Bouwschakel editie 15 k by Davy Maesen

BOUWSCHAKEL I EDITIE 15 I 2013 I 3-MAANDELIJKS I AFGIFTEKANTOOR 3500 HASSELT 1

BART HENDRICKX:

“Kwaliteit is altijd het eerste criterium voor ons. ”

DUURZAAM BOUWEN: BOUWEN MET BIO-ECOLOGISCHE BOUWMATERIALEN

LIMB U R G

HOME AUTOMATION: DRAADLOZE NETWERKEN EN BEVEILIGING 1

GOED GEVOEL INCLUSIEF Of u nu kiest voor een mega exclusief keukenontwerp of een kwalita eve budgetkeuken, de meerwaarde die onze binnenhuisarchitecten er steeds aan toevoegen is bij 'Princess' vanzelfsprekend inclusief! Crea viteit en know-how zorgen ervoor dat uw keuken aan uw in em leefgevoel beantwoordt. Kortom, wij creëren een ‘umfeld’ dat u op het lijf is geschreven en u blijvend een “goed gevoel” verscha...

BEZOEK ONZE SHOWROOM IN ZUTENDAAL EN KOM EENS VRIJBLIJVEND PRATEN MET ONZE KEUKEN-ONTWERPERS OOK OP ZATERDAG (10-14 UUR) EN ZONDAG (14-17 UUR)

p r i n c e s s k e u k e n s . b e

S T A L K E R W E G

o n t w e r p e r

Z U T E N D A A L

v a n

t e l

u w

d r o o m a t e l i e r

0 8 9

6 2

0 3

9 0

“Een sterk bouwteam, op de werf en daarbuiten”

LIMBURG

IK GELOOF AL LANG IN DE BELANGRIJKE MEERWAARDE DIE HET VORMEN VAN EEN TEAM BIJ DE REALISATIE VAN EEN BOUWPROJECT KAN BIEDEN. SAMEN ALS PARTNERS OPTREDEN, DE BIJ ELK AFZONDERLIJK AANWEZIGE COMPETENTIE SAMENVOEGEN IN HET BELANG VAN EEN GROTER GEHEEL – DE DOOR DE KLANT AAN ONS ALLEN TOEVERTROUWDE BOUWOPDRACHT. Samen optreden als bouwteam is ook meer dan een positieve wisselwerking tussen ervaring en knowhow. Het is ook het opbrengen van wederzijds respect voor elk deelaspect van het project waar de partner binnen het bouwteam toe bijdraagt. Respect is ook wat er moet zijn tussen de mensen op de werf, ongeacht hun functie of de taak die ze op dat ogenblik uitvoeren. Al te gemakkelijk wordt vergeten dat elke aannemer/onderaannemer op de werf de leverancier is van zijn collega die moet volgen. Hoe we omgaan met de klant/leverancierrelatie die op elke werf spontaan ontstaat, is voor een belangrijk deel bepalend voor de eindkwaliteit van het project, voor de tevredenheid bij de klant en de daaruit volgende correcte en spoedige betaling. Respectvol omgaan met de klant/leverancier-relatie op de werf, betekent het aanzienlijk terugdringen van frustraties, tijdswinst en bijgevolg ook een beter (financieel) rendement. Een bouwproject bestaat uit een aantal opeenvolgende schakels – en het worden er steeds meer – die stuk voor stuk invloed hebben op het eindresultaat en die maken dat een hechtere samenwerking tussen de bouwpartners - zowel bij de voorbereiding als op de werf – alsmaar meer gewicht krijgt.

LIMBURG

Waartoe een goed bouwteam leiden kan, wordt elk jaar ook duidelijk met de selectie van ‘het beste bouwteam’, wat lange tijd onder de noemer ‘Meiboom’ bekend stond. Met dergelijke constructies kan je echt het verschil maken met collega-aannemers. Ook daar hebben we BOUWUNIE Limburg voor, met zijn benijdenswaardig groot netwerk en vertegenwoordiging van iedere deelsector. Als bouwteam sta je ook sterker in moeilijke tijden. En helaas moet ik onomwonden stellen dat we ons ook bij BOUWUNIE Limburg in een crisis bevinden. We krijgen te kampen met negatieve budgetten en een begroting die herhaaldelijk moet worden bijgestuurd. Maar dankzij de steun en inzet van alle BOUWUNIE Limburg leden bieden we ook deze moeilijke tijden het hoofd. We moeten vooral positief en toekomstgericht blijven denken en handelen. ‘Crisis’ stamt uit het oude Grieks en betekende ‘onderscheiden, beslissen’. Daarom zijn we ook zelfstandigen en ondernemers, mensen die er onbewust in slagen ook goede dingen uit een crisis te halen. Anders durven aankijken tegen situaties, vooral durven veranderen, is vaak de oplossing voor een betere toekomst. Juist in lastigere tijden wil BOUWUNIE Limburg al zijn leden maximaal steunen, bieden wij diverse bijkomende diensten in samenwerking met een groot aantal partners. Als jarenlang lid van BOUWUNIE en als voorzitter, heb ik groot respect voor al die mensen die zich belangeloos inzetten voor onze vereniging. Telkens opnieuw valt op hoe groot de betrokkenheid en de kracht van het netwerk is binnen BOUWUNIE Limburg. Dat heeft alles te maken met mensen, mensen die de tijd nemen om vergaderingen bij te wonen, om mee te denken, om hun hart te geven aan waar wij als beroepsorganisatie voor staan. Zonder hen houdt het voor iedereen op. We zijn dan wel een beroepsorganisatie, maar ik vergelijk het graag met een bestuur van een voetbalclub: vandaag ben je de winnaar en morgen de verliezer; het kan heel snel omslaan. Gelukkig hebben we een goed bestuur, dat voluit mijn vertrouwen geniet en bijgevolg blijf ik geloven in onze gezamenlijke slagkracht als BOUWUNIE Limburg bouwteam!

Leon Peters, Voorzitter BOUWUNIE Limburg

Uw werf is ook de onze Enkel een echt contact versterkt een goed contract!

Al meer dan 100 jaar vertrouwen bouwprofessionals op Federale Verzekering, de partner bij uitstek voor de bescherming van hun bedrijf en activiteiten. U kunt rekenen op een stabiele en solide partner met ervaring die zorgt voor een gepersonaliseerd contact, uw vak door en door kent en aan uw zijde staat op het terrein. Bovendien deelt Federale Verzekering al sinds haar oprichting door aannemers haar winst met u.

Meer info:

www.federale.be

Om de adviseur of de kantoorhouder uit uw streek te ontmoeten:

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

“We zijn vastberaden niet bij de pakken te gaan zitten”

LIMBURG

HET BOUWVERLOF LIGT ALWEER VER ACHTER ONS EN OOK AL BLEEF HET NOG EEN TIJDLANG AANGENAAM DOORZOMEREN, VANDAAG STAAN OPNIEUW DE PROFESSIONELE ACTIVITEITEN BOVENAAN OP DE AGENDA’S. BOUWUNIE LIMBURG HEEFT IMMERS ZIJN NIEUWE WERKJAAR INGEZET. LIMBURG

We zijn vastberaden niet bij de pakken te gaan zitten, maar juist doelgericht de noden aan te pakken die zich vandaag voordoen in onze sector. De dynamiek binnen de verschillende sectororganisaties van onze vereniging, gedragen door het enthousiasme van onze bestuursleden, is daarvoor het beste fundament. BOUWUNIE Limburg is er voor al zijn leden, klein of groot, starters of doorwinterde bouwprofessionals. Eind oktober gaat ook onze Limburgse Bouw@cademie opnieuw van start, een maandelijks opleidingsen netwerkmoment voor het bouwbedrijf, dat in augustus 2012 werd gelanceerd. Bedrijfsleiders van kleine en grotere bouwbedrijven ontmoeten elkaar rond gemeenschappelijke thema’s en wisselen ervaringen uit met het oog op het sneller en beter professionaliseren van de bedrijfsvoering. Met trots stelden we net voor het bouwverlof onze extra dienstverleningen en services voor die tot stand zijn gekomen met ervaren partners. In het actuele sociaaleconomische klimaat is het ‘project justitia’ dat tot stand kwam met Adlex Advocaten van grote betekenis. Het biedt, naast ons eerstelijnsadvies, bijkomend juridische bijstand en advies op maat van de bouw-KMO. Via onze samenwerking met Senior Consultants Vlaanderen, die een rijke ervaring in huis hebben op vlak van financieel management en bedrijfsorganisatie, willen we onze leden sensibiliseren om bewust na te denken over de continuïteit van hun onderneming. Daarnaast is BOUWUNIE Limburg ook begaan met de opleiding van zijn leden. Voortdurende bijscholing is onontbeerlijk voor elke bouwspecialiteit, ongeacht de jaren ervaring en/of de functie die men uitoefent binnen het bedrijf. Vakmanschap is het onontbeerlijke wapen voor iedereen die actief is binnen de bouwsector en de sleutel tot succes voor de toekomst. Het vakmanschap moet absoluut omhoog om als bouwprofessional het hoofd te bieden aan strengere normeringen, complexere technieken en opdrachtgevers die zich mondig en goed geïnformeerd aandienen. Opleiden is bijblijven en vooruitgaan! Het opleidingsaanbod op de markt is zeer divers, het aantal opleidingsverstrekkers groot. Daarom besloot Bouwunie Limburg om de krachten te bundelen met Syntra Limburg. Het resultaat van deze samenwerking is een reeks van korte als langlopende winteropleidingen. In deze septembereditie van Bouwschakel leest u meer over dit gezamenlijk aanbod. BOUWUNIE Limburg maakt ook werk van een betere visibiliteit op Limburgse werven en een grotere naambekendheid. Het lanceerde daarom een wedstrijd om via gepersonaliseerde werfdoeken Bouwunie Limburg mee in beeld te brengen. Deze wedstrijd kan u meevolgen via onze facebookpagina. Bij deze dan ook een oproep om Bouwunie Limburg met een ‘Like’ te vereren. Naast de aanwezigheid op sociale media, laat Bouwunie Limburg zich ook van zijn sportieve kant zien. Getuige hiervan onze deelname aan de loopwedstrijd ‘Dwars door Hasselt’. Om onze leden nog beter te ondersteunen en hun belangen te behartigen, wil BOUWUNIE Limburg zich als beroepsorganisatie blijven versterken. Dat kan slechts door nog meer leden te verenigen onder een gemeenschappelijke belangenkoepel. Daarom een warme oproep aan leden die het belang van onze beroepsorganisatie naar waarde weten te schatten, om collega’s niet-leden aan te sporen zich aan te sluiten. Samen staan we immers sterker om de uitdagingen die de bouwsector ons de komende jaren stelt het hoofd te bieden.

Davy Maesen, Directeur BOUWUNIE Limburg

Bouwunie

Inhoud

LIMBURG Bouwschakel is een initiatief van BOUWUNIE Limburg vzw Maastrichtersteenweg 254 bus 3, 3500 Hasselt, T. 011 / 263 010 - F. 011 / 263 174 limburg@bouwunie.be Redactie: Eduard Coddé, Davy Maesen, Katrien De Clercq Eindredactie: King Arthur bvba Fotografie: Marc Scheepers, Wim Knuts Advertenties: Daniëlla Cleeren T. 0472 / 501 419, King Arthur bvba, T. 011 / 440 947 Lay-out: King Arthur bvba, Philip Lodewijckx & Rik Mockers Europark 2056, B-3530 Houthalen-Helchteren www.king-arthur.be

LIMBURG

Verantwoordelijke uitgever: BOUWUNIE Limburg, Davy Maesen Bouwschakel is het ledenblad van BOUWUNIE Limburg naar de bouwsector, maar heeft bovenal een luisterend oor naar wat er leeft in de sector. Bouwschakel verneemt graag welke van uw realisaties extra aandacht verdienen. Alle suggesties of opmerkingen vanuit de dagelijkse bouwpraktijk kunnen dan ook rekenen op een warm onthaal. Mail ons op limburg@bouwunie.be Bouwschakel wordt gratis verspreid naar alle leden van BOUWUNIE Limburg (ruwbouw, afwerking, technieken), naar alle architecten van Limburg, leveranciers, bouwindustrie, onderwijsinstellingen, openbare besturen, het socio-economisch kader van de bouwnijverheid, sociale huisvestingsmaatschappijen, immokantoren, projectontwikkelaars, studieburelen, wegenbouwers, evenals een selectie van opdrachtgevers en bouwrelaties. Bouwschakel verschijnt 4 keer per jaar met een oplage van 4500 exemplaren/uitgave. Wenst u de belangen van BOUWUNIE Limburg te kennen? Wenst u meer informatie over een lidmaatschap bij BOUWUNIE Limburg? Wenst u onze Bouwschakels te ontvangen? Mail naar limburg@bouwunie.be

Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, internet, microfilm of op welke wijze dan ook. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele foute informatie met betrekking tot de gegevens van de bedrijven die terug te vinden zijn in dit informatief bedoeld magazine.

P03 P05 P08 P14 P16 P20 P22 P28 P30 P32 P36 P38 P42 P46 P56 P58 P60 P62 P64 P66 P68 P72 P73 P74 P79 P80 P81 P82

VOORWOORD: Voorzitter BOUWUNIE Limburg VOORWOORD: Directeur BOUWUNIE Limburg INTERIEUR: Warmte om naar te kijken BOUWUNIE: Jubileumeditie Wood Award 2013-2014 PROJECT: Beleving van verleden en toekomst BOUWUNIE: EnergieBewuste Aannemer Marc Ceelen in de kijker INTERVIEW: Ecologie en comfort uitgebalanceerd voor elke klant JURIDISCH: De rechtstreekse vordering BOUWUNIE: Slotactiviteit Limburgse Bouw@cademie DUURZAAM BOUWEN: Gezond bouwen GYPROC: Gyproc Proteam Trophy 2013 RECTICEL INSULATION: Ontdek de nieuwe renovatieoplossingen van Recticel Insulation FORD: Verleden, heden en toekomst PANELGESPREK: Traditioneel bouwen in vraag durven stellen DUURZAAM BOUWEN: Word VIBE! DUURZAAM BOUWEN: De groene uitdaging DUURZAAM BOUWEN: Duurzame nieuwigheden DUURZAAM BOUWEN: De duurzame wijk PROJECT JUSTITIA: Kwalitatieve juridische bijstand BOUWUNIE: Winteropleiding of weekdagopleiding HOME AUTOMATION: Onmisbare duivel-doet-al BOUWUNIE: Bestuurdershappening bij BOUWUNIE Limburg BOUWUNIE: Agenda CULINAIRE SCHAKEL: Symfonie van kleur BOUWUNIE: BOUWUNIE Limburg Schilders & Decorateurs: vernieuwde stuurgroep BOUWUNIE: Outdoor karting BOUWUNIE Limburgse Dakwerkers BOUWUNIE: Startactiviteit Stukadoors BOUWUNIE Limburg BOUWUNIE: Zomerevent Installateurs BOUWUNIE Limburg

VDW BOUW catalogus 2013_2009 20/12/12 15:34 Pagina 1

BOUWMACHINES

s BOUWUNIE Partners Limburg BOUWUNIE Limburg Partners BOUWUNIE Limburg

DROOGBOREN 4+1 GRATIS

DIATC125: € 25 - per 15st: -15% of per 15 gratis slijper FLEX

LIJMKAM SOFTGRIP € 7,00

STEEDS SPECIALE VOORWAARDEN

2013

VAN DER WEE

per 10st: € 6,00 - per 50st: € 5,50

SLIJPER MET ZEER HOOG MAXIMUM KOPPEL advocaten

AFDICHTINGSFOLIE BEL VOOR LOPENDE ACTIES

DEMOSHOP TE LIER

ZETTERS LOERBEDRIJVEN CHAPE-, VLOERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS & TEGELZETTERS CHAPE-, VLOERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS

Tegels worden moeilijker en moeilijker om te verwerken, ze worden groter en harder. Daarom hebben we veel demo-machines. Als u twijfelt, neem dan uw tegels naar de toonzaal mee en test ze ter plaatse.

VAN DER WEE BOUWMACHINES T 0472 25 98 12 T 0495 53 96 63

w w w. v d w b o u w. b e

WWW.VDWBOUW.BE

WERKERS OUWERSSCHRIJNWERKERS EN INTERIEURBOUWERS EN SCHRIJNWERKERS EN INTERIEURBOUWERS INTERIEURBOUWERS

ERS

DAKWERKERS

TEURS INSTALLATEURS

STUKADOORS & AFBOUWBEDRIJVEN

BS_4_DEC2012.indd 5

Fire stopping & Fire sealing

Fire stopping & Fire sealingFire stopping & Fire sealing

Ontdek de diverse oplossingen die wij aanbieden met uitgebreide technische ondersteuning van Promat.

Ontdek de diverse oplossingen die wij aanbieden met uitgebreide technische ondersteuning van Promat. 5

Ontdek de diverse oplossingen die wijOntdek de diverse oplossingen die wij aanbieden met uitgebreide technische aanbieden met uitgebreide technische ondersteuning van Promat. ondersteuning van 5 5 Promat.

Brandveiligheid krijgt een nieuwe definitie!

5/12/12 16:20

Brandveiligheid krijgt een nieuwe definitie! Brandveiligheid krijgt een nieuwe definitie!

5/12/12 16:20

Zehnder Metropolitan

Interieur

Verwarming en open haarden

Warmte om naar te kijken EEN COMFORTABELE CENTRALE VERWARMING GELDT ALS EEN VASTE WAARDE IN ELKE MODERNE WONING. DE VERWARMING LAAT ZICH STEEDS MINDER ZIEN, WANT VLOERVERWARMING IN COMBINATIE MET ENERGIEZUINIGE CONDENSATIEKETELS OF WARMTEPOMPEN HEEFT DE VOORBIJE JAREN ENORM AAN POPULARITEIT GEWONNEN. HOE MINDER WE TE ZIEN KRIJGEN VAN DE ALGEMENE VERWARMING, DES TE MEER LAAT DESIGN ZICH OPMERKEN BIJ RADIATOREN VOOR SPECIFIEKE TOEPASSINGEN EN OPEN HAARDEN ALS TIJDLOZE SFEERMAKERS.

Jaarlijks stelt de beroepsvereniging ATTB (Associatie voor de Thermische Technieken van België) de laatste trends in deze sector voor. De associatie bestaat sinds 1973, telt een vijftigtal leden en vertegenwoordigt meer dan 100 merken. De vereniging is met een 2000 medewerkers goed voor een omzet van ongeveer 900 miljoen euro.

tenbeentje’. In 2012 werden 8.500 warmtepompen geïnstalleerd in België. Ook warmtepompboilers zetten hun opmars verder, met een verdubbeling in 2012 ten opzichte van het jaar voordien. Hun succes wordt onder andere toegeschreven aan de gemakkelijke plaatsing van de boilers en hun toepasbaarheid in zowel nieuwbouw als renovatie.

Voor het jaar 2012 noteerde de ATTB een daling van de verkoop van verwarmingsketels met -10% op een geschatte markt van 220.000 ketels in België. Het gaat meer specifiek over een teruglopende verkoop van condenserende ketels, die in 2012 85% marktaandeel uitmaakten. De ATTB schrijft de dalende verkoop van condensatieketels toe aan het wegvallen van het belastingvoordeel voor energiebesparende investeringen, dat op 28 november 2011 als gevolg van de regionalisering van de bevoegdheid ‘energie’ werd doorgedrukt. Het is algemeen te betreuren dat ecologische renovaties, zoals het plaatsen van condensatieketels, pelletketels of warmtepompen, niet langer door de overheid worden ondersteund.

Verwarming neemt vandaag ongeveer 75% aandeel in het totale energieverbruik van gebouwen, of 23,4% van het totale energieverbruik. Verwarming heeft dan ook een niet te verwaarlozen invloed op de ‘Europa 20/20/20’-doelstellingen (20% energierendement, 20% duurzame energie en 20% vermindering van het broeikaseffect tegen 2020). Het vervangen van een verwarmingsketel is één van de meest efficiënte manieren om het energieverbruik fors te laten dalen, zonder gepaard te gaan met grote veranderingswerken aan een woning. De vroeger geldende fiscale stimuli maakten omschakelen voor een groot publiek haalbaar. Vandaag wordt die mentaliteitswijziging in het voordeel van energiezuinige verwarmingsketels ongedaan gemaakt. De ATTB stelt sinds het wegvallen van de overheidssteun een verschuiving vast van de aankoop van condensatieketels naar lagetemperatuurketels, die een kleinere investering vergen, maar ook minder energiebesparend zijn.

Daar staat een stijgende vraag naar warmtepompen tegenover - +25% - al is de stijging minder uitgesproken dan in 2011, toen ze nog +40% bedroeg. Warmtepompen hebben hun plaats in de markt veroverd en gelden niet langer als ‘bui-

Saey Superior Milly

OP TERMIJN ZULLEN ALLE NIET-CONDENSERENDE KETELS VERDWIJNEN EN ZAL DE CONDENSATIEKETEL DE NORM WORDEN OP DE VERWARMINGSMARKT.

De ATTB ziet een grote uitdaging voor de periode 2013 – 2014 in het verbod op de verkoop van natloopcirculatiepompen voor CV en airconditioning sinds januari dit jaar. Dit verbod is het gevolg van een maatregel voor circulatiepompen onder de EuP/ErP-Richtlijn, die in Europa vanaf 2013 in drie fasen steeds strengere eisen stelt aan de energie-efficiëntie van de pompen. Vanaf 1 augustus 2015 zullen ook de geïntegreerde pompen van ketels en warmtepompen aan de nieuwe wetgeving moeten voldoen. Een duidelijk signaal dat EEI (energie-efficiëntie index)-pompen een aanzienlijke besparing mogelijk maken. Tevens verwacht de ATTB dat de Europese wetgeving rond het Ecolabel en Ecodesign zal verstrengen. Op termijn zullen alle niet-condenserende ketels verdwijnen en zal de condensatieketel de norm worden op de verwarmingsmarkt. De ATTB ziet energie-efficiënte verwarming als complementair met een goede isolatie en doeltreffende ventilatie.

Vuur brengt rust en sfeer De oneindig gevarieerde vuurdans is door de eeuwen heen blijven fascineren. Ongeacht de stijlkeuze voor de interieurinrichting, vuur is altijd welkom. Een mooi vlammenspel is en blijft het meest gehoorde aankoopargument. De open haard – al is die steeds minder vaak open – brengt gezelligheid, maar vindt in tijden van energieschaarste en oneindig stijgende energieprijzen ook zijn functionaliteit terug. Hij biedt vooral in de tussenseizoenen een bijzonder praktische bijverwarming om snel de kou te verdrijven en vormt een interessante aanvulling op vloerverwarming, omdat de haard snel een temperatuursverhoging kan realiseren, wat vloerverwarming als gevolg van de traagheid van het systeem niet kan. Aan keuze is er zeker geen gebrek. Gas of hout, open of gesloten constructievormen, voorzien van liftdeuren, doorkijkof hoekmodellen, het is maar een beknopt overzicht van wat er allemaal kan. Een houtgestookte haard is voor velen de ‘enige ware’, het meest authentieke

STUV S30v3 Rotation De Tambour

haardtype. De natuurlijkheid van de vorm en het karakter van het vlammenbeeld zijn door geen ander haardtype te evenaren. Ook de afgestraalde warmte wordt veel intenser en natuurlijker ervaren. Houtgestookte haarden bestaan als inbouwmodel, bedoeld voor een nieuw te bouwen haard, of als ‘cassettes’ (openhaardinzetten), wat erg handig is om een bestaande situatie te verbeteren. Cassettes werken met een gesloten verbrandingssysteem, vaak voorzien van een fijnregeling voor de luchttoevoer, waardoor het rendement verbetert. Een hoger rendement is ook mogelijk door een haardconstructie met dubbele wand. Om houtgestookte haarden gebruiksvriendelijker te maken wordt voorzien in een open bodem met opvang voor de as. De verwarmingsfunctie wordt geholpen door de haard te voorzien van een aantal uitlaatmonden die de verspreiding van de warmte in de ruimte verzekeren. Het is zelfs mogelijk om de uitlaten naar meerdere woonvertrekken te leiden. Hun uitgesproken gebruiksvriendelijkheid maakt gasgestookte haarden tot de bestsellers op de markt. Ze laten zich ook beter afstemmen op de strenge milieunormen, zoals die Europees worden opgelegd. Gashaarden maken veelal gebruik van een open verbranding, wat betekent dat de nodige lucht voor het verbrandingsproces uit de woonkamer wordt gehaald. Dit werkingsprincipe vereist compensatie van de verse luchtaanvoer in de kamer, wat gerealiseerd wordt door het rookkanaal dat door de eigenlijke schouw loopt als een concentrische buis uit te voeren. Het binnenste deel van de buis neemt de rookafvoer op zich en het buitenste deel voert verse lucht aan voor de verbranding, zodat geen lucht aan de woonkamer wordt onttrokken. Een gashaard is niet alleen comfortabeler omdat er geen hout moet worden bewaard en ingebracht, dankzij de elektronische ontsteking volstaat een druk op de knop om het vlammenspel te starten. Het schakelen kan via een wandschakelaar, een draadloze afstandsbediening of ook nog geïntegreerd in een domoti-

casysteem. Het regelen van de gastoevoer bepaalt het vlammenspektakel. In moderne interieurs blijft de vlakbedhaard, al dan niet met keibed, erg in trek.

Vuur zoekt gezelschap

HET FRANSE FOCUS VAN BEELDHOUWER DOMINIQUE IMBERT, PLAATST DE ‘MAGMAFOCUS’ ALS CENTRALE HAARD MET UITGESPROKEN TYPISCHE WELVINGEN ALS EEN BEELDHOUWWERK IN DE RUIMTE.

Het traditionele beeld van een al dan niet open haard in een schouw maakt plaats voor individueel ontworpen haardwanden in harmonie met de ruimte. Vuur en creativiteit vinden elkaar in een groter geheel, dat soms de stap zet naar een ruimer opgevat interieurproject met zeer uiteenlopende objecten. Maatwerk is dan ook vanzelfsprekend. De keuze van de haard vormt de basis voor de creatie van een haardwand die in samenspraak met de klant ontstaat. Een geslaagd ontwerp plaatst het vuur altijd centraal als blikvanger. Daarnaast kan het ontwerp heel wat praktische functionaliteit integreren. Veel gevraagd zijn het wegwerken van alle componenten voor ‘home entertainment’, m.a.w. Tv, video, muziek… De haardwandcreatie vergemakkelijkt het aan het oog onttrekken van alle bekabeling die nu eenmaal gepaard gaat met dit soort apparaten. Hierop aansluitend biedt het ontwerp de mogelijkheid om de nodige berging op te nemen voor CD’s, DVD’s en andere toebehoren. Naast bergruimte kan het ontwerp rekening houden met indirecte verlichting, het wegwerken van buizen en leidingen.

Nieuwe haarden Onder het hoofdstuk ‘haarden’ moeten we melden dat er ook weer heel wat kachels opduiken tussen de nieuwigheden en dat kachels zich steeds meer als ‘haard’ manifesteren dankzij veel aandacht voor het design. Tegelijkertijd zien we dat de haarden ook weer een beetje ‘kachel’ willen zijn, want het aspect verwarming krijgt meer aandacht. Het Limburgse FLAM, gevestigd in SintTruiden, introduceert dit najaar de ‘Flam 8’, een eerste houtpelletkachel die automatisch inspeelt op de omgevingstemperatuur en daardoor bijzonder zuinig omspringt met energie. Volgens FLAM kan deze pelletkachel dankzij een stille werking en precieze regeling wedijveren

Focus Magmafocus

met elk ander type verwarming. Houtpellets zijn overigens de meest economische en ecologische verwarmingsoplossing van het ogenblik. De meeste kachels hebben echter een ‘alles of niets’-warmteafgifte en een onnatuurlijke fakkelachtige vlam als nadeel. De Flam 8 rekent af met deze tekortkomingen. Met maximaal 8 kW vermogen speelt hij in op de noden van moderne, goed geïsoleerde woningen. Hij verbruikt tot 40% minder t.o.v. traditionele pelletkachels en over een tijdspanne van 24 uur laten zich 7 verschillende temperaturen programmeren. Conform NBN-EN14785. Leverbaar in de kleuren antraciet, wit, fusion groen, chocolade, framboos en zand.

brandt. Hij is vanaf december leverbaar in breedtes van 110, 100, 90 en 70cm.

