Veeteeltvlees januari 2018 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JAN UARI 2018

Mais telen als krachtvoer

wint terrein

Vleesveecongres in het teken van

beeldvorming

Luxurieux du Sart start veelbelovend bij nieuwe fokwaarden

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV01_cover.indd 2

11-01-18 16:16

Laten we toasten … … op de beste! Top Quality Maïs

MILLESIM

FAO 240

 Silomaïs / CCM / Geplette maïs      

Middenvroegrijp Stabiele top korrelmaïsopbrengst Als silomaïs top voederwaardeopbrengst Goede stay-green Goede oogstzekerheid Goede tolerantie tegen bladvlekkenziekte

Het meest gezaaide maïsras in BENELUX de laatste 5 jaar!

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 30 003 www.kwsbenelux.com

VV01_p02.indd 2

SEEDING THE FUTURE SINCE 1856

10-01-18 15:11

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 24 25 27 28 29 30 31

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-nieuws Uit de dierenartspraktijk: jodium- en seleniumtekort Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken

hoofdartikel maisteelt

HOOFDA RT IK E L

8 Mais telen als krachtvoer REPORTAG E

12 Frits Leenders fokt koeien met maat en het karakter van een paard SY MPO SIU M

16 Vleesveecongres te Lummen VOEDIN G

18 Voerwijzer: voorkomen van speendip door tekort aan eiwit FOKKERIJ

8 voerwijzer eiwittekort

indexen bwb

20 Magere oogst bij de fokwaarden van de nieuwe Belgisch-witblauwstieren

JANU ARI 2018

Mais telen als krachtvoer wint terrein

s Vleesveecongre in het teken van

beeldvorming TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

Frits Leenders:

Erik Mathijs:

‘Het vleesvee is hobby, maar we pakken het wel professioneel aan’

‘De vleesveesector heeft echt nood aan een producentenorganisatie’

t Luxurieux du Sar bij nd start veelbelove en nieuwe fokwaard TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

BIJ DE COVER

Met de snoet in het voer geniet de veestapel van de familie Deraedt-Vromman Foto: Kristina Waterschoot

16 veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_inhoud.indd 3

11-01-18 16:36

GEZONDE KOEIEN. MEER WEERSTAND.

Een goede start

Oren merken = BVD-dragers opsporen

Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVDvirusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVD-virusdragers zo snel mogelijk op, namelijk direct na de geboorte. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet: het oormerken van het kalf. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf. Meer informatie: www.gddiergezondheid.nl/bvdoorbiopten

Kies voor de BVD-aanpak van GD: Gezonde koeien. Meer weerstand. GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T. 0900 - 1770, www.gddiergezondheid.nl/bvd

VV04_p02NED.indd 2

19-04-17 13:34

VAN DE REDACTIE

Vleesveehouders, vertel zelf je verhaal Tijdens het recente vleesveecongres (waarover meer op pagina 16-17) maakten alle inleiders het duidelijk: we mogen als Belgen best wat meer chauvinisme tonen over wat we in ons eigen land produceren. Maar vleesveehouders moeten ook vooral zelf ambassadeurs zijn. Een terechte opmerking, waar ik me graag bij aansluit. Het Belgisch-witblauwras heeft zich de voorbije decennia een beetje in slaap laten wiegen en heeft het daarbij nagelaten om zichzelf met regelmaat te promoten. De diverse voedselcrisissen zullen daar best een verklaring voor zijn, maar dat had ons niet mogen tegenhouden om zelf ons verhaal te vertellen. Eerst communiceren, vanuit je eigen ervaringen en met een persoonlijk verhaal, plaatst je meteen vooraan in het debat. Een strategie die vooral op social media met succes wordt gehanteerd door politieke partijen. En dus best ook toepasbaar is voor de vleesveesector. Als elke vleesveehouder zijn persoonlijke verhaal, zijn passie, maar ook de feiten van zijn bedrijf vertelt en toont aan zijn eigen omgeving, is dit een sterkere campagne dan de grootst mogelijke campagne die VLAM kan voeren.

Dat neemt niet weg dat ook deze laatste zijn bijdrage moet en kan leveren. Onlangs maakte VLAM zijn jaarprogramma bekend, waarbij ook zij de kloof tussen producent en consument willen verkleinen. Ook hier stelt men het verhaal van het product centraal en richt men zich op drie unieke pijlers van Belgisch rundvlees: smaak, lokaal en vakmanschap. Dat in het jaarprogramma een extra inspanning is opgenomen naar horeca en foodservice, is alleen maar toe te juichen. Samen met enkele vleesveehouders was ik een paar maanden geleden zelf aanwezig op de stand van VLAM op de Horeca Expo. Niet alleen werden er de unieke eigenschappen van Belgisch rundvlees gepromoot, we spraken er met menig chef en restauranthouder. En ook daar is nog bijzonder veel werk. De kwaliteiten van Belgisch-witblauwvlees zijn velen onbekend, een aantal wist zelfs niet waar ze het zouden kunnen verkrijgen. Ondanks de onwetendheid wist men zowel de smaak van het vlees als ons verhaal van het vleesveebedrijf te erkennen en te waarderen. Laten we dus allemaal ambassadeurs zijn, van ons product en van ons bedrijf! En vooral, met een verhaal.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_editorial.indd 5

11-01-18 13:19

FOKKERIJNIEUWS

Harielle du Moulin krijgt 92 punten De vijf jaar oude Aleatordochter Hariëlle du Moulin is ingeschreven met 92 punten. Inspecteurs Fredie van Dijk en Dirk Reijne gaven Hariëlle 93 punten voor ontwikkeling, 92 voor type, 92 voor bespiering en 90 punten voor benen. Dat resulteerde in 92 punten voor algemeen voorkomen. De blonde d’Aquitainekoe van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel stamt uit de bekende Ariëlle du Moulin (v. Orion). Hariëlle heeft al een behoorlijke staat van dienst in de showring. Zo behaalde ze dit jaar het reservekampioenschap bij de vrouwelijke dieren ouder dan drie jaar tijdens de Nationale Vleesveemanifestatie (NVM) in Zwolle.

De blonde van Hans Spekenbrink werd ingeschreven met 92 punten

Blondestamboek brengt axonopathy onder de aandacht Met regelmaat krijgt het Nederlandse blondestamboek vragen over de genetische afwijking axonopathy, een afwijking waarbij het zenuwstelsel van het kalf is aangetast. De vererving is enkelvoudig recessief. Een kalf geboren met deze afwijking is niet levensvatbaar en heeft maar een levensverwachting

van enkele weken. Om die reden is het aan te raden om enkel met vrije stieren te werken. Al eerder besloot het stamboek om geen positieve stieren ouder dan zes maanden toe te laten op de recente NVM-keuring. Daarnaast is er ook een lijst van geteste stieren terug te vinden alsook hoe vleesveehou-

ders hun dieren op deze genetische afwijking kunnen laten testen aan de Universiteit van Luik. Om een antwoord te bieden op de vele vragen heeft het stamboek een aparte pagina op zijn website uitgewerkt over de vererving van axonopathy. Voor meer info: www.blondestamboek.nl

Eerste hoornloze Belgisch witblauwe stier beschikbaar Sinds kort heeft BBG/CRV Ideale Dehorner beschikbaar voor vleesveehouders met Belgisch witblauw. Dehorner, een zoon van Goulu de la Hasse, is de eerste hoornloze Belgisch-witblauwstier van het zuiver ras die beschikbaar is in België. Een paring van een gehoornde moeder van het Belgisch-witblauwras met Dehorner geeft 50 procent kans op een hoornloos kalf. Het hoornloosgen werd vijf generaties terug via hoornloze limousingenetica ingefokt. Dehorner voert 96,87 procent Belgisch-witblauwbloed en is officieel dus raszuiver Belgisch witblauw. Ondertussen zijn de eerste kalveren van Dehorner al geboren in Wallonië. De stier werd allereerst gericht ingezet in het eigen fokprogramma van BBG. Met de keuze voor de inzet van een eerste hoornloze stier wil BBG naar de toekomst werken, om zo de continuïteit van het Belgisch-witblauwras te waarborgen. Hoornloze witblauwe Dehorner

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_fokkerijnieuws.indd 6

11-01-18 16:34

Charlotte Cobbaert, consulent Kenniscentrum Bedrijfsopvolging:

‘Grond is te duur in verhouding tot de opbrengsten uit landbouwactiviteiten’ Uit: Stiel, januari 2017

Filip Tavernier wint hoofdprijs kerstquiz 2017 Belgisch-witblauwfokker Filip Tavernier uit Oordegem-Lede heeft de hoofdprijs van de VeeteeltVlees-kerstquiz 2017 gewonnen. Tavernier had alle vragen goed beantwoord en wint de waardebon van 1000 euro die hij kan besteden bij veeverbeteringsorganisatie CRV. Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 Vraag 6 Vraag 7 Vraag 8 Vraag 9 Vraag 10 Vraag 11 Vraag 12 Vraag 13 Vraag 14 Vraag 15

C B C A A A B A B C B B A C C

september pag. 18 november pag. 16 januari pag. 20 mei pag. 8 maart pag. 17 augustus pag. 22 november pag. 8 september pag. 8 mei pag. 24 augustus pag. 11 juli pag. 30 februari pag. 22 oktober pag. 37 april pag. 10 juni pag 20

naam, woonplaats

prijs

Filip Tavernier, Oordegem-Lede familie Seinen, Nieuw Leusen Andries lv, Grimbergen A. van Middelaar, Nederweert Nestor Cloes, Tongeren

waardebon van CRV van 1000 euro 5 hectare maiszaad van KWS 1000 kg startvoer van Aveve luchtfoto eigen bedrijf (van VeeteeltVlees) overall van CRV

