Veeteeltvlees augustus 2023

Er zit muziek in de lakenvelders

van De Wiligen

Nieuwe fokwaarden voor vruchtbaarheid

bij Belgisch witblauw

Knappe kopnummers

bij diverse keuringen

Desire de Ferriere

(Wilmots du Falgi x Sheriff de Centfontaine)

Op 53 mnd.: 1261 kg en 145 cm

Vrouwelijk gesekst beschikbaar

Veelbelovend en bewezen genen

Ki-code: 945172

⊲ Licht geboren kalfjes

⊲ Vererving van uitzonderlijk

brede voorhand

⊲ Genomicsindexen op 14 mnd.: gewicht 120 en gestalte 107

Wilt u sperma van Desire of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

5 Van de redactie

7 Fokkerijnieuws

21 Managementnieuws

32 Marktinfo voer

33 Marktinfo vee

34 Agenda

35 CRV-nieuws

HOOFDARTIKEL

8 Selectie op vruchtbaarheid krijgt vleugels met nieuwe fokwaarden

REPORTAGE

14 In de lakenvelders van Fernand de Willigen zit muziek

KEURINGEN

17 Drie maal ‘de Mahoney’ in Wulpen

18 Vlaamse witblauwen ‘poulidoren’ op de nationale in Libramont

22 Oudste blonde imponeert in Bogaarden

27 Nationale winst voor De Bel in Libramont

28 Erpe-Mere toont sterke kopnummers

DE BOERIN

24 Zijn jouw koeien happy? Ontdek het zelf

MANAGEMENT

30 Ook laatste stappen in het maisseizoen lonen

hoofdartikel fokwaarden

18

De Boerin happy cows

Een kleine tien jaar vormen de lakenvelders het mooie beeld in de Boterhuispolder (foto: Quinten van Ooijen)

3 INHOUD veeteeltvlees AUGUSTUS 2023

Er zit muziek in de lakenvelders van De Wiligen

Knappe kopnummers bij diverse keuringen 15:19

14

Fernand de Willigen: ‘Voor het verhaal achter het vlees is het belangrijk dat mensen het begrijpen’

VERHOOG UW RENDEMENT!

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100

Te Pari Classic MC Cattle Crush Vleesvee behandelbox

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox.

Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is.

Beide kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen.

3-weg selectie vanuit de box.

Rubberen vloer en anti terugloop oplossing.

Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier.

Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox. Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is.

Beide kanten van de box volledig

o e k n a a r e e n v e r t e g e n w o o r d i g e r v o o r N e d e r l a n d !

Beef Elite Mix

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox.

Online bestellen vanaf 250kg

Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is.

Beiden kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen.

(VANAF 600KG ZONDER VERZENDKOSTEN) :

3-weg selectie vanuit de box.

Rubberen vloer en anti terugloop oplossing.

Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier.

Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

Ratio en passie, zomers vleesvee

Een mix van passie en ratio, dat is de rode draad in dit nieuwe nummer van VeeteeltVlees. In de reportage komt die terug, in het hoofdverhaal en in de veelheid aan keuringsverslagen in dit nummer.

De zomer was en is immers gevuld met een rijkdom aan keuringen met vleesvee in Nederland en Vlaanderen. Keuringen waar de passie en de emotie vanaf druipen, maar die met de jaren ook flinke stappen hebben gezet in een meer economische interpretatie van de ‘ideale’ koe of stier. De kampioensstier witblauw op Libramont is daar een prachtig voorbeeld van. Niet alleen zijn présence met meer dan 1400 kilogram vlot door de ring stappend was indrukwekkend. Nog meer indruk maakte hij op me na twee dagen op de stand van het jarige Waalse witblauwstamboek. Qua presentatie van een ras kon zo’n voorgesteld dier tellen. En dat verdient alle krediet voor de stier, de eigenaren en het stamboek.

Witblauwen, maar ook blondes, op een keuring presenteren is vaak een combinatie van veel passie en de juiste keuzes op het juiste moment maken. Emoties

horen er ook bij, liefst bij winst, maar evenzeer bij het om kunnen gaan met een net-niet-verhaal. Iets wat de Vlaamse vleesveehouders met witblauw in Libramont dit jaar – net iets te veel naar hun zin –hebben moeten meemaken. Maar evenzeer is er plaats voor trots voor de kwaliteit die zij op nationaal niveau tonen.

Bij de blondes geldt ook die trots, niet alleen om de resultaten, maar evenzeer in de presentatie van hun dieren. En wat nog meer opvalt, is de collegialiteit die Vlaamse vleesveehouders tonen op keuringen. Iets wat elders niet altijd getoond wordt.

Ratio zit er ook steeds meer in de fokkerij, de nieuwe fokwaarden met vruchtbaarheid – ook die gebaseerd zijn op het dna van een jonge stier of vaars – dragen daar opnieuw toe bij. Ze geven veehouders meer informatie over iets wat ze niet zien aan een dier. En daar zit de grootste winst voor de fokkerij, maar die informatie staat de passie niet in de weg. Want winst, vooruitgang, is er nog te rapen met vleesvee, zeker in de fokkerij en graag ook op een keuring.

Cachemire de Dessous la Ville

Futé x Larron d’Yvoir

Op 39 mnd.: 1.165 kg en 145cm (+2)

Genen van de toekomst

Ki-code: 945128

⊲ Super economische stier

⊲ Gemakkelijke bloedvoering

⊲ Perfect beenwerk

Wilt u sperma van Cachemire of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

Geelse keuring kent zijn kampioenen

De regionale keuring van Geel-ten-Aard kreeg dit jaar enkel witblauwen op het terrein. Dat hield veel liefhebbers niet tegen om een kijkje te gaan nemen op deze show. Met honderd dieren in de catalogus en slechts een dikke tien afwezigen was ook de deelname bijzonder hoog.

Na de keuring heeft Dany Van Den Broeck uit Lille een kampioen in zijn stal. Zijn jonge stierkalf Jerom won het kampioenschap. Jerom is een zoon van Futé uit een dochter van Horace.

De elf maanden oude Sanne van Louis Adriaensen uit Retie won het kampioenschap bij de vaarzen onder de 12 maanden. Sanne is een dochter van Darko uit de bekende koe Lili van Terbeck (v. Idéfix). In Retie is nog een Geelse kampioene te vinden, die bij de vaarzen van 32 tot 44 maanden. Hopla van ’t Goor, een Luxerieuxdochter uit een Art Déco, eigen aan Dirk Stessens, pakte deze titel. De kampioenstitel bij de vaarzen van 12 tot 20 maanden ging naar Patrick Geerts uit Tielen met Nore van het Bakkershoef. Nore is een dochter van Baigneur uit een Luxerieuxnakomeling. In de rubriek oudere koeien was

de winst dan voor Delta van de Dekshoeven, een dochter van Impérial die Tom Smets uit Geel fokte uit Impérialdochter Nervosité du Sart.

Vijftig kaarsjes voor Waalse fokkerijorganisatie

In 2023 viert Awé, de Waalse fokkerijorganisatie, zowel een vijftigjarig als een twintigjarig jubileum. Dat werd onder meer gevierd tijdens de landbouwbeurs van Libramont. Naast speeches van Inovéo-voorzitter Ledoux en Elevéo-voorzitter Boutry was het vooral Waals vice-minister-president en landbouwminister Willy Borsus die alle spots op zich gericht kreeg. De landbouwminister feliciteerde de organisatie en haar leden met het jubileum en wees hen meteen ook stellig en bevlogen op enkele belangrijke aandachtspunten. Vooreerst moet de sector als ook de maatschappij volgens Borsus trots zijn op het dagelijks werk van onze landbouwers. Hij

betoogde die trots met het feit dat België wereldwijd de derde grootste exporteur is van genetica. En dat ondanks de omvang. In zijn speech riep hij iedereen, politiek, wetenschap en maatschappij, op om niet op de kap te zitten van de veehouderij. De sector levert immers topproducten – hij noemde witblauw zelfs het ‘race reine’ – en kan ook deel zijn van de oplossing voor klimaat- en milieuproblemen.

Vijftig jaar geleden kenden de verschillende provinciale verenigingen waaruit later Awé ontstond, hun oorsprong, de zogenaamde Associations Provinciales des Éleveurs et Détenteurs de Bétail Bovin. Ook een aantal stam-

Duurste koe ter wereld is een nelore

In Brazilië is tijdens een veiling 6.993.000 reaal (1,3 miljoen euro) neergelegd voor een derde eigenaarschap van de nelorekoe Viatina-19 FIV Mara Imóveis. Mara is daarmee volgens diverse Braziliaanse media de duurste koe ter wereld, omdat al eerder aandelen van Mara op veilingen zijn verkocht. Mara is 4,5 jaar oud. Ze is een koe van het ras

nelore, het meest voorkomende runderras in Brazilië. Mara werd al benut voor het winnen van embryo’s. Afgelopen 12 maanden zou er al voor 1,3 miljoen euro aan embryo’s uit haar zijn verkocht. De koper van het aandeel in Mara is het bedrijf Nelore HRO.

Nelorekoe Mara, de duurste koe ter wereld

boeken werden toen opgericht in Wallonië, waaronder die voor Belgisch witblauw, zwartbont, roodbont en limousin.

De Awé-groep ontstond twintig jaar geleden bij de fusie van al deze verenigingen. De Awé-groep was toen reeds omwille van wettelijke redenen opgesplitst in twee afzonderlijke entiteiten: een vereniging zonder winstoogmerk, AWE vzw, nu bekend als Elevéo, die steun ontvangt van het Waals Gewest, en een coöperatieve vereniging met een sociaal oogmerk, AWE scrlfs, nu bekend als Inovéo. Ook BBG, waarmee Awé in partnerschap met CRV zit, werd toen opgericht.

Tot slot was de winst bij de koeien voor Paulien van het Ils Hof. Deze Grommit uit een Orme staat in de stal van Danny Van De Sande uit Westerlo.

Alle kampioenen van de keuring Geel-ten-Aard op een rij

Nieuwe fokwaarden met grote impact voor

In de nieuwe fokwaardepublicatie staan een aantal interessante stieren genoteerd die de vruchtbaarheid van de veestapel ten goede komen. Futé is met vruchtbare dochters een opvallende naam.

TEKST WIM VEULEMANS

Dochters van Futé zijn bovengemiddeld vruchtbaar met vooral een kort interval eerste-tweede kalving

fokwaarden Belgisch witblauw

Geen opvallende nieuwe stieren ditmaal in de fokwaardepublicatie van het Waalse stamboek Belgisch witblauw. Het zwaartegewicht ligt nu eerder in de publicatie van fokwaarden voor drie vruchtbaarheidskenmerken.

Vruchtbaarheidsfokwaarden zijn niet meteen nieuw in het Belgische vleesras. Drie jaar eerder waren deze fokwaarden al beschikbaar bij Coöperatie CRV en het Vlaamse stamboek. Zo kennen Vlaamse witblauwfokkers al langer fokwaarden voor leeftijd eerste inseminatie, non return op 56 dagen of tussenkalftijd. Vruchtbaarheid zit sinds de introductie van deze fokwaarden ook in de fokdoelgerichte bwb-index. Deze nieuwe Waalse fokwaarden hebben echter vooral een enorm belang door de grote omvang van de witblauwpopulatie in Wallonië. Maar ook het feit dat er merkerfokwaarden van jonge stieren beschikbaar zijn voor vruchtbaarheid is een grote stap voorwaarts voor het ras. De vruchtbaarheidsfokwaarden zijn gebaseerd op de vruchtbaarheidsgegevens van de Waalse witblauwen. Bovendien zijn er meer dan 30.000 dieren gegenotypeerd om tot de nieuwe merkerfokwaarden te komen.

Uit een analyse van de vruchtbaarheidsfokwaarden is vast te stellen dat de voorbij jaren de vruchtbaarheid van de Waalse witblauwen genetisch stabiel blijft tot licht verbetert (figuren 1 en 2). Zo zijn de leeftijd bij eerste inseminatie en de leeftijd bij eerste kalving iets verbeterd. Dit laatste kenmerk zelfs met een maand in de afgelopen twintig jaar. Het interval tussen de eerste en tweede kalving blijft stabiel.

