Veeteeltvlees juni 2019 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

J U N I 2019

Handel risico voor

gezondheid veestapel

Braziliaans vleesvee

zorgt voor gezonde bodem

Joris Relaes over

grond en klimaat

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV06_cover.indd 2

12-06-19 10:59

95,000 bezoekers 1,500 exposanten 2,000 dieren

TOONAANGEVENDE EUROPESE SHOW VOOR VLEESVEEPROFESSIONALS

234

INTERNATIONALE BEZOEKERS

OKTOBER 2019

L'ensemble des éléments présents sur ce document sont la propriété de Sa au Carré

> Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr

Tel. +33 (0)4 73 28 95 10 | info@sommet-elevage.fr

Design Produits, Packaging & Graphisme BRETAUDEAU Mélissa • 9 Rue de la Poste, 44840 LES SORINIERES • 06 24 48 96 21 melissa.bretaudeau@gmail.com • www.sa-au-carre.com

LOGOTYPE • English version AGRILYS - juillet 2013

voyages d’étude agricoles

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET Version initiale

study tours in agriculture

www.agrilys-incoming.com

VV06_p02.indd 4

CLERMONT-FERRAND FRANKRIJK Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

agriculture study tours

12-06-19 08:48

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 17 21 22 25 26 28 29 30 31

Van de redactie Fokkerijnieuws Alpha- en Z-generatie: Stijn Van Cutsem CRV-nieuws Nederland: CRV-productpagina/ Vlaanderen: stierrapport Courtois Uit de dierenartspraktijk: stinkende diarree bij jonge kalveren Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken

hoofdartikel diergezondheid

HOOFDA RT IK E L

8 De handel in dieren vormt een risico voor de gezondheidsstatus van rundveebedrijven REPORTAG E

14 Mest uit Braziliaanse feedlot van Manoel Pereira jr. stimuleert groei van gewassen INTERV IE W

De klimaatdiscussie mist volgens ILVOadministrateur-generaal Joris Relaes enige nuance

JUN I 2019

r Handel risico voo

gezondheid veestapel

svee Braziliaans vlee

zorgt voor gezonde bodem TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

8 nieuwe generatie Stijn Van Cutsem

gezondheid coccidiose

Manoel Pereira jr.:

Joris Relaes:

‘Vee houden is ideaal om te werken aan gezonde bodems’

‘De prioriteit voor landbouw is grond, grond, grond’

r Joris Relaes ove

grond en klimaat

TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

BIJ DE COVER

Voorkomen is beter dan genezen. En bij beide speelt de bedrijfsdierenarts een grote rol (foto: Kristina Waterschoot)

18 veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_inhoud.indd 3

12-06-19 12:10

• FERTI GROW MINERALENBOLUS •

ELKE KILO TOENAME IN GEWICHT

= 8 KILO MELK EXTRA

ALLEMAAL BLIJ ZOWEL OP STAL ALS IN DE WEI! Een achterstand in de ontwikkeling kan niet meer worden ingehaald. Kies daarom tijdig voor de Ferti Grow mineralenbolus.

Voor jongvee vanaf 150 kg. SAMENSTELLING: zink, koper, mangaan, jodium, kobalt, selenium*, vitamine B6, vitamine B2, vitamine B12, vitamine E* * Hoog aandeel in vergelijking met andere boli.

Vruchtbaarheid

Weerstand

Groei

6 maanden werkzaam

VERKRIJGBAAR BIJ UW DIERENARTS OF BESTEL OP VETANIMALCARE.NL

VV06_p04.indd 4

12-06-19 08:50

VAN DE REDACTIE

Wees meester van

de gezondheid van je dieren Gezondheid is het kostbaarste bezit. Dat hoor je wel vaker vertellen, meestal door mensen die zelf wat problemen hebben met hun gezondheid. Het is een waarheid als een koe. Niet alleen voor ons, maar ook voor de dieren waarmee we dag in, dag uit werken. Een recente uitbraak van ibr op veebedrijven in Wallonië toont nog maar eens aan hoe kwetsbaar de veesector is, maar ook hoe het gevaar van ziekte-insleep op onze bedrijven met een hoge gezondheidsstatus om de hoek loert. En vooral hoe zorgzaam we met de gezondheid van de dieren moeten omgaan. Vaak heb je het als veehouder niet zelf in de hand en overkomt het je bedrijf. Handel brengt risico’s met zich mee, het risico op ziekteinsleep is niet onbestaand. De globalisering van handel en wandel maakt het risico er niet minder op. Wie heeft op tv nog nooit gezien hoe de Australische eilandbewoners en vooral hun douanediensten onverbiddelijk zijn als er weer eens een toerist een stukje verboden goed – dierlijke of plantaardige producten – meeneemt? Een boete en vernietiging van dat goed volgen. Dierziektebestrijding wordt voor de veebedrijven op

Europees niveau geregeld, de uitvoering ligt bij de individuele lidstaten. Momenteel wordt er een nieuwe Europese regeling voorbereid, waarin mogelijk nieuwe accenten worden uitgeschreven. Op moment van schrijven is de concrete inhoud nog niet bekend, maar de vraag zal zijn hoe Europa de verschillende gezondheidsstatussen van de verschillende lidstaten en vooral voor de verschillende dierziekten op elkaar zal afstemmen. En ook, welk gewicht krijgt vaccinatie, of kiest men voor eradicatie? Als veehouder heb je ook wat tools in handen om je bedrijf – de bioveiligheid – zo goed als mogelijk te beschermen. Dat is niet alleen de conclusie van het hoofdverhaal in dit nummer (zie pagina 8-12), maar ook de boodschap van de tweede editie van de Bioveiligheid Award die DGZ in Vlaanderen organiseert. Via deze wedstrijd en de bijhorende campagne wil DGZ veehouders informeren over mogelijke maatregelen die ze kunnen nemen om de ziekteinsleep op hun bedrijf en de verspreiding van ziekteverwekkers op veebedrijven te beperken. Deze award is een dankbaar initiatief. En als veehouder ben je er zelf meester van.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_editorial.indd 5

12-06-19 10:50

FOKKERIJNIEUWS

Prijzen in de lift op stierenveiling Ciney Woensdag 8 mei jongstleden had een nieuwe stierenveiling plaats van het opfokstation van Ciney. De gemiddelde verkoopprijs lag deze editie op 4106 euro, goed 200 euro meer dan vorige editie. Tien stieren werden te koop aangeboden met een grote variatie aan typering. Dat de variatie groot was in de groep aangeboden

stieren, bleek niet alleen uit de bloedvoering, maar ook de hoogtemaat varieerde tussen 118 en 130 cm op een leeftijd van 13 maanden, een aantal van de stieren woog meer dan 600 kg. De hoogste lineaire score voor bespiering was ditmaal voor Macadam de l’Empereur (v. Attribut) van Jean Philippe Scalais. Hij kreeg een score van 89,2. Opvallend

was ook de aanwezigheid van drie stieren geboren op hetzelfde bedrijf, du Bois d’Auge, eigen aan Jeannine Maldague en François Demars. Een van die stieren werd aangekocht door ki-organisatie BBG. Een volgende editie van de veiling heeft plaats op woensdag 3 juli. Meer info: www.awenet.be

Bwb-keuring Libramont beperkt tot stamboekleden Voor de 31e editie van de nationale Belgischwitblauwkeuring in Libramont kunnen enkel witblauwfokkers zich inschrijven die zijn aangesloten bij een in België erkend stamboek. Dat hebben de organisatoren van de beurs in

Libramont bekendgemaakt. De nationale bwb-keuring heeft deze zomer plaats op zaterdag 27 juli. Op het programma staan reeksen voor stieren vanaf 15 maanden en vrouwelijke dieren

vanaf 12 maanden oud. Ook dit jaar zijn er speciale prijskampen voor koe met kalf en een juniorwedstrijd voor kinderen tot 12 jaar oud.

Studenten diergeneeskunde bezoeken vleesveebedrijf Een groep laatstejaarsstudenten van de opleiding diergeneeskunde van de Universiteit Gent bracht in het kader van de opleiding een bezoek aan het vleesveebedrijf van Peter Haagen in Poppel. Technische cijfers, fokkerij en rendement werden uitvoerig besproken. Ongeveer 25 studenten kregen naast een rondleiding op het bedrijf ook een kijk op de rendabiliteit in de vleesveehouderij en het belang van data en cijfers voor het managen van de veestapel. Het uitgangspunt van de bedrijfsvoering is voor Peter Haagen dat zijn dieren groeien vanaf de eerste dag tot de laatste dag op het bedrijf.

Met een veestapel van 180 dieren en ongeveer 100 kalvingen richt de vleesveehouder zich dus voornamelijk op de meer economische fokkerij. Het bedrijf verzamelt en evalueert dan ook veel data over de dieren en hun prestaties. Dit maakte het voor de toekomstige dierenartsen een uitgelezen bedrijf om grondig kennis te maken met de vleesveesector. Een vertegenwoordiger van Orcovet, Lieve Vandebrouck, lichtte de verschillende rantsoenen op het bedrijf toe. De bedrijfsdierenarts, Johan De Pooter, deed de bedrijfsbegeleiding uit de doeken.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_fokkerijnieuws.indd 6

12-06-19 11:19

Dirk Vercauteren, zaakvoerder bij Vercaro:

‘Belgisch witblauw komt uit smaaktesten vaak als beste naar voren. We mogen daar best wat chauvinistischer in zijn’ Uit: De Standaard, 31 mei 2019

Zes nieuwe excellente blondes in Vlaanderen Het voorbije voorjaar konden alle Vlaamse blonde d’Aquitainefokkers hun dieren laten beoordelen door de Nederlandse inspecteur

Henk Tessemaker. Volgens de inspecteur maakten de verschillende bedrijven en hun dieren een mooie evolutie door. In totaal

werden er 176 dieren beoordeeld op twaalf bedrijven. Het resultaat van de voorjaarscampagne waren zes nieuwe excellente dieren. Onder hen ook drie stieren die recent nog op de blondekeuringen van Gent te bekijken waren: Jambon (v. Dustin) van de familie Lauryssen, Imperial (v. Castel) van Luc De Bel en Peter De Brabander en Lagon (Ecusson) van Luc Vervaele. Op het bedrijf van Luc De Bel werd ook een recent uit Frankrijk aangekochte koe, Havane, excellent gekeurd (v. Divaldo). Volgens inspecteur Tessemaker een bijzonder mooie koe met een indrukwekkende ontwikkeling en elegantie. Ook op het bedrijf van Marnic Loterman werd een koe excellent gekeurd. Hella (v. Berlios) had sinds de keuring in Gent een mooie evolutie ondergaan. Op het bedrijf van Carl Mintjens keurde Tessemaker maar liefst 90 dieren. De koe Gupetia werd excellent verklaard. ‘Gupetia (v. Vaillant) is een best ontwikkelde koe met heel veel inhoud, lengte, breedte en diepte. Ze is rastypisch met veel finesse en een beste bespiering en beenwerk’, aldus de inspecteur.

