Veeteeltvlees mei 2018 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

M E I 2018

Natuurbeheer centraal

bij limousins op De Koningshoeve

Daggroei van 750 gram voorop

in opfok van vaarzen

Ki-organisaties

kopen uit eigen bloedlijnen

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV05-Cover.indd 2

24-05-18 11:38

Kies voor

BoviClip Anti-vliegen oorlabels

BoviClip is de oplossing! BoviClip kent geen “dip” effect, geeft een bescherming voor het gehele weideseizoen en hoeft slechts 1x te worden toegepast. • 4 maanden werkzaam tegen vliegen • 6 maanden werkzaam tegen luizen • Regen / weerbestendig • Voorkomt mastitis en ooginfecties • Géén wachttijd voor melk en vlees • Geeft rust (gevolg hogere productie)

Kies voor zekerheid! Kies voor BoviClip.

Informeer vandaag nog bij de erkende agrarische winkel / handelaar! Of kijk en bestel op www.boerenwinkel.nl

BOEREN WINKEL VV04_p04.indd 4

12-04-18 09:53

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 24 25 26 31 32 33 34 35

hoofdartikel voer voor jongvee

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-nieuws Uit de dierenartspraktijk: ibr en bvd aanpakken op bedrijfsniveau Voerwijzer Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken HOOFDA RT IK E L

8 Gemiddeld 750 gram dagelijkse groei voor jonge vaarzen

REPORTAG E

12 Natuurbeheer creëert kansen op De Koningshoeve INTERV IE W

20 Vion-directeur Gerrit Wolff over de rundvleessector

jubileum charolaisstamboek

FOKKERIJ

16 Sober charolais heeft al 50 jaar veel trouwe fans 28 Ki-organisaties vissen allemaal in hun eigen vijver

MEI 2018

traal Natuurbeheer cen

bij limousins op e De Koningshoev

Daggroei van rop 750 gram voo rzen in opfok van vaa

TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

VV05-Cover.indd

onderzoek ki-organisaties

Gertjan van Tunen:

Gerrit Wolff:

‘Een groot voordeel van bio is de loyaliteit die de bioklant toont aan het product’

‘De kiloknaller heeft in Nederland de rundvleesconsumptie gereduceerd’

Ki-organisaties

kopen uit eigen bloedlijnen TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

24-05-18 11:38

BIJ DE COVER

De limousins van De Koningshoeve stralen rust uit in Spaarnwoude. Foto: Harrie van Leeuwen

20 veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Inhoud.indd 3

25-05-18 10:13

veeteeltvlees MEI 2018

VV05_p04.indd 4

23-05-18 15:17

VAN DE REDACTIE

Iedereen trots

op zijn veestapel Gertjan van Tunen en Peter van Nieuwenhuijzen hebben het met elkaar gemeen: de bescheiden trots die ze uitstraalden toen ik tijdens mijn bezoek aan hun bedrijf met hen in gesprek ging. Die fierheid stralen ze niet alleen uit over hun bedrijf, maar nog meer wanneer hun veestapel ter sprake komt. Zij zijn niet alleen. Diezelfde trots merk ik ook bij andere veehouders. Voor mij is net die uitstraling het grote verschil met menig andere bedrijfsleider. Daar waar deze laatste het bedrijf vaak ziet als een economisch en dus vaak een rationeel gegeven, is bij vleesveehouders de passie voor het vak en de dieren vaak mede een motor voor hun dagelijks werk. In het verleden heb ik zelf ervaren op het ouderlijk bedrijf dat die passie voor het bedrijf en de dieren je ook soms in de weg gaat zitten. Bij een moeilijke beslissing moeten ratio en passie tegen elkaar afgewogen worden, hoofd en hart gaan dan een strijd aan. En daarin verschilt onze sector dan vaak van het bedrijfsleven. Of toch niet altijd. In het verleden sprak ik eens met Jos Vaessen, bedrijfsleider van Vasco, een bedrijf dat radio-

torens produceert en voorzitter van de Belgische voetbalclub KRC Genk. Hij gaf aan dat hij zich herkende in de passie van veehouders en de dualiteit waarin ze soms zitten. Zijn bedrijf bestuurde hij dan wel met het hoofd, zijn voetbalclub runde hij vooral met zijn hart. Meteen vertelde hij er bij dat dit niet zo handig was. Een paar maanden later nam hij ontslag bij de voetbalclub na de heisa over een transfer van een speler. De passier zat hem duidelijk te veel in de weg. Passie mag ons dan wel eens in de weg zitten op het bedrijf, het is wel een sterk wapen in het vermarkten van ons product. Vion-directeur Gerrit Wolff geeft in een interview op pagina 20-22 aan dat we vooral een identiteit moeten geven aan rundvlees. En gelijk heeft hij. De fierheid van vleesveehouders, de balans tussen passie en ratio zijn een perfect fundament voor die identiteit. En in tegenstelling tot wat de Vion-baas stelt, beperkt die identiteit zich niet tot bio, simmentalervlees en Waddenvlees. Het verhaal van Gertjan en Peter is hiervoor het beste bewijs, net als die andere gepassioneerde vleesveehouders in Nederland en Vlaanderen.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Edit.indd 5

24-05-18 17:29

FOKKERIJNIEUWS

Negentig punten voor herefords Omara en Legende Masto Omara, een zes jaar oude herefordkoe van Gert-jan Maathuis en Corine Stolker, is eind april ingeschreven met 90 punten. Hetzelfde geldt voor Legende P van de Bommel van Wouter en Arend Kreun. Adri van Gent, keurmeester van het herefordstamboek, gaf Omara de volgende beoordeling: 91 punten voor ontwikkeling, 90 voor type, 92 voor bespiering, 88 voor beenwerk en 90 punten voor algemeen voorkomen. Legende werd op een leeftijd van 25 maanden ingeschreven met 91 voor ontwikkeling, 90 voor rastype, 90 voor bespiering, 91 voor beenwerk en 90 punten voor algemeen voorkomen.

De zesjarige Omara kalfde recent een vĳfde keer

Legende P van de Bommel met Arend Kreun

Zougar d’Ozo populairste stier in Wallonië

Zougar, de populairste stier in Wallonië

Zowel bij dhz- als bij ki-klanten was in 2017 de Tilouiszoon Zougar d’Ozo van BBG de populairste stier in Wallonië. Dat meldt veeverbeteringsorganisatie AWE in haar jaarverslag 2017. Zougar neemt met 12.877 inseminaties de koppositie over van Attribut du Fond de Bois (v. Imperial). Hij staat nu met 10.729 inseminaties op de tweede plaats. Opvallend is – met 4752 inseminaties – de populariteit van de Vlaamse BBG-stier Goveur van het Vinkenhof (v. Sauveur) bij dhz-veehouders. In 2017 werden in Wallonië over alle rassen heen 155.785 doses verspoten van 1995 ver-

schillende stieren. Dat zijn er net geen 5000 minder dan in 2016. Belgisch witblauw neemt met 99.059 doses het overgrote deel voor zijn rekening, ook 6064 minder dan in 2016. De daling bij Belgisch witblauw is niet alleen terug te vinden bij de geregistreerde inseminaties, maar ook in het aantal geregistreerde kalveren. In 2017 werden in Wallonië 39.807 kalveren van het Belgisch-witblauwras geregistreerd, 2,9 procent minder dan in 2017. In deze lijst is Attribut ook in 2017 nummer één, Zougar d’Ozo en Hazard van de Pannemeers vervolledigen de top drie.

Symposium ‘Met goede Blondes boer je beter!’ Het Blonde d’Aquitaine Stamboek organiseert op woensdag 27 juni een symposium op de Land- en Tuinbouwbeurs in Rijssen. Met het thema ‘Met goede Blondes boer je beter!’ wil het stamboek wijzen op het belang van werken met kwaliteitsvolle blondes. Tijdens dit symposium zullen drie ervaringsdeskundigen hun visie geven op een goede blonde. Dagvoorzitter is stamboekvoorzitter Ed Neerincx. Naast blondefokkers Jan Eggerink uit Wierden

en Marcel Gerritsen uit Maurik is ook Toine van den Broek een inleider tijdens het symposium. Toine is binnen de keten Bief Select verantwoordelijk voor de aankoop van slachtrijpe dieren en de inkoop van jonge broutards voor de mesterij. Deelnemers zijn welkom vanaf 18.00 uur, het inhoudelijke deel loopt van 18.30 tot 19.30 uur. Het symposium is voor ieder die geïnteresseerd is gratis toegankelijk.

Ki-organisatie BBG groeit ook in 2017 Ki-organisatie BBG kende ook in 2017 een recordjaar. De spermaproductie van witblauwe stieren bij de ki-organisatie in eigendom van veeverbeteringsorganisaties AWE en

CRV steeg in 2017 naar een record van 4.135.426 rietjes, 65.000 rietjes meer dan in 2016. In totaal zorgden maar liefst 188 stieren voor de totale spermaproductie, 11 meer dan

in 2016. Export neemt met driekwart de grootste slok in van de totale spermaproductie. BBG exporteerde 3.161.623 rietjes naar 33 landen, 5 procent meer dan in 2016.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Fokkerijnieuws.indd 6

24-05-18 09:21

Chef-kok en tv-persoonlijkheid Piet Hysentruyt:

‘De manier waarop de Belgische kwekers vandaag bezig zijn met hun vak is uniek en uitstekend’ Uit persbericht VLAM ‘Campagne 14-daagse van het rundvlees’, 30 april 2018

Ook Vlaamse karkasindexen gepubliceerd Javanais de Rocourt, Ultimo van de IJzer en Falco van Zeldonk. Dat is de top drie in de lijst van de meest recente karkasfokwaarden, gepubliceerd door CRV voor stieren geboren na 2010. Harponzoon Javanais scoort 122, Ultimo (v. Benhur) 117 en Falco (v. Colibrie) 115. Van geen van deze drie stieren is nog sperma beschik-

baar. Ondertussen zijn wel een aantal zonen van deze karkastoppers beschikbaar, waaronder Bouchon de Beauffaux (v. Javanais, Fabroca) en Matador de Bellefontaine (v. Falco, BBG). In de nabije toekomst komt ook nog een nieuwe Ultimozoon, Kaukasus van Stavele, beschikbaar bij Belgimex.

Matador de Bellefontaine, zoon van Falco

Blonde Award 2017 voor Johan Schilder

15.500 euro voor angusstier in Tsjechië

Tijdens de algemene ledenvergadering van het Nederlandse blonde d’Aquitainestamboek is bekendgemaakt dat fokker Johan Schilder uit Hoogwoud de winnaar is van de Blonde Award 2017. Fokadviescommissievoorzitter Roel Wiekema prees Schilder om zijn inzet voor het stamboek op allerlei fronten. ‘Zijn enthousiasme voor deelname aan keuringen en het centraal opfokstation COT is een grote stimulans voor andere leden.’ Zijn rubrieksoverwinning op Euroblonde in het Franse Sedan met zijn koe Fatima du Moulin was een van de hoogtepunten van het afgelopen jaar.

Op een veiling in Tsjechië is een red-aberdeen-angusstier van eigenaar veranderd voor een bedrag van 400.000 Tsjechische kronen of 15.500 euro. Daarmee is hij de duurste stier ooit geveild in Tsjechië. De vorige duurste stier – ook een red aberdeen angus – werd verkocht voor 250.000 kronen. De stier, Dělo Red z Pěčína, was op het moment van verkoop net geen 13 maanden oud. Zijn prestaties in opfok waren excellent: een gewicht van 767 kilogram op 365 dagen, een dagelijkse groei sinds geboorte van bijna 2 kilo per dag, een groei in de testperiode van 2375 kilogram per dag. Daarbij heeft hij een aantal goede fokwaarden en een exterieurscore van 90 punten met goed beenwerk.

