Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
INHOUDSOPGAWE 14-15 Prag van die Weskus
22-25 Baai van Kontraste
20-21 Skape laat waai
18-19 Through the Lens...
12-13 Discover Groote Post Clanwilliam se blommeprag
6-8
Baai van Kontraste
22-25
In retrospektief met Elvis Blue
10
Sens of humer the key for Diane
26
Ontdek die geheime van Groote Post
12-13
In Good Taste: Diane Schaafsma
27
Prag van die Weskus
14-15
Goodies & Gadgets Kitchen Style
28
Velddrif se muse
16--17
Restaurantgids
30
Through the lens of...
18-19
What’s Happening
31
Skape laat waai in derby
20-21
Business Index
33
4
Leefstyl • Lifestyle
Z
Augustus • September ‘14
Editorial Team
From the Editor Van die Redakteur
Publishers Johan Viljoen & John-Beattie Paterson
Dis heerlike lente Spring has sprung Dis heerlike lente, die winter is verby, weer nodig die velde vir jou en vir my .... Die winter het sy emmers water gebring en Augustus bring dikwels ook nog so ‘n klompie. Maar as die sonnetjie kans kry, is die Weskus en Namakwaland ‘n skouspel van kleur - plate blomme van wit tot diep oranje en ‘n amperpruim-pers. Dis lekker om snoesig in te kruip voor die winterkaggel en te boek of te rooiwyn, maar as die son se strale die blare wakker maak, is dit fris en vars en ongelooflik aan die Weskus - plekke soos die Weskus Nasionale Park, Hopefield, Piketberg en Darling word jaarliks ‘n nuwe lushof. Food for thought came from West Coast businesswoman-restaurateur Diane Schaafsma preparing a Thai calamari dish and Mr Camera Christopher Hart took us on a journey through his favourite floral pics. Front page Idol Elvis Blue visited Gouda Hotel
and answered a few of our questions. Sprinting for the line are the likes of a Daisy and Lucky competing in a unique sheep race introducing Spring markets at Doran Vineyards. We visited Groote Post outside Darling and took a short detour via Saldanha and Velddrif to be on time for the beautiful flowers at Clanwilliam’s Ramskop before sunset when they take a well-deserved nap. A journey to flower country and the ever so popular Namaqualand - also to Clanwilliam, Leipoldt country. C. Louis Leipoldt het hier tuis-onderrig ontvang voor hy joernalis en pediater geword het. In sy kleurvolle woorde: “Sonstrale op die nat veldsand, Veelkleurige surings op die land, Gousblomme oor die gras versprei, En wateruintjies op die vlei.... En bo ‘n blou lug uitgesprei; So kom die lente in sy tyd”
Johan Viljoen Maryke Roberts Clifford Roberts Alida Buckle
Photography Johan Viljoen Clifford Roberts Christopher Hart
Marketing Hannie Klein 022 487 3221- hannie@demozaik.co.za
Layout and Design Izelle Garcia
Contact Tel: 022 487 3221 johan@diecourant.co.za www.demozaik.co.za www.facebook.com/DeMozaikMagazine Twitter: @demozaik
Johan Viljoen
Augustus • September ‘14
Content
Z
Leefstyl • Lifestyle
CLANWILLIAM
Gateway to a
floral extravaganza Annually Clanwilliam puts on a grand show to welcome the season of wildflowers. This year however, it celebrates a very special milestone. Clifford Roberts visited the town.
N
ot much has changed for Clanwilliam it seems - since its beginning travellers have ventured up the Western reaches of the country and passed through the town, first seeking copper and diamonds. These days, it’s the attraction of its plants and unique, mountainous landscape. Clanwilliam is a gateway to thousands of visitors eager to see the region’s spring wildflowers, when the usually arid countryside is transformed into a sea of colour. It is the heart of Rooibos tea production and borders the Cederberg mountain range, its peaks a magnet to rock climbers and hikers, and a rare natural gallery of bushman paintings. It is also famous for having been the home of writer and amateur botanist C Louis Leipoldt (1880-1947) and Afrikaans comedian Tolla van der Merwe (1943-2000). Significantly, the town celebrates a significant milestone this year. It was 200 years ago in 1814 that Sir John Cradock, governor of the Cape, changed the town’s name from Jan Disselsvlei to Clanwilliam in honour of his father-in-law, the Irish Earl of Clanwilliam. Like those early explorers, I’m following a similar route from the Cape to get to the town. The old toll farmstall, on the N7 through the Piekenierskloof, is my first stop. Established in 1849, this is where farmers crossed on their way to Eendekuil to meet the train from Cape Town with their produce. Then we’re on our way again, into the mountains and tracing the Olifants River to where it flows into the Clanwilliam dam. The infernal stop-and-go slows the journey, but also provides time for reflection. The work is apparently scheduled to continue for some time and includes the raising
Z
Leefstyl • Lifestyle
of the dam wall. Locals say the R365/6 between Piketberg and Graafwater is slightly longer, but can save time. Clanwilliam mid-morning is already a-buzz for the weekend. Strassberger's – South Africa’s oldest shoemaker – is open and I grab the opportunity to take a quick tour through the factory. Famous for its leather stitch-down shoes, the small enterprise was started in the mission town of Wupperthal in 1834. “On its way through the production line, each pair passes through the hands of some 30 people,” says JJ du Plessis, who recently took over the running of the business from his father, Hein. It’s here that I discover JJ’s mother heads up Clanwilliam’s famous wildflower committee. The group organises the annual landscape exhibition of wildflowers that greets visitors and has done so in various guises since the 1940s. “People used to take the flowers for granted,” says chairperson Erna du Plessis, adding that some still do. Today, it’s difficult to calculate the economic impact of the wildflower season that brings visitors from around the world on the towns in the region, but there’s no doubt that it makes a significant contribution. Both business and the municipality spruce up in anticipation. With every flower season, the wildflower committee sees to the metamorphosis that happens inside the historic “flower church” in Main Road. Every local veld-type is represented, from succulents to fynbos, and an example of each species is on display in a separate botanical display. This year, the show takes place from August 28 to September 5 and a special guide will be on sale to mark the event. This year’s theme – “stap saam” (join the walk) – seeks to encourage visitors to visit the exhibition as well as take time to explore the town and region. Details are available on www.clanwilliamflowerfestival.co.za and its Facebook page.
Augustus • September ‘14
1
2
3
4
1. Clanwilliam has a fascinating history with architectural treasures throughout the town. 2. Travellers have stopped at the old toll in the Piekenierskloof since 1849. 3. The church hall is transformed with an exhibition of the region’s flowers and plants. 4. The Ramskop wildflower garden offers panoramic views of the town and the Clanwilliam dam. Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
7
1
2
4
3
1. Rooibos Limited is the industry market leader. Its factory has a fascinating visitor centre. 2. The floral display in Clanwilliam’s flower church” is a highlight every flower season. 3. Sanet Stander offers special tea tastings at the NetMar Rooibos teahouse, in Voortrekker Road. 4. Writer and amateur botanist C Louis Leipoldt was born and raised in Clanwilliam. His grave lies on the Pakhuispas, a few minutes out of town.
there’s also a view of the town and the Rooibos factory – a must-visit too. The Rooibos plant, Aspalathus linearis, is in fact part of the fynbos family and is unique to this part of the world – attempts to cultivate it elsewhere have not been successful. Today it is farmed commercially and exported across the globe. Annual production is around 15 000 tons per year with companies such as Cape Natural Tea Products, Khoisan Tea, Carmién Tea and Biedouw Valley Rooibos involved in processing, blending, packaging and distributing Rooibos.
