Veeteeltvlees september 2015 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JA A RG A N G 14

N R.9

SE PTE MBE R 2015

I N D I T N U M M ER

F O K K E R IJ

KEU RIN G

BED RIJ FSECONOMI E

Uitroeiing erfel캐ke gebreken op witblauwbedr캐ven succesvol

Nationale Vleesvee Manifestatie perfect op koers

Rentabiliteit uit diep dal maar bl캐ft ondermaats

VX09_cover.indd 2

17-09-15 16:36

nde e v nge show nals a a n o Too opese ofessi Eur veepr lees v r voo

2.000 dieren 1.300 exposanten 85.000 bezoekers Internationale bezoekers g Boek uw gratis toegangsbadge g Registreer u voor onze georganiseerde toer naar diverse vleesveebedrijven op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr

VV09_p02.indd 2

V EVE ETEETE EL ET LVTL EA EPSR ISLE P1 T E2 M 0 0B 9E R

Tel. +33 (0) 4 73 28 95 13 - info@sommet-elevage.fr

7-8-9

OKTOBER

2015 Clermont-Ferrand

frankrijk

www.facebook.com/sommet.elevage

2015

17-09-15 09:43

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 21 28 30 31

Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktĳk Voer voor boer Agenda Anders bekeken R E P O R TA G E S

10 Blondefokker Johan Schilder is een starter met topvee 22 Cyrille Guitet, topfokker witblauw, in het hol van de Franse haan ECONOMIE

6 De Vlaamse vleesveehouderĳ blĳft al vĳf jaar op rĳ rood kleuren ONDERZOEK

16 Gebrek aan toekomstvisie dreigt de witblauwonderzoeksveestapel op het ILVO de das om te doen 26 Uitroeiing van de erfelĳke gebreken op de witblauwbedrĳven succesvol KEURING

15 Prachtig debuut voor Richard Masselink in Geffen 20 Familieverbanden te Leuven aan de winnende hand 27 Limburgse zeskamp te Mesch NVM

12 NVM 2015 op koers, eliteveiling moet nieuw elan brengen 24 Vrouwelĳke kampioenen 2013 zorgen voor nafok met keuringstalent BEELDVERHAAL

18 Ki-cursus op zĳn Afrikaans

Cyrille Guitet ’Deelname keuringen van mestvee helpt bĳ afzet.’

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Trein der traagheid’).

Guy Nantier De trein der traagheid

e trein waarmee men in vele rundveerassen – melkvee en vleesvee – wereldwĳd het hoornloosheidsgen aan het infokken is, valt niet meer te stoppen. Zowel vanuit arbeidstechnisch oogpunt als vanuit het standpunt van dierenwelzĳn zĳn voor de introgressie heel sterke argumenten. Maar in de wieg van het Belgisch-witblauwras wordt niets ondernomen en is de belangstelling uit vrees voor verlies aan vleeskwaliteit zero. Toeval of niet, maar wat verderop in dit nummer weerklinkt de wake-upcall van ILVO-baas Joris Relaes naar een toekomstvisie voor het witblauwras en medefinanciering vanuit de sector voor projecten. Het is het laatste redmiddel voor het handhaven van de unieke Vlaamse witblauwonderzoeksveestapel op het ILVO. Laten we nu net in Vlaanderen met CRV ook beschikken over een collectieve veeverbeteringsorganisatie die heel wat we-

Bedrĳfseconomie Rentabiliteitsstudie

tenschappelĳke kennis over fokkerĳ herbergt, die beschikt over allerlei geavanceerde voortplantingstechnieken en die enige financiële draagkracht bezit voor projectmedefinanciering. Het bruggetje in mĳn hoofd zegt dan dat beide organisaties best op zeer korte termĳn aan tafel kunnen gaan zitten om hoornloosheid in de witblauwonderzoeksveestapel van het ILVO in te fokken. En zulk project kan dan ook wetenschappelĳk begeleid worden door onder meer professor Stefaan Desmet, professor kwaliteit dierlĳke productie aan de Universiteit Gent. Want ja, er zullen meerdere generaties overheen gaan om kwalitatieve, homozygoot hoornloze witblauwen te fokken. Wat een mooie, collectieve uitdaging voor de Vlaamse witblauwfokkerĳ. Want laten we wel wezen: met de trein der traagheid kom je ooit op je bestemming aan, maar wel altĳd te laat.

NVM Oud-kampioenes

De rentabiliteit in de vleesveehouderĳ komt uit diep dal, maar blĳft ondermaats.

Wat is er van de NVM-kampioenen uit 2013 in de diverse vleesveerassen geworden?

V E E T E E LT V L E E S

VV09_editorial.indd 3

S E P T E M B E R

2 0 1 5

txt m

17-09-15 14:19

V L E E S T E L E X

Ballinakill Holly, Ierse algemeen kampioene witblauw Op de nationale witblauwkeuring te Tullamore (Ierland) werd Ballinakill Holly uitgeroepen tot algemeen kampioene. De op 19 september 2013 geboren Harissondochter veroverde eerder de nationale titel bĳ het vrouwelĳk vee vóór Richard en Fidelma Stanley uit Bandon in het graafschap Cork. Holly is via haar afstamming (Harisson x Ballinakill Beauty) de volle zus van kistier Boherard Hurricane van KI Fabroca. Hurricane is ook nationaal Ierse kampioen geweest. Moeder Beauty (v. Janvier de Warichet) was een koe van 146 cm.

Ballinakill Holly (v. Harisson), alg. kampioene

Rosemount Hal2 (v. Empire), alg. res.kampioen

Algemeen reservekampioen en kampioen bĳ de stieren werd Rosemount Hal2 van fokker Trevor Ashmore uit Hal,

graafschap Wexford. Rosemount Hal2 (v. Empire) werd geboren op 13 september 2013.

Estaire eerste Belgische excellente blonde In de marge van de nationale keuring te Libramont werden enkele deelnemende dieren door twee stamboekinspecteurs beoordeeld op exterieur. De kampioene bĳ de zoogstellen, Estaire (v. Vaillant) van Carl Mintjens uit Oostmalle, kreeg 92 punten. Zĳ is daarmee de eerste excellente blondekoe in België. Estaire liet te Libramont een hoogtemaat van 160 cm optekenen en een gewicht van 1043 kg. Op onderdelen kreeg zĳ van de inspecteurs 93 punten voor ontwikkeling, 92 punten voor bespiering, 92 punten voor rastype en 90 punten voor beenwerk. Inspecteur Henk Tessemaker en Fredie van Dĳk noemden Estaire is een goed ontwikkelde, zeer harmonieus gebouwde koe met veel lengte en breedte, met een goede bespiering en met uitzonderlĳk goed beenwerk. ‘Ze beschikt over een mooie rastypische kop. Een dier met upstanding.’

Estaire (v. Vaillant), eerste excellent gepunte Vlaamse blonde

Catalogus COT-veiling 26 september te Laren Op 26 september vindt de tiende veiling plaats van het Nederlands Centraal Opfokstation voor vleesrassen (COT) te Laren. Een jubileumeditie. In tabel 1 een overzicht van de aangeboden dekstieren.

De presentatie van de stieren en de opbodronde starten om 10.30 uur. De definitieve toewĳsronde start om 13.30 uur. Locatie en adres: COT, Beuzelshoek 2 te 7245 VR Laren (Gld.)

VeeteeltVlees heeft naar aanleiding van de jubileumeditie van de te koop aangeboden stieren videobeelden gemaakt. De beelden zĳn vanaf 23 september te bekĳken op www.veeteeltvlees.nl/ beeld

Tabel 1 – De aangeboden dekstieren op de COT-veiling van 26 september

naam stier charolais Jaquar van de Helenahoeve Jurrien blonde d’Aquitaine Jack Vened Jerry Jalisco Jet Set Jan Westerstreek Julian Just Janco van het Flierzicht

moeder

Goliath Frank

Bonny Florace

84 22-05-2015 84 14-04-2014

1452 1881

87 87

85 88

87 86

85 85

86 87

14,5 15,5

16,5 18,5

7 P. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsland 7 mts.Ulfman-de Wilde,Markelo

Gerard Asterix Cauet Roz Cauet Roz Exploit du Moulin Bak. Geerte Armendarits Orion

Aloise Vened Dauphine Deerntje Vache Vanessa Fleur Floor Dana

84 87 89 85 84 87 86 86

1635 1325 1452 1643 1460 2008 1754 1730

83 87 87 87 85 88 87 86

84 84 85 88 86 87 88 86

85 85 86 88 87 85 87 86

81 84 84 84 85 84 84 85

83 85 85 87 86 86 87 86

16,5 15,0 16,0 16,0 15,5 14,0 13,5 13,5

18,5 18,5 19,5 18,0 19,0 17,5 18,5 18,0

7 7 6 7 7 8 8 7

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vleestelex.indd 4

geb. daggroei av binnenbekken kadatum test (g) ontw. type besp. beenw. stier breedte lengte rakt. eigenaar, woonplaats

av moeder

vader

SEPTEMBER

13-03-2014 04-04-2014 04-04-2014 07-04-2014 14-04-2014 04-05-2014 18-05-2014 01-06-2014

E. Vennegoor, Rossum R. Wiekema, Ruinen E. en M. Neerincx, Elst E. en M. Neerincx, Elst H. Kip, De Wijk De Westerstreek, Oldebroek H. Spaansen, Winkel M. Poelarends, den Ham

201 5

17-09-15 16:14

Guido Van Huylenbroeck, hoogleraar landbouweconomie UGent:

‘Boeren zĳn marktgerichte productie nog niet gewend. Misschien moet de overheid hen daar vooral bĳ helpen eerder dan met nieuwe subsidies het oude systeem in stand te houden’ V I LT. B E

7 - 9 - 2 0 1 5

Vegano behoudt leiderschap topexterieur Net als vorig jaar is na de laatste fokwaardeschatting voor exterieur blondestier Vegano (v. Goliath) lĳstaanvoerder. De stier blĳft op 109 punten voor algemeen voorkomen, maar met een kleine verhoging van de betrouwbaarheid van 61 procent naar 62 procent. Op de tweede plaats in de top staat Cauet Roz (v. Ublond) van fokker André Tangui uit Frankrĳk met 108 punten voor algemeen voorkomen. De betrouwbaarheid

van zĳn fokwaarden is inmiddels gestegen naar 66 procent. Opvallende nieuwkomer in de top is Dizier du Moulin (v. Tilbury), gefokt uit de excellent gepunte en preferente koe Ariëlle du Moulin van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel, nu in eigendom van de familie Wiekema in Ruinen. Dizier du Moulin scoort 108 voor algemeen voorkomen met een betrouwbaarheid van 50 procent.

Cauet Roz (v. Ublond)

Just a Girl wint Noord-Ierse kalveren jongveeshow Op de negende kalveren jongveeshow van de Noord-Ierse witblauwfokstudieclub werd Imperialdochter Springhill Just a Girl van James Martin uit Newtownards kampioen vrouwelĳk vee en algemeen kampioen. De titel bĳ de stiertjes ging naar Viscontizoon Drumboy Jack Black die tevens algemeen reservekampioen werd. Het stiertje behoort toe aan Oliver McCann uit Castlewellan. Springhill Just a Girl (v. Imperial), alg. kamp.