Drie nieuwe fokwaarden

De vruchtbaarheidsfokwaarden zijn beschikbaar op basis van de prestaties van vrouwelijke nakomelingen uit de Waalse populatie. Het gaat daarbij om fokwaarden voor leeftijd eerste inseminatie, leeftijd eerste kalving en het interval tussen eerste en tweede kalving.

Het gemiddelde van de populatie staat net als bij andere fokwaarden op 100, de standaardafwijking is 10 punten. In tegenstelling tot veel andere punten is een lagere fokwaarde beter. Wie wil vooruitgaan met de vruchtbaarheid van de eigen veestapel, kiest dus het best voor stieren met een lagere fokwaarde voor vruchtbaarheid.

Om de waarde van elke fokwaarde goed te kunnen inschatten is het handig om ook het populatiegemiddelde te kennen van elke fokwaarde alsook de waarde van de standaardafwijking.

Voor leeftijd eerste inseminatie is het populatiegemiddelde 561 dagen, terwijl 10 fokwaardepunten staan voor 25,5 dagen. Bij leeftijd eerste kalving is het gemiddelde 861 dagen met 26,5 dagen als standaardafwijking. Tot slot is er ook een populatiegemiddelde voor het interval tussen eerste en tweede kalving. Dit bedraagt 412 dagen, waarbij 10 fokwaardepunten staan voor 6,3 dagen. Daarbij dient men er wel rekening mee te houden dat de helft van de genen van de vader komt, waarbij het werkelijke effect ook de helft is. Zo zal het effect

Figuur 1 – Genetische trend voor leeftijd eerste inseminatie (bron: Elevéo)

Figuur 2 – Genetische trend voor leeftijd eerste kalving (bron: Elevéo)

van de genetica van Jefferson de Dessous la Ville bij zijn dochters er gemiddeld voor zorgen dat ze bijna 32 dagen eerder geïnsemineerd worden, 34,5 dagen eerder voor het eerst kalven en een 7 dagen korter interval hebben tussen eerste en tweede kalving.

Bovengemiddeld vruchtbaar

In tabel 1 is een overzicht gepubliceerd met alle stieren die minstens voor een van de drie vruchtbaarheidsfokwaarden in de top 25 staan van een vruchtbaarheidskenmerk. Hun nakomelingen zullen dus gemiddeld gezien een betere vruchtbaarheid hebben. In deze lijst staan stieren die hun vruchtbaarheidsfokwaarden hebben op basis van merkerinformatie, van hen zijn dus nog geen dochterprestaties gekend. New Jersey de Berligant (v. Nevada) is zo’n voorbeeld hiervan. Van hem is de fokwaarde leeftijd eerste inseminatie van 73 gebaseerd op zijn dna. De betrouwbaarheid is met 0,59 dan ook wat lager, maar geeft toch al een duidelijk beeld van zijn invloed op de vruchtbaarheid van zijn dochters. Anderzijds zijn er ook enkele stieren waarvan deze fokwaarden en-

kel berekend zijn op basis van de prestaties van hun dochters. Sinatra du Bois Remont, een zoon van George Clooney, haalt een fokwaarde leeftijd eerste inseminatie van 72 op basis van 19 dochters. De betrouwbaarheid van deze fokwaarde is met 0,63 maar net hoger dan die van New Jersey, die enkel op basis van dna is berekend.

Naarmate er meer dochters met vruchtbaarheidsprestaties gekend zijn, zal de betrouwbaarheid van de fokwaarden toenemen richting 1. Zo zorgen meer dan 1200 dochters van Vidal de St. Fontaine (v. Whisky) voor een hoge betrouwbaarheid. Tot slot is er in deze lijst een groot aantal stieren die beide informatiebronnen combineren. Hun fokwaarden zijn gebaseerd op zowel dna-informatie als dochterinformatie. De combinatie maakt dat met minder dochters sneller een hoge betrouwbaarheid wordt bereikt dan met alleen dochterinformatie.

Wie de gepubliceerde lijst nader analyseert, zal vaststellen dat over de regel beschouwd stieren die goed scoren op een kenmerk dat ook doen op de andere twee. Daarbij is het raadzaam om in de toekomstige

selectie deze kenmerken mee in beraad te nemen, maar ook andere kenmerken goed te analyseren. Het heeft immers weinig nut om een topstier in vruchtbaarheid te kiezen als de sterfte bij de nakomelingen te hoog is.

Vruchtbare Futégenen

In de gepubliceerde lijst ligt het gemiddelde van de fokwaarden leeftijd eerste inseminatie, leeftijd eerste kalving en interval eerste-tweede kalving respectievelijk op 75,2, 74,5 en 77,8. Baigneur de Tohogne, een zoon van Idéfix, wijkt daarvan in positieve zin af. Zijn nakomelingen worden eerder dan gemiddeld geïnsemineerd (64) en kalven eerder af (62). Maar de meeste opvallende cijfers zijn er voor Grommitzoon Futé. Op basis van zijn dna-informatie en de vruchtbaarheidsgegevens van maar liefst 487 dochters laat de zwarte ki-topper mooie vruchtbaarheidsprestaties zien. Zijn nakomelingen leveren hem fokwaarden 78 en 77 op voor de kenmerken leeftijd eerste inseminatie en leeftijd eerste kalvingen. Daarmee kalven zijn nakomelingen gemiddeld 30 dagen eerder af dan het gemiddelde van de Waalse witblauwpopulatie. Futé bouwt daarbij verder op zijn sterke reeks fokwaarden die al langer gekend waren. Met Megawatt de Bierwa heeft stiervader Futé ook reeds een zoon in deze toplijst genoteerd.

Ook Newton de Fontena, een zoon van Jet-Set die ook in deze toplijst vermeld staat, scoort bijzonder goed op dochtervruchtbaarheid, met onder meer een goede fokwaarde voor leeftijd eerste inseminatie (71). In zijn fokwaarde zijn al de prestaties van 197 nakomelingen opgenomen. Aandachtspunt bij Newton is de

ontwikkeling bij zijn nakomelingen, voornamelijk in maat en lengte. Tot slot is zeker ook Darius de Jauvelan een stier met een goede dochtervruchtbaarheid. Zijn cijfers zijn gebaseerd op 34 dochters. Bij deze Pivertzoon zijn dan weer de voorbenen een punt van aandacht.

Minstens zo belangrijk als de keuze voor stieren met goede, lage vruchtbaarheidsfokwaarden is het in de selectie goed om stieren met slechte fokwaarden uit te sluiten. Stieren met hoge fokwaarden voor deze kenmerken zullen het financieel rendement van het vleesveebedrijf doen achteruitgaan.

Interessante profielen

In de reguliere fokwaardepublicatie zijn er ook wat nieuwe namen te noteren. Zo krijgen twaalf stieren voor het eerst een fokwaarde voor eerste bezoek (tabel 3). Deze stieren doen dat – zoals steeds – vooral met fokwaarden voor drachtduur en geboortegewicht. Slechts drie van hen hebben ook voldoende nakomelingen om een fokwaarde conformatie te kunnen hebben. Imposat de Roche Gue, een zoon van Jet-Set, doet dat met een fokwaarde conformatie van 116, maar ook met een bijzonder korte drachtduur (72). Omdat er merkerfokwaarden beschikbaar zijn voor Imposat, is het ook interessant naar zijn profiel voor 13 maanden te kijken. Zijn nakomelingen tonen dan meer dan voldoende gewicht (110), een sterke conformatie (125), maar het mankeert hun iets aan maat (90).

Legal du Bouchelet, een zoon van Bénévole, doet het met een iets minder uitgesproken profiel. Hij vererft kalveren met een vrij gemiddeld geboortegewicht

Imposat, zoon van Jet-Set, heeft een fokkerijprofiel met veel conformatie bij zijn nakomelingen

(107) en een degelijke conformatie (98). Ook voor Legal zijn merkerfokwaarden gekend. Zijn profiel loopt vrij gelijk aan dat van Imposat, met massa (104) en conformatie (113), maar hij is iets minder in de maat (90).

Van een van de eerste Têtuzonen, Tiret du Rivage, zijn al van 35 nakomelingen conformatiegegevens gekend. Dit levert hem een fokwaarde conformatie van 85 op. Tot slot krijgt de in Vlaanderen vrij veel ingezette Gaillard du Falgi (v. Rufus) zijn eerste fokwaarden. Zijn resultaat is een gemiddelde drachtduur (100) en een iets hoger geboortegewicht (109).

Vrij complete vererving

In de lijst met stieren die voor de tweede keer fokwaarden krijgen, is de Vlaamse Packo van het Bareelhof (v. Esperanto) een opvallende naam. Zijn kalveren hebben een mooie conformatie (117), hun geboortegewicht is wel een aandachtspunt (120). Voor Packo is voorspeld via zijn dna dat zijn nakomelingen deze conformatie (118) goed aanhouden, maar maat (82) en massa (88) missen in het ouder worden. Verder in deze lijst zijn er een paar stieren die een hoger aantal nieuwe nakomelingen toevoegen aan hun fokwaarden. Wilmotszoon Désire de Ferrière is er

Tabel 2 – Stieren met een eerste publicatie fokwaarde karkasgewicht (bron: Elevéo, juni ’23)

daar een van, hij voegt gegevens van 217 nakomelingen extra toe aan de fokwaardeberekening. Die gegevens brengen zijn fokwaarde conformatie van 81 naar 90. Interessant bij Désire is zijn merkerinformatie op tweede bezoek, met een combinatie van gewicht (121), maat (107) en conformatie (110). Dat ook zijn vruchbaarheidsfokwaarden op basis van zijn dna goed zijn, maakt van Désire een stier met een interessant profiel.

Ook Dartois de la Mandebras (v. Paragon) voegt 22 nakomelingen toe aan de 52 reeds gekende. Zijn fokwaarde conformatie stijgt daardoor tot 123. 42 nakomelingen geven Domino de Roupage (v. Digital) een eerste fokwaarde conformatie van 114 en laten zijn geboortegewicht dalen van 112 naar 108. Tattoo van Sijsloberg (v. Rocco) krijgt met 31 nakomelingen een fokwaarde conformatie van 95, zijn vererving op geboortegewicht blijft bijzonder laag (68). Tot slot voegt ook Geronimo van Perenhof (v. Wilmots) 32 extra nakomelingen toe aan zijn fokwaardeberekening. Maar zijn fokkerijprofiel blijft evenwel nagenoeg gelijk.

Beperkte verschuivingen

Bijzonder beperkt is de lijst van stieren (tabel 4) met een eerste fokwaarde voor tweede bezoek. Een van de twee nieuwe stieren is Clovis de Centfontaine, opnieuw een Jet-Setzoon uit de bekende Valeureuse de Centfontaine en moeder van menig ki-stier. Zijn fokwaarde conformatie op 13 maanden is met 123 goed, maar zijn nakomelingen missen maat op die leeftijd (86). Opvallend is dat van Clovis geen fokwaarden eerste bezoek gekend zijn.

Reden van het beperkte aantal nieuwe stieren is het feit dat alle BBG-stieren reeds beschikken over deze fokwaarden op basis van hun dna. Daarbij wordt wel steeds de beschikbare dochterinformatie toegevoegd. Déficit de l’Orgelot (v. Occident) is een van de stieren die voor het eerst dochterinformatie toevoegt, 21 in totaal, aan zijn fokwaarden. Die fokwaarden blijven evenwel vrij neutraal met weinig uitschieters. Mong van het Caloenhof verdubbelt dan weer zijn aantal nakomelingen in de fokwaarden tweede bezoek tot 25. Dit levert echter ook bij deze zoon van Hulk Ballinakill geen veranderingen op. Fokwaarde 105 voor gewicht is daarbij een mooi profiel bij een fokwaarde conformatie van 94.

