkeltje op het Spaanse eiland Ibiza. Vanuit hier heeft zich geleidelijk een eigen stijl ontwikkeld die uiteindelijk in ‘84 omgedoopt werd tot Desigual. Spaanse film regisseuse Isabel Coixet, een goede bekende van Meyer, kwam vervolgens met de slogan “Desigual is not the same” aanzetten en de rest is zo goed als geschiedenis. Meyer leidt vandaag de dag nog altijd het ontwerpteam, bestaande uit 3 personen. Het hoofdkantoor, waar inmiddels zo’n 100 man werken, bevindt zich in Barcelona. Desigual verkoopt haar kleding momenteel in 4,500 winkels (januari 2009), daarnaast zijn er 157 Desigual exclusive stores, en heeft het merk nog een 450 “corners” in de grotere warenhuizen.
22
www.desigual.com
Hebbedingen Mode
Lente
Custo Barcelona De Dalmau broers, Custo en David, maakten begin jaren 80 een lange wereldreis. Ge誰nspireerd geraakt door de kleurrijke en vernieuwende zuid Californische t-shirt en topjes trends die tot dan toe in Spanje onbekend was, begonnen zij Custo. Met dit als uitgangspunt, werd het merk gelanceerd onder de naam "Custo Line". Later werden allerlei andere kledingstukken toegevoegd aan het merk Custo Barcelona, zoals rokken, broeken en jassen, waardoor een complete kledinglijn ontstond. Tegenwoordig zou je kunnen zeggen dat Custo Barcelona een stijl op zich is die een specifieke levensstijl belichaamt. www.custo-barcelona.com
23
Hebbedingen Mode
Lente
Smash wear Catalaanse mode met een Nederlands tintje. Een van de jongere modemerken uit Catalonie is Smash. Smash is opgericht in Amsterdam als een club-wear label. Smash-wear.nl produceerde funky party dameskleding met futuristische ontwerpen voor de dance scene. In het nieuwe millennium heeft de stijl van Smash zich ontwikkeld naar een street-wear look, met behoud van de individuele `cutting edge` en creatieve stijl. Sinds 2004 heeft Smash een nieuw thuis gevonden in Barcelona. De invloed van deze stad op de uitstraling van Smash is enorm en initieerde een belangrijke verandering in het merk. In de huidige collecties heerst de innovatieve, artistieke en modieuze sfeer van The Streets van Barcelona. Smash is goed op weg om het coolste street-wear merk in Europa en de rest van de wereld te worden! “In deze lente collectie hebben we bijzondere aandacht besteed aan frisse en levendige kleuren, zoals we altijd doen bij Smash. De afdrukken zijn gevarieerd en geïnspireerd door de natuur en door mensen. We hebben ook nieuwe categorieën toegevoegd aan onze lijn; night-wear, dames lingerie en meer modellen voor hem. We gaan door met originele ontwerpen zonder verlies van onze onderscheidende stijl”.
24
www.smash-wear.com
Hebbedingen Mode
Lente
Lupo Barcelona Lupo is opgericht in 1989 in Barcelona. In het jaar 2000 had Lupo verkooppunten in Europa, AziĂŤ en LatijnsAmerika. In 2001 wonnen ze de prestigieuze Mipel award voor beste ontwerp op de Abanico collectie. Nu presenteert Lupo zijn nieuwe creaties, voorgesteld onder de titel "Days in bloom", een duidelijke toespeling op de lente, een periode waarin alles bloeit en tot leven komt. De natuur is de belangrijkste bron van inspiratie voor deze lijn. Daarnaast heeft Origami een essentiĂŤle rol gespeeld in het vormen van de nieuwe Lupo ontwerpen. Pure poeder tinten die een ander licht op het ontwerp schijnen. "Days in bloom" is de belichaming van het savoir-faire van dit bedrijf . Dit zijn tassen met persoonlijkheid, maar ze hebben niets vanzelfsprekends. Hun binnen- en buitenkant zijn op elkaar afgestemd, en een vloeiende dialoog kenmerkt de verschillende lijnen van de collecties, van de meest verfijnde stukken tot de tassen die ontworpen zijn voor het dagelijks leven. Een collectie accessoires bedoeld om goede kameraden voor het leven worden. www.lupo.es
25
www.begur.org
In ieder nummer vragen wij iemand naar zijn of haar favoriete plekje in Catalonië. Deze keer het favoriete plekje van Ellen de Rook
Bos nabij Pals
Het favoriete plekje van ...
Foto: Ellen de Rook
“Als je me een jaar geleden had gevraagd wat mijn favoriete plekje in Catalonië was, dan had ik hoogstwaarschijnlijk één van de prachtige baaien of stranden genoemd. Maar sinds een trouwe viervoeter genaamd “Guapo” deel uit maakt van ons gezin, heb ik de bossen ontdekt. In het bijzonder het bos dat nagenoeg aan onze tuin grenst, gelegen tussen Pals Platja en Els Masos de Pals. Het begint ’s morgens al als ik wakker wordt en geniet van het uitzicht over de boomtoppen, maar bovendien kan ik er echt uren ronddwalen en ontdek ik steeds weer nieuwe paadjes en routes. Wat een heerlijke luxe om zo vanuit je tuin de natuur in te kunnen gaan!” Ellen de Rook woont sinds 2007 in Pals samen met haar man, zoon en hond “Guapo”. www.casafuera.nl Ellen passes the stick to Karin Verbeek.