Een andere nieuwkomer voor het najaar is de Flam Largo+, een multibrandstofhaard die dankzij een superieure verbrandingstechniek zowel steenkool, hout als alternatieve organische biomassa

De ‘Kissfocus’ is een inbouw haardvuur, waarvan de centrale structuur uitsteekt uit de wand, waardoor het vlammenspektakel nog meer op de voorgrond treedt. De nauwelijks zichtbare glazen deur is

Het Franse Focus van beeldhouwer Dominique Imbert, plaatst de ‘Magmafocus’ als centrale haard met uitgesproken typische welvingen als een beeldhouwwerk in de ruimte. Dit model heeft een diameter van 1,10m, een afwerking in gepolitoerd ruw staal en een voet die de constructie verankert op de vloer en meteen ook de gasaanvoer aan het oog onttrekt. Er is een gasversie met afstandsbediening en keramische houtblokken, die in combinatie met vermiculiet een levensechte look verzekeren van gloeiend houtskool en bijdragen tot een realistisch vlammenspel.

Barbas

discreet omlijst en biedt een optimaal zicht op het vuur. Tijdens het gebruik kan ze open of gesloten zijn. Dankzij de gasdichtheid en rechtstreekse luchttoevoer van buitenaf, beantwoordt de ‘Kissfocus’ aan de BCC-criteria voor energiezuinige woningen. De derde nieuwkomer is de minimalistisch ontworpen ‘Hubfocus’, een wandhaard die zich zelfs in de meest krappe ruimten gemakkelijk laat integreren en een optimaal 180° panorama biedt op het vuur. Dankzij de warmterecuperatie via de regelbare luchttoevoer in het verwarmingslichaam, draagt dit wandmodel bij tot een efficiënte verwarming. Het Belgische SAEY is sinds 2010 de exclusieve Benelux-verdeler van de Italiaanse Superior-pelletkachels. Dit najaar worden de modellen ‘Milly’ en ‘Sonia’ toegevoegd aan het gamma, met een respectievelijk vermogen van 8,5 en 11 kW. Ze laten zich naar wens programmeren met o.a. de ‘Energy Saving modus’, die automatisch het in- en uitschakelen bepaalt en zo bijdraagt tot zuinig pelletverbruik. Met de ‘Night Time’-modus wordt de convectieventilator uitgeschakeld en verbruikt de kachel minimaal elektriciteit. Beide nieuwko-

mers laten zich aanvullen met een optionele ventilatorkit die de warme lucht naar maximaal twee aanpalende ruimten leidt. Leverbaar in wit en grijs. Het Belgische Stüv, dat zijn 30-jarig bestaan viert, kijkt de herfst 2013 tegemoet met een brede waaier nieuwigheden. Vooreerst is er de vernieuwde versie van de iconische Stüv 30 houtkachel, met uitgekiend draaideursysteem dat toelaat om op drie manieren naar het vuur te kijken. Met de glazen deur voorgedraaid oogt de kachel als een designhaard en laat maximaal genieten van het vlammenspektakel. De deur opent in één beweging, zodat het knetterend, gloeiend vuur zijn behaaglijke warmte kan uitspreiden in de ruimte. Met volle gesloten deur vertraagt de verbranding, zodat de haard urenlang vertraagd of uitdovend kan branden, ideaal voor ’s nachts. De Stüv ‘30-compact in’ is een volledig personaliseerbare inbouwhaard met kleine verbrandingskamer. Hij laat zich door een professioneel installateur inbouwen in steen, hout of wand uit gipsplaten. De Stüv ‘30-compact in’ bestaat met of zonder metalen ophoging. Hij is uitgerust met een rechtstreekse inlaat voor buitenlucht onder de haard en is

daarom uiterst geschikt voor lage energiewoningen en passiefwoningen. Een bijzonderheid van Stüv waarmee het een extra accent zet op de zo geprezen gezelligheid van een haard, is de mogelijkheid om alle modellen aan te passen voor in-huis barbecueën. Het BBQ-systeem werkt als verticale grill, waardoor het eten voor de vlammen i.p.v. boven de gloeiende houtskool gegrild wordt. Anders dan bij een horizontale grill gebeurt het bakken door de hitte van het vuur en kan er geen vetstof lekken op de vlammen, wat het risico op verbrand of verkoold voedsel tot een minimum beperkt.

Radiatoren als blikvangers Waar radiatoren lange tijd louter functioneel waren, zien we vandaag dat een aantrekkelijk design minstens zo belangrijk is. Hoe meer de algemene verwarming verzekerd wordt door vloerverwarming, hoe meer de weinige radiatoren die als aanvulling worden geplaatst de designkaart trekken. Uitschieters zijn de typische badkamerradiatoren en blikvangers voor de hal. Badkamerradiatoren vormen een categorie op zich in het aanbod. Hun verwarmingscapaciteit is relatief beperkt; ze zorgen veeleer voor

SAEY Inigo Ildri

Vasco Vintage

een gezellig gevoel, verhinderen condensvorming en bieden een comfortabele meerwaarde onder de vorm van de haast onmisbare handdoekdroger. Het Limburgse Vasco, dat zich al jarenlang een stevige reputatie heeft opgebouwd met topklasse design (o.a. bekroond met de Ovam Ecodesign Award 2012 & Henry Van De Velde Label; jarenlange samenwerking Studio Segers), verbaast nu met ‘Vasco Vintage’. Het gaat om twee nieuwe kolomradiatoren die die zo uit de sixties lijken weggeplukt. Hun stoere présence en hoge warmteafgifte maken ze vooral geschikt voor grotere ruimtes als een industriële loft of atelier, grote keuken of badkamer. Ze zijn vervaardigd uit staal en kunnen zowel tegen de wand als op de vloer geplaatst worden. Hun natuurlijk hoge warmteafgifte maakt ze uitermate geschikt voor lage temperatuurverwarming. De Vintage kolomradiator bestaat met 50 en 90 mm afstand tussen de kolommen. Naast diverse kleuren stelt Vasco een unieke transparante coating voor, waardoor het ‘naakte’ staal de al bijzonder radiator extra accentueert.

FLAM Largo

DE KEUZE VAN DE HAARD VORMT DE BASIS VOOR DE CREATIE VAN EEN HAARDWAND DIE IN SAMENSPRAAK MET DE KLANT ONTSTAAT. EEN GESLAAGD ONTWERP PLAATST HET VUUR ALTIJD CENTRAAL ALS BLIKVANGER.

Het Zwitserse Zehnder zet dit najaar vier opvallende designmodellen in de spots: Subway, Metropolitan, Quaro en Charleston. De Zehnder Subway is een handdoekdroger met strakke compromisloze vormgeving, die een vierkante lijst combineert met ronde buizen. Hij voelt zich thuis in de hedendaagse badkamer of keuken. Leverbaar in gelakte, verchroomde uitvoering of geborsteld roestvrij staal. Er bestaat tevens een elektrische versie, voorzien van een kamertemperatuurregeling, dagen weekprogramma en een timer als beveiliging tegen drooglopen. De Zehnder Metropolitan is ontworpen door King & Miranda Design, een gerenommeerd architectuur & design bureau, gevestigd in Milaan en gespecia-

liseerd in productdesign voor radiatoren en koelingssystemen. De Metropolitan valt meteen op door zijn unieke design en dient zich aan als decoratief element in de badkamer. Door het extreem vlakke ontwerp lijkt de radiator voor de wand te zweven. De bevestigingen en consoles zijn volledig geïntegreerd waardoor een stijlvol, harmonieus geheel ontstaat. Toch is deze nieuwkomer ook functioneel: het grote oppervlak van het verwarmingselement verspreidt de stralingswarmte efficiënt in de ruimte. Zehnder stelt de Metropolitan voor in verschillende uitvoeringen, als handdoekdroger en als decoratieve radiator voor verticale of horizontale plaatsing. De Charleston bestaat al 80 jaar en is nog steeds een bestseller in het Zehnder-gamma. Dankzij de modulaire opbouw van verticale kolommen en flexibele aansluitingen, kan deze designradiator perfect op maat worden gemaakt. Een aangepaste productiemethode laat toe de kopstukken volledig te verbergen, wat de radiator een gladder en esthetisch aantrekkelijker uitzicht geeft. Zehnder EasyFix vergemakkelijkt de montage op afgewerkte muren en draagt bij tot de esthetiek dankzij de quasi onzichtbare consoles in aangepaste kleur.

Bouwunie

Wood Award

LIMBURG

Jubileumeditie Wood Award 2013-2014 LIMBURG

OP DINSDAG 1 OKTOBER GAF BOUWUNIE LIMBURG HET STARTSCHOT VAN DE 10DE EDITIE VAN WOOD AWARD. DIT STARTSCHOT WERD GEGEVEN IN DE CRISTAL ARENA IN GENK. DE JUBILEUM EDITIE BELOOFT DIT JAAR EEN ÉCHTE KNALLER TE WORDEN. Wood Award staat in het teken van het studiegebied hout in de technische scholen van Limburg. Bouwunie Limburg wil hiermee alle jongeren die kiezen voor hout een hart onder de riem steken op een leuke en leerrijke manier. Wood Award is een scholenwedstrijd waarbij de leerlingen onder supervisie van hun begeleiders een project realiseren van ontwerp tot afwerking. De projecten worden tentoongesteld op Bouwinnovatie 2014 en beoordeeld door een professionele jury. Op een spetterend slotgala in het voorjaar zullen de winnaars bekend gemaakt worden.

Voor deze tiende en speciale editie werkt Bouwunie Limburg samen met een ‘Hart voor Limburg’. Een ‘Hart voor Limburg’ is als streekfonds onlosmakelijk verbonden met onze provincie: ‘door de Limburgers én voor de Limburgers’ is immers ook het basisprincipe van Wood Award.

heid om de draagkracht en uitstraling van Wood Award nog te vergroten.

De samenwerking met ‘Hart voor Limburg’ biedt bovendien de mogelijk-

Wood Award 2013-2014, een editie waar u ongetwijfeld méér van hoort!

2013-2014

Ook KRC Genk voetbalspeler Jelle Vossen schaarde zich achter het project en vormt meteen het boegbeeld van deze jubileumeditie.

PLEISTERWERKEN

MAATMEUBILAIR

VENSTERTABLETTEN

INTERIEURGLAS

ISOLATIEWERKEN PUR- EN CHAPEWERKEN GYPROCWERKEN

ALUMINIUM PLINTEN SCHILDERWERKEN DEALER BREMS DOORS

Wanneer KWALITEIT écht BELANGRIJK is ... Sinds 2000 is Afwerkingsbedrijf Schoeffaerts doorgegroeid tot een nationale speler in de afwerkingswereld, dat streeft naar een exclusieve binnenafwerking van elk project. Het groeiende succes is te danken aan de grote flexibiliteit, het meedenkvermogen en de nodige zin voor creativiteit. Krachtenbundeling is hierbij een zeer belangrijk aspect, rekening houdend met timing en coördinatie, hoe groot of klein het uit te voeren project ook is.

AfwerkingsbedrijfSchoeffaertsRonny

Project

Kapel Klaarchitectuur

Beleving van verleden en toekomst KLAARCHITECTUUR IS EEN FLINK GROEIEND ARCHITECTENBUREAU, DAT DE ‘BELEVING’ VAN DE PROJECTEN CENTRAAL STELT. ‘BELEVING’ OVERSTIJGT DE EIGENLIJKE ARCHITECTUUR, GAAT OVER HET BINNENHALEN VAN DE OMRINGENDE NATUUR IN HET GEBOUW, OVER ZICHTEN, LICHTINVAL, ENZ. OMDAT HET BUREAU IN HEERS UIT ZIJN VOEGEN BARST, WERD GEZOCHT NAAR EEN NIEUWE THUIS. EEN OUDE KAPEL IN SINT-TRUIDEN BIEDT VEELBELOVENDE PERSPECTIEVEN OP EEN UNIEKE BELEVING.

Gregory Nijs studeerde architectuur in Diepenbeek en begon zowat vijftien jaar geleden als zelfstandig architect. ‘Klaarchitectuur’ werd een vijftal jaar geleden opgericht en in 2012 vervoegde Nadia Jottard, echtgenote van Gregory Nijs, het bureau om de organisatie in goede banen te leiden. Aan creatieve zijde is er versterking door interieurarchitect Wouter en stagiair Lawrence. Klaarchitectuur staat voor duidelijkheid, voor moderne, hedendaagse en vooral tijdloze architectuur, die binnen 10 – 20 – 30 jaar nog altijd goed zal ogen. Opdrachtgevers weten vooraf goed welke architectuurstijl ze mogen verwachten en binnen het bureau is er een ‘klare’ taakverdeling voor een gedreven en doelge-

richte aanpak. Architect Gregory Nijs wil vooral zijn eigen ding doen en dat geldt al helemaal als het om het ontwerp voor de huisvesting van het eigen bureau gaat. De eerste stap werd gezet met de aankoop van een oude stroopwinkel in Sint-Truiden. Alles werd in gereedheid gebracht om de renovatiewerken te starten, de opmetingen waren al achter de rug, toen plots het oog op een bord viel dat de verkoop van een merkwaardig pand aankondigde,

een leegstaande kapel. Gregory Nijs had een tiental jaar geleden al eens de kans om het pand te bezoeken en raakte er toen al aan verknocht. Toen hij weet kreeg van een verkoop, bleek de kapel als deel van een groter blok te worden aangeboden, waardoor een aankoop te hoog gegrepen was. Een half jaar geleden zat het wel mee en was het beoogde object – de kapel – wel te koop. Er werd geen seconde getwijfeld. De stroopwinkel was verleden tijd, de kapel werd de toekomst voor Klaarchitectuur.

Een pand met een vaag verleden “EIGENLIJK ZIJN ER NOG VELE MOGELIJKHEDEN OPEN VOOR DE INVULLING VAN DIT PROJECT”

Hoewel er algemeen over een kapel wordt gesproken, was het pand aanvankelijk een landbouwgebouw, een schuur en/of stal, met voor die functie een luxe-uit-

voering. “De geschiedenis gaat terug tot de 16e eeuw, maar verder is er heel weinig geweten”, vertelt Nadia Jottard. “Er is een toegang die duidelijk verwijst naar het gebruik van koetsen. Het bakstenen koor werd in 1872 toegevoegd en maakt dat er algemeen van een kapel wordt gesproken. Het is ook het best bewaarde deel van het geheel, dat tot het Begaardenklooster heeft behoord”. Op de gevel aan de Breendonkstraat hangt een plaat met de vermelding ‘De Waterhond” en in de volksmond is de benaming ‘Hondsstal’ bekend. De kapel werd in 1915 verbreed naar het oosten en het pand diende ook een tijd als huisvesting van een muziekschool, gevolgd door het vredegerecht. Monumentenzorg heeft het pand in 1997 geklasseerd en dat betekent dat het maximaal in zijn oorspronkelijke staat moet bewaard blijven. “Klaarchitectuur staat voor moderne tijdloze architectuur en beleving van architectuur. De herbeleving van het oude pand, het opnieuw zin en toekomst geven, staat niet haaks op onze filosofie, maar is een geweldige uitdaging die daar perfect in kadert”, argumenteert Gregory Nijs de keuze. Nadia Jottard: “Onze klanten verbaasde het niets, zij hadden voor zichzelf al uitgemaakt dat wij met dat pand wat zouden beginnen”.

Een pand met toekomstbeleving “Het is absoluut onze bedoeling om de structuur en de imponerende zichten binnen het gebouw te bewaren”, verduidelijkt de architect. “Hoewel het geheel aan de buitenzijde eerder gesloten oogt, met grote traditionele bak- en zandstenen muurvlakken, willen we het openstellen voor passanten, hen laten meegenieten van wat er aan de binnenzijde te beleven valt”. De buitenmuren worden gekaleid. De hoge rondboogvensters met metalen verdeling dateren uit de 19e eeuw. Het zijn weliswaar geen kunstglasramen, maar wel grotendeels intact gebleven. Van de oorspronkelijke vensters van het landbouw-

gebouw bleef geen spoor bewaard. Het dak stelt het bureau voor een dilemma: isoleren zou vandaag een conditio qua non moeten zijn, maar doet anderzijds afbreuk aan het karakter van het pand. “Aan de binnenzijde willen we de bestaande staat maximaal conserveren, vooral opkuisen en zeker niet reconstrueren”, gaat Gregory Nijs verder. Het koor krijgt een nieuwe toekomst als ontvangstruimte met unieke belevingswaarde. De nodige kantoorruimte wordt transparant ingebracht met een glazen volume dat rondom het pand loopt. “Het eerste idee was om een kantoorvloer in het gebouw op te hangen”, verhaalt de architect. “Dat zou echter het uitzicht op het geheel teveel beperken. Daarom kiezen we voor kantoren beneden en een verhoogde centrale vloer als multifunctionele ruimte en als uitkijkplatform op het 15m hoge fraaie dakgebinte dat een steil zadeldak uit Vlaamse pannen draagt”. Naast de kapel ligt nog een klein braakliggend terrein dat mag bebouwd worden en

zich bij uitstek leent voor het sanitair blok. Hier kunnen ook een trap en lift weggewerkt worden, zodat de circulatiefuncties buiten het hoofdgebouw worden gehouden. “Eigenlijk zijn er nog vele mogelijkheden open voor de invulling van dit project”, vertrouwt Gregory Nijs ons toe. “Hoofddoel is om al het bestaande te behouden, om het verleden te lezen op de wanden. Zo zijn er zelfs nog enkele wandschilderingen die we kunnen blootleggen”.

Een eerste herbeleving Klaarchitectuur voorziet een eerste herbeleving van het pand eind 2013, uiterlijk begin 2014. Het zal er een tentoonstelling organiseren over het verleden van de kapel, een terugblik op eigen werk en ook de sluier lichten over de toekomst van het pand. Dat laatste mag Bouwschakel hier nu al doen. Klaarchitectuur verwacht een periode van twee jaar vooraleer de nieuwe

thuis officieel in gebruik zal zijn. Klaarchitectuur zal ook het volledige ontwerp van de inrichting en bemeubeling op zich nemen. “Het moet een doordacht ontwerp zijn, geen banale invulling van de ruimte”, klinkt het. Ook de lichtstudie wordt door het architectenbureau zelf gedaan. Nadia Jottard stelt vast dat het ontzettend moeilijk is om beslissingen te nemen als het gaat over een project dat je voor jezelf realiseert: “We moeten onszelf deadlines opleggen, anders gaat het niet genoeg vooruit!”. Gregory Nijs bestempeld het vooral als de ‘verrijzing van het pand’, omdat het bouwwerk aan de basis zo mooi en karaktervol is.

Klaarchitectuur Bovelingenstraat 135a 3870 Heers Tel. 011 31 15 21 info@klaarchitectuur.be www.klaarchitectuur.be

Bouwunie

EnergieBewuste Aannemer

LIMBURG

EnergieBewuste Aannemer Marc Ceelen in de kijker OP 23 AUGUSTUS KREGEN EEN AANTAL BOUWUNIELEDEN DE UNIEKE KANS OM EEN OPMERKELIJKE WERF TE LIMBURG

BEZOEKEN. HET GING OM EEN DOORGEDREVEN ENERGIEZUINIGE VILLAWONING WAARIN TAL VAN TECHNISCHE INNOVATIES WERDEN TOEGEPAST.

EnergieBewuste Aannemer Marc Ceelen informeerde zich erg grondig over de diverse facetten van energiezuinig bouwen door tal van cursussen. Zo volgde hij – net als 200 collega’s - de Bouwunie-opleiding EnergieBewuste Aannemer, waarin hij een overzicht kreeg van de voornaamste wetenswaardigheden én nuttige contacten legde. Wil u zich ook voorbereiden om bijna-energieneutraal te bouwen? En wilt u uw bedrijf nu al profileren? Surf dan naar: bouwunie.be/energiebewusteaannemer

Algemeen aannemer Marc Ceelen, zaakvoerder van de gelijknamige bouwonderneming, getuigde over zijn bijzondere aanpak bij dit project. Zo voorzag hij de luchtdichte laag aan de buitenzijde van het binnenspouwblad, in plaats van te rekenen op het pleisterwerk.

krijgen. Het project biedt bovendien een staalkaart aan innovatieve producten en uitgekiende details. Het resultaat is opmerkelijk. Uit de luchtdichtheidsmeting ter plaatse bleek namelijk dat de v50waarde 1,47 m³/hm² was, en dat zonder dat de woning al gepleisterd is.

Bovendien paste hij een zelf ontwikkeld product toe, met name een thermisch onderbroken deurdorpel in natuursteen, die ook collega-aannemers kunnen ver-

Meer foto’s van de uitvoeringsdetails van deze werf vindt u binnenkort in Bouwnieuws 09, die eind oktober in de bus valt.

(Ver)bouw met kennis van zaken.

Slim bouwen of verbouwen levert je heel wat op. Elke maand een flinke besparing op je energiefactuur bijvoorbeeld. Maar ook een gezonder en comfortabeler huis. De INFRAXBOUWTEAMS leren je alles over duurzame materialen en de nieuwste technieken. Zo maak je gegarandeerd de beste keuzes bij je bouwproject. Wil je meer weten over een INFRAXBOUWTEAM in jouw buurt? Bel onze infolijn op 078 35 30 20 of kijk op www.bouwteams.be

Interview

Bart Hendrickx, zaakvoerder HBB bvba

Ecologie en comfort uitgebalanceerd voor elke klant HBB BVBA STAAT VOOR HENDRICKX BART BRANDERTECHNIEKEN. HET BEDRIJF HEEFT ZICH GESPECIALISEERD IN TECHNIEKEN VOOR LAGE ENERGIEWONINGEN EN BIEDT MAATWERK VOOR ELK TYPE KLANT. STEEDS STAAT EEN OPTIMALE OPLOSSING VOOR ELK BUDGET VOOROP, WAT NIET ZELDEN RESULTEERT IN TOEKOMSTGERICHTE GROEISYSTEMEN, DIE ZICH AL VANAF DE INGEBRUIKNAME ALS GOEDE INVESTERING BEWIJZEN, MAAR MET DE TIJD NOG BETER WORDEN. EEN KENNISMAKING MET ZAAKVOERDER BART HENDRICKX.

BOUWSCHAKEL: HOE BEN JE IN DEZE BRANCHE TERECHTGEKOMEN?

Bart Hendrickx: Ik heb als jongere elektrotechnieken gevolgd in Beringen. Nadat ik dat diploma op zak had wou ik verder met koeltechnieken. Er werd mij Oostende aangeraden voor de beste opleiding. Ik werkte de twee specialisatiejaren af in één schooljaar. In die tijd was de gemiddelde installateur helemaal niet op de hoogte van regeltechnieken. Daar lag nu net mijn interesse en dat werd ook mijn sterkte. Ik begon met onderhoud van verwarmingsinstallaties, dan volgde de eerste nieuwe installatie in een nieuwbouwproject. Ik heb na enkele jaren een andere keuze gemaakt en ging voor 10 jaar bij het leger. Als paracommando heb ik heel wat van de wereld gezien. Het was een heel speciale ervaring, wat me vandaag nog helpt bij het runnen van mijn eigen bedrijf. Omgaan met mensen, stressbestendigheid, daar leer je veel van in de

“ Iedereen stond weigerachtig tegenover die vernieuwing en het was vechten tegen de bierkaai om dat nieuwe product verkocht te krijgen” specifieke leef- en werkomstandigheden binnen het leger. Een ongeval in 1998 deed me besluiten tot een heroriëntatie. Ik verliet het leger en ging op zelfstandige basis aan de slag met het plaatsen van GSM-masten. Het ging heel specifiek om plaatsingen in moeilijke situaties, waarvoor ‘touwtechnieken’ aan bod kwamen. Daar had ik bij de para’s uiteraard heel wat van opgestoken. Het klinkt gevaarlijk, maar was best veilig, gezien we altijd dubbel beveiligd tewerk gingen. Maar de plaatsing van GSM-masten onder dergelijke zware omstandigheden liep terug en dat liet me opnieuw naar de

verwarmingssector uitkijken. Ik volgde avondschool als herhaling van mijn vroegere schoolopleiding. Al vlug bleek dat ik nog een vrij actuele kennis van de regeltechnieken bezat, maar de opbouw van installaties grondig veranderd was. De eerste twee jaar heeft me dat heel wat leergeld gekost.

BOUWSCHAKEL: HOE HEB JE EEN PLAATS KUNNEN OPEISEN ALS NIEUW STARTENDE ZAAK?

Bart Hendrickx: In 2000 telde ik 33 concurrenten in groot-Beringen! In die tijd was de condensatieketel een nieuw gegeven voor de verwarmingsbranche. Iedereen stond weigerachtig tegenover die vernieuwing en het was vechten tegen de bierkaai om dat nieuwe product verkocht te krijgen. Ik was heel erg gefascineerd door de nieuwe techniek, ook al omdat regeltechniek hierbij een rol speelde. Stel je voor dat heel wat installateurs de buitenvoeler niet eens aansloten als ze al een condensatieketel verkochten. Condensa23

tieketels golden zowat als ‘exclusief’. Er waren een drietal architecten die toen al pionierden met lage energiewoningen. We vonden elkaar en werden partners. In 2003-2004 volgde dan een doorbraak doordat plots subsidies werden toegekend voor de installatie van condensatieketels, wat zorgde voor een explosieve groei in de markt. Ook Infrax zette mee de schouders onder de promotie van de condensatieketel. Een goede regeling van de ketel was belangrijk voor een optimaal rendement. Ik heb in die periode ook heel wat oude installaties heringericht en door de juiste regeling leverde dat winst op voor de gebruikers en een mooie reclame voor mij!

BOUWSCHAKEL: HET BLEEF NIET BIJ VERWARMINGSTECHNIEKEN, WE ZIEN OOK VENTILATIE VERSCHIJNEN ONDER DE HBB-VLAG.

Bart Hendrickx: In de periode 2004-2005 ben ik met enkele architecten in Nederland en nadien ook in Duitsland een opleiding gaan volgen voor ventilatietechnieken. We kregen te maken met geëngageerde klanten die daar specifiek naar vroegen en ook bereid waren er de meerprijs voor te betalen.Vandaag is er nog steeds veel te weinig kennis over ventilatietechnieken in de markt en worden heel wat fouten weggestoken. Dat is niet alleen heel jammer voor de gemiste functionaliteit, maar bezorgt de technieken ook een slechte reputatie.

betrof 1 à 2% van de bouwaanvragen een lage energiewoning. Dat leverde ons heel wat werk op en verplichtte ons ook om meer medewerkers aan te trekken. Maar ondanks tal van aanwervingen, bleef de balans tussen het aantal opdrachten en de capaciteit van mijn bedrijf uit evenwicht. Daarnaast geldt dat in elke HVAC-installatie een groot aantal werkuren zit voor relatief eenvoudige handelingen als het plaatsen van leidingen. Gezien de immens zware druk op arbeid in ons land, drijft de hoge loonkost de totaalkost voor een goede installatie zo hoog op, dat ze voor sommigen onbetaalbaar dreigt te worden.

