Veeteeltvlees oktober 2020 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

O K TO B E R 2020

De mooiste witblauwen op een rijtje

Rode geus

nieuwoude Hollandse glorie

Dry-aged of drooggerijpt vlees, ook voor witblauw?

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF WWW.V EETEELTV LE E S. B E

VV10-cover.indd 2

07-10-20 14:29

VOOROP IN DIERGEZONDHEID

Online n ve j i r h c s in , deliger

, voor r e l l e n S rder a a b w u betro

Oren merken = BVD-dragers opsporen Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVD-virusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVDvirusdragers direct na de geboorte op. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf.

Meer weten? www.gddiergezondheid.nl/bvdoorbiopten

GD LOOPT VOOROP IN DIERGEZONDHEID VOOR GEZONDE KOEIEN EN MEER WEERSTAND

VV05_p02.indd 2

18-05-20 15:39

INHOUD VAN DE RE DAC T IE

6 Fokkerijnieuws 15 Uit de dierenartspraktijk: operatie nodig voor een opgelopen vaars 20 Infographic: het verdienmodel bio versus gangbaar rundvlees 18 Fotopagina: mais 28 CRV-nieuws 30 Managementnieuws 32 Marktinfo voer 33 Marktinfo vee 34 Agenda 35 Anders bekeken

hoofdartikel mooiste witblauwen

HOOFDA RT IK E L

8 Gewezen topkoe Wichita van de IJzer kleurt met haar genetica de top van de mooiste witblauwen REPORTAG E

12 De rode geus, een oudnieuwe Hollandse glorie. Nieuw runderras verschijnt in Nederlandse natuur MANAGE M E N T

16 Dry-aged vlees of vlees droogrijpen voor malsheid en smaak 22 Fairebel Vlees voorgesteld door vleesveehouder Dries Timmerman

8 vlees dry-aged

voeding kefir

VOEDIN G

26 Is kefir een godendrank voor de opfok: Franse vleesveehouders werken er al mee

OKTOBE R 2020

De mooiste witblauwen op een rijtje

Rode geus

nieuwoude Hollandse glorie

EETEELTVLEES MEER NIEUWS OP WWW.V

Patrick van den Burg:

Dries Timmerman:

‘De rode geus staat hoog op de poten en heeft een kleine uier’

‘Over prijs onderhandelen we niet. Het is die prijs of niet’

Dry-aged of drooggerijpt vlees, ook voor witblauw?

TVLEES .NL OF WWW.V EETEEL

.BE

BIJ DE COVER

Een nieuwe gast in het Nederlandse landschap, de rode geus (foto: Harrie van Leeuwen)

22 veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-inhoud.indd 3

07-10-20 15:30

CRV zoekt een:

Geeft u richting Jij controleert aandedekwaliteit koers vanvan CRV? melk!

lid hoofdbestuur Coöperatie CRV (tevens lid van de raad van commissarissen van CRV Holding en lid van de raad van bestuur van CRV Vlaanderen vzw)

Als lid van het hoofdbestuur van Coöperatie Koninklijke CRV vertegenwoordigt u de leden en geeft u mede richting aan de koers van de coöperatie, de holding en omdat er specifiek een lid in Vlaanderen gezocht wordt, ook aan CRV Vlaanderen vzw. Een boeiende en inspirerende uitdaging in een sector die volop in beweging is en die steeds internationaler wordt.

Functie-inhoud

• Het hoofdbestuur bestuurt de coöperatie en draagt het management van de coöperatie op om leiding te geven aan de coöperatie in Nederland en Vlaanderen en het stamboek in Nederland • De raad van bestuur bestuurt de vzw en geeft leiding aan de stamboektaken in Vlaanderen • Leden van het hoofdbestuur zijn ook lid van de raad van commissarissen van CRV Holding • De raad van commissarissen stelt de directie aan, draagt hen op om leiding te geven aan de bedrijfsmatige activiteiten van CRV en heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken

Profiel

De kandidaat: • is actief betrokken bij de rundveehouderij • heeft voldoende draagvlak in zijn/haar district en kan dat in andere districten opbouwen • beschikt over relevante bestuurlijke ervaring, bij voorkeur niet uitsluitend opgedaan in de rundveeverbetering • staat met zijn bedrijf een economische, toekomstgerichte rundveehouderij voor • heeft het coöperatief ondernemen hoog in het vaandel staan • beschikt over een helder financieel inzicht • is lid van Coöperatie Koninklijke CRV en gehuisvest in Vlaanderen (districten 9 en 10) Bij gelijke geschiktheid gaat de voorkeur uit naar een vrouw.

Heeft u belangstelling?

Stuur dan uiterlijk 6 november 2020 uw sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: Coöperatie CRV u.a. t.a.v. P. Vriesekoop, Postbus 454, 6800 AL Arnhem. E-mail: paul.vriesekoop@crv4all.com. Voor meer informatie: kijk voor de uitgebreide vacaturebeschrijving op www.crv4all.nl/vacatures of neem contact op met Paul Vriesekoop, telefoonnr.: +31 (6) 22 63 00 38. Vanzelfsprekend is een vertrouwelijke behandeling van uw gegevens gewaarborgd.

9 10

CRV is een innovatieve coöperatieve veeverbeteringsorganisatie die rundveehouders internationaal een breed portfolio aan genetica, managementproducten en dienstverlening biedt. Onze producten en diensten worden wereldwijd afgezet in meer dan 60 landen. Coöperatie Koninklijke CRV is de aandeelhouder van de CRV Holding en heeft ook een zelfstandige taak als erkend stamboek in Nederland. CRV Vlaanderen vzw is het erkend stamboek in Vlaanderen.

COOPERATIE-CRV.NL

635-20 Vaca Lid hoofdbestuur-VV.indd 1

07-10-20 04:42

VAN DE REDACTIE

Wie durft te innoveren,

brengt de sector vooruit Dat innovatie meer dan ooit een motor is van de economie, is een open deur intrappen. Het is meer dan waar, ook voor de veehouderij. En die sector is ook duidelijk in beweging. Een twintig jaar geleden begon mijn beroepscarriĂ¨re. Toen zou ik nooit gedacht hebben dat bepaalde van de huidige initiatieven enige plaats zouden hebben in het vleesveelandschap. Want wie dacht dat kefir, een melkproduct dat uit de regio van de Kaukasus afkomstig is, een rol zou kunnen spelen bij de opfok van kalveren? Mogelijk zal het in de toekomst ook een rol spelen in onze opfok van kalveren. Net hetzelfde verhaal bij Fairebel Vlees, een groep jonge vleesveehouders die samen gaat werken met Fairebel. Zij gaan samen op zoek naar een meerwaarde voor Belgisch rundvee. Dat zij hiervoor hun kar aanhangen bij Fairebel lijkt me een weldoordachte keuze. Fairebel heeft de voorbije tien jaar al bewezen zijn mannetje te staan in het woelige landschap van de distributiesector. In het begin was er vrij veel scepsis in de sector over hun initiatief. Ook ik twijfelde in het begin over de kans op welslagen. Het was immers voor

het eerst dat een groep boeren zich ging plaatsen in een landschap waar de controle toch ligt bij enkele grote spelers. Ze kwamen niet zomaar met een onbewerkt product als melk. Neen, het aanbod bestond uit afgewerkte producten, reeds op maat van de klant. En met een merk. Gedurfd, al zeker in die periode. Na veel overleg, duwen en vooral durven lukt het Fairebel uiteindelijk om een plaats in de winkelrekken te vinden, te houden en zelfs uit te breiden. Nu ook met vlees en fruit. Het zal niet makkelijk zijn, maar het verdient alle lof dat ze het samen durven te doen. Innovatie doet een sector bewegen, maar ook moet het inkomen en rendement genereren. Dat is niet altijd eenvoudig en lukt ook niet altijd. Niet elk project of initiatief slaagt. Dat is jammer, maar ergens ook normaal. Maar nog meer dan zij die slagen, zijn diegenen die niet lukken de motor van een economie. Want zonder hen en hun durf om te doen, is er geen vooruitgang. Of zoals ze het in voetbaltermen zeggen: om te scoren moet je immers op doel trappen.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-editorial.indd 5

07-10-20 12:10

FOKKERIJNIEUWS

Nieuwe, niet te vermijden blondefokstier Jazzman Als resultaat van de recente fokwaardeschatting in het blonde d’Aquitaineras zet de Franse ki-coöperatie Auriva drie nieuwe beproefde stieren IQM (fokkerij) in de markt: Jazzman

(IQM 118 ), Lehen (IQM 99) en Jetin (IQM 112). Jazzman (Gamin x Brel) is de hoogst genoteerde nieuwe fokstier. Zijn pedigree is ‘neutraal’ en laat een groot gebruik toe. De fokwaarde groei (CRqms 124) is uitmuntend. Met bovendien een fokwaarde vruchtbaarheid IFERqms van 115 punten en een fokwaarde melkproductie PLAIT van 109 punten is dit een stier waar men in de fokkerij niet omheen zal kunnen. De moeder van Jazzman is Elysée, een blondekoe die al 10 kalveren heeft voortgebracht met een gemiddelde tussenkalftijd van 341 dagen. De koe heeft een Franse exterieurscore van 77 A (exceptioneel) en een fokwaarde IVMAT van 107 punten.

Lehen (Banco x Vidocq) scoort met een fokwaarde IQM 99 gemiddeld. De stier levert dochters van het mixte type die vrij compleet zijn. Enig minpunt is de vruchtbaarheid van 93 fokwaardepunten die flirt met de ondergrens. De derde nieuwe fokstier voor 2020 is Jetin. De stier is vanwege zijn originele pedigree (Arlequin x Malinois) breed inzetbaar. Jetin is het resultaat van een geplande koppeling in het Auriva-fokprogramma. Moeder van de stier is Ukraine (v. Malinois), een elitestiermoeder in het ras. Jetin vererft eveneens blondes van het mixte type die vlot worden geboren (IFNAIS 98).

Ed Neerincx erelid van de Federatie van Vleesveestamboeken Vrijdag 25 september is tijdens de algemene ledenvergadering van de Federatie van Vleesveestamboeken Nederland, Ed Neerincx, stamboekvoorzitter van blonde d’Aquitaine Nederland, benoemd tot erelid. De benoeming werd onder groot applaus aangenomen door de aanwezige afgevaardigden van de vleesveestamboeken.

‘Ed heeft zich meer dan twintig jaar ingezet voor de federatie, in aanvang als afgevaardigde van het blonde d’Aquitainestamboek en later als vicevoorzitter van de federatie’, geeft huidig federatievoorzitter Piet Mostert aan. ‘Het succes van de verschillende edities van de NVM is mede te danken aan zijn tomeloze inzet hiervoor.’

Foto

Winnaars nationale fotokeuring hereford bekend De Dutch Hereford Society heeft de uitslag bekendgemaakt van de nationale fotokeuring 2020. Drie van de zes rubrieken werden gewonnen door dieren uit de stal van Henk Kuipers. De voorbije week konden niet alleen alle leden van het stamboek hun stem uitbrengen, ook keurmeesters Adrie van Gent en Christiaan Heijink beoordeelden samen de 88 inzendingen. De beoordelingen van de leden en de keurmeesters werden samengelegd en resulteerden in een uitslag met zes rubrieken. Rubriek vrouwelijke dieren tot 1 jaar: Horstinge Cristel Clare (v. Nordbaek Norton 1141) Rubriek vrouwelijke dieren 1 tot 2 jaar: Stal Eemster Bo P (v. Horstinge Nicholson) Rubriek vrouwelijke dieren 2 jaar en ouder: Horstinge Jindera (v. Ccr 57 Stamina ET 199s) Rubriek mannelijke dieren tot 1 jaar: Stal Eemster Baloe P (v. Netherhall 1 OZ Daffy) Rubriek mannelijke dieren 1 tot 2 jaar: Masto A Hendrik (v. Haroldson Title Shot) Rubriek mannelijke dieren 2 jaar en ouder:

Nordbaek Norton 1141 (v. Ngb 69t The Wonderer 36r 3w)

Beelden van alle rubriekswinnaars zijn te bekijken op de website van VeeteeltVlees.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-fokkerijnieuws.indd 6

06-10-20 16:54

Hendrik Vandamme, voorzitter ABS, over de wens van Colruyt om te investeren in grond:

‘Wanneer een eigenaar beveelt wat waar, wanneer en hoe moet geteeld worden, is dat meer dan een stap terug in de tijd’ Uit: Vilt.be, 25 september 2020

Nieuwe voorzitter voor centraal opfokstation Het bestuur van het centraal opfokstation in Laren heeft John van Kouwen (50) als nieuwe voorzitter van de organisatie verkozen. John van Kouwen uit Nieuwegein is momenteel actief in de marketing en sales voor de plantensector, maar heeft een ruim verleden in de fokkerij. Tot een viertal jaar geleden fokte hij

gepassioneerd met blonde d’Aquitaine op zijn bedrijf. Door onteigening werden deze activiteiten in 2016 stopgezet. Vicevoorzitter van het COT, Jan Smeenk, omschrijft de nieuwe voorzitter als een verbindingsman met veel enthousiasme. ‘Zijn ruime ervaring in de marketing en sales zal

ons als organisatie zeker van nut zijn’, aldus Smeenk. Van Kouwen volgt Henk Tessemaker op, die gedurende acht jaar voorzitter was van het COT. Twee jaar was hij ook coördinator van de veiling tijdens het voorzitterschap van Willem Dijkstra. Henk Tessemaker werd als erelid in het bestuur benoemd.

