Veeteeltvlees juni 2017

J U N I 2017

Ibr-bestrijding Nederland

schakelt hoger

Resultaten van

DNA-selectie bij gras

Veilig bloed tappen uitgelegd

in woord en beeld

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV06_coverjuni.indd 2

15-06-17 11:45

Toonaangevende Europese show voor vleesveeprofessionals 2.000 dieren | 1 .500 exposanten | 88.000 bezoekers

4|5|6

OKTOBER

INTERNATIONALE BEZOEKERS ➜ Boek je gratis entrée badge ➜ Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr Tel. +33 (0) 4 73 28 95 10 - info@sommet-elevage.fr

VV06_p02.indd 4

2017 CLERMONT-FERRAND

FRANKRIJK

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET Accommodatie, vervoer, voor- en nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr - Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

www.agrilys-incoming.com

14-06-17 11:33

INHOUD RUBRIEK E N

hoofdartikel DNA-selectie gras

5 Van de redactie 12 Fokkerijnieuws 20 Uit de dierenartspraktijk: oververhitting kalf 22 CRV-nieuws 30 Managementnieuws 32 Marktinfo voer 33 Marktinfo vee 34 Agenda 35 Cartoon HOOFDA RT IK E L

6 Kansen van genomic selection voor de grasverdeling REPORTAG E S

14 John Tait kiest voor plaatselijke afzet met aberdeen-angusvee 24 Familie Vanderstraeten bouwt vleesvee af en gaat voor melkvee en akkerbouw BEELDV E RH A A L

18 Veilig bloed bemonsteren in beeld gebracht GEZOND H E ID

21 Nederlandse ibr-bestrijding schakelt versnelling hoger

6 in beeld veilig bloed tappen

gezondheid Nederland bant ibr

VOEDIN G

28 Voerwijzer: kansen voor geheleplantsilage van gerst in het rantsoen

JUN I 2017

Ibr-bestrijding Nederland schakelt hoger

Resultaten van

DNA-selectie bij gras TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

18

21

John Tait:

Bart Vanderstraeten:

‘De kruising angus en holstein is een “match made in heaven”’

‘De juiste vragen aan de juiste mensen helpt je enorm bij bedrijfskeuzes’

Veilig bloed tappen uitgelegd ld in woord en bee

TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

BIJ DE COVER

Hopend op groene graasdagen zien deze blonde d’Aquitaines de zomer tegemoet Foto: Kristina Waterschoot

14

24 veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-inhoud.indd 3

3

15-06-17 14:12

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Importeur van:

Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Dichte vloeren: PEDI KURA

voor creëren ‘slijtage’ zones

Roostervloeren

Roostervloeren

Roostervloeren

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

LOSPA

KURA SB

Ook in Profien Pedi Kura

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

Bezoek onze website!

• ACTUELE BERICHTEN • VLEESPRIJZEN • AGENDA • DISCUSSIEPLATFORM

www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

“ Om lekker vlees te kweken, heb je lekker voeder nodig.

Zo eenvoudig is dat. ” Lekker eten maakt gelukkig, dat is voor een koe niet anders. Van een ‘muesli’ met veel verschillende smaken en texturen smult een rund zoveel liever dan van een saaie korrel.

Net zoals een topkok kookt op sterrenniveau, is veevoeder samenstellen een vak apart, en dat weten we bij Franson maar al te goed. Van elk ingrediënt kennen we precies de oorsprong.

We ruiken en voelen eraan en proeven ervan.

Letterlijk. Er is niets in onze voeders dat we zelf niet zouden eten. Elk van de 170 ingrediënten beoordelen we kritisch. Om lekker vlees te kweken, heb je immers lekker voeder nodig, zo eenvoudig is dat. Maar er is meer dan smaak alleen. Runderen die met zoveel liefde worden verzorgd, de trots van elke veehouder, hebben recht op een heel uitgebalanceerd dieet.

4

Er mag geen vitamine of mineraal ontbreken, wil je gezonde dieren met lekker vlees kweken.

Noem het sportvoeding voor runderen. Een dier dat zich goed voelt, presteert beter. Je bent immers wat je eet. En dat is op elk erf anders.

Het voeder dat de boeren op hun land kweken, vullen wij aan. We analyseren wat er al is, en bepalen in onze labo’s wat nog ontbreekt: efficiënt én duurzaam. Elk krachtvoer stellen we op maat samen, zodat het de runderen aan niets ontbreekt. Daarin zijn we uniek, tot in het buitenland.

www.franson.be

Franson NV

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_p04.indd 4

14-06-17 11:36

VAN DE REDACTIE

Wanneer de collectiviteit

dreigt te falen...

Kunnen Vlaamse en Nederlandse veehouders wat van elkaar leren? Voor de praktijk zeer zeker wel, maar ook in de mindset. Kijken we vooreerst maar eens naar het fosfaatdossier in Nederland. In 2015 was het iedereen al duidelijk dat het fosfaatplafond overschreden was.

Zonder het over de inhoud te hebben van het herstelplan om de overschrijding terug te dringen, heeft de oplossing tot een grote tweespalt geleid in de melkveeveehouderij. Tussen de overgrote meerderheid van melkveehouders die het fosfaatplan netjes volgen en een minderheid van melkveehouders die – al dan niet terecht – menen dat ze de regels niet moeten volgen.

Deze laatsten hebben advocatenkantoren onder de arm genomen en ook nog hun gelijk gekregen voor de kortgedingrechter. Enkele honderden melkveehouders staan nu te dringen om ook een rechtsprocedure op te starten.

Wat een debacle van de collectieve verantwoordelijkheid. En om de hoek loert het schrappen van de derogatie die Europa verleent, waardoor het mestbeleid scherper wordt. Het intrekken van derogatie zou de sector 100 miljoen euro kosten.

In Vlaanderen dreigt eenzelfde scenario, zij het op het vlak van het areaal blijvend grasland. Over het belang ervan voor de koolstofopslag om de klimaatopwarming tegen te gaan, is iedereen het zowat eens. De individuele opvolging van het areaal blijvend grasland is echter sinds 2017 definitief weggevallen. In de plaats daarvan is de collectieve verantwoordelijkheid voor het in stand houden ervan.

Het departement Landbouw en Visserij maande in februari laatstleden de Vlaamse landbouwers aan tot voorzichtigheid. Indien elke landbouwer er een normale economische graslanduitbating op na houdt, dan is de kans op een daling met meer dan 5 procent klein. Maar als de oppervlakteratio blijvend grasland/totale landbouwgrond met meer dan 5 procent zou dalen ten opzichte van het referentiejaar 2012, dan is het in de campagne 2017 en 2018 ‘alle’ landbouwers verboden om nog eender welke percelen blijvend grasland om te zetten of te ploegen.

Met andere woorden: indien een collectieve aanpak faalt in Vlaanderen en er zou moeten overgegaan worden tot een herstelplan, dreigen er alleen maar verliezers te zijn. De advocatuur uitgezonderd.

GUY NANTIER HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-van de redactie.indd 5

5

13-06-17 14:09

HOOFDARTIKEL RUWVOERVEREDELING

Waar blijven de res u van DNA-selectie b

Genomic selection is standaard in de veeverbetering. Hoe zit dat bij de veredeling van voedergewassen? Bij mais en suikerbieten zorgt de selectie op basis van merkers inmiddels voor een opbrengstverhoging van zo’n 10 procent. Bij de grasveredeling blijft het stil. ‘We staan aan de vooravond van een grote doorbraak’, voorspelt professor Bruno Studer van de universiteit van Zürich in Zwitserland.

TEKST ALICE BOOIJ

6

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 6

13-06-17 15:50

s ultaten e bij gras?

N

ee, praten over het gebruik van genomic selection bij de veredeling van grasrassen doen de graszaadveredelaars niet graag. ‘Die informatie delen we niet met de pers’, vertelt Edward Ensing van Barenbrug.

Collega Nic Boerboom van DSV Zaden is wat opener.

‘We zetten merkerselectie wel in bij de veredeling van grassen, maar het staat allemaal nog in de kinderschoenen en is zeker nog niet klaar voor toepassing.’

Iedere melkveehouder kan een stier kopen die op genomics is getest. Op een zak graszaad met genoomgeteste grasrassen is het echter nog wel even wachten.

Toch wordt genomic selection al een flink aantal jaren gebruikt in de veredeling van gras. Zo’n twintig jaar geleden werd er onderzoek opgezet bij Wageningen

UR rondom merkerselectie, zo geeft DLO-onderzoeker Robert van Loo van Plant Breeding aan. ‘Met ondersteuning van een EU-project hebben we tussen 1995 en 2000 al genetische kaarten gemaakt van gras, we hebben de eigenschappen van rassen bekeken en merkers gevonden.’

Prijzig merkeronderzoek De uitkomsten van het onderzoek waren eigenlijk bijzonder veelbelovend, geeft Van Loo aan. In dit onderzoek werd er gekeken naar het verschil in stikstofefficiëntie bij verschillende Engels-raaigras-rassen.

‘Met merkers konden we voorspellen welke rassen ondanks lagere kunstmestgiften toch een hoge groei lieten zien’, vat Van Loo samen in praktische bewoor-

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 7

7

13-06-17 15:50

HOOFDARTIKEL RUWVOERVEREDELING

dingen. ‘We hebben een verband gevonden voor deze eigenschappen met merkers. Zo konden we een selectie maken en dat zaad is uiteindelijk ook getest op een praktijkveld.’

De conclusie dat er door middel van merkertechnologie ook in de grasteelt opbrengstverschillen te voorspellen zijn, was goed nieuws voor het bedrijfsleven, die deze informatie als aanmoediging zag om verder aan de slag te gaan met de merkerselectie in de veredeling van grasrassen. Van Loo: ‘Het opzetten van merkeronderzoek is behoorlijk prijzig en de veranderingen in de programmafinanciering begin 2000 bij DLO betekenden het einde van dit onderzoek voor ons.’ Jammer, zo geeft hij in nu, in 2017, nog aan. ‘Er waren en er zijn genoeg redenen om dit onderzoek te vervolgen en verder uit te bouwen.’

Met positieve onderzoeksresultaten als basis konden de veredelingsbedrijven het onderzoek naar de merkers daarna zelf voortzetten. Met eigen onderzoeksbudgetten weliswaar en daarmee wordt de informatie die ze hebben verkregen, meteen ook concurrentiegevoelig. Vandaar de terughoudendheid van de bedrijven om uitspraken te doen over de voortgang van merkertesten bij de veredeling van grasrassen. ‘Maar ik kan me niet voorstellen dat bedrijven er niets mee doen’, geeft Van Loo aan.

Meer variatie dan bij rundvee

Het veredelen van grasrassen met behulp van merkers is echter geen eenvoudig onderzoek en zeker niet met snel resultaat, geeft Van Loo aan. ‘Het is niet te vergelijken met bijvoorbeeld de zeer succesvolle merkerselectie in de rundveefokkerij. ‘Elke koe heeft een merkerprofiel en met een buisje bloed zijn er 20.000 merkers in beeld en ken je alle eigenschappen rondom de productie van het dier. Het is gemakkelijk en goedkoop.’

Bij gras is het nog lang niet zover. Het aantal grassoorten is vele malen groter dan het aantal koeiensoorten, legt Van Loo uit.

‘Dat maakt dat er veel variatie is. Zoveel zelfs dat het verband leggen tussen de positieve allelen op het gen en de gewenste eigenschappen een heidens karwei is.’ Die grote variatie zorgt er aan de ene kant voor dat de merkerveredeling juist van grote meerwaarde is om de juiste combinaties van eigenschappen en rassen te selecteren. De merkerveredeling zorgt voor een snelle, verscherpte selectie binnen het grasras.’ Aan de andere kant is het heel kostbaar om in die grote variatie de speld in de hooiberg te zoeken.

