docEnergy: Ενεργειακός χάρτηε ευκαιριών και έξυπνων επενδύσεων by Documentonews

δραστική αλλαγή του ενεργειακού τοπίου και η «εισβολή» του φυσικού αερίου, των φωτοβολταϊκών και των αιολικών πάρκων

στην καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών, το τέλος του μονοπωλίου της ΔΕΗ και η μαζική εμφάνιση νέων «παικτών» στην αγορά ενέργειας ήταν μερικές από τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτή την ειδική έκδοση.

Η αποτύπωση του νέου ενεργειακού τοπίου, οι τάσεις και οι προοπτικές που διαγράφονται αποτελούν τους βασικούς άξονες που καθόρισαν το περιεχόμενό της. Η θαυμαστή νέα ενεργειακή εποχή έχει ήδη ανατείλει…

Documento Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Ειδική έκδοση για την ενεργειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα

docEnergy

Ενεργειακός χάρτης ευκαιριών και έξυπνων επενδύσεων

Επιμέλεια ύλης Γιάννης Πούλλος

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

Η εποχή των μεγάλων αλλαγών Οι βασικοί άξονες που καθορίζουν τη θέση της Ελλάδας στο νέο ενεργειακό τοπίο

Γράφει ο

Στάθης Σχινάς ταν το 198889 όταν ο αείμνηστος Σάκης Πεπονής, υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας στην τότε κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, ανακοίνωνε σε συνέντευξη Τύπου ότι η ΔΕΗ στο τότε νέο πενταετές της θα περιλάμβανε για πρώτη φορά και την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής «ήπιας μορφής ενέργειας» και θα έχτιζε το πρώτο αιολικό της πάρκο. Ο επιφορτισμένος να κάνει την εισήγηση καθηγητής του Μετσόβιου, συνεπαρμένος από τις προοπτικές της «νέας εποχής», είχε πει πως μόνο η εκμετάλλευση του αιολικού πεδίου της Ανδρου θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες όλης της Ελλάδας σε ηλεκτρική ενέργεια και να την κάνει ανεξάρτητη ενεργειακά από τα διεθνή κέντρα, «μιας και ο Θεός πάντα στέλνει δυνατούς ανέμους στις Κυκλάδες». Ο οραματιστής καθηγητής αποδοκιμάστηκε τότε άγρια από τους παρόντες διευθύνοντες και συνδικαλιστές της ΔΕΗ, μιας και τα ποικίλα συμφέροντα της εποχής (αυτών των εργαζομένων συμπεριλαμβανομένων) ήταν «μονταρισμένα» στη λιγνιτική παραγωγή ενέργειας. Οι αποδοκιμασίες ήταν μάλιστα τόσο έντονες που ο Σ. Πεπονής αναγκάστηκε να επιπλήξει –για την υποτιθέμενη αμετροέπεια– δημοσίως τον «οραματιστή» καθηγητή. Μέχρι τότε οι μόνες ΑΠΕ που λειτουργούσαν στη χώρα ήταν οι μεγάλες υδροηλεκτρικές μονάδες. Κάπως έτσι όμως –δύσκολα και με απογοητεύσεις– χαράζει κάθε νέα εποχή. Από τότε μέχρι σήμερα κύλισε πολύ ρεύμα στα δίκτυα διανομής και σταδιακά το τοπίο άλλαξε δραματικά. Τα αιολικά, τα φωτοβολταϊκά και κυρίως το φυσικό αέριο έχουν μπει αποφασιστικά στο «παιχνίδι», αλλά οι λιγνίτες αποδεικνύονται ιδιαίτερα ανθεκτικός «παίκτης» που εξακολουθεί να διεκδικεί μεγάλο μερίδιο ως πρώτη ύλη παραγωγής ρεύματος. Αυτό που μειώθηκε σημαντικά (σε ποσοστιαία βάση) ήταν η χρήση εισαγόμενου και συναλλαγματοβόρου πετρελαίου. Ιδιαίτερα η τελευταία 15ετία ήταν καταλυτική. Η απελευθέρωση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και η κατασκευή γιγαντιαίων μονάδων παραγωγής ενέργειας κυρίως με χρήση

Αιολικά, φωτοβολταϊκά, φυσικό αέριο έχουν μπει αποφασιστικά στο «παιχνίδι», την ώρα που οι λιγνίτες αποδεικνύονται ιδιαίτερα ανθεκτικός «παίκτης»

φυσικού αερίου, αλλά και αυτή η ίδια η μαζική εισαγωγή του αερίου στην καθημερινότητα επιχειρήσεων και οικιακών καταναλωτών ήταν από τις κορυφαίες εξελίξεις. Εξίσου σημαντική ήταν και η (λόγω Συνθήκης του Κιότο αλλά και ευρωπαϊκών κανονισμών) θεαματική επέκταση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων. Στο εγγύς μέλλον (γιατί το 2030 δεν είναι μακριά), όπως γράφει σε αυτή την ειδική έκδοση ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, το μερίδιο των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα θα φτάσει το 50%! Το παζλ των εντυπωσιακών αλλαγών στον χώρο της ενέργειας συμπληρώνεται με τρεις ακόμη εμβληματικές εξελίξεις που αποτελούν πλέον και την κινητήρια δύναμη στη ραγδαία μεταβολή του ενεργειακού τοπίου:

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου την προηγούμενη δεκαετία (η οποία όμως υλοποιείται τα τελευταία χρόνια) να τεθεί τέλος στο μονοπώλιο της ΔΕΗ και να περιοριστεί κάτω από το 50% στην παραγωγή αλλά και τη διανομή ενέργειας σε συνεργασία με την εισαγωγή του φυσικού αερίου και την εξέλιξη των τεχνολογιών δημιούργησαν το εκρηκτικό μείγμα ανατροπών και μεταρρυθμίσεων.

Η (για πρώτη φορά με τόσο καθοριστικό τρόπο) ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό σταυροδρόμι –όπως αποτυπώνεται στις συμφωνίες διέλευσης και κατασκευής αγωγών μεταφοράς– λόγω της ραγδαίας διείσδυσης του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η χάραξη υλοποιήσιμης

εθνικής στρατηγικής με ευρείες γεωπολιτικές συμμαχίες για την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων αερίου και πετρελαίου στη ΝΑ Μεσόγειο αλλά και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, με τη συνακόλουθη προσέλκυση των παγκόσμιων ενεργειακών κολοσσών. Εξαιτίας όλων αυτών οι παίκτες και στην παραγωγή και τη διανομή πλήθυναν, νέες θέσεις εργασίας και νέοι θεσμοί δημιουργήθηκαν και δημιουργούνται (δημοπρασίες και χρηματιστήριο ενέργειας π.χ.). Αλλά το κυριότερο είναι ότι η Ελλάδα πέρα από τα τεράστια οικονομικά οφέλη απέκτησε αποτελεσματικά και αξιόπιστα εργαλεία υπεράσπισης των εθνικών της συμφερόντων δημιουργώντας ισχυρές διεθνείς συμμαχίες. Ολα αυτά γίνεται προσπάθεια να αναδειχτούν και να αναλυθούν στην παρούσα ειδική έκδοση του Documento.

Φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 10 MW στα Φάρσαλα Θεσσαλίας

Νέες επενδυτικές ευκαιρίες στην καθαρή ενέργεια Η εξοικονόμηση ενέργειας και η «πράσινη τραπεζική» της Τράπεζας Πειραιώς

ο 2018 ξεκίνησε με θετικά νέα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και την εξοικονόμηση ενέργειας σε νοικοκυριά. Τρεις πρωτοβουλίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) καταδεικνύουν ότι η φετινή χρονιά θα είναι μάλλον πιο παραγωγική στους τομείς αυτούς: Η ψήφιση από τη Βουλή (και μάλιστα με ευρεία πλειοψηφία) του νομοσχεδίου για τις ενεργειακές κοινότητες (ν. 4513/2018), Η γνωμοδότηση της ΡΑΕ για τη διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών για νέα έργα ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά και αιολικά), και Η έναρξη του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ’ οίκον ΙΙ»

Η δημοπρατούμενη ισχύς την περίοδο 2018-2020

Ενεργειακές κοινότητες: η ισχύς εν τη ενώσει Οι ενεργειακές κοινότητες (Ε.Κοιν.) είναι αστικοί συνεταιρισμοί με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι Ε.Κοιν. δραστηριοποιούνται στους τομείς των ΑΠΕ, της συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και

θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας, των βιώσιμων χερσαίων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ειδικότερα, έχουν δικαίωμα να ασκούν τις κάτωθι δραστηριότητες: • Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. • Παραγωγή, διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας. • Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς τελικούς πελάτες. • Διαχείριση πρώτης ύλης για

2 3

ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ

ΜΈΓΙΣΤΗ ΔΗΜΟΠΡΑΤΟΎΜΕΝΗ ΙΣΧΎΣ (ΜΕΓΑΒΆΤ, ΜW)

2018 Φωτοβολταϊκοί σταθμοί

300

Αιολικοί σταθμοί

300

Πιλοτικές κοινές ανταγωνιστικές διαδικασίες

400

2019 Φωτοβολταϊκοί σταθμοί

Υπολειπόμενη ισχύς έτους 2018 της τεχνολογίας και επιπλέον 300 MW

Αιολικοί σταθμοί

Υπολειπόμενη ισχύς έτους 2018 της τεχνολογίας και επιπλέον 300 MW

Πιλοτικές κοινές ανταγωνιστικές διαδικασίες

Υπολειπόμενη ισχύς έτους 2018 της κατηγορίας των ανταγωνιστικών διαδικασιών και επιπλέον 400 MW

2020 Φωτοβολταϊκοί σταθμοί

Υπολειπόμενη ισχύς έτους 2019 της τεχνολογίας και επιπλέον 300 MW

Αιολικοί σταθμοί

Υπολειπόμενη ισχύς έτους 2019 της τεχνολογίας και επιπλέον 300 MW

την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο. • Προμήθεια ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων για τα μέλη τους. • Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων. • Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση ΑΠΕ εντός της περιφέρειας όπου βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. Αναμένεται ότι αποτέλεσμα των Ε.Κοιν. θα είναι η μείωση των τιμολογίων, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ καθώς και η αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων της ενεργειακής αγοράς, όπως, για παράδειγμα, ο συμψηφισμός ενέργειας (net metering), ο εικονικός συμ-

ψηφισμός ενέργειας (virtual net metering) και οι έξυπνοι μετρητές (smart meters). Δικαίωμα συμμετοχής στις Ε.Κοιν. έχουν φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, ΟΤΑ α΄ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών και ΟΤΑ β΄ βαθμού εντός των διοικητικών ορίων στα οποία βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. Επανεκκίνηση της αγοράς φωτοβολταϊκών και νέοι όροι για τα αιολικά Στις αρχές Φεβρουαρίου η ΡΑΕ απέστειλε τη γνωμοδότησή της προς το ΥΠΕΝ για τον τρόπο που

θα διενεργηθούν οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί για έργα ΑΠΕ και συγκεκριμένα για νέους φωτοβολταϊκούς και αιολικούς σταθμούς. Το νέο καθεστώς στήριξης των ΑΠΕ εγκρίθηκε πρόσφατα από την Κομισιόν και είναι συμβατό με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Με τους διαγωνισμούς που θα διενεργηθούν την περίοδο 2018-20 εκκινεί εκ νέου η αγορά φωτοβολταϊκών στη χώρα μας, η οποία έπειτα από εντυπωσιακή ανάπτυξη την περίοδο 2011-13 παρουσίασε καθίζηση τα επόμενα χρόνια, και τίθενται νέοι κανόνες για την ανάπτυξη αιολικών σταθμών (βλ. πίνακα). Το νέο «Εξοικονομώ» Σε ό,τι αφορά το νέο «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», ξεκινά από τον Μάρτιο του 2018 με σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα. Στο νέο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα, τα οποία διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο. Επιλέξιμη είναι μια κατοικία εφόσον χρησιμοποιείται ως κύρια, υφίσταται νόμιμα, δεν είναι αυθαίρετη και έχει καταταχθεί βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης της πρώτης ενεργειακής επιθεώρησης (Α΄ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία, τα οποία έχουν ατομικό (για άγαμο) ή οικογενειακό (για έγγαμο) εισόδημα που δεν ξεπερνά τις 40.000 ή τις 50.000 ευρώ αντίστοιχα, ενώ η επιδότηση μπορεί να φτάσει και το 70% του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Η Τράπεζα Πειραιώς, πρωτοπόρος εδώ και πάνω από μια δεκαετία στον χώρο της «πράσινης τραπεζικής», παρέχει σειρά εξειδικευμένων τραπεζικών προϊόντων που εξυπηρετούν όσους επιθυμούν να επενδύσουν στην καθαρή ενέργεια ή να βελτιώσουν το ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κατοικίας τους. Στην Τράπεζα Πειραιώς ο καταναλωτής θα βρει έναν έμπιστο, εξειδικευμένο και έμπειρο συνεργάτη που θα τον καθοδηγήσει στον δρόμο της καθαρής ενέργειας.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

ου για την Ευρώπη και κυρίως για τις χώρες των ανατολικών Βαλκανίων, που μέχρι σήμερα εξαρτώνται –άλλες αποκλειστικά και άλλες σχεδόν αποκλειστικά– από το ρωσικό αέριο.

Η Ελλάδα στο επίκεντρο του ενεργειακού χάρτη Ολοι οι μεγάλοι παίκτες της παγκόσμιας σκακιέρας είναι παρόντες στη χώρα μας

Ρεπορτάζ Σταύρος Κ. Χαρίτος

Εν συντομία

Η Ελλάδα γίνεται σταυροδρόμι των παγκόσμιων ενεργειακών δικτύων και παράλληλα έλκει σημαντικά διεθνή κεφάλαια και γίγαντες του διεθνούς ενεργειακού γίγνεσθαι.

Γιατί ενδιαφέρει

Η ανάδειξη της χώρας σε διεθνή ενεργειακό κόμβο ενισχύει τόσο την εθνική οικονομία όσο και τη δυνατότητα άσκησης αποτελεσματικής εθνικής εξωτερικής πολιτικής με τη δημιουργία ευνοϊκών διεθνών συσχετισμών.