Gewichtige nafok

Tot slot werden door het Waalse stamboek ook nieuwe fokwaarden voor karkasgewicht berekend. Tien nieuwe stieren (tabel 2) kregen zo voor het eerst, weliswaar met beperkte input van gegevens, een fokwaarde karkasgewicht. De hoogste nieuwkomer is Charko de Sberchamps, een Vidalzoon, die debuteert met fokwaarde 116 met slachtgegevens van elf nakomelingen in zijn fokwaarden. Charko had ook al zijn rendement getoond met een economische index van 124. Ook het debuut van Moderato de l’Empereur, een zoon van Nevada, is met een fokwaarde karkasgewicht 113 beloftevol te noemen. Minder sterk is de prestatie van Obi Wan van Terbeck met een lage fokwaarde karkasgewicht van 63. Als zoon van Balisto heeft hij dat niet van vreemden.

Tabel 3 – Stieren met een eerste of tweede publicatie voor fokwaarden bij eerste bezoek (* = tweede publicatie, bron: Elevéo, juni 2023)

Tabel 4 – Stieren met een eerste publicatie voor fokwaarden bij tweede bezoek (bron: Elevéo, juni 2023)

De top 10 stieren in karkasgewicht blijft voor een groot deel bestaan uit dezelfde namen als vorige publicaties. Onderling zijn er een paar verschuivingen. Extra nakomelingen doen Jacob van Wallewerf (v. Jackpot) wat fokwaardepunten verliezen tot 123. Met fokwaarde 127 zijn Puissant de Hotte (v. Kaki) en Wilmots du Falgi (v. Benhur) de nieuwe koplopers. Artisan du Ronchy (v. Orateur) schiet zichzelf de toplijst in met een fokwaarde van 121, Jefferson de Dessous la Ville (v. Larron) voegt maar liefst gegevens toe van 57 nieuwe nakomelingen, wat hem op een fokwaarde van 119 brengt. l

Lakenvelders, daar zit muziek in

Van musicus tot vleesveehouder: Fernand de Willigen kocht een boerderij en startte zonder enige koeienkennis met het houden en fokken van lakenvelders.

In bijna tien jaar tijd groeide de veestapel van een paar koeien tot vijftig moederdieren en honderd stuks jongvee.

De veehouder levert een grote bijdrage aan het landschapsbeheer.

Zonder achtergrond in de agrarische wereld had Fernand de Willigen als trombonist en dirigent nooit gedacht dat hij ooit boer zou worden. Daar kwam verandering in toen hij in 2014 samen met zijn vrouw Meta een voormalig melkveebedrijf in de Boterhuispolder kocht. ‘We waren op zoek naar een woning en kochten deze boerderij in Warmond als woonboerderij. Er stond nog wel een stal op het erf, maar er stonden geen dieren meer in en land zat er niet bij’, vertelt De Willigen (55). Hij vertelt dat het een fantastische plek is om te wonen, maar dat ze nog niet goed wisten wat ze met de stallen konden doen. Een camping, caravanstalling of studio’s? Nee, hij wilde niet iets met veel mensen op het relatief kleine erf. De oplossing bleek vanzelfsprekend. ‘Wat hoort er in een stal? Koeien!’, stelt hij. Zo ging De Willigen op zoek naar een geschikt ras. Dat bleek de lakenvelder te zijn. ‘Een zeldzaam oud-Hollands ras, ze zien er fantastisch uit, het zijn makkelijke koeien, ze zijn schraal in voer en ze kalven makkelijk af. Het

is een ras dat je als amateur goed kunt houden en ik zag kansen met het vlees en het bijbehorende verhaal.’

Zoektocht naar land

Nu de keuze voor het ras was gemaakt, begon de zoektocht naar land. Van de buurvrouw, die melkveehoudster is, mocht de familie De Willigen een halve hectare gebruiken. Een tijdje later kwam er ook wat land langs de dijk vrij en langzaamaan breidde het aantal hectares uit. Op een gegeven moment kocht de gemeente de gronden op, gedeeltelijk als natuurcompensatie. Zij zocht één pachter voor al deze grond. ‘Met de gedachte dat mijn zoon Niek al van kleins af aan boer wil worden, staken wij onze vinger op’, vertelt de veehouder. Een eis van de gemeente was dat de pachter in overleg met een ecoloog aan weidevogelbeheer zou doen. Dit wordt op een derde van het land gedaan. Zo heeft in het voorjaar een deel van het land verhoogde slootpeilen, zijn de kanten afgegraven en ontstaan er plasdrasstuk-

BEDRIJFSPROFIEL

bedrijf Lakenvelder Boerderij Boterhuispolder

eigenaren Fernand (55) en Niek de Willigen (24) aantal dieren 50 moederdieren en 100 stuks jongvee grondgebruik 36 ha pachtland

Warmond

ken om vogels aan te trekken. Een deel valt onder volledig rustgebied tot half juli. Daaromheen past de veehouder mozaïekbeheer toe en wordt er op stukken extensief beweid en uitgesteld gemaaid. Ook twee buren doen aan weidevogelbeheer. De resultaten mogen er zijn. De Willigen: ‘In dit stukje polder is het vogelbestand in acht jaar tijd met 40 procent toegenomen.’ Niet alleen het vogelbestand nam toe, ook de veestapel werd steeds groter en groeide in de loop der jaren naar 50 moederdieren en 100 stuks jongvee. Daarmee werd

De Willigen fulltime veehouder. Daarnaast melkt hij nog twee of drie ochtenden in de week bij een collega. Muziek maken is sinds de coronaperiode enkel nog hobby.

Ouderwets stukje vlees

De Willigen doet dus veel aan weidevogelbeheer en heeft ook aandacht voor de biodiversiteit, maar het verdienmodel zit in de vleesproductie. ‘Voor het weidevogelbeheer krijgen we een vergoeding voor gederfde inkomsten, maar daar houden we niks aan over’, licht hij toe. Hij zou het mooi vinden als daar op landelijk of Europees niveau iets in verandert, want hij stelt dat dit voor de maatschappij en de gemeente belangrijk is. Het landschapsbeheer levert niet direct iets op, maar draagt wel

De Willigen koos voor het oudHollandse ras omdat de koeien schraal zijn, makkelijk afkalven en hij kansen zag met het vlees

bij aan het verhaal achter het vlees. ‘Veel mensen kopen bij ons vlees omdat de afkomst ervan bekend is én natuurlijk vanwege de authentieke smaak.’ Het vlees omschrijft de veehouder als ouderwets, gemarmerd en smaakvol. ‘Als je denkt dat de biefstuk smelt op de tong, kom je van een koude kermis thuis. Het is ouderwets vlees waar je op moet kauwen, dan komt er veel smaak vrij’, licht hij toe. Hij stelt ook dat de biefstuk niet het beste stukje vlees van de koe is, maar dat juist de ribeye, de entrecotes en het gehakt heel goed zijn.

Afhankelijk van de vraag, maar gemiddeld een keer per maand, slacht de veehouder een van zijn ossen bij een slachterij in Kamerik. Het liefst slacht hij de dieren op een leeftijd van twee-en-een-half tot drie jaar als ze rond de 300 kg wegen, maar meestal haalt hij dat niet, omdat hij nieuw vlees nodig heeft voor de verkoop. ‘De vraag is zodanig dat de dieren eigenlijk niet genoeg tijd hebben om door te groeien’, laat hij weten. Om ze langer te kunnen laten groeien probeerde hij ook ossen aan te kopen, maar het aanbod daarvan bleek klein. Ook de aankoop van jonge stiertjes om deze vervolgens te castreren en de winter door aan te houden bleek niet optimaal door het kleine aanbod. Een koe slachten leverde ook niet veel op, omdat je zo 50 kg vet wegsnijdt. De Willigen: ‘Af en toe wordt er wel een oude koe geslacht of gaat ze weg als ze niet meer drachtig wordt, maar gezonde oude koeien blijven. Er loopt nu een groepje met een leeftijd rond de acht jaar en de oudste koe is tien.’ Hun alleroudste koe is afgelopen winter op twaalfjarige leeftijd naar een koeienrusthuis gebracht, omdat ze niet meer met de rest meekwam. Het vlees wordt verwerkt bij een slager in Montfoort. Een deel van het vlees wordt afgezet als hamburgers bij twee restaurants. Een bewuste keuze, want hamburgers komen minder nauw qua hoeveelheden vlees. ‘Voor de horeca is het het belangrijkste dat het vlees geleverd wordt. Indien nodig, kan ik in hamburgers naast gehakt luxe vlees stoppen om toch de afgesproken hoeveelheden te halen. Daar wordt de kwaliteit bovendien alleen maar beter van’, legt De Willigen uit. De rest van het vlees verkoopt hij in de vleeswinkel op eigen erf in kleine ingevroren pakketjes van twee, drie of vier stuks.

Beleving essentieel

Hoewel de vleeswinkel aan een doodlopende weg en in een onbekende uithoek ligt, weten steeds meer mensen het lakenveldervlees te vinden. De meeste klanten komen uit de omgeving, zoals Leiderdorp, Leiden, Oegstgeest en uit de bollenstreek aan de andere kant van de plassen. Mond-tot-mondreclame werkt volgens De Willigen het best, maar ook het fietspad dat door een deel van de weilanden loopt, zorgt voor meer aanloop. Zo kunnen recreanten ook zuivel, kaas, eieren en brood halen bij de omliggende boerderijen. ‘Dat fietspad zorgt voor leuke beelden’, vertelt De Willigen lachend. ‘De koeien staan soms voor de veeroosters of ze liggen lekker op het fietspad, waardoor je de fietsers bedenkelijk ziet kijken hoe ze er langs moeten. Dat deel van de beleving maakt het ook leuk’, vervolgt hij. Die beleving is volgens hem heel belangrijk. ‘Mensen vinden het geweldig om in de winter door de stal te lopen, terwijl ik wat over de dieren en het vlees uitleg. Voor het verhaal achter het vlees is het belangrijk dat mensen het begrijpen’, geeft hij aan. De veehouder krijgt

vaak de vraag of hij biologisch is, maar legt dan uit dat hij hier niet gecertificeerd voor is, omdat het geen meerwaarde heeft. ‘Ik verkoop niet via een tussenpartij, dus er hoeft geen stickertje op het vlees’, stelt hij.

De afzet van het vlees loopt goed, maar voor een betere balans wil De Willigen nog een restaurant beleveren met luxer vlees. ‘Als ik genoeg vlees heb, gebruik ik het luxere vlees niet in de hamburgers en houd ik dit over. Het luxe vlees verkoopt in de vleeswinkel lastiger.’

Toekomst blijft ongewis

Een extra restaurant beleveren betekent echter niet dat de veehouder meer koeien wil houden. De Willigen: ‘De afgelopen anderhalf jaar beleverde ik een extra restaurantketen. Vorig jaar zijn er wel veertig dieren geslacht. Ik had toen te veel dieren voor mijn eigen stal en moest een stal huren. Die had geen water en elektriciteit, wat zorgde voor veel extra werk. Daardoor ging het plezier een beetje weg. Een goede balans vinden is dus belangrijk, want dan is koeien houden hartstikke leuk.’

