Veeteeltvlees september 2017 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

SE P T E M B E R 2017

Vergelijkende studie tussen rassen

met slagersogen

Verplichting ibren bvd-bestrijding

geeft structuur in aanpak

Tekort onbestendig eiwit zorgt voor onrustige

afmeststieren

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV09-cover.indd 2

14-09-17 12:24

Elke koe verdient bescherming Eénmalige BVD vaccinatie, 1 jaar bescherming • bescherming tegen type 1 en 2 • maakt bescherming eenvoudig • maak een bewuste keuze, gebruik het nieuwste BVD vaccin! Vraag uw dierenarts om meer informatie.

Bovela, bevat per dosis (2 ml): levend verzwakt BVDV-1, ncp stam KE-9 en levend verzwakt BVDV-2, ncp stam NY-93. Doeldier: Rund. Indicatie: Voor de actieve immunisatie vanaf een leeftijd van 3 maanden om hyperthermie te beperken en de reductie van leukocyten veroorzaakt door BVDV-1 en BVDV-2 te minimaliseren, en om de virusuitscheiding en viremie veroorzaakt door BVDV-2 te verminderen. Voor de actieve immunisatie van runderen tegen BVDV-1 en BVDV-2 om de geboorte van persistent geïnfecteerde kalveren te voorkomen. Duur van de immuniteit: 1 jaar. Contra-indicatie: Niet gebruiken bij overgevoeligheid voor de werkzame bestanddelen of één van de hulpstoffen. Toediening: 2ml Intramusculair. Het wordt aanbevolen om rundvee tenminste drie weken vóór inseminatie/dekking te vaccineren voor foetale bescherming vanaf de eerste dag van conceptie. Dieren die later dan 3 weken vóór de dracht of tijdens de vroege dracht gevaccineerd worden zijn mogelijk niet beschermd tegen foetale infectie. Dit dient in overweging genomen te worden bij koppelvaccinatie. Hoewel persisterende infectie van de foetus door vaccinatie niet is aangetoond, kan transmissie naar de foetus niet worden uitgesloten. Daarom dient gebruik tijdens de dracht per geval beoordeeld te worden door de behandeld dierenarts, rekening houdend met bijvoorbeeld de immunologische BVD status van het dier, de duur tussen vaccinatie en dekking/inseminatie, het stadium van de dracht en het risico op infectie. Voornaamste bijwerkingen: een milde zwelling en noduli tot 3 cm diameter werden waargenomen op de plaats van injectie en verdwenen binnen 4 dagen na de vaccinatie. Een verhoging van de lichaamstemperatuur binnen de fysiologische marge komt vaak voor binnen 4 uur na vaccinatie en verdwijnt spontaan binnen 24 uur. Wachttijden: Nul dagen. REG NL 114058. Duur van de immuniteit: 1 jaar. Kanalisatie: UDD. Voor meer informatie: Boehringer Ingelheim bv, vetmedica.nl@boehringer-ingelheim.com, www.boehringer-ingelheim-ah.nl, +31(0)725662411. Oktober 2016

679481_AdvBovela_230x297.indd 1

15-03-17 08:25

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 26 28 30 31 32 33 34 35

Van de redactie Fokkerijnieuws Generatie Alpha en Z: Dimi Vanderostyne CRV-nieuws Uit de dierenartspraktijk: longwormbesmetting Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken

hoofdartikel ibr-bvd-aanpak België

HOOFDV E RH A A L

8 Verplichte bestrijding geeft structuur in aanpak van ibr en bvd

BEURSN IE U W S

12 26e Sommet de l’Élevage straalt vertrouwen uit KEURIN G E N

13 Eerlijke strijd in Geffen REPORTAG E S

14 Optimisme heerst bij opening van de nieuwe Braziliaanse CRV-stierenlocatie 20 Cijfers en kengetallen zijn de belangrijkste leidraad in het management van Kristof Deraedt en Karen Vromman uit Ledegem

vermarkting de slager

voeding afmeststieren

VERMARK T IN G

18 Vier vleesrassen met slagersogen bekeken VOEDIN G

24 Tekort onbestendig eiwit oorzaak van onrustige afmeststieren

SEPT EMB ER

ie Vergelijkende stud t tussen rassen me

slagersogen

Verplichting ibr ng en bvd-bestrijdi

in aanpak geeft structuur TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

2017

Kristof Deraedt:

Dimi Vanderostyne:

‘Ik denk dat een betere jeugdgroei ook op latere leeftijd voordeel oplevert’

‘Ik zie geen job buitenshuis die ik even graag zou willen doen’

ndig eiwit Tekort onbeste tige zorgt voor onrus

afmeststieren TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

BIJ DE COVER

EK-team Blonde d’Aquitaine Nederland Foto: Harrie van Leeuwen.

26 veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-inhoud.indd 3

14-09-17 13:10

Toonaangevende Europese show voor vleesveeprofessionals 2.000 dieren | 1 .500 exposanten | 88.000 bezoekers

4|5|6

OKTOBER

INTERNATIONALE BEZOEKERS ➜ Boek je gratis entrée badge ➜ Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr Tel. +33 (0) 4 73 28 95 10 - info@sommet-elevage.fr

VV08_p02.indd 2

2017 CLERMONT-FERRAND

FRANKRIJK

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET Accommodatie, vervoer, voor- en nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr - Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

www.agrilys-incoming.com

16-08-17 16:52

VAN DE REDACTIE

Zelfkennis is het begin van een nieuwe toekomst In dit nummer kan u de uitkomst lezen van het bacheloronderzoek van Justien Raemdonck uit Sleidinge. Het onderzoek geeft ons enerzijds een mooie inkijk in de kosten en baten vanuit de weinig bekende invalshoek van de slager. Anderzijds leren we weer wat meer over de appreciatie van rundvlees van diverse vleesveerassen door de clientèle van een slager. Een mooi stukje marktonderzoek dat weliswaar op beperkte schaal is uitgevoerd. Maar toch. Op de redactie liep nog een interessant marktonderzoek binnen van caterwings.nl. Caterwings.nl is de Nederlandse online-marktplaats voor bedrijfsmaaltijden. Het bedrijf analyseerde de menuprijzen van honderden cateringbedrijven in verschillende landen om aldus nieuwe markten aan te kunnen boren. Na de analyse werden lijsten samengesteld met de grootste producerende en consumerende markten voor rund, kip, vis, varken en lam. De vleesprijzen in deze lijsten zijn gebaseerd op de prijzen in de grootste steden van elk land, waarna deze vergeleken zijn met het minimumloon. Dit resulteerde in een aantal uren per week dat een inwoner van een be-

paalde stad moet werken om 1 kilogram vlees te kunnen aanschaffen. Dit resulteerde voor rundvlees in de constatering dat Zwitserland de hoogste prijzen hanteert voor biefstuk (42,23 euro/kg), lendenbiefstuk (53,66 euro/kg) en gehakt (17,69 euro/kg). Op basis van het minimumloon moet een Zwitser gemiddeld 3,10 uren werken voor een maaltijd met rundvlees. Een Belg met een minimumloon moet 2,40 uren werken om hetzij één kilogram biefstuk (15,40 euro), lendenbiefstuk (40,01 euro) of gehakt (7,17 euro) te kunnen aankopen. Een Nederlandse vleeseter moet 2,20 uren werken voor biefstuk (12,11 euro), lendenbiefstuk (39,17 euro) of gehakt (6,22 euro) in een maaltijd. Aan de andere kant van het spectrum: een inwoner van Indonesië of India moet meer dan 20 uren werken voor een stukje rund. Wie het volledige onderzoek wil lezen: www.caterwings.nl. Daar waar wij steeds meer en meer te weten komen over de schakels stroomafwaarts in de vleesketen, blijven de technisch-economische parameters op onze Vlaamse en Nederlandse vleesveebedrijven veelal onbekend. En dat blijf ik vreemd vinden in een sector die naarstig op zoek is naar een nieuwe toekomst.

GUY NANTIER HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-van de redactie.indd 5

14-09-17 13:09

FOKKERIJNIEUWS

Centraal opfokstation-aanbod veiling 30 september Tabel 1 – Stierenaanbod COT-veiling te Laren op 30 september 2017

av moeder

naam stier

vader

moeder

blonde d’Aquitaine (BAC) Mestro Maarten 1 Maxim van de Woeste Hoeve Major du Moulin Mon Ami van de Woeste Hoeve Mans Martino

Dizier du Moulin Fendigo Je Ferrari Ilusion du Moulin Jackpot v.d. Boerlanderij BAC Herve BAC Herve

Becane Christy Hela Fiona du Moulin Hanna Donné Historia

86 86 87 90 87 85 88

geb. av kadatum ontw. type besp. beenw. stier Axo rakter eigenaar, woonplaats 05-06-2016 11-06-2016 27-04-2016 03-04-2016 01-04-2016 30-03-2016 24-03-2016

88 85 84 87 86 86 87

88 85 86 84 84 86 87

87 87 86 88 84 87 88

84 86 85 85 81 84 80

87 86 85 86 84 86 86

vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij

8 7 8 8 8 8 8

R. Wiekema, Ruinen H. Tessemaker, Oene De Woeste Hoeve, Hoogwoud J. Spekenbrink, Hoge Exel De Woeste Hoeve, Hoogwoud E. en M. Neerinx-Hendriks, Elst E. en M. Neerinx-Hendriks, Elst

Timoney Fern wint nationale bwb-show Ierland Op de IAB national livestock show in Tullamore in Ierland werd de bijna zesjarige Timoney Fern algemeen kampioen in het Belgisch-witblauwras. Voordien had Fern (Cantona Boherard x Annanwater Darina x Cajoleur de Rettigny) ook al het algemeen kampioenschap bij het vrouwelijk fokvee op zijn naam geschreven. Eigenaar van Fern is de fami-

lie Lawless uit Knock (co. Tipperary). Het algemeen kampioenschap bij de stieren ging naar Boroside Knight. Knight (Mannequin de Sberchamps x Boroside Glenda x Jackpot ter Reybroek) is eigendom van Melvin Masterson uit Enniscorthy (Co. Wexford). De bĳna zesjarige Timoney Fern (v. Cantona)

Nieuwe stierenkaarten Bewust Natuurlijk Luxe

BBM (index/R²) TOP 3 FOKWAARDEN HOOGTE 0,62 0,37 CANTONA BOHERARD E.T. 0,43 0,22 0,54 0,73 ACCORD DE WIHOGNE 0,11 0,75 0,33 ATTRIBUT DU FOND DE B

Algemene toelichting

ACCORD DE WIHOGNE

0,67 0,59 0,79

TOP 3 GEBOORTEGEWICHT (index/R²) 82 0,79 VEGA DU FALGI 0,71 NEVADA VAN KRAKEHOEVE 82 87 0,79 TRESOR DE L’ORGELOT

BRASERO DU MOLIGNA

BEKKENMATEN en FOKWAARDEN dat het afkalven gemakkelijk Een ruimer bekken zorgt ervoor is meer bepalend voor een kan verlopen. De bekkenhoogte Boven de 20,5 natuurlijke geboorte dan de bekkenbreedte. op natuurlijke de kans cm inwendige bekkenhoogte neemt het mogelijk om geboorten toe. De fokwaarden maken Een fokwaarde groter dan gunstige foklijnen te selecteren. vererft die groter is 0 betekent dat het dier een bekkenmaat (20,5 cm). dan het gemiddelde van de referentiepopulatie

TOP 3 DRACHTDUUR (index/R²) 75 TRESOR DE L’ORGELOT

OCCIDENT DE NEUVE COUR 78 NEVADA VAN KRAKEHOEVE 81

FAROUK DE SAINT-AMAND

GEBOORTEGEMAK dan 100 betekent dat de Een index geboorteverloop hoger geboren worden dan kalveren van een stier makkelijker Een index drachtduur gemiddeld in de referentiepopulatie. van een stier na een lager dan 100 betekent dat de kalveren dan gemiddelde in de kortere drachtduur geboren worden lager dan referentiepopulatie. Een index geboortegewichtkalf lager is van het 100 betekent dat het geboortegewicht dan het gemiddelde van de referentiepopulatie.

