KYMA Issue #4 - Summer 2016 by KYMA Magazine

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ / SUMMER 2016

Έκδοση, Διεύθυνση και Σχεδιασμός: Δημήτρης Καραΐσκος (dkaraisk@gmail.com, dimitriskaraiskos.com) Publisher, Director & Designer: Dimitris Karaiskos (dkaraisk@gmail.com, dimitriskaraiskos.com) Συνεργάτες Τεύχους: Γιάννης Γκίζης, Μάρα Δεσύπρη, Daniel Howden, Μάριον Κουμπούρη, Γιώργος Κορίνθιος, Marcus Walker Contributors: Yiannis Gizis, Mara Desypri, Daniel Howden, Marion Koubouri, George Korinthios, Marcus Walker Φωτογράφοι: Δημήτρης Καραΐσκος, Στέλλα Βιδάλη, Γιάννης Παπάζογλου, Luciana L. Photographers: Dimitris Karaiskos, Stella Vidali, John Papazoglou, Luciana L. Μεταφράσεις -Επιμέλεια: Αθηνά Τσαγκογέωργα / Τranslations-Editing: Athena Tsagogeorga Εκτύπωση: “Typos” Print, Tήνος Noμικός Σύμβουλος: Ελένη Κατσάρου Οnline: Facebook: kymamag | Instagram: kymamag | Web: www.kymamag.com Το “ΚΥΜΑ” περιέχει πρωτότυπα έργα που προστατεύονται από το Ν2121/93, τα δε κείμενά του δεν συνιστούν δημοσιογραφικό ή ειδησεογραφικό ρεπορτάζ. Τα άρθρα περιλαμβάνουν προσωπικές απόψεις καθώς ο συντάκτης διατηρεί το δικαίωμα της έκφρασης και της προστασίας των πηγών του. Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή του περιεχομένου του περιοδικού είτε ολικά είτε μερικά ή περιληπτικά για κερδοσκοπικούς. λόγους χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. © Κyma Magazine 2016 Αll rights reserved.

Φωτογραφία εξωφύλλου: Δημήτρης Καραϊσκος (Κολυμπήθρα / Rider: Φοίβος Παπαδόπουλος) Φωτογραφία εσωφύλλου: Γιάννης Παπάζογλου (Φθινόπωρο στην Κολυμπήθρα) Φωτογραφία οπισθόφυλλου: Στέλλα Βιδάλη Cover photo: Dimitris Karaiskos (Kolimbithra Bay / Rider: Phoebus Papadopoulos) This page: Photo by Υiannis Papazoglou (Autumn in Kolimbithra) Βackcover photo: Stella Vidali

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Αύγουστος του 2016, κι ενώ ο κόσμος εκεί έξω μοιάζει να έχει τρελαθεί, στην Τήνο οι σκηνές «καθημερινής επαγγελίας» φαίνεται πως δε θα φύγουν ποτέ, ίσως επειδή είναι αδύνατον να αποσχισθούν από τον ίδιο τον τόπο και την ιδιαίτερη δύναμη του. Eίναι η ίδια δύναμη που θυμάται στις αναμνήσεις της από την Τήνο της δεκαετίας του ΄80 η φωτογράφος Μάριον Κουμπούρη, αυτή που βλέπει ο Γιάννης Βιδάλης στα γαϊδουράκια και την παράδοση αιώνων τους ή αυτή που βρίσκει ο Γιώργος Κορίνθιος σε μια φοβερή ιστορία απο τον Μεσαίωνα που μοιάζει με επεισόδιο του «Game of Thrones». Η Μάρα Δεσύπρη μας πάει μια μικρή βόλτα με ένα κορίτσι στην ακτή, ο Marcus Walker ψαχνει να βρει τι συνδέει το χιόνι με το κύμα και ο Daniel Howden μιλάει με πάθος για το αγαπημένο του ταβερνάκι στο νησί. Την ίδια ώρα ο Αντώνης Κούλης και η παρέα του κοιτάνε την Τήνο απο ψηλά, αναρριχόμενοι στο Ξώμπουργο, ενώ το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού αποκαλύπτει, σε όσους από εμάς αγαπούν να ψάχνουν την ιστορία τoυ τόπου, ένα μικρό θησαυρό. Εμείς συνεχίζουμε να βρίσκουμε τη δύναμη του νησιού στα κύματα του (που παρουσιάζουμε όπως σε κάθε τεύχος σε ένα φωτογραφικό αφιέρωμα), είμαστε ακόμα χαρούμενοι για τη σημαντική διάκριση που πήραμε την άνοιξη που πέρασε στα Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής και Εικονογράφησης, κερδίζοντας το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Σχεδιασμού Περιοδικού και υποσχόμαστε να συνεχίσουμε, ακόμα καλύτεροι, έντυπα και ψηφιακά, στο μέλλον. Καλό Χειμώνα! It’s August 2016 and while the outside world seems to have gone bananas here on Tinos scenes of everyday bliss are still the norm. It must be due to the energy and power of the place: perhaps it’s the same power that photographer Marion Koubouri recalls in her memories from her 1989 visit; or it might be the one that Yiannis Vidalis sees in his donkeys and their age-long local tradition; or that which George Korinthios finds in a story from middle-age Tinos that feels like an episode of “Game of Thrones”. Photographer Mara Desypri takes us for a walk on the shore with a girl, Marcus Walker explores the connection between waves and snow and Daniel Howden speaks passionately about his favourite old tavern on the island. At the same time, Antonis Koulis and his friends go rock climbing on Mt. Exomvourgo to see the view from the top and the Cultural Foundation of Tinos offers us a priceless historical local document. As for us, we still find our island’s magnetism in its waves (which we portray like we do in every issue, in a special photographic editorial), we still feel happy about the Greek Graphic Design Awards first prize we received a few months ago, and promise to keep up showing to our audience all that we love on Tinos, on screen and print. Have a great winter!

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Μεγάλη Κολυμπήθρα / Φωτογραφία: Δ. Καραΐσκος Kolimbithra Bay / Photο: D. Karaiskos

ΚΑΡΤΠΟΣΤΑΛ ΑΠΟ ΤΟ 1989 ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

POSTCARDS FROM 1989 Φωτογραφίες & Κείμενο: Μάριον Κουμπούρη Photos & Τext: Marion Koubouri

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

27 καλοκαίρια πριν, η φωτογράφος Μάριον Κουμπούρη αποτύπωσε στα φιλμ της μια Τήνο που δεν υπάρχει πια. Photographer Marion Koubouri captured in her films a Tinos that no longer exists, 27 years ago.

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

το πέλαγος του νου μου βρίσκεται ένα νησί. Βορειοδυτικά της Ανάμνησης και δυτικά των ακτών της Νοσταλγίας. Κατάλευκα χωριά, ξεπροβάλλουν σε κάθε στροφή του μυαλού μου, σα να τα φύτεψε κάποιος ανάμεσα στις ξερολιθιές για να στολίσει τους λόφους. Μια μοναδική συλλογή κυκλαδίτικων σπιτιών, ορθόδοξες και καθολικές εκκλησίες, καμπαναριά, πεζούλες και δαντελωτοί περιστερώνες λαμπυρίζουν κάτω από το δυνατό φως. Παρατηρώ το τοπίο της μνήμης μου. Γαλήνη και ηρεμία. Πρώτο πλάνο καμπαναριό, δεύτερο πλάνο θάλασσα απέραντη, αφθονία κυμάτων, σύννεφα που τρέχουν, ένα καράβι στον ορίζοντα και σκόρπια νησιά μέχρι εκεί που φτάνει το βλέμμα. Η φύση γύρω μεγαλειώδης, βουίζουν στα αυτιά μου έντομα, κοκόρια που λαλούν και ο ήχος του ανέμου. Μια νωχελική αγελάδα και ένα γελαστό γαϊδούρι, ποζάρουν με αφοπλιστική άνεση για ένα πορτραίτο. Η ζωή απλή, ανθρώπινη, αυτάρκης. Οι ρυθμοί πιο αργοί. Άνθρωποι καλόψυχοι, αυθόρμητοι. Ένας άντρας απολαμβάνει στο μεσημεριανό του διάλειμμα φρέσκα, ντόπια προϊόντα, παξιμάδι, τυρί, κάπαρη, αγκινάρες, λούζα. Και ένα αμυγδαλωτό για επιδόρπιο. Ο κουρέας ακούει στο ραδιόφωνο τραγούδια ξεχασμένα, ανακατεμένα με τις σκόρπιες κουβέντες των περαστικών. Θα ήθελα να σταματήσει ο χρόνος και να μείνω όσο περισσότερο γίνεται εδώ. Να ξυπνάω το πρωί και από το παράθυρο μου να βλέπω καράβια να περνάνε και να μετράω βάρκες. Να ακούω τη σιωπή. Το ταξίδι μου τελειώνει με την επιστροφή στο παρόν, εδώ στην πόλη, στην ένταση. Ταξιδεύω νοερά γιατί αγαπώ τα συναισθήματα, την ενέργεια και την ατμόσφαιρα που δημιουργούνται μέσα μου κάθε φορά που εξερευνώ την ανάμνηση αυτού του τόπου. Αγαπώ να κοιτάζω τις σκόρπιες, σαν καρτ-ποστάλ, εικόνες της Τήνου που έχω φυλάξει μέσα στο συρτάρι του μυαλού μου. Την Τήνο την ερωτεύτηκα το καλοκαίρι του 1989. Δεν την ξαναείδα από τότε, αλλά παραμένει στη μνήμη μου όμορφη και ελκυστική. Η Τήνος είναι το νησί της καρδιάς μου.

