VV163

Inhoud nummer 163 – juni 2014 Voorwoord Danny Devriendt

3

Nel Tjong A Tjoe is niet meer Danny Devriendt

4

Het toetsenbord de baas Danny Devriendt

5

Word 2013 – aanpassingen op het lint Danny Devriendt

6

Cambio in Excel Danny Devriendt

7

Online samenwerken met Google Drive Pieterjan Oste

15

Nederlandse wedstrijden klaviervaardigheid in Nijkerk Miche Van Lantschoot

22

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Voorwoord Danny Devriendt Dag lezer De juni-maand is traditioneel de maand van de belastingaangifte, de vele examens en deliberaties… maar ook de toegangspoort tot twee maand welverdiende vakantie.

We hopen dat u straks van een zorgeloze vakantie mag genieten en dat dit nummer van ons tijdschrift tot uw favoriete vakantieliteratuur mag hoort…?

Zo zorgeloos is het onderwijslandschap in informatica/tekstverwerking helaas niet. De onterechte drang naar te vroege integratie van ICT in allerlei andere vakken hypothekeert het vak ICT/ Informatica/Tekstverwerking… als afzonderlijk vak. Je kunt immers maar deftig integreren als je een goede basis hebt en aan de noodzaak van een goede ICT-basis lijken onderwijsmakers nu net vaak voorbij te gaan.

Het zal meer dan ooit onze taak zijn hen te overtuigen van de nood aan degelijk ICT-onderwijs, gegeven door daarvoor opgeleide mensen in specifieke vakken waarvan het rendement uiteraard daarna door integratie in andere vakken tot haar recht komt. Nu zien we maar al te vaak dat ICTintegratie hoegenaamd niet efficiënt en deskundig gebeurt en dat leerlingen maar wat aanmodderen bij gebrek aan basiskennis en deftige ondersteuning.

Vooraleer we de welverdiende vakantie starten, is er op zondag 29 juni nog het Vlaams kampioenschap typen in Dadizele, door Hanver Services met medewerking van ABW georganiseerd. Op www.vktypen.be vind je meer informatie.

En mocht je nog niet met het lidgeld voor 2014 in regel zijn, dan herhalen we hier nog even onze oproep tot hernieuwing. De prijzen voor 2014 blijven nog maar eens ongewijzigd: gewoon lid (Vaardige Vingers thuisgestuurd) _____________________________________ € 20,00 premium lid (Vaardige Vingers thuisgestuurd + Floppykrant via de website) _____________€ 34,00 We rekenen erop dat u ook in 2014 trouw lid blijft. Maak daarom vandaag nog uw bijdrage over op rekening nummer BE55 0000 9986 5944 (BIC: BPOT BE B1) van ABW mocht dat nog niet eerder gebeurd zijn. Alvast heel veel dank!

Prettige zomervakantie!

Namens het ABW-bestuur

Maak vandaag nog uw lidgeld 2014 over:

BE55 0000 9986 5944 Veel dank!

Danny Devriendt Voorzitter

3

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Nel Tjong A Tjoe is niet meer Danny Devriendt Op 20 mei 2014 overleed in Den Haag (NL) onze Nederlandse collega Nel Tjong A Tjoe op 81-jarige leeftijd.

Pas afgestudeerd in Suriname maakte ze begin de jaren 50 van de vorige eeuw de overtocht naar Nederland waar ze voor het toen zeer prestigieuze instituut Schoevers ging werken als gediplomeerd lerares stenografie en machineschrijven.

Eind 1976 ontmoette ik haar voor het eerst op een voorbereidende testwedstrijd voor het wereldkampioenschap klaviervaardigheid in de Energiehallen in Rotterdam. In 1977 werd het voor ons beiden de eerste echte deelname aan zo'n WK. De jaren daarna sloot Nel altijd aan bij de Vlaamse delegatie op de wereldkampioenschappen, inclusief de voorafgaande trainingsdagen die meestal in het Instituut Heilige Kindsheid in Ardooie plaatsgrepen.

Op veel van onze studiedagen was Nel een graag geziene gaste en in de loop der jaren ontstond een hechte professionele en persoonlijke vriendschap, ook al waren we verschillend van leeftijd, kleur, achtergrond‌ Beiden groeiden we van wedstrijddeelnemers naar organisatoren en waren we sterk betrokken in de lerarenverenigingen voor onze vakken, elk in eigen land. We ontmoetten elkaar zeer regelmatig op heel wat verschillende gelegenheden.

Na haar pensioen bleef Nel niet stilzitten. Ze ging aan de slag bij de Tweede Kamer der Staten Generaal en leidde er een nieuwe groep parlementaire stenografen op. Later werd ze nog ingehuurd door de professoren die aan een biografie van Willem Drees werkten. Willem Drees was eerste minister in Nederland tussen 1948 en 1958 en een verwoed stenograaf. Nel hielp de professoren bij het ontcijferen van de vele pagina's stenogrammen die Drees had nagelaten door hen een cursus stenografie te onderwijzen.