27
Finca Benifayo Oude watermolen op 25 minuten van de geweldige stad Valencia en 15 minuten van het strand gelegen. Geschikt voor B&B, atelier of bewoning. In het grote pand is een kleine woning gerealiseerd. De rest van het object is industrieel met prachtige balken plafonds en grote ruimten. Uitermate geschikt voor gebruik als bed & breakfast, atelier of gewoon als woning. De industriële bebouwing leent zich voor moderne architectuur. De indeling en de invulling van de ruimtes van het pand is geheel zelf te bepalen. Met een bebouwd oppervlak van 1.860m² en een perceel van bijna 4.000m² zijn de mogelijkheden legio. Het dorp Benefayo heeft 12.300 inwoners en is gelegen in de fruit regio van Spanje. De prachtige omgeving is zeer geschikt voor fietsen en culturele ontdekkingen. Op slechts 15 minuten van de kust en strand, en 5 minuten van het natuurgebied “Parc Natural De la Abufera”. Het vliegveld van Valencia is 25 autominuten rijden.
Prijs € 275.000,Costa Brava Immo kan ook de financiering van dit object voor u verzorgen.
WWW.COSTA-BRAVA-IMMO.EU
Costa Brava Immo Paseo del Mar 3,1 17230 Palamós 0034-972.319.527 0034-663.324.36 info@costa-brava-immo.eu
Top 10
Restaurants
Top 10 Restaurants in Catalonië
Foto: M. Ruiz de Erenchun
Wanneer je als regio met 2 restaurants in de top 100 van de beste restaurants ter wereld staat, en deze lijst zelfs al 5 jaar op rij aanvoert (nr. 1 El Bulli in Rosas, nr. 5 El Celler de Can Roca in Girona), mag je daar behoorlijk trots op zijn! In Catalonië zijn zelfs 4 restaurants met 3 Michelin sterren. Kenners weten dan ook al jaren dat je in Catalonië heerlijk kunt eten. Toeristen die niet verder komen dan de restaurants langs de kust of in de steden met een fotocollage als menukaart, doen zichzelf dan ook ernstig tekort. Een “Top 10: Restaurants” te plaatsen is dan ook een voor de hand liggende keuze. Waarschijnlijk zal het voor niemand een verrassing zijn dat ook bij ons de hoogste posities bekleed worden door de top van de wereld. Wie zijn wij om de gevestigde orde te betwisten? In de lagere regionen hebben we echter geprobeerd wat verrassender keuzes te maken. De daar genoemde restaurants hebben niet per sé een Michelin ster, maar blinken ondanks dat uit in kwaliteit, locatie of anderszins. Helaas is er geen ruimte voor een top 50 of een top 100, want eigenlijk doet een Top 10 massa’s niet genoemde restaurants te kort. Daarom een oproep: Stuur uw persoonlijke favoriet naar info@costabravamagazine.com of vul de poll in op de website. In een volgend nummer plaatsen we dan een lijst met de door u aanbevolen restaurants.
* 1 El Bulli***, Cala Montjoi, Roses” Wat in 1961 begon als een midgetgolfbaan, groeide al snel uit tot één van de meest gewaardeerde restaurants van Spanje. De naam El Bulli stamt af van de oprichters. De familie Schilling was in het bezit van een aantal Franse buldogs, een ras dat algemeen bekend staat als de “Bulli”. In 1964 werd El Bulli officieel een restaurant. Juli Soler en Ferran Adrià, zijn beide sinds begin jaren tachtig werkzaam bij El Bulli.. Sinds 1990 zijn zij samen eigenaar.
In 1987 werd besloten het restaurant tijdens de winterperiode te sluiten. Niet zoals nu, om de creativiteit weer te laten bruisen, maar omdat er tijdens de wintermaanden gewoonweg niet genoeg gasten waren. Iets dat in deze tijd echt ondenkbaar is. De laatste jaren krijgt El Bulli maar liefst 2 miljoen! aanvragen per jaar, en dat terwijl ze maar 8000 plaatsen te vergeven hebben. Behalve de onbetwiste kwaliteit van het eten, draagt ook dat zeker bij aan de mystieke sfeer die rond El Bulli hangt. Slechts een enkeling heeft het voorrecht om toe te worden gelaten tot de club van mensen die hebben mogen genieten van het hoogste wat er op culinair gebied te vinden is in de wereld. Met alleen een dikke portemonnaie, ben je nog niet gegarandeerd van een tafeltje bij El Bulli. Er komt ook een flinke portie doorzettingsvermogen en geluk bij kijken, wil je aan kunnen schuiven bij ’s werelds beroemdste restaurant. Het feit dat Adrià heeft aangegeven dat El Bulli in 2012 gedurende 2 jaar de deuren zal sluiten, zal het aantal aanvragen waarschijnlijk alleen maar doen toenemen. Over dit bijna mythische restaurant valt zoveel te vertellen, dat we hier graag in een later nummer nog eens op terugkomen.