n the seas of my mind there is an island, northwest of memory and west of the coast of nostalgia. White-washed villages appear at every corner of my memories, as if someone has planted them there between the dry rocks to decorate the hills. A unique selection of Cycladic houses, orthodox and catholic churches, bell towers, marble-paved steps and dovecotes shimmer under the strong light. I observe the landscape of my memory and see serenity and calm. A white chapel in the foreground, an endless sea all over below, a sea full of waves, fast-running clouds, a ship on the horizon and scattered islands as far as the eye can see. Nature is magnificent all around me, there are insects buzzing in my ears, roosters that cry out loud and the sound of the wind. A lazy cow and a smiling donkey pose for me in a completely natural manner for a portrait. Life is simple, human and self-sufficient. Rhythms are slower here, and people are warm-hearted and spontaneous. A man enjoys his supper which is made of fresh, local products: rusks, cheese, caper, artichoke and louza - plus an almond sweet for desert. The barber listens to forgotten songs on the radio and then the songs fade into the voices of the passers-by. I’d like time to stop, so I could stay here for as long as I could. To be able to wake up in the morning and see boats sliding by outside my window. To listen to the silence. But my trip ends and I return to the present time and i’m back in the tension of the big city. I travel in my mind by choice because I love the feelings that resurface every time I attempt to explore the memories of that place. I love looking at these scattered postcards, pictures of this island that I’ve hidden in a special place in my mind. I fell in love with Tinos in the summer of 1989, and I never saw it again. Its beauty and charm remain vivid in my memories. It is the island of my heart.

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΑΙΔΟΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

YIANNIS AND HIS DONKEYS

Κείμενο: Γιάννης Βιδάλης, Φωτογραφίες: Δημήτρης Καραΐσκος Text by Yiannis Vidalis, Photos by Dimitris Karaiskos

Ο Γιάννης Βιδάλης αναβιώνει μια παράδοση αιώνων με τα Κυκλαδίτικα γαϊδουράκια του. Υiannis Vidalis revives a centuries-old tradition with his Cycladic donkeys. 20

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

πό μικρός θυμάμαι είχα τρέλα με τα άλογα, και τα Χριστούγεννα έλεγα στον πατέρα μου πως ήθελα ο Άγιος Βασίλης να μου φέρει ένα ως δώρο. Τα χρόνια περνούσαν και σιγά-σιγά συνειδητοποιούσα πως το όνειρο μου αυτό ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα. Πάντα όμως ήθελα ένα τέτοιο ζώο, ίσως γιατί από μωρό παιδί ανέβαινα με τον παππού μου στο άλογο του και το είχα αγαπήσει. Αφότου εγκαταστάθηκα μόνιμα στην Τήνο, το 2007, άρχισα να βλέπω συνεχώς γύρω μου άλογα και γαϊδούρια, και έτσι άρχισα κυριολεκτικά να ζω ανάμεσα τους. Κάτι μέσα μου με έτρωγε, ιδιαίτερα όταν έβλεπα τους παππούδες να πηγαίνουν στα χωράφια τους με τα παραδοσιακά σαμάρια στολισμένα. Το 2008 γνώρισα το άθλημα του σέρφινγκ, εκεί στην άκρη της Mεγάλης Κολυμπήθρας, και ένα βράδυ του 2009, στην πανσέληνο του Ιουνίου, είδα ένα όνειρο: να κάνω εκεί μια σχολή για μαθήματα σερφ. Το έλεγα στους φίλους μου και με κοίταγαν σαν τρελό. Δεν έχασα όμως χρόνο, και την επόμενη χρονιά, μαζί με τον Δημήτρη Καραΐσκο κάναμε το πρώτο βήμα για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα. Και όλα πήγαιναν καλά, μέχρι που συνειδητοποίησα πως όλες οι μεταφορές υλικών και εξοπλισμού γίνονταν είτε με τα χέρια είτε με βάρκα από την διπλανή παραλία, την Μικρή Κολυμπήθρα. Μα όταν είχε βοριά, αναγκαστικά έπρεπε να διασχίσουμε 500 μέτρα με βάρος στα χέρια και τους ώμους, ακριβώς όπως τα γαϊδούρια. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να πάρουμε κι εμείς ένα, κι έτσι αποκτήσαμε την Ρωξάνη το 2011, που ήταν φανταστική, αλλά το πρόβλημα ήταν πως μας έλειπε το σαμάρι της. Η τύχη, ωστόσο, μου χαμογέλασε και μια μέρα η γιαγιά μου μου είπε πως είχε κρατήσει το παλιό τους σαμάρι στο κατώι του παππού. Την ίδια στιγμή, κατέβηκα τη συνάντησα και μου το έδωσε, κι έγινε αμέσως το σαμάρι της Ρωξάνης. Εκείνο τον καιρό, η ίδια ήταν μια γαϊδουρίτσα ταλαιπωρημένη και αδύνατη. Το 2012, και μετά από αρκετή περίθαλψη, ήταν έτοιμη να «εργαστεί» στην παραλία, βοηθώντας μας στις μεταφορές. Τα χρόνια πέρασαν και η Ρωξάνη έγινε ο καλύτερος μου φίλος. Ένα ζώο που λάτρεψα όσο τίποτε άλλο, τόσο εγώ όσο κι όλοι πέρασαν απ΄το Tinos Surf Lessons. H αγάπη μου γι’ αυτήν με έκανε να ασχοληθώ παραπάνω με τα συγκεκριμένα ζώα και να αποκτήσω τον επόμενο καιρό άλλα τέσσερα: Τον Νικολή, την Λουλού, τον Γκουσγκούνη και, ένα δώρο της Λουλούς, τη μικρή Μουσίτσα, που γεννήθηκε τον χειμώνα που πέρασε στο αγρόκτημα μου στον Τρίποταμο. Και τους τελευταίους δύο χειμώνες, σκέφτηκα πως γαϊδούρια χωρίς σαμάρια, δε γίνεται! Έτσι, τις κρύες μέρες του χειμώνα, μαζί με τον φίλο και γείτονα Σταύρο Σιώτο, καθόμαστε στο κατώι κι επισκευάζουμε παραδοσιακά σαμάρια. Χάρις σε όλα αυτά, έχουμε κάνει φοβερές βόλτες στα παραδοσιακά μονοπάτια του νησιού μαζί με την οικογένεια μου, φίλους και γνωστούς. Αυτό που ελπίζω να συμβεί στο μέλλον είναι να μεγαλώσει η οικογένεια με τα γαϊδουράκια μου και να προσφέρω χαρά στον κόσμο με διαδρομές στα υπέροχα χωριά της Τήνου αλλά, ίσως, και το περίφημο γάλα που παράγουν αυτά τα ζώα -ώστε να μπορέσουν οι Τήνιοι να απολαύσουν κάποια στιγμή, όπως η Κλεοπάτρα, ένα λουτρό από γάλα γαϊδούρας!

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ince a very young age I had a fascination for horses and every Christmas I’d tell my father that I wanted Santa Claus to bring me one. Years passed and I started realizing that this dream of mine was rather hard to become reality in Athens. But through the years I kept on wanting such an animal - maybe because my grandfather use to own one and used to take me on walks on its back. In 2007, after leaving Athens to live in Tinos, I started noticing horses and donkeys all around - practically I was kind of living among them. When seeing the local old people going to their fields on the back of a donkey, I was fascinated and envious. In 2008 I discovered surfing on the sandy bay of Kolibithra and in 2009 I fell asleep on the beach and had a very vivid dream - a dream which made my friends laugh at me: to start a surfing school in Tinos. A year later, along with a friend, Dimitris Karaiskos, we turned that dream into reality. And it was all fine, but we still had to carry all this equipment from the road to our beach shack on a 500-meter stretch of sand. The alternative was to use our boat and transfer things from the smaller bay nearby. But when the sea got stormy, it was a no-go, and we’d still have to carry stuff on foot. We were literally like working donkeys -so we thought we might as well get one. Roxanne came to our life in 2011, an underfed and tired female donkey with no saddle. My grandma gave me the instant solution: she had kept for years my grandfather’s old traditional saddle in the basement. So Roxanne got her saddle, soon became stronger and healthier and started helping us at work. But the main thing about Roxanne wasn’t the help; it was the sentimental connection. Roxanne became my favorite animal ever, a real friend, and, last but not least, a donkey that everybody that ever visited Tinos Surf Lessons remembers. My love for her made me learn more about these very special animals and before I knew it I was living in my ranch with four other donkeys: Nikolis, Gouzgounis, Lulu and, as of recently with Mousitsa too, Lulu’s child, who got born this past winter. During the last two winters Ι even started repairing traditional saddles – my friend and neighbour Stavros Siotos sometimes joins me in this ritualistic age-old task. The result of all this is taking strolls on these donkeys on medieval stone paths with friends and family, and my dream is for this donkey gang to grow bigger, so I can offer visitors donkey rides around the countless beautiful old villages of my island, and why not, offer to the Tinians the chance to bathe, like Cleopatra, in donkey’s milk!

