Ειδική έκδοση: Ενέργεια by Documentonews

Documento Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Ειδική έκδοση για την ενεργειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα

docEnergy

Ελλάδα εισήλθε σε καινούργιους ενεργειακούς δρόμους ή και λεωφόρους αφού αναλαμβάνει ρόλο διαμετακομιστικού κέντρου στη νοτιοανατολική Μεσόγειο με έργα στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και παράλληλα θέτει σοβαρή υποψηφιότητα ως παραγωγός με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στις θάλασσές της σε σύμπραξη με διεθνείς παίκτες. Κινήσεις που διαμορφώνουν ήδη νέο γεωπολιτικό και οικονομικό σκηνικό. Η αλλαγή στο μείγμα της ενέργειας με αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών δεν είναι πλέον ο μοναδικός στόχος. Παλιοί και νέοι δυναμικοί παίκτες με επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων συνδιαμορφώνουν τη χονδρική και τη λιανική αγορά και προσφέρουν στους καταναλωτές πληθώρα νέων προϊόντων. Ταυτόχρονα μαθαίνουμε τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας και τι μας αναλογεί από το κοινωνικό τιμολόγιο.

Ενέργεια: Βαδίζοντας στη νέα εποχή

Doc ΕιδικήΕκδοση

Εφημερίδα έρευνας και άποψης Εκδότης Κώστας Βαξεβάνης Διευθύντρια Βάλια Μπαζού Διευθυντής Σύνταξης Αλέξανδρος Παπασταθόπουλος

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Στο γεωπολιτικό σταυροδρόμι

Αρχισυνταξία Ειδικής Εκδοσης Σταματία Μαρκέτου Creative Director Διονύσης Θεοδόσης Ατελιέ Λίλα Κούπριζα Mαρία Νίκα Αγγελική Σγούρου Νικήτας Φραγκάκης Υπεύθυνος Παραγωγής Μάκης Βουδούρης Διόρθωση Aπόλλων Λιακόπουλος Γεωργία Καρύδη Ελένη Κοψαχείλη Εμπορική Διεύθυνση Βανέσσα Δροσάτου Υποδοχή Διαφήμισης 211 103.1504 Εκτύπωση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΕ Διανομή ΑΡΓΟΣ ΑΕ

Κολωνού 12-14 104 37, Αθήνα

ΤΗΛΈΦΩΝΟ

211 103.1500

www.documentonews.gr info@documentonews.gr

Του

Α Στάθη Σχινά

ν η μαζική στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν για την Ελλάδα το σύνθημα των αρχών του 21ου αιώνα, στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας του –την οποία διανύουμε– αυτό που κυριαρχεί είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό σταυροδρόμι. Το πρώτο εμβληματικό έργο, ο πρώτος μεγάλος αγωγός, ο ΤΑΡ, είναι σχεδόν έτοιμος. Και η βόρεια Ελλάδα έχει ήδη καταλάβει πολύ καλά τι σημαίνει η ενεργειακή αναβάθμιση της Ελλάδας. Οπως βαθμιαία γίνεται αντιληπτό τι σημαίνει η έρευνα για υδρογονάνθρακες –πετρέλαιο και φυσικό αέριο– στα «οικόπεδα» της Κύπρου και της Ελλάδας, στις κοινές ζώνες των δύο χωρών με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η ουσιαστική (και) στρα-

τιωτική υποστήριξη των Γάλλων και των Αμερικανών, κατά κύριο λόγο, έχει ήδη ανατρέψει τους συσχετισμούς δυνάμεων σε μια περιοχή που ενδιαφέρει πολλαπλώς την Ελλάδα και προφανώς αλλάζει το status και έναντι της γείτονος Τουρκίας. Ειδικά η ανακάλυψη αλλά και η διακίνηση και χρήση φυσικού αερίου είναι στρατηγικής σημασίας όχι μόνο για γεωπολιτικούς λόγους αλλά κυρίως επειδή ως πλέον καθαρό καύσιμο συμβάλλει αποφασιστικά στον παγκόσμιο στρατηγικό στόχο του απόλυτου περιορισμού των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα, ο οποίος έχει βαρύνουσα σημασία για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και την επιβίωση του πλανήτη. Αλλά, ακόμη, σε μια χώρα που πλήττεται εδώ και μια δεκαετία από τη λαίλαπα της οικονομικής κρίσης και της υπερχρέωσης η ανακάλυψη και εκμετάλλευση φυσικών πόρων υψηλής αξίας είναι θέμα επιβίωσης. Με σεβασμό στο περιβάλλον αλλά

Ο ενεργειακός τομέας είναι ίσως αυτός με τη μεγαλύτερη στρατηγική σημασία για την Ελλάδα. Με αυτόν συνδέονται οι μεγαλύτερες επενδύσεις, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και συγκρούσεις, η προστασία του περιβάλλοντος

και αποφασιστικότητα, το τεράστιο εγχείρημα της διερεύνησης του υποθαλάσσιου και υπόγειου πλούτου της χώρας πρέπει να ολοκληρωθεί. Στις συνθήκες αυτές, πέραν των ερευνών και των αγωγών, τεράστιο θέμα προς άμεση διεκπεραίωση είναι η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών αλλά και της ηπειρωτικής Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες. Και στο μέτωπο αυτό οι συγκρούσεις συμφερόντων είναι σφοδρές και ορισμένες φορές υπονομεύουν την ίδια την ουσία των σημαντικών αυτών έργων, που έχουν εξασφαλισμένη υψηλή χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά ταμεία και τους θεσμούς. Και ο απλός πολίτης; Σε τι θα ωφεληθεί από όλη αυτή την ενεργειακή κοσμογονία; Ερώτημα με κρίσιμες απαντήσεις για το σήμερα αλλά ακόμη πιο καυτές για το μέλλον. Η χρήση –κατά πολύ φτηνότερου– φυσικού αερίου για θέρμανση αλλά και βιομηχανική χρήση πολύ απλά αφορά το σήμερα. Η σωτηρία του μέλλοντος των παιδιών μας από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αφορά το όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Για αυτούς αλλά και πολλούς ακόμη λόγους ο ενεργειακός τομέας είναι ίσως αυτός με την πλέον στρατηγική σημασία για τη χώρα. Με αυτόν συνδέονται οι μεγαλύτερες επενδύσεις, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και συγκρούσεις, η προστασία του περιβάλλοντος… Πολιτική, οικονομία και περιβάλλον. Σχεδόν τα πάντα…

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Το μέλλον των καυσίμων και το ενεργειακό μείγμα Η μεγάλη υποχώρηση της τιμής του αερίου και η επέκταση της χρήσης του

Του

Στάθη Σχινά τα 4.160,8 MW ανερχόταν έως τα τέλη Μαΐου η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ στο σύστημα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ) που αφορούν την εικόνα στα μέσα του 2018. Την πρωτιά στις ΑΠΕ κατέχουν τα φωτοβολταϊκά με ισχύ 1.964,5 MW, χωρίς να συγκαταλέγονται σε αυτά τα φωτοβολταϊκά στις στέγες που φτάνουν τα 348 MW στο συνδεδεμένο και το μη διασυνδεδεμένο σύστημα. Ακολουθούν τα αιολικά με συνολική καθαρή ισχύ 1.494,7 MW, τα μικρά υδροηλεκτρικά με 217,9 MW, η βιομάζα με 45,6 MW και η συμπαραγωγή με μεικτό τρόπο με 90,1 MW. H καθαρή ισχύς του συνόλου των ΑΠΕ και των μεγάλων υδροηλεκτρικών μονάδων φτάνει στο σύστημα στις 7.178,5 MW και η ισχύς του συνόλου των θερμικών μονάδων στις 10.060 MW. To σύνολο του καθαρού δυναμικού παραγωγής ηλεκτρισμού έχει φτάσει στις 17.238,5 MW. Οι πηγές ενέργειας Το φυσικό αέριο κερδίζει συνεχώς έδαφος στο ενεργειακό μείγμα της πάσης φύσεως κατανάλωσης. Η βασική αιτία γι’ αυτή την εξέλιξη είναι η σημαντική υποχώρηση της τιμής του μετά το 2013. Την περίοδο 2013-2016 άγγιξε το 53,9% και ήταν από τις μεγαλύτερες μειώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην ελάττωση του κόστους εισαγω-

γών του καυσίμου, κυρίως από τη Ρωσία που την προαναφερθείσα περίοδο ήταν ο βασικός προμηθευτής της εγχώριας αγοράς. Η εικόνα αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη μεταβολή της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία κατά την ίδια περίοδο παρουσίασε μικρή αύξηση, της τάξης του 3,3%. Αναλυτικότερα για τις ελληνικές βιομηχανίες, οι τιμές του ρεύματος κινήθηκαν στα ίδια επίπεδα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου διαμορφώθηκαν ελαφρώς χαμηλότερα απ’ ό,τι για τη μέση ευρωπαϊκή βιομηχανία. Αντίθετα, τα ελληνικά νοικοκυριά είδαν τα τιμολόγια φυσικού αερίου να μειώνονται κατά 26,6% στο διάστημα 2013-2016 και τα τιμολόγια ρεύματος να αυξάνονται κατά 1,5% (έκθεση ΕΕ). Τα προηγούμενα χρόνια, πάντως, το διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών δεν έπαψε να μειώνεται, με συνέπεια να εξακολουθήσει να αυξάνεται ο αριθμός των οικιακών καταναλωτών που καθυστερούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Ετσι, το 2015 το ποσοστό τους άγγιζε το 42%, τέσσερις και πλέον φορές μεγαλύτερο από τον μέσο όρο στην Ευρώπη των 28. Επίσης, το 2017 οι δικαιούχοι του κοινωνικού οικιακού τιμολογίου ξεπέρασαν τις 645.200, κατά 56% περισσότεροι απ’ ό,τι ήταν το 2013. Ο τζίρος των ΑΠΕ Ο κύκλος εργασιών του κλάδου των ΑΠΕ ξεπερνά πλέον το 1,07 δισ. ευρώ το 2015. Το μισό από αυτό το ποσό προέρχεται από τους τομείς της βιομάζας (25,5%) και της αιολικής ενέργειας, με μερίδια 25,5% και 29,3% αντίστοιχα. Στην τρίτη θέση ήρθε η βιομη-

χανία ηλιοθερμικών συστημάτων (21,4%) και στην τέταρτη ο κλάδος των βιοκαυσίμων (13%).

Με την υποχώρηση της τιμής του μετά το 2013 το φυσικό αέριο κερδίζει συνεχώς έδαφος στο ενεργειακό μείγμα της πάσης φύσεως κατανάλωσης

Ενεργειακό μείγμα και κατανάλωση Το ενεργειακό μείγμα στη χώρα μας παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, κυρίως λόγω της υψηλής συμμετοχής του πετρελαίου και των ορυκτών καυσίμων, η συμμετοχή των οποίων είναι 52,8% και 23,7% αντίστοιχα και υπερβαίνει τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους (34,4% και 16,2%). Επίσης, είναι μικρότερο το μερίδιο του φυσικού αερίου, 11,3% έναντι 22% κατά μέσο όρο στην ΕΕ (στοιχεία 2016-2017). Οσον αφορά τους τομείς της ενεργειακής κατανάλωσης, στην Ελλάδα τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι μεταφορές, το μερίδιο των οποίων το 2015 άγγιξε το 39,9% στη συνολική τελική κατανάλωση, πάνω από το 33,1% που είναι ο πανευρωπαϊκός μέ-

σος όρος. Την ίδια χρονιά η κατανάλωση του οικιστικού τομέα αντιστοιχούσε στο 26,7%, ελαφρώς πάνω από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο (25,4%). Αντίθετα, η κατανάλωση των βιομηχανιών άγγιξε το 19%, έξι και πλέον ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο των 28 κρατών-μελών. Τα συμπεράσματα του ΚΑΠΕ Σε πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) που αφορά το ενεργειακό μέλλον της χώρας σε βάθος εικοσαετίας συμπεραίνεται ότι: • Η ζήτηση στον ηλεκτρισμό παραμένει σε όλους τους τομείς σε υψηλά επίπεδα με τάσεις ανόδου και είναι πιο εμφανής στον τριτογενή τομέα. Στους υπόλοιπους τομείς θα χρειαστούν περισσότερα μέτρα πολιτικής και νέες επενδύσεις. • Εχουν γίνει υπολογισμοί με ένα σταθερό σενάριο ζήτησης (που σημαίνει ότι κάτι αντίστοι-

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Στόχοι μέχρι το 2030

30%

του συνολικού ενεργειακού μείγματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

32,5%

να έχει συμμετοχή η εξοικονόμηση ενέργειας στο τελικό αποτέλεσμα του περιορισμού ρύπων μέσω της χρήσης διάφορων τεχνολογιών

14%

η συμβολή των ΑΠΕ στις μεταφορές

16%

να προέρχεται από τα συστήματα εμπορίας εκπομπών καυσαερίων

χο θα συμβεί και με την οικονομική ανάπτυξη). Σε περίπτωση που η ζήτηση αυξηθεί ως συνέπεια της οικονομικής ανάπτυξης θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν οι πολιτικές εξοικονόμησης που θα αντισταθμίσουν τη ζήτηση (ανάπτυξη με ταυτόχρονη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας). • Ο τομέας των μεταφορών το προσεχές διάστημα θα παρουσιάσει τις περισσότερες προκλήσεις, εφόσον η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης θα είναι ευρεία και η χρήση των βιοκαυσίμων θα αυξάνεται. • Στην ηλεκτροπαραγωγή εμφανίζεται υπερδιπλασιασμός της ηλεκτρικής ισχύος στη συμμετοχή τόσο των φωτοβολταϊκών όσο και των αιολικών μέχρι το 2030. • Μετά το 2030 είναι απαραίτητο να εξαντληθούν οι τεχνολογίες βαθιάς γεωθερμίας, των συγκεντρωτικών ηλιακών και των θαλάσσιων πάρκων και να υπάρξει πλήρης εκμετάλλευση του υδροηλεκτρικού δυναμικού.

Ο τομέας των μεταφορών θα παρουσιάσει τις περισσότερες προκλήσεις, εφόσον η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης θα είναι ευρεία και η χρήση των βιοκαυσίμων θα αυξηθεί

Η κλιματική αλλαγή καθορίζει τις επενδύσεις στην ενέργεια

αύξηση της σ υ μ μ ε το χ ή ς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πέραν της γεωπολιτικής διάστασης που έχει για τη χώρα μας, σχετίζεται και με την τήρηση των υποχρεώσεών της σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες για τη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και τον περιορισμό της τρύπας του όζοντος (Κιότο, Κοπεγχάγη κ.λπ.). Το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Eνέργειας (ΚΑΠΕ) και οι υπηρεσίες του υπουργείου Ενέργειας έχουν καταρτίσει μελέτες με στοχεύσεις που υπερβαίνουν το 2030. Οι στόχοι για το 2030 είναι: • Το 30% του συνολικού ενεργειακού μείγματος να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) • Η εξοικονόμηση ενέργειας (ΕΞΕ) να έχει συμμετοχή 32,5% στο τελικό αποτέλεσμα του περιορισμού ρύπων μέσω της χρήσης διάφορων τεχνολογιών (ενεργειακά σπίτια, προγράμματα «Εξοικονομώ», ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.λπ.) • 14% από τη χρήση ΑΠΕ στις πάσης φύσεως μεταφορές • 16% να είναι η συμβολή των διάφορων συστημάτων εμπορίας εκπομπών καυσαερίων (χρηματιστήριο ενέργειας, ρύπων κ.λπ.). Ρύποι και αυτοκίνητα Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προβλέψεις – παραδοχές της ίδιας μελέτης ως προς τη συμβολή των οχημάτων μεταφοράς ανθρώπων (κλασικά επιβατικά και λεωφορεία). Η μελέτη περιλαμβάνει δύο σενάρια, ένα επιθετικό ως προς τον περιορισμό των ρύπων και ένα συντηρητικό ως προς τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων με προοπτική έως το 2040. Το επιθετικό σενάριο προβλέπει ραγδαία αύξηση στη χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων, τα οποία ουσιαστικά αρχίζουν να αποκτούν ποσοτική υπόσταση στην Ελλάδα μετά το 2025 (5% τα κλασικά επιβατικά και 2% τα λεωφορεία). Η συνέχεια βάσει του επιθετικού σεναρίου προβλέπεται πιο… φιλόδοξη καθώς αναμένεται ραγδαία αύξηση των ηλεκτροκίνητων επιβατικών στο 17% το 2030, στο 31% το 2035 και στο 42% το 2040. Οι αντίστοιχες προβλέψεις για τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία είναι 3%, 4% και 5%. Το συντηρητικό σενάριο προβλέπει ότι τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα θα φτάσουν μόλις το 8% του συνόλου των κυκλοφο-

ρούντων απλών επιβατικών οχημάτων το 2040, ενώ τα λεωφορεία μόλις το 5%. Οι ενεργειακές επενδύσεις Πέραν των μεγάλων ενεργειακών έργων που αφορούν κυρίως τη μεταφορά ενέργειας ή καυσίμων (υποβρύχια καλώδια σύνδεσης και αγωγοί αερίου αλλά και μονάδες αποθήκευσης – υγροποίησης) στην παραγωγή ενέργειας από διαφορετικές πηγές, η ίδια μελέτη εκτιμά ότι τη μερίδα του λέοντος την περίοδο 2018-2030 καθώς και 2030-2040 διεκδικούν τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες. Αντιθέτως, οι επενδύσεις σε λιγνιτικές μονάδες θα μηδενιστούν μέχρι το 2040. Αναλυτικότερα και κατά κατηγορία ενεργειακής πηγής προβλέπονται τα ακόλουθα βάσει του συντηρητικού σεναρίου: Λιγνιτικές μονάδες: περίοδος 2020-2030, επενδύσεις 1,74 δισ. ευρώ για παραγωγή 660 MW. Μηδενικές επενδύσεις από το 2030-2040. Φυσικό αέριο: ουσιαστικά δεν παρατίθενται εκτιμήσεις για καμία περίοδο, επειδή εκεί κατευθύνονται γιγαντιαίες επενδύσεις που είναι δύσκολο να υπολογιστούν. Εξάλλου η σοβαρότατη πιθανότητα ανακάλυψης κοιτασμάτων αερίου στις ελληνικές ΑΟΖ καθιστά αδύνατο οποιονδήποτε υπολογισμό σε αυτήν τη φάση. Πετρελαϊκές μονάδες: επενδύσεις 171 εκατ. ευρώ για 220 MW (20202030) και μόλις 25 εκατ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία ως το 2040. Υδροηλεκτρικά: επενδύσεις περίπου 1 δισ. ευρώ για 530 MW μέχρι το 2030 και άλλα 306 εκατ. ευρώ (180 MW) τη δεκαετία μέχρι το 2040. Αιολικά: επενδύσεις 3,8 δισ. ευρώ για 3.750 MW (ως το 2030) και 2,49 δισ. για επιπλέον 2.980 MW. Φωτοβολταϊκά: επενδύσεις 2,49 δισ. για 3,46 MW ως το 2030 και άλλα 4,2 δισ. για επιπλέον 4.220 MW ως το 2040. Περιλαμβανομένων και άλλων μικρότερων επενδύσεων σε βιομάζα, γεωθερμία κ.λπ. για την περίοδο ως το 2030 προβλέπονται επενδύσεις 10 δισ. ευρώ για παραγωγή 8,81 GW (8.810 MW) ως το 2030 και επενδύσεις επιπλέον 6,3 δισ. για 7.920 MW. Το πλέον επιθετικό σενάριο διαφοροποιείται κυρίως στο ενεργειακό μείγμα, υπέρ των φωτοβολταϊκών και των αιολικών.

