DE BOTTELAER Maandblad van de Bier- & Wijngilde Alken 23° jaargang Nr. 04
April 2020
Afdeling van het VAW
Inhoud: - Kalender 2020 (onder voorbehoud) - Bier: Testvergisting - Wijn: Wintersnoei bij Benoit. Wat moet er nog gebeuren voor we gaan bottelen
- Allerlei: Nota van het bestuur
____________________________________________ Kalender 2020 Vrijdag 15 mei :
Vergadering bierbrouwen – proeven amberbier Vrijdag 19 juni : Verzorging wijngaard in de zomer + ontbladeren Vrijdag 18 september : Oogstvoorbereiding voor de druiventeelt Zaterdag 3 oktober :
Appels plukken om 8.00 u
Vrijdag 16 oktober :
Proeven donkere bieren + bierthema
Vrijdag 23 oktober :
Appels wassen om 13.00 u
Zaterdag 24 oktober :
Appels persen
Vrijdag 20 november :
Vragenavond over bier en wijn
Vrijdag 4 december :
Hapjes – avond om 18.30 Receptie met hapjes
om 8.00 u
2
Voorwoord: 22 maart Ik weet niet hoe het met jullie gesteld is, maar ik zit al meer dan een week in “lockdown”, in afzondering. Mijn kinderen brengen mij de boodschappen. Het is hier nog nooit zo rustig geweest, altijd springt er anders wel iemand binnen, om ‘met mate(n)’ een lekker biertje of een fris glas wijn te drinken. Niet meer dus. Alleen drinken is toch dat niet, ik denk dat het minder goed smaakt omdat je dan niet kan stoefen over hetgeen je de mensen voorschotelt. Ook geen vergaderingen meer tot nader order, het zal afwachten zijn tot de Coronavirus uitgeroeid is en dat zal nog niet voor direct zijn. Ik heb de kalender maar laten staan; hoop doet leven. We hebben de laatste dagen wel goed weer gehad en veel in de tuin
en de wijngaard kunnen werken. Alles is gesnoeid, en de kippen van Stan hebben mijn borders proper gekrabd. Deze waren een maand op verlof terwijl hun baasje lekker in de Spaanse zon lag. Spijtig zijn ze ondertussen terug naar hun thuis. Ze legden wel superlekkere eikes; ik denk van zelf ook terug enkele kippen te 3
houden. Ik heb de druivelaars wel al besproeid met een parafine preparaat om de eieren van eventuele parasieten die in de ontluikende knoppen zitten, te vernietigen. Nu nog mijn serre een voorjaarsbeurt geven en we zijn klaar voor de komst van de lente DH __________________________________________ 4
Bier: Testgisting forceren Heb je dat ook al gehad dat je bier niet ver genoeg uitgist. Dat het precies blijft hangen op 1020...De vraag is, is het bier nog aan het vergisten of is het uitgegist? In een ideale wereld kun je berekenen waar je eind SG op uit zou moeten komen, maar de gist en het soort suikers in de wort kunnen soms een eigen wil hebben. Veel Excel rekenbladen berekenen een te verwachtten eind SG gebaseerd op de schijnbare vergistingsgraad van de giststam, een gemiddelde vergistbaarheid van de suikers uit de granen en het maisch-schema dat is gebruikt. Dit is natuurlijk geen exacte wetenschap want er kan van alles gebeuren tijdens de vergisting. Best is om jezelf enkele vragen te stellen: is het een brouw-, of een vergistings-probleem? Zijn mijn maisch-temperaturen juist? Heb ik genoeg gist gebruikt, of is het toch nog iets anders? Een geforceerde gistingstest doen kan je helpen snel antwoord te krijgen en een beter beeld geven waar je probleem ligt. Geforceerde vergistingstest Is een snelle manier om problemen op te lossen als je niet het verwachte soortelijk gewicht (SG) bereikt hebt. Binnen een goed half uur kan je een test opzetten en laat je binnen ongeveer twee dagen weten hoe ver je bier maximaal kan vergisten. De enige voorwaarde is dat je moet starten wanneer je je bier aan het brouwen bent, en niet nadat je met een onvoldoende uitgegist bier zit. Om de test uit te voeren hebben we het volgende nodig: Een glazen pot van 1 liter en alu folie om af te dekken; Een roerplaat met een magnetische roerstaaf. Een hydrometer, een maatcilinder. ½ Liter wort en 25 ml. van dezelfde gist ofwel 3 gr. droge gist indien dit gebruikt werd.