0,87 0,99 0,81

naar meer natuurlijke geBEWUST NATUURLIJK LUXE en Verbeterd Roodbont in de omslag stappen te maken in houders van Belgisch Witblauw de sector gunt om aantoonbaar Bewust Natuurlijk Luxe ondersteunt gegeven aan de periode die de Staatssecretaris en werkwijze ook daadwerkelijk zorgt voor beoogde boorten. Hiermee wordt invulling gekozen strategie en -breedte is een zeer vindt een evaluatie plaats of de een gedragsverandering. In 2018 van fokwaarden binnenbekkenhoogte van koeien en daarmee berekenen worden, hoe betrouwbaarder de omslag. Het meten van bekkenmaten Hoe meer dochters er gemeten worden 1 keer per natuurlijke afkalvingen te komen. bepalend onderdeel om tot meer komen. Fokwaarden binnenbekkenmaten beook van steeds meer stieren informatie zeker die waarden die nog een lagere fluctueren, fokwaarden worden en er zal dan wat fokwaarden Over de jaren heen kunnen van koeien en stieren met jaar berekend voor VRB en BWB. zijn gebaseerd. Door gerichte selectie op nog maar weinig meetgegevens dus naar verwachting 20trouwbaarheid hebben, omdat ze Dit zal zeker 4 tot 5 generaties duren, worden. gefokt bekken ruimer een van zo’n 50% natuurlijke positieve fokwaarden, kan dan naar periode nodig is om tot een percentage om u te realiseren dat deze lange meten, dat dan verwacht wordt 30 jaar in beslag nemen. Belangrijk u de bekkens van uw dieren laat beide rassen. Het is niet zo dat als afkalvingen te kunnen komen voor natuurlijk afkalven. dat alle koeien dan ook meteen

OBAMA DES 1000 FONTAINES

MEER INFORMATIE Kijk voor meer informatie op: • • • • • • • •

www.bewustnatuurlijkluxe.nl www.bwb-stamboek.nl www.crv4all.be www.belgimexgab.be www.ki-samen.nl www.fabroca.com www.bbci.be www.ki-propos.nl

OCCIDENT DE NEUVE COUR

VEGA DU FALGI

COLOFON BWB CONTACT Opgesteld door foktechnische commissie Luxe. Praktijkcoördinator Bert van Abeelen, • in samenwerking met Bewust Natuurlijk et.nl 06-239 282 64, bertvanabeelen@plan door Projectleider Saskia Scheer, • Naar voorbeeld van CRV opgemaakt info@bewustnatuurlijkluxe.nl Projecten LTO Noord. Juli 2017 FC BWB Nederland Millo van Schaijk, • l foktechnischecommissie@bwb-stamboek.n 248 384 CRV/BBG: Simon Noppen, +32 (0)479 • 76 180 GAB Belgimex, Ko den Hamer, 06-120 • KI Samen / Fabroca, Gerard Scheepens, • 077-358 6789/ 06-113 80 901 06-222 06 866 BBCI / KI Propos, Antoon van Kessel, •

Afgelopen meetseizoen zijn binnen het kader van het project Bewust Natuurlijk Luxe van 1371 dieren de binnenbekkenmaten gemeten. Hiermee zijn de nieuwste fokwaarden voor binnenbekkenhoogte en -breedte berekend voor het Belgisch-witblauwen verbeterdroodbontras. In het witblauw wordt de lijst aangevoerd door Leopard van Knedo, een As de Treflezoon. In het verbeterd roodbont is de koploper Marcel, een zoon van Gigant van Vredenburg.

De nieuwe indexen zijn gebruikt door de foktechnische commissies van de betreffende stamboeken om een selectie te maken van aanbevolen stieren waarmee natuurlijke geboorten te bevorderen zijn. Deze aanbevolen stieren worden gepresenteerd op een stierenkaart per ras, met een bijbehorend boekje met een nadere toelichting per stier. De nieuwste indexen en de aanbevolen stierenkaarten zijn te vinden op de homepage van: www.vleesveenet.nl

Hoornloze Belgisch witblauwe weldra in de markt De coöperatieve ki-vereniging BBG kondigt aan dat het sperma van de eerste Belgische witblauwe hoornloze ki-stier vrij beschikbaar komt medio december 2017. De blauwe kistier luistert naar de naam Ideale Dehorner Pp en is honderd procent raszuiver Belgisch witblauw. Het is een Canadees fokproduct uit vader Goulu de la Hasse en moedersvader Gribouille de la Bonne Raie. Het hoornloosgen werd vijf generaties terug ingefokt in de

bloedlijn via hoornloze limousingenetica. Het hoornloosgen is dominant. Als de stier heterozygoot (Pp) is, zoals Dehorner, is 50 procent van de nakomelingen hoornloos. Momenteel staat er een homozygote (PP) witblauwezoon van Dehorner in quarantaine op een Canadees ki-station. Wordt deze stier ingezet, dan zijn alle nakomelingen hoornloos. Ideale Dehorner Pp

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-fokkerijnieuws.indd 6

14-09-17 13:41

Frans Keurentjes, voorzitter coöperatie Friesland Campina:

‘De coöperatie is geen schuilplaats, maar een werkplaats’ Uit: Boerderij, 1 augustus 2017

Britse limousins hebben nieuwe genoomfokwaarden De Britse limousinfokkers hebben voor de genetische veeverbetering van hun ras een meerjarenplan (2014-2024) lopen. Het ontwikkelen van genoomfokwaarden is daarin een speerpunt. Met het plan is een investering gemoeid van 1,3 miljoen pond of omgerekend 1,7 miljoen euro. De return on investment van de genetische progressie wordt voor de Britse limousinveehouderij geschat op een winst van 58 miljoen pond (65,5 miljoen euro) per jaar. Vanaf 14 juli beschikken de limousinfokkers in het Verenigd Koninkrijk over vier zoötechnische genoomfokwaarden, een primeur in de Britse vleesveehouderij. Het betreft genoomfokwaarden voor de kewnmerken overleving tussen drie weken en tien maanden, de leeftijd bij eerste afkalving, de tussenkalftijd en de levensduur. Sinds vorig jaar beschikten de Britse fokkers al over genoomfokwaarden voor acht karkasken-

Balans opfokstation Lanaud In de vijf opfokronden in 2016-2017 van het centrale limousinopfokstation te Lanaud (Frankrijk) werden 202 stiertjes gekwalificeerd Espoirs en 186 stiertjes gekwalificeerd RJ. De Espoir-stiertjes kenden een verkooppercentage van 77 procent tegen gemiddeld 3008 euro. De RJ-stiertjes kenden een clearance van 86 procent tegen gemiddeld 5018 euro. Dit is het hoogste gemiddelde van de laatste zes campagnejaren. 73 stiertjes vonden een nieuwe afnemer in het buitenland, in twaalf verschillende landen.

merken: slachtleeftijd, karkasgewicht en de Britse basisversnijdingen (primal cuts), dat zijn de filet (ossenhaas), de striploin (dunne lenden),

rump ( dikke lende), topside (bovenbil en muis), silverside (platte bil) en knuckel (schenkel).

Met vier zoötechnische genoomfokwaarden hebben de Britse limousins een primeur in Groot-Brittannië

Free Town Decree algemeen herefordkampioen 2017 Op de 33e nationale herefordkeuring in het Britse Tenbury Wells veroverde de elf maanden oude Free Town Decree van Richard Bradstock uit Tarrington het algemeen kampioenschap. Decree (FT Decent x Mara Humorous) was eerder op haar elf maanden ook al uitgeroepen tot kampioene bij de jonge vaarzen. ‘Een liefelijke vaars, harmonisch in de lichaamsbouw en zeer vrouwelijk. Decree zou in elk stamboekbedrijf een meerwaarde zijn’, aldus het commentaar van keurmeester Des Kelly uit Ballygawley. Bij de oudere vaarzen was de titel voor Pulham Blossom 19 (v. Haven Hotspur) van P. en L. Vincent uit Coles Common. Kampioene bij de koeien werd de zesjarige Auckvale Lively 1058H (v. Auckavale Broadside) van de familie Kemp uit St Helens. In de categorie jonge stieren werd Pulham Powerhouse (v. Yarram Unique F181) van P. en L. Vincent kampioen. Bij de stieren midden-

Free Town Decree

groep was de titel voor de achttien maanden oude Haven Northstar (v. Haven Kingpin) van de familie Lewis uit Dilwyn. Northstar werd ook algemeen kampioen stieren. De familie Lewis veroverde met Haven Lamborghini (v. Haven Cavalier) ook nog de titel bij de oudere stieren.

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-fokkerijnieuws.indd 7

12-09-17 12:08

HOOFDARTIKEL BESTRIJDING IBR EN BVD

België geeft het go e Nederland start in 2018 met de verplichte bestrijding van ibr en het ‘beheersen’ van bvd. In België zijn veehouders hier al een aantal jaren – succesvol – mee bezig. Een update en een terugblik onder het motto ‘Goed voorbeeld doet goed volgen’. Stefaan Ribbens van DGZ: ‘Met de verplichting is er ook structuur in de aanpak van ibr en bvd gekomen.’ TEKST ALICE BOOIJ

ederland start in 2018 met de bestrĳding van ibr, Duitsland is recent vrĳ verklaard van ibr en voor Denemarken geldt hetzelfde. ‘Het wordt voor ons steeds belangrĳker dat buurlanden ook meegaan in de bestrĳding van ibr en bvd’, geeft dierenarts Stefaan Ribbens van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) aan. In België zĳn veehouders in 2012 begonnen met het bestrĳden van ibr (zie tĳdlĳn onder aan de pagina). Na vĳf jaar kan Stefaan Ribbens trots melden dat de aanpak zĳn vruchten afwerpt. ‘Van de 14.200 Vlaam-

se rundveebedrĳven hebben er nu 8800 de ibr-vrĳstatus, aan het eind van het komende stalseizoen verwachten we dat er nog eens 3000 à 4000 bĳ komen.’

Meer resultaat dankzij verplichting De sterke toename in ibr-vrĳe bedrĳven is het resultaat van het verplichte bestrĳdingsprogramma in België (figuur 1). ‘Op initiatief van de sector is de verplichte bestrĳding gestart. De sector zag wel dat er een economisch en een handelsbelang is om ibrvrĳ te worden.’

Tijdlijn aanpak ibr en bvd in België 1997 Wettelijke basis voor vrijwillig ibr-programma

2007 Aankondiging verplicht ibr-programma vanaf 2012, verplicht statuut voor prijskampen

2012 Start verplicht ibrprogramma, verplichte vaccinatie of behalen van ibr-vrijstatuut

2013 België ontvangt van Europa de artikel 9-status

2015 Start STOP BVD – verplicht onderzoek van pasgeboren kalveren voor alle bedrijven en vrijwillige afvoer van dragers – bvd-statuten op dierniveau

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-hoofdartikel.indd 8

14-09-17 13:51

o ede voorbeeld Dat de rundveesector zelf om de verplichting vroeg, noemt Ribbens als een van de succesfactoren. In 2007 was er al een vrĳwillig programma, maar het effect dat dit sorteerde, was beperkt. ‘Echt helemaal ibr-vrĳ worden en stoppen met vaccineren stuit dan op risico’s wanneer buurbedrĳven niets aan ibr doen. Dankzĳ de verplichting is er meer structuur in de bestrĳding en worden er snel vorderingen gemaakt’, zet hĳ. Met de start in 2012 was duidelĳk dat op 35 procent van de bedrĳven in Vlaanderen ibr aanwezig was en dat 17 procent van de Vlaamse runderen een ibrdrager was. ‘Zolang een veehouder de stap niet heeft genomen om aan de hand van bloedtappen aan te tonen dat hĳ effectief ibr-vrĳ is, dient het koppel grofweg twee keer per jaar geënt te worden om zo de veestapel te beschermen tegen ibr-veldvirus’, legt Ribbens de strategie uit. Op besmette bedrĳven geldt bovendien de werkwĳze om het jongvee te beschermen en ten minste net zo lang te enten totdat oudere dieren die ibr hebben gehad, uit de veestapel zĳn verdwenen. ‘Als runderen in contact zĳn gekomen met het virus, zĳn ze zogenaamd latente dragers’, geeft Ribbens aan. ‘Veehouders moeten de tĳd krĳgen deze dieren af te voeren.’

2016 Nieuwe fase in het ibr-programma – focus op behalen van ibr-vrijstatuut

2017 Bvd-onbekende dieren kunnen niet meer in handel Najaar 2017: verplichte afvoer van bvd-dragers – toekennen van bedrijfsstatuten bvd

Overzicht van de ibr-status in Europa Bron: GD artikel 10-status (ibr-vrij) artikel-9-status (verplicht programma) landelijk verplicht bestrijdingsprogramma vrijwillig bestrijdingsprogramma geen landelijk bestrijdingsprogramma

2018 Invoer van ibr-statuten op dierniveau en kanalisatie van ibr-dragers Geen bvd-onbekenden meer in België

2020-2022 Streefdoel: iedereen een ibr-vrijstatuut en behalen van artikel 10-status

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-hoofdartikel.indd 9

14-09-17 13:52

HOOFDARTIKEL BESTRIJDING IBR EN BVD

Deze dieren dragen ibr bĳ zich en kunnen het virus bĳ stressmomenten uitscheiden en andere dieren besmetten. Die andere dieren worden echter beschermd door een vaccin. ‘Als je een aantal jaren zorgvuldig ent, laat bloedonderzoek zien dat de veestapel vrĳ is van ibr-veldvirus’,

aantal bedrijven met ibr-vrijstatuut

9.000 8.000

nieuwe fase ibr

7.000 6.000 5.000 4.000

start verplicht programma

3.000 2.000 1.000

Figuur 1 – Aantal bedrijven in Vlaanderen met een ibr-vrijstatuut (bron: DGZ)

0 1 07 08 09 010 01 012 013 014 015 016 2 2 2 2 2 2 20 20 20 2 jaar

geeft Ribbens aan. Dat is ook het moment om in status op te schalen. Veel bedrĳven in België zitten inmiddels volop in dit proces van twee opvolgende keren om bĳ de dieren ouder dan twaalf maanden bloed te tappen en te onderzoeken op ibr. Zo behalen ze de vrĳstatus en kunnen ze, als de risico’s op insleep kleiner worden, vaccinatie uitfaseren. ‘Steekproeven tonen aan dat het aandeel vrĳe bedrĳven richting meer dan 90 procent gaat’, klinkt Ribbens opgetogen.