04 05

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Κίνηση-ματ στην ενεργειακή σκακιέρα Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός με τον τερματικό σταθμό LNG του Ομίλου Κοπελούζου αποτελούν ανεξάρτητη και αξιόπιστη πηγή προμήθειας σε φυσικό αέριο

Εκτόξευση 14,2% στην κατανάλωση στερεών καυσίμων Της

Ξανθής Γούναρη πό όταν οι περισσότεροι καυστήρες πετρελαίου έσβησαν λόγω της αύξησης της τιμής του μαύρου χρυσού αλλά και των μειωμένων εισοδημάτων των νοικοκυριών, τα τζάκια και οι ξυλόσομπες έχουν αρχίσει να αναδεικνύονται σε πρωταγωνιστές της οικιακής θέρμανσης, καθώς σε πολλά σπίτια αποτελούν πλέον τη μοναδική πηγή ζεστασιάς. Ομως μαζί με τα τζάκια, στα αστικά κέντρα έκανε την εμφάνισή της και η αιθαλομίχλη. Γκρίζα σύννεφα εξαιρετικά επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία και ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένοι, παιδιά, άνθρωποι με καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα) καλύπτουν τα τελευταία χρόνια για μεγάλα διαστήματα τις πόλεις, αυξάνοντας τους ρύπους της ατμόσφαιρας, ιδιαίτερα τις μέρες που επικρατεί άπνοια και υγρασία. Εκτός από την πολύ αυξημένη χρήση των τζακιών, ειδικά σε ένα απάνθρωπα πυκνοκατοικη-

μένο περιβάλλον όπως το λεκανοπέδιο της Αττικής ή το κέντρο της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Πάτρας κ.ά., ο λόγος πίσω από την επικίνδυνη ρύπανση του αέρα είναι η συχνή καύση ακατάλληλων υλικών, π.χ. παλιά έπιπλα, κουφώματα, παντζούρια, παλέτες, τελάρα κ.λπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατανάλωση στερεών καυσίμων σημείωσε εντυπωσιακή αύξηση το 2017 σε σχέση με το 2016, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής στην έρευνα για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς το 2017. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία ποσότητα στερεών καυσίμων (καυσόξυλα, πελέτες, πυρήνας κ.λπ.) που καταναλώνεται στην κύρια κατοικία αυξήθηκε κατά 14,2%. Ανοδο –σχετικά μικρή– παρουσίασε επίσης η κατανάλωση ηλεκτρισμού. Πιο αναλυτικά, η μέση μηνιαία ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην κύρια κατοικία αυξήθηκε κατά 0,9%. Στον αντίποδα, η μέση μηνιαία ποσότητα υγρών καυσίμων και υγραερίου μειώθηκε κατά 3,7% και 8,6% αντίστοιχα. Αμετάβλητη παρέμεινε η μέση μηνιαία κατανάλωση σε φυσικό αέριο.

λοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκφράζεται από τη διεθνή ενεργειακή κοινότητα για τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη. Με την έλευση του 2020 Ρώσοι, Αζέροι και Αμερικανοί θα συναγωνίζονται μεταξύ τους για την πρωτιά στις διακινούμενες ποσότητες φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά Κύπρος, Ισραήλ και Αίγυπτος ήδη αναζητούν διέξοδο προς την Ευρώπη για τα νέα τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου που βρίσκονται στη λεκάνη της Μεσογείου. Η γειτονική Τουρκία στο πολύ σύντομο μέλλον θα διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο στην περιοχή, με αποτέλεσμα να μπορεί να ασκήσει πολιτική πίεση μέσω της ασφάλειας εφοδιασμού, αφού από τα εδάφη της θα διέρχονται τόσο οι αγωγοί μεταφοράς του αζέρικου αερίου που προορίζεται για την Ευρώπη όσο και του ρωσικού για την τροφοδοσία των Βαλκανίων. Τα σχέδια αυτά έρχεται να ανατρέψει με μια κίνηση-ματ η Ελλάδα με τον ελληνοβουλγαρικό διασυνδετήριο αγωγό ο οποίος, σε συνδυασμό με τον νέο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη του Ομίλου Κοπελούζου, αποτελεί τη μόνη ανεξάρτητη και αξιόπιστη εναλλακτική πηγή προμήθειας σε φυσικό αέριο για ολόκληρη την περιοχή. Τα δύο έργα υποστηρίζονται θερμά από την κυβέρνηση της Ελλάδας και της Βουλγαρίας καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ενωση,

αφού είναι έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) τα οποία θα συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία ενεργειακού κόμβου φυσικού αερίου στη χώρα μας. Ο μονόδρομος του LNG Η ευελιξία που προσφέρει το LNG συνδέεται με τη δυνατότητα προμήθειας από πολλαπλές πηγές και προμηθευτές, όπως είναι το Κατάρ, οι ΗΠΑ, η Αλγερία, οι υπεράκτιες εξορύξεις της Αυστραλίας, οι παγωμένες γεωτρήσεις της Ρωσίας, η Νορβηγία κ.ά. σε ευκαιριακές τιμές και με βραχυπρόθεσμες συμφωνίες. Το LNG προσφέρει ρευστότητα στην αγορά, δυνατότητα και για μακροχρόνιες συμβάσεις, ενώ δίνει την ευκαιρία στους παραγωγούς να διαθέσουν το προϊόν τους παγκοσμίως χωρίς τον περιορισμό από τη διαδρομή που ακολουθεί ένας αγωγός φυσικού αερίου. Ο ισχυρισμός αυτός ενισχύεται και από τον ενεργειακό κολοσσό BP, ο οποίος στην ετήσια έκθεσή του για την εξέλιξη των ενεργειακών αγορών ως το 2040 (BP Energy Outlook 2018) αναφέρει ότι στην επόμενη πενταετία η παραγωγή LNG θα αυξηθεί κατά 40%, οπότε και θα υπάρξει μεγάλη ανάγκη για την κατασκευή υποδομών για την αποθήκευση και επαναεριοποίηση του αερίου. Οπως αναφέρεται στην ίδια έκθεση, λόγω της ανάγκης για απεξάρτηση από τα ρυπογόνα συμβατικά καύσιμα η στροφή στο καθαρό φυσικό αέριο είναι μονόδρομος τόσο για τη βιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή όσο και για τον κλάδο των μεταφορών.

Μέση μηνιαία κατανάλωση για την κύρια κατοικία ΕΊΔΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

ΜΟΝΆΔΑ ΜΈΤΡΗΣΗΣ

Ηλεκτρική Κιλοβατώρες ενέργεια

ΕΟΠ 2017

ΕΟΠ 2016

ΔΙΑΦΟΡΆ ΠΟΣΌΤΗΤΑΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΉ %

399,71

396,24

3,47

0,9

Φυσικό αέριο

Κυβικά μέτρα

5,95

—

Υγραέριο

Γραμμάρια

700,02

726,9

-26,88

-3,7

Υγρά καύσιμα

Λίτρα

33,14

36,27

-3,13

-8,6

Στερεά καύσιμα

Κιλά

282,38

247,16

35,22

14,2

Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή Ερευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2016 και 2017

Στην επόμενη πενταετία η παραγωγή LNG θα αυξηθεί κατά 40% καθώς η στροφή στο καθαρό φυσικό αέριο είναι μονόδρομος τόσο για τη βιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή όσο και για τον κλάδο των μεταφορών

Doc ΕιδικήΕκδοση

Ανεξάρτητοι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας Κίνητρα και οφέλη για τους καταναλωτές από νέους και παλιούς παίκτες της αγοράς

Της

Ξανθής Γούναρη ε χρονιά της ενέργειας αναδεικνύεται το 2018, καθώς τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι οικιακοί καταναλωτές μπορούν πλέον να επωφεληθούν από τις ανταγωνιστικές τιμές που προσφέρουν οι εταιρείες που πρωταγωνιστούν στον εγχώριο ενεργειακό κλάδο. Αυτήν τη στιγμή στη χώρα μας δραστηριοποιούνται 19 εταιρείες στην προμήθεια ρεύματος, διεκδικώντας ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο από έναν ετήσιο τζίρο περίπου 2 δισ. ευρώ, ο οποίος θα προκύψει από τον δρομολογημένο περιορισμό του μεριδίου της ΔΕΗ στο 50% μέχρι το 2020, από περίπου 80% που είναι τώρα. Το δέλεαρ προς τους καταναλωτές είναι οι οικονομικότερες χρεώσεις που υποστηρίζουν ότι προσφέρουν συγκριτικά με τον leader, αλλά και η παροχή πλειάδας ενεργειακών υπηρεσιών, ώστε, μεταξύ άλλων, να μπορούν να αναλύσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και το κόστος. Τα προϊόντα double play (συνδυαστικά πακέτα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου) είναι η νέα πρόταση των παρόχων ενέργειας (ιδιώτες πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, εταιρείες παροχής φυσικού αερίου, εταιρείες από τον χώρο της πετρελαϊκής αγοράς και μεγάλες βιομηχανίες), ενώ ταυτόχρονα οι ανεξάρτητοι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου κινούνται όλο και πιο δυναμικά στο κομμάτι του μάρκετινγκ, αναπτύσσοντας συνέργειες με άλλα δίκτυα λιανικής κυρίως από τον χώρο των τηλεπικοινωνιών, της τεχνολογίας, αλλά και των ασφαλειών, της υγείας, της κάλυψης τεχνικών αναγκών του σπιτιού κ.λπ. Η εποχή που ο καταναλωτής θα κάνει αίτηση μέσω κινητού τηλεφώνου ή laptop και μέσα σε λίγα λεπτά θα εγκρίνεται αφού προηγουμένως έχει «ακτινο-

γραφήσει» την κατανάλωση του σπιτιού του δεν ανήκει στο μέλλον. Ηδη η νέα εμπορική πολιτική των εταιρειών βασίζεται στην εξατομίκευση των υπηρεσιών με βάση τις πραγματικές ανάγκες αλλά και την κατανάλωση του κάθε νοικοκυριού ή επαγγελματία μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας με στόχο την πρόσβαση σε εύχρηστους λογαριασμούς για το σύνολο των αναγκών ενέργειας. Ανακατανομή του τζίρου Επιπλέον, όπως εκτιμούν αναλυτές της αγοράς ενέργειας, το λανσάρισμα των συνδυαστικών προϊόντων δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να επισπευστεί κατά κάποιον τρόπο η ανακατανομή στον τζίρο του ηλεκτρικού ρεύματος, όπου το μερίδιο της ΔΕΗ μειώνεται με πολύ αργούς ρυθμούς και, τουλάχιστον με τα έως τώρα δεδομένα, δεν φαίνεται πως μπορεί να περιοριστεί στο 50% έως το 2020, όπως είναι ο μνημονιακός στόχος. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το μνημόνιο, στο τέλος του 2017 το μερίδιο της ΔΕΗ θα έπρεπε να ήταν 75,24% (έχοντας κλείσει στο 85,54%), ενώ έως το τέλος Δεκεμβρίου εφέτος πρέπει να είναι 62,24% –δηλαδή η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού να χάσει περίπου 19% το διάστημα Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 2018, πράγμα αδύνατον– και έως το 2020 να υποχωρήσει κάτω από το 50%. Να σημειωθεί ότι συνολικά το μερίδιο των εναλλακτικών παρόχων αθροίζεται σε 19,01% τον Αύγουστο εφέτος από 2,61% που ήταν τον ίδιο μήνα πέντε χρόνια πριν, σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Πάντως, από την πλευρά της ΔΕΗ, που αυτή την περίοδο καταρτίζει το business plan για τη δραστηριοποίησή της στην αγορά του φυσικού αερίου με τη διάθεση συνδυαστικών πακέτων ρεύματος και φυσικού αερίου κατά τα πρότυπα πολλών ιδιωτικών εταιρειών, αναφέρεται ότι το μερίδιό της είναι κατά πολύ μικρότε-

Η εποχή που ο καταναλωτής θα κάνει αίτηση μέσω κινητού ή laptop και μέσα σε λίγα λεπτά θα εγκρίνεται αφού προηγουμένως έχει «ακτινογραφήσει» την κατανάλωση του σπιτιού του δεν ανήκει στο μέλλον

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

19 2

εταιρείες δραστηριοποιούνται στην προμήθεια ρεύματος

δισ. ευρώ περίπου είναι ο ετήσιος τζίρος στην αγορά ρεύματος

50�

πρέπει να φτάσει το μερίδιο της ΔΕΗ μέχρι το 2020 από 80% που είναι τώρα

311.869

ήταν οι πελάτες των ιδιωτικών επιχειρήσεων το 2017

143.842

πελάτες έχασε η ΔΕΗ το 2017 και παρείχε ρεύμα σε 6.319.123 καταναλωτές

ρο απ’ αυτό που καταγράφεται αν εξαιρεθεί το κομμάτι της αγοράς που δεν έχει σχέση με το άνοιγμα, όπως είναι π.χ. οι αγροτικοί πελάτες υψηλής τάσης, και αν υπολογιστούν οι πελάτες που δεν πληρώνουν επί ένα έτος. Θα πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) μετρούν διαφορετικά μεγέθη, καθώς τα μηνιαία δελτία τους εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες και λειτουργίες. Συγκεκριμένα, ο ΑΔΜΗΕ δίνει στοιχεία με βάση τις μετρήσεις κατανάλωσης των ωριαίων μετρητών και των αντίστοιχων εκτιμήσεων ωριαίας κατανάλωσης που κάνει ο ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας). Ο ΛΑΓΗΕ δίνει στατιστικά της αγοράς, με βάση τον ΗΕΠ (Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός), που βασίζονται στις δηλώσεις αγοραπωλησίας ενέργειας της προηγούμενης μέρας που κάνουν οι προμηθευτές. Ετσι συνδυαστικά αποτυπώνουν με πληρότητα τόσο την εικόνα όσο και τη δυναμική της αγοράς. Πόσοι άλλαξαν προμηθευτή το 2017 H κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2017 στο διασυνδεδεμένο δίκτυο της χώρας παρουσίασε ελαφρά αύξηση σε σχέση με τα επίπεδα του 2016, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των πεπραγμένων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ). Η αύξηση αυτή έρχεται να αναστρέψει μια μακρά περίοδο σημαντικής μείωσης της κατανάλωσης, η οποία ήταν σαφώς συνυφασμένη με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση που βίωσε η χώρα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι συνολικά κατά την περίοδο 2013 έως 2016 η εξέλιξη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα κινούνταν σταθερά σε αρνητικά επίπεδα, ενώ κατά το 2017 φάνηκε να ανακάμπτει οριακά. Ωστόσο το 2017 ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτών ηλεκτρι-

κής ενέργειας που μετακινήθηκαν από προμηθευτή σε προμηθευτή ήταν μειωμένος σε σχέση με το 2016, αν και διπλασιάστηκαν εκείνοι που άφησαν τη ΔΕΗ επιλέγοντας ιδιωτικές εταιρείες. Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, η ΔΕΗ παρέμεινε και το 2017 βασικός προμηθευτής στο σύνολο της λιανικής αγοράς, εκπροσωπώντας το 95,3% του συνολικού αριθμού πελατών στο τέλος του 2017 και το 83,66% των συνολικών πωλήσεων στη χαμηλή τάση (ΧΤ) και τη μέση τάση (ΜΤ). Οσον αφορά την κινητικότητα μεταξύ προμηθευτών, μόλις το 2,81% (σε αριθμό μετρητών) του συνόλου των πελατών ΧΤ και ΜΤ άλλαξε προμηθευτή εντός του 2017, σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, εκπροσωπώντας σε επίπεδα κατανάλωσης το 1,91% της συνολικής κατανάλωσης στη ΧΤ και τη ΜΤ. Σε απόλυτα νούμερα οι πελάτες της χαμηλής και μέσης τάσης που άλλαξαν προμηθευτή το 2017 ανήλθαν σε 186.446. Συγκριτικά με το 2016 ήταν περισσότεροι κατά 78%, καθώς τη χρονιά εκείνη είχαν καταμετρηθεί 104.775 νοικοκυριά και επιχειρήσεις που μετακινήθηκαν σε εταιρεία παροχής ρεύματος. Να σημειωθεί πάντως ότι ο ρυθμός αύξησης της κινητικότητας από το 2016 στο 2017 ήταν χαμηλότερος συγκριτικά με το 2015-16. Τότε είχε καταγραφεί η εντυπωσιακή αύξηση του 263%. Το 2015 είχαν αλλάξει προμηθευτή μόλις 28.832 καταναλωτές. Αν και τα ανωτέρω μεγέθη σχετικά με την κινητικότητα των πελατών φαίνονται μικρά σε συνολικό επίπεδο, εντούτοις σε επίπεδο τάσης και μεταξύ των καταναλωτικών κατηγοριών υπήρξαν τομείς στους οποίους παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη αύξηση κινητικότητας, ιδίως αν συγκριθούν τα επιμέρους στοιχεία με τα αντίστοιχα του 2016 (ενδεικτικά οι κατηγορίες μικρού και μεσαίου μεγέθους πελατών επαγγελματικής χρήσης). Αυτή η τάση είναι φυσιολογική καθώς εντός του 2017 συνεχίστηκε η εφαρμογή του μηχανισμού πώλη-