Dat hier altijd vleeskoeien blijven staan, is echter niet zeker. Zoon Niek (24), die in maatschap zit met zijn vader, wil al zijn hele leven melken. Daarom onderzocht Niek samen met adviseurs de mogelijkheden. ‘Een goede lakenvelder geeft als het meezit 4500 tot 5000 liter melk. Daar kun je geen verdienmodel op maken’, geeft De Willigen aan. Daarom keek Niek ook naar jerseys. Dat zou uit kunnen, maar dan zou hij nog niet veel verdienen. Ook met het vlees valt het niet mee om een gezin te onderhouden. Nu heeft de familie naast de vleesverkoop nevenactiviteiten, zoals het verhuren van ligplaatsen voor boten, de locatie voor feestjes en opslagruimte en een stuk grond waarop iemand een tweepersoons joert – een ronde tent – heeft geplaatst. Hoe het in de toekomst verder gaat, blijft dus nog de vraag. ‘Ik hoop dat er ruimte komt voor agrarische bedrijven om het verdienmodel te verbeteren. Alle boeren hier doen aan verbreding. Het is dan ook fijn als we daar ruimte voor blijven krijgen. Van alleen de koeien kun je het hier niet doen’, aldus De Willigen. l

In de vleeswinkel op het erf is het lakenveldervlees te koop. Rondom het erf verhuurt De Willigen ligplaatsen voor boten

Vlaamse witblauwen

Rubriekswinnaars nationale witblauwkeuring Libramont (rubriekswinnaars vetgedrukt)

Maradona

TEKST WIM VEULEMANS

De witblauwen vormen traditiegetrouw een van de hoogtepunten van de vierdaagse landbouwbeurs in Libramont. De regen voorspelde niet veel goeds, maar bleef gelukkig uit tot de kampioenen gekend waren. Het jureren lag in handen van een zestal, waaronder de twee Vlaamse fokkers Bart Willems en Karl Gillis. Vanuit Wallonië waren Christophe Matterne, Dany Zander, Bernard Scohiez en Pol Bernard afgevaardigd als juryleden. De kwaliteit in de breedte was op deze editie van de jaarlijkse nationale witblauwkeuring bijzonder goed, de kampioenen deelden echter in verdeeldheid, zowel in de finale stemming tijdens het kampioenschap als in de beoordelingen vanuit het publiek. Ook de kwaliteit van het beperkte aanbod witblauwen uit Vlaanderen dat deelnam in Libramont, toonde veel kwaliteit. Maar vaak viel de teerling niet goed voor de Vlaamse fokkers. Zoals bij ‘Eeuwige Tweede’ Poulidor was de tweede plaats hun deel, vijf keer in totaal.

Net niet voor Drobe

Vlaamse winst was er wel voor Johan Drobe uit Sint-Pieters-Leeuw, zijn Flambée de Spy (v. Futé) stond er in schoonheid bij. De gekalfde vaars in mede-eigendom met de broers Van Bellegem, haalde in het kampioenschap bij de oudere vaarzen met een leeftijd van 20 tot 44 maanden twee stemmen. Flambée toonde zich in Libramont een krachtige, gekalfde vaars met een mooie bespiering en veel breedte. In haar rubriek plaatste Flambée zich vóór Passionata van de Pannemeers van Filip Ally. Zijn Darkodochter stond er zeven maanden na haar knappe winst op Agriflanders weer met finesse en klasse bij, maar miste volgens de jury net wat breedte om de sprong vooruit te maken.

In het finale oordeel van juryvoorzitter en Waals stamboekvoorzitter Didier Petry moest Flambée haar meerdere erkennen in Darkodochter Magie du Fond de Bois van Quentin en Jean-Pierre Monfort. Petry koos voor de finesse en elegantie van Magie. Magie werd geprezen om haar vlotheid in beweging en pure, excellente uitstraling in bevleesdheid. Een punt van aandacht bij

deze kampioene was wel haar mindere ontwikkeling in massa. In haar rubriek had zij eerder op de dag haar handen al vol aan de vaarzenkampioene van vorig jaar, de sterke en massale Jet-Setdochter Gabelle de St. Fontaine van de broers Van Bellegem en Luc Mahoux. De broers Van Bellegem hadden wel de oudste rubriekwinnares in deze leeftijdsgroep, Folie de Centfontaine. Hun Futédochter, in mede-eigendom met Benoit Mahoux werd op één geplaatst in haar rubriek, onder meer omwille van haar complete uitstraling met breedte in de voorhand en mooie aansluiting achter de schouders. Achter haar volgde Provence van het Kruisborre, een fijngetypeerde Darkodochter van Jan en Roger Orinx en in medeeigendom van Guy Perin. Nog een derde Futédochter stond in het kampioenschap te pronken. Daarmee was deze ki-stier goed voor drie op drie in de rubriekswinsten bij de gekalfde vaarzen. Dompteuse de Rourage van Philippe Collignon en Ralph Guissard presenteerde zich vlot en met goed beenwerk en showde de meeste breedte, vooral in de voorhand.

Winst voor Magie

Het vaderbeeld bij de drie jongste rubriekswinnaars in het kampioenschap bij de oudere vaarzen was wat diverser. De jongste was Darkodochter Tendance des Quatre Vents. Deze vaars van maatschap Thirion en opnieuw Ralph Guissard showde breedte en finesse, vooral in het vel, aldus de jury. Fijn bevleesd en rond in de achterhand waren de kwaliteiten van een andere rubriekswinnaar, een uit de stal van de familie Van Bellegem. Hun Gazelle de Spy, een Dauphindochter van de bekende Beautée van den Hondelee, was vorig jaar nog superkampioene in Erpe-Mere en won nu vlot haar rubriek vóór Roxette van de Pannemeers. Deze Cupidonnazaat – in 2022 nog vaarzenkampioene in Wulpen – showde zich sterk in de schouder en met breedte in de rug. De laatste rubriekswinnares uit deze selectie van zeven was er een die Manu Laruelle aankocht bij Robert Marenne. Energie de la Mandebras is een dochter van Titan, zelf een Sheriffzoon, die rondheid en een sterke voorhand toonde. Op plek drie stond de

en Finalité, twee kampioenen op de witblauwkeuring van Libramont, imponeerden menig

toeschouwer. Twee Vlaamse dieren wisten hun rubriek te winnen, een veelvoud plaatste zich op twee.

Magie du Fond de Bois (v. Darko), kampioen oudere vaarzen

Maradona du Champ du Moulin (v. Art Déco), kampioen stieren

Gisèle d’Embise (v. Futé) met kalf Emma (v. Darko), kampioen zoogstellen

Framboise de la Mandebras (v. Fly), kampioen jonge vaarzen

Finalité de Fontena (v. Sheriff), kampioen koeien

Vlaams gefokte Eloquente van Daisel, een brede en massale Courtoisdochter van Lieven Goddeeris en Guy Perin.

Winst voor gewezen ki-stier Goddeeris en Perin wisten met hun Paparazzi van Daisel wel een rubriek te winnen. Hun Kingzoon behaalde net als vorig jaar vrij vlot rubriekswinst. Paparazzi showde zich met veel breedte en massa (1169 kg) en was vlot in de beweging. Goed voor twee stemmen in het kampioenschap bij de stieren, maar twee stemmen waren er ook voor de gewezen ki-stier Maradona du Champ du Moulin van Romedenne-Cassart en Romedenne. Deze zoon van Art Déco stapte met veel vlotheid en elegantie naar rubriekswinst. De finale keuze viel dus weer te beurt aan stamboekvoorzitter Petry. Hij koos voor Maradona en fundeerde zijn keuze door te verwijzen naar de enorme ontwikkeling, 1412 kg en 153 cm, rasuitstraling, vlotheid en bevleesdheid. Fanion de Tohogne van Guy Gaillard was de jongste stier in het kampioenschap. Deze Baigneurzoon omschreef de jury als een vleesstier met een mooie achterhand, maar iets minder sterk in de rug. Op plek vier stond hier de Vlaamse Silvain van het Caloenhof, een Vagabondzoon van Kristof De Fauw en Sandra Van Renterghem.

Valseur des Haies van Raphaël Bocart liet bij zijn rubriekwinst veel massa en breedte zien met een mooie ronding in de achterhand. Een enorme breedte toonde de Franse stier Sumo de Turquoises van Cédric en Michel Léfèvre en Sylvain Cauchy. Sumo, die ook kort op een ki stond, demonstreerde breedte van voorhand tot achterhand.

Compleetste vaars wint

Ook voor de kampioene bij de jongste vaarzen, Framboise de la Mandebras, was geen unanimiteit bij de vijf kiezende juryleden. Deze dochter van Fly, gefokt door Robert Marenne en nu in eigendom van Philippe Collignon, toonde zich het meest compleet, met een rijkgevulde voorhand en met fi-

nesse in de bespiering. Ze kreeg drie stemmen, voldoende om een stem meer te halen dan haar concurrente Ricaneuse de Golenne, een brede, maar in beweging niet foutloze Eurekadochter in eigendom van het trio Detal, Guissard en Gourmet. Zij haalde het in haar rubriek van een Darkodochter, Ratatouille van het Bareelhof, uit de stal van Stijn Veulemans, die maat met finesse in bespiering en vel combineerde. In dit kampioenschap stond ook de door Patrick Vandecandelaere gefokte Elia ’t Hof ter Zilverberg. Elia, nu eigen aan Christian en Laurent Leleux, is een fijnbelijnde Darkodochter met een mooie ontwikkeling in de voorhand. Darkodochter Sanne de Mahoney plaatste de jury op drie. Deze jonge vaars van de familie Cocquyt liet voor de jury een mooie schouderpartij zien, maar miste net de finesse om zich hoger te laten plaatsen. Farandole de Steinbach van Jean-Luc en Pierre Hubert stond lang op plek drie in haar rubriek. Na de finale beoordeling van de jury besloot deze haar voorop te plaatsen. Haar beenwerk was onbesproken, aldus de jury en sterker dan dat van de twee Dauphindochters die eerder voor haar stonden. Farandole showde daarnaast ook lengte, vlotheid en een fijne achterhand.

Indrukwekkende Finalité

Impressionant kan men de typering en bevleesdheid, zeker in de achterhand, noemen van Finalité de Fontena. De Sheriffdochter, die op de laatste editie van Agribex nog haar rubriek won en toen runner-up was in het kampioenschap, kan simpelweg impressionant genoemd worden. Ze is gefokt door Jules Marot en nu in eigendom van Valentin Ramelot. Vier van de vijf stemmen brachten haar op een leeftijd van bijna acht jaar finaal het kampioenschap bij de koeien. Ze streed in haar rubriek met de brede, ontwikkelde en mooi bevleesde Lousiana van Terbeck (v. Hazard) van Jan Roggen. De vijfde stem in het kampioenschap was voor Balistodochter Diablesse de Spy, die voor

de vierde rubriekswinst voor Van Bellegem zorgde. Zij won in een rubriek waarin het topkwartet enorme ontwikkeling en breedte uitstraalde. Diablesse toonde zich de zwaarste en de breedste, zeker in de schouder en de borstpartij. Enorm veel breedte liet ook de bekende keuringskoe Intacte du Pouhon zien. Deze dochter van Grommit, eigen aan de families George en Juprelle, stond er weer in topconditie bij en showde breedte in de achterhand en een ruim ontwikkelde schouderpartij.

Marc en Geoffrey Flemal hadden de vierde rubriekswinnaar in het kampioenschap bij de koeien. Hun Jaquette de l’Hourchet is een dochter van Courtois die veel vrouwelijkheid en fijn vlees uitstraalde, met ruim bemeten schouders. Nummer twee was Nymphe du Pouhon, een dochter van Persan uit de eerder vermelde Intacte.

Alles voor Gisèle

Bij de zoogstellen was de jury wel unaniem in de keuze voor de combinatie van Laurent en Christian Leleux. Gisèle d’Embise (v. Futé) en haar kalf Emma (v. Darko) toonden zich het meest complete duo. Gisèle won eerder ook al haar rubriek bij de koeien. Deze Futédochter showde daar al breedte in de voor- en achterhand met veel ronde vleespartijen. Die kwaliteiten waren aldus de jury ook terug te vinden in haar kalf Emma, een dochter van Darko. Voldoende om vlot het kampioenschap te winnen. In dat kampioenschap bij de zoogstellen was ook Madrilène de Focant te vinden. Deze Courtoisdochter van Détal en Gourmet vormde een mooi koppel met haar Brillantkalf van zes maanden, een kalf met een prachtig gevulde achterhand.