RB14.10
But it’s not only during wildflower season that the committee is active. It plays an important advisory role in the maintenance and expansion of the Ramskop wildflower garden, a large hillside plot with a myriad of pathways through the fynbos. The garden offers an expansive view of the Clanwilliam dam, a crucial source of water to farmers in the region. Constructed in 1935, the dam is where many locals spend their time swimming, waterskiing and fishing. I wander along a path, occasionally stopping to inspect a patch of blooms or the smallest pebble plant. From the top of the hill,
Come and enjoy a tasty cup of Rooibos with us
Rooibos Limited, the market leader, was formerly the Rooibos Tea Control Board and arose when previous government privatised its various industry regulators in the early 1990s. Today, some 200 farmers supply to Rooibos Limited on contract. The factory has its own shop, selling the tea and a number of formulations – bath salts, cosmetics and the like - and a fascinating display of Rooibos packaging. A video gives visitors a glimpse into the history of the tea as well. An alternative to drinking tea at the factory is to visit the NetMar Rooibos tearoom of sisters Sanet Stander and Marietjie Smit. Quite possibly one-of-akind, the tearoom offers tastings of Rooibos teas from 10 producers – a collection of around 100 different flavoured and blended teas. “The shop is not on the high street so we had to come up with something different to attract business,” says Sanet. The popularity of the endeavour, opened in 2012, has now also led to their launch of the Rooibos Route in coming weeks. Visitors will be able to visit actual farms for a hands-on experience. This weekend however, my hands are full as I wander around town with Stephnie Murray on a historical walking tour; dine at Reihnolds restaurant, Emil Strassberger’s 30-year-old fine dining gem of Clanwilliam; and linger over lunch at Dam Bistro. Each evening during the short visit I’m grateful for the rest, provided by Wally and Joan Willies of Saint du Barrys guesthouse. Too soon I’m back in the car and heading back over the Piekenierskloof Pass, with every intention of returning.
Visiting times: Monday to Friday 10:00, 11:30, 14:00 and 15:30 Group bookings: 027 482 2155 A range of tea and products will be for sale at our factory shop (open between 08:00 - 16:30)
www.rooibosltd.co.za
8
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
3
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
9
In retrospek met
Die bekende Idols-wenner het die Afrikaanse musiekmark in die palm van sy hand en het pas ‘n nuwe CD vrygestel. Hy is ook eersdaags by die Swartland Skou op Moorreesburg by die vroue-oggend te sien.
altyd wonderlike musiek in die huis.
BERG OF SEE?
Bruce Springsteen
See
DIE SWARTLAND IS ANONIEM MET GRAAN EN WYN. WIT OF ROOI EN SPESIFIEKE KULTIVAR?
Dit hang alles af van die seisoen. Ek is baie lief vir wyn, maar dink in die winter rooi en in die somer wit. Ek hou van ‘n cabernet en chardonnay. Stuur gerus as jy het!
WAAR WAS JAN HOOGENDYK SE HEEL EERSTE SOLOVERHOOG-VERSKYNING?
My eerste solo verhoog-verskyning was by ‘n restaurant in Johannesburg. Ek was vir lank ‘n straat-musikant en het gereeld buite die restaurant gesit en musiek maak. Die eienaar het hom seker op ‘n manier oor my ontferm, en het besluit om vir my R300 te gee en ‘n bord kos, as ek maar inkom en kom speel. Ek was 16 jaar oud, en ek dink nie ek was al ooit so ‘nervous’ in my lewe nie.
HET JY IN ‘N MUSIKALE HUIS GROOTGEWORD?
Ja, my ma was ‘n klasiekeklavier-onderwyseres en daar was
WIE IS ELVIS BLUE SE GROOTSTE SANGER VAN ALLE TYE?
BEHALWE DIE KRONING VAN ELVIS BLUE AS SUID-AFRIKA SE IDOL IN 2010, WAT WAS SEDERTDIEN ELVIS BLUE SE GROOTSTE OOMBLIK OP DIE VERHOOG?
Ek sou sê daar was dalk 2 groot oomblikke. Die een was die toer saam met Bon Jovi toe hulle in SA was, ek het nooit gedink ek sal my liedjies kan speel vir ‘n vol FNB-stadion nie. En dan het ek ook die geleentheid gehad om voor Bruce Sprinsteen daar te speel. Ek is ‘n groot aanhanger en dit was ‘n kinderdroom wat waar geword het. Huidiglik is ek besig met ‘n vertoning saam met nog ‘n kunstenaar waarna ek luister sedert kindertyd. Ek en Laurika Rauch doen saam ‘n vertoning van ons musiek, genaamd Hart & See.
WAARMEE RY JY?
Ek en die band ry met ‘n Opel bussie, en ek en my vrou ry ‘n Nissan.
WAAR IS DIE EEN PLEK WAAR JY NOG DIE HEEL GRAAGSTE WIL OPTREE?
Daar is nie een spesifieke plek nie. Dis die mense op ‘n plek wat dis spesiaal maak.
WAT IS JOU GUNSTELING MUSIEKINSTRUMENT?
Ek is baie lief vir my kitaar, dit is die eerste instrument wat ek werklik self wou leer speel, alhoewel ek nou ook daarvan hou om klavier te speel. Die kitaar herinner my aan my jong dae en dis ‘n wonderlike herinnering.
WAT IRRITEER ELVIS BLUE?
Ek dink dit hang van die situasie af. Dit was my sal irriteer in die samelewing is anders as dit wat my sal irriteer in die kar of by die huis, so hierdie is eintlik ‘n moeilike vraag. Ek probeer om nie baie daaraan te dink nie. Om te dink daaraan maak gewoonlik nie veel van ‘n verskil aan die probleem nie
MALVAPOEDING OF LEMON MERINGUE?
Malvapoeding
WAT IS JOU GUNSTELING KLEUR SOKKIES?
Ek het nog nooit daaraan gedink nie, maar my vrou noem dis belangrik dat dit pas by my skoene.
JOU GUNSTELING FLIEK? Shawshank Redeption
AS JY 3 MENSE KON NOOI VIR ETE, WIE SOU DIT WEES EN HOEKOM? Jesus, want Hy moet by elke ete wees. Barak Obama, want hy sal hopelik na Jesus luister. En my Ma, sy sal lekker kos kan maak.
Elvis Blue se nuutste CD, Afrikaans, is nou op die rakke. Bespreek jou kaartjies vroegtydig vir die Swartland Skou se Vroueoggend op 4 September op Moorreesburg om hom in aksie te sien.
10
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
Die kelder word ook in een van die historiese geboue op Groote Post gehuisves. Dis van hier waar die wildkyk-voertuig vertrek.