www.elbulli.es
30
Foto: Francesc Guillamet
31
* 2 El Celler de Can Roca***, Girona Bent u ĂŠĂŠn van de velen die het ook dit jaar weer niet gelukt is een tafel bij El Bulli te reserveren? Niet getreurd, er zijn gelukkig nog voldoende alternatieven. Bijvoorbeeld El Celler de Can Roca. Dit restaurant is sinds 2009 in het bezit van de felbegeerde 3e Michelin ster, en is bovendien gepromoveerd tot de nummer 5 op de lijst van beste restaurants ter wereld! In 1986 begonnen de 3 Roca broers, El Celler de Can Roca naast het al bestaande familierestaurant waar traditionele gerechten worden bereidt. De oudste broer Joan, is de chefkok, de middelste, Josep, is de sommelier en de jongste, Jordi, is verantwoordelijk voor de desserts. Uit de keuken van de broers zijn onder andere gerechten en desserts gekomen die gebaseerd zijn op bekende parfums als Etenity van Calvin Klein, Hypnotic Poison van Dior, Bvlgari, Tresor van Lancome enz. In 2007 verhuisden de broers het restaurant naar de huidige locatie. Moderne, speciaal voor het restaurant ontworpen nieuwbouw, gelegen op ongeveer 100 meter van het voormalige restaurant. In dit gebouw ligt de nadruk, nog meer dan op de oude locatie, op de totale beleving. Hier eten is een feest, en het prettige is, als u nu reserveert kunt u nog dit jaar aanschuiven!
www.cellercanroca.com
Foto: Ester Sauleda
* 3 Sant Pau – Carme Ruscalleda***, Sant Pol de Mar De twee drijvende krachten achter dit geweldige restaurant zijn Carme Ruscalleda en Toni Balam, beide opgegroeid in Sant Pol de Mar. In 1988 begonnen zij dit restaurant, waar van het begin af aan de nadruk lag op kwaliteit en originaliteit. Het restaurant bevind zich in een “Torre” uit 1881 in het oude deel van Sant Pol de Mar. Op de eerste verdieping van de “Torre” bevindt zich het restaurant waar de sfeer wordt bepaald door de rijke geschiedenis van het pand. Vanuit de voorste van de 2 eetzalen heeft u prachtig uitzicht. De tuin van het restaurant is als een klein theater vanuit waar u een adembenemend uitzicht heeft over de kust. Een heerlijke plek om na te genieten van een feestmaal. Carme Ruscalleda heeft zich sinds de beginperiode enorm ontwikkeld. De gerechten zijn in de loop der jaren technisch veel complexer geworden, maar van het begin af aan is de kwaliteit van de ingrediënten het belangrijkste uitgangspunt. Bijna alle producten vinden hun oorsprong in de Maresme regio. Sant Pau telt slechts 35 plaatsen zodat iedere klant en ieder gerecht optimale aandacht krijgt.
www.ruscalleda.com
33
* 4 Can Fabes***, Sant Celoni Al meer dan 30 jaar deelt het team van Can Fabes hun passie voor koken met de beste producten die de Montseny regio en de Middellandse zee te bieden hebben met hun gasten. Zij graven diep in hun wortels om hun blikveld te verruimen. Hun motto is dat je lokaal moet zijn, om universeel te kunnen worden. Can Fabes en de familie Santamaria zijn al meer dan 2 eeuwen geworteld in Sant Celoni. Liefde voor hun land doordrenkt de keuken, en lokale producten spelen een hoofdrol. De toewijding aan hun achtergrond staat moderne invloeden in de keuken niet in de weg. Dit wordt nog eens benadrukt door de ambiance in het restaurant. Classicisme en traditie worden gerecreĂŤerd om het beste van beide werelden samen te brengen en naar een hoger plan te tillen. Bij Can Fabes zijn ze er van overtuigd, dat genieten niet overhaast moet worden. Een avond in dit restaurant bestaat niet alleen uit een exceptioneel goede maaltijd, maar is een belevenis. Haast kent men hier niet. Wordt het na een ongehaast gesprek in het restaurant, een drankje of sigaar in de Dins Bar wat te laat om nog naar huis te rijden? Behalve dat u bij Can Fabes heerlijk kunt eten, kunt u er ook heerlijk overnachten. Er zijn een aantal exclusieve, modern vormgegeven kamers voorzien van even zo luxe badkamers, waar het goed toeven is na een heerlijke avond.
www.canfabes.com
Foto: Marco Pastori
* 5 ABaC**, Barcelona Aan het hoofd van de keuken van ABaC staat Chef Xavier Pellicer. Toen hij 13 was, koos hij definitief voor het vak van kok. Na opgegroeid te zijn met kwalitatief hoogstaand eten, (zijn vader is Catalaans, zijn moeder is Frans), wilde hij graag geweldig eten bereiden voor anderen. Hij heeft het vak geleerd door onder deskundige chefs, in goede restaurants te werken. Na bij vele restaurants gewerkt te hebben keerde Xavier in 1993 terug in Barcelona als chef-kok van Can Fabes*** (zie nummer 4) en sinds 1999 is hij de chef van ABaC dat op dat moment al in het bezit was van één Michelin ster. Xavier werkt altijd met natuurlijke verse producten. Gedurende de seizoenen wordt het proeverij menu steeds opnieuw uitgevonden. De ingrediënten zelf geven geen hint hoe ze zullen worden getransformeerd door de zorgvuldig handen en de verfijnde geest van deze chef. Het restaurant, met een capaciteit voor 60 personen is ingericht in natuurlijke tinten en het heeft ovale tafels die het mogelijk maken tijdens het eten naar de tuin te kijken. In 2008 verhuisde ABaC naar de prestigieuze Avinguda Tibidabo en in dat zelfde jaar werd het restaurant beloond met een tweede Michelin ster.
