Veeteeltvlees februari 2016 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JA A RG A N G 15

N R.2

FE BR UAR I 2016

I N D I T N U M M ER

I N T E RV IE W

RU WV O ERTEELTEN

KEURI NG

Milieu-econoom Albrecht ziet kansen in CO2-taks

Volledige uitbesteding levert mogel캐k winst

Gemengde gevoelens na fokveebeurs Affligem

VV02-cover.indd 2

18-02-16 13:06

Rangorde aan diggelen... ook in 2015 bevestigd!

RICARDINIO

FAO 220

Superieur ten opzichte van alle rassen, op alle lijsten ■

Vroeg rijp (Fao 220)

■

Gebruiksdoel: vroege silomaïs, CCM/geplette maïs, droge korrelmaïs

■

Nr. 1 in korrelopbrengst, voederwaardeopbrengst en zetmeelopbrengst/ha als vroegrijpe maïs (+10%)

■

Nr. 1 als vroegrijpe silomaïs (+10% voederwaardeopbrengst)

■

Top voederwaarde (Energie-index 56)

■

Goede stay-green

■

Goede tolerantie bladvlekkenziekte

■

Goede kopbrandresistentie

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

VV02_p02.indd 2

SEEDING THE FUTURE SINCE 1856

18-02-16 13:00

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 36 38 39

Van de redactie Vleestelex Voer voor vleesboer Agenda Anders bekeken RUWVOERMANAGEMENT

6 Volledig uitbesteden van ruwvoerteelt levert winst op 18 Onkruidbestrĳding in gras gaat van voorjaar naar najaar 30 Mesttoepassing in rĳ levert meer zetmeel in mais op FOKKERIJ

10 Nieuwe groeizame toppers in limousin- en blonde d’Aquitaineras 28 Scannen voor een betere vleeskwaliteit in het angusras R E P O R TA G E

12 Witblauwfokker Guy Pinckaers uit Mesch verenigde twee concepten in één nieuwe stal. KEURINGEN

14 Staten-generaal nationale keuringen tĳdens Agribex 24 Trio van topkwaliteit op jaarmarktkeuring te St. Truiden 32 Matige beenkwaliteit van de dekstieren en supersterk vrouwelĳk fokvee te Affligem KERSTQUIZ

25 Familie Van Havermaet wint gratis maiszaad MARKETING

26 Belbeef, de nieuwe basisstandaard voor rundvlees

Guy Pinckaers: ’De vruchtbaarheid in het Belgisch-witblauwras is oké.’ 12

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Vakbeurs en consumentenbeurs?’).

Guy Nantier Laat een vakbeurs een vakbeurs zĳn

n dit nummer kunt u het verslag lezen van de staten-generaal over de aanwezigheid van de veehouderĳ (en keuringen) op de vakbeurs Agribex te Brussel. Kernelement in de discussie was – hoe kan het anders – de financiering ervan. Maar een even groot discussiepunt was of een vakbeurs ook een consumentenbeurs moet zĳn om alzo de kloof tussen burger en consument met de landbouwsector te dichten. De meeste woordvoerders van de belanghebbende organisaties meenden dat beide moeten kunnen en deden voorstellen. De tussenkomst van de Vlaamse overheid was ontluisterend. Die stelde ronduit dat de organisatie een keuze moet maken tussen vakbeurs of consumentenbeurs. ‘Beide kan niet.’ Eigenlĳk heeft de Vlaamse overheid wel gelĳk. Om de consument dichter bĳ de voedselproducenten te brengen zĳn er andere mogelĳkheden.

Ruwvoerteelt Loonwerk

Zoals de jaarlĳkse voedingsbeurs te Brussel in de maand oktober, waar de veehouderĳ en bĳ uitbreiding de totale landbouwsector in samenwerking met het Vlaamse promotieagentschap Vlam en zĳn Waalse tegenhanger Apaq-W zich zou kunnen profileren. Bovendien is er op het voedingssalon nog ruimte zat. Kĳk, ook in Frankrĳk hebben ze de zaken opgesplitst met de tweejaarlĳkse SIMA (vakbeurs voor de landbouw) en de jaarlĳkse SIA (consumentenbeurs). Op de SIMA is de veehouderĳ aanwezig met ‘open’ wedstrĳden voor de fokkers. Op de SIA is de veehouderĳ aanwezig met een vee-expo en elitekeuringen in alle veerassen, georganiseerd door de stamboeken. Ook alle beroepen tussen boer en consument nemen er deel aan, inclusief de grootdistributie en chef-koks. Het voedingssalon: er is geen betere plek denkbaar voor de landbouw.

Interview Johan Albrecht

Eerste experimenten met complete uitbesteding van ruwvoerteelt aan loonwerker.

Per kilogram rundvlees is de extensieve vleesveeteelt in groeilanden het probleem.

V E E T E E LT V L E E S

VV02-inhoud-editorial.indd 3

F E B RU A R I

2 0 1 6

txt m

18-02-16 16:26

V L E E S T E L E X

Extreem zware limousins geweerd op Franse keuringen ‘Geen boerderĳkoeien’ is zowat de meest gehoorde opmerking over keuringscoryfeeën bĳ toeschouwers tĳdens keuringen en dit in vrĳwel alle rundveerassen. In het limousinras was daarom al een maximumgewicht ingevoerd. Die limiet wordt nu verscherpt. Vanaf komende elitekeuring op het Franse landbouwsalon SIA te Parĳs zĳn nieuwe normen van toepassing (zie tabel 1). ’De kloof tussen show en economie moet absoluut gedicht worden,’ aldus het Franse limousinstamboek. ‘Vooral in de Tabel 1 – Nieuwe gewichtsnormen in het limousinras voor deelname aan keuringen

rubriek

maximumgewicht (kg)

stieren 19-30 maanden stieren 30-42 maanden stieren ouder dan 42 maanden drachtige vaarzen <32 maanden zoogkoeien jonger dan 42 maanden zoogkoeien 42-54 maanden zoogkoeien ouder dan 54 maanden

1.000 1.300 1.450 900 1.000 1.100 1.100

Op de komende elitekeuring te Parĳs zĳn de nieuwe gewichtsnormen al van toepassing

jongste rubrieken. Het bĳkomende voordeel van deze gewichtslimiet is dat de fokcarrière van jonge showdieren niet verdacht gemaakt wordt omwille van de voorbereiding voor de keuring.’

Het stamboek meldt er nog bĳ dat de jury geïnstrueerd is alert te zĳn op ‘fokdieren die een buitensporige ontwikkeling vertonen en die veehouders op een dwaalspoor zouden kunnen zetten’.

Twee nieuwe foktoppers in het piemonteseras De piemontsefokkerĳ heeft er na de fokwaardeschatting twee nieuwe toppers bĳ: Urlo en Unico. Urlo is een Quietzoon die 136 indexpunten laat optekenen voor de vleesproductie. Voor de productie van vervangingsvee is zĳn score 125 punten. De stier heeft met 132 fokwaardepunten ook de beste score voor geboortegemak en is dus geschikt als pinkenstier. Minder goed scoort de stier voor het afkalfgemak van zĳn dochters (96). Fokkers van de stier zĳn de in het keuringscircuit welbekende gebroeders Delsoglio uit het Italiaanse Fossano. Moeder van Urlo is Panettiera (v. Monaco), die zes kalveren heeft voortgebracht.

Evenwichtiger in de vererving is Unico. Deze Robizoon laat een fokkerĳ-index van 129 en een vleesindex van 128 optekenen. Zĳn nakomelingen worden makkelĳk geboren (109) en zĳn dochters kalven ook makkelĳk af (111). De stier is met 120 indexpunten ook de beste van de nieuwe lichting fokstieren voor groeikracht. Onder de nieuwe lichting fokstieren is er ook Umile (v. Robi). De stier is een zoon van keuringscoryfee en Forddochter Lega, die vĳfvoudig nationaal kampioene werd. Umile is enkel geschikt voor gebruik op koeien.

Urlo laat de beste score geboortegemak optekenen Unico levert de beste groeiers van zĳn lichting op

Tabel 2 – Nieuwe fokstieren in het piemonteseras (bron: Anaborapi, januari 2016)

naam stier

vader

m. vader

fokkerij- vleesgeb- afkalf- karakindex index ontw. besp. groei gemak gemak ter ki

Ulk Umile Unico Unisono Urbino Urlo Uro

Quantum Robi Robi Rovere Regalo Quiet Quantum

Lotus Ford Monte Museo Icaro Monaco Bull

127 127 129 122 127 125 128

VV02-telex.indd 4

V E E T E E LT V L E E S

131 124 128 122 122 136 127

FEBR UAR I

107 116 124 117 110 111 104

121 123 118 113 122 120 121

112 117 120 117 110 112 108

120 97 109 105 101 132 114

109 110 111 106 106 96 115

91 113 106 113 102 118 108

INSEME CIZ CIZ CIZ CIZ INSEME CIZ

2016

18-02-16 14:51

Anita Heĳdra, Heĳdra Vleesvee, Ĳsselstein (U.):

‘In Nederland mogen wĳ consumeren wat wĳ als boer niet mogen produceren. Toch een beetje gek.’ F O OD L OG .N L ,

2 4

J A N U A R I

2 0 1 6

Fien voor de tweede maal Antwerps winterkampioene

Fien (v. Germinal), kampioene koeien

Ilonka (v. Tilouis), kampioene vaarzen 20-32 maanden

Voor de provinciale winterkeuring te Geel waren een zestigtal dieren aangemeld door achttien Antwerpse fokkers. Fien (v. Germinal) van Jan Spapen uit Westerlo ging in herhaling bĳ de koeien en veroverde voor het tweede jaar op rĳ de provinciale titel. Ki-vader Tilouis d’Atrive zette met Irene van de Hemelrĳksehei (mv. Panache) en lonka van de Hemelrĳksehei (mv. Orme) twee mooie rubrieksoverwinningen neer voor de fokstal van Constant Oostvogels uit Hoogstraten. Ilonka werd kampioene bĳ de vaarzen van 20 tot 32 maanden oud.

In de jongste categorie vaarzen tot 20 maanden was de provinciale titel voor Jolande van de Bremberg (v. Halifax) van Vic Noeyens en mede-eigenaar Matthias Willems. Bĳ de oudere vaarzen ging de eindzege naar Lies van ’t Selhuys (v. Machinal) van Ronny Van de Weyer uit Geel. In de categorie de stieren ging Louis de Weerdt uit O.L.V. Waver met de twee kampioenstitels huiswaarts. Donald van Perenhof (v. Soucieux SF) behaalde de eindzege bĳ de stieren tot 18 maanden. Stalgenoot Diligent van Perenhof (v. Imperial) werd eindoverwinnaar bĳ de stieren van 18 tot 30 maanden.

Kleurengen ontdekt in blonde d’Aquitaine

enen op

Op basis van DNA-onderzoek van 1531 blonde d’Aquitainedieren werd het gen blootgelegd dat een grote invloed heeft op de kleurschakering in het haarkleed. Dieren die homozygoot zĳn voor het allel WT (17%), bezitten een haarkleur die overwegend tarwekleurig is. Dieren die

homozygoot zĳn voor het allel M (31%) hebben overwegend een bleek haarkleurkleed. De meeste dieren in het ras (52%) zĳn heterozygoot WT/M. In tabel 3 staan de resultaten van de 1531 dieren die gegenotypeerd zĳn. Wanneer een veehouder twee dieren

Tabel 3 – Resultaten voor ‘kleurgenen’ WT en M van 1531 gegenotypeerde blonde d’Aquitainedieren (bron: blonde info, januari 2016)

genotype WT/WT WT/M M/M paring WT/M x WT/M

% genotype

% heel bleke kleur

% bleke kleur

% ideale tarwekleur

% diepe tarwekleur

% donkere tarwekleur

17 52 31

0 1 54

5 17 44

45 65 1

34 14 0

14 3 0

Diepe tarwekleur bĳ ki-stier Fosbury

met elkaar laat paren die heterozygoot zĳn (WT/M) én die de ideale tarwekleur bezitten, is nagenoeg vĳftig procent ideaal tarwekleurig. Een genetische test voor de bepaling van het kleurschakeringsgen is beschikbaar.

V E E T E E LT V L E E S

VV02-telex.indd 5

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 14:52

H O O F D A RT I K E L

Eerste veehouders en loonwerkers experimen teren

Nooit meer de loo nw De trend om het maaien, harken en kuilen uit te besteden aan de loonwerker krĳgt een vervolg met het uitbesteden van de complete ruwvoerteelt aan de loonwerker. Logisch, geeft Johan Van Bosch van de Nationale Centrale Landbouw-Service aan. ‘Loonwerkers en veehouders die rekenen, komen erop uit dat volledig uitbesteden voor iedereen winst oplevert.’ tekst Alice Booij

‘D

aar ligt 50 hectare gras en mais en hier zĳn de sleufsilo’s.’ Hoelang duurt het nog voordat vleesveehouders deze zin uitspreken naar hun loonwerker? Het laten maaien, harken, inkuilen, ja zelfs het voeren en de kunstmestgift staan steeds vaker op het takenlĳstje van de loonwerker. Een aantal bedrĳven geeft hieraan gevolg en is bezig de complete ruwvoerteelt uit te besteden. ‘Laat mĳ maar lekker in de stal, zorgen jullie maar dat er zo veel mogelĳk goed voer op de kuilplaat komt’, verwoordt onafhankelĳk teeltspecialist Gerard Abbink, die met het bedrĳf Groeikracht samenwerkt met vier loonwerkers in het oosten van Nederland. ‘Wanneer je bedrĳf groeit, kom je er wel achter dat je niet alle landwerk meer zelf kunt doen.’

Productie en mineralenbenutting Er zĳn nog meer redenen te bedenken om de complete ruwvoerteelt uit te besteden, weet Maurice Steinbusch van loonwerkbrancheorganisatie Cumela. ‘Er ligt meer nadruk op de productie van de grond.’ Bĳ akkerbouwers is vaak wel bekend hoeveel product er van een hectare komt, maar 60 procent van het Nederlandse areaal wordt voor de ruwvoerteelt gebruikt en over de opbrengst is nagenoeg niets bekend, weet Steinbusch. ‘De volgende stap is te weten te komen wat daar vanaf komt.’ Zĳn Vlaamse collega Johan Van Bosch, algemeen secretaris van de Nationale Centrale Landbouw-Service noemt nog meer argumenten. ‘Er vindt steeds meer specialisatie plaats in de landbouw. Dan moet je als veehouder nadenken over welke machines je wilt aanschaffen.’ Ondernemers die rekenen, komen tot de conclusie dat ze veel landwerk beter

VV EE EE TT EE EE LL TT VV LL EE EE SS FOEKB TROU BAERRI 22 00 01 96

VV02-hoofdverhaal.indd 6

18-02-16 16:16

men teren met uitbesteden complete ruwvoerteelt

o nwerker bestellen kunnen uitbesteden, zegt hĳ. ‘Ze maken te weinig uren met de machines, waardoor de kosten te hoog liggen.’ De liquiditeit op veel veebedrĳven is een probleem, zo weet Van Bosch. ‘Uit een enquête over 2015 blĳkt dat 90 procent van de loonwerkers te maken heeft met betalingsachterstanden van hun klanten.’ Het klinkt tegenstrĳdig, maar het uitbesteden van het complete landwerk is uiteindelĳk goedkoper. ‘Een loonwerker kan de machine meer uren laten maken en heeft ook nog eens een hogere capaciteit. Dat is een win-winsituatie voor veehouder en loonwerker.’

Loonwerker specialiseert Daarbĳ komt dat de loonwerker een gesprekspartner kan zĳn in het streven om de opbrengst te verhogen en efficiënter met mineralen om te gaan, signaleert Steinbusch. ‘Het vertrouwen tussen loonwerker en veehouder is groot.’ Een aantal Cumela-loonwerkers is dan ook op zoek naar meer kennis over de ruwvoerteelt. ‘Ze willen kennis “tanken”, plus vaardigheden krĳgen om met andere partĳen, zoals een veevoer- en bemestingsadviseur, te discussiëren. Dat is een andere rol dan wachten tot de telefoon gaat en op afroep beschikbaar zĳn.’ Van Bosch geeft aan dat de loonwerker ervoor moet waken een ‘slaaf van de boer’ te zĳn. ‘Je hoeft niet te wachten tot veehouders bellen, maar kunt ook zelf een actieve rol spelen in het voorlichten en adviseren.’ Een rol die heel anders is dan de hele dag met machines bezig zĳn. ‘Het vraagt een andere manier van werken met bĳvoorbeeld meer verkooptechnieken.’ Bovendien zullen ook loonwerkers zich verder moeten specialiseren. ‘Aardappelteelt is wat anders dan ruwvoerteelt. Maak als loonwerker een keuze.’

