vanaf nu ook
als app! nr. 20nr.- maart 21 - juni2015 2015- een - eenuitgave uitgavevan vanBouwunie BouwunieLimburg Limburg
Een uitgave van BOUWUNIE Limburg • driemaandelijks tijdschrift, jaargang 5, nr. 21, juni 2015 • Afgiftekantoor Antwerpen X • P-508849
héthétvakblad vakbladvoor voordedebouwsector bouwsector
werkgever ENERGIE p33 p10 van het jaar 2014 RONDETAFELGESPREK vandebos HERMANelza DANIËLS, INTELLISOL
project project Terhills Volvohotel Jacobs Maasmechelen GENK
p21p27
LIMB URG LIMB URG
project overproject de grenzen project Porsche Centre VERHUIS & Vervoer Vrancken Imec-toren Building Group Jansen Beringen Leuven TONGEREN ZONHOVEN
p33p45
p65p61
LIMB URG LIMB URG
algemene
De hartelijke aanpak van een familiebedrijf, de professionaliteit van 85 jaar ervaring!
ALGEMENE BOUWWERKEN | UTILITEITSBOUW Bisschopsweyerstraat 17 | B-3570 ALKEN Tel: 011/31.20.77 | Fax: 011/31.18.77 | info@vandebosbouw.be www.vandebos-bouwonderneming.be
volledig aanbod onder 1 dak! HetEen verschil maken Leon Peters, Voorzitter BOUWUNIE Limburg
L I MBURG
Voorwoord Alle dagen toveren Als ondernemers in de bouwsector moeten we van vele markten thuis zijn. De voor ons bedrijf gekozen bouwspecialiteit evolueert razendsnel, zowel wat de technieken als de normen betreft, maar vooral het werkingsveld ziet er voortdurend anders uit. Administratieve verplichtingen, fiscale- en
New Generation at Worken in het bijzonder de personeelswetgeving, concurrentie op de werven veranderen voortdurend. Een bijscholing als ‘tovenaar’ komt dan ook goed van pas. Hoewel vandaag meer dan ooit vakmanschap vereist is in alle takken van de bouwsector en ‘de bouw’ een bijzonder complex gegeven is geworden, wordt onze concurrentiele positie ernstig verstoord door een invasie van buitenlandse arbeidskrachten, waarvan zowel de competentie als de werkmethodiek – denk maar aan het kennen en respecteren van de veiligheidsvoorschriften, de communicatie met de werfleiding … – in vraag kan worden gesteld. Het meest ergerlijk is echter de daarmee gepaard gaande sociale dumping die de concurrentiepositie van de Belgische bouwondernemer in gevaar brengt.
Nu beschikbaar met
Uiteraard kunnen we niet ontkennen dat er vrij recent door de overheid enkele maatregelen genomen zijn om die sociale dumping te bestrijden. Helaas gaat de nieuwe reglemenmet betrekking tot de registratie op de Hi-Matic tering 8 traps vol automaat werf gepaard met een bijkomende administratieve belasting, zodat het er voor de legaal opererende bouw-kmo niet eenvoudiger op geworden is.
verschil maken door onze kennis, kunde en L I MBURG ervaring. In de bouwwereld van morgen is dit Volledig gamma nog meer noodzakelijk dan vandaag al het van 6 tot 32 ton geval is. Ons voorbereiden voor morgen gaat gepaard met het volgen van opleidingen voor onszelf en voor onze medewerkers. Het aanbod vanuit de hechte samenwerking tussen BOUWUNIE Limburg, Syntra en VDAB is enorm, zodat iedereen zijn gading kan vinden. Bovendien bieden interne opleidingen een groot potentieel. Ze zijn extra aantrekkelijk omdat bij het aanstellen van een mentor binnen uw bedrijf de mogelijkheid ontstaat om tot 120 opleidingsuren te organiseren waarvan 80% van de loonkost vergoed wordt via FVB Constructiv. Dit is bijzonder interessant in het kader van het KB 213 m.b.t. overuren en resulteert in een win/win-situatie voor zowel werkgever als werknemer, omdat er geen extra lasten ontstaan. Het verschil maken kunnen we ook door in te spelen op het werkplekleren, waarvoor BOUWUNIE Limburg in samenwerking met de VDAB een pilootproject heeft uitgewerkt, dat toelaat kandidaten voor een langere periode dan een gewone stage op te leiden binnen een tiental bedrijven. De aan het pilootproject deelnemende bedrijven fungeren als opleidingscentrum en ontvangen hiervoor een vergoeding. Indien de kandidaat nadien werkzaam blijft in de bouwsector, komt daar nog een premie bovenop. Overigens bereiken ons de laatste tijd meer positieve signalen over aandikkende orderboekjes op langere termijn. Een fijne gedachte aan de vooravond van het bouwverlof! Voor iedereen een prettige vakantie!
Truck Trading Limburg Als Belgische, Vlaamse en Limburgse ondernemers in de bouwsector moeten we het
Centrum Zuid 1049 • 3530 Houthalen • Tel. 011 52 39 50
www.ttllimburg.be 3
(Ver)bouw met kennis van zaken.
Slim bouwen of verbouwen levert je heel wat op. Elke maand een flinke besparing op je energiefactuur bijvoorbeeld. Maar ook een gezonder en comfortabeler huis. De INFRAXBOUWTEAMS leren je alles over duurzame materialen en de nieuwste technieken. Wij hebben een aparte cursus voor verbouwers en voor nieuwbouwers. Wil je meer weten over een INFRAXBOUWTEAM in jouw buurt? Bel onze infolijn op 078 35 30 20 of kijk op www.bouwteams.be
inzetten op renovatie
L I MBURG
Davy Maesen, Directeur BOUWUNIE Limburg
Voorwoord Positieve echo’s voor het bouwverlof Begin juni mocht in Bilzen een eerste gezin de Limburgse renovatielening in ontvangst nemen. Onnodig te zeggen dat we dit initiatief vanuit BOUWUNIE Limburg bijzonder toejuichen. Het betreft een bijkomende Limburgse lening voor particulieren, waarmee het grondig energiezuinig renoveren van bestaande woningen gemakkelijker wordt gemaakt. Verwacht wordt dat de komende jaren meer dan 1000 Limburgse Renovatieleningen zullen kunnen worden toegekend, wat zich vermenigvuldigt naar een totale investering van zowat 15 miljoen euro voor de Limburgse bouwsector! De Limburgse renovatielening toont zo een sterk hefboomeffect naar de orderportefeuilles van verschillende bouwspecialiteiten en betekent een niet te versmaden stimulans voor de werkgelegenheid in onze sector. Het interview met minister Turtelboom in deze Bouwschakel-editie toont eveneens aan dat de overheid nadrukkelijk inzet op renovatie. Renovatie staat centraal in haar beleid als Vlaams Minister van Financiën, Begroting en Energie. Meer dan 58 procent van de Vlaamse eengezinswoningen dateert van voor 1970, m.a.w. van voor de eerste energiecrisissen. Liefst 25 procent van die woningen heeft nog geen dakisolatie. Er ligt bijgevolg een enorm groot potentieel klaar. Daarom is het renovatiepact opgezet, dat nog voor de zomervakantie concreet zal worden voorgesteld. De verlaging en vergroening van de schenkingsrechten is alvast een eerste stap die is gezet om oudere Vlaamse woningen beter te maken.
BOUWUNIE Limburg mag zich verheugen I MBURG over een flinke aangroei Lvan haar ledenaantal. Tijdens het eerste halfjaar 2015 mochten we 142 nieuwe leden verwelkomen t.o.v. 95 in dezelfde periode verleden jaar. We zijn trots als sectororganisatie te mogen optreden voor onze leden, de bouwkmo een aangepaste waaier ondersteunende services te bieden en de belangen van een brede waaier bouwspecialiteiten te behartigen. De aangroei van nieuwe leden ervaren we niet alleen als een erkenning, maar meer nog als een stimulans om nog beter tegemoet te komen aan de verwachtingen van onze leden, in te spelen op de uitwisseling van ervaringen en de bouwsector in zijn totaliteit te ondersteunen in het dagelijks ondernemerschap. BOUWUNIE Limburg is een sectororganisatie voor en door zijn leden. De uitwisseling van ervaringen en ‘best practices’ tussen starters en ervaren bouwprofessionals staat centraal in de ‘Limburgse Bouwacademie’ die haar slotevenement kende op 22 juni laatstleden. Dit initiatief loopt ook na het bouwverlof verder. Op 7 september start de ‘Limburgse Bouwacademie+’, een nieuw concept voor de vertrouwde formule, die o.a. bezoeken aan gerenommeerde bedrijven binnen en buiten de bouwsector omvat. Mis deze unieke kans niet en schrijf tijdig in! Wanneer deze Bouwschakel in de bus valt, is het jaarlijkse bouwverlof niet meer veraf. Nog even flink doorzetten, duimen dat het weer meezit, een aantal werven afronden, andere werven opruimen en beveiligen voor de vakantieperiode … Wij wensen jullie allen alvast een welverdiende ontspannende vakantie!
5
hĂŠt vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
inhoud Bouwschakel JUNI 2015
LIMB UR G
Interviews Starter: Debora Bielen, No Nonsense design 8 Vrouw in de Bouw: Cindy Hustings, Hustings Bouw 20 Motiveren tot renoveren: Annemie Turtelboom, Vlaams minister van Energie 54
Projecten KDV De Hartendiefjes, Wellen Volvo Jacobs, Genk Verhuis en Vervoer Vrancken, Tongeren Building Group Jansen, Zonhoven
11 27 45 61
BOUWUNIE Limburg De Limburgse Renovatielening Werkplekleren BOUWUNIE Limburg trakteert Activiteiten Rondetafelgesprek: energie Agenda Juridisch Project Justitia
17 18 19 22 33 42 50 52
En verder ‌ 66
Uit de sector
Chape-, vloerbedrijven & tegelzetters
Partners
advocaten
6
Dakwerkers
Algemene en ruwbouwaannemers
LIM BUR G
colofon LIM BUR G
Bouwschakel is een initiatief van BOUWUNIE Limburg vzw Maastrichtersteenweg 254 bus 3 3500 Hasselt T 011 26 30 10 F 011 26 31 74 limburg@bouwunie.be www.bouwunielimburg.be Redactie: Eduard CoddĂŠ, Davy Maesen, Severine Ulenaers, Sally Scorpion // Fotografie: BOUWUNIE, Nicolas Theunis // Grafische vormgeving en eindredactie: Weldon // Advertenties: Weldon, T 011 59 90 70, info@weldon.be, weldon.be // Verantwoordelijke uitgever: Davy Maesen, BOUWUNIE Limburg // Druk: Profeeling, Beringen
Bouwschakel is het ledenblad van BOUWUNIE Limburg naar de bouwsector, maar heeft vooral een luisterend oor naar wat er leeft in de sector. Bouwschakel verneemt graag welke van uw realisaties extra aandacht verdienen. Alle suggesties of opmerkingen vanuit de dagelijkse bouwpraktijk kunnen dan ook rekenen op een warm onthaal. Mails ons op limburg@bouwunie.be Bouwschakel wordt gratis verspreid naar alle leden van BOUWUNIE Limburg (ruwbouw, afwerking, technieken), naar alle architecten van Limburg, leveranciers, bouwindustrie, onderwijsinstellingen, openbare besturen, het socio-economisch kader van de bouwnijverheid, sociale huisvestingsmaatschappijen, immokantoren, projectontwikkelaars, studieburelen, wegenbouwers, evenals een selectie van opdrachtgevers en bouwrelaties. Bouwschakel verschijnt 4 keer per jaar met een oplage van 4500 exemplaren per editie.
Installateurs
Stukadoors en afbouwbedrijven
Schrijnwerkers & Interieurbouwers
Wenst u de belangen van BOUWUNIE Limburg te kennen? Wenst u meer informatie over een lidmaatschap bij BOUWUNIE Limburg? Wenst u onze Bouwschakels te ontvangen? Mail naar limburg@bouwunie.be Niets uit deze opgave mag zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt voor middel van druk, fotokopie, internet, microfilm of op welke wijze dan ook. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele foute informatie met betrekking tot de gegevens van de bedrijven die terug te vinden zijn in dit magazine.
7
Starter Debora Bielen interview
8
Had ik de stap maar eerder gezet No Nonsense design Eigenlijk had Debora Bielen het wel voor mekaar. Als interieurarchitect werkte ze in loondienst voor een architectenbureau. “Een fijne job, maar toch kon ik mijn ei niet kwijt”. Dat bij Debora het idee begon te broeden om met een eigen zaak te beginnen, was een logisch vervolg. Zo’n tien maanden geleden besloot ze om van haar bijberoep haar hoofdberoep te maken en er helemaal voor te gaan. “Omdat mijn vorige job in mijn ogen niet uitdagend genoeg was, ben ik nog grafische vormgeving gaan bijstuderen”, vertelt Debora. “Het bleek een perfecte aanvulling op mijn expertise als interieurarchitect. Alle puzzelstukjes begonnen stilaan op hun plaats te vallen. Omdat het uitbouwen van een zaak niet altijd eenvoudig is, ben ik eerst in bijberoep gestart met No Nonsense design. In deze naam zit alles vervat. Wat kan de klant van mij verwachten? Een rechttoe-rechtaan aanpak en no nonsense ontwerpen zonder franjes. Het komt erop aan om in mijn ontwerpen tot de essentie te komen. Als een enthousiaste klant me komt vertellen dat hij vindt dat het ontwerp helemaal op zijn lijf geschreven is, dan ben ik tevreden.”
Totaalconcepten Na anderhalf jaar besloot Debora dan toch de sprong te wagen en sinds juli 2014 is ze ondernemer in hoofdberoep. Een keuze die ze niet betreurt: “Ik denk vaak, had ik de stap maar veel eerder gezet. Dit is echt volledig mijn ding. Ik kan me er creatief helemaal in uitleven. De grote sterkte van mijn zaak is dat ik interieurarchitectuur en grafische vormgeving met mekaar verenig. Op die manier kan ik echte totaalconcepten voor mijn klanten uitwerken. Zo krijgt de klant één duidelijke visie op het vlak van designmanagement. Heel belangrijk, want ‘if you confuse people, you lose people’. Of het nu gaat om iemand die zijn winkel, restaurant of kantoor wil inrichten of iemand
die een beursstand wil. Het komt er op aan om voor iedereen een interieurconcept uit te werken dat de correcte vertaling is van de bedrijfsidentiteit. Maar evengoed kan je me inschakelen voor het ontwerpen van je logo of bedrijfsfolder. Wat ik ook doe: ik vertrek altijd vanuit de onderneming. Aan de hand van een vragenlijst breng ik het DNA van de onderneming in kaart. Op die manier krijg ik een goed beeld van de bedrijfsidentiteit om deze vervolgens in een visueel concept te vertalen.”
Wie niet waagt, niet wint De overstap van bijberoep naar hoofdberoep is volgens Debora erg goed verlopen. “Ik was al met alles in orde om het zo te stellen. Ik had al een btw-nummer, ik wist al hoe ik kwartaalaangiftes moest doen, ik had al een boekhouder … Na een haalbaarheidsstudie en het uitwerken van een strategie, ben ik me bewust gaan profileren als retailspecialist.”
emotionele kwaliteiten van je onderneming visualiseert. Een absolute meerwaarde.”
Just do it Tot slot wil Debora nog een belangrijke tip meegeven aan andere beginnende ondernemers. “Ga praten met andere ondernemers om te horen hoe zij de zaken aanpakken. Als je bediende bent, kom je om half negen op je werk aan en ligt het werk klaar. Als ondernemer moet je er zelf voor zorgen dat je aan de slag kunt gaan. Daarnaast moet je weten hoe met klanten om te gaan, wat met openstaande facturen te doen … Ondernemen is niet iets wat je kan leren op school, maar uiteraard wel uit ervaring. Dus tips van anderen zijn heel erg waardevol. Voor wie twijfelt heb ik volgende boodschap: stel een ondernemingsplan op, kijk of het haalbaar is en waag de stap.”
Om haar zaak bij de juiste doelgroep te promoten, heeft Debora haar website helemaal op punt gesteld en geeft ze praktische tips in een eigen blog die ze via social media communiceert. “Ik wil mensen bewust maken van het belang van een goed design. Iedere zaakvoerder werkt hard om de juiste producten of diensten tegen een correcte prijs aan zijn klanten aan te bieden, maar om de concurrentie te overtroeven is meer nodig. Met het juiste retaildesign kan je de juiste sfeer creëren die ook de rationele en
9
NIEUW!
NU OOK VERWARMD BETON
EEN ONDERNEMING MET FUNDAMENTEN IN DE BOUWWERELD! BENOR stortklaar beton | verwarmd beton chape en gestabiliseerd zand zelfverdichtende beton isolatiebeton (ook geplaatst) schuimbeton | argexbeton iso-mix (met polystyreen korrels) betonblokken | dumper | kipwagens doseerkipper | wormpomp | kraanmixers (tot 18 m) pompmixers (met betonpomp) leveringen met eigen betonpompen (giek tot 52m)
PAESEN Betonfabriek nv Centrum Zuid 2007 | 3530 Houthalen T. 011 523 654 | F. 011 525 667 info@paesenbeton.be | www.paesenbeton.be
BUILDING & SERVICES
www.conceptbuilding.be
project
Kinderdagverblijf De Hartendiefjes, Wellen project 1
Het wachten waard
11
Kinderdagverblijf De Hartendiefjes, Wellen project 1
Het wachten waard Aan het Dorpsplein in Wellen zijn bouwvakkers al geruime tijd druk in de weer om het gebouw van de Hartendiefjes te transformeren in een ultramodern kinderdagverblijf. Een complex dat volledig voldoet aan de normen van morgen, maar bovenal het welzijn van het kind centraal stelt. Het gebouw bevindt zich naast het gemeentehuis van Wellen. De schepenzaal is dan ook de locatie bij uitstek om de werfvergaderingen plaats te laten vinden. Van hieruit hebben alle betrokken partijen zicht op de werken. Terwijl de dakwerkers aan snel tempo de daktimmerwerken uitvoeren, zitten alle partijen rond de tafel om nog een aantal zaken te bespreken en verder op te volgen. Architect Frédéric Wattecamps schetst de context: “In een ver verleden herbergde het gebouw een jongensschool. Daarna werd het de uitvalsbasis voor de plaatselijke jeugdverenigingen, totdat het gebouw verbouwd werd en het kinderdagverblijf de Hartendiefjes er in 1992 hun onderkomen vonden.”