Capitano, een nieuwe piemontesetopper In het Italiaanse piemonteseras is een nieuwe afgeteste ki-topper beschikbaar. De stier luistert naar de naam Capitano. Capitano werd gefokt door Piero Ambrogio uit Beinette (prov. Cuneo). De stier behaalde op het centraal opfokstation een daggroei van 1523 gram. Op een leeftijd van 1 jaar woog hij 556 kg. Op basis van 90 nakomelin-

gen op 47 bedrijven beschikt de stier over een fokkerij-index van 130 punten en een index voor vleesproductie van 129 punten. De betrouwbaarheid is 85%. Met zijn fokkerij-index nestelt Capitano zich in de top 15 allertijden van het ras. Op de eerste plaats prijkt Trampolo (v. Nabucco) met een fokkerij-index van 137 punten.

Capitano heeft als vader Valentino en moedersvader is Ottmar. Zijn fokwaarde geboortegemak bedraagt 103 punten, voor groei 118 punten en voor bespiering 126 punten. Het karakter van de nakomelingen van Capitano werd als correct beoordeeld (fokwaarde 99 punten).

BAC Paris veilingtopper op online COT-veiling Voor de tweede maal werd de reguliere veiling van het centrale opfokstation in Neder-

land (COT) online gehouden. De recente COT-veiling bleek een schot in de roos, ge-

tuige de goede verkoopprijzen en grote belangstelling uit binnen- en buitenland. De negen blonde d’Aquitainestieren brachten gemiddeld 3400 euro op, exclusief btw. Dit is 640 euro boven het gemiddelde van de najaarsveiling in september vorig jaar. De veilingtopper werd BAC Paris, een zoon van Nero Malo uit Leodochter Heuvelland Ida. Voor 4700 euro werd de veilingtopper, gefokt door Bertus Brink uit Klarenbeek, toegewezen aan de nieuwe eigenaar. BAC Pesco R (v. Nemo), gefokt door Ebo Drewes en in eigendom van Jan Geert Veldman, en BAC Patois (v. Hilario), van Jan van Oorspronk, klokten beide af op 4000 euro. De enige aangeboden limousinstier – Cowporation Picket (v. Wilodge Cerberus) van fokker Teus Dekker – werd verkocht voor 2900 euro. Fokkers Bertus en Jochem Brink samen met BAC Paris en zijn nieuwe eigenaar F. Couperus uit Sebaldeburen (rechts)

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-fokkerijnieuws.indd 7

06-10-20 16:54

HOOFDARTIKEL EXCELLENTE WITBLAUWEN

Mooie Wichita kleurt De allermooiste witblauwe van Nederland en Vlaanderen is de bekende Karaat van Terbeck. Maar het is toch Wichita van de IJzer die dit voorbije boekjaar haar stempel drukte op de toplijst van de mooiste witblauwen. Haar afstammelingen staan bovenaan nagenoeg elke lijst. TEKST WIM VEULEMANS

n de periode van 1 september 2019 tot en met 31 augustus 2020 zijn in Nederland en Vlaanderen 619 witblauwe runderen beoordeeld door de CRV-bedrijfsinspecteur. Dat zijn er een kleine 200 minder dan het jaar voorheen. De reden hiervoor hoeft men niet ver te zoeken. Door de huidige COVID-19-pandemie zijn heel wat activiteiten tijdelijk opgeschort en werden er minder bedrijven bezocht. De cijfers omvatten dan wel het aantal over een volledig jaar, het zwaartepunt van het keuren ligt meestal in de periode dat de dieren binnen staan. Van het totaal aantal beoordeelde dieren waren 587 dieren vrouwelijk, 32 stieren kregen ook een lineaire beoordeling. In Nederland en Vlaanderen kregen 38 vrouwelijke dieren een totaalscore voor exterieur van 90 punten

De bloedlijn van Wichita van de IJzer imponeert in deze publicatie

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-hoofdartikel.indd 8

07-10-20 12:13

urt de top

Vlaanderens mooiste, Karaat van Terbeck

Thyrza ut de Groe, de hoogste nieuw beoordeelde in Nederland

of meer, zijnde excellent. Van deze dieren werden er 34 in Vlaanderen gehouden en 4 in Nederland. In 13 van de gevallen ging het ook om een herkeuring van het dier. Dit jaar was er slechts één stier die excellent werd verklaard. Het overgrote deel van de beoordeelde dieren haalt een eindscore van 85 tot en met 89 punten.

Zwarte parel bovenaan De hoogstgepunte witblauwe hoeft eigenlijk geen voorstelling meer. Meerdere nationale titels – eind 2019 nog op Agribex in Brussel – gaven haar al de nodige status. Karaat van Terbeck, de zwarte Fiacredochter uit de stal van Roggen-Schotsmans uit Kersbeek-Miskom, staat met een eindscore van 92,5 punten afgetekend bovenaan in de toplijst. Bij Karaat ging het om een herkeuring op de nationale keuring in Brussel. Nummer twee in de lijst met de herkeurde dieren is de nummer één van vorig jaar, Harmanna van Knokke, een Imperialdochter in eigendom van Marc Demuynck. Haar nieuwe beoordeling Tabel 1 – Aantal beoordeelde dieren van het Belgisch-witblauwras per exterieurklasse (1 september 2019-31 augustus 2020)

regio

vrouwelijk

mannelijk

Nederland Vlaanderen totaal

45 542 587

1 31 32

totaalscore 80-84 (goed) 85-89 (zeer goed) 90+ (excellent)

5 544 38

2 29 1

bracht haar echter geen winst ten opzichte van vorig jaar, haar eindscore bleef met 91,1 punten hoog. Op plaats vijf in de toplijst van nieuw gekeurde dieren staat nog een dier uit de Terbeckstal, de fijne en mooi getypeerde Napoli van Terbeck. De blauwe Aragondochter kreeg een eindscore van 90,6 punten.

Overwicht van één bloedlijn Op plaats één en twee bij de vrouwelijke dieren die in Vlaanderen voor het eerst werden beoordeeld, staan twee halfzussen uit de stal van Geert Demasure uit Avelgem. Kimberley van de Kaphoek (v. Grommit) kreeg een lineaire beoordeling van 91,3 punten, halfzus Kacey van ter Bos (v. Bonheur) kreeg een eindscore van 90,9 punten. ‘Beide dieren stammen via moeder Elektra af van Wichita van de IJzer, gefokt door Hans Vermote’, vertelt Geert Demasure. ‘Elektra is ook de grootmoeder van Toscan en een dochter van Wichita, de grootmoeder van Ultimo. Kimberley is uit een embryo geboren op het bedrijf van mijn buurman Christophe Taelman.’ Moeder Elektra gaf in haar leven een zeventigtal embryo’s, waarvan een deel door Demasure werd verkocht. Bij Taelman koopt de Avelgemse vleesveehouder ongeveer de helft van de koeien terug en zo kwam Kimberley terug op zijn bedrijf. ‘Ik heb haar nog gespoeld, maar zonder resultaat’, vult Demasure aan. ‘Mijn buurman heeft er wel kalveren van.’ Ondertussen is de koe al geslacht. ‘Ze was een brede koe, zeker in de voorhand en vooral was ze superfijn in het vel. Ze was niet de grootste, maar woog tot 1050 kilogram’, vertelt de vleesveehouder over de koe, die hij ook klaar had staan voor deelname aan de Vetten Os in Moeskroen. Halfzus Kacey was een ander type. ‘Ze was ook breed vooraan, maar wat droger en wat opgetrokken in het

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-hoofdartikel.indd 9

07-10-20 17:02

HOOFDARTIKEL EXCELLENTE WITBLAUWEN

naam vrouwelijk (Vla.) > 90 pnt. Kimberly van de Kaphoek Kacey van ter Bos Nore van het Smetledehof Linda van het Berkenhof Napoli van Terbeck Demi Lune de Spy Meesje ter Reybroeck Nathalia van Willecomme Nadia de Mahoney Nana du Beaujeu Narda van ’t Goed ter Wallen Nogent de Bieviene Opera van Daisel Mimi van Daisel Nona van het Smetledehof Nice de Bieviene Nady van ’t Goed ter Wallen Heleen van de Canadien Nonnetje van Daisel Lelie van het Berkenhof Non van ’t Goed ter Wallen Kreta van ter Bos Nelly van ’t Goed ter Wallen Lara de Bieviene herkeuring Karaat van Terbeck Harmanna van Knokke Mira de Mahoney Nyah-Mar de Mahoney Iris van Daisel Notre Dame de Mahoney Katrijn van Knokke Le Secret Michaella Hanne van de Ighemkouter Imke van Knokke

moedersvader

geb.datum

Grommit Hof ter Zilverberg Bonheur de Somme Jet-Set van de Hondelée Germinal de Fooz Aragon de Wayaux Jet-Set van de Hondelée Interpol ter Reybroeck Attribut du Fond de Bois Hazard van de Pannemeers King van Daisel Wilmots du Falgi Idéfix van Terbeck Volcan de Ferrière Art Déco de Mahoney Wilmots du Falgi Idéfix van Terbeck Zougar d’Ozo Adajio de Bray Charmeur van Perenhof Heros du Peroy Courtois de la Hesbaye Nodule des Volées Isolant de Haute Somme Tilouis d’Atrive

Etna de l’Ecluse Etna de l’Ecluse Ultimo van de IJzer Fausto de Fontena Idéfix van Terbeck Casper van Perenhof Quiet Roche Gue Adajio de Bray Attribut du Fond de Bois Nevada van Krakehoeve Nodule des Volées Tilouis d’Atrive Jackson du Coin Benhur du Champ Bouval Horace de Haute Somme Tilouis d’Atrive Germinal de Fooz Cubitus du Pré Rosine Langoureux de Fooz Adajio de Bray Fexhois du Pont de Messe Sheriff de Centfontaine Langoureux de Fooz Adajio De Bray

23-05-2015 08-08-2015 06-07-2018 03-03-2016 17-05-2018 22-11-2018 03-07-2017 22-09-2018 14-10-2018 18-04-2019 29-10-2018 15-12-2018 12-04-2019 08-10-2017 01-06-2018 15-10-2018 27-03-2018 20-06-2012 28-05-2018 02-04-2016 31-01-2018 14-11-2015 06-02-2018 27-08-2016

85 88 100 100 88 88 100 90 95 83 95 90 90 100 93 93 100 95 93 100 95 90 100 100

91,7 90,5 90,7 90,5 90,7 91,0 90,2 90,2 91,2 91,5 90,2 90,3 91,2 90,3 90,8 90,3 90,3 90,2 90,0 90,2 90,5 89,8 89,7 90,2

89,3 90,6 88,6 88,7 88,6 87,3 89,1 89,6 87,6 87,9 89,0 88,7 88,3 88,9 86,7 88,1 87,0 88,7 88,1 87,0 89,4 88,7 88,9 87,7

92 90 93 92 91 92 93 94 87 93 91 88 83 89 91 89 94 89 93 94 81 96 87 86

90 85 85 85 85 85 85 80 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 80 85 85

91,3 90,9 90,7 90,6 90,6 90,6 90,6 90,5 90,5 90,5 90,5 90,4 90,4 90,4 90,4 90,3 90,3 90,3 90,3 90,3 90,2 90,2 90,0 90,0

Geert Demasure Geert Demasure De Clercq lv Bekaert Herman Roggen-Schotsmans lv Hugo De Smet Luc Lips Luc David De Mahoney bvba Lieven Goddeeris Declerck lv Vincent Vanopdenbosch Lieven Goddeeris Lieven Goddeeris De Clercq lv Vincent Vanopdenbosch Declerck Lv Vulsteke Matthias Lieven Goddeeris Bekaert Herman De Clerck lv Geert Demasure Declerck lv Vincent Vanopdenbosch

Fiacre d’Izier Impérial de l’Ecluse Hazard van de Pannemeers Luxurieux du Sart Ichor de Septon Idéfix van Terbeck Benhur du Champ Bouval Impérial de l’Ecluse Adajio de Bray Adajio de Bray

Impérial de l’Ecluse Blak 5075 Baty Eprave Attribut du Fond de Bois Tilouis d’Atrive Demon du Ry Neuf Moulin Attribut du Fond de Bois Albinos 6546 Grigeoule Emigre de St Fontaine Elan de St Fontaine Jalon de Martinpré

16-02-2015 03-04-2012 12-02-2017 21-05-2018 15-05-2013 06-02-2018 03-01-2015 18-04-2017 08-07-2012 19-11-2013

100 100 90 100 98 90 93 90 98 100

93,0 90,8 91,0 90,8 90,5 90,8 90,5 90,5 90,5 90,0

91,1 89,7 89,4 89,7 90,6 88,6 88,7 89,0 87,4 88,6

85 94 87 84 83 86 90 86 90 84

95 85 85 85 85 85 85 85 85 85

92,5 91,1 90,8 90,6 90,6 90,5 90,5 90,4 90,3 90,0

Roggen-Schotsmans lv Marc Demuynck De Mahoney bvba De Mahoney bvba Lieven Goddeeris De Mahoney bvba Marc Demuynck Paul Verpoorten Regina De Smet Marc Demuynck

Grommit Hof ter Zilverberg 12-11-2018

90,0 87,6

90,1 Lieven Goddeeris

mannelijk (Vla.) > 90 pnt. Noir Desir van Daisel King van Daisel vrouwelijk (Nld.) > 90 pnt. Thyrza ut de Groe herkeuring Prada van het Waterland Tirone van Krakehoeve Carolien 47 van Maris

schoftbeenalg. hoogte besp. type werk voork. totaal veehouder

vader

Fripon du Buisson Marot Adajio de Bray

11-10-2018

90,8 87,6

90,5 mts. Versprille-Harms

Hazard van de Pannemeers Impérial de l’Ecluse Toscan van de IJzer Jasmin de Berloz Hazard van de Pannemeers Attribut du Fond de Bois