Grote opbrengstverschillen Steinbusch ziet het als een uitdaging voor loonwerkers om deze extra dienst als verlengde van hun bedrĳf te gaan ontwikkelen. ‘De ruwvoerteelt wordt door veehouders en loonwerkers steeds akkerbouwmatiger aangepakt, terwĳl de verschillen in opbrengsten tussen bedrĳven erg groot zĳn. Er valt zeker wat te winnen’, geeft hĳ aan met een voorbeeldberekening. ‘Een verhoging van 9 naar 11 ton droge stof per hectare grasland bĳ 0,15 euro per kilo droge stof levert al gauw 300 euro per hectare op. Op een bedrĳf van 60 hectare is dat 18.000 euro.’ Abbink geeft aan dat een samenwerking tussen loonwerker en veehouder minimaal drie jaar moet omvatten. ‘Je kunt het effect van het uitbesteden van het landwerk pas na een paar groeiseizoenen beoordelen. Bovendien smeer je als loonwerker de

VV EE EE TV T EE EE LLTTTE VVE LL ETE EE JSSA FN OEU KB A TRO RUIBAE1RR/I 222 02 0 00 1 90 69

VV02-hoofdverhaal.indd 7

18-02-16 16:16

H O O F D A RT I K E L

Loonwerker Jonas Segaert: ‘Veehouder heeft op erf werk genoeg’ De complete ruwvoerteelt uitbesteden aan de loonwerker? Het kan bĳ loonbedrĳf Segaert in Jabbeke-Snellegem. ‘We doen dat al bĳ enkele veehouders’, vertelt Jonas, die samen met zĳn vader Guido, moeder Christine en broer Robin het loonbedrĳf runt. ‘Het zĳn vooral bedrĳven die niet veel eigen machines hebben. Ze willen geen dure machines aanschaffen, hoeven geen onderhoud te doen of brandstof te kopen. Bovendien hebbben deze veehouders geen ervaren chauffeurs nodig.’ Het is een trend die verder doorzet, geeft Jonas aan. ‘De complete ruwvoerteelt uitbesteden heeft de toekomst, maar het gaat traag. Veel veehouders hebben wel eigen materiaal en ook een vader of zoon die meehelpt met het trekkerwerk.’ Als ze gaan rekenen, is het echter verstandiger om het werk uit te besteden. ‘Ze hebben genoeg werk op het erf en in de stal.

Wĳ zĳn gespecialiseerd in het landwerk.’ En dan specifiek het maaien, inkuilen, hakselen, balen persen en bekalken. Kunstmest strooien doet een collega-loonwerker in de buurt. ‘Ook dat is specialisatie’, zegt Jonas.

investeringen die je doet in het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid uit over meerdere jaren.’

bedrĳven. Het compleet uitbesteden levert een kostprĳsbesparing op.’ Bĳ de start van de samenwerking staat het doel van de veehouder voorop. Wil hĳ lage kosten maken of voor een hoge productie gaan, noemt Kennes als voorbeelden. ‘De voeradviseur stelt het rantsoen samen dat hierbĳ past en wĳ moeten ervoor zorgen dat dit voer geoogst wordt.’ Ook in deze samenwerking kwam de vraag naar voren hoe het uitbesteden van de ruwvoerteelt op euro’s te zetten. Het gaat volgens Kennes niet alleen om het verhogen van de opbrengsten. ‘Die verhoging hoeft niet terug te komen in meer melk, het kan ook in hogere gehalten, een betere gezondheid of meer efficiëntie. De melkveehouder moet meer rendement krĳgen.’ Daarom hebben de loonwerker en de veehouder de prĳs van het hele pakket omgezet naar eurocenten per kilo melk. ‘Zo staan alle neuzen dezelfde kant op, niet alleen de melkveehouder loopt risico, ook de loonwerker,

Kostprĳs voer vaak te hoog Een kant-en-klaarconcept voor het uitbesteden van de complete ruwvoerteelt is er nog niet. Prille ervaringen zĳn er al wel in de regio Alphen, waar loonbedrĳf De Schalm twee jaar geleden een project startte met enkele veehouders en hun adviseurs. ‘Het gaat om een brede samenwerking, met de rundveeadviseur en ook een financieel adviseur’, legt Karel Kennes van De Schalm uit. ‘We zĳn het project aangegaan voor vĳf jaar. Zo investeer je samen in meer voer van een hogere kwaliteit en nemen we de tĳd een verdienmodel erbĳ te maken.’ Kennes signaleert dat rundveehouders tĳd tekortkomen, gebrek aan liquide middelen hebben, maar ook dat de kostprĳs van het voer te hoog ligt. ‘We zien verschillen in kostprĳzen van de ruwvoerwinning tot wel 30.000 euro tussen

V E E T E E LT V L E E S

VV02-hoofdverhaal.indd 8

FEBR UAR I

Opbrengst meten in opkomst Sinds vorig jaar heeft loonbedrĳf Segaert ook opbrengstmeting in het pakket, nog zo’n ontwikkeling die terrein wint. ‘Er is vooral vraag naar bĳ het mais dorsen. Dat is ook betrouwbaar’, geeft Jonas aan. ‘Het is een kwestie van instellen en kalibreren.’ Percelen met een opbrengst van tien ton maiskorrels komen voor, maar ook met veertien ton per hectare. ‘We zien niet alleen verschillen tussen percelen, maar ook binnen percelen.’ Met de opbrengstmetingen wordt dat inzichtelĳk. Deze kennis vraagt vervolgens ook om

actie. ‘Vaak zĳn de verschillen terug te voeren op zuurtegraad van de grond, de pH’, is de ervaring van de loonwerker. De bodemmonsters geven uitsluitsel. ‘Het is dan ook goed om op de plekken in een perceel waarin de opbrengst achterblĳft, extra stalen te nemen. ‘Ja, bekalken kost geld, maar het brengt ook weer wat op. Je investeert in de opbrengst van de grond.’

de teeltbegeleider en de rundveevoorlichter nemen verantwoordelĳkheid.’

Ontzorgen van boer Bedragen wil Kennes niet noemen. ‘Daarvoor zitten we nog in een proeffase, bovendien verschilt het van de ene tot de andere veehouder.’ Maar Kennes wil wel kwĳt dat hem de insteek van kosten per kilo melk het meest aanspreekt. ‘Omdat je juist dan met z’n allen werkt aan een goed eindresultaat, waarbĳ er voor iedereen meer rendement in zit.’ Hĳ kent inmiddels voorbeelden van veehouders die dankzĳ het uitbesteden van de ruwvoerteelt een kostprĳsdaling van zo’n 6 cent per liter melk realiseren. ‘Niet alleen door meer en beter ruwvoer, maar ook doordat er bĳvoorbeeld minder mest afgevoerd hoeft te worden of door het gebruik van eigengeteeld krachtvoer.’ Ontzorgen noemt de loonwerker het. ‘We nemen alles uit handen, behalve het voeren, verzorgen en melken van de koeien.’ l

2016

18-02-16 14:25

Samen werken aan diergezondheid

Een goede start

Oren merken = BVD-dragers opsporen

Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVD-virusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVD-virusdragers zo snel mogelijk op, namelijk direct na de geboorte. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet: het oormerken van het kalf. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf. Meer informatie: www.gddiergezondheid.nl/bvd

Kies voor de BVD-aanpak van de GD: Gezonde koeien. Meer weerstand. GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T. 0900-1770 (0,20 cent per minuut)

VV02_p09.indd 9

18-02-16 13:02

F O K WA A R D E N

Zowel het limousin- als het blonderas heeft er één nieuwe uitblinker bĳ

Groeizame nieuwe toppers In het limousinras waren er veel afvallers onder de geteste stieren. Enkel Esa laat heel mooie verervingscĳfers optekenen. In het blonde d’Aquitaineras komen vier nieuwe fokstieren vrĳ. De nieuwe en echte uitblinker luistert naar de naam Fulgence. tekst Guy Nantier

an de elf proefstieren die aanvankelĳk in het limousinras werden ingezet, werden er van slechts zes stuks vrouwelĳke nakomelingen opgezet op het proefstation om verder af te testen op moederkwaliteiten. Van twee proefstieren – Euganei (v. Tastevin) en Eylau (v. Tuffery) – werden te weinig dochters op speenleeftĳd in het veld gevonden om verder op te fokken. Elendil (v. Bison) werd niet geselecteerd vanwege het heel lage geboortegemak (index 85) van de vrouwelĳke nakomelingen. Nazaten van Exaton (v. Isambert) werden op basis van het ondergemiddelde beenwerk evenmin geselecteerd voor het verdere testprogramma. Tot slot bleven er na de opfok op het station te weinig nakomelingen van Egide (v. Ozeus) over om betrouwbare cĳfers te verkrĳgen.

Esa met voorsprong Van de zes afgeteste stieren kregen op het einde van de rit slechts vier stieren de kwalificatie ‘gunstig getest voor de fokkerĳ’: Esa, Edakkya, Erebos en Ewek (zie tabel 1). De twee overige stieren Efee (v. Remix) en Epidaure (v. Roesti) werden finaal niet geselecteerd vanwege de ondergemiddelde testresultaten. Manoirzoon Esa staat afgetekend aan de kop van het lĳstje op basis van zĳn totaalindex van 116 punten. De stier vererft een vrĳ evenwichtige opbouw tussen skeletontwikkeling (123) en bespiering (114) met een torenhoge fokwaarde voor groei (136). In type vererft hĳ veel volume met veel hoogtemaat, veel lengte en heel brede bekkens. Het botwerk neigt wel naar de grove kant. De melkproductie van de dochters is een punt van aandacht. De stier kan het best

gepaard worden op melkrĳke moederlĳnen. In het veld is op speenleeftĳd het verschil tussen de topper Esa en de volgers Erebos en Ewek minder opvallend. Zo blĳkt uit de Iboval-fokwaarden (tabel 2). Het sterke punt bĳ Erebos (v. Urville) is zĳn fokwaarde groei (110), bĳ Ewek (v. Capricieux) is dat de bespiering (114). Ewek zorgt met een heel afwĳkende bloedvoering ook voor nieuw bloed in de fokkerĳ. Opvallend na deze indexdraai is dat het geboortegemak van de afgeteste limousinstieren rond het gemiddelde zit. De vruchtbaarheidsindex van deze serie fokstieren is met 106,5 punten dan wel hoger dan gemiddeld.

Superkrachtige Fulgence Het blonde d’Aquitaineras verwelkomt vier nieuwe afgeteste stieren in het aanbod (zie tabel 1). Ook hier springt er één stier uit in het nieuwe aanbod: Fulgence. Fulgance werd geboren uit een embryo

van een gestuurde koppeling van Topkapi met de koe Mimosa. Mimosa (v. Icare) is ook de moeder van de ki-stier Arlequin. Fulgence is een superkrachtige, mixteélevage stier. Zĳn kalveren bezitten een uitzonderlĳke groei (115), die ze vasthouden tot op volwassen leeftĳd. Het resulteert in dieren met een geweldige morfologie. De dochters lieten op het proefstation te Casteljaloux recordgewichten optekenen bĳ kawlving. Ook de lengte en bekkenmaten waren van een ongekend hoog niveau. Met een gemiddelde fokwaarde voor vruchtbaarheid en afkalfgemak is het zeer goed mogelĳk om de dochters van Fulgence te laten afkalven op zeer jeugdige leeftĳd. De melkproductie van de gekalfde vaarzen is correct (index 100). Foktechnici in het ras raden het gebruik van de stier aan op dieren die kracht en groei nodig hebben zonder in te moeten boeten op moederkwaliteiten.

Drie middenmoters Edison (v. Tilbury) staat na het doorlopen van het testprogramma voortaan te boek als een stier die groeizame, elegante dieren vererft van het mixte-élevage type. De dieren zĳn lang en bezitten ontwikkelde, horizontale bekkens. Het haarkleed is licht tarwekleurig en de kop elegant en expressief. Een stier die als pinkenstier uit de bus komt, is Faust (v. Tournesol). Dat is niet

Fulgence is de enige echt nieuwe topper in het blonde d’Aquitaineras

V E E T E E LT V L E E S

VV02-indexen Franse rassen.indd 10

FEBR UAR I

2016

18-02-16 15:51

naam stier

vader

geb.- groei besp. ontw. vleesgemak CR DM DS index m.vader FNtest (jbs) (jbs) (jbs) IABjbs

Esa Edakkya Erebos Ewek Efee Epidaure Fulgence Edison Exon Fanion Faust

Manoir Alex Urville Capricieux Remix Roesti Topkapi Tilbury Valseur Tommy Tournesol

Tab Urgel Ionesco Toi Roi On Dit Sirtaki Icare Leo Leo Oulou Orion

nb nb nb nb 103 102 92 nb nb nb 106

* * * * * * * * * * *

afkalf- melkprod. fokkerijgroei besp. ontw. funct. raskw. vrucht. CR DM DS AF QR Ifer gemak Ivel Plait index (qms) (qms) (qms) (qms) (qms) (qms) (qms) IQM eigenaar (qms)

* * * * * * * * * * *

136 102 97 93 89 99 115 110 99 91 97

114 100 100 116 98 95 95 97 115 100 103

123 95 93 84 85 104 120 108 97 88 84

108 100 93 104 100 85 105 80 104 100 108

92 99 95 106 105 97 98 94 88 93 99

106 120 98 106 105 104 102 92 91 100 103

98 106 112 93 106 102 102 109 101 110 103

97 110 106 101 113 89 100 109 103 105 105

116 108 104 102 101 93 111 104 102 97 99

FLT FLT FLT FLT FLT FLT Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest

* = geen test

Tabel 1 – ‘Klassieke’ fokwaarden nieuwe Franse fokstieren (bron: Idele.fr, januari 2016)

ras limousin

blonde d’Aquitaine

naam stier

vader

geb.gemak m.vader IFNais

Esa Edakkya Erebos Ewek Efee Epidaure Canoe Fulgence Edison Exon Fanion Faust Filou Capsalla Eldorado Clic Bemol Arlequin Banco Adonis

Manoir Alex Urville Capricieux Remix Roesti Rubio Topkapi Tilbury Valseur Tommy Tournesol Alad’ain Uppsala Valeo Scout Leo Ronald Ultrablond Rocker

Tab Urgel Ionesco Toi Roi On Dit Sirtaki Leo Icare Leo Leo Oulou Orion Tableau Falou Le Prince Orvil Fallou Icare Jirens Neuville

91 97 101 96 nb nb 94 nb 89 96 nb 104 104 84 99 105 99 93 77 95

groei CR (sev)

besp. DM (sev)

ontw. DS (sev)

speenindex ISEVR

114 102 110 105 99 109 110 108 104 119 95 94 99 119 106 104 102 109 122 108

109 99 106 114 110 97 95 101 96 120 100 103 100 118 102 104 103 89 96 99

110 92 102 92 92 107 112 116 111 105 105 94 99 105 125 104 100 128 129 119

113 99 112 110 101 103 107 109 98 126 100 95 102 118 113 110 102 108 114 110

vlees- afkalfindex gemak melkprod. IABjbf Avel Alait * * * * * * * * * * * * * — — 112 — 111 114 119

* * * * * * * * * * * * * 84 107 85 114 109 116 87

fokkerijindex IVMAT eigenaar

* * * * * * * * * * * * * * * * 110 108 96 109

* * * * * * * * * * * * * * * * 115 120 116 120

FLT FLT FLT FLT FLT FLT Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest GIE Blond Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest Midatest

* = evaluatie lopende

Tabel 2 – Iboval-fokwaarden nieuwe fokstieren (bron: Idele.fr, januari 2016)

verwonderlĳk aangezien Faust een cumulatieve pedigree-opbouw kent waarin geboortegemak is gefixeerd. De lichte kalveren worden gemakkelĳk geboren, maar zĳn wel meer van het vleestype in de achterhand. Exon, de topper onder de stieren met een Iboval-fokwaarde op speenleeftĳd ISEVR, zal voorlopig niet meer beschikbaar zĳn (tabel 2). ‘Er zĳn problemen met de spermaproductie van de Valseurzoon’, zo meldt KI Midatest. l

Esa staat afgetekend aan de kop van de nieuwe lichting fokstieren in het limousinras

V E E T E E LT V L E E S

VV02-indexen Franse rassen.indd 11

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 15:51

B E D R I J F S R E P O RTA G E

De Limburgse fokker Guy Pinckaers verenigde twee hellingstalconcepten in één nieuwe stal

Guy Pinckaers Finetunen van vitamine- en mineralenbehoefte is essentieel voor goede vruchtbaarheidsresultaten, getuigt Guy Pinckaers.

