Brücke #1: LEREN (kennen

geëist. Scholen in de grensregio moeten daarom niet alleen kijken naar de kwalificaties die voor een beroepsgroep in het eigen land gelden, maar ook naar de eisen in het buurland. Eventuele behaalde kwalificaties die specifiek zijn voor Duitsland of Nederland, moeten op het diploma worden vermeld of met een apart certificaat worden beloond.

4. Meer gezamenlijke onderwijsprogramma’s vanaf PO-Hoger Onderwijs.

Onbekendheid met elkaars onderwijssystemen maakt dat samenwerking in de praktijk vaak moeizaam van de grond komt. Onderwijsinstellingen hebben een verantwoordelijkheid in de erkenning van diploma’s; zij kunnen door middel van joint degrees en/of double degrees ervoor zorgen dat diploma’s worden erkend in het buurland. Langdurig investeren in een Euregionaal netwerk is hiervoor noodzakelijk.

Zorgvuldig opgebouwde partnerschappen tussen scholen en hoger onderwijsinstellingen zorgen ervoor dat grenzen worden geslecht en productief kan worden samengewerkt. Gezamenlijke onderwijsprogramma’s maken het probleem van diploma erkenning makkelijker. Tegelijkertijd leert men tijdens deze programma’s elkaars taal en cultuur beter kennen. Vanuit de LOI van Enschede met Münster starten we met het faciliteren van netwerkbijeenkomsten voor onderwijsinstellingen.

Project

Klooien met Duits

Gemeente Enschede, pabo en Saxion werken samen met het middelbaar-en basisonderwijs om leerlingen kennis te laten maken met de Duitse taal en cultuur. Adjunct-directeur Marcel Spitshuis van De Troubadour uit Glanerbrug heeft een goede relatie met een basisschool in Ottenstein, in de gemeente Ahaus. “Onze school is 500 meter van de grens. Sommige leerlingen wonen in Duitsland. Allemaal gaan ze er zwemmen, uiteten, boodschappen doen. Ons doel is dat ze zich verstaanbaar kunnen maken, hun buren kennen en weten dat ze ook in Duitsland kunnen gaan werken. Met ons project ‘Klooien met Duits’ werken we hieraan.”

Bron: TC/Tubantia 27-03-2019

Brücke #2: WERKEN

Aan beide zijden van de grens is er op dit moment een grote behoefte aan personeel. Dat is kort geleden significant anders geweest en kan in de toekomst opnieuw veranderen. Dat heeft te maken met de op- en neergaande beweging van de economie in bepaalde tijdsperiodes (conjunctuur).

Als we erin slagen de Nederlandse en Duitse arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten, neemt het aantal beschikbare banen voor inwoners aan beide kanten van de grens structureel toe. Het is daarom belangrijk om één centrale, transparante en Euregionale arbeidsmarkt te creëren. Dan wordt een tekort aan de ene kant van de grens opgevangen door een overschot aan de andere kant. Hierdoor ontstaat er een meer solide arbeidsmarkt voor de hele grensregio met een grotere kans op structurele werkgelegenheid. Door het grensoverschrijdende gebied als één samenwerkende economische en arbeidsmarkt regio te promoten wordt het ook voor bedrijven interessanter om zich in het grensgebied te vestigen.

In 2027 moet de arbeidsmarkt in de Euregio centraal en transparant zijn en is het gemakkelijk en vanzelfsprekend om over de grens te gaan werken.

In 2014 waren er 30 duizend grenspendelaars met een werknemersbaan in Nederland, die in Duitsland wonen. Dat is ruim drie keer zo veel als de 8 700 forenzen met een baan in Duitsland die in Nederland wonen. Meer dan de helft van de grenspendelaars uit Duitsland (16 duizend) betreft echter Nederlanders die aan de andere kant van de grens zijn gaan wonen, maar een baan in Nederland hebben. Onder de omgekeerde pendelstroom zijn er ook 3 duizend Duitsers die in Nederland wonen, maar in Duitsland werken. Zelfs als je je beperkt tot pendelaars die wonen in het land van herkomst en werken over de grens, is de pendelstroom vanuit Duitsland aanzienlijk groter dan die vanuit Nederland: 14 duizend Duitsers pendelen naar Nederland tegenover 5 700 Nederlanders naar Duitsland (Bron: CBS Internationaliseringsmonitor, 2016).

