f 4
<•
*
V
■*■
•
.A ' '■ * w A
''
*
4
*
*
r
[ A X K H ronz r A i? ^ y ; AlOAOX AAo o h |A N T irU N H AAKMAfHN ANAP0M£3 A A a E I ANAPO; A y rw ANAP om A x m A N TirD N H / A y T c ^ /K o r / BAKXAI / BcAASWON > BO/ZEIPIx! 1A1KTTX \ E anam V EKPirENElA^ 1
KPHTEX K P H IIA K B ® ™ AIK /H N IOI MEAANinnor m h a e iA MEAEArPOE OINEXI o iA in o yr OPE2THE
1
EA EN H DMHEKABH EP E X © E yj E y p y ro E Y i
E n E o i'x r T »
- z
n
/ . / £1' Tfin& X& niZW H t m 0 n u f r w t 6 j -
l 'I t-J l t l j
t / V ' ’ £t>'S.
.J iu /w r /e
A p tn . ciw .-,.— .
EYp
E V R I P I D I S
SELECTA VARIETATE LECTIO
C O N T IN V A
A D N O T A T IO N E
IL L V S T R A V II
C H R IST O PH O R . FR ID E R . A M M O N P H IL O S .
DOGT.
ET
V N IV E R S .
P R 0 F.
I N ’ L IT E R A R V M
ER LANG ENSI
E R L A N G A E • v m t ib v s
W OLFGANGI
W ALTHERI
C I 0 I o C C L X X X IX
ALMO PATRIA E PATRI MVNIFICENTISSIMO
LITERARVM IN
TERRIS SVIS
STATORI
SERENISSIMO PRINCIPI ET
DOMINO
D O M IN O
CHRISTIANO FRIDERICO CAROLO ALEXANDRO M A R .G G R A V I O B R A N D E N B V R .G IC O BORVSSIAE SILESIAEQVE DVCI BVRGGRAVIO N O R IM B E R G E N S I V TR IV S QVE PRINCIPATVS R E L . REL
C ^uem
columen
Terrae ,
patriae
Quam tibi Debita vota
Lux
hanc
vultu
tenet,
queis
profefturus ad
oras
dulce iubar patriae!
nobis folamen et et pracfidium ciuibus
Neftoream
refpice chartam
flagranti nunc pietate dico!
Aufonias peteris, diu
fecit
quem clypeum fubfidiumque dedit,
O miti p r i n c e p s
Efto
diuina potentia
ancora tuta, efto
diu 1 *
faufto producas fidere vitam
p r in c e p s ,
aetatem tranflge forte bonam i
Vt
pietas Quae
Vt
fora
habeat terras
vt
p r in c e p s
Serus Nulla
noftras ,
iufiitiae
Floribus 0
fulcrum ,
diuae laetis
tvvm
D urltura
terra
nomen t ib i
fanfta virere
ferus
ferus
xt
ventura
gloria
colantur,
moderante ,
te
fint
diitine,
difcedas ,
Mufaeque
queat.
terrena aftra
relinquas,
p e ta s!
propago
templa
beant:
theatra,
tacebit,
finiet.
CIIRISTOPIIORVS 1'RIDERICVS AMMON
ptimo iure hucusque moniti funt aufto.-
O
rum veterum editores ab idoneis harum rerum arbitris, vt firmum in laboribus fui fequerentur confilium, quod perpetuo ante oculos haberent et quo excidere omnino ne fas putarent. Quae quidem res, quamuis ve rum literarum lludium admodum promoueat, quum nihil moleftius accidere poflit,. quam fi in euoluendis fcriptoribus antiquis loca intrica ta vel omni interpretatione deffituta, vel no tis vndique congeftis illuffrata, flue potius obfcurata deprehendamus, multum tamen, praecipue in explicandis poetis, habet difficul tatis. Illi enim, qui in gratiam tironum confcribit commentarios, boni delectus periculum erit: fubeundum: adultioribus autem qui dicat operam,, non folum in conftituendo textu et feligenda optimarum lectionum varietate, fed in adiiciendis etiam obferuationibus laborare debet,, ne imperitiores deprimat adnotationun» par-
PR A tFA TIO parcitate, vel erectioris ingenii iuucnibus tae dium moueat rebus tritis in medium prolatis. Quae cum ita fint, fubterfugiffem omnino H e cubae illuftrandae prouinciam, a redemtore huius editionis, viro honefto mihi demanda tam , feliciorem fabulae expofitionem aliis relidturus, quibus ab ingenio et eruditione maio ra fubfidia edent parata, et quos in easdem At enimcuras incidiffe, ferius cognoueram. uero confirmauit mentem fludluantem et in vtramque partem labantem virorum eruditiflimorum audloritas, qui Angulorum dramatum explicationem, propter magnam eorum fuauitatem atque vtilitatem in iuniores Graecarum deliciarum amatores deriuandam, non folum enixe commendarunt, fed re ipfa etiam adiuueReuocaui itaque animupi, quoad ob runt. valetudinem aliosque labores fieri potuit, ad Euripidem, et in adornanda hac editione, de qua nunc vberius exponam, ita verfari ftudui, v t, probabili fabulae fcriptura conftituta, venuftates earumque caufas indagarem, poetam ab im meritis criminationibus vindicarem et ledtoribus, adolefcentibus in primis, diligenti interpretatione ad alia eaque maiora tractanda viam ftcrnerem. Tex-
PRAEFAfTIO Textum, quem vocant, fabulae Euripi deae, vt ex mvsgkavii vel emendatiori adhuc brvnckii recenfione excudi curarem, poft beckii, nominis gratiffimi Mufis, de poeta noftra merita, mihi nullo modo perfuadere potui. Quamuis enim ex iis, quos ad manus habui, libris impreflis, et quidem ex editione Aldlna 1503. ex tribus, quae eam expreflerunt, Bajileenfibns ab annis 1544. 1551. et 1562. et ex tragoediis stephani opera felectis 1567. parum fubfidii ad emaculandam Hecubam accefferit, quippe quas fuperiores editores iam dili gentius excuderant, multas tamen easque opti mae frugis lectiones fuppeditauit membranae Pitembergenfis et quatuor praecipue Mofcollienfium codicum collatio a beato zevnio et Matthaeo, digno eius fucceflbre, inftituta. Pon derato itaque lectionum diuerfitatis momento, hanc ego mihi fcripfi legem in effingenda ev ripidis fcriptura, vt textum barnesianvm, fidam membranarum et editionum antiquarum ledtionem repraefentantem et hinc inde tantum mu tationibus deformatam, fundamenti.loco fubiicerem: vbi a mvsgravio iure aliquid innouatum et a bbvnckio e membranis et codice regio emen** datum
P R A E F A T IO
datum vidiflem, id corrigerem: vbi autem vi rum fagacifllmum ingenio et emendandi calori paulo liberius indulfifle animaduertiffein, ad edi tiones prifeas et codices Mofcotlieilfes recur rerem, quorum probabilem feripturam in tex tu repofui. De coniedturis enim virorumque doctorum fufpicionibus ego hoc femper huc usque tuli feroque iudicium, eas in locis in tricatis ac fere defperatis, vt v. 1135. ab edi toribus confulendas, in reliquis ingenii tantum exercendi caufa adferendas effe, ne auctoris menti atque fenfui noltras cogitationes, qua re nihil audacius concipi poteft, fubftituamus. Exinde patet, mihi hoc fuiffe propofitum, vt vbique, fi a melicis verfibus difcelferis, in qui bus brvnckio praeeunte forma Dorica ftudiofius, quam in monoflrophicis, fuerat rellitucnda, optimarum membranarum fidei obtempera rem , neque vlla editoris auctoritate in cae cum obfequium me abripi paterer. In notis criticis, ab interpretatione, vt perfuadeor, me rito feparatis, feleftam varietatem leftionis adieci, quia alienum puto, in editionibus vete rum feriptorum omnes librariorum et operarum aberrationes et ineptias coaceruarc: difcedendi autem
JfRAEFATIO autem rationes, pro meo iudicio, breuiter expofui. Atque iic hoc faltein mihi obtinuifle videor, v t, fl ob auctum recenfionum nume rum , turbatumque verfuum ordinem etiam accufer, parabile tamen Hecubae exemplum, idque adeurate expreffum et compluribus in locis faniori interpundlione emendatum., evripidis le poribus offerre poffim. In concinnando commentario ad hanc fa bulam ita verfari ftudui, vt primum quascun que difficultates breui, facili tamen explicatio ne leuarem, elegantias potiores notarem, et dictionum evripidis vim ex luis potiffimum» deinde etiam ex aesciiyli ., soPHocusque dra matibus, quae hunc in vfum denuo perlegi, illuftrarem. 'Qui hinc inde rerum notiorum adnotationes a me adfperfas effe queratur, id quod rarius tamen factum puto, ille per pendat, me lepido feculi noftri confultum iuiffe mori, quo tirones iam veneres et delicias venantur et de iis inuentis fomniant, quum ne' cum aoriftis quidem inducias fecerint, tan tum abeft, vt pacem cum iis iniiflent. Tanta enim adhuc regnat in quibusdam Germaniae nolirae regionibus vafti Graecae ‘linguae ambitus ** 2 ignoran-
PRAEFATIO ig n o ra n tia , v t , fi q u id a m , lita n te s ,
literis
etiam
facris
a n a c r e o n tis ,
a u t alius L y ric i poem a tia v e l prim is labiis d e g u lla u e rin t, m irum tam en q u id p ro fec ifle fibi v id e a n tu r. C o n u e rti ita
q u e , v t om nibus in fe ru ire m , n o n ea folum in v iu s m e o s , q u ae h u n c in finem iam du d u m c o lle g e ra m , fe d p ra e te r bar nesivm , h e a th iv m , REISKIVM, KINGIVM e t MVSCRAVIVM etiam HENSLErvm , w e id l in g iv m e t sTEiNBRYCHELivM, v e n erab i lem le n e m , adcuratius infpicerc n eceflariu m d u x i, n e lectores ex h a c ed itio n e ad alios in te rp re te s ablegare c o g erer. A cum ulandis exem plis, qu o ru m m u lta in p ro m p tu fu ifle n t, e t laudandis audtoribus, fiue m em orandis p o tiu s librorum titulis, q u u m n o n c iu sm o d io p u s co n fcrib erem , q u o eruditiflim us litera to r quidam n o s d o n a u it *) , fe d u lo m e a b ftin u i: quam uis enim anim o iam dudum habuiflem in fix u m , v t nih il m o lire r in e p te , p e rfu a d e re ta m e n , v t m ulti fo le n t e d ito re s , m ihi n u n q u a m p o tu i, m e in te rp retis officio defu n ctu m e f le , fi nih il p ra e te r volu m in u m in n u m erorum in ferip tio n e s aucto ru m q u e n om ina in ch artam a d p in x iflem . Q u o d fi enim confarcinare titu lo s , eff e t com m entarios in auctores prifeo s co n fc rib e re , *}. evripidis Tragoediae, T o tn u sIIL ed, LipfienfiSr
PR A EFA T IO re , tunc quilibet facile feruae memoriae ho mullus, prolixis librorum indicibus infirudlus, cui natura ceterum ne fcintillam quidem ingenii dediffet, optime critici partes explere pollet, do. rothbi camilli verfionem latinam, fed immuta tam penitus et ad textum emendatiorem expreffam, infirmiorum defiderio fatisfadlurus, poA cal cem editionis paucis plagulis adieci. In excurfibus immortalem virgilii fofpitatorem imitatu ru s, cui cum harlesio , optimo praeceptore, omnia debeo, quod boni forte huic libro infit, latius, quoad per temporis anguillam fieri po tuit, exfpatiatus fum in earum rerum disquifitione, quae in notis commode vix expediri poterant. Typothetarum vitia, nili ipfe caecutio, pauca ineffe huic editioni, 11 a temeraria or thographiae diuerfitate in cum et quum , coeCUS et caecus, aliisqtie minutiis difcefieris, non fine laetitia video: honoris enim fignificationem virorum doctorum nominibus ex more veluti fafces praeferendam, ne hoc quis operarum lapfum cxillimet, ipfe iludio deleui. Quum enim hominum eruditione veraque animi celfitate emi nentium tanta fit in mente 'mea reuerentia, vt debita in iis colendis pietate intra pedtus meum •• 5 de
PRAEFATIO defungar, nolui in eorum commemoratione adiicere facetias, vel Romano ore plane inauditas, vel ex ridicula dignitatis opinione inuentas, be ne memor aurei illius didti, viros literatOS
non ex loco et ordine ac dignitate, ■verum ex ingenio, doEtrina et m eritis colendos, e t nomine cuiuspiam audito adfitrgendmn effe, non titulo et honore pronuntiato. Atque haec fere funt, de quibus iudices lectorcsque beneuolos paucis admonitos velim: illi, fi quid finiflre fafium, fi quid vitii iuuenilis admiflum efle viderint, comiter me redarguent et meliora docebunt, vt folent viri bene cor dati, quibus contemtui eft tufticitas puerilisque lafciuia. Ego quidem in pofterum, fi fortuna valetudoque fiuerint, euulgandis epigrammatibus quibusdam graecis ineditis, in praefentia autem publicanda Pentateuchi verfione graeca nondum imprelfa, de cuius pretio inter eruditos vix con flat et cuius exemplum manu fua fcriptum pro Angulari eius beneuolentia ex bibliotheca Sti Mar ci Veneta mihi transmifit de villoison, infigne Galliae decus, apud viros doctos bonam gra tiam inire adnitar. Scripfi Erlangae, menfe Septembri cI oI occlxxxix
rno-
T n O ® E S I s
E
K
A
B
H
X
Tfyolote xAaxriv olgotyrtff ol E ^ v e s , v.ctSw(>-
NL™
idr&wciv ey ry xvTt7re^xv Xe^ov^ffa) 'rijs' ©focy.rjs- , IIoAujUjfctt? $f%8V’ 8
W f xevoTci(piov ex MIXC6v ’A%/A-
Ae7, ev T^o/cc TottysyTi.
SiXT^ypoLvrec
Tivocs-, s<£>’
toc
ev.ei
oivrwv ev hceSfaovTcu, hret ccvofx$''1(re ‘
a9cq epeAAov, (fiocvey To
tS
h-X ^im s el^uKcv
rxtpa, hreaxe ra s A%o«8ff r fc xvocyay^s: t ocjtm
foSvivccj
tijv
stti
xit Sv
rS
ylqots
rijv xcd 7r^ore^ov xcc-
7Ta«?ot
'reyyur,3s7<rxv aura u7ro r&
tixt ^ qs'
<?<’ qv xxl V7ro TIx-
v.a'i Avfityc&ii 'To^fvSeis ©AwAev, ore rocs tyyvcc? 7t^os
t &tov
wv fu cfyrryv t77t
tm
-srAijfSv f y f f a YI^Ixpo^ utt’
t2
EX^ves pgv Sv,
aura lAg^^gyoi v xoci
t ^ qovtps
rrjv
clvfycs, e^^itrxyro trQxfcct] rrjv noAuggytjv
TccCfia t 2
E7Tf^
xv
rov AcU^TB OJuo-r ix
rn o o E sis riot, TTgos rijy / w f y a T rxfilvov h d ^
9
ekabhs
avTvjs, Exd& jv, d s ccv t ^ v re
x x i t x 7ro/xlXx rd>v Xoyxv (toiUtos yd%
tjv o avyq) 7ttlay Exd/b/v , pvj ^va%e^ws crxjfiv b A r # Ttjs Trados d(f)a4(>Eaet. EA Sw 8 v CdvavEvg , t ^ v r e x o ^ v cruvxc^cptr^v eugey a v r a Tvjs tT7rtd%s ,
xx i Trel&xcrav Tyv
pVJTE^X, CVS TE^V^EtT^a/ pX»>.0V XUTtf 7T^0a^H0V , tj TO 3
V
mpaygitrtis J t t ^ s i r a f i b x , Ek«/3>i
Trag dfclav.
^E^x7ra4vxv xvtyis brEpxpE 7ra^x t x s ci.rdsexsI ^ sv
xcpicraj TTfjos Xb t ^ ov II oAv $ wis.
owfov exe7 nslpEvov.
Eugs Je IIoAu-
Ahxcrxv y x g ds eyvco Tijv T^olav
HoXv/xf]^M(? , (rtydfcxs ccvTov i E^/xf/sv eIs Try S xh x tra xv, CVS XV XvTOS £%% TOV XgVVQV, OV TTfOS XvTOV psTX T8 Trades UoAvJwftf TTfdw Jfyiapos wrepx^s A d fy tt* bredq id ^ x to IXiov tt^ qs xldvvov fjibi %x^Sv. eros eros TToXvs x y a v , TO ysvos T8 n ^ d /x 8 .
Hv <Je o %?u-
xa l txav.os o^derotf xa t au&/$
H s 8V T8T0V .EV^EV V
KSl/M»
vov b t dxT x7s 9 dvEXofdvti, xd i ra> 7Ce7cX m EiXi^xira, xo» tt^ os
rvjv Exd& iv , nod v rov rrjs JJoAvgbfis ve»
tifov, ir$ v EXXExaXv(p3af tutcv , Ewctf voplaacra, bred* s y v x JJoAidwfov,
x^X iw s te g<r%e, na} orreos dpvvnraj
U o A v/w ro fa , ^ x a v u T O i tciov^ e. w vcvaapbi) Tt^oTE^w TtfV TTEft T8T8 y v d fW
AyxpipVOVl, TTEpTlEl Tt]V XUT11S
i^K ry d s U o K v p ^ a , a v r iv re x p
rd
rir.ra V fK
iavrriv fe iT a K H K n ^ n m f l T m s m ayK tu» n t p
««?«» xw
rnooEXis
ekabhs
xciva<TX(T&cu- 8ros pev 8v ccyvoav, oTi ILAuJft^w e v ^ T tu 7rx^x r x s x x r x s , Kcp x p x xcq ricriv V7rox\x7rels percc TUV Tia/Ja-V 7T(>GS CCuTtlV xCpiXVStTOU.
EXX&]
7fgCS
xvrov T8r8 xcctpv effit Hexhyxivcu, ivx x^vaS fytTXVfVs xex(>vppev8s
vtt’
x v r t s ev l \ l a pqvvay.
efcdyei Se x&/
rvis crxiivris eySov e/zrs^oc, d s xv ncp eretf x r r x xvrca JcJcrw x ^ p x r x , peS' dv egrjk&e rrjs Tfo/ar. exextW7rro Se efca 7CXe7^os svveuxdv o%hts’ avv xis T8Tov slrehSovr x Exclfit
offi&xApdv
r e <?e(>s7, xcp r x rexvx x u rS
X7Cca(ficerrei. Sixacravros Se xv r8 s 78 Kyxpepyovos u^egoy, ncp r& Hohvpfcogcs ttc/^m 7fe^ rq s a ^ x y ijs IIcAuSd%8 Six7rhx<rxpev8, E kx &I 7Se^eyevero TCP, d s 78 %ftl(T8 %X(py,
eKey^xax xv-
8% xv yr ^ re iv s , rcv 71x7-
Sx xveThe, crvpxfit^ov a%8<rx xgq Kyxpepvovx. H pev trmivtj r S Sfccpxros v7Toxeirxi ev r y xvrm egxv r t s
Q^xxvis X e ^o yr^ a '
ywouxdv cd%px7.arlSav
o Se Xogos a w e^xev ex
TgaccSav , (T v p p x x ^ x a u v
rq
E xcc&j . K M w s ex r d v I I A 8 7 a f % 8 Ilof£aAA'/jAwy. H f/xpos TIoAvSafov efce&ero sis ®^xxt]V percc r/8 7rqos noAvpfcogx roy y x p ty o v , d s eyyvs ?jv T8 ?rc(>&s7a&cu 7] 7To^is.
Os Se percc rqv dhaaiv X7iixreivs ***
rov
T n 0 0 ES IS rc v 7ra7$oc,
EKABHS
cas ccv K eifficry ro v X fva cv.
TUS T07T8S 7rc6^xyevopikyj] ■> H&f
E^cc(i‘/f fis e7r}
aotytfroCplvi) , cas X^vaov
ficoaucoc3 ccp.cc ro tis c c ix p u h w r lv i,
re tis
* ) s'£e-
tfv, cos E vfi7T$ tis o Tt?ccy<»fic7roicstu ^>A<w<
* ) h. e. manibus Trc^ai?
ex codice regio a Brunckio
armatis. Bamefius legit nt&ciriv,
publicatum, vide poft calcem
quod alienum efle infra demon-
huius editionis.
fhauimus.
Aliud argumentum
e y pi -
e r pi
n iaor
d0 X 3 H W1 V 0 U N U N H H W V JV v N iv u v d a © 2O 1SX0V V X ZX33ZXVO W S JL V O H « q t x w f t ’» 3 0 «IO X H 8V X 3 N O V U V I3
JlO d U V JL V O U
V U U Z O d ll Z O IV M V d V X O 1 V I
n O A T A ilP O T I Txcv,
EIAUAON
VSK^Zv K£V&piWVC6 KCty CKOTOV 7T\)7\CCS
A//TWJ', 'iv Aionis %a>^is wki^ cu &ewv,
A 2 SEL EC TA V. i. feqq. Aliter verfus codex Nanianus inflruftus; Vid, Codices t:on. 1784. p.479.
.
ncXi-
LEC TIO N V M V A R IE T A S diflinguit et praefert primos huius'tragoediae 283. fcholiis interiinearibus et marginalibus graecos H1SS. apiid J\ranios .adferuatos Bo-
V . 1. Hxw Adjtirn, non ve n io , v t bene demonftrauit Daives Mile. Cr. Ed. fcc. p. 48. vocabuli ppteftatera -ab inter pretibus faepiiis praetermittam. Idem fignificatus obtinet Soph. Electo. v . 1201. Eurip. Audrom. v . 309. et 1232. 0 tT if, ki7rov<rat Scpouf qui noftro loco. adcurAte refpondet. K e u ^ w r , inter* prete Scholiafta ad Hippol. v. 732. i p p o i W V3S TO7T0f xeci 7TM<r>Jf %VVTU%,laf avfyu7ruv denotat hic ofeum obfcurosque inferorum reccflus, remotfflimos a Deo rum Olympiorum domicilio, Tsl^Ta^O» iftfOtVTOt .Hom. II. V III. v. 13. cum quo compa
randus cft Virgil. A en.V I. v. 577- fq. Quam vehementem libi haec fabula apud veteres meruerit adfenfum, docent vel verfus primi a coaeuis et fe■quiofibus poetis faepius exprefli. Sic eos parodia lufit Arifiopbanes in fabula deperdi ta apud Atben. p. 112. ed. Cafaub. ijxw Q i^ lw v , u>t oc^ tQ/Tu hiov A i w Tragicus Romanus apud Ci ceronem Tufc. I. c. 16. ipfeque etiam VirgHius Aen. III. v. 49. fq. in fplendidiffima fa torum Polydori enarratione an te oculos habuit pifturam E u ripideam. De prologo cete rum quae difputauimus, vide» fis Excurf. II.
4 T IoA ud^o f , E n a & is Trcus y e y w s Trt s "Kurtffoffr 5
H f M p o v r e iraT /fcs’ os p , £ ^ « ' t y v y w v ttoK iv Klvfivvos e<r%e Jogl <7recr&v EAAf/iwaT, A«<ras 'vTre^eor'e/u4/£ T fa ix fis % 9 w c s‘r nohvptfccfos 7TgcS Jctyta ®^f]KfOV Q voV , ^Q s t >jv cogwiv. Xsg<rovq(ricw-7rhMXM X7ret^etr
V. 4, 5. <I>£uya>' iroXiv effe Ilium , admonitione vix eget. Hoc tamen adnotauiffe iuuabit, quae ab Aefchylo in primis ct Euripide faepius confundatur, Phrygiam Troianorumque di tionem, eas caute diftinguf ab Homero II. II. v. 861. qui Phryges Troianorum focios fuifle d o c e t, praeclara in hanc rem Eufiatbii adnotatione flluftratus. De Paride Graecorum telis confoffo et de T roia Ar giliorum armis diruta eandem quam- v. 5. adhibet locutionem. Tragicus in Troad. v. 8(58» V t™ ?
tfV T C f T f,
EAAjjwxw.
V. 6. Vtriusque praepofjtionis coniundlionem in v. vjttKnipiriw quam maxime in tendere fignilicationem et clandeftinam ac furtiuam emiflionein e terra Troiana denotare, res ipfa loquitur, Sic m £ -.
oii<>ttr&cii, clam e medio tollere, vfurpauit Xenofh. H ier. V , 2. Summam autem animi intentio nem in occultando filiolo noua -adiedione exprimit Androma •’ cha v- 47. fq. vtriKTrtpnw- 'hctfyos ‘'AAAouf i f oixovc, pij Qo/oovptvif. V. 8- fy ls w TTholuit h. e. regionem maritimam: reliqua enim Thraciae pars nec coelo fuit lae ta , nec fo lo , eorumq u e , quae feruntur, maligne admodum patiens, tefte Mela L, II. c. 2. Quodfi igitur H o merus mentionem facit ©fijxjjj 11. XX. v. 485. Vir-, giliusque terrae Mauortiae a Tliracibus aratae, Aen. III. 13. feq. Thracia intelligenda effc Cherrhonefus, quae Athenienfibus quondam tributaria triti cum illis fuppeditauit, abun dans hoc frumenti genere. Scholiaft.
'T.Tr&qot, <p!Ki7T7rov Aotcv evSuvwv fioqirioAuv Je o-yy
%fuffov exw ^Trw A « $ f «
io
I l t f n f f , JV , « 7tor IA/a t & x ?i Tticroi., T o is fintriv enj 7rtw<n pw uncivis fala. ^SM Tctros <T v\v H q M p i A y o Kttt p e y f a A 3
'Ytfe-
V. is. pro fraio-i Catis languide jratn legendum TuCpicabatur Arcaldus Mifc. Obf.VI. T. VI. optimo iure propterea ab Heathio fugillatus.j liaft. ad Ariftoph. Equit, v . 2<fa. Inclaruere praeter hanc adhuc quatuor C herrhonefi: Peloppoitcfia , Cimbrica, Taurica et Aufea fuper Gangem fita. V. 9. &001. De baculo pro fceptro, eoque rurfus pro fcipione adhibito in praefentia difputare nihil attinet, cum notus /it vfus vocabuli apud Ebraeos, <r>cfaTtw autem pro baculo apud Graecos fatis fre quentetur. Vid. Euripid. Audrom. v. 589. et Iphig. Aul. y . 311. Memoratu autem di gnius e ft, bellicoforum popu lorum reges haftas pro diade mate habuiffe, tefte Iuftino L. X L III. c. 3. adeo, vt per il las iurauiifent easque pro Diis immortalibus cpluiffent. IIoc autem fceptrnm , quod.Noftro adpellatyr Xop, Aefchylo eft/3«JtTfer Agam, v . 210. et Cboepb.
v. 360. Infignis eft locus Paufaniae ed. Kuebu. p. 795. quo de Chaeronenfibus feribit fceptrum Agamemnonis, quod Io* ui quondam fabricauerat Vulca n u s , mira veneratione profequentibus: tovto qvv ax,^7rr^ov rt/3ov<riv , ovoptcc^ovrtf bo^v. De Thracum , quos I t t o t o Aovc vocat Homerus 11. XIII. v . 4, equorum ftudiis nota res cft. V.13. 0 h. e. M 0 quapro pter. Sic enim h. v.'explican dum puto, fuffragante Brunckioy viro fagaciflimo ad Pboen. v. 885. vbi eadem locutio occur r i t , poft Kingium et Mufgrauium. Repugnat fruftra Scholiaftcs Cod. Barocc. frigida in terpretatione : 0 ytycvtv Mniov roo tMrtp<p&>;von p it, et qui eum fequuti funt, Valckenaer ad Pboen. p. 52. cum eoque celcberr.
6 15
T7re^e7re^ey. ure 7 « f (fifyetv ’'Our’ ey%os otos r w vea> (fyo6%lovi. *Ea* pev §v 7 ^ offo' enaS' ogiap.xTX,
Tlv^yoi V. «T. ScaHger coniecerat fytlrpetTCt, fulcra et columina: adftipulante Steinbrychelio. Facile quidem et acute: fed vix opus erit mutatione. Sollicitauit etiam verba haecce King, defenfa pofthaec a Hlarklando ad Suppi. v.6f>$. V. 18. cv/*o$ Bajil. a. et 3. Quae quidem celeberr. Steinbrycbel in Muf. confueucrunt. Turic. Eodem modo, quo Po interpretatio non folum com lydorus, faluatur Sabaris, Ar modum fuppeditare videtur fenmenii filius natu minimus, quem fum, fed aliis etiam dramatum in montes mifit, vt Cyri impe Euripideorum locis confirmatur tus ibi effugeret. Xenoph. Cy- J-fippol. v. 1459. et Androni. v. 969. -quibus vtrobique 0^074« rop. L. III. init. de terrae finibus vfurpatur. At V. 15. 16, "Paler. Flate. tamen poetae mentem hac ex Arg. L. 1. v. 109. f. plicatione minime tangi perfua— faciles Itunteris gaudentibus fum habeo : patet ■eniin ex toto arcus prologi habitu , turic 'demum Gejlat Hylas: velit ille quidem, Priamum filioli vitae metuentem fed dextera nondum de Polydoro ad Polymcftorem Par oneri, clauaeque capax. mittendo cogitauifre, vbi iam Oflrpocroi de columnis regio obfidione premebatur •Ilium 'et nis Troianae fines terminanti limitum Troianorum termini Placet itaqud bus explicat Mufgrauc. Notum erant reuulfi. enim eft vel ex Strabone, hunc verba poetae accipere vel de apud veteres obtinuiffe morem, exterioribus oppidi propugna culis, vel de caftellis atque op yt regnorum limites( Pollux L.IX. c. 1.) pidis ■ditionem Troianam cirterminarent, quas hoftes pro- cumuallantibus, in quas, mo uinciam inuadentes, vt primum nente cruditiff. Steinbrychelio, inimici animi exhiberent docu illa belli tempeftas priyium dementum, deiicere ct euertere faeuiit. IIoc faltem fenfu ocj currit
7 Ilueyw V ctfyccv=;oi TfwikJJs ^crav x&ovoe, T dtisACfroS OV^OS i]VTU%6i (Joff, .KctfAwi' 77«^’ clvfyl TTar^ww $ v » , TfoQcuiny, ws n s to ro so s, nvfco/foiv rothus ’Ett« J e Tfo/a 3 ’ , Exrcqos t a7roAAurc« Wuxv*, vrovrqttot. 3 ’ eslcc xocreaxxqM, 'Aures Se fiwpw 7ri>os SeoSpriTM 'friTvei, Zfpccyeis A%/AA&»ff Trc^os- ex piou^ova, Kr«v« /xs %£u<rS tov ro6Acu7rco^ov x * V v Zevos 7toiT(fi>o$, xo/ xrotvwy es otSpc ccKos Me^riX-» w’ civrcs xfuaov ev Sopois ex%-
20
2
5
Keipeu V. ar. Hanc leflionem iam ab Euflathio ad plura Iliadis loca et a Thoma Mag. v. comprobatam primus defendit Valckenatr ad Hippo!, p. 167. Brunikius autem illam membranarum fuarum auftoritate confirmatam in textu repofuit. Reliquae edd. « ttwAsto. currit li. v. in Ipbig. Aul. v. 952. quo Sipylus vrbs vocatur oyrpct munimentum f. cafiellum.
de Pirg. A en.II. v. 550-559. quos ex noftro loco adumbra tos effe nullus dubito.
V . 25 - 27. Ter r a A a / ^ o r ► adauget articulus miferiae atque calamitatis fignificationem, v t luituofiflima conditio Polydori ab impio hofpite miiere inter6 ecvtSgaptv tgvtl’ irog Ter p iv eyw <pv- fedi eo triftius exprimatur. rcr d f youvw «Aw^f — Comparandum autem eft cum hac Polymeftoris perfidia im Autoj h. e. wafT»^, quem prae mane Pygmalionis fcelus, qui cedens requirit. De auri etiam amore occoecatus cruenta Priami caede ad ipfam Sychaeum, germanae maritum aram a Neoptolemo perada vi ante aras occidit Virg. Aen. I ,
V . eo. fqq. Eadem ratione Achillem filium adoleuifle ait Thetis Hom. II. XVIII. v. 56. f.
343*
K & pcu
J" 87?’ C fx r c w f, a A A c r ’ ey 7rovTH a d ^ w - ,
rioA A oisr fo a v h o is K v ^ d t w v (flci?8p.FVos, 30
‘ 'A x A c & u s w ,
d r c c t y o s ' puv t^’ v 7 rfy p y r g o s ( f t h f js
E x a / ^ s - « A r ir o ) , ct&j/x ’ e g y p d a x s e p o y , T g ir c d o v y ^ y t p iy y o s a ia g u p e v o s
9
*Oow< V . 28.
MS. P. M u fy r. i n
cucrUf.
Conf, Soph. P hiloft. v. 274.
Sed XKTCtit rurfus occurrit, infra v. 36. V . 3 i. A rw o rw reponendum effe putat PierJon ad Moerin p. 301. quod «7<rrw ceu Merus et « ttw difyllabum fit apud Atticos : quod quidem fi etiam largiamur , nequi, mus tamen fauere coniaftioni - e iu s , quae fenfui infert ambiguitatem, aj> auditoribus v ix expediendam. Sequimur itaque vulgatam le flio n e m , om nium membranarum confenfu probatam. V . 32. Cauteriis mauult , v t referretur ad v u p c t , quae autem mutatio perinde reficienda e ft, ac illa , cui quondam fa u i, conieftnra, qua V. 34. pro n » ^ X f quod idem eft ac n c c g tjt, legendum credideram n t t f i .
342 - 35i- I> ? dvTGt «x;-?, v t rp/e / i b i haberet h. e. v t auri niei poffqffionem adriperet ,fibique vindicaret. V. 30. f. Nuni ex theolo giae gentilis praeceptis licuiffet Polydoro, adcffe matri, de hac quaeftione plura differemus in excurfu vltimo ad hanc fabulam. Nuv 8’ vjre^ [M irqof a u rrw h. e. nunc autem repente tidfum dilectae m a tri , cui in -foniniis iam oblatus caedem hofpitisque iniuriam, obfcuro licet pliantafmate, nuntiauerat. E t
de hac quidem vifiorie noctur na , qua ad pulnihum m a tr is , p y r g is , ferebatur, lo cum noftrum intellexit dofliffimus Heluctus; cui tamen inter pretationi hoc obftare videtur., quod triduum iam in fublimi verfata fuiffet vinbra , matris tamen confpeftum fugiens niliilque praeter fepulturam ab ea defiderans. Eft itaque fenfus verborum : m ater mea. eft cati/a
v n i^
re p e n tin i et fu b ita n e i mei ex te r
Hoc enim orna te fignificare v. »>n<rtiv 3 non eft, quod moneam.
r a prouentus.
Otrovtff^ e / y y ry ^ e XEprovqaltx 'M.yrtiq
bfajvoff ek Tfo/aw 7 tx ^ x .
H xvtes J" A%ce<ot, votus- F%o vt « , y<ru%oi 0oto-<T8(r’ ,
ett’
xktcus
35
r y s^ s ® ^yK ixs %3ovo$.
O II> ;A f® s- y x q 7>U4$, u W f
t u / x/3 »
KofTFcr%’ A%<AAeus- 7ixv ^ ^ x t e v ^
ty x v e is , EAAt/wcov,
Hfos- cncov evS vvqvtxs s y xh ix v 7 t \ x r y y ' K ixei N .^1' Sic Steplian, et Brunck. reliquae edd, diuife crov irt^. V. 39. Germanam formam effe jraAiav, vulgatae et minus Atti cae legioni tivahlxv longe praeferendam, poft Dawe/ium rurfus adfirtnauit Brunckius. Nos retinuimus imembranarum leftionem,. Valckena» fio obtemperantes ad Phoeniff. p.6. qui vulgatam fcripturam Batauorum codicum auftoritate roboratam iimili modo occurrere docet. V. 35. N«us s%ovT«f, naues, fine in littus fubdudtas, fiue re tinaculis ad fixas , ten en t, ad manus habent. Quam adpellendi alias habet poteftatem, voc. i%4<v, i^ a i n h*c obtinere non poteft 3 cum de Graecis non adpellentibus, fed iam adpulfis fermo fit. V. 37. Quae de Achille fiue T roiae, fiue in Sigaeo iam fepulto et tle indubitato actionis loco in hac fabula conftituend o , excurfu Imo dicemus, ea huc transferre non lubet. Hoc autem monendum videtur, n>p At«j tv /*/3 ov efle tumulum ina nem , vel cenotaphium, quod
memoriae et honoris caufa Achil li exftruxerant Achaei in Cherrhonefo Thraciae. Fuit enim folemnis acui Homerici confuetu d o , vt heroibus monumenta erigerent, id quod praeter Virg. Aen. III. v. 304. vbi Androma cha He&ori ante Troiam con dito tumulum exftruit, ibique manibus mariti libans deprehen ditur ab A enea, .commonftrat locus difertus Dionyf. Halicam. A . R. L . I. £4. ed. Reiske p. T38. [Mt&tTua-uv, ori %u^ov p tv tv to Sfl-apivov t « rdpot. rcc avrwv ijv, /Avijutiot Se' 7t»(>d iroKKois >cccTi<r>cevai$o, St‘ twoiOtv Tiiv iv ity th ilttlf Tlfff Sl‘ B avTovf
40
45
A/rci J' « 3 'W b rij. ijWV TIoAv^eytjv T v/2/3m (frlhov Trtfca-Cporyixcc x&f yt^xs Aa/3e7v. Ka/ ,r& £ fr« t S<T, aJv a JcJ^ rw <p/Atw E<a« 7 T ^ xvfyxv ’ >/ 7re7r^ptv7i xyet ®x',eiv x^eMfitiv rrjv ^rjv ry<J" Yipeqtt» Auc7v <Je ncuBoiv <$vo vexqx n x r oberat i/xa r e , txjs- re ^ u ^vs Kofw. t^xyriaopixi yx(>, xs rx(pn rAripxv rv% x t ^yAtjS’ Tto^xv ttx^oi^ sv ev nKvftxvlx. Tas- yxt> kxtx (r&evovrxs efcnTWx/wv Tu/x/3a
V. 44. T aJ’ f [W tv r.taatri, Brunckius dedit ex membrana, cuius aufloritas non repudianda videtur, cum diftio venuftius et fignantius fonet vulgata : attamen cum ipfo 57erwArwcAe//o iudice, difficilli mum iit iudicare, quaenam leftio a poeta fit profefta, maiorem codicum MSS. numerum fumus fequuti. ocvtou; tcv
ytvopivwv,
ti
ytxovf duiuv ri 7rt^i»tv x.
T. A.
V. 49. f. Notiflima elt ve terum fuperflitio , qua corpo ris inhumati animam Stygem non tranfire, fed centum annos fine circa fluuium infernalem, fiue circa corpus errare puta batur. Redit itaque ex inferis Sifyphus apud Theognidem et Ouidium Metam. L. XIII. vt corporis exfanguis fepulturam curet. Athenodoro autem Stoi co fpecies comparet horrenda macieque confefta, quae legi-
tima iufta pollulat, Plin. Ep. XXVII. L . V II. cuius ftolidae opinionis femina ad noftra vfque t.empora propagata funt. In omnium ore elt illud Ar chytae apud Horat. Od. 28. v. 23. L. 1. At tu, nauta, vagae ne parce malignus arenae OJJibus et capiti inhumato Particulam dare. quo ex loco iam colligere c(t, cum maximum commiffifle fcelu s, qui mortui et naufragi in primis corpus inhumatum relin queret.
II Tu/a/3» XuffircU, x&t' % '^cts p w f o c 7Te<Teiv.
50
Ttyccv /x^v § v , ctrovTref Jj&eXov Tu%ciy, E 70/ ’ y sg cu x J ’ tmro&ov x a ^ a o p ic u Ex«/3>’. 7refo yos£ Ji<T u7ro a r . ^ s ’ 7rcox Aycepfyivovo?, (flavTtxcrpioc fietpicuv&cr' e/xov<X>fu
u p f r r e f , ?iTis ex rvquvvir.av ficpav
AuE&ov iifjxg O itovwf^
fu
w J fs’
,
SS
cos 7rt?accrcis xof^ws’,
7t o t ’ dvTicrfixxaas J f tre
Sewv T is Tijs TrocgoiS’ ev7T^x^las. B 2
EKABH
V. 55. Variant libri MSS. Nonnulli enim praeferunt VJT« rxWry, {uflragante Scholiafte et Ste : nbrychelio, quali nunc demum ingredere» tur tentorium Agamemnonis Hecuba, id quod contextui plane repugnat. Mutauit itaque ccto <rx.nv*s primum Kingius, deinde etiam Briinckius, bancque leftionem in textu repofuit. Longius a litterarum duftu rece dit conie&io Mufgrauiana 7rgs trxtjiKf e. v. 59. Vulgata leQio noftrum textum occupauit, V. 55. Vncinis inclufit BrunckitiS quafi otiolum et extra me trum politum: fed hac adpofitioue nihil frequentius apud Euripidem. In edd. Bafill. 2. 3. et 4. v. 58. praecedit v. 57. aperto librariorum vitio. queret. Videat. Heyne in doftilT. obferuat. ad Tibuli. III. 2. v . 15. V. 53. Ih £ a vito n m $ sroSet, ex ipfo tentorio promouet pedem h. e. egreditur. Perturbata enim nocturna vifione de Polyxena et Polydoro H ecuba, lamentabunda intrauerat Agamemnonis tabernacu lu m , v t a Caliandra Helenoue fomnii interpretationem per
contaretur: qua fpe cum fe deicclam vidiffet, quia in con cione Argiliorum erat Atrides, rediit ad tentorium fuum , ibique triftiffimo nuntio percel litur. V. 57. Arr/tf-jjxwtf-as , dofte e t ornate pro , rependens. Occurrit enim rjjxoj pro yaS-^uor tefte Eufta* thio ad Hom. O d.IX . p .3 4 9 . fel&pQV r u a iiho7 0 trytof t Wfi
60
E k ABI-I- A y s r ■> a> i t otides., rriv yqoovv 71(>q ficp&v, A y s r ogSw ou rvjy opcooahov, N u v , T ^otJV s - , vptiy,.7rqc<r$E 6' olvxaaxv’ Aoc& ers, (fityers, 7tep.7JeT , A « f t m ' /xs Sepcxs,
Tegcu* V.do. finiunt edd. Bafil. v. >nv, quam deleuit Kingius, mem branis auftoribus, fi fides Mufgrauio. Eadem ratione omifit v. SifAocs v. 6j, u t n avTiirmurif Sij^oT, cirrifel&lJWit rif oicrct. Plura-de vocabuli originatione attulimus ad Ammonium p. i36. Eodem modo Pb-g. v. 238. Ve nus triftem ct aduerfam fuorum fortunam compenfans laetiori bus euentis, genitorem [adlocuta queritur: Hoc equidem occafum Troiae triftisque ruinas Solabar, fatis contraria fa ta rependens. V. 59. f. Poffquam euanuerat Polydori vmbra et in tenues difceflerat auras, aper ta tentorii fui ianua in fcenam prodit Hecuba, forte Vlyfli in feruitium addifta £ Troad. v, 27 8 .) proptereaque domicilio non folum ab vtraque filia, Caf fandra et Polyxena, ( v . 174. ) fed ab Heleno etiam ( v. 8 7 -) feiunita. Exinde progreffura
in fubfidium vocat captiuas T ro ianorum puellas m ulierestie, quae forte quidem iara diuifae dominorumque imperium exper tae ( v. 1296.) vicinam tamen Hecubae domum fimul tenebant. Harum brachiis innifa duci et fuffulcirf cupit regia anus , v t pedum aegerrimum traftum leuaret, Interca, dum adueniant mulieres o^ oSouA oj, meditatur horrendam et abominatam viConem, quae miferrimae matri p e r nofturna filentia clare et diftinftc fe obtulerat. A y e r, u : fimili ratione a filia bus fuffulciri cupit pater infeliciffimus in Oed. Coi. v. 1112, EgH<wr’ , w 7ra7, ?rAtvgog dp<Piit^iov. Gradationem v. 62. f. obuiam, quam fiue iisdem verbis (Stippl. v . 275»}> fiu e Militer immutatis (Troad,
r e ftu c lf %et^os Trqotrhoigvpevcu* Kccya), aKohiM crnhrewi %e^cs k i e ^ o i d v o i , aweuow /3^ x ^ u7T8v
6S
HAutny itffy o w 7r^oTs^ei(Tot. B3
n
V. 6?. Edd. omnes rxlpnwvi. Genuinam fcrlpturam e mem branis reduxit Brunckius. Hefljchius: trxiirwv, (Saxrx^ct, pct&iof. Etyntelogus : rxinwv, 7taf>ol to' rx ^ln rw , rtjpof/vti tiJ» 0axTVf>!ay, quae obferuatio lucem adcendit Suidae fub b. v. qui aliam infiiper formam, rx.iitTwv, in vfu fuiffe docet; ZxlffAWf, rx/vTOTOf» Tiv px/33flt;. (Troad. v. 769.) repetiit poeta, nullus leftor, harum rerum fenfu praeditus praetermittet. V. 65, SxoA/to vxlitwvl %tfof SitftiSoptvct. lnhaeferam olim propriae huius loci inter pretationi , de Hecuba baculo innitente (yerfione huius drama tis theodifia p. 1 0 . ) , quamuis infpexiflem Mufgrauii obferuationem , qua docuerat, poetam non de vero fcipione, fcd me taphorice de brachio lo q u i, quod, ob cubiti flexuram, fcipionem incuruum vocaret Cui quidem explicationi nunc eo lubentius fubfcribo , quo aptior videtur omnibus difficultatibus tollendis locus Euripideus in Iphig. Aul. v. 617. f. quo Clytacmneftra e curru dcfcenfura
aditantes rogat iuuenes, v t bra chio dato leniter eam e vehicu lo demittant in terram : Kctl poi
r if tv^orw w .
®«xeuf a n ifa f wf oiv ixhlnai XOtAwf. Quae ibi funt s ^ y ^ a r * %«.’ t>os, brachia iuuenum, quibus fuftentata dejilire cupitj idem hic denotat rscohios <rxt7rwv, brachium Hecubae, quod ancil lis innitens 3fcipionis vjum praeflaret. Delegit forfan poeta baculi denominationem, v t fubIlerneret notioni gracilitatem brachii H ecubae, quae curis feruitii macieque confeila co gitari debet. Sed nolumus ar gutari in examinandis poetarum fimilitudinibus.
14 X2 ^E^07TX & IO £ , W (TKOt I o6 V ug,
T/ 7n
ttot
d ^ o p .tu
evvw xfts
(fitxcrpicanv j
htm
a> 7toT V M % & w v ,
M e A a v c T T T f^ v y a v p .x T e ^ ovet^cov / A.7ro7>ip.7lQ^CU EJ'l'U%OV CXp/P , A '/ T fE ^l 7tCU<$OS E p ii, T S (TOJ^O/XH'8 X04TCC ® ^ ^ y ,
7S
n c A v ^ W S ' TE ( p l ^ s Q>vyCZT(>Q$ , J7 OVGfgGiV eI^OV, E i Sov V . 69.
Scaliger ex ingenio mutauerat aua^ofytoU , quam conieflionem confirmauit codex manu exaratus apud M ufgrauium . Ed. Jlld. et fequiores; Noftram leftionem K ii-g io iam probatam ex libris manu exaratis repofuit B ru n k iu s , quem fecuti fumus. V . 75. F lufluant in conftituendis verfibus et vocabulis interpre tes. K in g . v. f. E/3or &vyovr(>Qt Si’ ovili>a>v. Brunck ex codd. h p ,ty i n . r . <p. & . Si ovtl^uv E«5ov, q>i>Pti><xv Q t^iv , tpxS -o v., tScc^v. quam fcripturam , recifis vocibus ex fua fententia male repetitis, vul gata multum viuidiorem putat. Nos autem, fi metricam etiam praeterm iferim us rationem , voculas iiSov edd. et JMSS. aufloritate Ha bilitas iterum reponere vel propterea non veriti fum us, quia ad impetuofum mentis adfeftum et Angularem anim i anxietatem exprimendam adprime idoneae videntur.
V. 6 3 - 7 6 . Locus nobiliffim us, quo muliebris timiditas et meticulofitas, animus no&urni phantafmatis horrore perculfu s, anxiaeque matris libero rum faluti metuentis querelae viuidis fane coloribus depingun tur, $1 b io f. Sopbocl. E lc d r. v. 823« A»o's M fc iv u i.
Iouis enim fulgura, Noctis ca liginem Solisque radios in fubfidium v o c a re , et v t mala in flantia auerruncarent, fupplicare folebant veteres. As^o;*’ erwxof Se/urm . O me miferam , quae per totam nodem excruciabar fomniis diris et abo minandis! Longa enim mocftiffimaque
15 EuJcv ycc^ Qo&efciv oxp/y, Epoe&ov ,. e ^ v .
n V. 77. Muferaue fcribendum autumatur Qotvtyxv, quia multum referre putabant veteres, virum clare aliquid in fomniis, an obfcur» vidiffent. Refte quidem: led tautologia fubeffet verfui, cum eandem notionem multo ornatius extuliffet poeta addendo, tlpot&ov, tJajjy. Accedit, quod iam a Steinbrychelio monitum videmus, e /pe vix poffe, quin eadem fit Videmus itaque, quale pre tium ftatuendum fit Heathii mutationi, pv&ov t’ tbelqv, quae vel in codice inuenta orationem pedeflrem faperet. fimaque angebatur vifione, quae ait illa , clare et diftinliberorum caedis et omnis in cte omnia perfpexi. Prono ita fortunii impendentis timorem ei que alueo fluit fententia, cla incuflerat. Conferent omnino' ram vifionum intuitionem, fuiftirones cum his vcrfibus Soph. fe cotem flue lapidem Lydium Electr. v .4 1 0 . ff. vbi Clytaem- apud veteres, ad quem in in neftra perterrita Je/u«Toj rov terpretando fomnia exegiflent. yvKxt^ov, inferias ferendas cu Sic ob euidentem vifionem rat Agamemnoni. De Terra (ctp/v ivet^yy) mala futura me fomniorum m atre, et de He tuit Atofla in Aefih. Per/. v. 179. f. contraque gaudet Penecubae precibus ad T ellurem , quas in enarrandis fomniis ad lope Odyff. a . v. 841. admonita de mariti iaSolem alias dirigere confucuerant veteres, vide Excurf. III. lute , quod quidem fomnium iam propterea ampleftebatur et V. 77. 78. Arbitratur He pro vero habebat, quia tempo cuba, fe omnino habere, quod re opportuno, »VJCT0'f d/xo\timeat vitae infantum, quum y u , fe ei obtulerat. Haud ita non ’ obfcura <pocvTa<r!at et fal que mirum eft, ad communem lac i, quales homines bene po- hancce populi opinionem, quae ,tos ct fatiatos deludere folent, ad fummam adfccndcbat anti fcd clara et expedita vifione per quitatem , Homerum fplendidifnodiem exturbata fit. Epot&ov, fimum effinxiffe commentum de geminis
1«
80
£1 'x^ovioi Sto), awtrotTe 7tci$' e/MV. O s {Jiovos, eixct»' xyn vqd t s^mv , T ijr
V. 80. Retske emendauerat ayxuf* ovr ipwv, vetui aveora detuus tutae: ingeniofe, fed fenfu languente.
«' geminis fomnioruni portis Odyff- feruatione: x $ 0'h0,, T . v. 562. f. Ab eadem vulgi %9ohoi, utoi oi t7reivu inr fuperftitione repetenda etiam rovrisiv ol iyxu ^ oi, nyj ivroVidetur diuifionis fomnioruni 7fl0l. V-Oli oi VTIO^^OVIOI, IjTOl ol apud Grammaticos obuiae ori uttohoItu rijf ytjt. Inferos au go, qua fallacem vifionem cvx(>, tem Deos ab Hecuba inuocari pro vita et falute Polydori, veram autem et exploratam a poetis adpellari oftendunt. probabile vifutn ell SteinbryExempla fuppeditant interpre .cbelio ( Muf. Tur. p. 165.) ex tes ad Ammoniumi quibus no- v. 148. et 149. de quibus infra uum addere lubet ex GdyJJ'. XX. difpiciemus. Atque huic fententiae patrocinari videtur, quod V. 85?. Hecubae, quae fonuiium fatale —— —— COVTX(> tfXOV ■ex inferis cmiflum cogitare de X«7^’ , i7rti ovx tQolpw arotf buit, mali etiam aucrruncatio tftutvai, «AA* vnotg iSti. a Diis infernis petenda fuiffet, V. 79. IT. Trepidatum eft Neque poteft negari, &i6 v t ab interpretibus circa Seou< Karot^oviQvf, vel utrox&oyiouf, , ita vt in tres potifli- frequenti apud poetas permuta num fententias cos traheret hu tione , faepius adpellari ^Q-gAius loci explicatio. Fuerunt ovo, cui rei demonftrandae fufnimirum , qui poetam vel de ficiet trias locorum ex trium Diis terreftribus, vel inferis, viris tragicis adlata. In Aefib. vel de vtrisque locutum elfe exi- Perf. v. 630. T erra, Mercu llimarcnt. Poftremae fenten- rius et Pluto vocantur tiae addidus fuifle videtur Scho- SaiiAQvtf. In Sopb. Aiace v. liaftes, qui iniudicatam faltem 832. ed. Bruftck. M ercurius, jem in medio relinquit hac ob- vmbrarum ad inferos dedudor, vocatur
T>'v xiovw^n Gtyjwv Kocvex&i ^.etv8 7ICCT(^'8 (fivhcwcutriv. ''EAM Tl VEI V\ H j« vocatur iroputafa •Eywc x&cVios. In Eurip. Androni, v. 545. Pluto infernus eft A<S>jf X&ovios. Attamen nequit con trariae fignificationis oppofitio, a poetis contra morem adhibi tae , abolere primani poteftateni, magna idoneorum loco rum et vbique obuiorum filua confirmatam. X&ovioi, tnrytlai. Stridas. Quae cum ita fint, vt omnes euitaret difficultates, potentes Deos niagnosque intel lecturus erat doftiffimus Hellietus. Nos autem, Deos Thra ciae tutelares hic fignificari, vel ex orationis contextu colligi mus, qui alienum effie docet, fupplicare Hecubam Diis infer nis pro filii conferuatione, quam a terreftribus tantum atque fuperis impetrare poterat. Sunt igitur %9-owoi fleal nulli alii, <juam Stoi iyytvtit Soph. Antig. v. J99. et iyxuyg. Tracti. I83. Eleclr. v. 67. Ad hos autem in primis niiflas effis pre ces a fupplicibus, docebit Arifloph. Nub, v. 601. et Aefcby-
lus in dramate , Septem contra Th. v. 645. f. quibus ad Deos patrios dirigit fupplicationes Eteocles: 5-tGv'f — — hlOV! KaAti 7roLTQuas y<*s, foojrr?(>xs Ayrwv Tuf uv yevtr&at. Oj jucfoc, qui folus adhuc fupereft filius, quem Priamo peperi: fuppleatur itaque virdq. %a>v cum Scholiafta. Oncw» «yt’ f/tav, vnicum domus meae folatium , in quo folo polita eft fpes regni Troiani aliquando reparandi et redin tegrandi. Vide Helen. v. 284. X/ara&j t y t o , niue circumfuJam, quae eft perpetua Thraciae adpofitio , vt in Androm. v. 214. TIJJ- KCCTKppUTOV, nifi quod pars maritima et lae audiat apud Hotior merum. V. 83 - 86. Nequeunt quie tem animique tranquillitatem inftillare Hecubae preces, quibus Deos C
IS H £ « Ti
yoe^cv yoeqous.
O uttct’ s/xa' (pyiv <y<T c&Jo&iOS
85
<X>£/tr<r«, Tcc(>@ei' 115 7iore Seiotv EAtvou \pv%<w ■"H Kaacwfyixff M jw , Tfa>teifes'i £1? /xc< nglvaxnv ovesgovcj Eiftov v . 88. KourcLvfinoiv, King ex membranis librarii errore corruptis, qui Helenum cum Scholiafta priori, vita iam defun&um putabat. V. 89-
Kgivw/ m/gevf, ed. Stepk.
Deos adierat; multo magis mens perterrita indefmenter patiebat -lu&umque inflantem pracfagicbat. Es-** f i vtav: fed certe noui et improuifi aliquid mali mihi inflat. H|s* ri p i h o fy .y . mox mihi omnibus infortuniis circumfeptae iam et oppreflae, noua aderit carminis materia. Ornate autem p th o i dicit vo cem lugentis et eiulantis poeta: p tM f yot°ov, cantus Sepulcra le s , h. e. triftes. r c « enim funt eiulatus, qui audiuntur circa fepulcra amicorum et con sanguineorum. V. 87 - 89- ©£<**' EAevou 4'v Xa '*'j Helenum artis vatici nandi peritum. Pari ratione Thebarum regina audit £>uov l» w > it
in
Oed,
T yr. v. 1235. Fuifle autem Helenum r e ^ i jf potvnzijf fcientiflimum, praeter Scholiaften teflatur Homerus II. Z . v . 76. Hgictpfiyi EAsvos, qiwvotsqK mv t y tysO f. Lapfus efl Arfenius ad h. 1. non immerito propterea a fe cundo Scholiafte fugillatus, quod Helenum tunc temporis iam vita defumftum efle fcribit, proptereaque b tla v filii ab Hecuba quaeri contendit, quum tamen vel ex Vtrgilio conflet, eum , diufta in matri monium Andromacha, Neopto lemi regnum occupafle in E p i ro , Aen. III. v . 294. vbi omni no conferendus efl Heyne in Excurf. X. Nolim interea pla ne damnare Grammaticum, cum difficile
EiScv ydt} ftcchiav e \a (p o v ,
9°
Auz.ou txl/^tovi %ccA m u-<pagopcti'av, Azr’ e/xMV y o v xrw v fTTrocaS&Tctv ocvccyxot O/xr^ws -. K a/ ro Js o«jua /xcr C 2
H A vS’
V. 90 - 95. Ex his verfibus, praeeunte iam eandem fententiam Jtujgrauio , tres heroicos conflailit Brunckius, quorum vllimus autem, mutato v. ijAvJ ’ *u «aS-’ ex membranis , quinque tantum pedibus con. flat, fi quid fentio. OiXT«a$. xaii roSe Stiuac /xoi «a Q-’ ibrif axgstf. King. Oixr^uf. x«« /**Jy xa« roSs S, [*. temere, nulloque codice fuffragante, folius metri caufa. V. 93. poft uai interpungit Steinbrychel, cum Mufgrauio et Brutt* ckio, continuam in aliis edd., fermonem. Incidendam effe orationem poft v. pai, poft Erafmunf optumi interpretes vitro viderunt. Vulga* res tamen editiones negliguiit interpuuSionem. difficile fit, variantibus harum et vaticinium edentem , audire rerum fcriptoribus , plurimis forte cupiant, locus nobiliffique eorum libris deperditis, mus in Troad. 308 - 340. E quo omnia ad liquidum conffituere. libet verticulo gaudium, furor, De Caliandra, ad cuius omi- animique diuino numine adflanofa vaticinia femper occalue- t i , adfectus feliciffime exprefli re Troianorum aures (cfr. Eu- emicant. rip. Androm. v. 296. f. Virg. A e n .H . v. 345. f . ) , nota res V. 9 0 -9 3 . Optume tetigit cft. Defcribitur autem oracu poeta fingula fimilitudinis pun la effundens, paffis flauis cri ita lepidiffima imagine. Vidi n ib u s, viridi lauri corona or timidam ceruam, maculis pul n a ta , varioque dei impulfu di- chre diftinctam et in finii meo fto rta , Ipbig. in Aul. v. 757. latitantem: hanc lupus cruentus ff. Ceterum non praetermit faeuiffimo vngue ex genibus tendus eft a Graecarum deli mihi auulfit, ereptamque mifeciarum am atoribus, qui Caf- rabiliter dilacerauit. Quid fefandram , fpiritu ditiino aftam ftiuius? quid ad mifcricordiam commo-
H A u$’ VTtfy CC^CCS Tupt&OV MflhpCtf
95
QdvTWTpl A % ^ O i'
WiTef. V. 9S- Vett. edd. A}£iAe“, metri caufa. Barnef. commoucndam opportunius? Armenium expeditionem prae quid denique ad exprimendam nuntiaret, leporem in agro {ur amabilem regiae virginis pudi gentem ab aquila corripi’,’ ra citiam deteftabilemque Vlyffis ptumque in proximo colle pro crudelitatem aptius ihueniri pot iubidinc denorari iubet, Cyrop. erat? Cedit itaque poeta nofter, L. II. c. IV. n. 14. EAatpoj in idonea oftentorum fomnio- f i x k i x , eft cerua maculis dirumque ominoforum adumbra /linita. BaA iaf, xccrotwrov, tione eorumque ad euenta ipfa Hejycb. Vtramque adieftionem, adeommodatione, neque Home yncTcj et /SotKios de ceruo vfurr o , qui tamen ominibus admo pant poetae. Iure itaque lu dum praegnantibus lcftores in get chorus miferam fortem Phi admirationem rapit, vt duorum loctetae apud Sophoclem v. 184. tantum eorumque fplendidi (fi quod, hominum confortio de» morum prodigiorum mentionem ftitutus, foliis iaceat faciam , Odyff. XV. v. 525. fqq. yiKTwv # hatrlav petra vbi Telemacho procis diriffi- quo in lo co , v t bene monuit mam caedem imprecanti adpaArnaldus, in numero rav slxruv re t: fiue !3oc\iuv fuifle videntur ccrKigxoi, A^cAAwvej Tat%uj «y iti, lynces, pardi, pantherae, ytAoj' tr St 7roSer« tigres aliaeque, in t w lu v au T/AA« TTtAtiar ex«r» tem focietatc v rfi, leones lu Si 7TT^a' Xt ^t l ' *$<*£«♦ p i, a pri, vulpes ete* SQocM trrijyvf wjof Te neti cI vtov £optwiv, mactatam, pro to-tp#. TtjAt/x«XC‘O. gtro, Attica loquendi form a, CtOrfy/.XIX. v.536. fqq. quo vt v. 152. A*ayx« pro t» in fomnio Vlyffes riualium cer vices frangens fub aquila re- ebelyxy, per vim , violenter, V. 95 • 99. <i>a»T<xrucc 11. e. praefentatur: neque Xenophon ti , q u i, v t Cyro fauftam in tiSwAer, o-iiiot, fp efirtifn , ido-
H /T « $ y t y t s Tft>V TToXvpoX^UV Tivcc T^ooid^oov. Aw’ e/xasT & ', <*7>' epicis Tcfie TtouSos n ^ x p ^ T F , Jcw/xom-, MFTeva. C 3
X O FO S.
A a lp o vtf, proprie Ium , vmbra. Cum enim ex mitatem. Platonis effato 4-vX«» fint <?<- cuftodes mortalium , a priftino K orupdtoi, viuentibus adpa- et aureo hominum genere ftirrcre credebantur manes non pem ducentes, Hcfiod. E^y. v. quidem priftlna corporis for 121. Vide notam ad verfioma atque grauitate , attamen nem noftram theodifeam. P ri vera figura et ceu vmbrae per mus itaque fignificatus, quem aerem inuolitantes. Manes au induit vocabulum S a lp a v, fuit tem Pelidae etiam pofl fata he Genii, angeli tutelaris, ex qua ro is fpeciem retinent, aureis notione fluxit poteftas fo r tu armis induti profiliunt naues- nae , f a t i , ita , v t effeminata que remanere iu b en t; aequor diftione >> bolipiav, pro adieiam perarantes, v . 112. feqq. ftionis diuerfitate fit Ceterum p a te t, cum triduum fo rtu n a , fiue fecunda, fiue adiam commorata fuiflet Argiuo- uerfa. Confer Bourdelotiumai rum claflis in Cherrhonefo v. Heliodor. L . I. c. 1. ( p . 12. 32. f. poft exftruftos ftatim tu ed. Lipf.) Apud poetas, et in muli honores, die fecundo ad- primis in Sophocle et Euripide, p ulfus, exftitifle in cenotaphio ialpiovtf conftantiflima paene Achillis idolum , Danaosquedu fignificatione funt D ii, cui no bios adhuc pendentes animi, tioni commonftrandae locorum quam Troadum confecrarent di filuae inftar, erunt Oed. Rcg. vo h eroi, tertio demum die de v. 1378. Saipovav ofycctyiar immolanda Polyxena confenfifle. ltt>a, fanftae Deorum ftatuae, et fragmentum Auges, drama V. 9 9 . n j/x ^ a T j, pro dita- tis Euripidei (pag. 430. T . II. tr i p ^ c m THkJe auer- ed. Lipf/) vbi ftuporis et vaeiit e , auerruncate hancce cala cordiae nota inuritur ei,
22 1 0 0
X O P O S . E»c<x^,, irq'o s <f eXixtQ^v, Tawr $M7rocruvovff awivccc v ^o K n fw r 9 Iv’ e x A ^ tw ^ v Kf>7 ^ o c r e r a x ^ if v A&A>/, ■zrpAfaJS’ tfzrfActfuyo/ztyz» T f c IA/aJos - , Acy%>j$-
IO5 1
A ofiSl^ClTOS 7H>QS A%ouwv' Ovftty 7TX^t-C»V CC7T0K0v(plgQUa , A A ’ ccyyeftlcc^ fa cto s cc^x^tya, M e y a , aol r e yvvou Kfyvfc cc%wy. Ev V. ior. Bafil, Barnef. aliaeque edd. 7t^oki7toZsrx.
I^MTOl S’ f a s (Ur' &tov xghil jutyocv, Kal rar eitrobrav S cci/ a q v w v vTrifrarov, omnibus Diis /uberiorem. V. ioo. feq. Hecubae ex Agamemnonis tentorio redeun ti O . 53*) i° tabernaculum Vlyffis, domini fui, atque mul ta de nofturnae vifionis atro citate conqueftae, obuenitnunc chorus puellarum Troianarum , uon ex tentorio Agamemnonis, v t Preuofius (latuerat, fed ex contiguis 'ducum Achaeorum tabernaculis, quibus quaeque forte erat addifta. Hic omni no regiam matronam certiorem facere poterat de infortunio Polyxenae imminente, cura ob
te d a s , quas virgini parabant, infidias , tum ob Atridae et Laertiadae abfentiam, qui ex Argiuorum concione fummo ma ne indida nondum reuerfi, He cubae concilii decretum manifeftare non poterant. £Ai<»<r5>iK, fejlinans adfugi. V. 102. I a s t i i , fo rte obtigi. Id enim eft diferiminis inter et hctyx/Ativ., v t hoc fit, forte aliquid obti nere , illud fortem facere, fo r tibus v t i , xot&itvtti in rov xAn-
V. 107. ayyeAiotc /3oc§or, ornate pro «yyeAiar /Socgvr, grauijfimtim h. e. moellillimum nuntium tibi adferens.
23 • Ev 7<%£> A%a/wv
£uwJa>
AtyercM So^cu, a^v 7r<£d' A % i\e i
110
S<P«y/ov <9eg$ c« ‘ Tvp.(iov J ’ E7ii@9cs Oia&' ori X ^ a e o is e<f>ccviq %vv oirA otf, T c tf 7rQVTo7ro^Qvs J" « r ^ e v x r f i o ts , Aaitpii V. no. Vu!g-. omnes V. ii2. Sic ex Cauteri emendatione etiam Brunckio probata repofuimus. Priorr. edd. Srt. Loco Oi<r&' praecedentis Canterus IV3/, Reiskius autem O/J o y« %£. legendum fuaferunt. V . 109. riA n^s ^v*oXot, ple nus confejjus, qui «’xxA»jo-/« au dit tempore pacis apud Rhe tores. V. 110. A ty tr x i Sogai, de cretum effe dicitur. Eli autem vocabulum folemne de effatis atque decretis concio num , quae apud Athenienfes maximam partem fic incipie b a n t: Stioxrai t ? BflvA? Tfc AijjUw rwv A&tjraiuv, v t vel ex Dcmofthene notum. V . i i t . Itpdyiov h. e. troitir&oci, filiam tuam victi mam fieri , immolari. Nihil enim frequentius in Euripide, quam v t v . Ti&ivaci idem fit, ac Stoygtiv, Ttonii', facere, red dere, qua potcftate vel in He cuba fexies occurrit. T v/*/3«v
3’ itrifiac, quum e n im tum u lum afcendiJTet. Particula Se hic otrrioKoyinwc pofita ctl ct aequipollet y d ^ , quae v o cabuli facultas frequentiflima eft in Homero et apud poetas, mo nente Vigero cd. Zeune p. 527. V. 113. S x e ^<*, nauicula ex trabibus tumultuaria opera connexis confecta: hic pro nau e , v t ratis apud poetas latinos. pro t u i t i c o n tinuit. A«i'<p>j 7r. e, in quibus vela iam intenta, inligata erant rudentibus, ngororoi funt fu nes circa vtramque partem ma li cxpanfi, verfus proram at que puppim. Maiori cum or natu pompofoque verborum adparatu more fuo Pelidae fuper tumulo adparitionem defcribit Seneca, in tragica, quam Troa des
Atttyii ‘XfoTovois erre^ei^Q^vx^, T c c J e 3a>v<r<ra>v' Tloi Aavoco}, vov epov Tupfiov £r£&.ea&' dyeqct^ov d<$)lvres$ I lo ^ ff J ’ e^ os ^uv£7rca<re kKv^cuv, Ao^oc <T E%d^ef dv E^ccvav Er^xrov d ix ^ rtiv , rois psv bftoveu Tvpfiu aQdyior rgls <T w x) Sqkqw.
11$
120
Hp V. n g .