Activiteiten: Ras: Aantal stuks:

Hellingstal in Limburgse heuvels Het fokbedrĳf ‘van Mesch’ heeft twee verplaatsingen achter de Mesch

gesloten vleesveebedrĳf, zelfstandige metaalbouw Belgisch witblauw 100

e geschiedenis van het rundveebedrĳf van de familie Pinckaers in het idyllische Zuid-Limburgse Mesch is er een van bedrĳfsverplaatsingen. Vanaf de hoge heuvel die het dorp overschaduwt, geeft Guy Pinckaers (52) een overzicht van de bedrĳfsgeschiedenis. ‘Hier rechts aan de rand van het dorp staat nog de vierkantshoeve van mĳn overgrootvader. De hoeve werd verlaten door mĳn grootvader, die een nieuwe hoeve iets lager gelegen in het dorp aankocht. Mĳn

rug. In de nieuwe stal zĳn een hellingstal en een omgekeerde hellingstal geïntegreerd. Fokker en gewezen inseminator Guy Pinckaers: ‘De vruchtbaarheid van het witblauwras is oké.’ tekst Guy Nantier

vader zette er na de overname een nieuwe grupstal neer. Ikzelf bouwde er een nieuwe ligboxenstal bĳ en een bedrĳfswoning. De stal hier op de helling buiten het dorp, waar we nu voor staan, hebben we zelf gebouwd in 2011 en biedt plaats aan 120 stuks vleesvee.’

Twee stalconcepten in één stal De vleesveestapel van Guy Pinckaers telt momenteel honderd stuks. ‘Met de nieuwe stalruimte kunnen we dus nog wat

groeien.’ De veehouder vertelt dat er negen jaren zĳn voorbĳgegaan voordat met de bouw van de nieuwe vleesveestal kon worden gestart. De stal ligt immers in een gebied met hoge landschappelĳke waarde. ‘We hebben negen jaar moeten vechten tegen een ambtelĳke molen.’ De nieuwe stal waaraan Guy Pinckaers zo’n anderhalf jaar zelf werkte, is bĳzonder van concept. Aan de ene zĳde is het een omgekeerde hellingstal waar het jongvee en de stieren worden gehuis-

De nieuwe stal herbergt aan de ene zĳde een omgekeerde hellingstal en aan de andere zĳde een hellingstal met 8 procent helling

VV EE EE TT EE EE LL TT VV LL EE EE SS FOEKB TROU BAERRI 22 00 01 96

VV02-bedrijfsrepo.indd 12

18-02-16 16:18

Met Annemiek van Mesch (v. Agile) behaalde het fokbedrĳf een 1a-overwinning te Mesch 2015

vest. Aan de andere zĳde is het een hellingstal met 8 procent helling waar de koeien staan. ‘Gezien de helling in het terrein was dat de enige oplossing’, legt Guy Pinckaers uit. ‘Maar het bevalt me goed. In de omgekeerde hellingstal is het stroverbruik hoger, maar blĳft de mestgang langer droog; eenmaal uitmesten per week is voldoende. In de hellingstal is het stroverbruik dan weer lager, maar moet de mestgang tweemaal per werk verschoond worden.’ De oude stallen in het dorp van vader Pinckaers staan sindsdien klaar om gesloopt te worden voor het woningproject ‘Klein Bourgogne’. De projectontwikkelaar start echter pas als een gedeelte van alle woningen verkocht is. ‘Tot die tĳd is het ook wachten op mĳn centen.’

Du Pourier Jannetje 5 P De invoering van het melkquotum in 1984 duwde het melkveebedrĳf van de familie Pinckaers in de richting van de vleesveehouderĳ. Guy Pinckaers verhaalt: ‘Vader molk een kleine 180.000 liter melk. Voor een beter bedrĳfsinkomen was een uitbreiding gepland. Maar als we wilden uitbreiden, diende er plots fors geïnvesteerd te worden in quotum.’ Ze hadden bovendien ook geen huiskavel, waardoor de koeien dagelĳks de weg op moesten naar de weilanden buiten het dorp. Het omslachtige weide-stalverkeer – elke dag weer – met een nog grotere groep melkkoeien zag vader Pinckaers niet zitten. De knop werd daarop 180 graden gedraaid. De melkkoeien werden ingekruist met

witblauwen. ‘We hadden al wat liefhebberĳ in de witblauwen. Mĳn vader was namelĳk ook 50 procent Belgisch’, grapt de veehouder. Links- en rechtsom werden ook een aantal witblauwen ingekocht en gespoeld voor embryowinning. Met twee embryo’s van de Opticiendochter Du Pourier Jannetje 5 P van de gebroeders Peerbooms uit Geleen kwam er versnelling in de fokkerĳ. ‘De hieruit geboren vaarskalveren groeiden uit tot grote, zware koeien’, vertelt Guy. Nakomelinge Jannetje 6 hebben we op het bedrĳf gehouden en veelvuldig gespoeld. Gromal van Mesch, 1b op de keuring in Mesch 2015, voert in zĳn afstamming hierop terug.’ De andere nakomelinge, Jannetje 7, maakte verder carrière bĳ Giel Jacobs in Slenaken. Diens kampioene Van Hoogcruts Ester voert op haar terug. Een andere stammoeder op het bedrĳf is Oasis du Tiou (v. Belier des Freines) van de zeventig jaar oude Waalse fokker Julien Otte uit Fexhe-Slins. Oasis is de moeder van Harriet 88 van Mesch, een derdekalfs Harissondochter. ‘Harriet beantwoordt compleet aan mĳn fokdoel: groot, breed en bespierd.’

Vruchtbaarheid witblauw is oké De koeien gaan op het bedrĳf gemiddeld drie keizersneden mee. ‘Dan zĳn ze einde groei.’ De reformekoeien worden ter plekke afgemest en verkocht aan plaatselĳke slagers. Ook de stieren vinden hun afzet in het slagerscircuit als rosévlees. De stieren gaan afgemest weg op 14 à 15 maanden ouderdom. Ze scoren 350 kg geslacht gewicht.

Voordat Guy Pinckaers het bedrĳf overnam in 1995, werkte hĳ negentien jaar lang als inseminator bĳ KI Zuid. Op het fokbedrĳf ‘van Mesch’ wordt – hoe kan het eigenlĳk anders – dan ook honderd procent met ki gewerkt. Op het inseminatielĳstje staan stieren zoals Hashtag, Fexhois, Idéfix, Ultimo, Hazard, Cabri en Caramel. ‘In mĳn zoektocht naar de beste combinatie gebruik ik van alle ki’s wat. Hoogtemaat, bespiering en een vlotte opfok zĳn leidend bĳ de stierkeuze. Het vermĳden van zo veel mogelĳk inteelt speelt uiteraard ook.’ Al zĳn er soms ook onbewuste inteeltcombinaties, zo geeft Guy aan. ‘Zo pakt de combinatie Opaque de Fooz op Jokerdochters hier goed uit, maar het is wel een paring van een kleinzoon van Courtoisie de Fooz met achterkleindochters van Courtoisie. Een combinatie Opaque de Fooz met een Joker-achterachterkleindochter uit Jannetje 6 is zelfs heel beloftevol.’ De veehouder insemineert het hele jaar door met een piek in de maanden januari, februari en maart om de meeste afkalvingen in het najaar te hebben. Ook de embryo’s zet hĳ zelf in. ‘Alles kunstmatig insemineren is een hele opgave’, getuigt hĳ. ‘Maar als de voeding, huisvesting en gezondheid in orde zĳn, is de vruchtbaarheid van de witblauwen echt oké. Ik behaal zeventig procent non return op 56 dagen.’ In de voeding is het volgens de fokker ook essentieel om met de bedrĳfsdierenarts de vitaminen en mineralen, zoals het seleniumgehalte, te finetunen. ‘Inkruisen om de vruchtbaarheid te verbeteren hoeft dan echt niet.’ l

VV EE EE TT EE EE LL TT VV LL EE EE SS FOEKB TROU BAERRI 22 00 01 96

VV02-bedrijfsrepo.indd 13

18-02-16 16:18

T H E M A B I J E E N K O M S T

Agribex: professionele beurs of consumentenbeurs? Of beide?

Aartsmoeilĳke spreidstand De veetentoonstelling en het keuringsgebeuren tĳdens de professionele landbouwbeurs Agribex staan onder druk vanwege de hoge kostprĳs, het wegvallen van overheidsfinanciering en een afkalvende belangstelling. Alle stakeholders hebben op de staten-generaal gepleit voor het behoud, een betere aansluiting met de veehouderĳpraktĳken en meer aansluiting met de consument. Een nieuw verdienmodel is hoe dan ook noodzakelĳk. tekst Guy Nantier

ĳdens Agribex hield de organisatie van de veetentoonstelling en de veekeuringen, de vzw Algemene Veeprĳskampen (AVP), een staten-generaal met alle belanghebbenden uit de veehouderĳ om een nieuwe toekomst uit te zetten. Dr. Jean Devillers, voorzitter AVP, schetste als opstap voor de debatten de recente geschiedenis van de nationale veekeuringen. Die zagen het levenslicht in 1959 onder voogdĳ en met financiële hulp van het Belgische ministerie van Landbouw. ‘Het keuren van het exterieur of fenotype was toen het middel bĳ uitstek om aan veeverbetering te doen.’ In de ja-

V E E T E E LT V L E E S

VV02_toekomstvisie Agribex.indd 14

FEBR UAR I

ren zeventig en tachtig daaropvolgend is het belang van deze wĳze van selecteren echter afgenomen door de introductie van fokwaarden op basis van het nakomelingenonderzoek. Devillers: ‘Recent is een nog grotere wetenschappelĳke basis gelegd met de komst van genoomselectie. En dus is nu de vraag: welke toekomst is er nog voor een exterieurkeuring zoals op Agribex?’

Financiering droogt op Maar dat is slechts een van de vele vragen die spelen, aldus de voorzitter. ‘Een heel belangrĳke vraag is bĳvoorbeeld hoe we de veetentoonstelling en -keurin-

gen in de toekomst kunnen blĳven financieren. De subsidiering ervan is door de regionalisering van het landbouwbeleid immers weggevallen. Momenteel put de organisatie AVP nog uit een “oorlogskas” die is aangelegd ten tĳde van het unitaire landbouwministerie.’ Verder stelde Devillers vast dat er op veterinair-sanitair vlak sinds 1959 eveneens een en ander veranderd is én nog in beweging is, zodat zich de vraag opdringt of vanuit veterinair-sanitair oogpunt verzamelingen van dieren nog wel gewenst zĳn. Verzamelingen van dieren houden immers steeds een ernstig risico voor de bioveiligheid van de deelnemende bedrĳven in. Ook de tanende belangstelling van de veehouders zelf voor deelname aan keuringen is een punt dat in ogenschouw moet worden genomen. Devillers: ‘Bovendien is de huidige economische malaise in de landbouw uniek. En niet alleen puur financieel, ook de erkenning van het beroep door de samenleving zit in een diep dal. Vele redenen dus om de aanwezigheid van het veegebeuren tĳdens Agribex grondig onder de loep te nemen.’

Kosten verdubbelen Voor Geert Vervaeke, voorzitter van de sectorgroep veeteeltuitrusting en stal-

2016

18-02-16 14:47

De keuringen in Brussel zĳn een bindmiddel voor het uitdragen van kennis, van vakmanschap naar de collega’s

Geert Vervaeke van Fedagrim: ‘De landbouwhuisdieren zĳn de ziel van Agribex. Maar we moeten als organisatie ook durven veranderen en vernieuwen’

Johan Colpaert van Fedagrim: ‘Er is een nieuw businessmodel nodig om de huidige veekeuringen en alle ideeën voor een nieuwe, andere formule te kunnen dragen’

lenbouw bĳ Fedagrim, geeft de vee-expo en de nationale keuringen ongetwĳfeld een meerwaarde aan de beurs. Fedagrim is de Belgische federatie van de toeleveranciers van machines, gebouwen en uitrustingen voor de landbouw en voor de groenvoorzieningen. De federatie is inrichter van de beurs Agribex. ‘De landbouwhuisdieren zĳn de ziel van Agribex’, stelde Vervaeke. ‘Maar we moeten als organisatie ook durven veranderen en vernieuwen.’ En hĳ gaf als voorbeeld de bouw van de vier themaeilanden op de beursvloer. ‘We moeten aan de bezoeker iets meegeven, willen wĳ als beurs voor professionals overleven.’ Momenteel draagt Fedagrim ongeveer 150.000 euro bĳ aan de kosten van de vee-expo en veekeuringen op Agribex. Vervaeke schat dat dit bedrag in de nabĳe toekomst verdubbelt. ‘300.000 euro is wel niet meer te verantwoorden naar onze “betalende” exposanten. Onze ex-

posanten hebben bovendien een tekort aan tentoonstellingsruimte. Ze willen graag meer (betalende) vierkante meters voor demonstraties van landbouwwerktuigen. De organisatie zit ook met een wachtlĳst voor deelname van voerbedrĳven, farmabedrĳven, erfbetreders et cetera. Het keuringsgebeuren één op één behouden kan dus gewoon niet.’ Maak er bĳvoorbeeld drie keuringsdagen van in plaats van vĳf nu, suggereerde Vervaeke nog. ‘De andere dagen vullen we op met betalende exposanten.’

Vitrine van de voedselproductie Jan De Boitselier, voorzitter van het Belgisch Trekpaard, reageerde meteen op de uitspraak van Vervaeke met de vraag: ‘Zĳn naast de kosten ook de baten voor de beurs al in kaart gebracht?’ Luc Servais, hoofdredacteur van het vakblad Wallonie Elevages, refereerde op dit punt aan de Franse veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage. ‘Op de Fran-

se beurs resulteerde de afwezigheid van het vee dit jaar vanwege blauwtong in zeventien procent minder bezoekers.’ En om het belang van de keuringen te onderstrepen haalde de hoofdredacteur ook de machinebeurs SIMA te Parĳs aan. Luc Servais: ‘Een machinebeurs bĳ uitstek waaraan sinds een aantal edities ook een onderdeel keuringen is toegevoegd, zegt voldoende.’ Voor Jean-Paul Grégoire van het Crelan, het vroegere landbouwkrediet en al jarenlang hoofdsponsor van Agribex, zĳn álle baten niet altĳd in geld uit te drukken. Jean-Paul Grégoire: ‘Neem nu de beeldvorming. Landbouwhuisdieren zĳn zonder de minste twĳfel de beste vector om een positief imago aan de samenleving mee te geven: vakmanschap, kwaliteit en veiligheid om er maar enkele op te noemen.’ Marc Lomba van ARSIA, de Waalse diergezondheidsdienst, ging hierin mee en verwoordde het als volgt: ‘We moeten de aanwezigheid van het kwaliteitsvee tĳdens de beurs gebruiken om bepaalde misvattingen over de veeteelt, over de landbouwsector uit de wereld te helpen. Agribex moet – zoals vroeger – opnieuw een vitrine worden van onze lokale voedselproductie voor het grote publiek.’