Johan Schilder, winnaar van de Blonde Award 2017

Dělo Red z Pěčína, de duurst verkochte stier in Tsjechië

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Fokkerijnieuws.indd 7

24-05-18 09:21

HOOFDARTIKEL JONGVEEOPFOK

750 gram dagelijk s tijdens opfok vaarzen

Vruchtbaarheid en groei zijn de economische motor van elk vleesveebedrijf. Een eerste kalf op twee jaar is dus vaak het doel van menig vleesveehouder met Belgisch witblauw. Maar meer dan de leeftijd is het gewicht van de vaars bij afkalven bepalend: 600 kg. Een daggroei van 750 gram is dan ook noodzakelijk. TEKST WIM VEULEMANS

en vaars die afkalft op de leeftĳd van 24 maanden moet een lichaamsgewicht hebben van 600 kilogram. Niet alleen elk wetenschappelĳk onderzoek uitgevoerd naar de voeding van jongvee bĳ Belgisch witblauw neemt dat als uitgangspunt, ook elke voeradviseur start er het voeradvies mee. Dit betekent concreet dat er het beste kan worden geïnsemineerd rond de leeftĳd van 14 maanden en een lichaamsgewicht van 400 kilogram. Een vaars moet in de eerste twee levensjaren dus gemiddeld elke dag 750 gram groeien. Bĳ stieren hanteert men een norm van 1100 gram.

Starten in poleposition Om vaarzen op een gewicht van 600 kilo te laten kalven is een snelle jeugdgroei belangrĳk, te beginnen met de eerste levensmaanden en het geboortegewicht. Over alle rassen heen hebben vleesveehouders vaak het gevoel dat de lichtere kalveren vaak de eerste maanden een moeilĳkere opfok kennen. Aan het ILVO werd in het verleden het effect van het geboortegewicht van een dier onderzocht, de groei tĳdens de eerste levensmaanden en het latere gewicht bĳ kalven. Hiervoor werden 341 vaarzen 8641 keer gewogen. Een van de conclusies uit dit onderzoek was dat als er gestreefd wordt naar een afkalfgewicht van 600 kilo, de kalveren het best minimaal 45

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-HoofdKalvergroei.indd 8

24-05-18 17:02

k se groei nodig

kilo moeten wegen en gedurende de eerst vier levensmaanden een dagelĳkse groei moeten kunnen halen van minimaal 600 gram en liefst 750 gram. Uit dit onderzoek bleek bovendien dat de kalveren die deze dagelĳkse groei niet haalden, deze groei ook later niet meer inhaalden. Een goed biestmanagement is alleerst het fundament van latere prestaties. Daarnaast is het verstrekken van vast voer en een smakelĳk krachtvoer voor jonge kalveren essentieel voor de pensontwikkeling van het kalf en hun groeiprestaties. Vleesveespecialist Eric Hermy van Quartes adviseert om al vanaf dag vĳf krachtvoer te verstrekken. ‘Een vlotte opname van voer en een goede verteerbaarheid zĳn op dat moment bĳzonder belangrĳk. We werken daarom eerst met een soort muesli met gepofte granen om dan na vier maanden en een opname van minimaal 600 gram om te schakelen naar een vlokkenformule.‘

Krachtvoeropname tegen speendip Waar vleesveehouders vaak de leeftĳd als grens nemen voor het spenen van hun kalveren, is eigenlĳk de krachtvoeropname van het kalf meer bepalend. Een hogere krachtvoeropname op het moment van spenen beperkt immers de speendip van het kalf.

Een sterke terugval in de dagelĳkse groei wordt zo vermeden. Ook het ILVO speent op het eigen proefbedrĳf op basis van de krachtvoeropname. ‘Vanaf week twee verstrekken we krachtvoer, aangevuld met hooi en vers water’, vertelt ILVO-onderzoeker Karen Goossens. ‘We noteren dagelĳks de opname van de kalveren, zowel holstein als Belgisch witblauw. Daaruit blĳkt dat holsteinkalveren sneller meer krachtvoer opnemen. Holsteinkalveren nemen al in de vĳfde week 2,5 kilogram krachtvoer per week op, bĳ Belgisch witblauw is dit pas in week zeven.’ Uit datzelfde onderzoek blĳkt dat deze trend zich ook doortrekt naar de speenleeftĳd, waarbĳ het ILVO de norm van 1,5 kilogram krachtvoeropname per dag hanteert. Holstein haalt dit op een leeftĳd van negen weken, witblauw op twaalf weken.

Spelt doet vreten Om een vlotte opname van krachtvoer te hebben bĳ kalveren is smakelĳk voer belangrĳk. Bĳ veel vleesveehouders komt dan spelt in beeld en ook enkele voerleveranciers mengen het in hun kalvervoer. Uit een onderzoek door Leo Fiems aan het ILVO kan worden geconcludeerd dat als jonge kalveren 30 procent spelt kregen gevoerd, een week eerder kon worden gespeend.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-HoofdKalvergroei.indd 9

24-05-18 17:02

HOOFDARTIKEL JONGVEEOPFOK

leeftijd

% ds

kg ds

vaarzen 250 kg vaarzen 400 kg drachtige vaarzen zogende koeien

50 5 920-950 16-17 max. 240 3,5 75-95 15 35 8 900-925 16-17 max. 200 3,5 75-95 15 35 9-11 900-925 13,5-15,5 max. 170 3,5 65-85 15 35 11-13 900 13-14 180-220 3 55-70 10-20

vem

zetmeel vet

dve

oeb

Tabel 1 – Voedingsnormen voor de opfok van vrouwelijk jongvee per kilogram droge stof (bron: Aveve Veevoeding)

‘Elk voermiddel dat smakelĳk is, kalveren doet vreten en dus voor een hogere voeropname zorgt, is goed’, aldus Aveve-adviseur Anne Vandelannoote. En spelt doet kalveren eten. Daarnaast heeft spelt ook zĳn rol bĳ het al dan niet optreden van enterotoxemie, een gifstof geproduceerd door de bacterie Clostridium perfringens. Spelt heeft, in vergelĳking met andere graansoorten, een lager gehalte aan zetmeel en een hoger gehalte aan ruwe celstof. Voor de vertering van zetmeel is in de pens een andere soort bacteriën nodig dan voor de vertering van ruwe celstof. ‘De vertering van de ruwe celstof in de pens is bovendien veel trager’, vult Vandelannoote aan. ‘De pensvertering gaat dus trager en er zĳn andere pensbacteriën aan het werk. En net die beide hebben hun invloed op het al dan niet opduiken van enterotoxemie.’ Vandelannoote adviseert wel om spelt slechts te voeren tot de leeftĳd van zes maanden en steeds te combineren met voldoende eiwit in het rantsoen. Het kalf kan er anders te weinig energie uithalen voor de behoefte en de nodige groei.

Opfok tot puberteit Naast de groei in de eerste levensmaanden is ook de verdere opfok tot de puberteit een fase waarin gestreefd moet worden naar een intensieve groei. De voederconversie is dan het meest gunstig. Omdat het vooral om skeletgroei gaat in deze periode, bestaat er weinig tot geen kans op vervetting. Volgens Vandelannoote mogen de rantsoenen tot de puberteit intensief zĳn zodat de dieren maximaal kunnen profiteren van de jeugdgroei. ‘Vanaf de puberteit zorgen de hormonale veranderingen van het dier voor een omslag van skelet- en spiergroei naar vetaanzet en dienen de rantsoenen daar beter op afgestemd te worden’, verduidelĳkt de Aveve-voerspecialist. Vanaf de leeftĳd van

leeftijd 4 maanden 6 maanden 8 maanden 10 maanden

kg stro

kg krachtvoer

0,45 0,5 0,55 0,6

3 4,5 5,5 6,5

Tabel 2 – Voerschema met ad libitum krachtvoer en stro (bron: Aveve Veevoeding)

Spelt in krachtvoer

drie maanden kan er ruwvoer verstrekt worden. Binnenkort start op ILVO een project ‘JongLeven’ waarin men onder meer onderzoek gaat uitvoeren naar het ideale moment om te starten met het voeren van maiskuil. ‘Om op jonge leeftĳd reeds te kunnen starten met mais is het van belang dat deze een voldoende hoog percentage droge stof heeft, meer dan 34 procent’, geeft Pieter-Jan Bruyeer, nutritionist bĳ Franson, aan. ‘Een zure, natte maiskuil wordt te weinig opgenomen door de kalveren en beslaat een te groot volume in de pens van het kalf.’ Bruyeer wĳst ook op het belang van de overgang in rantsoenen. ‘Bĳ iedere verandering van voeder is het belangrĳk om de overgang geleidelĳk te maken’, stelt Bruyeer. ‘Zeker bĳ jonge dieren voert men best enkele dagen een mengeling van beide krachtvoeders alvorens over te schakelen naar het volgende voeder.’ Ook is het aan te raden om het leeftĳdsverschil in de samengestelde groepen zo klein mogelĳk te houden. Hierdoor is het makkelĳker om behoefte en rantsoen beter op elkaar af te stemmen. Ook het scheiden van vaarzen en stieren is op die leeftĳd aan te raden. Het voorkomt dat de stieren de vaarzen gaan dekken, de stieren worden ook intensiever gevoerd.

Ruwvoer of enkel krachtvoer? In de periode van drie tot tien maanden is vervetting van de vaars weinig waarschĳnlĳk. Dit geeft de vleesveehouder de mogelĳkheid om flink door te voeren in deze periode en zo maximale groei na te streven. Daarbĳ heeft hĳ de optie om ruwvoer te voorzien of enkel met krachtvoer en stro of hooi te werken. Volgens Vandelannoote wint deze laatste strategie aan belang. ‘In die leeftĳdsfase heeft een rantsoen met onbeperktkrachtvoer aangevuld met 10 procent gehakseld stro een aantal voordelen’, stelt ze. ‘Het is wel belangrĳk dat elke veehouder

Om een gemiddelde daggroei van 750 gram te halen is intensief voederen aan te bevelen, ook in de weideperiode

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-HoofdKalvergroei.indd 10

24-05-18 17:03

Waar gaat het fout op de weide? Om de nodige groei te halen is het noodzakelijk dat vaarzen die in de zomerperiode op de weide lopen, bijgevoerd worden. Bijvoeren met alleen maar energie, zoals granen, mais of bietenpulp, is daarbij vaak niet voldoende. Ze vullen dan wel goed het eiwitrijke grasrantsoen aan, maar zorgen tegelijkertijd voor verdringing. Daardoor treedt

er vaak een eiwittekort in de voeding op. Uit onderzoek aan het ILVO bleek dat bijvoeren van vaarzen met 3 kg per dag, van een mengeling van 80 procent bietenpulp en 20 procent sojaschroot, een dagelijkse groei gaf van 750 gram per dag, tegenover een groei van 500 gram met een rantsoen van enkel bietenpulp.

individueel bekijkt wat voor zijn bedrijf mogelijk is. Zulk rantsoen (tabel 2) is mogelijk als er geen (goed) ruwvoer ter beschikking is. Het is ook een arbeidsbesparend en constant systeem.’ Proefresultaten bij Aveve tonen dat een rantsoen met ad libitum krachtvoer leidt tot een hogere voeropname, een hogere groei en een beter rendement van het dier later. Op deze leeftijd zag men zo een dagelijkse groei van 1,3 kilo per dier per dag. Volgens Aveve is de kostprijs van dit rantsoen in die periode ook amper hoger dan van een rantsoen met ruwvoer. ‘Gemiddeld gaat het om een meerprijs van 50 euro over zes tot zeven maanden’, vertelt Vandelannoote. ‘Dat is ongeveer 24 eurocent per dag, wat betekent dat de dieren slechts 80 gram meer per dag moeten groeien om dit terug te verdienen.’ Wanneer ruwvoer verstrekt wordt aan jonge dieren, moet dit allereerst van goede kwaliteit zijn. Dat geldt ook voor hooi dat steeds smakelijk en veilig moet zijn. Omdat de opname van ruwvoer de eerste maanden nog beperkt is, wordt het rantsoen tot en met de leeftijd van vijf maanden aangevuld met 2 tot 2,5 kilo per dier per dag van een opfokkrachtvoer met 15 tot 17 procent ruw eiwit. Daarna wordt dat een krachtvoer met een hoger eiwitgehalte (20 tot 27 procent ruw eiwit) naargelang de inhoud van het beschikbare ruwvoer. Bij Franson adviseert men een soortgelijk schema. ‘Vanaf de leeftijd van zeven à acht maanden wordt vaak overgeschakeld naar een krachtvoeder met 21 procent ruw eiwit à rato van 1 kilo per 100 kilo levend gewicht of verder gewerkt met het krachtvoeder dat in de voorafgaande maanden werd verstrekt: een allmash van 17 procent ruw eiwit à rato van 1 kilogram per 100 kilo levend gewicht plus 1 kilogram’, zegt Bruyeer.