Artikel 10 in 2020 België gaat daarmee ook een volgende fase van het bestrĳdingsprogramma in. Momenteel heeft België binnen Europa de artikel 9-status. Dat wil zeggen dat België eisen mag stellen aan runderen die vanuit andere landen binnenkomen. Het bereiken van uiteindelĳk de artikel 10-status hoopt de rundveesector rond 2020-2022 te bereiken. Daarmee is België helemaal ibr-vrĳ, net als Duitsland en Denemarken, en hoeft er niet meer te worden geënt. ‘Midden volgend jaar zullen we het tĳdstip verder kunnen inschatten, nadat komend stalseizoen alle

Ibr en bvd in een notendop Ibr en bvd worden vaak in één adem genoemd, maar het zijn twee verschillende ziekten. Ibr heet ook wel koeiengriep en is een virusinfectie. Dieren met ibr hebben neusuitvloeiing, soms als slijmerige etter, ze snotteren, hebben ooguitvloeiing, koorts, verminderde eetlust en roodheid van de neusslijmvliezen. Ibr is besmettelijk en kan leiden tot forse schade als gevolg van sterfte, vruchtbaarheidsstoornissen en verwer-

pen. Een dier dat ibr heeft gehad, blijft levenslang virusdrager en kan in een periode van weerstandvermindering het virus weer uitscheiden en andere runderen besmetten. Bvd is ook een virusinfectie, maar heeft geen eenduidig ziektebeeld zoals ibr. Het bvdvirus tast de weerstand van dieren aan, waardoor ze vatbaar zijn voor allerlei (neven)infecties. Daardoor is er vaak sprake van ‘vage’ klachten bij een bvd-uitbraak, zoals

luchtwegen vruchtbaarheidsproblemen, waaronder ook vroegembryonale sterfte en abortus. Als een drachtig dier gedurende de eerste vier maanden van de dracht wordt besmet met het bvd-virus, dan wordt het kalf geboren als bvd-drager. Deze kalveren zullen hun leven lang bvd-virus uitscheiden en daarmee zijn ze de grootste besmettingsbron in een veestapel.

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-hoofdartikel.indd 10

14-09-17 13:52

Ibr neemt in Nederland al af

Naast ibr ook bvd aanpakken

Vooruitlopend op de aanpak van ibr zijn Nederlandse veehouders al bezig hun status te onderzoeken en/of hun dieren te enten. Van de melkleverende bedrijven neemt 65 procent deel aan een bestrijdingsprogramma. Van alle niet-melkleverende bedrijven heeft 12 procent het ibr-vrijcertificaat, zo blijkt uit cijfers van GD. Het vóórkomen van ibr neemt ook af, zo geeft Frederik Waldeck, dierenarts bij GD, aan. ‘Bij melkleverende bedrijven test 15,6 procent positief voor ibr in de tankmelk. Dankzij bloedsteekproeven weten we dat dit percentage bij niet-melkleverende bedrijven 9,6 procent is. Vergeleken met twee jaar geleden is dat in beide gevallen ongeveer 5 procent lager’.

Voor melkleverende bedrijven wordt de aanpak van bvd waarschijnlijk meegenomen als leveringsvoorwaarde bij de zuivelondernemingen. Voor vleesveehouders is de bvd-aanpak vrijwillig. Uit een poll op de website van VeeteeltVlees blijkt dat vleesveehouders naast ibr ook bvd op hun bedrijf willen bestrijden. Maar liefst 93,9 procent van de stemmers zegt ‘ja’ op de vraag: ‘Er komt een wettelijke regeling in Nederland om de bestrijding van ibr te verplichten. Duitsland, België, Luxemburg, Denemarken, Zweden, Oostenrijk en Tsjechië zijn al langere tijd bezig met de bestrijding van het ibr-virus. Nederland loopt hierop achter. Maar voor een verplichte bestrijding van bvd zoals in België komt er geen ondersteunende regelgeving. Moet bvd-bestrijding in Nederland eveneens verplicht gesteld worden?’

bedrĳven die nog geen bloedonderzoek hebben verricht, dit gaan doen’, geeft Ribbens aan. ‘We schatten in dat minder dan drie procent van de runderen nog ibr-drager is. Die bedrĳven kunnen hun ibr-dragers enkel afvoeren naar het slachthuis.’ Daarnaast zullen de komende jaren nog een 400-tal probleembedrĳven begeleid moeten worden om ibr-vrĳ te worden.

viruscirculatie weg zĳn, toch geschat op zo’n 20 tot 37 euro per dier per jaar afhankelĳk van bedrĳf. ‘Bĳ vleesveebedrĳven is aangetoond dat er bĳ een ibrvrĳstatus minder kalveren- en pinkengriep voorkomt, met minder sterfte tot gevolg’, noemt Ribbens. ‘Vergeet bovendien de acute sterfte niet. Alhoewel minder dan vroeger, komt dat ook nog voor. Ibr aanpakken betekent meteen ook een gezondere veestapel.’ l

Niet zichtbaar verlies: 20 tot 37 euro Het bestrĳden van ibr heeft per bedrĳf een ander kostenplaatje, naargelang de strategie en de bedrĳfsvoering. Voor een bedrĳf met honderd dieren betekent jaarlĳks enten ongeveer duizend euro. In de nieuwe fase, die in 2016 van start is gegaan, dient elk bedrĳf op termĳn door de bloedonderzoeken aan te tonen dat de dieren vrĳ zĳn. De eenmalige kosten hiervoor schommelen voor zo’n bedrĳf tussen de 800 en 1200 euro. ‘Wanneer België in 2020 vrĳ is van ibr, zou de vaccinatie achterwege kunnen blĳven en zal er minder bloed moeten worden getapt’, noemt Ribbens als vooruitzicht. Ibr-vrĳ zĳn maakt ook dat de negatieve gevolgen van

Samenvatting – De aanpak van ibr in België is succesvol dankzij een gezamenlijke verplichte aanpak. – Het verplicht bestrijden van bvd in België – drie jaar later dan de verplichte ibr-bestrijding – werpt inmiddels ook zijn vruchten af. – Met de aanpak van ibr én bvd verbetert de algehele gezondheid van de veestapel.

Met oorbiopten naar bvd-vrij In België is er vanaf 2015 ook een gezamenlijke bvd-aanpak, dat is drie jaar later dan de verplichte ibr-bestrijding. ‘Het is een andere ziekte die ook een andere aanpak vraagt’, geeft Ribbens het verschil aan. Ibr-dragers en bvd-dragers zijn ook helemaal verschillend. In samenspraak met hun bedrijfsdierenarts hebben wel heel wat veehouders gezamenlijk de ziekten aangepakt met vaccinatie en bloedonderzoeken op besmette bedrijven.

De basis binnen het bvd-programma zijn echter de bvd-oormerken om bvd-dragers in een vroeg stadium op te sporen. Dit houdt in dat vanaf 2015 van alle geboren kalveren oorbiopten genomen worden voor bvdonderzoek. In het geval van een bvd-drager wordt aangemoedigd deze te euthanaseren, aangezien zo’n dier een ware virusbom is en alle koeien ziek maakt. Er is een duidelijke daling in het aantal bvd-

dragers: van 5 tot 6 op de 1000 geboorten in 2015 naar 1 tot 2 op 1000 geboorten in Vlaanderen. ‘Een bvd-uitbraak kost net zoveel als acht jaar lang alle kalveren op het bedrijf onderzoeken’, licht Ribbens toe. De aanpak is daarmee kostenefficiënt en bovendien succesvol. ‘Zo’n 98 tot 99 procent van alle dieren in België is nu bvd-vrij’, weet Ribbens uit onderzoek en afstamming. ‘Nu komt het erop aan om nieuwe infecties te beperken.’

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-hoofdartikel.indd 11

14-09-17 13:52

VEEHOUDERIJBEURS SOMMET DE L’ÉLEVAGE

26e Sommet de l’Élevage straalt vertrouwen uit Ondanks de huidige malaise in de veeteelt is de Franse veehouderijbeurs Sommet de l’Élevage bijna volgeboekt. Optimisme heerst bij de beursorganisatie. Het limousinras en het herefordras zijn de blikvangers dit jaar. TEKST GUY NANTIER

p twee maanden van de opening van de landbouwbeurs Sommet de l’Élevage te Clermont-Ferrand zĳn al 1322 exposanten geregistreerd, waaronder 93 nieuwe exposanten. ‘Wĳ zĳn er gerust op dat met deze belangstelling

De beurs is voor de derde maal gastheer van de nationale limousinkeuring

Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

vanuit de bedrĳven wĳ andermaal 88.000 bezoekers zullen mogen verwelkomen,’ zegt Benoit Delaloy, international businessmanager van de beurs. Op de beurs met 180.000 vierkante meter tentoonstellingsruimte zĳn opnieuw tal van technische nieuwigheden te ontdekken. Zo stelt IMV zĳn inseminatiepistool Alphavision met miniatuurcamera voor. Via die camera kan de ki-handeling nog gemakkelĳker en zorgvuldiger worden uitgevoerd. Ook zĳn afwĳkingen aan de baarmoeder en infecties te diagnosticeren. Het vernuftige inseminatiepistool is bekroond met de Sommet d’Or 2017, de hoogste onderscheiding voor innovatieve uitrusting.

Nationale herefordkeuring Elk jaar verwelkomt de beurs de ‘fine fleur’ van de Franse veeteelt. Ook dit jaar. Meer dan 750 stuks vleesvee, 550 stuks melkvee, 400 schapen en 300 paarden zullen naar Clermont-Ferrand afreizen. Na 2004 en 2011 is de editie 2017 voor de derde maal gastheer van de nationale keuring in het limousinras. Meer dan 400 stuks limousinfokvee zullen hun opwachting maken en een gooi doen naar het tricolorelint. ‘Nieuw dit jaar is dat ook het herefordras zĳn nationale keuring te Clermont-Ferrand zal houden,’ geeft Benoit Delaloy aan. Voor de gelegenheid zullen keurmeesters uit Canada, Uruguay, Zweden en de Verenigde Staten overkomen om de Franse herefordkampioenen aan te wĳzen.’ Verder worden op de beurs talrĳke regionale keuringen gehouden voor het charolaisras, het blonde d‘Aquitaineras, het salersras, het gasconneras, het parthenaisras en – eveneens een nieuwigheid – het Belgisch-witblauwras. l

Georganiseerde bedrijfsbezoeken De veehouderijbeurs Sommet de l’Élevage geldt als de grootste Europese beurs voor de veehouderij en in het bijzonder voor de vleesveehouderij. De beurs vindt plaats in het Franse ClermontFerrand in het departement Auvergne. Voor de internationale gasten biedt de beursorganisatie vier programma’s aan voor vlees-

vee, melkvee, het limousinras of de schapenteelt. Meer dan 35 gratis bezoeken aan veehouderijen en bedrijven uit het agrocomplex worden dagelijks aangeboden. De veehouderijbeurs vindt plaats van 4 tot 6 oktober 2017 in de Grande Halle d’Auvergne, autosnelweg A75, afrit 3. Er zijn dagelijks gratis shuttlediensten tussen het centrum van de stad Clermont-Ferrand en het tentoonstellingspark.

De openingstijden zijn van 8.00 tot 19.00 uur. De toegang tot de beurs voor internationale bezoekers is gratis. Internationale bezoekers dienen zich te melden in de ‘Club d’Affaires International’. Om uw bezoek vooraf te regelen kunt u terecht op de Engelstalige versie van de website van de beurs: https://www.sommet-elevage.fr/

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_Sommet de L elevage.indd 12

07-09-17 11:34

KEURING GEFFEN

Eerlijke strijd Op de regionale fokveedag in Geffen waren de prijzen mooi verdeeld. Hoge verwachtingen werden er uitgesproken voor Tessa, de Miss Toekomst.

Marly van Maris (v. Sheriff), kampioen oude stieren

TEKST JAAP VAN DER KNAAP

rada van het Waterland had veel moeite moeten doen om uiteindelĳk het kampioenslint bĳ de jonge vaarzen in ontvangst te mogen nemen. De Hazarddochter van Bart Hoogeveen uit Dreumel won de titel tĳdens de regionale fokveedag in Geffen in een van de zwaarste klassen. Ze moest het onder meer opnemen tegen haar volle zuster Escada van het Waterland. Maar Prada blonk uit in vleestype en fĳnheid en had vooral een betere staartinplant dan de uiteindelĳke reservekampioene Gloria van Boszicht (v. Warrior) van de familie Van Mierlo uit Someren. Hazard leverde in Geffen meerdere rubriekskampioenen af. Zo toonde de familie Steenbreker uit Doetinchem Tessa van de Koekendaal bĳ de pinken. Tessa bezat een fraaie voorhand, maar zag dat Biezen Fien Quatre 69 (v. Idéfix) van de familie Van Erp uit Aarle-Rixtel completer was en vooral beter stapte. Maar aan Billy 1 van de Biezen, ook van Van Erp, kon niemand tippen. De Origandochter Billy was het sterkst op alle fronten en won de titel. Er werd een mooie en eerlĳke strĳd gestreden in Gefffen. Het fĳne kalf Tessa (v. Cadeau) van Ronald Wolters uit Lievelde kent

een fraaie afstamming. Haar moeder Paula was vorig jaar al kampioene en samen vormden ze dit jaar het winnende zoogstel. Paula (v. Attribut) lukte het nu niet om een kampioenslint op te eisen, maar haar veelbelovende Tessa maakte een dubbelslag. Eerst won ze de titel Miss Toekomst en later zegevierde ze bĳ de vaarskalveren. Dat Paula er bĳ de oudere koeien niet in slaagde om weer een titel te bemachtigen, lag niet aan haar, maar meer aan de concurrentie. Ivette (v. Tilouis) van Hoogeveen bezat meer onderbil en mooiere belĳningen, maar het was vooral Polka van het Broek die enorme vleeskwaliteiten liet zien. Polka, een Sheriffdochter van Frans en Frank van Hest uit Moergestel, was hard gevoerd en was niet te kloppen.

