G R E B
O K E D L A AR
2011/12/06- 23.alea
lehiaketak:
“Telesforo Monzonen Pastorala� erreportaia:
Larraintarrek eta bergararrek bat egin dute pertsona historiko bat omentzeko
Bergarako argazki lehiaketa Bergarako amodio gutunen 20. lehiaketaren
Kiko Alvarezi elkarrizketa: "Isurketa baten ondorioz hil ziren Deba ibaiko arrainak, ziurtasun osoz jakitea zaila den arren"
BEGIZ-BEGI
Bergaran lapurtutako dokumentuak berreskuratu ondoren, ikertzen dihardu Ertzaintzak Euro zaparrada Bergarara: bi milioi eta erdi Loteria Nazionalarekin
Sei debagoiendar inputatuta Korrikan presoen argazkiak eroateagatik
Jakiunderen egoitza Bergarako Olaso dorrean egongo da
GABONETAKO Agenda
BERGARAKO ARGAZKI LEHIAKETA
KULTURATE
Pilotalekua bete zen udazkenari egindako omenaldia ikusteko
2011/11/14 Osintxuko Musiraka dantza taldeak, Uxue Agirre olerkariak eta Arizondo Argazkizale Elkarteko argazkilariek omenaldi bikaina egin zioten udazkenari. Pilotalekua jendez beteta, ikusleak hunkitzea lortu zuten sentimenduz betetako saioarekin. Gaueko 22:30ean zuen ikuskizunak hasteko ordua, baina 22:00etarako jendez beteta zegoen Bergarako pilotaleku aurrea; kantxako eserleku guztiak bete ziren segituan. Pilotalekua beteta, udazkenari dagokion omenaldia egin zieten Musiraka dantza taldeak, Uxue Agirre olerkariak eta Arizondo Argazkizale Elkartekoek.
Benito Lertxundiren Udazken koloretan abestiarekin hasi zen emanaldia, kantuarekin batera udazkeneko argazkiak erakutsiz pantailan. Ondoren, poesia saioa egin zuen Uxue Agirrek: izara baten atzean, silueta bakarrik ikusten zela, errezitaldi goxo eta hunkigarria egin zuen, rgazkiz lagunduta.
Ezohiko musika
Agirreren Orekaren sokan olerkiarekin sarrera eginda eta Tirri Tarraren Sin palabras abestiarekin irten ziren dantzariak oholtza gainera. Hortik aurrera dantzariak joan-etorrian ibili ziren eskenatokian: Agirrek olerkiarekin sarrera
egin eta dantzariak segidan, argazkiez lagunduta. Fandango eta arin-arina dira Musirakako koreografien oinarri, eta horiek biak dantzatu zituzten ezohiko musika erabilita. Yann Tiersenen akordeoiarekin jotako L'Autre Valse d'Amelie abestiarekin fandangoa dantzatu zuen neska-mutil bikoteak, une batez Parisko kaleetara eramanez. Arin-arina neska-taldeak eskaini zuen Anabela portugaldarraren Covilha Cidade Neve kantuarekin. Ballet ukitua ere izan zuen ikuskizunak, batez ere taldeko gazteenak hesi batekin lagunduta egin zuen dantza-saioan. Argazki onak, olerki hunkigarriak eta dantzari apartak; udazkenari eta ikusleei omenaldi bikaina.
Gazte Asanbladak itxialdia egingo du Gaztetxearen etorkizunaz hausnertzeko Elosuko “kongresuan� Gaztetxeak komunikabide ezberdinak nola erabili ditzakeen, urteko plangintza zein izan daitekeen eta inguruko gaztetxeen egoera zein den eztabaidatu eta hausnartu dute Bergarako gaztetxeko kideak asteburuan, Elosuko
abadetxean egin duten 'kongresuan'.
Egubakoitz iluntzetik domekara arte bilduta egon dira Bergarako Gazte Asanbladako 30 gazte baino gehiago gaztetxeaz hausnartzen. Gaztetxearen erabilpenaz eta kudeaketaz eztabaidatu, adibidez; irratia eta bloga nola eta zertarako erabili dezaketen ere ikusi dute Txapa irratiko eta Topatuko lagunekin; urteko plangintza eta proiektuak ere aztertu dituzte eta inguruko gaztetxeko lagunak ere gonbidatu dituzte euren egoeren berri jakiteko.
Azaroak 18 - Petti (Txapa irratiaren kurtso aurkezpena) Azaroak 21 (Astelehena) - Pete Ross australiar famatua Abenduak 10 - Cobra + Eikostate Abenduak 16 - Rafa rueda + Andrakan
Monzonen Pastorala
KULTURATE
Larraintarrek eta bergararrek bat egin dute pertsona historiko bat omentzeko
Denak ados zeuden: atzo hagitz egun berezia izan zen, omenduak, Telesforo Monzonek, merezi bezalakoa. Ia Larraine osoa bildu zen haren jaioterrian, antzerki handi baten bidez nor izan zen oroitarazteko. Zuberotarrek ohi duten gisan, kantuz kantu.
Eguerdian, Bergarako seminarioko jolastokian jarritako karpa handian, larraintarrak makillatzen, janzten eta desfilea hasteko prestatzen ari ziren. Han zen Zuberoako herriko alkatea, Sebastien Uthurriague; banderatxoekin aktoreei noiz sartu eta atera abisatzen dien eszena zuzendaria; Telesforo Monzon gaztea interpretatu behar zuen aktorea; helduaren papera egin behar zuena ere bai... 200 biztanle dituen Basabürüko herri ttiki honetako herritar gehienak zeudela erran daiteke aktore, dantzari, musikari eta laguntzaileen artean.
Inguruan hainbat bergarar eta bisitari zebilen protagonisten jantzi dotoreei begira. Denetariko pertsonaiak zeuden: apaiza eta hainbat haur berari laguntzen; militarra; artzainak; baita Txillardegi, Jose Luis Elkoro eta Monzonekin harremana izan zuten bertze pertsonaia historiko batzuk ere. Bergarako Udaleko kideek dena ongi atera zedin laguntzen zuten. Leire Iruin eta Maren Belastegi zinegotzien arabera, balio handia du pastoral hau egiteak. «Oso ona da larraintarrekin egin dugun harremana, bi herrien artean sortu den elkarlana. Asko daukagu eurei eskertzeko, esfortzu handia delako herriaren gehiengoa etortzea».
2.400 pertsonarentzako lekua prestatu zuten karpan euskal antzerki honetaz gozatzeko, eta Bergara ezagutarazteko ere aukera ona zela azaldu zuten. «Guretzat, inportanteena herriak zein ondo erantzun duen ikustea da. Urtebetez lan talde bat aritu da dena prestatzen eta bukaera aldera auzolana bultzatu dugu muntatze lanetarako, bazkariak eta afariak zerbitzatzeko... Bergarar pila batek hartu dute parte». Larraintar batzuk ostiraletik zeuden Gipuzkoako herrian, bertze batzuk atzo goizean etorri ziren eta bergararrek euren etxeak eskaini zizkieten lotarako. «Jende baino etxe gehiago daude! -agertu zuten zinegotziek harro-. 150 pertsona aritu dira boluntario bezala eta lan egiteko modu hau
oso positiboa izan da. Horregatik, hemendik aurrera ere horrela jarraitzera animatu nahi dugu jendea».
Mezurik handiena
Dominika Urruti Telesforo helduari bizia eman zion aktorea da. «Bere historiak bihotzak hunkitzen ditu», adierazi zuen. Erran zuenez, pastoral guztiek dute bere mezua, baina honena «handiena» da. «Larrainen denok euskaraz mintzatzen gara natu-
ralki, baina abertzaleak ez gara anitz, jendeak ez du Euskal Herriko historia ezagutzen, ez daki zer gertatu den, eta emanaldi honek hangoei momentu historiko hau ezagutarazteko balio du. Nik ere ez nuen ezagutzen; kantuak bakarrik, horiek txikitatik entzun nituen». Pastoralak Zuberoan duen indarra azaltzeko, Urrutik erran zigun abertzaleak ez direnek ere ez dutela gibelera egin eta antzerkian parte hartu dutela. Eszena guztiak kantuz egin zituzten, Zuberoan beti ari direlako kantuan. Aktoreak kontatu zigunez, bestak direnean ostatuetan ez dute musikarik ere jartzen; zertarako? Nahikoa da bat melodia batekin hastea gau osoa euskal kantuak abesten emateko.
