Veeteeltvlees juni 2020 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

J U N I 2020

Verband tussen rundvee en corona

ongegrond en stigmatiserend

Witblauwfokker Wouter Saelens focust op rendement Bwb-index

voor het eerst gepubliceerd

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV06_cover.indd 2

10-06-20 09:01

INHOUD RUBRIEK E N

5 Van de redactie 6 Fokkerijnieuws 16 Infographic: Europese importquota van rundvlees 26 Managementnieuws 31 CRV-nieuws 32 Marktinfo voer 33 Marktinfo vee 34 Agenda 35 Anders bekeken

hoofdartikel gezondheid

HOOFDA RT IK E L

8 Volgens wetenschapers is er geen link tussen COVID-19 en de rundveehouderij, ondanks wat sommige maatschappelijke organisaties beweren REPORTAG E

12 Voor Wouter Saelens zijn de fokkerijkeuzes die hij nu maakt het inkomen van binnen vier jaar KEURIN G

18 Eerste fotokeuring: de rubriek vaarzen COMMISSA RISSE N IN B E E L D

20 Zowel in de coöperatie als op zijn bedrijf is het zoeken naar balans tussen de lange en korte termijn belangrijk voor Wietse Duursma

8 fokkerij bwb-index gepubliceerd

Europa van boer tot bord

FOKKERIJ

22 Bwb-index voor het eerst gepubliceerd MANAGE M E N T

28 Met ‘Van boer tot bord’ stelt de Europese Commissie haar grote landbouwambities voor

JUNI 2020

Verband tussen rundvee en corona

d ongegrond en stigmatiseren

Witblauwfokker Wouter Saelens focust op rendement Bwb -index

voor het eerst gepubliceerd

EETEELT VLEES.N MEER NIEUWS OP WWW.V

L OF WWW.V EETEE LTVLEES

Wouter Saelens:

Wietse Duursma:

‘Je mag er niet van uitgaan dat de klanten vanzelf terugkomen’

‘Om in de veeverbetering te concurreren moeten we blijven innoveren’

.BE

BIJ DE COVER

De rode witblauwe. Leonardus van de Uilenvlucht neemt afscheid van Nederland en trekt naar Ierland (foto: Harrie van Leeuwen)

20 veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_inhoud.indd 3

10-06-20 14:54

VAN DE REDACTIE

Ambitie hoog in Europa,

het budget niet Europa is ambitieus. Daar is niets mis mee. Recent heeft de Europese Commissie immers verschillende plannen voorgesteld die elk op zich een grote invloed zullen hebben op onze landbouwbedrijven. Zowel op het gebied van biodiversiteit als naar voedselveiligheid en -zekerheid zijn die plannen ambitieus. De meerjarenbegroting lijkt dat ook, maar is het volgens de landbouworganisaties niet. Koken kost geld, maar blijkbaar stappen onze Europese leiders niet mee in die visie. De Belgische Boerenbond wijst op een korting van 10 procent op het Europees landbouwbudget. Daarmee gaat Europa mee in een trend waar we eigenlijk nagenoeg allemaal in meegaan. Meer voor minder. De consument die we allen zijn, wil steeds meer waar voor minder geld. We willen meer mobiele data voor minder centjes, een mooier huis voor minder geld, beter vlees voor minder euroâ&#x20AC;&#x2122;s. Maar zoals vleesveehouder Wouter Saelens verderop in dit magazine scherp opmerkt: een korting doet de boer bloeden! Kortom, iemand moet opdraaien voor dat meer voor minder. En vaak is het de minst sterke schakel in de keten.

Op zich is de ambitie van Europa om het beter te doen met onze landbouw- en voedselproductie niet verkeerd, maar op welke hoogte ga je de lat leggen voor de lidstaten van Europa? De productiestandaard en voorwaarden in de Lage Landen zijn toch niet altijd te vergelijken met deze in andere EU-landen? En wat doe je met de import en de verschillende handelsakkoorden die in de pijplijn zitten? Ga je hiervoor dezelfde hoge standaard hanteren? Europa zal meer rundvlees importeren. Dat zet druk op een markt die al niet in evenwicht is, een klein kind kan voorspellen welk effect dit gaat hebben. En dan wil men tegelijkertijd de eigen standaard naar boven brengen. Wie vaak opiniestukken over landbouw leest, zal wel gemerkt hebben dat menig auteur teruggrijpt naar kleinschalige, lokale productie. De grotere landbouwbedrijven worden even vaak in de hoek geduwd. Vaak stellen ze in hun opinie wel terecht vast dat onze landbouw meer waard is dan het produceren van goedkope bulk. Maar waarom wil iedereen dit, maar wil niemand er dan voor betalen?

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_editorial.indd 5

10-06-20 14:13

FOKKERIJNIEUWS

Tonley Juno Eric veilingtopper in angusras

Tonley Juno Eric

De internetveiling van het Britse aberdeenangusstamboek resulteerde in een gemiddelde veilingprijs van 3944 pond, ofwel 4429 euro. De veiling van 12 mei had

daarbij 18 stieren in aanbieding. Veilingtopper werd de in juli 2018 geboren Tonley Juno Eric U552 van fokker Neil Wattie uit Alford (Schotland). De stier werd geveild voor 8000

pond, of 8985 euro. Tonley Juno Eric heeft als vader Blelack Evor H929 en als moeder Tonley Julie Erica J604 (v. Hurdcott Elixier E215).

Succesvolle online veiling voor Britse witblauwen De internetveiling van het Britse witblauwstamboek resulteerde in een gemiddelde veilingprijs van 5525 euro voor de stieren. Het vrouwelijk fokvee leverde een gemiddelde veilingprijs op van 4584 euro. De internetveiling verliep over vier dagen, van 15 tot 19 mei. In het veilingaanbod van het stamboek waren in totaal 28 stieren, 8 stuks vrouwelijk fokvee en ĂŠĂŠn embryokalf opgenomen. Het enige kalf werd verkocht aan 2907 euro. Acht veilingnummers behaalden een bod boven 6000 pond of 6709 euro. Veilingtopper werd de in augustus 2018 geboren stier Dragon Blues Night. De stier werd gefokt door G. W. en K. Williams uit Lampeter (Wales). Night is een zoon van Joujou du Petit Brin (v. Attribut) en Bragon Blues Beca (v. Bringlee Volkawagon). Dragon Blues Night

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_fokkerijnieuws.indd 6

10-06-20 14:44

Hilde Crevits, Vlaams landbouwminister:

‘Tijdens de crisis is duidelijk gebleken dat de landbouwsector onmisbaar is’ Uit: Het Laatste Nieuws, 30 mei 2020

Zomerkeuringen in Verenigd Koninkrijk allemaal afgelast Niet alleen in Nederland en België zijn alle keuringen voor de komende zomerperiode afgelast vanwege de coronamaatregelen. Ook verschillende vleesveestamboeken in het Verenigd Koninkrijk melden dat shows en keuringen zijn afgelast.

Shows die niet doorgaan, zijn onder andere: – 18-21 juni: Royal Highland Show Ingliston – 1-2 juli: Angus Summer National Show 2020 – 20-23 juli: Royal Welsh Builth Wells Powys – 1 augustus: National Hereford Show Tenbury, Worcestershire

De volledige lijst met afgelastingen per vleesras is terug te vinden op de websites van de desbetreffende stamboeken.

Geen crisis op de CSB-veiling witblauw te Ciney Er was op 20 mei redelijk wat belangstelling voor de CSB-veiling Belgisch witblauw en dit desondanks het zeer mooie weer om gras in te kuilen en ondanks de coronapandemie. Wie op een coronakoopje hoopte, kwam bedrogen uit. De veiligheidsmaatregelen vanwege de coronapandemie (handen ontsmetten, mondmasker, social distancing op de tribune) werden gedisciplineerd nageleefd door de veehouders. Vijftien stieren kwamen in de veilingring. Veertien ervan werden moeiteloos verkocht en leverden een clearance rate van 93 procent op. De gemiddelde veilingprijs bedroeg de niet onaardige som van 3914 euro, zo’n 200 euro meer dan in januari. Zes stieren haalden een bod boven de 4000 euro. Topper op de veiling, met 5200 euro achter zijn naam, werd de stier Cameron du Chesselet van fokker Gérard De Dordlodot uit Sosoye. Cameron, zoon van Vidal de St. Fontaine uit Alpine du Chesselet (v. Ultimo v.d. IJzer), woog op 11 mei 636 kg bij een schofthoogte van 125 cm (+3). Op het station liet hij een dagelijkse groei noteren tijdens de controleperiode van 1,25 kg. Zijn slachtwaarde op 13 maanden bedroeg 1846 euro. Cameron kreeg een totaalexterieurscore van 89,1 punten met op onderdelen: 83 punten voor hoogtemaat, 90,7 punten voor bespiering, 86 punten voor type, 81 punten voor beenwerk en 85 punten voor algemeen voorkomen. Cameron du Chesselet

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_fokkerijnieuws.indd 7

09-06-20 16:34

HOOFDARTIKEL GEZONDHEID

‘Verband rundveehoud

ongegrond en stig Het coronavirus eiste reeds duizenden mensenlevens, nu duiken er enkele dierlijke besmettingen op. De koe lijkt volgens de huidige inzichten niet vatbaar. Wel wordt er in de publieke opinie de link gelegd tussen COVID-19 en de intensieve veeteelt. ‘Ongegrond en stigmatiserend’, aldus LTO. TEKST JEROM ROZENDAAL

et coronavirus houdt de wereld vanaf eind vorig jaar in de greep. Terwĳl de pandemie zich over de wereld verspreidt, moeten wetenschappers erkennen dat zĳ eigenlĳk niet zoveel weten van het virus. Dat geldt zeker ook voor op de impact op het dierenleven. Volgens de huidige stand van zaken zĳn onder andere katachtigen, de fret, de goudhamster en de hond vatbaar voor het virus en werden er ook coronabesmettingen bĳ een aantal Brabantse nertsenbedrĳven geconstateerd.

Inmiddels wordt ook het besmettingsgevaar van varkens en konĳnen onderzocht.