Tessa (v. Cadeau), kampioene vaarskalveren en Miss Toekomst

Dubbelslag Hunnekens

Ook Marly van Maris was, net als Polka, een nakomeling van Sheriff. Marly was een van de twee robuuste stieren die voor Mark Hunnekens uit Grashoek een rubriekszege én titel opeisten. Marly had een prima beengebruik en kende geen fouten in zĳn bouw, maar zĳn jongere stalgenote Senco van Maris (v. Warrior) maakte zeker zo veel indruk. l

Billy 1 van de Biezen (v. Origan), kampioene pinken

Tabel 1 – Rubriekswinnaars fokveedag Geffen (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

mannelijk Jordy Senco van Maris Marly van Maris vrouwelijk Betty 35 Tessa Hetty 13 van de Biezen Billy 1 van de Biezen Tessa van de Koekendaal Tamara van de Koekendaal Gloria van Boszicht Prada van het Waterland Escada van het Waterland Biezen Fien Quatre 66 Polka van het Broek Ivette

geb.datum

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

13-05-2017 27-09-2016 09-07-2016 12-06-2017 29-03-2017 10-11-2016 10-10-2016 17-09-2016 17-07-2016 19-06-2016 26-04-2016 04-04-2016 12-08-2015 25-05-2014 17-10-2013

Hazard Warrior Sheriff Warrior Cadeau Fripon Origan Hazard Idéfix Warrior Hazard Hazard Adajio Sheriff Tilouis

Argan Adjio Adjio Picadilly Attribut Origan Bingo Kimono Kimono If Imperial Imperial Orvan Adjio Genièvre

J. Steenbreker, Doetinchem mts. Hunnekens, Grashoek mts. Hunnekens, Grashoek mts. Hunnekens, Grashoek R. Wolters, Lievelde fam. Van Erp, Aarle Rixtel fam. Van Erp, Aarle Rixtel J. Steenbreker, Doetinchem J. Steenbreker, Doetinchem E. van Mierlo, Someren B. Hoogeveen, Dreumel B. Hoogeveen, Dreumel fam. Van Erp, Aarle Rixtel F. en F. van Hest, Moergestel B. Hoogeveen, Dreumel

Prada van het Waterland (v. Hazard), kampioene jonge vaarzen

Polka van het Broek (v. Sheriff), kampioene koeien

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-keuring Geffen.indd 13

12-09-17 09:37

BEDRIJFSREPORTAGE CRV BRAZILIË

Optimisme heerst bij Braziliaanse stierenlocatie

De nieuwe locatie CRV Central Bela Vista. Vooraan de kantoorgebouwen, achteraan de stierenveldjes

Politiek en economisch gezien gaat het de laatste jaren moeizaam in Brazilië. Daar heeft de landbouwsector last van en daarmee ook de Braziliaanse dochterbedrijven van CRV. Toch investeerde CRV fors in een nieuwe spermaproductielocatie. ‘Dit land heeft nog zoveel mogelijkheden’, aldus CRV-manager Paul Vriesekoop. TEKST JAAP VAN DER KNAAP

ngelengeduld. Dat is duidelĳk een van de nuttige eigenschappen die je moet bezitten als stierenverzorger bĳ CRV Bela Vista in het Braziliaanse plaatsje Pardinho. Al zeker tien minuten staan drie verzorgers geduldig te wachten op een dekactie van een nelorestier. Het is eind van de morgen, maar het is al knap warm. Ook de hoge luchtvochtigheid motiveert niet tot activiteit. Er is wat schaduw van de bomen weliswaar, maar de warmte is drukkend. Ineens is er actie. De stier legt zĳn kop op de rug van zĳn stalgenoot, springt op en de verzorgers snellen toe. Handig vangen ze het zaad op in een kunstschede. Letterlĳk in een wip is het klaar. Een van de mannen brengt het kostbaar goedje naar een lab waar het eerste onderzoek op kwaliteit plaatsvindt. ‘Afgelopen jaar produceerden we hier op het oude Bela Vista 1,4 miljoen doses sperma. Op de locatie CRV Lagoa werden nog eens

1,2 miljoen doses geproduceerd. Met de opening van het nieuwe spermaproductiestation Central Bela Vista moet dat in totaal naar 4 miljoen doses gaan. Daar zĳn we nu op ingericht.’ Met een soort zucht van opluchting in zĳn stem vertelt Paul Vriesekoop, voor CRV werkzaam als directeur businessunit ZuidAmerika, dat het einde nadert van de locatie ‘het oude Bela Vista’. ‘De stieren lopen hier allemaal buiten in aparte weitjes. In het regenseizoen worden de wegen en de weiden erg blubberig. De stieren hebben een klein afdakje, maar ze staan met de klauwen in de modder en dat zorgt voor klauwblessures. Dat gemodder is dankzĳ de nieuwe locatie voorgoed verleden tĳd.’

Individuele huisvesting voor 432 stieren Vriesekoop is sinds 2014 werkzaam in Brazilië voor CRV. Een van zĳn belangrĳkste opdrachten is de realisatie van de nieuwe

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_CRV Brazilië.indd 14

07-09-17 12:42

BEDRIJFSPROFIEL Botucatu

bedrijf plaats oppervlakte capaciteit doelstelling belangrijkste rassen namen bedrijfsleiders

Brazilië

productie- en huisvestingslocatie voor stieren, dat inmiddels Central Bela Vista is gaan heten. CRV kocht het spermaproductiestation Bela Vista in 2011, maar kon de locatie nog maar voor een bepaalde tĳd huren. Daarom werd in 2012 op 25 kilometer afstand 130 hectare landbouwgrond gekocht. ‘Een veterinair veilige omgeving’, verduidelĳkt Vriesekoop de locatiekeus. ‘In een omtrek van tien kilometer is geen vee te bekennen en groeit alleen maar soja en suikerriet.’ Afgelopen jaar is er hard gewerkt aan het verplaatsen van grond op het heuvelachtige terrein. Vervolgens werd op de top van de heuvel gebouwd aan een laboratorium met kantoor en ontvangstruimtes, de voeropslag, een drinkwatersilo van 180 kuub, erfverharding, een dekstal en de 300 weitjes voor individuele huisvesting van de stieren. Elke stier heeft een wei van 20 bĳ 20 meter en een schuilstal. Afgelopen mei volgde de officiële oplevering, terwĳl ondertussen bouwfase twee is ingegaan met nog eens

CRV Central Bela Vista Botucatu 130 hectare 432 stieren 4 miljoen rietjes per jaar nelore, gir, guzera en angus Paul Vriesekoop (foto rechts) en Gerson Sanches (foto links)

132 weiden en schuilstallen. Als deze fase is afgerond, moet Central Bela Vista plaats bieden aan 432 individueel gehuisveste stieren. Het is een ambitieus project, maar Vriesekoop heeft het toekomstbeeld helder voor ogen. ‘Central Bela Vista is een dienstverlenend bedrĳf. Ook nu huisvesten we al stieren voor ki-organisaties zoals CRI en Select Sires. Als we hier goede prestaties weten neer te zetten, worden dat er alleen maar meer. CRV Lagoa is onze grootste klant, maar we hebben hier ook stieren van grote vleesveehouders. Deze laatste groep breidt zich uit. We verwachten dat we de volledige capaciteit van Bela Vista snel nodig zullen hebben.’

Percentage ki op tien procent Brazilië telt 200 miljoen runderen, waarvan 175 miljoen stuks vleesvee. De resterende 25 miljoen runderen worden gehouden voor de melkproductie. CRV richt zich in Brazilië op zowel vlees- als melkvee,

Slachtrijpe neloredieren en kruislingen van nelore x angus vormen de belangrijkste bron van de vleesproductie in Brazilië

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_CRV Brazilië.indd 15

07-09-17 12:42

BEDRIJFSREPORTAGE CRV BRAZILIË waarbĳ de vleesmarkt het grootste aandeel heeft. ‘Het percentage ki ligt bĳ bĳ vleesvee op 10 procent, bĳ melkvee op 12 procent. Daar liggen kansen’, aldus Vriesekoop. CRV Lagoa organiseert daarom dhz-ki-cursussen. ‘De belangstelling is groot: elke twee weken melden zich 20 tot 25 nieuwe kandidaten.’ Maar de manager ziet ook dat juist grote vleesveehouders, met soms wel 100.000 of meer dieren, ki-organisaties niet meer nodig hebben. Deze veehouders kopen zelf een aantal foktechnisch interessante stieren, onder meer via het PAINT-programma (zie kader), laten daar rietjes van winnen en zetten deze vervolgens in grote aantallen in. ‘We hebben al een aantal van dit soort klanten. Deze nieuwe locatie biedt ons de mogelĳkheid om dat verder uit te breiden’, aldus Vriesekoop.

Hĳ wĳst op de potentie van het houden van vleesvee in Brazilië. Volgens de overkoepelende organisatie van vleesveestamboeken ABCZ lag in 2014 de exportwaarde van vlees uit Brazilië op 7,2 miljard Amerikaanse dollar. Dat was tien keer zo veel als vĳftien jaar geleden. In tien jaar tĳd steeg de vleesproductie met 18 procent. Vriesekoop: ‘Er zĳn uitgestrekte landerĳen, er is voer, het klimaat is goed. Dit land heeft nog zo veel mogelĳkheden.’ De nieuwe locatie van Central Bela Vista in Botucatu heeft gevolgen voor het ki-station CRV Lagoa in Ribeirão Preto. Deze locatie kocht CRV in 1998 en tot voor kort werden daar ook rietjes geproduceerd. ‘De stallen daar gaan dicht, de stieren verhuizen naar Bela Vista. Het kantoor zal er voorlopig wel blĳven’, aldus Vriesekoop. ‘Het voordeel van de nieuwe locatie

Zeboerassen domineren Braziliaanse veehouderij Halverwege de vorige eeuw werden in Brazilië de eerste koeien van het zeboeras uit India geïmporteerd. De eigen Braziliaanse rassen waren niet erg productief, terwijl Europese of Noord-Amerikaanse rassen niet konden wennen aan de Braziliaanse hitte of ziek

werden van de gevolgen van een tekenbeet (babesiosis en anaplasmose). Door de import van de zeboerassen en het maken van kruisingen ontstonden diverse rassen, die nu de Braziliaanse pampa’s domineren.

1 2 3 4

Nelore: veruit het grootste vleesveeras Gir: een melkras met hangende oren Guzera: een dubbeldoelras met imposante hoorns Girolande: synthetisch ras: kruising tussen gir en holstein

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_CRV Brazilië.indd 16

07-09-17 12:54

Fokprogramma PAINT voor verbetering van de nelore Een ideale nelorekoe meet op een leeftijd van 30 maanden 165 cm op de schoft en heeft een gewicht van 450 kg. Om dit ideaalbeeld na te streven via fokkerij startte CRV het PAINT-fokprogramma. Momenteel werken 69 vooraanstaande nelorefokkers met 55.000 dieren hieraan mee. Dat betekent dat ze diergegevens vastleggen waaruit CRV Lagoa in Brazilië fokwaarden berekent. CRV test zelf jaarlijks 16 nelorestieren. Van

elke stier verkoopt CRV minimaal 700 doses. De bedoeling is dat dat minimaal 30 nazaten bij PAINT-deelnemers oplevert. Registratie van gezondheids- en fenotypische eigenschappen van deze nazaten leveren bijdragen aan de fokwaarden. Dieren met de hoogste fokwaarden kunnen aangeboden worden voor een voer-groeitest op het CRV-testcentrum. Vorig jaar doorliepen 540 dieren die test, waarbij voeropname, groei, vetbedek-

Bela Vista is dat het klimaat er veel beter is dan bĳ CRV Lagoa, dat drie uur noordelĳker ligt. Central Bela Vista ligt op 1000 meter hoogte. Daardoor is het een paar graden koeler in de zomer. We zagen afgelopen jaren al dat, ondanks de matige huisvesting op het oude Bela Vista, de productie per stier en de kwaliteit van sperma beter was dan op CRV Lagoa.’