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
2
1
3
1. Die kelder van Grootte Post. 2 en 3. Die pragtige slaweklok staan digby die kelder en Hilda’s Kitchen.
Ontdek die geheime van
Groote Post
D
ie pragtige opstal van Groote Post buite Darling, vier vanjaar sy 206ste verjaardag en die plaas begin op Sondag 31 Augustus hul eerste kontreimark. Nie alleen kan jy jou mandjie volpak met varsprodukte, tuisgemaakte disse en Groote Post se wen-wyne nie, maar dis ’n regte familiefees met die Pentzfamilie, amper soos 200 jaar gelede gehou is deur die gesin van die bekende Hildagonda Duckitt, wat op die plaas grootgeword het. Sy is nie verniet die “Grande Dame van Kaapse Cuisine” genoem nie. En Hildagonda sou seker ook aan die lippe gehang het van Leroux van Vuuren, van Kokkedoor-faam, wat ietsie Weskusgeïnspireerd sal kook en ook een van haar resepte, met so ’n moderne geurtjie by. En as jy moeg inkopies gedoen is en in die rustige opstal wil ontspan, bespreek ’n tafel by Hilda’s Kitchen, Groote Post se bekende restaurant, voor jy die plaas op die wildkyk-voertuig gaan verken. CNN het in Mei vanjaar ’n lysie van tien “sensasionele” Suid-Afrikaanse wynplase wat ’n besoek werd is, gepubliseer en Groote Post onder die hofie vir goed-bewaarde Kaaps-Hollandse erfenis uitgesonder. Die joernalis het genoem dat die tyd gaan stilstaan het in die pragtige opstal, wat ook ’n nasionale monument is. Ook Hilda’s Kitchen restaurant is uitgewys as goeie, heilsame kos wat veral goed pas by die Old Man’s Blend, wat uitstekende waarde vir geld is. Om dinge in perspektief te plaas, is dit nodig om te noem dat toe Groote Post se opstal in 1808 gebou is, dinge in die res van die wêreld aan’t gebeur was: die Napoleonitiese Oorloë het oral in Europa opgevlam, Franse troepe het Rome ingeval, terwyl Beethoven sy Vyfde- en Sesde Simfonieë gepubliseer het en Amerika die slawehandel vanuit Afrika gestaak het. Die Spaanse Inkwisisie was finaal iets van die verlede en die Kaap was weer onder Britse bewind. In die boek, “The Old Houses of the Cape” deur Hans Fransen en Dr. Mary Alexander Cook, skryf hulle dat deur oorvertellings die huis dalk reeds in 1797 gebou is, maar daar is
Augustus • September ‘14
Deur: Maryke Roberts
geen manier om dit te bewys nie. Die voorgewel dra die datum 1808, maar die agterste gewel is later herbou. Groote Post het 29 vertrekke - waarvan die hoofslaapkamer 6x5 meter groot is - en drie ingangsportale, maar net een is vandag nog in gebruik. Die huis se vensters het meer as 400 glaspanele. “Die huis is H-vormig, hoewel die middelste deel platdak is. Die gewels het verskeie kurwes met ’n klein reghoekige punt, wat baie ongewoon is.” Hulle skryf verder dat die huis se voor- en agterdeur oorspronklik is, maar die houtluike nie. “Daar is ook ’n vreemde val in die vloervlak van die huis en geen halwe vensters nie, wat aanduidings is dat die huis se twee gedeeltes uit verskillende jaartalle dateer.” Hulle gaan voort deur die huis se vele vuurherde uit te wys, wat ook ongewoon is vir ’n Kaap- Hollandse huis, maar heel moontlik toegeskryf kan word aan die feit dat Lord Charles Somerset tussen 1814 en 1828 so gereeld kom kuier het en nie daarvan gehou het om koud te kry nie. Hy het van die huis af op jag-ekspedisies gegaan. Wat noemenswaardig is, is dat die huis gebou is om ’n welkome tuiste te wees, vir die eienaars en die vele gaste wat daar kom kuier het en dat dit deur die jare presies dit was. Die kombuis se oond kan 70 brode op een slag bak en ’n tweede kombuis grens aan die groter een, sodat daar gelykertyd genoeg kos gemaak kan word. Die huis het pragtige geelhoutvloere en –plafonne en Hilda vertel in van haar skrywes in “Hilda’s Diary of a Cape Housekeeper” hoe die matte vinnig opgerol sou word en ’n gas of talentvolle personeellid die musiek sou maak en almal in ’n spontane dans gedeel het. Sy praat met groot liefde oor die wonderlike tyd wat sy in die opstal meegemaak het. Die plaas was destyds baie groter en het Groene Kloof geheet, wat vandag as Mamre bekendstaan en is tot stand gebring om vars groente en vrugte en bees- en skaapvleis aan die Oos-Indiese Kompanjie te verskaf. Die plaas is op 20 Januarie 1836 deur Philip Johannes Rens gekoop en nadat hy dit vir net twee jaar besit het, aan ene mev. JM Hill verkoop, wat dit op dieselfde dag aan Frederick Duckitt,
Z
Leefstyl • Lifestyle
die tweede seun van William Duckitt wat in 1800 Kaap toe gestuur is as Superintendent van Landbou. Frederick is met Hillegonda Johanna Versveld van Classenbosch getroud en hulle het tien kinders gehad, waarvan die sesde kind Hildagonda Duckitt was. In “Galery van die Reënmakers” deur Dot Serfontein skryf sy “Hildagonda Duckitt het nie getrou nie, maar tog een van die bekendste gasvroue in die land geword, wat die hoëlui altyd op iets nuuts en aanskouliks kon trakteer. Daarby was sy ’n belese en intelligente vrou. In 1890 gee Hilda, op aandrang van haar vriende, haar beroemde kookboek uit. Benewens die besonderse Oosterse en Swahili-resepte, is daar streng geheimgehoude familieresepte van ou Kaapse gesinne, wat sy met prysenswaardige takt uit hulle geflikflooi het. “Van reisigers op die trekpad het sy geleer dat vleis op sy lekkerste gebraai word deur dit in ’n vlak ysterkastrol met kole op die deksel gaar te maak. “’n Halfuur voor die geëet word, word daar ’n halfglas wyn met ’n lepel meelblom daarin gegooi, en as van haar hooggeplaaste Kaapse gaste na die ete ’n lomerige, gehaglike gevoel het, ... kon dit wees omdat haar pynappelslaai, wat sy met lemoene gemeng het, ’n uur in ’n vol glas brandewyn lê en week het! “Van Abraham, hulle slaaf, vermoedelik van Swahili-afkoms, het sy geleer hoe om skilpaaie dood en gaar te maak. Naas die jellies, konfyte, Oosterse bredies, blatjangs en kerries het sy ook sorg bestee aan omelette, aan die bewerking van bees en vark. Haar kookboek se indeling is alfabeties, en sy gee ook nuttige wenke en rate. “Dink tog aan gebrande sonneblompitte met suiker vir kinkhoes en kremetart vir neusbloeding, sê sy.” • Die Groote Post Kontreimarkte se datums is 31 Augustus, 28 September, 26 Oktober, 30 November en 28 Desember en die markte is van 10:00 tot 15:00 oop en word op die grasperk tussen die historiese geboue wat vandag die kelder en Hilda’s Kitchen huisves, gehou. Bel Eldré Strydom by 082 877 6677 of stuur epos na eldre@iloveyzer.co.za vir meer inligting, loer op Facebook: www.facebook.com/GrootePostCountryMarket of www.grootepostcountrymarket.co.za.
13
Prag van die
O
m deur die huis se unieke voordeur te stap is ‘n onbeskryflike belewenis! Sagte beligting swewende trappe en asemrowende uitsigte is maar ‘n paar van die huis se wonderlike eienskappe. Die boonste verdieping spog met n ruim leefarea en ‘n kroeg wat oor die oorgroot eetkamertafel kyk. Konsertina glasdeure is ‘n perfekte raamwerk vir die panoramiese uitsig
14
Weskus
oor die strandmeer en omliggende areas. Die huis het ook ‘n binne en buite braai-area, perfek vir die geesdriftige onthaler. Die boonste verdieping bevat ook die hoof slaapkamer wat spog met ‘n oopplan badkamer en spa–bad, asook n inloop stort. Ondervloerse verhitting kom ook in die kamer voor. Die netjiiese oopplan kombuis spog met ‘n industriële spens asook ‘n opwas-area. Die grondvloer is self onderhoudend met ‘n volle funksionele kompbuis, ‘n ruim onthaalarea en vyf gastekamers. Al
Z
Leefstyl • Lifestyle
die gastekamers is ruim, met luukse dekor en het ondervloerse verhitting. Skuifdeure maak oop na die onderste patio waar ‘n derde onderdak-braai die geleentheid gee vir meer buitenhuise onthaal. Daar is ‘n dienskwartiere met n toilet en stort, Die motorhuisgeriewe is indrukwekkend en maak voorsiening vir ‘n boot en verskeie motors. Daar is ook oorgenoeg buiteparkering beskibaar. Hierdie huis kan met enige internasionale spoghuis enige plek in die wêreld kompeteer en is ‘n onthaler se droom.
