Veeteeltvlees oktober 2023 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

O K TO B E R 2023

Excellente witblauwen

in rijkgevulde lijst

Lubbert van Dellen:

‘Effect piekbelasters uitkopen minimaal’

Kruidenrijk gras voor limousins van Marleseveld

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

VV10-cover.indd 2

10-10-2023 15:59

UNIEKE VERKOOPARGUMENTEN VOOR UW BOERDERIJVLEES EN -EIEREN

MET VOERWAARTS CIRCULAIR KRIJGT UW VEE VOER;

Kies voor een gemaakt van rest- en retourstromen volledig vanopstart humane voeding optimale van je kalveren zonder sojaproducten, granen of andere voor dieren geteelde ingrediënten

• Verrijkt met immunoglobulines, melkfermenten en dat niet concurreert met humane voeding plantenextracten. • Versterkt de immuniteit en verhoogt de weerstand tegen ziektes. (E.Coli, cryptosporidiose, rota en coronavirus) met een zeer lage CO2-footprint

• Zal ook eventuele tekortkomingen corrigeren.

ZAKGOED VANAF 250KG EENVOUDIG TE BESTELLEN VIA

WWW.VOERWAARTS-CIRCULAIR.NL OF VRAAG UW DEALER 'VOERWAARTS CIRCULAIR' VOOR U TE BESTELLEN. Conferenties - Exposanten Gratis Catering

Uitnodiging

op de kalveropfokdag

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100

SPECIALIST IN OPFOKMELK

www.venostal.com Te Pari Lenta MX3 Cattle Crush Vleesvee behandelbox Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox. Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is.

STARTEN MET SUCCES

Beiden kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen. 3-weg selectie vanuit de box.

a c.l

Rubberen vloer en anti terugloop oplossing. Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier. Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

eo znBoezkeoz nze oek eB etiwsebbew sit e

VOOR MELK- EN VLEESVEE

WE ONTWIKKELEN VOEDERS AANGEPAST AAN DE ONTWIKKELINGSFASES VAN UW VEE. HIERBIJ ZIJN DE NUTRITIONELE WAARDEN EN VERTEERBAARHEID ESSENTIEEL VOOR DE KWALITEIT VAN ONZE VOEDERS WILT U EEN AANGEPAST VOORSTEL VOOR UW JONGVEE? CONTACTEER ONS VERVEKA@VERVEKA.NL OF T +31 (0)184 651 300

4 2

MAART 2023 veeteeltvlees OKTOBER 2023

004_VEE_VTVL03.indd 4 002_VEE_VTVL10.indd

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100

Te Pari Pari Classic MC Cattle Crush Te Lenta MX3 Cattle Crush Vleesvee behandelbox Vleesvee behandelbox

www.ve 09-03-2023 10:37 14:42 06-10-2023

INHOUD RUBRIEKE N

5 Van de redactie 6 Fokkerijnieuws 27 Uit de dierenartspraktijk: een mogelijk met blauwtong besmette vaars 26 CRV-coöperatienieuws 30 Managementnieuws 32 Marktinfo voer 33 Marktinfo vee 34 Agenda 35 CRV-bedrijfsnieuws

hoofdartikel mooiste witblauwen

HOOFDA RT IK E L

8 De rijkste oogst van excellente witblauwen ooit in Nederland en Vlaanderen REPORTAG E

14 De limousins vervullen het volledige plaatje op landgoed Marleseveld MANAGEM E N T

17 Infographic: derogatie remde de graslanddaling 20 Gek met gras: Ernst Bos 25 Hogere voersnelheid dankzij gemengde kuil KEURING

8 keuring Hoornaar

De Boerin Ankie Wijnen

18 Mooiste witblauwen toonden zich op het Nederlands kampioenschap in Hoornaar INTERV IE W

22 Veehouders kunnen stikstofprobleem niet alleen oplossen, vindt Lubbert van Dellen DE BOERIN

28 Boerin & bestuur: negen vragen aan Ankie Wijnen

OKTOB ER 2023

Excellente witblauwen

in rijkgevulde lijst

Lubbert van Dellen:

‘Effect piekbelasters uitkopen minimaal’

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE

VAN CRV BV IN OPDRAC

Jeroen Bosch:

Lubbert van Dellen:

‘Ik ben gek op oudere koeien. Ze zijn vaak rustiger van karakter’

‘Piekbelasters uitkopen beperkt maar een klein beetje de depositie’

Kruidenrijk gras voor limousins van Marleseveld

HT VAN COÖPERATIE KONINKL

IJKE CRV U.A.

10-10-2023 15:59 VV10-cover.indd 2

BIJ DE COVER

De limousin van het Marleseveld staart met interesse voor zich uit (foto: Quinten van Ooijen)

22 veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-inhoud.indd 3

10-10-2023 16:17

9 en 10 november 2023

Opendeurdag BBG 2023

Kom de actuele stieren live bezichtigen! CRV en het BBG-team zien u graag op: donderdag 9 november (14.30 en 19.30 uur) en vrijdag 10 november 2023 (19.30 uur) Locatie Opendeurdag BBG 2023 Chemin du Tersoit, 32 - 5590 Ciney

Bezoek onze webshop op

CRV4all.nl of CRV4all.be

471-23 Adv VV Opendeurdag 004_VEE_VTVL10.indd 4 BBG 2023-1.indd 2

04-10-2023 10:40 14:33 06-10-2023

VAN DE REDACTIE

Mag het morgen ook eens

gewoon als vandaag zijn? ’s Morgens wakker worden en de dingen groeten, zoals ‘Marc’ uit een bekend gedicht van Paul van Ostaijen zo’n 100 jaar geleden ook deed. Of groeten wie je lief is. En koffie. Het zijn enige zekerheden op een dag in het leven. Want het kan plots en snel anders zijn. Twee actuele geweldsconflicten begonnen net zo plots, op een ochtend, en veranderden zo veel in één klap. Nochtans, veel mensen snakken naar voorspelbaarheid, houvast in hun dagelijkse leven. Dat geldt des te meer voor de landen tuinbouwsector. Er is nood aan economische stabiliteit, een continuïteit in de regelgeving, een duidelijk en rechtszeker verhaal op lange termijn. Werken met de grillen van de natuur is de sector al langer gewoon, met de jaren kwamen daar de fluctuaties in de economie bij. Lang kon het Europese beleid de prijzen stabiel houden. Veel beleidsmensen – ook politici – beseffen voorgaande wel. Althans, ik hoor het ze wel regelmatig verkondigen. Maar de zwaarste grillen die onze sector vandaag moet ervaren, komen juist van deze mensen, de beleidsmakers. En dat beseffen velen dan weer veel minder.

Een debat op een zonnige woensdagnamiddag in het Vlaams parlement bewees dat. Alweer. Een advies van de Raad van State over het voorgestelde Vlaamse stikstofdecreet werd er op verschillende manieren geïnterpreteerd vanuit de verschillende politieke strekkingen. De vraag is hoe je vanuit een politiek debat tot een consensus kunt komen als zelfs een ‘eenvoudige’ tekst zo verschillend wordt gelezen. Wat moet een boer dan doen als hij die wet moet gaan toepassen als politici de eigen voorstellen zelf niet goed begrijpen of op verschillende manieren lezen? En dan hebben we het nog niet over de rechterlijke interpretatie nadien gehad. De komende tijd zijn er verkiezingen in Nederland en Vlaanderen. Nieuwe verkiezingen betekenen vaak nieuwe stemmen, andere visies aan de macht. Dus weer veel wat anders zal zijn. Terwijl die boer gewoon houvast, rechtszekerheid nodig heeft. Die wil wel wat meer dan alleen maar de dingen groeten in de ochtend. Anders dan Marc.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-editorial.indd 5

10-10-2023 14:30

FOKKERIJNIEUWS

Klein aanbod op veiling in Carlisle Op een recente veiling van enkele British blues in het Engelse Carlisle werd gemiddeld 6363 euro betaald voor de stieren en 4350 euro voor vrouwelijk vee. Slechts negen dieren maakten evenwel deel uit van de verkoop. Bij de stieren werd Criffel View Romeo van David en Lynn Watret verkocht voor 7000 gns, bijna 8500 euro. Deze jonge stier, een zoon van Greystone Noveltee, werd op de show voorafgaand aan de keuring kampioen bij de stieren en algemeen kampioen. De nagenoeg zwarte stier won reeds eerder drie maal een kampioenschap op een regionale keuring. Voor net wat minder, 6500 gns, werd een andere stier van Graham Morgan, Almeley Raikonen, verkocht. Raikonen is een zoon van Almeley Raikonen. De stier van 28 maanden showde kracht en maat en liep al tussen de vaarzen. De topprijs was echter voor de sterk ontwikkelde en stijlvolle Top Side Sabrina van Ross en Elain Pattinson. Deze dochter van Naby

Bijna 8500 euro werd geboden op de zwarte Criffel View Romeo

Golddust werd verkocht voor 5500 gns of circa 6600 euro. Top Side Sabrina werd eerder kampioen vrouwelijk en reserve alge-

meen kampioen. Nog andere vaarzen werden verkocht voor meer dan 3800 gns (4588 euro).

Willy the Womanizer topper op herefordveiling Met een bod van meer dan 10.800 euro was herefordstier Willy the Womanizer de topper op de herfstshow en -verkoop van de Hereford Cattle Society in het Engelse Shrewsbury. Harveybros 1 Willy-the-Womanizer is geboren op het Schotse bedrijf van vader en dochter George en Sophie Harvey. De in 2021 geboren stier werd een dag voor de veiling algemeen kampioen op de voorafgaande show. Hij is een zoon van Wirruna Matty M288 en komt uit de zelfgefokte Harveybros 1 Crocus N1. De Harveyfokkerij bemachtigde al meerdere keren titels op nationaal niveau. Een bijzonder hoogtepunt op hun cv was de dubbele overwinning als kampioen onder de rassen op de Royal Welsh show en in Perth eerder dit seizoen. De stier viel niet enkel op met zijn naam, maar ook met zijn indrukwekkende cijfers. Hij werd daarom aangekocht door Benacre Estate van Lady Gooch, haar twee dochters en hun manager Andrew Allan in Suffolk. Zij hebben er het plan om in een regeneratief landbouwbedrijf opnieuw vee gaan te houden. Het bedrijf kocht daarom nog zestien andere herefords aan op de veiling.

Willy the Womanizer, algemeen kampioen op de show in Shrewsbury

‘Beef on dairy’ blijft groeien, stelt Amerikaanse bank Door de langdurige droogte in belangrijke regio’s is de Amerikaanse vleesveestapel de voorbije zomer teruggelopen tot de laagste in decennia. Volgens de Amerikaanse coöperatieve bank CoBank zal de scherpe daling van het aantal vleeskoeien het vleesaanbod de komende jaren nog doen krimpen, terwijl de vraag van de consument stabiel blijft.

‘We verwachten dat het gebruik van vleesvee in melkveefokprogramma’s gaat versnellen naarmate de producenten meer profiteren van grotere marges, vooral gezien de verminderde beschikbaarheid van zuivere vleeskalveren’, zegt Brian Earnest, hoofdeconoom op het gebied van dierlijke eiwitten bij CoBank. ‘Beef on dairy’ neemt in de VS al jaren ge-

staag toe. Dat blijkt ook uit de jaarlijkse rapporten die samengesteld worden op basis van de verkoop van sperma op Noord-Amerikaanse veebedrijven. De prijs voor kruisingskalveren ligt gemiddeld tot 300 dollar hoger dan voor melkkalveren. Maar ook de betere voerefficiëntie speelt een rol, al stellen experts wel dat deze variabel is.

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-fokkerijnws.indd 6

10-10-2023 11:48

Arnaud De Lie, profwielrenner bij Lotto-Destiny:

‘Ja, ik vind die Europese trui wel iets hebben. Wit-blauw. Dat is zoals bij de koeien: altijd goed’ Uit: Het Nieuwsblad, 22 september 2023

Nieuwe Franse Iboval-cijfers Recent heeft het Franse blonde d’Aquitainestamboek nieuwe indexen gepubliceerd van de Franse fokstieren. Deze indexen zijn de bekende Iboval-cijfers. Aan de basis van deze fokwaarden liggen gegevens verkregen van de geboren kalveren bij de fokkers. Het gaat daarbij om kalveren die zijn geboren uit natuurlijke dekking en uit ki-stieren.

De gegevens van deze kalveren komen uit het wegingsprogramma, waarin de kalveren ook beoordeeld worden op de onderdelen groei (CR), bespiering (DM) en ontwikkeling (DS). Samen met geboortegemak (Ifnais) wordt hier de speenindex (Isev) uit berekend. Wanneer de vaarskalveren zelf gekalfd hebben, volgt een cijfer voor de melkgift (Alait).

Er is tevens een cijfer voor afkalfgemak van de dochter van de stier (Avel). Net als bij veel andere fokwaarden is 100 het standaardgemiddelde. Een hogere fokwaarde is gunstig. Ook de betrouwbaarheid is relevant in het beoordelen van de cijfers. Hoe meer nakomelingen met gegevens, hoe betrouwbaarder de cijfers.

Keuring Mariënheem uitgesteld De organisatie van de komende nationale keuring in Mariënheem meldt dat de keuring geannuleerd is wegens de blauwtongsituatie. De keuring was gepland op zaterdag 28 oktober in Mariënheem.

Na overleg met de verschillende deelnemende stamboeken, die van charolais, piemontese, limousin en verbeterd roodbont, en rekening houdende met het oprukkende blauwtongvirus type 3 is besloten om de

keuring te annuleren. De organisatie volgt de ontwikkelingen rond blauwtong nauwkeurig en gaat onderzoeken of er nog mogelijkheden zijn om de keuring te organiseren op een ander moment.

Sazy en Plante Moulet heersen bij Franse blondes In de Franse Loirestreek werd midden september de nationale keuring voor blonde d’Aquitaine georganiseerd. De lokale markthal deed dienst als locatie. Lengte, finesse, bevleesdheid en een breed bekken waren de kwaliteiten die gezocht werden door de vier juryleden Pascal Arsicaud, Jean Basta, Jean-Marc Cantegrit en Benjamin Pereira. Het merendeel van de rubriekswinsten en de podiumplaatsen was voor de twee gekende fokbedrijven Sazy élevage en gaec Planté Moulet. Algemeen kampioene Redondante en haar kalf Ultrabelle

Sazy pakte met zijn driejarige Redondante, een dochter van Horfe, en haar zes maanden oude kalf Ultrabelle (v. Spleen) zowel de titel van algemeen kampioen als die bij de zoogstellen. Zijn bekende Illicodochter Ovidie, goed voor 1000 kilo, won de prijs voor blonde met de beste vleeskwaliteiten. Stalgenote Rokepine, net geen drie jaar oud en ook een dochter van Horfe, won het kampioenschap bij de beloftevolle koeien. Zij werd vergezeld van haar bijna vier maanden oude tweeling met Illico. Sazy werd ook gehuldigd als beste fokbedrijf, het beste lot op de keuring was dan weer voor Plante Moulet. Gaec Plante Moulet won ook het kampioenschap bij de oudere koeien met zijn Odelys, een dochter van Imola. Dit bedrijf had met Jelena ook de beste fokkoe in de stal. De dochter van Goulu werd vergezeld van haar kalf Ultima (v. Neutron). De andere kampioenstitels werden meer verdeeld. De jongste kampioenskoe was met Tchikita (v. Latino) voor gaec Blondilait. De oudste kampioensstier was Rolls, een zoon van Noa van 1250 kilo en eigen aan earl du Breuil. Gaec de Sainte Pauline en gaec des Fleuriais hebben met Sinatra (v. Narcos) de kampioen beloftevolle stier in huis, terwijl de jongste kampioensstier, Tenor (v. Neutron), gefokt is door Plante Moulet, maar nu eigen is aan scea Barre. Circa 450 dieren van 150 veehouderijen namen deel aan de keuring, verspreid over drie dagen. Ook bezoekers uit Nederland, België, Luxemburg en Duitsland bezochten deze grootste nationale blonde d’Aquitainekeuring.