Nel was bijzonder gastvrij, altijd optimistisch en putte uit een groot vat vol levenswijsheid dat ze graag met ons deelde. Ze haalde uit alle, niet altijd gemakkelijke, situaties telkens het beste en zag nieuwe opportuniteiten waar ze zich voordeden.

Vorig jaar volgde ze vanop de eerste rij het volledige INTERSTENO-congres in Gent. Ze genoot er van elk moment met volle teugen, ook al wilde haar gezondheid toen al niet helemaal mee.

Onder de vele aanwezigen op haar uitvaart, brachten ook verschillende leden van onze ABW en onze Waalse zusterorganisatie APSB haar een laatste groet.

Via vele leuke herinneringen en mooie momenten in bijna 40 jaar vriendschap blijft Nel ons prominent bij. Een gevoel van dankbaarheid omdat we haar mochten ontmoeten en leren kennen overheerst op de gevoelens van leegte om haar heengaan.

4

Foto: Georgette Sante, APSB

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Het toetsenbord de baas Danny Devriendt

H

et toetsenbord de baas is de titel van een dit voorjaar verschenen handboek over typevaardigheid van de hand van auteur Joeke C.S.G. Spierings.

Het is specifiek voor leerkrachten basisonderwijs bedoeld, maar bij uitbreiding zeker ook heel interessant voor iedereen die bij het typeonderwijs betrokken is.

Het is nogal evident dat steeds meer en meer communicatie via het toetsenbord gebeurt en dat het vlot gebruik van het toetsenbord via tienvingerblindtypen best al op de basisschool gebeurt.

In het Nederlandse basisonderwijs worden pen én toetsenbord meer en meer samen als basisgereedschap gezien waar kinderen gedurende hun hele leven mee zullen werken, een verlengstuk van de handen als het ware. Het is dus van groot belang om het toetsenbord heel vaardig te leren hanteren en dat wordt in de spotlight gezet.

Vandaar dat op de pabo, de pedagogische academie voor het basisonderwijs, de didactiek van het aanleren van typevaardigheid steeds prominenter op de agenda staat.

De leerkracht basisonderwijs moet niet enkel zelf het toetsenbord vlot beheersen, maar ook deskundig leerlingen kunnen begeleiden bij het aanleren van het efficiënt gebruik ervan.

Hier situeert zich het handboek Het toetsenbord de baas als zeer welkome ondersteuning. Joeke Spierings van Spierings opleidingen uit Heiloo (NL), bundelt haar rijke ervaring in een fraai boek dat met verschillende filmpjes/beeldmateriaal ondersteund wordt. Via QR-codes kom je snel bij de hulpbronnen terecht.

Het boek behandelt de geschiedenis van het blindtypen, het leerproces, het automatiseringsproces, didactiek, evaluatie, ergonomie... Verder is er ook aandacht voor leerstoornissen zoals dyslexie.

Bij het boek is een jaarabonnement op TypeWorld inbegrepen (www.typeworld.nl), één van de programma's op de Nederlandse markt waarmee klaviervaardigheid kan aangeleerd/opgebouwd worden.

Het toetsenbord de baas is een uitgave van Instruct (www.instruct.nl) en telt ruim 100 pagina's.

ISBN-nummer: 978 90 460 0718 1

5

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Word 2013 – aanpassingen op het lint Danny Devriendt

N

et als bij de vorige versies van Word, kan je de gebruikersomgeving aanpassen en naar je eigen hand zetten. In deze korte bijdrage twee voorbeelden die mij alvast het gebruik van Word iets gemakkelijker maken.

Verberg de Backstage bij het openen van een document Als ik snel een document wil openen, dan gebruik ik de sneltoets Ctrl+O die normaal altijd het dialoogvenster Openen opent. In Word 2013 echter kom je evenwel onmiddellijk in de Word-backstage terecht en moet je al naar Computer > Bladeren gaan om het dialoogvenster Openen te openen.

Om dit te vermijden, ga je in de Backstage (via tab Bestand) > Opties > Opslaan en schakel je de optie Backstage niet weergeven wanneer bestanden worden geopend of opgeslagen in. Opgelost.

Zoeken en vervangen via sneltoets Ctrl+F Van oudsher brengt de sneltoets Ctrl+F ons in het tabblad Zoeken, maar in de laatste versies van Word is dat niet langer het geval. Met Ctrl+F open je nu immers standaard het navigatievenster. Het Zoek-venster bereik je nu via Start > Bewerken > Zoeken > Geavanceerd zoeken. Vervelend en omslachtig, zeker omdat het Zoek-venster vaak gebruikt kan worden.

6

Gelukkig kunnen we dit aanpassen via de Backstage > Opties > Lint aanpassen. Kies onderaan Sneltoetsen aanpassen. Als je in het vak Druk op nieuwe sneltoets op Ctrl+F klikt, merk je dat die sneltoets toegewezen is aan de opdracht NavPaneSearch, het navigatievenster uitklappen dus.