Daarnaast zijn er ook een aantal extra aandachtspunten voor jongvee op de weide. Dieren te jong op de weide zetten kan resulteren in een lagere groei. Te jong gras heeft vaak een te laag drogestofgehalte, waardoor de dieren niet voldoende opnemen. Tot slot kunnen parasieten ervoor zorgen dat de dieren minder groeien.

Om geen vervetting te hebben in deze periode is zetmeel een beperkende factor in het rantsoen. Granen kunnen, mits de zetmeelnorm in het rantsoen niet overschreden wordt. Bij het voeren van granen is het ook belangrijk om extra calcium aan het rantsoen toe te voegen. Een goede mineralen- en vitaminebalans is in deze periode belangrijk, zeker voor en tijdens de inseminatieperiode en op het einde van de dracht. Bij enkelvoudig voeren moeten mineralen dagelijks toegevoegd worden.

Oppassen met bijproducten Volgens Aveve is het voeren van bijproducten zoals perspulp of draf in deze periode zeker mogelijk. ‘Het is dan wel belangrijk dat men controle heeft op de verteringssnelheid en het drogestofpercentage van het volledige rantsoen’, geeft Vandelannoote aan. ‘Bijproducten uit de aardappelindustrie zijn voor deze groep vaarzen dan weer niet aan te raden. Ze zorgen voor een te hoge zetmeelaanbreng.’ Ook volgens de nutritionist van Franson kunnen bijproducten een prima aanvulling bieden. Pieter-Jan Bruyeer wijst veehouders erop dat ze kritisch moeten zijn op de kwaliteit: ‘Het watergehalte in frietsnippers kan sterk variëren, het percentage aarde in verse aardappelen ook en het ruweiwitgehalte in draf varieert gemakkelijk enkele procenten’, geeft hij aan. ‘Een berekend rantsoen heeft nog weinig betekenis als de kwaliteit van de bijproducten sterk varieert. Voeranalyses zijn hierin een goed hulpmiddel, maar de mest van de dieren opvolgen en scoren is een nog betere monitor. Analyses en rantsoenberekeningen blijven een benadering, daar waar de mest van de dieren nooit liegt om de feiten’, besluit Bruyeer. l

Oppassen met vervetting Na de intrede van de puberteit is de kans op vervetting hoger, zeker wanneer een rantsoen verstrekt wordt met een hoger zetmeelgehalte. Dat betekent vaak dat dan een kwalitatieve voordroogkuil de basis is van het rantsoen voor de vaarzen. Omdat het totaalrantsoen 16 procent ruw eiwit per kilogram droge stof moet hebben, is de keuze van het type krachtvoer vooral afhankelijk van de inhoud van het ruwvoer of andere gebruikte grondstoffen op het bedrijf. De krachtvoeders voor deze leeftijdsgroep zijn meestal vem-rijk, zetmeelarm en meer op basis van celwandproducten en eiwitgrondstoffen. Om voldoende te voorzien in eiwit en energie wordt het rantsoen aangevuld met 1 tot 2 kilo krachtvoer per dier per dag. ‘Krachtvoer kan het best worden verstrekt tot de leeftijd van zestien maanden’, verduidelijkt Vandelannoote. ‘Het afkalfgewicht neemt toe naarmate men langer doorvoert met krachtvoer. We raden de veehouders aan om een hoger afzetgewicht van jonge koeien na te streven, daarom kunnen ze het best krachtvoer blijven doorvoeren tot de leeftijd van dertig maanden.’

Samenvatting – Het streven is een gewicht van 600 kilogram bij afkalven, 400 kilogram bij inseminatie en gemiddeld 750 gram dagelijkse groei. – Zorg dat kalveren vóór het spenen voldoende krachtvoer opnemen, minimaal 1 tot 1,5 kilogram per dag. – Spelt is smakelijk, maar bevat minder energie en is daarom enkel aan te raden voor jonge dieren tot zes maanden. – Tot de puberteit kan men sterk doorvoeren zonder kans op vervetting. – Een rantsoen met enkel krachtvoer zorgt voor een hogere groei. – Rantsoenberekening met kuilanalyses en controle van de mest geeft meer zekerheid. – Bijvoeren is noodzakelijk tijdens het weideseizoen.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-HoofdKalvergroei.indd 11

24-05-18 17:03

BEDRIJFSREPORTAGE DE KONINGSHOEVE

Natuurbeheer creëert kansen

op De Koningshoeve

De restricties van het natuur- en weidevogelbeheer en die van de biologische bedrijfsvoering zijn voor De Koningshoeve in Spaarnwoude geen beperking, maar een kans. De limousinveestapel van bedrijfsleider Gertjan van Tunen en zijn team combineert perfect met het extensieve en minder rijke grasland. De omzet wordt gehaald, maar de kosten staan onder druk. TEKST WIM VEULEMANS

en oase van groen tussen Haarlem, Hoofddorp en Amsterdam. Zo wordt het recreatiegebied Spaarnwoude omschreven op de website. Midden in dit gebied van ongeveer 2750 hectare liggen de vleesveestallen van De Koningshoeve. De rust in de stallen, bevolkt met limousins, staat in schril contrast met de omgeving. Amsterdam en Haarlem pieken aan de horizon, maar het zĳn de nabĳgelegen drukke autoweg A9 en de vliegtuigen langs de polderroute die voor het contrast zorgen.

Sinds 2004 is Gertjan van Tunen (48) bedrĳfsleider op De Koningshoeve-Ettingen bv. Voorheen was hĳ onder andere inseminator en inspecteur bĳ CR Delta, de voorganger van CRV.

Gronden gepacht van Staatsbosbeheer Het bedrĳf heeft een vleesveetak met limousins en een melkveetak met een kruising tussen holstein en montbéliarde. Dit alles op vĳf locaties verspreid over het gebied. ‘Een veertig jaar geleden besloot de overheid dat de regio tussen Haarlem en

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-BedrijfKoninkshoeve.indd 12

24-05-18 09:17

BEDRIJFSPROFIEL eigenaar bedrijfsleider plaats veestapel Spaarnwoude

grondgebruik

De Koningshoeve-Ettingen bv Gertjan van Tunen Spaarnwoude 600 runderen, limousins 220 kalvingen per jaar 430 hectare grasland (natuurgebied)

Amsterdam groen moest blĳven’, situeert Gertjan de geschiedenis van het bedrĳf. ‘De gronden zĳn eigendom van Staatsbosbeheer en werden in erfpacht gegeven aan het recreatieschap Spaarnwoude bv. Sinds 1996 heeft die via een beheersovereenkomst de gronden in ondererfpacht gegeven aan De Koningshoeve-Ettingen bv. In het gebied zĳn stukken aangeduid die intensief voor recreatie beheerd worden, de overige zĳn voor landbouw en natuur.’ Het volledige veebedrĳf heeft een omvang van 430 hectare, waarvan 50 hectare rechtstreeks van Staatsbosbeheer wordt gepacht. De veestapel omvat 600 limousins en 110 melkkoeien met bĳhorend jongvee. Naast de bedrĳfsleider zĳn er nog vier mensen werkzaam op het bedrĳf. Zowel op het melkveebedrĳf als op het limousinbedrĳf is een educatietak aanwezig gericht op scholen en kinderfeestjes. Onder anderen de vrouw van Gertjan, Saskia, is hierin actief.

Weidevogels sturen bedrijfsvoering Natuurbeheer staat centraal in de bedrĳfsvoering van De Koningshoeve-Ettingen. Spaarnwoude is immers een van de meest weidevogelrĳke gebieden van Nederland. In de beheersovereenkomst met het recreatieschap zĳn dan ook een aantal afspraken vastgelegd. Zo mag er geen kunstmest gebruikt worden, geen bestrĳdingsmiddelen en moeten de weidelanden weidevogelvriendelĳk beheerd worden. Een van de gevolgen dat de koeien in bepaalde weiden pas later ingeschaard worden of dat gras pas later (na 1 juli) gemaaid kan worden. ‘Dat is ook de reden waarom destĳds gekozen is voor limousin’, verduidelĳkt Gertjan. ‘Door het intensieve weidevogelbeheer hebben we vooral ouder en minder rĳk gras ter beschikking en daar doen limousins het heel goed mee.’ De bedrĳfsvoering is ook biologisch. Het bedrĳf werkt volledig onder het SKAL-keurmerk, wat betekent dat er extra voorwaarden zĳn voor voergebruik, medicĳnen en mest. ‘Niet alleen in mestgebruik, maar ook voor het houden van de dieren zĳn er voorwaarden’, stelt Gertjan. ‘Zo moet een stier tot de leeftĳd van een jaar weidegang hebben en tot drie maanden voor slacht nog een uitloop van minimaal 30 vierkante meter.’

consument een vleespakket kan reserveren. Wanneer het dier honderd procent verkocht is, wordt het pas geslacht.’ Verder regelt Gertjan zĳn afzet via drie slagerĳen, die elk hun eigen type dier wensen. Zo gaan de stieren en kalveren naar één slager, een andere vermarkt de zwaardere koeien, een laatste de jongere koeien. Gemiddeld beurt het bedrĳf tussen de 4,50 en 5,50 euro per kilo geslacht gewicht voor de vrouwelĳke dieren en 6 euro per kilo geslacht gewicht voor de stieren.

Paratuberculose bestrijden Gertjan omschrĳft zichzelf eerder als een manager dan als een fokker. Bĳ zĳn aantreden als bedrĳfsleider stond het bedrĳf door tegenvallende resultaten flink onder druk en moest van het toezichthoudende bestuur de omzet omhoog. In 2011 werd gestart met de bouw van een nieuwe stal. Daarmee nam niet alleen de veestapel toe in omvang, maar vooral was er aandacht voor de gezondheids- en vruchtbaarheidsstatus van de veestapel. ‘Para-tbc sluimerde in onze veestapel en ook leverbot maakte in die periode slachtoffers’, verduidelĳkt hĳ. ‘Para-tbc duikt vooral op als de weerstand van de dieren lager is en is een van de voornaamste selectiecriteria voor de Een van de stieren op het bedrijf is de bekende Faluron, ook beschikbaar via CRV

Afzet deels via koopeenkoe.nl In het verleden heeft Gertjan nog vleespakketten rechtstreeks aan de consument verkocht, maar daarmee is hĳ ondertussen gestopt. Volgens de bedrĳfsleider kon het bedrĳf te weinig continuïteit in het aanbod houden, maar hĳ merkte vooral dat veel consumenten slechts eenmalig een aankoop deden. Momenteel werkt De Koningshoeve met twee sporen in de afzet van de dieren. Elk jaar worden zo’n 35 koeien vermarkt via het online-kanaal koopeenkoe.nl. Het andere deel wordt verkocht aan drie slagerĳen in de buurt. ‘Niet alleen de hogere prĳs is een groot voordeel van bio, het is vooral de loyaliteit die de bioklant toont aan het product’, getuigt Gertjan. ‘En dat merk je vooral in tĳden dat het moeilĳker gaat. Via het online-kanaal kan ik een hogere prĳs krĳgen voor mĳn koeien. Er wordt een koe aangeboden waarvan de

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-BedrijfKoninkshoeve.indd 13

24-05-18 09:17

BEDRIJFSREPORTAGE DE KONINGSHOEVE mousinstieren op de COT-veiling. Daarbĳ kĳkt hĳ vooral naar de fokkerĳprestaties van de moeder en andere aanverwanten. Hoornloosheid wint niet alleen in de limousinfokkerĳ aandacht, maar ook op De Koningshoeve. De aankoop van de meest recente stier brengt het aantal heterozygoot hoornloze stieren op twee op het bedrĳf. ‘Voor het onthoornen moeten we immers een ontheffing vragen binnen onze biologische bedrĳfsvoering’, vertelt Gertjan. ‘Bovendien duurt het heel lang voordat je kunt voelen of een dier horens ontwikkelt of niet. Dat maakt dat ook onze fokkerĳ zich steeds meer oriënteert richting genetisch hoornloos.’

