Veeteeltvlees juli 2019 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

J U L I 2019

Nichemarkt voor eeuwenoud

Vlaams rood ras

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV07-cover.indd 2

10-07-19 09:54

95,000 bezoekers 1,500 exposanten 2,000 dieren

TOONAANGEVENDE EUROPESE SHOW VOOR VLEESVEEPROFESSIONALS

234

INTERNATIONALE BEZOEKERS

OKTOBER 2019

L'ensemble des éléments présents sur ce document sont la propriété de Sa au Carré

> Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr

Tel. +33 (0)4 73 28 95 10 | info@sommet-elevage.fr

Design Produits, Packaging & Graphisme BRETAUDEAU Mélissa • 9 Rue de la Poste, 44840 LES SORINIERES • 06 24 48 96 21 melissa.bretaudeau@gmail.com • www.sa-au-carre.com

LOGOTYPE • English version AGRILYS - juillet 2013

voyages d’étude agricoles

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET Version initiale

study tours in agriculture

www.agrilys-incoming.com

VV07_p02.indd 2

CLERMONT-FERRAND FRANKRIJK Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

agriculture study tours

09-07-19 11:47

INHOUD RUBRIEK E N

5 Van de redactie 6 Fokkerijnieuws 13 Uit de dierenartspraktijk: delingsfouten bij embryo leiden tot diverse misvormingen 22 CRV-nieuws 27 Managementnieuws 28 Marktinfo voer 29 Marktinfo vee 30 Agenda 31 Anders bekeken

hoofdartikel West-Vlaams rood

THEMA W E ST-V L A A M S RO O D

8 Erkenning als streekproduct opent markt voor nicheproduct 14 Goed verhaal bracht rendabiliteit voor rode vleeskoeien van Filip Van Doorne 18 West-Vlaamse roden van Joël Bulckaert en Carlos Scharlaken hebben dubbel doel KEURIN G E N

21 Bwb-keuring Sint-Lievens-Houtem toont naast kampioenen ook opnieuw bedrijfsgroepen

Keuring Sint-Lievens-Houtem

VOEDIN G

Vleesvee houden in natuurgebied

Voeding vleesvee in natuurgebied

FOKKERIJ

Vlaams stamboek Belgisch witblauw werkt aan nieuwe totaalindex

JULI 2019

Nichemarkt uwenoud ee or vo

s Vlaams rood ra

TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

VV07-cover.indd

Filip Van Doorne:

Joël Bulckaert:

‘Het West-Vlaams rood heeft een goed verhaal naar de consument’

‘West-Vlaamse rode runderen heb ik graag zo rood mogelijk’

TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

10-07-19 09:54

BIJ DE COVER

De West-Vlaamse rode dubbeldoelkoeien van Joël Bulckaert zoeken verkoeling tijdens de hitte (foto: Kristina Waterschoot)

18 veeteeltvlees JULI 2019

VV07-inhoud.indd 3

10-07-19 13:18

• FERTI GROW MINERALENBOLUS •

ELKE KILO TOENAME IN GEWICHT

= 8 KILO MELK EXTRA

ALLEMAAL BLIJ ZOWEL OP STAL ALS IN DE WEI! Uit onderzoek blijkt dat jongvee dat voorzien is van Ferti Grow een gemiddelde groei toename heeft van 10%!

SAMENSTELLING: zink, koper, mangaan, jodium, kobalt, selenium*, vitamine B6, vitamine B2, vitamine B12, vitamine E* * Hoog aandeel in vergelijking met andere boli.

Vruchtbaarheid

Weerstand

Groei

6 maanden werkzaam

VERKRIJGBAAR BIJ UW DIERENARTS OF BESTEL OP VETANIMALCARE.NL

VV07_p04.indd 4

10-07-19 10:22

VAN DE REDACTIE

Als de Europese politiek faalt,

doen we het toch zelf Dierenwelzijn, klimaat, duurzaamheid, voedselveiligheid. Deze uitdagingen benoemde Philippe Van Damme, voorzitter van de Federatie van het Belgische vlees, tijdens de algemene vergadering van Febev. Herkenbare uitdagingen ook voor de veehouder zelf, en ook uitdagingen die de maatschappij ons oplegt. Des te frappanter is de handelsdeal die de EU sloot met Mercosur-landen waaronder Brazilië en Argentinië, en waarbij zij bijkomende markttoegang krijgen voor extra export van rundvlees. Het akkoord moet nog wel concrete invulling krijgen, het lijkt alsof de EU-heren blind blijven voor de uitdagingen die ze ons opleggen. Ik ben benieuwd hoe ze gaan vrijwaren dat het geïmporteerde rundvlees dezelfde standaard heeft als de standaard die de EU onze lokale veehouders oplegt. Voor velen in de sector lijkt dit vooral een vraag waarop we het antwoord wel al zelf kunnen invullen. De extra 99.000 ton komt volgens uittredend EU-landbouwcommissaris Hogan maar overeen met 1,25 procent van de EU-consumptie. Hiermee negeert hij toch het broze evenwicht tussen vraag en aanbod en de prijszetting. De EU weegt met twee maten en gewichten.

De uitdagingen benoemd door de Febev-voorzitter werden door andere inleiders tijdens de jaarvergadering bevestigd, onder hen ook Michel Vandenbosch. De GAIA-voorman gaf aan dat vlees in de toekomst wel zijn plaats zal hebben, maar dat het dan wel beter vlees moet zijn van dieren met een beter leven. ‘Mensen houden van de smaak en de textuur van vlees, ze vinden het lekker’, was een verrassende uitspraak van de activist. Weliswaar stelde hij dit in een context waarbij hij vooral kweekvlees een mooie toekomst voorspelde. Maar Vandenbosch wees zo wel op het sterkste wapen van ons lokale rundvlees: smaak en textuur. Een natuurproduct als vlees hoeft geen angst te hebben van kweek- of hybride vlees. Overgiet de smaak dan nog met een saus van lokale productie en het gerecht lijkt me meer dan passend voor de eigen markt. Dat met dit alles ook een goed en open verhaal van ons werk en product belangrijk is, bleek niet alleen tijdens de Febevvergadering, maar ook in het verhaal van West-Vlaams rood. En gelukkig hoeven we daarvoor niet op een ander te rekenen!

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-van de redactie.indd 5

10-07-19 13:13

FOKKERIJNIEUWS

Gerritsen keurt op Franse topkeuring van blondes De Nederlandse blondefokker Marcel Gerritsen is gevraagd als jurylid op de komende nationale blonde d’Aquitainekeuring in het Franse Clermont-Ferrand. Gerritsen is Fierbajurylid en keurde vorige winter nog op de blondekeuring van Agriflanders in Gent. Gerritsen is het tweede Nederlandse jurylid dat deze eer te beurt valt. In 2017 keurde Fredie van Dijk op Euroblonde in Sedan.

De nationale prijskamp voor blonde d’Aquitaine heeft dit najaar plaats tijdens de Sommet de l’Élevage. Deze grote Franse beurs voor veehouders opent zijn deuren in het Franse Clermond-Ferrand van 2 tot en met 4 oktober. Marcel Gerritsen (links) hier samen met Fredie van Dĳk op de blondekeuring in Gent

Tweemaal meer dan 90 punten voor dieren van Horstinge Herefords Op Horstinge Hereford, het bedrijf van stamboekvoorzitter Henk Kuipers uit Erm, keurde stamboekinspecteur Adri van Gent recent een aantal dieren. Het bedrijfsgemiddelde lag op 88,13 punten, twee dieren kregen een beoordeling van meer dan 90 punten. Horstinge Kimberley (v. Star Tohon 25M P) kreeg 92 punten voor ontwikkeling, 90 punten voor rastype, 92 voor bespiering en 88 voor de benen, met 91 punten voor algemeen voorkomen. In 2015 werd Kimberley nog algemeen kampioene op de nationale keuring.

Recenter, in 2018, werd Nordbaek Norton 1141 (v. NGB 69t The Wonderer 36R 3W), een dekstier afkomstig uit Denemarken, reservekampioen bij de jonge stieren op de nationale keuring. De stier kreeg onlangs respectievelijk 94 punten voor ontwikkeling, 90 punten voor rastype, 90 voor bespiering en 90 voor de benen, met 90 punten voor algemeen voorkomen. Nordbaek Norton 1141 kreeg 90 punten voor algemeen voorkomen

10.000 euro voor limousinstier op veiling Lanaud De laatste veiling van het seizoen bracht in het Franse Lanaud vooral bij de kalveren met categorie ‘RJ’ hogere prijzen. De topprijs – 10.100 euro – werd betaald voor de stier Opel, gefokt door en eigen aan Earl Lemesle. Deze zoon van Lido-TA PS is een krachtige en volumineuze stier met een zeer goede achterhand en een open bekken. De veiling van de ‘Espoirs’ sloot af met een aanzienlijk hoger verkoopcijfer dan vorig jaar (83% tegenover 77%) en een iets hogere gemid-

delde verkoopprijs van 3012 euro tegenover 3002 euro in 2018. In deze groep zorgde het stierkalf Oldup van Jean-Philippe Brossillon met een verkoopprijs van 5000 euro voor het veilingrecord. Oldup, die richting Nederland trekt, heeft zijn origine in enkele bevestigde bloedlijnen als Fantasio-RRE VS en Itel-RR. De jonge limousinstier Oldup werd aangekocht door een Nederlandse fokker

Advertentie

www.VLEESVEEVOER.nl VOER DIRECT VAN DE FABRIKANT • LANDELIJKE LEVERING VANAF 250KG

BIESTVERVANGER • MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN • LIKSTENEN MINERALENEMMERS • VLEESVEEMUESLI VOER ZONDER GMO SOJA • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP GRASZAAD

VOERSCHEMA'S VOOR TRAAGGROEIENDE EN LUXE RASSEN

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-fokkerijnieuws.indd 6

10-07-19 13:50

Pekka Pesonen, secretaris-generaal van Copa-Cogeca:

‘De EU heeft al een aanzienlijke markttoegang verleend voor gevoelige landbouwproducten, zonder er veel voor in de plaats te krijgen’ Uit: Vilt.be, 4 juni 2019

Charolaistopper Frederique is preferente stammoeder Op de jaarlijkse algemene vergadering van het Nederlands Charolaisstamboek is het predicaat van preferente stammoeder uitgereikt aan Vikingdochter Frederique, eigen aan Rietvelds Charolais uit Leerdam. Dit predicaat werd voor het eerst in zeven jaar uitgereikt nadat het stamboekbestuur destijds besloot om een nieuw systeem van exterieurbeoordeling in te voeren. De negen jaar oude Frederique heeft een beoordeling van 88 voor ontwikkeling, 87 voor rastype, 85 voor bespiering, 86 voor benen en 87 voor algemeen voorkomen. Op 28 mei 2019 werd zij door het stamboek officieel preferent stammoeder verklaard. Daarbij werden ook een aantal van haar nakomelingen in rekening gebracht: dochters

Halique (av 85), Jarnois (av 86), Jisca (av 86) en zonen Longjumeau (av 86) en Mulhouse (av 86). Nog twee jongere vrouwelijke nakomelingen zitten momenteel in opfok. Frederique wordt omschreven als een uitmuntende, zeer vruchtbare fokkoe met een fraai exterieur, een mooi rastype, passend bespierd met beste benen en een blijkbaar onuitputtelijke constitutie. Zowel de koe als haar nakomelingen werden regelmatig kampioen of reservekampioen, in achtereenvolgens Putten, Mariënheem en Zwolle. Zeven jaar geleden besloot het bestuur van het Nederlandse Charolaisstamboek om van het Franse systeem voor exterieur af te stappen en over te gaan op het Nederlandse/ Europese systeem. Recent werd tijdens de

Frederique in de weide van Rietvelds Charolais

algemene vergadering van het stamboek op het bedrijf van maatschap Huigen-Uenk in Aerdt een eerste predicaat uitgereikt.