Gras anders dan mais

Bij de veredeling van mais is de selectie op basis van DNA al een standaardonderdeel van de veredeling. Toch is de veredeling van gras ook hier niet mee te vergelijken. Gras bestaat namelijk uit meerdere verschillende genotypen en dat maakt het typeren met een set merkers een stuk moeilijker. Een enkele plant heeft namelijk een beperkte waarde, voor een ras zijn meerdere planten nodig. Van Loo geeft aan dat het bij mais bijvoorbeeld weer gemakkelijker is. ‘Bij mais werk je met hybrides, een soort lijnenteelt. Elke maisplant van een bepaald ras heeft daarmee hetzelfde genotype. Merkers zijn dan eenvoudiger te duiden met eigenschappen.’

Nic Boerboom van DSV Zaden legt uit dat gras heel heterogeen is, wat het lastig maakt om merkers te vinden. ‘Gras is een obligate uitkruiser’, klinkt het vakjargon van de veredelaar. ‘Het betekent dat het niet met zichzelf kan kruisen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld mais. Dat zorgt voor een grote genetische variatie. Moeder natuur heeft het extra lastig gemaakt bij gras.’

10-15 procent meer mais dankzij ontdekt PLA1-gen De Universiteit Gent en onderzoekers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) hebben een gen in mais ontdekt waarmee de zaadopbrengst met 10 tot 15 procent te verhogen is. Mais met dit gen levert daarnaast ook meer biomassa. Het onderzoek is voor de beide instituten afgerond, commerciële maiszaadfirma’s mogen er verder mee aan de slag, geeft onderzoekster Hilde Nelissen aan.

Al tien jaar doen de Universiteit Gent en het

8

VIB onderzoek naar de toepassingen van genomic selection bij mais. Op laboratoriumschaal kweekten ze dit maisras en testten het over verschillende jaren op verschillende grondsoorten in zowel België als de VS uit.

De 15 procent hogere opbrengst aan maiszaad is gerelateerd aan de opbrengst van mais die de onderzoekers in het laboratorium testten. ‘We gebruiken geen commerciële rassen’, licht Hilde Nelissen van de Universi-

teit Gent toe en ze geeft aan dat het onderzoek voor hen nu stopt. ‘De veredelingsbedrijven kunnen het gen inbrengen in hun elitevariaties.’ Het zogenaamde PLA1-gen zorgt ervoor dat plantencellen langer in delende toestand zijn, waardoor de groeifase wordt verlengd. ‘Ze groeien langer door en hebben meer bladmassa. De correlatie tussen bladmassa en zaadopbrengst is overigens niet altijd rechtlijnig, maar in dit geval wel.’

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 8

13-06-17 15:50

A AR J F AL

kruisingen maken

kruisingen maken

TIEN

A W

VEREDELING MET GENOMIC SELECTION

veldproeven

verdubbelde haploĂŻde

kleinschalige proeven

genotype en voorspelde waarde Computermodel kleinschalige proef

grootschalige veldproef

Sneller met genomic selection Data uit andere inspanningen

VIER JAAR

Beschikbaar voor telers

Planten veredelen met genomic selection gaat sneller. In bijgaand voorbeeld van tarwe wordt de tijd van kweekwerk tot en met beschikbaarheid voor de praktijk verkort met vier tot zes jaar.

ZES TOT ZEVEN JAAR

lijnen isoleren

TWEE JAAR

TO TT

GANGBARE VEREDELING

kruisingen maken veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 9

9

13-06-17 15:50

HOOFDARTIKEL RUWVOERVEREDELING

DSV Zaden werkt desondanks aan genomic selection.

‘Mais, soja en suikerbieten leveren ondertussen tien procent meer opbrengst dankzij de hulp van genetische merkers bij de veredeling. Die gewassen maken stappen voorwaarts’, weet Boerboom. ‘Op de rassenlijst zie je dat ook terug. Die rassen wisselen sneller, er komen na enkele jaren weer nieuwe rassen. Bij gras is dat niet zo, daar blijven jarenlang dezelfde rassen.’ Boerboom verwacht niet dat dit komende jaren gaat veranderen. ‘Als het lukt, is het top, en we blijven investeren in de techniek, maar vooralsnog houden we vast aan de vooruitgang dankzij de klassieke veredeling.’

Die veredeling duurt al gauw tien tot vijftien jaar, voor er een nieuw en verbeterd grasras is ontstaan. Daarbij werken de veredelaars met ‘synthetische populaties’, grasrassen met gewenste eigenschappen die in isolatie bij elkaar gezet worden. ‘Het is een soort “gedwongen

10

huwelijk” om zo tot een meer homogeen genenpatroon te komen en uiteindelijk bij een ras met gunstigere eigenschappen.’

Commercieel minder interessant Om de merkerselectie bij gras praktisch te maken betekent het veel tijd en veel geld investeren. De vraag is in hoeverre dat opweegt tegen de kosten. Commercieel gezien gaat het in de business van maiszaad en rundersperma om veel grotere bedragen. Meer rendement betekent ook meer geld voor ontwikkeling en innovatie. ‘De verkoop van graszaad is niet van dezelfde orde, er is dus niet zo’n groot financieel gewin’, geeft Van Loo aan. ‘Aan de andere kant is het wel zo dat de grasveredelaar die als eerste deze techniek kan inzetten, een grote voorsprong kan krijgen. Met merkerselectie versnel je de klassieke veredeling in rap tempo.’

DNA van gras bekend

Revolutionaire techniek CRISPR/CAS nog niet toegestaan in de EU

In 2015 is het hele genoom van Engels raaigras, beter gezegd Lolium perenne, ontrafeld.

Onderzoeksinstellingen uit Denemarken, Duitsland, Groot-Brittannië en Zwitserland hebben hierbij samengewerkt.

Torben Asp, senior onderzoeker bij de universiteit in het Deense Aarhus is een van die onderzoekers. ‘Met deze informatie kunnen we de genomic selection bij de veredeling van gras verder verfijnen. Dat is een van de belangrijkste redenen om het DNA helemaal te ontrafelen.’

De universiteit werkt bij het onderzoek naar genomic selection samen met het bedrijfsleven. ‘We hebben nog geen resultaten, maar dat komt.’ Asp verwacht opbrengstverhogingen van 10 procent, zoals bij mais, soja en suikerbieten worden gezien dankzij veredeling met genomic selection. ‘Eigenlijk kunnen we alle economisch relevante kenmerken straks met genomic selection verbeteren.’

CRISPR/CAS is de wetenschappelijke benaming van gene-editing, oftewel het heel nauwkeurig aanpassen van DNA. Het is een techniek die voor een grote vooruitgang zou kunnen zorgen bij de veredeling van voedergewassen, en trouwens ook binnen de veeverbetering. Het zogenaamde geneediting is alleen (nog) niet toegestaan in de EU. Met CRISPR/CAS is het bijvoorbeeld mogelijk om een stier te fokken die homozygoot hoornloos is, terwijl beide ouders gehoornd zijn. Ook bij de teelt van voedergewassen zijn voorbeelden denkbaar als gras dat ongevoelig is voor roest.

CRISPR staat voor ‘clustered regulary interspaced short palindromic repeats’ en CAS is een enzym/eiwit. De techniek werd in 1987 ontdekt in Japan, waar het wetenschappers opviel dat hetzelfde stukje DNA in E. coli zich herhaalde.

Dit herhalen speelt een rol in het immuunsysteem van bacteriën, het vormt een afweer tegen vreemd genetisch materiaal. Deze eigenschap is ook te gebruiken door bacteriën uit te rusten met een willekeurig stukje genetisch materiaal, om het daarna bij andere levende wezens in te brengen. In 2012 is deze methode voor het eerst gebruikt en het is een vorm van genetische modificatie.

Omdat opbrengst op vele plaatsen op het genoom gereguleerd wordt, oftewel polygeen is, zal het niet zo eenvoudig zijn om met CRISPR/CAS opbrengst te verbeteren, zo schatten graslandveredelaars in. Tenzij er een paar genen zijn die een grote rol spelen bij de opbrengst, maar die kennis is er op dit moment niet.

CRISPR/CAS zal eerder gebruikt worden om een eigenschap te verbeteren die maar door één of enkele genen gereguleerd wordt, bijvoorbeeld een resistentie tegen ziekte.

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 10

13-06-17 15:50

Dit inzicht van Van Loo wordt binnen Europa gedeeld.

Bruno Studer is professor in Zwiterserland aan de Universiteit Zürich en werkt – in tegenstelling tot zijn Nederlandse collega’s – nog steeds aan de ‘moleculaire biologie’ van de grasveredeling. ‘Onze strategie is expertise genereren om de informatie voor iedereen toegankelijk te maken. Niet alleen voor de grote veredelingsbedrijven, maar ook voor de kleine’, licht Studer toe.

Genomic selection noemt Studer, net als de ‘ontdekking’ van haploïde en tetraploïde gras, een van de belangrijke ontwikkelingen waardoor de veredeling van gras in een stroomversnelling raakt. ‘Maar of het zo succesvol wordt als in de rundveeverbetering weet ik niet.’ Ingewikkelder is het zeker. ‘Bij dieren kun je zo 10.000 nakomelingen hebben, dat maakt het nauwkeurig en betrouwbaar. Vooruitgang bij fokstieren is van grote waarde en dat maakt investeren interessant. Bij graszaad gaat het om een klei-

Robert van Loo, onderzoeker: ‘Met merkerselectie versnel je de klassieke veredeling in rap tempo’ ne economie per eenheid. Je moet veel volume afzetten om in genomic selection te investeren.’

Overigens ziet Studer wel veel potentie en verwacht hij ‘zeer snel’ nieuws over de resultaten van genomic selection bij de veredeling van gras. ‘Een aantal bedrijven is al een jaar of vijf intensief bezig, maar die grote bedrijven laten zich niet in de kaart kijken.’ Kan hij al een tipje van de sluier oplichten? ‘Nee, u moet nog even geduld hebben.’ l

Genomic selection vaste waarde bij kweekwerk mais Genomic selection is in het kweekprogramma bij mais standaard, zo geeft Louis Vlaswinkel van Limagrain aan. ‘We gebruiken het al een jaar of tien, waarbij we het de laatste jaren inzetten om beter te voorspellen wat ons beste materiaal is.’

Bij het testen van nieuwe maisrassen is het belangrijk om meerjarige proeven te doen om het nieuwe ras onder verschillende omstandigheden te testen en zo een betrouwbaar beeld te krijgen van de prestaties. Genomic selection zorgt met name in dit traject van de veredeling voor vooruitgang. ‘Opbrengst is aan milieu-invloeden onderhevig en niet eenvoudig te voorspellen’, aldus Vlaswinkel. ‘Met het gebruik van moleculaire merkers kunnen we de opbrengst, maar ook de vroegrijpheid en verteerbaarheid beter voorspellen en de beste rassen selecteren.’

Over de praktische uitwerking van de genomic selection kan Vlaswinkel nog niet veel zeggen. ‘Het eerste materiaal dat met deze technieken is geselecteerd, komt nu in de

Monstername voor DNA-bepaling bij mais

fase van officiële beproevingen. Er is dus op dit moment nog geen maisras op de markt beschikbaar dat we hebben geselecteerd met behulp van genomic selection.’

De meerwaarde van genomics zit echter veel eerder in tijdwinst dan in ‘betere’ genetica selecteren, licht Vlaswinkel toe. ‘De winst voor een veredelaar zit er vooral in dat hij hiermee hoopt dat hij eerder dan een concurrent met een nieuw product op de markt komt en daardoor extra zaad zal kunnen verkopen.’

Maar de concurrentie zit ook niet stil, zegt Vlaswinkel. ‘Die gebruikt deze technieken ook, dus uiteindelijk is het vooral de boer die profiteert van het feit dat er sneller betere rassen op de markt komen. Het maakt het kweekprogramma vooral efficiënter.’

De plantenveredeling heeft flink voordeel van de focus op genomic selection in de dierfokkerij, geeft Vlaswinkel toe. ‘Fokkerij heeft ervoor gezorgd dat deze technieken veel goedkoper en grootschaliger zijn geworden.

Waar we in het verleden vele veldjes met een ras konden uitzaaien voor de prijs van één genetische analyse, is het nu nog maar ongeveer één veldje.’