Fosfaat brengt heroriëntering

Voor de stieren in afmest is er een uitloop

afvoer van dieren. We screenen via een bloedanalyse alle dieren voordat ze de eerste keer bĳ de stier gaan en van dan af elk jaar opnieuw. Daarvoor werken we met een laboratorium dat ons de absolute waarde van de PCR-test bezorgt. Daarmee kan ik ook de ontwikkeling van een dier volgen.’ Daarnaast zĳn ook het karakter en de moedereigenschappen selectiecriteria voor afvoer. Het rantsoen bestaat enkel uit gras. Tot een leeftĳd van 18 maanden krĳgt het jongvee nog een beetje krachtvoer bĳ, voornamelĳk voor de mineralen. Het rantsoen van de stieren in afmest vult Gertjan wel aan met mais en krachtvoer. Per stier wordt gemiddeld 1300 kilogram krachtvoer verstrekt tot de leeftĳd van twee jaar, wat resulteert in een gemiddeld geslacht gewicht van 605 kilogram. De vaarzen kalven de eerste keer af op een leeftĳd van drie jaar, de tussenkalftĳd bedraagt momenteel 380 dagen. De kalveren worden gespeend op een leeftĳd van 10 maanden. Daarbĳ sluit Gertjan eenvoudigweg het poortje tussen het verblĳf van de kalveren en de koeien, zodat kalf en moeder elkaar blĳven zien.

In merkerselectie ziet Gertjan zeker toekomst. Onlangs heeft hĳ vĳf stieren laten testen op hun merkerfokwaarden. Voor een aantal van deze stieren wilde hĳ deze merkerfokwaarden vergelĳken met hun resultaten in de stal. Voor een aantal jongere stieren was het vooral een blik op hun toekomst. ‘En ik heb wel de indruk dat de fokwaarden overeenkomen met wat ik zie in de stal’, bevestigt hĳ. ‘In de toekomst zullen dan ook nog meerdere dieren getest worden.’ Een ander aandachtspunt voor de toekomst is de fosfaatwetgeving. Doordat er op het bedrĳf een melkveetak aanwezig is, valt het volledige bedrĳf onder deze wetgeving en de beperkingen ervan. ‘Met het bestuur van het bedrĳf zĳn we nu de oefening aan het maken welke richting we uit moeten met het bedrĳf en de veestapel’, vertelt Gertjan. ‘De omzet van het melkvee en het vleesvee is dan wel ongeveer gelĳk, de kosten voor vleesvee zĳn hoger. Daar moet mogelĳk meer balans in.’ Waar deze oefening zal eindigen, kan de bedrĳfsleider moeilĳk voorspellen, maar een groei van melkvee ten opzichte van vleesvee is alvast niet ondenkbaar. l

Bekende fokstieren De bedrĳfsleider mag zichzelf dan wel vooral als manager zien, fokkerĳ heeft zeker zĳn plaats in de bedrĳfsvoering van De Koningshoeve. Daarbĳ richten ze zich vooral op een grotere limousin van het mixte type die makkelĳk kan kalven. De kalveren mogen niet te licht geboren worden, omdat dit vaak resulteert in een lager karkasgewicht. Op het bedrĳf wordt vooral met eigen stieren gewerkt, momenteel zĳn er zo tien stieren actief in de veestapel. Een van die stieren is de bekende Faluron, die Gertjan kocht bĳ Jaap van Dĳk uit Groningen. Ook een andere bekende stier, Incomparable, heeft een uitgebreide carrière gekend op De Koningshoeve. ‘Deze laatste kocht mĳn voorganger op het bedrĳf, Willem Dĳkstra, zelf als ongeboren kalf, omdat hĳ zo’n beste moeder had’, bekent Gertjan. ‘Hĳ vererfde kalveren die niet de zwaarste waren, maar wel pittiger van karakter. Maar het waren wel steeds de jongste stieren uit de groep die het zwaarst en meest luxe geslacht werden.’ De bedrĳfsleider kiest vaak voor wat oudere stieren, omdat deze vaak al wat van hun fokkwaliteit kunnen laten zien en dus al wat bewezen hebben. Maar ook jongere stieren krĳgen zeker kansen. Onlangs kocht hĳ een van de aangeboden li-

Video: De Koningshoeve in beeld Naast de mooie foto’s heeft VeeteeltVlees ook een filmpje gemaakt van De Koningshoeve. Bedrijfsleider Gertjan van Tunen vertelt erin kort over de bedrijfsvoering op het Noord-Hollandse limousinbedrijf.

Bekijk de film op veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-BedrijfKoninkshoeve.indd 14

24-05-18 09:17

1 maand gratis en vrĳblĳvend op proef!

Tel: +32(0)92 77 03 10 GSM: +32497/222.647 info@cowsonweb.net www.cowsonweb.net

De geboortemelder voor koeien

VOORDELEN – Volg uw koe 24u/24u via smartphone, tablet of pc – Betrouwbaar en kostbesparend – Verlaag het risico op het overlĳden bĳ de geboorte = verhoog uw rendabiliteit – geen vaginale onstekingen – Spaar uw slaap en die van uw dierenarts – Detecteert de geboorte 12u tot 24u op voorhand

veeteeltvlees MEI 2018

VV05_p15.indd 15

25-05-18 10:22

FOKKERIJ CHAROLAIS

Sober charolais

al 50 jaar veel trouwe fans

2018 is een feestjaar voor het Nederlands Charolais Stamboek. Dit jaar viert het zijn 50-jarig bestaan. Met stamboekvoorzitter Peter van Nieuwenhuijzen en oud-bestuurder Cees Schrauwen blikken we terug en vooruit op de rol van charolais in Nederland. TEKST WIM VEULEMANS

‘W

elkom op het eiland’, lacht Peter van Nieuwenhuĳzen (45) bĳ de ontvangst op zĳn boerderĳ in het Zeeuwse Sint Philipsland. De voorzitter van het Nederlands Charolais Stamboek baat er een akkerbouwbedrĳf uit met onder andere graszaadteelt, bieten, pootgoed en granen. Daarnaast siert zĳn crèmekleurige charolaisveestapel van 150 dieren het mooie landschap, dat omgeven is met water. Toen hĳ in 1992 het ouderlĳke bedrĳf overnam, begon hĳ ook meteen met het houden van runderen. Via zĳn neef Leo Saarloos kwam Peter bĳ charolais terecht.

Sober en volgzaam ras ‘Charolaisdieren zal je zelden of nooit op een gewone weide zien staan’, zegt Peter meteen. ‘Die weides zĳn vaak te rĳk en de dieren worden snel te vet. Je vindt ze in heel Nederland, maar dan vooral in natuurgebieden.’ Dat wordt ook beaamd door Cees Schrauwen (78) uit Numansdorp. Hĳ was meer dan 26 jaar bestuurder van het Charolais Stamboek en in het verleden bedrĳfsleider op het grote akkerbouwbedrĳf Ambachtsheerlĳkheid Comstrĳen. ‘Charolaisdieren zijn zo sterk’, ervaarde oud-bestuurder Cees Schrauwen zelf

‘Naast de 2000 hectare die we bewerkten, hadden we ook een 80-tal hectare aan dĳken die we beheerden’, vertelt Cees. ‘Om die reden zĳn we met charolais begonnen. Dat ras paste perfect, zowel qua voerbehoefte als qua fenotypische bouw. De dieren zĳn immers zo sterk.’ Beide heren zĳn duidelĳk fan van hun ras. Ze omschrĳven de charolais als volgzame dieren, die makkelĳk in de omgang zĳn. ‘In het verleden werden charolaiskoeien vaak ingezet als werkdieren, wat meteen hun volgzame karakter verklaart’, zegt Cees. Bovendien zĳn ze het best gebaat met een sober rantsoen van hooi of graskuil uit een latere snede. ‘Het is een ras dat perfect bĳ mĳ en mĳn bedrĳf past’, stelt Peter trots. ‘De rust in het koppel maakt dat ik makkelĳk alleen een of meerdere dieren kan afzonderen zonder dat er onrust volgt. Bovendien past het hooi uit de graszaadproductie perfect in hun rantsoen.’

Groeien tot een ons per uur De meeste dieren kalven voor het eerst op een leeftĳd van 30 tot 36 maanden. Een tussenkalftĳd van ongeveer 365 dagen maakt van het charolaisras een van de meer vruchtbare rassen. Daarenboven zĳn het ook dieren die makkelĳk groeien, ondanks het sobere rantsoen. ‘Vaak hoor je liefhebbers wel eens stellen dat je de dieren bĳna ziet groeien, tot een ons, 100 gram, per uur’, lacht Cees. ‘Maar er zĳn zeker dieren die tot 1600 gram per dag groeien, wat uiteindelĳk resulteert in zware karkassen.’ Dat aanpassingsvermogen, de groeikracht, de rust en de soberheid maken dat een van de oudste vleesrassen wereldwĳd in meer dan 70 landen terug te vinden is. In Frankrĳk maakt charolais ongeveer 20 procent uit van de veestapel en is het ras te vinden op meer dan 46.000 bedrĳven.

Klein met trouwe leden Het Nederlandse stamboek telt momenteel 35 leden. Beide heren schatten de omvang van het ras in Nederland op een paar duizend dieren. ‘Maar onze leden zĳn wel bĳzonder trouw aan hun ras’, zeggen ze meteen. Al jaren is immers zowel het aantal leden als het aantal geregistreerde dieren op hetzelfde niveau. Voor de werking

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-50JaarCharo.indd 16

24-05-18 09:23

van het stamboek is een samenwerking met CRV opgezet, waarbĳ de basisregistratie van de dieren gebeurt via de databank van CRV. Het stamboek houdt zich niet alleen bezig met de basisregistratie, maar bemiddelt ook bĳ de verkoop van dieren. Daarnaast tracht men elk jaar een keuring aan te bieden aan de leden; zo kunnen dit najaar charolaisfokkers deelnemen aan de nationale keuring in Mariënheem. Tot slot probeert het stamboek ook elk jaar een ronde mee te doen in het opfokstation van Laren om zo ook enige data te verzamelen over de prestaties van charolais.