Hella (v. Berlios) Gupetia (v. Vaillant)

Havane (v. Divaldo)

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_fokkerijnieuws.indd 7

12-06-19 11:19

HOOFDARTIKEL DIERGEZONDHEID

Handel grootste r voor insleep van dierziekten De dierziektebestrijding in Nederland en Vlaanderen is goed geregeld. Screening en vaccinatie krijgen veel aandacht, maar ook de aandacht voor bioveiligheid groeit op de veebedrijven. Ziekte-insleep, vooral via handel en verzamelingen, loert echter om de hoek. TEKST WIM VEULEMANS

ngeveer 88 procent van de Vlaamse bedrĳven is vrĳ van ibr, 98 procent is vrĳ van bvd. Daarmee scoort Vlaanderen met zĳn bestrĳdingsprogramma goed. Ook de Nederlandse rundveehouderĳ heeft een plan om ibr en bvd aan te pakken. De landelĳke aanpak startte in Nederland iets meer dan een jaar geleden. Maar alleen melkveebedrĳven dienen zich, afhankelĳk van hun zuivelonderneming, aan te melden voor een bestrĳdingsprogramma voor ibr en bvd. De meeste zuivelondernemingen hebben dat in hun leveringsvoorwaarden opgenomen. Niet-melkleverende bedrĳven kunnen ervoor kiezen of ze deelnemen aan de landelĳke aanpak van ibr en bvd. Maar de hoge status, met veel bedrĳven die vrĳ zĳn van ibr en bvd, houdt ook in dat de aandacht naar herinfectie

en dus bioveiligheid hoog dient te zĳn. Zo bestaat de kans op de herinsleep van ziekten; vooral de handel van dieren en de aanwezigheid op verzamelingen vormen een groot risico. Ook zĳn er risico’s met introductie van andere dierziekten. Zo vormt de wereldhandel in goederen en dieren, maar ook de mobiliteit van mensen een risico. Tot slot dreigt ook het veranderende klimaat deuren open te gooien voor nieuwe ziekten.

Handel en verzamelingen bedreigend Sinds 2007 gaat België de strĳd aan met ibr. Eerst vrĳwillig, maar in 2012 werd het ibr-bestrĳdingsprogramma verplicht voor alle rundveehouders. Daarmee wil België ibr volledig uitroeien.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_hoofdverhaal.indd 8

12-06-19 11:02

Besmetting met ibr-virus binnen het bedrijf Bij ibr schuilt het gevaar in latent met ibr besmette koeien, koeien die het virus bij zich dragen. Zij slaan het virus op in zenuwknopen en gaan het virus weer verspreiden als er stress is of de weerstand vermindert. = ibr-virus = geïnfecteerde koe = uiterlijk zieke koe

Een koe die geïnfecteerd is met het ibr-virus, houdt het virus altijd bij zich. Het is heel goed mogelijk dat de koe niet eens ziek wordt van de besmetting.

Het grootste risico voor de insleep van ibr is de aanvoer van een geïnfecteerd dier. Omdat het dier vaak uiterlijk niet ziek is, kan het ongemerkt het virus in een veestapel brengen.

e risico BIJ STRESS

Screening en vaccinatie zĳn een belangrĳk onderdeel van het Belgische bestrĳdingsprogramma. Daarbĳ is het de bedoeling dat bedrĳven die nu nog het I2-statuut hebben – verplichte vaccinatie en jaarlĳkse screening – doorgroeien naar een I3-statuut. Dat laatste statuut betekent dat het bedrĳf vrĳ (seronegatief) is van het wildvirus van ibr, maar dat vaccinatie toegelaten is. Een jaarlĳkse steekproef blĳft verplicht voor behoud van dit vrĳe statuut. Begin juni 2019 lag het aantal bedrĳven met een I3-statuut in Vlaanderen op 88 procent (zie tabel 1). Het aantal bedrĳven dat volledig vrĳ is van ibr, dus ook niet meer vaccineert en vrĳ is van vaccinatie-antistoffen (I4), bedroeg 0,6 procent. Voor elk van deze ibr-statuten geldt een aantal regels. Zo mogen bedrĳven met een I2-statuut geen dieren verhandelen naar bedrĳven met een I3- of I4-statuut. Afvoer naar een veebeslag met een lager statuut is wel mogelĳk. Op die manier wil België de kans op ziekte-insleep van besmette dieren op ibr-vrĳe bedrĳven zo veel mogelĳk beperken. De voorbĳe maanden zĳn op een aantal Vlaamse bedrĳven met een I3-statuut ibr-dragers aangetroffen. Door deze herinsleep werden ook andere aanwezige dieren besmet en verloren de bedrĳven hun I3-statuut. Bovendien mogen besmette dieren niet meer naar de handel. In Nederland publiceert de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) elk kwartaal de monitoringsflyer rundvee. In het vierde

Een koe die latent met ibr is besmet, zal bij stressmomenten of bij verminderde weerstand – bijvoorbeeld rondom het kalven – het ibr-virus weer gaan uitscheiden.

Het hele koppel raakt besmet met ibr. De ziekteverschijnselen kunnen sterk variëren van ‘niets aan de hand’ tot en met veel sterfte.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_hoofdverhaal.indd 9

12-06-19 11:02

HOOFDARTIKEL DIERGEZONDHEID

Tabel 1 – Percentage bedrijven en runderen volgens hun statuut (bron: DGZ)

ibr-statuut

bedrijven (%)

runderen (%)

10,8 0,6 88,0 0,6 0,4 1,2

13,6 0,08 85,3 0,3 0,03 1,37

I2 I2D I3 I4 I1 I2-afmest

kwartaal van 2018 steeg het percentage melkveebedrĳven met een ibr-vrĳstatus en ibr-onverdachtstatus naar 77 procent, een jaar eerder was dit nog 67 procent. Bĳ nietmelkleverende bedrĳven was dat 21 procent. Latente dieren zĳn bovendien ‘bommetjes’ in een veestapel. Bĳ stress of verminderde weerstand gaan deze dieren het virus weer uitscheiden en op die manier andere dieren besmetten (zie schema pagina 9).

0,6

Figuur 1 – Percentage IPIkalveren per jaar vastgesteld in Vlaanderen (bron: DGZ)

IPI-kalveren (%)

0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0

2015

2016

2017

jaar

2018

2019

Vaccinatie kan veel helpen. ‘Er wordt momenteel op populatieniveau minder gevaccineerd tegen ibr omdat veel vrĳe bedrĳven gestopt zĳn met vaccineren’, stelt Koen De Bleecker, dierenarts herkauwers bĳ Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). ‘Deze verhoogde gevoeligheidsgraad in de populatie houdt in deze fase van het programma een mogelĳk risico in.’ De risico’s op herinsleep van het virus op vrĳe bedrĳven liggen volgens De Bleecker vooral in de aankoop van dieren. Recentelĳk werd een aantal vrĳe bedrĳven opnieuw besmet door deelname aan een prĳskamp. ‘De dieren die aan verzamelingen deelnemen, zĳn dan wel vrĳ getest op ibr, maar in de periode tussen bloedafname en deelname kan er toch altĳd iets fout lopen. Deze recente casus heeft ons geleerd dat het risico van een verzameling toch nog steeds bestaande is.’ De Bleecker stelt dat bĳ ongeveer 90 procent van de bedrĳven die hun ibr-statuut hebben verloren, dit een gevolg was van de aankoop van dieren. ‘In België kennen we heel veel dierbewegingen’, verduidelĳkt De Bleecker. ‘In Vlaanderen alleen al hebben we ongeveer 220.000 verhandelingen van dieren per jaar. Daarbĳ komt nog eens dat de wet momenteel toelaat dat de dieren tot maximum dertig dagen in de handel kunnen vertoeven zonder op naam van een aankopend bedrĳf geregistreerd te worden via een aankooponderzoek. Een dier kan dus op verschillende markten of in verschillende handelaarsstallen geweest zĳn alvorens het weer op een beslag bĳ een veehouder aangemeld wordt. In die tussentĳd is er risico op vermenging met een mogelĳk besmet dier.’

De Trojaanse koe Een paar jaar na de opstart van het ibr-programma ging op 1 januari 2015 in België ook een verplicht bestrĳdings-

Honderd jaar Gezondheidsdienst voor Dieren in Nederland De Nederlandse Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) vierde onlangs zijn honderdjarig bestaan. Ter gelegenheid van dit jubileum bracht koning Willem-Alexander een bezoek aan de GD. Ook had het vakblad Veeteelt een gesprek met algemeen directeur Ynte Schukken. Schukken blikt in het interview niet alleen terug op honderd jaar dierziektebestrijding in Nederland, maar staat ook stil bij een

aantal actuele dossiers. Schukken stelt veel belang in het werk van de GD. ‘Goede diergezondheid geeft een license to produce in ons eigen land, maar draagt ook bij aan het imago in het buitenland.’ In het interview wordt ook de andere visie op dierziektebestrijdingsprogramma’s in Nederland tegenover België genoemd. In Nederland zijn dierziektebestrijdingspro-

gramma’s als ibr en bvd vrijwillig. ‘Verplichten door de overheid zal wellicht sneller zorgen voor een vrije status, maar werkt wel demotiverend in de ondernemersvrijheid.’ De GD-directeur wijst wel op het belang van het collectief aanpakken van dierziektebestrijding. ‘Zeker bij infectieziekten ben je nergens als je de bestrijding niet collectief aanpakt.’

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_hoofdverhaal.indd 10

12-06-19 12:21

Dragerkalveren verspreiden bvd Het grootste gevaar voor de verspreiding van bvd vormt een besmetting bij een koe tussen de 30 en 120 dagen van de dracht. Het kalf zal een zogenaamd dragerkalf worden en voortdurend veel bvd-virus uitscheiden. Ondanks dat dragerkalveren het minder goed doen in de opfok, kalft tien procent toch nog zelf af en ook die kalveren zijn dragers.