Activeer links de categorie Alle opdrachten en zoek rechts naar BewerkenZoeken, de opdracht die het Zoek-venster opent. Wijs nu daar de sneltoets Ctrl+F aan toe en je krijgt voortaan met Ctrl+F het Zoek-venster te zien.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Cambio in Excel Danny Devriendt

C

ambio – www.cambio.be – zorgt in verschillende Belgische steden voor de beschikbaarheid van auto's voor wie minder vaak een auto nodig heeft en aan autodelen wil doen.

In deze toepassing maken we een berekeningsschema, licht vereenvoudigd, dat de kostprijs van autodelen berekent. Verschillende Excel-functies komen aan bod.

Het resultaat Alvast, vóór de start, al een idee in welke richting het eindresultaat gaat:

7

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

De opgave De kostprijs voor autodelen bij Cambio bestaat uit een gedeelte vaste kosten en een gedeelte variabele kosten.

De vaste kost bestaat uit een financieringsbijdrage, instapkost en maandelijks abonnement. Bij domiciliĂŤring is er een maandelijkse korting. Eventueel kan een partnerkaart toegevoegd worden die bestaat uit een instapkost en een maandabonnement. De prijsinformatie vind je in de rijen 5 tot 11.

Je kunt uit drie tariefplannen kiezen: start, bonus en comfort. Hoe beter het tariefplan en hoe meer vaste kosten je dus betaalt, hoe lager de variabele kosten.

De variabele kosten zijn samengesteld uit de huurtijd en de afgelegde kilometers. Ze verschillen afhankelijk van het tariefplan (start, bonus, comfort) en de gekozen wagen (categorie 1 tot 4).

Met deze parameters ga je aan de slag. In het tabblad prijsinfo vind je alle gehanteerde prijzen. We werken in deze bijdrage de opgave stap voor stap uit.

De uitwerking Gebruik bereiknamen en Excel-tabellen Heel wat gegevens moeten opgezocht worden in tabellen. Het is best die gegevens een bereik te geven en/of in tabellen te plaatsen. Zo hoef je niet naar cellen te refereren. Ga als volgt te werk: selecteer de gegevens, klik in het naamvak linksboven in de formulebalk en typ een passende bereiknaam in, bv. Start voor de gegevens van de Start-formule bij Cambio.

of selecteer de gegevens en kies Opmaken als tabel via het tabblad Start > Stijlen. Je kiest hier niet enkel voor een mooie opmaak, maar de gegevens worden nu werkelijk als een bij elkaar horende tabel geregistreerd en dat biedt tal van voordelen. Automatisch krijgen de gegevens een bereiknaam (tabel1‌).

8

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Te maken keuzes Om de berekening uit te voeren moeten een aantal keuzes gemaakt worden: de keuze van een type wagen en een tarieftype. In beide gevallen laten we via een keuzelijst kiezen. De beschikbare wagens kunnen uit een lijst met voertuigen gekozen worden. Voor de keuzelijst is een derde kolom voorzien waarin type voertuig met categorie uit de twee afzonderlijke kolommen links gecombineerd worden.

In de formule gebruik je het &-teken om tekst en informatie uit verschillende cellen te concateneren, aan elkaar te plakken zeg maar: C32: =A32 & " - cat. "&B32 via selectievakjes bepalen we of we al dan niet voor de opties domiciliĂŤring en/of voor een partnerkaart kiezen.

Zowel keuzelijsten als selectievakjes kan je invoegen via het tabblad Ontwikkelaars > Besturingselementen > Invoegen. Het tabblad Ontwikkelaars is niet standaard zichtbaar in Excel. Via Bestand > Opties > Lint aanpassen moet je het tabblad Ontwikkelaars nog activeren (vinkje plaatsen).

Aan zo'n formulierobject moet je altijd een cel koppelen, een willekeurige lege cel die je niet voor iets anders gebruikt. Via het snelmenu, Besturingselement opmaken, tabblad Besturingselement, Koppeling met cel geef je die cel op. Zie voorbeelden hieronder:

Bij een selectievakje komt in die gekoppelde hulpcel de inhoud waar of onwaar, afhankelijk of het selectievakje al dan niet geselecteerd is.

Bij een keuzelijst komt een getal in de hulpcel. Dat getal bepaalt het hoeveelste element je uit de keuzelijst koos: bij het derde element, wordt het getal dus 3. De keuzes in de keuzelijst moet je uit een invoerbereik halen. Je moet dus ergens in je werkmap een lijstje hebben waarin alle keuzes die in de keuzelijst voorkomen netjes onder elkaar ingetypt zijn. Dat invoerbereik geef je uiteraard ook op in het tabblad Besturingselement.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

9

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 In onze toepassing hebben we volgende hulpcellen:

E1

F1

E3

F3

Tariefplan - keuzelijst

Auto - keuzelijst

Domiciliëring - selectie

Partnerkaart - selectie

Kosten op jaarbasis Voor de kosten op jaarbasis gelden de tarieven uit de tabel in de rijen 5 tot 11. Die tabel wordt in de rijen 15-20 hernomen en nu aangevuld met de effectieve kostprijs op jaarbasis.