Meer toegevoegde waarde Voor Patrick Mayeres van de Waalse veeverbeteringsorganisatie AWE is het evident dat de landbouwbeurs de relatie met de burger, met de consument moet aanhalen. ‘Wat is een sector zoals de onze zonder link met de eindconsument?’ Mayeres sprak ook de stelling te-

V E E T E E LT V L E E S

VV02_toekomstvisie Agribex.indd 15

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 14:47

T H E M A B I J E E N K O M S T

Moet Agribex opnieuw een vitrine worden van de lokale voedselproductie voor het grote publiek?

gen dat er geen interesse meer is voor deelname aan keuringen. Ondanks de sterke economische crisis was de animo dit jaar voor deelname aan Agribex zelfs groter dan ooit, zowel bĳ melkvee en vleesvee als kleinvee. ‘Het is de passie voor het vak die de fokkers drĳft. Die passie moeten we koesteren. Brussel is bovendien een neutraal platform waar fokkers uit het noorden en het zuiden van het land elkaar kunnen treffen.’ Benny Declerck, marktmanager Vlaanderen bĳ veeverbeteringsorganisatie CRV, onderschreef het sociaal en educatief belang van keuringen, zowel lokaal als nationaal, voor de leden-veehouders. Hĳ maakte wel een kanttekening: ‘Fokkers zien de keuringen als een professionele uitdaging eerder dan als communicatiemiddel naar het grote publiek.’ Afgevaardigden van de varkens-, paarden- en schapensector, allen pleitten tĳdens de staten-generaal onomwonden voor het behoud van de veetentoonstelling en -keuringen. Eensgezind werd er ook gesteld dat er wel meer toegevoegde waarde moet gecreëerd worden door, samengevat, meer informatie en animatie in en rond de showring te brengen. En dit zowel voor de professionele veehouders als voor de niet-professionele bezoekers. Tal van ideeën werden geuit.

Geen overheidssteun Ook de stem van de overheid kwam in de debatten naar voren. José Renard vertegenwoordigde de Waalse minister van

V E E T E E LT V L E E S

VV02_toekomstvisie Agribex.indd 16

FEBR UAR I

Landbouw. Hĳ zei het volgende: ‘De veehouderĳ is veruit de belangrĳkste economische sector in de Belgische landbouw en heeft dus haar plaats op een beurs zoals Agribex.’ Renard zag meerdere opdrachten weggelegd voor de aanwezigheid van de veehouderĳ in Brussel, zoals het uitdragen van de kennis, het vakmanschap naar de collega’s toe. ‘De keuringen zĳn een goed bindmiddel hiervoor. Hierbĳ is het wel belangrĳk dat de kloof tussen het mooiste dier en het meest rendabele dier niet te groot wordt. De kampioen in de showring moet ook de kampioen in de stal zĳn.’ De sector moet op Agribex ook de gelegenheid te baat nemen om helder en transparant te communiceren met de consumenten, aldus Renard. ‘We moeten aan de stedelingen laten zien dat melk bĳvoorbeeld niet uit een kartonnen verpakking komt. En we moeten ook overtuigen door moeilĳke vragen over dierwelzĳn bĳvoorbeeld niet uit de weg gaan.’ De vertegenwoordiger haastte zich om eraan toe te voegen dat de organisatie niet op directe financiële steun moet rekenen. ‘De Waalse overheid steunt al indirect via de subsidies aan de Waalse veeverbeteringsorganisaties.’ Leen Versmissen sprak namens de Vlaamse overheid. Zĳ gaf aan dat de Vlaamse overheid haar beleid bepaalt op basis van behoeften (reglementeren) en knelpunten (stimuleringsbeleid). Wat de

veeverbetering en specifiek de keuringen betreft zĳn er sinds de regionalisering geen reglementen meer opgesteld (en is er dus geen financiële ondersteuning meer) omdat de keuringen geen herhaalbare, objectieve informatie opleveren voor de veeverbetering. ‘Fokwaarden zĳn een beter alternatief.’ Ook voor een tentoonstelling van levend vee zĳn er alternatieve communicatiemiddelen zoals video-opnamen, stelde Leen Versmissen. ‘Maar het is aan de beursorganisator om kleur te bekennen: wil men een beurs voor professionals of voor consumenten? Voor beide is niet mogelĳk.’

Nieuw verdienmodel nodig Het slotwoord was voor Johan Colpaert, voorzitter van Fedagrim. ‘Het is zeker niet de bedoeling om de veeprĳskampen op Agribex af te schaffen. Laat dat héél duidelĳk zĳn’, zei Colpaert. ‘In tegendeel, Fedagrim koestert de veehouderĳ. De veehouderĳ brengt heel veel handel mee voor de machinehandelaars. De aanwezigheid van dieren op de beurs wordt ook geapprecieerd door de bezoekers. De jaarlĳkse bevraging van de bezoekers bevestigt dat.’ ‘Desondanks zal er een nieuw businessmodel op tafel moeten komen om het financieel plaatje van de huidige veeexpo en -keuringen, alsook alle hier geopperde ideeën voor een nieuwe formule, te kunnen dragen’, voegde hĳ eraan toe. Wordt ongetwĳfeld nog vervolgd. l

2016

18-02-16 14:47

CRV-WINTERBIJEENKOMST VLEESVEE Beste vleesveehouder, Is het fokdoel in lijn met de plannen voor uw veestapel? Als lid van de coöperatie praat u mee over het fokdoel, maar ook als gebruiker van onze producten stellen we uw mening op prijs. Met onze producten legt u de basis voor de veestapel van de toekomst. We delen de uitkomst van de fokkerij- enquête met u en zijn benieuwd of deze overeenkomt met uw gedachten. We heten u van harte welkom op onze CRV-winterbijeenkomsten voor vleesvee.

PROGRAMMA Opening om 10.30 uur Financieel jaarverslag Fokdoeldiscussie Stierenpresentatie Lunch Bedrijfspresentatie Aansluitend bedrijfsbezoek

Datum Za. 12 maart Excursie

Locatie IJssalon ’t Kempke Vleesboerderij Dieker

Adres Oude IJsselweg 3 Oude IJsselweg 5b

Postcode 7061 GK 7061 GK

Plaats Terborg Terborg

Ras blonde

Za. 19 maart Excursie

Gemeenschapshuis De Ankerplaats Mts. Hunnekes

Pastoor Vullinghsstraat 3 Marisstraat 35

5985 PG 5985 PR

Grashoek Grashoek

Bwb

Za. 2 april Excursie

Restaurant Happy Grill Fam. Van Beukelen

Beilerstraat 2 Kraloerweg 11

7933 TT 7933 TA

Pesse Pesse

vrb

Za. 2 april Excursie

Restaurant ‘De Grens’ W. Onderdonck

Rijksweg 18a Zwaanstraat 10

4529 JC 4529 GH

Eede Eede

Bwb

Aanmelden, bij voorkeur via email: Zuid-West: Gerard.van.der.Weijst@crv4all.com (tel. 06-22491835) Oost en Noord: Jan.Hendriks@crv4all.com (tel. 06-22491831)

WIJ HETEN U VAN HARTE WELKOM OP DE CRV-WINTERBIJEENKOMST! BETTER COWS | BETTER LIFE

092-16 VV winterbijeenkomsten-NED-FEB.indd 1

CRV4ALL.NL

17-02-16 14:24

G R A S

Proeven Dow AgroSciences: 25 procent meer droge stof van bespoten grasland

Weg met dat onkruid Onkruidbestrĳding in grasland verplaatst zich van het voorjaar naar het najaar. De groeiende belangstelling voor grasteelt onder veehouders heeft daarmee te maken. ‘Onkruidbestrĳding hoort bĳ beter graslandmanagement’, aldus Hilfred Huiting van PPO. tekst Jelle Feenstra

‘O

nkruidbestrĳding in grasland was jarenlang de sluitpost op de begroting bĳ veehouders, maar dat verandert.’ Dit zegt Allard Jukema van Dow AgroSciences in Terneuzen. Het bedrĳf ontwikkelt gewasbeschermingsmiddelen en is marktleider in dit segment. Dow AgroSciences zag de verkoop van onkruidbestrĳders in gras in Nederland in 2013 en 2014 met in totaal 30 procent toenemen ten opzichte van 2012. Jukema noemt de krappe ruwvoerpositie

V E E T E E LT V L E E S

VV02-onkruid in gras.indd 18

FEBR UAR I

in 2013, het grote aantal spuitbare dagen in 2014 én de goede melkprĳs van de laatste twee jaar als plausibele verklaringen voor de toename. Ook de afschaffing van het melkquotum speelt een rol, denkt Jukema. ‘Het belang van een goede grasteelt neemt daardoor toe. Veehouders kĳken steeds meer als akkerbouwers naar grasteelt en proberen met grond- en mestonderzoek en een betere onkruidbestrĳding de productie omhoog te krĳgen.’

Die conclusie wordt onderschreven door onderzoeker gewasbeschermingsmiddelen Hilfred Huiting van onderzoeksinstituut PPO. ‘We zien onder veehouders duidelĳk meer aandacht komen voor de verschillende aspecten van graslandmanagement. Voor zaken als bodem- en bemestingsonderzoek, verdichting, maar ook het gebruik van fungiciden tegen roest in het najaar is meer aandacht. Daar hoort onkruidbestrĳding zeker ook bĳ.’

Negen procent spuit elk jaar Om de mate waarin veehouders onkruid bestrĳden goed in beeld te krĳgen hield Dow AgroSciences een enquête onder 300 Nederlandse melkveehouders. Daaruit blĳkt dat 9 procent elk jaar op alle percelen komt om het onkruid met een volveldsbespuiting te bestrĳden. 19 procent doet dat eens in de twee jaar en bĳ 21 procent komen alle percelen eens in de drie jaar aan de beurt. 6 procent spuit elke vier

2016

18-02-16 12:09

jaar alle percelen en 10 procent eens in de vĳf jaar. De grootste groep, 26 procent, zegt hierin geen vast patroon te hebben. Die bestrĳdt het onkruid als het nodig is. Over de redenen van onkruidbestrĳding geeft drie kwart van de melkveehouders aan dit te doen om de kwaliteit van het ruwvoer te verbeteren. Bĳna de helft geeft aan het onkruid te bestrĳden om meer gras van het land te krĳgen. Ter vergelĳking: vier jaar geleden lag dat percentage nog op 20 procent.

Bĳ spuiten meer opbrengst Op tĳd spuiten geeft zowel de opbrengst als de voederwaarde een boost. Op proefveldjes met een redelĳke tot zware onkruidbezetting mat Dow Agro de laatste jaren verschillen in drogestofopbrengst van gemiddeld 25 procent ten gunste van de bespoten veldjes. Cĳfers van BLGG AgroXpertus wĳzen uit dat vers gras ook in voederwaarde veel beter scoort dan onkruid. De vem van puur gras ligt met gemiddeld 941 28 procent hoger dan die van paardenbloem (806 vem), muur (718 vem), ridderzuring (653 vem), distel (737 vem) of brandnetel (745 vem). De structuurwaarde van vers gras ligt gemiddeld zelfs 94 procent hoger dan die van de genoemde onkruiden. Verder bevat het gras 31 procent meer eiwit. Jukema rekent verder: ‘Een meeropbrengst van 25 procent betekent bĳ een gemiddelde drogestofopbrengst in Nederland van 10.000 kilo 2500 kilo droge stof per hectare extra. De waarde van goed gras voor eiwit en energie ligt rond de 15 cent per kilo droge stof. Dat betekent dat 2500 kilo droge stof extra 375 euro per hectare waard is.’ Daar komt de verbetering van de kwaliteit van het ruwvoer nog bovenop, die deskundigen een waarde geven van 150 tot 200 euro per hectare. ‘Trek daar nog eens 100 euro aan kosten van de loonwerker van af, dan blĳft er netto snel ruim 400 euro per hectare over’, zegt Jukema. Hĳ benadrukt dat dit de rekensom is bĳ een onkruidbestrĳding op percelen met een behoorlĳke onkruidbezetting. Staat er maar matig onkruid, dan is het financieel rendement kleiner.

Bestrĳding in het najaar Genoeg redenen dus om onkruid uit het land te weren. Dat gebeurt tegenwoordig steeds vaker wat later in het jaar. ‘De piek ligt nog steeds in het voorjaar, maar steeds meer veehouders kiezen voor bestrĳding in de nazomer en het najaar’, zegt Jukema.

Dow Agro stelt dat weersomstandigheden en de hoeveelheid bladmassa meer invloed hebben op het eindresultaat van een bespuiting dan het jaargetĳde. ‘Met name voor zuring geldt dat groeizaam weer met dagtemperaturen tussen de 15 en 25 graden Celsius, nachten met temperaturen boven de 8 graden en voldoende bodemvocht de ideale omstandigheden zĳn om te spuiten. Die heb je in de nazomer en het najaar vaak wel wat meer dan in het voorjaar.’ Nog een voordeel van najaarsbespuiting is dat het weidegras dan van nature in zĳn uitstoelingsfase verkeert. Dat wil zeggen dat de grasmat na een bespuiting snel dichtgroeit. Het gevolg is een vollere grasmat in het volgende voorjaar. Een derde voordeel is dat onkruiden met lange wortelstokken, zoals de lastige ridderzuring, in het najaar efficiënter te bestrĳden zĳn vanwege de dan naar beneden gerichte sapstroom.

Verjongen van grasland PPO-onderzoeker Hilfred Huiting vindt de verschuiving van het bestrĳdingsmoment van voorjaar naar najaar helemaal passen in het beeld dat veehouders gras veel meer als een teelt gaan benaderen. ‘Vroeger was het het bemesten en maaien van een gewas dat er toevallig stond, nu beginnen veehouders gras steeds meer te zien als een echte teelt.’ Huiting stelt dat er op het gebied van preventief werken en biologische bestrĳding zeker ook nog winst te boeken valt. In het praktĳknetwerk ‘Grasland: van vernieuwing naar verjonging’ kĳken zestig melkveehouders of met jaarlĳks doorzaaien de grasmat verbetert. Van de deelnemers zegt 70 procent dat een dichtere grasmat ontstaat met minder ruimte voor onkruiden en slechte grassen. Huiting noemt het belang van een goede rotatie van gewas en ziet in de praktĳk hoe biologische melkveehouders flink wat onkruid opruimen door grasklaver in te zaaien. Ook Jukema stelt dat er preventief zeker nog terrein te winnen valt. ‘Het gras niet te kort maaien, op tĳd doorzaaien, zorgen voor een gesloten zode en regelmatig controleren op onkruiden. Met name op dat laatste punt is nog het nodige missiewerk te verrichten. Veehouders mogen wat dat betreft best nog wat vaker in het land komen.’ l

Top 6 onkruiden in grasland Uit de enquête van Dow AgroSciences onder 300 melkveehouders komt deze top 6 van onkruiden die ze graag willen bestrĳden: 1 Ridderzuring Vĳand nummer één voor veel en goed gras: de ridderzuring. De foto toont het gunstigste stadium van bestrĳding: veel bladmassa, maar nog geen bloeiwĳze. 2 Paardenbloem Een grasland vol paardenbloemen is een prachtig gezicht, maar kost productie en voederwaarde. 3 Muur Muur is vaak wĳdvertakt, maar heeft slechts één wortelstelsel. De herfst is een goed bestrĳdingsmoment. 4 Distel Akkerdistel is de meest voorkomende distelsoort. Andere distelsoorten, zoals speerdistels en kale jonker, komen lokaal voor. 5 Herderstasje Het herderstasje komt met name tot ontwikkeling bĳ nieuw ingezaaid grasland. 6 Kruipende boterbloem Naast de kruipende boterbloem zĳn ook de scherpe en behaarde boterbloem lastpakken voor boeren. Plek 6 wordt gedeeld met de brandnetel. 1

V E E T E E LT V L E E S

VV02-onkruid in gras.indd 19

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 12:09

I N T E RV I E W

Johan Albrecht: ‘Een globale CO2-taks op voedsel zou naast klimaatvoordeel ook concurrentievoordeel voor de Europese landbouw opleveren’

De gemiste kans van de VN-klimaatconferentie Naar de veeteelt en in het bĳzonder de vleesveeteelt wordt dikwĳls met de vinger gewezen als veroorzaker van de klimaatopwarming op aarde. Bĳ de veehouders zelf is er weinig aandacht voor het klimaat. Deze beperkt zich veelal tot het incasseren van de slagen. Maar er zĳn ook kansen. Een CO2-taks op voedsel zou positief uitpakken, zo zegt milieueconoom Johan Albrecht. tekst Guy Nantier

r gaat bĳna geen dag meer voorbĳ zonder dat de media berichten over de klimaatverandering op aarde. Niet zozeer of er al dan niet een klimaatopwarming gaande is. Neen, die discussie lĳkt definitief beslecht. Maar wel over de oorzaken, de gevolgen en de maatregelen die moeten genomen worden om deze klimaatopwarming tegen te gaan. En de veeteelt en vleesveeteelt blĳven veelal niet onbesproken. In de aanloop naar de VN-klimaattop in

V E E T E E LT V L E E S

VV2-interview Albrecht.indd 20

FEBR UAR I

Parĳs in november 2015 liet milieueconoom Johan Albrecht (47) in de kranten optekenen dat de veehouderĳ en meer bepaald de vleesconsumptie op de onderhandelingstafel van de internationale gemeenschap moet komen. Johan Albrecht doceert milieueconomische vakken aan de Universiteit Gent, is senior fellow bĳ het Itinera Institute en is auteur van twee boeken en meer dan dertig publicaties in internationale tĳdschriften en verzamelwerken. Hĳ treedt tevens op als

adviseur van verschillende Belgische en internationale organisaties. Waarom diende de veeteelt en specifiek de vleesveehouderĳ op de agenda te staan? ‘In de debatten over het te voeren klimaatbeleid ligt de nadruk vooral op nieuwe, koolstofarme energietechnologieën. Deze fixatie gaat echter ten koste van het besef dat ons voedingspatroon een belangrĳke invloed heeft op de uitstoot van broeikasgassen.’