26-04-2016 07-06-2016 10-08-2017

95 85 98

90,3 89,1 90,8 89,4 89,5 89,3

89 89 92

85 85 80

90,5 B. Hoogeveen 90,5 vleesv.bedr. Krakehoeve vof 90,0 mts. L. en T. Hunnekens

Tabel 2 – Overzicht van alle witblauwen met meer dan 90 punten in Nederland-Vlaanderen in boekjaar 2019-2020

middenstuk’, vertelt Demasure. ‘Ze was ook zeer typisch in de achterhand.’ De Bonheurdochter is in deze lijst met 90,6 punten ook het dier met de hoogste score voor type. Wichita van de IJzer heeft ook een link met de hoogstgepunte witblauwe in Nederland, Thyrza ut de Groe. De tweejarige Thyrza is een dochter van Fripon uit Godin van de IJzer (v. Adajio). Godin is een dochter van Wichita. In 2019 werd de blauwe Thyrza nog aangeduid als Miss Toekomst op de keuring in Sluis. Het voorbije boekjaar werd ze met 90,5 punten ingeschreven. ‘Ze loopt er momenteel mager bij’, vertelt eigenaar Marc Versprille uit Groede. ‘Eind oktober zou ze moeten kalven van

Litige. Het is toch wel een van mijn favoriete dieren, mede door haar mooie brede kop.’ In Nederland zijn er ook drie vrouwelijke dieren die na herbeoordeling excellent werden verklaard. Met een eindscore van 90,5 is de bekendste onder hen Tirone van Krakehoeve. Ook deze koe heeft een link met Wichita, ditmaal via haar vader Toscan, een achterkleinzoon van Wichita. ‘Ze heeft voor de tweede keer gekalfd’, vertelt fokker Wiljan van de Kruijs uit Weert, die het dier in mede-eigendom heeft met Dave Nelissen. ‘Ditmaal met onze eigen Storm van Krakehoeve en ze staat er momenteel mooi bij.’ Tirone behaalde in haar carrière meerdere titels in Ne-

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-hoofdartikel.indd 10

07-10-20 12:14

90,5 punten voor keuringstopper Tirone van Krakehoeve

derland, zowel regionaal als nationaal. In 2019 werd ze nog algemeen kampioene op de NVM in Zwolle. Slechts op jonge leeftijd werd ze eens verslagen door de koe die eveneens met 90,5 punten naast haar prijkt in de toplijst, Prada van het Waterland. De Hazarddochter van Bart Hoogeveen uit Boven-Leeuwen werd op de NVM samen met haar Ravi-nakomeling Bloesem nog winnaar bij de zoogstellen, maar werd drie jaar eerder, in 2016, in Hoornaar ook nog nationaal kampioene bij de jongste vaarzen. Ook de derde excellente witblauwe heeft een kampioenstitel op haar palmares. Carolien 47 van Maris (v. Hazard) behaalde voor haar eigenaars, de familie Hunnekens uit Grashoek, in 2018 een kampioenstitel in Geffen en klopt haar lineaire beoordeling af met een eindtotaal van 90 punten.

Koninklijk bloed uit Beerst Met zes dieren in de toplijst, vijf vrouwelijke en één stier, is Lieven Goddeeris uit Beerst de grootste leverancier van excellente witblauwen het voorbije jaar. Een van deze excellenten is, met 90,1 punten, Noir Desir van Daisel. Deze zoon van King van Daisel uit een dochter van Grommit trok onlangs de staldeuren in Beerst achter zich dicht en staat momenteel in quarantaine bij kiorganisatie Belgimex. ‘Hij is, zoals zijn vader King, een stier met veel breedte’, vertelt fokker Goddeeris. ‘Zijn voorhand is enorm en hij toont ook een goede rug. Ik denk dat hij nuchter circa 840 kilogram woog toen ik hem op 19 maand leeftijd leverde in Ciney.’ Op het vleesveebedrijf in Beerst zijn ondertussen al een aantal dieren van Noir Desir drachtig. De enorme breedte is een kenmerk dat vader King zeker in de voorhand duidelijk doorgeeft. Ook Nana du Beaujeu uit de stal van Goddeeris is met 90,5 punten een excellente dochter van King. ‘Nana is een kleindochter van Iris van Daisel’, vertelt Goddeeris. ‘Ook zij toont veel breedte, zowel in voor- als in achterhand. Maar ze heeft ook die mooie staartinplanting die grootmoeder Iris vererft.’ Ook grootmoeder Iris staat in de toplijst, weliswaar bij de herkeurde dieren. De bekende Ichordochter haalde een eindscore van 90,6 punten. ‘Ze wordt momenteel volop gespoeld en staat er nog steeds mooi bij.’ Een dochter van Kournikova van Daisel, Mimi (v. Artdeco), en een Volcandochter, Opera, behaalden beide een

Nona van het Smetledehof, hier als kampioene in Affligem

eindscore van 90,4 punten. Stalgenote Nonnetje van Daisel (v. Charmeur) moest het met 90,3 punten stellen.

Minder bekende kwaliteit In de toplijst staan nog twee dieren die in Brussel veel erkenning kregen. Beide dieren zijn eigendom van De Clercq lv uit Smetlede. Nore van het Smetledehof (v. Jet Set) kreeg 90,7 punten en behaalde in Brussel een tweede plaats. Eigenaar Michael De Clercq verkocht haar daarna aan een aantal jonge vleesveehouders uit de provincie Luxemburg. De mooi belijnde Nore behaalde voor haar nieuwe eigenaars ondertussen al de kampioenstitel op de keuring in Libramont. ‘Ze heeft ondertussen al gekalfd van een mooi vaarsje van Courtois’, geeft De Clercq aan. Nona van het Smetledehof is de andere excellente uit zijn stal. De Wilmotsdochter werd derde in Brussel en kreeg een eindscore van 90,4 punten. Recent werd ze kampioen op de jaarmarktkeuring in Affligem. ‘Ik heb haar al twee keer gespoeld met Vidal en nu is ze drachtig van Digital’, vertelt haar eigenaar. Ook een andere winnares in Affligem staat in de toplijst vermeld. Demi Lune de Spy, ook een Jet-Setdochter, won in haar rubriek voor eigenaar Hugo De Smet uit Oordegem. Demi Lune kreeg een eindbeoordeling van 90,6 punten. De lijst vermeldt ook een aantal minder bekende witblauwen. Een van hen is Heleen van de Canadien (v. Adajio) van Matthias Vulsteke uit Langemark. Met 90,3 punten werd ze ingeschreven. ‘Ook haar moeder Sientje had meer dan 90 punten’, vertelt haar eigenaar. ‘Ze komt echt uit een goede moederlijn die nog teruggaat naar de fijne Marlene de Beemont van Jean Cassart. Heleen heeft veel weg van haar vader Adajio.’ Meesje ter Reybroeck van Luc Lips uit Lotenhulle doet het met 90,6 punten nog iets beter. Ze is een dochter van eigen stier Interpol ter Reybroeck (v. Bijoutier). ‘Meesje stamt uit een kalvende lijn’, vertelt Geert Hoflack, die van nabij betrokken is bij de fokkerij op het bedrijf. ‘Haar vader Interpol heeft jaren dienst gedaan als dekstier op het bedrijf. Zijn mannelijke nakomelingen waren zwaar en dik, de vaarzen waren mooi bevleesd, maar hadden ook veel karakter.’ De afstamming van Meesje loopt terug tot Troetelke, een dochter van Cubitus du Pré Rosine. ‘Dat was een van de beste koeien die we ooit hebben aangekocht voor het bedrijf.’ l

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-hoofdartikel.indd 11

07-10-20 12:14

BEDRIJFSREPORTAGE RODE GEUS

Oudnieuwe

Hollandse glorie

FREE Nature – de grootste particuliere natuurbegrazer van Nederland – creëerde zijn eigen inheemse rundveeras. Het aldus ontstane rode-geus-ras is publieksvriendelijk, kalft natuurlijk af en is zelfredzaam het jaar rond. Een oudnieuwe Hollandse glorie. TEKST GUY NANTIER

e rode-geus-koe stopt met grazen en richt haar blik nieuwsgierig naar de aankomende wandelaars. ‘Loop maar eventjes om de dieren heen’, roept kuddebeheerder Patrick van den Burg hun toe. Zo gezegd, zo gedaan. De passanten maken een kringetje en zetten hun wandeltocht verder. De koe van haar kant herneemt haar graasactiviteiten en gunt de recreanten zelfs het nakijken niet. ‘Daar selecteren we dus heel sterk op, want al onze terreinen zijn toegankelijk voor het grote publiek’, geeft van den Burg aan. Patrick van den Burg beheert voor FREE Nature (zie kader) de kudde rode geuzen in het Zuid-Limburgse Geuldal te Wijlre. ‘Op alle infobordjes

rond het 14 hectare grote natuurgebied staat mijn telefoonnummer. Bij problemen kunnen de mensen mij steeds 24/7 bereiken. Dieren die tweemaal geen gepast gedrag vertonen, gaan er onverbiddelijk uit.’

Smalle genetische basis reden tot inkruisen De rode geus is een kruising tussen het zeldzaam geworden Nederlandse brandrode rund en het Franse ras salers. ‘De eerste kruisingen werden ongeveer twintig jaar geleden gemaakt’, verhaalt de kuddebeheerder. ‘Het graaswerk was tot dan grotendeels voorbehouden aan geïmporteerde runderrassen zoals het Schotse-hooglandof gallowayras. Maar wij wilden een lokaal ras.’

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-bedrijfsrepo rode geus.indd 12

07-10-20 11:48

BEDRIJFSPROFIEL De kudde in het natuurgebied Geuldal van 12 hectare bestaat uit vijf koeien, vijf kalveren, enkele jaarlingen en een hooglander-dekstier. De kuddes zijn sociale kuddes met jonge en oude dieren en met mannelijke en vrouwelijke dieren. Het aantal dieren wordt afgestemd op wat de omgeving te bieden heeft

eigenaren FREE Nature plaats Nederland grondgebruik 6000 ha natuurgebied veestapel: +/- 1500 grote grazers, waarvan 300 rode Wijlre geuzen

Patrick van den Burg

Het brandrode rund is een Nederlands dubbeldoelras waarbij de nadruk meer op vlees dan op melk wordt gelegd. Veel brandroden worden gehouden als zoogkoe. De dieren zijn rustig en robuust en zeer geschikt om het hele jaar in natuurgebieden te houden. ‘Echter, de genetische basis van het ras was te smal’, verhaalt Patrick van den Burg. ‘In het Franse salers, dat goed kan overleven in ruwe omstandigheden en ook een dieprood haarkleed bezit, zagen we een geschikte kruisingspartner om een inheemse, grote grazer te ontwikkelen die de begroeiing van de uiterwaarden en andere natuurgebieden in toom kan houden.’

Van den Burg aan. ‘Wij spreken liever over gebruikseigenschappen. De rode geus staat hoog op de poten en heeft een kleine uier, zodat ze gemakkelijk de ruigte kan ingaan. Verder moet een rode geus natuurlijk een dieprode kleur hebben, maar bovenal publieksvriendelijk zijn, makkelijk afkalven en zelfredzaam zijn het jaar rond. Al het overige, zoals de vorm van de hoorns of de kleur van de neusspiegel, is secundair.’ De kuddes zijn sociale kuddes met jonge en oude dieren en met mannelijke en vrouwelijke dieren. Het aantal dieren wordt afgestemd op wat de omgeving te bieden heeft. ‘De aantallen worden bepaald op basis van de hoeveelheid voedsel die in het meest kritieke seizoen – de winter – beschikbaar is.’ De kalveren blijven bij de moeder drinken tot het eerstvolgende kalf wordt geboren. ‘Afspenen gebeurt hier op natuurlijke wijze.’ De kuddes worden niet preventief ontwormd en zijn vrij van medicijnen. ‘Alleen wanneer een dier directe zorg nodig heeft, wordt er ingegrepen. FREE Nature heeft hiervoor een eigen ethische richtlijn opgesteld.’ Een- tot tweemaal per jaar worden de dieren gevangen met een mobiele vangkraal voor een gezondheidscontrole, voor een selectie van de fokdieren of de slachtdieren, voor het maken van nieuwe groepen of om te verkassen. ‘Als de ibr-bvd-bestrijding verplicht wordt, zullen we de dieren wel frequenter moeten vangen. Maar onoverkomelijk is dat niet.’ Bij het oormerken van de jonge dieren wordt ook een dna-staal genomen, zodat de familielijnen goed in beeld zijn en aldus inteelt wordt voorkomen. ‘De familie De vriendelijke, dieprode geus staat vrij hoog op de poten en heeft een kleine uier. Ondanks de sobere omstandigheden zijn geraamte en bedekking goed in balans

Vroegrijpheid counteren met nieuwe kruising Een eerste kudde van dertig runderen werd in 2005 in de uiterwaarden bij Tiel ingeschaard. De groep rode geuzen van FREE Nature telt nu meer dan 300 dieren en wordt als natuurbegrazer ingezet, onder andere in de Diezemonding bij Den Bosch, de Beuningse uiterwaarden, bij Slot Loevestein te Poederoijen, de Klompenwaard bij Doornenburg en natuurgebied de Gendtse Polder in het Betuwse Gendt. Wat zijn nu de raskenmerken van de rode geus? ‘Wij spreken niet in de klassieke fokkerijkenmerken’, geeft

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-bedrijfsrepo rode geus.indd 13

07-10-20 11:49

BEDRIJFSREPORTAGE RODE GEUS

FREE Nature is de grootste, particuliere natuurbegrazer van Nederland FREE Nature staat voor Foundation for Restoring European Ecosystems. FREE Nature is de grootste, particuliere natuurbegrazer van Nederland. De organisatie werkt mee aan de ontwikkeling van gebieden waar de natuur op eigen benen staat via begrazingsbeheer. FREE Nature verzorgt het begrazingsbeheer van ruim 30 verschillende natuurgebieden verspreid over Nederland, met als grote grazers onder meer het rode-geusrund, de Schotse hooglander, galloway, wisent, waterbuffel en het wilde paard (koninkspaard). Zij is geen

eigenaar van de natuurgebieden, maar wel van de kuddes. De organisatie werkt voor verschillende opdrachtgevers, zoals Natuurmonumenten en Staatbosbeheer. Beheerders van FREE Nature zijn bovendien gastheerof -dame van de gebieden. Ze heten mensen welkom en geven graag uitleg over de grote grazers en al wat groeit en bloeit. De beheerders worden ondersteund door lokale vrijwilligers, die ze zelf werven en opleiden. Dit zorgt voor draagvlak en duurzaam beheer binnen de lokale gemeenschap.

wordt als voorletter voor de naam van het dier geplaatst.’ De kruising mag best geslaagd heten, aldus de kuddebeheerder. ‘Wat we voor ogen hadden, is er na jarenlange selectie en het om en om terugkruisen met ofwel brandroden ofwel salers, ook uitgekomen.’ Een probleem waar de organisatie wel nog mee te kampen heeft, is de vroegrĳpheid in sommige familielĳnen. ‘Dat belemmert een vlotte afkalving, want de dieren zĳn dan te jong en niet volledig uitgegroeid. We proberen dit nu te counteren De paring van rode geuzen met een tienjarige Schotse-hooglander-stier is een experiment om de vroegrijpheid in sommige familielijnen te counteren

met het inkruisen met een hooglander-stier. Het Schotse-hoogland-ras staat gekend voor laatrĳpheid. Het is een experiment. Het is nog een gok wat eruit komt.’

