ECONOMY TODAY FEBRUARY 2021 by diaspublications

5g ειναι εδω

TEΥΧΟΣ 56 / φεβρουαριος 2021 / €2.50

Αφιέρωμα Top employers

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ TEΥΧΟΣ 56 / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2021

FOCUS 26

COVER STORY: Το 5G είναι εδώ - 32 ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ: Μας αφορά όλους - 36 ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Οι απόψεις ακαδημαϊκών - 42 ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ: Σε 10 χρόνια αναμένεται το 6G - 46 ΘΑΝΟΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ: Επαναστατική τεχνολογία - 50 ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Τεχνολογικό ορόσημο το 5G - 52 ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ το 5G

ΘΕΜΑΤΑ

8 14 18 78 82 88

ΒΡΑΣΙΔΑΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ: Το φαινόμενο Tesla και η επανάσταση της ηλεκτροκίνησης ΤΙ ΕΙΝΑΙ το Bitcoin και πώς λειτουργεί; BITCOIN: Το νόμισμα του μέλλοντος ή μια ακόμα φούσκα; ΚΟΜΙΣΙΟΝ: Νέα μέτρα για ταξίδια από χώρες εκτός της Ε.Ε. ΠΡΟΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ η πρώην Λαϊκή Η ΜΑΧΗ των «προμηθευτών» κρατά μισό αιώνα

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥΝ

54 58 60 64 66 68 84 86

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ 4 6 92 98

EDITORIAL EI-KONOMIA MARKET WATCH ΙΣΤΟΡΙΑ ενός brand

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ… 22 65 70 94 96

4 EconomyToday

ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Αλλάζει το διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον ΣΤΕΛΛΑ ΗΛΙΑΔΟΥ: Το «θαύμα» του ανατοκισμού ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Πώς να προστατευτείτε από μελλοντικές κρίσεις ΠΑΝΟΣ ΔΑΝΟΣ: Ορατός ο κίνδυνος πτωχεύσεων και ανεργίας ΜΑΡΙΝΟΣ ΚΥΝΑΙΓΕΙΡΟΥ: Χρειάζεται στρατηγική για ανάπτυξη σοβαρών επενδύσεων ΦΑΝΟΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ: Η ανθεκτικότητα των ΑΠΕ στην πανδημία ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΣΩΤΗΡΙΟΥ: Μπορούμε τελικά να μάθουμε την «αλήθεια»;

IDEA: Συνεχίζει δυναμικά και ασταμάτητα ΤΟ 1o Συνέδριο του ΚΥΦΕΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ TOP EMPLOYERS - 72 LIDL - 74 PARIMATCH - 76 UNICARS CYPRUS EVENT AWARDS 2020 ΣΤΟ ΔΑΛΙ το πιο σύγχρονο υπαίθριο αμφιθέατρο

EconomyToday 3

ΕDITORIAL

ο αποτύπωμα της τεχνολογίας είναι έντονο το 2021. Η χώρα μας –κι όχι μόνο– υποδέχεται το 5G, ενώ η πανδημική κρίση έχει ήδη «μπάσει» στην καθημερινότητά μας τις νέες τεχνολογίες. Ο κόσμος εισέρχεται σε μια ψηφιακή εποχή. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, είναι σημαντικό να μπορέσει να ανταποκριθεί και το κράτος. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις του νεοσύστατου Υφυπουργείου Καινοτομίας δημιουργούν προσδοκίες, χρειάζεται όμως να γίνουν ακόμη πολλά. Η ηλεκτροκίνηση, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις, εκτιμάται ότι επίσης θα αρχίσει να αυξάνει τα μερίδιά της στην αγορά του αυτοκινήτου, εάν θεωρήσουμε ότι οι αγορές προεξοφλούν το μέλλον. Και εδώ το κράτος θα πρέπει να είναι έτοιμο. Όλα αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, καθώς ο κόσμος αλλάζει και η ταχύτητα με την οποία κινείται δεν επιτρέπει καθυστερήσεις.

Ο κόσμος

αλλάζει ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

5G ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ

TEΥΧΟΣ 56 / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2021 / €2.50

ΑΦΙΕΡΩΜΑ TOP EMPLOYERS

4 EconomyToday

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή και γωνία Λεωφόρου Αρχαγγέλου 31, 2057, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ.: 22580580 Φαξ: 22580675 Αρχισυντάκτης: Νέστορας Βασιλείου Art Director: Μάγδα Ιωάννου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Έμιλυ Μιντή, Θεόδωρος Καυκαρίδης, Ναταλία Γεωργιάδου ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ/ΑΝΑΛΥΤΕΣ: Ανδρέας Γιασεμίδης, Τάσος Γιασεμίδης, Βρασίδας Νεοφύτου, Ανδρέας Βλάχος, Κυριάκος Ε. Γεωργίου, Μαρίνος Κυναιγείρου, Στυλιάνα Χαραλάμπους, Χριστίνα Χατζησωτηρίου Διόρθωση: Σάββας Πολυβίου Επεξεργασία φωτογραφιών: Μαρία Χρυσοστόμου ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Advertising Executive: Γιώτα Παναγιώτου, e-mail: panayiotouy@diaspublishing.com τηλ. 22580812 Client Service Supervisor: Μαρία Χαραλάμπους MARKETING MANAGER: Γιώτα Ορφανίδου Υπεύθυνη Παραγωγής και Προγραμματισμού: Χριστιάνα Παναγίδου Υπεύθυνος Λογιστηρίου: Γιώργος Γεωργίου Λογιστήριό: Σάββια Αριστείδου EΚΔΟΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ Ιδρυτής: Κώστας Ν. Χατζηκωστής Διευθύνων Σύμβουλος: Χρύσανθος Τσουρούλλης Εκτύπωση: Proteas Press Ltd Διανομή: Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

EI-KONOMIA

Η γλώσσα των αριθμών στην Κύπρο

+1,6%

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

€2.143,8 εκατ.

+10,5% ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

€8.270,5 εκατ.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

€7.485,2 εκατ.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

€2.110,1 εκατ.

-87,6% ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΥΠΡΙΩΝ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

17.958 ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

144.619 ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

-16,1%

ΟΙ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

39.367 ΕΓΓΡΑΦΕΣ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

ΕΛΛΕΙΜΜΑ:

€799,2 εκατ. (3,8% στο ΑΕΠ) ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ:

€566,3 εκατ. (2,5% στο ΑΕΠ) 6 EconomyToday

46.896 ΕΓΓΡΑΦΕΣ

-7,2% ΤΑ ΕΣΟΔΑ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020:

€7.471,4 εκατ.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019:

€8.051,5 εκατ.

EconomyToday 7

ΘΕΜΑ

Το φαινόμενο

Tesla

και η επανάσταση της ηλεκτροκίνησης Όταν ο Έλον Μασκ αποφάσιζε να επενδύσει το μικρό ποσό των $16 εκατ. στην τότε μικρή και άσημη αυτοκινητοβιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων Tesla, το μακρινό 2004, δεν πίστευε ούτε ο ίδιος ότι αυτή η επιχειρηματική κίνησή του, 16 χρόνια μετά, θα τον αναδείκνυε ως τον πλουσιότερο άνθρωπο στον πλανήτη, με περιουσία κοντά στα $190 δισ., και θα άνοιγε τον δρόμο για την επανάσταση της ηλεκτροκίνησης στις παγκόσμιες αυτοκινητοβιομηχανίες. ΤΟΥ ΒΡΑΣΙΔΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ Υπεύθυνου Επενδυτικής Στρατηγικής Exclusive Capital

ο όραμα του Έλον Μασκ για μια καινοτόμο εταιρεία παραγωγής αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων παγκόσμιας εμβέλειας, όπως η Tesla, μαζί με τη συντονισμένη πολιτική απόφαση (Συμφωνία Παρισιού για την κλιματική αλλαγή) για λιγότερες εκπομπές ρύπων από τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, προκάλεσαν σεισμικές αλλαγές στη γερασμένη (100 χρονών) πετρελαιοκίνητη αυτοκινητοβιομηχανία. Η ανάπτυξη του ηλεκτροκίνητου κλάδου ήταν εντυπωσιακή κατά το 2020, καθώς δεν επηρεάστηκε καθόλου από την

8 EconomyToday

Οι πωλήσεις ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων αυξήθηκαν κατά 15% το 2020 σε σύγκριση με το 2019

αναπάντεχη υγειονομική και οικονομική κρίση του κορωνοϊού και την άνευ προηγουμένου πτώση των τιμών πετρελαίου κοντά στα $15 το βαρέλι τον περασμένο Απρίλιο. Οι πωλήσεις ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων αυξήθηκαν κατά 15% το 2020, ενώ την ίδια στιγμή οι πωλήσεις συμβατικών οχημάτων εσωτερικής καύσης συρρικνώθηκαν κατά 20% σε σύγκριση με το 2019, λόγω της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού. Παρόλο που η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στις συνολικές πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων υπολογίστηκε σε λιγότερο από 5% το 2020 (3 εκατ. μονάδες περίπου),

το μερίδιο αυτό αναμένεται να αυξηθεί κατά 30%, 40% και 50% στα επόμενα 10 έως 20 χρόνια με βάση τις προβλέψεις. Οι αναλυτές παρομοιάζουν τον αντίκτυπο που θα έχει στην κοινωνία η επερχόμενη μαζική μετάβαση προς την ηλεκτροκίνητη και υβριδική ενέργεια με τον αντίκτυπο που είχε η εφεύρεση της πετρελαιοκίνητης μηχανής στις αρχές του 1900, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση του πληθυσμού από τα παραδοσιακά μέσα μεταφοράς, όπως τα άλογα, τις άμαξες και τα γαϊδούρια, καθώς και από τα ατμοκίνητα τρένα και καράβια.

Το φαινόμενο Tesla Οι πωλήσεις συμβατικών οχημάτων εσωτερικής καύσης συρρικνώθηκαν κατά 20% το 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος

Παρόλο που η μετοχή της Tesla διολίσθησε στα $68 στις 18 Μαρτίου 2020 (από τα $200 στο τέλος Φεβρουαρίου), εν μέσω πανικού και έντονων ρευστοποιήσεων στις παγκόσμιες χρηματαγορές λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, εντούτοις, 10 μήνες μετά, η τιμή εκτινάχθηκε μέχρι τα $900, λόγω της αγοραστικής φρενίτιδας για τίτλους του κλάδου των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και της πράσινης ενέργειας. Η άνοδος της μετοχής μέσα στο 2020 ήταν τόσο εκρηκτική που έφθασε το 800%, με την εταιρεία πλέον να έχει τη

EconomyToday 9

ΘΕΜΑ μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση αυτοκινητοβιομηχανίας στον κόσμο, κοντά στα $835 δισ., ποσό που αντιστοιχεί στο άθροισμα της χρηματιστηριακής αξίας όλων των παραδοσιακών αυτοκινητοβιομηχανιών μαζί. Οι επενδυτές προεξοφλούν ότι η Tesla θα είναι σε θέση ισχύος για να αποκομίσει τεράστιο μερίδιο της ηλεκτροκίνητης αγοράς και να πολλαπλασιάσει την κερδοφορία της από την αναμενόμενη μεγάλη ζήτηση ηλεκτρικών αυτοκινήτων κατά την επόμενη δεκαετία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Tesla κατέκτησε την κινεζική SUV αγορά λανσάροντας το Model Y, το οποίο κατασκευάζεται στην Κίνα, ενώ κυριάρχησε στην αμερικανική sedan αγορά με το Model 3, που κατασκευάζεται στις ΗΠΑ. Η μεγάλη επιτυχία των συγκεκριμένων ηλεκτρικών μοντέλων βοήθησε την Tesla να ολοκληρώσει το 2020 με 500.000 συνολικές πωλήσεις, οι οποίες απέφεραν συνολικά $31,5 δισ. έσοδα και $721 εκατ. καθαρά κέρδη για πρώτη φορά στη 16χρονη ιστορία της. Ο Έλον Μασκ σκοπεύει να αυξήσει την παραγωγή της Tesla στις 750.000 μονάδες το 2021 και έως το 1 εκατ. μονάδες το 2022, εφόσον ξεκινήσει η παραγωγή στα υπό ανέγερση εργοστάσια της εταιρείας στο Βερολίνο της Γερμανίας και

10 EconomyToday

Η Κίνα, η Ε.Ε., οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες ανακοίνωσαν ότι το 20% των καινούργιων αυτοκινήτων που θα πωλούνται στην επικράτειά τους μέχρι το 2025 θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά Ή υβριδικά

στο Όστιν του Τέξας. Για να ικανοποιήσει τη μελλοντική ζήτηση, η εταιρεία προχώρησε στην κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής αυτοκινήτων και μπαταριών στο Τέξας και τη Νεβάδα των ΗΠΑ, στη Σανγκάη της Κίνας (εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2020) και στο Βερολίνο της Γερμανίας (υπό κατασκευή) –τα επονομαζόμενα «Gigafactories»– εφόσον πιστεύεται ότι η πλειοψηφία της μελλοντικής ζήτησης ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα προέλθει από την Κίνα-Ασία, τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Ενδεικτική του μεγέθους της Tesla είναι η σύγκριση με τις κεφαλαιοποιήσεις των κορυφαίων κατασκευαστών αυτοκινήτων στον κόσμο, της ιαπωνικής Toyota, με αξία στα $240 δισ., και του γερμανικού ομίλου Volkswagen, η αξία του οποίου ανέρχεται «μόλις» στα $85 δισ. Οι πωλήσεις της Tesla για το 2020 ήταν 500.000 ηλεκτρικά οχήματα, οι οποίες είναι μόλις το 6% των συνολικών πωλήσεων του ομίλου Toyota (Lexus, Daihatsu και άλλες μάρκες), με 9,5 εκατ. οχήματα, και του ομίλου Volkswagen, που διαχειρίζεται γνωστές μάρκες όπως Audi, SEAT, ŠKODA, Bentley, Bugatti, Lamborghini και Porsche, με 9,3 εκατ. οχήματα το 2020.

Πολιτική στροφή προς την πράσινη οικονομία Η τάση που ξεχώρισε το 2020 (παρά την πανδημία) είναι η παγκόσμια στροφή τόσο των πολιτικών ηγεσιών όσο και των επενδυτών προς την πράσινη οικονομία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με τις πρόνοιες της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2016 με την υπογραφή σχεδόν 200 χωρών. Η Συμφωνία του Παρισιού προνοεί ότι, μέχρι το 2030, το 60% της συνολικής παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (από το 35% το 2020), με τον απόλυτο στόχο να ανεβαίνει μέχρι το 90% το 2050, ενώ το υπόλοιπο 10% θα προέρχεται από μπαταρίες, υδρογόνο και άλλα. Με βάση τους πιο πάνω μακροπρόθεσμους στόχους, έχει ξεκινήσει ήδη μια μεταβατική περίοδος προς έναν κόσμο απεξαρτημένο τόσο από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, κάρβουνο, λιγνίτης, φυσικό αέριο) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και από τους ρύπους που εκπέμπουν τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, τα οποία αυξάνουν το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και υπερθερμαίνουν τον πλανήτη. Ένα από τα θεμέλια του προγράμματος του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα είναι η επαναφορά των ΗΠΑ πίσω στη Συμφωνία του Παρισιού, από την οποία αποχώρησαν το 2017, μετά από απόφαση του τότε Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, έχει βάλει στόχο τη μηδενική εκπομπή ρύπων από την ηλεκτροπαραγωγή στις ΗΠΑ έως το 2035 και την 100% πράσινη οικονομία έως το 2050. Η Ευρώπη, η Κίνα και οι ΗΠΑ σχεδιάζουν επίσης την ανάπτυξη ενός δικτύου 1.000.000 σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στην επικράτειά τους για να υποστηρίξουν τις απαραίτητες υποδομές ηλεκτροκίνησης, που βρίσκονται ακόμη σε νηπιακή κατάσταση. Επιπρόσθετα, πολλά κράτη έχουν θέσει σε ισχύ προγράμματα επιδότησης για αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ποδηλάτων, σκούτερ, μπαταριών και φορτιστών, για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης. Επίσης, οι κυβερνήσεις επιδοτούν την απόσυρση συμβατικών οχημάτων, δίνουν τραπεζικές διευκολύνσεις για δάνειο αγοράς ηλεκτρικού οχήματος και παρέχουν κίνητρα σε βιομηχανίες της εφοδιαστικής αλυσίδας των ηλεκτρικών οχημάτων.

Το ηλεκτροκίνητο θαύμα της Νορβηγίας Η Νορβηγία έγινε η πρώτη χώρα παγκοσμίως όπου οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξεπέρασαν εκείνες των συμβατικών. Η χώρα των Βίκινγκς θεωρείται σε ποσοστιαία βάση η παγκόσμια πρωταθλήτρια στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, εφόσον το 55% των συνολικών οχημάτων που πουλήθηκαν το 2020 ήταν μηδενικών ρύπων, έναντι 42% το 2019 και μόλις 1% το 2010. Η πρωτιά επιτεύχθηκε χάρη στο υψηλό βιοτικό επίπεδο

Ο χαρισματικός Έλον Μάσκ

Ο Έλον Μασκ γεννήθηκε το 1971 στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής και μετακόμισε στο φημισμένο για τις υψηλής τεχνολογίας επιχειρήσεις «Σίλικον Βάλεϊ» στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, κυνηγώντας και αυτός το αμερικανικό όνειρο ως ένας χαρισματικός προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ο Μασκ όχι απλά πέτυχε τα επιχειρηματικά του πλάνα, αλλά έγινε και το πρότυπο των αυτοδημιούργητων δισεκατομμυριούχων του Σίλικον Βάλεϊ, με όπλο το έμφυτο ταλέντο του να προβλέπει και να επενδύει στις επόμενες τάσεις της τεχνολογίας. Στις αρχές του 2000, προέβλεψε σωστά τη δυναμική του διαδικτύου, που τότε ήταν ακόμα σε νηπιακή κατάσταση, δημιουργώντας τη Zip2, την οποία πώλησε για $307 εκατ. Μετέπειτα, προέβλεψε σωστά την ανάγκη για διαδικτυακές οικονομικές συναλλαγές, ιδρύοντας τη γνωστή PayPal, την οποία πώλησε στο Ebay για $1,5 δισ. το 2002, με τον ίδιο να αποκομίζει τα $165 εκατ. Αποχωρώντας από την PayPal, ο Έλον Μασκ επένδυσε στην μικρή Tesla το 2004 (που προϋπήρχε από το 2003), προβλέποντας την προοπτική που θα έχουν τα υψηλής τεχνολογίας ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε ένα περιβάλλον μηδενικών εκπομπών ρύπων στο μέλλον. Ως διευθύνων σύμβουλος της Tesla, ο Έλον Μασκ προέβλεψε σωστά τη δυναμική της κινεζικής αγοράς αυτοκινήτου, καθώς είναι η πιο μεγάλη αγορά επιβατικών οχημάτων στον κόσμο, με 30 εκατ. πωλήσεις το 2020. Οι Κινέζοι καταναλωτές έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό και ζήτηση για τα υψηλής τεχνολογίας και οικονομικά ηλεκτρικά μοντέλα, με τις πωλήσεις να φτάνουν το 1,37 εκατ. μονάδες το 2020, σημειώνοντας μεγάλη αύξηση κατά 11%, ενώ οι πωλήσεις συμβατικών οχημάτων σημείωσαν πτώση περίπου 2% λόγω της πανδημίας. Ο Μασκ αναγνώρισε την αναγκαιότητα δημιουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής στην Κίνα, καθώς η χώρα του κόκκινου δράκου θεωρείται πρωτοπόρος στη βιομηχανία εξαρτημάτων ηλεκτρικών οχημάτων, από μπαταρίες έως γυάλινες οθόνες προβολής, εφόσον εκεί σχεδιάζεται και κατασκευάζεται το 80% της παγκόσμιας τεχνολογίας ηλεκτρικών οχημάτων. Η Tesla κατάφερε να κατασκευάσει εξ ολοκλήρου το προϊόν της στην Κίνα, μειώνοντας το κόστος παραγωγής πέραν του 30%, γεγονός που της επέτρεψε να λανσάρει καινούργια ηλεκτροκίνητα μοντέλα σε τιμές χαμηλότερες από τις $50.000 στους επίδοξους Κινέζους και άλλους Ασιάτες αγοραστές. Με αυτό το έξυπνο επιχειρηματικό πλάνο, ο Μασκ μετέτρεψε την Κίνα στην πιο πολύτιμη αγορά εκτός των ΗΠΑ για την Tesla, με τα Model 3 και Model Y να είναι πλέον ανάμεσα στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με τις περισσότερες πωλήσεις στην πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου (140.000 οχήματα). Σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά αποτελέσματα, η Κίνα προσφέρει το 20% των συνολικών εσόδων της Tesla, έχοντας μεγάλη συνδρομή στην εκτόξευση της μετοχής της στα ιστορικά υψηλά των $900 το 2021 και βοηθώντας τον Έλον Μασκ να αναδειχθεί ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη. Ο Μασκ, εκτός από το 22% περίπου των μετοχών της Tesla (οι οποίες αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του), κατέχει και την πλειονότητα των μετοχών της SpaceX, καθώς και έναν μεγάλο αριθμό κρυπτονομισμάτων «Bitcoin», το οποίο και αυτό κατέγραψε ξέφρενο ράλι το 2020, σκαρφαλώνοντας μέχρι τις $41.000 από τις $4.000 λίγους μήνες προηγουμένως.

EconomyToday 11

ΘΕΜΑ

του τοπικού πληθυσμού και στη μεγάλη ευαισθησία του για θέματα που αφορούν το περιβάλλον και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Επίσης, τα οικονομικά κίνητρα και η μηδενική φορολογία που προσφέρει η κυβέρνηση της χώρας για αγορά νέου οχήματος με μηδενικούς ρύπους θα βοηθήσουν τη Νορβηγία να γίνει η πρώτη χώρα παγκοσμίως που θα απαγορεύσει την πώληση νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης έως το 2025.

Επενδυτικός «πυρετός» προς τους κλάδους της ηλεκτροκίνησης Οι επενδυτές διαχρονικά προσπαθούν να προβλέψουν και να επενδύσουν σε κλάδους της οικονομίας που αναμένεται να επωφεληθούν ή να ζημιώσουν λιγότερο από τις αλλαγές εθνικών σχεδιασμών ή από αποφάσεις ενός συνεταιρισμού κρατών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ, ή ενός διεθνούς οικονομικού καρτέλ, όπως ο ΟΠΕΚ (Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών), ή μιας περιβαλλοντικής συμφωνίας (Συμφωνία του Παρισιού). Η προσπάθεια για να περιοριστούν οι ρύποι από τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα πρόκειται να ενισχυθεί την επόμενη δεκαετία. Η Κίνα, η Ε.Ε., οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες ανακοίνωσαν ότι το 20% των καινούργιων αυτοκινήτων που θα πωλούνται στην επικράτειά τους μέχρι το 2025 θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά ή υβριδικά, πράγμα που συνεπάγεται έναν ετήσιο ρυθμό αύξησης 30% των πωλήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Με βάση τους πιο πάνω «πράσινους» καταλύτες, τόσο οι μικροί επενδυτές-σπεκουλαδόροι, που ενδιαφέρονται για το γρήγορο κέρδος, όσο και οι θεσμικοί επενδυτές, που επενδύουν μακροπρόθεσμα σε εταιρείες και κλάδους με προοπτική και ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη, είχαν στρέψει τα κεφάλαιά τους σε μετοχές της πράσινης ανάπτυξης μέσα στο 2020, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Η εκτόξευση μέχρι και 1.000% (μέσα σε 12 μήνες) των μετοχών εταιρειών που είναι πρωτοπόροι στην κατασκευή αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ηλεκτροκινητήρων, μπαταριών μακράς εμβέλειας και συστημάτων ηλεκτρικής φόρτισης, όπως οι αμερικανικές Tesla, Nikola, Lucid Motors (Churchill Capital) και οι ανερχόμενες κινεζικές ΝΙΟ, XPeng, Li Motors, BYD, αντανακλά τη μεγάλη προοπτική του κλάδου της ηλεκτροκίνησης.

Ο εξηλεκτρισμός των παραδοσιακών αυτοκινητοβιομηχανιών Η τεράστια επιτυχία της Tesla και η προβλεπόμενη ισχυρή ζήτηση για ηλεκτροκίνητα και υβριδικά αυτοκίνητα μέσα στην επόμενη δεκαετία έχουν επιταχύνει τον μετασχηματισμό των παραδοσιακών πετρελαιοκίνητων αυτοκινητοβιομηχανιών σε εταιρείες που θα προσφέρουν οχήματα με τεχνολογίες ηλεκτροκίνησης για κάθε μοντέλο στην γκάμα τους τα 12 EconomyToday

Οι επενδυτές προεξοφλούν ότι η Tesla θα είναι σε θέση ισχύος για να αποκομίσει τεράστιο μερίδιο της ηλεκτροκίνητης αγοράς και να πολλαπλασιάσει την κερδοφορία της την επόμενη δεκαετία

επόμενα 5-10 χρόνια. Ο πλήρης εξηλεκτρισμός τους μέσα στην επόμενη δεκαετία θα ολοκληρώσει την ολική τους μεταμόρφωση, μετά από έναν αιώνα παραγωγής πετρελαιοκίνητων οχημάτων. Οι εταιρείες έχουν ήδη εξαγγείλει τα επενδυτικά τους πλάνα με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής ανά όχημα, ώστε αυτά να είναι οικονομικά πιο προσιτά για όλους τους επίδοξους αγοραστές. Κάποιες από αυτές, μάλιστα, έχουν ήδη δηλώσει ότι στόχος τους μέχρι το 2025 είναι οι παγκόσμιες πωλήσεις τους να αποτελούνται κατά 50% από πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με το υπόλοιπο 50% να προέρχεται από υβριδικά, εφόσον τα ηλεκτροκίνητα οχήματα αποτελούν το μέλλον της αυτοκίνησης. Ο όμιλος Volkswagen θα επενδύσει πέραν των $40 δισ., μέχρι το 2025, αποκλειστικά για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη μελλοντικών τεχνολογιών (μπαταρίες και επεξεργαστές), ώστε να χρησιμοποιηθούν στα επόμενα ηλεκτροκίνητα μοντέλα του ομίλου. Με αυτό το επιχειρηματικό πλάνο, η Volkswagen εισέρχεται δυναμικά στην αγορά των

Οι δύο κύριοι τύποι ηλεκτρικών οχημάτων ηλεκτρικών, σκοπεύοντας να φθάσει την παραγωγή της Tesla στο 1 εκατ. αυτοκίνητα μεταξύ 2022-2023. Η Volvo σχεδιάζει να τριπλασιάσει την παραγωγική ικανότητα για ηλεκτρικά οχήματα στα εργοστάσιά της έως το 2022, ενώ η Peugeot ανακοίνωσε τον πλήρη εξηλεκτρισμό της επόμενης γενιάς των δύο μοντέλων 208 και 2008. Η Mercedes προχωρά με ταχύ βηματισμό στη διεύρυνση της γκάμας των αμιγώς πράσινων μοντέλων της, με στόχο, από το 2030 και μετά, πάνω από τις μισές πωλήσεις της παγκοσμίως να αφορούν ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά μοντέλα. Η αμερικανική General Motors σχεδιάζει να επενδύσει $27 δισ. στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις τεχνολογίες αυτόνομης οδήγησης έως το 2025, παρουσιάζοντας στην γκάμα της έως τότε 30 ηλεκτρικά μοντέλα. H Apple, η κατασκευάστρια των γνωστών κινητών τηλεφώνων iPhone, ενδιαφέρεται να εισέλθει κι αυτή στην καυτή βιομηχανία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με τα αρχικά σχέδια να υπολογίζουν την κατασκευή του δικού της επιβατικού αυτοκινήτου μέχρι το 2024.

1. Το αμιγώς ηλεκτρικό όχημα (EV), που

τροφοδοτείται εξ ολοκλήρου από μια μπαταρία που φορτίζεται από το δίκτυο. Σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές προσφέρουν καθαρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πολλά από τα οποία μπορούν τώρα να ταξιδέψουν από 300 μέχρι 600 χλμ. με μία μόνο φόρτιση.

Ο Έλον Μασκ προέβλεψε σωστά τη δυναμική της κινεζικής αγοράς αυτοκινήτου, καθώς είναι η πιο μεγάλη αγορά επιβατικών οχημάτων στον κόσμο

2. Το plug-in υβριδικό ηλεκτρικό όχημα

(PHEV), που συνδυάζει έναν ηλεκτροκινητήρα με έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης. Συνήθως, η αυτονομία της μπαταρίας υπερβαίνει τα 50 χλμ., οπότε εξασφαλίζει μηδενικές εκπομπές ρύπων για μικρές αστικές διαδρομές. Για μεγαλύτερα ταξίδια ή εάν η φόρτιση της μπαταρίας έχει εξαντληθεί, ένας αποτελεσματικός κινητήρας βενζίνης ή ντίζελ ξεκινά για να τροφοδοτήσει το όχημα. Τα αυτοκίνητα τελευταίας τεχνολογίας που κινούνται με ηλεκτρισμό προσφέρουν σχεδόν τις ίδιες ανέσεις με ένα συμβατικό αυτοκίνητο και επιπλέον μεγαλύτερη εξοικονόμηση κόστους και ενέργειας, αθόρυβη λειτουργία και μηδενικές εκπομπές ρυπογόνων ουσιών.

EconomyToday 13

ΘΕΜΑ

14 EconomyToday

Τι είναι το Bitcoin

και πώς λειτουργεί; Το Bitcoin είναι το πρώτο κρυπτονόμισμα που δημιουργήθηκε χρονικά το 2009. Η ταυτότητα του εφευρέτη του Bitcoin παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη, ωστόσο ο δημιουργός είναι γνωστός στο ευρύ κοινό με το ψευδώνυμο «Σατόσι Νακαμότο». Εικάζεται επίσης πως πιθανόν μια ομάδα διάφορων ανθρώπων βρίσκεται πίσω από την εφεύρεση του Bitcoin, παρά ένα συγκεκριμένο άτομο. Η πρώτη συναλλαγή μεταξύ ηλεκτρονικών διευθύνσεων Bitcoin πραγματοποιήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2009, από ηλεκτρονική διεύθυνση Bitcoin που ανήκει στον «Σατόσι Νακαμότο» προς μια άλλη ηλεκτρονική διεύθυνση Bitcoin, που όπως αποδείχτηκε αργότερα ανήκει στον προγραμματιστή Χαλ Φίνεϊ. Ο συγκεκριμένος προγραμματιστής, που απεβίωσε το 2014, εικάζεται από πολλούς γνώστες της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων πως είναι ο πραγματικός «Σατόσι Νακαμότο». ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΒΛΑΧΟΥ Blockchain Researcher, Educator & Community Builder

EconomyToday 15

ΘΕΜΑ

Ιδιότητες συναλλαγών Bitcoin

1) Οριστικότητα συναλλαγών: Μετά την επιβεβαίωση του δικτύου,

μια συναλλαγή δεν μπορεί να αντιστραφεί από κανέναν, ούτε καν από τον ίδιο τον χρήστη. Αυτό είναι θετικό, επειδή κανένας μεσάζοντας δεν μπορεί να μπλοκάρει μια συναλλαγή Bitcoin, αλλά χρειάζεται προσοχή ούτως ώστε ο χρήστης να μη στείλει τα χρήματά του σε λάθος διεύθυνση και να προστατεύει τα δεδομένα του για να μην μπορέσει ένας χάκερ να πάρει πρόσβαση στους κωδικούς του ηλεκτρονικού πορτοφολιού.

2) Γρήγορη, απεριόριστη και παγκόσμια εκτέλεση συναλλαγών: Η συναλλαγή διαδίδεται σχεδόν αμέσως στο δίκτυο και επιβεβαιώνεται

ο Bitcoin και γενικότερα τα κρυπτονομίσματα αναγνωρίζονται νομικά από διάφορες νομοθεσίες παγκόσμια είτε ως μια μορφή ψηφιακού νομίσματος, είτε ως ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, είτε ως ψηφιακή περιουσία. Συγκεκριμένες χώρες είτε δεν αναγνωρίζουν νομικά τα κρυπτονομίσματα είτε έχουν απαγορεύσει τη χρησιμοποίησή τους. Τεχνικά, το Bitcoin πληροί όλα τα πιο πάνω χαρακτηριστικά. Θεωρείται το πρώτο αποκεντρωμένο ψηφιακό νόμισμα που διατηρείται ανεξάρτητο από τις κεντρικές τράπεζες και μπορεί να σταλεί απευθείας από χρήστη σε χρήστη στο δίκτυο Blockchain χωρίς την ανάγκη για μεσάζοντες. Σχετικοί μεσάζοντες που αποφεύγονται με τη χρήση του Bitcoin είναι οι τράπεζες και άλλες εταιρείες μεταφοράς χρημάτων, οι οποίες χρεώνουν ακριβά κόστη μεταφοράς και εφαρμόζουν διαδικασίες πολύ πιο χρονοβόρες από ό,τι το δίκτυο Blockchain. H έννοια του Bitcoin θέτει τον χρήστη ως πλήρη υπεύθυνο για την ψηφιακή περιουσία του και εξαλείφει την εξάρτηση από μεσάζοντες και χρεώσεις τόκων. Οι συναλλαγές είναι διαφανείς και μπορούν να επαληθευτούν από οποιονδήποτε χρήστη, κάτι που μειώνει τη διαφθορά και δημιουργεί την οργανική αξία του δικτύου. Οι συναλλαγές σε Bitcoin αγγίζουν τιμή-ρεκόρ αυτή την περίοδο ($38.000 - $39.000 στις 15 Ιανουαρίου 2021) λόγω της αυξημένης υιοθέτησής του από παγκόσμια ινστιτούτα. Χρήστες από όλο τον κόσμο μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Bitcoin είτε ως μηχανισμό συναλλαγών σε διάφορα ανταλλακτήρια στο διαδίκτυο με σκοπό το κέρδος είτε ως μηχανισμό πληρωμής υπηρεσιών και αγαθών. Χιλιάδες επιχειρήσεις ανά το παγκόσμιο αποδέχονται το Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα ως μια μέθοδο πληρωμής, όπως η Dell, το Twitch, η Expedia, το PayPal, η

περίπου κάθε 10-15 λεπτά, αναλόγως του πόσο βαρυφορτωμένο είναι το δίκτυο, ανεξαρτήτως της φυσικής τοποθεσίας των χρηστών. Η ταχύτητα της εκτέλεσης των συναλλαγών είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα σε σχέση με τις αντίστοιχες τραπεζικές συναλλαγές, που συχνά χρειάζονται 2-3 εργάσιμες μέρες για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης χρημάτων. 3) Ψευδώνυμο του χρήστη: Ούτε οι συναλλαγές ούτε οι λογαριασμοί συνδέονται με πραγματικές ταυτότητες. Οι συναλλαγές σε Bitcoins γίνονται μέσω εικονικών ηλεκτρονικών διευθύνσεων. Είναι δυνατόν να αναλυθεί η ροή συναλλαγών, αλλά δεν είναι εύκολο να συνδεθεί η πραγματική ταυτότητα των χρηστών με αυτές τις διευθύνσεις. 4) Ευκολία χρήσης: Ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι Bitcoin μπορεί να κατέβει με ασφάλεια και δωρεάν ως λογισμικό σε κινητή συσκευή και υπολογιστή. Μετά την εγκατάσταση, τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια επιτρέπουν στον χρήστη να συναλλάσσεται σε Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα, χωρίς όρια συναλλαγών. 5) Ασφάλεια συναλλαγών: Η διαχείριση των ψηφιακών συναλλαγών Bitcoin γίνεται με ένα σύστημα κρυπτογράφησης που είναι ευρέως γνωστό ως public key cryptography. Μόνο ο κάτοχος συγκεκριμένου ιδιωτικού κλειδιού μπορεί να στείλει τα κρυπτονομίσματα ενός λογαριασμού σε έναν άλλο χρήστη. Η ισχυρή κρυπτογραφική τεχνολογία έχει κάνει αδύνατο να σπάσει αυτό το σύστημα μέχρι στιγμής, κάτι που καθιστά το Bitcoin ως το ασφαλέστερο μέσο συναλλαγής στον κόσμο.

AT&T, η Norwegian Air, η NewEgg, η Microsoft, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ακόμα και αθλητικοί οργανισμοί, όπως η Benfica και οι Dallas Mavericks. Παρά το ότι η υψηλή μεταβλητότητα της αξίας του Bitcoin είναι ένα ανησυχητικό στοιχείο για τους χρήστες, μια από τις πιο χρήσιμες εφαρμογές της τεχνολογίας υιοθετείται από ανθρώπους των τριτοκοσμικών χωρών που έχουν δύσκολη ή καθόλου πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες. Για αυτούς τους ανθρώπους, το Bitcoin είναι συχνά το πιο αξιόπιστο μέσο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για συναλλαγές χρημάτων μέσω μιας εφαρμογής κινητού. Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις Bitcoin δημιουργούνται με κρυπτογραφικές μεθόδους, έχουν μήκος 26-35 χαρακτήρες, αποτελούνται από αλφαβητικούς και αριθμητικούς χαρακτήρες και συνήθως ξεκινούν με τα ψηφία «1», «3» ή «bc1». Στο επόμενο τεύχος, θα παρουσιάσουμε τους ασφαλέστερους τρόπους που ένας χρήστης κρυπτονομισμάτων μπορεί να αγοράσει, να πουλήσει και να φυλάξει τα κρυπτονομίσματά του χρησιμοποιώντας διαφόρων ειδών ηλεκτρονικά πορτοφόλια.

Στατιστικά στις 15 Ιανουαρίου 2021 Τιμή Bitcoin

$38.077,10 Όγκος συναλλαγών το τελευταίο 24ωρο

$62.989.948.275 Συνολική αξία Bitcoin στο δίκτυο

$707.277.601.965 Αριθμός συναλλαγών το τελευταίο 24ωρο

338.809

Αριθμός εκκρεμών συναλλαγών

62.000

Συνολική προσφορά σε μονάδες Bitcoin

21.000.000

(υπολογίζεται να επιτευχθεί το έτος 2140)

Η πρώτη συναλλαγή Bitcoin 16 EconomyToday

Τρέχουσα προσφορά σε μονάδες Bitcoin

18.600.981

ADVERTORIAL

ΠΛΟΥΣΙΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Η Delfi Properties είναι μια κεντρικοποιημένη πλατφόρμα διάθεσης διαφόρων τύπων ακινήτων προς πώληση και ενοικίαση σε Ελλάδα, Κύπρο, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Το χαρτοφυλάκιο της Delfi Properties περιλαμβάνει από οικιστικά ακίνητα και τεμάχια γης/οικόπεδα μέχρι και εμπορικές αναπτύξεις.

ε συμμάχους την αναγνωρισιμότητά της στην αγορά, όπως και το ευρύ δίκτυο συνεργατών, η Delfi Properties εντοπίζει τους κατάλληλους αγοραστές για κάθε τύπο ακινήτου που διαχειρίζεται. Παράλληλα, προσφέρει στήριξη στα εμπλεκόμενα μέρη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μέχρι να ολοκληρωθεί η πράξη. Κύριο μέλημα της εταιρείας είναι η διατήρηση της εμπιστοσύνης που έχει κερδίσει από τους πελάτες της, ως αποτέλεσμα του επαγγελματισμού των ανθρώπων της. Τα μέλη της Delfi Properties είναι καταρτισμένα κατάλληλα, ώστε με την εμπειρία και τις γνώσεις τους να προσφέρουν προτάσεις για ενοικιάσεις ακινήτων, συμβουλές χρηματοδότησης ή/και διαχείρισης ακινήτων, σε όλη την Ευρώπη, παρέχοντας συμβουλευτική υποστήριξη μέχρι και την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

ΕΥΡΕΙΑ ΓΚΑΜΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Η Delfi Properties διαθέτει μια ευρεία γκάμα ακινήτων, όπως ξενοδοχεία, εμπορικά και οικιστικά ακίνητα, αγροτικά τεμάχια, οικόπεδα και νέα οικιστικά έργα σε ανταγωνιστικές τιμές, σε Κύπρο και Ελλάδα, με χαρτοφυλάκιο ακινήτων που ανανεώνεται συνεχώς. Η Delfi Properties συνδυάζει εξειδίκευση και γνώση της αγοράς, έμπειρη ομάδα, αλλά και διευρυμένο δίκτυο για προώθηση του ακινήτου στην

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΤΕ ΤΗΝ Delfi Properties Επιλέξτε την Delfi Properties για να:

• Διαθέσετε άμεσα και με συμφέροντες όρους το ακίνητό σας σε μια αγορά παγκόσμιου επιπέδου. • Εκτιμήσετε την αξία του ακινήτου σας επωφελούμενοι από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων με γνώση της αγοράς. • Μισθώσετε το ακίνητο που σας ταιριάζει μέσα από προσεκτικά επιλεγμένες προτάσεις βασισμένες σε εμπεριστατωμένη έρευνα. • Διαχειριστείτε ακίνητα στην αγορά, εκμεταλλευόμενοι ένα πλήρες τμήμα marketing με πολυετή εμπειρία.

εγχώρια και τη διεθνή αγορά. Η ομάδα της Delfi Properties αξιοποιεί τις συνεργασίες της με τα καλύτερα δίκτυα στον κλάδο των ακινήτων, παρέχει στοχευμένο διαφημιστικό υλικό, ανάλογα με τις οδηγίες των πελατών, και προσφέρει την εμπειρία της για μεγιστοποίηση της επικοινωνίας των ακινήτων τους στο κατάλληλο κοινό. Η επαγγελματική κατάρτιση των συνεργατών, σε συνδυασμό με τη γνώση της τοπικής κουλτούρας και των κανονισμών λειτουργίας της αγοράς και τη διαχείριση προμηθευτών/υπεργολάβων, είναι κάποια από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ομάδας της.

INFO:

Λευκωσία Λάμπρου Κατσώνη 20 & Κυριάκου Μάτση 1082, Λευκωσία +357 22 000093 Πάφος Αχέπανς 2, Αναβαργός 8026, Πάφος +357 26 010574 www.delfiproperties.com.cy info@delfiproperties.com.cy

EconomyToday 17

ΘΕΜΑ

18 EconomyToday

itcoin:

Το νόμισμα

του μέλλοντος

Ή μια ακόμα φούσκα;

Το bitcoin καθιερώθηκε ως το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα παγκοσμίως, αφού η τιμή του πλέον καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, κάνοντας τα ειδησεογραφικά πρακτορεία ανά τον κόσμο να «παραμιλούν» και να αναφέρονται όλο και περισσότερο σε αυτό, ενισχύοντας τη ζήτησή του. Αποτελεί πλέον γεγονός ότι το εν λόγω κρυπτονόμισμα απασχολεί ιδιαίτερα τόσο τους κερδοσκόπους όσο και τους μεγάλους επενδυτές των ΗΠΑ. ΤΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ Οικονομολόγου (ΒΑ, ACCA)

Οι υποστηρικτές του κρυπτονομίσματος έχουν ισχυριστεί ότι το bitcoin λειτουργεί ως εναλλακτική λύση έναντι των εθνικών νομισμάτων

ίναι αναμφισβήτητα ένα αμφιλεγόμενο ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, με αρκετούς επικριτές του να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια ακόμα «φούσκα», βασιζόμενοι στη θεωρία τους ότι δεν έχει πραγματική αξία, όπως τα άλλα παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία.

Ο ιδρυτής με το ψευδώνυμο Άκρως σημαντικό θα ήταν να κατανοήσουμε τι είναι αυτό το επενδυτικό προϊόν, για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε το ρίσκο που φέρει, αλλά και με ποιο τρόπο χρησιμοποιείται από τους διάφορους επενδυτές. Το bitcoin είναι ένα ψηφιακό νόμισμα, το οποίο δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο του 2009, μετά τη «φούσκα» της αγοράς των ακινήτων. Ο δημιουργός του μας συστήθηκε με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto, χωρίς όμως να επαληθευτεί ποτέ η ταυτότητά του. Το γεγονός αυτό εξακολουθεί να αποτελεί μυστήριο, κάτι που αποτέλεσε «τροφή» για αρνητικά σχόλια και για τη δημιουργία διαφόρων θεωριών συνωμοσίας.

