JA A RG A N G 12
N R.11
N O VE MBE R 2013
I N D I T N U M M ER
KI-SHOW BBG
V LEESV EEM A N IFESTA TIE
BEELD VERHAAL
Gewichtige topmodellen met top (groot)moeders
Acht rasstamboeken op hun paasbest
Premium vlees geborgd door verticale integratie
VV11_cover.indd 2
11-11-13 16:22
I NHOUD
RUBRIEKEN
3 4 33 36 38
Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktijk Voer voor vleesboer Agenda R E P O R TA G E
24
Brecht en Geert Van Tieghem zetten maximaal in op bloedvoering uit eigen stal
Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘biefstuksocialisme’).
KEURING
6
Kleurrijk spektakel door acht Nederlandse vleesveestamboeken te Zwolle FOKKERIJ
22
32
Ki BBG toont topstieren met top (groot)moeders maar minder nieuw bloed Tocht door het portfolio van ki GAB met vele nieuwkomers BEELDVERHAAL
30
Premiumkwaliteit borgen vanaf het afmesthok tot het verkooppunt MANAGEMENT
26
Agribex zet in op toekomstgericht ondernemen INTERVIEW
28
Marcel Heylen en Denis Volckaert willen met DGZ een brug maken tussen overheid, dierenarts en veehouder MAATSCHAPPIJ
34
Oud-Hollandse rassen smaken het best
Geert Van Tieghem: ‘Met embryo’s kun je de meest ideale koe het snelst vermenigvuldigen.’ 24
Guy Nantier De dubbele moraal van het biefstuksocialisme
N
ederlands staatssecretaris Dijksma, van PvdA-signatuur, heeft haar beleidsbrief ‘Dierenwelzijn’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Het systematisch toepassen van de keizersnede moet op de schop en ik citeer: ‘Mijn standpunt is dat runderen natuurlijk moeten kunnen afkalven.’ Geen minimale ‘omdat’, neen, alleen een eigen (politieke) mening. De Nederlandse witblauwen en verbeterd roodbonten krijgen van de staatssecretaris tot januari 2014 om met een ‘perspectiefvol’ fokplan te komen dat in 2018 zal worden geëvalueerd. Een fokverbod kan vanaf dan alsnog. In diezelfde beleidsbrief lees ik ook en ik citeer (alweer): ‘Op dierenwelzijnsgebied behoort Nederland tot de koplopers. Van belang is dat de hoge ambities van Nederland op het vlak van dierenwelzijn ook hun weerslag krijgen in Europese regels. Dit is niet alleen belangrijk voor eerlijke concurrentieverhoudingen bin-
nen de EU (level playing field) maar ook voor de verbetering van het dierenwelzijn in andere EU-lidstaten.’ Blijkbaar mag de Nederlandse consument dus niet geconfronteerd worden met hogere prijzen als gevolg van zijn burgerzin voor meer dierenwelzijn. Europa is daartoe het redmiddel. Over een ‘level playing field’ voor onze veehouders met het importvlees van buiten Europa geen enkel woord. Dat zou nochtans het ‘biefstuksocialisme’ (excusez le mot) een groot stuk geloofwaardiger gemaakt hebben. De Europese veehouderij kan dus de Nederlandse voorstellen verwachten of amendementen op bestaande dierenwelzijnsregels zoals binnen de Raad van Europa in 2008-2009 (VeeteeltVlees, mei 2009). En niet onbelangrijk: Nederland leidt het voorzitterschap van de Europese Unie tijdens het eerste halfjaar van 2016. U bent alvast geïnformeerd.
NVM
KI BBG
4
22
De Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) in Zwolle in vijftien kleurrijke pagina’s.
Attribut du Fond de Bois en Langoureux de Fooz stelen de de show tijdens open dagen.
V E E T E E LT V L E E S
VV11_editorial.indd 3
N O VEM B E R
2 0 1 3
3
14-11-13 16:21
V L E E S T E L E X
Oktoberveiling RSC Pompidou de la Faussie was met 6400 euro de topper op de RSC-veiling te Ciney. Pompidou, een Machinal de Foozzoon uit een dochter van Valli van Terbeck, is gefokt door Nicole en Pierre Witry uit Houdemont. De stier kreeg 88 punten voor
totaal exterieur. Hij weegt op 13 maanden ouderdom 636 kilo en bezit een schofthoogtemaat van 126 centimeter. De dagelijkse groei in de controleperiode van 7 tot 13 maanden bedroeg 1,9 kg. Er waren tijdens de oktoberveiling negen
stieren in de aanbieding. De gemiddelde leeftijd was 15 maanden voor een gemiddeld gewicht van 685 kilo en een gemiddelde schofthoogte van 127 centimeter. Eén stier werd niet verkocht. De gemiddelde veilingprijs bedroeg 4363 euro.
Blondestieren Vaillant en Brocart onderscheiden Tijdens de algemene ledenvergadering van de Blonde d’AquitainestamboekVereniging Vlaanderen (BDAV) werden de stieren Vaillant en Brocart van het fokbedrijf Carl Mintjens onderscheiden met een oorkonde voor hun excellentstatus. Beide stieren bezitten een goed gevuld keuringspalmares en kregen van de blonde-inspecteur Henk Tessemaker 90 punten of meer bij de lineaire exterieurbeoordeling. Vaillant (v. Milton) kreeg 91 punten voor algemeen exterieur. De stier staat te
boek als vererver van verschillende keuringscoryfeeën. Brocart (v. Sauveur) kreeg 90 punten voor exterieur. Daarnaast werd aan het bedrijf ‘de Blommerschothoeve’ van Carl Mintjens uit Oostmalle de BDAV-trofee 2013 uitgereikt als erkenning voor de vele verdiensten van het bedrijf voor de fokkerij en de promotie van het blonde d’Aquitaineras in Vlaanderen, België en daarbuiten. Brocart kreeg 90 punten voor exterieur
Cowporation koopt jonge Gorrycam Hunter Op de Limousin Show and Sale van Carlisle in Engeland werd Gorrycam Hunter de veilingtopper. De stier werd door het Nederlands fokbedrijf Cowporation uit Ridderkerk gekocht voor 24.850 euro. Hunter, veertien maanden oud, werd door Stephen Reel uit Newry gefokt en haalde op de keuring voorafgaand aan de veiling het reservekampioenschap jonge stieren Gorrycam Hunter geveild voor 24.850 euro
binnen. Gorrycam Hunter is een Cloughhead Umpirezoon uit Gorrucan Dolly (v. Sympa). Cowporation kocht met Withersdale Heros (v. Sympathy) eveneens de seniorkampioen van de dag. Hiervoor telde het bedrijf 15.100 euro neer. Heros werd gefokt uit Withersdale Didi (v. Wilodge Vantastic) door D. C. Wharton uit Suffolk. Op het palmares van de stier stond al het kampioenschap op de Royal Norfolk Show.
Pizzo en Lega nieuwe piemontesekampioenen Op de 34e nationale keuring voor het piemonteseras te Cuneo in Italië werden de stier Pizzo en de koe Lega gelauwerd als algemeen kampioenen. Pizzo is een zoon van Liverpol en behoort toe aan Luciano Viale uit Trinita. Lega is een Forddochter van maatschap Delsoglio uit Fossano. Bij de jonge stieren ging de nationale driekleur naar Tiranno (v. Rubens) van Mario Caffer uit Cavour en bij de vaarzen naar Sissy (v. Monaco) van Pieranno Barale uit Rivarpolo Canavese.
4
V E E T E E L T V lees
VV11_vleestelex.indd 4
NO VEMBER
De trofee Amadeo Damiano, de trofee voor beste fokkerijgroep, ging naar Marco Vignolo uit Morozzo.
Aan de titelstrijd namen zo’n 250 stuks piemontesen deel.
Lega, algemeen kampioen koeien
Pizzo, algemeen kampioen stieren
201 3
14-11-13 15:12
Piet Vanthemsche, Belgische Boerenbond:
‘Terwijl het gebruik van antibiotica als “groeibevorderaar” in de EU al tien jaar verboden is, is het in de VS en andere delen van de wereld nog dagelijkse praktijk.’ U I T
Hugger Mugger wint Carlisle herfstshow De Belgisch witblauwe kampioensstier Franks Hugger Mugger werd op de herfstshow in Carlisle in Groot-Brittannië door keurmeester James Innes uitgeroepen tot algemeen kampioen. De 21 maanden oude stier is eigendom van Whiteley en Courts uit North Yorkshire (Engeland). Franks Hugger Mugger werd gefokt uit Empire d’Ochain en Ridge Dean Alice (v. Orpheon du Pont de Messe). Met zijn genetische verwachtingswaarden (EBV) voor groei (+55) en karkaswaarde (+20) behoort Franks Hugger Mugger tot de top 5 procent van het Belgische-witblauwras. Kampioenskoe op de herfstshow werd de 28 maanden oude Lukeroyal Giggle (v. Empire) van Mel en Diane Lucas uit Noord-Ierland. In Carlisle werd ook fokvee geveild. Twaalf stieren waren in aanbieding. Zij haalden een gemiddelde prijs van 4165 pond of zo’n 3500 euro. De topprijs was met 9450 pond of 8000 euro voor Franks Hugger Mugger. Algemeen kampioen Franks Hugger Mugger
Kampioenskoe Lukeroyal Giggle (v. Empire)
B OE R
E N
T U IN D E R
2 7
S E P T E M B E R
Limousin Grand Cru-veiling 2013 Op de eliteveiling Grand Cru ter gelegenheid van de nationale limousinkeuring te Nancy was Hermine van de gebroeders Pimpin uit Beynac de veilingtopper. Hermine (Abott-MN x Trompeuse RRE x Prodige) vertrok voor 9300 euro naar het fokbedrijf Lewis Farming in het Verenigd Koninkrijk. Andere topprijzen waren er voor Bombondochter Gitane (8000 euro) van Paul Bresson uit Saint Etienne Cantales en
Caporaldochter Faience (6700 euro) van mts. Domaine de Saint Elevert uit Fleville devant Nancy. Bij de stieren ging de topprijs van 9100 euro naar Haxel (v. Felix RJ) van Régis Chaplier uit Raucourt. De gemiddelde veilingprijs in het vrouwelijk vee bedroeg 5013 euro (in 2012: 5210 euro). Voor de mannelijke dieren werd gemiddeld 7350 euro geboden (in 2012 was dat 7700 euro).
Topprijs voor Hermine op Grand Cru-veiling
Haxel wisselt van eigenaar voor 9100 euro
Aanvulling: traceerbaarheid BGA In het septembernummer van VeeteeltVlees staat in het artikel ‘IJzersterk lokaal product, Europese aanvraag Beschermde Geografische Aanduiding (BGA) door Belgische Vleessector in beweging’ (pagina 22) vermeld dat het geboortecertificaat door VRV zorgt voor de traceerbaarheid van de ‘genetische stempel’. Ook het geboortecertificaat afgeleverd door het Belgisch-witblauwstamboek te Ciney en erkend door de Waalse minister van Landbouw, staat garant voor deze traceerbaarheid. Met andere woorden: Vlaamse dieren die gecertificeerd zijn door het stamboek in Ciney, worden in het BGA-systeem aanvaard. Dit wordt Europees ondersteund door een rege-
ling die in het Belgisch recht is omgezet bij KB van 28 augustus 1991 betreffende de wederzijdse bijstand tussen administratieve autoriteiten en bij KB van 31 december 1992 betreffende de veterinaire en zoötechnische controles op het intracommunautaire handelsverkeer.
V E E T E E L T V lee s
VV11_vleestelex.indd 5
N O VE M B E R
2 0 1 3
5
14-11-13 15:12
N V M
Acht vleesveerassen gekeurd zonder gekr akee
NVM-formule staat al
6
VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 3
VV11_NVM_Intro.indd 6
14-11-13 11:45
gekr akeel in en om de showring te Zwolle
at als een kleurrijk huis De Nationale Vleesvee Manifestatie te Zwolle staat met acht deelnemende vleesveestamboeken als een kleurrijk huis. De derde editie van de NVM werd opnieuw druk bezocht. De keurmeesters van dienst leverden puik werk af zonder gemor in en om de keuringsring. Feest voor iedereen. De acht vleesveestamboeken leverden fraaie kampioenen af. Het blonde d’Aquitaineras kende de grootste aanhang. De publieksprijs was dan ook een gemakkelijke prooi voor hun kampioene. teksten Alice Booij, Annelies Debergh, Jaap van der Knaap, Guy Nantier, Florus Pellikaan foto’s Annelies Debergh, Harrie van Leeuwen, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Kristina Waterschoot
video-impressie www.veeteelt.nl
VVE EE ET V TE EE EL LT TEVVEL LE TEE ESJSANN OOU KVA TEO RMIB BE1ER/R22 20200019039
VV11_NVM_Intro.indd 7
7
14-11-13 11:45
N V M
Belgisch witblauw Klein deelnemersveld bij witblauw, kwaliteit vrouwelijk vee hoog
H
et hoort gezegd. Het aantal ingeschreven witblauwe fokdieren op de NVM lag laag. Waar de catalogus oorspronkelijk van 82 inzendingen sprak, zorgden 21 afwezige dieren alsnog voor een flink uitgedund deelnemersveld. De kwaliteit van het witblauwvee kreeg er niet onder te lijden in Zwolle. Dat de vrouwelijke dieren gemiddeld hoger scoorden dan hun mannelijke tegenhangers, zal geen enkele toeschouwer tegenspreken. De twee enige stierenrubrieken toonden dan wel fraaie kopnummers, de variatie en het verloop in de reeks was groot. Een uitgesproken kopnummer was de jonge stier Damocles van ’t Kookshof. De Sheriffzoon van Bart Hoogeveen uit Dreumel toonde een fraaie ronde rib en combineerde die met een rond en breed bespierde achterbil. Met name de breedte in de voorhand gaf de jeugdige stier het voordeel boven de donkere Adajiozoon Albert van Albert Soede uit Ter Aar. In deze volgorde herbevestigden juryleden Roger Monbaliu en Bernard Beusmans de van oorsprong Belgisch gefokte Damocles als kampioen, Albert kreeg de reserverol. Uit één en dezelfde fokstal afkomstig waren de kopnummers uit de daaropvolgende reeks oudere stieren. Frero van Boszicht (v. Imperial) van Hendrik van Mierlo uit Someren en Milan van Boszicht (v. Adajio), in eigendom van Gerben Endeman uit Ruurlo, kwamen naast elkaar te staan. De fraai ronde achterbil gaf uiteindelijk Frero van Boszicht het voordeel. Met slechts één reeks te gaan voor het kampioen-
schap kreeg de 1b geplaatste Milan van Boszicht het reservelint om de borst.