Tabel 1 – De VeeteeltVlees-prĳswinnaars van 2017

De goede antwoorden van de kerstquiz 2017

CRV keert met 4,1 miljoen euro record-ledenvoordeel uit Fokkerijorganisatie CRV heeft het boekjaar 2016-2017 afgesloten met een nettoresultaat van 8,2 miljoen euro.De helft daarvan, 4,1 miljoen euro, keert het bedrijf in januari uit aan de leden. Niet eerder was het ledenvoordeel zo hoog. Het goede resultaat is onder meer te danken aan de herstellende melkprijzen, waardoor CRV in Nederland en Vlaanderen ondanks het fosfaatreductieplan goed gedraaid heeft. De betere melkprijs hielp CRV ook internationaal. Buitenlandse afnemers namen sperma met een gemiddeld hogere prijs af. De omzet-

groei in het buitenland nam daardoor licht toe en ook de financiële resultaten verbeterden. Internationaal blijven de omstandigheden in de vleesmarkt wel moeilijk. Het afgelopen jaar investeerde CRV veel in de vernieuwing van de huisvesting. In Wirdum verrees het nieuwe Dairy Breeding Center en in Brazilië werd de bouw van de nieuwe spermawinlocatie van Central Bela Vista afgerond. Ook werden de stierenlocaties in Giekerk en Harfsen vernieuwd. Central Bela Vista in Brazilië

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_fokkerijnieuws.indd 7

11-01-18 16:34

HOOFDARTIKEL MAISTEELT

Mais telen als kracht v Nog een paar maanden. Dan begint het maisseizoen weer. Tijd dus om na te denken over de rassenkeuze. Die begint bij het rantsoen. Is snijmais de beste optie? Of passen ccm en mks beter? Een overzicht met de voor- en nadelen van het verbouwen van krachtvoermais. TEKST ALICE BOOIJ

n Nederland en België is het veelal standaard dat veehouders mais telen om die uiteindelĳk te oogsten als silo- of snĳmais. Best bĳzonder, geeft Arjan Lassche, manager agroservice bĳ KWS, aan. ‘Het merendeel van de mais die in de wereld wordt geteeld, wordt geoogst voor de korrel. Alleen in Noordwest-Europa gaat die als snĳmais de kuil in.’ Alleen kan rundvee met de restplant die in de snĳmais verhakseld wordt, niets, geeft Lassche aan. ‘Wanneer je ruwvoer genoeg hebt, waarom zou je dan de hele plant oogsten?’ Het is een vraag die het afgelopen jaar op meer bedrĳven gesteld is. Veehouders die genoeg ruwvoer onder het plastic hebben liggen, kunnen komend teeltseizoen de afweging maken om hun mais niet te oogsten als snĳmais, maar als ccm of

mks. Ook het beleid naar meer grondgebondenheid en de trend dat het gras tot laat in het najaar doorgroeit en zo hoge jaaropbrengsten realiseert, zorgen ervoor dat er op veel bedrĳven ruwvoer genoeg is.

Tabel 1 – Voederwaarden snijmais, ccm en mks (bron: Tabellenboek Veevoeding 2016)

ds snijmais mks ccm

vevi dve oeb

337 946 531 1.250 624 1.334

ras

re rvet

47 –19 1,62 75 –34 0,60 82 –43 0,40

47 21 16

89 97 97

zet

25 191 322 43 72 588 48 23 675

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_hoofdverhaal.indd 8

11-01-18 15:36

Komende jaren strengere eisen aan maisteelt Met het ingaan van het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn vanaf 2018 zullen er komende jaren extra eisen komen voor de maisteelt in Nederland. Onderstaande eisen zijn nog voorstellen. Zie: www.rijksoverheid.nl/lnv. Vanaf 2019 – Verschuiven van uitrijperiode van drijfmest op bouwland. – Lagere stikstofgebruiksnorm groenbemester op zand- en lössgrond. – Strengere eisen vanggewas na mais op zand- en lössgrond. Keuzes: - onderzaai van gras of ander geschikt vanggewas - inzaai van een vanggewas op uiterlijk 1 oktober (na de maisoogst) - inzaai van enkele specifieke gewassen met een hoge stikstofopname als hoofdteelt na de teelt van sijmais, waaronder wintertarwe, in de maand oktober. Vanaf 2020 – Verfijning van fosfaatklassen en aanpassing van fosfaatgebruiksnormen: ruimer bij fosfaattoestand laag/neutraal en lager bij toestand hoog. Vanaf 2021 – Verplichte rijenbemesting van maisland op zand- en lössgrond.

de teelt van ccm en mks. Henry Altena van ForFarmers noemt ccm een ‘goed zelf teelbaar krachtvoer’. Hĳ geeft bĳ de keuze tussen mks en ccm de voorkeur aan ccm. ‘Omdat het nog meer op krachtvoer lĳkt. De spil die je bĳ mks oogst, is slecht verteerbaar voor de koe. Overigens is er bĳ ccm wel kans op pensverzuring’, waarschuwt Altena. ‘Het is raadzaam om na te gaan of ccm past bĳ het rantsoen en de veehouder.’

ht voer

Mks of ccm? Ccm en mks zĳn ook het overwegen waard, omdat het krachtvoervervangers (zie tabel 2) zĳn, aldus Alidus Hidding van VIB Consulting, die de teelt van ccm of mks zelfs promoot. ‘Het is een teelt die bĳ veehouders past, een rendabele krachtvoervervanger is en bovendien organische stof teruggeeft aan de bodem.’ Door de 20 procent-regeling binnen de derogatie is de teelt van de krachtvoermais in Nederland sterk verminderd. De focus lag op massa, maar momenteel ziet Hidding op bedrĳven waar ruwvoer genoeg is een toenemende interesse voor

Tabel 2 – Effect van hoger hakselen, mks en ccm op opbrengst en voederwaarde t.o.v. gewone maiskuil (bron: ForFarmers)

maiskuil +10 cm hoger mks ccm hakselen kolf + spil gemalen korrel opbrengst (kg ds/ha) ds-gehalte (%) zetmeelgehalte (g/kg ds) re-gehalte (g/kg ds) ndf-gehalte (g/kg ds) vc-ndf (%) vc-os (%)

–2,5% +0,6 +10 +1 –10 +1 +0,5

–37% +10-25 +200 +10 –175 — —

–45% +20-30 +300 +20 –275 — —

Herman van Schooten, onderzoeker bĳ Wageningen UR, geeft dan de voorkeur aan mks. ‘Omdat deze ook nog wat structuur bevat doordat de spil is meegeoogst, daarmee is het een veiliger product om te voeren. Ccm is toch meer varkensvoer. In hoger hakselen van de mais zie ik niet zoveel, dat schiet qua extra voederwaarde niet op.’ Lassche geeft hierbĳ aan dat het hoger hakselen (zie tabel 1) van mais een soort tussenstap is. ‘Zo kunnen melkveehouders wennen aan het idee dat ze meer energie van het eigen bedrĳf kunnen halen.’ Een overstap naar mks of ccm is namelĳk veel meer dan alleen het oogsten van de kolf, waar eigenlĳk de hele maisteelt om draait. ‘Niet altĳd zĳn de juiste machines voorhanden om mais als ccm of mks te oogsten.’ Bovendien zou de in de maak zĳnde regelgeving (zie kader) de teelt van krachtvoermais lastiger maken. De oogst van mks of ccm in oktober is echter goed haalbaar, geeft hĳ aan. ‘De tĳd dat korrelmais veel later geoogst wordt dan snĳmais, ligt achter ons. De nieuwe rassen zĳn vroeger, op onze proefvelden oogsten we de korrelmais een week na de oogst van de snĳmais.’

Vroeg, gezond én stevig ras Bedrĳven die voor komend seizoen kiezen voor mks of ccm, doen er goed aan om hier ook met de keuze van het maisras rekening mee te houden. ‘Kies dan voor rassen die hoog scoren voor korrelopbrengst; die geven naast meer opbrengst ook een

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_hoofdverhaal.indd 9

11-01-18 15:36

HOOFDARTIKEL MAISTEELT

Een succesvolle oogst van mks en ccm begint met een ras dat compleet afrijpt, oogstzekerheid en gezondheid geeft en goed gesloten kolven

betere oogstzekerheid’, adviseert Van Schooten. ‘Let daarbĳ ook op de resistentie tegen stengelrot. Niet alle rassen kunnen ertegen om langer op het veld te blĳven staan.’ Henry Altena van ForFarmers voegt eraan toe dat naast gezondheid de stevigheid van het ras belangrĳk is. ‘Het moet toch langer op het veld blĳven staan. Daarnaast moeten de kolven goed gesloten zĳn, zodat er minder kans is op fusarium of schimmelinfecties.’ Altena kiest bĳ de raskeus voor ccm een vroeg ras. ‘Je wilt

namelĳk een zo hoog mogelĳk drogestofpercentage in de korrel, dat lukt bĳ een vroeg ras. Als je te vroeg oogst en de korrel nog niet rĳp is, dan loop je kans op pensverzuring. Vooral in combinatie met een vroeg gewonnen eerste snede.’ Het gaat volgens hem dan ook niet alleen over de keuze snĳmais, mks of ccm. ‘Het gaat erom dat het voedermiddel past in het totale rantsoen bĳ het ruwvoer dat je hebt en dat je gaat winnen komend seizoen.’ l

Harde werkers onder de grond Bacteriën maken hun opmars in de maisteelt, als toevoegmiddel bij de mest en dit jaar ook als zaadcoating. Ze zorgen voor meer wortelvorming en/of stimuleren de beschikbaarheid van voedingsstoffen, zo luiden de claims. Het toepassen van plantengroeibevorderende bacteriën bevindt zich echter nog in het ontwikkelstadium. Onder de grond is minstens zoveel leven als boven de grond. Zo’n 25.000 kilo bodemleven per hectare zorgt voor een goede structuur, waterhuishouding en doorstroming van nutriënten. Bovendien biedt het bodemleven weerstand tegen ziekten en zorgt dus voor een gezonde, vruchtbare bodem en daarmee voor betere groeiresultaten en een lagere ziektedruk voor het maisgewas. Naast schimmels, bodemdiertjes, aaltjes, mijten en wormen bevat gezonde grond een miljard bacteriën (per gram grond) van wel duizend verschillende soorten. Met name bacteriën, schimmels en wormen zorgen ervoor dat plantaardige en dierlijke resten omgezet worden, waardoor er voedingsstof-

