Vv juli 2013

JA A RG A N G 12

NR. 7

J ULI 2013

I N D I T N U M M ER

R A S S P E C IAL

TH EM A D A G

FO KV EE VERTOON

Parthenais dankzij dikbilgen aan flinke opmars bezig

Nieuwe behoeftenormen voor witblauwkoeien

Fokkerij ‘van Moorsel’ scoort in Sint-Lievens-Houtem

VV07_Cover.indd 2

04-07-13 12:10

VV07_p02.indd 24

03-07-13 10:57

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 Van de redactie 4 Vleestelex 17 Uit de dierenartspraktijk: hersenvliesontsteking 20 Voer voor vleesboer 22 Agenda 23 Carne culinair RASSPECIAL

6 Parthenais: tarwekleurig ras in trek

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Miniatuur witblauw’).

R E P O R TA G E S

10 De drie broers Meulewaeter zijn managers in diergezondheid 18 Frank Vanclooster bouwt nieuwe stal voor West-Vlaams rood vleesvee F O T O PA G I N A ’ S

12 Blonde d‘Aquitainekalveren in het zomergras THEMADAG

15 Vleesveerantsoenen KEURING

16 Sint-Lievens-Houtem

Erwin Meulewaeter: ‘We gaan zelfs uit bed om genoeg biest in een kalf te krijgen.’ 10

Guy Nantier Moet het Belgisch witblauw niet kleiner?

D

e komende zomermaanden staan de keuringen in het Belgisch-witblauwras weer volop op de agenda van de redactie en van fokkers en veehouders.

Traditioneel zal de discussie in en rond de keuringsring weer hoog oplaaien tussen de adepten van kleine, fijn kwalitatieve dieren en de adepten van meer hoogtemaat.

In deze editorial wil ik eens een lans breken voor de ‘believers’ in kleine, fijn kwalitatieve dieren. Aanleiding is de tentoonstelling ‘The Incredible Shrinking Man’ van kunstenaar Arne Hendriks die nog loopt tot 14 juli in het Amstelpark in Amsterdam. De tentoonstelling nodigt de bezoeker uit om mee na te denken over een samenleving met kleinere mensen. Mensen die pakweg vijftig centimeter klein zijn. Een miniatuursamenleving. En daar is reden toe. Kleinere mensen hebben immers minder energie, voedsel, water en ruimte nodig.

Genetisch is het zeker mogelijk, er zijn voorbeelden. Zoals de Mbuti’s in Congo die 1,35 meter groot zijn.

Kleinere mensen zouden ook gezonder zijn. Neem nu de Larons. Mensen met het Laron-syndroom meten 1,20 meter en kennen helemaal geen kanker of suikerziekte.

Bovenstaande indachtig vraag ik mij af of we toch niet moeten streven naar een kleinere witblauwe met behoud van de luxe bespiering in plaats van te streven naar een groter dier met behoud van een S-karkas. Een kleinere maat zou het voordeel opleveren van minder voer per kilogram lichaamsgewicht, minder mest, minder geneesmiddelen per kilogram lichaamsgewicht, minder stalruimte, minder broeikasgassen et cetera. Ik zou deze zomer denkelijk toch eventjes wachten met een waardeoordeel te vellen over te kleine Belgisch witblauwen.

Parthenais

Normering bijgesteld

6

15

In tien jaar tijd verdubbelde het aantal ingeschreven dieren in het parthenaisstamboek.

Voor energie, eiwit, calcium en fosfor zijn de behoeftenormen voor witblauw gestegen.

V E E T E E LT V L E E S

VV09_Inhoud.indd 3

J U L I

2 0 1 3

txt m

3

04-07-13 14:03

V L E E S T E L E X

Genoomonderzoek naar malsheid van vlees Het Franse onderzoeksinstituut INRA is op weg om de genetische basis voor mals en sappig vlees te ontrafelen. Onderzoekers hebben het DNA van charolaisstieren bestudeerd en vonden een gen dat de sappigheid van het vlees deed afnemen en daardoor ook de malsheid bepaalt.

Vervolgonderzoek moet aantonen of de conclusie over het gevonden gen ook voor andere rassen geldt en of die ook geldt voor runderen die zijn opgefokt onder variabele omstandigheden.

Eerste open dag aberdeen angus Zaterdag 29 juni hield het nieuwe Aberdeen Angus Stamboek zijn eerste ledendag tijdens een open dag op Erve Woolderink in Wierden.

Het nog jonge Aberdeen Angus Stamboek in Nederland kent nu al een aantal leden. Tijdens de ledenvergadering blikte men terug op het eerste wer-

kingsjaar. Hierna was er volop gelegenheid om de kudde in het landschap te bewonderen. In de stal was aandacht voor genetisch materiaal en werden de mogelijkheden getoond rondom de registratie van kalveren en inseminaties.

De stamboekregistratie loopt via CRV. Een keuringsstandaard is in opbouw.

Solway View Elegance pakt Schots kampioenschap Solway View Elegance, een dochter van Gitan du P’Tit Mayeur, schreef op de Royal Highland Show in het Schotse Edin-

burgh het algemeen kampioenschap op haar naam.

Elegance, geboren in juli 2009, is een dochter van Broomfield Vivien (v. Baron du Bois Bauloy). De kampioene werd gefokt door en is in eigendom van Kevin Watret uit Dumfries & Galloway, Schotland.

Keurmeester Jim Sloan kende het reservekampioenschap toe aan Croftends Emma (Empire d’Ochain x Philipper de

Remichampagne). Emma is in eigendom van vader en zoon Bellas uit Cumbria, Engeland.

Links: Solway View Elegance (v. Gitan) rechts: Croftends Emma (v. Empire d’Ochain)

4

VV07_Telex.indd 4

V E E T E E L T V lee s

JULI

2013

04-07-13 11:00

K OEPA D

De Vlaamse plantkundige Marc Van Montagu heeft de ‘World Food Prize 2013’ gekregen, samen met twee Amerikaanse wetenschappers. Het is voor het eerst dat een Belg deze prestigieuze prijs ontvangt.

Marc Van Montagu (80), Mary-Dell Chilton en Robert T. Fraley delen de Wereld Voedselprijs, ook wel de ‘Nobelprijs voor voedsel en landbouw’ genoemd, voor hun individuele, onafhankelijke doorbraak als grondleggers van de moderne groene biotechnologie en hun bijdrage aan het ontwikkelen en toepassen ervan.

Het werk van deze wetenschappers wordt geprezen als ‘van uitzonderlijk maatschappelijk belang’ voor de

Geert Hekkert

‘Opheffen productschappen: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’ U I T

B o e rd e r i j

25

j u n i

2 0 1 3

Attila wordt afgeklopt op 7000 euro Witrugstier en zoon van Kilowatt d’Ochain, Attila du Bosquet, vond een koper op de matige veiling van het Belgisch-witblauwopfokstation RSC te Ciney. De stier werd voor 7000 euro verkocht.

Attila (Kilowatt x Harisson) werd gefokt door Philippe Royer uit Grand-Hallet. De stier woog op 13 maanden 571 kilogram voor een schofthoogte van 126 centimeter (+7). Hij liet een groei tussen 7 en 13 maanden noteren van 1,48 kilogram per dag met een voederconversie tussen 8 en 11 maanden van 5,29 kilo voeder per dag

voor 1 kilo gewichtsaanzet. Atilla kreeg een eindbeoordeling voor exterieur van 82,8 punten.

Met uitzondering van één stier waren alle dieren vrij van de zeven gekende erfelijke gebreken. Er viel veel variatie in gewicht, hoogtemaat en voederconversie te noteren tussen de vijftien koopnummers. Voor het gewicht was de range 457-635 kilogram op 13 maanden, voor gestalte bedroeg deze 119-129 centimeter.

De gemiddelde veilingprijs van de verkochte stieren bedroeg 4209 euro.