www.abacbarcelona.com
35
*6 Bo.tic*, Corça
www.bo-tic.com
Eind 2007 openden de jonge eigenaars Albert Sastregener i Surroca en Cristina Torrent i Cos, de deuren van restaurant Bo.Tic. Eén jaar na opening kregen zij al een aanbeveling in de Michelin gids en inmiddels is de felbegeerde ster binnen. De keuken is geïnspireerd op de traditionele Empordanese keuken. Uiterste zorg bij de selectie van de ingrediënten, in combinatie met de ervaring en de creativiteit en de uitstekende wijnkelder, maken een maaltijd bij Bo.Tic tot een ware belevenis.
*7 El Pati Peratallada www.hotelelpati.net
Een romantisch diner voor 2? Geen geschiktere locatie dan El Pati in Peratallada. De weg er naar toe door het goed geconserveerde en autovrije middeleeuwse dorpje, draagt bij aan de beleving. De fraaie setting, het heerlijke eten en het gastvrije onthaal door eigenaars Jose en Yolanda doen de rest. De authentieke gerechten zijn bereid met ingrediënten van top kwaliteit. Er is een sprookjesachtige binnenplaats die is ommuurd met natuursteen. Daar groeien onder andere walnootbomen die voor de nodige schaduw zorgen. Wilt u blijven slapen? Dat kan, El Pati beschikt over 5 (al even romantische) kamers.
*8 Celler del Barri Vell, Palamós Carrer de Pagès i Ortiz 9 17230 Palamós
Laat u niet misleiden door het onopvallende en ietwat armoedige uiterlijk van dit restaurant dat slechts enkele tafeltjes telt. Je zou het kunnen vergelijken met een oester. Van buiten onooglijk, maar van binnen verrukkelijk! De kok/ eigenaar is tevens visser. Hij heeft een klein bootje waarmee hij iedere dag of nacht de zee op gaat om verse vis te vangen. Wat hij gevangen heeft, serveert hij nog de zelfde dag. Hij bereidt de vis met zo min mogelijk poespas, maar wel met heel veel liefde. Vangt hij een dag geen geschikte vis, dan houdt het restaurant die dag de deuren dicht. Versere en beter bereide vis krijg je nergens!
*9
Galena Mas Comangau, Begur www.mascomangau.com /reseng.htm
Galena Mas Comangau is gelegen in het charismatische dorpje Begur, dat omringd is door de meest idyllische stranden aan de Costa Brava en dichtbij de middeleeuwse dorpen Peratallada en Pals. De keuken is gebaseerd op de traditionele en Mediterrane keuken. Er wordt gewerkt met producten van het seizoen die de zee en het land van de Baix Empordà verschaffen. De creativiteit van de chef-kok komt tot uiting in de presentatie van de gerechten. Het restaurant is gelegen in de begane grond van een Masia die stamt uit het begin van de 20e eeuw. De masia is recentelijk volledig opgeknapt in een simpele en harmonieuze stijl die bijdraagt aan een rustige en comfortabele sfeer. Het terras heeft mooi uitzicht op de vallei. U kunt in Mas Comangau blijven overnachten na een heerlijke avond.
36
*10
Vila Mas, s’Agaro
Pg. Sant Pol, 95 17220 Sant Feliu de Guixols
Dit Restaurant ligt direct aan zee in de prachtige baai van Sant Pol in s’Agaro. De kaart is dan ook mediterraan georiënteerd. Verse producten van het seizoen liggen aan de basis van alle gerechten. Vanaf het sfeervolle terras heeft u een sprookjesachtig uitzicht over de baai. De bediening is correct maar niet stijf. Geen dikke portemonnaie, en toch een keer genieten van de geweldige entourage en het heerlijke eten? Behalve de normale a la carte kaart biedt Villa Mas ook een “Menu del dia” met een wat aantrekkelijker prijsstelling.
Stuur uw persoonlijke favoriet naar info@costabravamagazine.com of vul de poll in op de website. In een volgend nummer plaatsen we dan een lijst met de door u aanbevolen restaurants.
37
Costa-Brava-Immo
Casa Peter, Tamariu Prachtige nieuwbouwvilla. Keuken, Woonkamer, 3 slaapkamers, Royale vide, Garage, CV op olie Prachtig uitzicht over valei met bossen, Luxe afwerking, perceel: 1.050m2
Casa Cabanyes, Calonge Hal, Woonkamer, Keuken, Toilet, 2 slaapkamers, Badkamer, Studio, mogelijkheid voor gastenverblijf, Garage, Zwembad, CV op gas, Mogelijkheid om 2 slaapkamers bij te maken, perceel 786m2
€ 395.000,-
€ 325.000,-
Casa Cao, Calonge Woonkamer, Keuken, 3 slaapkamers, 2 badkamers Schuur, Airconditioning, op 8 minuten van het strand. Rustig gelegen aan een doodlopende weg in een prettige urbanisatie.