Augustus • September ‘14
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
15
Velddrif is
ontwerper se muse
16
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
Die goudgeel en swart logo wat vanjaar oral in Kaapstad pronk om die stad se status as Wêreld Ontwerpstad 2014 te vier, is nie net beperk tot die stadsgrense nie, het Maryke Roberts uitgevind.
B
oonop raak dit nie net ontwerp in die tradisionele sin van die woord nie, dit raak ons elkeen wat elke dag ’n geriefliker lewe as gevolg van slim ontwerp het. Die kenteken as Wêreld Ontwerpstad word aan internasionale stede toegeken wat ontwerp erken as hulpmiddel vir sosiale-, kulturele- en ekonomiese ontwikkeling. Vanjaar speel Kaapstad gasheer tot 460 ontwerpprojekte wat daarop gemik is om die groter Kaapstad te transformeer. Die projek is die breinkind van die International Council of Societies of Industrial Design, ’n internasionale nie-regeringsorganisasie wat die professie van industriële ontwerp wil bevorder en beskerm. Sedert die liggaam se ontstaan in 1957, word die titel elke twee jaar aan ’n ander stad toegeken. Seoul was 2010 se ontwerpstad, Helsinki 2012 en die ontwerpstad vir 2016 is Taipei. Op die klein vissersdorpie, Velddrif, aan die Weskus, woon Antonnette Viljoen, een van 14 opwin-(upcycle) ontwerpers wat deel vorm van die Too Good to Waste (TGTW)inisiatief wat onlangs hul ontwerpe by die V&A Waterfront in Kaapstad uitgestal het. Hul projek is een van die 460 Wêreld Ontwerpstad-projekte. Hul projek is nommer #274 en Antonnette is genader deur lede van die oorspronklike groep om deel te word van TGTW. Die vorige twee jaar, was TGTW se werke by Kaapstad se Design Indaba te sien. Too Good To Waste se ontwerpers neem ander se afval en rommel en vervaardig nuwe produkte - sommige funksioneel, ander eklektiese kuns-items - om die las op stortingsterreine te verlig. Hulle woon wyd verspreid om die stad, van Velddrif tot Vishoek, Houtbaai tot George en Genadendal tot Stellenbosch. ’n Groep van 13 ontwerpers was in 2012 deel van die Munich Design Week, waar die naam Too Good To Waste gebruik is. Later het die groep in die Wes-Kaap só bekend geword. Die ontwerpers gebruik verskeie ontwerp-tegnieke, maar almal se produkte is 100 persent herwin. Antonnette sê: “Rommel is ons passie. Ons werk met plastiek, materiaal, hout, rubber, buitebande, fiets-onderdele, glasbottels, metaal, sementsakke, blik en draad. Ons inkorporeer ook materiale wat ons in die natuur optel soos skulpe, dryfhout, stokke en sade.” Sy woon die afgelope vier jaar in Velddrif. “Dis vir my
Augustus • September ‘14
’n eer om deel van hierdie sout-van-die-aarde gemeenskap te wees. Velddrif het ’n ryk geskiedenis en is ’n verrassende mengelmoes van Weskus-Afrikaans en innemende Engels. Om nuwe goed uit rommel te maak, was my lewe lank nog deel van my, maar my familie en vriende het hul neuse goed opgetrek vir my ‘werke’! In 2008 het ek ’n holte vir my hand en passie gevind in die Groot-Marico, waarvoor ek oneindig dankbaar is.” Sy vertel dat sy probeer om so ver moontlik produkte in papierverpakking en glas aan te koop en dit dan in haar projekte te gebruik. Vir die res: “Ons dorpie is wonderlik. Wanneer ek iets nodig het, noem ek dit net en my benodigdhede stap by my huis in!” Sy beskryf haar kuns as iets tussen funksionele beeldhouwerk en ontwerp waaronder lampskerms, lampstaanders en soms tafels en stoele. “Ek hou daarvan om afvalhout, soos verpakkingspalette te gebruik en enige tipe metaalplaat - van koffieblikke tot sagte staal - laat my vingers behoorlik jeuk. Wynbottels en beskadigde langspeelplate is ’n heerlike uitdaging. Iewers in die toekoms sal ek baie graag met herwonne silwer wil speel.” Sy sê die boodskap wat sy met haar werke wil oordra, is die van ’n tweede kans. “Dis vir my ’n weergawe van myself. Vanwaar ek as mens eens op ’n tyd was, maar nou met geduld en hope liefde kan sê dat my lig ook elke dag helderder word. Daar is mooi en goed in almal, ons moet net die tyd maak om sonder oordeel dieper te kyk.” Haar langspeelplaat-bakke, -oorbelle en -yskasmagnete en die palet-tafels gebruik sy elke dag in haar huis en vriende en familie staan gereeld bakhand daarvoor en dan is sy baie trots daarop om ’n opdrag, waarvan die koper ’n basiese idee het, maar dit nie prakties kan uitvoer nie, tot suksesvolle uitvoer te bring. Daardie een ontwerp wat in haar kop broei en sy volgende wil aanpak, is ’n “hout-en-plaat-Weskus-iets”, lag sy. En dan wil sy ook ’n lampskerm en winkelpop-rok van plastiekdoppies aandurf. Antonnette beskryf haarself as “Jill of all trades” en as mens luister na wat sy al alles aangepak het, is sy heeltemal reg: van polisievrou in Namibië tot privaat-sekretaresse in die Noordwes. “Tans is ek enkelmamma van my drie seuns en Tanna vir my weduwee-sus se twee mannetjies. Tussen die kreatiewe handwerk en kuns, markte en TGTW, probeer ek om terug te
Z
Leefstyl • Lifestyle
ploeg in die gemeenskap.” Antonnette vertel dat sy geroepe voel tot die rigting van innerlike heling ná traumatiese ervarings en sy bied kreatiwiteitswerkwinkels met ’n Christelike grondslag aan. Sy werk met groepe en individue, wie vir ’n lang tyd aan verbale en fisiese aanranding blootgestel was. “Gedurende die werkwinkels gebruik ek - en speel ons met - rommel, om die binnekant skoon te kry en nuwe positiewe, kreatiewe en helende denkrigtings te vestig.” Sy glo elke Suid-Afrikaner kan ’n begin maak met drie asblikke: een vir huishoudelike afval, een vir plastiek en papier en glas en een vir tuinvullis. “Sommige Suid-Afrikaners is egter morsjorse wat nie skroom om plastiekhouers by voertuie uit te gooi of gemengde vullis op leë erwe af te laai nie. Michael Jackson se lied, ‘Face in the Mirror’ beskryf dit mooi: ‘If you want to change the world, start with the face in the mirror’.” Antonnette verduidelik dat Too Good to Waste mense se persepsies oor afval probeer verander deur te illustreer dat afval ’n volhoubaarheid het; as’t ware dat dit ’n tweede of selfs derde lewe kan hê nadat dit weggegooi is. “Dit sal ook gemeenskappe aanmoedig om pro-aktief oor rommel te wees en te verhoed dat ons reeds oorvol stortingsterreine nog voller word. Projekte soos ons s’n kan ook baie voordelig word vir gemeenskappe, wat hul afval in bruikbare produkte kan herwin en geld daaruit maak. Dit hou terselftertyd woonbuurte rommelvry.” Die groep is vir haar ’n bron van groot inspirasie, al is dit ’n tameletjie om almal op ’n spesifieke datum en tyd bymekaar te kry, maar hulle probeer om elke twee maande koppe bymekaar te kry. “Die kreatiwiteit, kennis en vermoëns in TGTW-groep is oneindig. Elke liewe lid is absoluut uniek en daar is byna geen oorvleueling in mediums nie. Sommige lede van die groep bied ook werkswinkels teen billike kostes aan.” Sy vertel voorts: “Die oorhoofse doel met Too Good To Waste is om die publiek aan te moedig om herwinde, handgemaakte produkte in en om Kaapstad te koop.” Elkeen van die ontwerpers werk vanuit hul eie werkwinkels, maar uitstallings van die groep se werke kan op die WDC-webwerf gesien word. • Kontak Antonnette per epos: antonnette@live.co.za of loer op fb na Antz Upcycler. Andersins kan jy gaan inloer by Classic Touch op Velddrif en by Something Different in Vredenburg.