Als meer mensen over de grens gaan werken, dan heeft dat een positieve invloed op de economie van de Euregio; mensen versterken hun positie op de arbeidsmarkt door de opgedane ervaring, opleiding en kennis in het buitenland. Wanneer aan de Duitse kant de vraag naar werknemers groter is dan aan de Nederlandse kant zijn grenspendelaars kansrijker doordat het makkelijker is een baan in het buurland te vinden. Ondernemingen varen hier wel bij omdat in de directe omgeving een groter potentieel aan arbeidskrachten voorhanden is.

‘Grenzüberschreitende Zusammenarbeit ist viel mehr als nur wirtschaftlicher Austausch: Sie ist ein Zeichen für ein gemeinsames europäisches Miteinander, und sie öffnet neue Perspektiven für den Blick auf kulturelle Besonderheiten, für internationale Netzwerke und für persönliche Freundschaften.’

Dr. Heiner Kleinschneider, Geschäftsführer Wirtschaftsförderungsgesellschaft für den Kreis Borken

De werkloosheid in Duitsland ligt eind 2018 op 5,2%. In grote delen van de bondsstaten Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen (NRW) ligt dit zelfs rond de 3%, zoals bijvoorbeeld in de arbeidsmarktregio Coesfeld (Coesfeld, Borken, Bocholt, Ahaus en Gronau). Momenteel kent Twente ook een opleving van de economie en daarmee gunstige gevolgen voor de arbeidsmarkt; in december 2018 bedroeg het werkloosheidspercentage in Twente 3,9%.

Vergrijzing en ontgroening zorgen ervoor dat er de komende jaren, aan beide zijden van de grens, een tekort aan personeel zal ontstaan. Tegelijkertijd blijft de kans op een economische crisis reëel door mondiale ontwikkelingen. In beide gevallen is het noodzakelijk om te investeren in een grensoverschrijdende, barrièrevrije arbeidsmarkt; in kwantitatieve én kwalitatieve zin.

Volgens het rapport “De arbeidsmarkt aan de grens met en zonder grensbelemmeringen” (2016) van het Centraal Planbureau (CBP) zijn voor de regio Twente tussen de 600 en 2000 extra banen bereikbaar als de belemmeringen door de grens worden opgeheven. 600 extra banen zijn te realiseren bij een zoekgebied met een reikwijdte van 30 kilometer, 2000 bij een zoekgebied met een reikwijdte van 60 kilometer. Het Bruto Regionaal Product van Twente zou, afhankelijk van grootte van het gebied waarin werk wordt gezocht, kunnen toenemen met een bedrag tussen 0,6 miljard euro (bij een reikwijdte van dertig kilometer) tot 2 miljard euro (bij een reikwijdte van 60 kilometer). De Europese Commissie heeft berekend dat de grensregio’s als gevolg van de grensbelemmeringen een economische groei van gemiddeld 8% laten liggen (“Boosting growth and cohesion in EU border regions” (2017). De EC nodigt grensregio’s uit om voorstellen te doen voor pilotprojecten om grensbelemmeringen aan te pakken en op te lossen.

Doelen

Een centraal meldingssysteem voor alle vacatures in de regio.

Snellere en eenvoudigere diplomaerkenning.

Duits-Nederlandse arbeidsbemiddeling.

1. In 2027 is er een centraal meldingssysteem voor alle vacatures in de regio.

Door vacatures centraal met elkaar te delen wordt voor iedereen meteen duidelijk waar tekorten en overschotten zijn en kunnen werkzoekenden direct in contact worden gebracht met werkgevers. De gemeente Enschede is in 2018 als eerste gemeente in Nederland lid geworden van EURES (EURopean Employment Services, het Europees portaal voor beroepsmobiliteit). Dit lidmaatschap biedt de gemeente Enschede niet alleen toegang tot vacatures, data en netwerken in Duitsland, maar in heel Europa. Daarmee én door de oprichting van GrensWerk (zie punt 3) in 2017, wordt de doelstelling van een regionaal centraal meldingssysteem al in 2020 gerealiseerd.

Lidmaatschap Eures opent Europees bemiddelingsnetwerk.