= bvd-virus

koe met antistoffen

1 Het grootste gevaar voor de insleep van bvd vormt de besmetting van een koe tussen de 30 en 120 dagen van de dracht.

2 Het bvd-virus infecteert de koe en het kalf.

programma tegen bvd van start. Dat programma kwam er mede op vraag van de sector en ging in een eerste fase op zoek naar persistent besmette nieuwgeboren kalveren, de zogenaamde IPI’s. Elk nieuwgeboren kalf werd voortaan – via een bvd-oormerk – onderzocht op de aanwezigheid van het bvd-virus. Wanneer het kalf negatief test, krĳgt het een statuut ‘IPI-vrĳ door onderzoek’ en kan het eventueel verhandeld worden. Test het kalf positief op bvd, dan krĳgt het een ‘IPI-statuut’. Het IPI-kalf dient verplicht binnen 45 dagen na het verwerven van het IPI-statuut geëuthanaseerd te worden. Bvd-dragers zĳn immers de belangrĳkste besmettingsbron voor het bvd-virus. Een positieve uitslag bĳ een kalf geeft ook het ‘IPI-verdacht statuut’ aan de moeder. Nader bloedonderzoek moet dan verder bepalen of de moeder vrĳ is dan wel besmet. Het percentage bedrĳven dat via IPI-onderzoek vrĳ bleek van bvd, bedroeg vorig jaar 87,5 procent, zo blĳkt uit de cĳfers van DGZ. In 2018 werden slechts 454 IPI-dieren, dieren die permanent bvd-virus uitscheiden, gedetecteerd. Dat is amper 0,09 procent van alle geboren dieren in 2018. In 2019 is het aantal vaststellingen nog verder gedaald tot 0,04 procent van het aantal geboren kalveren. (zie figuur 1, pagina 10) De monitoringsflyer van GD geeft aan dat in het laatste kwartaal van 2018 het percentage bedrĳven met een bvdvrĳstatus en bvd-onverdachtstatus groeide van 59 procent in het laatste kwartaal van 2017 naar 76 procent, bĳ nietmelkleverende bedrĳven is dit 17 procent. Koen De Bleecker ziet ook de bestrĳding van bvd in Vlaanderen de goede kant uitgaan. ‘Het aantal nieuwe besmettingen ligt momenteel op één of twee per maand’, vertelt de dierenarts. Maar hĳ maant toch tot voorzichtigheid. ‘De grote boosdoeners voor bvd zĳn de “Trojaanse koeien”, drachtige dieren die vrĳ tekenen op bvd, maar wel een besmet kalf dragen.’ Het kalf wordt vlak na de geboorte wel getest, maar kan er tot 45 dagen blĳven staan en als de bioveiligheid niet goed is, kan het virus zich zo verder op het bedrĳf verspreiden. Een andere oorzaak van

3 De koe doorstaat de bvdbesmetting, kalveren die levend geboren worden, zijn ogenschijnlijk gezond.

4 De moederkoe bouwt antistoffen op tegen bvd. Het kalf blijft zolang het leeft veel virus uitscheiden en andere dieren besmetten.

herinsleep van bvd kan de import van bvd-besmette dieren uit het buitenland zĳn. Ook erfbetreders kunnen een rol spelen bĳ herintrede van het virus op een bedrĳf.

Neospora belangrijkste oorzaak van abortus DGZ analyseerde vanuit gegevens uit het abortusprotocol dat neospora een van de belangrĳkste infectieuze veroorzakers is van abortus. In 2018 testte bĳna 10 procent van alle serummonsters positief, in het kader van abortusonderzoek lag dit percentage nog wat hoger op 14,8 procent. Veehouders zĳn immers verplicht om elke abortus bĳ runderen te laten onderzoeken. Naast een officieel onderzoek op brucellose richt het abortusprotocol zich ook op de meest gangbare infectieuze oorzaken van abortus als neospora, blauwtong, schmallenberg, bvd et cetera. In het vierde kwartaal van 2018 werd in Nederland een infectie met neospora aangetoond in 6 procent van de ingezonden verworpen vruchten bĳ GD. Volgens Koen De Bleecker zĳn besmette koeien de grootste risicofactor. Zĳ kunnen de parasiet immers in het merendeel van de gevallen doorgeven aan hun ongeboren kalf. Bovendien heeft een besmette koe drie tot zeven keer meer kans om te verwerpen. ‘Het overgrote deel van de besmettingen, ongeveer 80 procent, is terug te brengen tot een besmetting van koe op ongeboren kalf’, betoogt De Bleecker. ‘Slechts 20 procent is te wĳten aan de hond.’ Daarmee gaat hĳ niet voorbĳ aan het feit dat het ’t best is om de hond uit de stal te houden. Even belangrĳk kan het zĳn om de positieve familielĳnen op te sporen. In het kader van het abortusprotocol werd in 2018 bĳ twee runderfoetussen het schmallenbergvirus geconstateerd. Recent verloor België zĳn blauwtongvrĳe status, wat gevolgen had voor de handel van dieren naar vrĳe landen als Nederland. Vaccineren is mogelĳk en vrĳwillig.

‘The new kids in town’ De voorbĳe jaren kreeg een aantal nieuwe dierziekten meer aandacht in Nederland en Vlaanderen. Een daarvan

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_hoofdverhaal.indd 11

12-06-19 12:22

HOOFDARTIKEL DIERGEZONDHEID

Nieuwe Europese wetgeving op komst

Tweede editie Bioveiligheid Award

De dierziektebestrijding wordt op Europees niveau geregeld, de individuele lidstaten zijn verantwoordelijk voor de concrete invulling en het toezicht. Momenteel wordt op Europees niveau een nieuwe ‘Animal Health Law’ uitgewerkt. Deze zal in de toekomst bepalen hoe dierziektebestrijding in de lidstaten aangepakt moet worden. Welke accenten hierin komen te liggen, ligt nog niet volledig vast, de grote lijnen zijn ondertussen al uitgezet.

Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) organiseert dit jaar een tweede editie van de DGZ Bioveiligheid Award. Hiermee wil DGZ veehouders die inspanningen leveren op het gebied van bioveiligheid, aanmoedigen. Veehouders die naar de bioveiligheid op hun bedrijf diverse acties en maatregelen ondernemen, kunnen zich hiervoor inschrijven. De inschrijvingsperiode wordt eind juni afgesloten. Meer informatie is te vinden op www.mijnmaniervanwerken.be

is Mycoplasma bovis, een bacterie die zowel bĳ melk- als vleesvee ernstige (economische) gevolgen kan hebben. Niet alleen zorgt die bĳ kalveren voor ontstekingen aan luchtwegen, middenoor (scheve kopstand) en gewrichten. Recent werd ook vastgesteld dat de bacterie complicaties kan geven bĳ de wondgenezing na een keizersnede. In de winter van 2014 onderzocht DGZ honderd vleesveebedrĳven op de aanwezigheid van Mycoplasma bovis, telkens met vĳf stalen per bedrĳf. Het resultaat wees uit dat op 21 procent van de bedrĳven minstens één dier seropositief testte. De Bleecker geeft aan dat de cĳfers aangaande mycoplasma nog beperkt zĳn, maar hĳ merkt wel dat de prevalentie ogenschĳnlĳk stĳgt. Ook hier wĳst hĳ op de mogelĳke insleep van de bacterie bĳ de aankoop van dieren, zeker op sterk groeiende bedrĳven. Hĳ wĳst erop dat insleep ook kan via besmette, ongepasteuriseerde melk of via erfbetreders. Bovendien geeft hĳ aan dat onderzoek heeft uitgewezen dat bedrĳven die werken met een eigen dekstier, bĳna vĳf keer meer kans hebben op een positief resultaat bĳ onderzoek op Mycoplasma bovis. Besnoitiosis is een andere ‘new kid in town’ – de parasiet lĳkt op Neospora – die de voorbĳe jaren aan een sterke opmars bezig is en die oprukt vanuit het zuiden. Besnoitiose kwam in het verleden voornamelĳk voor in Afrika en rukt op naar het noorden van Frankrĳk. Vastgesteld is dat slechts een kleiner percentage van de besmette dieren effectief ziekteverschĳnselen ontwikkelt. Deze dieren vormen wel een vorm van besmetting. Een klein aantal dieren ontwikkelt symptomen. In de eerste fase krĳgen de dieren koorts, later ontstaat er oedeem in de voorhand, de kop en de uier. Na een vĳftal weken ontwikkelt zich dan de chronische fase, waarbĳ huidontsteking ontstaat die vaak zeer pĳnlĳk is voor het dier. De huid wordt hard, dik en vaak perkamentachtig. De handel is de grootste risicofactor, maar de ziekte wordt via verschillende vecto-

ren als de stalvlieg overgedragen. Bĳ DGZ loopt op dit moment een project waarbĳ dieren bĳ import uit risicogebieden serologisch getest worden. Uit deze analyses werden tot nu toe twee dieren gevonden die seropositief testten. Beide dieren hadden echter geen klinische verschĳnselen.

Beter voorkomen, moeilijk te genezen De bestrĳding van een aantal dierziekten is dan wel vaak nationaal georiënteerd, ook op bedrĳfsniveau kan een vleesveehouder verschillende maatregelen nemen. Allereerst is een adequaat aankoopprotocol bĳzonder nuttig. Aangekochte dieren kunnen makkelĳk en snel serologisch onderzocht worden op antistoffen, maar ook het vermĳden van aankoop van dieren uit risicogebieden en de nodige quarantaine voor nieuwe dieren kunnen de kans op ziekte-insleep al beperken. Ook erfbetreders vormen een risico voor ziekteinsleep, zĳ komen immers op verschillende bedrĳven. De bioveiligheid op het bedrĳf verdient dan ook bĳzondere aandacht. Zo horen bedrĳfskleding en laarzen standaard op het bedrĳf aanwezig te zĳn voor bezoekers, net als een parking buiten het bedrĳf, een eventuele hygiënesluis of een ontsmettingsmat. l

Samenvatting – De evolutie van het aantal ibr- en bvd-vrije bedrijven verloopt gunstig in Vlaanderen. – Handel en verzamelingen van dieren brengen wel risico’s met zich mee. – Een aantal minder bekende ziekten als besnoitiosis dreigen. – Aandacht voor de bioveiligheid op het bedrijf is cruciaal.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_hoofdverhaal.indd 12

12-06-19 12:22

Bezorgmoment Veeteelt en VeeteeltVlees verandert In Nederland vallen Veeteelt en VeeteeltVlees op donderdag in de bus. Met ingang van het juninummer verandert dat. Althans voor de helft van de lezers. Die krijgt het blad in het vervolg op vrijdag bezorgd. Voor de andere helft blijft donderdag de bezorgdag. Aanleiding is dat PostNL zijn bezorgregime heeft aangepast. Dit om de postbezorging efficiënter te maken door de post meer over de week te verdelen. Als u dit juninummer op donderdag heeft ontvangen, mag u ervan uitgaan dat dit de komende nummers ook zo zal zijn. Kreeg u Veeteelt en/of VeeteeltVlees op vrijdag, dan zal deze dag in het vervolg de bezorgdag zijn. De digitale Veeteelt verschijnt wél gewoon op donderdag! Voor de Belgische lezers verandert er niets!