5
Hoe gaan we tewerk: Het belangrijkste is zuiver te werken om geen besmetting te krijgen. Verzamel 500 ml gekoelde wort uit je vergistingsvat. Als je de gist al hebt toegevoegd is dat geen probleem, voeg er gewoon meer aan toe. Giet ongeveer 100 ml van je monster in een maatcilinder met een hydrometer en noteer het SG. Normaal moet dit hetzelfde zijn als het SG in je vergistingsvat. Je wil namelijk dat het
6
geforceerde gistmonster representatief is voor de wort in de hoofdvergisting. Soms is dit niet het geval doordat het wort in het vergistingsvat niet goed is gemengd. Voeg de roerstaaf en gist toe aan het resterende 400 ml monster in de glazen pot. Voeg voldoende gist toe, als vuistregel 5 tot 10 maal de hoeveelheid in je hoofdvergisting. Als je gebruik maakt van korrelgist is dat ongeveer 2 Ă 3 gram. In geval van vloeibare gist is dat moeilijker te bepalen omdat het ook het wort iets verdunt. Zorg er in ieder geval voor dat je goed geconcentreerde gist toevoegt ( van op de bodem.): 15 tot 25 ml is voldoende Het komt er op aan dat je voldoende gist toevoegt om onvolledige gisting door onvoldoende of gestreste gist uit te sluiten. Zet je roerplaat aan en zet deze op een warme plaats, bij voorkeur rond de 25 graden. De warmte helpt het proces te versnellen, maar is niet van vitaal belang. Toevoegen van veel gist en continu roeren zal een veel snellere gisting tot gevolg hebben dan je vat met gistend bier. Na 36 tot 48 uur is het wort uitgegist; voer dan een SG meting uit. Beoordeling: Als alles goed is verlopen weet je nu tot hoever de hoofdgisting zou moeten komen. In het geval de geforceerde vergisting niet loopt zoals het hoort, meet dan nogmaals na 24 uur. Als het nog steeds niet is wat je volgens de berekening had bepaald, is er een brouwprobleem en heb je niet genoeg vergistbare suiker gemaakt om je doel te bereiken. De volgende keer dat je dit bier gaat brouwen, zal je een aanpassing moeten doen. Misschien was de maischtemperatuur niet juist of de thermometer heeft een afwijking, er is niet juist geschroot met de schrootmolen, ondergemodificeerde mout, enz. Je hebt nog geen definitief antwoord, maar weet dan wel waar je het moet zoeken. Als de geforceerde gisting eindigt waar het hoort, maar je hoofdgisting niet, dan heb je een vergistingsprobleem. Oorzaken hiervoor kunnen zijn dat je niet genoeg gist hebt toegevoegd, onvoldoende zuurstof bij de start van de
7
vergisting, geen ideale temperatuur voor de soort gebruikte gist, of een ongezonde gist. Breng de nodige wijzigingen aan voor het volgende brouwsel. Zorg ervoor dat je eventuele wijzigingen noteert, wat werkte en wat niet werkte. Deze test kan helpen een vastgelopen vergisting uit te sluiten.
_____________________________________________
Wijn: Wintersnoei bij Benoit. 7 Maart, een mooie zonnige dag na een periode van veelvuldige regen is welgekomen. Ook het coronavirus is nog veraf en we kunnen nog ongestoord samenkomen om de snoeiles bij te wonen. Om 13h was de bijeenkomst en er was een goede opkomst. Er waren verschillende
nieuwe gezichten bij, van beginnende wijnbouwers en tuinliefhebbers die maar een paar druivelaars staan hebben. We werden verwelkomd met een glas wijn, en Benoit heeft de uitleg gedaan over het verloop van de dag. Daarna heeft Benoit samen met Ludo een paar filmpjes laten zien, hoe de snoei van druiven in zijn werk gaat.
