De Boerin maart 2012 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JAARGANG 2 • MAART 2012 • DE BOERIN IS EEN UITGAVE VAN CRV

Baan buiten de deur past bij moderne boerin • Column Femke van Boer zoekt vrouw • Op weg naar minder antibiotica • Inspirerende boerinnen LOS NUMMER:  5

Deboerin01-cover 4

12-03-2012 16:04:29

OPT

IMA

AL D

IERW

ELZI J 10 % N

A SANOFI COMPANY

14977_2 Ketofen adv NL_210x297 01.indd 1 DB01_02NED.indd 44

09-03-12 17:23 12-03-2012 10:43:54

Hoge opbrengsten en winst bereik ik alleen met kwaliteit

KUHN, dat is mijn kracht!

U onderneemt in een dynamische omgeving. Fluctuaties qua weer, bodem, bemesting en prijsvorming vereisen landbouwmachines die onder sterk wisselende omstandigheden optimaal kunnen presteren. Of het nu om grondbewerking, zaaien, gewasbescherming of oogsten gaat: KUHN biedt sinds jaar en dag full line innovatieve oplossingen die u in staat stellen het beste uit uzelf en uw bedrijf te halen, ongeacht uw ambities, de aard en grootte van uw bedrijf. Nieuwsgierig hoe u uw concurrentiekracht kunt versterken dankzij KUHN? Neem contact op met uw geautoriseerde KUHN dealer.

www.rth.nl

www.packo.be

Akkerbouw | Veehouderij | Openbaar groen

be strong, be KUHN DB01_03.indd 44 Reesink_Corporate_Boerin_NL_BE.indd 1

12-03-2012 12:05:37 12-03-12 10:56

in dit nummer BOERIN AAN HET WERK HOOFDVERHAAL: BAAN BUITENHUIS PAST BIJ MODERNE BOERIN 6 ONDERNEMENDE BOERIN: YVONNE OOSTDAM 16 MANAGEMENT: WEGWIJS MET MPR-FORMULIER 22 DIERGEZONDHEID: BOERINNEN OVER ANTIBIOTICA 32 PASSIE VOOR KOEIEN: LAURETTE COUDEVILLE 42 IN BEELD: INSEMINEREN 46

BUITEN DE DEUR COÖPERATIE: BOERIN EN BESTUUR 26 INTERNET: VISITEKAARTJE OP HET WEB 38 STUDIECLUB: LEREN VAN BOERINNEN 50

Beste boerinnen, Het is toevallig. De tweede uitgave van De Boerin valt in de bus tien dagen na de Internationale Vrouwendag, een dag waarop voor één keer meer aandacht uitgaat naar vrouwen in de maatschappij. Ook in De Boerin vormen vrouwen het middelpunt. Na het verschijnen van het eerste nummer kregen we veel enthousiaste reacties, waarvoor onze dank! In deze editie komt een categorie boerinnen onder de aandacht waar ik mezelf verwant mee voel, de uit-huis-werkende boerin. Als jongste van verschillende generaties boerinnen ken ik de beweegredenen om juist wel of niet voor buitenshuis werken te kiezen. Net als ik hebben boerinnen steeds vaker een baan buiten de deur, al heb ik het geluk dat mijn job ook nauw bij de melkveesector aansluit. Hoewel het boerin zijn me erg na aan het hart ligt, is het ook uitermate boeiend om die verhalen en ervaringen van collega-veehoudsters neer te pennen. Contacten met andere boerinnen over hoe zij een goed evenwicht bewaren tussen werken, bedrijf en gezin; ze zijn voor mij buitengewoon inspirerend en herkenbaar.

INSPIRERENDE BOERINNEN BEWUST BIOLOGISCH: TONNY MULDER 13 GROOT GEZIN: MONIQUE VAN DE SOMPELE 29 BEKEND VAN TV: ANNEMIEK NASS 45 EMIGRANT: MARLIES JACOBS 55

DAMESDINGEN GEKNIPT: VAN ALLES VOOR DE BOERIN 15, 54 MAKE-OVER: ANNEMIEK BINK 24 KIJKJE IN DE KEUKEN: PETER EN BRIGITTE KUIJER-OVERGOOR 30 COLUMN: FEMKE VAN BOER ZOEKT VROUW 36 MIJN BOERIN: MARIAN HUIJBERS 49 PERSOONLIJK VERHAAL: EENZAAM 57 STRIP: OP DE BOERDERIJ 58

Annelies Debergh, redacteur De Boerin

Deboerin01-inhoud 4

12-03-2012 16:56:44

16 6

46 JAARGANG 2

Colofon De Boerin is een uitgave van CRV BV. Redactie Hoofdredacteur: Jaap van der Knaap Redactie: Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan Eindredactie: Mirjam Braam, Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster Fotografie: Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot Beeldbewerking: Rogier van der Weiden Vormgeving: René Horsman, Esther Onida Aan dit nummer werkten mee: Alice Booij, Elly Geverink (pag. 55), Lucy Keijser, Rika Looij (pag. 24-25) Met dank aan: Paul de Bruijn, www.bureauarnhem.nl (pag. 38-40), Jan van Zijtveld (pag. 22-23) Advertenties: Willem Gemmink, Bart Krullaars, Froukje Visser Uitgever: Rochus Kingmans

Adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem tel.: 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele tel.: 09 363 92 11 e-mail: boerin@crv4all.com De Boerin gemist? Maak € 5,- per exemplaar over op 38.39.05.230 van CRV BV o.v.v. De Boerin. Vermeld het volledige adres waar De Boerin naartoe moet worden gestuurd en CRV verzorgt de verzending. Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Druk: Senefelder Misset Doetinchem

� MAART 2012 •

DE BOERIN IS

EEN UITGAVE

VAN CRV

Baan buiten de deur past bij moderne boerin

Op de cover: Annemiek Nass (zie ook pag. 45)

• Column Fem ke • Op weg naar van Boer zoekt vrouw m • Inspirerende inder antibiotica boerinnen LOS NUMMER:

5

Deboerin01-inhoud 5

12-03-2012 16:57:03

hoofdartikel

Buitenshuis werken past bij moderne boerin Bijna veertig procent van de boerinnen heeft een baan buitenshuis, zo vertellen de jongste cijfers van het CBS. Tot 4,5 ton melkquotum heeft dat soms een financiële reden. Maar meestal zijn de sociale contacten, het uitoefenen van het ‘eigen’ beroep en het gevoel van eigenwaarde de redenen voor een baan buiten de deur. TEKST FLORUS PELLIKAAN

Deboerin01-hoofdartikel 6

12-03-2012 15:12:58

Deboerin01-hoofdartikel 7

12-03-2012 15:13:12

HOOFDARTIKEL

anlief haalt de kinderen uit school, schoonmoeder past van half vier tot zes uur op en met wat kunst- en vliegwerk staat om half zeven het avondeten op tafel. Vroeger was een dergelĳk beeld op een boerderĳ volkomen ondenkbaar. Als boerin werkte je thuis op de boerderĳ en in het huishouden. Dat beeld is inmiddels helemaal veranderd en cĳfers van de jaarlĳkse landbouwtelling van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bevestigen dat (zie figuren). Binnen de gespecialiseerde melkveebedrĳven in Nederland heeft 37,2 procent van de boerinnen een baan buitenshuis. ‘Dit cĳfer wordt nog wat vertekend door de vergrĳzing. Binnen de groep 55-plussers is een baan buitenshuis nog altĳd ongebruikelĳk’, interpreteert Cor Pierik van het CBS de uitkomsten. ‘Voor de jonge generatie boerinnen schat ik het aandeel buiten de deur werkenden toch wel op zo’n 60 procent.’

BAAN BUITEN BEDRIJF

Behoefte aan sociale contacten Advocate Patricia Scheirlynck ziet dezelfde trend in Vlaanderen. ‘Vroeger was een buiten de deur werkende boerin toch wat ongewoon. Nu kĳkt men ervan op als je als vrouw gestudeerd hebt en ervoor kiest om thuis op het bedrĳf te gaan werken’, stelt Patricia. ‘Het is vooral belangrĳk dat de vrouw van een boer werk doet dat ze echt leuk vindt. Niet dat ze, omdat ze met een boer trouwt of samenwoont, ook automatisch het beroep van haar partner overneemt. Het wordt tegenwoordig aanvaard dat de boerin zelf haar beroepsbaan buiten bedrijf algemeen 37,2 keuze maakt geen baan buiten bedrijf 62,8 en dan blĳkt dat er steeds meer vrouwen buitenshuis gaan werken.’ Patricia is zelf vrouw van een melkveehouder en

BAAN BAANBOERIN BUITEN BEDRIJF BUITENSHUIS

GEEN BAAN BUITEN BEDRIJ F 62,8 %

Deboerin01-hoofdartikel 8

WERKUREN BOERIN WERKUREN BOERIN OPOPBEDRIJF BEDRIJF

BAAN BUITEN BEDRIJ F 37,2 %

baan buiten bedrijf geen baan buiten bedrijf

20 UREN OF MEER 55,1 %

37,2 62,8

MINDER DAN 20 UREN 44,9 %

minder dan 20 uren 20 uren of meer

44,9 55,1

12-03-2012 15:13:26

ISABELLE DE WISPELAERE: ‘BEDRIJF ZO GEORGANISEERD DAT IK ER NIET NODIG BEN’ Het is voor Isabelle De Wispelaere uit het Vlaamse Diksmuide een bewuste en weloverwogen keuze om als partner van een landbouwer buiten het bedrijf te werken. ‘Ik hecht veel belang aan sociale contacten en aan mijn persoonlijke ontwikkeling en zelfontplooiing’, vertelt Isabelle. ‘Ik ben bio-ingenieur van opleiding en had ook zin om daar wat meer mee te gaan doen.’ Isabelle werkt al zestien jaar als bedrijfseconomisch adviseur voor land- en tuinbouw bij SBB Accountants & Adviseurs. Daarnaast is ze moeder van drie kinderen. ‘We hebben het bedrijf zo georganiseerd dat ik er niet nodig ben voor de dagelijkse werkzaamheden’, vertelt Isabelle. ‘Hiervoor hebben we wel investeringen gedaan, zoals het bouwen van een compleet nieuwe stal met korte looplijnen en de aankoop van een

N BOERIN DRIJF

runt haar eigen advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in agrarisch recht. Ze begrĳpt waarom boerinnen de keuze maken om buiten de deur te gaan werken. ‘Het kan diverse redenen hebben, maar de behoefte aan sociale contacten met collega’s zal zeker dikwĳls meeminder dan 20 uren 44,9 spelen. In tegenstelling tot de boeren hebben de boerinnen vaak voor 20 uren of meer 55,1komen een baan buitenshuis gehad, waardoor ze ze op de boerderĳ ook meer behoefte aan die contacten hebben’, zo stelt Patricia. ‘Ook de destĳds gemaakte studiekeuze van de vrouw is dikwĳls bepalend omdat ze daar graag een vervolg aan wil geven. Daarnaast kan een baan buitenshuis ook het gevoel van eigenwaarde versterken omdat je een financiële bĳdrage levert voor het gezin.’

HOOFDACTIVITEIT HOOFDACTIVITEIT BIJBOERIN BAAN BUITEN BEDRIJF BIJ BAAN BUITEN BEDRIJF

voermengwagen.’ Door Isabelles baan buiten de deur zijn de investeringen sneller doorgevoerd, waardoor er nu op het bedrijf zo efficiënt mogelijk gewerkt kan worden. ‘Het buitenshuis werken heeft bij ons geen financiële prioriteit, maar het biedt wel extra zekerheid’, vertelt Isabelle. ‘Bovendien biedt de kennis die ik verzamel in mijn baan ook een inhoudelijke meerwaarde op het bedrijf. Maar anderzijds kan ik de dagelijkse praktische kennis van thuis ook in mijn baan goed gebruiken.’ Ondanks het feit dat Isabelle niet dagelijks meewerkt, is ze wel nauw bij het bedrijf betrokken. ‘We bespreken belangrijke investeringen en discussiëren veel, maar uiteindelijk neemt mijn man zijn eigen beslissing en dat vind ik ook niet erg. Hij moet er dagelijks mee werken.’

‘Het wordt tegenwoordig algemeen aanvaard dat de boerin zelf haar beroepskeuze maakt’ OMVANG BEDRIJF VERSUS GROOTTEKLASSE VERSUS BAAN BUITENSHUIS AANDEEL BAAN BUITENSHUIS 50% 50%

40% 40%

0% 0%

hoofdactiviteit bedrijf hoofdactiviteit buiten bedrijf

Deboerin01-hoofdartikel 9

54,1 45,9

200 MELKKOEIEN EN MEER

10% 10%

100-200 MELKKOEIEN

20% 20%

70-100 MELKKOEIEN

30% 30%

30-70 MELKKOEIEN

HOOFD ACTIVIT EIT BEDRIJ F 54,1 %

TOT 30 MELKKOEIEN

HOOFD ACTIVIT EIT BUITEN BEDRIJ F 45,9 %

12-03-2012 15:13:35

hoofdartikel

‘Wanneer je met een boer samenleef t wil je er alles aan doen dat hij ook boer blijf t’ Een laatste aspect dat Patricia benoemt bij de motieven om buiten de deur te gaan werken staat dicht bij het ‘vrouw zijn’. ‘Ik denk dat buitenshuis werkende vrouwen ook blij zijn dat ze ’s morgens de overall eens niet hoeven aantrekken, maar zich kunnen opmaken.’