Geboortegemak als optimumkenmerk De beperktere omvang van het charolaisras in Nederland maakt dat vele charolaisfokkers zich vooral richten op de bakermat van het ras, Frankrĳk. ‘In Frankrĳk zĳn meer dan 235.000 dieren geregistreerd’, geeft Peter aan. ‘Dat maakt dat de selectieruimte daar flink groter is en bovendien zĳn er veel meer data beschikbaar.’ De meeste rietjes die in Nederland ingezet worden, komen van Franse ki’s. Maar vanwege het gemak van werken, kiezen veel vleesveehouders met charolais vaak voor een eigen stier. Het stamboek bepaalt samen met de leden wel de eigen koers en geeft zodoende ook invulling aan het fokdoel van charolais in Nederland. Daarin ligt de focus vooral op soberheid, groeikracht en zware karkassen, beenwerk en geboortegemak. ‘We merken wel dat er wereldwĳd steeds meer aandacht is voor geboortegemak’, zegt Peter. ‘Hiervoor worden in Frankrĳk data verzameld van draagtĳd, geboortegewicht en bekkenmetingen. Zware kalveren willen vleesveehouders absoluut vermĳden. En zeker op de grotere bedrĳven is het een aandachtspunt.’ Dat betekent volgens de stamboekvoorzitter ook niet dat men te ver gaan mag gaan in de selectie op meer geboortegemak en dus steeds lichtere kalveren. Voor hem is geboortegemak een optimumkenmerk. Een kalf mag niet te zwaar zĳn, maar ook niet te licht. Want dat kan een te licht karkas opleveren.

Hoornloosheid biedt kansen Door het sobere rantsoen, de hoge groeikracht en de goede vruchtbaarheid is het ras kostentechnisch op orde. ‘Maar de concurrentie wereldwĳd is groot. En ook wĳ kunnen daarin niet mee’, geeft Peter aan. ‘Ook wĳ moeten ons vooral richten op de regionale markt.’ De ontwikkelingen met genomics volgen de stamboekbestuurders van een afstand op. Momenteel is in Frankrĳk al een merkertest beschikbaar waarmee vleesveehouders zowel mannelĳke als vrouwelĳke dieren kunnen laten testen. Daarbĳ krĳgen ze niet alleen merkerfokwaarden ter beschikking, maar wordt ook de raszuiverheid en de afstamming bevestigd. Tot slot wordt ook duidelĳk of een dier genetisch hoornloos is. ‘Zeker op de grotere bedrĳven biedt dit kansen. Hoornloze dieren brengen vaak meer rust in de stal en aan het voerhek. Het onthoornen is dan niet meer nodig. We weten dat veel bedrĳven in Frankrĳk hoornloosheid inkruisen. De genetica van hoornloze dieren gaat sterk vooruit. De aanschaf van een hoornloze stier kan dan een keuze zĳn voor de charolaisfokkers’, besluit Peter. l

Stamboekvoorzitter Peter van Nieuwenhuijzen meent dat charolais zich het best op de regionale markt kan richten

Jubileumviering op 2 juni Op zaterdag 2 juni organiseert het Nederlands Charolais Stamboek niet alleen de algemene ledenvergadering, maar ook een jubileumviering voor genodigden. Als locatie

heeft het bestuur gekozen voor het charolaisbedrijf van Jan Denneboom in Colmschate nabij Deventer. Daarnaast nodigt het stamboek in de dagen vooraf Nederlandse en

buitenlandse charolaisfokkers uit voor een bezoek aan verschillende vleesveebedrijven in Nederland.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-50JaarCharo.indd 17

24-05-18 09:23

244-18 Ad VV-spread-peter-NED.indd 2

24-05-18 16:15

‘Ik ga voor gezonde, vitale koeien die elke dag groeien’ Vleesveehouder Peter Haagen, Poppel (België)

‘Ik houd elke dag nauwlettend de gezondheid en groei van mijn koeien in de gaten. Vooral bij vleesvee is optimale efficiëntie de enige manier om winst te maken. BETTER COWS | BETTER LIFE draait voor mij om het beste voor de koeien en het beste voor de veehouder. In mijn ogen een win-winsituatie.’

CRV4ALL.NL

244-18 Ad VV-spread-peter-NED.indd 3

24-05-18 16:16

INTERVIEW GERRIT WOLFF

leeftijd 49 functie directeur operations beef bij Vion carrière storingsmonteur en hoofd technische dienst bij Plukon, projectmanager en directeur operations bij Struik Foods, 10 jaar werkzaam in het rundvlees: eerst bij Wehl en bijna 8 jaar bij Vion Beef

Gerrit Wolff: ‘Vlees met een oorsprong, met een verhaal, verkoopt’

VV05-InterviewHabres.indd 20

25-05-18 10:10

‘Zuiver vleesvee sluit niet aan bij onze klantenkring’ Groei voor de zuivere vleesveehouderij ziet hij niet, en daarin kan Vion ook niet veel betekenen. ‘We werken vooral met retailers en dan praat je al gauw over 100 tot 500 dieren per week.’ Goed nieuws heeft Gerrit Wolff ook. ‘Vlees vraagt om een identiteit. Concepten en streekproducten zijn dé trend.’ TEKST ALICE BOOIJ

lke week gaan er zo’n 17.000 runderen over de slachtlĳn bĳ Vion in Duitsland en Nederland. Met de nieuw gebouwde slachterĳ in Leeuwarden komt de slachterĳketen in totaal op elf vestigingen in beide landen. De belangrĳkste ‘drive’ in het proces van slachten, uitsnĳden en verpakken is de retail en daarmee de behoeften van de consument. ‘Vlees moet een betrouwbare oorsprong hebben en daarnaast zoeken mensen steeds meer naar vlees met een identiteit, een eigenheid’, vat Gerrit Wolff van Vion, samen. ‘Vlees met een oorsprong, met een verhaal, verkoopt.’ Wolff noemt zichzelf een selfmade man. Van storingsmonteur wist hĳ zich mede dankzĳ ‘daadkracht en besluitvaardigheid’ op te werken tot directeur Beef bĳ Vion. ‘In onze branche doen we veel op karakter’, lacht de 49-jarige, die open vertelt over de ontwikkelingen in de markt voor roodvlees. In Enschede zwaait Wolff de scepter in de uitsnĳderĳ, waar wekelĳks zo’n 750 tot 1000 ton rundvlees over de snĳtafels gaat. ‘Het overgrote deel is uitstoot van de melkveehouderĳ.’ Van de term ‘worstkoe’ wil hĳ overigens niets horen. ‘We hebben speciale afzetmarkten voor de betere koeien die uit de melkveehouderĳ komen. Als ze in de Seurop-classificatie R scoren en tussen de 300 en 360 kilo wegen, kunnen wĳ ze als premium beef heel goed vermarkten.’

Van alle slachterijen denken vleesveehouders niet in de eerste plaats aan Vion. Hoe kan dat? ‘We verwerken slechts incidenteel vleesvee,

we hebben er gewoonweg niet de klanten voor en kunnen het daarom ook niet maximaal tot waarde brengen. Onze belangrĳkste klant is de retail, de supermarktketens. Zĳ willen grote volumes, uniform vlees en het liefst voorverpakt. ‘

Wat maakt Vion een aantrekkelijke partner voor de retail? ‘De retail zoekt een betrouwbare partner die de keten beheerst, die wil geen schandalen of incidenten. Vooral ook omdat ze veel vlees onder privaat label – waar hun naam en logo opstaan – verkopen. We zĳn bĳ Vion niet foutloos, maar wel transparant. We zetten in op maatschappelĳk verantwoord ondernemen door de focus naast vlees ook te leggen op bĳvoorbeeld personeelsmanagement en het beheren van afvalstromen in het bedrĳf. Dat totale plaatje is voor de retail heel belangrĳk.’

En wat is het verschil aan de productiekant? ‘In Nederland verwerken we zo’n 80 procent koeien uit de melkveehouderĳ en 20 procent dubbeldoeldieren. In Duitsland is de helft afkomstig uit de melkveehouderĳ, 45 procent van simmentalbedrĳven en zo’n 5 procent is zuiver vleesvee. Daar wil de retail vooral mannelĳke dieren, omdat de aanvoer van vrouwelĳke dieren veel grilliger is. Het aanbod van mannelĳke dieren is beter te plannen en zo kan dan elke week een eigen keus gemaakt worden uit een vaststaande hoeveelheid karkassen, die de retail dan zelf verwerkt.’

Wat wil de Nederlandse consument wel? ‘Nederlanders zĳn prĳskopers, vooral gehakt en braadlappen uit de voorvoet zĳn interessant. En het liefst voorverpakt. Wat we wel signaleren, is dat er behoefte bĳ consumenten is aan nieuwe artikelen: vlees krĳgt meer een identiteit. Zo hebben we programma’s voor hf en voor simmental en kunnen we dat vlees herkenbaar aan de retail leveren. Vion is voorloper in vernieuwing op het gebied van rundvlees.’

Ziet u voor Vion ook kansen in België? ‘België heeft wel meer een cultuur van zuiver vleesvee.’

Zou een overname van een slachterij passen? ‘We volgen en onderzoeken dat nauwlettend.’

Vion is een Nederlands/Duits bedrijf. Zijn de consumenten ook vergelijkbaar?

Hoe lukt het om de hf-melkkoe goed te vermarkten?

‘Nee, in Duitsland neemt de consumptie van rundvlees toe, terwĳl die in Nederland daalt. Voor de Duitse consument is rundvlees weer sexy. Ze hebben de laatste jaren meer geld te besteden en de Duitse consument kiest dan voor rundvlees: liever een steak dan een kipfilet. Voor de Nederlandse consument draait het om de prĳs, 45 procent van ons rundvlees komt in gehakt terecht. Bovendien kan de Nederlandse consument wel een dagje zonder vlees, zo luidt de trend.’

‘Voor ons is de melkkoe geen uitstoot, de smaak van de Nederlandse koe is namelĳk supergoed. Er is een goede markt voor hfkoeien die in de classificatie R of hoger scoren, tussen de 300 en 360 kilo geslacht wegen en een mooie vermarmering hebben. Als “premium selected quality” zetten we dit vlees onder andere af op de Franse markt. In Duitsland hebben we het simmentalprogramma, dat op dezelfde manier werkt. Omdat we grote aantallen dieren slachten, hebben we selectieruimte om het

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-InterviewHabres.indd 21

25-05-18 10:10

INTERVIEW GERRIT WOLFF

Gerrit Wolff: ‘Weidegang en dierenwelzijn zijn ook bij ons issues’

beste vlees hieruit te sorteren. Met deze programma’s kunnen we de concurrentie aan met Iers vlees.’

Zou dat ook voor zuiver vleesvee kunnen? ‘Je praat al gauw over minstens honderd dieren in de week, de beschikbaarheid van zuiver vleesvee is dan al gauw de beperkende factor. De aanvoer sluit niet aan bĳ de marktvraag. Bovendien merken we dat het voorverpakken van vlees van zuiver vleesvee niet werkt. Het vlees verkleurt enorm. Het krĳgt een grauwe kleur en dat is niet omzetverhogend. Ik heb geen idee waar het in zit, maar voorverpakken is geen optie en dan houdt het voor de retail al op.’

Is dat ook een verklaring voor het hele kleine prijsverschil tussen een uitstootmelkkoe en een zuiver vleesveerund? ‘Bĳ een koe die P classificeert en rond de 200 kilo geslacht weegt, is het prĳsverschil met zuiver vleesvee wel aanzienlĳk. Maar een goede hf-koe van 360 kilo geslacht zit ongeveer één tot anderhalve euro onder de prĳs van zuiver vleesvee.’

Kunt u zich voorstellen dat vleesveehouders daarover gefrustreerd zijn? ‘Dat begrĳp ik. Een koe van raszuiver vleesvee is prachtig om te zien en perfect voor de slager. Voor ons is het een te groot en on-

handig dier. Van een karkas boven de 360 kilo zĳn de vleesdelen groot, terwĳl we ingesteld zĳn op een normaal formaat stukje entrecote van zo’n 300 gram. Dat past precies op een schaaltje. Zuiver vleesvee is dus voor ons lastig te verwaarden.’