Zoötechnische wegwĳzers blonde d’Aquitaine Als opstap naar de komende nationale keuring te Saint Gaudens in Frankrĳk maakte het Franse blonde d’Aquitainestamboek de zoötechnische cĳfers bekend die de basis vormen voor de Challenge OS 2015. De Challenge OS 2015 is een wedstrĳd die de best presterende stamboekbedrĳven beloont op onderdelen zoals leeftĳd bĳ eerste kalving, tussenkalftĳd, morfologie en skeletontwikkeling. De gemiddelde minima en maxima per onderdeel staan in tabel 2. Uit de cĳfers en de tendensen blĳkt volgens het Franse stamboek dat de tussenkalftĳd en het sterftecĳfer een negatieve ontwikkeling kennen en tot de hoogste prioriteit behoren in de selectie van het ras. Op de derde plaats van te verbeteren kenmerken staat de score bespiering die nu 6 punten minder is dan de score skeletontwikkeling.

kenmerk leeftijd eerste kalving (maanden) tussenkalftijd (dagen) bespiering (score) ontwikkeling (score) rastype (score) functionele kenmerken (score) totaalscore exterieur (score) index op speenleeftijd koe-index IVMAT totaalindex ISU sterftecijfer (percentage)

gemiddeld

minimum

maximum

35 402 46 52,1 37,4 43,1 71,5 99,5 100,2 102,2 10,4

27,9 355 35,8 44,2 33,3 38 63,9 84,5 87,9 91,9 0

43,2 581 51,7 60,5 43,7 47 78,4 113,4 114,5 113 38,2

Tabel 2 – Zoötechnische cĳfers Challenge OS 2015

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vleestelex.indd 5

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 16:14

H O O F D A RT I K E L

Rentabiliteit in de Vlaamse vleesveehouderĳ ko mt u

Vleesveehouderĳ bl ĳf Het familiaal arbeidsinkomen is al vĳf jaar op rĳ negatief. De cashflow is nog positief, maar wel sterk gedaald. Werken op het vervangingspercentage, de sterfte, de groei bĳ de stieren, het krachtvoederverbruik van stieren en de verkoopprĳs van de reformekoeien en de stieren heeft een gunstige impact op de het bedrĳfssaldo, zowel op de korte als lange termĳn. tekst Laurence Hubrecht, Walter Willems en Goedele Vrints, Departement Landbouw en Visserĳ

oppervlakte) lichtjes gestegen. Het zoogkoeienquotum is evenwel in sterkere mate toegenomen. De totale opbrengsten (exclusief zoogkoeienpremie en bedrĳfstoeslag) bedragen 2056 euro per zoogkoe in 2013. Hiermee zĳn de opbrengsten met 20 procent gestegen ten opzichte van 2009 (tabel 1). Dit is dankzĳ een stĳging van de verkoopprĳs van zowel de stieren (3,45 euro/kg in 2013 tegen 2,99 euro/kg in 2009) als de koeien (3,14 euro/kg in 2013 tegen 2,58 euro/kg in 2009). De techni-

ecent is voor de derde maal de studie ‘Rentabiliteits- en kostprĳsanalyse vleesvee’ van het Departement Landbouw en Visserĳ verschenen. Het rapport geeft de evolutie weer van de belangrĳkste technische en economische kengetallen van vleesveebedrĳven tussen 2009 en 2013. Voor het boekjaar 2013 gaat de studie dieper in op de verschillen tussen de sterkst en zwakst presterende bedrĳven op basis van het bruto saldo per zoogkoe. Ook zĳn de factoren bepaald die de verschillen in bruto saldo tussen de bedrĳven verklaren en die het bruto saldo binnen een bepaalde bedrĳfsvoering beïnvloeden. Als uitgangsmateriaal zĳn alle bedrĳven met vleesvee genomen die aangesloten zĳn bĳ het Landbouwmonitoringsnetwerk van het Departement Landbouw en Visserĳ en die aan drie voorwaarden voldoen: er zĳn minstens 20 zoogkoeien aanwezig, minstens 90 procent van de zoogkoeien behoort tot het Belgisch-witblauwras en er is een gesloten bedrĳfsvoering (geen tot beperkte aan- of verkoop van dieren). De rentabiliteits- en kostprĳsanalyse gebeurt op het niveau van de bedrĳfstak vleesvee en niet op het niveau van het volledige bedrĳf.

Uit het dal Het aantal bedrĳven dat voldoet aan de vooropgestelde voorwaarden, is in de loop der jaren toegenomen van 56 in 2009 naar 71 in 2013. Hiermee is ook de bedrĳfsomvang (aantal zoogkoeien, aantal grootvee-eenheden of GVE, bedrĳfs-

V E E T E E LT V L E E S

VV09-hoofdartikel.indd 6

SEPTEMBER

201 5

17-09-15 13:51

ĳ ko mt uit diep dal, maar blĳft ondermaats

bl ĳft rood kleuren sche resultaten zoals kalvingsindex en sterftepercentage, die ook sterk bepalend zĳn voor de opbrengsten, schommelen over de jaren heen zonder een duidelĳke tendens te vertonen. De totale kosten (exclusief vergoeding eigen arbeid) zĳn met 27 procent gestegen ten opzichte van 2009 en bedragen 2497 euro per zoogkoe in 2013. Dit is voornamelĳk te wĳten aan de hogere voederkosten (+40%) waarbĳ de krachtvoederkosten met meer dan de helft gestegen zĳn tussen 2009 en 2013. Deson-

danks neemt het bruto saldo, of de totale opbrengsten verminderd met de totale variabele kosten, toe na een dieptepunt in 2011. Het familiaal arbeidsinkomen of FAI (dit is het bruto saldo minus de totale vaste kosten) is al vĳf jaar op rĳ negatief en zelfs sterk gedaald in 2013 ten opzichte van 2009 (–74%). Ook als de zoogkoeienpremie en de bedrĳfstoeslag in rekening worden gebracht, blĳft het familiaal arbeidsinkomen van de laatste drie boekjaren negatief. Maar geleidelĳk aan raakt de sector uit het dal waar men

Ir. G. Vrints, beleidsadviseur monitoring en studie, Departement Landbouw en Visserĳ, Vlaamse overheid

Ir. L. Hubrecht, beleidsadviseur voorlichting vleesvee, Departement Landbouw en Visserĳ, Vlaamse overheid

W. Willems, deskundige voorlichting vleesvee, Departement Landbouw en Visserĳ, Vlaamse overheid

V E E T VE E EL T V E EL LE TE SJ AS N E PU TA ERMI B1E/R2 22 00 10 59

VV09-hoofdartikel.indd 7

17-09-15 13:52

H O O F D A RT I K E L

parameter

2009

2010

2011

2012

2013

aantal bedrĳven aantal zoogkoeien omvang zoogkoeienquotum totale opbrengsten totale variabele kosten totale vaste kosten bruto saldo familiaal arbeidsinkomen FAI incl. zoogkoeienpremie en bedrĳfstoeslag cashﬂow voor ﬁnancieringslast

56 46 35 1710 1093 870 617 –254 162 266

60 49 39 1758 1136 891 622 –269 124 152

68 50 38 1671 1240 873 431 –443 –59 148

74 50 45 1869 1406 983 463 –519 –98 47

71 51 47 2056 1502 995 553 –441 –29 76

Tabel 1 – Economische resultaten vleesvee in euro’s per zoogkoe (2009-2013)

in 2011 en 2012 door respectievelĳk lagere opbrengsten en sterk stĳgende kosten in is verzeild geraakt.

Cashflow positief maar gedaald Ten opzichte van andere sectoren maken de fictieve intresten bĳ vleesvee een groot deel uit van de totale kosten. Fictieve intresten zĳn gemiste baten (bĳvoorbeeld rente bĳ de bank) doordat het

V E E T E E LT V L E E S

VV09-hoofdartikel.indd 8

SEPTEMBER

geïnvesteerd kapitaal niet kan worden aangewend voor iets anders. Bĳ vleesvee maken de fictieve intresten op de aanwezige dieren een groot deel uit van de totale fictieve intresten vanwege de lange productiecyclus. Daarom is het ook nuttig om de cashflow voor financieringslast te berekenen. De cashflow voor financieringslast zĳn alle werkelĳke opbrengsten, exclusief premies, vermin-

derd met alle werkelĳk betaalde kosten. De cashflow vóór financieringslast geeft aan hoeveel middelen beschikbaar zĳn voor kapitaalsaflossingen met bĳhorende intresten en gezinsuitgaven. Deze is voor alle boekjaren positief maar sterk gedaald over de jaren heen (tabel 1).

Grote technische verschillen Op basis van het bruto saldo per zoogkoe zĳn de bedrĳven ingedeeld in twee groepen: de 50 procent sterkst presterende en de 50 procent zwakst presterende. De bedrĳfsomvang van beide groepen bedrĳven is ongeveer hetzelfde, de omvang van het zoogkoeienquotum verschilt sterk (tabel 2). Het bruto saldo van de 50 procent sterkst presterende bedrĳven is 603 euro per zoogkoe hoger dan van de 50 procent zwakst presterende bedrĳven en dit verschil is significant. Dit is een gevolg van hogere totale opbrengsten (+21%) en – in mindere mate – lagere variabele kosten (–13%). Aan de opbrengst-

201 5

17-09-15 13:52

zĳde is dit voornamelĳk te verklaren door minder sterfte (–35%). Daarnaast spelen ook de vruchtbaarheid, de groei en de afzet een belangrĳke rol. Zowel de leeftĳd bĳ eerste kalving (–4%) als de tussenkalftĳd (–4%) is significant beter op de 50 procent best presterende bedrĳven. Dit is ook het geval voor de groei bĳ de stieren (+6%) en de jaargroei (+9%). Ten slotte zĳn de verkoopprĳzen voor zowel reformekoeien (+5%) als stieren (+6%) hoger dankzĳ de jongere leeftĳd (–7%) waarop de slachtrĳpe dieren worden afgezet. Aan de kostenzĳde zĳn enkel significante verschillen waar te nemen bĳ de variabele kosten ruwvoeder (–22%) en de dierenartsen ki-kosten (–19%). Hoewel niet significant, is bĳ de vaste kosten ook een verschil van 8 procent tussen beide groepen waar te nemen. Hierdoor loopt het verschil in arbeidsinkomen op tot 684 euro per zoogkoe. In beide groepen is het arbeidsinkomen negatief, maar

parameter bedrĳven aantal bedrĳven aantal zoogkoeien omvang zoogkoeienquotum totale opbrengsten totale variabele kosten totale vaste kosten bruto saldo familiaal arbeidsinkomen fai incl. zoogkoeienpremie en bedrĳfstoeslag cashﬂow voor ﬁnancieringslast

alle

50% bedrĳven met laagste bs

50% bedrĳven met hoogste bs

verschil

71 51 47 2056 1502 995 553 –441 –29 76

35 51 40 1855 1611 1036 244 –792 –408 –196

36 52 54 2246 1399 955 847 –108 332 335

1 14 391* –212* –81 603* 684* 740* 530*

* signiﬁcant verschillend bĳ 5% signiﬁcantieniveau: betekenisvol verschillend, het verschil berust voor 95% zekerheid niet op toeval

Tabel 2 – Spreiding economische resultaten vleesvee volgens indeling op basis van bruto saldo (bs) in euro’s per zoogkoe, 2013

indien de zoogkoeienpremie en bedrĳfstoeslag in rekening worden gebracht, behalen de sterkst presterende bedrĳven toch nog een positief arbeidsinkomen. Ook in de cashflow vóór financierings-

last is er een significant verschil tussen beide groepen. Op de zwakst presterende bedrĳven is de cashflow negatief, dit betekent dat niet alle werkelĳk gemaakte kosten betaald kunnen worden met alle

V E E T E E LT V L E E S

VV09-hoofdartikel.indd 9

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 13:52

H O O F D A RT I K E L

parameter

verandering*

tussenkalftijd (d.) vervangingspercentage (%) sterftepercentage stieren (%) sterftepercentage vaarzen (%) sterftepercentage zoogkoeien (%) groei stieren (g./d.) gemiddeld krachtvoederverbruik van stieren (kg/d.) krachtvoederprijs stieren (€/100 kg) gemiddelde prijs bij verkoop reformekoeien (€/kg levend) gemiddelde prijs bij verkoop stieren (€/kg levend)

impact op bs voor een bedrijf met 50 zoogkoeien (euro) populatiemodel bedrijfsmodel

–38 13,81 –4,78 –2,93 –1,76 116 –1,04 –1,0 0,1 0,1

2498 4258 4480 3160 2373 3085 6309 381 984 1077

niet significant 3158 2899 2743 2740 2438 3066 niet significant 1188 1462

* voor elke parameter, met uitzondering van de krachtvoederprijs en de gemiddelde prijs bij verkoop zoogkoeien en stieren, werd als ‘verandering’ de vastgestelde standaardafwijking** van de betreffende parameter voor boekjaren 2009-2013 genomen ** s tandaardafwijking: een maat voor de spreiding van de waarden, 68% van de waarden bevindt zich tussen (het gemiddelde – de standaardafwijking) en (het gemiddelde + de standaardafwijking) Tabel 3 – Impact op bruto saldo (bs) bij verandering van de waarde van de significante invloedsfactoren

gerealiseerde inkomsten. Dankzij de premies is dit uiteindelijk wel mogelijk. Tussen twee bedrijven met elk 50 zoogkoeien kan het familiaal arbeidsinkomen (inclusief zoogkoeienpremie en bedrijfstoeslag) met 740 euro per zoogkoe of 37.000 euro verschillen. Gemiddeld gezien realiseren de 50 procent best presterende bedrijven een arbeidsinkomen van 17.264 euro (zijnde 52 zoogkoeien vermenigvuldigd met 332 euro).