VeeteeltVlees nu ook op Facebook

Uw favoriete maandblad heeft sinds kort ook een pagina op de ‘social’ website Facebook. Een pagina bestemd voor leuke ditjes en datjes rond vleesvee, voor koeienkunst, voor bijzondere foto’s,

Marc Van Montagu

voor gedichten of sprookjes met de koe centraal. De inhoud is vooral ‘verstrooiend’, bedoeld voor de vrienden die je niet elke dag ziet. Ga naar www.facebook.com/veeteeltvlees, ‘like’ en raad de pagina aan bij uw vrienden.

Uiteraard blijven ook de andere digitale platforms van VeeteeltVlees actief: de Twitter-pagina www.twitter.com/veeteeltvlees voor het snelle, korte nieuws, de websites www.veeteeltvlees.be of www.veeteeltvlees.nl voor het uitgebreide vaknieuws en ook het discussieplatform www.veeteeltforum.nl om interactief mee te praten over velerlei fokkerij- en managementaspecten.

kwaliteit, kwantiteit en beschikbaarheid van voedsel. Dankzij dit onderzoek kunnen landbouwers vandaag de dag insecten-resistente en herbicide-tolerante gewassen kweken.

Deze GGO-technologie kan ook zorgen voor een grotere variëteit aan gewassen met een verhoogde opbrengst of ingebouwde ziekteresistentie. Bovendien kunnen met deze technologie gewassen ontwikkeld worden die ook in ongunstige klimaatomstandigheden kunnen groeien, zoals in extreme droogte of warmte.

Schotse kampioensvaars bezit x-factor Foxhillfarm Gracie (v. Willodge Vantastic) pakte het algemeen kampioenschap bij het vrouwelijk vee in het limousinras op de Royal Highland Show in Edinburgh. Gracie is eigendom van Michael en Melanie Alford, Cullomton, Devon.

Kampioensvaars Gracie schreef eerder al de kampioenstitels tijdens de Royal Bath and West Show, de Royal Cornwall show en de Royal Three Counties Show op

haar naam. ‘Gracie is een vaars die de xfactor bezit’, aldus jurylid Mei Thomas.

‘Zij heeft stijl, is rastypisch, breed en bevleesd. Een zeer opvallende verschijning.’

Het algemeen kampioenschap bij de limousinstieren kwam in Edinburgh op naam van Maraiscote Hope (Goldies Comet x Maraiscote Bop). Eigenaar is Ian Nimmo van de Bogside Farm.

V E E T E E LT V L E E S

VV07_Telex.indd 5

J U L I

2 0 1 3

5

04-07-13 11:00

H O O F D A RT I K E L

In tien jaar tijd verdubbelde het aantal ingeschrev en v

Parthenais: tarwe kl Een opmars als deze is opvallend voor een vleesras. In amper tien jaar tijd nam het aantal fokkoeien binnen het parthenais toe met meer dan de helft. In 2010 telde de fokveestapel ongeveer 38.000 stuks vrouwelijke fokdieren. tekst Annelies Debergh

O

p Belgische bodem is Sansonnet wellicht de bekendste parthenais tot nog toe. Zijn gebruik als kruisingsstier wekte enkele jaren geleden heel wat belangstelling. Hij heeft zijn sporen vooral als kruisingsstier verdiend, maar het ras parthenais kent inmiddels een forse opmars, zeker in Frankrijk, maar ook ver daarbuiten.

Diep verscholen in de Ardennen, in het Waalse Anloy, houdt vleesveehouder Jacky Martin zijn kudde met parthenaisvee. Hij is een van de weinige professionele parthenaisfokkers in België en is net terug van een week Frankrijk. ‘Om fokdieren uit te zoeken’, zegt hij vlug. Zijn eigen vleesveehouderij bestaat uit 120 kalvende parthenaiskoeien op een bedrijfsareaal van ongeveer 80 hectare.

De fokker vertelt gedreven en fanatiek over de fokkerij van parthenais. ‘Omdat ik het bedrijf zo veel mogelijk alleen rondzet, heb ik een gemakkelijk vleesras gezocht dat vooral weinig extra arbeid vergt’, legt Martin uit. Het vleesrijke skelet van de parthenais, veroorzaakt door het dikbilgen, trok hem aan en bracht hem bij het parthenaisras. ‘Voordeel is dat bijna alle kalveren natuurlijk worden geboren. Het feit dat parthenais het dikbilgen combineert met zo veel mogelijk natuurlijk kalven heeft voor mijn fokkerij al snel de doorslag gegeven.’

Bijna honderd procent natuurlijke kalving Ruim zestig procent van de kalvingen verloopt natuurlijk zonder hulp. Bij bijna dertig procent van de geboorten gaat het om begeleide kalvingen met soms lichte trekkracht, zeven procent verloopt moeilijk met zware trekkracht en nog eens drie procent van de geboorten mondt uit in een keizersnede. Voor een goed verloop van de geboorte is een breed en correct hellend bekken van belang.

Om zware geboorten te vermijden, is het ook belangrijk om stieren te gebruiken die voldoende lichte kalveren geven, zegt Jacky Martin. De gemiddelde afkalfleeftijd van de vaarzen ligt bovendien tussen de 32 en 36 maanden. ‘Een goede conditie bij

6

V EV E TE E ET LE TE VL Tlee V lee s os k JtUoL bI e 2r 0 1 23 009

VV07_HoofdParthenais.indd 6

04-07-13 14:24

hrev en vaarzen en koeien in het parthenaisstamboek

we kleurig ras in trek de fokvaarzen en fokkoeien is al net zo belangrijk om geen geboorteproblemen te krijgen.’

Sinds hij met parthenais werkt, is mais bij Jacky Martin uit het rantsoen gebannen. De runderen kunnen goed omgaan met echt grove ruwvoerproducten. ‘De dieren groeien goed op een rantsoen met hoofdzakelijk ruwvoer en kunnen zo op een goedkope manier vlees produceren.’

Bij Jacky Martin zijn alle kalveren opgefokt door de moeder en lopen ze ook in het grillige klimaat van de Ardennen het hele weideseizoen buiten. De kalvingen zijn zo veel als mogelijk in het begin van het weideseizoen gegroepeerd. ‘Zo blijft de werkdruk op het bedrijf beperkt en kunnen de koeien hun kalveren op de weide opfokken.’

Karkasrendement trekt fokkers aan Sinds oktober 2006 is het parthenaisvee in Frankrijk erkend onder het label ‘Le Label Rouge’. Onder strikte voorwaarden kunnen parthenaisfokkers het label binnenhalen. Dieren moeten onder meer drie tot negen jaar oud zijn, zes maanden per jaar grazen, minstens vier maanden gezoogd zijn en opgefokt zijn met gecertificeerde producten. Ook voor het vlees geldt een specifieke rijpingsperiode van

Parthenais in blijvende ontwikkeling De oprichting van het Franse stamboek voor parthenaisrunderen dateert van 1893. Het ras vindt zijn oorsprong in Gâtine, gelegen in het departement Deux-Sèvres. Dieren van het ras dienden in die tijd niet alleen voor melk- en vleesproductie, maar werden nog ingezet als werkdieren.

Bij aanvang van de stamboekwerking was het parthenaisvee het derde ras van Frankrijk met een totaal van 1,1 miljoen stuks vee.

Tot de jaren zeventig daalde het stamboekvee fors. Pas in de loop van de jaren tachtig blies de specialisatie van het ras richting vleesproductie de parthenaisfokkerij nieuw leven in. Tot vandaag groeit de belangstelling nog verder. In 2000 telde de fokveestapel een totaal van 22.000 door het stamboek erkende fokkoeien, in 2010 lag dat aantal op 38.000 en dat cijfer is nu wellicht weer hoger.

Het belangrijkste ontwikkelgebied van het ras ligt nog steeds in de omgeving van het departement Deux-Sèvres. In de regio’s Poitou-Charentes en Pays de la Loire loopt nog steeds het leeuwendeel van de parthenaisveestapel. De stamboekwerking is inmiddels ook in andere landen opgestart met onder meer uitlopers in de Verenigde Staten, Canada, Australië, Groot-Brittannië en Ierland. Ook in België en Nederland is het parthenaisras terug te vinden.