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-hoofdartikel ruwvoer.indd 11

11

13-06-17 15:50

FOKKERIJNIEUWS

Oudere vaarzen sieren palmares Aquitanima 2017 Op de interregionale keuring Aquitanima te Bordeaux ging het algemeen kampioenschap in het limousinras naar de oudere vaars Jouvence. In het blonde d’Aquitaineras ging met algemeen kampioene Lila de eindzege eveneens naar een oudere fokvaars.

Het limousinras opende het jaarlijkse keuringsfestijn te Bordeaux. Jouvence (v. Fabuleux 86) van Philippe Deshoulieres uit St.

Martin Terressus (87) kreeg het algemeen kampioenschap toegewezen nadat ze eerder met haar 29 maanden de titel van kampioene bij de oudere vaarzen binnenrijfde. De titel bij de koeien ging naar Indienne (v. Explosif) van maatschap Arrouy en maatschap Fortin uit Pinas (65) en bij de stieren naar Jardin (v.

Bandit) van vader en zoon Camus uit Arnacla-Poste (87).

Jouvence (v. Fabuleux 86), algemeen limousinkampioene

In het blonde d’Aquitaineras werd de 28 maanden oude Lila (v. Crenca) eindlaureate.

Lila van Vincent Durou uit Rian des Landes (40) was voordien gekroond tot kampioene bij de oudere vaarzen. Bij de oudere stieren werd Izoard (v. Fetiche) van Jean-Philippe Etcheverry uit Helette (64) kampioen, bij de koeien was dit Gracekelly (v. Domino) van fokkerij Collardeau uit Villiers sur Chize (79).

Lila (v. Crenca), algemeen blondekampioene

Boleslav Z Dubnice ET witblauwkampioen Tsjechië Op de nationale vleesveeshow te Brno (Tsjechië) kroonde Belgisch keurmeester Pieter Gillis de stier Boleslav Z Dubnice ET tot algemeen kampioen in het witblauwras.

Boleslav Z Dubnice is in eigendom van dierenarts en fokker Herman Anton uit Varnsdorf.

De stier werd geboren uit een embryotransfer op 8 november 2015 en is een Adajiozoon uit Boleslav Z Dubnice, Tsjechisch kampioen

de Nederlandse Juventile van Krakehoeve (v. Juventus de l’Ecluse). Een Belgisch-witblauwlot van drie dieren won te Brno voor de eerste maal ook de ‘interbreed’-competitie, een competitie tussen 19 vleesveerassen.

Aan de nationale witblauwkeuring namen vijf fokkers deel met zo’n 25 dieren. In Tsjechië staat de teller van geregistreerde Belgischwitblauwstamboekkoeien momenteel op 44 stuks op 9 fokbedrijven.

Limousindrieling geboren te Loosdrecht In Loosdrecht is bij limousinfokker Gert Zagt een heel bijzondere kalverdrieling geboren. Het gaat om twee vaarsjes, Nadina en Nadira, en een stiertje genaamd Neodoor. ‘We hebben wel eens een tweeling gehad, maar een drieling hebben we in 34 jaar nog nooit meegemaakt’, zegt Gert Zagt.

De drieling is op Koningsdag geboren en ze rennen al vrolijk door de wei. Alleen het kleine stiertje wordt nog met de fles bijgevoerd door Gert.

‘Limousinkoeien zijn geen melkkoeien en daarom heeft de moeder te weinig melk voor alle drie de kalfjes. Daarom voeren we het stiertje nog bij.’

12

Vader van de drieling is Demetrios (v. Aixois, av 90 punten) en moeder Halodita (v. Victor, av 86 punten).

De drieling is nog om een andere reden bijzonder: de kalveren zijn ook de vierde generatie in een familielijn waarvan elk van de vier generaties nog in leven is op het bedrijf. Naast de vijfjarige moeder Halodita zijn de tienjarige grootmoeder Cinderella (v. Uriel) en de dertienjarige overgrootmoeder Vemme (v. Plato L.C.O van ’t Hoogeveld) nog op het bedrijf aanwezig.

Limousinkoe Halodita met haar drieling

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-fokkerijnieuws.indd 12

15-06-17 08:57

Jos Jeuken en Ellen Krul, biologisch-dynamische landbouwers te Swifterbant:

‘Het bodemleven herkent de grondeigen mest.

Wat elkaar kent, gaat beter met elkaar om.’

Uit Foodlog.nl, 26 april 2017

Topprijzen op lenteveiling in Carlisle

Voor Dragon Blues Kai werd op de lenteveiling in Carlisle een topbedrag neergeteld

Op de befaamde Britse Carlisle-lenteshow en -veiling veroverde Bedgebury Kent van Andrew Price uit het Engelse Kent het algemeen kampioenschap bij de stieren. De twee jaar oude Bedgbury Kent stamt met vader Germinal uit fokkoe Fancy Pants (v. Ballygrange Alex). Op de aansluitende veiling kreeg de stier een topbedrag van ruim 18.000 euro achter zijn naam.

Het absoluut hoogste bod van bijna 30.000 euro op de veiling was voor de eveneens twee jaar oude Dragon Blues Kai van G. W.

en K. Williams uit Ceredigion (Wales). Kai is een resultaat van een embryo uit een spoelsessie van Tweeddale Hebony en fokkoe Dragon Blues Gweno. De veilingtopper was eerder op de dag reservekampioen in de oudste rubriek stieren.

De gemiddelde veilingprijzen voor de 64 aangeboden witblauwstieren bedroeg 6.610 euro.

De 32 stuks vrouwelijke witblauwdieren, voor het merendeel jonge vaarzen, werden verkocht voor gemiddeld 3151 euro.

Fokstal Mintjens heeft derde excellente De fokkoe Ellen (v. Vaillant) van het blonde d’Aquitainefokbedrijf Carl Mintjens te Oostmalle werd door de stamboekinspecteur beloond met 92 punten voor algemeen voorkomen. Ellen kreeg op onderdelen: 93 punten voor ontwikkeling, 93 punten voor rastype, 93 punten voor bespiering en 88 voor beenwerk.

Ellen treedt hiermee in de voetsporen van haar vader Vaillant en van haar halfzus en

keuringscoryfee Estaire. Beide dieren verwierven eerder al de excellentstatus: Vaillant (v. Milton) kreeg 91 punten en Estaire (v. Vaillant) 92 punten.

De teller met aantal excellenten op het blonde d’Aquitainefokbedrijf van Carl Mintjens staat met de hoge score van Ellen nu op een totaal van drie stuks.

Ellen (v. Vaillant) kreeg 92 punten

Trueman Lute algemeen kampioen te Balmoral Op de Balmoral-show – de officiële kick-off van het Britse keuringsseizoen voor vleesvee – domineerden Henry Savage en zonen uit Altnamackin met hun Truemanvee. De familie Savage won zowel in de categorie vrouwelijk fokvee als bij de stieren alle kampioenstitels in het limousinras. Trueman Lute, een dochter van Haltcliffe Hitec geboren in september 2015, werd algemeen limousinkampioen.

Ook in de individuele rubrieken van de interbreedcompetitie drukten Henry Savage en

zonen hun stempel. Trueman Lute werd gekroond tot algemeen interbreed kampioen.

Lute voerde wat later eveneens het vijfkoppig team aan – met Trueman Melody (v. Ampertaine Abracadabra), Madonna (v. Ampertaine Elgin ), Minogue (v. Ampertaine Elgin) en de jonge stier Trueman Mozart (v. Trueman Jagger) – dat de interbreedtitel voor bedrijfsloten won.

Algemeen kampioen Trueman Lute

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-fokkerijnieuws.indd 13

13

15-06-17 08:58

BEDRIJFSREPORTAGE TAIT

Vraag naar ‘zwart’ vlees h ook bij verkoop fokmateriaal

De zwarte aberdeen-angusdieren van John Tait steken niet alleen prachtig af tegen de groene Ierse weides, ze leveren voor hem ook nog eens een exclusieve afzetmarkt op. Zowel de stieren als het vlees vinden gretig aftrek.

TEKST DIANE VERSTEEG

N

aast de zwarte koeien staat er nog een zwart dier in de groene weide. Het heeft lange oren en een andersoortige kop. ‘Dat is mijn ezel Jack’, zegt John Tait (58) breeduit lachend. ‘Hij maakt voor mij de dieren halstermak: hij krijgt een halster om en het kalf ook. De ezel is sterker dan het kalf en zo leert deze te reageren op het halster.’

Tait is trots op zijn veestapel, die loopt op in totaal 60 hectare grond vlakbij Midleton, in het oosten van de Ierse provincie Cork. Hiervan is 20 hectare in gebruik als bos, 32 hectare is gras en 8 hectare graan. Zijn ouders hadden vroeger een akkerbouwbedrijf, zelf hield de boomlange veehouder zich, behalve met de koeien, vooral bezig met compostering van groenafval. ‘Aanleiding voor het opzetten van dit bedrijf waren de contacten die ik met hoveniers uit de omgeving had’, vertelt Tait. ‘Ze gebruikten de stalmest van de charolais- en angusdieren die ik tot 1999 afmestte.’

Grasgevoerd van Ierse komaf In 1999 gooide Tait het roer om vanwege de bse-uitbraak in Groot-Brittannië. De vraag naar vlees liep terug en om die

14

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-repo Tate.indd 14

15-06-17 11:46

BEDRIJFSPROFIEL

es helpt

eigenaren plaats ras grondgebruik neventak

John en Kate Tait Midleton aberdeen angus 60 hectare recycling

Midleton

ten’, zegt hij. ‘Daarmee blijft er voor mij een betere prijs over dan wanneer ik het vlees moet exporteren.’ Dat neemt niet weg dat zijn vlees op dit moment al wel in de nieuwe slagerij ‘Wesley’s’ in Brussel wordt verkocht.

Grote vraag naar angus De manier waarop Tait zijn gasten ontvangt, draagt zeker bij aan de vraag naar het vlees van zijn dieren. Direct neemt hij ze mee naar de groene heuvels op enige afstand van het erf, waar de zwarte koeien prachtig afsteken tegen de strakblauwe lucht. Ongeveer honderd kruislingen van angus- en holsteindieren staan hier te grazen. Zij zijn de belangrijkste vleesleveranciers. ‘De kruising angus en holstein is een “match made in heaven”, zegt hij. ‘Holsteinvlees is net zoals het angusvlees prachtig gemarmerd, de angus voegt karkaskwaliteit eraan toe en verzekert de vleesproductie.’

Dat de vraag naar angusvlees op dit moment op een hoogtepunt lijkt te zijn, blijkt ook uit de vraag naar angusstieren.

Tait verkoopt een stier voor ‘thuisgebruik’ voor gemiddeld meer dan 3000 euro. ‘En daarnaast hebben ki-organisaties stieren van mij in hun pakket.’ Voor Tait is de verkoop van stieren dan ook een goede ‘tweede tak’, naast de afzet van het vlees.

Weststellen angus

De voornaamste vleesproducenten op het bedrijf zijn de holsteinanguskruislingen, volgens Tait een ‘match made in heaven’

reden besloot de veehouder zich te richten op de verwerking van groenafval tot hoogwaardige compost. Hij koos daarnaast voor het fokken van hoge kwaliteit aberdeen-angusdieren en zette een eigen afzetmarkt voor het vlees op onder de naam ‘John Tait’s Aberdeen Angus Beef’.

Dat laatste gaat hem naar eigen zeggen goed af. ‘Vooral de lokale afzet draait goed’, zegt hij hierover. Een kwart van het vlees gaat via de lokale slager naar restaurants en foodtrucks die een hoge kwaliteit vlees willen leveren om zich te kunnen onderscheiden op de markt. ‘Grasgevoerde dieren van Ierse komaf: dat slaat aan bij de consument.’