Werkpunten lange termijn Aan de hand van een regressieanalyse is nagegaan welke factoren de vastgestelde verschillen in bruto saldo per zoogkoe het best kunnen verklaren. Hierbij werd gebruikgemaakt van twee modellen: het populatiemodel en het bedrijfsmodel. Met het populatiemodel kan men aantonen welke factoren de verschillen tussen bedrijven verklaren en welke veranderingen op lange termijn een gunstige of ongunstige impact op het bruto saldo per zoogkoe hebben. Het bedrijfsmodel geeft op korte termijn de impact op het brutosaldo per zoogkoe weer als gevolg van veranderingen binnen een bedrijf. De verschillen tussen de bedrijven (populatiemodel) zijn voor 49 procent te verklaren door de tussenkalftijd, het vervangingspercentage, de sterfte, de groei bij de stieren, het verbruik en de prijs van het krachtvoeder voor stieren en ten slotte de verkoopprijs van de reformekoeien en de stieren. In tabel 3 is voor elk van deze parameters weergegeven wat de financiële gevolgen kunnen zijn wanneer de parameter tussen twee bedrijven (met 50 zoogkoeien) verschilt in de grootte-orde van de standaardafwijking. Wanneer de tussenkalftijd van bedrijf X bijvoorbeeld 38 dagen korter is

V E E T E E L T V lee s

VV09-hoofdartikel.indd 10

s e p te m b er

dan van bedrijf Y, dan zal het bruto saldo van bedrijf X 2498 euro hoger zijn. Wil men komen tot een daling van de saldoverschillen tussen de bedrijven, dan zal een daling van het sterftepercentage bij zowel de stieren als vaarzen en koeien het meeste soelaas brengen. Het bruto saldo van een bedrijf met 50 zoogkoeien kan met ongeveer 10.000 euro toenemen wanneer het sterftepercentage van de stieren, vaarzen en koeien met respectievelijk 4,78%, 2,93% en 1,76% daalt. Ook het vervangingspercentage verhogen biedt perspectieven (+3158 euro bij toename van de vervangingspercentage met 13,81%). Dit is enkel mogelijk indien er voldoende vaarzen op het bedrijf aanwezig zijn en in productie gaan. Aldus spelen de leeftijd eerste kalving, de tussenkalftijd en de groei van vaarzen ook een voorname rol om het vervangingspercentage te kunnen verhogen.

Hogere prijzen en meer ruwvoer De verschillen binnen het bedrijf (bedrijfsmodel) zijn voor 79 procent te verklaren door het vervangingspercentage,

de sterfte, de groei bij de stieren, het krachtvoederverbruik van stieren en de verkoopprijs van de reformekoeien en de stieren. Met uitzondering van de tussenkalftijd en de krachtvoederprijs zijn dit dezelfde parameters als in het populatiemodel. De impact op het bruto saldo is in het bedrijfsmodel voor de meeste parameters lager dan in het populatiemodel. Enkel de verhoging van de verkoopprijzen van reformekoeien en stieren zal op korte termijn meer impact op het bruto saldo hebben dan op lange termijn. In zowel het populatie- als bedrijfsmodel heeft het krachtvoederverbruik van de stieren een belangrijke impact op het bruto saldo: het bruto saldo neemt toe bij een verminderd verbruik van krachtvoeder. Het is evident dat een verminderd krachtvoederverbruik enkel kan mits er vervanging is door kwalitatief ruwvoeder en/of bijproducten uit de voedings- en biobrandstoffenindustrie om de gewenste groei te kunnen realiseren, zoals ook het geval is op de 50 procent best presterende bedrijven. l

Besluit – De rentabiliteit in de vleesveehouderij blijft op een laag niveau. In 2011 en 2012 kende de rentabiliteit een dieptepunt, hopelijk vormt 2013 het keerpunt. – De verschillen tussen de bedrijven blijven zeer groot. Ruim tien jaar terug was er ook al sprake van verschillen in arbeidsinkomen van ongeveer 750 euro per zoogkoe. – De verschillen in bruto saldo tussen de bedrijven en binnen een bedrijf zijn voornamelijk te verklaren door sterfte, krachtvoederverbruik en groei bij de stieren, vervangingspercentage en de verkoopprijzen van slachtrijp vee. – Wie zijn inkomen wil verhogen, moet vooral zijn aandacht focussen op deze parameters. Het volledige rapport 2015 is te downloaden van de website www.vlaanderen.be/landbouw (Voorlichting & Info > Publicaties > Studies)

201 5

17-09-15 13:52

N V M

Eliteveiling moet nieuw elan brengen aan de NVM-editie van 2015

NVM perfect op koers Op 17 oktober is het opnieuw ‘biefstukfeest’ in Zwolle. Dan houdt de Federatie Vleesveestamboeken Nederland haar derde nationale elitekeuring. Er zĳn iets meer dieren aangemeld dan in 2013. Het programma werd licht bĳgestuurd, de eliteveiling is de grote nieuwigheid. tekst Guy Nantier

p 27 oktober vindt in Zwolle de derde editie plaats van de Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM). Deze tweejaarlĳkse keuring voor elitefokvee is georganiseerd door de Federatie Vleesveestamboeken Nederland, waarvan negen stamboeken lid zĳn. Het kleurrĳke vleesvee-evenement is inmiddels aan zĳn derde aflevering toe. Hoe hangt de vlag erbĳ voor de editie 2015? Guus Laeven, federatievoorzitter: ‘De financiële kant van het event is zo goed als rond. Alle stamboeken – met uitzondering van het heel recent aangesloten jonge angusstamboek – zĳn present en zullen in totaal zo’n 439 stuks elitefokvee aanvoeren. Dat is net wat meer dan voor de editie van 2013.’

Aanpassingen programma Laeven legt uit dat de getalsterkten corresponderen met de aantallen in elk ras: 124 stuks voor de blondes, 90 voor witblauw, 69 voor verbeterd roodbont, 45 voor de limousins, 40 voor de marchigiana’s, 39 voor de piemonteses en 17 stuks voor de charolais. ‘Er is geen keuring in het herefordras, maar er wordt een demogroep gepresenteerd.’ Ook de nieuw ingezette fokkerĳkoers in het Belgisch witblauw en het verbeterd roodbont zal zichtbaar zĳn tĳdens de

NVM. ‘Beide stamboeken zullen een demogroep van elk vier dieren voor het voetlicht brengen’, legt Laeven uit. ‘Misschien dat we ze ook in een aparte rubriek gaan keuren, maar daarover is nog niets definitiefs beslist.’ Aan het programma zĳn enkele aanpassingen gedaan. Zo zal er geen algemene publiekskampioene meer worden aangewezen, omdat dit volgens de leden ‘geen functie’ had. Ook de aanwĳzing van de dieren met de beste slachteigenschappen is geschrapt. De ruime middagpauze met warme vleesmaaltĳd wordt eveneens geschrapt, zodat het dagprogramma voor de honderden bezoekers van heinde en ver op tĳd kan worden afgewerkt. ‘In de plaats daarvan zal er op het middaguur een veiling plaatsvinden voor vrouwelĳk elitefokvee’, geeft Laeven aan. ‘Voor de stieren hebben we zesmaandelĳks de veiling op het centraal opfokstation COT. Met de veiling tĳdens de NVM willen we het vrouwelĳk fokvee in de kĳker zetten. Tegelĳkertĳd brengen we een nieuw elan in het gebeuren.’ Voor de veiling zĳn zestien dieren aangemeld. ‘Bĳzonder is dat de dieren, zoals in het Angelsaksische veilingsysteem, voorafgaand aan de veiling verplicht moeten deelnemen aan de keuring. Vanwege de

Guus Laeven: ‘We brengen vrouwelĳk fokvee in de kĳker via de eliteveiling’

sanitaire regels moeten de dieren wel terug naar het bedrĳf van herkomst en gedurende 21 dagen in quarantaine.’

Hoge gaste De uitreiking van de prĳzen voor de algemeen kampioenen in de verschillende rassen zal door Annie Schreĳer-Pierik gebeuren. Annie Schreĳer-Pierik is Europees parlementslid in Brussel en zetelt in de commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid. ‘Haar aanwezigheid moet de vleesveehouders in deze moeilĳke tĳden een hart onder de riem steken’, besluit Guus Laeven. ‘Als de bezoekers nu ook nog de weg vinden naar Zwolle, dan wordt de NVM een heel, heel mooie happening.’ l

De Nationale Vleesvee Manifestatie praktisch De derde Nationale Vleesvee Manifestatie vindt plaats op 17 oktober in de Ĳsselhallen te Zwolle. De deelnemende vleesveerassen zĳn in alfabetische volgorde: Belgisch witblauw, blonde d’Aquitaine, charolais, limousin, piemontese, marchigiana, hereford en verbeterd roodbont. Adres: Ĳsselhallen, Rieteweg 4, 8011 AB Zwolle (Ned.) De toegangsprĳs bedraagt 12,50 euro. Kinderen onder de 12 jaar krĳgen gratis toegang. Het programma: – rubriekskeuring in acht rassen: vanaf 9.00 uur – eliteveiling: 12.30 uur – kampioenskeuring: 15.30 uur

V E E T E E LT V L E E S

VV09-NVM.indd 11

S E P T E M BE R

2 0 1 5

17-09-15 15:02

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Sterke koefamilies belangrĳke voorwaarde voor meer kwaliteit, kilo’s en rendement

Starter met topvee Pas tweeënhalf jaar geleden startten Johan Schilder en zĳn gezin Johan Schilder Met hun vier kinderen Julia en Iris (13), Koen (9) en Sophie (7) hebben Johan en Eline Schilder in 2,5 jaar tĳd een hoogwaardige blonde d’Aquitaineveestapel opgebouwd. Activiteit: Ras: Aantal stuks: Aantal ha:

met het fokken van blonde d’Aquitaines. Aankoop van goed Hoogwoud

topfokkerĳ blonde d’Aquitaine 80 24

oen de familie Schilder de nieuw gebouwde boerderĳ in Hoogwoud betrok, wilde ze ook graag vleesvee houden. De keuze viel op blonde d’Aquitaine. ‘Kolossale dieren met elegantie’, zegt Johan over de blondes, waar hĳ als een blok voor viel. Al na tweeënhalf jaar fokken zĳn de veehouders succesvol op keuringen. Zo haalden ze meerdere titels op de Vleesveetentoonstelling in Enter binnen. Daarmee was De Woeste Hoeve de meest succesvolle inzender. Een prestatie van formaat, die erop wĳst dat het enthousiaste gezin de juiste keuze heeft gemaakt bĳ de aankoop van hun blondekoeien en -stieren. ‘We hebben geïnvesteerd in dieren uit de betere koefamilies. De koefamilie is de basis’, verklaart Johan. ‘Een koe levert dochters, kleindochters enzovoort, het is een soort piramide. Zo’n koe krĳgt een enorme invloed in de veestapel, het is dus belangrĳk de juiste vrouwelĳke dieren te kopen wanneer je met fokkerĳ begint.’

fokmateriaal, de samenwerking met vriend Henk Spaansen en met andere kenners en vooral enthousiasme en ambitie zorgen voor de eerste keuringssuccessen die smaken naar meer. ‘Wĳ gaan alleen voor het allerbeste’, geeft Johan Schilder aan. tekst Alice Booĳ

en grondbedrĳf J.P. Schilder bv en SPS, specialist in hei- en funderingswerk, noemt Johan de blondes een mooie hobby. ‘Het geeft rust om na een dag bedrĳvigheid lekker met de kinderen tussen de dieren te kunnen werken.’

De veestapel bestaat uit zo’n tachtig dieren, waarbĳ de nieuw gebouwde hellingstal onderdak biedt aan zo’n zestig koeien, kalveren en stieren. ‘Het is de bedoeling dat we uiteindelĳk jaarlĳks zo’n dertig kalveren uit topdieren fok-

De met 88 punten opgenomen Guiness, met haar stierkalf Loverboy (v. Demon)

Koefamilie is rendement Daarbĳ staat een sterke koefamilie ook nog eens aan de basis van een hoog rendement’, noemt Johan nog een argument. ‘Of je nu een goede of een matige koe hebt, je stopt er dezelfde hoeveelheid voer en tĳd in. Aan het einde van de rit heb je bĳ een matige koe 450 kilo, terwĳl een goede koe wel 600 kilo geslacht weegt en dus veel meer oplevert.’ Want hoe groot de liefde voor de fokkerĳ ook is: ‘Onze blondes komen uiteindelĳk allemaal bĳ de slager terecht.’ Naast het drukke familiebedrĳf, bagger-

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 5

VV09_bedrijfsrep Schilder.indd 12

17-09-15 16:12

ken. De crème de la crème, het neusje van de zalm, het beste wat er is’, glundert Schilder. Van de aankopen die de vleesveehouder tot nu toe heeft gedaan, wil hĳ van circa tien moederdieren foklĳnen aanhouden. Daarbĳ werkt hĳ met ki en met natuurlĳk dekkende stieren. Ook hierbĳ heeft Schilder geïnvesteerd in topmateriaal met twee kampioensstieren: Jackpot van de Boerlanderĳ (Dizier x Genève) uit Nederland en Jasmin (Bamby x Futée) uit Frankrĳk. De laatste stier staat op De Woeste Hoeve en is samen met Hans Spekenbrink aangekocht, en van Jasmin is ook sperma beschikbaar. ‘We willen kwaliteit in de breedte op stal krĳgen om onze eigen fokkerĳ te verbeteren, maar ook voor de verkoop’, geeft Schilder aan. ‘Jazeker, bĳna alles is te koop, het is de beste reclame als een blondefokker met een dier uit onze stal scoort.’ Ondernemen heeft uiteindelĳk veel overeenkomsten met blondes fokken, geeft hĳ aan. ‘Maar er is ook een heel groot verschil: op de natuur heb je geen invloed. Dromen spatten soms uit elkaar als een kalf dood ter wereld komt.’ Ook afwachten wat het resultaat is van een gekozen combinatie na 298 dagen noemt hĳ spannend. ‘Eén en één is nu eenmaal niet altĳd twee, oftewel: twee kampioenen brengen nog niet per definitie een volgende kampioen.’