Halako batean txistu eta danbor soinuak hasi ziren eta lauburudun bandera berde eta gorriak astinduz herriko plazarantz abiatu ziren larraintarrak,
dotore-dotore lerroan jarrita pertsonaia guztiak. Udaletxearen aitzinera ailegatu zirenean, «Agur Zuberoa» abestiarekin agurtu zituzten aterkiak eskuan esperoan zeuden herritar guztiak. Balkoitik, Monzonen irudi batek begiratzen zien, besoak gora altxatuta indartsu mintzatzen zen politikari handia oroitaraziz.
Hainbertze ahots elkartuta
Handik Olaso dorrera jo zuten, pert-
sonaia garrantzitsu honen jaiotetxera, «Aupa gizona, jaiki mutil...» kantatzeko. Momentu polita izan zen, ikurrina balkoian eta hainbertze jende eta ahots desberdin elkartuta. Baina euri zaparrada zela-eta, bukaera eman behar izan zioten desfileari. Bazkaltzeko ordua zen, gainera, eta indarrak hartu behar zituzten arratsalderako. Jean Bordaxar pastoralaren idazlea eta Niko Etxart ere blai eginda zihoazen. Bordaxarrek nabarmendu zuenez, Monzonek merezi zuen halako omenaldi bat, pertsona handia izan baitzen, Euskal Herria ororen gainetik maite zuena. Bergaran, bere sorlekuan eta ehortzia den lekuan egiteak sinbologia handia duela gaineratu zuen. Antzerki honetan mezu ugari agertzen direla azaldu zuen, Monzonek eman zituenak. «Gero, ikusle bakoitzak hartzen du berea, edo ez; baina mezuak hor daude. Zer pentsatzen zuen, zer bizi izan zuen, zer gerla eta
borroka izan ziren denbora horretan, zer nahi zuten... Oraingo egoera ere agertzen da pixka bat. Bakoitzak hartzen du bere ustez on dena; zentzu horretan hartzen dut historikoki zerbait erakustea».
«Pastoral batean historia kontatzen da», jarraitu zuen. «Gazteriarentzat zer izaten ahal den esperantza hoberena: demokrazia agian, edo bizimolde hobe bat, pertsonek leku hobe bat dutena, eta ez diruak...». Informazio anitz bildu eta historia ezagutu ondotik, dena bertsotan jarri zuen Bordaxarrek. Sei hilabete eman zituen idazten eta pastoralaren kodeetara atxikitzea «zinez zaila» bada ere, berarentzat gaitzena lema bat atzematea izan zen, baita historia ongi ezagutzea ere. «Idaztea zure sentimenduen arabera egiten duzu».
Gurekin solas egin eta Tasio Erkiziarekin elkartu zen idazlea. Ezker abertzaleko militante historikoak agertu zuenez, antzerki mota berezi hauek gehienbat Ipar Euskal Herrian egin arren, ondare nazionalak dira eta zabaltzen eta berreskuratzen ari dira, leku zehatz batekoak izatetik Euskal Herri osokoak izatera pasatzen ari dira pixkanaka. Bertzetik, «zazpi herrialdeen artean sare ekonomiko, kultural eta sozial bat sortzea beharrizan nabarmena» dela adierazi zuen.
«Espainiar eta frantziar estatuek Euskal Herria bereizten egiten dute ahalegina; eta euskaldunok batu egin behar dugu, elkarlanean ari». Atzokoa «aurrera begira sustatu behar dugun ezinbesteko auzolan horren adierazgarritzat» jo zuen.
Giro paregabea izan zen Pastoralak iraun zuen luzapen guztian. Goizean desfile txiki batekin jantzi zuten Bergarako San Martin Plaza. Beren arropa, muxika, tradizio eta ohiturak Bergararrei erakusteko asmotan. Eguraldiak asko lagundu ez zuen arren, giro aparta izan zen, dantza berezi bat egin zuten plazara gerturatu ziren ikusle guztientzako.
KULTURATE
1904an jaio eta 1981ean zendu zen pertsona historiko honen politikari izaeraz gain, kultura-gizona eta bergararra ere izan zela azaltzen da urriaren 2ra arte ikusgai izanen den erakusketan. «Lizardiri bezala gertatu zaio Monzoni ere neurri batean, poetaren ospeak ezkutuan utzi izan du prosagilearen handia», aipatzen du Koldo Izagirrek. Urte askotan etxetik urrunduta, Bergara izan zuen amets, eta itzuli zen eguna izan zen berarentzat zoriontsuena. Orduko irudi eta testuak bildu dituzte, baita bere bizitzako bertze etapetako objektuak ere: idazmahaia, koadernoak, argazkiak... Pertsona ezagun honen alde ezezagunagoak erakusteko. M.
Telesforo Monzon
Telesforo Monzon, idazle, politikari eta buruzagi abertzaleari buruz egindako Monzon Pastorala estreinatuko da Zuberoako Larraine herrian abuztuaren 7an eta 13an (15.30etan). Ondoren, ikuskizunaren protagonistaren jaioterrian ikusteko aukera izango da, Bergaran alegia, irailaren 17an (17.00etan, Seminarioko patioan). Eszenatokian 93 aktore, 16 dantzari eta 10 musikagile arituko dira elkarlanean Jean Bordaxarrek idatzitako pastorala hau eszenaratzeko. Monzon Pastoralak gogora ekarriko du hogeita hamar urte igaro direla Monzon hil zenetik eta hogei urte joan direla Larrainen egindako azken pastorala antzeztu zenetik. Jean Bordaxarren esanetan, obra hau omenaldi gisa egin du Bergarako Olaso dorretxean 1904ko abenduaren 1ean jaio zen kultura gizona, antzerki sortzaile, kantu egile eta politikaria izan zen Monzon gogorarazteko. Gainera, "eskoletan ikasten ez den historia kontatzeko" asmoa duela era aipatzen du Bordaxarrek. Agerraldian Monzonek bizitakoak kontatuko ditu, besteak beste, gerla, mitinak, gose greba, antzerki, kantari edo politikagintza, denak bere bizitzan gertaturikoak kontexto berezietan. Pasate horiek, hala ere, laburtuta azaltzen ditu Bordaxarrek sortutako ikuskizunean. Pastolara ikuskizunak teatro edo antzerti berezi baten izena da, bertan abeslariak, dantzariak eta antzezleak tartekatzen direla. Bordaxarren esanetan, pastoralak dituen ezaugarriak aldatu egin da pixka bat azken urteotan "lehen luzeago" baitzen eta "orain istoriak laburago dira". Hala ere mantentzen da "urtero Zuberoako herri batek ematen duela pastorala". Agerraldiaz gain "Telesforo Monzon (1904-1981): bergararra, politikaria, kultura-gizona" erakusketa izango da ikusgai Bergarako Udaleko pleno aretoan, Irailaren 15etik urriaren 2ra. Bertan, Telesforo Monzon eta bere ibilbide politikoarekin eta produkzio literarioarekin zerikusia duten idatzizko argibideak, jatorrizko ikonografia eta dokumentazioaren erreprodukzioak eta hainbat objektu original ikusteko aukera izango da. Bi herri txikiren arteko harreman handiaren hasiera da, izan ere sekula ez dute egin Larrainetik kanpo, benetan berezia.
JARDUN JARDUN JARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAR DUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUN JARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAR DUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUN JARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAR DUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAR DUNDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAUNJARDUNJARDUNJARDUNJA RDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAUNJARDUNJARDUNJA RDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJAUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNJARDUNRDUNJARDRDUNJARDUNJARDUNJARDUNJA
Jakiunderen egoitza Bergarako Olaso dorrean egongo da 2011-11-07
Bergarako Olaso dorrea izango da Jakiunde akademiaren egoitza nagusia, eta hori "gauza ederra izango da Bergararendako; Euskal Herri osorako akademia bat, Jakiunde, han egoteak Bergara berriz kulturaren mapan ipiniko du". Jakiundeko kide baten eta bergarar baten hitzak dira horiek, Jesus Ugalde fisikari eta kimikariarenak, hain zuzen ere. Jakiunde Zientzia, Arte eta Letren Akademia, Olaso Dorrea Sorrerakundea eta Kutxa Fundazioa ados ipini dira Jakiunderen egoitza nagusia, behin betiko, Olaso etxea izan dadin. Bergarak Euskal Herriko kulturan eta, batez ere, kultura akademikoan duen historian pauso handia izango da hori. Bi ganbara Jakiunderendako Olaso dorretxeak bi ganbara ditu, eta biak izango dira Jakiunderen egoitza. Han izango dira bulego batzuk eta baliabide batzuk –liburutegi txikia eta abar– baina Jakiunderen premia nagusia batzarretarako leku egokia topatzea zen, eta batez ere horri erantzuten dio Olasok. Jesus Ugaldek honela azaltzen du: "Bil-
era gela behar modukoa izango da, kontuan izanda 80 bat jakitun izango dituela hemendik urte batzuetara, eta denondako leku aproposa behar dela".