Laboratoriumdieren Dat de overheid de situatie serieus neemt, blĳkt uit de oprichting van taskforces in zowel België als Nederland die zich bezighouden met COVID-19-besmetting onder landbouw- en gezelschapsdieren. In de Nederlandse expertgroep dierziekten heeft onder anderen Wim van der

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_hoofdverhaal.indd 8

10-06-20 14:16

uderij en corona

tigmatiserend’ Poel zitting. Hij is als viroloog verbonden aan Wageningen Bioveterinary Research (WBVR). Runderen worden in de onderzoeken tot nu toe buiten beschouwing gelaten. ‘Vooralsnog zijn er internationaal geen indicaties dat runderen besmet kunnen worden’, zegt Wim van der Poel. Hij benadrukt dat onderzoek duur is en dat proefdiergebruik beperkt moet worden. ‘De dieren die het vaakst onderzocht worden, zijn laboratoriumdieren die gebruikt worden om menselijke vaccins op te testen. Runderen zijn te groot voor dit onderzoek’, zegt hij. De wetenschap acht de kans klein dat eventueel met COVID-19 besmette gezelschaps- en landbouwdieren mensen kunnen aansteken. Een uitzondering hierop zijn nertsen. Bij meer dan tien Nederlandse nertsenbedrijven werden besmette dieren aangetroffen en hebben nertsen vermoedelijk ook mensen aangestoken. Deze bedrijven worden inmiddels geruimd. Toch is ook de kans op besmetting door nertsen niet groot, aldus Van der Poel. Hij constateert dat er nog geen gevallen van besmette koeien zijn waargenomen. ‘Je kunt er dus haast van uitgaan dat koeien niet vatbaar zijn’, zegt hij. Van der Poel is gespecialiseerd in zoönosen, ziektes die van dieren naar mensen kunnen overspringen. Het huidige COVID-19, oftewel SARS-CoV2, is een zoönose, zegt hij. ‘Het komt vermoedelijk van de Chinese hoefijzerneusvleermuis en is mogelijk met een tussengastheer op de mens overgesprongen.’ Eerdere zoönosen die de humane volksgezondheid in het gedrang brachten en waarvan de origine een wild dier was, waren bijvoorbeeld de corona-

virussen SARS en MERS en recenter het ebolavirus. Volgens Van der Poel komt 70 procent van de nieuwe infectieziekten bij mensen van dieren, vooral wilde dieren. ‘Bij de landbouwdieren hebben we een goed systeem om de gezondheid te monitoren’, vult hij aan. Toch sluit hij niet uit dat de professionele veehouderij in de toekomst nog wel eens het slachtoffer kan worden van zoönosen. ‘Een belangrijk risico zijn vector-overdraagbare infectieziekten. Door de klimaatverandering komen bepaalde muggensoorten meer noordwaarts, en kunnen dan infectieziekten introduceren. Denk aan bijvoorbeeld Rift Valley Fever.’

Fijnstofdiscussie ‘De sprong van virussen naar dieren is onvoorspelbaar’, beaamt Hans Nauwynck, die als veterinair viroloog verbonden is aan de universiteit van Gent. Hij benadrukt het belang van een goede bioveiligheid en continu onderzoek naar virussen. De gezondheidsopvolging van de veestapel is daarbij ook belangrijk. ‘Voor de veehouder is het belangrijk dat hij zo snel mogelijk contact opneemt met zijn dierenarts als hij een ziekte ziet bij meerdere van zijn dieren waarvan de oorzaak niet duidelijk is. De dierenarts

Wim van der Poel: ‘Je kunt er haast van uitgaan dat koeien niet vatbaar zijn’

Boviene coronavirus Het coronavirus is al langer bekend in de rundveehouderij, maar dan in een andere variant binnen dezelfde familie. Het gaat dan nader bepaald om boviene corona, een virus dat niet van dier op mens kan overspringen. Dat stelt Koen De Bleecker, dierenarts bij DGZ Vlaanderen. ‘Doordat een vaccin beschikbaar is en er een zekere immuniteitsopbouw is bij sommige dieren door de jarenlange aanwezigheid van het virus, kan de rundveesector “relatief” goed met dit virus omgaan. Dit in tegenstelling tot het SARS2-corona dat bij de mens COVID-19 veroorzaakt. Dat is een nieuw virus, waartegen

de mensheid nog geen antistoffen heeft opgebouwd.’ Alhoewel meestal volwassen koeien er weinig last van hebben, kan een infectie met het boviene coronavirus wel nare consequenties hebben voor de kalvergezondheid, zelfs met de dood tot gevolg. Het meest gekend zijn de diarreeproblemen die boviene coronavirus kan veroorzaken bij jonge kalveren en die tot sterfte kunnen lijden door uitdroging, aldus De Bleecker. ‘Maar de laatste jaren wordt ook meer en meer aandacht besteed aan de rol van boviene coronavirus in luchtwegproblemen bij zowel kalveren als

jongvee als soms volwassen runderen.’ Vanwege het risico voor de gezondheid van hun kalveren vaccineren veel boeren tegen boviene corona. De drachtige runderen worden enkele weken voor afkalving gevaccineerd om zo antistoffen op te bouwen die zij via de biest aan de kalveren kunnen doorgeven. Alhoewel er geen cijfers over bekend zijn, schat De Bleecker dat zeker de helft van de professionele Vlaamse veehouders preventief vaccineert. ‘Maar het verschilt per bedrijf. Heb je er nooit mee te maken gehad, dan ben je minder geneigd te vaccineren.’

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_hoofdverhaal.indd 9

10-06-20 14:16

HOOFDVERHAAL GEZONDHEID

Riftdalkoorts Riftdalkoorts, bekender onder de Engelse term Rift Valley Fever, wordt veroorzaakt door het riftdalkoortsvirus. Het virus ontleent de naam aan zijn oorsprongsgebied in het Riftdal in Oost-Afrika. Besmetting kan plaatvinden via

muggenbeten, of door direct contact met besmette dieren. Ziekteverschijnselen bij runderen zijn: een verhoogde lichaamstemperatuur, grote kans op abortus en tot 10 procent sterfte. Bij de mens, die de ziekte ook

kan er dan voor zorgen dat monsters van deze dieren zo snel mogelijk onderzocht worden op mogelijke nieuwe ziekteverwekkers’, zegt Van der Poel. Alhoewel volgens Van der Poel de wetenschappelijke grondslag ontbreekt, wordt in het publieke debat de link gelegd tussen luchtverontreiniging en enerzijds de vatbaarheid voor het virus en anderzijds de ziekteverschijnselen. Er wordt daarbij gesuggereerd dat gebieden in Brabant en Noord-Limburg met een hogere veeconcentratie meer coronaslachtoffers kenden dan andere gebieden. Het RIVM is inmiddels een onderzoek gestart naar een eventueel verband. LTO Nederland, bij monde van portefeuillehouder Gezonde Dieren Jeannette van de Ven, erkent de mogelijke relatie tussen luchtverontreiniging en de ziekteontwikkeling, maar zij benadrukt dat de veehouderij onterecht als eerste schuldige wordt aangewezen. Zij juicht het onderzoek toe, maar benadrukt dat bijdragen van de industrie, luchtvaart en huishoudens aan de luchtkwaliteit in dit onderzoek meegenomen moeten worden.’ Van de Ven heeft veel ervaring met discussies over veehouderij en vermeende omgevingsverontreiniging. Zelf heeft zij een melkgeitenhouderij, een sector die in 2007 in de schijnwerpers stond toen de Q-koorts uitbrak en geiten ook mensen aanstaken. ‘Dit heeft een enorme impact gehad op de veehouderij’, zegt Van de Ven. ‘Zo zijn geitenbedrijven gaan enten, is er een meldingsplicht voor abortus ingesteld en heeft de sector veel meer aandacht voor bioveiligheid.’ Ook werd hieropvolgend het Keurmerk Zoönosen ingesteld, waar vooral kinderen zorgboerderijen een beroep op doen. Veehouders die hiervoor in aanmerking willen komen, vullen samen met hun dierenarts een checklist in. Bioveiligheidsmaatregelen en ook gezondheidsopvolging staan hierbij centraal. Zo moeten aangekochte runderen in quarantaine geplaatst worden en moeten zieke runderen of runderen die geaborteerd hebben, gedurende veertien dagen afgezonderd staan. In het geval van abortus moet met een bloedmonster getest worden op de zoönosen brucellose, salmonellose en leptospirose. Volgens Van de Ven is het coronavirus in geen opzicht vergelijkbaar met Q-koorts. ‘COVID-19 verspreidt zich van mens op mens en niet van dier op mens.’ Zij suggereert dat bepaalde belangengroepen de coronacrisis misbruiken om hun politieke doelen na te streven. ‘Zo wordt gezegd dat onze vleesconsumptie een rol speelt bij het coronavirus. Dat is ongegrond en stigmatiserend’, vindt zij.

‘Link veehouderij en COVID-19 ontbreekt’ Professor Nauwynck is het daar roerend mee eens. ‘Het is de chaotische mens die verantwoordelijk is voor de verspreiding van het virus. Zij vliegen de hele wereld over en

kan krijgen via besmet vlees en mogelijk ook rauwe melk, kan het virus eveneens leiden tot sterfte. Minder dan één procent van de mensen zou aan de ziekte overlijden. Er bestaan vaccins tegen de ziekte.

Hans Nauwynck : ‘De chaotische mens verspreidt het virus’ brengen het zo in alle uithoeken van de wereld. De veehouderij heeft hier helemaal niets mee te maken.’ Nauwynck kwam recentelijk in het nieuws door zijn stevige reactie op een krantenadvertentie van dierenactivistenorganisatie GAIA, waarin COVID-19 in verband werd gebracht met de intensieve veehouderij en op één hoop werd gegooid met dierziektes als varkenspest, gekkekoeienziekte en vogelgriep. ‘Het is spijtig te moeten constateren dat een organisatie als GAIA de huidige COVID-19pandemie met zeer veel mensenleed gebruikt om enkele punten aan te halen rond dierenleed’, zegt hij. Volgens Nauwynck zou de mensheid juist een voorbeeld moeten nemen aan de veehouderij die zo is ingericht om diergezondheid en voedselveiligheid juist zo veel mogelijk te garanderen. ‘Wij als mensen zitten nu voor het eerst een aantal weken in quarantaine. Bij veebedrijven gebeurt dat constant, bijvoorbeeld bij de verplaatsing van vee van het ene naar het andere bedrijf. Er wordt in de veehouderij getracht om contacten tussen bedrijven zo veel mogelijk te vermijden.’ Nauwynck onderzocht recentelijk ruim 1000 stalen van Vlaamse dierenartsen. Uit het onderzoek bleek dat 5,8 procent van de dierenartsen met corona besmet was geweest. Dit is hetzelfde percentage als een gemiddelde doorsnede van de algemene samenleving. ‘Mochten dieren een rol spelen in de verspreiding, dan zou de besmettingsgraad onder de dierenartsen hoger liggen. Zij zijn immers niet in lockdown gegaan’, concludeert hij. l

Samenvatting – Veel is nog onbekend over het coronavirus en de mogelijke vatbaarheid van rundvee. – De gesuggereerde rol van de veehouderij in de verspreiding van het coronavirus is ongegrond volgens wetenschappers. – De chaotische mens verspreidt het virus, niet de veeteelt.’ – Bioveiligheid is belangrijk om toekomstige zoönosen te voorkomen. – De mens kan op het gebied van bioveiligheid een voorbeeld nemen aan de veehouderij.