Veilingseizoen Lanaud leverde dit jaar lagere prijzen op De vierde limousinveiling van het seizoen sloot de campagne van het limousinopfokstation in het Franse Lanaud af. De campagne 2018-2019 was zowel in percentage verkochte dieren als in verkoopprijs wat minder dan het vorige seizoen. Bij de categorie ‘Espoirs’ hield de verkoopprijs met 3155 euro nog stand, het verkooppercentage lag 8 procent lager en topte af op 76 procent. De balans was bij de categorie ‘RJ’ net wat anders. Daar lag de gemiddelde verkoopprijs duidelijk meer onder druk, dit jaar 4853 euro tegenover 5422 euro in het seizoen 2017-2018. Het percentage verkochte RJ-kalveren was deze campagne met 98 procent nagenoeg even hoog als het jaar ervoor (99%). Eenzelfde verhaal was te noteren bij de verkoop van vaarzen. In 2018-2019 lag de gemiddelde verkoopprijs meer dan 1000 euro lager dan voorheen (2950 tegenover 3974 euro). De prijs komt daarmee op het niveau van de eerste vaarzenveiling in Lanaud in 2016-2017. Voor de volgende campagne zijn de volgende data kenbaar gemaakt:

– veiling 1: 13 en 14 november 2019 (Espoirs en RJ) – veiling 2: 15 en 16 januari 2020 (Espoirs en RJ)

– veiling 3: 11 en 12 maart 2020 (Espoirs en RJ) – veiling 4: 10 en 11 juni 2020 (Espoirs, RJ en vaarzen)

Sinds drie jaar worden op de limousinveiling van Lanaud ook vaarzen te koop aangeboden

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-fokkerijnieuws.indd 7

10-07-19 13:51

HOOFDARTIKEL WEST-VLAAMS ROOD RAS

Nichemarkt voor e Het West-Vlaamse rood ras, dat ooit de Vlaamse velden rood kleurde, is al sterk in populatie afgenomen. Recente inspanningen van de sector en overheid houden de koe op de been. Sinds de erkenning als streekproduct in 2012 zit de vleesverkoop in de lift. Nichemarkten bieden mogelijk redding voor het sterke, eeuwenoude ras. TEKST JEROM ROZENDAAL

‘H

et robuuste West-Vlaamse rood ras staat stevig op de poten, is schurftbestendig, kalm en kan goed tegen extreme weersomstandigheden. Het heeft een uniform rood lakenkleed, met een eventueel wit bestipte kop, buik of staart. Het typische rode vlees is vetdooraderd en heeft veel smaak.’ Aan het woord is Gabriël Deschuymer, verantwoordelĳke van het Studie- en Documentatiecentrum voor de Vlaamse Rundveerassen (SDVR), dat zich bezighoudt met de instand-

houding van lokale Vlaamse rundveerassen, waaronder het West-Vlaamse rood ras. Deschuymer vertelt gepassioneerd over het ras dat hem na aan het hart ligt. Een kleine vĳftig jaar geleden was een beschrĳving van het ras overbodig. Iedereen kende het dier dat het WestVlaamse landschap domineerde en de groene weiden rood kleurde. Deze koe was het uithangbord van de West-Vlaamse veeteelt en hoorde bĳ de regio, zoals de Brugse kant. Aan de dominante positie kwam in de jaren

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-hoofdartikel.indd 8

10-07-19 11:05

r eeuwenoud rood ras tachtig evenwel een einde. Door specialisatie in de veeteelt kregen pure melkkoeien en pure vleeskoeien de overhand.

Middeleeuwse schilderijen verklaren historie De geschiedenis van de West-Vlaamse rode, van oorsprong een dubbeldoelkoe, gaat terug tot de late middeleeuwen. De natuurlĳke habitat situeerde zich tussen de bovenlopen van de rivieren de Ĳzer en de Leie, in het huidige zuiden van West-Vlaanderen en NoordwestFrankrĳk. ‘Dit is bepaald aan de hand van oude teksten en schilderĳen’, legt Deschuymer uit. Na de onafhankelĳkheid van België in 1830 ontstond er een tweedeling in het ras. De Fransen fokten verder op melkeigenschappen en hieruit kwam de rouges de Flandres voort. Aan Belgische zĳde werd het Engelse durhamras ingekruist en kwam het accent iets meer op de vleeseigenschappen te liggen. In 1906 werd de koe in het nieuwe Belgische stamboek opgenomen als rood-Vlaamse ras. Later werd dit het rode ras van West-Vlaanderen. In 1978 volgde opnieuw een opsplitsing, nadat Vlaamse

fokkers steeds meer vleeskenmerken hadden ingekruist. De dubbeldoelkoe kreeg er in het rassenstamboek een zusje bĳ: het vleestype. De daling van de veestapel volgde in de jaren tachtig en negentig. ‘Na de introductie van het melkquotum in 1984 stapten veel veehouders van het dubbeldoelras over naar een zuiver melktype’, aldus Deschuymer. Met een jaarlĳkse melkopbrengst van 5000 tot 6000 liter kon het West-Vlaamse rode ras niet wedĳveren met de holsteins van deze wereld. De meeropbrengst van het vlees bood ook geen uitkomst.

Rode koeien op de groene velden van West-Vlaanderen, zoals het vijfhonderd jaar lang was

Concurrentie van witblauw Het vleesras had op zĳn beurt erg te lĳden onder de opkomst van Belgisch witblauw, dat een hoger slachtrendement haalt. Toch kan het rode vleesras met een rendement van 65 procent ook behoorlĳk goede cĳfers voorleggen. Een geslacht rund weegt tussen de 500 en 600 kg kilo schoon aan de haak. Daarnaast staat het rode ras erom bekend dat het zeer goed gras kan omzetten in vlees en nauwelĳks tot geen bĳvoeding behoeft. Het grasaandeel in het rantsoen

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-hoofdartikel.indd 9

10-07-19 11:05

HOOFDARTIKEL WEST-VLAAMS ROOD RAS bepaalt mede de kenmerkende smaak van het vlees. Door de sterke daling van de populatie bĳ verschillende Vlaamse veerassen gingen bĳ de Vlaamse Rundveeteelt Vereniging (het huidige CRV) de alarmbellen rinkelen. In 1997 werd het SDVR opgericht om het behoud van de genetica van de inheemse veerassen veilig te stellen. ‘Het voortbestaan van het zuivere ras was op een gegeven moment in gevaar’, vertelt Deschuymer.

Subsidieregeling voor behoud

De rode veestapel van Filip Vandoorne

Ook de overheid trok zich het lot van de Vlaamse rassen aan. In het kader van behoud van de genetische diversiteit werd in 2002 een subsidieregeling ingesteld om de verschillende rassen tegen uitsterven te beschermen. ‘De genen kunnen in de toekomst nog van pas komen om bepaalde eigenschappen in te kruisen’, verklaart Deschuymer. Zo zĳn bepaalde eigenschappen van het rode ras ook nu al gewild. De groei, het zeer goede beenwerk en de hoge mate van schurftbestendigheid verleidt sommige fokkers van Belgisch witblauw om met het WestVlaamse rode ras in te kruisen. De Europese regeling van 2002 voor het rode ras voorziet in een subsidie van 150 euro per jaar voor ieder vrouwelĳk dier ouder dan zes maanden. Voor een mpr-koe krĳgt de veehouder nog eens 25 euro extra. CRV heeft momenteel elf ki-stieren van het dubbeldoeltype in haar catalogus staan en zeven stieren van het vleestype. Door de subsidieregelingen en inspanningen van SDVR steeg het aantal geregistreerde rode koeien. Belangrĳk hierbĳ was ook de verruimingsactie in 2009. Met instemming van de overheid keurde een werkgroep van het SDVR bĳ boerenbedrĳven koeien op basis van hun uiterlĳke kenmerken. 636 koeien werden op deze wĳze fenotypisch gekeurd en geregistreerd. Anno 2019 telt het stamboek van het West-Vlaamse rood ras zo’n 300 dubbeldoelkoeien en 1000 koeien van het vleestype. Vooral de positie van het dubbeldoeltype staat nog steeds erg onder druk. Slechts een handjevol bedrĳven houden zich bezig met de professionele fokkerĳ. ‘Veel van de overgebleven boeren zĳn al op leeftĳd. Het voortbestaan zal afhangen van de beslissing van jonge veehouders om ermee te starten’, stelt Carlos Scharlaken. Scharlaken melkt een koppel West-Vlaamse dubbeldoelkoeien en zweert bĳ het dier. ‘De koe is enorm makke-

Er staan 1000 rode vleeskoeien geregistreerd in België en 300 van het dubbeldoeltype

lĳk te houden en haalt een zeer hoge vleesopbrengst uit gras’, somt hĳ een aantal voordelen op.