DE EERSTE KEUS VAN VLEESVEEHOUDERS

1 8 J ULI RASSENSPECIA L U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 8 juli Bel: +31 (0)26 38 98 820/823. Of e-mail: advertenties@crv4all.com

GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK VOOR MELK- EN VLEESVEE

STARTEN MET SUCCES - KALVERMELK OP MAATvanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_p13.indd 5

12-06-19 10:10

BEDRIJFSREPORTAGE PEREIRA

Mest uit feedlot

stimuleert groei van Braziliaanse gewassen

Manoel Pereira jr. is in Brazilië een groot voorvechter van niet-kerende grondbewerking. Op zijn akkerbouwgrond roteert hij bewust met raaigras om eigen vleesvee te weiden, maar bemest hij ook gewassen vanuit de feedlot die hij bestiert. ‘Vee houden is ideaal om te werken aan gezonde bodems.’ TEKST SJOERD HOFSTEE

p het zuidelĳk halfrond in Brazilië treedt de herfst begin april in. Zo ook bĳ Manoel Pereira jr., die in de staat Paraná een bedrĳf runt met in totaal 1600 hectare en circa 500 stuks vleesvee. Aan het gras op het perceel naast zĳn bedrĳfsgebouwen is de intredende herfst bepaald niet af te lezen. Ruim twee weken geleden pas werd daar vanaf soja geoogst, nu staat het Italiaans raaigras alweer een handbreedte hoog op het veld. Net als in de meeste regio’s in zuidelĳk en middenBrazilië beschikt Pereira over zeer vruchtbare zanderige grond, waar minimaal twee keer per jaar een gewas van kan worden geoogst. Bĳ Pereira vaak zelfs een keer meer. Hĳ laat zĳn eigen 200-koppige vleesveestapel namelĳk een maand of twee na het zaaien,

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_buitenlandreportage.indd 14

11-06-19 13:14

Brazilië

Palmeira, Paraná

BEDRIJFSPROFIEL eigenaar veestapel grondgebruik

Verschillende kruislingrassen worden in circa zes maanden in de feedlot op slachtgewicht gebracht

als er een dik pak gras op staat, het gras afweiden. Vervolgens schuiven de dieren na enkele weken weer door naar een ander perceel. Dat geeft hem in het bouwplan ruimte om per jaar meer dan twee keer te zaaien en te oogsten.

Afmesten op contract Van de 1600 hectare die bĳ het bedrĳf hoort, is 1150 hectare beteelbare landbouwgrond. Gras is in dit totaal een klein onderdeel. Het biedt de bodem even rust en het is genoeg voor de 200 eigen herefordrunderen die Peirera jaarlĳks op louter weidegras grootbrengt. Die veestapel was twee jaar geleden groter, maar de ondernemer schakelde gedeeltelĳk over op een feedlot-systeem.

Manoel Pereira jr. feedlot met plek voor 500 runderen, gemiddeld 300 aanwezig 200 herefordrunderen, grass-based-groei 1600 ha in totaal, 450 ha wettelijk beschermd areaal: bos en rivierbeddingen, 1150 ha landbouwgrond met 60 ha eucalyptus, 20 ha aan bebouwde grond, zomergewassen: korrelmais, snijmais, witte bonen en sojabonen wintergewassen: tarwe, witte haver, gerst voor kuil, eenjarig raaigras werkt met minimale grondbewerking en kan het hele jaar door zaaien en oogsten

Hĳ heeft daarbĳ plek voor maximaal 500 dieren, maar houdt begin april zo’n 300 dieren, in groepen van vĳftig tot maximaal zestig stuks. Daarvan zĳn een paar dieren afkomstig van het eigen bedrĳf, maar het merendeel koopt hĳ aan via collega’s die de dieren tot dan op gras langzaam laten groeien. Als Pereira de dieren aankoopt, zĳn ze meestal tussen de twee en drie jaar en wegen ze rond de 350 kilo. Gemiddeld zes maanden later bereiken ze het gewenste gewicht van circa 600 kilo. ‘De leeftĳd maakt mĳ niet uit, het gaat erom dat ik ze efficiënt op hun eindgewicht krĳg.’ Alle dieren worden getagd en bĳ aankomst bĳ Pereira én bĳ vertrek naar de slager gewogen. Van het verschil in gewicht ontvangt Pereira 75 procent. ‘Dat is mĳn vergoeding voor het veel sneller slachtrĳp maken van de dieren.’ De andere 25 procent van het aangegroeide gewicht is voor de eerdere eigenaar van het dier, samen met de kilo’s die het dier al bezat bĳ aankomst. Bĳ aankomst worden de dieren gevaccineerd tegen mkz. Antibiotica gebruikt de ondernemer alleen curatief. Vliegen en parasieten zĳn bĳ tĳd en wĳle wel een probleem in het land, waar de luchtvochtigheid bĳna altĳd hoog is. Daarvoor worden elke kwartaal abamectine, ivermectine en cypermethin ingezet.

Ruim een kilo groei per dag De dieren in de feedlot vormen een ratjetoe van zeboe-, angus- en herefordkruislingen. Gemiddeld groeien ze 1,1 tot 1,2 kilo per dag. Welk ras het beste

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_buitenlandreportage.indd 15

11-06-19 13:14

BEDRIJFSREPORTAGE PEREIRA

De mest uit de feedlot kan Pereira gericht inzetten bij verschillende teelten gedurende het jaar

groeit? Pereira zegt het niet te kunnen zeggen. De groei realiseren de runderen in de feedlot op een rantsoen van twee soorten kuil: snĳmais en gerst. Totaal krĳgen ze ruim 50 kilo per dier per dag gevoerd. Het rantsoen wordt aangevuld met sojahullen en krachtvoer met 25 procent ruw eiwit, grotendeels opgebouwd uit eigen geoogst sojameel. De ondernemer noemt de feedlot een win-winsituatie voor hem en de collega-vleesveehouders. Hĳ verdient enerzĳds aan het mesten van de dieren, deels door het benutten van eigen gewonnen voer en de collega krĳgt een acceptabel bedrag voor de kilo’s die er al aan zaten. Met een besparing aan tĳd en inzet. De kiloprĳs schommelt rond de 10 real per kilo levend gewicht. Omgerekend is dat 2,30 euro. Een acceptabele prĳs, zegt Pereira, die de dieren aan een lokale supermarkt met eigen slagerĳ verkoopt. ‘Meer dan zĳ betalen krĳg ik er elders niet voor.’

Mest gericht inzetten Een feedlot past wellicht niet in het beeld van een veehouder die zo natuurlĳk mogelĳk tracht te wer-

ken op zĳn akkers. Pereira jr. ziet dat duidelĳk anders: ‘Een feedlot werkt efficiënter voor mĳ, lucratiever, doordat we veel van ons eigen voer in het rantsoen verwerken en er is nog een voordeel’, licht Pereira toe. ‘De mest uit de feedlot kunnen we gericht inzetten bĳ verschillende teelten gedurende het jaar. Dat lukt met een koppel weidende dieren natuurlĳk minder goed. Op deze wĳze sluit dit systeem heel mooi aan op mĳn akkerbouwbedrĳf, waar ik liever natuurlĳke mest gebruik dan kunstmest. Elke twintig dagen rĳ ik eigen mest uit vanuit de feedlot op een plaats waar het goed past. Limitering qua hoeveelheden mest en de tĳd waarin het uitrĳden van mest kan, is er niet, dus dat past erg goed.’ Pereira jr. zit helemaal vol van niet-kerende grondbewerking. Ploegen is uit den boze. Hĳ geeft aan dat deze wĳze van werken verder gaat dan dat. ‘Het gaat vooral ook om opbouw van organische stof in de bodem. Om erosie tegen te gaan, meer bodemleven te creëren en ook op deze wĳze kunstmest uit te sparen. Daar helpt het houden van het vleesvee in een feedlot dus bĳ.’ l

Rundvleesproductie in Brazilië groeit In 2018 werden in Brazilië 31,9 miljoen runderen geslacht. Een stijging van 3,4 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Wereldvoedselorganisatie FAO voorspelt dat de rundvleesmarkt in 2026 in Brazilië – over zeven jaar – 34 procent groter is. Die groei wordt vanzelfsprekend vooral gestimuleerd door de groei in vraag. Die groeiende vraag komt zowel vanuit het eigen land als van buitenuit, voor de export. De productie van mais en soja neemt ook sterk toe en daarmee het aanbod van voer.

Dit is een van de redenen dat het houden van vleesvee in feedlots toeneemt. In 2018 werd 12 procent in een feedlot gehouden. De populariteit daarvan groeit dermate sterk dat in 2020 waarschijnlijk al 20 procent van het vleesvee deels of helemaal in feedlots opgroeit. Het is de vraag wat voor invloed dat heeft op het meest voorkomende ras in Brazilië: de zeboe. Dit van origine Indische ras groeit langzaam, maar gedijt prima op de sobere grasrantsoenen op de ongecultiveerde land-

bouwgronden waar Brazilië ook erg veel hectares van heeft. Registratie van de runderen wordt gezien als het grootste risico voor de sector. Die is bij lange na niet waterdicht. Bij de slachthuizen wordt wel gecontroleerd, maar in het veld wordt door handelaren en veehouders nog volop gesjoemeld. De arealen waar runderen grazen, zijn vaak erg groot en verwisseling van vee ligt dan ook op de loer als kuddes door elkaar geraken.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_buitenlandreportage.indd 16

11-06-19 13:14

GENERATIE ALPHA EN Z STIJN VAN CUTSEM

‘Liever werken met ki-stieren, dan met een eigen stier’ Elke generatie heeft zo zijn benaming(en). De generatie geboren tussen 1990 en 2000 wordt de (inter)netgeneratie of Z-generatie genoemd. De generatie geboren tussen 2000 en 2010 is de Google-generatie of alpha(α)-generatie. Wie is onze alphaen Z-generatie in de vleesveesector? Wat typeert hen, wat drijft hen, welke dromen hebben ze? Eén zaak staat als een paal boven water: ze (m/v) hebben een passie voor vleesvee. In dit nummer een portret van Stijn Van Cutsem (18).