VEV EV TE E ET LT E TE VLE Tlee LT V lee jsa n os u k JU a t o rLibI e12r/021 23 02 00 90 9

VV07_HoofdParthenais.indd 7

7

04-07-13 14:24

H O O F D A RT I K E L

tien dagen en een afmestperiode onder voorwaarden. Daartegenover staat een hogere prijs voor het afgezette rund.

De erkenning van het ras gaf de interesse voor de fokkerij op Franse bodem nog een extra impuls, zo stelt Jacky Martin.

Hij ziet het aantal runderen nog verder toenemen. ‘Het ras staat al langere tijd in de belangstelling bij Franse fokkers.

De bespiering en het hoge karkasrendement zorgen voor goede economische cijfers. Dat trekt fokkers aan.’

Het aantal stamboekkoeien nam in tien jaar bijna exponentieel toe. Volgens Jacky Martin reikt het aantal ingeschreven fokdieren nu al tot ongeveer 40.000 stuks. ‘Ik verkoop zelf ook veel stieren

aan bedrijven die met andere rassen willen gaan kruisen. Fokkers komen op die manier in contact met het ras. De vraag naar fokmateriaal is momenteel niet bij te houden.’

Testprogramma Uit de 4000 beste kalveren worden jaarlijks 100 stierkalveren geselecteerd.

Daarvan krijgen de beste vijf kansen als proefstieren, de rest vertrekt via fokveeveilingen voor natuurlijke dekking.

Via ki worden twaalf tot vijftien stieren met de beste testresultaten aangeboden.

‘Elk parthenaisbedrijf in Frankrijk past op een deel van de veestapel ki toe’, zegt Jacky Martin. ‘Veehouders dragen zo bij

aan het fokprogramma.’ Niet alleen de beste stieren met testresultaten, ook soms stieren met goede testcijfers uit natuurlijke dekking komen terug voor inzet voor ki-doeleinden.

De ruime inzichten in de selectie komen niet uit het niets. Wie de historische achtergrond van het ras bekijkt, ziet dat de genenbasis in de loop van de jaren zeventig en ook nog de jaren tachtig fors was verkleind. ‘Door de terugval van het ras was ook de variatie in bloedlijnen flink kleiner geworden. Alleen door een consequent fokprogramma met veel aandacht voor het vermijden van inteelt is het mogelijk geweest om door te gaan met het ras.’ l

Tarwekleurig ras met donkere basis Parthenaisvee heeft een korte kop met een breed front en een brede bek. Het uiteinde van de hoorns is zwartgekleurd.

Het haarkleed is tarwekleurig, de neus en slijmvliezen zijn zwart, net als de staartpunt, de contouren van de oren en de klauwen. Het haarkleed van mannelijk vee heeft zowel op de kop als op de buik een opvallende donkere gloed.

Parthenais is een van de vleesrassen die het gen voor dubbelgespierdheid bezit.

Dieren hebben volgens de rasstandaard een brede borst en een goed bespierde rug en achterhand. Het skelet is fijn met achteraan een diepe broek.

De gemiddelde koe bereikt een leeftijd van 72 maanden en kalft zes tot zeven keer. Ingezette stieren voor natuurlijke dekking zijn gemiddeld 30 maanden oud. Een parthenaisstier is gemiddeld

8

V E E T E E L T V lee s

VV07_HoofdParthenais.indd 8

JULI

145 cm groot, weegt 46 kg bij de geboorte en bereikt een volwassen gewicht dat van 1100 kg tot 1300 kg gaat. Vrouwelijk vee meet gemiddeld 135 cm, weegt bij de

geboorte ongeveer 42 kg en haalt op volwassen leeftijd een gewicht van 750 tot 900 kg. De slachtrendementen variëren van 62 tot 67 procent.

2013

04-07-13 14:24

VV07_p09.indd 24

03-07-13 10:59

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Erwin Meulewaeter: ‘We gaan zelfs uit bed om genoeg biest in een kalf te krijgen’

Peter en Erwin Meulewaeter Om sanitaire risico’s te vermijden scheidt de familie Meulewaeter de veehandelactiviteiten strikt van het fokbedrijf met witblauwen.

Beroep: Ras: Aantal kalvingen: Aantal hectare:

Managers in diergezondheid Lochristi

veehandel en veefokkerij Belgisch witblauw 160 122

R

echttoe rechtaan managers. Dat zijn de drie broers Meulewaeter. In 1985 startten Ignace, zijn vrouw Carine, Erwin, zijn vrouw Martine, en Peter Meulewaeter naast de toenmalige veehandel ook een veefokkerij op. Inmiddels zijn ook Pieter en Maarten, twee zonen van Ignace, in het bedrijf betrokken.

Een kwestie van passie, zo blijkt. ‘We hadden de kans om een bedrijf over te nemen en hebben toen besloten om met een gesloten fokkerij te starten’, begint Erwin Meulewaeter. Hij benadrukt wel dat de locaties voor de veehandel en fokkerij volledig van elkaar gescheiden zijn.

‘Dat moet ook’, beklemtoont de veehou-

Een gesloten bedrijf met 160 kalvingen, vetmesten van stieren en een veehandeltak, dat zijn de hoofdlijnen bij de familie Meulewaeter in Lochristi. Met de focus op gezond vee houden de broers elk aspect van het management goed in de gaten. tekst Annelies Debergh

der. Het bedrijf heeft een hoge ibr-status en controleert de bvd-status twee keer per jaar met een jongveevenster. ‘Het is belangrijk om sanitaire risico’s te vermijden.’

Krachtvoer vanaf de eerste dag Op het bedrijf in Lochristi zitten onder meer de te insemineren dieren, de te kalven dieren en de jongste kalveren vanaf geboorte tot de leeftijd van zes of zeven maanden verblijven op deze locatie. De opfok en afmest gebeurt op een tweede bedrijf. Bij de rondgang begint Erwin Meulewaeter steevast bij de jongste dieren, de belangrijkste groep.

De gezondheid van het jonge vee staat centraal, getuige de twee gescheiden kalverafdelingen. ‘We werken met twee uit elkaar gelegen afdelingen om de infectiedruk laag te houden’, legt Erwin uit.

Opvallend is het ruime aanbod aan voer en water. ‘Al vanaf de derde dag na de geboorte krijgen de kalveren water en krachtvoer aangeboden. Na een week eten ze al vlot krachtvoer.’

Aan de wand van elk individueel hok hangt een lijst met gegevens. Zowel de biestgift, de dagelijkse opname, als vaccinaties en injecties, alles wordt zorgvuldig bijgehouden. ‘Het is belangrijk dat we precies weten wat een kalf heeft

De broers Meulewaeter fokken uitsluitend op gewicht

10

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 23 009

VV07_MeulewaeterLochristi.indd 10

04-07-13 14:22

Vlaslemen voor droge kalverboxen

Enkelvoudig krachtvoer zelf gemengd

gekregen als we het werk van elkaar overnemen. Hier is het niet altijd dezelfde persoon die de kalveren melk geeft, dus dan moet je ook een methode ontwikkelen zodat iedereen alles kan bijhouden.’

Ook ziekten zoals diarree registreren de broers in een agenda. ‘Het gebeurt soms dat je een dier opmerkt dat niet zo goed groeit of minder is ontwikkeld. Door alles goed bij te houden, kunnen we de historiek nog weer opzoeken.’

Veel waarden hechten de broers aan het verstrekken van biest. ‘We melken elke koe de eerste keer tot de laatste druppel en gebruiken uitsluitend eerste biest.’

Om het gehalte antistoffen hoog te houden, krijgt elk vrouwelijk dier een vaccin tegen diarree toegediend. ‘We zijn gul met biest en geven het aan elk kalf vier keer met telkens vier uur ertussen. Voor de biestgift komen we ’s nachts uit bed.

Een goede start is belangrijk. Dat zie je later weer terug.’