σης ηλεκτρικής ενέργειας μέσω δημοπρασιών προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, διαρθρωτικό μέτρο το οποίο στοχεύει εξ ορισμού στην αύξηση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την απομείωση του μεριδίου της ΔΕΗ ΑΕ στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας βάσει θεσμοθετημένων στόχων. Αριθμός πελατών Οι πελάτες που είχαν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας το 2017 ήταν 311.869. Ο αριθμός αυτός σε σχέση με το 2016 ήταν αυξημένος κατά 103,3%. Το 2016 οι ιδιώτες είχαν 153.340 πελάτες. Το 2015 ήταν μόλις 55.092. Και το ποσοστό μεταβολής σε σχέση με το 2016 ήταν πάνω από 178%. Η ΔΕΗ το 2017 έχασε 143.842 πελάτες, σύμφωνα πάντα με τη ΡΑΕ, και παρείχε ρεύμα σε 6.319.123 καταναλωτές. Στο τέλος του 2017 στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δραστηριοποιούνταν συνολικά 19 προμηθευτές: 1. ΔΕΗ ΑΕ 2. Elpedison Εμπορική ΑΕ 3. Watt & Volt ΑΕ 4. ΗΡΩΝ Θερμοηλεκτρική ΑΕ 5. Greek Environmental & Energy Network ΑΕ 6. Volterra ΑΕ 7. Protergia Θερμοηλεκτρική Αγίου Νικολάου ΑΕ 8. NRG Trading AE 9. Novaera Energy ΑΕ 10. Ελληνικά Ταχυδρομεία ΑΕ 11. Economic Growth AE 12. ΒΙΕΝΕΡ ΑΕ 13. ΙΝΤΕΡΜΠΕΤΟΝ ΑΕ 14. ΟΤΕ Ακίνητα ΑΕ 15. Greensteel Cedalion Commodities AE 16. ΚΕΝ ΑΕ 17. VOLTON AE 18. ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΕ 19. ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΕ Σχεδόν στο σύνολό τους οι ανεξάρτητοι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας εμφανίζουν αυξημένο αριθμό πελατών σε σχέση με το 2016.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Ερχεται η επόμενη ημέρα στην ενέργεια Από την nrg με την υπογραφή της Μότορ Οϊλ

Πώς να επιλέξω πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος

ποικιλία των προϊόντων ηλεκτρισμού και τα συνδυαστικά πακέτα που διατίθενται από τους παρόχους προκαλούν ένα εύλογο ερώτημα. Τι πρέπει να προσέξει ο καταναλωτής και πώς να επιλέξει εταιρεία προμήθειας; Το μόνο σίγουρο είναι πως η απόφαση για το ποιος πάροχος έχει τις πιο συμφέρουσες τιμές πρέπει να λαμβάνεται ανάλογα με τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε νοικοκυριού έπειτα από σωστή και εκτεταμένη έρευνα. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξοικειωθούμε καταρχάς με τη δομή του λογαριασμού ρεύματος. Δηλαδή ύψος κατανάλωσης, εποχικότητα, ύπαρξη νυχτερινού τιμολογίου (αναφέρεται ως Γ1Ν στον λογαριασμό του βασικού παρόχου) καθώς και την ισχύ της παροχής μας (kVΑ), μονοφασική ή τριφασική. Ετσι θα μπορούμε να αξιολογήσουμε και να συγκρίνουμε καλύτερα τα ποικίλα προϊόντα. Επίσης καλό θα είναι να κάνουμε τη σύγκριση λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς με αυτό τον τρόπο φαίνεται το πραγματικό εύρος των αναγκών μας. Καλή πρακτική είναι η συγκέντρωση των λογαριασμών ενός έτους και ιδανικά δύο πρόσφατων ετών, ώστε να υπάρχει πλήρης ετήσια εικόνα κατανάλωσης, κατά το δυνατόν αντιπροσωπευτική και για το προσεχές μέλλον. Χρεώσεις και πάγιο Ο ασφαλέστερος δείκτης για τη σύγκριση εναλλακτικών επιλογών είναι το όφελος που προκύπτει σε ετήσια βάση στο ύψος του

δικού μας λογαριασμού ρεύματος από την ενδεχόμενη μετάβαση σε νέα εταιρεία σε σχέση με την υφιστάμενη. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη πως τα τιμολόγια όλων των παρόχων έχουν ανταγωνιστικές και ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Οι ανταγωνιστικές χρεώσεις καθορίζονται από την εμπορική πολιτική του κάθε παρόχου και ποικίλλουν, ενώ οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις περιλαμβάνουν κόστη που είναι κοινά για άλλους (τέλη, κόστος χρήση δικτύου, ΥΚΩ) και είναι σταθερές. Ενα άλλο σημείο που χρήζει προσοχής είναι η συχνότητα κατά την οποία καταβάλλεται το πάγιο. Η διαφορά ανάμεσα σε πάγιο το οποίο καταβάλλεται σε τετραμηνιαία βάση (πρακτική που ακολουθείται από τον κυρίαρχο πάροχο) και σε μηνιαίο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το όφελος που προκύπτει από την αλλαγή προϊόντος. Ενημερωνόμαστε πλήρως για το χρονικό διάστημα της σύμβασης (ετήσια, δεκαοκτάμηνη, διετής, αορίστου χρόνου), αν υπάρχει ελάχιστος χρόνος παραμονής, τι ακριβώς συνεπάγεται η αποχώρησή μας πριν από τη λήξη του συμβολαίου σε διάφορα χρονικά σημεία καθώς και αν ζητείται εγγύηση. Αρκετές εταιρείες δεν ζητούν εγγύηση σε περίπτωση που δοθεί πάγια εντολή εξόφλησης του λογαριασμού. Και μια βασική επισήμανση: για να μπορέσουμε να αλλάξουμε προμηθευτή και να επωφεληθούμε από τις εκπτώσεις που ενδεχομένως προκύψουν στην περίπτωσή μας είναι απαραίτητο να εξοφλήσουμε τον υφιστάμενο προμηθευτή μας ή να προβούμε σε διακανονισμό για τυχόν ληξιπρόθεσμες οφειλές μας.

απόκτηση πλειοψηφικού ποσοστού στην nrg Trading House Ενεργειακή ΑΕ από τον όμιλο της Μότορ Οϊλ διαμορφώνει νέο τοπίο στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, δημιουργώντας νέα δεδομένα. Αποτελεί ένα ακόμη βήμα της Μότορ Οϊλ για την ενίσχυση του ενεργειακού της αποτυπώματος και σηματοδοτεί την είσοδό της στην αγορά ολοκληρωμένων υπηρεσιών ενέργειας. Η Μότορ Οϊλ (Ελλάς) Διυλιστήρια Κορίνθου ΑΕ, κορυφαία εταιρεία στον διεθνοποιημένο κλάδο διύλισης αργού και εμπορίας προϊόντων πετρελαίου, διαθέτει ένα από τα πλέον σύνθετα και ευέλικτα διυλιστήρια παγκοσμίως και μια ιδιαίτερα ικανή και διορατική διοικητική ομάδα που αξιοποιεί τις ευκαιρίες στον ευρύτερο ενεργειακό κλάδο. Η εταιρεία ενισχύει συνεχώς το χαρτοφυλάκιό της διαθέτοντας, πέραν της διύλισης, παρουσία στους τομείς του αεροπορικού καυσίμου, του φυσικού αερίου και της έρευνας και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου (upstream). Ρεύμα και φυσικό αέριο σε ανταγωνιστικά πακέτα Η nrg μετά και την ολοκλήρωση της ένταξής της στον όμιλο της Μότορ Οϊλ εισέρχεται σε μια δυναμική περίοδο ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, έχει ήδη ανακοινώσει τα νέα ανταγωνιστικά προγράμματα ηλεκτρικής ενέργειας, τα

οποία μπορούν να συνδυαστούν με την προμήθεια φυσικού αερίου, μεγιστοποιώντας το όφελος του τελικού καταναλωτή. Ενδεικτικά, οι νέες συνδυαστικές ενέργειες ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου για οικιακές παροχές μπορούν να προσφέρουν 30% δωρεάν ρεύμα και 30% δωρεάν φυσικό αέριο για το σπίτι κάθε μήνα για δύο ολόκληρα χρόνια. Αντιστοίχως, προσφέρονται πλέον συνδυαστικές ενέργειες που αφορούν αποκλειστικά κοινόχρηστες παροχές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου πολυκατοικιών, προσφέροντας 30% δωρεάν ρεύμα και έως 30% δωρεάν φυσικό αέριο κάθε μήνα για δύο χρόνια. Τέλος, η nrg διαμορφώνει ειδικές συνδυαστικές ενέργειες για επαγγελματίες και επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να γίνουν πελάτες της, για την παροχή τόσο ηλεκτρικής ενέργειας όσο και φυσικού αερίου, προσφέροντάς έως 25% δωρεάν ρεύμα και έως 20% δωρεάν φυσικό αέριο για την επιχείρησή τους κάθε μήνα για έναν ολόκληρο χρόνο. Πρωταρχικός στόχος της εταιρείας είναι να εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη νέα δυναμική που δίνει η ένταξή της στον όμιλο της Μότορ Οϊλ, καθώς με τη σιγουριά του μεγάλου αυτού ομίλου αλλά και με τις συνέργιες που θα προκύψουν θα προσφέρει τα πιο ολοκληρωμένα πακέτα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του οικιακού και εμπορικού καταναλωτή.

Η nrg έχει ήδη ανακοινώσει τα νέα ανταγωνιστικά προγράμματα ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία μπορούν να συνδυαστούν με την προμήθεια φυσικού αερίου

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

ΑΔΜΗΕ Επενδύσεις €1 δισ. έως το 2021 Toυ Μάνου Μανουσάκη

Ο Μάνος Μανουσάκης είναι πρόεδρος και διευθύνων συμβούλος του ΑΔΜΗΕ

έξοδος της Ελλάδας από τα µνηµόνια είναι γεγονός. Ζητούµενο παραµένει η οικοδόµηση ενός νέου µοντέλου το οποίο θα διασφαλίζει τη βιώσιµη ανάπτυξη της οικονοµίας και θα έχει στην καρδιά του τις επενδύσεις µε θετικό κοινωνικό πρόσηµο. Πρωταγωνιστικό ρόλο στο αφήγηµα αυτό φιλοδοξεί να διαδραµατίσει ο Ανεξάρτητος ∆ιαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α∆ΜΗΕ), ο οποίος µετά την αλλαγή του ιδιοκτησιακού του καθεστώτος τον Ιούνιο του 2017 ενσαρκώνει ένα καινοτόµο για τα ελληνικά δεδοµένα µοντέλο δηµόσιας επιχείρησης, µε κυρίαρχο τον ρόλο του ελληνικού δηµοσίου και τη συµµετοχή στρατηγικού επενδυτή µειοψηφίας που προσφέρει προστιθέµενη αξία. Στην προκειµένη περίπτωση, στρατηγικός εταίρος είναι η State Grid Corporation of China. Η συνεργασία µαζί της έχει ήδη αποδώσει απτά οφέλη όχι µόνο σε επίπεδο µεταφοράς τεχνογνωσίας µε συγκεκριµένες δράσεις αλλά και µέσω πολύπλευρης χρηµατοοικονοµικής στήριξης. Ο νέος Α∆ΜΗΕ αποδεικνύει καθηµερινά ότι µπορεί να λειτουργεί αποδοτικά, διατηρώντας τον δηµόσιο κοινωνικό του χαρακτήρα και διασφαλίζοντας πλήρως τα δικαιώµατα των εργαζοµένων του. Στρατηγικός του στόχος είναι να διατηρήσει την ηγετική του θέση στη µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στη νέα εποχή των ηλεκτρικών διασυνδέσεων (εγχώριων και διεθνών) και των καθαρών πηγών ενέργειας. Βασικό εργαλείο για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι η πλήρης υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου του που προβλέπει µεγάλα έργα συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ έως το 2021 τα οποία ξεκλειδώνουν σηµαντικά κοινωνικοοικονοµικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Κοµβική θέση στο σχέδιο αυτό καταλαµβάνουν οι νησιωτικές διασυνδέσεις που οδηγούν σε µεγάλη µείωση στις χρεώσεις των υπηρεσιών κοινής ωφελείας (ΥΚΩ) για τους καταναλωτές όλης της χώρας, σε φτηνότερη,

πιο αξιόπιστη και φιλική προς το περιβάλλον ηλεκτροδότηση για τα νησιά και σε αξιοποίηση του αιολικού δυναµικού τους. Επιτάχυνση στα μεγάλα έργα Ο ∆ιαχειριστής έδειξε εµπράκτως την προσήλωσή του στην επιτάχυνση των διασυνδέσεων µε το ξεµπλοκάρισµα και την άµεση ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης της ∆ιασύνδεσης των Κυκλάδων, µε την οποία η Σύρος, η Πάρος και η Μύκονος διασυνδέθηκαν µε το ηπειρωτικό σύστηµα. Η λογική της επιτάχυνσης διαπνέει και όλα τα µεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η Β΄ Φάση της ∆ιασύνδεσης των Κυκλάδων (που συµβασιοποιήθηκε πρόσφατα και οδεύει προς περάτωση στο τέλος του επόµενου έτους) αλλά και η διασύνδεση της Κρήτης, ένα εµβληµατικό πρότζεκτ που θα οδηγήσει στον διπλασιασµό της περιουσιακής βάσης του Α∆ΜΗΕ, σηµατοδοτώντας παράλληλα τον µετασχηµατισµό του από εταιρεία που διαχειριζόταν µέχρι πρότινος ένα κατά βάση χερσαίο δίκτυο σε εταιρεία νησιωτική. Η πρώτη φάση της διασύνδεσης αυτής, η διασύνδεση Κρήτης – Πελοποννήσου, έχει µπει ήδη σε τροχιά υλοποίησης µε ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020. Η διενέργεια του διαγωνισµού και η ολοκλήρωση του έργου σε χρόνο-ρεκόρ αποτελούν άριστο παράδειγµα για τα οφέλη που απορρέουν από την απλοποίηση των διαδικασιών, τον ψηφιακό µετασχηµατισµό και γενικότερα τον οργανωτικό εκσυγχρονισµό της εταιρείας που έλαβε χώρα τον τελευταίο χρόνο. Με αυτά τα δεδοµένα, η εταιρεία είναι απόλυτα έτοιµη να ολοκληρώσει εντός του απαιτητικού χρονοδιαγράµµατος (που προβλέπει περάτωση του έργου το 2022) και τη µεγάλη διασύνδεση Κρήτης –Αττικής, η οποία ανατέθηκε προ ηµερών από τη ΡΑΕ στη θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του Α∆ΜΗΕ Αριάδνη Interconnection. Ο Α∆ΜΗΕ, έχοντας πλήρη συναίσθηση της σηµασίας της τάχιστης υλοποίησης του συγκεκριµένου έργου όχι µόνο για τη

Με κυρίαρχο τον ρόλο του δημοσίου και τη συμμετοχή στρατηγικού επενδυτή μειοψηφίας που προσφέρει προστιθέμενη αξία, ο ΑΔΜΗΕ ενσαρκώνει ένα καινοτόμο μοντέλο δημόσιας επιχείρησης

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού της Κρήτης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα αλλά και για την απαλλαγή των Ελλήνων καταναλωτών από το μεγαλύτερο μέρος των χρεώσεων ΥΚΩ, έχει καταθέσει από τον Μάιο τις τεχνικές προδιαγραφές στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και έχει ήδη σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε σειρά εργασιών: ενδεικτικά, οι μελέτες χάραξης των οδεύσεων των γραμμών μεταφοράς και οι προμελέτες χωροθέτησης έχουν ολοκληρωθεί. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα κατατεθεί άμεσα προς έγκριση στο ΥΠΕΝ, ενώ σε τελικό στάδιο βρίσκονται η μελέτη κόστους – οφέλους του έργου, η αναλυτική έρευνα βυθού και οι μελέτες για τη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της Κρήτης μετά την ολοκλήρωση και των δυο διασυνδέσεων (με Πελοπόννησο και Αττική). H δυναμική επέκταση του ΑΔΜΗΕ στις νησιωτικές διασυνδέσεις συμβαδίζει με την ενίσχυση του χερσαίου δικτύου του και ιδιαίτερα της ραχοκοκαλιάς του, δηλαδή των γραμμών μεταφοράς 400 kV. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η κατασκευή των δύο διαδρόμων που θα επεκτείνουν το σύστημα μεταφορός υπερυψηλής τάσης στην Πελοπόννησο αλλά και το πρόγραμμα αντικατάστασης κρίσιμων στοιχείων εξοπλισμού που αποφασίστηκε στα τέλη του 2017. Η αναφορά στις προτεραιότητες του Διαχειριστή για τα επόμενα χρόνια δεν θα ήταν πλήρης εάν δεν περιλάμβανε την εφαρμογή του μοντέλου στόχου (target model) για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Στο πλαίσιο του target model ο ΑΔΜΗΕ θα διαχειρίζεται μια από τις τέσσερις επιμέρους αγορές του και δη την Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market) που διασφαλίζει ότι η προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας ισούται με τη ζήτηση κοντά και εντός πραγματικού χρόνου, εξασφαλίζοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού με το ελάχιστο κόστος. Το πολύπλευρο επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο ανάπτυξης όχι μόνο των υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και της οικονομίας γενικότερα. Ο Διαχειριστής επιδιώκει να το φέρει εις πέρας αξιοποιώντας την εμπειρία και τεχνογνωσία του και επενδύοντας στο ανθρώπινο δυναμικό του. Διανύοντας τον δεύτερο χρόνο λειτουργίας του υπό το νέο καθεστώς, οι αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και στη φιλοσοφία του ΑΔΜΗΕ είναι εμφανείς και τα αποτελέσματα του μετασχηματισμού που συντελείται θα γίνουν ακόμη πιο αισθητά τα επόμενα χρόνια.