fen vrijkomen voor de plant. Een deel van die voedingsstoffen wordt ook weer vastgelegd door schimmels en bacteriën om het later weer af te geven aan de planten. Processen die zorgen voor humusopbouw. Met de steeds krapper wordende bemesting worden we afhankelijker van natuurlijke processen. ‘Het is belangrijk om chemische middelen te vervangen door minder schadelijke biologische, maar die krijgen alleen voldoende draagvlak in de gangbare landbouw als ze ook effectief en reproduceerbaar zijn’, zegt Jaap Bloem, onderzoeker bij Wageningen UR en specialist in bodemvruchtbaarheid en microbiologie. Zaadcoating heeft meer kans van slagen dan toevoegen aan de grond, reageert Bloem. ‘Als je microben aanbrengt op zaad, dan zitten ze bij de kieming in elk geval op de goede plek.’ De vraag is of ze zich kunnen handhaven in de jungle waarin ze terechtkomen. Dit geldt nog veel sterker voor het enten van grond al dan niet via mest of compost, voegt hij toe. ‘In de bodem, maar ook in mest en compost,

zitten al heel veel micro-organismen die goed zijn aangepast aan sterk wisselende omstandigheden. De gekweekte bacteriën die worden toegevoegd, hebben een grote kans om opgegeten te worden of te verhongeren. Ondanks enthousiaste demo- en praktijkprojecten met toevoegingen van micro-organismen aan bodem, mest en compost/bokashi (gefermenteerd organisch materiaal), wordt er nauwelijks wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit en reproduceerbaarheid, geeft de onderzoeker aan. ‘Onderzoek dat wel is gepubliceerd, laat zien dat het toevoegen van “effectieve micro-organismen” niet effectief was.’ Hij kan wel andere maatregelen noemen om het bodemleven te behouden en te stimuleren. ‘Door organische mest te gebruiken, drijfmest met compost te combineren, pieken van minerale stikstof en fosfaat te vermijden, groenbemesters, de bodem bedekt te houden, de bodemstructuur te sparen en door minder grondbewerking. Daarmee stimuleer je opbouw van organische stof in de grond en dus ook het bodemleven.’

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_hoofdverhaal.indd 10

11-01-18 15:36

Ferti Vleesvee Mineralenbolus

Groei

Speciaal ontwikkeld voor vleesvee. Draagt door zijn speciďŹ eke samenstelling bij tot een optimale ontwikkeling (groei en vruchtbaarheid) van het vleesvee. Met 1 toediening 6 maanden optimaal voorzien!

Weerstand

Ferti Vleesvee

Ferti Grow Calf

Ferti Dry

Ferti Grow

Vruchtbaarheid

6 maanden werkzaam

Levering via uw dierenarts of kijk en bestel op: WWW.VETANIMALCARE.NL

Samenstelling: zink, koper, mangaan, jodium, cobalt, selenium, vitamine B6, vitamine B2, vitamine B12, Vitamine E

VV01_p11.indd 11

10-01-18 15:16

BEDRIJFSREPORTAGE LEENDERS

De marchigianaâ&#x20AC;&#x2122;s vreten het gras op dat de paarden laten staan

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_bedrijfsrep Frits Leenders.indd 12

11-01-18 13:24

BEDRIJFSPROFIEL naam woonplaats ras aantal dieren aantal hectares

Frits Leenders Dedemsvaart marchigiana 8 6

Dedemsvaart

Koeien met de maat en het

karakter van paarden Om het gras in zijn paardenweilanden kort te houden heeft Frits Leenders al ruim 15 jaar vleesvee. In de marchigiana’s heeft hij zijn ideale ras gevonden. ‘Ze zijn groot en kunnen veel kilo’s aanzetten, hebben mooi gemarmerd vlees en een heel rustig, vriendelijk karakter.’ TEKST ALICE BOOIJ

aarden, dat is waar het om draait bĳ Frits Leenders. Hĳ fokt, traint, verhandelt en exporteert paarden vanaf zĳn boerderĳ in Dedemsvaart. Tussen de tientallen paarden is echter ook vleesvee te vinden: marchigiana’s. ‘We houden al wel vĳftien jaar vleesvee in combinatie met de paarden’, vertelt Frits. ‘Ze staan samen in de wei en het vleesvee eet het gras op dat de paarden laten staan.’ In Nederland lopen er 450 dieren rond van het marchigianaras. Frits liep per toeval tegen dit Italiaanse vleesveeras aan. ‘Ik heb ook wel andere vleesrassen gehad, maar de markiezen passen bĳ mĳ’, geeft hĳ aan, terwĳl hĳ alle positieve punten van het ras opsomt. ‘Ze kalven heel gemakkelĳk, zĳn sober, intelligent, hebben een handzaam karakter en sterk beenwerk en zĳn daardoor voor alle staltypes geschikt. Ze zĳn vruchtbaar en hebben een goede gezondheid. Ze kosten dus weinig tĳd. We zĳn met de paarden te druk om veel tĳd aan het vleesvee te kunnen besteden.’

een stier – heeft Frits een kleine, maar fĳne veestapel. ‘Alles is te koop. Het vleesvee is voor ons hobby, maar we pakken het wel professioneel aan’, vertelt de paardenman. ‘De koeien moeten zichzelf betalen en dat lukt bĳ ons eigenlĳk aardig.’ Een uitzondering op de ‘alles is te koop’-regel is er

Het van oorsprong Italiaanse ras kan toe met een sober rantsoen en bezit harde klauwen

Hoge eindgewichten Naast het prettige karakter hebben de marchigiana’s overigens nog een overeenkomst met de paarden: hun formaat. ‘Ze lĳken ook wel wat op paarden’, zegt de vleesveehouder lachend. ‘De marchigiana is groot, maar ook heel breed en bevleesd. Met zo’n skelet kunnen ze heel veel vlees aanzetten en dus hoge eindgewichten halen.’ Met zo’n acht dieren – waarvan drie zoogkoeien en

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_bedrijfsrep Frits Leenders.indd 13

11-01-18 13:24

BEDRIJFSREPORTAGE LEENDERS ik ook bij de paarden koester. Soms is een koe of een merrie van zichzelf niet zo fraai, maar fokt ze wel heel goed. Een goede moederlijn levert uiteindelijk altijd weer kwaliteit, dat is bij de paarden ook zo.’ Hij noemt de nog jonge koeien Donna en Bella – beide dochters van Zlatan – als voorbeeldkoeien. ‘Bella kreeg 89 punten en we hebben haar gespoeld met Erode. Deze embryo’s zetten we zelf weer in.’ Naast een goed karakter zoekt Frits ook naar de combinatie van maat en luxe in de fokkerij. ‘Grote koeien zijn vaak minder bespierd en sterk bespierde beesten zijn vaak wat kleiner. De kunst is beide eigenschappen in één dier te fokken.’ Met het behoud van alle positieve eigenschappen van de marchigiana’s, zoals het afkalfgemak natuurlijk. ‘De kalveren worden met zo’n 40 tot 45 kilo vrij licht geboren, het zijn eigenlijk haast jerseykalveren vlak na de geboorte. De bespiering ontwikkelen ze pas na een paar weken’, aldus Frits, die ervaart dat de – bruin geboren – kalveren door dat lage geboortegewicht ook heel vitaal zijn. ‘Voor je het weet huppelen ze rond de koe.’ Hulp hebben de markiezen bij het kalven dan ook eigenlijk niet nodig. ‘Maar als het wel nodig is, kan ik er zo bij komen, ook bij het kalven houden ze hun gemakkelijke karakter.’

Niet voor de mode Fokken is compenseren, luidt de strategie bij de stierkeus. ‘Je probeert de goede eigenschappen van je koeien te behouden en te versterken. De slechte eigenschappen probeer ik te verbeteren.’ Daarvoor moet je als fokker weten welke eigenschappen belangrijk voor je zijn, zegt Frits. ‘Ik fok niet voor de mode. Het gaat erom dat je een dier fokt, of het nu een paard of een koe is, waar je zelf als gebruiker tevreden mee bent en verder mee kunt. Wij fokken paarden en koeien die we zelf ook graag zouden willen kopen.’ Ondanks dat de vruchtbaarheid van de marchigiana’s heel goed is, lukt het niet altijd om de tocht goed te zien. Toch maakt de vleesveehouder graag gebruik van ki-stieren uit moederland Italië. ‘Om zo wat meer bloedspreiding te krijgen. De populatie in Nederland is heel klein en voor je het weet heb je dezelfde bloedlijnen te pakken.’ Stieren als Erode, Socrate, Cirano en Palio hebben goed werk gedaan. ‘Ik zoek nu weer naar een paar nieuwe jonge stieren.’

Sober hooi Ooit Nederlands kampioen: Zlatan, een met 88 punten opgenomen zoon van Palio

overigens ook. Een verhuizing naar een nieuwe eigenaar zal voor stier Zlatan – Frits schat de met 88 punten opgenomen stier op 1300 kilo – niet opgaan, omdat Frits’ vrouw hem niet kwijt wil. ‘We noemen hem altijd Harrie’, zegt hij lachend over de acht jaar oude stier die ooit kampioen van Nederland werd. Hij aait de zoon van Palio en de kleinzoon van topstier Isidoro over zijn kop. ‘Hij is enorm mak. Ik vind een prettig karakter een heel belangrijke eigenschap en ik ben van mening dat de stier ook een belangrijke bijdrage levert aan de karakters van de kalveren.’ Door het regelmatig verkopen van dieren heeft Frits een veestapel van topniveau overgehouden. Dieren met een mooi exterieur, maar ook dieren die bewezen hebben heel goed te fokken. ‘Dat is een kwaliteit die

Bij de vleesveehouder kalven de dieren vooral in het voorjaar om zo een volledig weideseizoen te benutten voor de groei. Bij het opstallen worden ze gespeend, terwijl de koeien weer drachtig zijn. ‘Ze worden in de stalperiode sober gevoerd’, aldus Frits, die wijst op het hooi, dat ook bij de paarden in de box ligt. ‘Dit is eigenlijk nog te goed voor de koeien. Ze kunnen heel goed toe met hooi en gras van natuurterreinen, in Italië worden ze op van die droge steppen gehouden in heuvelachtig terrein. Ze zijn met weinig tevreden.’ Frits houdt zijn dieren dan ook het liefst wat schraal in conditie voor een gemakkelijke kalving. ‘Als je het allemaal zo opsomt, mag je wel zeggen dat de marchigiana met haar eigenschappen bij heel veel vleesveeliefhebbers past.’ l

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_bedrijfsrep Frits Leenders.indd 14

11-01-18 13:24

Uw maiskuil verschilt elk jaar. Uw verschilt elk zich jaar. aan? Pastmaiskuil uw krachtvoeder Past uw krachtvoeder zich aan? Maïs is als energieleverancier een cruciaal Ontwikkeling VEM-gehalte onderdeel van een evenwichtig rantsoen. 10001000 Toch de kwaliteit en de voedingswaarde Maïs iskunnen als energieleverancier een cruciaal Ontwikkeling VEM-gehalte 980 980 ervan sterkvan variëren van oogst totrantsoen. oogst. onderdeel een evenwichtig

Bron: Eurofins

320 Bron: 320 Eurofins

2015

380 400 360 380 340 360 320 340

2015

900 900 Bron: Eurofins

Ontwikkeling zetmeelgehalte

2005 2006 2005 2007 2006 2008 2007 2009 2008 2010 2009 2011 2010 2012 2011 2013 2012 2014 2013 2015 2014

920 920

2015

940 900 940 900

2015

960 920 960 920

380 400 360 380 340 360 320 340

2005 2006 2005 2007 2006 2008 2007 2009 2008 2010 2009 2011 2010 2012 2011 2013 2012 2014 2013 2015 2014

980 940 980 940

2005 2006 2005 2007 2006 2008 2007 2009 2008 2010 2009 2011 2010 2012 2011 2013 2012 2014 2013 2015 2014

op regelmatige basis uw maiskuil en passen uw krachtvoeder aan naargelang de behoefte.