Soms luxe, soms noodzaak Een buiten de deur werkende boerin is ook Helma van Rozendaal, die als bedrijfsadviseur bij ABAB Accountants en Adviseurs werkt. Ze herkent de door Patricia genoemde redenen binnen haar werkveld. ‘De sociale contacten buiten de deur zijn een hele belangrijke, maar het levert ook een mooi centje extra op. In de meeste gevallen is dat een luxe voor het privéleven en daardoor ook voor het bedrijf, omdat er bijvoorbeeld 15.000 euro minder geld uit het bedrijf gaat. Maar er zijn voorbeelden van kleinere bedrijven waarbij het noodzakelijk is dat de boerin buitenshuis werkt. Tot ongeveer 4,5 ton melkquotum kom je deze financiële reden in de praktijk tegen’, vertelt Helma. ‘De omvang is dan te klein om de vaste lasten te dragen. Daar hoort ook huishoudgeld bij.’ Helma verwacht niet dat de groep bedrijven waarbij de boerin vanwege financiële redenen buiten de deur werkt, zal groeien. ‘Er vallen steeds meer kleinere bedrijven weg en de andere bedrijven nemen in omvang toe. En binnen een groot bedrijf kun je met een netto-inkomen van 1000 euro van de boerin natuurlijk ook geen lening afbetalen.’ Uit de cijfers van het CBS blijkt dat de omvang van het boerenbedrijf een beperkte invloed heeft op het aandeel boerinnen dat buiten de deur werkt. Wel hebben de bedrijven tot 30 en boven de 200 koeien de laagste aandelen boerinnen die buiten de deur werken. ‘De meeste bedrijven tot 30 koeien zitten in het voorportaal van bedrijfsbeëindiging. Deze bedrijven zijn vaker dan gemiddeld van 55-plussers van wie relatief veel vrouwen nooit buitenshuis hebben

‘Er komen op de boerderij steeds meer werkzaamheden waarvoor geen spierkracht nodig is’ 10

Deboerin01-hoofdartikel 10

12-03-2012 15:13:45

RENSKE NYNKE VAN DER WEERD: ‘WE HEBBEN EEN VERLANGLIJSTJE WAARAAN IK WIL BIJDRAGEN’ De combinatie van vier ochtenden per week werken in de thuiszorg en onder andere het verzorgen van de kalfjes en het jongvee maken de dagen voor Renske Nynke van der Weerd uit het Friese Scherpenzeel overvol. ‘Buitenstaanders vragen wel eens of ik buitenshuis werk omdat er thuis te weinig werk voor me is of omdat het financieel noodzakelijk is, maar ik doe het uit plichtsgevoel. We hebben een verlanglijstje met wat we aan investeringen binnen het bedrijf willen doen en daarnaast willen twee zoons graag boer worden. Daar wil ik financieel graag een steentje aan bijdragen’, vertelt Renske Nynke. ‘Bovendien wil ik mijn blik verbreden en niet in een isolement raken op ons bedrijf.

‘Buitenshuis werkende boerinnen zijn ambassadeurs voor de melkveehouderij’ gewerkt’, vertelt Cor Pierik. ‘En op de hele grote bedrĳven is vaak genoeg werk dat de boerin minstens zo goed kan doen als de boer. Ook komen op de boerderĳ steeds meer werkzaamheden waarvoor geen spierkracht nodig is, zoals computerwerk, zorglandbouw of andere vormen van verbreding.’

Meerderheid werkt twintig uur mee Een baan buitenshuis wil niet zeggen dat de boerin geen bĳdrage levert aan het boerenbedrĳf. Sterker nog, uit de cĳfers van het CBS blĳkt dat van de boerinnen die buiten de deur werken, maar liefst 54,1 procent aangeeft dat de boerderĳ hun hoofdactiviteit is en dat ze daar de meeste tĳd aan besteden. ‘Een melkveebedrĳf is vanwege de hoeveelheid werk meer dan andere agrarische bedrĳven het schoolvoorbeeld van een gezinsbedrĳf. Iedereen in het gezin levert vaak een bĳdrage aan het bedrĳf’, stelt Cor Pierik. Patricia Scheirlynck is het met hem eens, maar denkt dat er nog een aspect kan spelen. ‘Ik denk dat sommige vrouwen wel eens twĳfelen of ze er goed aan doen om buitenshuis te werken of dat ze toch tegemoet moeten komen aan het bedrĳf. Zodra ze dan thuis komen en met de drukte binnen het bedrĳf worden geconfronteerd, willen ze daar graag een bĳdrage aan leveren.’

Het is fijn om buitenshuis wat te beleven, zodat we elkaar ook eens wat nieuws te vertellen hebben.’ Renske Nynke, die gediplomeerd dierenartsen doktersassistente is, heeft in het huishoudelijk werk in de thuiszorg een ideale baan om te combineren met het werken op het bedrijf. ‘Als het voor het bedrijf nodig is, kan ik vrij makkelijk schuiven met mijn werktijden en dagdelen.’ Op de vraag of Renske Nynke het werk op het bedrijf en in de thuiszorg altijd wil blijven combineren, antwoordt ze: ‘Mijn gezin en het bedrijf staan absoluut op nummer één. Mocht het me dus ooit eens te veel worden, dan is wel mijn baan buitenshuis het eerste wat afvalt.’

Ongeacht of de boerin dus al dan niet een baan buitenshuis heeft, fors meewerken op de boerderĳ doet de meerderheid. Ongeveer 55 procent van de boerinnen is meer dan twintig uur bezig met werkzaamheden voor het boerenbedrĳf. Helma van Rozendaal: ‘Wanneer je als vrouw met een boer samenleeft, wil je er ook alles aan doen om ervoor te zorgen dat hĳ boer blĳft. Veel boerinnen zĳn daarom bereid om eventueel naast hun baan buiten de deur en de verzorging van de kinderen ook achter mee te werken. Hun partner maakt tenslotte ook veel meer dan veertig uur.’

Eigen taak binnen het bedrijf Binnen de huidige, jonge generatie kiest nog een kleine minderheid ervoor om niet buitenshuis, maar in het bedrĳf mee te gaan werken en als een boerin daarvoor kiest, vindt Patricia dat een ‘stoere’ keuze. ‘Vrouwen die in deze tĳd kiezen voor de boerderĳ vind ik sterke vrouwen. Je kiest samen voor het bedrĳf en daar zit natuurlĳk een risico aan. Maar deze keuze kan het toekomstperspectief van het bedrĳf ten goede komen. Door samen aan dezelfde kar te trekken kun je meer realiseren’, stelt Patricia. ‘Daarbĳ is het wel goed dat de boerin binnen het bedrĳf een eigen taak krĳgt waarvoor ze verantwoordelĳk is. Wanneer je ’s morgens opstaat en aan je partner moet vragen wat je kan gaan doen, dan gaat het fout.’ Het buitenshuis werken van een groot aandeel van de boerinnen heeft volgens Helma van Rozendaal en Cor Pierik ook voordelen voor de sector. Cor: ‘Iedere boerin met een baan buiten de deur heeft daarmee lĳntjes naar de samenleving die het imago van de melkveehouder verder oppoetsen. Door al die lĳntjes links en rechts de samenleving in zĳn buitenshuis werkende boerinnen ambassadeurs voor de melkveehouderĳ.’

Deboerin01-hoofdartikel 11

12-03-2012 15:13:54

DB01_12.indd 44

12-03-2012 10:59:45

INSPIRERENDEBOERIN TONNY MULDER BEWUST BIOLOGISCH leeftijd: 50 • partner: André Mulder (51) • kinderen: Lianne (22), Erwin (20), Koen (18) • bedrijf: 45 melkkoeien, 20 stuks vleesvee, boerderijwinkel • woonplaats: Wijthmen

MISSIE ‘Zestien jaar geleden schakelden mijn man André en ik over naar een biologische bedrijfsvoering. Door een werkgroep van de kerk over missie en ontwikkelingshulp zagen we de gevolgen van onze landbouw voor andere werelddelen. We halen soja uit Brazilië en gebruiken genetisch gemanipuleerde grondstoffen. Wij hadden geen goed gevoel meer bij deze manier van boeren.’

RENTMEESTERSCHAP ‘De bijbel spreekt van rentmeesterschap. Je hebt het land in bruikleen en je moet er duurzaam mee omspringen zodat de aarde leefbaar blijft. We gaan nu meer uit van de kringloopgedachte, we hebben zonnepanelen en kopen het krachtvoer lokaal. De koeien lopen zo veel mogelijk buiten, zodat we minder hoeven in te kuilen en minder gasolie en plastic verbruiken.’

WAARDE VAN VOEDSEL ‘Wij hebben hier zo veel te eten dat we voedsel weer massaal weggooien, terwijl anderen in de wereld honger hebben. In onze boerderijwinkel verkopen we eigen melk en vlees en biologische streekproducten. De klantenkring groeit. Gelukkig beseffen steeds meer mensen de waarde van voedsel.’

RIJK ‘Doordat ik geloof, sta ik anders in het leven. Maar geloven in duurzaamheid, hoeft niet per se in de kerk. Juist jongeren, die je minder in de kerk ziet, vinden duurzaamheid steeds belangrijker. Biologisch boeren is geen manier om snel rijk te worden, maar produceren met respect voor mens en natuur, geeft ons juist een rijk gevoel.’

Deboerin01-geloof 13

09-03-2012 15:16:11

OVALERT AAN HET WERK AA 速

MEER TIJD, MINDER ZORGEN Als veehouder bent u altijd op zoek naar manieren om uw bedrijfsresultaat te verbeteren, zonder dat het u extra arbeid kost. Ovalert van CRV, het complete vruchtbaarheidsmanagementsysteem inclusief stappenteller ondersteunt u daarbij. Ovalert neemt u werk uit handen. Voor u betekent dat meer tijd voor andere activiteiten en minder zorgen om uw bedrijfsresultaat. Wilt u meer weten? Bezoek de website of bel met de CRV Klantenservcie voor een afspraak. Belgie: (078) 15 44 44 - www.ovalert.be

CRVARN0070DR1 DB01_14.indd 44 CRV aan het werk Boerin Magazine NL+BE 210x297mm BBQ.indd 1

Nederland: (088) 00 24 440 - www.ovalert.nl

15-09-2011 11:18:11 13:38:53 12-03-2012

GEKNIPTVOORDEBOERIN

SHOWtime Steel de show in de keuringsring met deze hippe westernlaarzen van Ariat. In de Verenigde Staten en Canada zijn de laarzen al een enorme rage, bij het voorbrengen én als stoere vrijetijdslaars. Prijs laars bruin/blauw: € 184,95 Prijs laars bruin/roze: € 205,81 www.showequip.com

Koeienhuid

Vlekken Op de boerderij is ruimte genoeg voor een trampoline. En waarom niet eentje die past bij de koeien? Deze trampolinerand met koeienprint is 29 centimeter breed en verkrijgbaar in twee maten. Prijs: Ø 244 cm: € 49,99 Ø 305 cm: € 59,99 www.lobbes.nl

Elk armbandje van koeienhuid (cowhide) van het merk NOOSA is uniek, de kleuren variëren van zwart en wit tot zwart-wit. Het armbandje kan nog persoonlijker worden gemaakt door zelf drukknoopjes (chunks) op het armbandje te kiezen. De knoopjes zijn handgemaakt en vertolken elk een uniek symbool of een levenswijsheid van volkeren en godsdiensten in de wereld. Prijs NOOSA-cowhide: € 24,95 www.bijtij.nl

SITETIP: KUNSTWERK Inspiratie nodig in je zoektocht naar een mooi koeienschilderij of -beeldhouwwerk? Op www.koeienkunst.exto.nl vind je het werk van een groot aantal kunstenaars die de koe als inspiratiebron gebruiken. Ook kun je de eigen websites en expositiedata van de kunstenaars bekijken.

FRIES Lekker buiten spelen! Deze blauwe overall met Friese pompeblêden is verkrijgbaar in meerdere kindermaten. Ook leverbaar in rood. In plaats van de Friese pompeblêden kun je ook kiezen voor vrolijke ruitjes als accent. Prijs: € 39,95 www.jos-en-ko.nl

Deboerin01-grabbel1 15

12-03-2012 09:45:21

ONDERNEMENDEBOERIN

boerin: Yvonne Oostdam-Reuvekamp • leeftijd: 43 • bedrijf: in maatschap met man Jorden (44) • kinderen: Nicole (15), Niels (13), Jeroen (10) en Erwin (8) • aantal koeien: 125 • werkzaamheden: koeverzorging, klauwbekappen, administratie, jongvee, trekkerwerk • bestuurswerkzaamheden: voorzitter van de ANV Weide- en Waterpracht

Deboerin01-Yvonne Oostdam 16

09-03-2012 15:19:55

Niks liever dan boerin zijn

Deboerin01-Yvonne Oostdam 17

09-03-2012 15:20:19

ondernemendeboerin

Moeder van vier kinderen, mede-onderneemster en ook bestuurster. Yvonne Oostdam riep als klein meisje al: ‘Ik word boerin.’ Klauwbekappen, trekker rijden en robotmelken zijn voor haar net zo vanzelfsprekend als eten koken en de kinderen naar school brengen. ‘Maar het liefst ben ik tussen de koeien.’ TEKST alice booij

atuurlijk komt ze van buiten als we bij Yvonne Oostdam in Bodegraven bij de voordeur staan. ‘Ik ben een echt buitenmens. Als het even kan, ben ik in of rond de stal of het huis te vinden.’ We zijn op bezoek bij een rasechte boerin. ‘Ik kan me niet anders herinneren dan dat ik boerin wilde worden’, vertelt de 43-jarige. ‘Als klein kind ging ik al met mijn vader mee de stal in, tussen de koeien. Daar voelde ik me op mijn best.’ Geboren en getogen in de Mastenbroeker polder bij Zwolle ging haar aandacht niet uit naar de trekkers of de mechanisatie. ‘Ik ben een echt koeienmens. Op kalverkeuringen waren wij ook altijd van de partij, fokkerij had onze interesse.’ Daarin is de laatste jaren wel wat veranderd, geeft Yvonne aan. ‘Met 125 koeien gaan wij echt voor een gemakkelijke, zelfredzame koe die zich in het koppel goed kan redden. Naar keuringen gaan we niet.’ Toch gaat Yvonne zich de komende jaren weer meer in de fokkerij verdiepen. ‘Ik heb zojuist een doe-het-zelfcursus ki afgerond. Niet om onze resultaten daarmee te verbeteren, want die zijn eigenlijk best goed. Maar ik wil zelf koeien insemineren om juist meer met die koeien te doen.’