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Α MEDIEVAL STORY

Κείμενο: Γιώργος Κορίνθιος / Εικονογράφηση: Γιάννης Γκίζης Text: George Korinthios / Ιllustration: Yiannis Gizis

Ο Γιώργος Κορίνθιος διηγείται στο “Κύμα” μια συναρπαστική ιστορία από την Τήνο του 850 μ.Χ. George Korinthios is telling to “Kyma” an exciting tale of the medieval Tinos of 850 A.D. 28

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ιστορία μας ξεκινάει περί το 850 μ.Χ., μια εποχή όπου η Τήνος όπως και όλες οι Κυκλάδες ανήκουν στο Θέμα του Βυζαντίου, το οποίο εκείνη την εποχή δεν διέθετε στόλο ικανό να υποστηρίξει τις κτήσεις του στο Αρχιπέλαγος, με αποτέλεσμα αυτές να βρίσκονται στο έλεος Αράβων πειρατών. Οι δύστυχοι νησιώτες σε περίπτωση πειρατικής επίθεσης ή θα προλάβουν να οχυρωθούν στα υπάρχοντα κάστρα ή θα καταφύγουν στα βουνά. Οι πειρατές μένουν για μέρες στα νησιά και φεύγοντας παίρνουν μαζί τους ζώα, τιμαλφή και κατοίκους για σκλάβους, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμα τους. Την εποχή εκείνη, αρχηγός του κουρσάρικου στόλου, στις διαταγές του Χαλίφη, είναι ο πρώην Χριστιανός και νυν εξισλαμισμένος Σίμων ο οποίος με τις επιθέσεις του κουρσεύει όλα τα παράλια, φτάνοντας μέχρι και την Ανατολική Θράκη. Εκεί καταλαμβάνει την Χρυσούπολη (κωμόπολη στον σημερινό νομό Καβάλας) και παίρνει ως αιχμαλώτους τον καπετάνιο της πόλης Φίλιππο Καντακουζηνό, την γυναίκα του, τους δυο δίδυμους γιους τους καθώς και 200 κατοίκους για σκλάβους. Ξεκινώντας για την επιστροφή, ο στόλος των πειρατών ο οποίος αποτελείτο από οκτώ πλοία, έπεσε σε φοβερή θαλασσοταραχή στο Αιγαίο με αποτέλεσμα δυο από τα πλοία του να υποστούν σημαντικές ζημιές και να εξοκείλουν στον όρμο της Κολυμπήθρας. Σε ένα από τα δυο πλοία βρισκόταν ο Φίλιππος Καντακουζηνός, μαζί με τον γιο του Κωνσταντίνο. Ο υπόλοιπος πειρατικός στόλος συνέχισε το δρόμο του έχοντας πάρει όμως τη γυναίκα του και τον άλλο του γιο. Έτσι τα δυο δίδυμα χώρισαν. Οι αιχμάλωτοι, όμως, του πλοίου όπου βρισκόταν ο Καντακουζηνός, με δικιά του πρωτοβουλία, επιτέθηκαν στους πειρατές και κατάφεραν να δραπετεύσουν όλοι. Οι υπόλοιποι πειρατές μόλις ανακάλυψαν την απόδραση, αποφάσισαν να συνεχίσουν το δρόμο τους ανήμποροι να τους κυνηγήσουν σε άγνωστα εδάφη, και οι δυστυχισμένοι σκλάβοι, στην ουσία πρόσφυγες, ξεκίνησαν την περιπλάνηση τους στο άγνωστο νησί ώσπου τους ανακάλυψαν οι ντόπιοι, τους λυπήθηκαν και τους πρόσφεραν ένα σημείο του νησιού για να φτιάξουν κατοικίες. Το μέρος αυτό υπάρχει ακόμα στην Τήνο και ονομάζεται Σκλαβοχώρι. Χρόνια περνούν, κι ο γιος του Φιλίππου, ο Κωνσταντίνος, είναι αρμόδιος πια για την στρατιωτική εκπαίδευση κι οργάνωση του νησιού έναντι στους πειρατές. Διατηρεί δε, δεσμό, με την Άρτεμη, ιδιοκτήτρια του πύργου που βρίσκεται στη θέση Πατέλα που είχε κληρονομήσει από τον πάτερα της και που σήμερα ονομάζεται «Κόρης Πύργος». Ο έτερος γιος του Καντακουζηνού έχει εξισλαμιστεί και ήδη είναι αρχιπειρατής στο Αιγαίο, κι εδώ η ιστορία μας αρχίζει και γίνεται ακόμα πιο παράξενη, όταν αυτός αποφασίζει να επιτεθεί στον πύργο της Άρτεμης, και κατ’ επέκταση στην Τήνο. Όντως, αποβιβαζόμενους στην Μεγάλη Άμμο της Κολυμπήθρας, εξαπολύει σφοδρή επίθεση χωρίς όμως να αιφνιδιάσει τον πολύ οργανωμένο στρατιωτικά Κωνσταντίνο που, έχοντας μελετήσει τις κινήσεις του πειρατικού στόλου, είχε από μέρες προετοιμαστεί για την επίθεση και

τον περίμενε. Οι πειρατές αιφνιδιάστηκαν από την ιδανική άμυνα του νησιού που είχε οργανώσει ο Κωνσταντίνος, ο οποίος με συντονισμένες παγίδες κατάφερε να εξολοθρεύσει πολλούς από αυτούς. Παρόλα αυτά, η στρατιά τους έφτασε στον πύργο της Άρτεμης και ξεκίνησε μια σφοδρή πολιορκία εναντίον των περίπου 30 Τήνιων πολύ καλών τοξωτών που μαζί και με την ίδια την Άρτεμη αμύνονταν του Πύργου μανιασμένα. Όπως γλαφυρά γράφει ο ιστορικός Κ.Γ. Αλεξόπουλος στο βιβλίο του «της Κόρης ο Πύργος»: « Ο καυτός ήλιος του καλοκαιριού καψάλιζε την Πατέλα. Τα φρύγανα πατημένα από τα βαριά ποδάρια ανέδυαν δριμεία μυρωδιά που ανακατευόταν με την σκόνη και την βαριά βρόμα από τους ιδρώτες και τα αίματα των μαχόμενων που άχνιζαν. Ακούγονταν προσταγές, βαρβαρικές βρισιές και βλαστήμιες, ποδοβολητά και μουγκρίσματα πόνου από τους τραυματισμένους. Ο κάμπος βρομούσε πόλεμο». Ο Κωνσταντίνος έμεινε εκτός του πύργου και με τους άντρες του πολέμησε στο οροπέδιο της Πατέλας. Σύντομα, ο αρχηγός των πειρατών κι αδερφός του κατάλαβε ότι μάλλον τα πράγματα είναι δυσκολότερα απ’ όσο περίμενε, και ως υπαίτιο αυτής της διαφαινόμενης ήττας θεώρησε τον Κωνσταντίνο που με την λαμπερή του πανοπλία φάνταζε ως αρχηγός. Βάζοντας τον ως στόχο, του επιτέθηκε με μανία, και έτσι ξεκίνησε μια λυσσαλέα μονομαχία μεταξύ των δυο διδύμων, οι οποίοι έχοντας καλυμμένα τα κεφάλια τους με περικεφαλαίες, δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον. Λίγο πριν τραυματίστουν κι οι δύο τους θανάσιμα, αντιλαμβάνονται το κοινό τους αίμα, και αφού έχουν βγει πια οι περικεφαλαίες, αγκαλιάζονται και πέφτουν μαζί στο χώμα νεκροί. Για την ιστορία, η Άρτεμις, η όποια κυοφορούσε το παιδί του Κωνσταντίνου, μετά την αποχώρηση των ηττημένων πειρατών, από τη στεναχώρια της για το χαμό του συντρόφου της, χάνει και το παιδί της. Και όλα αυτά, τελικά, μετά από δυο χρόνια, την οδηγούν στην απόφαση να αυτοπυρποληθεί μέσα στον πύργο της. Από μακριά, όλοι οι νησιώτες έβλεπαν τις φλόγες που κατάκαιγαν τον πύργο, μέχρι που αυτές έσβησαν. (Το μόνο σημερινό απομεινάρι από αυτήν την ιστορία είναι τα ερείπια στην περιοχή «Κόρης Πύργος» στο ορός «Πολέμου Κάμπος» καθώς και το τοπωνύμιο «Κόκκαλα», περιοχή κοντά στον Πύργο, όπου οι νησιώτες πέταξαν άθαφτους τους σκοτωμένους πειρατές και για χρόνια, με τις βροχές, τα κόκαλα τους έκαναν την μακάβρια εμφάνιση τους. Ένα άλλο τοπωνύμιο που θυμίζει αυτήν την ιστορία είναι και η «Καμμένη Σπηλιά», σε θαλάσσια περιοχή κάτω από τον πύργο. Εκεί κατέφυγαν κάποιες νησιώτισσες για να σωθούν από την πειρατική επίθεση της ιστορίας μας, αλλά οι πειρατές ανακάλυψαν την σπηλιά τους και τις έκαψαν ζωντανές. Ο συντάκτης του κειμένου ευχαριστεί τον Κώστα Γ. Αλεξόπουλο για τις πληροφορίες και την έμπνευση που πήρε από το συναρπαστικό του ιστορικό μυθιστόρημα «Της Κόρης ο Πύργος» {Εκδόσεις Τήνος, 2013}, που μπορεί να βρει κανείς στα βιβλιοπωλεία της Χώρας του νησιού).