M em branae e t edd. r v v i i t i r t .
M S S . B ru n c k ^ v v tm a E ,
qnam form am atticam re d u x it idem V . C. em endando £ w t7 r c ttr t poft N u fg r a u i u m , cuius leflio n em expreflim us. C orruptela e praua pro n u n tia tio n e om nino o rta videtur.
infcripfit, verborum eiaculatione v . 168-202. Coeco mugitu ibi terra frem it, filuae mouent capita, vaflo fragore tonat nem us, mare aefluat at que telltis dehifcit in vmbrae ingentis aduentu.
des
V. 116.117.
ns7 $-fAAsr&t;
q u o n a m p a r a tis ite r ?
'S itK K u ,
in medio p ro fic i j c o r , v e n io s deque terreftri et maritimo itinere vfurpatur. Aye^tftj-ov a c e r n e , n e g lig e n te s m itto a lte r u m ,
t u m u li
h o n o res
m ih i
d e b ito s.
Exftruebantur nimirum manibus arae prope fepulcrum , atris vittis cupreffoque ornatae, cir ca quas lugentes , in primis
mulieres flabant, lamentantes et pallis crinibus : tunc viflima immolata, adfercbantur inferiae, vsxvn«» cymbia fpumantis lactis, fanguinisque paterae. Vi de V t r g . A e n . L. III. v. 6 2 68. Locum noftrum expreffit O u id . M e ta m . XIII. V. 445. f. et S en eca 1. c. v. 191. fcqq. I t e , i t e in e r te s : debitos m a n i bus m eis A u fe r te honores. S o lu i te in g r a ta s ra te s, P e r n o flra i t u r i m a r i a : non p a r u o lu it I r a s A c h illis G raecia.
V. 118 - 121. zvviitcti< rtv xAvJiov, in f o n u i t te m p e fta s . Yloduv, de fluftuum vi atque impetu lit tus
Jt- To ptev ffcv ff7rev$oov dyoc&ov Tijs' jJMVTntohov docnxus dvt%(DV Atxrf’ Kyocp.^vwv‘. Tw tus verberante alias obuium, da Deorum atque manium ira, pulchre hic transfertur ad fe adeo erant religiofi, vt ne re rientem turbae diflentientis im giae quidem Agamemnonis fi petum. Eft autem hoc fole- liae peperciflent. mne bonis poetis, vt populi V. J22 -1 2 4 . Hc Js ptiv dimicantis et fluduantis diflidia cum fluftuum marinorum r ittv lw , tuo autem bono (lu aeftu, cum procellis atque tem- debat : variis rationibus verbo peftatibus comparent. Vid. in rumque praetextibus calamita tem iftam a filia tua auertere fra v. 553* Ao£« 5. volebat. Conftituit autem peJentcntia proceffit, ornate: h. riphrafin verbum ti/xi, Cue e. in duas eft diuifa, vt alius lianc, alius illam ampledere- praefens fit, flue aliud tempus, cum participio conftruftum. tur. Virg. Acn. II. v. 39. potVTiiroMv, artis vatici Scinditur incertum fiudia in nandi peritae, Caffandrae. Bac contraria vulgus. cha autem adpellatur, quia va To7$ pttv S oxquv fc. Itlovai. tes fpiritu dittino adflati, dienim non pendet a v. ftorto vultu, fpumamque effun 5J£e, fed infinitiuus eft hifto- dentes diicruciabantur , dum ricus» iio^e, videbatur. Prae- vaticinia emitterent, variasque valuifle autem eorum opinio in partes rapiebantur, ceu nem , qui fanguine humano Bacchae atque infanientes. ReAchillis tumulum honorandum de itaque Plato: 1/ pclvriMi ty» effe cenferent, non eft, quod juxwx»;. qui miremur. Primum enim de thalamum occupavit honorificum: ferua tantum res agebatur, gloriae enim fibi duxit Aga ‘quas flocci admodum pende memnon, habere patvtiorW) bant Achaei: deinde in expian- tori fociam. D
26 125
Tw 0^0-w Ja J", cga> A ^ v w v , Aitracov jwu^wv fa T o fs s Y\aav' T v c o ^ Jfc- puoi fcvvexwf& Tfiv., Tov A % i^ to v Tvp&ov qeQotyiiv AipiCCTl %ACk)^M ’ r a
130
A Jkt/
KottTCtvfyotf
8K e(pxTi]y r f c A%/A««ff
Hqca&ev $>icr&y 7io rl A o y x ^ ’ S tTc v V . 125 -1 3 r. Ta) ®>jrelSa S’ , a?» a 9->)vu» , Thefidae t Athenarum fuboles. Nomina erant Acamus atque Demophon, notante Scholiafta ad h. 1. et Sopb. Philoct. v. 562. vbi adpellantar ©grtos xdqoi. Vterque pugnabat ante T roiam : Homerus autem nullam plane eorum mentionem iniicit, quia nullas ducebant militum cohor te s , folius praedae in Ilii deuaftatione faciundae caufa in bellum profedti. Athenienfibus folus praefeftus erat d rotnrt. xwrxTOf Meneftheus II. IV. v. 327. Hi Thefidae fuifle di cuntur , Jztrfruf ptu&av , duplicis confilii auctores, cuius diuerfitatem, quia his non erat lo cu s, poeta nunc non perfequitur. Hic tamen fratrum diflenfus prohibere non pote
r a t, quo minus hac in fententia conuenirent, y su p v St /4/« £wiXa>ftm}v, vt iuuenili fanguine Achillis tumulus initia retur et ornaretur. Tu^*/3or S-tQ aw aictotr/, durius didtum videri pollet,cum fanguine coro nari nequeat tumulus. Metapho ra dufta eft a viftoribus, qui coronati incedunt. V. 129. f. Tot St K. KtKT(> cvx iQotrfp 7r$. S-. non praeferendum ejfe dicebant, twj baftae Achillis: exquifita diflion e , quae inuidiam moueret Agamemnoni. Arma fortiflimi Pelidae comparantur cum molli Caflandrae Agamemnoniae lefticula: quis non fentiat vim lepidiflimae oppofitionis? Senfus eft: non decet, vt in Aga memnonis gratiam ignominia adficiatur virtus Achillis.
27 S^ouJcw Js Aoywv KOtTCCtetVOpVMV Haojy 7<rc« Troos- , tt^ v o Trcm ifatycov, K otT/s- , jjcfuAoyos-, b i p o x a q w i s , A x e ^ r i c c ^ 7rel$ef < si>o ltm v ,
1.35
M tj tov cc^i^cv Accvccuv 7tu-vTo:v, AaAoov tripaylwv &vfx’ , co7roo$«y, D 2 , V. t?4. Reiske emendaturus erat ex ingenio, aut S^uc^os^f, inuito metro. V. 1 32-137. Quamuis au contemneret Demofthencs, intem hanc tuerentur fcntentiam fufurrauit amici adfidentis a u ri: Thefei filii, aequalia tamen M TUV tptWV Koyuv XOW tta ^ lV , adhuc erant fermonum repu adeft verborum meorum acies, tegnantium m omenta: nrocv 'iroei fte Plutarebo in Plioc. T . IV. Atj/zocnooSati Xoycev. Ketratrelyiif p . 303. ed. Reifke. Aoyov, eft magna contentione, %a£<s*'s, qui fermonibus fuis aucupatur. magno ftudio atque feruore ali populi gratiam quid dicere. O xqikiKc^i^uv Mij rov at>isov Aavacvk dna&tir, xonif, eft pellax atque verfutus ne fortiffiino Danaorum repulyiyjfes, de quo Sopb. in PZ»i- fa m d a re n t, SouKuh a-Qaylm loct. v .6 3 3 . f. ovvtKa, ferutles propter u l t i «AA’ es-, tntlvu narra A«xt« , mas. Sic refte vocabulorum ordinem conftituit Heatbius, nclvTot St reiecla Cauteri conftrudtione, ToXpurce. SovhMV ovyexce,c0ayicov d7ru&t~v. Koaw eft o ra to r, na^d ro xo- Centies enim vel in Euripide yrrtiv tov< Aoyovj, monente v. XovAor occurrit adiecliue, id Scholiafta: quia pedtus vulne quod duobus tantum Troadum ra t atque aculeos relinquit in locis confirmabo v.5 0 7 . SooAov animo. Effeminata diftione, noSa, Jeruilem pedem et fyyo v ij xottic, eft acinaces, gladius SovAov, iugum Jeruile v. 673. Perficus. Sic vt Phocionem
M w
'rrv «7iwv 7tccQcc Tle^tre^QV)/
Zrdvroc. (fiSipdvOW , 140
S i s ccxdqisoi bavotoi Usotvxois, T ois cixofjdvois uttc^ EXtdvwv, T r o ia s TTeSiav d7re&iaocy. H j«
<T OJuacrsus oaov cvk t i h ,
IIwAov cttye^oov crdv oc7To pu&sdy, 145
Ex r e y e ^c u d s %e^os ofpw rnv. A&’
V. 14?. Arnaldus iam OSvrtv; fcribendum iudicauit, metri caufa, V. 144. Sic vetuftiflima Brunckii membrana , cuius leftionem expreflimus. Reliquae edd. pci£wv. V. 138 - 142. Mt;Si riva <p3-iu{vav tlittlv 7rct^st neyrtQosotvrat, ne quis mortuorum apud Proferpinam adfurgeret, dicens. Acerba eft atque grauis ingratitudinis fufpicio, quam adeo apud inferos Achaeis iniici oftendit Vlyffes. n ? a’x « &7rt0rl o w T^. tt. quod in grato animo deceffijjent campis Troiae , tcj; o«%o/4f»OK v. E. erga e o s, qui fe deuouerant pro Graeciae fallite. per euphemifmum Ebraeis etiam frequentem , qui eodem fenfu adhibent v. -j^n» pofituin eft pro morior, vita decedo, vt «Trt^xof^ai et ttqtfvipixi, quae vocabula eadem occurrunt poteftate.
V. 143 • 145. H£e« 5. O. breui aderit V ly jje s: oo-ov ovx per Graecifmum, iam iam , breui tempore. riwAcv ai. abftracturus pullum , ornate, pro filia. Swr xiro pcasuv, tuis a mammis. Vulgatam leftionem pca^uv refie exulauit Brunckius, vindicato rurfus atque inftaurato diferimine inter voces paa^os et pcocsoc intercedente, de quo optimi iam Grammati ci , Ammonius atque Tbomas, inulta egregia praeceperunt. Obferuarunt nimirum , voca bulum prius proprie tantum de v iris, pofterius de feminis vfurpari. Nec Euripides, reftituta in Bacchis v. 690. priftina leitione, hanc legem vfquam
29 A/5h? m irgos l £ ’ Kyot^i^vovos skI t k yovocrwv' K ^ v tr v s Seov?, tovs r
Ovgotvlficcc,
Tovs >&’ wro ycucc\>"H y ff? ve h rrttt bicwMhvfrovtr offlocvov &vou Uotsfioff p e K e a s , q Jes <r’ e m e tit
150
Tup/3ou 7T^07r£Tfi, (floiVlVVOpieVCtV Aspccri 7rcc^Evoy, ek 'xgvvotyoqcv vctapcu peAxvccvyei. »
3
EKAB.
V. 150. Sic edd. Barnef. King. et Mufgrauiana. o^ctvMV, improbante tamen leftionem Scholiafta.
Aldinae
quam m igrauit: in aliis autem fcriptoribus, vel ipforum, vel librariorum incuria non raro -negligitur ifta differitas. Copiofius vocabuli originem illuftrare conati fumus ad Ammonium p. 174. f. quem vide. Ex Ti y ty fa tf %u^oc o^vjc-av t erepturus eam brachio fenili: tx , Euripidi eft ccQctyrcc£w. Teneant adhuc tirones vim participii cum verbo finito conftructi; ifai d<pth^av Kcti oqpiyrM.
in hoc fierent vi&imae et facrificia, in illo autem conftitutae fuiffent Deorum ftatuae et imagines, Inivit yovccruv A. amplectere fupplex genua Aga memnonis: multum enim huic dabatur auftoritatis propter fummum in exercitus imperium, et quia duftu eius res gereba tu r. K^u<r<re 5-eov'f t . ov. cet. Olympi atque Orci Deos voca in Jub/ulium s ad fenfum paene illius Virgiliani:
V . 146 -154, Aaa’ “S-i vaavf, pro a m S i 7T{cc ' rouf vocove, adeas itaque templa et altaria. Differt autem voloc atque fiupcof, monente iam Scholialle, co, vt
Ityvrrew indicat altae et ma gnae vocis claritatem, qua x^vxsj vti (olebant. h yci(> <ri Kivai S, 0, e. aut enim pro hibebunt preces tuae 3 quo mi nus
FleUtre fi nequeo fuperos, Ache* rotita mouebo.
30 155
EKAB- 0 i eyco pieXex, r l rfov dltotroi TIciotv cc%<m j rcoiov cSv^piovj ^etKcucx, ktKouov y>/fa)f, AouAftas- reis ts rAxrccs, Tas 8 (pEgroiz. w pol poh T ls
fttif orba fis infelicis filiae: o rn ate, pro foluta oratione, aut enim adnuent precibus tuis Achaei. Apte autem induxit A<t« j p o e ta , quia , fecundum religiofam Homeri fidionem , filiae funt Io u is, quae iuftas adiuuant fupplicum preces , crudeles autem hom ines, qui adflidis dant repulfam , pu niunt Iouem o rantes, vt illis At»}»- m ittat, lliad. IX. v .4 9 8 5 0 8 . Og<pavo\ pofitumeft, pro o^<pa»aV, attice: faepius enim de fexu fequiorc mafculinam adhibent didionem Attici. Vid. infra v. 592. et Scbol. ad A riJlopb. Nubes v. 53. Sic iara Hom erus: xAvre; litirabxptiot. V. I5T. i i t r itriluv cet. aut videre te oportet virgi nem enfe iugulatam in tumulo. n ^ e r - y j , procidentem: graphice. Obiicitur enim vno verbo oculis v irg o , prona procum bens in terram, abfeiflo iugulo. Q w ic w p tv a v t foedatam eruo.
r e , qui varpZ p.i\otvavyii, r i vulis nigricantibus et purpureis profluet in terram, % iurttpo^iv ex collo monili bus alias aureoque ornatu inf tr u d o , qui ceruicem ambibat. S unt, qui locum de aureis capillis cincinnisque explicent; contorte nimis et contra linguae vfum, quo homines llauis capil lis inftrudi non x p ro xo p o i audiunt, vel xgvtroxalreci, fed gtlv&oi. V . 155 - 159. Oi t y d u . beu me calamitofam. Ommiffum eft verbum i i p l , ne languefceret oratio, frequentiflima apud Euripidem ellipfi. nolacv oc^di' exquifite pro<p«viv: quam vocem iam emittam? V. 157. Omnia ornate et ad mo liendum extulit poeft. Ae«A«i«, miferM fum , Se«Aa/oi> miferam traho fenedam, JovAt/a? t . 0. t . dura infuper et intolerabili feruitute opprefla. Adden-
T / f oiptuvet fJLOiy 7>oict yevvotj lloicu Jt- ttoA/s- ;
lo o
(JtySJcs- wfF<r/3uf, (p fflo i ita r e s . H o /a v , # r a u r a v , >/ scavav, S r« % w j 7To7 J" fc w j 77S T is S ew v, H V. i^4- Haec eft conftantifiima omnium librorum manu ex aratorum , omniumque editionum fcriptura. Reiskius tamen iam in fufpicionem traxerat loci finceritatem , proponendo coniefluram: 5T0i 5’ »?<rw n o b i t; quam le&ionem editores recentiores, Mufgraut nimirum et Bruuckius, non folum defenderunt, fed ipiam etiam emen dationem , quafi vnice veram in textum receperunt. Sed non fine ratione vehementior vifa eft Steinbrijchelio ifia medicina, quam loco noftro admouerunt duumuiri alias acutiffimi, quapropter certius et fa cilius corrigendum putat: Jret i »<’« ; vbinam , cui fupplex fedebo ? AgaAddenda forfan, v t compleret infortunii fui menfuram, immi nentis calamitatis expofitio v i deri poflet: fed ftudio hanc praeteriit T ragicus, ne fuperfluis querelis de rebus in confpeftu omnium geftis fatigaret aures fpedatorum . Claudit ma lorum rccenfum apta doloris fignificatio : w juo/ poi. V . 160-165. T/j olpuvu pioi; quis fuppetias mibi fieret ? Apcvvtiv proprie eft arcere, propul/are fc. xaxor rivos vel t «J: cum datiuo perfonae iunftum eft defendere, et in medio •tjuvruS-*/, iniuriam a f i pro-
pulfare. Tlolet y iv v a , duplici fenfu, fiue, quaenam infans? vt Scholiafta, irdiov Tgxw ; fiu e , quaenam natio , quinam po pulus? In vtroquc fenfu v o cabulum inuenitur apud Euri pidem: vid. infra v. 190. Pboen. 802. et Troad. 531. vbi in lo cis poftremis e ft, 5,7rai>Tuv y tr vot et ysw ». Pofterior tamen fignificatio aptior videtur, quia fequitur sroAif. «Pgovfef, inanis, h. e. abiit, vi ta cxceffit, in teriit: irg irfivf, Priamus. V. 163. ris/titv re/^co, fd. iSiv} quamne viam ingrediar? 7101
H
l6 $
£2
kcca
Iv e y w a c a
T q u a tie s , ii.
Agam em noni, an deo, an daemoni? Tunc autem omnino mutandum effet, 7ro7 3 hfod} Quae nos m ouerint rationes, v t vulgatam le&ionem in textu relinqueremus , mutato folum fp ir it u , illae in pronitu funU P rim um duriufcula eft mutatio v. ttov^ in 7roSa, repugnante ipfa me t r i ratione : deinde detrahitur fequenti praepofitioni particula interrogatiua ttou , ad exprimendam Hecubae dubitationem , vbinam locorum Deum inueniret auxiliatorem , admodum neceffaria. Quae cum ita fint, 3 fatius v id e a tu r, M u fg r a u ii explicationem tueri ellip fi > fc. 7roSa, quam hac voce inuito textui intrufa. Bene itaque nec fine veri fpecie Heathius v. t j^ u deriuat ab t u , antiquo verbo, fedeo, cuius media forma frequentior eft. Nos fp iritu m inuertenduin cenfuim us, cum ex plicationis fa cilita te , tum Scholiaftae auftoritate perm oti , qui eandem fe leftionem inneriiffe in membranis , hac teftatur obferuatione: , o' jUSAAar i$<rw, k <x ! i;< r u , o g p ifiru . f y u i to oqpu S i to 7TtfX7rw, Sxa-uvtrcti. Roboratam video hanc rj/i\o vro ci. fcripturam a Barnefio et magni quondam nominis Gram m atico, in DatnV, 164. et 16$. Textum occupam ii Lex. Hoi». et P in d . p. 8C»$. K in g iu s, u it codicum MSS. veterumque edd. omnium fcriptura. T if 9 to $ H Sadpuv i s ' i r . olim dederat ex MS. cuius rei fides fit penes auftorem. Veftigia eius preffit M ufgraue, addita infuper conieftione : Tis & tO f H Sociftuv vav t r oc^w yofi quae tamen, vt Grae cis auribus probetur, valde vereor. B ru n c k ii membranae non inter pungunt poft S a ip a v u v , quapropter in fua editione ita locum re fin x it: T if 9 t u v , H r l f Sx I/auv iiro cq u yo f; Sed hoc eft emendare fcriptore m , non corrigere loca vitiata,
V . 166. K in g , T ^ u ia S ts ,
fauente
Scheliafta.
%o~ 3’ vj<ru', quorfum euadam? Nulla fubcft huic fententiae TauToAcy/ce, v t putauit Hea
minorumue gentium quemnam inueniam malorum propulfatorem et opitulatorem?
flov t u 9 . y. 3. inccquvbi inter Deos maiorum,
V. 166-169. In conftrtiendis verfibus prioribus agnofce arcem
thius.
33 Jtaz eveyM&riu v vjfjto tr, « ttaX&rcvr , « A ttra r ’ ’ « x e n /zw H os oiyt&tos ev (pocet. £1 rhoepicv, ccyw cu pcoi-> IIss - , otyqacu r u y^ouoo n^cV auAaV« <*> tvmov ■>a 7tctf Av^xvorciTois [ M r ty o s, or/.av' olis p.wre(>QS Avficcv, a t I kvov, a s }'^ys
17°
, J 75
OlCOV, OiCOVf A ia (pci/My yregl trccs xpu%a^.
noA. V. 175. Multa in praecedentibus follicitat temereque mutat A7«gius, qui praefert cum Mufgrauio et Brunckio. artem poetae : quae metri caufa repetitur fentcntia, huic adfe£tus etiam admifcet colorem , dum v. %ty**T * claudit excla mationem. hltakl<rotT ,uhi<rari, exftinxiftis m e , in profundiflimam me deieciftis perniciem. Owce-n ptai filos ei. e. <P- inuifiis adeo mihi eft luminis adfpeftus: ornate, pro vita. Si mili ratione Vlyfles domum ab eundi veniam petens et a Circe rcpulfam ferens Od. X. v. 497. KACCJOV 3’ W ht%tt<r<ri xa&ijpcevos, c'v5t ti Supcs H3«a’ t n £(Aiv Koti ogab cpolof ythloio.
V . 170 - 177. H T\ocpcav 7rovf3 o pes calamitofe aegerque: morbo enim miferiaque confeitoin omnis reliquerat ge nuum firmitas, ita, vt titubante tantum greflu incedere pedes que trahere poflet. Ay>j<ra< t « y^ocltx, dux fis anui: forma Do ric a , ab «yw/zow, duco. T«r3’ oivkcev, ad tentorium bocce, in quo Polyxenae erat do micilium. Num Vlyflls feruitio addifta in matris fuerit ta bernaculo , ita, v t nunc cuocaretur ab Hecuba Agamemnonis praetorium relinquente, an cum aliis habitaucrit puellis TroiaE nis
34 nO A « I<w p to tr tf, p.otre^, v i /3cas- $ r l veov ISO
K x ^ u ^ c ta ', oikmv /x , 017’ o^viv, QiCCpifief T<p<J’ t^ f T T T ^ a ij EK .
V. 178- Voculam lu vnclnis friclufit Brunck, qtiafi extra verfum politam. V. «79. Formam doricam Koi^^ota exhibent membranae B>unckii, quam recepi, cum in toto adu praeualeat Dorica dialeftus. V. 180. Rtishe mauult TavS , vt referatur ad c lu it, ingeniofa magis mutatione, quam necefiaria. Vulgatam tuetur Scholiaftcs. n is, forte iam Achaeorum cui dam adfignata, nec n e , ex Eu ripide diiudicarc non licet. Hoc tamen veri fimilius videtur, quia i s , cui addifta fuiffet pu e lla , fine contentione et lite eam eripi fibi non pafTus effet. £1 Ttxror, u ir»i, en materni amoris fignilicationcm: 0 a«rii, 0 filia miferrimae m atris, egre dere e domicilio tuo. Propter laffitudincm enim et rerum nun tiandarum grauitatem non ipfa filiae domum ingreditur, fed ominofa eam prouocat voce. Aie otuXofr, audi vocem, pro obcwt~r ttwvjf. Oictv , o'i’a v , quam triftem , quam horribilem : liaec enim vocabulorum gemi natio femper cum emphafi eft coniunfta. Cfc. v . 159. v. 168. v. 174. v. 185. aliosquc huius fabulae, neji <r»$
vita t u a : enim pro faepiffime occu rrit ct dc homi num , animalium atque planta rum vita vfurpatur. V. 178 "8 0 . Proruit Poly xena moefto clamore perterrita et ex domo ct ledto forfan ex turbata. ,u<xTe^, t/ /3o« j ; eheu m ater, quid fib i vult im manis ifie clamor? T/ vlov koc. S d p & ti ortav u ’ v l ( , „ ; Q u i j ,,,. ui adnuntians me inopinato hoc terrore, pcrctilfam domo euolare fe c ifti, ceu auem? Sic omnino loci fenfus erit conftituendus, repudiata illa , quam olim tui tus fum , verfione, et qua de aue ramorum vmbra obtecta fubitoque cx fede fua excufla, poetae fiinilitudinem efle dudtarn, temere milii perfuaferam.
35 F.Kn O A . T / /xe
rtxvcv. (f)^olp.id pot ncM x.
EKAB. A /, eu, <xccs x^u^ccs-. n O A . E^asuJaf, {J.^ X f i n f a ($C6(>QV. A&pcciva), ti&ipwva, p o tr e ^ .,
j 85
T / TTov ctvct^hvetsj EK. £Z rexvcv, tskvov peAtoLs p a r c o s . n O A . T / Tc'J” d y y e ^ e t ^ j E
V. 18J. Kingius textu pro more refifto: »■*« 4-v%«j ars$/. G>a.p@ti r w ^ , voce tua moe roris aliquid nuntiante proptereaquc horrorem milii in cutiente. E£t7rra£af, vt Scholiaftae ver bis vtar, 7rtrccaS>ivcci p,t tuaefecifti, v t quafi penna fublata vuiucri, ad te aduolaiem . V. 18 2 -1 8 8 . T / /zt Jur, quare infau/lis me ad. loqueris ominibus, (pp^uid pisi KXK.X-, aduerfum mihi aufpicans fermonem ? Similis cft locus in Phoenijf. vbi Creon mala per territus nuntii exclamatione, v . 1346. °’VK «vjrgorJaw; (pfoipiois cfyxJ Aoyov. V. 184. Animi dubia inter tnoeiliflimas exfpcdationes pen-
li.
2
a /,
a /,
a<,
debat Polyxena, quia praeter abruptas doloris et ludus fignificationes nihil ediflerebat E£a'vJa , eloquere : Hecuba. excrucias me longiori malorum imminentium occultatione. Co gitanda hic elt filia pendens ab ore matris anxieque exfpedans Hecubae refponfum: quae cum vultu deiedo complofisque ma nibus animi manifeftaret mocftitiam , fufpenfa pergit et voce trem ente, Seqwanw, Supalvw , opprimor grauiffimo me tu atque dolore, nifi gemitus et piandus tui rationem mecum communicaueris. Sed matri vi cinam mortem nuntiaturae ver ba haerent in faucibus : nullam emittere poteft vocem , nifi nouas de miferia filiae querelas. SI
3« EK. 190
a Aqyelcov koivcc
Suvr&vet i t f i s Tvp&ov yvu/s.x r b ; A « ^ , ytiPW. noA .
V. 189 • *9r * Textum occupauit interpunftio verfuum Brunckiana, quae ceteris longe praeripere palmam nobis videbatur. Reliquae edd. xon» yvw px ; Reiskius autem adftipulante cod. Vuitemb. et Steir.brijchtlio, ita conftruit hos verfus : XOiva' y v u p u tyytlw v r w Ttirii <r$x'<xi n>;Mi'Sac y tw a 7r^of tvu (3ov. Languet autem, ii quid feniio, locutio 7T£0f Tvp@ov, cum datiuo copulata. Sed vide notas. rexvov, cet. Aptifllmus efl: verfus ad exprimendam vtriusque Troadis calamitatem, cui plene refpondet Electr. Sopb. v. 121. f. quo Chorus luget in effabilem luftum Eleftrae: £1 iroii, 7ta.1 tivtrravQTclTois HhtKTt>CC potT^QS. V. 189 - 191. Admodum intricati redditi funt hi verfus interpretum diffenfu. Scholiaftes prior hoc modo conftituit verfuum ordinem : v ytw ci tcv TlijAiiJov, Neoptolemus, xoivp yvup? twv w r tiv ti, « TT^ot Tvp&ov, patris. Sed in tota fabula non legitur, Neoptolemum in primis fuiffc in ( caufa atque incitauiffc Achaeos, vt Polyxenam immolarent pa
triis m anibus: nec tamen propterea negamus, eum fanguinem Troianorum admodum fitiiffe, quod vel ex Virgilii Ae nide notum. Milii quidem fenfui videtur adeommodatius, hac ratione conncctere oratio nis compages: koivx Agyelwv yvx/xee cvVTtlvtt , o-tpd^aii irt y tw e t, ffgof ti[A,^ov nyAtiSov. Feftiue omnia ct ornate extulit poeta: implicata efl et contor ta fententiae elocutio, quia ex plicare animi fenfa femper ad huc doloris prohibebat* impor tunitas. Cum autem expromfiffet, quae animum onerauerant maternum, grauiter ct languida voce finit fententiam , y tw x . T e imm olari, commune vrget Achaeorum decretum, 0 lilia!
37 riOA. O/ juo/, p a r e q ,
<p5eyyy
Aj^yot^Toc, kolkZ v }
Mcevuaov [aci, [Axvvaov [a oi, [AXTeg. EK. AuJ», wca, fivtrtpripovs (fix/Aces' AyyeJkova' N qy& xv iofcou ^ ( f ia ) r x s <rxs vreql /xo/ xpu^ar.
nOA. XI ^«va Tradat/, &> 7Tx v t \ x [axv ,
e 3
n
V. 198. Sic Brunckius, ne iolueretur Anapaeflorum nexus praua, fed in omnibus tamen codicibus et editis obuia feriptura, ltavcket(Aov. Noftratij V . 192 - 97. OZ [au [a £Tf£, eheu m a ter, quam into lerabilia mihi nuntias mala ! ku-iyxfnoc KaKuv, non funt d tp ^o in rx , vt male putauerat Scholiaftes, fed e a , quae cum maxima ferimus moleftia. D o cet hoc iam etymologia voca buli , tis /Atyot oti^ouxi, cum « intenfiuo compofiti. Hefiod. Tlieog. v. 365. —
poi’^
x/Atya^rov lytig a v , arduam excitauere pugnam. Adparet cx hoc loco, quod iam fupra adnotauimus, orationem Hecubae dolore impeditae ita fuifle obfcuram, vt Polyxena nonnifi de immolatione quadam ad Achillis tumulum cogitaret,
nihilque praeterea intellexiflet, nefeia, fe pofei vi&imam. Plu ra itaque edoceri cupit a matre: [AolvVlTQV [AOI , [A. [A. [AUTt^. Quapropter Hecuba difertius nunc fuam explicat mentem, eandem rem clarioribus verbis defignans. V. 195. AvSw, 7ra7, iv<r<p>ffAou! <px[A<xf, peruenit ad aures meas fama , dcteftabilis exitii plena. Nuntiatur nimi rum , decretum efle Achaeorum fententia, t w j c-atf [aoi te mihi ereptam inter ficere. Notent tiro n es, v. [aoi melius explicari de datiuo com modi , quam ad remotius v. ayyeAAovc- trahi. V. 1 9 8 -2 0 3 . Mira animi celfitate non fe fuamque cala mitatem,
38 £2 Xu&XVOV 500
&10TCCC
O kxv , olccv au croi hccftav e % 3 ^ a y 9 hg^rav r
cogere Tis ^al/xavi
OvKSTl (TGl 7fO4S cLlU' * ftK£Ti (hj r^foc
Jf/Ac«c» owJouAeuercoSxupivov
Noftram le&ionem etiam commendat Scholiaftes. Credideram olim, interpungendum effe poft 7rtCFTA«/4wy, totumque verfum referendum efle ad filiam, quae xctuct Stiy^TXTa erat perpeffura: nunc autem probe intelligo, id, quo minus fieri poflit, cum omiffum prohibere pronomen perfonale fyw', tum in primis v. 313- quo fe fuam non deflere perniciem diferte teftatur generofa virgo. V.aoo. v. eliminandam cenfet Scholiaftes, cui Kingitis infuper addit copulam T8. V. 203. Kiug. repofuit <rv/x(3QvKiu<ru, quod confilio eft adiuuare. non minijlerio, monente Heathio. Vid. nota. m itatem , fed matris omni fola- debet. Sic Proferpina Helen. tio et auxilio orbatae miferiam, v. 1323. eft «ppirof xovga, non deplorat regia virgo. O rw, nominanda , li. c. veneranda. quae infeftiffimasfortunae plagas V . 202. Ovk iin coi traie a i ’ perpeffa es, genetrix t quam ini non tibi amplius erit filia tu a : micam et ineffabilem noxam tibi vi eam abs te diucllent. Ouexcitauit Deus quispiam! Voc. x sn <roi Stiholiu <rvvXovA«ww» eippiirov bene illuftrauit Weid- noti tibi poftea feruienti adero Acute ling. Primum denotat rem lon et feruitutem leuabo. go (llentio fepultam et indictam, monet Steinbrycbelius, verbum rurSsvAevsjt' hic non nude efle tum id , quod nulla dicendi fa cultate enarrari et exprimi pot- duoSouhov livai, fed SouAeveujrj, eft, quae vocabuli poteflas et rvpQovfit?*. ineft itaque praeiam hic obtinet: deinde, quod pofitioni «■u'1' cum verbo iunvel ob periculum et turpitudi fta e , non focietatis folum , fed nem , vel ob dignitatem rei non etiam auxilii et fimul adiuuandi prom ulgari, fed fancte celari n o tio , v t in vv. <rvyx«'/*H»v, rvMM
39 S kv/xvov ju’ «$• r ’ fy fy b t r o w , Mccr%ov, Jw A aw , (l&Kouav
205
E/owp» «W ^ oq-av Sa$' «7T0, hcapiOToptlTcV T K&C6 Teis V7tQ7rep,7rO[ll:VCCV ffKCTOV , E vH® V. 207. et sog. Separandas effe praepolitiones oeno et vno , quae in vulgatis edd. fequentibus male adhaeferunt, nemo dubitabit fanioris iudicii. Genuina haec eft feriptura duorum codicum HJofcou, quorum leftiones eo tantum differunt, vt vnus praeferat , alter autem a-nonmnoptvtLV in verf, fequenti. Accedit ad hos codd. Bruncitii aufforitas , qui foli hucusque veram retinuere leftionem hettporofWrov, a h.oupoTopta>, voce proba et fincera, quamuis Lexicographi eam omiferint, Vulgata leftio hMiftotopov , oinoh.aipiOTOfjiov enim praeferunt editiones, bonum fenfum vix praebuerit: Aai/zoTo^aoj enim aftiue, eft gufturem fecans. Cfr. Iphig. in T. v. 444. Steinbrijchel ex Phoen. v. 478. malit: hMiuoruqTQV, In feq. v, Scholiaftes tuetur le»
ftionem r»0Tf* ruretAytn', fyiAnovtiv aliisque, quam vocabuli poteftatem a Vigero eiusque editoribus practermiflam notabunt tirones. V. 206-209. Ordo verbo rum et fenfus ; ceu catulam enim leaenam, aut vitulam montibus innutritam mifera me videbis miferam a manu tua auulfam, abfcijfoque gutture ad Orci te nebras demiffam. Polyxenam fefe ipfam adpellare po<r%/>v, ita, vt iungendum eflet, Je/Aa/«r , flatuit Muf-
grane, praeeunte iain Scliolialla: fed male, fi quid fentimus. Quamuis enim et puellae etfiliae paffim dicantur, nuhoi, poa-^oi, apud poetas, qua de re vide ad verf. noftram theodifeam p. 200. impropria tamen et face ta , feti potius inepta videri pollit in ipfius virginis ore de nominatio poetica, ^a<r%of. Augetur autem atque tollitur pifturae ornatus et grauitas, fi ov^^tnroiv poa-xpv jungamus; enim femper in fyluarum
40 Ev&oc vtK^tDV [Atra 210
A rceA «w« xeiae/xo/. K ai ere /x ty, a> pci.Ti-% ^ o c v e t KAeuVw
V. 2T0. Articulum « adfeElui exprimendo Inferulre, proptereaque neutiqnam delendum efle, iam Brunck obferuauit. V. 211. Duo codices Svyarou @iov, pro JJyars. rum et folitudinum latibulis delitefccns cogitatur, nec fere au ferri poteft, nifi matre abfente: vitula autem , ex grege monti bus perpetuo inerrante, ab ipfis matris vberibus abQrahitur et ad necem ducitur. 2xv'/x»oc eft Iconum fuboles, vt pw rftK bo u m , h '/3£ oj ceruorum , d y tto t o u iu m , et rxvA«£ canum et luporum progenies. II. XVIII. v. 318. feqq. —- — wjre A?c Sii fd & uno <rx.up.vous it\M,Sy8ch0f df>ndv$ dvv.g TXijf tx. nvKivvf. Senfu latiori tam en, eft cuiusuis ferae quadrupedis catulus. Xtigoj dvagn. trat d n o , pro a ^ e ^ tr. Sequentia ita iunge: hoeiporopyTov r dfiat m p n o p tVOCV, U7ro' o-kctov y « f. V. 209.210. Duplici fenfu. Refertur enim Miropoti vel ad
o-xotov T«f y x r , vt idem f it, ac iacebo infelix ititer mortuos, caliginofa fepulcri tranquillitate circumfufa: vel ad Afiyv trahitur to tv&oo, vt triftem Polyxenae fortunam animique moerorem Cgnificet, quo opprefla vel apud inferos lugens incedere deberet, Triftes enim animique angore vexati etiam in Orco incedunt manes heroum et heroidum, qui viucntes adhuc fato immaturo et violento perien u it, vt vel ex Odyff. X. et Virg. Aen. VI. notum eft. Ratio prior forfan expeditior e ft, nifi ad vtramque refpici malis.
V. 211 -215. Locus nobiliffimus et ad demonftrandam animi virginei pietatem et fublimitatem efficaciflimus. Kon vitam meam deploro, crudelisque mortis ignominiam, fed tuam, 0 mater fuperftes, cala mitatem. D urior longe et probrofior
4r KA oLu TtctVQOv^Tois f y w o is ' Tcv epov Se Qiov., Kw&ccv, hv/joiv r \ Ou fjieToiKKcuoiJicu. ct})\a. Savetv pioi ZvvTuxici x^etcrawv exv^tjtrev. X O P. Ka< /xrv oS vaaevs e^xerou C7fovS^ 7ToSo^,
21$ E xa-
V. sia. Codex Mofc. v. xAaiw ad verf. praeced. refert, ibl^ne interpungit, neglefta incifione poft SfVOif. Aliter et ipfe conftituit metrum. V. atj. Reiskt: rou ipou Se /3/ov hu&ttv, ex mero ingenio. V. atf. Membranae quatuor praebent leftiones: tx vfrtv , ixv^ rev , ilUfqvretv, ixvqua-iv. Mnsgrauius mox , Kfeirrov txvf. brofior Iphigeniae clade fuerat fors Polyxenae: haec enim ferua contemta Graecisque inuifa turpiter immolabatur ini mici herois m anibus, tanquam alia eaque vilis vidtima: illa , regia v irg o , omni Achaeorum exercitu dolente pariter, ac plaudente, dulci virtutis glo riaeque fuperftitis fenfu erefta pro patria fe deuouit. Qua ex re agnofce Troianae men tis celfitatem» poi £wrTvXiat x ftifr tn txCftiriv: mors eft fummum beneficium, quod mihi tribui poteft a fortuna. Sic melius fe habebit lo cu s, quam tortuofa Musgrauii leflio n e : £v»rt%/« xpira-av ixv. ^<nv, quae emendatio, quam valde artem Grammaticam red
oleat, nemo non videat. Ea dem loci venuftas occurrit in Soph. Antig. v . 463. f. Ofif y«£ iv 7toKKo7riv, af iy a i, xatx.o7f Z?, 7TCUf aS' ou%i xccr& otv u e x e ^ i o f 4 ) s g t7 ; licet grauitatem Euripideam non attingat. V. 2 1 6 . f. S tauS? iroioft vulgata eft interpretum obferuat io : vltimum vocabulum iroSor, quod otiofum videri poflit, peri* phrafi inferuire, Tragicis folem ni, v t in Oreft. v. 107. S-vy«r$o'f E^tcvtif Stfictf, h .e. ^uyofT^ E^o'k>j. Nobis qui dem pofitum videtur p r o , r?rov5dtiw aroSi , per commuta tionem notionis vniuerfalis cum fingulari, feu, vt rodius GramF matici,
42 E x a /3 t|, vtov r / irqos exos* OA- luvow, $ov.u pirv tr eiievott yvooptrjv'
,
'¥r,$ov r e Tvjv Kfotv&eiaay* a / k ' optas (fi^atra. E<Jo£’ A%X4g7s Ttou^x ar,v Y I o A v ^ w
220
Ztpocfccu 7T^os c^Sov %apc' A % s ^ o u raffloi/. H ptas e x v e tt. edd. p o ft Rtiskium, Musgraue e t Brunck Barne/ianam oe cup au erit xfa S tire tv , qu am le g io n e m de fe n d it S c lio lia fta . C o d e x Mofcou. p ra e fe rt xu^co3e7fl-a>'. m atici, per enallagen abftracti ca deferiptione comparationem. pro concrfto. Ceterum tenen Frigide et fine vlla mentis com dum eft poetae artificium in motione adloquitur Hecubam: coniungendis fabulae euentis, procul dubio iam ad aures tuas quod fimili tranfitu repetiit peruenit fententia exercitus etc. Ipbig. in Taur. v. 236. f. TStycr Tt Tijr stfp&iicotv: Ka< c3’ a x r a j txKiiruv calculum quequi caput eft et ^atAarr/ovf praefes. Vfurpatur autem xe^anw Btvtpc^&os ?««, ryptttvuv t I faepius de decretis fati procoi vtov. ptereaque maiorem dignitatem V . 218- f» Adeft fubito Vlyf- conciliat orationi prae leg io fes, qui infelicem mulierem, ne cod. Mofcou. Kvfa&iTcav, doloribus iam circumfeptam, quae eft gloffa et explicatio penitus opprim it nuntio indu v. xf«y3-*7<r«v. Scholiaftae feribitato de fententia, quae ob ptura xja^t7<ra, a xi{r£, vel tinuerat per exercitum, Poiyxe- xt^aw , commodum fenfum vix namque morti deftinauerat. praebuerit, cum" omnes qui Quae quidem omnia poeta dem calculi galeae ex acui artuto mouerique nefeio Laer Homerici confuetudine immifli tiadae ingenio ita attemperat, atque mixti fuiflent, vnus au vt nihil dignius animi inten tem tantum h. e. vnum eorum tione et exercitio inuenire pof- genus, fu erit, J^ipof xfotv&ticce, V . 219.
S ic
r e p o fu e re , cum
fint iuuenes ereftioris indolis, quam morum atque ingenii yiyffis Euripidei cum Homeri
decernens. V. 220 - 224. Maiore cum grauitate nunc pronuntiat ipfa forfan
43 H/xas- de neu nopm jfocc K o ^ i Tcca&ovciv etrou' Sup-ccvos $ tTriiCcryz, If^euf r ETrew r & k ircus A%tXblws. O ia S ' Sv o tyxcrov; / xijt’ cc7>o(r7r<xa!yfc (Zw
225
F 3 M ijr ' V. 225. Sic Brunck ex codd. qui Helen. v. J21. et 12$?. Htracl. v. 452. et Oedip. Tijr. v. $43. adlegat, quibus in locis fimilis confecutio imperatiui pro futuro occurrit. Verae huius lectionis veftigia etiam feruauit cod. Fittemberg. praeferendo Vulgata fcriptura Sfaweif, in ed. Jldina et Bartttf. obuia, obtufo fine dubio Graeculi ingenio debetur. De priori formula vide plura difputantes, Muret ut» (Leftt. III, i a .) , Bentleium (Reliq. Men, p. jztf.) et omnium acutiffime forfan decreti v e rb a : eSo^ A%auotf etc. Il(c« ot>Scv%up' A^tKKuav t . in ipfa tumuli Achillei celfitate, cfr. V. 524. quae res non folum augebat immolationis dignitatem et auftoritatem , fed hoc etiam ef ficiebat, vt viftima totius ex ercitus confpe&ui eflet expoli ta. H/xaj Se 7 io ^o v f neti x o jw jfa f h. e. irap-Trevovrei oSfjyovvref, interprete Thoma Magi/lro v. wou7roc, vbi hunc ipium locum adfert. 5’ tTiyarij; , It^evf re, facrificii princeps, ipfeque etiam facerdos. Subit forte animum cuiusdam admiratio, non qui dem , quod praefe&us facrificio Neoptolem us, fed quod faccrdos etiam conftitutus fue
r i t , cum hae partes folemnius Calchanti, feu alii initiato facerdo.ti demandari potuiffent. Ad quae quidem regerimus, prim um , aeuo Homerico non id , quod noftris tem poribus, diferiminis 'inter faqerdotes et reges, fed vtrumque officium potius coniunftum fuifle, ita v t faepius facrificarent princi pes atque reges in H om ero: deinde recte et animo praeme ditato Pyrrho hanc fpartam demandari a T rag ico , quia nemo maiori cum pietate atque facilitate manes Achillis expia re , negligentiaeque veniam ab iis impetrare p o terat, praeter filium, V. 2 2 5 - 3 2 9 . Oia-y ovr,' 0 Sgatrov, S€ j w itaque, quae nunc
44 M y r ' eis x e $
v
otpulhMV e ty X fy is eptol'
rlyvaxrne cT ocA k ^ v , «97 7rot^8tr!ccv hockoov T&>v awv. ffoCpov Ti Koiv komoIs , ci & 7, (facve7vEK. A / , o u ' 7 tc c ^ e ^ x , cos e o in , dyciv jjie y u s , H hv^Ks tiffime differentem Abrefcliium (ad Atflh. Vol. I. p. 510.) Vide not. In fequentibus interpunctionem paululum refinxi ad meam interpreta tionem, quam vide. nunc tibi peragenda fu n t ? No tanda eft tironibus Atticifmi p oteftas, qua imperatibus po nitur pro tempore finito, no tante iam Scholiafta, 0* A t t »XOl XfaWTBl vo7f 7T^0<rTXKTIK3~{ eivrl a^siKuv, qui infuper ex emplis illuftrauit hanc form u lam. Vide V. L. M $r’ citroc ,t <x <t 5'"S filas etc. ne itaque vi te abftrabi patiaris, aut committas, v t ipfe manus tibi iniicere cogar. Comparandae funt cum loco noftro Troad. v . 720. et feqq. quibus T al thybius Aftyanadem ex An dromachae gremio auellens, v t ex communi Achaeorum fententia de turribus Troianis deiiceretur, iisdem vtitur ar gumentis et adhortationibus, v t mater triftiflima ab omni reluctatione fe abllineat, et mala praefentia leniat patientia. r l j W K t i ’ «Axr'r kosi nos^ou.
noiv kosv. m t . <r. agnofee potius vim inualefcentem malorum tuo rum. Malim fic explicare ver ba, acAxiv Kal irosf>ovrlosv koikuv, vires et inflantem (yrgentetn) praefentiam malorum, quam per ineptam figuram, Hendiadyn v o cant, cIaki] ira^orruv hxkuv. Eodem modo chorus adloqui-r tu i Andromacham in fabula Euripidis cognomine v. 126. yvu&i Tuxav, Aoyitross to nacir msucv, iis omg tr.tif. Quae Vlyflis fermonem clau dit fententia, grauis e ft, et quam in verfione vix plene attingas; prudentem enim in malis actionem et paffionem inuoluit t o <pgov ti r . V. 229-234. Graue quidem vulnus Hecubae animo infligit Vlyflis oratio , attamen id mo derata mente p a titu r: neque in diras
IIA^ijf ^evciypiuv, bwyjoov xeyoffi Kaydo yccg &x ebvwxov, is ju’ e%$v ddveivZ OvcT wAwev /xe Zeu£, Tfetyet J’’, ottw ogu KdKoov kcIk clW d pielgov q rdXcuv eyd. E< e<r* Tofr (TaAo/cr/, tus faev&fyasF 3 diras erumpit et exfecrationes, neque inani vi et brachiorum proieftione defendere conatur filiam, quae omnia iuuenilis fuiffent vehementiae. 5% us *«*** *• /*• inflat itaque durum certamen, mul torum gemituum et lachrymarum plenum. Trita eft obferuatio v. 230. duabus enuntiationibus,negante altera, altera aiente,vnam eandemque rem exprimi, vt varietur oratio. V.231. feq. Non ibi mihi contigit mori, vbi beneficii inftar fuiflet,diem obire fupremum: non occifa fum ab inimicis, non fepulta inter Troiae ruinas, non confolfa telis,, inter cruen tam meorum ftragem, fed vi tam dego atque nutrior a Ioue, vt maioribus triftioribusque calamitatibus referuarer. V. 234 - 237. Couuertitur nunc ad Vlyflem regina capti va, indignans, illum effe nun tium doloris, quem antea tam
230
MU
multis beneficiis cumulauerat. O» tAevS-sgo/, funt domini, oi Sstrnorai. In vero autem huius loci fenfu conftituendo, mirum eft,- quantum cefpitent interpretes- Quodfi feruis he ros licet percontari ea, quae animum nihil remordeant, nec molefta fint (hucusque confcntiunf) ; oportet tibi quidem iam peroratum effe. Sic Mufgraue, qui v. ex formula illuftrat rlietoribiTs lolemni, qui orationes femper finiebant v. At enimuero iftara doCtius huc adduxit, quam adcuratius V. C. Ad eun dem fere fenfum redit ex plicatio Brunckii: vt finem lo quendi facias, par eft, et me haec interrogantem audias. Fa ciliores et ad concinnitatem orationis adcommodatiores vi dentur fequentes interpretatio; nes; quaenam autem harum alteri praeripiat palmam, le ctoribus diiudicanduniitlinquo, quam-
4(5 2
3 5"
KOtf&OK E ^ o ^ a c U y trot ffiv efyw& ou %%ea>v, Vipiois S' omZrcu r u s e^corwvrctc rccSe. OATS?. E ^ fs '\ e^w ro f rov xgovov y d g ov Q S qvmEK. O ia S ' s/r/x’ ^ A $ w IA/a KO6Tcc<rxo7roe,
2 4 0 AuffxAcwwaf r ’ olpoq(pos, cfa^cc-rav r
wno
Q qvh <;ocfyry/Mf aqv K orrew & v yevvv} O A TSV. 3J5< In cod. Mofcou. v. StjKTtj^icC fuperfcriptuni legitur ftVFflfi»; quae quidem leftio fenfum fundit non fpernendum; inferen da autem in textum nullo modo videtur, cum, quia dofiior eft vulgata fcriptura , tum , quia v. SijUTiffi» explicat antecedens voc. Av5T£« , more poetis folemni. V. 341. Mufgr. malit JoAOv, lachrytnae fraudulentae. Sieinbrychel coniicit <0o/3ot/, quam tamen, vt et Mufgrauianam, bene poftea reiicit V. C. Nulla enim prorfus mutatione opus eft, licet huic patrocinetur Alxingerus. f
quam uis, pofteriori me magis fauere, haud diflimulem. Prior debetur Scholiaftae: tibi qui dem refpondere ( t’i f ? ^ « i ) conuenit, nobis autem ifto in terrogantibus audire. Altera a Steinbrycbelio prolata lic fe lia b e t: f i captis licet percontari dominos, quae molefta non fir t, ture videor et ego pofcere, v t non folum tu tui interrogandi potefiatem nobif fa cia s, fed etiam nos rogantes ifia , quae non fint kx ^ iccc iw rn ycc, libero et aequo animo audias. Cuicunque liarurn explicationum
etiam calculum adiicies, non multum differet fententia a ver bis feruae ad Deianiram in Sopb. Trach. v. gn. f. m
i ’ , si J/xaior Tovf «Asv&tt>ovs ep^novv •yvapc&ri XevAaif, x aus <pt>a.<roci roa-ov. V. » 3 9 -4 4 1 . Cum T roia obfidione teneretur a Graecis, Vlyffes lacero amiftu deformis, bis intrauerat vrbern inimicam. Primum cum Diomede in tem plum Mineruae ingreffus, fimulacrum Deae tranftul.it ad Achaeos;
47 O A TS* O X & yctq clnqas
potuere p u .
E K . Eyvcu 8e tr EAfcV/j, K97 H otrefr’ epol. O A T S . M s /x v ^ sH ’ es- Kiv&jvov eX ^ovres pfyooy. EK . & yovctTcav twv spwv i w i e M S a y j 245" OA TS.
Achaeos: deinde fub mendicr liabitu latens, cruentis plagis atque vulneribus, ceu Sinon ante Troiam captam, deteftabilis , regiam Priami infidiofo et fufpenfo pede petiit, et re bus hoftium exploratis, cuftodibus ante portam gladio confoffis, in caftra fuorum reuerfus eft. Cfr. Lycopbr. v. 780. et Rhef. noftri, feu quisquis eius fit auftor, v. 501-506. Ad pofteriores infidias refpicit He cuba.. Notandum eft hic,. Vlyfiem agnofei ab Hecuba, cum multo probabilior fit nar ratio Homerica, Odyff. IV. v. 244 - 259. vbi Helena popu larem fuum agnofeit, oleo per fundit nouisque veftibus orna tum ad fuos remittit. At im mutanda paululum erat narra tio , vt Vlyffes hoc beneficio Hecubae obftri&us videretur, nifi a cyclicis forfan poetis res iam aliter erat tranata.
Sed quomodocunque fe et iam habeat rei veritas, femper egregie picti funt mores Laertiadae, qui nullum mendacium turpe putauit ii
to
a-w&nval ye
to
tefte fe ipfo in Sopi. Philoct. v. 109. . Praeclare autem Qovou socholypoi, guttae cae dis deftillauifle dicuntur ab oculis Vlyffis, quum, vt euentus docuit, etiam lachrymabundi exploratoris ingenium multiplex cruentis confiliis fuiflet refertum. Aeque fplendidus in deferibendis laetitiae lachrymis eft Sopb. Electr. v. 1231-. vbi choro, cum Ele<ftra de Oreftis falute exfultant i , licet multis calamitatibus circumfepto yeyij&oj t y t t i S d x y w op. poi-TUV U7T9.
»
48 OATS, n ? ev^ccveiv y e trois wewAo/tr/ %«(>’ EK. EawtroJ Jtjra <r , t^tzrt/xxpo; r e y f i o v o s ’,
Ip w -
OATS V . a4<J. Leftio iv&*vtw, a nemine antiquiorum interpretum tafla, primum follicitata eft a Branchi i .fagacitate, Adfirmauit nimirum V .C . fe leftionis vulgatae prauitatem pro comperto habere, atque ocius reponendum effe CVT«K^»CM: i t a , vt quafi tiquefieret manus mea in peplis tuis. Sed haec mutatio difplicuU Steinbrqchelio, qui locum vel plane intaftum effe relinquendum , vel corrigendum putauit, frrc K ^ jp w : v t in peplis manus tamquam fepuli a effet. Vtramque emendationem exfulandam effe, quippe, quae a literarum duQu longius recederet et couie&andi folum calori deberetur, iam elim iudicaueram: addidi tamen vel animi caufa et meam fufpiciunculam, .tm w eiv, vel potius .trretutsv: ita , v t implicaretur manus mea peplis tuis. A t enimuero , fi gram matica etiam ratio faueret v. T avtti', quae, ceu rircttffo a r ir tty n , a verbo T£»rw effet repetenda, languida non folum m ih i, fed alii infuper iu dici,eique grauiffimo et acutiffimo, Heynio, quem honoris .caufa no m ino, vlfa eft, qui literis ad me datis me docuit, loci difficultates iu fla magis explicatione , quam temeraria mutatione, leuandas effe. E t in hoc quidem indicio., cuius auftoritas m e iam mouere poffit, ,ego eo lubentius adquielco., .quia huius fententiae veritatem iam antea, quaG per nebulam, fenferam. Vide not. Si ingenio quis adhuc indulgere v e lit, huic per me licet mutare, £K&ctX£fr. Cod. V ittem b. .aqi >£ik et »£^Afli£. V . 246.
flS-*
cr,
7t. %. £• ita j v t velut m ortua, tabefacta, omnis fenfus expers vefiibus tu is inhaereret manus
Solent enim , qui res arduas et vitam in primis ex petunt, tam firmiter amplefti genua, v t nullo pafto diuelli poflint, nifi videant, preces eorum non retundi. Confitetur
mea.
itaque Vlyffes, fe tam arfte inanibus conftrinxilfe pepla et genua H ecubae, v t brachium omnem fenfum amififlet et ipfe mori in praefentia maluiflet, •quam manum retrahere et repulfam ferre. Hanc explica tionem mihi vel digito mon« ftrauit H e yn iu s, id quod gratiffimus hic profiteor.
49
OATS- £1? dtro^&v drj tyeyyos Tofis. EK. T/ <5?r’ eAf^as-, JaAos- av epct r c r e j OATS. hoyow tvpipoc& ', w ss p y Qxvetv. 250 EK. Ouxw xoMvvy rolvfie to is Q u h s v p x a iv , Os V. 348- Codd. imo et edd. Bafil. et Steph. omittunt »vr, in vul gatis obuium pro 5*5, quod habent membranae Brunckianae. V. 349. f. Jn codice Wittemb. hi duo verius leguntur poft V. #46. probante omnino Zeutiio, qui refte docuit, efleftum antecedere debere caufas, qsarum altera continetur v. 24$. et 246. geftu fupplicantis, altera v. 349. 350. precibus fupplicantis. At fieri etiam potuit, vt Hecuba, poftquam confeflionem falutis fibi debitae extorfiffet Vlyffi, geilus atque preces, quibus fupplicabat , in memoriam ei reuocaret, vt beneficii accepti conficientia nunc ad mifericordiam moneatur. V . 2 51 - 2 57. Ovm Zv xetKVft!, prauut itaque adpares tua ip/ius canfeflione? Bene monuit Mufgraue, efle vitupe rari v t malum, *«xm<r autem , malum effe^ et h ic , malum fe ofiendere. V. 252. Teneant hic tirones linguae Graecae et fenfus Hecubae fubtilitatem , quae, v t refricaret memoriam beneficiorum a fe acceptorum , non fua de eo merita hic recenfcc, fed leuiter tantum admonet: tira&tf il; tp o v , oiat , h. e . maxi ma benefa&a. I11 v. f. obferuandum e ft, verba quaedam compofita ex particulis tu , xccA w , k< xkus , et aliis , accufa-
tiuo eleganter iungi attice, pro datiuo. Dicitur itaque, «v , xaxwf fyxv Tiy<x. V . 254. feqq. in nobilem indignationem erumpit H ecuba, vehementer conquercus, quod inter homi nes verfari debeat, qui honeftatis, quam prae fe ferunt, fpecie, peilima facinora tegunt et omnes too xacS-ijxonof fines tranfliliunt. A ^ d ^ a v vpuv trTrt^u», 0 vor, ingratam pro. geniem! Noftro idiomate : oder vndankbaren B r u t! Z7tt^pet enim , vbi pro ytvof po n itu r, maximam partem contemtus et indignationis notionem inuoluit. Vid. Ipbig. in Aul. v. 520, TQ paVTIKQt <r7Ttf>pci et v. 524,
----------------
50 Of
, 0106 (fitjs TTo&eiv, KjU8 /xev (F sJev jptoos eu, K06KCM- <T, otroy M vyz,
A% o6^^ ov upwv a7Tt-^', ocrqs ovi/nf]yd^8s ysyvwo-xoi<& eptol,
* 5 5 7^A8T e r is c is '
O / T8? (pl\8S‘ & \a7rTovres 8 <P$ovTi£erE , : Hy r oleri 7ro^.o7s 7t^ds % d^y Asy^re t i . Arccg r i
a-o<pi<rpoc T8&’ vty&psvoiEr
"SurvQiiov rirtqpol, vbique in malam partem explicandum erit. Otroi Stj/Miydfoui gqAovre T>}/*aj, qui honores venami n i, rhetoribus datos a populo, et vt multitudinis aucupari poflitis gratiam , ne amicorum quidem bonis atque commodis Om nia, quae Hecu parcitis. ba hic regerit Vlyfli, fiint graquum praeclariffima: et uiflima enim fua de eo merita animo expofuiflet tranquillo, repente prodit oratrix et fui fermonis Sumine omnia fecum rapit, to
V. 258 - 263. At « £ t * <ro‘Q itrpet epovov; fed quamnam qtiaefo catifam praetexuerunt Achaei, v t puellam hancce morti tleftinarent? ZdQia-p» inventum callidum putat effis Mufgrauius : mihi de argumento futili, fed Veri fpeeife nitente, adeoque de fnftdiis et tendictilis fntnen-
dum videtur. De calculis no ta res eft: albi, JJcpoi tAtou,. iuftum pronuntiabant reum ; ni gri autem, 4 ' ^ ° ‘ &ctv<xrou, V. 260. morti damnabant. t j %^nv, iunfto infinitiuo cum articulo, fubftantiue ponitur 7rt?ry>>ptvy. In pro ij nuit autem H ecuba, nequire fatum facinus tam infandum et piaculare flagitare, quum immolatio hominis fimul fit homicidium, quod immane ne fas effiet commiffum in loco fancliflimo, ad fepulcrum , vbi boues tantum maftare deceret. Tranfit nunc ad alterum difiun&ionis membrum, H tovc (Qow; anne v.ravere otc — mortem vult rependere interfe ctoribus fuis Achilles ? Callide omnino et artificiole hoc ar gumento vtitur Hecuba: quamuis enim a fratre Polyxenae ihfidiis interfedus fit Pelides, bene
SI E f T>W* 7rotsSo6 < $(pov w fsirav (fioyBi Y L o r e fw tq % ^ v a(f)' tT r r iy a y
c ty fy u T r o a ty a y e iv
260
Ilfc f rvp i& o v, ev&ot (Z u S u te iv pcilh.ov vr^fo tet j H t b s ktw o vtoc -s dvrxw ow rG ivou <&eAwy, Es- Trivi? A%/2Afuf e y ^ K u s re lv e i (ftovov'} A2A’ A dvT cv y e t^ y a ^ c u kockcv. 3
G V. 260. Brunckio,
EAfytfr
Scaliger coniecit %££&*> quod et probat Mv.Jgraue cum
V. 2dr. ed. Steph. ir^tirt. In verfu praecedente codd. Mofcouienfes, Vittemb. et membranae Brunckianae cum duobus libris Anglis manu exaratis praeferunt ay^w zrotr^wyiZi' , cum vulgatas omnes ipfamque etiam editionem Mufgr. occupauerit fcripturacAS^wTrflXTOVui'. Vid. Thom. Mag. y. Mufgrau» autem propterea cenfuit reti nendam. effe vulgatam leftionem, quod abeffe praeftaret omnem ad facrificia adlufionem. Sed maiorem colorem induit orationi et facinoris magnitudinem magis commonftrat leftio re cep ta, quae opponitur ». ■/3ov&VTe7r» V. 26;. lam olim conlecerat Ccmterits, legendum effe T ivii, -quod tamen propterea improbauit Barttefius, quia eft poenas luere-, non repofcere. Inter recentiores Cantero adhaefit M ufgrane, qui eru dite quidem oftendit, rlviiv effe rependere, hoc tamen non commonftrauit, num eodem fenfu dici poflit, t / sjm' iis tivoc? Membrana ta men Pittemberg. praefert llv tf. Facilior et fignificantior videtur vul gata leftio , quam et retinuimus, bene tam en huius caedis in vidiam et culpam transferre co n a tu r in H elenam ., quae fola T ro ia m ruinis et A chaeos tam inultis calam itatibus im m erfer a t. F o rm u la m tcimi ? q>ovov i i s r iv » iam e x p lica u it Scholia fta , oI vti tou i i r » y w , ficut
r tlv tt 0 Aoyos
iis T o Jt, cerri
V ide fupra V. 190. e t Supplices v . 672. tou
V. 264 - 270. 'E^yasw •pro ^ y aro M , p e r enallagen paifiuac cum m edia fortna. Plane ni h il mali in A chillem coram ifit P o lyxena
5* 2(Sj EAtyijv viv odr&v
Toe(p<v 7rqoa(pd.yptx-
K«v>f y d ^ wheatv v/v, «■ Tgcictv v
dyee.
Iu J" alxp.C6XlUT0V X fV Tiv' fV.^lTQV boCVGIVy K oc^ft $ ’ v7Te^(ftfyaaocv, 8% yptdiv ro^e. H TuyJofi^f ,yd(> ei^os ev7r^7re^ccrv], 2 / 0 A ^ kS ctcc & qpdv 8$iv tjrrc v ev^Q t]. T&> /xev hn cd a roy&' dpu&Mpicu hoyov'
a
<r
V. 165. N«f non agnofcit cod. rittentbtrgenlis: idem jr^ocrifiay^a cum Mofcouienfibus et ed. Aid. quam fcripturam et repofuimus. Vul gata leflio eft nyieQxypioi-rot. V.267. Ai^uatAwToiy: Sic duo Mo/couienfes cod. Reg. et Scholiaftes. Vulgatam praetulimus cnm Bruncki». Ex prioribus vnus eti am praefert tyxg<Tor. V. i6<). Cum adiunftum fit t7Sof, Bruttck mutandum putat txJT^iXffaTn , cui mutationi fauet Sltinbrychtl cum Palcken. ad Phoen, v. 271. Vulgatam tuetur Scholiaftes In fequenti v. Brunck dedit jjever pro vulgata firrov. Vid. v. ?»«• lyxena haecce. Helenam illi ad Troiam , Helenam oportet immolari. V. 267. f. Exxftroi chxficiKurof, captiuarutn quaedam felefta, quae venuftate et pulchritudine reliquas antecedat. V. 268. °’VZ «M"* T o h , nos in cenfum venire plane non meremur. Infigni autem cum modeflia infitiatur formae filiae fuae venuftatem, lubentiflime palmam porrigens Helenae, quamquam pulchri tudine excelluiffe Polyxenam
ex pluribus rebus adpareat. V. 270. eciiKOvrix ouStv i;TT0», , quae non m inus, b. e. m agis, iniuria reperta eft in Achillem. V. 2 7 1 -2 7 8 . Vt nihil in tentatum relinqueret mater adfliftiffima, iam profligatis iis, quae ius aequitasque infpirare fibi videbantur, grati animi vinculis obftringere conatur Vlyflem. Tu pii» Sixulu ro» 5’ dpnKKupixi Aoyo»: atque haec quidem e x iure tecum contendo. A i’
53
A <F xvriaBvtu aci a ■> ocarourtsa^ epcS, AKdaov. fjypo) r i\s ws- ($/£•, % e^ca, Kctf i w i t y^ouots-, 7r^oa7rsrvwv, 7rat?vfi$oe. Av&cwrropicu a s twv ^ c
twv ccutwv eyw , XcCflV T CC7TMTM TJJV T 0& , IKCTCVU Tt’ (Tf 9 M>7 /z8 to t I kvov en xegcov ci7ro<r7rccays, U>?<5s nrccw rc. Tav Te^vrjKoToov ocAis.
G 3
275
T x v r tj
V. 274.
re£<x~«$ membranae fummo confenfu, fed perperam iudice B rutick, qui ygcuoff recepit monitu Palckenarii ad Phoen. v. idS8.