Het goede imago zorgt ervoor dat ook buiten de landsgrenzen een grotere afzetmarkt ontstaat voor zijn vlees, maar Tait wijst erop dat dit een zaak is van de lange adem en van goed onderhandelen. Zo probeerde hij zijn vlees af te zetten in supermarkten in België. ‘Maar zij zijn geïnteresseerd in de beste stukken vlees, die ik juist hier ook heel goed lokaal kan afzet-

Weststellen Diego is de bekendste stier van het bedrijf en hij wordt ook vermarkt in Nederland. Hij stamt af van Liss Dana E680, die Tait aankocht van de fokker John Mcenroe. ‘Maar ik heb zelf ook goed fokmateriaal staan’, laat Tait weten. ‘Weststellen Black Belinda is mijn favoriete koe.’ Deze koe is inmiddels elf jaar oud en behaalde enkele keren een reservekampioenschap tijdens de nationale show in Tullamore. De koe leverde gemiddeld vier tot tien embryo’s per keer, die in 50 procent van de gevallen ook tot een drachtigheid leidden.

Sinds enige tijd krijgen koeien en stieren ook een waardering voor zowel slacht- als opfokkwaliteit: het zogeheten ‘sterrensysteem’ van de Irish Cattle and Breeding Federation (ICBF).

‘Maar het systeem is niet perfect’, uit Tait zijn kritiek. ‘Mijn beste koeien hebben lage cijfers gekregen voor hun opfokkwaliteiten: denk aan de hoeveelheid melk die ze geven’, zegt hij.

Vleeskoeien krijgen vrijwel standaard een lagere waardering voor de melkgift, want ze geven immers vrijwel precies wat het kalf nodig heeft. Dat het angusras op vleeskwaliteit wel hoog scoort, helpt hem bij de verkoop van de stieren. ‘Dat is wel een groot geluk’, zegt de veehouder.

Desalniettemin kiest Tait ervoor om bij alle koeien ki in te zetten. Zo kan hij het afkalfmoment beter bepalen en hij kan de beste stieren gebruiken. ‘De koeien moeten in het najaar afkalven, zodat de dieren na anderhalf jaar slachtrijp zijn’, zegt hij. ‘De beste tijd voor de verkoop is maart.’ Verkoop gebeurt vaak via de markt, waar Tait al verschillende keren met zijn dieren in de prijzen viel. ‘Zo levert de ezel zijn geld ook op’, besluit hij met een glimlach. l

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-repo Tate.indd 15

15

15-06-17 11:47

INTERVIEW JOHAN HEYLEN

functie: commercieel directeur Vanlommel Group, producent van blank kalfsvlees

Johan Heylen: ‘Kruislingkalveren verhogen onze productie-efficiëntie’

VV06-interview Heylen.indd 16

15-06-17 09:06

Markt dikbilkalveren

niet gebukt onder kruislingen De Belgische Vanlommel Group, die blank kalfsvlees produceert voor meer dan dertig landen, is blij met de toevloed aan kalveren uit de gebruikskruising.

Gezonde kalveren zijn en blijven evenwel de eerste zorg in de kalvermarkt.

TEKST GUY NANTIER

D

e melkveesector maar ook de vleesproductiesector zitten in een spiraal van veranderingen van de marktomstandigheden. Hoe vergaat het de kalversector eigenlijk vandaag de dag? Commercieel directeur Johan Heylen van de Belgische marktleider – de Vanlommel Group – geeft antwoord.

In het ki-circuit in binnen- en buitenland is gebruikskruising bij melkvee met een vleesras ‘hot’. Een vloek of een zegen voor de Vanlommel Group?

‘Ik stel inderdaad vast dat er sinds vorig jaar meer kruislingkalveren met witblauw in het aanbod komen. Voor een groep als Vanlommel, die drie kwart van zijn productie haalt uit gebruikskruisingskalveren en melkkalveren, is dat gegeven een opportuniteit.’

‘Kruislingkalveren verhogen, in combinatie met ons optimale voerpakket, de productieefficiëntie. Het eindgewicht ligt met name hoger. Mannelijke kruisingskalveren wegen 190 kg en classificeren R+, vrouwelijke kruisingskalveren wegen 170 kg en classificeren R0. Melkkalveren wegen gemiddeld slechts 150-160 kg en krijgen een Seuropklasse O0. Ter vergelijking nog: dikbilkalveren wegen op minder dan 8 maanden ouderdom 230 kg geslacht en classificeren in het Seurop-classificatieschema E+.’

Polen is in korte tijd het derde melkveeland in Europa geworden. Het aanbod goedkope melkkalveren

groeit. Moeten onze melkveehouders zich zorgen gaan maken?

‘Er zijn al veel landen die getracht hebben om blank kalfsvlees te produceren, maar dat is uiteindelijk altijd op een sisser afgelopen. De kennis en kunde voor de productie van blank kalfsvlees ligt nog steeds in België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië. Ik zie eerlijk gezegd niet direct een gevaar in de Poolse ontwikkelingen voor blank kalfsvlees.’

‘De productie van rosévlees en jong roodvlees op basis van startkalveren uit de melkveehouderij is een ander verhaal.

Dankzij de goedkope arbeidskrachten, subsidiëring en zonder enige mestproblematiek, zou de Poolse veehouderij wel eens een geduchte concurrent kunnen worden in het roodvleessegment.’

Vormt blank kalfsvlees uit de gebruikskruising een bedreiging voor het kalfsvlees van dikbilkalveren?

‘Vanlommel produceert wat de markt vraagt. En vanuit die markt geredeneerd denk ik het eerlijk gezegd niet. Kalfsvlees van dikbillen is een nicheproduct voor de Belgische consument die mager en mals kalfsvlees wenst. Het blanke kalfsvlees van kruislingkalveren is vooral gewild op buitenlandse afzetmarkten.’

Op welk vlak kan de veehouder en met jullie ogen bekeken nog progressie maken?

‘Ik denk in de eerste plaats aan het afleve-

ren van gezonde kalveren. Wekelijks weigeren we een tiental kalveren af op de verzamelplaatsen. Dat is relatief weinig, maar het kan nog beter.’

‘Kalveren die voldoende biest hebben opgenomen en voldoende bevleesd en op gewicht zijn, dat is onze eerste zorg. Daarnaast is een goed drinkvermogen belangrijk. De eerste drie weken krijgen de kalveren hun melkporties immers uit de drinkemmer en later uit de melkgoot.’

Waarom is tien jaar geleden de Nederlandse kalvermelkproducent Verveka Veevoeder aangekocht?

‘De Vanlommel Group wil actiever zijn in de kunstmelkmarkt. Vanlommel heeft 65 jaar expertise in de productie en het vermarkten van kalfsvlees. Verveka heeft veertig jaar expertise in de productie van fokmelkpoeders, mestpoeders, kalverkracht voeders en supplementen. Samengeteld is dat meer dan honderd jaar expertise.

Het Verveka Immuno-concept is een exponent van dit samengaan met opmerkelijke resultaten zowel op gezondheids- als econonomisch vlak. Daar zijn we best zeer trots op.’

‘Door beide activiteiten onder één dak te brengen kunnen we nu ook in die kunstmelkmarkt gaan opereren onder het motto “Wat we verkopen, gebruiken we ook zelf”.

Dat is een krachtig verkoopargument.’

Vanlommel werkt samen met CRV in het kader van genomics. Waar ligt het belang?

‘De vraag om samen te werken kwam vanuit CRV/BBG. Doordat de groep Vanlommel op grote schaal op een gestandaardiseerde wijze slachtkalveren produceert en verwerkt alsook de prestatiegegevens uniform vastlegt, is dit een ideale gegevensbron voor CRV om mee aan de slag te gaan in combinatie met DNA-onderzoek en koppeling met afstammingsgegevens.’

‘Ik heb begrepen dat CRV/BBG vooral onderzoek gaat doen voor het gebruikskruisingssegment. Wie weet komen er interessante dingen uit de bus waar ook wij in onze business voordeel mee kunnen doen.’ l

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-interview Heylen.indd 17

17

15-06-17 09:06

DE WEG VAN VEILIG BLOED NEMEN

Veilig uitgevoerde

bloedtap altijd mogelijk Vanwege diergezondheidsdoeleinden moeten runderen regelmatig via bloedanalyses onderzocht worden. Het bloed bemonsteren is niet altijd een sinecure voor de veehouder en de bedrijfsdierenarts en niet zonder stress voor de dieren. Toch is met een minimum aan investering een veilige en goed uitgevoerde bemonstering mogelijk.

1

2

3

TEKST GUY NANTIER

4

18

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_Beeldverhaal.indd 18

15-06-17 09:01

1 Bloed tappen voor diergeneeskundig onderzoek

5

6

is een vaak voorkomende activiteit op het rundveebedrijf. Zo moeten in België binnen het ibr-programma alle runderen ouder dan 12 maanden bemonsterd worden voor het behalen van een ibr-vrij statuut. Ook in het kader van andere diergezondheidsprogramma’s, in toepassing van het aankoopprotocol of voor andere diergeneeskundige doeleinden (diagnostiek) worden dieren met regelmaat bemonsterd door de bedrijfsdierenarts.

Meer info over welke bloedonderzoeken nuttig zijn, is te vinden op: www.dgz.be of www.gddiergezondheid.nl.

2 Deze bedrijfsleider investeerde enige jaren terug in een allround verplaatsbare behandelinstallatie die een veilige en goed uitgevoerde bloedbemonstering te allen tijde mogelijk maakt. De behandelinstallatie is door één persoon in 30 minuten op te stellen en heeft 6500 euro gekost. De installatie wordt boekhoudkundig op tien jaar afgeschreven.

3 De installatie, uit gegalvaniseerd staal, bestaat uit een loopgang met anti-retourpoort (terugloopblokkering), een kiosk en een vastzeten behandelbox en is hier in de voergang opgesteld.

7

4 De terugloopblokkering verhindert dat het dier zich terug bij het koppel voegt. In het deel met de anti-retour kan het dier eveneens tot rust komen zonder het contact met de kudde te verliezen.

5 De kiosk biedt een veilige werkplek voor de dierenarts.

6 De vastzet- en behandelbox is 2,5 m lang op 1 m breed. De kiosk voor de veearts is 1,2 m op 1 m.

In de box kan het dier frontaal in de nek worden vastgezet. Het aflezen van het werknummer van het dier voor de bijhorende administratie kan daardoor in alle rust gebeuren.

8

9

7 In de box kan het dier ook zijdelings worden geklemd om het werk te vergemakkelijken.

De volledig opendraaiende zijpanelen zorgen ook voor een totale flanktoegang. Hierdoor is deze box ook ideaal voor het scheren en kan er zelfs een keizersnede worden uitgevoerd.

8 Het bloed tappen in de staart van een geïmmobiliseerd dier is vanuit de kiosk een fluitje van een cent.

9 In de behandelbox kan de dierenarts ook andere werkzaamheden op een veilige manier verrichten, zoals het scheren en tuberculineren of rectaal onderzoek voor drachtcontrole.

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_Beeldverhaal.indd 19

19

15-06-17 09:01

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK PIET DE MEUTER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver, maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

fot waar

Oververhitting

bijna fataal voor pasgeboren kalf Het was vorig jaar in de maand mei tijdens enkele erg warme dagen toen ik plots werd gecontacteerd door een vleesveehouder. Een witblauwkalf van een tweetal dagen oud was net buiten zijn kalverhut komen te liggen in de felle zon. Normaal worden de pasgeboren kalveren op dit bedrijf de eerste paar dagen in de hut gehouden. Dat gebeurt door het blokkeren van de uitgang met een plank.

Dit keer was het kalf op een of andere manier toch buiten geraakt.

Zo was het jonge dier in de felle zon op het beton komen te liggen.

De veehouder had niet meteen de link gelegd met de buitentemperatuur. Toen ik bij aankomst op het bedrijf de temperatuur van het dier wilde meten, leek het alsof de digitale thermometer niet meewilde. Tot twee keer toe mat ik bijna 43 graden Celsius.

Het kalf had overduidelijk last van oververhitting of hyperthermie. Bij dieren met 42 graden Celsius kan in korte tijd zoveel weefselschade optreden dat het dier eraan onderdoor gaat. Dit kalf gaf ik meteen een koud vochtinfuus om de acidose of verzuring van de weefsels te bestrijden. Het kalf sondeerde ik met twee liter koud water met elektrolyten. Daarbij werd het kalf geschoren en gedurende meer dan een kwartier afgekoeld met koud stromend water. Toen ik weer vertrok, leek het de goede kant op te gaan.