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-fokkerijnws.indd 7

10-10-2023 11:59

HOOFDARTIKEL EXCELLENTE WITBLAUWEN

Rijkste oogst van e Het aantal witblauwen met meer dan 90 punten in de eindbeoordeling steeg het afgelopen boekjaar opnieuw sterk. Enkel bij de stieren is de oogst dan weer beperkt tot één. De Nederlandse Saskia en de Vlaamse Nathalia van Willecome mogen zich de hoogstgepunte witblauwen van het voorbije jaar noemen. Dat geldt ook voor Radar van Terbeck. TEKST WIM VEULEMANS

e lijst met de mooiste witblauwen van Nederland en Vlaanderen wordt rijker gevuld met de jaren. De vooruitgang in het ras op fenotypisch vlak is er dus. In totaal mogen 59 vrouwelijke witblauwen en één stier zich excellent noemen. Van de vrouwelijke dieren – zowel in Nederland als in Vlaanderen – zijn er wel twintig in het voorbije boekjaar (van 1 september 2022 tot en met 31 augustus 2023) herpunt door de inspecteur van CRV voor het Vlaamse en Nederlandse witblauwstamboek.

West-Vlaamse dominantie Ook de hoogstgepunte koe van afgelopen boekjaar, de bekende Nathalia van Willecome, is herpunt. De Attributdochter van Luc David uit Tielt stond vorig jaar nog op plaats twee in de toplijst van excellente witblauwen. Een winst van 0,1 punt bracht haar met 91,9 punten op plek één. De vijf jaar oude koe hoeft geen verdere voorstelling meer. Ze won met haar massa in de bouw en haar breedte al meermaals Saskia (v. Verrati), met 91 punten de hoogstgepunte witblauwe in Nederland

keuringen in Vlaanderen. Voor haar fokker Luc David was ze dit jaar niet de enige in de lijst. Nog drie andere dieren uit zijn stal staan genoteerd in de toplijst. De provincie West-Vlaanderen is nog meer vertegewoordigd met witblauwe excellenten. Ook het bedrijf van Lieven en Jeroen Goddeeris uit Beerst heeft vijf stalgenoten in de lijst, waaronder twee volle zussen: Passionata en Patti van Daisel uit de combinatie van Courtois en Kiki van Daisel. Deze laatste is trouwens een Ultimodochter van de bekende Breeze. Een derde volle zus liep in Libramont recent nog naar de derde plaats en is in mede-eigendom met Guy Perin. De meest gekende excellente uit de Goddeeris-stal is nu wel Nefetete van Daisel. Deze dochter van Caramel uit Kournikova van Daisel komt zowel in het vorige nummer van VeeteeltVlees voor als in dit nummer. Nefertete verhuisde deze zomer naar het bedrijf van vader en zoon Bart Hoogeveen in het

Futédochter Xinthia, met 90,6 punten even goed als haar moeder

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-hoofdartikel.indd 8

06-10-2023 17:03

n excellenten ooit Gelderse Dreumel. De bijna vijf jaar oude koe werd recent nog Nederlands kampioen bij de koeien in Hoornaar. Haar macht en massa in de achterhand waren daarbij belangrijke kwaliteiten die de jury van haar prees. Ook Hoogeveen heeft een dier in de toplijst. Zijn Summer van het Waterland (Futé x Ravi) is geen onbekende in het keuringscircuit. Ontwikkeling, sterk beenwerk en een mooi type brachten haar tot 90,4 punten, maar ook al tot kampioenswinst in Geffen vorig jaar.

Nederland groeit in excellenten Het aantal witblauwen in Nederland dat meer dan 90 punten kreeg in het vorige boekjaar, is nagenoeg verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder. Met zeventien stuks is de lijst het rijkst ooit. De mooiste Nederlandse witblauwe staat dit jaar in de stal van Albert Soede uit Ter Aar. Zijn Saskia (v. Verrati), de zesde excellente in zijn beperkt koppel, kreeg van de stamboekinspecteur 91 punten in de eindbeoordeling. Onder meer ijzersterk beenwerk (96 punten) en een mooie bespiering zijn haar deel. ‘Ze heeft het niet van een vreemde’, vertelt Albert Soede. ‘Ze is een dochter van Romée, die vorig jaar in de toplijst een vermelding had. Saskia is een fijn dier, maar voor mij mist ze wat maat.’ In de lijst staat ook Oularedochter Febe. ‘Zij heeft een meer massale bespiering’, omschrijft Soede haar. ‘Ze is een halfzus van Romée, die meer maat en gewicht heeft.’ Uit een andere bloedlijn heeft Soede ook een Courtoisdochter met 90,7 punten, Anastasia. Nummer twee in de lijst is misschien wel de bekenste Nederlandse koe in de lijst. De mooi bevleesde en bespierde Jamila van Krakehoeve van Wiljan van der Kruijs uit Weert behoeft na meerdere nationale titels nog weinig voorstelling. Met 90,8 punten in eindbeoordeling moet zij net de duimen leggen voor Saskia. Nog een andere nationaal kampioene van de NVM in Mariënheem, editie 2022, staat in de lijst genoteerd. Oeuvrée van de Eik doet dat met 90,2 punten. De Amoureuxnakomeling met veel finesse en een mooi

gevulde achterhand werd tijdens de NVM nog kampioene bij de vaarzen van 12-20 maanden voor Jeroen en Har van den Beucken uit Kessel-Eik. Ook Van ’t Stavehul Elle van Tonnie van Ginkel uit Uddel werd reservekampioene in Mariënheem. De Argandochter showde toen – maar ook bij het keuren door het stamboek – maat en fijnheid. ‘Elle komt uit genetica afkomstig van Luc Mahoux uit België’, vertelt de fokker. ‘Haar moeder Risette de St. Fontaine kwam als vaars naar mijn bedrijf. Haar moeder Liquette was toen een befaamde topkoe met een goede fokkerij op het bedrijf.’ Evenveel punten – 90,6 – waren er voor Xinthia (v. Futé) van Ronald Wolters uit Lievelde. ‘Het is een mooi getypeerde koe met een Senateurdochter als moeder. Deze haalde ook meer dan 90 punten, maar was eerder zwaarder ontwikkeld’, vertelt Wolters. Van Xinthia heeft hij een eerste kalf, een fijne en correcte zoon van Leandro.

Meerdere van Wichita-origine

Tabel 1 – Aantal Belgisch witblauwen in Nederland en Vlaanderen met een exterieurscore boven 80

regio

Nefertete van Daisel (v. Caramel), Nederlandse kampioenskoe en goed voor 91 punten

vrouwelijk

mannelijk

Nederland Vlaanderen totaal

102 483 585

12 31 43

totaalscore 80-84 (goed) 85-89 (zeer goed) 90+ (excellent)

12 514 59

4 38 1

Terug naar het westen van Vlaanderen, waar nog meer witblauwe excellenten lopen. Een daarvan is Roxette van de Pannemeers van Filip Ally uit Tielt. De Cupindondochter won recent nog haar rubriek op de zomerse keuring in Erpe-Mere, maar haalde ook kampioenstitels binnen in onder meer Wulpen en Tielt. ‘Haar moeder won ook al eens haar rubriek in Erpe-Mere’, vertelt Ally. ‘Maar het bekendst is toch haar grootmoeder, Gratie van de Pannemeers. Zij werd twee keer tentoongesteld in Libramont en won er een keer haar rubriek.’

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-hoofdartikel.indd 9

06-10-2023 17:03

HOOFDARTIKEL EXCELLENTE WITBLAUWEN

naam

vader

mannelijk Vlaanderen Radar van Terbeck Darko vrouwelijk Vlaanderen Nathalia van Willecome* Attribut Passionata van Daisel Courtois Nomi van Klaveren Aas Hazard Omine van den Hondelee Belmondo Ravissante de Mahoney Futé Quintana van ’t Blektehof Darko Nefertete van Daisel* Caramel Roxette van Pannemeers Cupidon Noa Isa van Knokke* Artdéco Olivia van Willecome* Sportif Ruchi van Reybrouck Laureaat Nougatine v.d. Oudemanspolder * Idéfix Pippy van het Smetledehof* Esperanto Jacqueline* Hazard Miss de Mahoney* Artdéco Paulette van het Berkenhof Courtois Sabine van Willecome* Storm Revolution de Mahoney Esperanto Senora Tenor Renée de Mahoney Esperanto Rosalie de Mahoney Futé Reintje de Mahoney General Rozemarijn van het Smetledehof Esperanto Rozele van het Smetledehof Futé Oker van Klaveren Aas Ichor Patti van Daisel Courtois Nana van Daisel King Sivera Messi 8342 Glaieul Rasaka van Klaveren Aas Dauphin Romaine de Bieviene Objectif Regina de Bieviene Darko Rya van het Smetledehof Digital Romanie de Mahoney Attribut Reinhilde de Mahoney Amoureux Margreet van Knokke* Rocco Fleur van het Kerkemshof Darko Rosalie van Willecome* Persan Maaike van Daisel* Jet-Set Danseuse van het Kerkemshof* Persan Marlieke van Knokke Navara Petronilha van de Slindonkhoeve Vidal

moedersvader

schoft- bespiegeb.datum hoogte ring

type

beenwerk

alg. voork. totaal eigenaar

Vidal

02-07-2021

90,7

87,7

91,2 Roggen-Schotsmans lv

Adajio Ultimo Attribut Whisky Litige Balisto Benhur Jet-Set Empire Attribut Jet-Set Langoureux Grommit Impérial Kubitus Benhur Macron Cabri Cabri Grommit Balisto Artdéco Bonheur Wilmots Joker Ultimo Ichor Pivert Kubitus Horace Hashtag Tilouis Wilmots Charmeur Krypton Benhur Occident Wilmots Odilon Quinquin Fexhois Hazard

22-09-2018 18-12-2020 19-09-2018 11-08-2018 13-04-2021 01-07-2021 08-11-2018 15-09-2021 01-02-2018 21-02-2019 09-03-2021 05-08-2018 08-04-2020 30-05-2017 09-07-2017 10-09-2020 04-02-2022 11-12-2021 01-08-2021 17-04-2021 19-07-2021 10-06-2021 17-10-2021 07-04-2021 02-07-2019 20-07-2020 05-12-2018 22-05-2021 19-10-2019 11-11-2021 15-11-2021 26-09-2021 15-06-2021 20-03-2021 18-11-2021 30-10-2017 20-02-2022 21-04-2021 09-08-2017 24-02-2021 01-12-2017 21-06-2020

100 90 88 100 95 100 90 98 100 100 95 95 93 93 95 95 93 100 85 95 90 90 90 95 85 93 88 90 93 93 95 88 93 83 90 100 85 93 85 93 90 88

92,3 91,3 91,8 91,3 91,3 90,8 91,3 91,7 91,3 91,0 90,7 91,3 90,7 90,7 91,2 90,7 91,0 90,8 91,3 91,5 90,0 91,0 91,3 90,7 91,5 90,8 90,8 90,5 90,5 90,7 90,5 90,7 90,7 91,8 90,8 89,8 90,8 90,2 92,0 90,2 90,2 90,5

91,0 88,4 88,1 89,4 89,1 89,6 88,6 86,9 88,3 88,9 89,3 89,0 89,0 88,9 88,7 88,9 88,3 89,1 88,6 87,0 89,0 86,9 86,9 88,4 88,6 86,7 87,4 87,7 88,4 88,1 88,6 88,3 89,1 88,4 87,4 89,3 87,1 88,3 87,1 87,1 88,6 86,6

89 97 92 93 92 94 92 92 88 90 91 84 89 90 87 90 90 92 90 88 94 93 91 89 85 94 91 91 94 87 88 92 88 86 90 89 92 92 81 95 89 93

85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 80 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 80 85 85 80 80 85 85 85 85 80 85 80 80 80

91,9 L. David 91,2 L. Goddeeris 91,2 Klaveren Aas-van Osselaer lv 91,2 L. Van Ceulebroeck 91,1 De Mahoney bvba 91,1 H. De Smet 91,0 L. Goddeeris 90,9 F. Ally 90,8 M. Demuynck 90,8 L. David 90,8 L. Lips 90,7 Vanhaelemeesch bv 90,7 De Clercq lv 90,7 Chr. Verstraete 90,7 De Mahoney bvba 90,7 H. Bekaert 90,7 L. David 90,6 De Mahoney bvba 90,6 G. en B. Van Laere 90,6 De Mahoney bvba 90,6 De Mahoney bvba 90,6 De Mahoney bvba 90,6 De Clercq lv 90,5 De Clercq lv 90,5 Klaveren Aas-van Osselaer lv 90,5 L. Goddeeris 90,5 L. Goddeeris 90,4 G. en B. Van Laere 90,4 N. Leus 90,4 Klaveren Aas-van Osselaer lv 90,4 V. Vanopdenbosch 90,4 V. Vanopdenbosch 90,4 De Clercq lv 90,4 De Mahoney bvba 90,4 De Mahoney bvba 90,3 M. Demuynck 90,2 G. Gilleman 90,2 L. David 90,2 L. Goddeeris 90,1 G. Gilleman 90,1 M. Demuynck 90,0 W. Goethals

Tabel 2 – Vlaamse witblauwen met meer dan 90 punten in boekjaar 2022-2023 (* herkeuring, bron: Coöperatie CRV)

In de Tieltse regio ligt ook het dorpje Pittem. Wie de meeste excellenten op een bedrijf wil zien, moet er langs gaan bij de familie Cocquyt en haar ‘de Mahoney’-fokkerij. Elk jaar is het bedrijf goed voor een aantal nieuwe excellenten, waardoor de oogst aan excellenten steeds aangroeit. Bij de nieuwe excellenten, acht in totaal, is er een waarvan de moeder ook meer dan 90 punten kreeg. Dat is Ravissante de Mahoney, een dochter van Futé uit Odilie de Mahoney. Ravissante stond begin dit jaar nog op de CRV-stand tijdens Agriflanders en plaatste zich er op plek drie. Naast haar stond stalgenote Romanie de Mahoney (Attribut x Charmeur). Bij de acht nieuwe excellen-

ten zijn er ook vier die teruggaan tot dieren uit de ‘van de IJzer’-stal van Hans Vermote. Twee ervan stammen af van Wichita van de IJzer, een koe die een meervoud aan excellente witblauwen heeft vererfd met verschillende kruisingen en op verschillende bedrijven. Ook bij Marc Demuynk lopen drie nieuwe witblauwen met meer dan 90 punten eindbeoordeling. Zo heeft hij van Marieke van Knokke, een dochter van Navara uit een Fexhois, een stier in opfok bij BBG. De hoornloze zoon van Okaka P met de naam Hakimi P van Knokke wordt binnenkort ingezet door CRV. ‘Deze koe is in de vaart beland toen ze drachtig was van deze stier. Na een middag werk heb ik haar