Winstgevendheid laatste jaren onder druk CRV Lagoa maakt al bĳna 20 jaar deel uit van CRV. Vooral de beginjaren waren erg lucratief dankzĳ de opkomende vleesveemarkt. De vroege omarming van de techniek om gesekst sperma te produceren legde de organisatie eveneens geen windeieren. Op het hoogtepunt werden er jaarlĳks 150.000 doses gesekst sperma geproduceerd. De samenwerking met Sexing Technologies voor de productie van gesekst sperma is inmiddels beëindigd. Het aantal verkochte doses gesekst sperma daalde naar 60.000 per jaar, mede omdat een dosis gesekst sperma viermaal zo duur is als een dosis conventioneel sperma en omdat bĳ lage melkprĳzen de boeren sterker op hun cashflow letten. De afgelopen jaren stond de winstgevendheid van CRV Lagoa en Bela Vista onder druk. Politieke onrust, een inflatie van 20 procent in twee jaar tĳd, omkoopschandalen en een crisis helpen het land maar zeker de landbouwsector en daarmee de beide dochterondernemingen van CRV niet. ‘We hebben lastige jaren gekend, maar we zĳn weer op de goede weg’, aldus Vriesekoop. Na zĳn aanstelling reorganiseerde hĳ het bedrĳf drastisch en nam hĳ nieuwe mensen in zĳn managementteam aan. Gerson Sanches is een van hen. Sanches is operationeel manager en voert de dagelĳkse leiding over het nieuwe Central Bela Vista. Hĳ wĳst op een aantal stieren van de rassen nelore, angus en guzera. ‘Op Bela Vista is 85 procent een vleesstier, de overige dieren zĳn melkveerassen, zoals de gir en de girolando. Er zĳn hooguit tien holsteinstieren. We verkopen ze wel, maar holsteinstieren zĳn vooral afkomstig van het CRV-fokprogramma in Nederland en de VS.’ Zo was Paramount een erg populaire stier in Brazilië en werden vorig jaar de allerlaatste rietjes van de Jocko Besnezoon naar Brazilië verscheept. Ook de eerste Dannodochters worden gemolken, terwĳl nu juist de vraag naar stieren uit het Noord-Amerikaanse fokprogramma stĳgt. Volgens Vriesekoop zĳn er nu 17.000 actieve klanten; dat zĳn veehouders die afgelopen jaar zaken hebben gedaan met CRV Lagoa. CRV Lagoa behoort qua marktaandeel in Brazilië samen met Alta en ABS tot de drie belangrĳkste spelers. Opvallend is dat het stieraanbod van black angus voor de grootste omzet zorgt. ‘Angus wordt veel ingezet om te kruisen met het nelorevleesras. Deze kruising zorgt voor dieren met een snellere groei en goede slachteigenschappen’, aldus Sanches.

king en scrotumomvang worden gemeten. De betere dieren uit de test worden via een veiling verkocht. In de toekomst wil CRV ook data afkomstig van slachterijen verzamelen voor het berekenen van fokwaarden. De eerste afspraken hiervoor zijn gemaakt. Een genoomtest is sinds 2017 beschikbaar voor een aantal slachteigenschappen. CRV heeft een referentiepopulatie opgebouwd van informatie van een kleine 8000 dieren.

De kruislingdieren brengen meer geld op, maar dat de rietjes een derde goedkoper zĳn dan de nelorerietjes verklaart ook een deel van de populariteit. ‘Veertig procent van de angusstieren die we verkopen, komt uit het CRV-programma in de VS, maar we contracteren ook angusstieren van Braziliaanse fokkers.’ Black-angusstieren worden louter ingezet via ki en Sanches glimlacht als er gevraagd wordt naar de reden. ‘Angusstieren kunnen niet goed tegen de hitte. Maar belangrĳker nog: ze zĳn te klein om de grote nelorekoeien te dekken. Ki is noodzakelĳk.’

Brazilië heeft veel potentie voor CRV Met een fonkelnieuw Central Bela Vista, het afstoten van de oude locatie Bela Vista en het sluiten van de stallen van CRV Lagoa ondergaat de Braziliaanse bedrĳfstak van CRV een metamorfose. Dat CRV ondanks het lastige huidige economische klimaat in Brazilië fors investeert, geeft volgens Vriesekoop aan dat CRV vertrouwen heeft en de potentie ziet van het land. ‘Natuurlĳk, de politieke onrust met steeds maar nieuwe omkoopschandalen zorgt niet voor een stabiel investeringsklimaat. Maar de melkprĳs is goed, de marges stĳgen door dalende voerprĳzen en de werkloosheid stabiliseert. Daardoor stĳgt de binnenlandse vraag naar zuivel en vlees.’ Ook de gevolgen voor vleesexport vanwege omkoopschandalen lĳken volgens Vriesekoop mee te vallen. ‘We zĳn er nog niet, maar we zĳn op de goede weg. Maar het belangrĳkste is dat het land gewoon alles heeft om veel meer mensen te gaan voeden in de toekomst. En deze nieuwe locatie gaat ons daar zeker bĳ helpen.’ l

De drie CRV-locaties in Brazilië Met CRV Lagoa, het oude Bela Vista en het nieuwe CRV Central Bela Vista heeft CRV een historie met drie locaties in Brazilië. Paul Vriesekoop toont op film de locaties en schetst de historie, de ontwikkelingen en de verwachtingen.

Film op veeteelt.nl veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_CRV Brazilië.indd 17

07-09-17 12:55

VERMARKTING DE SLAGER

‘Mijn vleesras is het beste’

Bachelor Justien Raemdonck maakte voor haar eindscriptie een vergelijkende studie tussen vier rassen vanuit de weinig gekende invalshoek van de slager. De winst- en verliesrekening is het gunstigst voor het Belgisch-witblauwras. Ook voor malsheid en smaak scoort het witblauw het best bij de slagersklandizie. TEKST GUY NANTIER, JUSTIEN RAEMDONCK

Tabel 1 – Gegevens uit de vergelijkende studie van vier vleesrassen vanuit het perspectief van de slager (bron: Justien Raemdonck, 2017)

Belgisch blonde witblauw d’Aquitaine limousin

rouge des prés

aankoopprijs (€/kg) koud geslacht gewicht (kg) totale aankoopprijs (€) slachtkosten (€) arbeid (uren) kostprijs arbeid (€) totale kostprijs (€)

4,80 596,55 2863,44 125,00 40,00 600,00 3588,44

4,70 3,15 531,50 374,40 2498,05 1179,05 125,00 125,00 42,00 40,00 630,00 600,00 3253,05 1904,36

3,45 526,06 1817,15 125,00 40,00 600,00 2542,15

opbrengsten (kg)

52,40 28,60 17,20 20,00 20,60 55,20 110,00 49,60 10,40 30,80 5,60 5,00 8,20 8,00 8,20 429,80 7578,46 3990,02

40,80 16,40 21,00 10,40 18,20 12,60 13,60 6,60 8,20 10,20 50,00 26,80 113,80 79,20 47,00 36,00 12,00 8,80 28,00 19,60 4,80 4,80 4,80 4,80 6,80 6,40 7,40 4,60 7,80 5,60 384,20 252,80 6500,48 4149,92 3247,43 2245,56

43,60 20,40 19,60 9,20 8,00 44,80 119,60 44,80 13,80 27,00 5,00 5,20 4,80 6,80 7,80 383,40 6418,28 3876,13

biefstuk 1 (26,50 €/kg) biefstuk 2 (18,50 €/kg) rosbief (18,50 €/kg) carpaccio (27,50 €/kg) pastrami (24,50 €/kg) stoofvlees (12,90 €/kg) snijlingen (9,80 € /kg) americain (15,60 €/kg) zes rib (19,50 €/kg) entrecote (28,00 €/kg) soepvlees (12,50 €/kg) tong (14,00 €/kg) lever (8,00 €/kg) filet pur (40,00 €/kg) kraai (17,00 €/kg) totaal verkoopbaar (kg)

totale opbrengst (€) brutowinst (€)*

* zonder afschrijving, elektriciteit, arbeidsuren verkoop, winkelruimte etc.

e discussie over welk vleesras nu het beste is, is van alle tĳden. De uitkomst is afhankelĳk van de gehanteerde invalshoek: de boer, de afmester, de tussenhandel, de grootdistributie, de slager of de consument. Een uitspraak als ‘Mĳn vleesras is het beste’ is dus relatief en moet steeds in de juiste context worden geplaatst. Bachelor Justien Raemdonck maakte voor haar eindproef een vergelĳkende studie tussen vier rassen vanuit de weinig gekende invalshoek van de slager. De afzet van rundvlees loopt in België voor 25 procent via de slagers. De slagers hebben zoals bekend een voorkeur voor vrouwelĳk slachtvee.

Vier rassen in vergelijking Per ras – het Belgisch witblauw, blonde d’Aquitaine, limousin en rouge des prés – werden vĳf verschillende koeien gevolgd door de bachelor gedurende de afmestperiode. Op aangeven van de afmester werd het meest representatieve dier voor het betrokken ras eruitgehaald en geslacht. Vervolgens werd dit dier volledig uitgebeend in de ouderlĳke slagerĳ en de verschillende deelstukken werden gewogen en vergeleken. Een samenvatting van de gegevens staat in tabel 1. Bĳ het uitzetten van het koud geslacht gewicht tegen het verkoopbaar gewicht – het versnĳdingsrendement – scoort het ras rouge des prés 72,9 procent, het blonde d’Aquitaine scoort 72,3 procent, op de voet gevolgd door het Belgisch witblauw met 72,0 procent en het limousin met 67,5 procent.

Onder de streep Het versnĳdingsrendement is één zaak, wat overblĳft onder de financiële streep is natuurlĳk het belangrĳkste. En dat wordt onder andere bepaald door de samenstelling van het karkas of de hoeveelheid edele (en dus duurdere) vleesstukken, zoals biefstukken, carpaccio, pastrami en de entrecote, versus de goedkopere delen die verwaard worden, als stoofvlees of als gehakt. Een witblauwe brengt de slager zodoende, ingedeeld, vermenigvuldigd met de verkoopprĳs en opgeteld, 7578,46 euro op tegen 6500,48 euro voor een blonde, 6418,28 euro voor een rouge des prés en 4149,92 euro voor een limousin. Bĳ aftrek van de kosten zonder rekening te houden met afschrĳving, elektriciteit, arbeidsuren en verkoop blĳft er voor de slager onder de streep een brutowinstmarge over van 3990,02 euro bĳ een witblauwe, 3876,13 euro bĳ een rouge des prés, 3247,43 euro voor een blonde en 2245,56 euro voor een limousin.

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_themabijeenkomst Raemdonck.indd 18

07-09-17 12:05

Maar het is zeer de vraag of deze uitkomst nog lange tĳd zal gelden. Verschillende studies wĳzen immers uit dat de consumenten duurdere rundsvleestukken minderen en meer het goedkopere gehakt en bereidingen inkopen.

Malsheid en smaak Naast de winst- en verliesrekening is het uiteraard voor een slager belangrĳk wat zĳn klanten van het aangeboden vlees vinden. Bekend is dat – naast prĳs – malsheid, kleur, smaak en de al dan niet aanwezigheid van vet belangrĳke criteria zĳn voor aankoop door de consumenten. De bachelor vervolledigde daarom haar vergelĳkende studie met een bevraging van het cliënteel van de ouderlĳke slagerĳ. Er werden in totaal 204 personen bevraagd. Het aantal bevraagden was gelĳk verdeeld over de vier rassen. Wanneer wordt gekeken naar de malsheid tussen de verschillende rassen, zĳn de consumenten van slagerĳ Raemdonck op een schaal van –3 tot +3 vol lof over het Belgisch witblauw met een gemiddelde score van 1,95. Op een gedeelde plaats twee komt het blonde d’Aquitaine- en het limousinras met een ge-

middelde van 1,25. De spreiding voor de appreciatie bĳ het limousinvlees was duidelĳk wel groter (–1 tot 2,5) dan voor het blondevlees (1 tot 1,5). Rouge des prés prĳkt op de vierde plaats met 1,04 als gemiddelde score voor malsheid. De subjectieve appreciatie uit de bevraging werd door de bachelorstudent getoetst aan een objectieve scheurtest in het laboratorium van de universiteit van Gent. De totale arbeid om het vleesstuk de dikke bil te scheuren en dus de taaiheid te meten, was het laagst bĳ het limousinvlees, gevolgd door het blonde d’Aquitainevlees, het witblauwvlees en het vlees van de rouge des prés. Ook bĳ het beoordelen van de smaak kreeg het witblauw van het cliënteel de hoogste score van 2,2. Op de tweede plaats komt rouge des prés met een gemiddelde beoordeling van 1,54. Op de derde plaats komt limousin met 1,19 en blonde d’Aquitaine staat op plaats vier met 0,73. Verdienste, malsheid en smaak, het blĳven – afhankelĳk van de gekozen invalshoek – vaak tegengestelde gegevens, maar voor de slager scoort het witblauw over de hele lĳn als beste. l

Een witblauwe brengt de slager de grootste brutowinst op

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_themabijeenkomst Raemdonck.indd 19

07-09-17 11:58

BEDRIJFSREPORTAGE DERAEDT-VROMMAN

Voortdurend werken

aan de kengetallen

BEDRIJFSPROFIEL eigenaren

Ledegem

plaats activiteiten aantal witblauwen aantal hectaren

Kristof Deraedt en Karen Vromman Ledegem vleesvee, aardappelen 270 55

Cijfers en kengetallen zijn de belangrijkste leidraad in het management van Kristof Deraedt en Karen Vromman uit Ledegem. Dat leidt tot een continue zoektocht naar verbeterpunten. Alles dient tot doel om zo economisch mogelijk te werken. TEKST ANNELIES DEBERGH

e laatste restjes stro worden opgeruimd. Of het nu de voergang is, de kalverstal of de afkalfbox, elke plek op het erf van Kristof Deraedt (43) en Karen (41) Vromman ligt er kraaknet bĳ. Van het binnenhalen van de jaarvoorraad stro is amper nog iets te merken: enkel de overvolle strozolders laten nog sporen na van de achterliggende drukke zomerdagen. Ongeveer 270 tot 280 dieren huizen er op de hoeve DeraedtVromman, dat is van groot tot klein geteld. ‘We hebben een gesloten vleesveebedrĳf en houden bĳna alle vee aan’, legt Kristof uit. Ook de stieren worden hier in hoofdzaak zelf afgemest, al hangt dat voor een groot deel af van de verkoopprĳs

van stierkalveren. ‘Als ik voor een stierkalf 850 euro of meer kan krĳgen, dan verkoop ik. Onder die grens houd ik de kalveren altĳd zelf aan voor het afmesten.’