Ontmoet op de has Yvonne is zeker niet ‘de vrouw van’. Man Jorden werkt zo’n drie dagen in de week als makelaar-taxateur. ‘Hij is dus regelmatig de deur uit en dan run ik het bedrijf’, vertelt Yvonne in de keuken, die uitzicht biedt op de serrestal voor 150 koeien die ze in 2008 bouwden. Samen boeren en samen ondernemen, zo luidt het credo. ‘We hebben elkaar ontmoet op de hogere landbouwschool in Dronten’, vertelt Yvonne. Waar sommige vrouwen zeggen “nooit een boer”, vond Yvonne het geweldig dat Jorden thuis ook een boerderij had. ‘Ik wilde heel graag met koeien werken. Bij ons thuis kon mijn broer Eddy aan de slag en ik zou bij Jorden in het bedrijf komen.’ Na de has ging Yvonne eerst nog aan het werk bij adviesorganisatie DLV. ‘Daar deed ik vooral bedrijfsbegeleiding bij melkvee, met wat meer aandacht voor economie en automatisering.’ In eerste instantie was Zwolle en omgeving haar werkgebied. Toen ze in 1994 met Jorden trouwde, verhuisde ze naar Zuid-Holland en werd haar standplaats Gouda. ‘Toen de kinderen kwamen, ben ik minder gaan werken, uiteindelijk drie dagen in de week.’ In 2001 deden de schoon-

Deboerin01-Yvonne Oostdam 18

09-03-2012 15:20:31

‘Als klein kind ging ik al met mijn vader mee de stal in, tussen de koeien. Daar voelde ik me op mijn best’ ouders van Yvonne een stapje terug en namen Jorden en Yvonne het bedrijf met 70 melkkoeien over. ‘Toen hebben we met elkaar besproken dat het goed zou zijn wanneer één van ons twee helemaal thuis zou zijn’, geeft Yvonne de overweging weer. ‘Omdat Jorden zijn eigen bedrijf heeft en ook regelmatig vanuit huis kan werken, leek ons het de beste combinatie dat ik helemaal thuis zou komen. Bovendien was ik na tien jaar in loondienst wel toe aan een nieuwe uitdaging.’

’s Ochtends kinderen, ’s middags stal Na dochter Nicole en zoon Niels werden ook nog Jeroen en Erwin geboren. Yvonne combineerde het werk in huis en met de kinderen altijd met de boerderij. ‘Ik sta ’s ochtends om zeven uur met de kinderen op, Jorden gaat om zes uur de stal in.’ Na het ontbijt helpt ze de kinderen naar school. ‘De jongsten hoef ik dit jaar niet meer met de fiets weg te brengen, dat scheelt me een paar ritjes op een dag. Daarom was ik ook begonnen met die doe-het-zelf ki-cursus. Ik heb nu weer tijd om dit soort zaken op te pakken.’ De ochtend staat in het teken van het huishouden en administratief werk voor het melkveebedrijf. ‘Ik ben geen geboren huishoudster, maar het moet natuurlijk wel gebeuren.’ En over de administratie zegt ze: ‘We doen veel administratie zelf, zoals de btw-aangifte en de mestboekhouding. Dat zijn lastige klussen. Jorden en ik kunnen nu samen sparren, het is fijn als je er als boer niet alleen voor staat.’ In huize Oostdam wordt bovendien tussen de middag nog warm gegeten. ‘Ik geloof dat we nog een van de weinigen zijn. Als de kinderen uit school komen, kunnen ze het eten zo opwarmen in de magnetron en dan kunnen ze ook rustig in de namiddag naar de sport. Wel proberen we één of twee keer in de week met zijn allen ’s avonds warm te eten.’ Yvonne kijkt uit het raam. De dierenarts parkeert zijn auto voor de stal. ‘We hebben vandaag bedrijfsbegeleiding. Drachtcontrole en we lopen het bedrijfsgezondheidsplan door’, geeft Yvonne aan. Het kriebelt en dus gaan we naar buiten. Na de middag is Yvonne te vinden bij de koeien, die sinds de komst van de nieuwe stal gemolken worden door twee melkrobots. ‘Ik hield heel erg van melken, maar het automatisch melken geeft ook veel ruimte voor het gezinsleven.’ Ze blijven echter wel in een strak ritme werken. ‘Om 6.00

Deboerin01-Yvonne Oostdam 19

09-03-2012 15:20:43

ondernemendeboerin

‘Ik hield erg van melken, maar het automatisch melken geef t ook veel ruimte voor het gezinsleven’ uur ’s morgens en om 17.00 uur ’s middags werken we een uurtje in de stal en tussen de middag krabben we de boxen ook nog uit.’ Het kantoor voor in de stal geeft een prachtig overzicht over de 0+6+0-rijige stal. ‘Hier kun je de koeien goed zien, we zitten hier veel’, vertelt Yvonne duidelijk op haar gemak. Op de computer laat ze zien welke info allemaal via de robot beschikbaar is. ‘Maar je moet echt wel zelf blijven kijken. Cijfers zijn een goed handvat, maar meer ook niet.’ Zo is Yvonne heel scherp op de klauwgezondheid. ‘Met de nieuwe stal hebben we de klauwbekapbox op een vaste plek staan en is het gemakkelijk voor één persoon om een koe te bekappen.’ Ook voor Yvonne. Gemak en goed gereedschap noemt ze als voorwaarden om een koe te bekappen. ‘De koe moet goed gefixeerd zijn, dan is het niet zo moeilijk. Ik vind het zelfs mooi werk.’

Kinderen bij boerderij betrekken Eigenlijk zijn er geen werkzaamheden op het bedrijf te bedenken die Yvonne niet kan. ‘Ik spring in de zomer ook wel eens op de trekker, maar het is gewoon niet mijn ding. Ik zit het liefst tussen de koeien.’ Het voeren van de koeien hebben de ondernemers ook uitbesteed. ‘Nog wel, we hebben zelf een mengwagen gekocht, want we willen zelf weer gaan voeren. Vooral ook omdat de kinderen het leuk vinden. We willen ze meer bij het bedrijf betrekken.’ Dochter Nicole heeft niet de genen van haar moeder, zegt Yvonne lachend. ‘De jongens zijn wel regelmatig in de stal te vinden.’ Ondanks kinderen en een bedrijf vindt Yvonne ook tijd voor bestuurswerkzaamheden. ‘Ik heb twaalf jaar in het bestuur van de Rabobank gezeten, nu ben ik voorzitter van de Agrarische Natuurvereniging Weide- en Waterpracht. Ik ben heel erg een huismus, maar vind het wel lekker om onder de mensen te zijn en energie van buiten het bedrijf te halen door bestuurswerk.’ Op de boerinnenclub zit ze trouwens niet. ‘Ik vind het niet nodig om naar speciale vrouwenavonden te gaan.’ En sporten doet ze graag. ‘Schaatsen, skaten in de zomer en in de winter ga ik naar de sportschool. Maar binnen sporten vind ik minder leuk.’ Jorden en de dierenarts hebben hun rondje langs de koeien gemaakt. Tijd voor het vervolg van de bedrijfsbegeleiding in het kantoor. Natuurlijk samen met de boerin.

Deboerin01-Yvonne Oostdam 20

09-03-2012 15:21:01

en r e v l a k e d Gezon ! r e i z e l p n e gev

Nu in emmer ĂŠn zakjes in handige box

BenfitalÂŽ Plus De PLUS bij kalverdiarree, zodat het kalf snel herstelt

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Boehringer Ingelheim bv, Postbus 8037, 1802 KA, Alkmaar vetmedica.nl@boehringer-ingelheim.com Telefoon: 072 566 2411, Fax: 072 564 3213

18069 BI Benfital44A4 adv-V2.indd 1 DB01_21.indd

ABCD 20-09-11 16:07 12-03-2012 11:19:13

MANAGEMENT

Wegwijs in mpr-cijfers 1 PRODUCTIE 0 TOT 60 DAGEN De groep koeien die minder dan zestig dagen aan de melk zijn, heeft de meeste aandacht nodig. Om de resultaten goed te kunnen beoordelen is het belangrijk dat er meer dan vijf dieren in deze groep zitten die gemiddeld minstens dertig dagen in productie zijn. Bij de mpr-uitslag van het voorbeeldbedrijf op de rechterpagina telt deze groep 22 koeien, die gemiddeld 36 dagen in productie zijn.

Wat zijn aandachtspunten?

• Let op het verschil tussen vet- en eiwitpercentage. Op een bedrijf dat goed loopt, is dat verschil kleiner dan één procent. Op het voorbeeldbedrijf van maatschap Boer uit Koedorp is het vetpercentage 4,01 en ligt het eiwitgehalte op 3,10 procent. • De groep koeien die recent gekalfd hebben, hoort het hoogste lactosegehalte te hebben. In dit voorbeeld scoren de verse koeien met 4,65 procent lactose hoger dan de andere groepen. • Als een veehouder aan de eerste twee punten voldoet, is dat een teken dat het management van de droge koeien in orde is, ofwel de koeien hebben een goed zwangerschapsverlof gehad. Het aantal kilogrammen melk is in deze eerste groep niet het belangrijkst. Als het lactosegehalte in orde is en het verschil tussen vet- en eiwitpercentage ook, komt de productie vanzelf. • Het is een goed teken als de pasgekalfde koeien de hoogste lactatiewaarde en de hoogste bedrijfstandaardkoe (bsk) scoren. De verhouding water, vet en eiwit is dan in evenwicht. • De groep verse koeien op dit bedrijf scoort 14 voor ureum. Die score ligt 2 punten onder het bedrijfsgemiddelde. In het algemeen mag het ureum in de verse groep niet meer dan 3 punten afwijken van het gemiddelde ureumgehalte. Is dat wel het geval, dan is er sprake van een minder goede eiwitvoorziening.

2 PRODUCTIE 61 TOT 120 DAGEN • Het verschil in vetgehalte tussen de net afgekalfde koeien en de groep die 61 tot 120 dagen in lactatie is, mag niet groter zijn dan 0,15. Een vuistregel is dat koeien die meer dan 0,15 in vetgehalte dalen, meer dan een punt conditiescore verliezen. Met andere woorden: de koeien zijn aan het vermageren. • Het eiwitgehalte in deze groep is bij voorkeur hoger dan het eiwitgehalte van de verse groep. • Het verschil tussen vet- en eiwitpercentage hoort in deze groep groter te zijn dan 0,5.

3 DAGPRODUCTIE PER BEDRIJF

4 VAARZEN EN OUDERE KOEIEN

• In de berekening van de dagproductie zijn alle koeien meegenomen

• Op een bedrijf waar het goed loopt, produceren oudere

die op dat moment op het bedrijf zijn, ook de droogstaande koeien. Op dit bedrijf zijn dat er 116. • Een bedrijf draait goed als er minstens 1 kilo eiwit per koe per dag wordt geproduceerd. Dit bedrijf produceert 102 kg eiwit per dag, terwijl er 103 koeien aan de melk zijn.

koeien minstens 30 procent meer dan vaarzen. Die meerproductie komt automatisch als vaarzen probleemloos produceren. Op het voorbeeldbedrijf geven de vaarzen in 305 dagen 7896 kg melk. Een plus in productie van 30 procent komt dan neer op ongeveer 2300 kg extra.

5 MAANDGEMIDDELDEN • Het streven is een regelmatig productiepatroon met zo min mogelijk schommelingen. • Een vetgehalte hoger dan 4,50 procent is geen goed teken. Het geeft aan dat koeien lichaamsvet verbranden, ofwel aan het lijnen zijn.

• Een ureumgehalte hoger dan 25 is niet gewenst. Door een te hoog ureum verandert de zuurgraad in de eicel. Dat heeft een negatief effect op de vruchtbaarheid; koeien worden minder goed drachtig.