A 3’ amSovrd» St7 rW awrovrtjf tjuov, aHovrov: quae au tem nunc ex aequitatis lege re pendere te oportet, audi. V. 273. Nolumus inorari in re bus notis vberius declarandis, quapropter etiam hic in expli candis ritibus fupplicum non verfamur. Porrigebat h ttrw fiue ramum oleaginum, fiue ad genua accidens, illa et ma num dextram et mentum do mini rogabundus attingebat at que palpabat. Hac ratione ipfa Thetis fupplicat Ioui, lliad. I. v. 500. cfr. infra v . 342. feqq. v. 275. f. En et me fupplicabundam ad pedes tuos priftinumque repofcentem beneficium. V. 276.' f. Du plices funt preces, quibus vti-
tu r H ecuba, alterae ad Vlyffem direftae, /xouto r t w ccnoimcitrr.c: alterae ad Achaeos abfentes, quas tamen in illo emollire iperat rogando, f*rt St ZTCtYfjTf. v . 278 - 285. Triplex eft argumentum, quibus vtitur Hecuba ad preces fuas fuffulciendas. Primum defumtum efb a maximo numero homi num , qui bello Troiano occubuiflent: alterum ex confolatione, quam caperet ex vita dilcflae filiae, et vltimum ex fumma fortunae et rerum hu manarum inconftantia, quae vetaret viftorem infultare viftis et fpem inchoare longam. V. 230. f. Am naKhM t hoc eft omnium. Omnes enim co gnati
54 Tocury xd7ri/\q Sopitu xaxwv’ 280 H(T d vrl 7FoXb.GOV h'i p.01 tfccfcripvxy t IIoAzr, r ; $ w , fidxrgoy, jyepidv oJS. Ou r & KfffvravTcc-c %tffj x^otrelv^ d pivt %?«uy., Ouo evruyfvTcts eu JoK&y or^d^etv olei. Kolyd ydg vjv tfot , dXb.d vZv &c etf i eTt ’ 285 Tc'y 7rdvrc6 ohfaoy tfiotg /Z «^«A eroA ^ ’, V.*82. Vulgata Ieftio X $ adeo dura videtur Brunckio, vt eam vix ab Euripide profeftam effe, cenfeat. Reponit itaque 8e<, quod a libra riis faepius confunditur cum v. ob fonum fuauiorem. Audacem effe mutationem, quislibet facile videbit, quamuis ,durities loci aures fuas vix effugerit. gnati et liberi Hecubae vita V. 282. f. Ov rouf xqarouviarn erantdcfunfti, vid. v. 421. r a j x fil x^areTy, cc x fi™ : quapropter vnam fibi omnium non oportet victores abuti im confolationem effe ait Polyxe- perio et defaeuire in deuictos, , nam. n ^ a ^ u x M , interprete quae non decent,. Ov5’ iv T u x ° ^‘ Scholiafta, eft nat- -t «? iu 3oxj~v -irtfiZttv d tiz ne (•apu&la ’ vox proba et genui que fortunatos fibi perfundere., n a , de cuius fmceritate vix fe in perpetua felicitate et dubitare debuerat Brunckiut. omnium rerum adfluentia effe * HoA<f cft patria, v. Heracl. ■victuros. Optime autem ad le V. 14. TiSijrij, altrix, n u trii fuamque fortunam prouocat, Bene autem monent Gramma quia hoc exemplum erat lucutic i, TiHwvijv feu Ti&yvov non lentiffimum et recentiflimum, effe nutricem , quae mammas facileque adducere poterat Vlyfporrigat infanti: illa enim grae- fem , vt in fuum ipfius pedtus ce adpellatur '» $ » » fed mu defcenderet et felicitatis hu lierem , quae etiam poft abla manae mutabilitatem perpen ctationem curam habet infantis. deret.
ss A&.’ , oj (plhov ylv& ov, e u ^a -^fjrl p s , O iKret^ov' sASwv <F eis ’A%o<ikov g^aroV ,. l l a ^ y o ^ t r o v , cos (Z7roaTeimv (fiSovos rvVCUKOtS, US TO 7IftoT0V 8K tKTefictTe ■Bm/xwv a7to<T7raaavres, aXb.’ conT&qaTe. N epos <F ev vp7v To7s T ehev&egois uros K o/ ro7ai S& wis a ip a r o s k &tou 7ifyt. To V . 2 8 6 - 2 9 0 . AAA’ u (plhov Reuerearis ita •ytvuov et. p . Cogi que m e 0 cbarifiime. tanda autem hic eft Hecuba ex more fupplicum Vlyffis men-tum attingens et palpans. Pro prie autem fecundum Scholiaften eft y tvuov, aii nasd Toif ytvvs S i , 1? ciacyovccs triotywr. AititioSai. attica fubtilitate y eft adnuere precibus, nullam repulfam dare. V. 288. aij otTtQKTtivtiv (p&ovQs, quant fceleftum f i t et contemtu dignum' ete- Recte enim fcholiaftcs: 4 & W KCtTOCX^SMUt CtVTI TOU p t p ^ i f- V. 290. ci7roo-7rdiravTt$ exponunt pro d7raa-7ta<r3-tia-otf. C fr. JVeidlingii Hecubam illuftratam, qui ad h. 1. mirum Senin modum argutatur. fus eft perfpicax et facilis: odium excitabitis v obis, fi mu lieres occideritis, quas in
Troiae expugnatione non interfeciftis, fed feruaftis potius altaria amplexas. Notum enim e ft, Deorum aras apud plerasque gentes fanfta fuiffe pro fugorum afyla; Cfr. Androm. V. 115. feq. et I. Maccab. X. V. 40. et 83. Quin imo feruis in templis latitantibus hanc fecuritatem praebebant arae, v t vel inniti ab iis auelli non Infignes funt in potuiffent. hanc rem Euripidis verfus,, Suppi. 267. f..
p iv irtT(>XV , Sovhoi St {iupouf S ta t., V.29.I - 295. No^oy--V na vobis eademque lex eft, liberis et feruis de caede, dipxT ot: h. e. eandem poenam commeruit, qui libe rum occidit, vel feruum, V. 293.. T»
S5
To <J" xxv kcckms A^yy, ro <rov n«<r«. Aoyos yciq en r cc^ bvtmv idv, 295 K«V rdv fionijvrav duros, « raurov abevei. XOP. Ovn fan 8Tco ‘je^os ccvbqd7ru (fiuris, Hrts V. 99;. Asytjc emendauit V. D. in MiTcell. Obf. T. II. p. 52. cui adfenfi funi Mufgraue et Brunckius, qui hanc fcripturam in tex ta repofuit, Ennii auftoritate permotus. Quod quidem argumentum fa cile corruit leuitate fua, fi perpendamus, quod viri eruditi hinc inde regefferunt, v. Aeyo/*«< in Homero et apud poetas faepius adhiberi •ftiue. V. »94. A. Gellius, qui hos verius deicripfit graece, cum latinis Ennii, pro iriiirti fubftituit w » i, cui leftioni fauere videtur Valeken. in diatribe in Eurip. reliq. p. 261, Sed fcripturae varietas ex mero memoriae lapfu orta eft, quum ob exemplorum penuriam faepiffime ex ingenio laudati fuiffent auftores antiqui a fequioris aeui feriptoribus. Vide praefat. noftram ad Ammonium p.x x iv . V.29S- Steph. fir it. V- 296. «kS^wTrwy, membranae Brunckianae. To To a-ov niio-ti, ttta autem auctoritate, f i etiam mala confutueris , perfuadebis. Infigncs effe hos verfus, verbis, fententia, et breuitate illuftres, iatn fenfit A. Gellius l. c. qui graece cos adfert et latine ex verfione 'huius dramatis Ennia na decerptos: Haec t u , et fi peruerfe dices, facile Achiuos flexeris: Nam cum opulenti loquuntur pariter atque ignobiles^ Eadem di Ha eademqne oratio aequa non aeque valet.
et non fine ratione carpit T ra gicum Rom anum, quod in vv. et SoxovvTcoy graecae breuitatis fenfum non atti gerit. Aptius vertit Grotius: --- nam viri praenobilis Et tenuis idem fermo diuerfum valet. V. 296 - 298. In eiusmodi locis chorus pro more inter cedit perfonas agentes,, vt dul ci et moderato interloquto adfeftus concitatos fedaret et fpeciatores quafi definiret. Quae quidem res, quanuiis a parte feri-
V KAuacros 3§>;v8ff, 8K x y ek&x Koi fixnqv. O A T S . Exa/3»j, &$x<rx8, p t^ e TM ^VpBplEVM Tov ev h sy o vT X , Sv<rptsv7i wo/S (flgEvi. 300 Eyw V. 298. Mvjgraue duplicem propofuit coniefturam: pro reponendum putat yAtjrovj, vel 3-^'vo<;, incila oratione poft xAvovtKx. Vulgatam praeter codd. tuetur adhuc Scholiaftes. Reiske, S^jvcua*’ ouz. fcriptoris plurimum habeat dif ficultatis , mirum tamen e ft, quantam dignitatem dramati et tragoediae inprimis conciliet. Poliunt enim dmmifceri fuauiora tranquilli animi fenfa, quae adfeftibus perfonarum agen tium non fuifient adcommodat a , fabulae autem rcpraefentationi colorem addunt et viam ffternunt faciliorem ad audito res commonendos pariter at que delc&andos et erudiendos. E t in hac re facile princeps deprehenditur Euripides., qui nullam praetermittit occafionem, fpeftatores fententiis vitae prae ceptis non raro nimium plenis erudiendi, quapropter etiam Socrates in dramatum fuorum repraefentatione nunquam defuit in fcena. Srtppo; ccv&/>w?rou <pvc-i!, attice. Vid. notata ad v . igo. et Koenium ad Gregor. p . 25. Eadem eft fententia
c h o ri, qui confolatur Prometh, V in a . V. 159. f. Tlf ciii TfaliriKolffilOt c*7w t « S ’ iir‘X,ct$ r ti ov fyvoirxeehZ x«ao“j rw~<n; V. 399-305. Eza/3ij 3i3«<r>cflu: nudi, aufculta , ne doftrinam et confilium repudies, Hecu ba. Quae fequuntur, ita funt iungenda: 7roicu Svrpuvjj tov t.v RtyovTX, r f 3vpouu,tvq>, neque ira exacerbat<i9 eum, qui tibi eft beneuolus, infenfum exjiftimato. Qui copulant, male labuntur: hoc enim eft abuti Atticifmi licentia, quuiji femper effeminata diftione oc currat v . in Eurjpide. noie7<rS-«M eft indicare, exfiftimare, quam poteftatem etiam habet v . nude pofitum. Neque Latinis ifta H fignifi-
5* Ey<W TO [MV <TGV (TW/Z, U$’ 87(8$ t|UTU%&Vt Sw^«v troipibs &fju, aAKvs \syca. A <T «7T0V «$• W 7w rocs, 8K d ^ a o p ic u , Troias c c h w w , d v t y ra> wqwrat ^^ cct8 $05 S'/jv rtcukc fisvcu atyciyiov e^cuTS/xeva). Ev rdiSe y d ^ xdpv8<w oti 7roft>.cd 7rcX&s, Orctv r is ecrShcs 7 t^ v p .o s wv d v ^ M'/jJs'y (fre^Tcu twv xcixiovav 7r\eov. » H/x7v <T A%i^ 8 us ofyos ts^ s , y w tu , 310 ©owdv V7S8P yns E&osJcs kcs/ W d,vrt q. Ovtcev fignificatio eft ignota, qui fa cio faepius vfurpant, pro fin go, pono. Cicero L. XV. ep. 18. ad fam. F a c io , me alias res agere: ct in L. I. de Nar. Dcor. Plato f a c it mundum ae dificari a Deo. To bypovfMW cft adfecltis, hic ira, excandcfcentia. Multa autem fomniant Scholaftici de triplici mentis diuifione in to Aoyncbv, &vpunov et tiri&i>fwmav, quo rum priori in cerebro, medio in corde et pofteriori in he pate fedem parauerunt. V. 302. k m k KXuc Ktyw, neque id negare vnquam cupio. V. 303. A 8’ li7rov en «navTMt, quam vero in vniuerfa Achaeorum concione edixi fententiam, ovx d e r e p a s > hanc nunquam re-
uocabo. Laudanda autem eft aequitas, qua Vlyfles meritis Pelidae fuum pretium ftatuit, quem oivtyx toV 7t^utov ffgotrov adpellare non dubitat. V. 306 - 310. Quamuis praeclara, quae his verfibus ineft fententia, non folum patrias Tragici, fed plerasque etiam noftras ciuitates earumque peruerfitates in diftribuendis prae miis caftiget, praecipue tamen ad auram popularem Athenienfium refpexiffe videtur poeta, quae rhetores ignobiles, fed blande feruientes , maximis diuitiis maftatos ad fummos ho nores euehebat, viros autem bonos et de patria optime me ritos non raro oftracifmo exfulabat. Avtjg n^b^v/^of, Schol. O if.
Oux«y Tod’ oiltT%^c>v, ei Q hfofcyri piev tyoopi?<rS‘ , e7rs» E w ' t i (JJjt ’
oAwAf , f^fi x ^ iA e a -^ ' r r i j
T/s1 , fiv Tic a v (pccvfi
"Zr^ctTS t ? olSgoi.<ris, TTohepiwv r d y w v la , floT F ^a p c c X ^ E ^ ', fi (£i?w]jvxfi<rciMV, H 2
3 ’5 Tov
V. ?I2. Pro aKwKt membranae Brunckianae praeferunt «zrtf», quod et in textum recepit V. C. Contendit nimirum, fient 457 faepius fignifieat, in viuis efl, ita etiam v .a n ffi, e vinis txcejjil, suptytOT^W effe. Quam quidem v. poteftatem non folum in dubium vocauit Stein» brycktl, fed leftionem ipfam pro frigida declarauit. In vulgatam omnium cod. feripturam confentiunt etiam Mojcouienf. et iiltem b. cum Sdioliafta, qui oKuKt explicat per Silty&dfpl. ecvfyi~Of, vir ftrenuus, quem nulli labores detinent, quin officio fuo rite fungatur,
hoc fenfu adhibent Ilia d .I. V. 88.
V. 3 I I - 316. Ovxovv TOS’ Ki<r%£0V, i i /3as^ vt< p tv q>hu x W “ia & l necne turpe cjjet 3 viuentis quidem amici auxilio v t i , mortuum autem non confiderare tanqtiam amicum? M q x ^upeo-y t? 1 (f°fed graecorum verfuum breuitatem et eraphafin latina inter pretatio vix adfequatur, quia Xgoir&ai duplicem hic continpt fenfum, v ti amico et ho norare amicum. Pro autem pulchre eft 0A»?nn-, q u o d , v t
quem vfum etiam nouenint Romani feriptores, qui video viuusque iungunt. Terent. Eunuch. I. 1. V. 28. Viuus vidensque pereo. Suffulcit nunc poeta argumentis decretum Achaeorum , Polyxenam depofcens vi&imam, quod nimirum in notia exercitus Graecorum ad aliud bellum colledione, quilibet m iles, fi inhonoratos videat bene pro patria mor tuos , vitaret .certaminis peri cula, vitaeque fuae confuleret, ea fecum perpendens, quae
et
e t og«r ornate
poetae.
6-vrit tfxtv £wrro< v.cti i/rl X^OVS ii^KO(XtVOlO.
6o Tov
c tfivre c & Ttpw pevov;
Kctf /xrjv ffiotye $ » m pev xoc&' ripsqocv, K « ap n cf e% cipi, 7rxvr < xv d^v.ivrcas e%or' Tu/x/3ov Jt- ( itth o ifw ocv cc^spievov 3 2 0 Tcv r/xov ofacrSca ‘ Auf pocxgti 7 0 ^ 'J %d(>is'. E / J ’ w xrfos 77«<7%«y «p^r, ra tT « r r a x a e /43. Eww V. J17. Reiske corrigit t x ko& i p ty i v , et in verfu fequenti irccvv atv X^M W tut, quae autem fcriptorem fapiunt pedeftrem. tribuuntur Socrati: 4>wyuv Ttoikiv ptxxtTM . Quan tum autem valeat eorum , qui pulchram mortem obiere pro p atria, apud fuperftites gloria et exfiftimatio ad verae virtu tis amorem in animis militum inflammandum, docet vel recentiflimum regis omnium ma ximi exemplum. V . 316 - 320. Ego quidem, fi vel tam curta eflet fupellex, v t viftus in craftinum diem non fufficiat, etiam paucis conten tus effem: tumulum autem meum honoratum confpici ve lim , quia eiusmodi honos pofteritatis attingit memoriam. A§Kavrr«f pro a^xol, nota periphrafi. &ia /*xx.qou 7 « ? n* • feri adhuc ne potes , monumentum fepulcri confpicientes, celebrant glo
riam et memoriam mortui. Non autem ex vana laudis cupidi ne gloriam fibi fuperftitem petiifle Vlyflem , iudicandum e ft: nam maximo probro fibi ducebant G raeci, inhonoratos et inultos relinquere vita de functos. Sic Electra teftatur apud Sophoclem , v. 245. fq. omnem pietatem ct pudorem periturum efle inter m ortales, fi cineres patrios inultos iacere fi neret. E< 0 p iv &xva>v yci re xal ov5e\ wv m i a-itai rccKac, 01 Si p y Trolw SaxrBvnv xvTi<J)o'vovf Sittac , t f f i i - t av aciSus, xttxvtuv t ’ iu<rtf3lx 3-vxtuv. V. 321 - 325. Quamuis miferum fit folamen, focios habuifle malorum, pofTunt tamen lenire et minuere querelarum Hecubae acerbitatem argumen ta
ci E<«r'y '7!oc(>'
£$ev yertrov
,
r^o«oM yuvoc4Ke$ iffi 7rgstr/3uTcu, trl&ev, N u/4 ^ o« t ’ cfyfacov vvptplav Tirrw/xevoa, Slv JjJf xeu9& <ra>p.ocf iJaJoc xowf. TcKpcc r a J " ’ t^ els kcckms yopilgopcsv H 3 ta Vlyflis, quod Graecis nnilieiibus haud minores perfe rendae eflent calamitates. Etiam apud nos multi infelices fenes nobilesque matronae lugent mortem filiorum, multaeque fponfae et vxores deplorant maritos, puluere Iliaco fepultos. Nv/*<p*< > non folum fponfae, fed etiam tif yoluov ifXoptHni, vt et vvp&ci, mariti. Ornate autem pofitum eft , quia acerbior eft lu d u s, quem fponfa capit ex morte fponfi, quam triftitia vxoris in iadura mariti. Etiam in v. 325. praeclare didum eft «► rupura ySt Ktil&ti lieilft KOVlf.
3*1 Te-
rede poft Heathium imperatiue explicandum iubent Musgrauius et Stcinbrychel, quia alias e’vTv%47 ponendum fuiflet et t%6Tt. Qaupol^tiv, fenfu praegnante, obferuantiam atque cultum erga mortuos heroes continet. Oinnia haecce non fine magna animi cora' motione pronuntiauit Vlyfles, iniqua fane erga barbaros in dignatione adeo exacerbatus, vt eos vel propterea iufta per peti mala arbitraretur, quia fortes poft mortem vidimis humanis honorare nefcirent. Sed debuerat omnino poeta ifta peruerfo patriae amori et religiofae erga heroes obferuantiae tribuere, quia Vlyfles V. 3 2 6 - 331. t « 3 ’, et Graeci apud ipfos fpedatoperfer haec et obdura. — res crudelitatis et barbariei c<^A»ro^tr: nos enim, fi in fufpicionem vix effugiffent, honoratum relinquere decerne quamuis aeuo Homerico im remus heroem, inlcitiae et molationes hominum, hoftium ruditatis rei eflemus. In fe- in primis et hofpitum, non quentibu» iy fc & t et bcwpol- aequo, quo poftea, horrore time-
62 T ip x v
tqv
,E<r&hov ■> d p ta & lc c v
Ol
H y « < r ^ e , pw TE r s s ’ 330
o Q k w o p tfV .
<hl pCqTE T 8 S ( p i t e s , ( f it f a s kx
® a u / x a ^ ? 3 ’ , cJs' x v
A m s TeSvviKoTois
V /xsv
E fftM s
s v rv % y ,
T p ie ls <T e%>fd’ o/xc/co t o i s /3yAeu/x<xtr/y. XOP.
A /, eu' ro
Tohpa 3 ' x EK.
JSAov
p d % ^ r j, r y
xs
n a n o v 7re<pvn
d e t,
/3/of vtnw pevoy.
22 S u y o t T E f , o i p o t p e v K o y o t 7rt>o$ a l & t y x <E>fS-
V . j s j . v. <p/Aov; femel tantum exhibent edd. B a filt.
V erf. j ; o .
et feq. hac ratione conftituendos putat S teinbryckel, d f , a v W n % » » Y-
t% o i& ’ o/40iot T, (i-.
ij.
/4- E.
S ic , dum flo re a t G raecia, vos
habeatis, quae f in t v e flris confiliis confentanea.
S lrc tv , quod il i yul-
gatis cohaeret, iam diuife praefert ed. Steph. et Brunck. V . j j a . Sic poft Steph. B ru n c k , quamuis membranae eius .exhihibeant 7 t$ u x /> w . Tunc autem oratio paulo immutanda atque ita elfet flruenda : T» /3/ac
A
w ku /w q v ,
xaxcf
to'
d / xij' %£/}.
jovAov ffttp v x w w
phrafin effe impeditiorem vulgata. cem fix it Scholiaftae. V . 354.
xac'
T o A /x a c r
Sed refte iam monitum e ft,
Ov/401 edd. omnes.
hancce
Leftionis tamen ambiguitas iam cru. B runck autem hanc leftionem tan-
quam e purioris A ttic jfm i penetralibus prolatam pro mera corruptela declarat tim e b a n tu r.
V id .
Ip b ig .
in
T a u r is .
v lla m u ta tio n e qu is p ra e fe ra t, tu n c ita o rdinapda e lfe t o r a tio
V . 3 32. feq. ju n g e n d a :
V e rb a ita fu n t
quantum malum
eft
n is f e r ie s : ds x«xo'v 7rtQuKtV0il, tm
g a ta
E g re g ia
To tu m
omnia SovAov
p e rfe rre fc .
e ft p ro SovAscac.
autem
c o g itu r.
Trqolypoc
p o fi-
Q u o d fi
alteram le & io n e ra
fine
h ic v ia m fequentia.
to
( X«« d f )
/3/<x wxcJ.uevov,
c o n d itio f e r u ilis , quae v i fu b iu -
in te rlo c u tio n e f te r n it
SovA ov TOK/ACC
<x p n %£tj. etiam
c h o ru s
ad
V , 3 3 4 - 3 4 1 - O f ilia , om nes
meae
<53 f(p e v re s S u £?’ ,
a s <f>oy8’
e/ Ti fJLEl^M SvVOCfMV, f)
335
y %%&? ,
Z 7 rsS x^e , 7Tccax^, w?’ ccqfiovoc s o p a , ^ ^ o y y o is le la x , p ri ^ e ^ ri^ v c u ( iis . U g o a T w rre <T olicrgws ro vS ’ QSvaaecas y o vu , K a / 77?;^’ ’ e%ets Se 7r^c<f)oc.aiv. e^i yccg renycc
340
K a / rauJe, r q v a*jv &>?’ t?7 ro/xr«^c« tv %iiv. noA . declarat poft tumat
Grotium et VdtikeHarium.
In verfu feq. fcribendum au-* quam fcripturam etiam defendit Steinbrijchel, quod
veteres A ttic i aoriftos primos fecundis praetuliffent. detur Scholiaftes.
meae preces pro vita tua in ventum funt effufac. Af*<pl c-oC Qavov, de caede tua auertenda. V. 3 3 6 -3 3 8 . T u au tem , fi maiorem matre habes dicendi facultatem, querulas lufciniae imitans voces omni modos fonos em itte, ne vita priueris. Splendida autem comparatio eft precum Polyxe nae cum canoro lufciniae fle t u , qui importunis eiulatrbus opp o n itu r, v t in Sopb. Aiace v . 628. quibus chorus matrem dolet Aiacis, quae, fi filii fu rores refciuiflet, flv3’ dtKTfSf yQOV dtficvf firti ivtrpoqof, a \K 0^vrcvovf /xtx « fo f
Idem probare v i.
Bene autem nouerat Hecuba omnes Vlyflls aditus, quod filiae fuadct, liberorum fuorum commemoratione animum paternum flectere: fed Polyxe nae non contigerant molliflima fandi tempora. Vi 339. Com paranda eft Andromachae ad hortatio ad filium Moloflum , v t vitae feruandae caufa ad genua Menelai prouolueretur, Androm. V. 529. f. Kitra-ov Jt yoiveta-i Aict7totqu xfytTTTuv, u rtxvov. V. 340. f. Kdtl xel&e, et perfuadere ei cozwe, a f r emiKTtitieti r if a v , fi forte fortunae tuae mifereatur. V. 341 - 345. Locus nobiliflimus fummam animi Polyxe nae celfitatem viuidiflimis co loribus
«4 nO A -
<r , O Ju ro rv ,
v ^ ’ ^ipLKTas
K^ujrrcvTof % «£«, K9V 7r^o<ru7rov ep.7rxXiv 'S.Tf>l(J)ovTot, /4>/ <T8 Trfod&lyt» yeveid&x. 34$ 0af< r» ’ TFt^euyaf rov epov Inetriov A/aJ loribus depingens, quam vel dira mortis vicinitas deprime re nequit. Dum matris hor tatu permota amplecti vult genua Vlyflis et preces pro vita fua fundere, videt durum Laertiaden peplo fuo inuolui, v t neque manum fuam attin gere, nec mentum palpare poflit. Quo quidem contemtu grauiter offenfa fe ipfam non folum continet, fed libere etiam profitetur, fe morti ani mo lubentiflimo obuiam ire. V. 345. 7r»$suy<xj tqv tpav Im vio v &lot, effugifli meum /applicem Ioueni. Duplicem in terpretationem admittit haec fententia. Potefl enim explica ri : non tibi extime/cenda efi lotiis vindicia, qui /upplicum efi de/en/or. OdyJ/. IX . v. 270. Ztv\ 5' oaSTatar. Bene autem hanc in rem mo nuit Steinbrycbel, ex veterum fententia cuiusuis ctiminis fa cilius potuifle veniam a Diis impetrari, quam eius, quod
in fupplicem quis admififlet. Attamen fignificantius Polyxe nam refpondifle credam: noli timere /applicationes meas. Vi detur autem non folum verior haec explicatio, fed formulae religiofae ornatu etiam feftiuior, quod frequenti ffimo prouerbii v fu , adire Iouem /upplicem^ vocabula Ztv? 'utriof facile in eundem cum precibus fignificatum abire potuerunt. Vid. Excurf. IV. Non ncgligendus eft ad h- 1. Tantalus fimili conflantia moricns in Sewecvie Tbyefi. v. 720. feqq. Stetit fui fecurus, et non eft preces Perire fruftra pajfus: aft illi ferus In vulnere tnfem abfcondit, et penitus premens Iuguto manum commifit, eduffo fletit Ferro cadauer. V -346-3 56, Df Nam fequar te , cum, quia dira imperat neccffitas,
6S e^opctf troi, T8 r
dyctyxcua %d(>iv,
OaveTy r e x y a & f f ' ei Je pvt fafiw T opcu, K « k >1 (pccvxpou, ngy yuvq. T / yctq p e Je7 t fj v , # Troerfy pev %v dvoc^ <S)^vydv cc7tccvra)v. r S r o poi yr^d ro v $ lu. &(p<p&iv eATr/Jwv kccA mv ‘jjtTo ,
350
Baa-/AFuo-< vvp(J)vi, ^ A o v 8 Gpixfcv yccpav E%8<t’, cT8 Sa>p' fciccv t oifplfcoptu’ .Le<T7toiv<x, , tj M w v o f, l&xioutnv fiv r w c a ^ i , 7 ra fte v o is t oL7ro&Ke7[Tcs p e r a , J<rt} &e$<TJ, 7T^V TO xccT&xve7v p d w
25.5
.Nu> V. 346. T t membranae Brunckianae: vulg. <rn. ‘.Cod, .Jllo/cou, t . roi ye. Noflram leQionem tuetur Scholiaftes. V. 350. Erudite conie&at Mufgraut: Tfoirif @lou. Sed bene iam oggeffit Sieinbrtjchel, in vtroque loco, ad quos prouocari poflet, continuari metaphoram nauis iam. ante.coeptaro. V. 35a. Vulgata eft yocpov, Bene ffAijSvvTixaf ediditBrunck ex membranis, non folum ob euphoniam, fed quia plurium procorum aemulationem oftendit haec leftio. litas, tu m , quia ipfa mortem Ti 5?t epai xt^Jof, aAA' expeto. In fcquentibus prae «wc iv rcc%ei Eppixjz’ t p » v n » clare expedit rationes, quae ,«7ro' rvtpAov -jrtTfas , fuadeant, v t vitae calamitates Ozrar TrtJw , t »» morte finiret. V. 349. T» 7toLvtuv 7TQVUVA5rijAA«y>}r ; xgiiryoi^ p t Sei £i}r; quod quae- rov yctf siruTra^ .baetit , H fo mihi adhuc cfle poflet de- ,T«f dirclrctf /jpffetf ir»r% w fiderium vitae ? Splendidiores jcccxwf. V . 351. touto pai funt querelae Ius in Aefchyl. irfSrov .0I qv , innutrita fum a Prom. Vinci. v. 746. feqq. .teneris luxus regii fplendori. quam vt hic practeriri poffint: V. 352. fyfivr , otov
66 N u v * ^ ’ t'ip} (WAfl. 7TgwT06 p l v pie T8V0p.CC Qocvelv fyocv
t
IS w
iv
, 8 k elw&oc e r
E ttw t ’ icrcoc ocv Stff7roTMV apcov (fi(>evots 3 6 0 Tu%o//*’ ocv , o ^is o c^yv^8 p T ijv E z ro fc s -
tf,
%
cct^ cov
w vw reT cu, w o& uv,
koctiv '
T lfoir& els <T ccvccyntiv <riTo7roiov ev ficpois-, Zou^ecv X
V. ; 6 l . Elegans et exquifita eft Brunckii conie&ura, qui pro ccrtguv reponendum autumat n ^ y o tju v , Sed vide not.
V. 362. JTfOrdtlf Aldina, am expreflit M uferau», cum codd. Nofcou. et Brunckio. Reliquae edd. o nes, tam veteres, quam recentiores tuentur vulgatam leflionem TTfO&iif fufiragante Scholiafta. In compofitis
S a p 1 tQ ^ o p a i,
beatm n
titie s ita difplicet P o ly x e n ae ,
pra ed ica b an t e u m , in cuius te fta aliquando v e n ire m , et hanc ei felicitatem inuidebant.
iam
v t m ortem pra efe rat tantis ca lam itatibus, prim um ( /***’)» quia fuauior et iucundior
V . 354. f. A.t<rnoivot n » , h o n o ra b an t me tanquam reginam m atronae Iliacae : p t r c t * «{• &tvoic r diro& K tm oc, e t in .
eft exitus e v ita , quam infuetum feru itu tis n o m e n ; deinde v .3 5 9 .) , quia fo rte , vel
te r virgines confpicua prim um locum fem per occ u p ab a m , ch o ru m q u e ducebam , <<r»j y . c. Dianae et N ym phis, qui
d,puv ( kocaddici p o l i e t , quam uis H e & o ris, m ultorum que aliorum principum T ro ia norum fo ro r fit. Q ui autem
b us faepe adfim ilantur fplendidae puellae. V . 357 - 361. In eadem v e rb a eru m p it T ecm efla ab rfiace capta apud Sopbocl. v . 4 8 9 - *v* •'A*' SovA»» H aec autem feruilis conditionis du-
pre tio facile barbaris faeuisque d o m in is ,
t«)
fint
to' aa»<,
n em o in
te rr o g a b it, qui P a rid e m , H e lenum , D eiphobum , P olydorum aliosque Priam i filios nouerit. V. 362 - 366. R ecenfet nunc Vilia officia, quibus feruae de fungi
6T Z c u fa v T t Supioi, x r f x / w
r
e(pe^wou't
Avrr^ocv olyatrocv qpfyocv p ' ocvotyxcccet’ A t% > j J f X (W H , O u (Jjjt ’ '
rupee JijA oi- wvnros 7roSsv cc<piiip-' oppocroev ehev^e^ov I 3
JT^of et
365
Tufdvvwv ir tfa S e v ^iM p ev x -
a librariis faepius commutantur, v t
^sy-
Valcktnartus clare
oftendit ad ^ mmominw . Aracyxjf praefert vnus e codd. Mofcou. quo rum alius habet ar«y>c<x<nj, v . 3 6 4 .
fungi cogebantur, et quorum fam purgare iubetur. K tyu rn vel leuiffima cogitatio iam ter tQtfetvtit, rem textoriam cu rorem incutiebat animo. At rare, muliebre erat negotium, que hic primum timet, ne tor- quo etiam feminae ingenuae, uo vultu dominus ei adfigna- imo et reginae occupabantur, ret et proponeret «rayxj;y ri- quae faepius AewrwTaT* vQotrroirsiov, neceflitatcm j>iftoriam poc-rot conficiebant, quod vel h. e. ne ad frumenti grana in Penelopae artificium docet. mola manuali, feu verfatili, Hoc autem quam maxime re conterenda adhiberetur. Hoc giam virginis mentem percel enim negotii plerumque mu lit, quod a vili feruo lectum lieribus dabatur, vt vel ex fuum commaculatum iri putat, J-Iomero notum, Odyff. XX. quo reges antea beari debebant. v. 108. f. vbi duodecim feruae, Xgaireir de infigni et cruenta vna poft alteram, molam ver- inprimis caedis macula vfurpatu r: vid. Ai. v. 43. fabant, aKQrtoc -rli/xovrcti «Ati'«T«t, /«vfAov Aliud V. 367-376- A Q h p i o p . munus feruile erat, c-al^uv ia - potrav lAev9t£oy Q ty y o f: re p » , fcopis verrere domum. linquo liberum oculorum lu Hunc laborem etiam Hermio men h. e. fponte et libere ex ne adfignat Andromachae in hac vita concedam. Eft enim fab. cog. v. 166. vbi domum Q ty y o f, lux quam videmus: aqua ex aureis vafis confper- inde v. 1048. infra, tv^A oj»
<58 ^ i y y o s r o S ', Kidy epov Sipots. A y ‘ av p , o J u a a s u , *gq S ii^ y x a a t p ' olyav. 3 7 0 O u r ’ ih.7iiSos y « £ , « t f t u S o fys offi O x ^ a o s irou» r p iv , ais ttot' fu 7r^x^cu p s M >/TFf, au S’ qp7v p i $ v ep7ToSa>v y t i# A i y s a x , p y r e S ^ u a x ‘ ffv p 0 8 f a S' epoi ©c>4v«y, 7r£w a’/a%£<»v pri x « r ’ ccfyav Tv%e(y.' O ^is V. j6<). Ayou MSS. nonnulli. V. 370. f. Hariolatur Reiskt: mutat enim atque corrigit, iKielistf et tou» et 7t06f>’ <up,7v, quae omnia foecundi ingenii lufutn teftantur. Vltima faltem emendatio digna effet, quae a membranis confirmaretur. Q tyyo c,- coecitas. Quod in Homero eft p M » foiov <poto;, dulcis,- qua fruimur,- vita , hoc in loco noftro fignificat iktv^i^ov oppotTuv Qtyyov., liberatu vitam.- Patet vel exin d e , quod iam fupra' adfirmauim u s, Polyxenam nulli ad huc domino addiftam fuifle. AtS*r irfw fh fa ipov Itpoct, me ipfam orco deuouens. Mifere argutantur,- qui ad opi nionem eorum adindi p u tan t, qua corporis materia poft mor tem in elementa rurfus diftribui credebatur. V. 369. Aij£yota-ati p ' a y u v , duc me ad iinmmolationem 1 enim e t tirtfyfyccZtr&cu idem t f t ac w < rQ ei{w , v t bene
notat" Scholiaftes Sophoclis ad Antig. v. 1288. Refpondct itaque v. , infra v.515. quod , vt et Latinorum conficere, de nece atque caede vfurpatur. V. 370- f.- Nulla enim fpes aut opinio hanc no bis infpirat animi confidentiam, ba yro c, nos ad aliquam ad huc felicitatem emerfuras efle. V. 372 -374T u itaque r m ater, neque verb is, neque factis, vllo mo do a propofito nos detineas. rtvtrB-cii iv v o iu v , eft impli care pedes, nc quis progredi poffet, ficut itonw tK ?roiuvt fugare. SvjudovAov — tu ^«7f. Sis potius mortis milii auftrix, priusquam ea perpeti et face re
69 0<fiC ycfy W eta&e yevetr&eu notnuv, 375 p,EV,- <xAy« J’, au%tv’ Evr&eis ^oya>* ®otva>v b' ccv eiti paJhov evTv%E<?e^os H $>v. ro ycc$ & p y nothus, pecces 7tovos. XOP- AftVcV xct^K T Y i^, nantttnipos iv ^ o T o is, T.irbhuv ysve<r$ca, w r i pelgov sfxsTOU 380 Ttfff- Evysveiots Ttivopot- to~ktiv otfyois»I 3V. ?7J. Stobaeus Tit. XXX”. pro notnuv habet de, quae diximus ad v. 294.
EK. Sed vi
V. J8V- Kingius ovoptt fine articulo, quam leftionem tuetur JUuJgraue ,■ \nxxho Brunckio, et repugnantibus plerisque libris impreflis et manu exaratis. Duo tantum codd. Mofcou. legunt ovopet. re cogar',' quae regiam digni tatem et generationem detur pant. Sunt autem pi? x « r’ atyctv, officia' feruilia ,< quae’ antea commemorauit, et quibus alia infuper addit T ra gicus in' Troad. v.494. f. V. 3 75-378. Exquifitiffima' fententia claudit fermonem Po lyxenae.- Qui in gremio for tunae dclitefcens nullas adhuc* deguftauit calamitates, quum fubito illis opprefTus fuerit, ferre quidem eas co g itu r,/x-tv: quis enim dirae reludetur neceffitati ? fed dolens admodum collum- fubmittit iugo. ©jfvwv __ »ov9j. Exoptatior omnino mors illi eflet, prae
v ita : inhonefte enim et infeli citer viuere, ingens eft infor tunium. Exprefla videri poffet oratio ex Aefcliyli Prom. Vinci, v. 749. f. nyVrrov yag 6«r«7ra£ boa/Ew,- H roif oiird. H f w f y a f nclo-XEiv n&nuf. V . 3 7 9 '- 381 Magna fane atque Jplendida mortalium eji praerogatiua v a bonis atque fortibus natum ejje\ fed mirum in modum adauget hanc nobili tatem interna animi generofiias. Atque hunc admirabundt cho ri adfenfum omnino' meruerat praeclaris didis fuis Polyxena.Imago in ve rb is, JwrcV t *!? duda eft a fculptura artis in lapide,, fcu argen-
7© EK-
K « / W /d v e r fo ts , ^ u y x r e ^ ' « A « t m n a h Z
A uthi ‘X fotrEStv. « <5e dw t m U^X ems Xccpv ysvEcr&cu Tfouflt, xjfl ypoyoy (fivyeiv 3 8 5 T/x«s-, OcJucraeu,
jAEV fxrj xTetvere-'
H /xas - J ’ ayovTsc Tl^cs 7rvfccv A x i ^ e m s ., KEyr&TE, /x>? (pelk<r& ‘ sy ri tekov Ylccpy, O f TTCfltk» ®ET$OS a>h£(TEV TofyilS (iotKwv. h OA TS. V. 387. B runckius, trtxov t y a r ixg iv, ex ingenio, quia vul gata ei fcriptura inconcinna videbatur. Sed refte iam monuit Steinbrychtlius, emphafeos magis, quam concinnitatis in adfeftu rationem hic e fle habendam: qua quidem in ratione eo lubentius adquiefcimus, quum nobis perfuafum fit, Brunckianae emendationis felicitatem atque tvQwviecv, criticam temeritatem excufare qnidem pofle, fed vix defen dere. Pro x e m rre Oporiniana habet XTtferre, quod omnino in hac adfeftus vehementia languet. Accedit, ,quod iam occurriffet «rs/rtTC v . 385. it a , vt facile corruat antiqua haec librarii aberratio, quam pro noua conieftura venditat cenfor M ufgrauii in Bibi. Crit. Amft, p.»9. a rg e n to j quod ««Dj/xor adpellab a tu r , fi caelum nondum expertum fuilfet.
V. 382 - 333.
K a \« « —
TT^ocrt^iv. Om nia quidem haecce honefte e t praeclare edixif l i , filia : fed ifta tu a v e r b o rum honeftas lucium m ihi adfe rt et m oerorem . A tque nunc co n u e rtitu r ad Vlyflem H ecu bae oratio. V . 384. f- 'i r<’7 ay , ingrati nim irum animi crim inationem , de qua vide
V. 3 2 4 . f.
riv£<*
eft
t v ,« /3 o j ,
x fv r & r t,
/zn
tu m u lu s .
lip o if
(fitlStir&e:
me
quouis fupplicio et cru ciatu co n fo d ite , neque vllo pacto m ihi p a r c ite ! ego enim fum Paridis g e n e trix , qui diuum v eftru m A chillem iaculis fuis in terfecit. P u lc h re autem in fe tran sfert pia m ater culpam atque crim en P o ly x e n ae , v t hanc fibi fe ru aret fuperftitem . P raeclarum fane p ietatis in ter m atrem e t filiam c e rta m e n , quarum v traq u e p ro alterius falutc m ortem o b ire c u p iti
7i O A T S - Ou <r’ , w y ^ c u x , k x t S xvgI v A % riM ns 3£O ^XVTXfffA A%0U8S, X ^ X T'qv$', qTWOtTO' EK- T /x « t $ /z’ a^.oc S v y x r f f l (TvpQovevtrccTe, K a/ J/s1 Tcaov -nop x'lp.xros yei^trerou r<x<x, veK^ai t f , ra> r a j " e£cwTa/xey<a. O A T S . A A is Kopis a f c S x v x t o s ‘ & 7r^o<roi^eoff 39S rovfi' oQ&Aopsy. A ^ o s 7t^c>s oc^ m ' y ’ x v x y x v i S u y x r f i a-uv&xvely epe. O A T S . IIws' 5 a y x $ o ^ x ^e<T7rorxs 'Aen-Tqpevos.
EK.
EK. V. 39j.
Membranae et ./Udus wff/Ao/xtr.
V. 3 8 9 - 393. O v r t-tjT /ctaTo. Sed non te , 0 matro na , fed hanc, SuxTixat, Poly. xenam nimirum, ad immola tio n e m , xttT&anti*, fibi propofcerunt manes Achillis. V. 391. fcqq. T^eTf «AA<» p t &wyari>l rupQovtvretTt: vos ita que me vna cum filia interficiatisl Aurea enim eft illa in definienda particularum et coniunftionum fignificatione regu la : conftituenda eft earum poteflas ex contextu. Aaa« , itaque t agite. K«« S'<f - t£aiTovptvu, vt duplicem fanguinis portionem abforbeat terra m anesque, qui hanc poftularu n t vi&imam. Memoratu au tem in primis dignum videtur, iratos veterum m anes, ex te-
meraria eorum perfuafione, nulla re facilius potuifle pla cari , quam cruentis victima Simulae potus rum riuulis. ille promanabat fuatiiflinnis, auide imbibebant guttas fu m antes, manesque ofFenfi rurfus fiebant propitii. Bibebat autem etiam yaiot Plutonis nomine inferias, vino , meile Vide ad et lafte mixtas. v. 535V. 394 - 4 0 r. Ou 7TI>0r0l’ $tot aAACJ itffof othAa: tion adcumulanda eft alia viftima in aliam. MijSe tofJ’ oQuhoptv: vtinam ne hanc quidem de Particula beremus A chilli! plenariam optandi vim continens, eleganter iungitur indicatiuo, cum alias fubiunftiuum
7*
EK. 07To7<x KKT90S fy v o c , o T tu s r f a f ’ t y p t U . OAYE. Q v k ' w y t % « $ # T o itrt o-S (ro C p u rty o if. 400 EK. S ic r t ia S ' t x w c c v rc u io c & pe&vicropcu. OATS. A2A’ a P ty c o r i j v J ’ U 7 re tp au-rS M rw . JIOA. V . 39t.
R fiiU t emendauerat c/xoZx, atque hanc fcripturam poft
H fusgrauium non folum probauit, fed etiam in textum recepit B ru ti* d iu s . Etiam Steinbrychel patrocinatus eft huic le ftio n i, ita , vt vel tantorum virorum auflorltas leftori de veritate et finceritate huius fcripturae perfuadere poffit. A t enimuero codd. vnanim lter confentiunt in leftionem ono7ct, In Phoeu. autem v. 173. ad quem locum prouocauit doftiflim us Heluetus, v. o^co7<x, pro o /to lw f, quem vel hic requireret orationis feries.
tertio
calui iu n g itu r,
.Accedit, quod v. ono7ct,
quod pro vnica vera leftione habeo, in Anthologia et a lib i, quamuis ra riu s , attamen apte occurrat pro d f , d rn tt» . Pro f f y p e ii cod.Mofcou. praefert c c ^ c u a i, quam gloffam Graeculus quidam textui intru fit. V . 399. Sic iam olim ex Scholiaflae auftoritate textum refinxera t C atiferus, quem B arnefius, omnesque recentiores fecutl funt. Quodfi autem iufta interpunftione animetur oratio, egregium fane fenfum fundit codd. antiquorum le ftio , quam tamen, ne religiofis nim ium difpliceamus C ritic is , huc tantum adponimus. Ot» y t nn'&>j . r o ir i ra v ro lp a T t^ o if’,
Nutlaue i g i t u r ratione . illis obtemperabis, q u i te
enulto fu n t fapientiores ? V . 401.
Edd. vett. jU tv, qtiam leftionem B ruttckius poft M uf*
gra u iu tn refte ex membranis refin x it in bet. A lius cod. Mofcou, praefert p iv .
ftiuum requirat. V. 396. noAAij o b a y r i , maternum expri mit adfeftum , dum fingit, fe fine filia viuerc non pofle. V . 397- n « f — KtKTHfttVQi. Quom odo? ego non tales mi lii comparaui captiuas, quae
, vt et cod. Mofeou. ha
mihi imperare poflent. V. 389. Ono7ot jam Scholiaftes refte explicuit per d a -n t^ , et oncet per cvr«f. Cum fententia comparandus eft v. 1097. in P lu to Ariftoph. vbi mulier u r n t f M i r d f t d p ti^ a K iu n $ o r.
73
n o A-
, tf/SS po; * K97 tfv?
Atw^r/ou,
XaAot ToKsvcriv e tn o rx s Svpapevois. Su' cT, /2 r x X c u v x , rots K ^ x vsa t /z'4 p ^ X # -
B?A«
7retreiv 7T(>qs x ^ x s ., eX km< tcu t s < tcv T fy o y r x % ^ » r x t Ttqcs Qlxv a^B pevvi,
A r x fip m jffc u ZTrxa&etir j x
r ’, ejc 7r«<ry
405
f y x x ‘o v c s pii <rv y ‘ y y x ? xfyov.
V. 408. Brunckius poft Reisktum et Mufgrauium interpungit poft 7rti<ry, vbi Steinbrychelio interprete hic eliciendus eflet fenfus; quae tibi accident; fed mea tu catie qttaefo. Etiam cod, Mofcov. confirmat hanc orationis incifionem, cui infuper adhuc fauere videtur formula p $ r i y , ab/line, quae blandientis adfeEtum continet; docente fummo Palckenario ,ad Phoen. v. 535. At enimuero quodnam ex hac verborum conftruftione, quae mihi faltem fatis videtur contorta, fenful accedat commodum, in praefentia nondum compertum habeo. Ample, flor itaque vulgatam le&ionem, quam bene iam explicuit Scholiaftes: noti ru y j , pn tmvtc». f%trctt. V. 4 0 0 . Xlj tropott: ego quidem lubens a filia mea nunquam auellar. Sed graui vultu et qui folus impe rantem domini vocem prodat, regerit Vlyfles Hecubae, extre mis adhuc viribus refiftenti: neque ego certe filiam tuam relicturus abibo! V. 402 - 408. Prima haec eft pars orationis Polyxenae, qua matrem a repentino mor tis confilio reuocare ftudet. Conuertitur autem ad matrem,
ad Vlyffetn et rurfus ad gene tricem , v t vbique concitatos animi adfedtus temperare et pacare queat. Notent ante omnia tiron es, quos viuido pulchri fenfu inftruxere Mufae, crefcentem orationem et tenerrimae pietatis fignificationem. V. 403. Placide qui dem ignofeas m atri, Laertia de , quam iufta indignatio excitauit. XaAw eft concedere, et quafi ius futim foluere. V. 404. f. Oftendit nunc PoK. lyxena
74 A2A’ , <2 ^/A»f poi iw r e q , 4 1 0 A o f, K9H 7ra^eixv 7T^gt(3x \ s7v ttog^
i
*
S i s 8 71OT CCvSiS, Ct/kcG VVV 7l0G\'V~CCT0V K k t Ivoc kvk \ ov & ijA/8 7r^ocro^o/xM. T ih o s SI
rw v epa>v 7r^oa(p^eyixccTav. w reKBff
r
Mret/M Srj xogtoj — EK.
V. 409. Bene BruncH exterminauit Ie&ionem Aldinae ifflsav, qiiae male faepius Dvrifmos inuexit textui, legitimam ex membranis fubftituens fcripturam, quam codd. etiam Mofcouienfes probant. V. 41 r. Quam iam olim ex duobus codd. Leid. euuigauerat leftionem l^alcktnarius ad Hippol. p. 139. 7TMvsoit<», pro vulgari hia tu itcMSOIT», hanc etiam Brunckiatfae et Mofcouienfes membranae confirmarunt.. XC 413. Nonnulli codd. lyxena, inanem efle fine viri bus iram , fi domino fuo etiam refiftere conetur Hecuba:: fa cile enim fieri pofle,. v t manu V lyflis, ftov /3^«%<orof ,■ qui iam minatus fuerat (v . 225.),. fe vi eam a filia diuulfurum efle, in terram proftrata inde coris vulneribus contaminetur.. EAxwrctr, dare occationem vul n e ri, plagis atque iftibus fe exponere.. V. 408. Omnia illa tu neutiquam perm ittes: funt enim aetate tua plane indigna. V. 409 - 414. Sequitur alte ra pars fermonis Polyxenae,, dulciflimi adfeftus pleniflima, in. qua. vel paucis admonere
iuuat fcholarum magiftros de iis , quae acutiffimus pulchri iudex praecepit ad infignes Aeneidis verfus, pofle nimi rum tironum- indolem ex eiusmodi locorum leftione optime diiudicari. Cogitanda hic eft regia v irg o , v t manum porri gens m atri, lachrymabunda il lam ample&itiir, v. 410 - 4 1 2 . et dido vltimo vale,, certa mori floridam dolet iuuentam, ex qua excedere, cogitur, v .4 1 4 . f , Caliginofos autem putant locos infernos, quapropter foli et luci vale dicunt, qui exeunt ex hac vi ta. Confer, cum v. 412. Oed. T.
EK. n 3uyctTF ^, ifaeis d ev (fidet dxtduiroiJieV' 4 r 5 TIOA. Avu/xcpos-, dvvfjdvcaos, wv fd e % $ v rv%e7v. EK. O ik t ^ k <rt), tskvqv' cc&Xix J‘’ e y d yuvq. IIOA. Exf7 <T ev A.i $8 Kdvopcu % w $s tre&ev. EK. Oi poi r l dfdffci) j 7To7 rehevT^aa> (iiov ; nOA- A#A»j SayS/xo», 7totr^os 8<r' eKev&$8- 420 .EK- H/xf7f Jt- T w n p w r’ a p p o ifo t renvcovK, 2 n o A. 'V . 415. V . 421.
Codex prim us Mofcou.
Sovktvtruptv.
Brunck, x i r r f a t r d y dlppapi t im u i , qui particu-
iam Sij ab inepto librario ad fulciendum verfum additam efle iudicat. Sed iure huic m utationi, quam n u lli confirmant .codices, fe iam obiecit
Stfinbrtfchel. T . V. I I 83 u t $u>i, TEAtvToilv r t ■nfo<r(3\v^/ati[M et Antig.%o%. vlcctn Si cfdyyat Xtuarovirecv dtklov, x cv troT* V. 413. f. latn finem accipe compellationum noftrarum. Verbis .abiturae P o ly x en ae, dirupi S i nalru , adcurate refpondent fermones D arii, in Per/. v. 841. ey» 3’ OdTtipi yHf V70 £o$OV XOtTCtf. et moribundae Antigonae v. 8 16. *v^^tv<rw. V. 415 - 421. Hus~; iv <pdtt SovKfuroptv. T u quidem li bera ex hac vita difcedis: ego autem , quamdiu adhuc vixe ro , iugum feruitutis traham. In dialogo Tragicorum obfer-
uandum e ft, quod iam alibi notauimus (yerf. tbeod. p. 2 9 .), quamlibet perfonam fuam perfequi fententiam, alterius licet interpellatione abruptam, et in fummi potiflimum adfe&us Signi ficatione .luis animi fenfis ob« temperare. V. 416. Fruftrata fponfo, quem amplefti debue ram. Antigone moribunda ,.,v. 8 I 4. f. OvB’"iTriVupQlilOf 7TU p t T/f tpvot v p w v . A rgutantur, qui .Polyxenam .hic ad Achil lem refpicere putant, qua de re vide Excurf. I. V. 418. tv aSfiv Ktiropcu, fc. omu feu S o p u , quae frequens Graecis cft ellipfis. V. 420. conf. cum v. 356. Seniam fe v o cat.
7* nOA. T/ <TOI TT^QS Exro? , tj ygjovr erfa 7ro<riv; EK. A yyr^s 7rci(Twv aShinrccriiv fyl, $lag t n o A. £1 Sffva, /xasoZ 3 ’, w/Z 425 EK. £2 rns ctya ^vyotre^ aStioc? rv%^. noA, quia captiuitate libertatis iafturam fecerat, licet feruilibus nondum defunfta fuiflet labo ribus. V. 421. Quinquaginta filios habuifle Priamum vete res fatis vnaminiter teftantur. Vid. Hom. II. VI. v. 243. fqq. Troad. v. 135. f. Ae11eid.ll. v.503. et interpretes ad Hygi num p. 169. ed. Mtinck. Anguftius tamen hic diftum efle 7rsnm»rA a Tragico, vel exinde patet, quod nulla alias mentio fada eflet filiarum, quum tamen manifefto ad Po lyxenae iafturam refpiciat He cuba. Erant enim Priamo, praeter quinquaginta filios, ad huc duodecim filiae, II. 1. c. Sed numeros non anxie curant poetae : vid. Aen. II. v. 501. Plerosque ibique Heynium. autem Priamides ex pellicibus natos effe, res ipfa loqui tur: incertus tamen e 11 nume rus liberorum, quos Hecuba fit enixa. Scholiaftcs ei nouemdecim, Cicero autem Tufc.
!• c. 35. feptemdecim adfignat. Particulam 5*)' optime locum fuum tueri, fi non fatie , fed pro •)$>] pofituin, iam verta tu r, quam potcftatem innume ris iri locis obtinet, bene demonftrauit Steitibiycbel poli Weidlingiutn. V. 424 - 431. n complexa vinis matrem haec vide ad • loquitur. De v. v. 144. et Thotnam M. v. p o lw qui locum noftrum laudat. V. 425. £1 r«f «’«£ov &vyocrt(> 0 filia intempeftiuae et aerumnofae fortu nae! Coniunxit vero poeta duo epitheta amplificationis et admirationis caufa, quod iam in limine iuuentac, honoribus regiis nondum potita, tantis infortunii plagis percufla fit. Nos fere pari modo: 0 Iam* mer - 0 Vngluckstocbter! V. 426. Singularis ell Heusleri in hunc verfum obferuatio, v. pro falutandi formula tempore-
77 nO A . Xcwf', co TfxSfftf, %cfye Kourcatyob r spei — EK- Xo«fa)cr/y a?Ao/, <T &k e?tv ro^e. IIOA. O r ev ^ /A / tt^to/sILAuJa^w EK- E/ $ V ‘ d^t^M <F’ ade 7rccvrcc ^ u^ vxm . IIOA» Z # , W Savxays op-pa avyKKeitret To crov. 430 EK. Te$Wfx eyw ye, fftfv &ave7v, kommt v7Ta. K 3
IIOA.
V . 416. Perperam legitur in membranis et editionibus quibusdam */*•!.
Neta enim eft loquendi form ula,
/*0 *, v t iam S cholij.
fla monuit. V . 427. V itiolam efle vulgatam omnium edd. et codd. leftionem., % oii^aunv, iam K in g iu s , Falckenarius et Steinbrychelius viderunt. Emendarunt itaque X c tty u r w » 3 u a m
feripturam etiam B runckius in
textu repofuit. Atque id quidem optimo iu re : quamuis enim defendi poffit leftio vulgata, ab omnibus codd. confirm ata, vt attice indicatitius pofitus fit pro fubiunftiuo, meliorem tamen fenfum fundit emendatio X o tl^u triv , quum facilis praeterea fit lapfus ex a in ov. Sed textus iam Scholiaftae temporibus corruptus fue ra t
cum B runckianis
etiam exhibent codd. Mofcouienfes: vulgabatur autem
T o it
ex vnico cod. Leidenfi re flitu it Palcken. ad Phoen. v. 621. In omnes alios libros MSS. et impreflos irre p fit manifefta g lo fla , %«$<*, quam forfan iam Erafmus fuboluit vertens: iftu d haud m a tr i eft datum.
tempore antemeridiano, v. vyi» autem vefpertino a Grae cis vfurpatum fuifle, qua ex re colligit, Polyxenam ante meridiem immolatam efle. Sed illa adfertio aliis argumentis fuffulciri aeque debuerat ac potuerat. V. 429. Haud eft m irum , fi H ecuba, tam mul tis calamitatibus perculfa et
fomnio infuper terrrefafta, de falute vnici adhuc, qui fuperefle credebatur, filii dubitabat. Videre autem eft in hoc loco artificium p o etae, qui vel vnica fententia viam fibi ftrauit ad duplicem dramatis a&ionem coniungendam et maritandam. V. 43p. Confuetudo apud nos etiam obtinens, vt confangui» n ei
7« IIO A .
K<?jU/£’ ■> oJuacreu , /x’ ,
kx^x
Tfe-
ttK ois ,
X lf TTfsv trp x y tjy x t y lnrerv\KX K X ghxv ®^voi<ri /u ijr^off, Tyvfis r e m w yoois. 4 3 5 S I (pw s' '7f^oaei7reiv y x g <rov ovcpt e£&»l /m i ' . M e r ^ i S 8$ev, 7r\tjv ocrov %^ovov fy(fi8ff Bctiyco p s r x f y j
7rvqxs :EK.
V. 4? a. Sic Brunck ex membranis, adftipulantibus quatuor co dicibus Mofcouitnfibus. Vulgares edd. a^Cpid*. jrszrAo»? x«£«. V. 4J4. Codd. Brunck. et Mofcou. [M jrtff: vulg. edd. ptdTQOf, Vnus e membranis Mofcou. con firmat noftram ieftionem , quam Brunck ex codd. dederat. Vulgaris feriptura eft, tijf 5’ »t ' sxtmjw». nei et cognati morientis ocu Ingenium, quod quam frequen los claudant. Plin. H. N. ti ffime eiusmodi venatur ver L. XI. c. 37. Morientibus ope borum oppofitiones, vt ora rire (oculos) rurfusque in ro tionis color augeatur. .Vide go patefacere, magno ritu fa ad v. 612. ctum e fi, ,ita more .condito, V. 432 - -437' v t neque .ab homine fupremum eos jpectare fa s f i t et coelo non ■TrtirXQit x a p e , per enallagen, ofiendi nefas, Mifere .rurfus pro ccpc<?i3-. xcltft isinKavg. In argutantur in te rp re tes, qui tironum gratiam notatum fit, «/*/*« politum credunt, quia jreTrAflk, quafi Te^n-AoV, fuifvnus oculus claudendus :fuiflet ,fe magnam et amplam vellem, a Polydoro, alter autem a quae laxitate fua circa corpus Caliandra. V. 431. Iam ita fluctuaret, et dextram tantum miferiis opprefla fum atque manum cum latere et humero circum fepta, vt dolores mor oftenderet. Tegi autem cupit tis mihi non amplius fint me ab Vlyffe, ne quis eam videat tuendi. Formula autem, rt&vwct, moerentem aut folam cum rege .Ts^iv tragicum fpirat euntem. V. 433. Priusquam immo»
79 EK«
0 / eyw ' 7tqo\& 7ra' AueTfi»
e/xS jueAty-
£1 S v y a fT ff, «xpe» / W f o s j enretvov % e ^ x , A o f pvj A/tt^ s- /x’ otTomiT. a’7r<wAo/x>jy, <£>/Ao».
440
H s - r>jv Axuouvotv ^uyyovov A io< tko^ oiv, EAevjjv 7(5c//z<. bcc xc&Awv y c fy cppccrcov Aia%i^<x Tgolccv ciXe Trjv evbupovce.V. 44?. Cod. primus Mofiou. habet Ityv pro tm», quae vox fuperfcripta eft: male. im m oler, iam contabui moe rore , et matrem infuper luftu liquefacio.' Quibus verbis pro nuntiatis cum Vlyfle digredi tu r : abitqra autem fequentes edifferit verfus. V. 435. f0 fo l' compellare quidem no men tuum mihi, licet: fed non longius vfura lucis fruar, quam vsque dum Achillis tumulum attigero, imminente ceruici gladio iam excruciata. Omnia ornate extulit poeta- Vid. Antig- v. 879- f-
dicit H ecuba, qui omnibus familiaris efle debebat, in poftfcenio aditans,- nifi fuae fibi partes peragendae erant. Vid. praeclaram Ilgenii differt, cho rus Graecorum qualis f u e r i t , §. 2. et 3. Sciente hic matre, v t iam animaduertimus, ad im molationem deducitur’ Polyxe na: fed aliter res agitur in Troad.. v. 619. f. V. 441. f. ilj EAtv>jv llo//x«, fc. d ita . Kopivqv. Aid Kothuv op p d tuv t it e T^olotv. Pulcherri mos Helenae oculos etiam alio V. 4 3 8 - 443- Quas Hecu loco celebrat Euripides, Troad. ba nunc emittit querelas, eas 767. Hifce enim v. 890. f. poft filiae abitum , quem cum d ifu acrS^Mv o p p a f , t£ecift7 animi fere deliquio v id et, ef- 7roMn, X’ olxovf. Con fatur. Avtrow f/*ev /xiA>j : vt fiat aute m m a g n a m pulchritu in H om ero, de virium iaftw- dinis partem conftituere ocu r a , quam moribundi perpetiun los : quamobrem per eos amo tu r in agone. V. 440. a 7 r ty ^ s - rem, ceu per feneftras irrepere,, ( W q>i\ar. haec ad chorum’ credidit Plato.
' XOP-
445
x.
A u^O C , TTQVTMS OiVQOt,
A r e T t o v r o r i r o ^ s n o /u g & s © o d s CCK06T8S £7T dtyjJM Xlp.VOl.S->
Ilo ? p e r d v p e X eco v T r o f f i r y s } T t o $&XoffUVOS 7l(d)S OiXOV
K r j/^ e T r’ a< p/£o/zc«; 45°
H Atwf/oiw of/xov c & K t H
<£>&iddos, ev&cc T o v K o o ^ lfr-
■TOOV V$OC.TWV 7T0tT£^06 c& cw w &7ri$ocvov T e is q u em fecutus eft B r u n c k iu s :
atque
h in c feripturam quatuor confirm ant m em branae M ofcouienfes. o t r i f , cum duplici Schoiiafta.
E dd.
V . 44$.
M u fg r u u t u t i ,
V, 444 - 4*4. Dedufta Vlyf- ciam deductas! Vide M attJefis manu Polyxena et Hecuba fitim p. 43. verf. theod. fimidoloris impotentia in terram lesque Hecubae querelas in proftrata, iftae Choro datae Troad. v. 190. feqq. 13«™« ltint p artes, vt cantu fuo fpe- aev^x pro irorrla. Sed multa datores ad Talthybii vsque eiusmodi feminina adie&iua oc aduentum detineat. Agitur au c u rru n t, vt , tem res ad littus, prope tento profftyW ’ ecygict. V .447. ttq. rium Agamemnonis. Flant fpi- ^ivu, transfero, veho alium : rantes ex alto v e n ti, qui a 7ro§fv'ojwai autem , me ipfum, choro in ludus focietatem aduo- proficifcor. V. 4 5 0 . O^pof, cantur. Eft autem fenfus to proprie, portus arte fa d u s : hic tius odae : fi tam male agitur pro toto littore. Aco^ij, ha ud cum regia virgine, quaenam dubie a Doro, Deucalionis filio: nos quaefo exfpedabunt cala Thefialia, quae olim alia pars m itates, ventis hifce in Grae audiebat. Thefla-
r ie J /c t A n r w i w ; A w i f f . oi. H
rottrov, d K i ^ e t
455
l\di7ra 7r?p7rcpfvctv r d K o u v x v ,
O m t ^ oiv 'V. 454. et 455. edd. .antiquae cum-codd. Mofcou. in vnum con jungunt atque fic etiam v. 464. et 46$. qua quidem copulatione omnes textus et metri tentationes potuifient euitari. B a ttitr enim atque J'oup poft Valcktnarium (ad Phoen. v. 6 4 8 .) et Kingium ex duobus codd. Anglis reponendum flatuerunt, t « ; ycatf. Hanc certe Jeftionem Brunckius in textum recepit, ne verbo quidem in notis de mem branarum fuarum fcriptura addito, quod omnino debuerat V. C. Ego quidem , fummo omnium codd confenfu fuffultus , noftram leflionem, quafi vnice veram ,.am pleftor, alteram autem , roct y v o tf, pro gloQa liabere, cum ob additum articulum, tum ob dubiam admodum mem branarum Kingianarum auftoritatem , nullus dubito. Qui autem metri forfan folutionem nobis obiiciant, hos ablego ad Phoen, v. m . et 645. >vt cum noftra fcriptura in gratiam redeant. V. 455.
Duriffime -varcuv cum ti& at iunfturus tentat Nufgraue,
pro varov: cui fufpicioni tamen locum concedit B runckius, condruens trS -» pro t i ; twi' intlvtjv, — q u a e impeditiflima verborum confecutio , quomodo Viri fagaciiUmi calculum obtinuerit, vix diiudicari poteft. T h e fla lia , a P hthio., N eptuni filio; ^><x'f<raA« in n u i, S choliaftes audior efl.
A n tS a va f,
Theffaliae flu u iu s, in quem elabitur E nipeus e t v terq u e tandem in Peneum . V id. Ipbig. A . v .7 1 3 . C red id e ru n t .eum p ro p te re a adpellari ira■rt^ct, quia p ate r fit aquarum P enei. F a lfo : nihil aliud enim fignificat, quam tv tfiv j. N ega
ri ceterum n e q u it, refpicere interdum poetas in ornandis flu m in ib u s, fluuiorum D eos. Sic in Troad. v .2 .2 6 . f. audit C rathis fluuius , xcrAAiyevan' O 7rvfrtt/aiv, irttycuri r^tefav. V . 4 5 5 -4 6 1 . Senfus e t o rdo v erb o ru m : f p i rocAonvot», «AiM^ei vwitof, itzy.itnp,via,v, ex o"» L
mis
8a
--------------O/itTfotr [itoTccv e%a<rccv omoic, Is& ct 7r^MToyovcs r e (poivifc, AaCfivoc &'
460
xvt<r%e
IlTC^OUS- AaTC/ (ftihcC , Sl^ivos
V. 4,7. Pro oiXT^a» Mufgraue coniecit, \wrow hofpittm, adue* nam, vel SexTiji* aut 7rfci'nTW , quae omnia funt foecundi ingenii ex ercitia, praetereaque nihil. V. 459, Ed. Heerwag. et Opor. d v i m pro cmTirj i. q. aripcfi ab «vta t furfum mitto, quod verbum omnino de (picarum et ramo rum propullulatione vfurpatur. Phoen. v. 946. f. y tj , ij ^^urOTrifAijy.x 5’aX vk m x /n a v olvijx.lv. Commendatur inCuper ifta leflio regulis criticis : nolumus tamen aliis ex rationibus a fcriptura vulgari difcedere. V. 460. AaT9i (fiAae irraiftovf, Heath, et pofl eum Brunck, Praedaret Mujgrauii conieftura: A«rc7 $ iA 0 , Latonae amica. Sstr^sTwr , iroftw tit tlf >n<rov, «r&Ji x. t . A. Oixto» eft vitae genus, victus quaerendi ratio , v t fiiorof , quod voc. a /3/oy probe erit fcccrnendum. Pulchre autem circumfcribit Delum infulam , quae in fuga Latonae a Iunone exagitatae primum c mari emer gebat atqde tunc demum fiebat locus S«A9?, qua cx re etiam procul dubio nomen habet. De lauro in Latonae honorem pro germinante nota res eft, de qua vid. Callimach. hymno in Dia nam , Scholiafles, Hom. h. in /typoll. et Dianam, aliique. xjic
/3 iot «
7Tro^9-ovf, fuftulit in altum , pro tru fit, olvu tr% t, eleganter de x-fwToyorov palmae genefi. Schol. ttvi&kolwocv KKot^ovf. V. 461. Kyothpta vul go de partus leuamine expli cant, quia parturientem Lato nam laurui, palmaeue innitentem fibi cogitant ex v. 117. hymni Hom. in dlpoll. <PoI»iki /3oIa i Me lius vertitur decus laetificum, ornatus, obleftamentum: «yaAKtr&ai enim cft delectari , Od. IIT. 433. De vulgari v. iyothix» fignificatii confidendi funt, Timaeus cum eruditiflimo inter-
83 n J /v o f clyct,K{JLoc oloc?, Suv A>jA/cm r e ntn>ca<TiVy h^T8)Jlt^0S T8 Secis X^voectv a^7ruKc6, Tofcoi r eu A o y fa w ;
455
fi'. H n a ^ a j o s - 6V ZTcA«, T x S K C C ^lSl^B A&O6y alces ey nfoM w 7re7rKa) Zeufcopai oegpoeri 7TmA8S 9 Ev ^c c ^x X tx ia i 7TcikIA-
470
ASff ob&onfoxoKri n i v e u s ; L 2
H
V. 46?. Copulam T£ delendam putauit Reiske. V. 466-474. Varie diuiduntur verius huius Strophae in editis et ineditis. Textum noftrum occupant diftincliones Musgrauianae et Brunckiattat. interprete, Ammonius v. £««■ vav, aliique. V. 4 6 1 -4 6 5 . An cum Dclienfibus puellis Pellis in hono rem Dianae cantibus interefle cogar, aureum Deae redimicu lum pharetramque celebrans ? Virginum enim hymnis quotan nis Deli, honorabatur Artemis, quibus fe etiam mulieres (v . 919. infra) Troianae interfuturas cogitant, id praefertim molefte ferentes, quod, patriis Deabus re lid is , aliae colendae
ell - ornatus ex effent. auro faftus gemmisque diftinctus, quem in capite gerebant mulieres. V. 466 - 471. Ornate Panathenaeorum mentionem iniiTirones haec cit Tragicus. habeant. In magnis Panathenaeis eximium veftimentum, cni Mineruae et alia fortia fad a intexebantur, cum folemni pompa obferebatur Palladi. Ad hafce piduras variis coloribus diflindas in primis idonea erat Titanum
U
--------------H T/rccvcov yeveow , T x v Z e vs clpfyTrvga) Koipiget (fthoypa> K g o v $ a s j A v n ^ . ff.
475
£1/ piot rexeav e/M>w, £L /xo/ T r o trty w , yfio v o s <&’ , A V. 476. Cod. Mojcou. p c c tt^ v l
Titanum certamen, in quo Min e ru a , iundis ante currum equis ( Ion. v. 1 5 7 0 .) , *n fubfidium patris adproperabat.Peplus ipfe a virginibus texe b a tu r, feptimum annum iam attaclis et vndeciinum non ex cedentibus, quibus duae prae ficiebantur, oifpn^o^oi nuncu patae. Vid. Meur/ius Panatli.. c. 17. e t 18- atque Heynius ad C ir. v. 21. ed. nou. E* xf'a> srtirAw, forte ob clauos aureos, quibus peplus erat interftin ftu s: candido enim co lore fuiffe traditur.. V. 470. f.. risix»AAovo-’ fc. irlirKw, iv J. qui eft datiuus inftrumenti. ILjwj, eft ftarnen, «»&ex<wwr» croco tindum . Vfurpatur au tem x^oxtoj de quouis fplendido et lucido- colore: inde Hwj xgoxa^rfzrAflfxgoxeflf « f iTroad. 8 5 5. et xgo-
xta» 7rlrot\a', pulchra florunr folia,. Ion. 889. R ede itaque G raeuius: «y$oxfox«/ v ip w , licia diuerforum, fcd lucidorum, colorum.V. 4 72-474. /o pire , occultare: (PAoyp-VKOipl£eiv» fulmine ita profternere, vt quafi fopiti inertes iaceant, Phoen. 191. Tauris conqueri tur Iphigenia v . 222- quod in Ponti inhofpitalibus habitet re gionibus, vbi nunquam frofr »V ««AA^S-oyyoK Ke$x/S< E1«A. AaSoj A t &ISos «»X4u ttoikIa Aouo-cc, animum oblefta* re poffiu V- 475 - 483- Karttilntreti u m / u , penitus diruta eft et incendio deleta. Vid. v .9 1 0 . et Diclys L. V. KtxA^uaw SovA* ferua vocor, v t v. 552. Scholiaftes minus red e pro MKM<ropcai pofitum credit. V. 483.