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_hoofdverhaal.indd 10

10-06-20 14:17

BEDRIJFSREPORTAGE SAELENS

‘De keuzes van nu

betalen zich uit in de frigo’

Voor Wouter Saelens staat de bedrijfsvoering nagenoeg volledig in het teken van de korte keten. Corona heeft invloed gehad op zijn bedrijf, maar hij blijft niet bij de pakken zitten. Zijn buren en klanten krijgen de volle aandacht. TEKST WIM VEULEMANS

e boerderĳ van Wouter Saelens (33 jaar) en zĳn ouders in het Vlaams-Brabantse Herent ligt wat verborgen achter een rĳ huizen, vlak bĳ het dorp. Opvallend vooraan, langs de weg, staat een rĳ met allemaal automaten. Vlees, aardappelen en zelfs brood kunnen de consumenten er snel afhalen. Op die manier speelt deze vleesveehouder in op de nabĳheid van het dorp. En daarmee houdt zĳn visie naar de buurt niet op. ‘Onze buren zĳn belangrĳk voor ons. Net daarom houden we ook maximaal rekening met hen’, vertelt Wouter. ‘Zo laat ik op pinkstermaandag bewust geen graan malen. En het spenen van de zoogkalveren doen we na een bevraging in de buurt altĳd in de week en ’s morgens vroeg. Zo blĳft het gebrul ’s nachts beperkt.’ Ook ziet Wouter met regelmaat gezinnen met kinderen uit de buurt over het bedrĳf wandelen. ‘Op die manier houd je contact met je buren.’ In 2010 startte hĳ als zelfstandig helper op het bedrĳf van zĳn ouders Paul en Lydie. Vier jaar later stapte hĳ

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_bedrijfsrep binnenland Saelens.indd 12

10-06-20 13:39

BEDRIJFSPROFIEL eigenaren plaats veestapel grondgebruik

o’

Herent

Wouter (foto), Paul en Lydie Saelens Herent 200 witblauwen, 110 kalvingen 200 ha aardappelen, mais, tarwe, gerst, soja, gras

probleem zĳn. ‘Ze zĳn verzot op de sojakiemen en pikken dan vaak ook de wortel mee uit. Als je pech hebt, loopt de schade al snel op.’ Toch blĳft de ambitie van Wouter om de eigengeteelde soja zo spoedig mogelĳk aan de eigen runderen te kunnen voeren. Het bedrĳf werkt omwille van de gesloten bedrĳfsvoering voornamelĳk met eigen granen. In de voermengwagen wordt een basisrantsoen gemengd dat wordt verstrekt aan de grootste groep dieren. Daarin neemt gras voor de helft de ruimte in, aangevuld met mais, tarwe, gerst en een aangekochte mengeling van soja en lĳnschilfers (50-50). Mineralen worden apart verstrekt. Ook spelt en soms maismeel maken deel uit van de beschikbare voermiddelen. ‘De basis is steeds dat onderhoudsrantsoen. Bepaalde diergroepen, zoals het jongvee of de dieren in afmest, gaan we dan bĳvoeren met de kruiwagen’, vertelt Wouter.

Meer afzet van vlees, minder aardappelen Wie door de stallen van het bedrĳf loopt, valt meteen op dat er geen stieren te vinden zĳn. Naast de dekstieren zĳn er enkel een aantal jonge stierkalveren te vinden in een iglo voor de stal. ‘Alle stierkalveren verkopen we op een leeftĳd van veertien dagen’, geeft de jonge vleesveehouder aan. Ook hĳ heeft de dalende verkoopprĳs voor de kalveren gevoeld tĳdens de coronacrisis, maar meldt nu wel dat de prĳs alweer wat gestegen is tot 850 euro. Met de hoeveverkoop van vlees en aardappelen heeft het bedrĳf de voorbĳe jaren de afzet en dus ook de prĳsvorming sterk in eigen handen genomen. ‘Elke drie weken verkopen we ongeveer twee koeien via de eigen hoeve-afzet’, vertelt Wouter. ‘Daarnaast zetten we ook nog een halve koe per week af via een lokale

Onder meer vlees en aardappelen vinden via een automaat de weg naar de consument

in samenuitbating (50-50) met zĳn ouders. Naast de 200 witblauwen op het bedrĳf is de bedrĳfsvoering ook gericht op akkerbouw. Aardappelen, tarwe, mais, gras en sinds een drietal jaar ook soja nemen daarin plaats.

Eigen voer telen Het bedrĳf was daarmee een van de eerste bedrĳven in Vlaanderen die begonnen met de teelt van soja. ‘De reden hiervoor was dat we op ons bedrĳf zo veel mogelĳk gesloten willen werken’, vertelt Wouter. ‘Dat betekent zo weinig mogelĳk aankopen, zowel dieren als voer. Dat lukt ons al aardig, enkel voor eiwit zĳn we aangewezen op aankoop. Alleen moet je de eigengeteelde soja kunnen toasten en daarvoor heb ik tot op heden niemand gevonden die dat voor ons kan doen.’ Om die reden wordt momenteel alle opbrengst – zo’n drie ton per hectare – verkocht aan de lokale graanhandel. De veehouder geeft ook aan dat soja in de streek geen gemakkelĳke teelt is. Vooral de duiven kunnen een

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_bedrijfsrep binnenland Saelens.indd 13

10-06-20 13:40

BEDRIJFSREPORTAGE SAELENS

Het basisrantsoen is voor alle dieren gelijk

De koeien hebben bij slacht allemaal een gewicht tussen de 450 en 550 kg geslacht

Carrefour.’ Tot het uitbreken van de wereldse pandemie had het bedrĳf ook nog een deel afzet richting horeca. Maar die afzet viel stil. ‘Van de acht horeca-uitbatingen bleven er twee open via afhaal’, vertelt Wouter. Anderzĳds is het ook voor dit bedrĳf zo dat de korteketenafzet aan interesse wint bĳ de consument. Zo meldt Wouter 20 procent meer omzet bĳ de hoeveverkoop aan particulieren. Een groot deel hiervan blĳken nieuwe klanten te zĳn, die vooral aangeven niet eerder geweten te hebben van de mogelĳke hoeveverkoop op dit bedrĳf, maar ook meer vertrouwen in de directe verkoop te hebben. ‘In het begin van de crisis heb ik wel één koe extra moeten slachten om aan de vraag te voldoen’, vertelt Wouter. ‘Maar dat was eenmalig. Ik denk dat menig consument toch ook wat vlees is gaan hamsteren en zĳn vriezer heeft gevuld.’

Klanten dichtbij houden Anderzĳds is de prĳs voor het vlees in die periode niet veranderd op het Herentse bedrĳf. En wie op zoek is naar promoties in het aanbod, komt ook van een kale

reis terug. ‘Iemand betaalt de prĳs daarvoor’, verduidelĳkt Wouter. ‘Ofwel zit het product tegen de vervaldatum aan, ofwel moet de boer bloeden.’ Na de slachting op maandag stuurt het bedrĳf een mail naar alle klanten die negen weken geleden vlees kochten. Die mail is bĳzonder belangrĳk volgens de bedrĳfsleider. ‘Je mag er niet vanuitgaan dat de klanten vanzelf terugkomen, je moet ze bĳ je houden.’ Daarna kan men bestellen, geen pakketten, zoals bĳ veel bedrĳven, wel alle producten los. ‘Ongeveer 90 procent bestelt online’, vertelt Wouter. ‘Wat we niet verkopen van het geslachte rund, vriezen we in voor onze automaat. Na een paar jaar kunnen we goed inschatten wat we weg kunnen zetten via onze automaat, de rest verkopen we aan onze lokale Carrefour.’ Daar waar de gevolgen van de huidige crisis voor de rundveetak op het bedrĳf nog eerder beperkt bleven, is dat niet het geval voor de aardappelsector. ‘Maar ik mag ook niet klagen’, geeft Wouter wel meteen aan. ‘Een groot deel van mĳn productie is op contract, die aardappelen zĳn net weggegaan voor de crisis. De vrĳe verkoop is een ander paar mouwen.’ Een deel hiervan gebeurt al langer via de hoeverkoop, maar daar is geen meerafzet te merken. ‘Wel zĳn er een aantal frituren die tĳdelĳk sloten, waardoor ze minder aardappelen nodig hadden.’ De bedrĳfsvoering staat duidelĳk volledig in het teken van de afzet op de hoeve. Dat geldt ook voor de fokkerĳ met de witblauwen op het bedrĳf. Zo worden enkel de vrouwelĳke dieren gehouden op het bedrĳf, wat meteen het hoge aantal kalvingen (110) per jaar verklaart op het aantal dieren (200). Steeds heeft het bedrĳf met eigen, aangekochte stieren gewerkt. Zo kregen onder meer zonen van Or, Fleuron, Empire en een kleinzoon van Empire kansen op het bedrĳf. Superbevleesd hoefden de stieren bĳ de aankoop niet te zĳn voor Wouter, en eerder vader Paul. Wel moesten ze maat, lengte, gewicht en een sterk beenwerk tonen. Eveneens dienden de stieren vrĳ te zĳn van alle erfelĳke gebreken.

Meer vaarzen door SiryX ’Ik kies voor een fokkerĳ waarbĳ ik weinig uitval en veel rendement heb’, stelt Wouter. ‘De koeien kalven twee tot drie keer en worden dan afgemest. Om onze afzet te garanderen, kan ik me geen uitval permitteren.’ De koeien hebben bĳ slacht allemaal een gewicht tussen 450 en 550 kilogram geslacht. ‘Niet heel zwaar, dat besef ik’, merkt hĳ op. ‘Onze dieren worden in de opfok niet zwaar gevoerd, maar vooral kan ik te zware dieren moeilĳker verwerken. Die entrecotes zĳn te groot.’ Fokkerĳ lĳkt dan misschien geen heel groot belang te hebben op dit bedrĳf, ze zĳn er wel heel bewust mee bezig. ‘De keuzes die je nu maakt,’ geeft Wouter aan, ’betalen zich binnen vier jaar uit in de frigo.’ Naast de eigen stier heeft het bedrĳf er zopas voor gekozen om ook SiryX te gaan inzetten. ‘Omdat onze afzet goed is, en zelfs is toegenomen, komen we op termĳn in de problemen met het aantal dieren’, vertelt Wouter. ‘Ik heb meer vrouwelĳke dieren nodig, anders moet ik ze eerder gaan slachten. De jonge vaarzen werden reeds op een leeftĳd van circa 13 tot 14 maanden bĳ de stier gelaten, voortaan zullen ze door een ki-dierenarts van CRV met SiryX geïnsemineerd worden.’ Hiervoor kocht Wouter recent sperma aan van Vagabond, Rejoui en Mambo. Het resultaat hiervan merkt Wouter al binnen een jaar. l

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_bedrijfsrep binnenland Saelens.indd 14

10-06-20 13:40

INFOGRAPHIC

Europese importquota

van rundvlees

De Europese Unie (EU) heeft met een groot aantal landen of associaties handelsverdragen (handelsakkoorden) afgesloten. De rits overeenkomsten bestrijkt een breed scala aan handelsactiviteiten (import en export), van landbouwproducten tot industriële producten en diensten tot intellectueel eigendom. Wat is de betekenis ervan voor de import van rundvlees? TEKST GUY NANTIER

e Europese Unie produceert jaarlijks rond de 7.930.000 ton equivalent karkasgewicht (2018). De import van rundvlees bedroeg in datzelfde jaar afgerond 5,5 procent van de eigen productie of in totaal 438.633 ton equivalent karkasgewicht (bron: Meat Market Observatory, European Commission). De totale importhoeveelheid is de som van ‘vrije’ invoer met invoerbelasting aan de buitengrens plus de invoer volgens vastgelegde hoeveelheden (quota, contingenten) met verlaagde invoerheffingen.