Het duurde nog wel een paar dagen voor het kalf weer helemaal hersteld was van deze hitteslag, zo vernam ik achteraf van de veehouder. Ondanks de hoge mate van hyperthermie heeft het kalf het wel gehaald. Het corrigerend infuus heeft het kalf gered.

De medische term hyperthermie Oververhitting of hyperthermie is een verhoging van de lichaamstemperatuur door overmatige warmteabsorptie uit de omgeving of warmteproductie in het lichaam. Hittestress als gevolg van de zon is een mogelijke oorzaak.

In erge gevallen ademt het dier heel snel en oppervlakkig. De hartslag verhoogt. Later ademt het rund met open muil, kreunend en met vooruitgestoken tong. De rectale temperatuur loopt op tot 40 en in ernstige gevallen zelfs tot 43 graden Celsius. Het dier ziet er teneergeslagen uit en stapt wankelend. In extreme gevallen kan het dier sterven aan de gevolgen van hyperthermie.

Europese runderen voelen zich het best bij een omgevingstemperatuur tussen 0 en 15 graden Celsius. Ze beginnen zich onbehaag-

20

lijk te voelen vanaf 25 tot 26 graden. Een temperatuur boven de 30 graden kunnen de dieren wel een dag harden, maar aanhoudende hitte betekent een bijkomende belasting.

Koeien eten en produceren minder als het te warm wordt. Maar dieren kunnen ook ziek worden door urenlang verblijf in de blakende zon. Als een rund zijn lichaamswarmte niet meer aan de omgeving kan afstaan, gaat het symptomen van oververhitting of hyperthermie vertonen.

De eerst aangewezen behandeling is het overbrengen van de dieren naar een koelere plaats, gevolgd door besproeien met water en water te drinken geven in meerdere kleine hoeveelheden. Soms is een infuus nodig om de verzuring van de weefsels tegen te gaan.

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-dierenartspraktijk.indd 20

15-06-17 09:05

GEZONDHEID IBR EN BVD

Vanaf 2018: bestrijden van ibr en beheersen van bvd

Na een lang voortraject start Nederland begin volgend jaar met een verplichte bestrijding van ibr. De verantwoordelijkheid voor de beheersing van bvd blijft voorlopig volledig bij de sector liggen.

TEKST WICHERT KOOPMAN

S

taatssecretaris Van Dam bereidt de komende maanden een Algemene Maatregel van Bestuur voor om de bestrijding van ibr te regelen. Vanaf het moment dat de wetgeving van kracht is en goedgekeurd door de Europese Unie kan Nederland de officiële artikel 9-status voor ibr aanvragen. Deze garandeert handelspartners dat de bestrijding van de ziekte wettelijk is geregeld en zorgt ervoor dat maatregelen kunnen worden genomen om insleep te voorkomen. Hierdoor wordt ook de export van levend vee naar landen met een vergelijkbare of hogere status eenvoudiger. Onder andere België en Luxemburg hebben de artikel 9-status.

Duitsland, Denemarken en Zweden hebben de artikel 10status, wat wil zeggen dat de landen officieel vrij zijn.

Na België start ook Nederland met ibr-bestrijding

Bestrijding zelf betalen De details van het ibr-bestrijdingsprogramma moeten nog worden ingevuld, maar zeker is dat vaccineren van

dieren op bedrijven met een onbekende status verplicht wordt. Op dit moment is van tien procent van de Nederlandse vleesveebedrijven de ibr-status bekend. Dat wil zeggen dat ze gecertificeerd ibr-vrij zijn of via bepalingen aan de slachtlijn de status ibr onverdacht hebben ontvangen. Voor deze bedrijven geldt dat ze worden vrijgesteld van de plicht om te vaccineren, mits ze hun status bewaken of verhogen.

Binnen de wetgeving zal een regeling worden opgenomen voor gewetensbezwaarden. Naar passende oplossingen voor specifieke gevallen, zoals kleine bedrijven en natuurgrazers, wordt nog gekeken. Een vrijstelling van de vaccinatieplicht geldt in ieder geval ook voor vleeskalverbedrijven waar ibr nauwelijks een rol speelt. De Stichting Brancheorganisatie Kalversector (SBK) heeft niettemin toegezegd dat de sector alleen nog ibr-vrije kalveren of gevaccineerde dieren zal gaan importeren.

Nederland kan met dit programma over ongeveer acht jaar (één generatie koeien) ibr-vrij zijn. De kosten voor de bestrijding worden voor de vleesveehouderij geschat op ongeveer 1,5 miljoen euro in het eerste jaar, aflopend naar 0,4 miljoen euro in het achtste jaar. De sector zal dit bedrag grotendeels zelf op moeten brengen.

Roodvlees zwakke schakel De stuurgroep ‘Voorbereiding nationale aanpak ibr- en bvd-bestrijding’ heeft zich ook gebogen over bvd. In België wordt deze ziekte al verplicht bestreden op basis van wetgeving van de nationale overheid. ‘We hadden dit ook hier wettelijk willen regelen. Maar de staatssecretaris heeft aangegeven dat dit nog niet mogelijk is vanwege het ontbreken van een officiële Europese status voor bvd’, geeft Toon van Hoof, voorzitter van de stuurgroep, aan. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid voor de bestrijding van de ziekte in Nederland volledig op het bordje van de sectoren ligt.

Zuivelondernemingen hebben laten weten dat ze de aanpak van bvd in de melkveehouderij gaan regelen via de leveringsvoorwaarden. De kalversector, die zelf ook schade ondervindt van bvd, zal vanaf 2020 geen binnenlandse kalveren met een onbekende bvd-status meer accepteren en dieren gaan testen als ze worden geïmporteerd uit landen die niet vrij zijn van bvd.

Zwakke schakel in de bestrijding is op dit moment de roodvleessector. Hier bestaat geen sluitend kwaliteitssysteem waarbinnen bvd kan worden aangepakt. ‘Maar we zullen er alles aan doen om ook deze veehouders te stimuleren om mee te doen’, aldus Van Hoof. De vleesveestamboeken hebben al aangekondigd op termijn alleen nog maar ibr- en bvd-vrije keuringen te organiseren.

Vijf procent van de Nederlande vleesveehouders werkt op dit moment actief aan de beheersing van bvd. l

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_IBR.indd 21

21

15-06-17 13:07

CRVNIEUWS

Terugblik op de opendeurdag bij August Van De Perre Op zondag 28 mei organiseerde de afdeling vleesvee Antwerpen een opendeurdag bij de familie Van De Perre in Kasterlee. Het bedrijf ‘Vd Driehoek’ heeft jaarlijks 65 kalvingen en een kalvermesterij met 1350 vleeskalveren.

Bijna 600 bezoekers namen de tijd voor een bezoek aan het bedrijf, waar de familie liet zien zowel de Belgisch-witblauwfokkerij als de vleesveetak serieus te nemen.

De bezoekers zagen dat August in zijn veestapel voornamelijk oudere stieren gebruikt, zoals Resistant, Langoureux, Or en Adajio. Op deze manier heeft hij meer zekerheid over de fokprestaties van de gebruikte stieren. Ook gebruikte hij enige jaren een eigen stier: een Adajiozoon uit een Felicienmoeder. Met zijn fokkeuze wil Van De Perre gewicht in de dieren fokken.

Maar dat August ook lef heeft om eens iets nieuws te proberen, blijkt wel uit het feit dat hij naast het vertrouwde witblauwfokmateriaal nu ook een wagyukruislingkalf heeft staan.

Stierenpresentatie en inschrijven prijskampen Tijdens de inschrijfavond in het PC Geel ten Aard presenteert Simon Noppen, productmanager Belgisch witblauw bij CRV, de actuele stie-

ren. Eenieder die hier belangstelling voor heeft, is welkom! Ook als u geen interesse heeft om in te schrijven voor de prijskamp.

Tabel 1 – Prijskampen waarvoor de inschrijving is geopend

locatie

datum

soort prijskamp

inschrijven bij

Geel ten Aard Erpe-Mere Alken Beveren-Waas

26 juli 5 augustus 6 augustus 13 augustus

Belgisch witblauw Antwerpen nationale Belgisch witblauw ‘Grote Prijs Keukens Redant’ provinciale fokveedag Belgisch witblauw Limburg Belgisch witblauw

inschrijfavond in PC Geel ten Aard op 27 juni om 20.00 uur info@keukensredant.be of 0475-78 64 38 (Hedwig Redant) frank.steukers@crv4all.com of 0472-18 07 63 pietermaes24@hotmail.com of 0472-66 78 25

inschrijven tot 5 juli 15 juli 15 juli 20 juli

Bwb-proefstier Titan de Hompré ki-code 78-0206 verkoper:

CSB-veiling, Ciney

schofthoogte: 125 cm (=) 17 mnd.

fokker:

Marc Piron-Losange, Vaux-sur-Sûre

gewicht:

haarkleur:

wit-blauw

geboren:

25-10-2015 620 kg 17 mnd.

32 cm op 17 mnd.

Schofthoogte 75,00

Besp.

90,00

Type 86,00

Beenwerk 84,00

APACHE DE L’ORGELOT

Alg. voorkomen 85,00

Eindbeoordeling 88,20

Titan de Hompré is een bespierde Harponzoon uit een uitmuntende Manitoudochter. Net als zijn moeder scoort hij 90 punten voor bespiering. Hij heeft een zeer fijne huid, een brede borst en heel dikke rugbespiering.

Deze stier komt tegemoet aan de vraag van de leden-vleesveehouders; een alternatief voor de steeds terugkomende bloedlijnen met breedte in de voorhand, sterk beenwerk en een goede moeder.

ISTAMBOUL DE L’ORGELOT HARMONIE DE L’ORGELOT GOLDORAK DE FONTENA

HARPON DE L’ORGELOT 100 / 89 / 81 / 81 / 80 / 88 EGLANTINE DE L’ORGELOT

JOSEPHINE DE L’ORGELOT IMPAIR DE COBREVILLE

MANITOU DE BELLE EAU INEGALÉE DE BELLE EAUT

OPTION DE HOMPRÉ 83 / 90 / 87 / 90 / 85 / 90

BRINGLÉE BLACKSTAR MELODIE DE HOMPRÉ

22

INFLATION DE HOMPRÉ

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-CRV nieuws.indd 22

15-06-17 14:10

Wie vormt de beste publieksjury van Vlaanderen?

Bent u een kenner van koeien? Dan kunt u zich deze zomer op verschillende prijskampen, bij zowel melkvee als Belgisch witblauw, meten met de jury.

Twee rubrieken mee jureren Negen prijskampen organiseren dit jaar voor het eerst een publiekscompetitie. Van jong tot oud, iedereen mag meedoen.

Op de dag van de prijskamp meldt u zich als deelnemer bij het secretariaat en ontvangt u een wedstrijdformulier. Bij twee rubrieken zet u, net zoals de jury, de dieren op volgorde.

Komt uw plaatsing overeen met de plaatsing van de jury? Dan heeft u de minste strafpunten en bent u misschien wel de dagwinnaar!

Algemeen klassement Naast een dagwinnaar is er ook een algemeen klassement. Hierin worden de drie best behaalde eindresultaten opgenomen. Wilt u in aanmerking komen voor de landelijke titel ‘Beste publieksjury van Vlaanderen’, dan moet u bij minimaal drie verschillende prijskampen meedoen.

Deelname aan de wedstrijd is gratis. Naast leuke prijzen en eeuwige roem wint u aan kennis en kunde.

Bij twee rubrieken zetten deelnemers aan de competitie de dieren net zoals de jury op volgorde Tabel 2 – Prijskampen die deelnemen aan de ‘Beste publieksjury van Vlaanderen’

Meer informatie is te vinden op: www.crv4all.be/publieksjury

locatie

datum

categorie

Sint-Lievens-Houtem Loenhout Wulpen Bogaarden Geel ten Aard Erpe-Mere Alden Biesen Beveren-Waas Gistel

25 juni 11 juli 15 juli 21 juli 26 juli 5 augustus 6 augustus 13 augustus 9 september

Belgisch witblauw melkvee melkvee en Belgisch witblauw melkvee melkvee en Belgisch witblauw Belgisch witblauw Belgisch witblauw melkvee en Belgisch witblauw melkvee

Bwb-proefstier Tétu de la Coue ki-code 78-0204 geboren:

15-11-2015

schofthoogte: 134 cm (+9) 17 mnd. gewicht:

CSB-veiling, Ciney

fokker:

J.-M. Plainchamp en J. Hanus, Bellefontaine (Luxemburg)

726 kg 17 mnd. haarkleur:

34 cm op 17 mnd.