Tot slot was er ook winst voor het duo Oprah en Rowling de Bierwa. De laatste is een Darkovaarskalf uit een Futémoeder. Samen vormden ze een compleet plaatje, waarbij de moeder een mooie achterhand toonde die ook bij het kalf te herkennen was. l

Paparazzi van Daisel (v. King), Vlaamse rubriekswinnaar stieren Flambée de Spy (v. Futé), Vlaamse rubriekswinnaar gekalfde vaarzen

Veestapels krimpen in België en in de Verenigde Staten

ECONOMIE – Het aantal vleesrunderen in België daalde met 1,7 procent tussen oktober 2021 en oktober 2022. Dat blijkt uit de kerncijfers van de landbouw van Statbel 2023. Het aantal slachtingen ging mee in die dalende trend met 3,7 procent, net als de zichtbare vleesconsumptie met 4,6 procent. De karkasprijzen, zoals blijkt uit het indexcijfer van de afzetprijzen, stegen sinds 2021, maar laten sinds de tweede helft van 2022 een dalende trend zien. De cijfers tonen ook dat de helft van de Belgische landbouwers een veeteelttak heeft, waarvan 18 procent vleesvee. Eenzelfde trend is te zien in de Verenigde Staten, waar op 1 juli van dit jaar 95,9 miljoen runderen liepen. Dat zijn er 2,7 miljoen minder en daarmee 2,7 procent minder dan een jaar geleden. Dat becijferde het Amerikaanse landbouwministerie USDA.

De daling van de rundveestapel in de VS zette in 2018 in en zorgde ervoor dat er sindsdien al 7 miljoen runderen minder zijn. De belangrijkste reden is de jaarlijks terugkerende droogte, waardoor voer en daarmee het afmesten van dieren te duur is geworden. Het zijn dan ook met name de vleesbedrijven die stoppen, waardoor het aantal vleeskoeien afneemt. Het huidige aantal melkkoeien is met 9,4 miljoen vergelijkbaar met vorig jaar. Maar ook hier dreigt een teruggang. Door de lage melkprijs en de aanhoudende hoge vleesprijzen gaan er meer (oude) melkkoeien naar de slager.

USDA voorspelt dat de daling in runderaantallen aanhoudt en dat in 2024 de rundveestapel op het laagste niveau zal staan van de laatste tien jaar.

Mindere kwaliteit in late voorjaarskuilen

RUWVOER – Waar de eerste duizend voorjaarskuiluitslagen een uitzonderlijk hoge verteerbaarheid en hoog suikergehalte lieten zien, tonen de kuilen uit juni andere voedingswaarden. Dat blijkt uit de analyses van Eurofins. Door de warmte en droogte in juni is vooral het ruweiwitgehalte van de latere voorjaarskuilen minder. Waar de vroege kuilen 166 gram per kg droge stof ruw eiwit bevatten, zakt dit in de latere kuilen naar 153 gram. Dat is richting de ondergrens van 15 procent ruweiwittotaal in het ruwvoer, geeft Eurofins aan. Dit percentage wordt gezien als de marge om koeien gezond te houden.

Nieuwe pensbestendige eiwitlijn bij Agrifirm

VOEDING – Met het doel om bij te dragen aan een lagere stikstof- en CO2-uitstoot heeft de coöperatieve voerfabrikant Agrifirm een productielocatie gebouwd voor pensbestendige eiwitbronnen. In Oss worden deze eiwitten gemaakt met enkel groene stroom met de ‘Greenwave’technologie.

Kijkend naar de vem-waarde valt het verschil mee, met 965 voor de vroeg gemaaide kuilen en 955 voor de latere kuilen, dankzij het suikergehalte. Dit steeg van 95 naar 113 gram per kg droge stof tussen de vroege en de latere maaidata. Normaliter wordt deze suiker omgezet in eiwit, maar dat lukte het gras vanwege de hoge temperatuur en het gebrek aan vocht niet, zo verklaart Eurofins. Het hoge suikergehalte heeft dus de plaats van eiwit in het gras ingevuld. Dat gaat ten koste van het ruweiwitgehalte, maar betekent dat de verteerbaarheid nog niet hard is gedaald. De NDF-waarden zijn bij de latere kuilen met 460 wel iets hoger dan de 447 die in het begin van het voorjaar werd gemeten. Bob Fabri, productmanager ruwvoer bij Eurofins, concludeert uit de analyse dat een deel van de veehouders een prachtige eerste snede heeft kunnen binnenhalen. ‘De rest wacht echter een lastig jaar. Veel van de veehouders zijn al, of komen op korte termijn, in de problemen met hun ruwvoervoorraad. De verwachting is dat het najaar nog wel wat rijke kuilen kan opleveren, mits er voldoende regen is’, aldus Fabri. Om uit de najaarskuilen nog een goede voederwaarde te halen adviseert Fabri om aan het eind van de zomer de velden schoon te maaien. ‘Zo kan het gras straks mooi opkomen en kunnen veehouders toch nog wat “power-gras” binnenhalen.’

Door pensbestendige eiwitten te creeren en te voeren kunnen koeien meer darmverteerbaar eiwit uit voeders als soja- en raapschroot halen. Dit verbetert de eiwitefficiëntie van koeien, wat gunstig is voor de stikstofuitstoot. Vaak wordt een eiwit pensbestendig gemaakt door verhitting of een coating. Agrifirm geeft aan dat er bij het produceren van de nieuwe pensbestendige eiwitlijn AminoGo een andere technologie is toegepast. Deze zogenoemde Greenwave-technologie – gepatenteerd door het voederbedrijf – maakt gebruik van radiofrequentiegolven, vergelijkbaar met een industrieel geschaalde magnetron. Hierdoor verwarmt het product van binnenuit, aldus Jeroen Verver, directeur rundvee bij Agrifirm. ‘De Greenwave-technologie zorgt voor een optimaal behoud van essentiële voedingsstoffen, wat resulteert in een product dat rijk is aan van nature beschikbare eiwitten en aminozuren. Dit vergroot niet alleen de nutritionele voordelen voor de koe, maar draagt ook bij aan een goede diergezondheid.’

De technologie is verder geheel op basis van groene stroom en helpt ook op die manier aan het verlagen van de CO2-uitstoot. Dit maakt dat de pensbestendige eiwitten niet veel zwaarder tellen dan de onbestendige variant.

Oudste kampioene imponeert in Bogaarden

naal wel als vaars met toekomst. Tiptop kreeg zo de Fierba-trofee. In het kampioenschap bij de jongste vaarzen had Nollevaux wel nog een andere rubriekswinnaar. Zijn Toundra de Roda (v. Galiax) toonde zich rastypisch in kleur, veel opening in de zitbeenderen, een strakke bouw en een mooie achterhand.

Sinds enkele jaren maakt ook blonde d’Aquitaine deel uit van het programma in Bogaarden. Een vijftigtal dieren, eigen aan tien fokkers, werden er dit jaar opgegeven. Het aantal afwezigen bleef traditiegetrouw beperkt tot enkele dieren. Het jureren lag dit jaar in handen van het ervaren jurylid Peter Thissen, een Nederlandse fokker die reeds jaren op hoog niveau in Frankrijk werkt met blondes en er ook actief is in het Franse stamboek.

Eerste Pastisdochter

Voor het bedrijf Blommerschothoeve van Carl Mintjens uit Oostmalle bracht de prijs-

kamp maar liefst vijf titels en zeven rubriekswinsten. De jonge Titine, een 17 maanden oude dochter van Pastis uit een dochter van Jo, bracht hen de eerste titel, die bij de vaarzen onder de 18 maanden. Titine showde zich foutloos met veel breedte, een goed bekken met een goede aansluiting naar voren. Ze haalde het in haar rubriek van Tiptop de Roda, een dochter van Panda uit de stal van Jérôme Nollevaux uit het Waalse Graide. Een internationale jury bestaande uit Ton Hartman, een Nederlander uit Frankrijk, de Deense Nederlander Hendry Pool en Nederlands stamboekinspecteur Fredie van Dijk, verkoos haar fi-

Bij de jongste stieren, tot 18 maanden, had Mintjens met Trippel ook een ijzer in het vuur. De acht maanden oude zoon van Jabu toonde een open achterhand, met veel lengte en een dikke lende. Dat was echter net niet voldoende om de titel binnen te halen. Die ging naar Taupin, een zoon van Oscar, die Marnic en Marleen Loterman-De Temmerman uit Brakel kochten in Frankrijk. De veertien maanden oude stier showde volgens Thissen veel raskwaliteit met een vlotte stap en een goede ontwikkeling in de lende.

Rollen omgekeerd

Dezelfde actoren gingen de strijd aan in de kampioenschappen voor jongvolwassen koeien en stieren. Al waren daar de rollen

De vier jaar oude Hulkzoon Pastis won in Bogaarden niet alleen bij de oude stieren, maar pakte ook titels met zijn nakomelingen. En de tien jaar oude Inez toonde zich sterk en jeugdig bij haar winst.

Kampioenen bij de volwassen koeien, Inez, en bij de stieren Pastis, beide in eigendom van Carl Mintjens

TEKST WIM VEULEMANS

wel omgekeerd. Zo won Seigneur voor Carl Mintjens het kampioenschap bij de jong volwassen stieren. De Naifzoon van dik twee jaar toonde zich vlot in beweging met een fijne spieraftekening. In het kampioenschap was hij de enige, in zijn rubriek haalde hij het voor Romeo (v. Narvalo) van Loterman-De Temmerman, en Supra, een Idéalzoon van Greet Willems.

Sagan, een 20 maanden oude dochter van Olleros, bracht titel twee voor Loterman-De Temmerman. Zij overtuigde de jury met haar elegantie, een harmonieuze bespiering in de bil en goed bekken. In haar rubriek won ze van stalgenote Scarlett, een Oriondochter met veel ruimte in het bekken. Sagan overtrof in het kampioenschap ook Sanne, een Idéaldochter uit de stal van Mintjens. Zij won haar rubriek met haar strakke

bouw, massa en ruimte in het bekken. De jury had in deze rubriek nog een mooie vermelding voor Silly van Carl en Floris Arnauts uit Glabbeek. De Éperondochter toonde zich expressief in kleur, correct in het bekken, maar ook net te bloot in conditie.

Oudste kampioene

De strijd bij de oudere stieren (vanaf 44 maanden) werd reeds beslecht in de rubriek. De strijd ging er tussen twee aangekochte stieren. Noves uit Frankrijk, eigen aan Carl en Floris Arnauts uit Glabbeek, showde finesse en elegantie in het bekken. Maar het waren de rastypische uitstraling en de strakke bouw die de jury deden kiezen voor Pastis, een zoon van Hulk en eigendom van Carl Mintjens.

Bij de koeien was er in het kampioenschap

categorie naam dier geboren vader m.v. eigenaar

stieren 6-12 maanden Trippel

stieren 12-18 maanden Taupin

04-11-2022 Jabu Jberik Carl Mintjens, Oostmalle

10-05-2022 Oscar Herbus Loterman-De Temmerman, Brakel

stieren 22-36 maanden Seigneur 03-04-2021 Naif Disco Carl Mintjens, Oostmalle

stieren vanaf 44 maanden Pastis 28-03-2019 Hulk Flash Carl Mintjens, Oostmalle

vaarzen 6-12 maanden Toundra de Roda 03-08-2022 Galiax Sidonie Jérôme Nollevaux, Graide

vaarzen 12-18 maanden Titine

vaarzen 18-22 maanden Sagan

vaarzen 23-36 maanden Sanne

26-02-2022 Pastis Jo Carl Mintjens, Oostmalle

09-11-2021 Olleros Charivari Loterman-De Temmerman, Brakel

06-04-2021 Idéal Jipsy Carl Mintjens, Oostmalle

gekalfde vaarzen en koeien 3-4 jaar Priscylla 02-03-2020 Falcon Isidore Veehof nv, Zwevezelle

koeien vanaf 44 maanden Inez 06-11-2013 Cabrel Vaillant Carl Mintjens, Oostmalle

zoogstellen Ortie

kalf: Tatiana

Fierba Tiptop de Roda

vleeskwaliteit vrouwelijk Sien

vleeskwaliteit mannelijk Naif

12-12-2018 Hilario Brocart Carl Mintjens, Oostmalle

31-12-2022 Pastis

16-07-2022 Panda Heidi Jérôme Nollevaux, Graide

04-08-2021 Jango Habile Kristof Bettens, Grimbergen

22-08-2017

meer strijd. De jonge koe Priscylla van Veehof nv uit Zwevezele ging er de strijd aan met de bijna tien jaar oude Inez van Carl Mintjens. Priscylla, een Falcondochter van drieënhalf jaar oud, toonde een strakke ruglijn met veel lengte en breedte in het bekken. Cabreldochter Inez imponeerde Peter Thissen echter het meest met haar kracht en lengte. Thissen omschreef de kersverse kampioene als een prachtig gesloten koe met een mooie, complete bouw en sterkte in het beenwerk. Tot slot pakte Mintjens met het mooie koppel Ortie (v. Hilario) en haar kalf Tatiana, een dochter van kampioensstier Pastis, de winst bij de zoogstellen.