In elk van de gevallen gaan we op zoek met de tekst in kolom B in de tabel jaarkost (B5:E11). De kolom wordt bepaald door de keuze van het tariefplan. Zo is het tarief Bonus de tweede keuze in de keuzelijst – en dus komt 2 in de cel E1, maar wel de derde kolom in de zoektabel jaarkost. Vandaar dat de zoekkolom E1+1 wordt. Zo worden de gegevens telkens uit het juiste tariefplan opgehaald.

B15

=VERT.ZOEKEN(B15;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR)

B16

=VERT.ZOEKEN(B16;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR)

B17

=VERT.ZOEKEN(B17;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR)*12

B18

=ALS(E3;VERT.ZOEKEN(B18;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR)*12;0)

B19

=ALS(F3;VERT.ZOEKEN(B19;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR);0)

B20

=ALS(F3;VERT.ZOEKEN(B20;jaarkost;$E$1+1;ONWAAR)*12;0)

In de cel B18 controleren we eerst even of de domiciliëring geactiveerd is (selectievakje met resultaat in de cel E3). Enkel als dat waar is berekenen we de korting, zo niet wordt het 0. Hetzelfde geldt in de cel B19 en B20 voor de partnerkaart.

10

=als(F3; …

=als(niet(F3); …

"als F3" is waar als de cel F3 de waarde waar bevat.

"als niet F3" is waar als de cel F3 de waarde onwaar bevat.

Uiteraard worden tarieven die maandelijks zijn uitgedrukt met 12 vermenigvuldigd om de kost op jaarbasis te berekenen. In C21 berekenen we de totale jaarkost die sowieso moet betaald worden.

Gebruikskosten auto Telkens je een auto gebruikt/huurt/leent, betaal je een kostprijs die afhangt van je tariefplan, de tijdsduur, het aantal gereden kilometers en het type wagen: 4 parameters dus.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Gekozen wagen In de keuzelijst bovenaan kies je de gewenste wagen. Voor de prijsbepaling geldt de categorie waartoe die wagen behoort (1 tot 4).

In de cellen B24 en C24 halen we wagen en categorie uit elkaar, op basis van de gekozen wagen. In de cel F1 vinden we de volgorde uit de keuzelijst en met dit volgnummer gaan we op zoek in de lijst met voertuigen (bereik voertuigen).

Met de INDEX-functie geven we in een bereik gewoon op de hoeveelste rij en de hoeveelste kolom we gebruiken om een waarde op te halen. De rij komt natuurlijk overeen met de volgorde van de keuzelijst, vermits de keuzelijst de voertuigenlijst als bron gebruikt: de eerste keuze in de keuzelijst komt uit de eerste rij van het voertuigenbereik‌ De kolom is kolom 1 voor het voertuig (B24) en kolom 2 voor het categorienummer (C24), dus: B24

=INDEX(voertuigen;$F$1;1)

C24

=INDEX(voertuigen;$F$1;2)

De afgelegde kilometers De afgelegde kilometers berekenen is heel eenvoudig het verschil tussen de kilometerstand bij het ophalen (kmOUT) en terugbrengen (kmIN) van de wagen.

De gebruikte tijd De gebruikte tijd berekenen is een ander paar mouwen. Er zijn om te beginnen 3 tarieven: op uurbasis, op dagbasis en op weekbasis. We hebben de opdracht ietwat vereenvoudigd en houden geen rekening met de nachturen die niet meetellen.

Als DagOUT en DagIN gelijk zijn, berekenen we in rij 20 de uren.

F20

=ALS($E$17=$G$17;UUR($H$17-$F$17);0)

G20

=ALS($E$17=$G$17;MINUUT($H$17-$F$17);0)

H20

=ALS(G20>0;F20+1;F20)

We voeren de berekening enkel uit als dagOUT en dagIN aan elkaar gelijk zijn en gebruiken de functies uur() en minuut() om het aantal volle uren en minuten te berekenen. Aangezien elk begonnen uur meetelt als een uur in de afrekening komt er in H20 een uur bij als er meer dan 0 minuten van een nog niet aangerekende uur verstreken zijn: H20

=ALS(G20>0;F20+1;F20)

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

11

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Als de auto ĂŠĂŠn of meer dagen later teruggebracht wordt, berekenen we geen uren meer, maar dagen. Dat gebeurt in H21met de functie dagen(). Bemerk evenwel dat je in F21 het selectievakje hele dag nog moet selecteren om de dagberekening te activeren (zie verder). In hulpcel G21 verschijnt dan waar. Deze waarde kan je eventueel 'verbergen' door als tekstkleur wit te kiezen.