Nichemarkt kan redding bieden Doordat de koe niet op het scherp van de snede produceert, is het gezonder en liggen de dierenartskosten ook behoorlĳk lager. ‘Een renner die aan de ronde van Frankrĳk meedoet, moet zich veel beter voorbereiden dan iemand die een stukje gaat fietsen’, vergelĳkt Scharlaken. Hĳ stelt dat de dubbeldoelkoe beduidend minder antibiotica behoeft. Ook het percentage keizersnedes ligt

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-hoofdartikel.indd 10

10-07-19 11:05

met 10 procent laag. De kalveren van het vleestype komen met keizerssnede ter wereld. Ondanks de netelige positie zien Scharlaken en ook de vleessector wel degelĳk een toekomst voor het WestVlaamse rode ras, vooral als nicheproduct. ‘Bĳvoorbeeld in het biologische circuit’, zegt Scharlaken. Volgens de Nederlandse slager Frans Kaĳser uit Maartensdĳk is er steeds meer vraag naar lokaal geproduceerd vlees. ‘Het rode ras is authentiek, in zĳn natuurlĳke omgeving opgegroeid en heeft een rĳke historie. Het rode ras heeft een verhaal en er is steeds meer vraag naar dit verhaal.’ De zoektocht naar een authentieke koe die in zĳn natuurlĳke habitat wordt gehouden, bracht Kaĳser een aantal jaren geleden bĳ het rode ras. ‘In Nederland heb je nauwelĳks vleestypische dubbeldoelkoeien, laat staan traditioneel, lokaal vee’, verklaart hĳ. De Nederlandse slager gaat vooral voor het dubbeldoeltype. ‘Dit vlees is dooraderd met vetvezels. Hierdoor heeft het veel smaak.’ Kaĳser slacht zo’n 40 tot 50 dubbeldoelkoeien op jaarbasis. ‘Ik zou best meer willen afnemen, maar er is zeer weinig aanbod.’ De groeiende interesse voor vlees van het West-Vlaamse rood ras kan deels verklaard worden door de erkenning van het vlees als streekproduct. Dankzĳ een lobby van de SDVR werd het dieprode vlees in 2012 door de Vlaamse overheid erkend als Vlaams Streekproduct en mag het het label van streekproduct dragen. Dit heeft de veeboeren veel goeds gedaan, vindt Scharlaken. De Vlaming stelt dat hĳ nu tot 10 procent meer voor zĳn vlees krĳgt. ‘Vooral in een markt waarin de prĳzen erg onder druk staan, doet het label veel.’

Naamsmisbruik van streekproduct Veehouder en veehandelaar Jan Dobbelaere beaamt dat het rode vlees populair is. Beenhouwers uit West-Vlaanderen pakken uit met het vlees in reclamefolders en weten de weg naar Dobbelaere te vinden. Dobbelaere, die sinds een aantal jaren koeien van het rode Vlaamse ras houdt, baat ook een restaurant uit. Hĳ merkt ook hier interesse bĳ de klanten voor het lokale vlees. ‘Er zĳn speciaal mensen die naar het restaurant komen voor een côte à l’os van het West-Vlaamse rood.’ Na de erkenning van streekproduct wordt er veel misbruik van de naam gemaakt, aldus de betrokkenen.

Gabriël Deschuymer: ‘De genen kunnen in de toekomst nog van pas komen om bepaalde eigenschappen in te kruisen’ Soms wordt rundvlees in de winkel aangeboden als vlees van het rode ras, maar komt het van een ander ras. ‘De naam wordt te pas en te onpas gebruikt’, beaamt Jan Martens, voorzitter van Steunpunt Levend Erfgoed. Zĳn organisatie zet zich uit culturele beweegredenen in voor het behoud van Vlaamse dubbeldoelrassen. ‘Net zoals we kerken en kastelen voor het nageslacht veiligstellen, moeten we dat voor typisch Vlaamse rundersoorten ook doen’, aldus Martens. Om misbruik van de geregistreerde benaming tegen te gaan, werkt SDVR mee aan de invoering van de Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB), een Europese verordening die streekproducten bescherming biedt tegen namaak. ‘Het dossier is zo goed als afgerond en zal tegen volgend jaar officieel door de Europese Commissie geregistreerd worden als BOB’, vertelt Deschuymer. ‘Bĳgevolg zal de Federale Overheidsdienst Economie controles uitvoeren op de naleving van het gebruik van de merknaam zoals vermeld in het productdossier.’ Niet alleen op de vleesmarkt gloort er volgens betrokkenen hoop aan de horizon voor het streekrundvee van het West-Vlaams rood. Ook zouden de traditionele West-Vlaamse koeien perfect ingezet kunnen worden voor natuurbehoud door de spaarzame natuurgebieden in West-Vlaanderen te begrazen. Rode West-Vlaamse koeien op groene West-Vlaamse weiden: zoals het ooit begon. l

Samenvatting – Het eeuwenoude rode ras van West-Vlaanderen dat ooit het lokale landschap domineerde, is sterk in volume teruggedrongen. – Nog vier tot vijf bedrijven fokken het dubbeldoeltype. Van de vleestypes zijn er meer fokkers en dieren. – Mede dankzij initiatieven van het Studie- en Documentatiecentrum voor de Vlaamse Rundveerassen (SDVR) is de aandacht voor het ras toegenomen. – Erkenning van het rode vlees als streekproduct heeft de interesse aangewakkerd. De nichemarkt van lokaal geproduceerd, biologisch vlees kan een comeback van het dier betekenen. Ook andere nichemarkten, zoals natuurgebiedbegrazing, bieden mogelijk redding.

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-hoofdartikel.indd 11

10-07-19 11:05

Stand n° 93.01

KOM ONS BEZOEKEN OP

LIBRAMONT 26 t/m 29 juli GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK VOOR MELK- EN VLEESVEE

- KALVERMELK OP MAATvanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Dichte vloeren: PEDI KURA

voor creëren ‘slijtage’ zones

Importeur van:

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

Ook in Proﬁen Pedi Kura

LOSPA

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

V SM

AUTOMATISERING SERING

veeteeltvlees JULI 2019

VV07_p12.indd 12

10-07-19 10:34

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK PIET DE MEUTER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Delingsfouten bij embryo leiden tot diverse misvormingen naam aandoening misvorming kalf verschijnselen erfelijke gebreken oorzaak delingsfouten tijdens de vroege ontwikkeling van het embryo of de embryogenese behandeling prognose vaak ongunstig, beperkte overlevingskans

In de volle drukte van het voorbije afkalfseizoen had ik drie bedrijven waar telkens een bijzonder kalf werd geboren. Het ging daarbij drie keer om een kalf dat via keizersnede ter wereld kwam. Hoewel het drie erg verschillende aandoeningen betrof, was er wel sprake van een gelijkaardige oorzaak. Telkens ging het om fouten in de celdeling tijdens de ontwikkeling van het kalf in de buik van de moederkoe. Eén geval betrof een kalf met een schistosoma reflex, een aandoening waarbij het kalf als het ware binnenstebuiten is gekeerd. Het kalf had een open buikwand en tegelijk lagen de poten teruggeslagen, waardoor de kop en de poten naar één kant waren gericht, terwijl aan de andere kant de borsten buikinhoud te zien waren. Een tweede bijzondere keizersnede betrof een Siamese tweeling. Bij het openen van de baarmoeder wilde het kalf, dat met de kop voorop lag, eerst niet goed meewerken. Na het kalf verder te hebben onderzocht, voelde ik een tweede hoofd op hetzelfde lijf zitten. Met enig extra trekwerk kon een levende Siamese tweeling ter wereld worden gebracht. Het kalf had twee hoofden en voorpoten, maar had eveneens een open rug. Na een tiental minuten te hebben geleefd, is de Siamese tweeling vanzelf gestorven.

Het laatste bijzondere geval kende wel een gelukkige afloop. Een vleeskalf dat ter wereld kwam met een keizersnede bleek een opening bovenaan in de kop te hebben. De opening van een paar centimeter groot zat tussen de beide hoornbasissen. Zowel de huid als de schedel waren open en door het gat was het hersenvlies van het kalf te zien. Hoewel de prognose in dit geval ongunstig is en de verwachtingen op herstel laag zijn, werd besloten om het kalf goed te verzorgen. De daaropvolgende dagen zorgde de veehouder ervoor dat de wond regelmatig werd ontsmet met een spray. Toen ik recent op het bedrijf was, zag ik dat de wond mooi was dichtgegroeid. Het gat in de schedel zit er nog steeds, maar de opening is inmiddels wel bedekt met huid en haar. Het kalf verkeert in een goede gezondheid en groeit verder goed. Deze drie erg verschillende gevallen hebben één ding gemeenschappelijk. Telkens gaat het om delingsfouten in de vroege ontwikkeling van het embryo (embryogenese) kort na de bevruchting. De eerste twee gevallen zijn vaker omschreven in de literatuur en komen vaker voor. Het laatste geval lijkt minder bekend en beschreven, tot nog toe kon ik geen gelijkaardige voorbeelden vinden.

veeteelt JULI 2019

VV07-DAP.indd 13

10-07-19 12:57

BEDRIJFSREPORTAGE VAN DOORNE

Goed verhaal bracht rendabiliteit met

West-Vlaams rood

De West-Vlaamse rode koeien vormen al decennialang een vertrouwd beeld rondom de hoeve van Filip Van Doorne. Het ras en het vlees ervan hebben in de regio de laatste jaren flink aan populariteit gewonnen. De koeien en ossen van het Wingense bedrijf vinden makkelijk afzet. TEKST WIM VEULEMANS

ondom de bedrĳfsgebouwen van het vleesveebedrĳf van Filip Van Doorne in Wingene vallen de mooi roodgekleurde koeien op, grazend in de weide. Dit bedrĳf is volledig bevolkt met runderen van het West-Vlaamse rood ras, allemaal van het vleestype. Eén enkele witblauwe onderbreekt nog de hegemonie van de rode vleeskoeien. Filip is de derde generatie op het bedrĳf, dat met de typische West-Vlaamse dieren werkt, ongeveer twaalf jaar geleden nam hĳ het ouderlĳk bedrĳf over. Daarnaast bleef hĳ wel steeds buitenshuis en fulltime werken.