Drie excellente koeien Een rondje door de stal maakt de kwaliteit van De Woeste Hoeve duidelĳk. Zo is er de met 90 punten opgenomen Fatima du Moulin, een nakomeling van Tilbury en Arielle: de kampioen van Enter 2014. ‘Ze is gespoeld met Jasmin, Arlequin en Voltaire’, geeft Schilder aan. ‘Ze is nu drachtig van Disco.’ Nog een gigantische koe is Fallon (v. Cauet Roz), een koe van 91 punten en 1200 kilo gewicht. ‘Zĳ is gespoeld met Jasmin en Goliath en draagt zelf van Iguskia.’ Uit de stal van Henk Spaansen komt Babylone, de derde koe met 90 of meer punten. ‘Er lopen in Nederland zo’n vĳftien excellente blondes waarvan wĳ er met drie mogen fokken’, klinkt het trots. En het rĳtje topdieren houdt niet op: Epine Heuvelland is opgenomen met 89 punten en ‘qua lichaam haast de perfecte blonde.’ Guiness (Candy x Disco) kreeg bĳ haar eerste opname 88 punten en leverde met Leonardo van de Woeste Hoeve de jonge kampioensstier van Enter. ‘Guiness wordt ook nog een keer excellent’, voorspelt Schilder, die niet alleen trots is op zĳn aankopen, maar vooral ook op de

Franse topstier op Nederlandse bodem en inmiddels via ki beschikbaar: Jasmin (v. Bamby)

hoog scorende Iris van de Woeste Hoeve. ‘Iris is het eerste kalf dat hier geboren werd. Ze is heel speciaal, omdat ze vernoemd is naar onze dochter en het blĳkt ook nog eens een opvallend goede koe. Ze kreeg 87 punten voor haar exterieur.’ Ondanks de korte historie van De Woeste Hoevefokkerĳ heeft Schilder een helder fokdoel voor ogen. ‘Complete koeien met luxe vlees, duurzame koeien die de fokkerĳ doorgeven.’ Fouten mogen de fokdieren niet hebben. ‘Het heeft geen zin om daarmee verder te fokken.’ Sterk moeten ze wel zĳn. ‘Zodat ze weinig zorg nodig hebben.’ En bovenal moeten ze hun fokkerĳ doorgeven aan een volgende generatie. ‘Een kampioenskoe is nog geen fokkoe.’

Keuringsvirus In eerste instantie waren Schilder en zĳn gezin vooral bezig om te genieten van de

fokkerĳ en de koeien. Totdat Fredie van Dĳk van het blondestamboek belde en vroeg of ze met de keuring wilden meedoen. ‘Dankzĳ haar enthousiasme gingen we in 2014 met drie dieren naar Zwolle en kwamen met kampioensstier Han thuis.’ Het keuringsvirus is inmiddels aangeslagen. In de stal staat een aantal kopstukken tevreden te vreten, een aantal alvast in voorbereiding voor de NVM, over ongeveer zes weken. Met zeventien stuks zĳn ze de grootste inzender. ‘Thuis heb je altĳd de beste, het is goed dat een onafhankelĳke jury naar je dieren kĳkt.’ Een gezonde spanning heeft hĳ op de dag van de keuring ongetwĳfeld, maar eigenlĳk heeft Schilder nog een paar jaar nodig om de volgende droom in vervulling te laten gaan. ‘Het geeft pas echt voldoening als compleet eigengefokte dieren excellent worden of scoren op de nationale keuring.’ l

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 5

VV09_bedrijfsrep Schilder.indd 13

17-09-15 16:12

WHAT‘S IN A NAME? Uw adres voor alle Franse vleesrassen zoals: AUBRAC, CHAROLAIS, LIMOUSINE, PARTHENAISE, ROUGES DE PRES, en o ja natuurlijk ook BLONDE D‘AQUITAINE. BAS levert in alle West-Europese landen.

B londe Voor informatie even BAS vragen: d' A quitaine Per telefoon: 0031-(0)416695587 S ervices Mobiel: 0031-(0)653494738 Per mail: info@blondbasservices.nl of blond.bas@wxs.nl Internet: www.basblondservices.nl

+ Betere technische resultaten

+ Gezonde dieren

+ Vleeskwaliteit op maat

We maken waar wat we zeggen Feed2Meat werkt beter!

e e v et ! h t w U en i verd

Betimax RDS Volledige galvanisatie Disselvering Anti-slipbodem Opening over de hele breedte

www.joskin.com

www.forfarmers.nl www.forfarmers.be

NIEUW

BAK UIT EEN GEHEEL (1m80) tel : 0032 43 77 35 45

V EVE ETEETE EL ET LVTL EA EPSR ISLE P1 T E2 M 0 0B 9E R

VV09_p14.indd 14

2015

17-09-15 09:49

K E U R I N G

Brede vrouwelĳke top tĳdens fokveedag in Geffen

Sterke debutant Er was volop belangstelling voor de Belgisch-witblauwkeuring tĳdens de jaarmarkt in Geffen. Richard Masselink debuteerde succesvol, maar ook bekende fokstallen vierden overwinningen.

Blacky van de Zavelberg (v. Sheriff), kampioen oudere stieren

tekst Jaap van der Knaap

et was een prachtig debuut voor Richard Masselink tĳdens de regionale fokveedag Belgisch witblauw in Geffen. De aannemer uit Weesp startte vorig jaar met het houden van witblauwe dieren en keerde in Geffen al met diverse titels huiswaarts. Zo won zĳn fĳntypische Donatelle du Haut d’Arquennes (v. Benhur) bĳ de oude vaarzen en kreeg Ymelde (v. Magistrat) de titel bĳ de koeien. ‘Deze kampioenen zĳn een mooie opsteker, maar uiteindelĳk wil je ook dat je de dieren zelf gefokt hebt’, aldus Masselink. Zelf gefokt was in elk geval Pien, een brede nazaat van Origan uit de stal van Ronald Wolters uit Lievelde. Pien won de titel Miss Toekomst en even later ook het kampioenschap bĳ de pinken. Ook zelfgefokt was Emma van het Broek. Je kon zien dat de Origandochter van

Frans en Frank van Hest uit Moergestel een dochter was van History van de Bremberg (v. Imperial): beidew dieren bezaten niet de meeste finesse, maar waren wel zwaar en vooral erg groot. Emma won bĳ de vaarskalveren en greep samen met moeder de titel bĳ de zoogstellen.

Twee uur reizen voor titel Ruim twee uur reizen had familie Beusmans uit Noorbeek ervoor overgehad om de luxe Blacky van Zavelberg te tonen. Die reis was niet voor niets, omdat Sheriffzoon Blacky won bĳ de oudere stieren. De titel Mister Toekomst was voor Campu van de Biezen (v. Bingo) van Van Erp, terwĳl Frans van Boxmeer en Milo van Schaĳk uit St. Oedenrode met hun Charles (v. Picadilly) zegevierden bĳ de jonge stieren. l

Pien (v. Origan), kampioene pinken

Polka van het Broek (v. Sheriff), kampioene jonge vaarzen

Tabel 1 – De winnaars van de fokveedag te Geffen (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

mannelijk

Mart van de Koekendaal Charles Jos van Buitenhof Campu van de Biezen Blacky van Zavelberg vrouwelijk Anky van de Koekendaal Romy Emma van het Broek Fruitella du Haut d’Arquennes Pien Anne Polka van het Broek Pip Paula Donatella du Haut d’Arqennes Coco Chanel History van Bremberg Ymelde bedrijfsgroep vrouwelijk jong bedrijfsgroep vrouwelijk oud bedrijfsgroep mannelijk zoogstellen afstammelingen van één stier

geb.dat.

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

12-06-2015 08-03-2015 09-10-2015 30-04-2014 03-09-2013 16-07-2015 10-05-2015 04-05-2015 24-02-2015 07-10-2014 03-10-2014 25-05-2014 25-04-2014 14-02-2014 14-02-2013 09-06-2012 17-02-2012 29-05-2006

Halifax Picadilly Benhur Bingo Sheriff Attribut Embleme Origan Hazard Origan Adajio Sheriff Attribut Attribut Benhur Lasso Imperial Magistrat

Imperial Ebony Etna Lotto Harisson Kimono Imessager Imperial Imperial Langoureux Germinal Adajio Adajio Adajio Canadian Club Germinal Wellington Notez-Le

J. Steenbreker, Doetinchem mts. Den Berg, St. Oedenrode P. van de Ven, Oirlo F. van Erp, Aarle-Rixtel mts. Beusemans, Noorbeek J. Steenbreker, Doetinchem R. Wolters, Lievelde F. van Hest, Moergestel R. Masselink, Weesp R. Wolters, Lievelde J. Knoops, Koningsbosch F. van Hest, Moergestel R. Wolters, Lievelde R. Wolters, Lievelde R. Masselink, Weesp B. Hoogeveen, Dreumel F. van Hest, Moergestel R. Masselink, Weesp F. van Erp, Aarle-Rixtel F. van Erp, Aarle Rixtel J. Steenbreker, Doetinchem F. van Hest, Moergestel R. Wolters, Lievelde

Attribut

Donatella du Haut d’Arquennes (v. Benhur), kampioene oude vaarzen

Ymelde (v. Magistrat), kampioene koeien

V E E T E E LT V L E E S

VV09_keuring Geffen.indd 15

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 16:40

O N D E R Z O E K

Witblauwe onderzoeksveestapel op het ILVO dreigt te verdwĳnen

Kind van de rekening? De unieke witblauwveestapel op het onderzoeksinstituut ILVO zorgde voor baanbrekende inzichten bĳ dikbillen, vooral op voedingsgebied. Het gebrek aan een toekomstvisie en aan financieel engagement vanuit de sector dreigt de veestapel de das om te doen. En dat betekent stopzetting van het vleesveeonderzoek. tekst Guy Nantier

e relatief kleine vleesveesector vertoeft momenteel in de overlevingsmodus: zowel producenten als toeleveranciers hebben het bĳzonder moeilĳk om het hoofd boven water te houden vanwege de heel krappe marges. En de overheid, die in de besparingsmodus is, doet daar een schep bovenop met een dwingende druk op haar overheidsinstellingen om te besparen. Dat geldt dus ook voor het Instituut voor Landbouw- en Visserĳonderzoek (ILVO) te Merelbeke-Melle. Het ILVO staat daardoor voor de moeilĳke keuze: moet de onderzoekskudde met witblauwrunderen op korte termĳn verdwĳnen en stopt daardoor ook het vleesveeonderzoek?

‘Ik weet dat het hart van velen, vooral ook van de onderzoekers, bĳ stopzetting zal bloeden en ik wil er ook alles aan doen om dit te voorkomen’, zegt Joris Relaes, administrateur-generaal van het ILVO. ‘Maar we halen voor vleesvee geen financiële middelen meer binnen bĳ het IWT of uit Europese steunprogramma’s.’