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-hoofdartikel.indd 10

06-10-2023 17:03

naam

vader

moedersvader

schoft- bespiegeb.datum hoogte ring

type

beenwerk

vrouwelijk Nederland Saskia* Jamila van Krakehoeve Febe Van het Oudeland Quintessa Anastasia Van ’t Staverhul Elle* Xinthia* Jody 4Ever van de Muiderzee* Summer van het Waterland Van het Oudeland Pandora* Xenna* Ragna van het Bareelhof Oeuvrée van de Eik Whitley ut de Groe Caroline 15 v.d. W* Nena Tina 1 van de Bonte Bossen

Verrati Jet-Set Oularé Courtois Courtois Argan Futé Lasso Futé Fly Persan Darko Amoureux Attribut Attribut Attribut Engin

Emblème Noceur Adajio Orme Magloire Germinal Senateur Tilouis Ravi Orme Senateur Attribut Magistrat Hazard Panache Ultimo Zorro

27-01-2021 12-12-2018 22-02-2022 13-08-2021 14-01-2022 13-05-2015 22-11-2020 30-03-2018 21-06-2021 12-05-2020 24-03-2020 10-07-2021 04-10-2021 20-02-2021 07-11-2018 21-04-2018 24-10-2021

88,4 88,7 88,0 88,7 88,9 88,1 88,1 88,7 88,6 88,3 88,0 87,7 87,6 87,7 86,6 87,9 87,3

96 82 94 93 95 89 90 91 92 92 95 91 95 91 90 87 92

88 93 93 93 98 98 90 90 100 88 93 83 88 85 80 95 90

91,0 91,8 90,8 90,8 90,3 91,0 90,8 90,3 90,5 90,2 90,0 91,2 90,2 90,7 92,0 90,3 90,2

alg. voork. totaal eigenaar 85 85 85 85 85 85 85 85 80 85 80 85 80 85 85 85 80

91,0 A. Soede 90,8 vleesveebedr. Krakehoeve 90,8 A. Soede 90,8 J. P. de Vos 90,7 A. Soede 90,6 mts. A. en E. van Ginkel-van Dijk 90,6 R. B. J. Wolters 90,5 H. L. Heijdra 90,4 B. Hoogeveen 90,4 J. P. de Vos 90,2 R. B. J. Wolters 90,2 R. A. M. Steltenpool 90,2 H. en J. van den Beucken 90,2 mts. Versprille-Harms 90,1 mts. A. en E. van Ginkel-van Dijk 90,1 vof Witteman-Verhoog 90,0 mts. De Bruijn-Pijs

Tabel 3 – Nederlandse witblauwen met meer dan 90 punten in boekjaar 2022-2023 (* herkeuring, bron: Coöperatie CRV)

eruitgekregen. Gelukkig maar met wat je nu weet’, lacht de vleesveehouder uit Knokke. Noa Isa van Knokke, een dochter van Artdéco uit een Empiremoeder, omschrijft hij als een zeer lange en brede koe. De andere excellente, Margreet van Knokke (v. Rocco), is een ander type. ‘Ze is vrij groot, 100 punten op maat, en zeer fijn, ook in het beenwerk’, typeert hij haar. ‘Ze gaf me al drie stieren en een zwarte vaars met Phénomène. Nu is ze opnieuw drachtig, ditmaal van Eclaireur de Roupage.’ Ook Herman Bekaert uit Sint-Baafs-Vijve is trots op zijn nieuwe excellente. Zijn Paulette van het Berkenhof is misschien niet de meeste bekende koe. Het bedrijf neemt slechts sporadisch deel aan keuringen, onder meer in Wulpen en Erpe-Mere. De Courtoisdochter uit een moeder met Benhurbloed noemt hij een economische koe. ‘Ze heeft op een leeftijd van drie jaar al twee keer gekalfd van een vaarsje. Ook haar moeder Olivia heeft ondertussen vier keer gekalfd. Haar bloedvoering gaat terug tot een dochter van Imprudent de Somme, Aurelia ter Kepper, die in 2013 ook meer dan 90 punten op eindbeoordeling

wist te behalen.’ Bekaert omschrijft Paulette als een vlotte koe met een enorme achterhand.

Oost-Vlaams en bekend bloed Nog meer bekend keuringsbloed zit er in Omine van de Hondelee van Luc Van Ceulebroeck uit Zwijnaarde. Deze dochter van Belmondo de Centfontaine voert via een Whiskydochter terug op de bekende Beautée van de Hondelee, nationaal kampioen in 2017 in Libramont. Moeder Nafitiane van de Hondelee was ook al goed voor een lineaire beoordeling van 89,1 punten. Even noordelijker in Oost-Vlaanderen loopt Nougatine van de Oudemanspolder. Deze Idéfixdochter heeft al een rijke carrière achter de rug voor Luc en Bruno VanHaelemeesch. ‘We hebben haar twee keer getoond op een regionale keuring, maar we hebben vooral al vrij veel vrouwelijke nakomelingen van haar’, vertelt Bruno Vanhaelemeesch. ‘Onder meer van Geronimo en Désire, maar ook van Black Beard. We gaan haar weldra opnieuw spoelen, maar welke stier het zal worden, weet ik nog niet.’

Door maat en finesse krijgt Van ’t Staverhul Elle (v. Argan) 90,6 punten

Roxette van de Pannemeers (v. Cupidon), excellente kleindochter van Gratie

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-hoofdartikel.indd 11

06-10-2023 17:06

HOOFDARTIKEL EXCELLENTE WITBLAUWEN

Futédochter Quintana van ’t Blektehof, excellente van Hugo De Smet

De fokkers omschrijven haar als een elegante koe, sterk, maar misschien niet de fijnste. ‘Haar kracht geeft ze ook door aan haar nakomelingen’, vertelt Bruno Vanhaelemeesch. ‘Langs moederzijde, een dochter van Langoureux, gaan haar genen terug tot Impulsive du Petit Majeur, een dochter van de bekende Oie du Vanova, dochter van nationaal kampioene Elancée en moeder van Gitan. We kochten deze koe op vijf jaar oude leeftijd en nog een andere dochter van Elancée destijds op het bedrijf van de fokker via Henri Broers. Die genetica zorgde voor een veelvoud aan nakomelingen.’ Een aantal bekendere koeien zijn ook terug te vinden in de afstamming van de drie excellenten op het bedrijf van Karl Goossens en Marina Van Osselaer. Zo is Jumelée de Fooz (v. Lasso) – in 2013 nog reekswinnaar in Sint-Lievens-Houtem – de grootmoeder van de hoogstgepunte op hun bedrijf dit jaar, Nomi van Klaveren Aas. Stalgenote Rasaka van Klaveren Aas stond begin dit jaar, februari 2023, nog met foto in de bedrijfsreportage van VeeteeltVlees. De jonge Dauphindochter ontwikkelde zich tot een vaars met 90,4 punten. Haar genen gaan terug tot de bekende Nouvelle du Fond de Bois.

Ook Hugo De Smet uit Lede heeft een nieuwe excellente in de stal. Reeds meerdere keren nam hij met zijn Darkodochter Quintana van ’t Blektehof deel aan keuringen. Zo won ze in 2022 haar rubriek op de keuring in Sint-Niklaas. Deze Futédochter komt uit Eden de Spy.

Enige stier Waar de lijst met vrouwelijke dieren met meer dan 90 punten elk jaar toeneemt, is de lijst met stieren steeds beperkt. Dit jaar staat er slechts één stier in de lijst. Radar van Terbeck, een zoon van Darko, werd twee maal kampioen op de keuring in Sint-Truiden. Met 91,2 is hij een van de hoogstgepunte stieren in Vlaanderen van de voorbije jaren. Die punten heeft de mooi ge-typeerde stier niet van een vreemde. Zijn origine zit vol met koeien met meer dan 90 punten. Zo stonden zowel moeder Ohio van Terbeck (90,9 punten) als grootmoeder Louisiana in de toplijst van de vorige editie. Lousiana van Terbeck was met 92 punten vorig jaar zelfs de hoogstgepunte witblauwe in Vlaanderen. l

Paulette van het Berkenhof (v. Courtois), al tweemaal gekalfd in drie jaar

Nougatine (v. Idéfix), uit een bloedlijn met een nationaal kampioene

De fijne Margreet van Knokke (v. Rocco) scoorde 100 punten op maat

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-hoofdartikel.indd 12

06-10-2023 17:07

ETC.

www.venostal.com

Email: UW veno@venostal.com VERHOOG RENDEMENT! Tel: 0229-544100

Te Pari Classic MC Cattle Crush

on eb

k iteK 90,6 punten S P E C I A L I S T I N O Romee P F OEmblemexAdagio K zM oeEsL

Vleesvee behandelbox

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox.

Te koop: Embryo’s

Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is. Beide kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen. 3-weg selectie vanuit de box. Rubberen vloer en anti terugloop oplossing. Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier.

STARTEN

Saskia staat nu nr 1 in de excellente dierenlijst.

Te Pari Classic MC Cattle Crush Vleesvee behandelbox

ze on ek site o z Be web

Wensen voor stierkeuze kunnen gemeld worden.

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox. Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is. Beide kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen.

VOOR MELK- EN VLEESVEE

Janneke Nox x Virgile 90,3 punten WE ONTWIKKELEN VOEDERS AANGEPAST AAN DE ONTWIKKELINGSFASES VAN UW VEE. HIERBIJ ZIJN DE NUTRITIONELE WAARDEN EN VERTEERBAARHEID ESSENTIEEL VOOR DE KWALITEIT VAN ONZE VOEDERS

BWB Stamboekfokkerij Soede Albert Soede WILT U EEN AANGEPAST VOORSTEL VOOR UW JONGVEE? 06-54664091 ONTACTEER ONS 06-54664091 (niet (niet op op Czondag) zondag) VERVEKA@VERVEKA.NL OF T +31 (0)184 651 300 E-mail: A.Soede@ziggo.nl E-mail: A.Soede@ziggo.nl

3-weg selectie vanuit de box. Rubberen vloer en anti terugloop oplossing. WIj zijn openzoek naar een dier. Doorloop voor personeel ingang achterzijde vertegenwoordiger voor Nederland! Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

NG.nl

MET

www.venostal.com Saskia Verratix x Embleme 91,0 punten

Email: veno@venostal.com

veeteelt OKTOBER 2021Tel: 0229-544100

May Langourenx x Argan 90,2 punten

Reserveer embryo’s Suit U C Cexcellente ES stamboekmoeders met 30 jaar stamboekfokkerij om uw veestapel snel te verbeteren.

Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

Be w

Febe Oulare x Adajio 90,8 punten

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100 Tel: Tel: 0229-544100 0229-544100

Met Met Fuite, Fuite, voor voor topresultaat! topresultaat!

Email: Email: veno@venostal.com veno@venostal.com veeteelt OKTOBER 2021

Beef Elite Mix

www.v l.com enostal.com www.venosta

04-02-2022 10:49

Kwaliteit Kwaliteit voeders voeders in in één één mix, mix, voor voor al al uw uw runderen! runderen!

Te Te Pari Classic MC Cattle Crush Te Pari Pari Classic Classic MC MC Cattle Cattle Crush Crush Vleesvee behandelbox Vleesvee behandelbox

w w w w w . w v. Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox e Volledig ev n Volledig robuuste robuuste thermisch thermisch verzinkte verzinkte behandelbox behandelbox. n o Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is tts so Veilige Veilige en en sterke sterke nekklem nekklem welke welke voor voor en en achter achter te te bedienen bedienen is is. a l a . Online bestellen vanaf 250kg Vleesvee adviseurs: Beiden kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen Vleesvee adviseurs: c Beiden kanten van c5050.l2323 5252 2727 && Bart Beiden kanten van de de box box volledig volledig of of op op meerdere meerdere plekken plekken te te openen openen. o o Noord: Harjo van den Berg -- mob. 06 13 37 88 66 || Zuid: Mardo Langenhuyzen -- mob. 06 Noord: Harjo van den Berg mob. 06 13 37 88 66 Zuid: Mardo Langenhuyzen mob. 06 Bart Aarts Aarts -- mob. mob. 06 06 10 10 01 01 12 12 63 63 m 3-weg selectie vanuit de box (VANAF 600KG ZONDER VERZENDKOSTEN): m 3-weg 3-weg selectie selectie vanuit vanuit de de box box. Smakelijk Smakelijk mengsel mengsel bestaande bestaande uit: uit: •• Lijnzaadschilfers Lijnzaadschilfers •• Pulpbrokken Pulpbrokken •• Maïsvlokken •• Verrijkt Maïsvlokken Verrijkt met met vitaminen vitaminen en en mineralen mineralen

WWW.VLEESVEEVOER.NL

EN?

OOR:

ENS VIA’S ETC.