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ur story begins around 850 AD, a time when Tinos like the rest of the Cyclades belong to the «The Opsician Theme», a Byzantine theme (a military-civilian province), which at the time was unable to defend its islands in the Archipelago, them ending up being in the mercy of fierce Arab pirates. The helpless islanders, in the case of an attack, they would either rush to protect themselves behind castle walls or flee in the mountains. The pirates would roam the islands for a few days seizing animals, riches and even people to sell as slaves, leaving behind them a trail of destruction. During that time the leader of the Arabic fleet (under the command of the Calif) was the islamised ex-Christian Simon. This was a fierce warrior who raided all the coasts of the Aegean, even reaching the eastern part of Thrace, where he conquered Chrysoupolis and took the captain of the town, Filippos Kadakouzinos, his wife, his two twin sons and 200 civilians as slaves. On the way back, sailing through an Aegean storm, the 8-ship strong pirate fleet suffered serious damage and two of the ships had to reach the shore of the first island nearby to do necessary repairs. The island happened to be Tinos, and the beach was today’s Kolimbithra. Filippos Kadakouzinos and one of the twins were also on these ships. The rest of the pirate fleet went on with their trip, taking along the Thracian captain’s wife and his other son. This was how the twins got separated. But the prisoners organised an attack and managed to free themselves from the pirates, escaping in the mainland and the mountains. The pirates decided not to go after them on an unknown land so the local people of Tinos found and helped them, offering them a spot to start a settlement. The settlement still stands to this day, and it’s called «Sklavochori» (Village of Slaves). Years passed by, and the son of Filippos, Constantine, became the leader and trainer of a small but able local army. Constantine was romantically involved with Artemis, owner of a small castle and tower on the plateau of Patela, a tower she has inherited from her father and which today is called «Maiden’s Tower». But, what about the other twin son? His story was equally unexpected: he had already become by that time an islamised leading pirate in the Aegean, and when he decided to attack the tower of Artemis (and the whole of Tinos for that matter) then things took an even stranger turn. Landing at Kolimbithra he unleashed a fierce attack on the Tinian army

who was properly prepared and managed to stop it. The pirate attackers, stunned by the brilliant defence, were losing the battle, but some of them managed to crawl to the tower and organise a siege. 30 of the best Tinian archers and the maiden herself were defending the walls ferociously, and the historian and writer C.G.Alexopoulos puts it in his novel «The Tower of the Maiden»: «The blazing summer sun was frying Patela. Brushwooded stepped on by heavy feet were emiting a wild smell that got mixed up with the stench from the sweat and blood of the fighters. Commands, barbaric swearing and curses were being heard, fading into the painful groans of the wounded. The field was smelling of war». Constantine stayed out of the castle walls and fought alongside his men on the plateau. Soon enough the pirate leader - his brother - found out who was causing the trouble, spotted him and attacked. A brutal duel started, but the two twins, covered beneath metal armor and helmets, could not recognise each other. Moments before their last, fatal blows, they realised they had the same blood, and falling on the floor, they died with their arms around each other. And as for Artemis, her story was equally tragic: She was carrying the child of Constantine but due to her extreme sadness, lost it. Two years later she decided to end her life by putting herself on fire in her tower. The local people stared at the flames silently, until the fire died. (The only remains of this story in the present day are some ruins that can be found in the «Maiden’s Tower» area on the mountain called «Polemou Kampos» («Field of War») and the name place «Kokkala» («Bones»), a place near the village of Pyrgos where the local people threw, unburied, the bodies of the killed pirates. For years, every time it rained, their bones were making their macabre appearance. Another place that is part of this story is «Kammeni Spilia» («Burnt Cave»), on the coastal rocky coast below the tower. This is where a few local women run to hide from the pirates, but they found them and put the cave on fire and burnt them alive. The writer of this text wants to thank Costas G. Alexopoulos for the info and inspiration he took from his exciting historical novel «Tis Koris o Pyrgos» («The Maiden’s Tower» published by Tinos Publications in 2013). The book can be found (in the Greek language) at bookstores in the main town of Tinos).

WHY WE RIDE ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Κείμενο: Marcus Walker / Τext by Marcus Walker

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

O Marcus Walker, ανταποκρίτης της Wall Street Journal, εξερευνεί τι μπορεί να ενώνει το σκι στο βουνό με το σέρφινγκ. Marcus Walker, Wall Street Journal correspondant in Athens, ponders the connection between deep powder skiing and surfing.

Ο Marcus Walker στην Μεγάλη Κολυμπήθρα / Φωτογραφία: Δ. Καραΐσκος Marcus Walker at Kolimbithra Bay / Photο: D. Karaiskos

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ίμαι χάλια σέρφερ. Είναι πιο πιθανό να βρεθώ με τη μούρη στο βυθό παρά να καβαλήσω ένα κύμα. Στις σποραδικές μου επισκέψεις σε μέρη για σερφ, «χτυπάω την πόρτα» του αθλήματος, αλλά αυτή δεν ανοίγει. Φαίνεται πως δεν καταφέρνω να ξεκλειδώσω τα μυστικά του. Έτσι, δεν ξέρω τι ακριβώς εννοεί ο Δημήτρης, ο εκδότης του Κύματος, όταν μου περιγράφει εκείνη την απογειωμένη ψυχολογική κατάσταση στην οποία μπορεί να βρεθεί ένας σέρφερ. «Θέλω να προσπαθήσω να σε κάνω να φτάσεις σε εκείνο το στάδιο όπου δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι πια τι κάνεις», μου εξηγούσε. «Όταν καταφέρεις αυτό, γίνεσαι ένα με το κύμα. Και τότε συμβαίνει στο μυαλό σου κάτι μαγικό…». Προσωπικά, δυσκολεύομαι να «γίνω ένα με το κύμα», ακόμα και όταν καταφέρω να το «πιάσω». Είμαι πολύ απασχολημένος με το τι πρέπει να κάνω. Είναι η σανίδα μου σε σωστή γωνία; Μήπως να βουτήξω και να περάσει το κύμα από πάνω μου; Να αλλάξω θέση στα πόδια μου; Γιατί δεν μπορώ να στρίψω; Μήπως χτυπήσω στην ακτή και φάω τα μούτρα μου; Ίσως όμως έχω πάρει μια ιδέα από αυτό που εννοούν οι σέρφερ όταν προσπαθούν να αποδώσουν με λόγια αυτό το είδος έκστασης που νιώθουν. O Δημήτρης μου έδειξε ένα μικρό φιλμ για το σερφ με τίτλο «Χωρίς Σκέψη», με αφηγητή τον ψυχολόγο Richard Moss από την Καλιφόρνια (μπορεί να το βρει κανείς στο Vimeo). Ο Moss μιλάει για μια κατάσταση, την οποία ορίζει ως “ flow state of mind”, στην οποία οι σέρφερ ανταποκρίνονται χρησιμοποιώντας «ένα διαφορετικό τμήμα του μυαλού, ένα βαθύτερο τμήμα του. Το κύμα, η σανίδα και το σώμα σου είναι στην πραγματικότητα ένα συνεχές. (….) Ο εσωτερικός και ο εξωτερικός μας κόσμος γίνονται ένα.” Όπως παραδέχεται ο Moss, η εμπειρία δύσκολα περιγράφεται με λόγια. Ο ίδιος για την περιγραφή χρειάστηκε να στραφεί σε όρους που σχετίζονται με την πνευματικότητα του New Age. Βρίσκεται, όμως, πολύ κοντά σε αυτή την κρυμμένη αλήθεια που πολλοί σέρφερ που την έχουν νιώσει θα πουν: καταλαβαίνω ακριβώς τι εννοείς. Ο μονόλογος του Moss μου θύμισε μια περιγραφή από τα απομνημονεύματα της Dolores LaChapelle, μιας αμερικανίδας πρωτοπόρου του σκι εκτός πίστας. Η ίδια, πολλά χρόνια πριν, είχε μιλήσει για την αίσθηση του να γλιστράς με ταχύτητα πάνω στο φρέσκο, αφράτο σαν «πούδρα», χιόνι: “Εγώ, το χιόνι και το βουνό δεν ξεχωρίζουμε πια, υπάρχει μόνο μια συνεχής ρέουσα αλληλεπίδραση μεταξύ μας. Δεν μπορώ να διακρίνω πότε σταματάω να ενεργώ εγώ και πότε τα ηνία αναλαμβάνει το χιόνι». Και ξέρω ακριβώς τι εννοούσε η LaChappelle. Ο πατέρας μου, αφοσιωμένος σκιέρ από τα παιδικά του χρόνια στο Βερμόντ, με έβαλε πάνω στα πέδιλα του σκι ήδη από την ηλικία των τριών ετών. Κάνοντας