Welke trends ziet u nog meer voor rundvlees in de toekomst? ‘Streekvlees bĳvoorbeeld, zo hebben we het Waddenvlees in ons pakket. Trots en identiteit spelen hier voor de veehouders mee. In dat vlees zitten bovendien meer maatschappelĳke zaken verweven, zoals natuurbeheer en weidegang. Na zuivel vraagt de retail nu ook naar het maatschappelĳk verantwoord produceren van rundvlees. Weidegang en dierenwelzĳn zĳn ook in onze branche een issue, zo ook biologisch.’

Heeft u genoeg aanbod van biologisch vlees? ‘Biologisch is niet een grote, maar wel een significante en redelĳk groeiende markt. Wĳ slachten tussen de 700 en 1000 biologisch gehouden dieren per week. Uit Nederland komt bĳ lange na niet genoeg, we halen ook vlees uit Duitsland, Oostenrĳk en de Baltische staten. Biovlees betekent ook ggmvrĳ en heeft drie sterren van de Dierenbescherming. Maar ook hierbĳ gaat het merendeel in de gehakt. Dat heeft zo’n goede prĳs dat het niet eens interessant is om de technische delen te vermarkten.’

Wat zou uw advies zijn naar vleesveehouders? ‘De contacten met individuele slagers en huisverkoop zĳn goede mogelĳkheden voor vleesveehouders. Het is een geborgde keten en voorziet in het gevoel van een eerlĳk product dat past in de omgeving. Dat is precies wat ik bedoel met identiteit geven aan vlees. Voor de slager is het een perfect stukje vlees met een verhaal. Ik zie het aandeel van de slager echter niet groeien. Sterker nog, de retail is creatief en inventief en een machtige concurrent.’

Ziet u nog wel groeimogelijkheden voor vleesveehouders? ‘Ik betwĳfel het. Concepten met een eigen identiteit zoals bio, simmentalervlees en Waddenvlees kunnen echter wel kansen bieden.’

Door de fosfaatreductie heeft u het afgelopen jaar veel koeien geslacht. Hoe kijkt u daarop terug? ‘We zĳn een Europees georiënteerd bedrĳf, dus we hebben het aanbod prima tot waarde kunnen brengen. Wat mĳ betreft had de aanvoer van koeien wel wat meer uitgespreid over de tĳd mogen worden, dat had voor ons wat makkelĳker gewerkt. Ook voor de retail, want stunten met vlees wanneer er veel aanbod is, doen ze niet meer. De kiloknaller heeft in Nederland de rundvleesconsumptie gereduceerd.’ l

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-InterviewHabres.indd 22

25-05-18 10:11

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Dichte vloeren: PEDI KURA

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

voor creëren ‘slijtage’ zones

Importeur van:

LOSPA

Ook in Proﬁen Pedi Kura

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

VSM DRACHT Individuele drachtcontrole buiten de MPR via melk. BLOED SPOTS MELK: : Voor jongvee en zoogkoeien via bloedspots. 5 G S R TI GRA CONTRATIS 25 N ES Uitwisseling met alle managementprogramma’s. L O OLES R T O C

OP VRAAG BIJ AAN TROLE.NL ON DRACHTC

Al vanaf 28 dagen na inseminatie.

BIJ AA N DRACH VRAAG OP TCONT ROLE.N L

Voor meer info:

info@drachtcontrole.nl of 0485-478040 www.drachtcontrole.nl

V SM

AUTOMATISERING SERING

veeteeltvlees MEI 2018

VV05_p23.indd 23

24-05-18 13:11

CRVNIEUWS

Gericht fokken met SiryX-sperma Van een tiental stieren van het Belgisch-witblauwras is op dit moment SiryX-sperma beschikbaar. SiryX is de merknaam voor gesekst sperma van CRV. Met het gebruik kunt u gericht fokken met uw beste dieren, omdat ongeveer 90 procent van de geboren kalveren van het gewenste geslacht zal zijn. Onlangs kon van drie stieren een nieuwe voorraad vrouwelijk SiryXsperma worden aangelegd. Overigens is het aantal rietjes beperkt. Het is dus zaak tijdig te bestellen. Nieuw in het assortiment SiryXsperma zijn: Ravi de Neuve Cour, Bison de Chardeneux en Zougar dâ&#x20AC;&#x2122;Ozo. Kijk voor het gehele assortiment in de CRV-webshop op www.crv4all. be of www.crv4all.nl

Ook van de veelgevraagde Bison de Chardeneux is nu SiryX-sperma beschikbaar

Inschrijven voor prijskamp Wulpen

Inschrijvingsavond voor prijskamp Geel ten Aard

Op 21 juli staat de provinciale fokveedag Belgisch witblauw voor West-Vlaanderen gepland. Deze vindt plaats op de Dorpsplaats in Wulpen. Tegelijkertijd wordt hier ook de provinciale fokveedag voor melkvee gehouden. Inschrijven voor deze prijskamp kan nog tot en met 30 juni bij Marc Coussement: coussement.marc@skynet.be, tel: 0477-36 57 42.

De regionale melkvee- en witblauwprijskamp Oosterkempen is dit jaar op 25 juli. Op 27 juni is er voor het witblauwras een inschrijvingsavond in het parochiecentrum van Geel ten Aard. De avond begint om 20.00 uur. Het adres is: Vaarstraat 40, 2440 Geel.

Prijskampen in Tielt, Merksplas en Sint-Lievens-Houtem Het prijskampseizoen is weer van start gegaan. Zo is op zondag 3 juni de intergemeentelijke prijskamp in Tielt gepland. Op 23 juni staat

in Merksplas de gecombineerde fokveedag voor melkvee en Belgisch witblauw op het programma. Op 24 juni is de markt in SintLievens-Houtem het toneel van de provinciale

fokveedag Belgisch witblauw voor OostVlaanderen. De inschrijvingstermijn voor deze prijskampen is inmiddels verlopen.

Nieuwe gezichten in rascommissie Belgisch witblauw Recent zijn drie nieuwe veehouders toegetreden tot de rascommissie Belgisch witblauw. Het gaat om: Filip Ally uit Tielt, Vincent Vanopdenbosch uit Bever en Danny Van Den Broeck uit Lille.

Deze vernieuwing komt er na het doorschuiven van Marc Raemdonck naar de raad van bestuur van CRV Vlaanderen vzw. Hij blijft in de rascommissie zetelen als vertegenwoordiger van het bestuur. Daarnaast is er ook een

vervanger aangeduid voor Georges van Laere, die in de zomer de pensioenleeftijd bereikt. Tot slot is besloten een extra lid toe te voegen voor district 9. Op deze manier is iedere provincie in de rascommissie vertegenwoordigd.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-CRVNieuws.indd 24

24-05-18 09:26

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK RENÉ BEMERS Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Ibr en bvd

op bedrijfsniveau aanpakken ‘Moet ik nu ook niet eens wat met bvd en ibr gaan doen?’, vroeg een vleesveehouder aan mij, nadat wij samen nog even tevreden keken naar het pasgeboren kalf dat werd afgelikt door de moeder. Deze veehouder was ook op de informatieavond van onze praktijk geweest; daar hadden we de bestrijding van zowel ibr als bvd besproken. Voor hem was het wel duidelijk geworden dat langer afwachten niet erg zinvol meer was en ook de verantwoordelijkheid naar de omliggende melkveebedrijven, die inmiddels volop bezig zijn om vrij te worden, was een belangrijk argument. Hoe wordt dit in de praktijk aangepakt en blijven de kosten te overzien? Voor bvd is screenen eenvoudig via speciale oormerken waarmee tijdens het indoen ervan ook een biopt wordt genomen. Dit biopt wordt opgestuurd naar een laboratorium en daar onderzocht op bvd-virus. Vervolgens is het verstandig om de dieren voor het dekseizoen te beschermen tegen bvd-virus met een enting, zo wordt het ontstaan van mogelijke dragers voorkomen. Voor ibr is er geen geleidelijke weg mogelijk voor vleesvee om vrij te worden. De korte klap om vrij te worden is bloed tappen van alle dierendie ouder zijn dan één jaar. Eventuele positieve dieren moeten worden afgevoerd om vrij te worden. Een andere, en momenteel de meest populaire, aanpak is het vaccineren van de runderen tegen ibr, zelfs in combinatie met bvd is mogelijk.

De medische term aanpak ibr en bvd Ibr en bvd zijn in veel landen nog steeds erg actuele rundveeziekten. Ibr behoort tot de herpesvirusfamilie en als een rund eenmaal is geïnfecteerd, blijft het drager in de aangezichtszenuwknoop. Bij verminderde weerstand kan zo’n rund dus weer virus uitscheiden en andere dieren infecteren. Denk hierbij aan de koortslip bij mensen, een aandoening die eveneens bij de groep herpesvirussen hoort. Positieve runderen zijn alleen door melk- en/of bloedonderzoek op te sporen. Eenmaal positief, dan blijft dat zo de hele levensduur. Aanvoeren van positieve runderen kan dus grote gevolgen hebben en daarom is aankoopscreening op ibr (en bvd) in veel landen al verplicht.

Voor bvd, een virus uit de groep van de pestivirussen zoals de klassieke varkenspest, ligt de nadruk op het opsporen van dragerdieren. Deze dragers ontstaan als een rund besmet wordt met bvdvirus en op dat moment ook net drachtig is. Daarom bestaat de aanpak hier dus ook uit het opsporen van dragers door middel van bloedonderzoek of een oorbiopt. Verder is het zinvol om voor het dekseizoen of de inseminatie de runderen te vaccineren tegen bvd. De huidige beschikbare vaccins laten een prima oplossing voor verschillende bedrijfsvoeringen toe. De veehouder uit dit verhaal vaccineerde al tegen ibr en gaat dit combineren met bvd. Tevens beginnen we met de oorbiopten en van eventuele aankopen wordt bloed getapt.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-DAP.indd 25

24-05-18 11:54

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Gregory Antrop van Aveve het opfokschema van witblauwe kalveren.

Melkverstrekking en intensieve opfok bij witblauwkalveren D

at witblauwe kalveren een intensieve opfok nodig hebben, dat hoeft geen betoog meer. Het is belangrĳk om zo snel mogelĳk, maar ook vooral zo veilig mogelĳk met de intensieve opfok te beginnen. Een absolute voorwaarde voor het slagen van een intensieve opfok in de melkperiode is het biestmanagement. Na de biestperiode zĳn er tal van mogelĳkheden qua melkverstrekking. Bĳ de keuze van de opfok in de melkperiode is het belangrĳk om bĳ de keuze voor kunstmelk voor een energierĳke melkpoeder te kiezen.

Zo had ik een veehouder die uit economische redenen overgeschakeld was naar een goedkopere melkpoeder in de melkperiode. In eerste instantie ging alles goed, maar na een tĳdje begon de klant te zien dat zĳn kalveren minder bevleesd en lichter waren als ze uit de melkperiode kwamen. De inhoud van de melkpoeder was hoofdzakelĳk plantaardig eiwit uit tarwe en soja. De economische melkpoeder bevatte geen mageremelkpoeder. De veehouder besefte dat hĳ door gebruik van een goedkoper product geld verloren had in plaats van bespaard.

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Voerwijzer.indd 26

24-05-18 15:42

DE CIJFERS

liters per beurt dag 1-2 dag 3-7 week 2 week 3-4 week 5-6 week 7-8 week 9 week 10-11 week 12-14 totaal (kg)

1,5 1,5 2,5 3 3,5 3 2,5 2 2

beurten liters per dag 3 3 2 2 2 2 2 2 1

concentratie (g/l melk)

g/dag

biest 150 150 150 150 150 150 150 150

675 675 750 900 1.050 900 750 600 300 70

4,5 4,5 5 6 7 6 5 4 2

Tabel 1 – Intensief opfokschema witblauwe kalveren

Mageremelkpoeder Mageremelkpoeder wordt geproduceerd uit de botermakerij. De kwaliteit van de mageremelkpoeder is van groot belang voor de opfok van kalveren. De mageremelkpoeder bevat caseïne, wat zorgt voor stremming in de lebmaag. Vooral in de eerste levensweken zijn kalveren veel beter in staat om mageremelkpoeder te verteren dan plantaardige producten.