12
Nieuw en beter Toen bleek dat op een gegeven moment de achterbouw aan het verzakken was, besloot het OCMW om er een nieuw kinderdagverblijf te bouwen op dezelfde plaats. Eentje dat helemaal overeenstemt met de normen die Kind en Gezin voorschrijft. Het kinderdagverblijf verhuisde tijdelijk naar de oude OCMW-kantoren, alvorens de werken van start konden gaan. Wat die werken inhielden? “De gevel en het uitzicht van het oude gebouw werd zoveel mogelijk gehandhaafd maar het gebouw werd naar achter toe uitgebreid met een nieuwbouw uit rode baksteen waarin ook de personeelsruimten worden onder
gebracht. Voor de dakverdieping wordt nog een nieuwe bestemming gezocht. Om de toegang tot deze verdieping te faciliteren werd een aparte ingang voorzien. Binnen het gebouw werd alles opengebroken om de ruimte zo functioneel mogelijk in te delen. Buiten spelen kan voortaan aan beide zijden van het gebouw.”
Onaangename verrassing Kurt Vaessen, hoofdaannemer en zaakvoerder van Concept Building zit ook rond de tafel. Als we hem de vraag stellen of er bijzonderheden waren bij het uitvoeren van dit project, fronst hij zijn wenkbrauwen. “En of. We hebben ogen opengetrokken toen we aan de funderingswerken wilden beginnen, er stak nog een gebouw in de grond”, lacht hij. “Wellen staat bekend om zijn drassige ondergrond, dus we dachten dat dit de reden was dat het bestaande bijgebouw verzakt was. Maar tot onze grote verbazing zagen we dat er al enorm veel beton in de grond stak. Beton dat tijdens
project de laatste verbouwing op verkeerde wijze gestort is waardoor het gebouw nog meer naar beneden getrokken werd. Het was dus een heel werk om dat allemaal te verwijderen vooraleer de paalfundering gestort kon worden. Dat heeft dus wel voor de nodige vertraging gezorgd, maar voor de rest verloopt alles zoals het hoort.” Na het behalen van opdracht voor ‘perceel 1 – ruwbouw, winddicht’ heeft Concept Building ook kunnen meedingen voor het ‘perceel 2 afwerking via de procedure openbare aanbesteding’. “Hiervan hebben wij ondertussen ook al de bestelling mogen ontvangen”, zegt Kurt Vaessen zichtbaar tevreden. “Dit maak dat wij het volledige project van ca. 1 100 000 euro mogen realiseren met uitzondering van de technieken. Voor de totale uitvoering van het project is een uitvoeringstermijn voorzien van 320 werkdagen.”
Bijsturen ontwerp Over naar het ontwerp. Dat ook niet bepaald van een leien dakje liep. Doordat Kind & Gezin zijn eisen tijdens het ontwerptraject verder verscherpt heeft, liep het project grote vertraging op. “De bedoeling was dat het kinderdagverblijf twee jaar elders
werd ondergebracht”, vertelt Eric Martens, voorzitter van OCMW Wellen. “Ondertussen is dat opgelopen naar vijf jaar. We hebben het ontwerp gaandeweg moeten aanpassen maar het is de vertraging waard geweest. Vroeger hadden we ruimte voor 23 kinderen, vandaag hebben we een erkenning voor 26 kinderen. Maar met onze oppervlakte kunnen we op termijn een dossier indienen om erkend te worden voor 33 plaatsen.”
Optimale indeling Veiligheid was prioriteit nummer één. Daarnaast kwam het erop aan om de werking van het kinderdagverblijf verder te optimaliseren. “Daarom werd de ruimte verdeeld in drie grote zones per leefgroep (baby’s, kruipertjes en peuters)”, vervolgt Eric Martens zijn verhaal. “Elke leefgroep heeft zijn eigen leefruimte, rustruimte en verzorgingsruimte. Door met zichtlijnen en veel glas te werken, is er vanuit elke ruimte zicht op de andere ruimtes. De kinderverzorgsters hebben alles binnen handbereik, zodanig dat ze niet teveel tijd verliezen met bv. naar het toilet te gaan of spullen uit kasten of berging te nemen en de kinderen niet alleen moeten laten.”
Geschakelde ruimten Bovendien staan de leefgroepen toch met elkaar in verbinding. “’s Ochtends komen de kinderen in de grote centrale ruimte van de kruipertjes samen om naargelang
13
het drukker wordt, door te schuiven naar de eigen leefgroep. Wanneer ’s avonds – als de kinderen afgehaald worden – de groep kleiner wordt, worden ze ook weer samengebracht, zodanig dat we ook een optimale personeelsbezetting kunnen handhaven.” Iedere verzorgingskamer is uitgerust met glazen wanden zodat de verzorgsters het overzicht blijven bewaren tijdens het verversen van de luiers. Bij de grotere kindjes wordt de zelfredzaamheid gestimuleerd door lage kindertoiletten en lavabo’s te plaatsen. Daarenboven vormen deze ruimten als het ware een buffer tussen de speel- en rustruimten. Deze laatste ruimtes worden ook volgens de normen van Kind & Gezin verlucht en uitgerust met een CO-meter.
Aangenaam vertoeven Met een K-peil van 34 zet het gebouw een goede energieprestatie neer. “De bestaande gevels werden langs de binnenzijde ingepakt en geïsoleerd”, aldus nog Frédéric Wattecamps. “In de vloer en wanden zit tien centimeter pur, terwijl het dak wordt uitgerust met 16 cm pur-platen. Er worden hoogwaardige aluminum ramen gestoken met een beglazing waarvan de U-waarde 1,0 bedraagt. Om de passieve zonnewarmte te counteren wordt er aan de zuidgevel met luifels gewerkt.”
14
Voorts wordt het gebouw uitgerust met lichttoetredingssensoren. “De intensiteit van de verlichting wordt bepaald door de natuurlijke lichtinval, waardoor er meer energie bespaard wordt. Verder wordt de energiefactuur binnen de perken gehouden met hoogrendementsgascondensatieketels gecombineerd met vloerverwarming. Ook wordt er geventileerd met een systeem type D met warmterecuperatie en wordt er gebruik gemaakt van een adiabatische koeling. “De lucht wordt gekoeld met verneveld water, zoals de Arabieren destijds al deden in de kasbas. Water heeft energie nodig om te verdampen en haalt deze energie uit de lucht waardoor de lucht afkoelt. Ook hebben we gekozen om te werken met massieve binnenmuren om meer inertie te krijgen in het gebouw, wat zowel op thermisch als akoestisch vlak voordelen biedt.”
Akoestisch comfort En in een kinderopvang is dat laatste echt wel belangrijk. Zet een hoop kinderen bij elkaar en je krijgt een hoop kabaal. “Daarom wordt ook gewerkt met akoestische panelen en plafonds. De slaapruimten worden uitgerust met geperforeerde akoestische plafonds. Ook de polyurethaan gietvloer werkt geluidsdempend. Naast
de akoestische eigenschappen van deze naadloze vloer, geniet deze vloer onze voorkeur ook omwille van het strakke uitzicht maar ook omdat deze erg onderhoudsvriendelijk is.” Ook aan de beveiliging is uiteraard gedacht. Binnenkomen doe je in het uitspringende glazen volume van de nieuwbouw. Deze
project schilderwerk. De kunst is om deze kleuren op elk materiaal hetzelfde te krijgen.”
sas is voor iedereen bereikbaar. Van daaruit gebeurt er toegangscontrole, wellicht vanuit de aanpalende receptie. Daarnaast is er bijzonder veel aandacht besteed aan een vlotte circulatie met zo weinig hindernissen, in geval van brand.
Geïntegreerd kunstwerk Het project maakte aanspraak op VIPAsubsidies (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden), op voorwaarde dat er een kunstwerk
in geïntegreerd werd. Eric Martens: “We hebben een viertal kunstenaars geselecteerd die een voorstel gedaan hebben. Het werk van Inge Van Gheel stak er met kop en schouders bovenuit omdat het telkens een kleur aan elke leefgroep toewees. Deze kleuren komen buiten tot uiting in drie afzonderlijke palen en worden vandaar uit gebruikt als looplijnen, waardoor de kinderen als het ware door het verblijf geleid worden. Deze kleuren komen voor in de gietvloer, als in het kasten- en
De grootste uitdaging van dit project was volgens de betrokken partijen de bestaande structuur waaraan een optimale invulling gegeven moest worden. “Een invulling waarbij de nadruk ligt op het welzijn van de kinderen, maar die tevens ook vanuit economisch oogpunt te verantwoorden valt. En daar zijn we aardig in geslaagd”, besluit Eric Martens. Verwacht wordt dat het gebouw tegen januari 2016 opgeleverd zal worden, zodat de hartendiefjes er terug naar hartenlust kunnen ravotten in een ultramoderne infrastructuur.
Technische fiche Lot 1 Aannemer ruwbouw wind- en waterdicht: Concept Building & Services, Dilsen-Stokkem // Paalfunderingen: de Groot Funderingstechnieken, Laarne // Stortklare beton: B-Mix, Heusden-Zolder // Grondwaterverlaging: Verhoeven, Oud-Turnhout // Bouwmaterialen & Isolaties: Verheyen, Maasmechelen // Prefab beton: Delmar, Komen // Hellend en plat dak: Meers Patrick, Bilzen // Buitenschrijnwerk: A-S-W, Dilsen-Stokkem // Voegwerken: Bijnens Erik, Lanaken Lot 2 Algemene aanneming afwerking & interieur: Concept Building & Services // Binnenschrijnwerk: Louwette Raf, Maasmechelen // Vast meubilair: Coenen Interieur, Maasmechelen // PU bevloering: DRT vloeren, Antwerpen // Chappe: Monochappe, Heusden-Zolder // PUR vloerisolatie: Isofoam, Turnhout // Sanitaire cabines: Alpaco, Schoten // Vloer-en wandbetegeling: Verheyen, Maasmechelen // Afbouw: Joeri Goyvaerts Lafosse, Lummen // Schilderwerken: ASLV, As // Signalisatie & Pictogrammen: Dery Decock Design, Maasmechelen
15
MAANDELIJKSE ERVARINGSEN KENNISUITWISSELING MET COLLEGA-ONDERNEMERS UIT DE BOUWSECTOR.
NIEUW! Bezoek aan enkele gerenommeerde Limburgse bedrijven waarbij ook onderwerpen aan bod komen die u als bouwondernemer aanbelangen. Meer info via: www.limburgsebouwacademie.be
eren v o n e r r a a b l a ta Makkelijk & be ing n e l s u l P m i l o dankzij de Duw
“Ons huis was dringend toe aan dakisolatie en dubbele beglazing. Dankzij DuwolimPlus konden we de werken uitvoeren zonder eerst jaren te moeten sparen. Een geschenk! Sinds mijn dochters longtransplantatie staat een gezond woonklimaat met stip bovenaan de prioriteitenlijst.” - Wendy V. uit Bilzen
flyer_A5_010615.indd 1
Je wilt je dak isoleren of een nieuwe verwarmingsinstallatie of dubbele beglazing plaatsen? En misschien overweeg je ook andere renovatiewerken aan je woonst? Met slimme investeringen gaan zowel het milieu, je portemonnee als je wooncomfort erop vooruit. Voor heel wat verbeteringswerken bestaan bovendien interessante premies. Maar eerst moet de factuur betaald worden. Daarom lanceerde de Vlaamse Regering de ‘Energielening’. “Limburg gaat nu als eerste provincie een stap verder. Ze breidt de bestaande lening uit met een unieke energie- en renovatielening met nog interessantere voorwaarden. Ben je eigenaar en bewoner van een woonst in Limburg of verhuur je die onder bepaalde voorwaarden? Nu kan je ook een beroep doen op DuwolimPlus voor een lening aan 2% of 0%”, zegt gedeputeerde Ludwig Vandenhove
Nieuw!
● Vlaamse energielening ● max 10 000 euro ● looptijd max 5 jaar ● voor energiebesparende
maatregelen ● aan 0% of 2% ● begeleiding en advies aan huis ● zonder dossierkosten
uitgebreide energie- en renovatielening voor wie in Limburg woont max 40 000 euro looptijd max 10 jaar min. 50% van het ontleende bedrag voor energiebesparende maatregelen ● aan 0% of 2% ● begeleiding en advies aan huis ● zonder dossierkosten
Uitgebreid advies maakt renoveren makkelijker: ● Indien je gebruik wil maken van de lening, komt een energieadviseur bij je langs
voor een technisch en financieel vooronderzoek. ● Hij of zij geeft je raad over de werken, zoekt mee naar een aannemer en begeleidt
in sommige gevallen de werf. ● Duwolim helpt jou bij de aanvraag van de lening en andere premies.
Voor welke werken? Wat zijn de spelregels? Hoe aanvragen? Lees alle info op www.duwolim.be, of neem contact met een adviseur in je buurt. Tel. 089 77 81 29 - info@duwolimplus.be - www.duwolim.be
www.duwolim.be LIMBURG
flyer_A5_010615.indd 2
limburg.be
V.U. Johan Van den Broek, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt
DuwolimPlus, de Limburgse energie& renovatielening die verder gaat
1/06/15 12:51
1/06/15 12:51
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
LIMB UR G
BOUWUNIE Limburg: beroependag moet ook elders navolging krijgen! Leren leren, leren leven en leren kiezen. Drie pijlers waarrond steeds wordt gewerkt binnen de Eerstegraadsschool van Maaseik. In het tweede trimester zijn de leerlingen volop aan het werken rond de pijler KIEZEN. Het derde jaar komt steeds meer in zicht en voor welke studierichting ga je dan? De projectdag die vandaag wordt georganiseerd voor de leerlingen van het beroepsvoorbereidend leerjaar past perfect binnen dit zoektraject. Deze 4de editie van de Beroependag is een initiatief van KaSO Harlindis en Relindis en richt zich naar de leerlingen van de 1ste graad, die op het einde van het schooljaar een keuze naar de 2de graad maken. Om die keuze iets makkelijker te maken, kunnen de leerlingen vandaag proeven van enkele beroepen. In totaal nemen dit jaar een 100tal leerlingen deel aan deze Beroependag. De bouwbedrijven die deelnemen aan deze beroependag krijgen dit jaar extra aandacht onder de vlag van “Building Heroes – De bouw is op zoek naar echte helden”, een scholenproject opgezet door het FVB Constructiv voor 11- tot 14- jarigen (meer info op: www.buildingheroes.be).
18
L I MBURG
BOUWUNIE Limburg trakteert personeel meest verdienstelijke werkgever L I MBURG
Tijdens de 2de editie van de Nacht van de Bouwvakker op vrijdag 30 januari 2015 werd mevrouw Elza Vandebos van Vandebos Bouwonderneming uit Alken uitgeroepen tot meest verdienstelijke werkgever. Naast de award en een gratis sociale audit t.w.v. 500 euro aangeboden door SOFIM, had zij ook nog recht op een traktatie voor het bedrijf. Welnu, deze traktatie vond plaats op vrijdag 29 mei. BOUWUNIE Limburg zorgde voor een frietkraam, terwijl Vandebos Bouwonderneming zorgde voor de nodige drank. De 100 personeelsleden lieten zich de frietjes alvast goed smaken. Mevrouw Elza Vandebos had ook gezorgd voor een gepaste aankleding van de bedrijfshal. En dit onder het motto “De motor van een bedrijf zijn de mensen die er werken. ZIJ zijn het die het verschil maken�. Kortom, een werkgever waar de werknemers terecht fier op mogen zijn!
19
vrouw in de bouw Interview met Cindy Hustings, Hustings Bouw
Kwalitatieve bouwpartner voor alle verbouw- en bouwplannen Cindy Hustings ziet er achter haar bureau uit om door een ringetje te halen, maar ze is ook niet vies om haar werflaarzen aan te trekken en op het terrein de handen uit de mouwen te steken. Die sterke betrokkenheid is een absolute meerwaarde voor het bedrijf, voor haar is het een evidentie. Hustings Projects en bouwbedrijf Hustings zijn twee ondernemingen die in één adem genoemd worden. En dat is geen toeval. Want Hustings Projects is ontstaan binnen de schoot van het bouwbedrijf. Vandaag is Cindy Hustings zaakvoerder van Hustings Projects, een firma met als core business projectontwikkeling, nl. het verwezenlijken van appartementsgebouwen met maximaal een tiental eenheden en woningen in een verkaveling. Stuk voor stuk projecten die gerealiseerd
20
worden met het oog op een kwalitatieve en duurzame woonbeleving. Maar daarnaast ondersteunt ze ook haar vader in het zusterbouwbedrijf dat zich focust op (ver)bouwwerken voor particulieren. Van ruwe nieuwbouw tot en met afgewerkte sleutel-op-de-deurwoningen, maar ook verbouwingswerken van a tot z, inclusief interieuradvies en -styling kunnen uitgevoerd worden. Verder hebben ze ook een ruime ervaring met passief- en BENwoningen.
Vlucht vooruit Hustings is een familiebedrijf in hart en nieren. In 1954 startte de grootvader als kleine aannemer met een drietal mensen in dienst. In 1979 bouwden de zonen, Pierre en Valère het bouwbedrijf verder uit, tot Pierre zich in de jaren tachtig opnieuw wilde richten op de werven zelf en de bedrijfsvoering in handen van Valère, de vader van Cindy, liet. In 1992 richtte Valère de vennootschap Immo Pivaal op om zich ook op de projectmarkt te kunnen concentreren en een patrimonium uit te bouwen van onroerend goed. Sindsdien nam het bedrijf een sterke vlucht vooruit.