Zo economisch mogelijk kweken Het voorbeeld omschrĳft perfect hoe het er bĳ Kristof en Karen aan toegaat. Aan de basis van elke managementbeslissing staat steeds een beredeneerde economische overweging. Het bedrĳf koerst nu op gemiddeld 100 tot 110 kalvingen per jaar. Dat aantal is in de loop der jaren stelselmatig gegroeid. Bĳ de start in 1997 telde het bedrĳf 160 witblauwen en nog een veertigtal melkkoeien. In december 2009 stopte de melk-

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-repo Deraedt.indd 20

14-09-17 12:26

veetak. ‘Ik ben geen liefhebber van melkvee, mĳn voorkeur ligt bĳ het witblauw en mĳn besluit stond vast om verder te specialiseren.’ Daar blĳft de vleesveehouder bĳ. ‘Ik ben echt gefocust op het pure witblauwras en de economie daarrond. Groei en sterftecĳfers interesseren mĳ echt. Ik probeer gewoon zo economisch mogelĳk te kweken.’

Zoeken naar het betere bloed Voldoende vleesaanzet en een daarbĳ passende fokkerĳ komen ter sprake. ‘Ik gebruik wel de betere stieren, stieren uit zware moeders, met goede groei en uit de betere bloedlĳnen’, zegt Kristof. Ongeveer zestig procent van de drachten vloeit voort uit ki, de rest is het gevolg van ingezette dekstieren. ‘Elk jaar tot anderhalf jaar zoek ik een nieuwe dekstier uit, ik heb er altĳd drie op het bedrĳf. Voor de aankoop van die dekstieren probeer ik een beroep te doen op de betere fokbedrĳven. Daarbĳ zoek ik dezelfde eigenschappen als bĳ ki-stieren: goede bloedlĳnen en zware moeders.’ Correct beenwerk en een goede vruchtbaarheid maken het lĳstje fokkerĳvereisten compleet. ‘Met ki-stieren kun je gerichter werken en bepaalde kenmerken beter corrigeren, maar met een dekstier kun je toch nog vaak de dieren iets vlotter drachtig krĳgen. Daarom blĳf ik de twee combineren.’ Voor de bloedvoering laat Kristof Deraedt zĳn stierkeuzes ondersteunen door een stieradviesprogramma. Om alle natuurlĳke inseminaties goed bĳ te houden registreert hĳ alle samenweidingen heel precies via de app op zĳn smartphone. ‘Veel dieren lopen rond de boerderĳ en dan kunnen we soms ook de dekdatums zelf noteren. Maar we houden eraan om ook op de weiden regelmatig drachtcontroles uit te voeren.’

Zorgvuldig cijfers registreren Registreren is een van de kernwoorden op het bedrĳf DeraedtVromman. ‘Het is belangrĳk om je gegevens goed bĳ te houden in het kader van de bedrĳfseconomische boekhouding’, begint Kristof over zĳn stokpaardje. Begin januari, bĳ het afsluiten van het boekjaar, moeten zĳn boekhoudcĳfers zo snel

mogelĳk worden doorgestuurd om aan de evaluatie van het voorbĳe boekjaar te kunnen beginnen. ‘Dan weet ik de karkasgroei, het gemiddeld gewicht van de afgeleverde runderen, de tussenkalftĳd en noem maar op. Hoe sneller ik die uitslag in handen heb, hoe sneller ik weet hoe mĳn bedrĳf loopt en welke punten ik kan verbeteren.’ Naar een voorbeeld van een dergelĳke verbetering is het niet lang zoeken. Enkele jaren terug werd op basis van de economische kengetallen de eerste fase van de jongveeopfok aangepast. ‘Ik geef nu langer krachtvoer en hooi aan de kalveren en ga zo tot vier kilo krachtvoer per kalf per dag aangevuld met aangekocht hooi. Pas vanaf vĳf maanden begin ik ook ruwvoer te geven. Dan heb je een goede basis om vanuit te vertrekken.’ Bĳ de stieren lag het streven altĳd op 850 gram karkasgroei per dag, vorig jaar scoorde het bedrĳf een gemiddelde van 903 gram karkasgroei. ‘Ik ben ervan overtuigd dat een betere jeugdgroei ook op latere leeftĳd weer voordeel oplevert. Hoe hoger de input, hoe beter ook het rendement.’ Het gaat allemaal om de omloopsnelheid op het bedrĳf. ‘Sneller draaien betekent een hoger rendement. Ik heb dat vaste aantal dierplaatsen, dat moet ik zo goed mogelĳk proberen te benutten.’

Strikt schema kalveropfok Dat de jongveeopfok belangrĳk is bĳ Kristof en Karen, is te zien aan de centrale kalverafdeling. Een vĳftiental kalveriglo’s en een tiental eenlingboxen staan apart in de afkalfstal. De kalveriglo’s blĳven in de zomer buiten, in de winter binnen. Daarbĳ staan in de oude wachtruimte van het melkvee nog drie groepshutten voor telkens vĳf kalveren. Het opfokschema is strikt vastgelegd. Kristof legt uit hoe het er na de biestperiode aan toegaat. De eerste vier weken krĳgen de kalfjes melk met de speenemmer, al vanaf de tweede of derde dag wordt dat aangevuld met krachtvoer en water. ‘Twee keer per dag twee liter, daar wĳk ik niet van af’, klinkt hĳ resoluut. ‘Dat lĳkt weinig. Maar als het zo lukt, dan zie ik niet in waarom ik meer melk zou moeten geven.’ Alleen in de koudste periode van de winter stĳgt de melkgift met een halve

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-repo Deraedt.indd 21

14-09-17 12:26

BEDRIJFSREPORTAGE DERAEDT-VROMMAN

De kalveriglo’s blijven in de zomer buiten, in de winter binnen

In de voormalige wachtruimte melkvee staan nu drie groepshutten

liter om het warmteverlies bĳ de kalveren te compenseren. ‘Na tweeënhalve maand bouw ik de melkgift geleidelĳk weer af.’ Trage voerovergangen om stress te beperken zĳn ook bĳ de krachtvoergift aan de orde. ‘Als de kalfjes drie kilo krachtvoer opnemen, dan ga ik geleidelĳk over op het tweede krachtvoer. Pas als ze dat goed opnemen, krĳgen ze ook ruwvoer met de helft gras en de helft mais, vaak pas vanaf vĳf of vĳfenhalve maand.’ Op de leeftĳd van zeven maanden worden vaars- en stierkalveren van elkaar gescheiden. Om de rust in de stal te bewaren zitten ze zo veel mogelĳk apart. Op vĳftien maanden gaat voor de stieren de afmestfase in. Afhankelĳk van de marktprĳzen gebruikt de vleesveehouder ook aardappelen in het afmestrantsoen. Dat zĳn zuivere aardappelen voor het schoner bewaren, aangevuld met mais en krachtvoer. ‘De stieren vertrekken op een leeftĳd van ongeveer 19 maanden bĳ een geslacht gewicht van ongeveer 500 kilo.’

Op tijd bijvoeren in het najaar De vaarzen blĳven het eerste levensjaar binnen. Alleen de oudere groep krĳgt al toegang tot de weiden, weliswaar bĳgevoerd in de stal. ‘Ik geef de vaarzen 1,5 tot 2 kilo krachtvoer en 100 gram vitaminen en mineralen tot ze gekalfd zĳn.’

Vanaf dertien maanden start Deraedt met insemineren. Dat gebeurt vooral bĳ een natuurlĳke bronst. ‘Ongeveer 85 procent van de vaarzen kalft onder de leeftĳd van twee jaar’, zegt hĳ. ‘Vruchtbaarheid is moeilĳk te dwingen. Ik probeer daarom zo veel mogelĳk dieren in de loop van het weideseizoen te insemineren.’ In de loop van de zomer gebeurt in de verre weiden eind juli een eerste drachtcontrole, zes weken later wordt die herhaald. ‘Dieren die niet drachtig zĳn bĳ de tweede controle of dieren die afstevenen op een te lange tussenkalftĳd, komen naar huis.’ Dieren die zes maand leeg zĳn, gaan onverbiddelĳk naar de afmest. ‘Ook de stier komt dan al mee naar huis om hem bĳ te voeren. Ik wil de dieren graag maximale kansen geven op dracht en dat kan het best door ze op tĳd bĳ te voeren in het najaar; dat geldt voor de koeien, maar nog meer voor de stier. In een goede conditie kan die het beste presteren.’ Met dat strikte management blĳft de tussenkalftĳd bĳ de dieren beperkt en haalt de witblauwe veestapel de laatste vĳf jaar een gemiddelde tussenkalftĳd van 384 dagen. Intensief boeren levert ook de beste resultaten, vindt hĳ. ‘Ik zie geen uitdaging in nog meer dieren houden’, spreekt Kristof Deraedt over de toekomst. ‘Voor mĳ is de uitdaging net zo groot om zo goed mogelĳk te draaien met dit aantal dieren.’ l

De vaarzen blijven het eerste levensjaar binnen. Alleen de oudere groep krijgt toegang tot de weiden, weliswaar bijgevoerd in de stal

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-repo Deraedt.indd 22

14-09-17 12:27

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases, schrijven verschillende voeradviseurs over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. In deze editie beschrijft Jacco Camps van Agrifirm het gevolg van een tekort aan onbestendig eiwit in het afmestrantsoen van blonde d’Aquitainestieren.

Tekort onbestendig eiwit oorzaak van onrustige stieren E

nkele maanden geleden belde een vleesveehouder op met de klacht dat de brok niet meer gevreten werd. Zĳn blonde d’Aquitainestieren werden zeer onrustig en begonnen te vechten met elkaar. Ranglagere dieren werden tegen de grond gewerkt en begonnen ook heftig te brullen. ‘Het werd zo erg dat je er bang van werd’, gaf hĳ aan. Het rantsoen voor de 200 bĳna volwassen stieren bestaat normaliter uit snĳmais, voordroogkuil, maisgluten, perspulp, bierbostel met als afdeklaag een aardappelproduct, aardappelsnippers en brok. Echter de graskuil was vervangen door een nieuwe kuil die

fĳner van structuur was en eiwitrĳker. De aardappelsnippers waren eveneens op en waren door de veehouder vervangen door een ander aardappelproduct. De brok was nieuw geleverd, maar met dezelfde code. Aanvankelĳk dacht de veehouder dat er een structuurprobleem speelde ondanks de huisvesting op stro. Hĳ begon dan ook direct graszaadhooi te voeren, maar dat hielp niet. Ook probeerde hĳ magnesiumoxide om de dieren rustiger te krĳgen, maar ook dat hielp niet. Het moest dus de brok zĳn. Bĳ rondgang op het bedrĳf werden alle dieren beke-

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-voerwijzer.indd 24

12-09-17 09:40

DE CIJFERS

stieren leeftijd 16-19 maanden gem. gewicht kg (prognose) mais (kg) voordroog (kg) graszaadhooi (kg)

oud rantsoen

nieuw rantsoen

660 7,3 1,9 0,5

660 7,2 2 0,8

7 2,5 4,0 6 3 2,8

7 3 2,5 9 2,8

12,3 35 1096 94 –71 219 543 152

12,3 36 1089 88 13 210 544 150

perspulp (kg) maisglutenvoer (kg) bierbostel (kg) aardappelsnippers 1 (kg) aardappelsnippers 2 (kg) 4750 Beef balans Allmash (kg) drogestofopname in kg drogestofpercentage vevi per kg ds dvp per kg ds oep in rantsoen zetmeel per kg ds fop (pensenergie en eiwit) BEEF Energie (glucogeen)

Tabel 1 – Samenstelling rantsoen stieren afmesttraject 16 tot 9 maanden

Het kengetal oep Met het kengetal oep (onbestendigeiwitbalans in de pens) wordt de eiwitvoorziening van de pens in beeld gebracht. Een herkauwer verteert voedsel net als eenmagigen in de lebmaag en darm. Ruwe celstofrijke delen zoals ruwvoer moeten daar wel eerst voorverteerd (gefermenteerd) zijn door de pensmicroben in de drie voormagen, waaronder de pens. Pensmicroben werken 24/7 en willen een perfecte balans van de nutriënten voor een maximale fermentatie. Pensenergie is hierbij meestal de beperkende factor, omdat het dier voor een bepaalde voeropname aan een maximum gebonden is. Maar ook penseiwit kan te krap worden door een onjuiste rantsoensamenstelling. Eiwit in het voer bestaat uit bestendig eiwit en onbestendig eiwit. Als er van het laatste door een overaanbod van energie of een krappe eiwitgift een tekort ontstaat, is de balans scheef en wordt de productie van pensmicroben geremd. Bij een ernstig tekort kan zelfs de penswerking bijna stilvallen, waardoor naast een eiwittekort ook een energietekort ontstaat. Het gevolg daarvan kan zijn dat de voeropname sterk terugvalt en de dieren erg onrustig worden.

