AKTUELNO
Gojaznost i COVID-19 Broj gojaznih se u cijelom svijetu značajno uvećava i predviđa se da će se brojke udvostručiti do 2035. godine. Epidemija gojaznosti utiče na težinu pandemije COVID-19.
autor: Dr Elzana Čikić, Endokrinolog KCCG Podgorica
D
a li je gojaznost bolest ili životni stil? Američka medicinska asocijacija (American Medical Association) je već klasifikovala gojaznost kao bolest. To je zdravstveno stanje koje zaslužuje pažnju, razumijevanje i podršku kao i svaka druga bolest1. Gojaznost i bez COVID infekcije, ozbiljno utiče na zdravlje: smanjuje očekivano trajanje života kod muškaraca za 4,2 godine, a kod žena za 3,5 godine, dok morbidna gojaznost kod muškaraca skraćuje životni vijek za 9,2 godine, a kod žena za 7,7 godina. Gojaznost povećava rizik od arterijske hipertenzije, infarkta miokarda, šloga, srčane insuficijencije, dijabetesa tip 2, nealkoholne bolesti jetre i raznih vrsta karcinoma.
Gojaznost smanjuje otpornost na infekcije Poznato je da gojaznost narušava imunitet na respiratorne viruse, poput gripa i smanjuje odgovor na vakcinu protiv gripa (Green, 2017). Visok nivo šećera u krvi i dijabetes kod gojaznih, takođe su povezani s povećanim morbiditetom i smrtnošću od infekcija drugim koronavirusima, na primjer onim koji dovodi do ozbiljnog akutnog respiratornog sindroma (SARS) 2003. godine i bliskoistočnog respiratornog sindroma (MERS) iz 2012. godine.
ničke ventilacije i smrti veći s porastom BMI. Povećani rizik za hospitalizaciju ili smrt posebno je izražen kod mlađih od 65 godina. Kineska metaanaliza koja se bavila istraživanjem loših ishoda COVID-19 je pokazala da gojazne osobe imaju 2x veći rizik za loše ishode u odnosu na normalno uhranjene, a smrtnost od COVID-19 se naglo povećava pri visokim BMI. Osobe sa BMI do 40kg/m2 imaGojaznost povećava rizik ju za 40% veći rizik, a one sa BMI većim od loših ishoda od COVID-19 40% imaju za 90% veći rizik. KomorbiditeGojaznost utrostručuje rizik od hospitalizacije ti udruženi sa COVID-19 po učestalosti su: hikod infekcije COVID-19. pertenzija, gojaznost, diabetes tip 2, hronične Studije slučajeva COVID-19 sugerišu da su bolesti pluća (asthma, HOBP), kardiovaskularrizici od hospitalizacije, prijema u jedinicu ne bolesti (koronarna bolest, kongestivna srčaintenzivne njege, neinvazivne, invazivne meha- na slabost), neurološke bolesti, hronična bolest
4
PharmaMedica Crna Gora ⁄ broj 13
bubrega, imunosupresivna stanja, gastroenterološke bolesti, bolesti jetre, bolesti krvi, reumatološke/autoimune bolesti.
Zašto gojaznost povećava rizik od lošeg ishoda COVID-192-5? Disregulacija imunološkog sistema tokom SARS-CoV-2 infekcije kod gojaznih Virus prodire u ćeliju vezujući se preko svog spike proteina za ACE-2 receptor na ćelijskoj membrani. Ulaskom u ćeliju izaziva: a) Direktan citotoksični efekat. b) Dovodi do disregulacije sestema renin-angiotenzin, a to dovodi do vazokonstrikcije i povećanja propustljivosti krvnih sudova, oštećenja endotela, povećane produkcije trombi-
www.pharmamedica.rs