Gaur egun ere, horien erdiak pasatxo izanda (44 jakintsu dira), arazo franko zituzten: "Urtean bi batzar orokor egiten ditugu, eta orain arte, Iruñean, Gasteizen, Donostian, Bilbon, Hendaian… egin izan ditugu. Leku finko baten beharra zegoen, jakitunak ere jakinean egon zitezen urtean bitan hara joan behar zirela. Bestetik, egoitza finkoa izanda, idazkari teknikoarendako ere gauzak errazagoak dira: orain arte, infraestruktura guztia batzar bakoitzerako muntatu behar zen,
Olaso Dorrea, Bergaran
eta lan handia zegoen hor ere. Orain gauzak errazagoak izango dira".
Izan ere, jakintsuak leku askotatik datoz: "Batzuk Madrilen, Bartzelonan, Parisen… bizi dira; Ameriketako Estatu Batuetan ere badugu jakintsu bat, William Douglass. Horiek guztiak batzeko, non egon bilatu behar zen; gero, 44 lagunendako batzar areto egoki bat… Orain arte, erakundeen laguntzarekin, topatu izan dugu lekua,
baina hala ere ez zen batere erraza", gaineratzen du Jesus Ugaldek.
Bergarako egoitzan, hortaz, ekitaldi garrantzitsuenak osoko bilkurak izango dira. Batzordeak, bilera txikiak eta bestelako ekintzak ere hantxe egingo dituzte. Esate baterako, hilean behin Jakiundeko mahai iraunkorra batuko da, eta Olason izango da bilera hori.
"Segituan erabaki genuen"
Jakiunderi Olaso Dorrea fundazioaren eta Kutxaren aldetik etorri zitzaion proposamena. Egoitzarako beste aukera batzuk ere ikertu zituen, baina "segituan" erabaki zuen Jakiundek Bergararen alde: "Ikusirik Bergarak ze posizio izan duen Euskal Herriko kultura akademikoan – Adiskideen Elkartea han izanda, Errege Seminarioaren historia…–, beste herri batzuk baino berezituagoa da", esaten du Jesus Ugaldek. Jakiunderen hiru jakintsu bergararrak – Ugalde bera, Mari Carmen Gallastegi eta Jabier Retegi– pozik daude:
"Bergarakoak hiru gara eta, zoritxarrez, Bergaran ez gara inor bizi. Guk gogoa bageneukan, herri mina ere bai, gure bultzada txikia egin genuen eta gu pozik gaude, baina ez dut uste horregatik izan denik erabakia; izan ere, oso tratu komenigarria da Jakiunderentzat", esaten du Jesus Ugaldek.
Kontzertua eta bi topaketa
Olaso Dorreak erreforma lan handia du,
eta horretan badabiltza dagoeneko hilabetean Bergarako Jesus Laskurain arkitektoaren bulegokoak. Jakiundek, hala ere, ez du luze itxoingo Bergaran lan egiten hasteko: hala, azaroaren 16tik 18ra Bergaran izango dira jakintsuak, eta urtean egiten dituzten osoko bilkuretatik bigarrena, udazkenekoa, Bergaran egingo dute hilaren 18an, egubakoitza, udaletxeko osoko bilkuren aretoan, 20:00etan. Jakintsu gehienak hantxe izango dira. Batzar egunaren aurretik, honako beste ekintzak egingo dituzte: 16an, eguaztena, Jesus Ugalde eta Mari Carmen Gallastegi Ipintza institutuko ikasleekin batuko dira, 12:00etan, Topaketak programaren barruan, eta abenduaren 13an Miguel Altunako ikasleekin beste topaketa bat izango da. Topaketak programa Jakiundek bultzatutakoa da, eta helburua da akademikoen eta irakaskuntza ertaineko azken urteetako eta unibertsitateko lehen urteetako ikasleen arteko elkarrizketa irekiak antolatzea. Hala, ikasleek edozein gairi buruz
KULTURATE
berba egin dezakete akademikoekin, eta haiek euren esperientzien berri emango diete ikasleei.
Horrez gain, herritar guztiei zabalik egongo den hitzaldia ere antolatu dute hilaren 16rako, Bergarako Udalarekin elkarlanean. Jesus Mari Ugalde fisikari eta kimikariak eta Amaia Zurututza Grapheneako zuzendariak egingo dute, Kimikaren Nazioarteko Urtearen testuinguruan. Hitzaldi hori osoko bilkuren aretoan izango da, 19:30ean.
Hilaren 17an, hausnarketarako foroa egingo dute Irizar jauregian. Hor, proiektuak aztertu eta lehentasunak zehaztuko dituzte jakintsuek, eta hurrengo eguneko osoko bilkuran eztabaidatu eta, hala badagokio, erabakiak hartuko dituzte. Batzar nagusiaren bezperako programa bukatzeko, Alacant-etik etorritako Benantzi Bilbao organo-jotzailearen kontzertua izango da, Santa Marina parrokian, 20:00etan. Hiru eguneko programa horrek aurreratu egiten du datozen urteetako dinamika: "Jakiunde Bergaran egoteagatik, joera naturala hainbat ekitaldi han egitea izango da. Herriak eta akademiak uztartze-puntu batzuk badituzte eta izango dituzte", dio Jesus Ugaldek.
"Askatasuna sustatzeko"
Jakiunde "gogoetan egiteko foroa da, pentsamendu-askatasuna eta sortzeko askatasuna sustatzeko eta defendatzeko", Pedro Miguel Etxenike presidentearen esanetan. Debagoieneko bost jakintsu ditu: esandako hiru bergararrez gain, Itziar Astiazaran eta Jon Markaide.
Kaleraino igogailua eta 150 metro koadritik gorako gela Jesus Laskurain arkitekto bergararraren esanetan, "segurua da sei hilabete, gutxienez, hartuko dutela obrek". Lan handia du dorreak: "Moztutako haberen bat topatu dugu; eta, bestalde, goiko ganbarako lurrak desnibel handia dauka". Orain arte, habeak indartzen ibili dira. Segidan, goiko eta beheko ganbaren lurra maila berean ipiniko dute. Gero, espazioak aterako dituzte: beheko ganbaran, bost bulego eta komunak; goikoan, batzar gela,
HEZKUNTZA
Aranzadi ikastolak amaiera borobila eman die 40 urteurreneko ospakizunei
2011/10/10
450 lagun elkartu ziren zapatuan Bergarako Udal pilotalekuan Aranzadi ikastola sortu zeneko 40. urteurrena ospatzeko. Aita-ama, maisu-maistra, ume eta abarrak elkartu ziren otorduan. Aurretik, goizean, hainbat jarduera antolatu zituzten ikastolan, umeendako bereziki; eguerdian, berriz, hamaiketakoa, eta, ostean, trikitilariekin poteoa.
Abenduaren 24an, Bergarako hiru ikastetxeak elkarrekin kantura
2011/11/15 Abenduaren 24an kantura ateratzen dira Bergarako hiru ikastetxeak eta aurtengo nobedadeak zera izango da: ikasle denak eguerdi partean batuko direla Frontoian eta San Martin plazan Ikastetxe bakoitzak bere ibilbide propioa egin ondoren, Haur Hezkuntzakoak Frontoian elkartuko dira eta gauza bera egingo dute Lehen Hezkuntzakoek San Martin plazan. Aranzadi Ikastola, Mariaren Lagundia eta San Martin ikastetxeetako ordezkariek Udaleko Gazteria eta Hezkuntza Teknikari Nagore Narbaizarekin hainbat bilera egin dituzte eta aurten, lehenbizikoz, hiru ikastetxeak batzeko akordioa egin dute. Olentzero eta Mari Domingin bakarra Hiru ikastetxeendako Olentzero eta Mari Domingin bakarra izango da. Txikienek bietako bat izango dute Frontoian zain eta gurasoak umeen kargu egingo dira hantxe. Bien bitartean Olentzerok edo
Mari Dominginek San Martin plazan egingo die harrera Lehen Hezkuntzako neska-mutilei. Ikale guztiak plazan batzen direnean, ikuskizuna eskainiko dute Olentzerok eta Mari Dominginek. Egun horretan txikienek, Olentzero, Alaken, Elurra teilatuan, Din dan don eta Bizar Zuri abestuko dituzte. Lehen Hezkuntzakoek, aldiz, Horra Mari Domingin, Hator, hator edota Gaueko izar prestatu beharko dituzte abenduaren 24rako.