Προγραμματισμένα έργα καθοριστικής σημασίας για την ενεργειακή αυτοτέλεια τόσο της χώρας όσο και της Ευρώπης, σε μια συγκυρία που οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν βελτίωση της οικονομίας, καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό παίκτη στη διεθνή ενεργειακή σκηνή. TAP, Σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, έρευνα υδρογονανθράκων σε Αιγαίο και Ιόνιο, ηλεκτρική διασύνδεση με υπόγεια καλώδια από την Αίγυπτο αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, το

2020, αναμένεται να είναι έτοιμος να λειτουργήσει ο Trans Adriatic Pipeline (ΤΑΡ), ο αγωγός που θα μεταφέρει το αέριο του Αζερμπαϊτζάν και… όχι μόνο στην Ευρώπη μέσω της χώρας μας, η οποία αναδεικνύεται σε διεθνή κόμβο μεταφοράς του αερίου. Πρόκειται για ένα από τα βασικά έργα του λεγόμενου Νότιου Διαδρόμου, του καναλιού μεταφοράς αερίου στο οποίο οι Βρυξέλλες και η Ουάσινγκτον έχουν επενδύσει πολλά για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο και για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της περιοχής. Ο ΤΑΡ θα δέχεται αέριο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, ακολουθώντας διαδρομή στη βόρειο Ελλάδα θα περνά στην Αλβανία και από εκεί με υποθαλάσσια σύνδεση θα καταλήγει στην Ιταλία. Είναι το ευρωπαϊκό σκέλος ενός πρότζεκτ ύψους 45 δισ. δολαρίων, που ξεκινά από την ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία και την κατασκευή μιας σειράς αγωγών 3.500 χλμ. που διασχίζουν τη Γεωργία και την Τουρκία για να φτάσουν στα ελληνικά σύνορα στον Εβρο, απ’ όπου τη σκυτάλη παραλαμβάνουν τα 878 χλμ. του ΤΑΡ. Η πρόσφατη ένταση στις σχέσεις με την Τουρκία δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει, μέχρι στιγμής

τουλάχιστον, τις εργασίες κατασκευής του ΤΑΡ, οι οποίες προχωρούν κανονικά παρά τα όποια προβλήματα, συνήθως τοπικές αντιδράσεις και μικρές αλλαγές οδεύσεων. Στο τέλος του 2017 η κοινοπραξία που κατασκευάζει τον αγωγό είχε ανακοινώσει ότι το 67% των απαιτούμενων σωληνώσεων είχε τοποθετηθεί. Η λειτουργία του αγωγού δίνει για πρώτη φορά την ευκαιρία στη χώρα μας να διεκδικήσει τον ρόλο του διαμετακομιστικού κέντρου αερίου και ήδη έχουν δρομολογηθεί έργα προς την κατεύθυνση αυτή. Πρόκειται για τον πλωτό τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης και τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, τα οποία επίσης προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν το 2020 και στηρίζονται τόσο από την Ευρώπη όσο και από τις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι αμερικανική εταιρεία, η Tellurian (κορυφαία εταιρεία εξαγωγής σχιστολιθικού αερίου), βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για να συμμετάσχει στην κοινοπραξία για τον τερματικό σταθμό αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, ενώ, παρά τα κατά καιρούς προβλήματα, προχωρεί και ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB. Είναι προφανές ότι εφόσον υλοποιηθεί ο σχεδιασμός αυτός η Ελλάδα γίνεται πύλη εισόδου αερί-

Η Ελλάδα γίνεται πύλη εισόδου αερίου για την Ευρώπη και κυρίως για τις χώρες των ανατολικών Βαλκανίων, που μέχρι σήμερα εξαρτώνται –άλλες αποκλειστικά και άλλες σχεδόν αποκλειστικά– από το ρωσικό αέριο

Υγροποιημένο αέριο Οι εγκαταστάσεις υγροποιημένου αερίου δε, όπως ο πλωτός σταθμός στην Αλεξανδρούπολη και το αναβαθμισμένο τερματικό του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, προφέρουν την επιπλέον δυνατότητα της τροφοδοσίας με LNG (υγροποιημένο αέριο) από διάφορες πηγές. Εξού και το μεγάλο ενδιαφέρον των Αμερικανών, οι οποίοι με το shale gas (σχιστολιθικό αέριο) διεκδικούν σοβαρό μερίδιο στην ευρωπαϊκή αγορά. Το πενταμελές –όπως φαίνεται να διαμορφώνεται– μετοχικό σχήμα της κοινοπραξίας του FSRU της Αλεξανδρούπολης περιλαμβάνει ακόμη τον όμιλο Κοπελούζου, τη ναυτιλιακή Gaslog (που ειδικεύεται στη μεταφορά LNG) του εφοπλιστή Πήτερ Λιβανού, τη ΔΕΠΑ και μία ακόμη ευρωπαϊκή εταιρεία, πιθανώς το βουλγαρικό ενεργειακό χαρτοφυλάκιο Bulgarian Energy Holding (ΒΕΗ), όλοι με ίσα μερίδια 20%. Πολυεθνικά είναι και τα σχήματα που προωθούν τα υπόλοιπα πρότζεκτ: leader της κοινοπραξίας του ΤΑΡ με μερίδιο 20% είναι η BP, με εταίρους την κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν SOCAR (20%), την ιταλική Snam (20%), τη βελγική Fluxys (19%), την ισπανική Enagás (16%) και την ελβετική Axpο (5%). Οσο για την κοινοπραξία ICGB, στην οποία ανήκει ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός, μετέχουν κατά 50% η βουλγαρική ΒΕΗ και κατά 50% η Poseidon, κοινή εταιρεία 50-50 της ΔΕΠΑ με την ιταλική Edison. Στην ευρωπαϊκή ατζέντα έχει ήδη περάσει ο EastMed, το σχέδιο για έναν αγωγό αερίου που θα ενώνει τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ με την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και πιθανώς την Ιταλία. Ενδιαφέρον από κολοσσούς Πέρα από τα έργα αυτά, στο τραπέζι υπάρχουν και άλλα πρότζεκτ που εντάσσονται σε ευρύτερους σχεδιασμούς. Κολοσσιαίες εταιρείες, όπως η ExxonMobil και η Τotal, έχουν ενδιαφερθεί –και μάλιστα προσκάλεσαν σε συνεργασία τα ΕΛΠΕ– για τον διαγωνισμό για τις έρευνες νότια και δυτικά της Κρήτης, όπου οι γεωλογικές δομές δείχνουν να προσομοιάζουν με περιοχές που έχουν ήδη δώσει «δυνατά» κοιτάσματα. Παράλληλα, έρευνες για υδρογονάνθρακες έχουν προγραμματιστεί σε διάφορες περιοχές του Ιονίου και της δυτικής Ελλάδας. Η γενικότερη κινητικότητα στην περιοχή, οι μεγάλες ανακαλύψεις του κοιτάσματος Ζορ της Αιγύπτου και του Λεβιάθαν στο Ισραήλ δείχνουν ότι στο μέλλον η νοτιοανατολική Μεσόγειος μπορεί να διεκδικήσει σοβαρό τμήμα του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, με την Ελλάδα να μπορεί να αναδειχθεί σε στρατηγικό παίκτη στο νέο ενεργειακό σκηνικό.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

Το νέο τοπίο και η μάχη για τα €3 δισ. Η είσοδος 33 εταιρειών στην αγορά αερίου εντείνει τον ανταγωνισμό. Οι αλλαγές, οι συνεργασίες και τα οφέλη για τους καταναλωτές

Ρεπορτάζ Ξανθή Γούναρη

Εν συντομία

Σε έτος-ορόσημο για την εγχώρια ενεργειακή λιανική αγορά εξελίσσεται το 2018, τόσο για τους παραγωγούς και τους προμηθευτές όσο και για τους καταναλωτές.

Γιατί ενδιαφέρει

Αέριο, τηλέφωνο, ασφάλιση σε ένα.

Μετά την απελευθέρωση της αγοράς του φυσικού αερίου (από 1/1/2018) και για τα νοικοκυριά, εναλλακτικοί και παραδοσιακοί «παίκτες», μεγάλοι και μικροί, ανεβάζουν στροφές και εκτός από ολοένα και ανταγωνιστικότερα τιμολόγια στο ρεύμα, προσφέρουν για πρώτη φορά στα ελληνικά νοικοκυριά ολοκληρωμένα ενεργειακά πακέτα, στα πρότυπα των προγραμμάτων σταθερής και κινητής τηλεφωνίας. Ειδικότερα, προσφέρουν εξειδικευμένες υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και επιπλέον συμπληρωματικά προϊόντα, τα οποία μπορεί να μη σχετίζονται άμεσα με την ενέργεια, ωστόσο οδηγούν σε μείωση της επιβάρυνσης του οικογενειακού προϋπολογισμού (ασφάλιση, υγεία, κάλυψη τεχνικών αναγκών του σπιτιού κ.ά.). Ηδη 33 εταιρείες από τους κλάδους της παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και της πετρελαϊκής αγοράς έχουν λάβει άδεια προμήθειας αερίου, μεταξύ αυτών και η ΔΕΗ, ενώ, από την άλλη πλευρά, άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας έχουν λάβει εταιρείες που έως πρότινος είχαν ως αποκλειστικό αντικείμενο το αέριο. Ετσι, στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος εισήλθε τόσο η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής

(ΕΠΑ Αττικής) όσο και η Εταιρεία Προμήθειας Αερίου Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας (Αέριο Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας), η οποία άλλαξε το όνομά της σε ZeniΘ. Την ίδια ώρα και η ΔΕΠΑ μπαίνει στη λιανική αγορά ενέργειας και παράλληλα ξεκινά η διαδικασία αποκρατικοποίησής της. Να σημειωθεί ότι η προθεσμία για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους μετόχους των ΕΠΑ για την τύχη της συμμετοχής της ΔΕΠΑ έχει οριστεί στα τέλη Μαρτίου. Στους στόχους της ΔΕΠΑ για το 2018 περιλαμβάνονται η αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου στην αγορά και η προσέγγιση περισσότερων πελατών μέσω επενδύσεων επέκτασης του δικτύου της ΔΕΔΑ (Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου), της περαιτέρω ανάπτυξης του СNG, της αεριοκίνησης (FISIKON) και του μικρής κλίμακας ΥΦΑ (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο). Επιπλέον η εταιρεία εστιάζει στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών μέσω της λειτουργίας διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων, καθώς και στην ενδυνάμωση της διεθνούς παρουσίας της. Να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ έχει πραγματοποιήσει ένα σημαντικό, για τα ελληνικά δεδομένα έργο βασικής υποδομής, λογιστικής αξίας άνω του 1,5 δισ. ευρώ, που έφερε φυσικό αέριο από τη Θράκη έως την Αττική και σε όλα τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης της ηπειρωτικής χώρας. Στόχος όλων (ιδιωτών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, εταιρειών παροχής φυσικού αερίου, εταιρειών από τον χώρο της πετρελαϊκής αγοράς και μεγάλων βιομηχανιών) είναι η διεκδίκηση μεριδίου από έναν συνολικό τζίρο της τάξης των 2,5-3 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς και

Οι εξειδικευμένες υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας σε συνδυασμό με συμπληρωματικά προϊόντα μειώνουν σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό

το χτίσιμο μακροπρόθεσμης σχέσης εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές προκειμένου να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους στο νέο ενεργειακό τοπίο. Εντείνει τον ανταγωνισμό το «πακετάρισμα» Το «πακετάρισμα» των αναγκών του νοικοκυριού ή της επιχείρησης σε έναν λογαριασμό σε ό,τι αφορά την ενέργεια αποτελεί κυρίαρχη τάση στην ευρωπαϊκή αγορά και όπως συμβαίνει εκεί, έτσι κι εδώ αναμένεται να οδηγήσει σε χαμηλότερες συνολικά χρεώσεις έναντι εκείνων που ισχύουν για τα ξεχωριστά τιμολόγια. Επιπλέον, όπως εκτιμούν αναλυτές της αγοράς ενέργειας, το λανσάρισμα των συνδυαστικών προϊόντων δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να επισπευστεί κατά κάποιον τρόπο η ανακατανομή στον τζίρο του ηλεκτρικού ρεύματος, όπου το μερίδιο της ΔΕΗ μειώνεται με πολύ αργούς ρυθμούς και, τουλάχιστον με τα έως τώρα δεδομένα, δεν φαίνεται πως μπορεί να περιοριστεί στο

50% έως το 2020, όπως είναι ο μνημονιακός στόχος. Επίσης, η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι οι μεγάλοι παίκτες του ηλεκτρισμού κατακτούν μερίδια περί το 30% όταν μπαίνουν στο αέριο. Το γεγονός είναι εξηγήσιμο, δεδομένης της ευρείας πελατειακής βάσης που διαθέτουν οι μεγάλες εταιρείες του ρεύματος. Σήμερα στο δίκτυο του φυσικού αερίου είναι συνδεδεμένοι κοντά στις 780.000 πελάτες, εκ των οποίων οι 350.000 στην Αττική. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται ένας ρυθμός 30.000-40.000 νέων συνδέσεων τον χρόνο σε όλη την Ελλάδα, με την πίτα –που διαρκώς μεγαλώνει– να υπολογίζεται ότι αυτήν τη στιγμή ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η μέση ετήσια δαπάνη ενός νοικοκυριού για ηλεκτρικό ρεύμα ή τουλάχιστον για τις συνολικές χρεώσεις που του γίνονται μαζί με τον λογαριασμό του ηλεκτρικού είναι σχεδόν τριπλάσια από τη μέση ετήσια δαπάνη ενός οικιακού πελάτη στο φυσι-

Documento | Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Eurostat: Eνας στους τρεις Eλληνες χωρίς θέρμανση το 2016

κό αέριο, που υπολογίζεται περίπου 450 ευρώ. Μέχρι τώρα, άδειες προμήθειας φυσικού αερίου, σύμφωνα με το μητρώο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), εκτός από τη ΔΕΠΑ και τις δύο ΕΠΑ (Αττικής και Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας), διαθέτουν επίσης οι: Προμηθέας Gas (όμιλος Κοπελούζου), M&M (Μότορ Οϊλ – Μυτιληναίος), Hellas Power (πρώην Aegean Power), Edison, ENIMEX, ΤΕΡΝΑ, Ηρων Θερμοηλεκτρική, Gunvor, Greek Environmental & Energy, G AS E L A , H e l l a s E D I L , Greensteel-Cedalion, Watt & Volt, NRG trading, Αφοί Σούρλα. Την τελευταία διετία (από το 2015 και μετά) επιπλέον απέκτησαν άδειες προμήθειας οι εταιρείες Μακιός, Ελινόιλ, Protergia, Αλουμίνιον της Ελλάδος, Volterra, ΒΙΕΝΕΡ, CORAL, PNG, Αιγαίον Οϊλ, Q Capital, Ρεβόιλ, Πετρογκάζ και SINTEZ. Επίσης η Elpedison έλαβε άδεια προμήθειας φυσικού αερίου πριν από λίγες εβδομάδες.

Αξίζει να αναφερθεί ότι στην εταιρεία Elpedison Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ που έλαβε την 20ετή άδεια συμμετέχουν με ποσοστό 75,7% η Elpedison BV, με ποσοστό 22,7% η Ελληνική Ενέργεια και Ανάπτυξη ΑΕ και με ποσοστό 1,4% η ΧΑΛΚΟΡ ΑΕ. Την είσοδό της στην αγορά αερίου, τόσο στη λιανική όσο και στη χονδρική, φαίνεται ότι θα αξιοποιήσει και η ΔΕΗ, που αυτήν τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος ενεργειακός παίκτης. Η ΔΕΗ, η οποία προχωρά σε διάφορες καινοτομίες διευκολύνοντας τους πελάτες της, όπως η πρόσφατη καθιέρωση του μηνιαίου ηλεκτρονικού λογαριασμού ηλεκτρισμού, έχει επενδύσει σχεδόν 5 δισ. ευρώ την τελευταία εξαετία με έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στα νησιά και στο δίκτυο. Υπενθυμίζεται ότι με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης τίθενται προς πώληση οι λιγνιτικές μονάδες 3 και 4 της Μεγαλό-

Στόχος όλων των παρόχων είναι η διεκδίκηση μεριδίου από την πίτα των 2,5-3 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς και το χτίσιμο μακροπρόθεσμης σχέσης εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές

Τρεις στους δέκα Eλληνες αδυνατούν να θερμάνουν ικανοποιητικά το σπίτι τους, σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας της Eurostat για το 2016. Η χώρα μας κατέχει την τρίτη χειρότερη θέση στην ΕE, καθώς το 29,1% των Ελλήνων δηλώνει πως δεν έχει τα απαραίτητα χρήματα για να εξασφαλίσει συνθήκες θερμικής άνεσης στην κατοικία του. Μόνο στη Λιθουανία (29,3%) και τη Βουλγαρία (39,2%) καταγράφηκαν μεγαλύτερα ποσοστά. Να σημειωθεί πως ένας στους έξι καταναλωτές στη χώρα μας κινδυνεύει με διακοπή ηλεκτροδότησης, καθώς έχει πολλούς απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος. Και μόλις οι μισοί που μπαίνουν σε διακανονισμό παραμένουν συνεπείς. Αξιοσημείωτο είναι πως μετά την Ελλάδα ακολουθούν η Κύπρος (24,3%) και η Πορτογαλία (22,5%), επίσης μεσογειακές χώρες. Στο άλλο άκρο, μόλις το 0,6% των Ελβετών δήλωσε πως δεν διαθέτει χρήματα για να ζεσταθεί επαρκώς (το μικρότερο ποσοστό που καταγράφεται στην έρευνα), ενώ Λουξεμβούργο και Φινλανδία είναι επίσης χώρες όπου καταγράφεται πολύ μικρό ποσοστό πολιτών, μόλις 2%, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη θέρμανση. Πάντως το 29,1% δεν είναι η χειρότερη επίδοση που έχει σημειώσει η χώρα μας, καθώς το 2014 αδυναμία επαρκούς θέρμανσης της κατοικίας του είχε δηλώσει το 32,9% των συμμετεχόντων. Από τα βασικότερα προβλήματα στην Ελλάδα, πέραν της οικονομικής δυσπραγίας των νοικοκυριών, είναι τα σπάταλα ενεργειακά κτίρια, συσχετίζοντας την εικόνα της χώρας μας με το σοβαρό έλλειμμα σε πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Οπως αναφέρεται, οι Ελληνες είναι αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν πολύ περισσότερη ενέργεια για τη θέρμανση των κατοικιών τους σε σύγκριση με αντίστοιχες κατοικίες στις βόρειες χώρες. Το 9% του πληθυσμού της ΕΕ δήλωσε ότι αδυνατούσε να θερμάνει την κατοικία του επαρκώς. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος έφτασε στο ανώτατο επίπεδο του 11% το 2012, σύμφωνα με τη Eurostat, κι από τότε μειώνεται συνεχώς (10,7% το 2013, 10,2% το 2014 και το 9,4% το 2015).