Rubberen vloer en anti terugloop oplossing Rubberen Rubberen vloer vloer en en anti anti terugloop terugloop oplossing oplossing. Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier Doorloop voor personeel en ingang Doorloop voor personeel en ingang achterzijde achterzijde dier dier. Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren Inclusief Inclusief ‘squeeze’ ‘squeeze’ voor voor kleinere kleinere dieren dieren.

ter

en Be Blondes Boer

ede eznBo

zzk e onznBoe kooe eo ozeB e eK e D E E E R SoTnzzE EekU k zSeBV A N V L E E S V E E H O U D E R S eettiiw ws seeb bbbe essw iw itte e

S SP PE EC C II A AL L II S ST T II N N O OP PF FO OK KM ME EL LK K Kenmerken

ZOOGKOEIENBROK • BEEF MASH 3 Elegant, sterk ras • SOJAVRIJE BROKKEN • BIESTVERVANGER MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN 3 Lange levensduur LIKSTENEN • MINERALENEMMERS • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS 3 Natuurlijke VLEESVEEBROK • MINERALENgeboortes • RUNDVEEKOEKEN • ENKELVOUDIGE VOEDERS 3 Uitzonderlijke vleeskwaliteit O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP • GRASZAAD

mE ET ::lliia am:le v e al v 0 :leT n e922 s o 0 n sahle iis o 5--922 @ s v c @ e 4 v c n 5 44 M o e 01 C M leddnnaaheo tts son 0 014 C lla . C 0 a be c a . oc m llttttaC xxoobl ettssuuuubb e mo e C t ht e et eht ekkrre mre surrC h e ccssiimr ken h n hsu vh ellkkke ev w m izrre v me ttkkn na niz klle av e w d e b e k d.nnen e b e oovv e b e e h n e o a e b x h .n dna ne rroo v xo llllo ble a edn ca ov e ne n d i a e u ..xxo a i obl retth gid t un c ed t eh og o ffo d ti n e b p et r n b e itna xxo po m . o e m . tt itna rre d rre ee e u e o r d g n e olgu lee ere eno po ool e o e le roo llp o p gnii n n o p s agn iellkk roo fuite.nl nissso gn fuite.nl n ..g gna ere gni thcca nie a ere rre th ereiid z d e i j e d iz ..n ner edj id e ..rre eid

d naar de Ook benieuw taine? ui Aq Blonde d’ info op le al or vo jk Ki tamboek.nl www.blondes

AN D ND TA NZ ST O ES P ZE O N K O A P A O R K P A S F A A R P S F A

17 november Thema: Voeding/Automatisering STARTEN

Word lid van ons stamboek: info@blondestamboek.nl

MET

STARTEN MET SUCCES 3 Goede afzetmogelijkheden SUCCES

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 31 oktober I e-mail: advertenties@crv4all.com 4 22 MAART APRIL2022 2022 4 veeteeltvlees veeteeltvlees AUGUSTUS 2023 VERHOOG UW RENDEMENT! VTVL_NED_004_v1.indd 4 013_VEE_VTVL10.indd VTVL_NED_022_v1.indd 004_VEE_VTVL08.indd 4 22 25

veeteeltvlees OKTOBER 2023

STARTEN

08-03-2022 10:53 06-10-2023 08-04-2022 09:1416:43 14-08-2023 14:06

BEDRIJFSREPORTAGE BOSCH

Van paarse bloemen naar rode koeien

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-bedrijfsrepo.indd 14

10-10-2023 11:23

BEDRIJFSPROFIEL imousinhouderij L Marleseveld eigenaren Joop (61) en Jeroen (35) Bosch aantal dieren 55 limousinrunderen grondgebruik 18 ha grasland, 3 ha kruidenrijk grasland en 7 ha bos en weg bedrijf

Hellendoorn

Op het Overijsselse landgoed Marleseveld maken de limousinrunderen van de familie Bosch het plaatje van weilanden, akkers en stukjes bos compleet. De kudde van moederdieren met zorgvuldige gefokte kalfjes en een stier straalt rust uit en vormt het perfecte uitzicht voor camperaars. TEKST QUINTEN VAN OOIJEN

en kronkelende zandweg doorkruist landgoed het Marleseveld tussen Hellendoorn en Vriezenveen. Het gebied dat honderd jaar geleden uit heide bestond, bestaat inmiddels uit weilanden, akkers en stukjes bos. In 1952 werd het gebied ontgonnen door de opa van veehouder Joop Bosch, die hier nu samen met zijn zoon Jeroen limousins houdt. ‘Mijn opa weidde hier pinken vet’, vertelt Joop, die dit tot vijf jaar geleden samen met zijn zoon is blijven doen. ‘Toen de fosfaatrechten om de hoek kwamen kijken, hebben we besloten om te stoppen met het inscharen van pinken van andere veehouders. Ook hadden we door droogte al het gras nodig voor ons vleesvee. Als een van de eersten begonnen mijn vader en ik 37 jaar geleden namelijk met het houden van stamboekgefokte limousins’, vertelt hij. Vandaag de dag lopen er 55 dieren rond op het landgoed, dat voor 18 hectare uit grasland, voor 3 hectare uit kruidenrijk grasland en voor 7 hectare uit bos en weg bestaat.

Slag slaan met fokkerij Hoewel limousins bekend staan als dieren met een fel karakter, straalt de kudde van de familie Bosch rust uit. ‘We selecteren al jarenlang streng op karakter’, vertelt Jeroen. ‘We willen dat de koeien makkelijk in de omgang zijn en dat we er zonder problemen tussendoor kunnen lopen. Dat werkt veel plezieriger’, vervolgt hij. Terwijl Jeroen door de kudde loopt, wijst hij trots hun nieuwste aanwinst aan: de Duitse stier Rocko PP (v. TÖL Rocky PP). ‘We willen alleen nog maar hoornloze runderen fokken, voornamelijk omdat het veiliger is om met hoornloze dieren te werken. Ook kunnen de dieren zo niet meer met de hoorns ergens achter blijven hangen.’ Eerder hadden de veehouders een heterozygoot hoornloze stier, maar dat vonden ze niet optimaal werken. ‘Als we aan het onthoornen waren, dachten we soms dat er niks groeide, maar een paar maanden later

zaten er toch hoornen of stompjes. Bovendien hoeven we met een homozygoot hoornloze stier de kalveren niet meer uit te zoeken. Dat voorkomt stress’, licht Jeroen toe. Stier Rocko PP kwam toevallig op het pad van Joop en Jeroen Bosch. Vader en zoon gingen begin vorig jaar bij de Duitse limousinfokker Dietmar Winter kijken naar een klein stiertje voor hun vaarzen. De mooie stiertjes waren volgens de veehouders echter al weg. ‘We kregen toen het aanbod om zijn fokstier te kopen, die in 2019 nog jeugdkampioen was geweest. Een snelle berekening maakte duidelijk dat we de stier binnen een jaar al terug konden verdienen door elk jaar een paar stiertjes voor de fokkerij te verkopen en drie jaar lang de kalveren niet te hoeven onthoornen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de kwaliteitsverbetering van de vrouwelijke lijn’, vertelt de jonge veehouder. Voorheen gingen alle stiertjes op een leeftijd van zes tot zeven maanden en met een gewicht rond de 300 kilogram weg naar afmester Vleesvee Integratie Twente, maar dit jaar zijn er voor het eerst vijf stieren weggegaan voor de fokkerij. Jeroen: ‘Hier willen we nu meer op inzetten. Het levert toch een paar honderd euro meer op en het is zonde als zulke kwaliteitsdieren aan de haak gaan.’

Verrijking op de boerderij Om de runderen te verwaarden laat de familie Bosch ook vier tot vijf drie- tot vierjarige vrouwelijke dieren slachten voor vleesverkoop in hun boerderijwinkel. Het vlees wordt voornamelijk in pakketten verkocht. Jeroen vertelt dat hun afgelegen locatie niet optimaal is, maar dat het aantal klanten voorzichtig groeit. ‘De consument wil weten waar het vlees vandaan komt, dat spreekt mensen aan. Ze vinden het bere-interessant als we wat over de boerderij en de koeien vertellen en ze door de stal kunnen lopen.’ Dat merkt Jeroen ook bij de campergasten die op het erf van de boerderij ver-

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-bedrijfsrepo.indd 15

10-10-2023 11:23

BEDRIJFSREPORTAGE BOSCH

blĳven. ‘Veel gasten komen terug, omdat ze het zo mooi vinden om bĳ de boerderĳ te staan. Ze vinden het niet erg als er een keer lawaai is.’ Hoewel luxe camperaars een grote doelgroep vormen, focust de familie Bosch daar niet op. Jeroen: ‘Onze camperplaatsen zĳn basic. Er staat een picknicktafel, er is een veld waar ze een vuurtje kunnen stoken en er is water en stroom. Een toilet- en douchegebouw is er niet, daarvoor hebben ze de camper.’ De keuze hiervoor maakten de veehouders met het oog op arbeid. Vader en zoon hebben allebei nog een baan buitenshuis om financieel rond te komen. Zo werkt Joop nog vier dagen in de wegenbouw en is Jeroen vier dagen in de week met landbouwmachines in de weer bĳ Schuitemaker in Rĳssen. ‘Ik zou graag fulltime boer willen zĳn, maar als ik zie hoeveel boeren 70 tot 80 uur per week werken en eigenlĳk nog niets verdienen, dan ben ik blĳ dat ik door de kennis en het harde werk van mĳn vader op een hobbymatige manier boer kan zĳn met foktechnisch goede dieren en op deze mooie plek zit’, zegt Jeroen.

Gek op oude koeien De rest van de vrouwelĳke dieren blĳft zo lang mogelĳk op het bedrĳf. ‘Ik ben gek op oudere koeien. Het zĳn vaak bakbeesten en ze zĳn nog rustiger van karakter. Het merendeel wordt elf jaar of ouder’, vertelt Jeroen. Alleen koeien waarbĳ de uier te groot wordt, waardoor de kalveren er niet meer bĳ kunnen, en koeien waarvan de kalveren niet goed genoeg groeien of niet bĳ het fokdoel passen, gaan weg. Om te bepalen of de kalveren genoeg groeien, wegen de veehouders de jonge dieren een keer in juni en een keer in september. Bĳ het eerste weegmoment groeit het kalf op moedermelk, bĳ de tweede weging op vast voer. Hierdoor kunnen de veehouders zien of het kalf volgens plan groeit en zo niet, of dit aan de moederkoe of aan het kalf ligt. Joop en Jeroen zien het liefst een daggroei van 1400 tot 1600 gram. Om de jeugdgroei van de dieren goed te benutten krĳgen de kalveren tot een jaar elke dag een kilo van een zelfgemaakt mengsel van 50 procent kalverbrok, 25 procent pulp en 25 procent mais-gerstevlokken bĳgevoerd. De rest van de koeien krĳgt enkel voordroogkuil en mineralen. Omdat gras en hooi een belangrĳke rol spelen op het bedrĳf, zetten Joop en Jeroen zich in voor een goede graszode. Zo experimenteren ze al een paar jaar met kruidenrĳk en klaverrĳk grasland. ‘Kruiden zĳn belangrĳk voor

de zode en het is allemachtig mooi voer. Ik ben ervan overtuigd dat dit voor onze koeien beter is dan Engels raaigras, met name door de structuur’, stelt Jeroen. Dat de koeien de structuur in het gras fĳn vinden, blĳkt ook uit het feit dat de baal met kruidenrĳk hooi altĳd het eerste op is.

Links: de veehouders experimenteren al een paar jaar met kruidenrijk en klaverrijk grasland

Bijna melken van de kuil

Rechts: de Duitse stier Rocko PP (v. TÖL Rocky PP) is de nieuwste aanwinst van de familie Bosch

De laatste jaren hadden de veehouders veel problemen met de structuur van de kuil en het hoge percentage eiwit. ‘We konden bĳna melken van onze kuil’, vertelt Jeroen. De veehouders stapten daarom over naar balen om de kuil droger te krĳgen. Dat bevalt goed. De koeien doen het er goed op en het is een stuk minder bewerkelĳk dan het voeren van kuil. ‘We zetten de baal voor het voerhek, snĳden de baal open en zĳn klaar. Ook hoeven we niks meer weg te gooien door broei. Bĳ kuil moest dat ondanks toevoegmiddelen wel, omdat onze voersnelheid laag is.’ Hoewel de veehouders te spreken zĳn over kruidenrĳk grasland, zien ze ook dat er nadelen aan zitten. Zo vraagt kruidenrĳk grasland om een andere aanpak dan Engels raaigras, ervaart Jeroen. Hĳ vertelt dat het bĳvoorbeeld belangrĳk is om twee tot drie keer per jaar het grasland een beetje te bekalken en het kruidenmengsel door te zaaien. Zo verdwĳnen de kruiden niet uit het grasland. ‘Elke keer wat nieuws proberen vind ik veel mooier dan altĳd maar hetzelfde doen’, aldus Jeroen. l

Extra foto’s online Meer beelden van limousinhouderij Marleseveld zijn te vinden op de website van VeeteeltVlees.

Fotoserie op veeteeltvlees.nl

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-bedrijfsrepo.indd 16

10-10-2023 11:25

INFOGRAPHIC AREAAL GRASLAND 700

Derogatie remde graslanddaling oppervlakte (x 1.000 ha)

600 500

totaal agrarisch oppervlak grasland periode derogatie

Bijna een miljoen hectare grasland had NeHet aandeel grasland is in de loop der jaren 400 derland in 2022. Grasland is en blijft daarmee wel gedaald. In 1980 bestond nog 59 procent een belangrijk en gezichtsbepalend ondervan alle landbouwgrond uit grasland. Ook 300 deel van het Nederlandse landschap. Ruim de totale oppervlakte is afgenomen: van 1,20 de helft (54 procent) van de landbouwgrond miljoen hectare in 1980 tot 0,97 miljoen in 200in 2022 uit grasland. Friesland is met bestond 2022. Maar de invoering van derogatie in 184.000 hectare grasprovincie nummer één, 2006 heeft die daling wel geremd. Zo vergevolgd door Gelderland en Overijssel. Fledween er tussen 2005 en 2022 zo’n 30.000 100 voland is ’80 met ’82 15.500 hekkensluiter. hectare, er tussen in ’22 ’06 ’08 ’02 ’04terwijl ’92 ’94 ’96 ’98 ’00 ’86 ’88 ’90 ’84 hectare ’10 ’12 1988 ’16 2005 ’18 ’20 ’14 en

Nederland in totaal 126.000 hectare gras verloren ging. In Vlaanderen is dezelfde ontwikkeling zichtbaar. In de periode 1988 tot 2005 kromp het graslandareaal met 35.000 hectare, terwijl die afname tussen 2005 en 2022 beperkt bleef tot 10.000 hectare. Vlaanderen telde afgelopen jaar 216.000 hectare gras, ongeveer 35 procent van het totaal landbouwareaal.

jaar

Areaal gras in Nederland 2.500

Areaal grasland in Nederland per provincie 2022

oppervlakte (x 1.000 ha)

Friesland 184,4 2.000

1.500

totaal agrarisch oppervlak grasland periode derogatie

NoordHolland 68,5 Flevoland 15,5 ZuidHolland 64,8

1.000

500 ’80 ’82 ’84 ’86 ’88 ’90 ’92 ’94 ’96 ’98 ’00 ’02 ’04 ’06 ’08 ’10 ’12 ’14 ’16 ’18 ’20 ’22 jaar

Groningen 65,4 Drenthe 67,1 Overijssel 141,1 Gelderland 152,9 Limburg 31,7

NoordZeeland Brabant Utrecht 22,3 95,8 60,2

Cijfers x1.000 ha Bron: CBS

Bron: CBS

Areaal gras in Vlaanderen 700

oppervlakte (x 1.000 ha)

600 500

totaal agrarisch oppervlak grasland periode derogatie

400 300 200 100 ’80 ’82 ’84 ’86 ’88 ’90 ’92 ’94 ’96 ’98 ’00 ’02 ’04 ’06 ’08 ’10 ’12 ’14 ’16 ’18 ’20 ’22 jaar

Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van Statbel

2.500

1.000 ha)

veeteeltvlees OKTOBER 2023

2.000

VV10-infographic areaal grasland.indd 17

06-10-2023 16:42

KEURING HOORNAAR

Nederlands beste blauwen:

Peach 2 en Piet Peach 2 van Stelt en Van Buitenhof Piet mogen zich voortaan Nederlands beste witblauwen noemen. Beide werden op de nationale keuring voor Belgisch witblauw in Hoornaar gekozen als dagkampioen. TEKST WIM VEULEMANS

et Nederlandse stamboek voor Belgisch witblauw koos er dit jaar voor om het nationaal kampioenschap te organiseren tijdens het Boerenlandfeest in Hoornaar. De locatie was een voltreffer. De nieuwe kampioen bij de vaarzen van 6 tot 12 maanden, de rijkelijkst gevulde kampioenschapsreeks in Hoornaar, werd Peach 2 van Stelt. Deze Maradonanakomeling van René Steltenpool uit Obdam won eerder al in Enter en showde macht, breedte en fijne vleeskwaliteiten. Die kwaliteiten overtuigden de Vlaamse juryleden Filip Ally en Jan Declerck om haar in de centrale showpiste aan te duiden als dagkampioen vrouwelijk op deze nationale keuring. Haar secondante werd Rifle de Saile van Bart Hoogeveen. De Courtoisdochter won haar rubriek met een

correcte bouw, veel soort en fijn vlees. Dit was meer dan voldoende om haar reservekampioen te maken.