Vleesrijke Vanessa Bij de jongste categorieën vaarzen eindigden drie Adajiodochters in de finale. Zo won eerder op de dag Adajiodochter Ovana van Ronald Wolters uit Lievelde het pleit van halfzus Gracia Schutten van Andries Jan Reurink uit Oldebroek op basis van haar complete bouw en de extra breedte in de voorhand. Met Fabiola van de Grotewaard was nog een Adajiodochter present in de eindstrijd. De pupil van maatschap Vonk uit Noordeloos kon in massa niet op tegen Vanessa van de Gouden Polder, een Attributtelg van Eric Van de Pol uit Waterlandkerkje. Haar fraai ronde rib, de lengte en de brede bespiering van voorhand over de rug tot de achterhand imponeerden danig. Het driekleurenlint kwam ontegenzeglijk om de borst van Vanessa, het reservelint om Fabiola. Het viel op. Wel vaker kwam nafok van Adajio de Bray tegenover nafok van Imperial de l’Ecluse uit. En telkens weer leidde dat tot enkele stevige duels in de frontlinies. Bij de vaarzen tussen acht en twintig maanden was er onder meer de strijd tussen Bananarama 2 van de Bremberg (v. Adajio) van Frank van Hest uit Moergestel en Van de Biezen Hetty 11 (v. Imperial) van vleesveebedrijf Van Erp uit Aarle-Rixtel. De Adajiodochter blonk letterlijk in vleesaanzet en breedte en klom al snel naar de hoogste positie. Hetty 11 kwam in eerste instantie op de tweede plek, maar de jury twijfelde: voor de breedte scoorde Bananarama 2 wel, maar de Imperialtelg beschikte over een veel fijner vel en liep
De kampioenen Kampioen mannelijk < 12 maanden en algemeen kampioen mannelijk: Damocles van ’t Kookshof (v. Sheriff) van Bart Hoogeveen uit Dreumel Kampioen mannelijk > 12 maanden: Frero van Boszicht (v. Imperial) van Hendrik van Mierlo uit Someren Kampioene vrouwelijk < 8 maanden en algemeen kampioene vrouwelijk: Vanessa van de Gouden Polder (v. Attribut) van Eric van de Pol uit Waterlandkerkje Kampioene vrouwelijk 8-20 maanden: Van de Biezen Hetty 11 (v. Imperial) van vleesveebedrijf Van Erp uit Aarle-Rixtel Kampioene vrouwelijk 20-36 maanden: Gaëlle van de IJzer (v. Germinal) van Bart Hoogeveen uit Dreumel Kampioene vrouwelijk > 36 maanden: Savita van de Gouden Polder (v. Colos) van Eric van de Pol uit Waterlandkerkje Kampioen zoogstellen: Savita en Vanessa van de Gouden Polder van Eric van de Pol uit Waterlandkerkje Kampioen bedrijfsgroepen: familie Huiskamp uit Emst
vlotter door de ring. Na nog een keer extra lostrekken was het duidelijk: Hetty 11 won het pleit van Bananarama 2, een keuze die in het kampioenschap herbevestigd werd met de kampioenstitel voor Hetty 11 en de reserverol voor Bananarama 2. Meerdere keren waren uit België geïmporteerde dieren aan zet in de strijd. In de finale van de vrouwelijke dieren tussen
Jan Dijkhuizen: ‘Het zou mooi zijn om hier zelf een keer te staan’ Als een aandachtig toeschouwer volgde Jan Dijkhuizen uit Doornspijk de verschillende witblauwrubrieken in Zwolle. ‘Het was mooi om erbij te zijn’, klinkt hij enthousiast. Dijkhuizen heeft een bouwbedrijf, houdt zelf nog geen dieren, maar is wel erg geïnteresseerd. ‘Ik hou van chique beesten. Mooi bespierde dieren spreken me aan.’ Van een echt voorkeursnummer was er geen sprake. ‘De Attributdochter sprak
8
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_BWB.indd 8
NOVEMBER
me wel erg aan, maar ik heb niet een specifieke favoriet. Ik zoek er gewoon per rubriek de beste uit.’ Het is een droom om zelf vee te houden en een keer op een dergelijke wedstrijd te staan met een goed dier aan de hand. ‘Voorlopig stel ik het uit, omdat ik er te weinig tijd voor heb. Als je op dit niveau wilt deelnemen, moet je er echt voor gaan. Maar het zou wel mooi zijn om hier zelf een keer te staan.’
201 3
14-11-13 15:19
Damocles van ’t Kookshof (v. Sheriff), kampioen jonge stieren
20 en 36 maanden tekenden drie van de vier inzendingen voor Belgische en dus oranjegekleurde oorflappen. Met Relique de Saint Fontaine (v. Héroïque) van de familie Boerkamp uit BeemteBroekland was een grote, gerekte koe aan zet. De lange Braeckje 34 (v. Harisson) van Albert van Milligen uit Harskamp – de enige Nederlandse in de strijd – kon geen weerstand bieden aan de massa van Relique. Dat was anders met Gaëlle van de IJzer van Bart Hoogeveen. De Germinaldochter toonde een opmerkelijke vleesaanzet,
Frero van Boszicht (v. Imperial) , kampioen oudere stieren
veel breedte en een imposante achterhand met een fraai ingeplante staart. Juist op dat punt kreeg Riposte de SaintFontaine (v. Germinal) van Andries Jan Reurink het nakijken. In het kampioenschap viel de jury voor de vleestypische Gaëlle, Relique stapte in haar kielzog. Bij de oudste categorie waren opnieuw twee rubrieken te zien, wat weer vier deelnemers aan de titelstrijd opleverde. Geen twijfel was mogelijk: Savita van de Gouden Polder (v. Colos) van Eric van de Pol had haar beste vleesjurk aangetrokken.
Ze was niet de grootste, maar de diepte in de achterbil leek ongenaakbaar en ook de kwaliteit in vlees was superieur. Op den Berg Vital (v. Heros) van maatschap Den Berg uit Sint-Oedenrode kreeg de tweede plek in de reeks, bij de finale greep Van de Breesteeg Lila (v. Occupant) van Bart Hoogeveen de reservestek. Voor Van de Pol was de zegereeks compleet: na het beste zoogstel scoorden moeder en dochter Vanessa en Savita niet alleen de zege in hun categorie. Vanessa trok ook nog eens met de algemene titel huiswaarts. l
Vanessa van de Gouden Polder (v. Attribut), algemeen kampioene
Van de Biezen Hetty 11 (v. Imperial), kampioene jonge vaarzen
Gaëlle van de IJzer (v. Germinal), kampioene oudere vaarzen
Savita van de Gouden Polder (v. Colos), kampioene koeien
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_BWB.indd 9
N O VEM B E R
2 0 1 3
9
14-11-13 15:20
N V M
Limousin Volume middenhand het stokpaardje van limousinkeurmeester Robert Duhr
D
e aanvang van de elitekeuring in het limousinras kende bij de start een twijfelend verloop. Keurmeester van dienst, de Luxemburger Robert Duhr, had moeite met de plaatsing in de eerste rubriek met kalveren: waar Habitha (v. Ulys-Mn) van Nic van Gerwen uit Heeze aanvankelijk op de eerste stek stond, werd ze later voorbijgestreefd door stalgenote en halfzus via vader Ulys, Hannie. Habitha kwam terug op 1a, maar moest wat later opnieuw haar eerste plaats inleveren voor Hannie omdat zij meer capaciteit in de middenhand liet zien. In de tweede rubriek keurde de Luxemburger kordater en plaatste hij Hyacinth (v. Oscar Lco) van Kees Hietberg en Tineke Dijk uit Wijhe op 1a zonder te wijzigen. De op 1b gezette Burnbank Honey (v. Carmorn Dauphin) van Cowporation uit Ablasserdam presenteerde een tafel van een rug, een prima bespiering in de achterhand en een breed bekken, maar de dikte van het bot speelde in haar nadeel.
Ruim tussenstuk In de daaropvolgende rubriek vaarzen kon grootinzender Cowporation dan toch een eerste zege opstrijken met Genoise. Deze Accent-Mn-dochter is een heel fraaie verschijning: ontwikkeld in hoogtemaat en lengte, be-
spierd en begiftigd met fijn beenwerk. Ook hier benadrukte Robert Duhr de goede capaciteit in de middenhand. Het zou een keuring lang zijn handelsmerk worden, soms ten nadele van de bespiering. De tweede rubriek vaarzen was een moeilijke klus voor de keurmeester. Voor de 1a-plek streden twee heel goed ontwikkelde vaarzen met een goed bekken en bespiering in de broek. Guilette (v. Elephant) van maatschap Vromans bezat een beter volume in de middenhand. Trueman Grazia (v. Hatcliff Vermont) van Cowporation showde meer upstanding en vleestype. Duhr beslechtte het pleit in het voordeel van Guilette.
Twee druppels water De rastypische Elcke (v. Mozart) van Gert Jan de Wilde uit Anerveen veroverde de eerste zege in de rubrieken koeien. De mooie lichte, rastypische kringen rond de ogen en de snuit en het regelmatig gebouwde bekken waren hier doorslaggevend. De tweede rubriek koeien was een prooi voor Breiz Izel (v. Neuf) van andermaal Cowporation. De harmonie in lichaamsmaten met een diepe middenhand en een goede bespiering in de achterhand maakten haar rubriekswinnares van een groep uitstekende koeien. Breiz Izel zou later op de dag ook nog de titel van dier met de beste slachteigenschappen toegewezen krijgen. Bij de zoogstellen mocht Cowporation opnieuw juichen. Dit maal om Eclaire (v.
De kampioenen Kampioenen vrouwelijk Hannie (v. Ulys-Mn), N. van Gerwen, Heeze Hyacinth (v. Oscar Lco), K. Hietberg en T. Dijk, Wijhe Genoise (v. Accent-Mn), Cowporation, Ablasserdam Guilette (v. Elephant), mts. A. en M. Vroman, Tilburg Elcke (v. Mozart), G. de Wilde, Anerveen Breiz Izel (v. Neuf), Cowporation, Alblasserdam Eclaire (v. Bacchus), Cowporation, Alblasserdam Algemeen kampioene: Corien (v. Valere), K. Buist, Eelde Kampioenen mannelijk Henk (v. Ecuador), M. van Lievenoogen, Soerendonk Ampertaine Gigolo (v. Commander), Cowporation, Ablasserdam Algemeen kampioen: Calypso (v. Talc), Het Limousinhof/Cowporation, Biervliet
Bacchus) en haar kalf Cowporation Ibis (v. Diapason). ‘Een super kalf met lengte, diepe middenhand en een mooie bespiering,’ aldus het commentaar van keurmeester Duhr. Een zege was er ook voor Corien (v. Valere) van Kor Buist uit Eelde. Corien werd vergezeld door haar kalf Ien van ’t Hoogeveld (v. Fortiche) dat als twee druppels water leek op haar moeder. Corien liep vóór Taitje van ’t Hoogeveld
Addy Moree volmondig eens met beslissingen van collega Duhr Addy Moree
10
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Limousin.indd 10
NOVEMBER
‘De plaatsing van de dieren was geheel in lijn met de uitgezette koers door het Nederlands Limousinstamboek,’ becommentarieert Addy Moree het werk van de keurmeester van dienst, de Luxemburger Robert Duhr. Moree is zelf ook keurmeester in het limousinras. ‘Het stamboek gaat voor een dubbeldoeldier met extra bespiering, het mixte-vleestype. Duhr volgde die lijn zonder in extremen te vervallen en had daarbij bijzonder veel oog voor de functionele eigenschappen zoals beenwerk, capaciteit in de middenhand en bekkenbouw. Toegegeven, soms ten nadele van de bespiering. Maar ik kan mij in zijn beslissingen heel goed vinden.’
Robert Duhr
201 3
14-11-13 15:22
Genoise (v. Accent-Mn), reservekampioene vrouwelijk
(v. Housard). Taitje was met haar elf jaar de oudste limousin te Zwolle, maar Corien was aansprekender in aanblik door de betere verhoudingen in haar body en fijnheid in het bot.
Niet vader, wel zoon Bij de stieren ging een eerste zege naar Henk (v. Ecuador) van May van Lievenoogen uit Soerendonk. Ampertaine Huntmans (v. Ampertain Elgin) van Cowporation diende ondanks een goed vleestype en een goede bespiering vrede te nemen met een tweede plek vanwege minder fijn beenwerk en minder diepte in de flank dan Henk. Ampertaine Gigolo (v. Ampertain Commander) bracht Cowporation opnieuw wat feestvreugde door een rubriekszege binnen te halen met meer volume in de middenhand dan zijn stalgenoot Iron-
Corien (v. Valere), algemeen kampioene vrouwelijk, met haar kalf
stone Goldeneye (v. Wilodge Vantastic). De oudste rubriek stieren werd gewonnen door Calypso (v. Talc) in eigendom van Het Limousinhof uit Biervliet en Cowporation. Enige jaren geleden had Het Limousinhof een aankoopoptie op vader Talc, maar de blauwtongsituatie toen in Frankrijk verhinderde de export. Calypso, vorig jaar nog 1a op de nationale keuring te Saint Gaudens in Frankrijk, mocht wel naar Nederland.