A KX7TVm uxTege/TTerxi Tutpopityx, ^o^Ikt^tos Y tt’ A^yelay’ eyx $' iy 480 xfxAtjpiotf Eflvx %&ovl AaAce, A/ttSo-’ Aalxv E ’ v^7T c6s S^x7rouvxv ,■ A & xg x r A/Jx &xAxpc8fi T A A- IIS TilV XVXffVXV % 7T0T 8<rxv IA& 485 JLkx& iv xv efcsvgoi/xi, TfwaJff tcogxtjl XOP- AvTfl 7re\xs tr8, va>T e%8<r brl %&ovl, TxX^vfiie- nefrxi, fcvyusKA&crpceyii ttsttAoig. TAA. £2 Zeu,/ t / Ae^wj TForegx <r xv&p<jo7r8s ogxv ; L J V. 482- &t£<x7rvccv Musgraue et Brunck ob metrum. 483. In Suppi, v. io2s. Euad ne a rupe defultans in flam mam , fimili ratione:: corpo re meo iuxta maritum polito Tlt^cpovtietf v^ai' &et\ccptoiif, V. 484-487. Sequitur adus nobiliflimus totius fabulae, quo felicius forfan totum drama finire poterat poeta.- Sed de hac re infra latius difputabimus. Hecubam1 v. 443. cum maximis doloribus fodantem reliquimus: hanc velle fua inuolutam et in terram adhucproftratam offendit Talthybius,Agamemnonis praeco , cui
H
magnam narrandi facilitatem animique comitatem in fabulis fuis tribuit Euripides. SvyxeKKurpvni trfvAois: quae i n Aefchylo reprehendit Euripides, Rau .v. 942.- quod Achillem et Nioben veftibus obuolutos in fcenam produxerit, ea ipfe fecit hic et in Suppi, v. 110. vbi Adraftus obte&o capite verba ferit cum Thefeo. Sed Ariftophanis tantum fcurrilitati for fan illa debentur. Carpendus V. 488 - 491forte videri poflet Tragicus, quod ab homine,, quem Hecu bae
3« H N ' » ' 1 ite M C « W « K»KT?iSa/ n x tflv 4 9 0 'fr v J ti, S m S r r a t J a i/x m ir e * n u y b w , Tu'x>tv V. 489. jBruiick elvTOvf, ex Reiskii et Jllusgrauii conieftura. Offendebatur nimirum tribus fK 7T«$«AAhAov pofitis «AAwf, pctTfiV, 4/tviij: quorum poftremum iam fententiae fatisfaceret ex fuo iudiclo. Sed apte tantum coniungendae funt voces. Codd. vnanimiter cum edd, «AAwf, atque fip etiam Scholiaftes. bae miferia plane non tangat, v. 631. 5-ecu Se Sugov t?iv euverba pronuntientur, tam ve rv%t«r /ty r o v f, ita defperanhementis adfeftus pleniffima: tes et miferiis opprefli infitiari fcd cogitandus eft Talthybius folent prouidentiam diuinam. Polyxenae immolatione iam Iphig. A. v. 1034. S’ iio-i 5-eo/. commotus et tam infueto ad- Quinctilianus de immatura confpechi denuo perculfus. V. iugis duorumque filiorum mor 489. f. In verbis coniungen- te conqueftus, Inftit. Orat. dis hariolantur interpretes. N o L .V I. init. Quis non oderit bis ita .videntur conftruenda: hanc animi mei firmitatem, fi $ A t£«, /xocrijv «AAws So^ctv quis alius in me eft vitae vfus, TijvSe KtKTva-^oti x. r . A. quam v t incufem D eos, fuperanne plane falfa eft opinio, quam ftes omnium meorum ? nullam fib i induerunt homines, effe terras defpicere prouidentiam Deorum genus, et fortuna po tefter? Claudian. in Ruf. L. I. tius inuigilat mortalibus? v. 19. fq. Saepe mihi dubiam Awj (uaTijj' ponitur attice, vt traxit fententia mentem, Cura et »AAwt: vid. Berg- rent fiiperi terras, an nullus ler ad Vefp. v . 924. et Schol. incffet Rector et incerto flue ad Plut. v. ag. Cum fenten- rent mortalia cafu. Iutiat etiam tia ipfa innumera in fcriptori- adducere verba maximi regum bus facris et profanis loca in hiftoria belli feptennis: f i poflunt comparari. Sicut enim la Providence abaifle fes rigards bene agentis et fperantis e ft, fu r les mifires bumaines ~ laudare D eos, Septem c, T h.
Tu%>?y de 7fccvTcc tclv tyo T o ~ s l i w w 7 t E f o ; O v% J J ’ avacrdoc twv ttoA u^ uctwv $ (W y w v j O u%
H tfccpU T8 /xey’ oXf^ia ftcepcei^
Koci vup 7Tohis p t v •rtcitr
dve^K ev 495
A u t ii Je J&Atf, y ^ a u s - , cc7rocis, eth %& gvi K e T rax , novet (f)v ^8 ffx S v ^ v o v xccgcc. 0 e u , Cftev’ yt^c o v p l v e l / / ‘ c p a s <? epoi SceveTv E fy ,
a l t r i c e , Tre^TTeaelv r u % # r iv i.
A v facta’ , w b fa ijv e , ntoi p e r c i^ a io v U A evgctv e7rcci§e, ncy r o ■ffcc^.eunov nccgot.
500
E a ‘ T is u r o s <TMpOt TUpOV 8X eoo K eta & o ttj r l nivsls p , OVS E t , hv7r&pW7]V} E K.
TAAQ.
V. 491 - 500. 4*^flv<ra x.ofax, de commaculans ca p u t: foedae labis adfpcrfione, Orefi. 1411. Nolim tamen ex lioc loco colligere, Hecubam ad ludum fignificandum caput pul vere confperfiffe, quae folemnis mos fuerat orientis: quum enim humi p ro cubui flet, cafu fordibus obuolucbatur caput. V .497. Senex quidem f i m : fe d tamen mihi contingat movi po t i u s , quam cafu tam fo ed o et atroci implicer: vt rede S teinb vy ch e l.V . 498. [xncc^a-iav7tKio(>ctv tn a t^ i in altum tolle la tus tuum : ptro lp -io f fublimis,
qui ex loco humili in altum Sic fere Latini; transfertur.
rapio hominem fublimem. Com parandus eft locus fimillimus in Troad. v. 466. fq. vbi He cuba fuis etiam infortuniis perculfa fe fuftinere non poteft fed in terram proflernitur. V. S01 - 504. Ptouolutam in terram Hecubam, vt -folent lugentes, qui lucis adlpedum fubterfugiunt, intento brachio erigere conabatur T althybius: retundebatur autem ab anu adflid a, quae omnem praeter ca lamitatis fenfum amiferat. Ea eft particula admirationem et indignationem exprimens vt v .7 3 3 . e t 1116. T/ n i v u f p , quare miferae mio fn ii,
T A A 0 . TaASu/3/os’ w w , AavaijJSv vJTJfferflff AyxptEpivovos T t i ^ x v T o s , u yvvcu ■> pierx. 5 ^5 EK. XI (plA rxr , x g x Kolp evnaqixfcou rcc^u AoxSv A% cuc7s v A S e s } u s ( p lf xv Aeyois. Z7Tev^ u/jiev , eyxovwpev ‘ 9jyS poi, ysgov. T A A 0. S w 7ra4^x nxT&xv&axv x s Swxpys-, yuycw, H kw /ZfTWTft^wy (TE’ 71^71890) $ E/XE $ 1 0 buraol t ' A r ^ fio u , h#} Aexc A%xikos» O//xc/, r l AE^ets’, &n x f x s ^ xvh^ emss fj/xas-, xT ^x ayptxvxv KXKXj OAwAar, ja 7, f i , pyrgos dg7rxa&si(f .toro' H//.e7s EK.
1, quisquis etiam 'fis, -quie 'Vid. Aiae. v. 811. et Here, tem inuides? Eadem eft Her f u r . v .5 2 1 . V. 509. j u t w a «re, non ptranahovptvef, culis moribundi querela in Trachin, v. 1105. f. *« rt p , vt h. v. explicuit Scholiaftes, .fed conueni te , adii te , vt t £ r i p t Suo-pot>ov iuvxtraii ' n» p w 4/ttvtis; v . 503. f. Ea Suppi, v. 90. ju eraj-j/x " dem formula Troad. v. 238. V . 511 - 517. t / Aeaeis, avT4»a3 v Z?ioj Skw, ksivoe a yyehuv hcyov. t ) tou, t I h t y t t i , vt re&e Scholiaftes. His quidem v er V. 5 0 5 - 5 1 1 . Vel exinde bis non fatum dolet Polyxe p a te t, quam vehementer cum nae; fatis enim iam indulferat filia mori cupiat Hecuba: omne triftitiae; fed quod fibi mortis aliud leuamen reprimit mortis beneficium non contigiflet. V. confilium. A orov* h. e. xacrx 513. f. ca«A« j , periifti itaque, to Soxjcf feu Ttjk In o filia! Moderatis iam animi v. 507. v id e, quam bene defi- adfectibus et reprefla doloris derii vehementiam adfequatur impatientia viam fternit T al oratio. Eyxovtiv eft ita feftina- thybio ad ipfius caedis narra» r c , vt puluis vndique excitetur. tionem et fingula immolationis momenta.
89 HjUfTr J ’ otTtKvoi r w r l r * a> rccKonv eyw. n<wf xo/ wv e^F7Tfa^ccr’ 5 f y f cuM/jitvor,
51S
H 7T^os To Seivov JjA ^e^’ , a>s e % ^ « 'v , y t^ c y , KTHVoyTFS-; f»7Tf , T A A 0 - A/7rA(2 /xf
s A?£wy (ftiKa. <?ccx^u« Kegfolyou,
yuvou, yrcu^ci- o ix T a ' yuy r e y x ^ A sy x v k x k x T e y fy v to ^ oppix-, 7rqos Tcttyw £T, ot’ w^ . uto. 5 2 0 na^J/y piev c%kos 7 tx s A% aikS g^ayrS I I A r '^ 7r^o Tu/xjSs, avis kg^ s fth c r^ a y a f. A«/3t»y J" k y y k . M S 7txis ncA u^iy^v %Ffo$-, E ^ t r ’ szr’ « x f8 % w p x T o s, 7itK xs J" s y a r A fxto/ V. $to. Reisit conieftaiut: 5T$o'f t «4>« vW jtAvto, oculus meus meiTus erat laclirymis: fed elegantiorem pariter ac veriorem fenIum parit leflio vulgata. V. 521. A^ai/icov t Bruntk. m omenta, quae praeclaram huius dramatis partem conftituunt. A n w Toujr/ <re, etiam te orbata: oa-ov to' xaroc <rf. Hetislerus politum efle putat pro to ojtio-», in reliqua mea v ita , quod non parum languet. V .515. i& rfc l% 0 n , h. e. *4>ovstxrare: vide ad v. 369. A/. Jov/ttro/: pudoris tamen atque reuerentiae virgini debitae habuiftis rationem? i nfoc to' itivov f a b iS ’ ’. aut plenas odio veftro atque inimicitiae immi ttitis habenas, vt lenta et cru-
deli morte fetis ?
eam
excruciauif-
V. gT8 - 5^4* AittA* /zt Secutu» Jcs^Savoc/, or nate, p ro : bis mihi elicis lachrym as, iubes renouare do lorem. Atyaiv xocxx, narrans filiae tuae caedem: ^0'5 TaJpai fc. ertyg a , laclirymis irrigaui oculos m eos, quum immolare tur. Atque nunc repreflb te neriori mentis adfeftu, ad ipfam narrationem animum adpellit Talthybius, in qua v t nihil praeterm itteretur, ab iis iatn M ordi-
90 525
A fkto/ t ’
«exf/rw veotviat, iMtrxp triis Kot&efyvTes %efo~v, 'E<T7roVTO' w f^ E S <$' EV %Efob /\Ci/3aV ^7TC6S TLxyx^vaov-, e ^ e t %«£, ttcwj- K%i7^a)s Xoixs: botvoyri 7ro6Tf>t' <H]p.ouvei <T t/xo) 550 S/yjjv A%owwy ^«vr< Miqvfcou ^ cltm. K ayw orditur , quae ante caedem ge- fi terrcfacla ab altari recedebat fta fuerint. Commendanda eft victima et non fponte potius in primis loci fimillimi et or- caput porrigebat. Sueton. Tit. natiflimi comparatio in Ipbig. c. X. triftior, quod /aevificanti A. v. 1540-1612. quo Iphige hoftia aufugerat. In victimis niae immolationem parentibus humanis maiori adhuc cautio refert nuntius. Hic quidem ne opus erat, quia hoftiae agitur res in pleniffimo Achai iftae non nifi coaftae morti ci exercitus confeflu: Polyxe fuccumbere credi poterant. nam manu amplexam, Vinculis autem eas conftringeX«$«> in tumulum fuftulit Pyr rc , vetitum erat, id quod rhus, et in proximo adftat patet ex Ipbig. Taur. v.468. Talthybius. Haec omnia mira vbi Oreftes et Pylades Dianae breuitate et dignitate tribus immolandi, compedibus antea liberantur, verfibus abfoluit poeta. poa%ou, nifus et trepidationem refiftenV. 525-530. Aexro/ na- tis virginis, vt i<ftum gladii vlati, vKlfrnp-x p.GffXQv xtt&t- declinaret. Vid. ad v. 205. fyrrtf : electi poft Tal Argutantur, quiMo°Xfly propterthybium ftabant iuuenes, qui, ea adpellari Polyxenam cre fi Polyxena forte, mortis ti dunt, quia pro vitula, ceu iumore correpta, a tumulo au uenca caederetur, binas 7iA?fugeret, caedem euitatura, vi fc. vino, meile, lafte et cohiberent virginis reluclatio- farina: vid. ad v. 535. E^w, neip. Nota enim res, triftifli- fluere faciebat, effundebat, muin fuiffe apud veteres omen, W m 7tetr^, quem euocaturus
Ka*y<w Trx^oc^xs efrov ev picrois Telae* S i y a r A%eww, e fiy x Troes &•« Aecos’ S ly o e , erito7rcc‘ v^vepeov J ’ e^tjtr’ o%Acv» O J' fTzrev’ f l TTccf Ib i Aecos, TToer^ J" epios, b fy o q %occs /z8 r d a ^ e KtiA viT^ltfs,
S35
Nengoov ocyeoyss' eA&e <T, a>s Trlys jjxAcw K o p is xK^ou(pyes oc7pi, o troi ^x ^ p ie ^ c o Z r^covos r e , v.ayco' TrqevpievriS <T /'/xiV yevts, &<rcq r e aryjpivocs, nae) %ocAivcor^ic6 Nf<vy Sos ypiiv, Trgevpievxs r
octt
IA&
540
No^ff ru% oyr«s-, TrdvroK es Trcct^av pioAely. M a
Tctr-
V. $35- &epk. KtiAljTe^OVf, turus erat inferiis ex O rco, v t primum biberet Xa a 'f » dein de et ipfum virginis fanguinem. StyteMW, manu lublata vel nutu milii Ognificabat, vt Olen tium denuntiarem Achaeis. V .5 3 1 - 5 4 1 . K «7" «■«?: en praeconem in medium prodeuntem , v t maiori cum folemnitate- Olentium praecipe re poffet exercitui. Verba ip fa , quibus tranquillam conftituit turbam , recurrunt in Suppi. V. 669. fqq. 2 iy « r t hecot, r iy a , Kotipctlwv $l%ti faccua-ab'. Sequuntur preces exquifitiflimae, quibus patrem, ex inferis aduenientem, deli
nite atque expiare tentat Ne optolemus. Aeneid. L. V. v. 98- fqq. de Aenea: Vinaque fundebat pateris, animamque vocabat Anchifae magni, M a nisque Acheronte remiffos. H«5’ t/xoj, attice, v t bene docet Scholiaftes, a r vi tau jcnjTOWP. V. 335. A»£<*i %oxe uov r«<r$e M ihm tfovf : accipe libationes hafce expia torias. Inferias ipfas antece debant Xo « ‘ > vt omnia legi timo modo fierent: eonfiftebant autem libationes, m eile, vino, aqua, farina et admixto fanguine, v t apud Hom. Od. XL 27. fqq. quibus etiam lac ad debatur-
9* Tacrctur* eXefce' Trois o bryu^ooro ^ o tr o s . E iv oiptpixfvtrov (pacryavcy xcottijj- Xu(2uy t E ^ h A xs KoAeS" Xoyxtri o Agy&cov s ^ a r S 5 4 5 Nfavioas’ evfvtre 7rocftivov Xot&civ. H i ’, a>s i(p ^ o 6 T ^ , tqv$' efftyifjvfv X oyov' SI debatur. Inde deriuandum eft difcriinen voc. <rnovln, gu a e efl libatio in conuiuiis, et voc. X®” » quae folemnis eft libatio, vtwriot feu aliam &vri»v antecedens. Vid. Oed. Coi. v. 469. vbi X o>1' adhibetur de libatione Eumenidas expian te. K»jA>jt>}Jiouj b. e. a-^avFflurotf feu ySv*r^/evf et dtAxnj(lovf. In Cboepb. E ledra adfert Agamemnonis manibus 7«?tct«vj v. 162. In lybig. A. v. 166. X®«' audiunt ytK^oli S-tAKTij^af. V. 536. Ntx^ur e iyuyavf: m ortuos ef. fufis in terram libationibus produdos fuifle ex O rc o , vel ex loco Odyff. laud. patet: obferuatu autem dignius eft, ipfum 6«»<*rc» de vidimarum nudatarum fanguine bibifle, id quod ex Alceftide conflat v. 845. vbi Hercules © x ^ tojinfidiis circumuentum manibus corripit. V .537. ai fanguis purus et illibatus,
qui nullum mixtionis indicium oftendit. n^sv/atnjf ex -n^oioi e t tv/atvijf vt v. antec. »tc ex «xt^aiof et Qairu, id quod vim et delectum oftendit verborum. V. 539. Aor Avff-a», concede no b is, vt foluamus puppes nauiumque retinacula. Videre licet ex his Neoptolemi preci b u s, quam bene rerum fummam mira breuitate atque di gnitate adfecutus fit poeta. V. 542 - 546. et omnis exercitus confentiebat in preces eius. II. I. v. 22. 7ra»Tis Ax«/or. A ^ X ^ ® -®* Q o iry a w , capulo tantum ex auro confedo. nayxfurc» contra fuerat po culum v. 528. Aoyaco-i ttariouf h. e. txiAtxroic vtavi»if, vid. v. 444. Vel nutu iubet nunc iuuenes Pyrrhus virginem in media tumuli celfitate conftitutain corripere atque detinere , ne prona colli inclinatione gladii
93 £1 rtjv t/xi/y 7r^<TMVTes K^yeioi TTohiv» Exycrce 3vviaKaj, /x>j n s a ^ r c u %^oos T « ’/za. Tro^efy» yccq <Je^v evKM ^lws. EAfuH^ow <T e/t’ , a s sheu&eqoc, ^cova, J5O I I ? os $ f« v , p s S e v r e s , wreivocr* ev vetc^o7<Ti yccg AaA>; Ksnhfia^ou., fic a ria s w , ctiaxvvo/jiou. Ac&o» <F e T T f^ o ^ tra v ’ Aya/x^uvwj' r ’ olvocfc E n w r p£&s7vcu TTOi^SVOV vexvicus. O ^ T , a s ra'%*»* vcstrov v w r t jy ottu , M e d q x K v , 87re^ Kcy p e y ^ o y r/y xgocroSi M 3
$$$ KccTTei
V. 555. Muferaut tentat atxjrastv Pr o vsarijv, ex ingenio. gladii iftum , quo iugulum erat diflecandum, fubterfugere cona retur. Sed imperterrita et nul lo brachio virili conftrifta m orti obuiam ire cupit Po lyxena. V . 547 - 55*-- Oratio nobiliffima et verecundiae vir ginalis tertis luculentiffimus. SI AfytToi nt^o-avTif: egregie his verbis mifericordiam captat Graecorum , ne quid amplius in illam adm ittant, quum iam in vrbem fuam defacuiiflent. M jj tu u^nrect %foof tou ’^*ov : eodem modo adumbrauit Tra gicus poftremam Iphigeniae im molandae orationem v. 1569. lq. TTgGf THOTOt tjrtivry Tlf A{-
ytluv tjuov Siyij • 7rct^t^a> yag ivK tt^luf. In fequentitibus iunge ; »AtvS’e$«»' (At xrei. ra re , defiftentes a conatu me corripiendi, fttS tv r ff. V . 551. et fqq. duplicem exhibent fenfuin: tv v t^ o in enim flue fpeftat ad famam mortuae fuperftitem , flue ad conditionem Polyxenae futuram , quae etiam apud vmbras feruile nomen auerfata, inuiolatis moribus re giis incedese vult. V. 553 -556. AaoJ »■*’» . admurmurabant po puli. Translatus eft fenlus a fremitu vndarum aeftuantiura ad murmurantem turbae adfenfum. Vid, Cboepb. v. 456. Trach*
9* Kxiret Toa elwiKUfft teffirorav eifoc* A ttQ w » n h iK x s e% x x q x s £7ra>p$os, K xyovxs eis p iffx s TTx? o/jt(f)xhov , S6o M fitfis r e i e fa , 'tfyvx 3 ’ , a s xy xX p xT o s , K x ^ i^ x •
xx&eitTX tt^ os ycuxv yovv ,
'nxvrav Ttoipovewrov hoyov* I& , V . $59. ^uo Aocyo»«f
Aotyovdtf t ’f p,ta-xs edidit Bruxck tlf jjkirov'. partim ex ingenio.
Truci)» v. 264. Rumorem etiam ipfum comparant cum flilftu: M r<nn. v. 1097. *** TavJ’ •%«£« fo&iov ir jroAft r.ctxev, et adfenfum cum admurmura tione, Cic. pro Leg. Man. c. 13. Euri» jut& tnw , iuflit eos ma nus abftinere. .Tfwnji’ oira, Scholiaftes exponit p ty lsw , quia apud Agamemnonem fumma erat im perii: m elius, vltimum mandatum, quia praeiuera t confufum populi murmur. T*%tsx referendum eft ad ijxovray et pt&wav: eodem temporis m omento, quo audie bant imperatoris vocem, etiam manus retrahebant. V. 557 - 562. Optimo iure celebratus eft hucusque ab in terpretibus locus infignis Odyjf. V I. v. 149. fqq. quafi optimus verecundiae Homericae teftis:
partim ex cod, in
quocutn fi hanc particulam dramatis noftri comparauiflent, dubii penderent animi, cui palma debeatur, Maeonio va t i , aut Euripidi? In omnium Achaeorum confpeclu, imper territa mortemque defpiciens fiat in tumulo regia v irg o , aperto peplo et ad vmbilicum vsque difeiffo , denudat peftus marmoreasque mamillas, vt cafta adpareat viftim a, collo que demum transfixo, mori bunda adhuc contegit lo c a , quae pudor viris velare iuflerat. Tranfeant frigidi leftores, quos haec virginalis animi celfitas non tangit, et vt fenfum fuum lapideum em olliant, curent! Enupdi fcapulae extremi tas : apud Medicos eft mufeulu s , qui mouet brachium ehisque articulum cum fcapula ele ganter
93
, roT e? /xev
<2 vexvlcA,
TlcUetV TT^oSuffl, 7TU4CT0V' ffl j" V7t W oyyM T C U ^ l Koupcs EVT^£7rvjs oJf. O J ’ 8 SeAwP TS X&j
$6$
QfKT&) X C ^ f,
TtpvGf (Httya) 7rvsu/a,(X,Tos S ic t^ o d s ' K ^ v o ; J ’ l%a>qnv. v
Sv^<rzno-\ of/Mg
H o ^ v Tf^cvoiccv «%ev TTfo-fty, Ow U . K f u ^ r w ’ , « x f J w r a y c^u/xar’ d ^ tr tv w %fs<»y.
V- S 570
Erret V. 567. Kingius aifictrof iictpfQXf, omnino male. Plura vide in Dau/es mifcell. erit. p. 21«. ed. fec, V. 570. Codex regius ^Brunckit , XguflTflVMf 5-’ , a XfvTrrelv, qua ex feriptura V. C. conflauit leftionem ed. luam occupantem xgvnrovr , <x x^vTrrfiv, quae reuera multo venuftior eft vulgata. Neque tamen defunt argumenta, quae noftrae feripturae patrocinentur.Primum enim iam antecedit participium SW^xouir’, deinde ipfa JTgoiWft, qua Polyxena cadere ftudet, magis requirere videtur infini. tiuum. ganter integit. A «yav, pars in lateribus ventris inter coxas et pubem pofita: Schol. *« y o « j Asyovra* tcc tcataii^ei p i y i ru> [m m . Ex finiftro itaque humero adreptam veftem difeidit ad mediam lateris cauitatem iuxta vmbilicum. Simi le quid videre licet in Deiani ra apud Sophocl. Tracb. v. 924. fqq. V . 560. s-i's»«a’ « pe&ora marmorea, eburnea. y«7«r yt>v, flexo nunc atque fubmif-
fo genu in.terram , tKt^thoyor, pronuntiauit fermonem triftiffimum.
V -563-570. %•'»«
E< i ’.» ’ quodfl
aurem
magis placeat fub ceruice, anteriorem partem colli ferire, etiam jugulum hocce paratum eft. Aux^ autem atque fiaipot hic duo nomina eiusdem rei efle, cuilibet ftatim patebit. Locum noftrum praeter Ouid. Metam. XIII. expreflit Seneca in Agamemnone v. 972 - 975,
vb‘
')6
---------------
E tt« J ’ ciipqxf Trvfvpot bavcuripitt a ^ e e y g , OudWf tov 06UT0V e t^ e r A fy e tw v 7Toyov , A/&’ ct /jifv ocvtwv r r y Sotvovtrctv ex x e tfiv <&ufc.oic f& oc^ov' oi
ir to ifS n v TTvqctv,
5 7 S K of/tlic (p ^o v res 7revxlvtis‘ o d" is (fifyav, n^cs- r ir (pifovros t o m S ’ fa n e t x # x o t‘ E^vbi E le ftra : fiue te iugulo iuunt Merfijje fe r r u m , praebeo iugulum volens: Seu more pe cudum colla refecari placet, In tenta cervix vulnus exfpeclat tuum. V. 566. O 5’ ov bthav 7 t k»1 & i\uv: en nonum pie tatis erga patrem ct mifericordiae certamen ! n»tJu«Toy b/xpfo » t, iugulum feu gutturem , ">* Tt j/v x if UXlSOf OfaSfOf, tefte Homero Ilia d .W W . 325. V. 568. Kfovwi «X“' ^ w » fon tes prom anabant, ad indican dam copiam et impetum pro fluentis fangtiinis. Quaefequuntu r , incredibilem animi praefentiam atque fortitudinem in virgine p rodunt, quae mori bunda adhuc follicita fu it, vt vcftes in lapfu corporis com potitae manerent, nc vel inui» ta pudicitiae leges refolueret. V. 569. laudat Plinius ep. t r . L. IV. qua Veftalem a Domi tiano tyranni immanitate ince-
fti fine culpa damnatam, cum viua defoderetur, nouiflima fanftitate haerentem ftolam recollegifle feribit. V. 571 - 576. Atfijxe iryttpiM, emifit fpiritum , exhalauit vi tam. Argutatur Heuslerus, qui adludi credit ad fententiam Stoicorum , qui animam .fpiri tum effe putabant, exfiftentem in temperatione quatuor humo rum corporis, rQ * . , ornate, pro vulnere letali. OvStls — a-orer, quemlibet Achaeorum alius occupabat la bo r: quam enim viuarn feruare non potuerunt, hanc mortuam faltem honorare decreuerant. ♦vAAW »/3«AAor, folia et flores ei iniiciebant, qui honos erat alias viftorum atque fponfarutn. Vid. Pind. Pyth. IX. 219. Sed mortui etiam peplis atque coro nis ornabantur, v t Aftyanax in Troad. v. 114. De $>vAAe/3«A/« ceterum confulendi funt Scholiaftes
97 E ^ x x ^ , w n c lw fe , rr/ veccvidi Ou TTtTrAav, «Je xoapov ev % e^ o7v e%<vv; O vx « r / Saxraw r y 'n efa cr' e v x x ^ l a , ‘'tfvX yv r ’ c c fa ti) 'ToiolS' ccpitp} a-Jjs- Xsyw IlewJof S x v & W
580
EvTEX,va)TccTyv Se ve
U x a u v yuvoux&y ■> h w x ^ c v r v &' o ffi. XOb V. 578. Pro xorjUOT Schottus malebat xojuoy ob ▼. 575. nulla vrgente neceflitate. V. 580. A ty» placet Heathio, quod et Brunckius recepit iu textum, addita Reiskiaaae conie&urae particula v.582. H’ o^w. Cod. Mofcou, Afyov ad confirmandam leftionem vulgatam, fi vlla adhuc auftoritate opus effet. Qui ceterum negauerit, omitti poffe augmentum ab Attico poeta, is fibi confentientem inueniet Dawef.um in Mifc. Cr. p. 346. V. $8a. Comma deleri poteft poft yuvfluxaiv, fenfu forlan me* lius fluente. liaflcs ad locum noftrum et Kufierus ad Suidam v. «tx$ajgu'«. Oi St 7tk^avg-iv irvqdv, alii autem ftruxerunt rogum , XOflWOVJ QifOVTtf IftVKWCVf, truncos adferentes pineos. Fal lu n tu r, qui M f/M vf explicant SdSecf: xo$/*of enim eft ftipes, decurtatis ramis. Innuitur ni mirum opera tumultuaria, qua aedificabant pyram , truncis vndique conquifitis. T oiocSe x « x « , conuicia, Ao«S«$wff. V. 5 7 7 - 5 8 2 . Tp vtecvlii, in honorem puellae. N»«w’<
in genere eft iuuenca, atque tenera puellarum aetas. Od. VII. 20. Pallas adparet «■*?Steixy tlX?« Vtqvtll, Ouk it r« Suruv, attica periphrafi po litum videtur Scholiaftae pro «v Scurtifi explicat tamen etiam -aroftvrp, quod fane melius. Obiurgant enim ceflantes, vt ad officium obeundum impel lantur. T ? 7rttf<rr cordatiffimae pariter ac generofiffimae virgini. Falfo 4'VX‘h’ t «fkJJ Heuslerus: dum in viuis erat fortiffimae. Refert hos N Achaeo-
98 XOP.
A « y o v T t 7 n ip x
I I o A » Te r y 585
EK. H o^
f l
qv y x q
T o ? ’ 8 k e x p e ‘ T ra ^ a x a A w A v 7W
t is
K x / vvy $90
x - ^ u p c a r iv o s , J" exetSev otu
a b t o i, aixoo% os x x x w v x x x o is .
to
pe v trcv WT£ p'<1 ^evetv 7 r x & o s ,
O u x x v fv v c u p w To
e 7 r^e < rg ,
S v y c t T e f , 8X oTJ" efc 0 T i /3Aex|/co n c m w v -
7 rx ^ o v rx v .
mv
n q ix p flx is
' p y ' & e a v x v x y x c u o y T cfie.
e ^ x K c -ix ^ x a ^ o u (f/^evos'
<T x Z K ix v 5 M f « A f f , x y y e K S & a x
pci revvd u o s.
V - 584-
Deleta p o ft’/*•?' orationis incifione, tranfitiue v. i n t ^ i r *
fumendum putat M u fg ra u iu s , ita , vt vertatur: Deorum ueceffttas g ra nem P r ia m i dis et p a tria e meae calamitatem hanc im m ifit. Sed multa lu n t , quae huic explicationi repugnent: vt taceam, magis confactam effe fyntaxin intranfitiuam , lp h ig . A . v. 987. V . 588.
Heath coniecit bidbo%av, et M ufgraue Si»3c%Oif.
Achaeorum fermones Talthy bius, v t confolaretur Hecubam eique indicaret, quanta admi ratione ct quantis praemiis Po lyxena vel ab hoftibus fuis adfe&a fuiflet. Reliqua ita funt expedienda: attamen te , quae inter omnes mulieres generofiflimam enixa es fobolem, omnium video infeliciflimam. V. 583. fq. bene explicantur a S te in b ry c h e lio : a tro c ifjim a calamitas in P riam idas p a tria m que n o fira m e ffe rb u it,
fed
ceffitas
im m iffa.
E jr t£ tr t,
eft
a
D iis
ne-
interprete Sclioliafta,
metaphora du<fta ab aqua in lebete ebul liente atque feruente. v -f85-592. In his, qui nunc fequuntur, verfibus feuerum admodum iudicium exper tus eft Euripides, tam ab an tiquis , quam recentioribus Cri ticis: qua de re paulo poft difpiciemus. Tenendum autem eft hoc, vel in initio huius orationis, praeclara Talthybii narratione de filia pulcherrime moriente, multum de luftu luo atque moerore remiliffe Hecubam, ita, vt animo pau lulum
99 revvtuoe. hxdv Jwvov, el yri piev x o tx j, T u ^ S tra x m ^S & eo$ev, eu w x v v (ftfyef, o , d p c c q r w wv x q e n v ocvrrjv T v x e iv , Kccxov $$a><ri xoc^7rcv' civ§(>d>7ion J ’ det O pev Ttoviifis, ti^sv 0I&.0 O d
ftS
A os- ,
t iA
S9S
^ v kocxos'
ec^A ot" fcde (Tupityo^ccs V7to
Qutriv b k p S e tf , a’2Aa X prtoff e<j dei. N 2
A f’
V. 591. Cod. Mofcou. ytwotlaf. Quae fequuntur, interrogatiue proferenda et cum Aldina interrogationis lignum ponendum iudicat UruncHut, poft xoc^vov. Tunc autem paulo diuerfus enafcitur fenfus, atque aliter exprimenda fuiffet fententia pofterior, v. $95. fq. Iulum fedato de infortuniis fuis conqueri et matronarum more loquacius diflerere et fe re blaterare coepi flet. Adfirmat autem , fe ita malis efle circumuentam ac obfeptam, v t ad omnem doloris fenftim occalefcat. Quodfi enim vni curae mederi cuperet, ftatim auocari fe ab alia calamitate. AiaSofcoc efl fucceflor, qui mu nus atque locum alicuius excipit: iiol3o%of xmxwv, nouis infuper malis adiunftis; «ye to' pitv a-ov nd&of pun w u v , oCx «► 5. Q. i. quamuis autem tam variis diftenta fim aerumnis, tamen caedes tua prae omni bus tam altum mihi inflixit v u ln u s, v t eius dolorem ex
animo detergere plane nequeam. To' i ’ «u A»«r napih.it d. pc. y . faeuitiam autem et intemperan tiam luctus moderauit nuntius de generofitate, qua mortem obiifti. AyyeASiZrof yvn a io t, h. 1. laudat Scholiaftes ad N«Z>er v. 53. Vide ad v. 150. et Koenium ad Gregor, p.o.6. V. 5 91-59 8 . Quod iamolim in Euripide reprehendit Theon, ori iragd xa ip v Ex<x/3q <p<Aoro 0 t7 , hoc acerbius adhuc carpferunt Bqyle, Jirumoy atque Mcrian, philofophice admodum nugari Tragicum ftatuentes. Cui quidem fententiae quamuis plane fubfcribere vel propterea non poflim, quia fuam animi for titudinem etiam in filiam transiifle
IOO
"* A f ’ oi reKovres ^iot(f)^8aiv, fi rqotyou f‘ E % « y e pievTei n t f To SqeqtSfivou kooKws blftotfyv ecr^AS’ t Sto <T fiv Tu' eu /x a $ # r O je v r o y
600
ctlrxgdy* Kuvovt 7 8 xaA S p a & a y. M
V. 6or. Sic Brnuck e membranis: vulgata Ieftio eft jUaSho/. Noftram leftionem confirmant adhuc codd. Mofcouienfts. nffe tede ad firmat et hac re fibi ipfi in tantis malis nouam infpirat confidentiam, hoc ta men indubitatum manebit indi cium , philofophicas fententias interferendi vbique lubidini ni mis hic indulfiffe Euripidem, Quem enim in tanta animorum, concuflione non offendat ieiuna oppofitio inter hominum et agrorum naturam ? Notandum, itaque putem Tragici lapfum,. non autem inique perftringend u m , quum fe ipfe ab hoc excurfureuocauerit, Ovxou» b ito r, minime enim m irum , fi terra fferilfs, foecundam experta tempeftatem, bonam Tegetem p ro fe rt, laeta autem > debito fruftrata coelo, malum reddit fru d u m : fed in homine plane alia eft ratio. Homo enim na tura malus aeque manet immu tabilis, ac natura bonus. Fue re interpretes, qui v , y? xaxi; ad Agamemnonis et Vlyffis cru-
delitatem refpexiffe Hecubam crediderunt: fed nimis argute. Malim fufpicari, fententiam e Socratici difciplina efle pro fe ra m , • V , 5 9 9 -6 0 2 , Texor. Ttf S<«4)e^ou0-iv, n T^oipatl} num itaque parentes, fiue edu catio, reddunt liberos honeftos ? Prius quidem credidiffe vide t u r , neque tamen huic adfertioni infiftere p o teft, quia fe ipfam laudare debuiffet. Per git itaque , etiam educationi fuum ftatuendum effe pretium, et qui f<r$Aov bene haufiffet, illum omnem turpi tudinem ad normam honeftatis, xeivovt tov xaAou, exigere poffe. Hanc fententiam alio loco apertius tra d it, Iphig. A. v , 561, fqq. TpQ ti- J ’ aci netiStvo'fw xt Mtyac tptjovr’ tif ocpTacv. V.6O3'
XOI Kow rauTcc pitv
vas trofcevaev pidr^v*
S u J" cAHe, K97 aripttjvov K ^y d o is r d ^ g , M>) 3 /y y a v a v
p tiS iv \ a ^ ’ ei^yetv o%Kov 9
605
T f c Tradoc. ev ro i pv^lw ^ u r e u p t c t n K kcKWOS O%KOS, VOtVTlKi] T d v M ^ lo O K^daaatv 'Tfv^os' va n o s S’ t 0 pw n figdv vanor. £ u (T cou A a fiZ a a T£u%os , d ^ c d a h d r q i , N 5 V . 60 V
s ic Brunck cum A ld in a et Mofcou,
B a Vulgata leftlo
jU fk S i. v . 606.
n f y edd. praeter B ru n c k iu m , cui quatuor Mojcou. codd.
accinunt praeferentes r o i. 609.
Quod in n o n n u lli; membranis occurrit, o ty y a f pro Tf
re fle p ro glo ila habuit Brunck.
V id. Ion. v. 1303,
V. 60 3 -6 0 8 . Ero^tvr» p d iqv pro t |tT o |s u « , v t bene Reiskius: haec fine confilio et quali aliena eiaculata eff mens mea. In Suppi, v. 456. T hefeus pari ratione loquax , clau dit fermonem : x «< tocvtcc p iv 3>j' irgof reti' t^M vrtroi. V. 605. fqq- vetat Achaeos tan gere filiam, quia pollui; cam et foedari, vel faltem ludibrio haberi timet. V. 607, AxcAaycf e%Aot : indomitam omnibus tem poribus turbae nauticae li centiam etiam in Iphig. A. v . 91 4. depiftam videmus. NnveiMK f y i t t v p
ro“f KUKotc bgaru. Kgftrruvi vehementior, veram innuit ori ginem a KaettOf S’, a f" i ti fywr KaKcr, malus is eft, qui non cum illis in pe tulantiae abit focietatem: quod quam verum fit, vel exinde p atet, quia haec fententia in omnes quadrat nebulones. V. 609 - 613. Dimiffo’ nunc Talthybio ad feruam adftantem conuerntur H ecuba, atque iub e t, vt aquam marinam adfer a t, ad lauandam Polyxenam , quae res pollea anfam de* dit detegendae Polydori cae di, De uiore iam apud ve* teres
T02 $ 1 0 Bocxf^xtr' tyeytii Jeufo •xovrlac d \ o s fis- T ta/Ja K nr^ois r o ls Trotvvwroic N u p (p w t ' avu/jiQov, ‘n a f tt v o v t ’ CC7tCC^t\ 0V Afccrw, $TfoOw/xo/ 3 ’, ws- pev a fy o t' iro&ev }
Ou* V. 6tj.
ol^locv, edd. praeter Aldinam omnes.
Bruttii ex mem
branis a^ict, concinentibus quatuor MSS. Mofcouienfibus et duobus Lugdunenfibus a Palckenario laudatis ad Phoen. v. 1329.
teres obtinente, lauandi mor tu o s, nota res eft: lauabantur etiam i i , qui morti obitiam ibant. Alceftis pro marito fe deuouens, quum fatalem diem adefle fcnfiflet, vJaw 01f Aevxor X^oct EAavo-rtT , in fab. cogn. v. 157. V .612. t ‘ arv^tpor , Kocfttvov t ' « W f S w i’ : fponfatn innu ptam , virginem profanatam, h. e. infelicifllmam. Ex diffi cultatibus huius loci ita fe <?xpediuerunt interpretes, v t ma trem lugentem vel ad defponfationem filiae cum Achille, vel ad nuptias cum inferis initas relpexifle ftatuerint. De pro babili fufpicionis primae vani tate iam difputauiinus in Excurfu primo. Alteram opinio nem amplexus eft Steinbrycbelius, qui ex Sopii. Antigona v.816. 891. oflendit, virginem moribundam faepiue inferorum
fponfam, ipfumque etiam.fepulcrum vvfAQtlov et ^«Aat/Aor adpellari. Reftius obfcruauit idem vir doftiffimus, fimiles loquendi formulas de mo rituris feminis.virginibus maxime frequentari a T ragicis, qua re nihil verius. Ludunt enim in eiusmodi oppofitionibus, v t diuerlis coloribus poemata diftingtiant. Sic in Per/. v. 682. naucis Xerxis a Graecis expu gnatae atque demerfae audiunt. avoctt oevotti. In Soph. Electra Clytaemneftra vocatur otpnru^ v . 1154. M or tem fibi exoptatam hunc in mo dum aduocat Aias: ici rx o ro t, tp,ov (paof, v .3 9 4 . f. c. T riftem fuam atque folitaviam ha bitationem oloiKov inroixwiv efle ait Philoctetes v. 534.. Ilion ptyaKoitoKiv ctitohiv adpellat chorus in Troad. v. 1291. Electram v o cat, viduam ante thalamot
J03 Ou» av
Ti ycc^ 7rcc&a;
<w‘ff J"
Koapov t ' d y e i^ o t^ alx^oiA corl^uv 7td^oc,
6 l$
A/ /xc/ Trcfyefyoi tuvo e<rw a-KiivupxTav N a / w w , e i' t m , t u s vea>qi ^ ( ttcctch A a S ts a , e%et r t x A t p p x rw v x u r f c bo/iav. XI
qIkw V,
W 7TQT €vTV%eis fio /m , n
V. 6 it. « v r j f , tres Mofcouienfes. thalamos, Seneca, Graecorum non raro male aemulus in Aganem», v. 992. Adamafle has loquendi formulas etiam fequioris aeui poetas, monftrabit Syttejii locus, Hymn. V . v. 1. fq. quibus Mariam tvftQav ov vup,Qtodeireiv vocat Libyae epifcopus. Haec exempla diligen tius conquifiui, non ad inanis doftrinae oftentationem , fed v t rem, multis dubiam, clario ri in luce collocarem. V. 613. : proponebantur mor t u i, apud veteres, peplis co ronisque ornati, intra aedes ad januam. Vid. Pboeniff. v. 1329. et Act. IX. v. 37. n e d » ; re pente animum fubit cogitatio, fibi omnibus opibus deftitutae niliil fupereffe ad ornandam filiam. V .6 r 4 6 i R. 3* tz<» , nouani fpeculam concipit in
anim o: pro viribus id fecero. T i y»£ 7rei3-a; quid autem far ciam ? Schol. ro' y x ^ motow 7rx&of i$tv. Nouae iterum fe obiiciunt difficultates, ita , vt perpetua fpe atque defperatione diftenta fit Hecuba: fed no uam iteriim viam rei bene ge rendae fuppeditat ingenium. Apud populares m eas, ait, feruitii focias, in proximis tentoriis habitantes, omnem colligam ornatum, quem Troiae furreptum dom inis, hucusque forfitan occultauerunt. V. 619 - 625. Paupertatis et inopiae fuae confcientia priflini fplendoris defiderium ex citat in animo, cui obferuationi fententiain moralem de for tunae atque honoris vanitate fubiungit poeta. SI r x y p x r ’ oiKuv, de fplendore ac faftu generis explicat M usgrauc: me lius :
104 € 2 0 i i 7rA«7* x c b k is x t , i v r e x v u r x r t H fix p ie , y e ^c u x $ ’ eyd) / w H if rexvcoy, X2r eis to p i $ y w o p e v , (fifovypiXTos T S 7r^iv z e g b r e s . t i r x f i j r
oyx& peSx,
O p b r is ripuv ttX bctIois b $wp.x<Tiy, € 2 5 O d" b 7toKircus rlpiios xexTwpibQS ; TceJ’ i& b ' ccJ^ m s (pgovTi&jov (ia K evfjixT x, rAootrV- 620. 7t\tisa rX*”'» Batlitrius. V. 623. Sine interrogatione hunc locum proferri in omnibus edi tionibus, vehementer miratus Tum. Languet enim ex confueta interpunftione locus, ita, vt tolerabilis fenfus ex eo elici vix poflit. Interrogatiuum effe tiro», apud Atticos praefertim , docebit Pig/rtis p. ;g j. V. 616. R iiikt fufpicatus eft: .ovStv ocAA’ >j «P^oft/I wv. Locum in mendo cubare, ego pro comperto habeo: quouis modo enim ex plicetur to ocAAur, ieiunum atque tenuem fenfum parit: fufpicer feriptum fuiffe : t « T o\>h\ osAA\ «c «PjorriSwi’ /3ovAi v/4«t* , ita, vt « J politum credam pro aut 3rA’ir. Vid. v. 596. Sed fine membra nis nihil muto. litis: de omnium rerum adfluentia in regia Priami domo. Vid. Bboen. v .9 1 2 . n 7thtis' o qui plurima habuerat! Reiske fubintelligit r»xva. Eij to juijJtv yxOjUtv, quam ad nihilum fumus redafti! tyonfjuot, iaftantia, Hobeit: s tp r t ts pro pofitum effe vult Brunckius. V . 623. f»r« 3?r’ e’yxOD/*£$ot, quorfum itaque intumefeimus ? «?r« pofitum eft et vt rei indignita tem exprimat, T lp itf xtxtoipb
W . dominus vocatus. Tbeopbrajl. Char. X. «v«X°“ quem ad locum Cafaubonus do c e t, v t apud Romanos fuperiores dignitate domini falutab an tu r, fic eos apud veteres Atticos riplaus audiuifle. Andr. Eurip. fragm. XVI. 2. ilpiof nhauruv V. 626 • 629. Teli' ovi b : haec omnia funt inania. AAAwc pro p e lr w : inanes, anxiae cu rae. Vide var. left. Ko^Tror, ftridor
105 TAwtratjc r e KopiTToi. netvoc oA& iw t x T oc , O t m x x t ' ii/xoc^ Tvy%xvc-t p ^ e v x x xo v .
X 0P -
ErgoQiq. E/zw % ^ v a-vplfiogdv,
E/ m s x f i v thi/mvuv yevetr&ou,
630
Iaeuxv ore irgarrov uAofv AA egxvfyo? elA xr/v xv E t x / xs^ , xAiov I tc oifyix vxu^oAijcrcov EAevXS- E7TI A exT ^X , t x v xxA A faxv 0 x ? vtro< P°6^
63 j
A A ios x v y x ^ e t. Avr<V. 61%. Primus Mofcouienfis: Ov5t'y T«y%«»e* Kdtxor, V. <S?3. ex membranis Brunckianis et Mofcouienfibus adpofui•mus. Edd. reliquae diuidunt poft «lAaTirar. Iidem codd. praeferunt I7t oiiftat , cum Aldina. Vulgata leftio eft v j ' olhp,ct. Reiske muta turus erat virtf. ftridor dentium a p ri, deinde iaclantiae ftrepitus. Oilendit p oeta, neque in voluptatibus, neque in dignitate atque impe riis perpetuam felicitatem effe quaerendam. Sequentem fententiam varie effert Euripides: vid. Troad. v. 509. fq. et 1202. fq. Ennius apud Cicer. de Fin. II. 13. nimium boni tft3 cui nil mali eft. V .6 2 9 - 6 3 6 . Paulo p o ft, quum ferua abiiffet, flu&us marinos adfcrens, etiam H e
cuba difceffcrat in tentoria Troadum, vt ornatum, fi quem forte inuenerit, adportaret P o lyxenae. Ne itaque vacua re linqueretur fcena, chorus, vsque ad reditum feruae, in tercinit aflum , Paridem deuouens atque Helenam, qui in caufa erant, vt ipfe, Troia vaftata, Polyxenaque immola ta , feruitutis iugum fubire co geretur. Quum autem omnia chori Euripidei carmina ad quatitor claffcs reuocanda fint, 0 ita
10(5 Avri^o(f)ri.
64°
rievo/ y d q , 7iovt)v KvdyKcu z.^wo-aovff, xux.ASyT«6 Ko/vo'y % ifiias avolas Kanov r a ZiptBvrl^s y a O A f ^ /O V ejuoAf, GVfrtPo^d T 0,71 d ^ M . Exf/S>) <T ff t s , dv ev lSa Volvet Tqm rds p a zd ^w v TlcctV. 639. Cod. Mojcou. t t% ISictf.
ita vt chorus inopinatis euentis perculfus, vel fenlus animi hymnis effundat, vel fuos ami corumque cafus tbrenis deplo ret , vel incertum rerum euentum diuinando adfequi conetur, vel tandem philofiphicas Jententias rebus praefentibus aptas proferat, facile p atet, hunc omnesque Hecubae choros ad fecundam claffem efle referen dos. Habes praefertim in his, quod mireris egregiam ingenii Euripidei vbertatem , quum haec omnia, quae fere eiusdem funt argumenti, non mira folum variatione diftinxiflet, fed etiam ad teneriores adfeftus et mifericordiam mouendam compofuiflet. Vid. Heeren, a quo ifta profeci, in egregia diffcrtatione, de tbori Grae-
eorum tragici natura et indole, p. 38. et 44. mihi calamitatem et cladem decreuerat fatum , ort A. tiha-rsvotv vhav i. quum Alexander abietem caederet in monte Ida, ad nauem conficiendam, qua mare traiecit, ad Helenam cor rumpendam. Praeclari verfus funt 635 fqq.: pulcherrimam, quam aurei folis radii colluftrant. Altiflimas exitii caufas indagat chorus, v t nexum re rum oftendat, ab geftarum. V. 637 - 644. riovo/ xvxAovr. : aerumnae circumdant nos et «W yxa/, feruitus ct faeua dominorum imperia. K«xor KOlVfiV lllMf, (rvptpofal r » i f «AAwr, tpcoAt
107 riaiJatff oiv^ @8Tot£t EwojJcf. Ezrl Jo£ /, K97 (fiova, x&f e/xuu MeAa^ftwv Aw/Sof' Zrfvei & Kotf ris oc/4(£>* tov Eu£8v Euftvray
645
hcCHCUVCC 7To\v^O6K^VTO^ SV $QpOl£ KCQ06' rioA/cV T
t7t\ K^XTX l*CCT1^
Ttxvwv 3xi'ovra)v ti S etou ~Xet?x, fyv7rrercu re Ttx^etw, kleupov QVUX06 TiSe/dvot <T7rx^xypic7^. O 3
6$ 0
®EP<
V. S44. Sic poft Rtiskium, Brttnck. In vulgaribus edd. punftum datur poft v. /Sovraf. V. 645. x«» ante tp&v omittit primus MoJcou, etz quartus in v. 647. Se ante jt«». V.’ 648. Edd. tvfpawf. Brunck e^ovFadftipulantibus quatuor JZ«fcou. V. 650. Aldina, Barnefiana aliaeque edd. [Wrn(>. Obfidet hocce vitium etiam codices, vt in fenarios Doricam ferinam inuehant, qui eam non admittunt, in melicis autem alieno loco introducant Ionicam. Si^ourr/St y S : exitiale malum inuafit Troicam terram, quod tam ex noftra, h. e. Pa rid is, amentia, quam ex aliis, Deabus nimirum et in primis a Venere fluxit. Verecundius addit « V «AAwv, ne expreflis verbis in Deas reiiciat pedis Troianae originem : veram ta men efle explicationem, patet ex annexa ftatim Paridis men t< x
tione. tefle Strabo ne fuerat latior campus, ad Simoentem fluuiuni, locus cer taminum inter Graecos et Troianos. Aw/f /oovraf, bubulcus, /3«vxoAsf, Ipbig. A. v. igo. Pauit enim armenta in monte Ida, priusquam ab Heftore et fra tribus agnofcerctur. V. 645 • 653- E , r ! ! «S! . illud autem indicium bellum, ■caedem
ic 8
"
©Er. ruVOWXffST, ttS 7ro&' $ 7ravaStia, 655 H Travra w x w a v j^ a , ^ 7 $J/Auv <r7ro$ocv, Kockoutiv j &Jhs' ‘JeQccvov ccy^cu^creTai. XOP- T/ 3 , m TccXcuvi», arj? KOMoyh&trffif &oiis\ iis - a 7Tc3' eu^et hv7rgd a& KiiguypiccTcc; ©EPcaedem aediumque vartationem tuum adfert Polydorum, pe nobis intulit. Omnia concite plo fuo inuoluttim, id quod et ornate iunxit poeta. I11 le- anfam dabit Polymcrtori aduoquentibus confolari videtur cando er poenae de crudelita mentem captiuarum , quod te eius fumendae; Vid. ad Achaides multas fortunae plagas h. 1. Excurf, V. de duplici teorumque caedes experti fint. dramatis adione. nou fc. Etiam in hac prouincia, vnde quam ellipfin parit adfebelli initium promanauit, fpon- d u s : captat enim attentionem fos filiosque occifos lugent ma a rei grauitate. G ^A vp <r7royxv, tres et fponfae. Ev^vp Eugara»: ornate pro ytvot. Zrt<p<xvov terte Pnujania fic dictus crt dv^eti^a-trctr, continuat meta fluuius ab Eurota, Laconiae phoram v. vixarui vidores rege, qui ftagnantem in cara*- enim coronis ornabantur. Sen po aquam, facta fofla in mare de- tes : inter viros et mulieres riuauit. Vid. Cyclop. v. 303. fqq- Hecuba fummunr attigit cala IIoA«SI< t M (Jt,. T. £ . mitatis fartigium. In iis, quae e canis capitibus matris euel- regerit chorus, notanda crt con» iunt capillos, genasque dila rtrudio paulo inlblentior: quid cerant, vt vngues cruore infi hoc eft clamoris tui male omi ciantur. Ilaec omnia grauifli- nati? Portis etiam interpungere mum ludum fignificant. Vide t » 3 ; per apofiopefin chori. fimiles vnguium impetus in Vid. fupra v. 182. eva-oS5 Cboeph. V. 22. fqq. Orefi. v. quam femper mali ali 959. et Cyrop. L. III. c. 1. quid nuncias ? Collegerim fere V. 654 - 658. Reuerfa nunc ex hoc loco, feruam, quae a mari ftrua pro lauacris mor- diu multumque verfata erat cum
io p ©EP-
Exa/3fl
to $'
olX yos’ ev VMKoiifi Je
Ou fyuhov figoToltrtv ev<pv)pieiv sopcc-
660
XO1’«
Ko/ ptvjv tte^ wctcc T v y ^ a v e t Scpicay clrto H(T‘ e\s <Je ncuqov ffofci (frcueTou koyoiff. ® EP. XI TroivTaAcwvoc, koIt i piofaoy fi Aeyw, Ato-TTcw’ , oAwAas' x a W r « &\£7Mi<rc>6 $«$■, A ttoms1 , olvccv^os, cLtcgKi s , gfcefp&uf/MVii. 66$ EK- Ou ntuvov e h r a s ' elfiotriv b" m i ^ a a s . O 3
A ra ^
V . 661. T irei* prp o r o , cod. reg. Par, confentiente prim o Dlofcou. V . 662.
Vulgata le£\io eft
tsZch.
thium reuocarunt M ufgraue et B ru n c k , quatuor Mofcou. V . 664.
Veram fcripturam poft Hea* contendente Scholiafta cum
K ouxerr habet tertius Mofcou. Kovx i r
habet M S .L e i-
dente, id quod probauit l^alckcnarius ad H ippol. v. 914. V. 666. Sic iam Bafileentes omnes, quas fecutus eft Brunck, adftipulantibus quatuor Mofcouienfibus. Vulgata, ottiSia-acs.
cum Hecuba, v. 609. fiiifle xogutpaia» chori v. 100. fqq. vbi malum nuntium de Poly xenae immolatione attulerat. V. 65 9 -6 6 5 . E. tpi^u toS’ aA yoj: his verbis Polydorum ex humeris demittit in terram, atque fignificat, fe non choro, fed Hecubae nouam nuntiare calamitatem, Ek KotMnri S i , in malis enim xdifficile eft, ab infauftis fibi temperare fermonibus. Xro.ua tvtpij/Mn', bene ominari o s : non opus eft ellipfi pracp. 'Attrci. \ f.
661. feqq. Vid. ad v. 53, En xcci^oy, opportune, ei/MUfag aduenit, vt tuos audiat Pernio nes, V. 663. fqq, Quamuis infauftis admodum adloquiis compelletur Hecuba, aptius tamen hoc f it, quam fi vno verbo tota res ftatim enarraretur. K ’ 0U»St ' 8» 0A.iirOU<ra cp a f, non de vitae iadtura et peri culo, fed de vi fuinma infortunii accipiendum eft. EgecpSh^tkjf, funditus et e radicibus perdita, V. 666 - 669, Percelli ne quit regina hoc trifti prooe mio „
IT O A raf
T» vex^cv T cvd tp o i TloXv^evtls H x w f x o p i l & t r , Jjf c c 7 m y y k \^ v i vcityos
HoiVTMV A%U4MV S ld %fy()S (T7C8^V €%ftV J 670
© EP.
H<r « $ v ot^ev , ccfc.ix /xo/ H oK v^ev^v
® y iv e i ’ vecov & 7 W p d r w v 8% ccTtrercu. EK. T%
O< i y w r c c K c u v x , poov to (Zow. x & ov Koi^t»
S e r m o ; } # Jevgo K o u rclvfya s
£ © EP-
V. 667. Sufpicor legendum effe vtKOoy ToSfi no\v% W }f. In v. m $o'r enim, vbi pro cadauere fumitur , femper intelligendum eft ffu p a ,, vt tene docuit B o s , Ellipf. p. ?18- ed. Scliwebel. Fauet mu. talioni etiam metrum: nolo tamen in tanto codd. et edd. confenfa ali quid nouare. Qui ad v. 756. prouocant, fruftra id faciunt: nam marem ibi e£fe fufpicatur Agamemnon, m io , quippe quae iam ob durata e&it perpetuis malis. E<Jo«w S’ aveiSirotf, quae tu mihi occentas, haec omnia iam nota fu n t; fcu, vt Eleftrae verbis v tar, f. c. apud Sopb. v. 850. in fimili com pellatione , « f 7 « TOvi’ i r a f , Stupet tamen nouo cadaueris adfpp&u tcrrefafta, quod aliqua ex parte nudatum viderat. Hxttr x.opiigavr , adfers miln nunc: fere vt Gal l i, tu vien t de m' apporter. H f oi. rocQof n . A. cuius fepul» turam , vt mihi nuntiauit T al thybius, Achaei omni Audio curant. Ai* «■arevSij» tX w »
defignat feftinans fludiuni indefeflam occupationem.
et
V. 670 - 673. Quum tres verfus antecedentes pronuntia ret Hecuba, ferua ad mortuum progrefla, peplo, feu velo po tius eum liberare et in omnium confpeflum adducere conatur. Inclinato hunc in modum cor pore feorfim et auerfa effatur v. 670. et fqq. de quibus ni hil audit Hecuba. Quum au tem lentius proceffiflet nego tium , nec ferua velamentum repente detrahere et expedire potuifiet, CalTandrae timere in cipit genetrix. K o lp tK a ra rfyetf non eft caput, hoc enim ftatim
III
®EP. Zwtruv AlAttXW rov ^ctvavroc d’ ouz slveis TcW’’ «%,’ oSfiprov acupot yv^w 3 iv vfXfif, 675 Ei <toi (pccv&TOi SoLvpct, r- , EK. Oquoi, /3A^%w TroJd’ t/zc/ z '- j c-UloAu-
!
V. f>75-
quartus Mofcou. male.
V. 677. J» tres Mofcou. cum BruucHo. Vulg. 8« tim a cadauere diftinguere potuiflet fed idem quod 4'VX1’ v. 88. Caflandra ipfa. , furiofum , vatidicum. De furore vatum vide fupra ad v. 88. et locum egregium Aeneid. VI. 46. fqq. V. 674 - 676. iZr&v Kikanttt, viuit adhuc ea, de qua loqueris. AAA «Styjew , his verbis, in tegumento correpto, deuelatum oftendit Polydorum. Eft itaque rwjua , n o n cadauer plane nudum , fed corpus, fa cie aperta, ita vt cognofci po tuerit. Probabile enim e ft, Polydorum non nudum , fed veftibus fuis indutum in mare deiectum fuiflTe, a Polymeftor e , quia Agamemnon v. 731. Troianum agnofeit ex vefte, quam Troades in tanta celeri tate adferre vix potuerant. Nec Athenienfes hanc indecen tiam tulilfent in fcena. Me-
liora itaque edocendi fftnt, qui friuole et inique fugillant Euripidem , quod intra paucos verfus nudum et veftitum ca dauer in fcenam produxerit. De perfonis peplo inuolutis vide quae notauimus ad v. 487. et Alceft. v. 1120. quae oper to etiam capite inti oducitur. Ei <roi ^attiTixi d e tv /ja , an non res atrox, nec exfpectata vnquam fe tibi offerat. Eo annon, vt optime oftendit Steinbrychel: languet enim pro in ti pofrtum. V. 677 - 680. En matrem tam multis malis opprefTam et nouo tamen oeftro concitatam! Comparare iuuabit Aegifthi ex clamationem Electr. Soph. v . 1475. cum Clytaemneftram vi deret ab Orefte proftratam. ’ • B cum genitiuo conftrui, v. *«T«fxer$dw, poft Hcatbium et Steiribrycbeliun»
4
112 e m g omois c c y fa
IIo A u J w fo y , ov p.o> A7TM^o/Ativ ^ v ^ tjv o ff,
Bm t
S I TSKVOV ■, M TSKVOV, B a t K X f iu v , t’ £ 0EP.
efy,'i « T , « i , KXTCC^^O/jltU VOjMiy
xA x^os- a ^ r^ a S ^
E y rw s- 7 « ?
xaxay.
x r q v n c t d o s , a> i v ^ v e <rv, EK.
V . 678.
tr a / ^ t v , prim us lUofcou. reliqui E<r«£* vt ex reg. Par.
e t A ld in a dedit Brunck.
Vulgata 1. eft tru a -'.
V . tfgo. Hunc et fequentes verfus Brunckius non Polum alium in ordinem redegit, fed textum etiam ex ingenio refinxit. Habet enim u T«x>or, TJKVok et K ctTX^ap.aci voptov B a tt^ tio v , quemadmodum et in Britannicorum aliquo inuenit King. R eliqui codd. et editiones omnes cum Scholiafta confentiunt in vopuv B , Nolim itaque noui me t r i caufa mutare te xtu m , cum idem in fequentibus occurrat. Leftio •youv pro v a p u v , quam iam Scholiaftae tempore membranae quaedam praetulerant, omnino pro glofla e rit declaranda. V . 684. Sic edd. Canterus ex Scholiafta legit <rov, quod ad prae cedens 7ratiSof referendum effet. 5 ic iam E rajm us et inter recentlores etiam B ru n c k iu s , inn itis tamen membranis fu is , quae noftram etiam Ieftionem tuentur. Languet certe hic v . <rov, quum «ru m ifera-
tionis adfeftum felicifllme exprimat. etiam oftendit K uinoelius meus ad A lce ft. v. 75. Confer Nojwoc adhuc Phoen. y. 576. verbum folemne ad indicandum cantus numerum et rationem. Nopoe Q cw xfiloi fpeftat ad infanam Baccharum vociferationem, quando D eum , a Titanibus fruftillatim difeerptum, cum luftuofa eiulatione quaerebant. Omnia vere et praeclare adymbrauit p o e ta ; perpetuae litem
enim calamitates in furorem agunt homines. AA«$-a>£, idem v. 719. qui quod Aa/jucor infinitis aerumnis adfligit et agi tat homines. Optimus interpres eft Acfchylus in P erfis v. 354.. (flavelf cchccfug ij xufxoc Sxipw v iro & tv. Frequentauiffe inprimis Tragicos v. aA<x'f«$ docet H a rp o c r/itio n p. 20. ad quem videndus eft Valefius. A r y v , exitium, ^ A ^ ij r , ornate pro morte.
U3 EK-
A l tX , KMV06 X6UVX E r e ^ x .<T x(ft’ e-refav k x k x xxnw v x u fe i' O u^h ro r x J x x fu T o ? , xqsvxxT os
68$
A / a^ x p
z7H<r%vi<Tet. A«v’ , w TotAeMVM, J a y a T r a c r ^ j y x x x x .
KOP-
EK.
n
TSXVQV, TeXVOV TXACUVXS piXT^OS, T lvt
V . «84. r. Hos verius In Barnefiana male in binos inuenies d in ifo s: iunQ i enim occurrunt in vett. edd. in codd. et ed. Brunck. Neque enim funt ftro p h ici, vt voluit B arttes, fed afynarteti ex dogniaicis. Melicos tamen effe hos verius, monftrat forma D orica, quam couftanter in fequentibus praeferunt codices. H ta th ii et K in g ii leflionem s’4>’ tr fg u v refte repudiarunt V V . DD'. v t non graecam: noftram enim fcripturam etiam Mofcouienfes tuentur. V . tfg j. T ertius et quartus Mofcou. it S c lx p r w , dstvccxrov. V . 616. runt
H iM fW duo Mofcouitnfes cum Scholiafta: reliqui praefe vt etiam B runck legit.
morte. Cognofcis nunc filii tui cladem? Videtur primo adfpeftu refponfum feruae cum quadem tnt%aiqwiw.ix prola tum : qui autem totum fcrmonem adcuratius infpexerit, ille facile videbit, feruam, fenfu iam amiffo poft querelas incaffum prolatas, obftupefcentem potius, quam illudentem ifta verba pronuntiare. V. 68 3 - 6 8 7 . Att/j-b SegxtjKM, res inauditas et plane nouas adfpicio: x v fti, alia ftatim alia fubfequuntur
mala, feu, vt Sophoclis in terpretatione vtar, Oed. Coi. V.537. f. [Miyuv iirtffcQctf xaxuv tira&w. Hptqot aSctxfu* r c f, «iwotxrof, d ies, qoi non lachrymas et gemitus adfe ra t, oJStirort p t nunquam me offendet, nun quam illucefcet. Atque nunc ipfe chorus abit in luftus focietatem. V. 6 8 8 - 694. T/w pofa bvnrxtisl quonam fato periifti? Tenendum eft hic, quod libet violentum mortis genus p Graecos
114
T/w
&vwxets9 rlvt 7rorp.ti v.&ivtqi rifoi’ rivos ay$-f<w7rwv j ©EP. Oux o/J1’ - ctt’ av.rcus viv ku^m SaTwcricus. EK. Ex& wtgv, ij 7rttrt]^cc (f)oivia itycsj ©EP. Ev ^oipd&a) hevqci TLovtb viv e^vsyKs vreActyios xAu^av. 695 EK. XI/ p.Gi, c<T, aT, E/x«0w evv7rviov oppdrwy, efMtv Oxp/v
690
V. 692. Quatuor Mofcouienfes habent $ m 'w , quae fane vfita. tior eft apud Euripidem fcriptura. Nec tamen defunt exempla pro v, (paifliv, quae Sophocli eft frequentior. V. /tyd. Epoi&ov tVUKVlOV OppXTMV IfAUV O^/IV, Erunck , qui itvnviov adieftiue cum v. o^/iv Jungendum effe monuit: fc-d boni autores tvvimtv femper fubftantiue acceperunt. Barntfiana. habet r ’ s/*wr, fuffraGraecos adpellauiflc poi^etv, 0o/wov Sogcf, o rn a te , pro zrsfeu ftc^or: qua ex re orta eft rokTot <p. 3, Disquirit differentia form ulae, mori autem , num a mari eiefium , jt£o M^af, in iuuentute, et vel inimica liafta confoffum et p.ol»af, vi fibi illata. Eius- in fanguine fuo iacentem eum tnodi &dvxrof erat vel tca^a^of, offenderit. Er ^ot/xd^u Atv^a, fi quis enfc confoffus peribat, o rn atiu s, quam ti f ^dpot&ov vel , fi quis laqueo fu- A tt^ar, qU fa notionem eiefiiofpendebatur. Cfr. Odyjf. XXII. nis et repoiitionis Polydori v .4 6 2 . fqq. et ante omnes He- coniungit: in littus humile eum Ini. v. 3 06-309. T , '*‘ eiecit. Tlihdyiof x-AuSav , flu. xtirai; qua fortuna periifti? fiuum aeftus. Ktireti refpondet v. firm w /f V . 6 9 6 - 7 0 1 . Epot&ov tve t woTjuw v. ^o^u. V . 6 9 r. vnviov, vide ad v. 77. fq. et Exxv$« vir, inueni eum , cafu in curf. III. Ov ^6 7ra§t/3« Qda-poc, cum incidi. V. 692. noluit a me difcedcre jpefirum , fed
■---------------O v p /v , y P f
J
I5
7rcctd@ot (fiacpcc
M e\c cv o 7 rre ^o v, x v ea&fiov A p (fil a , w -tsk v o v -, s x t r XOP.
