Veeteeltvlees mei 2019 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

M E I 2019

Een beetje BelgiÃ« op de Veluwe

bij bwb-fokker Van Ginkel

Voordelen van gesekst sperma steeds meer in beeld

Federatievoorzitter Vleesveestamboeken

aan het woord

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV05_cover.indd 2

15-05-19 13:08

VOOROP IN DIERGEZONDHEID

Online n ve j i r h c s in , deliger

, voor r e l l e n S rder a a b w u betro

Oren merken = BVD-dragers opsporen Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVDvirusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVDvirusdragers direct na de geboorte op. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf.

Meer weten? www.gddiergezondheid.nl/bvdoorbiopten

GD LOOPT VOOROP IN DIERGEZONDHEID VOOR GEZONDE KOEIEN EN MEER WEERSTAND

VV02_p04.indd 4

13-02-19 09:33

INHOUD RUBRIEK E N

5 Van de redactie 6 Fokkerijnieuws 13 Uit de dierenartspraktijk: verhoogd kopergehalte in een leverbiopt van een kalf 22 CRV-nieuws 26 Managementnieuws 28 Marktinfo voer 29 Marktinfo vee 30 Agenda 31 Anders bekeken

hoofdartikel gesekst sperma

HOOFDA RT IK E L

8 Voordelen van gesekst sperma steeds vaker in beeld bij vleesveehouder REPORTAG E

14 Het Belgisch-witblauwbedrijf van Tonnie van Ginkel is een klein beetje België op de Veluwe PORTRET

Piet Mostert wil als voorzitter van de Federatie van Vleesveestamboeken in Nederland meer affiniteit van de consument met de sector

8 gezondheid koper

voeding beweiding

VOEDIN G

24 Voerwijzer: efficiënte beweiding bij vleesvee

MEI 2019

Een beetje België op de Veluwe bij bwb-fokker Van

Ginkel

Tonnie van Ginkel:

Piet Mostert:

‘Je wordt niet altijd kampioen, ook niet met de beste’

‘Elke generatie verdwijnt ruim de helft boeren, daar gaan we spijt van krijgen’

er Federatievoorzitt ken Voordelen van Vleesveestamboe gesekst sperma het woord ld steeds meer in bee TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

aan

TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

BIJ DE COVER

Van ‘t Staverhul Cocinelle (v. Imperial) maakte steeds indruk in de stal van Tonnie van Ginkel en op verschillende keuringen (foto Harrie van Leeuwen)

18 veeteeltvlees MEI 2019

VV05_inhoud.indd 3

15-05-19 15:44

95,000 bezoekers 1,500 exposanten 2,000 dieren

TOONAANGEVENDE EUROPESE SHOW VOOR VLEESVEEPROFESSIONALS

234

INTERNATIONALE BEZOEKERS

OKTOBER 2019

L'ensemble des éléments présents sur ce document sont la propriété de Sa au Carré

> Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

www.sommet-elevage.fr

Tel. +33 (0)4 73 28 95 10 | info@sommet-elevage.fr

Design Produits, Packaging & Graphisme BRETAUDEAU Mélissa • 9 Rue de la Poste, 44840 LES SORINIERES • 06 24 48 96 21 melissa.bretaudeau@gmail.com • www.sa-au-carre.com

LOGOTYPE • English version AGRILYS - juillet 2013

voyages d’étude agricoles

ORGANISEER JE BEZOEK AAN DE SOMMET Version initiale

study tours in agriculture

www.agrilys-incoming.com

VV05_p04.indd 4

CLERMONT-FERRAND FRANKRIJK Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr Tel : +33 (0)1 82 83 33 56

agriculture study tours

15-05-19 11:45

VAN DE REDACTIE

Chaos creëren

waar orde en vooral trots moet zijn Je zal het maar voorhebben als veehouder: plots staan er honderd actievoerders in je stal en verstoren ze de rust bij je dieren. Geen situatie uit een ver land of een onbekende film, maar pure werkelijkheid voor een varkenshouder in het Nederlandse Boxtel. De actievoerders noemden hun ingrijpen hun morele plicht tegen een immorele situatie. Als elk individu of elke groepering zelf kan bepalen wat immoreel is en zelf en vooral rechtstreeks in actie schiet, brengen we onszelf terug naar de Far West. Met zulke acties creëert men een maatschappij op basis van wanorde, een chaos in een gebeuren waar mens en dier vooral gebaat zijn bij orde. Wat nog hallucinanter is, is het gebrek aan kennis dat de actievoerders blijken te hebben. Ze hebben lak aan de inspanningen die zulke bedrijven nemen om hun dieren gezond te houden, maar vooral tonen ze nul respect voor de veehouder en zijn omgeving. De achtergelaten vuilnis is daarvan het beste bewijs. Maar wat kan je er als boer aan doen? Weinig lijkt me, en dan moet je rekenen op ordehandhaving. Ik kan me best inbeelden dat de lokale politie in Boxtel de situatie niet

wou laten escaleren, maar haar afwachtende houding heeft me toch de wenkbrauwen doen fronsen. Niet alleen de kennis over de landbouw is klein, ook de affiniteit met onze sector is miniem. Dat is ook de terechte mening van Piet Mostert, de nieuwe voorzitter van de Federatie van Vleesveestamboeken in Nederland. We hebben dus met z’n allen werk aan de winkel. Communiceren met je omgeving, deuren opengooien, kortom: tonen en vertellen wat, hoe en waarom je als veehouder het zo doet. Maar ook trots zijn op wat je doet en evenzeer die trots uitdragen. In die context is het ook jammer dat grote bedrijven niet altijd meegaan in die trots op de lokale producten. Vion lanceert zo een nieuw aanbod voor de barbecueliefhebbers, BBQ Star. In hun bericht geven ze aan dat liefhebbers graag een premium stuk vlees willen en kiezen voor smaak en kwaliteit. Terecht, maar des te meer is het jammer dat ze in het aanbod enkel maar kiezen voor simmentaler en dan nog dieren uit de Duitse Alpen. Waar is dan de trots op de lokale vleesveehouders met hun blonde, blauwe, rode, witte, bruine, grijze, zwarte toppers? En dat voor een bedrijf met de voeten in de Nederlandse landbouw.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_editorial.indd 5

15-05-19 11:32

FOKKERIJNIEUWS

Winst voor jonge Little Kardashian in Schagen Uit een 150 aanwezige dieren op de Paasveetentoonstelling in Schagen koos de jury de acht maanden oude Little Kardashian uit de Peel als allermooiste dier van de prijskamp. De acht maanden oude Attributdochter van Roel Hendriks uit Landhorst won zo al haar tweede kampioenstitel. Op het Nederlands kampioenschap in Hoornaar haalde ze al het kampioenschap bij de vaarskalveren jonger dan zes maanden binnen. En samen met haar moeder Kardashian (v. Toscan) won ze daar ook bij de zoogstellen. Ditmaal koos de jury haar als mooiste van de keuring uit het aanwezige fokvee en het slachtvee. Little Kardashian imponeerde – ondanks haar jonge leeftijd – met haar brede voorhand, goed ontwikkelde middenstuk en mooi bespierde achterhand. ‘Ik kan haar altijd zonder zorgen mee naar een keuring nemen, haar beenwerk is ijzersterk’, vertelt de trotse Hendriks een paar dagen later.

Nieuwe namen en voorzitters voor fokkerijorganisatie AWE Al langer zijn er achter de centrale naam Awé twee entiteiten te vinden. De eerste daarvan, Awé asbl, is de vereniging zonder winstoogmerk met verschillende activiteiten in de veeteelt, waaronder registratie en lineaire beoordeling. Awé cooperative heeft een commerciële rol, zoals de verkoop van sper-

ma. Het bestuur van Awé besloot eerder deze week om elke entiteit een eigen naam te geven. De vereniging krijgt de naam Elevéo, de commerciële tak Inovéo. Boven beide entiteiten komt de Awé Groupe te staan. Beide entiteiten krijgen elk een eigen

voorzitter. Dominique Lecas uit het Henegouwse Wiers werd verkozen tot voorzitter van Elevéo. Deze functie geeft hem automatisch het voorzitterschap van Awé Groupe. Pierre Ledoux uit Assesse zal de functie van voorzitter Inovéo en ondervoorzitter van Awé Groupe vervullen.

Afzet van sperma van vleesstieren groeit sterk in Verenigde Staten Amerikaanse veehouders hebben in 2018 een recordaantal doses vleesveesperma gekocht. In totaal zijn er vier miljoen doses afgezet, een stijging van 59 procent ten opzichte van 2017. Dat blijkt uit cijfers van de National Association of Animal Breeders (NAAB), gepubliceerd door Hoard’s Dairyman. 60 procent van deze omzet, of 2,4 miljoen doses, komt van angusstieren. De afzet van angus in de Verenigde Staten steeg zo met 45,6 procent. Nummer twee in de lijst is simmental, goed voor 570.054 doses, gevolgd door limousin met 501.706 doses. Het Franse ras is in de Verenigde Staten aan een sterke opmars bezig en steeg in omzet met 146 procent. De grootste winst was er echter voor charolais met een stijging van maar liefst 238 procent. Door de toenemende populariteit van genoomtesten kiezen melkveehouders vaker dan vroeger voor om het ondereind van de veestapel te kruisen met een vleesveestier. Ter vergelijking: in 2010 lag het aantal verkochte doses vleesveesperma in de Verenigde Staten nog op 1,1 miljoen. In 2014 was dat gestegen naar 2,2 miljoen, om in 2018 te pieken op 4,0 miljoen. In de Verenigde Staten zijn ongeveer 31,7 miljoen vleesdieren, tegenvoer 9,4 miljoen melkkoeien en 4,7 miljoen stuks jongvee in opfok.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_fokkerijnieuws.indd 28

15-05-19 15:27

Vleesveehouder Luc Engelborghs:

‘We zitten met onze historische producten terwijl de wereld wegkijkt en vervreemdt van de landbouw. Uit Het Belang van Limburg, 20 april 2019

Blonde Award 2018 voor Gerrit Volkerin Gerrit Volkerink uit Ambt Delden werd tijdens de ledenvergadering van het Nederlands blonde d’Aquitainestamboek gekozen als

winnaar van de Blonde Award 2018. Volkerink was jarenlang voorzitter van de vleesveecommissie Enter en heeft zich in die hoe-

danigheid enorm ingespannen voor het behoud van de fokveekeuring van meerdere vleesveerassen in Enter.