Vrije invoer Het normale EU-invoerregime (vrije invoer) voorziet een invoerheffing van 12,8 procent ad valorem, verhoogd met 3 euro per kg gekoeld of diepgevroren ontbeend rundvlees. De ad-valoremheffing is een douanebelasting waarvan het bedrag is gebaseerd op de waarde van de transactie; de waarde van de transactie die Europa hanteert, is de waarde van het product op de factuur plus de transport- en verzekeringskosten (CIF-waarde). Rundvlees dat een verwerking heeft ondergaan, zoals corned beef, wordt onderworpen aan een douanetarief van 16,6 procent.

Vier soorten quota Naast de vrije invoer is er import waarvan de hoeveelheden en de verlaagde invoerheffing vastgelegd zijn. Deze hoeveelheden worden ingedeeld in drie type quota of contingenten: het ‘Hilton-contingent’, het zogenaamde ‘Panel hormonen-vrij-contingent’ en het ‘GATT-contingent’. Deze contingenten worden opengesteld hetzij

voor iedereen (‘erga omnes’) of specifiek voor één land (bv. Mexico) of een groep van landen, zoals Mercosur (Argentinië, Brazilië, Paraguay, Uruguay). De volgende gegevens werden door de Europese Commissie aan de redactie overgemaakt: het Hilton-quotum (vers, gekoeld, vacuüm verpakt kwaliteitsvlees) is zo’n 66.826 ton equivalent karkasgewicht groot (EU-reg. 593/2013). 49.000 ton is gereserveerd voor het handelsakkoord met de Mercosur-landen. De rest is toegekend aan landen zoals Australië, Canada, de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland. Het vlees mag geïmporteerd worden tegen een invoerheffing aan de Europese buitengrens van 20 procent ad valorem. Het zogenaamde erga omnes, Panel hormonen-vrij-contingent van kwaliteitsvlees waarvoor geen douaneheffing geldt, is 45.000 ton equivalent karkasgewicht groot (EU-reg. 481/2012). Het wordt momenteel ingevuld door de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, Uruguay en Argentinië. Van dit quotum zou – via de recente handelsdeal met de Verenigde Staten begin augustus 2019 – zo’n 35.000 ton gereserveerd worden voor de VS. Het erga-omnes-Gatt-contingent is een quotum voor diepgevroren vlees waarvoor 20 procent douaneheffing ad valorem geldt. Het is 63.703 ton equivalent karkasgewicht groot voor verwerkingsvlees (EU-reg. 412/2008) en 54.875 ton equivalent karkasgewicht groot voor vlees ter versnijding (EU-reg.431/2008). Deze laatste hoeveelheid wordt voornamelijk door Brazilië ingevuld.

Nieuwe handelsakkoorden Naast deze drie quota bestond er voorheen nog een vierde contingent voor rundvlees uit de ACP-landen of de ontwikkelingslanden. Dit quotum bestaat de dag van vandaag niet meer. Rundvlees van ontwikkelingslanden mag vrij worden ingevoerd tegen een preferentiële douanebelasting. In bovenstaande contingenten zitten het recente handelsverdrag met Canada (CETA, 2019) en Mexico (2020) nog niet verwerkt. CETA voorziet de openstelling van een extra hoeveelheid rundvlees van 45.840 ton equivalent karkasgewicht, bovenop de reeds bestaande invoer van 4162 ton binnen het hormonenvrij contingent en 14.950 ton binnen het Hilton-contingent. Het zeer recent gefinaliseerde akkoord met Mexico voorziet de openstelling van een contingent van 10.000 ton equivalent karkasgewicht voor kwaliteitsrundvlees en 10.000 ton equivalent karkasgewicht voor bijproducten van de slacht en dit allemaal tegen een verlaagd douanetarief van 7,5 procent ad valorem. Tot voor kort was import vanuit Mexico om veterinair-sanitaire redenen verboden. l

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_infographic.indd 16

09-06-20 09:27

HILTON-QUOTA

2018

PANEL HORMONENVRIJQUOTA

2018

45.000 ton equivalent karkasgewicht

Hormonenvrij rundvlees van hoge kwaliteit De Europese import bestaat uit hormonenvrij rundvlees van hoge kwaliteit (veelal lendestukken) dat buitenshuis wordt geconsumeerd, zoals in restaurants, horeca en hotels. De hoeveelheid (de import in het VK inbegrepen) vertegenwoordigde in 2018 een waarde van 2229 miljoen euro (bron: Estat-Comext), dat is gemiddeld 5,2 euro per kg equivalent karkasgewicht. lid Europese Unie 27

66.826 ton equivalent karkasgewicht

GATT-QUOTA

2018

118.578 ton equivalent karkasgewicht

+ VRIJE INVOER

2018

208.229 ton equivalent karkasgewicht

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_infographic.indd 17

09-06-20 09:27

FOKKERIJ FOTOKEURING 1

Wie wint de corona-

fotokeuringen 2020? Nood breekt wet. Vanwege de coronamaatregelen kunnen de keuringen tijdens de zomermaanden niet doorgaan. Om de kijk op koeien niet te verliezen biedt VeeteeltVlees zijn lezers voor het eerst een fotokeuring aan. TEKST GUY NANTIER

iefhebbers van keuringen en veebeoordelen moeten vanwege maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus veel missen, zoals een zicht op de jongste generatie fokdieren, de babbel met de collega-fokkers, het sociaal contact met de toeschouwers of het samenzĳn onder het genot van een drankje.

Fotokeuring van witblauw en blonde Om het gemis een klein beetje te verzachten organiseert VeeteeltVlees de allereerste fotokeuring ooit. In het juninummer zĳn Belgisch-witblauwvaarzen van 10 tot 30 maanden aan de beurt. In juli volgt een categorie gekalfde vaarzen en koeien van het Belgisch-witblauwras en een categorie stieren van het blonde d’Aquitaineras. In augustus is er nog een categorie stieren van het Belgisch-witblauwras gepland.

Hoe werkt het? Deelname aan de fotokeuring is enkel voor de leden van CRV en abonnees op het vakblad VeeteeltVlees. De keuring verloopt als volgt: plaats de zes dieren

van de foto’s hiernaast op basis van hun exterieur op volgorde: nummer 1 is fotoletter …, nummer 2 is fotoletter …, enzovoort. Mail uw antwoord naar guy.nantier@crv4all.com. Een ervaren keurder maakt ook zĳn/haar keuze. De keurder beschikt over niet meer info dan de deelnemers, dus ook enkel de foto’s. De naam van de jury wordt niet bekendgemaakt om afspraken en lobbywerk te vermĳden.

Geen verhaal mogelijk Bĳ deelname aanvaardt de deelnemer de rangschikking. Het is niet mogelĳk om verhaal te halen bĳ de redactie over de uitslag.

De winnaar is ... De winnaar van de fotowedstrĳd is de deelnemer die de volgorde van het koptrio hetzelfde heeft als de jury. Bĳ meerdere winnaars wordt gekeken naar de volgorde van de eerste vier, dan de eerste vĳf en tot slot de eerste zes. Is er dan nog gelĳkheid, dan wordt de winnaar bĳ lottrekking bepaald. De winnaar wordt kenbaar gemaakt via alle mediakanalen van VeeteeltVlees (www.veeteeltvlees.be, www.veeteeltvlees.nl en Facebook). De winnaar krĳgt een CRV-bon ter waarde van 100 euro.

Publiekskampioen

Het koptrio wordt in het volgende nummer van VeeteeltVlees kenbaar gemaakt. Het dier dat door de deelnemers het meest op de eerste plaats gezet wordt, krĳgt de titel ‘Publiekskampioen fotokeuring 2020’. Naam, afstamming en eigenaar van het dier worden kenbaar gemaakt. En tot slot: deelnemen is belangrĳker dan winnen. l

Hoe doet u mee aan de fotokeuring? Mail uw deelname naar guy.nantier@crv4all.com met de volgende gegevens: – uw naam en voornaam – woonplaats – de rangorde van 1 naar 6, bijvoorbeeld: A, B, C, D, E, F

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_online keuring vaarzen.indd 18

09-06-20 13:51

F veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_online keuring vaarzen.indd 19

09-06-20 13:51

COMMISSARISSEN IN BEELD WIETSE DUURSMA

Het hoogste bestuurlijke orgaan van Coöperatie CRV is de ledenraad van 87 veehouders. Namens de ledenraad houdt de raad van commissarissen (RvC) toezicht op het beleid van de CRV Holding BV. In de RvC zitten zeven veehouders en drie commissarissen van buiten de sector. Wie zijn zij en wat is hun visie? In een serie in Veeteelt stellen ze zich voor.

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Peter Broeckx Gert-Jan Verploeg Johan Wouterse (extern) Fons Kersten Wietse Duursma

deel 6 deel 7 deel 8 deel 9 deel 10

Etienne Cosyns (extern) Peter Schrijver Kurt Faes Freek Rijna (extern) Sjoerd Schaap

Boeren en besturen

blijft zoeken naar balans ‘Eigenlijk is er niet zo veel verschil tussen een coöperatie besturen en een melkveebedrijf leiden’, stelt Wietse Duursma vast. ‘CRV heeft een ambitieuze investeringsagenda voor de toekomst, maar wil ook vandaag een concurrerend product leveren tegen een concurrerende prijs’, legt hij uit. ‘Dat blijft een voortdurende zoektocht naar balans tussen de lange en korte termijn. Net als in mijn eigen bedrijf.’

naam Wietse Duursma woonplaats Bellingwolde leeftijd 41 jaar gezin getrouwd met Evelien (44), kinderen Lotte (14), Jopke (12) en Semme (7) opleiding has en Wageningen Universiteit bedrijf melkveebedrijf met 300 koeien en 150 stuks jongvee op 96 ha grond bestuursfuncties vicevoorzitter hoofdbestuur en raad van commissarissen van CRV sinds 2013, voorzitter van de NRM andere bestuursfuncties regiobestuurder LTO Noord, afdelingsbestuurder CDA Westerwolde vorige bestuursfuncties lid CRV-jongerenraad

TEKST WICHERT KOOPMAN

‘Z

oeken naar balans.’ Die woorden klinken vaak in een videobelgesprek met de vicevoorzitter van de raad van commissarissen van CRV. Doordat ook Duursma nu gedwongen thuis zit, is het bestuurswerk iets gemakkelĳker te combineren met bedrĳf en gezin, maar onder normale omstandigheden is dat – zoals hĳ het zelf noemt – een balansoefening. Naast hoofdbestuurder en commissaris bĳ CRV is de Groningse veehouder sinds kort regiobestuurder voor LTO Noord. En ook zĳn vrouw is bestuurlĳk en politiek actief. Samen hebben ze de zorg voor een gezin met drie eigen kinderen, dat tot voor kort ook plaats bood aan crisisopvang voor pleegkinderen.