Om aan voldoende biestmelk te komen houdt familie Meulewaeter contact met twee melkveebedrijven uit de buurt. ‘We kennen de ziektestatus van die bedrijven en halen daar extra biest vandaan. Biest

Attentielijst per individuele kalverbox

van de eigen moeder gaat voor, maar indien nodig hebben we altijd extra biest.’

Strooisel hergebruikt Als de kalveren na een maand naar de groepshokken gaan, wordt de stal, inclusief de kalverhokken, grondig gereinigd en ontsmet. In de groepshokken komen de jonge dieren in groepen van acht tot tien kalveren terecht. Met twee ruime en luchtige en tegelijk dik ingestrooide boxen illustreert Erwin Meulewaeter het belang dat hier gehecht wordt aan opfok. ‘We strooien de boxen eerst met een dikke laag vlaslemen in.’ Onderin ligt een dik bed van wel twintig centimeter.

‘Droog liggen is belangrijk voor gezonde kalveren. Omdat het strooisel toch niet nat wordt, gebruiken we het naderhand nog weer bij de drachtige koeien.’

Voor aan de hokken is een zelfsluitend voerhek. ‘We zetten de kalfjes bij het drinken altijd vast.’ Zo kunnen ze niet van plek veranderen en kan de drinklust goed in het oog gehouden worden. Vanaf tweeënhalve maand gaat de melkgift van twee keer tweeënhalve liter per dag naar twee liter en zo naar anderhalve liter een keer per dag. ‘We laten de kalve-

ren na het drinken nog even staan. Door ze nog vijf tot tien minuten vast te zetten worden ze het gewend en kunnen ze ook niet bij elkaar gaan zuigen.’

Na zes tot zeven maanden gaan de kalveren naar het tweede bedrijf, waar ze de rest van de opfok doorbrengen. De voeding van de groepen neemt broer Peter Meulewaeter voor rekening. Die bestaat uit mais, gras, voederbieten, perspulp, bierbostel, stoomschillen en puree.

Daarbij komen aangepaste kernen en enkelvoudige krachtvoergrondstoffen.

Honderd procent ki Tegen dekleeftijd komen de vaarzen terug, waarbij ze gewogen worden. Het streven is een gewicht van vierhonderd kilo. Net als bij de koeien wordt bij de vaarzen twee keer per dag op tocht gecontroleerd.

Het bedrijf werkt voor honderd procent met ki. ‘We gebruiken zes tot zeven stieren, wel allemaal afgetest’, legt dierenarts en schoonbroer Pol Van Nieuwerburgh uit. ‘De cijfers van het eerste bezoek bepalen welke stieren we inzetten. De cijfers van het tweede bezoek zijn meer een richtingaanwijzer om te weten welke stier bij welke koe past.’

Het streven is het behoud van voldoende massa. ‘We fokken uitsluitend op gewicht’, klinkt het stellig. Paradepaardje is een veelvuldig gespoelde Racistedochter, die met 1148 kg meekampte voor de zwaarste koe van Antwerpen. ‘Bij de cijfers van het eerste bezoek is sterfte en drinkvermogen belangrijk, we willen ook geen fouten of gebreken.’

De paringen vinden plaats naargelang het dier. ‘Een grotere koe met minder vlees krijgt een meer bevleesde partner, bij een kleinere bevleesde koe proberen we meer maat te fokken. En we willen ook veel kleur. Witte dieren krijgen altijd een blauwe of zwarte partner.’

Elke zes tot zeven weken gebeurt drachtcontrole, aan de hand van attentielijsten uit het Ceres-managementpakket. ‘We houden vast aan een regelmatige drachtcontrole. Alleen zo kun je de vruchtbaarheid op peil houden.’ l

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 23 0 0 9

VV07_MeulewaeterLochristi.indd 11

11

04-07-13 14:22

VV07-fotospread.indd 12

04-07-13 12:12

F O T O S P E C I A L

Drie nieuwsgierige jonge blonde d’Aquitainekalveren in een frisgroene zomerweide.

VV07-fotospread.indd 13

04-07-13 12:12

Ook met weeginrichting mogelijk!

Vang- en behandelbox type P-2

Tel.: +31 (0)418-592 341 www.klauwbekapboxen.nl

Diverse modellen leverbaar Handbediend en elektrisch Naar wens samen te stellen Korfgraaf 8 • 4174 GM Hellouw (NL) Tel.: +31 (0)418-592 341 • fax: +31 (0)418-591 620

info@klauwbekapboxen.nl • www.klauwbekapboxen.nl EMBRYO’S BELGISCHWITBLAUWRAS

Eerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee Embryoproductie EU-erkend.

Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV) Voor Nederland: 0032 9 363 92 11 Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1

28 augustus

INDEXEN BELGISCH WITBLAUW U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 19 augustus Bel: +31 (0)26 38 98 820/823 of e-mail: advertenties@crv4all.com Te koop: Beste dikbil-fokstieren van 15 t/m 22 maanden.

1 rooie, 2 baggerbonten, 2 zwarte baggerbonten.

Ook 1 rooie grimmel van 6 maanden met beste en fijne benen.

Tel.: 071-5018474

14

V E E T E E LT V L E E S

VV07_p14.indd 14

JULI

2013

03-07-13 12:14

V O E D I N G

Hogere geboortegewichten en groeiduur sturen de normen in plus bij

Behoeftenormen bijgesteld Voor energie, eiwit, calcium en fosfor zijn de behoeftenormen

Jongvee tijdens de weideperiode moet ook bijgevoerd worden, wil men die norm van 750 gram per dag halen. ‘Het bijvoederen van nutriënten op de weide verdringt echter de grasopname vanwege de beperkte opnamecapaciteit van een dikbilvaars’, stelde onderzoeker Fiems vast. ‘Het gevaar van een te lage eiwitopname uit het totale rantsoen dreigt. Vandaar dat een goed schoolvoorbeeld van bijvoedering tijdens de weideperiode het verstrekken is van bietenpulp en sojaschroot in een verhouding 80:20, naar rato van één procent van het lichaamsgewicht.’

De onderzoeker waarschuwde meteen ook voor een ondoordacht krachtvoergebruik. Fiems: ‘Op het onderzoekscentrum beperken we de krachtvoeropname tot 3 kg per dier per dag, zowel tijdens de stalperiode als de weideperiode. Kostprijstechnisch blijft gras immers de goedkoopste bron voor groei. Denk bij overdadige bijsturen middels krachtvoer aan het verdringingseffect op gras en de wet van de afnemende meeropbrengst.

Overdadig supplementeren betekent weliswaar een snellere, maar ook duurdere groei.’ l

voor de huidige witblauwkoeien gestegen. Dat meldde onderzoeker Leo Fiems van het ILVO-Dier op een studienamiddag vleesveerantsoenen samenstellen.

Guy Nantier

‘A

anleiding voor de bijstelling van de behoeftenormen is de bevinding dat het gemiddelde geboortegewicht van de dikbilkalveren hoger is geworden en uitkomt op plusminus 50 kilogram’, gaf Leo Fiems van het ILVO-Dier op een studiemiddag vleesveerantsoenen aan. ‘Een tweede bevinding is dat witblauwkoeien blijven doorgroeien tot een leeftijd van 7,2 jaar.’ De toeslag voor energie en eiwit tijdens de zevende tot negende maand dracht komt hierdoor hoger uit dan voorheen, evenals de toeslag voor de groei van het dier zelf na de tweede kalving (jeugdtoeslag) (zie tabel 1). De oeb-norm voor zogende koeien en koeien in de droogstand blijft onveranderd. Voor zogende koeien moet de oeb (g/dag) positief zijn (> 0) en in de droogstand groter dan (LG-250)/4.

Ook de behoeftenorm voor calcium en fosfor moet naar boven toe gecorrigeerd worden vanwege de doorgroei. De range per kg droge stof ligt nu voor calcium en fosfor respectievelijk tussen 3,5-5,5 gram en 3-4 gram. De verhouding Ca/P is idealiter 1,5 tot 2. Bij onbalans, bijvoorbeeld bij te veel calcium, bestaat de kans op de vorming van nierstenen.