Schofthoogte 93,00

verkoper:

Besp.

88,20

Type 84,60

wit

Beenwerk 84,00

LAQUAIS DE LA COUE

Alg. voorkomen 80,00

Eindbeoordeling 88,50

Met Tétu de la Coue als nieuwe stier in ons gamma kunnen we u opnieuw een reus aanbieden!

Tétu heeft maat (+9) en gewicht (726 kg op 17 mnd.). Bovendien is hij ook lang met 43 punten voor lengte.

Deze Oiseauzoon uit een Quietmoeder met verderop Accord in de bloedlijn is vandaag zeer makkelijk te gebruiken op de hedendaagse veel gebruikte bloedlijnen.

GENIÈVRE DE ST. FONTAINE DIVA DE LA COUE ALBINOS DE LA GRIGEOULE

OISEAU DE LA COUE 85 / 89 / 83 / 78 / 80 / 87 INCONNUE DE LA COUE

CHIPIE DE LA COUE DOUDOU DU SARTAY

QUIET DE ROCHE GUE MABURFIA DE ROCHE GUE

RUCHE DE LA COUE 78 / 87 / 83 / 92 / 80 / 86

ACCORD DE WIHOGNE MODESTE DE LA COUE

FATALE DE LA COUE

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-CRV nieuws.indd 23

23

15-06-17 14:10

BEDRIJFSREPORTAGE VANDERSTRAETEN

Intensief werken aan de kengetallen

Gepassioneerd en gedreven en voortdurend met cijfers bezig. Dat typeert de bedrijfsvoering van Bart Vanderstraeten en Marijke d’Hertefelt op hun gemengde landbouwbedrijf in Merchtem. Met de smartphone is de rekenmachine altijd bij de hand.

‘Het is de economie die telt.’

TEKST ANNELIES DEBERGH

O

f het nu de strooiselkosten van de ligboxen zijn of het doorrekenen van de keuze voor de voerrobot.

Rundveehouder en akkerbouwer Bart Vanderstraeten (36) heeft zijn cijfers vrijwel continu in beeld. Samen met zijn vrouw Marijke d’Hertefelt (28) maakt deze bedrijfsleider voortdurend bewuste keuzes in de bedrijfsvoering, dat allemaal met de cijfers voorop.

Vanderstraeten geeft als voorbeeld de keus van de recent geïnstalleerde voerrobot. ‘De voermengwagen was aan vervanging toe en dat heeft ons aan het rekenen gezet’, legt Bart Vanderstraeten uit. ‘Voeren nam op dat moment twee tot tweeënhalf uur tijd in beslag en dat ook weer elke dag opnieuw. Als je dat allemaal gaat optellen, dan neemt dat toch een flink deel van je tijd in beslag.’ De voerrobot is nu twee maanden in gebruik en de keuze bevalt goed. ‘Eigenlijk is het voeren een echte routineklus. Dat kan net zo goed door de voerrobot gebeuren.’

Vleesvee weg, melkvee erin Het rekenwerk lag aan de basis voor de omslag van vleesveehouderij naar melkveehouderij in 2007 toen Bart, tot dan toe op pad als fulltime deskundige zaden en meststoffen bij Aveve, mee in het bedrijf van zijn ouders Leo Vanderstraeten en Annie Van Lint kwam. Op dat moment was de veestapel gegroeid tot ongeveer 300 stuks vleesvee – goed voor 110 à 120 kalvin-

24

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-repo Vanderstraeten.indd 24

15-06-17 14:34

BEDRIJFSPROFIEL

De jongveeopfok gebeurt gezamenlijk voor melk- en vleesvee

eigenaren

gen – naast de bestaande akkerbouwactiviteiten.

Met de ervaring van andere bedrijven op zak besloot Bart Vanderstraeten zich als eerste te verdiepen in de economie van de bedrijfstakken.

‘Het rendement van de vleesveehouderij viel niet echt mee’, klinkt het snel. De managementkengetallen waren in orde, maar ondanks die goede technische resultaten bleef het rendement te laag. ‘Bovendien wilden we allebei graag voltijds in het bedrijf stappen en een extra arbeidsinkomen uit vleesveehouderij proberen te halen bleek een erg moeilijke opgave’, vertelt Vanderstraeten.

‘Of we moesten andere afzetkanalen zoeken en het vlees zelf vermarkten, maar dat was een traject dat wij niet wilden kiezen.’

Boekhoudcijfers werden erbij gehaald en uiteindelijk bleek melkveehouderij in combinatie met akkerbouw de meest interessante bedrijfsvorm voor Bart en Marijke.

Naar 130 melkkoeien naast witblauw De witblauwveestapel werd stelselmatig afgebouwd en de jonge ondernemers bouwden een nieuwe ligboxenstal met ruimte voor 65 koeien en twee melkrobots. Slechts één melkrobot werd in 2012 geplaatst. Het groeidoel in het eerste jaar werd gezet op 600.000 liter melk produceren. ‘Zodra het melkquotum kwam te vervallen, is er een tweede robot geplaatst en bijgebouwd om het aantal vaste kosten per ligplaats te laten dalen. De stal en de productie werden zo meteen verdubbeld.’

Een van de grootste uitdagingen in die periode noemen Bart en Marijke het ophalen van de juiste kennis.

‘We laten ons altijd omringen door goede erfbetreders.

Dat doen we nog altijd: de juiste vragen bij de juiste mensen neerleggen kan je enorm vooruithelpen in de bedrijfskeuzes.’ Hij denkt nog even na en vervolgt dan zijn verhaal. ‘Het grote voordeel van nieuw starten vinden wij ook dat we geen oude gewoontes hebben kunnen overnemen. We staan nuchter in ons vak en proberen ook open te staan voor externe informatie.’

Liever dan te kiezen voor een externe arbeidskracht zetten Bart en Marijke bewust in op automatiseren van de werkprocessen. Dat is deels omdat ook de akkerbouwtak met plantuien, granen, aardappelen en ook de wit-

Merchtem

plaats hoeveelheid grond aantal stuks vleesvee aantal stuks melkvee bedrijfstakken

Bart Vanderstraeten en Marijke d’Hertefelt Merchtem 160 hectare 110 stuks witblauw 240 stuks holstein rundvee en akkerbouw

lofteelt bij momenten flink veel aandacht vergt.

Het jonge stel is erg blij met hun keuze, zowel wat het automatisch melken als de voerrobot betreft. ‘Als arbeid de beperkende factor wordt, dan moet je goed kijken wat je met de beschikbare arbeid wil gaan doen en hoe je die het beste kan inzetten.’

Vandaar haalt Bart ook weer de keuze voor de voerrobot aan. ‘De voerkosten bedragen nu tussen de vijf en de zeven eurocent per liter melk. Maar ook traditioneel voeren kost geld. Alleen wordt daar veel minder naar gerekend.’

18 kg krachtvoer per 100 liter melk Het vleesvee is in aantal nu gekrompen naar 110 stuks witblauwvee. Het management is vooral in handen van Barts ouders. En dat zorgt voor enkele verschillen. Terwijl Bart de melkkoeien zelf insemineert, gebeurt drie kwart van de inseminaties bij het vleesvee door de kidierenarts. Bij het overige deel wordt een natuurlijk dekkende stier ingezet.

Net als in het melkvee zijn economische kenmerken leidend in de fokkerijkeuze. Maar ook hier beroept het bedrijf zich op fokkerijdeskundigen. ‘We geven aan wat we willen en laten ons adviseren bij de stierkeuze en het vaststellen van de fokdoelen.’

Gelijklopende kalveropfok De kalveropfok gebeurt voor beide rassen voor het leeuwendeel gelijklopend, weliswaar met verschillende voerregimes in de kalverdrinkautomaat, maar in dezelfde opfokstal en in gemengde groepen. ‘We houden de kalveren tot vijf maanden zoveel mogelijk in dezelfde groepen, in dezelfde stal met een gelijk rantsoen van ad lib krachtvoer en hooi. Zo willen we de stressmomenten

De voerkeuken van de voerrobot wordt ongeveer elke drie dagen bijgevuld

Dichte vloeren zorgen voor verse mest voor aanvoer naar de vergister

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-repo Vanderstraeten.indd 25

25

15-06-17 14:35

BEDRIJFSREPORTAGE VANDERSTRAETEN

Mest vergisten in minivergister Dagelijks komt 9 kuub verse mest in de vergister van 200 kuub. Het vergistingsproces levert 72.000 kWh per jaar. De terugverdientijd bedraagt 5,5 jaar.

aanvoer mest naar vergister 9 m3 per dag

mest

vergister

tijdens de opfok zoveel mogelijk beperken’, aldus Bart.

Als ze naar de jongveestal verhuizen, blijven de kalveren nog steeds op stro gehuisvest. ‘Pas vanaf tien maanden komt het witblauw- en het zwartbontjongvee in aparte hokken te zitten.’

Om in de huisvesting van de zwartbonte vaarzen te voorzien werd een deel van de bestaande vleesveestallen omgebouwd. ‘Door wat kleine aanpassingen met onder meer het plaatsen van een mestschuif en een kleine mestkelder hebben we die bestaande vleesveestallen goed kunnen benutten voor de jongveeopfok.’

Dichte vloer in combinatie met vergister

Het vleesvee loopt in de weideperiode op de graasweiden

26

Net als bij het oudere jongvee ligt ook in de melkveestal een dichte vloer in combinatie met mestschuiven die elk uur rondgaan in de stal. ‘De dichte vloer is er vooral gekomen, omdat we de mest van de melkkoeien wilden vergisten en omzetten in energie.’

Onder de melkrobots is een mestopslag van 300 kuub voorzien. Daarvan wordt dagelijks 9 kuub naar de vergister doorgepompt. In de mestzak van de vergister zit 200 kuub mest. ‘We hadden de voorbije jaren een gemiddeld brutojaaropbrengst van 72.000 kilowattuur.

De afschrijftermijn van de vergister komt zo uit op ongeveer 5,5 jaar.’

De vergister vraagt meer arbeid dan bijvoorbeeld zonne-

elektriciteitsproductie 72.000 kWh per jaar

panelen, zo geeft Bart wel aan. ‘Het is belangrijk om bijvoorbeeld vrij constant op de juiste ogenblikken te voeren.’ Ook de circulatie van mest is een aandachtspunt. ‘We mixen de mest in de mestzak voor en na elke overslag van mest, zodat de verse mestfractie telkens goed wordt gemengd in de mestzak.’

Dankzij de vergister is de energiekringloop bijna gesloten. Als het echt nodig is, kan het bedrijf ook zelf stroom genereren met de stroomgroep. ‘Drie uur zonder stroom zou hierdoor geen probleem mogen zijn.

Door de continue energievraag passen de melkrobots goed naast de vergister. De melkrobots met stoomreiniging gebruiken zo 20.000 tot 25.000 kilowattuur per jaar, het voersysteem zou uitkomen op ongeveer 6000 kilowattuur per jaar. ‘Een trekker gebruikt in dat geval al meer energie. Met 25 liter verbruikte diesel kom je al hoger uit dan de energiekost van automatisch voeren.’

Kiezen voor melk en akkerbouw ‘Misschien dat het vleesvee op termijn vertrekt, maar de akkerbouw blijft zeker’, geeft Bart aan. Veel groei in de melkveehouderij plannen Bart en Marijke niet meer. De trend van de totale veebezetting zal eerder dalend zijn.

‘Melkvee en akkerbouw renderen allebei goed en de combinatie past prima. Uiteindelijk telt het rendement per hectare.’ l

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-repo Vanderstraeten.indd 26

15-06-17 14:35

1 maand gratis en vrijblijvend op proef!