σκι και σνοουμπόρντ εδώ και τέσσερις δεκαετίες, έχω πάρει αμέτρητες στροφές πάνω στο χιόνι στις Άλπεις και τα αμερικάνικα Rockies, σε αναζήτηση ενός διαλογισμού σε υψηλή ταχύτητα. Τον περασμένο Μάρτιο, στεκόμουν σε μια μοναχική κορυφή στη Μοντάνα, με έναν σνοουμπόρντερ ονόματι Terril. Μια στενή κατάβαση, ανάμεσα σε βράχους στην ανατολική πλευρά της απόκρημνης πλαγιάς, περίμενε για χρόνια τον Terril. Οι συνθήκες δεν υπήρξαν ποτέ ευνοϊκές. «Είναι η Νέμεσίς μου» έλεγε. Τώρα όμως το χιόνι ήταν όπως έπρεπε κι ο ίδιος είχε και μόλις γνωρίσει έναν νέο ευρωπαίο φίλο, αρκετά τρελό ώστε να αποφασίσει να τον συνοδέψει στο εγχείρημα (δύο άτομα είναι ένας καλός αριθμός για τέτοιες καταβάσεις σε απότομα και εκτεθειμένα μέρη). Γλιστρήσαμε προσεκτικά στην κορυφογραμμή και κοιτάξαμε κάτω το κουλουάρ: ένα πέρασμα με συνεχείς στροφές και κλίση 52 μοιρών. Στο ανώτερο τμήμα απαιτείται απόλυτη συγκέντρωση. Κατά τόπους χαλαρή “πούδρα” (sluff) καλύπτει ένα σκληρό και ολισθηρό στρώμα χιονιού. Ένα πέσιμο εδώ θα σταματούσε μόνο με χτύπημα στα βράχια ή βουτιά στον γκρεμό. Πρέπει να παίρνεις σωστά κάθε στροφή. Εμπιστεύεσαι τη βαθιά ριζωμένη στο σώμα σου τεχνική, την αίσθηση του χιονιού που χύνεται κάτω από τα πόδια σου, την ισορροπία που κυλάει από τα χέρια σου. Φεύγουν τα πάντα από το μυαλό σου και μένει μόνο η στιγμή. {“Το μυαλό σταματάει εντελώς να σκέφτεται και μένει μόνο η συναίσθηση ” – Moss}. Πιο χαμηλά, η απότομη πλαγιά φαρδαίνει, και μοιάζει λες και μια πεδιάδα με πούδρα σε καλεί να αναπτύξεις ταχύτητα. Γίνεσαι ένα με τη βαρύτητα, αγνοείς τους τετρακέφαλούς σου που καίγονται και αφήνεις το χιόνι να σου ψεκάζει κατά ριπές το πρόσωπο καθώς τα ειδικά φαρδιά παγοπέδιλά σου ζωγραφίζουν τη μακριά, κυματιστή πατημασιά τους στο χιόνι. {“ Έλεγχος και απώλεια ελέγχου έρχονται τόσο κοντά, που δεν μπορείς πλέον να τα ξεχωρίσεις“ – Moss }. Το χιόνι-πούδρα είναι «ένα ιδιαίτερο δώρο της σχέσης γης και ουρανού» έλεγε η LaChappelle. Για να συμβεί χρειάζεται, όπως και στο σερφ, να ταιριάξουν οι ιδανικές καιρικές συνθήκες με τον κατάλληλο φυσικό χώρο και όταν γίνεται, είναι κάτι εντελώς παροδικό. Οι λάτρεις του αφιερώνουν τη ζωή τους «στην απόλαυση αυτού του παιχνιδιού μεταξύ βαρύτητας και χιονιού». Στο τέρμα της κούρσας μας, εγώ κι ο Terril γελούσαμε σαν χαζοί. Αργότερα, μου εξομολογήθηκε ότι μπορεί μεν να με είχε μόλις γνωρίσει, αλλά, μετά από μια τέτοια διαδρομή που μοιραστήκαμε οι δυο μας, ένιωθε σαν να με ξέρει χρόνια. {“Αυτή η αίσθηση του να πλημμυρίζεις από ευχαρίστηση ευθύνεται για τα χαζά χαμόγελα και τις ανόητες γκριμάτσες που ανταλλάσσουμε μεταξύ μας στο τέλος μια διαδρομής στο φρέσκο χιόνι “ – LaChappelle}.

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφίa / Photo: Christopher Rhoads Τοποθεσία / Location: Alta, Utah

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφίa / Photo: Konstantin Richter Τοποθεσία / Location: Chamonix

Άραγε μοιράζονται τα ίδια συναισθήματα όλοι όσοι ανεβαίνουν σε σανίδες για να γλιστρήσουν πάνω στο νερό, σε οποιαδήποτε μορφή του; Πιστεύω πως πράγματι υπάρχει μεγάλη σύνδεση μεταξύ τους. Ειδικά όταν ακούω τον Δημήτρη να μιλάει για ένα πολύ συγκεκριμένο κύμα που καβάλησε για 15 δευτερόλεπτα στη θάλασσα της Τήνου και έχει εντυπωθεί για πάντα στη μνήμη του. Πολλοί αθλητές του σκι και του σνόουμπορντ αναπολούν συχνά μια συγκεκριμένη κατάβαση που ά λ λαξε τη ζωή τους. Κάτι που οι σέρφερ και οι σκιέρ μοιράζονται από κοινού είναι τα συναισθήματα δέους απέναντι στις τεράστιες μάζες του νερού. Τα κύματα και το χιόνι μπορούν να διαλύσουν τα μικρά ανθρωπάκια που δεν τους δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό. Τιμώντας τα, όμως, μπορεί να μας ανταμείψουν προσφέροντάς μας έκσταση και γνώση. Αυτά είναι τα «όπλα» των θεών. Ο θαυμασμός μας στη δύναμή τους αποκαθιστά την ανθρώπινη ύβρη του να εξουσιάζεις το φυσικό περιβάλλον ενώ παράλληλα να διαχωρίζεις τον εαυτό σου από αυτό. Μπορεί μεν να βλάπτουμε το περιβάλλον, γνωρίζουμε όμως καλά ότι αυτό θα πει την τελευταία λέξη. Υπάρχουν, ασφαλώς, διαφορές ανάμεσα στο σερφ και το χιόνι. Το κύμα κινείται και σε παρασύρει μαζί του. Το χιόνι ευτυχώς όχι (αλλιώς, την πάτησες). Το σερφ απαιτεί λιγότερο εξοπλισμό και υποδομές, κάτι που του προσδίδει μια θαυμαστή απλότητα. Ίσως αυτή η αίσθηση υπέρβασης και ολότητας που σου δίνει το σερφ, είναι τελικά πιο γνήσια και σου χαρίζει μεγαλύτερη χαρά από ότι το να στρίβεις απλά πάνω στο χιόνι. Δεν το ξέρω ακόμα. Ελπίζω όμως να το ανακαλύψω.

’m a rubbish surfer. I’m as likely to eat seabed as ride a wave. On my sporadic visits to surf spots, I knock on the sport’s door, but never seem to unlock its secrets. So I have little idea what Dimitris, Kyma’s editor, is talking about when he describes the state of grace that good surfers touch. “I want to try to take you to that stage of surfing where you no longer think of what you’re doing,” he told me. “When that happens, you actually become the wave. And then some quite magical things happen in your brain...” I don’t become waves, even when I catch one. I’m too busy concentrating. Is the board at the right angle, will I nosedive, should I shuffle my feet, why can’t I turn, is the shore break about to kill me? But perhaps I do have an idea of what surfers are talking about when they try to put their sense of rapture into words. Dimitris recently showed me the short surf film “Without Thought,” narrated by Californian psychologist Richard Moss. (Check it out on Vimeo.) Moss talks of a “flow state” of mind, where surfers respond “using a different part of the mind, a deep background part of the mind. The wave, the board, your body are really a continuum (…) The world within us and the world around us unify.” Moss admits the experience is difficult to express in words. He falls back on categories from New Age spirituality. But he gets close enough to the hidden truth that many surfers who have sensed it will say: I know exactly what you mean. Moss’s monologue reminded me of the writings of Dolores LaChapelle, an American pioneer of back-country skiing. Long ago, she put the sensation of speeding through powder snow thus: “There is no longer an I and snow and mountain, but a continuous flowing

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφίa / Photo: Konstantin Richter Τοποθεσία / Location: Alta, Utah

interaction. I cannot tell where my actions end and the snow takes over.” I’ve always known what LaChappelle meant. My dad, a devoted skier since his youth in Vermont, first put me on skis when I was three. In four decades of skiing, snowboarding and telemarking, I’ve cut thousands of turns down Alps and Rockies in pursuit of high-speed meditation. In March I stood atop a lonely peak in Montana with a snowboarder called Terril. A shaft-like couloir down the peak’s craggy east face had called out to Terril for years. Conditions had never been right. “It’s been my nemesis,” he said. But now the snow was good, and he had just met a partner from Europe crazy enough to accompany him. (Two is a good number for descents on steep, exposed terrain.) We slid carefully down a ridge and peered into the 52-degree couloir, a twisting alley between rocks. The top section needs complete focus. In places, loose surface powder, called sluff, covers a hard and slippery snowpack. A tumble here might not end until you hit rocks or roll off a cliff. You have to get each turn right. You trust in your body’s ingrained technique, in the feel for snow that flows from your feet, in the balance that flows from your hands. Your mind empties of everything but the moment. {“The thinking mind stops utterly, and there is just awareness” – Μoss}. Lower down, the chute widens and becomes a powder field, inviting speed. You embrace gravity, ignore your burning thighs, and let plumes of snow spray your face as your extra-wide powder skis draw elongated sine curves. {“Control and loss of control become so close you can’t tell them apart” – Moss}. Powder is “a special gift of the relationship between earth and sky,” LaChappelle wrote. Like surf, it hap-

pens when perfect weather conditions meet the right terrain, and it’s ephemeral. Addicts devote their lives to “the pleasure of being so purely played by gravity and snow.” At the end of our run, Terril and I giggled like halfwits. He had only just met me, he said later, but after sharing a line like that, he felt he had known me for ages. {“This overflowing gratitude is what produces the absolutely stupid, silly grins that we always flash at one another at the bottom of a powder run” – LaChappelle}. Are the same feelings shared by all who step on boards and slide on H2O, in whatever form? I’m convinced they’re closely related. Especially when I listen to Dimitris talking about a particular 15-second ride on a Tinian wave that’s seared into his brain. Many keen skiers and snowboarders can recall a special descent that changed them. One thing surfers and skiers share is awe at the sheer might of masses of H2 0. Waves and snow can crush little humans who don’t respect them. But if we honour them, they may reward us with ecstasy and insight. These are the powers of gods. Our wonder at such powers strips away the human hubris that we’re separate from, and rulers over, the natural environment. We can harm it, but we know deep down that it will have the last laugh. There are of course differences between surf and snow. A wave moves, and sweeps you along with it. Snow should not. (If it does, it’s bad news). Surfing needs less gear and infrastructure, which gives it an admirable simplicity. Perhaps the transcendence that surfing can offer, the sense of oneness, is consequently even purer and more joyous than powder turns. I don’t know yet. But I hope to find out.