TEKST WIM VEULEMANS

Tussen Brussel en Mechelen ligt het dorpje Eppegem. Hier woont de achttienjarige Stijn Van Cutsem. Op het gemengd bedrijf van zijn moeder huizen iets meer dan 160 witblauwen en bewerken ze ook 100 hectare landbouwgrond met wintergerst, wintertarwe, mais en aardappelen. Dit jaar wil het bedrijf ook luzerne telen voor het jongvee. Momenteel volgt Stijn een specialisatiejaar, aan de landbouwschool in Sint-Niklaas. In zijn vrije tijd speelt hij voetbal. Maar zijn grote ambitie ligt toch duidelijk bij het bedrijf. ‘Ik probeer de zaken die ik leer op school, mee naar huis te brengen en op die manier ons bedrijf vooruit te helpen’, vertelt Stijn, die vooral na schooltijd en in de weekenden op het bedrijf meehelpt. ‘Momenteel neem ik het jongvee voor mijn rekening en ook de stierenkeuze mag ik op mij nemen.’ Met diernamen werken ze nog niet, maar een favoriete koe heeft hij wel. ‘Ze heeft een zeer brede voorhand, veel lengte en een mooie hoogtemaat. En ze fokt ook nog eens goed.’ Dit schooljaar rondt Stijn zijn studies af. In de nabije toekomst plant hij halftijds buitenshuis te werken en de overige tijd op het bedrijf, dat hij in de toekomst graag wil overnemen. Stijn heeft over wat hij wil een duidelijke visie. ‘Ik zou kiezen voor ki, omdat je dan over betere origine kunt beschikken. Eén stier zou ik wel houden voor de opkuis, maar met eigen stieren loop je toch meer risico’s.’ Deze zomer wil hij ook een extra cursus dhz-ki gaan volgen en over vruchtbaarheid wil hij graag meer leren. Op die manier wil hij meer grip krijgen op de prestaties van zijn dieren.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_alpha en Z.indd 17

11-06-19 14:57

INTERVIEW JORIS RELAES

naam Joris Relaes leeftijd 55 jaar opleiding landbouwingenieur KU Leuven functie: administrateur-generaal ILVO nevenfuncties gastdocent Europees landbouwbeleid KU Leuven, voorzitter raad van bestuur Centrum voor Agrarische geschiedenis vorige functies diverse leidinggevende functies op het departement Landbouw van de Vlaamse en de federale overheid

â&#x20AC;&#x2DC;De prioriteit in het landbouwbeleid zou de komende jaren moeten liggen bij grond, grond en grondâ&#x20AC;&#x2122;

VV05_interview Joris Relaes.indd 18

11-06-19 13:12

‘Klimaatdiscussie

schreeuwt om nuance’ Joris Relaes, administrateur-generaal van het ILVO, raakte een gevoelige snaar toen hij zich krachtig uitsprak over de relatie tussen landbouw en klimaat. Het toeschuiven van de zwartepiet naar de veehouderij is volgens hem niet terecht. Dat ontslaat de sector echter niet van de verantwoordelijkheid. TEKST WICHERT KOOPMAN

ot in de rij bij de plaatselijke bakker werd Joris Relaes erop aangesproken. In de nazit van een hoorzitting voor de Commissie Landbouw in het Vlaams Parlement werd hem door een parlementslid de vraag gesteld of het voor het klimaat niet beter zou zijn om een limiet op te leggen aan de omvang van de veestapel. De administrateur-generaal van het Instituut voor Landbouw-, en Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) reageerde scherp, onder andere door een vergelijking te maken met de CO2-uitstoot van de staalindustrie. Zonder dat Relaes het wist legde een toehoorder het gloedvolle betoog vast op film en plaatste het op Facebook. Het filmpje ging viraal. Het werd meer dan 2200 keer gedeeld, 140.000 keer bekeken en het leverde de ILVO-directeur, naast honderden opgestoken duimpjes in de virtuele wereld, talloze echte schouderklopjes op. ‘Blijkbaar heb ik een gevoelige snaar geraakt’, stelt Relaes nuchter vast. Als eerstverantwoordelijke voor het beleid van een onafhankelijk onderzoeksinstituut hoedt hij zich voor politieke stellingname. Maar de ILVO-directeur vindt wel dat onderzoekers zich moeten mengen in het maatschappelijke debat wanneer ongefundeerde of overtrokken beweringen voor waarheid worden verkocht.

Wat is het precies dat u stoort in het debat over de relatie tussen veehouderij en klimaat? ‘De klimaatdiscussie schreeuwt om nuance.

Ik vind het bijvoorbeeld altijd heel merkwaardig dat men als het gaat over de uitstoot van broeikasgas, quota bepleit rond productie uit de landbouw en niet uit de industrie. Eén vestiging van het staalbedrijf ArcelorMittal in Gent stoot in zijn eentje meer CO2 uit dan de totale landbouwsector in heel Vlaanderen. De politiek geeft staalbedrijven, terecht, de kans om te werken aan CO2-reductie zonder direct de omvang van de productie ter discussie te stellen. Waarom zou de veehouderijsector die kans dan niet mogen krijgen?’

Critici wijzen erop dat voor de productie van vlees en melk veevoer wordt geïmporteerd en de producten vervolgens weer worden geëxporteerd. Zij vinden dat niet duurzaam. Is dat terecht? ‘Waarom zou de landbouw niet mogen exporteren? Ik maak wel eens de vergelijking met de chemische industrie in Antwerpen. Die importeert olie uit het Nabije Oosten, maakt daar plastic korrels van en die korrels worden weer voor honderd procent geëxporteerd. Je kunt je afvragen hoe duurzaam dat is. Zeker in vergelijking met de agrarische sector, die altijd nog de helft van de productie in eigen land afzet. Toch worden bij de export van de chemische industrie nooit vraagtekens geplaatst.’ ‘Overigens is het ook nog eens zo dat het niet de landbouw is die exporteert, maar de voedingsmiddelenindustrie. Daar wordt in de publieke opinie vaak vol lof over gespro-

ken. Die trots zou best wat meer mogen afstralen op de landbouw.’

Dus de landbouw krijgt van critici ten onrechte de zwartepiet? ‘Als we kijken naar de economie binnen de Europese Unie, dan hanteren we vaak het principe van het comparatief voordeel. Dat wil zeggen dat we daar produceren waar dat het goedkoopst kan. Die theorie zouden we ook kunnen toepassen op de impact van voedselproductie op het klimaat. In Vlaanderen en Nederland hebben we vruchtbare grond, een gematigd klimaat met over het algemeen voldoende vocht en vakbekwame boeren. Dat zijn perfecte omstandigheden om efficiënt en klimaatvriendelijk melk en vlees te produceren. Waarom zouden we dan niet exporteren naar gebieden waar het bijvoorbeeld te droog is om voer te telen? En waar de productie meer belastend is voor de omgeving. Wij importeren toch ook sinaasappels uit Spanje?’

Toch is het ILVO ondertekenaar van een convenant om de methaanuitstoot vanuit de Vlaamse rundveesector terug te dringen. ‘Zeker. De discussie over andere landen en andere sectoren ontslaat onze landbouwsector niet van de verantwoordelijkheid om de uitstoot van broeikasgas aan te pakken. Wij zien in de resultaten van ons onderzoek dat daar zeker mogelijkheden voor zijn, zonder direct te tornen aan de omvang van de veestapel. En bedenk dat onderzoek naar methoden om de landbouw klimaatvriendelijker te maken nog maar in de kinderschoenen staat. Ik ben er vast van overtuigd dat nieuwe technologie ons nog veel meer mogelijkheden gaat bieden.’

Hoe gaat het ILVO hieraan bijdragen? ‘We hebben binnen ons instituut een expertisecentrum voor landbouw en klimaat opgericht. Hierin bundelen we alle kennis vanuit verschillende onderzoeksdisciplines om te werken aan oplossingen. Hierbij werken we, in de vorm van zogenaamde living labs, ook samen met boeren, bedrijven, overheden en andere belanghebbenden.’

veeteeltvlees JUNI 2019

VV05_interview Joris Relaes.indd 19

11-06-19 13:12

INTERVIEW JORIS RELAES

‘De sector is niet goed genoeg georganiseerd om onderzoek van de grond te trekken’

‘Waar het landbouwkundig onderzoek in het verleden gericht was op het ontrafelen van technische details, richten we ons nu meer op de samenhang binnen het bedrĳfssysteem en de maatschappelĳke context.’

Wat zijn wat u betreft andere speerpunten voor het landbouwbeleid en het onderzoek? ‘Ik denk dat de meeste boeren zich drukker maken om grond dan om klimaat. Dan denk ik in de eerste plaats aan de beschikbaarheid en betaalbaarheid van grond, maar ook aan de kwaliteit. We hebben in Vlaanderen en Nederland de luxe dat we beschikken over vruchtbare bodems. Maar we zĳn op onze grond niet altĳd zuinig

geweest. Wat mĳ betreft wordt het hoog tĳd voor een gezamenlĳke kruistocht voor een gezonde bodem.’

Waarom een kruistocht? ‘Werken aan een gezonde bodem zal de landbouw helpen om veel vraagstukken van deze tĳd op te lossen. Wĳ kunnen daar met onderzoek een belangrĳke bĳdrage aan leveren. Maar er zal ook een impuls moeten komen vanuit het beleid. De Belgische premier Michel sprak bĳ zĳn aantreden uit dat de prioriteit van het beleid van de federale regering zou liggen bĳ jobs, jobs en jobs. Wat mĳ betreft zou de prioriteit voor het landbouwbeleid de komende jaren moeten liggen bĳ grond, grond, grond.’

Wat doet het ILVO? Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) is al 85 jaar een begrip in het landbouwkundig onderzoek in Vlaanderen. Aan het instituut wordt zowel fundamenteel als praktijkgericht onderzoek uitgevoerd. De onderzoeksprojecten zijn gericht op de primaire landbouw, maar ook op voeding en levensmiddelentechnologie. Het ILVO ontvangt structureel financiering van de Vlaamse overheid, die ook een belang-

rijke opdrachtgever is voor contractonderzoek. Daarnaast worden onderzoeksprojecten uitgevoerd voor de federale overheid, de Europese Unie en het bedrijfsleven. De hoofdvestiging van het ILVO is in Melle, waar onder andere een modern proefbedrijf voor melkvee staat. Onderzoek voor de visserij wordt uitgevoerd vanuit Oostende. Bij het ILVO werken ruim 600 mensen en de jaaromzet bedraagt zo’n 55 miljoen euro.