Aan boord Nadat Cindy Hustings een diploma handelsingenieur op zak had, was het de bedoeling om elders aan de slag te gaan om ervaring op te doen. “Maar het is anders uitgedraaid”, vertelt ze. “Op korte tijd ben ik gaan samenwonen en had dus een inkomen nodig. Daarom ben ik tijdelijk in het familiale bedrijf aan de slag gegaan. Voor mij was dat niet nieuw, omdat ik als tiener al mee de administratie opvolgde en werven afschuimde om er te ‘dienen’. Omdat het me zo goed beviel, ben ik toch blijven ‘plakken’.”
Witte raaf Om helemaal mee te zijn, volgde ze nog een tweejaarlijkse avondopleiding tot aannemer. “Een heel hands-on opleiding waar ik ook leerde metsen. Ik was de enige vrouw in de cursus, maar dat heeft me nooit gestoord.” Dat ze met beide diploma’s in handen wellicht een witte raaf
is, daar heeft ze nog niet bij stil gestaan. “Ik vond het een noodzaak om mijn job naar behoren te kunnen uitoefenen.”
Straffe madam Aanvankelijk sprong Cindy in waar het nodig was. “Ik hielp bij de administratie en calculaties. Ik ging ook mee de werven op. Om materialen te leveren, haalde ik mijn C-rijbewijs. Kortom, ik leerde alle facetten van het bedrijf kennen. In een familiebedrijf zijn er namelijk zo geen afgebakende functies. Toen ik zwanger was van mijn tweede kind ben ik me meer gaan focussen op het administratieve, financiële en strategische luik. In het kader van de familiale opvolging werd ik in 2008 zaakvoerder van Immo Pivaal dat ik vier jaar geleden heb omgedoopt tot Hustings Projects. De maatschappelijke zetel van Hustings Projects is toen verhuisd naar het centrum van Diepenbeek om onze klanten beter te kunnen ontvangen.”
Frisse wind Of Cindy Hustings het over een andere boeg gooit? “Gedeeltelijk wel, maar dat is normaal als 2 generaties samenwerken. Ik zet meer in op innovatie, marketing en het professionaliseren van de bedrijfsprocessen. Op deze manier probeer ik de ervaring en kennis van mijn vader om te zetten in bruikbare tools, zodat wanneer hij binnen enkele jaren wat minder zou willen werken, zijn kennis niet verdwijnt.” Het centrale punt binnen de bedrijven van Hustings, waarmee vader en dochter volledig op één lijn zitten, is dat ze een kwalitatieve bouwpartner willen zijn voor iedereen. “We werken daarom bewust niet met externe verkopers in het bouwbedrijf. Klanten komen altijd eerst bij
mijn vader, onze werfleider Pieter of mezelf terecht. Op die manier kunnen beloftes ook waargemaakt worden en kan er kort op de bal gespeeld worden.”
Toekomstgericht bouwen “Onze ambitie? Voorloper zijn op het gebied van energienormen. We hebben al een vrij ruime ervaring met passiefbouw en lageenergiewoningen. Onze focus verschuift nu meer naar BEN-woningen. Want duurzaam bouwen is de toekomst. Daartoe volgen we regelmatig bijscholingen. Verder willen we onze klanten intensief blijven begeleiden in het ingewikkelde bouwproces van a tot z, zodat (ver)bouwen zo weinig mogelijk stress met zich meebrengt.” Achter de schermen wordt stilaan ook sterk ingezet op de continuïteit van de onderneming. “Binnen afzienbare tijd ga ik samen met onze werfleider Pieter de fakkel van mijn vader overnemen. Pieter zal zich focussen op het dagelijks beheer van de werven, terwijl ik mij zal toespitsen op het algemene management en het commerciële luik. Mijn vader zal wel actief blijven en een ondersteunende rol spelen, maar gaat zich dan meer kunnen concentreren op de werven zelf. Want dat doet hij het liefst. Verder plannen we binnen enkele jaren een verhuis naar een industrieterrein, ergens in midden-Limburg, om de twee bedrijven – met oog op de toekomst – weer onder één dak te brengen.”
21
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
activiteiten
LIMB UR G
Bedrijfsbezoek Jaga Diepenbeek Op dinsdag 28 april bracht het bestuur van BOUWUNIE Limburg Installateurs een bezoek aan Jaga, fabrikant van avantgardistische radiatoren, in Diepenbeek. Eerst kregen ze een rondleiding in de showroom, die de vergelijking met een museum goed kan doorstaan. Een modern en warm museum dan wel, waar zowel de alom bekende Heatwave als de nieuwste modellen te vinden zijn. Vervolgens ging het door de productieruimte en de opslagplaats naar het Jaga Experience Lab, een wetenschappelijk klimaatlabo dat gebruikt wordt voor vergelijkend onderzoek en simulaties tussen verschillende verwarmingssystemen. Hier kunnen extreme weersomstandigheden nagebootst worden, met temperaturen die variëren van -30°C tot +30°C. In het aanpalende
auditorium kan dit alles nauwlettend gevolgd worden door de bezoekers door middel van projectieschermen. Een ware totaalbelevenis! Tot slot werd het bestuur uitgenodigd voor een huisbereid diner in de prachtige ontvangstruimte van de showroom. Bedankt Jaga voor deze geweldige ervaring!
BOUWUNIE Limburg strike! Op dinsdag 17 maart nodigde BOUWUNIE Limburg Chape- en Vloerbedrijven, Tegelzetters en Natuursteenbewerkers de Limburgse leden uit voor een partijtje bowling in sportcentrum Olympia te Hasselt.
LIMBURG CHAPE-, VLOERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS
22
Een 15-tal enthousiaste bowlers werd eerst door MAPEI verwelkomt met een uitgebreide presentatie van enkele nieuwe producten die in de aanloop naar Batibouw op de markt kwamen. Vervolgens konden ze kennis maken met de handige opbergsystemen die GROUP CE aanbiedt voor bedrijfs- en aanhangwagens. Daarna trokken de aanwezige partners en leden samen naar de bowlingbaan waar ze het verspreid over vier teams tegen elkaar opnamen. Meedoen was uiteraard belangrijker dan winnen en de avond werd dan ook afgerond met een frisse pint in de cafetaria.
L I MBURG
Infoavond ErP-richtlijnen
L I MBURG
Op donderdag 30 april organiseerde BOUWUNIE Limburg Installateurs een infoavond over de ErP-richtlijnen en het verwarmen op lage temperaturen bij Radson in Zonhoven. Voorafgaand aan de infosessie stelde Radson zijn deuren open zodat de aanwezigen onder leiding van Olivier Schmitz (sales & marketing director BeNeLux) en Frank Agten (regio manager) een bezoek konden brengen aan de verschillende productielijnen. Luc Dedeyne, energieconsulent BOUWUNIE, opende vervolgens de infoavond door meer duidelijkheid te scheppen over de ErP-richtlijnen en meer specifiek over het ELD-label dat vanaf 26 september 2015 ingevoerd wordt. ELCO pikte hier verder op in en stelde tevens de ELCO ErP berekeningssoftware voor, waarmee de klant rechtstreeks de systeemlabels kan afdrukken. Gastheer Radson maakte van de gelegenheid gebruik om zijn gloednieuwe E.Flow radiator voor te stellen. Daarna werden de Limburgse Installateurs uitgenodigd voor een afsluitende receptie.
23
hĂŠt vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
activiteiten
LIMB UR G
BOUWUNIE Limburg stukadoors op uitstap in Madrid Van donderdag 30 april t.e.m. zondag 3 mei bezochten de medewerkers van Bouwinnovatie 2015 de Spaanse stad Madrid. Op dag 1 volgde er na aankomst onmiddellijk een begeleide wandeling doorheen het centrum met een bezoek aan Plaza de EspaĂąa - Palacio Real en Plaza Mayor. Tijdens de wandeling was er een tussenstop in El Anciano Rey de los Vinos met als versnapering uiteraard de nodige tapas. Na een korte opfrisbeurt in het hotel vertrok de groep voor een begeleide avondwandeling met een bezoek aan Gran Via Sol en Plaza Mayor. De avond werd afgesloten in het oudste restaurant ter wereld, Casa Botin, met als specialiteit speenvarken. Dag 2 werd ingevuld met een begeleide fietstocht met o.a. een bezoek aan het prachtige Retiro-park met zijn indrukwekkende Palacio de Cristal en aan de Mercado de San Miguel, een
24
oude overdekte markt met allemaal eetkraampjes. Na een namiddagje genieten werd de dag afgesloten met een aperitief op het dakterras van het indrukwekkende Palacio Cibeles en een diner. Ook op dag 3 stond er heel wat op het programma: een bezoek aan het Pradomuseum, een lunch in Caixaforum aan de Paseo del Prado, bekend om zijn verticale tuinen van de Zwitserse architect Herzog & de Meuron, een heuse flamencoshow en een stapje in het nachtleven van Madrid. Om de reis af te sluiten werd op de laatste dag nog een bezoek gebracht aan het Stadion Santiago Bernabeu alvorens terug huiswaarts te vliegen. Kortom een leerrijke en gezellige uitstap!
L I MBURG
Grootse opkomst voor het eerste wielernetwerkevent van BOUWUNIE Limburg
L I MBURG
Op zaterdag 6 juni verzamelde een 36-tal bouwondernemers en partners voor het eerste wieler-netwerkevent van BOUWUNIE Limburg. De start van deze 75 km lange wielertocht werd gegeven aan Hotel Malpertuus te Riemst met Patrick Meers, initiatiefnemer van dit event en bestuurslid bij onze dakwerkers, op kop. Net voor halfweg werd een korte halt gehouden bij de abdij van Val Dieu. Hier konden de deelnemers genieten van een rijsttaartje, banaan en iets om de dorst te lessen, alles aangeboden door Mapei. Na een groepsfoto onder Bouwunievlag, werd de tocht verder gezet richting eindmeet te Riemst. Het was een tocht met veel ups en gelukkig ook downs! Zowel op de fiets als achteraf bij een spaghetti werd stevig genetwerkt. Met dank aan Etixx Quick-Step, Mapei en Konvert Konstrukt voor de leuke outfits! Na afloop waren de meeste deelnemers enthousiast en van oordeel dat dit zeker voor herhaling vatbaar is ‌ Wordt ongetwijfeld vervolgd!
25
2013 2014 2015
Onze verzekering Arbeidsongevallen wint de Verzekeringstrofee voor het derde jaar op rij! Onze verzekering Arbeidsongevallen maakt het u gemakkelijk. Wij verzekeren u: • preventieadvies; • schadebeheer met ISO 9001 - certificaat; • de mogelijkheid om via Mijn FEDERALE Verzekering online uw ongevalaangiftes te doen en uw dossier verder op te volgen; • een gespecialiseerde begeleiding van zwaar-gewonden. Bovendien deelt Federale Verzekering al meer dan 100 jaar haar winst met haar klanten. Stap over naar Federale Verzekering! Wij regelen alles voor u. Contacteer uw persoonlijke adviseur via:
www.federale.be of De verzekeraar die zijn winst met u deelt
Volvo Jacobs, Genk project 2
project
Pronkstuk aan Westerring
27
Volvo Jacobs, Genk project 2
Pronkstuk aan Westerring “Dankzij het functioneel ontwerp kunnen we veel meer doen met hetzelfde aantal personeel” De Westerring heeft er sinds kort weer een blikvanger bij. De gloednieuwe garage met toonzaal van Volvo Jacobs situeert zich op een echte zichtlocatie en werd geheel volgens de hoge standaarden van Volvo opgetrokken. Het resultaat? Een state-of-the-art gebouw met futuristische aanblik. Het plaatsgebrek op de huidige locatie van Volvo Jacobs is al langer een doorn in het oog van de Genkse concessiehouder. Daarom kocht Jan Pulinx drie jaar geleden aan de andere kant van de Westerring een bestaand bedrijfspand met aanpalend een magazijn op. Het bedrijfsgebouw ging gedeeltelijk onder de sloophamer om volledig opnieuw opgebouwd te worden tot een minimalistisch gebouw dat vooral bestaat uit grote glaspartijen en sandwichpanelen in een donkere aluminium kleur. Om het zicht naar de Westerring te vrijwaren, moest ook de tussenliggende strook bomen er aan geloven.
Uitgekiend ontwerp Jan Pulinx wendde al zijn ervaring aan om samen met architect Dominique Verboven
28
te komen tot een uitgekiend ontwerp met een doorgedreven aandacht voor detail. Toen Jan Pulinx bij zijn architect kwam aankloppen was zijn organogram volledig klaar. Met twintig jaar ervaring op zak en door vele bedrijfsbezoeken in binnen- en buitenland, wist Jan Pulinx perfect wat hij wilde. “Mijn wensen? Dat het een betaalbaar, superfunctioneel gebouw zou worden met een premium Volvo-uitstraling.” “Het ontwerp is helemaal op die eisen afgestemd”, vertelt Dominique Verboven. Toen de plannen zo goed als klaar waren, kreeg Jan Pulinx van Volvo een lastenboek toegestuurd. “Bleek dat Volvo nieuwe richtlijnen had uitgewerkt hoe de toonzalen er voortaan uit moeten zien. Dat had vooral betrek-
king op de uitstraling van het gebouw, het materiaalgebruik en de afwerking. Maar daardoor hebben we het ontwerp toch nog wat moeten bijsturen.”
Mat gebouw met shop-windows Vooral optisch betekende dit een andere aanpak. Jan Pulinx licht dit verder toe: “We gaan van een open showroom naar een gesloten showroom met twee transparante shop-windows waarvoor telkens een waterpartij komt. Oorspronkelijk wilde Volvo dat we gingen werken met een matte beglazing, maar we hebben er uiteindelijk gekozen voor gekozen om een matte folie tegen het glas aan te brengen. Dat is enigszins omkeerbaar, moest dat in de toekomst nodig blijken. Op het dak – op het derde
project
niveau – komt een zogenaamde jewelbox waarin we één van onze wagens letterlijk in de spotlights kunnen plaatsen.”
geslagen en wordt de grote werkplaats op de verdieping ondergebracht, samen met een conciërge-appartement.
Jan Pulinx geeft aan dat het een hele uitdaging was om de hele puzzel te doen kloppen. “In onze regio zijn we de eersten die een volledige showroom volgens de nieuwe Volvo-normen bouwen. Dat maakt dat onze verbouwing een heus pilootproject is. Op basis van de informatie die we van bovenaf krijgen, moet je alles zelf beginnen uitzoeken. Maar naar materiaalgebruik toe is alles tot in de kleinste puntjes bepaald. Van de schoonloopmat aan de inkom, over de zetels, kussens en plaids tot en met de stoppen achter de deuren.”
Op de gelijkvloerse verdieping van de nieuwbouw bevinden zich de showroom voor de nieuwe modellen, de receptie, en de verkoopkantoren. “Vanuit mijn eigen centraal gelegen kantoor heb ik zicht op de werkplaats, de showroom en heb ik contact met de receptie. Zo bewaar ik het hele overzicht. Tevens werd ok over de ligging van de kantoren van de verkopers grondig nagedacht. Er werd gewerkt met veel glas zodat zij te allen tijde overzicht hebben op de showroom, maar ook dat de klanten van daaruit zelfs hun spelende kinderen perfect in het oog kunnen houden.”
Uitbreiding bestaand gebouw Het bestaand gebouw – een rechthoek – hebben we uitgebreid met een nieuwe showroom, goed voor zo’n 1200 m2 vloeroppervlakte verdeeld over twee verdiepingen. In het bestaande gebouw worden de wagens op de gelijkvloerse verdieping op-
Verder is er op de benedenverdieping nog een werkplaats voor snelle herstellingen. “Nieuw is dat de klant voortaan rechtstreeks in contact gebracht wordt met de technieker en deze even later vanachter glas aan het werk kan zien in het atelier.”
Functionele bovenverdieping De bovenverdieping herbergt ook een showroom voor de tweedehands wagens. “En dat is vrij uniek”, stelt Jan Pulinx. “Door deze wagens binnen te plaatsen, kunnen zowel de verkoper als klant in alle comfort de wagens bezichtigen. Weer of geen weer. Bovendien blijven op die manier alle wagens schoon, wat niet alleen de conditie van de auto’s ten goede komt maar ook weer manuren uitspaart.” Verder vind je op de verdieping van de aanbouw ook de administratie en een echte barista-corner met lange toog en mooie Hay-krukken en stoelen. Goed voor zo’n 16 plaatsen. “Hier kunnen klanten in alle rust een lekker kopje koffie drinken, een maaltijd opwarmen in de oven, een boekje lezen of wat werken terwijl ze op hun wagen wachten.” Dat Volvo intussen een ander toeleveringssysteem voor het magazijn heeft geïntroduceerd, komt de nieuwe garage ook ten goede. “Voortaan kunnen we twee keer per vierentwintig uur beleverd worden. Daardoor
29
hoeven we niet alles in voorraad te hebben en hebben we onze magazijnoppervlakte kunnen halveren. Het gevolg is dat we meer ruimte kregen voor de administratie.”
Huiselijk gevoel Beneden werd de vloer bekleed met grootformaategels in een zachte grijze kleur. Bij de receptie is het aangenaam toeven in de zogenaamde ‘living street’: Een huiselijk ingerichte zone met parketvloer. Op de bovenverdieping werd gekozen voor een polybetonvloer in een zachte winter naturelkleur. Het plafond werd overal betegeld. Het terugkerende kleurenpalet? Wit, zwart en natureltinten om een zo warm mogelijk gevoel op te wekken.”
Duurzame technieken Naar technieken toe werd er geopteerd voor de combinatie van traditionele verlichting en led-verlichting. “Waarom niet overal led? Omdat je hiermee niet altijd een even goede en correcte kleurweergave
project hebt om auto’s mooi te belichten.” Verder werden er zonnepanelen op het dak geplaatst en werd er gewerkt met warmtepompen. Elk kantoor is voorzien van klimatisatie dat afzonderlijk aangestuurd kan worden. De werkplaatsen worden dan weer verwarmd met gasstralers die ook apart ingezet kunnen worden. Verder wordt ook het regenwater gerecupereerd, zodat ook de interne carwash van hemelwater voorzien wordt.” Opvallend is dat Jan Pulinx erg te spreken is over de samenwerking met alle betrokken partijen. “Ik heb ervoor gekozen om met klanten te werken. En dat heb ik me nog niet beklaagd. De communicatie verloopt erg vlot en alles wordt naar behoren uitgevoerd”, besluit hij tevreden.