Φωτογραφία: Στέλλα Βιδάλη / Rider: Κ. Λεβέντης Photο: Stella Vidali / Rider: K. Leventis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΚΥΜΑΤΑ WAVES

Φωτoγραφίες: Στέλλα Βιδάλη, Δημήτρης Καραΐσκος, Γιάννης Παπάζογλου, Luciana L Photos: Stella Vidali, Dimitris Karaiskos, John Papazoglou, Luciana L,

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Νήσος Τήνος, 2015-2016. Μια φωτογραφική συλλογή από κύματα κι αναβάτες. Island of Tinos, 2015-2016. A photo collection of local waves and their riders. 41

Φωτογρφίες / Photos: Luciana Lu

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Rider: Spiro Joimaca / Φωτογραφία: Δ. Καραΐσκος / Photο: D. Karaiskos

Φωτογραφίες / Photos: Luciana Lu Rider: Πέτρος ‘Aνδροβικ / Petros Androvik

Δημήτρης Θεοδώρου / Dimitris Theodorou

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφίa / Photo: Claude Jonas

Αντώνης Ζώταλης / Αntonis Zotalis

Αντώνης Ασημομύτης / Antonis Asimomytis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Luciana Lu Rider: Zaxaρίας Φόνσος / Zacharias Fonsos

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Γιάννης Παπάζογλου / Υiannis Papazoglou Rider: Λευτέρης Απέργης / Lefteris Apergis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Γιάννης Παπάζογλου / Υiannis Papazoglou Rider: Δαμιανός Βιδάλης / Damianos Vidalis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ Φωτογραφία / Photo: Luciana Lu Rider: Theo Doukas

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Δ.Καρaΐσκος / D.Karaiskos - Rider: Spyro Jomaica

Φωτογραφία / Photo: Luciana Lu Rider: Γιάννης Παπάζογλου / John Papazoglou

Φωτογραφία / Photo: Στέλλα Βιδάλη / Stella Vidali Rider: Γιάννης Βιδάλης / Yiannis Vidalis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Δ.Καρaΐσκος / D.Karaiskos Rider: Γιώργος Χρανιώτης / George Chraniotis

Φωτογραφία / Photo: Δ.Καρaΐσκος / D.Karaiskos Rider: Ελισάβετ Μαυράκη / Elissavet Mavraki

Φωτογραφία / Photo: Δ.Καρaΐσκος / D.Karaiskos Rider: Τάσος Μπούγκης / Tasos Mpougis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Φωτογραφία / Photo: Γιάννης Παπάζογλου / Yiannis Papazoglou Tοποθεσία: Άγιος Φωκάς / Spot: Agios Fokas

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ Φωτογραφία / Photo: Γιάννης Παπάζογλου / Yiannis Papαzoglou Tοποθεσία: Σκυλαντάρ / Spot: Skylandar

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΚΟΡΙΤΣΙ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ GIRL ON THE SHORE Φωτογραφίες: Μάρα Δεσύπρη Photography by Mara Desypri

Σίμος Βαριάς, Κολυμπήθρα / Φωτογραφία: Γιώργος Τσαπέκης Simos Varias, Kolimbithra Bay / Photo: George Tsapekis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Έφη Βρακά, Κολυμπήθρα / Φωτογραφία: Γιώργος Τσαπέκης Effie Vrakas, Kolimbithra Bay / Photo: George Tsapekis

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΛΑΤΡΕΙΣ ΤΟΥ ΒΡΑΧΟΥ ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

LOVERS OF THE ROCK

Κείμενο: Aντώνης Κούλης Φωτογραφίες: Αντώνης Κούλης, Γιάννης Παπάζογλου Text by Antonis Koulis Photos by Antonis Koulis & Yiannis Papazoglou

Μια μικρή και ενθουσιώδης ομάδα νέων Τηνίων έχει παθιαστεί με την αναρρίχηση στις πλαγιές του γρανιτένιου Ξώμπουργου. A small but enthousiastic bunch of young Tinians has lately acquired a passion for rock-climbing on the granite rock of Mt. Exomvourgo. 60

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

αθλητική αναρρίχηση είναι ένα σπορ που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα, αν εξαιρέσουμε το νησί της Καλύμνου (το οποίο θεωρείται παγκόσμια ο μεγαλύτερος αναρριχητικός προορισμός) εμφανίζονται νέα αναρριχητικά πεδία όλο και συχνότερα. Ένα από αυτά είναι ο γρανιτένιος βράχος του Εξωμβούργου στην Τήνο. Με εννέα διαφορετικά πεδία έχει να προσφέρει περίπου ενενήντα διαδρομές στις οποίες το αναρριχητικό κοινό μπορεί να βρει από θετικές διαδρομές πολλαπλών σκοινιών μέχρι αρνητικές δύσκολες διαδρομές που θυμίζουν προβλήματα boulder. Η αναρρίχηση είναι η ανάβαση βράχων με χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού. Ζώνες, παπούτσια, δυναμικά σκοινιά και συσκευές ασφάλισης είναι μερικά από τα βασικά πράγματα που πρέπει να έχει κάποιος (εκτός από τις θεωρητικές γνώσεις) για να κάνει τα πρώτα του βήματα στον χώρο. (Βρείτε περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο www.exomvourgo.com)

port Climbing is an activity that, in recent years, has spread all around the world. In Greece, apart from the island of Kalymnos, the top destination in the world for rock climbing, there is a multitude of new spots discovered every year. One of them is the granite rock of Exomvourgo in Tinos. Boasting nine different fields this rock can offer around ninety routes where climbers can find from easier multiple rope positive routes to negative, hard routes that remind bouldering problems. Rock climbing requires a special set of equipment: belts, shoes, dynamic ropes and safety devices, and, last but not least, knowledge of the basic theory - these are some of the tools a new climber must have. (Find more info on how to join the team on the website www.exomvourgo.com)

Φωτο / Photo: Γιάννης Παπάζογλου / Yiannis Papazoglou

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Στην βορεινή πλευρά του Εξώμβουργου, κοιτώντας προς τα βόρεια, τον Κάμπο της Κολυμπήθρας και στο βάθος την Άνδρο. On the north face of Mt Exomvourgo, looking due north towards the valley of Kolimbithra and the island of Andros in the distance.

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

TO AΓΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΝΤΑΝΙΕΛ ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

DAN’S AGNANTI

Kείμενο: Daniel Howden, Φωτογραφίες: Δημήτρης Καραΐσκος Text by Daniel Howden, Photos by Dimitris Karaiskos

O δημοσιογράφος Daniel Howden γράφει για δύο αγαπημένες φωτογραφίες και το μέρος που τις έκανε ξεχωριστές. Daniel Howden tells the story of two favourite photographs and the place that made them special. 67

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

την άκρη ενός στριφογυριστού μονοπατιού, εκεί που τελειώνουν τα πέτρινα σκαλοπάτια, π ίσω απ ό μια π ό ρτα μ ε ξεφλο υ δ ισ μ έ νο μπ λ ε χρώμα, ζουν μερικές από τις πιο ζωηρές και γλυκές αναμνήσεις μου από την Τήνο. Μια ασήμαντη επιγραφή πάνω από την πόρτα, κρυμμένη τον περισσότερο καιρό κάτω από την τέντα, ενημε ρώνει τους παρατηρητικούς επισκέπτες για το όνομα της ταβέρνας. Αγνάντι. Τα πρώτα δέκα χρόνια που ερχόμουν εδώ, δεν την είχα καν προσέξει. Απ’ έξω, το Αγνάντι δεν είναι παρά ένα φωτεινό άσπρο μπαλκόνι με βασιλικούς και γεράνια φυτεμένα ολόγυρα μέσα σε τενεκέδες λαδιού. Όταν η πόρτα είναι ανοιχτή, διακρίνει κανείς μια σειρά από ράφια ντυμένα με μουσαμά, τα οποία μαρτυρούν ότι στο παρελθόν το μέρος αυτό υπήρξε το παντοπωλείο του χωριού Κτικάδου. Γι’ αυτό και εγώ ο ίδιος, για χρόνια, το ήξερα απλώς ως «το μπακάλικο». Είναι αυτό το ίδιο μέρος στο οποίο οι υπερήφανοι παππούδες Γιάννης και Ελένη μαγειρεύουν, υποδέχονται, ζουν και εργάζονται, για όσες μέρες του χρόνου υπάρχουν επισκέπτες για να τους φροντίσουν. Αργά το πρωί, μπορεί να μπουν στον κόπο να φτιάξουν φρουτάλιες —κυκλαδίτικη ομελέτα με ντόπια λουκάνικα, φέτα και πατάτες, τεράστια σε πάχος. Το μεσημεριανό και βραδινό μενού τους στο μεγαλύτερο μέρος του παραμένει, ευτυχώς, σταθερό στα χρόνια. Κυμαίνεται ανάμεσα σε σπιτικό τυρί, που ξετυλίγεται από το ειδικό πανί του και κόβεται σε θρυμματισμένες φέτες, κεφτέδες που φέρουν την υπογραφή του μαγαζιού και είναι απίστευτα εθιστικοί, χάρις στο ούζο που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τους, έως και μια πληθώρα από μαγειρευτά και αργομαγειρεμένα ψητά. Για μένα, η καλύτερη ώρα να το επισκεφτώ είναι συχνά μετά από μια μέρα στις βορειοανατολικές παραλίες, λίγο πριν τη δύση του ήλιου. Φαίνεται κάπως αγενές να τους ξυπνάει κανείς μετά τον απογευματινό τους υπνάκο, μα το είναι το δικό τους μπαλκόνι το ιδανικό μέρος για να παρατηρήσει κανείς τη δύση και τις αλλαγές στα χρώματα και το φως. Με τα λιγοστά τραπέζια του και τη θέα της κοντινής Σύρου πέρα από τις συκιές, το Αγνάντι προσφέρει ηρεμία και χαλάρωση, όσο αργά κι αν πας για φαγητό. Οι δύο φωτογραφίες, όμως, με τις πιο έντονες αναμνήσεις μου από το Αγνάντι, τραβήχτηκαν κι οι δύο πολύ μετά το ηλιοβασίλεμα. Μία από αυτές είναι αποτυπωμένη γύρω από μια κούπα στο σπίτι μου στα Υστέρνια.