De twee dieren met de beste vleeseigenschappen koos Thyssen dan weer uit een selecte groep die hij door de dag heen samenstelde uit alle rubrieken. Bij de vrouwelijke was de titel finaal voor Sien, een Jangodochter van Kristof Bettens uit Grimbergen. Bij de stieren koos hij voor Naif, een zoon van Jim en eigendom van Loterman-De Temmerman en Jan Opsommer uit Lennik. l

Tiptop de Roda (v. Panda), Miss Fierba

Taupin (v. Oscar), kampioen jonge stieren

Seigneur (v. Naif), kampioen jong volwassen stieren

Sagan (v. Olleros), kampioen jong volwassen vrouwelijk

Naif (v. Jim), beste vleeskwaliteiten mannelijk

Sien (v. Jango), beste vleeskwaliteiten vrouwelijk

Titine (v. Pastis), kampioen vaarzen

Tabel 1 – Overzicht van alle rubriekswinnaars in Bogaarden 2023 (kampioenen vetgedrukt)

Zijn jouw koeien ‘happy’? Ontdek het zelf!

Een koe zal je niet zomaar vertellen dat ze gelukkig is, maar als je goed kijkt, geeft de koe veel signalen over haar gemoed. Een soort stille complimentjes die aangeven dat je het als verzorger goed aanpakt. ‘Ook al is het moeilijk in te schatten of een koe zich echt gelukkig kan voelen, we weten wel dat dieren in staat zijn om gevoelens en emoties te hebben. Zeker angst en anderzijds ontspanning zie je terug’, geeft onderzoeker en trainer dierwelzijn Marko Ruis aan. Weten of jouw koeien ‘happy’ zijn? Dat ontdek je zelf aan de hand van deze punten!

Een gelukkige koe ...

... heeft genoeg eten en drinken

Klinkt nogal logisch, genoeg eten en drinken krijgen. Maar je kunt ook echt aan de koe zien of ze genoeg heeft gegeten. ‘De vulling van de pens laat zien of een koe goed gegeten heeft’, vertelt Berdine Sweep, zelfstandig bedrijfsadviseur bij Sweep Agro. ‘Aan de linkerkant van de koe, achter de ribben en voor het heupbeen kun je dat goed zien. Als ze lekker heeft gegeten, dan zie je hier een lichte welving, maar zeker geen kuil.’

Naast eten wil een koe ook schoon drinkwater, en veel daarvan. ‘Aangezien de koe een prooidier is, beperkt ze van nature gevaarlijke situaties. Drinken is er daar een van, dus drinkt zet het liefst veel in een keer: op een dag drinkt ze maar liefst 100 liter in slechts 15 minuten.’ Dat vraagt dus om een flinke watervoorraad waar de koe uit kan putten, of een aanvoer van 10 liter per minuut.

... heeft ‘happy lines’

Een goed gevoede en gezonde koe zit letterlijk goed in haar vel. Deze glanst mooi en is glad. ‘In dat geval zie je vaak ‘happy lines’ horizontaal over de buik lopen’, vertelt Joep Driessen, oprichter van Cowsignals Training Company. Al 25 jaar zet hij zich in om koeien gelukkiger te maken, waarbij hem de lijntjes op de buik opvielen. ‘De lijntjes zijn eigenlijk de koeienversie van een sixpack. Het zijn onderliggende spieren die beter zichtbaar worden doordat de koe gelukkig is.’ Het is volgens Joep een signaal dat de koe genoeg vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen heeft en geen last heeft van een worminfectie. ‘Die spieren zitten er altijd, maar door de fitheid van de koe zijn ze een stuk sprekender.’ Bij vleesvee zijn ze vaak door de sterkere bespiering minder makkelijk waar te nemen. Ook is het haar bij een aantal vleesrassen wat langer en dikker.

... is nooit alleen

Zonder kudde is er geen gelukkige koe. Dat geldt ook voor de momenten waarop er iets met een koe aan de hand is en ze gesepareerd moet worden. ‘Een koe in haar eentje ervaart meer stress, dat is al uit veel onderzoeken gebleken’, weet Marko Ruis, onderzoeker en trainer dierwelzijn bij Wageningen Livestock Research. ‘Zonder andere koeien om zich heen voelt de koe zich onveilig. In de natuur zou ze namelijk een stuk kwetsbaarder zijn voor roofdieren.’ Volgens Joep is het afzonderen van koeien daarom echt een fout. ‘Bij een kalvende koe kun je het best een “vroedvrouw” meesturen. De bevalling is al stressvol genoeg, dus de stress van alleen zijn hoeft ze dan niet te ervaren’, vertelt Joep. Gezellig ‘een vriendin’ meenemen helpt ook in andere stressvolle situaties goed om koeien rustig te houden. En om die stressvolle periode rondom a alven verder te verbeteren adviseert hij een stressvrije a alflijn. ‘De laatste tien dagen voor a alven moet je de koeien niet meer verplaatsen. Door een groter strohok waar 10 procent van de veestapel in past, kunnen koeien relaxter a alven.’

... ligt lekker te herkauwen

Lekker liggen herkauwen, een koe doet eigenlijk niets liever. Maar als een koe niet lekker kan liggen, doet ze er langer over voor ze besluit te gaan liggen. ‘Op een rustig moment in de stal, dus niet tijdens een voermoment of het strooien, zou 90 procent van de koeien moeten liggen’,

vertelt Berdine. ‘Als dat zo is, weet je eigenlijk zeker dat het goed zit met het comfort in de stal. Staan er meer koeien dan nodig, kijk dan eens naar de hakken van de koeien. Als er kale plekken op de hakken zitten, is dat echt een signaal dat de koe niet comfortabel kan liggen.’ Vaak wordt vleesvee op stro gehuisvest, waardoor kale plekken op de hakken wat minder frequent voorkomen. Natuurlijk staat de koe ook af en toe bijvoorbeeld bij het voerhek. ‘Let er dan op dat ze echt op vier poten staat en niet één poot probeert te ontlasten. Van die poot zou ze wel eens last kunnen hebben’, vult Joep aan.

Runderen drinken in korte tijd veel water, een vlotte verstrekking van water is belangrijk

Op de zijkant van deze koe zie je horizontale lijntjes. Deze ‘happy lines’ laten zien dat ze goed in haar vel zit

Achter de ribben en voor het heupbeen zie je de pensvulling van de koe. Als de koe goed heeft gegeten, zie je hier een lichte welving

Het liefst staan koeien op een stevige vloer, die niet glad is. ‘Op een gladde vloer voelen koeien zich minder veilig, omdat ze sneller kunnen uitglijden’, vertelt Berdine. ‘Als het echt glad is, durven koeien soms niet meer te springen als ze tochtig zijn. Ze houden dan hun natuurlijke gedrag in. Daar worden ze niet blij van.’ Het liefst staan ze op een rubberen vloer of een goed opgeruwde vloer.

... is nieuwsgierig

Lekker liggen en dan herkauwen, dat is hoe gelukkige koeien een groot deel van hun dag besteden

Een koe die goed in haar vel zit, reageert alert op haar omgeving, maar is niet bang. ‘Dat lijkt soms op elkaar, maar er is wel een duidelijk verschil’, legt Marko uit. ‘Een koe is een introvert dier, maar is wel nieuwsgierig naar haar omgeving. Ze is dan zichtbaar ontspannen, maar heeft haar oren en ogen in de alerte stand. Als ze bang is, wiebelt ze meer met haar oren en staart en houdt ze meer afstand.’ Zodra je als mens tussen de koeien gaat lopen, hoort dat weinig effect te hebben op de sfeer in de kudde. ‘Koeien zijn vaak eerst nieuwsgierig naar wie daar ineens loopt, maar schrikken niet en gaan je ook niet uit de weg’, vindt Berdine. ‘Dat ze bij je komen snuffelen is een heel goed teken.’

... zit goed in elkaar

Een koe die een goede bouw heeft, ondervindt minder klachten. Dat is wat Berdine in de praktijk ziet. ‘En met min-

der gezondheidsklachten is een koe wel gelukkiger. Ze moet goed in verhouding zijn. Als ze een flinke middenhand heeft, hoort daar ook stevig beenwerk bij om het te kunnen dragen.’ Denk ook aan longinhoud en een goed hart om de zuurstof rond te pompen. ‘Het lichaam moet uiteindelijk goed mee kunnen werken. Dat wil niet zeggen dat een minder goede bouw direct leidt tot een ongelukkige koe, maar het maakt het allemaal net wat makkelijker wanneer je geen fysieke hinder ondervindt.’

... is helemaal relaxed

Een koe is en blijft in elke situatie relaxed. Stressvrij omgaan met de koeien is daarom ook belangrijk. In veel trainingen kun je als veehouder leren hoe koeien hun omgeving zien en zich normaal gedragen. ‘Een koe ziet minder scherp, maar kan een groot deel rondom haar lichaam in de gaten houden’, geeft Marko aan. ‘Haar ogen werken ook anders – ze ziet gedetailleerder dan wij en zal daarom schrikken van snelle bewegingen, omdat ze deze als minder vloeiend ziet.’ Dat is iets om rekening mee te houden in de omgang met koeien, zodat ze relaxed kunnen blijven. Geluid hoort daar ook bij. Een koe is niet ingesteld op veel geluid. ‘Normaal gesproken maken ze ook weinig geluid. Er hoort rust in de kudde te heersen. Als er veel wordt geloeid, is er wel wat aan de hand. Maar dat weet eigenlijk elke veehouder wel’, vertelt Berdine.

... heeft een ‘happy’ boer

Een gelukkige koe leidt tot gelukkige boeren, maar dat werkt ook andersom. ‘Niets is zo prettig als wanneer je door een rustig, tevreden koppel koeien loopt. Dat maakt jou ook weer gelukkiger’, is Berdine van mening. ‘Anderzijds is het zo dat als je niet goed in je vel zit, de koeien dat ook merken. Chaos op het erf, is chaos in je hoofd en chaos in de kudde. Het gaat allemaal samen, omdat je ook de hele dag met elkaar bezig bent.’

Meer happy koeien leiden dus ook weer tot een happy boer. ‘Een zieke koe kost je evenveel werk als veertig gezonde koeien’, vertelt Joep. ‘Het levert dus veel op om nog wat beter te letten op je koeien.

Koeien geven gelukkig genoeg signalen om te kunnen ontdekken of ze ‘happy’ zijn. ‘De kunst is om bewust te kijken naar de koesignalen. De houding van het hoofd, de oren, haar ogen: als je luistert, vertelt een koe je heel veel’, concludeert Joep.

Drie voor De Bel

De Vlaamse deelname aan de blonde d’Aquitainekeuring in Libramont was in de oudere rubrieken vrouwelijk vrij overheersend. Voor Luc De Bel brachten drie deelnemende dieren drie titels op.

Fromantdochter Oderieke was de eerste die won voor Luc De Bel uit Aalter. Bij vrouwelijk van 3 tot 5 jaar won ze haar rubriek. Het Franse jurylid Jean-Pierre Planté koos haar als vrouwelijke blonde met de beste vleeseigenschappen op de blondekeuring in Libramont. Hij prees haar vlotte stap en mooie markeringen in de bespiering. In het kampioenschap bij de jong volwassen koeien moest ze het afleggen tegen stalgenote Pandita, een Falcondochter, die Planté omschreef als volumineus, met een fijn vel en mooie bespiering. Hij koos Pandita ook als beste in België geboren blonde. De moeder van Pandita pakte de titel bij de volwassen koeien. Titandochter Noblesse werd eerder dit jaar nog kampioen op Agriflanders. Nu was zij vergezeld van haar kalf, een nazaat van Osasis. Noblesse en haar kalf werden omschreven als enorm ontwikkeld en zeer expressief in de raskenmerken.