Technische fiche Architect: univ architecten, Genk // Alarm: Beltec, Kinrooi // Beton: Seegers, Dilsen-Stokkem // Betonvloeren: Jos Eerdekens, Opglabbeek // Bureel: Roux Meubelprojecten, Genk // Dakwerken: Groep Biesmans, Genk // Elektriciteit: Europelectric, Genk // EPB veiligheid: Thijco, Bilzen // Glas: Glas Ceyssens, Heusden-Zolder // Groenaanleg: Sven Jacobs, Genk // Grondwerken: Filip Creten, Herkde-Stad // Gyproc plafond: Baens , Kinrooi // Identificatie: White Light, Genk // Interieurarchitect: Buro B, Genk // Metselwerk: Voegwerken Rudi Schroeders, As // Parket: Moors, Genk // Parkingaanleg: Interklinker, Dilsen // Sanitair: VSK Supertegel, Genk // Trappen, bordes: Secla, Opglabbeek // Ventilatie: Robair, Genk // Verlichting: Lightplus, Houthalen // Werkplaatsinrichting: TAE, Zellik
Aanvang werken: augustus 2014 Oplevering: juni 2015
31
Intersfera Projects Plaatsen van laminaat, parket en plankenvloeren in eik, bamboe of andere houtsoorten - Reinigen en renovatie van uw houten vloeren - Plaatsen van terrasvloeren bestaande uit tropisch hardhout of bamboecomposiet - Jaarlijks onderhoud van uw hardhouten terrasvloer - Bekleden van uw betonnen trap Toonzaal: Steenweg 67 (N2 Diest - Hasselt) 3540 Herk-de-Stad T/F 013 55 53 34 M 0475 60 47 26
Bureel: Kleine Hoolstraat 5 3540 Herk-de-Stad T/F 013 55 53 34 M 0475 60 47 26
www.intersferaprojects.be
rondetafel
hernieuwbare energie en energiezuinig bouwen Panelgesprek
Technieken in de hoofdrol om doelstelling 2020 te halen
33
hernieuwbare energie en energiezuinig bouwen Panelgesprek
Technieken in de hoofdrol om doelstelling 2020 te halen Milieuvriendelijk en duurzaam bouwen zijn al jarenlang het hoofdthema voor de bouwsector en worden op de talrijke bouw- en woonbeurzen rijkelijk in de spots gezet. De voorbije jaren verstrengde de regelgeving voor nieuwbouw stapsgewijs (EPB) en legde stelselmatig een zwaardere druk op het totale bouwproces. Het door Europa opgelegde klimaatplan omvat het met -20% terugdringen van de CO2-uitstoot, een daling met -20% van het energieverbruik en een aandeel van 20% hernieuwbare energie t.o.v. het niveau in 1990. Dat houdt voor de bouwsector een enorme uitdaging in, waarbij voor gebouwentechnieken een belangrijke rol is weggelegd. BOUWUNIE: Welke vandaag beschikbare technieken zijn volgens u het meest aangewezen om te voldoen aan de toekomstig opgelegde normen en de doelstelling 2020? Patrick O (Viessmann): “Het blijft in eerste instantie zo dat de volgorde van te nemen maatregelen om de opgelegde EPB-norm te halen nog steeds ongewijzigd blijft. Een optimale isolatie, het kierdicht maken, het installeren van een efficiënte ventilatie, kiezen voor een duurzame verwarming is de logische demarche. Dan pas komen de andere technieken aan bod. Wij zijn ervan overtuigd dat verwarming deel zal blijven uitmaken van de woningtechnieken omdat verwarming nu een-
34
maal als vanzelfsprekend deel uitmaakt van de comfortbeleving van een woning. Hoe die warmte zal opgewekt worden is dan weer een andere zaak. Zonne-energie, geothermische warmte … er is niet één enkele pasklare oplossing vooruit te schuiven.” Guido Claes (Infrax): “Het opzet is om de vraag naar energie te laten afnemen en zelfs te vermijden. We moeten ook evolueren naar het opwekken van energie door de gebouwen zelf. Isoleren zoals dat vandaag wordt aangepakt is niet altijd kostenoptimaal t.o.v. het resultaat. Bij renovatieprojecten zullen andere technieken aan bod komen dan bij nieuwbouw.”
Jos Dreesen (architect): “Het eerste opzet moet zijn om maximaal duurzaam te bouwen zonder technische ingrepen. Pas daarna kunnen technische installaties het eindresultaat nog verbeteren.” Mieke Bonnarens (BOUWUNIE): “Vanuit BOUWUNIE is heel wat studiewerk gedaan naar een kostenoptimale aanpak voor het voldoen aan de EPB-regelgeving in het algemeen en het verplichte minimum aandeel hernieuwbare energie daarin. Daaruit blijkt dat het in veel gevallen nu nog voordeliger is om te kiezen voor een E-peil dat 10% lager is dan verplicht, in plaats van te kiezen voor hernieuwbare energie. Maar de volgende jaren zal dat veranderen doordat het maximale E-peil alsmaar lager wordt. Bij nieuwbouw zal er dan ook alleen maar meer hernieuwbare energie toegepast worden in de toekomst.” Eric Conings (Elco): “Mensen worden steeds meer verplicht om zelf te voorzien in hun energiebehoeften. Dat gaat zelfs zo drastisch dat het ten koste gaat van het budget waardoor het verhaal alternatieve energie of
L I MBURG
hernieuwbare energie vrij beperkt is. Isolatie en ventilatie zijn zeer belangrijk, maar dan komt het verhaal verwarming en vooral sanitair comfort, wat niet valt weg te denken uit de dagelijkse behoeften van een klant. Welke bronnen ze daarvoor zullen aanwenden is nog steeds zeer verschillend.” BOUWUNIE: Er is inderdaad recent aangekondigd dat nieuwe verkavelingen niet langer standaard zullen worden voorzien van gastoevoer. Kan dit zomaar? Guido Claes (Infrax): “Wij stellen vandaag al vast dat er minder vraag is naar gasaansluitingen in nieuwe verkavelingen én dat het gasverbruik per woning een dalende trend kent, wat op zich natuurlijk positief is. Daarom moeten we echter ook de vanzelfsprekendheid van een gasaansluiting durven in vraag stellen. Het is immers ook onze taak om de impact van alle kosten van een gasnet op de tarieven in het oog te houden.” Ronny Reygel (A.I. Reygel): “Wat kost eigenlijk een gasaansluiting en valt dat niet veel voordeliger uit dan de nodige diepteboringen om gebruik te maken van aardwarmte voor het verwarmen van woningen? We mogen toch zeker niet het aspect ‘betaalbaar bouwen’ uit het oog verliezen. De bouwheer moet de keuze hebben om de volgens zijn financiële mogelijkheden en ethische overtuiging beste oplossing te selecteren.” Jos Dreesen (architect): “Infrax zou de bluts met de buil moeten nemen. Waar al decennia lang een gasnet ligt, is dat vaak ook al herhaald afgeschreven. Wie op zo’n net is aangesloten krijgt nochtans geen korting. Door geen gastoevoer meer aan te bieden worden mensen uitgesloten van bepaalde opties. Ik zie een gasaansluiting als een
recht, net zoals een telefoon-, internet of wateraansluiting. Wanneer het over de rendabiliteit van een gasnet gaat, rijst trouwens de vraag of dit bekeken wordt per straat, gemeente, provincie?” Guido Claes (Infrax): “Vandaag is het nog een wettelijke verplichting om in woongebieden zonder landelijk karakter de aansluitbaarheidsgraad in 2015 op 95% te brengen. In 2020 zou dat zelfs 99% moeten zijn. Om dat ook voor de laatste resterende procenten te verzekeren is echter een dure zaak en wordt daarom nu in vraag gesteld, want iemand zal die kosten moeten dragen. We moeten vermijden dat maatschappelijk onverantwoorde netuitbreidingsinvesteringen gebeuren. Het recht op aansluiting op een aardgasnet kan blijven bestaan, maar er moet bekeken worden wie de noodzakelijke, en voor die procentueel laatste woningen vaak hoge uitbreidingskosten moet betalen. Een bijdrage van de klant voor het niet-rendabele gedeelte is daarbij één mogelijkheid. Maar uiteindelijk zal het een beslissing van de Vlaamse overheid zijn die aan de netbeheerders de spelregels oplegt.”
voor iedereen wel mogelijk blijven. Waar is L I MBURG het onderscheid tussen een gasaansluiting voor pakweg 10 huizen of een appartementsgebouw met 10 wooneenheden? Misschien moeten ze op een verkaveling ook een mogelijkheid geven voor een centraal energie-afnamepunt.” Patrick O (Viessmann): “Gezien het een hoofddoelstelling is om de CO2-uitstoot drastisch te laten dalen, is het een evidentie om niet langer gas te gebruiken op langere termijn. Het is vandaag jammer genoeg ook een wijd verspreide misvatting dat boringen voor geothermie heel duur zijn. Ik heb zelf een praktijkvoorbeeld met 118 meter diepte à 3400 euro. De energietoelevering zal op korte of langere termijn grote wijzigingen ondergaan. De tijd van de grote elektriciteitscentrales is voorbij. Iedereen zal voor de eigen behoefte aan elektrische energie zorgen.”
Ronny Reygel (A.I. Reygel): “Het gaat overigens niet alleen om een gasaansluiting. Wanneer de elektrische auto meer terrein zal winnen zoals algemeen gehoopt wordt, dan zal het verzwaren van het elektriciteitsnet noodzakelijk zijn. Ook hier stelt zich de vraag of de klant zal krijgen wat hij verwacht.”
Herman Daniëls (Intellisol nv): “Bij het berekenen van de TCO van een woning (gebruikskost) zal in de nabije toekomst ook rekening worden gehouden met het opwekken van energie. Tegenover een investering in technieken om zelf energie op te wekken staat het wegvallen van de energiefactuur over de verdere levensduur van de woning. Buiten Europa is slechts 20% van de woningen aangesloten op een energienet. Zelf voorzien in de benodigde energie is dan ook voor velen een vertrouwde zaak.”
Eric Conings (Elco): “Voor de uitbouw van het gasnet maakt de exploitant een kosten/ batenanalyse, maar ook de bouwer of verbouwer doet dit, waarbij de onafhankelijkheid van energieleveranciers steeds meer zal doorwegen. De vrije keuze moet echter
BOUWUNIE: Het gebruik van warmtepompen is vandaag vrij algemeen. Is dit wel de juiste keuze? Patrick O (Viessmann): “Dit is fel overdreven. Warmtepompen worden zeker niet zo algemeen toegepast als het misschien lijkt.
35
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
LIMB UR G
Vergeten we vooral niet dat het voorbije jaar tegenover 7000 warmtepompen liefst 210 000 CV-ketels werden verkocht. De verkochte warmtepompen zijn voor 35% van het geothermische type, terwijl lucht/water-wisselaars 65% aandeel hebben.” Jos Dreesen (architect): “De dagelijkse bouwpraktijk verschilt behoorlijk van wat het aanbod vooruitstrevende technieken laat vermoeden. Nieuwbouw wordt door de strenge milieuwetgeving voor een particuliere bouwheer zo goed als onmogelijk. De opgelegde voorschriften zijn weinig realistisch te noemen. Ik zie de toekomst van particuliere woningen in twee richtingen evolueren: een woning verwerven via een projectontwikkelaar omwille van de stijgende complexiteit en regelgeving of kiezen voor renovatie van een bestaande woning. Wie opteert voor renovatie doet dat echter niet met het oog op het optimaliseren van het energieverbruik. Renoveren wordt gekozen omdat men dan veel zelf kan doen, omwille van de financiële haalbaarheid van het woonproject en ook omdat er in vergelijking tot nieuwbouw weinig regels worden opgelegd. Het beschikbare budget is bepalend voor welke renovatiewerken zullen worden uitgevoerd. Een gemiddeld gezin is weinig bezig met 2020.” Eric Motmans (Eric Motmans bvba): “Wie kiest voor renovatie doet dat omwille van de ruimte, het veel groter aantal vierkante meters dat men kan verwerven t.o.v. nieuwbouw. Aan het daarmee gepaard gaande energieverbruik wordt bij aankoop zelden gedacht; aan het optimaliseren van het energieverbruik al helemaal niet. Dat komt helemaal achteraan het verlanglijstje te staan. Na de aankoop blijft ook weinig budgetmarge over, zeker als de energiekosten blijken tegen te vallen.”
36
Ronny Reygel (A.I. Reygel): “Het publiek dat voor renovatie kiest gaat stapsgewijs tewerk, maar zal altijd comfortbeleving bovenaan plaatsen.” Mieke Bonnarens (BOUWUNIE): Er wordt vandaag grondig bekeken hoe we de bestaande woningen in de toekomst energiezuiniger kunnen maken, want daar is nog heel wat werk aan de winkel. Om mensen te overtuigen om te investeren in echt doorgedreven energiezuinig verbouwen mag je niet enkel focussen op terugverdientijden. Als je voor je renovatie slechts één kamer verwarmt, terwijl er nadien overal een aangename temperatuur is, dan win je vooral aan comfort en zal de energiewinst in praktijk niet zo groot zijn als in theorie zou lijken.” Eric Conings (Elco): “De verkoopbaarheid van te renoveren woningen wordt moeilijker omdat potentiële kopers steeds meer de minimum kosten voorrekenen om de woning op te lappen. Hier is de insteek van een warmtepomp zeer beperkt. De verkoop van een warmtepomp vraagt een andere aanpak: we verkopen geen product maar een systeem.” Geert Standaert (Viessmann): “In Vlaanderen kan beroep gedaan worden op de Vlaamse Energielening met een gunstig JKP, wat investeringen in het energiezuinig maken van bestaande woningen moet stimuleren.” BOUWUNIE: Via diverse kanalen en vanuit verschillende instanties wordt al jarenlang gewerkt aan de bewustmaking van het publiek voor energiezuinig wonen. In hoever kan er gesproken worden van een mentaliteitsverandering? Welke rol kan en moet de bouwsector spelen om hier beter te scoren?
Ronny Reygel (A.I. Reygel): “De verstrenging van de EPB-regelgeving verloopt in fasen, maar de particulier begrijpt de politiek niet. Het publiek hoort teveel verschillende zaken, die vaak contradictorisch zijn. Bovendien is het een oud zeer van de bouwsector dat zogeheten ‘specialisten’ alles aantrekken waar op dat ogenblik snel geld mee te verdienen lijkt. We hebben dat gezien met de zonnepanelen, nu zijn er elektriciens die zich op ventilatie storten … Iedereen mag ook zowat alles doen in de bouwwereld. Er is te weinig kwaliteitsgarantie voor de klant en er gaat teveel fout, zeker met nieuwe, nog niet mature technieken. Er is nood aan een neutrale organisatie die waakt over de kwaliteit.” Patrick O (Viessmann): “Misschien is de energieprijs vandaag nog niet hoog genoeg om de trigger uit te lokken bij een groot publiek. En wat de vraag naar kwaliteitscontrole betreft, lost ‘ReCert’ dit als certificaat voor specialismen op. Het zou allicht beter zijn indien vaklui een bewijs van kennis kunnen afleveren via praktische proeven en/of examens. Het volgen van cursussen mag niet verplicht zijn.” Mieke Bonnarens (BOUWUNIE): “Er is op het vlak van kwaliteitsbewaking heel wat in voorbereiding. Let wel dat meer kwaliteitsgaranties tijd en investeringen vragen van de bedrijven. Het is daarom zoeken naar een evenwicht.” Herman Daniëls (Intellisol): “Klanten moeten tegen zichzelf beschermd worden. Er zijn nu eenmaal cowboys in de markt en die nemen het niet zo nauw met de ernst van de zaak. Toch stellen we de voorbije 10 jaar een duidelijk toegenomen bewustwording vast bij bouwers en verbouwers voor wat energieverbruik betreft en de keuze van technische specialisten.”
L I MBURG
Eric Motmans (Eric Motmans bvba): “Elk installatiebedrijf moet energiebewust tewerk gaan en op de hoogte zijn van energiezuinige installaties volgens de nieuwste normen.” Patrick O (Viessmann): “Schermen met het terugverdieneffect van technisch geavanceerde installaties is weinig realistisch. De TCO van een gebouw laat zich nauwelijks berekenen, omdat de energiekost de variabele en grote onbekende is naar de toekomst.” Herman Daniëls (Intellisol): “Toch moeten de verschillende mogelijke scenario’s tegen elkaar afgezet worden, ook al is de energieprijs een grote onbekende, waardoor de TCO niet exact berekenbaar is. Veelal is er keuze tussen verschillende oplossingen met hogere of lagere kostprijs. Klanten moeten een zo realistisch mogelijk beeld krijgen van de gevolgen van hun investeringskeuze. Gaan ze voor wat strikt minimaal verplicht is, gaan ze voor beter of kiezen ze echt voor een toekomstgerichte oplossing? Het is een persoonlijke keuze, maar die wel goed gedocumenteerd moet worden gemaakt. Ze moeten ook juist geïnformeerd worden over de technische mogelijkheden op het ogenblik van hun aankoop. Zo was het gebruik van een warmtepomp lange tijd gekoppeld aan de keuze voor vloerverwarming, terwijl nu ook systemen met hogere insteektemperatuur gevoed kunnen worden door een warmtepomp. De EPB-verslaggever zou naast de architect moeten plaatsnemen en zijn taak begint idealiter vanaf het eerste uur van de conceptontwikkeling voor een nieuw gebouw. Jammer genoeg komt de EPB-verslaggever veel te weinig aan bod bij heel wat renovaties.”