Τραβήχτηκε στα τέλη του Μαΐου του 2014, μια κρύα βραδιά που όλοι είχαμε μαζευτεί μέσα. Ένα προγαμιαίο γλέντι για δύο φίλους από το Λονδίνο συνέπεσε με την ονομαστική γιορτή της Ελένης και του γιου της Κωνσταντίνου. Είχαμε ξεκινήσει τη βραδιά καθισμένοι σε δύο παρέες, οι Βρετανοί με τα χείλη να τρέμουν από την ψύχρα, ενώ μέσα η ελληνική οικογένεια ζέσταινε το κλίμα. Τη στιγμή που τραβήχτηκε η φωτογραφία, δεν υπήρχε πλέον κανένα τραπέζι τριγύρω, είχε γίνει εκκαθάριση, για να δημιουργηθεί χώρος για χορό. Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας, δύο αρχιτέκτονες από το Λονδίνο, άρτι αφιχθέντες στο νησί από τον κόσμο της τήρησης προθεσμιών, της καθημερινής μετακίνησης για δουλειά και της εσωστρέφειας προσπαθούν να χαλαρώσουν, να αποφορτιστούν — να γυρίσουν τον διακόπτη από την απολύτως οργανωμένη ζωή τους σε μια αυτοσχέδια γιορτή με άτομα που μόλις είχαν γνωρίσει. Ο Γιάννης βρίσκεται σκαρφαλωμένος σε μια ξύλινη καρέκλα και χαμογελάει με ένα κατακόκκινο πρόσωπο, καθώς κουβεντιάζει εκ βαθέων με μια όμορφη νεαρή φωτογράφο. Ένας φίλος του φωνάζει «φέρτε κι άλλη ρακί για τα παιδιά», καθώς ο ίδιος για περισσότερο από μια ώρα στροβιλίζεται και χορεύει παλιά δημοφιλή λαϊκά τραγούδια. Εγώ είμαι γονατισμένος στο ένα πόδι, και το χέρι μου έχει μόλις χτυπήσει στο πάτωμα σε μια ένδειξη ενθάρρυνσης και επιδοκιμασίας. Στη δεύτερη φωτογραφία, που τραβήχτηκε ένα χρόνο μετά, χορεύω εγώ. Ούτε σε αυτήν υπάρχουν τραπέζια. Το ρολόι στον τοίχο πλησιάζει 2 τη νύχτα. Τα χέρια μου είναι ανοιγμένα σε έκταση, οι παλάμες μου σε γροθιά, το πρόσωπό μου όλο έχει μια έκφραση ζωντάνιας και έντασης. Χορεύω κάτι που μοιάζει με ζεϊμπέκικο. Νιώθω ότι το χορεύω καλύτερα από ότι πραγματικά φαίνεται. Στον τοίχο πίσω μου, ασπρόμαυρα πορτραίτα περασμένων γενεών, κοιτάζουν μάλλον αδιάφορα. Στα πόδια μου δύο φίλοι χτυπάνε παλαμάκια, σκασμένοι στα γέλια με τις χορευτικές μου απόπειρες. Εκείνες τις μέρες θα έκλεινα τα σαράντα. Στο νησί έχουν έρθει φίλοι από πολύ μακριά, από το Λος Άντζελες μέχρι το Ναϊρόμπι. Είμαστε κατενθουσιασμένοι, κάνουμε σαν μικρά παιδιά, γεμάτοι χαρά που ανταμώσαμε, γεμάτοι ρακί, γεμάτοι κέφι. Και βρίσκομαι ακριβώς εκεί θέλω να είμαι. Σε μια μικροσκοπική ταβέρνα που έχω γνωρίσει και αγαπήσει επί σειρά ετών μέσα από χειμωνιάτικες κουβέντες προστατευμένες από το κρύο έξω, μέσα από νωχελικά γεύματα λουσμένα στον καλοκαιρινό ήλιο και βραδινά γλέντια με φωνές και μουσικές, που θα ‘θελες να κρατήσουν για πάντα.

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ own a winding path, at the end of some stone

cold night where everyone had gathered inside.

steps, behind a peeling pale blue door, live

A pre-wedding celebration for two friends from

some of my wildest and gentlest memories of

London had coincided with the name day of Ele-

Tinos. Above the door is an unremarkable sign,

ni and her son Konstandinos. We’ d began the

hidden for most of the year under an awning,

evening by sitting in two groups, the British up-

that tells observant visitors that the taverna’s

per lips stiff in the chill outside, while the Greek

name is Agnanti. For the first ten years that I

family revved up inside. By the time the picture

came here I didn’t even notice it. From the out-

was taken there are no tables in sight, they had

side Agnanti is little more than a bright white

been cleared out to make room for dancing.

balcony, with some basil and geraniums grow-

In the background a pair of London architects,

ing in scattered olive oil cans. When the door is

freshly arrived from their world of deadlines,

open you can catch a glimpse of the rows of lino-

commuting and self consciousness are trying to

leum-lined shelves that show that in a past life

unbutton — to make the switch from ordered lives

it was the general store of the village of Ktika-

to impromptu celebration with people they have

dos. That ’s why for years I knew it simply as the

just met. Yiannis is perched on a wooden taver-

bakaliko. It is where proud grandparents Yiannis

na chair with a red-faced smile, deep in conver-

and Eleni cook, host, live and work for as much

sation with a pretty young photographer. One of

of the year as there are visitors to look after.

his friends has been calling out “bring more

In the late morning they can be troubled to make

raki for the guys” for more than an hour as h e

fourtalies — a cycladic omelette with heavy cured

spins and dances to “palia laika” - popular

sausage, feta and potatoes as thick as a step.

s o ng s . I a m o n o n e k n e e my h a n d fres h fro m

Their lunch and evening menu is largely and

sl a p p i ng t h e f l o o r i n e n co u ra ge m e nt . I n t h e

happily unchanging. It ranges from homemade

second of the photographs, taken a year earlier,

cheese, unwrapped from its cloth and cut in crum-

I am dancing. Once again there are no tables. The

bling slices; signature keftedes whose surprising

clock on the wall is on its way to 2am. My arms are

addictiveness is delivered by a tiny shot of ouzo

thrust out on either side, my fists balled, my face

in the making; to a host of slow-cooked roasts and

a mask of intent. I am performing an approximate

casseroles. My favorite time to call in has often

zeibekiko. It feels better than it looks. On the wall

been after a day on the southeastern beaches,

behind me black a n d w h ite p o r t ra it s of bygo n e

in the hours leading up to dusk. It feels rude

ge n e rat io n s look on indifferently. At my feet

to wake them up from an afternoon snooze but

two friends are clapping and laughing wildly at my

theirs is the perfect balcony to watch the sun

efforts. There I am poised to turn 40 a day or so

set and the light change. With its handful of ta-

later. Friends have come from as far afield as Los

bles and views out over the fig trees towards

Angeles and Nairobi. We are overexcited, child-

nearby Syros, Agnanti delivers languor to even

ish, full of the spirit of reunion, full of raki and full

the latest of lunches. But the two photographs

of kefi. And I was exactly where I wanted to be.

with my most intense memories of Agnanti were

In a tiny taverna I have come to know through

both taken long after sunset. One of them is

years of winter conversations, shuttered up

wrapped around a mug in the kitchen of my house

against the cold; sunlit, slow summer lunches; and

in Ysternia. It was taken late in May 2014 on a

raucous dinners which no-one wanted to end.

ΕΝΑΣ ΚΡΥΦΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

A HIDDEN TREASURE

Ένα σπάνιο ντοκουμέντο από την ιστορία του νησιού έρχεται στο φως στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού. Α rare document of the life of the island is brought to light by the Cultural Foundation of Tinos. 72

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ο Ι.ΤΗ.Π. πριν μερικά χρόνια από μια ευτυχή συγκυρία, απέκτησε ένα πραγματικά ανεκτίμητο θησαυρό, ο οποίος αποτελείται από περίπου 5000 χειρόγραφες σελίδες ποικίλου περιεχομένου, που αφορούν στην ιστορία, λαογραφία, αρχαιολογία, γλώσσα, επιγραφές, εκκλησίες και μοναστήρια του νησιού μας, και άλλα πολλά θέματα και γεγονότα κυρίως του 18ου, 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και πάνω από 500 πρωτότυπα έγγραφα από τις αρχές του 18ου αιώνα (1717) μέχρι το τέλος του 19ου, δημόσια και ιδιωτικά (αποφάσεις και πρακτικά δημοσίων και κοινοτικών υπηρεσιών, διαθήκες, προικοσύμφωνα, συμβόλαια, βεβαιώσεις, σφραγίδες Μητροπόλεως, Επαρχείου, Δήμων, Ειρηνοδικείου, Συλλόγων, οικόσημα κ.λπ.). Μερικά απ’ αυτά είναι ξενόγλωσσα Ενετικά, Τούρκικα, Αυστριακά. Ένα αρχίζει: «Εκλαμπρότατε Κύριε Πρόξενε της Αυστριακής Μεγαλειότητος και Επίτροπε του Ρωσικού Κράτους». Ένα άλλο με το «Κύριε Κόνσολε» (=πρόξενε) κ.λπ. Τον θησαυρό αυτό δώρισε στο Ι.ΤΗ.Π. ο συμπατριώτης μας Αθανάσιος Ρετζεπόπουλος, στον οποίο περιήλθε μετά τον θάνατο του αείμνηστου αδελφού του, του σπουδαίου χαράκτη Μπάμπη Ρετζεπόπουλου (έκθεση των έργων του πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού το καλοκαίρι του 2008) στον οποίο είχε περιέλθει από τους εκ μητρός του συγγενείς του Νικολάου Σακελλίωνα, ο οποίος ήταν και ο πρώτος συλλέκτης συγγραφέας και κάτοχος του θησαυρού αυτού. Ο Ν. Σακελλίων (1842-1926) υπήρξε δόκιμος ιστοριοδίφης και καταξιωμένος λόγιος της εποχής του. Ήταν απόφοιτος την Νομικής Σχολής Αθηνών, δεν άσκησε όμως το δικηγορικό επάγγελμα, αλλά ασχολήθηκε επαγγελματικά κυρίως με τα λογιστικά. Υπηρέτησε ως λογιστής σε μεγάλο εμπορικό οίκο στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια για πολλά χρόνια ως ταμίας της Ελληνικής ατμοπλοΐας στην Σύρο. Η Ελληνική Κυβέρνηση εκτιμώντας την προσφορά του στις αρχαιολογικές έρευνες της Τήνου τον διόρισε επιμελητή των ανασκαφών στα Κιόνια (1905). Συνέγραψε την ιστορία της πρώτης εκατονταετίας του Ιερού Ιδρύματος, η οποία εκδόθηκε μετά το θάνατό του (1929) και προφανώς είχε θέσει