EconomyToday 19

ΘΕΜΑ

Τα «ατού» κατά τους υποστηρικτές του Οι υποστηρικτές του κρυπτονομίσματος έχουν επίσης ισχυριστεί ότι το bitcoin λειτουργεί ως εναλλακτική λύση έναντι των εθνικών νομισμάτων. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι παρουσιάζεται ισότιμο και ισάξιο με τον χρυσό, ενώ γίνεται λόγος ακόμη και για αντικατάστασή του όσον αφορά την αντιστάθμιση κινδύνου στα χαρτοφυλάκια των επενδυτών. Είναι γνωστό ότι ο χρυσός χρησιμοποιείται σε περιόδους αναταραχής και κρίσεων ως «safe haven» από τους επενδυτές, έχοντας ως βάση τις τάσεις που παρατηρούνται για μετακίνηση κεφαλαίων προς αυτή την κατεύθυνση. Γεγονός αποτελεί το συμβάν που είδαμε να εκτυλίσσεται τον περασμένο Μάρτιο, με τον ερχομό της πανδημίας, όπου το χρηματιστήριο έπεσε κατακόρυφα και ο χρυσός ανέβηκε σε all-time high επίπεδα. Βαρύτητα αποδίδεται και στην ασφάλεια του bitcoin, αφού δεν μπορεί εύκολα να κατασχεθεί ή να κλαπεί και, σε αντίθεση με τον χρυσό, κανείς δεν μπορεί να το αποσπάσει με τη βία. Στο σημείο αυτό, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την εγκυρότητα που διαθέτει ο χρυσός και η οποία αντικατοπτρίζεται στην ιστορική του εξέλιξη και συνύπαρξη στην παγκόσμια ιστορία, σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα, που μετρούν μόλις ελάχιστα χρόνια ύπαρξης, συνολικά 12 χρόνια, αν και η παρουσία τους εδραιώνεται σταδιακά με γοργούς ρυθμούς, ως μια σοβαρή επιλογή επένδυσης ή αποταμίευσης.

Τι είναι πραγματικά το bitcoin και ποια η χρήση του;

Όλο και περισσότεροι επενδυτές έχουν αντιληφθεί ότι το bitcoin θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μια εν δυνάμει «αποθήκη πλούτου», εν μέσω της υποτιθέμενης αχαλίνωτης εκτύπωσης χρημάτων από την αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός παραμένει, ως επί το πλείστον, σε μηδενικά επίπεδα.

Το ψηφιακό αυτό νόμισμα υπόσχεται χαμηλότερες χρεώσεις στις διάφορες διαδικτυακές συναλλαγές από ό,τι οι «παραδοσιακοί» τρόποι πληρωμής, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα νομίσματα που εκδίδονται από τις κυβερνήσεις των χωρών. Στην ουσία λειτουργεί ως μια αποκεντρωμένη αρχή. Με απλά λόγια, δεν ελέγχεται από κάποια Κεντρική Τράπεζα. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτό αποτελεί πλεονέκτημα, καθώς καμία τράπεζα δεν μπορεί να επέμβει στον τρόπο διαχείρισής του, ο οποίος καθορίζεται από τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Στα μειονεκτήματά του συγκαταλέγεται το γεγονός ότι δεν ακολουθούνται οι κανονισμοί και τα πρότυπα που επιβάλλονται στα «παραδοσιακά» νομίσματα. Κανένα κράτος δεν έχει πρόσβαση σε αυτό, παρά μόνο ο κάτοχός του, μέσω του κωδικού ασφαλείας που διαθέτει. Την ίδια στιγμή, η μεγάλη δημοτικότητα που παρουσιάζει το bitcoin έχει αποτελέσει την έμπνευση εκατοντάδων άλλων εικονικών νομισμάτων, τα οποία αναφέρονται συλλογικά ως «Altcoins», χωρίς να έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να «κλέψουν» την πρωτιά.

Οι λόγοι της εκτόξευσής του

20 EconomyToday

Τα κρυπτονομίσματα θεωρούνται μια επένδυση αρκετά υψηλού ρίσκου για τον επενδυτή, η οποία εμπερικλείει και το ρίσκο της απώλειας ολόκληρης της επένδυσης

Στο σημείο αυτό, καλό θα ήταν να αναλύσουμε και τους λόγους που οδήγησαν στη ραγδαία εκτόξευση της τιμής του bitcoin, στη διαφοροποίησή του και στη σημερινή άνοδό του σε σύγκριση με τη «φούσκα» του 2017. Το ερώτημα που τίθεται ευρέως και απασχολεί τους επενδυτές είναι ποιοι λόγοι ωθούν το bitcoin στη συνεχιζόμενη αύξηση της τιμής του. Ο λόγος έγκειται στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, αφού τα διαθέσιμα bitcoins μειώνονται, ενώ αντίθετα η ζήτηση εκτοξεύεται. Οι τέσσερις μεγαλύτεροι αγοραστές απορροφούν το 210% της παραγωγής. Το τελευταίο διάστημα, η Greyscale, που κατατάσσεται ως το μεγαλύτερο fund για bitcoins, έχει αγοράσει 74.024 BTC (bitcoins) αξίας 2 εκατομμυρίων δολαρίων, με συνολικό ποσό διαχείρισης τα 19 εκατομμύρια δολάρια. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το 80% των μεριδίων της Greyscale αγοράζεται από θεσμικούς επενδυτές.

σημάδια μιας κλασικής χρηματοοικονομικής φούσκας, που δεν άργησε να σκάσει.

Οι επικριτές του

Η στάση των θεσμικών επενδυτών

Ένας από τους κυριότερους λόγους που οδήγησαν στη μαζική αύξηση της τιμής του bitcoin το τελευταίο διάστημα υπήρξε η μεγάλη εισροή επενδύσεων από θεσμικούς επενδυτές και ιδρύματα, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία και πανεπιστημιακά κεφάλαια. Αυτή τη φορά, οι θεσμικοί επενδυτές τείνουν να αντιμετωπίζουν τα κρυπτονομίσματα ως ένα νόμιμο περιουσιακό στοιχείο που έχει θέση στο χαρτοφυλάκιό τους. Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να αποτελεί τυχαίο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το bitcoin έχει αναδειχθεί ως εναλλακτική πηγή επενδύσεων για πολλούς θεσμικούς επενδυτές. Τέτοιες κινήσεις από θεσμικούς επενδυτές δεν είδαμε να συμβαίνουν στο «bull market» του 2017, κατά την περίοδο που το bitcoin είχε αυξηθεί περίπου 20 φορές, φτάνοντας τα 20 χιλ. δολάρια. H ανοδική τάση δεν κράτησε για πολύ, αφού ένα χρόνο αργότερα το ξαναείδαμε να κατρακυλά στις 3 χιλ. δολάρια. Θα ήταν παράβλεψη να μην επισημάνουμε ότι το 2017 στην αγορά των κρυπτονομισμάτων κυριαρχούσαν μεμονωμένα οι λεγόμενοι «retail investors». Η πλειοψηφία αυτών των επενδυτών δεν είχαν τις οικονομικές βάσεις ή γνώσεις για να αξιολογήσουν τη χρησιμότητα του bitcoin ως επένδυσης, ενώ πολλές φορές το αγόραζαν ίσως από FOMO (fear of missing out). Όλα τα παραπάνω ήταν

Όλο και περισσότεροι επενδυτές έχουν αντιληφθεί ότι το bitcoin θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μια εν δυνάμει «αποθήκη πλούτου»

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι τα κρυπτονομίσματα θεωρούνται μια επένδυση αρκετά υψηλού ρίσκου για τον επενδυτή, η οποία εμπερικλείει και το ρίσκο της απώλειας ολόκληρης της επένδυσης. Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στη βαρύτητα που αποδίδεται στον ρόλο των κρυπτονομισμάτων όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από «ξέπλυμα» χρήματος. Από έρευνες που δημοσιεύονται από καιρού εις καιρόν, έχει προκύψει ότι ο εν λόγω ισχυρισμός τείνει εν μέρει να καταρρίπτεται, αφού τα παραδοσιακά κρατικά νομίσματα εξακολουθούν να κατέχουν την πρωταρχική θέση στον τομέα αυτό. Τουναντίον, λόγω της τεχνολογίας που χρησιμοποιεί το bitcoin, η οποιαδήποτε συναλλαγή καταγράφεται στο δίκτυο blockchain, το οποίο είναι προσβάσιμο από οποιονδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση στις διευθύνσεις των χρηστών, στην αγοραπωλησία των bitcoins και στο ακριβές χρονικό πλαίσιο της συναλλαγής, στα πλαίσια της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης διαφάνειας. Επιπρόσθετα, στο παρελθόν υπήρξαν κάποιες ανησυχίες όσον αφορά τη χρησιμότητα του bitcoin σε σχέση με τα κρατικά νομίσματα. Το bitcoin δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τις καθημερινές μας αγορές, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την αμφισβήτηση της πραγματικής του αξίας. Αυτό βέβαια έχει προφανώς χάσει τη βαρύτητά του το 2020, αφού οι επενδυτές αποφάσισαν ότι δεν θέλουν καν να το ξοδέψουν, αλλά να του δώσουν μια θέση στο πορτφόλιό τους ως ένα ακόμα περιουσιακό στοιχείο. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το άρθρο με ένα γεγονός που συνέβη στη Φλόριντα των ΗΠΑ τον Μάιο του 2010, όταν ο τότε κάτοχος bitcoin Laszlo Hanyecz, μη γνωρίζοντας τι επιφύλασσε το μέλλον, αγόρασε δύο πίτσες από γνωστή αλυσίδα εστιατορίων πληρώνοντας το αντίτιμο σε 10 χιλ. BTC. Εκείνη την περίοδο, οι δύο πίτσες κόστιζαν περίπου 41 δολάρια. Σήμερα, η ίδια ποσότητα BTC εκτιμάται κάπου στα 330 εκατ. δολάρια και κάπως έτσι έμεινε στην ιστορία. ET

EconomyToday 21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΑΣΤΑΜΑΤΗΤΑ «Η ανάγκη για κεφαλαιοποίηση των μυαλών της χώρας μας ήταν επιβεβλημένη, ιδιαίτερα μετά τις δύσκολες μέρες που πέρασε η χώρα μας μετά το 2013», υπογραμμίζει σε συνέντευξή της στο Economy Today η Διευθύντρια του IDEA, Αγγέλα Παναγιώτου. Τονίζοντας ότι το μη κερδοσκοπικό κέντρο καινοτομίας υιοθέτησε μια σωτήρια στρατηγική για τους νέους επιστήμονες, η κ. Παναγιώτου διαβεβαιώνει ότι το IDEA συνεχίζει δυναμικά και ασταμάτητα και για το 2021, θέτοντας στο επίκεντρο του στρατηγικού πλάνου την αριστεία. Περήφανη για τα έξι πετυχημένα χρόνια του IDEA και για τις περισσότερες από 40 βραβεύσεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, επισημαίνει επίσης: «Το IDEA, αυτή η “μηχανή” παραγωγής νέων startups και νέων “entrepreneurs”, προχωρεί “εργοδοτώντας” τα μυαλά των νέων μας, πλαισιώνοντάς τα με τη στήριξή μας και δίνοντας πίσω στην οικονομία έτοιμες επιχειρήσεις». Όπως εξηγεί, «το IDEA παρέχει πακέτο επιχειρηματικής κατάρτισης και στήριξης μέχρι €60.000 ανά startup, με στόχο να μετατραπούν σε βιώσιμες επιχειρήσεις με διεθνή προσανατολισμό». 22 EconomyToday

«Το IDEA είναι ακριβώς αυτό: ένας “Business Incubator” με αυστηρή προσήλωση στην επιχειρηματικότητα, στην οικονομική δραστηριότητα και στην οικονομική απόδοση, είτε της έρευνας είτε καινοτόμων ιδεών»

όσα χρόνια δραστηριοποιείστε ως Κέντρο Καινοτομίας; Αυτός είναι ο 6ος χρόνος που γινόμαστε όχημα για να πάρουν σάρκα και οστά νέες νεοφυείς επιχειρήσεις. Η ανάγκη για κεφαλαιοποίηση των μυαλών της χώρας μας ήταν επιβεβλημένη, ιδιαίτερα στις δύσκολες μέρες που πέρασε η χώρα μετά το 2013. Υιοθετήσαμε παράλληλα μια σωτήρια στρατηγική για τους νέους επιστήμονές μας, που χρειάστηκαν κίνητρα και έμπρακτη υποστήριξη για να παραμείνουν και να αναπτυχθούν στον τόπο τους. Πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις στηρίχθηκαν μέχρι σήμερα από το IDEA; Υποβλήθηκαν 452 αιτήσεις και αποδεχθήκαμε 62 νέα startups, δημιουργώντας 80 νέες θέσεις εργασίας. Το απαιτητικό πρόγραμμά μας κατάφεραν να ολοκληρώσουν 33 εταιρείες, με 28 από αυτές να είναι ενεργές μέχρι σήμερα, 15 να έχουν εισοδήματα και 8 να έχουν κέρδη. Λόγω του υψηλού επιπέδου κατάρτισης, τα startups μας πέτυχαν πέραν των 40 βραβεύσεων σε τοπικούς και διεθνείς διαγωνισμούς.

αυτό), συνεργαζόμαστε με το Υπουργείο Εξωτερικών, τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Invest Cyprus, το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, όλα τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τις επιχειρηματικές οργανώσεις KEBE και ΟΕΒ, τα Υπουργεία Άμυνας και Παιδείας κ.ά. Η αδελφική μας σχέση με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, με μια αξιοθαύμαστη πορεία 36 ετών, εξασφαλίζει ευκαιρίες σε νέους του κόσμου των τεχνών και του πολιτισμού να μετατρέψουν τα ταλέντα τους σε επιχείρηση. Επίσης, μέσω του εκκολαπτηρίου ARIS, στηρίζονται startups με έδρα τη Λεμεσό.

ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2021

Ποιο είναι το πλάνο σας για τη νέα χρονιά; Συνεχίζουμε δυναμικά και ασταμάτητα, παρά την αναταραχή στο περιβάλλον σε όλα τα επίπεδα. Υιοθετήσαμε γοργά υβριδική μορφή εργασιών και δεν χάθηκε χρόνος. Το IDEA, αυτή η «μηχανή» παραγωγής νέων startups και νέων «entrepreneurs», προχωρεί «εργοδοτώντας» τα μυαλά των νέων μας, πλαισιώνοντάς τα με τη στήριξή μας και δίνοντας πίσω στην οικονομία έτοιμες επιχειρήσεις. Ευρισκόμενοι πλέον σε ένα πιο ώριμο περιβάλλον, το 2021 θα δώσουμε έμφαση στην αριστεία, με το να γίνουμε ακόμα πιο απαιτητικοί στην ανάπτυξη των εταιρειών, μέσω του προγράμματός μας «go to market», και στον σχεδιασμό εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης. Προς όφελος των startups, θα «κτίσουμε» περαιτέρω στο μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας, τον ισχυρό «Corporate Partner» μας, κάτι που αποτέλεσε μυστικό επιτυχίας στον τομέα για κράτη τα οποία θαυμάζουμε, π.χ. Ισραήλ και ΗΠΑ. Θα συνεχίσουμε να «κτίζουμε» στο επόμενο μυστικό επιτυχίας, το «giving back». Είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς που έχουμε φέρει μαζί 120 επιτυχημένους επιχειρηματίες, ακαδημαϊκούς, εταιρείες, ειδικούς και οργανισμούς που προσφέρουν αφιλοκερδώς στους νέους μας, από την Κύπρο και από όλο τον κόσμο. Είναι με ιδιαίτερη συγκίνηση που καταθέτω τη μεγάλη προθυμία των συμπατριωτών μας να προσφέρουν χωρίς αντάλλαγμα. Αυτό μας δίνει δύναμη και ελπίδα για το μέλλον. Ταυτόχρονα, θα συνεχίσουμε να δίνουμε έμφαση στην κοινωνική επιχειρηματικότητα και αφοσίωση στη στήριξη επιχειρηματιών με αναπηρίες ή άλλες ιδιαίτερες ανάγκες. Ποια είναι η συμβολή της έρευνας, της καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου; Πιστεύω ότι όταν η καινοτόμος έρευνα μετατρέπεται σε νεοφυείς επιχειρήσεις και μετακυλίεται στην πραγματική οικονομία, τότε πετυχαίνουμε θαύματα ως χώρα. Το λεγόμενο «commercialization» είναι ένα θέμα στο οποίο πρέπει να εγκύψουμε σοβαρά. Τις σημαντικές επιτυχίες που έχουμε στον τομέα έρευνας είναι ανάγκη να τις περάσουμε στη μηχανή των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας. Το IDEA είναι ακριβώς αυτό: ένας «Business Incubator» με αυστηρή προσήλωση στην επιχειρηματικότητα, στην οικονομική δραστηριότητα και στην οικονομική απόδοση, είτε της έρευνας είτε καινοτόμων ιδεών. Πλέον, από την ισχυρή μηχανή επιχειρηματικού λανσαρίσματος, έχουμε αναπτύξει ευρύ επιχειρηματικό και διπλωματικό δίκτυο στην Κύπρο και στο εξωτερικό, όπως με εταιρείες/ ιδρύματα σε ΗΠΑ, Ισραήλ, Ινδία, Ευρώπη, Σρι Λάνκα, Χιλή και άλλες χώρες. Με ποιους άλλους φορείς και επιχειρήσεις συνεργάζεστε για στήριξη και προώθηση των νεοφυών επιχειρήσεων; Κύριος εταίρος μας είναι η Τράπεζα Κύπρου, μαζί με τους στρατηγικούς μας εταίρους δικηγορικό γραφείο Λέλλος Δημητριάδης, Deloitte, CYTA και DeLeMa McCANN. Με κύριο στόχο την αριστεία στη συνεργασία (έχουμε βραβευθεί γι’

ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΣ

ΧΡΟΝΙΑ IDEA

452

ΑΙΤΗΣΕΙΣ

ΝΕΑ STARTUPS

ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΑΝ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ

ΕΙΝΑΙ ΕΝΕΡΓΕΣ

ΜΕ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ

ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ

Ποιοι ήταν οι σημαντικότεροι σταθμοί του IDEA μέχρι σήμερα; Ποιες βραβεύσεις έχετε λάβει; Μέσα σε μια αίθουσα με 500 αντιπροσώπους από 29 χώρες, στο Ελσίνκι, τον Νοέμβριο του 2019, ήχησε το «And the winner is… Cyprus!», σε διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ήταν μια απίστευτη στιγμή που μας γέμισε συγκίνηση και περηφάνια: να φέρουμε πίσω στη χώρα μας μια απαράμιλλη ευρωπαϊκή πρωτιά, αποδεικνύοντας ότι μπορούμε, ότι δεν είναι το μέγεθος της χώρας που μετρά, αλλά το μέγεθος του μυαλού, της συνεργασίας και της δέσμευσης. Λάβαμε επίσης χρυσό βραβείο για αριστεία στη συνεργασία στα «Cyprus Responsible Business Awards» και αργυρό βραβείο στο «Cause Advocacy», αφού το IDEA αποτελεί έμπνευση για νέες και νέους, για να πιστέψουν στον εαυτό τους και να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση. Άλλες διακρίσεις είναι η πρόσκλησή μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπροσωπήσουμε την Κύπρο στην Ινδία και τη Σρι Λάνκα, η πρόσκλησή μας στη Γερμανία για να παρουσιάσουμε τη Λευκωσία ως «startup city», οι προσκλήσεις από το State Department στις ΗΠΑ και από το Υπουργείο Οικονομίας των ΗΑΕ-Ντουμπάι, καθώς και η συνεργασία μας με το Υπουργείο Εξωτερικών για να παρουσιαστούμε ως εθνική αποστολή στο εξωτερικό, φέροντας περήφανα τη σημαία της χώρας μας. Με ποιο τρόπο η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να συμβάλει πιο ενεργά στο έργο σας; Είμαστε ένας «Business Incubator» αυστηρά προσανατολισμένος στη μεταφορά πραγματικού οφέλους στην κυπριακή οικονομία και στη δημιουργία ενεργών επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών και διεθνείς προοπτικές. Πέραν των υφιστάμενων συνεργασιών μας με όλα τα πανεπιστήμια, τείνουμε περαιτέρω το χέρι στους αρμόδιους φορείς, ώστε να καταστούμε το όχημα εμπορικοποίησης - «commercialization» της καινοτόμου έρευνας και των καινοτόμων ιδεών, ένας παράγοντας ζωτικής σημασίας για τη χώρα. Μια τέτοια σύμπραξη θα μετατρέψει σίγουρα την Κύπρο στον κοινό μας στόχο: σε ένα περιφερειακό κέντρο καινοτομίας, σε γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής.

INFO:

www.ideacy.net Τηλ: 22 128144 & 22 128259

EconomyToday 23

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

STARTUPS ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ Οι Errand Pro και Visual Space, δύο νεοφυείς επιχειρήσεις, γράφουν τη δική τους επιχειρηματική ιστορία με τη στήριξη του IDEA

Μια καλή ιδέα μπορεί από μόνη της να μην είναι αρκετή για να υλοποιηθεί. Χρειάζεται ανθρώπους με όραμα και στόχους και, παράλληλα, σωστή εκπαίδευση, καθοδήγηση και στήριξη. Αυτός είναι ο ρόλος και το έργο που επιτελεί τα τελευταία χρόνια το IDEA, το οποίο ως κέντρο καινοτομίας ξεχώρισε το 2019 ανάμεσα σε 29 χώρες στο Ελσίνκι. Μέσα από το IDEA, τα τελευταία χρόνια και παρά τις αντίξοες συνθήκες, νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν αναδειχθεί έχουν βάλει την Κύπρο στον χάρτη των startups. Το Economy Today παρουσιάζει δύο από αυτές τις εταιρείες, οι οποίες με την καινοτόμο ιδέα τους έχουν ξεχωρίσει και συμβάλλουν με τρόπο ενεργό στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για την Errand Pro και τη Visual Space.

Meet ERRAND PRO

οια ήταν η αρχική σας ιδέα; Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας και ποιο ήταν το χαρακτηριστικό που την έκανε να ξεχωρίζει ως καινοτόμο ιδέα; Ενώ σήμερα όλοι εμείς έχουμε τη δυνατότητα να παραγγέλνουμε σε ελάχιστο χρόνο, εύκολα, μέσω του κινητού τηλεφώνου μας, το αγαπημένο μας γεύμα ή ρόφημα, ο διευθυντής ενός εστιατορίου, ο σεφ ή ο υπεύθυνος αγορών μιας τέτοιας επιχείρησης χρειάζεται να περιμένει την επίσκεψη ενός πωλητή ή να παραγγείλει τις προμήθειες που χρειάζεται μέσω τηλεφωνικής κλήσης ή ακόμα και με την αποστολή φαξ. Έτσι σκεφτήκαμε τη δημιουργία της Errand Pro. Μιας διαδικτυακής πλατφόρμας που επιτρέπει την αποστολή και λήψη παραγγελιών μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου της εστίασης και του τουρισμού (HO.RE.CA.), ή και επιχειρήσεων λιανικής, και των προμηθευτών τους. Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Errand Pro, προσφέρουμε στον κλάδο της χονδρικής (B2B) τα ίδια πλεονεκτήματα και ευκολίες που η τεχνολογία προσφέρει επιτυχημένα στον κλάδο της λιανικής (B2C). Ποια είναι η άποψή σας για τις προσπάθειες που καταβάλλονται στην Κύπρο για στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων; Ποιες είναι οι εισηγήσεις σας; Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αξιοπρόσεκτες ενέργειες για τη στήριξη αυτών των επιχειρήσεων. Έχει ιδρυθεί σχετικό Υφυπουργείο, ενώ προγράμματα όπως αυτό του ιδρύματος IDEA της Τράπεζας Κύπρου λειτουργούν ως επιταχυντές του οικοσυστήματος. Ως Errand Pro, μας δό-

24 EconomyToday

«Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Errand Pro, προσφέρουμε στον κλάδο της χονδρικής (B2B) τα ίδια πλεονεκτήματα και ευκολίες που η τεχνολογία προσφέρει επιτυχημένα στον κλάδο της λιανικής (B2C)»

θηκε η δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τον 5ο κύκλο του ιδρύματος IDEA, γεγονός που μας βοήθησε όχι μόνο να αναπτύξουμε τις δεξιότητες και τις γνώσεις μας, αλλά και να βελτιώσουμε την εφαρμογή Errand Pro, ώστε να έχουμε μια επιτυχημένη πορεία στην επιχειρηματική μας διαδρομή. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Ως επόμενο βήμα, έχουμε δρομολογήσει την είσοδό μας στην Ελλάδα ως πρώτο σταθμό για την ευρωπαϊκή αγορά. Η αυτοματοποίηση της διαδικασίας μέσω τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης είναι στα σχέδιά μας για τον επόμενο χρόνο.

INFO:

Τηλ.: 96339959 info@errandpro.eu www.errandpro.eu

Meet the VISUAL SPACE

ότε ιδρύθηκε η εταιρεία σας και ποιοι ήταν οι πιο σημαντικοί σταθμοί στη μέχρι τώρα πορεία σας; Το Visual Space ιδρύθηκε επίσημα τον Ιούλιο του 2020, αλλά από τον Μάρτιο είχαμε ήδη ενεργή την πλατφόρμα μας, στην οποία κάναμε διαδικτυακές εκθέσεις. Ένας από τους κύριους σταθμούς μέχρι τώρα στην πορεία μας ήταν όταν ενταχθήκαμε στην οικογένεια του IDEA Innovation Center. Εκεί πραγματικά μας βοήθησαν να μετατρέψουμε το όραμά μας σε επιχείρηση. Από τότε αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι όλοι μπορούμε να σκεφτούμε καταπληκτικές ιδέες που λύνουν πολλά προβλήματα στον κόσμο, αλλά, εν τέλει, σημασία έχει η εκτέλεση αυτών των ιδεών. Το IDEA μάς έδωσε τα σωστά εργαλεία για να ξεκινήσουμε να χτίζουμε την επιχείρησή μας. Ποια ήταν η αρχική σας ιδέα; Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας και ποιο ήταν το χαρακτηριστικό που την έκανε να ξεχωρίζει ως καινοτόμο ιδέα; Η αρχική μας ιδέα προήλθε από δύο προβλήματα που προσέξαμε ότι υπάρχουν στον χώρο της τέχνης. Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι ανερχόμενοι καλλιτέχνες και καλλιτέχνες στα αρχικά στάδια της καριέρας τους, σε όλο τον κόσμο, δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν οικονομικά. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι πολλοί λάτρεις της τέχνης δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια να αγοράσουν πολύ ακριβά έργα τέχνης. Η λύση που προσφέρει το Visual Space είναι η στήριξη και προώθηση αυτών των καλλιτεχνών μέσω της πλατφόρμας μας, είτε μέσω των 3D διαδικτυακών εκθέσεών μας είτε μέσω του e-commerce store μας, παρέχοντας μια αποκλειστική συλλογή έργων τέχνης σε προσιτές τιμές.

«Η λύση που προσφέρει το Visual Space είναι η στήριξη και προώθηση καλλιτεχνών μέσω της πλατφόρμας μας, είτε μέσω των 3D διαδικτυακών εκθέσεών μας είτε μέσω του e-commerce store μας, παρέχοντας μια αποκλειστική συλλογή έργων τέχνης σε προσιτές τιμές»

Ποια είναι η άποψή σας για τις προσπάθειες που καταβάλλονται στην Κύπρο για στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων; Ποιες είναι οι εισηγήσεις σας; Κατά την άποψή μου, τόσο η κυβέρνηση όσο και ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες ως προς την περαιτέρω ενίσχυση φορέων καινοτομίας, που με τη σειρά τους θα προσφέρουν τεχνογνωσία και θα προσελκύσουν κεφάλαια. Ένας τέτοιος φορέας είναι το κέντρο καινοτομίας IDEA, που προσφέρει πολύτιμη στήριξη στους νέους που φιλοδοξούν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους για σύσταση και δημιουργία πρωτοπόρων επιχειρήσεων.

INFO:

www.visualspc.com You can follow us on social media: Instagram: @visualspc, Facebook: Visual Space Twitter: @VisualSpc

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ IDEA

Πώς μπορεί κάποιος να λάβει στήριξη από το IDEA για την ιδέα του; Αποδεχόμαστε νέες αιτήσεις μέχρι 21 Φεβρουαρίου 2021. Μετά την αξιολόγηση των ενδιαφερομένων σε 3 φάσεις, θα αποδεχθούμε 10-15 ομάδες στο εντατικό μας πρόγραμμα, διάρκειας 9-12 μηνών. Το μη κερδοσκοπικό κέντρο καινοτομίας IDEA παρέχει πακέτο επιχειρηματικής κατάρτισης και στήριξης μέχρι €60.000 ανά startup (υπηρεσίες και μετρητά), με στόχο να μετατραπούν σε βιώσιμες επιχειρήσεις με διεθνή προσανατολισμό: • Ολοκληρωμένη πρακτική εκπαίδευση για δημιουργία επιχείρησης • Κεφάλαιο €12.000 ή και περισσότερα, αναλόγως δέσμευσης και απόδοσης • Καθοδήγηση από ειδικούς σε κάθε κλάδο • Συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα νομικά, λογιστικά, μάρκετινγκ και τεχνολογίας • Μοντέρνες γραφειακές εγκαταστάσεις στο κέντρο της πόλης • Online δυνατότητα εκπαίδευσης, μέντορινγκ και συμβουλευτικής • Ευκαιρίες ανάπτυξης εργασιών • Δικτύωση με άτομα-κλειδιά, πρόσβαση σε καταξιωμένους επιχειρηματίες/πιθανούς επενδυτές • Έμφαση στην εξωστρέφεια και προβολή στο εξωτερικό.

EconomyToday 25

COVER STORY

26 EconomyToday

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΟ

Για τεχνολογικό ορόσημο και επαναστατικό άλμα που θα αλλάξει ριζικά τη ζωή μας κάνουν λόγο αρμόδιοι φορείς και ακαδημαϊκοί. Ταυτόχρονα, εκφράζουν συγκλίνουσες απόψεις για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην υγεία μας THΣ ΝΑΤΑΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

EconomyToday 27

COVER STORY

εράστιες και ριζικές αλλαγές αναμένεται να φέρει στη ζωή μας το νέο δίκτυο 5G, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του πρώτου τριμήνου του έτους. Πρόκειται για μια επαναστατική τεχνολογία, όπως την χαρακτηρίζουν οι αρμόδιοι φορείς, η οποία θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη στην οικονομία και στην κοινωνία. Επί της ουσίας, ένας νέος κόσμος θα είναι πλέον εφικτός, όπου ο ανθρώπινος παράγοντας θα αντικατασταθεί εν πολλοίς από την τεχνολογία και σε τομείς όπως η ιατρική αναμένεται ότι θα ανοίξουν νέοι ορίζοντες. Όλα αυτά τα οποία αναμένεται να δούμε να ξεδιπλώνονται μπροστά μας τα επόμενα χρόνια, σίγουρα θα διαφέρουν κατά πολύ από όλα όσα γνωρίζουμε σήμερα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άνθρωποι σε αρκετές περιπτώσεις θα αντικατασταθούν από τα ρομπότ, η τεχνολογία θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση της γραφειοκρατίας, οι πολίτες θα απολαμβάνουν έξυπνες πόλεις, θα υπάρχει αυτόνομη οδήγηση και συνδεσιμότητα των συσκευών και τεράστιος όγκος δεδομένων θα κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

€41,6 ΕΚΑΤ. ΑΠΟ ΠΑΡΟΧΟΥΣ

H έλευση του 5G στην Κύπρο είναι πλέον γεγονός μετά την ολοκλήρωση της Πλειοδοτικής Διαδικασίας για τη Χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης του Φάσματος Ραδιοσυχνοτήτων για την Ίδρυση και Λειτουργία των Δικτύων Πέμπτης Γενεάς (5G). Η εξέλιξη αυτή, που ανακοινώθηκε περί τα μέσα Δεκεμβρίου από το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, σηματοδοτεί και επίσημα την ένταξη της Κύπρου στην εποχή του 5G. Σύμφωνα με το Υφυπουργείο Καινοτομίας, «η πέμπτη γενιά κινητής τηλεφωνίας, ως μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες της εποχής μας, αναμένεται να ενισχύσει δυναμικά την παγκόσμια και εθνική οικονομία και κοινωνία και να επιφέρει ριζικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Στα πλαίσια του πλειστηριασμού, διατέθηκε και απορροφήθηκε από την αγορά ολόκληρο το ραδιοφάσμα (460 MHz) που προσφέρθηκε, στις ζώνες 700 MHz και 3,6 GHz, στη συνολική τιμή των €41,6 εκατομμυρίων. Στη διαδικασία συμμετείχαν οι 4 Προσοντούχοι Πλειοδότες, οι οποίοι πληρούσαν τα σχετικά κριτήρια αξιολόγησης: Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, epic Ltd, Cablenet Communication Systems PLC και Primetel PLC». Όπως επεσήμανε ο αρμόδιος Υφυπουργός, Κυριάκος Κόκκινος, η εξέλιξη αυτή αποτελεί ορόσημο στην πορεία της χώρας μας προς μια ολιστική ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. «Η Κύπρος μπαίνει και επίσημα σε τροχιά 5G, μια τροχιά εξέλιξης, ανάπτυξης και προόδου. Το 5G αποτελεί βασικό πυλώνα ενός ψηφιακού οικοσυστήματος τεχνικής και επιχειρηματικής καινοτομίας, βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας». Τα πρώτα δίκτυα 5G θα ξεκινήσουν να λειτουργούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021, ενώ οι υποχρεώσεις των εξουσιοδοτημένων παρόχων είναι η ανάπτυξη και λειτουργία δικτύων 5G που να καλύπτουν το 70% του πληθυσμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και όλους τους αυτοκινητόδρομους, μέχρι το τέλος του 2025. 28 EconomyToday

ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΜΕ CYTA

Τα πρώτα δίκτυα 5G θα ξεκινήσουν να λειτουργούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021, ενώ οι υποχρεώσεις των εξουσιοδοτημένων παρόχων είναι η ανάπτυξη και λειτουργία δικτύων 5G που να καλύπτουν το 70% του πληθυσμού της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η λειτουργία του πρώτου δικτύου 5G στην Κύπρο ανακοινώθηκε από τη Cytamobile-Vodafone. Σε παρουσίαση στα Κοινωνικά Δίκτυα που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 31 Ιανουαρίου 2021, ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της Cyta, Ανδρέας Νεοκλέους, ανακοίνωσε τη λειτουργία του νέου δικτύου της Cytamobile-Vodafone, το οποίο παρέχει υπερυψηλές ταχύτητες (μέχρι 1 Gbps), αυξημένη χωρητικότητα για ταυτόχρονη σύνδεση χιλιάδων συσκευών και πολύ γρήγορη απόκριση. Ο κ. Νεοκλέους, τονίζοντας τη σημασία του νέου δικτύου, ανέφερε μεταξύ άλλων πως «το δίκτυο 5G της Cytamobile-Vodafone έχει πληθυσμιακή κάλυψη 70% και αναμένεται να φτάσει στο 98% σε περίπου ένα χρόνο. Πρόσβαση στο δίκτυο 5G έχουν όλοι οι συνδρομητές της Cytamobile-Vodafone, ιδιώτες και επιχειρήσεις, χωρίς καμία επιπλέον χρέωση και ανεξαρτήτως προγράμματος. Το μόνο που χρειάζεται είναι οι συνδρομητές να διαθέτουν συσκευή 5G πιστοποιημένη στο δίκτυο της Cyta και να βρίσκονται σε περιοχή με κάλυψη 5G».

ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Η τεχνολογία αποτελεί πλέον μέρος της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Επιχειρήσεις, εργαζόμενοι αλλά και πολίτες, λόγω και της πανδημίας του COVID-19 αλλά και της ανάγκης για αυξημένη χρήση της τεχνολογίας, όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει. Μέσα από τον ηλεκτρονικό μας υπολογιστή πραγματοποιούμε την εργασία μας και συναλλαγές με την τράπεζά μας, αγοράζουμε τα προϊόντα μας, συνομιλούμε με τους δικούς μας ανθρώπους, απο-

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ Η ΧΡΗΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ «Η χρήση είτε κάποιου είδους βιομηχανικού ρομπότ είτε οποιουδήποτε ρομπότ υπηρεσιών είναι αρκετά περιορισμένη στην Κύπρο. Μόνο το 2,7% των επιχειρήσεων έκαναν οποιαδήποτε χρήση ρομποτικής το 2020, σε σύγκριση με 1,2% το 2018. Επιπλέον, κατά το 2019, στην Κύπρο το 5,5% των επιχειρήσεων έκαναν οποιαδήποτε χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών (εκτυπωτών της επιχείρησης [συμπεριλαμβανομένων ενοικιαζόμενων ή μισθωμένων εκτυπωτών 3D] ή υπηρεσιών εκτύπωσης που παρέχονται από άλλες επιχειρήσεις) σε σύγκριση με μόλις 1,0% το 2017. Η εκτύπωση πρωτοτύπων ή μοντέλων για εσωτερική χρήση ήταν ο κύριος λόγος για τη χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών. Η χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών, καθώς επίσης και η χρήση ρομποτικής, μπορούν να προσφέρουν αρκετά στις επιχειρήσεις στην Κύπρο. Παρά την περιορισμένη χρήση τους, φαίνεται πως οι επιχειρήσεις εξοικειώνονται σιγά-σιγά με αυτές τις τεχνολογίες. Σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν, όταν μετρήθηκε για πρώτη φορά η χρήση ρομποτικής και τρισδιάστατων εκτυπωτών, οι επιχειρήσεις έχουν προοδεύσει σημαντικά», αναφέρει η Στατιστική Υπηρεσία.

θηκεύουμε φωτογραφίες και άλλα δεδομένα. Γινόμαστε σταδιακά μέρος του ψηφιακού κόσμου.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ CLOUD COMPUTING

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, δύσκολα μπορεί σήμερα κάποιος να φανταστεί μια εταιρεία να δουλεύει εκτός διαδικτύου. Μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά έχουν ήδη μεταβεί στην πλειοψηφία τους στη νέα ψηφιακή εποχή. Αν και κάποιες επιχειρήσεις και οργανισμοί φρόντισαν νωρίτερα για την ψηφιακή τους μετάβαση, εντούτοις έχει παρατηρηθεί πως, ειδικότερα στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, και οι μικρότερες επιχειρήσεις έλαβαν τα μηνύματα των καιρών και δραστηριοποιήθηκαν διαδικτυακά. Τώρα, με την έλευση του 5G, αρκετές από τις επιχειρήσεις, και ειδικότερα οι μεγαλύτερες, αναμένεται να αναπτύξουν περαιτέρω εργασία και δραστηριότητα και σε άλλους νέους τομείς.

ΑΥΞΗΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Την ώρα λοιπόν που η Κύπρος βρίσκεται σε τροχιά 5G, η εικόνα σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις διαμορφώνεται ως εξής: Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας (Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και Ηλεκτρονικού Εμπορίου στις Επιχειρήσεις 2020), «κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, η πρόσβαση στο διαδίκτυο στις επιχειρήσεις υπερβαίνει το 95%. Το 2020, το 97,6% όλων των επιχειρήσεων είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο σε σύγκριση με 96,5% το 2019». Αξίζει δε να σημειωθεί ότι μία δεκαετία πριν, το 2011, το ποσοστό των επιχειρήσεων με πρόσβαση στο διαδίκτυο ήταν κάτω από το 90%.

Η χρήση υπηρεσιών Υπολογιστικού Νέφους (Cloud Computing) στην Κύπρο γίνεται όλο και πιο δημοφιλής μεταξύ των επιχειρήσεων

«Η χρήση υπηρεσιών Υπολογιστικού Νέφους (Cloud Computing) στην Κύπρο γίνεται όλο και πιο δημοφιλής μεταξύ των επιχειρήσεων. Το 2020, το 34,6% των επιχειρήσεων με δέκα ή περισσότερους υπαλλήλους αγόρασαν υπηρεσίες Υπολογιστικού Νέφους. Κατά κύριο λόγο, οι υπηρεσίες αυτές αφορούσαν ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (29,8%), λογισμικό γραφείου (24,9%) και αποθήκευση αρχείων (23,9%). Οι τρεις υπηρεσίες Υπολογιστικού Νέφους (Cloud Computing) που αναφέρονται πιο πάνω είναι οι πιο δημοφιλείς σε όλες τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, υποδεικνύοντας ότι το μέγεθος της επιχείρησης δεν επηρεάζει τις ανάγκες υπηρεσιών Υπολογιστικού Νέφους της επιχείρησης». Στην έρευνα προστίθεται ακόμα πως σε ό,τι αφορά την ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων, «επτά στις δέκα (69,0%) επιχειρήσεις με δέκα ή περισσότερους υπαλλήλους στην Κύπρο έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο με ταχύτητες υψηλότερες από 30 Mbit/s σε σύγκριση με 49,3% το 2019. Κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, έχει παρατηρηθεί μια σημαντική αύξηση των συνδέσεων στο διαδίκτυο με υψηλές ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων. Το 37,2% των επιχειρήσεων (10+) έχουν ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων στο διαδίκτυο μεταξύ 30 και 100 Mbit/s και 31,8% έχουν ταχύτητες σύνδεσης μεγαλύτερες από 100 Mbit/s. Οι χαμηλές ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων στο διαδίκτυο (κάτω από 30 Mbit/s) μειώθηκαν από 88,2% το 2015 σε 26,6% το 2020».

EconomyToday 29

COVER STORY

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Οι προοπτικές για το ηλεκτρονικό εμπόριο είχαν αρχίσει να φαίνονται από πολύ πιο νωρίς. Τα τελευταία χρόνια, δειλάδειλά, πολλοί συμπολίτες μας είχαν αρχίσει να παραγγέλνουν προϊόντα μέσω του διαδικτύου. Αυτό που ξεχωρίζει πλέον στο ηλεκτρονικό εμπόριο είναι πως όχι μόνο περισσότεροι χρήστες πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές, αλλά παράλληλα έχει διευρυνθεί και η γκάμα των προϊόντων με είδη πρώτης ανάγκης, γεγονός που, τουλάχιστον στη χώρα μας, οφείλεται στην πανδημία του COVID-19. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, «το 2019, το 16,4% των επιχειρήσεων έλαβε παραγγελίες για αγαθά και υπηρεσίες μέσω δικτύων υπολογιστών. Το 15,2% έλαβε παραγγελίες για αγαθά και υπηρεσίες μέσω ιστοτόπων ή “εφαρμογών” και 3,1% μέσω μηνυμάτων τύπου EDI. Το 13,7% των επιχειρήσεων έλαβε παραγγελίες μέσω των ιστοτόπων ή των “εφαρμογών” της ίδιας της επιχείρησης, ενώ το 7,0% έλαβε παραγγελίες μέσω ιστοτόπων ηλεκτρονικού εμπορίου ή “εφαρμογών” που χρησιμοποιούν πολλές επιχειρήσεις για την εμπορία προϊόντων».

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ (IoT)

Το 19,7% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν κάποιο είδος διασυνδεδεμένων συσκευών ή συστημάτων (έξυπνες συσκευές ή συστήματα) που μπορούν να παρακολουθούνται (να ελέγχονται) μέσω του διαδικτύου (IoT). Το 30 EconomyToday

Το 19,7% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν κάποιο είδος διασυνδεδεμένων συσκευών Ή συστημάτων (έξυπνες συσκευές Ή συστήματα) που μπορούν να παρακολουθούνται (να ελέγχονται) μέσω του διαδικτύου (IoT)

διαδίκτυο των πραγμάτων μειώνεται από 29,6% στις μεγάλες επιχειρήσεις, σε 25,0% στις μεσαίες επιχειρήσεις και σε 18,7% στις μικρές επιχειρήσεις. Τέλος, σε ό,τι αφορά την απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού σε θέματα χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), προκύπτει πως «το 2020, το 24,9% των επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους υπαλλήλους απασχολεί εξειδικευμένο προσωπικό ΤΠΕ. Στις μεγάλες επιχειρήσεις το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 81,5%, στις μεσαίες στο 50,7% και στις μικρές στο 19,8%. 10,7% των επιχειρήσεων προσέλαβαν ή προσπάθησαν να προσλάβουν προσωπικό με εξειδικευμένες δεξιότητες ΤΠΕ κατά το 2019. Η έλλειψη σχετικών προσόντων (εκπαίδευση ή/και κατάρτιση) και η έλλειψη σχετικής εργασιακής εμπειρίας των αιτούντων ήταν δύο από τις κύριες δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πρόσληψης ειδικών ΤΠΕ», αναφέρει η Στατιστική Υπηρεσία.

ΑΥΞΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ

Όπως και στις επιχειρήσεις, έτσι και στα νοικοκυριά η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι αυξημένη. Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε η Στατιστική Υπηρεσία (Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στα Νοικοκυριά 2020), η πρόσβαση στο διαδίκτυο από τα νοικοκυριά αυξάνεται διαχρονικά. Το 92,8% των νοικοκυριών έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο στο σπίτι από οποιαδήποτε συσκευή. Το

ΜΙΚΡΗ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ «Μεταξύ των ατόμων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, το 83,4% ανέφερε ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει καμία από τις συσκευές ή συστήματα που συνδέονται με το διαδίκτυο για ιδιωτικούς σκοπούς. Το 12,2% χρησιμοποίησε σύστημα οικιακού συναγερμού συνδεδεμένο στο διαδίκτυο, κάμερες ασφαλείας κλπ. και το 4,7% χρησιμοποίησε έναν εικονικό βοηθό με τη μορφή έξυπνου ηχείου ή μιας εφαρμογής. Ο κύριος λόγος για τη μη χρήση οποιασδήποτε από τις προαναφερόμενες συσκευές ή συστήματα που συνδέονται στο διαδίκτυο ήταν ότι δεν είχαν ανάγκη να τα χρησιμοποιήσουν (69,9%). Το υψηλό κόστος και η ανησυχία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων που δημιουργούνται από αυτές τις συσκευές ή συστήματα ακολουθούν με 49,5% και 26,9% αντιστοίχως. Το 53,0% των ατόμων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το πρώτο τρίμηνο του 2020 χρησιμοποίησαν τηλεόραση συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, 9,7% κονσόλα παιχνιδιών συνδεδεμένη στο διαδίκτυο και 3,7% σύστημα οικιακού ήχου συνδεδεμένο στο διαδίκτυο (έξυπνα ηχεία)».

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 90,8% των ατόμων ηλικίας 16-74 χρόνων δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2020. 8,8% δήλωσαν ότι δεν χρησιμοποίησαν ποτέ το διαδίκτυο και 0,3% των ατόμων ηλικίας 16-74 χρόνων δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο πριν από τον Απρίλιο του 2018. 9 στα 10 άτομα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Η συχνότητα χρήσης του διαδικτύου μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία. Από 99,6% για τα άτομα ηλικίας 16-24, το ποσοστό μειώνεται σε 56,8% για τα άτομα ηλικίας 65-74. Όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο, άτομα με υψηλό επίπεδο μόρφωσης χρησιμοποιούν το διαδίκτυο συχνότερα από ό,τι τα άτομα με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης. Στην πραγματικότητα, το ποσοστό ατόμων με υψηλό επίπεδο μόρφωσης που χρησιμοποιούν συχνά το διαδίκτυο είναι 30% μεγαλύτερο από το ποσοστό ατόμων με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης. Υπάρχει επίσης διαφορά μεταξύ της συχνότητας χρήσης του διαδικτύου ανάλογα με το επάγγελμα. Όπως αναμενόταν, όλοι οι μαθητές (99,8%) χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ενώ περισσότεροι από 9 στους 10 (97,0%) εργαζόμενους είναι συχνοί χρήστες. 93,8% των ανέργων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο τακτικά, αλλά το ποσοστό μειώνεται για τους συνταξιούχους/ανενεργά άτομα στο 67,3%. Όλα τα άτομα 16-24 χρόνων είναι συχνοί χρήστες του διαδικτύου (100%).

Η έλευση του 5G στην Κύπρο πραγματοποιείται σε μια χρονική στιγμή όπου τόσο οι επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά παρουσιάζουν αυξημένη χρήση του διαδικτύου

«Οι πιο δημοφιλείς δραστηριότητες μεταξύ των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο είναι οι ακόλουθες: το τηλεφώνημα μέσω διαδικτύου (94,0%), η χρήση άμεσων μηνυμάτων μέσω Skype, Messenger, WhatsApp, Viber (92,4%), η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες (86,2%), η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα (86,1%), η παρακολούθηση βίντεο από υπηρεσίες κοινής χρήσης (81,9%) και η ανάγνωση online ειδήσεων/εφημερίδων/περιοδικών (78,8%)», σημειώνεται στην έρευνα. Μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου, 20,6% έκαναν online μάθημα, 18,4% κάνουν χρήση online εκπαιδευτικού υλικού εκτός από ολοκληρωμένο online μάθημα και 17,1% επικοινωνούν με εκπαιδευτές ή μαθητές χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικές ιστοσελίδες. Ακολούθως, σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e-Government), σε σύγκριση με το 2019, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 16-74 χρόνων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο για επαφή με τις Δημόσιες Αρχές/Υπηρεσίες το 2020 αυξήθηκε από 50,3% σε 53,3%. Αυτό οφείλεται στην αύξηση των ατόμων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την υποβολή online συμπληρωμένων εγγράφων (από 33,9% σε 39,9%). Όσον αφορά τις αγορές μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, από την έρευνα προκύπτει πως το ποσοστό των ατόμων που πραγματοποίησαν αγορές μέσω διαδικτύου κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους παρουσίασε μείωση από 36,2% το 2019 σε 34,2% το 2020. ΕΤ

EconomyToday 31

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή

«Τα δίκτυα 5G αποτελούν κρίσιμο δομικό στοιχείο της ψηφιακής οικονομίας και της κοινωνίας μας, και ειδικότερα σε μια εποχή όπου η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού έχει καταστεί όχι απλά προτεραιότητα, αλλά αναγκαιότητα», τονίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος. Σχολιάζοντας ότι το 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την Κύπρο, εξηγεί πως «πρόκειται για μια από τις ταχύτερες και πιο αξιόπιστες τεχνολογίες που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, αλλά και μελλοντικά». Όσον αφορά τις αλλαγές που θα επιφέρει στη ζωή μας, σημειώνει πως θα έχει ουσιαστικές ανατροπές και βελτιώσεις, ενώ παράλληλα απαντά και στις ανησυχίες που εκφράζονται σε σχέση με την ακτινοβολία. Σύμφωνα με τον κ. Κόκκινο, «από τα αποτελέσματα έγκυρων μελετών και ερευνών δεν υπάρχει τεκμηρίωση για πρόκληση προβλημάτων υγείας, νοουμένου βέβαια ότι τηρούνται τα όρια έκθεσης». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΜΙΛΥ ΜΙΝΤΗ

ε τι διαφέρει το 5G από τις άλλες τεχνολογίες; Θα είναι προπομπός και άλλων νέων τεχνολογιών; Τα δίκτυα 5G αποτελούν την πιο εξελιγμένη μορφή τεχνολογίας υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και είναι η συνέχεια των προηγούμενων γενεών (2G, 3G, 4G). Το 5G αποτελεί μια εξελικτική τεχνολογία, το ανατρεπτικό στοιχείο της οποίας βασίζεται όχι μόνο στην τεχνολογία την ίδια, αλλά και στις προοπτικές που αναπτύσσονται από την αξιοποίησή της για νέες, καινοτόμες εφαρμογές και για δυνατότητες αδιάλειπτης –και σε αστραπιαίο χρόνο– επικοινωνίας, και από την ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Βασικά χαρακτηριστικά του 5G είναι οι 10 έως 100 φορές υψηλότερες ταχύτητες δεδομένων, η μεγαλύτερη αξιοπιστία και η αυξημένη δυνατότητα διασύνδεσης. Όλα αυτά θα έχουν ως αποτέλεσμα μια άκρως βελτιωμένη εμπειρία για τον χρήστη. Μια καινοτόμος, βέβαια, τεχνολογία, όπως το 5G, ξεφεύγει από την τυπική χρήση των κινητών τηλεφώνων 32 EconomyToday

«Το 5G αφορά όλους μας και σίγουρα θα αγγίξει την καθημερινότητα του κάθε πολίτη», τονίζει ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος

και αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία ενός ψηφιακού οικοσυστήματος που οδηγεί σε μια πλήρως κινητή, δυναμική και συνδεδεμένη κοινωνία και το οποίο θα επιτρέπει τη βέλτιστη χρήση πόρων, την παροχή νέων, καινοτόμων υπηρεσιών, αλλά και τη δημιουργία εφαρμογών τελευταίας τεχνολογίας. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα τεχνικής και επιχειρηματικής καινοτομίας που θα ενισχύσει τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η ενέργεια, τα τρόφιμα και η γεωργία, η διαχείριση πόλεων, η υγειονομική περίθαλψη, οι δημόσιες συγκοινωνίες και πολλά άλλα. Παράλληλα, θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός κύματος νέων τεχνολογικών εφαρμογών και υπηρεσιών, όπως οι έξυπνες πόλεις, το διαδίκτυο των πραγμάτων - Internet of Things (IoT), η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality) και η επαυξημένη πραγματικότητα (Augmented Reality). H Κύπρος βρίσκεται πλέον στην εποχή του 5G. Ποιες αλλαγές αναμένεται να δούμε στην καθημερινότητά μας; Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη χώρα μας, ένα συναρπαστικό μέλλον, όπου αναμένεται να αλλάξει θεαματικά ο τρόπος που ζούμε, εργαζόμαστε και επικοινωνούμε. Η κύρια διαφορά με τα δίκτυα 4G είναι ότι το 5G έχει τη δυνατότητα, με απλά λόγια, να φιλοξενεί περισσότερες συσκευές, περισσότερους χρήστες και περισσότερη κοινή χρήση δεδομένων σε πολύ υψηλότερες ταχύτητες από ό,τι προηγουμένως και με ανταπόκριση σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Πρόκειται για μια από τις ταχύτερες και πιο αξιόπιστες τεχνολογίες που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, αλλά και μελλοντικά, αφού σχεδιάστηκε για να ικανοποιεί τις καθημερινά αυξανόμενες τεχνολογικά απαιτήσεις. Αναμένεται να επιφέρει ουσιαστικές ανατροπές και βελτιώσεις σε κάθε πτυχή της καθημερινής μας ζωής, ανοίγοντας νέους ορίζοντες και δυνατότητες, στην εργασία, την εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία. Βασικό και άκρως σημαντικό παράδειγμα είναι η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση και φροντίδα, η ρομποτική χειρουργική επέμβαση, θα μπορέσουν να γίνουν πραγματικότητα ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Θα μπορούμε, εννοείται, να περιμένουμε πολύ γρηγορότερο και πιο αξιόπιστο διαδίκτυο

για κινητά, με τη συμφόρηση της κυκλοφορίας στο διαδίκτυο να γίνεται ανάμνηση του παρελθόντος, και την απρόσκοπτη συνδεσιμότητα, δεδομένο. Επιπλέον, το 5G ανοίγει νέες δυνατότητες και στην ψυχαγωγία. Οι χρήστες θα μπορούν να απολαύσουν περισσότερα παιχνίδια και βίντεο υψηλής ποιότητας. Η γρήγορη απεικόνιση 3D θα μπορούσε να μας εισαγάγει εικονικά στις αγαπημένες μας σκηνές ταινιών, καθώς και να ενισχύσει τη διαδραστικότητα των e-Sports. Η άνευ προηγουμένου ταχύτητα, συνδεσιμότητα και υψηλή χωρητικότητα 5G μπορεί επίσης να βελτιώσει την οδική μας ασφάλεια. Με συνδεδεμένα αυτοκίνητα που θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, οι οδηγοί θα μπορούν να «βλέπουν» τον δρόμο πιο μπροστά και να αποφεύγουν τυχόν περιστατικά, καθώς και να προσπερνούν με μεγαλύτερη ασφάλεια. Ποιους αφορά το 5G; Ή καλύτερα ποιοι χρειάζονται περισσότερο το 5G και ποια οφέλη προκύπτουν; Το 5G αφορά όλους μας και σίγουρα θα αγγίξει την καθημερινότητα του κάθε πολίτη. Εντούτοις, αυτό που θα ήθελα

«Ύψιστή μας προτεραιότητα είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό»

να τονίσω είναι οι δυνατότητες που αναδύονται για νέα επιχειρηματικά μοντέλα και για νέα, καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Η άνευ προηγουμένου ταχύτητα, συνδεσιμότητα και υψηλή χωρητικότητα και η ανάπτυξη του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT), που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το 5G, αναμένεται να οδηγήσουν στην εκτέλεση πιο στοχευμένων και υψηλότερου επιπέδου υπηρεσιών –και άρα σε βελτιστοποίηση της εμπειρίας των χρηστών–, στον μετασχηματισμό των επιχειρηματικών διαδικασιών και σε καλύτερη απόδοση όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα στη βιομηχανία. Μέσω του 5G, υποστηρίζονται νέες μορφές εργασίας, ενώ επιτρέπεται στους εργαζόμενους να παρακολουθούν την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και να χειρίζονται εξοπλισμό εξ αποστάσεως. Επιπρόσθετα, μπορεί να επιφέρει την απαραίτητη ασφάλεια σε επικίνδυνα επαγγέλματα – κατασκευαστικές εργασίες, εξόρυξη, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης κλπ. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι καθοριστικής σημασίας ο υγιής ανταγωνισμός των εταιρειών τηλεπικοινωνιών ανά το παγκόσμιο, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για καθολική πρόσβαση σε δίκτυα 5G το συντομότερο και,

EconomyToday 33

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

100 δισεκατομμύρια συσκευές και αυτό, ουσιαστικά, θα σημαίνει μια παγκόσμια οικονομική επίπτωση πάνω από $11 τρισεκατομμύρια μέχρι το 2025. Ραγδαίες θα είναι οι εξελίξεις και στην αγορά εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί πως η εφαρμογή του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G αναμένεται να δημιουργήσει περί τα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών ανεργίας, ιδίως μεταξύ των νέων. Σε εθνικό επίπεδο, συνδυαστικά με την επίτευξη των στόχων του νέου ευρυζωνικού πλάνου που καταρτίζουμε ως Υφυπουργείο, με κύριους στόχους την επέκταση της κάλυψης δικτύων υπερυψηλών ταχυτήτων και την προσφορά πιο ανταγωνιστικών τιμών για συνδεσιμότητα, η ανάπτυξη του 5G αναμένεται να δώσει ώθηση και νέα δυναμική στην οικονομία, διευρύνοντας τη βάση του αναπτυξιακού μας μοντέλου, που έχει πληγεί σημαντικά από την πανδημία και όχι μόνο.

συνεπακόλουθα, για συλλογικά οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και για την οικονομία. Ποιες δυνατότητες αναπτύσσονται πλέον για την Κύπρο μετά την εφαρμογή του 5G; Πώς θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην εφαρμογή ενός νέου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης; Τα δίκτυα 5G αποτελούν κρίσιμο δομικό στοιχείο της ψηφιακής οικονομίας και της κοινωνίας μας, και ειδικότερα σε μια εποχή όπου η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού έχει καταστεί όχι απλά προτεραιότητα, αλλά αναγκαιότητα. Πρόκειται για μια ανατρεπτική εξέλιξη που αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια αγορά, ενώ θεωρείται ευρέως ότι θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και στην προώθηση των στόχων για βιώσιμη, πράσινη ανάπτυξη, καθώς προάγει την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας. Τα δίκτυα νέας γενιάς βρίσκονται προ των πυλών και η χώρα μας ετοιμάζεται για το ψηφιακό άλμα που αναμένεται να αναδιαμορφώσει το σύνολο της οικονομίας της χώρας με νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις, πρωτοβουλίες και δράσεις για την ανάπτυξη της αγοράς. Όσον αφορά τα οικονομικά οφέλη, σχετικές προβλέψεις εικάζουν πως στο μέλλον θα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους έως 34 EconomyToday

«Αναμένεται να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα τεχνικής και επιχειρηματικής καινοτομίας που θα ενισχύσει τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η ενέργεια, τα τρόφιμα και η γεωργία, η διαχείριση πόλεων, η υγειονομική περίθαλψη, οι δημόσιες συγκοινωνίες και πολλά άλλα»

Πώς απαντάτε στις ανησυχίες που εκφράζονται σε σχέση με τις επιπτώσεις του 5G στην υγεία μας; Αφουγκραζόμαστε και κατανοούμε τις ανησυχίες μερίδας πολιτών για το 5G, που συνδέονται ίσως με την άγνοια αλλά και με την έντονη παραπληροφόρηση που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό, η καταπολέμηση της οποίας αποτελεί προτεραιότητα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Όσον αφορά την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων στο οποίο θα λειτουργήσει το 5G είναι αυτό που ήδη χρησιμοποιείται για την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση (DVB-T) καθώς και για υπηρεσίες Wi-Fi. Επίσης, λόγω της αναβαθμισμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιείται από τα δίκτυα 5G, αναμένεται ότι η εκπομπή ηλεκτρομαγνητικού σήματος από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας θα είναι μειωμένη σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Η Κυπριακή Δημοκρατία, ακολουθώντας τις συστάσεις αρμόδιων διεθνών οργανισμών, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), έχει υιοθετήσει ως Εθνικά Όρια Έκθεσης τα όρια έκθεσης της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), τα οποία εφαρμόζουν την Αρχή της Πρόληψης, αφού έχουν καθοριστεί 50 φορές χαμηλότερα από τα αντίστοιχα εργαστηριακά όρια, προκειμένου να καλύπτουν και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και την όποια επιστημονική αβεβαιότητα. Από τα αποτελέσματα των μέχρι στιγμής έγκυρων μελετών και ερευνών δεν υπάρχει τεκμηρίωση για πρόκληση προβλημάτων υγείας, νοουμένου βέβαια ότι τηρούνται τα όρια έκθεσης, για σκοπούς συμμόρφωσης με τα οποία έχουμε θεσπίσει αυστηρά μέτρα ελέγχου. Ύψιστή μας προτεραιότητα είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Εντούτοις, οι μελέτες για το θέμα του 5G είναι συνεχείς και οποιαδήποτε νέα δεδομένα λαμβάνονται δεόντως υπόψη. ET

COVER STORY

ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟ 5G Ποιοι είναι οι τεχνολογικοί στόχοι του νέου δικτύου και πώς τοποθετείται η ακαδημαϊκή κοινότητα για τις επιπτώσεις στην υγεία μας

Η έλευση του 5G στην Κύπρο αποτελεί πλέον γεγονός και, σύμφωνα με όλα όσα καταθέτουν οι ειδικοί, η νέα αυτή τεχνολογία αναμένεται να δημιουργήσει τεράστιες προοπτικές για την οικονομία και την κοινωνία ευρύτερα. Η ζωή μας, όπως όλα δείχνουν, θα αλλάξει ριζικά και παρόλο που υπάρχει ένας ενθουσιασμός για τη νέα αυτή τεχνολογία, στον αντίποδα μια άλλη μερίδα του πληθυσμού εκφράζει έντονες ανησυχίες και ερωτηματικά για τις επιπτώσεις στην υγεία μας. Επί του προκειμένου, καθώς και για τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν για τη χώρα μας, η οποία βρίσκεται στον δρόμο του ψηφιακού μετασχηματισμού, έγκριτοι ακαδημαϊκοί από τα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της χώρας καταθέτουν στο Economy Today (με αλφαβητική σειρά ανά πανεπιστήμιο) τις απόψεις της επιστημονικής κοινότητας και παράλληλα εξηγούν γιατί η ακτινοβολία από τις συσκευές κινητών ενέχει περισσότερους κινδύνους για την υγεία. 36 EconomyToday

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

Η Κύπρος βρίσκεται στην εποχή του 5G. Τι σημαίνει για τη χώρα μας αυτή η εξέλιξη; Ποιες δυνατότητες προσφέρει αυτή η νέα τεχνολογία και ποιο το όφελος για την κοινωνία και την οικονομία;

Εκφράζονται έντονες ανησυχίες για τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει στην υγεία η εγκατάσταση του δικτύου 5G. Πώς τις σχολιάζετε και ποια είναι η άποψή σας ως ακαδημαϊκού;

ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Σταύρος Σταύρου

Καθηγητής, Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Εργαστηρίου Κυβερνοασφάλειας και Τηλεπικοινωνιών, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

1. Η τεχνολογία 5G είναι ικανή να προσφέρει υψηλότερους ρυθμούς σύνδεσης και εξαιρετικά χαμηλούς χρόνους καθυστέρησης μεταξύ της αποστολής και λήψης της πληροφορίας σε σύγκριση με προηγούμενες τεχνολογίες. Αυτές οι δυνατότητες θα οδηγήσουν στη δημιουργία νέων εφαρμογών και υπηρεσιών, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν παροχή ασύρματων ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλότερων συνδέσεων σε σπίτια και επιχειρήσεις, υποστήριξη αυτοματισμών και άλλων υπηρεσιών σε έξυπνες πόλεις, επιχειρήσεις και υποστατικά σε μεγάλη κλίμακα κλπ. Με δεδομένη τη δημιουργία των νέων αυτών υπηρεσιών που θα στηρίζονται στα δίκτυα 5G, αναμένεται ότι θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας, με όφελος στην οικονομία και την κοινωνία. ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ Η ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ

2. Αναφορικά με τις ανησυχίες που εκφράζονται κατά καιρούς για τα δίκτυα 5G και τις επιπτώσεις στην υγεία, οι τεχνολογίες 5G, όπως και οι υπόλοιπες τεχνολογίες κινητής τηλεφωνίας, λειτουργούν σε πολύ υψηλές συχνότητες και η απώλεια διαδρομής του σήματος αυξάνεται λογαριθμικά με την απόσταση. Οι τυπικοί

συντελεστές έκθεσης ηλεκτρομαγνητικού πεδίου του κοινού από τους σταθμούς βάσης, οι οποίοι διαπιστώνονται με ηλεκτρομαγνητικές μετρήσεις στο πεδίο, είναι πολύ πιο κάτω από τα προβλεπόμενα διεθνή όρια. Στην πράξη, ένας χρήστης κινητού τηλεφώνου εκτίθεται σε μεγαλύτερη ακτινοβολία από την κινητή συσκευή του και όχι από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας. Γι’ αυτό συστήνεται το κινητό τηλέφωνο να μη βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα κοντά στο κεφάλι των χρηστών, αλλά να χρησιμοποιείται από απόσταση. Στην Κύπρο υπάρχουν σχετικές οδηγίες που πρέπει να ακολουθούνται από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας κατά την εγκατάσταση σταθμών βάσης δικτύων κινητής τηλεφωνίας, ώστε η συνολική έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία στην περιοχή εγκατάστασης του σταθμού να μην ξεπερνά τα προβλεπόμενα διεθνή όρια.

«Ένας χρήστης κινητού τηλεφώνου εκτίθεται σε μεγαλύτερη ακτινοβολία από την κινητή συσκευή του και όχι από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας» EconomyToday 37

COVER STORY

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΑΛΜΑ ΤΟ 5G 1. Το 5G είναι η πέμπτη γενιά δικτύων κινητών επικοι-

νωνιών και αποτελεί ένα επαναστατικό άλμα ως προς την επίδοση αλλά και την ποικιλία των προσφερόμενων υπηρεσιών. Τα οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία είναι πολλαπλά, καθώς αναμένεται να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα τεχνικής και επιχειρηματικής καινοτομίας, καθιστώντας δυνατό τον ψηφιακό μετασχηματισμό πολλαπλών κλάδων. Ως μια ανοικτή πλατφόρμα καινοτομίας, το 5G θα συνεισφέρει στη βελτίωση και ανάπτυξη νέων αλλά και υφιστάμενων αγορών, όπως αυτοκινητοβιομηχανία, γεωργία, διαχείριση πόλεων, κυβέρνηση, υγειονομική περίθαλψη και δημόσιες συγκοινωνίες. Η ασύρματη τεχνολογία 5G θα προσφέρει εξαιρετικά υψηλότερες ταχύτητες δεδομένων πολλαπλών Gbps, καλύτερους χρόνους απόκρισης, μεγαλύτερη αξιοπιστία και αυξημένη διαθεσιμότητα διασύνδεσης, ενισχύοντας την εμπειρία του τελικού χρήστη. Παράλληλα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό υφιστάμενων κλάδων και αγορών, θα προσφερθούν και νέες υπηρεσίες. Βασικό παράδειγμα είναι η τηλεϊατρική, όπου η απομακρυσμένη παρακολούθηση, η φροντίδα στο σπίτι και η αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών σε απομακρυσμένες περιοχές θα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Επίσης, ο τομέας της ψυχαγωγίας θα παρέχει τη δυνατότητα υπηρεσιών εμπλουτισμένης κινητής ευρυζωνικότητας, όπως εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα. Τομείς όπως οι αστικές περιοχές, οι αγροτικές περιοχές και η αυτοκινητοβιομηχανία αναμένεται να αναπτύξουν πληθώρα νέων υπηρεσιών, βελτιώνοντας σημαντικά τις υπηρεσίες και τις υποδομές στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα συστήματα έξυπνης αποκομιδής απορριμμάτων, ο έξυπνος οδοφωτισμός, τα συστήματα αυτόνομης διαχείρισης δεικτών ποιότητας της ατμόσφαιρας, αυτοκίνητα και λεωφορεία χωρίς οδηγό, καθώς και η υλοποίηση πλήρως αυτοματοποιημένων αγροτικών περιοχών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός που θα επιφέρει το 5G θα ενισχύσει παράλληλα την κυπριακή οικονομία και ανάπτυξη, αναπτύσσοντας καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα, ενισχύοντας τον τομέα της έρευνας και εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη λύσεων απομακρυσμένης εργασίας και συνεργασίας στο πλαίσιο της πανδημίας.

ΤΟ 5G ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΣ

2. Προσεγγίζοντας το 5G από την επιστημονική σκοπιά, ομολογουμένως θα επιφέρει μια βελτίωση όσον αφορά την έκθεση στις ραδιοσυχνότητες. Πιο συγκεκριμένα, με τη χρήση τεχνικών πολλαπλών κεραιών μεγάλης κλίμακας (massive MIMO), η εκπομπή της ακτινοβολίας θα υλοποιείται μέσω πολύ λεπτών δεσμών ακτινοβολίας σε αντίθεση με την τεχνολογία 4G, εστιάζοντας προς τον παραλήπτη και μετριάζοντας παράλληλα τις απώλειες 38 EconomyToday

Ιωάννης Κρικίδης

Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Κύπρου Διευθυντής του ερευνητικού εργαστηρίου ασύρματων επικοινωνιών και δικτύων IRIDA

«Ο ψηφιακός μετασχηματισμός που θα επιφέρει το 5G θα ενισχύσει την κυπριακή οικονομία και ανάπτυξη, αναπτύσσοντας καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα»

ενέργειας. Παράλληλα, με την αύξηση της πυκνότητας των σταθμών βάσης, ο πομπός θα είναι πιο κοντά στον δέκτη, επιτυγχάνοντας συνδεσιμότητα με χαμηλότερη ισχύ. Ο συνδυασμός αυτών των τεχνικών έχει ως αποτέλεσμα την επίτευξη ασύρματης συνδεσιμότητας με χαμηλότερη ισχύ, μειώνοντας αισθητά την περιβαλλοντική ακτινοβολία ραδιοσυχνοτήτων. Επιπλέον, θα πρέπει να διευκρινιστεί πως η ακτινοβολία από κινητά τηλέφωνα και σταθμούς βάσης ανήκει στο φάσμα των ραδιοσυχνοτήτων και είναι μη ιοντίζουσα. Στην ίδια κατηγορία ανήκει το ηλιακό φως, το μαγνητικό πεδίο της γης, τα πεδία που δημιουργούνται από τις ηλεκτρικές συσκευές, αλλά και τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που χρησιμοποιούνται για τη μετάδοση ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σημάτων. Όπως και για τις υφιστάμενες τεχνολογίες, έτσι και για το 5G υπάρχουν παγκόσμιοι οργανισμοί και επιστημονικές ομάδες που εκτιμούν την επίδραση της ακτινοβολίας στην υγεία και καθορίζουν τα επιτρεπόμενα επίπεδα έκθεσής της: (α) Η Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από τις Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), (β) το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE) μέσω της Διεθνούς Επιτροπής Ηλεκτρομαγνητικής Ασφάλειας (ICES) και (γ) η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC). Οι νεότερες οδηγίες για την ακτινοβολία δημοσιεύθηκαν τον Μάρτιο του 2020 και δεν υπάρχει ένδειξη ότι το 5G παραβιάζει αυτές τις οδηγίες. Εν κατακλείδι, το 5G είναι ασφαλές, καθώς τηρούνται όλες οι διεθνείς οδηγίες που αφορούν την έκθεση σε ραδιοκύματα, οι οποίες βασίζονται σε εκτενείς έρευνες και συμπεριλαμβάνουν και τις συχνότητες που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη και λειτουργία των δικτύων πέμπτης γενιάς.

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 1. Οι ασύρματες τεχνολογίες 5G, που υπόσχονται ταχύ-

τητες 500-2.000 Mbps στο άμεσο μέλλον και ταχύτητες μεγαλύτερες από 10 Gbps σε βάθος δεκαετίας, θα συντελέσουν σε μια επανάσταση στις ψηφιακές υπηρεσίες. Θα καταστήσουν εφικτή τη μετάδοση του μεγάλου όγκου δεδομένων που απαιτείται από εφαρμογές επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας. Μιχάλης Σιριβιανός Ταυτόχρονα, σε βάθος δεκαετίας, τα γυαλιά μας θα γίνουν Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα ίσως ο βασικός τρόπος με τον οποίο θα αλληλεπιδρούμε Ηλεκτρολόγων Μηχανικών με το ψηφιακό περιβάλλον. Υψηλής πιστότητας εικόνα θα και Μηχανικών Ηλεκτρονικών προβάλλεται στους φακούς των γυαλιών μας, αντικαθιΥπολογιστών και Πληροφορικής, Τεχνολογικό στώντας τις οθόνες. Δεν αποκλείεται να δούμε αυτή την τεχνολογία και σε φακούς επαφής, αν και θα είναι πολύ Πανεπιστήμιο Κύπρου πιο δύσκολο να επιτευχθεί και να γίνει αποδεκτή από

ΑΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ 1. Αναντίλεκτα, η τεχνολογία 5G είναι μια τεχνολογική εξέλιξη η οποία θα επηρεάσει στον μέγιστο βαθμό το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο της χώρας. Η δυνατότητα που παρέχει για αυξημένη ταχύτητα σύνδεσης απεριόριστου αριθμού συσκευών δημιουργεί τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης σε πολλαπλά επίπεδα της οικονομίας, αλλά κυρίως συνδράμει στον ψηφιακό μετασχηματισμό. H τεχνολογία 5G αποτελεί εφαλτήριο νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, τα οποία με τη σειρά τους μετασχηματίζουν τις πόλεις μας σε «έξυπνες πόλεις». Το όραμα ενός τεχνολογικά προηγμένου αστικού κέντρου, όπου η χρήση «έξυπνων» συσκευών και ψηφιακής τεχνολογίας αποσκοπεί στην ποιοτική αναβάθμιση της ζωής των κατοίκων, γίνεται πραγματικότητα. Η ποιότητα των τηλεπικοινωνιών αυξάνεται, με την κατανάλωση ενέργειας να μειώνεται. Η χρήση του 5G σε ευρεία κλίμακα ενισχύει τη δυνατότητα για καθολική συνδεσιμότητα των συσκευών. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση της υγείας ευάλωτων ομάδων, η έξυπνη διαχείριση της κυκλοφορίας αυτοκινήτων, η δυνατότητα άμεσης αλληλεπίδρασης των πολιτών με τις αρχές και η μείωση των ατυχημάτων είναι απλώς μερικά παραδείγματα εφαρμογών που γίνονται πραγματικότητα άμεσα, με την ενεργοποίηση του δικτύου 5G. Τα έξυπνα ασθενοφόρα μεταφέρουν τους ασθενείς στο κατάλληλο νοσοκομείο σε ελάχιστο χρόνο. Οι σύγχρονες στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς ενημερώνουν τους επιβάτες για τον χρόνο άφιξης του επόμενου λεωφορείου και προτείνουν εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης ανάλογα με τη συμφόρηση. Η έξυπνη πόλη εξασφαλίζει στους πολίτες ποιοτικές υπηρεσίες με πολυδιάστατο αντίκτυπο, από οικονομικό έως και ψυχολογικό. Παράλληλα, οι κλάδοι της βιομηχανίας, της εκπαίδευσης, της γεωργίας και της υγείας μετασχηματίζονται και αποκτούν δυνατότητες που συνδράμουν στην ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών

τους χρήστες. Αισθητήρες θα μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια την κίνηση των χεριών και των δακτύλων μας. Η επεξεργασία φυσικής γλώσσας θα γίνει τόσο αξιόπιστη που συχνά θα προτιμούμε να συνομιλούμε με τον υπολογιστή. Τα δύο τελευταία θα αντικαταστήσουν σχεδόν πλήρως τις σημερινές συσκευές εισόδου.

Η ΚΥΠΡΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ

2. Τα όρια της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

(HM) από τηλεπικοινωνιακές συσκευές και υποδομές έχουν καθοριστεί σε 10 με 50 φορές χαμηλότερα επίπεδα από τα επίπεδα στα οποία έχει παρατηρηθεί oποιαδήποτε επίδραση. Τα όρια τηρούνται από τους κατασκευαστές και

και οδηγούν τον τόπο μας στην ψηφιακή εποχή και την τεχνολογικά προηγμένη κοινωνία.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

«Τα έξυπνα ασθενοφόρα μεταφέρουν τους ασθενείς στο κατάλληλο νοσοκομείο σε ελάχιστο χρόνο»

2. Είναι λογικό και υγιές μια νέα τεχνολογία να δημιουργεί ερωτήματα και ανησυχίες. Ο σκεπτικισμός γύρω από τα θέματα της υγείας ενδεχομένως να αποτελεί ένα καλό σημάδι της εξέλιξης της κοινωνίας. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι για να αδειοδοτηθεί μια τέτοια τεχνολογία υπάρχουν σαφείς και καθορισμένοι έλεγχοι που γίνονται από εξειδικευμένους οργανισμούς. Έγκριτοι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο WHO, η ICNIRP (Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από τις Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες), η Ε.Ε. και η American Cancer Society, έχουν δείξει ότι το 5G δεν μπορεί να προκαλέσει επιζήμιες επιπτώσεις στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Είναι ξεκάθαρο ότι οι συχνότητες λειτουργίας του 5G και τα όρια που έχουν τεθεί είναι πολύ πιο κάτω από τα ασφαλή όρια, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την υγεία των πολιτών. Η πραγματικότητα δεν αποτυπώνεται μέσα από μεμονωμένες μελέτες κάποιων ερευνητών. Η επιστήμη εξελίσσεται μέσα από την επιστημονική συναίνεση, η οποία αποτελεί τη μόνη επιστημονική αλήθεια. Η εμπιστοσύνη στην επιστημονική συναίνεση δεν μπορεί να είναι υπό όρους, αλλά ούτε και διαπραγματεύσιμη. Και σήμερα η επιστημονική συναίνεση ενισχύει το συμπέρασμα ότι η τεχνολογία 5G είναι ασφαλής. Στη χαραυγή της νέας ψηφιακής εποχής, ας εμπιστευτούμε την επιστήμη και ας επικεντρωθούμε στο ποιες προοπτικές δημιουργεί η χρήση του 5G για την ενίσχυση της υγείας μας. Το 5G θα επιτρέπει τη συνεχή και ασφαλή συνδεσιμότητα των συσκευών των ασθενών με το ιατρικό προσωπικό. Η απρόσκοπτη λήψη δεδομένων από τον ασθενή οδηγεί σε καλύτερες συνθήκες αντιμετώπισης ιατρικών περιστατικών και ενισχύει την προγνωστική φροντίδα.

«Σε βάθος δεκαετίας, τα γυαλιά μας θα γίνουν ίσως ο βασικός τρόπος με τον οποίο θα αλληλεπιδρούμε με το ψηφιακό περιβάλλον»

παρόχους, όπως επιβεβαιώνεται από πολλαπλές έγκυρες μετρήσεις. Όπου δεν τηρούνται, υπάρχουν κυρώσεις. Η Κύπρος ακολουθεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει ως τώρα ότι υπάρχουν σημαντικές βιολογικές επιδράσεις πέραν των θερμικών (για συχνότητες μεγαλύτερες από 100 KHz) και των νευροδιεγερτικών (για συχνότητες μέχρι 10 ΜHz). Ακόμα και αυτές οι επιδράσεις λαμβάνουν χώρα στην παρουσία ηλεκτρομαγνητικών πεδίων που είναι δεκάδες με εκατοντάδες φορές ισχυρότερα από αυτά που προκαλούν οι ραδιοτηλεπικοινωνίες. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές μελέτες για το λεγόμενο οξειδωτικό στρες και κάποιες καταδεικνύουν επιδράσεις. Όμως η επιστημονική συναίνεση είναι ότι δεν πρέπει να ανησυχούμε.

Σάββας Χατζηχριστοφής

Αναπληρωτής Καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου

EconomyToday 39

COVER STORY

ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ 1. Η εισαγωγή των δικτύων πέμπτης γενεάς (5G) είναι

ένα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών. Τα δίκτυα 5G αποτελούν εξέλιξη της τεχνολογίας 4G, αυξάνοντας τις επιδόσεις της σημερινής τεχνολογίας σε όλες τις κατευθύνσεις, δηλαδή πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες, πολύ μικρότερος χρόνος σύνδεσης και απόκρισης, πολύ καλύτερη ποιότητα της υπηρεσίας, υποστήριξη πολύ μεγαλύτερης πυκνότητας συσκευών και καλύτερη διαχείριση απαιτήσεων ενέργειας. Αυτές οι δυνατότητες μπορούν να οδηγήσουν την Κύπρο στον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλάζοντας τις ζωές όλων των ανθρώπων, σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, τα πλεονεκτήματα των δικτύων 5G θα οδηγήσουν σε νέες επαναστατικές υπηρεσίες και προϊόντα, όπως τα αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα, οι αυτοματοποιημένες λειτουργίες στις έξυπνες δημόσιες συγκοινωνίες και άλλες νέες εφαρμογές μέσα στα πλαίσια της έξυπνης πόλης, στη βιομηχανία, στις αγροτικές καλλιέργειες, με κύριο αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας και κατ’ επέκταση την ενίσχυση της οικονομίας. Ακόμα, θα ολοκληρωθούν οι εφαρμογές και οι υπηρεσίες για το έξυπνο σπίτι και θα υποβοηθηθεί η ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Επιπρόσθετα, οι χρήστες θα βλέπουν σε πραγματικό χρόνο στην κινητή τους συσκευή γεγονότα (όπως αθλητικούς αγώνες) σε υψηλή ποιότητα, επιλέγοντας κάμερα. Τα δίκτυα 5G θα έχουν σημαντική εφαρμογή και στον τομέα της ιατρικής, π.χ. ιατρικές επεμβάσεις από απόσταση μέσω εικονικής πραγματικότητας. Συμπερασματικά, το 5G θα οδηγήσει στη δυνατότητα παροχής και διαχείρισης νέων διαδραστικών και έξυπνων ψηφιακών υπηρεσιών σε όλες τις συνδεδεμένες συσκευές σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, προσφέροντας τη δημιουργία νέων τομέων δραστηριοτήτων και ταυτόχρονα νέων θέσεων εργασίας. Επομένως, τα δίκτυα 5G θα επιφέρουν σημαντική αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία.

ΣΥΝΕΧΗΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

2. Πρόσφατα, είχαμε την επιτυχή ολοκλήρωση της πλειοδοτικής διαδικασίας για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων για την ίδρυση και λειτουργία των δικτύων πέμπτης γενεάς (5G) στην Κύπρο. Οι προσφερόμενες, γι’ αυτόν τον σκοπό, ζώνες 700 MHz και 3,6 GHz, συγκρίνοντάς τις με τις αντίστοιχες που χρησιμοποιούνται στα υφιστάμενα δίκτυα τέταρτης γενεάς (4G), δεν διαφοροποιούνται ουσιαστικά. Επίσης, να θυμίσουμε ότι τα ασύρματα δίκτυα Wi-Fi, που λειτουργούν π.χ. στα σπίτια μας, χρησιμοποιούν τις ζώνες 2,4 GHz και 5 GHz. Οι τεχνολογίες 5G και 4G, καθώς και το Wi-Fi, εκπέμπουν μη ιοντίζουσα ακτινοβολία, η οποία ρυθμίζεται βάσει νόμων σε ποια επιτρεπτά επίπεδα πρέπει να είναι. 40 EconomyToday

Χρυσόστομος Χρυσοστόμου

Επίκουρος Καθηγητής, Διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Δικτύων, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Frederick

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση –και κατ’ επέκταση η Κύπρος– καθορίζει τα επίπεδα ασφαλείας, σύμφωνα με τις οδηγίες, περίπου 50 φορές πιο κάτω»

Συγκεκριμένα, διεθνείς επιστημονικές επιτροπές μελετούν τα όρια ασφαλείας, δίνοντας οδηγίες για το όριο του μεγέθους έντασης στην οποία εκπέμπει η κινητή τηλεφωνία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση –και κατ’ επέκταση η Κύπρος– καθορίζει τα επίπεδα ασφαλείας, σύμφωνα με τις οδηγίες αυτές, περίπου 50 φορές πιο κάτω. Επιπλέον, δεν υπάρχουν μελέτες που να έχουν αποδείξει μέχρι σήμερα ότι είναι βλαβερή για την υγεία η μη ιοντίζουσα ακτινοβολία σε τόσο χαμηλές εντάσεις εκπομπής. Βέβαια, μέσα στα πλαίσια της πρόληψης και της ασφάλειας, οι επίσημοι θεσμοί θα πρέπει συνεχώς να καταμετρούν και να αξιολογούν τις εντάσεις εκπομπής ακτινοβολίας της κινητής τηλεφωνίας, υιοθετώντας τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης, είναι σημαντικό να τονιστεί το γεγονός ότι η ένταση του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου πέφτει εκθετικά από την απόσταση από την κεραία του σταθμού βάσης. Επομένως, την ακτινοβολία τη δεχόμαστε πολύ περισσότερο από την κινητή μας συσκευή. Έτσι, ο καθένας από μας πρέπει να κάνει συνετή χρήση της κινητής συσκευής.

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ INTERNET OF THINGS 1. Η έλευση της πέμπτης γενεάς (5G) της κινητής τηλε-

φωνίας αποτελεί τη φυσική εξέλιξη της τεχνολογίας των τηλεπικοινωνιών, που επιβάλλεται λόγω των αυξημένων αναγκών της κοινωνίας. Η παραδοσιακή ανάγκη για επικοινωνία φωνής εξελίχθηκε την τελευταία εικοσαετία σε ανάγκη επικοινωνίας εικόνας και δεδομένων, φτάνοντας στο σήμερα, όπου η ανάγκη αυτή αφορά και την επικοινωνία μεταξύ πραγμάτων (Internet of Things). Σε αυτό το πλαίσιο, διάφορες καθημερινές συσκευές (π.χ. οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, αισθητήρες κ.ά.) αποκτούν συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο, μέσω της οποίας επικοινωνούν τα δεδομένα που συλλέγουν από το περιβάλλον τους, η επεξεργασία των οποίων βοηθά στη δημιουργία έξυπνων, καινοτόμων εφαρμογών, προϊόντων ή/και τεχνολογικών λύσεων προς όφελος της κοινωνίας και κατ’ επέκταση της οικονομίας. Τέτοια παραδείγματα είναι οι τηλεϊατρικές εφαρμογές και η υποβοηθούμενη οδήγηση, όπως και έξυπνες εφαρμογές για τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη διαχείριση φυσικών πόρων κ.ά. Για να μπορεί να γίνει αυτό εφικτό, απαιτείται μια τεχνολογία που να μπορεί να

Μάριος Ρασπόπουλος

Επίκουρος Καθηγητής Ηλεκτρολογίας, Πανεπιστήμιο Central Lancashire Cyprus (UCLan Cyprus)

υποστηρίξει μεγαλύτερο αριθμό συνδέσεων και τεράστιο όγκο δεδομένων, υψηλότερες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων και μικρότερο χρόνο ανταπόκρισης. Αυτοί είναι και οι τεχνολογικοί στόχοι του 5G. Το 5G αποτελεί αδιαμφισβήτητα μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού για ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, με σημαντικά οφέλη προς την οικονομία. Αυτά αφορούν κυρίως την προώθηση της επιχειρησιακής καινοτομίας, την αποδοτικότερη χρήση και διαχείριση των φυσικών και τεχνητών πόρων, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την αμεσότερη ιατροφαρμακευτική υποστήριξη και πολλά άλλα. Εκτιμάται, επίσης, ότι η εφαρμογή του 5G στην Κύπρο θα δημιουργήσει πέραν των 2.000 θέσεων εργασίας.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ

2. Δυστυχώς, η έλλειψη σωστής ενημέρωσης, αλλά και «Το 5G αποτελεί αδιαμφισβήτητα μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού για ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας»

η ανεξέλεγκτη διάχυση παραπληροφόρησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε σχέση με πιθανολογούμενες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, δημιουργούν στον κόσμο εν μέρει δικαιολογημένες αμφιβολίες και φόβο σε σχέση με το 5G. Εντούτοις, ο τρόπος εκπομπής αλλά και ο τύπος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (μη ιοντίζουσα) που χρησιμοποιεί η τεχνολογία 5G δεν διαφέρουν και πολύ από αυτούς που χρησιμοποιούνται από προηγούμενες τεχνολογίες. Ακόμα και οι συχνότητες που αδειοδοτήθηκαν στην Κύπρο είναι κάτω από τα 6 GHz και είναι παραπλήσιες με αυτές που χρησιμοποιούνται από τα δίκτυα 2G/3G/4G, αλλά και από τα Wi-Fi. Το 5G περιλαμβάνει τεχνολογικές αναβαθμίσεις στο δίκτυο και στον μηχανισμό εκπομπής και όχι στον τύπο της ακτινοβολίας, αναβαθμίσεις που επιτρέπουν την επίτευξη των τεχνολογικών στόχων που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Σε μια πιο γενική βάση, δεν υπάρχει στη βιβλιογραφία έγκυρη πηγή που να συνδέει τη μη ιοντίζουσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ΗΜ) με οποιαδήποτε επιβλαβή επίδραση στον άνθρωπο. Η μόνη αποδεδειγμένη επίδραση στο ανθρώπινο σώμα είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του και στη βάση αυτή ορίζονται τα όρια έκθεσης της ICNIRP, τα οποία υιοθετούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εφαρμόζονται και στην Κύπρο. Τα όρια αυτά αναθεωρήθηκαν το 2020 για να λάβουν υπόψη και το 5G. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σταθμοί 5G θα εκπέμπουν κατά βάση ακτινοβολία μικρότερης ισχύος σε σχέση με αυτούς προηγούμενων τεχνολογιών και παρόλο που θα υπάρχουν περισσότεροι σταθμοί, ενδέχεται –και είναι αρκετά πιθανό–, σε συνδυασμό με την απόσυρση των παλαιότερων τεχνολογιών (π.χ. 2G και 3G), η συνολική έκθεση σε ΗΜ ακτινοβολία να μειωθεί. Βάσει όλων αυτών, θεωρώ ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας όσον αφορά την εφαρμογή του 5G.