Osintxuko eskolan jangela eta zaintza zerbitzuak jarri dituzte 2011/11/10
Ixteko zorian egon zen aurten Osintxuko eskola zaharra. Azkenean baina, zortzi ikaslerekin ekin zioten joan den irailean ikasturte berriari. Gainera, nobedadeak dituzte aurten Osintxuko eskolan; jangela eta zaintza zerbitzuak jarri dituzte abian.
Beste bi gazte, gaurtik aurrera, profesionaletan: Mendizabal III.a eta Aretxabaleta
KIROLEZ BLAI
17/07/2011 Asegarcerekin hamar urte egin ondoren, Kepa Pe単agarikanok gaur jokatuko du lehen partida Asperekin Debut eguna izango da gaurkoa pilota munduan. Alde batetik, bi gaztek profesionaletan estreinatzeko aukera izango dute: Aitor Mendizabalek Asperekin, Zarautzen, eta Andoni Aretxabaletak Asegarcerekin, Markinan. Mendizabalek Zarauzko jaialdiko lehen partidan hartuko du parte (17:00, ETB1), Cecilio lagun duela, eta Apezetxea eta Arrutiren kontra ariko da. Ezker bizia dauka 22 urteko antzuolarrak. Partida zailagoa izango du Aretxabaletak, 19 urte izan arren estelar
batean egingo baitu debuta. Bengoetxea VI.arekin jokatuko du, Berasaluze VIII.a eta Belokiren kontra.
Bestalde, Kepa Pe単agarikano Aspeko elastikoarekin ikusteko parada izango da Zarauzko jaialdiko estelarrean. Hamar urte egin ditu azpeitiarrak Asegarceko koadroan, eta orain Aspek eman dio aukera galtza zuriak ez eransteko. Pe単agarikanok Aritz Lasarekin jokatuko du, Idoate eta Laskurainen aurka. Ilusioz eta gogotsu dago.
Dabid Gartzia garaile aurten ere Antxintxika krosea
2011/11/06 Dabid Gartzia durangarra izan zen nagusi (32:00), iaz legez, Antxintxika lasterketa-Olatz Rementeria memorialean. Emakumeetan, Eibarko Kristina Loeda (38:36) nagusitu zen. Lehenengoz, patinatzaileek ere hartu zuten parte atzo, 55 lagunek, nahiz eta eguraldiak ez lagundu. Enrique Leiva gasteiztarra izan zen onena patinatzaileen artean. Gustuko tokian aldaparik ez, eta, atzo Soraluzetik Bergarara korrikan egiteko izena emandakoetatik gutxik egin zuten huts. Antxintxika taldeko kideak pozik zeuden sekula baino gehiagok eman zutelako izena, guztira 566k: "Halako parte-hartzea duen lasterketa gutxi daude Gipuzkoan. Emakume kopuruak ere gora egin du, eta aurten 90 inguru dira". Parte hartu zutenak 472 izan ziren gero, eta horien artean nagusi Dabid Gartzia durangarra. Euria goian behean izan arren bizkor hasi zuten lasterketa korrikalariek eta 2. kilometrorako hiru lagunek alde egin zuten. Lehenengo hirurak ziren hain zuzen, Gartzia eta Oier Ariznabarreta durangarrak eta Igor Esparza donostiarra. Txandaka ibili ziren tiraka eta Bergarara iristean Gartziak aurrera egin eta metro batzuen aldea atera zien beste biei. "Gustuko dut lasterketa, oso giro polita egoten da bai Osintxun, bai Bergaran", zioen txapeldunak bukaeran. Bigarrena Ariznabarreta izan zen (32:07) eta hirugarrena Esparza (32:19). Lehenengoz parte hartu zuen Kristina Loeda eibartarra ere bikain ibili zen. Taldetxo batean sartu eta gustura topatu zuen bere burua ezarritako erritmoarekin; hala, beste emakumezkorik ez zuela aurkari ikusita talde horrekin egin zuen
lasterketa guztia: "Eroso ibili naiz; topera joan barik, eroso. Eguraldiak ez du lagundu eta hurrengoan hobeto", zioen bukaeran. Haren atzetik sartu zen Estela Biain o単atiarra (40:42) eta hirugarrena Nerea Etxeberria azpeitiarra izan zen (41:04). Patinatzaileak lehenengoz Aurtengo berrikuntza patinatzaileen parte-hartzea izan da. 55 lagunek eman zuten izena, horien artean 15 inguru Bergarako Hankalabanka taldekoak. Eguraldi narrasaren ondorioz lehen kilometroak lasai antzean egin zituzten, ar-
riskuak ekiditeko, eta Osintxutik aurrera hartu zuten abiadura gehienek. Hala, helmugan Enrique Leiva gasteiztarra izan zen lehenengoa eta haren atzetik sartu ziren Nico Alonso eta Enrique Martinez. Gurpildun aulkietan hiru Eguraldi kaskarrak gurpildun aulkidunen parte-hartzea murriztu zuen eta hiru bakarrik izan ziren. Handbike modalitatean Imanol Martinez bakarrik ibili zen, eta gurpildun aulkietan, iazko txapeldun Jose Antonio Iglesias izan zen lehenengoa eta Mikel Goikoetxea bigarrena
Sailkapenak
Gizonezkoak Dabid Gartzia. 32:00 2. Oier Ariznabarreta. 32:07 3. Ibon Esparza. 32:19 4. Markel Blanco. 33:10 5. Ion Arzubialde. 33:11 6. Antonio Merino. 33:15 7. Jokin Redondo. 33:26 8. Javier Galindo. 33:47 9. Eduardo de Miguel. 34:14 10. Andoni Agirre. 34:21 11. Martin Berrizbeitia. 34:29 12. Xabier Elkoro. 34:36 13. Jose Antonio Ruiz. 34:43 14. Ibon Iriondo. 34:43
15. Arkaitz R. de Loizaga. 34:58 Emakumezkoak 1. Kristina Loeda. 38:36 2. Estela Biain. 40:42 3. Nerea Etxeberria. 41:04 4. Itziar Aldekoa. 42:45 5. Ane Ziaran. 42:53 6. Idoia Aranguren. 44:33 7. Irati Sarriugarte. 44:38 8. Ana Isabel Urmeneta. 45:37 9. Nuria Molina. 45:41 10. Rosa Agirre. 46:16 11. Agurtzane Arriola. 46:24 12. Esther Paguey. 46:39 13. Eider Mugika. 46:53 14. Leire Guenetxea. 47:01
15. Lourdes San Martin. 47:11 Patinatzaileak 1. Enrique Leiva. 23:01 2. Nicolas Alonso. 23:03 3. Enrique Martinez. 23:22 4. Sergio Uriarte. 24:12 5. Javier Jimenez. 24:52 Aulkian (Handbike) 1. Imanol Martinez. 28:00
Gurpildun aulkian 1. Jose Antonio Iglesias. 38:50 2. Mikel Goikoetxea. 49:25
ARTETAMUSIKA.COM
'Gaztañatan azaroa' programaren barruan Mikel Urdangarin 2011/11/10 Mikel Urdangarin bakarlariak kontzertua eskainiko du bihar, egubakoitza, 22:30ean, Txuringon. Osintxuko auzotarrek antolatutako Gaztañatan azaroa egitarauaren barruan antolatu dute emanaldia. Euskal kantagintzak azken urteotan eman duen izenik garrantzitsuenetakoa dugu zornotzarra.
'Zubia' azken lana
Urdangarinek Zubia azken lana aurkeztuko du gaur gauean. Hamar abestiz os-
atutako lana da, eta, besteak beste, Unai Iturriaga, Karmele Jaio eta Kirmen Uribe lagunen laguntza izan du letrak eta musikak idazteko. Haitzetan Urdangarinen estreinako lana izan zen, gitarraz eta txeloz jantzitako doinuak, ahotsa ardatz zela. Ordutik hona, beste bederatzi lan argitaratu ditu –Zubia diskoa barne. Domekan pailazoak Bestalde, haurrendako ikuskizuna eskainiko dute Poxpolo eta Konpainiak domekan, 17:30ean. Lan berria estreinatuko dute; frontoian izango da emanaldia. Hil osorako egitaraua prestatu dute Osintxun. Datorren astean zinema emanaldia eta Arimen Eguna ospatuko dute: gaztaina-jana eta sagardoa
Amodiozko gutunen 20. lehiaketa abian da
2011-11-18 Jardun euskara elkarteak Amodiozko gutunen lehiaketa martxan jarri du. Oraingoa 20. edizioa izango da. Lehiaketan parte hartu ahal du 1997an edo lehenago jaiotako edonork. Lan guztiak jatorrizkoak, argitaragabeak eta euskaraz idatziak izan beharko dute. Gutunak Jardun elkarteak Errotalde jauregian duen bulegora bidali behar dira 2012ko urtarrilaren 7a baino lehen –posta elektroniko bidez:amodiozkogutunak@euskalerria.org. Sariak otsailaren 14an bnatuko dituzte.