H21

=DAGEN($G$17;$E$17)

Je kunt tenslotte ook nog een wagen op weekbasis huren. In H22 berekenen we het aantal weken door de dagen te delen door 7 en in I22 het aantal restdagen. De weekberekening gebeurt enkel als het selectievak hele week is geselecteerd (waarde waar in hulpcel G22).

H22

=AFRONDEN.NAAR.BENEDEN($H$21/7;0)

I22

=REST($H$21;7)

In de illustratie hierboven rechts gebeurt dan de uiteindelijke berekening die zeker enige toelichting vraagt: C28

=INDEX((Start;Bonus;Comfort);1;$C$24+1;$E$1)*MIN($H$20;16)

C29

=ALS(EN($H$21>0;$H$21<8;$G$21);INDEX((Start;Bonus;Comfort ;2;$C$24+1;$E$1)*$H$21;0)

C30

=ALS(EN($H$22>0;$G$22);(INDEX((Start;Bonus;Comfort);3;$C$24+1; $E$1)*$H$22)+(INDEX((Start;Bonus;Comfort);2;$C$24+1;$E$1) *$I$22);0)

C32

=ALS($H$25<=100;INDEX((Start;Bonus;Comfort);4;$C$24+1;$E$1) *$H$25;INDEX((Start;Bonus;Comfort);4;$C$24+1;$E$1)*100)

C33

=ALS($H$25>100;INDEX((Start;Bonus;Comfort);5;$C$24+1;$E$1) *($H$25-100);0)

Er is eerst en vooral het gebruik van de indexfunctie waar nu 4 parameters gebruikt worden: de eerste parameter verwijst nu naar 3 bereiken: start, bonus en comfort. de tweede parameter bepaalt de rij waarin gezocht wordt. de derde parameter bepaalt de kolom waaruit de waarde opgehaald wordt. de vierde parameter bepaalt in welk bereik gezocht wordt, op basis van de volgorde van de in parameter 1 opgegeven bereiken: 1 is dus Start, 2 is Bonus en 3 is Comfort.

Een concreet voorbeeld in cel C28 waar we de kostprijs per uur berekenen:

12

de bereiken waarin kan opgezocht worden zijn dus Start, Bonus of Comfort de rij is 1 omdat het uurtarief in die bereiken telkens in de eerste rij terug te vinden is de kolom is C24+1. In C24 vind je de categorie wagen. In het opzoekbereik Start komen de prijzen in de kolommen B-E voor, dus verhogen we de categorie met 1 om de juiste opzoekkolom op te geven. in de cel E1 vinden we de volgorde van de tariefkeuzelijst: 1 = Start, 2 = Bonus; 3 = Comfort.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 aangezien het hier om een tarief per uur gaat, vermenigvuldigen we met het aantal uur uit de cel H20. Er worden evenwel max. 16 uur aangerekend, in principe van 07.00 tot 23.00 u. Als het aantal uren hoger is, dan worden maar 16 uren aangerekend: het minimum tussen de cel H20 en 16.

Bereik Start (A10:E14) Bemerk dat in C29 het dagtarief enkel berekend wordt als het aantal dagen tussen 1 en 7 ligt én het selectievakje hele dag actief is.

Bekijk ook de berekening op basis van een weektarief (minimum 7 dagen) in C30. De huur moet ten minste één week bedragen en het selectievakje hele week moet actief zijn. In dat geval worden de volle weken berekend en worden daarbij eventueel nog de extra dagen die geen extra week meer vormen aan dagtarief opgeteld.

In C32 en C33 worden de kilometers berekend. Voor de eerste 100 km wordt een hoger km-tarief toegepast dan voor de eventuele kilometers boven de 100.

Invoercontrole Het is natuurlijk belangrijk dat de gegevens die ingevoerd worden realistisch zijn. Begin misschien eerst en vooral al met aandacht voor de celeigenschappen door bv. een aangepaste notatie in te stellen. In de cellen waar uren ingegeven zijn, kan bv. de notatie uu.mm" u." gebruikt worden. De tijd wordt dan netjes als bv. 09.30 u. weergegeven zonder dat je zelf u. moet intypen. Typ je namelijk zelf de toevoeging 'u.' in, dan wordt het moeilijk om met die gegevens het tijdsverschil in uren te berekenen.

Een belangrijke tool om de invoer onder controle te houden is de gegevensvalidatie (Gegevens > Hulpmiddelen voor gegevens > Gegevensvalidatie).

13 Zo zie je hierboven links dat in de cel E17 enkel een datum kan ingevoerd worden die niet in het verleden ligt en in de cel G17 (hierboven rechts) een datum die niet vroeger ligt dan de datum in E17.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Aan die gegevensvalidatie kan je een invoerbericht koppelen – een hulpinstructie bij het invoeren zeg maar – en een foutmelding die verkeerde invoer weigert als je kiest voor Stoppen.

Controle op invoer verhoogt aanzienlijk het gebruikerscomfort van een toepassing. Heb er dus altijd aandacht voor, bv. ook bij het invoeren van de kilometerstand die bij het terugbrengen van de wagen nooit lager kan zijn dan toen de wagen werd opgehaald.