De onderzoeken waar u op wijst, zijn uitgevoerd met melkvee. Wat heeft het ILVO vleesveehouders te bieden? ‘We hadden op het ILVO altĳd een kudde Belgisch witblauw, maar die is de laatste jaren afgebouwd. Maar dat wil zeker niet zeggen dat wat er nu op het ILVO gebeurt, niet meer relevant is voor vleesveehouders. Veel onderzoek dat we uitvoeren bĳ melkvee, is ook van betekenis voor vleesvee. En daarnaast voeren we natuurlĳk ook proeven uit voor de teelt van voedergewassen en is de vleesproductie, -verwerking en -consumptie onderdeel van onze maatschappelĳk gerichte studies.’

Wat is de reden voor het afbouwen van de vleesveekudde? ‘Het lukt ons de laatste jaren jammer genoeg niet om financiering te vinden voor onderzoek met vleesvee. De Vlaamse overheid lĳkt hier niet meer in geïnteresseerd en de Europese Unie al helemaal niet. En in de sector wordt te weinig verdiend om geld vrĳ te maken voor privaat onderzoek. Daarbĳ speelt ook dat de vleesveesector niet goed genoeg is georganiseerd om projecten van de grond te trekken.’ ‘Overigens is het vleesvee zeker nog niet weg hoor. Op een Vlaams onderzoeksinstituut voor de landbouw horen witblauwen te lopen. Als er behoefte aan is, kunnen we de kudde rap weer terug opbouwen.’ l

veeteeltvlees JUNI 2019

VV05_interview Joris Relaes.indd 20

11-06-19 13:12

Prijskamp Sint-LievensHoutem op 30 juni

Prijskamp Wulpen

De provinciale prijskamp te Sint-Lievens-Houtem gaat door op zondag 30 juni. De eerder gecommuniceerde datum bleek niet correct. De prijskamp heeft plaats op de weide aan de tennisclub (Polbroek 62, Sint-Lievens-Houtem) en start om 9.30 uur. Inschrijven voor deze prijskamp is niet meer mogelijk.

Op 20 juli staat de provinciale fokveedag Belgisch witblauw voor West-Vlaanderen gepland. Deze vindt plaats op de Dorpsplaats in Wulpen. Tegelijkertijd wordt hier ook de provinciale fokveedag voor melkvee gehouden. Inschrijven voor deze prijskamp kan nog tot en met 30 juni bij Marc Coussement (coussement.marc@skynet.be of 0477 36 57 42).

Prijskamp Beveren-Waas

Prijskamp Limburg Tijdens de oogstfeesten te Alken op zondag 4 augustus heeft opnieuw de provinciale prijskamp Limburg plaats. Meer informatie over deze prijskamp is te bekomen bij Frank Steukers (Frank.Steukers@crv4all.com of 0472 18 07 63).

Prijskamp Eeklo Voor de eerste maal wordt tijdens de open landbouwdag op de schoolhoeve in Eeklo op zondag 8 september ook een prijskamp voor Belgisch witblauw georganiseerd. De open landbouwdag is een gezamenlijk initiatief van het college OLV Ten Doorn, stad Eeklo en CRV-afdeling Meetjesland. Er komen reeksen voor vaarzen vanaf 6 maanden tot 1 jaar, van 1 jaar tot 2 jaar, voor ongekalfde dieren vanaf 2 jaar, voor eerstekalfsdieren en meerderekalfsdieren. Daarnaast is er nog een reeks voor zoogstellen. Inschrijven voor deze prijskamp kan via Leen Claeys (Leen.Claeys@ crv4all.com of 0475 29 91 05) tot uiterlijk 14 augustus.

De regionale melkvee- en Belgisch-witblauwprijskamp en kalverkeuring in Beveren-Waas vindt plaats op zondag 11 augustus. Belgisch-witblauwfokkers uit Beveren-Waas en omstreken kunnen tot 20 juli hun dieren aanmelden bij Pieter Maes (pietermaes24@hotmail. com of 0472 66 78 25).

Inschrijven Grote prijs Keukens Redant Erpe-Mere Voor de tiende maal vindt de Grote prijs Keukens Redant plaats op het terrein van Keukens Redant in Erpe-Mere en dit op zaterdag 3 augustus. Deze nationale prijskamp staat open voor alle witblauwfokkers in België. Het reglement en een inschrijvingsformulier kan u bekomen bij Hedwig Redant (info@keukensredant.be of 0475 78 64 38). Inschrijven kan tot uiterlijk 3 juli.

Bwb-proefstier Chaperon de Fooz ki-code 945033 verkoper:

Coheur Eric & Julien Ass. Awans

schofthoogte: 128 cm (+5) 16 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

wit/blauw

geboren:

02-09-2017 655 kg 16 mnd. 35 cm op 16 mnd.

Schofthoogte 88,00

Besp. 87,20

Type 84,30

Beenwerk 86,00

ORIGAN DE FOOZ

Alg. voorkomen 80,00

Chaperon is de eerste Luxurieux-zoon bij CRV/BBG. Zijn moeder, Orchidée de Fooz, is een uitermate grote en sterke fokkoe met verderop veel soort in de bloedlijn. Grootmoeder en 91 puntenkoe Jalouse de Fooz behaalde ook nog een eerste prijs in Libramont.

Eindbeoordeling 87,50

ADAJIO DE BRAY GENTIANE DE FOOZ HEROIQUE DE L’ECLUSE

LUXURIEUX DU SART 98 / 90 / 83 / 88 / 80 / 89 CYANELLE DE CHARLEVAUX

VELOUTINE DE CHARLEVAUX GERMINAL DE FOOZ

IMPERIAL DE L’ECLUSE DAVINA DU HAUT D’ARQUENNES

ORQUIDEE DE FOOZ 83 / 90 / 87 / 90 / 85 / 89

OCCUPANT DU FOND DE BOIS JALOUSE DE FOOZ

ETAMINE DE FOOZ

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_CRV nieuws.indd 21

12-06-19 12:03

CRV PRODUCTINFO

‘Ik weet zeker dat

alles goed geregeld is’ Klaas Schouten vindt het een geruststellend idee dat de administratie op zijn bedrijf op orde is. Hij is dan ook blij met de CRV FosfaatPlanner voor vleesvee. ‘Het bijhouden van de fosfaatproductie is een ingewikkelde klus’, ervaarde de veehouder. ‘Ik was echt op zoek naar een handig hulpmiddel.’

ĳ heeft het geprobeerd: handmatig de fosfaatproductie van zĳn veestapel berekenen. ‘Maar ik kwam er snel achter dat dit voor mĳn bedrĳf een ingewikkelde klus is die veel tĳd kost. En daarbĳ was ik ook bang om fouten te maken’, vertelt vleesveehouder Klaas Schouten. ‘Zoogkoeienhouders waren echt op zoek naar een hulpmiddel voor het berekenen van de fosfaatproductie’, geeft hĳ aan. ‘Ik wist dat CRV voor de melkveehouderĳ de FosfaatPlanner had ontwikkeld en ik had al eens geïnformeerd of deze aangepast kon worden voor de vleesveehouderĳ’, herinnert Schouten zich. ‘Toen de FosfaatPlanner voor vleesveehouders beschikbaar

Bewaar overzicht met de CRV FosfaatPlanner Een groot aantal vleesveehouders in Nederland heeft sinds vorig jaar te maken met de fosfaatwet. Dit betekent dat het aantal dieren dat u mag houden, afhankelijk is van het aantal fosfaatrechten. Meer fosfaat produceren dan u volgens het aantal rechten mag, kan leiden tot hoge boetes. Het berekenen van de fosfaatproductie is ingewikkeld, omdat met veel veranderingen in de veestapel rekening gehouden moet worden. Om u te helpen de fosfaatproductie op uw bedrijf zo goed mogelijk af te stemmen op het aantal fosfaatrechten heeft CRV de FosfaatPlanner ontwikkeld. Deze is beschikbaar via een website. CRV heeft alle informatie over uw dieren in beeld en kan daarmee voorspellen hoe hoog de fosfaatproductie aan het einde van het jaar zal zijn. Daarnaast kunt u zelf berekenen wat de gevolgen zijn van veranderingen in de veestapel die u zelf doorvoert, zoals de aan- en verkoop van dieren of het bestemmen van vrouwelijk jongvee voor de mesterij. Met de CRV FosfaatPlanner houdt u gemakkelijk het overzicht, komt u aan het eind van het jaar niet voor verrassingen te staan en maakt u maximaal gebruik van de fosfaatruimte op uw bedrijf.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_CRV produktinfo NED.indd 22

11-06-19 13:10

kwam, ben ik er gelĳk mee aan de gang gegaan. Ik heb een paar kalveren en pinken de bestemming vleesproductie gegeven en enkele dieren versneld afgevoerd. Daarmee kwam ik aan het eind van het jaar precies goed uit.’

Veelzijdig veebedrijf In het dorpje Holysloot (gemeente Amsterdam) beheert Schouten een veelzĳdig bedrĳf met in totaal zo’n 225 stuks vee op 84 hectare lage veengrond. Hiervan is 22 hectare natuurland. Drie dagen in de week heeft de veehouder hulp van zĳn broer Simon. ‘Onze veestapel bestaat uit een zeventigtal moederdieren met bĳbehorend jongvee van het blonde d’Aquitaineras en een tiental koeien van het Belgisch-witblauwras’, vertelt hĳ. Alle stierkalveren worden als broutards verkocht. Ook lopen er op het bedrĳf zo’n 60 stuks jongvee voor de melkveehouderĳ, waarvan ongeveer de helft op daggeld voor een melkveehouder wordt opgefokt. Ten slotte heeft Schouten een handel in veevoeders, waarvoor hĳ gemiddeld twee dagen in de week op pad is.

Stimulans voor scherper boeren De veehouder raadpleegt de FosfaatPlanner wel twee keer in de maand om te checken of de fosfaatproductie nog op koers ligt.

Wilt u ook gebruikmaken van de CRV FosfaatPlanner? U kunt u rechtstreeks aanmelden door in te loggen op www.fosfaatplanner.nl. Natuurlijk kunt u voor meer informatie ook terecht bij uw eigen veestapeladviseur en bij de CRV Klantenservice: 088 00 24 440.