Casa Pals Platja Woonkamer met terras, Moderne woonkeuken 5 slaapkamers, 3 badkamers, kantoor met balkon een zeezicht, garage voor 2 auto’s, wijnkelder, zwembad 4x8, tuin rondom. Direct bij supermarkt, bossen en strand, 5 minuten naar Golfclub “Golf Platja de Pals”. € 650.000,-
€ 350.000,-
Costa-Brava-Immo Paseo del Mar 3 Local 1 - 17230 Palamós, Girona, España, Tel: 0034-972.319.527, Fax: 0034-972.602.468 info@costa-brava-immo.eu - www.costa-brava-immo.eu
SOFISTICASA
interieur inrichting
www.sofisticasa.nl
Met Sofisticasa de lente in! De Costa Brava is in de loop der jaren behoorlijk aan verandering onderhevig geweest. Vanaf het moment dat het toerisme aan de Costa Brava in de jaren 70 op gang kwam is er veel veranderd. Wat echter in al die jaren vrijwel onveranderd is gebleven, is het klimaat. Ondanks het feit dat onweersbuien wat heviger zijn geworden en daardoor wateroverlast in Spanje wat meer in het nieuws is geweest weten wij als Costa Brava liefhebbers dat het met gemiddeld 300 droge dagen per jaar goed toeven is aan de Catalaanse kust. (bron: klimaat.nl ) Als de zon weer wat hoger aan de hemel staat en de dagen langzaam weer wat langer beginnen te worden krijgen we de kriebels. We zijn klaar met de winter en willen fris het voorjaar in. Veel mensen veranderen in het voorjaar niet alleen hun garderobe, maar ook hun interieur moet er aan geloven. De snelste manier om uw huis een andere uitstraling te geven, is door één of meer muren een ander kleurtje te geven. Bij een ander kleurtje horen ook accessoires zoals kussentjes, gordijnen, kaarsen of een vloerkleed, alles wat niet meer past bij de wintersfeer moet plaats maken voor frisheid! Om een spectaculaire verandering door te voeren in uw in of exterieur hebben wij bijvoorbeeld een prachtig product te weten: de Safretti designhaard. Is het in het voorjaar nog iets te fris om ’s avonds buiten te zitten? Met deze designhaarden, die zowel buiten als binnen te gebruiken zijn, kunt u de hele avond genieten van de buitenlucht. Het doorkijkmodel dat in de tuin te plaatsen is, is een ware eyecatcher aan het zwembad en ook in de zomer een prachtig gezicht. De wandmodellen zijn een sieraad voor het terras of de woon/eetkamer. Met een designhaard ontworpen door Roderick Vos of Jan des Bouvrie haalt u echt iets bijzonders in huis. Een “oooh” moment als u gasten heeft. Eén van de grote voordelen van een Safretti designhaard is dat er geen enorme ingrepen aan te pas komen, zoals de bouw van een afvoerkanaal en zo bespaart u veel extra kosten.
SOFISTICASA interieur inrichting
Vergroot de courantheid van uw woning bij verkoop Wij weten het al jaren, uw huis verkoopt natuurlijk veel makkelijker als de inrichting en uitstraling klopt. Zo bewijzen ook de vele “makeover” programma’s op tv. Sofisticasa kan voor u een volledige verkoopstyling doen. Met een paar simpele aanpassingen is de verkoopduur vaak aanzienlijk te verkorten. In het voorjaar het huis te restylen is dus niet alleen aan te raden om uw eigen woonplezier te vergroten, maar zeker ook wanneer u uw huis wilt verkopen. Omdat het voorjaar traditioneel gezien de tijd is waarin de meeste huizen verkocht/ aangekocht worden, is dit hét moment om aan de slag te gaan. Sofisticasa kan hier effectief bij helpen en wil graag het aanspreekpunt zijn voor al uw interieur vraagstukken zodat u een zonnige lente tegemoet kunt gaan. Benieuwd naar wat Sofisticasa voor u kan betekenen of hoe de Safretti haard eruit ziet? Kijk dan eens op www.sofisticasa.nl of bel Nederland: 0031 (0)546-851333 of Spanje: 0034-670777872 Voor de lezers van Costa Brava Magazine hebben wij een speciale aktie, bij aankoop van een Safretti haard krijgt u een dozijn flessen bio-alcohol gratis ter waarde van 40 euro! Warme groeten van Marion Bos-Lubach (interieur styliste)
SOFISTICASA
interieur inrichting
Het Catalaanse karakter: tussen Seny & Rauxa Catalanen zijn geen Spanjaarden. Dat zeggen ze zelf. Elke rechtgeaarde Catalaan vertelt je nauwgezet hoe 'anders' ze wel zijn. En dan vallen al snel de begrippen 'Seny' en 'Rauxa'. Een echte Catalaan heeft -naar eigen zeggen- veel Seny. En soms een beetje Rauxa...