πολης και ο ΑΗΣ Φλώρινας (υφιστάμενη μονάδα και η άδεια για κατασκευή δεύτερης) μαζί με τα λιγνιτωρυχεία που τις τροφοδοτούν. Ωστόσο η ΔΕΗ, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι απώλειες της αποεπένδυσης, επεξεργάζεται ήδη σχέδια να στραφεί σε πιο αποδοτικές επενδύσεις, τόσο γεωγραφικά (Τουρκία, Αλβανία κ.α.) όσο και θεματικά (φυσικό αέριο, ενεργειακές υπηρεσίες κ.ά.). One stop shop Παράλληλα, όμως, τα ενεργειακά πακέτα έχουν αρχίσει να συνδυάζονται και με προϊόντα τηλεπικοινωνιών, είδη τεχνολογίας, καθώς και με τραπεζικά και ασφαλιστικά προϊόντα. Ηδη αρκετοί από τους εναλλακτικούς παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος έχουν αναπτύξει συνέργειες µε εταιρείες τεχνολογίας µε ισχυρά δίκτυα πωλήσεων, όπως για παράδειγμα η συμμαχία της Protergia του Ομίλου Μυτιληναίου µε τον όμιλο ΟΤΕ, η συμφωνία μεταξύ της εταιρείας ΗΡΩΝ του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της Wind, η συνεργασία της Green με την αλυσίδα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών Κωτσόβολος, η συνέργεια της ΚΕΝ του ομίλου Καράτζη με τη Cyta και η συμφωνία της Elpedison, θυγατρικής των ΕΛΠΕ – Edison – ΕΛΛΑΚΤΩΡ, με τις αλυσίδες Public, Media Markt και ΦΩΣ. Την ίδια ώρα η Φυσικό Αέριο Αττικής (πρώην ΕΠΑ Αττικής) ξεκίνησε συνεργασία με τη Vodafone, η οποία σε πρώτη φάση θα περιλαμβάνει τη διάθεση συμβολαίων ρεύματος και αερίου μέσω του δικτύου καταστημάτων της εταιρείας τηλεπικοινωνιών. Στο κομμάτι των ασφαλειών και των υπηρεσιών τεχνικής βοήθειας η Φυσικό Αέριο Αττικής στο πακέτο που προσφέρει περιλαμβάνει συνεργασία με τη Europe Assistance για την παροχή δωρεάν επείγουσας τεχνικής βοήθειας όλο το 24ωρο και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους σε υδραυλικά, ηλεκτρολογικά, παροχή υπηρεσιών κλειδαρά, ζημιές σε τζάμια και σε λεβητοστάσια. Επίσης συνεργάζεται με την Interamerican για τη διάθεση δωρεάν ασφάλειας σε όλα τα νέα συμβόλαια έως 3.000 ευρώ για προστασία κατοικίας ή επιχείρησης από κλοπή, πυρκαγιά, φυσικές καταστροφές κ.λπ. Η Elpedison ήδη συνεργάζεται με την ασφαλιστική εταιρεία AXA για την κάλυψη των πελατών της σε περίπτωση ατυχήματος και απώλειας εργασίας, με την ασφαλιστική να αναλαμβάνει να καταβάλει το ποσό του λογαριασμού ρεύματος. Δείχνοντας εμπιστοσύνη στον πελάτη και προσφέροντάς του την ενέργεια που χρειάζεται χωρίς καμία απολύτως δέσμευση, η Volton παρέχει τα νέα προγράμματα Volton Ασφάλεια στο Σπίτι και Volton Ασφάλεια στην Επιχείρηση σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Πίστη. Τα εν λόγω προγράμματα προσφέρουν δωρεάν ένα ετήσιο ασφαλιστήριο πυρός, ενώ οι καταναλωτές δεν δεσμεύονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ασφαλώς δεν επιβαρύνονται οικονομικά σε περίπτωση αποχώρησης.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Το νέο τοπίο και η μάχη για τα €3 δισ.

Επίσης η ZeniΘ, σε συνεργασία με την F Club, παρέχει στους πελάτες της την κάρτα υγείας ΕΥ Ζην. Η κάρτα παρέχει μια σειρά δωρεάν εξετάσεων σε όλη την οικογένεια, μειώνοντας σημαντικά το κόστος υγείας. Η ΖeniΘ, η εξέλιξη της Αέριο Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, είναι ο νο 1 πάροχος φυσικού αερίου στην Ελλάδα σε αριθμό συνδέσεων και η 1η εταιρεία στην Ελλάδα που προσφέρει και φυσικό αέριο και ρεύμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Από το 2000 δραστηριοποιείται με απόλυτη επιτυχία στην αγορά του φυσικού αέριου, ενώ το 2017 πραγματοποίησε και την είσοδό της στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας. Η εταιρεία είναι αποτέλεσμα της επιτυχημένης συνεργασίας μεταξύ της ελληνικής ΔΕΠΑ και του ιταλικού κολοσσού ενέργειας ΕΝΙ, που κατέχουν το 51% και το 49% αντίστοιχα της Αέριο Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, με τη δεύτερη να έχει και τη διαχείριση του σχήματος. Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η πρώτη συνεργασία ανακοινώθηκε από την Αέριο Αττικής και αφορά την Alpha Bank για την ένταξη της πληρωμής των λογαριασμών της στο πρόγραμμα Alpha Bonus. Ενα άλλο πεδίο όπου ο ανταγωνισμός θα αυξηθεί σημαντικά το επόμενο διάστημα είναι οι ενεργειακές υπηρεσίες, μέσω των οποίων οι πάροχοι αναλαμβάνουν το κόστος παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και αποπληρώνονται μοιραζόμενοι το όφελος με τον καταναλωτή. Οι υπηρεσίες αυτές είναι διαδεδομένες σε μεγαλύτερους καταναλωτές (βιομηχανίες, αλυσίδες καταστημάτων κ.λπ.), ωστόσο επιλεκτικά ήδη προσφέρονται και σε οικιακούς πελάτες, τάση που αναμένεται να ενταθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον. Αυτήν τη στιγμή ηλεκτρικό ρεύμα εκτός από τη ΔΕΗ πωλούν ακόμη 17 εταιρείες. Μεταξύ αυτών είναι η Elpedison (συμμαχία των EΛΠE, Edison, Eλλάκτωρ και Xαλκόρ), η οποία μαζί τους άλλους δύο καθετοποι-

ημένους παίκτες, δηλαδή εταιρείες που διαθέτουν εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής (φυσικού αερίου), την Protergia (Μυτιληναίος) και τον Ηρωνα (ΓΕΚ Τέρνα, Engie –πρώην Gaz de France– και Qatar Petroleum), στοχεύουν να ελέγξουν περίπου το 1/3 της πίτας της αγοράς ηλεκτρισμού. Ο όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων, με νέο ρεκόρ κερδοφορίας και παραγωγής το 2017, έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο συμπληρωματικών ή εναλλακτικών ενεργειακών προϊόντων, όπως π.χ. την Elpedison για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο, τη συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και φυσικά όλη την γκάμα υγρών καυσίμων. Η εταιρεία Mytilineos εισήλθε στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας το 2001 και μέσα στην τελευταία δεκαετία εδραιώθηκε ως ο κυρίαρχος ανεξάρτητος παραγωγός ενέργειας στην Ελλάδα, υλοποιώντας ένα πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 1 δισ. ευρώ και πρωτοστατώντας στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας με την εμπορική ονομασία Protergia με στόχο να προσφέρει ηλεκτρικό ρεύμα σε επιχειρήσεις, επαγγελματίες και νοικοκυριά, υπηρετώντας τις ανάγκες των πελατών για ανταγωνιστικές τιμές και σύγχρονες, αξιόπιστες υπηρεσίες. Στην αγορά των ιδιωτών προµηθευτών δραστηριοποιούνται επίσης η Watt & Volt (του Aν. Παπαναγιώτου), η NRG (του Aλέξανδρου Xανδρή), η Volterra (του Iωάννου της J&P Αβαξ), η Green (της οικογένειας Bασιλειάδη), τα ΕΛΤΑ, ο OTE, η KEN (ανήκει στον όμιλο Καράτζη), η Volton (του Nίκου Mπάκου, ιδιοκτήτη της ομάδας του Aστέρα Tρίπολης), η Interbeton (θυγατρική του ομίλου Τιτάν), η Growth (ανήκει στον όμιλο AVIAREPS), η Viener (θυγατρική της VIOHALCO SA), η ZeniΘ, η Φυσικό Αέριο Αττικής και η Novaera (του ομίλου Kοπελούζου). Ο όμιλος Κοπελούζου είναι ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς ομίλους της Ελλάδας με πολυσχιδή δραστηριότητα σε τομείς όπως η ενέργεια, τα έργα υποδομών και οι παραχωρήσεις, συμμετέχοντας μεταξύ άλλων στις εταιρείες που έχουν αναλάβει την αναβάθμιση, συντήρηση, διαχείριση και λειτουργία των δεκατεσσάρων περιφερειακών αεροδρομίων στην Ελλάδα.

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

5 δισ. ευρώ για ενεργειακά προγράμματα Προβλέπονται άλλα 2 δισ. ευρώ στο πενταετές πλάνο της Εθνικής Τράπεζας

ο 2018 αποτελεί ορόσημο για την απελευθέρωση του κλάδου της ενέργειας στην Ελλάδα και την περαιτέρω σύγκλισή του με την κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία στοχεύει στην ενεργειακή πληρότητα και ανεξαρτησία της Ευρώπης, με απώτερα οφέλη κόστους, ποιότητας και ποσότητας για τον μέσο Ευρωπαίο καταναλωτή. Τα νέα δεδομένα που συνθέτουν τον ενεργειακό πλαίσιο της χώρας μας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: • Αρση του μονοπωλίου της ΔΕΗ με απόφαση της ΡΑΕ στα τέλη του 2017, οπότε και παρέχεται δυνατότητα δραστηριοποίησης σε νέους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. • Αρση του μονοπωλίου ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και δυνατότητα επιλογής νέων προμηθευτών φυσικού αερίου απο τους οικιακούς καταναλωτές. • Αποεπενδύσεις οι οποίες αφορούν το 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, τον ΔΕΣΦΑ (κατάθεση δεσμευτικών προσφορών στο ΤΑΙΠΕΔ στα μέσα Φεβρουαρίου) και τη ΔΕΠΑ (πιθανά εντός του 2018). • Αναβάθμιση του τερματικού σταθμού LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, με χωρητικότητα η οποία αναμένεται να αγγίξει τα 7 δισ. κυβικά μέτρα. • Εντατικοποίηση των ερευνών για υδρογονάθρακες στον ελληνικό χώρο με κοινοπραξίες διεθνών και εγχώριων ομίλων (ΕΛΠΕ, Total, Edison, Energean, Repsol, ExxonMobil). Στο πλαίσιο αυτό, ο αναπτυξιακός ρόλος της χώρας μας επισημάνθηκε τόσο στο ετήσιο Athens Energy Forum 2018 όσο και σε πρόσφατη θεματική εκδήλωση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος με κεντρικό άξονα την ενέργεια. Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Λεωνίδας Φραγκιαδάκης ανακοίνωσε ένα πενταετές επενδυτικό χρηματοδοτικό πλάνο ύψους 2 δισ. ευρώ προκειμένου η τράπεζα να υποστηρίξει ενεργά τις αναμενόμενες επενδυτικές ανάγκες του

κλάδου, υπολογιζόμενες στα 8 δισ. ευρώ. Το εν λόγω χρηματοδοτικό κεφάλαιο θα υποστηρίξει καταρχάς έργα υποδομών για τη μεταφορά, αποθήκευση και διασύνδεση της ενέργειας, αλλά και ευρύτερες επενδυτικές δραστηριότητες που αφορούν τις προσπάθειες των εταιρειών του κλάδου για τη διαφοροποίηση του προϊοντικού τους μείγματος και την περαιτέρω διείσδυσή τους στην αγορά. Η Εθνική Τράπεζα φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε «τράπεζα για την ενέργεια», με μια νέα, δυναμική στελεχιακή ομάδα, ικανή να ανταποκριθεί πολύπλευρα και αποτελεσματικά στα νέα δεδομένα της αγοράς. Η καινούργια διεύθυνση Corporate και Investment Banking της τράπεζας με επικεφαλής τoν Βασίλη Καραμούζη, βοηθό γενικό διευθυντή Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής, αποτελείται απο τρεις βασικούς, λειτουργικούς πυλώνες: 1. Εταιρική Τραπεζική Μεγάλων Επιχειρήσεων (Large Corporate) για παραδοσιακές εταιρικές χορηγήσεις και άλλες συνδεδεμένες υπηρεσίες. 2. Εξειδικευμένες Χρηματοδοτήσεις και Κοινοπρακτικά Δάνεια (Specialised Lending and Syndicatec Loans) για τη δόμηση, τη τιμολόγηση και τη στοχευμένη διάθεση τεχνικά σύνθετων χρηματοδοτήσεων (συμπεριλαμβανομένων αυτών του Project Finance και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - ΑΠΕ). 3. Επενδυτική Τραπεζική (Investment Banking) για την προσέλκυση εγχώριων και διεθνών επενδυτών στο κλάδο της ενέργειας. Με συνολικό κλαδικό χαρτοφυλάκιο εγκεκριμένων ορίων που ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ, η παρουσία της τράπεζας είναι καθολική σε όλους τους τομείς του κλάδου, αποτελούμενη χαρακτηριστικά από εγκεκριμένα όρια περίπου 3 δισ. ευρώ σε εταιρικούς πελάτες άμεσα συνδεδεμένους με την ενέργεια, 1 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ έργων συνολικής δυναμικότητας (είτε εν λειτουργία είτε υπό κατασκευή) περίπου 1,1 GWatt και ΣΔΙΤ που ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

01 Πότε ανοίγει η διαδικτυακή πλατφόρμα του προγράμματος;

Βάσει της ανακοίνωσης του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, η υποβολή αιτήσεων αρχίζει στις 28 Φεβρουαρίου.

Ποιες κατοικίες θεωρούνται επιλέξιμες;

15+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ ΙΙ» Ανοίγει στις 28 Φεβρουαρίου η ηλεκτρονική πύλη για την κατάθεση αιτήσεων. Τι πρέπει να γνωρίζουν όσοι θέλουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ

Ρεπορταζ Ξανθη Γούναρη

Εν συντομία

Ποια είναι η διαδικασία υποβολής της αίτησης, ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής και πότε θα πέσουν χρήματα στην αγορά.