Deboerin01-MPR formulier 22

09-03-2012 15:27:07

Een brij aan cijfers bevat de mpr-uitslag. Wie niet gewend is om het formulier te bestuderen, kan erin verdwalen. Hoe lees je nu een mpr-uitslag en waar moet je op letten? De Boerin geeft een aantal praktische handvatten. TEKST INGE VAN DRIE

CRV Postbus 454, 6800 AL ARNHEM Tel: 088-0024420 123456 369576 Mts JBoer H+J Verburg-de Pater

MPR UITSLAG Bedrijfsoverzicht

Postbus 454, 6800 AL Arnhem 1/1 Verwerkingsdatum 27/02/12 Blad

Mts Mts Boer J H+J Verburg-de Pater Ziendewg1 6 Veeweg 2471 AB PZ ZWAMMERDAM 1234 KOEDORP

Datum monstername Datum laboratorium Aanvraag

13-02-2012 16-02-2012

Deelnamegegevens MPR groepsindeling sortering aantal koeien

: : : :

4 wkn - 2 x dgs - Erkend Lactatienr - Lacatatiedgn Diernummer 106 melkgevend 10 droog

melktijden begin eind MPR 24 uur laatste MPR 24 uur jaargemiddelde

Dagproductie groep vaarzen 2e kalfs oudere

4 1 2

- 60 120 200 305 305

dgn dgn dgn dgn dgn

305-Dagenproductie

27 216 27 147 48 177

22.7 4.24 3.41 4.64 31.2 4.17 3.47 4.60 30.5 4.38 3.48 4.48

18 1.7 2.02 16 2.4 3.01 16 2.4 5.10

31 7896 3.81 3.30 29 9243 4.08 3.49 52 10050 4.20 3.40

301 261 2490 100 377 323 2569 103 422 342 2440 98

20 40.6 24 44.2 41 41.3

22 13 30 20 17

41.1 34.3 26.5 23.6 17.7

4.01 3.91 4.54 4.45 4.79

14 16 17 19 19

4.01 3.05 4.02 4.05 4.03

22 13 30 20 27

399 371 364 389 366

22 13 30 20

16 2.2 4.02

112

36 101 158 246 384

3.10 3.36 3.63 3.71 3.86

4.65 4.64 4.51 4.38 4.47

28.6 4.29 3.46 4.55

ur kgve lft afk aant

dagproductie bedrijf rollend jaargemiddelde (per koe)

4:55 6:50 102 101

%vet %eiw %lact

dgn

totaal

16:30 18:30

kg m

aant

103 179

bedrijf

: :

2.9 2.5 2.2 1.9 1.5

kg melk %vet

9802 9432 8678 9615 9055

4.07 3.94 4.19 4.05 4.04

%eiw

3.36 3.39 3.52 3.37 3.35

9245 4.07 3.40

kgv

kge NO

330 320 305 324 303

lw aant

2529 102 2551 103 2454 99 2580 104 2390 96

377 315 2487 100

bsk

45.9 44.6 38.2 41.5

85 42.0

lft gem

aant

kg melk

%vet

%eiw

kgv

kge

ejr

4.08 4.07

116 119

2949 8968

4.29 4.15

3.46 3.47

126 372

102 311

2185

Maandgemiddelden feb 30.0 4.31 3.46 4.58

datum kg melk % vet % eiwit % lactose ureum

mrt 28.6 4.30 3.46 4.56 20

apr 28.6 4.14 3.37 4.54 19

mei 27.7 3.96 3.36 4.52 19

jun 28.1 4.02 3.41 4.55 23

jul 28.0 4.13 3.44 4.57 24

aug 28.5 4.01 3.45 4.53 26

sep 27.9 4.04 3.51 4.53 24

okt 28.0 4.16 3.54 4.51 23

BSK 2700

2650

2600

2550

2500

2450

2400

2350

2300 mrt

apr

mei

jun

jul

aug sep

dec 28.5 4.19 3.57 4.52 22

jan 29.4 4.22 3.51 4.54 18

feb 28.6 4.29 3.46 4.55 16

nov 28.4 4.32 3.52 4.52 21

okt

nov dec

jan

feb

2250

huidig jaar

vorig jaar

mrt

apr

mei

jun

jul

aug sep

okt

nov dec

jan

feb

ÂŠ CRV Arnhem

Deboerin01-MPR formulier 23

09-03-2012 15:27:31

MAKEOVER

ANNEMIEK BINK BOERIN leeftijd: 45 • partner: Wim Bink (47) • kinderen: Coen (16), Ingrid (14) en Tom (10) • woonplaats: Wieringerwerf

Samen met haar man Wim runt fulltime boerin Annemiek Bink een melkveebedrijf met 160 koeien in de kop van Noord-Holland. Voor De Boerin ging ze de uitdaging aan voor een totale make-over.

PRAKTISCH KAPSEL ‘Annemiek heeft van zichzelf al kort haar’, zegt Conny van den Berg van kapsalon Favoriet uit Heerhugowaard. ‘We kleuren het warm bruin met wat lichte plukjes en knippen een speelsere lijn in het kapsel.’ Voor een boerin moet een kapsel ook praktisch zijn. ‘Annemiek kan dit kapsel zelf gemakkelijk in model brengen.’

SPREKENDE BRUINE OGEN

ZANDLOPERFIGUUR Bij modezaak Far Out Fashion in Heerhugowaard wacht kledingstyliste Nicole Kroeze van Dress to Impress. ‘Annemiek heeft een mooi zandloperfiguur.’ Getailleerde kleding benadrukt Annemieks slanke taille het best. ‘Dit seizoen zien we veel felle kleuren. Het oranjerode jurkje en de getailleerde blazer kleuren prachtig bij het haar van Annemiek.’ Wat vindt Annemiek zelf? ‘Ik had deze kleding nooit zelf gekozen en ik draag zelden make-up. Ik ben verrast door het resultaat en blij met alle tips die ik gekregen heb!’

Fotograﬁe: Rika Looij • Geluk in Beeld Fotograﬁe

Carola Barsingerhorn van Carola’s Beauty and Care ziet het meteen. ‘Annemiek heeft prachtige bruine ogen. Haar bril maakt de haar ogen iets kleiner. We gebruiken daarom lichte oogschaduw om de ogen nog meer te laten spreken.’ Een klein beetje kleur op de lippen en wat lipgloss geven extra effect.

Deboerin01-make over 24

09-03-2012 15:39:26

Deboerin01-make over 25

09-03-2012 15:40:06

BOERINENBESTUUR SANDRA ADDINK FORFARMERS leeftijd: 38 • woonplaats: Markelo • bedrijf: runt samen met man Rudi Addink en ouders Johanna en Henk Berendsen een bedrijf met 130 melkkoeien • baan: accountant bij Countus • huidige bestuurstaken: raad van commissarissen ForFarmers/FromFarmers, ledenraad Rabobank West-Twente, plaatselijk bestuurswerk

‘Bij de plattelandsjongeren, in de studentenvereniging tijdens de has. Zolang ik me kan herinneren, ben ik bestuurlijk actief. In april 2010 ben ik benoemd in de raad van commissarissen van ForFarmers. Praktische kennis van ons eigen melkveebedrijf en mijn financiële achtergrond – ik ben accountant – kan ik goed gebruiken als bestuurder. Andersom leer ik als bestuurster ook weer dingen die ik op ons eigen bedrijf of in mijn werk kan toepassen.’ ‘Het bestuurswerk geeft me een bredere blik. Ik heb nu meer inzicht in de markt van grondstoffen en in plaats van regionaal georiënteerd ben ik nu meer internationaal georiënteerd. Het valt me op dat grote buitenlandse melkveebedrijven meer insteken op enkelvoudige voeders en bijproducten dan op mengvoer. Niet dat

‘Als je vertrouwen krijgt als bestuurder, is het ook belangrijk dat je eraan werkt dat je dat waard bent’ we dat meteen op ons bedrijf gaan toepassen, maar het zet je wel aan het denken.’ ‘Bij ForFarmers maken twee dames deel uit van de raad van commissarissen. Ik vind het niet onprettig om met alleen mannen te werken, maar toch is het goed dat er ook vrouwen in het bestuur zitten. Die benaderen zaken soms net vanuit een andere invalshoek. Zij brengen bijvoorbeeld eerder het onderwerp ledenbetrokkenheid in dan mannen. Vrouwen durven zich ook kwetsbaarder op te stellen.’ ‘Als je vertrouwen krijgt als bestuurder, is het ook belangrijk dat je eraan werkt dat je dat waard bent. Om theoretische kennis op te doen en mijzelf verder te ontwikkelen volg ik nu de bestuurdersleergang bij Nice Nyenrode. Dat voelt niet als een belasting; ik vind het goed bestede tijd.’ ‘Gemiddeld besteed ik anderhalve dag per week aan bestuurswerk. Dat lijkt veel, maar het levert juist energie op, zelfs meer dan ik had verwacht. Het mooie van bestuurswerk is ook dat het niet op vaste tijden is. De vergaderingen zijn weliswaar op een vast tijdstip, maar veel voorbereiding kun je doen op het moment dat het je past.’

Deboerin01-bestuursvrouwen 26

09-03-2012 15:17:26

RITA MATTHYS DGZ VLAANDEREN leeftijd: 59 • woonplaats: Kaprijke • bedrijf: runt samen met man Carlos Van den Bossche en schoonzoon Bart Willems een bedrijf met 55 koeien • bestuurstaken: vertegenwoordiger rundveesector Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ)

‘Zestien jaar lang ben ik actief geweest in het VRV-melkveegewest. Toen ik begon, was ik de enige vrouw in het bestuur. Het was een mannenbastion. Eerst waren ze argwanend: wat komt die hier doen, zag je ze denken. Maar ze hebben me toch aanvaard. Vanaf het begin nam ik zeer actief deel aan de vergaderingen. Ik denk dat ik wel het ijs heb gebroken. Pas gaf ik een lezing voor een van de VRV-gewesten. Daar zaten twee vrouwen in het bestuur.’ ‘Ons bedrijf is ooit geruimd vanwege brucellose. Zoiets heeft een grote impact, zowel sociaal als financieel. Ik weet daarom als geen ander hoe groot het belang is van een goede diergezondheid. Ik heb me zelf daarom ongeveer acht jaar geleden

‘Ik zit er niet alleen om te luisteren, ik heb ook inspraak. Ik kom op voor onze rechten’ kandidaat gesteld voor DGZ. Ik zit er niet alleen om te luisteren, ik heb ook inspraak. Ik sta erom bekend dat ik mijn mond opendoe en opkom voor onze rechten.’ ‘De afgelopen tijd zijn we veel bezig geweest met ibr. Ik vind het mooi om te zien hoe veehouders eerst schoorvoetend zoiets aanpakken en dat later toch vrijwel iedereen er actief mee aan de slag is. Het meewerken aan zo’n omslag vind ik heel boeiend.’ ‘Vrouwen hebben een andere kijk op zaken. Wij letten meer op de centen denk ik. Een ander voorbeeld is dat ik bij het organiseren van een veeprijskamp erop stond dat er een veearts aanwezig was. De mannelijke bestuurders vonden dat minder belangrijk. Als er op een prijskamp vragen van burgers kwamen, was ik ook altijd het aanspreekpunt. Met het publiek bezig zijn, dat doe ik graag. Aan de prijskampen bewaar ik sowieso goede herinneringen. Ik vind het mooi om te zien hoe de veehouders hun dieren klaarmaken en dat ik vervolgens de rode en groene lintjes aan de staarten mag binden.’

Deboerin01-bestuursvrouwen 27

09-03-2012 15:17:39

drukklaar 88x61.indd 1

09-03-12 17:16

DYNAMISCH BOUWEN NAAR EIGEN ONTWERP Uw leverancier van kunststof wanden voor: • Eenlingboxen • Hygiënesluizen • Robotruimtes • Kantoorruimtes

BOUWPLANNEN

EN OP ZOEK NAAR EEN OPLOSSING? De Altez Group is gespecialiseerd in het bouwen van bedrijfsgebouwen in de breedste zin. Zo realiseren wij: • Varkens- en pluimveestallen • Rundvee- en kalverstallen • Bewaarplaatsen en opslagloodsen • Maneges • Industriële bedrijfshuisvesting

KLANTGERICHT PROFESSIONELE ORGANISATIE EIGEN PRODUCTIE KORTE BOUWTIJD OPTIMALE PRIJS KWALITEITSVERHOUDING KLANTTEVREDENHEID Bel een van onderstaande nummers voor een vrijblijvend gesprek!

van Altez tot Zeker

KLANTGERICHT BOUWEN

ALTEZ - NOORD ALTEZ - WEST ALTEZ - OOST ALTEZ - NOORD ALTEZ - WEST ALTEZ - OOST VROOMSHOOP TIELT MEEUWEN 0031 (0)546 - 570 285285 0032 (0)51 2525 9999 99990032 (0)11 79 02 02 00 00 0031 (0)546 - 570 0032 (0)51 0032 (0)1 1 79 WWW.ALTEZ-NOORD.NL WWW.ALTEZ.bE WWW.ALTEZ.bE

Hanzeweg 10, 7241 CR Lochem, tel.: 0573-254983, fax: 0573-251452, www.greutink.nl, greutink@greutink.nl

DB01_28.indd 28

12-03-2012 12:01:10

INSPIRERENDEBOERIN MONIQUE VAN DE SOMPELE GROOT GEZIN leeftijd: 49 • partner: Geert De Brabander (52) • kinderen: Eveline (24), Stefanie (23), Delphine (21), Julie , Arthur (12) en Marie-Julie (10) • bedrijf: 115 koeien • woonplaats: Oedelem

VRIJHEID ALS BOERIN ‘We kregen vier kinderen in vijf jaar tijd. Daarna ben ik gestopt als thuisverpleegster en ben ik mee in het bedrijf gestapt. Ik ben nog van de generatie die haar werk opzegde voor het bedrijf van haar man. Door voor dit leven als boerin te kiezen, kan ik mijn werkuren vrij regelen en zorgen dat ik veel tijd met de kinderen kan doorbrengen.’

GEZELLIGE DRUKTE ‘Het was een bewuste keuze om veel kinderen te hebben. Mijn man komt ook uit een groot gezin. Die gezellige drukte die daar heerste, dat vond ik zelf ook wel leuk. Een boerderij is een goede omgeving voor kinderen om op te groeien. Zo leren ze dat het leven niet altijd gemakkelijk is en dat hard werken daar ook deel van uitmaakt.’

MELKROBOT IDEAAL ‘Elke morgen proberen we samen te ontbijten. Wanneer de jongste kinderen om vier uur thuiskomen van school maak ik tijd om er zoveel mogelijk voor ze te zijn. Vroeger stonden we om vijf uur op om klaar te zijn met melken wanneer de kinderen wakker werden. Met de melkrobots is dat veranderd. Het werk kan nu flexibeler worden ingepland.’

HOUDEN VAN MENSEN ‘Ik neem de kalveropfok, de administratie en de zorg voor de kinderen voor mijn rekening. We doen veel werk samen, maar de vakantiewoning en het rondleiden van schoolkinderen zijn voor mij. Het betekent vaak wisselen van kleren. Maar ik neem het er graag bij. Het zit in mijn natuur om met mensen om te gaan.’

