Excursie Spuimonding-West

Excursie Spuimonding-West niet alleen voor vogelaars interessant

Benjamin Hallie

Op zaterdag 28 mei verzamelden we in alle vroegte op de parkeerplaats bij de uitkijktoren van de Beningerwaard nabij het plaatsje Zuidland. Nadat zich na een aankondiging in de Waardvogel maar 4 mensen hadden aangemeld, is de excursie in de laatste week voor aanvang nog via diverse wegen, waaronder facebook, onder de aandacht gebracht. Dit bracht het deelnemersaantal op een respectabele 12. Zelf probeer ik dit gebied eenmaal per jaar te bezoeken nadat ik het in 2018 had ontdekt tijdens een vakantie in Rockanje. Of ik dit gebied nu alleen bezoek of met een gezelschap, het organiseren en delen van mijn enthousiasme is oprecht een kleine moeite. In ruil hiervoor heb ik de nodige kennis opgedaan en meer gezien dan wanneer ik alleen op pad was gegaan. Dat ik zelf mijn verrekijker was vergeten, was gezien het gezelschap geen enkel probleem. Daarom bij deze een bescheiden oproep je te melden voor het organiseren van, of deelnemen aan, laagdrempelige excursies waarin we kennis en plezier kunnen delen. Het brengt een hoop energie! D

Benjamin draait aan het rad van het trekpontje, foto: Joke Colijn

Het prachtige gebied staat onder invloed van het getij dat brak water het gebied doet instromen. Dit in combinatie met een gevarieerd landschap van slikkige randen, rietvelden en natte graslanden met opschot van bloeiende vlier en uitgebloeide meidoorn maakt dat hier veel diversiteit aan o.a. planten en vogels te vinden is. Een rondje door het gebied is dan ook een garantie voor bijvoorbeeld meerdere blauwborst-waarnemingen. Zo werden wij vandaag verrast door een blauwborst met een sint-jakobsvlinder in zijn bek. Onze aanwezigheid op geringe afstand weerhield hem ervan omlaag te duiken richting nestplek. Hierdoor was hij goed te bewonderen op het paaltje waarop hij fotogeniek, met prooi in de bek, bleef zitten. Eerder al hadden we vanaf het startpunt op de dijk enkele tientallen waarnemingen gedaan met behulp van verrekijker en telescoop.

Gaandeweg door het gebied merkte ik dat mijn focus meer op de aanwezige planten kwam te liggen. Dit had voornamelijk te maken met het feit dat hier soorten groeien die dichter bij huis minder voorkomen. Zo moest PlantNet [app om planten te determineren, red.] eraan te pas komen om de bloeiende heggenrank op naam te brengen, een soort die ik hier persoonlijk niet had verwacht. Naslagwerk leerde dat heggenrank voorkomt op droge kalkrijke grond. Gezien het verhoogde pad door het gebied en de invloed van het (kalkrijke) water, mag de groeiplaats achteraf gezien geen algehele verrassing zijn. Heggenrank is overigens een plant uit de

komkommerfamilie. Ook dit is verklaarbaar als je kijkt naar de vorm van het blad en de groei- en bloeiwijze. Andere waarnemingen waren onder andere: slipbladige ooievaarsbek, (veel) kleine ratelaar, echte guldenroede, schijfkamille, gewone

Heggerank behoort tot de komkommerfamilie, foto: Benjamin Hallie

raket, blauwe waterereprijs, herderstasje, heelblaadjes, zilverschoon en heemst. Deze laatste soort behoort tot de kaarsjeskruidfamilie, staat op de Nederlandse Rode lijst en is door menselijk toedoen over de hele wereld verspreid. Onder de juiste omstandigheden (bodem, vochtigheid en klimaat) kan deze soort zich vestigen en wordt dan ook veel aangetroffen in gebieden met brakwater in rietmoeras. In dit gebied heeft de plant het in ieder geval goed naar zijn zin!

Blauwe waterereprijs, foto: Benjamin Hallie

Heemst, een lid van de kaarsjeskruidfamilie, foto: Benjamin Hallie

Naast de aanwezigheid van grote hoeveelheden gewone pendelvliegen, zagen we de nodige dagvlinders zoals kleine vos, atalanta en een enkel dagpauwoog. Ook de distelvlinder werd een aantal keer gezien. De distelvlinder is een algemene trekvlinder die soms ‘invasiejaren’ kent. Nadat 2019 zo’n jaar was, hebben de eerste voorzichtige berichten mij met betrekking tot 2022 inmiddels al bereikt. Een kijkje op de website van de Vlinderstichting is altijd de moeite waard om op de hoogte te blijven. Nadat de lijstjes van de ervaren vogelaars vorm begonnen te krijgen, ontstond een gezonde mate van frustratie omdat waarnemingen van steltlopers/plevieren uitbleven. Inmiddels was het gebied doorkruist en hadden we alleen nog de tureluur kunnen bijschrijven. Van de terugweg via het fietspad hadden we dan ook weinig verwachtingen en de pas zat er goed in, totdat het voorste deel van de groep werd teruggeroepen: “Telescoop, telescoop!”. Nadat alles in gereedheid was gebracht hebben we met een klein uur aan ‘oponthoud’ de nodige steltlopers en plevieren kunnen bijschrijven: kluten, scholeksters, kieviten, tureluurs en vele bontbekplevieren werden aan de lijstjes toegevoegd. Of er uiteindelijk nog kleine plevieren en strandlopers zijn waargenomen door andere deelnemers heb ik even niet meer voor ogen. En dat uurtje oponthoud, dat had ook te maken met de haat-liefde verhouding van menig deelnemer met een gele kwikstaart die steeds als de kijker erop werd gericht, uit het zicht verdween...

Soortenlijst Willem Sloof: graspieper, fuut, grauwe gans, kuifeend, spreeuw, putter, veldleeuwerik, merel, blauwborst, rietzanger, boerenzwaluw, kievit, rietgors, meerkoet, vink, buizerd, gierzwaluw, zwarte kraai, scholekster, wilde eend, kluut, krakeend, kokmeeuw, brandgans, knobbelzwaan, bergeend, bruine kiekendief, lepelaar, winterkoning, slobeend, roodborsttapuit, braamsluiper, Cetti’s zanger, kleine karekiet, grasmus, fitis, aalscholver, grote Canadese gans, kneu, tureluur, bontbekplevier, gele kwikstaart, grutto en zwartkop. D

Gele kwikstaart, altijd een mooie waarneming, foto: Max Ossevoort