Ronny Reygel (A.I. Reygel): “Principieel is niets terugverdienbaar. Je investeert in iets en het geld is weg. De verantwoorde keuze tussen gas of mazout kan er door allerhande omstandigheden in de markt na enkele jaren anders uitzien. Het komt er bijgevolg op aan maximaal energieonafhankelijk te zijn. Daarom is het beste advies: optimaal isoleren en maximaal thermische zonnepanelen plaatsen, aangevuld met fotovoltaïsche zonnepanelen, zodat minimaal moet verwarmd worden en de daartoe benodigde energie zelf wordt opgewekt. De architect ligt aan de basis voor een energiezuinig gebouw. Hij moet een aantrekkelijk ogend ontwerp bedenken op vraag van de klant en voor zijn eigen imago, maar tevens van aan de basis van het ontwerp energiezuinigheid nastreven.” Patrick O (Viessmann): “Binnenkort zal minister Turtelboom de uitrol van het renovatiepact voorstellen, wat waarschijnlijk voorziet in een woningpas die de koper informeert over de energieprestaties van het pand. Geert Standaert (Viessmann): “De klanten hebben geen weet van het verbruik van hun cv-ketel. Dat zou zichtbaar moeten zijn op de toestellen. Tijdens een enquête in Duitsland gaf 65% van de bevraagden aan dit te wensen. In dezelfde geest zullen vanaf dit jaar CV-ketels een label dragen dat voor de consument in één oogopslag duidelijk maakt hoe zuinig je toestel omspringt met energie. Gelijkaardige labels zijn al in omloop voor o.a. elektrische huishoudtoestellen en autobanden. Ze zullen bijdragen tot de sensibilisering van de klant voor het onderwerp duurzaamheid en laag energieverbruik.”
Guido Claes (Infrax): “Iedereen die zonneMBURG panelen bezit, weet preciesL Ite vertellen wat die opleveren, omdat men daarvoor gemakkelijk een schermpje voor het afroepen van alle actuele info van zijn PV-installatie in de woonkamer kan zetten. Het verbruik van een verwarmingsinstallatie is daarentegen niet gekend. Het zichtbaar maken van dat verbruik via vergelijkbare toestellen of applicaties voor smartphones of tablets kan zeker bijdragen tot de bewustmaking.” Jos Dreesen (architect): “Klanten kiezen met hun hart en een CV-ketel selecteren is nu eenmaal geen emotioneel gegeven. Techniek is voor de meesten een noodzakelijke bijzaak. Bovendien heeft iedereen budgetbeperkingen. Het geld kan maar één keer uitgegeven worden. Het hart tendeert naar uiterlijk vertoon, naar emotionele keuzen. Technische installaties zijn niet zichtbaar en mogen dat voor de meesten ook niet zijn, waardoor bouwers er minder aandacht aan schenken dan bijvoorbeeld aan een keuken of badkamer.” Eric Motmans (Eric Motmans bvba): “Elke particuliere woning zou vandaag dezelfde ruggengraat moeten krijgen als grote gebouwen. Ik denk specifiek aan leidingschachten, toegangs- en inspectieluiken, maar ook aan een stookplaats, daar er meer gewerkt wordt met buffervaten en grotere boilers, doordat de sanitaire behoeften van de bewoners ook groter worden.” Jos Dreesen (architect): “Technische ruimtes zijn vaak een heikel punt bij appartementsbouw, omdat projectontwikkelaars zich verzetten tegen onverkoopbare vierkante meters. Zij willen schachten en technische ruimten tot een minimum beperken.”
37
Efficiënt verwarmen én koelen met een Viessmann warmtepomp en PV-panelen De compacte Viessmann split-unit warmtepomp Vitocal 222-S met geïntegreerde boiler kan gebruikt worden als verwarmingssysteem of als gecombineerd systeem voor verwarmen en koelen. Bijzonder efficiënt dankzij de modulerende werking en hoge COP* tot 3,79 (A2/W35°C) of tot 5,08 (A7/W35°C). Voorbereid voor Smart Grid en optimaal gebruik van zelf opgewekte stroom van PV-zonnepanelen. Met geïntegreerde regeling voor een optimaal gebruik van de opgewekte stroom. Kortom de ideale keuze voor nieuwbouw en renovatie zonder grondboringen. Meer informatie op www.viessmann.be
Energiecheque voor de particulier: € 350 incl. BTW cashback op de Vitocal 222-S. De cheque dient aangevraagd te worden op www.viessmann.be vóór 13/12/2015. (Datum installatiefactuur: uiterlijk 19/12/2015) * COP geeft de verhouding weer tussen de opgewekte
Viessmann Belgium b.v.b.a. · Hermesstraat 14 · 1930 Zaventem (Nossegem) info@viessmann.be
„warmte-energie“ en de hoeveelheid „elektrische energie“
Individuele oplossingen dankzij efficiënte systemen voor alle energiedragers en toepassingsgebieden.
L I MBURG
BOUWUNIE: Elke verstrenging van de EPB regelgeving brengt een verhoging van de kostprijs voor het bouwen met zich mee. Vooral de kosten voor een particuliere woning swingen de pan uit. Is deze evolutie haalbaar en te verantwoorden? Eric Conings (Elco): “Het verplichten van normen is de enige mogelijkheid om op korte termijn de vooropgestelde doelstelling te bereiken. Wij werken zeker mee aan een bewustmaking bij het adviseren van de technische installaties, maar altijd vanuit een optimalisering in functie tot het beschikbare budget.” Jos Dreesen (architect): “Er bestaat geen twijfel over dat de normen zullen blijven verstrengen. Vroeger waren ze 10 jaar of langer geldig, vandaag nog hooguit 2 jaar maar mensen hebben tijd nodig om er mee vertrouwd te raken. Niet alleen de toenemende prijs voor nieuwbouw baart zorgen, parallel is er de waarde-erosie van het bestaande patrimonium als gevolg van de verstrenging van de normen voor nieuwbouw.” Geert Standaert (Viessmann): “Toplocaties zullen altijd hun waarde behouden, omdat de wet van vraag en aanbod sterk speelt.” Herman Daniëls (Intellisol): “Wanneer drie vergelijkbare huizen in eenzelfde straat te koop worden aangeboden, zal datgene dat het beste EPC kan voorleggen ook tegen de hoogste prijs verkocht worden. De koper moet nog doordrongen raken van het belang van dit aankoopcriterium en moet ook meer bewust worden van de meerwaarde die bepaalde technische installaties kunnen betekenen voor een woning.”
Patrick O (Viessmann): “De menselijke activiteit is de grootste oorzaak voor de opwarming van de aarde. De impact van de toenemende CO2-uitstoot is bijzonder ernstig en vereist dringend maatregelen. Het zou een eerste bekommernis moeten zijn voor alle mensen.” Geert Standaert (Viessmann): “Indien we het laten gebeuren dat de aarde met +2°C opwarmt, dan zal ons dat bijzonder duur te staan komen, veel meer dan wat nu de EPB-verstrenging aan meerkost veroorzaakt. Wij stellen bij jongeren een snel aangroeiende belangstelling voor nieuwe technieken vast vanuit een bewustwording m.b.t. milieu en energieverbruik. Bovendien is een optimale technische uitrusting een belangrijke waardeverzekering voor de woning naar de toekomst.” Guido Claes: (Infrax): “Het gaat niet alleen om de al dan niet geavanceerde technische uitrusting van gebouwen, ook het gebruik ervan heeft een enorme invloed op de totale milieu-impact.” Jos Dreesen (architect): “Mensen zijn bereid geld te besteden aan zaken waar ze alle dagen plezier aan beleven. Energiebesparende maatregelen horen daar enkel voor degenen met een ruimer budget bij. Ook bij bouwpromotoren stellen we vast dat ze logischerwijze kiezen voor wat minimum verplicht is om de verkooprijs aantrekkelijk te houden. Betere energieprestaties verkopen niet beter of duurder. Bij renovaties worden technieken meestal slechts vervangen als ze gebreken vertonen. Vooruitziend optreden is eerder zeldzaam.” Patrick O (Viessmann): “Toch kunnen we er niet omheen dat onze ‘footprint’ een essen-
tieel topic wordt. Nadat de verkoop van fotoL I MBURG voltaïsche panelen een terugval kende omdat de groene certificaten wegvielen, is er nu een revival merkbaar, een belangrijke stap naar het voorzien in de eigen energiebehoeften.” Geert Standaert (Viessmann): “Het plaatsen van fotovoltaïsche panelen brengt meer op dan de installatie van een zonneboiler. Bovendien is de combinatie met een warmtepomp ideaal.” BOUWUNIE: Is individuele uitrusting op technisch vlak nog verantwoord? Is het niet veel energiezuiniger en milieuvriendelijker om de zaken collectief aan te pakken? Jos Dreesen (architect): “Een centrale stookplaats biedt inderdaad heel wat voordelen t.o.v. individuele installaties per appartement. De betrouwbaarheid van de controletechnieken is ook enorm toegenomen, waardoor klanten terug vertrouwen winnen voor deze oplossing. Lange tijd was er veel argwaan t.o.v. collectieve installaties. Kopers van een appartement verkiezen maximale onafhankelijkheid. Ook vandaag nog wil men bijvoorbeeld liefst zijn eigen zonnepaneelaansluiting indien het gebouw is uitgerust met fotovoltaïsche panelen.” Ronny Reygel (A.I. Reygel): “Collectieve installaties kunnen dan wel voordeel bieden, ze zijn al te vaak oorzaak van ruzies onder de mede-eigenaars.” Eric Conings (Elco): “Gemeenschappelijke installaties laten vlotter toe om ook alternatieve energieoplossingen op te nemen. De centrale stookplaats verdient zeker de voorkeur.”
39
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
LIMB UR G
Guido Claes: (Infrax): “Voor het omvangrijke stadsontwikkelingsproject ‘Nieuw Zuid’ in Antwerpen wordt een warmtenet geïmplementeerd. Om dergelijke oplossing efficiënt toe te passen is een voldoende schaalgrootte nodig. Afhankelijk van de geografische uitgestrektheid en de warmtebehoefte per gebouw, gaat het al snel om tientallen tot honderden woningen.” Patrick O (Viessmann): “Een centrale stookplaats heeft voordelen vanaf een 17-tal wooneenheden. Het is wel essentieel te kiezen voor een oplossing waarbij de warmtebron voor het systeem blijvend is. ‘Internet of things’ zal ons helpen om de systemen preciezer te monitoren en het energieverbruik te optimaliseren, wat een bijkomend voordeel biedt aan de mede-eigenaars.” Geert Standaert (Viessmann): “We hebben voorbeelden van projecten waar aanvankelijk voor een individuele oplossing was gekozen en die uiteindelijk toch voor een gecentraliseerde aanpak gingen. Goed informeren werkt overtuigend. Het onderhoud verloopt dan ook gecentraliseerd en de hedendaagse energiemeetsystemen laten toe een correcte afrekening op te stellen aan alle bewoners.”
Mieke Bonnarens (BOUWUNIE): “Een van de voordelen van een collectieve installatie is dat ook het onderhoud collectief kan gebeuren, bijvoorbeeld met een onderhoudscontract. Zo kan een gebouweigenaar die appartementen verhuurt zich er van verzekeren dat zijn ventilatie- of verwarmingssysteem onderhouden wordt.”
40
Conclusie Niemand twijfelt nog aan het belang van energiezuinig bouwen, maar ondanks de grote inspanningen al geleverd door beursorganisatoren, producenten van technieken en vakorganisaties, is er nog een lange weg af te leggen opdat die bewustwording ook bij het grote publiek zou doordringen. Bouwen of een woning kopen is een emotioneel sterk geladen gebeurtenis, waarbij alle aandacht gaat naar de dagelijks ervaren comfortbeleving. De technische uitrusting van het gebouw blijft voorlopig nog ondergeschikt. Nochtans gaat de verstrenging van de EPB-normen zo snel dat basismaatregelen niet langer volstaan. Geavanceerde technische installaties worden onontbeerlijk om aan de opgelegde normen te kunnen voldoen. Bovendien vormt een doordachte efficiënte technische uitrusting van de woning een niet te missen waardeverzekering naar de toekomst.
1. 4.
7.
8.
LIM BUR G
Deelnemers aan het panelgesprek 1. Mieke Bonnarens energieconsulent BOUWUNIE
LIM BUR G
2.
3.
5.
6.
2. Herman Daniëls ceo / Ged. Bestuurder Intellisol nv. Ontwerp, distributie en installatie van energie-efficiënte gebouwtechnieken (zon, warmte, koeling, licht, ventilatie, opslag, monitoring en automatisatie) voor nieuwbouw, projectbouw, bedrijf, industrie en renovatie. 3. Guido Claes Senior Advisor REG Infrax. Onderhouden van contacten met diverse stakeholders rond energie-efficiëntie en duurzame energie en het concreet vertalen van het Vlaams beleid naar Infrax-activiteiten. 4. Patrick O algemeen directeur Viessmann-Belgium bvba. Opgegroeid in HVAC en zeer sterk geboeid door de technische evoluties in dit domein. Directe ervaring met twee nieuwbouwprojecten en een optimalisatieproject voor het eigen Viessmann-hoofdkantoor in Nossegem. 5. Geert Standaert regionaal directeur Limburg voor Viessmann. Ervaring uit groothandel. Eigen woning gerenoveerd tot lage energie woning. 6. Ronny Reygel A.I. Reygel. Gespecialiseerd in installatietechnieken en het optimaliseren van grote verbruikers.
9.
7. Eric Motmans Eric Motmans bvba. Installatiebedrijf voor HVAC en hernieuwbare energie. Voorzitter installateurs BOUWUNIE Limburg. 8. Jos Dreesen Architectenbureau Jos Dreesen en consultant vastgoed. Ruim 10 jaar ervaring als directeur bij projectontwikkelaar Besix Real Estate Development en 4 jaar als PPS-directeur bij Strabag. Momenteel actief met o.a. de restauratie en reconversie van de abdijsite Herkenrode. 9. Eric Conings Elco. Gespecialiseerd in grote HVAC-projecten. Eduard Coddé Cosipress bvba, moderator & redactie Nicolas Theunis fotografie
41
hĂŠt vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
L I MBURG
Agenda
LIMB UR G
Zondag 5 juli
Dinsdag 29 september
Begetube Trophy Outdoor karting BOUWUNIE Limburg Installateurs Outdoor Circuit, Genk
Ledenactiviteit BOUWUNIE Limburg vloerders, chappers en tegelzetters Brouwerij te Wilderen
Zondag 5 juli
Maandag 5 oktober
Omnicol Kartcup Outdoor karting BOUWUNIE Limburg Vloerders, Chappers, tegelzetters Outdoor Circuit, Genk
Limburgse Bouwacademie+ PXL Hasselt
Zondag 11 oktober Deelname Dwars door Hasselt
Vrijdag 21 augustus Nationale bestuurdershappening Kontich
Maandag 7 september Start Limburgse Bouwacademie+ (vernieuwd concept!) PXL Hasselt
Vrijdag 11 september Outdoor karting BOUWUNIE Limburg dakwerkers Outdoor Circuit, Genk
Vrijdag 18 september BOUWUNIE Limburg on the green Golfinitiatie en netwerkevent Lummen
Woensdag 23 september Prijsuitreiking Beste Bouwteam 2015
Inschrijven voor deze activiteiten kan via limburg@bouwunie.be of via www.bouwunielimburg.be
42
L I MBURG
PRESENTEERT
PRESENTEERT
ZO N DAG —————
5
O U T D O O R
PROGRAMMA 15u30 16u30 17u00 17u30 18u30 19u00 21u00
— VRIJDAG 11 SEPTEMBER 2015 —
J U L I
KA R T I N G
2 0 1 5
G E N K
—————
DEELNAME
AANKOMST VEILIGHEIDSBRIEFING KARTING BBQ SUPER FINALE PRIJSUITREIKING EINDE
(PRIJZEN EXCL. BTW - INCL DRANK)
LEDEN: KARTING EN BBQ: €40 ENKEL BBQ: €25 NIETKARTING EN BBQ: €65 LEDEN: ENKEL BBQ: €40 INSCHRIJVEN
WAAR?
VIA LIMBURG@BOUWUNIE.BE OF BOUWUNIELIMBURG.BE VÓÓR VRIJDAG 26 JUNI 2015
OUTDOOR KARTING GENK DAMSTRAAT 1, 3600 GENK
PROGRAMMA 17U
VIP LOUNGE VOOR ZAAKVOERDERS
AANDACHT: TUSSEN 17U EN 17U30 WORDT ER TIJDENS DE VIP LOUNGE DOOR MAPEI EEN BALLONVAART UITGELOOT (3X2 PERSONEN).
18U
ONTVANGST DEELNEMERS
19U00
START KARTINGWEDSTRIJD OP HET GROOT CIRCUIT MET SODI KARTS + BBQ
21U30
PRIJSUITREIKING WINNAARS
advocaten
KARTING_BU_A3.indd 1
28/04/15 15:08
PRESENTEERT
NA PRIJSUITREIKING: LIVE MUZIEKBAND TARIEVEN
(PRIJZEN EXCL. BTW - INCL DRANK)
LEDEN: NIETLEDEN:
KARTING + BBQ: ENKEL BBQ: KARTING + BBQ: ENKEL BBQ:
€45 €35 €75 €45
ZO N DAG —————
O U T D O O R
PROGRAMMA
INSCHRIJVEN VIA LIMBURG@BOUWUNIE.BE OF BOUWUNIELIMBURG.BE VÓÓR VRIJDAG 4 SEPTEMBER 2015
15U00 ONTVANGST 15 u30 INFO SESSIE OMNICOL* 16 u30 VEILIGHEIDSBRIEFING 17 u00 KARTING 17 u30 BBQ 18 u30 SUPERFINALE 19 u00 PRIJSUITREIKING MET OMNICOL PRIJZEN 21 u00 EINDE WAAR? OUTDOOR KARTING GENK DAMSTRAAT 1, 3600 GENK
5
J U L I
KA R T I N G
2 0 1 5
G E N K
—————
DEELNAME (PRIJZEN EXCL. BTW - INCL DRANK)
LEDEN: KARTING: GRATIS
AANGEBODEN DOOR OMNICOL
BBQ:
€ 25
NIET-KARTING EN BBQ: €65 LEDEN: ENKEL BBQ: €40
INSCHRIJVEN VIA LIMBURG@BOUWUNIE.BE OF BOUWUNIELIMBURG.BE VÓÓR VRIJDAG 26 JUNI 2015
* deelnemers aan deze info sessie krijgen 5 bonusseconden die van hun snelste tijd worden afgetrokken tijdens de Omnicol Kartcup
advocaten
advocaten
LIMBURG CHAPE-, VL OERBEDRIJVEN & TEGELZETTERS
43
Businesspark Prinsen Tongeren
oppervlakte va.