Q vrcc A io s ey (ficcei. 70 T / f y d q yiy ev.rocv j o ia S ’ ■> oveifcQ gov f
EK.
0
(fi^c6<rctj '■> E j w r , e p c s fr -y o s , ®$%kios 17171o T c is , P 2
Iv’
fuffragantibus B attierio, Kingio et Steinbrychelio: bene tamen ifla particula etiam omittitur a MofcGuieHfibus. In verfibus fequentibus le git Brur.ckius: ty d c p a et d v ftSov, vt verfus exfiftat tro chaicus. Nos quidem a confacta leftione difcedere noluim us, quia in hoc loco, vt fupra v. 70. fqq. continuam adeffe mutationem m etri, quod plane expedire vix poffumus, pro comperto habeo. Variant in« fuper omnes fere codices in diftinguendis verfibus. V. 702. E pof £tvot edd. vulg. quae hos verfus etiam aliter di lidunt,, iita, vt finiant v. Zevof, ln7rarctc, iretrijp, Kgttyetf. Noftram idiinliouem atque Jeftionem tuetur Brunck et cum illo optimi Mo/coMitnfts. fed adftans continuo m e an x it: qua re denuo fignificat, hoc non fuifle vifionem vola tilem , fed grauem et m anentem , p ro p terea q u c veram . R edit nunc m atronarum m ore ad priftinum in fo m n iu m , de quo iant fupra male erat o m in ata, quod autem nunc v id et im ple tum : q u ap ro p te r a i t , fe luant non fefelliffe fufpicionem , nam TfAtvr«<ra» Aoycuv iv P indarus.
iftro ire ti, v t canit In terro g at itaque
c h o ru s : fom niorum
•rt/gotyfw ,
quod
tam p erita dicas q u a e fo , filium tuum o c c id e rit?
fi es, qui
V . 702 - 7 0 9 . /zrn s r i c f , P olym eftor, qui p ro p te r im perium in Aaov cp/Aizurar ( f u p r a v . 9 . ) audit T h re iic iu s eques, r i^ u v j r a r fy , ad a n i m um contm ouendum : quum enim p aren tes in fenedlute an te om nes diligant liberos natu m in im o s, in prim is etiam P o ly d o ri ,
6
I / o ye$a>v TtotruiQ & tTo viv ngvxjMtfXOP- XL /zo/, r l Af£« s- ; %?u<rov a>$ e%oi itfcm tv} 705 EK. UVnvlfJlC&jCC-, SoivpCCTWV Trfyoi, Qv% ovicc r ' , 8J' ocveKvol. 7?S Hkm £svmv; I» Kotrx^otT d y fy v v , m hepo^cl™ X^oot, (n^ot^ta re/Miv (ftcuryelvw MtAecc rSSe ttcw^ s’ , s <T a>KTi<rct$. XOP. V. 704. Huius verius hemiftichia transponenda iudicauit Rtiske* vt partem orationis Hecubae efficerent. Sed mutatione non opus eft, membranis nihil mutantibus. Brnnck habet u /xo», MoJcou. vltimus A «£w , idemque cum reliquis tribus «X? » quam meliorem iudico vulgata leftione V. 707. feqq. in Bruttckianis atque Mofcouienfibus eadem ratio, n e , qua apud uos, digefti inueniuntur, quum fex verius ex iis effi ciant editiones vulgares. Pro «w habet Brunckius u , et pro ux,ri<roif, quod poft Brutickianos codd. etiam in primo Mofcouienfi inuentum elt, edd, habent wxtivw . l y d o r i, h « t « tov inter Priam id a s , rationem habuit P ria m u s , eum quc ad hofpitem luum tn ifit, v t eum occultaret. V . 704. Sufpicatur iam chorus caedis rationem , “ «*%? v t poft filii m ortem auro fuo p o tiretu r. V . 405. Propius nunc intuetur H ecuba lacera tum fpiculisque confoflum filii c o r p u s , quo adfpectu a diris et exfecrationibus in Polymeftofem im mittendis fibi tem pe rare non poteft. h i w i p w » ,
nulla oratione exprim enda, in fa n d a , deteftanda: contra funt res celebrandae et gloria dignae. Ifocr. in laud. Hei. p . 51 8 . xki ir<xriv e v o p -e l^ ij srs/jj. ns. OxufAotTuv irifa t, vitra omnem adm irationem ; fed etiam Graecum eft. Illuftrat locum Iphig. T . v . 839. f. ?rqo<ra>,
tosS’
Trtfet y.a) Aoyiv t v f & t . D e voc.
er/e j videtis ad Atnmoiiiuin p. 2 0 7 . f. ricu J ix a £ t r w ; ius ho fp itri, quod fanctum et _ inuio-
— XO P. n
—
II7
r A ^ o v , oSs tre 7foXv7rcvwrolrw (fy o T w v y io
^oclptav $ W , o ^ r e?/ cro/ (3<x$vs. A A ’ flffc fZ ycc$ Tcv^e Sea7roTis N-pois h.y»p.i^vovos' T8vSev$e trtyoopev , (fliAoqA I'A M . E koI & i ■> r l p i c e i s wcc$c6 fftjv xgv7TTetv Tcctpw ■> P 3 *
EA $w ,
V- ?io. TAtytwv duo primores Mofcwienfes. V. 714. Cui iam olim (in verf. p.98.) locum concefferam, fufpicioni, interpunflione minus refla, locum huncce intricatum et im peditum efle faflum , hanc a viris acutifllmis laudatam atque repudia tam, vel in praefentia dimittere nequeo. Habeo enim mihi quam perfuafiilimum, interrogationis ligno, vt in omnibus inuenitur editionibus, poft v. x o tff polito, orationem Agamemnonis non folum mirum in modum languere, fed philologicam etiam, in formula iQ o irffff, ratio nem receptae explicationi aduerfari. Incido itaque iam poft v. iA&our’; coninuiolabile erat veteribus. V. tlflAv^evwTWTtjv, Iaboriofiflimam, 708. r tp u v , difleeans, fru- innumeris aerumnis obnoxiam. ftillans, ciSac^tu (pece-yecva, fer Succurrit locus amoeniflimus reo enfe: cfutryccw , inuifo in Orefte v. 174. fq. Wtwm nonane, gladius, cultellus, quo Nu£ Y7voSoTtf£a tuv 7r 0 A uquis trucidatur, pro £i'4>0f. V. 7 1 1 . V. 709. Ot4’ aniTiretf iungenAatlpuv /3 ^ u r , qui «Aa$-«£ dum cum iitpei^ccc-a, fine audiebat v. 681. Repentinus commiferationedifcerpfifti. Ea Agamemnonis aduentus, ad dem conftruftio in loco ft- quem pulchre praeparat cho millimo , Iob. X V I. v. 13. r u s , fuggerit nunc atque ma b n n ’ nSi w S s n S o ’turat confilium de vindifta et V. 7 1 0 -7 1 3 . Aptiflimo ad- poena a Polymeftore fumenda. mirabundi chori epiphonemate V. 714 - 723. Iam fupra finiuntur Hecubae querelae, vt v. 6o$. mandaverat Talthybio res ad noua euenta feftinet. H ecuba, vt in pleno Achaeo rum
118 7 1 5 EA^Scr’ eQ? ofontf» TaA $u/3/of £juol, M») Shyyccvetv trfc /xtjJV A q y e lv v x o p ic , Hju«s- pev av ewjUEV, #Je ypxvo[X£V‘ Su' < txo A<x £&£ , S>^£ 3 x v p x £ e tv lp.e. H k GO tT CC7r<W?W>V <T£. TXXei&EV y x g £U 7 2 0 n£7r^xy/xtv
f c b , f}' n
twv J’ e^ v
xaAwr-
E#> r lv olvfyot TovS\ Elfi IXfJVXTff ot>w © x v o v r x T fw w vj 8 yccg A ^ y f l a v , 71etjK oi & p a £ 7r£^7rTva(rovT£s, ccyy& kstrl jaci, EK. coniefturam autem , qua ta p tv fc. aC-rtiv
ov k
ouv in ovjc mutandum putaui, ( p tv Siyyelvtr& cti), quum fileant codices, aliis
adnumero, quibus nunc donatur, feu infeftatur potius Euripides. V . 719. M t r a f t A o i mutaturus erat Palckenarius ad Photn. v. IJ27» inuito tamen Brunckio, qui bene oftendit, decori rationem non tuliffe, v t rex de Hecuba ad p<jp u li concionem .deducenda cogitaret. Nec quid uouant .codices.
rum confeflii pronuntiaret, ne quis filiam tangat immolatam: fe ipfam enim mox aduenturam et Polyxenam fepulturam efle. Haec autem filiae iufta merito filentio trangrefiiis eft poeta, quippe quae huc nihil facerent, neque totius rei amplius men tionem iniefturus fuifiet, nifi probabilis ratio Agamemnonis ex concione aduentus adferenda fuifiet. Subiratus itaque interrogauit Hecubam: t/ /teAAe/f sA^ovo-fl»; quid cunctaris ad fiJiae tuae fepulturam adpro-
perare ? Ecp' oia-jre^, ex eo enim tem pore, quo Talthybius mi h i nuntiauit, neminem Achaeo rum admonere manum debere puellae, nos vtique iacere eam finimus, neque vllo modo contreftam us. Ev Se' o-%«Aa'£e/f, tu vero otiofa adfides. Hxw 5’ cwrofthSv <rt, venio nunc te ad congregationem dimiflurus. V. 720. Lufus in oratione T ra gicis frequens: .quodfi in tota re boni quid eft, omnia ibi bene iuuenies gefta. Troitd. V.1170. [Mmolyof ilv , t’i 11
U 9 EK.
, ep c cv T w y x q A e y w , A ^yatrw <re,
E x a /S tf, t / ^ d a a > j TtoTf^cc 7t^c<T7ria(i> y c w Aya/xtyxvovoff rS t?’, ri (fify a tn y ii kockcc; ATAM O J u fff» T o
EK.
725"
T / pcot 7T^caw7rca vw rov e y x A lv a tr a aov <T « A e 'y « r; r l s t a S ' c & •
A f t i e i /xe, M fa iv w o te p i a v 3 ’ q y f y e v o ? ,' Fovcc»
V. 758. A v f f habet M:<sgraue, quem fequitur Brunck: o iiftr S e u , Htjych. Codd. vnanimiter o S v ff, quapropter Bacchium hic pro Anapaefto pofitum effe, cum Bartiejio contendo. Ti T«>St V. 7 21. Videt nunc Agamemnon Polydorum in tentorio Jacentem, quum ipfe cum Hecuba ante «t<Wfr conftitiflet. Preuoftus m auult, iitt m n u s , iuxta tentorium: quod vix probabitur. Ad reli quos verfus confer didla ad v.. 675. Quod agnouerit Agamem non ex veftium habitu Polydo ru m , hoc ex veftitus diuerfitate facile concipi potcft. Barbari enim geftabant peplos ampliores atque longiores : Graeci autem adftriciiores fub pallio, qui fingulos artus exprimebant. V . 724 - 73°. Aga memnon adcuratiys confiderat Polydorum , H ecuba, muto dolore correpta, dubia pendet animi, num regem celare de beat mala fua, nec ne. Aucr-
fa itaque ab imperatore facie lugens addat et /3wro$o/xtJovfr* Polymeftori, ita , vt meditationibus fuis indulgens frequentes Agamemnonis com pellationes non audiat. infelix Polydore! Haec cum re ge ad mortuum inclinata effa tui- : fed lachrymae obortae cohibent narrationem, quapro pter in fuum ipfius pedtus defeendit, fe ipfam miferrimam deprehendens. EjuavTtyV ya'^ Atyco (tyw) Exar/3>j, Atyovca <re. Fidiculas textui adhibet Pretioftus, qui Svpji' ad folam He cubam trahit. V. 727. fq. Aga memnon, qui admirabundus adfpexerat miferabile corpus, totam rem nunc auide edoceri cupit, ct non parum flupet, quum Hecubam auerfam et furtiuos
73° iW rfi» a7r«cra«r‘, ccKyos w TrfoffSsipe&oi ArAM. Ov roi 7re<pvxx p o lv r ic , pvj
nXucty,
" E ^ o fitro i/ crvv c^ov ^nK evpcSrav.
EK. A$> w \c y l£ o p c q y e ir^os r o frvapevEs MaAcV (PgEVOlS T 8 ^ , OVTOff 8%l (JutJyzfrSf j 735 ATANf. E/ r$/ /ze /3aA« r2<fe p f& v s ^ b o t f , E>V. 7J0. Quartus Moftout affarer’, primus, ff^rSf/.ued-’ aAyj», tertius, ff£O^o/uE& cer. Membranae Brunckiaiiaa, «Ays; ccn 7tf>9r. S tip a ti a r , quam leftionem in «Ayof av ff. a. mutauit doftiflimus editor, «r atque av millies a librariis commutata fuifle, obferuans. Cui tamen emendationi duae res inprimis obdant, primum, quod «v fac-pius duplicatum legatur, Htlett. v.954. f. aliisque in locis, quae coi. legit Sttinbrychtlius, deinde, quod dolorum iteratio iam exprimatur v, X fo rS tiptioc, ita, vt loco alieno politum exfiftat v. ctv. His argu. aientis commoti in vulgata ledione acquieuimus. V. 7/!. Quartus Mofcou. ovti. V. 7J5- Tres priores Mofcau. ti ti. furtiuos gemitus emittentem videret. Quapropter magis ad huc infidit interrogationi: t / j t r S ' o i ti nihil tamen fert refponfi, quum femper adhuc haefitet regia m ater, num fupplicare debeat Agamemnoni. AAA’ ti p t S. dnuratit’, quodfi enim m e, tanquam feruam, a genibus retunderet, *Ayo$ «r V fo r S tlp tS a , nouo dolore pereulfa forem. Euidentiflimum eft repulfae fignum, fi furdae praebentur aures ; fummum au tem manifeftat contcmtum, fi
fupplex a genibus' retunditur. Vide ad v. 342. V. 7 3 1 -7 4 1 . Sine vlla in dignatione, quam filentio fuo meruiflet H ecuba, pergit Ar giliorum im perator, fe non effe vatem , v t ex iis , quae non difta fu n t, adfequi poflet co gitationes fuas. Indagare «Iw (SavKtvpdrwv, praeclare: feriptor -tamen profaicus maluiflet E^Eu>nr«i. V . 733. f. A$’ «xAoy/£o/*a« ff. t . S. pro ff^ej Sva-ptvtietv, fed inimicum re puto , p * M w iuilo m agis,
121 e y u xA u«y.'
E f T o tv ro v M e is ' v.cq ycc^ EK.
Otnc ocv Svvutyifiv r S ^ f T i^ ta ^ eiv ccTeq
T s x v o m r o is epotei» ToA /uav d v d y v ] ,
r c l^ e j
ti
kolv tu %w ,
xv k<
pvj T v% a .
A y x /jte /x v o v , ixe re v a t tre r d v ^ e y n y d r o o v , K o / trov y s v d a , S e fy d s r A lh M .
T/
740
v ticu p o v o s.
jM W v titr c f, p.dv s K e u ^ o y Aidvcfi
0. 0. t. animum e iu s, qui nunquam milii erat infertus. Mitem enim et bene volum Hecuba femper experta erat Agamemnonem ob adfinitatem ex Caliandra. V. 735. Quodfi omnia ifta me vis igno mecum ra re , t s Tcwrov conucnies, perinde milii va let. 'Vid. de hac formula Valckenar. ad Ilippol. v. 273. K alya^evi* i y u n h v w fc. /3avh o p o u , quod ex fuperiori /3ovAu eliciendum et ab adfeftu fuppreffum eft. Indicat enim par ticula y d q indignationem , qua abrupte loquitur Agamemnon. V. 737 • 741- Poftquam multa in animo verfauerat regia captiu a , quum vidiffet catta ette omnia vindi&ae confilia inanemque fuam fine viribus iram, decreuit omnia animi fenfa manifeftare Agamemnoni. ■tytvecf
t
.
TtK voin s/xoTn, vindi&am fu-
mere liberorum meorum no mine. Sanftiffimum enim erat apud veteres pietatis officium, v t parentes infantum , liberi que parentum mortem vlcifcerentur. Vid. O reft. v. 546. T oAjx^ f d v d y w , pro dvayKeuov : necette eft audere, fiue adfequar id , quod volo, auxilium, yaunec ne. J g m w re ittT a v i notanda hic eft ellipfis praepofitionis ^ o 'r , v t pattim inuenitur IxeTewn» apud Euri pidem : adpofita contra praepofitione faepius deeft A cm w , re' v t in M e d . v. 324. videndus eft y a id x u v , vbi B runck.
V. 742-745. Vt nullo mo do deeffet Hecubae, iam , priusquam rogauiffet, adnuit precibus eius Agamemnon. T l %. p f t w w a fc. tif. quid Q
quaefo
Aiuvoc S ltr& x f, golStov y x ^ ig l <rof. EK.
Ou S tjr x • t
kom8£
Se Tipiu^pievii ,
7 4 $ A tu v a rov %vpi7ravrx SxXevaou S tA a . A rA M . EK-
K cm Sn tiv v picis e k S7rxf>iceixv vocA ekl
OuiJtV T/ TSTfipy, WV <ru
xvx£.
Ot>occ vck^ ov tovS' , a K x r x g x f a Sx k ^ v ; 7SO
A rA M . Ofw . tq pievTot pieX^oy 8 x eyjM pixS& v. h K . T a rp y % or’ erenov, n x ifie p y ^wvtis v7ro. A fA M . V. 744- Tert. Mc/ coh. y<$ n p ti^ vp tv ii.
quaefo petis ? M«ytut»v , pro. prie de infantibus ludentibus j qui mammam nutricis inueftig a n t, pulchre hic fumitur pro frriiv. Mw» a luta & tr& a i; num te vis in liber tatem vindicare, liberam vi tam degere. A<w>, quod per petuo durat, aeuum, hic de vitae humanae tempore. Tovj jutKovj r ip u p u p in i, fi de ma lis vindictam fumere poffum. Atque nunc fequitur dialogus, quo finguli fe excipiunt verfus, perturbato Hecubae animo egre gie attemperati, quibus Aga memnon non parum adficitur, et ad atrox vindictae confilium praeparatur. V .7 4 6 . 7 5 6 .
KaJ Jij x«-
A»»fj iam ergo ad quid opem
noftram im ploras? OvWr z t TtvTMv, av z i h ^ d ^ u t : refpicit ad libertatis donum a rege fibi oblatum. V . 748. ov u n i f s £ » , propter quem lachrymis diffluo: elegantius videbatur, in quod cadauer ego lachrymas deftillo: fed im peratoris genua amplexa, nequiuit fletu madefacere filium. V .749. T a^tA A w , quid vero exinde fieri debeat et reliqua de hac re edicenda, sv« non fc io , quomodo diuinare, intelligere poflim. V .7 5 0 . xa<pi<o» v*»®', portaui fub cingulo (g allic e : enceinturfe, teu to n ice: vnter dem Herzen trngtn.') v0’ qs-«T0f, Suppi. 919. t ?» <rf tv rrtptyiyxarav p w a f t\2. M tcc/it. VII. 2 3 . V.
123 A TA M . EK.
Ov TUV &XVOVTMV n^lXfAl^UV
ATAM . EK.
r / f tmv tsros y w T ^ p io v , r t e w j utt’
IA/fiU.
H y a f tiv « A o r e r e x f f , t) n& vuc, juvcci >
K^ov^rcc y , a>s to m e , re rtT , cv eitrogxf.
A T A M . I1S S" av e r v y % x v \ fa lx aX^.vTo7rrokisi 7 5 5 EK.
H ccrfa viv £^e7re^\pFV, o^coSuv Sotveiv.
A T A M - IIo7, r a v to t ovtcdv xcn^laas t I kvwv povcv; Q 2
EK.
V. 753. Twv ov &movtuv .> Brunck, vt concinnior tuaderet oratio. V. 753. » 7*?» C a d - W * pr. pro $. 751. Non interrogat impera ovaiff&eti v. 1025. priusquam t o r , num hic fit vnus e filiis ex iliis vllam caperet volupta h r iifi e iu s, id quod verfu antece tem. V. 756. dente iani adfirmauerat: fcd quia vitae fuao metuebat. OffuStit, timere, ex ov{« et Sjo« quisnam eorum eflet» T H *■<•* Texi'»» ovtoj Vide ad conflatum putant, metaphora v.4 2 1 . et v e rf p.99, V. 752. ab animantibus d u fta, quae Neque hoc vanum aut inane caudam inter femora recondunt eft refponfum: facile enim vnus eamquemotitant.Cfr.z4wH»on/H»» ex filiis pccifis in mare abiici v. et ad hoc littus aduolui pote rat. V . 753. «AAov / V . 757 - 764. no7 'xw ^rotf XEirauf, num alius etiam filii, quonam eum , ab aliis liberis fequam horum , mater er? La parans, ablegafti, vt faluus euatiori fenfu hic tumendum cft d e re t? V . 759- n ?°'f STtxff', cum flriftiori poteftate ot «$XU VMvXe % 9w os, nofupplendum fit in v. f. i v o w » , fc. • « vtov: nullum tamen ex hoc partu ce fic hunc locum expediendum pi obleftamentum. Sic Medea puto. Vide V. L. V. 760. in aliam terram exful vadens 7rix(orarov Xfvrov $vA«$, vt acerbiffimum cuftodiret aurum, relinquit liberos, fune-
124
EK. Eif r ijv h Socvav. ATAM. n^os - a W / , 'os olqxei ry<r9e noA vpfcag %&oyosj 760 EK. E vtoov&' brffitp& i 7Tix^ordrou %fuaov QuAcc^AEAM- 0y*/<nc« Je 7rgos r s , «o/ rivos normis rvx™ > EK- Tlvos y v7f viv ol^sre fcevos. ATAM. XI rXripov, 'Httu yguvov fycc&y Aoc&ety > EK. Twaur*-, exesori fcuptpoqccv eyvta (frguywv. ^ 6 $ A rA M . Euffs- Je ttS y/y, r) r ls ijyeyxev vtx$ov} EK. HJ 1’, evrvy^tToc 7ro',rlccs d xrq s itu , A rA M . T btov poorevaa, 4 novor ooftwv rtovov > EK. V . 759. UohvpnSOfot iam habet Schol. cum d ld in a , quam leftionem prim us et tertius Mofcouitnfes confirm ant, quamque in textu re . pofuiffem , n ifi obftaret m etrum . V . 7 6 ;. Lib . P. apud M usgrauium k a f ia v , quae frequentiflima alias periphrafis, hic plane eft aliena. Steinbrychelius m alit om itti interrogationis fignum , ita , v t Agamemnon perlpefto protinus Thracis confilio, non fine anim i commotione d ix e rit: n im iru m a u r i c u p id ita ti. Sed multo elegantiorem fenfum praebet vulgata orationis incifio. V id. not. V . 767.
et jUofytvoutrde tres
probabiliter ex v . 742.
priores
N ih il mutandum cenleo, p a T W tiv aequaliter frequentat Euripides.
funeftiffimi exitii fui caufam. V . 761. rivos woTjWov Tvx«r, a cuius manu trucidatus ? Vide ad v.689- V.763 ^ov%^J<rer^a'<r. nura forfan tanta flagravit auri potiundi cupidi tate ? In veliementioris cupiditatis expreffio eft
Mofcouienfes,
nam p o ts tv W
et
quaerenda. V . 764. toicivt fc. s s iv j vel f7rolwtv: fic fa. ne nobifeum egit poft excidium. Troiae. V. 765 - 773- Omnia circumfpicit acutus imperator, v t ex ipfa narratione coniicere poflit, quid rei infit veri. V .766.
251 EK.
Aure;'
oitjaa
aAc$' IIoAu^yy.
ATAM. K tccvmv viv-, cef eoixev, ex/3aAw fctyos» EK- &0tAcca-ac7rXc6yKTov y • wJe bocTsptov % ^ox. 770 AFAM. £2 £r%erA»cc cru, tmv ccperrfrw v irovav. EK- OAwA«, xaJsv Ao/ttgv, Ayccpspivov, k o m m . A F A M - $ f v , Qfu ’ r/ff s r a t y u yuv^j EK. Oux e<rfy, « /W Tv%t]v x v rtjy Keyots. 0^3 A&’ V. 7 6 6 . # h , in anum feruam digito monftrans. V .768. De more veterum , mortuos ante fcpulturain lauandi, vide ad v .6 0 9 . vbi adhuc adferendus erat locus infignis in Troad. v .1 1 5 1 . fq . quo Aftyanadem turribus deieflum Scamandri fluentis abluit Talthybius. V. 769. Haec facile diuinat Aga memnon ; videtur itaque ,bofpitem in mare abiecijfe puerum, poftquam eum interfecerit. Cui fufpicioni ftatim iubiungit He cuba : atque Jic dilacerauerit corpus, a fluctibus nunc iactatum. Non opus itaque ellipfi : w$t t?mt Sahaa-troirKayxTQv. Secuerat autem forfan corpus pueri Polym effor, v t fidem faceret, Polydorum in mare lapfum a petris fic vulneratum cfie. V. 769. ^ tr A lo s , duplici fignificatu, denotat hominem m iferum , (et nullius pretii.
Adfequitur vocis poteftatcm Gallorum : malheureux. V. 773. Tv'x>j vel bona e ft, vel m ala: de pofteriorc fermonem efle, arguit Svsvxw yvwi v e rf. antec, Vid. Ipbig. A. v.351. Senfus: nemo me eft infelicior, fi a Dea Tvfcif difcefferis. Terent. Adelph. IV. 4. # cupiat Salus feruare prorfus non poteft hanc fam i liam. Aliam infortunii deferiptionem videfis in Troad. v. 616. f. vbi Hecuba queritur. OVTt plrgOV, «vt’ «gl&jKOf pcoi Kaxu» * KotKcvii y x g tif apuhKav t^ tT c th V. 774- 782. Callide omnino ad Agamemnonem preces fun debat Hecuba: quum enim hofpitis immerita caedes fine ma xima hofpitalitatis violatione nullo modo perageretur, vitro fequitur, regem Polymefforis faci-
1 '26
77S A/&'
OUVSK dpCf)} <TOV 7t'l7tr<>) y o v u , A kho-ov- ei fjtev oaicl aot 7icc&&y fiout-,
" Z r^ yo ip ! olv' ei
Tiip7ro6hiv ■> au poi ysva
T/jueufos- ctv^or, dvoa/aiToirx %ey8, O f y r e ra? y f c vfy& ey, u r e t b s oI vm 780 A eiacts, fie^M iev egyov dyoaicarurcy, Koivtis r^ct7re^]S 7rofo.XKtf Tuxcav ep d f y S e v ia s T , ccqi&pn tcj ra>v epav (filhav'
Tv%<wv V. 782. Quatuor Mofcou. ip a v & M 0, quod tamen antecedens gtvletf vix admittet. StwJH in ZtviU t ’ mutaturus erat JHusgraue, v t Tvy^arEi* conftruatur cum accufatiuo. T « habent mem branae Brunckianae, quam leftiojiem celeberr. editor non folum rece p it, fed etiam coplofe defendit ad Orefl. v. I2$l. Sed vtrumque textus fanandi conatum iam optime retudit Sttinbrychel, qui t « 5T£aT« et ?T£wt* eodem fenfu ab optimis fcriptoribus adhiberi multis locis adlatis docet. n^wTct aduerbialiter adhuc occurrit fupra v. J57. Suppi. 573. Iphig. $1. Noftrae fcripturae metrum vix refragabitur, fi animaduertam us, <« in per fynizefin eoalefcere in vnam fyllabam, vt lu in dvacriurcLxov v. 780. Non folum omnia, quae aequa effent, oruv 5e«, fed ea potius, quaecunque expeteret, 0<rwv S ta i, gratifica-
facinus ortov iudicare non potuifle, niQ omne ius peruertere (v . 793.) et fe ipfum pro fcelefto declarare voluiflet. V. 777. grato animo aliquod accipio et pietate quadam ample x o r : ii Si Toup.7TatMv, quodfi autem fecus tibi videatur. V. 779. fq. tovc v tf t lv , aurt rovf ecva itircct, neque inferos, neque fuperos metuens Deos, JIofpitum defenfor atque Deus
ri tutelaris eft lupitor: fed eiusmodi fcelera etiam apud in feros expiari nequeunt. V. 781. et fq. ita expediendos p u to : 7T0AA«K/f KQlV^f T^OtKt^i , ^tvioti T , n^UTOt Tdf) rav tp u v $«Aa>i' cip3\uu j quamuis faepe mecum menfae communionem ethofpitalitatem, omnium amicorum numero pri mus eflet adeptus.
127 Tu%cJy J ' offMV
71 cpvi&lcw ,
EHTftVF, TU/a/3» <T, W KTMVeiv fQ&WTO , O va q fyw rev, cc^.' a f f i x e trovTMV.
785
H / xhs fjitv Sv JSAo/ T e , xd<T&eyetf urus'
A/A’ oi &eol f f & b w i , %a> xeivow x^ocrav Nojuoi'. Nojuau y d g r u s b etis r^yi/A eba, Kcty ri debuiffe Priamum Polymeflori, contendit Musgratie, nec aliter fcrlp fiile putat Euripidem. Sed omnia fana funt, fi modo interpungatur ante v. d p b p u , quam incifionem negligunt editiones: vid. not. Eiusdem pretii eft conieftura srjo^u/r^iav pro 7rt>0[Ambiat. V. 78S. Cenfor Musgrauii in Bibi. Crit. Amftelod. P. IV. pag. 35. totum locum ita immutat: ro/xoj y dg rif bfuv tfyov^trjf, Xau £urw aSixa XflU J/xtfK* ft^nr^troi. Nemo non videt, quam vehemens fit eiusmodi medicina. V . 783 -7 8 8 - Tvx«» $’> ««■«” vlcifci debeat fcelera malorum. Jt», poftquam vero e a , quae V . 786. xa<r£trs~j ’ir U f fimuloportebat, h. e. o pes, quae qut imbecilles. p ro ijriftjf, filio tradi debebant, accepif- aequaliter: pro rfu s, Ran. f e t , xal Am/3«v irfrutfileiv, v. 1496. V. 787. x ? fufcepta licet cura pueri edu x£«r«r N o/**, Diisque adhuc candi. Hunc veriffimum loci potentior eft Neceflitatis lex: fenfum commendat v. 1057. fatorum enim legi ipfos Deos AlCtjl. i y u St C-OV Tf^O^blaV fubieftos credidit vetuftas. T o V . 784. ti xraKw tus locus, ex Anaxagorae prae t /3ou'Asto, pro t» tJ , et quum ceptis, vt videtur, decerptus, interficere illum decreuif- paulo fubtilior eft et contextui f e t, ne tumulo quidem di non plane idoneus. Quae cum gnatus e ft, «AA* «$)7x« »or- fenfiflet poeta, totam doctrinam, tiov , fed abiecit marinum, vel verbo taftam, in fine v. 788. tit irorrw. Pulcherrimus eft relinquit, hanc particulam tan> tranfitus a fua imbecillitate ad tum fuac fententiae adplicaturus. implorationem Neceflitatis, quae
12 8 K«/ x a ix x om xi taqttrpievoh 7 9 0 O f f /f a ’ x v e K ^ a v , et Stx(f)^x^aETocf t K a/ p y J/ jojv J<wcrKcr/v, olnves ty v u s K r w « w , V S ewv ie f » Tohpicoatv (pfy& v, O vk e$tv 8$ev r a v ev x v ^ wtI ois faov» T x v r ' 8v ev x ]<t % ^ SeptEvos, x ^ e a S y r l pe. 7 9 5 OiKtei^ov -facis f eas y^x(f)evs r
X7rosx&e/s
V. 79$. Hic verius tam ineptus et abfurdus viCus eft Critico Amftelodamenfi, vt illum ocyus eliciendum iuberet. «Quid enim ad intelligenda Hecubae mala, oculis opus erat exercitatis piftorum, et qui dem internallo et diftantia? Nemo vnus ex multis, ne dum Euripi des, ita ineptiat.,, Seuerum fane eumque fuperbum iudicem, cui fenfus ad hunc locum omnino erat antea emolliendus! Quis enim ferre poflit emendationem fuam: ottcre^t f a x ; , u f TfotpfCf iirisn&t)st tniferearis mei, v t conflitutus a L iis mei nutritor?
V. 788 - 793.
No/*« —
Lex enim neceffi tatis, Deos adclle, iufti iniuftique difcrimen nos docet. Sententia grauiflimi fane mo menti: No'/*oj eft prima vis atque notio fummi num inis, cui omnia funt fubie&a, et qui bonum malnmque iuftis limi tibus difterminat. Quum vero illud diligat et hoc auerfetur, praemia diftribuit et vindiftam exercet per Deos Deasque, et in terra per proceres ac magna tes. V. 789. fq. Quodfi ita que lex ti; r etviK&uv, quae ad t e , peruenit, et a te fu-
/linetur, lt» Q b * tfrtT » t, cor rumpetur et negligetur, ita, v t hofpitum interfeftores, et qui Deorum iura peruertunt, Itf» r. Q tpir, non poenam dent, omnis aequitas inter homines tolleretur. Sedet enim Vindifta prope Iouem , v t ex Oedipo Coi. difcimus, v. 1381. fq. ty»» K' irctk&iQx-ro; Z»j»cf d ^ x l o i f vfaoit. V .7 9 4 - 80 0 . pe, iube ratas efle preces meas. Sequens verfus ex arte adumbratus e ft, cui cum feliciflimo fucceflii operam elini dederat Euripides, quippe cuius «gre-
12<J l j £ /4f , KotVCtfywOV 01 «%« K0MC6. Tv£06VV0S VfV 7T0T’ ccX^ct VUV (JsAif VE&eV’ EuTTaWf 71QT 8706, VVV (Js yfotus’, orneus &' olpce, A n o h i s , e p tp o s , ct&AiwToi-ni Qqcrwv. 0 ’i'poi rctKcuvoe, Ttdl p v7re^ccyets 7icdct', Ec/xct 7r(}oc%etv 8$ev ' w roeXcuv eyco-
800
T / J^rcc Svtrro) r c l^ c c pev p c t ^ p c t r a Mo%5S/xfy a s xf»? 7ictvrct,
poo^svopev, n«£ta>
V. 800, jro? p tT ifylytis itite t, Musgraue ex conieftura. Sed vid. not. 803. Num forfan tegendum uv
, quibus opus eft?
egregiae piiturae longe poft memnone fieri videt Hecuba, mortem eius Megaris oftende- quem preces eius huepsque Hot u ta n tu r, fi Tbotnae M. fides eft nondum flectebant. in vita fua. Hf y y tQ tu f t ’ vnt%otyti6 ?roJa; quonam a me «inoso& tif: eft in more pofi- retrahis pedem? M Pr o P Oi tum p iftoribus, v t r v p p tr p v eftdatiuusincommodi: u n ^c ty u liffVqju* iuftamque diftantiam lentam et clandeftinam pedis q u aerant, pi&uramque fuam fubdu&ionem defignat. eminus ftantes fubinde intuean V. goa - 807. Laudes elo tu r , vt vim colorum bene fen- quentiae forfan iterum loco tiant et exprim ant, id quod alieno. Senfus: quare in re praecipue fit in hominum fa- liquas artes et difciplinas, vt ciebus delineandis. Vid. Tbo- quidem op o rtet, tanto ardore tnas v. y{«Qtvf. Senfus eft : incumbimus, eloquentiam ve perpendas malorum onus, qui r o , inter homines reginam, bus opprimor. V. 800. fq. non potius data pecunia peni Repulfa dabatur auerfa facie tus addifeere ftudem us, vt et occultata manu fub vefte, cuilibet perfuadere fimulque vide fupra v. 342. vel fubdu- ea adipifei queamus, quae ve fto pede. Hoc etiam ab Aga limus ? Rcite autem ry r l adpel-
I
3
o n«9w
805
<&, W
O vSev r i
rv^ccyvov ccv^e o T fo is p o v y v ,
paJk.ov es re X o s a T ty S d ^ o p s y ,
M /c r O s i’ SsSovves p c c v ^ d v e ty , 'iv
y 7 io re
c l T is & & X 01T 0, Tuy% ccveiv & n < w f ay e r ’ a v T is eX -nlvcu 7r(>c$eiy O< p ev T o a s r o i n a lS e s u n e r S io
c lp o t j kocX ws
j
e ia l pos’
A u -n ; J" ett’ a if f X f o f c o c lx p x X w T o s o lx o p c q * , c v & ogw<> K.C67TV0V Se <7roXeces ro v S ' v 7ie(fiqa< T A
K a } p t;v 7<ra>s pe v r e
X c y a Keyoy ro S s „ K v J f^ iir
V. gio. tw’ ad furtiuae Veneris turpitudinem pertinere, fiatuit Musgraue, quod alienum iudicat ab Hecuba, quam iam ipfa aetas ab hoc turpitudinis genere vindicaflet, Coniicit itaque iit alrx fir* iit contumelias^ Sed. certe nihil mutandum eft^ Vid. noU adpellat Vt enim ty rannus fibi olini fortitudine et prudentia regnum parabat, fubditosque m oderabatur, ita fecum rapit et in fuam fententiam trahit homines eloquen tia. Cicero ad Quint- Fr. L. I. Nihil praefiabilius e f t q u a m poffe dicendo tenere hominum coetus3 mentes allicere,, volun tates impellere, e t, quo velit „ deducere.. V. 8 0 8 -8 1 3 - n « f ovy e r ' «r ne tK n lr x i, quae cum ita fin t, quis adhuc fperarc poflit, irgolgtiv Ktthaif fc. t p t ; Ab errat a vero fenfu Prevofius. R ecipit fe nimirum H ecu b a,
et quum vidiflet, Agamemno nem precibus fuis emolliri non pofle , oftendit, Ilio deuaftato, liberis ereptis, fe ipfa fub iugum mifla, omnem fpcm priftinae felicitatis recu perandae efle inanem : qua propter vltimum remedium ten-r tat, Venerem praetendens fupplicationibus fuis. E’»? a/X ^aA orrofoixo^a», captiua, contumelioia fubire cogor offi cia , v t rrranon~ vral^eiv to iaipot,. vid. v. 362.. V. 811. Kocnvov v7Te^9■^c<^<^xov^■, c^a , p rae d a re t fumum Troiae vi deo e x filie n te m v n d a n te m , «glomerantemDe veritate huius-
J3 * ' a A ’ o/w ? etywrsTotf. Ityos <ro7ai 7rhsv^o7£ i t a is t/xti noipl& ro q , ' H Qciftcis , fiv xccASa/ Kcccrccv^ccv <J>^uyes’. Ili? Tccs (p lh xs S y r
svtyovccs
8^5
, olvocfc,
H twv ev suytj (p /A r x r a v aa-7raa/xarMV Xcc^iv n v efai ita ls e/x>7, xeJvfiS’ av j IU
Ex
V. 814. Edd. vulg. r y rt wAev^j: fed noflra leftio iam fuboluerat Valckenarfo, qui eam poflea inuenit in antiquiffimo cod. Leid. at que fic etiam Brunck ex cod. reg. reddidit. Tres Mofcouienfts confir mant hanc fcripturain: primus autem praefert fecundam lectionem arAtv^aZf. V. grtf. Steinbrychel.
Pro SJt’, Iu' r ’ h. e. aot fc. «Tiw vel oue-ctf, malit
V. gig. xfiwv, membranae apud Brunckiu»>, qui receptam Teripturam ab omnibus codicibus confirmatam fatis violenter refinxit in Xtirijj Se o-u; membranarum leftionem longe abfurdiflimam effe adfirmans. ''Sed optimum fane fenfum fundit. Vid. not. huius didi fere dubitem: vix enim mihi perfuadeo, Ilii fu mum in altum adfcendentem ex Thraciae littoribus potuiffe confpici. V. 8 1 4 -8 2 0 . <ro“<n jrAtvjfifj 7r«»j t (u»J M ipl^trau, pulchre didtum de pellice: adfumfifti in tori focietatem filiam meam, vatem: ijVx«Aovr< K«<r. , forfan ob formae praeftantiam, quafi aliquando ornatura eflet virum. V. g i6 . tvfgowi, iucunda noftis tran
quillitas ., meditationibus in primis amica: «v’4>§o»af hic pul chre adpellat nodturnas confuetudines. V . 817. fq. Aut quamnam pro dulciffimis iftis amplexibus gratiam obtinebit filia, xi/vtj» 5’ eyw, et ego per eam ? Xctyv »Xfiiv, gratiam ob tinere ob collata in aliquem beneficia, eft formula notiflima, cui oppofituin eft beneficium rependere. Vid. Oreft. v. 244. Agamemti. v . 1067. et Tbomam M . v. V.819-
Ex t « trxor«f ya$>, t m v r e v u k t ^ mv n a v u 8 2 0 £ / A r f w , p e y t o i y l y r e r a f f y o r o 7 s % d ^ is . A tti V . gig . fq. Verius in tricatlffim i et tam ob leAionis In codicibus diuerfitatem , qnam multas V V . DD. emendationes et deprauationes v ix expediendi. DemonItrare tamen conabimur, nos in textu excudendo non temere proceffiffe. A ld in a , Baftltenfes et S /tphaniana edd to tum Jocum fic praeferunt: *K tau trxorouj yot(>, w x r t^ u v r a m c e 4iAr{c»» opii» T t, T«7f Offendit o/*ou T t , R eiskiuin, T y rw h ittu m et Steinbrychelium , qui id in vocem Home ricam , o/U5ut « i , immutandum iudicauerunt. Proftremus infuper pro rxGTOuj lefturus erat ifo & w . Vehementiorem pro more medicinam loco noflro adplicuit B runckins, qui ex ingenio correxit membranas hac mutatione atque transpofitione: fcx tau rx o ro v f y . tuv T t v. fyoT O if 4>. p t y l w y iy v tro c i 7 t o t v T w t Nemo non videt, mediocri etiam acumine praeditus, librarios et interpretes vel manifeftas gloffas in textum in tu liffe , v t d<rnatr(Acltuv ex v. 817. vel ftylo et falce in textum graffatos effe. Quae quidem res me in eam adduxit fufpicionem , quam etiam a Steiitbrycheiio prolatam video, poetam for te huius et aliarum quarundam fabularum alteram editionem hinc inde correftam iam olim publicauiffe, ita , vt fcioli et lib ra rii fequioris aeui optimam occationem vtramque recenfionem contaminandi et interpolandi nafti fuilfent. In A rijlophanis Nubibus idem faftum effe, quis nefciat? Probabiliorem ceterum leffionem , quam noflra repraefentat editio, iam Jllusgrauius dederat poft K ingium ex MS. reg. Soc. Eandem B ru ttckianae membranae quatuorque Mofcoutenfes confirmant. Accedit Scholiaftae auftoritas, qui hos verfus iisdem verbis praefert foluto tantum con-
V. 819. fq. Sequitur fententia et locus communis, quos femper venatur Euripides. Ex tenebris nofturnisque praecipue, 7r<xvu, illecebris, multam gra tiam percipiunt mortales. In re amatoria latiflime patet figni • ficatus v. ^/ at^ov : non enim
folum denotat pliarmaca SeAfed quamlibet volupta tem ex amore captam , vsque adeo, vt et de partu vfurpetur. Iphig. A. v. 917. itiven TO TlKTtlVf xai (ffftl (plATfo» f ity a .
l? 3 Axfce &i vuv.
tc v
S avovrct
to v J ’
ai& ev
T S ro v x « A w f f y w v , OVTC6 ^ d a e ts .
evos
oqocs.
poi p v& o s ejJen s e r i.
E * p o i yEvoiro ([ )S o y y o s ev / f y x % lo a i 9 7 r < A fto ltr e f,
K a l % e f< n , KO/ x o /x o a a ;,
825
H AcwdosA» r f y v o u t r i v , z? &swv r i v o s , S i s 7 io iv ff o p ^ r y trdv e% oiro y a v d r a v , R- 3
KKotlovr
f
conftruftionis ordine. Nec refpuit palatum noftrum 7iavv v. 819. quod Brunckium tantopere offenderat: fed vid. not. V. 821. Cod. Mofc. fec. r o /m . V. 825. Vel KFijjUawi, vel xo'^««n legendum putat Musgrant, cui pofteriori fulpicioni etiam fubfcripfit auftor recentius in Bibi. Crit. tanquam venuftiori lectioni. Confentiunt tamen codices in v. K i^ x i r i et Etymol. M. v. a i.
V. 821 - 828- Quem filiae fuae amplexibus definitura pu tat H ecuba, eum nunc adfinitatis vinculis fibi obftringere tentat. V. 822. Quodfi hunc beneficio adfeceris, cognato tuo gratiam rependes: fuerat enim Polydorus Agamemnonis yvvaixaStAtpof. Abrumpit nunc orationis filum per momenta quaedam tacens imperatorisque auxilium exfpeftans, qui tamen plane nihil ediflerebat. Sup plex itaque, denuo redintegratis .viribus, ad preces confugiebat regina. E w f*e ‘ »t / i quum ex ore tantum pro-
fe&a oratio parum valeat, re liqua etiam membra lingua in digent^ v t perfuadere poflim Agamemnoni. V. 824. fq. Vtinam Daedali, vel Dei cuius dam ope brachia, pedum arti culi, fingulique capitis capilli vocem obtinerent ad te comDaedalo De mouendum. a y a A p a r o ir o /u , qui i n fatuis fuis fingulos artus feliciflime exprimebat, v t viuere vide Ad ren tu r, nota res eft. Jtn-oTtjToc loci penitus capien dam, omnino eft cogitanda feneftus Hecubae moerore confeftae, capitis canities, ma
nuum
134 KKotlovr , trtitrwTrrovTcc TTavroluff KoyHsS I S l t t o r , w pdyi^ov E ^ t n v (fides, 830 11/52, 7rcc^d<T%e % e i^ r y 7Tqea&uTth T ijw fo v , ei xgy fjitfev fc w , d /h ’ 'cpnws-
E<t5 a2 yxf> dvfyos, r y fihcy 5 ’ K ai T8s K0M8S fydv 7rccvra%S xofKus dd. XOP. A«w'y ye S w r o is , d s d7tocvrct tr u /r tirw Koti V. 830. rl«£a<rxe pro mera barbarie declarat Brunckius, qui reftituit vfitatiorem formam 7r«^a'<rx«f , Troad. v. %i. obuiam. Quum autem noftram leftionem non folum omnes codices confirment, fed etiam hanc formam Herodianus p. 450. cum Etymologo v. <rX*C agnofcant, nolui a membranarum fcriptura difcedere, cui infuper ob euitatum concurfum confonantium f et X fauebunt aures. Plura, quae ftabiliunt v. vide apud Steinbrijchtlium P.S98. nuum debilitas, tremulusque inceffiis, quae omnia in fcena imitari debebat ailo r idoneus,. V. 829 - 833. Vltimae vi res , quibus Agamemnonem pertinaciter relidentem adori tu r eumque demum flectit. V . 8 3 1 . tl KOt) isiv, fi etiam tam imbecilla eft haec anus, vt auxilio tuo vix digna v id ea tu r, «AA* o p w , nihilo minus tamen porrige ei ma num tuam viftricem. Aptifllma fententia nunc claudit ora tionem Hecubae : viri boni eft atque generofi, iuftitiam adrni-
niftrare malosque quocunque in loco debitis adficere poenis. V. 834-83 7 « Q«ae fupra v. 788. de dixerat poe ta, ea hic perfequitur, ad Stoi corum fententiam refpiciens, qui omnia fato fieri et homi nibus praeter fpem et confilium accidere contendebant. Locum ipfum ita reddendum putem : mirum eft, v t omnia praeter fpem accidunt mortali b u s , et vt neceflarios euentus ordinauerunt leges fatales. Agamemnon antea inimicus, fubito faftus eft Hecubae deuinftif-
135 Kw/ r o s ccvdyxccs ot vopoi hdfurotv t i &evtes
83$
9
f i s y s ttoX e^ ixtcct Us 9
Y x f y & s t e , T ss 7i(>h* supsv& s,. 7roi8pevoh A £ A M . Ey<« f e , ^o/ trov T raiiJ»,
ru -
% as o-fc^fy,
Excc/3>), b ’ oiK TS, % ty d S ’ Ik etiu v , e%<», K o/ Qshopccf Sswv & w a , xyoctov ^ v o v , K«/ t S A x a / s , T/jv^s aot Rsvaj J/xjjy,
840
E< ttccs (pxvew y ■> u ~e <rot ■r E%etv kccA m , Sr^ofT&> r e pvj ^c^cup.i K.x<rccyfyote %x(>iy ® ^ ' ^ s XVX'ATt TOV($E &8hEV(?Xt (pQVOV-
V. 835. FliiSuant Critici in interpretandis et conftituendis verfibus hifce: codices tamen vnaminiter contendunt in leftionem vulga tam. Alusgraue pro 0« i-o/*w habet oi %(>ovoi> et «Vayxjj explicat, necejfitudo inter amicos, ita vt fenfus fit: et temporum viciffitu* dines amicitias definiunt. Sic etiam Brunek: fed nihil mutandum efie, docebit nota, fi modo deleatur punctum poft trv[A7rrrvti, quod editio nes hucusque obfeditV. | 4 * Sic poft Musgrauium edidit Brunek ex cod. reg. adftipulante tertio Mofcou. Vulgata leftio eft (favtitjv et uc r i <roi k . g V. 84?- Elegans eft Steinbrijchelii conieftura, iogeti p.t. lundiffim us: Polymeftor autenr amiciffimus olim conuerfus eft in hoftem. infenfiffimum^
mum hofpitem Deorum iuftitiaeque caufatibi poenam dare ( TtjvSe pro iZxijv, } fi modo credatur, vinditftam efV . 838 - 844Iunge r fe fumtam, v t tibi fatisfiat iyu> <ri, Ex«/3»j, kcci trov 7roc7- ego autem apud exercitum non ict, XMi TV%CCf rt& tv, %i~^oc in fufpicionem incidam, me S flx trla v , St oixTou «x«- Se CafTandrae gratificaturam, Poquentia facile expedies hoc mo lymeftori caedem machinatui» d o ; atque v o lo , impientiffi- effe.
135 845
# T*(>aty/4or TcV aVJfcf t S tov (fiiAov ^yeiroif "(WT qs , Tov k x t ^ ccvovtck. J", t% ty c v ' ei Je <roi cplKoff O J ', fV/ %OiflS T8T0-) KOU KOiVOV ^OCTfiU.
rifos- TOCuTM (ftfOVTlg', MS beKoVTOC jUfV /Z E%«$ 8 5 0 So/ ^u/x7Toyijcra/, t «s%uv vrfofrayce<rcq, f y a i u v <F, A xcuols ei ^oc(3\7i^<roptotj> EK-
$ e u , ouk s^i bvfiTav , osis e? eAeuStfos-.
H
y a g J bAcj- W V , v\ r u % ^ t H
V. t t f . QtMov metri cauta.
Hfusgrauius ex libro MS. et poft eum Bruntk
V. 845-851. Ingenium Aga memnonis minus firmum animumque liinc inde vacillantem fi quis vituperet, ille perpen d a t, regem hic loqui, cui feruam turbae infenfam adiuuant i , et exercitus amicum pcrfequenti, perfidiae maxima inuidia erat fubeunda. Vid. ad v. 886. yxi>, £ pro xad-o, q U a e x parte, ra^ a y p i i ip ir tm u M p . fed vna ad huc fupereft re s , quae fcrupulum iniicit anim o: atque ifta turbatio omnino cuneatio rem efficere debebat regem ad rem agendam. Polymeftor enim caede Polydoii aliisque rebus Achaeorum gratiam an xie aucupatus erat: accidit,
quod D iciy/ (L , II. d e B .T .) de co tra d it, eum aurum et alia huiusinodi dona adfatim ad conciliandos hoftium animos praebuifle, cum Aiax Telamo* nius Cherfonefum infeftaret. V. 847. fq. Nefcit exercitus fanguinis vinculum , quod in ter te intercedit et filium. V. 849. fq. TfltVTflt ^OFTI^ propterea expende, me promtum tibi adfuturum efie ad auxiliandum, tardum v e ro , AX«‘8 ^ *' SiotSfw&vropoci, fi Achaeorum criminationem fubeundam video. V. 852 - 855En nouam occafionem fententiae adferendae, qua modeftiffime inuehitur in Agamemnonem, duplexque
H
X utcv v o X e o s, vj vo)J.m yfu tp o tj
E fyyw * X $ f f && w Kccrx yvcopcriy r^o-nois. F.7rw Js r&> r ’ g^ X co nAeov vep & s,
85 5
E yw <rs &if<ra> t SJ" e\ev&g(>ov (fiofia. ■ZvvKr^i pisy y « £ , tjv r i (isKevaa) kxkcv T&> tov&' cc7T0KTeivxvTr cruv^cctrys pr/. H v <F e£ A% cuxv S oqu& o s ., '4 ’7T/k 8 ^ x ,
gtfo
TIa(TXo v r o £ ‘ x v fya e ® ^K oi- tui* vrefo-ercu,' <>ayy n c , e t^ y s , f j j Sokwv e p w T a J ’ aAAoc S x q ir e t’ 7t x vt lya>
k x AZ^.
A rA M . nw s 1 8v 5 r / fycltrefs 5 7rore$o6 (potayxvov %e^} Ax&iicrct V. g$8. Minus apte interpungitur m edd. poft u iv 7*°> vbi commate tantum incidendum erat. V. Rtiske ponit comma poft xAAoh que fugillat vitae genus: poli ticum , quod dignitatum praeftantiam auramque popularem ca p te t: molle et effeminatum, quod opibus et pecuniae ftud e t, vt habeat, quo indulgere poflit genio. V. 854. fq. tj vcuuf yftcQat tfyyovtr/, ^ija-^cci pij koitx yvupyv rgoiroif, aut fcriptae eum pro hibent leges, quo minus pro arbitrio vtatur intelligentia fua. V. 856 - 863. Exponitur nunc confilium Polymeftoris, idque verbis acrioribus, qui bus non raro pungitur impc-
rator cunAans. ra v oXA« irhuv v ip tif, quia iufto plus tribuis gratiae multitudi nis, ego te liberabo a m etu, populi offenfam fufeipiendi. V. 860. fq. 5«', © 0xoj 5r«o-^avT«f ( TQietZr» ) , o?c» ore/o-eroM, tg A%aiuv So§v/3oj, q r if cpetvZt tlq y t, hoc auxilium reprim e, /4« SoKur i / w diffim ulans, id mei gratia fieri. T« 8’ aAAx, Q-tifrei, orowr’ iy u h. e. wo<»;rw , xotAw;. V. 864-871«
Quum diffi-
r
138 865 Aa/3S<ra (fiwrx /3x(ftxt>oy Kreveis, H (pxtfp.xx.oiviv, ii t / wj . T/v ao/ £uvtexj %&?; 'Xo&ev Krfay <^/A8s, j' EK. Zr^yaj XFxeuSatr x'$e Tf&x&vv o%Aov. ArAM- T ojs- xlx^xharxs- Ei7rxsi E/^ijvxv ay^xyj 870 EK. Zvv rxurfie rov spoy (povtx TipciHfaopcqArAM- Ko/ 7ra>s ywcugiv xprtvuy tsxt %%£tos$ EK- Aaroj' 70 Trtij&QC, fyjy ^oXa> re &japx%oy. ArAM- A«yov ro p.evToi 3/jAu /dpCpopcq-yevoff. EK. T/ 8 ywxl-Ass etAov Aiyv7r.ru tzkvx-, Ea) derct Agamemnon, tantam affutiam et calliditatem inelTe He cubae,. v t infidiis circumueniret Thracem , inane fibi vi deri' vindiciae confilium con fitetur, cum nec ipfa imbecil la manu eum gladio confode re , nec veneno interim ere, nec milites fibi conciliare poff c t, qui cum loco mouerentT/j %flt> fyvisott coit ne vnicam quidem manum inuen ics, quae te adiuuet in tru cidando Polym eftore: irobiv KTiirtf (pl\ovf, nec comparare tibi potes amicos r cum defint tibi ftipendia et munera. V. 863. Sublata manu oftendit vicinum Troadum tentorium,, cui fufpenfa voce fpem fuam fncffe tollatur. V. 870. tcV
tpov (portet, filii carnificem» quem eodem odio perfequitur,. quo fui caedem abominandam et animaduertendam cenfuiffet.. V. 871. xgtXTO! oiprtvuv, quo modo Troianae mulieres tan tum robur fibi comparare poterint,- v t Polymellorem eumque armatum adgredi au deant V. 872 - 875. AfwV Tfl irhn&of, multitudo iam per fe eft valida; ScAw re Jvr. /**%«*r quodfi autem infidiae adhuc accelferint,. tunc plane expugnari nequit.. V. 873. 70 S tj\v p-afACpO/ACtl ytta$ , negligo,. incufo, defidero quid in genere fequiori. Senfus: fi etiam quid, valet, virorum tamen
K a/ olqtrsvwv %%&xiaccv; A/A’ ws' ysvta-^och roifie p tv /xeSw AoyoV Ilf/xxpov J ’ f/xoi twvJ” cttrtpctiws <JW T wocikcc. hc^ <rv
S /5
TrAao-S-ftCTos £ « •« , S 2
A s^cv
V. 876. TOkS’ fjUO» /4. A. vulgatae omnes. Noftram le&ionem, quam ex tribus Leidenfibus iam pridem reftituerat Valcken. ad Phoen. p. 190. confirmant membranae Brunchii quatuorque Mofcouiinfes. Alia infuper dirimenda eft liticula in huius verius leftione, num yev4cr5<jti vel ytvi <r&u fcribendum fit. Prius habent codices: pofterius in textum recepit Bruitck, qui illud ytvto&oii abfonum vocat, fuaeque fcripturae hanc adiicit interpretationem: fed fic fiat,; fic res traufigatur. Noftrae leftionis, quam iam Steinbrtjchel vindicauit, explicationem vid. in not. V. 878. 7rAaSt~<roc Brunck ex ingenio, a zrA«o> pro m h a u , ■quod primum omnino producit. Quum .autem .codices nihil mutent. .et tamen robur nunquam adfequitur. V. 874. fq. De quin quaginta Danai filiabus, fponfos fuos, Aegypti filios, vna nofte interimentibus, praeter Hypermneftram Lyncea fuum fcruantem, nota res eft. In Lemno negligebantur aliquan do facra quotannia Veneris, contemtu Deae, a mulieribus. Hoc crimen vita eft Cypria tanta graueolentia, vt mariti omnes vxorum fuarum ample xus fubterfugiflent. Quam ab* ftinentiam faftum exfiftimantes feminae, vniucrfos necauerunt. Vid. Scholiaft.
AAA’ u t y i . f v . 8 7 6 -8 8 5 . vtr&ai, h. e. yrut ytvt<r&ocit quomodo autem hoc fieri de beat, hoc plane curare noli. Infinitiuum hoc fenfu pro Imperatiuo .aut Optatiuo ab Atti cis frequentari, ita , v t feruiat molliendo im perio, vel preci bus aut fuafione verecunde ali quid eblandiat, docebunt Iliarl. I. v. 582. et VI. 92. fq. y w a jk a , dato praefidio deduci iube per exerci tum : mulier enim et in primis captiua nullo modo illaefa per tantum exercitum peruenire poterat fola. V. 878. Apoftroplie
140 A/^ov’ KaAw a avocwcc % n o r ' IAi» 8 $ o E tc o tfa , aov isx. ehccrcrov ij u m / s % ^ qs , K a/ 7 r a i J a r , ws iei tkkv eti^votf Xoyas T w *£ eKeivrjs. rov fig r iis vecatyoiyiss H oA v^ sv^ s b r k r x e c , h y a p e p to v , r x (f)c v 7 £ l s t <w<T
Trfoiaioy pici <J)Aoyi.7 Attra]
et ?rA«3i7<r« a vkcca femel tantum occurrat in Rhef. v. 911. dum %>•«!>« pro ittKc&o feu ?m A«£w ab Euripide frequentatur, nolui ab vittatiore proptereaque bic meliore le&ione difcedere. V. 879. obxrr&v tert. Mofcou. flrophe ad feruam, quam ad tu r: hanc feliciffimo vinculo Polymeftorem vna cum fubole cum fecunda et tertia maritat. aecerfendum ablegat. V. 880. Videmus enim miferorum li ror ovx. tAatrroe, n xsotjf %£tOf, berorum cineres, ceu Achillis tu non minorem vtilitatem ex quondam et Patrocli, vna vrna aduentu tuo capies, quam amiciffime commiftos, terraque illa. Vano hoc fpei ludibrio occultatos. — Dedufta iam omnino demulcere et pellicere ancilla, ad Agamemnonem conmo regem tam fordidum oportebat uertit fermonem. Hecubam, quia ad fubfidium ram iniice. ferendum hofpes lucro inhians adpofitio pul nunquam alias aduocari potuif- cherrima: liberi, qui tantas fet. V. 882. Aptiflime hac follicitudines mihi m ouerunt, ratione cum prioribus connedli- tam multas exculferunt lachryAStAtpou adpellatione tu r tertia pars dram atis, quae mas. tamen cum fecunda ita cohae etiam foror hic continetur, r e t , v t vnam cum ea efficiat. quam poteftatem pari modo Recurrit autem poeta ad Po fra tris nomini dederunt Roma lyxenae fepulturam, ne prin ni. Vid. Bentlei. ad Horat. cipem fabulae partem penitus Serm. L. I. f. 1. v. 100. ex oculis praetcrnrififle videa
Aitrcni ATAM.
xfvty&riTov %&ovi885 Escw t x 8' $ra>. KSfl 7 “ <? el p.ev %v ^xraj
I I a Ss’ , 8 k xv eT%ov T^v^e trot’ Axvou % xp y‘
Nuv J’ , 8 yx $ fya 8§ixs ttvoxs ^eoi;, M fv« v aW yfwj, 7r^8v oqwvrxs favxov. rtVO/TO J ’ FU 7TXS. 7TCCat 7«£ koivov ro ^e ,
890
lSix 3 ’ enccsa, Kcf/ 7Tohei, rov /xfv xxkgv , K xkov t i vccaxetv' rov & % ^ o v , evrv%^y. S 3
S r fo tp n
V. 8S$. Sic iam Bruttck edidit, cod. Parifienfts, duorum Mofcow. Scholiaflat, Heathii aliorumque aufloritate, jpfaque leftionis ele gantia fnffultus. Vulg. fimpl. 3/<r<r» V. 888. ArTMWTtfoiv At^iv praetulit Bruttci ex MSS. reg. adftipulante Mofcou. fec. ovg/ovf s w j vt Philott. v. 3$$. ov^iu 7rActTq; Sed ovgi'«y TTtytJTijf eft in lyhig. A. v. 351. et evgnj! fi7rlii in Acham, v. 66«. V. 890. Mufgraut x$e"rr«v ex conieftura: fed bene fe liabet vulgata. Vid. not. V. 886 - 892. t «8’ ovt«, fc. df Atyetf. In fequentibus regiam munificentiam et inge nuitatem male fuftjnet Aga memnon 3 quod ipfe profitetur, fe non ex anim o, fed propter remanendi in Cherfonefo neceflitatem, gratificari Hecubae, merito iam propterea a Sclioliafta taxatus. Sed regiam ani mi celfitatem atque generofitatem nunquam antea admirati fumus in Agamemnone a nec
hic habem us, cur eam fufpiciamus. Ovx otv t?%ov, ego non poflem. V . 888. fq. Nunc, cum fecundos ventos nobis adfpirare non iubeat Neptunus, vacare pofliimus infantum tuo rum fepulturae.. Ogan-aj., difpicientes, exfpedantes: qui enim rei alicuius vifendae fla grant cupiditate, ii auide illam exfpedant. V. 890. Ptvono J’ tu 7ruS : eueniat autem bene confilium de trucidando Polymeftore»
---------------
m i
XOP.
Sr^o<P>? ceSu /xt-y, w ir o tr f c lA < af,
TwV CC7ro^^TCi)V TTcAjff
89J
Ovm ti tciov EAAavwv v£<pos oipCfrl ae K^v7rret, &0£< (?>?, Soft 7Tfc£(TaV. A7To Jt' qetyolvav tuxxgtrcu
nu>V. 895. Tfl/ovS* eft vnlgata leftio, quam poft Heathium bene reie«it Brunck. Aliter hos melicos verius praeferunt Mofcouitnfes. V. 895. Sic poft Kingium et Mufgrauium ex MSS. edidit Brunck flagitante metro. Recepta alias leftio eft <rt KdAvxrft, quod merum eft gloflema ex II. XVII. v.JI4J. forfan defumtum. meftore. Vix01 yxq koivqv coloribus, et in fine exfecrarcSt , h. e. «ruutpt^ov» omnium tur Paridis nuptias, longe ta autem pariter intereft, priuati men alia ratio n e, quam in hominis et ciuitatis, malum choro praecedente: qua ex adfici malis, bonum autem for re poetae ingenium agnofeas. tunatum efle. Atque nunc Avo^ijra>r, inexpugnabilium, abit Agamemnon: Hecuba au feu potius bene m unitarum: tem in fuum abit tentorium , expugnata enim iam erat ab v t omnia ad excipiendum et in Hercule. V. 895. ToTar —— fcruarum poftea habitacula d i 7rtfrM , in res medias nos rapit mittendum Polymeftorem ibi poeta: videmus Graecorum co pias irruentes gladiisque omnia praeparentur. V. 893 - 901Apte hic confodi entes. Ne<f>oj pro magna rurfus intercinit chorus, ne multitudine, Homericum e ft, fcena vacet, dum Polymeftor II. IV. v. 274. apud poetas freaduocatur: cantus ipfe omnium quentiflime obuium. Nimbus Euripideorum vide peditum , Aen. VII. v. 793. iatur pulcherrimus. Luget au culantum nubes, & « . IX. v. tem chorus Troiae vaftationem, 120. V. 898. Aaro' Se tiQ c lw abrafae funt quam lucidiflimis depingit wliiayrxi turrium
*43 IlufyftW ,
d al&cchb
KijX tf' oIkv ^ cT cctcc ne%^Gi)ff(iu r TaAc^y’ - a x e r/ a epi^ctTeuaw.
900
A vti ^ - ce. M eowuKT/w m^ . v/a x v , H p o s en ^^TTvtov- i m o s H J us’ V. 899. K«*IW pcft oelbceKov legunt tres Nofcou. quod quidem nouum eft gloflem^ fed tamen demonftrat, falfo «& aA « legi in codd. et edd. nonnullis. K>jA73 enim cum v. oiKTQOTatrx cafu tertio jun gendum eft, id quod membranae, metrum et Arfenius, ad quem falfo in contrariam partem prouocatum video , pluribus oftendunt. O/xt^o. TctTOf Brunck ; qua- auftoritate, nefcio^ turrium tuarum pinnaer vaftationis innuit celeritatem.. Quod Euripides vocat ««$«« s tQ c M ts T r o a d . v. 779Sophocli adpellatur 7rvf>ycw, turrium faftigium. V-899- xoi-ruKtx^aa-ai Ss oixrgoTotTM iq rtti ai&eihou fc. K«7nov, dcnigrata es triftiffima macula fumi -fuliginofi. Ai9-«aoj et ai&ethow eft perpetua fumi commaculantis adpofitio. Vidnoftri Elecir. v. 1140. Ovjcmr ’ tit/oee-riva-u, nunquam amplius in te incedam: ornate, nun quam te videbo. V . 9 0 2 -9 1 0 . Locus pul cherrimus de infidiis Achaeo rum et fecuritate Troianorum,.
qui vino fomnoque iacebant fepulti. Vid. Aeti. II. V250. fqq. et de fcholio hucus que inedito ad h. 1. Scaliger de Emend- Tem p. p. 378. ed. Geneu. 1629. M wovuatios wAAujua»', media nofte adpropinquabat exitium.. E» Se/jn-wy, ftomachus ex conuiuio irigrauatus fuadebat fomnum.. MoA7rccv —— Kctrairavo-otf, Troiani pridie ante vrbis- excidium diem feftum Dianae celebran tes , quod obfidione fibi iam liberati videbantur, cantui et comeflationibus vacabant. V. 907. Etiam hic .verius ad na turam eft adumbratus: maritus enim, qui, pro inore virorum, paulo-
N4 H tJuf
stt’
oacroir x lh c v r c u .