Gezond verstand ... Het woord 'Seny' wordt uitgesproken als [señ], met nét geen 'j' achteraan. Seny staat voor boerenverstand. Het stamt uit de landelijke traditie waar hard werken en juiste beslissingen van tel zijn. Eerlijkheid, fair play, opmerkzaamheid en praktisch denken zijn belangrijk. Seny is de ratio, de linker hersenhelft. Het maakt bijvoorbeeld dat de Catalaanse volks- en klassieke muziek eerder cerebraal, bedachtzaam en ingehouden is in vergelijking met het Andalusische emotionele geweld. Vergelijk de Sardana maar eens met de Flamenco... De Seny, het bedachtzame, is zeker een van de oorzaken waarom de Catalanen in hun onafhankelijkheidsstreven eerder diplomatisch te werk gaan dan de meer heetgebakerde Basken. In de andere regio’s wordt vaak over Catalanen gesproken als “koel en hard”. Waar een Andalusiër je al na twee biertjes met “Hermano” (Broer) begint aan te spreken en je direct thuis uitnodigt, is er vaak tijd nodig om vriendschap te sluiten met een Catalaan. Maar die vriendschap is dan wel vaak veel bestendiger.
42
Foto: Uayebt
... en georganiseerde gekte! Naast Seny is er ook “Rauxa”, hét tegengewicht. Rauxa is de losbandige vrolijkheid. Jezelf verliezen is spel en feest. De Catalaanse festivals en feesten zijn een vorm van georganiseerde gekte. Wie anders krijgt het in zijn hoofd om 'zo maar', voor de lol, menselijke torens te bouwen? Of wat dacht u van de 'Correfoc', waarbij als duivels verklede dansers tekeer gaan in een zee van vuurwerk? Of de complete gekte als Barça weer eens gewonnen heeft? De Rauxa, (ongeveer uitgesproken als [rawsje],) staat voor het pure loslaten. Spelen, drinken, eten, ... Zonder grenzen. De Rauxa is ook de waanzin in de schilderijen van Dalí, het kinderlijke in de werken van Miró, de inspiratie van Picasso en het bijna onwezenlijke van Gaudi.
Yin en Yang Net het evenwicht tussen Seny en Rauxa is typisch Catalaans. Eerst werken, dan spelen. Dodelijke ernst als het moet, maar dan doorspekt met cynische humor. Noordelijke efficiëntie versus zuidelijke passie. Yin en Yang. De boer drinkt pas als het graan binnen is. Maar dan drinkt hij ook veel! En goede wijn! (De mindere wijn verkoopt hij wel...) Hét Catalaanse symbool is niet voor niets de “Burro”, het ezeltje. Hard werkend, nooit aflatend, niet klagen. Maar wél trouw, eigenzinnig en met een karakter om U tegen te zeggen. Seny en Rauxa... Elke beschrijving van een “volkskarakter” vervalt in stereotypes. Er zijn natuurlijk even veel karakters als er Catalanen zijn. Maar in grote lijnen klopt het plaatje. De Catalanen zijn Noordelijke Zuiderlingen. Of Zuidelijke Noordelingen. En daar hebben wij weinig problemen mee... Bram Starckx is een Belgische freelance copywriter met een fascinatie voor marketing, nieuwe media en Catalonië. Regelmatig zoekt hij rust en inspiratie in de buurt van Sant Feliu de Guíxols. Hij beantwoordt al uw vragen op bram@starckx.be of via Facebook.
43
Foto: Hugo Pardo Kuklinsky
Een kledingwinkel gespecialiseerd in dameskleding voor elke gelegenheid. Zachte stretch stoffen, prettig om te dragen op ieder moment van de dag en in ieder jaargetijde. Iedere combinatie is mogelijk, laag over laag, kleur bij kleur, creĂŤer je eigen fantasie. Een speciaal ontwerp? Geen probleem, wij vinden een oplossing zodat u het door u gewenste kledingstuk krijgt, helemaal handgemaakt. Natuurlijk hebben wij bijpassende handgemaakte sieraden.