400 400

1000 9601000 960

2005 2006 2005 2007 2006 2008 2007 2009 2008 2010 2009 2011 2010 2012 2011 2013 2012 2014 2013 2015 2014

Tochervoor kunnen kwaliteit en kwaliteit de voedingswaarde Om te de zorgen dat de van het ervan sterk variëren van oogst tot oogst. rantsoen steeds constant blijft, analyseren wij op basis uw en passen Omregelmatige ervoor te zorgen dat maiskuil de kwaliteit van het uw krachtvoeder aan naargelang de behoefte. rantsoen steeds constant blijft, analyseren wij

Ontwikkeling zetmeelgehalte

Bron: Eurofins

HOOGWAARDIGE RUNDVEEVOEDERS OP MAAT VAN DE KLANT ÉN ZIJN MAISKUIL! Tel. +32 (0)9 382 90 70 RUNDVEEVOEDERS • info@franson.be • www.franson.be NV ÉN ZIJN MAISKUIL! HOOGWAARDIGE OP MAAT• VANFranson DE KLANT Tel. +32 (0)9 382 90 70 • info@franson.be • www.franson.be • VV01_p15.indd 15

Franson NV 10-01-18 15:24

THEMABIJEENKOMST VLEESVEECONGRES

Boodschap vleesveecongres:

vertel het verhaal van je product

Tom Vandenkendelaere: ‘Het is belangrijk wie het vergroeningsbeleid gaat invullen’

De gekoppelde zoogkoeienpremie staat niet meteen onder druk. Dat gaf Europarlementslid Tom Vandenkendelaere (EVP) aan tijdens het vleesveecongres in het Vlaamse Lummen. Daarnaast moeten vleesveehouders, aldus de verschillende sprekers, de kwaliteiten van het Belgisch rundvlees en zeker het Belgisch witblauw meer uitspelen in de eigen markt. TEKST WIM VEULEMANS

‘U

itdagingen en kansen voor de vleesveehouderĳ’. Dat was het thema voor het tweejaarlĳkse vleesveecongres dat zes bedrĳven actief in de vleesveehouderĳ en de Vlaamse overheid midden december organiseerden op twee locaties in Vlaanderen. Die kansen liggen volgens een aantal sprekers in het vertellen van het verhaal van het product en de oprichting van een producentenorganisatie. In tegenstelling tot vorige edities stonden ditmaal externe sprekers op het programma. Onder hen ook Europees parlementslid Tom Vandenkendelaere (EVP-fractie) en professor Erik Mathĳs, hoogleraar landbouweconomie aan de universiteit van Leuven.

Nieuw landbouwbeleid 2020

Erik Mathijs: ‘De vleesveesector heeft echt nood aan een producentenorganisatie’

‘In 2020 start een nieuw Europees landbouwbeleid, waarvan de onderhandelingen in 2018 aanvangen’, opende Vandenkendelaere zĳn verhaal. ‘EU-commissaris Hogan schuift in zĳn eerste denkpistes drie thema’s naar voren, die we wel voorwaardelĳk moeten bekĳken.’ Economische duurzaamheid is een eerste thema waarin de EU-commissie het gemiddelde inkomen voor landbouwers in Europa wil aanpakken. De ambitie van Europa is om dit verder via de twee bestaande pĳlers uit het Gemeenschappelĳk Landbouwbeleid

(GLB) aan te pakken. Daarbĳ verduidelĳkte Vandenkendelaere dat het landbouwbudget – ook door de brexit – sterk onder druk staat. Zo denkt de landbouwcommissaris in zĳn eerste plannen aan een aantal maatregelen zoals degressieve betalingen (per hectare) en/of een verlaagde bovengrens voor de uitbetaalde steun. Een tweede pĳler van het vernieuwde GLB is ecologische duurzaamheid. ‘Momenteel bepaalt de EU zelf alle regels omtrent vergroening, maar in de ideeën van Hogan legt Europa slechts een kader van doelstellingen vast, de lidstaten kunnen dan zelf plannen hoe ze deze doelstellingen willen behalen. Het is dan wel belangrĳk wie dit beleid gaat invullen’, stelde het EU-parlementslid scherp. In een derde en laatste pĳler wil Europa ook sterk inzetten op de verjonging van de sector. Meer specifiek voor de vleesveesector kwam ook de situatie over de gekoppelde steun voor zoogkoeien aan bod. Hoewel het landbouwbudget onder druk staat, schat Vandenkendelaere in dat de zoogkoeienpremie zelf niet over de kop gegooid zal worden. ‘Dat is wel een inschatting waarbĳ ik me baseer op het feit dat momenteel 26 van de 28 lidstaten gekoppelde steun voorzien voor zoogkoeien en dat de commissaris een Ier is’, gaf Vandenkendelaere aan.

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_vleesveecongres.indd 16

11-01-18 14:49

‘In het verleden was het vooral de Wereldhandelsorganisatie (WHO) die de druk zette op de ontkoppeling van de steun’, pikte professor Erik Mathĳs in. ‘Echter, de voorbĳe jaren is de rol van de WHO – door de groei aan bilaterale handelsakkoorden – kleiner geworden. Er zĳn ook steeds meer landen in de wereld gekoppelde steun gaan geven.’

Niet concurrentieel met Brazilië De vraag naar rundvlees daalt in het oude Europa, maar stĳgt in de nieuwe EU-landen en de rest van de wereld, concludeerde Erik Mathĳs uit cĳfers van het FAO. De verwachting is dat de export vanuit Europa iets zal dalen, terwĳl de import – onder andere door nieuwe handelsverdragen – iets zal toenemen. ‘We zien qua productie een positieve dynamiek in landen als China, Australië en Brazilië’, vervolgde Mathĳs zĳn verhaal. ‘De productie in Rusland, de Verenigde Staten en Europa is daarentegen dalende. Noord neemt dus af, Zuid stĳgt. Belangrĳk in dit gegeven is de concurrentiekracht van het Belgisch rundvlees. Uit analyses blĳkt dat onze kostprĳs vergelĳkbaar is met die in andere EU-landen, de VS en Canada, maar veel hoger dan die in Australië en Brazilië.’ Voor de economieprofessor is dan ook de centrale vraag welke positie we met rundvlees willen innemen in de globale markt. Kiezen we daarbĳ voor de weg van de differentiatie en hoe zal zich dit vertalen in het verdere EU-landbouwbeleid?

Versterk positie veehouder

Presentaties terugzien? De verschillende presentaties op het vleesveecongres zijn te bekijken op

vleesveecongres.be

In het debat met beide sprekers, aangevuld met Roel Vaes, adviseur rundvee bĳ Boerenbond, en Mark Wulfrancke, beleidsadviseur bĳ ABS, kwamen ook andere internationale thema’s aan bod. Zo wees de ABS-vertegenwoordiger op het gebrek aan transparantie in de sector. Vandenkendelaere verwees naar de mogelĳke aanstelling van een EUombudsman, waarbĳ een producent anoniem een oneerlĳke handelspraktĳk kan melden zodat deze verder onderzocht wordt. Om de positie van de veehouder in de markt te versterken voorziet Europa de oprichting van een producentenvereniging. ‘Het maken van collectieve prĳsafspraken is verboden,’ verduidelĳkte professor Mathĳs, ‘behalve als je dit doet als producentenorganisatie. Onze vleesveesector heeft echt nood aan zo’n organisatie. Als je zorgt dat je groot genoeg bent, sta je veel sterker tegenover je afnemers. Belangrĳke vraag daarbĳ is wel hoe ver je wil gaan in je onderlinge afspraken en de solidariteit onder de producenten.’ Als voorbeeld haalde Mathĳs aan of vleesveehouders een zelfde prĳs bĳ een gelĳke

kwaliteit zouden aanvaarden voor hun afzet. Iets wat nu nog niet altĳd het geval is. Ook voor Boerenbond-vertegenwoordiger Vaes heeft een producentenorganisatie haar waarde. ‘Een producentenorganisatie kan ook helpen in de beeldvorming van rundvlees. We moeten zorgen dat de consument meer Belgisch en dus kwaliteit gaan eten’, preciseerde Vaes. De vier debaters waren er tot slot van het debat over eens dat de sector zelf ook meer ambassadeur moet zĳn van ons rundvlees en de kwaliteit ervan. Niet alleen is er meer chauvinisme nodig bĳ de Belg, maar ook de vleesveehouders zelf kunnen veel meer hun verhaal vertellen. Een erkenning als streekproduct voor Belgisch-witblauwvlees zal daar zeker aan bĳdragen.