Werken met de FosfaatPlanner geeft hem bovendien inzicht in de gevolgen van veranderingen in de veestapel. ‘Dat stimuleert me om scherper te zĳn’, merkt Schouten. ‘Ik probeer de vaarzen nu op een iets jongere leeftĳd te laten afkalven en ik geef vaarskalveren waar ik toch niet mee verder wil fokken, direct de bestemming vleesvee’, noemt hĳ een aantal concrete voorbeelden. ‘Nu ik gebruik kan maken van de FosfaatPlanner, is er een last van me af gevallen’, bekent de vleesveehouder. ‘Als ik door de overheid word gecontroleerd, wil ik niet met mĳn mond vol tanden staan. Dankzĳ de FosfaatPlanner weet ik zeker dat alles goed is geregeld.’

Klaas Schouten: ‘Dankzij de FosfaatPlanner kwam ik aan het eind van het jaar precies goed uit met de fosfaatproductie’

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_CRV produktinfo NED.indd 23

11-06-19 13:10

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

Dichte vloeren: PEDI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Importeur van:

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

voor creëren ‘slijtage’ zones

LOSPA

Ook in Proﬁen Pedi Kura

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

www.VLEESVEEVOER.nl

Bezoek onze website!

VOER DIRECT VAN DE FABRIKANT • LANDELIJKE LEVERING VANAF 250KG

BIESTVERVANGER • MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN • LIKSTENEN MINERALENEMMERS • VLEESVEEMUESLI VOER ZONDER GMO SOJA • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP GRASZAAD

• ACTUELE BERICHTEN

• VLEESPRIJZEN • AGENDA

www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

VOERSCHEMA'S VOOR TRAAGGROEIENDE EN LUXE RASSEN

Hoogwaardige rundveevoeders op maat Tel. +32 (0)9 382 90 70 |

info@franson.be

FRA 190 ad fabriek VTV 195x126mm.indd 1

www.franson.be |

Franson NV

11/06/19 12:02

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_p24.indd 4

12-06-19 09:03

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK ANTHONY DE SCHRYVER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven René Bemers, Piet De Meuter en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Stinkende diarree bij jonge kalveren

naam aandoening coccidiose verschijnselen stinkende diarree, vers bloed in mest, koorts, sufheid oorzaak de parasiet Eimeria spp behandeling preventie, reinigen, stomen, ontsmetten, geneesmiddel

Deze maand kreeg ik een oproep voor een groep kalveren met diarree. Het probleem was al enkele weken aan de gang, gaf de veehouder aan. Maar de laatste dagen was de ziekte zich meer gaan verspreiden. Op het bedrijf zagen meerdere kalveren er ziek en lusteloos uit. Aangekomen op het bedrijf deed ik een klinisch onderzoek van enkele zieke en gezonde dieren. De kalveren met diarree hadden een doffe vacht, rechtopstaande haren en een vuile achterhand. Ze waren ook magerder en meer ingevallen dan de andere dieren. De zieke dieren hadden een duidelijke groeiachterstand op hun leeftijdsgenoten. De mest stonk en was bleek van kleur. Bij sommige dieren was vers bloed aanwezig in de mest. Tijdens auscultatie (het beluisteren van de inwendige organen) waren geen abnormale geluiden of afwijkingen te horen. De temperatuur was wel gestegen bij de dieren met diarree. Bij sommige kalveren lagen de ogen diep als gevolg van uitdroging door het langdurig vochtverlies. Verder waren geen andere symptomen waar te nemen. De kalveren bleven goed eten en drinken ondanks de blijvende diarree. Bij jonge dieren met diarree rond de leeftijd van een maand of ouder is coccidiose meestal de boosdoener.

Coccidiose bij runderen wordt veroorzaakt door eimeriasoorten. Dit zijn eencellige organismen die voorkomen in de darm van runderen. Sommige soorten zijn onschuldig en andere soorten kunnen hevige diarree veroorzaken. Kalveren en jonge dieren zijn hiervoor gevoeliger dan volwassen runderen. De infectie verspreidt zich door de vorming van oöcyten. Dit zijn een soort eieren; ze worden via de mest verspreid in de stal. De oöcyten of eieren kunnen geruime tijd in de omgeving overleven. Belangrijk is om de omgeving goed te reinigen en daarna te desinfecteren met een gepast middel. Indien er toch een grote infectiedruk is, kan behandeld worden om de ziekte te voorkomen of al te genezen. Dit bedrijf had vier jaar geleden al eens problemen met coccidiose. Na een microscopisch onderzoek van enkele meststalen bleek het ook nu weer om een pathologische vorm van coccidiose te gaan. Ik adviseerde de veehouder om de kalveren uit de besmette stal te behandelen en een anticoccidiosemiddel te geven. De besmette stal werd vervolgens uitgemest, gereinigd en ontsmet met een coccidiosecystedodend middel.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_DAP.indd 25

12-06-19 10:52

MANAGEMENTNIEUWS

Eerste Kamer veegt verbod op asbestdaken van tafel HUISVESTING – Op 4 juni heeft de Nederlandse Eerste Kamer met meerderheid van stemmen het voorgenomen verbod van het kabinet op asbestdaken voorlopig in de ijskast gezet. Veel Eerste Kamerleden voelen wel wat voor een verbod op asbestdaken, maar vinden dat het kabinet te overhaast en te rigoureus te werk gaat. Het kabinetsplan brengt hoge kosten met zich mee en bovendien zouden er te weinig mensen zijn die het

werk binnen het tijdsbestek kunnen uitvoeren. Onder andere VVD, CDA, PVV, PvdA en SGP stemden tegen het verbod. Staatssecretaris Van Veldhoven heeft vanwege de zorgen binnen de Eerste Kamer op de dag van de stemming het wetsvoorstel nog aangepast. Oorspronkelijk zou het wetsvoorstel per 31 december 2024 ingaan, de staatssecretaris maakte daar nog snel 2028 van. Ook kregen gemeenten de mogelijkheid

om tijdelijk uitstel te verlenen en zou er een fonds komen voor mensen die de asbestsanering niet konden betalen. De wijziging van het wetsvoorstel baatte de staatssecretaris niet, de meerderheid van de Eerste Kamerleden stemde tegen. Het kabinet zal nu een nieuw wetsvoorstel moeten schrijven en dat opnieuw in stemming brengen in de dan gewijzigde samenstelling van de Eerste Kamer.

Nieuw mestactieplan goedgekeurd in Vlaanderen POLITIEK – Het Vlaams Parlement heeft het nieuwe mestactieplan (MAP 6) goedgekeurd. Ondanks de aanscherping van het mestbeleid reageert landbouworganisatie Boerenbond tevreden. Het nieuwe actieplan geeft duidelijkheid en zekerheid voor de Vlaamse landen tuinbouwers, zegt Boerenbond. Eerder al had Europa het nieuwe mestactieplan goedgekeurd, maar op vraag van een aantal Vlaamse politieke partijen volgde nog een

aantal aanpassingen. Door een artikel over mogelijke mestfraude kwam de stemming alsnog onder druk. Onder andere enkele milieuorganisaties riepen op om het plan niet goed te keuren. Greenpeace gaf al aan bijkomende juridische stappen te onderzoeken. ‘Dit mestactieplan legt de lat wel bijzonder hoog voor de boer en tuinders en wordt een enorme klus voor onze sector’, zegt Sonja De Becker, Boerenbondvoorzitter. ‘Toch zullen

we het verdedigen. De sector weet dat maatregelen nodig zijn om te komen tot een betere waterkwaliteit.’ Door de goedkeuring van MAP 6 wordt ook derogatie mogelijk, waarbij veehouders onder strikte voorwaarden meer dierlijke mest kunnen gebruiken. De landbouworganisatie rekent erop dat de overheid snel en duidelijk zal communiceren naar de sector.

Europese campagne promoot kalfsvlees op Belgische markt ECONOMIE – Europa gaat gedurende drie jaar in België een campagne ter promotie van kalfsvlees cofinancieren. De campagne – in Vlaanderen uitgevoerd door VLAM – wil het belang van kalfsvlees versterken en de verkoop en consumptie stimuleren. VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, zal de campagne met de slogan ‘1 goed idee voor 1000 goede ideeën’ vanaf juni uitrollen. De campagne omvat onder

meer de lancering van de website ‘gekopkalfsvlees.be’. Naast een nieuwe website is ook een uitgebreide instore campagne bij Belgische retailers en slagers gepland, een onlinewedstrijd met drie Europese chefs, waaronder een Belg, en een inspirerend receptenboekje. Ten slotte wordt een originele pr-campagne opgezet in samenwerking met jonge, talentvolle chefs en foodies om ook de aanwezigheid in de media te verhogen.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_managementnieuws.indd 26

11-06-19 14:56

Vlaamse minister Weyts wil eigen keurmerk voor dierenwelzijn MAATSCHAPPIJ – Vlaams minister van dierenwelzijn Ben Weyts heeft gewezen Boerenbond-voorzitter Piet Vanthemsche (zie foto) gevraagd om een centraal dierenwelzijnskeurmerk te ontwikkelen voor Vlaanderen. In zijn opdracht zal Vanthemsche de komende maanden de markt analyseren, buitenlandse voorbeelden in kaart brengen en on-

derzoeken welke voordelen een dierenwelzijnskeurmerk heeft voor dieren, consumenten, maar ook voor vleesproducenten en verkopers. Eind september worden daarvan de resultaten verwacht. De Vlaamse minister wil daarmee het Nederlandse voorbeeld van het Beter Leven Keurmerk volgen en vermijden dat supermarkten met eigen labels komen.