180 m²
loodsen showroom kantoor
vanaf
CONTACT
€126.000 0495 595 212 excl. btw
BIZONder sterk in koelwerk
45 VAN CLEVEN KOELING nv ONTWERPT, INSTALLEERT EN ONDERHOUDT:
Koel- en vriesinstallaties • Waterkoelers Airconditioning • PC- en PLC-sturingen Bedrijfsstraat 14/Industriezone • Kiewit • 3500 Hasselt • Tel. 011 26 38 40 • Fax 011 24 17 22 • sales@vancleven.be • www.vancleven.be
Verhuis & Vervoer Vrancken project 3
project
Conceptuele dynamiek voor kmo-zone
45
Verhuis & Vervoer Vrancken project 3
Conceptuele dynamiek voor kmo-zone De ontwikkeling van een kmo-park is allicht niet meteen het meest ‘sexy’ project dat men zich kan voor de geest kan halen. Toch is ook bij dit soort projectontwikkelingen een verfrissende vernieuwing mogelijk zoals blijkt voor de industriezone Overhaem in Tongeren, een realisatie van Futurn. Binnen deze nieuwe kmo-zone wordt het grootste pand in gebruik genomen door het Hasseltse bedrijf ‘Verhuis & Vervoer Vrancken’, dat er een voor de regio unieke uitbreiding van haar activiteiten opstart.
46
project Nieuwe business ontwikkelen
Mamu Architects bvba in Hasselt ontwikkelde het masterplan voor de site in opdracht van Futurn, gespecialiseerd in de herontwikkeling en herwaardering van bedrijfsvastgoed. Het bedrijf dat in gans België actief is en waarin de Gijbels Group participeert, focust op de herontwikkeling van bestaande vastgoedsites naar duurzame projecten. Nico Mullens, architect - vennoot - oprichter Mamu Architects: “De ontwikkeling van de 2,2 hectare grote site verloopt in drie fasen, waarvan de eerste twee vandaag zijn afgerond. Fase één voorziet in een 16-tal units ondergebracht in een bedrijfsverzamelbouw. De oppervlakte varieert van 193 tot 380 m² en de units zijn intern aanpasbaar met bv. een tussenverdiep.”
Op de site is geen buitenopslag toegestaan, zodat altijd een mooie uitstraling bewaard blijft. Tot de uitstraling draagt ook de groenaanplanting bij. Op de site is ongeveer 15% voorbehouden aan groen en 55% is bebouwd. Speciale aandacht ging ook uit naar de waterhuishouding. Zo zijn er verschillende bufferbekkens geïntegreerd, worden grasdallen en rode kiezel toegepast om de aanblik van een ‘asfaltveld’ te vermijden. De circulatiewegen houden rekening met de draaicirkel van vrachtwagens en hebben een vloeiend verloop i.p.v. de gebruikelijke hoekige aanleg. Bijzonder geslaagd is ook de ovale vorm voor de perken van de boomaanplantingen, die doorloopt in het asfalt van de rijbaan en zo als verkeersremmer fungeert. Nico Mullens: “De architectuur van de units is uniform, met onderaan een 2,20 m hoge betonnen plint en daarboven zwarte sandwichgevelpanelen. Het buitenschrijnwerk is lichtgrijs uitgevoerd in harmonie met de betonnen plint. De derde fase krijgt een meer commerciële uitstraling en richt zich tot kmo’s die nood hebben aan een showroomfunctie. De vraag blijkt alvast zeer groot. De ontsluiting van deze kmo-zone zal in de toekomst nog verbeteren wanneer het klaar liggende plan voor een rechtstreekse aansluiting op de E313 snelweg wordt uitgevoerd.”
‘Verhuis & Vervoer Vrancken’ is een bekende naam in Hasselt. Het bedrijf onderzocht nieuwe expansiemogelijkheden en kwam tot de vaststelling dat er in Tongeren geen aanbod was voor tijdelijke opslag van allerhande goederen door zowel particulieren als bedrijven. In Hasselt verhuurt ‘Verhuis & Vervoer Vrancken’ al decennia lang ‘meubelboxen’ – de naam verklaart de functie – met een oppervlakte van 25 m². Zaakvoerder Steven Vrancken: “We beslisten om in Tongeren een bijkomende vestiging te openen, een project dat enerzijds dienst doet als uitvalsbasis voor particuliere verhuizingen en anderzijds specifiek gericht is op opslag met maximale flexibiliteit naar oppervlakte en huurtijd. De selfstorage formule met 24/24 toegankelijkheid voor de huurders is uit Amerika overgewaaid en op heel wat locaties in het land succesrijk. Tongeren biedt heel wat potentieel gezien de groei als residentiële stad en de nabijheid van Luik.”
47
Het industriële nieuwbouwpand heeft een grondoppervlakte van 1500 m² en vormt de tweede fase van de projectontwikkeling van de industriezone Overhaem. Het betreft een specifiek op maat voor Verhuis & Vervoer Vrancken ontwikkelde realisatie. Door over een groot deel van het gebouw een verdieping in te stoppen beloopt de totale netto opslagruimte wel 2500 m². “De nieuwbouw is voorzien van een zeer flexibele indeling, die resulteert in een aanbod opslagruimten variërend van 2 m² tot 25 m²”, licht Steven Vrancken toe. “De indeling is uitgezocht met het oog op maximale flexibiliteit, zodat we op vraag ook grotere oppervlakken kunnen aanbieden. In principe voorzien we in totaal een 300-tal bergingen.” De bouw is zeer praktisch opgevat en uitgevoerd door Mathieu Gijbels. De looks zijn volledig in harmonie met de tegenoverliggende kmo-units (fase 1). Zo is de 2,20 m hoge betonnen plint overgenomen, evenals de geïsoleerde gevelplaten. Aanvankelijk waren er slechts twee lichtkoepels voorzien, maar dat werd tijdens de
48
bouwfase verdubbeld om maximaal daglicht in het gebouw te laten doordringen en tevens de rookevacuatie te bespoedigen bij een eventuele brand. Er zijn twee loskaden voor vrachtwagens en twee poorten voor auto’s en bestelwagens. Voor het klantenonthaal is er een kantoor met bijhorende voorzieningen. “Slechts een 10-tal weken volstonden voor de volledige bouw”, commentarieert Dave Beuten, directeur projecten bij nv Mathieu Gijbels. “Dat is enkel mogelijk door de hechte band tussen bouwbedrijf en projectontwikkelaar.”
Toegangscontrole en beveiliging Eén van de grootste uitdagingen bij dit nieuwbouwproject was het verzekeren van de 24/24 toegankelijkheid voor de huurders van de opslagruimten, gepaard aan een maximale beveiliging van de opgeslagen goederen, zowel voor wat diefstal als brand betreft. “Voor een maximaal flexibele en veilige toegangscontrole onderscheidde zich een systeem met badges”, commentarieert Steven Vrancken. “Door gebruik te
maken van doorrijsassen wordt het binnensluipen van ongewenste bezoekers maximaal uitgesloten.” Naast de 24/24 toegankelijkheid voor particuliere klanten is er ook de 24/24 toegankelijkheid voor toelevering aan huurders van de opslagruimten, zodat bevoorrading buiten de traditionele werkuren mogelijk is. Het gebouw is dan ook volledig uitgerust met camerabewaking rondom en intern, wat een permanente monitoring op afstand toelaat. De bewaking en beveiliging zit volledig conform de wettelijke voorschriften gekoppeld aan een meldkamer. Naast een maximale bescherming tegen inbraak en diefstal was branddetectie een ander belangrijk aspect van de beveiligingsaanpak. Steven Vrancken: “Een grondige voorbereiding van de totale beveiliging van het pand en de omgeving was voor ons van cruciaal belang, omdat we enerzijds valse alarmmeldingen absoluut willen voorkomen, maar anderzijds ook optimale bescherming willen verzekeren.”
project se samenaankopen voor energie of het onderhouden van brandblustoestellen. Deze verfrissende kijk op kmo-vastgoed gaat verder dan het aanbieden van een aangepaste huisvesting, het ontneemt de ondernemers heel wat rompslomp zodat ze zich kunnen concentreren op hun corebusiness.
Een nieuwe kijk op kmo-vastgoed ‘Futurn’ is de projectontwikkelaar voor deze kmo-zone die getuigt van een verfrissende kijk op kmo-vastgoed. Griet Keersmaekers, project manager: “De ontwikkeling van deze bedrijvenzone voorziet zowel in een aanbod vast gedefinieerde modules, gericht op de kleinere kmo’s, evenals een op maat uitgewerkte projectzone, hier ingenomen door Verhuis & Vervoer Vrancken. We stellen een grote nood vast aan kmo-bedrijfspanden met een eerder bescheiden oppervlakte – 180 m² – waar groeiende kmo’s een passende huisvesting vinden, nadat ze veelal vanuit een garage, schuurtje of ander voorlopig onderkomen zijn opgestart. Daarnaast bieden deze panden een uitstekende opportuniteit als vastgoedbelegging, al dan niet met het oog op een later gebruik door de investeerder zelf.” De site oogt als één architecturaal geïntegreerd geheel. Futurn regelt via uitbesteding ook het ‘park management’, wat als een ‘syndic-schap’ mag gezien worden en waarvan de inhoud in samenspraak met de aanwezige kmo’s wordt bepaald. Zo kan gezorgd worden voor een gemeenschappelijk groenonderhoud, kan een collectieve brandpolis worden onderhandeld, kan het organiseren van de afvalophaling deel uitmaken van het dienstenpakket, tot het opzetten van diver-
Technische fiche Projectontwikkelaar: Futurn, Kortrijk // Master plan: Mamu Architects bvba, Hasselt // Bouwheer: Verhuis & Vervoer Vrancken, Hasselt // Hoofdaannemer: nv Mathieu Gijbels, Opglabbeek
49
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
LIMB UR G
De beperking van de vrijwaringsplicht voor lichte, verborgen gebreken: een nuttige clausule in uw aannemingsovereenkomst Als aannemer blijft u ook na de definitieve oplevering van de door u uitgevoerde bouwwerken aansprakelijk voor verborgen gebreken. Daar waar zichtbare gebreken gedekt worden door de oplevering van de werken, dit wil zeggen dat ze geacht worden aanvaard te zijn, is dit uiteraard niet het geval voor gebreken die op het tijdstip van de oplevering verborgen waren en zich pas later manifesteren. Er bestaat echter een mogelijkheid om uw aansprakelijkheid in welbepaalde gevallen te beperken door het voorzien van een clausule in uw aannemingsovereenkomst. In deze bijdrage zal worden besproken in welke gevallen u uw aansprakelijkheid op die manier kunt beperken en op welke wijze u dit best doet. 1 Tienjarige aansprakelijkheid Als aannemer kan u enerzijds worden aangesproken voor ernstige gebreken die de stevigheid van het gebouw of een belangrijk onderdeel ervan in gevaar brengen op basis van de tienjarige aansprakelijkheid. De tienjarige aansprakelijkheid vindt haar grondslag in de artikelen 1792 en 2270 Burgerlijk Wetboek. Elke aannemer is gedurende tien jaar aansprakelijk voor het geheel of gedeeltelijk tenietgaan van bouwwerken ten gevolge van ernstige gebreken die de stevigheid van het gebouw aantasten. Het leerstuk van de tienjarige aansprakelijk is van openbare orde, hetgeen impliceert dat hiervan niet kan worden afgeweken. Uw aansprakelijkheid als aannemer voor ernstige gebreken die onder de toepassing van de tienjarige aansprakelijkheid vallen, kan dan ook niet contractueel worden uitgesloten of beperkt.
50
2 Vrijwaringsplicht voor lichte, verborgen gebreken Anderzijds kunt u als aannemer ook aansprakelijk worden gesteld voor lichte, verborgen gebreken. Dit zijn gebreken die niet van die aard zijn dat ze de stevigheid van het bouwwerk aantasten en bijgevolg niet onder de tienjarige aansprakelijkheid vallen. Er rust op de aannemer een vrijwaringsplicht of waarborgplicht wat de lichte, verborgen gebreken betreft. Een vordering uit hoofde van lichte, verborgen gebreken dient steeds ingesteld te worden binnen een redelijke termijn vanaf kennisname van het gebrek. Hoe het begrip ‘redelijke termijn’ wordt ingevuld is een feitenkwestie: de rechter zal geval per geval oordelen of de termijn waarbinnen de vordering werd ingesteld als redelijk kan worden beschouwd, rekening houdende met de omstandigheden. In tegenstelling tot de tienjarige aansprakelijkheid is de vrijwaringsplicht voor lichte,
verborgen gebreken niet van openbare orde, waardoor hiervan wel contractueel kan worden afgeweken. 3 Contractuele beperking van de vrijwaringsplicht voor lichte, verborgen gebreken Zoals hoger in deze bijdrage werd uiteengezet bestaat de mogelijkheid om contractueel af te wijken van de vrijwaringsplicht voor lichte, verborgen gebreken. U kunt in uw aannemingsovereenkomst voorzien in een bevrijdingsbeding, dit is een clausule die uw vrijwaringsplicht beperkt. Die beperking kan zowel bestaan in een beperking in de tijd, als in een beperking van de omvang van uw aansprakelijkheid. Het bevrijdingsbeding kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “Gedurende de periode van een jaar na de oplevering waarborgt de aannemer de verborgen gebreken die niet gedekt zijn door de tienjarige aansprakelijkheid uit de artikelen 1792 en 2270 van het Burgerlijk Wetboek, voor zover de opdrachtgever tijdig en voor het einde van deze periode kennis er kennis van geeft aan de aannemer. Elke rechtsvordering uit dien hoofde is niet meer gegrond na het verstrijken van de bovenvermelde periode. Herstellingen worden steeds beperkt tot de rechtstreeks aangetaste en door ons geplaatste materialen, met uitsluiting van alle andere schade, zoals gevolgschade.”
L I MBURG
L I MBURG
Besluit Het voorzien van een contractuele beperking van uw vrijwaringsplicht voor lichte, verborgen gebreken kan nuttig zijn om verschillende redenen: Enerzijds creëert een dergelijke clausule meer rechtszekerheid. U weet op voorhand en exact binnen welke termijn u nog kan worden aangespraken voor lichte, verborgen gebreken. U bent dan ook niet onderworpen aan het feitelijk oordeel van een rechter voor wat de invulling van het begrip ‘redelijke termijn’ betreft. Anderzijds kunt u aan de hand van een bevrijdingsbeding ook de omvang van uw aansprakelijkheid beperken, door bijvoorbeeld uw aansprakelijkheid voor gevolgschade uit te sluiten. Een dergelijk beperkingsbeding wordt door de rechtspraak algemeen aanvaard. SITUERING
VOOR WAT BETREFT JURIDISCHE BIJSTAN VERLENEN DOCH SLECHTS ALS ONDERDEEL
Vele ondernemers doen beroep op dergelijke a BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten mer onvoldoende praktijkgericht waren geadviseerd doende onderbouwd was. Hierdoor wordt de sla merkten BOUWUNIE Limburg en AdLex Advoc
BOUWUNIE Limburg en AdLex Advocaten zijn anticiperen op een mogelijk geschil en een eve
PROJECT JUSTITIA
NAAR AANLEIDING VAN DIE VASTSTELLING ADLEX ADVOCATEN HUN SAMENWERKING B
Partijen willen via Project Justitia de leden van abonnementsformule. De leden van BOUWUN een jaar, lopende van september t.e.m. augus
KENMERKEN ABONNEMEN • •
een jaarabonnement, lopende van september t een vast deelnamebedrag per jaar dat in verho
- Minimumbijdrage van 1 100 excl. BTW; - Een verhoging van 1 30 excl. BTW per werk - De maximumbijdrage bedraagt 1 300 excl.
advocaten GENK Grotestraat 122 B-3600 Genk
BREE Bocholterstraat 14 B-3960 Bree
T. +32 89 32 23 00 F. +32 89 35 66 61
T. +32 89 46 15 62 F. +32 89 47 20 37
info@adlex.be www.adlex.be
51
PROJECT JUSTITIA Met Project Justitia willen BOUWUNIE Limburg en Adlex Advocaten de drempel om een advocaat te raadplegen voor een kwalitatief juridisch advies verlagen. Middels een beperkte bijdrage kan u inschrijven voor een jaarabonnement dat loopt van januari t.e.m. december 2015.
Kenmerken abonnement Project Justitia
• een jaarabonnement, lopende van januari tot en met december • een vast deelnamebedrag per jaar dat in verhouding staat met de omvang van uw bedrijf op het moment van intekening: - minimumbijdrage van 100 euro excl. btw; SITUERING - een verhoging van 30 euro excl. btw per werknemer; VOOR WAT BETREFT JURIDISCH - de maximumbijdrage bedraagt 300 euro excl. btw. VERLENEN DOCH SLECHTS ALS
Wat mag u verwachten
Vele ondernemers doen beroep op BOUWUNIE Limburg en AdLex Ad Eerstelijnsbijstand: onvoldoende praktijkgericht waren • telefonische vragen en antwoorden en beperkte antwoorden via e-mail; doende onderbouwd was. Hierdoor merkten BOUWUNIE Limburg en • alle rechtsmateries die leden en hun werknemers zakelijk en privé kunnen aanbelangen (uitgezonderd belangenconflicten: bv.
indien werknemer belt over werkgever-lid), zoals achterstallige facturen, (aannemings)overeenkomsten, personeelsbeleid, vragen BOUWUNIE Limburg en AdLex Ad aansprakelijkheid, betwistingen voorlopige oplevering, vragen echtscheiding voor werknemer, enz.; anticiperen op een mogelijk gesch • korte schriftelijke adviezen; • beperkt nazicht per mail. (De vermelde uitbreiding naar werknemers geldt niet tijdens de gratis proefperiode) PROJECT JUSTITIA Indien eerstelijnsbijstand NIET volstaat, kan beroep worden gedaan op bijstand van AdLex NAAR AANLEIDING VAN DIE VA Advocaten aan verminderd tarief: tot 25% korting op ereloontarieven! ADLEX ADVOCATEN HUN SAMEN
Wat mag u niet verwachten • Schriftelijke adviezen (uitgezonderd korte adviezen en nazicht per e-mail); • Procedures en bijstand; • Uitgebreide adviezen (telefonisch/e-mail) waarvoor uitgebreid onderzoek noodzakelijk is; • Volledige reviews. Zoals hierboven vermeld kan u beroep doen op AdLex Advocaten voor dergelijke vragen aan de hand van het verminderd tarief.