Γιατί ενδιαφέρει

Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας βάσει ημερομηνίας ηλεκτρονικής υποβολής.

Υστερα από πολύμηνη καθυστέρηση και περίπου 40 (!) επίσημες

εξαγγελίες την τελευταία τριετία, στις 28 Φεβρουαρίου ανοίγει η ηλεκτρονική πύλη για την κατάθεση αιτήσεων στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ», σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας βάσει της ημερομηνίας ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης, καθώς και ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής θα κλείσει αμέσως μόλις εξαντληθούν τα κεφάλαια. Υπενθυμίζεται πως οι διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ 2014-2020

Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας βάσει της ημερομηνίας ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης

ανέρχονται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών κεφαλαίων, αναμένεται να ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στο πρόγραμμα, που σημειωτέον το περιμένουν σαν μάννα εξ ουρανού τουλάχιστον δέκα επαγγελματικοί κλάδοι, θα υπαχθούν περί τις 32.000 κατοικίες. Σε αντίθεση με το πρώτο «Εξοικονομώ», ο ενεργειακός στόχος για την αναβάθμιση της κατοικίας προκειμένου να μπορεί να ενταχθεί στις χρηματοδοτούμενες δράσεις θα συσχετίζεται με το εισόδημα του δικαιούχου. Κι αυτό γιατί επιδιώκεται να περιοριστούν οι απαιτήσεις για τα χαμηλότερα εισοδήματα, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν πιο εύκολα στο τμήμα του προϋπολογισμού των παρεμβάσεων που δεν θα καλύπτεται από την επιδότηση. Ετσι, για τις δύο πρώτες κατηγορίες των δικαιούχων, δηλαδή για άτομα με ατομικό εισόδημα έως 15.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 25.000, προβλέπεται πως οι παρεμβάσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από το 40% της κατανάλωσης (kWh/ m2) του κτιρίου αναφοράς. Για τις υπόλοιπες πέντε εισοδηματικές κατηγορίες οι παρεμβάσεις θα πρέπει να πετυχαίνουν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από το 70% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτιρίου αναφοράς. Σήμερα το Documento δημοσιεύει έναν αναλυτικό οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις για τον οδηγό εφαρμογής του νέου προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ».

Τα επιλέξιμα σπίτια μπορεί να είναι μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και διαμερίσματα, αλλά δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες που δεν χρησιμοποιούνται ως κατοικία (δεν μπορούν να ενταχθούν ισόγεια καταστήματα, αποθήκες κ.ο.κ.). Ειδικότερα, προκειμένου μια κατοικία να κριθεί επιλέξιμη πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: • Να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του ενοίκου. • Να υφίσταται νόμιμα (διαθέτει οικοδομική άδεια ή σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο) • Να έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την ημερομηνία θέσπισης νέου πλαισίου Κανονισμού Ενεργειακής Επάρκειας Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και των τεχνικών οδηγιών του ΤΕΕ σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. • Να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

Μπορούν όλες οι κατοικίες να υπαχθούν στο πρόγραμμα;

Οχι. Για να υπαχθεί μια κατοικία στο πρόγραμμα θα πρέπει να έχει καταταχθεί βάσει του ΠΕΑ το οποίο έχει εκδοθεί μετά τις 26.11.2017, σύμφωνα με τον νέο ΚΕΝΑΚ, που η εφαρμογή του ξεκίνησε στις 27 Νοεμβρίου 2017, σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν κάποιος είχε εκδώσει ΠΕΑ πριν από τις 26 Νοεμβρίου 2017 πρέπει να το επανεκδώσει. Επισημαίνεται επίσης ότι, λόγω της ηλεκτρονικής διασταύρωσης των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στη φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1) και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.

Οι κενές κατοικίες είναι επιλέξιμες;

Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της πλέον πρόσφατης (πριν από την υποβολή της αίτησης) δήλωσης φορολογίας εισοδήμα-

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

τος του επικαρπωτή/κυρίου προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, δύναται για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας να χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών από το έτος βάσει των εισοδημάτων του οποίου αξιολογείται η αίτηση.

τική αίτηση από εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων με στοιχεία σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του τμήματος του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθέναν από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. • Να υποβληθεί πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης που αφορά συνολικά το τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία. • Να πραγματοποιούνται κοινόχρηστες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. • Οι ιδιοκτήτες που δεν εντάσσονται ή δεν θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα πρέπει να συμμετέχουν στην υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στην απόφαση γενικής συνέλευσης πολυκατοικίας με ίδια κεφάλαια.

Μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα και οι ενοικιαζόμενες κατοικίες;

Στην περίπτωση που η κατοικία για την οποία γίνεται η αίτηση ενοικιάζεται, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν μόνο ο πλήρης κύριος και ο επικαρπωτής. Η περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης δεν εμπίπτει στον παραπάνω περιορισμό. Εάν η επιλέξιμη κατοικία είναι ενοικιαζόμενη (ή διατίθεται με βραχυχρόνια μίσθωση), τότε ο ωφελούμενος (επικαρπωτής/ πλήρης κύριος) εμπίπτει στις διατάξεις του κανονισμού για ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) και ως εκ τούτου θα πρέπει το ύψος των ενισχύσεων για τις οποίες έχει αποκτήσει έννομο δικαίωμα λήψης ενίσχυσης κατά τα τελευταία τρία οικονομικά έτη (τρέχον οικονομικό έτος και τα δύο προηγούμενα) από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον II» να μην υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ. Προς τούτο, απαιτείται από τον δυνητικά ωφελούμενο (επικαρπωτή/πλήρη κύριο) δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό de minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει. Σε περίπτωση υπέρβασης του προαναφερθέντος ορίου η αίτηση κρίνεται μη επιλέξιμη. Επιπρόσθετα: • δεν θα πρέπει εις βάρος του ωφελούμενου να εκκρεμεί διαδικασία ανάκτησης παλιάς κρατικής ενίσχυσης, • σε περίπτωση λήψης δανείου, το Ακαθάριστο Ισοδύναμο Επιχορήγησης εμπίπτει στις διατάξεις του ανωτέρω κανονισμού και ως εκ τούτου συνυπολογίζεται με το ύψος των ενισχύσεων για τις οποίες ο ωφελούμενος έχει αποκτήσει έννομο δικαίωμα λήψης ενίσχυσης κατά τα τελευταία τρία οικονομικά έτη από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Τι συμβαίνει εάν κάποιος αγοράσει σπίτι ή το κάνει κύρια κατοικία μετά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής του δήλωσης;

Στην περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν είχε εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας επί του ακινήτου και για πρώτη φορά αποκτήθηκε τέτοιο δικαίωμα μετά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής

Πόσες αιτήσεις μπορεί να υποβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης;

Εως 70% το ανώτατο ύψος της επιχορήγησης για αντικατάσταση κουφωμάτων και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, τοποθέτηση θερμομόνωσης, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα

δήλωσης, θα πρέπει να προηγηθεί η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στο Ε9 και μετά ο ενδιαφερόμενος να προχωρήσει στην υποβολή αίτησης. Με την αίτηση επισυνάπτεται ο τίτλος ιδιοκτησίας και το πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή πιστοποιητικό καταχώρησής του στα κτηματολογικά φύλλα του οικείου κτηματολογικού γραφείου. Στην περίπτωση αυτή, η χρήση του ακινήτου ως κύριας κατοικίας τεκμηριώνεται με υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 του ωφελουμένου (πλήρους κυρίου/επικαρπωτή), όπου αναφέρεται ότι το ακίνητο θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο πρόσωπο, δηλώνοντας το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ αυτού. Κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου ο δικαιούχος (ΕΤΕΑΝ ΑΕ) διενεργεί τους απαραίτητους ελέγχους προκειμένου να διαπιστωθεί η χρήση του ακινήτου ως κύριας κατοικίας. Εάν πριν από την απόκτηση για πρώτη φορά δικαιώματος πλήρους κυριότητας ή επικαρ-

πίας σε ακίνητο δεν είχε υποβληθεί φορολογική δήλωση, υποβάλλεται δικαιολογητικό περί μη υποχρέωσης υποβολής.

Τι ισχύει για τις πολυκατοικίες;

Για να χαρακτηριστεί μια πολυκατοικία επιλέξιμη κατοικία θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα: • Σε περίπτωση μεικτής χρήσης θα πρέπει τουλάχιστον το 50% του πλήθους των ιδιοκτησιών (διαμερίσματα και μη) του κτιρίου/συγκροτήματος κτιρίων να χρησιμοποιείται ως κατοικία και να αποτελεί ενιαίο διακριτό σύνολο (π.χ. θέρμανση από το ίδιο σύστημα, καταστήματα στο ισόγειο ή/και στον πρώτο όροφο και διαμερίσματα στους υπόλοιπους ορόφους). Δεν χαρακτηρίζονται όμως ως επιλέξιμες οι υπόλοιπες ιδιοκτησίες που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου). • Επειτα από απόφαση γενικής συνέλευσης να υποβληθεί σχε-

Κάθε ωφελούμενος μπορεί να υποβάλει μόνο μία αίτηση. Επιτρέπεται ωστόσο η υποβολή αιτήσεων για περισσότερες ιδιοκτησίες από το ίδιο πρόσωπο εάν οι επιπλέον της μίας αιτήσεις αποτελούν μέρος αίτησης/ αιτήσεων που αφορά πολυκατοικία. Για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση. Η καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί. Στο ανωτέρω πλαίσιο δεν μπορούν να υποβληθούν περισσότερες της μίας αιτήσεις για την ίδια πολυκατοικία.

Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής;

Μπορούν να συμμετέχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία και πληρούν τα παρακάτω εισοδηματικά κριτήρια. Γίνεται σαφές ότι προτεραιότητα δίνεται στην ένταξη οικογενειών με παιδιά (5% για κάθε ανήλικο μέλος – έως και δύο παιδιά) και νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα. Σε ό,τι αφορά το μέγιστο ύψος της επιδότησης, όπως προκύπτει από τον πίνακα, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 70% του επιλέξιμου κόστους. Δηλαδή στην περίπτωση που κάποιος εξαντλήσει τον μέγιστο προϋπολογισμό και πληροί τα κριτήρια της μέγιστης επιχορήγησης δεν μπορεί να λάβει περισσότερα από 17.500 ευρώ.

Doc ΕιδικήΕκδοση ΑΤΟΜΙΚΌ ΕΙΣΌΔΗΜΑ

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΌ ΕΙΣΌΔΗΜΑ

ΒΑΣΙΚΌ ΑΎΞΗΣΗ ΕΠΙΧΟΡΉΓΗΣΗΣ ΠΟΣΟΣΤΌ ΑΝΆ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΌΜΕΝΟ ΕΠΙΧΟΡΉΓΗΣΗΣ ΜΈΛΟΣ

ΜΈΓΙΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΌ ΕΠΙΧΟΡΉΓΗΣΗΣ

Εως 10.000

Εως 20.000

60%

70%

10.001 έως 15.000

20.001 έως 25.000

50%

70%

15.001 έως 20.000

25.001 έως 30.000

40%

70%

20.001 έως 25.000

30.001 έως 35.000

35%

70%

25.001 έως 30.000

35.001 έως 40.000

30%

50%

30.001 έως 35.000

40.001 έως 45.000

25%

50%

35.001 έως 40.000

45.001 έως 50.000

παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 250 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας κύριας χρήσης της κατοικίας, με μέγιστο τις 25.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Ποιες είναι οι επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων;

10 Τι ισχύει για τα νοικοκυριά που ανήκουν στην 7η εισοδηματική κατηγορία;

Οσοι ανήκουν στην 7η εισοδηματική κατηγορία δεν μπορούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα παρά μόνο εάν λάβουν τραπεζικό δάνειο, το οποίο, όπως αναφέρεται στον οδηγό εφαρμογής, φτάνει στο 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού, ενώ υπάρχει επιδότηση επιτοκίου. Σημειώνεται ότι και γι’ αυτή την 7η εισοδηματική κατηγορία τα κόστη για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του «Προγράμματος άμεσης ενίσχυσης».

Πώς γίνεται η εισοδηματική κατανομή σε ό,τι αφορά τις πολυκατοικίες;

Στην περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας, εφόσον πληρούνται τα εισοδηματικά κριτήρια της κατηγορίας 1, 2 ή 3 τουλάχιστον από το 50% του πλήθους των επιλέξιμων ιδιοκτησιών, οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που βάσει των εισοδημάτων τους εμπίπτουν στην κατηγορία 4 εντάσσονται στην κατηγορία 3 και οι ιδιοκτήτες με εισοδήματα υψηλότερα αυτών της κατηγορίας 4 εντάσσονται στην κατηγορία 4. Σε διαφορε-

τική περίπτωση κάθε ιδιοκτήτης εντάσσεται στην κατηγορία που αντιστοιχεί στο εισόδημά του και οι ιδιοκτήτες με εισοδήματα που υπερβαίνουν τα εισοδήματα της κατηγορίας 7 μπορούν να αιτηθούν ένταξη στην κατηγορία 7.

Ποια είναι τα βήματα για την υποβολή της αίτησης;

Κάθε φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα θα πρέπει να εξετάσει εάν καλύπτει τα κριτήρια επιλογής. Στην περίπτωση που τα καλύπτει θα πρέπει να απευθυνθεί σε ενεργειακό επιθεωρητή ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας του και να εκδοθεί το Α΄ ΠΕΑ. Στη συνέχεια θα πρέπει να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να συμπληρώσει στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του προγράμματος (http:// exoikonomisi.ypen.gr) την αίτηση, επιλέγοντας εάν επιθυμεί χορήγηση δανείου καθώς και τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό. Να σημειωθεί ότι η αίτηση από τους ενδιαφερομένους γίνεται μόνο ηλεκτρονικά και επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης. Επίσης ο υποψήφιος ωφελούμενος θα επιλέγει εάν επιθυμεί χορήγηση δανείου και την τράπεζα η οποία θα εξετάσει την πιστοληπτική του ικανότητα. Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης

δεν απαιτείται προσκόμιση φυσικού φακέλου με δικαιολογητικά. Τα δικαιολογητικά υπαγωγής, τα οποία θα έχουν αναρτηθεί ηλεκτρονικά από τον υποψήφιο, προσκομίζονται στον δικαιούχο (το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) με την υποβολή της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου. Οσων οι αιτήσεις δεν εγκρίθηκαν θα ενημερώνονται εντός δέκα ημερών για τον λόγο απόρριψής τους. Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του ΠΕΑ της πρώτης ενεργειακής επιθεώρησης (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας). Οι παρεμβάσεις δύνανται να πραγματοποιηθούν και πριν από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής, με αποκλειστική ευθύνη του ωφελουμένου (ιδιοκτήτη). Ακολουθεί η ανάρτηση των στοιχείων που αφορούν το ΠΕΑ, καθώς και του αντίστοιχου κόστους αυτών και λοιπών δικαιολογητικών, στο πληροφοριακό σύστημα του προγράμματος. Διενεργείται έλεγχος των στοιχείων και γίνεται η υπαγωγή των αιτήσεων στο πρόγραμμα. Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων διενεργείται η δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση και η έκδοση νέου ΠΕΑ, βάσει του οποίου και κατόπιν της διαπίστωσης επίτευξης του ενεργειακού στόχου καταβάλλονται στους ωφελούμενους τα κίνητρα του προγράμματος. Οι παραπάνω δαπάνες καθώς και τυχόν δαπάνες μελετών καλύ-

πτονται από το πρόγραμμα, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου του προγράμματος.