Driekwart kampioenen import De kampioenskeuring in het limousinras week wat af van die bij de andere vleesrassen in Zwolle. Er werden slechts twee algemeen kampioenen, koeien en stieren, met respectievelijk twee algemeen reservekampioenen aangeduid. In het vrouwelijk vee was er eindwinst voor de Valeredochter Corien van Kor
Ampertaine Gigolo (v. A.Commander), reservekampioen stieren
Buist uit Eelde. Reservekampioene werd het Franse importproduct Genoise (v. Accent-Mn) van Cowporation uit Alblasserdam. Bij de stieren ging de nationale driekleur naar Calypso, eveneens een Frans fokproduct van Het Limousinhof in mede-eigendom met Cowporation. De reservetitel was met Ampertaine Gigolo van Cowporation voor een Engels fokproduct. Slechts één op de vier kampioenen werd dus op Nederlandse bodem gefokt. In totaal namen zo’n vijftig elitefokdieren deel aan de nationale, ingezonden door negen fokbedrijven. De beste bedrijfscollectie werd neergezet door maatschap Cowporation. Fokbedrijf ’t Hoogeveld uit Eelde eindigde op de tweede plek. Kees Hietberg en Tineke Dijk uit Wijhe eindigden met hun fokvee mooi derde. l
Calypso (v. Talc), algemeen kampioen stieren
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Limousin.indd 11
N O VEM B E R
2 0 1 3
11
14-11-13 15:22
N V M
Marchigiana Volwaardige keuring voor marchigiana
De kampioenen Kampioen mannelijk tot 15 maanden: Bastion (v. Damasco) van B. ter Maat uit Halle Kampioen mannelijk tot 5 jaar en algemeen kampioen stieren: Rijken’s Zlatan (v. Palio) van F. Leenders uit Demensvaart Kampioene vrouwelijk tot 1 jaar: Ceriel (v. Valdimiro) van H. Koenderink uit Haaksbergen Kampioene vrouwelijk 1 tot 2 jaar: Bella (v. Zlatan) van F. Leenders uit Dedemsvaart Kampioene vrouwelijk 2 tot 3 jaar: Ariane (v. Damasco) van B. ter Maat uit Halle Kampioene vrouwelijk 3 jaar en ouder en algemeen kampioene: Quercia (v. Erode) van W. van Kasteren uit Schijndel
Kampioen stieren Rijken’s Zlatan is een imponerende verschijning
M
et 25 dieren van zeven inzenders was de nationale keuring van het marchiginanaras dit jaar nagenoeg verdubbeld ten opzichte van twee jaar geleden. Dat was een mooie opsteker voor het ras, volgens jurylid Johan Onderdijk, die samen met Jentje van Boven de prijzen keurig verdeelde over meerdere inzenders en onder meer kritisch keek naar de keuringsconditie. In goede keuringsconditie was Rijken’s Zlatan in elk geval. De Paliozoon van Frits Leenders uit Dedemsvaart imponeerde van kop tot staart met zijn ontwikkeling, lengte, diepte, en vleesexpressie. De bascule wees ’s morgens 1080 kilo aan en Zlatan was daarmee duidelijk beter bespierd dan Valentino (v. Damasco) van de familie Buijze uit Oostburg. In de strijd om het algemeen kampioenschap mannelijke dieren liep ook Valentino’s volle broer Bastion, een Damascozoon van Bertus ter Maat uit Halle. Bastion was breed in het front, maar miste de laatste ontwikkeling en moest zijn meerdere erkennen in de stijlvolle Zlatan.
tweejarige dieren, en dat ging ten koste van Birke de Koenderij van de familie Koenderink uit Haaksbergen. Birke (v. Umberto) kreeg vooral lof toegezwaaid vanwege haar ijzersterke benen. Koenderink had nog meer succes met zijn Ceriel (v. Valdimoro), die in de klasse tot een jaar de titel pakte. Bertus Ter Maat had veel dieren meegenomen naar Zwolle en hij trok aan het langste eind in de klasse twee- tot driejarige dieren. Zijn Ariana (v. Damasco) was breed in het bekken, bezat iets steiler beenwerk, maar straalde veel kracht uit.
Geen titelprolongatie voor Romy Met Victoria (v. Orione) en Romy (v. Erode) bracht Ter Maat twee fraaitypische koei-
en in de strijd om de titel voor de oudere koeien. Victoria’s sterke eigenschappen waren haar ontwikkeling en jeugdige voorkomen, terwijl Romy, de kampioene van twee jaar geleden, het juist moest hebben van haar kracht in het skelet. Victoria won haar rubriek, maar dat lukte Romy niet. Een titelprolongatie zat er daardoor niet in, omdat Romy niet soepel door de ring stapte. De oudste koe van de keuring, de negen jaar oude en karaktervolle Quercia (v. Erode) van Wim van Kasteren uit Schijndel rook haar kans. Met haar sterke beenwerk, rastypische uitstraling en goede bespiering trok ze niet alleen de rubriekszege en het kampioenschap oudere dieren naar zich toe, maar even later ook het algemeen kampioenschap. l
Negen jaar oude Quercia (v. Erode) wint het algemeen kampioenschap vrouwelijk
Breed van voor tot achter Dat Zlatan niet alleen fraai was, maar ook rastypische nazaten kan afleveren, bewees hij met zijn dochter Belle. Leenders had met haar een sterk ontwikkelde pink. Belle, breed van voor tot achter, won de titel bij de een- tot
12
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Markiezen.indd 12
NOVEMBER
201 3
14-11-13 11:46
N V M
Hereford Griffith en Extrovert winnen herefordkeuring
De kampioenen Kampioene vrouwelijk jongvee: Horstinge Ilura P (v. Empire 23) van H. Kuipers, Erm Kampioene koeien en algemeen kampioene vrouwelijk: Horstinge Griffith 6998 P (v. Santos) van H. Kuipers, Erm Kampioen mannelijk: Auckval Extrovert 738d H (v. Barnstormer) van A. Goedbloed, Veere
Horstinge Griffith 6998 P wint kampioenstitel vrouwelijke dieren
M
et zijn cowboyhoed was het Amerikaanse jurylid Peter Budler een opvallende verschijning in de herefordring. Budler zette de dieren vakkundig op een rij en gaf graag een uitgebreide toelichting. Die tijd werd hem niet altijd gegund, maar hij maakte duidelijk dat hij op zoek was naar functionele, sterke dieren met goede moedereigenschappen. Daarom nam hij in zijn oordeel zelfs ook de uierkwaliteit mee. ‘Er is een grote toekomst voor de hereford voor de uitgestrekte landerijen in Oost-Europa. Maar dan moeten we wel zorgen dat we zelfredzame koeien fokken die van ruwvoer voldoende vlees, maar ook voldoende melk voor het kalf kunnen maken.’ Volgens Budler voldeed Horstinge Ilura P aan deze eisen. Ilura (v. Empire 23e) van Henk Kuipers en Sonja Oost uit Erm won het kampioenschap bij het vrouwelijk jongvee vanwege haar stijl en balans en de betere voorhand dan Schroorsma Laura 4 (v. Leo P) van Bertus Faber uit Marrum.
om de loftrompet te steken over Horstinge Griffith 6998 P. De Santosdochter van Kuipers bezat veel breedte- en dieptematen, maar etaleerde nog voldoende ‘vrouwelijkheid’ zo vond Budler. Ook stalgenoot en halfzus, via vader Santos, Horsinge Edenhope 6973 meldde zich in de finale. In Dalfsen werd Edenhope nog kampioene en ook nu toonde ze veel breedte in de rugpartij en sterk beenwerk. Maar Budler benoemde bewust haar korte vooruier, waarvan hij zich afvroeg of daar wel voldoende melk uit kwam voor een zogend kalf. Daarom schoof Budler Haerster’s Franky P van Henk van Dijken uit Zwolle naar voren. Franky, een dochter van Ceasar, was niet
de grootste koe, maar wel compleet en had, ook weer fraai omschreven door Budler, ‘vlees op de plaatsen waar vlees moest zitten’. Met een eigen stijl benoemde hij Griffith tot kampioene oudere koeien en later ook tot algemeen kampioene. Franky kreeg de reservetitel. Bij de jongste stierkalveren greep Haerster’s Adam P een rubriekszege. Het stiertje van Henk van Dijken uit Zwolle kwam in de finale zijn vader Haerster’s Luuk P (v. Burrito) tegen. Luuk, gefokt door Van Dijken, maar inmiddels in eigendom van Harrie Olde Keizer uit Losser, toonde voldoende breedte, maar had niet de lengte en vooral niet zo’n diepe borst als Auckvale Extrovert 738d H van Ad Goedbloed uit Veere. Extrovert (v. Auckvale Barnstormer H) was een imponerende verschijning in de ring dankzij zijn forse kop, sterke nek en breedte in het skelet. Het was dan ook geen verrassing dat Budler hem uiteindelijk aanwees als algemeen kampioen en Luuk het reservelint kreeg. l
De kampioen stieren, Auckval Extrovert 738d H, met zijn erg diepe borst
Voldoende vrouwelijkheid Het herefordstamboek had vorige maand in Dalfsen nog een eigen keuring en besloot dat alleen de daar aanwezige fokkers konden deelnemen in Zwolle. Daardoor was het aanwezige aantal dieren beslist niet groter dan twee jaar geleden tijdens de NVM, maar dat deerde Budler niet
14
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Hereford.indd 14
NOVEMBER
201 3
14-11-13 15:21
Piemontese Fijnheid in bot, vel en bespiering in piemonteseras
De kampioenen
Bernard (v. Mondo), algemeen kampioen stieren
D
e Italiaanse keurmeester Dario Giraudo en zijn Nederlandse collega Job Vlastuin legden het accent op de fijne vleeskwaliteiten tijdens de nationale piemontesekeuring in Zwolle. Vlastuin voegde er nog een extra accentje aan toe door ook kritisch te kijken naar de bovenbouw. Het gegeven leverde de kampioen bij de stierkalveren, Bernard (v. Mondo) van Jan Nijhof uit Holte, de titel op van algemeen kampioen bij de stieren. Bij het vrouwelijk vee was er eindwinst voor de kampioenskoe Fridie 43 (v. Jarno) van Antonie van Gelder uit Hoge Hexel.
Natuurgebied remt ontwikkeling Dario Giraudo was lovend over de kwaliteit van het voorgebrachte fokvee. Giraudo: ‘De vleeskwaliteiten in de broek zijn absoluut top. Die vleeskwaliteiten doen zeker niet onder voor de Italiaanse kwaliteit. Het gebruik van importsperma is daar uiteraard niet vreemd aan.’ De Italiaan noemde tussendoor wel twee verbeterpunten voor de Nederlandse piemontesen. ‘Het gebruik van de benen kan beter alsook de ontwikkeling bij de jongste categorie dieren.’ Job Vlastuin nuanceerde onmiddellijk de uitspraak van zijn collega met betrekking tot de grootte: ‘De volwassen dieren hoeven zeker niet groter te worden. De jonge dieren lopen veelal in natuurgebieden en zijn aangewezen op een heel sober rantsoen. De moeders missen daardoor soms melkproductie voor hun kalf.’
Vanwege de grote leeftijdsverschillen werd er een veelvoud aan kampioenstitels toegekend (zie kader). De titel ‘dier met de beste slachteigenschappen’ ging in het vrouwelijk vee naar Norma 22 (v. Natale) van Van Gelder. Bij de stieren ging die eer naar Alexandro (v. Pupillo) van, jawel, Van Gelder. Peter Lutke Veldhuis van Vleesvee Integratie Twente, die beide titels toekende: ‘Deze dieren bezitten een fijn bot en dragen een fijn vel. Dat wijst op een fijne structuur in het vlees.’ De prijs voor de beste bedrijfscollectie tot slot werd toegekend aan Henk Seinen uit Balkburg. l
Kampioenen vrouwelijk Kampioene: Nancy (v. Cedro), H. Seinen, Balkburg Reservekampioene: Annemarie (v. Nelson), J. Dekker, Veeningen Kampioene: Manon (v. Parco), A. van Vught, Oisterwijk Reservekampioene: Griota 28 (v. Pupillo), H. Hengsteboer, Nieuwleeusen Kampioene: Fridie 49 (v. Ostu), A. van Gelder, Hoge Hexel Reservekampioene: Marieke (v. Natale), A. van Vught, Oisterwijk Kampioene: Norma 29 (v. Natale), A. van Gelder, Hoge Hexel Reservekampioene: Mirjam (v. Maestro), J. Dekker, Veeningen Kampioene: Lumaca 56 (v. Milord), A. van Gelder, Hoge Hexel Reservekampioene:Norma 25 (v. Lotus), A. van Gelder, Hoge Hexel Algemeen kampioene: Fridie 43 (v. Jarno), A. van Gelder, Hoge Hexel Reservekampioene: Lakshmi (v. Ural), J. van de Sande, Haaren Kampioenen mannelijk Algemeen kampioen: Bernard (v. Mondo), J. Nijhof, Holten Reservekampioen: Palermo P (v. Pupillo), P. Pijpker, Markum Kampioen: Roberto (v. Parco), H. Boomkamp, Enter Reservekampioen: Hannes (v. Orso), C. Broers, Oisterwijk
Friede 43 (v. Jarno), algemeen kampioene vrouwelijk
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Piemo.indd 15
N O VEM B E R
2 0 1 3
15
14-11-13 11:41
N V M
Aurora (v. Orion) met kalf, algemeen kampioene vrouwelijk
Heuvelland-Icon (v. Chamaco), algemeen kampioen stieren
Blonde d’Aquitaine Aurora schrijft geschiedenis
V
olle tribunes, drukbezette rubrieken, uitstekende dieren en twee vijfentwintigjarige Franse juryleden die kordaat en consequent keurden. Met deze ingrediënten werd de nationale blonde d’Aquitainekeuring een groot succes, waarbij aan het einde van de dag alle ogen gericht waren op de algemeen én publiekskampioene Aurora (v. Orion) van Ed en Marian Neerincx uit Elst. Met deze prijzen maakte Aurora het prachtige rijtje van vijf nationale titels in haar leven compleet en ze prolongeerde haar titel van vorig jaar. Om zich bij het kampioenschap te melden won de achteneenhalf jaar oude Aurora met haar (ook al fraaie) stierkalf Imposant (v. Titan) de rubriek met zoogstellen. De juryleden Cyprien Alcouffe en Marc-Antoine Cazal noemden Aurora (1,63 meter hoog en 1068 kilo zwaar) ‘magnifique’ en gaven aan dat ze met haar hele fraaie kop, fijne bespiering en super kruis zeker niet op de nationale keuring in Frankrijk zou mistaan. Er was geen twijfel over dat de brede Aurora – gefokt door wijlen Jo Sas uit Dreumel – kampioene bij de oudere koeien werd én de titel voor het beste in Nederland gefokte vrou-
welijke dier kreeg uit handen van de jury. Als secondante konden de juryleden kiezen voor de zeer jeugdige en zeer rastypische Elvira du Moulin (v. Tilbury) van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel. Maar hun voorkeur ging uit naar de sterk ontwikkelde en fijn bespierde Fine (v. Cauet Roz) van Fredie van Dijk uit Voorst.
Jureren met hoofd en hart Alcouffe en Cazal jureerden met het ‘hart en met het hoofd’, zo gaven ze aan. ‘Natuurlijk willen we een fraai rastype, een mooie kleur en fijnheid, maar het gaat ook om formaat en vlees, dat levert kilo’s en dus het meeste rendement op.’ Bij de vrouwelijke dieren van één tot drie jaar kozen ze daarom voor Harielle du Moulin (v. Aleator) – ook het vrouwelijk dier met de beste slachteigenschappen – van Spekenbrink als kampioene. Met veel lengte (ook in het bekken) en ontwikkeling wist ze in de rubriek al te winnen van Havanaise (v. Darling) van Henk Stegeman uit Laren, die het meeste rastype showde. Ook de vleestypische Garfield (een dochter van Barbes uit kampioenskoe Aurora) van Neerincx voegde zich bij de kampioenskeuring alsook de complete Bolerodochter Genève van de Boerlanderij in Echten en de fraaitypi-
sche Hella du Moulin (v. Berlioz) van Spekenbrink. Uiteindelijk was het Havanaise met haar fijne, sterke rug die naast de meer ontwikkelde en van een machtig bekken voorziene kampioene Harielle op het podium kwam. De kwaliteit tussen de verschillende blondefokstallen lag dicht bij elkaar, zo bleek ook bij de jongste rubriek vrouwelijke dieren. Ilona du Moulin (v. Arlequin) van Spekenbrink showde exceptioneel veel vlees in combinatie met elegantie. Ida de Manteau (v. Adam) van Anton Schotpoort uit Eerbeek imponeerde met een sterke rug en veel fijnheid, terwijl de later tot Miss Future gekroonde Ineke (v. Oulou) van Jan Slot uit Haule ontwikkeling en een fraai kruis bezat. Uiteindelijk ging het kampioenschap naar een andere rubriekswinnares: Henrieke van Corneel van Mierlo uit Bergeijk. De Aarondochter was op geen fout te betrappen en bracht bespiering, fijnheid en rastype bij elkaar.