8
Daarna zijn we naar de wijngaard gegaan, om het snoeien in de praktijk te zien. Dit gebeurde onder het waakzaam oog van Louis, want hij heeft in Alken de microbe van druiventeelt versprijd. De laatste jaren wordt de techniek van de zachte snoei toegepast, wat de sapstroom beter bevordert in de druivenstam en de indroging van de afgesnoeide ranken tegen gaat. Benoit heeft het verschil ook laten zien tussen de guyot-snoei en de cordon-snoei. Dat verschil in
opbrengst hadden we ook gezien op het filmpje. Ook de druivelaars in zijn serre zijn aan bot gekomen. Er was veel interesse en de vragen werden talrijk gesteld aan Benoit waarop hij steeds oplossingen voor de problemen had. Er werd gemeld dat zo’n uitleg en praktische toelichting nergens te vinden is. Iedereen vond het interessant om
9
deze dag te mogen meemaken. Na de praktische les buiten, hebben we nog verschillende wijnen kunnen proeven van zijn “PIWI� druivelaars uit de wijngaard. Er is duidelijk naar voor gekomen, dat we, zoals Benoit, moeten overstappen naar de nieuwe resistente soorten en moeten afstappen van de oude traditionele soorten waar er veel meer werk aan is, vooral op gebied van spuiten. Bij PIWI soorten, geen 16 maal per jaar sproeien, maar slechts enkele keren afhankelijk van het weer. Dat hebben we ook kunnen proeven. Iedereen was het erover eens, dat we dit volgend jaar weer gaan overdoen. Nu hebben we binnenkort nog de zomersnoei en kunnen we al zien hoe de vrucht-draging op de planten is. Vooral hopende dat de late nachtvorst weg blijft. Ludo Geerdens ----------------------------------------------------------------
Druiventeelt Wat moet er nog gebeuren voor we gaan bottelen De wijn moet nu klaar zijn en stabiel wat So2 betreft. Als de wijn nu nog steeds troebel is moet je naar een oplossing zoeken:
10
- Een pectine troebel kan je oplossen met trenoline - Een eiwit troebel kan je oplossen met bentoniet Daarna de wijn filteren en de So2 stabiliseren Na al deze handelingen kan de wijn gebotteld worden, maar als de druiven goed rijp waren heb je geen last van al deze behandelingen want elke handeling heeft een positieve en een negatieve invloed op de wijn. Witte wijn zou moeten gebotteld zijn voor eind april De rode wijn laten we overzomeren of pas in augustus bottelen.
De wijngaard zou nu moeten gesnoeid zijn Na het snoeien en bij een temperatuur van boven de 10° moet er gespoten worden. Eerst met een minerale olie om de eitjes af te dekken zodat deze niet kunnen ontluiken; deze olie mag met GEEN ander product gemengd worden. De dag nadien spuiten met zwavel en koper aan een dosage van 60 gr per 10 liter water ALTIJD s’avonds spuiten om verbranding te voorkomen Die zwavel en koper bespuiting moet om de 10 dagen herhaald worden 11
en laat ons hopen op een goede zomer Benoit
Allerlei:
Zoals reeds gemeld per email, zal in verband met het Corona “Covid19" virus, alle toekomstige activiteiten in clubverband opgeschort worden. Via Email en “Whatsapp" kan je met het bestuur wel in contact blijven voor eventuele bier- en wijnvragen. Wij hopen jullie terug te zien in goede gezondheid op een nog later te bepalen datum. Verzorg vooral jezelf, Vriendelijke groeten, Het bestuur
Verantwoordelijke uitgever: Dirk. Huijbrechts – bottelaers@gmail.com Kuringersteenweg, 397 – 3511 Kuringen 0496/21 48 46
12