σκοπό της ζωής του να αφήσει στις μελλούμενες γενιές των Τηνίων, όσες πληροφορίες, προφορικές ή γραπτές, μπόρεσε ο ίδιος να συγκεντρώσει. Οι πολύτιμες αυτές πληροφορίες είναι ταξινομημένες σε χειρόγραφα βιβλία δεμένα, καλώς συντηρημένα με πίνακα περιεχομένων και σελιδογραφημένα. Ένα αναφέρεται στις ανασκαφές των Κιονίων, δύο άλλα έχουν τον τίτλο Ανάλεκτα Α, Β και ασχολούνται με διάφορα θέματα (Τηνιακή δημοσιογραφία, περί των εν Τήνω καθολικών, περί οικοσήμων κ.ά.). Αρκετά έγγραφα (ιδίως ξενόγλωσσα) είναι συγκεντρωμένα σε ένα μεγάλο ντοσιέ. Τα υπόλοιπα δεμένα σε βιβλία με ενδεικτικούς τίτλους: έγγραφα 1827-1896, 1804-1856, 1821-1823 κ.ά. Τα σπουδαιότερα (100 περίπου) έχουν συντηρηθεί από τον συμπατριώτη μας Σπύρο Μεταξά, ειδικό στις σύγχρονες μεθόδους συντήρησης χειρόγραφων, αλλά και όλο το υλικό έχει τύχει κάποιας προστασίας από ειδικούς επιστήμονες της Εθνικής Βιβλιοθήκης, τους οποίους μετεκάλεσε για τον σκοπό αυτό το Δ.Σ. του Ι.ΤΗ.Π. Τους επόμενους μήνες τη συντήρηση, φωτογράφιση και ψηφιοποίηση όλου αυτού του αρχείου έχει αναλάβει το τμήμα συντήρησης της Καϊρείου Βιβλιοθήκης (Άνδρος). Όλος αυτός ο θησαυρός περιμένει τον ή τους μελετητές (ντόπιους ή ξένους) για να έρθουν στο φως πληροφορίες θαμμένες απ’ το χρόνο που αφορούν το νησί μας και θα πλουτίσουν τις γνώσεις μας για τον ευλογημένο μας τόπο. Φοιτητές πτυχιούχοι, μεταπτυχιακοί και φτασμένοι επιστήμονες μπορούν και πρέπει να ασχοληθούν για το καλό της Τήνου (και το δικό τους). Μέχρι σήμερα, μελέτη, όχι βέβαια εντελώς ολοκληρωμένη, έχει δημοσιευθεί από τον φιλόλογο και πρώην αντιπρόεδρο του Ι.ΤΗ.Π. κ Σάββα Απέργη στον τόμο «Τηνία Έχιδνα». Πρόκειται για σατιρική, χειρόγραφη εφημερίδα, σε ποιητική μορφή (σαν τον Ρωμιό του Σουρή) που ασχολείται, σατιρίζει και καυτηριάζει ανθρώπους, γεγονότα, επαγγελματίες, επιτρόπους ναών, πολιτευτές, βουλευτές κ.λπ. (βλέπε Τηνιακά τόμος Ε, 2014, Εταιρεία Τηνιακών Μελετών) με αξιόλογους στίχους. Οι άλλοι τόμοι και τα έγγραφα περιμένουν. Όσοι… πιστοί προσέλθετε! Μπροστά σας ανοίγεται στάδιον λαμπρόν!

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

few years ago the Cultural Foundation of Tinos acquired an invaluable treasure: a collection of about 5000 hand-written pages of varied content concerning the island’s histor y, folk culture, archaeolog y, language, signs, churches and monasteries and many others mostly from the 18th, 19th and the beginning of the 20th centur y. It also contains more than 500, private and public, original documents, dating from the beginning of the 18th centur y until the end of the 19th ( judgements and minutes from public and community authorities, testamentaries, dowries, contracts, certificates, seals of the Cathedral, Prefecture, Municipalities, Societies, plus many coats of arms etc. Some of them are Venetian, Turkish and Austrian. One document begins with a formal address that reads “Honorable Consul of his Majesty the Emperor of Austria and Commissioner of the Russian Federation”. This treasure was donated to the Foundation by Athanassios Retzepopoulos, who inherited it from his late brother - the Tinos born, famous engraver, Babis Retzepopoulos (a retrospective exhibition of his works was hosted by the Cultural Foundation of Tinos during the summer of 2008). The treasure was received by the decedent from Nikolaos Sakellion, a mother’s side relative, who was its first collector and owner. N. Sakellion (1842-1926) was an historian and accomplished scholar of his time. He graduated from the Athens School of Law, but actually he didn’ t practice law and worked instead mainly as a bookkeeper. He did bookkeeping for a large commercial firm in Istanbul and later ser ved as a treasurer for the Greek Steamship Company in the island of Syros. The Greek Government, acknowledging his contribution in the field of the archaeological investigations in Tinos, appointed him as a super visor of the archaeological excavations at Kionia (1905). Sakellion wrote the histor y of the first centur y of the Holy Foundation of Evag gelistria of Tinos, which was published in 1929, after his death. He was determined to leave as much oral and written information he

could collect for the future generations of Tinians. This priceless material is classified in handwritten pages, is book bounded and generally a in ver y good condition. It even contains an index and page numbering. One of the books refers to the excavations of the ancient temple at Kionia and two others have the tile “Analekta A & B” and contain assorted content and subjects (local journalism, Tinian Catholics, family crests etc). Many documents, especially those written in other languages except of Greek, are collected in a big binder. The rest are in the form of books with titles such as: Documents 1827-1896, 1804 -1856, 1821-1823 etc. The most significant of them (about a hundred) were conser ved by the Tinian Spiros Metaxas, a specialist in using modern techniques for manuscript conser vation. The whole collection has been under the watchful eye of Greek National Librar y specialists, invited for this ver y purpose by the Tinos Cultural Foundation’s Board of Directors. The following months, the preser vation department of the Kaireios Librar y of Andros will start photographing and digitizing the whole archive. This treasure awaits for researchers to examine it and uncover historical information concerning our island. Undergraduates, graduates, post-graduates, experts and enthusiasts alike should become involved not just for the island’s sake, but for their own, too! Until this day, there has been only a partial study of this collection, published by professor and former Vice-President of the Cultural Foundation of Tinos, Mr. Sav vas Apergis, in the “Tinia Echidna”, a satirical, hand-made magazine written in verse which delivers humorous content, offering satire and parody of people and events, politicians, professionals, churchwardens, ministers etc. (see: “Tiniaka”, tome E, 2014 Society of Tinian Studies). But the rest of the documents and issues are still waiting to be explored. So, whoever is ke en to search our island ’s histor y, there’s a whole wide terrain for them to explore, thanks to this treasure at the Cultural Foundation of T inos .

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΝΙΑΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Cultural foundation of tinos 28, 29, 30 / 8

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ

Η λειτουργία του aρτοποιείου “Το Σπιτικό” ξεκίνησε το 1928 στο χωριό Κώμη τηςΤήνου και συνεχίζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα περνώντας από γενιά σε γενιά και διατηρώντας αναλλοίωτα τα προϊόντα του και την ποιότητα των πρώτων υλών του. Στο αρτοποιείο μας μπορείτε να βρείτε, εκτός από μια μεγάλη ποικιλία σπιτικών ψωμιών, αρκετά γλυκά και τοπικά παραδοσιακά εδέσματα. Όλα μας το προϊόντα μπορούν να στολίσουν τις πιο όμορφες σας στιγμές (γάμους, βαφτίσεις) αν το θελήσετε, κατόπιν παραγγελίας. Μπορείτε να γνωρίσετε και να δοκιμάσετε τα προϊόντα μας σ’ ένα από τα καταστήματά μας τα οποία βρίσκονται: Ζανάκη Αλαβάνου, Τήνος, Τηλέφωνο 22830 25851 Φραγ. Παξιμάδι 2, Τήνος, Τηλέφωνο 22830 25430 Κώμη, Τήνος, Τηλέφωνο 22830 51066

ΚΥΜΑ ΤΕΥΧΟΣ TΕΤΑΡΤΟ