M oA77(XV <T 0C7T0 , K # XX^OTTCMV
9°5
© vtria v KotT(x,7i:ctv(Tcts, H o ffK EV $X/\CCfXOlC SKEtTO 9 Z u s o v <F E7T4 7TXa<TXAca9 N x u T X V M c tty o tfiv ofiiKov 9
ro
T fo /a v iA /a J ” E p fis Q w T x . Srfc<p>i { i' E yso J f wAoxcc/zov ccvoM tois M ir g c u m v
, X ?v-
V. 904. Ttu r .
Primus et tert. MoJcou. rtdSvaxoii: fed nota aphaerefis
V. 905. Xat^flTomr &vrlatv Brunck ex membranis: fed haec fcriptura corrupta, ex forma Dorica procul dubio orta efl, vt et S u ria * . Optimi codd. Svaiotr. V. 908. Hunc verfum aut cum priori transponendum , aut parenthefeos figna delenda iudicauit Rtifke. Sed nihil novant codd. nec pirenthefis exprim itur, fed fubintelligitur. V. 909-
Nasurxx malit Falcke». ad Phoen. p.
h i.
metro refra-
gante. V. 911. Se TOi tres Mofcou. pau lo liberius indulferat v i n o , p rio r etiam cubitum ire coge b a tu r , v x o r autem reponendis veftibus crinibusque com ponen dis adhuc occupata erat. V. 9 0 8 . S v y w , p r o quauis arm a
m ore p o etico . P rofundo fom no fepultus non v iderat A chaeos p e r am ica filentia lunae vrbcin fubeuntes. V . 9 1 1 - 9 2 0 . AvetSerotf p l-
t u r a , quae ceu pacis tem pore in paxillo fufpenfa erat. V .9 0 9 . N avrair c/ aiAos, pro k vtik o i',
pv&[x.i£o[Axv
rgcciriv,
religatis
balteis «p-
ir\ix&[AW>
com .
ponebam cincinnos. Z o n u la s , feu cingula in vfu fuifle apud G ra e c o s ,
»45 'X^vutav evo7rr^a)V Aeutrautr c c r i^ o v a s i s o c v yx s, l :.7nSipivios d s 7ri<roip es euvocv.,
9 >5
A v d i'i ntKotdos e/xoAe ttqA w ‘ KtAeuff/xx J" tjv k x t
ol^v T^o/-
x s r o i' ’ XI tTx w e s JEAavwv, 71qts A ^ , TtQTE TXV IXia^QS (TMTSlW n f y c r x y r e s , £ ^ r ’ qmhs j
920
V. 914. 'Sic tert. VIofcou. -pofcente metro. JEdd. iif «vy«£, Paulo ante «TgVjUOWf legendum fufpicatur Mufgraut, ex Atfch. f. a. Th. v. 88r. vt vel ad materiae .duritiem, vel .nitorem refpiciatur. Sed nulla mutatione ,opus eft. V. 91$. tn^tlnviO f, coena peratta, Mufgraut ex xonieftura, ^uod autem huc non quadrat. Vid. not. V. 919. 1A1«S« Kingius, et poft eum Brunck ex cod. reg adftipulantibus tribus JBofcouitnfibus. Primus .tamen habet lAidSof, quae .verior fcriptura etiam Musgrauio placuit et Sttinbrychelio. N. 910. a olxovt, quod poft Battierium et Kingium bene de lenit Brunck, verfus dimenfioni repugnans. -Graecos, quibus cincinnos di- ;adpellantur Troad. v. 1107. ftinguebant, demiHiimque .ca Pulchre fpecula fulgentia, ex pillum reuinciebant, vel ex metallis apud veteres confefta, Luciano notum , vbi Iupiter audiunt ci- eire^o vet, quia fi in colloquio ad Cupidinem: gura rotunda nullos habet fi u f iiisor irolii reuvrov, exot- nes , terminis femper in fe At / ^ o»k , rtfw&e xcc&eipivof 0ospx,ouf, jpfos redeuntibus. T{J T0UT4VJ MilfalfXU.t- oc^soi, Hejycb. V. 915. V t in VQf. V. 913. fq. Atvrcrovr ciderem in .torum, lefto proxi <iTt^u.ivxf t f « C ydf, infinitos ma ; quae omnia ad fummam infpiciens fulgores, teoirr^ut confufionem exprimendam funt %gvrtav, quae irag& fw % dfirts adiecta. Maritus ftertebat, vxor, T velli-
i4
5
1
1
Avrw?. f f . Ae%»! <Jt' (plXiot iMvoTrrnkts-
$2$
930
Ai7r5<rc69 Aca^s «us- jco^oc, Ze/xvolv Kfotrlg&r , O vk ^vua’ , A^Tf/4/v, a rKcc/xajv' AyofJtcu Se SotvovT l^ytr cexoirccv Tov e/jtov, obuov eirr 7re\ocyosy IIcA/y t ’ x7ro(TKo7j:ya , hret No^/xov vavs exlvtitre 7ro<5cc, Kcq p d,7ro yots a>f>urev lhiccSos* TccAewv’, X7rei7rov ocKyet' E tTim-
V. 91T. Sic poft Kingium Brunck, confirmantibus leQionem trlbus Mofcou. Edd. CpiAoc. V. 938. tturijfrSV Brunck poft Battierum, qui hoc verfum pofcere adferit, nullo argumento prolato: nam noftra potius leHione bene fe habebit metrum.
veftibus detra&is, in thalamum ter Meurf. Lacon. L. I. c. 19. fe erat coniedura. V. 917. confidendus eft Cragius de ReKsasv^ u» , exhortatio nauta publ. Laced. paflim. Ince rum , qua fe excitant ad la debant nudae fere inter iuuebores ftrenue fubeundos: hic nes puellae, leui tantum pallio de ingenti militum clamore. lo teftae, vt palaeftrae virili V. 918' n«Tfc 3» » ot6 - c*x«vf; busque exercitiis adfuefeerent. quando demum, quando Perga Sed iam apud Graecos Spartamo excifo domum redibitis? tanarura, quas idem quod crxo^u, adpellabant, impudicitia in proacropolis, quam primum de- uerbium abierat: vid. Androm. uaftarunt Achaei, pro tota vrbe. v. 596. fq. Senfus: prae feftiV. 921-930. AaJ^j ut ko- natione ne vnicuni fere n ty . jUoroTSTrAor: de difeinfto (iiKam induere licebat. rie^Aor Lacedaemoniarum veftitu, prae de vtraque, tam fuperiore, X<tcw»
147 E flw o c . T a v tchv &io(rxQ(>civ EAevav Kccatv^ l^CiloV T£ ft&TCCV A.lV07TM>lV , KCCTX^Qi A /JS tf, ertc-i 'pie r « i ' en v r a rd u u s c&7ra>\t<T&v, 935 1 T 2 e V. 931. membranae apud Bruuckium. V. 935. cbraherM legendum fufpicatur SteMryckel, Sed fana eft leftio, fi commate tantum , nec punflo, diftiifguatur poft diruMvi*.
£&-
X ‘T «*> quam inferiore, vefte adhiberi, notum eft. V. 924. ewc « w , nihil effeci: inauditam abire oportuit. In fcquentibus v id e , vt vrbis ex cidium , virorum ftrages, et captiuitatis miferiae paucis ad umbrentur. V. 928- Hovf, pes, in re nautica Graecis Latinisque, de gubernaculo, vel fune nautico, quo inferiores veli anguli verius puppim ad ducuntur, vel de ipfo remo atque velis, adhibetur, quam di&ionem frequentibus .difputationibus agitarunt Scaliger et Voffius ad Catuli, v. 21. C . IV. Poiter ad Lycophr. V- 1015. et qui omnia paucis acute expedire nouit, praeftantiffimus Virgilii interpres ad A en.V . v. 580. Quae qui dem fignificationes, quum
omnes ex primaria pedis poteftate originem trahant, fenfum nauticum ego - quidem hic reliquandum et ad vulgarem confugiendum p u to , v t nauis in Graeciam rediens viatoris adfimiletur. V. 930. <s67rfe*7ro*' a A y » , deliquium palfus fum prae dolore. Aare/jjw et de exanimatione momentanea et defperatione in aerumnarum copia et perti nacia vfurpatur. Vid. Oveft.v.y 1. V. 931 - 940. Finitur cho rus diris in exitiales Paridis nuptias conie&is. Aivowa^iy, damnofum Paridem, II. III. v. 39. V. 925. T aj fjc 7raT^wac a^oiAerjy, eiecit me ex folo natali. Notanda eft ifta exulandi notio in v . oAAu<r$a», ad fanandum locum defperatiffimum in Androm. v. 877.
143 E ^ x / o-e t
oikwv yccpos, tf y c t^ c s , A/A’ cchco<?o(>os T/s1 oi£vs'
54O
A v /MTe irehocyos othiov A-nocyocyoi ttccA iv v M s jr r 7r<xr^aiov 'm oit es oIhov. IIO A T M . XI (pl^Totr olvfyZv r H ^ la p e , ( ^ A r a Tfj' Jt- av,Exoc/3?1, Jooxfuoo a eijogZ v, ttoA/v r e otjp, T^v r ccgrlvs Savxtrccv exyovov <reSey. 8K e w s ^ ev tt^ ov, tsr evfiofya ,•
9'4y O u t ’ CCU XOCAZs 7l$CC(T<TOVTCtv (&] 7T^d^C-1V HUMOS, ($v(>8ai u v ^ 01 S eoj 7TccA iv Te x&j 7T^ocrco v T « g # y [xoy evTi&evTes? cos xyvcotrlot £e(3aj~ V". 94j , Saxfvanr tlrt^uv , tert. IVIofcov, V. 947- Quartus' Mofc. tyyovov r quod faepifilmff cum’ exyovov permutarunt librarii,. quali nihil difcriminis intercederet inter liaec-voeabula. Sed bene ianr obferuauit Etiftathius,. in Homero femper reponendum effe exyoyof filium: tyyovov autem illi efie tov tyyvyayov t adfinew. Sequioris aeub fcriptores hanc differitatem; plane ignoraruntVid. ad Ammon. p.6y-
v.877- vbi verfibus male transpofitis in ordinem redituris, ita legendum p u to : oAu p. , o*Ae» p t Q&ixtios t x y £ s f eiiciet me ( P y rr h u s ) Phthiaca ex terra. Vid- ad vevf, p. 202, V. 936ya/zo?, ov y x u o t nuptiae pernicibfiflimae, Vid. ad v. 612. Androm. v . 103- n « f/f ov y x fWvT «AA<* xtxv tiy x y tr
Ea sjw . V. 937. aKclsofof oi^ufy
furiarum aerumna, Cfr. v. 681V. 94T - 948. Nolim hic anxie interrogari,, qui fieri po« tuiflet,- vt Polymeftor ab He cuba adito catus tam repente adueniat, cum in Thraciae re ceflibus alias fe contineret: hoc enint adcuratius indagare eft argutias capere hiftoricas, non
149 a u ra s .
T c tZ to t p ) v r l
® ^ v « v , 7r^oKO7rrovT xftev I s TrqotrSev x a x w v ; S u (F « n
piepiCpy t ^ s epiris d7ra< rlots,
S x ^ ‘ Tuyxoww y a q ev pdcro/s T non in dramatis explicatione verfari. Ne tamen lepidam obieftionem deuitauiffe m agis, quam reiecifle videam ur, pau cis notare fuffic ia tta n tu m abeffe, vt Euripides probabilita tis legem migrauerit, v t po tius ipe&atorunr illufior.i quam’ v o can t, optime confitluiflet, Patet enim ex v. 952. in Clierrlionefi confiniis Polymeftorem regiam fedem fixiffe , quo ex loco interdum penitio res Thraciae regiones adibat,, v t imperium' felicius. ibi adminiftraret, Quunt autem de Troiae expugnatione' Achaeorumque' adpulfu ad- eum de ferretur,. ipfe ftatim adproperauit,. v t quauis ratione' Grae corum' gratiam' aucuparetur. Hominem’ impium,, perfidum , verique' diffimulantem ex adloquio nemo* non' agnofeet, V. 944, fq. Ad1 fententiam reuocat mutabilem’ Hecubae' fortu nam , v t folent triftes eiusmodii confolatorcs.- Ehcu> nulla
3'
950 ogois
,
amplius fides cft rebus huma n is, neque dignitati, neque felicitatif Ev$o£»« ]b | b c ft c e _ lebritas, maieftas regia, Ovr’ av 7ris9v, k. tt. neque fortu natus certo' confidere poteft, fe nunquam in pauperiem defeftum iri, V. 946, Dii repen tina commutatione imafummis, fiimma' iniis m ilcent, vt in' hac' rerum infeitia femper ab iis pendeamus,- eosque co lamus, V . 948' - 955Ne in re tam inuifa longius haerere1 fuumque Hecubae auxilium' promittere cogatur Polymeftor, ftatim ad res praefentes conuertit orationem. Sed quid iuuat luftus ad praefentia ma la emollienda ? n^oxoTTTcvT proficientia, referendum ad T«vr«, V id, A lce ft. v. 1079, V ,9 5 o , Quod ad meam atti net abfentiam, hanc quidem reprehendere noli: con tine te, V. 952, fq. Simulae enim
XJO
A r r d v , ov' riK&es $ e v § ’ I n d J 1’ «^/zc/xfjv, Htl>| TTciJ" ?£o> Jajjuarwv a7^»vr/ /xm Es' tojutov JjJg au/xTnrv» J^w /i trebev % 9 5 5 A e y 8<tcc p v & n s , wv nTwwv d(f)ixo.pv\y. EK.
A/trxuvo/xo/ crt W focr&direiy evotvrlcvt
Hoh.vpii~og, ev roiolcrfie xetpevtj xccxcis. Ora> ydf> a t y f y v euTu%S<r’ cufids p
e% «9
Ev T u i s Ttorpta Tvyyjdyw r ,, 7v elp) j<vv., f>6o K«x dv Suvcuptiv 7r$oa(&d7retv <r o^Sdic xo^cusA2A’ « u ro p i\ ivffvoixv v y ^ U
tre&sv,
H o h v p itfO f’ djEtoS $ OClTlOV Tl X&J VOpQ^, r w c u x x s d y fy d v pvt /3Aew«v evavr/ov. IIO A T M . V. 95t.‘ tictl y dcpixopw eft vulgata lefiio: noftrain fcripturam dldina, codd. Brunckii et Mojcou. confirmant. V. 955' /3Avwv habet liber MS. apud Heusltrum, de qua voce videndus Eujlath. ad liiad. p. 1126. V. 959. cum fequcnte tranfponendum iudicauit Reiske cum Stein~ brychelio. Sed codd. non addicunt: neque quid mutandum erit, ora tionis ferie obferuata. enim rediiflem, pedem iam ex domo promoturus eram, p t i , quum eundem in finem, fc. ad me afluocandum, mihi obueniret ferua mandatis tu is , quibus auditis rtatim adueni. V .9 5 6 -9 6 3 . H ecuba, quae irae et deteftationis indicia vultu prodere m etuebat, facie in terram demilla clandeftina confilia teg jt, pydorem mulie-
bremque verecundiam vindi&ae praetexens. Quam doloris diffimulationem, aftutiam et cal liditatem in fequcntibus, tiro nibus adcuratius obferuandam atque admirandam commendo. V. 958. fq. Me enim , in tan ta , qua nunc fu m , miferia collocatam , pudor occupat, fi ab illo v idear, qui me olim nouerat fortunatam, qua propter rcd.o obtutu eum adfpicere
IIO A T M .
K a/ Swu/xc» y ’ ou&ev. <x&x r fc X^eiot a Ep8'f
T / % $ /* e7re^a> rov epov ex Jopov v r o h t; EK.
I^ov E^aur^s-
ti
7T^os <re
$6$ -,
K a/ Troadas- « t jw n s ’ ottccovois S' e/xo X a^is' xeAeuow rwvtJ" cc7ro^vaf fiopwv. IIO A T M . X a ^ « T ' ey ot<r(pot\Gi yccg ijtT egyploc, 4>/A>j pev Z a u , ‘n qoffQ ibis J" e/ xo/ tg ^e 97© Xr^aTEu/x’ A%o«<wy. T/ x&
a2Aa <t^/xoxv« v cte J « ,
rov eu 7r§a>aaovrcc
7rgcc<rr8a-iv eu
& KciS V. 970. Aid. >5/*^ et in fine toSs : fed prius iam KiHgius dele, uit tribus codd. fuadentibus, quibus nunc Brunckii et Mofcou. mem branae accedunt. V. 3171. « Se~ refcripfit Brunck, quia mox fequitur , quam duritiem in ed. fua etiam fupra v. 2ga. correxerat. Nos quidem lubentifiime concedimus, X?*> atque Js7 a librariis centies effe permutata: hic autem duplex X£*J antiquiflimam fuiffe leSionem, docet duplex zrgEXti in paraphrafi obuium. Vid. not. cere nequeo. V. 960. Nec autem propterea me tibi infenfam exiftim es, Polymcftor. AAAwj 8’ ainov t . x. r. prae terea infuper mos et infita ve recundia mulieres vetat ex aduerfo intueri viros. V. 964 -9 7 3 . Anima per territus malique fibi confcius nequiuerat rex glaucoma pe netrare fibi obi edum : quapro p ter omnem deuitat interiorem rei disquifitionem, euocationis
fuae confilium indagaturus. A M » rif X?e ‘* <r' ipov fc. <x<m/, vel txei. V .9 6 6 . fq. I&w ipHvrifc, rem priuatim ac me pertinentem , h. e. fecretam, tibi liberisque tuis manifeftare cupio: iubeas au tem fatellites, onclivaf, ab hifce difcedere tentoriis. V. 969. fq. Xwfttr ad comites et feruos: A «<r^«At7 fc. Toarw y . «'• «’• nihil enim mihi m e tuendum eft, in lxoc loco folitario .
n
i
ib lX o is s 7 T c t^ e iv ' EK-
n^Toy
'eroi/tcs 0 / / ty w -
/xev et7TE wcwJ*,
ov
t'£ s/A /f
% ffcs
9 7 5 I I oAuJw^ op ex r s t t x t ^ os ev C opais e % e t s , E / $ i ' T x <T a A a ^ e v T E ^ v <r e tfa o p o tf. IIO A T M . EK.
ii
M a A / s w t b k & v s juev .euru% «$- pegos, < p /A ra S ’ , ,<»f .eu K afyw ff treSev X s y e is .
nO A Y M 980
T / f o r a ( M f a t <$evTs(>ov p x S & v
EK'
E / T ? f r e x s a ^ f r ^ a ^ s peiw viT cq T i p s II0 A TM . Kcx/ Jeu^o y a>s <re k ^ v Q ios f f i r e t j w ,heiv.
EKSteiftbri/che/, e x ‘ingenio-. jtct£Ov; habet Aldina., q u o d re d u x iffe m , j i i f i codd. c o n fe n tire n t in fttgos ab o ra tio n is a m b ig u iV . 977. « u r v ^ o T f
,tate com m endatum . y .9 8 1 . Aid. rep ug na nte m e tro . K ^ u ^ iO f ia m v o lu it Reiike, atque fic pra e fe ru n t K ing, flfusgraue, Briittck duoque JASS,. Jllo/cou.
litario, cum amicae mihi fint ifta matrona, Graecorumque turbae. Quibus d i f i § ^ f c ad Hecubam conuertit, antiquae amicitiae et Jiolpitalitatis fpecieni praeferens., ita., .tamen., v t fimulator perfidus, tyrannus, animusqueT perplexus haud la teant. pro OTl tToipos fip
ty u .
V. 9 7 3 -9.83-. IuQa, cunea tione aur,i occulti mainfejftatio .ad verfiis fequentes dimittitur, p a rti» vt maternum amorem proderet I.Ie,cuba? de filii fa-
lute interrogando, partim au tem , vt perfidam Polymeltoris mentem adcura.tius cognofceret. V. 975. poft TraTgof fupplendum eft A^cp^Aree, aut fimile quid deletum verborum., .egregiam que interrogationis, ii t pofitioncm tirones no tent. V .977. Conftrue: x« r« to ptt>ot jro vttlw v jn. «. quod ad illum attinet, optime tecum agitur. Obferu.etur in fequentibus perpetua orationis ambi guitas, quam in Hecuba ad difllmulandum vindifcae confilium ,
r
EK. IIOATM -
S3
itus,
ov rjh&ey e% Tgcixs e%uy$ S u s , tv Sopois ye rols epols (pqmpiJieyos-
EK. Sutroy vuv ctuTcv, egx Tuv 7r^alov> IIO A T M . H x/s* ovxi/miv r ? 7rxf?ovros, u yvvxf. 985 EK- Oitriy 8v x hefcotf trol re x&j 7rcu<r'iv SeAw; IIO A TM . Ovx eTJW* t u a-u toZto trtjpixyels hoyu. EK. E‘5'a> (p ih ^ e ts , u s <ru vvv eptot IIO A T M . T / , 0 xofae K9H rexv «<Jevoti X ? 8 ™ >
EK.
Xfvtra 7rx?.cucq U ^ixpi^uy k x tu ^ v x ^ -
990
IIO A T M . V,j84- m vitiofe habent edd. ante B runck. ¥.587. T0fvr« Brunck ex ccd. reg. V. 988- P re u o jlu s, qui h. 1. male explicat, interpungit poft t f u . liu m , in Polymeftore autem , aurum, nec bonis eorum , qui ad prodendam mali animi con- te fumma amicitia attingunt, fcientiam , mira arte adumbra manus immitte: vid. ad vit poeta. V. 979. v t effuge v. 763. Pungit his verbis im ret Thrax quaeftionum tendi pium hofpitem, cuius perfridtam culas, ad alia orationem diri frontem nunc fatis v id erat, a gere c u p it: Hecuba autem fur- caufa caedis, propius ad vin dis auribus hanc interpellatio dictam de eo fumendam acce nem excipiens pergit percon dens. V .985. o v a l ^ T O u n e t ^ tari de filio. V. 982. ex o w s » noua impoftoris ambi r« 9 t. Ad hanc Colum quae- guitas: T rx ^ ovrx, quae proprie ftionem vere refpondere poterat funt mea bona, Polydori etiam Polymeftor : aurum enim Poly thefauros inuoluunt. V. 988. dori in nedibus fuis adfcruaba. I ta am a tu s abs t e iu d ic e tu r tu r, hoc tantum difcrimine, vt f i l i u s , v t tu nunc a m e amice e x c ip ie r is : h. e. tuum erga fibi id iam vindicauiffct. V. 984-992. Tay i r f y f l w fc. filium meum amorem eodem r t i «h w , Serua itaque hoc nunc compenfabo am ore, id V quod
15+
1I0ATM.
T aur’ e<r<& , « /3yA« ttcuoi <re3ev j EK- M<*A/?cc, Sid <r5 7 ’. f* 7 « f e v u e ^ s dyifa IIOAYM. T/ Syra. t ^kvmv twi c5f <?« 7ra.t>8<Tias » EK. A/x«yoy, i?v <ru nw & dvtfs ■? rsaS 3 elSevotf* 995 110ATM. KoiAws- eX?£#f rj/Js, K97 vctydru^oy. EK-
0<<tS
av A Savas IA/as 'ivee >;iyon-
noV. 99<J. TA/axos vulg. edd'. lA/tu<r Bfasgratit’ ex conieftura, qua non opus eft. lAlaf , Brunck ex cod. reg. cum Mojcouifnfibus, lAiaf MS. Cotton. et .Aid. quod omnino verum erat He cubae confilium. Difparebunt omnes difficultates in hoc verfu y qui aenigmaticus admodum et obfcurus vifus eft multis, fi tenebimus, quod iam Musgraue obferuauit, vltimis ver bis ironiam fubefle, intelleftam ab audientibus, dum Thrax ea vel non intelligeret, vel omnia ei plane et fimplicia viderentur. Solent enim in Tragicis ii, qui fraudem machinantur, perplexo et am biguo fermone v ti, quem ali ter fpcftator, interlocutor ali ter accipiat. Vid. Oreft. v. 1349. Ipbig. T . 1205. .Helen1216. et 1225. V.990- X p rov nechatoci nctTapxtf , auri antiquae defoffiones r thefauri a Priamidis iam a longo inde
tempore occulti. Quod omnino probabilitatis fpeciem prae fe ferebat: nam per decennem Troiae expugnationem quin quaginta Priami filii fuas vxorumque opes facile defodere poterant. V. 990. fq. Vt facilius fecretum eliceret Hecubae, Polydori curam fimulat Polvmeftor, quafi bona eius quam fideliffime adminiftraret: illa autem, pecAi^cc Sia <rou, ma xime fui caufa hoc facturam adfirmat, vt veterem amicitiafn et hofpitalitatem, tva-t&tiotv> dignis gratibus remuneretur. V. 994 - 1000Quorfum autem liberos me adportare oportuit? V.995. K«Aw; eAt^as Koti o-Q<PcvTt^ov -ri;Je fc. Siccvotac, bene quidem ct fapientius j quam
l
I5J nO A Y M .
E vrau .7 o x^utros' & /• erti/jieloi J? r / ;
F.K. M fAomvc» errer^ot y q s V7refr6fas.tr ocvw. riO A T M . E r ’ av n /3#A« tmv ena (flfa g a v e/xo/; EK.
S<»(ra/ ere % ^/J.cc^r\ ois J u ^ J j A d w , SeKw. 1QQ9
IIO A Y M . EK.
113 (foret j 7re7rhtov evrcs rj nfuxpoea'
e% a s; SxuAaiy ev o%A» routrfie erugeret] qeyous* V 3
nO A Y M .
V. ioot. Edd. vu1g. interpungunt poft »rr»f, et praeferunt ij., quod deleta incifione in i) bene mutandum iuflit Palcken. ad Phoen. p. 269. et poft eum Brunck, ex cuius recenfione h. I. expreffimus. Aliter diuidit Reiske et cum eo Sleinbrtjchel: TtfnKue tvrof, » k . e. <xuAwvo 0%hu', Hec. TanrJs <rw£trett s ty a i ft quod autem dialogo aduerfatur et alienum eft, quum fufpicari plane non potuiffet Polymeftor, aurum inter fpolia effe abfeonditum. quam cogitaflem. V . 997. Cogites hic Polymeftoris cu piditatem , eumque totiim ab Hecubae ore pendentem, vt Indicia lo c i, qui thefaurum contineret, auida mente repo nat. Noftine templum Iliacae M ineruae? f< 7«' h- >• ’««> aedificium maiori cultu exftrufluin atque exornatum: in his ipfis. vel earum vicinitate ve teres occultare folebant thefauros. V. 999. Notato loco, quem inter Troiae ruinas forfan inuenire poterat, ad alias res feftinat Polymcftor, lubricusque e manibus effugiflet, nifi nouas fraudes inueniflet
H ecuba, fiinulans, fe opes fuffuratam ex Troia migrauifle, Zwt&R&av, easque nunc ci tradituram efle. V. 1001 - 1010. Vbi autem habes idos thefauros ? forfau intra peplum occultatos? V. 1002. In illis aedibus, qui bus fpolia adferuantur, recon diti funt. Quod quidem com mentum erat falfiflimum: prae da enim iam fuit diuifa, et in iftis, quae digito monftrab a t, captiuarum tentoriis, fpolia nifi cuftodia Graecorum adhibita adferuari non potuiffent. Sed locus erat folitarius et ab Achaeorum caflris pau lulum
156 IIOATM- nS Ax&uv votvAo%oi fff^ T v x e tf. EK. l3'/cf yuvcwxwy cci%/axAmt^ wv styofI005 nOATM. Tdlvftov Je TF/^a, Kccprevwv epiploo} EK- OuJ«f A%ct4a>y ey$ov, rjp.eis A2A’ & o/kHs ' K&J ycfy A^yeloi vemv Avtrttf 7ro^8aiy duod' ea Tqolocs 71080L' SLs TtMVTX TT^cl^CtS■> WV <T£ J« , 7Tl%AlV IOI o S vv 'ftcutriv, 87rs(? roy epov wkktxs yovovXOp. O uttoj Se&jokccs, cc?A’ fcws fiwaeis «T/x^y , AA//zfV. 1003. ?rov S’ «13 J noflram diflinftionem Reiskio, quiov%’ «"&‘ fcribit, fine dubio debet Brunckius. V. 1004. ifiioii Brunck ex cod. reg. Iulum rem otus, in quem poftea deducitur Polymeftor. V .1003. nou S’ ; vbi funt iftae aedes? nihil enim video praeter nau tica Achaeorum caftra. V. 1005. Hoc non interrogat T h ra x , quafi libi metueret a G raecis, quibus amicus erat: fed ne refeifeeret Agamemnon aliustie im perator, fe partem praedae iis debitam furripere. V. 1006. fq. Hecuba partes fuas egregie tuetur; fy r’ «»« o»xouc, ingredere domum iftam: quod clandeftinam irreptionem , mi nime autem tardum fenis PoIvmeftoris greffum, denotat, v t falfo interpretes quidam. Avoa» noStt, funes nauticos
foluere cupiunt. Vid. ad v. 938. In vltimis verfibus ora tionis oipfyPohla non eft prae termittenda : JTWT« , h. e. necSuv rcfpedu Hecubae, n»nj<raf, ex mente Thracis. SliKi<recf yovoy, Polymeftor ac cipiebat de reditu in aulam fuam : Hecuba de via in fui filiorumque exitium , in quod deiecerat ille Polydorum. Atque nunc abeunt in fcenam captiuarum , vbi in interiore ten torii parte caedes et occaecatio peragitur. V. 1011 - 1019. Dum Po lymeftor occoecatur et liberi eius interficiuntur, intercinit chorus muficis concentibus tibia
AAlpievov n e as ccvrhov tpi7rf<TMV AiXftos, twneay QlKois K x ^ lx s y Afxtytrxs jS/orov. tq yxg v7reyyvov Aixct, K9H « ^ ujW5T/tv« , OAf<&f<oy, oAe&ftov kxkov. V3
IO IJ W tres
V. i o i > — 1014. Sic verfus conftitnnt Brunck ex cod. reg. quatuorque Mofcouienfes. Edd. ex fingulis binos conflant t f praeferentes ante « vtAo» , quod in eod. primoque Rlofc. iure deeft. V. 1015. Locus difficilis , multis magnorum virorum difputationibus agitatus. Musgrauius et Brunck mutarunt ov % v p w tiiti, prae eunto Hemjierhuifio, hunc elicientes fenfum , in quem cadit et eoa» g a r r it, vt, ob crimen commijjum, fimul humanae iujlitiae et Deorum vindiilae Jit obnoxius ac velut oppignoratus, illi eertijjimum exitium imminet. Sed haec, fi quid fentio, explicatio, paulo impeditior vide tur et verborum ftribligini haud abfimilis. Accedit, quod ne minima quidem in membranis inueniatur diuerfitas in V. ov. Omnia itaque Ta na puto, fi interpungatur poft Atxot, quod in edd» vulgaribus hucufque negleftum video. V . 1014. X^XOV, matum exitio/um in Jiat fceleflo, in verf. olim conieceram. Sed repudio nunc TuTpicionem minus idoneam. tib ia ru m q u e fonis adiutus. A A /^ e w avTAof, n o n vortex im p o rtu o fu s, fed im perferutabilis pelagi p ro fu n d ita s. AvtAov, S -aA tw rm , H ejycb. flu c tu s , TrZrJoj. V id. S ept. c. Tbeb. v . 8 o a. ( 7 9 8 .) . in c u ru a tu s , c o n tra & u s , o b li q u u s , in fa u ftu s, /In tig . v . 1345. h ic de n a u ta , fluftus c o rp o ris re cu ru a tio n e effugere
cupiente. C om paratur autem P olym eftor n a u ta e , qui tu rb i dum m are v ita tu ru s , effun d itu r in fluA us. Exfftrjf ^/A»jr , Kfxi^rcit
dulci excides v i t a , /3/otw , qui alium
(P o ly d o ru m ) v ita priuafti. Sic optim e B run ck: a lii, orbatus v i t a , s t y f i t i f , q u o d h ic alie num e f t : x p i f i t o enim eft au fe rre , V , 1014. TC'
IS8 'Ffutrw <r oJS rW ? eAttis-, # a t i^ y o t y e Qocvcctri/tov 7Sl>0S h $ o t v , m TocKois' b.7to\rp.M '8e
1020
IIOAYM.
Awxpar Qlov.
S ii p o i, TvtpAypiocf (flly y o s oppiocTav vocAccc-
HMIX. yvov, oppignoratum , p n i non conuenit, ab iis non ad* apud A r.b es, qui fimile no iuuatur: fed ccrtiffimam immit runt prouerbium : omnis vir , tu n t perniciem. Eft enim Aixjj, in eo, quod pa tra t, fignora- vindicans iuftitia, A/oj xou'§«, tus efi. Vid. Scbultens ad Cboepb. v.949. (v id . ad v. Iob. XXXIV. v. 31. p, 964. 791.) cui Dei non refragantur, Omnis loci difficultas in v. fcd manus praebent auxiliatri£vpwryt7 eft quaerenda, quod ces adeoque- fceleftos puniunt. Didynius explicuit per Confirmabit explicationis veri ^ tr x i et Scholiaftes, «»< A»Sh» tatem Odyff. XIV. v. 83. Iq. ecTt^tToci. Tunc hic exfifte- ou juev vxfitKia, ttf<x Stal re t fenfus: quod Diis et vin pcetKa^tf Qihtovaiv, «AAa bixsp diciae efi commiffum, non in Tiovn, km ccunptoc tg y «*• tercidit. Sed recte me do fyu n u v. Si quem' offendat elcuit vir quidam fummus, hunc lipfis v. Jl-troci aut fimilis poft v. fypLTimti fignificatum a lo xcticov, huic per me licet quendi vfu non confirmari: oAtityov fi. xaxoi' referre ad vnicus enim locus Prometb. To y » {. V. 1017. Sic fere v . 431. qm i*11*0 poteftati pa Latini: fpes huius viae fruftratrocinari videbatur, ab acutif- bitur .te, quae non pecuniam fimo et recentiffimo Aefibyli tibi monftrauit, fcd te ad Plu interprete ita illuftratus eft p.92. tonem deiccit. V. 1019. v t nihil inde audoritatis in no- As.uw manu bello non ftrum locum deriuari poffit. adfueta, muliebri. B ene, fi quid video, omnia fic expedies: quod Aixij fe V. 1020-1026. Occifis Po* atel ef i commijjum» etiam Diis lymeftoris liberis, ipfoque rege ocu-
>59 HMIX. HfcWcfT avoqos & ^ a‘ os olpuyviv (f)ihoq; IIOA. &li poi iaccK' oiuihf, Wxiw, Jusijy» aQotyfc. HMIX. 0/Ao/, 7re7r^ccKTo^ kcciv s< tw So/ao» ttav.dn o ATM. A2A’ a r/ /avi (puyjjre 7io$i' Ba2Accv yd§ cixwv ravS' ccvot^^co /xu%8ff. 1025 HMIX. ItJa (ioi^eiois %et^os o^oiToq fcehos. BtfArtrd’ e7r«o-7re<rfit>/zey, d>s xk/avi xxKei Excc@y Trccg&yoq, Tgaolaiv re ovia/auxus ; EK. V.ioaa. Tfxv«v tres Nofcott, V. 10*4, Sic ex MSS. Musgraue edidit cum Erunckio, confenGentibus duobus Mofcou. Edd. (a sx<puy>jTe. Cod. pr. Mofc. <pvyoiref quod omnino alienum eft: M« xtpv y*>T 6 poff Heathium malit Datuifias in Mifcell. Cr. p. 331. fine vlla neceAltate; oculorum lumine priu a to , fu vna pars chori alteram , quae ribundus Thrax intra aedes fo- ex aduerfo erat collocata, quid lus relinquitur a Troadibus, fibi velit infuctus ille clamor. hinc inde fugientibus. Ober E rrant interpretes, qui feroirat itaque in aedium receffibus chorum cum Hecuba in ten ingenti mugitu, ex omni parte torium abiifle ftatuunt: iftae exitum quaerens, TvtpAov/aa/ enim mulieres, (ptyyoj, orbatus fum luee. iam dudum locum fuum occuCum toto loco comparandi pauerant. Accedit infuper, funt Polyphemi excoecati ge quod chori partibus aduerfenmitus in CjcZ, v, 659. fqq. tur iftae infidiae. V. 1022. f. V . 1021. Infcius rerum intra u /aoi Tiicvot, eheu iterum filii, aedes geftarum chorus ftupet quam funefte eftis m aftati! ad horrendos Thracis clamo Percellitur interea chorus, qui r e s , quem poenas quidem da res quidem nouas per vim in turum effe credebat, de oc- tentorii recellit fieri audit, in coecatione autem nihil fufpi- certus tam en, nutnne Hecubae eata erat. Interrogat itaque etiam malum quoddam fit illa tum .
1(59 EK.
A fftd W , (peda iwdf.v, ex/3x^<i)V TTuXtu.
1030 Ou yoc^ ttot' c/4/406 KotfjiTr^cv evdifa&s xoqtuc., Ou tfado is orf/ef gcovrctc, ac eKTetv' eyu. XOP.
H y a f xaf$«A*f ® ^xos , k& i ^ovr.eic Qva,
^.ecnroivu, EK.
^dgoMccc, otcc 7Te^ Xeyetc j
O tp« viv a v r ix ovr» hupocTvv Tid^oc
1035 Tu^A ov, T u ^ A
cp
<seI'x) ovtd(, Tragottyogii)
ttoJ / ,
Ha/Jwv V. xojt. Huic verfui chori perfonam praefixit cod. reg. apud BruttcAium, repugnante, fi quid iudico, dialogi ratione. Vid. ad v« IO1J. tnm. V, 1024. fq* Minatur Polym eftor, licet quam celer rime in conclauia fua fe abdi derint mulieres, intimas tamen Latebras fe acceffurum, ianuasque itftu perrupturum effe. Quibus verbis lapidem, fiue aliud onus obuium, in pene tralium aditus coniicit, mi fer, quum foras iam effugiiffent Troades. V. 1025. fq. Au dita ictus vehementia irruere cupit ch o ru s, quali a fummo periculo in auxilium vocatus. B;A«c, omne quod manu tor queri poteft: nequit iaculum miflile intelligi, quo fe infra a mulieribus orbatum queritur, fummum cuiuslibet rei incrementum, hic de maxima adpropcrandi neceffitate fumendum eft.
V. 1029 - 1033. Prouenit nunc ex aedibus Hecuba, ina ni Thracis furori illudens. Re liquae caedis complices fuga falutem petunt. A^acrre — ?rvA a ;, effringas licet ianuas vehe* mentiffimis ictibus atque pla g is, nec tamen ActjU^or, videndi facultatem indere po teris pupillis. V. 1032. fq. rj K«^i7A.tf, num itaque infidiis circumuenire et fuperare potuifti T hracem , liberosque fuos occidifti, vti profeffa es? His verbis prolatis coniungitur iterum chorus, in poftfceniura recedens , profcenium autem Hecubae et prodituro mox Polymeftori relinquens. V. 1034- 1040. Refpondet Hecuba fermone ad Coryphaeam conuerfo. Adfpicies mox
161 TIixiJwv r e ^ ( tctwv
y
£ s e x r e iv
ly d
Z v v T otis d ^ o u s T q w d a i v ' Joct/v <T l/xol A t J a ix e ’ % « £ « <J’, d s c q c is , o£’ I k (topcay. A 2 \ ’ exTToJfiJv oc7ietiJL^ T.ciym ^r^cp.c^., G u /zS jieovTi & ^ a‘ I ^v ff/xo tX M T d rw . IIO A T M .
1040
•£!/ p.oi l y d i
n<2 V. 1040. Sir/tw f a f i n nefcio in quonam codice, vel impreffo li bro , legiffe adfirmat Barttejius. QufAOktavTi maluit Arnaldus, a Steinbrtjchelio iam reieftus.
mox occoecatum ex tentorio prodeuntem , incerto et erra bundo pede tibubantem. w<X£a'<po£oy, pes incertus, qui nos non refta fe rt, fed a via s‘ diducit. V. 1037p ti StSuxt, iam vita fum iniuriam : vindictam exercui. Re liqua fufpenfa voce infufurrat choro : confpicitur enim Polymeftor lento greffu ex aedi bus proueniens. EuttoS ^ dnfifu, propterca fecedam paululum : adrepit nunc ad chorum , quo cx lo c o , vsque ad Agamemno nis aduentum, tacita audit faeuientes Thracis querelas. psovri $urpta%urdrM &vpw, abibo a Polym eftore, qui inexpugnabi li fuperfluit ira : pso"* pro yrt^giom. Dufta videtur fimilitudo a fluftibus commotis
et aefluantibus, cum quibus fliuStuantes concitati animi adfe&us faepiflkne comparantur. Sic pt7v de quolibet impetu vehemente adhibent poetae; vid. fept. c. Tb. v . 80. V. 1041 - 1047- Prodiens nunc Polyuieftor querelas, vindictam et furorem fpirat, prout a dolorum faeuitia ani mique ferocitate in diuerfas partes rapitur. Perturbato au tem mentis flatui, miferiaeque faltigio breues et abruptas in terrogationes egregie attemperauit poeta. Eadem ratione vxoris morte perculfus Admetus yroi 7rij sa', rt fa yw , t » Se' ; Alceft. y . 866. V. 1043. fq. fic expediendus eft: T/S-e/zeVOf @d<TlV t7tl KfCT* i^VOi TtT^OC7r0^0f Sh^Of O^tSt^OV, num manibus fuffultus, more X ferae
r 162 n £
/3 w ;
e ra
T e r q d r to S o s T lS fy te V O S 1045
« rc u ;
x tA a w ;
B c c tr iv S i i t f o s
87Tt
I l o / a v , tj r a u T x y , T o tf
« r c c v fr
fiid h e tr a v j
T c c h c u v c u , tccA m v c h
I0 5 0
l% VO ff j e ^c c /^d ^ M ,
d v fy o ifto v o v s p d ^ c u
I A / o c J t w , d i p .e
SI
o q e s fy o v
X C tT
nogeu
K c c T d ^ o c T Q i, T r o i k c u
pe
ty v y d y ' ( fiv y d
IlTaxrcrouo-/ /xu%aw$ E ’/ $ ' e p o i
o p pdrny
/ i K 8 < r e u \ CM W CU O y
c c ip c c r o s y ( i h e ^ o t ^ o v T U ^A O V , A A /f ,
Q e y y o s d T r o o ^ d ^ o ts .
A d V, 104». commate tantum pofito, cum fequentibus conneftit M usgraue, it» x tA ra /3*<nv, x a r ’ ?xw f f c Similis ratio iam olim placuerat Heatkio , qui tirl per tmefin a verbo TtSt/zerof reparatum (latuit, hunc fenfum ex tota oratione eliciens; quo adpeltam quadrupedis grejfum ferae montanae, mulieribus manus iniiciens, iu x ta earum veftigia. Reiske mutaturus erat, Sed irritos reddit hos conatus vulgatae leflionis facilitas. Vid. not. .V . 1045. ?roi'«» cSov, primus Mofcou. V . 1049. Sic Brunck quatuorque Z^o/cow. Vulg. edd, i d id KCtri V . 1053. N«4>0f a.it. placuit Reiskio et M usgrauio, repugnan te metro. fe rae q u adrupedis m o n tan ae , h a n c v el illam viam in g re d ia r? V . 1 0 4 6 . f t d ^ x i X t f & y ,
lyphem o Viyflis focios contun d e n te : e-uv S t Sua , o r e c-xvAaxof, irorl yctiy
c o rrip e re e t conquaflare me o p o rte t T ro a d e s . Vim vehem entiorem ineffe v . p d f ^ a t
XOTTt ’ .
d o ce b it O d. IX . v . 2 8 9 . de P o
V . 1048 - 1053. T«Aa«r«< x o ^ ai, dolet P o ly m e fto r, fe a tam im bellibus p e rire m ulieri b us
i6 } A cc <rlyot’ K^v7rrxv (Zwriv octa^ayopiou Tcw Js yvvcuKwy.
1055
Hei 7ToJ” e7TCC%CCS , (TOt^KMV O^SCDV T E/xTrAtjtn&w, frolvav ccy^lav Stoitfiy T /^ / x e r o f , cfyvvpevos hwftccv, hu /jia s WTiTCotv
l<o rctK as.
x a
rio?,
V. 1054. Interiefliones extra metrum politae fuht: edd. rlyct, <rlya, quod pofterius tamen bene omittunt quatuor Mofcou. et eod. reg. apud Brutsciium. V. 1055. ravtit tres Mcfcou, ywM KM Brunck. In difponendis verfibus variant edd. et codd. Nos. quidem Brunckianam diuifionem ex cod. praetulimus reliquis. bus. no7 ««» fit 7rru<r- t u r , quia is vere efl 0 « toj r tv r i 4>vy«; quonam in angu , cuius caloribus lo fugientes ante me oberrant? ■etiam excoecatus ab Oenopio riTwa-trtiy, de trepida mendi ne Orion vifitm recepit. Vid. corum obambulatione, hic de Luci an. irttf ottcov, Hygin. fuga adhibetur. Sed omnes Aftron. II. 34. et Apollodor. illi mulieres corripiendi cona Bibi. 1 , 4 , 3. Orionis etiam tus irriti funt: fanguis enim paulo poft fit mentio v . 1097. de palpebris dcflillans, oculo et ad hanc fabulam refpexifrumque dolores coercent vin- fe poetam , poli: Musgrauiut» diftac cupidinem nouis femper refle docet Steinbrycbel. fluftibus in animo reflagnanV. 1054-1059. Primos ver tem. V. 1502. fq. TWpA.0'1- <pey. ius fubmiffa voce et corpore, y o f, pro Tv<f>Aw$t>', oculum ceu ferae, repreffo pronun occoccatum permutans fano tia t, grefitim Troadum fc au h. e. videndi facultatem mihi dire fufpicans. Adiuuatur reftituas. Q tyyof > lumen , in enint auditu et taftu, cui vifus vtraque lingua frequentiflimum. eft negatus. n<» ttoS’ Solem autem inuocat Polyme- pulchre hic de caeca pedis fefto r, vt coecitati fuae medea ftinatipne.: quonam irruam , vt car-
1^4 i©6o
1065
IIo7, (p^opouy ri-Kv epi/tot Amd* Hc6KX«4e''Aiin bapoifdcrcu r Xtyxxrdy Kutrlv re (frovlav Lciir dvypeqov, ogeloc-v t sxfiohccy j Ild <TftJ, 7fd K«jUt|/6> j 7id (id j Nccus- o7ra>s 7rovrloiS TreltrpoMi fijvonqoKov (pcfyos E^J
V. 1062. nvrJv ffruxet. V. io6j, Naof, Mtesgraue; votvTtf, Reisit. V. io<>6. ^*£0J BrttHck cum Mofcau. Edd. (pagtf. MSS, ParlC, pro ytAAwv habent tAxwr. carnium oflhtmque dilaceratio beros, quos fimili crudelitate ne fatiatus, conuiuium parem fepultura priuatos canibus vul feris agreftibus ? Obferuanda turibusque proiectum iri a eft duplex Polymeftoris imago : Troadibus timet. Baxx*' ferae rapacis, deleftatur enim mulieres Troianae furore Bac carne et fanguine: vi&oris, chico ad necem vsque faeuiennam beftiis comedenda propo- tes; Furias innui, clarum eft. fiturus eft corpora difeerpta. Vid. Here. fur. v. 1119. V. Vtrumque ex Homero eft pe 1063. A«»T* dyyipii>ov conuit titum. A^vvfitvoi Aw&otv, com- uium faeuum et horrendum. penfansiniuriam, perniciei meae V. 1065. fq. Locus difficilis, vindifta. Arrinoivot pro dv- quem ita extricandum puto: rhroiyov, iniuriae vindifta. Sed S-gAAoik 07Ta)f vavf Aiyox.gox.av omnes iftae machinationes va (ptxgog 7rovrio>i irtlrpoca-i, nae fuerunt: retrahit manus rdySe rv^eif oA^&^w» in auram inanem extenfas, Koirctv, (pvAal; TtXVUV IfAM.Z notiis oculorum doloribus dif- vti nanis in vado, feu loco cruciatus. fcopulofo, rudentibus contra V. 1060 - 1069. Reuocat here cogitur linea vela, et veanimum amor paternus in li lut in vno loco confiftere, ne iinpin-
itfr
E ttJ volvas G vfyeic, T skvqjv epw v O A tS f/o y noiTcw j XOP.
XI rA ^ u m » , m s aoi M o t y o f efyyc& jcu I 0 7 0 xomccc'
A g c tfa v T i S" a fc X fM ? J& y x tccttit I ^ i» b a ip a iy etim cev, 'o ^ s e ^ l crci fio tq v s. IIO A T M -
A i , u t , Ico t y w s X 3 A 07V - 1067. rclvi’ tr a v & d t edd. vulg. quam vitiolam leftionem bene reiecit Brunck ex cod. adftiputantibus tribus Mofcou. V. io<?8. <paxaj malit Reiske: in hanc phocae foueam , libero, rum meorum perditricem : fenfu tenui et alieno. V. 1073. tSaxsx SsSwxey edd.
Brunck, cum Mofcou. fS tix ty Lib. P a r if r
impingat et confringatur, nc etiam me reuocare oportet a curfu, v t ad perniciofam et letalem hancce latebram comp ulfus, corpora liberorum meorum cuftodiam, SraAAwr <pdfOf feu l$lot eft contrahere vela 3 Od. XVI. v. 35 3. vnde StK K tiv, reprimere curium. Zv$e»$, compulfust noua com paratio de naue defumta, quam ventorum vis ad littus coniecit. Kolra» male de thalamo explicant, feu lira to , quo cadauera repofita. fuifle p u tan t: xoit» eft cubile, luftrum fera ru m , introeuntibus perniciofum ; «At^g.». eine M o rd irb o lt^
V. io f o - ro83. Intercinit chorus, qui commiferans confolari Videtur Polymellorem, dum non obfcure illum impie tatis poenam luere lignificat. To tirrripiov eft poena, fyp lo t. TPemofih. pro Coron. c. 12. toc t ?j wjoJor/a? proditionis poena. V. 1073. fq. Quum ncc mulieres corripere, nec filiorum cadauera inuenire potuiflet Polym eftor, in genti clamore primum T hra ces, fatellites fuos,. deinde Achaeos et Atridas in fubfidium v o c a t, qua re via cum ad Agamemnonis aduentum, tum ad disquirendam litem fi niendam-
166 A oyx o(Po?°v , ejwAov, ruiW w , Afei’ xcvroxov yevos. Icw A%e«o/j ;<w Arq&titu. Bodv, (Zootv ccuTw, fioccv. Ire , pcKere, 7T^os &£&>?■ KAu« Tis, $ «Jws- t»^xsa-ef j r / pedere j logo rvvaiKES. dheadv p e , Tvyoilxes alxporiwrflef' A«v«, fi&yd 7re7rov3o6pey. i l ; poi epds hcoficte, JIo7 T^d7rwpou; 7roi TtoqevSw 5 1085 A»3f^>’ dp7rrapevos 8t?dviov, Tx^/TTeres ek peKatyov, Zlglwv , H Sftfws’, ev&cc 7Tv^os (pAoyeocs
IC-7J
A<pfyV. 1074, tvo7r\o* .tert. Mofcou, Mox fecund. fylWMrax&. V. 1078. Sic Brunck cum iribus filofcou. In edd. duplica tur ire. V. 1085. dvotmdpivQt primus et tert. Mofcott, V. 1087. .0 re/^/Of, tert- Mofcou, niendamque fabulam fternitur. Ah, adefto Thraciae haftiferum genus, A§«» x a ra ^ o r, Marti fubieftum , a Marte regnatum li. e. bellicofum. Boxv civru, altiflima voce, praefentiffimum imploro auxilium: fed nemo adhuc iteratos audit clamores. Omnia tentat: mifcet iram , vociferationem, indignationem a fexu et fortuna^ fufpiria.
querelas: fed furdis cuncta di,£ta funt auribus. V. 1084-1091. Locus nobiliffimus, cuius imagines etiam apud Orientis poetas inuenire licet. Tantis iam oppreffus fum doloribus, nullo exitu adparente, v t nefciam, num in altum euolare. Olympum, an in profundas Orci tenebras me deiicere debeam. De Orio ne
A fp w riv otrortuv a v y c ts ; H Tov i s K$ct> pehocyo%(>MTo6 H o ^ p io v dtfy» TccKecsj X O P.
I0 9 0
A v y y y c titr ^ , ctccv t is xt>&traov fi (f)itx
KOCKCC Kcuv^ s e^ot7rxX^ol^cu gwfis.
A F A M . Kqocvyfis ciKSaxs vjhSov' 8 yccq ij<ru%os',' H i r t a s c^etccs ttous K& m k d v x ^ o tr o v H % tt f JtJSo -» &o$v@ov. « Jt- ptfi ^ u y Z v
1095 Ilv f-
V . 109;. nrv%wf fuperfcriptum fu it in codd. apud Bruuckium, quod quartus Mofcou. in ipfo textu praefert. Sic iam Scholiaftes le giffe videtur interpretamento fu o : ou ya,$ fytptct r,Xji<w n &vy<xr>ig
THf TrtT^itf.
P otior tamen et poetae conuenientior videtur leftio re Idem Schol. defendit articulum v. 1089. vbi Brunck legendum In fequentibus edd. male exhibent Doricam ledionem
cepta. putat
ijtoi.
a’%w
et EAAarwH,
quam
cod. reg. et
membranae
Mofcou, bene
exulant.
ne nota eft fabula. Vtriusque fideris mentio propterea fafta videtur, vt lucidi (limarum ftellarum defcriptione, quibus coelum eft diftin&um, aterri ma Orci caligo oculis clarius fubiiciatur. Pulchra imagine ftellarum fulgores cum ocu lorum radiis comparantur. Hcf&jbW, fretum, Achcrufiam procul dubio paludem, feu littus fluminum infernalium denotat. V. 1091 - 1098. Vitam dc-
fpondifle Polymeflorem in prio ribus verfibus, docet vberior chori explicatio. Poft non /3oJa>jt« j cum Arnaldo, fed jvr«r«< (lippiendum eft. Vid. Suppi. No9ri v. 844. er Memor. Socr. I II, 5 , 17. Svyyvws-* , pro ffvyyvusov; veniam omnino meretur ille, qui maioribus , quam quae to lerari poffint, aerumnis oppreffus, ex mifera hacce vita emi grare cupit. V. 1094. ftp Jmmenfo Thracis clamore exci-
1 68 TretrovTXf ytrpev EX^vvav #o(p, &0&0V 7rO6^SffX XV 8 pt(TM 0& V.TV7ro£' nO A X M .
XI ( p h ir x T , f a S o p w y « f , Ay«t-
in.ep.vov, trebev QtoVVIC XK&JXS, €1(T0(fis « 7rd(TXopeV •, I io o
A rA M .
Ex
rioAvptfcof w J u s w , r/s - a ’
oiTrwAetre j T k o p p fbr\Ke TvtpXov, o u p x ^ x s n o q x s , H cufixs r e t &t S’ eKTetvev j % p e y x v xoKov Sol V. 1096. w p iv ex Etymot. M. v. frp tv , iam Heathlo placuerat, qui in v. f. a -a^s<r^' atv mutauit, calculum adiicleutibus Musgrauio et Brunckio. Pofterius improbant membranae et Schol. qui in interpre tatione habet ttyofiy&yptv} prius defendi poffet, fi id pro la-aiqptr pofitum effe ftatueremus. Praeferenda tamen eft leflio Etymologi, quam etiam Scholiaftes iam nouiffe videtur, addendo: ii 3t p y tiititjptv, tatus adproperat Agamemnon. 7rat7f nir^otf o p faf ex poetica originatione: Echo enim fuit Nym pha, Narcifli amoribus celebris, M c m w . III. v. 359. linguae et aeris filia. Quam occafionem Euripidis fugillandi Echo dederit Ariftophani, videfis in Thejmoph. V. 1068. fq. Hru%0f ?r<x7f, non «nim leniter per exercitum infonuit, fcd SiSovrat 3-Gfu0ov, ingentes clamores repercutiens. Quam vere petrae filia adpelletur E c h o , neminem latebit:
retunditur enim fonus, vbi in petras adfligitur. Continuatur autem metaphora vsque ad fi nem v. XTvTrot, hoc fenfu: nifi Troiam dirutam fciremus , facile nouum. hoftium incurfum atque impetum timui flemus. V. 1099-1108. Quum ci to adueniens Agamemnon, vindiflae focietatem diffimulans, ad chorum direxiflet fermonem, primus com pellatura Polymeftore: o chariflime Aga memnon , ex voce enim ftatim te agnoui, videsne, quae per pelli
16} Sci \oy TtuvoKTiv q^ is yv cfya. IIOATM- ,Ekx/3>i pe auv yuvouglv xixp.xXwTiaiv A ttcoAfo-’' 8k x7Ttofaa' , cc^x p.et^cvusI I 05 ATAM- T/ <$W, au rfyyov ei§yxaxt to<T, us Aey« 5 Sv ToA/xav, Eza/3»j, -njW’ etAjjs- xfj.-^xvov ; IIOATM. .£1/ pioi, r / At£«$■$ yxg syyvs s^i ara 3 Stj/ayvcV «Ve tiS 'ab' ,'Jv x^rtxaxs %efo7v Aixanxaupcu ‘ncy nx&cupxfcx %<?ox. H io ArAM. O urcf, r l arxa^ets; IIOATM. IT^cs- Ssa>v ae tiaaopcu, Me<&fs- /x’ £<p»yca ryde pxqyxaxv %fyoc> AfAM. peni fumus ? V. 1100. »»f r «?ra.As<re, quis fic te perditum voluit? In fequentibus intelligi vix poteft, quomodo rex liberos confpexiflet intra ten torium occifos, cum res ante fcenam in loco aperto agatur. Quodfi autem ianuas tentorii apertas cogitamus, et intra eas cadauera, adcoque in poftfcenio iaccntia, tunc omnes difparebunt difficultates.V. 1105. teneant tirones, a r a A tr e , perdidit, apud Terentium non vitae foluin iafturam, fed quoduis infortunium denotare. Senfu s : fummam perniciem mihi
•parauit Hecuba. V . 1107. fq. T une Hecuba ifta patrafti, fa cinusque fuftinuifti, quod nul la machinatione committi pofljs videatur? AprWtvov, v?r4gi8oA»x»*> Schol. V. 1108-1115. En ferocem et barbarum animum, qui vel in regis praefentia ab ira et vindiftae cupidine libi tempe rare nequit. Difcerpere et fruftillare .vult » Hecubae corpus. V. m i . ouTOt, vo cantis pronomen, pro <nl, vel IhA v^s-of. Vid. /liax v .7 1 . et 89. w o vrtf, Aiotj, SevTtfc» <rt Tr^off-xctAw. V. 1113. »*&’» Y reprime
70 A rA M *
I v % ' txfio th d v de xcc^iocs to &«.(>• licc^cv,
I II$
Ae*y\ a>s ctx w o ts <rS r e , Ttjcr^e t ’ ev Kflvto SlXOUGK CCV&’ OTH TTCCd^eiS Tcl^B. IIO A Y M .
Aeywjic’ olv. sjv r is n ^ x p i fi d v ved-
TOCTOS YloKvbtottQS ■> Exol&IS 7TCU?, OV £K T^olots CfMt H oct>j? ^ w a t n^tccpos ev SojMts Tfetyefv., T7to7tTos dv 1120
-
T^w ixijs d\daecas.
T a ro y x a r e x T » / ' div& o ra J ’ exTetvci viv, Kxtidov d s e u , ^97 v o ff i yrgoptiSia. E^ettrcc
reprime iram : Ii. I. v. 214. rvS’ *»%w, v t& ta 3’ rf/aTr. Eiice barbaram hanc faeuitiam anim o, t »\ (^«^ct^OTtirct. Enarres potius rem , vt te et hanc ex altera parte audiam atque iudicem, num iufte haec patiaris nec ne? V. 1116 - 1141. Morem gerens Polymeftor Agamemno n i , adcuratius exponit de Poly d q ro , ita , v t , quoad fieri po tu it, veritatem quidem fequeretur, vel Hecubae praefentia commotus, omnia ta m en , quae ad Troianos per tinebant, mira arte eleuaret totamque narrationem ad caufae fuae vtilitatem adcommoda-
ret. H» tu nohviu^at, quafi nunquam interius nouiflet ho minem et nulla hofpitalitatis iura et vincula inter eum at que Priamum intcrcefliflent. Adeo diflimulat amicitiam cum Troianis, vt infontior adpareat coram Agamemnone. V. 1119. V7io7not uv h. e. uwcj/ian» t%uvt vt bene Scholiaftes. Notandum effe uzroarcf fignificatione aftiua, vt juepirro; eipi pro /zt/xcpo/aai in Trach. v. 446. iara Brunck obferuauit. V. n a o . tovtov xaTeJtrsn': ifta hofpitis caedes vel apud Graecos excufari non poterat, quapropter vtilitatis eorum fuaeque prouidae curae rationem fceleri prae texit.
171 F .J w x
troi TToKip.ios fa tty S eis o 7>xts -
Tfolotv a fy o k r y ,
^vvoiKitry 7 r x A iv
TvovTes <T A%e«o) g w v r x T l^ ix p ii^ v Ttyx., ty v y & v es cuccv xv& is cugotev soXov, Ka77e<Ta weJ/ofi rgl&oiev r x S e
1 1 2 $"
h .f^ K x r8 v T e s ' yeiroGW <T «>j xctxav T fw w i', ev x7te^ yuv, x v x ^ , exxpvonev. EtCOt^ff
7TCC4^0S yv8<rx SxVXtTf/jlOV po fc» ,
A c y a pie r a ix S ’ y y x y ’, a>s Kev.^viJiiJi.evxs ©xizos? ( p q x s z a x Tlgixpifiwv ev IA/oj
1130 —
X^ucrS* pcvov Se ffuv T t w o w pi ettrxyc-t H^ptis., 'iv x fa o s pvi Tis eiSeiij r x S e . Y 3 I& V- 1130. Sic Brunck ex membranis contendentibus quatuor TVofcou. Vulgata leftio eft StAw, quod merum gloflema putem. A«Aw infra recurrit v.ia$4. V. 1131. Sic membranae Brunckianae et MoJcou. Vulgatae edd.
vjt’
IAiw,
V. 1122-1133. Ifta autem iniuriae defenfio vsque ad v. 1129. huc fere redit: minimus natu Priamidarum maturefeente aetate Troiam facile inftaurare nouasque vires colligere potuiflet; tunc mihi eadem belli fortuna rurfus fuiflet fubeunda, cum ex vicinarum vrbium expugnatione confines magnum capiant detrimentum. Colligimus autem ex hoc loco, Cherfoncfum maritimamque Thraciae partem , in Troiae
expugnatione a Graecis prae dandi et frumentandi caufa va gantibus, multa belli incommo da expertam fuifle. ^woijc/^ew, de hominum multitudine vndequaque collecta et in vnam vrbem dedudta: vid. Amtnonius p. 199. Quod de fallaci the • fauri reconditi proditione adfertu r, vt folus Polymeftor cum liberis in aedes adliceret u r , paucis iisque mutatis ver bis ex verf, 990. fq. repetit poeta.
,
7*
1135
l£<» kKiviic ev pfoi» n u p s a s yovu , l l o ^ a / J r , xetf^os ai pgv e£ A/ <T ev&ev, ws Jr; 7 ra fd (frihaj, T fa w v v.o^ai ® a x « v , £% aaa/ KFftc/d" HdccJjs- %t^os H nw
V. 1135. XtTflf habent Aid. et Mojcou. cum Schot. fine fenfu. V. 1137. Fruflra ad faniflimum verfum emendandum fe torfit Uufgrauius , dum conieftat: %iQVffat xiycir' HiuvaTf xAtOf , fun* dentes radiis textoriis Thracum laudes; feu, QatKavv, TT^iTCvcx* MfW* ala rii QdfOf. [edebant pullam vtflem fibulis fpeOabiles. Sed multis fufpicionibus fuperftrufla eft ifta mutatio, quae fenfum Infuper praebet tenuem et alienum. Vid. not, V .1134.113S. KatjU^ov yarv, incuruatis, fiue decuffatis ge nibus , more etiam nunc in Oriente vfitato, in culcitra adfidebat Polymeftor : priusquam autem hunc locum occupaniffe t y deponendum erat pallium, regium ornamentum, quo fa cile fe inuoluere et contra iftus feminarum defendere potuiflet, Circa fequentes verfus multa difputaca funt a V V ,D D . Multae Troades ad finiftram atque dextram, ceu amicum, circumfedebant Polymeltorem, tenentes x >««Flu&uarunt interpretes, num fibula fit, W fH f, qua Thracis oculos effoderunt, filte radiut textoriur, dtfaKrot, inftrumentuni textile. Prius
iam dudum refutatum eft: quamuis enim os in cru re, Latinis fibula, Graecis dictum , interdum Mtytu audiat, nullum tamen exftat exemplum, pro jro^jrjf feu rrt^orif proprio fenfu adhiberi: neque apud Sopbocl. Antig. v .9 7 6 . Phineidis radiis, fed Mgxliar ax/xala-i confodiuntur oculi. Pofteriorcm fignificatum fenfu ftriclo fumtum contextus non admittit: quacnam enim tela, vel texendi occafio in tento riis aderat feruis Troadibus, et quaenam radii Edonii cele britas? Patet itaque, x tyu ia fuiffe v$a< rua, iqyaKtlor, ipfam rem radio confcflam, Edonii, non mons, fed regio atque populus PoJyme-
173 Hiv&v 3 , u7T a u y c t f r w < w hevaffBtrtu 7re7t\Hs
AJkcu <Jg, xoc/xaxa Q fgtdcw ^e w p tv c a , Tvpvov p eSwocv ^7rru% n ^oAlapooroe-
1 14®
Oacu Se roxocSes rjtrocv, exTrcvyAypeyca Texv' ev %e?o7y e7rx^oy-> cJs- $ rfo 7 « irccrqos Y 3
VevoivTo,
V. 1139- Sic cod. reg. quartusque Mofcott. Edd. ©^jikusv.
Iymeftori fubieftus. Vid. Antig. nutiae funt capiendae: quis v. 956. Pcrf. v. 495. Aeneid. enim n e fe it, annon pallium XII. v. 365. ibique Heynium, detractum vna ex parte fuperet Harlt/ium ad TAeocr. VII. lectum fuerit T h raci, dum ex v. i n . vbi rem eximia erudi altera manus eius prehenderen tione illuftratam inuenies. tu r? Sed hoc eft argutari. Edonias mulieres texturae ar V . 1139-1151. Alia autem tificium forfan nobilitauit in Thracia. Hoc veftimentum ex parte, & ta p t* a i, petebant Edonium laudabant more fe videndi et adeuratius intuendi minarum , luci exponentes caufa, xa/xax<x, rectam per 7ftir\QVf , pallium* TovirSt trt- ticam p rop rie, quae aliquid frkovi, non has velles, $«<x- fultinere po teft, hic axorriov, iagittam , eamque iftas enim Troades ei iaculum , more adaptatam, detraxerant; fed fimpliciter pal Thracio lium , pro tovj ntrhovi v t fu- quam , ceu Telemachus apud p ra v . 841. et in Androni, v. 711. Hom erum , pro baculo, feu Sub n iitk u Steinbrychel intelli- fceptro potius gerebat Polygit tegumentum, quod caput mellor. Vid ad v. 9. A it t v et capillos inuoftieret, fuper- %ov sohtrp a r a t, atque fic du ne in conum definens, einen plici ornatu me fpoliauerunt: T urbam pallium enim profuif- p e p lo , feu velle fuperiore fe magis oculos eruturis, quam (nec tamen purpurea, vt Musoffecifle. Hanc autem potefta- grnue putauit, quae v tT h re iitem linguae vfus non confir ciis regibus tunc temporis in m at, neque adeo in poeta mi vfu fuiffet, vereor) et fpiculo. Somniat
Iryo/vTa, $M$o%du£ dpel&tsvcu %ffo~y. K a r ’ ex y xA tfyw y, ttws’ J oxws- , 7r?o(T(p9eypccTwy 1145
EuSus - Aot/3Saou (pxtryav' ex 'neTtKtov TToSev K e y rS r/ ?rcubis * a i J e , woAe/xiay J¥*0jy, ZuV0t£7TXiT0Lra4 , Tois ejJlCCS & X 0V xfyccc , K a/ xvhoi ’ 7ra«n J ’ cfyxeffcu X W & V epo7s , E i pev 7r^o<ra>7rov e^ocvi^oUTjv epov,
II^ o
K o/mi$ x x t &x
o v
' & b ifivoiiiv X ^ u
s
■>
IIA>?3« y w o u x v y ttb v jjvuoy t u X u s T o Xoltr&iov J e , $T>?/4a t^ ^ cctos 7rKeov •> Efyxqyxaotvro b lv ’ epav y a f op p c c ra v , Hc^7TCCS k#(Z8<rOCf, TUS ra,K cu7l(a^s xc^ocs K tvrSV. 1143.
lut$ox<*~<riv quatuor, et %i^u» tres Mojcou.