Πώς γίνεται ο έλεγχος των αιτήσεων;

Οι αιτήσεις υπάγονται στη βάση άμεσης αξιολόγησης, ήτοι αυτοτελούς αξιολόγησης της κάθε αίτησης στη βάση της αρχής της χρονικής προτεραιότητας (first in – first out), ανάλογα με τους διαθέσιμους πόρους και τον χρόνο ολοκλήρωσης του αιτήματος για λήψη δανείου. Για την αποδοχή και υπαγωγή των αιτήσεων διενεργούνται μόνο αυτοματοποιημένοι ηλεκτρονικοί έλεγχοι μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων με διασταύρωση των υποβαλλόμενων στοιχείων κατάταξης σε κατηγορία ωφελουμένου και έλεγχο τυπικής (αριθμητικής) πληρότητας των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών. Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης του πρώτου ΠΕΑ.

Ποιο είναι το ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού;

Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός

Το πρόγραμμα καλύπτει συγκεκριμένες παρεμβάσεις, όπως αντικατάσταση κουφωμάτων και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτιριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου δώματος/στέγης και πιλοτής, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και αναβάθμιση συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης. Οι παραπάνω παρεμβάσεις θα πρέπει να: • ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ • επιτυγχάνουν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 40% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτιρίου αναφοράς για τις κατηγορίες 1 και 2 του πίνακα • επιτυγχάνουν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερης από το 70% της κατανάλωσης (kWh/m2) του κτιρίου αναφοράς για τις υπόλοιπες κατηγορίες. Υπογραμμίζεται ότι το έργο θεωρείται ολοκληρωμένο όταν έχουν υλοποιηθεί οι παρεμβάσεις (στην περίπτωση πολυκατοικίας οι παρεμβάσεις του συνόλου των ιδιοκτητών, καθώς και οι κοινόχρηστες παρεμβάσεις) και έχουν εξοφληθεί οι σχετικές δαπάνες.

Είναι απαραίτητη η λήψη τραπεζικού δανείου;

Οχι. Εφόσον όμως ο δυνητικά ωφελούμενος επιθυμεί τη λήψη δανείου, καθιστά με επιλογή του στο πληροφοριακό σύστημα την αίτησή του «ενεργή για λήψη δανείου», παρέχοντας τα στοιχεία που ζητούνται, μεταξύ των οποίων και τυχόν στοιχεία εγγυητή. Στο σημείο αυτό μπορεί να επιλέξει και το ποσό που επιθυμεί για δάνειο. Σε περίπτωση που απορριφθεί το αίτημα του ενδιαφερομένου για λήψη δανείου, αυτός έχει τη δυνατότητα να υποβάλει νέο αίτημα δανείου επιλέγοντας διαφορετικό χρηματοπιστωτικό οργανισμό. Σε περίπτωση που εγκριθεί από αυτόν ποσό μικρότερο από αυτό που έχει αιτηθεί ο ενδιαφερόμενος, τότε ο τελευταίος έχει τη δυνατότητα να καλύψει το υπολειπόμενο ποσό της ιδιωτικής συμμετοχής με ίδια κεφάλαια. Τέλος, ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα σε κάθε χρονικό σημείο να κάνει αμετάκλητη δήλωση για μη λήψη δανείου και να προχωρήσει την αίτησή του σε κατάσταση «προς υπαγωγή».

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

Η Ελλάδα στη νέα ενεργειακή εποχή Του Γιώργου Σταθάκη

Ο Γιώργος Σταθάκης είναι υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος

ταν ανέλαβε η σηµερινή κυβέρνηση, στις αρχές του 2015, η κατάσταση στον ενεργειακό τοµέα ήταν δραµατική. Για τη ∆ΕΗ είχε ψηφιστεί νόµος που προέβλεπε την εκποίηση του ενός τρίτου των περιουσιακών της στοιχείων, εκκρεµούσε η προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Ευρωδικαστήριο σχετικά µε την πρόσβαση στους λιγνίτες και συσσωρεύονταν τεράστιες οφειλές εκατοντάδων εκατοµµυρίων ευρώ προς την επιχείρηση για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Βιαστικές ιδιωτικοποιήσεις όπως του Α∆ΜΗΕ και του ∆ΕΣΦΑ βρίσκονταν εν µέσω νοµικών αµφισβητήσεων σε Ελλάδα και ΕΕ. Το θεσµικό πλαίσιο για επενδύσεις σε ΑΠΕ είχε σηµαντικά προβλήµατα µε την ευρωπαϊκή νοµοθεσία και ο Ειδικός Λογαριασµός ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) κατέγραφε µεγάλα και διαρκώς αυξανόµενα ελλείµµατα της τάξης του 1 δισ., αν και είχαν προηγηθεί διαδοχικές αυξήσεις στο ΕΤΜΕΑΡ, µε αντίστοιχη επιβάρυνση των καταναλωτών. Εντός ασφυκτικών χρονοδιαγραµµάτων έγιναν σηµαντικές αλλαγές. Αναθεωρήθηκε η ιδιωτικοποίηση του Α∆ΜΗΕ που αφορά τα δίκτυα υψηλής τάσης, στα οποία το δηµόσιο διατήρησε τον έλεγχο, και ταυτόχρονα εισήλθε στρατηγικός επενδυτής, η κινεζική State Grid, µε παγκόσµια εµβέλεια. Ο νέος Α∆ΜΗΕ δίνει µεγάλη ώθηση στις διασυνδέσεις των νησιών, που περιλαµβάνουν τις Κυκλάδες (2020), τη διπλή διασύνδεση της Κρήτης (το 2020 και το 2023) και άλλα νησιά του Αιγαίου σε επόµενη φάση. Ετσι θα καταστεί εφικτή η διακοπή της λειτουργίας των µονάδων ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν µε πετρέλαιο, επιτρέποντας την ελάφρυνση των καταναλωτών από τις χρεώσεις υπηρεσιών κοινής ωφελείας (ΥΚΩ) και περιορίζοντας σηµαντικά το µερίδιο του πετρελαίου στο ενεργειακό µείγµα. Θα διασφαλιστεί, επίσης, η σταθερότητα του συστήµατος, η οποία στα νησιά µε µεγάλη τουριστική κίνηση δοκιµάζεται κατά τους καλοκαιρινούς µήνες. Αναπτύσσονται, παράλληλα, σύγχρονες λύσεις για την ενεργειακή ασφάλεια και την αυτονοµία των νησιών που δεν προβλέπεται να διασυνδεθούν. Με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και της Γενικής ∆ιεύθυνσης Ενέργειας της Κοµισιόν, πραγµατοποιήθηκε τον Σεπτέµβριο στα Χανιά το 1ο Ευ-

Στο 50% η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030. Προκηρύσσονται 2,6 GW το 2018-20

ρωπαϊκό Φόρουµ για την Καθαρή Ενέργεια στα Ευρωπαϊκά Νησιά. Επικυρώθηκαν ταυτόχρονα οι τρεις πρωτοβουλίες ενεργειακής αυτονόµησης µε ΑΠΕ που ήταν σε εξέλιξη στην Τήλο, στον Αη Στράτη και στην Ικαρία. Η ισοσκέλιση του λογαριασµού των ΑΠΕ έγινε µε την επιβάρυνση των προµηθευτών, µέτρο που οδήγησε στη µη επιβάρυνση των καταναλωτών και, για πρώτη φορά, σε πλεόνασµα στα τέλη του 2017. Οµαλοποιήθηκαν, έτσι, και οι πληρωµές προς τους παραγωγούς ΑΠΕ και παράλληλα διαµορφώθηκε το πλαίσιο για τη µείωση του ΕΤΜΕΑΡ και τη σταδιακή αποκλιµάκωση της χρέωσης στους προµηθευτές. Το 2017 αποδόθηκε για πρώτη φορά το «τέλος ΑΠΕ του 1%» στις τοπικές κοινότητες, αυξάνοντας την τοπική αποδοχή των ΑΠΕ καθώς υπάρχουν απτά ανταποδοτικά οφέλη για τους κατοίκους των περιοχών. Ταυτόχρονα, διαµορφώθηκε ένα διαφανές και εγκεκριµένο από την ΕΕ πλαίσιο για τις ανταγωνιστικές διαδικασίες επενδύσεων σε ΑΠΕ, εγκαταλείποντας τη λογική των σταθερών εγγυηµένων τιµών, µε κεντρικό γνώµονα τη µείωση του κόστους για τους καταναλωτές. Το 2018-20 προβλέπεται να γίνουν διαγωνισµοί

εγκατάστασης ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά ισχύος 2,6 GW) που αφορούν επενδύσεις 2,5-3 δισ. ευρώ. Επίσης έχει ξεκινήσει η θέσπιση νέου ειδικού χωροταξικού ΑΠΕ, που ενισχύει τα κίνητρα για επενδύσεις, µε σεβασµό στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, στον τουρισµό και στη γεωργική γη. Σχετικά µε τη ∆ΕΗ, ακυρώθηκε το σχέδιο της «µικρής ∆ΕΗ». Επιπρόσθετα, η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου δηµιούργησε νέα δεδοµένα αποκλειστικά για τη λιγνιτική παραγωγή. Η συµφωνία µε τους θεσµούς και την Επιτροπή είναι πλήρως συµβατή µε τον µακροχρόνιο σχεδιασµό της ∆ΕΗ, προβλέποντας σταδιακή αποεπένδυση από τον λιγνίτη και πλήρη διασφάλιση των υδροηλεκτρικών µονάδων.

Στους βασικούς άξονες της ενεργειακής πολιτικής προστέθηκε η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, με την αναθεώρηση του ΚΟΤ και την επανασύνδεση όσων δικαιούχων έχουν βρεθεί εκτός δικτύου λόγω οφειλών

κόµη προσφέρθηκε πολύτιµη ρευστότητα στη ∆ΕΗ από το ελληνικό δηµόσιο ύψους 1,14 δισ. ευρώ: από την υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές δηµοσιονοµικό πλεόνασµα του 2017 εξασφαλίστηκαν 360 εκατ. ευρώ και µε αυτά εξοφλήθηκαν οι οφειλές ΥΚΩ που είχαν συσσωρευτεί επί κυβέρνησης Σαµαρά – Βενιζέλου.

Ο ενεργειακός τομέας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ανάκαμψης της οικονομίας προκειμένου να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη

Documento | Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Ακόµη µεγαλύτερη ένεση ρευστότητας –460 εκατ. ευρώ µόνο για το 2018– προκύπτει από την προπληρωµή λογαριασµών του δηµοσίου επόµενων χρήσεων, εξασφαλίζοντας παράλληλα έκπτωση για το δηµόσιο. Τέλος, η ∆ΕΗ έλαβε 320 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ιδιοκτησιακού διαχωρισµού µε τον Α∆ΜΗΕ. Στους βασικούς άξονες της ενεργειακής πολιτικής προστέθηκε η καταπολέµηση της ενεργειακής φτώχειας. Πρόσφατα αναθεωρήθηκε το Κοινωνικό Οικιακό Τιµολόγιο (ΚΟΤ), που προβλέπει έκπτωση µέχρι και 70% για τα ασθενέστερα εισοδηµατικά στρώµατα. Ταυτόχρονα δηµιουργήθηκε ειδικός λογαριασµός στον ∆Ε∆∆ΗΕ για την επανασύνδεση του ρεύµατος όσων δικαιούχων του νέου ΚΟΤ έχουν βρεθεί εκτός δικτύου λόγω οφειλών. Παράλληλα άλλαξε ο τρόπος υπολογισµού των ΥΚΩ στους λογαριασµούς, ώστε να µην παρατηρηθεί το φαινόµενο υπέρογκων χρεώσεων για «τσιµπηµένες» καταναλώσεις κατά τους χειµερινούς µήνες όσων επιδιώκουν να θερµανθούν µε συσκευές ηλεκτρικού ρεύµατος. Στα µέσα του 2018 θα οριστικοποιηθεί ο µακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασµός της χώρας για το 2030 και το 2050, µε γνώµονα την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και µε έµφαση στην ενεργειακή ασφάλεια και την καινοτοµία. Βρισκόµαστε σε µια εποχή ραγδαίων εξελίξεων στον ενεργειακό τοµέα σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Η κλιµατική αλλαγή, οι στόχοι από τη Συµφωνία των Παρισίων αλλά και οι δεσµευτικοί στόχοι της ΕΕ όπως απορρέουν από το «Χειµερινό Πακέτο», σε συνδυασµό µε το ότι αφήνουµε πίσω µας τη µακρόχρονη κρίση, µας οδηγούν να αναζητήσουµε καινοτόµες λύσεις και να λάβουµε γενναίες αποφάσεις µε ειλικρίνεια και ευρύτατη διαβούλευση µε την κοινωνία καθώς και σχεδιασµό των απαραίτητων εργαλείων για την εφαρµογή αυτών των λύσεων.

ασικός άξονας της στρατηγικής είναι η αλλαγή του ενεργειακού µείγµατος, µε τελικό στόχο την απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιµα και την πλήρη απανθρακοποίηση. Ο στόχος µας για το 2030 είναι οι ΑΠΕ να φθάνουν στο 50% στην ηλεκτροπαραγωγή, µε ενεργή συµµετοχή των καταναλωτών. Σηµαντικό ρόλο στη µετάβαση καλείται να παίξει το φυσικό αέριο, ως καύσιµο-γέφυρα. Η προώθηση και η υλοποίηση σηµαντικών υποδοµών στο φυσικό αέριο, όπως το LNG Αλεξανδρούπολης και οι αγωγοί µεταφοράς (TAP, IGB), επιτυγχάνουν σηµαντική αναβάθµιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας. Προχωρά, επίσης, από τη ∆ηµόσια Εταιρεία ∆ιανοµής Αερίου Λοιπής Ελλάδος η ανάπτυξη δικτύων διανοµής σε µια σειρά από πόλεις, που θα µειώσει σηµαντικά το ενεργειακό κόστος για πολίτες και επιχειρήσεις µε ένα καύσιµο φιλικότερο στο περιβάλλον. Ηδη έχει εγκρι-

θεί δάνειο από την ΕΤΕπ ύψους 48 εκατ. ευρώ για τη χρηµατοδότηση σειράς έργων. Εξίσου κρίσιµη είναι η εξοικονόµηση ενέργειας, καθώς η πιο καθαρή ενέργεια είναι αυτή η οποία δεν χρησιµοποιείται. Η χώρα έχει µείνει πίσω στον τοµέα αυτό. Το παλιό πρόγραµµα «Εξοικονοµώ», που είχε σχεδιάσει η προηγούµενη κυβέρνηση, άφησε σηµαντικό τµήµα της ζήτησης εκτός. Το νέο, καινοτόµο «Εξοικονοµώ ΙΙ», που ξεκινά τώρα, έχει προϋπολογισµό 500 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 250 εκατ. ευρώ αφορούν πόρους του ΕΣΠΑ 2014-20. Προωθείται παράλληλα αντίστοιχη δράση και για τα δηµόσια κτίρια, σε κοµβικούς τοµείς όπως τα σχολεία και τα νοσοκοµεία. Τα πιο ώριµα έργα θα προχωρήσουν µε χρηµατοδότηση ανοιχτού δανείου της ΕΤΕπ ύψους 2 δισ. ευρώ, ενώ θα συσταθεί/επιλεγεί ΑΕ του δηµοσίου που θα αναλάβει τη διαχείριση, οργάνωση και παρακολούθηση της συνολικής διαδικασίας. Για να ενισχυθεί ο ρόλος των καταναλωτών και των τοπικών κοινωνιών στην ενεργειακή µετάβαση ψηφίστηκε το θεσµικό πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία των ενεργειακών κοινοτήτων. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα δίνεται η δυνατότητα σε πολίτες, µικροµεσαίες επιχειρήσεις και τοπικούς φορείς να αποκτήσουν ενεργή συµµετοχή στη διαδικασία µετασχηµατισµού του ενεργειακού συστήµατος. Μέσω του νέου θεσµού επιτυγχάνεται η αποκέντρωση της παραγωγής, µε δηµοκρατικό έλεγχο και δυνατότητα συνεργειών σε πολλά επίπεδα. Παράλληλα προωθούνται οι αναγκαίες θεσµικές παρεµβάσεις στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Με τον νόµο για το χρηµατιστήριο ενέργειας ιδρύεται ένας ειδικός φορέας που θα λειτουργεί τις διάφορες αγορές (ηµερησία, επόµενης ηµέρας, προθεσµιακή, εξισορρόπησης), που σε πρώτη φάση θα αφορούν µόνο την ηλεκτρική ενέργεια αλλά στη συνέχεια θα περιλάβουν και άλλες µορφές. Πρόκειται για ένα αναγκαίο βήµα για τη δηµιουργία µιας καλά ρυθµιζόµενης αγοράς µε πολύ αυστηρούς κανόνες, η οποία αναπόφευκτα θα συµπεριλαµβάνει πολλούς και διαφορετικούς «παίκτες». Ο ενεργειακός τοµέας αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα της ανάκαµψης της οικονοµίας προκειµένου να υπάρξει βιώσιµη ανάπτυξη µε κοινωνική δικαιοσύνη. Η αξιοποίηση των µεγάλων γεωπολιτικών πλεονεκτηµάτων της χώρας στον ενεργειακό τοµέα σε συνδυασµό µε τον µετασχηµατισµό τόσο της παραγωγής ενέργειας όσο και του καταναλωτικού προτύπου στο εσωτερικό ανοίγουν νέες προοπτικές για έναν ενεργειακό τοµέα που θα πετύχει τους στόχους της κλιµατικής αλλαγής, θα τηρεί την ισχυρή περιβαλλοντική προστασία, θα αντιµετωπίζει τις ανισότητες στην πρόσβαση στην ενέργεια και θα αποτελεί πεδίο αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναµικού της χώρας και της τοπικής καινοτοµίας.