Τα ΕΛΤΑ έχουν… ρεύμα Ο δημόσιος χαρακτήρας της επιχείρησης αποτελεί στοιχείο φερεγγυότητας που διασφαλίζει τον καταναλωτή

ι διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών έχουν οδηγήσει τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) στη διαρκή ανάπτυξη νέων προϊόντων και στον εμπλουτισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών με ενεργειακό πλέον προσανατολισμό. Τα ΕΛΤΑ αποφάσισαν να αναπτύξουν τη δραστηριότητα του προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας γιατί: • Εχουν ήδη ανεπτυγμένα όλα τα αναγκαία χαρακτηριστικά ενός φορέα - προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας. • Η ηλεκτρική ενέργεια για τον σύγχρονο άνθρωπο είναι σημαντικό αγαθό διαβίωσης. Ο επιχειρηματικός χαρακτήρας των ΕΛΤΑ δίνει στους καταναλωτές τη σιγουριά ότι θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιο. • Παράλληλα ο δημόσιος χαρακτήρας της επιχείρησης αποτελεί στοιχείο φερεγγυότητας και διασφαλίζει τις συναλλαγές του καταναλωτή. • Διαθέτει μεγάλο δίκτυο καταστημάτων, με πάνω από 1.200 σημεία φυσικής επαφής με τον καταναλωτή. Χωρίς απρόβλεπτες χρεώσεις Στη βάση της σχέσης εμπιστοσύνης με τον καταναλωτή, τα ΕΛΤΑ έχουν επιλέξει να προσφέρουν ξεκάθαρα και διαφανή τιμολόγια, χωρίς απρόβλεπτες χρεώ-

σεις, υπέρογκα πάγια ή συνδρομές υπηρεσιών που αυξάνουν τεχνητά το κόστος ενέργειας. Η καθαρή και απλή τιμολόγηση των ΕΛΤΑ σήμερα ωφελεί την πλειονότητα των καταναλωτών, ειδικά των οικιακών. Επιπρόσθετα δεν υπάρχει δέσμευση, δεν υπάρχει ρήτρα αποχώρησης, δεν υπάρχουν ρήτρες πρόσθετων χρεώσεων οποιασδήποτε φύσης. Ετσι τα ΕΛΤΑ αποτελούν μια συμφέρουσα, ασφαλή, διαφανή και προσβάσιμη επιλογή για κάθε πολίτη. Οι καταναλωτές που θέλουν να ενημερωθούν για τη νέα πρόταση της εταιρείας στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και να εξυπηρετηθούν μπορούν να απευθύνονται σε ένα από τα καταστήματα ΕΛΤΑ ή στο τηλεφωνικό κέντρο 11135. Τα ΕΛΤΑ αποτελούν όμιλο επιχειρήσεων, παρέχοντας σύγχρονες ταχυδρομικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε προσιτές τιμές σε όλους σε όλη τη χώρα. Επιπρόσθετα, στα ΕΛΤΑ προσφέρουμε χρηματοοικονομικές και τραπεζοασφαλιστικές υπηρεσίες, προϊόντα δικτύου λιανικής, υπηρεσίες ταχυμεταφοράς και πλέον ενεργειακές υπηρεσίες. Οι πελάτες και το επίπεδο εξυπηρέτησής τους τίθενται στο επίκεντρο της προσοχής, με στόχο την ενδυνάμωση της μακροχρόνιας σχέσης εμπιστοσύνης που έχει αναπτυχθεί με τους εκατομμύρια πολίτες με τους οποίους η επιχείρηση έρχεται σε επαφή σε καθημερινή βάση.

Η καθαρή και απλή τιμολόγηση των ΕΛΤΑ σήμερα ωφελεί την πλειονότητα των καταναλωτών, ειδικά των οικιακών

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

ΤΑP

Ανοίγει δρόμο και για άλλους αγωγούς Με μεγάλες αξιώσεις στην ενεργειακή σκακιέρα της νοτιοανατολικής Μεσογείου η Ελλάδα

Του

Σταύρου Κ. Χαρίτου

ε ατμομηχανή της ανάπτυξης της βόρειας Ελλάδας αναδεικνύεται ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου TAP (Διαδριατικός Αγωγός). Η χώρα με την ολοκλήρωση της επένδυσης ύψους 1,5 δισ. ευρώ μπαίνει με μεγάλες αξιώσεις στην ενεργειακή σκακιέρα της νοτιοανατολικής Μεσογείου, διεκδικώντας τη διέλευση και άλλων εναλλακτικών οδών διαμετακόμισης πολύτιμων ενεργειακών πόρων για την ΕΕ. Σύμφωνα με στελέχη του ελληνικού τμήματος του αγωγού, «το έργο του TAP ανοίγει τον δρόμο και για άλλους αγωγούς», σημειώνοντας με τον τρόπο αυτό την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας μετά το πέρας των κατασκευαστικών εργασιών αλλά και τη σημασία που έχει ο ΤΑP για την προμήθεια με φυσικό αέριο και άλλων χωρών της Βαλκανικής. Το μεγάλο έργο των 550 χιλιομέτρων –για το οποίο χρησιμοποιήθηκαν 32.000 σωληναγωγοί επί ελληνικού εδάφους από 3.500 εργαζόμενους, ενώ έχουν απομείνει μόλις τρία χιλιόμετρα για να περάσει στην Αλβανία– προσφέρεται για τον εφοδιασμό της Βουλγαρίας μέσω του αγωγού IGB, ο οποίος θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, αλλά και για το φιλόδοξο επενδυτικό σχέδιο της προμήθειας της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, της Κροατίας και του Μαυροβουνίου. Ο τελευταίος αγωγός IAP (Ιονίου – Αδριατικής) που θα… κουμπώσει στο αλβανικό τμήμα προβλέπεται σε μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογράψει η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν Socar με τις προαναφερόμενες χώρες. Πέραν, όμως, αυτών των έργων που θα μεταφέρουν ποσότητες φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Κασπίας, δίνοντας σε χώρες φυσικό αέριο για πρώτη φορά αλλά και εναλλακτικές λύσεις έναντι της κυρίαρχης ρωσικής Gazprom, η συνέπεια στην εκτέλεση του έργου του TAP οδηγεί και στην ενίσχυση των επιχειρημάτων της Ελλάδας για τη διεκδίκηση και άλλων διαδρόμων.

Νόμιμες διαδικασίες «Το έργο θα ολοκληρωθεί εντός των συμφωνηθέντων χρονικών πλαισίων. Τον Νοέμβριο με Δεκέμβριο θα έχουν ολοκληρωθεί οι κατασκευαστικές εργασίες, ώστε το 2019 να γίνουν οι δοκιμές στη διέλευση φυσικού αερίου και το 2020 να περάσουν κανονικά οι συμφωνηθείσες ποσότητες» αναφέρουν στελέχη που έχουν γνώση της κατασκευής του έργου. Μέτοχοι του TAP είναι οι BP, Socar, Snam, Fluxys, Enagas και Axpo. Ακόμη και τα προβλήματα που ανέκυψαν από τις αντιδράσεις σχετικά με την όδευση του TAP από την περιοχή Τενάγη Φιλίππων της Καβάλας λύνονται μέσα από τη νόμιμη διαδικασία του διαλόγου της κοινοπραξίας με την τοπική κοινότητα. Η διαδρομή του TAP θα έχει μήκος 878 χλμ. Το ψηλότερο σημείο από το οποίο θα περάσει ο TAP βρίσκεται στα αλβανικά όρη με υψόμετρο 2.100 μέτρα, ενώ το βαθύτερο σημείο που θα υποδεχτεί το υποθαλάσσιο τμήμα βρίσκεται στα 820 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Αδριατικής θάλασσας.

στο μέλλον, οι κατασκευαστές του TAP σχεδίασαν τον αγωγό με ευελιξία ώστε να είναι σε θέση να μεταφέρει μεγαλύτερο όγκο φυσικού αερίου. Η αρχική μεταφορική ικανότητα του TAP, η οποία ανέρχεται σε 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (κ.μ.) φυσικού αερίου τον χρόνο, επαρκεί για την κάλυψη της ενέργειας που καταναλώνουν περίπου επτά εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη. Στο μέλλον η μεταφορική ικανότητα του αγωγού θα μπορεί να επεκταθεί σε περισσότερα από 20 δισ. κ.μ. με την προσθήκη δύο ακόμη σταθμών συμπίεσης, επιτρέποντας έτσι τη μεταφορά επιπρόσθετης ποσότητας ενέργειας από την ευρύτερη περιοχή της Κασπίας. Ο αγωγός θα διαθέτει ακόμη δυνατότητα «φυσικής αντιστροφής ροής», δηλαδή θα μπορεί να διοχετεύει φυσικό αέριο από την Ιταλία προς τη νοτιοανατολική Ευρώπη σε περίπτωση διακοπής της ροής ή σε περίπτωση που απαιτείται μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα για τον εφοδιασμό της περιοχής με πρόσθετη ποσότητα φυσικού αερίου.

Μεταφορική ικανότητα με δυνατότητα επέκτασης Λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο κάλυψης αυξημένων αναγκών

Διαμετακομιστικός ρόλος Η Ελλάδα μετά την πρόσφατη ανακάλυψη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο Ισραήλ και στην

Ο TAP έχει σχεδιαστεί με ευελιξία, ώστε να είναι σε θέση να μεταφέρει μελλοντικά μεγαλύτερο όγκο φυσικού αερίου

Κύπρο φιλοδοξεί να παίξει διαμετακομιστικό ρόλο. Ετσι, ανάμεσα στα έργα αυτά είναι ο EastMed, ένας αγωγός που ξεκίνησε να προωθεί η ΔΕΠΑ βρίσκοντας στη συνέχεια σύμμαχο την ιταλική Edison. Ο EastMed, μήκους 1.872 χλμ., κοστίζει 5,2 δισ. ευρώ και θα μεταφέρει ποσότητες 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο προς την Ιταλία μέσω της Ελλάδας. Η κατασκευή του αναμένεται να ξεκινήσει το 2022. Τόσο ο EastMed όσο και ο TAP υποστηρίζονται από τις Βρυξέλλες αλλά και τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της στρατηγικής που αναπτύσσεται για τις εναλλακτικές οδεύσεις και ενεργειακές πηγές της ΕΕ. Με πιο απλά λόγια, ο στόχος είναι το ψαλίδισμα της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο που δεσπόζει στην ενιαία αγορά. Ετερο έργο που διεκδικεί με διακριτικότητα η Ελλάδα είναι αυτό του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού (SEEC). Σχεδιάζεται για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου. Ξεκινά από τον Εβρο και καταλήγει στην Ιταλία (980 χλμ.). Υλοποιείται από τη ΔΕΠΑ και την Edison. Θα είναι συνέχεια του Turk Stream 2. Θα έχει ετήσια δυναμικότητα 10 δισ. κ.μ. Σχετικό μνημόνιο συνεργασίας για τον αγωγό που θα μεταφέρει ποσότητες ρωσικού αερίου στην Ιταλία έχουν υπογράψει οι δύο προαναφερόμενες εταιρείες με την Gazprom. Σε ό,τι αφορά τον TAP, οι πρώτες ποσότητες των 10 δισ. κ.μ. είναι συμβολαιοποιημένες. Από κει και πέρα η δυναμικότητα του αγωγού μπορεί να διπλασιαστεί. Οι επιπλέον ποσότητες είναι δυνατόν να προέλθουν και από άλλες πηγές, «αρκεί να τηρούνται οι θεσμικοί κανόνες της ΕΕ» όπως αναφέρουν τα ίδια στελέχη. Ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου είναι από τα πιο σύνθετα συστήματα αγωγών φυσικού αερίου που κατασκευάστηκαν ποτέ. Με μήκος που υπερβαίνει τις 4.000 χλμ., θα διέρχεται από επτά χώρες και στην κατασκευή του θα συμμετάσχουν περισσότερες από δώδεκα κορυφαίες εταιρείες ενέργειας. Αποτελείται δε από μεγάλο αριθμό επιμέρους ενεργειακών έργων συνολικής επένδυσης 40 δισ. δολαρίων ΗΠΑ περίπου, ήτοι: • Δεύτερη φάση ανάπτυξης του κοιτάσματος «Σαχ Ντενίζ ΙΙ», γεωτρήσεις και υπεράκτιες εγκαταστάσεις άντλησης αερίου στην Κασπία θάλασσα. • Επέκταση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας φυσικού αερίου στον τερματικό σταθμό του Σανγκαχάλ στις ακτές της Κασπίας στο Αζερμπαϊτζάν. • Τρία έργα κατασκευής αγωγών: 1. Αγωγός Νότιου Καυκάσου (SCPX) – Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία. 2. Αγωγός Φυσικού Αερίου Ανατολίας (Trans Anatolian Pipeline – TANAP) – Τουρκία. 3. Αδριατικός Αγωγός (TAP) – Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία. • Επέκταση του ιταλικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου. • Δυνατότητες περαιτέρω σύνδεσης με δίκτυα φυσικού αερίου της νοτιοανατολικής, κεντρικής και δυτικής Ευρώπης.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Αναζητώντας το πετρέλαιο Συμμαχία Ελλάδας – Κύπρου με ενεργειακούς κολοσσούς από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη

Του

Σταύρου Κ. Χαρίτου

έλεαρ για τους μεγαλύτερους ενεργειακούς κολοσσούς παγκοσμίως αποτελούν οι ελληνικές θάλασσες Ιόνιο, Αιγαίο και η περιοχή νότια της Κρήτης στο Λιβυκό πέλαγος. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Ελλάδας με ενδιάμεσο σταθμό την Κρήτη, αν και έχει περάσει από σαράντα κύματα, δεν παύει να συμβάλλει στην ενεργειακή αναβάθμιση όχι μόνο των δύο χωρών αλλά όλης της Ευρώπης. Τα σχέδια που δίνουν και παίρνουν και το διπλωματικό παιχνίδι που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη αποτελούν ασπίδα ασφαλείας για την εδραίωση της Ελλάδας και βεβαίως της Κύπρου στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα. Δεν είναι τυχαίο ότι η ExxonMobil, που παράγει 4,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως και είναι η νούμερο 1 πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο, και η Total των 2,6 εκατ. βαρελιών, που καταλαμβάνει την τέταρτη θέση, παίρνουν θέση και στην Ελλάδα. Νωρίτερα είχε προηγηθεί η Κύπρος, όπου οι δύο εταιρείες μετέχουν στις έρευνες των οικοπέδων της ΑΟΖ, με την ExxonMobil μάλιστα να ετοιμάζεται για την πολύκροτη γεώτρηση του τεμαχίου 10, κόντρα στις τουρκικές απειλές. Αλλωστε στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε ο επικεφαλής της ExxonMobil μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη δήλωσε από την Κύπρο την προσήλωσή του στο έργο και πως «είναι δουλειά των κυβερνήσεων να επιλύσουν τις διαφορές τους»… Στελέχη της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) επισημαίνουν ότι τα ελληνικά νερά κάτω από την Κρήτη είναι τα πλέον βαθιά και δύσκολα στην περιοχή της Μεσογείου, με τις δύο πετρελαϊκές εταιρείες να είναι αποφασισμένες να αναλάβουν το οικονομικό ρίσκο για την εξερεύνησή τους. Είναι πολύ πιθανό δε η πετρελαϊκή βιομηχανία να δοκιμάσει νέες τεχνολογίες. Σε τρία χρόνια από τη στιγμή που θα κυρωθούν οι δύο συμβάσεις της Κρήτης στη Βουλή οι ExxonMobil και Total θα γνωρί-

ζουν, έχοντας κάνει τις σεισμικές έρευνες, τι ακριβώς κρύβει το ελληνικό υπέδαφος. Η γεωπολιτική σκακιέρα Οι πολυεθνικές θέλουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις νέες πηγές εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο. Ο υπουργός Ενέργειας Γ. Σταθάκης έχει υποστηρίξει ότι κοντά στις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο είναι πολύ πιθανόν να προστεθεί και η Ελλάδα. Από την παρουσία των συγκεκριμένων πετρελαϊκών ομίλων κρίνονται και οι διπλωματικές κινήσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας στην ευαίσθητη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ετσι, ενθαρρύνεται η προώθηση του μεγάλου αγωγού EastMed, ο οποίος θα μεταφέρει ποσότητες φυσικού αερίου από το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα στην Ιταλία και στη συνέχεια στην υπόλοιπη ΕΕ. Μάλιστα στο τέλος του χρόνου αναμένεται και η υπογραφή διακυβερνητικής συμφωνίας. Οι ΗΠΑ προωθούν το συγκεκριμένο project, όπως φαίνεται και από τις δηλώσεις του πρέσβη Τζέφρι Πάιατ κόντρα στη ρωσική κυριαρχία ως προς τον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ. ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία Ταυτόχρονα σε εξέλιξη είναι, συμφωνα με πληροφορίες, και κινήσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας για το χτίσιμο συνεργασιών με χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Αίγυπτος σε θέματα ασφάλειας. Το δυναμικό παρών που δίνει η Ρωσία μέσω της στρατιωτικής συμμετοχής της στον πόλεμο της Συρίας αλλά και οι δηλώσεις Πούτιν περί μόνιμης ναυτικής παρουσίας στη Μεσόγειο έχουν κινητοποιήσει την Ουάσινγκτον, η οποία αναζητεί νέες συμμαχίες στην περιοχή. Με τη σειρά της αναβαθμίζει τη θέση της στη Σούδα και σε άλλες βάσεις της ευρύτερης περιοχής, ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να ενδιαφέρεται για πιο μόνιμη στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο. Δεν αποκλείεται μάλιστα, σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, ο Γάλλος πρόεδρος να επισκεφτεί σύντομα την Κύπρο. Αλλωστε, είναι ευκρινές ότι οι διπλωματικές κινήσεις αυτού του χαρακτήρα πάνε πακέτο με την ενέργεια, κάτι που εξηγεί τόσο την ισχυρή παρουσία των ExxonMobil και Total

O υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης κατά τη μονογραφή των συμβάσεων παραχώρησης έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για τα δυο θαλάσσια «οικόπεδα» νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς και για το θαλάσσιο μπλοκ 10 στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, στις 27 Σεπτεμβρίου 2018

Οι πολυεθνικές θέλουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις νέες πηγές εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο

στην Κύπρο όσο και το φερόμενο ενδιαφέρον τους για τα ενδεχόμενα κοιτάσματα στις ελληνικές θάλασσες. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πηγές στο υπουργείο Ενέργειας, τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος, με δεδομένη την τουρκική προκλητικότητα, θα μπορούσαν να βγουν κερδισμένες στο ενεργειακό πεδίο. Η Ελλάδα αναβαθμίζεται στρατηγικά και ο ρόλος της ιδίως στην ενεργειακή σκακιέρα γίνεται όλο και πιο σημαντικός, δεδομένου ότι από τα εδάφη της περνούν νέοι δρόμοι μεταφοράς φυσικού αερίου με προορισμό τις χώρες της ΕΕ (ΤΑΡ) και από τις θάλασσές της ηλεκτρικό καλώδιο προερχόμενο από την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Τριμερής συμμαχία Η χώρα μας δίνει ιδιαίτερη σημασία στην τριμερή συμμαχία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου. Πηγές αναφέρουν ότι οι τρεις πλευρές εξετάζουν και την πορεία των ενεργειών για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Αιγύπτου – Κύπρου – Ελλάδας (EuroAfrica Interconnector). Πρόσφατα δημοσιεύματα του αιγυπτιακού Τύπου ανέφεραν ότι οι αρχές της Αιγύπτου και της Κύπρου κατέληξαν σε συμφωνία με ευρωπαϊκό επενδυτικό όμιλο με σκοπό τη χρηματοδότηση του μεγάλου έργου ηλεκτρικής

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Χρηματοδοτώντας 30% των ενεργειακών έργων Η Εθνική Τράπεζα δίνει πιστώσεις ύψους 2 δισ. ευρώ

διασύνδεσης της αφρικανικής χώρας, μέσω Κύπρου και Ελλάδας, με την ευρωπαϊκή ήπειρο (EuroAfrica Interconnector) με κεφάλαια που αναμένεται να ξεπεράσουν το 1,5 δισ. δολάρια. Αιγυπτιακές κυβερνητικές πηγές ανέφεραν πως η εν λόγω συμφωνία αναμένεται να οριστικοποιηθεί έως το τέλος του 2019. Επιπλέον ο αιγυπτιακός οικονομικός Τύπος ανέφερε σε πρόσφατα δημοσιεύματα ότι έχουν ανατεθεί στην ιταλική συμβουλευτική εταιρεία CESI η εξέταση και η αξιολόγηση της οικονομοτεχνικής μελέτης σκοπιμότητας του έργου διασύνδεσης που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και η εισήγηση βέλτιστων λύσεων προς υλοποίηση του έργου, όσον αφορά τόσο τις σχεδιαζόμενες διαδρομές που θα ακολουθήσει το υποθαλάσσιο καλώδιο όσο και τις χρηματοδοτικές και νομικές πλευρές του εγχειρήματος. Ηδη Κύπρος και Αίγυπτος έχουν συμφωνήσει στη μεταφορά φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη». Μάλιστα στις 19 του περασμένου Σεπτεμβρίου υπογράφηκε διμερής συμφωνία με την Κύπρο για την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει ποσότητες από το μεγάλο κυπριακό κοίτασμα «Αφροδίτη» στις αιγυπτιακές μονάδες κατεργασίας στις παραθαλάσσιες μεσογειακές περιοχές Ιντκου και Δαμιέττη.