Deboerin01-groot gezin 29

09-03-2012 15:11:30

KIJKJEINDEKEUKEN Het dagelijks leven op het melkveebedrijf van Peter en Brigitte KuijerOvergoor en hun drie kinderen Robin, Siebe en Fleur in Hoogland speelt zich grotendeels af in de grote woonkeuken. De oorspronkelijke keuken werd jaren geleden samengevoegd met de oude woonkamer. Zo ontstond een lichte en vooral ruime woonkeuken voor het gezin.

De televisie staat er vooral voor Peter, die ’s morgens om acht uur graag even het journaal kijkt.

De chique glas-in-loodramen dateren al uit 1940. Toen werd de oorspronkelijke boerderij uit 1800 herbouwd, nadat deze aan het begin van de oorlog in vlammen opging.

Verse boerenkool uit de eigen moestuin vóór het huis. Peters ouders houden de 15 bij 15 meter grote moestuin met veel plezier bij.

Brigitte heeft haar mobiele telefoon vrijwel altijd bij zich. Peter niet, hij geeft daarom vaak Brigittes nummer door. De huistelefoon ernaast wordt steeds minder gebruikt.

Deboerin01-keuken 30

12-03-2012 15:38:29

De oorkonde van de roodbonte Grietje 10, die vorig jaar de grens van 100.000 kilogram melk bereikte. De zestienjarige Grietje is nog steeds op het bedrijf.

De computer staat de hele dag aan. Ideaal om even snel buienradar. nl te bekijken. De kinderen spelen er spelletjes op. De bedrijfs-pc staat in de woonkamer.

De medaille van Fleur na het volbrengen van een wandeltocht in Nijkerk. Knutsels en medailles hangen altijd een week of twee aan de schouw.

De grote tafel is de vaste plek voor het eten, de koffie en overleg. Zelfs de verjaardagsvisite zit het prettigst aan de keukentafel.

Poes Piet slaapt graag bovenop de gaskachel. Die lijkt antiek, maar Peter en Brigitte kochten hem twaalf jaar geleden nieuw.

Vooral Siebe speelt graag met trekkers. In de keuken of buiten, als hij op het gazon moet â&#x20AC;&#x2DC;inkuilenâ&#x20AC;&#x2122;.

Deboerin01-keuken 31

12-03-2012 15:37:05

ANTIBIOTICAGEBRUIK

Niets doen is geen optie

De kranten staan er vol mee: het antibioticagebruik in de veehouderij. Kritische berichtgeving en Kamervragen leidden inmiddels tot een streven naar halvering van de hoeveelheid middelen in 2013. Maar hoe erg is de inzet van antibiotica eigenlijk en kan het ook anders? Vier boerinnen delen hun mening. TEKST Jaap van der Knaap

Deboerin01-antibiotica 32

09-03-2012 15:24:47

Deboerin01-antibiotica 33

09-03-2012 15:24:56

ANTIBIOTICAGEBRUIK

et gebruik van antibiotica in de veehouderĳsector is een gevoelig onderwerp. De landelĳke media zitten erbovenop en bestoken de consument met films en reportages over het toedienen van antibiotica in de veehouderĳ en de gevaren daarvan voor de consument. Een overmaat of verkeerd gebruik van antibiotica kan namelĳk resistentie bĳ mens en dier veroorzaken, waardoor ziekmakende bacteriën niet of nauwelĳks meer te bestrĳden zĳn. Een bekend voor-

‘Voor chronische patiënten is het gebruik van antibiotica levensbepalend’ beeld is de MRSA-bacterie, een bacteriesoort die zelfs met de zwaarste antibioticakuren nauwelĳks te bestrĳden is. Marjan Leegte weet er alles van, ze werkte twintig jaar als dialyseverpleegkundige in de ziekenhuizen van Delfzĳl en Groningen. Samen met haar man Bert houden ze in Winsum 100 koeien. Vanuit haar werk in het ziekenhuis weet ze hoe belangrĳk de werking van antibiotica is. ‘Ik werkte op de dialyseafdeling, waar nierpatiënten drie keer per week komen om hun bloed te laten zuiveren via het dialyse-apparaat. Dit zĳn chronische patiënten, ze vormen een kwetsbare groep. Vanwege hun zwakke gezondheid is de inzet van antibiotica levensbepalend.’

Volgens Marjan zetten artsen in het ziekenhuis antibiotica heel specifiek in. ‘Eerst onderzoeken de artsen om welke bacterie het gaat. Daarna zoeken ze naar het middel met de beste werking. Daarbĳ maken ze het liefst zo min mogelĳk gebruik van breedspectrumantibiotica. Dat zĳn middelen die diverse bacteriestammen bestrĳden, maar dus ook de op dat moment onschuldige bacteriën. Breedspectrummiddelen werken resistentie in de hand.’

Rundveehouderij geen grootverbruiker Maar hoe en wanneer gebruik je als rundveehouder eigenlĳk antibiotica? En kan het misschien ook minder? In de melkveehouderĳ wordt het gros van de antibiotica ingezet in de uier. Op het moment dat een koe uierontsteking heeft bĳvoorbeeld, maar ook bĳ het droogzetten om eventuele infecties in de droogstand te voorkomen. ‘De rundveehouderĳsector is geen grootverbruiker van antibiotica’, stelt Wendie Ottens. Wendie heeft samen met haar partner Willem Booĳ in Streefkerk 120 koeien en werkt daarnaast als dierenarts in Groot-Ammers. ‘Het probleem is dat de rundveehouderĳ tot nu toe nooit heeft laten zien hoeveel en wat ze gebruikt. Daar wordt nu met een sluitend registratiesysteem hard aan gewerkt.’ Veehouders zĳn sinds 1 januari dit jaar verplicht om samen met de dierenarts plannen te schrĳven over hoe en met welke middelen ze ziekten op het bedrĳf aanpakken (zie kader). Al met al een goede zaak vindt Wendie, al kosten alle nieuwe regels

JANET BAKKER, LTO NEDERLAND: ‘WE MOETEN VOORKOMEN DAT ER EEN VERKEERD BEELD ONTSTAAT OVER MEDICIJNGEBRUIK’

Geborgde dierenarts, bedrijfsbehandelplan, dierdagdoseringen. Het zijn allemaal nieuwe vaktermen die horen bij de plannen het antibioticagebruik in de veehouderijsector terug te dringen. Janet Bakker,

beleidsadviseur veehouderij bij LTO Nederland, heeft er als portefeuillehouder diergeneesmiddelengebruik dagelijks mee te maken. ‘De overheid heeft de sector verplicht tot een reductiedoelstelling van 50 procent minder antibioticagebruik in 2013. Daarvoor is een aantal actiepunten opgesteld waar je als rundveebedrijf sinds 1 januari aan moet voldoen.’ Zo mogen veehouders alleen nog maar werken met een dierenarts die gecertificeerd is, een geborgde dierenarts. Ook geldt er een verplichte centrale registratie van het antibioticagebruik waaruit het gebruik per bedrijf en per dier berekend kan worden in zogenaamde dierdagdoseringen. Bij een hoog aantal dierdagdoserin-

gen kan het bedrijf worden aangesproken en aangespoord om het gebruik terug te dringen. ‘Een van de kernpunten is dat de sector laat zien welke middelen waarvoor worden gebruikt. Door voldoende transparant te werken voorkom je dat er een verkeerd beeld ontstaat van het medicijngebruik’, stelt Janet. Ze heeft afgelopen tijd gemerkt dat de verplichte acties zorgen voor bewustwording van het medicijngebruik. ‘Ik heb diverse veehouders gesproken die niet wisten dat ze voor hun vee middelen gebruikten die in de humane sector als uiterste noodmiddel worden ingezet. Toen ze dat beseften, zijn ze meteen gestopt met het gebruik van deze middelen.’

Deboerin01-antibiotica 34

09-03-2012 15:25:13

dierenartsen momenteel wel erg veel tĳd. ‘Het betekent dat we nu veel uren kwĳt zĳn aan het opstellen van bedrĳfsbehandel- en bedrĳfsgezondheidsplannen met veehouders.’ Maar volgens Wendie zien veel veehouders wel het nut van de maatregelen. ‘Niets doen is geen optie. Als we niet actief met het onderwerp aan de slag gaan, kunnen de media met het onderwerp aan de haal gaan en kan de sector in een negatief daglicht komen te staan.’ Op het eigen melkveebedrĳf in Streefkerk is het gebruik van antibiotica ook aan de orde geweest. ‘Vanuit mĳn ervaringen als dierenarts weet ik dat een laag medicĳngebruik niet automatisch betekent dat je een gezonde veestapel hebt. Door preventief te werken gebruik je uiteindelĳk minder middelen dan wanneer je zieke dieren achteraf moet behandelen.’ Daarom blĳft Wendie de koeien voorlopig droogzetten met zowel antibiotica als een zogenoemde ‘teatsealer’ en promoot ze vaccinatie tegen dierziekten. ‘Al onze koeien enten we tegen het diarreevirus rota corona, zodat je minder diarree hebt bĳ de kalveren. In een gezonde veestapel en een laag medicĳngebruik moet je wel investeren.’

Weerstand stimuleren Irene van de Voort uit Lunteren sluit zich aan bĳ Wendie. ‘Wanneer je investeert in goed voer, blĳven koeien gezond en heb je geen antibiotica nodig.’ Irene houdt samen met haar man Jan Dirk ruim tachtig biologische koeien in Lunteren en stopte in 2004 volledig met de inzet van antibiotica. ‘We waren het zat. Koeien die we vanwege mastitis behandeld hadden met antibiotica knapten wel op, maar ze werden nooit meer zo vitaal, zo fit als eerst.’ Sinds antibiotica op hun bedrĳf volledig in de ban is – ‘we gebruiken geen druppel meer’ – worden koeien met uierontsteking behandeld met een mintzalf op het zieke kwartier.

‘Het probleem is dat de rundveehouderij nooit heef t laten zien hoe weinig ze gebruikt’ ‘Koeien ontwikkelen van nature een eigen weerstand en die proberen we te stimuleren door ze goed te voeren. Natuurlĳk is hier ook wel eens een koe ziek, maar we melken momenteel maar drie driespeenkoeien. Daaruit blĳkt wel dat ze na een uierontsteking weer goed herstellen.’ In de gangbare melkveehouderĳ gebruiken de meeste boeren antibiotica bĳ het droogzetten. Er lopen onderzoeken waarbĳ gekeken wordt of sommige koeien, bĳvoorbeeld koeien met een laag celgetal, ook drooggezet kunnen worden zonder antibiotica. Saskia van Winden uit Werkendam deed daar

‘Minder antibiotica gebruiken betekent een hogere kostprijs’ een paar jaar geleden al ervaring mee op en zette een aantal koeien die nooit uierontsteking hadden gehad droog zonder antibiotica of met een homeopathisch middel. ‘Waarom zou je antibiotica gebruiken bĳ gezonde dieren, zo vroegen we ons af’, vertelt Saskia, die samen met haar ouders en broer 140 koeien verzorgt. De aanpak bleek geen succes. ‘Een aantal van de koeien kalfde af met uierontsteking of bleek na afkalven een hoger celgetal te hebben. Sindsdien zetten we alle koeien weer droog met antibiotica.’ Saskia gebruikte tot voor kort nog het middel Excenel, een zogenoemd derdegeneratiemiddel dat in de humane wereld alleen in uiterste noodgevallen wordt ingezet. ‘We gebruikten het voor koeien met tussenklauwontsteking, daar hielp het erg goed tegen. We hebben nog geen goed alternatief middel kunnen vinden. Daarom vind ik het eigenlĳk wel een rigoureuze beslissing om het middel te verbieden, zeker omdat we het heel selectief gebruikten.’ Als alternatief wil Saskia vaker voetbaden inzetten. ‘Onze aandacht gaat nu nog meer uit naar preventie. Daarnaast vragen we bewust niet de hoogste melkproductie van onze Fries-Hollandse-koeien. Als koeien op hun tenen moeten lopen, zĳn ze kwetsbaarder. De productie is hier niet hoog, maar we ervaren dat dit koeienras sterker is, waardoor koeien gezond oud kunnen worden.’ Even terug naar Irene van de Voort, die wil benadrukken dat ze zich als biologische boerin niet af wil zetten tegen de gangbare veehouderĳ, maar juist het initiatief om antibiotica terug te dringen roemt. ‘Minder antibioticagebruik betekent een hogere kostprĳs. Zorg dat de consument daar begrip voor krĳgt en dat hĳ of zĳ bĳ Albert Heĳn vraagt naar Nederlandse melk van bedrĳven die geen antibiotica meer inzetten en dat hĳ of zĳ voor het kostprĳsverschil wil betalen. Stoppen met antibiotica kan niet van de ene op andere dag, dat is een omschakelproces voor koe, boer en consument.’

VOOR WIE MEER WIL WETEN: www.autoriteitdiergeneesmiddelen.nl www.ltonoord.nl, dossier diergezondheid

Deboerin01-antibiotica 35

09-03-2012 15:25:30

GASTCOLUMN FEMKE MARIJE WIERSMA VAN BOER ZOEKT VROUW Femke Marije Wiersma is bekend geworden dankzij de serie Boer zoekt vrouw. Afgelopen winter ‘emigreerde’ ze met haar zoontje vanuit Friesland naar de boerderij van haar vriend Gijsbert Bakhuisen in Abcoude.