Jonge algemeen kampioen Met de bijna negen maanden oude Heuvelland-Icon (v. Chamaco) van Jef Flamand uit Heyenrath kende de keuring een opmerkelijk jonge mannelijk algemeen kampioen. ‘Een belofte voor de toekomst. Van alle dieren op de keuring zouden we hem
Marie-José Bouman: ‘Meer vleeskwaliteit, minder foktype’ ‘We gaan nog steeds vooruit in de fokkerij’, concludeerde vertaalster Marie-José Bouman bij de blonde d’Aquitaines. ‘Alhoewel we vandaag minder homogeniteit in kleur zien dan andere jaren, zijn de verschillen tussen de dieren kleiner.’ De Vlaamse fokster signaleert ook dat de jury meer nadruk legt op de vleeskwaliteit. ‘En wat minder op het foktype. Fijn-
16
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Blondes.indd 16
NOVEMBER
heid in het dier is een garantie voor fijnheid van het vlees.’ Bouman stond de hele dag in de ring naast de jonge Franse juryleden. ‘Mooi dat jonge mensen kansen krijgen, niet alleen met jureren, maar ook bij het voorbrengen. De blonde d’Aquitaine moet het niet hebben van zulke oude dames als ik, de jeugd heeft de toekomst.’
201 3
14-11-13 15:18
het liefst mee naar huis nemen’, zei de jury die de machtige kop, ‘spectaculaire’ rug en lendenen en het sterk marcheren van Icon roemde. In de categorie tot één jaar won hij met overmacht. Bij de stieren van één tot drie jaar werd Han (v. Armstrong Je) van JGS Beheer uit Hoogwoud dankzij een fraaier bekken kampioen vóór weer een stier uit de stal van Flamand. Heuvelland-Galibier (v. De Niro) showde enorm veel vlees en de meeste ontwikkeling, maar was ook een jaar ouder dan Han. Bij de oudere stieren was de harmonische GG Figo van Henk en Johan Betting uit Emmen niet te kloppen. De Asterixzoon met het superieure bekken wist zijn kampioenstitel van vorig jaar (en het jaar ervoor) te prolongeren. In de rubriek kwam Figo ook Roodheuvel Gijsbert van De Roodheuvel uit Toldijk tegen. De fraaie Gijsbert was in voorbeenstand niet onberispelijk, maar wist de dag nog wel af te sluiten met de titel ‘mannelijk dier met de beste slachteigenschappen’. De reserveplaats bij de oudere stieren werd opgeëist door de lange Frans (v. Tokapi) van Hans de Haas uit Schagen, waarbij Frans de titel beste in Nederland gefokt mannelijk dier opeiste. l
Henrieke (v. Aaron), kampioene jonger dan één jaar
De kampioenen Kampioenen vrouwelijk Algemeen kampioene en kampioene >3 jaar en beste in Nederland gefokt vrouwelijk dier: Aurora (v. Orion) van Ed en Marian Neerincx uit Elst Reservekampioene: Fine (v. Cauet Roz) van Fredie van Dijk uit Voorst. Kampioene 1-3 jaar: Harielle du Moulin (v. Aleator) van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel. Reservekampioene: Havanaise (v. Darling) van Henk Stegeman uit Laren. Kampioene <1 jaar: Henrieke (v. Aaron) van Corneel van Mierlo uit Bergeijk. Reservekampioene: Ida de Manteau (v. Adam) van Anton Schotpoort uit Eerbeek. Miss Future: Ineke (v. Oulou) van Jan Slot uit Haule Vrouwelijk dier met beste slachteigenschappen: Harielle du Moulin (v. Aleator) van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel
Kampioenen mannelijk Algemeen kampioen en kampioen <1 jaar: Heuvelland-Icon (v. Chamaco) van Jef Flamand uit Heyenrath Reservekampioen: Heuvelland-Ideal (v. Chamaco) van Jef Flamand uit Heyenrath Kampioen 1-3 jaar: Han (v. Armstrong Je) van JGS Beheer, Hoogwoud. Reservekampioen: Heuvelland-Galibier (v. De Niro) van Jef Flamand, Heyenrath Kampioen >3 jaar: GG Figo (v. Asterix) van Henk en Johan Betting uit Emmen Reservekampioen en beste in Nederland gefokt mannelijk dier: Frans (v. Tokapi) van Hans de Haas uit Schagen Mannelijk dier met beste slachteigenschappen: Roodheuvel Gijsbert (v. Ultra) van De Roodheuvel uit Toldijk Beste bedrijfscollectie: Hoeve Druivendaal, Ed en Marian Neerincx, Elst
Harielle du Moulin (v. Aleator), kampioene één tot drie jaar
Hoeve Druivendaal van Ed en Marian Neerincx uit Elst bekroond met de titel ‘beste bedrijfscollectie’
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Blondes.indd 17
N O VEM B E R
2 0 1 3
17
14-11-13 15:18
N V M
Miss Toekomst werd de fijn belijnde Groot Rassert 102 (v. Tom)
Dankzij een sterke stap werd Rienk van de Valkenwei Mister Toekomst
Verbeterd roodbont Daphnefamilie erg succesvol, Menno steelt de show
De kampioenen
‘W
Kampioen mannelijk < 1 jaar: Leendert (v. Leander) van J. Wittingen uit Oosterwolde Kampioen mannelijk 1-2 jaar: Rienk v.d. Valkenweide (v. Romeo) van mts. M. en E. Kruithof-Kleine uit Blankenham Kampioen mannelijk > 2 jaar en algemeen kampioen mannelijk: Menno 14 (v. Remco) van W. van de Mheen uit Hoevelaken Kampioene vrouwelijk < 1 jaar: Groot Rassert 102 (v. Tom) van W. van de Mheen uit Hoevelaken Kampioene vrouwelijk 1-2 jaar: Daphne’s Tina (v. Tinus) van J. van Beukelen uit Pesse Kampioene vrouwelijk > 2 jaar en algemeen kampioene vrouwelijk: Daphne 3 (v. Peter) van J. van Beukelen uit Pesse Kampioen bedrijfsgroepen: J. J. van der Ven uit Wijk en Aalburg
e hebben met oog voor de moderne eigenschappen van het ras gekeurd en daarbij de bespiering bewaakt.’ Met die woorden blikt Adrie van Gent – samen met Bert van Abeelen de jury van de nationale verbeterdroodbontkeuring – na afloop terug. Hij reageert daarmee ook op de vraag of de huidige keizersnedediscussie in het hoofd meespeelde tijdens de keuring. ‘Omdat er voldoende ruim bemeten koeien mét bespiering waren, heeft het ons zelden voor een dilemma gesteld. Maar ik weet dat er ook koeien met deze moderne eigenschappen zijn thuisgebleven en die zouden we eigenlijk graag ook hier zien’, doet Van Gent er alvast een uitnodiging voor de volgende editie uit. Tevreden was de oud-inspecteur ook over het niveau van het beenwerk. ‘Je kon zien dat daar in de afgelopen jaren echt slagen zijn gemaakt.’ Van Gent verwees met die conclusie bijVolgens de jury waren er voldoende ruim bemeten dieren mét bespiering
18
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_VRB_Charolais.indd 18
NOVEMBER
voorbeeld naar Mister Toekomst Rienk van de Valkenweide van Martinus Kruithof uit Blankenham. De lang gebouwde Romeozoon was fraai belijnd en hij beschikte vooral over uitmuntend beenwerk. De kampioen stieren tussen één en twee jaar was bij de strijd om de titel Mister Toekomst te sterk voor Leendert (v. Leander) van Jan Wittingen uit Oosterwolde. De kampioen stieren tot een jaar, die ook deel uitmaakte van de winnende afstammelingengroep van Leander van Vredenburgh, was fijn- en fraaitypisch gebouwd en voorzien van een mooie bespiering en een prima stap. Maar de jury twijfelde voor de titel Mister Toekomst even of hij wel net zo massaal zou worden als Rienk.
Uithangbord van het ras Massaal was in ieder geval de imposante stier Menno 14 van Wilgo van de Mheen uit Hoevelaken. De Remcozoon werd vorig jaar als eerste verbeterdroodbontstier ooit met 93 punten ingeschreven en hij maakte de hieraan gekoppelde hoge verwachtingen in Zwolle meer dan waar. Een fijn type, ruim bespieringspotentieel, veel breedte en een fraaie ronding van de bil bezorgden hem zonder discussie de kampioenstitel stieren ouder dan twee jaar en het algemeen kampioenschap mannelijk. Daarnaast was hij ook de stier met de beste slachteigenschappen. Met deze prijzen op zak was Menno het uithangbord van het verbeterdroodbontras op de NVM. In vergelijking met de stieren waren de rubrieken met vrouwelijke dieren in Zwolle rijker gevuld. Bijvoorbeeld in de jongste categorieën kalveren had de jury veel keus. Met nipt verschil won Groot
Rassert 102 van opnieuw Wilgo van de Mheen het kampioenslint. De dochter van Tom van het Veerhuis had met haar showuitstraling en fijne belijning net iets meer de vorm van de dag dan Daphne van Kralo (v. Arnold) van Jaap en Marga van Beukelen uit Pesse. De naam Daphne zou later op de dag nog vaker door de IJsselhallen galmen. De koefamilie was namelijk de meest succesvolle familie. In de klasse één tot twee jaar bijvoorbeeld werd haar halfzus en stalgenote Daphne’s Tina (v. Tinus) gekroond tot kampioene. Vanzelfsprekend was die titel niet, want Van Volenbeek Gonda 11 (v. Gerko) van Evert Rozendaal uit
201 3
14-11-13 15:24
De negenjarige Daphne 3 won het algemeen kampioenschap vrouwelijk
Putten imponeerde met veel ronding in de achterhand. In beengebruik was de lang gebouwde Tina echter Gonda ruim de baas, waardoor ze, ondanks haar nog wat krappe conditie, het kampioenslint in de categorie één tot twee jaar won.
Negenjarige Daphne wint De battle tussen Tina en Groot Rassert 102 om de titel Miss Toekomst was spannend, maar werd uiteindelijk gewonnen door laatstgenoemde. ‘In aanzien en gevoel is ze nog net even beter’, luidde het commentaar van de jury. ‘Maar deze keuze kun je bijna niet fout maken, zo
De excellente Menno 14 was ruim de sterkste bij de stieren
dicht zitten deze twee dieren bij elkaar.’ Naarmate de keuring vorderde, werd de kwaliteit vrouwelijke dieren steeds beter. In de oudste rubriek vochten opnieuw twee Daphnes van Van Beukelen om de winst: Daphne 3 (v. Peter) en haar dochter Daphne’s Gravin (v. Graaf), respectievelijk de grootmoeder en moeder van Daphne van Kralo en Daphne’s Tina. De reekswinst ging naar de oudste generatie: de negenjarige Daphne 3 die ’s middags ook het kampioenschap vrouwelijk ouder dan twee jaar en het algemeen kampioenschap vrouwelijk won. ‘Het is uniek dat deze koe ondanks haar leeftijd
nog zoveel lengte, fijnheid en zulke beste benen heeft. Het is een genot om zulke dieren te mogen bevoelen en plaatsen’, klonk Bert van Abeelen enthousiast. In het seniorenkampioenschap kreeg Daphne, die ook het vrouwelijke dier met de beste slachteigenschappen was, Tinkerbell als haar secondante. De Tomdochter van Klaas Tigchelaar uit Wirdum bond vanwege haar diepe en brede voorhand nieuw succes aan haar al rijk beladen zegekar. De beste bedrijfgroep van het verbeterdroodbontras werd ingezonden door Johan van der Ven uit Wijk en Aalburg. l
Charolais Prijzen mooi verdeeld bij charolais
De kampioenen
G
Algemeen kampioen mannelijk: Hunter (v. Artois) van D. Blaauboer uit Wijdewormer Algemeen kampioene vrouwelijk: Frederique (v. Viking) van J. Rietveld uit Leerdam
een enkele fokker kon zijn stempel drukken bij de nationale kampioenschappen van het charolaisras in Zwolle. Zo wonnen Edwin Kriek en Lenny Noordermeer uit Oudenhoorn wel de strijd om de beste bedrijfsgroep, maar wisten ze in de strijd om het algemeen kampioenschap net geen beker bemachtigen. Dat
lukte Dirk Blaauboer uit Wijdewormer wel met zijn jonge stier Hunter. De kwalitatief sterke Artoiszoon troefde Ferdinant van de Helenahoeve af, een grover gebouwde, volwassen Newlookzoon van de familie Van Schie uit Abbenbroek. Het Duitse jurylid Wilfried Jürgens was een man van weinig woorden, maar koos
Het kampioensduo Hunter en Frederique gezamenlijk in de ring
consequent voor bevleesde stieren met een jeugdige uitstraling en vooral een fijnere botkwaliteit. Bij de vrouwelijke dieren vond hij dat onder meer in Hemily van de Helenahoeve van Peter van Nieuwenhuijzen uit Sint Philipsland, een gerekte, grote dochter van Elite Don Juan. Ook Florien (v. Trezegoal) van Blaauboer mocht naar de finale, maar ondanks haar sterke bovenbouw greep ze naast de prijzen. Het was Frederique (v. Viking) van de familie Rietveld uit Leerdam die – met haar diepe borst, de breedte van de rug en de door Jürgens zo gewenste fijnere botkwaliteit – de zege opeiste. Hemily kreeg het reservelint. l
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_VRB_Charolais.indd 19
N O VEM B E R
2 0 1 3
19
14-11-13 15:24
N V M
Drie blije gezichten: Fine (v. Cauet Roz), Fredie van Dijk en burgemeester Alberse
Fredie van Dijk geridderd ‘Normaal ontgaat me weinig, maar ik heb hier niets van gemerkt.’ Het was voor Fredie van Dijk een complete verrassing dat ze – in aanwezigheid van vrienden en familie – tijdens de NVM de koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje Nassau kreeg opgespeld. Burgemeester Alberse van de gemeente Oude IJsselstreek roemde haar jarenlange inzet voor de blonde
d’Aquitaines, zowel in Nederland als bij de internationale Fierba-werkgroep, het KWPN in de regio Gelderland en rijvereniging ‘De Dijkruiters’. Alberse noemde Fredie, die met een brok in haar keel in de spotlight stond, passievol, betrouwbaar, pro-actief en met veel verantwoordelijkheidsgevoel. De ‘smeerolie’ in de verenigingen. ‘Vraag het maar aan Fredie’, valt dan ook regelmatig in blondekringen te beluisteren.