De geboortemelder voor koeien

VOORDELEN - Geen slapeloze nachten meer.

- Waakt draadloos 24u/24u 7d/7d over uw dieren.

- Nadering geboorte 16 tot 24 uur op voorhand zichtbaar op eender welke locatie via laptop, tablet of smartphone.

Tel: +32(0)92 77 03 10 info@cowsonweb.net www.cowsonweb.net

KALVERMELK OP MAAT

STARTEN MET SUCCES MEMBER OF VANLOMMEL.BE VERVEKA@VERVEKA.NL

-

T +31 (0)184 651 300

D E E E R S T E K E U S VA N V L E E S V E E H O U D E R S

12 JULI RASSPECIAL U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 3 juli, bel: +31 (0)26 38 98 820/823. Of e-mail: advertenties@crv4all.com

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_p27.indd 27

27

14-06-17 15:04

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (België) en Agrifirm (Nederland) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Toon van der Heijden (zie foto) het inmengen van geheleplantsilage (gps) van gerst in het rantsoen voor rosékalveren.

Geheleplantsilage gerst

doet weinig onder voor snijmais D

oor het gewijzigde beleid van de EU zijn veehouders met grond in Nederland verplicht om aan de zogenaamde vergroeningseis te voldoen. De meeste vleesvee-afmestrantsoenen hebben echter enkel snijmais als ruwvoer. Soms wordt dat aangevuld met wat (gehakseld) stro voor extra structuur.

Bij de rosémester in dit voorbeeld mag het aandeel snijmais slechts 75 procent van de oppervlakte zijn. Daarnaast zocht hij een tweede gewas om aan de vergroeningseis te voldoen.

Door voor het gewas gerst te kiezen en dat vervolgens in

28

te kuilen als geheleplantsilage of gps kon hij de vergroeningseis maximaal uitnutten. De keuze viel ook op gpsgerst omdat je daar als rosémester iets mee kan. Het bevat veel structuur, zodat de aankoop van het relatief dure en energiearme gehakselde stro achterwege kon blijven.

De periode waarin gerst gehakseld kan worden, is wel vrij kort. Het kan soms te groen of juist te rijp gekuild worden. In dit geval is het een prima kuil geworden die na toevoeging van een conserveringsmiddel zeer aangenaam ruikt en ook door de dieren uitstekend wordt opgenomen.

Na het opmeten van de kuil blijkt de gps per hectare 11

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_Voerwijzer.indd 28

15-06-17 10:09

DE CIJFERS leeftijd van de rosékalveren (in weken)

gem. gewicht kalveren (kg) (prognose) opname rantsoen (kg) mais (brede silo) (2016) gerst (kuil) (2016) hooi stro (gehakseld) raapschroot maismeel Beef Start Excellent Beef Balans Profit totale drogestofopname inhoud rantsoen droge stof (%) vevi per kg ds dvp per kg ds oep per kg ds zetmeel per kg ds fop (pensenergie en eiwit) BEEF Energie (glucogeen)

11-14

15-18

19-25

26-33

108

143

197

277

3,6

3,5 0,4 0,1

5,1 0,9 0,2

5,8 1,4

0,4 0,2

0,8 0,7

0,9 1,8

3,7

2,3 4,4

2,3 6,0

2,2 7,4

62 1097 95 3 243 541 161

63 1097 95 45 253 522 154

60 1106 94 51 285 524 166

61 1135 91 –10 339 523 186

0,2

2,3

Tabel 1 – Rantsoen rosékalveren met geheleplantsilage (gps) van gerst

Het kengetal BZB Met het kengetal bufferzuurbalans (BZB) kan de gezondheid van de pens gecontroleerd worden. De waarde die per kg droge stof rantsoen wordt uitgedrukt, is een balans tussen aan de ene kant de bufferwaarde die uit stengeldelen en celwanden berekend wordt, maar waarin ook buffers worden meegerekend, en aan de andere kant de zuurwaarde die uit de gevormde penszuren berekend wordt, maar waarin ook (geanalyseerde) kuilzuren worden meegenomen.

De adviseur beoordeelt dit kengetal naast de praktische voerwijze in de stal om een goed beeld van de pensgezondheid te krijgen.

Daarbij wordt onder andere gekeken naar de homogeniteit van het mengsel, de voerverstrekking en het restvoer.

ton droge stof opgebracht te hebben in het korte groeiseizoen. Gps kuilt gemakkelijk uit en mengt snel en goed in de mengwagen. Het bevat veel meer vevi en zetmeel dan stro en doet daarin weinig onder voor snijmais. De analyse van het door de veehouder laatst gekuilde product is: 43,1% ds en per kg ds 83 g ruw eiwit, 27 g ruw vet, 206 g ruwe celstof, 56 g ruw as, 266 g zetmeel en 861 vevi.

Het rantsoen bestaat nu uit beperkt gps voor de extra structuur naast snijmais, wat het meest energierijke ruwvoer is. Verder voert de veehouder wat raap-

schroot als eiwitaanvulling naast de brok. In het begin is dit een startbrok speciaal voor jonge kalveren, in de finishfase een ander krachtvoer. Maismeel wordt bijgevoerd om in de eindfase de dieren extra hard te laten groeien. Er worden geen vochtige diervoeders gevoerd.

Dat de werkwijze vruchten afwerpt, blijkt uit de cijfers van het laatste koppel: 241 afgeleverde jonge hf-rosékalveren (bij de start 110 kg totaal) wogen gemiddeld geslacht 176,5 kg met een prima kleur en vetbedekking.

TEKST TOON VAN DER HEIJDEN

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06_Voerwijzer.indd 29

29

15-06-17 10:10

MANAGEMENTNIEUWS

Mannheim haemolytica nadrukkelijker griepveroorzaker GEZONDHEID – De Griepbarometer van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) brengt de griepsituatie bij kalveren in beeld, zodat veehouders en dierenartsen gewaarschuwd worden voor opkomende griepproblemen en tijdig preventieve maatregelen kunnen nemen.

In het afgelopen griepseizoen 2016-2017 waren er opvallend meer ingezonden stalen positief voor Mannheimia haemolytica (zie tabel 1). Voor de overige onderzochte ziektekiemen was de situatie grotendeels vergelijkbaar met vorig griepseizoen.

griepseizoen 2015-’16 (120 inzendingen) (%)

griepseizoen 2016-’17 (217 inzendingen) (%)

ontwikkeling (%)

35,8 34,2 34,2 85,0

28,1 47,4 35,5 77,6

–7,8 +13,2 +1,4 –7,4

32,5 38,3 10,8

25,0 41,2 7,9

–7,5 +2,9 –2,9

bacteriën Histophilus somnus Mannheimia haemolytica Mycoplasma bovis Pasteurella multocida virussen Corona BRSV PI3

Tabel 1 – De tabel geeft voor elk van deze kiemen het aantal stalen met een positief of niet interpreteerbaar resultaat weer tijdens afgelopen twee griepseizoenen (1 december-31 maart).

Crisis blijft voortduren in Belgische vleesveehouderij ECONOMIE – De prijzen van dikbilstieren en -koeien blijven in België onder druk staan door een onevenwicht in vraag en aanbod.

Dat weerspiegelt zich in een verder dalende rentabiliteit op de Vlaamse bedrijven. De vleesveebarometer van Boerenbond (figuur 1) is in het eerste kwartaal 2017 verder gedaald tot op 76 procent van de gemiddelde rentabiliteit van de laatste vijf jaar. Het dieptepunt in de rentabiliteit midden 2012 wordt bijna bereikt.

Naast de diepte van het dal valt ook de duur

van de daling op, want de rentabiliteit op de bedrijven daalt al sinds midden 2014. In twee jaar tijd is die met liefst 25 procent gedaald.

Ook op Europees niveau staan de vleesprijzen onder druk, maar minder uitgesproken dan in België door onder andere een lagere productie en een toenemende export. Het Belgisch-witblauwrundvlees is vooral voor de lokale markt bestemd. Dit maakt dat het onevenwicht tussen vraag en aanbod hier zwaarder doorweegt.

Figuur 1 – Vleesveebarometer (bron: Boerenbond)

Meer afwisseling in Belgisch consumptiepatroon MAATSCHAPPIJ – Hoewel de Belg een echte vleeseter blijft, wordt er de laatste jaren toch minder vlees gegeten. 37 procent van de Belgen verklaart expliciet nu minder vlees te eten dan vorig jaar. 28 procent zegt te overwegen in de toekomst (nog) te minderen.

Dit blijkt uit gegevens die VLAM aankocht bij GfK Belgium, die de aankopen van 5000 Belgische gezinnen voor thuisverbruik opvolgt. De gegevens kwamen uit een online onderzoek dat iVox in opdracht van VLAM uitvoerde bij 1000 Belgen tussen 18 en 64 jaar en uit de Marktmaker, de online research community van VLAM. Opvallend is dat het aantal vegetariërs niet significant toeneemt en op 5 procent staat en dat het aantal (bijna) dagelijkse vleeseters stabiel blijft: 63 procent van de Belgen verklaart minstens vier keer per week vlees te eten en 24 procent zelfs bijna dagelijks.

Het zijn vooral mensen uit de tussencategorie, de consumenten die eerder al vlees afwisselden met vleesvervangers, die nog iets regelmatiger vlees afwisselen met vis of ve-

30

getarisch. De belangrijkste redenen die de bevraagde Belgen daarvoor aanhalen, zijn de volgende: – Gezondheid. Zo vernemen consumenten via allerlei kanalen dat veel (rood) vlees eten niet zo gezond is. Toch beseft het merendeel wel dat vlees een voedzaam product is. Zo gaat 69 procent akkoord met de stelling dat vlees essentiële voedingsstoffen bevat en bijgevolg niet zomaar kan worden geschrapt uit een evenwichtige voeding. Dit percentage bleef de afgelopen vijf jaar bovendien stabiel. Men vindt dus dat er met vlees op zich niets mis is, zolang er niet wordt overdreven.

– Smaakvoorkeur. Vis of vegetarisch wordt ook al eens graag gelust.

– Variatie. Consumenten willen graag gevarieerd eten en wisselen dus vlees af met vis en vegetarisch.

– Milieu. Overmatige vleesconsumptie heeft een negatieve impact op het milieu.

– Prijs. Een derde van de respondenten vindt vlees (te) duur.

– Dierwelzijn. Er moeten dieren geslacht worden om vlees te kunnen aanbieden.

Voor veel Belgen is vlees een onmisbaar deel van de maaltijd. De belangrijkste redenen waarom de Belg vaak vlees eet, zijn de volgende: – Smaak. Een Belg vindt vlees lekker en wil het daarom graag vaak eten.

– Eetgewoonte. Vlees hoort sterk bij de eetcultuur. Belgische consumenten zijn opgevoed met een stukje vlees en trekken dit door in de latere eetgewoontes. Als er geen vlees op het bord ligt, dan krijgt de Belg al gauw het gevoel dat het evenwicht zoek is op zijn bord.

– Voedingseigenschappen. Vlees is voedzaam, energierijk en verzadigend.

– Verkrijgbaarheid. Vlees is makkelijk te kopen.

– Bereidingswijze. Vlees is makkelijk te bereiden en binnen vlees kun je eindeloos variëren, zodat je het bijna elke dag kunt eten zonder het gevoel te hebben dat je een eentonig eetpatroon hebt.

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-managementnieuws.indd 30

15-06-17 09:17

Datahub in Nederland in volle ontwikkeling

Datahub wil dataverkeer op boerenerf beter ontsluiten

AUTOMATISERING – LTO Nederland en EDI-Circle stappen vanaf 1 juli in de nieuwe coöperatie Datahub, een initiatief van Agrifirm, CRV en FrieslandCampina om dataverkeer afkomstig van diverse informatiebronnen op het boerenerf te ontsluiten.

Het aansluiten van LTO Nederland en EDICircle, een samenwerkingsverband tussen agrarische accountants waarbij financiële en technische datastromen worden gedeeld, onderstreept volgens Frido Hamoen, global productmanager informatieproducten bij CRV, het belang van het goed ontsluiten van data.