Geen interesse uit sector Subsidiering van onderzoeksprojecten via het Vlaams overheidsagentschap voor innovatie door wetenschap en technologie (IWT) of via Europese programma’s loopt via een publiek-private samenwerking, zo blĳkt (zie kader hieronder). Dit houdt in dat de sector zelf ook een deel van de cen-

ten voor het onderzoek moet ophoesten. En daar knĳpt het schoentje. ‘De sector is niet (meer) geïnteresseerd.’ Ook het contractonderzoek loopt volgens de administrateur-generaal voor geen meter meer (zie ook het onderstaande kader). Gedurende een tiental jaar was Joris Relaes kabinetschef Landbouw bĳ toenmalig Vlaams minister-president Kris Peeters, die ook bevoegd was voor landbouw. Onder diens ministerschap vonden in 2009 de Vlaamse dialoogdagen voor de vleesveesector plaats. De administrateurgeneraal van het ILVO is er zich dus ten volle van bewust dat vele indicatoren in de sector, zoals vergrĳzing van de bedrĳfsleiders, de prĳsvorming en de vlees-

Drie vormen van onderzoek op het ILVO Het Vlaamse Instituut voor Landbouwen Visserĳonderzoek ILVO en zĳn rechtsvoorgangers bestaat 75 jaar. Gedurende al die jaren heeft het instituut een uitgebreide kennis en expertise opgebouwd. Momenteel zĳn er 620 medewerkers

werkzaam. Het patrimonium beslaat 200 hectare proefvelden, 150.000 vierkante meter serres en meer dan 20.000 vierkante meter proefstallen (melkvee, vleesvee, varkens, pluimvee). ILVO is een onafhankelĳk onderzoeksin-

ILVO doet ook contractonderzoek zoals voerproeven voor marktpartĳen

V E E T E E LT V L E E S

VV09_ILVO vleesonderzoek.indd 16

SEPTE MBER

stituut, gefinancierd door de Vlaamse overheid. De kerntaak of missie is de uitvoering en de coördinatie van beleidsondersteunend wetenschappelĳk onderzoek met het oog op een duurzame landbouw en visserĳ in economisch, ecologisch en maatschappelĳk perspectief. Hiervoor krĳgt de instelling jaarlĳks een overheidsdotatie. Naast beleidsondersteunend onderzoek wordt er ook toegepast onderzoek uitgevoerd in een privaat-publieke samenwerking. Daarbĳ geldt cofinanciering. Bĳ IWT-landbouwtrajecten bĳvoorbeeld is de verhouding 90 procent IWT-fondsen en 10 procent input vanuit de sector. Ten slotte is er ook contractonderzoek dat op vraag van een of meerdere marktpartĳ(en) tegen een billĳke vergoeding wordt uitgevoerd en waarbĳ de vertrouwelĳkheid van de resultaten wordt gegarandeerd. Voorbeelden hiervan zĳn voerproeven en verteringsproeven bĳ kalveren, stieren of zoogkoeien.

201 5

17-09-15 14:13

Witblauwveestapel leverde normen voor energie, eiwit en structuur Het ILVO bezit een veestapel van het Belgisch-witblauwras, die momenteel bestaat uit een 55-tal zoogkoeien met bĳhorend jongvee. ‘De situatie is uniek’, zegt Sam De Campeneere, hoofd veehouderĳ. ‘Noch in Wallonië, toch de bakermat van het ras, noch elders in de wereld beschikt een wetenschappelĳke instelling over een kudde witblauwrunderen voor fundamenteel en toegepast onderzoek.’ Onderzoek met de veestapel te Melle heeft de laatste decennia geleid tot heel belangrĳke inzichten, vooral op het vlak van voedingsbehoeften van dikbilrunderen. ‘Zo werd proefondervindelĳk vastgesteld dat witblauwen een lager voederopnamevermogen bezitten en hogere eiwitbehoeften hebben en veel meer spiermassa en minder vet aanleggen dan de gangbare rassen’, vertelt Sam De Campeneere. ‘Er werden door onderzoeker Leo Fiems en mezelf normen voor

Sam de Campeneere

energie-, eiwit en structuurbehoefte afgeleid voor dikbilstieren.’ Vervolgonderzoek heeft de toelaatbare tĳdelĳke energieondervoeding bĳ dikbilkoeien bepaald om aldus op de voeding te besparen tĳdens de stalperiode en om in de zomer het gras efficiënter te gebrui-

het overleven van de sector, zelfs bĳ een steeds kleiner wordende groep vleesveehouders.’

Nieuwe investeringen nodig

Joris Relaes: ‘Zonder visie geen toekomst voor onderzoek in witblauw’

consumptie, op rood staan, maar hĳ weigert mee te gaan in het heersende pessimisme. Joris Relaes: ‘Het vloeit eigenlĳk allemaal voort uit een gebrek aan toekomstvisie in de vleessector. Waar moet het met de vleesproductie naartoe? Een toekomstvisie is noodzakelĳk voor

De witblauwonderzoekskudde van het ILVO heeft tot heel belangrĳke inzichten geleid, vooral op het vlak van voeding van dikbillen (zie kader boven). Daar is iedereen in de sector het over eens. Maar naast projectfinanciering heeft het ILVO ook een geschikte infrastructuur nodig en ook daar dringt zich op korte termĳn een beslissing op: de huidige jongveestal is aan vernieuwing toe en ook de bindstal voor zoogkoeien is niet meer bĳ de tĳd. Dat noopt dus tot nieuwe investeringen, tenzĳ er overgeschakeld wordt op onderzoek in de praktĳk. Voedingsonderzoek op praktĳkbedrĳven

ken. Aan het ILVO werd eveneens aangetoond dat een optimale ontwikkeling van dikbilkalveren een aangepaste voeding tĳdens de opfokperiode vergt en bĳvoedering noodzakelĳk is in de weideperiode. ‘Met enkel onderzoek op praktĳkbedrĳven zou dit onmogelĳk zĳn geweest.’ Meer recent onderzoek bĳ vleesvee heeft zich in kleine proeven toegespitst op de inpassing in het rantsoen van bĳproducten uit de bio-ethanolindustrie (DDGS) en de methaanemissie (broeikasgas) van witblauw in vergelĳking met holstein. Sam De Campeneere: ‘Op de korte termĳn staat voor witblauw in het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) nog een beleidsondersteunend, kortlopend onderzoek gepland met het oog op het vaststellen van de ammoniakemissie bĳ vleesvee.’ En dat laatste zou weleens het laatste ‘wapenfeit’ in het vleesveeonderzoek kunnen zĳn.

zien de wetenschappers echter niet zitten. Voor voerproeven hebben onderzoekers grote aantallen dieren, de juiste accommodatie en uitrusting en een strikt op te volgen onderzoeksprotocol nodig. Anders zĳn de resultaten wetenschappelĳk onbruikbaar. De kudde te Melle vormt dus eigenlĳk een ideaal onderzoeksplatform– en er afscheid van nemen betekent simpelweg het einde van het vleesvee-onderzoek. Dat beseft ook de administrateur-generaal. ‘Maar zonder toekomstvisie en financiële medewerking van de sector kunnen we niet verder’, herhaalt hĳ. ‘Hierbĳ dus een dringende oproep aan de sector om het roer in handen te nemen. Ik wil eerst alles geprobeerd hebben voor ik definitief knopen doorhak. Je kan een veestapel immers maar één keer verkopen.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV09_ILVO vleesonderzoek.indd 17

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 14:14

B E E L D V E R H A A L

Ontwikkeling van ki moet melk- en vleesveehouderĳ een boost geven in Tanzania

Ki-cursus op z’n Afrikaans De rundveeverbetering in Tanzania kent vele uitdagingen of ‘changa moto’ in het Swahili. De opleiding van inseminatoren voor kunstmatige inseminatie vormt daarbĳ een belangrĳke schakel. De ki-cursus is vergelĳkbaar met die in Nederland en Vlaanderen, maar er zĳn enkele verschillen. tekst en beeld Yvonne Robben

V E E T E E LT V L E E S

VV09-beeldverhaal.indd 18

SEPTEM BER

201 5

17-09-15 14:00

nia

Kunstmatige inseminatie staat in Tanzania nog in de kinderschoenen. Zo zĳn er bĳna geen kwalitatief goede ki-stieren beschikbaar voor zowel vlees- als melkvee. De ki-ontwikkeling wordt ook beperkt door een onvoorspelbare beschikbaarheid van vloeibare stikstof. Daarnaast laat het distributienetwerk te wensen over. Vloeibaar stikstof en sperma moeten per bus over grote afstanden door het land worden vervoerd, maar niet elke busmaatschappĳ is bereid om een stikstofvat mee te nemen.

Frans Gerritsma, gepensioneerd inseminator, eten vruchtbaarheidsspecialist van CRV, reisde eind juli af naar Kagera in het noordwesten van Tanzania om er een ki-training te verzorgen. In Kagera werd in het verleden veel gebruikgemaakt van ki. Tegenwoordig is dat niet meer het geval. Kagera Dairy Development Trust en Robben Consult Ltd besloten begin dit jaar om de ki-activiteiten nieuw leven in te blazen met onder meer een ki-cursus.

De belangstelling voor de ki-cursus was groot: twintig personen, onder wie drie vrouwen, namen deel. Hun achtergronden waren verschillend. Er waren boeren/ranchers, werknemers van boeren/ ranchers, ambtenaren van het ministerie van Veehouderĳ, een leraar van een landbouwschool, een schoolverlater en werknemers van diverse ngo’s. De deelnemers werden verdeeld over twee groepen die elk een week training kregen.

De ki-cursus bestond uit een combinatie van theorie en praktĳk. De theorie van de anatomie en de fysiologie van het voortplantingssysteem werden behandeld. Er werd in de klas niet alleen een whiteboard gebruikt om de deelnemers uitleg te geven, ook de achterhand van een koe fungeerde als lesgereedschap.

Het insemineren werd eerst geoefend op baarmoeders uit het slachthuis. Het was belangrĳk om te leren manoeuvreren met de cervix.

Het vergde uiterste concentratie van de deelnemers om de cervix te vinden in een levend dier bĳ het slachthuis, waar vooral jonge dieren van het ankole-ras aangeleverd worden. Het ankole-rund wordt immers later geslachtsrĳp dan holsteinfriesian-kruisingen of bĳvoorbeeld het lokale boran-ras, waardoor het lastig is om de cervix te vinden en het insemineren te oefenen.

Om meer ervaring te krĳgen is elke groep ook een dag naar een ranch geweest om te oefenen met dieren van andere rassen en oudere dieren.

Aan het eind van de training kregen alle deelnemers een certificaat van deelname uitgereikt. De eerste stappen zĳn daarmee gezet naar een toekomst met rundveeverbetering en met ki.

V E E T E E LT V L E E S

VV09-beeldverhaal.indd 19

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 14:00

K E U R I N G

Familieverbanden op fokveedag te Leuven aan de winnende hand

Goed bloed liegt niet Gewicht versus finesse. Het blĳft een moeilĳke afweging voor keurmeesters. Broer-zus- en moeder-dochtercombinaties sierden de fokveedag te Leuven. tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

De kampioenen (v.l.n.r.) onder het actiespandoek: Jennifer, Hannelore, Corine, Jeroen en Simba

september. De Europese landbouwbetoging te Brussel eiste de volle media-aandacht op. De Vlaams-Brabantse fokveedag ging desondanks door, maar de deelnemende veehouders waren solidair met de collega’s. Op hun manier

brachten zĳ de malaise in de landbouw onder de aandacht van de vele tienduizenden bezoekers aan de Leuven Jaarmarkt. Tĳdens de editie 2015 waren opvallende familieverbanden aan de winnende

Tabel 1 – Rubriekswinnaars fokveedag Leuven (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

stieren < 12 mnd. Simba van de Bremberg stieren > 12 mnd. Jeroen van Moorsel Iniesta van het Chipohof vaarzen 8-20 mnd. Jennifer van ‘t Herent Jopie van het Loobergenhof Jeske van het Loobergenhof vaarzen 20-44 mnd. Ilke van het Bareelhof Indi van ’t Herent Hannelore van Moorsel koeien Grace van het Bareelhof Corine van het Bareelhof bedrijfsgroepen vaarzen koeien

V E E T E E LT V L E E S

VV09_keuring Leuven.indd 20

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

10-05-2014 18-02-2014 19-03-2012 01-12-2014 17-06-2014 02-05-2014 25-07-2013 17-03-2013 21-10-2012 05-05-2011 20-08-2007

Lasso Germinal Lasso Etna Kimono Adajio Sjaka-Zoeloe Etna Germinal Debordant Radar VT

B. Willems, St.-Joris-Winge F. Van der Biest, Moorsel Andries lv, Humbeek R. Thijs, Neerpelt R. Sapion, Kessel-Lo R. Sapion, Kessel-Lo G. Veulemans, Glabbeek R. Thijs, Neerpelt F. Van der Biest, Moorsel G. Veulemans, Glabbeek G. Veulemans, Glabbeek R. Sapion, Kessel-Lo G. Veulemans, Glabbeek

SEPTEMBER

Adajio Sheriff Imperial Adajio Imperial Attribut Adajio Adajio Sheriff Adajio Sjaka-Zoeloe

hand. Zo won Frans Van der Biest uit Moorsel de kampioensstrĳd bĳ de stieren van 18 maanden en ouder met Jeroen van Moorsel en bĳ de vaarzen van 20 tot 44 maanden oud met Hannelore van Moorsel. Beide dieren hebben als vader Sheriff de Centfontaine en moeder Birgite van Moorsel (v. Germinal), volle broer en zus dus. Sheriff moest in de finaleronde de strĳd aangaan met Iniesta van het Chipohof (v. Imperial) van landbouwvennootschap Andries uit Humbeek. Maar Iniesta was volgens leeftĳd niet aan de maat om de kampioenszege te kunnen opeisen. De in ontwikkeling en bespiering complete Hannelore had in haar finale een stevige tegenstand van Indi van ’t Herent (v. Adajio) van Raymond Thĳs uit Neerpelt. Indi showde een heel mooie, fĳne vleesexpressie in de achterhand, maar de driekoppige jury kende de kampioenstitel toe aan Hannelore vanwege de extra kilo’s. Die fĳnheid in vleesexpressie werd wel beloond in de finale bĳ de jonge vaarzen. Daar ging de eindzege naar Jennifer van ’t Herent (v. Adajio) van Thĳs en werd het economische vleestype dat uit de stal van Roger Sapion uit Kessel-Lo kwam met Jopie (v. Imperial) en Jeske van het Loobergenhof (v. Attribut) niet beloond met een zege.