Vertel zelf je verhaal De kwaliteit van je product in het uitstalraam zetten, focussen op het lokale karakter en een verhaal hebben. Deze drie punten waren telkens het uitgangspunt voor de veehouders die hun verhaal brachten tĳdens het vleesveecongres. Zo is de Poperingse Buurderĳ een initiatief van lokale voedselproducenten. Het wordt ondersteund door het netwerk van Boer & Buren, een uit Frankrĳk afkomstig concept dat boeren en tuinders helpt met het organiseren van een korteketenafzet. Caroline Debergh, verantwoordelĳke van de Buurderĳ Poperinge, en vleesveehoudster Valerie Verhaeghe lichtten hun initiatief toe. Jos Meesters uit het Limburgse Zutendaal is niet alleen vleesveehouder, maar ook actief in verschillende besturen. Hĳ had het onder andere over het ketenoverleg en het voor de sector belangrĳke dossier van de Beschermde Geografische Aanduiding. Raf Hulsbosch van het Silsomhof in ErpsKwerps bouwde samen met zĳn vrouw Ann in 2010 een witloofbedrĳf om tot een vleesveebedrĳf. Op 12 hectare natuurgebied na is hun bedrĳf grondloos. In de uitbouw van hun bedrĳf zĳn ze zich gaan volledig gaan richten op de eigen vleesafzet en een kĳkdoe-speelboerderĳ. Het bedrĳf omvat een zestigtal dieren van het Belgisch-witblauwen limousinras. ‘De verhouding in afzet tussen beide rassen is eigenlĳk gelĳk’, gaf de vleesveehouder aan. ‘We tonen ook het verschil tussen beide rassen. Zo lopen de limousindieren op de natuurweiden en krĳgen ze ’s winters een ander rantsoen. Het is belangrĳk dat de producten die je verkoopt top zĳn, maar vooral moeten ze een gezicht en een verhaal hebben. En daar spelen we met ons bedrĳf sterk op in. Als kinderen spelen in de stal tussen de dieren, dan leren ze niet alleen de veehouderĳ kennen. Hun ouders worden er gelukkig van en gelukkige mensen zullen makkelĳker iets kopen.’ l

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_vleesveecongres.indd 17

11-01-18 14:49

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (België) en Agrifirm (Nederland) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Anne Vandelannoote van Aveve het voorkomen van speendip bij kalveren door een tekort aan eiwit.

Speendip kalveren door tekort aan eiwit O

nlangs bracht ik een bezoek aan een vleesveefokker. Ik was er al een tĳdje niet meer langs geweest en bĳ onze rondgang op het bedrĳf merkte de veehouder op dat zĳn kalveren na het spenen er een periode niet goed uitzagen, de groep oudere kalveren zag er dan weer prima uit. De betreffende kalveren tussen de drie en zes maanden oud zagen er inderdaad wat doffer uit en hadden ook weer langer haar gekregen. De eetlust en de mest waren normaal. De kalveren op het bedrĳf kregen melk gedurende twaalf weken met een afbouw naar één melkbeurt per dag tĳdens de laatste twee weken. Kort na de geboorte werd aanvullend op de melk hooi en kalver-

opfokvoer van 15 procent ruw eiwit (re) op productbasis verstrekt. Eens de kalveren het krachtvoer vlotter opnamen, mengde de veehouder er eigengeteelde spelt bĳ. Na het spenen kregen de kalveren nog steeds deze mengeling, aangevuld met maiskuil en droge voordroogkuil. De opname van de mix van het krachtvoer en de spelt bĳ het spenen was met 2 kg per kalf per dag wel goed, maar door het wegvallen van de melk werd op die manier te weinig eiwit in het rantsoen aangeboden. Dit vraagt om een aanpassing van het krachtvoeder in deze fase. Spelt in rantsoenen voor jonge kalveren is goed vanwege de smakelĳkheid en de lichte verteerbaarheid. Spelt creëert ook veel kauw-

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_voerwijzer.indd 18

11-01-18 16:33

DE CIJFERS

gram/kg product vevi re dve rc zet bzet

spelt

gerst

krachtvoeder

888 128 65 117 422 42

1095 112 83 52 506 76

1010 180 105 80 210 65

Tabel 1 – Vergelijking voederwaarde spelt, voederwaarde gerst en voederwaarde bijpassend jongveekrachtvoeder

samenstelling snijmais voordroog spelt nr 121 Forti Beef Mix totaal gemiddeld per kg ds (g)

kg vers

kg ds

vevi

dve

oeb

zet

5 2,5 1 2 10,5

1,9 1,5 0,9 1,8 6,1

1005 906 888 1100

90 185 128 200

54 75 65 110

–37 35 –15 40

330 0 422 215

190 260 117 70

1051

161

244

167

Tabel 2 – Aangepast rantsoen kalveren 4-10 maanden

Het kengetal dagelijkse groei Of het nu om het afkalfgewicht bij vaarzen of het slachtgewicht bij stieren gaat, een goed eindresultaat kan slechts behaald worden door al vanaf de opfokfase een goede dagelijkse groei te behalen. Deze dagelijkse groei drukken we uit in kg. per dag en we streven hierbij voor de opfokfase van geboorte tot 10 maanden leeftijd naar een gemiddelde dagelijkse groei van minimum 0,850 kg. per dag. Het Belgisch witblauw is een intensief ras dat al vanaf de geboorte vraagt om intensieve rantsoenen op basis van vevi en ruw eiwit om de maximale prestaties van het dier eruit te halen. De praktijk laat op deze wijze ook voorbeelden zien waar de dagelijkse groei in de opfok gemiddeld 1 kg. bedraagt. De voederconversie – de hoeveelheid voeder in kg. droge stof nodig per kg. groei – is voordeliger in de jeugdfase van het dier. Eventuele verloren tijd en groei in deze fase kunnen later nooit teruggewonnen worden.

t activiteit en veiligheid ter preventie van clostridium. Echter, spelt bevat veel kaf, waardoor de energiewaarde niet erg hoog is. Zie de vergelĳking met de inhoud van gerst, een andere graansoort (tabel 1). Bĳ gebruik van spelt in het rantsoen is het beter om verder te corrigeren met een eiwitrĳker krachtvoer (zie ook tabel 1), alsook de krachtvoergift na het spenen nog verder te blĳven verhogen om de dagelĳkse groei van de kalveren te verbeteren. Zo kom je op een re-gehalte van 16 procent op het totale rantsoen. De groei die in deze fase van de opfok behaald wordt, is uiterst belangrĳk voor het verdere verloop van de opfok en het economisch rendement. Denk maar aan het tĳdig kunnen insemineren voor een

vroege eerste kalving en aan het verbeteren van de karkasgroei bĳ het afmesten van stieren. Tĳdens de melkperiode hebben we beslist voortaan de spelt te voeren met een opfokvoeder van 18 procent ruw eiwit in verhouding 50:50 naar lust met hooi en water tot 4 maanden. In de fase daarna combineren we nog één derde spelt met twee derde krachtvoer van 20 procent ruw eiwit (tabel 2) en drĳven we de krachtvoergift verder op om de groei opnieuw te verbeteren. De globale voederconversie over het groeitraject is nog steeds gunstiger dan wanneer de groei op latere leeftĳd moet ingehaald worden. TEKST ANNE VANDELANNOOTE

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_voerwijzer.indd 19

11-01-18 16:34

FOKWAARDEN BELGISCH WITBLAUW

Magere oogst fokwaarden bij de nieuwe stieren

De lijst nieuwkomers in de recente fokwaardepublicatie van het Waals stamboek is dan wel groot, rijk gevuld met fokwaarden is hij niet. Luxurieux du Sart start veelbelovend. Kaki du Bois Remont is de nieuwe koploper in de karkasindexen. TEKST WIM VEULEMANS

raditiegetrouw is de fokwaardepublicatie van december niet de meest rĳk gevulde van de drie publicaties. Zo kregen 33 wachtstieren voor het eerst een fokwaarde, van zes stieren was dit de tweede publicatie. De huidige publicatie van fokwaarden is echter beperkt tot die

voor geboortegewicht, drachtduur en conformatie. De functionele kenmerken – voor veel vleesveehouders de belangrĳkste fokwaarden bĳ eerste bezoek, zoals drink- en zoogvermogen, sterfte en vitaliteit – ontbreken nog voor de meeste stieren. Bovendien is ook de betrouwbaarheid voor de

groep nieuwe stieren nog beperkt, zeker voor conformatie.

Fokwaarden voor conformatie

Luxurieux du Sart is een van de opvallende nieuwkomers. Met zĳn eerste fokwaarden bevestigt hĳ de eerste geluiden uit het veld.

Luxurieux du Sart bevestigt met zijn eerste fokwaarden de geluiden uit het veld

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_nieuwe indexen BWB.indd 20

11-01-18 13:21

In de zomer van 2017 maakten ook Jet-Set van den Hondelee en Vidal de St.-Fontaine al een goede start. Deze laatste, een zoon van Whisky van het Negenbonder uit een dochter van Occupant du Font de Bois, vult zijn lijst van beschikbare fokwaarden aan met conformatie (114) en levenskracht (110). Zijn fokwaarde drinkvermogen zakt acht punten van 115 naar 107. Imperialzoon Jet-Set van den Hondelee, gefokt bij Luc Van Ceulenbroeck, verbetert zijn fokwaarde conformatie van 108 naar 114 en voegt ook nog fokwaarden voor levenskracht (106) en drinkvermogen (104) toe aan zijn fokprofiel. De nieuwkomer met de meeste fokwaar-

Meer info in fokwaarden Met de publicatie van de fokwaarden in december heeft het Waalse stamboek ook de methodiek op de achtergrond aangepast. Voortaan worden niet alleen de gegevens van de AWE-technici meegenomen, maar ook de informatie van de fokkers zelf, doorgegeven via de portaalsite van ARSIA. Op die manier beschikt het stamboek over meer data voor de berekening van de fokwaarden.

va de r

dr ac h

td uu r ge bo or te ge wi co ch nf or t ma tie zo og ve rm og dr en ink ve rm og lev en en sk ra ch ste t rft ec ijfe r ge br ek vo or re po ch te te n sp ro ng kr om me sp ro lan ng ge to ng sc he v sn e m o u mu ek- il il

x x x x x x x x x 2e x 2e x x x x x x x x x x x x x 2e x x x x x 2e x x x 2e x x 2e

na am

Tabel 1 – Wachtstieren met een eerste en tweede fokwaarde voor geboortekenmerken (bron: HB BBB Ciney, december 2017)

nie

Het nieuwe uithangbord van BBG toonde veel finesse en bespiering tijdens de recente open dagen. De goede conformatie (119) van zijn eerste nakomelingen heeft deze Origanzoon niet van vreemden. In zijn afstamming vinden we ook de nationaal kampioen van Libramont 2013 terug, Cyanelle de Charlevaux (v. Heroique). In de afstamming van Sportif de Sberchamps zijn Benhur du Champ Bouval, Dartagnan du Castillon en Elan de St.-Fontaine te vinden, allemaal stieren met goede fokwaarden voor de functionele kenmerken bij geboorte. Deze fokwaarden zijn voor Sportif nog niet bekend, maar met 114 voor conformatie heeft hij zijn entree niet gemist.