Charolaisjurylid Wilfried Jürgens:
‘Beenwerk is het fundament van de vleeskoe. Binnen het ras moeten we streven naar verdere verfijning daarvan’ 1
2 1
Het vervoer van en naar de IJsselhallen in Zwolle
2 Opvallend veel jonge dieren kregen de belangrijkste prijzen uitgereikt
3 Spanning in de keuringsring in afwachting van de jury
3
4 De imponerende kop van marchigianakampioen Zlatan
5 De brede borstkas van verbeterdroodbontkampioen Menno 14
6 De dag duurde te lang voor herefordstier Luuk
7
Schoonmaken van de dieren startte in de vroege ochtenduren
8 Jong en oud helpen mee om de koeien klaar te maken voor de ring
20
V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Fotospread.indd 20
NOVEMBER
201 3
14-11-13 11:43
Herefordjurylid Peter Budler:
‘Er is een grote toekomst voor de hereford op voorwaarde dat we zelfredzame koeien fokken‘ 4
5
6
7
8
Marchigianajurylid Johan Onderdijk:
‘Vijfentwintig dieren, een verdubbeling ten opzichte van twee jaar geleden, is een mooie opsteker voor het ras’ V E E T E E LT V L E E S
VV11_NVM_Fotospread.indd 21
N O VEM B E R
2 0 1 3
21
14-11-13 11:43
F O K K E R I J
Bezoekers plaatsen Attribut du Fond de Bois op één in top drie
Gewichtige topmodellen met top (groot)moeders Tijdens drie open dagen presenteerde de Belgian Blue Group (BBG) zijn ki-aanbod. Na afloop van de eerste dag bleek Attribut du Fond de Bois de lieveling te zijn van de veehouders-fokkers. Langoureux de Fooz volgde op plaats twee. tekst Guy Nantier
D
e drie open dagen die de Belgian Blue Group (AWE en CRV) tijdens de maand oktober organiseerde, lokten volgens BBG een paar duizend bezoekers naar Ciney en/of Waver. Met twintig stieren in presentatie was vooral de ki-locatie te Ciney een trekpleister. De voorgebrachte stieren waren alle vrij van de zeven gekende genetische gebreken. Geen enkele stier scoorde negatief qua hoogtemaat in relatie tot de leeftijd. Gemiddeld haalden de stieren ook een groei van 1000 gram per dag van geboorte tot huidige leeftijd. En met gemiddeld 89 punten voor totaal exterieur was het aanbod ook op dit onderdeel zeer sterk.
Peiling onder bezoekers Uit een peiling na afloop van de eerste bezoekersdag bleek Attribut du Fond de Bois op één te eindigen in de top drie van meest aansprekende stieren. De stier weegt 1073 kg op 35 maanden bij een schofthoogtemaat van 145 cm en kreeg 91,5 punten voor totaalscore exterieur. Met als vader Imperial de l’Ecluse – hofleverancier van topexterieur – en als moeder de kampioenskoe Orageuse du Fond de Bois (v. Calimero) heeft hij dat uiteraard niet van vreemden. Zijn kalveren worden licht geboren en zijn gemakkelijk in de opfok. De ware vleesaard van het beestje komt tot uiting in de kalveren op de leeftijd van één jaar: zijn nakomelingen groeien zeer goed uit, zijn erg correct op de benen, bezitten een sterke rug en een super bespiering in de achterhand. Attribut du Fond de Bois (v. Imperial)
22
V E E T E E LT V L E E S
VV11_opendag KI BBG.indd 22
NOVEMBER
201 3
14-11-13 11:50
Visies op eyecatcher Attribute du Fond de Bois
Patrick Cocquyt:
Simon Noppen:
Patricia De Backer:
‘Fijnheid in botwerk en
‘Moederlijn Attribut en
‘Ik ben fan. Ik bezit een
bespiering van Attribut
opfokgemak sterke
pracht Attributvaars voor
spreken mij erg aan’
koopargumenten’
de komende shows’ wege haar geweldige broekbespiering. Nappée is de moeder van Urbaine du Pont de Messe (v. Genièvre) die op haar beurt de moeder is van Député. Moeder Urbaine scoort 88 punten voor exterieur met 90 punten voor bespiering en 92 punten voor beenwerk.
De top drie werd door de bezoekers vervolledigd met Or du Beaujeu (v. Adajio), Député du Pont de Messe (v. Adajio) of Orval des 3 Frontières (v. Lingot). Or du Beaujeu is een stier waar de veehouders voor stormlopen en waarvan het
sperma bijgevolg slechts in beperkte mate beschikbaar is. De jonge Or kreeg 92 punten voor totaal exterieur. Op hoogtemaat (93), bespiering (90), type (87,4) en beenwerk (90) laat de stier weinig steken vallen. Enkel de wat zwakke ruglijn is een punt van aandacht. De Adajiozoon kan bovendien bogen op een sterke moederlijn met moeder Hongroise de l’Ecluse (v. Germinal), grootmoeder Farandole de l’Ecluse (v. Ecrin SF) en overgrootmoeder Anastasia de l’Ecluse (v. Lasso), één voor één koeien die op regionaal, provinciaal en nationaal vlak hoog scoorden op de keuringen. Député du Pont de Messe had eveneens veel aanhangers onder de bezoekers. De Adajiozoon komt uit dezelfde fokstal als die andere jonge proefstier, Emblème du Pont de Messe (v. Crack du Pont de Messe). Fokker Pierre-Henri Christophe uit Fexhe-le-Haut-Clocher is bekend van de zeer gunstig geteste fokstier Rocky du Pont de Messe (v. Bijoutier) en koe Nappée du Pont de Messe (v. Ubidet), 1a te Brussel en op het netvlies gebrand van-
Langoureux de Fooz (v. Blackstar)
Or de Beaujeau (v. Adajio)
Député du Pont de Messe (v. Adajio)
Langoureux de Fooz was een andere eyecatcher op de eerste open dag. Met zijn 1484 kg op een leeftijd van 56 maanden is hij een fenomeen dat zelden gezien is. Ook door zijn 95 punten voor hoogtemaat moet er ‘opgezien’ worden naar de stier. Langoureux (Blackstar x Gloire de Fooz x Lasso) fokt zeer weinig uitval. De stier bezit prima opfokindexen en zeer goede vleesproductiefokwaarden bij geboorte en op veertien maanden ouderdom. Moeder Gloire de Fooz (v. Lasso) kreeg een eindbeoordeling voor exterieur van 91 punten en behaalde de kampioenstitel in Libramont in 2009 en een 1aplaats ter gelegenheid van Agribex in hetzelfde jaar.
Sterke moederlijnen
Minder outcross Om het rijtje van de top drie af te sluiten een stier die bijna even goed is in exterieur als Or: de 91 puntenstier Orval des 3 Frontières. De stier combineert met vader Heroique des 3 Frontières en grootvader Baroque de l’Ecluse gewicht en hoogtemaat in de vaderlijn. Langs moederzijde vinden we Joliette des 3 Frontières terug, een 89 punten Empiredochter die op een leeftijd van vijf jaar al drie kalveren heeft gezoogd. Minder outcross in de bloedvoering en meer nadruk op het gewicht, het pure vleestype en de diepe moederlijnen. Dat is samengevat wat de veehouder kan terugvinden in het ki-aanbod 2013-2014 van BBG. l
V E E T E E LT V L E E S
VV11_opendag KI BBG.indd 23
N O VEM B E R
2 0 1 3
23
14-11-13 11:50
B E D R I J F S R E P O RTA G E
Geert Van Tieghem: ‘Embryo’s spoelen is nog altijd de beste manier om het bedrijf uit te breiden’
Brecht en Geert Van Tieghem Door een continue inzet van embryo’s proberen Geert en Brecht Van Tieghem de groei van het fokbedrijf met eigen vee te realiseren.
Ras: Aantal kalvingen: Aantal runderen: Ruwvoeroppervlakte:
D
Maximaal inzetten op eigen bloed WortegemPetegem
witblauw 150 350 50 hectare
e stal vooraan het erf van Geert (50) en Brecht (23) Van Tieghem uit Wortegem-Petegem huisvest drie spoelkoeien van formaat. Met dergelijke opvallende koeien lijkt het wel of het vee hier op volgorde van belangrijkheid staat. ‘Kijk, dat is Darla van de Gavers.’ De eigenaren wijzen gezamenlijk in de richting van een opvallend gerekt, lang en uitgesproken breed dier. Als zoon Brecht de fraaie spoelkoe maant om recht te
Met de aangekochte dekstier Lateral de Waleffes zetten Geert en Brecht Van Tieghem uit Wortegem-Petegem hoog in op het bevruchten van het eigen vee. ‘We zijn streng bij de selectie van een dekstier. We zoeken altijd een stier die bijna ki-waardig is.’ tekst Annelies Debergh
gaan staan, staat vader Geert zichtbaar van het tafereel te genieten. Dat de Flashdochter in het afgelopen boekjaar een excellente score kreeg, behoeft geen twijfel. ‘We gebruiken haar nu vooral om te spoelen. Negen drachten met Boursier, Adajio en Benhur zijn onderweg.’
Insemineren op juiste moment In totaal lopen op het Hof ten Dries nu ongeveer 350 witblauwe runderen. Met
de komst van Brecht in het bedrijf is de veestapel de afgelopen jaren in aantal gegroeid. Sinds dat moment werken vader en zoon ook meer en meer met kunstmatige inseminaties. ‘Als je de tijd hebt om de gegevens over de ki-stieren van dichtbij te volgen, dan is het zelf insemineren van koeien toch wel ideaal’, vindt Brecht. Hij noemt de kostenbesparing door het zelf insemineren niet als belangrijkste pluspunt. ‘We
Van de excellent gepunte Darla van de Gavers (v. Flash) zijn negen drachten onderweg
24
VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 3
VV11_bedrijfsrep v Tieghem.indd 24
14-11-13 15:36
Om de vruchtbaarheid goed in beeld te hebben, worden de dieren om de zes weken gescand
vinden het vooral fijn om de juiste afkalfdatum te kennen van elk dier. En door het zelf te doen, kun je op het juiste moment insemineren. Als we ’s nachts opstaan voor een keizersnede en we zien een tochtige koe, dan wordt ze ook gewoon op dat moment vastgezet en geïnsemineerd.’ De drachtpercentages liggen hoog, zo ervaren de fokkers. ‘Ongeveer negentig procent van de vaarzen moeten we maar één keer insemineren’, stelt Geert Van Tieghem. Bij de koeien is dat iets lager en is tot zeventig procent snel drachtig. ‘Bij meer dan drie keer insemineren kiezen we toch vaak voor een eigen stier, zeker in de weideperiode.’ Om de vruchtbaarheidskengetallen goed in beeld te hebben, worden dieren om de zes weken gescand. De laatste drie tot vier weken van de dracht komen dragende koeien op stal in een aparte box. Geert Van Tieghem: ‘We zetten hoogdrachtig vee in een stal centraal op het erf waar we veel en vaak voorbijkomen. ’s Nachts staan we allebei een keer op om te zien of een koe moet kalven.’
Jeugdgroei van belang Het jongvee op Hof ten Dries blijft jaarrond binnen. ‘Vaarzen komen voor de tweede dracht niet buiten. We willen een maximale groei behalen, zodat vaarzen tussen 23 en 25 maanden kalven. Door goed te voederen heb je op dat moment al een goed uitgegroeide vaars.’ Dieren kalven hier gemiddeld drie keer.
De kalveren zitten in een mechanisch geventileerde stal om een ideaal klimaat te creëren en de beste groei na te streven. Geert Van Tieghem benadrukt het nogmaals: ‘De jeugdgroei is heel belangrijk. Daar leg je de basis voor een goed uitgegroeid dier bij de afzet.’ Sinds een drietal jaar spoelt het bedrijf enkele van haar beste koeien. ‘De groei van de laatste jaren proberen we voor een deel met eigen vee op te vangen’, geeft Brecht aan. ‘Naast Darla is ook haar Offusquémoeder Betty voor spoelsessies ingezet.’ Geert vult aan: ‘Elke fokker heeft wel een ideale koe in gedachten en een type dier dat meteen ook past bij de afzet van het eigen bedrijf. Met embryo’s kun je de meest ideale koe het snelst vermenigvuldigen.’
Allroundstieren Het fokdoel is niet per definitie een prijskamptype. ‘We willen een economisch dier met voldoende vleeskwaliteit en voldoende fijnheid maar toch ook veel kilo’s vlees’, stelt Geert. Hij haalt het voorbeeld van Boursier de Glîmes (v. As de Trèfle) aan. De stier kreeg op het bedrijf uitvoerig kansen en zijn bloed stroomt door de aderen van wel dertig procent van de koeien. ‘Als we een stier zoeken, dan kijken we naar de origine van het dier en de moederlijn. Verder hebben we geen specifieke eisen, wel willen we allround fokkende stieren. We willen geen extremen, wel lengte in de koeien.’