Unieke naam via prijsvraag Wanneer de kudde te veel uitdĳt of wanneer een dier wordt uitgeselecteerd, dan wordt het rund geslacht en het vlees in pakketten verkocht als wildernisvlees. ‘Stieren halen zo’n 600 tot 700 kg geslacht gewicht, een koe zo’n 300 à 400 kg geslacht gewicht. De pakketten zĳn te koop in de webshop van FREE Nature. We zĳn bĳna altĳd uitverkocht.’ De komst van de wolf wordt in landbouwkringen niet met enthousiasme onthaald. Vormt de wolf geen gevaar voor het overleven van de jonge kalveren van de rode geuzen? Patrick Van der Burg: ‘Met de komst van de wolf an sich in heel grote natuurgebieden hebben we geen probleem. Ook niet met het verlies van een enkel kalf. Runderen gaan op termĳn hun gedrag veranderen, gaan alerter reageren als er roofdieren in de buurt komen. We zullen in Nederland wel een beheerplan voor de wolven moeten uitwerken, omdat we een dichtbevolkt gebied zĳn. De wolf zal op termĳn zĳn schuwheid voor de mens verliezen vanwege de grote beschikbaarheid aan voedsel en dan hebben we een probleem. In Russische steden lopen er al wolven rond in de straten.’ Maar waar komt die naam rode geus nu vandaan? Patrick van den Burg: ‘Door middel van een prĳsvraag kreeg het dier de naam. Uit de 1200 inzendingen werd de naam – bedacht door Co Dekker uit Bussum – gekozen. De bedenker koos rood vanwege de kleur, zoals die ook in het brandrode zit en geus dat staat voor ‘echt Nederlands’, voor ‘stoerheid, op vrĳheid gesteld en zelfstandig’. De naam is inmiddels vastgelegd en beschermd. Een nieuwe Hollandse glorie is wellicht geboren. l

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-bedrijfsrepo rode geus.indd 14

07-10-20 11:51

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK PIET DE MEUTER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven vier dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Anthony De Schryver, René Bemers, Piet De Meuter, en Hans Van Loo maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

fot waar

Operatie nodig voor een

opgelopen vaars

naam aandoening acute tympanie of opgeblazenheid verschijnselen een opgelopen dier, een overmatige hoeveelheid gas in de buik oorzaak verstopping, ontregelde penswerking behandeling spasmolyticum, penstrocart, operatie

In de loop van de voorbije zomer werd ik door een vleesveehouder gecontacteerd. Hij meldde me dat hij een vaars in de weide had die sterk opgelopen stond. De vaars maakte deel uit van een groter koppel jongere dieren die op de weide al reeds geruime tijd dagelijks wat gemalen bieten bijgevoederd kregen. Bij het bewuste dier bleek na een eerste onderzoek al snel dat een stuk biet vast was komen te zitten in de slokdarm van het dier. Het dier stond er flink opgelopen bij. In eerste instantie heb ik intraveneus een dosis spasmolyticum toegediend, een geneesmiddel dat bij een dier meestal voor een vlotte sondage zorgt. Deze keer bleek het echter niet te lukken om enige beweging te krijgen in het stukje biet. Gezien de acute tympanie of opgeblazenheid, was het essentieel om snel een penstrocart te plaatsen om deze levensbedreigende complicatie op te heffen. Via dit chirurgisch instrument konden we de gassen in de buik van het dier alvast laten ontsnappen.

De dag nadien bleek het stuk biet jammer genoeg nog niet genoeg verweekt en was er nog steeds geen beweging in te krijgen. Omdat de algemene toestand van het dier verslechterde, besloot ik om via chirurgie het stuk biet proberen te verwijderen vanuit de maag. Ik opende daarop de pensmaag, maar jammer genoeg was het stuk net niet te benaderen vanuit de pens. Daarop besloot ik om via dezelfde pensincisie met behulp van een metalen maagsonde de slokdarm in omgekeerde richting te sonderen. Dit lukte nu eigenlijk zeer vlot. Het stuk biet was erg konisch van vorm, wat waarschijnlijk verklaart waarom het niet vooruit te duwen was vanuit de mond. De trocart werd verwijderd, en het dier werd een tijdje op stal gehouden en gevoederd met week voeder. Ondertussen is ze mooi drachtig.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-DAP.indd 15

07-10-20 09:30

VLEESTECHNOLOGIE DRY-AGED VLEES

Vlees droogrijpen

voor malsheid en smaak Door droogrijpen wordt rundvlees malser en smaakvoller dan gangbaar gerijpt rundvlees. Droogrijpen wordt toegepast bij minder gangbare, ‘vettere’ rundveerassen, maar kan ook een meerwaarde opleveren voor rundvlees van het Belgisch-witblauwras. TEKST PROFESSOR STEFAAN DE SMET EN NICO LEYEN, UGENT

ry aging of droogrijpen, een manier om rundvlees extra mals en smakelijk te maken, is al enkele jaren aan een opmars bezig. Bepaalde slagerijen pakken uit met dry-aged rundvlees, maar ook de retail biedt het aan. Regelmatig staat het ook op de menukaart van restaurants. Het vlees is vaak van een minder voorkomend ras. Wat maakt deze methode uniek of is het enkel de terugkeer van een traditie? En zijn bepaalde rassen en dieren hiervoor beter geschikt, zoals vaak verondersteld wordt? Is het veilig? Een en ander werd uitgezocht in het Flanders’ Food-project Optidrybeef (zie kader).

Wat is dry aging? Bij dry aging of droogrijpen worden deelstukken – doorgaans het rugstuk (entrecote en dunne lende zonder filet pure) – in hun geheel gedurende enkele weken in een rijpingskast bewaard bij een lage temperatuur en lage relatieve luchtvochtigheid. Een normale frigotemperatuur wordt aangehouden voor het verzekeren van de micro-

biologische kwaliteit. De lange duur van bewaring zorgt voor extra rijping. De lage relatieve vochtigheid van doorgaans 70-80 procent veroorzaakt een indroging aan het oppervlak en een zekere concentratie van smaaken aromacomponenten. De bedoeling is vlees te bekomen dat malser en smaakvoller is dan klassiek gerijpt rundvlees. Er bestaat evenwel geen eenduidige definitie van en wetgeving rond droogrijpen, zodat er veel variatie in het aanbod van dry-aged rundvlees of gerijpt vlees is. Na slachten dient rundvlees altijd een zekere periode te rijpen om voldoende mals te zijn voor consumptie. Lange tijd was ‘rijpen op het karkas’ de norm om rundvlees te bewaren en te vermalsen. Karkassen worden hierbij gedurende één tot twee weken bewaard in een frigo vooraleer versneden te worden.

Vleestechnologie evolueert Het gangbare rijpingsproces maakte in de jaren zeventig plaats voor ‘vacuüm rijpen’, ook wel ‘wet aging’ of ‘natrijpen’ genaamd. Door de uitvinding van het vacuüm verpak-

ken konden de karkassen, zodra ze uitgekoeld waren, versneden worden en de deelstukken vacuüm verpakt in een plastic zak bewaard worden. De koeling en de versnijding kunnen hierdoor efficiënter georganiseerd worden en er treden vooral minder gewichtsverliezen op. Bij rijpen op het karkas en des te meer bij droogrijpen verdampt er immers behoorlijk wat vocht. Om de verliezen te beperken wordt bij droogrijpen meestal ‘in het been’ gewerkt, want bij droogrijpen ontstaat een harde korst aan het oppervlak die verwijderd moet worden vooraleer men het vlees kan consumeren. De langere rijpingsduur en vooral de gewichtsverliezen zijn de belangrijkste redenen voor de doorgaans flink hogere prijs van gedroogrijpt rundvlees. Overigens is er nauwelijks verschil te meten in malsheid tussen vlees dat op karkas of vacuüm gerijpt wordt bij eenzelfde rijpingsduur. Malsheid van vlees wordt evenwel door verschillende factoren bepaald, waarvan rijping er één is. Malsheid is eveneens zeer sterk afhankelijk van spier tot spier. Ook vermalsing tijdens de rijping is een complex biochemisch proces, maar het staat vast dat de duur van rijpen hierbij een zeer voorname rol speelt.

Doet het ras of de voeding ertoe? De jongste jaren bestaat een stijgende interesse voor kwaliteitsvol vlees. Deze trend loopt gelijk met de opkomst van de flexitariër, die minder vlees consumeert en op de dagen dat er wel voor vlees wordt gekozen, vlees van een hoge kwaliteit op het menu verkiest.

Wat is het Optidrybeef-project? Optidrybeef was een project van Flanders’ Food (een speerpuntcluster in agrovoeding) dat tot stand kwam met de steun van het Vlaamse Agentschap voor Innovatie en Ondernemen (VLAIO). Het werd uitgevoerd door het laboratorium voor diervoeding en kwaliteit

dierlijke producten van de Universiteit Gent, het ILVO, de KU Leuven en DIL (Duitse partner). De partners in het onderzoeksproject onderzochten het droogrijpen van rundvlees (dry aging). Er waren drie doelstellingen: meer inzicht verwerven in de sensorische meer-

waarde van ‘dry-aged’ rundvlees (smaak, geur, zicht), de microbiologische veiligheid ervan in kaart brengen en de ideale procesomstandigheden bepalen om een kwaliteitsvol en veilig product op de markt te kunnen brengen.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV09_dry aged vlees.indd 16

06-10-20 16:58

Verschillende actoren in de rundvleessector komen aan deze trend tegemoet door zich te differentiëren door meerwaarde te creëren. Een van de mogelijkheden hiertoe is het aanbieden van dry-aged rundvlees. Van het vlees van Belgisch witblauw wordt vaak beweerd dat het enerzijds mals is, vooral als gevolg van het laag bindweefselgehalte, maar dat het anderzijds weinig smaak heeft door het lage vetgehalte. Het is bekend dat marmering van vlees bijdraagt aan een betere smaak en aroma en ook de malsheid ten goede komt. Een sterke vetbedekking van het karkas of het deelstuk is ook bevorderlijk voor de bewaring en kan de uitdroging van het vlees beperken. Dit is wellicht ook de reden waarom vaak vettere rassen gebruikt worden voor het droogrijpen. Een minder voorkomend, rustiek ras gecombineerd met het ambachtelijke karakter van het rijpingsproces, laat ook toe om een verhaal te brengen aan de klanten en maakt de beleving voor de vleesliefhebber completer.

Optimale duur van droogrijpen In het Optidrybeef-project onderzocht het projectteam of dunne lende van Belgisch witblauw ook geschikt was voor droogrijpen. Dit bleek zeker het geval te zijn. Er werd vastgesteld dat er extra vermalsing optrad tot drie weken droogrijpen. Langer dan drie weken rijpen verbeterde de malsheid en de sappigheid niet, maar deed de

smaakintensiteit wel verder toenemen. De onderzoeksgroep zag met de duur van de rijping ook een verschuiving in het profiel van de aromaverbindingen van vooral aldehyden en ketonen die geassocieerd worden met de typische smaak van rundvlees, naar meer componenten die geassocieerd worden met een botersmaak. Een verschuiving in het aromaprofiel kan ook mede verklaren waarom de hogere smaakintensiteit niet door alle consumenten even sterk gewaardeerd wordt. Indien langer dan zes weken werd drooggerijpt, nam de typische gewenste vleessmaak af en gaven de panelleden aan dat er smaaken geurafwijkingen optraden. Er kon besloten worden dat langer dan drie tot vier weken droogrijpen weinig meerwaarde biedt. Bij een kortere periode kan anderzijds nog moeilijk van extra rijping gesproken worden ten opzichte van klassiek gerijpt rundvlees.