Partijen willen via Project Justitia
Wenst u meer info abonnementsformule. De leden va een jaar, lopende van september of wil u meteen inschrijven?
Neem contact op via KENMERKEN ABONN limburg@bouwunie.be • een jaarabonnement, lopende van • een vast deelnamebedrag per jaa 011 26 30 10 - Minimumbijdrage van 1 100 ex www.bouwunielimburg.be - Een verhoging van 1 30 excl. B
- De maximumbijdrage bedraag
GRATIS abonnement tot en met 31/12/2015 voor alle nieuwe leden! 52
Centrum Duurzaam Gebouwbeheer www.gebouwbeheerder.be
Centrum Duurzaam Gebouwbeheer Centrum Duurzaam Gebouwbeheer (CDG) is sinds 1 april 2015 hét kennisplatform voor gebouwbeheerders. Deze kennis komt uit werkgroepen, studiedagen en onderzoeksprojecten en wordt actief gedeeld met het netwerk. CDG wil de gebouwbeheerder technisch op een zo hoog mogelijk niveau brengen door te werken aan betere methoden en systemen die toelaten meerjarenplanningen en –budgetten te ontwikkelen. CDG werkt rond thema’s als uniforme conditiemeting, planmatig onderhoud van de gebouwschil en installaties, veiligheid, kwaliteitsborging, regelgeving, verzekeringen, professionele software, enz.
Thema’s opleidingen en studiedagen najaar 2015 > Theorie en praktijk conditiemeting van
gebouwen volgens NEN2767 > Inspectie en onderhoud van gevels > Studiedag ‘Onderhoud van installaties’
Participeren Een participatie voor gebouwbeheerders bedraagt per organisatie 350€ excl. 21% BTW voor 1 jaar. Participeren is voorbehouden aan organisaties en dus niet aan individuen. Zo kunnen meerdere werknemers profiteren van de voordelen die het participeren biedt. En die zijn talrijk!
> U krijgt een flinke korting op de activiteiten (congressen, opleidingen, netwerkevenementen, enz.) van CDG. > U kunt zelf mee kennis ontwikkelen voor uw organisatie, door mee te werken in één van de werkgroepen. > U ontvangt gratis de nieuwsbrief > U krijgt een eigen inlogcode om meer informatie uit de website te halen > U hebt toegang tot de helpdesk op de website
U kunt nu al participeren via www.gebouwbeheerder.be. Voor bijkomende informatie kunt u terecht bij Bart van de Pol, bart@gebouwbeheerder.be of 011 79 97 54. Centrum Duurzaam Gebouwbeheer is een afdeling van Centrum Duurzaam Bouwen vzw. 53
Interview Annemie Turtelboom, Viceminister-President van de Vlaamse Regering, Vlaams Minister van Financiën, Begroting en Energie
Motiveren tot renoveren Annemie Turtelboom kan terugblikken op heel wat opmerkelijke mijlpalen in haar politieke carrière. Zo werd zij in juli 2009 de eerste vrouwelijke Minister van Binnenlandse zaken ooit. Zij heeft altijd een levendige belangstelling getoond voor groene en hernieuwbare energie, projecten die focussen op duurzaamheid. In haar actuele functie als Vlaams Minister van Energie komt dit nog meer naar voren, waardoor heel wat raakvlakken met de bouwsector in de schijnwerpers komen te staan. Hoog tijd voor een ontmoeting. BOUWUNIE: Hoe ziet u de betaalbaarheid van de particuliere woningen die onder druk staat door de strengere EPB-normen en andere technische verplichtingen in het kader van minder energieverbruik? Minister Turtelboom: “Ik ben momenteel in overleg met de banken. Een bouwheer die een hoger bedrag wil lenen om een huis te bouwen met een laag E-peil, zal daardoor nadien een veel lagere energiefactuur
54
ontvangen en zo een hoger beschikbaar inkomen overhouden. Ik ben rotsvast overtuigd dat banken daarmee rekening moeten houden. Het is belangrijk dat we de mensen blijven wijzen op het feit dat er meer is dan de bouwkost alleen. Wie bouwt, moet uiteraard een bepaald bedrag investeren, maar een investering in energiebesparing is wel een investering die je terugverdient. Het voordeel van een lagere energiefactuur als gevolg van
energiezuinig bouwen zal alleen maar groter worden. Daarnaast zie ik vandaag een markt die heel fel in beweging is, met de introductie van heel veel innoverende producten, met bovenop een prijsdaling en verbetering van bestaande producten.” BOUWUNIE: Lange tijd werd de bouwsector gesteund door diverse subsidieregelingen, ook specifiek als stimuli voor het verduurzamen. De toekenning van premies is drastisch teruggeschroefd en/of zorgt voor verwarring. Welk beleid mogen we op dat vlak verwachten en zijn hiervoor communicatiecampagnes voorzien? Minister Turtelboom: “We willen dat meer mensen renoveren en daarbij hun huis energiezuinig maken. Daarom hebben we een hervorming van de premies aangekondigd.
Zoals in de beleidsnota is opgenomen, bekijken we een afbouwscenario voor de premies. Daarmee zeggen we eigenlijk: doe het nu, pak de premie! En dat blijkt ook te werken. Zo zijn er bijvoorbeeld in het eerste kwartaal van 2015 voor 18 753 dossiers premies uitgereikt voor dakisolatie. Dit is een stijging van 28,3 procent in vergelijking met het eerste kwartaal van vorig jaar. Nog aanzienlijker is de toename van het totale bedrag aan toegekende premies. Hier gaat het om een stijging van 50,3 procent in vergelijking met het eerste kwartaal van 2014. De premies die vandaag bestaan om mensen aan te sporen om energiebesparende renovatiewerken uit te voeren, bestaan al zeer lang. Er is
gewenning opgetreden, wat ook zichtbaar was in alle cijfers. Omdat iedereen ervan overtuigd was dat de premies toch voor eeuwig zouden blijven bestaan, werden veel werken gewoon uitgesteld. Dat is menselijk en ik kan dat zelfs perfect begrijpen. Er wordt eens over gepraat aan de keukentafel, een paar maanden later opnieuw, met hetzelfde resultaat: “we zouden dat echt wel eens moeten doen…”. Uiteindelijk gebeurt er echter niets. Daarom gaan we nu krachtiger aandringen om die renovatiewerken echt aan te vatten. Daarna volgt een hervorming van de premies, waarbij we vooral focussen op een totaalaanpak. We willen dat mensen hun huis volledig isoleren, wat ook het hoogste rendement biedt.”
Uitreiking in februari dit jaar van de 500ste ‘BEN-voorloper’ door minister Annemie Turtelboom aan Bart Verheyen, architect en vennoot van STRAMIEN, architectuur en ruimtelijke planning cvba, tijdens het persmoment van het Vlaams Energieagentschap (VEA) in Antwerpen.“BENvoorlopers zijn belangrijk omdat ze de transitie in de bouwwereld op gang trekken. Daarom wil de Vlaamse regering meer architecten en deskundigen activeren om zich hierbij aan te sluiten”, aldus minister Turtelboom.
BOUWUNIE: Hoe staat het met de plannen om samenaankoop van zonnepanelen aan te moedigen en zo de privé energiefactuur te laten dalen? Minister Turtelboom: “Groepsaankopen hebben een absolute meerwaarde. Vergelijk het rendement dat een spaarboekje vandaag oplevert met de rendementen die je haalt uit de aankoop van zonnepanelen via een groepsaankoop zonder subsidies: dat is al gauw vijf procent! De gemiddelde prijs van dergelijke installaties daalt door die groepsaankopen, waardoor het rendement nogmaals stijgt. Ik heb het al herhaald aangekaart als het onderwerp zonnepanelen ter sprake komt: groepsaankopen hebben een absolute meerwaarde en ok ben er voorstander van. Zelf kan ik als minister geen groepsaankoop uitschrijven, maar ik zal wel elk initiatief actief ondersteunen. Ik probeer daar ook de juiste mensen voor samen te brengen. Daarnaast werk ik tevens aan een kwaliteitscharter, want een groepsaankoop kan en mag nooit leiden tot een nadeel voor kmo’s en zelfstandigen. We dringen er dan ook op aan dat de levering, plaatsing en het onderhoud in kleine loten wordt opgedeeld, zodat ook lokale ondernemers hierop kunnen inschrijven.” BOUWUNIE: Er gaan ook stemmen op voor ‘groepsplaatsingen’ van zonnepanelen door een groep burgers op het dak van een lokale kerk, supermarkt of winkelcentrum. Graag uw visie. Minister Turtelboom: “Ook dergelijke voorstellen interesseren me. Hoe meer hernieuwbare energie, hoe beter, en dit vormt daartoe een mogelijke bijdrage. Recent vernam ik nog het voorbeeld van de SPARsupermarkten in Oostenrijk. Daar werkt het
55
als volgt: de klanten kunnen meebetalen voor het plaatsen van zonnepanelen. Ze krijgen het rendement uitgekeerd in SPARaankoopbonnen, waarmee ze in de winkel hun aankopen verrichten. Simpel, maar wel goed gevonden. Ik zit daarover binnenkort samen met supermarktketens uit ons land. We moeten die optie nader bestuderen. Er zijn zo nog wel meer goede voorbeelden te vinden in het buitenland. We moeten de ‘best practices’ opsporen en zelf toepassen.”
BOUWUNIE: Er wordt voor nieuwbouw een percentage van het bouwbedrag als investering in hernieuwbare energie opgelegd, wat kan gecounterd worden door -10 punten op de EPB score na te streven. Is dit geen tweesporen keuze, vooral omdat het initiële opzet veel duurder blijkt uit te vallen? Minister Turtelboom: “De mensen hebben de keuze, maar uiteindelijk blijken de meesten toch voor hernieuwbare energie
te kiezen: 63% van de bouwheren die een vergunningsaanvraag indienden na 1 januari 2014, geeft in de startverklaring aan dat hun nieuwbouwwoning zal voorzien zijn van een hernieuwbare energiebron. Liefst 35% kiest voor het plaatsen van zonnepanelen, 25% voor een zonneboiler. Dat betekent dat het aantrekkelijke rendement van zonnepanelen echt wel aanspreekt. Voor wie bouwt is het vaak zelfs de goedkoopste manier om een goed E-peil te halen.” BOUWUNIE: Wordt er voor grotere woonprojecten (wijk, stadsdeel) gedacht aan het verplichten tot een gecentraliseerde verwarmingsoplossing / energievoorziening i.p.v. individuele installaties per wooneenheid? Minister Turtelboom: “Dit is zeker de toekomst voor Vlaanderen. Ik ben groot voorstander van de aanleg van warmtenetten op plaatsen die daar geschikt voor zijn. Steden zijn dat in het bijzonder. Recent nog heb ik in Antwerpen, voor de nieuwe stadswijk ‘Nieuw Zuid’, de eerste buis in de grond laten zakken voor een heel groot warmtenet. Vijfduizend inwoners van ‘Nieuw Zuid’ zullen zich in 2025 verwarmen via dit nieuwe, grootschalige net. Tegen 2020 zullen al zowat 1000 woningen aangesloten zijn op dit warmtenet. Ik geloof heel sterk in dit soort toekomstprojecten, zeker in steden als Antwerpen. Het is tevens een goedkope manier om onze doelstellingen rond hernieuwbare energie te halen: wel 6 tot 14 keer voordeliger dan via groene stroom. Tegen 2020 willen we in Vlaanderen 22% meer groene warmte dan vandaag. We stimuleren dergelijke projecten. Projecten die hiervoor steun willen aanvragen,
56
Wat als elke CENTIMETER zou tellen? Ontdek N70.
Met zijn exclusieve lengte van 24 cm en breedte van 7 cm is hij langer en slanker dan zijn vriendjes. En dat telt! meer architecturale vrijheid meer karakter meer isolatie minder mortel minder ruimteverlies minder milieubelastend
Ontmoet hem op www.nelissen.be/N70
Kiezelweg 460 | B-3620 Kesselt (Lanaken) | +32 (0)12 44 02 44 | info@nelissen.be | www.nelissen.be
Piekmomenten, tijdelijke opdrachten, vervanging van afwezige werknemers wegens ziekte of verlof, payroll eigen kandidaten, ... Konvert Konstrukt zoekt voor u de juiste jobstudent! Vragen? Contacteer Konvert Konstrukt Houthalen T 011 60 33 67 houthalen@konstrukt.be
VG.834/BC • 00136 • W.INTC.004
Hét uitzendkantoor voor de bouwsector!
Bouwunie vanaf nu ook in de App Store!
vanaf nu ook
als app! nr. 20 - maart 2015 - een uitgave van Bouwunie
Limburg
nr. 20, maart 2015 • Afgiftekantoor Antwerpen
www.porsche.be
Er zijn 3 manieren om van het leven te genieten. Vandaag. Hier. En nu.
driemaandelijks tijdschrift, Jaargang 5,
Porsche, intens. De nieuwe Porsche Macan.
Milieu-informatie (KB 19/03/2004)
nr. 20- maart 2015
De Weven 6 I 3583 Paal-Beringen I Belgium Tel.: +32 (0)11/911 911
: www.porsche.be
GEMIDDELD VERBRUIK (L/100 KM): 6,1 - 9,2 /
CO2-UITSTOOT (G/KM): 159 - 216
Een uitgave van BOUWUNIE Limburg •
Deze app geeft je toegang tot Bouwschakel, het ledenblad van BOUWUNIE Limburg. Daarnaast vind je via deze app bouwgerelateerde opleidingen en publicaties terug. Een vakman vinden of meer info over onze dienstverlening, wedstrijden of partnernieuws … Met deze app ben je helemaal mee!
X • P-508849
hét vakblad voor de bouwsector
werkgever p10 van het jaar 2014 elza vandebos
project Terhills hotel Maasmechelen
p21
LIMBURG
project Porsche Centre Beringen
p33
over de grenzen Imec-toren, Leuven
p65
LIMBURG
PORSGEN0723_PCP_297x220_MACA
N_NL.indd 1
Download de app via
06/02/15 10:31
Breng BOUWUNIE Limburg in beeld op uw werf. Bestel nu uw gepersonaliseerde werfdoeken! Technische specificaties: 340 (B) x170 (H) cm, mesh, recto quadri, UV bestendig, 550gr, omzoomd, gestikt en extra stevige randen, RVS ogen elke 30 centimeter.
L I M B UR G
SAMEN STERK
IN DE BOUW
PRIJS: (prijzen per stuk en excl. btw) 1-20 stuks: 248 1-50 stuks: 245,50 + éénmalige ontwerpkost: 290
1-2 stuks: 260 1-5 stuks: 254 1-10 stuks: 250
Bestellen kan via www.bouwunielimburg.be of via limburg@bouwunie.be Model 1:
Model 2:
L I M B UR G LIMBURG
LIMBURG
LIMBURG L IMBUR G
L I M B U RG
L IMBUR G
L I M B U RG
LIMBURG
BU_op de werf_adv_BS.indd 1
20/05/14 12:32
“Windenergie op land behoort samen met zonne-energie tot de goedkoopste oplossingen voor hernieuwbare energie. Vandaar ook onze bewuste keuze om in eerste instantie voluit in te zetten op deze twee technieken, niet alleen omwille van de hernieuwbaarheid.”
kunnen dat al meteen na deze zomer doen bij onze volgende ‘call groene warmte’. We hebben nu meer budget ter beschikking dan de vorige keer: 10,2 miljoen euro in totaal. Als ik zie wat Scandinavische landen al aan warmtenetten hebben uitgerold – Denemarken bijvoorbeeld heeft 30 000 kilometer aan warmteleidingen en twee derde van de verbruikers is er op aangesloten - dan ben ik ervan overtuigd dat we in Vlaanderen nog veel kunnen doen. We zijn trouwens het potentieel in kaart aan het brengen. VITO levert tegen het eind van dit jaar een warmtekaart op.” BOUWUNIE: Waarom niet het gebruik van centrale stookplaatsen promoten / verplichten bij nieuwbouw appartementsgebouwen? Dit geeft de bewoners ook mogelijkheden om alternatieve vormen van energie te gebruiken, wat vandaag nog onvoldoende gebeurt. Minister Turtelboom: “Ik denk dat we vooral totaalprojecten moeten promoten, waar allerlei combinaties in zitten. Appartementsgebouwen met een warmtepomp aangesloten op een warmtenet en zonnepanelen op het dak bijvoorbeeld. Dat soort projecten zijn de toekomst. We gaan naar een nieuw energielandschap met veel meer kleine productie-eenheden, decentraal ingeplant.