Limburgs geweld In deze sterke kampioenschapsreeks verscheen ook de eerste Limburgse rubriekswinnaar, Mariska 46 van Maris van maatschap Hunnekens uit Grashoek. De Oularedochter won in een spannende strijd haar rubriek, onder meer door haar massa, correcte benen en ‘losheid’ in het vel. Ook Van de Werler Ramona (v. Macron) van vof Boerkamp uit Beemte Broekland won haar rubriek. Ze deed dit via de keuze van derde jurylid en arbiter Erik van de Pol. Hij koos haar om haar correcte bouw, vleeskwaliteiten en vooral de breedte in de voorhand.

De twee Vlaamse juryleden verkozen Graze van Krakehoeve tot nationaal kampioen bij de vaarzen van 12 tot 20 maanden. Deze dochter van Gonzalez van Krakehoeve, een eigengefokte zoon van Grommit en eigen aan Wiljan van der Kruijs uit het Limburgse Weert, showde in Hoornaar breedte en mooie vleeslijnen in haar gehele bouw. Reservekampioen werd Bliss van Daisel van Bart Hoogeveen uit Dreumel. De Kingdochter werd eerder op de dag derde in haar rubriek, maar werd per abuis in een te oude leeftijdsgroep ingedeeld. De organisatie liet haar dan ook toe in het kampioenschap van haar leeftijdsgroep. Haar mooie, brede achterhand en ontwikkeling overtuigden de jury meer dan voldoende om haar aan te duiden als reservekampioen. Nova van Krakehoeve van opnieuw Wiljan van der Kruijs en Dave Nelissen volgde graag het voorbeeld van stalgenote Graze. De dochter van Noir Désir van Daisel won het kampioenschap vrouwelijk van 20 tot 32 maanden. Ze showde zich veruit het compleetst met een fijne bespiering en breedte. Ook hier was de reservetitel voor een dier uit de stal van Hoogeveen. Zijn Tradition de la Haie Madam, een dochter van Capitaine, showde breedte met een mooie finesse.

Tabel 1 – Rubriekswinnaars nationale Bel gisch-witblauwkeuring Hoornaar (kampioenen vetgedrukt)

rubriek

naam dier

geboren

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

mannelijk 0-6 maanden mannelijk 6-12 maanden mannelijk 12-24 maanden vrouwelijk 0-6 maanden

Van Buitenhof Piet Darko van Fenne Winslow ut de Groe Yvonne van de Roomspolder Queen Philippa van de Eik Peach 2 van Stelt Mariska 46 van Maris Rifle de Saile Van de Werler Ramona Symphatiek van Terbeck Graze van Krakehoeve Rebbles van Terbeck Nova van Krakehoeve Danique van de Grotewaard Nefertete van Daisel Jennifer van Krakehoeve Queen Philippa van de Eik Attribut

07-06-2023 05-11-2022 27-11-2021 21-05-2023 21-04-2023 31-12-2022 26-12-2022 18-11-2022 25-09-2022 07-07-2022 17-05-2022 24-11-2021 14-09-2021 04-10-2020 08-11-2018 31-10-2019 21-04-2023

Idéfix Darko Fly Rejoui Domino Maradona Oulare Courtois Macron Darko Gonzales Darko Noir Désir Nox Caramel Jet-Set Domino

Argan Dynamite Argan Cactus Jet-Set Darko Occident Hazard Vuiton Adajio Darko Vuiton Natan Hazard Benhur Spirit

M. van de Ven, Oirlo Herder-van de Poel, Ossendrecht J. W. M. te Riele, Vaassen mts. Dingemans-van Deursen, Eede (Z.) H. en J. van den Beucken, Kessel-Eik R. A. M. Steltenpool, Obdam mts. L. en T. Hunnekens, Grashoek B. Hoogeveen, Dreumel vof Boerkamp Stal De Werler, Beemte Broekland Mees van Laar, Barneveld vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert A. van Millegem, Harskamp vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert en Nelissen Agri mts. Vonk, Noordeloos B. Hoogeveen, Dreumel H. en J. van den Beucken, Kessel-Eik

vrouwelijk 6-12 maanden

vrouwelijk 12-20 maanden vrouwelijk 20-32 maanden vrouwelijk +32 maanden zoogstellen beste lot één stier beste lot vrouwelijk

vof Voor den Dag, Almkerk mts. L. en T. Hunnekens, Grashoek

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-keuring Hoornaar.indd 18

06-10-2023 17:10

Queen Philippa van de Eik (v. Domino), kampioen vrouwelijk 0-6 maanden

Peach 2 van Stelt (v. Maradona), dagkampioen, kampioen vrouwelijk 6-12 mnd.

Graze van Krakehoeve (v. Gonzales), kampioen vrouwelijk 12-20 maanden

Nova van Krakehoeve (v. Noir Désir), kampioen vrouwelijk 20-32 maanden

Nefertete van Daisel (v. Caramel), kampioen vrouwelijk +32 maanden

Van Buitenhof Piet (v. Idéfix), dagkampioen, kampioen mannelijk 0-6 mnd.

Bij de koeien ging de kampioenstitel naar Nefertete van Daisel van Bart Hoogeveen uit Dreumel. Eerder deze maand werd ze ook al kampioen in Geffen. De Carameldochter showde massa, ontwikkeling en een zwaar gevulde achterhand. De mooi bevleesde Noxdochter Danique van de Grotewaard werd hier reservekampioen. De zwarte, fijne en lange koe van maatschap Vonk won best makkelijk haar rubriek, maar kon de ontwikkeling van Nefertete niet evenaren. De jongste vrouwelijke Nederlands kampioen, die bij 0 tot 6 maanden, is vanaf nu ook in Limburg te vinden, in de stal van Jeroen en Har van den Beucken uit KesselEik. Queen Philippa van de Eik (v. Domino) maakte haar naam waar. Ze toonde zich met présence, een correcte bouw en ontwikkeling. Samen met haar moeder Jennifer van Krakehoeve won ze ook bij de zoogstellen. Yvonne van de Roomspolder werd voor maatschap Dingemans-van Deursen uit Eede reservekampioen. Het vier maanden oude Réjouivaarsje toonde diepte in de borst en een mooie bespiering in de flank.

van midden- naar achterhand. Balistozoon Rik van de Koningsbosche van witblauwfokker Knoops werd reservekampioen. Piet werd later op de middag in de centrale Hoornaarse showring ook aangeduid als dagkampioen mannelijk. Het jonge stierkalf verhuist binnenkort naar de stal van Roy Havermans nabij Breda, die ook al de moeder van de andere dagkampioen in de stal heeft. Kampioen bij de stieren van 6 tot 12 maanden werd Darko van Fenne, een zoon van Darko. De jonge stier van Herder en Van de Poel uit Ossendrecht showde lengte, een correcte bouw en fijnheid in het vel. Een zoon van Dali, Notorious van de Muiderzee, uit de stal van Heijdra uit Muiden werd reservekampioen in deze rubriek. De derde kampioensstier werd Winslow ut de Groe van Jan te Riele uit Vaassen. Hij won pas na de tussenkomst van derde jurylid Eric van de Pol. Voor de fijne en mooi getypeerde Flyzoon was het de tweede titel, na zijn winst in Enter. Ook hier kwam de reservekampioen, Amarettozoon Jan van de Muiderzee, uit de Heijdrastal. l

Jongste stierkalf dagkampioen

Darko van Fenne (v. Darko), kampioen mannelijk 6-12 maanden

Winslow ut de Groe (v. Fly), kampioen mannelijk +12 maanden

Alle Nederlandse kampioenen voor Belgisch witblauw in Hoornaar

Drie rubrieken leverden met iets meer dan tien stieren ook drie kampioenen op. Telkens won de rubriekswinnaar zo ook uiteindelijk de kampioenstitel, nummer twee werd als reservekampioen aangeduid. De jongste groep, van 0 tot 6 maanden, was een kolfje naar de hand van Van Buitenhof Piet, een Idéfixzoon uit de stal van Marc van de Ven uit Oirlo. Het stijlvolle stierkalf zat goed in elkaar met een mooie aansluiting

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-keuring Hoornaar.indd 19

06-10-2023 17:10

GEK MET GRAS ERNST BOS

Bespelingstolerant, wintergroen, kort gemaaid kunnen worden en een bal moet er goed en voorspelbaar op kunnen rollen: sportgras vraagt om specifieke eisen. Als adviseur en trainer voor onderhouders van buitensportaccommodaties en golfbanen vertaalt Ernst Bos (60) kennis naar de praktijk.

‘Altijd op zoek naar

een goede balans in sportgras’ TEKST QUINTEN VAN OOIJEN

‘Met beperkte ingrediënten onder veranderende klimaatomstandigheden een functionele sportgrasmat realiseren, dat is wat ik leuk vind. Gras is een rode draad door mijn carrière, met de laatste acht jaar volledige focus op sportgras.’ ‘Een goed sportgrasveld krijgen is een worsteling. Elke sport stelt andere eisen aan de grasmat. Een voetbalveld moet, net als een rugbyveld, tegen een zware belasting kunnen. Een golfbaan vraagt per spelonderdeel om specifieke eisen. Zo wordt een “green” korter dan vier millimeter gemaaid, terwijl de “rough” soms een bloemenweide lijkt.’ ‘Golfers spelen het hele jaar door en zijn samen met greenkeepers in de baan. Dat vraagt om goede communicatie. Voor andere sporten wordt de competitiestop gebruikt voor groot onderhoud. Klimaatverandering maakt de zomermaanden echter steeds minder geschikt. Wie eind augustus zeker wil zijn van goed bespeelbare sportvelden, kan het onderhoud beter afstemmen op de grasgroei dan op de competitie.’

Juiste grassamenstelling vraagt aandacht

‘Gras moet onder uiteenlopende omstandigheden bespeelbaar zijn. De ontwatering en drainage moeten goed op orde zijn, maar ook de grassoort speelt een grote rol. Engels raaigras is de populairste grassoort voor sportvelden, maar heeft het in hete en droge zomers lastig. Een combinatie met veldbeemdgras werkt goed. Veldbeemdgras is droogte- en hittetolerant, wintervast, heeft een stevige zode door ondergrondse uitlopers en een diepe beworteling. Goed geworteld gras is veerkrachtig, maar met te veel veldbeemd wordt de grasmat zo taai dat de noppen van de voetbalschoenen er niet meer inkomen. Een goed evenwicht is belangrijk.’

Boven: Ernst Bos bekijkt en beoordeelt de grond van het sportveld en geeft vervolgens adviezen aan de onderhouders van het sportveld Onder links: met verschillende grondonderzoeken van de bodem bepaalt Bos de kwaliteit van het sportveld Onder midden: de ondergrondse lopers zijn het ‘betonijzer’ van de bespelingstolerante grasmat Onder rechts: veldbeemdgras blijft door de goede beworteling bij droogte overeind staan, terwijl ongewenste soorten zoals straatgras uitdrogen

Droogte als pesticidevervanger

‘We moeten niet alleen naar het gras kijken, maar ook in de grond. Zo is een geel sportveld niet erg, mits het gras diep geworteld is. Droogtetolerante grassen worden na een bui weer groen, terwijl ongewenst straatgras en onkruid dat van vochtige en voedselrijke grond houdt eruit wordt geconcurreerd. Er zijn dan wel voldoende goede grassen nodig, anders worden de gaten opgevuld met nieuw straatgras of onkruid. Zo kan droogte onderdeel zijn van pesticidevrij beheer. Waar in de melkveehouderij grasproductie het doel is, is er bij sportvelden niet meer grasgroei nodig dan voor herstel van de grasmat. Te veel grasgroei zorgt voor werk, want er moet vaker worden gemaaid, en de grasmat wordt minder sterk. Ook hierbij draait het om een evenwicht.’

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-Gek met Gras.indd 20

06-10-2023 16:45

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-Gek met Gras.indd 21

06-10-2023 16:46

INTERVIEW LUBBERT VAN DELLEN

naam Lubbert van Dellen leeftijd 48 jaar functies marktdirecteur agro en senior bedrijfsadviseur Flynth nevenfuncties secretaris MesdagZuivelfonds, voorzitter raad van commissarissen Transcare, voorzitter raad van toezichtok stichting Arlanta vorige functies diverse adviseurs- en managementfuncties bij Accon AVM opleiding bedrijfskunde en veehouderij van Hall Instituut, bedrijfskunde Wageningen UR, postdoctoraal bedrijfskunde TIAS School for business and society en diverse fiscale en juridische studies

‘Vanaf 300 meter van een stal komt driekwart van de neergeslagen stikstof van verkeer en industrie en slechts een kwart van de veehouderij’

VV10-interview van Dellen.indd 22

10-10-2023 14:26

‘Veehouders kunnen het

niet alleen oplossen’ Beleidsmakers die denken het stikstofprobleem op te lossen met een piekbelastersaanpak, moeten zich achter de oren krabben. ‘We moeten van depositiebeleid naar emissiebeleid en ook andere sectoren moeten aan de bak’, stelt Lubbert van Dellen. TEKST WICHERT KOOPMAN

alf september kwamen de lang verwachte resultaten naar buiten van een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) naar de verspreiding van ammoniak vanuit melkveestallen. Opdrachtgever en financier van dit onderzoek was het Mesdag-Zuivelfonds (zie kader op pagina 18). De uitkomsten werpen een nieuw licht op de effectiviteit van het stikstofbeleid van de Nederlandse overheid. De publicatie deed in de media dan ook het nodige stof opwaaien. Een week of vier na publicatie, als het stof wat is neergedaald, beschouwt Lubbert van Dellen in zijn functie als secretaris van het Mesdagfonds de impact van de conclusies. ‘Ik hoop dat dit onderzoek duidelijk maakt dat het stikstofprobleem niet simpelweg is op te lossen met het uitkopen van boeren bij natuurgebieden.’, stelt hij.

Wat hield het onderzoek van de UvA precies in? ‘De onderzoekers hebben met vijf verschillende meetmethoden rondom twee melkveebedrijven de depositie, de neerslag, van stikstof gemeten. Ze deden dit op vier verschillende afstanden en vier windrichtingen van de stal om te kunnen bepalen hoe de stikstof uit ammoniak zich verspreidt.’

Wat leverde dit onderzoek voor nieuwe inzichten op? ‘Uit de metingen blijkt dat slechts 10 procent van de stikstof die in de vorm van ammoniak vanuit een stal wordt verspreid, neerslaat binnen een straal van 500 meter van de stal. En daarvan slaat het overgrote deel neer binnen een straal van 200 meter

professor De Vries, zien dat je veehouders niet kunt afrekenen op de stikstofdepositie op een specifiek natuurgebied. Daar heeft een individuele boer nauwelijks invloed op. Waar veehouders wel invloed op hebben is de emissie van ammoniak. Het beleid zou dus veel meer gericht moeten zijn op vermindering van de ammoniakemissie door alle bedrijven. We moeten dus van depositiebeleid naar emissiebeleid.’