Aladin d’Hontoir Art Deco de Mahoney Crocus de Matignolles Delure de La Béole Econome du Fond de Bois Elite de Fontena Goodbye du Château Fallois Guinness Boherard Hooverphonic v.d. Rekkelinge Iron Man v.d. Kerkenhofstede Jackson van de Stokerij Jet-Set van den Hondelee Luxurieux du Sart Mirador de la Hasse Natal de Belle Eau Nenuphar d’Ozo Newton du Coin Oasis de Sberchamps Opercule de Waleffes Oryx du Bois Remont Panda d’Argenton Pectoral de la Grande Rose Piraat van Prokes Puissant de Hotte Rocco de la Hasse Récital de Belle Eau Seduisant d’Ochamps Solennel de Fooz Soupir des Peupliers Sportif de Sberchamps Tango de Renuamont Tauro d’Ochain Tenace de la Praule Torrent du Fond de Bois Vaincu de la Bocheroule Vidal de St. Fontaine Volcan de Ferrière Whisky Coca d’Atrive Yacult van de Kerkenhofstede

FAB BBG BBG BBG GAB BBCI BBCI FAB SAM BBCI BBCI BBCI BBG FAB BBG BBG GAB BBCI BBG FAB BBG BBCI SAM FAB BBCI BBG BBCI BBG BBG GAB BBG FAB FAB GAB GAB BBCI BBCI BBCI BBG

Impartial Jackpot Tahitien Balancier Attribut Benhur Nodule Arlequin Dartagnan Ferrero Imperial Imperial Origan Tetu Blackstar Tarzan Imperial Adajio Nodule Grenat Kubitus Lumineux Davidson Kaki Nelson Nodule Kenzo Origan Nelson Benhur Parfait Imperial Important Offusque Dartagnan Whisky Grommit Whisky Ferrero

104 99 102 94 112 — 103 — 106 97 84 86 91 102 100 93 88 98 102 107 104 110 108 112 93 94 96 90 100 107 90 98 88 102 108 103 105 106 102

93 118 104 94 113 — 100 — 99 101 93 98 106 105 98 97 111 92 93 122 94 126 99 110 89 95 92 105 105 109 78 94 91 89 102 105 105 110 104

97 94 87 104 89 106 — 89 108 93 93 114 119 90 98 105 99 96 105 86 85 97 102 108 107 79 — 114 85 88 88 — 49 114 — — 95

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — 106 — — — — — —

67 — — — — — — — — — 104 — — — — — — — — — — — 98 — — — 88 — — — — 107 — — 107 — — 92

— — — — — — — — — — — 106 — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — 110 — — —

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — 110 — — — 95 — — — — — 102

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — 101 — — — — 104 — — — — — 103

— — — — — — — — — — — 99 — — — — — — 105 — — — — — — — — 99 — — — — 91 — — 85 — — 94

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_nieuwe indexen BWB.indd 21

11-01-18 13:21

FOKWAARDEN BELGISCH WITBLAUW

karkas stieren 20 mnd. ki

naam

BBG FAB GAB GAB BBCI BBCI BBG BBG BBG FAB GAB FAB GAB GAB BBG GAB FAB FAB BBG FAB FAB BBG BBCI BBG FAB FAB BBG BBG BBG

Acacia Vieux Château Maurenne Aladin d’Hontoir Cactus du Moligna Caramel de Berligant Caramel de Somme Casper van Perenhof Circus de Waret l’Évêque Faucon de Waret l’Évêque Glaieul du Pont de Messe Golden Bull de Bierwa Hannibal van de Schoolhoeve Horace de Haute Somme Ichor de Septon Idéfix van Terbeck Igor van het Vinkenhof Imbu de Roupage Jumbo d’Ochamps Kaki du Bois Remont Loquace d’Izier Manchester du Bois Remont Nayakou du Bois Remont Neursery du Haut d’Arquennes Oasis de Sberchamps Petillant de la Chevratte Pivert des Alleines Puissant de Hotte Réputé de Roupage Salsifis de Baudecet Zico de Monplaisir

karkas koeien 60 mnd.

index

betr.

index

betr.

27 13 11 –4 –7 –2 –10 –6 7 13 –18 7 –2 –1 –12 –6 11 38 –1 –6 18 4 –7 –13 5 30 12 –13 –32

112 106 105 98 97 99 95 97 103 106 92 103 99 99 95 97 105 118 100 97 108 102 97 94 102 114 105 94 85

0,63 0,53 0,57 0,64 0,65 0,84 0,53 0,61 0,80 0,68 0,58 0,83 0,50 0,65 0,79 0,55 0,52 0,63 0,53 0,63 0,55 0,59 0,52 0,62 0,58 0,55 0,74 0,57 0,52

— — — — — — — — — — — — — — — 13 — — — — — — — — — — — –4 —

— — — — — — — — — — — — — — — 106 — — — — — — — — — — — 98 —

— — — — — — — — — — — — — — — 0,50 — — — — — — — — — — — 0,50 —

Tabel 2 – Nieuwe stieren met een karkasindex (bron: HB BBB Ciney, december 2017)

den onder de nieuwkomers is Tenace de la Praule (Important de la Hasse x Fulgurant de Monplaisir). Deze stier, die eerst een carrière tussen de koeien had, scoort fokwaarden 107 voor drinkvermogen en 106 voor zoogvermogen. De conformatie (88) van zĳn nakomelingen is een klein aandachtspunt. Opvallend is dat deze stier

al langer over een fokwaarde voor karkasgewicht beschikt.

Index karkasgewicht In de publicatie van december is meer nieuws te rapen bĳ de fokwaarde karkasgewicht. Voor het eerst publiceert het Waalse stamboek deze fokwaarde ook op basis van

Met zijn eerste karkasfokwaarde start Kaki du Bois Remont meteen bovenaan

vrouwelĳke nakomelingen. Deze wordt weergegeven naast de index gebaseerd op de mannelĳke nakomelingen. De karkasfokwaarden gepubliceerd door het Vlaamse stamboek zĳn al langer samengesteld uit slachtgegevens van zowel mannelĳke als vrouwelĳke nakomelingen. Voor de mannelĳke karkassen is de fokwaarde berekend op basis van stieren met een slachtleeftĳd van 13 tot 27 maanden (gemiddelde van 20 maanden). Een fokwaarde van 100 staat voor het gemiddelde van de populatie (458 kg), 10 punten komt overeen met 19 kg. Bĳ de koeien is de gemiddelde slachtleeftĳd 60 maanden. Een fokwaarde van 100 vertegenwoordigt het gemiddelde van de populatie (508 kg), 10 punten is gelĳk aan 24 kg. Met een fokwaarde karkasgewicht van 118 bouwt Kaki du Bois Remont verder op de genen van zĳn vader, Jackpot Ter Reybrouck. Hĳ neemt de koppositie in de ranglĳst over van Jasper d’Herbuchenne (116). De betrouwbaarheid van de fokwaarde van deze laatste is echter hoger. Het rekencentrum heeft voor de berekening van zĳn fokwaarde 75 nakomelingen van 39 bedrĳven verwerkt, wat een betrouwbaarheid van 0,86 oplevert. Voor Kaki zĳn dit slechts dertien nakomelingen op vĳf bedrĳven, wat resulteert in een betrouwbaarheid van 0,63. Ook de nummers twee en drie bĳ de nieuwkomers hebben het niet van vreemden. Omdat ook zĳ nieuw zĳn, is de betrouwbaarheid van hun fokwaarden beperkt. Puissant de Hotte, een zoon van Kaki, start met een fokwaarde karkasgewicht van 114. Met een 112 punten vervolledigt Acacia du Vieux Chateau Maurenne, een zoon van Galopeur uit een dochter van Valli van Terbeck, de top drie bĳ de nieuwkomers. Grootvader Valli was jarenlang de betere stier voor karkasgewicht en heeft zĳn genen duidelĳk overgedragen aan zĳn kleinzoon. l

Jasper d’Herbuchenne behoudt met nieuwe nakomelingen zijn hoge karkasfokwaarde

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_nieuwe indexen BWB.indd 22

11-01-18 13:22

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Importeur van:

Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Dichte vloeren: PEDI KURA

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

voor creëren ‘slijtage’ zones

KURA S

LOSPA

Ook in Proﬁen Pedi Kura

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL H O O F D S P O N S O R

P R E S E N T E E R T

Vak voor beurs inten sieve vee mech teelt en anisa erfniv tie op eau

16-18.02.2018 Weelde Depot Geeneinde 54, 2381 Ravels Weelde Depot open van 10.00u tot 18.00u Geeneinde 54, 2381 Ravels

D E E E R S T E K E U S VA N V L E E S V E E H O U D E R S

Geeneinde 54, 2381 Ravels open van 10.00u tot 18.00u

21 FEBRUARI

BEMESTING EN TECHNIEK

Alle info op

www.agridagen.be

17_560_04_AD_adv_veeteeltvlees_95x126 _V1.indd 1

VV01_p23.indd 23

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 12 februari Bel: +31 (0)26 38 98 820/823. Of e-mail: advertenties@crv4all.com

3/01/18 15:12

veeteeltvlees JANUARI 2018

10-01-18 15:40

CRVNIEUWS

Aanvragen van nieuwe stalnamen Nevenstaande stalnamen werden in het vierde kwartaal van 2017 in Nederland aangemeld. Als binnen veertien dagen na publicatie geen schriftelijke bezwaren zijn ingediend bij CRV, krijgt de stalnaam de officiële status.

Tabel 1 – Nieuwe stalnamen

uit Welzinge van de Kavelweg Hoogerwerf MC Hoeve DGH vd Houterhof vd Schaepstelle Juliushoeve

vof Vermue mts. Ordelman mts. C. en J.-H. Blom-de Nijs vof Bijen De Groene Hofstee H. Schlepers N. F. den Hamer R. Palland

Ritthem Heerde Lepelstraat Stedum Hei- en Boeicop Swalmen Zuidzande Kamperveen

Welkom op de winterbijeenkomsten Op de winterbijeenkomsten blikt CRV terug op een jaar met veel ontwikkelingen. In Vlaanderen worden er speciaal voor vleesveehouders vijf bijeenkomsten georganiseerd. De financiële jaarcijfers en actualiteiten

van de organisatie worden besproken en er staat een presentatie van het stierenaanbod van BBG op het programma. Het tweede deel van de avond is gereserveerd voor een presentatie over de mogelijk-

heden om door een betere vruchtbaarheid het rendement uit uw veestapel te verhogen. Alle bezoekers ontvangen een kalender met prachtige foto’s van Belgisch witblauwe dieren. Bovendien wordt er een cadeau verloot.