Tijden

veranderen Wie het programma Boer zoekt vrouw heeft gekeken, zal het niet zijn ontgaan dat Gijs en ik een aantal onbelangrijke en kleine verschillen hebben. Laten we zeggen dat ik zo op het eerste gezicht wat punctueler ben dan Gijsbert. Dat begint al met het op tijd komen op afspraken bijvoorbeeld. Ik zit vaak al met trommelende vingers aan tafel (huis aan kant, de koffie al klaar) als iemand vijf minuten later komt dan afgesproken. En rondom mijn vorige woonplaats Dokkum hoef je nou niet bepaald rekening te houden met een eventuele file, dus op tijd komen zou geen probleem moeten zijn. Maar goed, toen kwam Gijs. Een kalfkoe, de kuilsnijder die onverwachts stukgaat… Alles is de revue al gepasseerd als reden voor het (veel) te laat komen op een van die zeldzame dagen dat Gijs mij kwam opzoeken in het noorden. Ik overdrijf niet als ik zeg dat van alle bezoekjes die hij bracht er misschien één is geweest dat hij op tijd aankwam. Zijn toelichting was destijds: ‘Ik doe altijd mijn best en soms lukt het.’ Deze uitspraak wekte eerlijk gezegd ergens wel wat ergernis bij me op. Mijn interne stemmetje fluisterde tegen me dat hij wellicht nog net íets vaker en beter zijn best had kunnen doen. Maar inmiddels ben ik boerin in wording en woon ik op de boerderij. Ik leer het leven op de boerderij steeds beter kennen en ervaar dat er altijd wel iets kan gebeuren wat een planning in de war kan gooien. Neem de feestdagen. We hebben voor het eerst kerst gevierd met mijn voltallige schoonfamilie. Op zo’n kerstdiner is het natuurlijk uitermate belangrijk dat je op tijd aan tafel schuift. Dit jaar voor mij helemaal, omdat ik het maken van het voorgerecht voor mijn rekening genomen had. Maar ja, toen was er plotseling die kalfkoe. En even later ging er ook nog een paard onder de draad door… Gijs en ik kwamen uiteindelijk anderhalf uur te laat en iedereen zat al lang aan tafel toen we eindelijk onze entree maakten. Ik hoorde het mezelf zeggen: ‘Ach, we doen altijd ons best en soms lukt het…’

Deboerin01_Gastcolumn 36

09-03-2012 16:08:53

Zeker Zakelijk Plus

Een verzekeraar die u adviseert over uw slimste zet Waar vind je dat nog? Een ongeluk zit in een klein hoekje. Van het ene op het andere moment kan uw leven er heel anders uitzien. En ook dat van uw gezin. Ondernemen is geen spelletje. Zorg ervoor dat uw arbeidsongeschikt heidsverzekering goed geregeld is. Maak nu een afspraak op www.unive.nl/agrariers voor een persoonlijk advies, passend bij uw wens.

• Vijf dekkingsmogelijkheden • Hoge instapkorting • Preventiecheque voor medische gezondheidstest

Alles overzichtelijk geregeld bij één verzekeraar via één aanspreekpunt Een ervaren adviseur die u totaaladvies kan geven gericht op uw onderneming Hoog gewaardeerd door klanten

www.unive.nl/agrariers Unive adv Boerin a4.indd 1 DB01_37.indd 44

08-03-12 16:04 12-03-2012 12:07:18

INTERNET

Visitekaartje

op het web

Een mooie website is het visitekaartje van je bedrijf. En het maken ervan is gemakkelijker dan je denkt, ook als je weinig internetervaring hebt. Wat heb je nodig voor het ontwerpen van een website? De Boerin zet een aantal handige tips op een rij. TEKST JORIEKE VAN CAPPELLEN

Deboerin01-website bouwen 38

12-03-2012 11:05:41

1. WAT WIL IK EIGENLIJK? Vraag jezelf eerst af wat je met een website wilt bereiken en welk publiek je voor ogen hebt. Wil je burgers laten zien hoe het eraan toegaat op een melkveebedrijf? Of wil je je boerderijwinkel promoten? Bedenk op welke manier je nu al communiceert met je ‘publiek’. Wat voegt een website extra toe? Het antwoord op deze vragen helpt je bepalen welke informatie je op je website kunt zetten en zelfs op welke manier je je website indeelt en bouwt.

2. HOE BEGIN IK? Als je een eigen website wilt maken, heb je in elk geval een domeinnaam nodig. Dat is het internetadres waarop bezoekers je site kunnen vinden. Ook heb je een internetserviceprovider nodig die de webpagina’s die je hebt gemaakt op zijn internetserver zet (hosten). Op deze manier kan iedereen je website bekijken. Vaak kun je zowel de registratie van de domeinnaam als de webhosting bij hetzelfde bedrijf regelen, in ruil voor een bepaald bedrag. Dit varieert per internetprovider tussen de 0,20 eurocent tot 2 euro per maand. Op internet zijn heel veel binnenlandse en buitenlandse aanbieders te vinden voor webhosting. Een ruim overzicht vind je op de website van de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) via www.sidn.nl.

3. AAN DE SLAG! Nu kun je aan de slag met het ‘bouwen’ van je website. Dat kan op meerdere manieren. Je kunt bijvoorbeeld webpagina’s op je computer aanmaken in een tekstverwerkingsprogramma of met behulp van speciale ontwerpprogramma’s. Dit vereist wel technische programmeerkennis. Wil je het jezelf gemakkelijk maken? Op het internet is veel kant-en-klare en veelal gratis software beschikbaar waarmee je online een complete website kunt ontwerpen en bijwerken zonder dat je daar veel technische kennis voor nodig hebt. Een goed voorbeeld hiervan is de vrije weblogsoftware van het publicatieplatform WordPress. Hierbij hoef je niet zelf te worstelen met ingewikkelde programmeercodes, maar kun je kiezen uit standaard vormen (templates) voor je webpagina’s. De pagina’s kun je vervolgens eenvoudig vullen met je eigen inhoud en foto’s en direct publiceren. De software van WordPress is als één pakket gratis te downloaden en sommige internetserviceproviders bieden het direct aan bij hun webhosting.

Deboerin01-website bouwen 39

12-03-2012 11:05:54

INTERNET

4. BEZOEKERS TREKKEN EN HOUDEN Je website staat online! Hoe trek je bezoekers naar je website? Door in je webteksten gebruik te maken van trefwoorden die mensen veel gebruiken bij het zoeken met Google, zorg je ervoor dat je

website hoger in de zoekresultaten van Google komt te staan en dus eerder gevonden wordt. Maak handig gebruik van sociale media. Via Facebook en Twitter stuur je gemakkelijk een berichtje de we-

reld in met een link naar je website. Natuurlijk zorg je regelmatig voor een update van je site met vers nieuws, zodat mensen ook blijven terugkeren naar jouw site.

TIP: BEVEILIG JE SITE TEGEN HACKERS

TIP: WEBWINKEL

• Bedenk een complex wachtwoord

Heb je plannen voor een eigen (boerderij)webshop op je site? Het bouwen van een webwinkel vereist behoorlijke technische kennis, zeker als je de mogelijkheid wilt voor online afrekenen. Een veilig en relatief gemakkelijk alternatief is het afsluiten van een webwinkelabonnement via bijvoorbeeld www.mijnwinkel. nl. Je kunt dan gebruikmaken van kanten-klare webwinkelsoftware die je kunt opmaken in je eigen stijl.

voor het inloggen op je site. Websites worden het meest gehackt doordat er te eenvoudige wachtwoorden worden gebruikt. Gebruik een combinatie van cijfers, hoofdletters en kleine letters, zodat het voor een hackcomputer vrijwel onmogelijk wordt om je wachtwoord te kraken. • Maak je gebruik van een open publicatieplatform zoals WordPress, installeer

beveiligingsupdates dan direct zodra je een melding krijgt. Verouderde software kan lekken bevatten waardoor het hackgevaar groter wordt. • Sluit een contract af met een iets duurdere internetserviceprovider. Deze providers geven vaak een betere service als je aanklopt voor websiteproblemen. Ga niet in zee met schimmige internetproviders die je alleen per e-mail kunt bereiken.

EERST PROBEREN? Wil je eerst kijken of een website echt iets voor je is voordat je een domeinnaam en webhosting aanvraagt? Een van de eenvoudigste manieren om een website geheel gratis te bouwen is via de website www.wordpress. com. Je maakt een account aan, kiest een vorm en binnen vijf minuten kun je al je eigen tekst publiceren.

Deboerin01-website bouwen 40

12-03-2012 11:06:10

MEER TIJD VOOR ...

UW GEZIN? MET LELY IS ALLES MOGELIJK Net zo goed als mensen, hebben koeien er een hekel aan om te worden opgedreven. Dankzij het Lely-concept van vrij koeverkeer kunnen uw koeien de hele dag door eten, drinken, rusten en gemolken worden in de Lely Astronaut robot. U kiest voor een “24/7 melkrobot”? Dan kunt u meteen genieten van de gemoedsrust die hoort bij ons pakket “24/7 technische steun”. Ook voor andere tijdrovende en zware bezigheden in de stal zoals mestschuiven, voeren en kalveren voeren heeft Lely een innovatieve oplossing: de Lely Discovery stalverzorger, de Lely Juno voerschuiver en de Lely Calm kalverdrinkautomaat. Al deze producten zorgen er voor dat ú volop tijd heeft om te genieten van uw gezin. U kunt uw dag precies indelen zoals u dat wilt; u bent immers niet meer gebonden aan vaste tijden en zware werkzaamheden.

Live Life Lely Lely West N.V. • Weverskade 110 • 3147 PA Maassluis • Tel: 010 - 59 96 309

DB01_41.indd 44

innovators in agriculture

12-03-2012 12:08:17

Deboerin01-passie monbaliu 42

12-03-2012 09:42:16

PASSIEVOORKOEIEN

‘Fokken op dieren die kilo’s geven’ In de ring, bij de koeien of tussen het publiek, op witblauwprijskampen is ze altijd wel ergens te vinden. Laurette Coudeville, vrouw van witblauwtopfokker Roger Monbaliu uit Jabbeke, kent het witblauwwereldje door en door. De showdeelnames ziet ze als de kroon op het vele, intensieve fokkerijwerk. ‘Zonder prijskampen was ik nooit zo gepassioneerd geweest.’ TEKST annelies Debergh

p het bedrijfsbord langs de weg staat ‘d’Oude Stokerij’. De fokkerijnaam klinkt bekend in de oren voor wie af en toe een catalogus van witblauwprijskampen doorbladert. Het is de naam van het bedrijf van Laurette Coudeville (52) en haar man Roger Monbaliu (55) uit Jabbeke. Laurette is een van de weinige vleesveehoudsters die altijd wel ergens op het prijskampterrein rondloopt, soms met een dier, maar vaak voorzien van een borstel om de haren op de billen nog even bij te kammen en met een stok om de stand van de dieren desgewenst te corrigeren. De foto’s van enkele van hun grootste fokkerijsuccessen hangen schuin boven het aanrecht in de keuken en getuigen van de plek die de witblauwen in haar hart innemen. ‘Zonder prijskampen was ik nooit zo gepassioneerd geweest’, bekent Laurette al snel. Het bijpraten met collega-fokkers vindt ze er het mooiste aan. ‘Met de prijskampen kom je verder dan het erf, maar blijf je toch in de sector. Dat maakt fokveedagen zo boeiend.’

Altijd samen werken aan het vee Zo’n 250 stuks vee, goed voor een honderdtal kalvingen, telt het fokbedrijf vandaag de dag. Het fokken en houden van witblauwvee is een passie die Roger en Laurette samen delen, naast de liefde voor de kinderen en kleinkinderen. ‘Het landwerk is voor Roger, de administratie neem ik voor mijn rekening. Maar als we moeten werken aan de dieren, dan vertrekken we altijd samen naar buiten.’

Het is een stilzwijgende routine geworden, waarbij de een de ander aanvult. Ook voor showdeelnames gaan Roger en Laurette gezamenlijk aan de slag. ‘We kiezen de dieren samen uit, halen ze samen uit de weide of de box en we wassen en bereiden ze samen voor voor de prijskampen.’ Het scheren van het prijskampvee is een taak voor zoon Bart. De dieren voor prijskampdeelname voeren en op conditie brengen doet Laurette zelf. ‘We blijven ook ruwvoer bijgeven voor de prijskamp om daarna geen terugval te krijgen in conditie’, voegt ze er deskundig aan toe.

Sterkste argumenten winnen Parels op de kroon zijn Dame-Blanche (vader Bianco) en Freya van de Stokerij (vader Fétiche). Ook over Ichordochter Flower van de Stokerij, reekswinnaar op de nationale in Brussel, is Laurette verwachtingsvol. ‘Correcte dieren met veel lengte en breedte, dieren die kilo’s geven’, beargumenteert ze haar fokdoel zelfverzekerd. ‘Het is niet alleen gestalte. Grote en smalle dieren geven net zo goed te weinig gewicht. Ik hou van dieren met een mooie kop, kort en breed.’ Zelf is Laurette behoorlijk deskundig op het vlak van fokkerij. Maar daarin vindt ze weinig vrouwelijke gesprekspartners. ‘Op prijskampen moet ik meestal met mannen discussiëren als ik over fokkerij praat. Bij ons gebeurt de stierkeuze altijd in onderling overleg. Het is eenvoudig: wie de sterkste argumenten heeft, die wint.’

Deboerin01-passie monbaliu 43

12-03-2012 15:58:32

TIJD BESPARENâ&#x20AC;Ś Als boerin staan je gezin en je koeien dagelijks centraal. Dit betekent voortdurend keuzen maken; het een mag niet de dupe worden van het ander. CRV ondersteunt boerinnen met tijdbesparende informatieproducten, managementinformatie en de beste genetica. Zo willen we zorgdragen voor betere koeien, een beter leven en een beloftevolle toekomst!

BETTER COWS | BETTER LIFE

128-12 Ad imago44Boerin.indd 1 DB01_44.indd

CRV4ALL.COM

09-03-2012 12-03-2012 16:48:57 13:08:15

INSPIRERENDEBOERIN ANNEMIEK NASS BEKEND VAN TV leeftijd: 42 • partner: Ad Nass (44) • kinderen: Wouter (14), Daan (13) en Evi (11) • bedrijf: 80 melkkoeien • woonplaats: Herpen • baan: beleidsmedewerker gemeente Wijchen

AUDITIE ‘Op dinsdag ging de telefoon. Een castingbureau aan de lijn; of ik de volgende dag in Amsterdam auditie wilde doen voor een reclamespot van Campina. Ik dacht dat iemand me in de maling nam, maar het bleek echt.’