Sariak
1. saria: 500 euro 2. saria: 250 euro
Bergarar onenarendako saria: 150 euro (1. edo 2. saria Bergarako norbaitek lortuko balu, bergarar onenarentzako saria hurrengo bergarar onenari emango litzaioke). •
26 urtetik beherakoen onenari saria: 150 euro. Irakurle gazteek emandako saria (1. Edo 2. saria 26 urtetik beherako
norbaitek lortuko balu saria hurrengo gazte onenari emango litzaioke).
Mexiko, Argentina eta Paraguaiko Euskal Etxeetako ordezkariak izan zituen lagun Elkoroberezibarrek Domingo de Iralaren gaineko liburuaren aurkezpenean
2011/11/05
Donostiako Kursaalen aurkeztu zuten atzo Domingo de Irala y su entorno en la villa de Bergara liburua, Kanpoko Euskal Gizataldeen V. Mundu Batzarraren testuinguruan. Miguel Angel Elkoroberezibar bergararra da liburuaren idazlea eta 2006an Paraguaiko Historia Akademiaren enkarguz argi taratu zuen liburuaren egokitzapena da honakoa .
Hain zuzen ere, Paraguaiko Euskal Etxeetako ordezkaritza zabala egon zen aurkezpenean; baita Argentinako eta Mexikoko ordezkaritza ere. Oraingoz Ameriketan dago salgai liburua, eta ari dira aztertzen Euskal Herrian ere merkaturatzea. Hala ere, egilearekin
maelkoro@yahoo.es helbide elektronikoan harremanetan ipinita eskuratu ahalko da liburua. Paraguaiko Asunciongo Euskal Etxeak aurten editatu du liburua, eta 2006an Paraguaiko Historia Akademiaren enkarguz argitaratu zen liburuaren egokitzapen bat da atzo aurkeztu zutena. Honako honetan, Bergara, Domingo de Iralaren jaioterria XVi. mendearen hasierako urteetan nolakoa zen azaltzen du Elkoroberezibarrek; eta Iralaren beraren familiaren gaineko kontuak ere deskribatzen ditu. Hain zuzen ere, Iralak Ameriketara egin aurreko urteak dira liburuaren oinarria. Esan bezala, Kursaleen astean egin duten Kanpoko Euskal Gizataldeen V. Mundu Batzarraren baitan egin zuten liburuaren aurkezpena, eta Miguel Angel Elkoroberezibarrek, Paraguaiko Asuncion hiriko Euskal Etxeko lehendakari Galo Eg端ez izan zuen lagun. Gainera,
Luis Laskurainen azken 10 urteotako lana erakusgai Aroztegi aretoan
2011/11/07
Atzo inauguratu zen Aroztegi aretoan Luis Laskurain margolariaren azken 10 urteotako lana erakusken duen erakusketa. "Hiriko paisaiak, konposizioak eta nire kapritxoak" dira erakusketan ikusgai dauden 22 lanak. Inaugurazio ekitaldi jendetsua izan zen, bertaratu baitziren, Laskurainen beraren lagunak, eta artean interesa duten hainbat herritar. Bera gustura gelditu zen, "ikusleak gustora" ikusi baitzituen.
Bizitza osoa darama pintatzen Luis Laskurainek: "9 urtekin egin nuen nire lehen koad-
Mexikoko eta Argentinako euskal etxetako ordezkariak ere izan ziren aurkezpenean. "Interes berezia azaldu zuten Bergararekiko eta liburuarekiko euskal etxetako ordezkariok" dio Elkoroberezibarrek: "Oso gustura egon ginen, hango eta hemengo kontuak elkartrukatzen".
roa. 1960a izango zen; oraindik gordeta daukat margolan hori". Urte hauetan guztietan ez dio pintatzeari utzi, eta orain, azken 10 urteotako lana erakusgai ipini du Aroztegin, Bergaran egin zuen azken bakarkako erakusketatik 26 urte pasatu diren honetan. Hiri paisaiak 22 lan ipini ditu erakusgai, denak oleoan eginak eta tamaina desberdinetakoak. Hiru multzotan sailkatzen du Laskurainek bere obra: "Batetik Hiriko paisaiak daude, hiriaren nire ikuspegi partikularra. Lurra pintatzen dut nik, estoldetako herdoila, galtzadaren erliebea... Bestetik Konposizioak daude; natura hile klasikoen eboluzio bat, baina guztiaren gainetik konposizioa da bilatzen dudana. Azkenik badira erakusketan nire kapritxoak ere; lau koadrotan loreak marraztu ditut eta orain arte inoiz egin ez dudan bezala, erakusgai ipini". "Erakusketa didaktikoa" Laskurainek dio ez diola zehatz jendeari zerbati adierazi gura bere lanekin. Beretzat margotzen duela, baina bai bultzatu gura duela ikuslea hausnartzera, bere koadroetan dagoena sentitzera eta nolabait, "erakusketa didaktikoa" izan zedin gura zuela. Horregatik, Andoni Salamero Alberdik koadro bakoitzari testu bat egin dio; testu horrek ikuslearen gogoetak pizte aldera. Aroztegi aretoan egongo dira ikusgai Luis Laskurainek azken 10 urteotan egindako hainbat koadro, azaroaren 27ra arte.
BEGIZ-BEGI
Bergaran lapurtutako dokumentuak berreskuratu ondoren, ikertzen dihardu Ertzaintzak
2011-11-12 Bergarako Udal Artxibotik lapurtutako dokumentu historiko batzuk berreskuratu zituen Ertzaintzak, eta 48 urteko gizonezko bat atxilotu zuen Zumarragan, joan den astean. Ikerketak zabalik jarraitzen du lapurreta zelan izan zen argitzeko eta dokumentuak banan-banan identifikatzeko, Ertzaintzak esan digunez.
Bergarako Ertzaindegiak koordinatutako operazio baten ondorioz, gizonezko bat atxilotu zuten, ustez Bergarako Udal Artxiboko, Loiolako Artxiboko eta Donostiako Zabala Etxeko artxibo pribatuko dokumentu historikoak lapurtu izanagatik; eta halako 200 dokumentu inguru topatu zizkioten ertzainek. Dokumentuak XVII. eta XVIII. mendekoak dira, baina bakoitza zein den eta nongoa den jakin behar dute orain. "Baliteke beste artxiboren bateko dokumentuak ere egotea", esan du Ertzaintzak. Ikerketa irailean hasi zen, Bergarako Udalak ipinitako salaketa baten ondorioz. Ertzaintzak konfirmatu digunez, Bergarako Udal Artxiboko arduradunak faltan igarri zituen dokumentu batzuk, Errege Seminarioko Fondokoak. Filatelia ikertzaile batez susmatu zuten ertzainek. Bergarako artxibora sarritan joaten zen. Atxilotu ondoren, epaitegira eraman zuten 48 urteko gizonezko hori.
Euro zaparrada Bergarara: bi milioi eta erdi Loteria Nazionalarekin
2011-11-07 07:18:18 Miren Arregi 57.230 zenbakia da bigarren saritua. Osorik saldu dute Bergaran: 10 dezimoko 10 serie. Dezimo bakoitzak 12 euro balio ditu eta bakoitzaren jabeak 25.000 euro irabazi ditu. Pe単alba Administrazioak saltzen du zenbaki hori duela urte askotatik, eta han ez ezik, Azpeitxi Jatetxean ere saldu dute zenbaki hori. Pe単alba administrazioko langile Mari Carmen Herasek pozik hartu du notizia. Gaineratu du urte mordoa daramatzatela Pe単alba administrazioan zenbaki hori saltzen eta orain arte inoiz ez dela saritua izan. Bolu auzoko Azpeitxi jatetxean ere pozik daude. "Auzotar askori tokatu zaio eta euretako asko etorri da dagoeneko dezimo sarituarekin". Jatetxean 27 dezimo saldu ditugu; beste guztiak kalean saldu dira.