17
FOTO Through the lens of Christopher Hart of Riebeek-Kasteel
Flowers; up-close and personal
Peter Hardcastle
Z
Gesondheid
Leefstyl • Lifestyle
18
Augustus•• September September‘14 2013 Augustus
TOS
Augustus• •September September2013 ‘14 Augustus
Z
Leefstyl • Lifestyle Gesondheid
19
Doran Vineyards buite Malmesbury is die tuiste van ‘n groepie skape wat heerlik resies hardloop.
Skape...
A
l ooit gedink jy sal soos ’n mal mens langs ’n kamp staan en vir jou gunsteling skaap skree in ’n Skaap Derby? Glo dit maar, want hoewel ‘n mens maklik die fout maak om almal oor een kam te skeer, kyk jy vinnig op jou neus as die hekke van die grasresiesbaan open en die mak skapies wat so maklik in een kraal bly, geleentheid kry om hul slag te wys. Die vyf troetelskape Rambo, Sid, Lucky, Séan en Alice van die plaas Doran Vineyards tussen Wellington en Malmesbury, word gereeld met gekleurde linte getooi en dan met lekker kos aangemoedig om oor ’n kort afstand van 80 meter hul staal te wys, onder aanmoediging van entoesiastiese toeskouers. Daar is geen rondgemaal soos skape gewoonlik doen nie; hierdie groepie is doelgerig op pad na die wenstreep. Sid is tans die rekordhouer as wen-skapie. Twee jaar gelede is die vyf Île-de-France-lammers deur hul ma’s verwerp en deur die plaasbestuurder, Basson Potgieter, en sy vrou, Hilette, “aangeneem”. Die vyf hanslammers is met ’n bottel Lamlac-melk gevoer en het gou ’n groot voorliefde vir kos en die mense met wie hulle die kos assosieer, ontwikkel, en dis hoe die hele idee van die “skaapderby” ontstaan het. Dis glad nie ongewoon dat lammers deur hul ma’s verwerp word nie, maar in plaas van die swartskape van die trop word, is die outjies almal bederf en nou so mak soos lammetjies – veral as daar kos ter sprake is. “Die skape word nooit in enige gevaar gestel nie,” vertel
20
Deur: Maryke Roberts
André Badenhorst, ’n direkteur van die landgoed en die brein agter die skaapresies. “Hulle haas hulle na die kos op presies dieselfde manier as wat hulle gewoonlik doen.” Basson hardloop ’n entjie vooruit met ’n bak lusernpille en die skape hardloop dolgelukkig agter hom aan, met die wete dat hulle gevoer gaan word as hulle hom bereik. Hoewel daar nou geen wêreld spoedrekords gebreek word nie, neem dit hulle net 20 sekondes om die resies te voltooi. André, wie se boerdery-ondervinding opgedoen is by ikoniese plase soos Buitenverwachting en Constantia Uitsig, is ’n groot diereliefhebber en aanhanger van hierdie skaapras wat vir sowel hul vleis as hul wol geteel word. En nes die res van die plaas se bestuur en personeel is hy passievol oor die veiligheid en welstand van al die diere in hul sorg. Die res van die Île-de-France-kudde (tans 200, maar met die doel om uiteindelik 500 ooie aan te hou), die 60 Aberdeen Angus-beeste en ’n groot getal hoenders, vind almal ’n tuiste op Doran Vineyards. “Toe ons sien hoeveel pret ons op die plaas het met die skaapresies, het ons besluit om dit op die landgoed se opedag op die laaste Saterdag van elke maand aan besoekers te bied. Die eerste een vind op 27 September plaas en besoekers kan elke keer rondloop op die plaas van 180 hektaar, waarvan net minder as ’n derde onder wingerd is,” vertel hy. Die plaas se mede-eienaar, Edwin Doran, wat in Ierland gebore en in
Z
Leefstyl • Lifestyle
laat waai in derby Londen gesetel is, sê die doel van hierdie familieplaas is om “pret en plesier te hê in alles wat ons doen en dit te deel met soveel mense moontlik”. En met die skaapresies is dit beslis wat hulle doen! Dié Wellingtonse skaapresies is nie ’n unieke idee nie; daar word gereeld in Australië, Skotland en Nieu-Seeland skaapresies gehou en daar het selfs verlede jaar ’n bordspeletjie, “The Sheep Race” verskyn. Skaapresies word gewoonlik as fondsinsamelings vir liefdadigheidsorganisasies ingespan en by die JBS Booligal Skaapresies op die oewers van die Lachlanrivier wat op 11 April 2015 vir die 17de jaar in Nieu-Suid Wallis in Australië gehou word, sal die beste “versierde” skaap ook ’n prys wen en jy kan ’n skaap wen as jy die gewig reg kan skat. Die resies het al derduisende Australiese dollars vir liefdadigheid ingesamel en is gefokus op gesinspret. Met die opedae en skaapresies by Doran Vineyards, moedig André besoekers aan om hul eie piekniekmandjie te pak of vleis vir ’n bring-en-braai te bring en dan op die plaas te ontspan met die bekroonde wynmaker, Martin Lamprecht, se wyne. Hy maak Doran se vlagskipreeks van drie rooiwyne, ’n witte en ’n rosé asook die Horse Mountain-reeks. Almal is beskikbaar vir proe en koop op die opedae. Die verrigtinge op 27 September op Doran Vineyard is oop vir die publiek. Skakel 021 869 8328 vir meer inligting.
Augustus • September ‘14
Die skape trek uit die blokke weg.
Alice lek haar lippe af na ‘n heerlike smulhappie.
Basson Potgieter, plaasbestuurder, by sy geliefde skape.