C/ Miquel Ferrer 21 17130 Lloret de Mar Tel. 664214237 www.avalontienda.com info@avalontienda.com
Juridische column De Spaanse huizenmarkt anno 2010: kopen of niet? De vraag die veel mensen mij stellen is of het moment is aangebroken om huizen te gaan kopen in Spanje. Met andere woorden: zullen de huizenprijzen nog verder gaan dalen? Als ik het wist dan zou ik het zeker vertellen, maar ik weet het niet. Ik heb wel vermoedens. De situatie op dit moment is als volgt. De Spaanse economie hapert omdat zij voor een groot deel gebaseerd is op de bouw van huizen. In 2006 zijn er in Spanje meer huizen gebouwd dan in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk samen! Dat komt onder andere omdat Spanje nauwelijks een huurmarkt kent. De woningbouwcorporaties zoals veel landen die kennen, bestaan niet en een Spanjaard wil van oudsher eigenaar zijn van zijn of haar huis. Een aantal andere factoren speelden ook een rol, zoals de historisch lage rente, nadat in Spanje de euro was ingevoerd en het feit dat de Spaanse banken voor het eerst tophypotheken gingen verstrekken. Dat was tot dan toe nog nooit gebeurd. In 2007 en 2008 is de rente echter opgelopen en dat zorgde voor een abrupt einde aan de hausse in de prijzen van het onroerend goed die toen al vanwege andere redenen op haar hoogtepunt was. De werkloosheid is vervolgens snel toegenomen met als gevolg dat veel huizenbezitters en projectontwikkelaars hun hypotheekleningen niet meer konden afbetalen. De Spaanse banken hebben de afgelopen anderhalf jaar veel onroerend goed ingenomen van de huizenbezitters, tegen kwijtschelding van de hypotheekschuld. Soms met de mogelijkheid om het huis terug te huren van de bank. Dat hebben de banken nu ruim anderhalf jaar volgehouden met als gevolg dat ze propvol onroerend goed zitten. Als al dat onroerend goed in één keer op de markt komt, zouden de prijzen ineenstorten en dan hebben de banken een echt probleem. Dan is namelijk de rest van het onroerend goed dat op hun balans staat niets meer waard en krijgen ze een solvabiliteitsprobleem. Het gevolg daarvan is dat de Spaanse banken er alles aan zullen doen om het prijsniveau te handhaven. Zij zullen daarom proberen te voorkomen het onroerend goed dat ze bezitten massaal op de markt te moeten brengen en daarmee de prijzen teveel onder druk te zetten. Wat kunnen ze dan gaan doen? Voor zover ik kan overzien bestaan er drie alternatieven: • Het (opnieuw) versoepelen van de criteria voor hypotheekleningen. • Het verhuren van het onroerend goed. • Het afbreken van veel onroerend goed.
BANK
De eerste twee alternatieven liggen het meest voor de hand. Sinds het uitbreken van de crisis verstrekken de banken nauwelijks nog hypotheekleningen. Dat zullen ze moeten veranderen. Ze zullen weer op aantrekkelijke voorwaarden leningen moeten gaan verstrekken, want anders rest ze weinig anders dan de prijzen te gaan verlagen.
45
Wat betreft de verhuur, sluit ik niet uit dat ze ook grote hoeveelheden huizen en appartementen gaan verhuren. Dat is geen Spaanse traditie maar door de omstandigheden zullen ze daar wellicht een keer aan moeten beginnen. Versoepeling van de criteria voor het verkrijgen van een hypotheeklening zou op zich goed nieuws zijn voor Nederlanders die zich in Spanje willen gaan vestigen of die een tweede huis willen kopen. De inkomenssituatie van Nederlanders is doorgaans beter dan die van Spanjaarden en bovendien beschikt de gemiddelde Nederlander over aanzienlijk betere pensioenvoorzieningen dan een Spanjaard. De Nederlander zou dan nog wel eens erg geliefd kunnen worden bij de Spaanse banken. Kortom, naar mijn bescheiden mening zal een mix van de twee eerst genoemde alternatieven, inclusief prijsverlaging, zich voor gaan doen met een accent op versoepeling van de leningsvoorwaarden. Er zijn natuurlijk nog wel enige kwesties die roet in het eten kunnen gooien. De rente zal eerdaags toch een keer gaan stijgen en dan wordt lenen minder aantrekkelijk. Ten tweede hebben de Spaanse projectontwikkelaars een totale schuld aan de Spaanse banken van 325 miljard euro’s. Dat is een onvoorstelbaar hoog bedrag dat voortdurend geherfinancierd moet worden omdat er op dit moment niet op afbetaald wordt. De Spaanse regering tot slot, is druk aan het onderhandelen met Brussel over steun aan de Spaanse banken om er voor te zorgen dat ze niet omvallen. Iedereen in Europa is bang voor het domino-effect zoals we kunnen zien uit de steun die Griekenland uiteindelijk zal krijgen. Daarom acht ik de kans klein dat we in Spanje Amerikaanse toestanden zullen zien. Too big to fail? Zoals we in deze tijden zien, zijn de politici doodsbenauwd om ergens de schuld van te krijgen en zal het belastinggeld snel aangewend worden om het systeem overeind te houden. Ik zie niet in waarom dat nu niet ook zou gebeuren. Ook Spanje kent geen dappere politici. Misschien maar goed? Is nu het moment gekomen om te kopen of niet? Met andere woorden zullen de prijzen nog dalen of niet? Zoals al gezegd, is daar geen zekerheid over te geven. Niemand kan U een garantie geven over wat er