Groeiscenario geeft ruimte Dat de 41-jarige Duursma boer zou worden, stond niet bĳ voorbaat vast. Hĳ studeerde aan de has en in Wageningen en liep stage in Canada, Roemenië en Hongarĳe. ‘Mĳn interesses zĳn breed en voordat ik de keus maakte om het bedrĳf over te nemen, heb ik daar goed over nagedacht’, vertelt hĳ. ‘Ik betwĳfelde of ik gelukkig zou worden als ik altĳd op mĳn eigen erf aan het werk zou zĳn.’ De jonge ondernemer nam samen met zĳn ouders ruim de tĳd om zich te oriënteren op de toekomst van het bedrĳf. ‘Uiteindelĳk hebben we besloten te gaan investeren om door te kunnen groeien van 130 naar 300 koeien. Een

flinke stap’, erkent hĳ. ‘Het bedrĳf veranderde van een gezinsbedrĳf naar een bedrĳf met meerdere medewerkers, maar hierdoor ontstond ook ruimte voor activiteiten buiten het bedrĳf. Bovendien: een grootschalig, relatief intensief bedrĳf past prima in Oost-Groningen. We boeren tussen de akkerbouwers, waardoor er volop mogelĳkheden zĳn om samen te werken in korte kringlopen.’

Halve nacht na vergadering Met de bouw van een nieuwe stal met een 40 standsbuitenmelker en een automatisch voersysteem werd in 2011 de basis gelegd voor het groeiscenario. ‘Het plan was om de veestapel vanuit de eigen aanfok uit te breiden. Met een groei van gemiddeld 12 procent lukte dat de eerste jaren goed. Totdat de fosfaatwetgeving om de hoek kwam kĳken, die de ontwikkeling jaren achteruit zette ...’, blikt Duursma terug. ‘Het was financieel een zware tĳd, maar voor mĳ als ondernemer achteraf wel leerzaam.’ Inmiddels is de beoogde bedrĳfsomvang uiteindelĳk toch vrĳwel gerealiseerd en kan Duursma voor de dagelĳkse bedrĳfsvoering terugvallen op drie vaste medewerkers. Zĳn eigen takenpakket bestaat naast de vaste ochtendroutine rondom het melken vooral uit organiseren en bĳspringen waar de gaten vallen. Daarnaast vraagt het bestuurswerk gemiddeld een dag of drie, vier per week.

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_interview Wietse Duursma.indd 20

09-06-20 12:11

‘Naarmate het bedrĳf doorontwikkelde, lukte het me beter om werk aan anderen over te laten’, erkent de veehouder. ‘Er is nu een team van mensen waarop we terug kunnen vallen, maar de eerste jaren waren hectisch. Toen kwam het nog wel eens voor dat ik na een avondvergadering nog een halve nacht in de stal aan het werk moest.’

Open cultuur houdt scherp ’De vacature voor de raad van commissarissen van CRV kwam in 2013 misschien iets te vroeg’, herinnert Duursma zich. ‘Het bedrĳf was nog in bouwfase, we hadden net jonge kinderen en ik had thuis nog genoeg te doen. Maar de RvC zocht nadrukkelĳk een jonge bestuurder en dat maakte me nieuwsgierig. Bovendien had ik als lid van de jongerenraad CRV leren kennen als een geweldige coöperatie waarin mensen gepassioneerd met hun werk bezig zĳn’, legt hĳ uit. ‘Daardoor heb ik altĳd iets met CRV gehad’. ‘De bedrĳfs- en bestuurscultuur binnen CRV is heel open’, ervaart de commissaris. ‘Er is ruimte voor nieuwe ideeen en binnen de ledenraad kunnen we die ook open met elkaar bespreken. Boeren zeggen wat ze vinden, ook als ze het ergens niet mee eens zĳn. Dat is goed’, vindt Duursma. ‘Het houdt ons als hoofdbestuur scherp.’ Zoals Duursma in zĳn eigen bedrĳf dagelĳks de voordelen ervaart van schaalgrootte, zo ziet hĳ die ook bĳ CRV. ‘Groei staat centraal in elk strategisch plan’, benadrukt hĳ. ‘Om in de internationale veeverbetering te kunnen blĳven concurreren moeten we blĳven innoveren, bĳvoorbeeld op het gebied van sperma seksen en fokken op voeropname en methaanuitstoot. We hebben dan ook een ambitieuze investeringsagenda. Maar die kunnen we alleen volhouden als we voldoende omzet weten te realiseren. Want – volkomen terecht – vragen leden-veehouders van CRV ook dat we op korte termĳn een concurrerend product aanbieden tegen een concurrerende prĳs. Een lage kostprĳs blĳft voor onze leden essentieel.’

Investeren als boerenbelang

‘CRV steekt met investeringen haar nek uit. Daar zou vanuit de sector best eens wat meer waardering voor mogen zijn’

Met eerst de fosfaatwetgeving en nu de onzekerheid van de stikstofcrisis en de coronapandemie blĳft de markt voor CRV – zoals dat heet – uitdagend. ‘Veel aandacht zal de komende tĳd uitgaan naar de internationale verkoop. Het stierenaanbod van CRV is internationaal concurrerend, daar liggen beslist nog kansen’, ziet de commissaris. ‘Maar daarbĳ blĳven we wel kritisch kĳken naar het rendement van activiteiten en dochterondernemingen. Want deze onzekere tĳd eist ook van ons dat we superscherp blĳven op de kosten’, benadrukt hĳ. De nadruk op internationale verkoop en ontwikkeling van genetica neemt niet weg dat CRV ook blĳft investeren in dataproducten voor de Nederlandse en Vlaamse veehouder. ‘We zien dat veel marktpartĳen dit nu oppakken, maar we beschouwen het als onze verantwoordelĳkheid om ervoor te zorgen dat veehouders hier beter van worden. Daarom is CRV ook mede-initiatiefnemer van projecten als JoinData en DjustConnect. De indruk wordt wel eens gewekt dat CRV aan dit soort projecten veel geld verdient. Het tegendeel is waar. Ik zie dat echt anders. Wĳ leveren onze diensten tegen kostprĳs met een kleine vergoeding om door te kunnen innoveren. Daarbĳ steekt CRV haar nek uit. Maar we doen de investeringen in het belang van onze leden. Daar zou vanuit de sector best eens wat meer waardering voor mogen zĳn.’ l

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_interview Wietse Duursma.indd 21

09-06-20 12:11

FOKKERIJ BWB-INDEX

Nieuwe bwb-index

gepubliceerd

Voor het eerst heeft CRV de nieuwe index gepubliceerd voor stieren van het Belgischwitblauwras. Met een bwb-index van 139 is Giga du Bois Remont (v. Dafydd) de allerhoogste in de lijst. Jackpot is als stiervader dan weer goed vertegenwoordigd bij de jonge stieren. TEKST WIM VEULEMANS

riemaal per jaar zal CRV, vanuit haar functie als stamboekhouder, de bwb-index publiceren. Een eerste publicatie gebeurde begin april, een volgende is al voor augustus voorzien. De publicatie omvat telkens drie aparte lĳsten, elke lĳst is samengesteld op grond van de betrouwbaarheid van de bwb-index. De rascommissie van het Vlaams stamboek Belgisch witblauw en CRV hebben deze keuze gemaakt om het onderscheid te maken tussen jonge stieren, waarvan nog maar weinig informatie van nakomelingen beschikbaar is, en de oudere stieren. Om in de lĳst opgenomen te worden moeten stieren in de fokwaardepublicatie van Elevéo genoteerd staan en jonger dan 10 jaar oud zĳn of nog 10 geregistreerde nakomelingen hebben gehad in het voorbĳe jaar (in Vlaanderen).

Met een bwb-index van 119 is Laureaat een van de betere jonge stieren

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_BWB index.indd 22

10-06-20 09:05

naam

naam vader

Jackson van de Stokerij Jeroom van het Vinkenhof Laureaat ter Reybroeck Kaki du Bois Remont Matador de Bellefontaine Kastaar van het Bareelhof Sketch de l’Orgelot Tenor du Terril Rufus van de Sijsloberg Martini de Petit Brin Rare de Mehogne Cerbère du Falgi Eureka de Waret L’Evèque Hulk Ballinakill Soupir des Peupliers

Imperial Herald Jackpot Jackpot Falco Attribut Jackpot Jackpot Nayakou Horoscope Galet Plombe Cactus Jackpot Nelson

geb.jaar

bwbindex

% betr.

fokwaarde beenwerk

2014 2014 2016 2009 2015 2015 2012 2015 2016 2015 2010 2015 2016 2013 2014

125 119 119 119 119 116 116 116 115 115 114 114 114 113 113

33 17 24 22 29 33 25 23 25 15 25 24 15 24 29

105 105 105 104 103 107 104 106 106 97 124 105 104 101 90

fokwaarde fokw. eind- fokw. sterfte fokw. sterfte fokw. leeftijd fokwaarde bespiering beoordeling bij geboorte 14 maanden 1e insem. gewicht koe 116 97 99 94 92 115 97 104 89 103 110 101 111 95 99

121 100 100 95 98 111 98 100 93 107 106 107 115 95 107

103 104 91 93 101 100 96 96 95 96 100 102 100 92 96

106 98 99 98 99 103 97 103 102 100 102 102 101 95 93

95 102 106 105 107 94 102 103 101 101 100 106 95 102 104

108 109 105 108 107 106 107 105 110 105 101 101 104 107 103

Tabel 1 – Bwb-index van jonge stieren, met een betrouwbaarheid lager dan 35 procent

naam

naam vader

Xylophone de Beauffaux Courtois de la Hesbaye Cactus du Moligna Litige du Sart Art Deco de Mahoney Wilmots du Falgi Nomarque de la Coue Joyau du Pachis à la Motte Cuisines van de Otterhoeve Jet-Set van den Hondelee Nickel de Tohogne Phénomène de Martinpré Oiseau de la Coue Pivert des Alleines Rocky du Pont de Messe

Fringant Grommit Lennie Imperial Jackpot Benhur Ebloui Imperial Specimen Imperial Index Lennie Laquais Imperial Bijoutier

geb.jaar

bwbindex

% betr.