Nederlands bloed kampioen in Tsjechië Anabela, eigendom van Martina Soukupova, is de nieuwe algemeen kampioene van de nationale keuring voor Belgisch witblauw in het Tsjechische Brno. Deze vier jaar en half oude Sheriffdochter bleek voor het Belgisch jurylid Eric Lust veruit het beste dier op deze nationale keuring. De nieuwe kampioene is afkomstig uit een embryo van Baleine van de Eik (v. Brutal) en heeft alzo Nederlands genetica in haar bloed. Grootmoeder Osceda van de Eik (v. Osborne) werd in 2009 nog

nationaal kampioene in Nederland. Beide dieren werden gefokt door Jeroen van den Beucken uit Maasbree. De nationale keuring had plaats tijdens Animal Tech, een nationale beurs voor veehouderij. Aan de witblauwkeuring namen een vijftien dieren deel, maar ook gedurende drie dagen vonden er ook keuringen plaats van andere veerassen. Ook nakomelingen van Langoureux, Orval en Sportif wonnen hun rubriek in Brno.

Zoötechnisch certificaat essentieel voor handel met stamboekerkende dieren Na overleg met de Waalse en Vlaamse overheid willen Elevéo (voorheen Awé, zie bericht pagina 6) en CRV, respectievelijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de stamboekerkenning voor Belgisch witblauw in Wallonië en in Vlaanderen, hun leden wijzen op een belangrijke nieuwe voorwaarde voor het verhandelen van stamboekerkende dieren en de opname van deze dieren in een ander stamboek. Door de nieuwe Europese fokkerijverordening is het noodzakelijk dat stamboekerkende dieren beschikken over een zoötechnisch certificaat om ingeschreven te kunnen worden in een ander erkend stamboek. Ook bij aankoop van sperma en embryo’s moet een zoötechnisch certificaat meegeleverd worden om de nakomelingen die uit dit sperma of die embryo’s geboren worden in een ander erkend stamboek in te schrijven. Momenteel zijn er in België twee erkende stamboeken: CRV Vlaanderen vzw en Elevéo

asbl. Enkel deze erkende stamboeken mogen een zoötechnisch certificaat uitschrijven en kunnen dieren inschrijven op basis van voornoemde documenten. Bij het ontbreken van een zoötechnisch certificaat wordt het vrouwelijke dier in de aanvullende sectie (hulpstamboek, B) ingeschreven. Mannelijke dieren komen in het register terecht. Hun nakomelingen kunnen – als ze niet aan de upgradingregels voldoen – later niet als fokdier in de hoofdsectie van het stamboek ingeschreven worden. Dit certificaat is verplicht voor elk stamboekdier, ongeacht de leeftijd en het geslacht van het dier. Deze verplichting geldt ook voor levende producten van stamboekerkende dieren, zijnde embryo’s en sperma. Vleesveehouders die niet zijn aangesloten bij een van de twee erkende stamboeken in België kunnen momenteel niet beschikken over een zoötechnisch certificaat voor hun dieren. Dit betekent dat een dier (of een

levend product ervan) aangekocht bij deze veehouders, momenteel niet kan worden ingeschreven in een erkend stamboek. Als een Vlaamse vleesveehouder een stier aankoopt bij een Waalse collega, moet steeds een zoötechnisch certificaat beschikbaar zijn. Dat geldt ook bij de aankoop van een stier door een ki-organisatie. Het betekent ook dat dieren die aangekocht zijn bij een vleesveehouder die is aangesloten bij BWB fokkers vzw momenteel niet ingeschreven worden in de overeenkomstige sectie bij CRV of Elevéo. Bovenvermelde is van kracht door de invoering van de nieuwe Europese fokkerijverordening en geldt per 1 november 2018 voor alle Europese lidstaten.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_fokkerijnieuws.indd 29

15-05-19 15:27

HOOFDARTIKEL GESEKST SPERMA

Voordelen gesekst s

steeds vaker in beeld bij v Gesekst sperma kent deze maand een jubileum, tien jaar geleden kwam het immers voor het eerst op de markt. Steeds meer vleesveehouders ervaren de voordelen van gesekst sperma. Meer vaarskalveren is er één van, maar ook lichtere kalveren, makkelijkere drachten en een vlottere opstart zijn een motivatie voor het gebruik van gesekst sperma. TEKST WIM VEULEMANS

n mei 2009 kwamen de eerste rietjes gesekst sperma van stieren van het Belgisch-witblauwras onder de naam SiryX op de markt. De primeur was voor een aantal stieren van de Belgian Blue Group (BBG). Voor de raszuivere fokkerĳ ging het om vrouwelĳk sperma van Rosario, Dartagnan, Graphite, Guide en Ebloui. BBG liet tegelĳkertĳd ook van de stieren Blackstar en Fakir zowel mannelĳk als vrouwelĳk sperma produceren. Vier jaar later bracht ook Belgimex gesekst sperma op de markt, een aantal andere ki’s als Fabroca volgde nog later, BBCI heeft het nog niet beschikbaar. Het vers sperma wordt door een koeriersdienst naar het laboratorium in Deventer gebracht. Daar wordt het sperma gesekst en ingevroren. Na een quarantaineperiode komt het vrĳ voor de markt. Negentig procent vaarskalveren uit inseminaties met gesekst sperma was het doel. Jan Roggen was tien jaar geleden als productmanager

Belgisch witblauw bĳ CRV nauw betrokken bĳ de introductie van SiryX. ‘Tĳdens de najaarsvergaderingen voor vleesveehouders peilden we de interesse van vleesveehouders voor gesekst sperma’, vertelt Roggen. ‘De vraag was er toen wel zeker. De motivatie voor deze vraag was toen voornamelĳk dezelfde als voor melkveehouders, namelĳk vaarskalveren van de beste dieren.’

Lichtere kalveren, betere opstart Tien jaar later is Jan Roggen fulltime vleesveehouder op zĳn bedrĳf in Kersbeek-Miskom. Nog steeds is hĳ overtuigd van het nut van gesekst sperma. Niet alleen omdat dit zorgt voor vaarskalveren van de beste dieren, hĳ haalt nog een andere belangrĳke motivatie aan. ‘Een vaarskalf is over het algemeen lichter dan een stierkalf, een vaars laten kalven van een lichter kalf levert haar vaak een beter herstel en dus ook meer groei op na de

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_hoofdverhaal.indd 8

15-05-19 11:08

st sperma

bij vleesveehouder kalving. En bovendien is een lichter kalf ook makkelĳker op te fokken’, meent Roggen. Omdat de focus van zĳn bedrĳf voornamelĳk op fokkerĳ ligt, is er niet altĳd de mogelĳkheid om voor gesekst sperma te kiezen. ‘Ik kĳk eerst naar de koe die geïnsemineerd moet worden en kies daarbĳ een passende stier. Als er van die stier dan gesekst sperma beschikbaar is, gebruik ik dat laatste.’ Momenteel heeft hĳ een aantal drachten op het bedrĳf uit vrouwelĳk gesekst sperma van Futé, Courtois, Komeet, Fly en Rubis. Volgens Roggen is het echter voor veel vleesveebedrĳven puur economisch wel de beste keuze om op vaarzen gesekst sperma in te zetten.

Gesekst sperma in de lift De markt met en voor gesekst sperma is de voorbĳe tien jaar sterk geëvolueerd. Steeds meer vleesveehouders maken er gebruik van. De voorbĳe drie jaar werd er op

bĳna 800 vleesveebedrĳven in Nederland en Vlaanderen gebruikgemaakt van gesekst sperma van Belgisch witblauw. De afgelopen jaren kent de markt zo een jaarlĳkse inzet van 3000 tot 4000 rietjes. ‘We merken momenteel wel dat het gebruik van gesekst sperma in de lift zit’, geeft Ruben Bonne aan. Bonne is productmanager Belgisch witblauw bĳ CRV en in deze functie goed geïnformeerd over het belang van gesekst sperma. De CRV-productmanager noemt nog een verklaring voor de toename van het gebruik van gesekst sperma in het Belgisch-witblauwras. ‘Het aanbod van stieren waarvan SiryX beschikbaar is, is uitgebreider dan ooit. Momenteel hebben we een aanbod voor vrouwelĳk sperma van dertien stieren en twee voor mannelĳk sperma. We hopen deze lĳst in de toekomst nog uit te breiden.’ Bonne geeft aan dat het aandeel van mannelĳk gesekst sperma in de zuivere witblauwfokkerĳ vrĳ beperkt is,

Gesekst sperma steeds populairder Uit het jaarverslag dat veeverbeteringsorganisate Awé (nu Inovéo) jaarlijks publiceert, blijkt ook dat gesekst sperma in de Belgisch-witblauwmarkt aantrekt. Het jaarverslag maakt daarbij melding van de productiecijfers voor de BBG-stieren. Opvallend bij de productiecijfers (zie tabel 1) zijn de grote stijgingen in 2015 en in 2018.

De markt voor mannelijk gesekst sperma groeit daarbij het sterkst. Dat is nagenoeg

volledig te verklaren doordat de vraag bij melkveehouders is gestegen.

Tabel 1 – Aantal geproduceerde rietjes gesekst sperma bij BBG

gesekst sperma

2013

2014

2015

2016

2017

2018

vrouwelijk Belgisch witblauw mannelijk Belgisch witblauw

7.497 6.246

6.236 7.028

10.043 22.142

9.953 26.791

7.098 26.777

10.724 50.543

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_hoofdverhaal.indd 9

15-05-19 11:08

HOOFDARTIKEL GESEKST SPERMA

Staf Geuns: ‘Vaarskalveren brengen me meer op’ Vleesveehouder Staf Geuns uit Mol zet al jaren maximaal gesekst sperma in op zijn bedrijf. ‘De laatste vijf kalveren waren allemaal uit gesekst sperma en ook de volgende reeks dieren die moeten kalven, zijn geinsemineerd met gesekst sperma’, geeft Geuns aan. ‘Onlangs had ik wel een stierkalf, maar die kans is er altijd.’ Recent werden er nog jonge vaarzen geïnsemineerd met gesekst sperma van Luxerieux en Courtois. Dat maakt dat nagenoeg alle kalveren – op het bedrijf kalven jaarlijks een kleine 30 dieren – afkomstig zijn uit gesekst sperma. Gevraagd naar het waarom van deze keuze, is Geuns duidelijk: ‘Ik heb liever vaarskalveren dan stierkalveren. Ik heb dan meer keuze met welke vaarzen ik verder wil en vooral kan ik

maar dat mannelĳk gesekst sperma ook een groot voordeel heeft. Met mannelĳk sperma is er toch nog een kalf te krĳgen van koeien die drager zĳn van neospora. De meerprĳs van gesekst sperma tegenover conventioneel – 25 tot 35 euro per rietje – is volgens de productmanager zelden een argument voor de vleesveehouder om het niet te gebruiken.