Naast de spoelkoeien is de box met de excellente stier Lateral des Waleffes. Net als Boursier krijgt hij nu kansen op de veestapel. ‘Hij is nu net terug uit de weide en mag eerst wat tot rust komen voor we hem opnieuw inzetten.’ Van Lateral zijn de eerste koeien in december uitgerekend, dertien drachten zijn onderweg. ‘Nieuwe stieren krijgen eerst beperkt kansen’, zegt Brecht. Voor de keuze van een natuurlijk dekkende stier spaart de familie Van Tieghem kosten noch moeite. ‘We zijn erg streng bij de selectie van een dekstier. We willen een stier die bijna ki-waardig is. En de vruchtbaarheid moet goed zijn. We laten de vruchtbaarheid altijd controleren. Stieren die niet voldoen, daar hebben we geen geduld mee.’ Als hij de lijst met dragende koeien overloopt, somt Geert allerhande stierennamen op. ‘Het is altijd wel puzzelen als we een combinatie maken’, geeft de witblauwfokker aan. Namen als Imperial, Panache, Langoureux, Attribut en Jackpot, maar ook Nodule en Benhur weerklinken. Met drie ki-containers is het bedrijf goed in opslag voorzien. Want ook oude stieren krijgen af en toe hernieuwde kansen. Dat alles gebeurt op basis van het stieradvies. Brecht van Tieghem: ‘We proberen ook met oude en vreemde origines te werken om nieuw bloed in de veestapel te krijgen. Variatie is belangrijk, zeker voor wat betreft de afzet van fokmateriaal.’ l
VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 3
VV11_bedrijfsrep v Tieghem.indd 25
25
14-11-13 15:36
M A N A G E M E N T
Volgeboekt Agribex trekt volop de kaart van nieuwigheden tijdens 68e editie
Beleef je droom De komende land- en tuinbouwbeurs Agribex te Brussel is volgeboekt. De rundveeprijskampen blijven een vaste waarde in het aanbod, maar de beurs gaat resoluut voor innovatie en toekomstgericht ondernemen onder het motto ’Beleef je droom’. tekst Guy Nantier
‘D
e 68e editie van het internationaal salon voor landbouw en groenvoorziening Agribex is met ruim 60.000 vierkante meter volgeboekt en overtreft hiermee in oppervlakte de voorgaande edities’, geeft beurscoördinator Alain Vander cruys aan. ‘Vooral de akkerbouwsector en de groenvoorziening zijn qua tentoonstellingsoppervlakte toegenomen. De andere sectoren blijven stabiel. Zo’n 75 procent van de 351 deelnemende bedrijven komt uit eigen land en 16 procent uit Nederland. De overige procenten worden ingevuld door bedrijven uit onder andere Frankrijk en Duitsland.’ Het hoofdthema van deze editie is ‘Touch your dreams’, vrij vertaald: ‘Beleef je droom’. Organisator van de beurs Fedagrim legt hiermee de link naar innovatie en laat de professionele bezoekers kennismaken met nieuwigheden die een vooruitblik werpen op de toekomst van het agrarisch ondernemen. Speciale aandacht in deze editie gaat daarbij naar duurzame energie. ‘Hiervoor is een thema-eiland uitgewerkt in
26
V E E T E E LT V L E E S
VV11_voorbeschouwing Agribex.indd 26
NOVEMBER
samenwerking met het Vlaamse kenniscentrum voor energievraagstukken in de land- en tuinbouw, Enerpedia, en met ondernemingen die in dit domein actief zijn’, legt Vander cruys uit. ‘Ook bedrijven in de stallenbouw en stalinrichting zullen op hun stands het accent leggen op oplossingen voor duurzaam energiebeheer en duurzame energieproductie.’ Een tweede thema-eiland is opgebouwd rond veilig werken met landbouwmachines en de nieuwe wetgeving rond de signalisatie van landbouwvoertuigen. ‘In samenwerking met Preventagri – het Belgisch kenniscentrum voor veiligheid en gezondheid in de land- en tuinbouwsector – is een interactieve stand rond dit onderwerp opgezet.’
Gouden Hoef De uitreiking van awards voor nieuwigheden – de Gouden Aar, de Gouden Hoef en de Gouden Buxus – blijft een vast ingrediënt van de beurs. Voor deze editie waren er 63 inzendingen. In de categorie veehouderij gaat de Gouden Hoef-award
naar de Peecon’ Biga Volt, een elektrisch aangedreven voermengwagen met snelle af- en aankoppeling van Peeters Landbouwmachines bv, én naar de SAC-voorbehandelingsunit RDS Futureline Max van Limko nv. Deze voorbehandelunit zorgt voor een snelle en effectieve voorbehandeling van de dieren, waardoor het uitmelken sneller gaat en de melkrobot aan capaciteit wint. Een Zilveren Hoef krijgen onder andere de Pick en Go van Ets. Emily en het Multi Klem-systeem van Altez nv. De Pick en Go is een combinatie van balenvork en balenontroller voor het gebruik aan een frontlader, verreiker of achter een trekker. Het Multi Klem-systeem bestaat uit silopanelen voorzien van inkepingen waardoor met behulp van haken spanbanden kunnen worden bevestigd om het afdekzeil vast te leggen.
Farm Web Award De veeprijskampen blijven traditiegetrouw een centraal gegeven op de beurs. ‘Op woensdag 4 december vindt de keuring Belgisch-witblauwras plaats’, vertelt Ignace Lootvoet, secretaris-generaal algemene veeprijskampen (AVP). Lootvoet: ‘Op donderdag 5 december is er de nationale keuring voor het blonde d’Aquitaineras. Op vrijdag gaan de holsteinfokkers in competitie en is er het Brussels Holstein Showmanship. Deze nieuwe wedstrijd bekroont de beste Europese junior en senior holstein-handler.’ Momenteel zijn er al deelnemers uit zes landen aangemeld, zo wordt gemeld. De inschrijvingen zijn nog lopende. De organisatie mikt op deelnemers uit tien tot twaalf landen. Aan de wedstrijd is een prijs verbonden van 1000 euro per categorie. ‘Op zaterdag en zondag zijn er dan nog de Belgische kampioenschappen voor de paardensector.’
201 3
14-11-13 12:54
Rundveeprogramma Agribex vindt plaats van 4 tot 8 december 2013 in Brussels Expo. Op 3 december gaan de deuren al open voor de nu traditionele, professionele dag. Het tentoonstellingscomplex Brussels Expo is bereikbaar via de ring van Brussel, uitrit 7a of uitrit 8. De beurs is toegankelijk van 10.00 tot 18.00 uur. De toegangsprijs aan de kassa bedraagt 12 euro (1 dag). Via de beurswebsite www.agribex.be zijn ook online toe-
Nieuw voor de veehouderij is de Farm Web Award. ‘AVP wil hiermee de beste initiatieven van fokkers op het vlak van social media (website, blogs, facebook, et cetera) in de verf zetten. Een speciaal loket daartoe is voorzien in de hal van de keuringen, waar fokkers zich kunnen inschrijven voor deelname, maar waar ze zich ook kunnen laten informeren over de nieuwe media.’
Crelan Awards Naar aanleiding van het op gang helpen van de 68e editie werd de samenwerking hernieuwd tussen beursorganisator Fedagrim en de bank Crelan, het voormalige Landbouwkrediet. De overeenkomst geldt tot eind 2017. Naast de financiële betrokkenheid organiseert Crelan tijdens de beurs ook een symposium met als thema ‘Ondernemen in de landbouw met kennis van zaken en gezond verstand’ en worden er Crelan Awards uitgereikt. Deze awards bekro-
nen de beste eindwerken in het domein van de rurale economie van de masters biowetenschappen en bio-ingenieurswetenschappen.
Livestock forum Nieuw op de komende editie is ook het European Livestock forum. ‘Het is ook een initiatief van AVP waarbij Brussel dé ontmoetingsplaats moet worden voor al wie betrokken is bij het Europees veehouderijgebeuren’, geeft Ignace Lootvoet aan. ‘Het forum vindt plaats gedurende drie dagen van 4 tot 6 december met in de namiddag telkens een debat rond een dagthema.’ Op woensdag 4 december is het thema ‘Vlees voedt de wereld?’. Centraal op donderdag 5 december staat: ‘Op weg naar een duurzamere Europese veehouderij’. Op vrijdag 6 december worden er gedachten gewisseld rond het thema ‘melkveehouderij: uitdagingen in het Europa van vandaag en morgen’. ‘De de-
gangstickets te verkrijgen. De prijs is dan 8,50 euro (dagkaart) of 40 euro (driedagenkaart + professionele dag). Het programma van de rundveeprijskampen, die om 10.00 uur aanvangen, is als volgt: 4 december: Belgisch-witblauwras; 5 december: blonde d’Aquitaineras; 6 december: holsteinras en Brussels Holstein Showmanship.
batten worden steeds op gang getrokken met een speech. De volgende sprekers hebben hiervoor al hun medewerking toegezegd: prof. Marc van Montagu, vader van de ggo-techniek die de World Food Price 2013 heeft ontvangen, Paolo de Castro, voorzitter van de landbouwcommissie van het EU-parlement, en Roald van Noort, CEO van CRV. Tijdens deze drie forumdagen zijn er doorlopend ‘meet and greet’-momenten. Inschrijven voor dit netwerkplatform is wel vereist op www.livestockforum.eu.
Beursbel ‘Naar analogie met de traditie op de financiële beurs in New York zal tijdens deze 68e editie in paleis 5 dagelijks ook een Agribex-beursbel weerklinken en wel om 10.30 uur’, besluit Alain Vander Cruys. ‘Hiervoor zijn Belgische en Europese prominenten aangezocht.’ Wie de klepel niet (meer) weet hangen, zal het dus wel kunnen horen. l
De elektrisch aangedreven voermengwagen Biga Volt bekroond met een Gouden Hoef
V E E T E E LT V L E E S
VV11_voorbeschouwing Agribex.indd 27
N O VEM B E R
2 0 1 3
27
14-11-13 12:54
I N T E RV I E W
Vlaamse DGZ zet meer in op brugfunctie tussen veehouder en overheid
Actiever zorgen voor de Vlaamse diergezondheid Het op til zijnde bvd-bestrijdingsprogramma is voor Dierengezondheidszorg Vlaanderen, kortweg DGZ, een uitdaging voor het komende jaar volgens voorzitter Marcel Heylen. Meer dan vroeger besteedt DGZ aandacht aan de vertaling van het beleid naar de praktijk, stelt DGZ-directeur Denis Volckaert. tekst Annelies Debergh
H
et gonst in het laboratorium aan de Hagenbroeksesteenweg in Lier van de drukte. Nog even en dan start een herinrichting en een herschikking van de activiteiten binnen deze gebouwen van Dierengezondheidszorg Vlaanderen, kortweg DGZ, de locatie van waaruit ook het Melkcontrolecentrum of MCC Vlaanderen opereert. De op til zijnde reorganisatie omvat ook de sluiting van de kantoren in Drongen en een uitbreiding van de zetel in Torhout. Met de komst van Denis Volckaert (57) in de rol van directeur bij DGZ is de diergezondheidsorganisatie wezenlijk veranderd. ‘De eerste opdracht vanuit het DGZ-bestuur in 2009 was om een beleidsvisie op te stellen voor de toekomst’, zegt Denis Volckaert (rechts in beeld). Melkveehouder Marcel Heylen (57) zet
28
V E E T E E L T V lee s
VV11_dubbelinterview.indd 28
NOVEMBER
daarbij de bestuurlijk gewenste lijnen uit. Heylen is in 2011 verkozen als voorzitter van DGZ en vertegenwoordigt met zichtbaar gemak de stem van de diverse sectoren. Tot 2009 was DGZ meer een volger van het overheidsbeleid met weinig eigen ondernemerschap. Na een rondgang bij de verschillende stakeholders van DGZ bleek dat alle partijen een actievere rol van de organisatie verwachtten. ‘Telkens opnieuw kwam de brugfunctie tussen veehouder en overheid aan bod. Daarom zet DGZ nu nog meer in op die rol.’ Hoe ziet DGZ de brugfunctie tussen overheid en veehouder in de praktijk? Volckaert: ‘Bij het opstellen van een beleidsplan kwam de vraag naar meer on-
dersteuning vaak terug. We hebben daarop besloten om nog meer nadruk te leggen op de vertaling van beleid naar de praktijk bij de veehouder. DGZ heeft middelen en mensen beschikbaar gesteld voor de begeleiding op het terrein. We willen mensen werven die dichter staan bij de klant-veehouder, maar we houden ons weg van de eerstelijnsadviezen. Die taak is voor de bedrijfsdierenarts.’ ‘Met het opstellen van de beleidsvisie zijn, aansluitend op de heroriëntatie van het sanitair beleid door de overheid, ook een aantal bestrijdings- en monitoringsprogramma’s vastgelegd. Het nieuwe i&r-programma Veeportaal is ook ontrold. Zo is langzamerhand heel concreet invulling gegeven aan de brugfunctie tussen veehouder en overheid.’
201 3
14-11-13 17:10
DGZ gaat met het nieuwe beleid actiever de markt op, onder meer met een aantal bestrijdings- en monitoringsprogramma’s. Waaraan ligt dat? Heylen: ‘Binnen de structuur van onze organisatie zijn de adviescommissies voor de verschillende sectoren erg belangrijk. In 2011 zijn die adviescommissies geherdefinieerd en sinds 2011 is de commissie opnieuw samengesteld met veehouders die zijn voorgedragen uit de twee landbouworganisaties.’ ‘Elk voorstel tot bijvoorbeeld het opstellen van een diergezondheidsprogramma wordt binnen de adviescommissie besproken. Een van de resultaten uit dat overleg met de adviescommissie herkauwers is het recente vrijwillige bestrijdingsprogramma voor neospora. Door
ren op vlak van bvd. Anders bestond het risico dat België de vuilbak van Europa zou worden. Kijk maar hoeveel bvd-dragers uit Duitsland zijn overgekomen toen dat land de bestrijding van de ziekte heeft opgestart. Bij dat bezoek in Duitsland is de cohesie gegroeid omtrent de noodzaak tot bvd-bestrijding. We zijn heel blij dat het programma er komt. Als alles goed loopt en alle punten en komma’s zijn gezet, kan het programma op 1 januari 2015 van start gaan.’ In hoeverre is de koppeling van dierziektebestrijding en identificatie en registratie van vee een voordeel? Volckaert: ‘De koppeling aan i&r is een groot voordeel. Zo is er het voorbeeld van het ibr-statuut dat gekoppeld is aan
Marcel Heylen: ‘Zonder bvd-bestrijding bestaat de kans dat België de vuilbak van Europa wordt’ op die manier te werken is de verankering met de basis duidelijk groter en dat helpt in het aanvoelen van de nood tot een bepaalde aanpak.’ Ligt daar ook de reden voor het versnelde uitrollen van een bvd-bestrijdingsprogramma? Heylen: ‘In 2011 is een groep boeren, dierenartsen en adviseurs op bezoek geweest in Duitsland om daar de bvd-bestrijding “live” te bekijken. Daarna is het besef gegroeid dat er iets moest gebeu-
de i&r-database. De registratie van dierziekten kunnen wij als DGZ ophangen aan de kapstok van dierregistratie. Dat geldt voor bvd, voor neospora, eigenlijk voor elke dierziekte.’ ‘De positie van DGZ is uniek. We hebben de dagelijkse begeleiding over de i&r-database toevertrouwd gekregen. We hebben ook behoorlijk wat diergeneeskundige kennis in huis met diagnostici, dierenartsen, administratieve laboranten en veldmedewerkers. We beschikken
verder over een uitgebreide database rondom labo-analyses en we staan in rechtstreeks contact met de veehouder voor terugkoppeling van resultaten. De combinatie van die vier factoren maakt dat DGZ, net als de Waalse tegenhanger ARSIA, een unieke positie heeft. We hebben een brugfunctie tussen drie partners in handen: de veehouder, de overheid en de bedrijfsdierenarts. De laatste jaren hebben we onze activiteiten meer uitgebouwd naar het veld. We denken daardoor meer te kunnen betekenen voor alle partijen en investeren daarin.’ Wat zijn belangrijke actieterreinen voor DGZ? Heylen: ‘Er is nog veel werk aan de winkel op vlak van sensibilisering van de veehouder. Dat moeten we als DGZ overbrengen. Kijk maar naar het voorbeeld van het aankoopprotocol. Jaarlijks worden 240.000 tot 250.000 stuks vee verhandeld in Vlaanderen. Ongeveer op 27.000 stuks vee is het aankoopprotocol uitgevoerd. Dat is grofweg tien procent van het verhandelde vee. Ook al is de trend positief, toch blijft daar nog een lange weg te gaan.’ Volckaert: ‘Een moeilijkheid is dat wij telkens alle veehouders mee moeten krijgen. Het is niet zo moeilijk om de top van de veehouders mee te krijgen in een bestrijdingsprogramma voor bijvoorbeeld ibr. Het gaat echter niet alleen om de bovenste zesduizend, maar vooral ook om de onderste twaalfduizend rundveebedrijven. Zij moeten ook mee in dat verhaal, maar dat vertraagt wel ons functioneren. In het jaarverslag kwam onder meer naar voren dat we jaarlijks gevolg geven aan 92.000 telefonische contacten en 43.000 mails. De rol van onze helpdesk is heel essentieel.’ Welke uitdagingen zijn er het komende jaar? Volckaert: ‘Behalve de voorbereidingen rond het bvd-bestrijdingsprogramma is er ook de intentieverklaring tot een nauwere samenwerking met MCC (Melkcontrolecentrum) Vlaanderen. Daarbij komt ook het bouwen en verbouwen van de twee locaties van DGZ in Lier en Torhout en het bekijken van alternatieve werkvormen voor onze medewerkers. We steken verder in op medewerkers die dicht bij de klant opereren. We kijken ook naar verdere efficiëntieverhoging door automatisering en verbeterde rapportering richting de klant om nog sneller beproevingsverslagen door te kunnen sturen. Kortom, we kijken hoe we de meeste toegevoegde waarde kunnen leveren aan de veehouder en de dierenarts.’ l
V E E T E E L T V lee s
VV11_dubbelinterview.indd 29
N O VE M B E R
2 0 1 3
29
14-11-13 17:10
B E E L D V E R H A A L
Verticale aanpak voor de hoogste kwaliteitsstandaard
Afmesten, slachten en versnijden in één bedrijf De familie Leys uit Lier is gespecialiseerd in het leveren van de hoogste kwaliteitsstandaard in runden varkenvlees op de nationale markt. Verticale ketenbeheersing – met integratie van afmestactiviteiten, slachterij, vleesversnijding en distributie – en klantgerichte service dienen dit doel. tekst Guy Nantier beeld Kristina Waterschoot
30
1
2
3
4
V E E T E E L T V lee s
VV11_BeeldverhaalLeys.indd 30
n o ve m be R
2013
11-11-13 14:20
1
De kraakheldere afmestinrichting is het visitekaartje van het bedrijf. Het omvat drie gebouwen: ruim, luchtig en geïsoleerd tegen de warmte. De drie ingestrooide hellingstallen bieden plaats aan zo’n 700 dieren.