EconomyToday 41

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ

ΤΟ 5G ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΕΚΡΗΞΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «Το 5G είναι μια νέα τεχνολογική επανάσταση, η οποία αναμένεται να φέρει μια έκρηξη ανάπτυξης και μια επιχειρηματική επανάσταση πέρα από κάθε φαντασία», τονίζει σε συνέντευξη που παραχωρεί στο περιοδικό Economy Today o Επίτροπος Τηλεπικοινωνιών, Γιώργος Μιχαηλίδης, ο οποίος μας μιλά για αυτή τη νέα πραγματικότητα. Σχολιάζοντας τις δυνατότητες που θα έχει αυτή η νέα τεχνολογία, ο Επίτροπος Τηλεπικοινωνιών επισημαίνει: «Όπως κάθε είδους επανάσταση αλλάζει σημαντικά, ίσως και δραματικά, τη ζωή μας, έτσι και το 5G, ως μια τεχνολογική επανάσταση, θα επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στην οικονομία όσο και στην καθημερινότητα των πολιτών, αφού θα προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις για ανάπτυξη, καινοτομία και αποδοτικότητα και κατά συνέπεια την ευκαιρία για χρήση αναβαθμισμένων, ομοιόμορφων και ποιοτικών υπηρεσιών από τους πολίτες». Τέλος, όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια, σημειώνει πως «η Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας προχωρά στην υλοποίηση μεγάλου αριθμού συμπληρωματικών έργων για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας ευρύτερα στην Κύπρο εντός του 2021, για παράδειγμα με την εγκατάσταση αισθητήρων στις κρίσιμες υποδομές πληροφοριών, με σκοπό την ανάπτυξη ενός κατανεμημένου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης σε περιπτώσεις επιθέσεων ή άλλων περιστατικών». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΜΙΛΥ ΜΙΝΤΗ

Κύπρος έχει εισέλθει και επίσημα στην εποχή του 5G. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για αυτή τη νέα τεχνολογική επανάσταση; Η πορεία της ιστορίας της ανθρωπότητας αποδεικνύει ότι η κοινωνία των ανθρώπων ίσως και να μην μπορούσε να επιβιώσει, αν ο άνθρωπος δεν ανέπτυσσε την τεχνολογία. Και αυτό δεν αποτελεί έκφραση τεχνολογικού ντετερμινισμού, αλλά γεγονός. Η επικοινωνία, ως –ανέκαθεν– αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού μετασχηματισμού, επηρεάστηκε καθοριστικά από την τεχνολογία. Για να φθάσουμε σήμερα στο 5G, περάσαμε από τη ραγδαία μετεξέλιξη των κινητών δικτύων. Οι διάφορες γενιές κινητών δικτύων που αναπτύχθηκαν έως τώρα στόχευαν στην εξυπηρέτηση κυρίως των καταναλωτών, για φωνή 42 EconomyToday

«Σε περίπου 10 χρόνια αναμένουμε ότι θα ακολουθήσει το 6G, το οποίο θα χτίσει πάνω στις υποδομές που θα θέσει το 5G και θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες, της τάξεως του 1 Tbps»

και κείμενο στην αρχή (2G), μετέπειτα για περιήγηση στο διαδίκτυο (3G) και σήμερα για μετάδοση δεδομένων υψηλής ταχύτητας και βίντεο (4G). Το 5G, όπως υποδηλώνουν και τα αρχικά του, αποτελεί την 5η γενιά της τεχνολογίας (5th Generation) δικτύων κινητής τηλεφωνίας και απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους διάφορους κλάδους της οικονομίας και στις επιχειρήσεις. Η ασύρματη τεχνολογία 5G προορίζεται να προσφέρει υπερ-υψηλές ταχύτητες δεδομένων, περισσότερη αξιοπιστία και σταθερότητα, εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση, τεράστια χωρητικότητα δικτύου, αυξημένη διαθεσιμότητα και σύνδεση μηχανών και συσκευών σε πραγματικό χρόνο. Το 5G είναι όντως μια νέα τεχνολογική επανάσταση, η οποία αναμένεται να φέρει μια έκρηξη ανάπτυξης και μια επιχειρηματική επανάσταση πέρα από κάθε φαντασία.

ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΖΩΗ ΜΑΣ Λέγεται ότι το 5G θα αλλάξει ριζικά τη ζωή μας. Με ποιο τρόπο θα γίνει αυτή η αλλαγή; Όπως κάθε είδους επανάσταση αλλάζει σημαντικά, ίσως και δραματικά, τη ζωή μας, έτσι και το 5G, ως μια τεχνολογική επανάσταση, θα επιφέρει ριζικές αλλαγές τόσο στην οικονομία όσο και στην καθημερινότητα των πολιτών, αφού θα προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις για ανάπτυξη, καινοτομία και αποδοτικότητα και κατά συνέπεια την ευκαιρία για χρήση αναβαθμισμένων, ομοιόμορφων και ποιοτικών υπηρεσιών από τους πολίτες. Με την ανάπτυξη κινητών δικτύων 5G, οι ταχύτητες πρόσβασης στο διαδίκτυο αναμένεται να αυξηθούν δραστικά, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα εκτέλεσης αποτελεσματικότερων και

«Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι κυβερνήσεις, κράτη, οργανισμοί και επιχειρήσεις βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο με τους “τρομοκράτες” του διαδικτύου»

αποδοτικότερων εργασιών και την παροχή νέων και κατά πολύ αναβαθμισμένων υπηρεσιών. Η ικανότητα του 5G να υποστηρίζει την τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence - AI), τη ρομποτική, το διαδίκτυο των πραγμάτων (Internet of Things - IoT), τον εξ αποστάσεως έλεγχο και την εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality - VI), θα επιτρέψει τη δημιουργία καινοτομιών που θα προσφέρουν ανυπολόγιστη αξία στην καθημερινότητά μας, επηρεάζοντας ένα μεγάλο φάσμα βιομηχανικών και οικονομικών κλάδων, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και επαγγέλματα που δεν υπάρχουν σήμερα. Επίσης, αναμένεται ότι θα αυξηθεί σημαντικά η κατανάλωση περιεχομένου, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποικιλία, ενώ παράλληλα οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα να είναι συνδεδεμένοι με πολύ

EconomyToday 43

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

περισσότερες συσκευές πέραν των παραδοσιακών, όπως υπολογιστές και τηλέφωνα. Τα δίκτυα 5G θα προσφέρουν συνδεσιμότητα σε τεράστιο αριθμό συσκευών, όπως ψυγεία και άλλες οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, κάμερες κλειστού κυκλώματος, συσκευές υγείας, τηλέφωνα, θυροτηλέφωνα, μέχρι και λαμπτήρες, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο και θα μπορεί να γίνεται η απομακρυσμένη ενεργοποίηση και χρήση τους για διευκόλυνση της ζωής των πολιτών, μεταβαίνοντας έτσι στη λογική του έξυπνου σπιτιού (smart home) και ευρύτερα της έξυπνης πόλης (smart city). Συνοψίζοντας, αφενός το 5G θα διαφοροποιήσει και θα αναβαθμίσει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, των βιομηχανιών, των δημόσιων υπηρεσιών, των νοσοκομείων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κ.ά., και αφετέρου η καθημερινή ζωή των πολιτών θα αλλάξει προς το καλύτερο, αφού διάφορες εργασίες θα μπορούν να εκτελούνται αυτόματα, χωρίς φυσική παρουσία, εξοικονομώντας χρόνο και πόρους (π.χ. οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, ενεργειακούς). Ποιο το όφελος για την οικονομία και την κοινωνία από το 5G; Πώς θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης; Στη δεδομένη χρονική στιγμή, η οικονομία χρειάζεται υποβοήθηση σε όλα τα επίπεδα. Για να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις, απαιτείται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Εκτιμάται ότι τα δίκτυα 5G θα καταστούν κεντρική υποδομή για διάφορους ζωτικούς τομείς της οικονομίας, αποτελώντας τον κορμό ενός ευρέος φάσματος υπηρεσιών, σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, ο τραπεζικός τομέας, η υγεία, τα βιομηχανικά συστήματα ελέγχου αλλά ακόμα και η δημόσια υπηρεσία, η τηλεϊατρική, όπως επίσης η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία, δύο θέματα τα οποία είναι πιο επίκαιρα από ποτέ λόγω της πανδημίας του COVID-19. Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι το 5G θα οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και στην ανάδυση ενός νέου τρόπου εργασίας και ζωής, μέσω της χρήσης εξελιγμένων ψηφιακών τεχνολογιών και κατά συνέπεια της εμφάνισης καινοτόμων λύσεων σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Ένα παράδειγμα είναι η ανάπτυξη των έξυπνων πόλεων (smart cities), το οποίο ήδη αρκετοί δήμοι σε όλη την Κύπρο έχουν εκδηλώσει πρόθεση να αναπτύξουν. Στην ουσία, με το 5G θα είναι δυνατή η συλλογή και η αξιοποίηση σύνθετων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, τα οποία θα χρησιμοποιούνται αφενός από τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες για πρωτοποριακές, αποδοτικές και ασφαλείς εργασίες (π.χ. αξιοποίηση ειδικών αισθητήρων και σχετικών λύσεων για τη συνεχή, σε πραγματικό χρόνο, παρακολούθηση της τοποθεσίας υλικών, αποθεμάτων, ανταλλακτικών εργαλείων, αλλά και ανθρώπων εντός του εργοστασίου με στόχο τον καλύτερο συγχρονισμό και προγραμματισμό, «έξυπνα» θερμοκήπια, φιλικά ενεργειακά συστήματα άρδευσης, συστήματα παρακολούθησης εδάφους, τρακτέρ χωρίς οδηγό, ηλεκτρονική διαχείριση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ψηφιακός έλεγχος σηματοδό44 EconomyToday

«Η ασύρματη τεχνολογία 5G προορίζεται να προσφέρει υπερ-υψηλές ταχύτητες δεδομένων, περισσότερη αξιοπιστία και σταθερότητα, εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση, τεράστια χωρητικότητα δικτύου και αυξημένη διαθεσιμότητα»

τησης της πόλης, τοποθέτηση αισθητήρων σε κάδους για παρακολούθηση της πληρότητάς τους ώστε να αποστέλλεται συνεργείο καθαρισμού μόνο όταν χρειάζεται, εικονικά σχεδιαγράμματα για απομακρυσμένες και δύσβατες περιοχές για την ασφαλή αποστολή διασωστών, απομακρυσμένη παρακολούθηση ασθενών που αναρρώνουν στο σπίτι τους κ.ά.) και αφετέρου για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών (π.χ. έξυπνο σπίτι – απομακρυσμένος έλεγχος όλων των ηλεκτρικών συσκευών, άμεση πληροφόρηση σχετικά με τη διαθεσιμότητα χώρων στάθμευσης και τις συνθήκες στο οδικό δίκτυο, μηδενικός χρόνος απόκρισης της αντίδρασης του αυτοκινήτου σε περίπτωση ατυχήματος, εικονικές επισκέψεις σε μουσεία του εξωτερικού κ.ά.).

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Με ποιο τρόπο η εγκατάσταση του 5G μπορεί να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη; Η εγκατάσταση του 5G όχι μόνο συμβάλλει αλλά και ανταποκρίνεται πλήρως στους τρεις στόχους της αειφόρου ανάπτυξης για οικονομική, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη. Να αναφέρω ένα παράδειγμα για να γίνει πιο κατανοητό. Με τη χρήση του 5G θα είναι εφικτή η λειτουργία για παράδειγμα των έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα μέτρησης της ηλεκτρικής ενέργειας εξ αποστάσεως σε πραγματικό χρόνο από τον διαχειριστή του δικτύου, τη δυνατότητα απομακρυσμένης διακοπής και επανασύνδεσης του καταναλωτή και τη δυνατότητα πρόληψης και ανίχνευσης της κλοπής ρεύματος, ενώ ο καταναλωτής θα μπορεί σε πραγματικό χρόνο να έχει τα δεδομένα της κατανάλωσής του προκειμένου να προσαρμόζει την ενεργειακή του συμπεριφορά. Δηλαδή, γίνεται εξοικονόμηση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, καθώς και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αφού δεν χρειάζεται η φυσική παρουσία κάποιου για τη μέτρηση, τη διακοπή και την επανασύνδεση, τα εξοικονομημένα κεφάλαια δύνανται να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη άλλων αναγκών ή για την προσφορά άλλων υπηρεσιών, η εξοικονόμηση μεταφέρεται στον πολίτη μέσω μειωμένων λογαριασμών, ο κάθε πολίτης πληρώνει για αυτά που καταναλώνει και, τέλος, ο πολίτης καταναλώνει συνειδητά όση ηλεκτρική ενέργεια

«Τα δίκτυα 5G θα προσφέρουν συνδεσιμότητα σε τεράστιο αριθμό συσκευών, όπως ψυγεία και άλλες οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, κάμερες κλειστού κυκλώματος, συσκευές υγείας, τηλέφωνα και θυροτηλέφωνα, μεταβαίνοντας έτσι στη λογική του έξυπνου σπιτιού (smart home) και ευρύτερα της έξυπνης πόλης (smart city)»

χρειάζεται, αποφεύγοντας τις ενεργειακές σπατάλες και συμμετέχοντας ενεργά στην εξοικονόμηση ενέργειας της πόλης. Αναλογιστείτε πόσο μεγαλύτερη συμβολή θα έχει συνολικά στην αειφόρο ανάπτυξη η δημιουργία έξυπνης οικονομίας, έξυπνης ενέργειας, έξυπνης γεωργίας, έξυπνων κτιρίων, έξυπνης κινητικότητας, έξυπνης διακυβέρνησης, έξυπνων πόλεων κ.ο.κ. Ποιες άλλες τεχνολογίες μπορούμε να αναμένουμε μετά το 5G; Η ιστορία των κινητών δικτύων δεικνύει ότι η ανάπτυξή τους είναι εντυπωσιακή. Με την υλοποίηση του 5G και δεδομένης της δυνατότητας προσαρμογής του στις ανάγκες των εκάστοτε υπηρεσιών (Network Slicing), αναμένεται ραγδαία ανάπτυξη νέων, καινοτόμων και εύκολα προσβάσιμων εφαρμογών σε πολλαπλούς τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η υγεία και η γεωργία. Οι εφαρμογές αυτές αναμένεται να θέσουν τις βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων σε όλο το φάσμα της αγοράς και για την επιτάχυνση της οικονομίας μέσω της μετάβασης σε μια ψηφιακή κοινωνία με ίσες ευκαιρίες για το σύνολο των πολιτών. Εννοείται ότι σε περίπου 10 χρόνια αναμένουμε ότι θα ακολουθήσει το 6G, το οποίο θα χτίσει πάνω στις υποδομές που θα θέσει το 5G και θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες, της τάξεως του 1 Tbps, κάτι που θα προσφέρει τη δυνατότητα για ακόμα πιο καινοτόμες υπηρεσίες, όπως η εκτενής χρήση των αυτόνομων αυτοκινήτων. ET

ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΑΛΕΙΑ Ένα άλλο θέμα που απασχολεί σε σχέση με το 5G είναι αυτό της ασφάλειας. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί το Γραφείο του Επιτρόπου για να διασφαλιστεί το θέμα της ασφάλειας και πώς απαντάτε σε αυτές τις ανησυχίες; Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, για να μπορέσουμε να αποκομίσουμε τα αναμενόμενα οφέλη από οποιαδήποτε νέα τεχνολογία (όχι μόνο από το 5G), είναι κρίσιμο όπως οι νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες χτίζονται και χρησιμοποιούνται με γνώμονα την ασφάλεια. Η Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας (ΑΨΑ) έχει προχωρήσει στην έκδοση περιεκτικής νομοθεσίας για μέτρα ασφάλειας που πρέπει να λαμβάνουν τα δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Κύπρο στο γενικό επίπεδο, αλλά και πιο εξειδικευμένα για δίκτυα 5G, σε μορφή δευτερογενούς νομοθεσίας, μέτρα που θα αυξήσουν στον μέγιστο βαθμό τα επίπεδα ασφάλειας στα δίκτυα και τις υπηρεσίες που θα απολαμβάνουν οι καταναλωτές. Τα μέτρα αυτά πρέπει να λαμβάνονται από όλους τους παροχείς δικτύων 5G στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι οποίοι μάλιστα θα ελέγχονται τακτικά για τη σωστή τήρηση των μέτρων αυτών. Επίσης, η ΑΨΑ προχωρά και στην υλοποίηση μεγάλου αριθμού συμπληρωματικών έργων για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας ευρύτερα στην Κύπρο εντός του 2021, για παράδειγμα με την εγκατάσταση αισθητήρων στις κρίσιμες υποδομές πληροφοριών, με σκοπό την ανάπτυξη ενός κατανεμημένου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης σε περιπτώσεις επιθέσεων ή άλλων περιστατικών. Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη δομημένου πλαισίου ελέγχου κρίσιμων υποδομών πλη-

ροφοριών (συμπεριλαμβανομένων των δικτύων 5G), την αναθεώρηση του πλαισίου ασφάλειας στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες ευρύτερα, και σειρά ενεργειών για βελτίωση των επιπέδων ασφάλειας στις κρίσιμες υποδομές του τόπου. Πόσο ευαίσθητη είναι η Κύπρος σε κυβερνοεπιθέσεις; Ποιος ήταν ο απολογισμός σας για το 2020; Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι κυβερνήσεις, κράτη, οργανισμοί και επιχειρήσεις βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο με τους «τρομοκράτες» του διαδικτύου. Οι κυβερνοεπιθέσεις και οι απειλές είναι σε αυξητική τροχιά σε όλες τις χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Δυστυχώς, αυτό που παρατηρήσαμε εντός του 2020 είναι αύξηση, όχι μόνο στον αριθμό των επιθέσεων, αλλά και στη στόχευση και πολυπλοκότητά τους. Επιθέσεις πάντα θα υπάρχουν, αλλά σημασία έχει να συνεχίσουμε να θωρακίζουμε τα δίκτυα και τις υπηρεσίες μας, και να ανεβάζουμε διαρκώς τα επίπεδα ικανοτήτων μας ως χώρα για την αντιμετώπιση των επιθέσεων αυτών. Έχουμε ξαναπεί στο παρελθόν –και θα το επαναλάβουμε– ότι η κυβερνοασφάλεια δεν είναι ατομικό άθλημα αλλά ομαδικό. Γι’ αυτό οι ικανότητες που χτίζουμε και οι ενέργειες που προωθούμε έχουν ως στόχο την αύξηση της ετοιμότητας σε πολλαπλά επίπεδα – στο κράτος βέβαια, αλλά και σε μεγάλους οργανισμούς και επιχειρήσεις, μικρομεσαίες εταιρείες, μέχρι και τον απλό πολίτη. Μόνο έτσι θα μπορέσει ολόκληρη η κοινωνία να αποκομίσει όλα τα οφέλη που θα φέρουν οι νέες τεχνολογίες στο μέλλον.

EconomyToday 45

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΣΤΗΝ EPIC

ΤΗΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΣ

«Το 5G θα επηρεάσει τις ζωές μας περισσότερο από κάθε άλλη πρόσφατη τεχνολογική εξέλιξη», αναφέρει σε συνέντευξή του στο Economy Today o CEO της Epic, Θάνος Χρονόπουλος. Τονίζοντας ότι, για να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην κοινωνία η νέα αυτή τεχνολογία, «πρέπει όλοι να μπορούν να ωφεληθούν», ο κ. Χρονόπουλος επισημαίνει πως «το επόμενο διάστημα θα δείτε από την Epic ελκυστικά πακέτα και ολοκληρωμένες λύσεις στις καλύτερες τιμές». Αναφερόμενος στο γεγονός ότι η Epic το 2020 έχει βραβευθεί και έχει αναδειχθεί ως το καλύτερο και γρηγορότερο δίκτυο κινητής στην Κύπρο, σημείωσε πως «συνεχίζουμε να επενδύουμε για να απολαμβάνουν ο πελάτες μας τις καλύτερες υπηρεσίες».

Κύπρος έχει εισέλθει και επίσημα στην εποχή του 5G. Τι είναι το 5G, ποιους αφορά και ποιο όφελος προκύπτει από τη χρήση του; Η πλέον σύγχρονη τεχνολογία τηλεπικοινωνιών έρχεται στη χώρα μας και πολλαπλασιάζει τις δυνατότητές μας, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στην επικοινωνία. Το 5G είναι η εξέλιξη της τεχνολογίας 4G και 4.5G που χρησιμοποιούμε σήμερα και μια από τις σημαντικότερες τεχνολογικές καινοτομίες. Σε πρακτικούς όρους, η 5η γενιά δικτύων κινητής τηλεφωνίας αποτελεί αναβάθμιση της πρόσβασης στο διαδίκτυο, κάτι που επιτρέπει μεγαλύτερες χωρητικότητες, σύνδεση με απίστευτα γρήγορη ταχύτητα από οπουδήποτε και απεριόριστες δυνατότητες αξιοποίησης του internet, ώστε να διευκολύνουμε τη ζωή μας. Αν δούμε τη μεγάλη εικόνα, πρόκειται για μια ακόμα τεχνολογική επανάσταση: Το 5G θα επηρεάσει τις ζωές μας περισσότερο από κάθε άλλη πρόσφατη τεχνολογική εξέλιξη. Ξεκλειδώνει ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών και ενισχύει την προοπτική ενός πλήρως συνδεδεμένου κόσμου, φέρνοντας ριζικές αλλαγές. Βελτιστοποιεί την παροχή υπηρεσιών, διευκολύνει τη λήψη των αποφάσεων και αναβαθμίζει την εμπειρία των χρηστών, με τον χρόνο αναμονής και ανταπόκρισης να είναι πλέον σχεδόν μηδαμινός. 46 EconomyToday

Ο CEO της Epic, Θάνος Χρονόπουλος, αναφέρεται στις ριζικές αλλαγές που φέρνει η επαναστατική τεχνολογία 5G και στις θετικές προοπτικές που δημιουργούνται για την κοινωνία και την οικονομία

Με ποιο τρόπο το 5G θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας; Η οικονομία και ο κόσμος των επιχειρήσεων αναδομούνται πλήρως. Σχεδόν όλοι οι εργασιακοί κλάδοι αναβαθμίζονται με ευεργετικές συνέπειες και νέες ευκαιρίες δημιουργούνται με σημαντική οικονομική διάσταση. Η ενημέρωση των χρηστών σε πραγματικό χρόνο θα βελτιώσει ριζικά ολόκληρους κλάδους: Στην ιατρική θα γίνουν πραγματικότητα οι εξετάσεις, ακόμη και τα χειρουργεία, από απόσταση. Με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας και τη δημιουργία έξυπνων τάξεων, η εκπαίδευση, την οποία έχουμε ήδη δει να παίρνει μια ψηφιακή μορφή λόγω της πανδημίας, θα είναι εμπειρία και όχι απλώς θεωρία. Οι πόλεις μας θα γίνουν πιο έξυπνες, οι δημόσιες μεταφορές πιο γρήγορες, ενώ αυτόματα οχήματα θα αλλάξουν τον τρόπο που μετακινούμαστε, μειώνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων. Στη γεωργία και κτηνοτροφία οι παραγωγοί θα μπορούν να ελέγχουν «έξυπνα» συστήματα στις μονάδες τους και να έχουν real-time εικόνα των καλλιεργειών και των ζώων τους. H ψυχαγωγία μας (τηλεόραση, παιχνίδια, μουσική κτλ.) θα μεταμορφωθεί εντυπωσιακά με τρόπο που δεν έχουμε φανταστεί. Χρησιμοποιώντας το 5G, θα μπορούμε να ελέγχουμε συσκευές από απόσταση, όπως τις οικιακές μας συσκευές, οχήματα ή drones. Μπαίνουμε στην εποχή του Internet of Things. Επίσης, υπολογίζεται ότι, λόγω του 5G, θα δημιουργηθούν στον κόσμο δεκάδες εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.

ΠΑΓΙΑ ΘΕΣΗ ΜΑΣ Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΜΑΣ Σε ποιες ενέργειες προβαίνει η Epic για ενημέρωση του κοινού σε σχέση με τη χρήση του 5G και πώς μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση σε αυτό; Αποτελεί πάγια θέση μας η αναλυτική ενημέρωση των πελατών μας για όλες τις πτυχές κάθε νέας τεχνολογίας που αξιοποιούμε μέσω των επίσημων καναλιών μας. Εφόδιό μας η βαθιά εμπειρία μας στην αγορά, καθώς και η τεχνογνωσία που μας μεταφέρει ο μέτοχός μας, Monaco Telecom. To Μονακό είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο με πλήρη και λειτουργική κάλυψη 5G. Πρόσφατα, συμμετέχοντας στην πλειοδοτική διαδικασία για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης του φάσματος

«ΒΡΑΒΕΥΤΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΑΜΕ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΩΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΡΗΓΟΡΟΤΕΡΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΙΝΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ»

ραδιοσυχνοτήτων για την ίδρυση και λειτουργία των δικτύων πέμπτης γενεάς, εξασφαλίσαμε την άδεια για να προχωρήσουμε. Ακολουθώντας τις οδηγίες και πρωτόκολλα που θα θεσπίσουν το κράτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση (που έχει τους πιο αυστηρούς κανόνες) για τα δίκτυα πέμπτης γενιάς, ξεκινάμε την ανάπτυξη του δικτύου 5G για να προσφέρουμε στους συνδρομητές μας άμεσα νέες υπηρεσίες, προϊόντα και τεχνολογίες. Ποια άλλα τεχνολογικά προηγμένα προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρετε στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές; Συνεχίζουμε να προσφέρουμε βραβευμένα τεχνολογικά προϊόντα για εξαιρετικό δίκτυο σε συνδυασμό με πραγματική οικονομία. Με έγκαιρες επενδύσεις στα δίκτυα, στην υποδομή και στους ανθρώπους μας, ήμασταν άριστα προετοιμασμένοι και τα αποτελέσματα μάς δικαιώνουν. Μέσα στο 2020, βραβευτήκαμε και κατακτήσαμε την κορυφή ως το καλύτερο και το γρηγορότερο δίκτυο κινητής στην Κύπρο, σύμφωνα με τους δύο παγκόσμιους οργανισμούς Ookla και umlaut. Το νέο βραβείο που λάβαμε με την έναρξη του 2021 από την Ookla και αφορά πάλι την ταχύτητα του δικτύου μας,

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Ποιο κόστος θα έχει το 5G για τον καταναλωτή και τις επιχειρήσεις; Για να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην κοινωνία η νέα τεχνολογία, πρέπει όλοι να μπορούν να ωφεληθούν. Για να γίνει αυτό, πρέπει να είναι προσιτή στον καθένα και όχι ακριβό προνόμιο των λίγων. Στην Epic την υπόσχεσή μας την τηρούμε. Έτσι, το «εξαιρετικό δίκτυο με πραγματική οικονομία» ισχύει και για το 5G. Το επόμενο διάστημα θα δείτε από την Epic ελκυστικά πακέτα και ολοκληρωμένες λύσεις στις καλύτερες τιμές.

αποδεικνύει ότι όχι μόνο βρισκόμαστε στην κορυφή των τηλεπικοινωνιών στην Κύπρο, αλλά και ότι συνεχίζουμε να αυξάνουμε τη διαφορά μας από τον ανταγωνισμό. Σε μια περίοδο που η επικοινωνία είναι πιο κρίσιμη από ποτέ, συνεχίζουμε να επενδύουμε για να απολαμβάνουν οι πελάτες μας τις καλύτερες υπηρεσίες. To 2021, η Epic, πιστή στην υπόσχεσή της να προσφέρει το καλύτερο δίκτυο, τόσο στην κινητή όσο και στη σταθερή, φέρνει στους καταναλωτές εξελιγμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Επενδύουμε στην ανάπτυξη του ιδιόκτητου σταθερού ευρυζωνικού δικτύου οπτικών ινών (fiber), το οποίο θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου και θα φέρει σαρωτικές αναβαθμίσεις στις ταχύτητες πρόσβασης στο διαδίκτυο. Το fiber υπόσχεται μια νέα εμπειρία internet, με απίστευτα γρήγορες και εγγυημένες ταχύτητες στο διαδίκτυο που φτάνουν το 1 Gbps, μέσω της σταθερότητας και της ποιότητας που προσφέρει το δίκτυο οπτικών ινών με απευθείας σύνδεση στο σπίτι. Βασική προϋπόθεση είναι να μπορούν όσο το δυνατόν περισσότεροι να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές τηλεπικοινωνίες και να αξιοποιούν τις δυνατότητες του ψηφιακού κόσμου. Γι’ αυτό και προτεραιότητά μας είναι να προσφέρουμε το fiber μέσα από ένα ελκυστικό και οικονομικό πακέτο που θα απευθύνεται σε όλους.

EconomyToday 47

ΑΡΘΡΟ

Τεχνολογικό ορόσημο το

Τα κράτη-μέλη καλούνται να συνεργαστούν για να αναπτύξουν βέλτιστες πρακτικές, έως τα τέλη Μαρτίου 2021, ώστε να επιταχύνουν την ανάπτυξη δικτύων 5G.

Το 5G, η «πέμπτη γενιά» των συστημάτων ασύρματων τηλεπικοινωνιών, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας και της κοινωνίας και βασικό πυλώνα της ανάκαμψης. Η έγκαιρη ανάπτυξη δικτύων 5G θα προσφέρει σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες για τα επόμενα χρόνια. Θα δώσει επίσης και σημαντικό πλεονέκτημα στην ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας στην ψηφιακή εποχή. Του Ιερόθεου Παπαδόπουλου Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο

Ευρωπαϊκή Επιτροπή επενδύει σε έρευνα για την τεχνολογία 5G, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξει τη μεγάλη αύξηση των συνδέσεων και της χρήσης των δικτύων που αναμένεται έως το 2025, αλλά και για να ενισχύσει νέες τεχνολογίες, όπως η επικοινωνία Machine-to-Machine (M2M) και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT). Έχοντας επενδύσει περισσότερα από 1 δισ. ευρώ σε πιλοτικές εφαρμογές της τεχνολογίας 5G, η Ευρώπη είναι ήδη παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα. Οι επιχειρηματικές ευκαιρίες αυξάνονται και αναμένονται πλέον επενδύσεις σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες ύψους 60-100 δισ. ευρώ ετησίως. Η Επιτροπή έχει λάβει μια σειρά μέτρων και πρωτοβουλιών για να γίνει η επαναστατική αυτή τεχνολογία πραγματικότητα στην Ευρώπη.

χρονοδιάγραμμα των σημαντικότερων δράσεων

2013: Έχοντας ήδη αναγνωρίσει τις δυνατότητες της τεχνολογίας 5G νωρίς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για το 5G (5G public-private partnership) προκειμένου να ενισχύσει την έρευνα και την καινοτομία στην τεχνολογία 5G

50 EconomyToday

και να εξασφαλίσει την ηγετική θέση της Ευρώπης στις νέες αγορές. Μέσω της πρωτοβουλίας αυτής, χρηματοδοτήθηκαν έργα σε τομείς όπως οι έξυπνες πόλεις (smart cities), η ηλεκτρονική υγεία (e-health), οι έξυπνες μεταφορές, η έξυπνη γεωργία και η έξυπνη ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει χρηματοδότηση 700 εκατ. ευρώ μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για τη στήριξη αυτής της δραστηριότητας, ενώ ο ιδιωτικός τομέας συνεισέφερε ισόποσα στην έρευνα και την καινοτομία. Η βιομηχανία της Ε.Ε. είναι έτοιμη να πολλαπλασιάσει αυτή την επένδυση έως και 5 φορές, με περισσότερα από 3 δισ. ευρώ.

2016: Για να διασφαλίσει την έγκαιρη ανάπτυξη

Έχοντας επενδύσει περισσότερα από 1 δισ. ευρώ σε πιλοτικές εφαρμογές της τεχνολογίας 5G, η Ευρώπη είναι ήδη παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα

υποδομών 5G, η Επιτροπή δημοσίευσε το 2016 ένα Σχέδιο Δράσης 5G για την Ευρώπη με στόχο να ξεκινήσει η παροχή υπηρεσιών 5G σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έως το τέλος του 2020 και να επιτευχθεί πλήρης κάλυψη 5G στις αστικές περιοχές και κατά μήκος των κύριων αξόνων οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών έως το 2025. Το Σχέδιο Δράσης 5G είναι μια στρατηγική πρωτοβουλία που αφορά όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, και προτείνει τον οδικό χάρτη ώστε τα κράτη-μέλη να κάνουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες και προϊόντα 5G πραγματικότητα για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

2018: Η Επιτροπή συνέστησε το Ευρωπαϊκό

Παρατηρητήριο 5G για την παρακολούθηση της προόδου του 5G στην Ευρώπη. Το Παρατηρητήριο συγκεντρώνει και παρέχει στοιχεία στην Επιτροπή ώστε να αξιολογήσει την πρόοδο ως προς τους στόχους του Σχεδίου Δράσης 5G για την Ευρώπη και να αναλάβει δράση για την πλήρη εφαρμογή του. Παρακολουθεί, μεταξύ άλλων, τις εθνικές

Περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα και εφαρμογές της τεχνολογίας 5G ==> Το 5G μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσα από την ψηφιακή μετάβαση και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη. Ιδιαίτερα στον τομέα των μεταφορών, η Ε.Ε. κατέχει ηγετική θέση, πραγματοποιώντας μια σειρά πιλοτικών εφαρμογών στη συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα. Πρόκειται για ένα τεχνολογικό ορόσημο που θα συμβάλει στην ασφάλεια, σε χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα και σε ένα ευρύ φάσμα ψηφιακών υπηρεσιών για οδηγούς και επιβάτες.

στρατηγικές, την παραχώρηση ραδιοφάσματος, αλλά και πιλοτικές δραστηριότητες όπως οι έξυπνες πόλεις.

2020 Ιούνιος: Η Ε.Ε. υιοθέτησε ενιαίους κανόνες

για τις κεραίες 5G, δεδομένου ότι οι υφιστάμενοι κανόνες για την τεχνολογία «small cells», την οποία χρησιμοποιούν οι κεραίες αυτές, ήταν αποσπασματικοί. Ο κανονισμός διασφαλίζει επίσης υψηλά επίπεδα προστασίας από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου του 1999, και την ομαλή ενσωμάτωση στο περιβάλλον. Σεπτέμβριος: Η Επιτροπή δημοσίευσε τη Σύσταση για μια κοινή εργαλειοθήκη της Ένωσης, με την οποία καλεί τα κράτη-μέλη να εντείνουν τις επενδύσεις σε υποδομές ευρυζωνικής συνδεσιμότητας πολύ υψηλής χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας 5G. Τα κράτη-μέλη καλούνται να συνεργαστούν για να αναπτύξουν βέλτιστες πρακτικές, έως τα τέλη Μαρτίου 2021, ώστε να επιταχύνουν την ανάπτυξη δικτύων 5G. Καθώς ο αριθμός των συνδεδεμένων συσκευών και η χρήση τους αυξάνονται και οι εφαρμογές που αναπτύσσονται για αυτές απαιτούν όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες και μικρότερους χρόνους απόκρισης, οι χρήσεις του ραδιοφάσματος πρέπει να εναρμονιστούν σε ολόκληρη την Ευρώπη και να επιτρέψουν τη λειτουργικότητα των υποδομών διασυνοριακά. Για την ανάπτυξη του 5G, η Επιτροπή εναρμόνισε τη χρήση τριών πρωτοποριακών ζωνών συχνοτήτων σε ολόκληρη την Ε.Ε.: 700 MHz, 3,6 GHz και 26 GHz. Τα κράτη-μέλη είχαν την υποχρέωση να εξουσιοδοτήσουν τους φορείς εκμετάλλευσης να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τρεις ζώνες για 5G έως το τέλος του 2020. Αυτό θα εξασφαλίσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης έχουν πρόσβαση σε αρκετό φάσμα για την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών 5G.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει χρηματοδότηση 700 εκατ. ευρώ μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για τη στήριξη αυτής της δραστηριότητας, ενώ ο ιδιωτικός τομέας συνεισέφερε ισόποσα στην έρευνα και την καινοτομία. Η βιομηχανία της Ε.Ε. είναι έτοιμη να πολλαπλασιάσει αυτή την επένδυση έως και 5 φορές, με περισσότερα από 3 δισ. ευρώ

==> Η τεχνολογία 5G είναι ενεργειακά πιο αποδοτική σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές. Χρησιμοποιεί μικρές κεραίες χαμηλής ισχύος, οι οποίες εκπέμπουν λιγότερη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία – σε αντίθεση με την εσφαλμένη αντίληψη ότι με περισσότερες κεραίες θα είναι μεγαλύτερη η έκθεση στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ως απόλυτη προτεραιότητα την προστασία της δημόσιας υγείας και διασφαλίζει ότι οι εκπομπές υπόκεινται σε υψηλό έλεγχο και αυστηρά προληπτικά μέτρα. ==> Τα δίκτυα 5G υποστηρίζουν την καλύτερη διαχείριση των πηγών ενέργειας και θα επιτρέψουν στις οικογένειες, τις επιχειρήσεις και τις πόλεις να κάνουν βέλτιστη ενεργειακή διαχείριση. Σε συνδυασμό με την τεχνολογία του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) θα είναι δυνατή η χρήση ενέργειας με βάση τις ανάγκες σε πραγματικό χρόνο στα έξυπνα σπίτια και τις έξυπνες πόλεις του κοντινού μέλλοντος. Η συνδεσιμότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή και είναι το κλειδί για την ουσιαστική ενοποίηση. Επιπλέον, η τεχνολογία 5G μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο σύμμαχο στην προαγωγή των περιβαλλοντικών στόχων μας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. συνεχίζουν να συνεργάζονται στενά και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, ώστε η Ευρώπη να παραμείνει πρωτοπόρος στις παγκόσμιες εξελίξεις και στη νέα στρατηγική τεχνολογία του 5G.

EconomyToday 51

θεμα

ΤΟ

5G ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Η Cyta, ως ο μεγαλύτερος πάροχος τηλεπικοινωνιών στην Κύπρο, υποδέχεται το νέο δίκτυο με πίστη στη συνεχή εξέλιξη, στην τεχνολογική αναβάθμιση και στην άρτια εξυπηρέτηση του κοινού.

Το 2021 εγκαινιάζει για την Κύπρο μια νέα εποχή, αφού η έλευση του 5G αλλάζει τα δεδομένα και φέρνει νέες εξελίξεις στη ζωή και στην καθημερινότητά μας. Το νέο δίκτυο, που έρχεται εν μέσω αντιδράσεων για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει, διαδέχεται το 4G που όλοι σήμερα χρησιμοποιούμε.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

επιστημονική κοινότητα κάνει λόγο για ένα δίκτυο με απεριόριστες δυνατότητες και καταρρίπτει τη θέση των αρνητών για επιπτώσεις στην υγεία. Αντιθέτως, επιστήμονες και ακαδημαϊκοί τονίζουν τον καταλυτικό ρόλο που το 5G θα έχει στην οικονομία, την επιχειρηματικότητα, την υγεία, την παιδεία, τον αθλητισμό και σε πολλούς άλλους τομείς.

ΜΕΡΟΣ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ο κόσμος αλλάζει λοιπόν και μαζί με αυτόν αλλάζουμε και εμείς. Η κυπριακή κοινωνία υποδέχεται το δίκτυο 5G σε μια περίοδο που η πανδημία του COVID-19 έχει αναδείξει τη σημασία για επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους και έχει επισπεύσει την ανάγκη για ψηφιακή εκπαίδευση, για παροχή ιατρικών υπηρεσιών, για σωματική άσκηση και για αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου και της χρήσης του διαδικτύου. Επιπλέον, οργανισμοί του δημόσιου τομέα και άλλες ουσιώδεις υπηρεσίες αναπροσαρμόζονται και επιχειρούν –μετά από χρόνια στασιμότητας και αναχρονιστικού τρόπου λειτουργίας– να αναβαθμιστούν, να εξελιχθούν και να προχωρήσουν μπροστά. 52 EconomyToday

Αν η κοινωνία αποκτά ένα δίκτυο με τεράστιες δυνατότητες προς όφελος του οικονομικού και κοινωνικού συνόλου, η επιστήμη αποκτά έναν πολύ μεγάλο σύμμαχο

ΣΤΗΡΙΞΗ ΜΕΣΩ ΠΑΡΟΧΩΝ Έχοντας δίπλα τους αξιόπιστους οργανισμούς όπως η Cyta, που είναι ο μεγαλύτερος πάροχος τηλεπικοινωνιών στην Κύπρο, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας καλούνται να δηλώσουν παρόντες σε αυτή τη νέα εποχή. Σε αυτή τη νέα πρόκληση, η Cyta, με υπευθυνότητα και πίστη στις εταιρικές της αξίες, έλαβε έγκαιρα τα μηνύματα των καιρών και πρώτη εφάρμοσε στην Κύπρο πιλοτικά το δίκτυο 5G, προκειμένου σήμερα να είναι σε θέση, στηριζόμενη στο άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό της, να παρέχει υπηρεσίες ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ιδιώτη και επιχειρηματικού πελάτη.

ΓΙΑΤΙ 5G Στο έντονα μεταβαλλόμενο περιβάλλον στο οποίο ζούμε και σε μια εποχή στην οποία η επικοινωνία και η διάχυση της πληροφορίας γίνονται με ταχύτατους ρυθμούς, τα νέα τεχνολογικά εργαλεία δρουν καταλυτικά στο κοινωνικό σύνολο. Πώς αλλάζει τη ζωή μας αυτή η νέα πραγματικότητα; Γιατί είναι σημαντική η εγκατάσταση του 5G; Πώς θα βοηθήσει στην εξέλιξη της χώρας μας γενικότερα, καθώς και σε καίριους τομείς, όπως η υγεία, η παιδεία και η ασφάλεια, ειδικότερα;

ΥΓΕΙΑ Στον τομέα της υγείας, το 5G αναμένεται να φέρει ριζοσπαστικές αλλαγές και δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως, την ώρα που η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, η επιστήμη προχωρά έχοντας δίπλα της έναν μεγάλο σύμμαχο. Με την έλευση του νέου δικτύου, εκτός από τις αναβαθμισμένες

Vodafone 5G Wha |

διαθέσιμες για όλους και –γιατί όχι;– τα «telerobotics» θα αντικαθιστούν τον μαθητή όταν χρειάζεται (π.χ. όταν είναι άρρωστος). Μια αναβαθμισμένη εκπαιδευτικά κοινότητα δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά επένδυση στο μέλλον, αφού η γνώση, ως απαραίτητο στοιχείο, είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για ενίσχυση της έρευνας, πάνω στην οποία θα πρέπει να χτίσουμε το μέλλον της χώρας μας, για να προχωρήσει με αξιώσεις μπροστά.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Vodafone 5G What | is 5g

υπηρεσίες και τις υψηλές ταχύτητες, η ρομποτική αποκατάσταση, η απομακρυσμένη χειρουργική και η εξ αποστάσεως παρακολούθηση των ασθενών θα είναι πλέον γεγονός. Ας αναλογιστούμε πόσες ζωές θα μπορούσαν να σωθούν αν υπήρχε άμεση πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο για όλα τα δεδομένα των ασθενών που μεταφέρονται με ασθενοφόρο. Τώρα, με τα «έξυπνα ασθενοφόρα», τα οποία δύνανται να λειτουργούν χάρη στο 5G, η ζωντανή επικοινωνία με τις πρώτες βοήθειες για γνώση της κατάστασης του ασθενούς θα είναι δυνατή. Επιπλέον, η απομακρυσμένη χειρουργική, η ρομποτική αποκατάσταση, που θα γίνεται με ακρίβεια, χωρίς ρίσκο για ανθρώπινο λάθος, η άμεση ανταπόκριση χειρουργών παγκόσμιας κλάσης όπου και όποτε απαιτείται, η βελτίωση των υπηρεσιών, καθώς και η εξυπηρέτηση ανθρώπων στις αγροτικές περιοχές, δεν εντάσσονται στη σφαίρα της φαντασίας, αλλά αποτελούν πραγματικότητα του νέου ψηφιακού κόσμου. Όλα αυτά με συνακόλουθα οφέλη, όπως η αποφυγή επιπλοκών αλλά και η μείωση των εξόδων.