Meer vervanging, meer saldo Ook vleesveehouder en voorzitter van de rascommissie Belgisch witblauw van CRV Kristof De Fauw is overtuigd van de meerwaarde van gesekst sperma voor Belgisch witblauw. ‘Met regelmaat krĳgen vleesveehouders van hun handelaar te horen dat de geslachte koeien te zwaar zĳn om vlot in de markt te worden gezet’, geeft De Fauw aan. ‘Over het algemeen hebben de witblauwkoeien dan drie keer gekalfd. Als we zouden teruggaan naar twee kalvingen, zĳn de koeien iets lichter en liggen ze mogelĳk beter in de markt.’ Voor deze bĳsturing in het management heeft een vleesveebedrĳf dan wel meer vaarzen nodig. Een aantal dat nagenoeg enkel te behalen valt wanneer er gebruikgemaakt wordt van gesekst sperma.

dan een vaars meer verkopen voor de fokkerij. Ondertussen heb ik ervaren dat ik makkelijker meer krijg voor een vaars dan een stier.’ Het gesekst sperma zet hij voornamelijk in op de vaarzen, ook een eerstekalfs krijgt nog eens de kans en voor sommige dieren durft hij ook wel eens bij een tweedekalfs nog gesekst sperma te gebruiken. Over het drachtpercentage geeft hij aan zeker niet te klagen. ‘Ik heb een goeie inseminator’, vertelt hij. ‘Insemineren met gesekst sperma laat ik wat later in de tocht doen, maar ook heb ik veel aandacht voor de vruchtbaarheid. Zo laat ik alle gekalfde dieren een maand na de kalving naspoelen, dat is voor mij de investering meer dan waard. En elk kalf krijg vlak na de geboorte selenium toegediend.’

Het teruggaan van het aantal kalvingen per dier van drie naar twee heeft mogelĳk ook een economisch gevolg. Dat blĳkt ook uit een rendabiliteitsstudie van de Vlaamse overheid uit 2015 over de vleesveehouderĳ in Vlaanderen. Uit deze studie blĳkt dat tussen 2009 en 2013 het vervangingspercentage op vleesveebedrĳven steeds tussen de 37 en 40 procent lag. Bedrĳven die daarbĳ een hoger vervangingspercentage hebben, halen ook een hoger bruto saldo op hun bedrĳf. Zo bleek dat bedrĳven die hun zoogkoeien sneller vervangen, een hoger bruto saldo per zoogkoe behalen: 13 procent meer vervangen levert op een bedrĳf van 50 zoogkoeien 4258 euro op, iets meer dan 85 euro per zoogkoe.

Hoog vervangingspercentage Deze analyse wordt bevestigd door cĳfers van Boerenbond. Uit die cĳfers blĳkt dat vleesveebedrĳven die het streefcĳfer voor bruto saldo van 1000 euro halen op hun bedrĳf vaak een vervangingspercentage hebben van meer dan 60 procent. Op die manier slagen deze bedrĳven erin jaarlĳks meer dan de helft van hun koeien te verkopen en zo een grotere omzet te genereren.

Zougar meest gebruikt De voorbije jaren waren drie BBG-stieren met grote voorsprong het populairst voor gesekst sperma bij de Vlaamse en Nederlands vleesveehouders. De meest populaire was en is nog steeds Zougar d’Ozo. De resultaten van zijn nakomelingen op diverse keuringen maken dat veel liefhebbers hem inzetten op de betere dieren en hieruit liefst een vaarskalf hebben. De Tilouiszoon wordt op de voet gevolgd door een andere prijskamptopper, Attribut du Fond de Bois. De top drie wordt afgesloten met een ander type stier, Kubitus de Bray. Kubitus spreekt door zijn economisch profiel voornamelijk een ander type vleesveehouder aan. Tot slot winnen Courtois de la Hesbaye en Senateur de Mehogne momenteel sterk aan populariteit. Zougar d’Ozo, met grote voorsprong het populairst

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_hoofdverhaal.indd 10

15-05-19 11:09

Meer afzet bij inzet van gesekst sperma Kristof De Fauw heeft als voorzitter van de rascommissie een eerste berekening klaar die een eerste aanzet is voor een diepgaander model. Zijn uitgangssituatie is een vleesveebedrijf waar jaarlijks 100 vaarskalveren worden geboren.

SITUATIE ZONDER GESEKST SPERMA

SITUATIE MET GESEKST SPERMA

(max. twee inseminaties bij vaarzen)

– 100 vaarskalveren – Rekening houdend met 12% sterfte – Resultaat 1 = 88 vaarzen te insemineren – 1e kalf: resulteert met 95% dracht in 84 kalveren, waarvan 42 vaarskalveren – 2e kalf: resulteert met 85% dracht in 71,4 kalveren, waarvan 35,7 vaarskalveren – 3e kalf: resulteert met 75% dracht in 54 kalveren, waarvan 27 vaarskalveren – Dit alles brengt het aantal vaarzen samen op 104,7 vaarskalveren, een overtal van 4,7 vaarzen

– 100 vaarskalveren – Rekening houdend met 12% sterfte – Resultaat 1 = 88 vaarzen te insemineren – 1e kalf: 5% geraakt niet drachtig, 75% is drach-tig met gesekst sperma. Dit resulteert in 66 kalvingen met 59 vaarskalveren. De resterende 20% is drachtig van conventioneel sperma, wat resulteert in 18 kalvingen en 9 vaarskalveren. – 2e kalf: resulteert met 85% dracht in 71,4 kalveren, waarvan 35,7 vaarskalveren – Dit alles brengt het aantal vaarzen samen op 103,7 vaarskalveren, een overtal van 3,7 vaarzen

MOGELIJKE AFZET IS DAN

– 4 vaarzen, 13 eerstekalfs, 17 tweedekalfs en 54 derdekalfs en 4,7 overtal – 89 stierkalveren (104,7 stierkalveren min 15% uitval)

– 4 vaarzen, 13 eerstekalfs en 71 tweedekalfs en 3,7 overtal – 47 stierkalveren (7 + 9 + 35,7)

Desondanks heeft deze strategie ook een aantal belangrĳke randvoorwaarden. Zo moeten de vruchtbaarheid en het management op het bedrĳf goed op orde te zĳn. De groei van de vaarskalveren moet optimaal zĳn, de uitval in opfok zo laag mogelĳk. En bovenal moeten er voldoende jonge vaarzen aanwezig zĳn. Het gebruik van gesekst sperma is in dit geval essentieel. Dierenarts en CRV-areahoofd Peter Vercauteren ziet nog een bĳkomend voordeel wanneer er slechts twee kalvingen per koe zĳn. ‘Vanaf drie keizersneden neemt meestal de kans op verwikkelingen toe.’

Economisch voordeel? Met de collega’s van de rascommissie wil De Fauw zich wel eens wagen aan een economische berekening van het gebruik van gesekst sperma en de combinatie met het terugbrengen van het aantal kalvingen naar twee. De voorzitter heeft al een sigarendoosberekening klaar (zie kader hierboven) maar beseft dat er bĳzonder veel variabelen zĳn om rekening mee te houden. Daarbĳ verwĳst hĳ naar de meerprĳs van de rietjes, het verschil in het aantal nodige rietjes per dracht, maar ook de afzet van stieren en het gewichtsverschil en prĳsverschil tussen een tweede- en derdekalfs moet in rekening worden gebracht. Tot slot spelen het aantal nodige dierplaatsen, de stalruimte en in sommige regio’s ook de kosten voor mestafzet een rol. Enige conclusies wil De Fauw nog niet trekken uit de eerste berekeningen, maar hĳ meent wel dat er een economisch voordeel van gesekst sperma kan zĳn.

‘Wat nu al duidelĳk blĳkt uit de berekening, is dat een bedrĳf dat uitgaat van honderd vaarskalveren per jaar en maximaal tweemaal gesekst sperma inzet op de vaarzen, een veel korter interval heeft tussen de generaties en dus meer dieren kan afzetten. In tien jaar tĳd is het belang van gesekst sperma in Belgisch witblauw groter geworden, maar het heeft nog niet de proporties van het gebruik in melkvee. De financiële situaties in de sector en de iets lagere vruchtbaarheid houden veel vleesveehouders tegen om er maximaal op in te zetten. Nochtans zĳn de voordelen van gesekst sperma legio, mogelĳk ook economisch. l

Samenvatting Voordelen van gesekst sperma: – meer vaarskalveren – lichtere kalveren – makkelijke dracht/geboorte – jongere veestapel – stierkalveren uit neospora-koeien Nadelen van gesekst sperma: – meerprijs sperma – iets lager drachtpercentage

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_hoofdverhaal.indd 11

15-05-19 11:09

Gezocht: boeren met een hart voor gras

BESTE S L ANDBOER A R G

2019

Zetten jouw koeien veel gras om in melk, werk je met een vernieuwend beweidingssysteem, zijn er veel weidevogels of haal je veel eiwit van eigen land? Dan kom jij in aanmerking voor deelname aan de competitie ‘Beste graslandboer van Nederland en Vlaanderen 2019’. Doe mee! hoofdsponsor:

Meld je aan vóór 14 juni via de website: www.veeteelt.nl 4

veeteelt MEI 1 2019

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Importeur van:

Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

XA08_p04.indd 4

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

voor extra grip!