2016

18-02-16 13:11

Kunt u dat duiden? ‘Uit becĳferingen van de wereldvoedselorganisatie FAO in 2006 bleek dat de globale veeteelt van varkens, runderen, gevogelte en ander vee, voor 18 procent bĳdraagt aan de CO2-uitstoot. 9 procent daarvan is directe uitstoot, vooral via methaan. Nog eens 9 procent indirecte uitstoot door bĳvoorbeeld ontbossing of wĳzigingen in het landgebruik voor de expansie van de veevoederproductie. Dat is toch een markant getal. Het is meer dan het aandeel van de totale wereldwĳde transportsector.’ ‘In de transportsector is men sindsdien aan de slag gegaan met het ontwikkelen van energiezuiniger wagens en wordt er gekeken naar alternatieven. Ik had verwacht dat er ook een debat op gang ging komen over de rol van de veeteelt en in het bĳzonder de vleesveehouderĳ in het langetermĳnklimaatbeleid.’

landen stĳgt de vraag naar vlees sinds een dertigtal jaar met ongeveer vier procent per jaar. Tegen het licht van een wereldbevolking van 9,5 miljard mensen in 2050, stĳgt de globale vleesconsumptie jaarlĳks met 1,3 procent tot 2050.’ ‘Bĳ een ongewĳzigd vleesconsumptiebeleid en als men het debat blĳft verengen tot een technologisch vraagstuk, dan zal het gewicht van de veeteelt in de globale CO2-uitstoot stĳgen van 18 procent naar 25 procent tegen 2050. Met andere woorden: de CO2-winst door investeringen in koolstofarme technologieën gaat volledig verloren door hogere emissies door de vleesveesector. Ik begrĳp daarom niet dat de vleesveesector buiten schot blĳft.’ Op de VN-klimaattop in Parĳs is over de vleesveehouderĳ niets gezegd. ‘Wel, ik vind dat zeer bizar. We spreken immers niet over een sector met slechts

Wat is de foutenmarge dan? ‘De foutenmarge in alle goede wetenschappelĳke studies is heel klein, slechts een paar procenten. Recentere cĳfers van het FAO komen nu tot een bĳdrage

van 14,5 procent. Mĳn conclusie op basis van alle wetenschappelĳke studies is dat wĳ een vork moeten hanteren van 14,5 tot 18 procent voor de globale bĳdrage van de vleesveeteelt.’

‘Per kilogram rundvlees is extensieve veeteelt in groeilanden meer het probleem’ ‘Natuurlĳk is in de westerse landen de consumptie van vlees gestabiliseerd. Die daalt zelfs – weliswaar beperkt – in een paar landen. Daar ligt de groei van de veeteelt dus niet meer. De markt is verzadigd. Maar in de groeien ontwikkelings-

Maar hoe exact zĳn de cĳfers? Er gaan zoveel verschillende cĳfers rond. ‘De oefening is geen exacte wiskunde. Het verschil in cĳfers wekt de indruk dat wetenschappers geen eenduidige conclusies kunnen trekken. Maar dat komt doordat de onderzoeksmethoden verschillen. Vandaar de verwarring. Dat wordt versterkt wanneer een belangrĳk milieueconoom van de wereldbank komt tot een aandeel voor de vleesveeteelt van de broeikasgasuitstoot van 51 procent. Maar in zĳn studie zaten vier belangrĳke denkfouten. Die 51 procent heeft het debat eerder vertroebeld dan vooruitgeholpen.’

een gewicht van enkele procenten van de totale uitstoot. Met een aandeel van 25 procent in 2050, goed voor een temperatuurverschil van een halve graad, wordt de vleesveehouderĳ zelfs een sleutelsector in het internationale klimaatbeleid.’

Moet vanuit klimaatoogpunt iedereen dan vegetariër worden? ‘Uit alle wetenschappelĳke analyses blĳkt dat de productie van groenten en fruit ongeveer 25 maal energie-efficiënter is dan de productie van vlees. Maar

V E E T E E LT V L E E S

VV2-interview Albrecht.indd 21

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 13:12

I N T E RV I E W

De groei van vlees/veeteelt zit vooral in die landen die extensief werken. Moeten ze dan niet de stap zetten naar een slimmere, efficiëntere veeteelt zoals in West-Europa? ‘Daar komen we inderdaad op uit. Volgens het FAO-rapport uit 2006 heeft de extensieve veeteelt, zoals in de groeilanden, een aandeel van 13 procent in het globale aandeel van die 18 procent. De intensieve veeteelt in de westerse landen levert de resterende 5 procent.’

‘Als we kĳken naar de CO2-uitstoot per kilogram rundvlees, is de extensieve rundveeteelt in de groeilanden ook meer het probleem. In Europa ligt de CO2-uitstoot per kilogram geproduceerd vlees rond 20 kg CO2, in Latĳns-Amerika is dat 72 kg vanwege een gewĳzigd grondgebruik of ontbossing voor de expansie van de veestapel. In de Verenigde Staten komt 1 kilogram geproduceerd rundvlees neer op een CO2-uitstoot van ongeveer 30 kg en in Azië op 75 kg. Gemiddeld in de wereld bedraagt de CO2uitstoot voor 1 kilogram geproduceerd rundvlees 40 kg CO2.’

Figuur 1 – Projectie 2015-2050 van de wereldwĳde CO2-uitstoot uit vleesveeteelt en andere sectoren (bron: Albrecht J., 2015)

Milieu-organisaties pleiten voor een CO2-taks op consumptie. Een goed idee? ‘Al dertig jaar zeggen milieueconomen in de G8-landen dat er een CO2-belasting zou moeten komen om controle te houden op de CO2-uitstoot. Een universele taks, wel te verstaan, als prikkel om wereldwĳd tot actie over te gaan, want anders is het dweilen met de kraan open.’ ‘Een CO2-belasting is even aan de orde geweest op de klimaattop in Parĳs, maar vlug van tafel geveegd. De VN-vergadering met 195 leden is immers breder dan een G8- of G20-topconferentie.’ ‘Een globale CO2-taks zou naast het klimaatvoordeel ook een voordeel voor de Europese landbouw inhouden. Zo zou – afhankelĳk van de gehanteerde CO2-prĳs – bĳvoorbeeld de kostprĳs van rundvlees in Zuid-Amerika met 30 procent kunnen stĳgen. In Europa zou de

stĳging slechts 10 procent bedragen. De Europese veeteelt wordt dan weer concurrentieel.’ ‘Anderzĳds zit Europa bĳ een universele CO2-taks ook wel met een probleem. In 2005 heeft de EU-commissie immers geopteerd voor een ander systeem, de handel in CO2-emissierechten voor de productie van consumptiegoederen. Voeding werd daarbĳ buiten beschouwing gelaten. Je kan met andere woorden op de consumptiegoederen geen dubbele milieubelasting heffen, een CO2-emissierecht én een CO2-taks. ‘Europa zou wel kunnen beslissen om eenzĳdig een CO2-taks op voedsel in te voeren gekoppeld aan een CO2-taks op invoer. Ook dan krĳgen de groeilanden een prikkel om iets aan de CO2-uitstoot te doen. Maar het idee wordt onvoldoende gepromoot in Europa.’ l

60,00

CO2-uitstoot uit andere sectoren CO2-uitstoot in groeilanden bĳ een vleesdieet als in ontwikkelde landen

50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 20

15 20 19 20 23 20 27 20 31 20 35 20 39 20 43 20 47 20 51

CO2-uitstoot in gigaton

iedereen vegetariër is wellicht geen haalbare kaart. We moeten wel bewuster omgaan met vlees. In de eerste plaats voor onze gezondheid, in de tweede plaats voor het milieu. Vlees van grasgevoerd rundvee is bĳvoorbeeld een bewustere keuze. We moeten dus niet noodzakelĳk stoppen met vlees eten.’ ‘In Europa tekent de vleesveeteeltsector voor een CO2-bĳdrage tussen de 12 tot 17 procent. Naast het aandeel van vlees in de totale CO2-equivalente uitstoot is er ook de sterk verschillende CO2-intensiteit tussen de vleesproducten. Detailanalyses bevestigen keer op keer wel de hoge CO2-intensiteit en het ruimtebeslag van vooral de productie van rundvlees.’ ‘Van alle energie die runderen consumeren, wordt 46 procent omgezet in mest, 43 procent in de productie van warmte, 6 procent in broeikasgas en 1 procent in afval in het slachthuis. Slechts 4 procent wordt omgezet in een eindproduct voor de consument.’

jaar

Figuur 2 – Regionale verschillen in CO2-uitstoot per kilogram rundvlees (bron: Gerber, P. et al., 2013) lachgas uit ver- en bewerking mest lachgas uit meststoffenproductie CO2 -voerproductie

wĳziging landgebruik CO2 directe en indirecte energie CO2 -verwerking

CO2 -ontbossing vleesproductie

50 40 40 30

V E E T E E LT V L E E S

VV2-interview Albrecht.indd 22

FEBRUAR I

eld wer

anië Oce

Zuid oo Oos st- en t-Az ië

Zuid -Az ië

Sub sah a Afri ra ka

land Rus

Noo rd en M-Afrik idd a Oos enten

Oos

ns-A Latĳ

mer Noo rd-A

t-Eu rop a

0 We st-E uro pa

0 mer ika

ika

productie rundvlees (in miljoen ton)

kg CO2-eq/kg rundvlees

methaan uit herkauwactiviteit methaan uit mestproductie lachgas uit mestproductie

2016

18-02-16 13:11

Hoe kan ik een maximale groei van mijn dieren bereiken?

Fokstier Titane de Dessous la Ville staat voor efficiĂŤntie. Zijn fokwaarden en tevreden veehouders tonen ons dat hij gezonde, sterke kalveren geeft zonder uitval en dat ze uitgroeien met zeer veel gewicht, gestalte en behoud van kwaliteit.

BETTER COWS | BETTER LIFE

092-16 Ad VV Titane-FEB-NED.indd 1

BESPIERING GEWICHT GESTALTE

104 112 106

CRV4ALL.NL

17-02-16 14:27

K E U R I N G

Drie fokstallen verdelen hoofdprĳzen in St. Truiden

Mooie topkwaliteit De familie Roggen-Schotsmans veroverde op de Haspengouwse Kabaal van Terbeck (v. Sheriff), kampioen jonge stieren

jaarmarktkeuring twee dagkampioenschappen. Bart Willems en de familie Veulemans vervolledigden met twee titels het podium. tekst Guy Nantier

V Jack & Jones van het Bareelhof (v. Halifax), kampioen stieren middengroep

Hedwige van de Bremberg (v. Embleme), kampioene jonge vaarzen

oor de traditionele opener van het keuringsseizoen – de Haspengouwse jaarmarkt te St. Truiden – waren er 126 dieren aangemeld door 22 fokkers. De uitblinker op de 41e editie was het fokbedrĳf ‘van Terbeck’ uit Kersbeek. De fokstal zit – na de nationale kampioenszege met Hartje van Terbeck – nog steeds in een ongekende overwinningsmodus. Jan en Guy Roggen veroverden te St. Truiden zevenmaal een rubrieksoverwinning, verzilverd met twee dagkampioenschappen. Jasmĳn van Terbeck (v. Imperial), die in mede-eigendom is met de Nederlander Jan Vonk, was zonder discussie de beste bĳ de vaarzen middengroep. Jasmĳn heeft als moeder Effie van Terbeck, de moeder van ki-stier Idéfix van Terbeck. Jasmĳn is een zware vaars met een uitstekende voorhand en rugpartĳ en een mooi getypeerde achterhand. De tweede dagzege voor Roggen-Schotsmans kwam er met Kabaal van Terbeck bĳ de jonge stieren. Deze Sheriffzoon showde een mooie hoogte- en lengtemaat,

evenals een sterke, brede rug. De bilpartĳ is mooi expressief. De fokstal ‘van de Bremberg’ van Bart Willems uit St. Joris Winge alsook de fokstal ‘van het Bareelhof’ van de familie Veulemans uit Glabbeek behaalden beide elk eveneens twee dagtitels. Bart Willems kreeg de kampioenslinten bĳ de oude stieren voor de inmiddels ruim bekende stier Simba van de Bremberg (v. Adagio) en bĳ de jonge vaarzen voor de sterke Hedwige van de Bremberg (v. Embleme). De familie Veulemans eiste twee kampioenszeges op. Jack & Jones van het Bareelhof (v. Halifax) imponeerde vanwege een geweldig brede broekpartĳ. Bĳ de oudere vaarzen veroverde Imperialdochter Ivoire van het Bareelhof zonder discussie de dagzege. Een vermelding verdient nieuwkomer Alexander Vandermeulen uit Tienen. De jonge fokker wist zich tussen het topfokkersgeweld te wurmen in de categorie stieren middengroep met Jesper van de Uilenvlucht (v. Jackpot) en behaalde terecht een rubrieksoverwinning. l

Tabel 1 – Rubriekswinnaars 41e Haspengouwse keuring (kampioenen vetgedrukt)

categorie stieren jong

Jasmĳn van Terbeck (v. Imperial), kanpioene vaarzen middengroep

Ivoire van het Bareelhof (v. Imperial) kampioene oudere vaarzen

V E E T E E LT V L E E S

VV02-keuring St.Truiden.indd 24

FEBR UAR I

naam dier

Benny Kabaal van Terbeck stieren midden Axel van Hubkeshof Jack & Jones v.h. Bareelhof Jesper v.d. Uilenvlucht Kimbo v.d. Attenhoeve stieren oud Simba v.d. Bremberg vaarzen jong Kastanje van Terbeck Hedwige v.d. Bremberg Kafe van Terbeck vaarzen midden Karaat van Terbeck Karakter van Terbeck Jasmijn van Terbeck vaarzen oud 0387 ten Dreve Ivoire v.h. Bareelhof Ixina van Terbeck koeien Gini van Terbeck

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

01-07-2015 18-03-2015 15-01-2015 31-12-2014 17-12-2014 02-10-2014 10-05-2014 21-07-2015 24-05-2015 01-04-2015 16-02-2015 25-01-2015 20-10-2014 09-04-2014 07-11-2013 11-05-2013 15-07-2011

Emigre Attribut Panache Adajio Adajio Adajio Lasso Harpon Germinal Emigre Imperial Juventus Paysan Harpon Sjaka-Zoeloe Emigre Paysan

F. Vanormelingen, Kortessem Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken sa Broers, Riemst G. Veulemans, Glabbeek A. Vandermeulen, Tienen J. Robijns, Attenhoven B. Willems, St. Joris Winge Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken B. Willems, St. Joris Winge Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken Schuppen fv, Velm G. Veulemans, Glabbeek Roggen-Schotsmans lv en J. Vonk B. Neven, Wellen

Impartial Sheriff Grommit Halifax Jackpot Nelson Adajio Sheriff Embleme Imperial Fiacre Hazard Imperial Benhur Imperial Imperial Adajio

2016

18-02-16 13:13

K E R S T Q U I Z

JAARGAN G 14

Familie Van Havermaet wint na gratis brood nu ook de hoofdprĳs van de Veeteeltkerstquiz

NR.11

NOVEM BER 2015

Dubbel gratis Het lot is landbouwbedrĳf ‘Van Havermaet’ uit Waasmunster gunstig gezind. De vrouw des huizes won begin dit jaar bĳ de bakker één jaar gratis brood. Echtgenoot Marc won de hoofdprĳs van de kerstquiz: 5 hectare maiszaad van maisveredelaar KWS.