De evolutie in het geboortegewicht van het kalf is ook niet zonder gevolgen voor drachtige vaarzen. ‘Wanneer men rekening houdt met het zwaarder geboortegewicht van het kalf én wanneer men ook de drachtige vaars nog wil laten

groeien, dan is een vem-waarde van 8900 en een dve-waarde van 685 gram per dag een must in het leeftijdstraject 21 tot en met 24 maanden’, stelde Leo Fiems.

Schoolvoorbeeld bijvoederen Om drachtige vaarzen in optimale conditie – zijnde een lichaamsgewicht van 600 kg vóór kalving – te laten afkalven op 24 maanden is een continue groei nodig van minimaal 750 gram per dag. ‘Continu betekent hier vanaf de geboorte tot de afkalving, iedere dag.’ Voor jongvee op stal met een winterrantsoen op basis van mais-gras in combinatie met 1 kg krachtvoer is dit een haalbare kaart.

‘Met dit rantsoen kunnen de dieren 900 gram per dag groeien.’

Tabel 1 – Energie- en eiwitbehoeftenormen witblauwe dikbilkoeien

energie (vem) eiwit (dve) 1. onderhoud 2. melkproductie

(6,45 x lg) + 1265 lg/10 + 54 442 vem/kg mm 52 g/kg mm

3. drachttoeslag 7 maand 8 maand 9 maand

oud 850 1500 2700

nieuw 1065 1875 3375

oud 105 180 280

nieuw 130 225 350

660 330

660 660 330

37 19

37 37 19

4. jeugdtoeslag na 1 kalving na 2 kalving na 3 kalving lg = lichaamsgewicht, mm = meetmelk

V E E T E E L T V lee s

VV07_ThemadagVoeding.indd 15

J U L I

2 0 1 3

15

04-07-13 12:08

K E U R I N G

Moeder en dochter eisen hoofdrol op tijdens zomerkeuring te Sint-Lievens-Houtem

Kampioenskoppel Moeder Birgite en dochter Hannelore van Moorsel zegevierden

Hannelore van Moorsel (v. Sheriff), kampioene jonge vaarzen

respectievelijk in de categorie koeien en jonge vaarzen te SintLievens-Houtem. Sobriquet ging in herhaling bij de stieren. tekst Guy Nantier

V

oor Frans Van der Biest uit Moorsel kon de Oost-Vlaamse zomerkeuring anno 2013 niet meer stuk. Met de acht maanden oude Hannelore van Moorsel (v.

Sheriff de Centfontaine) rijfde hij het eerste kampioenschap van de provinciale fokveedag te Sint-Lievens-Houtem binnen. In de categorie jonge vaarzen zette de acht maanden oude vaars een zeer mooie finesse in de bespiering neer.

Hannelore heeft bovendien een sterke rug en lendenpartij en een goede breedte in de achterhand.

De kampioenszege in de categorie jonge vaarzen was de voorbode van een tweede provinciale titel voor Van der Biest, ditmaal in de categorie koeien. Birgite van Moorsel (v. Germinal) versloeg in de finale Jumelee de Fooz (v. Lasso) van fokstal Klaveren Aas-van Osselaer uit Melsele. De zes jaar en zeven maanden oude Birgite en moeder van de kampioensvaars imponeerde door haar zware en sterk bespierde schouderpartij, haar lengte en

Ariane du Fond de Bois (v. Occupant), kampioene oudere vaarzen

Birgite van Moorsel (v. Germinal), kampioene koeien

de fraaie en vooral diepgebilde broek.

In de categorie oudere vaarzen was er eindwinst voor Ariane du Fond de Bois (v.

Occupant) van Godelieve van Hove uit Vrasene. Ariane showde een mooie, scherpe vleesbelijning in de achterhand.

Het beenwerk op stand neigt naar sabelbenigheid, maar Ariane wist het goed te gebruiken.

In de finale bij de jongere stieren had het Hof van Landegem uit Oordegem drie ijzers in het vuur met Hibrido (v. Langoureux), Hamco (v. Heroique) en Hilaire van het Hof te Landegem (v. Adajio). Tegenstand was er van Herman van Moorsel, een andere Adajiotelg. Hamco was de compleetste stier en mocht met de titel naar huis.

Bij de oudere stieren kreeg Sobriquet de Somme (v. Ogival) voor het tweede jaar op rij de provinciale titel toegewezen. De stier had wat moeite met de passen, maar de lengte en de zware bespiering in voorhand en achterhand maakten hem terecht kampioen. l

Tabel 1 – Rubriekwinnaars fokveedag witblauw te Sint-Lievens-Houtem (kamp. vetgedrukt)

categorie stieren Hamco v.h. Hof te Landegem (v. Heroique), kampioen jonge stieren

Sobriquet de Somme (v. Ogival), kampioen stieren

16

V E E T E E L T V lee s

VV07_SintLievensHoutem.indd 16

JULI

naam dier

Hibrido Hof ‘t Landegem Hamco Hof ‘t Landegem Hilaire Hof ‘t Landegem Herman van Moorsel Genial Sobriquet de Somme vaarzen Hannelore van Moorsel Hetty van ‘t Klein Laar Gabriella v.d. Slinkdonkhoeve Gitta v.d. Slinkdonkhoeve Isora van het Hof ‘t Smet Ariane du Fond de Bois koeien Jumelee de Fooz Birgite van Moorsel bedrijfsgroepen stieren vaarzen koeien

geb.datum vader

m.vader

eigenaar

20-07-2012 02-05-2012 08-03-2012 19-01-2012 14-12-2011 16-10-2008 21-10-2012 08-03-2012 06-11-2011 05-08-2011 23-06-2011 28-02-2010 06-06-2007 07-11-2006

Optimum Occupant Gratin Vigoureux Lasso Osborne Germinal Radar VT Harisson Albinos Occupant Offusque Torrero Opkapi

NV Debrandt, Oordegem NV Debrandt, Oordegem NV Debrandt, Oordegem F. Van der Biest, Moorsel L.. De Temmerman, St.-Goriks-Oudenhove W. Goeman, Vrasene F. Van der Biest, Moorsel W. Goeman, Vrasene A. Schelstraete-Hyde, Drongen A. Schelstraete-Hyde, Drongen G. Van Hove, Vrasene G. Van Hove, Vrasene Klaveren Aas- van Osselaer LV, Melsele F. Van der Biest, Moorsel NV Debrandt, Oordegem A. Schelstraete-Hyde, Drongen F. Van der Biest, Moorsel

Langoureux Heroique Adajio Adajio Imperial Ogival Sheriff Occupant Germinal Odilon Orpheon Occupant Lasso Germinal

2013

04-07-13 13:19

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K J O H N

C A M P E

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

Extra managementmaatregelen helpen dodelijke infectie voorkomen

Hersenvliesontsteking A

fgelopen voorjaar zag ik bij een veehouder uit onze praktijk verschillende kalveren met hyperacute zenuwstoornissen. De kalveren verkeerden in een prima conditie en dronken goed. Af en toe hoestten de jonge dieren wel eens.

De ziektesymptomen kwamen erg plots op. Opeens konden de kalveren niet meer eten of drinken. De jonge dieren konden ook niet meer rechtstaan en bleven stijf liggen met de kop in de nek. Opvallend waren ook de zeer pijnlijke reacties bij het bevoelen juist achter de kop en de hoge koorts.

De kalveren waarbij de symptomen snel gedetecteerd werden, herstelden vlot na het toedienen van aangepaste antibiotica en pijnstillers. Vermoedelijk ging het hier om een infectie met Histophilus somni. Deze kiem veroorzaakt doorgaans milde ademhalingssymptomen. Bij een hoge infectiedruk kan deze infectie echter ook de hersenvliezen aantasten, met alle fatale gevolgen van dien voor de kalveren.