Verdienstelijke Vlaamse delegatie

De Vlaamse delegatie bestond uit vijf fokkers die elk meer dan verdienstelijk presteerden. Zo wist Sander Willems uit Kortenaken een vierde plaats te behalen met

zijn jonge Istarradochter Fien. Voor Peter De Brabander uit Hamme deed Ryane, een Aramisdochter met een mooi open bekken, het goed met een tweede plek. Zij werd voorafgegaan door Sanne, een Idéaldochter van Carl Mintjens uit Oostmalle. Sanne overtuigde met een enorm volume, diepte en een mooie achterhand. De Bogaardense mannelijke kampioen Pastis (v. Hulk) moest nu de duimen leggen tegen de kampioen bij de oudere stieren, Phénix de Pahys (v. Magic) van de familie Marcourt uit Ouffet. Marcourt won bij de jonge stieren met Tito des Pahys. Deze zoon van Néron toonde veel rastype en finesse, maar miste met 473 kg toch wel wat massa.

Voor Carl en Floris Arnauts uit Glabbeek was er winst met hun Pampelonne (v. Épéron), die samen met haar kalf de winst pakte in de rubriek met de zoogstellen. De jury prees haar ondanks de magere conditie van beide om de rastypische uitstraling, Nog een deelnemer van Bogaarden wist te scoren. Na haar uitverkiezing als Miss Fierba won Tiptop de Roda, een Pandadochter van Jerôme Nolleveaux uit Graide, nu het kampioenschap bij de vaarzen.|

Pandita (v. Falcon), kampioen jong volwassen koeien

Pampelonne (v. Eperon), rubriekswinnaar zoogstellen

Sanne (v. Idéal), rubriekswinnaar jong volwassen koeien

Oderieke (v. Fromant), beste vleeseigenschappen vrouwelijk

Noblesse (v. Titan), kampioen volwassen koeien

Tabel 1 – Rubriekswinnaars blondekeuring Libramont (kampioenen vetgedrukt)

TEKST WIM VEULEMANS

Erpe-Mere toont sterke kopnummers

Met Folie de Centfontaine van de broers Van Bellegem kreeg de nationale keuring in Erpe-Mere een nieuwe dagkampioen. Voor de Waalse fokkers uit Spy is het al het vierde dagkampioenschap dat zij op deze jaarlijkse nationale keuring binnenhalen.

De Grote Prijs Keukens Redant in het Oost-Vlaamse Erpe-Mere staat al langer op de kalender van menig witblauwfokker uit Vlaanderen, en ook vanuit Wallonië nemen er sinds enkele jaren een aantal fokkers dankbaar deel. Hedwig en Jelle Redant, vader en zoon, sparen daarbij geen enkele moeite om dieren en deelnemers in de allerbeste condities – last-minute werd er een enorme tent over de piste geplaatst – te ontvangen. Alle waardering vanuit de fokkerijwereld is hier zeker op zijn plaats. De prijskamp zou best ook wat

meer aandacht vanuit het hart van de witblauwfokkerij, Wallonië, verdienen.

Waalse toppers in herhaling

In de oudere leeftijdscategorieën vrouwelijk waren de twee titels voor twee dieren uit de stal van Damien, Charles en Daniel Van Bellegem uit Spy. Hun Folie de Centfontaine, een dochter van Futé in mede-eigendom met Benoit Mahoux, won daarbij de titel bij de gekalfde vaarzen en ook de titel van dagkampioen. Folie showde lengte, breedte in de voorhand en achterhand met een mooi

diepe, ronde bil. Die kwaliteiten deden juryleden François Misse, Gery Van Isacker en Karel Gillis haar verkiezen boven drie andere rubriekswinnaars in deze leeftijdsgroep. Daarin stond ook opnieuw de brede en fijn bevleesde Flambée de Spy, ook een Futédochter. Deze gekalfde vaars van Johan Drobe en de familie Van Bellegem won eerder al haar rubriek in Libramont. Ook twee vaarzen tussen de 20 en 32 maanden oud deden mee in dit kampioenschap. Hierbij nog een telg uit de Spystal. Gazelle de Spy (v. Dauphin) overtuigde onder meer met haar breedte in de achterhand. Samen met veel finesse was het ook de breedte van Cupidondochter Roxette van de Pannemeers van Filip Ally, die haar naar plaats één bracht. De titel bij de koeien was voor de enorm breed gebouwde en fijne Balistodochter Diablesse de Spy, die als jongere vaars al eerder won in Erpe-Mere. Diablesse won samen met haar kalf Lueur (v. Futé) ook bij de zoogstellen. Met 1010 kilo was Fifi van ’t Kookshof (v. Sheriff) van Klaveren Aas-Van Osselaer de zwaarste koe in het kampioenschap. Ook Ratatouille van het Bareelhof was in Libra-

TEKST WIM VEULEMANS

mont, maar moest toen nog tevreden zijn met een tweede plek. In Erpe-Mere pakte ze voor haar eigenaar Stijn Veulemans vrij vlot de winst in het kampioenschap van vaarzen van 12 tot 20 maanden. De zwarte vaars showde volgens de jury duidelijk het meest complete plaatje met een fijne bespiering in haar hele bouw. Haar concurrentes waren de fijne Elouise van Velzeke (v. Donnay) van Frederik Baele, die ook vlot in stap was,

Topje

alsook de brede en sterk beschouderde Solitrice de Mahoney, een Oasisdochter van De Mahoney bvba.

Jong en compleet

De jongste vrouwelijke kampioen komt uit de stal van Filip Ally, een vaars van zeven maanden, die een enorm getypeerde en brede, ronde achterhand toonde. Topje van de Pannemeers, een dochter van Domino,

won als jongste het kampioenschap bij de vaarzen tot 12 maanden. Ze toonde daarbij een compleet plaatje met pure klasse, al helemaal in de achterhand. Veulemans toonde in het kampioenschap zijn Savannah van het Bareelhof, een Darkodochter met fijne vleeskwaliteiten. Zwaar met diepe vleeslijnen was de indruk dan weer die Suus de Mahoney van De Mahoney bvba bij haar rubriekswinst naliet. De vierde jonge rubriekswinst in deze groep was voor Spice Girl van de Stokerij, een Oularedochter met een mooie bevleesdheid en met diepte in de borst.

Bij de stieren was de jongste rubriek, deze tot 12 maanden, rijk gevuld in aantal. Bij de jongste stieren haalde Sky van de Sluizenweg, een zoon van Kai en gefokt door Anny Meers en Marc Peters, het van drie andere jonge stieren. Sky showde zich duidelijk het meest indrukwekend in vleeskwaliteit en in ontwikkeling met maar liefst 554 kilogram op een leeftijd van net geen twaalf maanden.

Johan Drobe had twee rubriekwinnende stieren in deze leeftijdsgroep. De jongste was Lio van de Zelliveldhoeve, een zoon van Dauphin. Hij showde een mooie vleespartij in de schouder en stapte op fijn beenwerk. Jay van de Zellikveldhoeve is dan weer een zoon van Futé, die zowel in voorhand als achterhand veel ontwikkeling en bespiering toonde. In de rubriek tussen Lio en Jay won Molière de Wayaux van Serge Lempereur. Deze zoon van Ford toonde veel finesse in zijn bouw, evenzeer op zijn middenstuk en de rib. Zijn moeder werd in Erpe-Mere derde in haar rubriek.

Wulpense kampioenen bevestigen

Superman van de Stokerij vervolgde zijn vlucht naar titels – hij won ook al in Wulpen. De Darkozoon van Roger Monbaliu won zijn sterke rubriek met finesse in de bouw en in het beenwerk alsook een goede schouderpartij. In zijn rubriek kreeg hij concurrentie van Javelot de Spy, een zware en brede Dauphinzoon van Van Bellegem. Superman won meteen de titel bij de stieren van 12 tot 18 maanden, het was de enige reeks in deze leeftijdsgroep.

Slechts twee stieren, beide eigen aan Klaveren Aas-Van Osselaer lv, bevolkten de leeftijdsgroep van 18 tot 30 maanden. Sam van Klaveren Aas (v. Darko) haalde het van stalgenoot Ralf van Klaveren Aas (v. Vegas). Ralf toonde maat, terwijl Sam vlotter in stap was en een mooie bevleesdheid toonde. Tot slot imponeerde Objectif de Bieviene (v. Jet-Set), de kampioen bij de oude stieren. De stier van Patrick Debruyne en Christane Moenaert stond er sterk bij in deze editie met een gewicht van 1389 kg en veel breedte in voor- en achterhand. l

van de Pannemeers (v. Domino), kampioen vrouwelijk onder 12 maanden

Objectief de Bieviene (v. Jet-Set), kampioen mannelijk ouder dan 30 maanden

Diablesse de Spy (v. Balisto), kampioen vrouwelijk ouder dan 44 maanden

Sky van de Sluizenweg (v. Kai), kampioen mannelijk onder 12 maanden

Superman van de Stokerij (v. Darko), kampioen mannelijk 12-18 maanden

Folie de Centfontaine (v. Futé), kampioen vrouwelijk 20-44 maanden

Sam van de Klaveren Aas (v. Darko), kampioen mannelijk 18-30 maanden

Ratatouille van het Bareelhof (v. Darko), kampioen vrouwelijk 12-20 maanden

Het demonstratieproject Grondig Boeren met Mais is opgezet voor een rendabele maisteelt zonder negatieve e ecten op de omgeving en uitgetest in de praktijk door diverse satellietbedrijven. De teeltadviseurs van Groeikracht en Wageningen Universiteit geven dit seizoen tips om duurzame mais met goede opbrengsten te telen.

onderwerp editie

1. bemesten maart

2. zaaien april

3. onkruidbestrijding mei

4. rondje langs de velden juni

5. oogst augustus

Ook laatste stappen in het maisseizoen lonen

Van nat naar droog naar nat. Zo zal er over het maisseizoen van 2023 gesproken worden. Zoals het er nu uitziet, gaat de mais eind september de kuil in. Maar we zijn er nog lang niet. Want ook de laatste stappen bepalen de voederwaarde. Mark de Beer, ruwvoeradviseur bij Groeikracht, geeft advies.

Waar midden mei vooral op zandgronden een regenhaspel aan het werk ging, werd juli plots een natte zomermaand. In Nederland viel gemiddeld 105 mm, daar waar 80 mm normaal is. En dat is voorlopig een goede zaak, want mais vraagt ook tijdens het afrijpen veel water. ‘Als vuistregel geldt dat mais zes weken voor hakselen 60 mm water vraagt’, zegt ruwvoerexpert Mark de Beer van adviesbedrijf Groeikracht.

Te vroeg gestopt met beregenen

Als het hakselen eind september, begin oktober plaatsvindt, valt deze vochtslorp ongeveer eind augustus, begin september. ‘Bij een drogere zomer wordt dat wel eens

vergeten. Meestal wordt er te vroeg gestopt met beregenen’, zegt De Beer. Dat water heeft de plant nodig om de suiker om te zetten naar zetmeel. Uit proeven van Groeikracht bleek dat het aandeel droge stof in de kolf in de laatste zes weken voor hakselen flink oploopt van zo’n 7041 kilogram droge stof per hectare naar 9524 kilogram. Als de vochtvoorziening te gering is, wordt daarop ingeboet. ‘Twee keer 30 mm in die laatste zes weken beregenen is bij droogte dus aan te raden’, geeft De Beer mee. Daarna volgt het hakselmoment. Met de gespreide maiszaai dit voorjaar zal ook het moment van hakselrijpheid erg verschillen. De Beer verwacht dat veel boeren daarom in

Slechte maiskuilconservering kan doortikken

voedermiddelen

opbrengsten en kosten

7.200 (kg zetmeel/ha)

maisopbrengst van 45 ton met 40% droge stof en 40% zetmeel

10 procent zetmeelverlies in kuil (kg zetmeel/ha)

benodigde maismeel om zetmeelverlies te compenseren (kg)

prijs maismeel begin augustus (euro/kg)

kosten van 720 kg zetmeelverlies per ha (euro/ha)

–720

+720

0,28

201,6

Tabel 1 – Voorbeeld van extra maismeelkosten om het zetmeelverlies door slechte conservering in de kuil te compenseren

In de proeven van Groeikracht daalde het zetmeelgehalte in de kuil zonder conserveringsmiddel 10 procent.