Geleidelijke overschakeling naar vlees ‘Mĳn grootvader had al West-Vlaams rood, alleen waren het toen vooral dieren van het dubbeldoeltype. Hĳ en

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-bedrijfsrepo VanDoorne.indd 14

10-07-19 10:54

BEDRIJFSPROFIEL eigenaar plaats veestapel grondgebruik extra

Filip Van Doorne (47) Wingene 140 runderen, West-Vlaams rood vleestype 35 ha land (grasland, snijmais, voederbieten, aardappelen, wortelen werkt buitenshuis als IT’er (software-ontwikkeling)

Wingene

het vleestype’, verduidelĳkt Filip. ‘Bĳ een aantal dieren zie je nog wel dat ze qua uiterlĳk wat meer neigen naar dat dubbeldoeltype, maar bĳ hun nakomelingen is dat niet meer te merken.’ De vleesveehouder praat nuchter over zĳn West-Vlaamse roden, maar de passie voor zĳn dieren is nooit ver weg in zĳn betoog. Ondanks dat er nooit dieren van een ander ras, op een enkele witblauwe na, op het bedrĳf hebben gelopen, meent Filip dat de dieren toch net wat anders zĳn dan de witblauwen. ‘Ze zĳn vooral langer, goed in de rug, maar ook wat minder in de achterhand. Maar vooral zĳn ze sterk en hebben ze feilloos en fĳn beenwerk. Ook schurft kennen we niet op het bedrĳf.’

Ras heeft goed verhaal

mĳn ouders hebben altĳd nog de koeien gemolken’, vertelt Filip. Een vĳftien jaar geleden werd de omschakeling naar het vleestype gemaakt. De jongste generatie op het bedrĳf zag immers meer rendement in het vleestype, vooral door de erkenning als streekproduct. Geleidelĳk aan werd er overgeschakeld, de dubbeldoelkoeien werden steeds met een ki-stier van het vleestype geïnsemineerd. ‘Er was geen andere optie dan het zo te doen’, vertelt Filip. ‘Vrouwelĳke dieren aankopen was, en is nog steeds, niet mogelĳk. Fokmateriaal is gewoon niet beschikbaar.’ Het melken van de dieren werd stelselmatig afgebouwd, waarbĳ op het laatst de melk enkel nog voor de kalveren was. En zo verdwenen de dubbeldoeldieren uit de stal. ‘Ondertussen is onze veestapel al honderd procent van

Het Wingense vleesveebedrĳf werkt volledig gesloten. De koeien worden na maximaal drie kalvingen afgemest, ze hebben dan een leeftĳd van maximaal zes jaar en een gewicht van minimaal 825 kilogram. Ook de stieren, weliswaar als ossen, worden door Filip afgemest. ‘De stiertjes worden door de dierenarts op een leeftĳd van acht tot elf maanden gecastreerd. Daarna gaan ze de weide op en worden ze rustig opgefokt. Op een leeftĳd van maximaal 2,5 jaar oud worden ze dan verkocht. Ze wegen dan ongeveer 850 à 900 kilogram’. De vleesveehouder werkt voor de afzet van zĳn koeien en ossen samen met verschillende handelaren en vleesgrossiers. De afzet van zĳn dieren, zowel koeien als ossen, loopt momenteel vrĳ vlot, aldus Filip. ‘Sinds de introductie van de erkenning van West-Vlaams rood als streekproduct heb ik de prĳs zien aantrekken’, verduidelĳkt hĳ. ‘Er is een duidelĳke vraag vanuit de markt naar onze dieren en het vlees. De prĳs die ik voor de dieren op voet krĳg, varieert natuurlĳk naargelang de kwaliteit van het dier. Maar de roden doen, ondanks hun mindere achterhand, zeker niet onder voor andere rassen, rekening houdend met het beperkte aanbod van slachtvee.’ Voor de populariteit van het West-Vlaams rood heeft Filip een duidelĳke verklaring: ‘Het ras heeft een goed verhaal naar de consument en dat verhaal wordt steeds

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-bedrijfsrepo VanDoorne.indd 15

10-07-19 10:54

BEDRIJFSREPORTAGE VAN DOORNE duidelĳk gecommuniceerd door diegenen die het vlees verkopen, maar ook door de erkenning als streekproduct.’ Ook het gegeven dat het vlees wat meer dooraderd is, verklaart volgens Filip deels het succes.

Sober voeren De dieren op het bedrĳf krĳgen ruim de tĳd om uit te groeien, zonder dat ze geforceerd worden met grotere hoeveelheden voer. Het rantsoen voor de dieren is vrĳ eenvoudig. Graskuil vormt de hoofdbrok, aangevuld met mais en voederbieten. ‘Enkel bĳ het afmesten, een periode van ongeveer twee- à tweeënhalve maand, krĳgen ze een speciale brok die op maat is uitgewerkt voor de West-Vlaamse roden.’ Indien beschikbaar, vult Filip het afmestrantsoen ook nog aan met maismeel. Dit laatste is er, net als de speciale afmestbrok, op gericht de kwaliteiten van het ras naar boven te brengen en een mooi dooraderd stukje vlees af te leveren. Die eenvoudige manier van houden begint voor de vleesveehouder al bĳ de opfok. Na de geboorte en het verstrekken van de biest schakelt hĳ over op melkpoeder. Zuigen heeft hĳ de kalveren nooit laten doen. ‘Ik doe het voor het gemak en vooral meen ik dat drinkende kalveren makker en makkelĳker hanteerbaar zĳn.’ Elke zomer gaan alle dieren de weide op, ook het jongvee en de ossen. Hiervoor beschikt het bedrĳf over verschillende weiden, gelegen in de nabĳheid van het bedrĳf. Die weideperiode is voor de vleesveehouder belangrĳk om de kwaliteiten van het ras maximaal te benutten. In het begin is bĳvoederen, ook voor de ossen en het jongvee, niet meteen nodig. Maar in augustus begint Filip toch bĳ te voederen op de weide.

Voldoende genetische ruimte De rode koeien tonen veel lengte en een sterke rug

Ondanks de rustige en sobere opfok slaagt het vleesveebedrĳf erin om de vaarzen voor het eerst te laten kalven op een leeftĳd van ongeveer 24 tot 27 maanden. Daarna

moeten de dieren elk jaar een kalf geven, waar het overgrote deel goed in slaagt. ‘Omdat we voldoende jongvee hebben, kunnen we streng zĳn in de selectie. Geen kalf betekent dan ook afmest.’ Die grotere selectieruimte komt ook doordat het bedrĳf geen dieren voor de fokkerĳ verkoopt. ‘Net als nagenoeg alle andere vleesveebedrĳven met het rood vleesras’, vult Filip meteen aan. Alle dieren worden via ki geïnsemineerd. Filip maakt daarbĳ zĳn selectie uit het aanbod van het Studie- en Documentatiecentrum voor Vlaamse Rassen (SDVR). Voor Filip heeft ki een aantal grote voordelen. ‘Ik weet wanneer een koe geïnsemineerd is en dus ook wanneer ze ongeveer zal kalven. En vooral: ik heb meer selectieruimte dan wanneer ik met een stier werk’. Desondanks heeft het bedrĳf toch wat rietjes laten maken van een eigen stier. ‘De stier had niet alleen de goede genen, hĳ was ook nog eens mooi en fĳn gebouwd.’ Ondanks het beperkte aantal dieren van het ras – een kleine duizend geregistreerde dieren in Vlaanderen – maakt Filip zich niet meteen zorgen over een beperktere selectieruimte. ‘Momenteel zit er nog meer dan voldoende genetisch verschil tussen de verschillende stieren in het aanbod van SDVR. Zo zĳn er nu twee stieren die ik zonder enige zorg nog kan inzetten.’ Voor de vleesveehouder is inkruisen met andere rassen dan ook niet meteen een noodzakelĳke optie. ‘Bovendien beschikt SDVR nog over sperma van de oude generatie stieren. Af en toe wordt met dat sperma een koe geïnsemineerd in de hoop dat dit een mooie stier kan opleveren. Op die manier houden we het ras mee in stand.’ Keuringen met West-Vlaams rood zĳn er niet meer, maar één keer per jaar trekt Filip met een koe en twee kalveren erop uit. ‘Elk jaar organiseren ze in Oostende tĳdens het eerste weekend van september een markt van streekproducten. Met het West-Vlaams rood ras zĳn we dan ook steeds aanwezig om ons ras als steekproduct te promoten. Het is een prachtig gebeuren.’ l

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-bedrijfsrepo VanDoorne.indd 16

10-07-19 10:54

veeteeltvlees JULI 2019

adv MAMYLAC 2 versie B.indd 17

10-07-19 10:38

BEDRIJFSREPORTAGE BULCKAERT EN SCHARLAKEN

Rode melkkoeien

met een dubbel doel Twee van de vijf laatste melkveehouders met rood vee. Carlos Scharlaken uit Oostkerke en Joël Bulckaert uit Vlamertinge melken al hun hele carrière runderen van het rood ras. Carlos Scharlaken: ‘Rode koeien zetten erg gemakkelijk gras om in melk.’ TEKST ANNELIES DEBERGH

p enkele plaatsen in West-Vlaanderen zĳn ze nog te zien: de fraai donkerrode dubbeldoelrunderen van het rood ras. Grazend in het voorjaarsgras vormen ze een schilderachtig tafereel. Zo ook langs de hoofdweg die de steden Ieper en Poperinge met elkaar verbindt, bĳ Joël Bulckaert (61) in Vlamertinge. Net als Carlos Scharlaken (62) uit Oostkerke bĳ Diksmuide is hĳ een van de weinige resterende fokkers met rood dubbeldoelvee. Hoe het zo gekomen is dat het ras op deze locatie wel stand heeft gehouden? ‘Mĳn vader

en grootvader hadden al dubbeldoelkoeien van het rode ras op het bedrĳf. Het ras past hier goed, waarom dan van koers veranderen?’ Een vĳftigtal dubbeldoelkoeien telt het bedrĳf van Joël Bulckaert nu, Carlos Scharlaken melkt er een zestigtal in totaal. Er zĳn nog drie andere melkveehouders, daarmee is de populatie van rode dubbeldoelkoeien beperkt en reikt hun aantal niet ver meer. ‘Er zĳn steeds minder rode melkkoeien’, zegt Carlos Scharlaken. ‘Met in totaal vĳf melkveebedrĳven is het ras bĳna verdwenen. Het

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-BedrijfsrepoBulckaert.indd 18

10-07-19 10:48

overgrote deel van de fokkers is in de loop van de tĳd overgegaan naar het zuivere vleestype.’