Extra hygiënemaatregelen hielden de infectie verder onder controle. Ondanks het feit dat er in het verleden slechts sporadisch zieke kalveren waren, adviseerde ik de veehouder om bvd aan te pakken en het management doelgericht aan te passen. De veehouder deed dat door overbevolking te voorkomen, kalveren van verschillende leeftijden te scheiden, zieke dieren te isoleren en te behandelen en de kalverhokken na elk kalf te reinigen en te desinfecteren. Jonge kalveren worden nu ook eerst gevoerd om versleping van ziekte te voorkomen en worden gevaccineerd tegen luchtwegpathogenen. Door regelmaat in het rantsoen wordt stress vermeden. De luchtkwaliteit is geoptimaliseerd, opgestalde dieren worden geschoren tegen overmatig zweten en schurft wordt goed aangepakt.

De encyclopedie Histophilus somni Histophilus somni, vroeger ook Haemophylus somnus genoemd, is een gramnegatieve bacterie.

De bacterie wordt vooral in verband gebracht met ernstige longaandoeningen met vaak een acute sterfte tot gevolg. De infectie met Histophilus somni kan via de bloedbaan ook verder in het lichaam van dieren verspreiden en kan op die manier ook andere organen infecteren. Met

name infecties in de hersenen, zoals hersenvliesontsteking, komen vaak voor.

Mits een goede, aangepaste behandeling kunnen kalveren genezen van een infectie met Histophilus somni. Het is naast de behandeling van zieke dieren wel belangrijk om in het kader van preventie ook elk aspect van het management te bekijken. Onder meer de aanwezigheid van bvd op een bedrijf en de weerstandsdaling als gevolg van deze ziekte kunnen de symptomen verergeren.

Vaccineren tegen luchtwegpathogenen kan helpen in de preventie van Histophilus somni. Ook een aangepaste ventilatie bij de verschillende leeftijdsgroepen is belangrijk in het voorkomen van infecties.

V E E T E E LT V L E E S

VV07_DAP.indd 17

J U L I

2 0 1 3

17

04-07-13 15:09

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Familie Vanclooster bouwt aan een nieuwe stal voor hobbyfokkerij van West-Vlaamse roden

Frank Vanclooster In 2012 kreeg het WestVlaams rood vleesras een officiële erkenning als streekproduct. Met 35 dieren bouwt de familie Vanclooster uit Hooglede aan hun topfokkerij.

Beroep: Ras: Aantal stuks: Aantal hectare:

Weg van WestVlaamse roden Hooglede

boekhouder West-Vlaams rood vlees 35 11

D

onkerrood vee op fraaie, frisgroene graspercelen. Het lijkt wel een tafereel uit een schilderij. Voor Frank Vanclooster (46), zijn vrouw Leen Hondeghem (45) en hun kinderen Alexander (14) en Charlotte (12) uit het WestVlaamse Hooglede is het dagelijkse kost.

Al sinds 1990 heeft Frank Vanclooster, als niet-boerenzoon, zijn hart verpand aan het West-Vlaams rood vleesras. Via een gepassioneerde buurman-veehouder raakte Vanclooster met het fokkerijvirus besmet, een passie die inmiddels de hele familie deelt.

‘Het vraagt veel energie om een voltijdse job met een rundveehouderij te combineren’, stelt Frank Vanclooster, die zelf voltijds aan de slag is als boekhouder. De fokkerij telt na al die jaren een constant gemiddelde van ongeveer 35 dieren. ‘De dag begint meestal om vijf uur, maar dat hebben we er graag voor over.’

Met de bouw van een nieuwe rundveestal moeten de werkzaamheden straks wat vlotter kunnen verlopen. ‘Nu hadden we de dieren in de winter verspreid over twee locaties. Het doel is om straks alles in één stal te hebben. Voor het comfort van de dieren zou dat al een heel stuk beter zijn, zowel op het vlak van licht, lucht en ruimte voor de dieren als op het vlak van arbeid voor ons.’

Lage vervanging Wat in 1990 begon met de koe Fabiola, dochter van Markies van de Potinghe, is door het inkruisen met stieren van het rode vleestype uitgegroeid naar een veestapel van momenteel 35 dieren. De vee-

18

Het hobbybedrijf van Frank en Leen Vanclooster-Hondeghem uit Hooglede is momenteel voor een deel in een bouwwerf veranderd. De nieuwe stal moet straks onderdak geven aan de 35 West-Vlaamse rode runderen van het zuivere vleestype. tekst Annelies Debergh

stapel telt – op enkele stiertjes bij de kleinste kalfjes na – uitsluitend vrouwelijke dieren. ‘We hebben elk jaar ongeveer twintig kalvingen’, legt Frank uit.

Het vervangingspercentage in de fokveestapel is laag en reikt met moeite tot aan twintig procent. Gewaardeerde fokkoeien krijgen dan ook lange tijd kansen in de fokkerij. ‘Koeien die zes tot acht keer kalven, zijn hier geen uitzondering’, klinkt het. En dat ondanks de keizersnede.

‘Rode koeien kunnen erg zware kalveren geven. Natuurlijk kalven is geen optie.’

vlees van rode koeien.’ Met de erkenning waait een nieuwe wind. ‘De vraag naar rood fokvee is groot’, klinkt het.

Erkenning van het West-Vlaamse rood ras vergt zes maanden beweiden

Zes maanden grazen De hobbyboerderij van Vanclooster telt een areaal van 11 hectare, waaronder hoofdzakelijk gras, 2,8 hectare mais en 30 are voederbieten. ‘In de winter geven we voordroogkuil en mais in combinatie met voederbieten en hooi, krachtvoeder en mineralen. In de zomer lopen de dieren op de weiden en krijgen ze uitsluitend gras.’

De dieren kunnen goed omgaan met het weidegras, zo benadrukt Frank nog. Hij wijst meteen ook op de voorwaarden om aan de erkenning als streekproduct te voldoen. ‘Zes maanden per jaar grazen op de weide is een van de belangrijkste voorwaarden voor de erkenning als streekproduct. West-Vlaamse roden hebben een grote groeikracht en halen een geweldige vleesaanzet op basis van gras.’

De erkenning als streekproduct ziet Frank Vanclooster als een vorm van waardering voor het ras. ‘In de horeca is vet weer meer getolereerd dan vroeger en zo groeit ook de interesse voor het

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 23 009

VV07_vanKloosterHooglede.indd 18

04-07-13 12:17

De erkenning van het ras als streekproduct in 2012 was geen aanleiding voor een koerswijziging op het eigen bedrijf.

Al voelt Vanclooster wel een toegenomen vraag naar vrouwelijke fokproducten. Vaarzen van het rode ras zijn erg in trek. ‘We doen nu ruim twintig jaar aan stamboekwerking en passen al die tijd op alle koeien ki toe. De meeste van de stierkalveren gaan ook weer weg voor de fokkerij.’

Elke stier eerst aftesten De fokkerij is gericht op lange en diepe koeien met een goede voorhand en fraai bespierde achterhand. Duurzaamheid is een extra streven. ‘We willen koeien die lang blijven lopen, die bestand zijn tegen schurft en sterke poten hebben.’ Onder de ingezette stieren weerklinken talloze namen. Elmon, Radio, Hercul, Fabianus, Camillo en Harpoen wellen op, net als Casco, Zuil, Urbanus en Jacobus. ‘Door de stierkeuze breed te houden en ook af en toe nog een aantal oudere stieren te gebruiken, probeer ik een ruime bloedvoering bij de koeien te behouden.’

Vanzelfsprekend zijn ook van de eigengefokte ki-stier Florian van het Bloemenhof al enkele rietjes verspoten. ‘De eerste twee kalveren vallen in positieve zin op’, vertelt de fokker. Hij is ook ten aanzien van eigen stieren kritisch. ‘Het is niet omdat het een eigengefokte stier is dat ik er zomaar veel rietjes van heb ingezet. Elke stier test ik kort af door enkele rietjes te gebruiken. Als de kalveren meevallen, dan pas zet ik breed op een stier in. Ook Florian moest zich eerst bewijzen.’