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
Baai van kontraste
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
Au
Saldanha deur Alida Buckle
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
Maak kennis met die uitgestrekte strande van Saldanha
S
aldanha, 110km van Kaapstad af, is ʼn baai van kontraste met asemrowende natuurskoon gemeng met visfabrieke en ʼn diepwaterkaai waar daar telkens groot olietenkskepe te siene is. Dit vorm die agtergrond vir ʼn besige werkende dorp waar toeriste kan ontspan, langs die strand kan stap, in die somer kan swem en watersport beoefen en vars kreef, vis, mossels en oesters kan koop en self gaarmaak. Óf die seekos kan gaan eet by die rits goeie waterkantrestaurante, so vars as wat regulasies dit toelaat. Die vissersbote en seiljagte wat daagliks op Saldanhabaai se water lê, of dit vroegoggend met sonsopkoms is en of snags wanneer die verskillende ligte van die skepe en geboue ʼn reënboog van kleure op die water maak, is prentjiemooi. Saldanha het heelwat seevaartverkeer met sowat 550 skepe wat elke jaar by die hawe aandoen. Ironies as ʼn mens dink dat hoewel Saldanhabaai die beste natuurlike ankerplek langs die
uitgestrekte kuslyn was, Portugese, Hollandse, Engelse, Franse en Skandinawiese skepe dit destyds net in tye van nood besoek het, as gevolg van die tekort aan water. Saldanhabaai het eers later die middelpunt van die vis- en walvisverwerkingsbedryf geword. Saldanhabaai, vandag een van Suid-Afrika se grootste kommersiële hawens en ʼn gewilde toeristebestemming, het sy naam te danke aan ʼn Hollandse seevaarder. Joris van Spilbergen het dit verkeerdelik as “Saldanhabaai”, soos wat Tafelbaai eers genoem is, aangesien. Die naam het gebly. Die Hollandse Oos-Indiese Kompanjie het in 1666 ʼn militêre pos hier gevestig en later ook ʼn poskantoor. Die eerste vissers moes noodgedwonge bokkoms maak omdat een vyfde van hul vangs gesout of gedroog aan Tafelbaai gelewer moes word. In 1727 het die Here XVII vyf Engelse duikers ook na Saldanhabaai gestuur om na geld en ander goed in skeepswrakke te soek. Hoewel ’n geld en ander kosbaarhede uit die wrakke gehaal is, het dit nie veel sukses opgelewer nie, omdat die wrakke reeds gedeeltelik met sand bedek was.
Z
Leefstyl • Lifestyle
Die Britte neem beheer tot in 1795 waarna die baai ʼn paar keer van hande verwissel tussen Brittanje en Holland. Teen 1818 was die grond om die baai feitlik net leenplase, met min kommersiële ontwikkeling. Die Hollanders en die Franse het egter gereeld vasgesit oor die groot hoeveelhede robbe en guano (gebruik as kunsmis) in die baai. Een van gebore Baaienaars se geliefkoosde verhale om hieroor te vertel is die Schaapeneiland voorval. Een verslag rapporteer dat sowat 300 skepe in Augustus 1844 in Saldanhabaai geanker was om guano te ontgin. Om onmin tussen die verskillende nasionaliteite te vermy, is die eiland in dele verdeel, soos die snye van ʼn koek. Die situasie verander gedurende die AngloBoereoorlog (1899-1902) met Saldanhabaai wat baie van die skeepsverkeer, waarvoor Tafelbaai te klein geword het, moes hanteer. Van die eerste opgetekende gevalle van “toerisme” is die naweek-uitstappies wat die Bucknall Line vir 3 pond 7 sent van Kaapstad na Saldanha gereël het, met ingesluit akkommodasie in die Saldanhabaai Hotel. Die bou van die pad van Vredenburg na
Augustus • September ‘14
1. Saldanhabaai se water is hemelsblou. 2. Die uitsig vanaf die parkeerterrein by die hoof swemstrand naby die Saldanhabaai-vakansieoord. 3. Die standbeeld ter ere van gestorwe vissers en kunswerk is by die Hoedjieskop- bewaringsgebied naby tradisionele vissermanshuisies en ‘n asemrowende uitsig.
Saldanha in 1911 het die plaaslike ekonomie versterk en in 1916 ontvang Hoedjiesbaai status as nedersetting. Saldanhabaai speel nie ʼn groot rol in die Eerste Wêreldoorlog nie, maar tydens die Tweede Wêreldoorlog word daar weer gekyk na ʼn hawe in Saldanha om die swaar skeepsverkeer by die Kaap de Goede Hoop te verlig. Die baai ontwikkel egter eers in die sewentigs tot ʼn moderne hawe, hoofsaaklik as gevolg van die Sishen-Saldanha ystererts-projek en in die negentigs die ArcelorMittal-staalfabriek. Dit het onder meer die oprig van ʼn diepwaterkaai ingesluit. Vandag word Saldanha se ekonomie gerugsteun deur invoere (antrasiet, kooks en staalpalette), uitvoere (staalrolle en gietyster), visnywerhede en toerisme, veral eko-toerisme. Die baai vorm deel van die Saldanhabaaimunisipaliteit wat ook Jacobsbaai, Vredenburg, Langebaan, Hopefield, St Helenabaai en Paternoster bestuur. Saldanha het drie laerskole, twee hoerskole en ‘n wereldbekende duikskool. Die dorp huisves ook die krygsfakulteit van die Universiteit van Stellenbosch, die Militere Akademie van die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag en die SAS Saldanha, ‘n opleidingsentrum van die Suid-Afrikaanse Vloot. Augustus • September ‘14
Benewens die pragtige kameraskote wat die vloot se bote inhou is’n begeleide besoek aan die vlootgronde ‘n besondere belewenis. Voelliefhebbers sal die magdom seemeeue, duikers, kormorante, malgasse en sterretjies op die wandelroetes in die natuurreservaat geniet. Daar is vier wandelpaaie (ook vir bergfietse): die Rooi-roete is 14.5 km lank en neem sowat 5 uur, die Groen-roete (9.6 km, 3 uur), die Blou-roete (4 km, 1.5 uur) en die Geel-roete (11 km, 4 uur). In die lente is daar ‘n blommemassa en selfs die moontlikheid om walvisse in Brandewynbaai, soos dit plaaslik bekend is, naby die reservaat te siene te kry. Diegene met viertrekvoertuie kan die ongerepte Tabakbaai (nie dieselfde as die Tabakbaai-vakansieoord nie) op pad na Jacobsbaai besoek en dalk dolfyne in die water sien speel. Die Hugenote-gedenkteken is op die strand tussen die Saldanha-vakansieoord en die pad na die Dial Rock-gemeenskapsaal. Die Saldanhabaai-seiljagklub in Smitswinkelbaai, op pad na die hawe, hou een keer per maand resies met verskillende klasse bote wat deelneem. Omdat Saldanhabaai gedeeltelik beskut word deur die Marcus-eiland, ‘n 3.1km lange kunsmatige breekwatermuur, is dit gewild onder seiljag-entoesiaste en hengelaars – geelstert,
Z
Leefstyl • Lifestyle
tuna en snoek in die winter. Besoekers in motors en motorfietsryers kan gerus die hawegebied besoek en al om tot by die kleinvaartuighawe of tot naby Malgas-eiland ry. Die middedorp van Saldanha het alles wat nodig is: supermarkte, klerewinkels, banke, hardeware, poskantoor, biblioteek, vulstasies, eetplekke, ‘n apteek, ‘n hospieswinkel (vir snuisterye en goedkoop klere), drankwinkels en verskeie wegneemete-plekkies. Al om die baai is restaurante met ‘n uitkyk op die water. Daar word ook walviskyk-bootritte aangebied. Moenie Saldanha sonder ’n verkyker en kamera besoek nie. Daar is oral besondere uitkykpunte. Om meer inligting oor die besienswaardighede te kry bel die Saldanhabaai-toerismeburo by 022 714 2088, stuur e-pos na bureau@ kingsley.co.za of besoek hul webwerf by www. saldanhabay.co.za. Bronne: Webwerwe capeinfo.com; sa-venues. com; transnetnationalportsauthority.net; ports. co.za; capewestcoastpeninsula.co.za; r27.co.za; hawevanheil.org.za; sbyc.co.za. Ook Helena Liebenberg, Grepe uit die geskiedenis van die Kaap die Goeie Hoop aan die hand van die VOC se Resolusies van die Politieke Raad (1651-1795); K.S. Russel, Coastal Engineering in South Africa.