Από την «Αφροδίτη» στην Ευρώπη Οπως έγινε γνωστό στο τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου, από τους τερματικούς σταθμούς LNG θα εξάγεται υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σε ξένες αγορές. Η συμφωνία υπογράφηκε στην Κύπρο μεταξύ του Αιγύπτιου υπουργού Πετρελαίου Τάρεκ Ελ Μόλα και του Κύπριου υπουργού Ενέργειας Γιώργου Λακκοτρύπη. Σύμφωνα με τον κ. Ελ Μόλα το κατασκευαστικό κόστος του αγωγού που θα συνδέει το κοίτασμα «Αφροδίτη» με την Αίγυπτο εκτιμάται σε περίπου 800 εκατ. δολάρια. Η υπογραφή της συμφωνίας συμβάλλει στη δημιουργία διαδρόμου στη νοτιοανατολική Μεσόγειο για τη μεταφορά φυσικού αερίου στις αγορές της Ευρώπης καθώς επίσης στην εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων αερίου στην ΕΕ, ενώ αναμένεται να ενθαρρύνει την ανάπτυξη πρόσθετων δραστηριοτήτων έρευνας για υδρογονάνθρακες στην περιοχή. Σημειωτέον, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς ενέργειας, ότι η θέση της χώρας αλλά και οι διαφαινόμενες επιχειρηματικές συμφωνίες αναμένεται να εξελιχθούν μετά τις επικείμενες αποκρατικοποιήσεις σε Ελληνικά Πετρέλαια και ΔΕΠΑ το επόμενο διάστημα.

Εθνική Τράπεζα ενισχύει οικονομικά την ενέργεια, χρηματοδοτώντας το 30% των έργων του κλάδου με χορηγήσεις συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ. Ηδη η Εθνική έχει ειδική ενημερωτική σελίδα στον ιστότοπό της για τις χρηματοδοτήσεις στον κλάδο. Συγκεκριμένα, γίνονται πιστοδοτήσεις για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική, ηλιακή (φωτοβολταϊκά), υδραυλική (υδροηλεκτρικοί σταθμοί), γεωθερμική ενέργεια και από βιομάζα. Στο πλαίσιο της πολιτικής της για πράσινη ανάπτυξη με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας με όλους τους δυνατούς τρόπους, η Εθνική Τράπεζα προωθεί και στηρίζει τις επενδύσεις παραγωγής πράσινης ενέργειας. Ανάλογα με το είδος της επένδυσης και τις ανάγκες της επιχείρησης για την υλοποίησή της, διαθέσιμα είδη χρηματοδότησης είναι τα εξής: • Μακροπρόθεσμα δάνεια (με δυνατότητα έκδοσης ομολογιακών/κοινοπρακτικών δανείων), σταδιακής εκταμίευσης με την πρόοδο του έργου και αποπληρωμής πραγματοποιούμενης από το προϊόν των πωλήσεων της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. • Ενδιάμεσες βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις έναντι των εγκρινόμενων επιχορηγήσεων ή/και για την κάλυψη ΦΠΑ επενδυτικών δαπανών, ώστε να καλύπτονται έγκαιρα και απρόσκοπτα οι ταμειακές ανάγκες των επενδυτικών προγραμμάτων. • Εγγυητικές επιστολές ή ενέγ-

γυες πιστώσεις για την προμήθεια της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής που απαιτεί η επένδυση. • Δυνατότητα χρηματοδοτικής μίσθωσης του αναγκαίου εξοπλισμού μέσω της εταιρείας leasing του ομίλου. • Ασφαλιστική κάλυψη της επένδυσης μέσω ορθολογικά σχεδιασμένων πρωτοποριακών προγραμμάτων που διαθέτει η έμπειρη και αξιόπιστη ασφαλιστική εταιρεία του ομίλου. Μόλις προσφάτως ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς αναφέρθηκε στις προοπτικές μετά την έξοδο από το μνημόνιο, σημειώνοντας ότι «το κόστος ενέργειας στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλό σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό και αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Μια βασική πρόκληση είναι να μειώσουμε το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχουν αρκετοί μοχλοί. Η εξάρτηση από τον λιγνίτη και το πετρέλαιο με τις αυξήσεις που θα έχουμε τα επόμενα χρόνια θα αυξήσει το κόστος. Ως προς τα κίνητρα, πρώτα έχουμε τις ΑΠΕ. Οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν καταστήσει τις ΑΠΕ πολύ πιο ανταγωνιστικές όσον αφορά το κόστος σε σχέση με άλλες, πιο παραδοσιακές πηγές ενέργειας, όπως είναι το πετρέλαιο και ο λιγνίτης. Δεύτερον, υπάρχει η δέσμευση της Ευρώπης προς ένα ενοποιημένο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Εάν έχουμε συνδέσεις μπορούμε να εισάγουμε φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια. Εχουμε πολύ σημαντικά έργα. Εχουμε τεχνική γνώση, έχουμε κάθε πρόθεση να συμμετάσχουμε σε αυτά τα έργα».

Η ΕΤΕ χρηματοδοτεί την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική, ηλιακή, υδραυλική, γεωθερμική ενέργεια και από βιομάζα

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Φτηνό ρεύµα και φυσικό αέριο για όλους Η Elpedison διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στο σύνολο της εγχώριας αγοράς

Η επανεκκίνηση στα φωτοβολταϊκά και οι προκλήσεις της αγοράς Toυ Στέλιου Λουμάκη

Ο Στέλιος Λουμάκης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ)

στερα από µια πενταετία σχεδόν ολοκληρωτικής παύσης στην ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών η αγορά υπό εντελώς νέα σχήµατα λειτουργίας καταγράφει και πάλι κινητικότητα. Η εξέλιξη αυτή συνίσταται σε δύο πυλώνες: πρώτον, αυτόν της ανεξάρτητης παραγωγής όπως παραδοσιακά την αποκαλούµε όπου ο παραγωγός πουλάει στον διαχειριστή την παραγωγή του και, δεύτερον, αυτόν της συµψηφιστικής αυτοπαραγωγής όπου ο παραγωγός συµψηφίζει την ενέργεια που παράγει µε αυτήν που καταναλώνει για τις ανάγκες του νοικοκυριού ή της επιχείρησής του κάποιες άλλες ώρες (net-metering). Οσον αφορά το κοµµάτι των ανεξάρτητων παραγωγών, έχουν συµβεί τεκτονικές αλλαγές στους µηχανισµούς στήριξης και αποζηµίωσης των νέων έργων. Ηδη από τον ∆εκέµβριο του 2016 στο πλαίσιο του ν. 4414/2016 σχετικά µε τα φωτοβολταϊκά έχει εγκαινιαστεί και λειτουργεί κανονικά το καθεστώς των µειοδοτικών διαγωνισµών ως προς τη διεκδίκηση και απονοµή τιµής αποζηµίωσης για την παραγωγή τους, η οποία όµως επιπλέον επηρεάζεται και από τις υπόλοιπες αλλαγές που δροµολογήθηκαν στην ίδια τη χονδρεµπορική αγορά µε το επονοµαζόµενο target model και εν προκειµένω την εξισορρόπηση, δηλαδή την ποινολόγηση µε όρους αγοράς των αποκλίσεων µεταξύ πραγµατικής παραγωγής κάθε 15άλεπτο από τη δηλωθείσα στην προηµερήσια ή την ενδοηµερήσια αγορά. Ο συνδυασµός αυτός έχει αυξήσει σηµαντικά το ρίσκο των σχετικών επενδύσεων, αφού ακόµη και αν κάποιος κλειδώσει σε µειοδοτικό διαγωνισµό έστω κάπως συµφέρουσα τιµή αναφοράς µε βάση και την πτώση του κόστους της τεχνο-

λογίας, εντούτοις η λειτουργία της επένδυσής του µπορεί οικονοµικά καίρια να επηρεαστεί έως και ανατραπεί µέσω των χρεώσεων για εξισορρόπηση, δηλαδή την ποινολόγηση των αποκλίσεών του, αφού τα φωτοβολταϊκά όπως και τα αιολικά ως στοχαστικές πηγές ενέργειας δεν µπορούν να προβλέπουν επακριβώς την παραγωγή τους και µάλιστα µε ακρίβεια 15αλέπτου που απαιτεί το πλαίσιο του target model. Υπό το φως αυτό αναµένεται η τάση να οδηγήσει κυρίως σε χαρτοφυλάκια µεγάλων έργων που θα µπορούν να αντέξουν ή να διαχειριστούν τους κινδύνους και την αβεβαιότητα. Η πολιτεία βεβαίως, η οποία ορθά δεν επιθυµεί να δηµιουργηθούν ολιγοπώλια στα νέα φωτοβολταϊκά, στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραµµών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αξιοποιώντας σχετικές προβλέψεις τους έχει δηµιουργήσει επιµέρους κατηγορίες που προστατεύονται έως έναν βαθµό από την αβεβαιότητα του νέου τοπίου. ∆υστυχώς ωστόσο στην εφαρµογή αυτών των ρυθµίσεων παρατηρούνται σοβαρές στρεβλώσεις µέσω της υπαίτιας κατάτµησης µεγάλων έργων σε µικρότερα, ισχύος κάτω του 1 MW ή ακόµη και των 500 kWp, παρεισφρέοντας έτσι στην Κατηγορία Ι των µειοδοτικών διαγωνισµών της ΡΑΕ και εκτοπίζοντας µαζικά τους µικροµεσαίους παίκτες. Το στοίχηµα εν κατακλείδι για την πολιτεία είναι τα φωτοβολταϊκά να διατηρήσουν τον κοινωνικά και οικονοµικά αποκεντρωµένο χαρακτήρα τους και στα νέα έργα και να µην αλωθεί ή –πολύ χειρότερα– αφελληνιστεί ο χώρος µόνο από πολύ µεγάλες επενδύσεις που ωστόσο θα καταστήσουν σε οικονοµικούς όρους τον παραγόµενο ηλεκτρισµό εισαγόµενο µέσω της εκροής συναλλάγµατος από τα µερίσµατα των εταιρειών αυτών.

άρη στην τεχνογνωσία και την εµπειρία που έχει κληρονοµήσει από τις µητρικές της εταιρείες (Ελληνικά Πετρέλαια, Edison και Ελλάκτωρ), η Elpedison διαδραµατίζει ηγετικό ρόλο τόσο στην εγχώρια αγορά παραγωγής και προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας όσο και στην αγορά φυσικού αερίου. Με δύο ιδιόκτητες µονάδες ηλεκτροπαραγωγής στη Θίσβη Βοιωτίας και τη Θεσσαλονίκη η Elpedison αποτελεί σήµερα τον µεγαλύτερο εναλλακτικό προµηθευτή ηλεκτρικού ρεύµατος στην Ελλάδα, µε δεκάδες χιλιάδες πελάτες, οικιακούς και επιχειρησιακούς, σε όλους τους κλάδους της οικονοµίας. Τι προσφέρει η Elpedison στο ρεύμα Με το νέο οικιακό πρόγραµµα 24 Ωρες Νυχτερινό, που δεν προϋποθέτει την κατοχή νυχτερινού µετρητή, οι νέοι οικιακοί πελάτες της Elpedison εξασφαλίζουν άµεσα: • Τιµή ρεύµατος χαµηλότερη και από τη νυχτερινή όλο το 24ωρο • Τη χαµηλότερη τιµή kWh της αγοράς • Ξεκάθαρη, ενιαία χρέωση, καινοτόµες και φιλικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες • Επιστροφή της εγγύησης σε περίπτωση πληρωµής µέσω πάγιας τραπεζικής εντολής • Υψηλή ποιότητα ηλεκτρονικών υπηρεσιών µέσω της εφαρµογής myelpedison. Διπλά προϊόντα ρεύματος - αερίου Το Double Energy Home έρχεται για να καλύψει τις ανάγκες του σπιτιού σε ρεύµα και φυσικό αέριο µε όφελος x5! 1. Ρεύµα στη χαµηλότερη τιµή της αγοράς - χαµηλότερη και από τη νυχτερινή µε το πρόγραµµα 24 Ωρες Νυχτερινό.

2. Επιπλέον έκπτωση 8% στη χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας και στο µηνιαίο πάγιο µε την εµπρόθεσµη εξόφληση του λογαριασµού. 3. Τιµή kWh φυσικού αερίου χαµηλότερη έως και 18% µε το πρόγραµµα GasHome. 4. Επιπλέον έκπτωση 8% στη χρέωση φυσικού αερίου και στο µηνιαίο πάγιο µε την εµπρόθεσµη εξόφληση του λογαριασµού. 5. 50 ευρώ δώρο για την επόµενη συντήρηση και ρύθµιση της εσωτερικής σας εγκατάστασης φυσικού αερίου. Αλλά οι πολυκατοικίες με το Double Energy Building κερδίζουν x6! 1. Τιµή kWh φυσικού αερίου χαµηλότερη έως και 5% µε το πρόγραµµα GasHome. 2. Επιπλέον έκπτωση 5% στη χρέωση φυσικού αερίου και στο µηνιαίο πάγιο µε την εµπρόθεσµη εξόφληση του λογαριασµού. 3. Ρεύµα στη χαµηλότερη τιµή της αγοράς – χαµηλότερη και από τη νυχτερινή για όλα τα διαµερίσµατα µε το πρόγραµµα 24 Ωρες Νυχτερινό. 4. ∆ώρο ρεύµα αξίας 35 ευρώ για κάθε διαµέρισµα. 5. 24 ώρες νυχτερινό ρεύµα και για τον κοινόχρηστο µετρητή της πολυκατοικίας µε το πρόγραµµα 24 Ωρες Νυχτερινό Κοινόχρηστο. 6. 50 ευρώ δώρο για την επόµενη συντήρηση και ρύθµιση της εσωτερικής σας εγκατάστασης φυσικού αερίου. Πρωτοποριακές υπηρεσίες Επιπλέον η Elpedison παρέχει στους πελάτες της καινοτόµες υπηρεσίες που σκοπό έχουν να µειώσουν περαιτέρω τα κόστη τους και να βελτιώσουν την καθηµερινότητά τους, όπως οι υπηρεσίες παρακολούθησης και διαχείρισης ενέργειας και τα πράσινα πιστοποιητικά.

Η Elpedison παρέχει στους πελάτες της καινοτόμες υπηρεσίες, όπως η παρακολούθηση και διαχείριση ενέργειας και τα πράσινα πιστοποιητικά

10+2 20

Doc ΕιδικήΕκδοση

απλοί και έξυπνοι τρόποι να εξοικονομήσουμε ενέργεια

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Με την πλήρη απενεργοποίηση των οικιακών συσκευών όταν δεν τις χρησιμοποιούμε, πράγμα που μπορεί να γίνει με μια απλή κίνηση, μπορούμε να μειώσουμε τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος έως 71 ευρώ ανά έτος.

Η προσεκτική επιλογή οικιακών ηλεκτρικών συσκευών μπορεί να προσφέρει εξοικονόμηση απόδοσης έως και 60%. Αυτό το πετυχαίνουμε με την αγορά συσκευών υψηλής ενεργειακής κατάταξης, με τη σχετική ετικέτα της ΕΕ.

Μικρά και μεγάλα μυστικά για τις ενεργοβόρες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές

Της Ξανθής Γούναρη

Εν συντομία

Ενας χρήσιμος οδηγός με απλές συμβουλές για μικρότερη κατανάλωση και περισσότερη οικονομία, χωρίς κανένα έξοδο.

Γιατί ενδιαφέρει

Η εξοικονόμηση ενέργειας περιορίζει δραστικά τις οικογενειακές δαπάνες.

Η χρηματοπιστωτική κρίση, οι μεγάλες φορολογικές επιβαρύν-

σεις και οι υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας είχαν αποτέλεσμα από το 2008 έως το 2016 να αυξηθεί κατά σχεδόν 1.000% η αδυναμία των καταναλωτών να πληρώνουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Παρότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα είναι φτηνότερη από αυτή των δυτικών κρατών-μελών, είναι ακριβότερη από των υπόλοιπων κρατών-μελών της ΕΕ στη νοτιοανατολική Ευρώπη, με συνέπεια η εξοικονόμηση ενέργειας και κατ’ επέκταση η οικονομία στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος να είναι πλέον απαραίτητη. Η μεγαλύτε-

ρη ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται στον οικιακό τομέα αφορά τη θέρμανση κατοικιών (63,7% επί της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας). Η δεύτερη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας (17,4%) αφορά τη θέρμανση νερού, ενώ περίπου το 7,2% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας αφορά τον φωτισμό και τη λειτουργία των οικιακών συσκευών. Ακολουθεί χρήσιμος οδηγός με 10+2 απλές συμβουλές, οι οποίες συμβάλλουν στον περιορισμό των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών για ενέργεια χωρίς να αλλάξουμε δραματικά την καθημερινότητά μας.