ken. Het was duidelĳk dat het graszaadhooi niet werkte; de stieren stonden met opgetrokken pens. Ook de kuilen werden bekeken. Het nieuwe aardappelproduct was als afdeklaag aangebracht. Echter, de dikte van de laag bleek voor de dieren toch erg veel. Ook was dit product droger en fĳner dan de aardappelsnippers die gangbaar gebruikt worden. Juist de zwaardere stieren die veel meer aardappelvezel kregen, waren aan het vechten gegaan, gaf de veehouder aan. Na een doorrekening van het oude rantsoen (tabel 1) kwam een fors tekort (–71) aan onbestendig eiwit

aan het licht als oorzaak van het probleem. Dit in combinatie met een krap structuurgehalte zorgde voor een slecht werkende pens. Het rantsoen werd geoptimaliseerd en na een aantal dagen voeren was alles weer bĳ het oude. Van ruwvoer en mengvoer is het gehalte aan onbestendig eiwit vaak bekend via analyse. Van droge en vochtige bĳproducten worden meestal tabelwaarden gebruikt die soms sterk van elkaar verschillen. Laat daarom aanpassingen aan uw rantsoen altĳd doorrekenen. TEKST JACCO CAMPS

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-voerwijzer.indd 25

12-09-17 09:40

GENERATIE ALPHA EN Z DIMI VANDEROSTYNE

Dimi Vanderostyne: ‘Ik word héél blij als er geen oornummers tussenuit zijn’ Elke generatie heeft zo zijn benaming(en). De generatie geboren tussen 1990 en 2000 wordt de (inter)netgeneratie of Z-generatie genoemd. De generatie geboren tussen 2000 en 2010 is de Google-generatie of alpha(α)generatie. Wie is onze alpha- en Z-generatie in de vleesveesector? Wat typeert hen, wat drijft hen, welke dromen hebben ze? Eén zaak staat als een paal boven water: ze (m/v) hebben een passie voor vleesvee. In dit nummer een portret van DIMI VANDEROSTYNE.

TEKST GUY NANTIER

Dimi Vanderostyne uit het Oost-Vlaamse Sint-Laureins valt met zijn 27 lentes nog net binnen de Z-generatie, Met een masterdiploma in de biowetenschappen op zak was er geen haar op zijn hoofd die eraan dacht om buiten het eigen erf de arbeidsmarkt op te zoeken. Dimi Vanderostyne: ‘Ik zie momenteel nog altijd geen job buitenshuis voor mij die ik even graag zou willen doen. Vleesveekoeien, het complexe management van een bedrijf, het zelfstandig kunnen sturen ervan, dat alles is mijn ding.’ Vanderostyne nam al drie maanden na het afronden van zijn studies een bijna nieuwe vleesstal over met 240 dieren van het Belgisch-witblauwras alsook 28 hectare weiland en grasland. Vier jaar later is de veestapel – waaronder nu ook enkele angusen piemontesedieren uit interesse – gegroeid naar 280 dieren, goed voor 105 afkalvingen op jaarbasis. Zijn focus ligt op de vruchtbaarheid en de tussenkalftijd, de preventie van kalversterfte, het karkasgewicht van de afgemeste stieren en de voeding. ‘In die volgorde. De tussenkalftijd heb ik al kunnen terugbrengen van 424 naar 385 dagen,’ zegt hij met zichtbare voldoening. Een echte kick krijgt de jonge veehouder wanneer hij diergroepen maakt en kan vaststellen dat ieder kalf dat hij bij geboorte heeft geoormerkt, een jaar later er nog steeds loopt. ‘Als er geen oornummers tussenuit zijn, dan word ik daar héél blij van.’

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-alpha en z.indd 26

14-09-17 13:54

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Dichte vloeren: PEDI KURA

voor creëren ‘slijtage’ zones

Importeur van:

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

Ook in Proﬁen Pedi Kura

LOSPA

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

KALVERMELK OP MAAT starten met succes VERVEKA@VERVEKA.NL T +31 (0) 184 651 300

VERVEKA@VERVEKA.NL

T +31 (0) 184 651 300

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

CRVNIEUWS

Grote Prijs Keukens Redant goed bezet Een week na de nationale keuring in Libramont trok menig witblauwliefhebber voor de achtste editie van de Grote Prijs Keukens Redant richting Erpe-Mere. De 28 deelnemende bedrijven toonden in totaal 128 dieren. Daarmee is deze zomerkeuring, na de bwb-jaarmarkt van Affligem, de grootste in Vlaanderen. Organisator Hedwig Redant kon dan ook tevreden terugblikken op zijn keuring. De twee Waalse juryleden Jean-Luc Hubert uit Steinbach en Guy Gaillard uit Tohogne namen telkens een rubriek voor hun rekening, terwijl de aanduiding van de kampioenen gezamenlijk gebeurde. Na afloop waren ze bijzonder te spreken over de hoge kwaliteit van een aantal rubrieken. Ze verwezen bijvoorbeeld naar Ivoire van het Bareelhof en Gini van Terbeck, die beide in Libramont nog een eerste plaats behaalden. Het was uiteindelijk Ivoire, halfzus van wacht-

Alle kampioenen op een rij, van links naar rechts: Les, Lothar, Olympe, Ivoire, Jipke, Hola en Lore

stier Kastaar van het Bareelhof, die de Grote Prijs Keukens Redant op haar palmares mocht bijschrijven.

De volledige uitslag van de Grote Prijs Keukens Redant is terug te vinden op: www.crv4all.be (publicaties/prijskampen)

Tabel 1 – Kampioenen Grote Prijs Keukens Redant (kampioenen zijn vetgedrukt)

kampioenschap

naam dier

vader

deelnemer

Mister Toekomst stieren 12 tot 18 maanden oudere stieren Miss Toekomst vaarzen 12-20 maanden vaarzen 20-44 maanden koeien dagwinnaar Grote Prijs Keukens Redant

Les van de Otterhoeve Lothar van Moorsel Olympe de la Gregeoule Lore 166/16 de Mahoney Holala des Amandiers Jipke van de Pannemeers Ivoire van het Bareelhof Ivoire van het Bareelhof

Casper van Perenhof Fripon du Buisson Marot Noceur de Fooz Charmeur van Perenhof Casper van Perenhof Noceur de Fooz Imperial de l’Ecluse Imperial de l’Ecluse

Hedwig Redant, Ottergem Frans Van Der Biest, Moorsel Serge Lempereur, Wayaux De Mahoney bvba, Pittem Serge Lempereur, Wayaux Filip Ally, Tielt Gilbert Veulemans, Glabbeek Gilbert Veulemans, Glabbeek

Bwb-proefstier Tenor de Mianoye ki-code 780256 geboren: 01-12-2015

verkoper:

schofthoogte: 126 cm (+3) 16 mnd.

eigenaar: idem

gewicht:

haarkleur: wit

Schofthoogte 80,00

595 kg 16 mnd.

Christiane Michaux, Assesse

32 cm op 16 mnd. Besp. 89,20

Type 83,90

Beenwerk 83,00

OCTANE DE MEHOGNE

Alg. voorkomen 80.00

Eindbeoordeling 87,50

GALET DE LA TOURNÉE LOTERIE DE MEHOGNE RAILLEUR DE FONTENA

SENATEUR DE MEHOGNE 78 / 90 / 86 / 81 / 85 / 88 QUINZE DE MEHOGNE

MELODIE DE MEHOGNE GERMINAL DE FOOZ

PAGODE DE MIANOYE 75 / 89 / 83 / 88 / 85 / 87

CANADIAN CLUB VD KERKENHOFSTEDE

DESPOTE DE L’EAU D’EPPE IDÉALE DE MIANOYE

ZOETJEN VD KERKENHOFSTEDE

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

BUÉE DE MIANOYE

Tenor is een echte typestier met een breed bekken en een enorme achterhand. Deze fijne Senateurzoon heeft veel vlees en ‘soort’ in zijn pedigree. Vader Senateur geeft veel type en goede drinkers. Moedersvader is de bevleesde Canadian Club en verderop vinden we Despote en Tonus de St. Fontaine terug. Tenor kan het best gebruikt worden op grote koeien die vlees en finesse missen. Met zijn type en fijne, brede bespiering kan hij zeker iets toevoegen in de fokkerij.

Jeroen Schoriels eerste winnaar ‘Beste publieksjury’ Jeroen Schoriels uit Herfelingen is de winnaar geworden van de allereerste competitie ‘Beste publieksjury’ voor het Belgisch-witblauwras. Deelnemers aan deze competitie zetten voor zichzelf tijdens een prijskamp een rubriek op volgorde. Hun plaatsing werd vergeleken met die van de jury in de ring. Wie deelnam aan deze publiekswedstrijd op minstens drie plaatsen kon meedingen naar de titel ‘Beste publieksjury van Vlaanderen’. Schoriels wist telkens hoog te eindigen en

won in Wulpen de dagcompetitie. Leen Claeys uit Oordegem en Willy van Hecke uit Nevele maakten het podium compleet. Een speciale vermelding verdient Niels de Fauw uit Tielt, die als tienjarige een verdienstelijke vierde plaats wist te veroveren. Met in totaal 84 deelnemers op vijf verschillende prijskampen is de ‘Beste publieksjury’ een succes gebleken. Het initiatief zal volgend jaar zeker een vervolg krijgen.

Nieuwe karkasindexen Belgisch witblauw Drie keer per jaar publiceert CRV nieuwe karkasindexen voor stieren van het Belgischwitblauwras. Deze indexen geven informatie over de groei van de nakomelingen van een stier. Daarmee zijn ze een belangrijk selectiemiddel voor de stierkeuze op uw bedrijf. Het gemiddelde van de indexen bedraagt 100. Voor karkasgewicht staat een spreiding van 10 punten bijvoorbeeld gelijk aan een gewicht van 18,2 kilogram. Zo heeft een stier met een fokwaarde van 126 voor karkasgewicht een eigen aanleg van +47,3 kilogram vlees. Het effect bij zijn nakomelingen is dan de helft van de eigen aanleg, namelijk +23,6 kilogram. Het overzicht van alle karkasindexen is te raadplegen op: www.crv4all.be/nieuws

Deelnemers aan de competitie ‘Beste publieksjury’ in actie op de prĳskamp in Erpe-Mere

Bwb-proefstier Tweets dol Fochal ki-code 780193 verkoper:

Philippe Goffin en Viviane Simon, Arville

schofthoogte: 136 cm (+7) 21 mnd.

eigenaar:

idem

gewicht:

haarkleur:

wit

geboren:

17-08-2015 779 kg 21 mnd. 34 cm op 21 mnd.

Schofthoogte 80,00

Besp. 89,00

Type 83,90

Beenwerk 92,00

Alg. voorkomen 80,00

BENHUR DU CHAMP BOUVAL

Eindbeoordeling 87,80

Voor wie een wat andere pedigree en meer gestalte zoekt, is Tweets een aanrader. Deze Paradoxe d’Ozozoon is makkelijk te gebruiken en bovendien meet hij +7. Moedersvader Irréel du Haut d’Arquennes is de halfbroer van de bekende Davina. Verderop in vaders pedigree zit ook Hesitant de la Tournée. Tweets is heel correct. Hij past het best op bredere dieren die hoogtemaat en finesse missen.

FETICHE D’IZIER COURTOISE DE SAINT-ROCH HESITANT DE LA TOURNÉE

PARADOXE D’OZO 78 / 90 / 87 / 90 / 85 / 89 MANIGANCE D’OZO

JEREMIADE D’OZO LASSO VAN ’T KOOKSHOF

IRRÉEL DU HAUT D’ARQUENNES ORLÉANS DU PACHIS À LA MOTTE

1341 DOL FOCHAL 83 / 86 / 85 / 88 / 75 / 87

ESMIR VAN HET PASVELD J 3784 DOL FOCHAL

H 1562 DOL FOCHAL

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09_CRV nieuws.indd 29

12-09-17 09:44

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK RENÉ BEMERS Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Nog geen immuniteit tegen

longwormbesmetting ‘Mijn dekstier zal toch geen ibr hebben?’, vroeg een veehouder zich af tijdens het telefonisch spreekuur. Een dekstier met een ibr-verdenking was reden genoeg om de visite toch als eerste op de agenda te zetten voor die dag. Bij mijn aankomst had de veehouder de blonde d’Aquitainedekstier al netjes in de behandelbox staan. Wat direct opviel, was de versnelde ademhaling. Soms zie je dat bij nerveuze dieren als ze worden opgedreven richting een behandelbox of voerhek, maar bij deze stier bleef de ademhalingsfrequentie te hoog. Bij het beluisteren van de longen waren duidelijk krakende geluiden te horen en ook de temperatuur was met 40,3 graden Celsius te hoog. Aangezien deze stier begin juni was aangekocht en direct daarna met de kudde mee de weide was ingegaan, leek een infectie met longworm toch waarschijnlijker dan ibr. Echter, bij twijfel nemen wij wel een neusswab af om ibr uit te sluiten. Het meegenomen mestmonster was negatief op maag-darmwormen, maar duidelijk positief op longworm. De aangekochte stier had volgens de handelaar een weidegangverleden, maar had kennelijk nog geen immuniteit opgebouwd tegen longworm. Bij de behandeling van een dekstier is het altijd even goed om te overleggen met de veehouder of dagelijks spuiten wel een optie is. Hier is gekozen voor een langer werkend antibioticum naast een koortsverlager en een goed ontwormmiddel.