Wat houdt de omslag van depositiebeleid naar emissiebeleid in? van de stal. Dit betekent dat 90 procent van de stikstof die in de vorm van ammoniak de lucht in gaat, terechtkomt in de zogenaamde “stikstofdeken” op grote hoogte. Anders gezegd: de stikstofdepositie op meer dan 500 meter van een stal is niet meer te herleiden naar deze specifieke stal.’

Wat betekent dit inzicht voor het huidige piekbelasterbeleid? ‘De resultaten van dit onderzoek maken duidelijk dat het uitkopen van piekbelasters op meer dan 500 meter van een natuurgebied maar een heel klein beetje helpt om de stikstofdepositie op dit specifieke natuurgebied te beperken. In feite is het uitkopen van ieder veehouderijbedrijf even effectief. Recent voerde de Wageningse hoogleraar Wim de Vries op verzoek van de NOS ook berekeningen uit aan de effectiviteit van het piekbelasterbeleid. Ook hij komt tot de conclusie dat het uitkopen van piekbelasters maar een zeer bescheiden bijdrage levert aan vermindering van de stikstofdepositie op de natuur.’

Het uitkopen van piekbelasters is dus weinig effectief. Hoe zou het anders moeten? ‘Vrijwillige stoppersregelingen zouden voor alle veehouders open moeten staan en niet uitsluitend voor bedrijven die zijn aangemerkt als piekbelaster. In mijn werk voor Flynth kom ik piekbelasters tegen die er niet over piekeren om te stoppen. Maar ook veehouders die willen stoppen maar niet in aanmerking komen voor de regelingen. Daar laat de overheid kansen liggen.’ ‘Daarbij laat dit onderzoek, net als dat van

‘Bedrijven uitkopen helpt de stikstofemissie te verlagen, maar het kost de Nederlandse Staat veel geld. Dit geld zou effectiever besteed kunnen worden door het in te zetten voor het financieren van emissiebeperkende maatregelen door alle veehouders. Dan kun je bijvoorbeeld denken aan rantsoenaanpassingen, middelen toevoegen aan mest en voer, mest verdund met water en onder gunstige weersomstandigheden uitrijden, maar ook monomestvergisting.’ ‘Deze laatste maatregel is ook nog eens zeer effectief voor het reduceren van de uitstoot van methaan. Erkende emissiebeperkende maatregelen zouden een plaats moeten krijgen op de lijst Regeling Ammoniak en Veehouderij, de RAV, om door veehouders als geborgd instrument ingezet te kunnen worden. Op dit moment zijn de mogelijkheden voor veehouders om te investeren in geborgde maatregelen zeer beperkt.’

Zijn deze nieuwe inzichten in verspreiding van stikstof goed nieuws of slecht nieuws voor de veehouderij? ‘Ik denk dat de uitkomsten van dit onderzoek voor de sector goed nieuws zijn, mits de nieuwe inzichten leiden tot aanpassing van beleid. De stikstofuitstoot van een bedrijf buiten een straal van 500 meter verdwijnt in de stikstofdeken. Dit maakt ingewikkelde rekensommen overbodig. De bijdrage van een specifiek bedrijf aan de depositie op een specifiek natuurgebied op een afstand van meer dan 500 meter is immers niet te berekenen. Ieder bedrijf dat stopt of op een andere manier stikstof reduceert, levert eenzelfde bijdrage aan het dunner maken van de stikstofdeken. Het

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-interview van Dellen.indd 23

10-10-2023 16:17

INTERVIEW LUBBERT VAN DELLEN neergeslagen stikstof verkeer en industrie als bron en een kwart de veehouderĳ.’

Wat betekenen deze uitkomsten? ‘Deze uitkomsten laten duidelĳk zien dat de veehouderĳ het probleem niet alleen op kan lossen. Ook andere sectoren zullen vol aan de bak moeten om de stikstofdepositie op natuurgebieden te verminderen. Wat ons betreft is het dan gelĳke monniken, gelĳke kappen. Als verkeer en industrie de ruimte krĳgen om emissies te verlagen via innovatie in plaats van krimp, dan zal ook de veehouderĳ die ruimte moeten krĳgen.’

Het onderzoek van de UvA is nog niet gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Bestaat het risico dat het nog onderuit worden gehaald?

‘Piekbelasters uitkopen beperkt maar een heel klein beetje de depositie op een natuurgebied’

verlenen van vergunningen, maar bĳvoorbeeld ook het legaliseren van PAS-melders, wordt hierdoor minder complex.’

Sommigen lazen in de resultaten van het UvA-onderzoek vooral de bevestiging dat het stikstofmodel, dat de basis vormt voor het overheidsbeleid, klopt. Hadden zij niet goed gelezen? ‘Deze conclusie is op zich juist. Maar er moeten wel een paar kanttekeningen bĳ worden gemaakt. De eerste is dat onderzoekers van het RIVM, de beheerder van het stikstofmodel, in de begeleidingsgroep van dit onderzoek zaten. In de loop naar dit onderzoek is het model al aangepast. De tweede kanttekening is dat onze kritiek niet is dat het model niet klopt. Onze kritiek is dat het beleid niet aansluit bĳ het model. Overigens zagen we dat enkele da-

gen later in reacties in de pers wel de belangrĳkste conclusies naar voren kwamen. De stikstofproblematiek is ingewikkeld. Soms duurt het even voor het kwartje valt.’

In het onderzoek is ook gekeken naar de bijdrage van ammoniak uit de veehouderij aan de totale stikstofdepositie. Wat voor inzicht heeft dit onderdeel van het onderzoek opgeleverd? ‘De onderzoekers konden aan de hand van verschillende vormen van stikstof in de depositie vaststellen of de stikstof afkomstig was van ammoniak uit de veehouderĳ of van stikstofoxiden uit verkeer en industrie. Ze zagen dat dicht bĳ de stal driekwart van de neergeslagen stikstof uit ammoniak kwam en een kwart uit stikstofoxiden. Vanaf 300 meter van de stal draaide deze bĳdrage om. Daar had drie kwart van de

‘Dat lĳkt me zeer onwaarschĳnlĳk, hooguit komen er extra inzichten bĳ. De gebruikte meettechniek en onderzoeksmethode worden in de wetenschappelĳke wereld erkend en als betrouwbaar beoordeeld. Ook over de belangrĳkse conclusies bestaat brede wetenschappelĳke overeenstemming.’

Als je gelijk hebt, betekent dat nog niet dat je ook gelijk krijgt. Wekt het Mesdagfonds geen valse hoop door te veronderstellen dat dit onderzoek het stikstofbeleid zal doen kantelen? ‘Radicaal het beleid omgooien zal een demissionair minister niet meer doen. Maar in een recente Kamerbrief lees ik wel hints die er voorzichtig op wĳzen dat ook minister Van der Wal en haar ambtenaren zien dat aanpassingen in het stikstofbeleid nodig zĳn, zoals de omslag naar emissiebeleid. Het stikstoftransitiefonds van 24 miljard is door de Eerste Kamer controversieel verklaard en daarmee ook nog niet wettelĳk vastgelegd. Een nieuw kabinet zal beter op het geld moeten passen en daarmee kritischer moeten kĳken naar de effectiviteit van bestedingen. Na de verkiezingen zou er wel eens een heel andere wind kunnen gaan waaien. Het stikstofonderzoek van de UvA is drie jaar geleden al gestart en de presentatie van de conclusies was al lang van tevoren gepland. Maar met de verkiezingen in aantocht komt deze publicatie wel precies op het juiste moment.’ l

Mesdagfonds beheert kwaliteitsgelden van de zuivel Lubbert van Dellen is op persoonlijke titel secretaris van het Mesdag-Zuivelfonds. De overige drie bestuursleden van dit fonds zijn melkveehouders. Het fonds is vernoemd naar de invloedrijke Friese zuivelconsulent Johan-

nes Mesdag en beheert een vermogen dat in het verleden is opgebouwd uit boetes voor overtredingen van kwaliteitsregels. Het Mesdagfonds investeert dit geld in onderzoek ten bate van de melkveehouderij, zoals het stik-

stofonderzoek van de UvA. Er wordt al tientallen jaren geen geld meer ingelegd en het resterende vermogen in het fonds is beperkt. Meer informatie over het Mesdag-Zuivelfonds is te vinden op www.mesdag-fonds.nl.

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-interview van Dellen.indd 24

10-10-2023 16:17

VOEDING MENGKUILEN

Hogere voersnelheid dankzij gemengde kuil

Als een veehouder een veestapel met een beperkte omvang heeft of als de inkuilmogelijkheden beperkt zijn, wordt vaak een mengkuil ingezet. Door gras en mais te combineren in één kuil kan de voersnelheid verhoogd worden. Het levert daarnaast arbeidsbesparing op bij het uitkuilen. TEKST GRIETJE DE VRIES

et voeren van de veestapel kan een tijdrovende klus zijn en soms zijn de omstandigheden er niet naar om verschillende kuilen op voorraad te hebben. Combineren van meerdere voeders in één kuil, via een lasangekuil of een mengkuil, kan dan uitkomst bieden. ‘Het vaakst komen we combinaties van gras- en maiskuil in lasagnekuilen tegen bij vleesveehouders’, vertelt Anne Vandelannoote, productmanager vleesvee bij Aveve. ‘Het grootste voordeel van één kuil van gras en mais is het verhogen van de voersnelheid. Het risico op broei en schimmel in de kuil wordt dan lager in vergelijking met voeren vanuit twee kuilen’, aldus de voedingsadviseur. ‘Zorgvuldig werken bij het in- en uitkuilen blijft daarbij wel belangrijk.’ Een ander voordeel van mengkuilen is het arbeidsgemak dat het oplevert. ‘Bij het uitkuilen en bij het voederen levert een mengkuil zowel arbeidsgemak als tijdsbesparing op’, aldus Vandelannoote.

mengen. Op die manier krijgt elk deeltje in de kuil dezelfde geur en smaak.

Mengbalen in de zomermaanden Bij vleesveehouders wordt dit mengkuiltype nog niet veel ingezet, volgens Vandelannoote. ‘We zien mengkuilen nog niet echt verschijnen, hoewel het zeker voordelen en mogelijkheden kan bieden voor bedrijven die geen mengwagen hebben. Terwijl ze wel van de voordelen van mengvoeren gebruik willen maken.’ Maar beperkingen aan mengkuilen en lasagnekuilen zijn er ook. ‘De verhouding waarin voeders in eenzelfde kuil gemengd zijn, kan eventueel de mogelijkheden in de rantsoenen beperken. Als blijkt dat bijvoorbeeld de graskwaliteit van de veehouder in een mengkuil lager is, kan dit voor bepaalde diergroepen meer bijsturing met krachtvoer vragen’, aldus Vandelannoote. l

Het is lastig selecteren bij een mengkuilrantsoen: alle deeltjes hebben dezelfde geur en smaak gekregen in het inkuilproces

Volledig rantsoen in één kuil Deze voordelen ziet ook Henk Korterink, bedrijfsadviseur voor mengkuilen bij agrarisch handelsbedrijf Wielink, als een groot voordeel van een mengkuil. Korterink specialiseert zich al jaren in het maken van mengkuilen voor veelal melkveehouders in Nederland, België en Duitsland. De mengkuilen die hij maakt, zijn het type waarin eerst alle ingrediënten worden vermengd in een voermengwagen en vervolgens (opnieuw) worden ingekuild in een sleufsilo of baal. Hierin worden naast gras en mais vaak bijproducten toegevoegd, die gezamenlijk een volledig rantsoen vormen. ‘Na een dag werk van het inkuilen kunnen veehouders vervolgens tot wel een jaar lang een mengrantsoen klaar hebben’, legt hij uit. ‘Ze hoeven nu enkel het voer uit de kuil of baal te verplaatsen naar het vee. Dat scheelt onder de streep veel tijd en voerkosten.’ Het voordeel van dit mengkuiltype is ook dat de verhoudingen in het rantsoen constant blijven en dat selectie minder mogelijk wordt. Zeker als er goed gelet wordt op de deeltjesgrootte: alle voeders in de mengkuil moeten vrijwel dezelfde grootte hebben bij het

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-mengkuilen.indd 25

09-10-2023 14:41

CRVCOÖPERATIENIEUWS

Inschrijven nationale witblauwprijskamp op Agribex Op donderdag 7 december vindt tijdens Agribex in Brussel de nationale prijskamp plaats voor het Belgisch-witblauwras. De organisatie is in handen van de Waalse fokkerij-organisatie Elevéo, de Belgischwitblauwfokkers en CRV. Op het programma staan de volgende rubrieken: – Stieren vanaf 15 maanden (geboren vóór 8 september 2022). De stieren dienen vrij te zijn van acht erfelijke defecten. Een test op SNAP-C4 en MEAT+ is optioneel. – Vaarzen van 12 tot 20 maanden (geboren van 8 april 2022 tot 7 december 2022). – Vaarzen van 20 tot 32 maanden (geboren van 8 april 2021 tot 07 april 2022). – Gekalfde vaarzen van 32 tot 44 maanden (geboren van 8 april 2020 tot 7 april 2021). – Koeien (geboren vóór 8 april 2020). – Gekalfde vaarzen en koeien met hun kalf dat geboren is tussen 8 juni en 7 oktober 2023. Om deel te kunnen nemen moeten de dieren zijn ingeschreven in de hoofdsectie (A1, dus gekeurd) van een erkend stamboek voor Belgisch witblauw. Concreet betekent dit dat enkel dieren met een gel-

dig zoötechnisch certificaat kunnen deelnemen aan de nationale prijskamp. Het inschrijfgeld bedraagt 40 euro per dier en moet vóór 1 november betaald zijn aan de collega’s van het Waalse stamboek. Bij een groot aantal inschrijvingen zal een commissie een rondgang maken om deelnemers te selecteren. Inschrijven van dieren kan nog tot woensdag 25 oktober per mail naar: prijskampen.be@crv4all.com

Nieuwe stalnamen Nevenstaande aanvragen voor stalnamen zijn in het derde kwartaal van 2023 binnengekomen bij de afdeling stamboek van CRV. Als veertien dagen na publicatie geen bezwaren tegen deze stalnamen zijn ingediend, krijgen ze de officiële status.

stalnaam

naam

woonplaats

Ubbeschoten PZ De Botterdonk Reestdal Wieringer Stal Evenbelt Pannevogel Warmelo Leemstal De Hollink Driemolens

A. en A. Veldhuizen-Verbeek D. Zandstra De Botterdonk G. Lorkeers melkveebedrijf Vijzelaar vof C. S. M. E. Haarman P. L. G. Haccou vof melkveebedrijf Warmelo J. Missche A. G. Wichgers Schreur melkveebedrijf Van Zessen

Renswoude De Tike Almkerk Zuidwolde Zeewolde Raalte Vorden Markelo Sellingen Heeten Lexmond