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK VOOR MELK- EN VLEESVEE

Dichte vloeren: PEDI KURA

voor creëren ‘slijtage’ zones

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

LOSPA

Ook in Proﬁen Pedi Kura

KURA SB

06-05-19 14:38

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

STARTEN MET SUCCES - KALVERMELK OP MAATvanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_p12.indd 4

15-05-19 11:51

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK RENÉ BEMERS Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Verhoogd kopergehalte in een leverbiopt van een kalf

naam aandoening overmaat aan koper verschijnselen zwakkere of tragere weerstand, lagere vruchtbaarheid, reageren op entingen of antibioticabehandeling oorzaak fouten in rantsoen, te veel koper voeren behandeling grondige rantsoenanalyse

Bij de behandeling van een ziek kalf waarbij het infuus rustig moest worden gegeven, was er mooi de gelegenheid om even over de gang van zaken op het bedrijf te praten. Dit bedrijf was namelijk bekend met lage koperwaardes en had in het verleden ook al kalveren gehad met zogenaamde blokvoeten. Dat is een klinische uiting van kopertekort. Sinds de aanpassingen in het rantsoen is deze afwijking niet meer gesignaleerd en verder loopt het ook wel goed met de gezondheid van de dieren. ‘Vannacht is helaas wel een kalfje dood geboren’, vertelde de veehouder. Het ging om een kalf met teruggeslagen kop. Het was zeker nog niet lang dood, want de haren zaten nog vast en het oogde verder ook fris. Zo’n kalf levert de mogelijkheid om een leverbiopt van te nemen. Hiermee kun je goed de mineralen of beter gezegd de status van de sporenelementen van het kalf en uiteraard indirect ook van de moeder bepalen. Via een klein sneetje in de rechterflank, net achter de laatste rib, kan men dan een biopt van het leverweefsel nemen. Hiermee is te bepalen of de aanpassingen in het rantsoen en met name de sporenelementen (specifiek koper voor dit bedrijf) ook het gewenste resultaat op leverniveau hebben. Uit het onderzoek volgde een verhoogd koperniveau in de lever en aangezien wij dit

niet direct hadden verwacht, was een grondige rantsoenanalyse nodig. In tijden van tekorten worden er vaak extra mineralenmengsels en/of krachtvoer met koper erin gevoerd. Deze aanpassingen worden vaak niet teruggedraaid of verminderd wanneer er wijzigingen in het rantsoen zijn. Indien er wordt gewerkt met grondmonsters en liefst ook kuilmonsters, is een goede berekening uit te voeren, zodat er mooi op behoefte (en dus niet op de norm!) van de dieren kan worden gevoerd. Een teveel aan koper en zeker een chronische blootstelling hieraan is nadelig voor de koeien. Het is niet alleen verspilling van grondstoffen en euro’s, maar ook komt het de leverfunctie van het rund niet te goede. Dieren hebben een zwakkere of vertraagde weerstand, kunnen reageren op entingen of bij ingrepen met koorts. Ook de vruchtbaarheid is lager en ze reageren slechter op ingestelde (antibiotica)therapieën. In dit geval werden er, naast rijk krachtvoer, ook vruchtbaarheidsmineralen en likstenen verstrekt. Rekenkundig waren deze laatste twee bij het huidige ruwvoer niet nodig. Belangrijk om te noteren is dat iedere situatie anders kan zijn en mineralenaanvullingen in bepaalde omstandigheden noodzakelijk kunnen zijn. Ook hier geldt: meten is weten.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_DAP.indd 13

15-05-19 11:31

BEDRIJFSREPORTAGE VAN GINKEL

Een klein beetje

België op de Veluwe

Wie kan zeggen dat zowel een nationaal kampioen in Nederland als een nationaal kampioen uit België uit zijn stal komt? Tonnie van Ginkel. Cocinelle en Eclipse heten de tot de verbeelding sprekende voorbeelden. Geen toevalstreffers, want de laatste inspectie van elf dieren laat een gemiddelde score zien van 88,4 punten. TEKST ALICE BOOIJ

ĳ het horen van de stalnaam Van ’t Staverhul spitsen fokkers van Belgisch witblauwen hun oren. Dit prefix hoort namelĳk bĳ de Nederlands kampioen van 2017: Van ’t Staverhul Cocinelle (v. Imperial). En ook de Belgische kampioene Eclipse van ’t Staverhul, een dochter van Germinal – in 2011 won ze de nationale keuring op Agribex – komt uit dezelfde stal. Van ’t Staverhul staat dus synoniem voor een zeer hoge kwaliteit vee. De man achter deze successen is Tonnie van Ginkel uit Uddel. Naast de 1500 kalveren op zĳn vleeskalverbedrĳf houdt hĳ een klein, maar bĳzonder hoogwaardig koppel Belgische blauwen. ‘Eigenlĳk als hobby’, vertelt Tonnie, die eenmaal pratend over zĳn vleesvee de ene na de andere anekdote oplepelt. ‘Ik geniet van het vee, maar ook van de excursies naar andere bedrĳven en het contact met de verschillende fokkers in België en Nederland.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_bedrijfsrep Van Ginkel.indd 14

15-05-19 11:07

BEDRIJFSPROFIEL Links een dochter van Hazard (89,3 punten) drachtig van Lego. Rechts een dochter van Idéfix, drachtig van gesekst Attribut

Je moet opletten en dan is het ook geluk dat er dan zulke goede dieren uitrollen.’

Volle zus van Fly du Fond de Bois Neem bĳvoorbeeld Capitale du Fond de Bois (Attribut x Occupant). De volle zus van Fly du Fond de Bois kocht Tonnie aan op een leeftĳd van acht maanden. ‘We gingen toen wel drie tot vier keer per jaar naar Jean-Pierre Monfort in Les Avins’, vertelt Tonnie lachend. ‘Met een auto vol liefhebbers mooie koeien kĳken. Zo ben ik ook in de Belgische witblauwen beland, ik ben gewoon een keer meegegaan.’ Toen de vleesveehouder de moeder van Capitale zag, was hĳ onder de indruk en vroeg Monfort of hĳ wat uit de koe te koop had. Capitale dus. ‘Ik heb haar voor 3250 euro gekocht. Later is Fly geboren en naar de ki gegaan. Toen had ik mooi een volle zus van een ki-stier op stal.’

eigenaar plaats ras aantal dieren hoeveelheid grond

Tonnie van Ginkel Uddel Belgisch witblauw 20 stuks 7 hectare

Uddel

Kopen en verkopen, het zit in de natuur van Tonnie. ‘Ik gun een ander ook het succes. Maar niet alles is te koop, hoor. Soms zĳn er dieren die ik echt niet wil verkopen voordat ik weet hoe ze uitgroeien.’ Toen collega-vleesveehouder Lammert Polinder langskwam en de inmiddels drachtige Capitale wilde kopen, zette Tonnie er een prĳs op van 4500 euro. ‘Toen was ze meteen verkocht, dat speet me toen wel’, vertelt de veehouder, die uiteindelĳk de koe weer terugkocht van Lammert. ‘Om haar te spoelen en te prikken, maar dat was geen succes. Uiteindelĳk hebben we nog een mooi Idéfixvaarskalf uit haar gevangen.’ En daarmee is het voor de fokkerĳ van Capitale nog niet klaar. Kortgeleden is de koe geslacht (653 kilo geslacht) en heeft Tonnie de eierstokken meegenomen naar CRV. ‘Dan kan Aart van den Brink met ivp nog de laatste embryo’s met haar maken. Ze had 41 eicellen, we hebben ze gecombineerd met gesekst sperma van Toscan en van Hazard.’

Tonnie van Ginkel: ‘Met ivp kan ik meer verschillende stieren gebruiken per sessie, ook gesekst’

Liever ivp Uit beloftevolle dieren wil je graag zoveel mogelĳk kalveren. Tonnie is daarom enthousiast over embryotransplantatie, of liever nog ivp. ‘Dan kan ik meer verschillende stieren gebruiken per sessie, ook gesekst’, noemt hĳ als voordeel. De embryo’s vers inzetten levert een drachtpercentage op van 70 tot wel 90 procent. ‘Ik gebruik een speciale mineralenbrok om de vruchtbaarheid te ondersteunen’, vertelt Tonnie en noemt dat een van de succesfactoren. ‘Met 800 gram hiervan per dag houd ik mĳn ontvangsters super in conditie.’ Het nadeel van embryotransplantatie vindt de vleesveehouder dat er altĳd te weinig of te veel ontvang-

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_bedrijfsrep Van Ginkel.indd 15

15-05-19 11:07

BEDRIJFSREPORTAGE VAN GINKEL ging. ‘Luc had er meteen oranje oormerken in moeten doen.’ Tĳdens Agribex in Brussel revancheerde Eclipse zich echter overtuigend: ze schreef historie door als eerste Nederlandse fokproduct kampioen te worden.

Nederlands kampioen Cocinelle

Pastourelle de St. Fontaine, de negenjarige moeder van Vuiton en Vidal de St. Fontaine

sters klaarstaan, omdat je nooit weet wat het resultaat is. Te weinig ontvangsters heeft overigens ook wel een voordeel. De Belgisch-witblauwvrienden van de Veluwe bellen elkaar dan nog weleens op: ‘Ik heb een embryo, heb jĳ toevallig een ontvangster?’ Op deze manier is ook Eclipse van ’t Staverhul op het bedrĳf gekomen. Het bleek een in-vitro-embryo van niemand minder dan Folie des Pahys en Germinal de Fooz. ‘Het was een heel slecht embryo, invriezen had helemaal geen zin, met vers inzetten van het embryo was de kans op succes klein.’ Eerlĳk gezegd was Tonnie niet overmatig enthousiast. ‘De afstammingen van Folie waren gemiddeld, wel heel economisch, maar niet echt geschikt voor de keuring.’ Het embryo bleef zitten en daar werd een heel goed vaarskalf uit geboren, weet Tonnie zich nog goed te herinneren. ‘Ik werkte op de bouw, maar belde dat het wat later zou worden. Omdat het zo’n best kalf was, ben ik later naar het werk gegaan met een hele doos tompoucen.’ Dat was Eclipse, die in 2010 op de nationale keuring in Nederland nog op de vierde plek liep. ‘Die kennen ze volgend jaar niet weer’, zei de vader van Tonnie nog. Hĳ zag dat de Germinaldochter nog wat tĳd nodig had. Voordat ze kalfde van Occupant verkocht Tonnie Eclipse haar aan Luc Mahoux, die furore maakte met de vaars in 2011. ‘Niet meteen hoor’, lacht Tonnie. ‘In Libramont bleek ze 150 kilo meer te wegen dan de tweede koe in de reeks.’ Het was voer voor critici, die suggereerden dat er met de geboortedatum was gerommeld. ‘Het kon niet dat ze zo zwaar was’, herinnert Tonnie zich het verhaal dat rond-

Nog een anekdote. Tĳdens een van de excursietripjes kwam Tonnie op het bedrĳf van Terbeck in KersbeekMiskom waar hĳ onder de indruk raakte van Hartje van Terbeck, die ze daar aan het toiletteren waren. ‘Heb je nog wat uit Anna van Terbeck te koop?’, vroeg Tonnie, die als antwoord kreeg: ‘Zoek er maar eentje uit in dat hok.’ ‘Nu hou ik van makke dieren,’ geeft Tonnie aan, ‘dus de eerste die nieuwsgierig op me af kwam lopen, heb ik gekocht. Dat was een ontvangster die drachtig was van Café van Terbeck, de moeder van Van ’t Staverhul Cocinelle. De algemeen kampioene van de NVM 2017 is met 90,8 de tweede hoogstgepunte Belgisch witblauwe koe in Nederland, maar er valt nog wel wat te verbeteren, vindt Tonnie. ‘Het mag iets hellender en met wat meer onderbil.’ Cocinelle heeft haar stempel gedrukt op ’t Staverhul, de straat waaraan Tonnie woont in Uddel. Dochters van Hazard, Sheriff, Fiacre, die op hun beurt weer drachtig zĳn van Idéfix. ‘Dat vind ik momenteel een van de beste stieren: lang, groot en breed.’ En met een beetje inteelt, maar daar zoekt Tonnie bewust naar. ‘Bĳvoorbeeld twee keer Germinal twee generaties terug, daar krĳg je de allerbeste van.’ Overigens, Cocinelle staat op het mesthok. Niet bĳ Tonnie, want ‘voor afmesten heb ik te weinig ruimte’. Cocinelle werd niet meer drachtig. ‘We hebben genoeg nafok en embryo’s van haar en bovendien blĳven de eierstokken van mĳ.’ Een opvallende dochter van de Nederlands kampioene is de veelbelovende en met 89 punten opgenomen Formule van ’t Staverhul, een Hazarddochter die gaat kalven van Vuiton de St. Fontaine. ‘Dat is een mooie combinatie van twee koefamilies uit mĳn stal, deze verkoop ik niet’, glundert Tonnie. De moeder van Vuiton staat ook bĳ hem op stal en dat maakt de combinatie extra bĳzonder. Ze is een oude dame inmiddels met haar negen jaar. Pastourelle de St. Fontaine (v. Occupant) is niet alleen de moeder van Vuiton, ook van Vidal. Ze wordt nog steeds ‘geprikt’ en leverde vooral gemakkelĳk embryo’s in combinatie met Jet-Set van de Hondelee. ‘Pastourelle is anderhalf jaar geleden hier gekomen, al een oudere koe, maar nog steeds interessant.’