25
Sense of humor: the key for D
iane Schaafsma could easily be called the doyenne of tourism in Saldanha because of her long history with the town, which is situated along the shore of Saldanha Bay. She has been a resident since 1973 and is the owner of a wellknown 22-year-old waterfront restaurant. Being a West Coast businesswoman, she has fought alongside environmentalists for various causes which threaten the Bay’s ecology and is also the chairperson of the local tourism body. Diane believes a good sense of humour goes a long way in dealing with stressed customers. “In our business you work with so many different personalities, and each has to be handled differently. You have to read your clients. I want them to walk out of here feeling good about themselves, their issues resolved.” To Diane, Saldanha is the West Coast’s best-kept secret. “Look around us. It’s winter, but what a beautiful sunny day. You’ve got the blue water, the clear sky.” Diane’s eyes sparkles just as blue. “I love the West Coast in general, but Saldanha is home to me. That’s where my roots lie. There’s no better lifestyle anywhere else. The beach is beautiful.” Diane loves to take walks on the beach at night, but “always with someone”. She’s not careless, now that she is used to being a widow. After the loss of her husband, well-known businessman Rob Schaafsma, family and friends were the ones who carried her through. “I’m extremely grateful for their support.” She strongly believes that one cannot let the past dictate the future. According to the Jewish faith, the year after death is for repentance and healing. For Diane, it was a time of tremendous character change and growth. “I was shown that God does love me. I would not change this wonderful journey at all. I’ve learned the art of forgiveness. Hurt. Forgive. Miracles do happen.” With her poised gentle way she assures that “God never promised us a smooth road, but He will always be with us.” Diane was born and bred in Sea Point, Cape Town. She met Rob, also from Sea Point while working in the stylish Barclays Bank in Adderley Street, Cape Town. In 1973, after they got married, they moved to Saldanha and started a pre-cast concrete business. They had three children and in 1984, at the time when Iscor’s big Sishen-Saldanha project started and the deep-water jetty was built, they took their children out of school to go on a most wondrous yachting adventure. From Saldanha they sailed up the west coast of Africa to the Mediterranean and through the Suez Canal. They stayed in Israel and Europe for two years. “My children are still travel bugs,” says this proud mother and grandmother. Mandi Schaafsma-Tarky has only been back in South Africa for a year after staying in Mexico for
26
Diane
By: Alida Buckle
three years; Nikki Schaafsma-Harris lives in the Wilderness, but is on her way to Dubai; and Mark Schaafsma lives in Doha, Qatar. After the African adventure, Diane and Rob opened the Slipway Waterfront Restaurant in the Saldanha Bay Harbour on 24 November 1992. Over the years, Diane has seen their clients gradually change to healthier food choices. “In the beginning it was all deep-fried and large portions of fish and chips with lots of cakes. We used to have a big round cake stand with carrot cake, tarts and lemon meringue. People ordered from that after a big meal.” “Nowadays people just want to enjoy a good plate of food, they don’t want to ‘pig out’ and feel stuffed after they’ve eaten.” Slipway’s menu still boasts old favourites like Londonstyle fish and chips, but Diane says that these days customers prefer to order the fish grilled and served with a salad.” In the last two years Diane has especially observed the change to smaller and lighter. “People order mostly frozen desserts like a Don Pedro or ice cream. They would rather ask for a salad, half rice and half chips. Desserts are not that popular. And it is rare that someone orders all three courses at once; mostly just starters and main.” In tourism the seasons change: sometimes there is an influx of international tourists; then there are domestic tourists; and throughout there are the local clients. Diane says “Go for it” to any constructive criticism, but feels offended when people use social media to complain
Z
Leefstyl • Lifestyle
when they ate and left without saying anything to her staff or herself. The new trend to bash restaurants for the slightest oversight is abhorrent to her. “We adhere to strict regulations. We can’t, for instance, buy fish from the roadside. We have to order from accredited vendors.” Asked about past highlights, Diane gets very excited about the “basket of talent” in Saldanha and the art and culture evenings she used to hold in years gone by. “The Military Academy used to have a Cultural as well as a Drama Department, with lots of talented people. Attendees included guitarists, poets, lyricists and musicians. We even had a German potter.” Diane loves working with arty and creative people, but found it is sometimes difficult to keep them motivated. “They never think they’re good enough and are very temperamental.” But still, she loves being with artists. “A bit of escapism,” she admits with a smile, and adds that she might be starting those art and culture evenings again … What does her future hold? “I’d like to stay busy. Take up a few new challenges. I’m always looking for a challenge.” One thing is for certain, though, she would rather be nowhere else but in Saldanha. Diane wants to keep Slipway going, travel to visit her children and spend time with dear friends. “The Lord and I are quite able to get through life.”
Augustus • September ‘14
in GOOD TASTE
Slipway’s Thai Calamari Stir-fry What you need 1 green pepper 1 onion, chopped 1/2 teaspoon garlic 1 peeled tomato 1 spring onion, chopped 1 tablespoon butter 2 mushrooms, sliced Pinch of Cajun Spice Pinch of Cumin 12 calamari rings, grilled 8 mussels in shells, cooked 1 teaspoon lemon juice 1/2 teaspoon Thai sauce 1/4 chilli, chopped Pinch of fresh ginger, grated 2 tablespoons coconut milk Salt and pepper to taste
Method
Diane Schaafsma Augustus • September ‘14
Sauté green pepper, onion and tomato
calamari is cooked and mussels opened
until cooked.
up.
Stir-fry spring onion and garlic in butter
Be careful not to overcook calamari as
until soft.
this will make it rubbery (+- 5 minutes).
Add mushrooms and stir-fry a little, take
Taste and add salt and pepper if re-
off heat and keep aside.
quired.
Put rest of ingredients into pan with
Serve on a bed of rice with a green salad
calamari and mussels and sauté until
on the side.
Z
Leefstyl • Lifestyle
27
Goodies and Gadgets
Kitchen style There are refrigerators out now that have screens which will let you watch TV, tweet, and all sorts of useful Internet-connected applications. It’s primary function though, is to keep your food fresh. While we always try to keep practicality in mind, it’s hard to not be suckered in by fancy features. If you tend to go through food fairly quickly, and wish you didn’t have to run a giant fridge, then you might like using some of the old-fashioned methods of keeping things cool.
We can’t help but scrutinize our own features. Ever since we’ve had access to a mirror and an understanding that our face and hair combination looks better on some days rather than others, we’ve been looking at ourselves in any reflective surface we can find. That could be why there’s been such a rise in selfies as of late.
28
on the hot plate, and presto change-o, you have a hot meal ready to go. Once you’ve made your masterpiece and the timer sounds, pull out the hot plate, push up the rings holding your sandwich steady and dig in.
What could be better on a hot summer day than an ice cold beer? After a day in the sun, or a round of golf, it almost doesn’t matter what kind of beer it is, as long as it’s very, very cold. I’m not sure how great a beer popsicle would be, but a beer slushy? Yeah, that could be something worth trying.
The miserly taste buds on our tongues can sadly only recognize the five primary tastes – sweet, sour, bitter, salty and that made up one (“umami” or something). Our noses however, are capable of distinguishing billions of subtle food flavours as their aromas reach the back of our palette. We’ve been shortchanged for too long, so the time has come to join the Aroma R-evolution.