Somniat Scholiaftes, qui XP* ad ancipitem gladium per tinere ait. I11 fequentibus ma trum Troianarum adulationes et blanditiae erga Polymeftoris liberos, quos librantes et certantibus manibus excipie bant , praeclare expreflae funt. Repente omnia conuertuntur: inter dulciflimas compellationes e peplis muliebribus protra huntur ficae. Jpxt7r, mww* credideris? orationis animandae caufa interponitur, Vid„ Valcken. ad Ilippol. v. ^ 6 . V. 1146. fq. inM puiv ilx»p %uvcif* n trc tr c if, inimicorum morem
corripientes, li. e. fubito in hoftes conuerfae. £«*»» m os, confiictudo, vt in Od. XIV. V.59. V ip.UUvilKH) i£l. Patet exinde, quare pallium fcpofuerint: vt nimirum manus pedesque facilius tenere atque vi conftringere potuiflent. Cruentae vindictae imaginem ledtorcs fibi fingant: infantes ante oculos transfixos, Polymcftorcm omnibus membris adnitentem, fed capillis retentum et mifere demum occaecatum. V, 115» - 1159. Vltimam v e ro , camque maximam cala mitatem crudeliffime mihi pa-
l
K f v t w iv , tu p xa a x a iv ’ eTr’ ocvcc <^eyxs i b u y c ik s e/3w otv‘ ex ^e v r q ffc o tf t y « ,
7S
I J 5S
W f, AfiWCW TKS ftlM(pGV8C KVVCCS, A w a v r’ egevvwv Tolyjsv ws x v v r iy e T ^ , Bcc^w v, ccgxavwv. ro ix^e aTteu^wy %x^iv H h r o v ^ x rrjv <rviv, TtoKe^iov r e aov x r x v d v ,
1160
A y x p e p ya v ’ ws
/mi jjM xqxs f e t v x A o y u s , E* Tis y v vc u x x s rw v Ttfiv e/^tjxey x a x w , H m
A e y x v && t i s , v ptejfcei hey& v, A7TXVTX
V. 116?. Siobatus ferm. jr. K ty tt ri$ , $ irolhiv pihhei Xtyav, quod noftrae leftioni fauet. Brunck concinniorem putat membranarum fuarum ordinem A. t ij tfiF. rauerant. Omnia exquifite arboreta excutit ad transfigen funt potita; 7ivuetros wAwr, das feras, fic et ego omnes vid. v. 1Io 6. E(e^ya<r«rro , parietes indagaui, omnes iade quolibet facinore, ipfaque nuas p errupi, vt beftias iftas nece: vid. v . 515. Stlvot, gra- attingerem. u ite r, aftionis vehementiam V. 1159 - 1166. Artute ad innuit. V. 1154. nogjraif fiue commodum fuum defleftitur a tjo w w , fibulis veftiumque oratio , quafi haec omnia feacubus multi apud veteres ciflet Achaeorum et Agamem oculis priuati leguntur a mu nonis gratiam aucupaturus. lieribus. Poft triftem illam Neque hanc e manibus dimitte Athenienfium ab Aeginetis ftra- re poteft occationem Euripides, gem vnicus miles proelio fu- quin /woyvvticct fnfpicionem perftes ab vxoribus reliquorum confirmet. Vid. Troad. v. 889. acu excaecatur apud Herodot. fq. Idoneo tamen loco pofitas L. V. p. 416. ed. Valcken. efle exquifitiffimas mulierum Oedipus R. v. 1268. et 1276. exfecrationes, nemo negabit. apud Sophoclem. V. 1157. fq. rtvot T M t i t , malo fenfu, //. V t venator omnia vepreta et II. v. 148- quo etiam occur-
f 176 A7rocvTcc ravra <TvvT£pM'j eya) 1165 r^vos- y d f &re ttovtos sre y>j T ciovP ’ 0 <T aces fcvvruxdv for arat. XOP. M i$v fycwuvy, pttfe rois <tcwt2 To S jjAu o-uvHws7Xocv yevos. IIoAcw yaq tyzw, at ph eia S7rl(p&oyot, II70 A< «’? dqi&pov rdv xomuv 7te(pvv.ap.ey.
w m is
EK. V. 1x64-
Stobaeus 1. c. et Lib. Parif. apud M ufgratsium , quam leftionem gloffam putat Sttinbrychel ex v. 1169. ortam. V. 1.168. f t tp Q o v malit K ingius: p t p t y l prima fu it feriptura in quarto Mofcou. V. 1169. Duplicem emendationem propofuit M ufgraue: <rxt~v [Atv U<r f7rl<p9-ovoi, inuidendae fu n t haberi, quam tamen infelicem fane fufpicionem in fecundis curis deferuit V. D. aliam fubftituens: evSt» ii'<r’ tTTtQ&ovot, neutiquam culpandae, quam etiam , inultis licet codicibus, recepit Brunckius. V. fq. Mufgraue mauult Sccxuv , fe r a r u m , Reiskius ,x«Awv. Sed omnes deprauationes refpuit incorru pta loci fanitas.
occurrit: nec m are, nec terra alit progeniem tam perniciofam. Vltima verba’ duplicem exhi bent fenfum, cum «’«< ad fyv7vX“ * e t fit. Is demum
trahi pol
illas n o u it, qui fem per cum iis verfatus e f t : v e l, boc fctnper e x p e r itu r , cui negotium cum illis incidit. Pri
orem explicationem praetulerim. V. 1 167 - 1170. Moderato animi adfectu, quem Troianis mulieribus vix tribuas, emol
litur faeuius Polymeftoris effa tum . M jj5?v ne tam infolentec te g e ra s, vt propter aerumnas tibi inflictas totum genus m uliebre, bonas .malasque com ponens, rvxSHif, .damnes. E?r/(p9-ovoj Reiske et M usgraue male reddiderunt, inuidia
laborantes,
fceleftae.
Primigenia enim h. v. fignificatio , aeque ac in , felicitatis et celebritatis notio-' nem inuoluit: ho mo
J77 EK. A y « /z f /z w , <iv&(>M7roiffiv i x e % fiv More *Twv 7r^otypccra)v rrjv yAfwo-trav fc%u«v 7rAtov. A /A’ « te X f f c ’ e le c tr e , X eyetv' E / t ’ a u %ov»i^a, t &s K oyas etvou trocfyds, K a/ pri fivvottr&cu toISm
eu Aeyetv Trore.
1 I7 J
Sc<P« /XEV «V Elff’ 01 TolA' lJX^/3a)MTef t ,A/A’ a Juw w Taj <J/a TtAtfff eiyou ,ao(f)o}9 K aV. 1178. Sut-awr’ aev habet JBrunck poft Valcktn. ad Hipp. p. 194. ex cod. Leidenfi, Reliquae membranae et edd. confentiunt in vul> -^atam leftionem cum Schol. mo inuidendus ob ingenium, fiue fortuitam , i n l t y w , imi tatione dignus. Lucianus certe iiriQ&ovof, fyiXwTot, Tiptup.t»0«, inctivouptvos f -7Tt^l[3Kt7TT0f, plerumque iungit. Cum vero -felicitatis inuidiam plerumque -comitetur odium , facile fluxit •exinde fecunda voc. poteftas, fceleftus, odiofus. Senfus-*. multae ex nobis admiratione ■omnino funt dignae, .quamuis :aliae malorum numero inferen dae fint. V . 1171 - 1180. Caufae fuae bonitate freta ad Aga memnonem fermonem dirigit 'H ecuba, eumque rogat, vt in propofito perm aneat, nec ■fpeciofo verborum fyrmate in transuerfum fe abripi patiatur. Quod vt facilius obtineat, in-
'ueliit in fallacem -orationis fu cum , quo iuftilTimae faepius caufae peruertuntur, et iniuftiffimae contra exornantur. .Populi Atlienienfis rhetores et fophiflas hoc prooemio pungi, haud dubitauerim. V. 1174. ■rctfyd proprie :fidilia d ici, ■quae inter coquendum rimam egilfent, docuit Murgraue : Aoyoi o-ctfyol, verba inania, culpam innuentia , <p«vA« , •drStvtTf. V. 1175. t « W tu k ty tiv , iniuftae caufae bonam narrationem praeferre. Vid. Trottii. v. 967. V. 1176. roQol tfK^i&uKOTtf, callidi quidem funt iftj atque exerci ta ti, qui culpae innocentiae fpeciem praetexere norunt: nec tamen perpetuo dura bit illorum felicitas, poeZ nara
K axw f <T cwnwAovro, x o u n s ifafauge ?r«. Kctf poi to /u v (tov ft><T ev (figoi/xlotf e%W 1180
n ^ o r TcWe J" e ////, xcq Koyois ccpetyopcu. Ilw r (pflf A% mw v ttovov cc7ru?Act<rff<MV A ttASv, Ayotplpvoyos &’ & # ? ; , 7?alci’ epov x r a v e lv j
I I 85
A ^ .’ , <w xohwSf , Wfwroy, y i to r olv (piAov To ficiffiotgov yevoir av EJAiJtriy ykvos O u r ’ av K voutq. r iy a ie ncq a7rouScay %cfy;v y i ^ q-
V. 1178- ctnuKovT ovrif t. it. poft Kingium Bruttck, qui tamen reponendum iudicat x«*cJf i ’ oAo»to , xavTif i. it. Mofcoti. habent «fffc>A0»T0, copulam agnofcentes, quam et hic exhibemus. « V. 1179. «St King, Musgraue, Bruttck. roSt tert. Mofe. Nobis placuit membranarum fcriptura, quam Schol. iam agnouit. V. 1181. & Brunck ex membranis, quam tamen leftionem bene pro frigida declarauit Steinbrychel, dum recepta edd. fcriptura frequentem StiyortjTOf formulam continet. nam enim commeritam vix ef fugient. Atque nunc ad Polymeftorem conuertitur, omnia argumentg conuellens, quibus caufam fuam honefiare Rudebat conm Agamemnone. V. 118 1 - 1191. riwf — quomodo adfirmare potes, te filium meum interfecifle, vt iteratam Graecorum «xpcditionem praecaueres, aut Agamemnoni gratificareris ? AivAov* irltot, fecundum bel lum ; ik « tj in gratiam, «»5
V. 1185. ev’r ’ rociro: prim um , quod incomtum barbarorum vitae genus toto co.elo differebat a Grae corum cultu atque humanita te : deinde quod G raeci, ceu ludaei quondam, omnes alios populos contentu adficiebant et intoleranda hacce fuperbia ad perpetuum prouocabant odium. Ktjhvwr, proprie fu nera alicuius curare, hic de inferiis fumi pollet, quos Po lydori nece Graeco, cuidam aut T hraci
k ^ eutxv n v c c , T l^o^vpos w & x ; H ^ u y y sri/f wv ; $ r/v ’ cutIxv s % x v ;
H rijs fyte&ov y ^ Tupeiv Q X x v fa x T X , nAeucrar-rw x v & isj v iv a Sok&s vteuretv Totfie j I I 90
O X^vaos., e'i &8\oio tcc\ yi37] A t y a r , E x ra v a tov ^ uov ttcwJ ix , ^97 xtfJ?j t x croc. £ % « Si^X^OV T&TO- 71(05 9 OT JjUTV%£f T ? o /x , 7 i e 7 i v ^ y os sT%’ e n 7rn?Aw, de^u, Exrofos- r ’ E $j re
I I 9$
T / (F 8 TOT ■> Ei7teg T O $ e&Uhvj&IIS % X^V ®ta&X4, T ^ (f)x v tov 7rcx^x, kccv ^o/xois s%av 9 E k t w x s , >/ g xvT tjA&es Agyelois x y a V ) A2A’ tjv/%’ ri^Ets 8 x e r’ fy e v ev (fixe/, 2< 2
KX7Tvcs
"V. h 86- TroTt^ov fecund. et quart. Mofcau. Kqtitvuv fecundus. V. 1192. Edd. tvxv%W.
>JVTVX«/ vnus Parifienfium apud Mujgrau. et Bruftek.
T hraci vita defundo, obtuliffet Polymeftor. Sed aptior eft fignificatus, adfinitate fibi aliquem coniungere, tTiyctp,fy tv tn . Senfus : num in gra tiam cognati cuiusdam, fiue fanguine tecum iundurus quendam interfecifti filium? BAayij. , cum deledu et fale : num forfan tenera terrae tuae germina eradicaturi fuiffent? Nemini hoc perfuadebis: auri facra fames mortem parauit filio.
V. 1192 - 1200. Atque haec infatiatibilis auri potiundi cupi ditas, animique fcelefti perfi dia tam clare ante oculos po nitur Polynreftori, vt ex hac inuidia fe nullo modo extri care potuiflet. Cum v. 1195. comparentur v. 16. fqq. Omnia egregie expofuit Hecuba: quodfi enim nouo bello profpedurus fuiffet T hrax, tunc Polydorus ancipiti adhuc belli fortuna vel occidendus, vel viuus traden dus fuiffet Achaeis, v t de il lo ,
I iJo Kot7rva> S' eaifaviv tfcv TtofapMev v it o , 1200
1205
AEVOV XCCTEKTOCt (f^V ftO&OVT e(ft &JI06V}; rifos- T o ia k vvv oiKStrov, us. (pctvy vmkos. Xf>jv a , «Sref ?<r£a rois h^e u o ic iv (plhos, Tov x^uffcv, ov (firp 8 c o r, «2Aa T8$' ■> e%&v. Aarcw (^t^ovrcc iftvopevois T f , K97 x ^ cvov I I oAum ir w r y w K y f c ccire^Evco^evois' Su
V.TinOi, Sic codd; MSS. apud' Aldum,- Muferauium, Brunckiunt et J/ o/ coh/w/ m ••■ edd. x«W ft et t<rr,[AXv . l o ,. ccu de Aftyanafte, fupliciiim fumerent. V. 1198. Ol/K 4t’ itptw e* <P«ti, cum in nulla amplius fortunae luce verfaremur. Vid.. Pboen^ v.. 1287A113S «uxst’ e&«« tV <pd.u, Cmplicius ovx»t’ tb a t, etiam in noftra fabula de mortuo vfurpatur. Vid. SuppL v. aoo. In feq. verf. poft «tto fiipplendum eft *"«' ■ fumoque fignificaret vrbs , fe ab hoftibus cffe captam. Abrefcbius mauult h. e. tffti/jiavii-, quod exemplis caret in noftro.. MoAorr’ i $ ' K w , q u j a d fo cum tuum confugerat. NouO' adlnfio ad violata hofpitalitatis iura: ad enim femper confugiebant hofpites,, quafi opem implorantes a Diis ibi. collocatis,, id <}uod vel.
ex Vlyflis peregrinationibus no tum eft. V. I 2 o r - I 2 i r . 7Tt>Cf roirSi, praeter haec argumenta audi nouum,- v t plane fccleftus adparcas.. Addit tignum ab ar gumento praeteriti tem poris, aurum nimirum Polydori Grae cis egentibus et a patrio folo remotis- tradendum fuiffe, fi Acliaeorum amicitiam venari voluiflet.. Ov 4>?c «u <rov, aurum r de quo tibi fatendum eft, non tuum fuiHc,. fed huic erep tum.. Ineptas criminationes in Euripidem coniicit li. 1. Scholiaftes. hvt^tvupivoif, quafi hofpites oberrantibus:. ftipendiuiiT enim nondum, dabatur militibus,, qui de praeda tan tum: viuebant.. De Germano* rum principibus notum eft ex Tacito,,
i8 r Eu <F « Jt vuv 7Tw atjc xT rafax^ou X e <?°e T o fy ta is , e%a)v ie x.x^re^eig e r ev fiopoig. K x/ ^ v rqeQwv p e v , S>s <rt '7rxiS' e % ^ v r q ty e iV y EwcofS' r e rcv epov, fT%fs- <*v x«A«v «AeW.Ev rois xxko Is y x q ol ’y x 3 o } trxtyesxro i £ /X o r rcc <F «u<&’ b c x a r s% « E< <F etrnxviges % ^ /x a rw v , °
1210’
^Tu% «,
®WXv(>c£ x v troi 7Tm s uTTiifx ou/xos /xeyas- Nuv <F 8T ex&vov x v fy f i%eis trxurw (plXovy X fu c s r A u T os-
ovvjtns o}'x ^t x 4 , yrou^es r e cro}->
r e Tt^xtraeis vfie.
T2T5T
aci 8' eyw Atycu,,
AyofjWf/xvov, el r Z o x^K eaeis, kxkcs (fJxvrj. Q v r evat&ij V. rati. ayaSM .
k r e 7fi?ov cis e x p fry .
7 3 O ux, Sic Brunck ex membranis, et Mofcouienfes.. Edd..
Tacito». eos fatcllitibus fufs nihil praeter epulas atque fpolia dedifle- V. 1206. Ne nunc quidem commoueri potes,, rahpifc, aurum e manibus di mittere.. V. 1208. fq. Quodfi filium meum , prout debueras,, e d u c a u if le s v e ra e amicitiae gloriam tibi parauifles: nubilis enim temporibus veri amici agnofeuntur certiflimi: res fe cundae iain per fe ipfas amicos parant.
contentione fententiarum egre gie pertraftata. Si incolumis manfiffet Polydorus,, vti potuiffes thefaunis fuis, tutelae gloria honeftatus: nunc autem omni ex parte inimicos tibi parauifti, honore auroque amiffis, liberis oculisque priuatus.. Atque nunc, expolitis omni bus,, quae ad conuincendum facerent Polvmeftorem, nouis precibus ab iniufto auxilio de hortatur Agamemnonem.. V. V. 121,2 - 1221. Noua rei 1219. fq. furenti? et ca-iof de $«amplificatio^ ab, vtili- amiflb,, pietate erga. D eos, netios;
182 Ou% otriov , s Slicouov eu ogouren ty v o v ’ 1220
%cu(?efv T ois kockois a e (p^ao^ev
A vto v $
T o ix r o v ovrc6‘ &a7roro6c
8 Xoittotfi.
3>eu, Q e u ’ (fyc T o la w ens
XOP.
tcc
7 r^o c y ^x rc 6 'XtpViwv x(pog/jic6s e v ^ a x r ccei AoytuvAFAM -
A% 3e/vo6 p e v p o i rcxJk.cTiua k (>1vetv Kccnot ‘
1225 ‘
O/xcw I L f o iy p
yccg c u tr x v w v tye q & r d v c ty w . f c % egas X a & o v r 4 ct7rooaotc^cu TcSe.
E/xc/ V. u a j. T a 'x f t f e t h. e. v. 407. fenfu minus conueniente.
dc officiis erga homines obferuandis adhibent, tefte Pla tone in Eutyphrone. Aixazo? tamen omne officium genus continet. V. 1220. fq. Quum malus fit, qui malis fauet, ex e.fledis omnino argumentari Aeriroraa i ’ au deberemus. haiio^u, neque tamen ego vnquam conuiciari vellem domi n i s : qua re mitigat i d , quod grauius efie poffit a captiua in regem, V. 1222 - 1225, Quia vera oratione rem exp.licauerat H e cuba, admiratur chorus animi
-maluit Valcken. ad Phoen. Forfan etiam fcribendum fuiffet
fui firmitatem: bonitas enim ^ y p o tr a t, caufae, X W » optimam fui defendendi atque vincendi fugg.erit occafionem, V. 1224. fqq- Hos verfus feorfim pronuntiat Agamemnon, indignabundus, quod huic liti fc immifeuerat adeoque digni tate fua cogebatur eam diiudicare. Quamuis enim Hecu ba de caulae fuae itiftitia ei perfuafiflet, inuitus tamen dam nabat Polymeftorem propter exercitum. Vide quae de in firmiore Agamemnonis ingenio fupr.a notauimus ad v. 885.
i8 j E/xo/ <T, iv’
&r f^iiv SoKels % d^w v O ut ’ xv A%cuwv, olvfy' ccttokteivtu ^evovy d s f%ys tcv %qv<Tov ev So^ouri <ro~s. J\ltyets (rocvTw tffofftpog 9 ev Komofri». d>v. 1230 Ta% ’ Sv 'rtoif* vf*7y ^ot^iov ^evowrovsiv’ JfytfJ» Se y cu<rxf>cv roiciv Ejtoiaw TcSe. IL is sv ae xglvoK /xz; 'Sme7v, (fruyct) \poyovj O v x a v SvycttfW- oiX^ e7tet tcc kx Ax Hfwraetv iro fy M s, TKvfik- x t f t x pd (pbwc. 1235 nO A T M . O i/m i , yvvcunos, d s eot%, wt< tcd* /xevos , vCfrifcw to7s kmuq< tiv Sixfiv.. AfANf. V- 1133. A*1) ’3<xe~k, Kingius et Brunck : porcente fimilem fcripturam Palcktnario ad Hippol. v. 996* Sed codd. quoad nouerim quidem omnes; «JlXtZx. V. 1227 - 1235. Reiicitnr fucata Polymeftoris defenfio. Mihi quidem, 7*’ «#?<, vt aperte tibi confitear, auaritia folum commotus hofpitem interfecifie videris: quod faciens tu nunc fpeciofis verbis tegere cupis. V. 1231. fqq. Quum autem hoc ex noftris legibus diiudicandum fit, quae hofpitum caedes quam maxime aueriantur et puniunt, in- iuftam incurrendum eflet reprehenfion em , fi te hac iniuria abfoluerem. Pungit autem iterum
barbaros, quos nullam hofpitalitatis rationem habere putat. V. 1235. P atere, quae non funt amica, cum commi feris', quae non funt honefta. Ludi tur in verbis t » p q k< xAm et rcc /w tplhtt. T o ta phrafis exprefla eft ex Aefch. Choeph. v . 930. vbi Oreftes ad Clytaemneftram animam vulnere efflantem: x«ve$ y ov ov X«< TO p j XtfUV 7TX.$t. V. 1235- 1241. Dc duplice malo conqueritur Polyme» lior»
184 A T A M . OuKdv to n o u m , tfr e ? efyyccvG) Kcuor, IIO A T M - OipOi TSKVOW TW(T, oppCCTMV T ipUV, vd.Kobs. 1240
EK.
A A y « f ' f i -Sctl p e 7rec4t}os « k oi\ye7v J c x h j ;
nO A TM EK.
XoMfws- u/3f/^8tr’ s k e p \ a> 7ro6vut?yr au.
Ou y o tf p e %ougeiv %£>?, <re T ip c ^tfp iv^v j IIO A T M .
V. 1239. rav TtKvaw, primus 'Mofcou. reliqui t'«f T*. V. 1240. Sic Jlldina, Musgraue et Mojiouienfes. Barnefiatta ed. S t, Brunckiana S« ex ingenio «ditoris, qui etiam cum .Aldina interrogationis lignum jo n it ,poft p t. Ito r, prim um, quod infidiis lymeftoris illufione elucet, ex fuperatus fit a m uliere: hoc vicini Orientis moribus et in vehementer dolet, quia fola- culto illorum temporum inge 'tium eft, a forti hofte, noua nio diiudicanda eft. Caedes calamitas, ab ignauo periiffe: non nifi caede, fcelus non deinde quod cum ferua, coram nifi alio fcelere expiari poterat. rege fibi amico in Jitem ve Ti t « i , ex .meo fenfunw^tAxt» niens, inferior difcedere coga .et ob interrogationem .folum tur. S»'w, poenarii praefixum videtur: num nutem fuftinere, hic de vindifta iu- filii cnufii me non delere putns ? 4 icis auctoritate confirmata. ELxwu^yor, fenfu ex originatio Difputare de eo, num haec ne deriuato, eft induftrius, calli om nia iufto perpetiatur nec dus, qui quoduis efficere valet.: n e , hoc in pracfentia non at m i r a Se rov« a&i>U7rovf ekltinuit ad Polymeftorem: trans nkeutni, jravoufyortrrt» » it itaque poeta ad nouas ex- Lticirui. in Protneth. Poteftafecrationes et vaticinia T hra te in malum deflexa, irwoufyef c is , quibus fabulam feliciflime efl fceleftus, q u i‘etiam a ne poterat finire. V. 1239fariis fibi temperare nequit. VIcifcendi iniuriam lubido, V. 1242 - 1248. Vltima •tjuae vel ex nuleuola hacce Po« pars fabulae fpetftatoribus p ro xul
ilO A Y M -
A & ‘ 8 r a % , ifvw nv ae ttovtix vot'i£ — M&n» vauvoA^cry y « s cqus E ^ v /J o s - ; JIO A Y M . K^uxjq/ p lv §v yreaStrav tV. x a ^ ^ c r/w r. 1245 EK.
EK. H^cs' t S fiicuav TvyxavB aoiv ciApccTuv j H O A T M . A urtj Tt^os fcov v»os WqM. EK-
Y^OTTTefO/S- VUTOKNV, >1 7tola> T^07ra>',
nO A TM . 'V. »144. Sic Bruitck et Mvfcomenfes. Edd. male EAAar/Sov. cui dubio fuerat gratifliinat interprete Polluce: propter fiomnia enim ifta, quae ceu ex militudinem figurae nota funt tripode pronuntiauerat miferri- etiam pocula H uic mus Polym cftor, vere euene- tamen vaticinio illudit Hecuba: runt poftea ex mythorum fide, ad mali enim extremitatem adet cuilibet erant notiflima ex fcendere., p.ericulofum fane perpetua traditione et narra opus, hoc nullo modo fieri tione poetica. Quapropter vfi poire ei videbatur. V. 1247. fq. funt hoc artificio quam fre- T u ipfa fponte adfcendcs ma quentiflime T ragici, quod vel lum : fed haec etiam explicatio vnico demonftrare iuuat ex lepida et feftiua videtur Hecu emplo iri Oedty. Coi. v. 1372. b a e , quapropter interrogat, fqq. vbi rex luminibus priua- num alae forfan tergo fuo tus fceleftis fratribus, fiue po aptarentur. ytvya-t;, in tius filiis fimilem interitum va canem transformaberis, igneos ticinatur. Accedit -quod caeci oculorum radios eiiciens. En v t Tham yris, Tirefias, Phi vulgaris etiam apud nos fuperneus aliique, maiori futuri ftitionis originem: nihil fre temporis praeuidendi facultate quentius ex plebis opinione, inftru&i credebantur. n«rn'« lemuribus forma canina igneisw ris, fluftus marini: quod ri que luminibus in fepulcris detur ab Hecuba, quae id ad aliisque locis fufpeetis obambu nauigationem referebat. V. lantibus. De fabula ipfa vide 1245. fq. K e t ^ n o v , extre fis Excurf. I. mitas mali circa antennam,
186
1250
n O A Y M . Kuo>v yevtfjay aruyr e%u<rx t e f y p x T x . EK. H « f J oia&x pofQ iic ty{s e $ s p e r x ^ x a iv j 110 A T M . O EK* Soi <F «x nO A TM . EK.
12 55
p d v r is ebre &iovvaos TU.de. aJtv u>v e%&s k xkm Vj
Ou y x q ttot xv au y. eiAes ui'e auv JoAcu.
& x v s a x 8 , $ gwa’ evbxfi’ ex7rAr/aa> /jio^ ov^
nO A TM .
Q x v S a x ' t v /x&m J" ovopix aa> nex Avi• aercu —— — EK.
V. i«S*. Quatuor Mofceuienfes omittunt 8‘. V. 1154. «xwAijffw 0/or coniuoftum cum Scivoteot ridiculi ali. quid continere videtur Musgrauio, It cum {aret tautologici, quapro pter mutandum iudicat •*. 7ror[A.QV. Steinbrychel malit %«Aor, quod, aeque alienum eft. Vid. not. V. 1255. tres MSS. apud Musgrauium et fec. Mofcou. Vul gatam leftionem cfl» bifloriae aduerfari, credit doQiflimus Anglus, cum uunquam Hecubae nomen tumulo inditum fuiffet. Sed vid. not. V. 1249 - 1157. Eludere Hecubam vaticinia Polymeftor is , hoc etiam in his verfibus neminem fugiet: Pythagoricam autem de transmigratione ani marum lentendam te d e hic a poeta Pugillari > hoc quidem temere adfirmare non aufim. Dionyfii oraculum , ex quo fe omnia haecce comperuifle ait T h ra x , ex Scholiaftae fententia in Haemo monte erat fitum, vbi Orphei in tabulis fcripta adferuata dicebantur, Alcefi.
v. 966. fq. Praedat forfan Pangaeum promontorium intelligere, in quo etiam Bacchus habebat /*am7w. Vid. Herod o t.V H , 111. In fequentibus tenendum eft, Polymeftorem vel oraculum de fuo fato non confuluifle, vel non edoftum effe ab eo de fortuna fibi im minente : vbi enim ex praefentibus rebus de futuri temporis euentibus nihil definire poterant * callidi facerdotes, tunc vel filebant, vel fummis ambigui tatibus
1 87 EK.
M oftpfc sttcuJ ov
t/
e/zJ/f f ^ 7 r ;
n O A . Kuvof rcchcuvii$ ari^oc-, voturlhoic Teupioi^. EK- OuJex /xtA« /xo/, aa 7 ’ s/xo) doyrw ilxijv. Aa 2
nO A .
V. 110. Aut n TV%tjf legendum tudicat Rtishe, nomen, quod format aut fortunat meat refpondtat: aut tj t ) t <2k ipuv. Sed vid. not. tatibus inuoluebant vaticinia, ninum ibi repererunt; vltimum quibus nunquam non euentus itaque, idque veriffimum He refpondere debebant. V. 1254. cubae nomen fuerat xv«», at EKir/>.tj<ru 0lov, cxfiftam, ero: que hoc nomine fepulcrutn fitim adhuc viua, Jeu poft mor eius etiam adpellabatur, Cytem demum hanc transfiguratio noflema adhuc Melae tem nem in canem fubibo ? Erra- poribus adpellatum. N« vt»A®i« uerunt, qui fub formula, Ttx/Mtg, fignum, prodigium &ccvovru ix.nMi'<ru /3ia», in nautis: fpedant enim nauiganeptias latere putauerunt. Quum tes ante omnia tumulos aliaque enim fertnonem e (Te de muta loca edita in promontoriis. tione in viuum , nec in exani Sed v. 1257. omnia ifta gramem canem, exiftimet Hecuba, uiflima pericula contemnit He patet ftatim, illam de vita fua cuba, vehementia irae et vlin cane, poft hancce humanam, tionis expleta. orationem ferere. V. 1255. Quod Musgrauius ad reiicienV. 1258 - 1267. AfftTTTur dum lectionem noftram profert, v t Hebraei 'ITONO» exfecror: hiftoriam repugnare, cum nun Deus hoc auerruncet! Omo»(of9 quam Hecubae nomen inditum domi quidem regnique cuftos fuilfet tum ulo, hoc infirmo conftituta a marito, fed admodum adftat talo. Quum ad fummam Agamemnonis per enim lapides, quibus in Cher- niciem. V. 1263. TrtAsxv» fonefo tumuli loco texerant fetf ava: eadem ratione occi Hecubam, amouerent Graeci, ditur Atrides apud Sopbocl. non humanum corpus, fed ca 5’ « [Alj X " A».
J 2 t) 0
F.K* ATTt/TTUCT CCVTM TCCVTOCi (TCl n O A . KTeyf? )7V ti /rZ j' afAo%of 'bltta^os
£%€4V. 7Ti k ^ c6.
EK. M'4 ttw piotyeb] T w S x ^ ts To&oyfis 7Jccis. n O A . K avrcx Je r Z r o v , jrtAexuy f ^ a c r ’ aiw . A rA M . v . i i 59. y ’ Po f t <njK om ittunt codd.
Mofcou. qua vocula etiam
v ix opus eft. Sed m irum e ft, quantum interferendis particulis fibi pe rm ife rin t lib ra rii. Crediderunt nim irum homines male feduli et in» e p ti, fu i effe, m ultos, quos crediderunt, hiatus explere et orationem ftolida interpolatione em ollire. Nec hodienum defunt C ritic i, qui cuiu is , infauftae lic e t, fufpicioni faueant eamque fummis laudibus tollant, fi modo quacunque elifione particula otv, feu alia in textum intrudi poflit.
Scholiaftes procul dubio legit
W y . habet enim in paraphrafi,
« r « y x ij 5 t . V . 1363. T t edd. vnlg. quod omnino falfiflimum iudicar» debuerat Brunckius. Quam autem ipfe ex membr. recepit leftionem <8 , hanc nos praeferre nullo modo poffumus. Plane enim nulla Intel» lig itu r ra tio , quare Polymeftor ad Agamemnonem dirigere orationem poflit atque debeat. A t habuit Kingius, cod. apud Brunckium et tres
ilofcou. Aiyir& of, 07ruf fyvy Choraptoi, x«?« Qowa wsAtxei, Elecir. v. 97.fq. V. 1264. Visne, v t pro hifce imprecationibus tibi mala atque mortem parem ? V. 1266. Vi extradum ex confpedu mihi deducite eum, ferui! Futurum hocce cum in terrogatione aegatiua coniun-
d u m , feuerioris imperii lo cum explet: vid. Ipbig. T , V. 1423. fq. Oedip. T. v. 1154. Aiax v. 593. et 986. Androm. 1066. Suppi. 1104. V. 1268. exyxAt/tT , obturetis licet os meum: iam omnia dida funt, quae animus volebat exaeftuare.
T?9 /T A M .
O uror (t u ,
x jy kcckwv fycis T u% f 7v ;
n o AATAM .
K-Tf7/, «Jff iy K qyet (pcytcc h x r g x a
1265
cwoopeveh Ou% fA ^ er’ auT cv, J/xwesr, fx^roJcJu /2/cc;
nO A . nO A .
AAye7<r coxBwvA rA M .
O va stye^eTs E yjcA f/fr’ ’ e i^ r c u yctg.
A rA M . Ov% otrov r c c ^ s N^crwv eftyw j' oivrov e-A^xXeire 7TB, ETTe^re^ 5 r « K97 A / « v acrti^o/xeZ;
1270
Exa/3>?, <ru <T, a> rxA cuvot, J/TTru^a? S t f / x & o-os
9 w 7 rT t‘ &<r7roTwv J" vpois xqedv
tVAWous 7re\cc^etv, Tpw tfiec. I lf c f ow,Qy
y d $ 7rvods
Tccafie 7ro/A7rlpi&$ of>w. Aa 3
Eu
V. tafig. ova otrov eA. Barnef. quae etiam ftoi v. f.
V. 1268 - 1279. Vltimum irati regis imperium, v t ferui eiiciant Polymeftorem in infu lam defertam ob linguae incon tinentiam. Poenae ratio nota fuit apud Graecos Romanosue. Odyjf. XVIII. v. 84. Tro mi nantur p roci, fe in nauem ni gram illum coniefturos et ad crudelem Epiri regem , Echetu m , mifluros efle. Apud Sueton. Titus delatores et manda-
tores poenae loco in afiterrimirr infularum auehi iuffit, c. 8. Atque nunc repente fe cundos ventos fpirare fentit Agamemnon, et reuerti iubet Hecubam , fepultis liberis, ad remota paululum Achaeorum tentoria, vt defunfti his cala mitatibus, ventis et patriae da rent vela. A<»Tu'xauj , vt fupra pro Mrrovf. Hanc prae claram aflionis conuerfionem fumnu
I 175
Eu (T es irdrfotv 7rhevaou/jiev ’ ev Se rdv Sopois ’E%OVT "SoipteV, TMvS' Cttyst/Jievoi 7T0VMV. XOP. Ire 7T$os ^i/xevots, <rwivds r e , T m Se<T7ro(rvvwv Ttet^ccaop.evcu
,
^ e ^ d ydf> dvdyw\. V. 1279. Cad. Mojcow. ftc. hanc notam praefert in fine: f«X°’ « r ff. h, e. 1280. Edd. Bruttckiana. [habet n 8 t . v. Baritt/iam) 1295. v. Patet autem ex iis, quas melicis praefertim verfibus fubieci* mus notis , quanta in libris manu exaratis inueniatur dimenfionis verfuum diuerfitas: quae omnia clare oftendunt, veteres iam Scholiaftas, rei metricae peritiffimos, indubitatum verfuum ordinem plane ad liqui dum confiituere non potuifle.
fumma erga iuffum imperatoris obedientia fequitur choriis, Cuius eleganti epiphonemate.
T
E
A
Tragicis folemni, vid. finis Oedip. Coi. aptiflime finitur fabula.
O
S
rn o ® E -
r n o 0
jy i/T a
e
s i
2.
rqv IA/a TToA/of/c/ay o! /xev E/A^ves eis rrjv dv-
Ti7Tf^06V TfadSos XsgQovwov xoc&w^laSiitrxv*
A%<A-
Aeus- Je vvktos
a ^ a y ^ e a j/|/& /dxv rdv
pa Bvyare^av-
ol pev 8v E ftw ts Tipdvres Tov ffeoox,.
IIoAu^vfjVi d n 0371dtrotvTes E necas r EaCpxylxaxv-
Ho*
Avfw jaq <Je , g rdv ®^ocndv (3o6<tiAevs , evx twv H ^ x p c <Jwv noAuJwfoy KccTea(f)u^Ev^ eiAvi^et J e t Stov 7rotgd t S T ty d p x o HoAvfjw&t» d s TrotgXKXTotSipw p e r d %?tyuc*« tmv.
AAbatjs Se rqs tToAecos* K a r x ^ d v cturS /3#Ao/je-
vos tov ttAxtov , (ftoveveiv af/Mitrev, K&f (f)tAixv Svtv%5s uA /yd^aev.
ex ^ e v T o s Js t S ad/xoiTos eis Tt]v ^ctActa-
acov, to nAvSdviov 7T(ds r d s rdv cd%potAaTlSwv axtjvds xvrcv efcefiaAsv-
Exd/3ij Se Tov vengov ^Exax^Evt} etTe-
yyoi-
19* y v x ' noiv&rotfMWi & rvjv y v v p w ky xp lp vo v t, T id h v ^ o » f?x ovv to7c 7rouaiv xutu us txurtiv pETE7rtp.y^xro t wV «JhfGWufW ev iA/w /tfivucry m r » .
Trxgxyevo/dvx & rus
/aev vide KXTs<r(px%Ev' xuTov de Tcov o(ft&xfyiwv E^e^trev. t v i de r x v E&Jvxv X syStrx,
rov y.xrfjyo^ov Evlmicrev-
exfl&tl y x g 8k x^%etv apoTtiTos, a2A’ xp,vvx<r&xi rov KXTX^XVTX.
EVRI-
EVRIPIDIS HECVBA EX
L A T IN A
D O R O T H E I
C A M IL L I
IN T E R P R E T A T IO N E Q V AM C O R R E C T IO R E M
ET
RECVDENDAM
E M E N D A T IO R E M C V R A V IT
ED IT O R
ARGVM ENTVM
FI E C V 13 A E
oft expugnationem Troiae foluentes Graeci adpule; runt in oppofitain Thraciae Cherhonefum, cuius imfierium obtinebat Polymeftor: vbi vacuum etiam tumuum exftruxerunt Achilli, in Troia iam fepulto. Cum morati eflent illinc dies nonnullos, vt res fuas bene or dinarent, iamque foluturi eflent, vifa Achillis vmbra fuper fepulcrum, continuit Achaeos a folutione: poftulans praemium honorarium fibi dari, filiam Priami Poly xenam , eam quae antea ei defponfata fuerat a patre Pria. m o*),. propter quam etiam interiit a Paride et Deipho bo fagitta confoflus, cum fponfalia cum illo peradurus cllet Priamus. Graeci itaque memores beneficiorum, qui. bus adfedi erant ab ipfo, et honorantes virtutem viri, decreuerunt immolandam Polyxenam fuper tumulum he rois. Miferunt vero Vlyflem Laertis filium ad matrem eius Hecubam , vtque puellam caperet et vafritie oratio, nis (hac enim erat inftrudus) perfuaderet Hecubae, ne aegre ferret abdudionem filiae. Cum itaque veniflet Vlyffes, reperit puellam•adiutantem illum, fed et perfuadentem m atri, quod mori potius ei conueniret, quam' vi. uere praeter dignitatem. Immolata deinde virgine, He cuba ancillam luam mifit ad littora, vt aquam inde de ferret ad lauacrum Polyxenae: inuenit autem Polydorum illic jacentem. Cum enim cognouit Polymeftor captam Troiam , iugulatum illum proiecit in mare, vt ipfe ha beret aurum, quod Priamus ad illum miferat clam, non ita pridem cum Polydoro filio, cum cerneret Ilium ad a 2 peri-
P
•) Famam hancce ex fequiorum [criptorum commento ortam ejfe,
videbis in Excurf, I. ad hanc fa* bulam.
IV periculum vergere. Erat autem magna auri copia, ad inflaurandum adeo Priami genus fumcicns. Cum itaque ancilla hunc ruperit iacentcm in litore, fuftollens et inuolucns peplo defert ad Hecubam. Illa exifiimans hoc cadauer Polyxenae efle, antequam retegeretur, poflquam cognouit, Polydorum efle, et mi fera adfefta cfl, et vt Polymeflorem vlcifceretur, tale quid excogitat. Commu nicata prius fuper hac re fententia cum Agamemnone, mittit luam ancillam ad Polymeflorem, et ipfum et libe ros adeerfens ad fe, de re quadam neceflaria cum illo collocutura. Hic itaque ignarus, quod Polydorus inuentus cflet in littore et fimul aliis quibusdam deceptus, cum liberis ad illam deuenit. Hecuba autem dicebat, feil. Ium vocaflc huius rei gratia, vt indicaret thefauros auri occultatos a fc in Ilio. Introducit porro intra tentoria dicens, quod alia nonnulla ei datura eflet, quae exportaflet e Troia. Intus autem occultata erat magna mulie rum turba, cum quibus hunc ingreflutn Hecuba et oculis priuat et liberos illius iugulat. Diiudicante poftea caufas illorum Agamemnone, et Polymeftore multa confingente de caede Polydori, vicit Hecuba, redarguens illum, quod auri cupiditate et non eorum, quae praetenderet, caufa interfeciflet filium, ftipulatorem iententiae nadla quoque Agamemnonem. Aelio huius fabulae ponitur in oppofita Thraciae Cherrhonefo: Chorus autem conflituitur ex captiuis mu lieribus Troianis, Hecubae opem ferentibus. PERSO NA E polydori
vmbra.
FABVLAE VLY SSES
HECVBA
T A L T H Y B IV S
c h o r v s captiuarum Troadum.
a n c il l a
PO LY X EN A
PO LY M ESTO R
Hecubae.
AGAM EM NON
P O L Y D O R I,
p o l y d o r i vmbra. Venio mortuorum latebram et tenebrarum portas Relinquens, vbi Orcus a Diis feorfim habitatur, Polydorus, ex Hecuba natus Cifleide, Priamoque patre, qui me, poftquam Phrygum ciuitatem Periculum inuafit, hafta ne cederet Graeca, Metuens, clam emifit e Troica terra Polymeftoris ad domum, Thracii holpitis, Qui fertilifllmam Cherrhonefiam glebam Seminat, equeftrem populum moderans hafta. Multum mecum auri emittit occulte Pater, vt, fi vnquam Ilii moenia caderent, Superftitibus eflet liberis non penuria vidus. Minimus natu eram Priamidarum, quare etiam me ex terra Clam emifit: neque enim ferre arma, Neque haftam potis eram, puerili brachio. Quamdiu igitur ereda flabant regionis propugnacula Et turres inconcuflae Troicae erant terrae Hedorque frater meus, rem feliciter gerebat hafta, Bene apud virum Thracem, patrium hofpitem Alimentis, quafi furculus, crefcebam mifcr. Poftquam autem Troia et Hedoris periit Anima et paternus focus euerfus eft, Ipfe vero ad aram Deo facratam procumbit Madatus Achillis a filio fanguinario, Obtruncat me auri infelicem gratia Holpes paternus: et quum occidiflet in fludum maris Me abiecit, vt ipfe aurum in domo haberer, laceo autem in littore, prius in pelagi aeflu Multis circuitibus fluduum agitatus, Indefletus, infepultus. Nunc autem propter matrem ch. Hecubam profilio, corpore derelido meo , Tertia iam luce in fublimi volitans, Quamdiu nimirum in terra hacce Cherrhonefia Mater mea infelix ex Troia adeft. 33
Omnes-
VI 35 Omnesque Graeci, naues tenentes, tranquilli Sedent in littore huius Thraciae terrae. Pelidae namque filius fuper tumulum adparens Continuit, Achilles, omnem exercitum Graecum, Domum verfus dirigentes marinum remum. 4 ° Pofcit autem fororem meam Polyxenam, Tumulo caram vidimam et honorarium capere: Et adlequetur hoc , neque indonatus amicis Erit a viris. Fatum autem fert Mori fororem meam hac ipfa die. 45 Duorum autem liberorum duo funera cernet Mater, et meum et huius infelicis puellae. Adparebo enim, vt fepulchrum infelix adfequar, Ancillae ante pedes in .littoris arena. Nam inferorum principes exoraui, 5° Vt tumulo potirer et in manus matris inciderem. Meum itaque, quantum adfequi volebam, Erit. Sed ab anu procul fecedam Hecuba: profert enim ipfa pedem ex tentorio Agamemnonis, phantafma extimefcens meum. 55 Ah mater, quae ex regiis aedibus Seruilem diem vidifti, quam triftem nunc degis vitam. Felicem olim. Rependens te Nunc perdit Deorum aliquis pro prifiina felicitate. HECVBA Ducite o puellae hanc foras, <5o Ducite, erigentes conferuam Nunc, o Troades, vobis antea reginam. Adprehendite , ferte, Deducite, attollite meum corpus, Anilem manum corripientes. 65 Et ego incuruo fcipione manus Innitens, adcelerabo tardigradum Greflum articulorum promoucns. O fui-
VII O fulgur Iouis, o caliginofa nox, Quidnam nodu fic excitor Terroribus, fpedris? O veneranda Tellus Nigras alas habentium mater fomniorunl, Abominor nodurnam vifionem, Quam de filio meo, Qui vt feruaretur, in Thraciam confugit, E t de Polyxena, cara Filia, per fomnia vidi. Vidi enim terribilem vifionem, Didici, intellexi. O terrefires Dii, feruate filium meum, Quj folus adhuc, domus ancora meae, Niualem Thraciam incolit Hofpitis paterni fub tutela. Sed noui quid exifiet, Veniet carmen quoddam lugubre luduofis. Nunquam mens mea fic indefinenter H orruit, tremuit. Vbi quaefo diuinam Heleni animam, Aut Caflandrae videam, o Troades, Vt mihi interpretentur fomnia? Vidi enim variam ceruam, Lupi cruento vngue madatam, Ex meis genibus auulfain per vim Miferabiliter. Et hoc terriculum mihi Venit: fupra fummum tumuli verticem Spedrum Achillis. Pofcebat autem munus, calamitofarum Quandam Troadum. A mea igitur, a mea hoc filia Aucrtite D ii, fupplico. CHOKVS. Hecuba, fefiinans ad T e fugi, Herilia tentoria deferens Vbi
vin
...—
Vbi forte data et addida fum Senia, a ciuitate abada Iliaca, haflae cufpide, I0 5 Ha(la capta ab Achaeis, Nihil calamitates adleuans, Sed nuncii onus fufcipiens M agnum , tibique o m ulier, praeco dolorum. Nam in Achaeorum pleno concilio I io Fertur decretum efle, tuam filiam Achilli V idim am fieri. Tum ulo namque confcenfo N ofti, quod aureis adparuit cum armis, Pontigradas autem retinuit rates Vela rudentibus fuffulta habentes 1 15 Haec clamans: Quo iam Danai meum tumulum Soluitis inhonoratum relinquentes ? Magnae vero contentionis murmurabat tempeflas. Sententia autem procellit bifariam in Graecorum 120 Exercitu bellicofo: illis quidem , vt daretur Tum ulo v id im a, illis autem non videbatur. T u o quidem Audebat bono Vatidicae Bacchae qui occupat T halam u m , A gam em non: I2 $ T h e fid ae vero, propago Athenarum, Duplicis orationis audores erant, Sententia autem in vna conueniebant, Achilleum tumulum coronandum efle Sanguine tenero : Caflandrae autem 130 T o ru m non dicebant Achilleae Praeferendum vnquam haflae. Studia vero orationis controuerfae Erant paria quodammodo, donec verfutus O rato r, fuauiloquens, populo gratus J35V lyfles perfuadet exercitui, Ne optimum Graecorum omnium
Scruh
IX Scruiles propter vidim as repellerent: Ne quis diceret apud Proferpinam Stans ex mortuis, Quod ingrati Danai erga Danaos Pereuntes pro Graecis Troiae ex campis deceflcrint. Veniet itaque breui Vlvfles Pullum abllradurus a tuis mammis Exque anili manu ablaturus. Quare adeas tem pla, adeas aras Accide Agamemnonis fupplex ad genua, Aduopa D eos, tam coelites, Quam inferos. Aut enim te preces Prohibebunt orbam efle Filia infelice, aut oportet te adfpicere Ad tumulum procidentem cruentari Sanguine virginem , cx aurifera Ceruice latice nigricante.
140
145
150
H E CV B A
H eu me mi feram , quidnam vociferabor? Quam vocem , quem ludum ? Miiera fum in milera feneda E t feruitute non toleranda, Non ferenda. Vae m ih i! Quis defendit m e , quae fuboles? Quae vero vrbs ? Exftindus eft fenex, exftindi liberi: Quam viam , hancce, illamue Ingrediar? quonam pedem prom ouebo, quisnam deorum Aut daemonum erit opitulator? O mala adferentes T roades, O mala adferentes nocum enta, Exftinxiftis, perdidiflis me. N on amplius mihi Vita grata eft in luce.
b
O c-a-
X ® calamitofe duc me Pes, duc me anum Ad hanc aulam. O nata, o filia Adfiidiflimae m atris, Egredere, egredere d om o, audi matris Vocem o filia, vt intelligas, 175 Qualem , qualem Audio famam de tua vita. po l . Eheu, mea m ater, quid clamas? quid noui Adnuntians, e domo velut auem m e Cum terrore huc euolare fecifli ? 180 hec . Heu mihi filia! pol . Quae mala mihi ominaris, quae mala exordia? hec . V ae, vae tuae vitae! po l . Eloquere, ne celes diu! M etuo, metuo mater: 185 Quare iterum ingemifcis! hec . O filia, filia miferae matris! po l . Quare fic me adpellas ? hec . Mactare te Argiuorum communis Vrget ad tumulum fententia 190 Pelidae, fuboles! pol . Heu mihi mater vt refers Immenfa mala! Indica m ihi, indica mihi mater! 195 Hec . Eloquor, filia, ominofos rumores. D enunciant, Graecorum decretum elfe Suffragio de tua mihi vita. roL. O grauia patiens , o omnino infelix O miferae mater vitae, Q ualem , qualem denuo tibi noxam infefliffimam 200 Infandamque excitauit quifpiam daemon! N on pofthac tibi filia haec, non amplius fane Seneduti miferae mifera conferuiam. Catulam enim me tanquam , aut montipaflam »70
. Vitu.
XI Vitulam mifera miferam 305 Videbis manu abreptam T u a , decollatamque Plutoni T errae miflam fub tenebras, Vbi mortuos inter Mifera iaccbo. 210 Et te quidem , mater infelix D eploro Hetibus perquam luduofis. M eam autem vitam , dedecus, perniciem N on deploro. Nam mori mihi Cafus melior contigit. 215 CHOR. Ecce Vlyfles accedit celeri pede, O Hecuba, nouum T ibi fignificaturus verbum. VL. O m ulier, arbitror quidem , te fcire exercitus fententiam Calculumque qui obtinuit: attamen dicam. Decretum eft Achaeis, filiam tuam , Polyxenam , 220 Maciare ad Cxcelfum aggerem Achillei 1'epulcii, Nos vero comites et deaudores puellae Ordinant elTe. Sacrificii vero praefedus Sacerdosque conftitutus eft huius filius Achillis. ; Scis igitufr, quid facies, ne auellaris vi 235 Neque ad manuum certamen congrediaris mecum. Cognofce vires et praefentiam malorum Tuorum . Prudentis eft, et in malis fapere, quae oportet. HEc. A h , ah, adeft itaque certamen ingens, Plenum vlulatibus, neque lacrymis vacuum. 230 Ego enim non mortua Ium , vbi me oportuerat m ori: Neque perdidit me Iupiter, nutrit autem , vt videam Malis mala alia m aiora, infelix ego. Quod fi licet feruis liberos N on acerba, neque cor mordentia 235 Percontari, tibi quidem interrogari conuenit, Nos autem audire oportet, quae quaerimus. b 2
VLYS S.
XII
-
-
vl. hec.
Licet, interroga: tempus enim tibi non inuideo. Scis, quando vcnifli Ilii explorator, 240 Lacero amictu deformis: ab oculis autem Caedis guttae tuam inrigabant barbam ? vi* Noui: non enim fuperficicin pectoris attigit mei. hec. Agnouit vero Helena te, folique mihi nuntiauit? vl. Meminimus in periculum venire magnum. 2 45 hec. Attigifti vero genua mea fupplex? vl. Adeo, vt peplo tuo manus mea ininoreretur. hec. Scruaui te igitur, emifique ex terra? vl. Adeo, vt nunc etiam adfpiciam lumen folis hocce. hec. Quid tum dicebas, cum feruus meus exfifleres? 250 vl. Variae orationis commenta, ne mihi moriendum eflet. HEC. Annon itaque prauus argueris tuis iplius confiliis, Qui ex me bona palTus es, vt ipfe confiteris , Facis vero nihil boni nobis, mali autem, quantum potes ? Ingratam veflram progeniem, qui populares 255 Aemulamini honores: vtinam non cognofcamini m ihi! Qui amicos laedere non curatis, Si multitudini ad gratiam dicatis aliquid. Sed quale lophilma praetexentes Aduerius hanc puellam calculum tulerunt mortis? 260 Num fatum illos induxit, homines interficere, Ad tumulum, vbi boues madare magis decet? An interfedores rurfus occidere volens Aduerfus hanc Achilles iure intendit caedem ? Sed nihil in illum haec commifit mali: 265 Helenam illum petere conucnit fepulchro vidimam, Illa enim perdidit iplum, ad Troiam ducens. Quod fi captiuam conucnit aliquam feledam mori, Pulchritudine excellentem, non nollrum hoc: Tyndaris enim forma praefiantifiima cfi, ^ Et iniuria quam n os, nihil minus inuenta efl. 2 0 At-
xin Atque haec quidem ex itne lectim contendo: Quae vero reddere conuenit te , repetente m e ,. c Audi. Attigifti m eam , vt fateris, m anum , » Et hanc fenilem , aeddens, genam : Vicifiim tango tua haec eadem'ego , 275 E t vt hac re mihi gratificeris, tibi fupplico, Ne meam .filiam e manibus auellas, Neque interficiatis: mortuorum fatis eft. In hac me o b le d o r, et obliuifcor m alordm , Haec pro multis eft mihi folatiuin, Ciuitas, nutrix, fcipio, dux vitae. N on vidores conuenit imperare per v im , quae non conueniunt, Neque felices, exiftimare felices fe forte perpetuo. Nam et ego eram quondam , fed nunc non fum amplius: Sed omnem felicitatem dies vnica mihi abftulif. 285 Quapropter, o carum m entum , reuerere me, ' M iferere: profedus vero ad Graecorum excrcjtum, Intercede, quam inuidiofum fit interficere Fem inas, quas primum non occidiftis, Ab aris auellentes, fed miferti eftis. 290 Lex porro apud vos et liberis aequa,. E t feruis, de fanguine conftituta eft. Audoritas tu a, etiam fi male dixerit, Perfuadebit: oratio enim ab ingloriis p ro fed a, E t a celebribus eadem, non idem valet. S95 CHOR. N on eft adeo rigida hominis natura, Quae luctuum tuorum longoruinque planduum Audiens fletus, non emittat lachryinam. VL. O H ecuba, edoceri te patere, neque irata, E u m , qui red a dicit, maleuolum exiftimato mente $00 Ego quidem t e , a qua felicitatem adeptus, fu m , Seruare promptus fum , nec aliter dico. b 3
Sed
X IV Sed quae dixi coram omnibus, non negabo, Troia capta, viro primario exercitus 505 Tuam filiam dandam, vidimam depofcenti. Propter hoc enim mala ferunt multae refpublicae, Quando quifpiam fortis et flrenuus exfiftens vir, Nihil aufert ignauis amplius. Nobis autem Achilles dignus honore habetur, 0 mulier, 310 Qui mortuus efl pro terra Graeca honefiiffime. Necne turpe effiet, viuente tanquam amico V ti, mortuum autem non amplius colere? A ge, quidnam dicat quifpiam, fi qua rurfus adpareat Exercitus et colledio, et hoftium certamen? 315 Vtrum pugnabimus, aut vitae confidemus, Mortuum cernentes non honoratum ? Ataui mihi quidem yruenti in dies, Etn pufilla haberem, omnia vtiquc fufficienter effient: Sepulchrum vero cuperem honoratum 320 Meum confpici: in longum enim hoc durat officium. Quod vero miferanda te pati narras, haec viciffim a me audias: Sunt apud nos non minus infelices Vetulae mulieres atque fenes, quam tu. Et fponfae praefiantilfimis fponfis priuatae, 325 Quorum hic occulit corpora Idaeus puluis. Perfer haec: nos vero, fi male fiatuimu Honorare fortem, flultitiae rei erimus. Barbari vero vos, neque amicos amicos Exifiimatis, neque illos, qui honefte mortui funt Admiramini: fic vtique Graecia quidem vidrix efl, Vos autem obduratis confentanea veftris confiliis. CHOR. Ah ah, feruitus ipfa quam milcra res efl? Perfert indigna, peruida. HEC,
XV HEC. O filia, mei quidem ferjnones in aerem Vani, fruftra iaftati funt de caede tui 335 T u vero, fi quid maiorem vim matre habes, Adnitere, omnigenas et vclut lufciniae os Voces emittens, ne priueris vita. Accide vero miferabiliter huius Vlyfiis ad genua, Et perfuade, habes vero argumentum, funt enim 34« liberi Et huic, tuam vt mifereatur fortunam. fol . Video te , o Vlyfles, dextram fub vefte Occultantem manum, et vultum retrorfuin Vertentem, ne tuum attingam mentum. Bono animo fis, effugilli meum fupplicem Io -345 uem: Nam fequar te et necefiitatis gratia, Mori et exoptans: quod fi nollem, Ignaua viderer, et vitae cupidae mulier. Qjjid enim me conuenit viuere, cui pater quidem erat rex Phrygum omnium ? hoc mihi initium vitae. 350 Deinde educabar ad fpes amplas, Regibus lponfa, aemulationem non paruam nu ptiarum Habens, cuiusnam in domum et lares ventura eflem. Regina vero ego infelix Idaeis eram Mulieribus, virginesque inter confpicua, 355 Aequa deabus, praeter mortem folain. Nunc vero fum ferua. Primum quidem hoc nomen Mortem amare facit, infuetum exiflens: Deinde forfitan dominos crudeles mentibus Nancifcerer, quorum me argento quis mercaretur,360 Et Hedoris et aliorum multorum fororem : Qui me cogeret ad panificium in aedibus, Triftemqne peragere vitam, Tri-
XVI
•— 1—
Verrercque dom um , et radiis infiflcre, Ledos vero meos feruus emtus aliquis 365 Foedaret, regibus antea delimatos. Neutiquam: amittam hoc oculorum liberum Lum en, Plutoni addicens meum corpus. Duc itaque me Vlyfles, et necato me ducens: 370 Neque enim ip ei, neque cuiufpiam opinionis video Fiduciam apud nos, quod vitam vnquam felicem degere poflem. M ater, tu vero nobis nihil impedimento fis Dicendo, neque faciendo, conlule vero mihi M o ri, antequam turpia praeter dignitatem patiar. Quicunque enim non confueuit gufrare m a la , 375 Fert quidem, fed dolet, ceruicem fubmittens iu g o : Mortuus autem eflet longe fortunatior, Quam viuens. Viuere enim non honefte, ingens ca lamitas eft. chor . Vehemens nota, et infignis inter mortales, 3g0 A bonis natum efle: magis led illuflratur Nobilitatis nom en, fortibus ct dignis. hec . Honefte quidem dixifti filia, fed huic honefto M oeror aacft: quod fi oportet Pelei Beneficium fieri filio, et probrum effugere, 385 V os, o Vlyfles, hanc quidem non interficite, M e vero ducentes ad pyram Achillis Confodite, non parcite: ego ‘pepeji Pa 1idem , Qui filium Thetidis perdidit fagittis feriens. vl . N on te , o anus, occidere Achillis 390 Spedrum Graecos, fed hanc poftulauit. hec . At enim vos me cum filia vna occidite, E t duplex potio fanguinis fiet T erra e, et mortuo haec expofeenti. v l . Satis puellae tuae m ors, non adcumulanda 395 Alia in aliam : vtinam ne hane quidem deberemus! h ec . Ingens neceflitas, filiae commori me. IIEC.
XVII v t . Qui ? non enim noui, mihi donvnos forte contigifle. hec . Qualis hedera quercui, ita huic inhaerebo. vi.. An non parebis iis, qui funt te prudentiores? hec . Hanc volens puellam non dimittam. 400 vl . Verum neque ego ipfain hanc abeo hic relinquens. pol . O m ater, audi m e: et tu fili Laertis, Concede parentibus merito concitatis. T u autem infelix cum vidoribus ne pugnes. Vis cadere ad foluin, et trahi tuum 4°5 Senile corpus, per vim propulfa , Et dedecorari a iuuenili brachio Auulfa? quae tu nequaquam patiaris: indignum enim. Sed o cara mihi m ater, dulciflimam manum D a , et genam applica genae, 4io Quoniam nunquam in poflerum , fed nunc poftremum Iubar orbemque folis adfpiciam. Finem accipe iam mearum compellationum ’. O m ater, o genetrix, abeo iam ad inferos. hec . O filia: nos autem in lumine feruiemus. 4’5 pol . Expers fponfi, nuptiarum expers, quas me adfequi hec . pol . hec . pol . hec . pol . hec . po l . hec . pol . hec . pol .
oportebat. Mifera tu o filia, infelix autem ego mulier. Illic vero apud inferos iacebo, procul a te. Eheu quid agam ? vbi finiam vitam? Serua m oriar, patre exiflens libero. ^2 0 Nos vero, quinquaginta orbae iam liberis. Quid tibi ad H ed o rem , aut fenem dicam maritum? Adnuncia, omnium infeliciflimam me. O pedus, et vbera, quae me aluiftis fuauiter! O intempeftiuae filia miferae fortunae! Vale o m a te r, vale dicas Caflandrae a me! Valeant alii, matri autem non cfl gaudium. Et apud bellicofos Thraces Polydoro fratri. C
hec .
XVIII hec .
Si viuit m odo, quod non credo: fic omni modo infelix fum. 430 po l . V iuit, ct moribundae oculos concludet tuos. hec . M ortua fum eg o , antequam m oriar, prae malis. po l . Deduc me o V lyfles, inuoluens caput peplis: Nam antequam m a d e r, contabui corde Fletibus matris* hanc infuper tabefacio fletibus. O lum en: adloqui enim tuum nomen mihi licet, 435 Copia vero nulla datur, nili quantum temporis ad gladium Gradior interim , et pyram Achillis. hec . Heu m e , deficio, loluuntur mihi artus. O filia, prende m atrem , cedo-m anum , D a, ne deferas me orbam : concidi, o amicae. 44° Vtinam fic Lacaenam fororcm Cafloris et Pollucis Helenam viderem : pulchris enim oculis Turpiflitue T roiam cepit fortunatam.
Stropbe I. 445
C H 0R '
Aura, marina aura, Quae pontigradas fers Celeres naues per fludus ftagni, Quo me mi feram vehes? Cui ferua ad domum A ddida deueniam? \ Aut Doricae ad littus terrae, Aut Phtiadis? vbi pulcherrimarum Aquarum patrem Aiunt Apidanum,' Campos pinguefacere.
Antiflropbe I. 455
Aut ad infulam , marinis Remis uiiflaiu miferam, Mifis-
XTX Miferam vitam agentem d o m i, Vbi primitiua palm a, E t laurus lacros produxit Ramos Latonae carae, Partus refrigerium diuini, Cum Deliacisque puellis Artemidis deae Auream pharetram Arcusque canam?
460
465
Strophe II, Aut Palladis in vrbe Pulchrum currum habenti M ineruae, ln croceo peplo Iungam currui pullos, In artefadis diftinguens ilorulent/s fericis? Aut Titanem fubolcm , Quam Iupiter candenti fulm ine Perdidit Saturnius? Antiftrophe II. Eheu liberorum m eorum , Heu parentum , patriae que, quae fumo concidit Exufta, bello capta Argiuis. Ego vero in Peregrina terra iam vocabor Serua, relinquens Aliam Europae fam ulam , Permutans cum Plutone thalamos. T al. Vbi reginam oliin exiftentem I lii, Hecubam inueniam, o Troades puellae? chor . Illa prope te tergum habens in terra bi
475
48o
485 O T hah
XX 0 Thalthybic iacet inuoltrta peplis/ tal. O Iupiter, quid dicam? vtrum homines te refpicere,
490
495
$oo
505
5io
5’5
Aut opinionem alias hanc habere fruftra Falfam, qui exiftimant deorum efle genus? Fortunam vero omnia quae apud mortales fiunt adminiflrare ? Annon baec fuit regina auro abundantium Phrygum ? Annon haec Priami locupletifiimi vxor? E t nunc ciuitas quidem tota fubuerfa cfi hafla: Ipfa vero ferua anus, orba, in terra Iacet, pulucre commaculans infelix caput. E h e u , fenex quidem fu m , tamen mihi mori (^ontingat potius, quam indigno circuinueniar cafu aliquo. Surge o infelix, et fublime Latus fuflolle, et hoc omnino canum caput. HEC. Ehem : quis hic corpus meum non finit Iacere? quid moues m e , quicunque es, adflidam ? TAL. Talthybius adfum , Danaidarum famulus publicus, Agamemnone adeerfente te , o mulier. HEC. O cariflime, num vt et me ad fepulchrum iugulent, Secundum decretum Achaeorum venifli? quam gra-. ta referres! Feftinemus, acceleremus, duc me o fenex! tal. T uam filiam mortuam vt fepelias, o m ulier, Adfum, adeerfens te : mittunt autem me Gemini et Atridae, et populus Achaicus. HEC.Eheu quid ais? non ergo tanquam morituras Adiifti n o s, fed didurus mala ? Periifli o filia, a matre abrepta. Nos autem orbae per te. Me miferam, Quomodo vero ipfam occidifiis? num reuerentes? Aut ad faeuitiam veniftis, tanquam hortem', o fenex, Interficientes? dic, quamuis non didurus grata! tal . Duplices me vis lachrymw parare, 0 m ulier, Tuae
T uae filiae commiferatione: hunc etenim narrando m a la, Rigaro hos oculos: et ad fepulchrum , quando periit. 520 Aderat quidem multitudo cunela Achaici exercitus, Frequens ante tum ulum, tuae filiae ad caedem. Comprehendam autem Achillis filius Polyxenam manu Conflituit in fummum tum ulum, pone vero ego: E t deJLctfti Graecorum inclyti iuuenes, 12$ Trepidationem tuae vitulae retenturi manibus fuis, Sequebantur. Repletum autem in manibus cum ac. cepiflet poculum, Solide aureum , fundebat manu filius Achillis, Libamina mortuo patri, innuit vero m ihi, Silentium Graecorum vniuerfo vt indicerem exercitui. 5 3 ° E t ego adflans, proloquutus fum in medium haec: „ Silete Graeci, taceat omnis populus, Sile, tace!,, Tranquillam autem conditui turbam. Ille autem dixit: o fili Pelei, pater m eus, Accipe libamina mea haec propitiabilia, 535 M ortuorum euocamina: adfis vero, vt bibas nigrum Puellae illibatum fanguinem, quem tibi donamus Exercitusque et ego: propitius vero nobis fis! Solueque puppes, et retinacula Nauium : da nobis et faluum ab Ilio 540 Reditum adeptis, omnes in patriam redire! T antum dixit, omnis autem adprecatus eft exercitus. M ox circum auratum gladium manubrio capiens, Eduxit vagina: eledlis autem Argiuorum exercitus Iuuenibus in n u it, virginem vt apprehenderent. $. At illa, vt fenfit, hunc proloquuta eft .fermonem: O meam qui excidiftis Argiui ciuitatem, Lubens m orior; ne quis attingat corpus M eum ! Porrigam collum cordate, intrepide. Liberam vero m e vt libera m oriar , c 3
Per
XXII Per deos quaelo dimittentes occidite: apud »1131165 enim Serua vocari, regina cum fim , pudet me. T urba vero adm urmurauit, et Agamemnon rex Iufllt dimittere virginem iuuencs. Illi vero quam primum audiuerunt fuprematn vocem , 555 E ius, penes quem et maximum erat imperium, di. mi ferunt. E t illa poftquam audiuit dominorum d id u m , Adprehendens peplos a fumma (capula Difrupit ventrem ad medium vmbilico tenus, E t mammillas offendit, et pedora tanquam llatuae, 560 Pulcherrima: et lledens ad terram genu, D ixit omnium miferrimum fermonem. Ecce, hoc fi quidem pedus o iuuenis Ferire cuj>i$, ferito: fi vero fub ceruice
Secat enfe fpiritus meatus. Fontes vero fanguinis manabant: haec vero iam moriens, tamen M agnam folicitudinem habuit, decenter vt caderet, E t celaret, quae celare oculos virorum conuenit. Cum vero amifit fpiritum laetali caede, Nullus idem habuit Graecorum (ludium. Verum hi quidem ex ipfis mortuam eminus Frondibus petebant: alii complent pyram , Truncos adfirentes pineos! Qui vero nihil ferebat, ^ 5 Ab e o , qui ferebat, haec audiebat opprobria: Cellas o ignauiflime, puellae Neque peplum neque ornamentum manu offerens? N on vadis aliquid adlaturus cordatillimae, E t generofiflimae? Huiusmodi d e ju a dicebant $g0 Filia m ortua, fed optimorum liberorum te matrem, Inter omnes mulieres infelicilTimam cerno. CHOR.
XXIII chor.