Αντίδοτο στη δυσπιστία για τις ΑΠΕ Του Δημήτρη Τσέκερη

Ο Δημήτρης Τσέκερης είναι σύμβουλος του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργου Σταθάκη

να παγκόσµιο φαινόµενο-σύνδροµο που ονοµάζεται NIMBY (Not In My Back Yard) είναι η αποδοχή γενικώς των ΑΠΕ αλλά όχι στην «αυλή µου», δηλαδή µακριά µου. Εποµένως δηµιουργείται ένα τεράστιο ζήτηµα που αφορά την τοπική αποδοχή των ΑΠΕ, καθώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου έργα βρίσκονται κολληµένα για πολλά χρόνια εν µέσω δικαστικής διαµάχης, αφού ο διάλογος µε τις τοπικές κοινωνίες δεν άνοιξε ποτέ, ενώ η έλλειψη µακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασµού µε σεβασµό στο φυσικό περιβάλλον, η έλλειψη ξεκάθαρων κανόνων και η έλλειψη ενηµέρωσης των τοπικών κοινωνιών για τα οφέλη (ανταποδοτικά τέλη που δεν δίνονταν έως τώρα) κάθε άλλο παρά συνέβαλαν προς την κατεύθυνση της τοπικής αποδοχής των ΑΠΕ. Η ενεργειακή µετάβαση σε µορφές καθαρής ενέργειας αποτελεί αναγκαιότητα, η οποία παράλληλα δηµιουργεί ένα σηµαντικό παράθυρο ευκαιρίας. Αφενός η ενεργειακή µετάβαση προκύπτει από την αναγνώριση του φαινοµένου της κλιµατικής αλλαγής και τις δεσµεύσεις της Ελλάδας που εκπορεύονται από τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τη Συµφωνία των Παρισίων. Αφετέρου η ενεργειακή µετάβαση σε µορφές καθαρής ενέργειας συνιστά σηµαντική ευκαιρία για τον εκδηµοκρατισµό του ενεργειακού σχεδιασµού και την ταυτόχρονη δηµιουργία βιώσιµων θέσεων εργασίας. Με τον ν. 4513/2018, που αφορά το πλαίσιο Ιδρυσης και Λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων, δηµιουργείται ένα πρωτοποριακό και καινοτόµο θεσµικό πλαίσιο που έχει βασικό πυλώνα την αποκέντρωση της παραγωγής, µε δηµοκρατικό έλεγχο (κάθε µέλος κατέχει µία ψήφο ανεξαρτήτως του ποσοστού συµµετοχής στην ΕΚΟΙΝ) και δυνατότητα συνεργειών σε πολλά επίπεδα. Οι δυνατότητες συνεργειών αφορούν φυσικά πρόσωπα, νοµικά πρόσωπα δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου καθώς και ΟΤΑ (δήµοι και περιφέρειες). Το ζήτηµα της καταπολέµησης της ενεργειακής φτώχειας, το οποίο εντάθηκε τα τελευταία χρόνια της κρίσης, είναι εκ των

κορυφαίων προτεραιοτήτων του θεσµικού πλαισίου, ενώ ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει και στη δυνατότητα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, ενεργειακής αναβάθµισης κατοικιών ή και άλλων µέτρων που µειώνουν την κατανάλωση ενέργειας σε ευάλωτους καταναλωτές, µε χρήση του ενεργειακού συµψηφισµού, ανεξαρτήτως του αν είναι µέλη της Ενεργειακής Κοινότητας. Οι ΕΚΟΙΝ έχουν κατά κύριο λόγο µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα µε την έννοια του ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να διανέµουν τα πλεονάσµατα χρήσης στα µέλη τους (παραµένουν στην ΕΚΟΙΝ υπό τη µορφή αποθεµατικών και διατίθενται για τους σκοπούς της µε απόφαση της γενικής συνέλευσης). Ειδικές ρυθµίσεις περιλαµβάνονται για τους µικρούς νησιωτικούς δήµους, διευκολύνοντας τη δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας τους (νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων βάσει τελευταίας απογραφής). Στην Ελλάδα, δυστυχώς, σε αντίθεση µε την ευρωπαϊκή πρακτική, έως σήµερα η λογική του συνεταιρίζεσθαι λόγω κακών πρακτικών του παρελθόντος και έλλειψης κουλτούρας συνεργασίας έχει υπονοµευτεί. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να µπούµε ως κοινωνία σε νέα λογική, αυτήν της συνεργασίας και της δηµιουργίας νέας, ευρύτερης δηµόσιας σφαίρας, που θα έχει στρατηγικό στόχο την αξιοποίηση του δυναµικού του κάθε τόπου (φυσικοί πόροι, ανθρώπινο δυναµικό κ.λπ.), µε σχεδιασµό που θα αναγνωρίζει τις τοπικές ανάγκες και εποµένως θα αυξάνει την τοπική αποδοχή των ΑΠΕ µε σεβασµό στο περιβάλλον. Η διαδικασία αυτή, πέραν του ότι αποτελεί µια σοβαρή εναλλακτική για την παραγωγική ανασυγκρότηση, προσθέτει βαθµούς ελευθερίας στις τοπικές κοινωνίες στο κοµµάτι της διαχείρισης της ενέργειας και δηµιουργεί προστιθέµενη αξία. Εν ολίγοις το πλαίσιο των Ενεργειακών Κοινοτήτων αποτελεί πρώτης τάξεως εργαλείο στα χέρια των τοπικών κοινωνιών προκειµένου να συνεργαστούν, να δηµιουργήσουν, να καινοτοµήσουν και εντέλει να προχωρήσει η διαδικασία του εκδηµοκρατισµού της ενέργειας, σε µια κρίσιµη περίοδο ανακατατάξεων στον ενεργειακό τοµέα.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

Σηµείο καµπής Του Στέλιου Λουμάκη

Νέες επενδύσεις €5 δισ. στις ΑΠΕ Φθηνότερο ρεύμα και αύξηση των θέσεων εργασίας τα επόμενα χρόνια

Ρεπορτάζ Σταύρος Κ. Χαρίτος

Εν συντομία

Το πρώτο βήμα για περισσότερο καθαρή ενέργεια, φθηνότερο ρεύμα και θέσεις εργασίας φέρνει το νέο καθεστώς τιμολόγησης των ΑΠΕ.

Γιατί ενδιαφέρει

Μέσα στα επόμενα χρόνια θα δούμε μείωση του χαρατσιού του ΕΤΜΕΑΡ στους λογαριασμούς του ρεύματος.

Το τέλος της εποχής των παχυλών και άκριτων επιδοτήσεων έργων ΑΠΕ σηµατοδοτεί η έναρξη των ανταγωνιστικών διαδικασιών πριµοδότησης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων. Αυτό είναι πλέον και το νέο στόρι για τη στροφή της χώρας στην πράσινη ανάπτυξη. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για πράσινα άλογα. Μέχρι το 2030 έχουν προγραµµατιστεί τόσο από την ίδια τη ∆ΕΗ όσο και από µεγάλες διεθνείς ενεργειακές επιχειρήσεις, κυρίως από Κίνα και Ελλάδα, επενδύσεις πάνω από πέντε δισ. Και όχι µόνο αυτό, οι νέες επενδύσεις αν κι εφόσον τελεσφορήσουν θα συνεισφέρουν µε περισσότερες από 30.000 νέες θέσεις εργασίας. Σύµφωνα µε στοιχεία της Eurostat, στα τέλη του 2016 οι ΑΠΕ κάλυπταν το 22,09% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας – ο στόχος ήταν 40% έως το 2020. Μάλιστα, βάσει της παραγωγής των εγκα-

τεστηµένων ΑΠΕ και της αναµενόµενης παραγωγής των νέων έργων, το 2020 η παραγόµενη πράσινη ενέργεια θα ανέρχεται σε περίπου 20-21 TWh, ενώ η ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπου 60 TWh. Θα έχουµε δηλαδή ποσοστό ΑΠΕ 33-35% στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας... Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας παρουσίασε το νέο καθεστώς τιµολόγησης των έργων ΑΠΕ, το οποίο καλώς εχόντων των πραγµάτων θα ξεκινήσει τον Ιούνιο και θα βασίζεται στην επίτευξη χαµηλότερης τιµής µέσα από δηµοπρασίες των παραγωγών. Συνολικά την τριετία 2018-2020 θα βγει σε διαγωνισµούς συνολική ισχύς 2.600 ΜW (µεγαβάτ), την οποία θα διεκδικήσουν επιχειρήσεις µε ώριµα έργα στον κλάδο της πράσινης ενέργειας και συγκεκριµένα στις κατηγορίες των φωτοβολταϊκών, αιολικών σταθµών καθώς και κοινών έργων. Σύµφωνα µε πηγές στη ΡΑΕ, µε το νέο καθεστώς που βασίζεται στην ευρωπαϊκή νοµοθεσία διαµορφώνεται ο νέος µηχανισµός στήριξης των ΑΠΕ. Η αρχή ετοίµασε τους διαγωνισµούς µε βάση το πιλοτικό µοντέλο των δηµοπρασιών που έκανε πέρυσι για έργα φωτοβολταϊκών. Ετσι γύρω στον Ιούνιο και αφού βγει η σχετική υπουργική απόφαση θα γίνουν τρεις ξεχωριστοί διαγωνισµοί: • Για φωτοβολταϊκά ισχύος µικρότερης του 1 MW, µε ανώτατη τιµή εκκίνησης τα 95 ευρώ ανά µεγαβατώρα. • Για φωτοβολταϊκά ισχύ-

ος 1 έως 10 MW, µε ανώτατη τιµή εκκίνησης τα 85 ευρώ ανά µεγαβατώρα. • Για αιολικούς σταθµούς ισχύος 3 έως 50 MW, µε ανώτατη τιµή εκκίνησης τα 95 ευρώ ανά µεγαβατώρα. Τον Αύγουστο αναµένεται να εκδοθεί η άλλη προκήρυξη που θα αφορά µεγάλα έργα. Πρόκειται για φωτοβολταϊκούς σταθµούς ισχύος άνω των 10 MW, αιολικούς άνω των 50 MW και έργα µε κοινή σύνδεση. Οι ανώτατες τιµές εκκίνησης των προσφορών για τα µεγάλα φωτοβολταϊκά και αιολικά θα είναι οι µεσοσταθµικές των προηγούµενων και για τα έργα µε κοινή σύνδεση η χαµηλότερη τιµή των προαναφερόµενων. ∆ιαγωνισµοί ετοιµάζονται και για «µη ώριµα έργα ΑΠΕ» κυρίως σε Κυκλάδες, Εύβοια και Κρήτη, όπου ναι µεν υπάρχει πλούσιο δυναµικό αλλά δεν βρίσκονται σε διασύνδεση µε το ηπειρωτικό σύστηµα. Για το 2018 ο προγραµµατισµός είναι για δηµοπράτηση έργων ισχύος 1.000 ΜW (από 300 φωτοβολταϊκά και αιολικά και 400 εκείνα µε κοινό σηµείο σύνδεσης), η ίδια ισχύς προβλέπεται και για το 2019 και 600 MW συνολικά θα είναι η δηµοπρατούµενη ισχύς για το 2020 (από 300 MW φωτοβολταϊκά και αιολικά). Το κριτήριο για να είναι ανταγωνιστική η διαδικασία θεωρείται τουλάχιστον το 180%. ∆ηλαδή για 100 MW να υποβληθούν προσφορές συνολικά για 180 MW. Στη Γερµανία τα επίπεδα αυτά έφτασαν στους αντίστοιχους διαγωνισµούς ακόµη και το 455%.

Ο Στέλιος Λουμάκης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά

ο τοπίο για τις ΑΠΕ από το 2006 και τον περίπου «ιδρυτικό» για τη χώρα µας τότε ν. 3468 έχει αλλάξει ριζικά. Από την εποχή της ανέφελης ανάπτυξης και των προσδοκιών για τις προοπτικές στη χώρα µας έχουµε, ιδίως από το 2012 και µετά, περάσει σε εποχή ενδοσκόπησης ως προς τις πραγµατικές δυνατότητες που υπάρχουν. Και αν µεν φανερά ουδείς αµφισβητεί την αναγκαιότητα των ανανεώσιµων για ένα βιώσιµο περιβάλλον, στην πράξη τα πράγµατα είναι µάλλον διαφορετικά. Το λόµπι των ορυκτών καυσίµων που πρωτίστως βάλλεται από την ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει στοιχηθεί πίσω από τις περιοριστικές οικονοµικές πολιτικές που συστηµατικά κλονίζουν το επενδυτικό κλίµα ώστε να ανακοπούν οι ανανεώσιµες επενδύσεις, µε µόνιµη επωδό την ανταγωνιστικότητα της οικονοµίας, τις κρίσεις και την ύφεση, ξεχνώντας ωστόσο πως η κλιµατική αλλαγή, για την οποία κυρίως ευθύνεται, επιφέρει ήδη ολοένα και µεγαλύτερα κόστη σε όλους µας και µάλιστα µε τελική κατάληξη την απόλυτη καταστροφή µας. Ο ευρωπαϊκός στόχος της χώρας µας για το 2020 αφορά συµµετοχή των ΑΠΕ 18% στο συνολικό ενεργειακό µας µείγµα. Σήµερα προσεγγίζουµε το 16% αλλά δεν φαίνεται µέχρι το 2020 να ξεπερνούµε το 17%. Και τούτο διότι από το 2013 που φτάσαµε το 15% η πρόοδος πηγαίνει σηµειωτόν. Για την εξέλιξη αυτή ευθύνονται µια σειρά από πολιτικούς, οικονοµικούς και τεχνικούς λόγους. Ξεκινώντας από το τεχνικό µέρος, πράγµατι η ανάπτυξη των ΑΠΕ σε υψηλές διεισδύσεις χωρίς όµως δυνατότητα αποθήκευσης της κυµαινόµενης παραγωγής τους επιφέρει περιορισµούς στην ενσωµάτωσή τους κάθε στιγµή στο ισοζύγιο ισχύος. Οπότε η αγορά φαίνεται να τηρεί στάση αναµονής, ιδίως ως προς τη δυνατότητα των τεχνολογιών αποθήκευσης να προσφέρουν λύσεις σε οικονοµικά βιώσιµο επίπεδο. Εδώ δυστυχώς προστίθενται αρνητικά και οι δυσµενείς γενικοί οικονοµικοί όροι που επικρατούν στο επενδυτικό κλίµα, µε χαρακτηριστικότερη την έλλειψη ρευστότητας και χρηµατοδοτήσεων. Τέλος έρχεται το πολιτικό περιβάλλον, το οποίο πρέπει να είναι σταθερό και φιλικά προσκείµενο στις ανανεώσιµες επενδύσεις, κάτι που δεν ήταν και παραµένει να µην είναι πάντοτε δεδοµένο.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Ελληνικοί υδρογονάνθρακες