PERSONAL ASSISTANT ‘Het filmen op een melkveebedrijf in Putten duurde drie dagen. Ik had continu drie mensen om me heen: een personal assistant die koffie en broodjes haalde, een kapster en een fotograaf. Alles moest minstens vijf tot tien keer opnieuw. Maar tussen de koeien voelde ik me als boerin op m’n gemak.’

BEKEND VAN TV ‘Het is heel raar om jezelf op tv of op een pak melk te zien. Op de verpakking stond zelfs: bekend van tv. De kinderen rolden onder de tafel van het lachen. Reclamemensen letten op andere dingen dan wij, merkte ik. Zo horen koeien in hun ogen zwartbont te zijn. Met onze koe Klaartje – een montbéliarde, dus met een witte kop – poseerde ik voor een reclamecampagne. Had Klaartje in de advertentie ineens een zwarte vlek rond haar ogen.’

GROTE CATERAARS ‘Het leukste is dat ik nu voor Campina op voedingsbeurzen sta. Daar kom ik in contact met mensen die van onze grondstof mooie producten maken. Grote cateraars bijvoorbeeld of zorginstellingen. Aan hen kan ik mijn verhaal kwijt. Dat is leuk én nodig. Zij weten veel van voeding, maar niks van biologische landbouw. Ik heb niets tegen gangbare landbouw, maar waarom zouden er wel vijftig soorten waspoeder zijn en niet twee soorten melk?’

Deboerin01-reclameboerin 45

09-03-2012 16:05:53

BEELDVERHAAL

Zelf controleren en insemineren De dagelijkse leiding op het negentigkoppige melkveebedrijf in Standdaarbuiten heeft Annette Dijkshoorn zelf in handen. Haar zes jaar ervaring als inseminator voor veeverbeteringsorganisatie CRV maakt dat de melkveehoudster doorgewinterd is in doe-het-zelf-ki. Annette doet zelf de fokkerij en legt in dit verhaal uit hoe ze praktisch te werk gaat bij het insemineren van een melkkoe. TEKST Annelies Debergh

Deboerin01-beeldverhaal 46

12-03-2012 14:04:39

Sinds de aanschaf van de melkrobots werkt Annette met activiteitsmeting voor het opsporen van de tochtige koeien. Elke ochtend en elke avond controleert ze de attentielijsten op de computer die vlak bij de melkrobots staat.

Na enkele seconden is het rietje ontdooid. Annette pakt de inseminatiepipet en stopt het rietje erin. Het bovenstuk van het rietje knipt ze af voordat ze een huls over het rietje schuift.

Met de hulp van separatiemogelijkheden na de melkrobot kan Annette een tochtige koe eenvoudig apart laten zetten. Voor inseminatie lokt de melkveehoudster de koe in alle rust naar het zelfsluitend voerhek om haar op die manier vast te zetten.

Om het sperma goed warm te houden draagt Annette de pipet op haar borst tussen kleding en huid. Gewapend met glijmiddel en een plastic handschoen zet ze koers richting het tochtige dier.

Annette bepaalt aan de hand van het stieradvies en eigen bevindingen welke stier ze op de koe wil inzetten. Zodra de partnerkeuze is gemaakt, noteert ze het nummer van de koe, de stier, de ki-code en de dekdatum in een klein notitieboekje, om niet meer te vergeten. Pas later voert ze de gegevens ook in de computer in.

De staart gaat opzij. Met haar hand zoekt Annette de cervix op in het achterste van de koe. Met zachte bewegingen manipuleert de boerin het rietje door de cervix. Zodra de pipet er doorheen steekt, duwt ze de inhoud leeg. De koe is ge誰nsemineerd.

In de thermosfles komt water met een temperatuur van 35 graden Celsius. Daarna opent Annette het inseminatievat en zoekt de juiste spermakoker. Met behulp van een pincet vist ze het rietje uit de koker en brengt ze het in sneltempo over naar de thermosfles om het te laten ontdooien.

Als Annette de separatiebox uitgaat, maakt ze zorgvuldig haar laarzen schoon. Na een laatste controle van het spermarietje om te zien of wel degelijk de juiste dosis is gebruikt, gaat de handschoen inclusief de lege huls de vuilnisemmer in. De fles glijmiddel zet ze weer op de vaste plek.

Deboerin01-beeldverhaal 47

12-03-2012 14:04:18

Wat bespaart Arbeid? Gezonde kalveren! De milkbartm-speen geeft een ‘gezondheidseffect’.

VOLG DE BOEREN EN BOERINNEN VAN MELKWEG OP:

Zo natuurlijk als de natuur zelf!

MELKWEG2020.NL

Voor informatie: +31(0)529 470 999 www.wennemars.nl

JAARGANG 2 � MAART 2012 •

DE BOERIN GEMIST? BESTEL ZO EXTRA EXEMPLAREN Heeft u De Boerin gemist, dan sturen wij u alsnog een of meerdere exemplaren op. Dat kan heel eenvoudig: maak per exemplaar dat u aanvraagt  5,- over op rekeningnummer 38.39.05.320 (Rabobank) t.n.v. CRV BV, o.v.v. De Boerin. Vermeld het volledige adres (inclusief postcode) waar De Boerin naartoe moet worden gestuurd en CRV Uitgeverij verzorgt de verzending.

DE BOERIN IS EEN UITGAV

E VAN CRV

Baan buiten de deur past bij moderne boerin • Column Femke van Bo er zoekt vrouw • Op weg naar minder antibiotica • Inspirerende boerinn en LOS NUMMER:  5

MAAK KENNIS MET DE BOERIN: HET ENIGE VROUWENVAKBLAD VOOR AGRARISCH ONDERNEEMSTERS DB01_48.indd 48

12-03-2012 15:39:48

MIJNBOERIN

MARIAN HUIJBERS DOOR DE OGEN VAN HAAR MAN leeftijd: 48 • partner: Hans Huijbers (53) • kinderen: Lieke (22), Jan (21), Ellen (19), Anne (16), Meike (14) en Hans (10) • woonplaats: Wintelre • bedrijf: 75 koeien • bestuurstaken Hans: voorzitter ZLTO, commissaris Vion, bestuurslid LTO Nederland Hans Huijbers over zijn vrouw Marian: ‘Iedereen met een bestuurlijke functie weet het: als je het thuis niet op orde hebt, vergeet het dan maar. Toen ik werd gevraagd voor een bestuursfunctie hebben we dat thuis uitgebreid besproken. Voor de operationele zaken hebben we toen een medewerker aangetrokken, die inmiddels fulltime de koeien verzorgt en eigenlijk bedrijfleider is. Ik ben tussen de 40 en 70 uur in de week

Deboerin01-mijn boerin 49

weg. Marian heeft de zorg voor onze zes kinderen en als er calamiteiten zijn, weet ik dat zij die oplost. Ik denk niet één morgen dat er wat kan misgaan.’ ‘Marian is in huis een echte perfectionist. Het is altijd keurig en netjes, je kunt nergens aan merken dat we een druk gezin hebben. Ook de financiële administratie doet ze en dat ontzorgt mij ook voor een aantal uren per week. Wat ik aan Marian ook erg waardeer,

is dat ze goed kan inschatten hoe mijn dag is geweest. Als ik het meer dan druk heb gehad, dan voegt ze er geen complexe zaken aan toe, maar wacht even het moment af. Zo’n gave heeft niet iedereen.’ ‘Na twintig jaar van zorg om huis en kinderen slaat ze deze zomer een nieuwe weg in. We krijgen op onze boerderij een boerderijterras en zichtstal. Ik ben er trots op dat ze zo’n uitdaging met al haar perfectionisme oppakt.’

09-03-2012 16:19:03

studieclub

Boerinnen leren

van boerinnen Bij de boerinnenclub ‘tussen Gooi en Amstel’ vulde collega-boerin Lisanne Oskam uit Leusden een avond. Het was een feest van herkenning. Over de vrijheid van robotmelken, de uitdagingen van een tweede tak en Twitter als pr-middel. Lisanne Oskam: ‘Mensen vinden het razend interessant om te weten wat er op een melkveebedrijf gebeurt.’ TEKST Alice booij

en driedaagse trip naar Denemarken, een bedrijfsbezoek op een geitenmelkbedrijf, maar ook samen naar het theater en een verrassingsavond met de mannen. De agenda van de boerinnenclub ‘tussen Gooi en Amstel’ is bijzonder gevarieerd. ‘We wisselen inhoudelijke informatie af met gezellige avonden’, aldus voorzitster Willy Nagel, die vertelt dat de club inmiddels bijna 25 jaar bestaat. ‘We wilden niet met onze moeders en schoonmoeders mee naar de plattelandsvrouwenvereniging, dus toen hebben we onze eigen club opgericht.’ Inmiddels zijn de boerinnen zo’n vijftig jaar en blijft de animo voor de boerinnenclub met twintig

leden groot. ‘We hebben nog een kleine wachtlijst, er passen nu eenmaal niet meer mensen in een woonkamer.’

Drukke agenda Op maandagavond 20 februari is de kamer bij Gerda van Lindenberg uit Nigtevecht dan ook weer overvol. Boerin Lisanne Oskam uit Leusden vertelt over haar werk als boerin, moeder en kennismakelaar bij de Melkvee Academie, een landelijk kennisnetwerk voor melkveehouders. ‘In de zomer ben ik druk met excursies op ons bedrijf en in de winter ben ik als zzp’er actief bij de Melkvee Academie.’ De boerinnen herkennen zich in de drukke agenda

Deboerin01-studieclub 50

09-03-2012 15:30:11

van Lisanne. Veel van hen werken mee op het bedrĳf en/of hebben een tweede tak. ‘Hoe doe je dat met de kinderen?’, luidt dan ook de vraag. ‘Ik heb gelukkig goede oppas’, reageert Lisanne, die kinderen heeft in de leeftĳd van één tot zes jaar. ‘Vooral mei, juni en september zĳn drukke maanden, dan overlappen de activiteiten elkaar. Mĳn man wordt er dan niet altĳd blĳ van’, zegt ze lachend. Sinds november 2011 melken melkrobots op Lisannes melkveebedrĳf in Leusden de koeien. Dat geeft lucht. ‘Eerder was mĳn man Jan zes uur per dag bezig met voeren en melken en kwam hĳ nergens aan toe. Het werd hoog tĳd dat er wat gebeurde’, geeft ze aan. De boerinnen knikken, een flink aantal melkt inmiddels zelf ook automatisch. ‘Jan heeft nu meer tĳd. Als ik om zeven uur ’s avonds weg moet, kan hĳ binnen zĳn. Eerder zou ik dan nog voor een uur oppas moeten regelen.’ Ook voor het huishouden heeft Lisanne hulp. ‘Anders schiet dat erbĳ in.’

Telefoontje plegen tussen de kalveren Goed kunnen organiseren is bĳ zo’n drukke agenda wel een van de voorwaarden, geeft Lisanne aan. ‘Ik vind organiseren leuk en kan het goed, dat helpt.’ Even een paar mails versturen doet ze tussen de werkzaamheden door. ‘En als ik kalveren aan het voeren ben, kan ik ook een telefoontje plegen. Het voelt niet als druk.’ Toch zegt ze dat ze ook op zĳn tĳd even rust moet nemen. ‘Soms ben ik ook gewoon moe van alle drukte, dan neem ik even gas terug.’

Deboerin01-studieclub 51

09-03-2012 15:30:31

STUDIECLUB

DE LEDEN VAN STUDIECLUB ‘TUSSEN GOOI EN AMSTEL’ Willy Nagel Ada Pronk Gerda van Lindenberg Marleen ter Beek Anja Gijsen Emmy de Graaf Jolanda den Hartog Gerda Heijdra Hetty Snoek Nieske Veldhuisen Wilma van Schaick

Petra Nell Els Post Gonnie Vink Carolien Krijnen Henny Randeraat Tineke van der Paauw niet aanwezig: Elly de Pijper Mieke van Schaick Ellen Kruiswijk

effect”?’, vraagt iemand. ‘Ja, je merkt dat mensen ook graag zelf het boeren willen beleven. Communicatiedeskundigen zeggen dat we als sector goud in handen hebben.’ Lisanne heeft voor de boekhouding uitgerekend dat ze per week zo’n 32 uur binnen en buiten het bedrĳf werkt. De verdiensten gaan in een eigen potje, antwoordt ze op de vraag hoe ze het boekhoudkundig hebben geregeld. ‘Ik houd het in eerste instantie buiten het bedrĳf, maar uiteindelĳk wordt het toch meegenomen bĳ de resultaten van het melkveebedrĳf. Dan valt het vanzelf in het grote gat.’ De boerinnen lachen. Het verhaal van Lisanne klinkt hen bekend in de oren. Tussen de regels door hebben ze tips gekregen voor de aanpak van een neventak op hun eigen bedrĳf en hoe ze het thuis kunnen organiseren. Van boerin tot boerin.

Op het melkveebedrĳf met negentig koeien doet Lisanne de administratie en verzorgt ze het jongvee, maar bovenal is ze de bedenker en uitvoerder van Farm Visit. ‘We organiseren excursies en arrangementen.’ Ook een sportief organisatiebureau en het bedrĳf van haar broer met scharrelkippen en melkkoeien zĳn hierbĳ betrokken. ‘Door zo’n samenwerking kunnen we een totaalpakket maken voor bĳvoorbeeld bedrĳfsuitjes.’ In de drie jaar dat Farm Visit bestaat, is het een groot succes geworden. ‘Vooral de boerenstoomcursus loopt goed. Mensen kunnen dan klussen op de boerderĳ doen. Dat vinden ze erg leuk en ondertussen vertellen we hoe het er op een boerderĳ écht aan toegaat.’ ‘Wat vraag je voor een excursie?’, vraagt een van de boerinnen. ‘Honderdvĳftig euro per bezoek en dan zĳn we zo’n anderhalf uur bezig.’ Lisanne geeft aan dat zakelĳkheid met zo’n tweede tak wel belangrĳk is. ‘Je moet er echt geld voor vragen, doe het niet voor niets.’