Hormigoi-kamioi bat irauli egin da Bergaran
2011/11/16
Hormigoi-kamioi bat irauli egin da Bergaran, AP-1 autobidetik irten eta berehala dagoen biribilgunean, Telleriakoan, GI-627 errepidean Zumarragarantz. Istripuaren ondorioz, kamioiko gidaria erietxera eroan dute, baina zauri arinekin. Kamioiak bide bat oztopatu du luzaroan eta Ertzaintzak bideratu du zirkulazioa. 14:30ean gertatu da, Herrizaingo Sailak aditzera
eman duenez. Arratsalde kendu dute kamioia bidetik.
erdian
16:45ean hormigoi-kamioia lurretik ezin altxatu zeuden. Kamioiaren kabina lehenengo saiakeran jaso dute, baina atzeko zatia ezin izan dute altxatu. Bitan apurtu zaizkie garabiako kateak. Kate lodiago batzuen zain geratu dira. Urratz enpresako hormigoi-kamioiak gasoleoa galdu du, eta istripuaren lekuan dauden Ertzainek esan digutenez, gasolei aour bat
errekara erori da. Gipuzkoako Urak enpresako bi ordezkari istripu lekuan egon dira isurketa ikusten. Isurketa txikia izan da. Ordu batzuk behar izan dituzte gertatutakoaren ondorioak ikusi eta guztia jasotzeko. Arratsaldean kamioia jaso eta guztia pasatu ostean normalidadera itzuli dira Otzeineko rotondaren parean. Trafikoa ondo regulatu da, ez ditu inongo arazorik ekarri.
Istripuaren arrazoia zein den ez dakigun arren, Bergarako Udaltzaingoko buruak esan duenaren arabera abiadura baino lurraren egoera eta euriaren ondorioa izan direla. Kamioilaria ondo dago eta ez dute anbulantziara deitzeko beharrik izan.
BEGIZ-BEGI
Iruña-Veleiari buruz jardungo du Juan Martin Elexpuruk 2011-11-09 06:00:00 Eneko Azkarate Iruña Veleian gertartzen ari denaren gaineko ikuspuntua emango du Juan Martin Elexpuru euskal filologian doktoreak, datorren astelehenean, 19:00etan Bergarako Irizar Jauregiko aretoan. Zer gertatzen da Iruña-Veleian? da berbaldiaren izenburua.
Iruña-Veleiako idazkunen inguruan zalaparta handia sortu da. Adituen batzordeak erabaki zuen ostrakak faltsuak direla, baina harrezkero kontu hori argitu gabe dagoela-eta, argitzeko eskatzen dutenen ahotsa oso sendo entzun da. Horien artean nabarmendu da Juan Martin Elexpuru idazlea eta filologian doktorea. Ostrakak banan- banan aztertu ditu Elexpuruk hizkuntzalaritzaren ikuspuntutik, eta benetakoak izateko itxura guztia dutela dio.
Bergaran konposta egiteko planta lehenbailehen egin nahi du Gipuzkoako Foru Aldundiak 2011-11-23
Gaur egun Gipuzkoan zabor hondakinetatik batzen den materia organikoa tratatzeko eta konposta egiteko, lurraldean dagoen planta bakarra, Azpeitiko Lapatxekoa, gainezka dagoela-eta, hainbat alternatiba lantzen dabil Gipuzkoako Foru Aldundia. Eta, alternatiben artean dago Epelen, Bergarako lurretan, konposta egiteko planta egitea. Hala eman du aditzera Gipuzkoako Ingurumen eta Lurralde Antolaketa diputatu eta Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoko presidente den Juan Carlos Alduntzinek. l.
Gipuzkoan azkeneko urteotan gora egin du zabor hondakinen artetik bereizten den materia organikoak. Batetik, bosgarren edukiontzi marroia hainbat herritan jarri delako, tartean, Aretxabaletan. Eta, bestetik, gero eta herri gehiagotan ezarri delako atez ateko zabor batze sistema, Antzuolan, esaterako. Eta, helburua da, etorkizun hurbilean gero eta herri gehiagotan jartzea atez atekoa. De-
abagoieneko Mankonunitateak, esaterako, apustu garbia egin du sistema horren alde eta hurrengo Oñatin eta Bergaran ezarri nahiko luke. Zer egin konpostarekin? Materia organikoa tratatzeko konpostaje planta bakarra dago, ordea, lurraldean. Azpeitian. Lapatxekoa. Eta, berau, kolapsotik hertu dagoela dio Alduntzinek. Hori dela-eta, San Markoko Mankomunitatea osatzen duten Usurbil, Hernani eta Oiartzunen, materia organikoa Lapurdiko Itxasu herrira bidaltzea aztertzen dihardute. Herri horietatik Azpeitira edo Itxasura antzeko distantzia dagoela dio Ingurumen diputatuak.
Lapatx plantak 2.500 tona hondakin organiko kudeatu ditzake urtean, baina iaz 4.004 tona iritsi zitzaizkien, Usurbil, Hernani eta Oiartzunek organikoa bereizita biltzeko aukera jarri zutenez gero. Hiru herri horiei Itsasuko konpostaje plantan (Lorekin) askoz merkeago aterako litzaieke organikoa konpostatzea (tonako 50 euro) orain arte derrigor bidali behar duten Lapatxen baino (tonako 130 euro), Anduntzinek emandako datuen arabera.
Herri bazkaria Bergaran Euskararen Eguna ospatzeko 2011-11-24 Abenduaren 3an Euskararen Eguna ospatuko da eta Udaleko kultura zerbitzua, herriko hainbat elkarterekin elkarlanean, egitarau zabala prestatu du egun horretarako. Euskararen Nazioarteko Eguna (ENE) 1949an Eusko Ikaskuntzaren baitan sortutako ekimena da eta urtero, abenduaren 3an, euskal hizkuntzaren unibertsaltasuna aldarrikatzea du helburu. Zapatua da
abenduaren 3a aurten eta, esan bezala, hainbat ekitaldi izango dira Bergaran egun horretan. Goizetik gauera euskal giroa nagusitzea da antolatzaileen asmoa. Bazkarirako txartelak salgai Hasteko, hitz gurutzatuen lehiaketa jokatuko San Martin plazan 11:30ean eta, aldi berean, Euskara eta teknologia berriak saioa egingo da plazan. Eguerdirako herri bazkaria deitu dute Muniben jarriko den karpan.
BEGIZ-BEGI
Sei debagoiendar inputatuta Korrikan presoen argazkiak eroateagatik 2011-11-23
Datorren asteko eguaztenean Auzitegi Nazionalean deklaratzeko zitazioa jaso berri dute, terrorismoa goraipatzea akusaziopean eta bi urteko kartzela zigorra jaso dezakete.
Debagoieneko sei lagunek –Bergarako bost eta Arrasateko bat– Madrilgo Auzitegi Nazionalean inputatu gisa deklaratzeko zitazioa jaso dute. Azkeneko Korrikan presoen argazkiekin korrika egitearren, terrorismoa goraipatzea akusaziopean bi urteko kartzela zigorra jaso dezakete. Horren berri emateko, Bergaran herritar askoren babesarekin atzo iluntzean egindako prentsaurrekoan, inputatuek azaldu zuten salaketa Ertzaintzak egin duela: "Gure aurkako frogak Auzitegi Nazionalean aurkeztu zituen Ertzaintzak. Azaroaren 15ean Pablo Ruiz epaileak sakalketa trmitera onartu eta guri zitazioaren berri emteko agindu zion Ertzaintzari. Hala, pasa den asteburuan gure gurasoen etxeetara joan dira ertxainak gure bila ari zirela esanez. Gure senideei beldurra, haserrea eta ezinegona eragitea besterik ez dute lortu jarrera horrekin". Etorkizuna koloretan Hala, salatu zuten Ertzaintzak, haien arduradun politikoek eta Auzitegi Nazionalak "iraganera eraman" nahi gaituztela, "zuri-beltzeko argazkiarekin jarraitu nahi dutela: errepresioa, zigorrak...". Eta gehitu zuten: "Euskal Herrian garai berriak bizi ditugu. Guk, euskaldun guztiek bezala, bestelako etorkizuna nahi dugu, koloretako etorkizuna. Eta koloretako etorkizun horretan euskal herritar
guztien eskubideak errespetatuak izatea nahi dugu, baita preso politikoenak ere". Etorkizuna elkartasunez eraikitzen dela ere nabarmendu zuten eta eurak elkartasuna "eskaini" baino ez dutela egin. Hala, "gure aurka egiten ari direna ez da sei lagunen aurkako prozesu judiziala, presoei elkartasuna adieraztea debekatu nahi dute", gehitu zuten. Hori horrela, datozen egunetan presoei elkartasuna adierazteko ekimenak antolatu dituzte. Elkartasun ekimenak Zzapatuan, 15 minutuko Elkartasun Antxintxika deitu dute Bergaran, 19:00etan, San Martin plazatik abiatuta. Herritarrek lekukoa eroango dute erreleboka, eta bukaeran mezua irakurriko dute Munibe plazan. Mokolo Eguna izanik Bergaran, antolatzialeekin elkarlanean egingo dute ekimen hori. Hala, jai giroan egingo dute. gainera, herritar guztiek parte hatzeko modua izango dela ere esan zuten, ume. heldu zein nagusiek, poliki-poliki egingo delako korrika. Hilaren 28an, elkartasuna adierazteko osoko bilkura egingo da Bergaran. Eta hilaren 30ean, Madrilen deklaratuko duten egunean, elkarretaratzea egongo da plazan, 12:00etan eta Bergarako ikastetxeetan bi orduko geldialdiak ere deitu dituzte. Hurrengo ostiralerako deituta zegoen kontzertua Munibe Plazan izan zen. Bad Sound Systemen doinuekin jantzi
Jon Olibares, Osintxuko auzo alkate berria
2011/11/07 Jon Olibares izango da Osintxuko auzo alkatea datozen lau urteotan. Hala, Luis Mari Alberdi ordezkatuko du. Atzo egin zituzten auzo alkatea aukeratzeko bozak auzoko liburutegian eta guztira 95 herritar gerturatu ziren botoa ematera. Olibaresek 33 bozka jaso zituen; beste hautagaiei alde handia atera zien.