“Wij zien de doe-het-zelf klant niet als een verlies voor de installateur” Daar zocht ik een oplossing voor en vond ze in de vorm van het laten uitvoeren van de basishandelingen door de klant zelf – doe-het-zelf dus! Onze formule verzekert de klant de kwaliteit van een Belgische partner voor zijn project en een aanspreekpunt waar hij in zijn eigen taal wordt geholpen.

BOUWSCHAKEL: BETEKENT DOE-HET-ZELF DAN GEEN BEDREIGING VAN DE KWALITEIT? BOUWSCHAKEL: ALS EEN GESPECIALISEERD INSTALLATIEBEDRIJF DAT VOORAL ACTIEF WAS IN HET HOGERE MARKTSEGMENT, OPEN JE PLOTS DE DEUREN VOOR DOE-HET-ZELF. DAT LIJKT ONS MEER DAN ONGEWOON…

Bart Hendrickx: In de periode 2005-2006

Bart Hendrickx: Wij willen nooit besparen op de kwaliteit van de installaties. Daarom is onze doe-het-zelf gerichte aanpak ook specifiek en gericht op maximale begeleiding. HBB neemt de calculatie van de installatie, de regeling & ingebruikname, het onderhoud en het oplossen van eventuele technische pro-

blemen voor zijn rekening. Dat betekent dat de klant over technische installaties beschikt die maximale functionaliteit vooropstellen. In vele gevallen werken we om budgettaire redenen een basisinstallatie uit die met de jaren kan groeien en zo nog beter gaat presteren. Denk daarbij aan het opnemen van een buffervat, het toevoegen van zonnepanelen, het vervangen van een condensatieketel door een warmtepomp, enz. Elke installatie wordt opgebouwd met kwaliteitsproducten en stelt maximaal comfort en een maximaal ecologische werking voorop.

BOUWSCHAKEL: HBB BIEDT DE DOE-HET-ZELVER EEN UITZONDERLIJKE OMKADERING AAN. GRAAG WAT TOELICHTING.

Bart Hendrickx: Wij hebben een team van 5 à 6 mensen die wekelijks 1 tot 2 dagen opleiding geven aan de doe-hetzelf klanten. Zowel theorie als praktijk komen aan bod. Voor dat laatste hebben we de nodige ruimte voorzien, waar een woning in het klein als oefenobject paraat staat. We hebben zelfs naast traditionele bouw ook houtskelet voorzien. Ook complexe moderne technieken hebben er een plaats. De klant kan het nodige professionele gereedschap in bruikleen krijgen en wordt geïnformeerd over de beste verwerking van de aangekochte producten.

BOUWSCHAKEL: HET ECOLOGISCH ASPECT VAN DE TECHNISCHE INSTALLATIES IS BELANGRIJK VOOR HBB. HOE GA JE DAAR MEE OM?

Bart Hendrickx: Ons bedrijf telt vandaag nog altijd 7 monteurs en blijft haar activiteiten als installatiebedrijf verder ontplooien. Wanneer ons nieuwe technieken of producten worden voorge-

steld, volgen we altijd eerst opleiding bij de fabrikant/leverancier om dan pas te beslissen of we er mee verder gaan. Vervolgens zoeken we een eerste toepassing, betalen eventueel het leergeld als gevolg van het ‘experiment’ met de technieken of producten. Wij blijven ook in eerste instantie een 100% installatiebedrijf, al is het aandeel doehet-zelf klanten nu al flink opgelopen. Een monteur moet vandaag heel wat kennis meedragen. Omdat we heel vroeg instapten in energiezuinige technieken, mogen we stellen een flinke voorsprong te hebben op heel wat concurrenten.

BOUWSCHAKEL: WE HEBBEN HET TOT NOGTOE BIJNA ENKEL OVER RESIDENTIËLE TOEPASSINGEN GEHAD. IS HBB OOK ACTIEF OP ANDERE VLAKKEN?

Bart Hendrickx: Heel zeker en vrij recent hebben we ons aanbod voor de KMOmarkt een bijzondere boost gegeven met Climatrix van het Limburgse Rofix (Dilsen-Stokkem). Het is een moderne, onzichtbare manier voor verwarmen en koelen, zowel geschikt voor nieuwbouw als renovatie. Het gaat om stralingswarmte en koeling, wat als meest natuurlijk en comfortabel wordt ervaren. Wij bieden zowel vloerverwarming, waarvan de voordelen vandaag algemeen erkend worden, als klimaatplafonds, die zich idealiter complementair laten toepassen met vloerverwarming. De Climatrix klimaatwanden en –plafonds kunnen zowel verwarmen als koelen. Ze doen dat bovendien tochtvrij. In vergelijking tot vloerverwarming hebben ze een veel hogere reactiviteit. Warmte en/of koude worden rechtstreeks in de ruimte ‘gestraald’, zonder eerst de traagheid van de dekvloer (chape) te moeten overwinnen. Klimaatwanden en –plafonds laten niet alleen toe om snel een perfect binnenklimaat te bereiken, dankzij de actuele regeltechniek is het

zelfs mogelijk om de gewenste temperatuur per werkplek precies in te stellen. Bij renovaties bieden klimaatwanden en –plafonds het voordeel dat ze het comfort van stralingswarmte mogelijk maken, zonder breekwerk om vloerverwarming te integreren. Wij stellen vast dat zich ook bij de KMOklanten een trend aftekent van doe-hetzelf plaatsing met assistentie door onze professionals voor het inregelen.

we steeds meer waarde toekennen is dat de leverancier ons bedrijf moet steunen. Wij stellen vast dat de serviceverlening er algemeen gesproken op achteruit gaat en dat hypothekeert onze eigen service die we onze klanten wensen te bieden.

BOUWSCHAKEL: WAT ZIJN DE LAATSTE NIEUWIGHEDEN EN VERDERE TOEKOMSTPLANNEN BIJ HBB?

BOUWSCHAKEL: HET SAMENSTELLEN EN ACTUALISEREN VAN HET ASSORTIMENT KOST ALLICHT HEEL WAT VAN JE TIJD?

Bart Hendrickx: De energiekost zal ongetwijfeld verder blijven stijgen en bijgevolg zullen we ons ook verder blijven toespitsen op toptechnologie.

Bart Hendrickx: Kwaliteit is altijd het eerste criterium voor ons. Dan komt het gemakkelijk zelf kunnen verwerken. Bij voorkeur kiezen we merken en producten die al door onafhankelijke organisaties zijn bekroond (labels, awards, certificaten,…). Een ander criterium dat

Wij zien de doe-het-zelf klant niet als een verlies voor de installateur. Onze ervaring leert immers dat de particuliere doe-het-zelver principieel nooit klant zal zijn bij de installateur. De echte prijskoper gaat naar de doe-het-zelf supermarkt, maar steeds meer doe-hetzelvers willen ook graag een ‘noodknop’

achter de hand hebben en dat is precies wat HBB hen kan bieden. Voor wie toch in eerste instantie op prijs focust, hebben we de ‘basic formule’ in het leven geroepen. Het is ons antwoord op de diverse groothandels die zich meer en meer als concurrenten laten opmerken. De klant bestelt gewoon wat hij denkt nodig te hebben. De eventueel gewenste service is dan een optie. Tenslotte openden we recent nog een tweede filiaal in Antwerpen.

HBB bvba Industriezone Beringen-Zuid 2107, Lochtemanweg 36 3580 Beringen Tel. 011/43 30 00 www.hbb.be

NIEUW!

NU OOK VERWARMD BETON

EEN ONDERNEMING MET FUNDAMENTEN IN DE BOUWWERELD! BENOR STORTKLAAR BETON | VERWARMD BETON CHAPE EN GESTABILISEERD ZAND ZELFVERDICHTENDE BETON ISOLATIEBETON (OOK GEPLAATST) SCHUIMBETON | ARGEXBETON ISO-MIX (MET POLYSTYREEN KORRELS) BETONBLOKKEN | DUMPER | KIPWAGENS DOSEERKIPPER | WORMPOMP | KRAANMIXERS (TOT 18 M) POMPMIXERS (MET BETONPOMP) LEVERINGEN MET EIGEN BETONPOMPEN (GIEK TOT 52M)

PAESEN Betonfabriek nv Centrum Zuid 2007 | 3530 Houthalen T. 011 523 654 | F. 011 525 667 info@paesenbeton.be | www.paesenbeton.be

WWW.HBB.BE Industriezone Beringen-Zuid 2107 Lochtemanweg 36, 3580 Beringen Tel.: 011 43 30 00 • info@hbb.be

KMO Park XL Prins Boudewijnlaan 21L, 2550 Kontich Tel.: 03 500 94 12 • kontich@hbb.be

ENERGIEZUINIGE INSTALLATIES MET U AAN DE LEIDING HBB ZORGT VOOR EEN PROFESSIONELE REALISATIE VAN UW INSTALLATIE OF BEGELEIDT U WANNEER U DEZE ZELF REALISEERT ZODAT U ZORGELOOS TOT EEN GOED RESULTAAT KOMT. • Lage-temperatuurverwarming. • Condensatieketels. • Thermische zonnecollectoren en buffervaten. • Warmtepompen grond-water en lucht-water. • Ventilatiesystemen. • Sanitaire leidingen, regenwater en waterbehandeling. HBB REALISEERT UW INSTALLATIE HBB beschikt over een team van geschoolde en ervaren medewerkers die vlekkeloos samenwerken met architecten en toeleveranciers. U REALISEERT ZELF UW INSTALLATIE • U bespaart 25% tot 45% op uw installatie zonder in te boeten op kwaliteit. • U behoudt uw volledige garantie. • Opleiding in ons opleidingscentrum. • Kennis, kwaliteitsmateriaal en begeleiding op de werf volgens een traject op maat. • Legplannen, hydraulische schema’s, parameters en verslagen te uwer beschikking. • HBB komt uw installatie inregelen en opstarten. U RECUPEREERT EEN DEEL VAN UW INVESTERING Of u nu zelf uw installatie plaatst of wij dit voor u verzorgen, in beide gevallen kan u vaak genieten van subsidies. Welke subsidies, voor welke bedragen en waar aan te vragen? HBB weet het en geeft voor elk dossier gepast advies.

VOOR MEER INFO: WWW.HBB.BE 27

Juridisch

AdLex Advocaten cvba

De rechtstreekse vordering DE WETGEVER GEEFT EEN ONDERAANNEMER DE MOGELIJKHEID OM ZIJN FACTUUR (OF FACTUREN) RECHTSTREEKS TE INNEN BIJ DE BOUWHEER OF OPDRACHTGEVER (TOEPASSING VAN ARTIKEL 1798 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK), ZONDER HIERVOOR EEN GERECHTELIJKE PROCEDURE TE MOETEN VOEREN. NOCHTANS WORDT HET PRINCIPE VAN DE RECHTSTREEKSE VORDERING IN DE PRAKTIJK MAAR AL TE VAAK UIT HET OOG VERLOREN.

Het inwerking stellen van een rechtstreekse vordering is nochtans aan geen enkele vormvoorwaarde gebonden, zodat het volstaat dat de onderaannemer op ondubbelzinnige wijze te kennen geeft dat hij aanspraak maakt op een rechtstreekse betaling van de bouwheer of opdrachtgever. Vermits er wordt vereist dat de rechtstreekse vordering op ondubbelzinnige wijze wordt gesteld, is het wel aangewezen om deze vordering schriftelijk (per fax, per e-mail of per brief) te stellen, bij voorkeur met ontvangstbevestiging. Er dient melding te worden gemaakt van (1) het werfadres, (2) de toepassing van artikel 1798 van het Burgerlijk Wetboek alsook (3) dat er nog slechts bevrijdend kan worden betaald in handen van de onderaannemer die de rechtstreekse vordering stelt. Zo wordt iedere discussie over het ondubbelzinnig karakter van de rechtstreekse vordering uitgesloten. De rechtstreekse vordering kan evenwel ook op andere manieren worden gesteld. Zo hebben onder meer het Hof van Beroep te Brussel als Antwerpen (arresten van respectievelijk 08.04.2009, 18.03.2010 en 30.05.2005) reeds geoordeeld dat zelfs het leggen van een bewarend derdenbeslag in handen van de bouwheer voldoende is om

aan te tonen dat er een rechtstreekse vordering is gesteld. In ieder geval kan de rechtstreekse vordering worden ingesteld door elke onderaannemer, in welke contractuele graad hij ook tussenkomt. Het betreft dan wel een rechtstreekse vordering tegen de schuldenaar van de eigen schuldenaar. Zo kan bijvoorbeeld een sub-onderaannemer (dus de aannemer van een onderaannemer) zich op de rechtstreekse vordering beroepen lastens de hoofdaannemer (niet: lastens de initiële bouwheer of opdrachtgever).

ze verband te houden met de werken op een bepaalde bouwplaats die aan de onderaannemer zijn toevertrouwd.

Opdat de onderaannemer zich kan beroepen op een rechtstreekse vordering, dient zijn vordering ten opzichte van de (hoofd)aannemer evenwel zeker, vaststaand én opeisbaar te zijn, alsook dient

Het onderpand van de rechtstreekse vordering is weliswaar beperkt tot hetgeen de bouwheer of opdrachtgever binnen dezelfde aannemingsopdracht nog verschuldigd is aan de (hoofd)aannemer.

VOOR ZOVER EEN RECHTSTREEKSE VORDERING TIJDIG WORDT INGESTELD, LAAT HET FAILLISSEMENT VAN DE (HOOFD)AANNEMER DE UITOEFENING ERVAN ONGEMOEID, HETGEEN BETEKENT DAT DE ONDERAANNEMER DE SCHULDVORDERING NOG STEEDS RECHTSTREEKS KAN INNEN.

De rechtstreekse vordering heeft wel betrekking op alle schuldvorderingen voortvloeiend uit de overeenkomst tussen de (hoofd)aannemer en de bouwheer of opdrachtgever. Het is dus niet vereist dat de schuldvordering(en) van de (hoofd)aannemer reeds opeisbaar is (zijn) op het ogenblik dat de rechtstreekse vordering wordt gesteld.

Van zodra de onderaannemer een rechtstreekse vordering instelt, kan de bouwheer of opdrachtgever nog slechts bevrijdend betalen in handen van deze onderaannemer. Indien de bouwheer of opdrachtgever, na kennisname van een rechtstreekse vordering, alsnog betaalt in handen van de (hoofd) aannemer, loopt de bouwheer of opdrachtgever het risico dat hij twee keer zal moeten betalen voor eenzelfde schuldvordering. De bouwheer of opdrachtgever mag zich wel nog steeds beroepen op de excepties

en verweermiddelen die ontstaan zijn vóór het instellen van de rechtstreekse vordering. Zo heeft hij onder meer recht op compensatie tussen de respectievelijke schuldvorderingen voortvloeiend uit de hoofdaannemingsovereenkomst of kan hij zich verschuilen achter de exceptie van niet-uitvoering van de overeenkomst wegens bijvoorbeeld wanprestaties of gebrekkige uitvoering van de (hoofd)aannemer. Tenslotte dient de rechtstreekse vordering tijdig te worden ingesteld, hetgeen betekent dat zij ter kennis dient te worden gebracht aan de bouwheer of opdrachtgever vóór het faillissement van de (hoofd) aannemer. Voor zover een rechtstreekse vordering tijdig wordt ingesteld, laat het faillissement van de (hoofd)aannemer de uitoefening ervan ongemoeid, hetgeen betekent dat de onderaannemer de schuldvordering nog steeds rechtstreeks kan innen. De rechtstreekse vordering

is echter niet geldig indien ze pas na het openvallen van het faillissement wordt ter kennis gebracht aan de bouwheer of opdrachtgever. Bijvoorbeeld een rechtstreekse vordering ingesteld per brief van 9 september, doch pas door de bouwheer of opdrachtgever ontvangen op 10 september, terwijl het faillissement van de (hoofd)aannemer eveneens op 10 september wordt uitgesproken, is laattijdig. In geval een (hoofd)aannemer de toepassing vraagt van de Wet betreffende de Continuïteit van Ondernemingen (afgekort: WCO; de vroegere gerechtelijke reorganisatie), wordt de toepassing van het principe van de rechtstreekse vordering niet verhinderd. Met andere woorden, er kan dan nog steeds een rechtstreekse vordering worden ingesteld door de onderaannemer lastens de bouwheer of opdrachtgever (artikel 33 §5 WCO). Bij wijze van besluit kan gesteld worden

dat het principe van de rechtstreekse vordering alleszins nuttig is voor de onbetaalde schuldvordering van de onderaannemer. In de praktijk blijkt de bouwheer of opdrachtgever evenwel maar al te vaak onwillig te zijn om de onderaannemer rechtstreeks te betalen, soms uit onwetendheid of argwaan, dan wel onder druk van de (hoofd)aannemer. In dat geval blijft een dagvaarding de enige manier om de bouwheer of opdrachtgever alsnog te dwingen over te gaan tot rechtstreekse betaling aan de onderaannemer.

advocaten

Adlex Advocaten cvba info@adlex.be www.adlex.be

advocaten GENK Grotestraat 122 B-3600 Genk

BREE Bocholterstraat 14 B-3960 Bree

T. +32 89 32 23 00 F. +32 89 35 66 61

T. +32 89 46 15 62 F. +32 89 47 20 37

info@adlex.be www.adlex.be 29

Bouwunie

Limburgse Bouw@cademie

LIMBURG

Slotactiviteit Limburgse Bouw@cademie DE LIMBURGSE BOUW@CADEMIE IS EEN UNIEK MAANDELIJKS PLATFORM VOOR ONDERNEMERS ACTIEF IN DE BOUWSECTOR WAARBIJ OPLEIDING, ERVARINGSUITWISSELING EN NETWERKEN CENTRAAL STAAN. LIMBURG

Op maandag 8 juli vond in de nieuwbouw van Stebo vzw te Genk de slotactiviteit van de 1ste editie van de Limburgse Bouw@cademie plaats. Voor deze slotactiviteit werden zowel de deelnemers aan het huidige traject als alle ex-deelnemers van voorloper Bouw-

campus uitgenodigd. De aanwezigen werden verwelkomd door de heer Erwin Debruyn, directeur van Stebo. Na een korte toelichting omtrent de nieuwbouw en de gebruikte technieken en materialen, volgde een rondleiding, waarna de deelnemers konden genieten

van een walking diner. Verder mocht elke deelnemer zijn of haar getuigschrift in ontvangst nemen. De 2de editie van de Limburgse Bouw@cademie start op maandag 21 oktober 2013. Meer info op www.bouwunielimburg.be

Voor meer info: www.bouwunielimburg.be of via limburg@bouwunie.be

advocaten

Het strategisch management van uw onderneming is zeer belangrijk, zowel op lange als op korte termijn. Dit traject gaat verder dan alleen maar missie- en visiebepaling. Actuele thema’s, problematieken waar u als ondernemer mee geconfronteerd wordt, komen hierin ook aan bod. Hebt u als ondernemer vragen bij onderstaande thema’s, dan is dit traject waarschijnlijk iets voor u.

STRATEGISCH BOUWMANAGEMENT

THEMA’S (RICHTINGGEVEND): - POSITIONERING VAN UW BEDRIJF IN DE HUIDIGE CONTEXT (INNOVATIE, ONEERLIJKE BUITENLANDSE CONCURRENTIE, …) - ANTIMISBRUIKBEPALING ANNO 2013: PERSOONLIJKE FISCALE EFFECTEN VOOR U ALS BOUWHEER? - NIEUWE REGELGEVING INZAKE EPB, BTW, OVERHEIDSOPDRACHTEN, RIJBEWIJZEN,… - ...

Het operationeel management belangt voornamelijk de zaken aan waarmee u dagelijks te maken heeft. Het financiële management van uw bedrijf is hierin ontegensprekelijk een belangrijk gegeven. Maar daarnaast komen ook de andere domeinen van de bedrijfsvoering ruimschoots aan bod in dit traject.

OPERATIONEEL BOUWMANAGEMENT

THEMA’S (RICHTINGGEVEND): - WELKE CONCLUSIES KUNT U TREKKEN UIT UW LAATSTE JAARREKENING? - KOSTENBEHEER (VOORCALCULATIE, BEGROTING, WERKBUDGET, NACALCULATIE) - INTERESSANTE OPTIES OM GELD UIT UW VENNOOTSCHAP TE HALEN - ...

‘Vrouwen in de bouw’ is exclusief gericht op vrouwelijke beslissingsnemers binnen het bouwbedrijf: dat wil zeggen bedrijfsleiders, meewerkende echtgenotes of dochters. U ontmoet tijdens dit traject andere vrouwelijke collega’s en u kan zich samen met hen verdiepen in verschillende relevante thema’s voor de bedrijfsvoering.

VROUWEN IN DE BOUW

THEMA’S (RICHTINGGEVEND): - NETWERKTECHNIEKEN - LEIDING GEVEN - SOLLICITATIEGESPREKKEN - ...

Een werf kan u nu éénmaal niet mee naar huis nemen, hetgeen meer flexibiliteit vraagt en bijgevolg een weerslag heeft op de bedrijfsvoering, op het gezin en op de vrije tijd. Dit traject helpt u om meer evenwicht te brengen tussen werk en privé. Een gezondere levensstijl leidt gegarandeerd tot succesvoller ondernemen!

WERKBAAR WERK

THEMA’S (RICHTINGGEVEND): - BALANS TUSSEN WERK EN VRIJE TIJD - GOED IN JE VEL - STRESSHANTERING – BURN-OUTPREVENTIE - ...

Architect Mark Depreeuw

Duurzaam bouwen

Bouwen met bio-ecologische bouwmaterialen

Gezond bouwen GEZONDHEID KRIJGT HEEL WAT AANDACHT IN ONZE MAATSCHAPPIJ: GEZOND ETEN, GEZOND BEWEGEN, GEZOND SLAPEN, GEZOND ZITTEN… MAAR OOK BOUWEN EN BIJGEVOLG WONEN EN WERKEN KAN GEZONDER EN BOVENDIEN MEER MILIEUVERANTWOORD DOOR TE KIEZEN VOOR BIO-ECOLOGISCHE BOUWMATERIALEN. EEN DERGELIJKE KEUZE IMPLICEERT GEEN PEPERKOEKEN HUISJES OM OP TE ETEN, NOCH BEKERING TOT DE ‘GEITENWOLLENSOKKEN’BEWEGING. DIMITRI ALDERWEIRELDT, VERANTWOORDELIJK VOOR COMMUNICATIE BIJ HET VLAAMS INSTITUUT VOOR BIO-ECOLOGISCH BOUWEN EN WONEN WIL GRAAG ONZE GIDS ZIJN.

VIBE bestaat nu al sinds 1996. Voordien, eind de jaren ‘70, werd al een basis gelegd door een genootschap van architecten en aannemers die in hun vrije tijd samenkwamen om te brainstormen over de problematiek. Zij werden geïnspireerd door wat er in Oostenrijk en Duitsland gebeurde, landen die heel wat voorsprong hadden en nog steeds hebben op het vlak van bio-ecologisch bouwen. In die tijd was er ook in ons land al een

eerder kleine groep mensen die veel aandacht hadden voor biologisch eten, natuurlijke bouwmaterialen enz.. “Vandaag is VIBE professioneel gegroeid en breed opengetrokken”, licht Dimitri Alderweireldt toe. “Omdat we nog te gemakkelijk in de hoek van de geitenwollensokken-groep worden gedrukt, moeten we dubbel ons best doen om te verduidelijken waarover het gaat”.

VIBE is vooral informatief aan de slag en doet dat via deelname aan diverse beurzen en het uitgeven van een eigen tijdschrift. Sinds twee jaar is er een goede samenwerking met de NAV. Er is ook nog de Vitruvius Academy vzw, opgericht door NAV, die zich bezighoudt met opleiding voor architecten en waarin VIBE participeert voor wat het vertrouwd maken met bio-ecologisch bouwen betreft. Tenslotte groeit het aantal samenwerkingen en uitwisselingen met bekende organisaties als VITO, WTCB en KU Leuven, waardoor het professionalisme steeds meer geaccentueerd wordt. De ontwikkelingen binnen de organisatie leiden ook tot een nieuwe structuur bij VIBE, met een tak Studie & Advies en een tak Vorming.

Meer dan duurzaam bouwen

Architect Henk Van Aelst

BIO-ECOLOGISCH BOUWEN WIL VERDER GAAN DAN DUURZAAM BOUWEN, HET HOUDT NIET OP BIJ HET RECYCLEREN VAN MATERIALEN, ENERGIEZUINIG BOUWEN OF HET PLAATSEN VAN ZONNEPANELEN EN WINDMOLENS.

Dimitri Alderweireldt: “Bio-ecologisch bouwen verbindt gezondheid en milieu. In principe moet alles natuurlijk zijn, maar dat wordt de laatste tijd wat meer genuanceerd. Voor ons gaat het vooral om hergroeibare grondstoffen – vb. van plantaardige of dierlijke oorsprongof het verwerken van grondstoffen die op termijn zijn vol te houden – vb. het gebruik van minerale materialen - wat veel verder gaat dan het begrip duurzaam insluit. Wij willen de wereld morgen leefbaar houden en zien daarvoor heil in bio-ecologisch bouwen”. Bio-ecologisch bouwen wil verder gaan dan duurzaam bouwen, het houdt niet op bij het

recycleren van materialen, energiezuinig bouwen of het plaatsen van zonnepanelen en windmolens.

houtskelet een voor de hand liggende optie, maar kan men ook met baksteen bio-ecologisch bouwen”.

Het begint bij het gebruik van de ‘ruimte’ als belangrijke factor in de realisatie van een mensen milieuverantwoord gebouw. Bij de keuze van de bouwmaterialen wordt rekening gehouden met hun levenscyclus, het sluiten van stofkringlopen, nagroeibare of onuitputtelijke grondstoffen. ‘Energie’ is een derde hoofdthema en stelt rationeel energiegebruik, goede isolatie en ventilatie, voorrang aan onuitputtelijke energiebronnen voorop. Het vierde hoofdthema betreft rationeel watergebruik, het maximaal gebruik van regenwater, waterbesparing, kleinschalige waterzuivering en aandacht voor de infiltratie van regenwater. Teeltbare materialen of producten voor bio-ecologisch bouwen kunnen rechtstreeks gewonnen worden – vb. bomen kweken voor hout – of onrechtstreeks – vb. het recycleren van jeans om te verwerken tot isolatiemateriaal, wat al in Frankrijk wordt toegepast.

Zelf zal VIBE binnenkort de bouw starten van een 2.000m² groot bio-ecologisch passiefkantoor in het centrum van Antwerpen. Belangrijk is ook dat de verschillende materialen zich laten combineren. Op hun website biedt VIBE een groot aantal keuzefiches als download voor isolatiematerialen, binnenpleisters, tapijten, enz. Er is ook een handige bouwpartner-lijst terug te vinden met producten en diensten die door VIBE grondig geselecteerd en gecontroleerd werden aan de hand van strikte criteria. Het aantal gelabelde bouwpartners groeit jaarlijks flink aan. Dimitri Alderweireldt: “We zien ook dat steeds meer grote traditionele namen uit de bouwwereld inspanningen leveren om het bio-ecologische gedachtengoed op te nemen in hun bedrijfsvoering en nieuwe producten ontwikkelen die aan onze criteria voldoen”. Hoe groter het aanbod op de markt, hoe meer de omzet met bio-ecologische materialen zal stijgen en hoe gunstiger de prijs voor de klant zal worden. Er moet veel onderzoek gedaan worden om de acceptatie van bio-ecologisch bouwen te vergroten bij alle partijen – architect, bouwheer, fabrikanten van bouwmaterialen, aannemers – inclusief de overheid, want soms is vooruitgang slechts mogelijk door enige druk van bovenaf.