Gemiddeld 88,4 punten Ondanks alle fraaie successen blĳft Tonnie nuchter. ‘Je moet eerst al de kans krĳgen een goede te kopen en ten tweede moet je er ook nog wat goeds uit fokken.’ Het zĳn echt niet altĳd succesverhalen, geeft Tonnie aan. ‘Je wordt niet altĳd kampioen, ook niet met de beste.’ Toch is het genieten bĳ de verzameling afstammingen uit indrukwekkende koefamilies. Eind april is er op fokbedrĳf ’t Staverhul bedrĳfsinspectie geweest. Elf dieren werden er gepunt en dat leverde een gemiddelde score op van 88,4 punten. ‘Goed opletten en een beetje geluk’, noemt Tonnie dit kleine stukje België op de Veluwe. l

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_bedrijfsrep Van Ginkel.indd 16

15-05-19 11:07

DE MOOISTE BILLEN VAN HET LAND • FERTI VLEESVEE MINERALENBOLUS •

VERHOOGDE VRUCHTBAARHEID

MAXIMALE GROEI

OPTIMALE WEERSTAND

Voor jongvee (vanaf 150 kg) en volwassen vee. SAMENSTELLING: zink, koper, mangaan, jodium, cobalt, selenium*, vitamine B6, vitamine B2, vitamine B12, vitamine E* * Hoog aandeel in vergelijking met andere boli.

6 maanden werkzaam

Vruchtbaarheid

Weerstand

Groei

VERKRIJGBAAR BIJ UW DIERENARTS OF BESTEL OP VETANIMALCARE.NL

VV05_p17.indd 5

15-05-19 11:53

PORTRET PIET MOSTERT leeftijd 56 opleiding Hoge Economische School, Rotterdam carrière veehandel, directeur in autosector, vleesveehouder in Frankrijk. Momenteel werkzaam in vastgoed en voorzitter van Federatie van Vleesveestamboeken in Nederland burgerlijke staat gehuwd kinderen 2

Voor meer affiniteit

met de sector Piet Mostert is de nieuwe voorzitter van de Federatie van Vleesveestamboeken. Zijn ervaring als vleesveehouder in Frankrijk wil hij graag inzetten voor de Nederlandse vleesveesector. VeeteeltVlees had een gesprek met hem over zijn ervaringen en ambitie. TEKST WIM VEULEMANS

e vraag om zich kandidaat te stellen voor de functie van voorzitter van de Federatie van Vleesveestamboeken in Nederland kreeg Piet Mostert uit het Noord-Brabantse Chaam van een collega-vleesveehouder. Zĳn kandidatuur werd besproken binnen een commissie die hem uiteindelĳk als voorzitter voordroeg aan het bestuur. Midden maart bevestigde het federatiebestuur zĳn voorzitterschap. Over het waarom van zĳn kandidatuur is hĳ heel duidelĳk. ‘Ik heb in Frankrĳk gezien hoe het anders kan’, geeft hĳ aan. ‘Vleesveehouders praten daar onderling veel meer over de kwaliteit van hun vlees dan over regels en wetten. In Nederland is dat jammergenoeg eerder omgekeerd. De Nederlandse maatschappĳ en politiek gaan anders met de sector om. Ik kan dan wel geen zaken afdwingen, maar ik kan wel een spiegel voorhouden.’

Passie achternagegaan De roots van Piet Mostert, de kersverse voorzitter van de Federatie van Vleesveestamboeken in Nederland, liggen in de veehandel. Hĳ was de derde generatie in de familieveehandel. Het bedrĳf met zĳn vader was zĳn eerste stap op de arbeidsmarkt. ‘Maar in de regio waar we actief waren, stopten steeds meer boeren’, vertelt Mostert. ‘De veeboeren in Zeeland schakelden steeds over naar akkerbouw, de Brabanders naar bomenteelt.’ Door de krimp in de markt kwam Piet Mostert via familie in de

autosector terecht. Ongeveer vĳftien jaar lang was hĳ dealer van het Koreaanse automerk Hyundai. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en de honger naar de veehouderĳ bleek bĳzonder groot. In overleg met de familie werd het garagebedrĳf verkocht en trok de familie naar Frankrĳk. In de regio van Clermont-Ferrand werd een vleesveebedrĳf overgenomen met 120 moederdieren. De rassen charolais, salers en limousin maakten er de dienst uit. Uiteindelĳk heeft de familie tien jaar het vleesveebedrĳf uitgebaat, twee jaar geleden besloot ze terug naar Nederland te komen. Het bedrĳf werd verkocht aan een Franse boer. ‘De kinderen werden ouder en we wilden hun beiden de beste kansen geven’, verduidelĳkt Mostert het besluit. ‘Ze hebben in Nederland toch meer en betere kansen om zich te ontplooien.’ Zo kwam de familie uiteindelĳk in het Brabantse Chaam terecht, waar ze nu actief is in de paardenhouderĳ en het vastgoed. Enkele limousindieren bevolken er de weiden rondom de woning.

Affiniteit met sector in Frankrijk Zĳn ervaring uit Frankrĳk wil Mostert graag met de Nederlandse vleesveesector delen. De nieuwe voorzitter geeft daarbĳ aan dat de verschillen tussen Frankrĳk en Nederland vrĳ groot zĳn. ‘Zo is het merendeel van de Franse boeren vleesveehouder’, schetst Mostert al een eerste verschil. ‘In Frankrĳk word je als vleesveehouder geholpen, in Nederland meestal tegenge-

veeteeltvlees MEI 2019

VV05-portret Piet Mosterd.indd 18

15-05-19 11:49

‘In Frankrijk word je als vleesveehouder geholpen, in Nederland meestal tegengewerkt’ werkt.’ De band met de vleesveehouderĳ is ook veel groter in Frankrĳk, vindt hĳ. ‘Vaak is de burgemeester van je dorp een boer, maar ook in de overheidsadministratie is de affiniteit met het platteland en de landbouw veel groter. Men is veel loyaler en vooral het inlevingsvermogen in de situatie van de boer is veel sterker’, benoemt Mostert de Franse situatie duidelĳk. Als voorbeeld verwĳst hĳ naar de moeilĳke situatie in de Franse veehouderĳ door de droge zomer van 2011. ‘Veel Franse veehouders hadden toen een tekort aan voer voor de dieren, ik ook. Maar we kregen onverwacht van de overheid een brief in de bus, waarin ze ons voorstelden om de situatie wat te verzachten met een serieuze premie om extra voer te kopen.’ Mostert is hard als het gaat over hoe in Nederland naar de veehouderĳ wordt gekeken. ‘Elke generatie verdwĳnt ruim de helft van de boeren en later gaan we daar spĳt van krĳgen. Zo gaat er veel kennis verloren. Bovendien is de regelgeving vaak

te wispelturig. Tĳdens een voetbalwedstrĳd worden de regels toch ook niet veranderd?’ Volgens Mostert staat men in Nederland ook niet stil bĳ het geringe aantal boeren en bĳ de kosten voor het onderhoud van het platteland als er amper nog boeren zĳn om dit onderhoud te doen. Een grote zorg voor de federatievoorzitter is de rentabiliteit en het verdienmodel van de Nederlandse vleesveehouderĳ. ‘Het rendement op onze bedrĳven is vaak te laag, zelfs lager dan de rente. En dat is toch geen normale situatie.’

Consument dichter bij de sector Het verbeteren van dat verdienmodel is dan ook een van de belangrĳkste ambities van de voorzitter. Hĳ wil zich daarbĳ richten op zowel de consument als de supermarkten. Deze laatste moeten meer geloof hebben in het kwaliteitsvlees van de Nederlandse vleesveesector. De kritische consument wil hĳ

veeteeltvlees MEI 2019

VV05-portret Piet Mosterd.indd 19

15-05-19 11:49

PORTRET PIET MOSTERT

‘Een sterke marketing van ons rundvlees is meer dan nodig, waarbij we het presenteren zoals de consument dat wil’

meer informeren. De consument is volgens de federatievoorzitter heus wel bereid om meer voor een stukje vlees te betalen. Als voorbeeld verwĳst hĳ naar de scharrelkip en scharreleieren, waarvoor de consument duidelĳk meer wil betalen. ‘In de rundvleessector moeten we dit zo professioneel mogelĳk oppakken’, meent Mostert. ‘Een sterke marketing van ons rundvlees is meer dan nodig, waarbĳ we het presenteren zoals de consument dat wil.’

Sterke marketing noodzakelijk ‘Om een goed verdienmodel te hebben moet de vraag toenemen’, verklaart Mostert. ‘De consument moet dus meer gaan vragen naar kwaliteitsvlees. Ik besef dat een boer vooral wil boeren en meestal geen marketeer is. Als federatie kunnen wĳ hem daarbĳ helpen. Zo zouden we ook het brede publiek voor onze Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) kunnen uitnodigen. Die moet dan wel een moderner jasje krĳgen.’