Intensief opfokschema witblauw zorgt voor hogere groeicijfers

De economische melkpoeder was 188 euro per ton goedkoper dan de dure kwalitatieve melkpoeder met 50 procent mageremelkpoeder. Met het huidige melkschema werd in de melkperiode 50 tot 55 kilogram melkpoeder per witblauw kalf verbruikt. Werken met een goedkopere melkpoeder kwam gemiddeld uit op een besparing van ongeveer 10 euro per kalf. De witblauwe kalveren wogen geschat echter tussen 10 tot 20 kilogram minder bĳ het spenen, wat overeenkomt met een lagere dagelĳkse groei van 100 tot 200 gram per dier en per dag.

De klant was nu zelf gewonnen voor een nog intensiever schema met 150 gram poeder per liter melk. Met dit intensieve schema groeien de kalveren nog harder dan voordien. Belangrĳk is wel dat de concentratie altĳd correct is, de temperatuur van de melk altĳd toch wel 38 graden Celsius is en dat de hygiëne in de hokken zo hoog mogelĳk is. TEKST GREGORY ANTROP

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Voerwijzer.indd 27

24-05-18 15:43

FOKKERIJ KI-ORGANISATIES

Blik ki-organisaties

gericht op eigen stal

De ki-organisaties die actief zijn in het Belgisch-witblauwras, leggen elk hun accent in de selectie van stieren die ze op de markt brengen. Maar daaruit blijkt wel dat ze veelal selecteren uit eigen stal. Meer dan de helft van hun stieren heeft immers bloedlijnen afkomstig uit de eigen ki-stal. VeeteeltVlees maakte een analyse. TEKST WIM VEULEMANS

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-OnderzoeksverhaalKI.indd 28

24-05-18 17:05

et aanbod aan stieren in het Belgisch-witblauwras is nooit zo groot geweest. In België zĳn vier grotere ki-organisaties landelĳk actief: BBCI, Belgimex (GAB), Fabroca en BBG. Elk jaar introduceren ze tussen de dertig en veertig nieuwe stieren op de markt. Maar ook in Nederland heeft een aantal ki’s stieren van het Belgisch-witblauwras beschikbaar. Elk leggen ze hun eigen accent in het profiel van de stieren die ze beschikbaar stellen. Deze accenten vertalen de ki-organisaties door in hun aankoopstrategie. Hiervoor beschikken ze over een beperkte hoeveelheid aan informatie, zeker in vergelĳking met de selectie in het holsteinras of in andere vleesveerassen waarvan meer prestatiegegevens of genoomgegevens bekend zĳn. In het Belgisch-witblauwras beschikt men tot op heden enkel over de afstammingsgegevens, de informatie over de bloedlĳnen, fokwaarden van vaders en grootvaders en het fenotype van het dier en zĳn aanverwanten. Vaak worden ook dieren aangekocht die bekend zĳn vanuit het keuringscircuit. Vlak voor een eventuele aankoop zullen vertegenwoordigers van de ki-organisatie de stier en eventueel zĳn moeders en andere verwanten gaan beoordelen.

stier Adajio de Bray Attribut du Fond de Bois Sheriff de Centfontaine Benhur du Champ Bouval Germinal de Fooz Imperial de l’Ecluse Panache de Centfontaine Occupant du Fond de Bois Grommit Hof ter Zilverberg Noceur de Fooz Nodule des Volees

stiervader

moedersvader

totaal

5 9 9 8 — 5 5 — 6 2 6

10 2 2 2 9 4 4 8 1 4 —

15 11 11 10 9 9 9 8 7 6 6

Tabel 1 – Top 10 van de populairste stieren als stieren moedersvader

ling en de karkasindex. De penetratiegraad is een virtuele koppeling van de stier met alle vrouwelĳke dieren in een database. Dit gaat momenteel over zo’n 80.000 dieren van 0 tot 72 maanden oud. Deze penetratiegraad is een cĳfer dat aangeeft hoe breed inzetbaar een stier is in de populatie.

Elke ki zijn selectieprofiel

Adajio meest voorkomende bloedlijn

Enkel ki-organisatie BBG, een samenwerking tussen de twee veeverbeteringsorganisaties AWE en CRV, gaat in de aankoopselectie iets verder. BBG bekĳkt het dier niet alleen aan de buitenkant, maar werkt ook met een eigen BBG-index en de penetratiegraad. Daarnaast heeft BBG ook enkele jaren een eigen fokprogramma actief. De BBG-index is een door de organisatie zelf samengestelde index. Deze berekent BBG uit verschillende fokwaarden die beschikbaar zĳn van de verschillende stieren in de afstamming van het dier. Onder andere wordt daarin rekening gehouden met de functionele kenmerken bĳ de geboorte en een aantal fokwaarden op 13 maanden, zoals gewicht, de lineaire beoorde-

In een eigen onderzoek stelde VeeteeltVlees een lĳst samen van alle beschikbare stieren geboren na 1 januari 2012. Deze lĳst met in totaal 198 stieren is een momentopname, waarbĳ midden april 2018 de beschikbare informatie is verzameld vanuit de websites van de verschillende ki-organisaties en stamboeken. In deze lĳst is dus in totaal 396 keer een stier vermeld als vader of als moedersvader. 72 stieren komen daarbĳ meer dan tweemaal voor als vader en/of als moedersvader, 125 stieren staan slechts één maal vermeld als vader en/of als moedersvader (zie tabel 2). Het eerste dat opvalt in deze lĳst, is dat steeds dezelfde namen terugkeren in de lĳst van vaders en moedersvaders (tabel 1). Empirezoon Adajio de Bray is daarin veruit de popu-

Adajio de Bray is veruit de meest populaire stier van de laatste jaren, als stiervader of moedersvader van menig ki-stier

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-OnderzoeksverhaalKI.indd 29

24-05-18 17:05

FOKKERIJ KI-ORGANISATIES

BBCI

GAB

FAB

BBG

totaal

54 19 49

51 18 46

31 8 46

62 22 73

198 72 125

stieren in onderzoek aantal keren dat de stier minstens 2 keer vermeld is als vader of moedersvader aantal keren dat een stier slechts 1 keer voorkomt als vader of moedersvader Tabel 2 – Overzicht van het aantal stieren in het onderzoek opgesplitst per ki

lairste stier van de laatste jaren. Over alle ki’s heen beschouwd waren de voorbĳe jaren Sheriff de Centfontaine (v. Panache) en Attribut du Fond de Bois (v. Imperial) de populairste stiervaders. Beide stieren hebben elk negen zonen in de lĳst vermeld. Adajio de Bray (v. Empire) is met tien vermeldingen de populairste stier als moedersvader, op de voet gevolgd door Germinal de Fooz (v. Lascar) met negen en Occupant du Fond de Bois (v. Calimero) met acht vermeldingen. Elke ki-organisatie heeft zĳn eigen selectieprofiel, wat zich ook vertaalt in de lĳst met de vaak terugkerende namen, zowel in de lĳst van stiervaders als die van moedersvaders. Zo is bĳ BBCI Benhur du Champ Bouval (v. Fetiche) met vĳf zonen de populairste stiervader. Bĳ de andere ki’s is het patroon van stiervaders iets breder verspreid. Zo is Nodule des Volées (v. Impartial) met slechts drie zonen de populairste vader bĳ BBG. Eenzelfde beeld is te vinden in de lĳst van moedersvaders. Bĳ BBCI is Occupant zowel de populairste stiervader als moedersvader. En waar Adajio de Bray de populairste moedersvader is bĳ zowel BBG als Belgimex, is deze Empirezoon niet in de selectie terug te vinden als moedersvader bĳ BBCI en Fabroca.

Ki’s kopen uit eigen stal Een tweede opvallende vaststelling in de samengestelde lĳst is dat bepaalde stieren voornamelĳk in de bloedlĳnen van een bepaalde ki zĳn terug te vinden. Zo zĳn Occupant en Noceur de Fooz (v. Satyre) eerder te vinden in de bloedlĳnen bĳ BBCI, terwĳl Germinal dat bĳ Belgimex is en Ilot du Bouchelet (v. Valli) bĳ BBG. Uit een uitgebreidere analyse van de samengestelde lĳst blĳkt dat dit geen toeval is. Opnieuw is de lĳst van 198 stieren geboren na 1 januari 2012 de basis van het onderzoek. Om de eigen privéstier die vaak in een afstamming is te vinden, uit te sluiten, is voor deze analyse enkel verder gewerkt met de stieren die tweemaal of meer vermeld staan als stiervader of als moedersvaders van de recente generatie ki-stieren (zie tabel 2). Het gaat dus om 72 stieren waarvan nagegaan is van welke ki zĳ afkomstig zĳn. Daaruit blĳkt dat bĳ elke ki-organisatie meer dan de helft van de Sheriff vooral populair als vader van de recente generatie ki-stieren

BBCI GAB FAB BBG Prive

BBCI

GAB

FAB

BBG

52,6% 26,3% 0,0% 20,0% 10,5%

22,2% 50,0% 5,6% 16,7% 5,6%

12,5% 0% 62,5% 12,5% 12,5%

9,1% 18,2% 4,5% 68,2% 0,0%

Tabel 3 – Percentage vaders en moedersvaders afkomstig uit de betreffende ki (percentages verticaal lezen)

vaders en/of moedersvaders van hun stieren afkomstig zĳn uit de eigen stal. In de samengestelde lĳst heeft BBCI 54 stieren. In hun afstamming zitten 68 verschillende stieren als vader en moedersvader, waarvan er 19 stieren meer dan twee keer voorkomen. 52,6 procent van deze 19 stieren (zie tabel 3) is afkomstig van BBCI zelf, 26,3 procent van Belgimex, 20 procent van BBG, 10,5 procent is een privéstier. Geen enkele vader of moedersvader is afkomstig van de collega’s van Fabroca. Eenzelfde oefening is mogelĳk voor de stieren van BBG, 62 in de lĳst. Hiervoor zĳn 22 stieren meer dan twee keer vermeld. 68,2 procent van deze stieren is afkomstig uit de stal van BBG, 18,2 procent van Belgimex, 9,1 procent van BBCI en 4,5 procent van Fabroca. Geen enkele van de 22 stieren – die tweemaal voorkwamen in de selectie – heeft een privéstier in de afstamming.

Grote spreiding bij huidige generatie Voor Ruben Bonne, productmanager Belgisch witblauw bĳ CRV, is bovenstaande geen verrassing. ‘We hebben met BBG een duidelĳke visie in de selectie van onze stieren en daar houden we aan vast. En dan kom je al sneller uit bĳ vertrouwde bloedlĳnen’, verduidelĳkt Bonne. Hĳ geeft ook aan dat ze vaak gericht op zoek gaan naar een of meerdere zonen van een eigen ki-stier die goede resultaten heeft behaald, maar ook te vroeg is afgevoerd. Ook voor Jan Roggen van Belgimex zĳn de resultaten uit deze analyse niet echt een verrassing. ‘Wĳ kiezen er vooral voor om goede stieren aan te kopen met goede bloedlĳnen. En dat zĳn dan vaak bloedlĳnen met Germinal of Imperial. Hun dochters zĳn vaak de betere fokdieren’, stelt Roggen. ‘Daarnaast proberen we ook verbreding na te streven in de afstammingen van de stieren die we aankopen.’