Maar ook vele traditionele en bekendere minerale materialen zoals leem, klei, kalk en gips passen in een bio-ecologisch gebouw. Voor de bouw wordt een classificatie van grondstoffen gehanteerd, enerzijds bio-ecologisch: natuurlijke en minerale materialen, en anderzijds te vermijden: aardolie en andere eindige grondstoffen. En die opdeling geldt ook voor recyclage. Een materiaal zoals PVC is immers niet oneindig recycleerbaar. Het wordt altijd op een gegeven moment een afvalproduct. Dimitri Alderweireldt: “Dat er een E-peil wordt opgelegd is vanzelfsprekend een goede zaak, maar wij pleiten ervoor om dat te bereiken door toepassing van gezonde, bio-ecologische materialen”.

Totaalaanbod “Bio-ecologisch bouwen kan vandaag van kelder tot zolder, van ruwbouw tot en met de afwerking en decoratie”, benadrukt Dimitri Alderweireldt. “Het staat los van de persoonlijke stijl- en materiaalvoorkeur en laat zich ook toepassen met verschillende bouwmethodes. Zo is

Isolatie Bio-ecologische materialen zijn dampopen. VIBE beveelt maximaal isoleren aan, maar gaat zeker niet voorbij aan de betaalbaarheid. “Wij adviseren 20 cm of meer natuurlijke isolatie”, verklaart Dimitri Alderweireldt. “De kost voor de werkuren die gepaard gaan met het plaatsen van de isolatie weegt zwaarder door dan de kost van het isolatiemateriaal zelf, daarom kan je beter direct dikker isoleren”. “Goed isoleren moet aan het begin van de bouw of de renovatie van een woning, want laat zich moeilijk nadien corrigeren”, stelt Dimitri Alderweireldt. Bio-ecologisch bouwen stelt het beste voor de woning en het comfort voorop, niet de terugverdientijd van bepaalde maat-

regelen. Er is immers meer dan enkel energie besparen. “Heel wat bio-ecologische isolatiematerialen hebben een grote warmteopslagcapaciteit en dat zorgt voor een vertraagde warmtedoorslag, wat leidt tot een verhoogd zomercomfort. De pieken van opwarming worden uitgevlakt, wat resulteert in een hoger wooncomfort. Diezelfde isolatiematerialen zullen tegelijkertijd ook fungeren als akoestische isolatie”. Omwille van de lage kostprijs geniet papiercellulose een grote populariteit als isolatiemateriaal bij bio-ecologisch bouwen. Het is een goedkoop en efficiënt materiaal. “Andere voordelen zijn er bij plaatsing. Zo zijn o.a. vlas en hennep niet irriterend voor de huid”, gaat Dimitri Alderweireldt verder. “Bouwprofessionals gaan dag na dag om met die materialen en ervaren snel het voordeel van natuurlijke materialen. Vlas en hennep zijn bovendien lokale teelten, waardoor ook de milieubelasting door transport beperkt blijft. Ze zijn o.a. zeer geschikt als wisselteelt voor landbouwbedrijven en dragen bij tot het rond maken van de lokale keten”.

Toekomst Kiezen voor bio-ecologisch bouwen begint bij het concept van een gebouw. Via de Vitruvius Academy NAV heeft VIBE tot nog toe een 200-tal architecten bereikt die oor hadden naar de argumenten voor bio-ecologisch bouwen. Dankzij het postgraduaat Bio-Ecologisch Bouwen in Gent hebben al meer dan 60 studenten zich verder kunnen toe leggen op dit vakgebied. Gezond bouwen en renoveren hoeft niet noodzakelijk over het volledige project te gaan. Wanneer schilderwerken aan de orde zijn kan kiezen voor bio-ecologische verf al een eerste stap zijn. Voor VIBE betekent elke keuze voor een natuurlijk materiaal als alternatief op een ander winst voor milieu en gezondheid.

Vlaams Instituut voor Bio Ecologisch Bouwen en Wonen (VIBE) www.vibe.be

Verwarming en ventilatie in 2014 Dinsdag 1 oktober van 16u tot 21u www.energiebesparingsforum.be

16u30 Infosessies A) Mogelijkheden van geothermie B) Onderhoud van ketels, regelgeving C) EPB regelgeving: impact van ventilatietechnieken D) Dimensioneren van installaties voor sanitair warm

19u30 Infosessies A) Een oplevering van de verwarmingsinstallatie de juiste start voor uw onderhoudsschema B) Vermogensturing door 100 % variabel debiet D) Analyse van de reële energie- en comfortprestaties van het zero energy kantoor van ESV Stebo in Genk

17u30 Infosessies A) Zetten we schaduwrijke bomen voor ons gebouw of verzwaren we onze technische installaties? Over dilemma’s en maatregelen om energie in gebouwen te beheersen B) Inregeling van verwarminginstallaties C) Micro-wkk, de ketel van de toekomst? D) Onderhoud van ventilatie-installaties E) Praktische tips over de herkenbaarheid van HVAC-installaties

20u30 Infosessies A) Passiefhuizen en nood aan warmte B) Warmtenetten, combilus en satelliet-units: het distributieconcept voor de toekomst ? C) Verstrenging EPB,mogelijkheden voor duurzame energie D) Smart Grids, stand van zaken

18u30 Bezoek beurs : U kan van 16u tot 21u de beurs ‘Verwarming en ventilatie‘ bezoeken. Tussen 18u30 en 19u30 zijn er geen lezingen waardoor u extra tijd kan besteden aan een bezoek aan volgende standhouders: ACV Verwarming, Viessmann, Izen, Thercon Generali, Spirotech, Masser, Informazout, Climatrix, Daalderop, DDG, Bemal, Vaillant, Remeha, Elco Belgium, Bouwunie installateurs, Warm Limburg, Nilan Belgium, Testo, Aero Pulmo, Airdeck, EWKP/ Condumé, Alrasol, Syntra,… Praktisch info ‘Verwarming en ventilatie’ Plaats: CeDuBo, Schachtplein (parking), 3550 Heusden-Zolder Datum: Dinsdag 1 oktober van 16u tot 21u Deelname: Gratis mits voorinschrijving via www.cedubo.be/go/inschrijven Meer info: www.energiebesparingsforum.be Ondertekeningsmoment Warm Limburg Installateurs en architecten kunnen na het volgen van een infosessie op dinsdag 1 oktober een engagementsverklaring tekenen op stand ‘Warm Limburg’ waarna ze opgenomen worden op lijsten die tijdens de campagne ruim verspreid worden. Meer info over de campagne www.warmlimburg.be Infoavond OVED OVED stelt op dinsdag 1 oktober om 19u30 ‘Q4Energy‘ voor, hét kwaliteitstraject voor ambitieuze energiedeskundigen tijdens het evenement ‘Verwarming en ventilatie’ in Centrum Duurzaam Bouwen. Meer info en inschrijven via www.Q4energy.be/agenda . 35

Gyproc

Proteam Trophy

Gyproc Proteam Trophy 2013 IN TIJDEN WAARIN DE MEDIA BOL STAAN VAN NEGATIEVE BERICHTGEVING ROND DE ECONOMISCHE MALAISE EN WAAR OOK DE BOUWSECTOR MEE IN DE KLAPPEN DEELT IS HET NIET VANZELFSPREKEND OM RUCHTBAARHEID TE CREËREN ROND HET VAKMANSCHAP EN DE KWALITEIT VAN DE VELE PROFESSIONALS DIE DAGELIJKS IN DE BOUW ACTIEF ZIJN.

Proteam-bedrijven zijn door Gyproc erkende installateurs die voldoen aan de kwaliteitscriteria die sinds de oprichting in 2005 in het Gyproc Proteam-charter werden vervat. Ondertussen telt de Gyproc Proteam club al 136 actieve afwerkingsbedrijven die het kwaliteitsstreven van Gyproc ook in hun projecten subliem vorm geven.

• Categorie “residentieel” CAP Parachève Line uit Herstal met het project Maison Henry te Saive. • Categorie “bouwpleisters” Ronny Schoeffaerts afwerkingsbedrijf uit Diepenbeek met het project Privéwoning Mobe te Bertem. • Categorie “gipskartonplaten” Verhulst-Dejonckheere uit Ieper met het project St.-Sixtus Abdij (Abdij van Westvleteren).

beelding krijgt vorm Gyproc biedt U de oplossingen

SILVER

ILVER

Om het vakmanschap van door Gyproc erkende professionele verwerkers in de kijker te plaatsen organiseerde Gyproc afgelopen zaterdagavond 14 september voor de 3de maal de Gyproc Pro Team Trophy awards uitreiking in het sfeervolle kader van de Event-Lounge in Brussel. Voor deze derde nationale editie van de Gyproc Proteam Trophy werden 51 projecten ingediend waarvan uiteindelijk 34 projecten werden weerhouden, verdeeld over 5 categorieën.

Deze 5 winnaars zijn rechtstreeks geplaatst voor deelname aan de 9de editie van de Saint-Gobain Gypsum International Trophy in Berlijn op 6 juni 2014. Gezien de technische hoogstandjes en de uitstraling van het vakmanschap dat afgelopen zaterdag aan het aanwezige publiek werd getoond mogen we ambiëren dat de deelname van de 5 ingediende projecten in Berlijn zeker zullen opvallen.

Uw gids in duurzame Virginie Claes, gastvrouw tijdens het of-afbouwsystemen en innovatieve ficiële “award” gedeelte, verzorgde de

presentatiePRODUCTS van de BELGIUM 34 genomineerde proAINT-GOBAIN CONSTRUCTION NV visie GYPROC jecten die in de verschillende categorieën nt-Jansweg 9 - Haven 1602 - B9130 KALLO de11revue passeerden. l.: +32 (0)3 360 22 - Fax: +32 (0)3 360 23 80Uiteindelijk werden ww.gyproc.be - info@gyproc.be

volgende 5 Gyproc Proteam-leden, elk winnaar in één van de volgende categorieën bekend gemaakt. • Categorie ”zorgsector, scholen en hotels” ADB Finish uit Hoboken met het project BMW Training Center te Bornem. • Categorie “innovatie en mixed use” Genisol uit Gent met het project Ghelamco Arena AA Gent (nieuw voetbalstadion).

Saint-Gobain Construction Products Belgium - Divisie GYPROC Sint-Jansweg 9, Haven 1602, 9130 KALLO Tel. 03 360 22 11 - Fax: 03 360 23 80 info@gyproc.be www.gyproc.be

Gyptone ACTIV air, het meest duurzame akoestische plafond Gyptone ACTIV air akoestische plafonds zijn de referentie op het gebied van akoestisch comfort in scholen, instellingen, hospitalen, burelen en woningen. De Gyptone ACTIV air akoestische plafonds verminderen de nagalmtijden* en waarborgen een betere spraakverstaanbaarheid. Het vernieuwde assortiment Gyptone ACTIV air is leverbaar in demonteerbare inlegtegels en in panelen die na plaatsing een naadloos oppervlak vormen. De ACTIV air technologie die verwerkt zit in deze Gyptone producten neutraliseert de grootste groep binnen de VOS (vluchtige organische stoffen) en combineert akoestisch comfort met een beter leef- en werkcomfort. Gyptone ACTIV air plafondtegels en -platen verkregen de beste score qua ecologische voetafdruk** door de volledige recycleerbaarheid, het lage water- en energieverbruik en de lage CO2 uitstoot bij productie.

Wilt u hierover meer weten, consulteer dan www.gyproc.be. * het geluid dat heen en weer kaatst tussen twee wanden waardoor er snel opeenvolgende echoâ&#x20AC;&#x2122;s veroorzaakt worden. ** gebaseerd op een vergelijk met gepubliceerde EPDâ&#x20AC;&#x2122;s voor verschillende plafondtypes op hoofdparameters: energieverbruik, waterverbruik en CO2 uitstoot.

SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS BELGIUM

- Sint-Jansweg 9 - Haven 1602 - 9130 Kallo - Tel. +32 3 360 22 11 - www.gyproc.be

Recticel Insulation

Renovatieoplossingen

Ontdek de nieuwe renovatieoplossingen van Recticel Insulation RECTICEL INSULATION HEEFT EEN NIEUW EN UITGEBREID GAMMA AAN ISOLATIEPRODUCTEN EN –CONCEPTEN VOOR RENOVATIE. HIERBIJ IS EEN OPLOSSING UITGEWERKT VOOR ELKE SITUATIE. WIE BOVENDIEN RENOVEERT EN ISOLEERT MET DE KWALITATIEVE ISOLATIEPRODUCTEN VAN RECTICEL INSULATION, KRIJGT ER HET RECTICEL® INSULATION INSIDE KWALITEITSLABEL ÉN ISOLATIECERTIFICAAT BOVENOP.

Recticel Insulation is in België al jaren dé referentie bij uitstek voor wat betreft het isoleren van woningen, of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie. Nieuw dit jaar op Batibouw, zijn de uitgebreide Recticel® isolatieoplossingen voor renovatie. Hierbij biedt Recticel Insulation een compleet gamma aan om uw dak, zoldervloer of buitengevels duurzaam te isoleren. Om het dak aan de buitenzijde te isoleren, is er onder andere het Powerroof® gamma van Recticel Insulation. Hierbij wordt het dak geïsoleerd volgens de Sarking methode met een hoogwaardig doorlopend isolatieschild. Het dak isoleren langs de binnenzijde doet u het best met Eurothane® G platen, isolatieplaten met een hoge isolatiewaarde die zijn afgewerkt met een dampscherm en gipskartonplaat. Eurofloor® vloerisolatieplaten zijn dan weer ideaal om

NIEUW! VRAAG NU UW EXEMPLAAR VAN DE NIEUWE BROCHURE MET ALLE RENOVATIEOPLOSSINGEN VAN RECTICEL INSULATION VIA WWW.RECTICELINSULATION.BE/RENOVATIEGIDS

uw zoldervloer snel en efficiënt te isoleren. Wie zijn buitengevels wenst te isoleren kan kiezen voor Powerwall® isolatieplaten. Powerwall® isolatie maakt deel uit van het Isofinish® concept, waardoor u kunt kiezen uit een waaier aan gevelafwerkingen. Wie bovendien renoveert en isoleert met de kwalitatieve isolatieproducten van Recticel Insulation, krijgt er het Recticel® Insulation Inside kwaliteitslabel én Isolatiecertificaat bovenop.

Recticel Insulation Tramstraat 6 8560 Wevelgem Tel. +32(0)56 43 89 43 Fax +32(0)56 43 89 49 recticelinsulation@recticel.com www.recticelinsulation.be

® Geschikt voor een waaier aan gevelafwerkingen.

Nu ook in

90 mm

RD= 3,75 m2K/W

Signum - Gent

Wilt u uw klanten tot 25% laten besparen op hun energiefactuur? Maak dan zeker kennis met het buitengevelisolatiesysteem met Powerwall®, een nieuw concept voor nieuwbouw en renovatie. De ultradunne Powerwall® gevelisolatie zorgt dankzij zijn uniek tand en groef kliksysteem voor een duurzaam en efficiënt doorlopend isolatieschild met hoog rendement. In combinatie met een regelbaar bevestigingssysteem kan het worden gebruikt met een brede waaier aan gevelafwerkingen zoals sidings, steenstrips, leien, pannen, zink, hout en vezelcementplaten. Kortom, een muur met power!

Bezoek Recticel Insulation van 5 tot 13 oktober 2013 tijdens BIS in Flanders Expo Gent (stand 1378)

Meer info over Powerwall® of andere producten van Recticel Insulation? Surf naar www.recticelinsulation.be 39

De nieuwe Ford Tourneo Connect!

Binnenkort in onze showroom: Binnenkort in onze showroom: De nieuwe Ford Tourneo Connect! Een volledig gamma De nieuwe Ford Tourneo Connect! Flexibele ruimte met 7 plaatsen, geavanceerde technologie en opmerkelijk zuinig. Flexibele ruimte met 7 plaatsen, geavanceerde technologie en opmerkelijk zuinig.

boordevol nieuwe technologieĂŤn

Flexibele ruimte met 7 plaatsen, geavanceerde technologie en opmerkelijk zuinig.

Vraag nu uw testrit aan op ford.be In de showroom vanaf december 2013.

Technology Days van 2 tem 15 september.

Kom snel langs en profiteer nu al van de pre-launch voorverkoop aanbiedingen!

In de open showroom vanaf december 2013. Ook op zondag.

Kom snel langs en profiteer nu al van de pre-launch voorverkoop Nu aanbiedingen!

In de showroom vanaf december 2013.

GRATIS

Kom snel langs en profiteer nu al van de pre-launch voorverkoop aanbiedingen!

Technology opties*

Autobedrijven Beckers Bilzen-Lanaken, Tongeren, Tel. 089 41 33 61 3618_TOURNEO CONNECT NL V1.indd 1 www.garagebeckers.be /autobedrijvenbeckers

Hasselt Motor nv de Schaetzen

Autobedrijven Driesen

Herroelen Motors

Genk - Bree Tel. 089 46 16 10 www.driesen.be

Boslaan 53, Dilsen - Stokkem Tel. 089 75 75 05 www.herroelen-motors.be

Garage Deckx Kruisven 1, Mol Tel. 014 31 11 55 18/09/13 11:10 www.garagedeckx.be

Morren Motor

Peerlings

Meelbergs

Luikersteenweg 131, Sint-Truiden

Lindelsebaan 46, Overpelt

Leuvensesteenweg 108, Diest

De nieuwe Ford Tourneo Connect! Een volledig gamma DE NIEUWE FORD TRANSIT Flexibele ruimte met 7 plaatsen, geavanceerde technologie en opmerkelijkCUSTOM zuinig. DE NIEUWE FORD TRANSIT CUSTOM boordevol nieuwe technologieën DE NIEUWE FORD TRANSIT CUSTOM Verbluffende technologieën DE NIEUWE FORD TRANSIT CUSTOM Verbluffende technologieën Verbluffende technologieën

Verbluffende technologieën

Vraag nu uw testrit aan op ford.be

Technology Days van 2 tem 15 september.

In de showroom vanaf december 2013.

Ook open op zondag. VAN

Kom snel langs en profiteer nu al van de pre-launch voorverkoop aanbiedingen! INTERNATIONAL

100.000KM

YEAR

2013

VAN VAN

INTERNATIONAL INTERNATIONAL

GARANTIE EXTRA

DE ENIGE IN ZIJN CATEGORIE

OF THE YEAR OF THE INTERNATIONAL

YEAR 2013 VAN 2013 OF THE

DE ENIGE IN ZIJN DECATEGORIE ENIGE IN ZIJN

YEAR

2013 Autobedrijven Beckers 6,1-7,1 L/100 KM.

Kom snel langs Technology opties* 5 JAAR/ en vraag nu 5 JAAR/ 100.000KM uw testrit G A R A N T I E E Xaan! TRA 100.000KM

5 JAAR/ GARANTIE EXTRA

100.000KM

CATEGORIE

GARANTIE EXTRA

DE ENIGE IN ZIJN CATEGORIE

Autobedrijven 162-189 G/KMDriesen CO2.

Herroelen Motors

Garage Deckx

Tel. 089 46 16 10 www.driesen.be

Boslaan 53, Dilsen - Stokkem Tel. 089 75 75 05 www.herroelen-motors.be

Kruisven 1, Mol Tel. 014 31 11 55 www.garagedeckx.be

Morren Motor

Peerlings

Meelbergs

Luikersteenweg 131, Sint-Truiden

Lindelsebaan 46, Overpelt Tel. 011 64 24 84 www.peerlings.be

Bilzen-Lanaken, Tongeren, Genk - Bree Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu Tel. 089 41 33 61 www.garagebeckers.be /autobedrijvenbeckers

5 NuJAAR/

GRATIS

OF THE

3280 TRANSIT V NL V2.indd 1

Hasselt Motor nv de Schaetzen

30/01/13 09:30

Tel. 011G/KM 68 68 52 6,1-7,1 L/100 KM. 162-189 CO2. www.morrenmotor.be Tel. 011 25 09 09, 6,1-7,1 L/100 KM. 162-189 G/KM CO2. www.hasseltmotor.be

Kuringersteenweg 293, Hasselt 3618_TOURNEO CONNECT NL V1.indd 1

Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu

Leuvensesteenweg 108, Diest Tel. 013 33 33 86 18/09/13 11:10 www.meelbergs.be

Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu

6,1-7,1 L/100 KM. 162-189 3,3-6,4 L/100KM. 87-149 G/KM G/KM CO CO22..

Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu 3280 TRANSIT V NL V2.indd 1

30/01/13 09:30

Ford Transit

Ford

Bedrijfswagens

Verleden, heden en toekomst AUTOCONSTRUCTEUR FORD VIERDE OP 30 JULI DE 150E VERJAARDAG VAN ZIJN STICHTER HENRY FORD, EEN BIJZONDERE PERSOONLIJKHEID, DIE VEEL HEEFT BETEKEND VOOR DE INDUSTRIËLE EN SOCIALE EVOLUTIE. HOEWEL HIJ DE AUTO NIET UITVOND, MAAKTE HIJ ALS EERSTE DE VIERWIELER TOEGANKELIJK VOOR EEN MASSAPUBLIEK DOOR HET INVOEREN VAN DE PRODUCTIE AAN DE LOPENDE BAND.

Henry Ford bezat geen cent toen hij in 1903 de FORD Motor Company oprichtte met 11 vennoten. Hij ruilde de plannen voor zijn auto en de 17 patenten op zijn naam voor 255 aandelen in het kersverse bedrijf en de functie van hoofdingenieur en ondervoorzitter.

Henry Ford

Henry Ford was de zoon van een uit Ierland voor werkloosheid en honger weggevlucht boerengezin. Hij bracht het op 1 november 1893 tot hoofdtechnicus bij ‘Edison Illuminating Company’ te Detroit.

DE TRANSIT BESTELWAGEN WERD VOOR HET EERST IN 1965 IN EUROPA GEBOUWD, HET JAAR WAARIN DE EERSTE MENS EEN RUIMTEWANDELING MAAKTE.

Anders dan de concurrentie uit die tijd, richtte Henry Ford zich op een bescheiden voertuig voor de massa. Het legendarische Model T dat in oktober 1908 debuteerde zorgde voor een ommekeer. Liefst 15 miljoen stuks zouden ervan geproduceerd worden. Ford maakte de Amerikanse natie mobiel. Heel wat historici beschrijven Henry Ford ook als de man die de Amerikaanse middenklasse in het leven riep, o.a. als gevolg van de gegarandeerde minimumlonen, een unicum voor die tijd.

lokale assemblagebedrijven. Zo ook in België, waar op 30 januari 1922 in Antwerpen 84 werknemers aan de slag gingen om even later de eerste Model T’s van de band te laten rollen. Om de kwaliteit van zijn producten te verhogen, besloot Henry Ford in 1927 tot ‘verticale integratie’, het in eigen beheer nemen van alles wat nodig is voor de productie van een volledige auto.

Wereldspeler Net voor de zomervakantie inzette maakte Ford Motor Company bekend dat de zeven miljoenste Transit van de band was gerold. De viering ging gepaard met de opening van een nieuwe assemblagefabriek voor de Transit in het Chinese Nanchang.

In 1913 nam hij de eerste lopende band in gebruik. In anderhalf jaar tijd werd hierdoor de bouwtijd voor een Model T van 12,5 manuren tot 1,5 manuur teruggebracht. Om te vermijden dan Ford-werknemers elders werk zouden zoeken, verdubbelde hij in 1914 het dagloon van 2,34 $ voor en 9-uren dag tot 5 $ voor 8 werkuren!

De Transit bestelwagen werd voor het eerst in 1965 in Europa gebouwd, het jaar waarin de eerste mens een ruimtewandeling maakte. In 1976 stond één miljoen geproduceerde exemplaren op de teller. Vanaf 1997 werd de Transit-productie ook buiten Europa opgestart, met nieuwe fabrieken in Nanchang (China) en Hai Duong (Vietnam).

Doordat de invoer van afgewerkte auto’s uit Amerika te duur uitviel, ontstonden

De nieuwste Transit wordt in Europa verwacht in het voorjaar van 2014 en zal 2

Ford S-Max Concept

ton laadvermogen hebben. Het Transit-gamma zal breder zijn dan ooit. Zo verschijnen een gloednieuwe Transit Connect met een nuttig laadvermogen van 550 tot 1000 kg, en een compacte gloednieuwe Transit Courier met een maximaal nuttig laadvermogen van 660 kg. Vanaf midden 2014 zal de Transit ook zijn intrede doen op de Noord-Amerikaanse markt, waartoe een productie in Kansas City (Missouri) wordt opgestart. De Transit zal dan te koop zijn op 118 markten in zes continenten.

Toekomstig gezicht Op de IAA in Frankfurt toonde Ford zonet het prototype van de volgende S-Max, een monovolumewagen, die Ford als â&#x20AC;&#x2DC;Sport Activity Vehicleâ&#x20AC;&#x2122; promoot. De nieuwkomer tooit zich met de jongste wereldwijde designtaal van het merk, met een hoog gemonteerd radiatorrooster, naar achteren uitlopende koplampen en een specifieke afwerking onderaan de frontpartij, met designelementen die lijken te zweven in de onderste uitsparing vooraan en boven de spoiler. De motorkap

vloeit naadloos over in een erg schuin opgestelde voorruit. Aan boord valt het Ford SYNC op met MyFord Touch dat alle inzittenden draadloze internettoegang biedt, een dockingstation voor een tablet omvat waarop de inzittenden op de tweede rij hun persoonlijke toestellen kunnen aansluiten. SYNC AppLink stelt de bestuurder bovendien in staat om smartphone-apps van een groeiend aantal serviceproviders (Spotify, Kaliki, Glympse, Aha, enz.) met stembesturing aan te spreken.

al onze realisaties op www.SWIMMINGPOOLS.be

Ook de Willy Naessens van industriebouw…

WORTEGEM-PETEGEM T. 055 39 03 90 TESSENDERLO T. 013 29 27 17 OVERIJSE T. 02 657 39 16

Panelgesprek

Ronde Tafel

Traditioneel bouwen in vraag durven stellen ‘ELKE BELG WORDT GEBOREN MET EEN BAKSTEEN IN DE MAAG’, KLINKT HET STEEDS WEER OPNIEUW. DE DROOM VAN EEN EIGEN HUIS STAAT HET HOOGST GENOTEERD TUSSEN ALLES WAT MEN HOOPT IN ZIJN LEVEN TE KUNNEN REALISEREN. MAAR DIE DROOM WORDT STEEDS MEER GEDWARSBOOMD DOOR DE TOENEMENDE KOSTPRIJS VOOR NIEUWBOUW, ONDER MEER ALS GEVOLG VAN STRENGER WORDENDE NORMEN I.V.M. EPB EN ANDERE DOOR DE OVERHEID OPGELEGDE VERPLICHTINGEN. DE HOGE NIEUWBOUWPRIJS DRIJFT VELEN NAAR RENOVATIE VAN OUDERE PANDEN, MAAR DIE ZIJN OOK AANZIENLIJK MEER ENERGIEVERSLINDEND EN DUS MINDER MILIEUVRIENDELIJK. EN WAT MET HET MENSELIJK RECHT OP WONEN?

BOUWSCHAKEL: HOE ERVAREN JULLIE DE STIJGING VAN DE BOUWKOST DE VOORBIJE EN KOMENDE JAREN?

dan E50 voor nieuwe eengezinswoningen en appartementen overeenkomt met het kostenoptimale niveau. Deze kostenoptimale EPB-eis kan worden gerealiseerd via courante maatregelen en vereist dus geen aanpassingen in de huidige bouwpraktijk.