Εθνικός κίνδυνος ή εθνικός πλούτος; Ο γγ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών μιλάει για τη σημασία της έρευνας και εκμετάλλευσης των εγχώριων υδρογονανθράκων

Ελλάδα είναι χώρα που το ενεργειακό της σύστηµα εξαρτάται από τις εισαγωγές καυσίµων. Σύµφωνα µε τον Μιχάλη Βερροιόπουλο, γενικό γραµµατέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, «η εξάρτηση αυτή ανέρχεται σε ποσοστό 71%, µε τον µέσο ευρωπαϊκό όρο να είναι στο 54%. Με εξαίρεση τις ΑΠΕ (κυρίως ήλιος και άνεµος) και τον σε αποδροµή λιγνίτη, η χώρα δεν διαθέτει καµιά άλλη εγχώρια πηγή ενέργειας. Είναι κατανοητό ότι η παραπάνω κατάσταση απαιτεί την ύψιστη προσοχή µας». Το προφίλ της ενεργειακής κατανάλωσης στη χώρα µας έχει ως εξής: ηλεκτρική ενέργεια 27% για κατανάλωση, 28% για θέρµανση και για τις µεταφορές περίπου 40%. Περιττό να αναφερθεί ότι το σύνολο σχεδόν των αναγκών µας για µεταφορές, θέρµανση και βιοµηχανία καλύπτεται από υδρογονάνθρακες (πετρέλαιο και φυσικό αέριο). Το βασικό ερώτηµα που προκύπτει λοιπόν είνα αν η Ελλάδα µπορεί να υποκαταστήσει τα εισαγόµενα ορυκτά καύσιµα. «Η πάντηση στο ερώτηµα είναι ναι» τονίζει ο κ. Βερροιόπουλος. «Η υποκατάσταση όµως θα γίνει σε

βάθος χρόνου µε πρόγραµµα όχι µόνο από την Ελλάδα αλλά σε συνδυασµό µε την ωρίµανση νέων τεχνολογιών από όλες τις χώρες του πλανήτη και κυρίως τις πιο ενεργοβόρες. Σύµφωνα µε την ΕΕ, για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του Παρισιού για το 2050, οι ΑΠΕ θα πρέπει έως το 2030 να µετέχουν µε 27% στο ενεργειακό µείγµα. Το υπόλοιπο γίνεται κατανοητό ότι θα είναι από συµβατικά καύσιµα. Η ενέργεια που σήµερα καταναλώνεται στον τοµέα των µεταφορών και εξυπηρετείται κατεξοχήν από υδρογονάνθρακες θα πρέπει το 2030 να προέρχεται κατά 14% από ΑΠΕ – συµπεριλαµβανοµένης της ηλεκτροκίνησης. Το υπόλοιπο φανταζόµαστε όλοι από τι θα είναι». Γιατί όµως δεν στρεφόµαστε αποκλειστικά στις ΑΠΕ; Σύµφωνα µε τον κ. Βερροιόπουλο «η χώρα µας το τελευταίο διάστηµα έχει κάνει τεράστια βήµατα στην κατεύθυνση της προώθησης των ΑΠΕ. Οµως κανένα κράτος, κανένας διεθνής οργανισµός και καµιά ένωση κρατών, ούτε καν η Σύνοδος του Παρισιού, δεν απαιτούν άµεση υλοποίηση αυτού του στόχου. Αντίθετα θέτουν φιλόδοξα πλην µακρόπνοα σχέδια πολιτικών σε βάθος δεκαετιών που λαµβάνουν υπόψη το κόστος της ενέργειας, την ασφά-

λεια στον ενεργειακό εφοδιασµό, τη µείωση της εξάρτησης, τις επιπτώσεις στα µακροοικονοµικά µεγέθη (π.χ. εµπορικά ελλείµµατα), τις κοινωνικές επιπτώσεις και την τεχνολογική εξέλιξη. Να σηµειωθεί εδώ ότι χώρες µε λαµπρές επιδόσεις στον τοµέα των ΑΠΕ, όπως η Νορβηγία, συνεχίζουν να διατηρούν αµείωτη την εκµετάλλευση των κοιτασµάτων υδρογονανθράκων που διαθέτουν, διότι εκτός των άλλων οι εξαγωγές τους αποφέρουν στο κράτος τεράστια κεφάλαια που κατευθύνονται στις ανάγκες της κοινωνίας». Υδρογονάνθρακες, περιβάλλον και ανάπτυξη «Η δραστηριότητα των υδρογονανθράκων µπορεί να συνυπάρξει αρµονικά µε άλλες δραστηριότητες κάτω από αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις» µας λέει ο κ. Βερροιόπουλος και εξηγεί: «Πρόκειται για βιοµηχανική δραστηριότητα και οι προϋποθέσεις αυτές αφορούν κυρίως την αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που έχουν τεθεί, τον συνεχή έλεγχο των εγκαταστάσεων, την εποπτεία του προγράµµατος ανάπτυξης, τη διαφάνεια στην ενηµέρωση, τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Με αυτό τον τρόπο προστατεύεται το περιβάλλον χωρίς να χάνονται οι

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

Τα οικονομικά οφέλη Τα βασικά έσοδα του δημοσίου είναι τα μισθώματα και οι φόροι: • Τα μισθώματα που επιβάλλονται επί του τζίρου του αναδόχου από την πώληση των υδρογονανθράκων και με βάση νόμο κατευθύνονται εξ ολοκλήρου στο Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών για τη στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος. • Οι φόροι που είναι συνολικού ύψους 25%, όπου το μεν 20% αφορά καθαρό κρατικό έσοδο, το δε 5% αποτελεί περιφερειακό φόρο που διατίθεται στις τοπικές περιφέρειες όπου αναπτύσσονται και εξελίσσονται οι έρευνες και τα έργα των υδρογονανθράκων. • Τα λεγόμενα μπόνους παραγωγής. Εκτός των παραπάνω, καταβάλλονται οι στρεμματικές αποζημιώσεις, οι δαπάνες για εκπαίδευση και το μπόνους υπογραφής της σύμβασης. Με βάση τα παραπάνω η εκτίμηση είναι ότι ένα μικρό κοίτασμα της τάξης των 100 εκατ. απολήψιμων βαρελιών σε βάθος 25ετίας επιφέρει έσοδα που ανέρχονται κοντά στο 50% των πωλήσεων.

Ο Μιχάλης Βερροιόπουλος είναι γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών

αναπτυξιακές δυνατότητες µιας περιοχής. Ολα τα αναπτυγµένα κράτη αντιµετωπίζουν τους υδρογονάνθρακες ως εθνικό πλούτο που πρέπει να αξιοποιηθεί και όχι ως εθνικό κίνδυνο που πρέπει να αποφευχθεί. Χώρες µε αξιόλογο τουριστικό προϊόν, µεγάλο φυσικό πλούτο και βιοποικιλότητα εκµεταλλεύτηκαν τους υδρογονάνθρακές τους µε σύνεση, αναπτύσσοντας ειδικές προς τούτο οργανωτικές και επιστηµονικές δοµές. ∆ικός µας στόχος είναι να ερευνήσουµε το υπέδαφός µας σε στεριά και θάλασσα και να εκµεταλλευτούµε τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες για την ανάπτυξη της οικονοµίας προς όφελος όλων, µε σεβασµό στο περιβάλλον, φυσικό και ανθρωπογενές, στην πολιτιστική κληρονοµιά και µε ασφάλεια. Πρόκειται για ρεαλιστικό και επιτεύξιµο στόχο. Οι περισσότερες χώρες το έχουν επιτύχει. Ο Πρίνος στην Καβάλα αποτελεί το δικό µας πετυχηµένο παράδειγµα, καθώς εδώ και 35 χρόνια παράγει πετρέλαιο σε πλήρη αρµονία µε τις δραστηριότητες της περιοχής, την τοπική κοινωνία και χωρίς περιβαλλοντικά προβλήµατα». Κοµβικό σηµείο για την επίτευξη του στόχου, σύµφωνα µε τον γενικό γραµµατέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, είναι η νοµοθεσία και οι µηχανισµοί ελέγχου και εφαρµογής της. «∆ιαθέτουµε πλήρες και σύγχρονο νοµικό πλαίσιο στον τοµέα του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και της ασφάλειας. Με τον νόµο 4409/2016 που αφορά την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών εισάγονται πρωτοφανείς διαδικασίες ελέγχου της δραστηριότητας των υδρογονανθράκων που σκοπό έχουν την προστασία εργαζοµένων και περιβάλλοντος. Το κρίσιµο σηµείο όµως είναι ο έλεγχος και η τήρηση όλων των παραπάνω. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο εδώ και δύο χρόνια γίνεται µεγάλη προσπάθεια στελέχωσης και οργάνωσης της Ελληνικής ∆ιαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (Ε∆ΕΥ) στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Παράλληλα το ΥΠΕΝ έχει αποφασίσει την περαιτέρω ενίσχυση των µηχανισµών αυτών µε εµπλοκή τοπικών στελεχών από τους δήµους και τις περιφέρειες και την επιµόρφωσή τους σε εξειδικευµένα ζητήµατα περιβαλλοντικού ελέγχου της δραστηριότητας των υδρογονανθράκων. Μπορούµε συνεπώς µε διαφάνεια και γνώµονα το δηµόσιο συµφέρον να χτίσουµε σχέση εµπιστοσύνης που θα περιλαµβάνει το κράτος, τις τοπικές κοινωνίες και τις επενδύσεις. Αυτή η σχέση πρέπει να στηρίζεται σε ένα αξιόπιστο, διαφανές και αυστηρό σύστηµα εποπτείας και ελέγχου της δραστηριότητας έρευνας και εκµετάλλευσης υδρογονανθράκων τόσο στο συµβατικό της σκέλος όσο και στον περιβαλλοντικό έλεγχο και προστασία» καταλήγει.

Documento | Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Από το κρατικό µονοπώλιο στο ρυθµιζόµενο ολιγοπώλιο Του Αντώνη Κοντολέοντος

Ο Αντώνης Κοντολέων είναι μέλος ΔΣ της Ενωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας

α τελευταία χρόνια έχει αναδυθεί ένα από τα κυριότερα προβλήµατα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονοµίας, που δεν είναι άλλο από το υψηλότερο κόστος ενέργειας σε σχέση µε τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές. Πλέον όλοι παραδέχονται ότι µε µη ανταγωνιστικές τιµές στο ρεύµα και το φυσικό αέριο ο παραγωγικός ιστός της χώρας έχει χάσει πολύτιµο έδαφος και καίριοι τοµείς της ελληνικής παραγωγής και µεταποίησης υπολείπονται έναντι του σκληρού διεθνούς ανταγωνισµού. Αλλωστε το ενεργειακό µαζί µε τις συνέπειες της οικονοµικής κρίσης (πτώση της κατανάλωσης, υψηλά επιτόκια) αποτελούν τις βασικές αιτίες για την υποχώρηση του µεριδίου της βιοµηχανίας στο ΑΕΠ. Οµως ειδικά για τον τοµέα της ενέργειας το πρόβληµα έχει συγκεκριµένες ρίζες και οδηγεί σε συγκεκριµένα αποτελέσµατα. Πελατειακές λογικές, κρατικά µονοπώλια και εδραιωµένα συµφέροντα αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα να λειτουργήσουν

και στη χώρα µας ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών και να σταµατήσουν –ή έστω να περιοριστούν δραστικά– οι επιδοτήσεις στον χώρο της ενέργειας. Για παράδειγµα, η σηµερινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από πλήθος στρεβλώσεων που θεσπίστηκαν σταδιακά στη διάρκεια της παρελθούσης δεκαπενταετίας στο όνοµα της προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ∆ΕΗ. Αποτέλεσµα; Και οι καταναλωτές έχουν επιβαρυνθεί µε εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ και η αγορά δεν έχει ανοίξει πραγµατικά. Ο νέος σχεδιασµός της αγοράς σύµφωνα µε τις διατάξεις του «µοντέλου στόχου» (target model) αποτελεί µοναδική ευκαιρία για την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να ευθυγραµµιστεί πραγµατικά µε τα βασικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών αγορών προς όφελος της ανταγωνιστικότητας της παραγωγικής βάσης της χώρας και της εθνικής οικονοµίας. Προς µεγάλη µας απογοήτευση διαπιστώνουµε ότι ακόµη και αυτή η

διαδικασία επιχειρείται να υπονοµευτεί. Με το πρόσχηµα της δήθεν προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ∆ΕΗ επιχειρείται η διατήρηση των κύριων στρεβλώσεων της αγοράς που αντιµετωπίσαµε στο παρελθόν και η επέκτασή τους στο µέλλον! Συγκεκριµένα, στην προς διαβούλευση πρόταση του ΛΑΓΗΕ προτείνεται «ως µεταβατικό µέτρο» η διατήρηση της ρύθµισης της επιβολής ελάχιστου ορίου στις προσφορές των παραγωγών, ίσου µε το µεταβλητό κόστος κάθε µονάδας παραγωγής, παρότι η ρύθµιση αυτή δεν συµπεριλαµβάνεται στις οδηγίες του ρυθµιστή. Η διαιώνιση τέτοιων στρεβλώσεων, κάθε φορά µε διαφορετικά προσχήµατα, αποτελεί ανεπίτρεπτο πισωγύρισµα τη στιγµή που η χώρα επιχειρεί να ξεφύγει από έναν κύκλο δεκαετούς ύφεσης. Οι ρυθµίσεις αυτές, εφόσον τελικά διατηρηθούν, θα εµποδίσουν την πραγµατική σύνδεση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας µε τις άλλες αγορές της νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΝΑΕ), θα αυξήσουν το κόστος για τους κα-

ταναλωτές και θα επηρεάσουν σοβαρά την ανταγωνιστικότητα των βιοµηχανιών µας. Στην ουσία επιχειρείται το κρατικό µονοπώλιο να αντικατασταθεί από ένα ρυθµιζόµενο ολιγοπώλιο! Επίσης διαπιστώνουµε ότι η µέχρι σήµερα πρόοδος του όλου project µάς επιτρέπει να διατηρούµε σοβαρές αµφιβολίες ως προς την έγκαιρη υλοποίηση της νέας αγοράς σύµφωνα µε τους στόχους που έχουν τεθεί στο µνηµόνιο (Μάιος και Αύγουστος του 2018). ∆εν υπάρχει λοιπόν καµία λογική ή δικαιολογία για την ελληνική πολιτεία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις να συνεχίσουν να εθελοτυφλούν. Το ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας αποτελεί βασική προϋπόθεση και θεµέλιο λίθο για την ανασυγκρότηση του βιοµηχανικού ιστού της χώρας. Εάν θέλουµε να χτίσουµε σωστά και πάνω σε γερές βάσεις το µέλλον της χώρας, οφείλουµε να διασφαλίσουµε όρους βιωσιµότητας για την ελληνική βιοµηχανία. Εµείς ως ΕΒΙΚΕΝ επιµένουµε. Το διακύβευµα είναι η ίδια η έξοδος της χώρας από την ύφεση και την κρίση.