ΠΑΙΔΕΙΑ Στον τομέα της παιδείας, τα οφέλη αναμένεται να κάνουν πολύ σύντομα την εμφάνισή τους, αφού, τη στιγμή που το δίκτυο 5G εισέρχεται στην Κύπρο, η πανδημία του COVID19 επισπεύδει την ανάγκη για ψηφιακή εκπαίδευση. Τι θα πρέπει να αναμένουμε στους τομείς αυτούς; Αρχίζοντας από τις έξυπνες τάξεις «future student» και σε συνδυασμό με τα νέα τεχνολογικά εργαλεία, όπως το VR, η μάθηση θα είναι ζωντανή πραγματικότητα, οι γνώσεις θα είναι

Στις μέρες του εγκλεισμού, ο αθλητισμός, ως άσκηση αλλά και ως ψυχαγωγία για χιλιάδες ανθρώπους, έχει «ρίξει» ταχύτητα, με δυσμενείς επιπτώσεις, σωματικές και ψυχολογικές. Μέσω αυτής της νέας πραγματικότητας στον τομέα αυτόν, οι δυνατότητες που μπορούν να έχουν οι χρήστες του 5G είναι πάρα πολλές, μερικές εκ των οποίων είναι οι εξής: Πολλοί αθλητές, μέσω του νέου δικτύου, θα μπορούν να καταγράψουν σημαντικά στοιχεία για τη φυσική τους κατάσταση και την πιθανή συμμετοχή τους σε αγώνες. Επιπλέον, απλοί θεατές θα μπορούν να έχουν μια πλούσια οπτική εμπειρία, αφού, μέσω καμερών που θα φορούν οι ίδιοι οι αθλητές, θα βιώνουν σε πραγματικό χρόνο και σε υψηλή ευκρίνεια ό,τι ακριβώς βιώνουν και οι ίδιοι οι αθλητές, και μάλιστα σε αθλητικές διοργανώσεις όπως το Champions League, το Premier League και οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΟΔΗΓΗΣΗ

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι πράγματα που θεωρούσαμε ακόμα και στο πρόσφατο παρελθόν ότι ανήκαν στη σφαίρα του φανταστικού, βρίσκονται σήμερα ενώπιόν μας, με τη στήριξη οργανισμών όπως η Cyta. H αυτόνομη οδήγηση μπαίνει σιγά-σιγά στη ζωή μας και μέσω του 5G θα γίνει δυνατόν να πραγματοποιηθεί στο 100%, αφού με το «connected cloud» και μέσω της ζωντανής πληροφόρησης θα εξασφαλίζεται ένα ασφαλές οδικό δίκτυο, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων τη μείωση της τροχαίας κίνησης, τη μείωση της ρύπανσης και κυρίως τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και της απώλειας ζωής. Ας αναλογιστούμε πόσο πολύτιμη είναι η ζωή και πόσα ατυχήματα και απώλειες θα μπορούσαν να αποφευχθούν, τόσο στους δρόμους όσο και σε άλλα μέρη, από άλλου είδους ατυχήματα, πυρκαγιές, φυσικές καταστροφές. Και στον τομέα αυτόν, οι αυξημένες δυνατότητες του 5G για πρόληψη, επιτήρηση, ασφάλεια, γρήγορη παροχή πληροφοριών στις αρμόδιες αρχές και άμεση μεταφορά μεγάλων όγκων δεδομένων θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την ασφάλεια των πολιτών. Σαφώς οι δυνατότητες δεν περιορίζονται μόνο εδώ, αλλά εκτείνονται σε πολλούς άλλους τομείς, όπως η επιχειρηματικότητα, η βιομηχανία, η πράσινη ενέργεια, η δημιουργία των «έξυπνων πόλεων» και η ασφάλεια και η επιτήρηση ουσιωδών υπηρεσιών. Όλα αυτά θα ξεδιπλώνονται σταδιακά και, σίγουρα, στον νέο κόσμο που ανοίγεται μπροστά μας, οι δυνατότητες και οι προοπτικές αφορούν όλους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους. Η Cyta, ως πρωταγωνιστής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής της ευθύνης, που θέτει στο επίκεντρο τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον, δηλώνει έτοιμη για αυτή τη μετάβαση.

EconomyToday 53

ΘΕΜΑ

Αλλάζει το διεθνές πολιτικό

και οικονομικό περιβάλλον

54 EconomyToday

Είναι αναπόφευκτο ότι η εξάπλωση του ιού παραμένει το κύριο θέμα στην επικαιρότητα, εφόσον, πέρα από την επιβάρυνση της επιδημιολογικής εικόνας, σημαντικός είναι και ο αρνητικός αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία. Όμως, υπάρχουν και εξελίξεις, με πολλές χώρες να τοποθετούνται στρατηγικά με βάση την επόμενη μέρα. ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ Οικονομολόγου

πάρχουν κάποια δεδομένα που διαμορφώνονται πρώτα από την εκλογή Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά δεύτερο λόγο από συμμαχίες που δημιουργούνται μεταξύ χωρών. Την ίδια στιγμή, σημαντική δυναμική αναπτύσσει η Κίνα, της οποίας η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί το 2021 κατά 7% με 8%, αλλά και άλλες χώρες της Ασίας, όπως το Βιετνάμ, που συνεχίζει να ενισχύει το ΑΕΠ του. Η αλλαγή στη διακυβέρνηση των ΗΠΑ αποτελεί επικράτηση των υποστηρικτών της παγκοσμιοποίησης (globalists), κάτι που αναμένεται να αποδυναμώσει τις πολιτικές προστατευτισμού που είχαμε παρατηρήσει με την προηγούμενη διακυβέρνηση και να ενισχύσει το διεθνές εμπόριο.

EconomyToday 55

ΘΕΜΑ

Αξιοσημείωτο του κλίματος είναι το γεγονός ότι οι χρηματιστηριακές αγορές στην Αμερική τη μέρα που σημειώθηκαν τα επεισόδια στο Καπιτώλιο κινήθηκαν θετικά, εφόσον οι επενδυτές προεξοφλούν την ισχυρή ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας, μέσα από το μεγάλο πακέτο ενίσχυσης της ρευστότητας και της επιχειρηματικότητας που αποφασίστηκε. Τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης που υιοθετούν οι κεντρικές τράπεζες (τα οποία υποτίθεται ότι θα ήταν προσωρινά και συνεχίζουν από το 2008) ενισχύουν τη ρευστότητα στην αγορά και διατηρούν τις παραγωγικές μονάδες της οικονομίας, ώστε να μπορέσουν να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη στη μετά τον κορωνοϊό εποχή. Φυσικά, την ίδια στιγμή, τα αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις οδηγούν τους επενδυτές στην αναζήτηση ευκαιριών και εναλλακτικών επενδύσεων, με αξιοσημείωτη την αύξηση στην τιμή αγοράς των κρυπτονομισμάτων. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περίοδο της προηγούμενης διακυβέρνησης των Δημοκρατικών υπήρχαν εκτενείς συζητήσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων ή αλλιώς TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership), σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων μεταξύ των δύο μερών. Η TTIP είχε σκοπό τον περιορισμό ή ακόμα και την κατάργηση, όπου είναι δυνατόν, των εμποδίων που υπάρχουν στο εμπόριο και στις επενδύσεις, όπως είναι οι τελωνειακοί δασμοί και η γραφειοκρατία, οι διαπραγματεύσεις όμως σταμάτησαν με την εκλογή Τραμπ. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η Ε.Ε. προχώρησε σε ανάλογες συμφωνίες με τον Καναδά, ενώ πρόσφατα ανακοινώθηκε και εμπορική συμφωνία με την Κίνα (δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρώπης μετά τις ΗΠΑ). Χαρακτηριστική είναι και η έκθεση των Moody’s, σύμφωνα με την οποία το τρέχον έτος οι εμπορικές διαπραγματεύσεις θα βρεθούν στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας, με τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και της ψηφιακής οικονομίας να διαμορφώνουν τις επιχειρηματικές στρατηγικές. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται η επαναφορά των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Κατάρ, με την πρώτη να αποφασίζει λίγες μέρες αργότερα περιορισμό στην προσφορά πετρελαίου με σκοπό την ενίσχυση των τιμών, αλλά και η «συμφιλίωση» του Ισραήλ με αραβικές χώρες. Τα πιο πάνω θυμίζουν λίγο-πολύ παρτίδα σκάκι, όπου οι παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας και πολιτικής τοποθετούνται στρατηγικά για την επόμενη μέρα. Μια άλλη μεγάλη αλλαγή είναι η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. και το πώς θα διαμορφωθούν οι στρατηγικές και οι συμμαχίες εντός του έτους. Σημειώνεται, την ίδια στιγμή, η ανομοιόμορφη πορεία που παρουσιάζουν οι οικονομίες των χωρών της Ευρωζώνης, η οποία καταδεικνύει την ανομοιογένεια που υπάρχει, εφόσον ακόμη βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη δημοσιονομική ενοποίηση. 56 EconomyToday

Σημαντική δυναμική αναπτύσσει η Κίνα, της οποίας η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί το 2021 κατά 7% με 8%

Ενδεχόμενη ενίσχυση των ηγεμονικών δυνάμεων εντός της Ευρώπης στο μέλλον θα δημιουργήσει φυγόκεντρες δυνάμεις, ενώ η σημερινή κατάσταση αποτελεί πρώτης τάξεως ευκαιρία για έναν ειλικρινή διάλογο και για επαναφορά της Ένωσης στον δρόμο της ολοκλήρωσης, αλλά μάλλον κάτι τέτοιο είναι για τους ρομαντικά σκεπτόμενους. Είναι σημαντικό για κάθε κράτος –και ειδικά για αυτά που έχουν εξωστρεφείς οικονομίες– να αναλύει το εξωτερικό περιβάλλον και να εντοπίζει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται. Πάντοτε, φυσικά, σημαντικό ρόλο έχει να διαδραματίσει και η οικονομική διπλωματία. Η οικονομική διπλωματία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομικής και πολιτικής στρατηγικής ενός κράτους και της κυβέρνησής του. Η σωστή δομή και οργάνωση των φορέων που ασκούν την οικονομική διπλωματία, σε συνδυασμό με τη δημιουργία της σωστής εικόνας για τη χώρα (branding), θεωρούνται απαραίτητα συστατικά για την προσέλκυση επενδύσεων και άλλων μορφών επιχειρηματικής δραστηριότητας από το εξωτερικό. Την ίδια στιγμή, είναι απαραίτητο οι οικονομικές στρατηγικές να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Η ενίσχυση, ενδεχομένως, των οικονομικών σχέσεων με τις ΗΠΑ δίνει την ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη των επενδυτικών ταμείων,

για σύναψη συνεργασιών μεταξύ του χρηματιστηρίου μας και άλλων χρηματιστηρίων, και για διαπραγμάτευση τίτλων κυπριακών εταιρειών και ταμείων στις ΗΠΑ. Το σημαντικό όμως είναι τα αντανακλαστικά που θα έχουν οι παραγωγικές μονάδες κάθε οικονομίας, όταν πλέον ο αρνητικός αντίκτυπος της πανδημίας θα αρχίσει να εξασθενεί. Οι επιδημιολόγοι εκτιμούν ότι αυτό θα συμβεί περί τα μέσα του επόμενου έτους. Είναι δηλαδή σημαντικό να υπάρξει εκείνος ο σχεδιασμός, ώστε, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν και η ψυχολογία των καταναλωτών και επενδυτών αναστραφεί, η οικονομία να είναι σε θέση να παρουσιάσει σημαντικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η μεταβλητότητα στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον οδηγεί πολλούς επιχειρηματίες να κάνουν σκέψεις για μεταφορά μέρους ή ολόκληρου του κύκλου εργασιών τους σε άλλες περιοχές, για περιορισμό του ρίσκου. Φυσικά, για την επιλογή των συγκεκριμένων περιοχών υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που σταθμίζουν οι επενδυτές και οι σύμβουλοί τους, πριν πάρουν τις τελικές τους αποφάσεις. Η επιλογή της χώρας εγκατάστασης αποφασίζεται εφόσον ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες, όπως η γεωγραφική θέση, το χρηματοπιστωτικό, φορολογικό και νομικό σύστημα, η ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να ταξιδέψει από

Η αλλαγή στη διακυβέρνηση των ΗΠΑ αποτελεί επικράτηση των υποστηρικτών της παγκοσμιοποίησης (globalists), κάτι που αναμένεται να αποδυναμώσει τις πολιτικές προστατευτισμού

και προς τη χώρα, ο τρόπος ζωής, το σύστημα υγείας και το εκπαιδευτικό σύστημα. Οι εποχές που η επιλογή βασιζόταν αποκλειστικά στην πιο χαμηλή φορολογία έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Επομένως, πρέπει να χτίσουμε στα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Κύπρος. Με την τεχνολογική εξέλιξη και την ενοποίηση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η αλλαγή της έδρας ενός ομίλου γίνεται ευκολότερη, κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών. Είναι σημαντικό να αξιολογούνται σε συνεχή βάση οι διεθνείς εξελίξεις και να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα εκεί και όπου χρειάζεται, ώστε η χώρα να παραμένει ανταγωνιστική. Τα μεγαλύτερα ζητήματα προκύπτουν από την παρουσία γραφειοκρατικών εμποδίων και νοοτροπίας περασμένων εποχών σε ορισμένα τμήματα, στοιχεία που δημιουργούν αρνητική εικόνα στον επιχειρηματικό κόσμο. Είναι σημαντικό η πολιτεία να προχωρήσει σε όλες αυτές τις ενέργειες που θα διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο (και αυτό αφορά όλους εκείνους που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, ντόπιους και ξένους) και να αναπτύξει τις υποδομές που από τη μια θα προσθέσουν αξία στις επενδύσεις που γίνονται και από την άλλη θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής των πολιτών.

EconomyToday 57

ΘΕΜΑ

Το «θαύμα» του ανατοκισμού Η πιο γνωστή ίσως φράση που συνδέθηκε ποτέ με τον ανατοκισμό είναι μια δήλωση που φημολογείται ότι έχει κάνει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν: «Ο ανατοκισμός είναι το όγδοο θαύμα του κόσμου. Εκείνος που το καταλαβαίνει, το κερδίζει… αυτός που δεν το καταλαβαίνει… το πληρώνει». ΤΗΣ ΣΤΕΛΛΑΣ ΗΛΙΑΔΟΥ Επικεφαλής Επιτροπής Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, CFA Society Cyprus

ι ακριβώς όμως είναι ο ανατοκισμός; Ανατοκισμός είναι ο τόκος που υπολογίζεται πάνω στο αρχικό κεφάλαιο μιας κατάθεσης ή ενός δανείου ή γενικά ενός χρηματικού ποσού, που συμπεριλαμβάνει τους ήδη συσσωρευμένους τόκους που έχουν υπολογιστεί τις προηγούμενες περιόδους. Με απλά λόγια, σε κατάθεση 100 ευρώ που κερδίζει 10% επιτόκιο τον χρόνο, τον πρώτο χρόνο ο τόκος υπολογίζεται στα 10 ευρώ πάνω στο κεφάλαιο των 100 ευρώ, ενώ τον δεύτερο χρόνο ο τόκος θα υπολογιστεί στα 11 ευρώ πάνω στο κεφάλαιο των 110 ευρώ. Ως εκ τούτου, τον δεύτερο χρόνο, χωρίς να προβούμε σε οποιαδήποτε επιπρόσθετη ενέργεια αλλά επειδή διατηρούμε την κατάθεσή μας ανέπαφη για άλλον ένα χρόνο, η κατάθεση κερδίζει 1 ευρώ επιπλέον τόκο. Κάθε χρόνο υπολογισμού ο 58 EconomyToday

τόκος αυξάνεται, λόγω της αύξησης του κεφαλαίου από τους τόκους που έχουν ήδη κερδηθεί τις προηγούμενες περιόδους, και αυτό συνεχίζεται για όσο χρόνο διατηρούμε την κατάθεση. Στο πιο κάτω γράφημα, βλέπουμε την αξία μιας κατάθεσης 10.000 ευρώ, η οποία κερδίζει ετήσιο σταθερό επιτόκιο 9% τον χρόνο για 10 χρόνια. Εάν οι δεδουλευμένοι τόκοι αποσύρονται στο τέλος κάθε έτους, η κατάθεση στο τέλος των 10 ετών θα έχει κερδίσει τόκους συνολικής αξίας 9.000 ευρώ επιπλέον του κεφαλαίου. Εάν όμως οι δεδουλευμένοι τόκοι κάθε χρόνο παραμένουν επενδυμένοι και προστίθενται στο κεφάλαιο (ανατοκίζονται δηλαδή), η κατάθεση στο τέλος των 10 ετών θα έχει κερδίσει τόκους συνολικής αξίας 14.000 ευρώ επιπλέον του κεφαλαίου και θα αξίζει σχεδόν 24.000 ευρώ.

Ο ανατοκισμός όμως αποκτά ιδιαίτερη σημασία όσο η περίοδος ανατοκισμού αυξάνεται, όπως διαφαίνεται στο ακόλουθο υποθετικό σενάριο αποταμίευσης 2.500 ευρώ τον χρόνο με σταθερό ετήσιο επιτόκιο 9% από 25 χρονών, 35 χρονών και 40 χρονών μέχρι και τα 65 χρόνια. Όπως φαίνεται στο πιο πάνω γράφημα, η καθυστέρηση έναρξης της αποταμίευσης κατά 10 χρόνια καταλήγει σε

μια διαφορά κεφαλαίου στο τέλος της περιόδου αξίας περίπου 550.000 ευρώ, παρόλο που η διαφορά στην αποταμίευση είναι μόνο 25.000 ευρώ! Εξίσου σημαντικό είναι ότι η μεγαλύτερη διαφορά αξίας δημιουργείται τα τελευταία 10 χρόνια. Για να καταλήξει στο ίδιο χρηματικό ποσό η αποταμίευση από 25 χρονών με την αποταμίευση από 35 χρονών στο τέλος των 65 χρονών, θα πρέπει η αποταμίευση από 35 χρονών να κερδίζει περίπου 4,5% επιπλέον επιτόκιο τον χρόνο. Ένα από τα πιο γνωστά ίσως πρακτικά παραδείγματα της σημασίας του ανατοκισμού σε συνδυασμό με τη διάρκεια της περιόδου είναι η αύξηση της περιουσίας του γνωστού και πετυχημένου επενδυτή Warren Buffet, ο οποίος επενδύει στις χρηματιστηριακές αγορές από την ηλικία των 14 ετών μέχρι και σήμερα. Αρκετοί έχουν ασχοληθεί με το θέμα τα τελευταία χρόνια, καθώς είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι πέραν του 90% της περιουσίας του δημιουργήθηκε μετά τα 52 του έτη.

Source: https://www.morningstar.in/wordpress/wp-content/uploads/2019/08/Warren-Buffet-Bar-Graph.png

Στο πιο πάνω γράφημα διαφαίνεται η πορεία της περιουσίας του Warren Buffet από την ηλικία των 14 ετών μέχρι σήμερα. Η εξέλιξη της περιουσίας του είναι συνδυασμός της ετήσιας απόδοσης των επενδύσεών του, λόγω των ικανοτήτων του, αλλά και της μεγάλης χρονικής περιόδου εκμετάλλευσης και επανεπένδυσης που επωφελείται από τον ανατοκισμό. Αν ο Warren Buffet σταματούσε να επενδύει στα 60 του χρόνια, τότε η περιουσία του θα άγγιζε τα $4 δισ. αντί τα $80 δισ. που αξίζει σήμερα, ενώ αν περίμενε άλλα 15 χρόνια για να ξεκινήσει να

επενδύει, δηλαδή αν άρχιζε να επενδύει στα 30 του χρόνια, η περιουσία του σήμερα ίσως να ήταν περίπου η μισή. Είναι γι’ αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία η παροχή χρηματοοικονομικής παιδείας στους νέους μας και δη στους μαθητές μας. Οι νέοι μας έχουν τον μέγιστο επενδυτικό ορίζοντα μπροστά τους για να επωφεληθούν από τον ανατοκισμό, και όσο πιο νωρίς αντιληφθούν τη σημασία του και αρχίσουν να αποταμιεύουν, τόσο πιο εύκολο θα είναι γι’ αυτούς να εκπληρώσουν τους οικονομικούς τους στόχους.

EconomyToday 59

θεμα

Ενεργό και Παθητικό εισόδημα:

Πώς να προστατευτείτε

από μελλοντικές κρίσεις Ποια είναι η αξία των χρημάτων; Εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι απόψεις διίστανται. Από τη μια πλευρά έχουμε την άποψη ότι τα χρήματα δεν έχουν ιδιαίτερη αξία. Αυτό εκφράζεται συγκριτικά με άλλα ζητήματα στη ζωή, όπως η υγεία, η οικογένεια, η ευτυχία. Εξού και η ρήση «τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία». Ταυτόχρονα όμως, η αντίθετη άποψη εκφράζει τη μεγάλη αξία των χρημάτων, βάσει του είδους της οικονομίας των περισσοτέρων χωρών και της μορφής των κοινωνιών. Ζώντας σε νομισματικές οικονομίες, η αξία των χρημάτων είναι αυταπόδεικτη, καθώς είναι το μέσο ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ των ανθρώπων. Εύλογα, με περισσότερα χρήματα, μπορούμε να απολαμβάνουμε περισσότερες υπηρεσίες και προϊόντα. Ως συνεπακόλουθο, σε πολλές κοινωνίες, οι διαβαθμίσεις ορίζονται με βάση τον οικονομικό πλούτο και το εισόδημα. ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ Υπεύθυνου Συνέταιρου Υπηρεσιών Επενδυτικών Ταμείων PwC, Προέδρου του Κυπριακού Οργανισμού Επενδυτικών Ταμείων (CIFA) και Προέδρου του Κυπρο-Ινδικού Συνδέσμου

60 EconomyToday

ε μια προσπάθεια να αναπτύξουμε καλύτερα τη σημασία της αξίας του εισοδήματος, μπορούμε να επικεντρωθούμε σε δύο διαστάσεις. Η πρώτη διάσταση είναι εκείνη την οποία ενστερνίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι και είναι η αγοραστική αξία. Διαθέτοντας εισόδημα, ο κάθε άνθρωπος μπορεί να καλύπτει ολοένα και περισσότερες ανάγκες. Αφού καλύψει τις απαραίτητες ανάγκες (τροφή, ρουχισμό, στέγη), ακολουθούν οι δευτερεύουσες ανάγκες, δηλαδή, όπως λέμε στην καθομιλουμένη, οι πολυτέλειες. Η δεύτερη διάσταση της αξίας του εισοδήματος, που είναι και η πιο σημαντική, δυστυχώς περιθωριοποιείται από την πλειονότητα. Αναφέρεται στη διάρκεια του εισοδήματος, δηλαδή για πόσο χρονικό διάστημα θα διατηρήσουμε αυτό το εισόδημα. Δυστυχώς, λόγω του οικονομικού αναλφαβητισμού και της ικανοποίησης που όλοι νιώθουμε όταν ξοδεύουμε χρήματα σε αγορές, η αποταμίευση και η πρόνοια για δύσκολες μέρες βρίσκονται στο περιθώριο. Αντί λοιπόν να εστιάζουμε στο πόσα χρήματα διαθέτουμε κάθε μήνα για να ξοδέψουμε σε πολυτέλειες, καλό θα ήταν

Δυστυχώς, λόγω του οικονομικού αναλφαβητισμού και της ικανοποίησης που όλοι νιώθουμε όταν ξοδεύουμε χρήματα σε αγορές, η αποταμίευση και η πρόνοια για δύσκολες μέρες βρίσκονται στο περιθώριο

να λαμβάναμε υπόψη την προετοιμασία μας για περιόδους κατά τις οποίες το εισόδημά μας δύναται να μειωθεί. Τέτοιες περίοδοι παρουσιάζονται τακτά, ανά οκτώ με δέκα χρόνια, όπου βλέπουμε οικονομικές κρίσεις να εξαπλώνονται παγκοσμίως. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι κρίσεις προκύπτουν απρόσμενα, όπως συμβαίνει αυτές τις μέρες. Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η πρόνοια για θωράκιση του εισοδήματός μας, ακόμη και στις περιπτώσεις των μισθωτών. Ας ξεκινήσουμε εξετάζοντας τα είδη εισοδήματος, το ενεργό, το παθητικό και το εισόδημα από χαρτοφυλάκιο. Ενεργό είναι το εισόδημα από εργασία (μισθωτός) ή από συμμετοχή στις εργασίες μιας επιχείρησης. Παθητικό είναι το εισόδημα από ενοικίαση ακινήτων ή από επιχείρηση στην οποία το άτομο δεν συμμετέχει ενεργά. Εισόδημα από χαρτοφυλάκιο είναι το εισόδημα που λαμβάνεται από επενδύσεις, μερίσματα, τόκους και υπεραξίες. Δικαιώματα (royalties) που λαμβάνονται από επενδύσεις σε ακίνητα (investment property) θεωρούνται επίσης πηγές εισοδήματος χαρτοφυλακίου.

EconomyToday 61

θεμα

Σίγουρα όσο μεγαλύτερο είναι το ενεργό εισόδημά μας, τόσο μεγαλύτερη είναι και η συνεισφορά που μπορούμε να έχουμε στα άλλα είδη εισοδήματος. Κύρια διαφορά μεταξύ του ενεργού εισοδήματος και των άλλων δύο είναι ότι το ενεργό είναι και άμεσο. Διεκπεραιώνουμε μια εργασία και ανταμειβόμαστε. Τα άλλα δύο είδη χρειάζονται χρόνο, προεργασία και επένδυση προκειμένου να αποδώσουν. Δυστυχώς, παρατηρούμε στο διαδίκτυο διάφορες διαφημίσεις και υποσχέσεις για δημιουργία παθητικού εισοδήματος, το οποίο είναι ικανό να αντικαταστήσει το ενεργό μας εισόδημα. Αν και αυτό είναι εφικτό, σίγουρα χρειάζεται μελέτη και αρκετό χρόνο δημιουργίας. Η εξίσωση που πρέπει να έχουμε στο μυαλό είναι απλή: ενεργό εισόδημα – έξοδα = διαθέσιμο ποσό δημιουργίας παθητικού εισοδήματος / εισοδήματος χαρτοφυλακίου. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν μπορούμε να 62 EconomyToday

Εναπόκειται στον καθένα μας να προστατεύσει το εισόδημά του και να προστατευτεί από επερχόμενες κρίσεις, όσο καλύτερα μπορεί

αποκτήσουμε εισόδημα, πέραν του ενεργητικού, το οποίο να μας διασφαλίζει την ποιότητα ζωής που αναζητούμε. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, η λύση στην προστασία του εισοδήματός μας βρίσκεται στον συνδυασμό μεταξύ του ενεργού και ακόμη ενός είδους εισοδήματος. Στις περιπτώσεις λοιπόν κατά τις οποίες το διαθέσιμο ποσό είναι μηδενικό, τότε κοιτάζουμε τρόπους αύξησης του εισοδήματός μας. Αναλόγως των ικανοτήτων που διαθέτουμε, μπορούμε να ανατρέξουμε σε διάφορες επιλογές διαδικτυακά, όπου μπορούμε να προσφέρουμε υπηρεσίες και γνώση έναντι αμοιβής. Παραδείγματα τέτοιων διαδικτυακών αγορών είναι τα Fiverr, Upwork, PeoplePerHour κ.ά. Σε περιπτώσεις όπου ένα άτομο δεν έχει πρακτικές δεξιότητες, μπορεί να ανατρέξει σε πληθώρα διαδικτυακών πλατφορμών, μέσω των οποίων μπορεί να πουλήσει ένα ζωντανό σεμινάριο/εργαστήριο στον τομέα της ειδικότητάς του. Η

αύξηση εισοδήματος από διαδικτυακές πηγές είναι πολύ σημαντική, καθότι, εκτός της αυξημένης ροής χρημάτων, αποκτούμε πρόσβαση στην παγκόσμια αγορά. Αυτό από μόνο του αποτελεί μια δυνατή ασπίδα εισοδήματος, αφού, σε περιπτώσεις μείωσης εργασιών τοπικά, διατηρούμε επαφή με την παγκόσμια αγορά. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι με τα αυξημένα μας εισοδήματα μπορούμε πλέον να επενδύσουμε στη δημιουργία παθητικού εισοδήματος και μετέπειτα σε εισόδημα χαρτοφυλακίου. Κατά τα αρχικά στάδια δημιουργίας εισοδήματος πέραν του ενεργού, είναι καλύτερα να ξεκινούμε με το παθητικό εισόδημα. Ένας γρήγορος τρόπος μετάβασης σε παθητικό εισόδημα βασίζεται στη χρήση διαδικτυακών αγορών. Αυτή τη φορά όμως ανατρέχουμε σε πλατφόρμες στις οποίες μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, τα οποία πλέον πωλούνται αυτόματα. Έχουμε

Αντί να εστιάζουμε στο πόσα χρήματα διαθέτουμε κάθε μήνα για να ξοδέψουμε σε πολυτέλειες, καλό θα ήταν να λαμβάναμε υπόψη την προετοιμασία μας για περιόδους κατά τις οποίες το εισόδημά μας δύναται να μειωθεί

δηλαδή κάνει όλη την προεργασία, δημιουργώντας ένα αυτοτελές προϊόν. Παραδείγματα τέτοιων διαδικτυακών αγορών αποτελούν τα Envato, Etsy (προϊόντα) και Udemy (σεμινάρια). Άλλη μια επιλογή είναι και το YouTube, όπου μπορούμε να αναπτύξουμε παθητικό εισόδημα μέσα από διαφημίσεις που προβάλλονται πριν ή και κατά τη διάρκεια του υλικού μας. Σε περιπτώσεις όπου το διαθέσιμο ποσό είναι αρκετό για επενδύσεις χαρτοφυλακίου, συνιστάται αρκετή διασπορά, καθώς και ορίζοντας επενδύσεων πέραν των πέντε ετών. Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει τη μικρότερη δυνατή ζημιά σε περιόδους κρίσεων (υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορεί να υπάρχει και κέρδος σε κάποιες κατηγορίες επενδύσεων), καθώς και την ανάκαμψη των επενδύσεων, αφού η διάρκειά τους συνήθως είναι μέχρι δύο χρόνια. Τέτοιες επιλογές αποτελούν και τα κυπριακά επενδυτικά σχέδια. Κλασικές πρακτικές, όπως η διατήρηση καταθέσεων, δεν αποτελούν πλέον συμφέρουσες λύσεις. H αυξημένη ρευστότητα αποτελεί κόστος για τα τραπεζικά ιδρύματα, εφόσον υπάρχουν χρεώσεις από τις Κεντρικές Τράπεζες για τη διατήρησή της. Αυτό οδήγησε στο φαινόμενο των αρνητικών επιτοκίων, το οποίο αναμένεται να γίνει εντονότερο και στην Κύπρο. Παράλληλα, η κερδοφορία των τραπεζών πλήττεται. Αυτό συμβαίνει αφενός λόγω των χαμηλών επιτοκίων που χρεώνονται στους πελάτες και αφετέρου λόγω του κόστους που καλούνται να καταβάλουν για «φύλαξη» της επιπλέον ρευστότητας. Τα χαμηλά επιτόκια και η πορεία της αξίας των ομολόγων στις διεθνείς αγορές, απόρροια των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζουν οι Κεντρικές Τράπεζες, πλήττουν τις αποδόσεις τόσο των ασφαλιστικών σχεδίων όσο και των ταμείων προνοίας. Οι διεθνείς επενδυτές ψάχνουν πλέον επενδύσεις με αποδόσεις, εφόσον η διατήρηση καταθέσεων αποτελεί μη συμφέρον επενδυτικό πλάνο. Ως εκ τούτου, υπάρχουν πολλές επενδύσεις σε αναδυόμενες αγορές, ακίνητα και άλλα προϊόντα, χωρίς πολλές φορές να γίνεται σωστή αξιολόγηση και διασπορά των κινδύνων. Η επιπλέον ρευστότητα φαίνεται να διοχετεύεται σε μεγάλο ποσοστό στις χρηματαγορές, με τις τιμές σε μετοχές παραγώγων και ηλεκτρονικών νομισμάτων να ανεβαίνουν σημαντικά την τελευταία περίοδο. Σημειώνεται δε ότι σημαντική είναι και η ζήτηση για εναλλακτικές επενδύσεις, με τα περιουσιακά στοιχεία των επενδυτικών ταμείων να παρουσιάζουν σημαντική αύξηση. Εναπόκειται λοιπόν στον καθένα μας να προστατεύσει το εισόδημά του και να προστατευτεί από επερχόμενες κρίσεις, όσο καλύτερα μπορεί. Ασχέτως των οικονομικών δυνατοτήτων, υπάρχουν διάφορες επιλογές και λύσεις, οι οποίες χρειάζονται χρόνο, προσπάθεια και επιμονή. Γνωρίζοντας ότι περίπου κάθε οκτώ χρόνια οι οικονομίες ανά το παγκόσμιο αντιμετωπίζουν κρίσεις, είναι σοφό και επικερδές να θωρακίσουμε τα νοικοκυριά μας ενδυναμώνοντας τουλάχιστον δύο από τα τρία είδη εισοδήματος. Μπορεί τα αποτελέσματα να μην εκδηλώνονται αμέσως, όμως υπάρχει άπλετος χρόνος μεταξύ των αναμενόμενων κρίσεων. Και το καλύτερο; Η επιτυχής δημιουργία παθητικού εισοδήματος και εισοδήματος χαρτοφυλακίου μπορεί να αποδίδει, χωρίς επιπρόσθετη προσπάθεια, εφ’ όρου ζωής! ET

EconomyToday 63

ΘΕΜΑ

Ορατός ο κίνδυνος

πτωχεύσεων

και ανεργίας στην Κύπρο Ορατός είναι ο κίνδυνος να χαθούν πολλές εμπορικές επιχειρήσεις αν δεν εφαρμοστούν γενναία μέτρα στήριξης, μεταξύ των οποίων και «κούρεμα» οφειλών, όπου και όταν ενδείκνυται.

Του ΠΑΝΟΥ ΔΑΝΟΥ B.Sc., FRICS, CEnv., VRS, IPF, ASA CEO του Ομίλου ΔΑΝΟΣ - An Alliance of BNP Paribas Real Estate και μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Κύπρου

64 EconomyToday

πορεί να υπάρξει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, ώστε να εκκινήσει η εκπτωτική περίοδος και να εκτελεστούν παραγγελίες, αλλά και να υπάρξει κανονική λειτουργία με αυστηρή αναλογία πελατών ανά τετραγωνικό μέτρο. Η επαναλειτουργία να έχει διάρκεια και σε περίπτωση που η Κύπρος βρεθεί και πάλι σε δύσκολη κατάσταση, αντί για νέο κλείσιμο του λιανεμπορίου, να εξαντληθούν προηγουμένως άλλες λύσεις, όπως: • Να αυστηροποιηθεί η λειτουργία των υπεραγορών τροφίμων. • Να επανεξεταστεί ο τρόπος λειτουργίας των σχολείων. • Να εφαρμοστεί γεωγραφικός περιορισμός για κάθε μορφής αγορά. • Να περιοριστεί η κάθε μορφής μετακίνηση εντός αυστηρά γεωγραφικών ορίων, ειδικά με τη χρήση του sms. Μπορεί με ασφάλεια να λειτουργήσει το λιανεμπόριο από την 1η Φεβρουαρίου και παράλληλα να επανεκκινήσει η εκπαίδευση, με μέτρα, αλλά με φυσική παρουσία.

Πρέπει να συνεχιστούν τα μαζικά τεστ στο νησί. Ο ρόλος της κυβέρνησης είναι να προλαμβάνει, να κάνει σχεδιασμό, να ενισχύει το δημόσιο σύστημα υγείας, να παίρνει βασικά μέτρα για τα σχολεία, την κοινωνία και την αγορά. Η κατάσταση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι δραματική, καθώς βρίσκονται στη μέγγενη της έλλειψης ρευστότητας και της αύξησης των χρεών τους. Για τους πολίτες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσα στο 2020, έχουν δημιουργηθεί, και προς το δημόσιο, εκατομμύρια ευρώ νέα χρέη, συν τα παγωμένα χρέη προς τις τράπεζες, που είναι ένα σημαντικό βάρος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Πρέπει τώρα να υπάρξει ένα σοβαρό σχέδιο ρύθμισης των οφειλών, όπως επίσης να δοθεί επιπλέον μη επιστρεπτέα ενίσχυση στις επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση και οι τράπεζες όντως στήριξαν την κοινωνία και την αγορά και οδήγησαν σε μη κατάρρευση του ΑΕΠ. Όμως, κυβέρνηση και τράπεζες πρέπει να συνεχίσουν με ακόμα πιο τολμηρές προσεγγίσεις, με συναίσθηση και έγνοια για την κατάσταση στη χώρα. Πρέπει να υπάρξει στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, παροχή εγγυήσεων από το κράτος και, τέλος, υλοποίηση των μεγάλων αλλά και των μικρών έργων υποδομής. Διαφορετική μεθόδευση θα οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες πολίτες σε φτωχοποίηση και την Κύπρο σε ανέχεια. www.danos-group.com

ΘΕΜΑ

Πραγματοποιήθηκε το 1o συνέδριο

του ΚΥΦΕΑ

Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες για την εφοδιαστική αλυσίδα και τις επιχειρησιακές λειτουργίες στην περίοδο του COVID-19. Με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών από σημαντικές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, αλλά και εκπροσώπων των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία το 1o Συνέδριο του Κυπριακού Φορέα Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Επιχειρησιακών Λειτουργιών, με την επιστημονική στήριξη της iMinder και τη στήριξη της Boussias Communications CY.

ια πρώτη φορά, τέθηκαν επί τάπητος οι σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του κλάδου, ειδικότερα στην περίοδο της πανδημίας. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν ο ρόλος των Logisticians στη διαχείριση της κρίσης, η σημασία της τεχνολογίας στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών και στη διαχείριση της πληροφορίας, η καίρια χρήση των εξοπλισμών και η προσαρμοστικότητα στην εποχή του COVID-19. Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο Πρόεδρος του ΚΥΦΕΑ, Γενικός Διευθυντής της iMinder, Γιώργος Λοϊζίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημαντικότητα του κλάδου. Υπογραμμίζοντας ότι έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της Κύπρου (13,66%), σε σχέση με τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες, ο κ. Λοϊζίδης έκανε λόγο για μια «επιχειρηματική καταιγίδα» που έχει φέρει μείωση του τζίρου στην πλειοψηφία των εταιρειών από 10% μέχρι 50%. Τα χαρακτηριστικά της επόμενης μέρας από την «καταιγίδα», όπως είπε, είναι η ραγδαία ανάπτυξη του e-commerce, η αβεβαιότητα στον καθορισμό εταιρικής στρατηγικής και οι εκ νέου αναδιοργανώσεις σε δίκτυα αποθηκών και διανομών, καθώς και στις πολιτικές εξυπηρέτησης πελατών. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, αναδείχθηκαν και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται μέσα από βέλτιστες πρακτικές επιτυχημένων case studies και διοχετεύθηκε στους συμμετέχοντες επιστημονική γνώση από τις εμπειρίες των αγορών της Κύπρου και της Ελλάδας. Παρουσιάστηκαν, επίσης, τα ευρήματα της 1ης παγκύπριας έρευνας για την ετοιμότητα και τις σημαντικές προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και των επιχειρησιακών λειτουργιών στην εποχή του COVID-19.

Ο ρόλος των Logisticians στη διαχείριση της κρίσης, η σημασία της τεχνολογίας στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών και στη διαχείριση της πληροφορίας, η καίρια χρήση των εξοπλισμών και η προσαρμοστικότητα στην εποχή του COVID-19

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Όπως δήλωσε ο Senior Manager της εταιρείας iMinder, Λοΐζος Ηρακλέους, o μέσος όρος ετοιμότητας των εταιρειών ήταν μόλις 37%. Αρκετές εταιρείες δήλωσαν μείωση του τζίρου τους μέχρι και 50%, ενώ πολύ λίγες ήταν αυτές που δήλωσαν σημαντική αύξηση. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, μεγαλύτερη πρόκληση είναι ο υψηλός βαθμός δυσκολίας της πρόβλεψης της ζήτησης προϊόντων. Επίσης, ένα μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων δεν αξιοποιεί τα e-commerce operations, ενώ οι προμηθευτικές εταιρείες δήλωσαν ότι θα προχωρήσουν σε αναδιοργάνωση του δικτύου πωλήσεων και των Logistics τους. Οι περισσότερες εταιρείες δεν εφάρμοσαν σύστημα με βάρδιες, ούτε και πλάνο ανταμοιβής του προσωπικού που θα επιβαρυνθεί από τη νέα λειτουργική δομή. Η έρευνα οργανώθηκε από την iMinder, υπό την αιγίδα του Κυπριακού Φορέα Εφοδιαστικής Αλυσίδας, του ECR CYPRUS και του KEBE.

ΜΕΤΡΑ 400 ΕΚΑΤ.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, στη δική της παρέμβαση, η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, αναφέρθηκε στα μέτρα που επεξεργάζεται το Υπουργείο για απάμβλυνση των πιέσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Όπως είπε, έχουν υποβληθεί προτάσεις στη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, για εξασφάλιση συνολικά 400 εκατ. ευρώ. «Εντός του πρώτου τριμήνου του 2021 θα προκηρυχθούν τα τρία πρώτα νέα σχέδια χορηγιών για στήριξη του τομέα της μεταποίησης, της νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας και της ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών», ανέφερε η κ. Πηλείδου. Το συνέδριο διεξήχθη υπό την αιγίδα του ECR CYPRUS και του ΚΕΒΕ. Χρυσός χορηγός ήταν οι Υπεραγορές ΑΛΦΑΜΕΓΑ και χορηγοί οι εταιρείες Demetriades Handling, Diapo Limited, Primewell Courier, Supernova Consulting, η ιδιωτική σχολή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης KES College και το λογισμικό ERP Priority. Χορηγός επικοινωνίας ήταν ο εκδοτικός οίκος ΔΙΑΣ. Το συνέδριο διεξήχθη διαδικτυακά και το παρακολούθησαν περισσότεροι από 150 επαγγελματίες του κλάδου και όχι μόνο.