fokwaarde beenwerk

2012 2013 2013 2014 2015 2012 2010 2012 2013 2014 2010 2011 2011 2012 2002

125 124 123 120 119 119 116 114 113 113 113 113 113 113 111

43 41 44 44 54 63 46 44 46 50 35 50 45 49 54

110 97 111 121 109 109 104 110 110 86 105 102 102 93 122

fokwaarde fokw. eind- fokw. sterfte fokw. sterfte fokw. leeftijd fokwaarde bespiering beoordeling bij geboorte 14 maanden 1e insem. gewicht koe 102 134 115 121 109 106 108 111 109 124 103 91 94 109 106

110 137 124 119 108 115 107 115 109 120 105 103 106 116 100

104 108 99 104 112 94 93 105 97 94 93 91 100 102 96

109 100 102 107 97 101 98 104 103 107 98 101 97 107 107

101 98 93 98 95 97 103 98 102 95 101 101 99 101 103

109 99 106 101 109 105 102 102 100 103 103 106 106 102 100

Tabel 2 – Bwb-index van wachtstieren, met een betrouwbaarheid tussen 35 en 65 procent

naam

naam vader

Giga du Bois Remont Empire d’Ochain Falco van Zeldonk Fleuron de Maffe Sauveur de Monin Chapelle Lennie van het Caloenhof Ultimo van de IJzer Imperial de l’Ecluse Grommit Hof ter Zilverberg Kubitus de Bray Fripon du Buisson Marot Plombe de Renuamont Benhur du Champ Bouval Attribut du Fond de Bois Obama des 1000 Fontaines

Dafydd d’Ochain Implant 8315 Beauffaux Colibrie van Zeldonk Dafydd d’Ochain Ecrin de Bomal Giga du Bois Remont Benhur du Champ Bouval Germinal de Fooz Adajio de Bray Empire d’Ochain Asticot du Mont Quiet Roche Gue Fetiche d’Izier Imperial de l’Ecluse Jackpot 9831 ter Reybroeck

geb.jaar

bwbindex

% betr.

fokwaarde beenwerk

2006 2003 2010 2006 2007 2009 2013 2008 2011 2009 2012 2012 2009 2010 2011

139 131 129 127 127 124 121 120 117 117 117 116 115 114 114

83 96 85 97 96 87 75 96 74 97 71 67 93 96 65

100 83 98 97 66 111 124 95 95 111 120 125 113 108 101

fokwaarde fokw. eind- fokw. sterfte fokw. sterfte fokw. leeftijd fokwaarde bespiering beoordeling bij geboorte 14 maanden 1e insem. gewicht koe 88 93 89 90 97 101 120 118 117 92 102 103 107 117 85

107 110 101 97 114 109 125 126 127 106 104 107 122 117 92

92 82 101 96 103 98 102 108 90 99 96 96 100 100 95

100 91 101 85 104 99 102 112 95 93 97 102 103 105 96

103 102 108 103 102 97 93 95 94 105 105 111 92 94 108

118 114 112 114 115 110 102 106 102 103 101 95 104 103 106

Tabel 3 – Bwb-index van fokstieren, met een betrouwbaarheid hoger dan 65 procent

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_BWB index.indd 23

10-06-20 09:05

Bĳ de beoordeling van de bwb-index is het goed om ook te kĳken naar dte betrouwbaarheid van de bwb-index. Hoe hoger de betrouwbaarheid, hoe beter de index de werkelĳke fokkerĳprestatie zal benaderen. Van fokstieren, in concreto oudere stieren, zĳn immers meer data en prestaties van hun nakomelingen bekend dan van de jonge stieren. Voor jonge stieren wordt voor de bwb-index op basis van de prestaties van de ouders en de grootouders (en verderop in de afstamming) een verwachtingswaarde berekend voor die fokwaarden waarvoor nog geen dochterinformatie beschikbaar is. Bĳvoorbeeld: heeft een jonge stier op basis van nakomelingen al twee fokwaarden beschikbaar die deel uitmaken van de bwb-index, dan zullen de vĳf andere fokwaarden berekend worden op basis van de prestaties van zĳn pedigree.

eindbeoordeling 20%

leeftijd eerste inseminatie 20%

beenwerk 10%

karkasgewicht koe 30%

bespiering 10%

De Belgisch-witblauwindex is samengesteld uit de volgende fokwaarden: karkasgewicht koe, leeftijd eerste inseminatie, sterfte bij geboorte, sterfte op 14 maanden en de lineaire kenmerken bespiering, beenwerk en eindbeoordeling. Elk van deze kenmerken heeft een gewicht in de samenstelling van de index.

sterfte op 14 maanden 5%

Samenstelling bwb-index

sterfte bij geboorte 5%

FOKKERIJ BWB-INDEX

heid tot 35 procent. Opvallend hier is de grote lading aan Jackpotzonen in de toplĳst, vĳf zonen in de top 15. Hier staat Imperialzoon Jackson van de Stokerĳ bovenaan met een index van 125. En daarbĳ is hĳ niet de enige stier uit Vlaanderen die de top 15 bevolkt. Eén op vĳf stieren in de top van deze lĳst is immers een Vlaamse stier, met onder andere Rufus van de Sysloberg (v. Nayakou) met een bwbindex van 124 en Attributzoon Kastaar van het Bareelhof (bwb-index 116). l De bwb-index is gepubliceerd op de websites van CRV Vlaanderen vzw en Coöperatie CRV: www.vereniging-crv.be/ en www.cooperatie-crv.nl

Met een bwb-index van 139 is Giga momenteel de allerhoogste

Fokstieren met hoge betrouwbaarheid De lĳst met fokstieren (tabel 3) bevat stieren met de hoogste betrouwbaarheid. Hun index zal dus het meest hun werkelĳke fokkerĳprestatie inschatten. Topper in deze lĳst is de al wat oudere Dafyddzoon Giga du Bois Remont. Hĳ haalt een bwb-index van 139 met een betrouwbaarheid van 83 procent. In de top van de lĳst staan ook bekende en vaak ingezette stieren als Falco (127), Ultimo (121), Imperial (120), Kubitus (117) en Plombe (117). In principe zouden in deze lĳst geen stieren mogen staan die geboren zĳn vóór 2010. Evenwel, van een aantal stieren in deze lĳst zĳn het voorbĳe jaar nog meer dan tien nakomelingen geregistreerd. Omdat het dan wel vaak om oudere stieren gaat, is het sperma van deze groep stieren soms moeilĳker beschikbaar. In de lĳst met wachtstieren (tabel 2) is onder meer de bekende Courtois de la Hesbaye (v. Grommit) terug te vinden met een bwb-index van 124. Met een indexpunt meer pakt de minder bekende Xylophone de Beauffaux (v. Fringant) hier de koppositie.

Invloed van Vlaamse Jackpot Tot slot bevat de lĳst met jonge stieren (tabel 1) de meest actuele stieren, weliswaar met een beperkte betrouwbaar-

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_BWB index.indd 24

10-06-20 09:05

MANAGEMENTNIEUWS

Groter verschil tussen potentie van gewas en praktijk GRAS-/MAISTEELT – Mais laat duidelijk een positieve trend zien in gewasopbrengst in de afgelopen jaren, bij gras is die trend niet gevonden. Dat blijkt uit een wetenschappelijk artikel waarin genetische en niet-genetische opbrengsttrends van Nederlandse voedergewassen worden beschreven in de tijd. De jaarlijkse genetische trend over de afgelopen 25 jaar van snijmais, gebaseerd op uitslagen van het Cultuur- en Gebruikswaarde Onderzoek (CGO), komt neer op een plus van 173 kg droge stof per hectare. De niet-genetische trend was +65 kg droge stof per hectare. De jaarlijkse genetische trend uit CGO-gegevens van Engels raaigras was over de afgelopen 40 jaar +44 kg droge stof per hectare. De niet-genetische trends zijn minder eenduidig. Voor maaien en grazen werden tegengestelde trends gevonden. Een nadere analyse van de niet-genetische trend wees uit dat de maisopbrengsten stegen met een toenemende temperatuur tijdens het groeiseizoen en bij een vroegere zaaidatum. Uit de gegevens van grasopbrengsten was op te maken dat droogte en

vorst tijdens het groeiseizoen een negatief effect hadden op de opbrengst. De gegevens van CGO zijn ook vergeleken met praktijkopbrengsten. De mais vertoonde in de praktijk een trend van +195 kg droge stof per hectare. Bij mais is de afgelopen jaren het verschil tussen de CGO-cijfers en de

praktijkgegevens opgelopen. Gemiddeld over de gehele periode waren de opbrengsten van mais in de praktijk 24 procent lager dan de opbrengsten van het CGO-onderzoek. De praktijkopbrengsten waren bij gras 13 procent lager dan de onderzoekresultaten van CGO.

Tweede Kamer stemt tegen Mercosur-verdrag ECONOMIE – De Nederlandse Tweede Kamer heeft het handelsverdrag met de Mercosur-landen weggestemd. Een meerderheid steunde een motie van de Partij voor de Dieren (PvdD) tegen het akkoord van de Europese Unie met een aantal Zuid-Amerikaanse landen. Het kabinet moet dit besluit nu overmaken aan de Europese Commissie.

Als reden voor de afwijzing wordt verwezen naar het feit dat de EU met dit handelsverdrag geen drukmiddel heeft om de Zuid-Amerikaanse landen te dwingen tot duurzame productiemethoden. Leden van de Tweede Kamer maken zich ook zorgen over de concurrentiepositie van de Europese veehouderij en de bescherming van

milieu en het regenwoud in Zuid-Amerika. In het verdrag zijn daarover geen dwingende afspraken gemaakt. Eerder dit jaar was er maar een nipte meerderheid in de Tweede Kamer voor een ander EU-handelsverdrag, het vrijhandelsverdrag tussen de EU en Canada (CETA). Dat ligt nu in de Eerste Kamer.

Bodem met organische stof houdt vocht beter vast GRAS-/MAISTEELT – Het toevoegen van meer organische stof aan de bodem zorgt ervoor dat de bodem het water beter vasthoudt. Een goede bodemstructuur is essentieel voor een optimale mineralenbenutting, zo stellen adviseurs die betrokken zijn bij de Nederlandse KringloopWijzer. Zeker nu voor het derde jaar op rij droogte de gewasgroei remt, zijn duidelijke verschillen te zien in percelen met een hoog of juist laag organischestofgehalte. Meer organische stof in de bodem levert, naast een positieve bijdrage aan de waterkwaliteit, ook een positieve bijdrage aan de bodemvruchtbaarheid. Organische stof bindt

nutriënten en water. Door een hoger gehalte aan organische stof kunnen meer nutriënten worden gebonden en kan meer water worden vastgehouden. Dit beperkt de uit- en afspoeling van nutriënten en zorgt voor een betere waterberging in een perceel, waardoor de behoefte aan beregenen in droge periodes afneemt. Jaarlijks wordt één tot vier procent van de organische stof in de bodem afgebroken. Deze kan onder andere aangevuld worden door het perceel te bemesten met ruige stalmest en/of compost. Compost heeft als voordeel dat het veel effectieve organische stof bevat.