Going into work without having anything to eat is just asking for a bad day. You’ll come in already grouchy, grasping at any coffee that comes your way. Breakfast isn’t always a big hassle, but if you’re tired of oatmeal or eggs, then you’re probably on the verge of going to Starbucks for a sandwich that costs way too much. If you like the idea of eating an English muffin sandwich every day, then you’ll love the Hamilton Beach Dual Breakfast Sandwich Maker. This can make 2 sandwiches within about 5 minutes. Simply put in whatever ingredients you want, making sure the egg is
Z
Leefstyl • Lifestyle
Grab a fork from this ground-breaking kit and prepare to experience a completely new landscape of taste sensations that you never knew existed. Just insert one of the small discs of blotting paper into the handle and then use the included pipette to choose from a rich lineup of 21 exciting aromas to mix and match – basil, coffee, passion fruit and many more. As you eat, this innovative utensil provides you with a flow of potent vapours that doubles the flavours for your brain to analyse. It’s an overused cliché but this truly has to be tasted to be believed.
Augustus • September ‘14
Restaurantgids
Augustus • September ‘14
Darling Brig’s Barn
022 492 2451
Doringbaai Jetty Restaurant
027 215 1092
Hermon Bartholomeus Klip Farmhouse
082 322 1758
Jacobsbaai Weskusplek
022 715 3333
Laaiplek Eigebraai Restaurant
022 783 1116
Langebaan Boesmanland Plaaskombuis Bouzouki’s Cattle Baron Langebaan Seafood Deli The Farmhouse Hotel Friday Island Geelbek Lekka by die See
022 772 1564 022 707 7796 022 772 1131 022 772 1280 022 772 2062 022 772 2506 022 772 2134 082 899 6377
Malmesbury Barry’s Beef and Barrel Cardelli’s Cherry Lane Die Herehuis Jannos Sabino Spur
022 482 1372 022 487 1744 022 482 2877 022 487 1771 022 487 2091 022 487 1511
Moorreesburg De Oude Stoep Die Hut Die Kuns Kombuis
022 433 3154 022 433 2665 022 433 4749
Paternoster Blikkie Pizzeria Oep ve Koep Garden Bistro Skatkis Restaurant
022 752 2246 022 752 2105 022 752 2023
Piketberg Archers Bistro Fat Catz Café/Restaurant Mountain Creek Spur
022 913 3651 022 913 1076 022 913 1819
Porterville Koppikoffi Plattelander
022 931 3877 082 773 1200
Riebeek Kasteel BBBS Café Felix Country Inn Bistro Ed’s Diner The Royal Hotel
022 448 1031 022 448 1170 022 448 1110 022 448 1377 022 448 1479
Riebeek West Pleasant Pheasant Riebeek Valley Hotel
022 461 2170 022 461 2672
Saldanha Blue Bay Lodge Eigebaai Restaurant Hoedjiesbaai Hotel Jane’s Guest House
022 714 1177 022 714 1271 022 714 1271 083 900 7923
Veldrif Die Pont Restaurant
022 783 11 37
Vredenburg Legends Ocean Basket Yukon Spur
022 719 1820 022 713 2998 022 713 4569
Yzerfontein Meeurots Restaurant Weskus Padstal
022 451 2608 082 351 2722
Z
Leefstyl • Lifestyle
29
happening What's
29 Augustus Clanwilliam Wild Flower Show 027 482 2024
29 Augustus Piketberg Agriculture & Flowershow 022 913 2063
29-31 Augustus Hopefield Fynbosskou 022 723 1720
19 September 27-28 September 19-21 September 2-5 Oktober September Duckitt Nurseries Orchid Show
Shiraz & Art Weekend Riebeek Valley 022 448 1545
Darling Wildflower Show 022 492 3361
Rocking the Daisies Cloof Wine Estate, Darling
Darling Voorkamerfest
25-26 3-6 September September Swartland Skou Moorreesburg 022 433 1607
4 September Swartlandskou Damesdag Liza-Mari Carstens: 082 864 7111
5-7 September Darling Voorkamerfest Contact 082 321 7542
6 September
Malmesbury’s Agricultural Show 022 482 3180
26-28 September Renosterveld MBT Cycle Race Darling 021 975 7017
27 September Yzerfontein Ope Galjoen Derby 2014 Gawie Steyn: 083 379 6044
Porseleinberg 4x4 Route Riebeek Valley 082 523 9804
30
4 Oktober Yzerfontein October Fest Karin: 022 451 2819
3-12 Oktober Mykonos Festival 4 Oktober – Joseph Clark 7 Oktober – Black Byrd 8 Oktober – Juanita Du Plessis 9 Oktober – Jay 10 Oktober – Goodluck 11 Oktober – Radio Kalahari Orker 022 707 7730
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
The eye depends on the flow of tears to provide constant moisture and lubrication to maintain vision and comfort. Dry eye occurs when there is inadequate tear volume or function resulting in an unstable tear film and ocular surface disease.
Hydrate dry eyes The tear film has three layers: 1.The outer lipid or oil layer is secreted by the meibomian glands. The function of the outer lipid layer is to prevent evaporation of the aqueous layer. A deficiency of this layer results in evaporative dry eye. 2. The middle aqueous layer is secreted by the lacrimal glands. The function of this layer is to provide atmospheric oxygen to the corneal epithelium and to wash away debris and provide a smooth optical surface. 3. The inner mucin layer is secreted by conjunctival goblet cells. The function of this layer is to permit wetting by converting the corneal epithelium from a hydrophobic to hydrophilic surface.
The spread of the tear film Tear film is spread over the ocular surface through a neuronally controlled blinking mechanism. Three factors are required for effective resurfacing of the tear film: 1) Normal blinking reflex 2) Contact between the external ocular surface and eyelids 3) Normal corneal epithelium. Classification of Dry eye: Dry eye can be classified according to deficiency in the middle aqueous layer of tear films or due to evaporation problems. Deficiency in the aqueous layer can be caused by various factors like autoimmune conditions resulting in reduction in secretion or other factors like lacrimal tissue destruction due to tumors
Augustus • September ‘14
or inflammation. Evaporative causes of dry eye can include factors like eyelid scarring, congenital meibomian gland absence, contact lens wear or environmental factors like air-conditioning. Symptoms of dry eye are feelings of dryness, grittiness and burning that worsen during the day. Stringy discharge, transient blurring of vision, redness, and lidcrusting are also common.
Treatment (should always be discussed with an eye care specialist) 1) Tear substitutes that are based on the replacement of aqueous layer of the tear film like drops and gels might bring relief. 2) Punctal occlusion can be used to reduce drainage of tears and thereby preserves natural tears and prolong the effect of artificial tears. 3) Fitting of hydrogel contact lenses with lower water content or silicone hydrogel lenses on patients who suffers from dry eye with their current contact lenses. 4) Reduction of room temperature by avoiding heating. 5) Room humidifiers to increase humidity. 6) There is also growing evidence that oral intake of fish oil and omega 3 via diet or supplement is very helpful to those suffering with dry eye. Sources: J Kanski, Clinical Ophthalmology, A Systemic Approach, 6th edition Google images www.webmd.com/eye-health/eye-health-dry -eye
Z
Leefstyl • Lifestyle
32
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
Au
Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
33
34
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14
19th, 20th & 21st September 2014 9am-5pm at Darling Sports Club Adults Children(under 18) Children (under13) Pensioners (Friday only)
R40 R20 Free R25
• landscaped flower hall • tractor ride to the oudepost wetland • craft market with food & fun stalls • live entertainment at the food court
084 916 1111 • www.darlingwildflowers.co.za • darlingwfs@telkomsa.net Augustus • September ‘14
Z
Leefstyl • Lifestyle
35
Z
Leefstyl • Lifestyle
Augustus • September ‘14