Tabel 2 – Data en locaties winterbĳeenkomsten vleesvee (aanvang 20.00 uur)

afdeling

datum

locatie

adres

plaats

Oost-Vlaanderen vleesvee West-Vlaanderen vleesvee Vlaams-Brabant vleesvee Antwerpen vleesvee Limburg vleesvee

donderdag 1 februari donderdag 15 februari maandag 19 februari dinsdag 20 februari woensdag 21 februari

Feestzaal Breughel Feestzaal Rolarius Parochiezaal Glazuur Domein De Putten PIBO

Beerveldse baan 32 Ardooisesteenweg 250 Dries 5 Houtum 51 St.-Truidersteenweg 323

9080 8800 3380 2460 3700

Beervelde Roeselare Glabbeek Kasterlee Tongeren

Alle bijeenkomsten zijn ook te vinden op: www.crv4all.be/cooperatie/uitnodiging-winterbijeenkomsten-vleesvee/

Or en Emblème niet meer beschikbaar De stieren Or de Beaujeu en Emblème du Pont de Messe zijn niet meer beschikbaar. Ze moesten beide worden afgevoerd vanwege een blessure. Emblème was uitermate vlot inzetbaar in de huidige populatie. In zijn fokkerij kenmerkte Emblème du Pont de Messe

hij zich door gemakkelijk op te fokken kalveren en een zeer laag sterftecijfer. Dit resulteerde in een economische index van 116 en een karkasindex van 102. Or was een van de toppers uit het BBG/ CRV-stierenaanbod. Hij combineerde con-

formatie (117) met gewicht (104) en een economische index van 120 met een karkasindex van 102. Een mogelijk alternatief voor Or is Morito van Perenhof, die een gelijkaardige bloedvoering heeft en ook excellente cijfers kan voorleggen.

Or de Beaujeu

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_CRV nieuws.indd 24

11-01-18 13:20

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK RENÉ BEMERS Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Jodium en selenium:

tekorten corrigeren in stalperiode Tijdens de stalperiode is er volop gelegenheid om de mineralenstatus van het koppel te evalueren. Vaak moet er in die periode toch worden gekeken welke dieren drachtig zijn en is er tijd voor nog ander typisch winterwerk, zoals bloedtappen voor diverse onderzoeken en/of programma’s. Aan de hand van de bedrijfshistorie met betrekking tot bijvoorbeeld de koperstatus of de ligging van de percelen in bepaalde seleniumarme gebieden stellen wij samen met de veehouder een risicoprofiel op. Als er aanwijzingen zijn dat er tekorten kunnen zijn ontstaan tijdens de weideperiode, is het zinvol om een extra buisje bloed te nemen en dit te laten onderzoeken op oligo-elementen zoals koper, selenium, zink en jodium. Zo was ik bij een veehouder waar de dieren op de weide op typische zandgrondbodem hadden gelopen en ook bij het inscharen geen mineralenbolus hadden gekregen. Samen met de veehouder kwam ik tot de conclusie dat de dieren eigenlijk te licht uit de weide waren gekomen, ondanks een goede long-, maag- en darmwormenpreventie. Verder hadden de kalfjes het voorgaande jaar ook nog wel eens moeite met opstarten na de geboorte. Ik heb dus ook een vijftal dieren bemonsterd. Aan de uitslag van de monsters was goed te zien dat hier inderdaad een laag seleniumgehalte speelde en verder viel het (te) lage jodiumgehalte op. Deze dieren hebben inmiddels allemaal een electromin-oligo-elementenbolus gekregen en voor het uitscharen worden ze opnieuw bemonsterd om het effect van de bolus te evalueren en om te bepalen wat te doen tijdens het weideseizoen.

Uitslag laboratoriu

monderzoek

Inschrijving : 135975 Ordernummer : 1000479452 Datum ingesc hreven : 14-122017 Datum uitslag : 15-12-2017 Diersoort : Rund Aantal monsters 1 Heparine bloed

Product Artikelnummer Onderzoek Methode Monstermateriaal Dier / Object

NL 941019916

Product Artikelnummer Dier / Object

Onderzoek/ Methode

Koper ICP-MS Zink ICP-MS Jodium ICP-MS Selenium ICP-MS

Monstername 11-12-2017

Pagina 1 van 2

Inzender De Graafschap Dieren Dap nummer: 91103 artsen Steenderen

Inschrijving : 135975 Ordernummer : 1000479

452

Betreft UBN: 303415 MTS W.A.T. Bemer s en J.A.H. Hillen Boveltweg 14 7108BG Winter swijk Woold

GSH-Px (hepar ine) 10241 GSH-Px Q1 Enzymatisch Heparine bloed Monster

8001846796

Bepaalde waard e in IU/g Hb 101

Referentiewaarde in IU/g Hb Opmer king

Pakket Spoorelemen ten Uitgebreid 10311 (heparine)

120 - 600

verlaagd

NL 941019916

Monster/ Monstermateriaal

8001846796 Heparine bloed 8001846796 Heparine bloed 8001846796 Heparine bloed 8001846796 Heparine bloed

Bepaalde waard e in µmol/L 11.3 23.4 0.3 0.3

Referentiewaarde in µmol/L Opmer king 10.0 - 23.5

10.0 - 35.0

0.4 - 5.5

verlaagd

0.5 - 3.8

verlaagd

Verzonden aan: 4698836 MTS W.A.T. Bemers 4888165 Rekening naar: en J.A.H. Hillen De Graafschap 4698836 Dierenartsen MTS W.A.T. Bemers Deze uitslag mag en J.A.H. Hillen uitsluitend in zijn geheel worden Het door GD geaccepte gereproduceerd. erde materiaal Aanbevel ontvangst en/of is getoetst aan op de door de de geldende acceptatie ingen en interpretaties vallen inzender aangeleve buiten de accredita Q1: Betreft door voorwaarden. Toetsing rde inzendgegevens. tie door de RVA. de GD uitgevoer vindt plaats aan d en door de RvA De resultaten hebben de hand van metingen geaccrediteerd alleen betrekking bij onderzoek (L120) op het geanalyse erde monster.

De medische term tekorten oligo-elementen Selenium is in samenwerking met vitamine E noodzakelijk voor een goede weerstand bij runderen. Er zijn twee typen seleniumtekorten, de primaire en de secundaire tekorten. Bij een primair tekort is er gewoon te weinig van het element beschikbaar, denk aan seleniumarme gebieden. Een secundair tekort ontstaat bij interactie tussen de verschillende elementen, zoals een tekort door hoge ijzer-mangaangehalten in het drinkwater. Een secundair tekort kan ook ontstaan met complexvorming, zoals zwavel-molybdeen-koper. Om de seleniumstatus van een rund goed weer te geven wordt bij de bloedanalyse ook GSH-px meegenomen. Dit GSH-px is een enzym waarin selenium is ingebouwd. Deze waarde geeft de sele-

niumstatus weer van ongeveer vier tot acht weken teruggerekend vanaf het moment dat het bloed is afgenomen. In het voorbeeld hierboven was er ook de (te) lage jodiumspiegel en dat is belangrijk voor de vitaliteit en het goed opdrogen van het kalf. Samen met selenium is jodium erg belangrijk voor een goede zuigreflex direct na het afkalven. Het kalf krijgt deze elementen mee van de moeder op het einde van de dracht en indien de koe krap zit, zal het kalf ook onvoldoende meekrijgen. Ook om entingen (tegen pinkengriep of kalverdiarree) goed te laten aanslaan, is een goede mineralenstatus essentieel.

veeteelt JANUARI 2018

VV01_DAP.indd 25

11-01-18 15:33

KI-CODE: 768203

SENATEUR DE MEHOGNE

(Octane de Mehogne x Railleur de Fontena) • Outcross met klasse! • Vlotte getypeerde kalveren

Vrij beschikba uw CRV-insem ar bij inator!

• Ook in SYX F beschikbaar

BETTER COWS | BETTER LIFE

388-17 Ad Senateur-BWB-VT-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

10-01-18 11:33

MANAGEMENTNIEUWS

Waakzaamheid geadviseerd voor blauwtong uit Frankrijk GEZONDHEID – Het Belgische Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) roept veehouders op om in verband met blauwtong de grootste voorzichtigheid in acht te nemen voor het vervoer van vee afkomstig uit Frankrijk. Eind 2017 telde Frankrijk namelijk 78 bevestigde haarden van blauwtong serotype 4 in de verschillende Franse departementen. Drie verdenkingen waren nog in onderzoek. Omdat steeds meer departementen in het beperkingsgebied moeten worden opgenomen, laat Frankrijk zijn oorspronkelijke doelstelling vallen om het serotype 4 uit te roeien. In Frankrijk blijkt bovendien niet voldoende vaccin ter beschikking te zijn om alle herkauwers van het nieuwe beperkingsgebied te vaccineren voordat de knuttenactiviteit de komende lente weer toeneemt. De Franse autoriteiten hebben daarom besloten om hun volledige grondgebied onder

beperkingsgebied blauwtong type 8 en type 4 te plaatsen vanaf 1 januari 2018. Er is dus geen beperking meer voor het verplaatsen van herkauwers binnen Frankrijk. De vaccinatie tegen de serotypes 4 en 8 is facultatief en ten laste van de veehouders. Als gevolg van de blauwtongsituatie in Frankrijk stelt het Belgische FAVV de voorwaarde dat dieren die geïmporteerd worden, gevaccineerd zijn tegen de serotypes 4 en 8. Daarnaast adviseert de dienst om alle runderen, schapen en geiten in België te vaccineren tegen blauwtong type 8. Het vaccin tegen het serotype 4 is in België niet geregistreerd en dus niet beschikbaar op de Belgische markt. Dierenartsen mogen het vaccin bestellen vanuit andere lidstaten (via hun normale leverancier) en gebruiken, maar de voorraad in Europa lijkt beperkt. Laboratoriumonderzoeken op blauwtong hebben voortaan in ieder geval wel betrek-