Volgens de federatievoorzitter is er – in tegenstelling tot in Frankrĳk – bĳ de consument te weinig affiniteit met de sector, maar ook te weinig kennis. Anderzĳds meent Mostert ook dat de sector niet in de verdediging moet gaan, maar juist de kracht van de sector moet gebruiken. Zo verwĳst hĳ naar de efficiëntie van de veehouderĳ in Nederland, de standaard die we hanteren in het houden van dieren en de topkwaliteit die we leveren. ‘De omgeving waarin we werken, verandert continu, daarin moeten we als sector meebewegen. Maar evenzeer moeten we onze stem hierin laten horen.’ Tot slot staat de voorzitter stil bĳ het kweekvlees dat stilaan aan de weg in de markt timmert. Voor Mostert is het een uitgemaakte zaak dat kweekvlees er komt, maar de vraag is of de consument het zal omarmen. ‘Kweekvlees is immers vlees dat in een laboratorium wordt gemaakt, terwĳl heel veel consumenten toch eerder teruggrĳpen naar natuurlĳke producten. De vraag is dus of de consument dit wil.’ l

veeteeltvlees MEI 2019

VV05-portret Piet Mosterd.indd 20

15-05-19 11:49

www.VLEESVEEVOER.nl

LANDBOUWFOLIE ACTIE

2019

VOER DIRECT VAN DE FABRIKANT • LANDELIJKE LEVERING VANAF 250KG

BIESTVERVANGER • MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN • LIKSTENEN MINERALENEMMERS • VLEESVEEMUESLI VOER ZONDER GMO SOJA • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP GRASZAAD

• Kuilfolie • Kunstmestzakken • Veevoederzakken

VOERSCHEMA'S VOOR TRAAGGROEIENDE EN LUXE RASSEN

• Kalvermelkzakken

Bezoek onze website!

• Stretchfolie Alle informatie vindt u op www.landbouwfolierecycling.nl Industrieweg 101a 7202CA Zutphen Tel. +31 (0)575 568 310

info@dalyplastics.nl

• ACTUELE BERICHTEN

• VLEESPRIJZEN • AGENDA

www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

www.plasticrecycling.nl

STARTEN MET SUCCES

GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK

- KALVERMELK OP MAAT-

VOOR MELK- EN VLEESVEE

Het was alweer een zeer geslaagde editie van de Vetten Os! vanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Voorkom klauwproblemen, kreupelheid en uitglijden!

Dichte vloeren: KURA P/F

Dichte vloeren: PROFI KURA

Dichte vloeren: PEDI KURA

Roostervloeren

voor melkvee

voor groepshuisvesting of stieren

voor groepshuisvesting < 350 kg

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

KURA S

Een dikke proficiat aan al onze klanten! voor extra grip!

Tel. +32 (0)9 382 90 70 |

veeteeltvlees APRIL 2019

VV04_p22.indd 22 VV05_p21.indd 5

voor creëren ‘slijtage’ zones

info@franson.be

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Importeur van:

www.franson.be |

Ook in Proﬁen Pedi Kura

LOSPA

KURA SB

LOSPA SB

met 5% afschot naar de sleuf

Franson NV

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL veeteeltvlees MEI 2019

10-04-19 14:06 12:03 15-05-19

CRVNIEUWS

Jongerenraden denken mee met CRV De drie CRV-jongerenraden hebben ook dit jaar gewerkt aan een opdracht van het hoofdbestuur. Hen werd gevraagd na te denken over concrete voorbeelden van samenwerking tussen de coöperatie CRV en de leden, onder meer bij de ontwikkeling van nieuwe producten. De jongeren gaven aan dat samen nieuwe producten ontwikkelen de betrokkenheid van leden vergroot. Hoe eerder leden betrokken worden, hoe beter het product en hoe groter de wens om het product te gaan gebruiken. De jongerenraden hebben goed nagedacht over voorbeelden van producten waar ze mee aan de slag zouden willen. Deze liepen uiteen van een attentielijst voor medewerkers tot een kengetal dat inzicht geeft in het inteeltpercentage van een veestapel.

Ook opperden ze het idee voor de ontwikkeling van DigiKalf, een systeem om data over een kalf van geboorte tot eerste afkalfdatum vast te leggen. Dit zou veehouders in staat stellen om de opfokperiode beter te volgen en te managen. Een vergelijkbaar idee is DigiVoer, dat per dier inzicht zou kunnen geven in de hoeveelheid voer die nodig is voor de productie van een kilo melk. De verschillende ideeën hadden een duidelijke rode draad. Jonge veehouders willen op een gebruiksvriendelijke manier meer data over hun dieren kunnen vastleggen om de prestaties van de veestapel effectiever te kunnen sturen. Jongerenraadslid Gil Van Ceulebroeck bedacht het idee om binnenbekkenmaten te meten met behulp van een ballonnetje

Prijskamp witblauw Tielt

Inschrijvingsavond en stierenpresentatie Geel ten Aard

De landelijke gilde van Tielt organiseert op zondag 2 juni de landbouwdag op de terreinen van Nemegheer, Wakkensteenweg 18 in Tielt, met een prijskamp voor Belgisch witblauw. De prijskamp start om 10.30 uur.

Op woensdag 26 juni is er de inschrijvingsavond voor de prijskamp Belgisch witblauw voor Oosterkempen, die zal plaatsvinden op woensdag 24 juli. Deze wordt traditiegetrouw gecombineerd met een stierinforma-

met sensoren. De ballon kan slap in het bekken worden gebracht en vervolgens worden opgeblazen. ‘Hiermee zou heel goed in beeld kunnen worden gebracht hoe het bekken er vanbinnen uitziet, zonder dat het dier er last van heeft en zonder risico op beschadigingen’, legt hij uit. De jonge witblauwfokker uit Zwijnaarde kwam op het idee toen hij op tv naar het nieuws keek. ‘Ik zag een filmpje waarin de futuristische mogelijkheden van sensoren in beeld werden gebracht. Ik dacht: daar moeten we bij vleesvee toch ook iets mee kunnen’, vertelt hij. Het hoofdbestuur reageerde enthousiast. ‘Een van de bestuurders vroeg zich af waarom CRV zoiets zelf nog niet had bedacht’, vertelt de bedenker lachend. ‘Hopelijk gaan we van dit idee in de toekomst meer horen.’

tievergadering. De inschrijvingsavond heeft plaats in PC Ten Aard (Vaartstraat, Geel ten Aard) om 20.00 uur. Voor meer informatie kan u contact opnemen met Jan Blockx (jan-blockx@hotmail.com of 0471 37 78 57).

Bwb-proefstier Nox de L’orgelot ki-code 945039 verkoper:

Scohiez Bernard, Pipaix

schofthoogte: 133 cm (+4) 21 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

wit-zwart

geboren:

27-04-2017 835 kg 21 mnd. 34 cm op 21 mnd.

Schofthoogte 85,00

Besp. 91,50

Type 87,10

Beenwerk 88,00

EMPIRE D’OCHAIN

Alg. voorkomen 90,00

Eindbeoordeling 90,60

Nox werd aangekocht omwille van zijn uitzonderlijk fenotype. Met maar liefst 92 punten voor bespiering en 90 punten algemeen voorkomen is hij een schot in de roos. Hij kan zijn uitmuntende lineaire beoordeling van bijna 91 punten combineren met een voortreffelijk gewicht en een voortreffelijke gestalte op 21 maanden. Door zijn zwarte haarkleed is hij overigens zeer geliefd in het buitenland.

IMPLANT DE BEAUFFAUX BALISE D’OCHAIN EMIGRE DE ST FONTAINE

ADAJIO DE BRAY 85 / 92 / 82 / 93 / 90 / 90 HUMAINE DE BRAY

BRETONNE DE BRAY FETICHE D’IZIER

BENHUR DU CHAMP BOUVAL COURTOISE DE SAINT-ROCH

STUPIDE DE L’ORGELOT 90 / 85 / 85 / 82 / 75 / 86

JALOUX D’OFFIGNIES PASTILLE DE L’ORGELOT

HUGUETTE DE L’ORGELOT

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_CRV nieuws.indd 22

15-05-19 13:19

Het zomerkeuringsseizoen gaat binnenkort weer van start

Prijskamp Sint-Lievens-Houtem

Prijskamp Merksplas

Op zondag 23 juni heeft de provinciale prijskamp Belgisch witblauw voor Oost-Vlaanderen plaats te Sint-Lievens-Houtem. De inschrijving staat open voor leden van Oost-Vlaanderen vleesvee. Inschrijven kan tot 27 mei. Voor meer informatie en om in te schrijven, neemt u contact op met Marc Van Den Bossche (0473 78 78 85 of marc.van.den.bossche@crv4all.com).

In Koekhoven (Merksplas) heeft op zaterdag 29 juni opnieuw een prijskamp Belgisch witblauw plaats. Inschrijven voor deze prijskamp kan tot uiterlijk 1 juni. Meer informatie kan u bekomen bij Ben Verheyen (ben.verheyen@skynet.be of 0475 29 53 41).

Bwb-proefstier Laureaat ter Reybroeck ki-code 945031 verkoper:

Lips Luc, Lotenhulle

schofthoogte: 143 cm (+8) 26 mnd.

fokker:

idem

gewicht:

haarkleur:

wit

geboren:

30-11-2016 927 kg 26 mnd. 38 cm op 26 mnd.

Schofthoogte 95,00

Besp. 86,50

Type 83,60

Beenwerk 84,00

BIJOUTIER DE ROUPAGE

Alg. voorkomen 75,00

Eindbeoordeling 87,40

Laureaat was een van de hoogst gepunte stieren in Vlaanderen in 2018 en hij gaat met hetzelfde elan verder. Op 26 maanden weegt hij maar liefst 927 kg met een mooie +8 cm in de hoogtemaat. Zijn origine zit vol met stieren die zich op economisch vlak bewezen hebben. Vader Jackpot heeft een karkasindex van 113 en Donald ter Reybroeck is op zijn beurt een zoon van de bekende Camphre du Coin. Moeder heeft eveneens een uitmuntende lineaire beoordeling van 89,5 punten.

BRUEGEL D AU CHENE SULTANE DE ROUPAGE RIVERAIN DE WIHOGNE

JACKPOT TER REYBROECK 98 / 90 / 83 / 88 / 80 / 89 NARCISSE DE WIHOGNE

THEORIE DE WIHOGNE DOUDOU DU SARTAY

QUIET DE ROCHE GUE MABURFIA DE ROCHE GUE

JITSE TER REYBROECK 83 / 90 / 87 / 90 / 85 / 89

DONALD TER REYBROECK HANNERIEKE TER BRUEGEL D

DARLING TER REYBROECK

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_CRV nieuws.indd 23

15-05-19 11:10

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Anne Vandelannoote van Aveve Veevoeding het beweiden van vleesvee.