Voorwaardelijke opmaak Ook het gebruik van voorwaardelijke opmaak is vaak bijzonder handig. Een klein voorbeeld: in de keuzelijst Tarief kies je één van de Tariefformules (Start, Bonus, Comfort). Afhankelijk van je keuze, die in de cel E1 wordt opgeslagen als 1, 2 of 3, voorzie je de informatie van het gekozen tarief van wat extra opmaak, bv. witte letters op blauwe achtergrond.

Als de cel E1 de waarde 1 bevat, krijgen de cellen C6:C11 de opvallende opmaak, niet toevallig de gegevens van het tarief Start.

Beveiligen van cellen Als alle formules zijn ingevoerd, kunnen we tenslotte nog het werkblad beveiligen zodat door de gebruikers ervan niet per ongeluk formules kunnen verwijderd worden.

Vooraleer de beveiliging in te stellen, moet je eerst de cellen die je wel nog wil toegankelijk houden voor gebruikersinvoer 'deblokkeren': Celeigenschappen > Bescherming > Geblokkeerd uitschakelen.

Dat doe je voor alle cellen waarin moet ingetypt worden, maar ook voor de hulpcellen die je gebruikt bij keuzelijsten, selectievakjes…

14

Het uiteindelijke beveiligen van het werkblad gebeurt dan via Controleren > Wijzigingen > Blad beveiligen via een wachtwoord. Eenmaal het werkblad beveiligd, zijn dus enkel de cellen toegankelijk die niet geblokkeerd zijn. Op die manier vermijd je dat per ongeluk formules of andere informatie verwijderd wordt.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Online samenwerken met Google Drive Pieterjan Oste

D

e tijd dat ik PowerPoint-presentaties offline in elkaar knutselde en die ook offline presenteerde, ligt al een tijdje achter me. Ik ben nogal een warhoofd: thuis de presentatie netjes op een usb stickje gekopieerd, om op school vast te stellen dat het onding nog in de thuiscomputer steekt. Of waar heb ik dat stickje laatst gebruikt? Gelukkig is er Google Drive, mijn rots in de branding.

Door Google Drive heb ik altijd alles bij me én kan ik presentaties afspelen, zelfs op een toetsel waarop geen PowerPoint geïnstalleerd staat.

Op het ogenblik dat ik dit artikel neerpen, komt Microsoft met de naamsverandering van SkyDrive: OneDrive. Voorheen liet het samenwerken in SkyDrive vaak te wensen over. Iets dat met OneDrive een stuk vlotter zou moeten lopen. Maar dat is voer voor een volgend artikel, nu Google Drive!

Aan de Jouw bestanden steeds in de buurt In de inleiding van dit artikel gaf ik al aan dat Google Drive in mijn dagelijkse onderwijspraktijk onmisbaar is geworden. Niet alleen beschik ik om het even waar over al mijn bestanden, ik heb ook steeds de meest recente versie bij me. Gedaan met een versie op de thuiscomputer en een geactualiseerde versie op het usb-stickje.

Google Drive kan je ook op jouw computer installeren.

Op die manier heb je ook steeds een gesynchroniseerde versie offline op jouw pc staan. Vergelijk het met de offline versie van Dropbox.

Daarnaast is Google Drive ook beschikbaar op mobiele apparaten. Zo kan ik documenten ook gebruiken tijdens extra muros activiteiten. Op de iPad schakel ik de optie Offline beschikbaar in en op die manier beschik ik op om het even welk ogenblik over de spreadsheet zonder internetverbinding nodig.

Online afspelen en bewerken Hoe wens je Google Drive te gebruiken? Wanneer je bestanden op Google Drive gooit, kan je ervoor kiezen om de bestanden in het originele formaat te uploaden of te converteren naar de Google Docs-indeling. Wens je Google Drive énkel als online back-upplatform te gebruiken, dan kan je opteren voor de eerste

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

15

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 methode. Wil je jouw documenten online kunnen bewerken en afspelen, dan moet je jouw bestanden omzetten.

Afhankelijk van de instellingen van jouw Google-account vraagt Google al dan niet om de bestanden bij het uploaden te converteren. Je kan deze instelling wijzigen (wanneer je aangemeld bent op jouw Google Drive) via het tandwieltje aan de rechterzijde van jouw scherm. Vervolgens kies je voor Uploadinstellingen > Instellingen bevestigen vóór elke upload. Op die manier vraagt Google steeds jouw toestemming en beslis je zelf wat er mag gebeuren.

Hiernaast zie je een afbeelding van een presentatie die op Google Drive werd geplaatst in het PowerPoint-formaat (pictogram met de P van PowerPoint) en ook nog eens in het Google Docs-formaat (pictogram van een diavoorstelling).