Met de bus naar de opendeurdagen van BBG Op donderdag 9 november en vrijdag 10 november zijn de jaarlijkse opendeurdagen op het ki-station van BBG in Ciney. Op donderdag 9 november organiseert CRV weer twee busreizen om samen met collega’s deze opendeurdagen te kunnen bezoeken. Er vertrekt een bus vanuit West- en OostVlaanderen en een bus vanuit Antwerpen, Limburg en Vlaams Brabant. Exacte informatie over vertrektijden en opstapplaatsen ontvangt u na aanmelding. Het programma in Ciney start met een maaltijd van steak en friet. Daarna krijgt u een

productpresentatie van CRV en ten slotte kunt u de live stierenpresentatie bijwonen. Deelnemers aan de busreis betalen een eigen bijdrage van 40 euro per persoon voor de maaltijd. Dit bedrag wordt verrekend via de maandelijkse factuur. CRV betaalt de kosten voor de bus. Iedere deelnemer ontvangt op de bus een spermawaardebon. Het aantal passagiers is beperkt, dus wees er snel bij. Inschrijven voor de busreis kan via de CRV-klantenservice: 078-15 44 44 of klantenservice.be@crv4all.com

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-CRV coop nws.indd 26

10-10-2023 11:49

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK ANTHONY DE SCHRYVER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven vier dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven Anthony De Schryver, René Bemers, Piet De Meuter, en Hans Van Loo maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

fo waa

Vermoeden van blauwtong bij een vaars?

naam aandoening blauwtong verschijnselen neusvloei, stinkend speeksel, diarree, hoge koorts, soms aantasting van de hoefrand, abortus oorzaak blauwtongvirus verspreid via knutten behandeling pijnstiller, ontstekkingsremmer, sommige types vaccin

Vorige week werd ik in paniek opgebeld door een Nederlandse veehouder die net over de grens woont. Hij beweerde een jonge vaars te hebben van twee jaar oud die besmet was met blauwtong. Door deze besmetting had ze haar zeven maanden oude foetus verworpen. Het dier vertoonde zware neusvloei en hoge koorts. Ik haastte mij naar het bedrijf om de vaars aan een klinisch onderzoek te onderwerpen. Het dier had 40 graden koorts, was lusteloos, er kwam veel slijm uit de neus en mond en het had een versnelde ademhaling. In de mond waren verschillende wondjes te zien op het tandvlees. Ook een duidelijk beeld van longontsteking was te zien op de echo. De vaars werd ingespoten met een krachtige koortsremmer en kreeg ook een antibiotica toegediend. Daarnaast werden ook (bloed)stalen genomen om verder te laten onderzoek in het labo of we hier nu wel degelijk te maken hadden met blauwtong type 3. Uit de analyse van het labo bleek het te gaan om een virale longontsteking, waarbij ook de nieren licht waren aangetast. Blauwtong werd niet gevonden in de stalen en geen andere dieren in het koppel werden ziek. Maar de zorgen van de veehouder en in de sector zijn er

wel. Momenteel verspreidt de nieuwe variant van blauwtong zich in Nederland immers vrij snel. Dat is vooral bij schapen het geval, maar ook bij koeien zorgt het voor ziekte en schade. Waakzaamheid is dan ook geboden, ook bij veehouders die momenteel nog niet in de bewuste regio’s actief zijn. Blauwtong is een virus dat overgedragen wordt door kleine muggen (knutten). Zieke dieren kunnen daarbij geen andere dieren besmetten door onderling contact. Het komt voor bij alle soorten herkauwers, maar niet iedere diersoort is even gevoelig. Schapen zijn de grootste slachtoffers van het blauwtongvirus. Het virus tast bij runderen voornamelijk de mond, neus en darmen aan. Hierdoor ontstaat neusvloei, stinkend speeksel, diarree en hoge koorts. De aantasting van de hoefrand en abortus kunnen ook voorkomen. In veel gevallen zal de infectie bij het rund subklinisch zijn. Klinisch zieke dieren zullen bij een juiste behandeling genezen. Bij iedere verdenking van blauwtong is het aan te raden dit te melden aan uw dierenarts, zodat de dieren juist behandeld en gediagnosticeerd kunnen worden.

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-DAP.indd 27

10-10-2023 11:28

+BOERINEN BOERIN & BESTUUR BESTUUR

9 vragen aan Ankie Wijnen

Haar werk bij ZLTO zette Ankie Wijnen op het spoor van verschillende bestuursfuncties bij coöperaties en andere bedrijven uit de agrarische sector. Bij veel besturen werd ze de eerste vrouwelijke voorzitter. Al dat bestuurswerk geeft haar veel energie, maar kan niet zonder een flinke dosis flexibiliteit van haarzelf en haar omgeving. TEKST GRIETJE DE VRIES

Hoe ben je het bestuursleven ingerold? ‘Twaalf jaar heb ik bĳ ZLTO gewerkt als beleidsmedewerker en als projectleider. Daarin heb ik een netwerk opgebouwd en veel ervaring opgedaan. Maar ook tĳdens mĳn studietĳd was ik bestuurlĳk actief. Uiteindelĳk komt het erop neer dat mensen weten dat je bestaat en wat je kwaliteiten zĳn. Voor de meeste besturen werd ik gewoon opgebeld met de vraag of ik het bestuur wilde versterken.’

Je lijst met bestuursfuncties is lang. Wat maakt besturen zo leuk? ‘Dat klopt en opmerkelĳk genoeg word ik best vaak de voorzitter. Het leuke van besturen is het contact met alle mensen, maar ik vind het ook heel interessant om een organisatie te leren kennen. Je komt echt in het hart van een bedrĳf terecht. Daarnaast ontwikkel je jezelf in een bestuur. Het is heel afwisselend en je komt op allerlei plekken. Dankzĳ de besturen is mĳn wereld veel groter geworden.’

Wat motiveert je om bestuurlijk actief te zijn? ‘Mĳn drĳfveer is vooral dat de bedrĳven om de veehouderĳ

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-CRV Boerin en bestuur.indd 28

09-10-2023 14:26

naam: Ankie Wijnen-Pronk • leeftijd: 54 • woonplaats: Heusden (gem. Asten) • bedrijf: 200 melkkoeien op samenwerkingsbedrijf Koe & Koe • opleiding: HAS Hogeschool Den Bosch en master veeteelt in Wageningen • bestuur: o.a. voorzitter coöperatieraad FrieslandCampina (19992013), voorzitter rvc Rabobank PeellandZuid (2014-2023), voorzitter raad van toezicht Rabo Foundation (2017-2023), voorzitter Nationale Coöperatieve Raad (NCR) (2020-heden) en voorzitter rvc van GD (2021-heden)

‘Naast de boerderij moeten de bedrijven eromheen ook goed georganiseerd zijn’ Ben je als vrouw in de minderheid in besturen? ‘Tĳdens mĳn eerste bestuursfuncties was dat absoluut zo. Bĳ onder meer de coöperatieraad van FrieslandCampina en de raad van commissarissen bĳ Rabobank Peelland-Zuid was ik de eerste vrouwelĳke voorzitter. Dat vind ik eigenlĳk nog steeds gek. Ik heb ook gesolliciteerd bĳ een bestuur waar eerst discussie was intern: twee van de zeven bestuursleden waren al vrouw. Zou een derde vrouw niet wat te veel worden?’ ‘Het moet ook niet zo zĳn dat je voor een bestuur wordt gevraagd omdat je vrouw bent, het gaat uiteindelĳk om je kwaliteiten. En dat is als vrouw tussen alle mannen een voordeel: zodra je gaat praten val je ook op. Mensen vergeten je niet zomaar, waardoor je ook in bestuursfuncties terecht kunt komen. Inmiddels zĳn er gelukkig veel meer vrouwen bestuurlĳk actief.’

Krijg je energie van besturen, of kost het ook wel energie? ‘Ik krĳg vooral veel energie van besturen. Het sociale aspect, de gesprekken die je voert en wat je kunt bereiken. Bĳ de Rabo Foundation kon ik me bĳvoorbeeld inzetten voor sociale ontwikkeling van boerencoöperaties in ontwikkelingslanden. We helpen ze met het financieren van projecten om kleine boeren vooruit te helpen. Maar het werk heeft soms ook een lastige kant. Door de jaren heen heb ik ook wel eens in een positie gestaan waarin we als bestuur beslissingen moesten maken die mensen persoonlĳk raken. Dat hoeft niet vaak, maar het blĳft wel erg moeilĳk als het moet.’

Hoeveel tijd ben je kwijt aan besturen? erg belangrĳk zĳn voor de agrarische bedrĳven. Je kunt als melkveehouder al je energie steken in je eigen bedrĳf, maar de bedrĳven daaromheen moeten ook goed georganiseerd zĳn. Ik vind het bĳvoorbeeld belangrĳk dat een bedrĳf als Rabobank goed weet wat er speelt in de veehouderĳ en dat het bĳ de tĳd blĳft. Uiteindelĳk is het voor boeren erg belangrĳk dat de bedrĳven waar zĳ afhankelĳk van zĳn financieel gezond zĳn.’

Je bent vaak voorzitter in een bestuur. Wat is je verantwoordelijkheid als voorzitter? ‘Dat hangt natuurlĳk af van de organisatie waarvoor je in het bestuur zit. Maar het belangrĳkste is dat je goed in de gaten houdt wat nodig is voor je klanten, of leden van de coöperatie.’ ‘Tegelĳkertĳd moet het bedrĳf genoeg omzet houden. Het is altĳd een balans tussen winst maken en genoeg investeren in de toekomst en de klanten. Dat valt in mĳn ogen samen met een goed, divers bestuur. Ik zet er altĳd op in om zo veel mogelĳk verschillende mensen in een bestuur te krĳgen, met hun eigen kwaliteiten en kennis.’

‘Ik zeg altĳd drie dagen in de week, volgens mĳn man Joost zĳn het er meer. In de zomertĳd is het altĳd wat rustiger – dat was wel ideaal toen onze drie kinderen vroeger zomervakantie hadden. Maar geen week is hetzelfde en besturen hebben vaak in de avonduren vergaderingen. Je moet dus wel flexibel zĳn met je uren. Bĳ mĳ is dat een probleem, want mĳn omgeving is ook flexibel. Mĳn man en ik hebben een melkveebedrĳf samen met onze compagnons Henk Aarts en Cecile Snĳders. Dat geeft mĳ en Cecile tĳd en ruimte om buiten de deur onze eigen dingen te doen. En toen onze kinderen klein waren, sprong mĳn schoonmoeder vaak in om op te passen. Als die flexibiliteit er niet is thuis, wordt besturen veel lastiger.’

Hoe combineer je het bestuurswerk met het bedrijf thuis? ‘Dankzĳ de samenwerking op het melkveebedrĳf zĳn er geen taken die volledig van mĳ afhangen. Ik doe de administratie en spring af en toe bĳ als er iemand nodig is. Dat is wel het leuke van de combinatie. Het ene moment sta ik in spĳkerbroek en laarzen, een uur later in een pak met pumps.’ l

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-CRV Boerin en bestuur.indd 29

09-10-2023 14:26

MANAGEMENTNIEUWS

Nauwelijks stikstofreductie door uitkopen piekbelasters STIKSTOF – Het uitkopen van piekbelasters door de overheid levert slechts 2,2 procent stikstofreductie op. Dat blijkt uit berekeningen van wetenschappers van Wageningen UR, die in opdracht van omroep NOS keken naar de effecten van het uitkopen van piekbelasters. Als 3000 piekbelasters zouden stoppen, zou dat volgens de onderzoekers een stikstofreductie van 10 procent opleveren. Op dit moment zijn er echter 500 piekbelasters die zich vrijwillig hebben aangemeld voor de stoppersregeling. Dat aantal kan nog oplopen en daarom hebben de onderzoekers 600 bedrijven meegenomen in hun rekensom. Die zouden samen goed zijn voor 2,2 procent van de stikstofuitstoot. Een van de onderzoekers die NOS citeert, is Wim de Vries, persoonlijk hoogleraar integrale milieusystemen. Hij verwacht dat de natuur nauwelijks profiteert van de uitkoop-

regeling, zeker wanneer de stikstofwinst ingezet wordt voor bouwprojecten. De Vries lanceerde deze zomer samen met drie collega-onderzoekers een eigen visie op de stikstofproblematiek. Daarin bepleiten de

onderzoekers een integrale aanpak, waarbij ook andere milieuvraagstukken als water- en luchtkwaliteit meegenomen worden en waarbij maatwerk, bedrijfsdoelen en regionale aanpak centraal staan.

De natuur profiteert nauwelijks van het uitkopen van piekbelasters

WUR-landbouwvisie: meer nadruk op kennis, minder op productie MAATSCHAPPIJ – ‘De grootste bijdrage van Nederland aan de wereldvoedselvoorziening kan geleverd worden door nog meer dan nu te concentreren op uitgangsmaterialen, technologie en kennis en minder nadruk te leggen op productievolumes’. Het is een van de verwachte ontwikkelingen die onderzoekers van Wageningen UR (WUR) publiceerden in het rapport ‘WUR-perspectieven op landbouw, voedsel en natuur’. In opdracht van Sjoukje Heimovaara, bestuursvoorzitter van Wageningen UR, schetst het rapport

zes dilemma’s die bepalend zijn voor de toekomst van de landbouw en de natuur. ‘De tijd van pappen en nathouden is voorbij’, aldus Heimovaara. ‘Het is tijd om keuzes te maken en een koers te kiezen. Die keuzes zijn echter niet simpel en niet eendimensionaal.’ De keuzes die volgens Heimovaara gemaakt moeten worden, betreffen zes dilemma’s. Het eerste dilemma dat geschetst wordt, gaat over de bijdrage van de Nederlandse landbouw aan de wereldvoedselvoorziening. Produceren boeren nog voor de Nederlandse

markt, of maken ze deel uit van de Europese voedselstrategie, zo vragen de onderzoekers zich af. Het tweede en derde dilemma gaat over de rol van de veehouderij. Zet Nederland dieren in als verwerkers van gras en reststromen, of blijft de veehouderijsector de Europese/wereldwijde vraag naar hoogwaardige eiwitten bedienen? En welke rechten kent Nederland de dieren toe? Mogen ze nog wel geëxploiteerd worden voor voedselvoorziening en onder welke voorwaarden? Het vierde en vijfde dilemma gaat over natuur en natuurdoelen. Hoeveel van de klimaat- en natuurdoelen wil Nederland halen en worden landbouw en natuur verweven (natuurinclusief) of juist gescheiden (natuur naast hoogproductieve landbouw)? Het laatste dilemma dat geschetst wordt, gaat over consumentengedrag. Mag de consument vrij blijven kiezen in het consumptiepatroon of moet er via bijvoorbeeld hogere prijzen betaald gaan worden om natuurdoelen te halen? De te maken keuzes noemt Heimovaara weliswaar niet gemakkelijk, maar in de samenvatting geven de onderzoekers duidelijk wel een voorzet wanneer ze schrijven dat minder nadruk gelegd moet worden op productievolumes. Ook stellen de onderzoekers dat de dierhouderij zich sterker moet gaan richten op het benutten van niet-humaan consumeerbare grondstoffen en reststromen.