Europa haalt 80 procent van het voereiwit van eigen land VOEDING – Bijna tachtig procent van het eiwit dat aan landbouwhuisdieren in de Europese Unie wordt gevoerd, wordt ook in de Europese Unie geteeld. Dit blijkt uit een overzicht van de Europese Commissie over het jaar 2017-2018. Het gaat hier om alle landbouwhuisdieren, dus naast rundvee betreft het bijvoorbeeld ook varkens en kippen. Zo’n 45 procent van het gevoerde eiwit is afkomstig van ruwvoerders als gras, mais en vlinderbloemigen. Voor deze voeders is de Europese Unie helemaal zelfvoorzienend. Ook voor granen – die verantwoordelijk zijn voor 20 procent van het voereiwit – is de Europese zelfvoorzieningsgraad met 90 procent hoog. Opmerkelijk is dat niet meer dan 2 procent van de eiwitbehoefte wordt gedekt door peulvruchten (zoals soja, erwten en lupine) en zaden (koolzaad en zonnebloem) die rechtstreeks aan vee worden gevoerd. Uit het grootse deel van de vruchten en zaden wordt eerst olie geperst, waarna het schroot als veevoer wordt ingezet. Ook an-

dere bijproducten uit de voedingsindustrie, zoals bierbostel en bietenpulp, leveren een bijdrage aan de eiwitbehoefte. Bijproducten leveren in totaal 31 procent van het benodigde voereiwit in Europa. De zelfvoorzieningsgraad voor deze producten ligt binnen de EU op 39 procent. Met name voor sojaschroot is de zelfvoorzieningsgraad laag. Van de gevoerde soja wordt 98 procent buiten Europa geteeld. De Europese Commissie stelt vast dat de zelfvoorzieningsgraad voor eiwithoudende voeders daalt naarmate het eiwitgehalte toeneemt. Zo wordt 97 procent van de voeders met minder dan 15 procent eiwit op eigen grond geteeld en voor de voeders met 15 tot 30 procent eiwit ligt dit percentage op 86. Voor de eiwitrijke voeders, met 30 tot 50 procent eiwit, ligt de zelfvoorzieningsgraad op niet meer dan 29 procent. Het complete overzicht is te vinden op de site van de Europese Unie: ec.europa.eu/agriculture

Regenval bemoeilijkt Amerikaans zaaiseizoen VOEDING – In het Midden-Westen van de Verenigde Staten is de regenval zo hevig dat 16 miljoen hectare aan gewassen is aangetast. Het gaat vooral om de staten Iowa, Nebraska, Missouri en Kansas. Volgens het Amerikaanse Agronews zijn hierbij 150.000 telers getroffen. In het getroffen gebied wordt hoofdzakelijk mais, soja en tarwe verbouwd. Zo’n 30 procent van de graanopslag is door het water aangetast, waardoor het opgeslagen graan schade heeft opgelopen. Verwacht wordt dat de waterproblemen in het gebied nog tot juli aanhouden. Daardoor loopt ook het zaaien van nieuwe gewassen vertraging op. Dat is vooral nadelig voor de mais, die door de late zaaidatum minder korrels vormt.

Ook de grasoogst komt in de knel. Om te voorkomen dat er niet genoeg voer geoogst kan worden dit jaar, krijgen de veehouders in

de minder getroffen staten Ohio en Wisconsin het advies om andere soorten mais te telen, of om voor heel andere gewassen te kiezen.

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_managementnieuws.indd 27

11-06-19 14:56

MARKTINFO VOER

Minder inzaai in VS doet prijs aantrekken

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 4 juni 2019. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt licht naar 16,5 eurocent, de waarde van eiwit stijgt naar 74,5 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De voorbije periode is er meer onrust op de markt, waardoor veel prijzen een correctie naar boven hebben gekregen. – Zo is in de eiwitmarkt de prijs van soja met circa 20 euro per ton gestegen. De reden hiervoor zijn de geluiden dat er in de belangrijkste gebieden in de Verenigde Staten minder soja is gezaaid. Omdat de markt voor koolzaadschroot die van soja volgt, is ook de prijs voor koolzaadschroot 10 euro per ton mee omhooggegaan. DDGS, soja en raapzaadschroot liggen momenteel naar voederwaardeprijs dicht bij elkaar. – De vertraagde inzaai geldt ook voor mais, die in de VS veel geteeld wordt, maar de prijscorrectie op de granen valt mee. De voornaamste reden hiervoor is dat in Europa de stand van de granen zeer goed is. Momenteel zijn gerst en maismeel naar voederwaarde de interessantste, maar de tarwe ligt hier kortbij. – Vullers van brokken – palmpitschroot en sojahullen – hebben in hun prijs een kleine correctie omhoog gekregen. Zij kunnen echter nog steeds goed concurreren met veel bijproducten.

juni 2019 fokvee mestvee

natte bijproducten

mengvoer

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.117 1.178 1.149 1.149

rin wa be 4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

255,0 135,0 150,0 136,5 221,0 202,0 210,0 0,0 237,0 330,0 166,0 338,0 234,0 258,0 23,6 47,0 60,8 88,2 228,7 258,6 237,6 207,4

vo (e/ eder ton waa ) ve rde vi pri js ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %)

s kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 117 161 132 97

i g/

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 194 264 241 172

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp ton rijs )

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

vev

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.043 1.093 1.068 1.063

dve

ds g/k g re

grondstoffen eiwit

s g/k gd grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

16,50 74,50 16,40 67,00

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

juni 2019

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

63,6 83,7 141,9 65,1 89,7 147,3 252,4 251,2 269,9 225,1 227,3 270,1 227,4 324,5 235,9 281,3 30,3 54,5 63,6 99,1 227,7 261,9 241,1 220,3

y/y

180 207 167 93 88 80 78 0 104 122 73 104 99 92 78 86 95 89 100 99 99 94

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_marktinfo voer.indd 28

11-06-19 13:05

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900

700

€ 650

600 500

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

€ 525

400 € 275

300 200

€ 90

100 0

25 30 week

bron: veemarkt Les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

U-€3,90

4,0

U-€3,70

3,5 3,0

R -€2,85 R -€2,70

2,5

25 week

R-€ 2,81

2,5

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

4,0

S-2018

E-€2,55

2,5

E-2018

U-€2,20

U-2018

2,0

R-2018

R -€1,90

1,5 5

25 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

3,0

U-2018 R-2018

R -€ 1,80

week

110

S-€ 3,10

E-2018

U -€2,05

1,5 1,0

S-2018

E-€ 2,40

2,0

120

3,5

S-€ 2,70

2,5

5,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

S2-PRIJSINDEX

bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,5

1,0

R-€ 2,84

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

3,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

bron: veemarkt Brugge (B.)

U -€ 3,11 U-€ 3,11

2,0 1

5,0

2,0

3,5

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’17 ’17 ’17 ’17 t ’17 ’17 ’18 ’18 ’18 ’18 i ’18 ’18 ’18 ’19 jul aug sep okt nov dec jan feb jun sep ok nov jan feb mrt apr me nov dec jan maand/jaar

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_marktinfo VEE.indd 29

12-06-19 11:18

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 29 juni 30 juni 13 juli 20 juli 24 juli 27 juli 3 augustus 3 augustus 4 augustus 8 augustus 10 augustus 11 augustus

Bwb-keuring, Merksplas Provinciale bwb-keuring, Sint-Lievens-Houtem Bwb-keuring, Sluis Provinciale bwb-keuring, Wulpen Veeprijskamp Oosterkempen (bwb), Retie Nationale Belgisch-witblauwkeuring, Libramont Grote Prijs Keukens Redant (bwb), Erpe-Mere Veluwse Vleesvee Keuring, Ede Bwb-keuring, Alken Vleesveekeuring, Enter Vleesveekeuring (bwb en vrb), Meerveld/Uddel Bwb-keuring, Beveren

1 september 2 september 8 september 11 september 14 september 30 november

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

Bwb-keuring, Geffen Bwb-keuring, Leuven Bwb-keuring, Eeklo Bwb-keuring, Oldebroek Keuring hereford, Dalfsen Nationale Vleesvee Manifestatie, Zwolle

COLOFON

VEILINGEN 28 september

Blonde d’aquitaineveiling

Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal COT, Larenper maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN hoofdredacteur Jaap van der Knaap

27 juni 26-29 juli

Symposium Blondes Boerenadjunct-hoofdredacteur Beter, Bathmen Inge van Drie Landbouwbeurs, Libramont redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh,

VOORUITBLIK

Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

JULI WEST-VLAAMS ROOD redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, In het julinummer brengt VeeteeltVlees elk jaar eenfax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

rasspecial. Dit jaar staat het rood ras van Wests/jaar Vlaanderen centraal, een abonnementsprĳ ras dat zijn oorsprong Nederland en België € 70,30 reeds enkele honderden jaren terug kent. In Fransoverige landen € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad Vlaanderen ontwikkelde het ras zich meer naar VeeteeltVlees € 10 korting. een melktype, in Vlaanderen meer naar eenAbonnementen vleesPrĳzen excl. 6% btw. zĳn gebaseerd type. In 2012 werd dit ras al erkendop alskalenderjaar Vlaams en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk streekproduct, maar ondertussen is er ook een per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: Europese erkenning aangevraagd als beschermde Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) oorsprongsbenaming. VeeteeltVlees sprak naar (078 15 44 44) België: VRV-klantendienst e-mail klantenservice.nl@crv4all.com aanleiding van de rasspecial met een aantal betrokkenen van het ras en enkele vleesveehouders. advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, In het julinummer leest u verder het eerste verslag Froukje Visser van een reeks zomerkeuringen. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij, Annelies Debergh redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 50,00, overige landen € 96,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 12 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit uitdrukkelĳk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bĳ CRV voorbehouden. Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn de foto’s van Inovéo (6), Blonde d’Aquitaine Vlaanderen (7), Landpixel (14-16), BBG (21) en VLAM (26).

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_agenda.indd 30

VX01-editorial.indd 7

12-06-19 11:00

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees JUNI 2019

VV06_anders bekeken.indd 31

11-06-19 13:04

MET BELGISCH BLAUW NAAR RENDEMENT Belgisch blauw staat van oudsher bekend om zijn imposante spiermassa en economische kwaliteiten. CRV heeft dan ook een breed aanbod kwaliteitsvolle Belgisch blauwe stieren. Zeker nu rendement belangrijker is dan ooit! Wij bieden u stieren die uitblinken in correctheid én groei met behoud van vleeskwaliteiten. Ook dat is waar BETTER COWS | BETTER LIFE voor staat.

SKETCH DE L’ORGELOT

COURTOIS DE LA HESBAYE

• Geboortegewicht: 91 • Gewicht: 109 (index 14 mnd) • Hoogtemaat: 110 (index 14 mnd) • Karkasindex: 103

• Veel bespiering bij geboorte: 122 • Zoogvermogen bij geboorte: 105 • Economische index: 113

(Jackpot x Blackstar)

(Grommit Hof ter Zilverberg x Galopeur du Sartay x Tropique de Cras Avernas)

Wilt u sperma van Sketch, Courtois of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op www.crv4all.nl/shop of neem contact op met de klantenservice via 088 - 00 24 440.

BETTER COWS | BETTER LIFE

278-19 Ad VV-JUN-sketch-courtois-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

11-06-19 14:11