E-peilen kostenoptimaal worden. Het VEA zal in het kader van de decretaal opgelegde tweejaarlijkse evaluatie van de EPB-eisen de berekeningen van de kostenoptimale niveaus voor de EPB-eisen om de twee jaar actualiseren.

Freya Van den Bossche (Vlaams minister): De Vlaamse Regering liet een onderzoek uitvoeren om te berekenen wat een ‘kostenoptimaal’ niveau van energienormen zijn, d.w.z. het niveau van energiezuinigheid waarop de totale kostprijs (investeringskost in de woning maar ook de kost van het energiegebruik in de toekomst) het laagst is. De studie naar de kostenoptimale eisen toont aan dat een E-peil-eis van iets lager

Na verloop van tijd zal het kostenoptimaal niveau steeds verder evolueren in de richting van meer energiezuinigheid. Deze evolutie werd ook in het verleden vastgesteld. Nieuwe technieken worden ontwikkeld en geleidelijk aan breder toegepast zodat hun kostprijs daalt. Daardoor zal ook de initiële meerkost voor de lagere E-peilen afnemen. De verwachte prijsevolutie zorgt er bovendien voor dat de kostenoptimale curves in de toekomst opschuiven, waardoor lagere

Erg belangrijk is om de juiste maatregelen te nemen om zonder grote kosten een goed energiepeil te bereiken. Het gaat dan vaak om eenvoudige isolatiemaatregelen, luchtdicht bouwen, een goed ontwerp van de woning, … Het is belangrijk dat architecten en ontwerpers bouwheren op het spoor van deze maatregelen zetten. Hubert Bijnens (ARO GROUP): We bevinden ons in een transitieperiode, waarbij traditi-

“Elke minister wil zich laten opmerken door een nieuwe eis toe te voegen aan de al ellenlange lijst”

BOUWSCHAKEL: IEDEREEN WIJST DE STRENGERE EPB-REGELGEVING ALS SCHULDIGE. KLOPT DIT? ZIJN ER ANDERE GROTE BOOSDOENERS?

Hubert Bijnens

Freya Van den Bossche: Neen, dat klopt niet. De stijging van de bouwgrondprijzen neemt een veel groter aandeel in.

oneel bouwen zoals we dat met zijn allen hebben geleerd snel evolueert naar onbetaalbaar. Als architect krijg je nieuwe opdrachten met nieuwe wensen, die het bouwen duurder maken.

Overigens zien we dat heel wat bouwers nu al kiezen voor een woning van E50 of lager. In het algemeen heeft het voldoen aan een goed E-peil een relatief beperkte meerkost, indien men de juiste maatregelen op vlak van energiezuinig bouwen selecteert.

Het beschikken over een eigen woning vinden we wel vanzelfsprekend, maar is dat lang niet als we even over de landsgrenzen kijken. Dit is werkelijk een uniek gegeven voor België en ik vrees ook niet langer houdbaar. We zullen moeten durven om alles wat tot nog toe vanzelfsprekend was in vraag te stellen, inclusief onszelf. Als architect zitten we aan de basis van elk bouwproject en moeten we durven anders te bouwen. Dat gaat niet alleen om de technische invulling, maar ook om bouwvormen, grondgebruik, en zoveel meer. We moeten een constante kostprijs nastreven van in het ontwerp. Zelf betwijfel ik ernstig dat de ons bekende traditionele bouwtechnieken nog veel toekomst hebben. Het uitsluiten van koudebruggen bij een constructie met spouwmuren is vrijwel uitgesloten. We zullen moeten zoeken naar oplossingen om de waterwerende schil anders uit te voeren. De uitdaging voor iedereen in de bouwsector is ‘hoe implementeer ik alle normen zonder meerkost’? Dat vereist een conceptueel anders denken. Jos Spilstijns (MBS): Het gaat niet alleen over het bouwen zelf. Een particuliere bouwheer investeert ongeveer 1/3e in het bouwterrein en 2/3e in de woning. Er moet nagedacht worden over de ons vertrouwde eigendomstructuur, iets wat sommige andere landen al hebben voorgedaan. Een concessie verlenen op het bouwterrein is een mogelijke optie om de bouwkost in te dijken.

Hubert Bijnens: Er gaat haast geen week voorbij of er worden nieuwe normen en verplichtingen opgelegd. Elke minister wil zich laten opmerken door een nieuwe eis toe te voegen aan de al ellenlange lijst en elke eis kost geld. To Simons (CeDuBo): Op zich is elk van die opgelegde maatregelen wel verdedigbaar en zinvol, maar samen tellen ze zeer duur op. Mieke Bonnarens (BOUWUNIE): BOUWUNIE heeft in het verleden een studie laten uitvoeren om een gemiddelde half open bebouwing van E100 naar E70 te brengen. De kostprijs steeg toen van 200.000 naar 235.000 euro. Door het project echter architecturaal anders aan te pakken en o.a. te kiezen voor een carport i.p.v. een geïntegreerde garage, kon de meerkost beperkt blijven tot 1.000 euro ondanks de sterk verbeterde energieprestaties.

Er is teveel verscheidenheid tussen de gewesten. In Frankrijk heeft men een meer lange termijn visie ontwikkeld. Alle landen verschillen op het vlak van wetgeving m.b.t. de bouw en van een ééngemaakt Europa valt weinig te merken. Voor wie internationaal actief is zoals wij, hebben de verschillen in wetgeving een negatieve invloed op de prijs. Hubert Bijnens: Het is vandaag onverantwoord wanneer je als bouwheer niet gaat voor een zo laag mogelijk E-peil. Men kan de opgelegde normen niet van zich afschudden. Onze energievoorraden raken snel uitgeput. Alles geraakt op. Onze traditionele benadering van de bouw kan dan ook niet langer. To Simons: Er wordt niet stilgestaan bij het feit dat we pas na WO II begonnen zijn met het gebruik van stookolie en gas voor het verwarmen van gebouwen. Nu al staan we kort voor het einde van de beschikbare voorraden! Ga er ook maar van uit dat we na een voelbaar energietekort te kampen krijgen met een tekort aan materialen zoals we die nu nog massaal verwerken. Ook de ruimte om te bouwen wordt schaars. Gelukkig worden steeds meer mensen zich daarvan bewust. Hubert Bijnens: De overheid kan sturend optreden om stelselmatig het E-peil te verlagen. Dat is een goede zaak en dient nog bijgeschaafd, maar het mag echter niet de reden zijn waarom we energiezuinig gaan bouwen. We moeten voor onszelf als bouwheer, architect en bouwprofessional overtuigd zijn dat E0 het streefdoel moet zijn, ook al halen we dat niet direct. Zo energetisch mogelijk bouwen is de enige optie.

Een betere samenwerking tussen aannemers en architecten kan heel wat van de prijsstijgingen vermijden. Liefst 50% van de BOUWUNIE-leden klagen over te weinig of te laat betrokken bij een project, waardoor prijzen onnodig stijgen.

To Simons: Dat een maximaal E-peil wordt opgelegd is goed, maar hoe men het bereikt moet vrij gelaten worden. Het gaat uiteindelijk om de prestatie, niet om de middelen om die te bereiken.

Jos Spilstijns (MBS): Het is ontegensprekelijk een goede zaak dat de EPB-wetgeving bestaat. Jammer genoeg leven we in een land met drie snelheden als gevolg van een verkaveling van de politieke bevoegdheden tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel.

Freya Van den Bossche: Het gebeurt dat bouwheren of ontwerpers kiezen voor dure maatregelen, vaak op vlak van de verwarmingsinstallatie of energieproductie, terwijl relatief eenvoudige en goedkope maatregelen over het hoofd

worden gezien. In de eerste plaats moet men bij het ontwerp van de woning letten op voldoende isolatie, op luchtdichte bouwtechnieken en een goed ontwerp van de woning met aandacht voor de compactheid en voor de oriëntatie van de ramen. Dit zijn maatregelen die niet veel kosten. Pas daarna, indien men wil streven naar nog lagere E-peilen, kan men denken aan verwarming via warmtepomp, balansventilatie, enzoverder.

BOUWSCHAKEL: RENOVATIE WAS EEN TIJDLANG DE UITWEG OM DE SNEL DUURDER WORDENDE NIEUWBOUW TE ONTLOPEN. WAT KUNNEN WE HIER VERWACHTEN?

Freya Van den Bossche: Technieken die ingang vinden in de nieuwbouw worden na verloop van tijd ook overgenomen in de renovatie. Zo zien we bijvoorbeeld dat hoogrendementsbeglazing tegenwoordig standaard wordt gebruikt bij renovaties omdat dit type van beglazing door normen op vlak van nieuwbouw zijn intrede heeft gevonden op onze markt. Jos Spilstijns: Wij werkten in het Nederlandse Kerkrade mee aan de renovatie van een wijk met 153 woningen uit de jaren ’70. Opzet was om de buitenschil te renoveren en zo de woningen tot passief niveau te brengen. De kost hiervoor bedroeg 100.000 euro per woning. De woningen behoren toe aan een huisvestingsmaatschappij, met uitzondering van een 8-tal eigendomswoningen. Juist deze eigenaars kunnen de kosten van de renovatiewerken niet betalen en bemoeilijken een renovatie van de volledige woonwijk. Marc Ceelen (Bouwonderneming Marc Ceelen BVBA): Oudere huizen worden op termijn waardeloos. De elektrische installatie is niet meer conform de huidige veiligheidsvoorschriften, elke vorm van isolatie ontbreekt, de sanitaire voorzieningen zijn ondermaats…

Hubert Bijnens: Het zou goed zijn om gezond verstand aan te wakkeren bij mensen die gaan bouwen, door ze goed te informeren, zodat zij zelf kunnen beslissen welke woningen nog goed zijn en welke voorbijgestreefd. Het lijkt me geen goede zaak om in deze materie de overheid als scheidsrechter te laten optreden. Jos Spilstijns: In België dateren 77% van de woningen van voor 1980. Dat laat heel wat vermoeden over de energieprestaties en het wooncomfort. Dit opent voor de bouwsector heel wat perspectieven op het vlak van renovatie.

BOUWSCHAKEL: WAT IS DE INVLOED VAN KEURINGSATTESTEN (ENERGIE, ELEKTRICITEIT) OP DE VERKOOP VAN OUDE WONINGEN? WORDT ER NIET TE STRENG OPGETREDEN VOOR NIEUWBOUW EN BLIJFT RENOVATIE UIT DE WIND?

To Simons (CeDuBo): Oudere woningen die gespot worden voor renovatie blijven zeker niet uit de wind. De geëiste EPC-attesten, het 2020-plan dat erop gericht is enkel glas, ongeïsoleerde daken of energieverslindende installaties uit Vlaanderen te bannen, zetten druk op oudere woningen. Er wordt al werk gemaakt van een nog strenger 2030-plan. Maar elke maatregel die vandaag wordt opgelegd is hoogstwaarschijnlijk binnen vijf jaar achterhaald. Renoveren is in de eerste plaats een technisch probleem. Zo laten koudebruggen zich nauwelijks wegwerken. Het is ook een sociaal probleem, omdat juist veel oude woningen verhuurd worden. Zij vormen voor de huurder de enig haalbare oplossing en voor de verhuurder is de wenselijke investering voor renovatie niet of amper terugverdienbaar. De bouwsector heeft capaciteit om +/- 60.000 woningen per jaar aan te pakken, maar er wachten enkele miljoenen panden op renovatie. Kathleen Sterkendries (ks-id): Wie een oud huis koopt, zou een termijn opgelegd moeten krijgen om het te verbeteren zodat

het weer een aanvaardbare toekomstzekerheid biedt. Freya Van den Bossche: Het is zeker verdedigbaar dat oudere woningen minder streng worden aangepakt dan nieuwbouw, omdat ze gebouwd zijn in een tijd toen energie nog niet zo schaars was en toen de milieu-impact van ons energiegebruik minder bekend was. Nieuwe woningen die we nu bouwen gaan nog tientallen, misschien honderd jaar mee. We moeten ze dus bouwen met het oog op de toekomst. To Simons: Wat we vandaag bouwen zal in 2020 ook al verouderd zijn! Hubert Bijnens: Daarom moeten we evolutief plannen en bouwen, vb. vandaag maximaal isoleren, later nog beter isolerend glas plaatsen, de condensatieketel vervangen door een warmtepomp, enz.

“Wie vandaag bouwt wenst meteen topcomfort en in het bijzonder een luxe keuken en badkamer om mee uit te pakken” Marc Ceelen

Jos Spilstijns: Subsidies helpen de verbetering van bestaande woningen slechts tijdelijk vooruit. Ze hebben slechts even effect. De mentaliteit bij de eigenaars moet veranderen en daardoor subsidies op termijn overbodig maken. Freya Van den Bossche: We zien dat het energieprestatiecertificaat (EPC) bij verkoop hoe langer hoe meer door toekomstige kopers wordt gebruikt om de waarde van een woning te evalueren. Dit betekent ook dat wie investeert in de energiezuinigheid van een woning dit vertaalt ziet in een zekere meerwaarde bij verkoop.

To Simons

Jos Spilstijns

Mieke Bonnarens

Hubert Bijnens

Davy Maesen

Marc Ceelen

Kathleen Sterkendries

Freya Van den Bossche

Deelnemers aan het panelgesprek:

Freya Van den Bossche, Vlaams minister van Energie, Wonen, Steden en Sociale Economie Hubert Bijnens, architect-zaakvoerder ARO GROUP: Een architectenbureau met 6-koppig team, dat kort voor een fusie staat om uit te groeien tot 14 medewerkers. Nadenken over architectuur staat centraal. Actueel denken en toekomstgericht werken is voor het bureau essentieel om het beroep van architect zijn juiste plaats te geven. Mieke Bonnarens, energieconsulent BOUWUNIE. To Simons, coördinator vzw Centrum Duurzaam Bouwen: CeDuBo is een informatieen coördinatiecentrum voor duurzaam bouwen en realiseert ook eigen projecten. Het organiseert diverse activiteiten voor een zo groot mogelijk publiek. Kathleen Sterkendries, zaakvoerder ks-id: EPB-verslaggever en veiligheidscoördinator. Jos Spilstijns, General Manager Machiels Building Solutions (MBS): Duurzame productie van houtskeletstructuren voor huizen en utiliteitsbouw met korte realisatietijd, gegarandeerde kwaliteit en lage energie producteigenschappen. Marc Ceelen, zaakvoerder Bouwonderneming Marc Ceelen BVBA: Een kleinere bouwonderneming die zich gespecialiseerd heeft in energiezuinig bouwen en bij de klant pleit te kiezen voor een maximaal energiezuinig concept. Davy Maesen, Directeur BOUWUNIE Limburg Eduard Coddé, Cosipress bvba, moderator & redactie Sander de Wilde Foto Freya Van den Bossche

BOUWSCHAKEL: HOE KAN DE BOUWSECTOR ZICH VERDEDIGEN TEGEN EEN MOGELIJKE TERUGVAL VAN DE ORDERS ALS GEVOLG VAN DE PRIJSSTIJGING?

Freya Van den Bossche: Door pro-actief te zijn! Door nu het eisentraject tot 2021 vast te leggen weet de bouwsector waar hij aan toe is en waarop men zich moet voorbereiden. Men heeft de tijd om de omslag te maken, om personeel op te leiden voor nieuwe bouwtechnieken, om ervaring op te doen met nieuwe producten, … Bij het grote publiek is er alvast een grote vraag naar energiezuinig bouwen, zoals blijkt uit de grote en groeiende groep bouwers die nu al veel zuiniger dan de toekomstige normen bouwt en naar de interesse in vakbladen en op bouwbeurzen. Hubert Bijnens: Toen ik in 1981 afstudeerde als architect werd isoleren door iedereen als zinloos weggewuifd. Niemand isoleerde in die tijd, men vond dat overbodig en nog vies ook!

bouwen toen ook al ‘duur’. Als starters konden zij evenmin een nieuwbouwwoning betalen. Wie vandaag bouwt wenst meteen topcomfort en in het bijzonder een luxe keuken en badkamer om mee uit te pakken bij familie en vrienden. Helaas is een goede isolatie niet toonbaar en bijgevolg veel minder interessant om budget voor vrij te maken. Hubert Bijnens: Om het E-peil van E70 naar E0 terug te dringen moet je als architect precies weten in te spelen op de diverse categorieën die doorwegen op het puntentotaal. We moeten grondiger nadenken over de relaties en het samenspel tussen alle elementen die de bouw uitmaken, daaruit leren en de bouwheer aangepast adviseren. Verder denken dan de enkele woning is ook aangewezen. Zo kan een centrale stookplaats heel wat bijdragen tot een beter E-peil dan de individuele CV die nu algemeen gangbaar is. Het plaatsen van een windmolen voor een ganse wijk of een gezamenlijke putboring voor warmtepompen helpt ecologisch vooruit en drukt de bouwkost per woning.

Vandaag vinden jonge bouwers het normaal dat ze E60 moeten halen en ik voorspel dat volgende generaties zullen aanvaarden dat E20 en lager de norm zal zijn. Die mentaliteitswijziging is al aan de gang. We moeten de bouwheer meer betrekken in het proces en vooral ernstig nemen. Als architect moeten we adviseren om meer te investeren in de isolatie dan in de afwerking. Investeren in isolatie is met zekerheid goed investeren met maximale terugverdienkansen. De blijvend stijgende energieprijzen alleen al bieden goede perspectieven op het terugverdienen van de investering.

“ De sector moet ‘out of the box’ durven denken. Enkelingen zullen het voortouw nemen en zullen navolgers krijgen”

To Simons: De prijs voor stookolie stijgt gemiddeld 5 à 6% per jaar, wat resulteert in een exponentiële curve. Als we nu 1 euro per liter betalen, verdubbelt dat tegen 2020.

Kathleen Sterkendries: De prijsstijging laat zich voor een deel ook onderdrukken door een hechtere samenwerking tussen partijen en dat in een zo vroeg mogelijk stadium. Dat geldt zeker ook voor ons EPB-verslaggevers. Hoe later we geraadpleegd worden, hoe kleiner de kans dat we nog wijzigingen kunnen doorvoeren in het belang van het bouwbudget.

Marc Ceelen: Onze ouders bouwden woningen zonder bad, zonder centrale verwarming en toch was de perceptie van

Jos Spilstijns

Jos Spilstijns: Het is altijd de vraag op welk ogenblik van het bouwproces een bepaalde partij kan instappen. Hoe vroeger dat kan gebeuren, hoe meer je het eindresultaat kan beïnvloeden en bijdragen tot het optimaliseren van de kosten/baten-balans. Het zou overigens over het ganse proces moeten gaan, want er valt heel wat energie en tijd te besparen bij het bouwen zelf. Vanzelfsprekend ligt de toekomst open voor méér prefabbouwen in het algemeen en voor HSB in het bijzonder. Hubert Bijnens: Volgens een NAV-studie heeft de compactheid van een gebouw relatief weinig invloed op het finale E-peil. Het mag ook geen iglo zonder vensters worden! Het is wel een feit dat als je als architect begint te tekenen, het voor sommige zaken al te laat is. Wij zijn ook gehouden aan de stedenbouwkundige voorschriften, die weinig te maken hebben met energiezuinig of betaalbaar bouwen. Marc Ceelen: Binnen de bouwsector zelf bestaat er vandaag nog heel veel onenigheid over de noodzaak energiezuinig te bouwen. De ene aannemer spreekt de andere tegen. Dat is zeker niet bevorderlijk voor het imago naar de klanten. To Simons: De bouwsector telt ruim 70.000 bedrijven in België. Er is al enorm veel verbeterd en uitzonderingen zullen altijd de regel bevestigen. Op termijn sluiten

zij zichzelf uit, want er is geen weg terug. Klanten worden ook mondiger en zullen slechte prestaties niet langer aanvaarden. Zij kunnen zich goed informeren, nemen de tijd om cursussen te volgen. Kortom de consument wapent zich. Jos Spilstijns: De sector moet ‘out of the box’ durven denken. Enkelingen zullen het voortouw nemen en zullen navolgers krijgen. Wat ons betreft mag er gecontroleerd worden en moeten bedrijven die goed evolueren daarvoor beloond worden. Hubert Bijnens: Geen enkele architect kan het zich nog veroorloven voorbij te gaan aan de energieproblematiek. Elke bouwprofessional sluit zich uit als hij niet meegaat in dit verhaal. We zouden een ‘as build’-evaluatie moeten aandurven i.p.v. er afkerig tegenover te staan. Dat is wat anders dan een lastenboek opmaken, het is nagaan of het ook als dusdanig is uitgevoerd. Iedereen die deel heeft aan het bouwproces moet zijn verantwoordelijkheid durven nemen, architect, EPB-verslaggever, aannemers en bij uitbreiding fabrikanten van de verwerkte materialen. Marc Ceelen: Iedereen kan in België nog aannemer worden, zonder daarvoor een degelijke opleiding gevolgd te hebben. Er wordt niet voldoende aan kwaliteitspromotie gedaan, laat staan controle op de werf!

Mieke Bonnarens: Er wordt gewerkt aan kwaliteitskaders voor aannemers, maar controles daarop hebben ook hun prijs, wat zich opnieuw neerslaat in de totale bouwkost voor de bouwheer. Bovendien is het gezien de complexiteit van het bouwproces ook niet altijd precies na te gaan wie eventueel een fout gemaakt heeft.

BOUWSCHAKEL: IS ER VANUIT DE FINANCIËLE SECTOR EEN TEGEMOETKOMING MOGELIJK? ER MOET BIJ DE BOUW MASSAAL GEÏNVESTEERD WORDEN, MAAR DE TERUGVERDIENTIJD VAN SOMMIGE TECHNIEKEN ZOU HET MOGELIJK MAKEN ANDERS AAN TE KIJKEN TEGEN DE TE ONTLENEN INVESTERING EN DE TERUGBETALING DAARVAN.

To Simons: We moeten een onderscheid durven maken tussen de financierbaarheid en de betaalbaarheid van een project. Er zijn vandaag al enkele eerste schuchtere pogingen bij bankmaatschappijen die een meer realistische benadering ontwikkelen, maar algemeen blijft het nog bij een al te kortzichtige blik op het loonbriefje van de ontlener. Marc Ceelen: De banken hebben er nochtans alle belang bij om energiezuinige

“ Ook alternatieve woonvormen kunnen voor een aantal mensen interessant zijn” Mieke Bonnarens woningen te financieren, omdat die ook op termijn de beste herverkoopwaarde garanderen. Mieke Bonnarens: De haalbare besparing aan energiekost tussen een gelijkaardige energieverslindende en een energiezuinige woning bedraagt vaak slechts zo’n 100 euro per maand. M.a.w. de afbetaalcapaciteit verandert hierdoor weinig. To Simons: Het zou niet verkeerd zijn om het ontleenbaar bedrag afhankelijk te stellen van het E-peil. De overheid zou ook subsidies kunnen blijven toekennen volgens de gerealiseerde daling van het E-peil.

banken, dan zoeken bouwlustigen hun toevlucht tot bestaande, oudere woningen en krijgen we een tegendraads effect. De door de overheid beoogde vergroening wordt dan gecounterd.

BOUWSCHAKEL: IS ER EEN OPLOSSING TE VERWACHTEN VIA ANDERE WOONVORMEN? DE TERUGKEER NAAR DE STAD? KLEINERE WOONEENHEDEN?

Hubert Bijnens: We zullen zeker zuiniger moeten omspringen met de vierkante meters, fantasieën weglaten en misschien wel toegevingen doen aan de esthetiek om voorrang te geven aan een realistische bouwkost.

Marc Ceelen: Een energiezuinige woning vereist een grotere investering, maar biedt ook betere kansen op waardebehoud in de toekomst. Dat de bank hier soepeler zou financieren, is niet meer dan logisch.

Jos Spilstijns: Bouwen wordt steeds meer een ‘en-en-en’-verhaal, waarbij het gewenste leefcomfort zwaar doortelt. Het is echter zo dat comfortabel wonen net zo goed op 130m² kan dan op 150m². Daar zit een mogelijkheid om de stijging van de bouwkost uit te vlakken. De gemiddelde oppervlakte van de private bouwgronden is van 1300m² in de jaren tachtig teruggevallen tot 909m² vandaag.

Freya Van den Bossche: Wie energiezuinig bouwt is voor de bank iemand die in de toekomst lagere (energie)kosten zal hebben en wiens woning bij verkoop meer waard zal zijn. Het is dus gerechtvaardigd dat de banken bouwers van energiezuinige nieuwbouw een bepaald voordeel geven om toe te laten om te investeren.

To Simons: Hoogbouw kan een oplossing bieden, maar dan moet er wel werk gemaakt worden van een kindvriendelijke en aangename architecturale indeling. Laat ons bij de problematiek rond betaalbaar wonen zeker niet het sociale aspect vergeten. Je kunt wie het echt niet kan betalen niet zomaar uitsluiten.

Ik sloot met twee banken (Belfius en Triodos) een energiebeleidsovereenkomst af waarbij deze banken aan bouwers van een energiezuinige woning een voordeel (op vlak van een groter ontleningsbedrag, verminderde kosten en/of een lagere intrestvoet) toekennen. Gesprekken met andere banken zijn lopende.

Marc Ceelen: Groepsbouw moet ook in een landelijke omgeving kunnen. Nu staan er overal oude huizen, soms nog uit de periode 1800, die haast onmogelijk aan te passen zijn aan de huidige normen voor energie en comfort. Ze onteigenen om te slopen voor de bouw van toekomstgerichte projecten zou een voordeel zijn.

To Simons: Wanneer energiezuinige tot energieneutrale woningen in de toekomst niet meer gefinancierd geraken door

Hubert Bijnens: Gezien de tekorten aan bouwgronden ligt groepsbouw voor de hand. Het zou interessant kunnen zijn om

een soort overkoepelende denktank op te richten waaruit ideeën ontstaan voor een vernieuwende aanpak en het versterkt doordrukken van een mentaliteitswijziging bij het publiek. Ik geloof dat de noodzakelijke verandering van hogerhand moet getrokken worden. De overheid moet een gefundeerde visie ontwikkelen op stedenbouw en ruimtelijke ordening. Een optie zou kunnen zijn om bij een nieuwe verkaveling daar een team overheen te zetten, die de verkoop van de bouwgronden koppelt aan vereisten naar het concept van de te bouwen woning. Door het aansturen van de typologie van de gebouwen kan zowel bijgedragen worden tot meer architectuurkwaliteit als tot beter en betaalbaar toekomstgericht bouwen. Dat is heel wat anders dan een kroonlijsthoogte vastleggen in een stedenbouwkundig voorschrift. Maar misschien moeten we ons zelfs durven afvragen of we wel een eigendom hoeven te hebben. Een ander aspect is het bepalen en verrekenen van de ‘lifecycle cost’ van een gebouw. Wanneer de totaliteit van de kosten in aanmerking wordt genomen, valt dat voor een goed geconcipieerde energiezuinige woning niet noodzakelijk duurder uit dan in het verleden. Mieke Bonnarens: Ook alternatieve woonvormen kunnen voor een aantal mensen interessant zijn. Marc Ceelen: De mensen moeten zich terug bescheidener opstellen, goed nadenken over wat echt nodig is bij de bouw van hun woning. De nog altijd populaire pastorijwoning is niet langer haalbaar in de toekomst. Hubert Bijnens: Het gaat over de mentaliteit, niet over het uiterlijk van een woning. Daar speelt onze cultuur sterk in mee. In Nederland is het al decennia heel gewoon dat een directeur in een bescheiden rijwoning woont. Bij ons wordt dat als ongepast gezien, drukt de woning status uit, waardoor we vandaag gemiddeld gezien abnormaal groot en luxueus wonen. Kiezen voor bescheidener wonen, maakt bouwen vanzelf betaalbaarder.