Ilke in het werkpak Bĳ de koeien was de stal ‘van het Bareelhof ’ van de familie Veulemans zegezeker met de rubrieksoverwinningen van Grace (v. Adajio) en Corine (v. SjakaZoeloe). Beide dieren verkeerden niet in showconditie. Corine toonde meer breedte in voorhand en achterhand en meer belĳning in de broek. Zĳ werd terecht kampioene koeien. Corine is de moeder van de zwartgekleurde keuringscoryfeeën Ivoire (v. Imperial) en Idylle (v. Adajio) van het Bareelhof. Nu komt daar Ilke van het Bareelhof (v. Adajio) bĳ. Ilke behaalde te Leuven 1a bĳ de jonge vaarzen tot 20-44 maanden, maar diende in werkpak in de finale op te tornen tegen de eerdergenoemde en iets oudere Indi en de veel oudere Hannelore. En dat was wat veel gevraagd voor deze grote en in de keuringspiste vlotte jonge vaars. l

201 5

17-09-15 16:42

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K P I E T

D E

M E U T E R

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Anthony de Schryver, Piet De Meuter en René Bemers maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Te magere conditie kan fataal aflopen

Ondervoeding op de weide B

egin deze week werd ik contacteerd door een veehandelaar. Hĳ vroeg me voor een witblauwvaars die ineens erg ziek was geworden. De veehandelaar vertelde me dat hĳ het dier enkele weken daarvoor had gekocht en hĳ herinnerde me eraan dat ze toen abrupt had gekalfd. De drachtige vaars was aangekocht bĳ een veehouder en na de transactie had de veehandelaar het dier gewoon op de weide gezet tussen ander vee. Een paar dagen later was deze vaars zeer plots aan het kalven. Hoewel ze geen uiterlĳke symptomen had van een nakende kalving, was de geboorte ingezet en werd ik gevraagd voor een keizersnede. Ondanks het snelle verloop werd met een keizersnede toch een gezond levend kalf ter wereld gebracht. Tĳdens de keizersnede was me opgevallen dat het dier in een vrĳ schrale conditie verkeerde. Dit dier had op de weide duidelĳk te weinig kunnen eten en was als gevolg van de geringe grasgroei duidelĳk te mager geworden. Maar hoewel ze mager was, gaf de vaars een gezonde indruk tĳdens en na de keizersnede. De veehandelaar had me nu opnieuw gevraagd voor ditzelfde dier. De vaars lag bĳ mĳn bezoek aan het bedrĳf tegen de grond. Het dier wilde onder geen enkel beding nog weer rechtstaan. Het dier was nog steeds erg mager en gaf een totaal verzwakte indruk. Ondanks infusen en shocktherapie was deze vaars niet weer op de been te krĳgen. De dag nadien was de vaars gestorven. Totale ondervoeding en mogelĳk ook een combinatie met parasieten — maagdarmwormen en schurft — lagen aan de basis van de fatale afloop.

De encyclopedie ondervoeding Ondervoeding is een toestand waarbĳ het dier vermagert door een tekort aan eiwit of energie en bĳgevolg een te schrale voeding. Op het einde van het weideseizoen gebeurt het vaak dat vaarzen vermageren. Zeker in de laatste fase van de dracht is dat te vermĳden. Een combinatie van ondervoeding met parasieten kan zelfs fataal zĳn voor dieren. Vermageren op de weide in

de laatste fase van de dracht wordt vaak over het hoofd gezien. Het is niet normaal dat vaarzen in dat stadium nog vermageren. Als gevolg van deze vorm van bedrĳfsblindheid starten veehouders vaak te laat met het bĳvoeren van dieren op de weide. Vanaf eind juli, begin augustus loopt de graskwaliteit zienderogen terug. Bovendien beginnen vanaf dat moment ook parasitaire infecties zoals long- of maagdarmwormen schade te veroorzaken. Een tekort aan eiwit en/of energie in het dieet is zeker voor vaarzen funest. Ze hebben deze bestanddelen nodig voor zowel de groei van het kalf als voor de eigen groei. Eiwit is bovendien essentieel voor de afweerreactie.

V E E T E E LT V L E E S

VV09-dap Demeuter.indd 21

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 16:11

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Franse witblauwtopfokker weet zich omringd door gespecialiseerde Franse vleesrassen

In het hol van de Franse haan

Cyrille Guitet Cyrille Guitet is de voorman van de witblauwfokkers ten zuiden van Parĳs. Deelname aan prĳskampen voor slachtvee vormt de basis van zĳn succesvolle vleesverkoop.

In de streek Maine-et-Loire is witblauwfokker Cyrille Guitet geen buitenbeentje meer. ‘De opstart in 1997 was bĳzonder moeilĳk vanwege de Belgische hormonenschandalen.’ Sindsdien heeft

La Seguinière

Frankrĳk

de fokker er al drie collega’s bĳ. Drie aanvoerlĳnen vormen

Activiteit:

de basis van zĳn huidige topfokmateriaal.

Ras: Aantal kalvingen: Aantal hectares:

tekst Guy Nantier

e Franse stelregel wil dat alle Fransen rundvlees consumeren van authentieke Franse vleesrassen. Dat is niet het geval in de streek Maine-et-Loire ten zuiden van Parĳs, in La Seguinière.

In dit dorp met 3000 inwoners eet de bevolking al jarenlang ‘blanc bleu’, ofwel vlees van het Belgisch-witblauwras. De dorpsslager verkoopt er uitsluitend vlees van de witblauwe reformekoeien

rundveefokkerĳ en vleeskippen Belgisch witblauw 65 67 (silomais, granen, maaiweiden en standweiden)

van fokker Cyrille Guitet. ‘Bĳ de opstart van de raszuivere fokkerĳ in 1997 was het bĳzonder moeilĳk’, geeft Cyrille Guitet (42) aan. ‘Het ras had te lĳden van een slecht imago door de vele hormo-

Een zoon van ki-stier Attribut (vooraan) en een zoon van Machinal, beide zestien maanden oud

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 5

VV09-bedr repo buitenland.indd 22

17-09-15 14:13

nenschandalen uit België. Maar door in te stappen in het Franse kwaliteitskeurmerk “Label Rouge” is dat verkeerde imago bĳgesteld.’ De lokale slager koopt één koe per drie weken. ‘De koe moet zes maanden zĳn afgemest om rood en met vet doorregen vlees te verkrĳgen’, vertelt Guitet. ‘Zo wil de Franse consument het. Een slachtkoe moet ook meer dan 500 kilo karkasgewicht opleveren. Bĳ minder dan 500 kilo daalt de verkoopprĳs.’ Voor zĳn slachtkoeien ontvangt de veehouder tussen de 6,20 en 6,50 euro per kilogram karkasgewicht. De stieren uit de veehouderĳ die niet in aanmerking komen als dekstier voor gebruikskruising op melkvee of gebruik in zuiver ras, worden afgemest voor de export naar Sicilië in Italië. Voor deze stieren beurt de veehouder momenteel 4,88 euro per kilogram karkasgewicht.

Drie aanvoerlĳnen Op het bedrĳf in La Seguinière wordt er eigenlĳk al met het witblauwras gewerkt sinds 1992. ‘In het begin waren het vooral kruisingsproducten uit embryo’s aangekocht op een stagebedrĳf tĳdens mĳn studies’, verhaalt de Fransman. ‘Er werd op dat bedrĳf gekruist met Belgisch witblauw op dikbil-charolais en dikbil-maine-anjou. Ik kocht er kruisingsembryo’s aan die op het vee op het ouderlĳk bedrĳf werden ingeplant.’ Op een ander stagebedrĳf – bĳ witblauwfokker Etienne Cauchy in het NoordFranse Preux-au-Sart – maakte student Guitet kennis met de raszuivere fokkerĳ. Hĳ kocht er in 1996 de vaars Lola (v. Monarque). De vaars werd veelvuldig gespoeld en is daarmee uitgegroeid tot een van de stamlĳnen op het fokbedrĳf ‘de L’Humeau’. Een andere bron van raszuivere genetica in de opbouw van de fokkerĳ was de abdĳ de Belle Fontaine te Bégrolles-enMauges. ‘De monniken hielden er al twintig jaar raszuivere witblauwen naast melkvee’, vertelt Cyrille Guitet. De fokkerĳ, van zowel het melkvee als het vleesvee, behoorde er tot de top in de Loirestreek. De abdĳ viel met de regelmaat van de klok in de prĳzen op keuringen en shows. De witblauwen waren er groot en zwaar en lieten bĳ slacht gemiddeld zo’n 600 kg karkasgewicht optekenen. Door het overlĳden van de monnik die verantwoordelĳk was voor de fokkerĳ, stond de veestapel te koop. ‘Ik heb aldus in 2002, het jaar dat ik het bedrĳf overnam van mĳn ouders, dertig vaarzen kunnen aankopen’, zegt Guitet. Een derde bron tot slot voor de opbouw

Imperialdochter Indiana, geboren in september 2013, is het uithangbord bĳ Guitet

van zĳn fokbedrĳf kwam uit Bretagne. In Guingamp hield de dierenarts JeanYves Sauvage er als hobby een raszuivere witblauwe veestapel op na. ‘Toen hĳ met pensioen ging, heb ik vĳftien vaarzen overgenomen.’

Internet als informatiebron De eerder genoemde Lola heeft het bedrĳf op de kaart gezet. Zĳ werd in 2001 kampioene op de SIA-elitekeuring te Parĳs. Een jaar later behaalde Cyrille Guitet een nieuwe Parĳse titel met de stier Rumba, een Lassozoon uit Lola. Daarna was het lang wachten tot 2015. Maar het wachten was het waard. In 2015 behaalde de fokker in Parĳs – met Indiana, een Imperialdochter – immers rubriekswinst bĳ de vaarzen tot achttien maanden, het vaarzenkampioenschap en het algemeen kampioenschap vrouwelĳk vee. ‘Indiana is geboren uit een embryo dat ik gekocht heb in België op het fokbedrĳf du Sartay. Ik heb haar nu gespoeld met Bonheur de Somme om er nog meer stĳl en bespiering in te brengen.’ Maar het fokdoel van Cyrille is in principe niet op het showcircuit gericht. De focus ligt op beenwerk, een hoogtemaat van om en nabĳ de 140 centimeter en op gewicht. ‘Bespiering volgt pas op plaats vier. Momenteel wegen mĳn koeien aan de slachthaak 580 kilo gemiddeld, dat moet naar 600 kilogram.’ In zĳn bedrĳfsvoering werkt Guitet honderd procent met ki. Stieren die nu veelvuldig ingezet worden in de 140 stuks tellende veestapel, zĳn: Benhur, Sheriff, Imperial, Attribut, Adajio, Cantona, Tilouis en Cappucino. ‘Ik gebruik zeer veel stieren om de gepaste combinatie te

kunnen maken. Internet en in het bĳzonder de Facebook-pagina’s van de Belgische fokkers zĳn daarbĳ mĳn informatiebron. Als je op achthonderd kilometer van de Belgische grens woont, rĳd je niet even op en neer om bedrĳfsbezoeken af te leggen. Bovendien werkt mĳn echtgenote buitenshuis en sta ik dus alleen op het bedrĳf.’ Op het bedrĳf zĳn de kalvingen gegroepeerd van januari tot maart en van augustus tot oktober. Er wordt gewerkt volgens het zoogsysteem. De zoogkalveren worden gespeend op zes à zeven maanden ouderdom. Een eerste kalving wordt gerealiseerd op dertig maanden. De tussenkalftĳd bedraagt 405 dagen. ‘Door de kalveren zo lang te laten zogen is de tussenkalftĳd niet korter te krĳgen.’