gaat gebeuren. Om met Clint Eastwood te spreken, “als U een garantie wilt hebben, moet U een broodrooster kopen”. De Spaanse banken moeten enerzijds het onroerend goed op de markt gaan brengen om liquiditeit te genereren en anderzijds het prijsniveau handhaven. Dat is een “catch-22”. De meest logische conclusie is dan dat ze zullen kiezen voor een mix waarbij enerzijds de prijzen wel verder zullen dalen totdat de vraag enigszins aantrekt maar anderzijds de voorwaarden voor lenen weer versoepeld worden om diezelfde vraag aan te zwengelen. Europa is geen Verenigde Staten van Amerika waar men in een keer schoon schip maakt om opnieuw te beginnen. De prijzen zijn daar zo diep gezakt totdat de markt zelf een bodem vond. Dat zal in Europa en Spanje niet zo snel gebeuren, tenzij de zaak niet meer in de hand gehouden wordt en de omstandigheden de banken tot verkoop dwingen. Dat scenario kan zich voor gaan doen maar is niet het meest voor de hand liggend. Echter, zolang de Spaanse banken de mogelijkheid tot lenen niet versoepelen kunnen de prijzen alleen maar dalen, immers niemand koopt. Het geld moet ten slotte ergens vandaan komen. Jan Willem de Haan, Barcelona, Februari 2010 Jan Willem de Haan is advocaat in Nederland en Spanje en woont en werkt sinds 1992 in Barcelona. Samen met zijn compagnon Boris Mulder runt hij de twee vestigingen (gevestigd in Barcelona en Valencia) van hun advocatenkantoor De Haan & Mulder. www.dehaanmulder.com
info@talenpalet.nl www.talenpalet.com
Agenda * TERRASSA JAZZ FESTIVAL Van 10 t/m 28 maart 2010 wordt in Terrassa het 29e Jazz festival georganiseerd. Kijk voor de programmering en prijzen op: www.jazzterrassa.org * LOOP BARCELONA Van 12 t/m 22 mei wordt in Barcelona video art festival georganiseerd. Kijk voor meer informatie op www.loop-barcelona.com /eng/press.html
* FICOMIC 2010 Van 6 t/m 9 mei worden in Barcelona Nederlandse striptekenaars in het zonnetje gezet. Nederland is dan in de Spaanse stad eregast op de FICOMIC, met 10.000 bezoekers het op twee na grootste stripfestival van Europa. Sant Jordi De aftrap van de Nederlandse aanwezigheid in Barcelona is op 23 april. Op Sant Jordi, de belangrijke Catalaanse feestdag, worden in de grootste boekhandel van Barcelona tienduizend exemplaren van een selectie van Nederlandse 'gags' verspreid om Nederlandse strips meer bekendheid te geven in de stad. In de selectie zijn onder meer strips in het Catalaans van Dirk-Jan en Volkskrant-psychiater Sigmund opgenomen. Meer informatie vindt u op www.ficomic.com * SWAB INTERNATIONAL CONTEMPORARY ART FAIR BACELONA Definitie van Swab: SWAB: “klein stukje van absorberend materiaal aan het einde van een stok of draad”. Swab Barcelona absorbeert 40 galeries van over de hele wereld tussen 13 en 16 mei 2010 in Barcelona. Het doel van de organisatoren is om opkomende moderne kunst te presenteren uit kunstscènes van over de hele wereld. Swab wordt zo een platform voor een jonge generatie van nationale en internationale galeries. www.swab.es
Vervolg op pagina: 51 Vervolg op pagina ...../index.php
49
Cala Bona, Tossa de Mar. Photo: Francesc Tur. Costa Brava Tourism Board Archive of Images.
Wat: MIDDELEEUWSE MARKT Waar: Calonge-Sant Antoni Wanneer: van 26 maart tot 4 april www.calonge.cat Wat: MARKT MET AMBACHTELIJK KAZEN UIT DE BAIX EMPORDÀ Waar: Peratallada Wanneer: Eind april www.forallac.com Wat: “ALLIOLI” SAUCE COMPETITION Waar: Sant Feliu de Guíxols Wanneer: Derde zondag van mei www.guixols.net Wat: TRAPEZI 2010. 14E CIRCUS FESTIVAL VAN CATALUNYA Waar: Reus Wanneer: Van 12 tot 16 mei www.trapezi.cat
Wat: INTERNATIONAAL DIXIELAND FESTIVAL VAN TARRAGONA Waar: Tarragona Wanneer: Laatste week van maart en de eerste week van april www.dixielandtarragona.cat
Strip Beurs Jazz Festival Kunst Fair
In het volgende nummer:
Wijn Girona Top 10: Stranden
51
WWW.BRAVO-INCENTIVES.COM
Costa Brava & Catalunya Magazine: Hoofdredactie: M. Hooijmeijer Ontwerp: SUMMUM Graphic Design Script: M. Hooijmeijer
Aan dit nummer werkten mee: J.W. De Haan, S. Walker, B. Starckx Photografie: M. Hooijmeijer, B. Schut, S. Walker, G. Jacobs, Y. Janssen, H. Smith Van enkele foto’s is het niet gelukt de maker te acherhalen, herkent u uw eigen foto? Neem dan a.u.b. contact op met de redactie.
Contact
Costa Brava & Catalunya Magazine info@costabravamagazine.com 0034-670777872
Abonnementen
Meldt u aan voor een gratis abonnement op Costa Brava & Catalunya Magazine door het mailformulier op onze website in te vullen www.costabravamagazine.com
Verkoop Informatie
Bravo! Incentives www.bravo-incentives.com Costa Brava Immo www.costa-brava-immo.eu Sofiticasa www.sofisticasa.nl Mango www.mango.com Desigual www.desigual.com Custo Barcelona www.custo-barcelona.com Smash wear www.smash-wear.com Lupo Barcelona www.lupo.es Summum Grafishe vormgeving summum.design@gmail.com
Adverteren
Wilt u adverteren in Costa Brava & Catalunya Magazine? Neem dan contact op via: info@costabravamagazine.com of kijk op onze website voor de voorwaarden.
Wij staan open voor uw vragen, op- en aanmerkingen, tips, etc.
www.costa-brava-immo.eu