zen Bergarako plaza eta bere inguruak. Iritsitako gutun guztiak irakurri zituzten taldea osatzen zuten hiru kideek eta Udaletxeko furgonetaren gainean musikak jarrai zezan saiatu ziren. Beraz pankartaren atzean jarri eta Auzitegi Nazionalaren aurrera eraman nahi zituzten bost bergararrei eta arrasatearrari elkartasuna emateko asmoz, martxa berezia antolatu zuten. Furgonetan bi kide eta bestea korrika zijoan, Bergarako kaleetatik korrika sinboliko bat antolatu zen. Giro aparta izan zen eta bukaerako ekitaldiko bertsoekin amaitutzat jo zen aldarrikapen oihu hura. Elkartasun hori eskertzeko asmotan bergarako preso politiko guztiak aipatu zituzten txalo zaparraden artean.
Zubirako eskaintza zabala prestatu dute Turismo bulegoek
2011/12/05 Urteko azken zubia badator. Abenduko zubiak turista asko ekarriko ditu gurera. Hori horrela, Debagoieneko turismo bulegoak, museoak eta erakusketa gelak gertu daude ongietorria egiteko.
Turismo Bulegoa zabalik eta bisita gidatuak Bergaran Hilaren 11ra arte eskaintza zabala prestatu dute. Hurrengo astean jaiegun asko daude, eta horrek aukera ematen du zubia antolatzeko. Hori kontuan hartuta, zortzi eguneko eskaintza prestatu dute turismo eragile guztiek.
Askotariko bisita gidatuak Bost turismo bulego daude Debagoienean (Bergaran, O単atin, Arantzazun, Eskoriatzan eta Leintz Gatzagan), eta guztiek eskainiko dituzte bisita gidatu bereziak. Guztiek zabalduko dituzte ateak bihartik hilaren 11ra arte, Eskoriatzakoak izan ezik; hori hilaren 5etik 7ra zabalduko dute. Informazio gehiago www.turismodebagoiena.com atarian dago. Bestalde, turismo bulego horietatik, askotariko bisita gidatuak egingo dituzte ia egunero: Bergarako erdigunea, Eskoriatzako erdigunea, O単atiko harribitxiak, Arantzazuko santutegia, gatz museoa, Arrikrutz kobak eta Arantzazuko parketxea ezagutzeko bisitak, hain zuzen ere.
Gainera, Elgetako Intxortako ibilbide tematikoak ezagutzeko irteera bi egingo dituzte: hilaren 4an eta 18an. Izena aldez aurretik eman behar da derrigor rez (943 79 64 63). Jardunaldi gastronomikoak Bisita turistikoez gain, baina, beste eskaintza batzuk ere baditu Debagoieneko Mankomunitateko Turismo Sailak. Arrasaten paintball (www.arrasatepaintball.com) eta segway ibilbideak (www.en-medio.com) egiteko aukera izango dute turistek. Azkenik, Debagoieneko IX. jardunaldi gastronomikoen barruan, bisita gidatu bereziak egingo dituzte: Gomiztegi baserria eta artzain txakurren erakustaldia delako bisita egingo dute hilaren 4an eta 11n eta Iturriko gatza mahaian gozo delakoa gainerako egunetan.
Euskal Herriko Mus txapelketako kanporaketa Bergaran 2011-12-05
Euskal Herriko IV. Mus txapelketa jokatuko da Arbizun, Nafarroan martxoaren 17an eta otsailaren 24, 25 eta 26an jokatuko dira zazpi herrialdeetako finalak. Aurretik, ordea, herri eta auzoetakoak jokatuko dira eta horietako bat, Bergarakoa, abenduaren 17an izango da Artatse elkartean. 16:00etan hasita. Izena emateko epea zabalik da. 20 euro dira bikoteko. Iazko irabazleak
INGURUGROA
Kiko Alvarez: "Isurketa baten ondorioz hil ziren Deba ibaiko arrainak, ziurtasun osoz jakitea zaila den arren"
2011-11-14
Biologian doktorea da Kiko Alvarez bergararra. Azkenaldian Deba ibaian hilik agertu diren arrain eta ahateen gainean egin dugu berba harekin. Deba ibaiaren errekuperazioaren gainean, oro har. Araztegien, kolektoreen, ur saneamenduaren inguruan... Bergaran hainbat arrain hilda agertu dira. Zein izan daiteke horren arrazoia?
tuko da eta, neurri batean, horrek haren kalitate biologikoa hobetuko du. Hala ere, berreskuratze ekologikoa askoz konplexuagoa da eta denbora luzeagoa beharko da.
Eta zer egin behar da Deba ibaia duela 100 urtekoa modukoa izan dadin? Erreka unitate arro hidrografiko gisa kontsideratu behar da eta ez ibai bezala bakarrik. Esate baterako, ibaiaren arroan egiten den basoko kudeaketa funtsezkoa da ibaiko ekosistema osasuntsua eta
Oso zaila da ziurtasun osoz jakitea, baina, seguruen, isurketa baten ondorioz izan zen. Horri gehitzen badiogu uraren kalitate eskasa, bada, heriotza-tasa hori izan zen emaitza. Diputazioak eman duen azalpenagatik izan da sikateagatik ur gutxi zihoalako, ura zikina zegoelako (ur fekalen kontzentrazioa ur eskasiagatik) eta ura beroa zegoelako.
Deba ibaia errekuperatzen doa?
Bai. Poliki-poliki errekuperatzen doa. Baina arazo batzuei aurre egin behar die, uraren kalitateaz gain. Adibidez, erriberen kontserbazio egoera negargarria da. Erriberaren basoetako zati txiki bat geratzen zaigu eta erriberak, tarte askotan, espezie exotiko inbaditzailez josita daude: arkaziak, reinutriak‌
Noizko errekuperatuko da guztiz gure ibaia?
Oso zaila da guztiz errekuperatzea, faktore askoren eraginagatik. Araztegiak martxan hasten direnean, uraren kalitate fisiko eta kimikoa hobe-
Ze tarte dago garbien?
Garbienak erreken oheburuetan daude, OĂąati, Aramaio eta Gatzagan gora. Kutsatuena Arrasatetik behera dagoena da.
Inoiz bainurako ezagutu eta erabili ahal izango dugu?
Bai. Zergatik ez. Gure administrazioek europar arautegia betetzen badute, 2015erako urek egoera kimiko eta ekologiko ona izan beharko dute. Aurreikuspen baikorregia da hori, dena den. Uraren kalitatea garbia izanda ere, plastikoak eta bestelako zaborrak nonahi daude eta azpiak kutsatuta jarraitzen du. Berreskuratzeko lanak sentsibilizazio kanpainekin lagundu beharko lirateke. Planteamenduak orokorra izan behar du, arro hidrografikoaren eta arroaren inguruko biztanleekin lan egitea funtsezkoa da.
Ahateak hiltzearen arrazoia?
Oso zaila da jakitea; gainera, ahate hauek denetik jasan izan dute aurretik. Baina, hiltzeko eragatik eta gertaeraren azkartasunagatik, infekzio prozesu bat izan dela esatera ausartuko nintzateke.
Arrazoizkoak dira azalpen horiek?