Genetische diversiteit nodig Toch achten beide fokkers hun dubbeldoelvee noodzakelĳk, met name voor het voortbestaan van het vleesras. ‘Je blĳft een reservoir van genen in stand houden door het behoud van het melktype. Die extra genenbron komt altĳd weer van pas in de selectie.’ Dat is niet alleen voor de spreiding van de bloedvoering een meerwaarde, ook voor de vleeseigenschappen komt het dubbeldoeltype van pas. ‘We vergeten soms dat in de jaren zeventig een rood vleeskalf juist niet gewild was. Het was toen een ramp om een dik kalf groot te brengen. Ze werden omwille van het niet kunnen kalven juist geweerd in de selectie.’ Joël Bulckaert:’ Het is een gemiste kans dat er in de biologische landbouw niet meer gebruik wordt gemaakt van rood vee

Scharlaken spreekt ook van een andere vleesstructuur. ‘Om de specifieke marmering van het vlees te behouden moet het vlees ook het dubbeldoeltype bevatten. In de selectie zĳn zowel het vlees- als het dubbeldoeltype nodig.’ De erkenning als streekproduct en de Europese erkenning voor Beschermde Oorsprongsbenaming zorgen ervoor dat de interesse voor het ras in elk geval flink is toegenomen. ‘Zonder dat label was er vandaag geen sprake meer van het rood ras.’ Meteen is een van de belangrĳkste problemen aangehaald waar de rooddubbeldoelfokkers af en toe mee worstelen: de genetische diversiteit. ‘Een van de eerste commentaren die we als fokkers altĳd krĳgen, is waarom we niet werken met een natuurlĳk dekkende stier’, aldus Carlos Scharlaken. Hĳ en Joël vinden het vanzelfsprekend om zo veel mogelĳk gebruik te maken van kunstmatige inseminatie. Dat houdt de basis van het vee divers en biedt de kans om ook oude genetica nog weer aan te spreken. Zo is recent de voorraad spermarietjes nog weer aangevuld met een oud genenbestand. ‘Zolang de dieren nog echt ingezet worden als melkkoeien en onder melkproductieregistratie vallen, blĳven we in de mogelĳkheid om goed te selecteren’, zegt Carlos Scharlaken. Hĳ is een wandelend logboek als het over fokkerĳ van het rood ras gaat en kent de historiek van het ras en alle rode genetica als zĳn broekzak. ‘Fouten in het stamboek worden altĳd nog gecorrigeerd op bedrĳfsniveau. Als die selectie op de stamboekbedrĳven wegvalt, zitten we met een probleem.’

De leeftijd bij eerste keer afkalven gaat richting 27 maanden

Aandacht voor zelf kalven Waar vroeger wel tot dertig stieren het inseminatievat bevolkten, is dat nu veel minder. ‘We kiezen bĳ elke koe

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-BedrijfsrepoBulckaert.indd 19

10-07-19 10:48

BEDRIJFSREPORTAGE BULCKAERT EN SCHARLAKEN

De melkkoeien van Joël Bulckaert geven gemiddeld 5600 kg melk

de best passende vader en maken gebruik van de kenmerken die goed passen. De beperkte selectiemogelĳkheden aan de kant van de stier zorgen ervoor dat als we een stier uitkiezen, het ook in één keer juist moet zĳn.’ Een van de belangrĳkste fokkerĳdoelen is gericht op het natuurlĳk kalven. ‘We streven naar zo veel mogelĳk natuurlĳk afkalven’, geeft Joël Bulckaert aan. De laatste jaren is daar flink wat vooruitgang in geboekt en blĳft het percentage keizersneden onder de vĳf procent. ‘We zagen vroeger stieren die soms tot dertig procent keizersneden gaven omwille van de selectie op extra veel vlees. Maar een keizersnede betekent ook minder melk en dat willen we bewust niet.’

Makkelijk melken met rood De huidige bedrĳfsgemiddelden van Joël en Carlos zitten respectievelĳk op 5600 kg en 4500 kg melk. Dat de koeien van Carlos minder produceren, is te wĳten aan het extensievere karakter van zĳn bedrĳf. Zo worden de koeien in de winter bĳgevoerd. Als de weideperiode eenmaal start, gaan de kuilen dicht en maken de koeien enkel melk van weidegras. ‘Extensieve systemen passen juist erg goed bĳ het rood ras’, ervaart Carlos Scharlaken. In zĳn geval betekent dat ook melk produceren zonder krachtvoer. ‘Rode koeien zetten erg gemakkelĳk gras om in melk. Het lĳkt mĳ daarom een gemiste kans dat er in de biologische landbouw niet meer gebruik wordt gemaakt van rood vee. Het ras telt een aantal stieren die ook daar goed werk zouden kunnen leveren. Dat het ras daar niet aan bod komt, is volgens mĳ een gemiste kans.’ Ook omwille van de gezondheid van het vee. ‘Het is nog een erg robuust ras. Antibiotica zĳn zelden nodig en klauwproblemen of schurftaandoeningen komen vrĳwel nooit voor.’ De melkproductie bĳ Joël Bulckaert ligt met 5600 kg melk met 4,6% vet en 3,7% tot 3,8% eiwit iets hoger in een iets intensievere bedrĳfsvoering. In het weideseizoen krĳgen de melkkoeien maiskuil bĳgevoerd, in de winter bevat het rantsoen

naast maiskuil ook perspulp en graskuil. Daarbĳ komt nog extra krachtvoer. ‘We proberen het beste te maken van alles wat we hier hebben. Ons doel is om al onze productiefactoren zo goed mogelĳk te benutten en in te zetten om tot een maximaal resultaat te komen.’

Alle vaarzen aanhouden Alle vaarskalveren blĳven op het bedrĳf lopen, wat meteen ook betekent dat er voortdurend voldoende vee aanwezig is om de afgevoerde koeien te vervangen. ‘Maar koeien gaan hier niet altĳd weg voor de slacht’, voegt Joël Bulckaert daar snel aan toe. ‘Ze gaan ook voor het leven weg. Er is al langere tĳd een goede vraag naar rood vee. Dat komt enerzĳds door het label, maar anderzĳds is het rustieke karakter van het vee in trek voor begrazing van natuurgebieden.’ De vaarzen kalven gemiddeld iets later af dan doorsnee melkvee. ‘We mikken op een afkalfleeftĳd van 27 tot 28 maanden bĳ de vaarzen. Veel vroeger lukt niet, dan wordt het risico op een keizersnede te groot.’ Op zĳn bedrĳf gebeurt bĳ minder dan tien procent van de dieren een keizersnede. ‘Ik fok de dieren iets intensiever op. Een extensiever rantsoen werkt nog net iets beter om alle dieren natuurlĳk te laten afkalven.’ De fokkerĳ is gericht op een maximale melkproductie in combinatie met een goede uiervorm. Joël wĳst op het Franse type van het rood ras, de roodfokkerĳ aan de overkant van de landsgrens. ‘Die fokkers hebben iets meer op melk gefokt en hebben ook wat meer aan betere uiers gewerkt. Het gebeurt wel eens dat ik van die stieren in de fokkerĳ gebruik.’ Vreemdgaan, zo noemen beide fokkers dat lachend. ‘Dieren van het rood ras zĳn in hoofdzaak donkerrood van kleur. Maar rode runderen mogen wit op de borst, op de kop en in de staartpluim hebben. Dat zie je bĳ de Franse tegenhangers wel meer.’ Al blĳven deze veehouders voor het overgrote deel gebruikmaken van de eigen stieren, zoals Art en Gaspard, en houdt Joël erg nauw vast aan de donkerrode dieren. ‘Rode runderen heb ik graag zo rood mogelĳk.’ l

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-BedrijfsrepoBulckaert.indd 20

10-07-19 10:49

KEURING SINT-LIEVENS-HOUTEM

Prijzen mooi verdeeld Het eerherstel voor de bedrijfsgroepen tijdens de prijskamp in Sint-Lievens-Houtem pakte goed uit voor Hedwig van Redant en Frans Van Der Biest. Beide fokkers presenteerden het fraaiste lot.

Melchior v.d. Kerkenhofstede (v. Aragon)

TEKST MIEKE VANDER SCHUEREN

e provinciale witblauwprĳskamp van Sint-Lievens-Houtem werd dit jaar niet gehouden op de Grote Markt, maar op het nabĳgelegen tennisterrein. Het weer was prima, maar het aantal bezoekers viel niet mee. Dat was jammer, omdat er wel 60 dieren van 19 verschillende eigenaren werden getoond, die uit verschillende hoeken van de provincie Oost-Vlaanderen waren afgereisd. Aan het eind van de dag bleken de prĳzen mooi verdeeld en waren er zelfs debutanten die huiswaarts keerden met prĳzen. De jeugdreeksen, bĳ zowel de stieren als de vaarzen, waren het drukst bezet. Bĳ de stieren jonger dan 30 maanden werd het kampioenslint toegekend aan de zware en fraaitypische Melchior van de Kerkenhofstede (v. Aragon), die in eigendom is van Hedwig Redant uit Ottergem. Bĳ de oudste stieren mocht Imperialzoon Bruno van Issegem van Raphael De Paepe uit Balegem zich tot kampioen kronen. In het jongevaarzengeweld bleek Fragance

van ter Bos (v. Jetset) de sterkste. Fragance keert als terechte kampioene terug naar Oordegem bĳ haar eigenaar Hugo De Smet. Bĳ de vaarzen van 20 tot 44 maanden bleek Whiskydochter Manon van den Hondelee de allermooiste. Deze vaars is eigen aan Luc Van Ceulebroeck uit Zwĳnaarde. Van de koeien ouder dan 44 maanden kreeg Tilouisdochter Jeritière de Bieviene van Vincent Vanopdenbosch uit Bever de kampioenssjerp mee naar huis.