Een laatste belangrijk kenmerk in de fokkerij is voldoende zware kalveren bij de geboorte. ‘Omdat stierkalveren vroeg vertrekken, is een zwaar kalf belangrijk.

Ik houd een kalf voor de verkoop ook liever een week langer aan. De kostprijs van die week extra is doorgaans ruim betaald bij de verkoop van een kalf.’

Vanwege de eisen voor weidebeloop kiest de familie Vanclooster er bewust voor om vrouwelijke kalveren al vanaf jonge leeftijd op de weide te laten. Kalveren komen in de weideperiode zo al op een leeftijd van drie maanden buiten. In

de loop van de avond wordt de jongste groep bijgevoederd met maiskuil en krachtvoeder. ‘De kalveren zogen niet bij de moederdieren, maar we fokken ze allemaal zelf op. Zo houden we voldoende controle in de opfok en blijven ze zacht van karakter.’

Over de verschillende fokkoeien wordt met liefde gepraat ten huize Vanclooster. Toch springen enkele koeien erbovenuit. Zo noemt Frank Amaryllis van het Bloemenhof, dochter van de eigengefokte Roberto van het Bloemenhof. ‘Ze is groot, zwaar en lang en heeft ook een grote kop’, somt hij belangrijke eigenschappen op. ‘Amaryllis vertegenwoordigde ons bedrijf al op Agriflanders in Gent en Agribex in Brussel. Met zo’n koeien krijg je een speciale band.’

Ook Anjer (v. Hercul) van het Bloemenhof komt ter sprake. Zij beantwoordt volledig aan het ideale fokdoel en is de moeder van ki-stier Florian. ‘Anjer is iets kleiner, iets fijner dan Amaryllis, maar wel opvallend goed bespierd.’ De passie laait op. ‘Dat is een koe van het echte West-Vlaamse vleestype.’ l

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 23 0 0 9

VV07_vanKloosterHooglede.indd 19

19

04-07-13 12:17

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

Krachtvoederwaardeprijzen mengvoeders (1000 vevi per kg)

6 juni 2013

vorige maand

26,30 27,05 28,00 28,75 29,65

26,75 27,55 28,55 29,35 30,25

stier 90 (90 g dve) stier 100 (100 g dve) rosé 110 (110 g dve) rosé 120 (120 g dve) rosé 130 (130 g dve)

Tabel 1 – Prijzen mengvoeders (euro’s per 100 kg, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

6 juni 2013

laatste 12 maanden

16,2 104,7 18,1 85,1

16,4 106,0 17,8 90,4

Tabel 2 – Energie- en eiwittoeslagprijzen (in eurocenten, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research

Inkomen Vlaamse vleesveebedrijven in het rood Het familiaal arbeidsinkomen van de Vlaamse vleesveebedrijven gaat diep in het rood in 2011. Dat blijkt uit een rapport van de studiedienst van het Vlaamse Departement Landbouw en Visserij op basis van cijfers uit het Landbouwmonitoringsnetwerk.

In 2011 bedragen de totale kosten exclusief eigen arbeid 2083 euro per zoogkoe. Dat is 4 procent meer dan het jaar ervoor en is volledig toe te schrijven aan hogere variabele kosten voor ruw- en krachtvoeder en voor de dierenarts. De totale opbrengst (inclusief de zoogkoeienpremie, maar exclusief de toeslagrechten) bedraagt 1833 euro per zoogkoe. Het brutosaldo (totale opbrengsten minus de variabele kosten) is sterk gedaald in 2011 en gelijk aan 622 euro per zoogkoe. Het familiaal arbeidsinkomen (brutosaldo minus de vaste kosten) is met –250 euro per zoogkoe sterk negatief. Dat is een daling van 68 procent ten opzichte van 2010.

Dat houdt in dat niet alle kosten (exclusief eigen arbeid) vergoed worden.

Ook als de toeslagrechten in rekening gebracht worden (208 euro per zoogkoe), blijft het familiaal arbeidsinkomen negatief. De vergoeding eigen arbeid (706 euro per zoogkoe) kan dan ook niet gehonoreerd worden. De vleesveesector heeft ten opzichte van een aantal andere sectoren wel te maken met hoge fictieve intresten op kapitaal, vooral op het levend kapitaal.

De steekproef van vleesveebedrijven van het landbouwmonitoringsnetwerk LMN telt 70 bedrijven met gemiddeld 50 zoogkoeien per bedrijf en een gemiddeld zoogkoeienquotum van 42

20

VV09_VVVB.indd 20

V E E T E E L T V lee s

JULI

dieren. Het aantal stuks vaarzen per zoogkoe bedraagt 1,06, de tussenkalftijd bedraagt 422 dagen en de kalvingsindex is 0,96. Het vervangingspercentage van de zoogkoeien komt uit op 37.

De sterfte van het jongvee (mannelijk en vrouwelijk, zowel gestorven als doodgeboren) tot een leeftijd van één jaar bedraagt 14 procent. De jaargroei per gemiddeld aanwezige zoogkoe bedraagt gemiddeld 555 kg per jaar in 2011.

De spreiding tussen de bedrijven is zeer groot, zowel bij de economische resultaten als bij de kengetallen. Het verschil in brutosaldo tussen de 50 procent bedrijven met het hoogste en de 50 procent bedrijven met het laagste brutosaldo bedraagt 560 euro per zoogkoe: 874 euro tegenover 314 euro per zoogkoe. Dat is een gevolg van hogere totale opbrengsten (+20 procent) en lagere variabele kosten (–10 procent). Het familiaal arbeidsinkomen is licht positief (27 euro per zoogkoe) bij de groep bedrijven met het hoogste bruto saldo, maar sterk negatief (–589 euro per zoogkoe) bij de groep bedrijven met het laagste brutosaldo.

Daarnaast is er duidelijk een groot verschil in de technische en economische kengetallen tussen de bedrijven: de 50 procent bedrijven met het hoogste brutosaldo heeft betere vruchtbaarheidscijfers, een lagere sterfte, een betere groei, een lagere prijs van krachtvoeder en een hogere verkoopsprijs voor de stieren.

Temperatuur in iglo hoog op warme dagen Op dagen met een buitentemperatuur van 30 graden Celsius kan de temperatuur in een kalveriglo stijgen tot boven de 50 graden Celsius.

Dat blijkt uit een onderzoek van de Duitse kalveropfokspecialist Christine Krumm, waarvan het Duitse vakblad DLZ Rind de resultaten publiceerde.

Krumm nam hiervoor beelden van iglo’s op met een warmtecamera.

De in verhouding kleine luchtruimte in een kalveriglo zorgt er in combinatie met het opwarmen van het kunststof voor dat de temperatuur in een iglo zeer hoog kan worden. Ook een betonnen ondergrond kan bijdragen aan de opwarming van een kalveriglo vanwege de uitstraling van zonnewarmte.

Krumm adviseert om kalveriglo’s, inclusief de uitloop ervan, in de zomermaanden altijd in de schaduw te plaatsen om te grote opwarming in de iglo’s te voorkomen. Ook is de aanvoer van voldoende frisse lucht belangrijk.

Bij een omgevingstemperatuur boven de 25 graden Celsius wordt het verschil tussen omgevingstemperatuur en lichaamstemperatuur (38 graden Celsius) te klein en kan het kalf zijn warmte niet goed meer kwijt.

Het volledige rapport is te raadplegen en/of te bestellen op www.vlaanderen.be/ landbouw/studies

2013

04-07-13 13:07

V L E E S P R I J Z E N

Minder correcte identificatie en registratie van runderen 5,5 5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

In 2012 waren bij inspecties door het FAVV de runderen minder goed geïdentificeerd en geregistreerd dan in 2011. Dat blijkt uit het jaarverslag 2012 van het voedselagentschap.

Op 5037 inspecties was op dit onderdeel 86,6 procent gunstig, 6,6 procent was gunstig met opmerkingen en 6,8 procent ongunstig. Dit is een minder goed resultaat dan een jaar eerder.