Met een gemiddelde maisopbrengst van 45 ton product per hectare bij 40 procent droge stof en 40 procent zetmeel geeft dit een zetmeelverlies van zo’n 720 kg per hectare. In theorie koopt een boer dit verlies terug met maismeel en dat kan doortikken.

twee keer zullen hakselen, te beginnen met de mais die als eerste een licht zwart puntje onder aan een droge korrel toont. ‘Dat zie je het beste door de korrel in de lengte door te snijden’, geeft hij aan. ‘Daarnaast rijpt een maisplant van onder naar boven toe af. Bij het hakselmoment moet dat afrijpen al voor de helft gebeurd zijn. Zorg ervoor dat hij niet volledig bruin wordt, zoals we vaak in droge najaren hebben gezien.’ Mais met een goede verteerbaarheid heeft een drogestofgehalte van 36 tot 38 procent, afhankelijk van het aandeel zetmeel.

Beste broeiremmer is voorraad

De Beer vermoedt dat de eerste hakselaars eind september aan de slag gaan met silomais, wat een redelijk normaal tijdstip is. ‘Maar waarschijnlijk is niet alle mais op zand- en lössgrond voor 1 oktober rijp om tijdig het vanggewas te kunnen zaaien’, vervolgt hij. ‘Al kan een warme en droge nazomer het hakselmoment wel met 10 tot 14 dagen vervroegen.’

Als de mais binnen is, wordt de conservering prioriteit. De ideale pH-waarde voor een smakelijke maiskuil schommelt tussen de 3,8 en 4,2. Broei na het openen van de kuil voorkom je het best met een goede conservering en minimale azijnzuurproductie van 15 gram per kilo droge stof. De Beer definieert een goed stabiele kuil als een die zeven dagen na het openen geen temperatuurstijging van vijf graden vertoont. In de proeven van Groeikracht werd gekeken of kuiltoevoegmiddelen daarbij een handje kunnen helpen. ‘Deze hetero-fermentatieve bacteriën zetten tijdens de zuurstofloze fermentatie in de kuil suikers om naar melkzuur en azijnzuur’, legt De Beer uit. ‘Dat gebeurt in een maiskuil normaal al vanzelf, maar de toevoeging van bacteriën zorgt voor een sterkere pH-daling en extra azijnzuurproductie.’ De resultaten deden de wenkbrauwen fronsen. ‘De onbehandelde mais bleef het langst stabiel’, vertelt de adviseur. ‘Maar dan wel enkele maanden na de oogst. De natuurlijke verzuring was al een stuk verder.’ De Beer raadt een termijn van 3 à 4 maanden aan

voordat de kuil wordt geopend (zie figuur 1). ‘Oude mais broeit niet’, geeft hij nog mee. ‘Eigenlijk zou de nieuwe kuil pas in januari open mogen. Voorraad hebben is het beste conserveringsmiddel tegen broei.’

Een inkuilmiddel kan altijd uit

Toch schrapt De Beer toevoegmiddelen niet. Want de bacteriemiddelen waren wel voordelig voor het zetmeelbehoud. ‘De onbehandelde maiskuil verloor na twee maanden 10 procent van zijn oorspronkelijke zetmeelgehalte’, vervolgt hij. ‘De behandelde hooguit 3 procent, afhankelijk van het toevoegmiddel.’

De mais in de Groeikrachtproef werd gehakseld met een drogestof- en zetmeelgehalte van elk 40 procent (zie kader linksonder). ‘Tien procent verlies betekent dat je op iedere 10 hectare mais dus maar liefst 1 hectare aan zetmeel kwijtraakt’, weet De Beer. ‘Dat is te compenseren met extra maismeel, maar dat is altijd duurder. Inkuilmiddelen kunnen daarom altijd uit.’ l

Het verschil tussen wel of niet beregenen in de laatste zes weken voor de oogst is te zien, links tweemaal beregende mais, rechts driemaal

Figuur 1 – Invloed van de bewaringsduur op de broeigevoeligheid van de kuil na opening (bron: Groeikracht)

Het zwarte puntje onder aan de korrel zie je het best als je de korrel in de lengte doorsnijdt

Weinig rust in de markt

De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 25 juli 2023. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stabiliseert op 19,4 eurocent, de waarde van eiwit blijft met 114,7 eurocent per kg dve vrij stabiel.

In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie.

De sojaprijs is afgelopen maand wat opgelopen om daarna weer te dalen. Ook afgelopen week zijn de sojaprijzen verder gedaald. De situatie in het Midwestgebied in de VS is gunstig, het koele en natte weer van de afgelopen weken zorgt voor rust op de markt. Anderzijds begint China zich meer te roeren op de markt. Desondanks blijven de termijnprijzen lager dan de huidige dagprijzen en zo wordt er steeds meer vooruit gekocht.

De prijzen voor de nieuwe oogst van raapschroot zijn in tegenstelling tot soja gestegen afgelopen week. Dit heeft veelal te maken met het vraag-aanbodverhaal. De raapbalans is krap, in Europa hebben we last van regen, terwijl Canada last heeft van droogte. De alternatieven voor soja blijven op niveau, voer dus wat het beste past.

– De graanprijzen zijn ten opzichte van vorige maand licht gestegen. In Noord-Europa moet er begin augustus nog veel tarwe geoogst worden. Door de aanhoudende regen zijn er door de hoge vochtpercentages zorgen over de kwaliteit van het graan. De mais heeft het de afgelopen weken zeer goed gedaan en had veel baat bij de regen. Ook in de graanmarkt is China een speler om in de gaten te houden. Er zijn veel overstromingen geweest die gewassen hebben aangetast, waardoor er meer geïmporteerd moet worden.

– De markt van de vulmiddelen is stabiel en blijft zelfs wat dalen.

Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de zetmeelbronnen in het rantsoen, deze zitten namelijk rond de 80 procent voederwaardeprijs.

VOEDERWAARDEPRIJZEN

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

Bron: BVK vzw

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

Bron: veemarkten België

NUCHTERE KALVEREN

NUCHTERE KALVEREN

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.)

BROUTARDS LIMOUSIN

BROUTARDS

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW BROUTARDS BLONDE

Bron: veemarkten België

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Observatories

Bron: European

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

waarde* juli 2023 trend (m/m**)

Groot-Brittannië 565,90

Uruguay 321,45

Europa 487,19

Australië 323,29

Verenigde Staten 585,97

Nieuw-Zeeland 358,19

Argentinië 349,93

Brazilië 278,29

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren

**m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

AGENDA

KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

3 september Fokveedag Belgisch witblauw, Eeklo

3 september Fokveedag Belgisch witblauw centraal, Ge en

4 september Interprovinciale witblauwkeuring, Leuven

9 september Nationale herefordkeuring, Mariënheem

9 september Open nationale vleesveekeuring (verbeterd roodbont, Belgisch witblauw), Rhenen

16 september Nationale Belgisch-witblauwkeuring, Hoornaar

28 oktober Nationale keuring blonde d’Aquitaine, Mariënheem

VOORUITBLIK

COLOFON

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks.

redactie

hoofdredacteur Wim Veulemans

redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen, Justine Poppe

foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden

vormgeving René Horsman, Esther Onida

eindredactie Lieke van den Broek

hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem

telefoon 026 38 98 800

Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem

telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06

e-mail veeteelt@crv4all.com

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN

3-6 okt Sommet de l’Élevage, Clermont-Ferrand (Frankrijk)

24-26 okt Rundvee & Mechanisatie Vakdagen, Hardenberg

Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele en uitgebreide stand van zaken.

SEPTEMBER GEZONDHEID

Het zomerse keuringsseizoen kent een vervolg in augustus. In het septembernummer verschijnt er daarom weer een nieuwe lading keuringsverslagen.

Komend nummer gaat VeeteeltVlees dieper in op de al langer bestaande techniek crispr-cas, waarbij er variaties worden aangebracht in het dna. De techniek is nog beperkt in gebruik, maar op wetenschappelijk niveau ontwikkelt deze zich snel. Waar staan we nu in Europa met deze techniek?

Verder hebben we het in dit nummer over geld. Geld lenen en investeren met vreemd kapitaal wordt duurder, maar welke invloed heeft dat op de veehouderij?

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 89,00, overige landen € 150,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 155,00 per jaar, overige landen € 275,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement:

België: CRV Klantenservice (078 15 44 44)

e-mail klantenservice.be@crv4all.com

Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440)

e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)6 53 16 85 29

e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Danny Hereijgers (7), MacGregor Photography (8), BBG (11), Harrie van Leeuwen (12), Olivia Germeau (18-20), Lindsay Loterman (22-23), loonbedrijf Westerveld (31) en Groeikracht/Mark de Beer (31).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betre ende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

Nieuwe lakenvelderstieren

CRV heeft diverse stieren van originele Nederlandse dubbeldoelrassen in het aanbod. Zo zijn recent twee mooie nieuwe lakenvelderstieren toegevoegd. Het gaat om de rode Jelle’s Jip (Mark van het Lotter x Pauw’s Joop) en de zwarte De Boelemaheerd Mickey (Goofie x Wanica’s Cas). Beide stieren hebben een perfecte lakenvelderaftekening en prima beenwerk.

Jelle’s Jip is een nieuwe rode lakenvelderstier

Nieuwe tarieven vanaf 1 september

CRV zal per 1 september de tarieven voor een groot aantal diensten en producten aanpassen. Onder andere vanwege de hoge inflatie, hogere inkoop- en brandstofprijzen en hogere salarissen is het noodzakelijk om de tarieven te verhogen. Het is gelukt om de extreme kostenstijgingen deels te compenseren met verdere efficiëntieverbeteringen,

waardoor de tariefsverhoging beperkt kan blijven tot ongeveer 7 procent gemiddeld. Hierdoor blijft de stijging van de tarieven van CRV onder het niveau van de inflatie van de afgelopen maanden. De tarieven die gelden vanaf 1 september worden op 1 september gepubliceerd op de website van CRV.

Kijk op https://crv4all.be/be/tarievenkaart of https://crv4all.nl/nl/tarievenkaart of scan de QR-code (geldt vanaf 1 september)

Keuringen in Vlaanderen en Nederland

Voor de komende weken staan in Vlaanderen nog enkele mooie prijskampen op de agenda. Op zondag 3 september is de jaarlijkse open landbouwdag op De Schoolhoeve aan de Tieltsesteenweg 114 in Eeklo. Om 10.00 uur start hier de fokveedag voor Belgisch witblauw. De volgende dag (maandag 4 september) wordt de interprovinciale fokveedag Bel-

gisch witblauw in Leuven gehouden. Dit evenement vindt plaats op het Sint-Jacobsplein en start om 10.00 uur. In Nederland vindt op zondag 3 september de jaarmarkt Effe noar Geffe in Geffen plaats. Hier wordt ook weer een regionale keuring voor het Belgisch-witblauwras georganiseerd. De nationale keuring voor het herefordras is dit jaar op zaterdag 9 september in manege

Bartels in Mariënheem. Diezelfde dag wordt in Rhenen een open nationale vleesveekeuring voor de rassen Belgisch witblauw en verbeterd roodbont georganiseerd. De nationale Nederlandse keuring voor het Belgisch-witblauwras vindt plaats op zaterdag 16 september tijdens de traditionele fokveedag Hoornaar.

De nationale Nederlandse keuring voor het Belgisch-witblauwras is ook dit jaar in Hoornaar De keuring in Leuven is op het Sint-Jacobsplein

NEDERLAND BELGIË