Bruno van Issegem (v. Imperial)

Toch weer bedrijfsgroepen In tegenstelling tot vorig jaar werd er dit jaar opnieuw een wedstrĳd voor de beste bedrĳfsgroepen georganiseerd. Dat pakte goed uit voor de fokstallen van Redant en Van Der Biest, die uniforme sterke groepen presenteerden. Bĳ de loten stieren ging de prĳs van het beste lot naar Hedwig Redant uit Ottergem. Bĳ de vaarzen en de koeien ging de prĳs tweemaal naar Frans Van Der Biest uit Moorsel. l

Fragance van ter Bos (v. Jet-Set)

Tabel 1 – Reekswinnaars provinciale prijskamp in Sint-Lievens-Houtem (kampioenen vetgedrukt)

categorie naam dier

vader

eigenaar

mannelijk Nestor van Moorsel Noppes van de Otterhoeve Nardo van de Otterhoeve Noorman v.d. Kerkenhofstede Melchior v.d. Kerkenhofstede Bruno van Issegem vrouwelijk Neeltje van het Smetledehof Nairobi van de Kerkenhofstede Fragance van ter Bos Nuria van de Steenakker Margriet van ’t Manhovebos Manon van den Hondelee Koala van Moorsel Jeritière de Bieviene

Or de Beaujeu Robinet de Lalivarde Robinet de Lalivarde Jackson van de Stokerij Aragon de Wayaux Imperial de l’Ecluse Charmeur van het Perenhof Courtois de la Hesbaye Jet-Set van den Hondenlee Litige du Sart Attribut du Fond de bois Whisky van het Negenbonder Depute du Pont de Messe Tilouis d’Attrive

F. Van Der Biest, Moorsel H. Redant, Ottergem H. Redant, Ottergem P. Gillis, Watervliet H. Redant, Ottergem R. De Paepe, Balegem De Clercq Lv, Smetlede P. Gillis, Watervliet H. De Smet, Oordegem W. Steyaert, Melsen Y. De Schuyteneer, Bever L. Van Ceulebroeck, Zwijnaarde F. Van Der Biest, Moorsel V. Vanopdenbosch, Bever

Manon van den Hondelee (v. Whisky)

Jeritiere de Bieviene (v. Tilouis)

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-keuring.indd 21

10-07-19 10:56

CRVNIEUWS w

Bwb-proefstier Benevole du Bouchelet ki-code 945044 verkoper:

André en Benoit Demarcin, Warzée

schofthoogte: 128 cm (+2) 18 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

wit

geboren:

19-09-2017 687 kg 18 mnd.

Benevole was eerste op de prijskamp in Clavier 2018. Het is een klassestier met veel finesse en zeer goed beenwerk. Moeder is een uitmuntende fokkoe.

33 cm op 18 mnd. Schofthoogte 80,0

Besp. 90,2

Type 86,9

Beenwerk 84,0

Alg. voorkomen 85,0

Eindbeoordeling 88,9

IMPERIAL DE L’ÉCLUSE

TILOUIS D’ATRIVE

PISTACHE D’ATRIVE DARTAGNAN DU CASTILLON

ZOUGAR D’OZO

93,0 / 94 / 89,6 / 82 / 95 / 93,1 JOIGNANTE D’OZO

GARGOULETTE D’OZO LINGOT DES 3 FRONTIÈRES

ORVAL DES 3 FRONTIÈRES JOLIETTE DES 3 FRONTIÈRES

VOLIERE DU BOUCHELET

MUGUET DE FOOZ

85 / 87,2 / 85,3 / 88 / 80 / 87,5 ROXANE DU BOUCHELET

OBESITE DU BOUCHELET

Prijskamp Pulderbos

Nieuw: prijskamp Eeklo

De jongveekeuring en witblauwprijskamp te Pulderbos heeft dit jaar plaats op maandag 19 augustus. Geïnteresseerden kunnen hun dieren tot 31 juli aanmelden bij Kristel Lembrechts (kristel.lembrechts@zandhoven.be, tel. 03-410 16 53).

Voor de eerste maal is er tijdens de open landbouwdag op de schoolhoeve in Eeklo op zondag 8 september ook een prijskamp voor Belgisch witblauw. Er komen reeksen voor vaarzen vanaf 6 maanden tot 1 jaar, van 1 tot 2 jaar, voor ongekalfde dieren vanaf 2 jaar, voor eerstekalfsdieren en meerderekalfsdieren. Daarnaast is er een reeks zoogstellen. Inschrijven: Leen Claeys (Leen.Claeys@crv4all.com of 0475-29 91 05) tot uiterlijk 14 augustus.

Bwb-proefstier Nils van het Caloenhof Pp ki-code 945048 verkoper:

Kristof De Fauw en Sandra Van Renterghem, Tielt

schofthoogte: 125 cm (+2) 16 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

blauw/wit

geboren:

02-02-2018 591 kg 16 mnd.

Nils van het Caloenhof is de eerste Vlaamse heterozygoot hoornloze stier binnen het CRV/BBG-aanbod. Het is een zoon van Dehorner Pp die iets meer vleeskwaliteiten bezit dan zijn vader.

31 cm op 16 mnd. Schofthoogte 83,0

Besp. 83,8

Type 77,1

Beenwerk 80,0

GOULU DE LA HASSE

Alg. voorkomen 65,0

Eindbeoordeling 82,9

TETU DES PEUPLIERS CABINE DE LA HASSE GRIBOUILLE DE LA BONNE RAIE

IDÉALE DEHORNER Pp 98 / 85 / 82 / 94 / 70 / 87 IDÉALE POLLED LINDY Pp

IDÉALE POLLED LINDA RC Pp FÉTICHE D’IZIER

BENHUR DU CHAMP BOUVAL COURTOISE DE SAINT-ROCH

IBELLE V.H. CALOENHOF 93 / 88,2 / 85,9 / 92 / 80 / 88,7

FRINGANT DE BIOURGE ZINNIA I V.H. CALOENHOF

ZINNIA

veeteeltvlees JULI 2019

VV07_CRV nieuws en proefstieren.indd 22

10-07-19 11:27

Welkom op de prijskampen Het zomerprijskampseizoen is in volle gang. In de maanden juli en augustus staan weer verschillende fokveedagen op de agenda.

Fokveedag Wulpen Op 20 juli staat de provinciale fokveedag Belgisch witblauw voor West-Vlaanderen gepland. Deze vindt plaats op de Dorpsplaats in Wulpen. Tegelijkertijd wordt hier ook de provinciale fokveedag voor melkvee gehouden. Inschrijven voor deze prijskamp is niet meer mogelijk. Meer informatie verkrijg je bij Marc Coussement (coussement.marc@skynet.be, 047736 57 42).

Prijskamp Oosterkempen De prijskamp voor Oosterkempen vindt plaats op woensdag 24 juli. De terreinen aan Agri-Z (Heistraat, Retie) zijn opnieuw het decor voor een prijskamp met Belgisch-witblauwen holsteindieren. Naast de randanimatie voor de kinderen is het hoogtepunt de kalvershow, waarvoor de allerkleinsten zich de dag zelf kunnen inschrijven. Voor meer informatie kan u contact opnemen met Jan Blockx ( jan-blockx@hotmail.com, 0471-37 78 57).

Fokveedag Erpe-Mere Voor de tiende maal vindt de Grote prijs Keukens Redant plaats op het terrein van Keukens Redant in Erpe-Mere (Joseph Cardijn-

Het zomerprĳskampseizoen is alweer in volle gang

straat) op zaterdag 3 augustus. De prijskamp start om 10.00 uur. Meer informatie: Hedwig Redant (info@keukensredant.be, 0475-78 64 38).

Prijskamp Limburg Tijdens de oogstfeesten te Alken op zondag 4 augustus heeft opnieuw de provinciale prijskamp Limburg plaats. Meer informatie over deze prijskamp is te bekomen bij Frank Steukers (Frank.Steukers@ crv4all.com, 0472-18 07 63).

Prijskamp Beveren-Waas De regionale melkvee- en Belgisch-witblauwprijskamp en kalverkeuring in Beveren-Waas vindt plaats op zondag 11 augustus. Fokkers van Belgisch witblauw uit Beveren-Waas en omstreken kunnen tot 20 juli hun dieren aanmelden bij Pieter Maes: pietermaes24@hotmail.com of 0472-66 78 25. Inschrijven voor alle voornoemde prijskampen is niet meer mogelijk.

Bwb-proefstier Galant d’Hontoir ki-code 945047 verkoper:

André Willem, Sommière

schofthoogte: 129 cm (+7) 15 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

blauw/wit

geboren:

10-02-2018 684 kg 15 mnd. nb

Schofthoogte 85,00

Besp. 89,80

Type 85,90

Beenwerk 96,00

Alg. voorkomen 85,00

IGUANODON DU BOIS REMONT

Eindbeoordeling 89,60

Galant is een zeer complete stier die afkomstig is van een bedrijf dat deelneemt aan een genomicsproject binnen het Belgisch witblauw. Tot een leeftijd van 6 maand en 24 dagen behaalde hij een gemiddelde dageliijkse groei van 1.489 kilogram per dag. Hij biedt een zeer groot potentieel voor veehouders die op zoek zijn naar gewicht en gestalte met een interessante bloedvoering.

IMPORTANT DE LA HASSE ENERGIE D’OCHAIN HEROS DU PEROY

MANCHESTER DU BOIS REMONT IRENE DU BOIS REMONT

ESPÉRANCE DU BOIS REMONT RATIFIE DE COUX

OBLIGEANT DE BELLE EAU LARME DE BELLE EAU

CÉLESTE D’HONTOIRE 88,0 / 89,0 / 85,7 / 84 / 85 / 88,9

EMPIRE D’OCHAIN VEINARDE D’HONTOIR

ORCANETTE D’HONTOIR

veeteeltvlees JULI 2019

VV07_CRV nieuws en proefstieren.indd 23

10-07-19 11:27

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie schrijft Ward Arts van Agrifirm over het weiden in natuurgebieden.