Saeua quaedam clades Priamidis ingruit, Ciuitatique meae: deorum cx neceflitate venit hoc HEC. O filia, haud noui, ad quod rcfpiciam malorum $8$ Multis praefcntibus: fi enim adtigero aliquod Aliud non linit m e, auocat vero inde rurfus Dolor quis alius, fucceflor malorum in malis. Et nunc tuam quidem ne deplorem cladem, Haud queam detergere ex animo. 590 Nimium tamen moerorem abftulifii , nunciata mihi Generofa. Non ergo mirum, quod terra quidem mala, Adepta temporis clementiam a deo, bonam fegetem fert: Bona autem, non adepta, quae conueniebat eam adipifei, Malum dat frudum : inter homines vero femper, $95 Malus , nihil aliud quam malus, Bonus autem bonus: neque prae calamitate Ingenium perdit, fed probus eft perpetuo. Num ipfum parentes praedantem reddunt, aut educatio ? Praedat profedo quodammodo honefia educatio 6 qq Dodrinam honefii: illud vero fi quis probe didicerit, Nouit quoque turpidinem, difciplina virtutem edodus. Et haec quidem mens eiaculata eft frufira. Sed tu vade, et dic Argiuis haec, Ne adtingat meam quisquam, fed prohibeant turbam A filia. In infinito enim exercitu Incoercita turba nauticaque licentia Violentior igne: malus vero, qui mali nihil agit. T u porro fumens fitulam, vetula minifira, Replens, fer huc, ponticam vndam, d io Vt filiam lauaeris vltimis meam Nuptam innuptam, et virginem non virginem, Lauem, et proponam pro dignitate: vnde?
XXIV 615
620
625
Non queam: vt tamen portum. Quid enim agam ? Ornamentumque congregans a captiuis Quae mihi adfiftrices haeccine intra tentoria Habitant, fi quaepiam recentes heros Latens, habet quoddam furtum ex fua propria domo, O decora tedorum, et quondam beatae domus, O plurima habens, et pulcherrima feliciflime liberis Priame, vetula et ego mater liberorum, Quam ad nihilum recidimus, fuperbia Prirtina priuati! Adhuc tamen tumefeimus, Aliquis nortrum ditibus in aedibus, Alius in republica in pretio habitus: Haec omnia nihil funt. Incaflum curarum confi. lia funt, Linguaeque fartus. Ille porro felicifllmus, Cui in vita contigit nihil mali. Strophe.
CHOR. Mihi in fatis fuit, ^3° Mihi cladem necefle fuit fieri., Idaeam quando primum filuani Paris abiegnam Incidit, marinos fuper Fludus nauigaturus, 63 S Helenae ad ledos, quam pul cherrimam auricomus Sol fplendore illuftrat. Antiftropbe.
540
Labores enim, et laboribus Neceflitates fortiores circumdant. Commune namque ex priuata amentia Malum Simoenticae terrae, Pernicies contigit Et calamitas ab aliis. Dihl
XXV
Diiudicata namque cfi lis, quam in Ida Iudicauit inter tres beatorum Puellas vir bubulcus pafior
<>45
Ad bellum et caedem, et meae Domus excidium. Ingemifcit porro etiam aliquam circa Latijluum E urotam , Lacaena lachrymofa Domi puella. o Canum et in caput mater Liberorum mortuorum , iniicit M anum , laceratquc genas, Cruentatum vnguem Reddens dilacerationibus.
650
655
ANC.
0 m ulieres, Hecuba vbinam? illa prorfus m ifera, Ea quae omnes vincit viros, et foemineum genus, ( Co M alis: nemo coronam ei praeripiet. CHOR.Quid vero, o mifera, tua male ominofa vociferatione ? Vt nunquam dormiunt trifiia tua indicia. anc . Hecubae offero hunc dolorem. In malis vero, N on facile hominibus bene ominari ore. chor . Atqui prodit a domo 665 Haeccine, opportune vero tuis adparet fermonibus. anc . O prorfus m ifera, et adhuc magis quam dicam, D om ina, periiAi, non amplius es cernens lumen. Carens liberis, m arito, ciuitate penitus perdita. hec. Nihil noui dicis, fcientibus vero exprobraAi. 670 Sed quid? cadauer hoc mihi Polyxenae Venis adportans, cuius renuntiata eA fepultura Omnium Achaeorum manu Audiofe fieri? ANC. iAa nihil nouit, fed mihi Polyxenam Defiet, nouarum vero calamitatum nihil adtingit. £75 d
IlE C /
XXIV HEC. Heil me m ifcram ! nuni furiofum caput Fatidicae huc Caflandrae fers? anc . Viucntem locuta es, mortuum vero nou ingemis Hunc. Sed infpice corpus nudatum huius m ortui: Nam tibi adparebit m iium , et praeter fpem. hec . Heu m ih i, cerno iain filium meum m ortuum , Polydorum , quem mihi T hrax feruabat domi vir. Perii infelix, non fum amplius iam. O fili, fili! h e u , h eu, incipio cantiones Baccharum, ex inimico modo refeifeens mala, ANC. Agnouifli .exitium filii, o mifera tu?
Strophe I. hec .
Incredibilia, incredibilia, noua, noua video. Alia ab aliis Mala malis contingunt. Nunquam absque lachrymis, Absque lu d u , Dies me offendet. chor . D ira, o m ilera, dira patimur mala.
Strophe II. Hec . O fili, fili miferae 695 M atris, quo fato moreris? Quo cafu iaces? A quo hominum proflratus? ANC. Nefcio, in litore inueni ipfum marino. wec. E ied u m , aut confoflum cruenta hafta? -700 anc. In arena petricofa P onti, ipfum eiecit marinus aeflus.
Strophe II. hec.
Heu m ihi, ah ah , intclligo fom nium , oculorumquc meorum Vifio-
XXVII V ifioncm : non me fefellit imago Furva , quam vidi 705 De tc o fili non ampli us exfiftente Iouis in luce. anc . Quis enim illum occiderit nouifii? confcia fomniolu m , dic. Strophe IV. hec . Meus hofpes Threicius eques, Vbi fenex pater 701 Collocarat ipfum occultans. ANC. Ileu m ih i, quid ais? aurum vt haberet, poftquim necaflet ? hec. Infanda, non nom inanda, pius quam m ira, Neque pia, neque toleranda: vbi ius fasque hofpitum? A h , exfecrate vir 7*5 Vt difcerpfifti Corpus, ferreo Scindens enfe Membra huius pu eri , neque mifertus es. 720 c n o r. v s. O infelix, quam te laboriofillimam mortalium Deus effecit, quicunque eft tibi infenfus! Sed video enim ipfum regem Agamemnonem: exinde taceamus o amicae. 72 5 a g . O Hecuba, quid cundaris filiam tuam fepelirc Veniens? Ex quo Talthybius indixit m ihi, Ne adtingat tuam quisquam Graecorum filiam, Nos utique definimus, neque adtingimus. T u vero cundaris, vt admirer equidem. Adfum vero milfurus t c : nam ea quae illic fieri poffunt, bene Perada funt, fi quid harum rerum bene eft. Hem', quem virum hunc in tentoriis cerno d a M or-
XXVHI M ortuum Troianorum ? neque enim Argiuum cffe, pepli Corpus inuoluentes adnunciant mihi. hec. Infelix (memet enim loquor, cum te loquor,) H ecuba, quid faciam? vtrum accidam ad genua Agamemnonis huius ? aut fufleram tacite mala mea? agam . Quid mihi vultui tergum obuertens tuum 240 Lamentaris, rem ipfam autem non dicis, quis hicefi? h ec . Sed fi me feruam hofiemque exiflimans A genubus repellat, dolorem vtique addiderimus. agam . Neutiquam fum vates, vt non audiens Cognofcere queam tuorum viam confiliorum. 745 hec . Cur reputo vtique ad inimicitias Potius mentes, ipfo exiflente neutiquam inimico? AGAM. Si quidem me vis harum nihil fcire, Ad idem venis: etenim nec ego audire volo. hec . Haud queam hoc absque vindiciam capere 750 De liberis m e is : quid verfo haec? Audere necefiitas eft, fice ad fequar, fiue non adfequar. Agamemnon fupplico tibi haec per genua, E t tuam barbam , dextramque felicem. agam . Quid rei exoptans? num liberam 755 Vitam degere? facile fane tibi efi. hec . M inim e, improbos fed vita , Aeuum vniuerfum feruire volo. agam . E t iam quid nos ad auxilium vocas? hec. N on quidquam horum quae tu exifiimas, 0 rex. 760 Cernis cadauer h o c, fupra quod fiillo laclirymas? agam . Video, fed futurum non polium fcirc. hec . Hunc olim peperi, et tuli fub cingulo' agam . O infelix! quisnam efi tuorum hic o mifera li berorum ? hec. Non ex iis, qui m ortui funt Priamides fub Ilio. agam.
XXIX agam !
B
Anne
quem
alium
peperifl! praeter illos, o 765 mulier ? hec. Inutiliter fane, vt adparet huncce, quem adlpicis. AG. Vbi vero erat, cum periit ciuitas? hec. Pater ipfum em ifit, timens ne moreretur. AG. Quo ab iis, qui tunc erant, feparans liberis folum? hec. Ad hanc regionem , vbi inuentus eft mortuus. 770 a g . Ad virum , qui imperat huic Polymeftorem regioni? hec. Huc miflns eft acerbilfimi auri cuftos. a g . Mortuus eft vero a quo? et adeptus quod fatum? hec. Quonam ab alio? Thracenfis ipfum occidit hofpes. a g . O infelix! nimirum aurum cupiit capere. 775 hec. Sic eft, poftquam calamitatem cognouit Phrygum. a g . Inuenifti vero vbi ipfum? aut quis adtulit m ortuum ? hec. Haeccine, nada marino in littore. a g . Hunc inquirens? aut agens aliud opus? hec. Lauacra abierat adlatura e mari Polyxenae. 780 a g . Quum interfecit ipfum , vt adparet, eiecit hofpes? hec. M ari errabundum vtique fic diflecans corpus. a g . O miferanda tu , propter immenfos labores! hec. P erii, et nihil reliquum eft Agamemnon mali. a g . E h eu , quae perinde infaufta exftitit mulier? 785 hec. Nulla eft, nifi infortunium ipfum diceres. Sed quorum gratia am pledor tua genua, Audi. Si quidem aequa tibi pati videar, Contenta ero vtique: fi contra, tu mihi fis Vindex v iri, impientiflimi hofpitis, 79® Qui neque inferos . neque fuperos T im en s, patrauit facinus immaniflimum. « Communem menfam faepe quod adeptus eft mecum, Hofpitalisque primas partes in ordine meorum ami corum. Adeptus dem um , quaecunque conueniebat, et nadus 755 procurationem, d 3
XXX Trucidauit:
8oo
805
810
815
8io
825
fcpulchro
dem um , quando occidere flatuerat, N on dignatus, fed eiecit in mare. Nos vtique et feruae et imbecilles pari m odo’: Verum dii valentes funt, atque illis imperans Lex. Lege namque deos cenfemus, E t viuimus iniufta atque iufta finientes. Quae ad te redada fi pereat, Neque poenam dabunt qui liofpites T ru cid an t, aut deorum facra audent capere, N on erit quidquam in rebus hominum aequabile. Haec igitur pro vitio ducens, reuerere m e, Mifercre n o llri, vclutique p id o r, qui eminus fia t, Vide m e , et contemplare qualia habeam mala. Regina eram o lim , led nunc tua ferua: Liberis fortunata olim , nunc anus, orbaque fim ul, Carens vrbe, defolata, ipiferrima mortalium. O me m iferam , quo mihi clam fubducis pedem? Videor nihil effedura, o me miferam! Cur nos mortales, caeteras quidem difciplinas Elaboramus omnes vt aequum eft, et inquirimus: Suadelam vero folam reginam inter homines N on quidem praeter caeteras examufllm ftudemus, Mercede data difeere, vt liceat aliquando Perfuadcre, quae quis velit, adfequiquc fimul. Quomodo igitur pollhac fperet quifpiam fe bene acturum ? Illi quidem tot liberi, non amplius m ihi, Ipfa vero ad res turpes captiua abducor, Fumum vero vrbis hunc video. Atqui fortalTe quidem haec orationis meae pars vana, Venerem obiicere: fed tamen dicetur. Ad latus tuum filia mea dormit Vates, quam vocant Caflandram Phryges: Vbi fuaues iain nodes oflendes ? 0 rex , Aut
XXXI Aut in toro fuauiflimorum amplexuum Gratiam quam feret filia mea? ex illa vero ego? 830 Ex tenebris enim nodurnisque complexibus, Illecebrisque fim ul, inter homines ingens gratia. Audi fane n u n c: mortuum hunc cernis ? H uic fi bene fece'ris, adfini tuo, Feceris probe. Vnius mihi oratio indigens adhuc fu m : 835 Vtinam mihi fieret fonus in brachiis, E t manibus, et capillis, et articulis pedum , Vel Daedali arte, aut dei cuiufpiam, Vt eunda fimul am plederentur tua genua, F lentia, emittentia cum nifu omnigenos fermones ! 840 O dom ine, o maximum Graecis lum en, Obtempera, praebe manum huic anui V ltricem , ctli nihil ea efi, fed tamen porrige’ Probi enim viri officium c f t, et iufiitiae inferuire, Et maleficos punire vbique femper. 845 Chor . M irum fane efi mortalibus, vt omnia accidant, E t ipfas neceffitates leges fatorum fecernant, Amicos reddentes modo inimiciffimos, E t inimicos eos, qui prius bencuoli, efficientes. a g . Ego te et tuum filium, et fortunas tuas, 850 O Hecuba, m ifereor, et manum fupplicem : E t volo deorumque gratia, impium hofpitem, E t iufiitiae, hanc tibi dare poenam , Si quo modo adparcam velle tibi bene: Exercitui tamen ne videar Caflandrae gratia 855 Thraciae regi hanc moliri caedem. Efi enim quatenus perturbatio incidit m ih i: Virum hunc amicum ducit exercitus, Occifum vero hofiem. Quod fi tibi charus H ic efi, priuatim h o c , nec pertinet ad exercitum. 860 Praeterea confidera, te volentem quidem me habere, Vt tibi opem feram , et promptum ad opitulandum: flardum v ero , Graecis fi criminabor. HEC.
xxxn hec .
H eu! non efl mortalium qui fit liber: Aut pecuniae enim feruus efl, aut fortunae, Aut multitudo ciuium , aut legum fcripta Coercent ipfum , ne vtatur moribus ex arbitrio. Quandoquidem vero m etuis, et multitudini nim ium tribuis, Ego te reddam hoc liberum metu. 870 Confcius fis etenim , fi quid m oliar mali H u ic, hunc qui interfecit, adiutes vero nequaquam. Si vero cx Achaeis fit tumultus, aut auxilium Patiente viro T hracenfe, qualia patietur, Adparuerit quoddam, coerce, difiimulans meam gratiam. 875 Caetera, bono animo fis, cuncta ego conficiam probe. AG. Quomodo nam ? quid ages? virum manu gladium Adripiens anili , virum barbarum interficies? Aut venenis, aut auxilio quo? Quae tibi aderit manus? vnde comparabis amicos? 880 hec. T e d a occultant haec Troadum turbam. a g . Captiuas dicis, Graecorum praedam? hec. Per has meum homicidam vltura fuin. a g . Et quomodo mulieribus virorum erit robur? hec. Valida cft multitudo, et cum dolo inexpugnabilis, 885 ag . Vehemens quidem , fed fane foemineum contemno genus. hec . Ecquid? an non mulieres interfecerunt Aegypti li beros ? E t Lemno funditus mares exterminarunt? Sed vt fiat, hanc mihi relinque rationem. Mitte vero mihi hanc tuto per exercitum 890 M ulierem , et tu Thracenfi accedens hofpiti D ic: vocat te regina olim Ilii, Hecuba, tua vero non minus quam fua gratia,' E t liberos: nam oportet ct liberos fcire jermones,' $6$
Qims
XXXIII Quos illa dicet. Sed modo caefae Polyxenae differ Agamemnon fcpulturami 895 Vt foror atque frater prope vno eodemque r o g o , Duplici follicitudine parenti condantur hum o. a g . Erunt haec fic : etenim fi eflet exercitui N auigatio, non potuilfem hanc tibi dare gratiam. Nunc v ero , non etenim mittit fecundos ventos deus, 900 M anere oportet, nauigationemrexfpedantes tranquillam. Bene eueniat autem! Omnibus enim hoc intereft, Priuatimque fingulis, et reipubiicae, malum quidem Mali quid p ati: bonum vero , bona fortuna vti.
Stropbe I. chor .
T u quidem , o patria Iliaca Inexpugnabilis ciuitas N on poflhac vocaberis: talis Grae corum nubes te circumfudit H alfc’ certe, hafla depopulans. Abrafa vero coronam es T u rriq m , etiam fuliginis N igrore miferabili imbuta M ifera, poflhac non in te incedam.
905
9 10
Artijlrophe I. Media n o d e , perii, Quando coena fomnus Suauis in oculos fpargitur: A choris autem , et laetificis Conuiuiis definens M aritus, in thalamis cubabat. (Idafta vero in paxillo,) Nauticam non amplius cernens turbam T ro iam Iliacam obire.
e
915
91 0
Siro-
XXXIV Strophe IL
£2$
P2O
Ego vero capillos reuin&is Strophiis componebam, Aureorum fpeculorum Cernens rotundos in fplendores, Prona vt ruerem in cubile. Tunc tumultus oritur per ciuitatem , Vociferatio vero per vrbem Troiae erat Haec: o filii Graecorum quando, Quando Iliacam arcem Depopulantes, redibitis domum? Antiflrophe II.
P35
$40
Ledlos ibi caros vna induta tunica Relinquens Dorica vt puella, Venerandam accedens Nihil profeci Dianam infelix. Ducor autem interfectum cernens maritutn M eum, marinum per pelagus. Ciuitatem a longo refpedans, pofiquam Reducem nauis mouit pedem, E t me a terra fecreuit Iliaca, Mifera, concidi dolore. Epodus.
945
Caftoris et Pollucis Helenam fororemi Idaeumque paflorem Damnofum Parim Execrationi dans, quoniam me Terra ex patria perdidit. Expulerunt me domo nuptiae, non nuptiae, Sed daemonis quaedam calamitas.
tfxxv Quam neauc pelagus marinum Reducat dom um , Neque patrias pcrucniat ad aedes 1 r o t . 0 cariflime virorum Priam e, carilfima porro tu Hecuba, illachrymo te adfpiciens, ciuitatemque tuam, Et modo interemtam filiam tuam. Heu non eft quicquam fidum , neque gloria, Neque porro bene agentem, non agere m ale: Milcent fed ea dii antrorfum et retrorfum . Tum ultu concitato, vt infeitia Colamus eos. Sed haec quidem quid conuenit Lamentari, proficientia nihil ad anteada mala? T u vero fi quid adeufas meam abfentiam, Contineto: abfui enim in mediis Thraciae finibus, Quando tu huc venifti: fed poftquam adueni, Iam pedem extra limen ferentem, M e conuenit haec ancilla tua, Dicens ferm ones, quos audiens ad te veni. HEC. Erubefco te intueri ex aduerfo Polymeftor, in huiusmodi conftituta malis. 'ibi enim cui vifa fum beata, pudor me habet, In hoc fato cum fu n , vbi nunc fum , Neque queam intueri te redis oculis. Sed hoc ipfum ne maleuolentiam exiftimes tui Polym eftor: alias porro caufa quaedam et lex eft, Matronae viros ne adlpiciant ex aduerfo. pol. E t mirum fahe nullum. Sed quae caufa tibi mei ? Propter quam rem adeerfiuifti meum e domo pedem ? HEC. Priuatum mearum rerum fane quiddam ad te volo Et filios dicere tuos: fed adfeclas mihi Seorfum iube ab his fecedere aedibus. POL. Difcedite: in tuto enim haec folitudo. Amica quidem nobis tu , beneficus praeterea m i hi hic Exercitus Graecorum. Sed indicare te conuenit, e 3
Quid
XXXVI Quid oporteat me felicem , calamitofis bene Amicis facere. Nam paratus fum ego. hec . Primum quidem dicito, filium , quem ex mea manu Polydorum , et ex patris, domi habes, An viuat? caetera fecundo loco te interrogabo. po l . M axim e: ex illa quidem parte bene tecum agitur. 990 hec . O charifiime, quam bene et digne te loqueris! pol . Quid deinde vis fecundo loco dilcere ex me? hec . An parentis fuae memor fit quiddam mei ? pol . Quin huc ad te clanculum volebat venire. hec . Aurum autem valet, quod venit ex T ro ia habens? 995 pol . Saluum domi meae cufloditum. hec . Serua porro ipfum , neque concupifce proxim orum quae funt. pol . M inime j fufficit mihi praefcntium vfus. hec. Scin ergo quae dicere volo tibique et liberis? ? ol . Haud fcio: tuo ifiuc indicabis fermone. 1000 hec . Sit diledus, vt tu nunc mihi diligeris. po l . Quid rei efl, quod et me et liberos fcire conuenit? hec . Auri antiquae Priamidarum defofiiones. po l . Haec funt quae vis filio dici tuo? hec . M axim e, per te vtique: es enim pius vir. 1005 eol . Quid porro horum liberorum necelfe eft praefentia? hec. Praeftat, fi tu m oriaris, hos fcire. po l . Bene dixifii, hac ratione: et confultius. hec. Scis igitur Mineruae Iliacae vbi teda ? pol . Illic aurum efi? fed quod fignum? IOIO hec. Nigra petra, tellure prominens fumma. pol . Adhuc igitur aliquid vis illarum reru m , quae illic funt, dicere mihi? hec. Seruare te volo pecunias, quas extuli. pol . Vbinam ? peplos intra, aut occultans habes? hec . Spoliorum in aceruo hifce feruantur tedis. 1015 P O L *Vbinam? nam haec funt Graecorum nautica fepta. hec. Seorfim mulieribus captiuis teda funt.
XXXVII
t o t . Intus vero fida funt, ct virorum folitudo? hec . Nullus Graecorum intus, fed nos folae. Sed i in tro : namque Graeci nauiuin Soluere deiiderant domum verfus ex T roia pedem, i o i V t, vbi peregeris, quae te oportet, redeas retro Cum liberis, vbi meum collocafti filium. • em . Nondum dedifti, fed fortalTc dabis poenam : Importuofum quifpiam Veluti in pelagus incidens obliquus 101 Priuaberis charo corde, AmilTa vita. H o c en im , quod oppignoratum eft luftitiae et diis, non intercidit, Pefliferum peltiferum malum. I03 Fallet te viae huius fpes, quae te adduxit Letalem ad Plutonem , o m ifer: Imbelli autem manu relinques vitam. •0L. H eu m ih i, excaecor, orbor lumine oculorum mifer. sem . A micae, audiuillis viri ploratum ? X03. roL. Heu mihi iterum atque iterum, o filii, propter in. felicem caedem! sem . C harae, confecta funt noua intus mala. •OL. Sed neutiquam effugeritis celeri pede, Feriens enim aedium harum perrupero angulos. «em . Ecce e forti manu vibratur telum. 104' Vultis irruamus? nam opportunitas vocat, Hecubae vt adfimus auxiliatrices, et Troadibus. hec . Percute, parce n ih il, eruens portans: Neque enim vnquam fplendidum lumen immittes oculis, Neque filios videbis, viuentes, quos interfeci ego. I04? sem . Num vicifti T h ra cem , et potita hofpite es, O dom ina, et patrafti, qualia narras? hec . Videbis ipfum mox , cxfificntem domum extra e3
Caecum
XXXVIIt
* --------
C aecam , cacco incedentem errabundo pede, 1050 Liberorum et duorum corpora, quos interfeci ego , Cum fortiilimis Troadibus: poenam namque milii D edit, prodit vero, vt cernis, hic e domo. Sed eminus abeo, et receflero Ira fluente a Thracenfe infuperabili. t Q j j POL. Heu mihi! Quo eam? vbi confiftam , quo adpellatn? Quadrupedis gradum belluae montanae Firm ans, per manum preflis veftigiis? Qua via. Aut hac aut illa alternauero, lo tfo Viricidas comprehendere quaerens Iliadas, quae me perdiderunt ? Sceleflae, fceleflae puellae Troianae. Io io execratae: in quosnam me timidae Fugitant receflus? 106$ Vtinam mihi oculorum fanguinolentas palpebras Medeare m edeare, caecum o Sol Lumen adimens! A t, at, file, file! occultum grefium fcntio Harum mulierum. '1070 Quo pedem ciens, carnibus ofllbusque implear,? epulum immanium belluarum Faciens, fumens poenam Poenae vindictam meae. Io m ifer, Q uo, quo ferar, liberos defertos relinquens IO7S Bacchis Plutonis dilacerandos , Caedem et canibus cruentam, Dapes im pias, montanamque eiedionem ? Vbi confiftam ? quo me vertam ? quo eam ? Nauis veluti marinis rudentibus 1080 Lintea vela contrahens Ad iftam concitatus fum Liberorum meorum cuftos Perniciofam latebram. CHOR?
X X X IX chur .
6 infelix, quam in te intolerabilia patrata funt m a la ! Sed cum peregeris turpia, graues poenas lo g Deus d ed it, quicunque ell tibi grauis et infenius. fOL. Ah a h : Io Thraciae Haftifera armata Equis valens, M arti obnoxia gens! Io Achiui, Io Atridae! lo p Clamorem clamorem tollo, clamorem Ite ite : adefte per deos quaefo ! Audit quis? aut nemo opem feret? quid cundam ini? Foeminae perdiderunt m e , Foeminae captiuae: 109 Grauia, grauia pafli fumus. H eu m ih i, meae cladis, Quo vertam inc? quo eam Aetherem pervolans coeleflem? Sublime ad atrium , Orion uc Aut Sirius vbi ignis micantes Em ittit ab oculis radios ? Aut ad Plutonis fumum Portum ruam mifer? chor . Venia danda, cum quis m ala, quam ferre queat, j j o duriora Patiens cupit, mifera difcedere e vita. AG. Clamore audito v e n i: non enim tacita Petrae montanae filia fonuit per exercitum, E c h o , edens tumultum. Nifi Phrygum T urres ceciditfe fciremus Graecorum hafta, ZI1< T im orem exhibuiflet non mediocrem hic ftrepitus. pol . O cariflime, fenfi namque o Agamemnon tua Voce audita, cernis, quae patimur? AG. H em Polym efior, o infelix, quis te perdidit ? Quis oculum fecit caecum, cruentans genas? jjj JFilios et hos interfecit? profedo magnam iram Contra
XL
—
Contra te ct filios habuit, quicunque is fuit, po l . Hecuba me cum mulieribus captiuis Perdidit: nec perdidit, fcd amplius etiam. II2 0 A G . Quid ais? tu facinus patrafti hoc, vt narrat? T u audaciam, o H ecuba, illam aufa es immenfam? pol . Hei m ih i, quid ais? anne prope eft alicubi? Indica, dic vbi f i t , vt abreptam manibus Dilacerem, er cruentem corpus. 1125 ag . Heus tu , quid furis? pol . Per deos te p recor,' Sine me iniicere huic furentem manum. ag . Contine te , eiiciens porro e corde illam barbariem? D ic , vt audiens teque et hanc vi?iflim ,1 Iudicem iufle, quamobrein patiaris haec. 1130 *OL. Dicam fane. Erat quifpiam Priamidarum ^minimus natu Polydorus Hecubae filius', quem ex T roia mihi Pater dat Priamus domi alendum, Sufpicans iam de Troiae excidio. Hunc interfeci: quamobrem vero interfecerim ipfum, U 3J A udi, quam bene, et prudenti prouidentia. T im u i, ne tibi hoftis relidus hic puer, T roiam congregaret, et conllitueret denuo: Cum cognouiflcnt vero Achiui viuentem ex Priami* dis aliquem, Phrygum ad terram iterum tollerent claflem, XI40 E t deinde Thraciae campos vallarent hos, Praedum agentes, vicinis vero eflet malum T roianorum , in quo nunc, o re x , laboramus. Hecuba porro filii cum cognouilfet letale fatum , Dolo me huiusmodi duxit, tanquam occcultat* II4 5 Reconditoria indicatura Priamidum fub Ilio Auri: folum vero cum liberis me introducit In dom um , vt alius nemo fciret illa. Sedeo porro ledica in media curuato genu: Multae vero manus, hae quidem ad finiftram , Aliae
--------------
XLI
Aliae vero illinc, tanquam apud amicum, Troiano* l i b rum puellae Sedebant, tradantes radium Edonicae manus. Laudabant vero ad fplendorem folis cernentes holce peplos. Aliae hartile Threicium confiderantes , Nudum me reddiderunt duplici ornamento. Quotquot porro genitrices erant, admiiantes IIJ I.iberos in manibus librabant, vt procul a patre Edent, fuccellionibus alternantes manuum. Et deinde ex amicis colloquiis mirifice, Statim adreptis fpiculis ex peplis alicunde, Fodiunt pueros: aliae vero hoftium more Il6 j Corripientes meas continebant manus, E t membra. Filiis vero opem ferre cupiens, Si quando vultum attollebam meum, Capillo retinebant: fi vero’ mouerem manus, Prae multitudine mulierum nihil proficiebam mifer. I I 6, Supremum deinde malum, plus quam malum, Confecerunt mirum in modum: nam meorum ocu lorum Acubus correptis has infelices pupillas Fodiunt, cruentant, deinde per teda Diffugiunt. Exfiliens vero ego, U7< Bertia velut perfequor cruentas canes, Omnem perluftrans parietem , tanquam venator Feriens, concutiens. Haecque tuam venans gratiam Paffus fum, et lioflem tuum interficiens, O Agamemnon. Vt vero non longos extendam fer- 1I7‘ mones, Si quis mulieribus ex prifeis maledixit, Aut nunc maledicens eft quis, aut didurus ert ia pofterum, Omnia irta abbreuians ego dicam. .Genus etenim neque pontus neque terra alit f
T a le
XLU
1I I199 00
1195
1200
1205
T a le : hic vero nouit, qui conuerfatur femper. i. Ne infolenter quod dicas, neque ex tuis ipfius malis Femineum acfiimans fic omne incufts genus. Multae enim ex nobis, aliae quidem funt laudabiles, Aliae vero ad numerum malarum natae fumus. O Agamemnon, hominibus non conueniret vnquam FaClis linguam valere plus. Sed fiue proba egit, proba oportebat loqui : Siue rurlum m ala, diCla effe putida: Neque polle ca quae iniufta funt, bene diflerere vnquam , Atqui fapientes funt, qui haec diligenter perdifcunt. Sed non poliunt perpetuo elfe fapientes. Male vero perierunt, neque quifpiam effugit adhuc, E t m ih i, quod ad te quidem .attinet, fic in prooeAd hunc vero e o , et verbis refpondeo. Quomodo ais, Graecorum laborem minuens duAgamemnonisque gratia filium meum occidiffe? At o peflume, primum nunquam amicum Barbarum genus Graecis fuerit, Neque fane queat. Cui porro ftudens officio Promtus eras? vtrum adfinem fadurus aliquem , Aut cognatus exiftens, aut quod argumentum ha. Aut tuae futuri erant terrae exfeindere germ ina, Renauigantes? cui exiftimas perfuafurum tc haec? A urum , fi velis vera loqui, Interfecit meum filium , et cupiditas tua :
T ro ia , et complectebatur turris adhuc ciuitatem, Viuebatque Priajnus, Hedloiisque florebat hafta,
XLIII
F.cquid non ta m ; fi huic voluifies gratiam Facere, aiens lilium , ct domi habens 12 f< Interfecifii? aut viuum venifli Argiuis adducens? Sed poftquam nos non amplius eramus in luce, Fumusque fignificabat, vrbem fub hofiibus cfle, Hofpitcm interfecifii, tuo profectum ad lares. Praeterea nunc aufculta, vt videaris omnino malus, I2I< O portuit te , fiquidem eras Achiuis beneuolus, A u ru m , quod fateris non tuum., fed huius gratia habere, Dare adferentem et egentibus, et tempore Longo a patria terra peregre verfantibus. T u vero ne adhuc quidem difcedere e manu 122« P ateris, fed perpetuo contines adhuc in aedibus. Atqui alens quidem , vt te meum filium conueniebat alere, E t feruans m eum , inclytam gloriam habuifles. In rebus aduerfis enim boni maxime adparent Am ici: res felices porro Ungulae habent luos amicos. J 2 2 ‘ Si eguifies pecuniis, hic vero fioruiflet, Thelaurus vtique tibi filius extitiflet meus ingens. Nunc vero neque virum illum tibi habes amicum, Aurique fruitio perit: et filii tui, E t ipfe, fic agis: T ib i vero edico, J23< Agamemnon, fi hunc iuuabis, malus videberis. Neque enim p io , neque fido, quibus conueniebat, N on fa n d o , non aeque benefacies hofpiti. Quin te ipfum gaudere improbis dicemus, Improbum exifientem: heris tamen non conuitior. 123 = CHOR. Papae: hominibus vt bona caufa Bonae occafionem praebet femper orationis ? AG. Graue quidem mihi aliena iudicare mala. Sed tamen necefle : namque dedecus foret, Negotium in manus me cum accepilfem, reiicc- I24( re hoc. f a
Mihi
12 4 5
1250
1255
J 2^0
1 265
X2 7 0
M ilii vero, vt fcias, neque mea videris gratia, Im o neque Graecorum interfecifle hofpitem, Sed vt haberes aurum in aedibus tuis. Loqueris vero tibi quae conducunt, in malis exfiflens.' Fortafle itaque apud vos leue eft hofpitem trucidare, Nobis vero turpe iflis Graecis hoc. Quomodo ig itu r, te fi iudicauero non iniurium fuiffe , effugiam probrtim? N on queam : fed poflquam quae honefla non funt Patrare aufus es, patere et quae non placent. POL. Hei m ihi! a m uliere, vt adparet, vicius, Serua, deterioribus fupplicium dabo. ag . Nimirum iufte, quandoquidem patrafli mala. pol . Hei m ih i, liberorum m eorum , oculorumque m eo ru m , mifera. hec. Doles? ecquid me ob filium non dolere exfiflimas? pol . Gaudes infultans m ih i, o fcelefia tu? hec . Annon me gaudere conuenit, te vitam? po l . Sed non fortafle, cum te pontica aqua hec. Num naue vehet terrae ad fines Graecanicae ? POL. Occultabit quidem Iapfam ab antennis. hec. A quo violentos adeptam faltus? pol . Ipfa ad malum nauis adfcendes pede. hec . Alatis humeris? aut quonam modo? po l . Canis fies, ignitos habens oculos. hec. Quomodo fcis formae meae transmutationem? pol . Apud Thracenfes vates praedixit Dionyfius haec. hec. T ib i vero non praedixit quicquam de m alis, quae habes ? pol . N on enim vnquam tu me cepifles fic cum dolo. hec. M ortua vero, aut viua hic explebo vitam? pol . D efu n d a, tumulo vero nomen tuum indetur. hec. A forma cognom inatum, aut quid de me dicis? roL. Canis miferae fepulchrum , nautis fignum.
---------------hec.
XLV
Nihil curae eft m ih i,
te mihi modo dante fupplicium. pol . Quin tuam neceflc eft filiam Caflandram mori. hec. A bom inor: tibi ifta ipfi tribuo haec habere. pol . Interficiet ipfam huius vxor domi cuftos acerba. I27J hec. Abfit, vt furiat Tyndarei in tantum filia. pol . E t hunc ipfum , bipennem fuflollens fuperne. hec. Heus tu infanis, et mala cupis adipifci? pol . Interfice, quoniam in Argis cruenta lauacra te manent, a g . N on trahetis eum o famuli eminus vi? I28< pol . Doles audiens? ag . N on continebitis os? pol . Concludite, nam dictum eft. a g . Non quam celerrime Ad infulas defertas ipfum eiicietis aliquo,. Qnandoquidem et minus hic loquitur audader? H ecuba, tu o m ifera, gemina funera Abiens fepelito! Dominorum vero vos necefle eft Ad tentoria accedere, T roades: namque ventos Ad domum iam hos ferentes video. Vtinam in patriam feliciter nauigemus: vtinam be ne ea, quae domi S u n t, videam us, iftis foluti laboribus! I2 0 C y chor. Ite ad portas, et tentoria amicae Heriles experturae Labores, dura enim neceflitas.
<3
EX
EX CV RSV S Dt
I.
Euripidis Difceffiombus in effingenda Fabulae quam Hecuba infcripfit Hijloria.
nter praeflantiflimas Tragicorum reliquias fuperflites etiam fabulas Euripideas efle referendas, id a nemine, qui Mufarum Graecarum veneres vel primis labiis deguflauerit, in dubium vnquam vocatum iri exfiflimo. Siue enim ad orationis flumen atque puritatem refpicias, flue mirum in ciendis animNadfe&ibus artificium fpedtes, flue lepidiflimas, quas dialogo intexuit, fententias morales vi taeque praecepta cogites, vbique fummum poetam acutiifimumque ingenii humani obferuatorem facile agnolces. Haud quidem me fugit, multos efle, qui verborum vbertate poeticaque audacia Aefchylo, orationis vero maieflate atque dignitate Sophocle inferiorem putent Euripidem noflrum : quorum fententiae tantum abeft, vt me oppo nam , vt potius meum ipfius calculum ei adiiciam. At enim uero, quem fugiat ingeniorum diuerfitas fortunaeque in iis effingendis poteflas? Quis nefeiat diuerfas animi do tes, quibus exornatus in rebus quibusdam vnus alteri ex cellere poteft, dum ipfe ab eodem in aliis fuperatur ? Foret fane iniquum , praeflantia poetae vna tantum ex parte confiderata, meritis alterius omne ftatim pretium detrahere; et fi quid fentio, ille demum de iudicii dex teritate gloriari potefl, qui feriptori, probe perpenfis vi tiis cius atque virtutibus, palmam debitam porrigat. Vix cre-
I
X
xlvii
credo, Euripidem in hoc certamine, vel in hac, de qua agimus, fabula, inferiorem efle difceflurum. Tanta enim in adumbrando triflijlimo fane argumento vfus efl feli citate, tam viuidis Hecubae miferrimae infortunia inuidamque Polyxenes animi nobilitatem depinxit coloribus, vt vel hominem omnis boni atque venufli fenfus exper tem huius fabulae ledione emolfiri pofle contendam. Exciderem fcopo praefixo, fi in exponendo quem fecutus efl poeta, argumenti ordine charaderumque pidura diutius verfari vellem, quum mihi diuerfas veterum narrationes de hifloria, quae in hoc dramate fundamenti loco fubiacet, excutere propofitum fit. Decedo itaque inuitus licet e campo amoeniflimo, praecipuas Euripidis in fabulae fuae hifloria, ali aliis feriptoribus difcefliones breuiter expoliturus. Primus, qui in hoc dramate nobis occurrit, efl Po lydorus, minimus Priami ex Hecuba filius, quem pater, faluti eius metuens, clam ad Polymeflorem Thraciae re gem fibi amicum eumque hofpitem cum multo argento miferat, .vt futuro Troiae fuorumque excidio fuperftes eflet. Expugnato Ilio atque vaflato, Polymeflor auri fame correptus puerum obtruncat et in mare abiicit, cuius corpus a fludibus agitatum et in littus eiedum’, moranti bus tunc temporis in Cherrhonefo Achaeis, a ferua Troa de reperitur et ad dominam matremque Hecubam adfertur. Sic rem narrat Euripides v. i - 30. et 678 - 685. eu mque fecutum videmus Firgilium in Aeneid. L. IIL v. 45 - 55. cum Ouidio in Metamorph. L. XIII. v. 430 - 440. in eo tantum a noftro diflentiente, quod ibi v. 537. ipfa Hecuba Jdfpicit eiettum Polydori in littore corpus Fattaque Tbreiiciis ingentia vulnera telis. Paulo aliter litterisconfignauit fata Polydori Dictys Cretenfisy
fcu quisquis confecerit libellum fub nomine cius vulgatum, qui Fria-
xlvhi Priamiden a Graecis ante ipfa Troiae moenia lapidibus obru tum et ab rege Idaeo matri Hecubae reportatum tradit cap. XXVII. Difcedit a Didye Hyginus apud quem Polymeftorem pro Polydoro fuum ipfius filium Deiphilum occidifle, ipfumque Thraciae regem pollea a Polyaoro lumini bus priuatum et interfedum eile legimus fab.CIX. Ab vtroque diuerfus efl teflis in hac re grauiflimus, Homerus, fecundum quem Polydorus Priami fuit ex Laothoe filius, 11. XXII. v. 46 - 48. ipfo fub Troiae moenia certamine ab Aehille telo transfixus, II.XX. v. 413. Fuere quidem, qui hunc Laothoes Polydorum fpurium tantum Priami filium et ab Hecubae eiusdem nominis filio probe fecernendum e fle credidi flent, cui fententiae inter alios etiam fauit Hedericb in Lexico mytbologico Lipf. 1770. p. 2046. At quo minus haec opinio veritatis fpeciem mentiri poffit, impedit adcuratior Polydori in Homero et Euripide defcriptio. Vterque poeta eum natu minimum inter Pria. «nl filios adpellat: II. XX. 409. pie-rci 7Toiai veooTXToc esrxe yovoio- Hec. v. 13. ved>rxros J’$v : vterque Priamo eum cariflimum fuifle adfirmat, Hom. l.c. koii oi [ityccjM)] (fllKTocTcs etrxe , Hec. v. 4 -12. ita vt alterutrum neceflario a veritate deflexifle flatuendum fit. Quodfi vero in vtriusque fcriptoris x^io7ri^'iocv adcuratius inquiri mus, Euflatbiique fcholia ad 1. c. Homeri conferimus, in qurbus legitur z fceov de, cri 0 /xev O/Mifoff Ilokv$wf>ov ot$e tc Ztov ng&plbiv vexrxrov ev 7recrovTx. ‘O/ Je / cfS-’ OjUf^ov, ev ois Koti ''fLv%i7r$ns ■ > olkkcc 7Te^i IIoAuJcJ•^ou ^uAAoutr/, xx'i oTi 0 fxtv 7T06gx T qis oiWcis I I gAuJiw■qos Ityelpov qv net} E xcias x. t . A. tunc prono alueo lententia fluere videtur, Hecubae Polydorum, fiue totum deberi Tragicorum ingenio, fiue, quod verius puto, iam a cyclicis celebratum fuifle poetis, e quibus demum fequioris aeui fcriptores fuas de Polydoro narrationes cffinxiflent et adumbrauiflent.
Poft
XLIX. Pofl fata Polydori flatim in Euripidis Hecuba confideranda venit Polyxena eiusque ad Achillis fepulcrum im m olatio: vbi ante omnia notandum eft, Pelidae tumu lum a poeta noflro transferri in Cherfonefum T h ra ciae , cum ex omnibus, quos confulere licuit feriptorib u s, conflet, exflrudum fuifle illum ab Achaeis in Sigaeo promontorio. Tefles habemus, Ciceronem in oratpro Archia c. X. aliumque omni fide digniflimum, Stra bonem G eographum , qui fuo adhuc tempore Achillis tu mulum in Sigaeo exflitifle feribit L.XIII. p. 8 9 . -ed. .41meloueen. rov ptv 'Kyph-sais k#/ isgov x&j pvripx itqcs t m Siycuto- Hxrqoxhov de xcq A.VTiKo%ov /xv^/xat x . n&f ey x y l£ o v a i 0/ IA<«$- Kcy T outm xcq ra> ’A<xvri. Idem fere, Achillis nempe et Patrocli reliquias in vrna aurea conditas iacere in Sigaeo, teflatur Fl. PhiloJlratus in vita Apollonii L. IV. c. 16. fecutus Homerum in Od. n . 74. feqq. -qui %yj<reov xptyiCpoffix, Vul cani opus Ev r u roi KGtTou, Aevx’ o^ex, (floudip A^2Asu lA lydx de HxrgcxAoio Mevo/rxdxo S xvovtos -. ab Achaeis in Hellefponti littore defofliim et monumento ornatum fuifle cecinit. In Rhoeteis littoribus fitum fuiffe tumulum Achilleum, docet Seneca in T road. v. 1121. Tumulumque ylcbillis. Huius extremum latus R b o e t e a leni verberant fluctu vada. quo vero in loco vel metro aliquid tribuendum cenfeo, vt Rhoetea littora pro Troianis pofuerit poeta (fuit enim R hoeteum , vrbs T ro a d is, hodie Cap - Barbieri didaj vel Tragicum lapfum efle exiftimo, cum ifla vada non Achillis , fed Aiacis fepulcro illuflria fuiflent. Cfrtr. P . Mela L .I. c. 18. Ex omnibus hisce proborum feriptorum teflimoniis de loco Pelidae cineres claudente fatis confla b it, eoque magis obferuanda erit Euripidis a veritate hig florica
flories difccflio. Cum enim ab illo v. 57. narratum le gim us, Achillis idolum de negledis inferiis conqueflum, Areiuis in reditu Thraciam reliduris adparuifle, vitro feq uitur, fecundum poetam vel ipfum Pelidae tumulum in Cherfonefo fitum , vel heroi iam ante T roiam fepulto a popularibus ibi cenotaphium exftrudum fuifle. In vtraque fidione carpendus videtur Euripides et de interrupta auditorum illufione in deformanda rei omnibus coaeuis fuis notiflimae veritate criminandus. At enimuero fi to tam Tragoediam adeuratius infpexerimus, atque videri mus , fcenam fabulae propterea p'oni in C herfonefo, vt amborum liberorum caede vno die audita maiori triftitia adficiatur Hecuba, fimulque Polymeflor in medium pro duci queat, tunc facile veniam dabimus poetae, et ab om ni temeritatis fufpicione cum liberabimus. Polyxenam , Priami ex Hecuba filiam , Apollod. L .III. c.12. §.5. formofiflimamque fuifle viiginem , quae non corporis folum venuflate, Dares c. XII. qua ipfain forte Helenam aequare potuiflet, Dictys L. II. c. 25. fq. fed nobili etiam animi ingenuitate atque celfitate, vid. not. ad v. 562. plerasque Troades fuperauiflet, de hac re omnes fere feriptores confentiunt. Neque de im molatio ne eius, quod mihi notum f it, veterum quisquam dubitauit praeter Philo/lratum , qui eam non ab Achiuis iuguJatam fuifle, fed fponte ad tumulum accedentem, ad fuum erga Achillem amorem fignificandum flrido gladio incubuifle teflatur, in loco mox laudando et in vita ApolL L.1V. c. 16. Conf. Aufon. Epigr. H er.26. Quae quidem narratio, quamuis ad Peliden tantum caedis inuidia libe randum compofita videatur, mutui tamen amoris iniicit m entionem , quo Achilles et Polyxena fe inuicem vario modo profecuti dicuntur a veteribus. T radit enim Pbiloftratus in Heroic. c.XIX. n. 11. Polyxenam ex more T roiano, quo liberi natu minimi patrem com itabantur, cum
cum Priamo ad Achillem efle profectam, vt de H edoris corpore redimendo ageretur: Peliden amore Polyxenae captum nuptias fibi padum efle, hac conditione, vt ab Ilio deduceret Achaeos. Priamum diflulifle nuptias, ha bente fidem Achille, et cum ad iuramentum ob iflud negotium praeflandum in templo Tym braeo comparuiflet, inermem a Paride infidiis efle circumuentum. Sic fere etiam Seruius ad Aen. III. v. 322. nifi quod Polyxenam ab Achille, dum circa muros Troiae bellum gereret, vifam, adamatam et conditione pacis in matrimonium poftulatam fuifle fcribit. Simile quid refert H yginus, fab. CX. an. tcceflorum vefligia premens, qui tamen adcuratius de hac re non agit. Huic tamen narrationi, quam dubiae tan tum fidei audores propofuerunt, multa omnino aduerfantur argumenta. Primum enim vix accidere poterat, vt Priamus mori temporis fui inepto et probabiliter fido obtemperans adeo omnem prudentiae et verecundiae fenfum ex-uiflet, vt filiam tam formofam in caftra Graeco rum fecum fumeret, quod Homerus certe filentio non praetermififlet: neque Achilles, in fumma licet moenium vicinitate obambulans, Polyxenam in turrium fafligio flantem , propius intueri poterat; deinde imperatores ex ercitus, Agamemnon et M enelaus, Achilli iam infenfi, propter nouas nuptias ad pacem cum Troianis ineundam om nino vix commouendi fuiflent. Caret praeterea com mentum iflud audoris idonei fide: apud Euripidem certe, vt ad v. 612. docuimus, nufpiam ad Achillis defponfationem cum Polyxena refpicitur, quamuis varia dramatis loca et inprimis moribundae virginis oratio egregiam huius amoris comminifcendi occafionem fuppedTitaflent. Ex eadem hacce fidi amoris narratione fluxit nouum commentum, morientem nimirum petiifle Achillem, vt T ro ia d eu id a, Polyxena ad fepulcrum eius im molaretur: Calchas en im , ex Euripidis aliorumque fide, de voce in Pelidae tumulo audita confultus, perfuafit Achaeis, vt g 2 regiae
LII regiae virginis fanguine irafcentes manes definirent. Otiidius tantum Achillem humo late rupta exeuntem minaci vultu edixifle canit: Placet Achilleos mattata Polyxena manes. Metam. L.XIII. v.458. quod vel propterea ert notandum, quia totum locum in reliquis adeo ex adumbratione Eu ripidea effinxit, vt in litore etiam Threiicio- Polyxenam immolatam efle traderet. In digna huius immolationis repraefentatione multi celebresque olim pictores artem fiiam exercuerant, terte Paufan. Phoc. c. XXV. p.659. ed. Kuehn. Quae tamen apud nos circumferuntur imagines (in Lipperti Dadyl. Chii. fec. 153 - 155. Winkelmann. monum. antich. ined. n. 144. p. 191.) Euripidis mentem non referunt. Polymertor, feu, vt alii malunt, Polymnertor, Thra ciae rex, Priami ex Iliona filia gener, Polydorum adfinem curae fuae commiflum, dirutis Troiae moeniis, oc cidit, in mare abiecit atque auro fuo' potitus ert, tortibus Euripide, Virgilio in nobiliflimo epifodio a4en. III. v. 49. fqq-. et Ouidio 1. I. v. 430. fq. Aliter Hyginus f. CIX. qui Achaeos Priami prolem exrtirpaturos, Troia iam capta et Aftyanacle de muro deiedlo, legatos ad Polymertorem mififfe feribit, qui Ele&ram, Agamemnonis filiam, ei in matrimonium pollicerentur, aurique magnam copiam, fi Polydorum interfeciflet: Thracem legatos non rep.udiauiffe, fed occidifle filium fuutn Deiphilum, quem Polydo rum putabat. Difcedit ab Hygino Dictys, qui eo tem pore, quo Aiax Telamonius Cherlonefum Thracicum infeftauit, Polydorum mercedem pacis, Achaeis ad conci liandos hortium animos a Polymeftore traditum et ab il. iis interfectum efle tradit. Huic tamen tertimonio tota fabulae ratio repugnat. Hecuba
L Itt H ecuba, filia D ym antis, Thraciae regis, ex Home ri teflimonio 11. VI. v .713. Ciflei, Thracum regis, A e n .N . v. 537. fqq. ex Euripidis et H ygini, Sangorii flu minis ex Appollodori fide L. III. c. 12. n. 5. matre Metop c , fcu incerta, Sueton. Tiber. c. 70. forma egregia Dar.. c. 12. mulierum cafliflima, Hygin. £256. fecunda Priami v x o r, ob Luminas miferias, ex fuis, infantumque malis captas, immortalis efl. Poft vindi&am a Polymeftore fum tam , cum Thraces refeiuiflent, regem fuuin excaecatum elTe, coeperunt eam perfequi et conantem in malutn adfcendere, vt iftic tuta eifet ab id u lapidum , deiecerunt et lapidibus obruerunt. Graeci lapides ab illa amouentes, canem repererunt et in hanc illam mutatam fuilfe credi derunt. Ouid. M etam. L. XIII. v. 966. fqq. Alii referunt, illam , cum captiua duceretur ab Vlyffe,- et cadauer Poly dori agnouiflet, flendo in canem efle conuerfam, cum fe in mare praecipitare vellet. Hygin. £ xii. Seru. ad A en. III. v. 5. Alii Hecubam propter conuicia in Achaeos effufa, Carchefio deiedam teftantur. Hoc quidem extra omnem dubitationis aleam pofitum videtur, Hecubam, ob perpetuos fletus et lamentationes canem adpellatam et pofl m ortem adhuc nvvos nomine infignitam fuifle. Cic. Tufcul. Quaeji. L. III. c.26. Hecubam autem putant, pro pter animi acerbitatem quandam et rabiem, fingi in canem efie conuerfam. Nouerunt adhuc Strabo et Pollux V.45. Cherfonefi prom ontorium , cui nomen Kvvor otj/xos, Hecubaeque . tumulum in eo. Pompon. Mela. L. II. c. 2. E,fi in Hellefponto et Cynojfema, tumulus Hecubae, fiue ex figura c a n i s i n quam conuerfa traditur, fiue ex fo r tuna ■> in quam deciderat, humili nomine accepto. Ad IA/ou fidem Hecuba ab Apolline in Lyciam de ducitur. Paufan. X. c. 27. Haec fere funt potiflima fata perfonarum , quibus in fabula noflra primas partes dedit poeta, feriptorumque. in g 3 illis
LIV
--------------
rliis enarrandis diuerfitates, quas hic curiofius excutere et copiofius dilucidare vifum e f t, n o n , vt res nouas in me. dium proferremus, quod hic vel poflulare ridiculum effe t, neque vt omnia ad iudicium fcuerius rcuocantes, hi. florici partes ageremus, fed vt velut in tabella dcpidum exhiberemus, quod in adornanda fabula fua eligendum atque reficiendum putauit poeta, dramati fuo, quoad eius fieri p o tuit, vnitatem atque probabilitatem conciliaturus. EX C V R SV S De
p r o lo g is
II.
E u r ip i d \e i s .
Quae Donatus aliique Grammatici de prologis di-fputauerunt, ea non tam ad tragoediarum , quam comoediarum prooemia fpedant. Diftinguendum itaque eft tironibus inter prologos comicos atque tragicos. Prologus comi cus en praefatio quaedam fabulae, in quo vel poeta excufatur, vel fabula commendatur, et cuius quatuor aiunt elle fpecies: w so it m o v , com mcndatitium, quo fabula, vel poeta laudatur: ocva(f)o^Kov , relatiuum , quo aut maledida aduerfario, aut gratiae populo referuntur: ivrodetik c v , fabulae argumentum exponentem , fiue omnia haec in fe continentem. Quum Ariftopbanes carcat prologis, omnia illa ad prologos Plautinos et T e rentianos exigenda funt. Ab his toto coelo differunt prologi tragici, primam dramatis partem conftituentes, qua ea, quae fabulae adionem antecedunt, narran tu r, perfonae et res obfcuriores illuflrantur, fpedatores autem ad res gerendas et potiora tragoediae euenta praeparantur. Debetur autem infignis haec dramatis an tiqui amplificatio Aefcbylo ■> qui tefte Kriftot. poet. c. IV. p. 30. ed. Harl. 7rfo ro s rov Koyov nparrMjoivwiv 7rccpetrnevocae, primus inflituit prologum. Quod quidem inftitutum non vtile folum et com m odum , fed ad prifcam tragoediae oeconomiam omnino erat neceflarium. Quum enim
--------------
LV
enim poetae fabularum materiam ex m ythis, maiorum commentis atque rebus geflis defumfiflent, quarum fcicntia quidem nemini ciuium defuerat et quarum ignorantia potius turpitudine ciuili coniunda fum et, quae tamen propter indudos traditionis et poeticae adumbrationis co lores diuerfas formas induerant: in prologo ante omnia oftendenduin erat auditoribus, quam narrationem in vfum fuum conuertiflet Tragicus et quibus limitibus dramatis au d o r circumfcripfiflet fabulae ambitum. Adparet exin de , quare Aefchylus , cum argumentum exterum et minus tritum tra d aret, vt in Perfis, argumentum vberius ex plicuerit in prologo, vt nim irum , animis fpedatorum praeparatis, omnia facili et expedito ordine fibi fuccederent. Sophocles, perfedior iam et confummatior poeta, prologos diferte non praefixit fabulis fuis: qui tamen Tra chiniarum et Philo fatis initium adcuratius perlegerit, parum id a prologis noflri diuerfum efle reperiet. Eu ripides autem omnia dramata fua, ne Iphigenia quidem in Aulide excepta, vid. v. 49 - 114. ornauit prologo, vt fummam argumenti paucis verfibus ante oculos poneret auditoribus,, vt illos ad futuram tragoediae euolutionem praepararet, ne euentis inexfpedatis, fubitaneis et violen tis obruantur magis,, quam moueantur, et vt Diis deni que manibusque in medium prolatis, qui vel nutu res futuras vaticinarentur, maiorem dignitatem et reuerentiani conciliaret fabulae. Quum enim ea fit generis humani conditio, vt res futuras, ex vaticinio eueniendas, etiamfi malas, maiori tamen cum admiratione videant, quam praefentes bene conflitutas (cfr. Heyne ad Virg. praef. T . II. pag. CXVIQ, nihil aptius fane eiusmodi prologis eligi poterat, tam ad poetam inflamm andum, quam auditores commouendos. Nequeo itaque illorum fententiae fubfcribere, qui falua fabulae integritate prologos abefle pofle fiatuunt: qnodfi enim , prima hacce parte refcifia, integrum adhuc drama remanere exiflimeturT mani..
LVI
-----------
manifefttnn cft, rem ex noftro magis, quam veterum fenlu diiudicari. Ex his omnibus patet, quam parum Gallorum quorundam tribuendum fit obiedionibus, qui prologis Euripideis, quod res in fabula gerendas antici, pent, fpedatorem ca priuari voluptate contendunt, quae ex auida exfpedatione inopinatorum euentorum capi foleat. Vide inmortalis LeJJingii Dramaturgiam, T . I. p. 8r. fqq. Najlii^ acuti Euripidis defenforis, obferuationes in rem tragicam Graecorum §.20. et fi dignam putaueris, noftram aanotationem ad verfionein Hecubae, pag. 87. fq. Haec in praefentia fufficiant: copiofiorem de prologis Euripideis difputationem, quibus fingula luflrare decreuimus, in aliam occationem reiicere cogimur.
EX C V R SV S III. De
T erra
S o m n io r u m
m a tr e ,
7ToTylcc %Sdv, Me\ocyo7rTe^uyci)v pdre(? oyelgav, Verfus decantatifiimi, quibus fomniorum horrore perter rita nodurnas vifiones abominatur regia anus, Terram compellans precibus, quam cultu diuino faepius honora tam legimus apud veteres. Xenopb. Cyrop. L.III. c. 3. p. 182. ed. Tbieme, vbi de Cyro cum exercitu Aflyriam ingrediente feribitur: ene7 ocu x&j iXda-Kero %oa7s ngy &ecvc Svalaic. Pbiloct. v. 391. o^e^e^oc 7r<xp^wrct T a , potref aurou Aios- Omitto nunc quaeftionem, quare Tellurem inuocauerit Hecuba, cum Soli alias fomnia enar rare confueuiffent veteres, ex Sophoclis teftimonio, Eledr. v. 424. HA/® Je/xyuov rovvccf?, vbi Schol. ro7s yd(? 7Ta\ccio7s edos rjv, o67rovfQ7ri<x£opevov£ ra> H\iaj r d ovetfocra: id potius indagaturus, cur Terram poeta fingat matrem Somniorum, quae a Nocte fola, fine vilius con cubitu progenita elle, nemo nefeit Hefiodi ledor. Tbeog, v. 211. iq. Ttxe er/xre Je (puAoy Ovr/f®v, Ouwipfi&e7<ro6 ded rlne Nv£ fyefieyvti' Quae Scholia-
- -------
Lvn
fles ad noflrum locum explicandum attulit, ea ita fere funt com parata, vt rifum magis moucrent, quam defiderio le do ru m fatisfacere poflent. twv ovsigwv stes r^v y>Jv, o n ek pfv T/is yvis cci r^c(J)x'i, ex de rwv t ^ c(^mv 01 um ci, EX TWV U7TVC0V 01 OVE1^01 ‘ y fc OC^CC 01 ovei^ oC. quod quidem eft, Dialedicum explicare, non poetam. Repudiatis itaque illorum opinionibus, qui ex Tellure fomnia pronata efle volunt, quia e x - vmbrae terreflris repercuflu nox exfiflat, obiturorum phantafmat;im procreatrix, Scbol. prior ad Hec. v.71. feu quod Je? eundum diuifionem fomniorum H om ericam , OdyJJ'. XIX. v. 565. fqq. et Virgilianam, A en eid .V l. v. 692. fqq. in vera, cVE^ove ovgxviovs, et falfa, xSovlous;, inanes vifiones e terra proueniant, Eufiatb. ad 1. 1. p. 713. I.49. ed. Baf. exinde poeticae adumbrationis originem deducendam efle puto, quod Orcus Homeri, in cuius faucibus haere bant Somnia, O dyff.XXIV. v. 12. in extrema Italiae occi dentalis parte litus erat, vt itaque Tellus, vera inferorum et vifionum fedes, ornate fomniorum genetrix dici poffet. Communis minimum obtinuit regionum Orientis perfuafio, non fpedra folum et phantahnata, fed augufliores etiam vifiones, DTiSr i . Sam. XXVIII. 13. e terra prouenire et efcendere, ex cuius vfu forfan Euripides etiam locutioni fuae venuflatem et colorem addidit. Cui tamen haec aliena et longius remota videantur, illi per me me fulpicari licet, T e rra m , vmbrarum genetricem, ex poetica ratione Somniorum matrem adpellatam efle. Quidquid fit, Euripides certe ob hanc fidionem fugillatus efl ab Ariftopbane in Ranis v. 1366. fqq. vvxros KE\cuvo<pooris Of^Dvot, riva, poi Jv^vov Ovsi^ov e£ ccCpoovovc, Tr^otrTToAov, MeAos/ras vuxrcr MeyaAoustXfiVT» j
h
EX-
V VIII. EX CV RSV S D e
1 o u e
IV .
f u p p l i c e.
V. 345. rov epov /rJa/ov h i a , effugifli Jupplicationes meas. Mane interpretationem etiam a Scholiafta commendari video: EK7Ft^)evyccc rrjv Eptfjy tuealccv. Supplices aliique, qui enixe quid rogabant, per numen A/os- ixea/ou auxilium implorabant, vt Philoctetes apud Sopb. v. 484- vevaoy, TTfor otvrov T^vos fatriov, texvov 9re/aStfrt. His repulfam dare, fi adnui poterat precibus eorum , fummum nefas exiflimabatur. De aliis iisque multis Iouis cognominibus nota res eft: notandum tamen videtur, ea femper a fupplicum conditione precumque ratione' originem traxiffe, luuabit varias eius adpofitiones, quantum ex Tragicorum ledione m em ini, huc ad. pofuifle. A/c* wxKTcc habet Aefcbylus ex repraefentatione H om erica, Perf. v. 264. fyjyfciov, Agam. v. 712. «AeSept. c. Tbeb. v. 8- ‘5'aJowoy, v. 519. Eumen. v .g jh . fceviov, Agam . v. 61. Pp&twv, Sopb. A i. v. 492. Tracb. v. 1188- t qcTtocior, v.303. F^kiov , Antig. v. 487- £ uj' cm/xoj' , v. 659. Oedip. Coi. v. 1605. quibus (plhiov 9 ETcuqeiov, aliasque facile ad dere poffemus. EX CV RSV S De
d u p l i ce
fa b u la e
V. a c tio n e .
Ad v. 654. Vilitatem tem poris, loci et adionis in. fer praecipuas dramatis virtutes effe numerandas, nemi nem latet huius rei fcientia vel mediocriter imbutum. Priorum alterutra fi laefa, aut minus anxie obferuata fit, ignofei poterit poetae: contra vltimam fi offenderit, nul lo modo excufandus eff Exinde patet, maximi mom en ti effe criminationem, Euripidi a multis acutiflimis viris iniedam , quod nimirum in Hecuba adeo vnitatem adio-
LIX nis neglcxiflct, vt duplicem fabulam, Polyxenae im m o lationem et Polydori caedem in medium proferret. Iluic argumento nouum infuper addere pollemus neruum , fi Polymeftoris excaecationem a fato Polydori feparantes, triplicem ftatuamus dramati inefle adionetn,, quarum lin gula tragoediae materiem fuppeditauiflet. At enim uero, priusquam poetam tam turpiter lapfum efle pronuntiemus, ne quid temere ftatuatur, duplex expedienda erit disquifitio : prim um , quale argumentum fibi tradandum fumferit Euripides? deinde, num diuerfae narratio nes iflae inter fe cohaereant et principi adioni fubiedae fin t, nec ne. Atqde hic vitro fluit lententia, quod ad primam attinet quaeftionem : exponi in hac fabula prae cipuas Hecubae, regia dignitate paulo ante deiedae, ca lamitates et ntiferias, quibus vno die ac loco opprimi atque percelli poterat Hoc argumentum fibi effingen dum et adumbrandum propofuerat Euripides, nec ab il lo vnquarn deflexit et in transuerfum abripi fe paflus eft. Quod fi autem hoc confilio plures congelfit euentus, vt regiam anum variis quidem aerumnis tadam videamus, animi tamen fui praefentiam et magnitudinem vbique adm irem ur, Audio h o c , et probante ipfo Ariftotele, fad u m arbitror, qui Poet. c. XIII. fiei rr,v cuv&eaiv eivxi rrjs x x J k .lw rgxycoM xc, x7r\ijv , cc ^x 7r£7rteypdt vyv, «5^ rxvrriv (flc&eqdv eKesivwv eivxi pu/w nw v. Pari fucceflu ad alteram quaeftionem refpondcri poterit. Polyxenae im m olatio, Polydori in litus eietfli inuentio, Polymeftoris aduocatio et occaecatio, omnia tam ardo vinculo coniunda, tam egregie poetae ingenio fubada et confilio tot-ius fabulae fubieda lu n t, v t, fi adcuratius perfpexeris, non nifi vnarn adionetn efficiant Vid. v. 609. v. 877- 882. ibique notata. Immolata Polyxena, ferua mittitur ad litus, vt lauacra marina adferat: ibi repetitur Polydori cadauer et adportatur: mater defperabunda pri m u m , ftupet, p lorat, effundit querelas, narrat Agamemh 2 noni
I.X noni iniuriam libi ab hofpitc illatam, capit vindidae confilium , aduocat Polymeftorem, quem inlidiis circumuenit, liberisque fuis occifis, luminibus priuat. His omnibus rite perpenfis, Euripidem , nili defendi, excufari tamen po lle, m ihi perfuafum habeo.
EXCVRSVS Obiettiones
quaedam
VI.
redarguuntur.
Inter innumera Reiskii de literis Graecis merita, quae gratilfima femper memoria recolet pofteritas, etiam Euripidi operam et fagacitatem fuam 'dicauerat vir eruditilTunus. Donauit enim Tragicum nofiium , praeter animaduerliones fuas , etiam obferuationibus quibusdam in recenlu editionis Euripidis Patauinae (^ c ta Erud. a. 1748. p. 545. f q q .), quas, cum ad Hecubam pertineant et vitia nonnulla perftringant, quae in fabula hacce deprehendilTe fibi vifus eft vir alias acutilfimus, paucis attingere con ditui. Perfequitur autem decem vitia a poeta in dramate noftra commifla, quorum lingula, vindiciis debitis fubfiratis, hic commemorabimus. Adfirmatur I. non obferuatam ejje loci •unitatem , cum Jcena Jjmul in ^Ifia f i t et Europa. Hanc criminationem iam 1’u pra diluimus Exc. I. vbi vel ex imitatione Ouidiana Met. X I I I . 1. mem. oftendi potuiffet, fcenam fabulae in Cherfonefo effe col locandam. Carpitur II. quod Polydorus ante tres dies mortuus prologum recitet, cum Stygem femel transgrejfis redire non licuijjet. Nolumus hic difputare, num opinio illa iam aeuo Homerico obtinuerit ? hoc autem obferuare attinet, Polydorum nondum fuiile fepultum, quapro pter Stygem etiam tranfire non potuit. Perflringitur III. poeta, quod colloquium v. 100. fqq. a choro longius et cum defectu omnis 7rxSous inftituatur. Sermonem chori optime elle adumbratum, ego mihi habeo perluafu m ::
-------------
LXl
fum : narratur enim confilium Achaeorum de immolanda Polyxena, quod coloribus ct verborum fuco exornare omnino fuilTet alienum. Obiicitur IV. chorum non confo» lari Hecubam. Prudentius v. 146. hortatur dominam cho ru s, vt adeat templa ct precibus hoc malum a filia auerruncet: in malis enim imminentibus neque confolari alios, neque folamen accipere poflumus. V. Parum verifimiliter fin g i, quod Polyxenae caedes adeo breui per agi potuiffet tempore. Hoc argumentum melius occupauiflet locum fuum v. 1010 - 1020. Polyxena commode omnino poterat im m olari, cum chorus v. 444 - 434. in. ter tibiarum flatus lento cantu et inceflu quadraginta verfus recitaret eosque forian repeteret. VI. Frigidum ejfe Hecubae refponfum v. 774. Contrarium patebit ex nota ad h. 1. (v.7 73) VII. Regis Thraciae aduentum impro babilem effe. Vid. v. 951. et notata ad v. 941. fqq. VIII. Liberos Thracis confilio, quod Hecuba v. 994. indicat, ineptos fu ijfe , quippe infantes. Aetatem liberorum non vitra feptem vel o d o adfurrexifle annos, exinde clarum efl, quod manibus tenebantur a Troadibus v. 1144. Man dare tamen iam poterant memoriae propter aetatem auri defoflronem, atque hoc folum fuerat Hecubae confilium. IX. Polymejlorem caecum agnofcere Agamemnonem, quem battenus nunquam viderat. Quis autem adffrmet, eum nunquam antea fuifle confpeduin a Thrace in Euripo et priufquarn adiret T roiam ? et quam facile homines noti agnofeuntur voce? X. Fabulae initium trifle ejfe, finem laetiorem: ad quod genus fabularum itaque baec re ferenda f i t , non patere. Nuin Polymeftoris excaecatio et vaticinium de Hecubae transfiguratione et de caede Caflandrae et Agamemnonis laeta fint euenta, alii iudiccnt: vid. ad v. 1243. Hoc certe adparet, omnes iflas obiediones, fi non dilui, tamen valde pofle infirmari..
KKL ANGAE T Y P IS
K V N S T M A N N IA N IS