Google voegt voortdurend verbeteringen aan Google Drive toe. Animaties die je instelde in het oorspronkelijke PowerPoint-document worden bij het uploaden en converteren naadloos overgenomen. Let wel: de lettertypebibliotheek van Google Drive is niet zo uitgebreid en “exotische” lettertypes worden misschien niet ondersteund…

Uiteraard kunnen we niet alleen PowerPoint-presentaties converteren en gebruiken op Google Drive. Ook Excel- en Word-documenten kan je zonder problemen op jouw Drive plaatsen. Handig is dat Google ook binnen een tekstdocument werkt met stijlen. Zo beschikt Google Drive ook over de typische Kop 1, Kop 2 en Kop 3. De stijl Standaard heet in Google Drive Normale tekst.

Super!

Bestanden delen en online samenwerken Toegang en rechten

16

Google Drive wordt nog interessanter wanneer we ook daadwerkelijk online samenwerken. Als auteur (eigenaar) van een document (tekstdocument, rekenblad of presentatie) kan je een document met eender wie delen.

Het delen van documenten in Google Drive situeert zich op twee niveaus: enerzijds stel je het zichtbaarheidsniveau in, anderzijds stel je ook het toegangsrecht in.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Binnen het zichtbaarheidsniveau bepaal je wie jouw document mag zien of bewerken. In essentie heeft dit te maken met hoe veilig je jouw document wenst te delen en met welke soort accounts.

Het toegangsrecht geeft aan of een persoon jouw gedeelde document mag bewerken of enkel mag bekijken. Je kan er ook voor kiezen om een persoon leesrechten (bekijken) te geven, aangevuld met de mogelijkheid om opmerkingen bij jouw document te plaatsen.

Om een document op Google Drive te delen, vink je het selectievakje van het te delen document aan. Je kan ook een volledige map delen. Let wel: alle onderliggende mappen en bestanden krijgen dezelfde zichtbaarheid en dezelfde rechten.

Vervolgens klik je op de knop Delen.

Je krijgt meteen onderstaand dialoogvenster te zien. Een beetje verwarrend (zeker de eerste keer), maar met enkele situatieschetsen komen we er al snel uit.

Via het dialoogvenster Instellingen voor delen klik je op de knop Wijzigen om de zichtbaarheidsopties aan te passen.

17

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Situatie 1: zichtbaarheidsoptie privé gedeeld Standaard heb jij - als eigenaar van het document - alleen toegang tot het bestand. De zichtbaarheidsoptie staat op Privé gedeeld. Dit is de meest veilige methode om een document te delen: jij geeft personen toegang én je bepaalt voor iedere gebruiker welke rechten (bekijken of bewerken) hij/zij krijgt. In de schermafdruk hieronder merk je dat de rechten per gebruiker kunnen verschillen.

Heb je de zichtbaarheid ingesteld op privé, dan kan je nu personen uitnodigen om jouw document te bekijken of te bewerken. Vul onderaan in het tekstvak Mensen uitnodigen de e-mailadressen van deze personen in. Je kan meteen ook de toegangsrechten (1) instellen en ervoor opteren om een e-mail te versturen (2) met daarin de link naar jouw document.

18

Het voordeel van deze methode is dat jij perfect controle houdt over jouw document en over wie jouw document mag bekijken en/of bewerken. Helaas heeft deze veilige methode ook een prijskaartje: de personen met wie je op deze manier wenst te delen, moeten Gmail- of Google Appsgebruikers zijn.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Situatie 2: zichtbaarheidsoptie iedereen met link De methode privé gedeeld mag dan wel de meest veilige methode zijn, ze werkt dus niet wanneer je jouw document wilt delen met gebruikers die geen Google-account hebben.

Wanneer je jouw document wilt delen met collega’s die niet over een Google-account beschikken (bijvoorbeeld een Telenet-, Skynet-, Hotmail-adres,…) dan moet je de zichtbaarheid wijzigen in Iedereen met link.

Meteen kan je ook instellen welk toegangsrecht (3) deze gebruikers krijgen. Vervolgens klik je op de knop Opslaan en kan je opnieuw personen uitnodigen (zie situatie 1).

Hieronder zie je dat een persoon met een Telenet-adres toegang heeft tot mijn document. Het individueel recht dat info@telenet.be bezit om het document te bewerken vervalt, aangezien het om een niet-Gmail-adres gaat! Gebruiker info@telenet.be valt dus terug op de instelling Iedereen met link: in dit geval dus enkel weergeven (4).

19

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163 Het voordeel van deze zichtbaarheidsoptie is dat je ook niet-Google-gebruikers toegang kan geven tot jouw document(en). Het nadeel van deze werkwijze is dat gebruikers anoniem zijn (niet herkend binnen Google). Bovendien heb je ook geen sluitende controle meer over wie jouw document bekijkt of bewerkt: collega A kan jouw uitnodiging (met de link) doorsturen naar vriend D die dan ook toegang krijgt tot jouw gedeelde bestand. Opletten dus!

Situatie 3: zichtbaarheidsoptie openbaar op het web Openbaar op het web. Misschien wel de meest vreemde en minst (?) gebruikte zichtbaarheidsoptie.