Goed afgemest blijft belangrijk Eigenlijk komen alle rassen in aanmerking voor droogrijpen. Ook zijn er in de literatuur weinig aanwijzingen dat de voeding van de dieren invloed zou hebben op het rijpingsproces. Vanzelfsprekend moet uitgegaan worden van vers, kwalitatief goed vlees van dieren die goed afgemest werden. Verder zijn er, zoals bij klassiek rijpen, grote verschillen tussen dieren en tussen deelstukken in kwaliteit en te verwachten

malsheid. De vakkennis van de versnijder of slager om te bepalen welk stuk hoe lang het best gerijpt wordt speelt dus ook bij droogrijpen een grote rol.

Is het veilig? Een vraag die regelmatig gesteld wordt, is of de langere rijpingsduur geen microbiologische risico’s inhoudt. Ook dit is onderzocht binnen het Optidrybeef-project. De vorming van een droge korst aan het oppervlak verkleint de kans op microbieel bederf. Belangrijk hierbij is dat de infrastructuur geschikt is om de gewenste condities (temperatuur < 4°C en relatieve luchtvochtigheid < 80%) continu te handhaven. De kans dat eventueel aanwezige pathogenen uitgroeien, is onder die omstandigheden ook bijzonder klein. Eventuele schimmelvorming op de korst is normaal ook geen probleem, aangezien deze toch verwijderd wordt. Wel werd vastgesteld dat de houdbaarheid van het vlees na de droogrijpperiode minder lang is dan bij vers vlees. Er wordt dan ook aangeraden om gedroogrijpt vlees snel na aankoop te consumeren. Indien voorverpakt, laat men het voor de bereiding het best nog even rusten op kamertemperatuur (circa 30 minuten) nadat het uit de verpakking is genomen. Dit zal de eetkwaliteit ten goede komen. l

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV09_dry aged vlees.indd 17

06-10-20 16:59

MAIS SEIZOEN 2020 IN BEELD

Zaaiperiode met nachtvorst De meeste mais is in voorjaar 2020 gezaaid tussen 20 april en 10 mei. Op sommige plaatsen kwam nog nachtvorst voor, waardoor de jonge plantjes soms een slechte start maakten. Na de regenval van eind mei/begin juni maakte de mais een groeispurt.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-fotopagina.indd 18

06-10-20 16:51

Soepele maisoogst De maisoogst 2020 is vroeg van start gegaan, mede door het fraaie, warme weer van augustus en begin september. De snijmais rijpte daardoor vlot af. De oogst verliep tot nog toe zonder problemen. De opbrengst van gemiddeld 45 tot 50 ton en de kwaliteit lijken prima. 2020 lijkt een goed maisjaar.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-fotopagina.indd 19

06-10-20 16:52

INFOGRAPHIC

Verdienmodel bio versus gangbaar rundvlees Europa wil een toekomstbestendige, lees duurzamere, landbouw. Speerpunt in de recent gepresenteerde Boer tot Bord-strategie is onder meer de opschaling van de biolandbouw. Europa wil tegen 2030 naar 25 procent biolandbouw. Is bedrijfseconomisch gezien biovleesvee in Vlaanderen een optie? TEKST GUY NANTIER

et meest gehouden vleesveeras in Vlaanderen – het Belgisch-witblauwras – is een struikelsteen voor vleesveebedrijven die de overstap zouden willen maken naar een bioproductie. Een keizersnede is immers verboden in de bio-rundveehouderij. Van ras veranderen – na generatie op generatie witblauwen gehouden te hebben – is bovendien

geen evidente keuze voor een vleesveehouder. Ook de hoge economische waarde van de beschikbare landbouwgrond in Vlaanderen is een obstakel. Het is niet voor niets dat de bio-vleesveehouderij vooral in de voormalige Oostbloklanden, waar landbouwgrond goedkoper is, opgang maakt. Verder moet bij de omschakeling naar een bioproductie ook rekening gehouden worden met enkele overgangsjaren vooraleer men honderd procent het biolabel kan verwaarden. Een rundveehouder is namelijk bijna verplicht om het merendeel van het ruwvoeder zelf te telen. De biologische teeltwijze onderscheidt zich bovendien op drie essentiële punten van de gangbare teeltmethode. Zo is het gebruik van onder andere chemische meststoffen en herbiciden verboden. Ook moet steeds biologisch gecertificeerd zaaigoed gebruikt worden. En last but not least. Er is ook een mentale omschakeling nodig. Die neemt meestal veel tijd in beslag om effectief de stap te zetten van een gangbare naar een biologische productie.

Technisch-economische gegevens Daarnaast rijst uiteraard ook de vraag of er een verdienmodel bio-vleesveehouderij te realiseren valt in Vlaanderen. Bij navraag blijken er voor biobedrijven met vleesvee amper bedrijfseconomische cijfers beschikbaar te zijn in Vlaanderen die een representatief beeld kunnen geven. In Wallonië daarentegen beschikt men wel over een groot aantal bedrijfseconomische boekhoudingen ‘bio-vleesveehouderij’. Deze kunnen dus een maatstaf leveren aan de Vlaamse veehouder, met dien verstande dat in Wallonië de landbouwstreken wel wezenlijk verschillen van die in Vlaanderen: de landbouwgronden zijn er minder vruchtbaar, wat invloed heeft op onder meer de ruwvoerteelten. Het eindresultaat is weergegeven in de tabel hiernaast. Voor de volledigheid werden de bio-vleesveebe-

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-infographic.indd 20

07-10-20 14:23

typologie bedrijf

bio

bio (met afmesting)

gangbaar

gangbaar (met afmesting)

aantal bedrijven bedrijfsoppervlakte aantal zoogkoeien ha permanente weiden ha ruwvoer ha akkerbouw eenheden familiale arbeid

70 65 43 56 62 3 1,3

11 78 51 61 71 6,7 1,3

259 68 65 52 63 5,4 1,5

55 81 79 44 62 19,2 1,7

totaal variabele kosten (1) ruwvoerkosten kosten andere teelten aankoopkosten voer (incl. krachtvoer) dierenartskosten overige kosten veestapel (inseminatiekosten etc.) overige variabele kosten totaal vaste kosten (2) afschrijvingen fictieve intresten werktuigkosten kosten gebouwen overige vaste kosten totale kosten excl. eigen arbeid vergoeding eigen arbeid (3) totale kosten incl. eigen arbeid

18.208 7.460 1.258 4.912 2.714 1.555 308 55.866 13.853 14.831 10.835 961 15.386 74.075 50.158 124.232

46.946 10.476 3.493 26.453 2.905 2.575 1045 80.183 25.924 18.751 14.610 1252 19.646 127.129 56.529 183.658

54.836 11.414 3.440 25.429 11.718 2.503 332 66.059 17.557 21.055 11.064 798 15.585 120.896 72.303 193.199

107.924 17.149 14.831 56.136 15.222 4.356 231 98.434 25.110 31.309 17.451 981 23.583 206.358 80.562 286.920

totale opbrengst (4) omzet en aanwas inkomsten akkerbouw andere inkomsten (loonwerk etc.) zoogkoeienpremie bedrijfstoeslag andere toeslagen (premie agromilieu- en klimaatmaatregelen, bio etc.) bruto-saldo bedrijfsresultaat (5) = (4) – (1) familiaal arbeidsinkomen (6) = (5) – (2) arbeidsinkomen per familiale arbeidskracht netto-bedrijfsresultaat (7) = (6) – (3)

92.268 40.579 3.802 4.838 6.282 13.916 22.850 74.059 18.193 14.372 –31.965

141.294 78.422 12.545 3.604 8.523 15.399 22.801 94.348 14.165 11.250 –42.365

127.357 84.179 7.541 3.495 13.461 14.039 4.642 72.520 6.461 4.282 –65.842

216.736 137.550 31.966 4.237 15.677 22.589 4.718 108.812 10.378 6.026 –70.184

Tabel 1 – Gemiddelde bedrijfseconomische resultaten vleesveebedrijven Wallonië 2014-2018 bron: Waals ministerie van Landbouw, direction de l’Analyse économique agricole, augustus 2020

verkoopprijs zoogkoeien

1.175,2

1.683,6

1.705,0

2.080,1

verkoopprijs nuchtere kalveren verkoopprijs stieren mager verkoopprijs vette stieren

400,7 908,9 1.777,8

674,0 1.234,5 2.208,2

614,1 1.181,6 2.187,4

308,7 1.188,5 2.148,1

Tabel 2 – Vergelijkende gemiddelde verkoopprijzen vee, Wallonië 2014-2018 bron: Waals ministerie van Landbouw, direction de l’Analyse économique agricole, augustus 2020

drijven ingedeeld zonder en mét afmesting en geplaatst naast gangbare Waalse vleesbedrijven zonder en mét afmesting.

Geen rozengeur en maneschijn De cijfers spreken voor zichzelf. In geen enkele van de vier cases is het resultaat de afgelopen vijf jaar rooskleurig. Wel boert de biovleesveehouder qua netto-bedrijfsresultaat minder slecht dan de gangbare vleesveehouder. De verhouding staatssubsidies (premies) ten opzichte van de totale opbrengsten is veel hoger voor de biobedrijven dan voor de gangbare bedrijven: respectie-

velijk 46% (bio) en 33% (bio met afmesting) tegen 25% (gangbaar) en 19% (gangbaar met afmesting). Bio heeft dus de overheid hard nodig. Tot slot, de vergelijking van de verkoopprijzen (tabel 2) toont aan dat – in Wallonië én zowel voor de biooriëntatie als de gangbare exploitatie – opfokken én afmesten (gesloten bedrijfsvoering) niet veel positiever uitpakt op het bedrijfsnettoresultaat dan enkel en alleen vermeerderen en opfokken. En dit desondanks de hogere prijzen voor het afgemeste vee. Wellicht dat een uitbreiding van de activiteiten met een hoevewinkel c.q. -slagerij na het zelf afmesten een groter verschil kan maken. l

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-infographic.indd 21

07-10-20 14:24

ACHTERGROND FAIREBEL VLEES

Meerwaarde voor

Naast voorzitter van Fairebel Vlees is Dries Timmerman (rechts) ook actief als jurylid voor Belgisch witblauw

de beurs van de boer Belgisch rundvlees herkenbaar maken in de winkel én een puur product afzetten. Dat is de ambitie van Fairebel Vlees. Daarmee haakt de Belgische rundvleessector zijn wagon aan die van Fairebel Melk. Een gesprek met medeinitiatiefnemer Dries Timmerman, vleesveehouder in Jabbeke. TEKST WIM VEULEMANS

e voorbije maanden waren bijzonder druk voor vleesveehouder Dries Timmerman (40) uit het West-Vlaamse Jabbeke. De Producentenorganisatie Vleesvee (POVV) ging immers een samenwerking aan met Faircoop, de coöperatie achter het bekende merk Fairebel. Nadat Fairebel zich de voorbije tien jaar steeds heeft gericht op de afzet van melk, wil de Belgische coöperatie voortaan ook rundvlees en fruit onder hetzelfde merk gaan vermarkten.

Nu is het momentum Voor de afzet van rundvlees ging Faircoop een samenwerking aan met POVV. Samen richtten ze Fairebel Vlees op. Dries Timmerman trekt samen met een aantal collega-vleesveehouders de kar om de vleesaf-

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-interview Timmermans.indd 22

07-10-20 16:34

zet binnen Fairebel op te starten. ‘We krĳgen hiervoor heel veel ondersteuning vanuit de coöperatie’, verduidelĳkt Dries Timmerman, die als bestuurslid is toegetreden tot het bestuur van Faircoop. ‘Voorzitter Erwin Schöpges zet zich volledig achter dit project en gaat ook mee op pad richting de verschillende distributieketens.’ De voorbĳe weken maakte Timmerman een toer door België met het Fairebel-verhaal. ‘Ik ben op een twintig locaties in België onze nieuwe opzet gaan voorstellen. Door COVID-19 waren we natuurlĳk verplicht om de vergaderingen kleinschaliger te organiseren voor minder veehouders. Intussen hebben een 350-tal vleesveehouders de vergaderingen bĳgewoond.’ Over de aanleiding om met Fairebel Vlees te starten is de vleesveehouder vrĳ duidelĳk. ‘Ondanks alle goede bedoelingen hebben marketinginitiatieven de vleesveehouder tot nu toe nauwelĳks een euro opgeleverd. Enkel de spelers in de keten afwaarts hebben er goed bĳ gevaren. Met Fairebel Vlees gaan we voor een sterk merk waarvan de producent eigenaar is en dat een meerwaarde voor de portemonnee van de boer oplevert.’ Daarmee duidt hĳ meteen de kern van het Fairebel Vlees-concept, namelĳk een sterk merk uitbouwen voor Belgisch rundvlees. Volgens Timmerman is het – onder meer door de huidige gezondheidscrisis – nu het momentum voor dit verhaal. ‘De consument loopt meer dan ooit warm voor lokaal geproduceerd voedsel met een sterk verhaal van de boer erachter.’