Als je haalt, moet je ook brengen V

eel vleesveehouders twĳfelen of natuurgebieden wel geschikt zĳn om te laten begrazen door vleesvee. Dieren komen immers soms uit de wei met een gewicht dat niet veel hoger is dan toen ze erin gingen. Die ervaring hebben Joop en Jacqueline Schuurmans niet. Zĳ hebben in Helvoirt een bedrĳf met blonde d’Aquitainezoogkoeien en -meststieren, die ze houden volgens het Beter Leven 2 sterren-project ‘Bief Select’. Voor de zoogkoeien beschikken ze over 40 hectare natuurgebied van stichting Het Brabants Landschap. Daarnaast is er nog 10 hectare gang-

baar grasland en 5 hectare snĳmais beschikbaar. Joop heeft al meer dan 25 jaar ervaring met een eenjarig pachtcontract met het Brabants Landschap. Het land mag bemest worden met ruige stalmest: het is een van de voorwaarden voor het natuurbeheer om de flora en fauna te kunnen beheren. ‘Als je haalt, moet je ook brengen’, zo reageert Joop over het bemesten. ‘Je moet grasland blĳven verzorgen. Dat is een belangrĳke regel als je natuurland aan je koeien beschikbaar stelt.’ Kunstmest en bestrĳdingsmiddelen zĳn in het natuurgebied uit den boze. Het natuurterrein ligt laag en heeft glooiingen waar het

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-voerwijzer.indd 24

10-07-19 11:04

DE CIJFERS

zoogkoe zoogkoe voor zoogkoe na stieren (%) kalven (%) kalven (%) (kg) graskuil graskuil natuurland snijmaiskuil Gluco+ 4370 Simplimix 4710 Beef Select kernbrok 4706 Beef Select finishbrok

50 50 — — — — —

40 40 20 — — — —

25 25 50 — — — —

— — 12 5 1 2 —

stieren finish (kg) — — 13,5 5,5 1,1 2,2 1,5

Tabel 1 – Rantsoenopbouw bij de familie Schuurmans

Mineralen voor zoogkoeien zijn onmisbaar Mineralen aanbieden aan vee dat alleen weidegang heeft, kan op een paar manieren. Vaak wordt gekozen voor likemmers, omdat die alle mineralen bevatten, zoals de hoofdelementen calcium, magnesium en natrium, waarvan de dieren dagelijks veel binnen moeten krijgen, naast de spoorelementen koper, zink, mangaan selenium en jodium en vitaminen die natuurland vaak ontbeert. Werken met bolussen garandeert dat ieder dier zijn deel krijgt van de micro-elementen. Het nadeel is dat de hoofdelementen uit het rantsoen moeten blijven komen en dat is vaak op natuurland een uitdaging. Losse mineralenmengsels bijvoeren is ideaal, omdat elk dier dan de juiste hoeveelheid van alle mineralen binnenkrijgt, zeker als je dat bijvoorbeeld onder een kleine hoeveelheid snijmais gemengd aanbiedt. Nadeel hiervan weer is dat de dieren toegang moeten hebben tot een voerbak waar alle dieren aan kunnen.

Met lagere graskwaliteit kan het blonde d’Aquitaineras goed uit de voeten

water lang in kan blĳven staan. In bepaalde gedeelten van het land staan daarom veel biezen naast de reguliere grassoorten. Ook zĳn er diverse kruidensoorten aanwezig. Blonde d’Aquitaines zĳn zeer geschikt voor dit gebied, vindt Joop. ‘Met de lagere kwaliteit gras kunnen ze goed uit de voeten. Je ziet het aan de mest, die is altĳd mooi qua dikte.’ Als het gras weer aangegroeid is na het hooien, is de kwaliteit vaak hoger. Door een ruim grasaanbod en bĳkomend flusheffect worden de dieren vaak in korte tĳd drachtig. Schuurmans voert in zowel zomer als winter via

likemmers mineralen zoals selenium, magnesium. ‘Mineralen zĳn relevant voor de gezondheid en de vruchtbaarheid.’ De stiertjes worden na de zoogperiode op stal afgemest voor Bief Select. Vanaf begin tot het einde van het mesttraject krĳgen de dieren hetzelfde rantsoen gemengd gevoerd, waarbĳ in de laatste zes weken nog wel onbeperkt Beef Finish Select wordt gevoerd. Dat Joop een goede kĳk heeft op dit vee, bewĳst de laatste levering van de stieren. Bĳ een leeftĳd van 18 maanden wogen de dieren 573,4 kg. TEKST WARD ARTS

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-voerwijzer.indd 25

10-07-19 11:04

FOKKERIJ NIEUWE TOTAALINDEX

Vlaams stamboek werkt

aan totaalindex Momenteel legt het Vlaams stamboek Belgisch witblauw de laatste hand aan de introductie van een nieuwe totaalindex. De nieuwe index zal vleesveehouders een beeld geven van de waarde van een dier gericht op het Vlaamse fokdoel. TEKST WIM VEULEMANS

e rascommissie Belgisch witblauw van CRV heeft een aantal ambities voor het ras uitgeschreven in een toekomstplan. Hierin zĳn een aantal belangrĳke handvatten voor de sector en de vleesveehouders vastgelegd, waaronder het vastleggen en nastreven van het Vlaams fokdoel Belgisch witblauw. Een vleesveehouder met witblauw heeft momenteel 74 verschillende fokwaarden ter beschikking, zowel Waalse als Vlaamse, om – gericht op het eigen fokdoel – de juiste stier te kiezen voor zĳn dieren. De ene vleesveehouder richt zich daarbĳ eerder op een aantal exterieurkenmerken, een andere geeft de voorkeur aan kenmerken als drinkvermogen of sterfte. Maar op basis van het profiel van de ingezette stie-

ren kiezen vleesveehouders over het algemeen voor stieren die nakomelingen vererven met een goed drinkvermogen, een hoge vitaliteit en een hoog karkasgewicht. Recent krĳgen ook tussenkalftĳd en leeftĳd eerste inseminatie meer attentie bĳ vleesveehouders. Daarmee liggen deze selectiecriteria vrĳ dicht tegen het Vlaamse fokdoel.

Opzet van één index Om vleesveehouders een handvat te bieden in de veelheid van fokwaarden heeft de rascommissie Belgisch witblauw ervoor geopteerd om een algemene totaalindex te ontwikkelen voor het Belgisch witblauw. Deze index kan de foktechnische waarde van een dier – gericht naar het fokdoel –

bepalen ten opzichte van de populatie. Zo zullen vleesveehouders die steeds de stieren met de hoogste algemene index kiezen, finaal het sterkst richting het vooropgestelde fokdoel evolueren. Op basis van het Vlaamse fokdoel, de beschikbare fokwaarden en de correlaties tussen de fokwaarden heeft de Animal Evaluation Unit (AEU) van Coöperatie CRV op vraag van de rascommissie een aantal voorstellen voor deze algemene index samengesteld. Elk van deze voorstellen heeft de rascommissie getoetst aan het effect op de populatie, maar ook, aan de hand van een toplĳst met stieren en hun index, aan de werkelĳkheid.

Eerste publicatie De introductie van de nieuwe index is voorzien voor de indexpublicatie van april 2020. In december 2019 heeft nog een finale testdraai plaats. De index zal berekend worden voor elke stier die over een ki-code beschikt. Voor de jonge stieren, waarvan nog geen nakomelingen beschikbaar zĳn, wordt een verwachtingswaarde berekend op basis van de fokwaarden van de voorouders. In het najaar volgt nog een uitgebreide communicatie over het doel van deze index, de samenstelling en de mogelĳkheden voor een vleesveehouder. l

Het Vlaamse fokdoel Belgisch witblauw Om de vijf jaar wordt het fokdoel van een ras binnen de coöperatie CRV door de leden geëvalueerd en eventueel bijgestuurd. In 2016 werd het fokdoel voor het Belgisch witblauw voor het laatst vastgelegd: een dier dat een makkelijke opfok kent, een hoge dagelijkse groei heeft, een eerste kalf heeft op 24 maanden en weer vlot drachtig wordt. Hierbij is ook bepaald dat op beenwerk en bespiering niet mag worden toegegeven.

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-BWBindex.indd 26

09-07-19 10:23

MANAGEMENTNIEUWS

Rundvleessector vreest gevolgen van Mercosur-verdrag POLITIEK – Na twintig jaar onderhandelen hebben de Europese Unie en de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) eind vorige maand een handelsovereenkomst ondertekend. Het verdrag roept heftige reacties op bij de Europese landbouwsector. Met name de rundvleessector vreest oneerlijke concurrentie. Onderdeel van het verdrag is een verlaging van het importtarief op Zuid-Amerikaans vlees, maar er wordt wel een quotum opgeworpen: 99.000 ton rundvlees mag zo tegen een tarief van 7,5 procent Europa binnen. ‘Als deze 99.000 ton extra op de markt komt, zet dit de sector nog meer onder druk’, aldus Frans van Dongen van de Nederlandse Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Hij constateert dat er nu al rond de 230.000 ton uit Zuid-Amerika geïmporteerd wordt, zo’n

drie procent van de totale markt in Europa. De stijgende invoer valt mogelijk samen met de dreigende brexit-problemen. Van Dongen: ‘Door de brexit zal de export naar het Verenigd Koninkrijk dalen en dit vlees blijft op de Europese markt.’ Lobbyorganisaties wijzen tevens op oneerlijke concurrentie. ‘Er is geen gelijk speelveld tussen de EU en Mercosur-landen, waar de Europese eisen op het gebied van hygiëne, dierenwelzijn en milieu bijvoorbeeld niet gehaald worden’, vertelt Hendrik Vandamme, voorzitter van het Belgische Algemeen Boerensyndicaat (ABS). ‘Hierdoor liggen de productiekosten lager en is er sprake van oneerlijke concurrentie.’ De EU benadrukt dat de Europese eisen op het vlak van voedselkwaliteit en -veiligheid leidend zijn, maar landbouworganisaties heb-

ben hun twijfels. Het zal mogelijk nog tot 2028 duren voordat het verdrag volledig in werking is. Eerst moet het geratificeerd worden en daarna volgt geleidelijk invoering.

Gps-tracker voorkomt dat koe zoekraakt AUTOMATISERING – Geert Meersschaert uit Prosperpolder heeft als eerste Vlaamse landbouwer zijn veestapel uitgerust met een gpstracker. ‘Als er een dier in de modder vastzat, was ik soms drie dagen bezig met zoeken’, legt Meersschaert uit in de krant Het Laatste Nieuws. Rond de tachtig koeien van Meersschaert en partner Kris Van Royen grazen op een terrein van 250 hectare in het Verdronken Land van Saeftinghe, een natuurgebied gelegen op de grens van Nederland en België. Met zijn 3580 hectare is het Verdronken Land van Saefting-

he het grootste brakwatergebied (schor) van Europa en op sommige plaatsen modderig. ‘Doordat het om een schorrengebied gaat, gebeurt het regelmatig dat een koe vast komt te zitten in de modder. Het duurde soms drie dagen eer we het dier hadden teruggevonden’, licht Meersschaert toe aan de krant. Meersschaert en Van Royen klopten aan bij het Vlaamse onderzoeksbureau ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek). ILVO ontwikkelde in samenwerking met Inagro en de firma Sensolus een gps-systeem

voor de koeien in het natuurgebied. De veehouder is zeer tevreden met het resultaat. Hij kan de veestapel volgen op zijn smartphone. ‘De gps-trackers hebben een batterij die twee jaar meegaat en een gewichtje onder aan de riem zorgt ervoor dat het toestel altijd boven op de nek van het dier hangt.’ Als een dier twaalf uur lang op dezelfde plaats blijft staan, gaat er op de gsm een alarm af. Het gps-systeem werkt voor de veehouder ook als tochtigheidsdetector. Meersschaert kan aflezen of een koe meer afstand aflegt dan gewoonlijk en mogelijk vruchtbaar is.