IN DIT NUMMER

MARKET ING

Iers rundvlees wil wereldw ĳd scoren met label ‘Origin Green’

DIERGEZ ONDHEID

Rundertuberculose in Vlaanderen

FOKKERI J

Fokwaarden bekkenmaten als hulpmiddel natuurlĳk afkalve n

VV11_cover.indd 2

tekst Guy Nantier

Beste cover maand november 2015

Jan De Rĳck, regiomanager van KWS Benelux, overhandigt de hoofdprĳs, 5 hectare maiszaad, aan Marc en Maeshilde Van Havermaet

Beste cartoon maand december 2015

‘O

‘Een goede stierkeuze maken is nu mĳn grote hobby.’

ns jaar is alvast goed gestart.’ De ontvangst door de goedlachse Maeshilde Van Havermaet uit Waasmunster is héél hartelĳk. De vrouw des huizes legt haar enthousiasme uit: ‘Enkele weken terug won ik bĳ de bakker één jaar gratis brood. En nu wint Marc vĳf hectare gratis maiszaad. Ons jaar kan al niet meer stuk.’ Maeshilde geeft aan dat het de eerste maal was dat manlief de kerstquiz helemaal alleen heeft opgelost. ‘Hĳ heeft alle jaren al meegedaan. Veelal worden de kinderen en ikzelf ingeschakeld om mee de antwoorden te zoeken. Dit jaar niet dus en dan wint hĳ!’’

Dioxinecrisis spelbreker Marc, die net thuiskomt van het werk, vervolgt: ‘De quiz was dit jaar ook makkelĳker. Op twee avonden had ik de klus geklaard. Veel tĳd om te lezen heb ik niet, maar VeeteeltVlees is het enige blad dat ik steevast uitlees.’

De veehouder vertelt dat hĳ een voltĳdse job als onderhoudsmekanieker buitenshuis heeft en in ploegendienst werkt. Daarnaast is er het landbouwbedrĳf in bĳberoep met 35 stuks witblauw stamboekvee, 800 mestvarkens op contract en een kleine 18 hectare land voor voederteelten en weiland. Marc Van Havermaet: ‘Vóór de dioxinecrisis was het plan dat ik het ouderlĳk bedrĳf met het melkvee en de zeugenhouderĳ zou overnemen en uitbreiden. De dioxinecrisis heeft ons anders doen beslissen.’ Maeshilde werkt nu deeltĳds buitenshuis en Marc voltĳds. De zeugentak werd omgezet in mestvarkens en het melkvee werd ingekruist met witblauw. De witblauwkalveren worden als nuka verkocht. De reformekoeien gaan mager weg naar een veehandelaar. Zowat alle landwerkzaamheden met uitzondering van het ploegen wordt in loonwerk uitbesteed. Voor de ki wordt beroep gedaan op de CRV-inseminator. Marc:

12-11-15 13:33

Redactionele winnaars Ter gelegenheid van de kerstquiz werd bĳ de deelnemers gepeild naar onder andere het beste artikel, de mooiste cover en de sterkste cartoon. Als beste artikel werden veel verschillende artikelen genoemd. Eigenlĳk kwam er geen uitgesproken favoriet naar voren. Eén ding was wel duidelĳk: de meest geciteerde artikelen hadden een gemeenschappelĳke noemer: diervoeding. Voor mooiste cover was het aanvankelĳk een gelĳk opgaande strĳd tussen de cover van juni (ki-stier Or du Beaujeu) en die van november (ki-stier Olympe de la Hasse). In de eindsprint won de cover van november met duidelĳke voorsprong. Zowat elke cartoon had aanhangers, maar de meest gewaardeerde spotprent was wel die van het decembernummer, de cartoon rond de broeikasgassen. l

VV EE EE TT EE EE LL TT VV LL EE EE SS FOEKB TROU BAERRI 22 00 01 96

VV02_Kerstquiz.indd 25

18-02-16 13:08

M A R K T

Belbeef, de nieuwe Belgische basisstandaard voor rundvlees

Opnieuw eenheid in diversiteit standaarden In januari werd de aftrap gegeven van de promotiecampagne van de Belbeef-standaard voor rundvlees. Deze nieuwe basisstandaard brengt opnieuw eenheid in de diverse standaarden en biedt de consument topkwaliteitsgarantie, van A tot Z. tekst Guy Nantier

Gecontroleerde kwaliteit

Dier & welzijn

Van bij ons

Kies bewust. Kies Belbeef.

n het verleden waren er in de Belgische rundvleessector verschillende commerciële lastenboeken (eisenbundels) gangbaar. Boven op de wettelĳke basis had elke supermarktketen, zoals Colruyt, Carrefour, of Delhaize, zo zĳn eigen, specifieke eisen voor markttoegang. Een vleesveehouder die aan risicospreiding wilde doen door zĳn productie bĳ verschillende retailers neer te leggen, werd bĳgevolg geconfronteerd met diverse eisenbundels én bĳhorende controles. Dat was niet alleen omslachtig werken voor de vleesveehouder, maar bracht ook extra kosten met zich mee. Vergelĳkend onderzoek in opdracht van het Belgisch ketenoverleg rundvlees bracht aan het licht dat er in negentig procent van de gestelde eisen sprake van overlap was. Slechts tien procent van de criteria was werkelĳk verschillend. Die negentig procent gemeenschappelĳ-

rd goed gesoigneerd

ndee | Belbeef. GegaGura f. aranteed by Belbee

www.belbeef.be

07/01/16 13:44

20_nl_01.indd 1

VLER004_affiche_297x4

Belbeef legt met de slogan ‘Belbeef. Gegarandeerd goed gesoigneerd‘ de nadruk op de professionaliteit van de Belbeef-veehouder

V E E T E E LT V L E E S

VV02_Belbeef.indd 26

FEBR UAR I

2016

18-02-16 12:04

ke punten vormt nu de basis van de Belbeef-standaard. De nieuwe commerciële standaard loopt door alle schakels in de vleesketen: van voerfabrikanten, veehouders, slachthuizen tot vleesgrossiers in heel België. Op 31 december 2015 waren er al ongeveer 3500 vleesveehouders, 18 slachthuizen en 27 groothandels gecertificeerd voor deelname. ‘Zowat alle veehouderĳen met meer dan tien dieren nemen eraan deel,’ zegt Belbeef-secretaris Marc Rosiers. Belbeef is de interprofessionele organisatie die de basistandaard gaat beheren en controleren in overleg met alle schakels in de keten. ’Voor wat de slachthuizen en groothandels betreft is de deelname rond de 75 procent.’ Centraal in het beheerssysteem is de centrale database van Belbeef. Marc Rosiers: ‘Die garandeert voor alle deelnemers een directe en volledige tracering – zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts – van de aangeboden Belbeef-runderkarkassen. Bovendien zorgt het systeem voor een sterke administratieve vereenvoudiging.’

Voordelen voor veehouders Bĳzonder aan de nieuwe standaard is ook dat de retail niet is achtergebleven. ‘Carrefour, Colruyt, Cora, Delhaize, Lidl, Match en Spar gaan de Belbeef-standaard

De Belbeef-directie: Marc Rosiers, Christel Buyse, Laurent Gomand, Nathalie De Greve

gebruiken als basis voor hun aankoopbeleid van runderkarkassen,’ geeft Nathalie De Greve van Comeos, de Belgische federatie voor de handel en diensten, aan. De Greve is tevens de penningmeester van Belbeef. ‘Ieder retailer behoudt zĳn autonomie om extra criteria toe te voegen aan de basisstandaard. De Belbeef-signatuur “guaranteed by Belbeef” krĳgt wel een plek op de verpakking van het rundvlees bĳ de supermarktketens.’ Ook zelfstandige slagers kunnen afnemer worden van Belbeef rundvlees. ‘Met de Belbeef-standaard krĳgt de veehouder meer afzetmogelĳkheden in de markt,’ zegt Christel Buysse. Buysse is vleesveehoudster in Wallonië en voorzit-

ter van Belbeef. Ze ziet de voordelen van de nieuwe standaard: ‘De beheers- en controlekosten zĳn nu transparanter én lager dan voorheen dankzĳ het groter aantal runderen in het systeem en de invoering van een sectoraal bemonsteringsplan, gevalideerd door het voedselagentschap FAVV.’ Voor de promotie van de Belbeef-standaard in de verschillende media wordt beroep gedaan op VLAM (het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserĳmarketing) en zĳn Waalse tegenhanger Apaq-W. Die samenwerking tussen Vlaanderen en Wallonië is op zich ook al bĳzonder. Belbeef is dus gestart onder een uniek gesternte. l

Op 31 december 2015 waren er al ongeveer 3500 vleesveehouders gecertificeerd ‘Belbeef’

V E E T E E LT V L E E S

VV02_Belbeef.indd 27

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 12:04

F O K K E R I J

Via het ultrasound meten van vetbedekking en ribeyegrootte sturen angusfokkers in hun fokkerĳbeslissingen

Scannen voor een betere vleeskwaliteit Wie wil sturen in fokkerĳ op basis van slachteigenschappen bĳ

Nederland gescand volgens het Australische fokwaardesysteem.

is een Schotse vleesveehoudster die jaarlĳks in de rol als inspecteur tussen de 2000 en 3000 dieren scant in Groot-Brittannië voor het Australische fokkerĳprogramma Breedplan. Op uitnodiging van angusfokker Roy Ottink van het bedrĳf De Wildhoeve uit Markelo liet ze recent zien hoe het verzamelen van gegevens voor het fokkerĳplan werkt.

tekst Jaap van der Knaap

Inspecteur scant en weegt

levende dieren, kan gebruikmaken van het fokkerĳprogramma Breedplan. Het scannen van specifieke slachteigenschappen is daarbĳ een vast onderdeel. Voor het eerst werden dieren in

video-impressie www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

‘V

etbedekking: 3,2 millimeter. Intramusculair vetpercentage: 6,1. Grootte van de ribeye: 84 vierkante centimeter.’ Linda McKendrick tuurt naar het

V E E T E E LT V L E E S

VV02-breedplan Angus.indd 28

FEBR UAR I

computerscherm, terwĳl ze een sensor plaatst op de rug van Wildhoeve Duke, een nog geen tien maanden oud stiertje van het aberdeen-angusras. McKendrick

‘In de fokkerĳ wil je kunnen sturen op het moment dat de dieren in leven zĳn, en niet pas informatie krĳgen wanneer dieren aan de slachthaak hangen. Scannen is dan een goed hulpmiddel’, zo legt Ottink uit.

2016

18-02-16 13:57

Linda McKendrick bepaalt via ultrasound de vleeskwaliteit en ziet de resultaten op de monitor

10.000 dieren jaarlĳks gescand’, vertelt McKendrick. ’Maar in Australië, waar de data naartoegaan en de fokwaarden worden berekend, bestaat het al veertig jaar.’ Het programma heeft volgens McKendrick van ongeveer vĳf generaties de dieren in kaart en helpt als paringsprogramma om inteelt uit te sluiten.

Kleine ribeye voor witblauw

De voormalige chef-kok kocht vorig jaar in Groot-Brittannië vĳf anguskoeien en kwam via het Britse angusstamboek in aanraking met Breedplan. ‘De dieren worden onder het toeziend oog van een inspecteur gewogen en vervolgens worden specifieke karkaseigenschappen via scannen vastgelegd. Die gegevens gaan daarna naar een centrale database om er fokwaarden van te berekenen’, verduidelĳkt hĳ. Volgens Ottink is het voor het eerst dat er in Nederland dieren volgens dit systeem werden gescand, maar Breedplan is niet nieuw. ‘In Groot-Brittannië werkt het angusstamboek nu ongeveer tien jaar met het systeem en worden er ruim

De berekening van de fokwaarden is naast de gegevens van het scannen ook gebaseerd op stamboominformatie, zodat ook informatie van broers, zussen en ouders en nakomelingen mede bepalend is voor de fokwaarden. De fokwaarden worden uitgedrukt in zogenoemde Estimate Breeding Values (EBV). Met behulp van deze EBV kunnen dieren worden geselecteerd en paringen worden gemaakt, omdat ook ki-stieren van het angusras voorzien zĳn van deze fokwaarden. Zelf moeten veehouders het geboortegewicht opgeven alsook in welke mate er bĳ de verlossing is geholpen. Als de dieren 10 en 24 maanden zĳn, worden ze gewogen en gescand. De gegevens worden vervolgens gebruikt om fokwaarden te berekenen voor onder meer groei op 200, 400 en 600 dagen, de drachtlengte, geboortegemak en leeftĳd bĳ afkalven. De berekende EBV geeft dan fokwaarden aan voor een dier van 400 dagen oud met een karkasgewicht van 300 kilogram. Op het erf van De Wildhoeve van Ottink liet McKendrick zien dat ze de vetbedekking bĳ de staart, de rug en de voorhand meet met behulp van de ultrasone scanapparatuur. ‘Voor het meten van het intramusculair vetpercentage plaats ik de scanner tussen de twaalfde en de dertiende rib, vlak bĳ de plaats waar we ook de oppervlakte van de ribeye in vierkante centimeters bepalen’, aldus McKendrick. Op het beeldscherm is heel duidelĳk de afgetekende vorm te zien van de ribeye, en met een aantal muisklikken bepaalt McKendrick de oppervlakte. ‘Voor het scannen heb ik een cursus gevolgd. Bĳ het examen werd het scanwerk dat we deden op levende dieren, gecontroleerd toen de dieren eenmaal aan de slachthaak hingen.’ McKendrick liet ook zien dat ze bĳ de stieren de omtrek van de balzak meet en vastlegt. ‘De omtrek heeft een duidelĳke relatie met vruchtbaarheid van de stier zelf, maar er zĳn ook verbanden aangetoond met de vruchtbaarheid van vrouwelĳke familieleden. Nakomelingen van stieren met een grote omtrek van de balzak zĳn op jongere leeftĳd vruchtbaar. Alle informatie helpt om de fokkerĳ-

Roy Ottink: ‘Met de inzet van scannen is een homogenere kwaliteit dieren te fokken’

eigenschappen zo goed mogelĳk in te schatten.’ McKendrick werkt in opdracht van het angusstamboek, maar jaarlĳks scant ze ook dieren van rassen als charolais, limousin, hereford, simental en zelfs Belgisch witblauw. ‘Van elk ras kunnen we de karkaskwaliteit scannen en fokwaarden bereken. Bĳ een Belgischwitblauwdier lĳkt het vanwege de bilpartĳ dat het hoogwaardig vlees heeft, maar er is duidelĳk minder intramusculair vet en de ribeye is minder groot dan bĳ de angusdieren’, zo weet McKendrick uit ervaring.