Kantelmoment in zicht? Naast de fokveeshows neemt Guitet ook veel deel aan prĳskampen voor slachtdieren en valt gegarandeerd steeds in de prĳzen, getuige de zeer talrĳke keuringsdiploma’s aan de muur van zĳn werkkamer. ‘Naar zulke manifestaties gaan zowat alle slagers. Eraan deelnemen helpt mĳ bĳ de afzet van het vlees.’ In de Maine-et-Loirestreek, de wieg van het maine-anjouras, lopen vandaag de dag bĳna alle Franse vleesrassen: blonde, limousin, parthenais, maine anjou en charolais. En meer en meer Belgisch witblauw. In de streek zĳn er zelfs al vier fokkers actief. Staan we hiermee aan de vooravond van een kantelmoment in de chauvinistische eetcultuur? Cyrille Guitet, apetrots op zĳn witblauwen maar tegelĳkertĳd nuchter: ‘De tĳd zal het uitwĳzen.’ l

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 5

VV09-bedr repo buitenland.indd 23

17-09-15 14:13

N V M

Algemeen vrouwelĳke kampioenen van 2013 zorgen voor nafok met keuringstalent

Kampioenen maken zich op voor NVM 2015 Hoe gaat het met de kampioenen van de NVM 2013? Nu de volgende nationale keuring voor de deur staat, belde VeeteeltVlees met de eigenaren van de algemeen vrouwelĳke kampioenen van twee jaar geleden. Hoe is het deze topkoeien vergaan en komen zĳ hun titel verdedigen? tekst Alice Booij

n de ring met Blonde d’Aquitaines wordt er zeker reikhalzend uitgekeken naar Aurora van Ed en Marian Neerincx uit Elst. De bĳna elfjarige algemeen kampioene van 2013 en publiekslieveling zal deze NVM komen om haar palmares met vĳf nationale titels verder uit te breiden. Tenminste, als ze keurig afgekalfd heeft, vertelt Ed. ‘Eind september moet ze kalven van Evian, als alles goed gaat, kan ze mee naar Zwolle.’ Aan haar showconditie zal het niet liggen. ‘Ze staat er patent voor, galoppeert door de wei als een jonge dame. Eigenlĳk is ze vergeleken met twee jaar geleden niets veranderd.’ Mocht het niet met Aurora lukken, dan zal haar nafok de eer hoog proberen te houden. Haar Eviandochter van vorig jaar komt mee en zal zelfs op de eliteveiling worden aangeboden.

herstelt nu snel. Als alles volgens plan verloopt dan staat ze er perfect voor in Zwolle.’ Wat dat betreft kan Vanessa — die inmiddels weer drachtig is van Elan — een familietraditie voortzetten. Ook haar moeder Savita, die in september moet kalven, is twee keer nationaal kampioene geworden. Ook de kampioene van twee jaar geleden bĳ de piemonteses reist af naar de NVM. Fridie 43 van Antonie van Gelder uit Hoge Hexel zal haar titel verdedigen. ‘Kampioen worden is één, kampioen blĳven is twee’, drukt Van Gelder zich voor-

zichtig uit. ‘Het gaat erom wat de keurmeesters ervan vinden.’ Fridie heeft zich heel goed gehouden, aldus de vleesveehouder. Ze kalfde in januari van een mooi vaarskalf van Natale en ook deze Fridie gaat mee naar de nationale keuring. De preferente stammoeder is inmiddels opnieuw drachtig van Natale. Van Gelder: ‘En nog steeds is ze een harde, fraaie koe.’ Het opgeven voor de NVM deden de vleesveehouders al begin augustus, dik twee maanden voor de keuring. In de tussentĳd kan er nog heel wat gebeuren, zo ondervond Sytze van der Goot van ’t Hoogeveld. De limousinkampioenskoe Corien staat er ‘superbest’ voor en de vleesveehouder schreef haar in voor de keuring. ‘Ze moet tussen 1 en 30 oktober kalven en heeft een zware dracht’, vertelt Van der Goot, die vermoedt dat ze van een tweeling drachtig is. ‘Dat zou voor Corien de derde keer zĳn.’ Wellicht lastiger nog voor deelname aan de keuring is de hardnekkige blessure die Corien aan haar klauw heeft. ‘De klauwbekapper komt deze week nog,

Aurora kalft een week of drie tot vier voor de NVM en staat er patent voor

Kampioene op de veiling Nog een bekende naam die opduikt in de lĳst van veilingdieren, is die van de witblauwe Vanessa van de Gouden Polder. De dochter van Attribut uit de stal van Erik van de Pol uit Waterlandkerkje kreeg in 2013 op heel jonge leeftĳd al het algemeen kampioenschap op de NVM toebedeeld. Vanessa was afgelopen juli te bewonderen op de regiokeuring in Sluis, waar haar stierkalf van Orval kampioen werd. Inmiddels heeft ze gekalfd. ‘Op vrĳ jonge leeftĳd, ze was twee jaar’, geeft Van de Pol aan. ‘Vanessa is door het zogen van het kalf nog mager, maar ze

V E E T E E LT V L E E S

VV09_NVM kampioenen 2013.indd 24

SEPTEMBER

201 5

17-09-15 14:12

chigiana’s is net voor de keuring gespeend van haar kalf, vertelt Wim van Kasteren uit Schĳndel. Zĳn Quercia (v. Erode) is inmiddels elf jaar oud en heeft zich sinds de vorig NVM als een voorbeeldige zoogkoe gedragen. Ze werd twee keer gespoeld, leverde twaalf en dertien embryo’s en werd bĳ de eerste tocht daarna in één keer drachtig. ‘Van een vaarskalf en ook daarna leverde ze na één rietje weer een vaarskalf’, vertelt Van Kasteren, die aangeeft dat hĳ inmiddels negen dochters van Quercia op stal heeft. ‘Een aantal gaat mee naar Zwolle, ik heb in totaal veertien dieren opgegeven om mee te nemen.’ Ondertussen doet Quercia haar best om te groeien. ‘Haar conditie is wat minder dan twee jaar geleden, dus ze mag nog wel een paar kilo aankomen voor de keuring.’

Daphne: 564 kilo Op de keuring én op de veiling: Vanessa van de Gouden Polder

maar ik weet niet of ze snel genoeg opknapt.’ De kans dat ze haar titel zal gaan verdedigen, is daarom niet zo groot. ‘Dan moet het wel heel erg meezitten’, zegt Van der Goot, maar hĳ heeft ook meteen een goedmakertje. ‘Haar dochter van vorig jaar gaat wel. Dat is een prachtige pink.’

Vruchtbare kampioenskoeien Dat zoogkoeien winnen op een keuring is bĳzonder, maar de fokkers geven wel aan dat de eigenschappen als zoogkoe en de fokkracht minstens zo belangrĳk

zĳn. Zo heeft charolaiskoe Frederique van Hans Rietveld uit Leerdam na het algemeen kampioenschap keurig twee kalveren gegeven en is ze inmiddels weer drachtig. ‘Ik moet haar afremmen anders kalft ze gemakkelĳk binnen het jaar en dan wordt het lastig om naar de keuring te komen’, aldus Rietveld. Afgelopen jaar werd Frederique (v. Viking) trouwens reservekampioen bĳ de Nationale charolaiskeuring in Putten, dus de strĳd gaat wel spannend worden, voorspelt de charolaisfokker. Ook de algemeen kampioene bĳ de mar-

Piemontese Fridie 43 zal haar titel komen verdedigen in Zwolle

Er zĳn ook kampioenen van twee jaar geleden die niet terugkeren naar Zwolle. Verbeterdroodbontkampioene Daphne 3 van Jaap en Marga van Beukelen uit Pesse bĳvoorbeeld. De ruim tienjarige dochter van Peter is vorig jaar naar het slachthuis gegaan: 564 kilo geslacht. ‘Ze werd niet meer drachtig’, aldus Marga, die aanvult dat Daphne 3 nog wel steeds voor nafok zorgt. ‘Haar eierstokken zĳn vanuit het slachthuis naar het laboratorium gegaan en zo heeft ze na haar dood toch nog elf embryo’s geleverd.’ De vleesveehouders hebben hun hoop gevestigd op de dochter van Daphne 3: Daphne’s Gravin (v. Graaf). Twee jaar geleden eindigde ze achter haar moeder in de rubriek en ze is na haar overwinning in Enter afgelopen zomer een favoriet. ‘Inmiddels is ze nog massaler dan haar moeder’, aldus Marga. Er is één koe die haar nationale titel van de NVM niet kan verdedigen: Hereford Griffith P (v. Santos) van Henk Kuipers uit Erm. De herefords komen naar de NVM met een demonstratiegroep. Hun nationale keuring hebben ze op 12 september al gevierd en op die keuring kwam de hoornloze Griffith niet voor het eremetaal in aanmerking. ‘Ze heeft een kalf dat opstartproblemen heeft gehad. Bĳ de keuring van de koeien weegt het kalf voor 40 procent mee in de plaatsing’, verklaart Kuipers het resultaat van de bĳna 1000 kilo zware koe. Voor de demonstratiegroep zal de vĳfjarige Griffith zeker aantreden in Zwolle, inclusief haar kalf. ‘Haar stierkalf van vorig jaar is naar Spanje geëxporteerd als dekstier. Griffith is en blĳft een imponerende koe en ze fokt ook nog eens goed.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV09_NVM kampioenen 2013.indd 25

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 14:12

F O K K E R I J

Merkertechnologie zet het Belgisch-witblauwras in poleposition

Positieve terugval gebreken Sinds tien jaar nu beschikt men in het Belgisch-witblauwras over merkertechnieken om een aantal erfelĳke gebreken die frequent voorkomen op te sporen. Het ras bezit hiermee een grote voorsprong op andere vleesrassen. Een trendanalyse leert dat de uitroeiing van deze gebreken op de bedrĳven succesvol verloopt. tekst Guy Nantier, Xavier Hubin

et jaar 2006. Het onderzoekslaboratorium van professor Michel Georges aan de veterinaire faculteit van de universiteit van Luik ontdekt via merkertechnologie de mutatie op het DNA in het Belgisch-witblauwras dat verantwoordelĳk is voor het fenomeen van

plankkalveren (cmd 1). Een DNA-test werd ontwikkeld, zodat de dragers van dit recessieve erfelĳk gebrek uit de selectie konden worden geweerd. Sindsdien ontdekte het onderzoekslaboratorium nog acht andere schadelĳke mutaties: het voorkomen van elektri-

Figuur 1 – Evolutie erfelĳke gebreken in het witblauwras (bron: X. Hubin, onderzoeker AWE) cmd 1

cmd 2

sqt 1

sqt 2

ggg

ham

snapc4

frequentie dragers erfelĳke gebreken (%)

35 30 25 20 15 10 5 0 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

geboortejaar

Figuur 2 – Evolutie inteeltgraad in het witblauwras (bron: X. Hubin, onderzoeker AWE) vrouwelĳk vee

mannelĳk vee

ki-stieren

7,0

evolutie inteeltgraad bwb (%)

6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1996

1998

2000

2002

2004

2006

geboortejaar

V E E T E E LT V L E E S

VV09_inteelt en gebreken BWB.indd 26

SEPTEMBER

2008

2010

2012

2014

sche kalveren (cmd 2), het krommestaartsyndroom (sqt 1 en 2), proportionele dwerggroei (ggg), verlengde dracht of overdracht (od), hamartoma (ham), het arthrogryposesyndroom (as) en voortĳdige embryonale sterfte (snapc4). Met uitzondering van snapc4 werden al deze gebreken gevonden op basis van praktĳkgevallen in een wisselwerking met DNA-onderzoek in het lab. De gevonden mutaties op het DNA leiden tot een verhoogde kalversterfte tussen 0 en zes maanden ouderdom en hebben daardoor een heel grote economische impact op de bedrĳven. Uitzondering hierop is het gebrek snapc4, dat in het lab werd ontdekt. Snapc4 is verantwoordelĳk voor het terug in bronst komen na inseminatie van de dieren. Over de grootte van de economische impact ervan is nog volop discussie.

Tendenzen Het uitroeien van deze gebreken gebeurde op de bedrĳven in hoofdzaak via mannelĳke lĳn door het inzetten van kistieren en dekstieren die vrĳ waren van deze mutaties. De resultaten van deze aanpak staan weergeven in figuur 1. Per geboortejaar blĳkt duidelĳk dat het zĳn vruchten afwerpt. De frequentie van de dragers neemt stevig af. Een kleine uitzondering hierop vormt logischerwĳs snapc4, dat heel recent werd ontdekt. Tegelĳk met het uitrangeren van de dragerdieren in de selectie werd gevreesd dat de inteeltgraad in de populatie fors zou toenemen. De drie onderste trendlĳnen in figuur 2 geven aan dat dit een onterechte zorg was. De snelheid waarmee de inteeltcoëfficiënt toenam, is duidelĳk afgeremd vanaf 2008 en valt merkwaardig genoeg samen met de eerste resultaten op het terrein van het uitroeiingsbeleid. In de populatie van geregistreerde dieren bedroeg anno 2013 de gemiddelde inteeltgraad bĳ het vrouwelĳk vee 4,43 procent en bĳ het mannelĳk vee 4,34 procent. Uitzondering op deze laatste vormen de ki-stieren. Hun aantal is evenwel zeer beperkt, wat de berekening van de gemiddelde inteeltgraad sterk beinvloedt. Hun inteeltgraad anno 2013 bedraagt 5,12 procent. l

201 5

17-09-15 13:57

K E U R I N G

Halifax levert eerste geloofsbrieven af te Mesch

deelnemende fokbedrĳven aan de regiokeuring te Mesch is een

Guido Lemmens aan met een Halifaxnazaat, Febe van Schilberg. Febe showde net als haar halfbroer en stalgenoot van Frans die kenmerkende breedte in de achterhand van de vader. Zĳ showde bovendien een mooie lengte en ribronding en was vlot in de gang. Febe kon haar 1a-overwinning niet verzilveren met een kampioenstitel. Die was bĳ de vaarskalveren voor Elke van Krakehoeve, een Emblemedochter uit de stal van Wiljan van de Kruĳs uit Weert. Elke bezat meer pure vleesexpressie in de achterhand. Elke en haar moeder Silice van Krakehoeve (v. Spirit) behaalden ook de overwinning in de rubriek zoogstellen.

jubileumeditie volgend jaar nog niet vanzelfsprekend.

