COLUMN REINILDIS

Reinildis van Ditzhuyzen

is historica, publiciste en etiquettedeskundige. Ze herschreef Amy Groskamp-ten Haves standaardwerk ‘Hoe hoort het eigenlijk?’ waarvan de 42ste druk is verschenen.

Leve de paplepel

Hoe groot is de invloed van ouders op de omgangsvormen van hun kinderen? Houdt u, lezer, bijvoorbeeld nog altijd vast aan manieren of regels die u in uw jeugd zijn ingeprent? Ikzelf heb tal van gewoontes overgenomen. Om te beginnen het adagium: vroeg naar bed, vroeg weer op. “Tien uur = middernacht!” riep mijn grootvader steevast. En mijn beide ouders zeiden het hem na. Dit had gevolgen voor de jaarlijkse viering van oud en nieuw. Verheugt u zich elk jaar hierop? Of wilt u het liefst dat ze voorbij zijn, zodat u na de drukke decembermaand met Sinterklaas én Kerstmis én oudejaarsavond én Nieuwjaar kunt terugkeren naar het ‘normale’ bestaan? Mijn ouders keken als vroege slapers in ieder geval niet echt uit naar oudejaarsavond. Dat je op 31 december min of meer verplicht bent tot minstens twaalf uur op te blijven vonden zij een bezoeking. En zeker met ons, de kinderen, toen we nog allen thuis woonden. Elk jaar weer was de vraag: “Hoe komen we oudejaarsavond door?” Televisie hadden we niet. En toen op een dag haalde mijn vader een spel van zolder, dat vroeger bij hem thuis werd gespeeld op deze avond: ‘Klok en hamer’. Daarmee zouden we de lange avond zeker doorkomen! Het werd een ramp, maar we hebben enorm veel plezier gehad. Want we snapten niets van de regels van dit gezelschapsspel, waren vervolgens de hele avond bezig om uit te vinden hoe het in elkaar zat, en gierden daarbij van de lach. En zo werd het twaalf uur – en hadden wij een legendarisch oudejaar dankzij het niet gespeelde ‘Klok en Hamer’. Van huis uit heb ik dus geen itsende oudejaarsfeesten meegekregen, en ik geef er nog steeds niets om. Is dat de invloed van mijn ouders? In ieder geval leerden wij van hen tal van duidelijke gedragsregels, zoals ‘Vergeet niet te bedanken!’ (als we bij vriendjes gingen spelen), ‘Handen wassen na het plassen’ en ‘Alstublieft’ zeggen. Wij aten altijd gezamenlijk aan tafel en dat was reuze gezellig. Maar het was ook nuttig, want er werd heel wat gepraat. Dankzij deze ‘tafelgesprekken’ leerden wij van jongs af aan converseren, en dat is een niet te onderschatten kunst. Tegenwoordig is dit niet meer zo vanzelfsprekend, want heel wat mensen eten, terwijl ze naar de televisie, op de computer of de mobiele telefoon kijken. Daar worden weinig echte gesprekken bij gevoerd. Dat is jammer, want een goede babbel maakt elk – ook inhoudelijk moeilijk – gesprek makkelijker en is dus uitermate nuttig in het latere leven. En dat geldt zowel voor bezoeken aan familie en vrienden als bij sollicitaties, onderhandelingen en vergaderingen, en ja, ook in het liefdesleven! uis kregen wij dus alle basismanieren als het ware met de paplepel ingegoten. Ook letterlijk, want voor het eten kregen we duidelijke ‘eetkreten’ mee als: ‘Maak je ogen niet groter dan je maag’ (= niet te veel tegelijk op je bord scheppen), ‘Niet blazen’ (op het eten, en vooral niet op de soep, want dan vliegen de druppels rond), ‘Wafel! Ellebogen van tafel’, ‘Rug recht’ (rechtop zitten) en ‘Snuit boven de trog’ (breng het eten naar je mond, niet je mond naar het eten). Juist omdat ik merkte hoe nuttig het is goede manieren met de paplepel ingegoten te krijgen, heb ik een ‘KinderDitz’ geschreven, een etiquetteboekje voor kinderen. Een ander gevolg van de ouderlijke etiquettepaplepel was, dat ik het boek van Amy Groskamp-ten Have op verzoek van de uitgever zonder probleem kon herschrijven. •

©Edith Buenen

Bezoek de 150 jaar oude, ambachtelijke distilleerderij Distilleerderij Rutte de gin, jenever- en likeurdistillateur in hartje Dordrecht

Single Malt Genever. Gestookt uit gerst. Gerijpt op bourbonvaten.

Rutte Master Distiller Myriam Hendrickx

Beste Nederlandse Gin

In 1872 richtte Simon Rutte zijn eigen distilleerderij op in Dordrecht. Hij werkte toen al geruime tijd als meesterknecht in de distilleerderijen van de stad. Toen hij voor zichzelf begin, kon hij al zijn creativiteit kwijt in zijn eigen recepten. Dordrecht was een goede stad voor het ambt: Door de ligging aan het water waren er specerijen verkrijgbaar, graan, maar ook wijn. Het is bij velen onbekend dat Dordrecht vroeger een belangrijke handelsstad was. Dat zie je terug in de mooie, historische panden in de binnenstad. Rutte kocht de wijn in vaten; na de verkoop werden de lege vaten gevuld met jenever. Bij jenevers denken veel mensen nog aan hun opa. Maar houtgerijpte jenever lijkt erg veel op whisky en wordt bij Rutte dus al sinds de oprichting gemaakt. Daarnaast heeft Rutte een mooi assortiment gins en likeuren. De bekende Celery Gin, gestookt met bladselderij, was in 2015 de beste nieuwe gin ter wereld. Dit jaar kreeg Rutte de prijs voor beste Nederlandse gin.

Puur natuur

Tot op de dag van vandaag is de distilleerderij op dezelfde plek gevestigd én worden nog steeds de oude recepten en methoden gebruikt. Waar in veel bedrijven werd gemoderniseerd in de vorige eeuw, is dat bij Rutte niet gebeurd. Dat betekent dat er geen smaak- of kleursto en gebruikt worden en dat alle smaak, nog met als toen uit de natuur afkomstig is. Rutte is een echte botanical distiller; dat betekent dat ze gespecialiseerd zijn met smaak halen uit alles wat de natuur voortbrengt; kruiden, specerijen zijn, maar ook vers fruit, schillen, noten, wortels en zelfs bloemen.

Kom op bezoek!

Op de eerste verdieping bevindt zich de Proefkamer. Hier worden per jaar duizenden mensen ontvangen voor een proeverij en een rondleiding door de distilleerderij. U kunt ook kiezen voor een uitbreiding; bij een workshop ga je na de proeverij en workshop zelf een gin, jenever of likeur samenstellen met de distillaten en extracten van Rutte.

Als groep te boeken op iedere dag van de week. Individueel kan ook, meestal op zaterdag; kijk voor data op www.rutte.com/nl/agenda/