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_managementnieuws.indd 26

10-06-20 14:48

Hittestress kan al optreden vanaf 20 graden Celsius GEZONDHEID – Voor het tweede jaar op rij wordt de veehouderij geconfronteerd met hoge temperaturen en een relatief lage luchtvochtigheid. Hittestress, oftewel thermisch discomfort, loert om de hoek. Hittestress ontstaat als een dier door hoge temperaturen en luchtvochtigheid niet meer zelf in staat is zijn lichaamstemperatuur te regelen. Koeien houden van temperaturen tussen –5°C en 18°C. Bij een temperatuur van 20°C en een relatieve luchtvochtigheid van 60-80 procent heeft een koe al last van de warmte.

Indicaties van thermisch discomfort bij runderen zijn bijvoorbeeld: het opzoeken van schaduw, meer rechtstaan en minder liggen of samenscholen rond drinkplaatsen. Ook een afnemende voederopname en daardoor een afname van de herkauwactiviteit kan wijzen op hittestress. Verder zal het dier bij thermisch discomfort ook proberen om overtollige warmte kwijt te raken door te hijgen en kwijlen. Naast het aanbrengen van schaduwplekken in de wei (bomen, schaduwdoek) kunnen nog andere maatregelen getroffen worden om de

negatieve effecten van hittestress te beperken: voldoende schoon en fris drinkwater aanbieden en het beweidingsschema aanpassen. Zo kan men bij heel warme omstandigheden de dieren alleen ’s nachts en/of ’s avonds en in de vroege ochtend in de weide laten. Ook het voederschema aanpassen kan soelaas bieden: vaker voederen en op koelere momenten, een gemakkelijk verteerbaar rantsoen alsook extra mineralen en zouten voorzien om verliezen door kwijlen, zweten en verhoogde urinaire uitscheiding te compenseren.

Veemarkt te Ciney gered ECONOMIE – De algemene directie van het federaal voedselagentschap FAVV heeft aan de vzw Veemarkt Ciney medegedeeld dat het de procedure die was ingesteld om de uitbatingsvergunning in te trekken, stopzet. Dat meldt de persdienst van de stad Ciney.

Het FAVV had de veemarkt te Ciney de tijd gegeven tot 30 april 2020 om aan een aantal eisen op het vlak van de veterinaire-sanitaire regelgeving tegemoet te komen. De veemarktorganisatie heeft daarop samen met een extern auditbedrijf de procedurele

werkwijze bijgestuurd. Op de veemarkt te Ciney worden op vrijdag wekelijks zo’n 3000 runderen verhandeld. De veemarkt in Ciney is een Europese referentie inzake sanitaire controle, traceerbaarheid en dierenwelzijn.

ADVERTENTIE

DENKAMILK Topkwaliteit producten voor fokkalveren

Met Denkamilk melkpoeders legt u de beste basis voor een optimale kalveropfok. Met kennis en producten van Denkavit blijft u voorop lopen.

WWW.BOONEBVBA.BE

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_managementnieuws.indd 27

10-06-20 14:48

EUROPA VAN BOER TOT BORD

De grote Europese landbouwambities De Europese Commissie presenteerde haar strategie ‘Van boer tot bord’, het beleidsplan voor de landbouwsector in opstap naar een meer duurzame Europese economie. Het plan kenmerkt zich door grote ambities. De uitvoering wordt een grote uitdaging voor de landbouwers/veehouders op het gebied van teeltopbrengsten, bodemvruchtbaarheid en dierenwelzijn. TEKST GUY NANTIER

ij het aantreden van de nieuwe Europese Commissie in december 2019 stelde Commissievoorzitter Von der Leyen het ambitieuze programma ‘Green Deal’ voor. Met dit programma van beleidsinitiatieven en maatregelen wil Von der Leyen van Europa het eerste klimaatneutrale continent maken tegen 2050 en tezelfder tijd werk maken van een meer duurzame economie. Een eerste concrete actie volgde op 4 maart 2020 met het voorstellen van een Europese klimaatwet. Het voorstel van EU-verordening legt wettelijk vast dat de uitstoot van broeikasgassen in de EU tegen 2050 tot nul moet worden teruggebracht. De klimaatwet vormt hiermee de kern van de Europese Green Deal en verankert de mondiale klimaatovereenkomst van Parijs. Het voorstel moet tot op vandaag nog steeds door het Europees Parlement en de Europese Raad worden behandeld. Om de verduurzaming van de Europese economie tegen 2050 te verwezenlijken, werd er een routekaart uitgestippeld die alle sectoren van de economie bestrijkt: vervoer, energie, landbouw en gebouwen, maar ook bijvoorbeeld de sector van informatie- en communicatietechnologie (ICT). Voor de landbouw is deze routekaart de Farm to Fork-strategie (Van boer tot bord-strategie) die op 20 mei jongstleden werd voor gesteld, samen met het Europese beleidskader voor ‘biodiversiteit’.

Van boer tot bord inhoudelijk In zijn algemeenheid is de Van boer tot bord-strategie erop gericht om de hele voedselketen te verduurzamen. Dit raamwerk van maatregelen moet ook bijdragen aan een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem. Pittig detail: de officiële voorstelling van het plan geschiedde door vicepresident Frans Timmermans, de commissaris voor Volksgezondheid Stella Kyriakides

en de commissaris voor Milieu Virginijus Sinkevicius. Opvallend hierbij was de afwezigheid van Janusz Wojciechowski, de Europese commissaris voor Landbouw. En dat terwijl de landbouw toch een cruciale rol speelt bij het implementeren van deze strategie. Een voorbode voor de sector voor wat nog komen zal? Op hoofdlijnen staat de landbouwsector voor een reductie van de gewasbeschermingsmiddelen, een reductie van het gebruik van meststoffen, een reductie van het gebruik van antibiotica en een opschaling van de biologische landbouw. Voor meer details: zie het kader hiernaast. De uitgesproken ambities (percentages) zijn globaal voor Europa en niet per lidstaat. De startpositie (referentiebasis) die de Commissie vooropzet, is het jaar 2017! Naarmate de datacollectie progressie maakt en afhankelijk van de startpositie van de individuele lidstaten (er zijn immers lidstaten die al veel vooruitgang hebben geboekt op één of meerdere onderdelen) zal mogelijk finetuning van deze percentages kunnen plaatsvinden op het niveau van de lidstaten zelf.

Nieuwe eco-regelingen De strategie van de Commissie is ook bedoeld om de boeren, vissers en andere marktdeelnemers in de voedselketen te belonen voor de reeds gemaakte overgang naar duurzamere praktijken, maar ook om de overgang voor de achterblijvers mogelijk te maken. ‘Europees voedsel is al een wereldwijde standaard voor veilig, overvloedig, voedzaam en voedsel van hoge kwaliteit. Deze transitie naar duurzaamheid moet eveneens een handelsmerk worden’, zo staat te lezen in het plan. ‘Nieuwe eco-regelingen met daarbij horend een “groen” businessmodel zullen aangemoedigd en beloond worden.’ Voorbeelden van eco-regelingen die de Commissie aandraagt, zijn: precisielandbouw, agro-ecologie (inclusief biologische landbouw), het creëren van land-

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_vleesveehouder vakgroep BB.indd 28

09-06-20 11:44

Landbouwmaatregelen in de Van boer tot bord-strategie Twee sleutelelementen in de Green Deal van de Europese Commissie zijn het landbouwluik ‘Van boer tot bord’ en het natuur-

luik ‘biodiversiteit’. Beide elementen zijn volgens de Commissie van cruciaal belang in de transitie naar een duurzamere econo-

Gewasbeschermingsmiddelen

Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en pesticiden in de landbouw draagt bij tot vervuiling van grond, water en lucht. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen moet teruggedrongen worden met 50 procent tegen 2030 en het gebruik van ‘gevaarlijke’ pesticiden met 50 procent tegen 2030.

Meststoffen

Het overmatig gebruik van nutriënten in de landbouw is een bron van grond-, water- en luchtvervuiling. De impact ervan is groot op het vlak van klimaat en biodiversiteit. Het verlies van nutriënten (N, P) moet verminderd worden met 50 procent zonder de bodemvruchtbaarheid in gevaar te brengen. Het gebruik van meststoffen moet met 20 procent verminderd worden tegen 2030.

mie. Het doel van beide onderdelen is om anderzijds een beter evenwicht te bereiken tussen voedselproductie en natuur.

Antibiotica

De antibioticaresistentie in de humane geneeskunde en diergeneeskunde leidt tot 33.000 sterfgevallen per jaar in Europa. De verkoop van antibiotica in landbouw en visserij moet gereduceerd worden met 50 procent tegen 2030.

Biologische landbouw

Biologische landbouw is een milieuvriendelijke landbouwmethode die meer ingang moet vinden. Europa gaat de ontwikkeling ervan stimuleren, zodat tegen 2030 zo’n 25 procent van de landbouwoppervlakte biologisch is.

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_vleesveehouder vakgroep BB.indd 29

09-06-20 11:44

EUROPA VAN BOER TOT BORD

Met onder meer het plan ‘Farm to Fork’ wil Europa de Europese economie tegen 2050 verduurzamen

schapselementen, koolstoflandbouw en agro-bosbouw. ‘Landbouwpraktĳken die CO2 uit de atmosfeer halen, dragen bĳ aan de doelstelling van klimaatneutraliteit en moeten worden beloond, hetzĳ via het Gemeenschappelĳk Landbouwbeleid (GLB) of andere openbare of particuliere initiatieven (koolstofmarkt).’ Het 23 pagina’s tellend beleidsdocument bevat daarnaast nog elementen die de consument zullen moeten aanzetten tot een duurzamere voedselconsumptie en minder voedselverspilling. Zo zal de Commissie een vorm van nutriscore en/of eco-score voorleggen aan de lidstaten. Ook zal de Commissie de huidige promotiecampagnes van de lidstaten die zĳ financieel ondersteunt, kritisch toetsen op de nutritionele waarde van het product en op duurzaamheidscriteria op het gebied van productie.