Freya Van den Bossche: Een uitgangspunt van het ‘Woonbeleidplan Vlaanderen 2050’ dat momenteel wordt opgesteld is dat iedereen goed en aangenaam kan wonen. Dat betekent natuurlijk ook dat we op lange termijn anders zullen wonen dan vandaag en anders met ruimte zullen omgaan. Naar de typologie van de woningen stelt het woonbeleid duidelijke ambities. De aangroei van huishoudens, en dus woningen, mag immers niet leiden

tot een bijkomend beslag op open ruimte. We zullen niet alleen op een andere manier de beschikbare ruimte moeten invullen, we zullen ook anders moeten bouwen en verbouwen tussen nu en 2050. We streven naar kleinere, meer flexibele en meer compacte woningtypes in de verstedelijkte regio’s en dorpskernen. Dit vermindert niet alleen het ruimtebeslag van de woningen, maar heeft ook posi-

tieve effecten op de energie-efficiëntie en de mobiliteit en zo op de betaalbaarheid van het wonen. Dichter wonen, moet tegelijkertijd gepaard gaan met meer aandacht voor de woonomgeving. Als we met meer op dezelfde oppervlakte gaan leven, is het belang van een goed ingerichte, aangename wijk met voldoende groen en voorzieningen erg groot.

ECOMAT bvba BOUWUNIE was voor dit panelgesprek te gast bij ECOMAT bvba in Genk, waar Rudi Ghelen de deelnemers hartelijk verwelkomde. Ecomat is een door VIBE (Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen) erkende bouwpartner met de hoogst mogelijke 3 sterren classificatie. Omdat het begrip ‘ecologisch’ al te gemakkelijk in de mond wordt genomen, legt Ecomat de nadruk op ‘bio’. “Ecologie gaat bij ons verder dan louter gerecycleerde materialen. Wij stellen hogere eisen. Alle producten moeten aan een hoogstaande technische kwaliteit voldoen en gemaakt zijn uit onuitputtelijke grondstoffen. Daarnaast hechten we veel belang aan het productieproces en hun herkomst”, verduidelijkt Rudi Ghelen. ECOMAT beschikt over twee vestigingen – Genk en Zoersel – waar het een rijk assortiment bio-ecologische materialen voor bouw, interieur en buitenruimte voorstelt aan zowel vakman (groothandelsfunctie) als particulier. Elke medewerker heeft zijn specifiek domein en staat in voor de begeleiding van bouwen verbouwprojecten. Ecomat bvba, Meeënweg 7, 3600 Genk Tel. 089/51 95 95 - info@ecomat.be www.ecomat.be

Ethias Arena 31 jan - 2 feb & 7 - 9 feb 2014 www.bouwinnovatie.be

Reserveer

uw stand nu!

Bent u op zoek naar nieuwe klanten? Wil u in een korte tijdspanne, met een beperkt budget duizende nieuwe klanten bereiken?

Bouwinnovatie, meer dan 30 jaar een commerciële voltreffer, met meer dan 20 000 bezoekers voor 240 bedrijven uit de bouwsector!

Ruim 240 collega’s gebruiken reeds de kracht van de beursorganisatie! Wij hopen u de volgende editie als exposant te mogen verwelkomen!

Het nieuwe bouwjaar start pas met de beurs Bouwinnovatie. Eind januari, begin februari 2014 palmt Bouwinnovatie opnieuw de Ethias Arena in. Bouwinnovatie is dé beurs voor bouwen en verbouwen in Limburg. Ze brengt alle informatie, producten en diensten uit de sector onder één dak en biedt bouwheren en bouwprofessionals een forum om elkaar te ontmoeten.

Overtuigd? Reserveer uw stand NU online! Surf naar www.bouwinnovatie.be/nl/inschrijven waar u uw beursdeelname kan starten. Voor meer informatie kan u eveneens terecht bij Jean-Pierre Schroeders op het telefoonnummer 0471 38 12 31 of e-mail bouwinnovatie.jeanpierre@skynet.be.

Bouwinnovatie vzw • Maastrichtersteenweg 254 • 3500 Hasselt T. 0471 38 12 31 • F. 011 23 56 06 • info@bouwinnovatie.be 55

Duurzaam bouwen

VIBE: Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Word VIBE! VIBE BEGELEIDT U EN UW KLANT NAAR GEZONDE EN MILIEUVERANTWOORD BOUWEN. VIBE IS DE PARTNER OM U TE ONDERSCHEIDEN OP DE MARKT VAN DUURZAAM BOUWEN.

In de loop der jaren heeft VIBE heel wat expertise opgedaan in de sector van het bio-ecologisch bouwen. Met een breed netwerk in België, ruime internationale contacten en de steun van internationaal erkende experts wordt VIBE almaar vaker gevraagd om studies uit te voeren, vormingsprogramma’s samen te stellen en opdrachten te begeleiden.

VIBE Studie & Advies VIBE Studie & Advies reikt u objectief en wetenschappelijk onderbouwd studieen advieswerk aan. De dienst beschikt over de nodige rekeninstrumenten en licenties om voor u analyses, metingen en onderbouwde studies zoals LCA’s, meten van milieu impacts, bouwadvies over materialen en constructies enz. op een wetenschappelijk gefundeerde wijze uit te voeren. Bedrijven die een dienst of product willen lanceren kunnen ook bij VIBE terecht voor advies en begeleiding; over labels, publicaties,…

VIBE Labeling

VIBE Vorming

VIBE werkt al vele jaren met de unieke erkenning: VIBE-bouwpartner. Professionals in de bouwsector die zich willen onderscheiden op de markt van duurzaam bouwen kunnen die erkenning aanvragen op voorwaarde dat ze werken volgens de criteria van bio-ecologisch bouwen. Bouwpartners van VIBE verschijnen in de adressendatabank op www.vibe.be, de online gids voor bouwheren die milieuverantwoord en gezond willen bouwen en verbouwen. En natuurlijk ook in het tijdschrift van VIBE: Wonen met de Natuur dat 4x per jaar verschijnt samen met Beter Bouwen & Verbouwen.

VIBE Vorming informeert bouwheren, overheden en professionelen over gezonde en milieuverantwoorde materialen met een zeer verscheiden en uitgebreid aanbod. Vormingen zijn opgebouwd vanuit een geïntegreerde visie op duurzaam en volhoudbaar bouwen.

VIBE is ook vertegenwoordiger van het internationale label natureplus. Natureplus.org ijvert voor meer duurzaamheid in de bouwsector. Het label natureplus is het strengste ecolabel in Europa voor bouwmaterialen en een garantie voor bouwheren, architecten, overheden, … dat u als fabrikant oprecht bezig bent met duurzaam bouwen.

VIBE WERKT AL VELE JAREN MET DE UNIEKE ERKENNING: VIBE-BOUWPARTNER. PROFESSIONALS IN DE BOUWSECTOR DIE ZICH WILLEN ONDERSCHEIDEN OP DE MARKT VAN DUURZAAM BOUWEN KUNNEN DIE ERKENNING AANVRAGEN OP VOORWAARDE DAT ZE WERKEN VOLGENS DE CRITERIA VAN BIO-ECOLOGISCH BOUWEN.

Kijk zeker in de agenda van VIBE voor vormingen bij u in de buurt. Wilt u zelf een vorming organiseren met de hulp van VIBE, neem dan zeker contact op met VIBE.

Interesse in het aanbod van VIBE? Kijk dan zeker op www.vibe.be voor meer informatie of vraag de informatiebrochures aan via info@vibe.be VIBE is ook aanwezig op het ‘Bouw en Energie’-weekend van CeDuBo. Kom zeker even langs voor meer informatie!

Houtskeletbouw zonder verduurzaming VIBE organiseert op 28 september tijdens het CeDuBoweekend ‘Bouw en Energie’ de gratis infosessie ‘Bio-ecologisch houtskeletbouw’. We focussen hierbij op de mogelijkheid van houtskeletbouw zonder chemische verduurzaming. Wat is er mogelijk? En volgt dit dan nog de wettelijke voorschriften?

Verdien uw erkenning. Vraag het VIBE-label aan!

Inschrijven via www.vibe.be

Tegenwoordig bouwt iedereen duurzaam. Maar wat betekent dit dan voor u als professional? U gelooft dat milieuverantwoord en gezond bouwen de toekomst is? U wilt verder gaan dan enkel energiezuinig bouwen? Vraag dan nu de VIBE-erkenning aan en onderscheid u op de zeer ruime markt van duurzaam bouwen. VIBE hanteert voor de erkenning strenge criteria die gedragen zijn door professionelen. Voldoet u aan die criteria, dan voegen wij u toe aan de unieke en gratis raadpleegbare adressendatabank op www.vibe.be. En natuurlijk komen uw gegevens ook in het tijdschrift Wonen met de Natuur, zodat wij met trots uw erkenning mee bekend maken.

Postgraduaat

Bio-Ecologisch Bouwen Uniek in België! Het postgraduaat ‘Bio-Ecologisch Bouwen’ in Gent biedt een brede kijk op ontwerp, uitvoeringsdetails en meet– en beheersystemen van duurzame gebouwen. Ook ecologische gebouwomgeving en duurzame wijken komen aan bod. De opleiding werkt daarbij vanuit een integrale visie op de thema’s: • • • •

rationeel energie- en watergebruik gezonde en milieuverantwoorde materialen en afval duurzame stedenbouw welzijn en gezondheid

Meer informatie: VIBE vzw postgraduaat@vibe.be Tel.: 03 218 10 60 www.vibe.be In samenwerking met KAHO Sint-Lieven Gent Arch. Alexis Versele

Duurzaam bouwen

‘Cradle to Cradle’® (C2C)

De groene uitdaging DE IMPACT VAN GEBOUWEN OP HET MILIEU - DE ZOGEHETEN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK - IS NIET TE ONDERSCHATTEN. EEUWENLANG EN OOK VANDAAG NOG WERD ER GEBOUWD VOLGENS HET ‘CRADLE TO GRAVE’-PRINCIPE, WAT BETEKENT DAT GRONDSTOFFEN NA HUN GEBRUIK VERNIETIGD WORDEN, NIET AANGEVULD EN BIJGEVOLG OOK NIET LANGER BESCHIKBAAR VOOR DE VOLGENDE GENERATIES. ‘CRADLE TO CRADLE’® PAKT HET GRONDIG ANDERS AAN. HET HEEFT ALS STREEFDOEL PRODUCTEN EN GEBOUWEN ZO TE MAKEN DAT DEZE VAN ONTWERP TOT RECYCLAGE VEILIG ZIJN VOOR MENS EN MILIEU.

“ WE PROBEREN WEL DE SCHADE TE BEPERKEN, MINDER SLECHT TE DOEN, MAAR VEROORZAKEN ZO UITEINDELIJK VAAK MEER SCHADE”

Het ‘Cradle 2 Cradle’® (C2C) principe – wat letterlijk van wieg tot wieg betekent – ontstond al in de jaren negentig, maar krijgt de laatste jaren plots de aandacht waar het al twee decennia om smeekt. Doordat ook de overheid toenemend het C2C-principe stimuleert en meer in het bijzonder bij renovatie en nieuwbouw van gebouwen, stijgt de belangstelling voor het onderwerp bij ontwerpers, architecten en ingenieurs.

Michael Braungart

Grondleggers zijn de Duitse chemicus Michael Braungart en Amerikaanse architect William McDonough, al is het vooral de eerste die vandaag als het gezicht van ‘Cradle 2 Cradle’® op de voorgrond treedt. Het gaat om een globale visie op duurzaam ontwerpen. Doelstelling is om de huidige generatie in haar noden te voorzien zonder beperking van de mogelijkheden voor de navolgende generaties, idealiter hen zelfs meer mogelijkheden aan te reiken. Het behoedzaam omspringen met onze grond-

stoffen en energievoorraden, het beperken van de schadelijke belasting door een product en het omzetten van eventueel resterend afval tot nieuwe grondstof staan hierbij centraal. Het aspect maatschappelijk verantwoord ondernemen is daarbij niet onbelangrijk. Tijdens één van zijn vele lezingen citeerde Michael Braungart frappante voorbeelden als de koperproductie, waar 1 ton koper gepaard gaat met 600 ton afval, terwijl de koperreserves nog hooguit voor een halve eeuw volstaan. Er drijft meer dan 12 miljoen ton plastiek afval rond op onze zeeën, dat is 40 maal meer dan dat er plankton aanwezig is.

Niet corrigeren, maar voorkomen Michael Braungart stelt een groeiende milieubewustwording vast, maar merkt toch op dat we nog altijd goed fout zitten zolang we niet afstappen van het ‘cradle to grave’-principe: “We proberen wel de schade te beperken, minder slecht te doen, maar veroorzaken zo uiteindelijk vaak meer schade. Zo is het niet langer verwerken van asbest in remblokken voor voertuigen schijnbaar een goede zaak, maar de vervangende stof blijkt veel schadelijker”. Passieve woningen of kantoren vinden evenmin genade bij de C2C-profeet: “Al te vaak gaat het passief bouwen ten koste van de kwaliteit van de lucht in het gebouw,

terwijl een gezond leefklimaat in woning/ kantoor juist de niet te missen basis zijn”. Zijn advies: “Gebouwen moeten actief worden; ze moeten meer teruggeven aan de omgeving dan ze eraan ontnemen, net zoals bomen dat doen!”. Voor Michael Braungart ligt het succes van de implementatie van C2C voor een belangrijk deel bij het concept van een gebouw, wat aangestuurd wordt door een wisselwerking tussen bouwheer en architect. Het concept is bepalend voor het materiaalmanagement, dat rekening houdt met de volledige levenscyclus van materialen en producten waarmee zal gebouwd worden. Bouwen volgens de C2C-principes maakt dat wat rest op het einde van het gebruik kan dienen als nieuwe grondstof. Men moet zich van elk toegepast materiaal afvragen waaruit het bestaat, of en hoe het afbreekbaar en herbruikbaar is. Alle materialen moeten teruggebracht worden naar

biologische elementen. Een eenvoudige, maar effectieve redenering kan zijn: kan ik het opeten zonder schadelijke gevolgen voor mezelf, dan is het goed! Met een C2C-aanpak wordt milieubelasting vooraf uitgesloten. Het is dan ook veeleer een economisch gegeven dan een tot milieu beperkt gegeven. Zo ziet C2C het tapijt op een kantoorvloer als een ‘service’ die we gebruiken, maar niet als een verbruik van grondstoffen. Het tapijt verdwijnt op het einde niet als afval, maar wordt teruggewonnen en liefst ook teruggeven aan de natuur waaraan we de grondstoffen hebben ontleend. C2C streeft naar een gesloten kring.

CO2-uitstoot als stok achter de deur “C2C gaat veel verder dan het terugdringen van de CO2-uitstoot”, benadrukt Michael Braungart. Wanneer we naar de natuur kijken, dan hebben bomen een positieve footprint, omdat ze bijdragen tot een betere luchtkwaliteit ondanks de vervuilde lucht die ze opnemen. Het streven

naar CO2-neutrale gebouwen is dan ook lang niet voldoende. Door het overisoleren om tot een energie- en CO2-neutraal gebouw te komen, wordt een aanslag gepleegd op de luchtkwaliteit. Vandaag is de luchtkwaliteit in (kantoor)gebouwen 3 tot 8 maal slechter dan buiten! Prioriteit dient gegeven te worden aan een gezond binnenklimaat. Slechts wanneer een gezond binnenklimaat verzekerd is, mogen de isolatiewerken worden aangevat. Een passief huis is lang geen oplossing. Er wordt efficiënt gehandeld, zonder de effectiviteit van de gemaakte keuzes in vraag te stellen. De aandacht voor CO2-uitstoot heeft slechts tot doel om minder schadelijk te zijn voor de natuur. De doelstelling van C2C is onschadelijk te zijn voor onze leefomgeving. C2C is geen exacte wetenschap en bijgevolg ook niet foutloos toe te passen. Belangrijk is te leren van de fouten die we maken en vervolgens bij te sturen.

Michael Braungart

Hunter Douglas - GreenScreen Hunter Douglas - GreenScreen

Johan Thevelein, Departementsdirecteur, VIB Departement Moleculaire Microbiologie, KU Leuven (copyright VIB)

Hunter Douglas - GreenScreen

Duurzaam bouwen

Nieuwigheden

Duurzame nieuwigheden MILIEUBEWUSTWORDING IS ZEKER NIET NIEUW, MAAR HET IS OPVALLEND HOE WE DE LAATSTE TIJD IN EEN STROOMVERSNELLING ZIJN TERECHTGEKOMEN. BIJNA DAGELIJKS WORDEN WE OP DE HOOGTE GESTELD VAN NIEUWE ONTWIKKELINGEN, PRODUCTEN EN INITIATIEVEN DIE MEER RESPECT TONEN VOOR ONS LEEFMILIEU EN DE BOUWSECTOR EEN NIEUW ELAN GEEFT.

Efficiëntere productie van biobrandstof uit afval Een belangrijk deel van het aardolieverbruik voor transportdoeleinden moet op termijn vervangen worden door hernieuwbare energie. Het is dan ook van zeer groot economisch en ecologisch belang om de productie van biobrandstoffen uit hernieuwbare grondstoffen te optimaliseren. Onderzoekers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), verbonden aan de KU Leuven, hebben giststammen ontwikkeld die bioethanol produceren uit afval met een nooit eerder geziene efficiëntie. Via een partnerschap met vier Vlaamse universiteiten – UGent, KU Leuven, Universiteit Antwerpen en Vrije Universiteit Brussel – en een stevig investeringsprogramma, bundelt VIB de krachten van 76 onderzoeksgroepen in één instituut. De productie van bio-ethanol uit afvalstromen, oogstresten (bv. stro, tarwezemelen, lege maïskolven of maïsstengels) en hout(afval) wordt algemeen gezien als één van de meest duurzame en klimaatvriendelijke technologieën om brandstof te produceren voor de transportsector (wegverkeer, luchtvaart). Deze sector neemt meer dan 10% aandeel in het energieverbruik in Vlaanderen. In 2011 bedroeg het aandeel hernieuwbare energie slechts 4%, terwijl de doelstel-

ling voor 2020 minimaal 10% hernieuwbare energie vooropstelt. Bij de productie van bio-ethanol uit afvalstromen spelen gisten een belangrijke rol. Tot voor kort was een efficiënte bio-ethanolproductie niet haalbaar omdat geen enkele giststam in staat was om alle suikers in de biomassa om te zetten naar ethanol. Dit obstakel is nu door Mekonnen Demeke en Johan Thevelein (VIB / KU Leuven) uit de weg geruimd. Hun nieuwe giststammen blijken ook buiten labocondities perfect in staat om verschillende types biomassa efficiënt en snel tot bio-ethanol te fermenteren.

Zonwering van gerecycleerde PET-flessen voor projectbouw Het Nederlandse Hunter Douglas lanceert een nieuwe innovatieve collectie ‘GreenScreen’-stoffen voor zonwering, vervaardigd uit gerecycleerde PET flessen. “Jaarlijks belandt wereldwijd zo’n 20 miljoen vierkante meter aan uitgediende rolgordijnen op de afvalberg. Het zijn producten die vaak grote hoeveelheden PVC bevatten en daarmee een enorme belasting vormen voor het milieu. Met de introductie van GreenScreen bieden

wij een duurzaam alternatief, dankzij het gebruik van stoffen die PVC-vrij en volledig recycleerbaar zijn. Hiermee ontwikkelden wij een bijzonder duurzame oplossing voor bouwheren, architecten en projectontwikkelaars die steeds meer op zoek gaan naar milieuvriendelijke bouwmaterialen”, argumenteert André Weiss, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van ‘GreenScreen’. Bijzonder aan de GreenScreen ‘Revive’serie is dat de grondstof zelf ook al een gerecycleerd product is. Het garen stamt van het plastic van volledig PVC-vrije, gerecycleerde frisdrank- en waterflessen. De flessen worden ingezameld door afvalverwerkingsbedrijven in Japan en Duitsland, waar het gebruikelijk is om PET flessen gescheiden op te halen. Elke vierkante meter stof bevat twee halve-liter flessen, wat neerkomt op zes flessen per gemiddeld rolgordijn. ‘GreenScreen Eco’ is een stof die volledig geproduceerd is uit polyester vezels, zonder toevoeging van andere stoffen. Hierdoor kan het weefsel na gebruik zonder verdere scheiding weer worden gesmolten en als grondstof dienen voor andere producten. ‘GreenScreen Eco’ ontving voor deze producteigenschap het ‘Cradle-to-Cradle’- certificaat.

Wienerberger

De Duurzame Wijk

‘De Duurzame Wijk’ zet de standaard voor ecologisch en economisch wonen. MET ‘DE DUURZAME WIJK’ IN WAREGEM LANCEERT WIENERBERGER, FABRIKANT VAN KERAMISCHE BOUWMATERIALEN EN -OPLOSSINGEN, EEN OPVALLEND PIONIERSPROJECT: EEN WIJK DIE VOLLEDIG VANUIT EEN DUURZAME INVALSHOEK WORDT AANGEPAKT, EN DIT ZOWEL OP ECOLOGISCH, ECONOMISCH ALS SOCIAAL VLAK. GESTEUND OP EEN TOEKOMSTGERICHTE VISIE MET RESPECT VOOR DE BELGISCHE BOUWTRADITIE. BIJ DE AANLEG VAN DE WIJK WORDT GESTREEFD NAAR ECOLOGISCH EN ENERGIEZUINIG WONEN EN ER WORDT DAN OOK MAXIMAAL MET DUURZAME MATERIALEN EN OPLOSSINGEN GEWERKT. DAARNAAST WORDT EEN VERANTWOORD NABUURSCHAP NAGESTREEFD. DIT UNIEKE EN INNOVATIEVE PROJECT ZET DAN OOK, VOLLEDIG IN LIJN MET DE BELGISCHE BOUWTRADITIE, DE STANDAARD VOOR DUURZAAM WONEN IN DE TOEKOMST.

Grote uitdagingen Iedereen die betrokken is bij de bouw of renovatie, staat vandaag voor grote uitdagingen. Onze woningen en gebouwen mogen steeds minder energie verbruiken voor verwarming, koeling en ventilatie. Maar in de toekomst zullen ze, naast energie-efficiënt, ook duurzaam moeten zijn. Die duurzaamheid slaat niet alleen op de gebruikte materialen (onder andere wat productieproces, transport en mogelijke emissies betreft), maar ook op het gebouw zelf (o.a. gebruik, impact op de buurt, levensduur, sloop) en op de inplanting in de omgeving (o.a. ruimtegebruik, biodiversiteit, waterbeheer). Dit alles binnen een aanvaardbare bouwkost.

Voorbeeldwijk om na te volgen Deze uitdagingen kunnen we gemakkelijker aanpakken als we de schaal van het individuele gebouw inruilen voor een bredere benadering. Op dat ogenblik kunnen we immers de inspanningen op het vlak van duurzaamheid en betaalbaarheid spreiden over een cluster van meerdere individuele woningen. Met ‘De Duurzame Wijk’ profileert Wienerberger zich daarin als een wegbereider. De wijk vormt een inbreidingsproject in het centrum van Waregem, zodat er geen vrije ruimte moet voor wijken. Op amper 1900 m² verrijzen hier zeven zero-energiewoningen, dat wil zeggen woningen die zelf de energie opwekken die ze nodig hebben voor ruimteverwarming

en -koeling. Maar het duurzame karakter van het project gaat veel verder dan dat en bestrijkt de volledige 360° van het begrip duurzaamheid. Essentieel is dat dit gebeurt met toepassing van de gekende materialen, oplossingen en bouwtechnieken, zodat niet moet worden geraakt aan de Belgische bouwtraditie en de betaalbaarheid. Want streven naar duurzaamheid kan pas slagen als het zo breed mogelijk en door alle partijen wordt gedragen: bouwheren, architecten en aannemers.

Wat betekent dit in de praktijk? Ecologie, economie en sociale duurzaamheid vormen in ‘De Duurzame Wijk’ in Waregem een integraal geheel. Laten we beginnen met de ecologie. De ééngezinswoningen worden in cluster gebouwd om het ruimtegebruik tot een minimum te beperken en een optimale compactheid te bekomen. De hellende daken maken een optimale regenwaterrecuperatie mogelijk. De ecologische score van de materialen wordt zoveel mogelijk bevestigd door labels, zoals C2C (cradle to cradle) en type I Ecolabels. Met name de Porotherm binnenmuurstenen dragen bijvoorbeeld het natureplus label. Economisch zal het plaatje eveneens kloppen. Betaalbaar wonen is immers een absolute vereiste binnen het duurzaamheidsconcept. Er wordt uitgegaan van een levensduur van 150 jaar voor

de buitenschil. Het gebruik van keramische materialen voor de binnenmuren, de gevels en de dakafwerking maakt deze ambitie meer dan haalbaar, gezien de uitstekende eigenschappen van deze materialen. Ook het feit dat de verwerking ervan bij alle aannemers is ingeburgerd, komt de betaalbaarheid ten goede. Sociaal is zeker de inplanting in de stadskern, nabij scholen en winkels. Dat komt niet alleen het nabuurschap ten goede, maar bevordert ook de verkeersveiligheid en dus de levenskwaliteit. De aanwezigheid van individuele tuintjes en de inplanting van een klein park waar alle bewoners welkom zijn, dragen daar eveneens toe bij. Omdat er minder verplaatsingen per auto nodig zijn, wordt eens te meer de portemonnee gespaard.

Hoe wordt de duurzaamheid gemeten en gegarandeerd? Maar hoe kom je tot een duurzame wijk? Intussen zijn er verschillende methodes beschikbaar die daarvoor als leidraad en meetinstrument kunnen worden gebruikt. Voor ‘De Duurzame Wijk’ in Waregem kiest Wienerberger voor de Britse BREEAM duurzaamheidsstandaard. Dit instrument houdt rekening met alle aspecten van duurzaamheid en wordt internationaal en dus ook in België nu al dikwijls gebruikt bij de bouw van publieke gebouwen. Meer info: www.deduurzamewijk.be

“

Duurzaam bouwen doe je vanuit je hart, maar met het hoofd.

“

“Onderzoek naar duurzame wijken staat bij ons hoog op de agenda. Het doet ons uiteraard plezier dat ook fabrikanten zoals Wienerberger daar hun steentje toe bijdragen.”

“Wat duurzaamheid in de bouwsector betreft, lag de nadruk de voorbije jaren op energie. In de nabije toekomst zullen bouwmaterialen meer in de belangstelling staan, gezien de schaarste aan grondstoffen en de noodzaak van recycleerbaarheid. In dat laatste is de bouwsector trouwens een voorloper. Vandaag wordt al meer dan 90% van het sloopafval gerecycleerd. Wij waren ook de eerste sector die daarover een overeenkomst sloot met de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM.” “Duurzaam bouwen doe je vanuit je hart, maar met het hoofd. Een technisch-wetenschappelijke aanpak is vereist als je wilt dat bouwmaterialen hun functie blijven vervullen gedurende de hele levensduur van een gebouw. Om dat te berekenen en de ecologische voetafdruk van een gebouw te bepalen, maakt men gebruik van zogenaamde EPD’s, de Engelse afkorting voor milieuproductverklaringen. Wienerberger was een van de eerste fabrikanten die EPD’s opstelde voor zijn producten. De firma gebruikt die EPD’s ook consequent om de impact van elke nieuwe ontwikkeling te berekenen en de energie- en milieu-impact tijdens de productiefase te minimaliseren.”