Με την αντικατάσταση κάθε απλού λαμπτήρα φωτισμού με λαμπτήρα ενεργειακής απόδοσης μπορούμε να εξοικονομήσουμε έως και 13 ευρώ ανά έτος στο κόστος των λογαριασμών. Εάν αλλάξουμε δέκα λαμπτήρες, θα εξοικονομήσουμε 130 ευρώ τον χρόνο.

Βράζουμε πρώτα το νερό στον βραστήρα και μετά το χρησιμοποιούμε για μαγείρεμα. Οσο κι αν αυτό μοιάζει με κόλπο για γρήγορο μαγείρεμα, στην πραγματικότητα είναι πιο αποδοτικό από το να βράζουμε το νερό στο μάτι της κουζίνας.

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Ο ηλεκτρικός θερμοσίφωνας είναι από τους μεγαλύτερους εχθρούς του πορτοφολιού μας, καθώς εκτοξεύει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Με έναν ηλιακό μπορούμε να εξοικονομήσουμε 150-180 ευρώ ετησίως.

Διαλέγουμε το κατάλληλο σκεύος για το μέγεθος της εστίας. Οταν η βάση του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά μικρότερη από την εστία της ηλεκτρικής κουζίνας σπαταλάμε 20-30% της θερμότητας και της ηλεκτρικής ενέργειας. Κλείνουμε την εστία ή τον φούρνο της κουζίνας λίγο προτού ολοκληρώσουμε το μαγείρεμα, ενώ αν χρησιμοποιήσουμε τη χύτρα ταχύτητας εξοικονομούμε 3060% ηλεκτρικό ρεύμα.

Βγάζουμε τις συσκευές από την πρίζα όταν δεν τις χρησιμοποιούμε. Ετσι μπορούμε να εξοικονομήσουμε γύρω στα 39 ευρώ τον χρόνο. Για παράδειγμα τηλεοράσεις, DVD, ηχοσυστήματα, ασύρματα τηλέφωνα, αυτόματοι τηλεφωνητές, επαναφορτιζόμενες μικροσυσκευές, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτές και άλλες μικροσυσκευές γραφείου και όσες συσκευές έχουν τηλεχειριστήριο ή ρολόι καταναλώνουν ενέργεια όχι μόνο όταν λειτουργούν, αλλά ακόμη και όταν νομίζουμε ότι έχουμε κλείσει τη συσκευή.

Οταν επιλέγουμε πρόγραμμα πλυσίματος στο πλυντήριο πιάτων πρέπει να σκεφτόμαστε… οικονομικά και οικολογικά. Τα οικολογικά προγράμματα χρειάζονται πολύ λιγότερη ενέργεια και νερό. Το πλυντήριο πιάτων καταναλώνει την περισσότερη ενέργεια για το ζέσταμα του νερού. Συνεπώς, όταν τα πιάτα δεν είναι ασυνήθιστα βρόμικα μπορούμε να επιλέξουμε τα προγράμματα των 50°C ή χαμηλότερης θερμοκρασίας και παρ’ όλα αυτά να έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα. Ενας ακόμη τρόπος εξοικονόμησης είναι να γεμίζουμε σωστά το πλυντήριο πιάτων προτού ξεκινήσει. Το πλυντήριο πρέπει να γεμίζει πλήρως. Με αυτό τον τρόπο μειώνουμε τον αριθμό των πλύσεων που χρειάζονται και έτσι εξοικονομούμε ενέργεια και χρήματα.

Πλένουμε τα ρούχα με τα μισά λεφτά εάν επιλέξουμε τη λειτουργία σε χαμηλότερη θερμοκρασία, καθώς περίπου το 90% του ρεύματος που καταναλώνει ένα πλυντήριο σε μια πλύση είναι για να ζεστάνει το νερό. Με τα σύγχρονα απορρυπαντικά τα ρούχα καθαρίζουν εξίσου καλά και στις χαμηλές θερμοκρασίες, με συνέπεια να έχουμε εξοικονόμηση έως 50% και πλέον ηλεκτρικού ρεύματος ανά πλύση σε σχέση με υψηλές θερμοκρασίες.

Μετακινούμε τα εμπόδια από τα θερμαντικά σώματα για να μειώσουμε το κόστος θέρμανσης κατά 20%. Αν καλύπτουμε τα θερμαντικά σώματα με ρούχα ή άλλα αντικείμενα, εμποδίζουμε τη θερμότητα να κυκλοφορεί ελεύθερα. Ελευθερώνουμε τα θερμαντικά σώματα για να ζεσταινόμαστε με λιγότερα χρήματα.

Οι Ελληνες παραμένουν μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη

Ρυθμίζουμε τον θερμοστάτη του καλοριφέρ στους 18-19˚C, μιας και η ρύθμισή του ψηλότερα δεν έχει καμία σχέση με την ταχύτητα θέρμανσης του σπιτιού. Αντίθετα αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας. Στις ώρες του ύπνου η ιδανική θερμοκρασία του χώρου πρέπει να είναι τρεις με τέσσερις βαθμούς χαμηλότερη από αυτήν που διατηρούμε τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας (π.χ. 16°C). Χαμηλώνοντας τον θερμοστάτη μόλις έναν βαθμό κερδίζουμε μέχρι και 10% από τον λογαριασμό μας, ενώ συχνές αυξομειώσεις του αυξάνουν το κόστος λειτουργίας. Σε κάθε περίπτωση έχουμε στον νου μας να γίνεται σωστός εξαερισμός του χώρου.

12 Η θέρμανση των σπιτιών απορροφά τη μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται στον οικιακό τομέα, το 63,7%

Η απόφαση για το ποιος πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας έχει τις συμφέρουσες τιμές πρέπει να λαμβάνεται ανάλογα με τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε νοικοκυριού. Προτού αποφασίσουμε καλό θα είναι να κάνουμε τη σύγκριση, υπολογίζοντας την κατανάλωση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος (για παράδειγμα ενός έτους).

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Σύμπραξη με κολοσσούς για τον εντοπισμό κοιτασμάτων Τα ΕΛΠΕ έχουν επικεντρωθεί στην έρευνα και αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον ελλαδικό χώρο

Η ενημερωτική καμπάνια της Κομισιόν

ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών προς την κατεύθυνση της ενεργειακής εξοικονόμησης γίνεται επιτακτική, καθώς την ώρα που εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, οι Ελληνες παραμένουν μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η καμπάνια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG JUST) για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας θέτει στόχους τη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και την αλλαγή στη συμπεριφορά τόσο των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας όσο και όσων επενδύουν στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών. Το κύριο μήνυμα της καμπάνιας είναι ότι τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας θα ωφελήσουν όχι μόνο τον προϋπολογισμό των οικογενειών αλλά και τα ενεργειακά αποθέματα και την προστασία του περιβάλλοντος. «Ακόμη και πολύ μικρές αλλαγές στην καθημερινή συμπεριφορά των καταναλωτών μπορoύν να βοηθήσουν τις οικογένειες να εξοικονομήσουν χρήματα. Και η αξιοποίη-

ση της οικονομικής ενίσχυσης που είναι διαθέσιμη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών μπορεί να βοηθήσει συνολικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος» επισημαίνει η Ευρωπαία επίτροπος Βέρα Γιούροβα. Η καμπάνια επικεντρώνεται σε τέσσερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης: Δημοκρατία της Τσεχίας, Ρουμανία, Ελλάδα και Πορτογαλία. Ηδη η εκστρατεία, με κεντρικό σύνθημα «Μήπως ξοδεύεις πολλά στο ρεύμα; Εξοικονόμησε για σένα!», έχει βρει μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα και περισσότεροι από 52.000 Ελληνες έχουν επισκεφτεί την ιστοσελίδα της καμπάνιας εξοικονόμησης ενέργειας. Επίσης, 7.500 Ελληνες επισκέφτηκαν το καλοκαίρι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη την ειδικά διαμορφωμένη κατασκευή «διαδραστικό σπίτι», εξερεύνησαν τα διαφορετικά δωμάτιά του και μέσω του πρωτότυπου «έξυπνου» τοίχου ενημερώθηκαν για απλά πρακτικά βήματα σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας σε κάθε χώρο της κατοικίας τους. Για περισσότερες πληροφορίες το κοινό μπορεί να επισκεφτεί την ιστοσελίδα της καμπάνιας στο www.energysavingsteam.eu και να ακολουθήσει το hashtag #EnergySavingsTeam.

ρωταγωνιστής στην εθνική προσπάθεια για την έρευνα και αξιοποίηση εγχώριων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου αναδεικνύεται ο όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΠΕΤΡΈΛΑΙΑ. Ο μεγαλύτερος καθετοποιημένος ενεργειακός όμιλος της χώρας, με ετήσιο κύκλο εργασιών 10 δισ. ευρώ, λειτουργικά κέρδη 834 εκατ. ευρώ, παρουσία σε συνολικά έξι χώρες και δραστηριοποίηση σε όλο το φάσμα των ενεργειακών υπηρεσιών, έχει λάβει τα τελευταία χρόνια τη στρατηγική απόφαση να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του για έρευνα και αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων αποκλειστικά στον ελλαδικό χώρο. Τo υψηλά καταρτισμένο προσωπικό της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων των ΕΛΠΕ, έχοντας συσσωρευμένη εμπειρία 40 ετών από την εκτέλεση 65.000 χλμ. σεισμικών ερευνών και 112 γεωτρήσεων σε 39 περιοχές σε Ελλάδα, Λιβύη, Αίγυπτο, Αλβανία, Μαυροβούνιο, είτε αυτοδύναμα είτε ως ισότιμο μέλος κοινοπραξιών με αναγνωρισμένες πετρελαϊκές εταιρείες όπως οι OMV, Repsol, Woodside, Kuwait Energy, Petroceltic, Lukoil, Gaz de France, JAPEX, συνεχίζει και σήμερα με αμείωτο ενδιαφέρον το εγχείρημα του εντοπισμού κοιτασμάτων, καταφέρνοντας να προσελκύσει το επιχειρηματικό ενδιαφέρον εταιρειών-κολοσσών του κλάδου, όπως η ExxonMobil, η Total, η Repsol και η Edison, με τις οποίες συμπράττει στις έρευνες υδρογονανθράκων με επίκεντρο τη δυτική Ελλάδα. Ηδη ο όμιλος έχει εξασφαλίσει δικαιώματα έρευνας και παραγωγής στον Πατραϊκό (ΕΛΠΕ 50% ως operator και Edison 50%), στην Περιοχή 2 βορειοδυτικά της

Κέρκυρας (Total 50% operator, ΕΛΠΕ 25% και Edison 25%), στα χερσαία οικόπεδα Αρτα – Πρέβεζα και ΒΔ Πελοποννήσος, ενώ πριν από λίγες ημέρες μονογράφηκαν από τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη και τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας Total (40% operator) – ExxonMobil (40%) – ΕΛΠΕ (20%) οι συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στα δύο θαλάσσια οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, αλλά και στον Κυπαρισσιακό Κόλπο με μοναδικό ανάδοχο την ΕΛΠΕ. Παράλληλα έχει δημοσιευτεί σε ΦΕΚ η υπουργική απόφαση που ορίζει ως «επιλεγείσα αιτούσα» την κοινοπραξία Repsol (50% operator) – ΕΛΠΕ (50%) για τη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου στη δυτική Ελλάδα, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με το ΥΠΕΝ για τη σύμβαση μίσθωσης της Περιοχής 1, βόρεια της Κέρκυρας. Ο απόλυτος σεβασμός στο περιβάλλον και στις υφιστάμενες δραστηριότητες των τοπικών κοινωνιών αποτελεί απαράβατη αρχή για τον όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΠΕΤΡΈΛΑΙΑ, ο οποίος διαμηνύει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι πρωταρχικός στόχος του εγχειρήματος είναι να υπάρχει «μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα». Σε αυτή την κατεύθυνση όχι απλώς θα εναρμονιστεί πλήρως με την υφιστάμενη αυστηρή νομοθεσία, αλλά και δεσμεύεται να εφαρμόσει τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, οι οποίες θα επιτρέψουν την αξιοποίηση κοιτασμάτων Υ/Α προς όφελος της αναπτυξιακής πορείας της χώρας και των τοπικών κοινωνιών, αλλά και διασφαλίζοντας τον πλούτο του φυσικού περιβάλλοντος που αποτελεί την ανεκτίμητη εθνική μας κληρονομιά.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

700.000 καταναλωτές στο κοινωνικό τιμολόγιο Βήμα προς βήμα η διαδικασία ένταξης και οι προϋποθέσεις

Του

Σταύρου Χαρίτου άνω από 700.000 καταναλωτές αξιο π ο ι ο ύ ν το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο, οι οποίοι θα μπορούσαν να δουν υψηλότερες χρεώσεις στο

ενδεχόμενο: α) οι διεθνείς τιμές των πετρελαιοειδών να πάρουν την ανιούσα και β) να αποφασιστούν αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. Αυτό υποστηρίζουν πηγές της ενεργειακής αγοράς, θεωρώντας ωστόσο ότι σε κάθε περίπτωση το κοινωνικό τιμολόγιο, γνωστό και ως ΚΟΤ, αποτελεί θεσμική θωράκιση των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων στα χρόνια της κρίσης.

1) Ποιες είναι οι κατηγορίες δικαιούχων του ΚΟΤ; α. Κατηγορία ΚΟΤ Α΄: Εντάσσονται όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης. β. Κατηγορία ΚΟΤ Β΄: Εντάσσονται όσοι πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις: i. Εχουν ετήσιο συνολικό πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα, όπως προκύπτει από τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δη-

λώσεις φόρου εισοδήματος, το οποίο ξεκινά από 9.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό έως 27.000 ευρώ για νοικοκυριό με τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη. Για νοικοκυριό που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει άτομο ή άτομα με αναπηρία 67% και άνω, τα παραπάνω εισοδηματικά όρια αυξάνονται κατά 8.000 ευρώ.

Πίνακας εισοδηματικών ορίων ΣΎΝΘΕΣΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟΎ

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΌ ΌΡΙΟ

Μονοπρόσωπο νοικοκυριό

€9.000

Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος

€13.500

Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη

€15.750

Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη

€18.000

Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη

€24.750

Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη

€27.000

Για νοικοκυριό που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει άτομο ή άτομα που έχουν ανάγκη μηχανικής υποστήριξης με χρήση ιατρικών συσκευών, η οποία παρέχεται κατ’ οίκον και είναι απαραίτητη για τη ζωή τους, τα παραπάνω εισοδηματικά όρια αυξάνονται κατά 15.000 ευρώ. Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος προστίθεται το ποσό των 4.500 ευρώ και για κάθε επιπλέον ανήλικο μέλος το ποσό των 2.250 ευρώ, μέχρι του συνολικού ορίου των 31.500 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού. ii. Εχουν οι ίδιοι και τα μέλη του νοικοκυριού ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό με συνολική φορολογητέα αξία έως το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ. iii. Τα μέλη του νοικοκυριού δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας και δεν δηλώνουν δαπάνες διαβίωσης για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό. 2) Πώς και πότε υποβάλλεται αίτηση; Οι αιτήσεις για την ένταξη στο ΚΟΤ υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω του ειδικού προγράμματος της ΗΔΙΚΑ (www.idika.gr). Η αίτηση υποβάλλεται από τον υπόχρεο υποβολής δήλωσης φο-

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Οι αιτήσεις για ένταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω του ειδικού προγράμματος της ΗΔΙΚΑ (www.idika.gr)

ρολογίας εισοδήματος του νοικοκυριού ή τη σύζυγό του, με απαραίτητη προϋπόθεση η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας να είναι ήδη στο όνομά του ή της συζύγου του. Κάθε νοικοκυριό λαμβάνει το ΚΟΤ μόνο για την παροχή της κύριας κατοικίας. Οι δικαιούχοι του ΚΟΤ θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση ένταξης στο ΚΟΤ κάθε χρόνο και κάθε φορά εντός ενός μηνός από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων καθώς και της ενδεχόμενης παράτασής της, προκειμένου να γίνει επανέλεγχος των προϋποθέσεων ένταξης στο ΚΟΤ. Για κατανάλωση μικρότερη των 200 kWh ανά τετράμηνο δεν υπολογίζεται έκπτωση ΚΟΤ. Για νοικοκυριό που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα με αναπηρία 67% και άνω, τα παραπάνω όρια κατανάλωσης αυξάνονται κατά 300 kWh. Για νοικοκυριό που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει άτομο ή άτομα που έχουν ανάγκη μηχανικής υποστήριξης με χρήση ιατρικών συσκευών, η οποία παρέχεται κατ’ οίκον και είναι απαραίτητη για τη ζωή τους, τα παραπάνω όρια κατανάλωσης αυξάνονται κατά 600 kWh. Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος προστίθεται κατανάλωση 200 kWh και για κάθε επιπλέον ανήλικο μέλος κατανάλωση 100 kWh, μέχρι του συνολικού ορίου των 2.400 kWh ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού. 3) Ποια είναι η χορηγούμενη έκπτωση; Ο προμηθευτής θα εφαρμόζει τις τιμές χρέωσης προμήθειας βάσει του οικιακού τιμολογίου που έχει επιλέξει ο εκάστοτε πελάτης και επί αυτών θα υπολογίζει την έκπτωση του ΚΟΤ ως εξής: για το ΚΟΤ Α΄ έκπτωση 0,075 ευρώ ανά kWh, για το ΚΟΤ Β΄ έκπτωση 0,045 ευρώ ανά kWh. Η παραπάνω έκπτωση υπολογίζεται στη χρέωση προμήθειας για την κατανάλωση ημέρας. Εάν ο πελάτης έχει επιλέξει το νυχτερινό οικιακό τιμολόγιο, τότε η έκπτωση εφαρμόζεται και στη χρέωση προμήθειας για την κατανάλωση της νύχτας (ώρες μειωμένης χρέωσης), όπως προβλέπεται στην υπουργική απόφαση. 4) Πώς γίνεται η τιμολόγηση κατά την ένταξη ή απένταξη στο ΚΟΤ Α΄ ή ΚΟΤ Β΄; Κατά την έκδοση του πρώτου εκκαθαριστικού λογαριασμού μετά την αρχική ημερομηνία ένταξης του δικαιούχου το νέο ΚΟΤ δεν εφαρμόζεται για το σύνολο της κατανάλωσης του συγκεκριμένου λογαριασμού, αλλά μόνο για την περίοδο κατανάλωσης που έπεται της ημερομηνίας ένταξης στο νέο ΚΟΤ. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της κατανάλωσης με το ΚΟΤ πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των ημερών ένταξης με τη μέση ημερήσια κατανάλωση του υπόψη λογαριασμού (kWh/ημέρες εκκαθαριστικού λογαριασμού).