Vandaag hangen we allemaal vast aan een paar grote centrales, morgen zal het anders zijn. Slimme netten, meer flexibiliteit, meer decentrale productie, veel meer hernieuwbare energie, energieopslag met batterijen … dat is de toekomst.” BOUWUNIE: U laat een grote voorkeur voor windenergie blijken. Vanwaar die voorkeur? Minister Turtelboom: “Samen met zonneenergie is windenergie vandaag de meest rendabele manier om onze doelstellingen op het vlak van hernieuwbare energie te bereiken. Het zijn de twee technologieën die momenteel het verst ontwikkeld zijn en die tevens ook nog het grootste potentieel voor verdere ontwikkeling insluiten. Windturbines reiken hoger, de diameter van hun rotor wordt groter en de rendementen blijven verder stijgen. Vandaag betalen alle Vlamingen samen zo’n 90 miljoen euro per jaar voor windenergie. Dat is veel geld, maar we krijgen er heel veel voor terug. En dankzij de technologische vooruitgang krijgen we ook steeds meer voor steeds minder. De minimumsteun voor windenergie zakt. In de periode 2010-2013 betaalden we nog een minimumsteun van 90 euro per MWh, wat elk jaar zakt. In 2013 was dat nog 83 euro, in 2014 74 euro en vandaag 63 euro.”
“Via de ‘Fast Lane’ willen we nog een versnelling hoger schakelen wat windenergie betreft op plaatsen die daarvoor geschikt zijn. Hiervoor werden twee werkgroepen opgericht. De ene bouwt verder op het werk van de provincies en gaat op zoek naar de meest geschikte zones voor plaatsing van windturbines; de andere zoekt naar manieren om de procedures voor ingebruikname te versnellen. Vandaag telt Vlaanderen zo’n 300 windmolens, maar voor sommige duurde het tot acht jaar om ze geplaatst te krijgen. Dat is gewoon veel te lang, en daar willen we absoluut verandering in brengen.” BOUWUNIE: Het uitgetrokken budget voor energieleningen werd verdubbeld. Motivatie? Minister Turtelboom: “De energieleningen zijn een uitgesproken succes. Ondertussen zijn er al meer dan 1400 goedgekeurd. We zitten de laatste maanden aan een gemiddelde van zo’n 100 per week. Ik vind dat in alle opzichten een goede zaak. We kennen de toestand van ons woningpatrimonium en die is niet al te best. Er gaat nodeloos massaal energie de lucht in. Er is veel te verbeteren en bijgevolg wacht er veel werk voor de bouwsector. We proberen mensen te overtuigen om nu eindelijk te doen, waar ze misschien al jaren aan denken. En we helpen iedereen om de noodzakelijke investering draaglijk
59
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
LIMB UR G
te maken. Ondertussen proberen we de energielening zo goed mogelijk te verfijnen en uit te breiden. Zo hebben we het recent mogelijk gemaakt om overal in Vlaanderen de installatie van zonnepanelen te financieren via de energielening.” BOUWUNIE: De Vlaamse Regering maakt werk van één attest voor bouwen, verbouwen en verkopen van woning. Hoe ver staat dit en wat is de drijfveer? Minister Turtelboom: “Momenteel worden mensen afgeschrikt om te bouwen, verbouwen, of verkopen door de hoge administratieve last. Dit willen we wegwerken. Iedereen weet immers hoe belangrijk onze woningmarkt is voor onze economie. Vandaag is het mogelijk dat je tot vijf attesten van de Vlaamse overheid nodig hebt om te bouwen of te renoveren. Iemand die een huis wil verkopen, kan tot acht attesten moeten voorleggen. In veel gevallen krijgen gezinnen zelfs te maken met een optelsom aan attesten als ze hun huis willen verkopen om elders nieuw te bouwen. Tot 13 verschillende documenten is ronduit te veel! Daarom werken we aan één attest, maar ook een duidelijk, digitaal attest. De nieuwe eigenaar zal in de toekomst duidelijkheid hebben of zijn woning is gebouwd volgens de bouwvergunning en of alle installaties voldoen aan alle normen. We zijn dit zoals voorzien aan het uitwerken met werkgroepen. Tegen eind dit jaar zullen de gesprekken afgerond zijn, zodat we in 2016 de regelgeving kunnen aanpassen.” BOUWUNIE: De opgelegde maatregelen slaan altijd op nieuwbouw. Hierdoor kiezen heel wat mensen voor renovatie. Kan renovatie buiten schot blijven van maatregelen tot verduurzamen?
60
Minister Turtelboom: “Renovatie zal centraal staan in mijn beleid. Ik geef graag enkele cijfers om dit te verduidelijken. Er worden nu 20 000 nieuwe woningen per jaar gebouwd. Een kwart van die nieuwe woningen vervangen bestaande gebouwen. Daarnaast telt Vlaanderen 2,3 miljoen woningen. Meer dan 58 procent van de Vlaamse eengezinswoningen dateert van voor 1970, m.a.w. van voor de eerste energiecrisissen in 1974 en 1979. Liefst 25 procent van die woningen heeft nog geen dakisolatie, 14 procent moet het nog altijd stellen met enkel glas en slechts 45 procent van de muren en 31 procent van de vloeren is gedeeltelijk of geheel geïsoleerd. Samengevat: ons woningpatrimonium is sterk verouderd en dringend toe aan renovatie. Er ligt dus een enorm groot potentieel klaar, en er is enorm veel werk te verrichten.” BOUWUNIE: Welke denkpistes worden er ontwikkeld om dit enorme potentieel optimaal aan te grijpen? Minister Turtelboom: “We zijn heel snel gestart met het renovatiepact. Daarvoor hebben we iedereen uitgenodigd om samen werk te maken van een plan om Vlaanderen aan te zetten tot renoveren. Binnen verschillende werkgroepen krijgen de maatregelen nu vorm. Nog voor de zomervakantie zullen we daar mee naar buiten komen. Daarnaast zijn er al verschillende zaken die we uitgerold hebben. Zo hebben de energielening, maar ook de verlaging en vergroening van de schenkingsrechten als doel de Vlaamse woningen beter te maken. Er zijn vandaag veel zogenaamde slapende huizen. Veel huizen van oudere mensen die
in een rusthuis zitten staan leeg. Dat zijn huizen die wij op de markt willen brengen voor jonge gezinnen. Via verhuur, maar ook via aankoop. Schenkingen van vastgoed in niet rechte lijn, tussen broers en zussen bijvoorbeeld, of van een tante aan een nicht, werden tot nu toe niet gedaan omwille van de zeer hoog oplopende tarieven. De hoogste schijf bedraagt 80 procent, wat schandalig hoog is.” “Net aan die slapende huizen is veel werk. We willen de Vlaamse economie hiermee een duw in de rug geven. Daarom hebben we een nog lager tarief voorzien voor wie zijn woning binnen de vijf jaar na de schenking energie-efficiënt renoveert voor een bedrag van minimaal 10 000 euro. Het is onze vaste overtuiging dat er nu meer huizen zullen worden geschonken en gerenoveerd dankzij deze maatregel. Geef toe: het is toch een mooie daad, om op die manier jonge gezinnen op weg te helpen?”
project
project
Building Group Jansen in Zonhoven project 4
levende showroom
61
Building Group Jansen in Zonhoven project 4
levende showroom Jansen Dienstencentrum kocht een bestaand pand in Zonhoven en trok met toekomstvisie en ambitie naar a2o-architecten in Hasselt. Jansen Real Estate, Jansen Development en de overkoepelende diensten van Building Group Jansen, maken gebruik van de diensten met centrale ligging in Limburg. Het pand, gekocht ‘in de staat waarin het zich bevond’, was gebaseerd op een staalskelet, gedicht met gevelplaten. De opdracht die naar a2o-architecten geformuleerd werd was ambitieus: een transformatie tot representatieve hoofdzetel en attractieve showroom voor de gecom-
62
mercialiseerde producten en diensten, die moet beantwoorden aan de strenge EPB-eisen die in 2020 zullen van kracht worden. M.a.w. maak van de ‘industriële doos’ een voorbeeldig BEN-gebouw (Bijna Energie Neutraal).
“Het eerste wat moest worden onderzocht was hoe het gebouw luchtdicht kon worden gemaakt en optimaal geïsoleerd”, licht architect Brecht Delwiche toe. “Pas daarna kon de eigenlijke architecturale opdracht worden aangepakt.”
project isolerende behandeling door ze te omkasten met SLIMVAC-platen. De aanwezige betonnen kern, die o.a. de toegang vanuit de ondergrondse parking verzekert, werd aangepast voor wat de circulatie betreft en geïsoleerd met hetzelfde plaatmateriaal. Ten slotte werden alle resterende kieren zorgvuldig met tape afgedicht. Het geveloppervlak van het aangekochte gebouw bestond voor een groot deel uit glas. Gelukkig betrof het al dubbel glas, doch de gegeven situatie zou niet toelaten om de BEN-doelstelling te halen. “We hebben ervoor gekozen om het uitzicht aan de buitenkant te behouden, maar een deel van het glasoppervlak aan de binnenzijde te blinderen met donker getint glas”, verduidelijkt Brecht Delwiche de aanpak.
Dichting Het volledige gebouw beschikt over een gedeelde onderliggende parking. Dit was een meevaller voor het isoleren van de vloerplaat van het gelijkvloers. De keuze viel op ‘SLIMVAC’ (microporeuze vacuümisolatieplaten die gemiddeld tot vijfmaal beter isoleren dan traditionele isolatiematerialen). Het karakteristieke voordeel zit in de hoge isolatiewaarde bij zeer geringe dikte, wat juist bij het na-isoleren van een gegeven situatie erg interessant is, omdat zo minimaal ruimte verloren gaat. De dichting van het buitenschrijnwerk vormde een volgende uitdaging. Hier werd gekozen voor het plooien van staalplaten onder een hoek van 90°, vastgeschroefd tegen het raam en de vloer, waardoor alle kieren gedicht werden. Alle kolommen van de dragende staalskeletstructuur kregen eveneens een
63
Praktisch-functionele indeling Voor de inrichting van het nieuwe hoofdkantoor vertrok het architectenbureau vanuit het praktische gebruik. Zo zijn alle kantoren aan de buitenzijde van het gebouw ondergebracht, zodat ze maximaal genieten van invallend daglicht. Centraal in het vloeroppervlak zijn het onthaal, de eetzaal en een polyvalente ruimte ingetekend. Er is tevens een auditorium met een capaciteit voor 30 gasten voorzien. De schuifwanden laten toe de ruimte te vergroten en ze te laten uitwaaieren in de benedenverdieping. “De verschillende volumes zijn koppelbaar om maximale flexibiliteit te verzekeren voor zeer uiteenlopende gebruikssituaties�, geeft de architect aan. Aan de linkerkant van de toegang tot het gebouw zijn een zestal vergaderruimtes
64
project
ingericht die verhuurd worden aan derden volgens de principes van flexibele werkplek en ‘co-working’. De verdieping is volledig in gebruik door Building Group Jansen. Hier is ook een landschapskantoor ingericht. De locatie in Zonhoven is niet alleen de administratieve hoofdzetel van Building Group Jansen, het is tevens een ‘levende showroom’, waarin alle producten die de groep voorstelt optimaal tot hun recht komen, waarbij er zorgvuldig op gelet werd om een typische showroominrichting te vermijden. Voor de ruimtelijke indeling was het dan ook vanzelfsprekend om gebruik te maken van de ‘Maars Jansen partitioning systems’, veelzijdige systeemwanden die als een op maat ontwikkelde puzzel in elkaar passen. Door gebruik te maken van deze systeemwanden kan de indeling van het vloeroppervlak indien nodig vlot worden herschikt. “Om bij te dragen tot een rustgevende uitstraling is de benedenverdieping uniform wit gehouden”, commentarieert Brecht Delwiche. “Voor de verdieping werd gekozen voor zwart als basiskleur.”
Levend visitekaartje Als gespecialiseerd algemeen aannemer met een veelzijdige expertise was het voor Building Group Jansen vanzelfsprekend dat de eigen mensen zouden instaan voor de realisatie en de afwerking van de nieuwe thuis. Zij namen ook de technieken voor hun rekening, zodat het project als een levend visitekaartje voor het kunnen van dit bedrijf mag worden bestempeld. Voor een aangenaam werkklimaat viel de keuze op de Alura® klimaatplafonds zoals die door ‘Jansen finishings’ worden verdeeld. De klimaatplafonds verzekeren zowel verwarming als koeling van de ruimten. Aanvullend zijn er op uitgekiende plaatsen ‘klimaateilanden’ aangebracht. De plafonds zijn akoestisch absorberend, uitgerust met verluchting, domotica en geïntegreerde led-verlichting, die specifiek voor dit project samen met het West-Vlaamse Delta Light werd ontwikkeld. Heel bijzonder is de ombouw van Maars systeemwanden tot actieve klimaatwanden als ondersteuning van de klimaatplafonds om in bepaalde kritische ruimten toch over
voldoende verwarmings- en koelcapaciteit te kunnen beschikken. De flexibiliteit eigen aan de systeemwanden wordt ondersteund door de voordelen van een verhoogde technische vloer, verdeeld door Jansen Products. Voor de drie ronde volumes met elk een verschillende hoogte, die zich laten opmerken bij het betreden van het gebouw, tekent het atelier voor schrijnwerk en meubelmakerij van Jansen Finishings. Eén van de volumes dient als onthaalbalie en is volledig in ‘solid surface’ uitgevoerd. Opvallend is de gedetailleerde verwerking van het materiaal, met afgeronde kastfronten die in verstek aansluiten op het werkblad. De beide andere volumes zijn in hout aangekleed en tonen eveneens veel liefde voor detaillering. De nieuwe thuis voor Building Group Jansen in Zonhoven combineert sterke troeven voor wat de ligging en bereikbaarheid betreft met goed doordachte oplossingen voor een praktische en aangename hedendaagse werkomgeving, die bovendien een ideale staalkaart biedt van het kunnen van de groep.
Technische fiche Bouwheer: Building Group Jansen // Architect: a2o-architecten, Hasselt // Aannemer: Jansen Finishings // Systeemwanden: Maars Jansen partitioning systems // Klimaatplafonds: Alura®, Jansen finishings // Maatwerk: Jansen Finishings // Verlichting: Delta Light, Wevelgem
65
hét vakblad voor de bouwsector LIMB UR G
uit de sector
LIMB UR G
Feest bij Clauwers Beton Bij Clauwers Beton uit Bocholt konden er dit jaar heel wat kaarsjes uitgeblazen worden: er mochten daar 2 verjaardagen gevierd worden! Zaakvoerder Davy Clauwers kreeg een nieuwe voordeur en werd 40 jaar. De firma zelf, bestaat reeds 65 jaar. Reden genoeg om te feesten dus! En dat deden ze ook. Heel wat relaties werden op 1 mei uitgenodigd op het bedrijventerrein van Clauwers Beton in Bocholt.
Jaga opent nieuwe concept store in Shanghai Radiatorfabrikant Jaga heeft in Shanghai een nieuwe concept store geopend. Alle Jaga producten werden aangepast om te voldoen aan de voorwaarden voor de Chinese markt. In hun concept store hebben ze een totaalconcept ontwikkeld voor alle HVAC-gerelateerde oplossingen, vergezeld van hun bekende slogan ‘One brand, one system’. Ze bieden er koeling, verwarming, ventilatie, smart home en accessoires aan. Om de snelgroeiende Aziatische markt vlot te kunnen bedienen, heeft Jaga een 16 000 m2 grote fabriek gebouwd.
Prijsuitreiking scholenwedstrijd Liene Groenen, de winnares van de scholenwedstrijd tv tijdens Bouwinnovatie, mocht haar prijs in ontvangst nemen. Een gloednieuwe smart tv werd haar overhandigd door Davy Maesen (directeur BOUWUNIE Limburg), Jean-Pierre Schroeders en Fons Peeters (Bouwinnovatie). Deze wedstrijd liep in het kader van ‘Building Heroes’, een grootschalige promotiecampagne tijdens Bouwinnovatie 2015 naar de Limburgse scholen met een afdeling bouwopleiding, over alle netten heen. De campagne richtte zich zowel naar leerlingen 6de leerjaar basisonderwijs als naar leerlingen tweede jaar ASO, als naar hun ouders.
66
Ook nieuws? Meld het ons! In deze rubriek bundelen we al het sectornieuws, heet van de naald. Heeft u als BOUWUNIE-lid zelf ook iets wereldkundig te maken? Bent u trots op uw nieuwe showroom, is uw bedrijf uitgebreid, heeft u een belangrijke investering gedaan of misschien wel een award gewonnen? Of viert uw firma dit jaar een jubileum? Laat het ons weten via limburg@bouwunie.be en wij nemen úw nieuws op in de volgende editie van Bouwschakel!
Een volledig aanbod onder 1 dak!
Volledig gamma van 6 tot 32 ton
New Generation at Work
Nu beschikbaar met Hi-Matic 8 traps vol automaat
Truck Trading Limburg Centrum Zuid 1049 • 3530 Houthalen • Tel. 011 52 39 50
www.ttllimburg.be
HET BEGIN VAN EEN NIEUW TIJDPERK Design dat robuustheid en Zweeds vakmanschap uitademt, maar dat ook elegantie met comfort verbindt. Intuïtieve bediening en puur gebruiksgemak dankzij een 9” touchscreen display en een 12” volgrafisch driver display. Ruimte, comfort, zuivere lucht en het zuiverste geluid voor een ongeëvenaarde interieurbeleving. Een krachtige, maar uiterst efficiënte motor die garant staat voor nóg meer rijplezier en nóg minder CO2 -emissie. En de meest vooruitstrevende IntelliSafe veiligheidstechnologieën die u op elk rijmoment maximaal beschermen. Dat, is ons idee van luxe.
ONTDEK DE XC90 TIJDENS HET LANCERINGSWEEKEND VAN 30 EN 31 MEI 49 - 186 CO2 G/KM | 2,1 - 8,0 L/100 KM JACOBS GENKNaam van de dealer Dealer Adresstraatnaam 12
Naam vanDILSEN de dealer Naam van de dealer JACOBS Adresstraatnaam Vaartstraat 15 (Westerring) Meerkenstraat 5312(Boslaan) Adresstraatnaam 12 www.naamvandedealer.be T 089 35 19 64 www.naamvandedealer.be T www.naamvandedealer.be 089 79 25 02 sales@jacobscars.be verkoop@jacobscars.be www.jacobscars.be Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.volvocars.be. Afgebeeld model ter illustratie.