Doc ΕιδικήΕκδοση

Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018 | Documento

10 ασφαλή βήματα για την αλλαγή παρόχου Η απελευθέρωση της αγοράς, οι προσφορές και οι παγίδες για τους καταναλωτές

Ρεπορτάζ Σταύρος Κ. Χαρίτος

Εν συντομία

Τι χρειάζεται να πράξουν οι καταναλωτές που θέλουν να αλλάξουν εταιρεία παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Γιατί ενδιαφέρει

Υπάρχουν συμφέρουσες προσφορές και ευκαιρίες, αλλά και υπερτιμολογήσεις και ψιλά γράμματα σε ορισμένες περιπτώσεις.

Ο καθημερινός βομβαρδισμός για προσφορές, νέα πακέτα και εκπτώσεις προκαλεί δεύτερες σκέψεις στους καταναλωτές ρεύματος για την αλλαγή προμηθευτή. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) σπεύδει να ενημερώσει τους καταναλωτές, καθώς με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας τούς δίνεται η ευκαιρία να επιλέξουν απλά και ανέξοδα την εταιρεία που θα προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια στο σπίτι ή στον επαγγελματικό τους χώρο. Η δυνατότητα επιλογής αφορά μόνο την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος και όχι το δίκτυο διανομής ηλεκτροδότησης, καθώς η ΔΕΗ συνεχίζει να διαχειρίζεται αποκλειστικά το δίκτυο διανομής

ηλεκτρικής ενέργειας. Εκπρόσωποι/πωλητές των νέων προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας είναι πιθανόν να προσεγγίσουν τον καταναλωτή μέσω τηλεφώνου, μέσω επίσκεψης στον χώρο του ή στην ηλεκτρονική του διεύθυνση ή ακόμη και στο κατάστημα που θα πάει να πληρώσει τον λογαριασμό του κινητού του τηλεφώνου. Σε τέτοια περίπτωση: Ζητάμε αναγνωριστική ταυτότητα εκπροσώπησης. Οταν δεχτούμε επίσκεψη ή τηλεφώνημα εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου/ πωλητή σημειώνουμε το ονοματεπώνυμό του, το όνομα της εταιρείας που εκπροσωπεί και τα στοιχεία επικοινωνίας της εταιρείας καθώς και τα δικά του. Εχουμε διαθέσιμα τα δικά μας στοιχεία ηλεκτρικής κατανάλωσης. Ο εκκαθαριστικός λογαριασμός περιέχει πληροφορίες για την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουμε, την ισχύ παροχής μας, το κόστος και σε ποια τιμολογιακή κατηγορία ανήκουμε (π.χ. τιμολόγιο οικιακό, εμπορικό κ.λπ.). Τα στοιχεία αυτά συνθέτουν το ενεργειακό μας προφίλ. Βάσει των τριών τελευταίων εκκαθαριστικών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, που για τους οικιακούς και μικρούς εμπορικούς καταναλωτές καλύπτουν την περίοδο ενός χρόνου, μπορούμε να

υπολογίσουμε αθροιστικά πόση ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνουμε ετησίως (σε kWh) και πόσα χρήματα ξοδεύουμε για αυτή την κατανάλωση (εξαιρώντας «χρεώσεις προς τρίτους» όπως ΕΡΤ, δημοτικά τέλη κ.λπ.). Δεν βιαζόμαστε να αποδεχτούμε την προσφορά ή να υπογράψουμε συμβόλαιο. Για να καταλήξουμε στην πιο συμφέρουσα οικονομικά προσφορά ορθότερος τρόπος σύγκρισης είναι ο υπολογισμός της νέας οικονομικής προσφοράς βάσει της δικής μας ετήσιας ενεργειακής κατανάλωσης, δηλαδή του ετήσιου ενεργειακού μας προφίλ. Δίνουμε τα στοιχεία του ετήσιου ενεργειακού μας προφίλ στον πωλητή. Ζητάμε από τον πωλητή να μας δώσει εγγράφως μια οικονομική προσφορά με τις ισχύουσες τιμές της εταιρείας που εκπροσωπεί για ένα δωδεκάμηνο βάσει των στοιχείων του ετήσιου ενεργειακού μας προφίλ. Επίσης, ζητάμε να μας εκτιμήσει αντίστοιχα το κόστος για ένα δωδεκάμηνο με τις ισχύουσες τιμές του τωρινού μας προμηθευτή βάσει των στοιχείων του ετήσιου ενεργειακού μας προφίλ. Η προσφορά και εκτίμηση του πωλητή θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής δύο τμήματα: α. Το κόστος για το έτος που αφο-

4 5

ρά μόνο την κατανάλωση ρεύματος (με ΦΠΑ) και βασίζεται στις «ανταγωνιστικές χρεώσεις» (δηλ. εκείνες που καθορίζει ο προμηθευτής). β. Το συνολικό κόστος για το έτος που αφορά το σύνολο του λογαριασμού (με ΦΠΑ) και περιλαμβάνει εκτός από τις ανωτέρω ανταγωνιστικές χρεώσεις και τις μονοπωλιακές χρεώσεις (δηλαδή εκείνες που είναι ίδιες ανεξαρτήτως προμηθευτή, όπως χρεώσεις για το δίκτυο μεταφοράς, το δίκτυο διανομής, ΥΚΩ, το ειδικό τέλος ΑΠΕ) αλλά και τις «χρεώσεις προς τρίτους» (ΕΡΤ, δήμο κ.λπ.). Εκτιμούμε το συνολικό ύψος του λογαριασμού μας με την πιο οικονομική προσφορά, βάσει του συνολικού κόστους. Αν τα προγράμματα της εταιρείας προσφέρονται στη βάση κατανάλωσης χρονικής διάρκειας μικρότερης του τετραμήνου, θα πρέπει να ζητήσουμε διευκρινίσεις για τη μέθοδο υπολογισμού της κατανάλωσης που εφαρμόζει ο νέος προμηθευτής, δεδομένου ότι η πραγματική μας κατανάλωση καταμετριέται από τη ΔΕΗ κάθε τετράμηνο. Προσοχή να συμπεριληφθούν στην τελική προσφορά οι μοναδιαίες και οι (ενδεχόμενες) πάγιες χρεώσεις που πιθανώς επιβάλλει ο προμηθευτής. Να θυμάστε ότι η σύγκριση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσφορών είναι δυνατή μόνο όταν υπολογίζονται στην ίδια βάση, π.χ. εμπεριέχουν ΦΠΑ ή όχι, ειδικό φόρο κατανάλωσης ή όχι, ειδικό τέλος τελωνειακών υπηρεσιών ή όχι. Μην ξεχάσουμε να ζητήσουμε από τον πωλητή να μας ενημερώσει για τους σημαντικότερους όρους του νέου συμβολαίου και να μας δώσει γραπτώς τους γενικούς όρους προμήθειας της εταιρείας. Παίρνουμε προσφορές από περισσότερους από έναν προμηθευτές. Παίρνουμε δεύτερη γνώμη (π.χ. από συγγενή ή φίλο) για τη νέα προσφορά. Αναρωτιόμαστε κατά πόσο αυτή είναι η καλύτερη προσφορά με βάση τη δική μας κατανάλωση και αν έχουμε κι άλλα θέματα που θα θέλαμε να διευκρινίσουμε. Προσέχουμε την παραπλανητική επιχειρηματολογία που ενδέχεται να χρησιμοποιήσει ένας πωλητής: π.χ. «Σας εξασφαλίζουμε 15% έκπτωση από τον λογαριασμό που πληρώνετε σήμερα!». «Ερχομαι εκ μέρους του υπουργείου ή/και της ΡΑΕ προκειμένου να σας ενημερώσω για την πλέον συμφέρουσα προσφορά». «Στην εταιρεία μας ανήκει το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε φτηνότεροι». Ελέγχουμε το νέο συμβόλαιο προτού υπογράψουμε. Εκτός από την τιμή θα πρέπει να αξιολογήσουμε και μια σειρά από άλλα, μη οικονομικά στοιχεία, όπως τους τρόπους πληρωμής, τη συχνότητα αποστολής λογαριασμών, την υπηρεσία εξυπηρέτησης πελατών. Επίσης, την ελάχιστη διάρκεια του συμβολαίου, την ύπαρξη οικονομικής επιβάρυνσης σε περίπτωση που διακόψουμε τη σύμβαση πριν από τη λήξη της καθώς και το ύψος της. Ακόμη, το ύψος και τους όρους καταβολής της «εγγύησης πληρωμών».

6 Η δυνατότητα επιλογής αφορά μόνο την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος και όχι το δίκτυο διανομής, καθώς αυτό συνεχίζει να το διαχειρίζεται αποκλειστικά η ΔΕΗ

8 9

Documento | Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Μαζικό ενδιαφέρον για το Κοινωνικό Τιμολόγιο Οι κατηγορίες των δικαιούχων, τα κριτήρια και τα βήματα για την ένταξη στο πρόγραμμα

Ρεπορτάζ Σταύρος Κ. Χαρίτος

Εν συντομία

Οι υποχρεώσεις τρέχουν και τα νοικοκυριά σπεύδουν να ενταχθούν στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) σε τέτοιους ρυθμούς που τις πρώτες μέρες η πλατφόρμα… καταρρέει.

Γιατί ενδιαφέρει

Στο ΚΟΤ θα υπαχθούν όσοι λαμβάνουν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και αφορά μονογονεϊκές ή πολύτεκνες οικογένειες.

Μαζικό είναι το ενδιαφέρον για ένταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο, σε τέτοιο σημείο που κατά τις πρώτες μέρες λειτουργίας της πλατφόρμας κατέρρευσε το σύστημα της Ηλεκτρονικής Διεύθυνσης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ). Πάντως οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να χρησιμοποιούν τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης στη φορολογική βάση δεδομένων TAXISnet της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων μέχρι τα τέλη του 2018 ώστε να εισέλθουν στην πλατφόρμα και να υποβάλουν αίτηση. Δημιουργούνται δύο κατη-

γορίες δικαιούχων Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ): η πρώτη κατηγορία (ΚΟΤ Α) αφορά τους δικαιούχους Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), οι οποίοι έχουν έκπτωση έως 70% στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Στη δεύτερη κατηγορία (ΚΟΤ Β), που αφορά τους δικαιούχους του κοινωνικού μερίσματος, η έκπτωση φτάνει το 35%. Η πλατφόρμα θα έχει δύο διαφορετικά πεδία για τις αιτήσεις ανάλογα με την κατηγορία. Θα υπάρξει μεταβατική περίοδος μέχρι την 30ή Απριλίου, κατά την οποία όλοι οι δικαιούχοι θα έχουν τον χρόνο να υποβάλουν τη νέα αίτηση ένταξης με βάση τα νέα στοιχεία, ακόμη κι αν υπάγονται ήδη στο ΚΟΤ. Κατηγορία Α Η παρεχόμενη έκπτωση στην τιμή του ρεύματος (ανταγωνιστικό τιμολόγιο) είναι 75 ευρώ/MWh και υπάρχει απαλλαγή από χρεώσεις χρήσης δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) και διανομής (ΑΔΜΗΕ). Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όσοι πληρούν τα κριτήρια λήψης ΚΕΑ: i. Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονο-

πρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ. ii. Η αντικειμενική δαπάνη της κινητής περιουσίας του νοικοκυριού (επιβατικά ΙΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 6.000 ευρώ. iii. Το συνολικό ύψος εισοδήματος έως έξι μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει σε ετήσια βάση τα εξής ποσά: 1.200 ευρώ για ένα άτομο, 1.800 ευρώ για μονογονεϊκή με ένα ανήλικο μέλος, 2.100 για μονογονεϊκή με δύο ανήλικα μέλη, 2.400 για μονογονεϊκή με τρία ανήλικα μέλη, 2.700 για μονογονεϊκή με τέσσερα ανήλικα και 3.000 για μονογονεϊκή με πέντε ανήλικους ή δύο ανήλικους και τέσσερις ανήλικους ή τέσσερις ενήλικους. Κατηγορία Β Η παρεχόμενη έκπτωση στην τιμή του ρεύματος είναι 45 ευρώ/MWh, με αποτέλεσμα στο σύνολο του τιμολογίου η έκπτωση να διαμορφώνεται περί το 35%. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όσοι πληρούν τα παρακάτω εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία είναι αντίστοιχα εκεί-

Η διαδικασία ένταξης στο ΚΟΤ 1. Οι αιτήσεις για την ένταξη στο ΚΟΤ υποβάλλονται οποτεδήποτε εντός του έτους, ηλεκτρονικά μέσω του διαδικτυακού ιστότοπου του προγράμματος με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet. 2. Η αίτηση υποβάλλεται από τον/την ενήλικο/ενήλικη υπόχρεο ή τον/τη σύζυγο του/της υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του νοικοκυριού, με την πρόσθετη προϋπόθεση η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας για την οποία αιτείται την έκπτωση να είναι στο όνομά του/της ή του/της συζύγου του/της.

νων που ίσχυσαν για το κοινωνικό μέρισμα. Μέχρι 9.000 ευρώ για ένα άτομο, 13.500 ευρώ για μονογονεϊκή με ένα ανήλικο ή δύο ενήλικους, 15.750 για μονογονεϊκή με δύο ανήλικους ή δύο ενήλικους και ένα ανήλικο τέκνο, 18.000 για μονογονεϊκή με τρεις ανήλικους ή δύο ενήλικες και δύο ανήλικους ή τρεις ενήλικες, 24.750 για μονογονεϊκή με τέσσερις ανήλικους ή δύο ενήλικες και ανήλικους ή τρεις ενήλικες με ένα ανήλικο τέκνο και 27.000 ευρώ για μονογονεϊκή με πέντε ανήλικους ή δύο ενήλικες με τέσσερα ανήλικα τέκνα ή τέσσερις ενήλικες. Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος προστίθεται το ποσό των 4.500 ευρώ και για κάθε επιπλέον ανήλικο μέλος το ποσό των 2.250 ευρώ, μέχρι του συνολικού ορίου των 31.500 ευρώ ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού. Θα πρέπει επίσης να έχουν οι ίδιοι και τα μέλη του νοικοκυριού τους ακίνητη περιουσία, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, με συνολική φορολογητέα αξία, με βάση τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, έως το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και με ανώτατο όριο 180.000 ευρώ. Επίσης, τα μέλη του νοικοκυριού δεν πρέπει να εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας και να μη δηλώνουν δαπάνες διαβίωσης για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, με βάση τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος των μελών του νοικοκυριού για τις οποίες έχει λήξει η οριζόμενη από τις κείμενες διατάξεις ή η παραταθείσα με οποιονδήποτε τρόπο προθεσμία υποβολής. Ορια τετραμηνιαίας κατανάλωσης Τα όρια τετραμηνιαίας (120 ημερών) κατανάλωσης για τιμολόγηση με ΚΟΤ Α και ΚΟΤ Β είναι τα εξής: ένα άτομο δικαιούται 1.400 κιλοβάτ, μονογονεϊκή με ένα ανήλικο τέκνο ή δύο ενήλικες και ένα ανήλικο 1.700, μονογονεϊκή με τρεις ανήλικους ή δύο ενήλικες και δύο ανήλικους ή τρεις ενήλικες 1.800, μονογονεϊκή με τέσσερα ανήλικα μέλη ή δύο ενήλικες και τρεις ανήλικοι ή τρεις ενήλικοι και ένα ανήλικο 1.900 και τέλος μονογονεϊκή με πέντε ανήλικα ή δύο ενήλικοι και ανήλικοι ή τρεις ενήλικοι και δύο ανήλικοι ή τέσσερις ενήλικοι 2.000 κιλοβάτ. Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος προστίθεται κατανάλωση 200 kWh και για κάθε επιπλέον ανήλικο μέλος κατανάλωση 100 kWh, μέχρι του συνολικού ορίου των 2.400 kWh ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.