In 2012 werden 2036 monsters bij runderen en 502 monsters bij kalveren genomen voor het opsporen van anabolica en andere verboden stoffen. In 2012 werd één bedrijf gesanctioneerd met een H-statuut voor het gebruik van corticosteroïden en hormonen die werden teruggevonden op materialen. Er werden vier R-statuten toegekend voor het niet-conform gebruik van antibiotica, één R-statuut voor antiparasitaire middelen en één R-statuut voor niet steroïdale ontstekingsremmers en antiparasitaire middelen.

STIEREN

S 2012

S 5,07

4,5

E 4,29 E 2012

4,0

U 3,71

3,5

R 2012 U2012

R 3,50 3,0 2,5 2,0

1

5

10

15

20

25 30 week

35

40

45

50

KOEIEN 5,0

S 4,74

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

S 2012

E 4,24

E 2012 U 2012

4,0 U 3,95 3,5 R 3,08 3,0

Afvoerregels in Nederland gewijzigd

2,5

Alleen rundveehouders die aan de antibioticawetgeving van het Productschap Vee en Vlees (PVV) voldoen, mogen voortaan nog runderen afvoeren in Nederland.

De Verordening registratie en verantwoording antibioticagebruik rundersector (PVV) is op dat punt onlangs gewijzigd.

Rundveehouders met vijf of meer runderen mogen alleen hun runderen afvoeren voor slacht of export als zij als deelnemer zijn geregistreerd bij een kwaliteitssysteem of controleorganisatie. Voor bedrijven die daaraan niet voldoen, kan geen VKIinformatie (digitaal of op papier) meer opgemaakt worden.

Rundveehouders met minder dan vijf runderen in de vier kwartalen voorafgaand aan de afvoer zijn hiervan vrijgesteld.

2,0

R 2012

1

5

10

15

20

25 30 week

35

40

45

50

N U KA’S 800 700

euro/stuk excl. btw

600

dikbil 2012

dikbil 612,50

500 400

gewoon 215

300

gewoon 50 2012

200

melkvee 2012

100 0

melkvee 110 1

5

10

15

20

25 30 week

35

40

45

Voor de meest actuele vleesprijzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl V E E T E E LT V L E E S

VV09_VVVB.indd 21

J U L I

2 0 1 3

21

04-07-13 13:07

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen

Een koe van het West-Vlaamse rode vleesras van Frank Vanclooster.

Foto: Kristina Waterschoot

13 juli: 20 juli: 26 juli: 26 juli: 27 juli: 1 augustus: 3 augustus: 3 augustus: 29 augustus: 1 september: 2 september: 8 september: 26 oktober:

Keuring witblauw regio Zuid-West te Sluis CRV-fokveedag witblauw regio West-Vlaanderen te Wulpen Belgische nationale blonde d’Aquitainekeuring te Libramont Belgische nationale limousinkeuring te Libramont Belgische nationale witblauwkeuring te Libramont Vleesveekeuring te Enter Vleesveekeuring te Stroe Vierde witblauwfokdag Keukens Redant te Erpe-Mere Franse nationale charolaiskeuring te Marault (Frankrijk) Keuring regio centraal te Geffen CRV-fokveedag witblauw regio Vlaams-Brabant te Leuven Keuring witblauw regio Limburg te Mesch Nationale Vleesvee Manifestatie te Zwolle

Veilingen 28 september:

COLOFON

COT-Veiling te Toldijk

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks.

redactie hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 26-29 juli: Landbouwbeurs te Libramont 10-13 september: Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) 2-4 oktober: Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk) 29-31 oktober: Rundvee en Mechanisatie Vakdagen te Hardenberg

redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 fax 026 38 98 839 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 45,70, overige landen € 88,80.

In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van Wayne Hutchinson (4) en Jan Hendriks (4).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

22

VV07_Agenda 22

V E E T E E L T V lee s

JULI

VOORUITBLIK

P r i j s kam p en en in t er view T h ier r y Sm ag ghe Augustus (18 augustus) – Met het keuringsseizoen weer in volle gang komt in het augustusnummer een overzicht van de talrijke prijskampen her en der in de Nederlandse en Vlaamse velden. Hoogtepunt daarbij zijn zonder meer de keuringen van Belgisch witblauw, limousin en blonde d’Aquitaine tijdens de landbouwbeurs in het Waalse Libramont.

Eveneens in het augustusnummer legt VeeteeltVlees de frontman van de Federatie Belgisch Vlees (FEBEV), Thierry Smagghe, een aantal vragen voor. Onder meer de vernieuwde karkasclassificatie is onderwerp van gesprek en ook andere ontwikkelingen omtrent vlees vermarkten komen in het uitvoerige interview aan bod.

2013

04-07-13 13:05

C A R N E

C U L I N A I R

VeeteeltVlees publiceert in samenwerking met het Vlaams Centrum voor Agro en Visserijmarketing een recept met als basis rundvlees en seizoensgroenten van eigen bodem. De moeilijkheidsgraad varieert van basisrecept (1 ster) tot gastronomisch recept (2 sterren) tot een recept ‘haute cuisine’ (3 sterren).

Met tuinkers en zure room

Rösti met rosbief

★ ★★ ★★★

basisrecept culinair recept haute cuisine

★★

Ingrediënten • enkele plakjes rosbief • 1 kg vastkokende aardappelen (Charlotte)

R

asp de aardappelen tot aardappelsnippers. Meng de aardappelsnippers in een kom zorgvuldig met een theelepel zout, een halve theelepel peper en een kwart theelepel geraspte nootmuskaat.

Verhit een pan met een anti-aanbaklaag met een doorsnede van 24 centimeter, met een eetlepel van de boter en een eetlepel van de olie. Wacht tot de bakpan goed heet is en schep vervolgens het aardappelmengsel in de pan.

Druk het mengsel bij het bakken goed aan tot een soort pannenkoek.

Zet het vuur wat lager en laat het geheel tien minuten zachtjes garen. Er zal zich nu een mooie korst vormen.

Maak de korst voorzichtig los met een spatel. Leg een bord op de pan en draai

• peper • zout • twee eetlepels olie

• twee eetlepels boter • een potje zure room • een bakje tuinkers

deze om, zodat de rösti op het bord ligt met de gebakken kant naar boven.

Doe de rest van de boter en de olie in de pan en zet het vuur weer hoger. Schuif de rösti nu met de ongebakken kant naar onder terug in de pan. Zet het vuur weer lager en laat nogmaals tien minuten zachtjes garen.

Laat de rösti op een bord glijden en snijd in driehoekjes. Breng de driehoekige rösti’s op de borden. Verdeel hierover lepeltjes zure room, stukjes rosbief en tuinkers. Breng het geheel op smaak met nog wat peper en zout en serveer meteen.

Wijnsuggestie Château Picon, 2011 Bordeaux Supérieur Château Picon is een negen eeuwen oud domein van 82 hectare groot, met wijngaarden op een plateau dat uitkijkt op de rivier de Dordogne.

De wijn telt vooral merlotdruiven aangevuld met cabernets. Deze wijn hoort men vooral jong te drinken.

Château Picon is robijnrood met paarse tinten, heeft een moderne neus van vooral rood besfruit, maar ruikt ook naar mokka en zoethout. De wijn is rond en sappig in de mond, breed gestructureerd, proeft naar knapperig besfruit met op het einde een stevig bittertoontje.

V E E T E E LT V L E E S

VV07_CarneCulinair 23

J U L I

2 0 1 3

23

04-07-13 13:12

KUBITUS DE BRAY

KI-CODE 765613

COMBINEERT ALLE BELANGRIJKE KENMERKEN • ZEER ECONOMISCHE STIER • GEEFT LANGE, VITALE KALVEREN • GEEFT GEMAKKELIJKE KALVEREN MET GROEI, GESTALTE EN GEWICHT EN BEHOUD VAN CONFORMATIE • GOEDE BEVRUCHTER BETTER COWS | BETTER LIFE

270-13 VV-Kubitus-juli.indd 1

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

04-07-13 13:22