2
Stieren en koeien van het Belgisch-witblauwras vormen het hoofdaandeel van de veestapel. De stieren worden gevoerd met één enkel rantsoen, bestaande uit mais, krachtvoer, stro en hooi. De afleverleeftijd is 16 tot 20 maanden. De koeien krijgen een droog rantsoen van afmestmeel gedurende 90 dagen. Het afmestbedrijf is gecertificeerd voor het CodiplanPLUS-Rundlastenboek.
3
Bij aankomst worden de dieren gewogen, gewassen, geschoren en ontwormd. Door een functionele inrichting en een maximale automatisering kan het werk op het afmestbedrijf door één volwaardige arbeidskracht verzet worden.
4
In de slachtinrichting te Mechelen worden wekelijks ongeveer 200 runderen geslacht. Naast de eigen runderen worden ook dieren geslacht die bij ‘vaste’ afmesters op contractbasis afgemest worden volgens het eigen lastenboek van het bedrijf.
5
Drie dagen per week wordt er geslacht. De karkassen (450 tot 550 kg) worden gekoeld bewaard bij 0 tot 3 graden Celsius.
6
Uitbenen, voorsnijden, grof schoonmaken, ontvetten en ontvliezen en fijn schoonmaken gebeurt bij een omgevingstemperatuur van minder dan 10 graden Celsius. Het vlees wordt anatomisch versneden. De medewerkers kennen geen werkquota. Het vlees moet met respect behandeld worden om de hoogste standaard in kwaliteit te borgen.
7
Het verse PAT-vlees (‘prêt à trancher’ of versnijdingsklaar) wordt in hoeveelheden van drie à vier kilogram per vleesdeel vacuüm verpakt en zorgvuldig geëtiketteerd. De vacuümverpakking biedt de afnemer naast arbeidsgemak ook hygiënische veiligheid van het verse rundvlees.
8
Het hele proces tot het eindproduct wordt in een autocontrole-kwaliteitssysteem of ACS bewaakt. Het ACS is gecertificeerd voor ISO 9002, HACCP en GMP+. Het bedrijf is eveneens BRC-gecertificeerd, de hoogste Europese standaard voor de retailsector.
9
Het verse vlees wordt als maatwerk bij de afnemers afgeleverd. De afnemers zijn Belgische F2’s (franchisesupermarkten ) en F3’s (superettes en traditionele winkels), slagers en horeca-uitbaters.
5
6
7
8
9
V E E T E E L T V lee s
VV11_BeeldverhaalLeys.indd 31
n o ve m BE R
2 0 1 3
31
11-11-13 14:20
F O K K E R I J
Ki-presentatie GAB: reis door het portfolio met vele nieuwkomers
Op ontdekkingstocht Het portfolio van ki GAB kent vele nieuwkomers, het voert terug op topmoeders en focust op gewicht, hoogtemaat en fijne bespiering. Met Imperial had de organisatie al een zwarte parel in huis, met Halifax staat nu ook een witte merel op stal in Wuustwezel. tekst Guy Nantier
G
énétique Avenir Belgimex (GAB) stelde tijdens haar tweejaarlijkse kipresentatie te Wuustwezel veertien stieren voor. Voor de meeste stieren was het een eerste optreden. De stieren waren alle vrij van de zeven gekende erfelijke
gebreken en laten opmerkelijke cijfers noteren voor gewicht en hoogtemaat. Elf stieren kennen een topmoeder en komen van bedrijven die spreekwoordelijk in de champions league van het fokkerijgebeuren spelen.
Imperial de l’Ecluse hoort met zijn vijf jaar nog bij de absolute top
Halifax van de Bremberg oogstte veel lof onder de aanwezigen
Vijf stieren in het portfolio van GAB zijn heel nieuw. Onder hen Halifax van de Bremberg (v. Lasso), die duidelijk de show stal. Met 602 kg en 121 cm (+2) op 13 maanden is deze Lassozoon een ‘gewichtige’ verschijning. De breedte van Halifax is bovendien gewoon indrukwekkend. Het droge, harde beenwerk en de scherpe vleesbelijning maken deze jonge stier tot een explosieve vleescocktail van 90,4 punten voor exterieur, een echte ‘witte merel’ dus. Halifax’ moeder is niemand minder dan Davidoff van de Bremberg (v. Wellington, v.v. Osborne VT). Zij werd 1a in 2009 en 1c in 2011 op de nationale in Brussel.
Fijne Starter Een andere ‘gewichtige’ verschijning was Soucieux de St. Fontaine (v. Panache) uit het fokbedrijf Mahoux-Rosmeulen uit Pailhe. Deze Panachezoon weegt op 18 maanden 801 kg bij 133 cm (+6). Moeder is de 90 puntenkoe Liquette de St. Fontaine (v. Groom). Liquette weegt meer dan 1000 kg bij 143 cm. Langs moederszijde vinden we verderop in de pedigree nog drie generaties koeien van 90 punten en meer terug en de alom bekende Fleur de St. Fontaine, nationaal kampioene in het ras. Ook uit de fokstal van Luc Mahoux komt een andere nieuwkomer: Starter de St. Fontaine (v. Argan). Het elf maanden oude stiertje weegt 528 kg en meet 118 cm (+2). Starter is een mooie vleestypische stier met een brede voorhand, een sterke bovenbouw, een ronde rib en een mooi belijnde achterhand. Het fijne botwerk is opvallend. Starter bezit met Nina Ricci (90 punten) en Giboulée de Saint Fontaine (nationaal kampioene in 2005) een moederlijn om ‘u’ tegen te zeggen.
Imperial bevestigt zijn naam Er was met Imperial de l’Ecluse ook een vaste waarde te bewonderen op de kipresentatie. De vijfjarige Germinalzoon, die twee jaar geleden de show stal, heeft met het ouder worden een beetje van zijn uiterlijke glans verloren, maar de ‘zwarte parel’ stond er desondanks toch gewoon knap bij. En hij bevestigt zijn naam in de praktijk en in de cijfers. Dit is en blijft een van de absolute toppers van het laatste decennium. l
32
V E E T E E L T V lee s
VV11_opendag KI GAB.indd 32
NOVEMBER
201 3
14-11-13 13:18
U I T
D E
D I E R E N A RT S P R A K T I J K P I E T
D E
M E U T E R
Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.
Fel vermagerde dekstier blijkt na vijf jaar geïnfecteerd met para-tbc
Dekstier met para-tbc T
ijdens een keizersnede op een vleesveebedrijf uit mijn praktijk kwam het plots ter sprake. De veehouder vroeg me hoe het kon dat zijn dekstier zo mager was. Het dier had de hele zomer op de weide gestaan bij een groep zogende koeien. Omdat de stier in korte tijd fel was vermagerd, had de veehouder de stier opgestald. Stieren verliezen in de loop van de zomer altijd wel conditie, daarom verontrustte het verlies aan gewicht de veehouder niet meteen. Maar nu de stier een maand later nog steeds geen gewicht had gewonnen, vroeg hij mij om advies. Toen ik de stier onderzocht, viel me op dat het dier diarree had. De stier was bovendien erg mager en gaf geen fitte indruk. Omdat ik meteen een vermoeden had dat het om een infectie met paratuberculose ging, stelde ik de veehouder voor om een bloedonderzoek naar de ziekte te doen. De veehouder wees me er meteen op dat de stier al bij aankomst op het bedrijf was getest op de aanwezigheid van ziekten. Bij dat onderzoek was de stier negatief voor paratuberculose. Maar omdat paratuberculose zich op oudere leeftijd kan ontwikkelen, adviseerde ik om toch een bloedonderzoek uit te laten voeren. Enkele dagen later bevestigde de uitslag dat de stier inderdaad positief testte op de ziekte. Navraag bij het oorspronkelijke fokbedrijf leerde dat de stier was geboren uit een embryo dat geplaatst was in een zwartbonte ontvangster. Wellicht was de stier via zijn moeder geïnfecteerd met para-tbc. De stier is inmiddels afgevoerd. Omdat de stier bij de zoogkoeien liep, zal het de komende jaren belangrijk zijn om de kalveren goed te volgen en regelmatig te monitoren op een besmetting met para-tbc.
De encyclopedie paratuberculose Paratuberculose is een besmettelijke chronische darmontsteking die wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium avium van het type paratuberculosis (MAP). De besmetting vindt plaats bij het jonge kalf. Besmette melk alsook biestmelk en met mest bezoedeld voer, drinkwater, voerbakken, vloeren, stalmuren en weiden zijn voorname besmettingsbronnen voor kalveren. De ziekte-
symptomen komen pas na twee jaar tot uiting. Vaak begint dit vaag met een langzaam conditieverlies en wat dunnere mest. Dan volgt ernstige vermagering, zwaar productieverlies en oedeem onder de kin. Omdat de ziekte langzaam verloopt, kan een besmet dier langdurig onopgemerkt smetstof uitscheiden. De ziekte bestrijden gebeurt door het opsporen van positieve dieren en het voorkómen van nieuwe infecties bij het jongvee middels een strikte hygiëne bij afkalven en bij opfok en een fysieke scheiding van oudere dieren en kalveren om mestcontact te vermijden. Dat betekent na de geboorte het kalf onmiddellijk van de moeder scheiden en na de biestperiode overgaan op kunstmelk.
V E E T E E LT V L E E S
VV11_dap.indd 33
N O VEM B E R
2 0 1 3
33
14-11-13 16:19
S M A A K T E S T
Vet is smaak, als je dat eraf wilt snijden, dan niet eerder dan op het bord
Oud-Hollandse dubbeldoelrassen plussen in smaak mede door type afmestrantsoen
Blij van rundvlees Welke boeren maken het rundvlees waar Nederland blij van wordt? Deze vraag lanceerde NieuwVers op zijn website. Na varkensvlees, tomaat en aardbei werd ook rundvlees onderworpen aan een smaakpanel én een vakjury. Eenentwintig bedrijven – met vijftien verschillende vleesrassen – meldden hun vlees aan. tekst Alice Booij
maakt werden door chef-kok Pepijn Schmeink van restaurant De Eendracht in Rotterdam. ‘De entrecote is smaakvol, omdat het geen beweegvlees is. Je proeft de smaak en de structuur het best’, aldus Van Uden over de specifieke keuze voor dit stukje rundvlees. ‘En er zit een vetrandje aan’, aldus Boucher, die de slager er altijd van weerhoudt om het vet eraf te snijden. ‘Vet is smaak, Als je dat eraf wilt snijden, dan niet eerder dan op het bord.’ De (dure) ossenhaas werd door jury en publiek afgedaan als een overschat stukje rundvlees. ‘Het is vlees voor bejaarden, zieken en kleine kinderen. Je hoeft het niet te kauwen en dan zit er ook geen smaak aan’, gaf de in het publiek aanwezige slager Gertjan Kiers aan.
Lakenvelder top
V
an lakenvelder tot wagyu, van limousin tot angus, van jersey tot aan Belgisch blauw. Maar liefst vijftien verschillende vleesveerassen kwamen voorbij tijdens een proeverij op woensdag 9 oktober in restaurant Gerecht en Land (onderdeel van horecaopleiding Landstede) in Zwolle. De proeverij was georgani-
seerd door NieuwVers, een beweging van consumenten en producenten. Een smaakjury bestaande uit Felix Wilbrink van De Telegraaf, Jeroen Thijssen van Trouw, de ‘Beste Slager van Nederland’ Johan van Uden en culinair schrijfster Florine Boucher beoordeelden de verschillende entrecotes die klaarge-
Nooit eerder werd het vlees van zoveel verschillende rassen op eenzelfde wijze klaargemaakt en beoordeeld door een smaakjury. Aan het einde van de dag waren de deskundigen het er unaniem over eens welk ras het lekkerste vlees had geleverd: de lakenvelder van de Stichting Lakenvelder Vlees. ‘Al het vlees
Jos Huygense: ‘Opschalen tot economisch alternatief’ Niet alleen de smakelijkheid, maar ook de duurzaamheid van de verschillende vleesveeconcepten werd tegen het licht gehouden tijdens de smaaktest van NieuwVers. De oud-Hollandse runderrassen van de Natuurboeren uit de Buurt kregen de eerste plaats, gevolgd door de herefords van de Stichting Natuurbeheer Limburg, de limousins van de Stichting Limousin Regionaal, de blonde d’Aquitaines van Den Houdijker en de
34
V E E T E E L T V lee s
VV11_Vleesproeverij.indd 34
NOVEMBER
sweachster angus van Focko Zwanenburg. ‘U heeft projecten die zich onderscheiden, dat biedt perspectief voor de toekomst’, stelde juryvoorzitter Jos Huygense, ondernemer bij Meatless, een bedrijf dat vleesvervangers maakt. ‘De winnende concepten hebben de potentie om op te schalen en zijn zo een economisch alternatief voor de reguliere veehouderij.’