Efficiënte beweiding bij vleesvee N

a de winter gaan de dieren in een mooie conditie naar buiten. Om een verminderde groei op de weide te vermĳden is een aantal preventieve maatregelen aangewezen. Bĳ uitsluitend opname van weidegras moet er rekening gehouden worden met de graskwaliteit. Als dieren in een schralere conditie komen, betekent dit dat ze te weinig gegeten hebben. Dit kan bĳ te geringe grasgroei, lagere drogestofgehalten, overmatige veebezetting, onvoldoende bĳvoedering. Zeker in de laatste fase van de dracht moet men alert zĳn en de dieren terug op stal halen of bĳvoederen op de weide.

Vanaf juli, augustus loopt de graskwaliteit terug (tabel 1). Ook de smakelĳkheid – vooral door bevuiling met mest en door kali-overmaat – kan invloed hebben. Na twee graassnedes een maaisnede toepassen zorgt voor de afvoer van kali en oude grasresten. Natrium verhoogt de smakelĳkheid en stimuleert de grasopname. De kwaliteit en de samenstelling van weidegras zĳn ook onderhevig aan de weersomstandigheden. Zonnig en droog weer zorgt voor gras met veel suikers en minder eiwit. Eiwit bĳvoederen is dan sneller nodig. Donker, regenachtig weer leidt tot gras met minder vem en veel ruw eiwit. Hierbĳ past ter aanvulling

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_voerwijzer.indd 24

15-05-19 11:46

DE CIJFERS

weidegras voorjaar weidegras zomer weidegras najaar

ds (g/kg)

vem

dve

oeb

suiker

160 160 120

1.027 1.011 1.016

225 231 200

194 200 200

101 101 93

63 67 48

150 90 70

Tabel 1 – Voederwaarde van het weidegras doorheen de seizoenen (g/kg ds)

rantsoen weidegras zomer maiskuil nr 116 Femin korrel nr 429 Optimin premium mineralen totaal rantsoen

kg vers

kg ds

vem/kg ds

re/kg ds

dve/kg ds

25 10 2 0,150 37

4 3,9 1,8 0,145 9,8

1.011 989 1.080 330 1.005

231 80 225 37 167

101 54 112 17 83

Tabel 2 – Voorbeeldrantsoen tijdens de zomer van drachtige vaarzen op de weide

Bijvoedering op de weide Drachtige vaarzen hebben een totale drogestofopname van 8 tot 10 kg per dag nodig, bij zoogkoeien bedraagt dit al gauw 12 tot 13 kg droge stof. In het voorjaar (mei-juni) is er een potentiële dagelijkse grasgroei van circa 100 kg droge stof per hectare. In de groeidepressie van de zomer kan dit sterk variëren, maar gaat men uit van circa 50 à 60 kg droge stof grasgroei per dag. Door beweidingsverliezen blijft hiervan ongeveer 80 procent netto beschikbaar voor de koe. Op basis van deze gegevens kan je de mogelijke veebezetting en perceelsgrootte plannen. Het advies is om een graslengte tussen de schietbossen te handhaven van 8 à maximaal 10 centimeter. Bij een dreigend grastekort dient er extra te worden bijgevoederd. Dit kan op twee manieren: ofwel worden de schommelingen in het grasaanbod opgevangen met (pakken) kuilgras of een vaste hoeveelheid maiskuil. Bij groeiend fokvee kan nog een aanvullende hoeveelheid eiwitrijk krachtvoeder nodig zijn om geen tekort aan darmverteerbaar eiwit (dve) te hebben (tabel 2).

Zeker in de laatste fase van de dracht is het aangewezen om de dieren terug op stal te halen of bij te voederen op de weide

eerder mais of pulp. Door de kortere dagen dalen in het najaar de kwaliteit en het drogestofgehalte van het weidegras. Weidegras is relatief beperkt in de aanbreng van vitamines en mineralen. Mineralen en sporenelementen, meestal zware metalen, liggen voor bodem en gewas op aanvaardbare niveaus. Voor de dieren zĳn deze elementen minder toereikend. Ze worden best via de voeding bĳgestuurd, deels in organische vorm, zodat ze beter opneembaar worden voor het dier en zo hun behoeftes vervullen. Bĳ de eerste maal uitweiden van vaarzen is ontwormen aan te raden en dit later in het weideseizoen te

herhalen. Zo niet, dan bestaat het risico op schade door long- en maagdarmwormen. Dieren kunnen daarbĳ ernstig ziek worden, gaan doffer in de huid staan en vermageren. Ook schurftbestrĳding is essentieel. Deze parasitaire huidaandoening zorgt voor een aanzienlĳk groeiverlies. Per percentage aangetast huidoppervlak is er 30 gram groeiverlies per dag. Ook vliegen zĳn tĳdens de weideperiode hinderlĳk. Ze kunnen ziekteverwekkers verspreiden, waarbĳ problemen zoals wrang en oogontsteking kunnen optreden. TEKST ANNE VANDELANNOOTE

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_voerwijzer.indd 25

15-05-19 11:46

MANAGEMENTNIEUWS

Rundveesector erkend als sector in moeilijkheden ECONOMIE – Federaal landbouwminister Denis Ducarme heeft de rundvee- en hardfruitsector aangewezen als ‘sector in moeilijkheden’. Al langer kampen beide sectoren met een moeilijke financiële situatie. De erkenning als ‘sector in moeilijkheden’ maakt het voor Belgische rundveebedrijven mogelijk om in aanmerking te komen voor een vrijstelling van betaling van de sociale bijdragen als

zelfstandige voor vier of vijf kwartalen. Afhankelijk van de bedrijfssituatie komen veehouders in aanmerking voor een vrijstelling, vermindering of uitstel van hun sociale bijdragen. De rundvleessector kreunt al enige tijd onder de lagere prijzen, voornamelijk veroorzaakt door een verstoord evenwicht in de markt. Bovendien zijn de voerprijzen al enige tijd op een hoog niveau.

‘Voor Boerenbond is dit een welgekomen hulp voor beide sectoren, die al geruime tijd geconfronteerd worden met zware problemen en behoefte hebben aan maatregelen die de liquiditeit ondersteunen. We zijn dan ook tevreden dat minister Ducarme op onze vraag is ingegaan’, aldus Boerenbond-voorzitter Sonja De Becker.

Horeca gaat Belgisch rundvlees promoten ECONOMIE – Op initiatief van Belgisch landbouwminister Denis Ducarme hebben de Belgische horecafederaties, de landbouworganisaties en een sectororganisatie een charter ondertekend waarbij ze Belgisch rundvlees bij de consument willen promoten. Met hun engagement willen de ondertekenaars het Belgisch rundvlees uit de schaduw halen van buitenlands rundvlees. Ze wijzen ook op de grote verscheidenheid in het aanbod van Belgisch rundvlees. ‘Er bestaat bij de consument soms een gebrek aan kennis over de veelzijdigheid van de producten van bij ons’, geeft minister van Landbouw Denis Ducarme aan.

In het charter geeft de producent aan de traceerbaarheid en het welzijn van de dieren te garanderen, evenals de gezonde en duurzame voeding ervan. De horecasector zal verschillende opleidingen organiseren voor zijn leden, het Belgisch rundvlees promoten en zal de consument ook minder bekende stukken vlees serveren. Er komt ook een logo dat de bezoekers van een restaurant aangeeft dat het rundvlees in een gerecht van Belgische komaf is.

Herkomst van rundvlees steeds belangrijker MAATSCHAPPIJ – De gemiddelde Belg kocht het voorbije jaar in totaal 17,2 kg vers vlees om thuis te verbruiken. De herkomst van het vlees wordt steeds belangrijker voor de consument. Dat blijkt uit een marktonderzoek dat Gfk en iVox uitvoerden in opdracht van VLAM. De 17,2 kg is een kleine daling ten opzichte van 2017, toen het thuisverbruik op 17,5 kg lag. Voor het eerst in jaren is een stabilisatie van het thuisverbruik van rundvlees (4,4 kg per capita) vast te stellen. De vleesmengelingen (o.a. gemengd gehakt) en andere vleessoor-

ten daalden verder, waardoor zowel rund- als varkensvlees in 2018 volumeaandeel wonnen. In waarde heeft rundvlees het grootste aandeel (32%). Uit onderzoek uitgevoerd in januari 2019 door iVox, blijkt dat vlees voornamelijk met de zintuigen gekocht wordt. De kleur van het vlees is een belangrijke parameter en de meerderheid verkiest vlees met weinig vet en zonder botjes en pezen. De studie toont ook aan dat echte vleesliefhebbers in verhouding wel vaker de voorkeur geven aan vlees met intramusculair vet omwille van de extra

smaak. In 2018 gaf 14 procent aan vlees te goedkoop vinden, 39 procent gaf aan het te duur vinden en 48 procent was neutraal of had geen mening. Afhankelijk van de eigen overtuiging worden vervolgens andere criteria, zoals de herkomst, de milieu-implicaties en dierenwelzijn, in overweging genomen. Zo verklaart 61 procent van de Belgen dat het land van herkomst een zekere invloed heeft op hun aankoop van vlees. In 2013 was dit nog 52 procent. Slechts 3 procent geeft aan een voorkeur te hebben voor buitenlands vlees.

Meer vlees verkocht in Week Zonder Vlees ECONOMIE – Tijdens de Week Zonder Vlees hebben de Nederlandse supermarkten meer vlees verkocht. Dat meldt de Nederlandse website Distrifood.nl. De meerverkoop van vlees in deze actieweek is vast te stellen in volume, niet in waarde. Het volume van ver-

kocht vlees lag die week een procent hoger dan gemiddeld. De omzet nam daarentegen door de lagere prijzen met 2 procent af. Volgens marktonderzoeker IRI, die het onderzoek uitvoerde, is dit te verklaren doordat er meer vlees in de actie was.