Volwassen koeien van 150 cm In de twee dagen dat McKendrick op het Europese vasteland was, scande ze ruim veertig dieren bĳ vier verschillende angusfokkers. Roy Ottink was content met de eerste meetresultaten van zĳn dieren, die volgens hem aangeven dat ze eigenschappen bezitten die hen tot de beste vĳf procent van de anguspopulatie maken. ‘Veel veehouders denken dat angus kleine dieren zĳn met matige slachteigenschappen. Maar mĳn volwassen koeien zĳn 150 cm groot en wegen meer dan 900 kilo. Via het scannen kun je de geweldige vleeskwaliteit aantonen en dat intramusculaire vet maakt dit ras echt bĳzonder.’ Ottink hoopt de veestapel onder meer via embryotransplantatie komende tĳd uit te breiden en geeft aan dat hĳ een afnemer heeft die één slachtrĳp dier in de week zou willen afnemen. ‘Door samen te gaan werken met andere bedrĳven hoop ik dat we in de toekomst daaraan kunnen voldoen. Ik verwacht dat we met de inzet van Breedplan een betere en homogenere kwaliteit dieren kunnen fokken. Als we vervolgens op een locatie via een speciaal rantsoen de dieren afmesten, dan weet ik zeker dat we een heel aantrekkelĳk eindproduct kunnen leveren.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV02-breedplan Angus.indd 29

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 13:57

M A I S

Mest dichter bĳ de plant brengen, zodat deze het werk kan doen waar het nodig is, zorgt voor een effectievere bemesting

Meer mais door betere benutting van mest Met aangescherpte mestnormen moet er gezocht worden naar de mogelĳkheden om de plaatsingsruimte beter te benutten. De maisproeven van PPO en Agrifirm tonen aan dat dit niet ten koste hoeft te gaan van de maisopbrengst. Let wel op de behoefte van het gewas én de bodem. tekst Diane Versteeg

e maisteelt is niet voor elke veehouder het favoriete onderdeel van het ruwvoermanagement. En met de aangescherpte mestnormen is het steeds lastiger geworden om een goede opbrengst te halen. ‘Daarom is het belangrĳk dat veehouders goed nadenken over hun

teeltwĳze’, zegt Toine Heĳmans, productmanager ruwvoermanagement bĳ Agrifirm. ‘Met de KringloopWĳzer is een goed ruwvoermanagement alleen nog maar belangrĳker geworden. Maximaal rendement uit de mestaanwending is daarin cruciaal’, vervolgt hĳ.

Om de zoektocht naar een hoog rendement van de mestgift kracht bĳ te zetten, werkte Agrifirm de laatste jaren samen met PPO in diverse maisproeven aan dit thema. ‘Met de aangescherpte fosfaatnormen is de mestplaatsingsruimte weer achteruitgegaan’, zegt Brigitte Kroonen, onderzoeker bĳ PPO. ‘Bovendien is de gebruiksnorm voor mais op zand en löss in Limburg en Noord-Brabant met twintig procent verlaagd naar 112 kilo werkzame stikstof per hectare. Met die schaarse ruimte is het lastig om een goede maisopbrengst te halen.’ Imke Kuiper, als onderzoeker ruwvoerteelt bĳ Agrifirm Plant betrokken bĳ de maisproeven, vertelt dat een goede maisopbrengst ook afhankelĳk is van aanvullende meststoffen. Zo wordt sinds een

Maiszaad dichter bĳ de mest brengen zorgt voor een effectievere bemesting

V E E T E E LT V L E E S

VV02-opbremgstproeven.indd 30

FEBR UAR I

2016

18-02-16 11:01

Bemesten op de centimeter Op de PPO-locaties in Vredepeel en Lelystad werden in totaal drie proefvelden aangelegd. Hier werd drĳfmesttoediening getest met een toepassing van 30 m3 runderdrĳfmest per hectare, zowel volvelds als in de rĳ. Deze hoeveelheid werd bepaald op basis van de gebruiksruimte en de stikstofhoeveelheid per ton dierlĳke mest. ‘De rĳenbemesting is op meerdere manieren toe te passen’, zegt Kroonen. Op de proeflocaties werd gekozen voor de veelgebruikte toediening met behulp van gps. ‘De maiskorrel wordt tussen twee rĳen mest gezaaid, met zeven tot negen centimeter links en rechts tot de mest en circa acht tot twaalf centimeter boven de mest. Dichterbĳ zou zoutschade opleveren’. beschrĳft Imke Kuiper. Met rĳenbemesting zorgt een drĳfmestgift van 30 m3 per hectare ten opzichte van volveldsbemesting met dezelfde hoeveelheid drĳfmest voor een opbrengstverhoging tot vier procent droge stof, tot vĳf procent ruw eiwit en tot tien procent meer zetmeel op zandgrond (zie figuur 1). ‘Dit zĳn resultaten over de laatste vier jaar. De jaarinvloeden zĳn daarmee uitgeschakeld’, zegt Kuiper. PPO-onderzoeker Kroonen wĳst niet alleen op de betere opbrengstresultaten, maar ook op de hogere stikstofefficiëntie bĳ rĳentoepassing van dierlĳke mest. ‘De stikstofopname gaat van 175 kg per hectare bĳ 30 m3 volveldstoepassing naar 200 kg per hectare bĳ rĳentoepassing.’ Dit blĳkt uit onderzoek dat in de jaren 2008 tot 2012 werd uitgevoerd door Wageningen UR in opdracht van de overheid. Kroonen vervolgt: ‘Er zĳn twee manieren om de milieunorm van 50 mg stikstof per liter grondwater te behalen: door een korting op de gebruiksnorm of via alternatieve maatregelen waarmee eenzelfde of een beter resultaat wordt behaald. Rĳentoepassing van dierlĳke

drogestofopbrengst

zetmeelopbrengst relatieve opbrengst (%)

115 relatieve opbrengst (%)

paar jaar steeds vaker een kalitekort in de mais gezien. ‘Kali is belangrĳk voor de vochthuishouding van de plant. Een kalitekort uit zich in bruine, droge randen van de maisbladeren – niet te verwarren met een stikstoftekort, waarbĳ het blad verkleurt vanuit de nerf.’ In het verleden werden deze en andere tekorten – ook van sporenelementen – gecamoufleerd door een ruimere mestgift. Kuiper: ‘Nu moet je beter naar de grond en de mest kĳken: wat heeft het gewas dat je wilt telen, nodig aan voedingsstoffen en wat is er vanuit de bodem beschikbaar?’

110 105 100 95

klei

zand

112 110 108 106 104 102 100 98 96 94

drogestofopbrengst

volvelds

volvelds + entec fl

rĳ

rĳ + entec fl

Figuur 1 – Opbrengsten mais bĳ drĳfmest in rĳ. Volveldsbemesting is 100 procent

Figuur 2 – Verbetering stikstofbenutting door rĳenbemesting en inzet nitrificatieremmer

mest kan als alternatieve – of beter gezegd equivalente – maatregel hieraan voldoen.’ De aanvraag om acceptatie van rĳentoepassing van dierlĳke mest ligt nog ter beoordeling op het ministerie van Economische Zaken.

mer zorgt ervoor dat stikstof langer in de vorm van ammoniumstikstof aanwezig blĳft, waardoor stikstof niet kan uitspoelen. Mais is een trage starter en neemt pas een paar weken na inzaai grote hoeveelheden stikstof op. Stikstofverliezen beperken in de periode tussen bemesting en opname verhoogt de beschikbaarheid van stikstof later in het groeiseizoen. Agrifirm voerde twee proeven uit om het effect van nitrificatieremmer entec fl te onderzoeken, met positieve resultaten (figuur 2). ‘In de proef werd een opbrengststĳging van bĳna vier procent ruw eiwit gemeten. Dat is vergelĳkbaar met de aankoop van 125 kg soja’, geeft Heĳmans aan. ‘Vanwege eerdere proeven in gras, waarbĳ entec fl zorgde voor een ruweiwitstĳging met ruim tien procent, viel een stĳging van vier procent mĳ zelfs nog iets tegen. Seizoenseffecten zĳn hierin medebepalend, vandaar dat we komend jaar entec fl opnieuw in onze proeven willen testen.’

Mest en plant bĳ elkaar brengen ‘Mest dichter bĳ de plant brengen, zodat deze het werk kan doen waar het nodig is, zorgt voor een effectievere bemesting’, zegt Imke Kuiper. Daarbĳ rĳst de vraag of de stikstofbenutting ook kan worden opgeschroefd door de rĳafstand in de mais te verkleinen en zo volveldsbemesting beter te benutten. Ze vervolgt: ‘In proeven uit het verleden werd geen meerwaarde gevonden, vermoedelĳk door ruimere mestgiften. Afgelopen jaar hebben we ervaringen opgedaan in een demo bĳ PPO Vredepeel. Komend jaar willen we de kortere rĳafstand meenemen in onze proeven om te kĳken of de plant dichter bĳ de mest brengen even effectief is als de mest dichter bĳ de plant, zoals dit bĳ rĳenbemesting gebeurt.’ ‘Drĳfmest is de basis van de bemesting,’ geeft Heĳmans aan. ‘Van hieruit kun je eventueel extra meststoffen aanvoeren, zoals zwavel, borium en kali.’ Hĳ wĳst erop dat ondernemers daarvoor zowel hun grond als de mest moeten laten bemonsteren op voedingsstoffen. Alleen dan wordt duidelĳk welke stoffen moeten worden aangevoerd om de bodemvoorraad op peil te houden – en dat is bĳ deze normen al moeilĳk genoeg, vertelt Heĳmans. ‘We weten dat de hoeveelheid kali in mest een spreiding heeft van 4 tot 7 kg per ton. Bĳ een maisopbrengst van 20 ton droge stof per hectare voer je 300 kg kali af. Ligt de kalihoeveelheid in de mest op 4,5 kg per ton, dan bouw je een tekort op van 165 kg per hectare.’ Voor een betere benutting van stikstof kunnen ondernemers ook een nitrificatieremmer inzetten. Een nitrificatierem-

Zaadcoating populair Als gevolg van de lagere mestnormen worden vaker gebreken van sporenelementen in mais opgemerkt. Agrifirm ziet dat daarom het gebruik van zaadcoatings toeneemt. ‘Dit is een eenvoudige manier om de opbrengst te verhogen. Er is meerdere jaren onderzoek gedaan naar twee coatings. De iSeed-coating bevat fosfaat. De TopCoat-coating bevat diverse sporenelementen, waaronder mangaan’, legt Heĳmans uit. Uit de proeven blĳkt dat de coatings de beginontwikkeling van de maisplant verbeteren, maar daarnaast ook in opbrengst een bĳdrage leveren. Heĳmans: ‘Daarbĳ valt op dat de TopCoat-coating een hogere zetmeelopbrengst levert en iSeed een hogere drogestofopbrengst per hectare. Ook rĳpt mais met een iSeedcoating zeven dagen eerder af. Zeker in gebieden met een oogstrisico levert dit een extra voordeel.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV02-opbremgstproeven.indd 31

ruweiwitopbrengst

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 11:01

K E U R I N G

Matige beenkwaliteit in rubrieken dekstieren, supersterk vrouwelĳk fokvee

Gemengde gevoelens De fokveebeurs te Affligem herademende een beetje, na een toekomst vol twĳfel vorig jaar. De opkomst was bĳzonder goed, zowel wat het aantal aanmeldingen van dieren als het aantal toeschouwers betrof. De stieren blĳven kampen met een oud zeer: het heel matige beenwerk. Maar het vrouwelĳke fokvee was gewoon super en leverde spannende taferelen op. tekst Guy Nantier

extra foto’s www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

e 29e editie van Vlaanderens grootste fokveebeurs voor het Belgischwitblauwras startte onder een gunstig gesternte: geen vorst of sneeuw op de weg naar Affligem of concurrentie van een andere keuring, zoals vorig jaar de nationale keuring te Doornik. De Bellekouterhall liep dan ook goed vol. Een eerste, overschouwende blik over het deelnemersveld liet bĳ aankomst te Affligem ook meteen het allerbeste vermoeden. ‘Hier staat vandaag echt het beste van het beste wat Vlaanderen te

bieden heeft’, gaf Simon Noppen, secretaris van de organisatie AWB, aan. ‘Bĳ de tweehonderd aanmeldingen zĳn bovendien bitter weinig afmeldingen. Dat belooft spannend te worden.’

Oud zeer De finale bĳ de jongste stiertjes kon niet verbergen wat in zowat alle stierenrubrieken aan de orde was: het beenwerk bĳ de (toekomstige) dekstieren was matig met overkoting in de voorpoten, niet doorbuigen van de knieën, overkoting in

de achterpoten en spat op het spronggewricht. Een oud zeer in het ras waarin nog steeds geen verbetering merkbaar is. In de eindronde bĳ de jonge stiertjes van 6 tot 10 maanden staakten de stemmen van de Waalse juryleden bĳ Fadey van de Breehoeve (v. Cabri) van Gert De Coninck uit Wolvertem en Kornel van het Kruisborre (v. Sheriff) van Roger en Jan Orinx uit Asse. De twee stiertjes showden beide een heel mooi vleestype met een iets vollere rugpartĳ en gevuldere vleeskussens in de bilpartĳ bĳ Kornel. Bĳ beide dieren

Tabel 1 – Rubriekswinnaars 29e fokveebeurs Belgisch-witblauwras te Affligem (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

geb.datum

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

stieren 6-10 mnd.

Fadey van de Breehoeve Kornel van het Kruisborre Klaroen van Moorsel Katastroof van het Bareelhof Jack & Jones van het Bareelhof Jeoffrey van de Schoolhoeve Jef van de Stalijzer Jose CA van de Paddenhoeve Justen van de Sluizenweg Jeronimo van Thiewinkel Diligent van Perenhof Affectueux de l’Hesbaye Kastanje van Terbeck Hedwige van de Bremberg Kristal van ‘t Herent Dimpna van ‘t Selhuys Karlijn van het Kruisborre Karaat van Terbeck Avalon van de Bremberg Jasmijn van Terbeck Jaserie van het Kruisborre Julie van Willecome Jalouse van de Kerkenhofstede Doortje van Perenhof Ivoire van het Bareelhof Iris van Daisel Granny van het Smetlede Gini van Terbeck

15-06-2015 01-06-2015 05-03-2015 09-02-2015 31-12-2014 12-11-2014 26-10-2014 09-09-2014 26-06-2014 16-04-2014 16-02-2014 19-06-2011 01-07-2015 24-05-2015 20-05-2015 26-04-2015 01-04-2015 16-02-2015 25-01-2015 20-10-2015 11-10-2014 24-07-2014 30-04-2014 06-04-2014 07-11-2013 15-05-2013 25-12-2011 15-07-2011

Cabri Sheriff Depute Imperial Halifax Magloire Helgo Orval Grommit Imperial Imperial Imperial Sheriff Embleme Attribut Or Noceur Fiacre Hazard Imperial Imperial Attribut Or Argan Imperial Ichor Orme Adajio

Liberal Imperial Lasso Sjaka-Zoeloe Adajio Specimen Imperial Imperial Orme Occupant Occupant Eternel Harpon Germinal Adajio Impartial Heroique Imperial Paysan Paysan Ecrin Odilon Manitou Osborne Sjaka-Zoeloe Demon Germinal Paysan

G. De Coninck, Wolvertem R. Orinx, Asse F. Van Der Biest, Moorsel G. Veulemans, Glabbeek G. Veulemans, Glabbeek HIVO schoolhoeve, Torhout Berkenhof cv, Leisele F. Van Liedekerke, Herzele A. Meers-M. Peeters, Millen Loosen bvba, Lummen Perenhof bvba, OLV Waver De Coster lv, Steenhuffel Roggen-Schotsmans lv, Kortenaken B. Willems, St. Joris Winge T. Thijs, Neerpelt R. Van de Weyer, Geel R. Orinx, Asse Roggen-Schotsmans lv en P. Vranckx B. Willems, St. Joris Winge Roggen-Schotsmans lv en J. Vink R. Orinx, Asse L. David, Tielt P. Gillis, Watervliet Perenhof bvba, OLV Waver G. Veulemans, Glabbeek L. Goddeeris, Beerst De Clercq lv, Smetlede B. Neven, Wellen

stieren 10-18 mnd.

stieren 18-30 mnd.

stieren > 30 mnd. vaarzen 6-10 mnd.

vaarzen 10-20 mnd.

vaarzen 20-32 mnd.

gekalfde vaarzen/koeien

V E E T E E LT V L E E S

VV02-keuring Affligem.indd 32

FEBR UAR I

2016

18-02-16 14:58

Fadey van de Breehoeve (v. Cabri), kampioen stieren 6-10 mnd.

was er een opmerking op het beenwerk en het gebruik ervan. Kornel was net wat fĳner in het vel. De scheidsrechter werd opgeroepen en besliste verrassend in het voordeel van Fadey. In de categorie stieren van 10 tot 18 maanden was er onder de zes topfinalisten slechts één grote kanshebber op de eindtitel: Jack & Jones van het Bareelhof (v. Halifax) van de familie Veulemans uit Glabbeek. Behoudens een mindere aansluiting achter de schouder, was Jack & Jones op zowat alle onderdelen de betere van zĳn concurrenten. Toch was er geen unanimiteit bĳ de jury. Jack & Jones kreeg drie stemmen achter de naam en één stem ging naar de cilindrisch gebouwde, maar in bespiering minder expressieve Jeoffrey van de Schoolhoeve (v. Magloire) van de landbouwschool HIVO uit Torhout. Eensgezind werd de jury uiteindelĳk wel bĳ de stieren van 18 tot 30 maanden. Diligent van Perenhof werd uitgeroepen tot eindlaureaat. De Imperialzoon, gefokt door van Louis De Weerdt uit OLV Waver, bezat een mooi, harmonisch vleestype en finesse in de bespiering en beschikte over prima beenwerk. De enige rubriek stieren van 30 maanden en ouder tot slot werd gewonnen door Affectueux de la Hesbaye (v. Imperial) van landbouwvennootschap De Coster uit Steenhuffel. De massieve stier, die bulkte van de vleespartĳen, bezat echter niet de norm van de eerste categorie om te Affligem kampioenwaardig te worden bevonden in zĳn categorie.