EconomyToday 65

ΘΕΜΑ

Χρειάζεται στρατηγική

για ανάπτυξη σοβαρών επενδύσεων στην Κύπρο Η Κύπρος αποτελούσε ανέκαθεν έναν ελκυστικό προορισμό για ξένους επενδυτές, αφενός λόγω της γεωγραφικής της θέσης και αφετέρου λόγω των κλιματικών συνθηκών της. Είναι γεγονός ότι η χρονιά που μας πέρασε ήταν αρκετά δύσκολη σε όλους τους τομείς της κυπριακής οικονομίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας και των επιπτώσεών της, κάτι που σαφώς επηρέασε και τις αποφάσεις των επενδυτών, ενώ η υπόθεση με τις πολιτογραφήσεις αποτέλεσε πλήγμα για τον τομέα του real estate. ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΚΥΝΑΙΓΕΙΡΟΥ Προέδρου Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών

66 EconomyToday

ν και η εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό πλήγηκε με το σκάνδαλο που είδε το φως της δημοσιότητας και που αφορούσε τις πολιτογραφήσεις, υπάρχει γόνιμο έδαφος και προγραμματισμός εκ μέρους της κυβέρνησης για προβολή της Κύπρου ως χώρας προορισμού άμεσων ξένων επενδύσεων, με άλλα κίνητρα προσέλκυσης επενδυτών στη χώρα μας. Αναλογιζόμενος τη χρονιά που πέρασε, τολμώ να δηλώσω ότι, παρά το μούδιασμα, προέκυψαν πολλές ευκαιρίες όπου η κρίση έγινε ανάπτυξη και πρόοδος στον τομέα της τεχνολογίας της κτηματομεσιτείας και πολλές από τις διαδικασίες που ίσως ταλαιπωρούσαν τους επαγγελματίες αδειούχους κτηματομεσίτες, έγιναν ευκολότερες και πρακτικές. Αναφέρομαι κυρίως στην αναβάθμιση πρακτικών του Τμήματος Πολεοδομίας, το οποίο αναβάθμισε το σύστημα πληροφοριών γης και προσφέρει ήδη κάποιες διαδικτυακές υπηρεσίες. Στην ίδια πλεύση κινήθηκαν και οι πρακτικές των αδειούχων εγγεγραμμένων κτηματομεσιτών, που βρήκαν νέους τρόπους προώθησης των ακινήτων τους με σύμμαχο την τεχνολογία, όπως οι virtual περιηγήσεις και οι διαδικτυακές συναλλαγές.

των συναλλαγών στην αγορά των οικιστικών ακινήτων της Κύπρου ανήλθε στα €828 εκατ., καταγράφοντας μείωση 60% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Η μείωση οφείλεται κυρίως στο lockdown κατά την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου 2020, κατά τη διάρκεια του οποίου έγιναν πολύ λίγες πράξεις.

Στρατηγική για το μέλλον

Οι αριθμοί

Ο συνολικός όγκος και η αξία των συναλλαγών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο μέσω του Κτηματολογίου (όσον αφορά τόσο τις συμβάσεις πώλησης όσο και τις μεταβιβάσεις πώλησης) κατέγραψαν σημαντική πτώση κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019, κάτι που αποδίδεται κυρίως στο ότι κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2019 η αγορά γνώρισε αυξημένες συναλλαγές από ξένους αγοραστές λόγω της τότε επικείμενης αναθεώρησης των κριτηρίων του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος που έγινε τον Ιούνιο του 2019. Συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 έφτασε τις 5.600, σε σύγκριση με 8.800 το πρώτο εξάμηνο του 2019, που αντιστοιχεί σε μείωση 36%. Ακόμη μεγαλύτερη πτώση παρατηρήθηκε στο ύψος των συναλλαγών, το οποίο υποχώρησε στο €1,2 δισ. κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, καταγράφοντας μείωση 55% σε σύγκριση με τα €2,7 δισ. το πρώτο εξάμηνο του 2019. Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, η αξία

Καταφέραμε να εφαρμόσουμε ψηφιακές διαδικασίες για τις διαδικασίες που αφορούν κάθε εγγεγραμμένο κτηματομεσίτη, ενώ παρακολουθούμε συνεχώς τις ανταγωνιστικές αγορές, καθώς και την παράνομη κτηματομεσιτεία

Όπως καταγράφεται από τις επίσημες πηγές, οι ξένοι επενδυτές διατηρούν αυξημένο ενδιαφέρον για να επενδύσουν στην Κύπρο, παρά την κατάργηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, με ορισμένες επενδύσεις να βρίσκονται ήδη στα σκαριά και να έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας. Είναι σημαντική η υπογραφή, εν μέσω πανδημίας, για την ενιαία ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας, όπως και οι σχεδιασμοί για άλλες σημαντικές αναπτύξεις. Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε και πρόσφατα στη Βουλή, αναμένονται ανακοινώσεις για αποφάσεις μεγάλων επιχειρήσεων από τις ΗΠΑ, τη Λιβύη και χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ για να μεταφέρουν τη βάση τους στην Κύπρο, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται διάφορες ενέργειες προώθησης επενδύσεων στην Κύπρο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Ενέργειας, το Υφυπουργείο Τουρισμού και άλλους φορείς. Ωστόσο, διαφαίνεται η αναγκαιότητα για υιοθέτηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του συνόλου της οικονομίας και τη δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος που θα ευνοεί την προσέλκυση επενδύσεων. Η Κύπρος μπορεί να αναπτύξει περαιτέρω ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, τα οποία θα προσελκύσουν επενδυτές οι οποίοι θα μπορούν να συνεισφέρουν στο γενικό σύνολο της οικονομίας του τόπου. Καταληκτικά, θα ήθελα να υπερτονίσω για άλλη μια φορά ότι το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο όργανο το οποίο έχει αρμοδιότητες και εξουσίες να διενεργεί την εγγραφή των κτηματομεσιτών και να εκδίδει τα σχετικά πιστοποιητικά ή άδειες, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου. Είναι αρμόδιο να τηρεί το Μητρώο Κτηματομεσιτών, να ασκεί πειθαρχικό έλεγχο και να επιβάλλει καθορισμένες από τον νόμο πειθαρχικές ποινές, καθώς και να ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα ή εξουσία η οποία είναι συντελεστική ή συμφυής με την εκπλήρωση των ανατιθεμένων σε αυτό καθηκόντων. Καταφέραμε να εφαρμόσουμε ψηφιακές διαδικασίες για τις διαδικασίες που αφορούν κάθε εγγεγραμμένο κτηματομεσίτη, ενώ παρακολουθούμε συνεχώς τις ανταγωνιστικές αγορές, καθώς και την παράνομη κτηματομεσιτεία, που παραμένει ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα και αισθητό εν καιρώ πανδημίας. Εμείς δεν έχουμε παρά να αναπτυσσόμαστε και να καινοτομούμε. Αυτός είναι ο συνεχής μας στόχος, με γνώμονα το συμφέρον του επαγγέλματός μας και συνάμα την πάταξη της παρανομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να οδηγηθούν και όλα τα αρμόδια όργανα τα οποία έχουν σχέση με τις διαδικασίες αγοραπωλησίας ακινήτων και ως Συμβούλιο είμαστε στη διάθεση τόσο του Υπουργείου Εσωτερικών όσο και των Τμημάτων που υπόκεινται σε αυτό, όπως Κτηματολόγιο και Πολεοδομία, προκειμένου να δημιουργηθούν ή να εκσυγχρονιστούν διαδικασίες προς όφελος τόσο του επαγγέλματος του κτηματομεσίτη όσο και του κοινωνικού συνόλου. ET

EconomyToday 67

ΑΡΘΡΟ

68 EconomyToday

Οι ΑΠΕ έχουν δείξει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα

Μετά από μια πτώση το 2020, αναμένεται μικρή ανάκαμψη στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων το 2021 Του Φάνου Καραντώνη Προέδρου Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου (ΣΕΑΠΕΚ)

πανδημία του κορωνοϊού ή του COVID19, όπως ονομάζεται επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είναι μια συνεχιζόμενη πανδημία, η οποία επιφέρει κοινωνικές, οικονομικές και άλλες αναστατώσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Η πανδημία COVID-19 είναι ένα από τα πιο σοβαρά οικονομικά και ενεργειακά σοκ στη σύγχρονη ιστορία. Εκτός από τις μαζικές διαταραχές στις επιχειρήσεις, τις μετακινήσεις και την καθημερινή ζωή, θα υπάρξουν σαφώς μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ενεργειακή μετάβαση σε καύσιμα φιλικότερα προς το περιβάλλον. Ενώ τα σοκ από την πανδημία οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης και των εκπομπών ορυκτών καυσίμων, δεν θα αρκούν για την επίτευξη των στόχων συγκράτησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Τα έργα μεγάλης κλίμακας ηλιακών φωτοβολταϊκών αναμένεται να ανακάμψουν το 2021, αλλά συνολικά οι εγκαταστάσεις είναι απίθανο να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2019. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι τα νοικοκυριά και οι μικρές επιχειρήσεις επανεξετάζουν τα αρχικά επενδυτικά τους σχέδια. Οι καθυστερήσεις στις προγραμματισμένες εγκαταστάσεις και στην προμήθεια πρώτων υλών και το lockdown στις κατασκευές, που προκλήθηκαν από την κρίση του COVID-19 έχουν επιβραδύνει τον ρυθμό των εγκαταστάσεων, αλλά αναμένεται να αντισταθμιστούν το 2021, καθώς η πλειονότητα των έργων που βρίσκονται υπό κατασκευή ήδη χρηματοδοτούνται. Ωστόσο, παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με τα έργα που είχαν προγραμματίσει να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότησή τους το 2020 και να τεθούν σε λειτουργία φέτος. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει εφαρμόσει διάφορα σχέδια στήριξης (επιχορήγηση για την προώθηση των ΑΠΕ και της ΕΕ). Τα περισσότερα από τα σχέδια στήριξης επικεντρώνονται στις ΑΠΕ και σχετίζονται με το net-metering και την αυτοπαραγωγή/net-billing, στοχεύοντας σε κατοικίες, στον τριτογενή και στον βιομηχανικό τομέα. Τα net-metering και αυτοπαραγωγή/

net-billing είναι ανοιχτά σε ιδιοκτήτες νοικοκυριών και ΜμΕ από όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Το μέγεθος του συστήματος των φωτοβολταϊκών εμπίπτει στο πλαίσιο του net-metering and self-consumption/net-billing και δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10 kW και τα 10 MW, αντίστοιχα. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν μέχρι στιγμής δείξει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα παρά τις διαταραχές και τις αλλαγές που προκαλούνται από την πανδημία του COVID-19, με το μερίδιό τους στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας να αυξάνεται σε πολλές αγορές. Ωστόσο, ανά το παγκόσμιο αναμενόταν να προστεθούν 167 gigawatts (GW) ανανεώσιμης ισχύος το 2020, 13% λιγότερης από ό,τι το 2019, σύμφωνα με την έκθεση του International Energy Agency (IEA) για την Παγκόσμια Αγορά των ΑΠΕ, η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα. Η μείωση αντικατοπτρίζει πιθανές καθυστερήσεις στην κατασκευαστική δραστηριότητα λόγω διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού, μέτρων lockdown και κοινωνικών αποστάσεων, καθώς και αναδυόμενων χρηματοδοτικών προκλήσεων. Ωστόσο, παρά την επιβράδυνση των νέων εγκαταστάσεων, η συνολική παγκόσμια ικανότητα ανανεώσιμης ενέργειας εξακολούθησε να αυξάνεται κατά 6% το 2020. Το 2021, οι νέες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναμένεται να ανακάμψουν στο επίπεδο που επιτεύχθηκε το 2019. Μετά από εξαιρετική ανάπτυξη το 2019, οι νέες προσθήκες της Ευρώπης πρόκειται να μειωθούν κατά το ένα τρίτο το 2020, η μεγαλύτερη ετήσια πτώση τους από το 1996, ενώ αναμένεται μερική ανάκαμψη το 2021. Μέσα στις εξαιρετικές προκλήσεις για την υγεία και την οικονομία σήμερα, οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να παραβλέπουν το ουσιαστικό καθήκον της ενίσχυσης της μετάβασης της οικονομίας σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών και καθαρής ενέργειας για να μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση σε έναν ασφαλή και βιώσιμο δρόμο. ET

EconomyToday 69

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α : T op e m ploy e r s

70 EconomyToday

TOP

EMPLOYERS

Eπιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά μάς μιλούν για τις διακρίσεις που απέσπασαν ως εργοδότες προτίμησης

Ο Υπάρχουν εργοδότες που σέβονται το ανθρώπινο δυναμικό τους και επενδύουν σε αυτό

ι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης αποτελούν και το πολυτιμότερο κεφάλαιό της. Για να λειτουργήσει σωστά και αποδοτικά μια επιχείρηση, υπάρχουν οι ακόλουθες μεταξύ άλλων προϋποθέσεις: Ασφαλές, υγιές και φιλικό εργασιακό περιβάλλον. Έμφαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση του προσωπικού, στοιχείο που βοηθά στην προσωπική και επαγγελματική ανέλιξη του ατόμου. Σωστοί όροι απασχόλησης και, αν όχι δελεαστικό (στις μέρες μας), τουλάχιστον ικανοποιητικό πακέτο απολαβών και ωφελημάτων, το οποίο από τη μια να λειτουργεί ως κίνητρο και από την άλλη να αναγνωρίζει τις ικανότητες και τα προσόντα ενός ατόμου και –το κυριότερο– να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς. Εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η ισότιμη μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών και το υπεύθυνο και ανθρώπινο πρόσωπο ενός οργανισμού, μέσω των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που μπορούν να αναπτυχθούν. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, και μια σειρά άλλων, κρίνονται ως καθοριστικοί για το πώς το προσωπικό αντιμετωπίζει τον εργοδότη του.

Είναι στο πλαίσιο αυτό που έχουν καταρτιστεί διάφορα πρότυπα, μέσω των οποίων οι ίδιοι οι εργαζόμενοι αξιολογούν τον εργοδότη τους. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, οι εργαζόμενοι εκφράζουν δυσαρέσκεια ή και αγανάκτηση για τον εργοδότη τους, για μικρά αλλά και μεγαλύτερα ζητήματα, ειδικότερα μετά την κρίση του 2013, οπότε και μεγάλη μερίδα εργαζομένων απώλεσε τα κεκτημένα της υπό τον φόβο της ανεργίας. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Υπάρχουν και εργοδότες οι οποίοι σέβονται το ανθρώπινο δυναμικό τους και επενδύουν σε αυτό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, αρκετές κυπριακές επιχειρήσεις αποτελούν μέρος αυτής της μερίδας εργοδοτών που ονομάζονται «Εργοδότες Προτίμησης» και αποσπούν σημαντικές διακρίσεις. Πρόκειται για εταιρείες που, παρά τις δύσκολες συνθήκες, επένδυσαν στο προσωπικό τους με διάφορες ενέργειες και γι’ αυτό έχουν λάβει τα εύσημα από το ίδιο το προσωπικό τους. Τρεις από αυτές τις εταιρείες παρουσιάζουμε στο αφιέρωμα που ακολουθεί. Πρόκειται για τη Lidl Κύπρου, τη Unicars και την Parimatch, οι οποίες εν μέσω COVID-19 υιοθέτησαν δράσεις για τους εργαζομένους τους.

EconomyToday 71

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α : T op e m ploy e r s

Η βιωσιμότητα είναι κομμάτι του DNA μας «Προσπαθούμε καθημερινά για ένα καλύτερο αύριο, λειτουργώντας υπεύθυνα σε κάθε τομέα της επιχείρησής μας και εφαρμόζοντας τις βέλτιστες πρακτικές βιωσιμότητας και κοινωνικής υπευθυνότητας», υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today ο Γενικός Διευθυντής Lidl Κύπρου, Σπύρος Κονδύλης. Τονίζοντας ότι στη Lidl «χτίζουμε το μέλλον με την προσοχή μας στραμμένη στην υπεύθυνη χρήση των φυσικών πόρων και σε σύγχρονα οικονομικά πρότυπα, που θα εγγυηθούν το βιώσιμο μέλλον του πλανήτη», ο κ. Κονδύλης αναφέρεται μεταξύ άλλων στον τρόπο διαχείρισης της κρίσης του COVID-19, καθώς και στη σημαντική βράβευση της εταιρείας, αφού για 4η συνεχόμενη χρονιά πιστοποιήθηκε ως Top Employer. ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

πανδημία του COVID-19 δεν λέει να κοπάσει, με αποτέλεσμα νέα έκτακτα μέτρα να αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Με ποιο τρόπο γίνεται η διαχείριση της πανδημίας από εσάς σε ό,τι αφορά τον τρόπο λειτουργίας σας; Σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε όλοι μας, νιώθουμε εντονότερη από ποτέ την ανάγκη να αναγνωρίσουμε την αφοσίωση όλων για τη γρήγορη και αποτελεσματική προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Οφείλουμε τεράστια ευγνωμοσύνη σε όλους τους εργαζομένους της εταιρείας μας για την υπερπροσπάθειά τους και ειδικά σε εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στα 18 καταστήματα και στο εφοδιαστικό κέντρο της Lidl Κύπρου, και στο προσωπικό των γραφείων μας. Συμπαραστεκόμαστε σε όλους τους ανθρώπους της εταιρείας μας με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε, επιβραβεύοντας την προσπάθεια αυτή όχι μόνο με λόγια, αλλά και με πράξεις. 72 EconomyToday

Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, η Lidl πιστοποιείται ως Top Employer. Δέσμευση της εταιρείας για επένδυση πέραν των €320.000 για εκπαίδευση και άλλες δράσεις για τους εργαζομένους της

Ο ψυχολογικός παράγοντας διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Με ποιο τρόπο στηρίζετε και εμπνέετε τους εργαζομένους σας, ώστε με θετική σκέψη να διεκπεραιώνουν την εργασία τους; Φροντίσαμε για την καθημερινή ενημέρωση των εργαζομένων μέσω συστήματος εσωτερικής επικοινωνίας και του εταιρικού application αναφορικά με τα μέτρα πρόληψης και τρόπους διαφύλαξης της υγιεινής και της ασφάλειάς τους. Εξασφαλίσαμε πρόσβαση σε 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή Συμβουλευτικής Υποστήριξης για όλους τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους για απεριόριστη υποστήριξη από εξειδικευμένους συμβούλους δωρεάν. Δώσαμε τη δυνατότητα στους εργαζομένους των γραφείων να εργαστούν με τηλεργασία σε ποσοστό πάνω από 50%, έτσι ώστε να νιώθουν ασφαλείς και να μειώσουν στο ελάχιστο τις μετακινήσεις τους, όπως ακριβώς ήταν και οι συστάσεις των ειδικών, συμβάλλοντας στη μείωση της μετάδοσης του ιού. Ως ελάχιστο ευχαριστώ στους ανθρώπους μας, προχωρήσαμε παράλληλα στην παροχή έκτακτου bonus €600.000 για την υπερπροσπάθεια που κατέβαλαν κάτω από αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες.

Σε ποιες νέες και καινοτόμες αλλαγές έχετε προβεί, ώστε το μοντέλο λειτουργίας του οργανισμού σας να είναι πιο ευέλικτο και αποδοτικό; Κατά την περίοδο της πανδημίας, λαμβάνοντας υπόψη τις επιτακτικές ανάγκες των εργαζομένων μας, προσαρμόσαμε το πλάνο και τις δράσεις μας. Εκ των πραγμάτων, πέραν της ευλαβικής τήρησης των υγειονομικών πρωτοκόλλων, προχωρήσαμε και στη δημιουργία ομάδας διαχείρισης κρίσης COVID-19 εσωτερικά με ανοιχτή επικοινωνία με όλα τα αρμόδια Υπουργεία και Κρατικές Υπηρεσίες. Είμαστε η μόνη εταιρεία οργανωμένου λιανεμπορίου στην Κύπρο που έχει λάβει την πιστοποίηση από τον φορέα TUV Austria Cyprus «Covid Shield» στο ανώτατο επίπεδο Excellence για καταστήματα, αποθήκες και τη Lidl Food Academy, ακολουθώντας τις αυστηρότερες προδιαγραφές ενός προστατευμένου μικροπεριβάλλοντος ενάντια στον COVID-19, για να διασφαλίσουμε την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων αλλά και των πελατών μας. Όσον αφορά την ασφάλεια των εργαζομένων μας, σε συνέχεια της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, διενεργήσαμε διαγνωστικές εργαστηριακές εξετάσεις για κορωνοϊό και παρείχαμε όλες τις διευκολύνσεις στο προσωπικό μας για να συμμετέχει στα διαγνωστικά τεστ σε όλες τις πόλεις. Ενεργοποιήσαμε στις εγκαταστάσεις μας θερμοκάμερα για τον περιορισμό της εμφάνισης και της διάδοσης του κορωνοϊού COVID19. Όπως έχω όμως αναφέρει, δεν σταθήκαμε μόνο στα απαραίτητα, αλλά προχωρήσαμε και σε ουσιαστική στήριξη των ανθρώπων μας, προσφέροντας πρόσβαση σε 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή Συμβουλευτικής Υποστήριξης για όλους τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους για απεριόριστη υποστήριξη από εξειδικευμένους συμβούλους δωρεάν, αλλά και καθημερινή στήριξη με πράξεις.

LIDL ΚΥΠΡΟΥ

Η Lidl, ως μέλος του ομίλου Schwarz που εδρεύει στο Neckarsulm, είναι μια από τις κορυφαίες εταιρείες στη βιομηχανία λιανικού εμπορίου τροφίμων στη Γερμανία και στην Ευρώπη. Η Lidl εκπροσωπείται σε 32 χώρες σε όλο τον κόσμο και λειτουργεί σήμερα 10.800 καταστήματα και περισσότερα από 160 κέντρα διανομής σε 29 χώρες παγκοσμίως. Η Lidl απασχολεί σήμερα περίπου 287.000 υπαλλήλους. Σύμφωνα με την LZ Retailytics, ο Όμιλος Schwarz (Kaufland, Lidl) είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικού εμπορίου τροφίμων στην Ευρώπη. Για το οικονομικό έτος 2018, δημιούργησε πωλήσεις 104,3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Lidl Κύπρου, ως μέλος του ομίλου, διαθέτει 18 καταστήματα, καθώς και ένα υπερσύγχρονο κέντρο διανομής, και απασχολεί περισσότερους από 620 εργαζομένους.

στα καταστήματα, στο logistics center και στα γραφεία, έπρεπε να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες – η κάθε ομάδα με διαφορετικό τρόπο. Και το καταφέραμε. Διασφαλίσαμε ένα ασφαλές, υγιές εργασιακό περιβάλλον, διατηρήσαμε τις θέσεις εργασίας και τους μισθούς, και επιβραβεύσαμε τους πάνω από 620 εργαζομένους μας με επιπρόσθετες παροχές συνολικού ύψους €600.000. Όλα αυτά, καθώς και η συνεχής βελτίωση σε θέματα προσωπικού, για τα οποία φροντίζει η ομάδα Ανθρώπινου Δυναμικού, είναι που μας εξασφάλισαν μια τόσο σημαντική αναγνώριση για ακόμη μια χρονιά.

ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2021

Σε ποιους άξονες θα κινηθεί η στρατηγική σας για το 2021; Σε ποιους τομείς θα δοθεί έμφαση; Δέκα χρόνια τώρα στη Lidl Κύπρου εφαρμόζουμε ένα ολιστικό μοντέλο υπευθυνότητας, δημιουργώντας μια αδιάσπαστη αλυσίδα σε όλα τα επιχειρηματικά στάδια. Η βιωσιμότητα είναι κομμάτι του DNA μας, καθώς παίρνουμε πολύ σοβαρά την αλληλεπίδρασή μας με τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Προσπαθούμε καθημερινά για ένα καλύτερο αύριο, λειτουργώντας υπεύθυνα σε κάθε τομέα της επιχείρησής μας και εφαρμόζοντας τις βέλτιστες πρακτικές βιωσιμότητας και κοινωνικής υπευθυνότητας. Με προσανατολισμό στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθορίσαμε τα ουσιαστικά θέματα για τη Lidl Κύπρου και για τη διαμόρφωση της δικής μας Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η Στρατηγική μας ενσωματώνει συγκεκριμένες αξίες και πρακτικές υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και αφορά 5 πεδία: Προϊόντα, Εξωτερικοί Συνεργάτες, Περιβάλλον, Εργαζόμενοι, Κοινωνία. Με οδηγό τις αξίες μας λοιπόν, τον σεβασμό, την εμπιστοσύνη, την υπευθυνότητα, την ποιότητα, τη βιωσιμότητα, την ειλικρίνεια και τον δυναμισμό, χτίζουμε το μέλλον με την προσοχή μας στραμμένη στην υπεύθυνη χρήση των φυσικών πόρων και σε σύγχρονα οικονομικά πρότυπα, που θα εγγυηθούν το βιώσιμο μέλλον του πλανήτη. Για ποιους λόγους, μεσούσης της κρίσης, η εταιρεία σας παραμένει εργοδότης προτίμησης; Φέτος, είναι η 4η συνεχόμενη χρονιά που πιστοποιούμαστε ως Top Employer. Το 2020 ήταν μια χρονιά διαφορετική, ιδιαίτερα απαιτητική για όλους μας. Όλοι οι εργαζόμενοί μας,

«Είμαστε η μόνη εταιρεία οργανωμένου λιανεμπορίου στην Κύπρο που έχει λάβει την πιστοποίηση από τον φορέα TUV Austria Cyprus “Covid Shield” στο ανώτατο επίπεδο Excellence για καταστήματα, αποθήκες και τη Lidl Food Academy»

Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που σας καθιστούν έναν ελκυστικό εργοδότη; Η Lidl Κύπρου, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, θα επενδύσει περισσότερα από €170.000 στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων της και πάνω από €150.000 σε προγράμματα και δράσεις ευημερίας για τους εργαζομένους της. Με γνώμονα τους εργαζομένους της εταιρείας, στόχος μας είναι η περαιτέρω διαμόρφωση ενός ασφαλούς και αισιόδοξου περιβάλλοντος εργασίας, η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών εξέλιξης και ανάπτυξης, και η αναγνώριση της απόδοσης με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια. Ακόμη, προγραμματίζουμε νέες προσλήψεις σε μια πληθώρα θέσεων εργασίας σε καταστήματα, logistics center και γραφεία, ενδυναμώνοντας περαιτέρω την παρουσία μας στην κυπριακή αγορά λιανεμπορίου, µε στόχο η Lidl Κύπρου να παραμείνει εργοδότης επιλογής, με σταθερότητα και υπευθυνότητα.

EconomyToday 73

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α : T op e m ploy e r s

PARIMATCH

ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ «Η επιτυχημένη πορεία της Parimatch οφείλεται στην προσήλωσή μας στον στόχο μας να γίνουμε η κορυφαία στοιχηματική εταιρεία στην Κύπρο», τονίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o CEO της Parimatch Κύπρου, Στέλιος Ελευθερίου, αποκαλύπτοντας παράλληλα σε ποιους άξονες θα κινηθεί η στρατηγική της εταιρείας, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο κορωνοϊός βρίσκεται ακόμα στην κοινότητα. Όπως επισημαίνει ο κ. Ελευθερίου, «η στρατηγική μας το 2021 στηρίζεται στην αποφασιστικότητα να παραμείνουμε τολμηροί και να ξεπερνούμε κάθε εμπόδιο, αυτοσχεδιάζοντας και προσπαθώντας να συνεχίσουμε να προσφέρουμε ασυναγώνιστη ψυχαγωγική εμπειρία στους πελάτες μας με ναυαρχίδα τη νέα μας, υπερσύγχρονη πλατφόρμα». Τέλος, αναφέρεται στον τρόπο διαχείρισης της κρίσης και εξηγεί για ποιους λόγους η Parimatch παραμένει εργοδότης προτίμησης.

α τελευταία τρία χρόνια, η Parimatch έχει κάνει μια δυναμική εμφάνιση στην κυπριακή αγορά. Πού οφείλεται αυτή η επιτυχημένη πορεία και ποια ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα και σταθμοί αυτά τα τρία χρόνια; H Parimatch λειτουργεί με βάση την καινοτομία της ψηφιακής εποχής και συνεχώς αναπτύσσεται και βελτιώνει την ποιότητα εμπειρίας των πελατών της. Θέλει να μετρά μόνο νίκες και συνεχίζει δυναμικά να εξελίσσει τις υπηρεσίες της βάσει των απαιτήσεων του Κύπριου παίκτη. Η επιτυχημένη πορεία της Parimatch οφείλεται στην προσήλωσή μας στον στόχο μας να γίνουμε η κορυφαία στοιχηματική εταιρεία στην Κύπρο. Μεγάλο βήμα προς την επίτευξη του στόχου μας είναι η δημιουργία μιας εξελιγμένης και δυναμικής πλατφόρμας με καινούργια χαρακτηριστικά, ξεπερνώντας τις τεχνολογικές προκλήσεις. Σε αυτά τα τρία χρόνια επιτυχημένης πορείας, ο σημαντικότερος σταθμός της Parimatch είναι και ο πιο πρόσφατος, όπου η δυναμική ομάδα της Parimatch ετοίμασε μια φιλική και εύχρηστη πλατφόρμα με απόλυτο έλεγχο στη λειτουργία του στοιχηματικού λογαριασμού και διαθεσιμότητα στατιστικών πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα. Η πλατφόρμα προσφέρει επίσης πρόγραμμα και αποτελέσματα αγώνων 74 EconomyToday

Ο CEO της Parimatch Κύπρου, Στέλιος Ελευθερίου, αποκαλύπτει τα πλάνα για το 2021 και εξηγεί για ποιους λόγους η εταιρεία παραμένει στην κορυφή

ανά Ημερομηνία, Άθλημα και Πρωτάθλημα, καθώς και υπερσύγχρονο cash out. Αδιαμφισβήτητα, αυτά τα τρία χρόνια είμαστε υπερήφανοι για πολλά! Έχουμε πετύχει να είμαστε ανάμεσα στις πρώτες προτιμήσεις του Κύπριου παίκτη σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης, η Parimatch έχει αναγνωριστεί και τιμηθεί με το βραβείο «Best Workplace - Εργοδότης Προτίμησης», γεγονός που θεωρούμε σταθμό στην εταιρεία μας, μιας και οι άνθρωποί μας είναι η δύναμη και το σημαντικότερο περιουσιακό μας στοιχείο. Επιπρόσθετα, η ίδρυση του Parimatch Foundation, του φιλανθρωπικού οργανισμού της εταιρείας μέσω του οποίου ο όμιλος στηρίζει έμπρακτα την κοινωνία με πληθώρα κοινωνικών δράσεων, αποτελεί σημαντικότατο κομμάτι της φιλοσοφίας μας. Το Parimatch Foundation είναι ένα διεθνές ίδρυμα κοινωφελούς χαρακτήρα που στοχεύει στη βελτίωση της υγείας και στην ευημερία των κοινοτήτων μέσω της εκπαίδευσης και της συμμετοχής των παιδιών στον αθλητισμό, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες για όλους. Όλα αυτά τα χρόνια, όραμά μας είναι να παρέχουμε την καλύτερη στοιχηματική εμπειρία στους πελάτες μας και το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στους υπαλλήλους μας και να προσφέρουμε στην τοπική κοινωνία, φροντίζοντας για τη μελλοντική γενιά και δίνοντας ελπίδα στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Πώς διαχειρίζεται η Parimatch τις επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού; Με ποιο τρόπο γίνεται η διαχείριση της κρίσης σε οργανωτικό επίπεδο και με ποιους άλλους τρόπους στηρίζετε το προσωπικό σας; Mε κοινό στόχο να σπάσει την αλυσίδα εξάπλωσης του ιού COVID-19 και παράλληλα να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία της, η εταιρεία υιοθέτησε από τον Μάρτιο την εργασία από το σπίτι, αξιοποιώντας την ισχυρή τεχνολογική υποδομή και τις σύγχρονες διαδικτυακές μεθόδους εργασίας που έχει αναπτύξει μέσα από την πορεία της. Στη συνέχεια, προχωρήσαμε σε μια υβριδική μορφή εργασίας, δίνοντας την επιλογή στο προσωπικό είτε να εργαστεί από το σπίτι είτε να πηγαίνει στο γραφείο σε μικρούς αριθμούς, επιτρέποντας τις βασικές συναντήσεις να προχωρήσουν και διευκολύνοντας έτσι τις στιγμές κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Φροντίζουμε πρωτίστως για την υγεία και ευημερία του προσωπικού μας και της ευρύτερης κοινωνίας, παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και ενεργούμε ανάλογα. Με ομαδικότητα και ευελιξία και μέσω της χρήσης σύγχρονων εργαλείων εργασίας, συνεχίζουμε ομαλά τις δραστηριότητές μας. Προχωρήσαμε σε τακτές απολυμάνσεις των γραφείων μας, προμηθεύσαμε από πολύ νωρίς το προσωπικό με αντισηπτικά και μάσκες προστασίας και σε όσους επιθυμούν στέλνουμε τους υπολογιστές και τις καρέκλες γραφείου στο σπίτι τους, έτσι ώστε όλοι να συνεχίζουν απρόσκοπτα και άνετα τις εργασίες τους. Επιπλέον, η ομάδα HR φρόντισε να διοργανώσει διάφορες εικονικές και ομαδικές δραστηριότητες για το προσωπικό, όπως ομαδικό παιχνίδι γρίφων, challenges σε ένα φιλικό chat room και διαδικτυακά σεμινάρια, για να κρατήσει αμέριστο το ενδιαφέρον τους και για να νιώθουν, ακόμη και στις στιγμές της καραντίνας, μέλη της οικογένειας Parimatch. Το 2021 αναμένεται να είναι μια ακόμα δύσκολη και πρωτόγνωρη χρονιά. Σε ποιους άξονες θα κινηθεί η στρατηγική σας στην τοπική αγορά; Η κρίση λόγω κορωνοϊού ανάγκασε όλη την αγορά να επαναπροσδιορίσει τα πλάνα της χρονιάς. Για να ξεπεράσουμε τα εμπόδια, χρειάζεται ανά πάσα στιγμή να είμαστε έτοιμοι να επαναξιολογήσουμε τους στόχους μας και να διατηρήσουμε την προσαρμοστικότητά μας στις συνεχείς αλλαγές. Αυτές οι δυσκολίες μάς έδωσαν την ευκαιρία να δημιουργήσουμε καινούργιες ιδέες και να καινοτομήσουμε. Η στρατηγική μας το 2021 στηρίζεται στην αποφασιστικότητα να παραμείνουμε τολμηροί και να ξεπερνούμε κάθε εμπόδιο, αυτο-

σχεδιάζοντας και προσπαθώντας να συνεχίσουμε να προσφέρουμε ασυναγώνιστη ψυχαγωγική εμπειρία στους πελάτες μας με ναυαρχίδα τη νέα μας, υπερσύγχρονη πλατφόρμα.

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ

Τι αλλάζει σε επίπεδο marketing campaign και σε ποιες νέες ενέργειες θα προβείτε ως μια εταιρεία με έντονη παρουσία στο νησί; Στόχος μας είναι κάθε χρονιά η παρουσία μας, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, να υπερβαίνει τα συνηθισμένα. Πρόσφατα, ο όμιλος της Parimatch εισήλθε στη διεθνή αγορά χορηγιών ποδοσφαίρου, υπογράφοντας συμφωνίες με τις ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ Λέστερ και Έβερτον, καθώς και με τον διεθνή γίγαντα Γιουβέντους. Επιπρόσθετα, έχουμε συνάψει συμφωνία με τη Λα Λίγκα και περισσότερες συνεργασίες αναμένονται εντός του 2021. Οι συνεργάτες που επιλέγει η Parimatch έχουν πάντα ένα κοινό χαρακτηριστικό.

Πάντα ακολουθούν τη διαδρομή προς τη νίκη χωρίς κανένα συμβιβασμό και έρχονται να προστεθούν στις ήδη μεγάλες συνεργασίες της Parimatch, όπως με τον θρύλο Κόνορ Μακγκρέγκορ, τον Πιοτρ Γιαν και τις αδελφές Σεβτσένκο. Η Parimatch είναι επίσης ο παγκόσμιος συνεργάτης στοιχημάτων της δημοφιλούς ομάδας esports Fnatic, ο κύριος συνεργάτης του Virtus.pro και ο αποκλειστικός συνεργάτης στοιχημάτων στην UFC στην περιοχή των χωρών της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών. Στην Κύπρο η Parimatch είναι περήφανος κύριος χορηγός του ΑΠΟΕΛ και επίσημος χορηγός της Νέας Σαλαμίνας, ενώ πρόσφατα έχουμε υπογράψει χορηγική συνεργασία και με την Ένωση Νέων Παραλιμνίου. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε διασκέδαση με υπεύθυνο στοιχηματισμό σε όλο τον κόσμο και φιλοδοξούμε να απευθυνθούμε σε ένα όλο και πιο ευρύ κοινό, μεγιστοποιώντας τις καμπάνιες μάρκετίνγκ μας. Η Parimatch Κύπρου αποτελεί μια εταιρεία που έχει καθιερωθεί ως ελκυστικός χώρος εργασίας. Για ποιους λόγους η Parimatch, ακόμα και εν μέσω κρίσης, παραμένει εργοδότης προτίμησης; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που σας καθιστούν έναν ελκυστικό εργοδότη; Εκτός από όσα σας έχω αναφέρει για το πώς στηρίζουμε το προσωπικό μας εν μέσω πανδημίας, αξίζει να αναφερθεί πως πετύχαμε όχι μόνο ολόκληρη την καταβολή των μισθών, αλλά και την καταβολή bonus και αυξήσεων. Επίσης, συνεχίζουμε κανονικά τις νέες προσλήψεις και προσφέρουμε ανταγωνιστικά ωφελήματα, όπως ιατροφαρμακευτική κάλυψη, ευέλικτο ωράριο, δωρεάν γεύμα σ’ έναν όμορφο χώρο με ανάλαφρο κλίμα και ευκαιρίες για προσωπική και επαγγελματική ανέλιξη, με στόχο να παραμείνουμε εργοδότες προτίμησης.

2,6 ΕΚΑΤ. ΠΕΛΑΤΕΣ «Στην Κύπρο η Parimatch είναι περήφανος κύριος χορηγός του ΑΠΟΕΛ και επίσημος χορηγός της Νέας Σαλαμίνας, ενώ πρόσφατα έχουμε υπογράψει χορηγική συνεργασία και με την Ένωση Νέων Παραλιμνίου»

Πείτε μας λίγα λόγια για το εταιρικό προφίλ της Parimatch. Η Parimatch είναι παγκόσμια εταιρεία στοιχήματος και τεχνολογίας με έδρα την Κύπρο, διαθέτοντας μια πρωτοποριακή διαδικτυακή πλατφόρμα και πάνω από 2,6 εκατ. πελάτες. Είναι μια από τις κορυφαίες εταιρείες αθλητικών στοιχημάτων και προσφέρει απρόσκοπτη ψυχαγωγία, συνδυάζοντας την τεχνολογία, την επιχειρηματικότητα και τον αθλητισμό, βασιζόμενη στην καινοτομία. Ιδρύθηκε το 1994 και έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στοιχημάτων στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στις χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών. Πλέον, η εταιρεία έχει διευρύνει τη λειτουργία της σε νέες αγορές και δραστηριοποιείται σε τέσσερις ηπείρους.

Στην Κύπρο λειτουργεί νόμιμα με άδεια αποδέκτη στοιχημάτων Κατηγορίας Β (αρ. άδειας B0013) από την Εθνική Αρχή Στοιχημάτων, από την ιστοσελίδα https://parimatch.com.cy.

EconomyToday 75

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α : T op e m ploy e r s

ΔΙΝΟΥΜΕ ΑΞΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ «Η πιστοποίησή μας ως Great Place to Work® όχι μόνο δικαιώνει τις προσπάθειές μας, αλλά αποτελεί μια ακόμα πρόκληση για να γινόμαστε συνεχώς καλύτεροι», τονίζει σε συνέντευξή της στο περιοδικό Economy Today η CEO της Unicars, Χριστιάννα Διογένους, υπογραμμίζοντας πως «ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε σε προτεραιότητα». Εκφράζοντας χαρά και υπερηφάνεια γι’ αυτή τη σημαντική διάκριση, η κ. Διογένους αναφέρεται μεταξύ άλλων στις δράσεις που αναπτύχθηκαν από τη Unicars για στήριξη του προσωπικού εν μέσω COVID-19 αλλά και για δημιουργία ενός υγιούς, ασφαλούς και αρμονικού εργασιακού περιβάλλοντος. Καταλήγοντας, επισημαίνει πως «επενδύουμε αρκετά στην εταιρική κουλτούρα, καθώς πιστεύουμε ακράδαντα πως είναι η βάση για τη διαχρονική επιτυχία της εταιρείας μας».

UNICARS είναι η πρώτη εταιρεία στον τομέα της αυτοκίνησης στην Κύπρο που πιστοποιείται ως Great Place to Work. Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς και υπερήφανοι που η εταιρεία μας πιστοποιήθηκε ως Great Place to Work®. Για εμάς στη Unicars, ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε σε προτεραιότητα, και η σημαντική αυτή διάκριση –η πρώτη για τον κλάδο μας στην Κύπρο– έρχεται να επισφραγίσει την αξία που δίνουμε στους ανθρώπους μας. Σε μια εποχή μάλιστα όπου η εργασιακή, οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική σταθερότητα επιδέχονται συνεχείς κλυδωνισμούς λόγω κορωνοϊού, οι άνθρωποί μας εισπράττουν και αντιλαμβάνονται τι σημαίνει Unicars, και μας ανταποδίδουν έμπρακτα την ικανοποίηση και την ευγνωμοσύνη τους, έτσι ώστε να εξακολουθήσουμε να οδηγούμε από κοινού με επιτυχία τις ιστορίες τους. Η πιστοποίηση ως Great Place to Work® όχι μόνο δικαιώνει τις προσπάθειές μας, αλλά αποτελεί μια ακόμα πρόκληση για να γινόμαστε συνεχώς καλύτεροι, ενισχύοντας τη διαχρονική μας επιδίωξη για τη δημιουργία ενός υγιούς, ασφαλούς και αρμονικού εργασιακού περιβάλλοντος, όπου οι εργαζόμενοί μας νιώθουν άνετα να παράγουν, να δημιουργούν και να αναπτύσσονται. 76 EconomyToday

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΕΩΝ

Η CEO της UNICARS, Χριστιάννα Διογένους, αναφέρεται στην πιστοποίηση που έλαβε η εταιρεία ως Great Place to Work® και τονίζει τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα σε μια επιχείρηση

Για ποια από τις δράσεις που αναπτύξατε για το προσωπικό σας αισθάνεστε μεγαλύτερη περηφάνια; Και ποιες άλλες δράσεις και ενέργειες θα εγκαινιάσετε φέτος προκειμένου να διατηρήσετε αυτή τη διάκριση; Η αλήθεια είναι πως επενδύουμε αρκετά στην εταιρική κουλτούρα, καθώς πιστεύουμε ακράδαντα πως είναι η βάση για τη διαχρονική επιτυχία της εταιρείας μας! Έτσι έχουμε διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο που περιλαμβάνει επιμέρους δράσεις αλλά και ένα τριετές πρόγραμμα ανάπτυξης της εταιρικής κουλτούρας, το οποίο μάλιστα βρίσκεται σε εξέλιξη. Μέσα από τις δράσεις αυτές, καταφέραμε να περάσουμε τις διαχρονικές αξίες και τα ιδανικά της εταιρείας, ώστε ο κόσμος να αντιληφθεί το DNA της Unicars, καθώς και όλα εκείνα τα στοιχεία που την κάνουν να ξεχωρίζει όλα αυτά τα χρόνια. Παράλληλα όμως με όλες αυτές τις ενέργειες και σε συνδυασμό με τις συνεχείς εκπαιδεύσεις και συμμετοχές του προσωπικού μας σε εξειδικευμένα σεμινάρια, επενδύουμε σταθερά και με συνέπεια στην προσωπική ανάπτυξη των ανθρώπων μας. Με αυτό τον τρόπο αποδεικνύουμε διαρκώς πως το μεγαλύτερο κεφάλαιο είναι οι άνθρωποί μας. Μέσα από την αλληλεπίδραση και τη διαδραστικότητα του

προγράμματος ανταλλάξαμε ιδιαίτερα χρήσιμες και δημιουργικές ιδέες για δράσεις και βελτιώσεις που πρέπει να γίνονται για να πετυχαίνουμε τους στόχους μας (ποιοτικούς και ποσοτικούς), ενώ η διαρκής επικοινωνία και η συνεχής ενημέρωση από το top management προς το προσωπικό δημιούργησαν μια ανοιχτή πλατφόρμα ανταλλαγής ιδεών, που συμβάλλει καθοριστικά στην επιτυχία της ομάδας της Unicars, και κατ’ επέκταση και της εταιρείας ως οργανισμού. Τέλος, η προσαρμογή μας στην ψηφιακή εποχή, η οποία είχε ξεκινήσει αρκετό καιρό πριν, χρησιμοποιώντας δημοφιλείς ψηφιακές πλατφόρμες επικοινωνίας, μας βοήθησε ώστε, ακόμα και στις δύσκολες συνθήκες που προέκυψαν, να διατηρήσουμε σε υψηλά standards αξίες όπως το team spirit και η συλλογική προσπάθεια. Μέσα από όλες αυτές τις μικρότερες ή τις μεγαλύτερες δράσεις, δείξαμε και συνεχίζουμε να δείχνουμε στους ανθρώπους μας πόσο πολύ επενδύουμε σε αυτούς, γεγονός που μας κάνει περήφανους. Άλλωστε, και η διάκριση αυτή αποτελεί τρανή απόδειξη της επένδυσης σε αυτό που πιστεύουμε και προστατεύουμε περισσότερο από κάθε τι: τους ανθρώπους μας.

ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ

Ποια οφέλη αποκομίζει μια εταιρεία από μια τέτοια διάκριση; Τα οφέλη μιας τέτοιας διάκρισης είναι ιδιαίτερα σημαντικά, τόσο για τους ανθρώπους της όσο και για την ίδια την εταιρεία. Το προσωπικό αναγνωρίζει τις συνεχείς προσπάθειές μας για τη δημιουργία ενός αρμονικού και ευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντος. Άλλωστε, για τους περισσότερους από εμάς ο χώρος εργασίας αποτελεί το δεύτερό μας σπίτι, όπου περνάμε αρκετές ώρες της ημέρας μας αλλά και της ζωής μας. Όταν λοιπόν εργάζεσαι σε ένα ασφαλές, ευχάριστο και όμορφο περιβάλλον, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νιώθεις καλύτερα, να εργάζεσαι πολύ καλύτερα, να παράγεις περισσότερο, αλλά και να αισθάνεσαι πιο δημιουργικός και γεμάτος όρεξη για δουλειά. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο κόσμος πλέον αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως η Unicars είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εταιρεία και αυτό μας κάνει ακόμα πιο δυνατούς!

«Η διάκριση αυτή αποτελεί τρανή απόδειξη της επένδυσης σε αυτό που πιστεύουμε και προστατεύουμε περισσότερο από κάθε τι: τους ανθρώπους μας»

Πώς γίνεται η διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού από τη Unicars; Με ποιους τρόπους στηρίζετε τους εργαζομένους σας; Για εμάς, η ασφάλεια του προσωπικού μας αποτέλεσε και αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη. Έτσι, οφείλω να ομολογήσω πως αισθανθήκαμε ιδιαίτερα περήφανοι που, κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, καταφέραμε και διαφυλάξαμε την υγεία όλων των εργαζομένων. Επιπροσθέτως με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων δημιουργήσαμε όλες εκείνες τις υποδομές ώστε ως εταιρεία να είμαστε ευέλικτοι και να προσαρμοζόμαστε στις όποιες εξελίξεις προκύπτουν! Η Unicars, κατανοώντας τις ιδιόμορφες συνθήκες που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού και επιθυμώντας να συμβάλει θετικά στη νέα πραγματικότητα που δημιουργήθηκε στις επιχειρήσεις, ανταποκρίθηκε στις νέες προκλήσεις, παραμένοντας δίπλα στους ανθρώπους της. Από την πρώτη στιγμή, ακούσαμε τους ειδικούς και αντιμετωπίσαμε την κατάσταση με ψυχραιμία, υπευθυνότητα, αλλά και αισιοδοξία, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες δράσεις. Προχωρήσαμε στη διαμόρφωση μιας εννιαμελούς επιτροπής διαχείρισης κρίσεων, με σκοπό την παρακολούθηση των εξελίξεων, την αξιολόγηση των δεδομένων, τη διαμόρφωση των εισηγήσεων και δράσεων, καθώς και την ανάπτυξη πρωτοκόλλων για την αντιμετώπιση θεμάτων λειτουργίας. Υιοθετήσαμε άμεσα την τηλεργασία, προκειμένου να στηρίξουμε και να κρατήσουμε ασφαλείς τους εργαζομένους μας. Προστατεύσαμε το προσωπικό μας, και ιδιαίτερα τις ευπαθείς μας ομάδες, ώστε να λειτουργήσουμε όσο καλύτερα γινόταν, παρέχοντας υγεία και ασφάλεια. Παραμείναμε σε λειτουργία για την εξυπηρέτηση των πελατών μας, ενώ παράλληλα εστιάσαμε στη διαχείριση του cash flow και στην αύξηση της αποδοτικότητάς μας προκειμένου να θωρακίσουμε την εταιρεία και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά της για το νέο μέλλον. Πλέον, βάσει της εμπειρίας που έχουμε αποκτήσει με όλα όσα συμβαίνουν στο πλαίσιο της κατάστασης λόγω πανδημίας, υπάρχει έτοιμο πλάνο δράσης για οτιδήποτε μπορεί να προκύψει, επομένως είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε πιθανό σενάριο με αποφασιστικότητα, συλλογικότητα και ασφάλεια.

EconomyToday 77

ΘΕΜΑ

78 EconomyToday

Κομισιόν: Νέα μέτρα για ταξίδια

από χώρες εκτός της Ε.Ε. Πρόσθετες διασφαλίσεις και απαιτήσεις για τους διεθνείς ταξιδιώτες που εισέρχονται στην Ε.Ε. προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι νέες παραλλαγές του κορωνοϊού και η ασταθής κατάσταση της υγείας σε όλο τον κόσμο απαιτούν, κατά την Κομισιόν, περαιτέρω δράση για να διασφαλιστεί ότι κάθε ταξίδι προς την Ε.Ε. πραγματοποιείται με ασφάλεια. Προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις, η Επιτροπή προτείνει επίσης επικαιροποιημένα κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη το ποσοστό διαγνωστικών εξετάσεων, τη θετικότητα των διαγνωστικών εξετάσεων και τον εντοπισμό των ανησυχητικών παραλλαγών του ιού, στο πλαίσιο λήψης αποφάσεων σχετικά με την εφαρμογή περιορισμών στα μη απαραίτητα ταξίδια προς την Ε.Ε. από συγκεκριμένη τρίτη χώρα. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

EconomyToday 79

ΘΕΜΑ

Τα πρόσθετα μέτρα α κράτη-μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν πρόσθετα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα ταξίδια προς την Ε.Ε. πραγματοποιούνται με ασφάλεια. Αυτό αφορά όσους ταξιδεύουν στην Ε.Ε. για ουσιώδεις λόγους, τους πολίτες της Ε.Ε. και τους επί μακρόν διαμένοντες, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, όπως και εκείνους που ταξιδεύουν από χώρες για τις οποίες έχει αρθεί ο περιορισμός των μη απαραίτητων ταξιδιών: • Υποχρεωτικά διαγνωστικά τεστ πριν από την αναχώρηση: Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να απαιτούν από τους ταξιδιώτες να έχουν υποβληθεί σε τεστ αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) με αρνητικό αποτέλεσμα για τη νόσο COVID-19 πριν από την αναχώρησή τους και να υποβάλουν αποδεικτικά στοιχεία του εν λόγω αρνητικού τεστ. Το τεστ πρέπει να πραγματοποιείται το νωρίτερο 72 ώρες πριν από την αναχώρηση. Οι πολίτες της Ε.Ε., οι κάτοικοι και τα μέλη των οικογενειών τους θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν το τεστ μετά την άφιξή τους. Τα υποχρεωτικά τεστ μπορούν να συνδυάζονται με υποχρέωση αυτοαπομόνωσης, καραντίνας και ιχνηλάτησης επαφών, καθώς και με πρόσθετα τεστ, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, για περίοδο έως 14 ημερών, υπό την προϋπόθεση ότι το κράτος-μέλος επιβάλλει τις ίδιες απαιτήσεις στους υπηκόους του, όταν ταξιδεύουν από την ίδια τρίτη χώρα. Εξαιρέσεις θα μπορούσαν να αποφασιστούν για ορισμένες κατηγορίες ταξιδιωτών με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, εάν οι υποχρεώσεις αυτές θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον ίδιο τον σκοπό του ταξιδιού. Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών και οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι θα πρέπει να εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής τεστ PCR με αρνητικό αποτέλεσμα και μπορεί να τους ζητηθεί να παρουσιάσουν αρνητικό τεστ ταχείας αντίδρασης μόνο κατά την άφιξη. Υπάρχουν επίσης ειδικοί κανόνες για τα ιπτάμενα πληρώματα. • Αυστηρότερα μέτρα για την αντιμετώπιση των ανησυχητικών παραλλαγών του ιού: Για ταξίδια από χώρες στις οποίες έχει ανιχνευθεί ανησυχητική παραλλαγή του ιού, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιβάλλουν συστηματικά μέτρα ασφάλειας, όπως αυτοαπομόνωση, καραντίνα και ιχνηλάτηση επαφών για περίοδο έως 14 ημερών. Ειδι-

Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν πρόσθετα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα ταξίδια προς την Ε.Ε. πραγματοποιούνται με ασφάλεια

Επόμενα βήματα Εναπόκειται τώρα στο Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή. Μόλις εγκριθεί η πρόταση, εναπόκειται στα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν τα πρόσθετα μέτρα διασφάλισης που καθορίζει η εν λόγω πρόταση και να επανεξετάσουν τον κατάλογο των τρίτων χωρών για τις οποίες θα πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί με βάση τα επικαιροποιημένα κριτήρια. Το Συμβούλιο θα πρέπει να συνεχίσει να επανεξετάζει τον κατάλογο των χωρών που εξαιρούνται από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς κάθε δύο βδομάδες και να τον επικαιροποιεί κατά περίπτωση. 80 EconomyToday

κότερα, οι ταξιδιώτες θα πρέπει υποχρεωτικά να τίθενται σε καραντίνα και να υποβάλλονται σε πρόσθετα τεστ κατά την άφιξη ή μετά την άφιξή τους. • Κοινό ευρωπαϊκό έντυπο εντοπισμού επιβατών: Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να απαιτούν από όσους εισέρχονται στην Ε.Ε. να υποβάλλουν έντυπο εντοπισμού επιβατών σύμφωνα με τις ισχύουσες απαιτήσεις προστασίας δεδομένων. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα κοινό ευρωπαϊκό έντυπο εντοπισμού επιβατών.

Επικαιροποιημένα κριτήρια

Κατά την εξέταση της άρσης των περιορισμών στα μη απαραίτητα ταξίδια προς την Ε.Ε. από χώρα εκτός Ε.Ε., το Συμβούλιο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα ποσοστά κοινοποίησης κρουσμάτων, τα ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων, τα ποσοστά θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων, καθώς και τη συχνότητα εμφάνισης των ανησυχητικών παραλλαγών του ιού. Θα πρέπει να εφαρμόζονται τα ακόλουθα κριτήρια, τα οποία αντικατοπτρίζουν τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις: • Σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων της νόσου COVID-19 14 ημερών (δηλ. συνολικός αριθμός

Τα δεδομένα

των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτων COVID-19 ανά 100.000 κατοίκους κατά τις προηγούμενες 14 ημέρες σε περιφερειακό επίπεδο) όχι μεγαλύτερο από 25 ανά 100.000 κατοίκους. • Ποσοστό διαγνωστικών τεστ (δηλ. αριθμός τεστ διάγνωσης λοίμωξης από τη νόσο COVID-19 ανά 100.000 κατοίκους που πραγματοποιήθηκαν κατά τις προηγούμενες επτά ημέρες) άνω των 300 ανά 100.000 κατοίκους. • Ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών τεστ (δηλ. ποσοστό θετικών τεστ μεταξύ όλων των τεστ διάγνωσης λοίμωξης από τη νόσο COVID-19 που διενεργήθηκαν κατά τις προηγούμενες επτά ημέρες) όχι μεγαλύτερο του 4%. • Να λαμβάνεται υπόψη η φύση του ιού που υπάρχει στη χώρα, ιδίως κατά πόσον έχουν ανιχνευθεί παραλλαγές του ιού που προκαλούν ανησυχία. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει επίσης να συνεχίσουν να λαμβάνουν υπόψη την αμοιβαιότητα μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Εκτός από αυτές τις επικαιροποιήσεις σχετικά με τα ταξίδια από χώρες εκτός της Ε.Ε., η Επιτροπή υπέβαλε επίσης πρόταση για την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου για τον συντονισμό των μέτρων που επηρεάζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ε.Ε.

Οι νέες παραλλαγές του κορωνοϊού και η ασταθής κατάσταση της υγείας σε όλο τον κόσμο απαιτούν, κατά την Κομισιόν, περαιτέρω δράση για να διασφαλιστεί ότι κάθε ταξίδι προς την Ε.Ε. πραγματοποιείται με ασφάλεια

Επί του παρόντος ισχύει προσωρινός περιορισμός των μη ουσιωδών μετακινήσεων προς την Ε.Ε. από πολλές τρίτες χώρες. Το Συμβούλιο επανεξετάζει τακτικά και, κατά περίπτωση, επικαιροποιεί τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες είναι δυνατόν να γίνουν ταξίδια, με βάση την αξιολόγηση της υγειονομικής κατάστασης. Το Συμβούλιο επικαιροποίησε για τελευταία φορά τον εν λόγω κατάλογο στις 17 Δεκεμβρίου 2020. Ο περιορισμός αυτός καλύπτει μόνο τις μη ουσιώδεις μετακινήσεις. Όσοι έχουν ουσιώδη λόγο να έρθουν στην Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι σε θέση να το πράξουν, με την επιφύλαξη των μέτρων διασφάλισης που περιγράφονται στην πρόταση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι κατηγορίες ταξιδιωτών που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της σύστασης του Συμβουλίου. Οι πολίτες της Ε.Ε. και οι επί μακρόν διαμένοντες, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται στην Ε.Ε. Η πρόταση δεν αλλάζει τις κατηγορίες ταξιδιωτών που εξαιρούνται από τον περιορισμό. Για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν με συνέπεια τους περιορισμούς, η Επιτροπή εξέδωσε στις 28 Οκτωβρίου 2020 κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κατηγορίες προσώπων που θεωρούνται ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες και, ως εκ τούτου, εξαιρούνται από τους περιορισμούς. Στις 19 Ιανουαρίου, πριν από τη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών για τη συντονισμένη αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού, η Επιτροπή καθόρισε μια σειρά δράσεων που απαιτούνται για την ενίσχυση της μάχης ενάντια στην πανδημία. Στο πλαίσιο της τηλεδιάσκεψης της 21ης Ιανουαρίου 2021, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε. αναγνώρισαν ότι το Συμβούλιο ενδέχεται να χρειαστεί να επανεξετάσει τις συστάσεις του σχετικά με τις μη ουσιώδεις μετακινήσεις προς την Ε.Ε. υπό το πρίσμα των κινδύνων που ενέχουν οι νέες παραλλαγές του ιού. Μετά τη συνεδρίαση, η Πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα προτείνει πρόσθετα μέτρα ασφαλείας για τις ουσιώδεις μετακινήσεις από χώρες εκτός της Ε.Ε.

EconomyToday 81

ΘΕΜΑ

ΠΡΟΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ

Η ΠΡΩΗΝ ΛΑΪΚΗ

Προς εκκαθάριση βαίνει η πρώην Λαϊκή Τράπεζα μετά από αίτημα που υπέβαλε στις 8 Ιανουαρίου 2021 στο δικαστήριο η Κεντρική Τράπεζα. «Τώρα πλέον το ρολόι είναι στην πλευρά του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας», ανέφερε με νόημα στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, στις 25 Ιανουαρίου, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

82 EconomyToday

μένων και €140 εκατ. που έχουν ληφθεί από τις μέχρι τώρα πωλήσεις των περιουσιακών στοιχείων της πρώην Λαϊκής. Το 2013, στη βάση αποτίμησης της KPMG, τα περιουσιακά στοιχεία είχαν υπολογιστεί στα €663 εκατ. Ο Σύνδεσμος Καταθετών της Λαϊκής (ΣΥΚΑΛΑ), στη δική του αποτίμηση, είχε υπολογίσει τα περιουσιακά αυτά στοιχεία στα €800 εκατ. Χαρακτηριστικό ήταν το σχόλιο του Προέδρου του ΣΥΚΑΛΑ, Άδωνη Παπακωνσταντίνου. «Η πιο σταθερή πορεία από το 2013 μέχρι σήμερα ήταν η σταδιακή μείωση των περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκής, τα οποία ξεκίνησαν από έναν πολύ ψηλό αριθμό, εμείς εκτιμούσαμε στα €800 - €900 εκατ., αλλά σήμερα που μιλούμε το ποσό αυτό κυμαίνεται στα €230 εκατ.».

Οι μετοχές στην Τράπεζα Κύπρου

Κωνσταντίνος Ηροδότου σημείωσε ότι «στόχος είναι να πάμε στην εκκαθάριση για να πάρουν όσο το δυνατόν περισσότερα οι καταθέτες, που είναι και δικός μου στόχος προσωπικά, όσο και της Αρχής Εξυγίανσης».

Μαζεύτηκαν €232 εκατ. Η πορεία της διαχείρισης του γίγαντα της πρώην Λαϊκής έχει περάσει από χίλια μύρια κύματα. Από το 2013 μέχρι σήμερα, η Διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας άλλαξε χέρια τρεις φορές. Πανίκος Δημητριάδης, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη και Κωνσταντίνος Ηροδότου ασχολήθηκαν με την πρώην Λαϊκή. Αλλαγές προσώπων όμως υπήρξαν και στους ειδικούς διαχειριστές. Η Άντρη Αντωνιάδου παραιτήθηκε και την διαδέχθηκε ο Κρις Παύλου. Ο τελευταίος ειδικός διαχειριστής έμελλε να ήταν ο Κλεόβουλος Αλεξάνδρου. Κατά τη σχεδόν οκταετή αυτή πορεία συγκεντρώθηκαν €232 εκατ., περιλαμβανο-

Στην τελευταία στροφή εισέρχεται η Λαϊκή Τράπεζα, μετά το αίτημα της Κεντρικής Τράπεζας για εκκαθάριση

Ένα από τα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία της πρώην Λαϊκής είναι οι μετοχές της στην Τράπεζα Κύπρου. Η πρώην Λαϊκή είναι εκ των μεγαλομετόχων της τράπεζας, καθώς κατέχει το 4,81% του μετοχικού κεφαλαίου. Οι μετοχές αυτές μεταφέρονται στον εκκαθαριστή, ο οποίος θα αποφασίσει εάν θα τις πωλήσει για να αποδώσει μετρητά στους «κουρεμένους» καταθέτες ή εάν θα τους τις παραχωρήσει. Η Λαϊκή είχε τεθεί υπό εξυγίανση, σύμφωνα και με την πολιτική απόφαση που λήφθηκε στο Eurogroup, στις 25/3/2013, με την εφαρμογή του μέτρου της πώλησης εργασιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εργασίες, οι ασφαλισμένες καταθέσεις, οι υποχρεώσεις από έκτακτη ρευστότητα (ELA) και η μεγάλη πλειοψηφία των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας να μεταβιβαστούν στην Τράπεζα Κύπρου, η οποία ως αντίτιμο, και στη βάση ανεξάρτητης εκτίμησης που διενήργησε η KPMG Λονδίνου, εξέδωσε και παραχώρησε στη Λαϊκή Τράπεζα το 18,1% του μετοχικού της κεφαλαίου. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 9,6% μετά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου τον Δεκέμβριο του 2014. Ο ειδικός διαχειριστής της Λαϊκής Τράπεζας, με έγκριση και οδηγίες της Αρχής Εξυγίανσης, διόρισε τον Νοέμβριο του 2016 τις διεθνείς επενδυτικές τράπεζες HSBC και Deutsche Bank για να συμβουλεύσουν για τις στρατηγικές επιλογές για την πώληση των μετοχών και την ετοιμασία σχετικού οδικού χάρτη. Περί τα μέσα Μαΐου 2017, ο ειδικός διαχειριστής της Λαϊκής είχε ανακοινώσει την ολοκλήρωση της πώλησης πακέτου 21,4 εκατ. μετοχών της Τράπεζας Κύπρου έναντι τιμήματος €65 εκατ. Συνεπεία τούτου, το μερίδιο της Λαϊκής Τράπεζας στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Κύπρου υποχώρησε στο 4,8%. Οι μετοχές είχαν πωληθεί στην τιμή των €3,05 έκαστη. Η πώληση, όπως έχει διαφανεί, έγινε σε μια από τις καλύτερες χρονικά στιγμές.

EconomyToday 83

ΑΠΟΨΗ

Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. για το 2020 Κυριακός E. Γεωργίου Εργάτης Γνώσης

Η Σατραπεία Κωνσταντίνος Π. Καβάφης Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος για τα ωραία και μεγάλα έργα η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται· να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες, και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες. Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις), και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα, και πιαίνεις στον μονάρχην Αρταξέρξη που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του, και σε προσφέρει σατραπείες, και τέτοια. Και συ τα δέχεσαι με απελπισία αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις. Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει· τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών, τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε· την Αγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους. Αυτά πού θα στα δώσει ο Αρταξέρξης, αυτά πού θα τα βρείς στη σατραπεία· και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.

για την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. για το 2019». Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται η πρόοδος που έχει κάνει η Κύπρος, μέσα από την αντίστοιχη έκθεση για το 2020, στην οποία παρουσιάζονται και αξιολογούνται οι ψηφιακές επιδόσεις και η πρόοδος κάθε χώρας-μέλους, λαμβάνοντας υπόψη πέντε επιμέρους άξονες: συνδεσιμότητα, ανθρώπινο κεφάλαιο, χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών, ενσωμάτωση της τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις, ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Λαμβάνοντας υπόψη τις προσπάθειες οι οποίες καταβάλλονται, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί. Επί της ουσίας και σε αυτό το επίπεδο, στην καλύτερη περίπτωση, η χώρα καταφέρνει να προχωρεί με βήμα σημειωτόν, βελτιώνοντας διαχρονικά την ολική βαθμολογία, αλλά παραμένοντας στην ίδια θέση, μεταξύ των ουραγών.

χρόνος που πέρασε στιγματίστηκε από την πανδημία, τη διαφθορά και τη συνεχιζόμενη απροκάλυπτη επιθετικότητα της Τουρκίας σε όλα τα μέτωπα και γι’ αυτό δικαιολογημένα φέρει τον τίτλο «annus horribilis». Τώρα όμως πλέον είμαστε στο 2021 και θα πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία και μεγαλύτερο πάθος – «είσαι καμωμένος για τα ωραία και μεγάλα έργα». Δεν πρέπει να αφεθείς, να ενδώσεις, «να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες, και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες» και πολύ χειρότερο να «φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα» και σε ξένο σατράπη. Τον Αύγουστο του 2019, από τη στήλη παρουσιάστηκε άρθρο

84 EconomyToday

Στην έκθεση για το 2020, η Φινλανδία κατέχει την πρώτη θέση, έχοντας, μαζί με τη Σουηδία, τη Δανία και την Ολλανδία, τις πιο ψηφιοποιημένες οικονομίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντιθέτως,

Αν πραγματικά υπάρχει πρόθεση για σημαντική πρόοδο και η πολιτεία εννοεί τις κατά καιρούς εξαγγελίες, είναι σημαντικό να επαναξιολογηθούν η στρατηγική και ο προγραμματισμός και ενδεχομένως να πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για αλλαγή υποδείγματος. Θα πρέπει επιτέλους να υλοποιηθεί η στρατηγική και όχι απλά να εξαγγελθεί

η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ιταλία έχουν τις χαμηλότερες επιδόσεις. Η Κύπρος κατατάσσεται 24η, όπως και το 2019, μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε. Με βάση δεδομένα προ της πανδημίας, έχει βελτιώσει τα αποτελέσματά της σε όλες τις παραμέτρους του δείκτη DESI, αν και η βαθμολογία της εξακολουθεί να είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά τη συνδεσιμότητα και τη χρήση του διαδικτύου, αλλά κατατάσσεται στην 27η θέση όσον αφορά τη συνδεσιμότητα. Ενώ η κατάταξή της παρέμεινε σταθερή, η απόστασή της από τον μέσο όρο της Ε.Ε. έχει αυξηθεί σε σύγκριση με το 2019. Σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, χώρες ή οργανισμοί που παραμένουν σταθεροί δεν μένουν στην ίδια θέση αλλά υποχωρούν. Κατατάσσεται 23η όσον αφορά την παράμετρο του ανθρώπινου κεφαλαίου, ενώ το επίπεδο των βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο, εντούτοις έχει σημειώσει πρόοδο από το 2018. Μόλις 45% των ατόμων μεταξύ 16 και 74 ετών κατέχει βασικές ψηφιακές δεξιότητες (έναντι του μέσου όρου που είναι 58%). Παρά τη μικρή πρόοδο που σημειώθηκε σε σύγκριση με το 2018, το ποσοστό των ειδικών ΤΠΕ (Τεχνολογία της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας) στο σύνολο του εργατικού δυναμικού είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Το ποσοστό των γυναικών ειδικών ΤΠΕ παρουσίασε ελαφρά αύξηση σε σχέση με το 2018, αλλά υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου της Ε.Ε. Οι πτυχιούχοι ΤΠΕ αντιστοιχούν στο 2,7% του συνόλου των πτυχιούχων. Συνολικά, η χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών είναι κάτω από τον μέσο όρο (16η θέση στην κατάταξη). Εντούτοις, η χώρα σημείωσε πρόοδο και βελτίωσε τη θέση της σε σχέση με το 2018. Οι Κύπριοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον για διάφορες διαδικτυακές δραστηριότητες, όπως συμβαίνει και αλλού στην Ε.Ε. Οι δημοφιλέστερες δραστηριότητες είναι η ακρόαση μουσικής, η παρακολούθηση βίντεο και η συμμετοχή σε παιχνίδια (87%).

Το 82% των Κυπρίων χρηστών του διαδικτύου ενημερώνεται από το διαδίκτυο, ποσοστό που υπερβαίνει τον μέσο όρο του 72% της Ε.Ε. Η χώρα κατατάσσεται στη 18η θέση όσον αφορά την παράμετρο των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, κάτω από τον μέσο όρο. Παρότι, σε γενικές γραμμές, εμφάνισε μικρή βελτίωση, η πρόοδος που σημειώθηκε ήταν κάτω του μέσου όρου. Παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για τη βελτίωση και την επέκταση των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, η ζήτηση είναι χαμηλή. Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν μια μάλλον αρνητική εικόνα. Αν πραγματικά υπάρχει πρόθεση για σημαντική πρόοδο και η πολιτεία εννοεί τις κατά καιρούς εξαγγελίες, είναι σημαντικό να επαναξιολογηθούν η στρατηγική και ο προγραμματισμός και ενδεχομένως να πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για αλλαγή υποδείγματος. Θα πρέπει επιτέλους να υλοποιηθεί η στρατηγική και όχι απλά να εξαγγελθεί. Αυτή η συζήτηση συνεχίζεται για 30 χρόνια τώρα και πάντα οι εξαγγελίες υπερβαίνουν σημαντικά των πραγματικών δυνατοτήτων και των αποτελεσμάτων. Δυστυχώς, αυτή η κυπριακή παθογένεια είναι εμφανής σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής και κάποια στιγμή θα πρέπει να τύχει θεραπείας. Παρά την πρόσφατη δημιουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και τον διορισμό του Κυριάκου Κόκκινου στη θέση του Υφυπουργού, λίγα ουσιαστικά έχουν γίνει για την πραγματική προώθηση αυτών των πολιτικών. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία για το 2017, η Κύπρος επενδύει μόλις 0,56% του ΑΕΠ στην έρευνα και την καινοτομία και κατατάσσεται μεταξύ των τελευταίων χωρών στην Ε.Ε., όπου ο μέσος όρος βρίσκεται στο 2% και οι ηγέτιδες χώρες επενδύουν πέραν του 3%. Επομένως, ο πρωταρχικός στόχος του κ. Κόκκινου θα πρέπει να είναι να πείσει αφενός την πολιτεία ότι η συνεισφορά της θα πρέπει να αυξηθεί στο 2% του ΑΕΠ και αφετέρου την επιχειρηματική τάξη ότι θα πρέπει να αυξήσει τη δική της συνεισφορά στο 1%. Καλύτερη χρονιά σε όλους!

EconomyToday 85

ΑΠΟΨΗ

«Λαός διχασμένος και από τη διαφθορά προδομένος»:

Μπορούμε τελικά να μάθουμε την «αλήθεια»; Δρ Χριστίνα Χατζησωτηρίου

PhD in Education, University of Cambridge, UK Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

αός ενωμένος, ποτέ νικημένος», υποστηρίζει η λαϊκή θυμοσοφία. Δυστυχώς, όμως, οι χειρισμοί της τρέχουσας κρίσης του κορωνοϊού, σε συνδυασμό με τις καταιγιστικές ειδήσεις αναφορικά με τη διαφθορά του πολιτικού μας συστήματος, φαίνεται να αφήνουν τον λαό διχασμένο και κατ’ επέκταση «λαβωμένο». «Χτίζει σπίτια η ομόνοια, τα γκρεμίζει η διχόνοια», μας διδάσκει επίσης η λαϊκή σοφία. Δυστυχώς, όμως, το εθνικό μας οικοδόμημα φαίνεται να καταρρέει από τη διχογνωμία που περίτεχνα καλλιεργείται, χωρίζοντας τον λαό σε πολλαπλά στρατόπεδα: οι «τρέμοντες» τον ιό και οι αρνητές του, οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως κριτικά σκεπτόμενοι και οι ετεροπροσδιοριζόμενοι ως συνωμοσιολόγοι, οι ζητούντες τα μέτρα και οι μη τηρούντες τα μέτρα, οι κατακρίνοντες τη διαφθορά και οι προφασιζόμενοι την έλλειψη απτών στοιχείων, κτλ. Oι κατακρίνοντες τους αρνητές του ιού, τους καταστροφείς κεραιών, τους μη τηρούντες τα μέτρα, τους συνωμοσιολόγους, όσους αμφιβάλλουν για την αληθότητα της αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού αλλά και για την πραγματική ή αληθή ή ειλικρινή υπόσταση πολλών άλλων γεγονότων, ας αναλογιστούν ποιοι είναι οι πραγματικοί υπαίτιοι της χειραγωγημένης καλλιέργειας της δυσπιστίας για το τι εστί αλήθεια, συχνά από τα ίδια τα ΜΜΕ και ακόμη συχνότερα από διάφορα πολιτικά πρόσωπα για ίδιον όφελος. Δεν ενστερνίζομαι σε καμία περίπτωση θεωρίες συνωμοσίας, αλλά θεωρώ ότι τα αίτια της έκδηλης εμφάνισης τέτοιων συμπεριφορών είναι βαθύτερα από την απουσία κριτικής σκέψης, η οποία καταλογίζεται στους μη πιστεύοντες. Οι ριζικές αιτίες αυτής της κρίσης είναι καθαρά αξιακές και κατ’ επέκταση βαθιά κοινωνιολογικές. Ο συνεχής βομβαρδισμός των πολιτών με αντιφατικές πληροφορίες και ειδήσεις όσον αφορά την επιστημονική τους

86 EconomyToday

τεκμηρίωση ή την προς υποστήριξή τους επιχειρηματολογία, σε συνδυασμό με την έντονη ανησυχία για τον εκφυλισμό του κοινωνικο-πολιτικού μας συστήματος, έχουν καλλιεργήσει την κοινωνική δυσπιστία, οδηγώντας μας στην εποχή που οι κοινωνιολόγοι ονομάζουν «εποχή της μετα-αλήθειας». Η μετα-αλήθεια χαρακτηρίζεται από την κατάρριψη των κοινών αντικειμενικών προτύπων για την αλήθεια, αλλά και από την ολίσθηση σ’ έναν κύκλο μεταξύ γεγονότων ή εναλλακτικών γεγονότων, γνώσεων, απόψεων, πεποιθήσεων και «αλήθειας». Τα επονομαζόμενα ως alt-γεγονότα ή alt-απόψεις (όπου alt βλέπε alternative) θέτουν υπό αμφισβήτηση αν ένα γεγονός διαδραματίστηκε όντως ή έτσι ακριβώς όπως περιγράφεται, ή ακόμη χειρότερα αν μια «αλήθεια» είναι όντως «αληθής». Η εκμετάλλευση της μετα-αλήθειας από τα ΜΜΕ και τον πολιτικό κόσμο μπορεί να συμβάλει συνεπώς στην εθνική πόλωση διαμέσου της αξιοποίησής της ως εργαλείου πολιτικής χειραγώγησης στη βάση της στρατηγικής του «διαίρει και βασίλευε». Το ουσιαστικότερο πλήγμα της μετα-αλήθειας που προκύπτει από την εργαλειοποίησή της στη βάση της εργαλειοποίησης της γλώσσας, της πληροφόρησης και της ίδιας της επιστήμης είναι να πιστεύουμε τελικά πως τίποτα δεν είναι αλήθεια ή να πιστεύουμε ότι τίποτα δεν απορρέει από γνήσια κίνητρα. Για κάθε άποψη ουσιαστικά που υπάρχει εκεί έξω, η οποία υποστηρίζεται από διάφορα μέσα πειθούς, όπως η επίκληση στην αυθεντία, η επίκληση στο συναίσθημα, ή η επίκληση στη γνώση, υπάρχει ακριβώς και η αντίθετη άποψη, η οποία αξιοποιεί εξίσου αληθοφανή επιχειρηματολογία. Προτού όμως επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τους τρόπους διαχείρισης της αβεβαιότητας που δημιουργεί η μετα-αλήθεια, θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα: «Υπάρχει τελικά μία και μοναδική αντικειμενική αλήθεια ή πραγματικότητα;». H

Σε ένα κράτος όπου η πολιτική και πολιτειακή ευθιξία αλλά και οι μηχανισμοί απόδοσης υπαιτιότητας, εκεί όπου χρειάζεται, απουσιάζουν, ας γίνουμε εμείς η φωνή της αλλαγής, εξαγνίζοντας τους εαυτούς μας και τις πεποιθήσεις μας από «πωρωμένες» και «πολωμένες» απόψεις που εξυπηρετούν τις σχέσεις εξουσίας και όχι το κοινό όφελος

νοηματοδότηση, ή αλλιώς η κατασκευή νοημάτων, κατέχει κεντρική θέση στη συμβολική διαδραστικότητα. Τα αντικείμενα, οι άνθρωποι, τα γεγονότα και οι καταστάσεις γενικότερα δεν φέρουν νόημα, αλλά τα νοήματα τούς αποδίδονται, αφού έχουν προηγουμένως «κατασκευαστεί» από εμάς. Ως έλλογα όντα, είμαστε εμπνευστές του κόσμου μας παρά παθητικές και προκαθορισμένες οντότητες. Μέσω της ερμηνείας, του ορισμού και της ανάγνωσης των συμβόλων, κατασκευάζουμε τις δικές μας αντιλήψεις περί της «πραγματικότητας» και επομένως τις δικές μας ερμηνείες της «αλήθειας», οι οποίες καθορίζουν τις ενέργειες και συμπεριφορές μας. Η ερμηνεία των αντικειμένων, των συμβόλων και των καταστάσεων αποτελεί και το βασικό συστατικό της διαδικασίας κατασκευής και απόδοσης νοήματος. Παρ’ όλα αυτά, η ερμηνεία αποτελεί συχνά το προϊόν της κοινωνικοποίησής μας στην ανθρώπινη εμπειρία παρά αποκλειστικά το απότοκο της ατομικής μας εμπειρίας. Γι’ αυτό και η πράξη της ερμηνείας δεν είναι καθαρά αυτόνομη ή ατομική διαδικασία, αλλά έχει διαδραστικό χαρακτήρα, υπό την έννοια της συνεργασίας και της συνέργειας. Είναι μια διαδικασία διαπραγμάτευσης του νοήματος εντός ενός συγκεκριμένου συγκειμένου, στην οποία τα νοήματα που αποδίδουμε δεν είναι καθαρά προσωπικά, αλλά προκύπτουν από τις αλληλεπιδράσεις μας μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Συνεπώς, στο ερώτημα αν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια, η απάντηση είναι ότι η αλήθεια δεν είναι παρά ένα αφήγημα ή διάφορα ίσως αντιφατικά αφηγήματα. Για τον Foucault, το αφήγημα περιλαμβάνει τους τρόπους με τους οποίους συγκροτείται η γνώση, καθώς και τις κοινωνικές πρακτικές που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση μεταξύ γλώσσας, υποκειμενικότητας και σχέσεων εξουσίας. Καθώς η εξουσία επηρεάζει την κατασκευή της γνώσης, διαμορφώνει

επιδραστικά την «αλήθεια» επί διαφόρων θεμάτων, τα οποία περιορίζονται, αποσιωπούνται ή ενεργοποιούνται από την πανταχού παρουσία της. Αν συνεπώς δεν έχουμε πρόσβαση στη μία, μοναδική και απόλυτη «αλήθεια», ας αποποιηθούμε τον ρόλο του πολιτικού, οικονομικού και υγειονομικού «παντογνώστη» αναλυτή, ο οποίος επιβάλλει και επιβάλλεται. Αντ’ αυτού, ας εισέλθουμε στις μελλοντικές μας αλληλεπιδράσεις με κίνητρό μας τη μάθηση και την οικοδόμηση της προσωπικής μας μετα-αλήθειας, ενημερωμένης –στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν– από τη μελέτη των εναλλακτικών γεγονότων ή απόψεων. Κατά τον Freire, η προσπάθεια επιβολής απόψεων στους άλλους οφείλεται ουσιαστικά στην απουσία εμπιστοσύνης που έχει το ίδιο το άτομο για τις πεποιθήσεις του, οι οποίες συνδέονται με προκαθορισμένα συμπεράσματα σχετικά με την «αλήθεια» ή την «πραγματικότητα». Η επιβολή είναι μάλλον μια προσπάθεια διατήρησης της ψευδούς αίσθησης του ελέγχου επί των άλλων. Από την άλλη πλευρά, η προθυμία για διάλογο αντλεί από τις αξίες της εκτίμησης και του σεβασμού, ενώ δεικνύει την έμφυτη περιέργεια του ατόμου για μάθηση. Ο διάλογος στηρίζεται στην πεποίθηση του ατόμου ότι οι απαντήσεις και η «αλήθεια» αναδύονται ή συγκατασκευάζονται μέσω της συμμετοχής μας σε μια ανοιχτή και δημιουργική διαδικασία ανταλλαγής απόψεων, συμπεριφορών και γνώσης με άλλους. Σε ένα κράτος όπου η πολιτική και πολιτειακή ευθιξία αλλά και οι μηχανισμοί απόδοσης υπαιτιότητας, εκεί όπου χρειάζεται, απουσιάζουν, ας γίνουμε εμείς η φωνή της αλλαγής, εξαγνίζοντας τους εαυτούς μας και τις πεποιθήσεις μας από «πωρωμένες» και «πολωμένες» απόψεις που εξυπηρετούν τις σχέσεις εξουσίας και όχι το κοινό όφελος.

EconomyToday 87

θεμα

Η μάχη

των «προμηθευτών» κρατά μισό αιώνα Μουντιάλ 1970. Ο Πελέ, δευτερόλεπτα πριν αρχίσει ο προημιτελικός με το Περού, ζητά άδεια από τον διαιτητή να δέσει τα κορδόνια του. Οι κάμερες πέφτουν ακριβώς στα πόδια του Βραζιλιάνου σταρ και στα παπούτσια του. Φορούσε Puma. Ήταν το νέο επεισόδιο της μάχης των αδελφών Nτάσλερ, της Puma από τη μια και της Adidas από την άλλη, αλλά κυρίως η κίνηση που άλλαξε άρδην τον χώρο των αθλητικών προϊόντων. Έστω και σε επίπεδο παπουτσιών αρχικά. Ο ρουχισμός θα μπει αμέσως μετά στο προσκήνιο. Σήμερα δεν θα ασχοληθούμε με νούμερα και αξίες των brands ή μερίδια αγοράς. Απλά θα θυμηθούμε, έχοντας και την ιστορική εικόνα από τη δική μας αγορά, πώς οι διάφορες μάρκες εισέβαλαν και έπαιξαν ρόλο στον χώρο του ποδοσφαίρου. ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΝΤΑΣΛΕΡ

«σύγκρουση» Adidas και Puma άρχισε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τα αδέλφια Ντάσλερ χώρισαν τα χωράφια τους. Αρχικά η Puma πήρε το πάνω χέρι, αλλά η Adidas πέρασε μπροστά όταν ρίσκαρε προσφέροντας παπούτσια στην Εθνική Γερμανίας για το Μουντιάλ του 1954. Η απρόσμενη κατάκτηση του τίτλου ανέβασε και το πρεστίζ της Adidas. Η υπόθεση με τον Πελέ στα 1970 ήταν κομβική. Οι δύο εταιρείες είχαν συμφωνήσει να μη χορηγήσουν τον Νο1 παίκτη στον κόσμο, αφού τους στοίχιζε ο κούκος αηδόνι. Η Puma ρίσκαρε και η κίνησή της απέδωσε. Οι πωλήσεις ποδοσφαιρικών παπουτσιών ανέβηκαν κατά 300%. Η αναδίπλωση της 88 EconomyToday

Adidas άμεση. Έχοντας και εξαιρετικές σχέσεις με τον Σεπ Μπλάτερ, τον ανερχόμενο τότε άντρα της FIFA, πέτυχε συμφωνίες με τις πλείστες ομοσπονδίες και προμήθευε τις πλείστες εθνικές ομάδες με παπούτσια και ρουχισμό, αρχίζοντας από το 1974. Σταδιακά, μπήκε στο σοσιαλιστικό μπλοκ και, πλην της Ρουμανίας, ήταν προμηθευτής των εθνικών ομάδων αλλά και συλλόγων. Άπλωσε τα δίχτυα της ακόμη και στην Ανατολική Γερμανία, δημιουργώντας και προστριβές στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Γενικά, η Αdidas είχε το πάνω χέρι σε πωλήσεις. Η Puma παρέμενε πάντως ένας ισχυρός αντίπαλος. Κι αυτό γιατί κατάφερνε να κλείνει συμφωνίες με τους σούπερ σταρ και να κάνει μερικές σπουδαίες νίκες.

EconomyToday 89

θεμα

με τα Umbro, ενώ κάποια στιγμή εμφανίστηκε η Patrick, που έπεισε τον Κέβιν Κίγκαν και σε κάποια φάση και τον Μισέλ Πλατινί να φορέσουν τα παπούτσια της και έγινε in για μερικά χρόνια. Η γαλλική Le Coq Sportif (κρατήστε το όνομα), με σήμα τον πετεινό και κράχτη τον Σόκρατες, όπως και μερικούς Γάλλους διεθνείς. Της μόδας έγιναν κάποια στιγμή τα Asics και τα Pony. Μέχρι σήμερα είδαμε επίσης μπάσιμο πολλών άλλων εταιρειών, θα τις δούμε στον τομέα της ένδυσης.

ΚΡΟΪΦ ΚΑΙ ΜΑΡΑΝΤΟΝΑ Μετά τον Πελέ ήταν ο Κρόιφ. Μάλιστα, για 2ο συνεχόμενο Μουντιάλ, υπήρξε κόντρα. Η Ολλανδία κατέβηκε με ρουχισμό Adidas και τις τρεις κλασικές γραμμές σε μπλούζα και σορτσάκι. Ο Κρόιφ, λόγω δέσμευσης με την Puma, έπαιζε με μπλούζα και σορτ όπου υπήρχαν δύο γραμμές. Οκτώ χρόνια μετά, έκλεισε τη συμφωνία με τον Ντιέγκο Μαραντόνα. Τα παπούτσια με τις έξι βιδωτές τάπες στις αρχές της δεκαετίας του ’80, που μας οδήγησαν να πρήξουμε τους γονείς μας να μας τα αγοράσουν (ήταν και ακριβούτσικα) και φυσικά τα διαλύσαμε σε χρόνο ρεκόρ παίζοντας στα κατσάβραχα. Όπως ήταν λογικό, στη μάχη των παπουτσιών μπήκαν κάποια στιγμή και άλλες εταιρείες. Καμία δεν απείλησε ούτε το Νο1, την Adidas, ούτε το Nο2, την Puma. Τουλάχιστον μέχρι το 1994 (κρατήστε τη χρονιά). Οι Άγγλοι ήταν πάντα εκεί

UMBRO VS ADMIRAL

ΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΤΟΥ 1970 ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ 90 EconomyToday

Οι εμβληματικές εμφανίσεις της Εθνικής Βραζιλίας το 1958, της Αγγλίας το 1966, ή της Γιουνάιτεντ δύο χρόνια μετά, δεν έχουν πάνω ούτε ένα σημαδάκι. Ελάχιστοι ξέρουν πως τις κατασκεύαζε η Umbro, που τότε δεν θεωρούσε σημαντικό να ρίξει πάνω και το σηματάκι της. Άρχισε να το κάνει όταν είδε την εγχώρια αντίπαλό της, την Admiral, να εφαρμόζει την ιδέα τόσο της προβολής του σήματος όσο και της ετοιμασίας ειδικών στολών, όπως της Ουαλίας στα 1976. Οι δύο εταιρείες έδωσαν μάχες, από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, για να ντύνουν τις κορυφαίες ομάδες της Αγγλίας. Η Admiral έκλεισε συμφωνία το 1974 με την Εθνική Αγγλίας. Στα 1980 παρουσίασε μια καταπληκτική για την εποχή στολή. Δύο χρόνια μετά, έφτιαξε άλλη μια εξαιρετική εμφάνιση για την Εθνική Βελγίου. Η Umbro είχε απάντηση με την Εθνική Σκωτίας. Στα Μουντιάλ του 1974 και του 1978 (έβαλε ειδικές γραμμές στα μανίκια) η Σκωτία ήταν η μόνη ομάδα του Ηνωμένου Βασιλείου που πήγε Μουντιάλ και έτσι η Umbro διαφημίστηκε γερά. Πολύ περισσότερο με τις μπλούζες της Λίβερπουλ από το 1976 μέχρι το 1983. Σημαντικό στοιχείο στην όλη ιστορία ήταν η όλο και μεγαλύτερη σημασία στο design.