Μπόνους για ενεργειακή αναβάθμιση Η Alpha Bank δίνει εκπτώσεις και προτρέπει σε ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας προσφέροντας χρηματοδότηση με προνομιακούς όρους

ια κάθε ενεργειακή κατηγορία που ανεβαίνει το ακίνητo οι δανειολήπτες απολαμβάνουν έκπτωση στο περιθώριο του δανείου τους, μεταξύ των άλλων μπόνους που παρέχει η Alpha Bank στους πελάτες της οι οποίοι σκοπεύουν να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα ακίνητά τους. Για τους πελάτες της που θέλουν να βελτιώσουν τη ζωή τους εξοικονομώντας χρήματα και ενέργεια, αλλά και για εκείνους που τους απασχολεί η προστασία του περιβάλλοντος και επιθυμούν μια ενεργειακά αποδοτική κατοικία, η τράπεζα δημιούργησε το νέο στεγαστικό πρόγραμμα της σειράς «Alpha πράσινες λύσεις – Ενεργειακό σπίτι». Η Alpha Bank στο συγκεκριμένο πρόγραμμα προσκαλεί σε ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας και προσφέρει στους πελάτες της χρηματοδότηση με προνομιακούς όρους. Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος είναι: • Πράσινα προνόμια ευελιξίας • Η χρηματοδότηση και η διάρκεια του δανείου. Συγκεκριμένα, το στεγαστικό πρόγραμμα «Ενεργειακό σπίτι» προσφέρει χρηματοδότηση για: • Επισκευή ή ανακαίνιση κατοικίας ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή της απόδοση. • Αγορά κατοικίας που να κατατάσσεται τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β. • Ανέγερση ή αποπεράτωση κατοικίας που να κατατάσσεται τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β.

Προσφέρεται, δε, χρηματοδότηση που μπορεί να καλύψει έως το 75% της αξίας του ακινήτου, με ελάχιστο ποσό 15 χιλιάδες ευρώ. Ο πελάτης είναι αυτός που επιλέγει τη διάρκεια του δανείου του, από 5 έως 35 έτη. Σε ό,τι έχει να κάνει με το επιτόκιο, ο δανειολήπτης επιλέγει: • Σταθερό επιτόκιο για 3, 5, 10 ή 15 έτη • Κυμαινόμενο με βάση το επιτόκιο Euribor τριών μηνών πλέον σταθερού περιθωρίου 3,7% (πλέον εισφοράς ν. 128/75). Με το στεγαστικό πρόγραμμα «Ενεργειακό σπίτι» οι πελάτες της Alpha Bank επιπλέον απολαμβάνoυν: • Προνομιακή τιμολόγηση στα έξοδα του δανείου τους • Ολα τα προνόμια του προγράμματος «Προσαρμόζω τη δόση μου» • Περίοδο χάριτος έως δύο έτη, με δυνατότητα αποπληρωμής τόκων ανά τρίμηνο • Δυνατότητα αλλαγής επιτοκίου/διάρκειας δανείου στο ίδιο προϊόν. Η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων έρχεται στο προσκήνιο και στην Ελλάδα, όπου τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης των υποδομών στο πλαίσιο και των δεσμεύσεων της χώρας μας έναντι της ΕΕ. Μελέτες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας εκτιμούν ότι με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αναβάθμισης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορούσε, με ορίζοντα το 2050, να εξοικονομείται ενέργεια 57 GW. Οση δηλαδή καταναλώνουν η Αυστρία και η Ολλανδία μαζί.

Το πρόγραμμα «Alpha πράσινες λύσεις – Ενεργειακό σπίτι» δημιουργήθηκε για όσους θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα και ενέργεια

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Η διασύνδεση των νησιών Toυ Γιώργου Τσουράκη

Ο Γιώργος Τσουράκης είναι δρ μηχανικός ΕΜΠ, σύμβουλος ΥΠΕΝ

νέκαθεν η διασύνδεση γειτονικών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας βοηθούσε την οικονοµικότερη και ασφαλέστερη λειτουργία, καθώς τα διασυνδεδεµένα συστήµατα αλληλοϋποστηρίζονται. ∆εν είναι τυχαίο ότι εφόσον είναι καλές οι σχέσεις µεταξύ γειτονικών χωρών, διασυνδέονται και τα ηλεκτρικά τους δίκτυα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης, το οποίο είναι το µεγαλύτερο δίκτυο στον κόσµο (µε βάση τη συνδεδεµένη ισχύ) και τροφοδοτεί πάνω από 400 εκατ. καταναλώσεις σε 24 χώρες, από την Πορτογαλία έως την Πολωνία. Από την άλλη, παρά τη γεωγραφική εγγύτητα µε την ευρωπαϊκή διασύνδεση, η Ρωσία και άλλες χώρες του πρώην ανατολικού µπλοκ συναποτελούν ξεχωριστό σύστηµα. Το ίδιο ισχύει ακόµη περισσότερο για περιοχές της ίδιας χώρας οι οποίες είναι φυσικά πολύ πιο ενοποιηµένες πολιτικά. Σε αυτή την περίπτωση η διασύνδεση µιας περιοχής αποτελεί περισσότερο επέκταση ενός συστήµατος παρά διασύνδεση µεταξύ δύο διακριτών συστηµάτων. Η προοπτική της διασύνδεσης των αυτόνοµων ηλεκτρικών συστηµάτων των νησιών µε το ηπειρωτικό διασυνδεδεµένο σύστηµα ηλεκτρικής ενέργειας, όπου αυτό είναι εφικτό και τεχνικοοικονοµικά ενδεικνυόµενο, αποτέλεσε πάγια πρακτική της ∆ΕΗ από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, ώστε να µειωθεί κατά το δυνατό ή να αποφευχθεί η λειτουργία των πετρελαϊκών σταθµών ηλεκτροπαραγωγής που τροφοδοτούν τα νησιά. Μέχρι πρόσφατα είχαν συνδεθεί µε το σύστηµα υπό υψηλή τάση όλα τα Ιόνια νησιά, ενώ όσον αφορά τα νησιά του Αιγαίου µόνο η Ανδρος είχε συνδεθεί υπό υψηλή τάση. Υπό µέση τάση έχουν συνδεθεί αρκετά νησιά κοντά στις ακτές (Σποράδες, Θάσος, Σαµοθράκη, Κύθηρα κ.ά.). Καθώς η χώρα αναπτυσσόταν οικονοµικά και η προστασία του περιβάλλοντος απέκτησε µεγαλύτερη σηµασία, ο σχεδιασµός των διασυνδέσεων άλλαξε ριζικά. Για παράδειγµα, ενώ έως και τα τέλη της δεκαετίας του ’80 – αρχές δεκαετίας του ’90 ο σχεδιασµός π.χ. της διασύνδεσης των Κυκλάδων επιδίωκε την ελαχιστοποίηση της υποβρύχιας διαδροµής (για µείωση του κόστους), ο σηµερινός σχεδιασµός διαµορφώθηκε µε γνώµονα την ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής όχλησης στα νησιά. Παρ’ όλα αυτά η υλοποίηση των διασυνδέσεων των νη-

400 εκατ. καταναλώσεις σε 24 χώρες της Ευρώπης, από την Πορτογαλία έως την Πολωνία, αποτελούν το καλύτερο παράδειγμα διασύνδεσης γειτονικών δικτύων

σιών καθυστέρησε σηµαντικά τα προηγούµενα χρόνια. Αν και υπήρξαν και ορισµένες ξεκάθαρα διαφορετικές πολιτικές προτεραιότητες προηγούµενων πολιτικών ηγεσιών (π.χ. ολυµπιακά έργα αντί για έργα υποδοµής), ίσως για τις καθυστερήσεις αυτές να ευθύνεται περισσότερο ο 30ετής περίπου «υπαρκτός νεοφιλελευθερισµός», µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής εκδοχής του: πολλές δοµές παρέµειναν µεν στο δηµόσιο, ιδιωτικοποιήθηκαν όµως σε µεγάλο βαθµό «εκ των έσω», καθώς χρησιµοποιήθηκαν µε διάφορους τρόπους για ίδιον όφελος. Το γεγονός αυτό χρησιµοποιήθηκε µε τη σειρά του για επιβεβαίωση και ενίσχυση της πεποίθησης ότι κάθε δοµή του δηµοσίου είναι αναποτελεσµατική. Το προφανές συµπέρασµα ήταν ότι δεν υπήρχε και πολύ νόηµα στο να επενδύσει κανείς σε τέτοιες δοµές κ.ο.κ. Ταυτόχρονα, ένα απαραίτητο συστατικό… ευτυχίας της περιόδου ευδαιµονίας πριν από την κρίση του 2008-2009 ήταν να αποδίδονται όλα τα στραβά στο κράτος. Εποµένως αν αυτό θέλει να διασυνδέσει τα νησιά, αυτό δεν µπορεί παρά να είναι για κακό. Επιτέλους όµως, χάρη στις προσπάθειες πολλών ανθρώπων της ∆ΕΗ και του Α∆ΜΗΕ (ο διαχειριστής του δικτύου υψηλής τάσης της χώρας) όλα τα προηγούµενα χρόνια σε µεγάλο βαθµό κόντρα στον καιρό, καθώς και στην ώθηση που δόθηκε τελευταία στον Α∆ΜΗΕ, πρόσφατα

ολοκληρώθηκε η Α΄ φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων που αφορά τη σύνδεση µε υψηλή τάση της Σύρου µε το Λαύριο, καθώς και µε τις νήσους Πάρο, Μύκονο και Τήνο, ενώ µέσω υφιστάµενων διασυνδέσεων µέσης τάσης τροφοδοτούνται και µικρότερα νησιά όπως η Ιος, η Σίκινος και η Φολέγανδρος. Οι µονάδες των τοπικών σταθµών παραγωγής τίθενται σε ψυχρή εφεδρεία. Εχει έρθει πλέον ο καιρός για την υλοποίηση και του εµβληµατικού έργου της διασύνδεσης της Κρήτης, ξεκινώντας µε την πρώτη φάση της, τη διασύνδεση µε την Πελοπόννησο (σχετικές µελέτες είχαν συµπεράνει ότι η διασύνδεση θα ήταν οικονοµικώς συµφέρουσα ήδη από την περίοδο 1979-1981). Η κρισιµότητα του έργου δεν είναι απλώς σχήµα λόγου, καθώς λόγω των πολυετών αναβολών, πλέον σχετίζεται ευθέως µε την επάρκεια τροφοδοσίας του νησιού. Από 31.12.2019 λήγει η σχετική εξαίρεση συµµόρφωσης µε τις απαιτήσεις εκποµπών βιοµηχανικών ρύπων και η µελλοντική διαθεσιµότητα των υφιστάµενων πετρελαϊκών µονάδων ηλεκτροπαραγωγής τίθεται εν αµφιβόλω, ανάλογα µε τον τρόπο προσαρµογής τους στις περιβαλλοντικές οδηγίες. Οι πρόσφατες εξελίξεις όπως ο διαγωνισµός για τα καλώδια της διασύνδεσης µε την Πελοπόννησο και η απόφαση της ΡΑΕ σχετικά µε τη δεύτερη φάση (διασύνδεση µε Αττική) επιτρέπουν να αισιοδοξούµε.

Εχει έρθει πλέον ο καιρός για την υλοποίηση και του εμβληματικού έργου της διασύνδεσης της Κρήτης

Ο πρωθυπουργός στη Σύρο τον Μάρτιο του 2018 κατά τα εγκαίνια του έργου διασύνδεσης των Κυκλάδων, σε υποσταθμό του ΑΔΜΗΕ

Doc ΕιδικήΕκδοση

Ολοταχώς για «πράσινα» κτίρια Σχέδιο άμεσης εφαρμογής για την αύξηση των κτιρίων του δημοσίου με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας

Της

Ξανθής Γούναρη ε λιγότερο από τρεις μήνες και συγκεκριμένα από την 1η Ιανουαρίου 2019 τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα οφείλουν να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας με βάση τις προβλέψεις κοινοτικής οδηγίας (άρθρο 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν. 4122/2013), ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2021 θα ισχύει το ίδιο για το σύνολο των νέων κτιρίων. Για να χαρακτηριστεί ένα νέο κτίριο ως σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης θα πρέπει να κατατάσσεται τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Α, ενώ τα υφιστάμενα κτίρια πρέπει να εντάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία Β. Στα μέτρα και στις δράσεις που προβλέπονται από το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος για την αύξηση των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας περιλαμβάνονται: • Η αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 5% σε κτίρια ενεργειακής κατηγορίας Α+ και κατά 10% στην περίπτωση που το κτίριο επιτυγχάνει ιδιαίτερα υψηλό βαθμό ενεργειακής απόδοσης (πρωτογενής ενεργειακή κατανάλωση κάτω των 10 kWh/τ.μ./έτος) και περιβαλλοντικής απόδοσης.

• Ο συμψηφισμός των προστίμων για νομιμοποίηση αυθαιρέτων με δαπάνες για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε ποσοστό έως 50% εφόσον οι παρεμβάσεις αφορούν αναβάθμιση του κτιρίου κατά μία τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία ή παρέχουν ετήσια εξοικονόμηση μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτιρίου. • Η υποχρεωτική κάλυψη τουλάχιστον του 60% των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης από ηλιοθερμικά συστήματα. • Ο ορισμός ενεργειακού υπευθύνου στα κτίρια του δημοσίου. • Η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο 27% από 22% το 2015 στον τομέα των κατοικιών, στο 39% από 27% στα εμπορικά κτίρια και στο 30% από 24% στα βιομηχανικά. • Η αύξηση του συντελεστή απόσβεσης για επιχειρηματικές επενδύσεις που σχετίζονται με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. • Η εφαρμογή προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης σε μονοκατοικίες, κτίρια του δημοσίου και του τριτογενούς τομέα με αξιοποίηση των επιχειρήσεων ενεργειακών υπηρεσιών. Οσον αφορά το ελληνικό κτιριακό απόθεμα, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (2011) της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας ο αριθμός των κτιρίων είναι 4.105.637, εκ των οποίων 3.246.008 είναι κατοικίες, 273.596 κτίρια άλλης χρήσης, 206.254 γραφεία και καταστήματα, 21.853 σχολικά κτίρια, 1.973 νοσοκομεία και κλινικές και 43.516 ξενοδοχεία.

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

EurοΑsia Interconnector Γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας

ηλεκτρική διασύνδεση EuroAsia Interconnector αποτελεί κορυφαίο έργο κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αφορά τη διασύνδεση των συστημάτων Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (Κρήτης – Αττικής) με προϋπολογισμό 3,5 δισ. ευρώ για τη διασύνδεση των πρώτων 1.000 MW (φάση 1). Η κυπριακή εταιρεία EuroAsia Interconnector Ltd ορίστηκε ως φορέας υλοποίησης του ΕΚΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύστερα από εισήγηση της κυπριακής κυβέρνησης (ΥΕΕΒΤ) και τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης (ΥΠΕΚΑ). Η EuroAsia Interconnector Ltd αποτελεί θυγατρική εταιρεία της κυπριακής Quantum Energy Ltd και στο μετοχικό της σχήμα συμμετέχει η ΔΕΗ ΑΕ. Το έργο είναι ενταγμένο στη λίστα ΕΚΕ της ΕΕ υπό τη μορφή συστάδας έργων αποτελούμενης από τα ακόλουθα υποέργα: • Διασύνδεση μεταξύ Χαντέρα (Ισραήλ) και Κοφίνου (Κύπρος) • Διασύνδεση μεταξύ Κοφίνου (Κύπρος) και Κορακιάς Κρήτης (Ελλάδα) • Εσωτερική διασύνδεση μεταξύ Κορακιάς Κρήτης (Ελλάδα) και Αττικής (Ελλάδα). Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις. Κατά την πρώτη θα εγκατασταθούν δύο καλώδια μεταφοράς σε κάθε διαδρομή, όπως επίσης και οι εγκαταστάσεις των σταθμών μετατροπής του συνεχούς ρεύματος σε εναλλασσόμενο δυναμικότητας 1.000 MW. Η πρώτη φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2022. Κατά τη δεύτερη φάση θα τοποθετηθούν δύο επιπρόσθετα καλώδια στους διαδρόμους των ήδη υφιστάμενων καλωδίων και δύο επιπλέον σταθμοί μετατροπής, ένας στο Ισραήλ και ένας στην Αττική, για αναβάθμιση του συστήματος στις 2.000 MW. Η διασύνδεση αυτή επιτυγ-

χάνει την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου αλλά και της Κρήτης από την υπόλοιπη Ευρώπη. Ταυτόχρονα επιτυγχάνει με τη δημιουργία ηλεκτρικού διαδρόμου (electricity highway) την ηλεκτρική διασύνδεση της Ευρώπης με την Ασία. Τα βασικά οφέλη που προκύπτουν για την Ελλάδα είναι: • Ο τερματισμός της ενεργειακής απομόνωσης της Κρήτης το 2020, καθώς θα συνδεθεί με το εθνικό σύστημα της Ελλάδας με ισχύ 1.000 MW. • Η στήριξη στην ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας και μείωση των εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), αξιοποιώντας το αιολικό δυναμικό της Κρήτης. • Αποκομίζει σημαντικό μέρος των κοινωνικοοικονομικών οφελών των 10 δισ. ευρώ που προκύπτουν από την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector. • Η αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, η μείωση του κόστους της ενέργειας, η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η μείωση των εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα και η αποφυγή κόστους αντικατάστασης παλαιών μονάδων παραγωγής. • Η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης τόσο κατά τη φάση κατασκευής όσο και κατά τη λειτουργία. • Η διασφάλιση της υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης με Αττική με τη στήριξη της ΕΕ. • Η δημιουργία τεχνικών πλεονεκτημάτων ως προς την ευστάθεια και λειτουργία των μικρότερων συστημάτων της Κρήτης και της Κύπρου. • Η σημαντική αναβάθμιση του πολιτικού ρόλου της χώρας μας στην ανάπτυξη πολιτικών και οικονομικών συνεργασιών με τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου.