Vlaming herkozen als voorzitter Europese jonge boeren POLITIEK – Veehouder Jannes Maes uit Aalter is herkozen als voorzitter van CEJA, de Europese koepelvereniging voor jonge landen tuinbouwers. De 27-jarige Vlaming is sinds 2017 al voorzitter van CEJA, maar zal nu met een nieuw team van ondervoorzitters het beleid uitstippelen voor de periode 2019-2021. CEJA zet zich op Europees gebied in voor de belangen van jonge landbouwers over heel Europa. Alhoewel de problemen regionaal verschillen, zijn er wel een aantal overeenkomsten, aldus Jannes Maes. ‘Dat zijn de moeilijke toegang tot grond en kapitaal en voor sommige gebieden de toegang tot kennis. Onderzoek heeft aangetoond dat jongeren bij bijvoorbeeld kredietaanvragen sneller afgewezen worden.’

Maes is verheugd met zijn herverkiezing. Het lobbyen voor de belangen van jonge boeren ligt hem dicht aan het hart. ‘Mijn herverkiezing heeft bevestigd dat het werk dat we de vorige jaren verricht hebben, positief was. De

komende termijn is het belangrijk dat deze inspanningen zich vertalen in concrete beleidskeuzes en dat jonge landen tuinbouwers aan tafel mogen om dat beleid mee vorm te geven.’ Maes is gemiddeld drie dagen per week werkzaam voor de Europese jongerenlandbouwkoepelvereniging. Daarnaast werkt hij nog op het ouderlijk bedrijf in Aalter, op de grens van Oost- en West-Vlaanderen. Op het familiebedrijf worden 120 koeien gemolken. De herverkiezing van Maes valt samen met de verkiezing van de Belgische premier Charles Michel als voorzitter van de Europese Raad. ‘Deze week is een topweek voor de Belgen’, grapt Maes.

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-managementnieuws.indd 27

10-07-19 12:34

MARKTINFO VOER

Late inzaai mais in VS doet prijs zetmeel aantrekken

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 2 juli 2019. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt met 9 eurocenten naar 17,4 eurocent, de waarde van eiwit daalt met 9 eurocenten naar 75,9 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Het weer in de VS geeft stijging van de graanprijzen. De inzaai van vooral mais is er zeer laat. Allereerst zorgt dit mogelijk voor een lagere opbrengst in het najaar. Het groeiseizoen van soja is korter dan dat van mais, waardoor veel akkerbouwers de keuze hebben gemaakt om soja in te zaaien op de lagere maispercelen. Hierdoor staan alle zetmeelhoudende droge grondstoffen onder stijgende prijsdruk. – De zetmeelhoudende bijproducten zijn moeilijk beschikbaar. Aardappelen zijn schaars tot aan de nieuwe oogst. De voorspelling voor de komende oogst is wel goed. Er zijn 8 procent meer aardappelen gepoot in Vlaanderen. – In de eiwitmarkt stabiliseert de prijs van sojaschroot rond de 325 euro per ton. Raap en DDGS noteren naar voederwaardeprijs toe iets onder dit niveau. Het verschil is niet van die aard dat grote wijzigingen in het rantsoen nodig zijn. – Palmpitschroot en sojahullen hebben in hun prijs een kleine correctie omhoog gekregen. Zij kunnen nog steeds concurreren tegen veel bijproducten.

juli 2019 fokvee mestvee

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp ton rijs )

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 245,0 100,0 150,0 142,4 221,0 206,0 219,0 0,0 209,0 330,0 164,0 325,0 226,0 240,0 24,7 49,0 56,7 84,0 233,0 265,0 243,0 212,0

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.111 1.178 1.149 1.149

rin

kg d i g/

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 117 161 132 95

vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 194 264 241 172

dve

ds g/k g

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.038 1.093 1.068 1.063

vo (e/ eder ton waa ) ve rde vi pri js ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %)

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

natte bijproducten

grondstoffen eiwit

s g/k gd grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

17,40 65,90 17,20 59,40

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

juli 2019

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

64,8 84,7 141,6 68,1 92,1 149,7 254,0 252,6 272,1 227,7 228,6 268,0 228,8 316,6 232,5 275,9 30,4 55,3 62,9 99,8 226,9 259,5 240,3 221,3

y/y

173 147 163 95 87 82 80 0 91 123 72 103 97 87 81 89 90 84 103 102 101 96

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-marktinfo VOER.indd 28

10-07-19 12:27

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900 € 725

700 € 675

600

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

500 400 € 275

300 200

€ 90

100 0

25 30 week

bron: veemarkt Les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

U-€3,80

3,5

U-€3,55

3,0

R -€2,75 R -€2,60

2,5

25 week

2,5

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

4,0

S-2018

E-€2,85

2,5

E-2018

U-€2,20

U-2018

2,0

R-2018

R -€1,90

1,5 5

25 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

3,0

U-2018 R-2018

R -€ 1,80

week

110

S-€ 3,10

E-2018

U -€2,05

1,5 1,0

S-2018

E-€ 2,40

2,0

120

3,5

S-€ 2,70

2,5

5,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

S2-PRIJSINDEX

bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

R-€ 2,81

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

4,5

1,0

U-€ 3,05 R-€ 2,91

3,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

bron: veemarkt Brugge (B.)

U -€ 3,08

2,0 1

5,0

2,0

3,5

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’17 ’17 ’17 ’17 t ’17 ’17 ’18 ’18 ’18 ’18 i ’18 ’18 ’18 ’19 jul aug sep okt nov dec jan feb jun sep ok nov jan feb mrt apr me nov dec jan maand/jaar

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-marktinfo VEE.indd 29

10-07-19 12:36

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 20 juli 24 juli 27 juli 3 augustus 3 augustus 4 augustus 8 augustus 10 augustus 11 augustus 1 september

Provinciale bwb-keuring, Wulpen Veeprijskamp Oosterkempen (bwb), Retie Nationale Belgisch-witblauwkeuring, Libramont Grote Prijs Keukens Redant (bwb), Erpe-Mere Veluwse Vleesvee Keuring, Ede Bwb-keuring, Alken Vleesveekeuring, Enter Vleesveekeuring (bwb en vrb), Meerveld/Uddel Bwb-keuring, Beveren Bwb-keuring, Geffen

2 september 8 september 11 september 14 september 30 november

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

Bwb-keuring, Leuven Bwb-keuring, Eeklo Bwb-keuring, Oldebroek Keuring hereford, Dalfsen Nationale Vleesvee Manifestatie, Zwolle

COLOFON

VEILINGEN 28 september

Blonde d’aquitaineveiling COT, Laren Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 26-29 juli

Landbouwbeurs, Libramont redactie

VOORUITBLIK d

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

AUGUSTUS FOKKERIJ redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

026 38 98 800 Het augustusnummertelefoon van VeeteeltVlees staat Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 09 fokkerij. 363 92 11, fax 09 363 92 06 voor een groot deel inOosterzele, het tekentel.van e-mail veeteelt@crv4all.com Zo blikken we terug op een aantal vleesveeabonnementsprĳ keuringen in Nederland en Vlaanderen. s/jaar Daarbij Nederland en België € 70,30 is er uitgebreid aandacht voor de nationale overige landen € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad keuring Belgisch witblauw op de landbouwVeeteeltVlees € 10 korting. beurs in Libramont. Ook eenexcl. eerste reeks van Prĳzen 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks zomerse keuringen komt aan bod. in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk In principe publiceert het Waalse stamboek in per kwartaal. Beleen voor uitgebreide opgave van een abonnement: het begin van de zomer reeks Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) aan nieuwe fokwaarden. Echter, er is momenBelgië: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com teel nog geen duidelijkheid of deze publicatie zal plaatsvinden. Midden augustus heeft wel advertentie-afdeling Jannet Fokkert, een fokwaardepublicatie plaats vanWillem het Gemmink, Froukje Visser Vlaamse stamboek. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Jerom Rozendaal en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkte verder mee Annelies Debergh, Mieke Vander Schueren redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 50,00, overige landen € 96,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 12 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling demogelijke inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaardvan voor besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳ ke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit van CRV. Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Senefelder Misset Doetinchem toestemming van CRV. ISSN 1570-3312

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van Eric Elbers (6), Lindsay Loterman (6), Ned. Charolaisstamboek (7), France Limousin Selection (6-7) , Leen Claeys (21), BBG (22-23), Catherine McGregor (22-23), Ward Arts (24-25) en Groene Kring (27).

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-agenda.indd 30

VX01-editorial.indd 7

10-07-19 12:35

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees JULI 2019

VV07-anders bekeken.indd 31

09-07-19 10:22

VERBETERD ROODBONT: HET ENIGE ORIGINELE NEDERLANDSE VLEESVEERAS Door vanuit roodbonte mrij-dieren te fokken op runderen met luxe vleesvee-eigenschappen, zijn we erin geslaagd het ras verbeterd roodbont te ontwikkelen. De raszuivere verbeterd roodbonte dieren beschikken over topkwaliteiten met hun dubbele bespiering. De uitstraling behoort tot de duidelijke kenmerken van dit ras. Een kleurrijk en handzaam dier, met hoogwaardige vleeskwaliteiten, zeer gunstige slachtrendementen en een goed karakter. Kortom: het enige originele vleesras van Nederlandse bodem! Ook dat is waar BETTER COWS | BETTER LIFE voor staat.

LATORRO VD JACOBUSHOEVE

VAN VOLENBEEK LATIVA 31

87 ontwikkeling 88 rastype 89 bespiering 89 benen 88 algemeen voorkomen

92 ontwikkeling 90 rastype 89 bespiering 90 benen 91 algemeen voorkomen

• Fraaie baggerbonte kleur • Fijn en correct beenwerk • Mooie broekbespiering • Gesekst sperma beschikbaar

• Nationaal kampioen 2018 • Zeer ruime bekkenmaten gemeten: – bekkenhoogte 22,5 cm – bekkenbreedte 18,3 cm

(Gontinus x Noek) Ki-code: 942141

Moeder van Latorro

Wilt u sperma van Latorro of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op www.crv4all.nl/shop of www.crv4all.be/shop of neem contact op met de CRV Klantenservice via 088 - 00 24 440 (Nederland) of 078 - 15 44 44 (Vlaanderen).

BETTER COWS | BETTER LIFE

349-19 Ad VV-JUL-latorro-lativa-NED+VLA.indd 1

CRV4ALL.NL, CRV4ALL.BE

09-07-19 11:33