Lauw onthaal Het is nu al duidelĳk dat het een grote uitdaging wordt om alle lidstaten in de Farm to Fork-strategie mee te krĳgen, zowel qua inhoud van de maatregelen als voor de bekostiging ervan. ‘De Farm to Fork-strategie heeft het potentieel om de landbouwsector te ondersteunen om de uitdagingen van vandaag en morgen aan te pakken door oplossingen aan te reiken’, aldus Sonja De Becker van de Belgische Boerenbond. Zo zou men in de strategie volgens Boerenbond meer moeten zoeken naar duurzame innovatie in de sector door onderzoek en ontwikkeling te stimuleren, ruimte te geven aan ondernemerschap, de coherentie van het beleid te waarborgen, in te zet-

ten op een fair handelsbeleid en vooral door de draagkracht van de individuele boer te vergroten door een evenredige verdeling van de kosten en baten van boer tot bord. ‘Het eenzĳdig invoeren van reductiedoelstellingen staat een verdere verduurzaming van de voedselproductie in de weg en zet de leefbaarheid van landbouwbedrĳven op de helling.‘ De teneur in een eerste reactie bĳ Copa-Cogeca, de Europese koepel van landbouworganisaties en landbouwcoöperaties, is gelĳkaardig. Ook leden van het Europees Parlement hebben hun twĳfels bĳ het Commissie-verhaal. ‘Ik vraag me af of we straks voedsel “van boer tot bord” hebben, of vooral een enorm tekort – aan voedsel, aan financiering en aan meststoffen’, stelt Nederlands Europarlementslid Annie Schreĳer-Pierik. Zĳ mist een onderbouwd verdienmodel voor het behoud van gezinsbedrĳven. Ook wil ze weten hoe de Europese Commissie in dit plan oneerlĳke concurrentie door invoer van goedkope en niet-duurzame landbouwproducten uit andere werelddelen gaat verhinderen.

Taart nog niet gebakken De strategie “van boer tot vork” gaat een sleutelrol toebedeeld krĳgen in het Gemeenschappelĳk Landbouwbeleid 2022-2027. De strategie moet evenwel nog de goedkeuring krĳgen van de Europese Raad en het Europese Parlement. Nadien is het de beurt aan de lidstaten om er invulling aan te geven met nationale uitvoeringsplannen. l

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_vleesveehouder vakgroep BB.indd 30

09-06-20 11:45

CRVNIEUWS

Mathieu Deschuyteneer: ‘Jongeren meer persoonlijk benaderen’ ‘De jongerenraden van CRV krijgen van het hoofdbestuur ieder jaar een concrete adviesvraag. Dit jaar wilden de bestuurders van ons weten welke mogelijkheden wij zien om jongeren meer bij CRV te betrekken. Wij hebben voorgesteld om hen persoonlijk te benaderen. Nu verloopt het contact met CRV via het bedrijf en in de meeste gevallen gaat het dan om de ouders van bedrijfsopvolgers. Volgens ons zou het goed zijn om jongeren direct aan te spreken, bijvoorbeeld via hun persoonlijke e-mailadres of telefoonnummer. Maar het kan

ook via gerichte acties op sociale media. Daarnaast willen we contact leggen via scholen. Met medewerkers van de coöperatie en een hoofdbestuurder worden nu ideeën uitgewerkt voor de oprichting van een eigen platform voor jongeren. De jongeren van nu zijn de veehouders van over tien jaar. Het is voor CRV dus belangrijk om nu al een band met hen op te bouwen.’ Mathieu Deschuyteneer (23), vleesveehouder in Bever en lid CRV jongerenraad vleesvee

Nationale prijskamp Belgisch witblauw te Erpe-Mere Op voorwaarde dat de afbouw van de coronamaatregelen aanhoudt, zal de nationale prijskamp Belgisch witblauw in Erpe-Mere door kunnen gaan op 1 augustus. De Grote prijs Keukens Redant is een op zich staand evenement en hoort met een paar honderd bezoekers niet tot de categorie ‘massa-evenement’. De opgelegde veiligheidsvoorschriften zullen uiteraard wel nageleefd worden. De deelnamevoorwaarden en meer informatie zijn te verkrijgen bij Hedwig Redant (0475-78 64 38 of info@keukensredant.be).

Bwb-proefstier Oulare van den Hondelee verkoper:

VAN CEULEBROECK Luc - Zwijnaarde

schofthoogte: 132 cm (+4) 20 mnd.

fokker:

Idem

gewicht:

haarkleur:

zwart en wit

geboren:

23-07-2018 735 kg 20 mnd. 31 cm op 20 mnd.

Schofthoogte 85,00

Besp. 89,50

Type 86,30

Beenwerk 93,00

Alg. voorkomen 80,00

ARGAN DE L’ECLUSE

ki-code 945083

Na Vigneron is Oulare de tweede Magloire-zoon bij BBG/CRV. Het is een echte klassestier met een heel goede moederlijn. Moeder Harper behaalt 90 punten voor gestalte, 94 punten voor beenwerk en 89,7 punten eindtotaal. Gebruik deze Vlaamse stier om de vleeskwaliteit te verbeteren.

Eindbeoordeling 89,20

DAVIDSON DE L’ECLUSE EQUINOXE DE L’ECLUSE KATANGA DU PRE ROSINE

MAGLOIRE DE FONTENA 88 / 90 / 85 / 79 / 85 / 89 ADEQUATE DE FONTENA

PETITION DE FONTENA FETICHE D’IZIER

BENHUR DU CHAMP BOUVAL COURTOISE DE SAINT-ROCH

HARPER VAN DEN HONDELEE 90 / 89 / 87 / 94 / 80 / 89

ROSARIO ELLEN VAN DEN HONDELEE

ALINA V.H. WATERTORENHOF

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_CRV nieuws.indd 31

10-06-20 13:47

MARKTINFO VOER

Voerproducten beter leverbaar

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

juni 2020 fokvee mestvee

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 100,0 150,0 141,7 226,0 196,0 218,0 231,0 330,0 200,0 326,0 238,0 240,0 24,2 44,0 68,9 84,0 238,8 270,9 249,3 218,7

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

rin

s i g/ kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 118 161 132 97

vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 195 264 241 172

dve

s g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

natte bijproducten

grondstoffen eiwit

ds g/k g grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

17,80 67,30 17,40 63,70

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

juni 2020

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 2 juni 2020. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt heel licht naar 17,8 eurocent, de waarde van eiwit daalt naar 67,3 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Verschillende producten zijn en worden steeds beter leverbaar, zo is er weer DDGS te verkrijgen en zijn de eiwithoudende producten weer normaal geprijsd. Door veel vraaguitval en een ruim aanbod zijn de sojaprijzen terug op een laag niveau, namelijk het lage niveau van afgelopen jaar. Mogelijk kan de onrust tussen China en de VS voor nog een kleine daling in de sojaschroot zorgen voor Europa. – De granen blijven stabiel, met name gerst en mais zijn goedkoop. De regen van afgelopen week lijkt voor de tarwe nog net op tijd te komen, de nieuwe oogst gerst lijkt vroeg te komen dit jaar. – Vullers van brokken – palmpitschilfers en sojahullen – zijn opnieuw behoorlijk gedaald na een extreme stijging. Deze blijven duur ten opzichte van de granen, met name palmpitschilfers zijn duur door logistieke uitdagingen. – Voeraardappelen zijn scherp geprijsd. Men moet er wel rekening mee houden dat wanneer ze 2,5 cent tot 3 cent kosten, ze qua voederwaardeprijs maar 10 tot 20 procent onder de granen zitten. Ze moeten dus wel passen in het rantsoen, het verlies mag niet te groot zijn, anders levert het beperkt voordeel op om ze in grote hoeveelheden te voeren. Let er bij gewassen aardappelen op dat deze vaak een lager drogestofpercentage hebben!

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

m/m

66,2 86,7 145,7 69,0 93,8 153,0 260,5 259,2 278,9 234,5 276,2 234,7 328,2 240,2 285,4 31,2 56,6 64,9 102,3 233,3 267,5 247,3 227,5

y/y

165 145 160 93 87 76 78 99 119 85 99 99 84 77 78 106 82 102 101 101 96

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_markt VOER.indd 32

09-06-20 11:59

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN 900

BROUTARDS LIMOUSIN 4,0

€ 700

700 600

2019

500

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

400 300

€ 250

2019

200 € 80

100 0

2019 1

25 30 week

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

2019

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

€ 825

800

U-€3,40

2019

R -€2,60

2019

3,0

2,0

2019

25 30 week

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

2019

Bron: veemarkten België

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

U-€3,57

R -€2,55

3,0

2019

U-€ 3,02

2019

R-€ 2,81

2019

R-€ 2,70

2,5

25 30 week

350

4,0

2,5

2019

U-€ 3,03

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

3,5

2,0

5,0 4,5

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

300

€ 290,00

250

€ 240,00

200

€ 191,25

dikbil gelijkgestelde goedgevormde 55% 50% verwerking

2019 2019 2019 2019

€ 173,75

2019

150 € 143,75

100

2019

€ 113,75

week

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkten België

350

€ 332,50

2019

€ 295,00

300

2019 250

€ 224,00

200

2019

€ 184,00 € 151,25

150

100

2019

dikbilstier gelijkgestelde goedgevormde 60% 55% verwerking

2019

week

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_markt VEE.indd 33

09-06-20 11:38

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen smaken Vanwege de uitbraakgoed van het coronavirus zijn Foto: Kristina Waterschoot momenteel alle evenementen afgelast. Omdat het nog onduidelijk is wanneer het organiseren van evenementen weer is toegestaan, laten we de agenda in dit nummer achterwege. Houd de website van CVeeteeltVlees O L O F O N in de gaten voor het meest actuele nieuws.

Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

VOORUITBLIK

JULI RASSENSPECIAL redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 800 In de traditionele rassenspecial die98VeeteeltVlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Vlees elk jaar in de maand juli brengt, onderOosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com zoekt de redactie de genetische trends in het Belgisch-witblauwras.abonnementsprĳ Op welke kenmerken s/jaar Nederland en België € 70,30 evolueert het ras genetisch goed of minder overige landen € 132,90 goed? Op basis van de In beschikbare combinatie metfokwaarabonnement op vakblad € 10 korting. den, zowel de WaalseVeeteeltVlees als de Vlaamse, is imPrĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn mers vast te stellen welke genetische poten-en worden jaarlĳks gebaseerd op kalenderjaar in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk ties het witblauwras momenteel in zich heeft. per kwartaal. Daarnaast verschijnt deel twee van de Bel voor opgave van fotoeen abonnement: Nederland: CRV-klantendienst keuring en is er weer een nieuwe infographic. (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) In deze infographic is e-mail er aandacht voor de klantenservice.nl@crv4all.com bijproducten van de rundvleesproductie. advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Guy Nantier, Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan, Jerom Rozendaal en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkten verder mee redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 56,00, overige landen € 102,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 18 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na Overname artikelen isvan alleen van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke meeste zorg is besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳ ke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten tenuitaanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of voorbehouden. rechten berusten bĳ CRV openbaar gemaakt worden na schriftelijkeDeze toestemming BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen toestemming van CRV. ISSN 01.68-7565

Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van BBCS (6), McGregor (6, 22, 31, 34), Eléveo (7), Fabroca (24) en BBG (31). Coöperatie

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

10-06-20 11:33

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees JUNI 2020

VV06_anders bekeken.indd 35

09-06-20 09:21