Twitter als pr-middel Om aan de pr te werken heeft Lisanne het twitteren ontdekt. ‘Het kost weinig tĳd en met drie berichten op een dag laat ik weten wat er op de boerderĳ gebeurt. Doet hier iemand wat met twitter?’, vraagt ze aan de groep. Het is even stil. ‘Dat kost te veel tĳd’, reageert er een. ‘In het begin wel, maar als je het eenmaal kent, is het geen moeite meer’, antwoordt Lisanne. Ze twittert over dagelĳkse dingen als de bouw van de stal, over het landwerk en ook wanneer er kalveren geboren worden. ‘Dat vinden mensen razend interessant.’ ‘Merk je wat van het “Boer zoekt vrouw-

Deboerin01-studieclub 52

09-03-2012 15:30:49

DB01_53.indd 48

12-03-2012 13:33:45

GEKNIPTVOORDEBOERIN

JAwoord

Liefde

Boerenbruiloft? Geef je jawoord op de rubberen ‘wedding wellies’ van het merk Evercreatures. Stijlvol én waterdicht tijdens de trouwreportage op de boerderij, in het bos of op het strand. Crèmewit met verstelbare kuitwijdte. Verkrijgbaar in de maten 37 t/m 40-41. Prijs: € 37,50 www.proudtobeafarmer.nl

Yoghurt

In het boek ‘Echte boer zoekt dito vrouw’ laat schrijfster EvaAnne Le Coultre zien wat er met een samenleving gebeurt wanneer vijf miljoen mensen naar hetzelfde programma kijken: Boer zoekt Vrouw. Al deze mensen kijken naar dezelfde boeren en vrouwen en stellen samen eigenlijk ongemerkt vast wat in onze samenleving wel of niet normaal is in de liefde. Babel & Voss Uitgevers, 224 pagina’s. Prijs: € 19,95 www.bol.com

Smeer je huid superzacht met de body-yoghurts van Attirance. De essentiële oliën van bijvoorbeeld rozen, pepermunt en avocado in de body-yoghurt maken de huid geurig en ontspannen. Iets met melk? Naast body-yoghurt heeft Attirance ook badmelk en havermelk-honingzeep. Prijs body-yoghurt vanaf: € 9,50 www.attiranceshop.nl

BONTE BOEL Zitten in stijl op eetkamerstoelen die zijn afgewerkt met echte koeienhuid. De koeienharen zijn dik met hier en daar zelfs een krul of slag erin. Kleur bruin-wit. Prijs: € 295, bij 6 stoelen: € 275 www.110vloeren.nl

SITETIP:

FRANSE BOERIN De Nederlandse Maaike de Man runt samen met haar man een zoogkoeienbedrijf met Belgisch vleesvee in de regio Morvan in Frankrijk. In haar blogs schrijft ze over gewone en ongewone gebeurtenissen op het bedrijf. Van mestrijden op zondag tot het bijzondere kalf dat hersenvliesontsteking overleefde. Volg Maaike op: www.maaikemorvan.blogspot.com

Deboerin01-grabbel2 54

12-03-2012 09:46:02

INSPIRERENDEBOERIN MARLIES JACOBS EMIGRANT leeftijd: 34 • partner: Marcel Jacobs (40) • kinderen: Svend (4) en Mads (3) • bedrijf: 140 melkkoeien • woonplaats: Nibe (Denemarken)

MOOI UITZICHT ‘Hier wil ik wonen. Dat was het eerste wat ik dacht toen we hier kwamen kijken. Het was 7 maart 2006, er lag nog sneeuw. De boerderij staat op een heuvel, het uitzicht is gigantisch mooi. Op 21 maart kochten we het bedrijf, op 12 april woonden we hier.’

BAAN BUITENSHUIS ‘In Nederland werkte ik als assistentaccountant veel met melkveehouders. De theorie kende ik, nu de praktijk nog. Voor ik naar Denemarken kwam, had ik misschien drie keer gemolken. Ik gaf mezelf een paar jaar om te besluiten of ik een baan buitenshuis zou zoeken. Het is er niet van gekomen. Ik doe nu alles op het bedrijf, behalve insemineren, klauwbekappen en voeren.’

FULLTIME BOERIN ‘Deense boerinnen werken allemaal buiten het bedrijf. Veehouders hebben eerder een medewerker dan dat hun vrouw op het bedrijf meewerkt. Ik vind het juist heerlijk om fulltime boerin te zijn. Er zijn veel pluspunten: het eigen baas zijn, het redelijk zelf kunnen invullen van je dag, het werken met dieren.’

VLOEIEND DEENS ‘Vanaf de eerste dag hebben we geprobeerd Deens te praten. Ik spreek het nu bijna vloeiend, al praten we meer Jutlands dan algemeen beschaafd Deens. Tegen onze kinderen praten we Nederlands, maar onderling spreken ze Deens. We hebben ze bewust een Deense naam gegeven. We willen niet dat ze gezien worden als buitenlanders en meteen een achterstand hebben. Ze groeien gewoon op als Deense jongens.’

Deboerin01-emigrant 55

12-03-2012 09:43:57

DB01_56.indd 48 Agrifirm_adv_A4_Opfok24_def4.indd 1

12-03-2012 13:35:45 09-03-12 17:17

BOERINVERTELT

‘Ik heb me jarenlang

EENZAAM gevoeld’

‘Samen met mijn man en mijn zoon hebben we een landbouwvennootschap in Vlaanderen. Wij hebben de stal onlangs vergroot. Meer koeien, een belangrijke drive voor mijn man. Hij denkt alleen maar aan groter, meer koeien. Nu denkt hij alweer aan een draaimelkstal, grond kopen en een nieuwe trekker. Maar ik doe de administratie en ben heel duidelijk: ik laat het momenteel niet toe. Het kan niet, zo simpel is dat.

‘Mijn man heef t het syndroom van ASPERGER’ Ik zeg dat gewoon en hij moet dat maar accepteren. Zorg nu eerst dat de stal af is en dat alle rekeningen zijn betaald. Dan kijken we wel verder. Op den duur neemt hij dat wel over hoor. Voor mij is het een kwestie van geduld hebben en het laten rijpen bij hem. Ik ben wel door een diepe crisis gegaan voordat ik wist hoe ik dit moest aanpakken. Ik ben al lang getrouwd met mijn man en ik heb me jaren eenzaam gevoeld. Hij wilde de touwtjes in handen hebben en als vrouw moest ik maar volgen; dat gevoel had ik. Dat heb ik ook wel gezegd en toen wist hij niet wat hij hoorde. In

die jaren was ik voortdurend op zoek naar wat er aan de hand was. Wat deed ik verkeerd in de relatie? Dat was voor mij een groot vraagteken en niet simpel, helemaal niet simpel. Ik was leeg, helemaal leeg. Tot op een gegeven moment een kennis me wees op het syndroom van Asperger. Daar heb ik toen een serieus boek over gekocht. En na lezing daarvan kwam de hele film van ons leven terug. Mensen die het syndroom van Asperger hebben, leven heel erg op zichzelf, kunnen zich moeilijk verplaatsen in anderen. Toen viel alles op zijn plek, begreep ik waarom het niet lukte. Alleen werd ik daarna erg apathisch. Omdat ik dacht: ik kan er niks aan doen, maar hij ook niet. Het heeft echt maanden geduurd totdat ik dit kon en durfde te delen met mijn man. Ik heb het schoorvoetend duidelijk gemaakt, stap voor stap. Voor mij is het nu een kwestie van heel ferm zijn, duidelijk. Dat zit hem in kleine dingen. Bijvoorbeeld als ik de melkstal binnenkom terwijl mijn man en zoon tetteren en tateren over machines. Iets waar ik helemaal niets mee heb. Dan zeg ik gewoon: mannen, de papieren voor de mestopslag zijn nog niet in orde, dit en dat moet er nog gebeuren. Ze gaan dat dan ook doen. En in 2009, het diepst van mijn eigen crisis en de zakelijke crisis vanwege de lage melkprijs, heb ik tegen mijn man gezegd: ik ga een job zoeken. Hij is toen meegegaan naar een interimbureau. Nu heb ik een deeltijdbaan buitenshuis en dat is heerlijk. Ik deel dit niet met mijn schoonouders, dat heb ik besloten. Dat potje laat ik dicht. De knoop ontwarren vond ik zo moeilijk, dat heeft me zoveel tijd en energie gekost. Ik heb lang genoeg gezocht, ik ben er heel moe van geworden. Dat proces wil ik niet nog eens doormaken. Het is goed zo: ik heb de sleutel in mijn relatie gevonden.’

In ‘Boerin vertelt’ blijven de inzenders anoniem. Wilt u reageren? Mail of schrijf naar: boerin@crv4all.com of: Redactie De Boerin, Postbus 454, 6800 AL Arnhem.

Deboerin01-boerinvertelt 57

12-03-2012 14:30:39

Deboerin01-strip 58

09-03-2012 14:59:26

De beste manier om mastitis te voorkomen is allereerst om het niet binnen te laten....

J Tot 50% van de spenen vormt geen natuurlijke keratine plug1

Infecties tijdens de droogstand leiden vaak tot mastitis in de volgende lactatie En gemiddeld kost een geval van mastitis € 2102

Bescherm uw koeien met OrbeSeal tijdens de droogstand*… dat verlaagt het risico op mastitis in de volgende lactatie!

* Bij koeien die verdacht worden van subklinische mastitis dient OrbeSeal gecombineerd te worden met een antibioticumdroogstandinjector. Vraag uw dierenarts om advies. OrbeSeal is uitsluitend verkrijgbaar bij uw dierenarts. 1. Dingwell, R.T., et al. Association of cow and quarter-level factors at drying-off with new intramammary infections during the dry period. Preventive Veterinary Medicine 63 (2004) 75-89. 2. Huijps, K., Lam, T.J.G.M., Hogeveen, H. 2008. Cost of mastitis: facts and perception. J. Dairy Res. 75: 113-120.

655724_PFA_[F]_ORBESEAL Strip 210x297_Adv.indd 1 DB01_CNED.indd 44

OrbeSeal®, Suspensie voor intramammaire toediening bij het rund (melkkoeien) bij droogzetten. Uitsluitend voor diergeneeskundig gebruik. - REG NL 10082 –UDA •Werkzaam bestanddeel: Elke injector bevat 4 g pasta welke 65% bismuth subnitraat bevat, in een minerale olie als drager. •Doeldier: rund (melkkoeien) •Indicaties: Preventie van nieuwe intramammaire infecties gedurende de gehele droogstandperiode. Bij koeien die beschouwd worden als zijnde vrij van subklinische mastitis kan OrbeSeal op zichzelf gebruikt worden voor droogzetmanagement en mastitiscontrole. Selectie van de koeien voor behandeling met OrbeSeal dient gebaseerd te zijn op veterinaire klinische beoordeling. Selectiecriteria kunnen gebaseerd zijn op het mastitis- en celgetal-verleden van de individuele koeien of erkende testen voor het aantonen van subklinische mastitis of bacteriologische monstername. Zie bijsluiter. •Dosering en toedieningswijze: Dosering: Breng de inhoud van één injector OrbeSeal in de speen van elk kwartier in, direct na de laatste melkbeurt van de lactatieperiode (bij het droogzetten). Speen of uier na het inbrengen van het product niet masseren.Toediening: Er dient voor gezorgd te worden dat er geen pathogenen ingebracht worden in de speen. Daar OrbeSeal geen antimicrobiële werking heeft, is het essentieel dat er bij het inbrengen een strikt aseptische techniek toegepast wordt. Lees vóór gebruik de bijsluiter. •Wijze van gebruik / Aanwijzingen voor een juiste toediening: zie bijsluiter •Contra-indicaties: Gebruik niet alleen dit product bij koeien met subklinische mastitis op het moment van droogzetten. Niet gebruiken bij koeien met klinische mastitis op het moment van droogzetten. Niet gebruiken bij lacterende koeien. Indien per ongeluk ingebracht bij een lacterende koe, kan er een kleine (tot tweevoudige) tijdelijke verhoging van het somatische celgetal waargenomen worden, maar de seal kan er handmatig uit gestript te worden en er zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk. Pas geen ander intramammair product toe ná de toepassing van Orbeseal. •Wachttermijn: (Orgaan)vlees en melk: nul dagen. •Bijwerkingen, speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen: zie bijsluiter. •Bewaren: Geen speciale voorzorgen voor de bewaring. Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren. •Verdere informatie: zie verpakking/bijsluiter of op aanvraag beschikbaar bij de registratiehouder: Pfizer Animal Health BV- Postbus 37 - 2900 AA Capelle a/d IJssel, Nederland (e-mail: info@pfizerah.nl).

17-02-12 12:10 12-03-2012 13:43:29

Lentekriebels al te pakken? Eind april schieten de jonge scheuten uit de grond en is de bloesem alom aanwezig. Heerlijk om er even tussenuit te gaan!

Vier het voorjaar met Sprayfo en kom naar de Sprayfo Bloesembrunch bij u in de buurt. 24, 26 april en 8, 10 mei. op 4 sfeervolle locaties. Geniet met andere vrouwen van melkveebedrijven van een lekkere brunch en een leuke activiteit. Tijdens het Sprayfo uurtje delen we onze kennis met betrekking tot kalveropfok.

Sprayfo Bloesembrunch Het aantal plaatsen is beperkt. Meld u dus vandaag nog aan! Meer informatie? www.sprayfo.nl/bloesembrunch

DB01_D.indd 44

12-03-2012 13:44:22