Kies je voor deze instelling dan is het document voor iedereen op het web beschikbaar en kan het document opgenomen worden in de zoekresultaten van Google. Ook hier beslis je zelf welke toegangsrechten je wilt meegeven.

Deze optie kan handig zijn wanneer je een document wereldkundig wil maken. Je kan bijvoorbeeld een flyer voor het leerlingenconcert maken, deze opslaan als openbaar document en een link naar de flyer op jouw blog of schoolsite posten. Op die manier maak je gebruik van de webruimte van Google Drive en niet die van de schoolwebsite.

Gedeeld! Wat nu?

Heb je personen schrijfrechten (bewerken) gegeven, dan kan je via de revisiegeschiedenis nauwkeurig bijhouden wie wat aangepast heeft en wanneer. Uiteraard kan jij als eigenaar steeds het document naar een eerdere versie herstellen. Bijzonder fraai wordt het wanneer je met meerdere personen op hetzelfde ogenblik een document bewerkt, want dan kan je elkaars cursor zien.

20

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Als co-auteur van een document kan je er ook voor opteren om een kopie van het originele bestand (waarvan jij geen eigenaar bent) naar jouw Google Drive te kopiëren. Kies je ervoor om bij het kopiëren het delen te verbreken, dan beschik je op dat ogenblik over de laatste versie maar worden er geen aanpassingen (door derden) meer doorgevoerd.

Een document dat met jou wordt gedeeld komt standaard in de map Gedeeld met mij terecht.

Wanneer veel collega’s of vrienden documenten met jou delen, raakt deze map al snel “bevuild” en loert chaos om de hoek.

Via de optie Verplaatsen naar map… kan je een gedeeld document verplaatsen naar een specifieke map binnen jouw Google Drive. Opgelet! Jij bent nog steeds geen eigenaar, dus wordt het delen beëindigd, dan verdwijnt het document ook uit jouw Google Drive!

21

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

V A A R D I G E V I N G E R S N R . 163

Nederlandse wedstrijden klaviervaardigheid in Nijkerk Miche Van Lantschoot

O

p zaterdag 12 april 2014 werd in Nijkerk een wedstrijd Computer(snel)typen georganiseerd. Aan de wedstrijd namen 48 kandidaten deel, waaronder een groepje Belgische deelnemers.

De wedstrijden bestonden uit het overtypen van twee teksten van het beeldscherm met behulp van het programma QMTT dat voor automatische evaluatie zorgt.

Elke tekst typte je gedurende 10 minuten. Deelnemers typten in het Nederlands en het Engels.

Belgen doen het via het AZERTY klavier, Nederlanders gebruiken het QWERTY toetsenbord. Dat is van groot belang voor het tellen van de aanslagen. Op een QWERTY klavier sla je voor een leesteken en een cijfer één toets aan, terwijl je op een AZERTY klavier vaak twee toetsen moet indrukken.

Op een tekst van 10 minuten kan het al een verschil van 45 aanslagen maken. Die zijn van groot belang voor de rangschikking in het klassement.

Per gemaakte fout werden er 100 aanslagen afgetrokken van het totaal getypte aanslagen. De gouden regel is dus: typ trager en (bijna) foutloos.

Het Belgische team deed het uitstekend. Alle Belgische Top-typers slaagden voor beide proeven.

Danny Devriendt, Geert Bonte en Yannick Germonpré namen respectievelijk een gouden, zilveren en bronzen medaille in ontvangst.

22 En nu tellen we volop af naar het Vlaams kampioenschap op 29 juni te Dadizele. Inschrijven kan via www.vktypen.be.

ACADEMIE VOOR BUREAUWETENSCHAPPEN VZW WWW.ABW.BE

Vaardige Vingers 163 – 46e jaargang – juni 2014 Sponsors INTERSTENO-congres

www.frankvercammen.be

www.hanver.be

Abonnement en lidgeld Tijdschrift met de post _________________________________ € 20,00 Tijdschrift met de post + floppykrant op het internet ______ € 34,00 overschrijven op PRK BE55 0000 9986 5944 van de ABW te Hoegaarden.

Redactieleden Agnes Coeckelberghs Danny Devriendt Olivier Levrau

Verleenden hun medewerking Pieterjan Oste Miche Van Lantschoot Academie voor Bureauwetenschappen vzw – Stationsstraat 6 – BE-3320 Hoegaarden

e-mail voorzitter Danny Devriendt: devriendt@online.be e-mail penningmeester Agnes Coeckelberghs: agnescoec@hotmail.com De Academie voor Bureauwetenschappen vzw werd in 1972 opgericht als pluralistische vereniging voor leerkrachten burotica door wijlen erevoorzitter Jos Jossart.

Ieder auteur is verantwoordelijk voor zijn ingezonden artikel. Het opnemen van een artikel in ons tijdschrift houdt niet in dat de redactie of het bestuur zich akkoord verklaart met de inhoud.