Ook de verkoop van vleesvervangers lag in de Week Zonder Vlees zowel in volume (+81%) als in waarde (+50%) flink hoger. Deze vleesvervangers werden in die week grotendeels in de actie verkocht.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_managementnieuws.indd 26

15-05-19 11:41

Minister wil snel kwaliteit landbouwbodems in beeld VOEDING – Minister Schouten gaat nog dit jaar aan de slag met het meetbaar maken van duurzaam beheer van landbouwbodems. Daarvoor wil zij allereerst een nulmeting doen naar de actuele status van landbouwbodems in Nederland en een eenduidig meetinstrumentarium ontwikkelen om bodemkwaliteit en bodembeheer in beeld te brengen. Dat schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. Hierin kondigt ze het zogenoemde Nationaal Programma Landbouwbodems aan. In het Nationaal Programma Landbouwbodems staat dat alle landbouwbodems in 2030 duurzaam beheerd moeten worden. Diverse partijen, zoals boerenorganisaties, Rabobank en Vitens, hebben zich inmiddels gecommitteerd aan het programma. Om de vorderingen te kunnen meten kondigt de minister een nieuw meetinstrument aan dat boeren inzicht geeft in hoe het met de kwaliteit van de bodem gesteld is en wat de vorderingen zijn. Op dit moment zijn er nog diverse meetinstrumenten in omloop. Rond komende zomer vindt de eerste van een jaarlijkse top plaats waarbij een groot aantal betrokkenen met elkaar de voortgang rond bodembeheer bespreekt en concrete afspraken maakt. De eerste stappen naar een duurzaam bodembeheer zijn al gezet. Recent

kondigde de minister nieuwe pachtwetgeving aan die een positieve bijdrage moet leveren aan het bodembeheer. Zo komen er nieuwe, langlopende pachtvormen. Ook wil de minister dat gewassen dusdanig worden veredeld dat de weerbaarheid toeneemt en er minder

gewasbescherming nodig is. Daarnaast is er 6 miljoen euro beschikbaar voor acties om extra koolstof vast te leggen in de bodem. Zo komen er pilots om de relatie tussen bemesting en koolstof in de bodem te onderzoeken.

Veldbonen meest kansrijke eiwitgewas VOEDING – Na drie jaar onderzoek blijken veldbonen het meest kansrijke eiwitgewas te zijn. In de korte keten zijn er al veehouders

die veldbonen rendabel telen voor eigen vervoedering. De mengvoerindustrie biedt op dit moment nog geen kostendekkende prijs

voor het gewas. Dat concluderen onderzoekers van het Louis Bolk Instituut en Wageningen University en Research Open-teelten. Ze beproefden in het project ‘Kansrijke eiwitgewassen’ vier soorten peulvruchten: witte en blauwe lupine, veldbonen en soja. De eerste jaren van het onderzoek waren de teeltresultaten van winterveldbonen veelbelovend. Alleen in 2018 bleek bij de late vorst dat de Engelse rassen onvoldoende winterhard zijn. Mogelijk had het gewas door een relatief warme periode voorafgaand aan de vorst zijn winterhardheid verloren. Winterbonen bleken niet erg gevoelig voor droogte. Veldbonen worden ook steeds vaker gebruikt voor menselijke consumptie, onder andere als vleesvervanger. De teelt van soja blijft lastig, omdat er lang moet worden gewacht met zaaien en er een droog najaar nodig is voor de oogst. Hoewel er praktijkinitiatieven zijn voor inlandse sojateelt, blijkt concurreren lastig. Er zijn wel nieuwe rassen op de markt, die wat vroeger te zaaien zijn, maar daarvan is de opbrengst lager.

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_managementnieuws.indd 27

15-05-19 11:41

MARKTINFO VOER

Varkenspest in China houdt eiwit goedkoop

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 7 mei 2019. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt licht naar 17,1 eurocent, de waarde van eiwit daalt licht naar 61,3 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Alle droge grondstoffen worden goedkoper of zijn gestabiliseerd. – In de eiwitmarkt blijft soja goedkoop door de krimp van de Chinese varkensstapel, die is veroorzaakt door de Afrikaanse varkenspest. De markt voor koolzaadschroot kijkt daarbij vooral naar de sojamarkt en is daarmee licht dalend. DDGS, soja en raap liggen naar voederwaardeprijs dicht bij elkaar, momenteel kiest men dus wat het beste in het rantsoen past. – Voor de energiemarkt geldt dat alle zetmeelhoudende producten gestabiliseerd zijn in prijs. Maismeel blijft naar voederwaarde de interessantste, maar de tarwe en gerst liggen hier kortbij. Kies dus wat het beste in het rantsoen past. – Vullers van brokken, zoals palmpitschroot en sojahullen, zijn verder gezakt in prijs en goedkoop. Bij een ruwvoertekort kan men ervoor kiezen om deze in het basisrantsoen op te nemen, zij kunnen concurreren met veel bijproducten. – De vochtrijke producten zijn bij huidige droge grondstofprijzen niet interessant om extra op te nemen in het rantsoen.

mei 2019 fokvee mestvee

natte bijproducten

mengvoer

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

rin wa be 4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

255,0 135,0 150,0 136,5 218,0 206,0 210,0 0,0 226,0 330,0 148,0 305,0 231,0 249,0 22,4 47,0 60,8 88,2 215,0 230,0 250,0 240,0

%) vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

s kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

i g/

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

vev

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

dve

ds g/k g re

grondstoffen eiwit

s g/k gd grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappel stoomschillen aardappel snippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

17,10 61,30 16,10 62,40

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

mei 2019

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

61,8 81,2 137,1 63,9 87,5 143,1 244,4 243,3 261,6 218,4 220,1 260,4 220,2 311,2 227,0 270,2 29,3 52,9 61,3 96,0 246,3 228,4 228,4 228,4

y/y

186 211 172 95 89 85 80 0 103 127 67 98 102 92 76 89 99 92 87 101 109 105

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_marktinfo VOER.indd 28

15-05-19 11:26

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900

€ 700

700 600

€ 625

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

500 400 300

€ 225

200 100 0

€ 60

25 30 week

bron: veemarkt Les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

U-€3,70

3,5 3,0

R -€2,85 R -€2,70

2,5

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

4,0

S-2018

E-€2,55

2,5

E-2018

U-€2,20

U-2018

2,0

R-2018

R -€1,90

1,5 5

25 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

3,0

U-2018 R-2018

R -€ 1,80

week

110

S-€ 3,10

E-2018

U -€2,05

1,5 1,0

S-2018

E-€ 2,40

2,0

120

3,5

S-€ 2,70

2,5

5,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

S2-PRIJSINDEX

bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

U-€3,90

4,0

bron: Veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

2,5

5,0

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

bron: Veemarkt Brugge (B.)

3,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

4,5

1,0

U -€ 3,13 U-€ 3,13 R-€ 3,00 R-€ 2,99

2,0 1

5,0

2,0

3,5

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’16 ’17 ’17 ’17 ’17 t ’17 ’17 ’18 ’18 ’18 ’18 i ’18 ’18 ’18 ’19 jul aug sep okt nov dec jan feb jun sep ok nov jan feb mrt apr me nov dec jan maand/jaar

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_marktinfo VEE.indd 29

15-05-19 12:07

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 2 juni 23 juni 29 juni 13 juli 20 juli 24 juli 27 juli 3 augustus 3 augustus 8 augustus 10 augustus

Bwb-keuring, Tielt Provinciale bwb-keuring, Sint-Lievens-Houtem Bwb-keuring, Merksplas Bwb-keuring, Sluis Provinciale bwb-keuring, Wulpen Veeprijskamp Oosterkempen (bwb), Retie Nationale Belgisch-witblauwkeuring, Libramont Grote Prijs Keukens Redant (bwb), Erpe-Mere Veluwse Vleesvee Keuring, Ede Vleesveekeuring, Enter Open nationale vleesveekeuring (bwb en vrb) Meerveld/Uddel

11 augustus 11 september 14 september 30 november

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

Bwb-keuring, Beveren Bwb-keuring, Oldebroek Keuring hereford, Dalfsen Nationale Vleesvee Manifestatie, Zwolle

VEILINGEN 12-13 juni 28 september

COLOFON Limousinveiling, Lanaud Blonde d’aquitaineveiling COT, Laren Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN redactie

27 juni 26-29 juli

hoofdredacteur Jaap van der Knaap

Symposium Blondes Boerenadjunct-hoofdredacteur Beter, Bathmen Inge van Drie Landbouwbeurs, Libramont redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh,

VOORUITBLIK

Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

JUNI GEZONDHEID

redactie-adres Nederland: postbus Met de vaststelling van blauwtong in het 454, 6800 AL Arnhem, 026 38 98 800 zuiden van België kregentelefoon veehouders Vlaanderen: Vanin Thorenburghlaan 14, 9860 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 België het advies om hunOosterzele, dieren tetel. vaccinee-mail veeteelt@crv4all.com ren tegen deze variant van blauwtong. abonnementsprĳ Vaccinatiemanagement krijgt veel meer s/jaar Nederland en België € 70,30 aandacht op vleesveebedrijven, net als de overige landen € 132,90 In combinatie met op abonnement op vakblad bestrijding van verschillende parasieten VeeteeltVlees € 10 korting. het bedrijf. In dit nummerPrĳ kijken we 6% naar deAbonnementen zĳn zen excl. btw. op kalenderjaar en worden jaarlĳks meest efficiënte wijze omgebaseerd de gezondheidsin februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk status op het bedrijf hoogper tekwartaal. houden. Bel voor om opgave van een abonnement: ‘De klimaatdiscussie schreeuwt nuance.’ Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) Dat stelt Joris Relaes, administrateur-geneBelgië: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com raal van het ILVO in een interview met VeeteeltVlees. In het komende nummer advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, leest u zijn visie op de landbouw. Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij, Annelies Debergh redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 50,00, overige landen € 96,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 12 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit uitdrukkelĳk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bĳ CRV voorbehouden. Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn de foto’s van Paasveetentoonstelling Schagen (6), CSCHMS (7), René Bemers (13), BBG (22, 23) en Catherine McGregor (22, 23).

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_agenda.indd 30

VX01-editorial.indd 7

15-05-19 12:56

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees MEI 2019

VV05_anders bekeken.indd 31

15-05-19 11:18

MET BELGISCH BLAUW NAAR RENDEMENT Belgisch blauw staat van oudsher bekend om zijn imposante spiermassa en economische kwaliteiten. CRV heeft dan ook een breed aanbod kwaliteitsvolle Belgisch blauwe stieren. Zeker nu rendement belangrijker is dan ooit! Wij bieden u stieren die uitblinken in correctheid én groei met behoud van vleeskwaliteiten. Ook dat is waar BETTER COWS | BETTER LIFE voor staat.

SKETCH DE L’ORGELOT

PERSAN DE PETIT ROSIÈRE

• Geboortegewicht: 91 • Gewicht: 109 (index 14 mnd) • Hoogtemaat: 110 (index 14 mnd) • Karkasindex: 103

• Geboortegewicht: 90 • Bespiering geboorte: 131 • Excellent fenotype • Super evolutie

(Jackpot x Blackstar)

(Nodule x Adajio)

Wilt u sperma van Sketch, Persan of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op www.crv4all.nl/shop of neem contact op met de klantenservice via 088 - 00 24 440.

BETTER COWS | BETTER LIFE

179-19 Ad VV-APR-persan-sketch-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

10-04-19 09:50