Neurri batean bai, hori izan daiteke arrazoia, baina hori ez da nahikoa ikusi dugun heriotza-tasa azaltzeko. Lehenago aipatu dudan moduan, ziurrenik, heriotza-tasa isurketa baten ondorioa izan da. Garrantzitsua da gure ibaiak ura garraiatzen duten kanal sinple edo hondakindegi ez kontsideratzea eta gure laguntza behar duten sistema bizidun gisa ikusten hastea.
ezkailuak toleranteagoak dira eta leku gehiagotan ikus daitezke.
uraren kalitate ona edukitzeko. Horretaz gain, lehen aipatutako faktoreei aurre egin behar zaie. Hau da, erriberaren basoa berreskuratu, espezie inbaditzaileak erauzi‌ beste neurri batzuen artean.
Ze fauna dago Deba ibaian?
Erreken oheburuak salbuestean, faunaren komunitateak oso sinplifikatuta daude. Ia-ia bakarrik espezie oportunistak, ahateak-eta, ikus ditzakegu.
Amuarrainik? Ezkailurik? Bestelako arrainik?
Gero eta gehiago, aingirak ere ikus ditzakegu.
Ibaiaren tarte guztietan daude?
Ez, espezie bakoitzak bere beharrak ditu. Adibidez, amuarrainek zati garbiagoak eta oxigenatuagoak bilatzen dituzte, nagusiki erreka oheburuetan. Beste aldetik,
Araztegiak martxan egonda, konponduta dago Deba ibai kutsatuaren arazoa?
Uraren kutsaduraren arazoa, ziur asko, baina Deba ibairen ekologiaren arazoa ez. Hori konpontzeko, konpromiso argia behar da administrazioen aldetik eta apustu gogorra gure ondare naturala berreskuratzeko eta kontserbatzeko.
Hori, zoritxarrez, oraindik ez da ikusi. Ibaia garbitzeko orain arte egin diren ahaleginak egokiak dira?
Denborak esango digu. Edozein modutan, neurri horiez gain, ibaiko ekosistemaren kudeaketa integralari bideratutako beste neurri batzuekin lagundu behar da.
"Umearen egoerara moldatu behar duzu zure bizimodua, eta gainera bere ondoan egon nahi duzu 24 ordutan"
2011-12-03 Martin Sanchez eta Itziar Baltzategi haur minbizidunen gurasoen elkartea den Aspanogiko kideak dira. Medikuengan konfiantza osoa edukitzeko eta Aspanogi elkartera jotzeko gomendatzen dute haur minbizia gertutik ezagutu duten bi guraso hauek.
Nortzuk osatzen duzue Aspanogi elkartea?
Minbizia izan edo duten haurren gurasoek osatzen dugu. Herrialde bakoitzean elkarte bat dago, gu Gipuzkoako elkartekoak gara. Nola jasotzen da horrelako notizia bat? Kolpe oso handia da hasteko eta behin ez duzulako espero, eta sortzen den larritasuna oso handia da. Zer gertatuko da?, Nola joango da?... Galdera asko sortzen zaizkizu eta aldi berean batere ze blokeatuta gelditzen zara. Egoera oso gogorra da.
Familiaren bizimodua guztiz aldatuko da, ezta?
Noski. Umearen erritmora bizi behar duzu, eta gainera bere ondoan egon nahi duzu 24 ordutan. Ez zaude beste ezertarako. Zorionez gaur egun legeak aldatu egin dira, eta baja hartu daiteke. Sasoi batean inspektoreek segidan deitzen zuten. Laster esaten zuten "gaixoa ez zara zu, gaixoa zure semea da". Ez zuten ulertzen, itxura denez, ume bat ezin dela bakarrik utzi. Eta tratamendua hasten denean?
Umearen egoerara moldatu behar duzu zure bizimodua. Tratamendua jaso ondoren nekatuta badaude edo botaka badaude gaizki sentitzen dira, eta euren erritmora ibili behar duzu. Baina umeak ume dira eta bentaja hori dute. Ez diote buruari asko eragiten, eta gaixo badaude ere ondo sentitzen direnean jolasteko
gogoa dute. Euren bizimodu normala eramaten dute. Ze laguntza eskaintzen du Aspanogi elkarteak?
Ospitalean ordu asko bota behar izaten dira, askotan hilabeteak eta egunero bazkaria eramaten diogu haurraren arduradunari. Askok ez dute bazkaltzeko tarterik ere hartzen-eta. Psikologoak ere baditugu, ordenagailuak... Aurten lokal txiki utzi digute Donostia ospitalean. Gure txokoa da. Ondo dator beti. Aholku bat egoera gogor horretan egon daitezkeen gurasoendako?
Lehenengo eta behin ospitaleko medikuengan konfiantza osoa izateko oso mediku onak ditugu-eta. Gero, eskainitako edozein laguntza onartzeko. Eta Aspanogira jotzeko. Ez badira etortzen gu azalduko gara.
ESKELAK
Iker Egiguren Medina
2001eko Azaroak 24an hil zen 19 urte zituela
Josefa Otadui Aguiriano 2011akok Azaroaren 20an hil zen, 88 urte zituela
Manu Muniategi- Andiokoetxea Legorreta
2011ako azaroaren 20an hil zen 75 urte zituela
Julio Arana Larra単aga
2011ako Azaroaren 23an hil zen 61 urte zituela
Jesus Berroya Pildain
2011ako azaroaren 23an hil zen 78 urte zituela
Jesusa Zubikarai Azkune
GABONETAKO Agenda
'Gabon kontuk' antzerki emanaldia Abendua 17, 2011 ,18:00 BERGARA
Umeen kalejira
Abendua 24, 2011 ,11:30 - Abendua 24, 2011 ,14:00 BERGARA
Olentzero eta Mari Domingi
Abendua 24, 2011 ,19:00 - Abendua 24, 2011 ,21:00 BERGARA
'Mondo Flurss' haurrentzako antzerkia Abendua 26, 2011 ,17:30 BERGARA
Euskal kantu eta jolasen saioa
Abendua 27, 2011 ,17:30 - Abendua 27, 2011 ,19:30 BERGARA
Ur jolasak igerilekuan
Abendua 28, 2011 ,10:30 - Azaroa 29, 2011 ,19:00 BERGARA
'Arrasto Bluak' antzerkia Urtarrila 2, 2012 ,17:30 BERGARA
Jolas parkea
Urtarrila 3, 2012 ,11:00 - Urtarrila 5, 2012 ,19:00 BERGARA
Bizar Zuri, Bergaran Urtarrila 5, 2012 ,17:00 BERGARA
Errege kabalgata, Bergaran Urtarrila 5, 2012 ,19:00 BERGARA
Zorionagurrak
denborapasak
Aimar Sotil
(5 urte - Aza/19) Zorionak, txapeldun! Besarkada handi bat eta marrubizko muxu pila bat! Oier Aranes (6 urte, Azar 15) Zorionak, guapo! Ondo pasatu zure egunian eta muxu handi-bat familian partetik
Ane Mujika
(6 urte - Aza/15) Z o r i o n a k Artekaleko neskatila alai eta panpoxari!
ASTEKO ERREZETA
ganba epelen entsalada Ingredienteak
Miren Elizburu eta Mirian Godoy
Miren Elizburuk azaroaren 19an eta Mirian Godoyk 21ean. Andale pendejas! Juerga on bat botatzeko arrazoi on bat daukazue oinguan... ta gu betiko moduan zuen albuan. Patxo asko eta zorionak! Kuadrillia.
NORBAIT ZORIONDU NAHI BADUZU, BIDALI ARGAZKIA GURE E POSTARA (GOIENA@BERGA RA.COM) ETA BIDALI ZORIONAK!
•Letxuga •Tomatia •Atuna •Artua •Kipula •2-3 Berakatz •2-3 Zanahoria •Ganbak Nola prestatu
Ingrediente hauek nahiko zati txikitan bol baten jartzen joan: Letxuga, tomatea, atuna, artua, eta kipula. Zartakin baten olioa berotu eta 2-3 berakatz txikituta frijitzen jarri. Kolore asko izan baino lehenago ganbak bota eta ondo erre.
Zanahoriak zuritzeko treska erabili daiteke xafla finetan mozteko. Ganbak ondo erreta daudenean zanahoriak bota eta pixkat frijitu.
Olioa, gatza eta binagre (modena ahal bada) pixkatekin nahastu eta serbitu. On egin!
G R E B
O K E D L A AR
Hurrengo atalean
Bergarako hostalari taldeko presidenteari elkarrizketa: “Pintxopotea izan da azkenengo urteetako salbazioa bergarako tabernentzat”
ostiralean gabonetako gehigarria: 2012ko egunkaria
EUSKARAREN EGUN OSPATZEKO EGINDAKO BAZKARIAN ANDONI EGAÑAREKIN ELKARRIZKETA
egin ezazu bidea gurekin...
...eta disfrutatu deskontu ikaragarriak dituen txartel berriaz!!
Bixita gaitzazu sarean www.goiena.net