Eendracht maakt macht Dries Timmerman spiegelt het initiatief graag aan wat in de melkveesector is gebeurd met de zuivelproducten van Fairebel. ‘Fairebel Melk bestaat nu tien jaar. De coöperatieve verkoop van zuivel aan de grootwarenhuizen heeft de melkveehouders-coöperanten over die tien jaar gemiddeld een mooi rendement opgeleverd. Met Fairebel Vlees gaan we voor een bonus van 1 euro per kg karkasgewicht voor koeien.’ Alle Belgische vleesveehouders kunnen instappen, mits ze voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moet het gaan om gesloten, lokale en familiale bedrĳven, waarbĳ de dieren op het bedrĳf zĳn geboren, opgegroeid en afgemest. Er wordt wel een minimum van 50 aanwezige dieren en 10 kalvingen opgelegd. Het ras waarmee gewerkt wordt, speelt geen rol voor het lidmaatschap, maar het moet een vleesras zĳn. Een aantal op de lokale vergaderingen aanwezige vleesveehouders vergeleek het concept met een soort beurssysteem. Timmerman kan de vergelĳking ook wel begrĳpen. ‘Het is inderdaad zo dat het rundvlees dat we gaan vermarkten via Fairebel Vlees afkomstig is van een beperkter aantal vleesveebedrĳven. Als je dus lid bent van Faircoop, ga je niet automatisch dieren leveren. Je investeert eigenlĳk in de meerwaarde die Fairebel Vlees gaat creëren op het afgezette rundvlees. Die meerwaarde zal terugvloeien naar onze leden.’ De dieren – enkel vrouwelĳke en van het Belgischwitblauwras – zĳn afkomstig van een beperkt aantal vleesveebedrĳven en zullen allemaal gevoerd worden met eenzelfde krachtvoer dat is samengesteld met de universiteit van Luik en dat beschikbaar komt via een

Dries Timmerman: ‘Met Fairebel Vlees gaan we voor een bonus van 1 euro per kg karkasgewicht voor koeien’ aantal lokale veevoederhandelaren. Het vlees zal verwerkt worden via Q-group, waarmee Fairebel Vlees een samenwerking is aangegaan. In de eerste fase zullen zes producten in het gamma zitten, waaronder steak, hamburger en entrecote, die via het merk Fairebel in de markt gezet worden. ‘Ook sneetjes rosbief komen in het aanbod’, geeft Timmerman aan. ‘Meerwaarde creëren doe je immers ook door creatief te zĳn in de producten die je afzet. Via deze voorgebakken rosbief kan je wat meer marge maken.’

Bonus uit meerwaarde Het is die meerwaarde die via een compensatiebonus jaarlĳks uitbetaald wordt aan de leden van Fairebel Vlees. Fairebel voorziet een extra bonus van 1,22 euro per kilo op het product dat verkocht wordt in de winkel. Omgerekend geeft dit dan een extra van 1 euro per kilo op het karkas (karkasrendement +/– 82%). Timmerman legt het systeem uit via een voorbeeld. ‘Stel dat we in een jaar 1000 ton product verkocht hebben onder label Fairebel, dan resulteert dit in een meerwaarde van 1.220.000 euro om te verdelen onder de aandeelhouders van Fairebel. Als we bĳvoorbeeld 48.800 aandelen aan lokale familiale vleesveehouders hebben uitgeschreven, is elk aandeel van 100 euro goed voor een compenserende bonus van 25 euro. Met het aanbod van Fairebel Vlees trekken Timmerman en coöperatievoorzitter Schöpges momenteel naar alle distributieketens in België. En dat doen ze, net als voor de melkproducten, met een vaste verkoopprĳs voor elk product. ‘Over prĳs onderhandelen we niet. Het is die prĳs of niet.’ Dat de prĳs van vlees van Fairebel wat duurder zal zĳn in de winkel, is zo ook duidelĳk. ‘Maar dat hoeft toch geen probleem te zĳn’, verduidelĳkt de vleesveehouder. ‘De melk van Fairebel is ook wat duurder dan die van het huismerk en toch is er voldoende vraag en afzet.’

Speerpunt innovatie De coöperatie wil daarbĳ ook voor het vlees aan de consument duidelĳk maken waarom dat vlees duurder is. ‘De consument moet begrĳpen waarom hĳ meer betaalt en wat hĳ voor die prĳs krĳgt.’ De organisatie heeft dit najaar nog een uitgebreide mediacampagne ingepland. Daarnaast vraagt ze aan alle leden om a rato van hun aantal aandelen in Fairebel Vlees ook zelf één of meerdere dagen promotie te voeren in de lokale winkels. Hiervoor is de nodige ondersteuning vanuit Fairebel voorzien. Fairebel wil zich vooral positioneren als een puur product, Bel-

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-interview Timmermans.indd 23

07-10-20 16:34

ACHTERGROND FAIREBEL VLEES

Enkel vrouwelijke witblauwen komen in het aanbod van Fairebel Vlees

gisch. Herkenbaarheid als Belgisch product zal daarom ook sterk uitgespeeld worden. Op dit moment wordt het Fairebel Vlees besproken met de retail. ‘Uiteindelijk wil niemand van de partners neen zeggen tegen zo’n project, maar een ja heb je ook niet meteen, dat vergt wat tijd en overleg.’ Hij geeft ook aan geen voorstander te zijn van exclusiviteit van het merk voor één distributieketen. Naast het sterke verhaal van de boer achter het vlees steunt de coöperatieve verkoopstrategie op twee belangrijke innovaties. ‘Vooreerst hebben we via technologieontwikkeling de houdbaarheid van vers vlees

Dries Timmerman: ‘Over prijs onderhandelen we niet. Het is die prijs of niet’ verhoogd van 6 dagen naar 11 dagen. Dat betekent een serieuze meerwaarde voor de retail, die zo haar afvalberg vanwege het overschrijden van de gebruiksdatum met 30 procent kan verminderen.’ Een tweede innovatie waar Fairebel Vlees mee uitpakt en die de retail maar ook de

consument moet overtuigen om Fairebel Vlees te (ver)kopen, is de verpakking. ‘Deze is 100% biologisch, 100% recycleerbaar en bevat 70% minder plastic dan de gangbare verpakkingen. In tijden waarin een duurzame productie overal te lande wordt gepredikt, is dit van onschatbare waarde.’ l

Hoe kan de vleesveehouder lid worden van Fairebel Vlees? Faircoop en dus ook Fairebel Vlees werkt met aandelen waarvoor een vleesveehouder kan intekenen. Eén aandeel kost 100 euro en men kan tot maximaal 50 aandelen kopen. Met elk aandeel heeft men jaarlijks recht op een compensatiebonus die telkens is gebaseerd op de verkoop van het voorafgaand jaar. Zo zal de compensatiebonus voor de afzet van 2020 worden uitbetaald na de algemene ledenvergadering in 2021. Vleesveehouders die er snel bij waren en aandelen kochten vóór 30 september jongst-

leden, komen zo al in aanmerking voor deelname aan de compenserende bonus van de verkoop 2020 die betaald wordt in 2021. Wie aandelen koopt tussen 1 oktober 2020 en 28 februari 2021 zal kunnen deelnemen aan de compenserende bonus voor de verkoop van 2021. Wie afwacht en intekent vóór 28 februari 2022, heeft pas recht op een bonus voor de afzet van 2022. Vanaf 1 maart 2022 is de volgende regeling van kracht: met een inschrijving en betaling vóór 28 februari van jaar x, neemt het coöperatielid met de

eerste 1000 euro deel aan de compenserende bonus (verkoop van jaar x) en met de rest van het bedrag aan de bonus op de verkoop vanaf jaar x+2. Meer dan 100 vleesveehouders hebben intussen aandelen verworven in Fairebel Vlees. Ook voor niet-vleesveehouders is er een mogelijkheid om aandelen te verwerven, De aandelen die 50 euro per stuk kosten, geven geen recht op de compenserende bonus. Zij krijgen hun rendement uitgekeerd via kortingsbonnen op de Fairebel-producten.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-interview Timmermans.indd 24

07-10-20 16:34

KRAIBURG KRAIBURG LIGBOXBEDEKKING LOOPVLAKBEDEKKING Importeur van:

Een ligbox met Kraiburg rubberbedekking of diepstrooiselbox? Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Wij bieden het allemaal!

Roostervloeren Roostervloeren Lijnbaan 33 KURA S WELA PUZZEL LOSPA 3421WINGFLEX JG Oudewater KKM WELA OPvoor ROL melkvee voor groepshuisvesting of stieren Tel. 0348 - 56 15 80 OP ROL Leverbaar vanaf mei 2017 info@snelhoutenrubber.nl

6 cm dik, evenaart diepstrooiselbox

Roostervloeren KURA SB KKM

Roostervloeren

LOSPAKIM SB KIMvoor groepshuisvesting > 350 kg voor groepshuisvesting < 350 kg en stieren OP ROL PUZZEL PUZZEL

Ook in Proﬁen Pedi Kura

met 5% afschot naar de sleuven

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

4,5 cm dik

Importeur van:

Lijnbaan 33, Oudewater. Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

3 cm dik

STARTEN MET SUCCES GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK - KALVERMELK OP MAAT-

VOOR MELK- EN VLEESVEE

vanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

JOSKIN VEEWAGENS : KRAIBURG DE TOP VOOR DIEREN

LOOPVLAKBEDEKKING

De veewagens zijn ontworpen volgens de CE normen voor het respect van de dieren en het grootste gemak en veiligheid voor de gebruiker Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal Roostervloeren RDS MODELLEN : 5 TOT 9 MRoostervloeren

Lijnbaan 33 3421 JG Oudewater Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

• • • • •

De zijhekken zijn aan een vering gemonteerd Roostervloeren Roostervloeren en passen op alle oude en nieuwe KURA SB LOSPA SB veewagens voor groepshuisvesting > 350 kg

KURA S LOSPA Volledig gegalvaniseerd voor melkvee voor groepshuisvesting of stieren voor groepshuisvesting < 350 kg en stieren Zijhekken naar keuze : • draaibaar Bakbodem uit hars • op rails Vering van de dissel en de assen • telescopisch Ook in trekoog Proﬁmet 5% afschot Vastgeschroefd naar keuze en Pedi Kura R MODELLEN : 5 TOT 6 M naar de sleuven GROTE KEUKENS REDANT // GRAND PRIX CUISINES REDANT Gelijk met dePRIJS grond • Geverfde bak groen

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

Importeur van:

Nationale Prijskamp voor ingeschreven dieren van het BWB ras

N E K EK € *

Concours national pour des animaux de la race BBB inscrits

JH N 3.000 I Z IS ARDE VA T A WA GR INKOM GRATIS // ENTRÉE GRATUITE

Verkiezing dagkampioen: Winnaar grote prijs Keukens Redant Zaterdag 1 augustus 2020

ERPE-MERE

In samenwerking met het gemeentebestuur van Erpe-Mere en CRV

EEN T O T

28.02-01.03.2020

H O O F D S P O N S O R

Election du champion du jour: Gagnant du grand prix Cuisines Redant Samedi 1 août 2020

ERPE-MERE P R E S E N T E E R T

En collaboration avec la commune de Erpe-Mere et CRV

* Geschenk ten waarde van 2.000 € / bruto bij aankoop van een veewagen met nieuwe zijhekken of meer dan 3.000 € / bruto bij aankoop van een veewagen met het oude model zijhekken. Nu al een JOSKIN veewagen vanaf 9.099 € excl. BTW, zijhekken inbegrepen !

09B

Weelde Depot Geeneinde 54, 2381 Ravels open 10.00u tot 18.00u veeteeltvlees van MAART Weelde 2020 Depot joskin.com

VV03_p04.indd 4 VV10_p25.indd 25

Geeneinde 54, 2381 Ravels open van 10.00u tot 18.00u Vak voor beurs inte veete nsieve mech elt en anisa

veeteeltvlees OKTOBER 2020

17-03-20 10:09 07-10-20 08:54

GEZONDHEID KEFIR

Kefir, een godendrank voor de melkopfok?

Kefir staat bekend als bron van vitaliteit. In de Franse vleesveehouderij wordt er veelvuldig gebruik van gemaakt tijdens de kalveropfok. ‘Kefir hygiëniseert het spijsverteringskanaal van kalveren en geeft minder diarreeklachten’, zo luidt het onder Franse veehouders. Maar is daar ook wetenschappelijk bewijs van? TEKST GUY NANTIER

efir is een gefermenteerde drank gemaakt van melk of suikerwater. Het is van oorsprong afkomstig uit de Kaukasus en wordt er al eeuwenlang gebruikt in de menselijke gezondheid. De mythe rond kefir vertelt dat de bewoners van de Kaukasus Bijbelse leeftijden bereikten. Kefir staat bij de westerse consument dan ook bekend als de ‘drank van de honderdjarigen’ en is over heel de wereld

synoniem voor een dagelijkse bron van vitaliteit. Kefir heeft bewezen probiotische eigenschappen voor de mens. Kefir kan eenieder zelf maken. Voorwaarde is dat men beschikt over een startcultuur. Die startculturen zijn te kopen in elke natuurvoedingswinkel. Een starterskit om melkkefir of waterkefir te maken kost ongeveer 31 euro. De bereidingsprocedure is simpel. Men voegt de startcultuur toe aan melk of suikerwater en na 24 uur of 48 uur fermentatie op kamertemperatuur is de ‘godendrank’ klaar. Voor de volgende bereiding bewaart men enkele lepels melkkefir of zeeft men de waterkefirkorrels af. Aldus doende is kefir onbeperkt aan te maken.

Werking zoals een probioticum De eerste twee à drie weken functioneert het spijsverteringsstelsel van een pasgeboren kalf min of meer zoals een eenmagig dier, zoals bij de mens dus. Het is in die periode ook dat het kalf zeer vatbaar is voor allerlei ziektekiemen die darmziekten kunnen veroorzaken en die een hypotheek leggen op de verdere ontwikkeling van het kalf. Het belang van een goede biestverstrekking kan niet voldoende benadrukt worden om het jonge leven te wapenen tegen deze darmziektekiemen. Het startmengsel van kefir bestaat uit een populatie van bacteriën en gisten die zich ofwel voeden met de lactose in de melk of met de sacharose of suiker in het suikerwater. Deze vermenigvuldigende bacteriën/gisten maken het milieu zeer zuur. De pH is ongeveer 2,5 tot 3. In een dergelijke omgeving kunnen ziekteverwekkers zich niet vermenigvuldigen. De werking van kefir berust er dus in om het spijsverteringskanaal van het kalf te hygiëniseren door de kolonisatie van mogelijke ziekteverwekkers te voorkomen en het microbiële evenwicht in de darm te handhaven en/of te verbeteren.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-Kéfir.indd 26

06-10-20 16:55

Kefir goedkoper dan 50 cc biest Het is een (veelgebruikte) Vlaamse boerenpraktijk in Belgisch witblauw om tijdens de eerste drie levensweken van de melkopfokperiode telkens zo’n 50 cc biest van goede kwaliteit toe te voegen aan de volle melk of melkvervanger. Het gehalte antistoffen ter hoogte van de darmen wordt aldus geoptimaliseerd, waardoor de kans op aanslaan van ziekteverwekkers en het ontstaan van diarree vermindert. Goede biest bevat ten minste 50 gram anti-

stoffen of immunoglobulinen (IgG) per liter en is te bepalen met een refractometer. Maar biest van goede kwaliteit is goud waard. Er moet daarom zuinig mee omgesprongen worden en het liefst worden voorbehouden voor de eerste drie melkmaaltijden van het pasgeboren kalf, zodat het binnen de eerste 6 uren na de geboorte in totaal minstens 200 gram antistoffen binnen heeft. Als voedingssupplement is kefir daarom mogelijk een goedkoper alternatief.