To Simons, directeur CeDuBo Centrum Duurzaam Bouwen, Heusden-Zolder

Limburg én Wienerberger, dat klikt. Wienerberger - Divisie Limburg Veldwezelt - Lanaken Tessenderlo Maaseik www.wienerberger.be

Als fabrikant van keramische bouwmaterialen en oplossingen is Wienerberger een wereldspeler met een sterke lokale aanwezigheid. In Limburg werken wij nauw samen met heel wat bouwpartners, wat ons toestaat in te spelen op plaatselijke vragen, behoeften en omstandigheden.

Project Justitia

Juridische bijstand

Kwalitatieve juridische bijstand via een aantrekkelijke abonnementsformule VOOR WAT BETREFT JURIDISCHE BIJSTAND ZIJN ER VELE SPELERS OP DE MARKT DIE WELISWAAR JURIDISCHE BIJSTAND VERLENEN DOCH SLECHTS ALS ONDERDEEL VAN HUN HOOFDACTIVITEIT (SOCIAAL SECRETARIAAT, BOEKHOUDERS…). VELE ONDERNEMERS DOEN BEROEP OP DERGELIJKE ADVIESVERLENERS EN ZIJN TERUGHOUDEND OM EEN GESPECIALISEERDE ADVOCAAT TE CONTACTEREN.

BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten merkten echter bij de leden van BOUWUNIE Limburg dat vele ondernemers niet volledig of onvoldoende praktijkgericht waren geadviseerd. Daarnaast bleek dat, eens een procedure moest worden opgestart, het dossier onvoldoende onderbouwd was. Hierdoor wordt de slaagkans van de procedure gehypothekeerd. Ook voor wat betreft achterstallige facturen, merkten BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten een toename van dezelfde problemen. BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten zijn ervan overtuigd dat een gespecialiseerde advocaat de best geplaatste persoon is om te anticiperen op een mogelijk geschil en een eventuele procedure.

Project Justitia Naar aanleiding van die vaststellingen en hun ervaringen in het verleden, hebben BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten hun samenwerking bestendigd via “Project Justitia”. Partijen willen via Project Justitia de leden van BOUWUNIE Limburg kwalitatieve juridische bijstand aanbieden via een aantrekkelijke abonnementsformule. De leden van BOUWUNIE Limburg kunnen middels een beperkte bijdrage inschrijven voor een abonnement van een jaar, lopende van september t.e.m. augustus.

Kenmerken abonnement Project Justitia • een jaarabonnement, lopende van september tot en met augustus; • een vast deelnamebedrag per jaar dat in verhouding staat met de omvang van uw bedrijf op het moment van intekening: - Minimumbijdrage van 1100 excl. BTW; - Een verhoging van 130 excl. BTW per werknemer; - De maximumbijdrage bedraagt 1300 excl. BTW.

Wat mag u verwachten Eerstelijnsbijstand: • Telefonische vragen en antwoorden en beperkte antwoorden via e-mail (projectjustitia@adlex.be); • Alle rechtsmateries die leden en hun werknemers zakelijk + privé aanbelangen (uitgezonderd belangenconflicten: bijvoorbeeld indien werknemer belt over werkgever-lid), zoals achterstallige facturen, (aannemings)overeenkomsten, personeelsbeleid, vragen aansprakelijkheid, betwistingen voorlopige en definitieve oplevering, vragen echtscheiding voor werknemer, enzovoort … • Korte schriftelijke adviezen; • Beperkt nazicht per mail;

Indien eerstelijnsbijstand NIET volstaat, kan beroep worden gedaan op bijstand van AdLex Advocaten aan verminderd tarief: tot 25 % korting op ereloontarieven!

Wat mag u niet verwachten • Schriftelijke adviezen (uitgezonderd korte adviezen en nazicht per e-mail); • Procedures en bijstand; • Uitgebreide adviezen (telefonisch/e-mail) waarvoor uitgebreid onderzoek noodzakelijk is; • Volledige reviews. Zoals hierboven vermeld kan u beroep doen op AdLex Advocaten voor dergelijke vragen aan de hand van het verminderd tarief. Meer info: BOUWUNIE Limburg Unie van het KMO-Bouwbedrijf vzw Maastrichtersteenweg 254/3, 3500 Hasselt T. 011 / 263 010 - F. 011 / 263 174 limburg@BOUWUNIE.be www.bouwunielimburg.be

advocaten

LIM B U R G

AC T I E !

IN S L E G E T E B L AU W ST E E N GROEP SEEGERS

STERKE PRODUCTEN VAN PURE KWALITEIT KOM ZE ONTDEKKEN IN ONZE TOONZALEN

SEEGERS BETON Seegers Tegeldesign nv Pannenhuisstraat 39 3650 Dilsen-Stokkem www.seegerstegeldesign.be

Seegers Natuursteen nv Pannenhuisstraat 40 3650 Dilsen-Stokkem www.seegersnatuursteen.be

Seema bvba Pannenhuisstraat 40 3650 Dilsen-Stokkem www.seema.be

Seegers Beton nv Pannenhuisstraat 42 3650 Dilsen-Stokkem www.seegersbeton.be

Bouwunie

Opleidingen

Winteropleiding of weekdagopleiding BIJ ELKE AANVRAAG VAN EEN OPLEIDING VOOR EEN ARBEIDER PC 124 TIJDENS DE PERIODE VAN 1 DECEMBER ‘13 TEM 31 MAART ‘14 HEBT U ALS BEDRIJF DE KEUZE TUSSEN HET STELSEL VAN WEEKDAGOPLEIDING OF HET STELSEL VAN WINTEROPLEIDINGEN. BIJ HET STELSEL WEEKDAGOPLEIDING WORDT DE LOONKOST VAN DE ARBEIDER VERDER UITBETAALD DOOR HET BEDRIJF EN BETAALT HET FVB 115/U AAN HET BEDRIJF ALS TUSSENKOMST IN DE LOONKOST. Bij het stelsel winteropleidingen doet het bedrijf vóór de start van de opleiding een aanvraag van tijdelijke werkloosheid omwille van slecht weer. U betaalt dus geen loonkost en ontvangt ook geen tussenkomst in de loonkost van het FVB. Een ideale periode dus om uw arbeiders te laten opleiden. De arbeider krijgt per opleidingsdag van 8 uur een werkloosheidsuitkering plus een opleidingspremie vanuit het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) van 136 netto per opleidingsdag.

Aan dit systeem van winteropleidingen zijn wel een aantal voorwaarden verbonden: - Een winteropleiding is enkel mogelijk in de periode van 1 december ‘13 tot en met 31 maart ‘14. - Het bedrijf doet vóór de start van de opleiding een aanvraag bij het FVB. - De arbeiders worden tijdelijk werkloos gesteld wegens slecht weer. - De opleiding moet minimum 1 dag (8 uren) duren en tijdens de werkuren plaatsvinden. - Elke arbeider kan maximum vier weken winteropleidingen volgen.

- De werkgever moet zelf de aangifte van de tijdelijke werkloosheid bij de RVA doen en het formulier C3.2-werkgever invullen. Indien u als bedrijf beroep doet op winteropleidingen, ontvangt u geen terugbetaling van het uurloon (aangezien de arbeiders op werkloosheid staan). Verder kan u ook nog een subsidie van 50% van het deelnamegeld aanvragen via de KMO-portefeuille: www.kmo-portefeuille.be

OVERZICHT AANBOD OPLEIDINGEN BOUWUNIE LIMBURG I.S.M. SYNTRA LIMBURG Verplichte opleidingen Asbestverwijdering Daken (8u) – jaarlijkse verplichting!

Asbestverwijdering eenvoudige Handelingen (8 u) – jaarlijkse verplichting!

- 17 december 2013 - 7 februari 2014 - 19 maart 2014 - 26 mei 2014

- 4 december 2013 - 14 januari 2014 - 4 maart 2014 - 12 mei 2014

(winteropleiding) (winteropleiding) (winteropleiding)

Overige winteropleidingen

Startdatum

Einddatum

WERFLEIDER PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (32u)

20/01/2014

10/02/2014

DAKTIMMER PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

21/01/2014

11/02/2014

REGENWATEROPVANG EN ZINKWERKEN (WINTEROPLEIDING) I (36u)

22/01/2014

12/02/2014

LUCHTDICHTHEID VERSUS ISOLATIE PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

23/01/2014

13/02/2014

NIEUWE, ENERGIEZUINIGE VERWARMINGSTECHNIEKEN PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

27/01/2014

17/02/2014

VENTILATIETECHNIEKEN I (36u)

28/01/2014

18/02/2014

LIMBURG

OVERZICHT AANBOD OPLEIDINGEN BOUWUNIE LIMBURG Asbestverwijdering daken (8u) - jaarlijkse verplichting! -

4 oktober 2013 17 december 2013 (winteropleiding) 7 februari 2014 (winteropleiding) 19 maart 2014 (winteropleiding) 26 mei 2014

Asbestverwijdering eenvoudige handelingen (8u) - jaarlijkse verplichting! -

2 september 2013 4 december 2013 (winteropleiding) 14 januari 2014 (winteropleiding) 4 maart 2014 (winteropleiding) 12 mei 2014

Opleidingen op aanvraag: - Soprema Opleiding Bitumineuze dakafdichting en detaillering (24u), LIMBURG - Rijbewijs BE (10u) - BA 4 (8u) - BA 5 (16 u) - EHBO - In company opleidingen zoals heftruck, hoogtewerker, verreiker, …

Vakbekwaamheid rijbewijs C Belangrijk: Wie zijn rijbewijs C behaalde vóór 10 september 2009 is vrijgesteld van de examens basiskwalificatie. Ten laatste op 9 september 2016 moeten 35 uren nascholing zijn gevolgd om de geldigheid van het rijbewijs van de groep C met 5 jaar te verlengen.

RIJ- EN RUSTTIJDEN I (8u) I Data: 19/09/2013 - 20/10/2013 - 24/10/2013 - 20/11/2013 - 12/12/2013 LADINGZEKERING I (8u) I Data: 02/10/2013 - 07/11/2013 - 04/12/2013 ECO-DRIVING I (8u) I Data: 16/12/2013 HOFFELIJK EN DEFENSIEF RIJDEN I (8u) I Data: 09/12/2013 KLANTGERICHT COMMUNICEREN I (8u) I Data: 11/12/2013 BASISBEGRIPPEN LADINGZEKERING EN HEFTRUCK I (8u) I Data: 07/12/2013 - 13/12/2013 - 14/02/2014

Overige opleidingen

Startdatum

Einddatum

WERFLEIDER PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (32u)

20/01/2014

10/02/2014

DAKTIMMER PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

21/01/2014

11/02/2014

LUCHTDICHTHEID VS. ISOLATIE PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

23/01/2014

13/02/2014

NIEUWE, ENERGIEZUINIGE VERWARMINGSTECHNIEKEN PRAKTIJKGERICHT (WINTEROPLEIDING) I (36u)

27/01/2014

17/02/2014

VENTILATIETECHNIEKEN I (36u)

28/01/2014

18/02/2014

MENTOROPLEIDING I (8u) I Data: 23/09/2013 - 13/01/2014 - 10/02/2014 - 27/03/2014 VEILIG WERKEN OP HOOGTE MODULE 2 I (8u) I Data: 21/10/’13 - 20/11/’13 - 4/12/’13 - 20/12/’13 - 10/01/’14 - 24/02/’14 - 21/03/’14 - 23/04/’14 VEILIG WERKEN OP HOOGTE MODULE 3 I (8u) I Data: 30/10/2013 - 18/12/2013 - 07/02/2014 - 10/03/2014 VEILIG WERKEN OP HOOGTE VOOR ROLSTELLINGEN I (8u) I Data: 09/12/2013 - 24/03/2014 - 30/04/2014 HEFTRUCKOPLEIDING I (8u) I Data: 26/09/2013 - 22/10/2013 - 12/11/2013 - 06/12/2013 - 16/12/2013 VCA BASIS I Data: 10/12/2013 - 14/01/2014 - 11/02/2014 - 11/03/2014 VCA VOL I Data: 10/12/2013 - 14/01/2014 - 11/02/2014 - 11/03/2014 Alle hierboven genoemde opleidingen kunnen tevens op uw vraag op een andere datum / locatie worden gepland!

Meer info over deze opleidingen op www.bouwunielimburg.be of via 011 26 30 10 of via limburg@bouwunie.be

het kloppend hart voor elke opleiding

Home automation

Draadloze netwerken en beveiliging

Onmisbare duivel-doet-al VANDAAG IS EEN DATANETWERK, AL DAN NIET DRAADLOOS, EVEN VANZELFSPREKEND VOOR OM HET EVEN WELK BOUWPROJECT ALS DE AANWEZIGHEID VAN ELEKTRICITEIT EN CENTRALE VERWARMING. DATANETWERKEN KUNNEN VELE FUNCTIES VERZEKEREN AL NAARGELANG HET PROJECT: DE EIGENLIJKE DATADISTRIBUTIE VOOR INFORMATICATOEPASSINGEN, INTERNETTOEGANG, TELEFONIE, MUZIEK- EN VIDEODISTRIBUTIE IN EEN WONING, BEVEILIGING, ENZ. WIE TOEKOMSTGERICHT BOUWT, VOORZIET DAN OOK EEN NETWERKAANSLUITING IN ELK VERTREK.

Lange tijd was er enkel het ‘local-area network’ (LAN), een netwerk dat verschillende computers binnen een relatief klein gebied (vb. een woning) met elkaar verbindt. Via internettoegang laat het LAN van een woning zich verbinden met een ander LAN van bv. het bedrijf. De meest bekende LAN-variant is Ethernet - al in 1976 ontwikkeld door Xerox, DEC en Intel – en omschreven in de IEEE 802.3 standaard. Vandaag zijn data-overdrachtsnelheden van 100 Mbps mogelijk via CAT-5 kabel en tot 100 m afstand. Bij gebruik van CAT-5e wordt dat zelfs 1 Gb (gigabyte) per seconde en bij toepassing van CAT-6a kan dat oplopen tot 10 Gbps over maximaal 100 m. Glasvezel maakt dergelijke snelheden ook over grote afstand mogelijk. Zo is glasvezel zelfs in staat om voor bepaalde toepassingen 256 kleuren à 10 Gbps te transporteren! Draadloze internettoegang wordt als een groot gebruiksgemak ervaren. We hebben het dan over WLAN (wireless local-area network) of ook Wi-Fi (wireless fidelity). De draadloze netwerken maken gebruik van hoogfrequente radioverbindingen. De 802.11b Wi-Fi-standaard werd tegenover de bestaande IEEE 802.3 Ethernet-standaard voor bedrade netwerken geplaatst.

De snelheid van draadloze netwerken evolueert voortdurend, wat het draadloos streamen van videobeelden in HD-kwaliteit mogelijk maakt. Een andere mogelijkheid is om internettoegang via het elektriciteitsnet in de woning – ook een netwerk! – mogelijk te maken. Zo wordt elk stopcontact een internet ‘access point’. Maar de praktijk is niet zo eenvoudig als het lijkt. Bij moderne elektrische installaties worden steeds kleinere groepen stopcontacten als kring afgezekerd, wat vanzelfsprekend de veiligheid en ook het comfort ten goede komt. Dat maakt echter dat de distributie van het bovenop de netspanning geplaatste datasignaal al snel dreigt onderbroken te worden. Bij oudere woningen/appartementen zijn nog vaak alle stopcontacten als één kring beveiligd met een paar zekeringen, wat de onbelemmerde doorvoer van het datasignaal naar alle kamers over de netspanning in de hand werkt.

Cisco

Bedrijfszekerheid primeert Tot op heden biedt een bekabeld LAN-netwerk in de woning en zeker in een bedrijf nog altijd de betere garanties op een stabiele en continue dataoverdracht. Opvallend is trouwens dat bij recente grote

EEN ACCESS POINT KAN EEN AANTAL CLIENTS BEDIENEN (VB. 4 COMPUTERS), MAAR KAN OP ELK OGENBLIK ALTIJD SLECHTS 1 CLIENT DIENEN.

kantoorprojecten steeds een dubbel netwerk wordt voorzien: bedraad en draadloos. Nog een opgemerkte trend in de kantoorwereld is dat naast de ontdubbelde kantoornetwerken nog een derde netwerk wordt voorzien, exclusief voorbehouden voor bezoekers. Dat verhoogt uiteraard aanzienlijk de veiligheid voor alle gebruikers. De populariteit van draadloze netwerken leidt niet zelden tot een onbezonnen uitbreiding van de installatie, terwijl in de praktijk de werking erop achteruit gaat. Vooral kantoren en scholen lopen gevaar voor een ondeskundig, te zeer door enthousiasme gedreven aanpassing van de draadloze netwerken.

Draadloos is geen hocuspocus! Bij het uitrollen van draadloze netwerken spelen een aantal parameters een rol. Er is de ‘range’, dat is de afstand tussen de zender/ontvanger (access point), maar ook de ‘coverage’, dat is de zone of oppervlakte die door de zender/ontvanger bestreken wordt. De antenne(s) van het access point hebben hier invloed op. Een antenne kan omnidirectioneel zijn, wat betekent dat ze onder een hoek van 360° uitstraalt, of ook directioneel, wat wil zeggen dat het signaal onder een hoek van bv. 60 tot 90° wordt gestraald en ontvangen. Bij directionele antennes is het bereik meestal iets groter dan bij hun omnidirectionele tegenhangers. Vergeten we evenmin de invloeden van het gebouw, in het bijzonder de wapening van beton zal de signalen onderdrukken tot absorberen. Hoe verder een toestel (vb. PC) verwijderd is van het access point, hoe trager de verbinding wordt. Een access point kan een aantal clients bedienen (vb. 4 computers), maar kan op elk ogenblik altijd slechts 1 client dienen. Indien verschillende clients via hetzelfde access point toegang tot het datanetwerk willen, zullen deze achtereenvolgens geschakeld worden. Het is dan ook vanzelfsprekend dat de bandbreedte per gebruiker terugloopt, wat ervaren wordt als een trage tot stotterende verbinding. Hoe meer clients er in dezelfde ‘coverage’-zone zitten, hoe groter de kans op

Cisco

conflicten, omdat zij simultaan hetzelfde access point wensen aan te spreken. De capaciteit van het draadloos netwerk (dataoverdrachtsnelheid) daalt daardoor met 30 tot 40%! Weer een ander aspect is ‘roaming’, het naadloos kunnen overgaan van het ene access point naar het andere. Dat komt bv. aan bod in magazijnen, waar vorkliftchauffeurs picking orders kunnen doorkrijgen via een specifiek PC-type of tablet. Oudere draadloze netwerken (802.11b maar ook 802.11g) werken met 2,4 GHz als zenderfrequentie en krijgen snel last van interferentie tussen de beschikbare kanalen. Zelfs de GSM-signalen, Bluetooth tot de microgolfoven toe kunnen negatief uitwerken op de prestaties van het draadloze netwerk. De beste prestaties garandeert de 802.11a standaard met 5,6 GHz zenderfrequentie en relatief vrij van interferentie tussen de kanalen. Helaas is 802.11a ook aanzienlijk duurder, beschikken slechts weinig toestellen (devices) over een geïntegreerde zender/ ontvanger volgens dezelfde norm en is het bereik (range) beperkter. Toch verschijnen er stilaan meer toestellen die de 8023.11a norm ondersteunen (o.a. Apple iPad). De meeste toestellen houden het echter bij de tragere 802.11b/g/n norm. Toestellen die ook 802.11a aankunnen verdienen vanuit gebruikersstandpunt de voorkeur. Toestellen (clients) ondersteunen altijd verschillende normen en zoeken zelf altijd de best mogelijke verbinding met het access point. Een draadloos netwerk met goede dekking uitrollen is beslist geen sinecure en vereist een grondige site survey vooraf. Deze kan ‘predictive’ zijn, wat wil zeggen dat er aan de hand van het grondplan bepaald wordt welke componenten moeten toegepast worden, of beter ‘active’, wat betekent dat er gemeten wordt om de optimale keuze en plaatsing van de componenten voor het opbouwen van een draadloos netwerk te bepalen.

Hou het veilig Draadloze netwerken zijn handig, omdat ze in theorie overal netwerktoegang verschaffen, maar houden ook een risico in.

Daar houdt een professioneel ontworpen netwerk uiteraard rekening mee. Daar waar standaard access points op zich geen specifieke beveiliging inhouden, is het mogelijk gebruik te maken van access points met controllers voor SSID (Service Set Identifier). Dat laat toe om de toegankelijkheid via het draadloze netwerk in lagen op te bouwen, de toegang te sturen. Dat is een belangrijke beveiliging binnen kantooromgevingen, maar ook in scholen (leraar/leerlingen) en al helemaal in ziekenhuizen.

Chaos dreigt Voorspeld wordt dat tegen 2015 een groter volume data zal overgedragen worden via draadloze netwerken dan via hun bedrade tegenhangers. Dat is te verklaren door het toenemend aantal devices met geïntegreerde Wi-Fi, in het bijzonder smartphones en tablets. Zij bedreigen de bestaande draadloze netwerken met overbelasting. Volgens Gartner, een bekende onderzoeksinstantie in de ICT-sector, zal 80% van de draadloze netwerken onvoldoende presteren als gevolg van een on-

deskundige of ontbrekende planning. Net zoals een bedraad netwerk structuur nodig heeft, moeten draadloze netwerken gestructureerd uitgerold worden. Enkelvoudige access points zullen niet langer volstaan. Er moet overlapping zijn tussen de zones die afgedekt worden, maar access points laten zich ook niet zomaar willekeurig plaatsen. Wanneer meer toestellen van het draadloze netwerk wensen gebruik te maken, is er nood aan meer capaciteit, wat zich echter niet eenvoudigweg laat oplossen door nog een access point bij te plaatsen. Een studie van de verwachting aan het netwerk dringt zich op om de componenten en hun plaatsing te bepalen. Een access point met 5,6 GHz zenderfrequentie (8023.11a norm) kan tot 15 gebruikers bedienen. Dat aantal halveert zowat bij 2,4 GHz zenderfrequentie (802.11b/g/n). Het is echter wel zo dat de 802.11n norm op beide frequenties kan werken en dat zelfs gelijktijdig, wat als dualband wordt aangeduid. Om een goede werking te verzekeren moet de signaalsterkte die een device ontvangt uit een access point minstens -65dB halen.

Cisco

VOORSPELD WORDT DAT TEGEN 2015 EEN GROTER VOLUME DATA ZAL OVERGEDRAGEN WORDEN VIA DRAADLOZE NETWERKEN DAN VIA HUN BEDRADE TEGENHANGERS. DAT IS TE VERKLAREN DOOR HET TOENEMEND AANTAL DEVICES MET GEÏNTEGREERDE WI-FI, IN HET BIJZONDER SMARTPHONES EN TABLETS.

Bosch

Dat is nog belangrijker wanneer het over smartphones en tablets gaat. Tablets ondersteunen de 802.11n norm niet volledig, dit in tegenstelling tot notebooks. Het traagste toestel dat gebruik maakt van het draadloze netwerk beperkt de prestaties van dat netwerk, omdat het de doorschakeling van het access point ophoudt, nodig om het volgende toestel te bedienen. Bij het uitrollen van een draadloos netwerk wordt vandaag uitgegaan van een 50/50 verdeling tussen access points volgens de 802.11a norm en 802.11b/g norm. In de nabije toekomst zal dit waarschijnlijk evolueren naar een groter aandeel gebruikers die de 802.11a norm aankunnen. Daarom is het handig dat er access points in de handel zijn die zich laten programmeren op 2,4 of 5,6 GHz en zelfs met uitwisselbare modules zijn uitgerust, zodat de ene of andere norm zich laat bevoordelen. De hele problematiek rond draadloze netwerken vereist een zeer ernstige benadering, niet alleen omwille van het snel stijgend gebruik van smartphones en tablets, maar ook omdat specifiek binnen de kantooromgeving steeds meer jonge werknemers pleiten voor het gebruik van hun eigen toestel (BYOD = Bring your own device). Voor jongeren ligt de grens tussen werk en privé zeer vaag, zij willen overal

Bosch

en altijd via éénzelfde vertrouwd platform kunnen werken en privézaken regelen. De BYOD-trend zet zich vandaag ook in België bij heel wat grote bedrijven door.

Netwerken als beveiligingspartner De beveiliging van de woning komt aan bod bij het uitzoeken van deuren, ramen, garagepoorten, grote glaspartijen en omheiningen. Het gaat daarbij om ‘mechanische’ voorzieningen die de toegang tot de woning of gebouw voor ongewenste bezoekers moet verhinderen of minstens bemoeilijken. Daarnaast is er de elektronische beveiliging onder de vorm van ‘toegangscontrole’ (parlofoon, videofoon) en bewakingscamera’s. Camera’s kunnen zowel afschrikkend werken als bijkomend comfort bieden door ook spelende kinderen in de gaten te houden. Vandaag is er een indrukwekkend aanbod IP-camera’s (netwerkcamera’s) met zeer uiteenlopende beeldkwaliteit en prijs. Camera’s met ‘nachtzicht’ worden steeds toegankelijker geprijsd. Camerabeveiliging wordt bij voorkeur gekoppeld aan registratie van de beelden. Ook op dat gebied zijn heel wat kwaliteitsniveaus beschikbaar. De individuele verwachtingen en het beschikbare budget bepalen de keuze. Camerabewaking kan opgewaardeerd worden met een internetserver, waarmee het mogelijk wordt om op elk ogenblik de

beelden van bewakingscamera’s of van de videofoon op te roepen via een computer met internettoegang, maar evenzeer via een smartphone of tablet met internetbrowser. Zo is het o.a. mogelijk om op enkele duizenden kilometers afstand van huis te zien dat de tuinman aanbelt en hem beperkt toegang te verlenen tot de tuinberging en de tuin. Een aantal comfortfuncties die we in een vroegere Bouwschakel-editie al beschreven als intrinsiek aan domoticasystemen, spelen eveneens in op een elementaire beveiliging. Zo is het automatisch sluiten van alle rolluiken niet alleen comfortabel, maar evenzeer een zekerheid dat geen enkel raam voor inbrekers een gemakkelijkere toegang zou bieden. De comforttoets ‘alle lichten uit’ laat zich ook omkeren als ‘paniektoets’ om bij een verdacht geluid alle lichten aan te steken als afschrikking. Elke vorm van elektronische beveiliging, dus ook camerabewaking, betekent op zich geen waterdichte beveiliging, maar is wel een statement van waakzaamheid en daardoor ook een afschrikking. De inbreker wordt er fysisch niet door tegengehouden, maar zijn kwaadaardige bedoelingen worden erdoor bemoeilijkt en verstoord, waardoor de kans vergroot dat hij zijn actie zal stopzetten.

Bouwunie

Bestuurdershappening

Bestuurdershappening bij BOUWUNIE Limburg OP ZONDAG 25 AUGUSTUS ORGANISEERDE BOUWUNIE LIMBURG HAAR JAARLIJKSE BESTUURDERSHAPPENING. ZO’N 100-TAL BESTUURSLEDEN VERZAMELDEN IN ‘‘T FIJN MOMENT’, GELEGEN IN HET LANDELIJKE DILSEN-STOKKEM. ÉN DE LOCATIE HAD DUIDELIJK ZIJN NAAM NIET GESTOLEN! HOEWEL DE ZON NIET ÉCHT VAN DE PARTIJ WAS, WERD HET EEN GEZELLIGE EN AANGENAME GEBEURTENIS.

