ΑΠΟΨΗ
Υδρογονάνθρακες: Ευλογία ή κατάρα; (Μέρος Β΄)
Κυριακός E. Γεωργίου Εργάτης Γνώσης
Σ
το προηγούμενο άρθρο ξεκίνησε μια ανάλυση κατά πόσον οι υδρογονάνθρακες αποτελούν ευλογία ή κατάρα για τη χώρα που διαθέτει αποθέματα στο υπέδαφος ή στην υποθαλάσσια περιοχή υπό τον έλεγχό της. Εκ των πραγμάτων, μπορεί να είναι και τα δύο και ενίοτε ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, το Χιούστον του Τέξας έχει συνδέσει τη μεγάλη του ανάπτυξη με τη βιομηχανία των υδρογονανθράκων και συναφών δραστηριοτήτων. Ως φυσικό επακόλουθο, οι διακυμάνσεις στη ζήτηση/προσφορά και στην τιμή των υδρογονανθράκων έχουν άμεσα θετική ή αρνητική επίπτωση στην οικονομία της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής. H λειτουργία πετρελαιοπηγών, διυλιστηρίων και άλλων πετροχημικών εργοστασίων προσφέρει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση, όχληση και μόλυνση, κυρίως στην περιοχή της Pasadena και κατά μήκος του Houston Channel, το οποίο οδηγεί από το λιμάνι στην ενδοχώρα στον Κόλπο του Μεξικού. Δυστυχώς, συχνά συμβαίνουν εργοστασιακά ατυχήματα και καταστροφές που επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το ήδη βεβαρημένο περιβάλλον και θέτουν σε κίνδυνο την πόλη και τους κατοίκους. Οι υδρογονάνθρακες αποτελούν ένα εμπόρευμα, όπως τα γεωργικά προϊόντα, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ παραγωγών. Βεβαίως, υπάρχουν διαφοροποιήσεις ως προς τη χημική και τη φυσική σύσταση και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά, αλλά επί της ουσίας αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η ποσότητα και η τιμή. Η ζήτηση είναι σε μεγάλο βαθμό ανελαστική, εξού και η υψηλή φορολογία που επιβάλλεται. Σε αυτόν τον προβληματισμό θα πρέπει να προστεθούν ακόμη τέσσερα σημεία. Παγκόσμια, υπάρχει μια συνεχώς
76 EconomyToday
αυξανόμενη προσπάθεια για μείωση της εξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες λόγω των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της κλιματικής αλλαγής. Εξελικτικά, οδηγούμαστε σε μια οικονομία απεξαρτημένη από τους υδρογονάνθρακες με ορίζοντα το 2050 και επομένως η Κύπρος έχει ένα σχετικά σύντομο περιθώριο αξιοποίησης αυτών των πόρων. Επίσης, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι οι ποσότητες υδρογονανθράκων είναι πεπερασμένες και κάποια στιγμή θα εξαντληθούν ή η εκμετάλλευση των ποσοτήτων που θα παραμείνουν δεν θα είναι οικονομικά συμφέρουσα. Ένας ακόμη αρνητικός παράγοντας αφορά τη διαφθορά και την κατασπατάληση πόρων που συνοδεύουν την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, ιδιαίτερα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου μικρό μέρος του πλούτου που παράγεται καταλήγει στους πολίτες των χωρών αυτών, μιας και το μεγαλύτερο μερίδιο καταλήγει στους τοπικούς άρχοντες και στις εταιρείες που εργάζονται στον χώρο. Βεβαίως, τα φαινόμενα αυτά δεν αποτελούν «προνόμιο» των πιο πάνω χωρών και περιοχών. Η Κύπρος από το 2000 προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να δημιουργήσει τις υποδομές για επεξεργασία φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρισμού και μόλις πολύ πρόσφατα τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του τερματικού αποθήκευσης και αποϋγροποίησης φυσικού αερίου, με ορίζοντα λειτουργίας το καλοκαίρι του 2022. Η παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο θα επιφέρει μείωση 15% - 25% στο κόστος ηλεκτρισμού σε σχέση με αυτό που παράγεται με υγρά καύσιμα, με ευεργετικές επιπτώσεις στα οικονομικά των νοικοκυριών και μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις. Με την ίδια λογική, είναι εφικτή η αντικατάσταση των υγρών καυσίμων στις συγκοινωνίες, στη θέρμανση, στη βιομηχανία και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Το φυσικό αέριο, επίσης, έχει λιγότερο αρνητικές επιπτώσεις