Kefir in de Franse veehouderij In de Franse veehouderij is het gebruik van kefir de laatste jaren enorm toegenomen als bijkomende ondersteuning of voedingssupplement voor het kalf. ‘Kefir hygiëniseert het spijsverteringskanaal van kalveren door de kolonisatie van mogelijke ziekteverwekkers te voorkomen en geeft minder diarreeklachten’, zo luidt het algemeen. De toepassing van kefir kent op de Franse bedrijven heel veel varianten. Zo geven Franse veehouders een zakje korrels melkkefir (40 gram) aan pasgeborenen nog vóór ze de eerste biest geven. Nog anderen voegen wat melkkefirkorrels toe aan de colostrum en vervolgens 200 milliliter kefirmelk aan één van de twee melkmaaltijden en dit tot drie maanden ouderdom. Nog andere Franse vleesveehouders verspreiden eenvoudigweg korrels waterkefir twee- à driemaal per week over het voer dat de kalveren tijdens de opfok krijgen.

Direct in de bek Emmanuelle en Stéphane Poirier (Gaec des Muriers) houden 95 limousins op 128 hectare in een biologische bedrijfsvoering in het Franse Saint-Priest-laFeuille (departement Creuse). Het biobedrijf was het eerste vleesveebedrijf in Frankrijk dat een roundhouse-stal van het Nederlandse ID Agro plaatste voor het fokvee. Emmanuelle Poirier ontdekte het gebruik van kefir tijdens een bijscholingscursus van Obsalim. Sinds een tweetal jaren nu is het gebruik van kefir een standaardonderdeel van het kalfverzorgingsprotocol in hun productie ‘veaux sous la mère’ (n.v.d.r.: afmesten van kalveren op basis van enkel melk). Emmanuelle Poirier: ‘Ik maak suikerkefir. Melkkefir ruikt niet erg aangenaam. De originele startcultuur wordt bewaard in een pot in de koelkast, en kan minstens zes maanden tot zelfs een jaar worden bewaard.’ Om de drank te geven aan de dieren mengt zij de startcultuur met suikerwater bij een temperatuur van ongeveer 20 °C. De kefirkorrels vermenigvuldigen zich op dat moment. Twee of drie dagen later wordt deze oplossing weer verdund in water. Na nog eens twee tot drie dagen wordt het goedje gefilterd. De opgevangen korrels worden in de koelkast be-

waard voor een volgende bewerking. De gefilterde oplossing is klaar om aan de kalveren te gegeven. ‘De dosis is ongeveer 50 milliliter per kalf’, legt Emmanuelle Poirier uit. ‘Aan pasgeboren kalveren geven we dit gedurende drie à vier dagen met een gewone injectiespuit direct in de bek.’ Daarnaast pulveriseert het bedrijf eveneens de kefiroplossing over het stro in de afkalfstal. Emmanuelle Poirier zegt overtuigend: ‘De immuniteit is verbeterd en de gezondheidsrisico’s zijn verminderd. We hoeven ons geen zorgen meer te maken over ontstoken navels, diarree of ademhalingsproblemen.’

Meer lengte in het kalf Proefondervindelijk zijn de Franse veehouders overtuigd van de voordelen van kefir. Maar zijn de voordelen ook wetenschappelijk vastgelegd? Het effect van kefir op dierprestaties en gezondheid tijdens de eerste 70 levensdagen van kalveren werd in een wetenschappelijke proef onderzocht en gepubliceerd in het Journal of Dairy Science in 2016. In de proef werd er gewerkt met kalveren van het holsteinras, waarbij de referentiegroep geen toevoeging van kefir kreeg aan de volle opfokmelk (KF0), bij een tweede groep werd 1 volume kefir op 3 volumeeenheden melk gevoerd (KF1) en bij een derde groep werd een volumeverhouding 1:1 (KF2) gegeven. De kalveren kregen vanaf dag 3 tot en met dag 45 in twee beurten in totaal 4 liter melk, al dan niet gemend met kefir. Nadien kregen ze nog slechts eenmaal per dag 2 liter melk (al dan niet met kefir gemengd) tot dag 50 (speenleeftijd). De toevoeging van kefir leidde in de eerste twee levensweken tot een significante verbetering van de ‘mestconsistentiescore’ én een daling van het aantal ‘diarreedagen’. De lichaamslengte op dag 50 en dag 70 was eveneens groter bij de kalveren gevoerd met kefir. De auteurs besluiten hun wetenschappelijke studie met de stelling dat kefir een mogelijke bijdrage kan leveren aan een verbeterde kalvergezondheid, maar dat uitgebreider onderzoek noodzakelijk is om het gezondheidseffect onder verschillende veldomstandigheden te evalueren. l

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-Kéfir.indd 27

06-10-20 16:55

CRVNIEUWS

Volgend jaar geen Agriflanders De beurs Agriflanders, die gepland stond voor 14 tot 17 januari 2021, gaat niet door. Vanwege de ongunstige ontwikkeling in de verspreiding van het coronavirus heeft de organisatie moeten besluiten het evenement in zijn geheel af te gelasten. Met het cancelen van de beurs vervallen ook de vleesveekeuringen in Gent. De eerstvolgende editie van Agriflanders staat in de agenda voor januari 2023

Met het schrappen van de beurs Agriflanders vervallen ook de vleesveekeuringen

Geef inseminaties en dekkingen tijdig door Een correcte registratie van de afstamming begint met het tijdig – dat wil zeggen binnen drie maanden – doorgeven van de inseminaties en dekkingen. Hiermee kunnen C-registraties en dna-onderzoek worden voorkomen. Ook is het belangrijk om begin- en einddatum van samenweidingen tijdig te melden bij CRV. Registeren van inseminaties en samenweidingen kan eenvoudig via de CRV Dier-app of VeeManager.

Daarnaast is het mogelijk om gebruik te maken van deklijsten op papier. Voor het verwerken hiervan worden wel kosten in rekening gebracht. Veehouders die gebruik willen maken van papieren deklijsten, ontvangen deze voor het begin van ieder kwartaal. De ingevulde lijsten moeten binnen elf dagen na afloop van het kwartaal worden teruggestuurd naar CRV Klantenservice.

Bwb-proefstier Torrent de Waleffes ki-code 945097 geboren: 03-07-2018

verkoper:

schofthoogte: 136 cm (+5) 23 mnd.

fokker: idem

gewicht:

haarkleur:

Schofthoogte 83,00

790 kg 23 mnd.

Manu Laruelle, Faimes

Torrent is een stier die gemakkelijk inzetbaar is op alle courante bloedlijnen. Het is een stier die veel finesse en klasse combineert met goed beenwerk.

blauw & wit

35 cm op 23 mnd. Besp. 88,20

Type 84,00

Beenwerk 84,00

NODULE DES VOLÉES

Alg. voorkomen 80,00

Eindbeoordeling 87,40

IMPARTIAL D’IZIER GRACIEUSE DES VOLÉES IMPERIAL DE L’ÉCLUSE

OFFRANT DE WALEFFES 83 / 88,3 / 84,3 / 82 / 80 / 87,4 LINOTTE DE WALEFFES

HERBUE DE WALEFFES FERRERO V.D. KERKENHOFSTEDE

HOMEROS CELINE VAN DE ATTENHOEVE

RARETÉ DE WALEFFES 75 / 86,5 / 84,7 / 86 / 75 / 85,7

GASTON DE WALEFFES LOURDE DE WALEFFES

CORVÉE DE WALEFFES

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-CRV nieuws.indd 28

07-10-20 14:27

Denk en praat mee over het fokdoel voor uw ras In de eerste maanden van 2021 organiseert de Coöperatie CRV haar vijfjaarlijkse discussie over het fokdoel voor 21 rassen. Hierbij krijgt u als veehouder alle kans om mee te praten over uw eigen ras. De fokdoeldiscussie begint in januari met een online enquête waarin u aan de hand van een serie vragen kunt aangeven wat u het gewenste fokdoel vindt voor uw ras. Aansluitend zal in bijeenkomsten met de leden een discussie over de uitkomsten worden gevoerd. In welke vorm de ledenbijeenkomsten volgend jaar zullen plaatsvinden, hangt af van de dan geldende coronamaatregelen.

Alle informatie uit de discussies wordt verzameld en verwerkt in een fokdoel per ras. Voor het Belgisch-witblauwras zal de rascommissie de resultaten van de discussie bespreken en waar nodig verwerken in de formule voor de berekening van de bwb-index. Het nieuwe fokdoel wordt uiteindelijk door het hoofdbestuur van de Coöperatie CRV formeel vastgesteld.

De uitkomst van de fokdoeldiscussie kan leiden tot aanpassing van de bwb-index

Uniek van ter Bos kreeg 89 punten eindtotaal

Nieuwe stalnamen Onderstaande stalnamen zijn aangevraagd. Als er veertien dagen na publicatie geen schriftelijke bezwaren zijn ingediend, krijgen deze de officiële status

In de septemberuitgave van VeeteeltVlees is bij de proefstier Amoureux Hof ter Goedtmoed een verkeerde beoordeling van zijn moeder vermeld. De juiste beoordeling van Uniek van ter Bos is: 93,0 schofthoogte, 89,5 bespiering, 82,6 type, 91,0 beenwerk, 88,0 algemeen voorkomen en 88,6 eindbeoordeling.

stalnaam

naam

woonplaats

De Weustboer Rietberg De Lingehoek van Oudrenswoud Dexter-cattle Valleihoeve De Luckyhoeve Oan It Waadster

L. A. J. Weusthuis H. K. Morrenhof G. J. van Eck Mees van Laar A . Kammeraad F. Adams-Huisman P. Jacobs Oan It Waad C.V.

Tubbergen Wijhe Echteld Barneveld Zevenhoven Bennekom Vragender Ferwert

Bwb-proefstier Toronto de la Grigeoule ki-code 945078 geboren: 28-11-2018

verkoper:

schofthoogte: 123 cm 16 mnd.

fokker: idem

gewicht:

haarkleur:

Schofthoogte 78,00

600 kg 16 mnd.

Thiange Association, Custinne zwart & wit

Toronto is een echte klassestier die naast de Adajio-bloedlijn zeer vlot inzetbaar is. Zijn moeder is een grote, sterke koe met een eindbeoordeling van 88 punten. Hij is te gebruiken om meer finesse bij te brengen.

31 cm op 16 mnd. Besp. 89,50

Type 84,10

Beenwerk 86,00

WHISKY 0226 V.H. NEGENBONDER

Alg. voorkomen 85,00

Eindbeoordeling 87,90

EBONY DE LA HAIE MADAME 8595 ICI VAN NIEUWENHOVE OCCUPANT ET DU FOND DE BOIS

VUITON DE ST. FONTAINE 78 / 90,7 / 84,1 / 66 / 85 / 87,5 PASTOURELLE DE ST. FONTAINE

NUPTIAL DE ST. FONTAINE EMPIRE D’OCHAIN

ADAJIO DE BRAY HUMAINE ET DE BRAY

KACHAREL DE LA GRIGEOULE 90 / 87,3 / 84,3 / 92 / 80 / 87,9

TENOIR 0714 DE SORINNE INTIME GRIGEOULE

GLOIRE S/O GRIGEOULE

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-CRV nieuws.indd 29

07-10-20 14:26

MANAGEMENTNIEUWS

Chinese import rundvlees +36 procent ECONOMIE – Jaar na jaar stijgt de Chinese import van rundvlees. In 2019 steeg de import met 36 procent. Dat meldt het Franse Institut de l’Elevage. Voor het derde jaar op rij is China (inclusief Hongkong) veruit de grootse importeur van rundvlees ter wereld. In 2019 importeerde het land zo’n 2,57 miljoen ton karkasequivalent

(+36%). Dat is tweemaal zoveel als de jaarlijkse Franse productie. In minder dan tien jaar is de Chinese importhoeveelheid vertienvoudigd. Brazilië, Argentinië, Uruguay, Nieuw-Zeeland en Australië zijn de voornaamste leveranciers. Vooral Australië heeft de laatste jaren geprofiteerd van de Chinese strategie om de import van rund-

vlees veilig te stellen door te diversifiëren in de landen van herkomst. De massale Chinese invoer is het gevolg van een stijgende koopkracht van zijn bevolking. Ook het feit dat het land te kampen heeft met Afrikaanse varkenspest sinds 2018, bracht een verschuiving in de consumptie van varkensvlees naar rundvlees op gang.