Bĳna netjes verdeeld

Limburgse zeskamp Ki-vader Halifax leverde zĳn eerste kampioen in het showcircuit af. De zes titels werden bĳna netjes verdeeld. Met slechts zes

tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

p de 29e Limburgse keuring voor Belgisch witblauw gaf ki-stier Halifax van de Bremberg zĳn eerste geloofsbrieven af in de keuringsring. Bĳ de stierkalveren geschiedde dit met Frans van Schilberg van Guido Lemmens uit Wittem. De Halifaxzoon uit een Adajio-

moeder etaleerde een mooie harmonie tussen ontwikkeling en bespiering. De breedte in de achterhand was overduidelĳk vaders signatuur. Frans werd gekroond tot kampioen bĳ de stierkalveren en tot Mister Toekomst. Ook in het vrouwelĳk vee trad fokker

De kampioenen (v.l.n.r.): Frans, Starlyner, Evita, Euforie, Alexial en Elke

Tabel 1 – Rubriekswinnaars fokveedag Mesch (kampioenen vetgedrukt)

categorie stieren 0-6 m.

naam dier

Boeda Aan de Wolfsboom Frans van Schilberg stieren 6+ m. Starlyner van Krakehoeve kalveren 0-6 m. Elke van Krakehoeve Febe van Schilberg vaarzen 6-12 m. Klazien 34 van Krakehoeve Alexial van Mesch vaarzen 12-24 m. Euforie van Schilberg koeien Evita van Krakehoeve Sensuela van Krakehoeve Annemiek van Mesch zoogstellen Silice van Krakehoeve

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

12-07-2015 24-03-2015 08-05-2014 13-05-2015 21-03-2015 08-12-2014 02-10-2014 16-03-2014 06-08-2013 29-12-2012 08-07-2011 31-03-2012

Occupant Adajio Germinal Spirit Adajio Joker Emigre Manitou Germinal Germinal n.b. Occupant

slagerij Kluitmans, Swalmen G. Lemmens, Wittem vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert G. Lemmens, Wittem vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert G. Pinckaers, Mesch G. Lemmens, Wittem vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert G. Pinckaers, Mesch vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert

Fexhois Halifax Sheriff Embleme Halifax Spirit Sheriff Impartial Egel Sheriff Agile Spirit

Met slechts 45 aanmeldingen mondde de regiokeuring uit in een zeskamp tussen de fokstallen Kluitmans uit Swalmen, Guido Lemmes uit Wittem, vleesveebedrĳf Op de Heugden uit Noorbeek, Guy Pinckaers uit Eĳsden en vleesveebedrĳf Krakehoeve uit Weert. Vleesveebedrĳf Krakehoeve keerde finaal huiswaarts met drie titels. Naast de eerder genoemde titel voor Elke legde het fokbedrĳf beslag op de titel bĳ de enige rubriek stieren ouder dan zes maanden met de in bespiering kwaliteitsvolle Starlyner (v. Sheriff) en bĳ de koeien met de hoogdrachtige Evita (v. Egel). Guido Lemmens behaalde naast de titel van Mister Toekomst ook de titel Miss Toekomst met de kampioene bĳ de vaarzen 12 tot 24 maanden, Impartialdochter Euforie van Schilberg. Euforie showde kracht in de voorhand, een brede rugpartĳ en mals, fĳn vlees in de broek. Zĳ versloeg in de titelstrĳd voor Miss Toekomst onder andere de kampioene bĳ de vaarzen 6 tot 12 maanden, Alexial van Mesch van Guy Pinckaers uit Mesch. De Sheriffdochter legde in de balans meer breedte in het bekken en extra bespiering in de achterhand, maar was wat nipt aan de maat. Slagerĳ Kluitmans uit Swalmen diende vrede te nemen met een 1a-overwinning bĳ de stierkalveren met Boede Aan de Wolfsboom, een goede Fexhoiszoon met ontwikkeling in de hoogte en de breedte en een goede vleesexpressie in de achterhand. Alleen het vleesveebedrĳf Op de Heugden van de familie Ploumen uit Noorbeek keerde huiswaarts zonder rubrieksoverwinning of kampioenstitel. Maar de familie kopletterde sportief op haar Facebook-pagina: ‘Het is een leuke dag geweest. Meedoen is belangrĳker dan winnen.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV09_keuring Mesch.indd 27

S E P T E M BE R

2 0 1 5

17-09-15 14:04

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

West-Europese sojateelt heeft potentie en krĳgt extra impuls Na drie jaar veldproeven op soja zegt het Instituut voor Landbouw- en Visserĳonderzoek (ILVO) voorzichtig optimistisch te zĳn over een succesvolle introductie van soja op de Vlaamse akkers. ‘Uit de tests met bestaande rassen blĳkt dat er, in het segment van vroegrĳpe rassen, zeker rassen zĳn die geschikt zĳn voor teelt in ons klimaat,’ aldus Sofie Goormachtigh van het IlVO. ‘Die rassen blĳken bovendien voldoende hoge eiwitgehalten te bezitten. Dat is belangrĳk voor zowel de sojaverwerkers voor humane producten (melk, olie, margarine) als voor de producenten van veevoeder.’

De Vlaamse overheid, via het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT), en andere stakeholders, zoals de Belgische beroepsvereniging van mengvoederfabrikanten (Bemefa) hebben daarom besloten om te investeren in een onderzoeksplan rond Noordwest-Europese sojateelt. Ze geven aan in het soja-onderzoek nog verder te focussen op de coating van bacteriecultuur rond de zaden, op bemesting, rĳenafstand en op plantdichtheid. En ook op een voldoende hoge rendabiliteit van de teelt, zodat soja de vergelĳking aankan met andere teelten.

Het Midden-Oosten nieuw eldorado voor witblauw? In augustus vertrokken een dertigtal jonge stieren van de veemarkt van Ciney richting Libanon om er te worden afgemest. De Waalse veehandelaar en initiatiefnemer Benoît Jaco denkt op termĳn een zeventigtal stieren per week te kunnen exporteren. De gunstige wisselkoers en wĳzigende eetgewoonten in het Midden-Oosten liggen aan de basis van de export. ‘Maar het blĳft wel een nichemarkt voor vermogende burgers die op zoek zĳn naar de hoogste kwaliteitsklasse en die ook kan betalen’, aldus Benoît Jaco. Algerĳe, Turkĳe en Marokko zouden de nieuwe afzetmarkt al kunnen volgen, aldus de veehandelaar, op voorwaarde dat de bevoegde autoriteiten veterinaire sanitairakkoorden sluiten. ‘Dan is het nog een kwestie van financieel draagkrachtige klanten te vinden.’ De veemarkt in Ciney

Fosfaatrechten ook gevolgen voor vleesveehouderĳ De introductie van fosfaatrechten voor de melkveehouderĳ kan ook gevolgen hebben voor de vleesveehouderĳ, stelt de Limburgse boerenbelangenbehartiger LLTB. Voor de rundveevleesproductie is een sectorplafond vastgesteld van 12,5 miljoen kilogram. Dit sectorplafond heeft betrekking zowel op de kalverhouderĳ als op de roodvleeshouderĳ. Het sectorplafond is nog niet bereikt, maar de roodvlees- en de kalfsvleessector moeten samen wel bedacht zĳn op de ruimte die nu nog aanwezig is en hoe deze ingevuld wordt. In de kalverhouderĳ zĳn de laatste jaren diverse bedrĳven omgeschakeld naar het houden van rosékalveren. Deze dieren produceren meer fosfaat, waardoor er een toename was van de fosfaatproductie.

Rosékalveren produceren meer fosfaat

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vvb.indd 28

SEPTEMBER

201 5

17-09-15 16:16

E C O N O M I E

Toeslagprĳzen

Veeprĳzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S EA R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprĳzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

25 augustus

5,5

tendens

11,8 95,6 12,5 89,1

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

S 2014

4,5

S 4,64

4,0

E 3,99

E 2014

U 3,32

R 2014

R 3,04

U2014

3,5 3,0 2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

K O EIEN 5,0

25 30 week

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .) minimum-/maximumprĳs

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

Prĳsmonitoring B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prĳsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

juni juli tendens

S 2014 S 4,26

4,0

E 2014

E 3,86 3,5

U 2014

U 3,24

3,0

R 2,71 2,5 R 2014

index API af boerderĳ

index PPI verwerking

index CPI consument

142,20 132,60

104,00 101,10

109,80 109,70

2,0

25 30 week

Voor de meest actuele veeprĳzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprĳsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .) 120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

80 70 60 50 40 ‘06 ‘07 ‘07 ‘08 ‘08 ‘09 ‘09 ‘10 ‘10 ‘11 ‘11 ‘12 ‘12 ‘13 ‘13 ‘14 l‘14 ’15 i’15 jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan ju jan jul maand/jaar

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vvb.indd 29

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 16:16

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen

Heerlĳke herefords bĳ Henk Kuipers en Sonja Oost te Erm Foto: Harrie van Leeuwen

7-9 oktober: 17 oktober: 9 december: 12 december: 12 december:

Nationale keuring limousin te Clermont-Ferrand (Frankrĳk) NVM te Zwolle Agribex nationale keuring witblauw te Brussel Agribex nationale keuring limousin te Brussel Agribex nationale keuring blonde d’Aquitaine te Brussel

2016 10 januari: 6 februari: 3-5 juni: 22-27 juli:

Haspengouwse jaarmarktkeuring witblauw te St. Truiden 29e fokveebeurs van Affligem Nationale keuring witblauw te Arras (Frankĳk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Mayenne (Frankrĳk)

Ve i l i n g e n 26 september: 29 oktober: 26 november: 3 december:

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschĳnt maandelĳks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Diane Versteeg fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booĳ hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprĳs/jaar

Nederland en België € 47,60, overige landen € 92,40. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zĳn foto’s van IBBCS (4), BBCS (5) en Yvonne Robben (18, 19).

COT-veiling te Laren RJ Interlim-veiling te Lanaud (Frankrĳk) Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrĳk) RJ Interlim-veiling te Lanaud (Frankrĳk)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 26-27 september: 27-28 september: 7-9 oktober: 31 oktober: 8-13 december:

Internationale Werktuigendagen te Oudenaarde Biovakbeurs BioXpo te Brussel Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrĳk) Kennisdag project ‘Bewust Natuurlĳke Luxe’ te Utrecht Landbouwbeurs Agribex te Brussel

2016 27 februari-6 maart: SIA te Parĳs (Frankrĳk) 14-16 mei: Aquitanima te Bordeaux (Frankrĳk)

VOORUITBLIK

N V M en m o o ist e wit b lau wen Oktober (21 oktober) – In het komende nummer staan twee onderwerpen centraal: de Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) en de hoogst gepunte witblauwe stieren en koeien in Vlaanderen en Nederland. De keuringen in zeven rassen tĳdens de NVM van 17 oktober worden heel actueel gebracht. Ook het nieuwe onderdeel op de NVM – de eliteveiling voor vrouwlĳk fokvee – komt uitgebreid aan bod. Verder in het oktobernummer een overzicht van de mooiste witblauwen van het afgelopen jaar in woord en beeld.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelĳkheid worden aanvaard voor mogelĳke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV B.V. c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

V E E T E E LT V L E E S

VV09_agenda.indd 30

SEPTEMBER

201 5

17-09-15 14:10

A N D E R S

V E E T E E LT V L E E S

VV09_AndersBekeken.indd 31

B E K E K E N

S E P T E M B E R

2 0 1 5

17-09-15 16:15

Hoe kan ik een maximale groei van mijn dieren bereiken?

Fokstier Kubitus de Bray staat voor efficiĂŤntie. Zijn fokwaarden en tevreden veehouders tonen ons dat hij gezonde, sterke kalveren geeft zonder uitval en dat ze uitgroeien met zeer veel gewicht, gestalte en behoud van kwaliteit.

BETTER COWS | BETTER LIFE

314-15 Ad VV-AUG-kubitus.indd 1

CRV4ALL.NL, CRV4ALL.BE

20-08-15 09:44