Kort samengevat Voorgaande analyses kunnen leiden tot een aantal voorzichtige conclusies. Allereerst is de spreiding in de afstamming van de huidige generatie stieren vrĳ groot. Ki-organisaties trachten voldoende bloedspreiding te hebben in hun aanbod stieren. Ook houden de ki-organisaties sterk vast aan hun eigen selectieprofiel. Ze kopen immers vrĳ veel stieren aan met bloedlĳnen uit de eigen stal. Tot slot kan het feit dat de ki’s vooral in eigen vĳver aan het vissen zĳn mogelĳk leiden tot een commercieel probleem, zeker voor de kleinere organisaties. Immers, wanneer ze vooral stieren uit eigen bloedlĳnen blĳven aankopen, vernauwen ze het eigen aanbod aan hun trouwe klanten. De inteeltbeheersing op die bedrĳven kan er immers toe leiden dat deze trouwe klanten eerder in een andere vĳver moeten gaan vissen. l

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-OnderzoeksverhaalKI.indd 30

24-05-18 17:05

MANAGEMENTNIEUWS

Belgische handelsregels ibr verder aangescherpt

GEZONDHEID – Begin mei zijn in België de wettelijke handelsregels rondom ibr aangescherpt. Zo mag een bedrijf met het I2-statuut geen dieren meer afvoeren naar bedrijven met een I3- of I4-statuut. De aangescherpte regels schrijven ook voor dat aankooponderzoeken verplicht zijn, ook voor I2-bedrijven. Als een dier positief test voor ibr-antistoffen, kan het alleen nog maar worden afgevoerd naar een slachthuis of een

I2-afmestbedrijf. Het dier krijgt ook het dierstatuut ‘ibr-drager’. Bedrijven met een I2Dstatuut mogen nog wel dieren verkopen aan bedrijven met een hoger statuut. Het I2Dstatuut is een overgangsstatuut richting het doorgroeien naar een I3-statuut. Op 1 november 2018 volgt een nieuwe aanscherping van de handelsregels. I2D-bedrijven mogen dan ook geen dieren meer verkopen aan bedrijven met een hoger statuut.

Honderd procent plantaardige steak weldra op de markt

Rundvlees duurst in Zwitserland ECONOMIE – Rundvlees is het duurst in Zwitserland en het goedkoopst in India. België staat op plaats 9 in de ranking, Nederland op plaats 14. Dat blijkt uit een studie uitgevoerd door Caterwings, een online cateringplatform. Caterwings verzamelde en vergeleek in 52 landen de marktprijzen van een aantal vleesstukken van runderen, maar ook van varkens, kippen, vissen en lammeren. Met deze informatie maakte het platform een klassering op basis van een percentage ten opzichte van het wereldgemiddelde. Zwitserland is het duurste land om rundvlees te consumeren; rundvlees is er 149,30 procent duurder dan gemiddeld. Hongkong (89,60% duurder) en Noorwegen (88,40% duurder) volgen op de plaatsen 2 en 3. Rundvlees is het goedkoopst in India, 61,29 procent goedkoper dan gemiddeld. Ook de prijzen in België en Nederland werden meegenomen in het onderzoek. Daarbij komt Belgisch rundvlees – 37,38 procent duurder – op plaats 9 in de lijst. Rundvlees in Nederland is iets goedkoper. Het percentage van 26,20 brengt het op plaats 14.

ECONOMIE – Vanaf 21 mei is in winkels van de Britse supermarktketen Tesco een plantaardige ‘steak’ te koop. Het bedrijf kondigt eveneens aan dat in juni 2018 verschillende supermarkten in Nederland zullen volgen en dat later in 2018 ook andere Europese landen volgen. De producent, het Nederlandse Vivera, verwacht dit jaar nog miljoenen stuks te produceren. De steak is samengesteld uit 100 procent plantaardige producten als tarwe en soja. Volgens Gert Jan Gombert van Vivera zijn de geur, de smaak en de ‘bite’ van de plantaardige steak amper te onderscheiden van die van een echte steak.

Geen tussenkomst Sanitair Fonds voor het aankoopprotocol GEZONDHEID – In Vlaanderen is de financiele tussenkomst vanuit het Sanitair Fonds voor het aankoopprotocol stopgezet vanaf 7 mei 2018. Dat meldde Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Dit geldt voor alle stalen ‘aankoopprotocol’ die elk erkend laborato-

rium vanaf die datum ontvangt. Vanaf dan gelden de tarieven zoals vermeld op de tarievenlijst van het laboratorium. Het besluit hiertoe werd genomen door de sectorvertegenwoordigers in het Sanitair Fonds, waaronder landbouworganisaties.

Meer actueel nieuws?

veeteeltvlees.be veeteeltvlees.nl veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Managementnieuws.indd 31

24-05-18 09:19

MARKTINFO VOER

Prijs eiwit schiet omhoog

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

–D e huidige voederwaardeprijzen zijn door Wageningen Universiteit (WUR) berekend op 8 mei 2018. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) is ten opzichte van de vorige publicatie in VeeteeltVlees licht gedaald tot 14,5 eurocent. De toeslag voor eiwit (dve) stijgt fors door naar 100,4 eurocent. De eiwitrijke voeders evolueren mee met de stijgende sojaprijs. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijbehorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De eiwitrijke grondstoffen stijgen fors. Sinds februari is de prijs van sojaschroot met 60 euro per ton gestegen. De oorzaak hiervan is onder andere de tegenvallende oogst in Zuid-Amerika, maar evenzeer het natte en koude weer in de Noord-Amerikaanse sojabonenregio en de dreigende handelsoorlog tussen China en de VS. Daarnaast verzwakt de euro ten opzichte van de dollar, wat geïmporteerde producten duurder maakt. Alle andere eiwithoudende producten liften mee op de sojaprijs. De raap zet zich op ongeveer 105 procent van de voederwaardeprijs. – Energierijke producten blijven vrij stabiel geprijsd. – Natte bijproducten in het rantsoen blijven interessant. Evalueer daarom met uw nutritionist uw rantsoen naar kostprijs.

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

mei 2018 fokvee mestvee

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 265,0 120,0 135,0 139,1 205,0 205,0 214,0 200,0 330,0 165,0 405,0 270,0 250,0 16,5 47,0 54,0 57,4 240,0 270,0 280,0 285,0

rin

kg d 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

i g/

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

vev

dve

g/k gd

g/k g

s g/k gd

vem

s %d 34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 14 22 27 41 87 87 87 87

maiskuil graskuil structuur luzerne gerstestro graszaadstro grondstoffen energie ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers grondstoffen eiwit sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe natte bijproducten aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten mengvoer fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok (21% re) afmest finish (17% re)

14,50 100,40 14,40 88,40

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

mei 2018

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

60,8 82,1 144,4 57,7 84,3 142,3 250,6 250,2 267,1 226,0 278,5 225,9 349,5 247,8 298,9 37,1 53,1 66,3 96,0 264,8 239,4 239,4 239,4

y/y

184 208 160 98 82 82 80 88 118 73 116 109 84 44 89 81 60 91 113 117 119

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-MarktinfoVoer.indd 32

24-05-18 12:54

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900 € 700

700

€ 675

600

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

500 400 € 300

300 200

€ 125

100 0

week

Bron: veemarkt les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

4,0 U-€3,70

3,5

U-€3,40

3,0 R -€2,70 R -€2,45

2,5

25 week

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,5

R -geen notering R -€ 2,84

2,5

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

E-€ 2,35

E-2017

2,0

U-€2,00

U-2017

R -€ 1,75

R-2017

1,5 1,0

4,0 3,5 S-€3,15

S-2017

E-€2,60

E-2017

U-€2,10

U-2017 R-2017

3,0

R-€1,85

1,5 1

25 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

110

2,0

week

120

2,5

S-2017

S-€ 2,70

2,5

5,0

1,0

S2-PRIJSINDEX

Bron: FOD economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

3,0

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

Bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

U-€ 3,10 U-€ 3,09

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: veemarkt Brugge (B.)

3,5

2,0 1

5,0

2,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40

’15 c ’15 ’16 ’16 ’16 l ’16 ’16 ’16 t ’16 v ’16 c ’16 n ’17b ’17 n ’17 p ’17 t ’17v ’17 ’18 ’18 t ’18 jan de jan feb jun ju aug sep ok no de ja fe ju se ok no jan feb mr maand/jaar

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-MarktinfoVee.indd 33

24-05-18 11:53

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit WaarVOORUITBLIK schoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

2018 KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 3 juni 23 juni 24 juni 14 juli 21 juli 25 juli 28 juli 4 augustus 4 augustus 5 augustus 11 augustus 12 augustus 16 augustus 2 september 6 oktober 27 oktober

VEILINGEN 4 juli

Intergemeentelijke prijskamp, Tielt Regionale keuring, Merksplas Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Sint-Lievens-Houtem Zeeuwse Dag met fokveekeuring en tentoonstelling, Sluis Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Wulpen Veeprijskamp Oosterkempen, Geel ten Aard Nationale keuring Belgisch witblauw, Libramont Grote Prijs Keukens Redant, Erpe-Mere Veluwse vleesveekeuring te Ede Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Alken Gelderse vleesveekeuring te Meerveld/Uddel Regionale keuring en kalverkeuring, Beveren Vleesveekeuring te Enter Keuring Belgisch witblauw, Geffen Nationale keuring Belgisch witblauw, Hoornaar Nationale keuring charolais, blonde d’Aquitaine en piemontese te Mariënheem

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres JUNI ECONOMIE

CSB-veiling Belgisch witblauw, Ciney

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 27 juni 27 juni 27-30 juli 11-14 sept. 3-5 oktober

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

Stierenpresentatie en inschrijvingsavond keuring, Geel ten Aard Symposium ‘Met goede blondes boer je beter’, Rijssen Internationale Landbouwbeurs te Libramont Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) Veehouderijbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk)

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 Naast technische kengetallen Oosterzele, zijn ook een aantal ecoe-mail veeteelt@crv4all.com

nomische parameters belangrijk voor het managen van abonnementsprĳ s/jaar een vleesveebedrijf. Een bedrijfseconomische boekNederland en België € 70,30 houding brengt inzicht in de kostenen opbrengstenoverige landen € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad structuur van een vleesveebedrijf. VeeteeltVlees staat VeeteeltVlees € 10 korting. in dit nummer niet alleen stil bijPrĳ dezen economische resulexcl. 6% btw. Abonnementen zĳn op bij kalenderjaar en worden jaarlĳks taten van de vleesveehouderij,gebaseerd maar ook het belang in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk en het nut van kennis van deze resultaten per kwartaal. voor de bedrijfsvoering van een bedrijf.Bel voor opgave van een abonnement: Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) Ook is er aandacht voor het sterk gegroeide belang (078 15 44 44) België: VRV-klantendienst klantenservice.nl@crv4all.com van de gebruikskruisingen mete-mail Belgisch witblauw in de Vlaamse en Nederlandse melkveehouderij. De kwaliteit advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willemwordt Gemmink, van de kalveren, en dus van de ingezette stieren, Froukje Visser steeds kritischer bekeken doorpostbus de vleesveesector. 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster aan dit nummer werkte verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 49,10, overige landen € 94,35. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit uitdrukkelĳk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bĳ CRV voorbehouden. Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van Jessica van de Kant (6), Gert-Jan Maathuis (6), Catherine McGregor (6, 7, 24), Stamboek Blonde d’Aquitaine (7), CSCHMS (7) en Vivera (31).

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-Agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

24-05-18 17:32

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees MEI 2018

VV05-AndersBekeken.indd 35

24-05-18 09:27

Toonaangevende Europese show voor vleesveeprofessionals

2,000 dieren

1,500 exposanten

95,000 bezoekers

3 4 5 OKTOBER

INTERNATIONALE BEZOEKERS

> Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr

Tel. +33 (0)4 73 28 95 10 | info@sommet-elevage.fr

Veeteeltvlees_230x297_Pays_Bas_2018.indd 1 VV05_p36.indd 36

2018 CLERMONT-FERRAND

FRANKRIJK

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET

Accommodatie, vervoer, voor- en nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr - Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

www.agrilys-incoming.com

27/04/2018 10:38 23-05-18 15:25