Vlaamse rangorde ‘Oh la la.’ Dat was héél kort samengevat het veelgehoorde Jack & Jones van het Bareelhof (v. Halifax), kampioen stieren 10-18 mnd. commentaar bĳ de toeschouwers over de superkwaliteit in Diligent van Perenhof (v. Imperial), kampioen stieren 18-30 mnd.

de finaleronde bĳ het vrouwelĳk fokvee. Niet in het minst omdat er onder de rubriekswinnaars heel wat dieren kwamen opdagen die op de recente nationale keuring in Brussel te bewonderen waren. De fokveebeurs zette daarmee een eigen, Vlaamse rangorde. Zo was er in de finale vaarzen van 10 tot 20 maanden Julie van Willecome van Luc David te Tielt, in Brussel goed voor een sterke 1b-prestatie. Maar de in voorhand en achterhand breed gebouwde Julie, die bovendien over een vlotte stap beschikte, was in het middenstuk en in de scherpte van de bilbespiering de mindere van Jasmĳn van Terbeck (v. Imperial) van Roggen-Schotsmans en Jan Vonk en van Karaat van Terbeck (v. Fiacre) in eigendom van Roggen-Schotsmans en Paul Vranckx. Jasmĳn kreeg de titel toegewezen met drie stemmen tegen één stem voor Karaat.

V E E T E E LT V L E E S

VV02-keuring Affligem.indd 33

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 15:01

K E U R I N G

Hedwige van de Bremberg (v. Embleme), kampioene vaarzen 6-10 mnd.

Jasmĳn van Terbeck (v. Imperial), kampioene vaarzen 10-20 mnd.

Ivoire van het Bareelhof (v. Imperial), kampioene vaarzen 20-32 mnd.

Gini van Terbeck (v. Adajio), kampioene vrouwelĳk >32 mnd.

Bĳ de vaarzen van 20 tot 32 maanden ging de zege vlot naar Brusselgangster Ivoire van het Bareelhof. De Imperialdochter van de familie Veulemans had immers al afgerekend in een sterke rubriekskeuring met Ici Paris van Terbeck (v. Imperial) en Idylle van het Bareelhof (v. Adajio), beide nationale keuringscoryfeeën en te Affligem eindigend op respectievelĳk 1b en 1c, na Ivoire. Bĳ de jongste vaarzen ging de zege vlot naar Hedwige van de Bremberg (v. Embleme) van Bart Willems uit St. Joris Winge. Hedwige was, ondanks een minder vlot gebruik van de benen, de breedste in de

rug- en bekkenpartĳ en liet daarmee de vlot stappende concurrenten als Kastanje van Terbeck (v. Sheriff) van Roggen-Schotsmans en Kristal van ’t Herent (v. Attribut) van Raymond Thĳs uit Neerpelt achter zich.

Duimen en vingers aflikken Het hoogtepunt van de dag vormden de rubriekskeuringen en de finale bĳ de gekalfde vaarzen vanaf 32 maanden ouderdom en koeien. Om vingers en duimen bĳ af te likken. In de eerste rubriek behaalde de in hoogtemaat, in lengte en in breedte complete

Bĳ de stieren van 18-30 maanden werd de rangorde herschikt vanwege het beenwerk

V E E T E E LT V L E E S

VV02-keuring Affligem.indd 34

FEBR UAR I

Iris van Daisel (v. Ichor) van Lieven Goddeeris uit Beerst de zege vóór Indi van ’t Herent (v. Adajio) van Raymond Thĳs. Indi showde wat te veel conditie. De derde van de rubriek, Ixina van Terbeck (v. Imperial), was wel de meest expressieve in bespiering van het toptrio. In de tweede rubriek ging de eindzege naar het knappe, ronde vleestype van Granny van het Smetledehof (v. Orme) van maatschap De Clercq uit Smetlede. Granny, die een 1b-plek behaalde te Brussel, ging te Affligem Hallucinant van de Ĳzer (v. Manitou) van de gebroeders Cocquyt uit Pittem vooraf. Hallucinant beschikte weliswaar over een heel mooie, brede ruglĳn en een goede, diepe bilpartĳ. Maar in de breedte van het front en de breedte van het bekken diende ze haar meerdere te erkennen in Granny. In de derde rubriekskeuring was Gini van Terbeck (v. Adajio), 1b te Brussel, van Benny Neven uit Wellen finaal een maatje te groot op alle onderdelen om haar secondante, Limande de Waleffes (v. Panache) van Freddy Van Liedkerke uit Herzele, een kans te gunnen op de overwinning. De rubriekskeuring leverde in de eindzege drie finalisten op waartussen het moeilĳk kiezen was. En toch: met unanimiteit van stemmen bĳ de jury ging de eindzege naar ouderdomsdeken Gini van Terbeck. l

2016

18-02-16 15:00

eenn! n n Tooordel rantie

Komfort2

v r ga a 3 ja

www.joskin.com X-Trem : Smal chassis (760 mm)

Tetrax2 : 4 wielen op 1 rij

Tel: +32 43 77 35 45

Bezoek onze website!

• ACTUELE BERICHTEN • VLEESPRIJZEN • AGENDA • DISCUSSIEPLATFORM www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be V E E T E E LT V L E E S

VV02_p35.indd 35

F E B R UA R I

2 0 1 6

18-02-16 13:15

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

Nieuw blauwtongvaccin wacht op productie Bĳ Central Veterinary Institute (CVI) Lelystad is een nieuw vaccin tegen blauwtong ontwikkeld. Het nieuwe vaccin is veelbelovend ten opzichte van het huidige toegelaten vaccin. Het biedt namelĳk een volledige bescherming met één vaccinatie en daarnaast is het mogelĳk om geïnfecteerde dieren te onderscheiden van gevaccineerde dieren. Het vaccin is getest op schapen, maar de werkzaamheid bĳ grote herkauwers moet nog worden bevestigd. Het nieuwe vaccin is gebaseerd op

Een TTIP-vrĳhandelsverdrag tussen de EU en de VS zal voor de Amerikaanse landbouw gunstig uitpakken en voor de EU-landbouwexport niet. Dat blĳkt uit een analyse van het Amerikaanse landbouwministerie USDA. In een conservatief scenario wordt ervan uitgegaan dat de EU en de VS alleen importtarieven en importquota met een verlaagd tarief schrappen. Dit scenario levert de landbouw in de VS jaarlĳks 5,5 miljard dollar extra export op ten opzichte van referentiejaar 2011. De Amerikaanse rundvleessector is met 1,5 miljard dollar met afstand de grootste winnaar. Als niet alleen meer markttoegang wordt verleend, maar ook restricties van

De Parĳse slagerĳ l’ami Txulette in het elfde arrondissement plaatste als eerste slagerĳ in de Franse hoofdstad een verkoopautomaat voor vers vlees naast zĳn winkel. Parĳzenaars kunnen nu ook buiten de openingstĳden van de slagerĳ terecht voor producten als carpaccio, Bayonneham, varkenskarbonaadjes, kip en eieren. De eigenaar van l’ami Txulette, Florence Pouzol, zegt hierover: ‘De machine biedt een selectie van de producten die we zelf bereiden en vacuüm verpakken. Zo bieden we onze klanten een extra service wanneer de winkel gesloten is.’ Klanten kunnen de vleesproducten betalen met cashgeld of met creditkaart. De prĳzen zĳn vergelĳkbaar met winkelprĳzen voor het verse vlees: 250 gram rundvlees uit de lende (faux-filet) kost bĳvoorbeeld 8,50 euro, twee varkensribstukken kosten 5 euro.

VV02-vvb.indd 36

V E E T E E LT V L E E S

FEBR UAR I

Knut, verspreider van blauwtongvirus

Amerikaanse boeren winnen bĳ TTIP

Vers vlees ‘uit de muur’ in Parĳs

blauwtongvirus type 8, waarin één viruseiwit is uitgeschakeld. Het vaccinvirus veroorzaakt zonder dit eiwit geen ziekte en kan zich niet vermeerderen in knutten, de verspreiders van het virus. Het vaccinvirus zorgt wel voor een volledige bescherming tegen infectie met het veldvirus. Mits kleine wĳzigingen is het ontwikkelde vaccin ook bruikbaar voor alle andere serotypen. Het vaccinplatform – dat is als het ware de fundering van het vaccin – is voor alle serotypen gelĳk, volgens CIV.

andere aard worden verwĳderd, zoals sanitaire en fytosanitaire beperkingen, levert dit de VS netto 6,6 miljard dollar op, terwĳl de EU slechts 2,7 miljard dollar meer exporteert.

Zacht winterweer zorgt voor meer leverbotbesmetting De hoge temperaturen van deze winter zorgen ervoor dat de ontwikkeling van leverbotinfecties nog steeds doorgaat. Dit is een situatie die niet eerder is vastgesteld, deelt de Werkgroep Leverbotprognose mee. De werkgroep vraagt de veehouders –

vooral aan diegenen die het vee laat hebben opgestald – om extra op hun dieren te letten en bĳ twĳfel mestonderzoek uit te voeren. De werkgroep adviseert ook om rundvee alleen te behandelen als een diagnose is gesteld.

2016

18-02-16 15:54

E C O N O M I E

Toeslagprĳzen

Veeprĳzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S E A R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprĳzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

9 februari 2016

mestvee

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

5,5

tendens

14,4 68,2 14,2 61,8

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

fokvee

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

4,5

S 2015

S 4,57

4,0

E 3,84

E 2015

U 3,16

U2015

R 2,88

R 2015

3,5 3,0 2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

K O EIEN 5,0

25 30 week

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .) minimum-/maximumprĳs

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

Prĳsmonitoring B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prĳsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

oktober 2015 november 2015 tendens

index API af boerderĳ

index PPI verwerking

index CPI consument

118,80 116,20

105,00 105,50

109,00 109,90

4,0

S 4,11

3,5

E 3,64

3,0

U 3,09

E 2015 U 2015

R 2,54

2,5 2,0

S 2015

R 2015

25 30 week

Voor de meest actuele veeprĳzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprĳsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .) 120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

90 80 70 60 50 40

‘06 ‘07 ‘07 ‘08 ‘08 ‘09 ‘09 ‘10 ‘10 ‘11 ‘11 ‘12 ‘12 ‘13 ‘13 ‘14 l‘14 ’15 ’15 jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan ju jan dec maand/jaar

V E E T E E LT V L E E S

VV02-vvb.indd 37

F E B R UA R I

2 0 1 6

18-02-16 16:22

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen

Kalveren aan de drinkautomaat bĳ Geert Demasure, Avelgem Foto: Kristina Waterschoot

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschĳnt maandelĳks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Diane Versteeg fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkte verder mee Alice Booĳ hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

3 maart: 3 maart: 3 maart: 5 maart: 12 maart: 16 maart: 14 mei: 3-5 juni: 22-24 juli: 23 juli: 6 augustus: 11 augustus: 5-7 september: 23-25 september: 29 oktober: 10 september: 1-2 december:

SIA-elitekeuring charolais te Parĳs (Frankrĳk) SIA-elitekeuring blonde d’Aquitaine te Parĳs (Frankrĳk) SIA-elitekeuring limousin te Parĳs (Frankrĳk ) Paasveetentoonstelling te Rhenen Vleesveekeuring witblauw en verbeterd roodbont te Hulshorst Paasveetentoonstelling te Schagen Blonde d’Aquitainekeuring Aquitanima te Bordeaux (Frankrĳk) Nationale witblauwkeuring te Arras (Frankrĳk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Mayenne (Frankrĳk) Nationale witblauwkeuring te Libramont Keuring Oogstfeest (Belgisch witblauw en verbeterd roodbont) te Stroe Vleesveekeuring te Enter Nationale charolaiskeuring te Clermont Ferrand (Frankrĳk) Nationale limousinkeuring te Poitiers (Frankrĳk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Mariënheem Nationale herefordkeuring Dutch Hereford te Dalfsen Super Finale Charolais de Moulins te Moulins (Frankrĳk)

Ve i l i n g e n 26 maart : 7 april: 7 april: 4 mei: 16 juni:

COT-veiling te Laren RJ Interlim-veiling te Lanaud (Frankrĳk) Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrĳk) Veiling Blonde Génétique te Doux (Frankrĳk) RJ Interlim-veiling te Lanaud (Frankrĳk)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 27 februari-6 maart: SIA te Parĳs (Frankrĳk) 9 april : Studiedag ‘balans tussen fokkerĳ en mesterĳ’ te Berkel Enschot 16 april: Studiedag ‘balans tussen fokkerĳ en mesterĳ’ te Saasveld

abonnementsprĳs/jaar

Nederland en België € 48,10, overige landen € 93,35. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) E-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Harm Putman, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zĳn foto’s van Anaborapi (4), KI Midatest (5,10), OS Limousin (11) en l’Ami Txulette (36).

VOORUITBLIK

K o o lzaad , g o u d o f n ikkel ? Maart (23 maart) – Tien jaar terug sprak men in de voorlichting over het gele koolzaad als het nieuwe goud. Koolzaad is immers makkelĳk te telen en het kan meerdere doelen dienen: als biobrandstof of als plantaardige olie voor menselĳke consumptie. De perskoek kan aangewend worden als krachtvoerbron voor

het rundvee. Hoe staat het nu met deze multifunctionele teelt? In de slachthuizen worden meer en meer runderkarkassen afgekeurd vanwege sarcosporidiose. In het komende nummer brengt de redactie een update rond deze besmetting.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelĳkheid worden aanvaard voor mogelĳke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

V E E T E E LT V L E E S

VV02-agenda.indd 38

FEBR UAR I

2016

18-02-16 15:02

A N D E R S

V E E T E E LT V L E E S

VV02-anders bekeken.indd 39

B E K E K E N

F E B RU A R I

2 0 1 6

18-02-16 12:07

DIT IS EEN VEESTAPELADVISEUR!

Geert Demasure | vleesveehouder in Avelgem ‘Ik ben fier om landbouwer te mogen zijn. Het is het mooiste dat er is. Maar de liefde voor de dieren en het economische aspect moet wel in elkaars verlengde liggen. De Belgischwitblauwkoeien moeten presteren. CRV is een meerwaarde omwille van haar stierenaanbod. Ze heeft de juiste stieren die het beste passen bij mijn fokdoel. De veestapeladviseur kijkt mee over mijn schouder en staat mij bij waar nodig.’ Dit is een veestapeladviseur!’ Wat maakt de veestapeladviseur anders? Ga mee naar het erf van vier totaal verschillende veehouders: crv4all.be/meerdanjeziet

CRV, meer dan je ziet.

Veestapeladviseur Ruben Bonne met vleesveehouder Geert Demasure

BETTER COWS | BETTER LIFE

377-15 Adv Adviseur FASE 2 Demasure VL.indd 1

18-02-16 15:46