Een van de meest gekende verschĳnselen bĳ blauwtong is het schuim op de bek

king op de serotypes 4 en 8. In België is vooralsnog geen enkel beperkingsgebied vastgesteld. Meer informatie: www.favv-afsca.be

DGZ vindt vooral darm- en longontsteking bij autopsie GEZONDHEID – Darmontsteking en longontsteking waren de meest voorkomende doodsoorzaken van de dieren waarop Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) in 2016 autopsie uitvoerde. Bij meer dan een kwart van de dieren (28,2%) stelde DGZ darmontsteking vast, terwijl 22,2 procent longontsteking had. In totaal onderzocht DGZ ruim 850 dieren. De hoofdmoot van de aangeleverde dieren bestond uit kalveren jonger dan een maand (ruim 350) en runderen ouder dan twee jaar (ruim 200). Bij de kalveren jonger dan een maand vormde darmontsteking bij iets meer dan de helft (50,9%) van de dieren de doodsoorzaak, met cryptosporidium als belangrijkste ziekteverwekker. Longontsteking kwam bij 17,2 procent van de kalveren jonger dan een maand voor. Bij de kalveren tussen drie en zes maanden had longontsteking duidelijk de overhand (55,7%). Bloedvergiftiging (11,8%) was de belangrijkste doodsoorzaak bij runderen ouder dan twee jaar. DGZ noteerde als aandoeningen bij deze categorie ook longontsteking (10,1%), uierontsteking (7,6%) en scherp in (7,2%). Bĳ de kalveren jonger dan een maand vormde darmontsteking bĳ iets meer dan de helft van de dieren de doodsoorzaak

VLAM investeert 1,4 miljoen euro in vleespromotie ECONOMIE – In zijn recent gepubliceerde jaarprogramma geeft het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, VLAM, aan komend jaar 1.410.650 euro te investeren in de promotie van rund-, kalveren schapenvlees. In zijn ambitie wil VLAM vooral de kloof tussen de consument en het vlees als product verkleinen en richt zich hierbij vooral op het verhaal van en achter het product. Het vooropgestelde budget voor 2018 is door

een lagere afname uit het reservefonds 35.000 euro lager dan dat van 2017. De besteedbare middelen worden voornamelijk ingezet voor een generieke campagne ‘Guaranteed by Belbeef’ en een generieke promotiecampagne met rundvlees. In de verschillende campagnes wil VLAM de emotionele drijfveren voor vleesconsumptie meer uitspelen. Smaak, vakmanschap en lokaal zijn daarvan de drie pijlers.

In zijn voorwoord bij het jaarprogramma geeft Frans De Wachter, algemeen directeur van VLAM vzw, aan dat ‘van bij ons’ de essentie van de communicatie wordt. ‘Wat in Vlaanderen geproduceerd wordt, is van wereldklasse. De producten van bij ons kunnen de concurrentie makkelijk de baas. Onze boodschap is eenvoudig: wat je ook kiest, kies van bij ons.’

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_managementnieuws.indd 27

11-01-18 15:34

MARKTINFO VOER

Hogere prijs eiwitcomponenten

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

– De huidige voederwaardeprijzen berekend door Wageningen Universiteit werden berekend op 16 december 2017. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) is vrij stabiel op 16,2 eurocent per 1000 vem. Dit is zowel ten opzichte van de laatste maand als het laatste jaar stabiel. De eiwitcomponent is ten opzichte van vorige maand fors gestegen naar 63,5 eurocent dve-toeslag. – In de bijbehorende tabel staan verschillende producten opgesomd met bijbehorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Let op dat er alleen producten worden vergeleken die vergelijkbaar zijn, vergelijk geen appels met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten vervolgens de goedkoopste optie. – Bijna alle producten laten een opwaartse trend zien, op mengvoer na. De prijzen van mengvoer maken zowel een opwaartse als een neerwaartse beweging met wat vertraging ten opzichte van de grondstoffen. – Onder de eiwitproducten blijft DDG tarwe (restproduct uit de bio-ethanolproductie in droge vorm) een van de meest interessante producten. De opslag van DDG tarwe vindt plaats zoals bijsoja en koolzaad. De prijs is zoals een bijproduct. Onder de verschillende soorten mengvoer is het vooral zo dat de wat ‘luxere’ brokken hoog noteren ten opzichte van de voederwaardeprijs.

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

december 2017 fokvee mestvee

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

16,2 63,5 15,4 57,1

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 255,0 105,0 120,0 125,1 191,5 185,5 192,5 — 185,0 405,0 154,0 322,0 211,0 202,0 19,6 47,0 67,6 79,8 211,4 232,2 239,0 251,0

ruwvoer structuur

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 14 22 27 41 87 87 87 87

52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

rin

kg d i g/ vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

dve

ds g/k g re

januari 2018

vem

g/k gd

(bron: Liba)

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr m ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js

VOEDERWAARDEPRIJZEN

(%)

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

m/m

60,5 80,5 142,4 74,5 95,9 134,6 228,7 221,7 242,9 199,6 203,2 248,1 192,8 301,2 220,1 262,5 33,7 49,4 61,7 89,1 235,6 217,3 217,3 217,3

y/y

— — 179 141 125 93 84 84 79 — 91 163 80 107 96 77 58 95 110 90 90 107 110 115

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_marktinfo voer.indd 28

11-01-18 16:42

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN 8,0 750

700

600

melkvee dubbeldoel dikbilvaars dikbilstier

500 400

300

300 200 100 0

week

Bron: veemarkt Les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

900

6,0 5,0 U 3,60 U 3,32

4,0 3,0 2,0

R 2,45 R 2,70

25 week

3,0 2,0

25 week

3,5 3,0

S 2,75

S 2017

2,5

E 2,35

E 2017

2,0

U2,00

U2017

R 1,85

R 2017

1,5 1,0

4,0 3,5 S 3,15

S 2016

E 2,60

E 2016

U2,10 R 1,85

U2016 R 2016

3,0

30 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

1,5

week

110

4,0

120

1,0

4,5

5,0

2,0

U 2,99 R 2,85

S2-PRIJSINDEX

Bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

7,0

2,5

R geen notering U3,04

4,0

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

Bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

5,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: veemarkt Brugge (B.)

6,0

1,0

8,0

1,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

7,0

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40 ’13 ’14 ’14 ’15 ’15 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’17 ’17 ’17 ’17 ’17 ’17 jul jan jul jan dec jan feb jun jul aug sep okt nov dec jan feb jun sep okt nov maand/jaar

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_marktinfo vee.indd 29

11-01-18 15:32

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit WaarVOORUITBLIK schoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

2018 KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 20 januari 21 januari 24 januari 10 februari 3 maart 24 juni 4 augustus 11 augustus 16 augustus 27 oktober

VEILINGEN 31 januari 8 februari 24 maart 26 april

Jaarmarktkeuring Belgisch witblauw provincie Namen te Ciney Antwerpse regiokeuring Belgiscj witblauw te Geel Haspengouwse jaarmarktkeuring Belgisch witblauw te Sint-Truiden Interprovinciale fokveebeurs Belgisch witblauw te Affligem Vleesveekeuring te Hulshorst Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Sint-Lievens-Houtem Grote Prijs Keukens Redant, Erpe-Mere Gelderse vleesveekeuring te Uddel/Garderen Vleesveekeuring te Enter Nationale keuring blonde d’Aquitaine en piemontese te Mariënheem

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

Belgisch-witblauwveiling opfokstation te Ciney Veiling blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk) Veiling BAC-stieren te Laren (Gld.) Veiling blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk)

redactie-adres

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 20 januari 27 januari 27-29 januari 16-18 februari 24 febr.-4 maart 12-14 mei 27-30 juli 11-14 sept. 3-5 oktober

LTO-ledenbijeenkomst vleesveehouderij, Herwijnen LTO-ledenbijeenkomst vleesveehouderij, Eelde Landbouwbeurs Agro-Expo, Roeselare Landbouwbeurs Agridagen, Ravels SIA-landbouwsalon te Parijs (Frankrijk) Landbouwbeurs Aquitanima te Bordeaux (Frankrijk) Internationale Landbouwbeurs te Libramont Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) Veehouderijbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk)

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

FEBRUARI GRAS

Het voorjaar staat alweer snel voor de deur. Dat betes/jaar kent ook dat de verschillende abonnementsprĳ werkzaamheden op het Nederland en België € 70,30 land opnieuw aanvangen. In het komende overige landen februari€ 132,90 In combinatie abonnement op vakblad nummer besteedt VeeteeltVlees uitgebreidmet aandacht VeeteeltVlees € 10 korting. aan de grasteelt, maar ook wordt er stilgestaan de Prĳzen excl. 6% btw.bij Abonnementen zĳn gebaseerden opNederland. kalenderjaar en worden jaarlĳks opkomst van eiwitteelt in Vlaanderen in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk Zelf eiwit telen voor het rantsoen van de eigen veestaper kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: pel wint immers sterk aan belang. Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) Januari en februari zijn ook deBelgië: maanden waarin ver- (078 15 44 44) VRV-klantendienst e-mail klantenservice.nl@crv4all.com schillende fokveedagen plaatshebben voor dieren van het Belgisch-witblauwras. VeeteeltVlees blikt in het advertentie-afdeling Jannet op Fokkert, Willemvan Gemmink, komende nummer uitgebreid terug een aantal Froukje Visser deze fokveedagen. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 07 815 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 49,10, overige landen € 94,35. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed, kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit uitdrukkelĳk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bĳ CRV voorbehouden. Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Marco Jansen, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van BBG (6, 20, 24), Marc Wallican (16), Rob Stevens/KU Leuven (16), Fabroca (22), MacGregor (22).

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_agenda en vooruitblik.indd 30

VX01-editorial.indd 7

11-01-18 15:35

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees JANUARI 2018

VV01_anders bekeken.indd 31

11-01-18 13:22

ZOUGAR D’OZO EXPONENT VAN EEN TOEKOMSTGERICHTE FOKKERIJ

• Combineert lengte (45) en gewicht (1350 kg) • Geweldige bespiering (94 punten) en 93 punten eindscore • Bijzonder vruchtbaar

BETTER COWS | BETTER LIFE

571-17 Ad VV-zougar-NOV-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

15-11-17 12:51