ξεκίνησε από την Αγγλία και στην πορεία έγινε και μισή… αμερικανίδα. Μπήκε στον χώρο του ποδοσφαίρου στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και είχε κάνει εξαιρετικά deals (Λίβερπουλ, Ρωσία, Αργεντινή, Κολομβία, Χιλή). Θέλω εδώ να θυμίσω και μια άλλη εταιρεία, που έβγαζε όμως μπάλες. Η Select ήταν Νο1 καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70.

ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ H LE COQ SPORTIF Σπουδαίο ρόλο όμως στην έκρηξη της αθλητικής και ποδοσφαιρικής ένδυσης έκανε η Le Coq Sportif, η οποία έφτιαχνε μπλούζες ποδοσφαιρικές μεν, αλλά με βάση τη μόδα της εποχής. Λανσάροντας το «V» σε άλλο χρώμα στον λαιμό, γραμμές χαμηλά στα μανίκια, αλλά και σχέδια στο στήθος. Αρχίζοντας στα 1976 με ομάδες από τη Γαλλία. Στα 1982 η Ιταλία του Ρόσι πήρε το Μουντιάλ με εμφανίσεις της Le Coq Sportif. Στα 1986 το επανέλαβε η Αργεντινή.

ΙΤΑΛΙΚΗ ΦΙΝΕΤΣΑ Λογικό ήταν λοιπόν κάποια στιγμή να μπουν στη μάχη και οι Ιταλοί, οι μετρ της μόδας και του σχεδίου. H Diadora, που λέτε, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, έκανε πρώτη μούρη του προϊόντος της τον επιθετικό της Γιουβέντους Ρομπέρτο Μπέτεγκα. Έριξε στο παζάρι και ποδοσφαιρικά παπούτσια. Έριξε πολλά λεφτά για να συνεργαστεί με τον Μάρκο Φαν Μπάστεν και τον Ρομπέρτο Μπάτζιο. Πήρε από τα 1986 το συμβόλαιο για την Εθνική Ιταλίας. Ήταν μάλιστα η πρώτη ιταλική εταιρεία που κατέβηκε μαζικά σε μικρές αγορές όπως τη δική μας. H Lotto μπήκε επίσης δυναμικά και έχτισε μεγάλο μέρος του image της με τις μπλούζες της μεγάλης Μίλαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η Kappa, με τις εμφανίσεις της Γιουβέντους επί Πλατινί, της Μίλαν επί Γκούλιτ και της Μπαρτσελόνα επί εποχής Κρόιφ, Κούμαν, Λάουντρουπ και Στόιτσκοφ, ήταν πολύ γερός παίκτης. Οι τρεις ιταλικές εταιρείες έκαναν καλές συναλλαγές με ομάδες από τη χώρα τους (χτυπώντας μάλιστα η μια την άλλη), ανοίχτηκαν σε μεγάλες αγορές στο εξωτερικό και μάλιστα προσέφεραν μερικές από τις ομορφότερες στολές. Στην εξίσωση θα βάλουμε την Ennerre (έντυνε τη Νάπολι επί Μαραντόνα), την ισπανική Meyba (για μία εξαετία την Μπαρτσελόνα) και την επίσης ισπανική Condor (είχε την Εθνική για 15 χρόνια μέχρι το 1981). Κάποιοι θα θυμηθείτε τη βραζιλιάνικη (ξεκίνησε από την Αργεντινή) Topper, που έγινε για λίγο μόδα στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Πάντως έντυσε σε τρία Μουντιάλ (’82, ’86, ’90) τη Σελεσάο και στα 1982 ειδικά μοσχοπούλησε. Η Δανία έκανε τις μεγαλύτερές της επιτυχίες (και το Euro 1992) με στολές της ντόπιας εταιρείας Hummel, η οποία έκανε και μια τεράστια κίνηση, καταφέρνοντας να ντύσει τη Ρεάλ. Φυσικά, εδώ πρέπει να βάλουμε στο ματς και τη Reebok, που

Τι έκαναν όλο αυτό το διάστημα της εξέλιξης της φανέλας η Adidas και η Puma; Κατ’ αρχάς, μπαίνοντας στη δεκαετία του ’70, δεν έβλεπες καν το λογότυπο στις μπλούζες. Αυτό ξεκίνησε μετά το Μουντιάλ του 1974. Η Εθνική Γερμανίας είχε χορηγό την Adidas στον θρίαμβό της, αλλά φορούσε (και το ’72 και το ’78) μπλούζες Erima (παράρτημα της Adidas). Τέλος πάντων, οι κλασικές εμφανίσεις με τις τρεις γραμμές (Adidas) και την παχιά γραμμή (Puma) σε μανίκι και σορτσάκι κυριάρχησαν ανά το παγκόσμιο από το 1978 μέχρι και το 1986. Θυμόμαστε όλοι τις κυπριακές ομάδες, από τα τέλη των ’70s, να φοράνε αυτές τις κλασικές στολές (αν και είδαμε και την Admiral και την Diadora να σπάνε το διπλό μονοπώλιο στο νησί μας). Κάποια στιγμή, όμως, και οι δύο μεγάλοι (η Adidas ήταν πάντα το Νο1, εισβάλλοντας γερά και στην Αγγλία) κατάλαβαν ότι, πέρα από μεμονωμένες περιπτώσεις και συμφωνίες, έπρεπε να προχωρήσουν και στο design. Και ειδικά από το Euro του 1988, βλέπουμε από την Adidas σαφέστατες αλλαγές. Στα δε Μουντιάλ του 1990 και του 1994, ακόμη περισσότερες, με σχέδια και στο στήθος και στα πλευρά.

Το μπάσιμο της Nike

Αυτή ήταν η εικόνα μέχρι το USA 1994, όταν η Nike αποφάσισε πως το ποδόσφαιρο είναι μεγάλη υπόθεση και ρίχτηκε με τα μούτρα. Από τότε, όλο το πεδίο του αθλητικού προϊόντος άλλαξε δραστικά. H αμερικανική εταιρεία μπήκε άγρια στο παζάρι, αλλά έδωσε και νέα ώθηση στην πλήρη ανάπτυξη της τεχνολογίας (ποιότητα, άνεση κτλ. ρούχων και παπουτσιών), καθώς και στην εξέλιξη της εξωτερικής εμφάνισης. Η μάχη πλέον έγινε ανάμεσα στη Nike και την Adidas (η 1η αγόρασε την Umbro και η 2η τη Reebok), σε όλο το φάσμα και φυσικά στο ποδόσφαιρο. Η Puma υποχώρησε στην 3η θέση, αλλά κρατά γερά. Οι συμφωνίες με ομάδες και κυρίως ποδοσφαιριστές. Με τρελά λεφτά. Ρονάλντο (Nike), Mέσι (Αdidas), Nεϊμάρ (Puma), τα τρία παραδείγματα της εποχής. Στην πορεία, μετά το ’90 και όσο περνούν τα χρόνια, η ποδοσφαιρική αγορά προϊόντων απέκτησε και άλλα μέλη. New Balance, Under Armour, Legea, Errea, Jako, Joma, Makron, Mizuno (χτυπά καλό μερίδιο στα παπούτσια). Διαλέξτε και πάρτε. Πληρώστε αναλόγως. Κάπου εδώ το κλείνουμε. Δεν θέλαμε να κάνουμε ούτε διαφήμιση και σίγουρα κάτι θα αφήσαμε πίσω. Ήταν μια προσπάθεια απλά να θυμηθούμε πώς ξεκίνησε και πώς εξελίχθηκε η ποδοσφαιρική ένδυση και η μάχη των παπουτσιών. Που τα φοράνε μεν ομάδες και παίκτες (παίρνοντας φοβερά λεφτά), αλλά τα ονειρεύονται και τα αγοράζουν εκατομμύρια παιδιά. Θυμάμαι και εγώ την 1η μου ποδοσφαιρική φανέλα μάρκας, τα πρώτα μου καλά παπούτσια στις αρχές των ’80s. Ήταν μεγάλη υπόθεση. Υπό άλλες συνθήκες, αλλά με την ίδια χαρά με τους σημερινούς πιτσιρικάδες ποδοσφαιριστές.

EconomyToday 91

market watch

5+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΥ Κύπρου: Η Ελένη Σοφοκλέους Διευθύντρια στην ομάδα φορολογικών υπηρεσιών

Η ΕΥ Κύπρου, παραμένοντας πιστή στη δέσμευσή της για την οικοδόμηση ενός καλύτερου εργασιακού κόσμου, προσβλέπει στη διαρκή ενίσχυσή της με τα λαμπρότερα ταλέντα. Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε τον διορισμό της Ελένης Σοφοκλέους στην ομάδα φορολογικών υπηρεσιών της ΕΥ Κύπρου, η οποία έχει αναλάβει τα νέα της καθήκοντα από τις 11 Ιανουαρίου 2021. Η Ελένη είναι κάτοχος πτυχίου (BSc) Λογιστικής και Οικονομικών από το Πανεπιστήμιο του Southampton, από όπου αποφοίτησε με άριστα (1st class honours). Είναι Fellow Chartered Accountant (FCA) του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Αγγλίας και Ουαλίας (ΙCAEW) και μέλος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ), καθώς επίσης και μέλος της Επιτροπής Ναυτιλίας του ΣΕΛΚ. Κατά την αποφοίτησή της, η Ελένη εργάστηκε ως φορολογικός σύμβουλος σε εταιρεία Big Four για περισσότερα από 19 χρόνια, όπου εξειδικεύτηκε στην τοπική και διεθνή φορολογία, παρέχοντας συμβουλές για τη βελτιστοποίηση των φορολογικών δομών τόσο για πολυεθνικούς διεθνείς

ομίλους όσο και για μικρούς οργανισμούς. Η Ελένη διαθέτει εκτενή γνώση στον τομέα της φορολογίας εταιρειών που δραστηριοποιούνται στους χώρους της ναυτιλίας και των υδρογονανθράκων, με εκτεταμένη εμπειρία στο Κυπριακό Σύστημα Φόρου Χωρητικότητας, έχοντας εξυπηρετήσει με επιτυχία αρκετούς κορυφαίους οργανισμούς του συγκεκριμένου χώρου στην Κύπρο.

Deloitte: Ετήσια έκδοση «Φορολογικές Πληροφορίες» 2021

Η Deloitte έχει εκδώσει τον ετήσιο φορολογικό οδηγό της για το 2021, με τίτλο «Κύπρος - Φορολογικές Πληροφορίες 2021». Πρόκειται για έναν ολοκληρωμένο οδηγό, ο οποίος προσφέρει λεπτομερή ενημέρωση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για τα φορολογικά δεδομένα της Κύπρου. Ο οδηγός καλύπτει σημαντικές πρόνοιες της φορολογικής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων νέων αλλαγών που ψηφίστηκαν κατά τη διάρκεια του 2020 από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Στην έκδοση περιλαμβάνεται το φορολογικό ημερολόγιο για το 2021 και πληροφορίες για τις φορολογικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο εισοδήματος, την έκτακτη αμυντική εισφορά, τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών, τον ΦΠΑ και το ΓεΣΥ. Περιλαμβάνεται επίσης επικαιροποιημένος κατάλογος με τις συμβάσεις για αποφυγή διπλής φορολογίας. Ο οδηγός έχει γίνει απαραίτητο εργαλείο και σημείο αναφοράς για κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο που ενδιαφέρεται για τα φορολογικά δεδομένα της Κύπρου. Επισημαίνεται ότι ο οδηγός προορίζεται για σκοπούς γενικής ενημέρωσης/πληροφόρησης, ενώ για πιο εξειδικευμένη ενημέρωση ή φορολογική συμβουλή οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο αρμόδιο τμήμα της Deloitte. Ο Συνέταιρος και Επικεφαλής των Φορολογικών και Νομικών Υπηρεσιών της Deloitte στην Κύπρο, Πιερής Μάρκου, αναφέρει ότι με τις πολλές φορολογικές αλλαγές που προκύπτουν, τόσο από εσωτερικές πρωτοβουλίες όσο και από ευρωπαϊκές οδηγίες, η επικαιροποιημένη φορολογική γνώση είναι απαραίτητη για κάθε πολίτη και επιχείρηση.

CISCO: Η καλύτερη διεθνής ομάδα επενδυτικής τραπεζικής στην Κύπρο

Η The Cyprus Investment and Securities Corporation Ltd (CISCO) έχει βραβευτεί από το περιοδικό Capital Finance International (CFI.co) ως η «Καλύτερη Διεθνής Ομάδα στον τομέα της Επενδυτικής Τραπεζικής στην Κύπρο για το 2020». Η CFI.co επιβραβεύει κάθε χρόνο άτομα και οργανισμούς που συνεισφέρουν στη σύγκλιση των οικονομιών και προσθέτουν αξία σε όλους τους ενδιαφερόμενους. Τα βραβεία αναδεικνύουν την αριστεία, και άτομα ή οργανισμοί που επιλέγονται για τα επιτεύγματά τους μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης. Ο δρ Κλεάνθης Χανδριώτης, Γενικός Διευθυ92 EconomyToday

ντής της CISCO, αναφέρει πως «η βράβευση “Best International Investment Banking Team - Cyprus 2020” αποτελεί επιβράβευση των συνεχών προσπαθειών της ομάδας της CISCO, που εργάζεται με συνέπεια, επαγγελματισμό και όραμα προς όφελος των πελατών της. Το βραβείο αυτό μας ενθαρρύνει να

συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας, επικεντρωμένοι στους στόχους μας για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Είναι σημαντικό για την ομάδα μας που επιλέγεται και βραβεύεται από έναν διεθνώς αναγνωρισμένο θεσμό που εδρεύει στο εξωτερικό, αποδεικνύοντας έμπρακτα με αυτόν τον τρόπο ότι η αναγνώριση παροχής υπηρεσιών υψηλής ποιότητας δεν έχει σύνορα». Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η CFI.co, η CISCO, θυγατρική εταιρεία του μεγαλύτερου χρηματοοικονομικού οργανισμού της Κύπρου, με εξαίρετη φήμη και ταλαντούχο προσωπικό, έχει καταστεί ο μεγαλύτερος παίκτης, ουσιαστικά ο μοναδικός πάροχος υπηρεσιών τέτοιας κλίμακας στην Κύπρο.

Το προσωπικό της Ελληνικής Τράπεζας δίπλα στους συνανθρώπους και στην κοινωνία Με ανιδιοτέλεια και ενθουσιασμό ενήργησε για ακόμα μια φορά το προσωπικό της Ελληνικής Τράπεζας, προχωρώντας σε μια πλειάδα δράσεων, με οργανωμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες, για να στηρίξει τους συνανθρώπους και την κοινωνία μας, που ιδιαίτερα αυτή την περίοδο το έχουν πραγματικά ανάγκη.

Στρατηγικός Σχεδιασμός Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων

Με αφορμή την Παγκύπρια Εβδομάδα Εθελοντισμού (1-8 Δεκεμβρίου 2020), η Ελληνική Τράπεζα προγραμμάτισε τη 2η Παγκύπρια Αιμοδοσία Προσωπικού της Τράπεζας, καθώς και τις εκστρατείες ενημέρωσης του προσωπικού «Γίνε κι εσύ δωρητής οργάνων» (ενίσχυση του Εθνικού Μητρώου Δυνητικών Δοτών Οργάνων), «Μπορείς να χαρίσεις κι εσύ ζωή σε κάποιον που την έχει ανάγκη!» (ενίσχυση του Κυπριακού Αρχείου Δοτών Μυελού των Οστών) και «Στήριξε έναν φιλανθρωπικό οργανισμό». Επιπρόσθετα, προσκάλεσε όλες τις Διευθύνσεις της Τράπεζας, μέσω του #HBVOLUNTEERSCHALLENGE, να οργανώσουν τη δική τους δραστηριότητα, ενθαρρύνοντας την εθελοντική συμβολή του προσωπικού στη συνολική ευημερία της κοινωνίας. Στα πλαίσια αυτά, το προσωπικό συμμετείχε σε περισσότερες από 200 δράσεις κατά την εορταστική περίοδο. Ενδεικτικά, δόθηκαν περισσότερα από 150 πακέτα αγάπης σε άπορες οικογένειες και ηλικιωμένους, καθώς και σε οργανώσεις όπως το Hope for Children. Επίσης, ενισχύθηκαν οικονομικά περισσότερα από 15 φιλανθρωπικά ιδρύματα και σωματεία.

PwC Κύπρου: Στο επίκεντρο η επιχειρηματικότητα και η κοινωνική αλληλεγγύη

Με το όραμα της ανάδειξης της Κύπρου ως κέντρου ανάπτυξης και καινοτομίας στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών να συνεχίζει να καθοδηγεί κάθε πτυχή των δραστηριοτήτων της, η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων προχώρησε στην εκπόνηση Στρατηγικού Σχεδιασμού, ο οποίος θα κατευθύνει τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες της Αρχής για τη χρονική περίοδο 2021-2023. Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός εκπονήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες και προκλήσεις που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού και εδράζεται σε τέσσερις άξονες: • Την αναβάθμιση της λειτουργίας της Αρχής • Την αναβάθμιση του ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου • Την προστασία και την ενδυνάμωση των παικτών και του κοινού • Το δίκαιο και ασφαλές παιχνίδι Ειδικότερα, η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων εκπόνησε Σχέδιο Δράσης, επιδιώκοντας τη βελτιστοποίηση της εσωτερικής οργανωσιακής λειτουργίας της, την αναβάθμιση του ρυθμιστικού πλαισίου και την ενίσχυση του εποπτικού της ρόλου, την περαιτέρω ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του κλάδου, καθώς και τη διασφάλιση της προστασίας των παικτών και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.

Την κοινωνική υπευθυνότητα που τη χαρακτηρίζει απέδειξε εμπράκτως για μία ακόμη χρονιά η PwC Κύπρου, υλοποιώντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Εταιρικής Ευθύνης με βασικούς άξονες τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας και των κυπριακών επιχειρήσεων, ειδικά εν μέσω της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό, η PwC δημοσιεύει τον Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης 2020, ο οποίος αφορά την περίοδο 1η Ιουλίου 2019 μέχρι 30 Ιουνίου 2020 και εκτείνεται σε στήριξη δράσεων κοινωνικών έργων, νεανικής επιχειρηματικότητας, περιβαλλοντικής συνείδησης και υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της PwC, Ευγένιος Ευγενίου, ανέδειξε σε δηλώσεις του ότι «το πρόγραμμα Εταιρικής Ευθύνης του οργανισμού εστιάζει στην κοινωνία, στον εθελοντισμό, στην εμπλοκή των ανθρώπων του οργανισμού και στην αξιοποίηση των εξειδικευμένων γνώσεών τους. Οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις με τις οποίες επιλέγουμε να υπάρχει διάδραση με την κυπριακή κοινωνία είναι δομημένες με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβάλλουν στην κοινή προσπάθεια για ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού».

EconomyToday 93

ΘΕΜΑ

Cyprus Event Awards 2020 Βραβεύθηκαν οι κορυφαίοι δημιουργοί και διοργανωτές εκδηλώσεων

Πραγματοποιήθηκε από την Boussias Communications Cyprus η απονομή των Cyprus Event Awards 2020, των βραβείων που αναδεικνύουν τους δημιουργούς και τους διοργανωτές των σπουδαιότερων εκδηλώσεων της Κύπρου. Λόγω της επιδείνωσης της επιδημιολογικής εικόνας της Κύπρου, η απονομή των βραβείων εστιάστηκε φέτος στη φωτογράφιση των νικητών, τηρώντας όλα τα μέτρα ασφαλείας, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών και των αρμόδιων αρχών.

Event of the Year - FRESH EVENTS

Marketeer of the Year - CYTA

ι νικητές παρέλαβαν τα βραβεία τους και φωτογραφήθηκαν, γιορτάζοντας την επιτυχία της ομάδας και της εταιρείας τους. Συνολικά βραβεύτηκαν 14 εταιρείες. Event Marketer of the Year αναδείχθηκε η Cyta, ενώ η διάκριση για το Event of the Year απονεμήθηκε στη Fresh Events για το Amara Official Opening Celebrations. Στους μεγάλους βραβευμένους συγκαταλέγονται οι Fresh Events με 3 Gold, 1 Silver και 1 Bronze βραβείο, το Parklane Hotel με 3 Gold βραβεία, η The Worx με 1 Gold, 2 Silver και 2 Bronze βραβεία, η MSPS Cyprus με 1 Gold, 1 Silver και 2 Bronze βραβεία, η Delema McCann με 94 EconomyToday

Στα Cyprus Εvent Awards 2020 βραβεύθηκαν συνολικά 14 εταιρείες

Η Χρύσω Ρέππα, μέλος της κριτικής επιτροπής. 4 Silver και 1 Bronze, η Pandora Catering με 1 Gold, 1 Silver και 1 Bronze βραβείο, το Red Wolf Digital Group με 1 Gold και 2 Bronze βραβεία, η S.Y. Stage με 1 Gold και 1 Silver βραβείο, η O.K. Beyond Entertainment με 2 Bronze βραβεία και η MOV Management με 1 Bronze βραβείο. Από τις επιχειρήσεις που υπέβαλαν συμμετοχές, αξίζει να επισημανθεί ότι η Cyta έλαβε 2 Silver βραβεία, από 1 Silver βραβείο έλαβαν οι CTC και Primetel, ενώ 2 Bronze βραβεία δόθηκαν στη Hermes Airports. Οι υποψηφιότητες αξιολογήθηκαν από 27μελή Κριτική Επιτροπή, Πρόεδρος της οποίας ήταν η Δάφνη Προδρόμου, Consultant, Communication, Strategy and Branding.

Tα βραβεία και οι νικητές Event of the Year FRESH EVENTS – ΑMARA Official Opening Celebrations Marketer of the Year CYTA Brand Event BRONZE Πελάτης: Laiko Cosmos Trading Ltd. & SPI International | Παραγωγή – Concept: Beyond Entertainment | Stoli Bar & Club Awards 2018 SILVER CYTA | Παραγωγή: MUSION 3D UK | Διαφημιστική Εταιρεία: PR PARTNERS To 1o 5G Holographic Call στην Κύπρο Event Series / Brand Consistency BRONZE Πελάτης: Photos Photiades LTD | Παραγωγή The Worx | Aperol Amphibious

SILVER

Λανσάρισμα Υπηρεσίας / Προϊόντος Πελάτης: epic | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: DeLeMa McCANN | Epic Launch Event

Incentives / Team Building / Employee Engagement SILVER Cyprus Trading Corporation Plc CTC | Charity Regatta 2018 Εκδήλωση ΤύποY / MEDIA BRONZE TheWorx | Campari & Tonic “Unlock the unexpected taste” Εγκαίνια (Εγκαταστάσεις, καταστήματα, εργοστάσια, κλπ) SILVER Πελάτης: Nicosia Mall | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία | DeLeMa McCANN | Nicosia Mall Incredible Opening Events GOLD Πελάτης: Amara Hotel | Παραγωγή: FRESH EVENTS ΑMARA Official Opening Celebrations B2B Event BRONZE Hermes Airports Ltd | The 29th ACI EUROPE Annual Assembly & Congress organized in Limassol, Cyprus

BRONZE SILVER GOLD

Αθλητική Εκδήλωση Πελάτης: TCCC – Coca-Cola HBC Cyprus | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: DeLeMa McCANN | FIFA World Cup Trophy Tour by Coca-Cola PrimeTel | PrimeTel Gameshow 2018 Red Wolf Digital Group | 3ος Radisson Blu Διεθνής Μαραθώνιος Λάρνακας

Βραβεία BRONZE Πελάτης: Super FM Radio Ltd. | Παραγωγή: Beyond Entertainment | Concept: Super Fm & Beyond Entertainment Super Music Awards 2019 Φιλανθρωπική Εκδήλωση / CSR Πελάτης: Lidl Cyprus | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: MSPS Cyprus | LIDL Ακαδημία Φαγητού για Παιδιά: Μαθαίνουμε στα παιδιά την αξία του καλού φαγητού! Πελάτης: Europa Donna | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: DeLeMa McCANN | Europa Donna – Πορεία με τις Ροζ Φιγούρες 2018 Πελάτης: OPAP | Παραγωγή: TheWorx | OPAP 50 YEARS GALA Experiential Marketing Event (Brand / Corporate Experience in an Event) BRONZE Πελάτης: Lidl Cyprus | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: MSPS Cyprus | Grassroots και Lidl- Μεγάλη φιέστα για … μικρούς ποδοσφαιριστές! GOLD Πελάτης: Cytamobile Vodafone | Παραγωγή: MSPS Cyprus και SilverSky | Διαφημιστική Εταιρεία: MSPS CΥPRUS | με τη συνεργασία της GNOMI Cytamobile Vodafone – 5G, A glimpse at the future – Εμπειρία VR

BRONZE SILVER GOLD

Digital Experience BRONZE MOV Management | Lick R&B – Digital Experience

SILVER

Χρήση Μέσων & Δημοσίων Σχέσεων σε Event Πελάτης: H&M | Παραγωγή: TheWorx | HM HOLIDAY EVENT

BRONZE SILVER

Καμπάνια Integrated Marketing Red Wolf Digital Group | 3ος Radisson Blu Διεθνής Μαραθώνιος Λάρνακας Πελάτης: Europa Donna | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: DeLeMa McCANN | Europa Donna – Πορεία με τις Ροζ Φιγούρες 2018

BRONZE SILVER

Καμπάνια Social Media Red Wolf Digital Group | 3ος Radisson Blu Διεθνής Μαραθώνιος Λάρνακας Πελάτης: Photos Photiades LTD | Παραγωγή The Worx | Aperol Amphibious

Event Management BRONZE Hermes Airports Ltd | Παραγωγή: M.S. Events Now Productions Ltd 29th ACI EUROPE Annual Assembly & Congress organized in Limassol, Cyprus SILVER Πελάτης: Amara Hotel | Παραγωγή: FRESH EVENTS | ΑMARA Official Opening Celebrations Κατασκευή Περιπτέρων / Ειδικές Κατασκευές / Stage Design / Booth Design SILVER Πελάτης: Fleet Management Ltd | Υλοποίηση: S.Y. Stage Ltd | Σκηνικό με θέμα πλοίο για το εορταστικό δείπνο της Fleet Management Ltd GOLD Wedding Planner: Fresh Events | Υλοπoίηση: S.Y. Stage Ltd | Γαμήλια Δεξίωση στο Κτήμα Βασιλειάδη – Οινοποιείο «Οίνου Γη» στο Όμοδος

BRONZE SILVER GOLD

Catered Event Pandora Catering | The Caviar Experience – Fine Dining meets Art Pandora Catering | Forrest Wedding Pandora Catering | The Bollywood Wedding

GOLD

Διακόσμηση / Εξοπλισμός Εκδηλώσεων FRESH EVENTS | Τριήμερος Γάμος Υπερπαραγωγή στο Χωριό Όμοδος

GOLD

Ξενοδοχείο Parklane, a Luxury Collection Resort & Spa

GOLD

Συνεδριακός Χώρος Parklane, a Luxury Collection Resort & Spa | The Diamond Ballroom

GOLD

Χώρος Δεξιώσεων Parklane, a Luxury Collection Resort & Spa | The Diamond Ballroom

SILVER

Pop-Up / Ειδικές Κατασκευές Πελάτης: Lidl Cyprus | Παραγωγή – Διαφημιστική Εταιρεία: MSPS Cyprus | LIDL FOOD ACADEMY: Ένας βιωματικός χώρος με πολλά πρόσωπα

BRONZE SILVER GOLD

EconomyToday 95

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΣΤΟ ΔΑΛΙ ΤΟ ΠΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Στα €2.970.242 το κόστος ανέγερσης

«Είμαστε βέβαιοι ότι το Δημοτικό Αμφιθέατρο Ιδαλίου θα αποτελέσει μακροχρόνια ένα “σπίτι” για οποιοδήποτε πολιτιστικό δρώμενο και οποιονδήποτε πολιτιστικό φορέα ή οργανισμό ανά το παγκύπριο, αφού είναι διαθέσιμο σε όλους με ένα πολύ προσιτό κόστος παραχώρησης», τονίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o Δήμαρχος Ιδαλίου, Λεόντιος Καλλένος. Επισημαίνοντας ότι το αμφιθέατρο είναι το πιο σύγχρονο υπαίθριο αμφιθέατρο στην Κύπρο, εξηγεί ποιες εκδηλώσεις μπορεί να φιλοξενήσει. Τέλος, σημειώνει πως το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία κατά τα 2/3 και από τον Δήμο Ιδαλίου κατά το 1/3. 96 EconomyToday

«Ο Δήμος μας είναι πολύ περήφανος και ικανοποιημένος που κατάφερε να δώσει σάρκα και οστά σε ένα όραμα το οποίο αφορά την αναβάθμιση των πολιτιστικών υποδομών του Δήμου μας αλλά και ολόκληρης της Κύπρου»

είτε μας λίγα λόγια για το Δημοτικό Αμφιθέατρο Ιδαλίου. Πώς έγινε ο σχεδιασμός του αμφιθεάτρου και τι χώρους περιλαμβάνει; Μετά από πολύχρονες προσπάθειες, σκληρή εργασία και εντατικές πρωτοβουλίες, σε μια περίοδο δύσκολων συνθηκών λόγω της οικονομικής κρίσης (2012-2015), ο Δήμος μας είναι πολύ περήφανος και ικανοποιημένος που κατάφερε να δώσει σάρκα και οστά σε ένα όραμα το οποίο αφορά την αναβάθμιση των πολιτιστικών υποδομών του Δήμου μας αλλά και ολόκληρης της Κύπρου. Η μελέτη και ο σχεδιασμός του αμφιθεάτρου έγιναν με σεβασμό προς τη μορφολογία και τον χαρακτήρα του χώρου (βρίσκεται κάτω από την ανατολική ακρόπολη του αρχαίου Ιδαλίου), αλλά και με βάση τις ανάγκες τόσο των δημοτών μας και των οργανωμένων φορέων πολιτισμού του Δήμου μας, όσο και οποιουδήποτε οργανισμού πολιτισμού που δραστηριοποιείται στο νησί. Αυτή τη στιγμή είναι το πιο σύγχρονο υπαίθριο αμφιθέατρο στην Κύπρο. Είναι εξοπλισμένο με τελευταίας τεχνολογίας οπτικοακουστικά συστήματα και εγκαταστάσεις θεατρικού φωτισμού, για την εφαρμογή των οποίων δημιουργήθηκαν ειδικά δωμάτια ελέγχου στην είσοδο πάνω από τον χώρο των κερκίδων. Στην κεντρική είσοδο υπάρχει ο χώρος έκδοσης εισιτηρίων και ηλεκτρονικού ελέγχου πρόσβασης. Διαθέτει επίσης δωμάτιο για μηχανήματα κινηματογραφικών προβολών.

Κάτω από το επίπεδο των κερκίδων υπάρχουν σύγχρονοι και άνετοι κλειστοί χώροι υψηλών προδιαγραφών, όπως: • 2 μεγάλα πολυτελή ατομικά καμαρίνια (σουίτες) • 2 καμαρίνια των 4-6 ατόμων το καθένα • 2 καμαρίνια των 15-20 ατόμων το καθένα Όλα τα καμαρίνια διαθέτουν δικούς τους ανεξάρτητους χώρους υγιεινής (τουαλέτες και ντους). Υπάρχουν επίσης: • Σαλόνι αναμονής και ξεκούρασης • Αποθήκες • Μηχανοστάσιο • Βεστιάριο • Βοηθητικοί χώροι προσωπικού Επιπρόσθετα του κυρίως αμφιθεάτρου, διαμορφώθηκαν κι άλλοι υπαίθριοι χώροι, όπως ένα μικρό αμφιθεατράκι, που μπορεί να φιλοξενήσει μικρότερες εκδηλώσεις ή να λειτουργεί σε συνδυασμό με εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο μεγάλο αμφιθέατρο, προσθέτοντας στην πολλαπλότητα των πιθανών χρήσεων του συγκροτήματος. Στον χώρο του μικρού αμφιθεάτρου υπάρχει καφετέρια-καντίνα και παιδότοπος εξοπλισμένος με παιχνίδια και δάπεδο ασφαλείας, τα οποία λειτουργούν καθημερινά τις απογευματινές και βραδινές ώρες για οικογενειακές βόλτες. Πότε ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Δημοτικού Αμφιθεάτρου Ιδαλίου; Η ανέγερση του Δημοτικού Αμφιθεάτρου Ιδαλίου ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2015. Τι εκδηλώσεις φιλοξενεί και τι χωρητικότητας είναι; Το κυρίως αμφιθέατρο είναι χωρητικότητας 1.060 θέσεων και μπορεί να φιλοξενήσει όλων των ειδών εκδηλώσεις ή παραστάσεις, όπως: • Θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις • Συναυλίες μουσικές βραδιές • Κινηματογραφικές προβολές • Οπτικοακουστικές παραστάσεις • Φιλολογικές εκδηλώσεις • Βραβεύσεις • Σχολικές εκδηλώσεις και αποφοιτήσεις • Άλλες εκδηλώσεις οργανωμένων πολιτιστικών φορέων • Αθλητικές επιδείξεις • Εκθέσεις Στον χώρο του μικρού αμφιθεάτρου, όπου βρίσκεται η καφετέρια-καντίνα, μπορούν να φιλοξενηθούν και δεξιώσεις. Για την ανέγερση, έχετε λάβει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο εντάσσεται στα κονδύλια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ποια ήταν η διαδικασία επιχορήγησης και πόσο σημαντική ήταν η επιχορήγηση από τα κονδύλια της ΚΑΠ για την ανέγερση του αμφιθεάτρου; Ο Δήμος Ιδαλίου υπέβαλε μέσω της Επαρχιακής Διοίκησης πρόταση για συγχρηματοδότηση του έργου από την ΚΑΠ. Η πρόταση εγκρίθηκε και φορέας υλοποίησης του έργου ήταν η Επαρχιακή Διοίκηση. Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία κατά τα 2/3 και από τον Δήμο Ιδαλίου κατά το 1/3. Το κόστος ανέγερσης του αμφιθεάτρου ανήλθε στα €2.970.242, εκ των οποίων οι €990.080 αποτελούσαν συνεισφορά του Δήμου Ιδαλίου, την οποία ο Δήμος κατέβαλε στην Επαρχιακή Διοίκηση. Επιπρόσθετα, ο Δήμος Ιδαλίου κατέβαλε εξ ολοκλήρου την αμοιβή των Συμβούλων-Μελετητών για την ετοιμασία των σχεδίων και την επίβλεψη του έργου, η οποία ανήλθε στο συνολικό ποσό των €492.222.

«Η ανέγερση του αμφιθεάτρου αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στην περαιτέρω αναβάθμιση και ανάπτυξη της μακραίωνης πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής των κατοίκων της πόλης του Ιδαλίου»

Η επιχορήγηση του έργου από τα κονδύλια της ΚΑΠ ήταν καθοριστικής σημασίας για την ανέγερση του Δημοτικού Αμφιθεάτρου. Χωρίς την υποστήριξη της ΚΑΠ, ο Δήμος Ιδαλίου δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει το σημαντικό αυτό έργο ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής και αναβάθμισης των πολιτιστικών υποδομών του Δήμου. Πόσο σημαντική είναι η προσθήκη αυτού του έργου στον Δήμο Ιδαλίου; Η προσθήκη αυτού του έργου στον Δήμο Ιδαλίου είναι εξαιρετικής σημασίας για τους παρακάτω, μεταξύ άλλων, λόγους: - Η ανέγερση του αμφιθεάτρου αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στην περαιτέρω αναβάθμιση και ανάπτυξη της μακραίωνης πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής τόσο των κατοίκων της πόλης του Ιδαλίου όσο και των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. - Η γεωγραφική θέση του Δημοτικού Αμφιθεάτρου Ιδαλίου το καθιστά ιδιαίτερα προσβάσιμο, με τη δυνατότητα να προσελκύει θεατές από οποιαδήποτε πόλη ή κοινότητα, αφού βρίσκεται σε κεντρική περίπου απόσταση ανάμεσα σε Λευκωσία-Λάρνακα και Αμμόχωστο-Λεμεσό, καθιστώντας τον χώρο και την πόλη του Ιδαλίου γενικότερα έναν σημαντικό, κεντρικό, ζωτικής σημασίας οργανισμό παραγωγής και προώθησης του πολιτισμού. - Η προσέλκυση θεατών από άλλες πόλεις ή κοινότητες έχει ως επακόλουθο και την περαιτέρω κοινωνική ανάπτυξη της πόλης μας. - Μέσω της προβολής του Δημοτικού Αμφιθεάτρου και του Δήμου μας, ταυτόχρονα προβάλλουμε και το τουριστικό κομμάτι του Ιδαλίου, αφού πλέον το Ιδάλιο έχει ενταχθεί στους καταλόγους των τουριστικών προορισμών. Είμαστε βέβαιοι ότι το Δημοτικό Αμφιθέατρο Ιδαλίου θα αποτελέσει μακροχρόνια ένα «σπίτι» για οποιοδήποτε πολιτιστικό δρώμενο και οποιονδήποτε πολιτιστικό φορέα ή οργανισμό ανά το παγκύπριο, αφού είναι διαθέσιμο σε όλους με ένα πολύ προσιτό κόστος παραχώρησης.

Η παρούσα δημοσίευση δεσμεύει μόνο τον συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν

EconomyToday 97

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ BRAND

1948

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

ΚΑΦΕ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ

Η Ι ΣΤοΤΛαϊκόν Ο Ρ Ι Καφεκοπτείον, Α Ε Ν Ο Σ οB AND πιοRπαραδοσιακός παραγωγός καφέ στην Κύπρο, τροφοδοτεί την κυπριακή αγορά με τον παραδοσιακό Καφέ Λαϊκού από το 1948. Ιδρύθηκε από μια ομάδα επαγγελματιών καφετζήδων, με εφόδια ένα μεταχειρισμένο χειροκίνητο καβουρδιστήρι και έναν μύλο, ένα ποδήλατο για διανομή και αρχικό προσωπικό 6 άτομα.

1955-1958 Από το 1955 μέχρι και το 1958 οι μέτοχοι της εταιρείας φτάνουν τους 4.300 και πλέον το Λαϊκόν Καφεκοπτείον αποκτά το δικό το ιδιόκτητο κτίριο στο Καϊμακλί, με σύγχρονα μηχανήματα αλέσματος και καβουρδίσματος καφέ. Επιπλέον, η εταιρεία αναλαμβάνει αποκλειστικά τη διανομή του καφέ σε όλη την Κύπρο.

1973 Το 1973 η εταιρεία μεταστεγάζεται στο σημερινό της εργοστάσιο στο Καϊμακλί, στην οδό Ανδρέα Παπακώστα.

1974

Τις τραγικές εκείνες μέρες του 1974, το Λαϊκόν Καφεκοπτείον παραμένει «ακρίτας» και μερικές μόνο μέρες μετά την εισβολή συνεχίζει τις εργασίες του, προμηθεύοντας με καφέ όλη την ελεύθερη Κύπρο και στηρίζοντας, παράλληλα, οικονομικά και ηθικά τους πρόσφυγες υπαλλήλους του.

1975 Από το 1975 αρχίζει μια νέα, εντυπωσιακή ανοδική περίοδος, όταν το Λαϊκόν Καφεκοπτείον τοποθετεί σύγχρονες, αυτόματες γραμμές παραγωγής του καφέ, που δουλεύουν μέχρι και σήμερα. Έκτοτε, συνεχείς αναβαθμίσεις και προσθήκες γίνονται στη γραμμή παραγωγής, πάντα ευθυγραμμισμένες με τους πιο σύγχρονους τρόπους, για το άριστο αποτέλεσμα στο φλιτζάνι του καταναλωτή και με πιστοποίηση ISO 22000.

98 EconomyToday

2002

Το 2002 αποτελεί ακόμα ένα έτος-σταθμό για το Λαϊκόν Καφεκοπτείον, αφού αποφασίζεται η συγχώνευσή του με άλλες δύο ιστορικές εταιρείες, τη ΛΟΕΛ και το PRINTCO, που και αυτές ήταν ευρείας μετοχικής βάσης, δημιουργώντας έτσι τον ΟΜΙΛΟ ΛΑΪΚΟΥ.

2005

Το 2005 δημιουργείται η θυγατρική εταιρεία πώλησης και διανομής με την ονομασία OMILOS LAIKOU DISTRIBUTORS LTD, η οποία αναλαμβάνει την πώληση και διανομή όλων των παραγόμενων προϊόντων, καθώς και μιας ευρείας γκάμας επώνυμων εισαγόμενων προϊόντων ξηρού και ψυχρού τύπου.

2010

Το 2010 η εταιρεία χτίζει ένα από τα πιο σύγχρονα κέντρα διανομής στη Βιομηχανική Περιοχή Δαλιού, όπου στεγάζονται και τα Κεντρικά Γραφεία της Διοίκησης.

2012

Στιγμή-σταθμός για τον Όμιλο Λαϊκού Distributors το 2012, αφού ανακοινώνεται, μαζί με την εταιρεία Cosmos Trading, η ίδρυση της εταιρείας LaikoCosmos Trading. Με το πάντρεμα αυτό, ο Καφές Λαϊκού πωλείται σε περισσότερα από 2.000 σημεία που εξυπηρετούνται από την εταιρεία LaikoCosmos Trading και σε άλλα 2.000 σημεία από αντιπροσώπους. Με μερίδιο αγοράς πέραν του 60%, το Λαϊκόν Καφεκοπτείον χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος προμηθευτής κυπριακού καφέ.

2018-2021

Το 2018 το Λαϊκόν Καφεκοπτείον γιόρτασε τα 70 χρόνια του στην αγορά. Σήμερα, είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής κυπριακού καφέ και ως πρωτοπόρος στην κυπριακή αγορά συνεχίζει να γράφει με επιτυχία την ιστορία του κυπριακού καφέ, μια ιστορία 70 και πλέον χρόνων. Ο Καφές Λαϊκού αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης και της ιστορίας του τόπου μας και δίκαια έχει χαρακτηριστεί ως ο «Χρυσός Καφές της Κύπρου». Κι επειδή το ενδιαφέρον για την αγορά του καφέ αναπτύσσεται ραγδαία, η εταιρεία δεν μπορεί να παραμείνει στάσιμη στις προκλήσεις της σημερινής αγοράς. Έχει ήδη ξεκινήσει τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου εξοπλισμού επεξεργασίας του καφέ και πρόσφατα εμπλούτισε τις γραμμές παραγωγής της με νέο καβουρδιστήρι για την ανάπτυξη εξειδικευμένων καφέδων, όπως Espresso και Φίλτρου, προμηθεύοντας αρκετά σημεία εστίασης με χαρμάνια δικά της ή άλλα που οι πελάτες επιλέγουν.

ECONOMY TODAY FEBRUARY 2021

Articles inside

ΙΣΤΟΡΙΑ ενός brand

CYPRUS EVENT AWARDS 2020

ΣΤΟ ΔΑΛΙ το πιο σύγχρονο υπαίθριο αμφιθέατρο

MARKET WATCH

Η ΜΑΧΗ των «προμηθευτών» κρατά μισό αιώνα

Οικονομίας και Κοινωνίας της Ε.Ε. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΣΩΤΗΡΙΟΥ: Μπορούμε τελικά

ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Δείκτης Ψηφιακής

ΑΦΙΕΡΩΜΑ TOP EMPLOYERS

ΚΟΜΙΣΙΟΝ: Νέα μέτρα για ταξίδια από χώρες

εκτός της Ε.Ε. ΠΡΟΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ η πρώην Λαϊκή

PARIMATCH

UNICARS

LIDL

ΦΑΝΟΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ: Η ανθεκτικότητα των ΑΠΕ στην πανδημία

ΜΑΡΙΝΟΣ ΚΥΝΑΙΓΕΙΡΟΥ: Χρειάζεται

ΠΑΝΟΣ ΔΑΝΟΣ: Ορατός ο κίνδυνος

ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Πώς να

ΣΤΕΛΛΑ ΗΛΙΑΔΟΥ: Το «θαύμα» του ανατοκισμού

ΤΟ 1o Συνέδριο του ΚΥΦΕΑ

ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Αλλάζει το διεθνές

IDEA: Συνεχίζει δυναμικά και ασταμάτητα

EDITORIAL