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-managementnws.indd 30

09-10-2023 14:30

Maximale aanvoer van maiskuil bepaald door gewicht van shovel VOEDERWINNING – Vermenigvuldig het gewicht van de shovel waarmee de maiskuil wordt aangereden met het getal drie en dat is de maximale aanvoersnelheid van verse mais per uur. Een hogere aanvoersnelheid zorgt voor een kuil die onvoldoende is vastgereden, waardoor de kans op broei groter wordt. ‘Stel dat de shovel op de kuil 15 ton weegt, dan mag er per uur maximaal 45 ton, ongeveer één hectare, aangevoerd worden’, legt Mark de Beer, ruwvoerspecialist bij Groeikracht, uit. De Beer ziet regelmatig dat shovelmachinisten te weinig tijd krijgen om de maiskuil goed vast te rijden. ‘Loonwerkers willen graag veel hectares per dag oogsten, dus er zal niet snel een wagen tussenuit gehaald worden of gewacht worden op de shovelmachinist. Een praktische tip is om de percelen dicht bij huis als eerste te hakselen, zodat de shovelmachinist meer tijd krijgt bij de verder weg gelegen percelen als de kuil voller wordt.’ Meer gewicht op de kuil is ook een manier om de kuil beter vast te rijden. ‘Steeds meer silo’s zijn geschikt om met twee machines aan te rijden. Maar zorg dan dat je elkaar niet in de weg rijdt. Het beste is dat één de mais verdeelt, de ander continu en in alle rust heen en weer de mais vastrijdt.’ Netjes de mais verdelen en dan rustig vastrijden vraagt discipline. ‘Stel dat je steeds een laagje van 10 cm aan wilt brengen. Bij een wagen van 40 kuub betekent dit dat je 400 vierkante meter nodig hebt, dat is een kuilplaat van 40 bij 10 meter’, zo rekent De Beer voor. Ook een juist drogestofpercentage draagt bij aan goede verdichting van de kuil. ‘Een drogestofpercentage tussen de 35 en

40 is ideaal. Maar een hoog aandeel zetmeel, veel korrels, dragen er ook aan bij dat de kuil goed is vast te rijden.’ Goed vastrijden voorkomt broei. Vooral de flanken, de schouders van de kuil of de bovenkant van de zijwanden zijn broeigevoelig. Onderzoek van Groeikracht wees uit dat geconserveerde maiskuilen gemiddeld 220 kg droge stof per kubieke meter bevatten, maar dat er veel variatie is. Vaak wordt met 270 kg droge stof snijmais per kubieke meter gerekend bij sleufsilo’s. Het praktijkonderzoek liet tussen de muren gemiddeld 250 kg droge stof per kubieke meter zien, maar boven de silomuren gemiddeld 163 kg droge stof per kubieke meter. Kuilen met een lage aanvoersnelheid en veel gewicht op de kuil konden wel 300 kg droge stof per kubieke meter bevatten, terwijl de schouders van hoge maiskuilen soms niet verder komen dan 140 kg droge stof per vierkante meter. ‘Weinig kilo’s snijmais per kubieke meter betekent meer zuurstof en dat vergroot de kans op broei’, aldus De Beer. De inzet van toevoegmiddelen kan ook broei remmen, maar nog beter is het volgens De Beer om de maiskuil minimaal drie maanden dicht te laten voordat er van gevoerd gaat worden. ‘Mijn stelregel: open de kuil pas na de jaarwisseling. Pas dan is de kuil voldoende stabiel en zijn er genoeg azijnzuren gevormd waardoor bij openen de kuil niet snel gaat broeien.’ Onderzoek toonde volgens De Beer nog wel een ander voordeel van toevoegmiddelen aan. ‘We zagen dat er bij behandelde kuilen 10 procent minder zetmeel verloren ging. Dat is een waardevol en weinig bekend neveneffect.’

Een te hoge aanvoer van mais zorgt voor te weinig tijd om vast te rijden

Meer listeriose aldus DGZ en GD GEZONDHEID – De Nederlandse GD heeft in de eerste helft van 2023 al bij veertien volwassen runderen en twee verworpen vruchten listeriose vastgesteld. Dit is vergelijkbaar met het totaal aantal gevallen in 2022 (18) en 2021 (15). Eerder meldde DGZ Vlaanderen ook al een opvallende stijging van het aantal gevallen van listeriose in het voorjaar van 2023. Als mogelijke verklaring voor de opvallende stijging van het aantal gevallen van listeriose noemen GD en DGZ het voeren van minder goed gewonnen en geconserveerde mais- en graskuilen uit de zomer van 2022. De listeriabacterie is wijdverspreid in onder andere water en grond. Slecht geconserveerde kuilen hebben een hogere pH, waardoor de groei van de bacterie onvoldoende wordt geremd. Ook bij kuilen met veel grond is het risico op aanwezigheid van listeria groter. De klinische verschijnselen van listeriose zijn koorts, hersenverschijnselen zoals speekselen, ongecoördineerd bewegen, cirkelen en eenzijdige aangezichtsverlamming, en verwerpen in de laatste drie maanden van de dracht. Herkauwers raken geïnfecteerd via kleine wondjes in de mondholte of in het neus- of oogslijmvlies. De bacterie verspreidt zich via zenuwbanen naar het verlengde merg, een deel van de hersenen dat de hersenstam verbindt met het ruggenmerg. Listeriose is een ziekte die ook mensen kan treffen. Mensen raken geïnfecteerd via het eten van besmet voedsel, bijvoorbeeld producten bereid met rauwe melk. Maar ook via direct contact met mest of grond kunnen mensen de bacterie binnenkrijgen. Meer informatie over listeriose is te vinden op de website van GD en DGZ.

Meer actueel nieuws?

veeteeltvlees.be veeteeltvlees.nl veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-managementnws.indd 31

09-10-2023 14:31

MARKTINFO VOER

Dalende trends in de markt – De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 19 september 2023. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) blijft gelijk op 17,3 eurocent, de waarde van eiwit stijgt verder naar 129,1 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De sojaprijs blijft redelijk stabiel, ondanks dat de oogst is begonnen. Op de beurs daalt de prijs, maar op de fysieke markt nog niet. Dit komt mede door de lage waterstand in de Mississippi, wat het transport van soja belemmert. Daarnaast is het aanbod vanuit Zuid-Amerika beperkt. Brazilië heeft de oogst veelal verkocht aan China, waardoor het nog weinig te verkopen heeft en Argentinië heeft daarnaast ook weinig te verkopen door de dramatische opbrengst. – De prijs van raapschroot is in tegenstelling tot die van soja gedaald de afgelopen weken. De raap rekent nu ook goed ten opzichte van soja. De alternatieven voor soja blijven op niveau, voer dus wat het beste past. – De graanprijzen blijven dalen, de tarwevoorraden werden afgelopen week naar boven bijgesteld. De fysieke markt drukt momenteel ook de prijs. Doordat er veel Oekraïense tarwe Europa binnenkomt, loopt de export van de Europese granen minder hard. Kijkend naar Australië gaat de opbrengst daar echter behoorlijk tegenvallen door El Niño. De maisoogst is op gang gekomen, wat te merken is aan de dalende prijs van mais. – De markt van de vulmiddelen is stabiel en blijf zelfs wat dalen. – Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de zetmeelbronnen in het rantsoen. Deze zitten namelijk rond de 80 procent van de voederwaardeprijs.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

oktober 2023 fokvee mestvee

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

vem

dve

vev

rlie s (% ma r ) (€/ ktp ton rijs )

vo (€/ eder ton wa ) ve ard vi epri js ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %

)

%d 34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 195 264 241 172

52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 118 161 132 97

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 130,0 160,0 169,0 243,0 238,0 260,0 281,0 440,0 238,0 483,0 296,0 365,0 29,0 57,7 98,5 136,5 333,2 442,3 364,3 337,5

75,2 102,7 183,9 68,5 103,3 176,9 315,8 315,6 336,0 285,0 357,2 284,6 456,8 320,4 388,5 38,6 66,2 85,5 123,8 292,2 348,7 313,3 274,7

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

gsv e wa

rin

s i g/ kg d

g/k gd

ds g/k g s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

17,30 129,10 17,00 124,60

Zoek, vervang en bespaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

(bron: Liba)

oktober 2023

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

130 190 155 96 77 75 77 99 123 84 106 92 94 75 87 115 110 114 127 116 123

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-Markt VOER.indd 32

09-10-2023 14:29

MARKTINFO VEE

KALVEREN NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

1000

700

€ 750

600 500 400

€ 320

300 200 100 0

€ 135

25 30 week

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

4,5

U-€4,28

4,0

U-€4,07

3,5 R -€3,03

3,0

R -€3,00

2,5 2,0

25 30 week

U-€ 3,70 R -€ 3,56

3,5

R -€ 3,45

3,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg gn geen notering

2,5

2,0

25 30 week

800 700

€ 628,20

600

€ 605,74

500

€ 502,57

400 300 DS2 DE2 DU2

200 100

week

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

750 € 628,64

650

land

€ 590,55

550 € 509,17

450 350 250

AS2 AE2 AU2

150 50

25 week

Bron: European Market Observatories

franco slachthuis, exclusief btw, in euro/100 kg koud karkasgewicht, volgens de EU-standaardaanbiedingsvorm

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: Veemarkten veemarkten België

U gn

4,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

Bron: Veemarkten veemarkten België

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

bron: Bron: Veemarkt veemarkt Agen (Fr.) (Fr.)

5,0

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

€ 900

franco slachthuis, exclusief btw, in euro/100 kg koud karkasgewicht, volgens de EU-standaardaanbiedingsvorm

800

bron: Bron: Veemarkt veemarkt Les Hérolles Hérolles (Fr.) (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

bron: Bron: Veemarkt BVK vzw Ciney (B.)

4,5

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

900

Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

waarde* augustus 2023

trend (m/m**)

541,23 330,71 479,71 309,70 592,00 337,11 392,84 275,90

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-markt VEE.indd 33

09-10-2023 14:24

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 7 december

6-10 december Agribex, Brussel

Nationale Belgisch-witblauwprijskamp, Brussel Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele en uitgebreide stand van zaken.

VEILINGEN 15-16 november Limousinveilling Lanaud, Boisseuil (Frankrijk) 29 november Belgisch-witblauwstierenveiling CSB, Ciney

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 24-26 oktober Rundvee & Mechanisatie Vakdagen, Hardenberg 9-10 november Open dagen BBG, Ciney 28-30 november Rundvee & Mechanisatie Vakdagen, Gorinchem

VOORUITBLIK

NOVEMBER ENERGIE In de autosector is de elektrificatie al stevig op gang gekomen, ook door de stimulansen vanuit de verschillende overheden. Maar ook in de landbouwsector en de veehouderij zijn er allerlei ontwikkelingen. Waar zijn de mogelijkheden voor elektrisch aangedreven machines en toestellen, en wat zijn de beperkingen? VeeteeltVlees staat erbij stil. Verder zou er in dit nummer veel aandacht geweest zijn voor de verschillende vleesveekeuringen in Mariënheem, maar deze is geannuleerd wegens blauwtong. Wel wordt er in het novembernummer een nieuwe commissaris bij CRV voorgesteld.

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen, Justine Poppe foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 89,00, overige landen € 150,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 155,00 per jaar, overige landen € 275,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com advertentie-afdeling Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)6 53 16 85 29 e-mail advertenties@crv4all.com

Overname va-n artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de )redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen: MacGregor (6), British Blue (6), Os Blonde d’Aquitaine (7), Harrie van Leeuwen (8-12), Marcel van Kammen (22-24), Fleur Maartje Bakker (25), Ruben Smit (27), Eveline van Elk (28-29), Philippe Swiggers (30) en BBG (35).

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-agenda.indd 34

09-10-2023 14:23

CRV BEDRIJFSNIEUWS

Nieuwe Belgisch-witblauwcatalogus In samenwerking met BBG heeft CRV een nieuwe catalogus samengesteld met het complete aanbod van Belgisch-witblauwstieren voor de zuivere teelt. Veel veehouders zullen deze al hebben ontvangen. Voor wie deze nog niet in bezit heeft: de catalogus is ook digitaal te downloaden. Scan hiervoor de QR-code

Jefferson de Dessous la Ville, een van de topstieren uit het aanbod van BBG

CRV op RMV Hardenberg Van dinsdag 24 tot en met donderdag 26 oktober vinden de Rundvee en Mechanisatie Vakdagen in Hardenberg plaats. CRV staat hier op standnummer 235 in hal 2.

Op de stand zijn ook leden van Young CRV aanwezig met een ‘spannende’ activiteit, die speciaal is bedoeld voor jonge veehouders.

Gratis toegangskaarten voor de beurs zijn bij CRV te bestellen. Scan hiervoor de QR-code

Extra stierinformatie in nieuwe CRV-webshop De CRV-webshop is recent vernieuwd. Voortaan zijn de meest recente fokwaarden en extra stierinformatie in de webshop te vinden

Welke stierinformatie staat er? 1

2 3 4 5

In de stiergegevens vindt u de ki-code van de stier terug, maar ook zijn nonreturncijfers op 56 dagen. Deze zijn enkel beschikbaar als er meer dan 500 inseminaties zijn uitgevoerd. De afstamming van de stier tot twee generaties. Hier is in detail de lineaire beoordeling van de stier te vinden, met alle onderbalkkenmerken. Ook de bovenbalkkenmerken zijn beschikbaar, net als de eigen prestaties voor gewicht en hoogtemaat. Sinds kort zijn ook de actuele fokwaarden beschikbaar, daarbij is door CRV wel – omwille van het overzicht en de leesbaarheid – al een beperkte selectie gemaakt. Het gaat om de belangrijkste fokwaarden bij geboorte, tweede bezoek en het karkasgewicht. Ook de belangrijkste fokwaarden voor lineaire beoordeling zijn beschikbaar. Tot slot is ook de betrouwbaarheid toegevoegd, op basis hiervan kunt u de gepubliceerde fokwaarden goed inschatten. Hoe hoger de betrouwbaarheid, hoe meer de fokwaarden de werkelijke prestaties van de nakomelingen van een stieren benaderen. Bij jongere stieren, met geen of weinig nakomelingen, zijn de fokwaarden gebaseerd op dna-informatie. Dan is de betrouwbaarheid lager. Afhankelijk van het kenmerk ligt deze dan tussen 45 en 65 procent.

3 6

veeteeltvlees OKTOBER 2023

VV10-CRV bedrijfsnws.indd 35

10-10-2023 12:02

Desire

de Ferriere (Wilmots du Falgi x Sheriff de Centfontaine) Op 53 mnd.: 1261 kg en 145 cm

Veelbelovend en bewezen genen Ki-code: 945172

⊲ Licht geboren kalfjes ⊲ Vererving van uitzonderlijk brede voorhand ⊲ Genomicsindexen op 14 mnd.: gewicht 121 en gestalte 107

elijk Vrouw st gesek ar kba beschi

Wilt u sperma van Desire of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

401-22 Adv Desire_VV_AUG 2023 1.indd 2

09-10-2023 11:46