Minder productie van soja in Nederland VOEDING – Dit jaar werd er in Nederland aanzienlijk minder soja geteeld dan in 2019. Ook in Europa daalde de productie van soja. Het areaal ‘nedersoja’ daalde van 476 naar 132 hectare, zo blijkt uit cijfers van het CBS. De daling van het areaal sojabonen treedt op in de hele Europese Unie. In 2019 daalde de oppervlakte met 6,2 procent naar 896.000 hectare en ook in 2018 werden al minder sojabonen gezaaid dan in het jaar ervoor. Met oppervlaktes van respectievelijk 173.000, 164.000 en 154.000 hectare zijn Italië, Frankrijk en Roemenië de grootste producenten van soja in Europa. In totaal werd er in Nederland dit jaar circa 9100 hectare eiwithoudende gewassen ge-

teeld, zo blijkt uit de landbouwtelling van het CBS. Dit is ongeveer een half procent van het totale areaal aan landbouwgewassen. Het gaat hierbij niet alleen om voedergewassen, maar ook om groenbemesters en gewassen voor menselijke consumptie. Luzerne is, met een oppervlakte van circa 7500 hectare, veruit het belangrijkste gewas. Hoewel het aantal bedrijven dat luzerne teelde met 55 steeg tot 1165, daalde het totale areaal met 1 procent. De oppervlakte veldbonen groeide in 2020 met 143 hectare naar 1092 hectare. Ook het areaal niet-bittere lupinen nam toe: van 58 naar 100 hectare.

Belgische veevoedersector ambitieus met nieuw duurzaamheidscharter VOEDING – De Belgische veevoedersector (BFA) heeft een nieuw duurzaamheidscharter klaar. Het omvat twaalf concrete en ambitieuze doelstellingen op vlak van methaanuitstoot, sojaproductie, antibioticagebruik en nevenstromen die de sector tegen 2030 wil bereiken. De twaalf doelstellingen die de veevoedersector wil bereiken tegen 2030, zijn: dierlijke productie met minder voeder,

100% duurzame soja, 0% antibiotica in diervoeders, minder methaan uitstoten, de circulaire economie stimuleren, het actieplan alternatieve eiwitbronnen vernieuwen, efficiënter omspringen met eiwitten, ziekteverwekkers bij pluimvee en varkens verminderen, energiezuiniger produceren, arbeidsongevallen verminderen, minder stikstof en fosfor uitstoten, de ecologische voetafdruk verkleinen en andere

Voorzitter Dirk Van Thielen (links) en directeur Katrien D’hooghe (rechts) samen met minister Crevits

eiwitbronnen dan sojaschroot benutten. Een ambitieuze doelstelling die BFA over tien jaar wil waarmaken, is dat alle ingevoerde soja die gebruikt wordt door de veevoedersector, voldoet aan de standaard voor maatschappelijk verantwoorde soja. ‘Vandaag wordt de helft van het Belgische sojaverbruik afgedekt door duurzame sojacertificaten. Dat moet 100% worden tegen 2030’, zegt managing director Katrien D’hooghe. Volgens BFA-voorzitter Dirk Van Thielen wil de diervoedersector ook nadenken over hoe de import ervan beperkt kan worden. ‘Misschien kunnen we het gebruik van sojaschroot beter voorbehouden voor bepaalde diergroepen of bepaalde levensfasen van een dier. Misschien kan het aandeel soja in vleesvarkensvoeders of rundveevoeders beter vervangen worden door andere eiwitbronnen, zoals koolzaadschroot, veldbonen of lupinen. Als we dat kunnen combineren met 100% gecertificeerde soja, dan zijn we zeer duurzaam bezig’, meent hij.

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-managementnieuws.indd 30

07-10-20 12:00

Waalse haalbaarheidsstudie naar slachten op de boerderij ECONOMIE – Waalse minister van Dierenwelzijn Céline Tellier en landbouwminister Willy Borsus laten een wetenschappelijk onderzoek uitvoeren naar de mogelijkheden van het thuis slachten op Waalse veebedrijven. Ze hebben hiervoor een budget van 100.000 euro vrijgemaakt. De studie heeft als doel om de ontwikkelingsmogelijkheden voor slachting op boerderijen in Wallonië per diersoort helder te maken. Er wordt ook onderzocht of het klassieke slachthuismodel en de slachtmethoden op de boerderij complementair kunnen zijn. ‘Het is belangrijk om de economische en operationele haalbaarheid van het slachten op de boerderij te objectiveren om te zien of deze techniek economisch duurzaam is’, stelt landbouwminister Borsus. ‘Als gevolg van de daling van het aantal slachthuizen in Wallonië zou het slachten op de boerderij een alternatief kunnen zijn als het economisch haalbaar blijkt.’

De studie zal worden uitgevoerd in overleg met alle betrokken partijen in Wallonië, onder meer de landbouworganisaties, slachthuizen

(Febev, VIP), de vereniging Diversiferm, AFSCA, het College van producenten en de Waalse overheidsdienst.

Rendabiliteit vleesvee licht verbeterd ECONOMIE – Doordat de prijzen voor de betere dieren (S, E) de voorbije maanden aantrokken, kent de rendabiliteit van de vleesveesector een opwaartse trend. Dat is vast te stellen in de vleesveebarometer waarvan Boerenbond melding maakt. De rendabiliteit van de vleesveesector was de voorbije jaren bijzonder zwak, bedrijven verdwenen en het aanbod van runderen daalde. De coronacrisis zorgde echter voor een kentering, onder meer in hoeveverkoop,

thuisverbruik, maar ook in de verkoop via de lokale aanbieders als buurtwinkels en slagers. De vleesveebarometer geeft de rendabiliteit van een gemiddeld en gesloten zoogkoeienbedrijf relatief weer. In het derde kwartaal 2020 is deze barometer verder gestegen tot 100,4% ten opzichte van de referentieperiode, de gemiddelde rentabiliteit van de laatste vijf jaar. Sinds midden maart zijn voornamelijk de prijzen van dikbilstieren gestegen tot een huidig

niveau van 5,20-5,30 euro per kilo geslacht. De prijs voor koeien steeg ook, maar minder sterk, tot een niveau van 4,70-4,90 euro per kilo geslacht. De prijzen voor krachtvoer bleven vrij stabiel, de strokosten zijn door de beperkte oogstopbrengst gestegen. Boerenbond verwacht dat dit najaar, voornamelijk door het beperktere aanbod en het verhoogde thuisgebruik, de prijzen vermoedelijk niet al te zullen sterk dalen.

ADVERTENTIE

www.VLEESVEEVOER.nl VOER DIRECT VAN DE FABRIKANT • LANDELIJKE LEVERING VANAF 250 KG BIESTVERVANGER • MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN • LIKSTENEN • MINERALENEMMERS • VLEESVEEMUESLI • VOER ZONDER GMO • SOJA • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS • VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6 MM PULP GRASZAAD

VOERSCHEMA’S VOOR TRAAGGROEIENDE EN LUXE RASSEN

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-managementnieuws.indd 31

07-10-20 14:38

MARKTINFO VOER

Eiwit wordt duurder – De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 22 september 2020. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt naar 17,0 eurocent, de waarde van eiwit stijgt naar 78,7 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Tarwe en gerst zijn wat gestegen in prijs door krappere voorraden dan verwacht; op mais is de prijsdruk na de oogst nog redelijk beperkt. – Door de sterke euro is import van voer nog steeds erg gunstig, dit heeft vooral invloed op de import van sojaschroot. Soja vanuit Zuid-Amerika is beperkt beschikbaar door schaarste in Brazilië en de lage verkoopbereidheid van de Argentijnse telers. De droogte geeft voor de nieuwe oogst lagere voorspellingen dan voorheen. – Op het moment wordt er op verschillende plaatsen nieuwe oogst voeraardappelen aangeboden; pas hier mee op wegens de slechte houdbaarheid en het moeilijk grondvrij krijgen van deze aardappelen.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

sept. 2020 fokvee mestvee

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

17,00 78,70 15,80 81,40

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

VOEDERWAARDEPRIJZEN

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 100,0 130,0 146,3 223,0 203,0 225,0 211,0 360,0 183,0 379,0 276,0 255,0 25,3 44,0 63,5 84,0 239,8 274,0 250,9 217,0

ruwvoer structuur

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

maiskuil 34 graskuil 45 luzerne 89 gerstestro 89 graszaadstro 89 ccm 58 tarwe 87 gerst 87 maismeel 87 droge bietenpulp 87 lijnzaadschilfers 87 palmpitschilfers 87 sojaschroot 44/7 87 raapzaadschroot 87 DDG tarwe 87 aardappelstoomschillen 11,5 aardappelsnippers 22 bierbostel 27 maisgluten 42 fokvee standaard (15% re) 87 fokvee eiwitrijk (20% re) 87 afmest groeibrok 87 afmest finish 87

52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 118 161 132 97

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

rin

s i g/ kg d vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 195 264 241 172

g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

dve

s g/k gd re

september 2020

vem

g/k g

(bron: Liba)

vo (e/ eder ton waa ) ve rde vi pri js ma r k voe tp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %)

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

m/m

64,1 85,5 148,0 63,0 89,6 149,3 259,7 258,9 277,2 234,0 283,8 234,0 349,4 250,5 300,6 31,4 55,5 67,3 101,9 236,2 275,9 251,6 226,4

y/y

162 159 145 98 86 78 81 90 127 78 108 110 85 81 79 94 82 102 99 100 96

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-marktinfo VOER.indd 32

06-10-20 16:50

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

1000

800 € 800

700 600

2019

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

500 400 300

€ 250

2019

200 € 60

100 0

2019 1

25 30 week

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

2019

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

4,0

€ 875

900

3,0 2019

R -€2,50

2019

2,5 2,0

R -€2,50

25 30 week

STIEREN BELGISCH WITBLAUW dikbilstier gelijkgestelde goedgevormde 60% 55% verwerking

300

2019 € 305,00

2019 € 224,00

200

2019

€ 184,00

2019

€ 157,50

2019

150

100

25 week

2,5

25 30 week

dikbil gelijkgestelde goedgevormde 55% 50% verwerking

250

2019

€ 290,00 € 237,50

2019

€ 188,75

200

2019 2019

€ 168,75

150

2019

€ 138,75

100

2019

€ 97,50

week

€ 339,00

250

2019

R-geen notering 2019 R -€ 2,77 2019 U-€ 2,71

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

Bron: European Market Observatories

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

350

Bron: veemarkten België

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

2019

Bron: veemarkten België

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

2019

U-€3,42

3,0

300

4,0 U-€3,62

2019

U-€ 2,93

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

3,5

2,0

5,0 4,5

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

land Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

waarde* sept. 2020

trend (m/m**)

423,17 357,20 351,72 363,47 303,55 271,62 241,27 240,01

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelĳking t.o.v. vorige maand

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-marktinfo VEE.indd 33

06-10-20 16:57

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Vanwege de uitbraak van het coronavirus zijn Foto: Kristina Waterschoot momenteel alle evenementen afgelast. Omdat het nog onduidelijk is wanneer het organiseren van evenementen weer is toegestaan, laten we de agenda in dit nummer achterwege.

CVeeteeltVlees O L O F O N in de Houd de website van gaten voor het meest actuele nieuws. Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

VOORUITBLIK

NOVEMBER ECONOMIE redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 Met het thema economie zal het Van novemberVlaanderen: Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, 09 deel 363 92over 11, fax 09 363 92 06 nummer van Veeteeltvlees voortel. een e-mail veeteelt@crv4all.com cijfers gaan. abonnementsprĳ Daarnaast stellen we in een interview des/jaar nieuNederland en België € 70,30 we CEO van CRV, Angus Hasslet, aan u. overige landenvoor € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad Met hem hebben we het over zijn eerste VeeteeltVlees € 10 korting. indrukken als eindverantwoordelijke binnen Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks het bedrijf, maar ook over zijn achtergronden in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk en ambities. per kwartaal. Bel voor van een abonnement: Uit de autopsieverslagen vanopgave DierengezondNederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) heidszorg VlaanderenBelgië: (DGZ)VRV-klantendienst komen pneumo(078 15 44 44) klantenservice.nl@crv4all.com nie of longontsteking e-mail en enteritis of ontsteking van de darmen als belangrijkste aandoeningen advertentie-afdeling Jannet Willem Gemmink, bij secties op runderen naarFokkert, voren. VeeteeltFroukje Visser Vlees gaat hier dieperpostbus op in met dierenarts 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 Hans Van Loo. e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Guy Nantier, Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkten verder mee Professor Stefaan De Smet, Nico Leyen redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 56,00, overige landen € 102,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 18 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

van artikelen is alleen toegestaan na Overname van artikelen isOvername alleen toegestaan na toestemtoestemming van de redactie. Hoewel aan de ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de van de de redactie inhoud de meeste zorg is inhoud de meeste zorg is samenstelling besteed kan door besteed, kan de voor redactie geen aansprakelĳkheid geen aansprakelijkheid worden aanvaard mogelijke aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of onjuistheden of onvolledigheden. onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsAlle auteursrechten en overige intellectuele rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV. of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen ISSN 01.68-7565 Druk: Senefelder Misset Doetinchem

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Auriva (6), Eric Elbers (6), Blonde d’Aquitaine Nederland (7), Piet De Meuter (15), Marjan Vejcik (16), BBG (28-29), Madeleine Steinbach (27) en BFA (30).

toestemming van CRV. ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

07-10-20 16:31

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees OKTOBER 2020

VV10-anders bekeken.indd 35

06-10-20 16:49

Vagabond du Grand Courty Réputé x Grommit

Meer lengte met behoud van gestalte en kwaliteit Ki-code: 945010 ⊲ Kenmerkende lengte ⊲ IJzersterk beenwerk ⊲ Bwb-index: 107

Wilt u sperma van Vagabond of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op CRV4all.nl/shop of CRV4all.be/shop

598-20 Ad VV-SEPT-vagabond.indd 2

09-09-20 10:03