‘De aansluiting van LTO Nederland laat zien dat er breed draagvlak bestaat om data te

ontsluiten. Daarnaast zijn we blij met EDICircle vanwege haar kennis in datadeling.’

Afgelopen half jaar werd door Agrifim, CRV en FrieslandCampina gewerkt aan de verdere uitwerking van de zogenoemde Datahub.

Daarvoor kochten ze eind 2016 de Infobroker, een digitaal platform dat de verzamelde data bij elkaar brengt, van ICT-bedrijf Rovecom.

Daarnaast werd vorige maand het machtigingenregister door Van Aaken ICT gereedgemaakt. Via een machtigingenregister bepaalt de veehouder wie er gebruik mag maken van zijn data en waarvoor.

De nieuwe coöperatie wil komende tijd op zoek gaan naar een passender naamgeving.

Broeiremmer in mais beïnvloedt dierprestaties niet VOEDING – Uit een voerproef over dertien weken met twintig Belgisch-witblauwvaarzen is op het Vlaams landbouwonderzoeksinstituut ILVO te Gent vastgesteld dat het toevoegen van de broeiremmer L. Buchneri in maiskuil geen effect heeft op de dierprestaties.

De melkzuurbacterie L. Buchneri wordt bij inkuilen van mais vaak ingezet als kuiladditief.

Via de azijnzuurvorming voorkomt de bacterie de ontwikkeling van gisten (broei) en/of schimmels (toxinen) aan de kuilsnedelaag van de maiskuil en dus het verlies aan droge stof (uitkuilverlies). Anderzijds geven verschillende studies aan dat de azijnzuurvorming de voederopname van de dieren remt.

Het ILVO legde twee maiskuilen aan, waarvan één kuil behandeld werd met L. Buchneri.

Tussen de behandelde en de niet-behandelde maiskuil werden – met uitzondering van

het zetmeelgehalte – geen significante verschillen in de voederwaarde vastgesteld.

De vaarzen van twintig maanden oud werden in twee groepen verdeeld waarvan één groep behandelde maiskuil in het rantsoen kreeg en de tweede groep onbehandelde mais.

Het ad libitum tmr-rantsoen van beide groepen vaarzen bestond op drogestofbasis uit 65 procent maiskuil, 20 procent voordroogkuil en 15 procent gehakseld stro. Daarnaast kregen de groepen 0,5 kg sojaschroot per dier per dag en 0,5 kg krachtvoer per dier per dag.

Beide groepen vaarzen bezaten een nagenoeg gelijk startgewicht en ook eindgewicht.

De dagelijkse groei was nagenoeg gelijk (tabel 2). De voerconversie in de groep die behandelde mais kreeg, was iets gunstiger (12,61 tegen 13,21), maar was statistisch ook niet significant.

voederwaarde totale rantsoen ruw eiwit (g/kg ds) ruw vet (g/kg ds) ruw as (g/kg ds) NDF (g/kg ds) zetmeel (g/kg ds) suiker (g/kg ds) dve (g/kg) oeb (g/kg) vem maiskuil ds-opname (kg/dag) ruwvoer ds-opname (kg/dag) totale ds-opname (kg/dag) dagelijkse groei (kg) voerconversie (kg voer/kg LG)

controle

behandeling

119 26 66 313 230 24 63 –6 858 4,87 7,60 8,39 0,829 13,21

114 24 62 306 262 23 61 –13 860 5,10 7,95 8,74 0,815 12,61

Tabel 2 – Voederwaarde van het rantsoen en dierprestaties

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-managementnieuws.indd 31

31

15-06-17 09:17

MARKTINFO VOER

Binnen de eiwitrijke producten is DDG interessant

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

– De huidige voederwaardeprijzen berekend door Wageningen Universiteit werden berekend op 6 juni 2017. De waarde van 1000 vem (vem-prijs) stijgt licht en noteert 16,4 eurocent. De eiwitcomponent laat opnieuw een daling zien, de dve-prijs noteert nu 63,4 eurocent.

– Structuurrijke producten worden vooral gebruikt als correctie in rantsoenen. Op basis van de voederwaarde is graszaadstro momenteel het meest interessant ten opzichte van de voederwaardeprijs.

– Binnen de energierijke grondstoffen zijn de zetmeelrijke producten aantrekkelijk: gerst, tarwe en maismeel zijn alledrie interessant. Deze voerproducten zijn prijstechnisch interessanter dan vochtrijke bijproducten. Gerst blijft binnen de droge producten het meest aantrekkelijk.

– Een andere interessante energiebron is palmpitschroot. Opgelet: palmpit bevat veel ruwe celstof en kan eerder ingezet worden als ruwvoervervanger. Houd wel rekening met de bittere smaak van palmpitten.

– De energiebronnen droge bietenpulp en citruspulp zijn beide relatief duur.

– Binnen de eiwitrijke producten is DDG interessant. DDG is een droog restproduct van de bio-ethanolproductie.

– Nog binnen de categorie eiwitrijke producten noteren sojaschroot en raapzaadschroot in voederwaardeprijs gelijk.

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

juni 2017 fokvee mestvee

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

16,4 63,4 15,1 63,4

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. rollend jaargemiddelde

Zoek, vervang en bespaar

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 255,0 95,0 115,0 135,0 199,0 183,0 202,0 240,0 235,0 372,0 135,0 318,0 234,0 215,0 18,4 45,0 64,8 80,0 214,0 224,0 234,0 254,0

structuur

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

32

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappel stoomschillen aardappel snippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 14 22 27 41 87 87 87 87

52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

s

rin

kg d 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

wa

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

i g/

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

vev

s g/k gd

ds g/k g

dve

ruwvoer

re

juni 2017

vem

%d

s

g/k gd

s

(bron: Liba)

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

be

VOEDERWAARDEPRIJZEN

%)

Voederwaardeprijzen geven de verhouding van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

m/m

58,8 77,6 131,8 60,0 82,9 136,3 234,0 233,0 250,3 208,6 210,8 251,0 210,9 302,5 219,6 262,0 34,3 50,5 59,2 89,7 237,7 219,5 219,5 219,5

– –

193 158 139 99 85 79 81 115 111 148 64 105 107 82 54 89 109 89 90 102 107 116

– –

y/y

– –

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-marktinfo voer.indd 32

15-06-17 10:13

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN 8,0 melkvee dubbeldoel dikbilvaars dikbilstier

750

700

700

600 500 400

350

300 200 100 0

125

1

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

week

bron: veemarkt les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

900

6,0 5,0 4,0

U3,37 U geen notering

3,0

R 2,60

2,0

R 2,39

1

5

10

15

20

25 week

30

35

40

45

50

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

7,0

R geen notering

3,0

U 2,94 R 2,55

2,0

1

5

10

15

20

25 week

30

35

40

45

50

4,5 4,0 3,5 3,0

S 2,75

S 2016

2,5

E 2,35

E 2016

2,0

U2,00

U2016

R 1,80

R 2016

1,5 1,0

4,5

110

4,0 3,5 S 3,15

S 2016

E 2,60

E 2016

U2,10 R 1,85

U2016

3,0 2,5 2,0

R 2016

1,5 5

10

15

20

25

30 week

35

40

45

50

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

120

1

1

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

week

5,0

1,0

U 3,01

S2-PRIJSINDEX

bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

bron: Veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

5,0

KOEIEN

STIEREN

bron: veemarkt Brugge (B.)

6,0

1,0

8,0

1,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

7,0

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40

’12 l ’12 n ’13 l ’13 n ’14 l ’14 ’15 c ’15 ’16 ’16 ’16 l ’16 ’16 ’16 t ’16 v ’16 c ’16 n ’17b ’17 i ’17 jan ju ja ju ja ju jan de jan feb jun ju aug sep ok no de ja fe me maand/jaar

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-marktinfo vee.indd 33

33

15-06-17 09:59

J H

AGENDA

De koeien van de familie Bijl uit WaarVOORUITBLIK schoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

2017 KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 8 juli 15 juli 26 juli 28 juli 28 juli 29 juli 5 augustus 6 augustus 12 augustus 13 augustus 17 augustus 3 september 4 september 6-8 september 7-10 september 7-10 september 9 september 14 oktober 30 nov.-1 dec.

Regiokeuring witblauw Zuid-West te Sluis Provinciale keuring witblauw West-Vlaanderen te Wulpen Provinciale keuring witblauw Antwerpen te Geel ten Aard Nationale keuring limousin te Libramont Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Libramont Nationale keuring Belgisch witblauw te Libramont Grote Prijs Keukens Redant te Erpe Mere Provinciale keuring Limburg te Alken Veluwse vleesveekeuring te Garderen/Uddel Regionale keuring Waasland te Beveren-Waas Vleesveekeuring te Enter Regiokeuring witblauw Centraal en Limburg te Geffen Interprovinciale keuring witblauw te Leuven Nationale charolaiskeuring te Magny-Cours (Frankrijk) Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Sedan (Frankrijk) Europese confrontatie blonde d’Aquitaine te Sedan (Frankrijk) Nationale herefordkeuring te Dalfsen Nationale Vleesvee Manifestatie NVM te Zwolle Super finale de Moulins charolais te Moulins (Frankrijk)

VEILINGEN 9 november

Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk)

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 12-15 september 4-6 oktober 5-10 december

Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) Veehouderijbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk) Landbouwsalon Agribex te Brussel

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschijnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

JULI RASSENSPECIAL HEREFORDredactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 In het julinummer pakt de redactie traditiegetrouw uit Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 met een rasspecial. Dit jaar staat het herefordras cene-mail veeteelt@crv4all.com traal. Het herefordras is in aantal dieren het tweede grootste vleesras ter wereld naabonnementsprij angus. Wat heefts/jaar dit Nederland en België € 70,30 Angelsaksische vleesveeras wat andere rassen niet overige landen € 132,90 combinatie met abonnement hebben? De redactie zocht hetInvoor u uit en brengt ook op vakblad VeeteeltVlees € 10 korting. bedrijfsreportages uit binnen- Prij en zen buitenland voor het excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks voetlicht. in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk Elk jaar betreurt de landbouwsector en in het bijzonder per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: de rundveehouderij enkele noodlottige ongevallen.

Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) Hoe veilig om te gaan met rundvee?

U leest het in het België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com komende nummer.

En verder in het julinummer deadvertentie-afdeling eerste verslagen in Jannet Fokkert, Gemmink, woord en beeld van de zomerkeuringen dieWillem van start Froukje Visser zijn gegaan. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap en Diane Versteeg fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij, hoofd uitgeverij Rochus Kingmans redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 07 815 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

34

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 48,10, overige landen € 93,35.

In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd.

Opzegging is mogelijk per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na Overname is alleen toegestaan na toestemming van de redactie.

Hoewelvan aanartikelen de samenstelling van dedoor redactie. van de inhoud de meestetoestemming zorg is besteed kan de Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid mogelijke onjuistheden ofaanvaarden onvolledigheden. voor mogelijke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden.

Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur.

Artikelen uit uitdrukkelijk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bij CRV voorbehouden.

Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Marco Jansen, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

of openbaar gemaakt worden na schriftelijke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt.

Uitzonderingen zijn de foto’s van Jan Goeman (13), OS Limousin (12), Gilles Massicard (12), BCLS (12), Kamil Malat (13), Gert Zagt (13) en Wayne Hutchinson (13).

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

15-06-17 13:41

E

v t o lij c T f d lij V A g n m d 2 g d v t u

O P

A in s J

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees JUNI 2017

VV06-anders bekeken.indd 35

35

13-06-17 14:12

Altijd en overal uw veestapel managen?

Uw veestapel managen op tablet of smartphone, waar u ook bent! Dat is mogelijk met de VeeManager App. Met de app heeft u altijd en overal alle informatie op dier- en koppelniveau bij de hand. Een paar keer swipen over het scherm is voldoende om informatie te krijgen over onder andere de registratie, de vruchtbaarheid en de gezondheid van uw veestapel.

Mobiel managen bespaart tijd en maakt dat u sneller kunt beslissen.

CRV4ALL.NL

243-17 Adv VM App-vlees-NED.indd 1

17-05-17 10:56