Τι είναι το κτίριο σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης Βάσει της κοινοτικής οδηγίας 2010/31/ΕΕ (άρθρο 2): «Κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας» χαρακτηρίζεται αυτό που έχει πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση και η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του καλύπτεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιλαμβανομένης της ενέργειας που παράγεται επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου. Τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (nZEB) διαθέτουν: • Δομικά στοιχεία υψηλών ενεργειακών προδιαγραφών. • Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ιδιαίτερα υψηλής ενεργειακής απόδοσης. • Κάλυψη σημαντικού μεριδίου της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε τοπικό επίπεδο.

Η κυπριακή εταιρεία ορίστηκε από την ΕΕ ως φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης των συστημάτων Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (Κρήτης – Αττικής) με προϋπολογισμό 3,5 δισ. ευρώ

PUBLI

ΕΥΔΑΠ και κυκλική οικονομία Η ΕΥΔΑΠ, ως επιχείρηση κοινής ωφέλειας στον χώρο των υπηρεσιών ύδατος, έχει ως βασική δραστηριότητα την παραγωγή και διανομή πόσιμου νερού και τη συλλογή, διαχείριση και επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων από τις δραστηριότητες της ΕΥΔΑΠ έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την ορθολογική διαχείριση των διαθέσιμων φυσικών πόρων. Η διεθνής ευαισθητοποίηση απέναντι στο περιβάλλον σχετίζεται άμεσα με την οικονομία των πόρων. Η επαναχρησιμοποίηση υλικών που παλαιότερα έμπαιναν στην κατηγορία των απορριμμάτων ενσωματώνεται σταδιακά στην υπεύθυνη επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας. Μέσω της υπεύθυνης διαχείρισης των υγρών και στερεών αυτών αποβλήτων και της εφαρμογής πρακτικών κυκλικής οικονομίας η εταιρεία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης όπως έχουν οριστεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Επιπροσθέτως η ΕΥΔΑΠ, στην προσπάθειά της να συνεισφέρει στην υπεύθυνη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών

με σκοπό την ενεργή συμβολή της στην παγκόσμια προσπάθεια για την αξιοποίηση των πρώτων υλών και την επαναφορά τους στον οικονομικό κύκλο, προωθεί τη συλλογή και ανακύκλωση χαρτιού και μπαταριών.

Εταιρικές πολιτικές Στα κέντρα επεξεργασίας λυμάτων (ΚΕΛ) μέσω της επεξεργασίας των λυμάτων το παραγόμενο νερό (επεξεργασμένη εκροή) είναι απαλλαγμένο από το ρυπαντικό φορτίο σε ποσοστό περίπου 95% και καταλήγει στη θάλασσα χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, ενώ ένα μέρος επαναχρησιμοποιείται σε χρήσεις εντός των εγκαταστάσεων. Το στερεό υπόλειμμα της επεξεργασίας των αστικών λυμάτων είναι η ιλύς, η οποία αφυδατώνεται, ξηραίνεται και αξιοποιείται ως καύσιμο στην τσιμεντοβιομηχανία. Στα διυλιστήρια νερού η ιλύς που δημιουργείται από την καθίζηση και την πλύση των φίλτρων μεταφέρεται με ειδικό αγωγό σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις, όπου μέρος του ανακτώμενου νερού οδηγείται με αντλιοστάσιο στις δεξαμενές επεξεργασίας νερού και στη συνέχεια, σε υδαρή μορφή, οδηγείται μέσω του

αποχετευτικού συστήματος της ΕΥΔΑΠ στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ). Στα διυλιστήρια Ασπροπύργου και Πολυδενδρίου η ιλύς αυτή αφυδατώνεται και το στερεό προϊόν λόγω της σύστασής του είναι κατάλληλο για αξιοποίηση σε μια σειρά εναλλακτικών χρήσεων σε τομείς όπως η τσιμεντοβιομηχανία, η κεραμοποιία, η κηπευτική, η βελτίωση εδαφών κ.λπ. Στο στάδιο της χώνευσης της επεξεργασίας της λάσπης παράγεται βιοαέριο, τόσο στο ΚΕΛΨ όσο και στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Μεταμόρφωσης (ΚΕΛΜ). Το βιοαέριο αυτό αξιοποιείται για την παραγωγή ενέργειας και συγκεκριμένα στο ΚΕΛΨ όλη η ποσότητα βιοαερίου που παράγεται χρησιμοποιείται για τις ανάγκες της εγκατάστασης, ενώ στο ΚΕΛΜ χρησιμοποιείται περίπου το 70% της ποσότητας βιοαερίου που παράγεται. Η ΕΥΔΑΠ εφαρμόζει επίσης πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού, πλαστικών και μπαταριών. Επαναχρησιμοποίηση με απευθείας άντληση από το δίκτυο (sewer mining) Η ΕΥΔΑΠ εφαρμόζει στρατηγική επαναχρησιμοποίησης στα υφι-

στάμενα ΚΕΛ, ενώ περαιτέρω αναπτύσσει και σχετικά ερευνητικά προγράμματα που έχουν στόχο την αποκεντρωμένη επαναχρησιμοποίηση με την αξιοποίηση υγρών λυμάτων κατευθείαν από το δίκτυο αποχέτευσης. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος DESSIN, η μονάδα που έχει εγκατασταθεί στην Υπηρεσία Ερευνας και Ανάπτυξης (R&D) της ΕΥΔΑΠ στη Μεταμόρφωση εξετάζει μια νέα τεχνική, γνωστή ως sewer mining, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και έχει εφαρμοστεί μόνο στην Αυστραλία ως τώρα. Μια μονάδα sewer mining δέχεται λύματα απευθείας από το δίκτυο αποχέτευσης, τα επεξεργάζεται επιτόπου και στη συνέχεια παράγει ανακυκλωμένο νερό για επαναχρησιμοποίηση. Το sewer mining μειώνει την κατανάλωση ενέργειας για τη μεταφορά λυμάτων στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας και στη συνέχεια τη μεταφορά του ανακυκλωμένου νερού στο σημείο χρήσης, καθώς επιτυγχάνει την αποκεντρωμένη επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση στην περιοχή όπου απαιτείται το νερό.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018 | Documento

Ηλεκτροκίνηση και περιορισμός εκπομπής ρύπων στην Ελλάδα Toυ Δημήτρη Τσέκερη

Ο Δημήτρης Τσέκερης είναι μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ, MSc Sustainable Energy, μέλος ΔΣ ΔΕΔΔΗΕ

ίναι γεγονός πλέον πως µετά και την κύρωση –και από την Ελλάδα, ανάµεσα σε 195 χώρες– της Συµφωνίας των Παρισίων το ζήτηµα του περιορισµού των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έχει τεθεί επί τάπητος µε όρους επιτακτικούς. Η συγκεκριµένη συµφωνία θέτει τρεις βασικούς στόχους: 1. Τη συγκράτηση της µέσης παγκόσµιας θερµοκρασίας αρκετά κάτω από 2°C σε σχέση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα και τη συνέχιση των προσπαθειών για τον περιορισµό της αύξησης της θερµοκρασίας σε 1,5°C σε σχέση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα. 2. Την αλλαγή της ικανότητας προσαρµογής στις δυσµενείς επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής. 3. Τη διασφάλιση της συνέπειας των οικονοµικών ροών προς µια πορεία χαµηλών εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου. Συγκεκριµένα, για το 2020 η στόχευση είναι η µείωση 20% των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου σε σχέση µε τα επίπεδα του 1990, ενώ για το 2030 ο στόχος που τίθεται σε επίπεδο ΕΕ είναι µείωση της τάξης τουλάχιστον του 40%. Το Ευρωκοινοβούλιο επίσης υιοθέτησε σχετικό στόχο για µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 40% µέχρι το 2030. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί εποµένως καθαρότερα αυτοκίνητα στους δρόµους της ΕΕ µέχρι το 2030 καθώς και µέτρα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ηλεκτρικών αυτοκινήτων αλλά και µπαταριών, στον βαθµό που οι µεταφορές ευθύνονται σε µεγάλο βαθµό για τις εκποµπές CO2 (σχεδόν τα 2/3 των παγκόσµιων εκποµπών CO2 παράγονται από τον τοµέα της ενέργειας και των µεταφορών, ενώ οι οδικές µεταφορές αποτελούν τον µεγαλύτερο ρυπαντή του τοµέα µεταφορών). Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες η ηλεκτροκίνηση είναι ήδη πραγµατικότητα που αφορά την καθηµερινότητα των πολιτών. Στη χώρα µας για λόγους αντικειµενικούς που έχουν να κάνουν µε την οικονοµική κρίση και τη συνεπαγόµενη ύφεση η διαδικασία εξηλεκτρισµού των µεταφορών έχει πλέον ανοίξει και δείχνει να αρχίζει να κερδίζει έδαφος, µε πρωτοβουλίες που έχουν ανακοινωθεί ή δροµολογηθεί. Η µεγαλύτερη δυσκολία έγκειται στο γνωστό πρόβληµα της κό-

τας και του αυγού (chicken & egg problem). Με λίγα λόγια, ένας ιδιώτης επενδυτής δεν θα προχωρήσει στην ανάπτυξη υποδοµών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχηµάτων εφόσον δεν υπάρχει µια κρίσιµη µάζα οχηµάτων, ενώ αντίστοιχα ένας αγοραστής δεν είναι διατεθειµένος να προχωρήσει στην αγορά ηλεκτροκίνητου οχήµατος αφού δεν θα µπορεί να το χρησιµοποιήσει λόγω έλλειψης της σχετικής υποδοµής, δηλαδή φορτιστών.

Εν προκειµένω, για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης –σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης κυρίως– συνήθως ακολουθούνται δύο µοντέλα: Μοντέλο ανεξάρτητης αγοράς ηλεκτροκίνησης • Οι δηµόσιοι σταθµοί φόρτισης αναπτύσσονται χωρίς τον διαχειριστή του δικτύου διανοµής. Η κατασκευή, ιδιοκτησία και διαχείριση των σταθµών φόρτισης είναι ανταγωνιστική

δραστηριότητα. • Ο διαχειριστής του δικτύου διανοµής αντιµετωπίζει τα νέα σηµεία σύνδεσης των σταθµών όπως οποιοδήποτε σηµείο σύνδεσης στο δίκτυο. • Ο διαχειριστής του δικτύου διανοµής παρέχει τον µετρητή για τον σταθµό ή ένας τρίτος παίκτης αναλαµβάνει τα καθήκοντα του διαχειριστή των σηµείων µέτρησης, παρέχοντας στον διαχειριστή του δικτύου διανοµής τα απαραίτητα δεδοµένα.

Documento | Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών που ακολουθούν αυτό το μοντέλο αγοράς είναι η Ισπανία, η Γαλλία, η Δανία και η Γερμανία.

Για τη χώρα μας έχει επιλεγεί το μοντέλο ανάπτυξης ενός δημοσίως προσβάσιμου δικτύου φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων από τον διαχειριστή

Μοντέλο αγοράς ολοκληρωμένων υποδομών φόρτισης – DSO model • Η ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης εκτελείται από τον διαχειριστή του δικτύου διανομής. • Το κόστος για την ανάπτυξή τους μοιράζεται σε όλους τους χρήστες του δικτύου, ως μέρος της χρέωσης χρήσης δικτύου. • Η ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών φόρτισης γίνεται ανεξάρτητα από την είσοδο ηλεκτρικών οχημάτων στην αγορά (chicken & egg problem). Το μοντέλο αυτό ταιριάζει ιδιαίτερα σε χώρες στις οποίες δεν έχει αναπτυχθεί η ηλεκτροκίνηση, π.χ. Ελλάδα. • Είναι πιο εύκολο να αναπτυχθούν υπηρεσίες έξυπνης φόρτισης όταν ο διαχειριστής του δικτύου διανομής είναι ταυτόχρονα και διαχειριστής του σταθμού φόρτισης. Παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών που ακολουθούν αυτό το μοντέλο είναι η Ιταλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία και η Σλοβενία. Για τη χώρα μας έχει επιλεχθεί η δεύτερη λύση, δηλαδή η ανάπτυξη ενός δημοσίως προσβάσιμου δικτύου φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων από τον διαχειριστή σε δύο φάσεις αρχικά: Φάση 1η: Πιλοτική εγκατάσταση 100-150 σταθμών φόρτισης Mode 3 σε ελληνικά νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2019, με προϋπολογισμό περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ. Φάση 2η: Εγκατάσταση 1.0001.500 σταθμών φόρτισης Mode 3 και Mode 4 στην ηπειρωτική Ελλάδα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020 και προϋπολογισμό περί τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Το πέρασμα στη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης ενέχει πολλές δυνατότητες αλλά και προκλήσεις για τα συστήματα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που μπορεί να επιλυθεί με την υιοθέτηση ευέλικτων στρατηγικών φόρτισης, περιορίζοντας αισθητά την επιβάρυνση των δικτύων από την ενσωμάτωση των ηλεκτρικών οχημάτων. Σημαντικό ζήτημα είναι επίσης η εξοικείωση των καταναλωτών με τη χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων και η δυνατότητα εξυπηρέτησης των μεταφορικών αναγκών με βάση την αυτονομία τους, με το θέμα της εξέλιξης των μπαταριών (κόστος αλλά και τεχνογνωσία) να παραμένει βασικό τεχνολογικό επίδικο, τομέας στον οποίο η Ευρωπαϊκή Ενωση επιθυμεί να συμμετέχει ενεργά, κάτι που έχει άμεσο ενδιαφέρον δυνητικά και για την Ελλάδα. Επίσης, ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών αφορά και ακουμπά ασφαλώς και τις θαλάσσιες και άλλες μεταφορές, όπου υπάρχουν εφαρμογές υβριδικών και ηλεκτρικών πλοίων, τομέας που επίσης παρουσιάζει ενδιαφέρον για την Ελλάδα λόγω του στόλου αλλά και της νησιωτικότητας.

Πρωτοπόρος με πάνω από 100.000 πελάτες Ο Ηρων κυριαρχεί στη λιανική με τρία προγράμματα ρεύματος και τέσσερα νέα προγράμματα φυσικού αερίου

Ηρων, από τους πρώτους ιδιώτες παρόχους, δραστηριοποιήθηκε στην απελευθερωμένη αγορά ενέργειας ήδη από το 2004 και σήμερα έχει ξεπεράσει τους 100.000 πελάτες. Το 2018 ο Ηρων, με μετόχους τους ενεργειακούς κολοσσούς ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ENGIE που αποτελούν εχέγγυο αξιοπιστίας για τους καταναλωτές, κατέκτησε το σύνολο της λιανικής αγοράς ενέργειας. «Νυχτερινή χρέωση 24/7» Το πρώτο πρόγραμμα στην Ελλάδα με χρέωση κιλοβατώρας χαμηλότερη του νυχτερινού τιμολογίου, μόλις 0,0659 ευρώ, η οποία ισχύει για όλες τις ώρες της ημέρας και όλα τα επίπεδα κατανάλωσης. Μηνιαία χρέωση παγίου 4,5 ευρώ. «Νυχτερινή χρέωση 24/7 for business» H νυχτερινή χρέωση είναι πλέον διαθέσιμη και για επαγγελματίες–πελάτες χαμηλής τάσης. Με το πρόγραμμα επιχειρηματίες και επαγγελματίες επωφελούνται από την ίδια χαμηλή χρέωση για την επαγγελματική και την οικιακή παροχή τους. Μηνιαία χρέωση παγίου 6 ευρώ. «Νυχτερινή χρέωση 24/7 εξοχικό» Το πιο πρόσφατο πρόγραμμα ηλεκτρικής ενέργειας του ομίλου απευθύνεται σε υπάρχοντες και μελλοντικούς πελάτες του προγράμματος «Νυχτερινή χρέωση 24/7 εξοχικά» που διαθέτουν δύο οικιακές παροχές. Προσφέρει χρέωση νυχτερινού τιμολογίου και για τη δεύτερη κατοικία (εξοχικό, φοιτητικό σπίτι κ.λπ.), χρεώνοντας το πάγιο της δεύτερης παροχής (4,5 ευρώ/μήνα) μόνο για

πέντε μήνες τον χρόνο. Οι πελάτες του ομίλου Ηρων επωφελούνται από επιπλέον προνόμια, όπως ειδική έκπτωση με την ενεργοποίηση της αυτόματης εξόφλησης μέσω πάγιας εντολής τράπεζας ή πιστωτικής κάρτας και ξεχωριστή επιβράβευση καλής συνεργασίας με 5% επιστροφή της εγγύησης. «Gas home fix» Στο φυσικό αέριο ο Ηρων προσφέρει σταθερή χρέωση 0,032 ευρώ/KWh, ενώ χαρίζει στους πελάτες του το 15% της μηνιαίας κατανάλωσης για δύο χρόνια. Χρέωση παγίου 0,25 ευρώ/ημέρα. «Gas home flex» Το δεύτερο πρόγραμμα φυσικού αερίου απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να επωφεληθούν από ενδεχόμενες μειώσεις στην τιμή του καυσίμου. Προσφέρει χαμηλή χρέωση που μεταβάλλεται κάθε τρίμηνο ανάλογα με την τιμή εκκίνησης της δημοπρασίας και το 15% της μηνιαίας κατανάλωσης δωρεάν για δύο χρόνια. Χρέωση παγίου 0,25 ευρώ/ημέρα. «Gas share» Στους κατοίκους πολυκατοικιών με κεντρική θέρμανση ο Ηρων παρέχει το πιο οικονομικό καύσιμο, με κυμαινόμενη τιμή ανά τρίμηνο και δωρεάν το 20% της μηνιαίας κατανάλωσης φυσικού αερίου για δύο χρόνια. «Double power» Με τα προγράμματα «Double power fix» και «Double power flex» οι οικιακοί καταναλωτές με αυτόνομη θέρμανση που επιλέγουν τον όμιλο Ηρων για φυσικό αέριο αλλά και για ηλεκτρική ενέργεια κερδίζουν το 30% της μηνιαίας κατανάλωσης φυσικού αερίου για δύο χρόνια. Χρέωση παγίου 0,25 ευρώ/ημέρα.

Εγγύηση της αξιοπιστίας του οι κολοσσοί ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ENGIE