De medische term longwormen Longwormen veroorzaken infecties aan de luchtwegen. Longworminfecties leiden tot milde symptomen van hoest tijdens inspanning tot een zeer ernstige oppervlakkige ademhaling en veel hoesten met koorts. In het verleden was longworm vrijwel alleen een probleem bij kalveren bij het eerste weideseizoen. Sinds een aantal jaren is longworm steeds meer een probleem bij volwassen vee. De voornaamste longworm is Dictocaulus viviparus. De larven worden via het gras opgenomen en gaan via de darm naar de longen. Daar groeien de larven uit tot volwassen longwormen, die flinke schade kunnen aanrichten. Ze vermenigvuldigen zich hier ook. De larven worden opgehoest en komen zo weer in de weide terecht, waar ze weer andere runderen besmetten.

Problemen met longworm worden gezien in de nazomer en de herfst, maar soms ook al vroeg in het weideseizoen. Meestal is het hele koppel besmet. De eerste symptomen van longworm bij jongvee zijn hoesten na opjagen. Conditieverlies en groeiachterstand zijn andere symptomen. Infecties met bacteriën kunnen bovendien gemakkelijker aanslaan. Een beweidingsschema met omweiden kan helpen om de ontwikkelingscyclus te doorbreken, eventueel in combinatie met strategisch ontwormen. Een andere manier om longwormproblemen te voorkomen is het vaccineren van jongvee. Door vaccinatie wordt op een natuurlijke manier immuniteit opgebouwd.

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-dierenartspraktijk.indd 30

14-09-17 11:48

MANAGEMENTNIEUWS

Conservering maiskuilen DIERVOEDING – Een compleet nieuwe kijk op de conservering van mais. Zo omschrijven de ruwvoerspecialisten van Barenbrug de ontdekking van een nieuwe bacteriesoort die de maiskuil snel stabiel maakt en de gezondheid van de koe bevordert. De nieuwe bacteriesoort L. diolivorans zorgt voor een drie keer snellere conservering. Hierdoor kan de kuil al na twee weken geopend worden zonder dat er broei en schimmelvorming optreedt. Barenbrug heeft deze bacteriestam verwerkt in het nieuwe toevoegmiddel Bonsilage Speed. Het toevoegmiddel is geschikt voor veehouders die snel na de oogst van de mais willen voeren en/of onvoldoende voorraad hebben om de kuil zes weken dicht te laten. Kostprijs: 1,70 euro per ton silage.

Onderzoek naar sorghum als alternatief voor snijmais DIERVOEDING – DSV zaden onderzoekt de mogelijkheden van het gewas sorghum als alternatief voor de teelt van snijmais. De zaadveredelaar verwacht dat over twee jaar de tweede generatie sorghumrassen beschikbaar komt, die nog beter passen bij de teelt onder Nederlandse omstandigheden. ‘In Nederland zijn een tiental veehouders aan het experimenteren met sorghum’, zo vertelt Jos Deckers, verkoopdirecteur bij DSV zaden Nederland. Het gaat daarbij om kleine hoeveelheden per teler en Deckers kan daarom geen aantal hectaren noemen. ‘Sorghum kan een alternatief zijn voor mais in regio’s waar continue maisteelt zorgt voor ziekten en plagen of afnemende opbrengsten.’ Volgens Deckers is de variatie in opbrengst groot: in een normaal jaar ligt die tussen de 10 tot 25 ton droge stof per hectare en zijn er

eiwitpercentages bekend die variëren van 10 tot 14 procent. Dat is een lagere eiwitwaarde dan gras, maar wel hoger dan het eiwit in snijmais. ‘We onderzoeken op onze proefvelden nu wat het optimale oogsttijdstip is,’ aldus Deckers, ‘want nagenoeg alle informatie over het gewas halen we nu nog uit het buitenland.’

Fase 2 bvd-bestrijding gaat in per 1 september

Meer actueel nieuws?

veeteeltvlees.be veeteeltvlees.nl

DIERGEZONDHEID – Met een nieuw Koninklijk Besluit (KB) breekt een nieuwe fase aan in de bvd-bestrijding in België. Het nieuwe besluit legt verscherpte maatregelen op vanaf 1 september voor de import van kalveren. Zo zal voor elk geïmporteerd kalf steeds een actie vereist zijn en zal elke IPI (immunotolerant permanent geïnfecteerd kalf) binnen de 45 dagen na toekennen van het statuut afgevoerd moeten worden (euthanasie of slachten). Als dit niet gebeurt, wordt het volledige bedrijf geblokkeerd en kan in afwachting van de afvoer van de IPI’s geen enkel dier naar het

slachthuis. Voor kalveren afkomstig uit Duitsland, Ierland, Luxemburg en Noord-Ierland moet de vleeskalverhouder aantonen dat de kalveren een geldig bvd-statuut hebben volgens de geldende richtlijnen. Kalveren afkomstig uit bvd-vrije landen, zoals Denemarken, Oostenrijk, Finland en Zweden, krijgen automatisch een IPI-vrijstatuut. Voor kalveren afkomstig uit alle andere landen moet de veehouder steeds een virologisch onderzoek laten uitvoeren door de bedrijfsdierenarts binnen dertig dagen na invoer.

ADVERTENTIE

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-managementnieuws.indd 31

12-09-17 12:05

MARKTINFO VOER

Natte bijproducten zijn vrij duur – De huidige voederwaardeprijzen berekend door Wageningen Universiteit werden berekend op 29 augustus 2017. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) is vrij stabiel op 16,1 eurocent per 1000 vem. Dit is zowel ten opzichte van de laatste maand als over het laatste jaar stabiel. De eiwitcomponent is ten opzichte van vorige maand vrij stabiel op 59,8 eurocent, maar is duidelijk goedkoper dan het jaargemiddelde. – Bijna alle droge energiecomponenten noteren beneden de 100 procent van de voederwaardeprijs. Dit betekent dat u in de rantsoenberekening voluit kunt gaan voor wat het beste past. Droge bietenpulp en citruspulp laten een opmerkelijke daling zien sinds de bietencampagne weer van start is gegaan. U kunt droge bietenpulp kopen voor ongeveer 80 procent van de voederwaardeprijzen. Let wel, de nieuwe bietenperspulpprijzen zijn lager. Het lijkt dus enkel zinvol aan te kopen in een overgangsperiode totdat u nieuwe pulp heeft. Graanproducten blijven goed rekenen, vooral gerst is scherp geprijsd. – Binnen de eiwitrijke grondstoffen zijn er enkele verschuivingen. Zo is raapzaadschroot (koolzaadschroot) voor het eerst sinds enige maanden interessanter dan sojaschroot. Daarnaast blijft het bij vleesveehouders onbekende product DDG (dried distillers’ grain) scherp geprijsd. Overleg dit met uw veevoederleverancier. – Natte bijproducten zijn vrij duur, enkel aardappelstoomschillen zijn in overweging te nemen om eventueel kuilen mee af te dekken. Ook door uw kuil met bietenperspulp af te dekken bespaart u verliezen in de kuil. – Mengvoeders dalen met de markt mee, maar ze volgen niet zo snel als de grondstoffenprijzen. Dit verklaart de wat hogere voederwaardeprijs.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

september 2017 fokvee mestvee

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

16,10 59,80 15,00 58,50

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 255,0 85,0 110,0 130,7 191,0 182,0 201,0 155,0 164,0 357,5 133,0 294,0 199,0 208,0 23,0 47,0 64,8 83,0 210,1 226,8 227,5 247,7

ruwvoer structuur

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groei (21% re) afmest finish (17% re)

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 14 22 27 41 87 87 87 87

52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

rin

kg d i g/ vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

dve

ds g/k g re

september 2017

vem

g/k gd

(bron: Liba)

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

VOEDERWAARDEPRIJZEN

Voederwaardeprijzen geven de verhouding van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

m/m

57,7 75,8 128,0 59,5 81,6 133,5 228,1 227,0 244,1 203,7 205,4 243,1 205,5 290,7 212,0 252,4 33,3 49,4 57,2 87,4 230,0 213,2 213,2 213,2

y/y

— —

199 143 135 98 84 80 82 76 80 147 65 101 94 82 69 95 113 95 91 106 107 116

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-marktinfo voer.indd 32

12-09-17 09:37

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN 8,0

900 775

700

melkvee dubbeldoel dikbilvaars dikbilstier

600 500 400

340

300 200 100 0

115

week

Bron: veemarkt les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

825

6,0 5,0 4,0

U 3,37 U geen notering

3,0

R 2,80

2,0

R geen notering

25 week

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

7,0

3,0

U 3,05 U 3,03

2,0

R 2,85

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

S 2,75

S 2016

2,5

E 2,35

E 2016

2,0

U 2,00

U2016

R 1,85

R 2016

1,5 1,0

4,5

110

4,0

S 3,15

S 2016

E 2,60

E 2016

U 2,10 R 1,85

U2016

3,0 2,5 2,0

R 2016

1,5 1

30 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

120

3,5

week

5,0

1,0

R geen notering

S2-PRIJSINDEX

Bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

Bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

5,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: veemarkt Brugge (B.)

6,0

1,0

8,0

1,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

7,0

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40 ’12 ’13 l ’13 ’14 l ’14 ’15 ’15 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’17 ’17 ’17 ’17 jul jan ju jan ju jan dec jan feb jun jul aug sep okt nov dec jan feb jun aug maand/jaar

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-marktinfo vee.indd 33

14-09-17 13:50

Ja H De koeien van de familie Bĳl uit Waar-

AGENDA

VOORUITBLIK schoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 4-6 oktober 14 oktober 30 nov.-1 dec. 6 december 9 december 9 december

VEILINGEN 30 september 9 november 16 november

Nationale limousinkeuring te Clermont-Ferrand (Frankrijk) Nationale Vleesvee Manifestatie NVM te Zwolle Super finale de Moulins charolais te Moulins (Frankrijk) Nationale keuring witblauw te Brussel Nationale keuring limousin te Brussel Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Brussel

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

COT-veiling te Laren Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk) RJ-veiling (limousin) te Lanaud (Frankrijk)

2018 11 januari

RJ-veiling (limousin) te Lanaud (Frankrijk)

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 4-6 oktober

Veehouderijbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk) 7 november Symposium ibr-bvd vleesvee te Zwolle 9 november Symposium ibr-bvd vleesvee te Hoornaar 16 november Symposium ibr-bvd vleesvee te Asten 5-10 december Landbouwsalon Agribex te Brussel

2018 27-30 juli

Internationale Landbouwbeurs te Libramont

OKTOBER

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Op 14 oktober vindt de Nederlandse Vleesvee ManifesOosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 tatie in Zwolle plaats. De manifestatie is aan haar derde e-mail veeteelt@crv4all.com

editie toe. De redactie zal er in volle getalsterkte aanabonnementsprĳs/jaar wezig zijn om dit toch wel unieke eventen met negen Nederland België € 70,30 overige landen € 132,90 vleesveerassen in woord en beeld vast te leggen. In combinatie met abonnement op vakblad U leest er alles over in het komende oktobernummer. VeeteeltVlees € 10 korting. Prĳen zenkrijgen excl. 6%steeds btw. Abonnementen zĳn Mycotoxinen of schimmelgifstoff meer gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks en meer aandacht in de rundveevoeding, zowel in het in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. voedingsonderzoek als in de praktijk op het rundveeBel voor opgave van een abonnement: bedrijf. Mycotoxinen komen voor in alle voersoorten. Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst Al in kleine concentraties hebben ze een negatieve (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com invloed op de diergezondheid en de dierprestaties. advertentie-afdeling Aflatoxine, zea, don: VeeteeltVlees zet voor u alle Jannet Fokkert, Willem Gemmink, wetenswaardigheden over deze gifstoff en nog eens Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem op een rij. telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman en Florus Pellikaan. fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkte verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 07 815 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 48,10, overige landen € 93,35. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

van de Overname van artikelen istoestemming alleen toegestaan naredactie. toestem-Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid inhoud de meeste zorg is aanvaarden besteed kanvoor doormogelĳ de redactie ke onjuistheden of geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onvolledigheden. onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomseigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud rechten ten aanzien van (de inhoud deze uitgaveuitdrukkelĳk van) deze van) uitgave worden worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteeltverveelvoudigd mogen uitsluitend VeeteeltVlees mogen uitsluitend en/ofverveelvoudigd en/ of na openbaar gemaakt worden na schriftelĳke openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming toestemming van CRV. van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Marco Jansen, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Senefelder Misset Doetinchem Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565 ISSN 1570-3312

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn foto’s van BBG (6), The Hereford Cattle Society (6), Tom Lawless (6) en Sommet de l’Élevage (12).

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017 VX01-editorial.indd 7

VV09-agenda.indd 34

11-09-17 12:40

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees SEPTEMBER 2017

VV09-anders bekeken.indd 35

07-09-17 12:08

KI-CODE: 768203

SENATEUR DE MEHOGNE

(Octane de Mehogne x Railleur de Fontena) • Outcross met klasse! • Vlotte getypeerde kalveren

Vrij beschikba uw CRV-insem ar bij inator!

• Ook in SYX F beschikbaar

BETTER COWS | BETTER LIFE

379-17 Ad Senateur-BWB-VT-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

16-08-17 13:39