Na de uitgebreide verwelkoming en aperitief nam voorzitter Leon Peters het woord. Hij dankte alle bestuursleden voor hun realisaties en vooral enthousiaste inzet gedurende het afgelopen jaar. ‘Onze bestuursleden vormen de motor van BOUWUNIE Limburg. Dankzij hen blijft onze organisatie aan de juiste snelheid de goede richting uitvaren. BOUWUNIE Limburg kijkt vooruit en kan ook in het komende jaar zijn leden héél wat interessante en nieuwe activiteiten aanbieden’, aldus de voorzitter. Samen met directeur Davy Maesen werden enkele bestuursleden in het bijzonder in de bloemetjes gezet. Een aantal stuurgroepleden namen afscheid van BOUWUNIE Limburg:

Louis Linsen (als voorzitter van BOUWUNIE Limburg), Jean-Pierre Schroeders (als ondervoorzitter BOUWUNIE Limburg), Peter Lenaerts (schrijnwerkers), Koen Claes (dakwerkers), Romain Neven (dakwerkers), Jeroen Royer (dakwerkers), Antoine Cartenstadt (schilders) en Dominique Nijs (vloerders). BOUWUNIE heette ook een heleboel nieuwe stuurgroepleden welkom: Eric Hoebers (schrijnwerkers), Geert Vangrieken (schrijnwerkers), Patrick Meers (dakwerkers), Davy Wouters (dakwerkers), Kris Langers (algemene & ruwbouwaannemers), Eric Luys (schil-

ders), Jos Huyskens (schilders), Koenraad Hotterbeex (schilders) en ‘last but not least’ Leon Peters die dit jaar het voorzitterschap van BOUWUNIE Limburg op zich nam. Na het officiële gedeelte kon iedereen aanschuiven aan een zeer uitgebreid buffet: gaande van ontbijt met boterkoeken, koude schotel, kalfskroontje met gewokte groenten tot een overheerlijke dame blanche. Het buffet had voor ieder wat wils! De gezellige locatie bekoorde duidelijk héél wat aanwezigen en zorgde ervoor dat de vele bestuursleden nog een tijdje gezellig bleven napraten.

Bouwunie

Agenda

LIMBURG

Noteer alvast in uw agenda 21 OKT. 2013

START LIMBURGSE BOUW@CADEMIE (19u00 - PXL CONGRESS CENTRUM HASSELT)

24 OKT. 2013

INFOAVOND WERFAANSLUITINGEN (19u00 - INFRAX HASSELT)

14 NOV. 2013

INFOAVOND BOUWKNOPEN VOOR ALGEMENE- EN RUWBOUWAANNEMERS (19u00)

14 NOV. 2013

INFOAVOND VOOR DE SCHRIJNWERKERS (19u00 - SCHAMPBERGSTRAAT 34, KURINGEN)

21 NOV. 2013

DAKWERKER UIT DE KNOOP OP KRC GENK (08u00-14u30, GENK)

24 NOV. 2013

DAKWERKERS @THEMOVIES (09u00 - EUROSCOOP MAASMECHELEN)

29 NOV. 2013

FLOOR & HEAT EXPO (29 - 30 NOVEMBER, 1 DECEMBER, CENTRUM DUURZAAM BOUWEN

LIMBURG

Meer info & data: www.bouwunielimburg.be

Breng BOUWUNIE Limburg in beeld op uw werf ... ... en maak kans op een iPad Mini

LIMBURG

Uw kans wagen?

1. Hang een werfdoek met logo BOUWUNIE Limburg en/of een gepersonaliseerd werfdoek met logo’s BOUWUNIE Limburg op één of meerdere van uw werven zichtbaar in beeld. 2. Maak een originele foto met het werfdoek en plaats deze foto op onze BOUWUNIE Facebook-pagina: BOUWUNIE Limburg

LIMBURG

3. De foto met de meeste ‘likes’ op vrijdag 31 januari 2014 om 12u00 wint de iPad mini. Prijsuitreiking gebeurt tijdens de bouwreceptie op Bouwinnovatie 2014! * Voorwaarde: winnaar kan enkel een BOUWUNIE- lid zijn, waarvan de onderneming gelegen is in Limburg.

Culinaire schakel

Princess Keukens

Symfonie van kleur DE THERMOMETER WAS OP RECORDJACHT DIE DAG EN DOORBRAK MOEITELOOS DE MAGISCHE GRENS VAN 30°C. OOK DE VOORAVOND VAN 5 SEPTEMBER WAS MEER DAN WARM GENOEG OM MASSAAL AAN TE SPOREN TOT HET OPZOEKEN VAN EEN PLEKJE BUITEN OP HET TERRAS. MAAR HET GEËNGAGEERDE BOUWUNIE-KOOKTEAM LIET ZICH NIET VERMURWEN, TROK MET STEVIGE PAS NAAR PRINCESS KEUKENS, WAAR ZE VOOR ZOVEEL DISCIPLINE DOOR KRISTIEN NOUWEN WERDEN BELOOND MET EEN KLEURRIJK 3-GANGEN MENU.

Met de als voorgerecht op het menu aangekondigde ‘Loempia met krab’ kostte het Kristien Nouwen weinig moeite om het zevental dat zich rond het kookeiland had geschaard aan de slag te krijgen. De Loempia stamt uit de Chinese en Indonesische keuken, maar de benaming komt voort uit Indonesië, en in het bijzonder het Minnan-dialect, waar ‘Lun Pia’ zoveel betekent als ‘zachte pannenkoek’. Loempia’s horen bij de tradities van het Chinees Nieuwjaar, de belangrijkste feestdag van het jaar, waarbij het begin van de lente wordt gevierd. Maar ook op Vietnamese en Thaise menu’s heeft de Loempia zijn plaats. Het gerecht bestaat uit een langwerpige zak, gemaakt van een dunne lap deeg, met daarin een vulling die sterk kan variëren. Kristien Nouwen dacht aan krab en een variatie fris gekleurde groenten. Prei, lenteuitjes, wortel, peultjes, Chinese kool, champignons en sojascheuten werden onder handen genomen om ze voor te bereiden op het wokken. Leon Peters liet zich opmerken door zijn bedrevenheid in de omgang met het keukenmes. Daniella Moranduzzo zorgde voortdurend voor een grappige noot met commentaar op het gebeuren en dubbelzinnige uitspraken, waardoor ze de anders zo geconcentreerde deelnemers regelmatig een spontane lachsalvo ontlokte. Als alle groenten in rijkelijke hoeveelheden klaar lagen, ging

Kristien Nouwen aan het wokken. Olijfolie in de wok en dan volgden eerst de harde groenten zoals peultjes en wortel, gezien die wat meer tijd nodig hebben om te garen. Aansluitend duiken ook de andere groenten de wok in, om ze uiteindelijk samen even kort goed door te wokken op een hoog vuur. Voor een extra Aziatische toets zorgen vers geraspte gember en een weinig sesamolie. De vorm van de verse gember ontlokte enkele rake uitspraken bij Daniella Moranduzzo. Leon Peters toonde zich zeer professioneel en proefde herhaald om de juiste balans te vinden in de kruiding met peper, zout en vooral de smaakkrachtige verse gember. De anderen volgden zijn voorbeeld. Kristien Nouwen sloot de eerste fase af door de wok te bestrooien met een handvol pijnboompitten. Annick Deboes nam het in mooi gelijke porties verdelen van het blok krabvlees voor haar rekening. Terwijl ging een mannenclubje aan de slag met de vellen brickdeeg. Kristien Nouwen had ronde vellen meegebracht, die van een scheidingspapiertje moesten verwijderd worden. Er is ook dichtgevouwen brickdeeg te koop, maar daarmee is het risico op barsten en breken bij het verwerken groter. De ronde deegvellen werden ingeborsteld met arachideolie, waarna een flinke schep wokgroenten en een portie krabvlees volgden.

Ook bij het sluiten van de Loempia is een borstelstreek olie nuttig om het geheel dicht te kleven. De bakklare Loempia’s werden voor het bruinen naast elkaar gelegd op een bakplaat voorzien van een vel bakpapier. Dat beperkt de afwas nadien. De Loempia’s verdwenen voor een kwartiertje in een op 180°C voorverwarmde oven. In afwachting werden de borden opgesmukt met een tomatencoulis – een stevige ondersteuning van het kleurfeest! – en enkele basilicumblaadjes. Kristien Nouwen had de tomatencoulis thuis voorbereid. Tomaat, paprika en rode wijn vormden de ingrediënten. Zodra de Loempia’s op de borden waren geschikt, mocht iedereen met mes & vork aan de slag. Gastheer Denis Thijs serveerde er een Argentijnse Chardonnay bij, een ecologisch verbouwde Santa Anna uit 2012.

Duivels lekker Na het gesmaakte voorgerecht was het enthousiasme voor het vervolg van deze culinaire schakel nog toegenomen. Kristien Nouwen had een veelbelovend hoofdgerecht bedacht, waarvan de bereiding zich tot verrassend eenvoudige handelingen liet herleiden. Zeeduivel, in het gezelschap van venkel en tomaatvariatie in de oven, rozemarijnaardappel-

MET KRISTIEN NOUWEN AAN DE KOOK VOORGERECHT: LOEMPIA MET KRAB Nodig voor 4 personen: • 1 preiwit • 4 lente-uitjes • 1 wortel • schaaltje peultjes • Chinese kool • 150 gr. champignons • 150 gr. sojascheuten • verse gember • pijnboompitten • brickdeegvellen • olijf- en sesamolie. Bereiding: Groenten wokken in olijfolie, te beginnen met de harde groenten zoals peultjes en wortel. Daarna alle groenten kort wokken op hoog vuur. Gember raspen en op smaak brengen met peper en zout. Overgieten met een weinig sesamolie. Deegvellen bestrijken met olie, vullen met de gewokte groenten en krabvlees, dichtvouwen, insmeren met olie en 15 minuten afbakken in een op 180°C voorverwarmde oven.

tjes, dit beloofde alweer heel wat kleur op het bord. Middelgrote tomaten (4 à 5 cm) kregen na het wassen een jasje van gerookt spek rond gelegd. Als bijdrage tot het kleurfeest en om het te laten vooruitgaan, bleven de steeltjes aan de tomaten zitten. Ondertussen werd tijm van zijn stengel bevrijd en vermengd met olijfolie. Dat mengsel zou later dienen voor het bestrijken van de venkel en de bovenkant van de aangeklede tomaten.

DEELNEMERS KOOKSESSIE: Leon Peters - voorzitter Bouwunie Limburg | Dirk Fontaine - Eternit | Jean-Pierre Schroeders - Bouwinnovatie Daniella Moranduzzo - Stals & Co bedrijfskleding | Annick Deboes - Orde van Architecten Limburg Freddy Philippaerts - Knauf | Daniëlla Cleeren - King Arthur | Denis Thijs, Kristien Nouwen (kokkin) - Princess Keukens

Courgettes dienden zich aan als volgende kleurcomponent voor een oogstrelend bord. Kristien Nouwen opteerde voor de gele variant, maar wat smaak betreft maakt het allemaal niet zoveel uit. Ze wees er wel op dat er wit/beige Griekse courgettes verkrijgbaar zijn, die een meer karakteristieke smaak hebben. De courgettes werden versneden in schijfjes van +/- 1 cm dik om ze vervolgens te bakken in een pan met olijfolie. Net voor ze klaar zijn krijgen ze een douche van wijnazijn, gevolgd door fijn gesnipperde verse dragon. Afdeppen

op enkele vellen keukenrol laat ze minder vet op het bord verschijnen. Terwijl de gele tomaten en de courgettes de nodige aandacht kregen, ontfermden enkele andere vlijtige handen zich over de kleine rode tomaatjes. Ze werden gehalveerd, op de buitenzijde gelegd, gekruid met peper, zout en tijm, besprenkeld met olie. Daniella Moranduzzo zag dat kruiden helemaal zitten, al betreurde ze het volgens haar ‘te kleine formaat’ van de pepermolen. Met enkele elegante heup-

pan met arachideolie en geperste knoflook. Het is belangrijk de aardappelen voortdurend te draaien om aanbakken te voorkomen. Op het einde zorgt rozemarijn voor de finishing touch. Uiteindelijk kreeg alles zijn plaats op het bord, wat een aantrekkelijk en kleurrijk pallet opleverde. Denis Thijs kleurde het genot nog wat bij met een zonnige Siciliaanse Cusumano Angimbé, jaargang 2011, in de glazen. Een rijpe topwijn uit Sicilië, met veel tropisch fruit, die zich moeilijk laat beschrijven, maar moeiteloos het gehemelte kan verleiden.

Warm en koud als hartendief Een menu is pas geslaagd als ook het dessert heeft weten te bekoren. Kristien Nouwen koos voor trefzeker en eenvoudig te bereiden. Daniella Moranduzzo en Jean-Pierre Schroeders vormden team om nectarines te wassen en in partjes te verdelen. Ze deden dat grondig en vol toewijding, waardoor de partjes die te sterk afweken van het referentieformaat resoluut verdwenen door hun monden.

bewegingen en een krachtige draai aan de molen dwarrelde de peper overvloedig neer op de tomaatjes. Als laatste groente komt de venkel aan de beurt. Na het schoonmaken van de venkelknollen worden ze ontdaan van het groen en in plakken gesneden. Samen met de in spek gewikkelde gele tomaten delen ze een ovenschotel. Een streling met een borstel die gedept werd in het olie/tijm-mengsel en kruiden met peper en zout, is de laatste stap alvorens de warmte van de oven op te zoeken. De oven staat op 180 à 200°C; de timer op 40’. De laatste 15’ van het proces vervoegen de kleine tomaatjes hun grotere soortgenoten en de venkel. Afhanke-

lijk van het verloop, mag de temperatuur eventueel iets verlagen tot 150°C. De vis van de dag - Zeeduivel – stelt zich niet veeleisend op. Hij hoeft geen extra bereiding. Na het kruiden met zwarte peper en zeezout, wentelt hij zich in bloem om vervolgens een tiental minuten krokant te bakken in een pan. Arachideolie, met de assistentie van wat roomboter, helpen de vis aan een kleurtje. De bereiding van de begeleidende aardappelen loopt vrijwel parallel aan het bakken van de vis. Kristien Nouwen koos voor Celine-aardappelen, een roodschillige soort, die ze vooraf kookte. Voor de verdere verwerking werden ze na het kruiden met peper en zout langzaam gebakken in een

De nectarine (Prunus persica nucipersica) is een mutant van de perzik (Prunus persica) en heeft een gladde, glanzende schil. Handig voor een vlotte verwerking is dat de pit van de nectarine niet vastzit aan het vruchtvlees. Kristien Nouwen bakte de partjes nectarine zachtjes aan in een pan met olijfolie, terwijl anderen de dessertborden dresseerden. Een mooi cirkelvormig aangebrachte streep nectarinecoulis vormde de basis. Een coulis is een vrij dikke saus, gemaakt van gepureerd fruit. De nectarines werden dronken gevoerd met Monbazillac, een zoete wijn, die de coulis een uitgesproken verfijning verleende. Een takje bosbessen en enkele chocoladerolletjes vormden de overige borddecoratie. Twee bollen vanille-ijs in het centrum van het bord kregen een krans van gebakken nectarines omgelegd, terwijl iedereen met ongeduld wachtte om zijn dessertbord aan te vallen. Deze ‘Culinaire Schakel’ was een heerlijke apotheose van een zomertijd die we ons nog lang en graag zullen herinneren!

Princess Keukens

Princess Keukens biedt keukenexpertise voor alle budgetten PRINCESS KEUKENS VIERT DIT JAAR HAAR 35-JARIG BESTAAN. ZAAKVOERDER DENIS THIJS, DIE PRINCESS KEUKENS IN 1978 BEGON: “HIER GAAT HET NIET ENKEL OM EEN PRIJSKAARTJE, ZOALS WE VANDAAG AL TE VAAK VASTSTELLEN BIJ KEUKENZAKEN IN HET GANSE LAND, DIE VAAK OOK EVEN SNEL VERDWIJNEN ALS ZE OPENEN.

Met Princess Keukens stellen we 35 jaar keukenexpertise ter beschikking van elke klant, ongeacht de beschikbare ruimte en budget. Het gedetailleerd uitwerken van een gepersonaliseerde keuken, een opstelling die als het ware op het lijf is geschreven van de gebruiker, is voor ons altijd het uitgangspunt”. Kwaliteit is het opperste gebod en slaat zowel op het ontwerp, als de stevige constructie van de kasten, een brede keuzewaaier aan zorgvuldig geselecteerde toestellen, als de levering en plaatsing van de keuken. Dat laatste is allesomvattend, m.a.w. Princess Keukens draagt zorg voor alle deelaspecten van de keukeninrichting. Het aanpassen van de elektrische installatie, tegelwerken, een verlaagd plafond… Princess Keukens heeft of zoekt de nodige specialisten en coördineert de werken zodat de droomkeuken in een zo kort mogelijke tijd perfect wordt opgeleverd. Princess Keukens gaat ook verder dan de keukeninrichting alleen en biedt zijn

35-jarige expertise aan voor totaalinrichting van interieurs in uiteenlopende stijlrichtingen, met maatwerk voor kasten en dressings, maar ook parketvloeren. Voor deze ‘Culinaire schakel’ stelde Princess Keukens de ‘Touch’-eilandkeuken ter beschikking van Kristien Nouwen en de enthousiaste BOUWUNIE-deelnemers. ‘Touch’ is grensverleggend en non-conformistisch, zit boordevol actueel keukenvernuft. Op technisch vlak is er een hoogstaande selectie toestellen uit de ‘De Dietrich Premium Line’. Centraal stond de DTiM1000C, ook ‘Piano’ aangeduid, daarmee verwijzend naar de professionele keukenwereld. Het is een 93 cm brede zonevrije inductiekookplaat, die zich volledig laat instellen in functie tot de gebruikte potten en pannen. Daarnaast stonden twee combi-ovens ter beschikking, een hete lucht/stoom en een hete lucht/microgolf. Princess Keukens specialiseert zich in woonkeukens en toont durf met o.a. bijzondere houtsoorten en kleurcombina-

ties. “Eenheidsworst is ons vreemd en aan dozen verkopen doen wij niet mee!”, benadrukt Denis Thijs. “Het gaat immers om veel meer dan de keuken alleen: de ganse sfeer in en rond de keuken, de overgang en aansluiting naar de andere woonvertrekken, het beleven van de keuken als verblijfs- en ontmoetingsplek voor familie en vrienden, dat is waar het om gaat”.

Princess Keukens Stalkerweg 2, Zutendaal Tel. 089 / 620 390 info@princesskeukens.be www.princesskeukens.be

Bouwunie

Schilders & Decorateurs

LIMBURG

BOUWUNIE Limburg Schilders & Decorateurs: vernieuwde stuurgroep IN HET VOORJAAR GING DE VERNIEUWDE STUURGROEP VAN BOUWUNIE LIMBURG VAN START. EEN NEGENKOPPIG TEAM SLOEG DE HANDEN IN ELKAAR EN ZETTE EEN DYNAMISCHE WERKING OP.

Op het programma staan ondermeer een treffen met alle Limburgse schilders in het Woonlabo te Hasselt en een actieve samenwerking met de Limburgse scholen die een schildersopleiding voorzien (SOS Schilder op School). Het resultaat hiervan zal te bezichtigen zijn tijdens de bouwbeurs Bouwinnovatie die doorgaat in de Ethias Arena van 31 januari tot en met 9 februari 2014.

‘Het beroep van schilder is nog steeds ondergewaardeerd. Als schilder-decorateur ben je al lang geen ‘verver’ meer. Jouw taak als échte vakman is sinds enkele jaren veel uitgebreider geworden. Naast de techniciteit komt er een heel stuk gevoelsbeleving bij’, aldus onze stuurgroep. Vaste bezielers van deze werking zijn:

LIMBURG

Louis Linsen (voorzitter), Ivo Mignolet (Ondervoorzitter), Guy Borgmans, Koenraad Hotterbeex, Peter Gubbelmans, Ronny Serdongs, Albert Vrinssen, Eric Luys en Jos Huyskens. Vragen, suggesties en andere voorstellen voor de schildersstuurgroep BOUWUNIE Limburg kan u steeds doorsturen naar: limburg@bouwunie.be

Bouwunie

Dakwerkers

Outdoor karting BOUWUNIE Limburgse Dakwerkers OP VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2013 ORGANISEERDE BOUWUNIE LIMBURG DAKWERKERS VOOR DE 4DE KEER EEN KARTINGEVENT OP HET GROOT OUTDOOR KARTING CIRCUIT TE GENK.

Een 200-tal Limburgse dakwerkers en partners namen het in vier spannende wedstrijdsessies tegen elkaar op. De 7 snelste deelnemers uit elke sessie zorgden vervolgens voor een sensationele finale. De minibeurs met diverse leveranciers uit de sector, die in de rand van het event

werd opgezet, kon ook dit jaar op veel bijval rekenen. Net als de demo schoonheidsverzorging voor de aanwezige dames. De barbecue en de fotoshoots met de twee pitspoezen zorgden tenslotte voor de nodige animatie en afleiding, zowel voor de karters als voor de aanwezige toeschou-

wers. Na deze geslaagde 4de editie is het nu al uitkijken naar de speciale jubileumeditie op vrijdag 29 augustus 2014.

Met dank aan onze structurele partners (pag. 7) en:

huidcoach

Bouwunie

Stukadoors

LIMBURG

Startactiviteit Stukadoors BOUWUNIE Limburg OP ZONDAG 1 SEPTEMBER WERD, NAAR JAARLIJKSE GEWOONTE, DE AFTRAP GEGEVEN VOOR HET NIEUWE WERKINGSJAAR VAN DE STUKADOORS BOUWUNIE LIMBURG MET EEN ACTIVITEIT VOOR HET GANSE GEZIN. ONZE REPORTER TER PLAATSE, JEAN FIDDELAERS, STUURGROEPLID, ZORGDE VOOR EEN KORTE REPORTAGE: “De opzet van de namiddag was een zoektocht naar de resten van een oude spoorweg ‘nr.20’ genaamd. De zoektocht bracht ons ondermeer langs de mooie natuur van Munsterbilzen en omstreken. De verhalen en de geschiedenis van de vele kapelletjes onderweg werden ludiek aangebracht door de enkele geschiedkundigen die onze vereniging rijk is. Al snel werden we verrast, niet door een

trein, maar wel door een heuse catering met bubbels en heerlijke snacks. Onze twee organisatoren, de JP’s genaamd, lieten zoals niets aan het toeval over. Zo zorgden ze bij het vertrek, aan de vijver voor een levenséchte getuigenis van de vangst van een kanjer van een karper, tijdens één van de haltes aan de ‘Kapel van de Weerstand’ vloog een militair vliegtuig over het gebied en aan het einde van de wandeling werden

LIMBURG

we verrast door een heuse kermis. De dag werd afgesloten met een lekker etentje en een glas wijn, voor sommigen zelfs iets te frequent gevuld… Proost op een nieuw en dynamisch werkingsjaar!” Met dank aan: Jean Pierre Schroeders en Jean Paul Jordens (de JP’s)

Bouwunie

Installateurs

LIMBURG

rs BOUWUNIE LimburgBOUWUNIE Limburg Partners Partners BOUWUNIE Partners Limburg BOUWUNIE Limburg

Zomerevent Installateurs BOUWUNIE Limburg OP ZATERDAG 6 JULI VERZAMELDEN DE LIMBURGSE INSTALLATEURS OP HET INTERNATIONAAL KARTINGCIRCUIT TE GENK. ONDER EEN STRALENDE ZON VERZAMELDEN MEER DAN 120 DEELNEMERS AAN DE STARTLIJN.

, VLOERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS CHAPE-, VLOERBEDRIJVEN CHAPE-, & TEGELZETTERS VLOERBEDRIJVEN CHAPE-, VLOERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS & TEGELZETTERS

snelste vrouwelijke deelneemster won. Gedurende vier karts gingen onze instalPaul Beernaerts, van het Limburgs Klilateurs en hun medewerkers tot het uiNWERKERS terste EN INTERIEURBOUWERS matiseringsbedrijf, ging met de troostom de snelste racetijden te behalen. SCHRIJNWERKERS EN INTERIEURBOUWERS SCHRIJNWERKERS SCHRIJNWERKERS EN INTERIEURBOUWERS EN INTERIEURBOUWERS prijs naar huis. Na een sensationele Sommigen waren duidelijk niet aan hun race kon iedereen aanschuiven aan de proefstuk toe! Familieleden, vrienden en familiebarbecue. Het werd een lange de partners van de Limburgse installagezellige avond waarbij spannende teurs genoten ondertussen op het terras RKERS DAKWERKERS DAKWERKERS en DAKWERKERS raceverhalen nog lang zullen nagonzen. van karting Genk waar gezellig bijgeDe afwezigen hadden duidelijk ongelijk. praat werd bij een fris ‘natje’. In de finale Reserveer nu alvast het eerste weekend troffen de snelste racers zich opnieuw. van juli 2014! Tom Melotte, van fa. Timmers gastechLATEURS INSTALLATEURS INSTALLATEURS INSTALLATEURS niek, won als snelste mannelijke deelnemer de wedstrijd. Tom deelde de eerste plaats met Christel Wuytens, van. Fire stopping & Fire sealing Brandveiligheid krijgt een nieuwe definitie! fa. Wuytens verwarmingsservice, die als

d 5

Ontdek de diverse oplossingen die wij aanbieden met uitgebreide technische ondersteuning van Promat.

BS_4_DEC2012.indd 5

LIMBUR G DAKWERK E R S

presenteert:

LIMBURG

Fire stopping & Fire sealing

Fire st

Ontdek de diverse oplossingen die wij aanbieden met uitgebreide technische ondersteuning van Promat. 5

Ontdek aanbied onderst 5

Brandveiligheid krijgt een nieuwe definitie!

the movies

BS_4_DEC2012.indd 5

DAKWERKERS @

5/12/12 16:20

ZONDAG 24 NOVEMBER 2013 EUROSCOOP MAASMECHELEN

Wij nodigen u, uw gezin en medewerkers uit voor de 7de editie van “Dakwerkers @ the Movies”. Trakteer uw gezin en medewerkers op een uitgebreid ontbijt en ontspannende film. De allerkleinste dakwerkers krijgen bezoek van de Sint en kunnen genieten van een leuke kinderanimatiefilm. Wij kijken er alvast naar uit u hier te mogen verwelkomen. Dus noteer alvast in uw agenda: Dakwerkers @ the movies, 24 november 2013! LIMBUR G DAKWERK E R S

Brandve

5/12/12 16

29 - 30 NOV & 1 DEC 2013

CENTRUM VOOR DUURZAAM BOUWEN HEUSDEN-ZOLDER

sectoren met een toekomst

VRIJDAG 29 NOV: 16.00 – 22.00 UUR ENKEL VOOR BOUWPROFESSIONALS

INKOM: 45

ZATERDAG 30 NOV: 11.00 – 18.00 UUR TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN

BOUWUNIE LEDEN KUNNEN ZICH GRATIS REGISTREREN VIA:

ZONDAG 1 DEC: 11.00 – 16.00 UUR TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN

WWW.FLOORANDHEATEXPO.BE

ONTDEK DE LAATSTE TRENDS INZAKE VLOERVERWARMING, VERWARMINGSTOESTELLEN, ISOLATIEMATERIAAL, LIJMEN EN MORTELS, KLEINE BOUWMACHINES, LEIDINGSNETTEN, CHAPEMACHINES EN NOG VEEL MEER! AANGEVULD MET DIVERSE INFOSESSIES EN WORKSHOPS. 83

Praktische tips van installateurs Persoonlijk advies van topfabrikanten over ventilatie, warmtepompen, zonneboilers, regenwaterrecuperatie, ... Leerrijke infosessies

Schrijf je nu in op www.energiebeurs.be Want energiezuinig (ver)bouwen is goed voor het milieu en jouw budget