201 3
11-11-13 14:25
dat we geproefd hebben, was van super kwaliteit,’ lichtte Wilbrink toe, ‘maar de lakenvelder sprong er echt uit. Zo zacht, met zo’n lekker vetje, het smelt op je tong.’ ‘Dit vlees kun je blijven dooreten’, voegt Van Uden eraan toe. Met zo’n 3000 dieren in Nederland worden de lakenvelders meestal hobbymatig gehouden. ‘Maar wij proberen het uit de hobbysfeer te halen’, geeft Ad van der Salm van de Stichting Lakenvelder Vlees aan. ‘We proberen de dieren uniform af te mesten bij drie verschillende boeren en slachten ze op eenjarige leeftijd. Dan bieden we het vlees aan als een seizoensproduct.’
Natuurbegrazers De entrecotes van mrij (van Stichting Natuurboeren uit de buurt), van galloway (van Free Nature) en van wagyu (van Het Koeienhuis) werden in deze volgorde achter de lakenvelder geplaatst. ‘Het is bijzonder dat het juist de oud-Hollandse rassen zijn die goed scoren’, merkte Wilbrink op. ‘Hoe kan het dat deze uitgekauwde runderrassen het zo goed doen?’ Mrij-houder Wilfried Siemes probeert het antwoord te geven. ‘Ze hebben ge-
marmerd vlees en smakelijk vet. Daarbij mesten we ze af op granen en gras, weinig krachtvoer en zeker geen mais.’ ‘Hier was vandaag alleen lekker vlees’, aldus de smaakjury. Echter, vlees van blondes, witblauwen, charolais of limousins kwam niet voor in het rijtje uitblinkers. ‘Die échte vleesveerassen missen de beadering in het vlees.’ Wel een overeenkomst tussen verschillende deelnemers is de keuze voor natuurbegrazing. Is dat toeval? ‘Gras zorgt ervoor dat het vlees een lekker frisse kant krijgt die rundvlees weer bijzonder maakt’, was de ervaring van Thijssen. ‘Bij het proeven speelt zich veel in ons hoofd af’, noemde Wilbrink nog. ‘Je proeft het vlees en ziet de koeien wandelen in de natuur, dan smaakt het zeker beter.’ De beleving bij het vee en het vlees is de gemeenschappelijke deler bij de inzenders. Het verhaal achter het vlees verkoopt en de herkomst is een steeds belangrijker argument voor consumenten om te kopen. ‘Drie jaar geleden was het te veel om te vertellen dat de koe Bella heette en een foto van haar te plaatsen naast het vlees,’ vertelt Cynthia Brui-
ning van de Vrije Koe, ‘maar ik denk dat de consument hier nu wel aan toe is.’
Seurop geen kwaliteit De inzenders van het vlees discussieerden tijdens de proeverij flink over rundvlees en de vermarkting, maar niet over de keuze van het ras. ‘Het ras is vooral een persoonlijke en emotionele keuze, daar brengt niemand je vanaf’, verwoordde een vleesveehouder. ‘Je wordt er verliefd op.’ Wat wel aanpassing verdient, is het Seurop-systeem. ‘Het is geen goede maat voor kwaliteit’, werd er gezegd. ‘De hoogst geclassificeerde dieren hebben de dikste billen en het minste vet, maar het zijn niet de lekkerste dieren.’ Ook de vierkantsverwaarding werd onder de aandacht gebracht. De afzet voor de luxere delen verloopt veelal vanzelf. ‘Wij verplichten afnemers ook vlees van de voorvoet af te nemen’, vertelde vleesveehouder Rutger Woolderink, die aberdeen-angusdieren houdt. ‘Het hoort bij duurzaam consumeren om het hele dier te benutten’, voegde Bruining, die dezelfde strategie hanteert, eraan toe. l
Een smaakpanel van culinaire journalisten en een slager onderwierp vlees van vijftien verschillende rassen aan een proeverij
V E E T E E L T V lee s
VV11_Vleesproeverij.indd 35
N O VE M B E R
2 0 1 3
35
11-11-13 14:25
V O E R
V O O R
V L E E S B O E R
Krachtvoederwaardeprijzen mengvoeders (1000 vevi per kg) stier 90 (90 g dve) stier 100 (100 g dve) rosé 110 (110 g dve) rosé 120 (120 g dve) rosé 130 (130 g dve)
22 oktober
vorige maand
24,00 24,65 25,55 26,40 27,35
22,75 23,45 24,40 25,25 26,20
Tabel 1 – Prijzen mengvoeders (euro’s per 100 kg, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research
kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag
22 oktober
vorige maand
13,1 111,4 15,6 86,0
10,8 119,0 13,8 91,4
Tabel 2 – Energie- en eiwittoeslagprijzen (in eurocenten, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research
Zuurtegraad grasland veelal te laag
Bodemnutriënten zijn minder beschikbaar voor het gras bij een te lage zuurtegraad
Ruim een derde van de graslandpercelen in Nederland heeft een pH-waarde beneden 5. Dat stelt Wageningen UR Livestock Research vast. Wanneer de pH-waarde beneden de 5 zakt, neemt de beschikbaarheid van stikstof en fosfaat maar ook van kalium, zwavel, calcium en borium af. Een juiste pH door regelmatige bekalking is de basis voor een goede benutting van mineralen. Voor blijvend grasland is het najaar ideaal voor bekalking, want de meeste kalkmeststoffen zijn langzaam-
werkend. Na het groeiseizoen kan kalk direct op het land worden gebracht. Regelmatig bekalken verdient zich volgens Wageningen al snel terug. Kalk is immers ook van belang voor een goede botanische samenstelling van grasland. Goede grassen zoals Engels raaigras hebben profijt van een hogere pH. Minder goede grassen als ruwbeemd groeien beter bij een lagere pH en kunnen dan de overhand krijgen. De streefwaarde voor de pH ligt tussen 4,8 en 5,6. Voor grasklaver is de streefwaarde 5,5 of hoger.
Slachthuizen nemen loopje met regels Uit controles door de Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch vlees (IVB) blijkt dat er ontoelaatbare misstanden heersen in sommige Belgische slachthuizen. IVB heeft in de eerste acht maanden van dit jaar zo’n duizend karkassen per maand gecontroleerd. Dat is zo’n drie procent van de aangeboden runderslachtingen. Bij deze controles werden één of meerdere foutieve handelingen vastgesteld: 19 procent van de ‘foute’ karkassen had een niet-correcte aanbiedingsvorm, 33 procent had een foutieve bevleesdheidsklasse, 34 procent had een foutieve vetbedekkingsklasse, bij 20 procent van de foute karkassen was spierweefsel blootgelegd door afsnijdingen, in 16 procent was de schouderspier verwijderd en bij 2 procent was het keizersnedelitteken onwettig verwijderd. Mathieu Clauwers van IVB wijst erop dat veel rundveehouders weinig tot geen gebruikmaken van de slachtinformatie over hun dieren. Clauwers: ‘Slechts tien tot vijftien procent raadpleegt regelmatig de IVB-website voor informatie over de karkasindeling en de gewichten van hun runderen. Ook veehouders die hun dieren voetstoots verhandelen, kunnen die informatie opvragen en er hun voordeel mee doen.’
Boeren proeven weinig verschil Een smaakpanel van Vlaamse boeren testte stukjes vlees van het Belgisch witblauw-, het blonde d’Aquitaine-, het limousin- en het holsteinras. Bij de totaalbeoordeling was er tussen de vier rassen nagenoeg geen verschil. Voor malsheid scoorde witblauw wel het best. Voor smaak stond witblauw echter op plek vier. Bij een tweede proef met vleesstukjes
36
VV11_vvb.indd 36
V E E T E E L T V lee s
NOVEMBER
van een mannelijk en een vrouwelijk dier van zowel witblauw als blonde d’Aquitaine kwam witblauw als beste uit de bus. Het smaakpanel was samengesteld uit 25 boerenbestuurders van de Boerenbond-vakgroepen vleesvee Oost-en West-Vlaanderen. De vleesstukjes waren afkomstig uit de dunne lende en klaargemaakt op de barbecue.
201 3
14-11-13 16:37
V L E E S P R I J Z E N
Handelsverdrag met Canada
STIEREN 5,5
Door een nieuw vrijhandelsverdrag met Europa krijgt Canada toegang tot de Europese rund- en varkensvleesmarkt in ruil voor import van zuivel. Hoewel officiële cijfers nog ontbreken, wordt er gesproken over een heffingsvrij quotum voor 50.000 ton rundvlees en 80.000 ton varkensvlees in ruil voor 30.000 ton kaas. De Belgische Boerenbond reageert met gemengde gevoelens: door het akkoord krijgt de Europese landbouwsector weer een beetje extra exportkansen, maar is er ook weer een beetje meer concurrentie op de eigen markt. Positief is dan weer dat de Europese normen en productiestandaarden volwaardig worden aanvaard in het bilateraal handelsakkoord met Canada. Zo moet het Canadees rundvlees hormonenvrij zijn.
Kans op oplopen schmallenbergvirus via inseminatie erg klein Het risico van besmetting met het schmallenbergvirus via inseminatie van koeien lijkt erg klein. Dat stellen onderzoekers van het Centraal Veterinair Instituut (CVI) in Wageningen. In sperma van met schmallenbergvirus besmette stieren kunnen lage concentraties van het genoemde virus voorkomen. Er is echter geen levend virus aangetroffen in het sperma van deze stieren.
S 2012
S 5,00 4,5
E 4,29 E 2012
4,0 U 3,55
3,5
R 2012 U2012
3,0
R 3,25
2,5 2,0
minimum/maximumprijs 1
5
10
15
20
25 30 week
35
40
45
50
KOEIEN 5,0
euro/kg koud geslacht excl. btw
Meer export en concurrentie door handelsverdrag met Canada
euro/kg koud geslacht excl. btw
5,0
4,5
S 4,37
S 2012
4,0
E 3,86
E 2012 U 2012
3,5 1. lijnen opbouwen in Laag 1 en 2 + vlag-met-cijfers verplaatsen U 3,55 2. kleurvlakken Laag 3 verwijderen 3. aangepaste maxminlijn copiëren naar Laag 3 3,0 4. degroeperen lijnen 5. join lijnen 6. vulling lijnkleur omkeren R 2,42 2,5 7. alle vier kleurvlakken 17% dekking 8. Laag 2 onzichtbaar maken minimum/maximumprijs 2,0 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 week
R 2012
50
VLEESPRIJSIN D EX
1. lijnen opbouwen in Laag 1 en 2 + vlag-met-cijfers verplaatsen 2. kleurvlakken Laag 3 verwijderen 3. aangepaste maxminlijn copiëren naar Laag 3 4. degroeperen lijnen 5. join lijnen 120 6. vulling lijnkleur omkeren 7. alle vier kleurvlakken 17% dekking 110 8. Laag 2 onzichtbaar maken 100
vereenvoudigde ratio referentieratio (18m) ondergrens bovengrens
Nederlandse super komt met merkvlees Vanaf oktober gaat C1000 vlees van het merk Lento Melo in de supermarkten verkopen, meldt Foodlog.nl. Het is voor het eerst dat er merkvlees verkocht gaat worden in Nederland. Lento Melo is vlees van honderd procent grasgevoerde, langzaam groeiende runderen uit het stadje Melo in Uruguay.
2005 = 100
90
80 70 60 50 40 ‘05 l ‘05 ‘06 l ‘06 ‘07 l ‘07 ‘08 l ‘08 ‘09 l ‘09 ‘10 l ‘10 ‘11 l ‘11 ‘12 l ‘12 ‘13 ‘13 jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan sep maand/jaar
Voor de meest actuele vleesprijzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl V E E T E E LT V L E E S
VV11_vvb.indd 37
N O VEM B E R
2 0 1 3
37
14-11-13 16:27
C O L O F O N
Keuringen en prijskampen
Publiekskampioene NVM: Aurora (v. Orion) van Ed en Marjan Neerincx uit Elst Fotograaf: Harrie van Leeuwen
4 december: 5 december:
Nationale keuring Belgisch-witblauwras te Brussel Nationale blonde d’Aquitaineras te Brussel
2014 4 januari: 8 januari: 11 januari: 18 januari: 19 januari: 19 januari: 25 januari: 8 maart: 3-4 juli:
Jaarmarktprijskamp witblauw regio Luik te Hannut Jaarmarktprijskamp witblauw regio Henegouwen te Ath Jaarmarktprijskamp witblauw regio Luxemburg te Libramont Jaarmarktprijskamp witblauw regio Namen te Ciney Haspengouwse jaarmarktprijskamp witblauw te St. Truiden Provinciale fokveedag regio Antwerpen te Geel Fokveebeurs Belgisch witblauw te Affligem Deense vleesveeshow Agro Nord Beef te Aars (Denemarken) Nationale show Belgisch-witblauwras, Birmingham (Groot-Brittannië)
Ve i l i n g e n 18 december:
RSC-veiling witblauw te Ciney
2014 15 januari: 23 januari: 14 februari: 27 maart: 29 maart: 5 juni:
RSC-veiling limousin te Ciney RJ-limousinveiling Lanaud te Boisseuil (Frankrijk) Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk) RJ-limousinveiling Lanaud te Boisseuil (Frankrijk) COT-veiling te Laren RJ-limousinveiling Lanaud te Boisseuil (Frankrijk)
COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks.
redactie hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans
Beurzen, studievergaderingen, demodagen 3-8 december:
redactie-adres
Internationale landbouwbeurs Agribex te Brussel
Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 fax 026 38 98 839 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com
abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 45,70, overige landen € 88,80. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com
advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com
illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van Interlim (4), British Limousin Cattle Society (4) en Wayne Hutchinson (4 en 5). Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312
38
V E E T E E L T V lee s
VV11_agenda.indd 38
VOORUITBLIK
D e b o erd er ijh o n d : vr ien d en wer ker December (11 december) – De boerderijhond is sinds mensengeheugenis aanwezig op het vleesveebedrijf. Naast een trouwe vriend is de boerderijhond ook een prima medewerker. De w brengt in het kerstnummer de boerderijhond en zijn baasje in woord en beeld in verschillende bedrijfssituaties. In het kerstnummer komt verder een verslag in woord en beeld van de nationale keuring van het Belgischwitblauwras en het blonde d’Aquitaineras op Agribex. En – ‘tradition oblige’ – in het decembernummer is er de jaarlijks kerstquiz. Inzenders die alle vragen correct beantwoorden, maken dit jaar kans op een topkalf uit het topfokbedrijf van Eric Coheur uit Fooz, de nummer één in België.
NOVEMBER
2013
14-11-13 15:39