GAZETA ZYRTARE E DOKUFESTIT VITI XV, E HËNË #4, 08 GUSHT 2016
OFFICIAL DOKUFEST NEWSPAPER YEAR XV, MONDAY #4, 8 AUGUST 2016
ENGLISH SECTION -> PAGE 12 www.dokufest.com
Foto: Brilant Pireva
KINO KLUBI
SHTËPIA E KULTURES
DOKU KINO
1200
SPECIAL TRANSIENT HOTEL / 90’
SHORT MATTERS!
GREEN DOX IL SOLENGO / 70’
2000
SPECIAL THE ABSENCE / 15’ KINGS OF NOWHERE / 83’
1400
MASTERCLASS DEBORAH STRATMAN
POWER, CORRUPTION AND LIES THE LOVERS AND THE DESPOT / 95’
HUMAN RIGHTS DOX HOOLIGAN SPARROW / 84’
2200
MAGICIAL SUBSTANCES: MUSIC ON FILM A POEM IS A NAKED PERSON / 90’
1600
BALKAN DOX POSTCARDS FROM MANILA / 23’ INTERNATIONAL DOX - SHORT THE DIGGER / 24’ INTERNATIONAL DOX - FEATURE 5 OCTOBER / 50’
BALKAN DOX FROM CREMONA TO CREMONA / 75’
INTERNATIONAL DOX - FEATURE THE LAND OF THE ENLIGHTENED / 87’
1800
POWER, CORRUPTION AND LIES DEMOCRACY* / 100’
FIELD OF VISION THE JOURNEY / 71’
GREEN DOX THE WOODS DREAMS ARE MADE OF / 146’
KINO LUMBARDHI
KINO NË LUM
DOKUKINO PLLATO
KINO KALAJA
INTERNATIONAL DOX - SHORT KWASSA KWASSA* / 18’ INTERNATIONAL DOX - FEATURE
BALKAN DOX BATUSHA’S HOUSE / 70’
NATIONAL SHORTS NJË PIKË GJAKU / 10’ , MIMI / 15’ A PO T’HIN N’VESH / 30’ , PERFORMANCË / 16’
SPECIAL IMPRESSIONS OF A WAR* / 26’ TERRITORY / 65’
GREEN DOX
FIELD OF VISION SPEAKING IS DIFFICULT* / 14’ THE SURRENDER / 33’ GATEKEEPER / 39’
INTERNATIONAL SHORTS THE GOODBYE / 15’ , MOTHER KNOWS BEST / 13 WORLD WIDE WOVEN BODIES / 16’ A MATTER OF WILL / 24’ , THE PAIN / 15’
THE SEASONS IN QUINCY: FOUR PORTRAITS OF JOHN BERGER / 90’
THE GREAT WALL* / 74’
2200
THIS CHANGES EVERYTHING / 89’
1
CyanMagentaYellowBlack
2000
PIKNIK / 13’ , FIELD STUDY / 20’ SYMBOLIC THREATS / 15’ , WASHINGTONIA / 24’ SMILE, AND THE WORLD WILL SMILE BACK / 20’
DREAM CINEMA
CyanMagentaYellowBlack
MIRË SE VINI NË DOKUFEST XV! Ka ardhur periudha e vitit për t’ju shprehur mirëseardhjen në edicionin e pesëmbëdhjetë të festivalit, këtë edicion jubilar për të cilin kemi punuar në mënyrë të palodhur dhe me plot pasion, që t’ju sjellim juve dhe audiencës sonë një program të pasur dhe të larmishëm. Sepse ka qenë pasioni çka në fakt na ka shndërruar nga një ngjarje e vogël tre-ditore e mbajtur në një vend të vetëm, në këtë festë kulminante të filmit dhe muzikës, dhe të artit dhe kulturës. Dhe e gjithë kjo duke ndodhur në një cep të vogël të botës, në një shtet ende të tronditur nga e kaluara e saj dhe që vazhdon të ballafaqohet me korrupsionin endemik, i cili po e kërcënon vet të ardhmen e qytetarëve të saj. Prandaj nuk është çudi që Korrupsioni është tema kryesore e festivalit dhe do të trajtohet në shumë forma të ndryshme dhe nëpër të gjitha pjesët e festivalit: programi special i filmave i titulluar Fuqia, Korrupsioni dhe Rrenat, debatet dhe diskutimet në panel; lojëra fëmijësh dhe shumë ngjarje tjera do adresojnë këtë dukuri të përhapur globalisht dhe shkatërrues sikur kanceri. Edhe njëherë miku ynë i dashur dhe regjisori fitues i Bafta-s Daniel Mulloy ka krijuar një tjetër fushatë goditëse vizuale që përputhet me temën e festivalit. Përderisa po e kompletonim programin tonë më ambicioz deri më tani, lajmet e të shtënave dhe të një sulmi tjetër terrorist qarkullonin tek transmetuesit tanë, duke e bërë kështu frigën të vetmen konstante të kësaj bote. Prandaj nuk është për t’u befasuar që një numër i filmave nga përzgjedhja e këtij viti sillen rreth kësaj teme. Do të shfaqim filma për vrasjet masive dhe militarizimin në rritje të policisë në SHBA; për luftërat dhe mizoritë e tyre në Lindjen e Mesme dhe anembanë botës; filma për njerëzit që dëshpërimisht përpiqen të ikin në Europë si dhe filma për atë të njëjtën Europë, që është e hutuar dhe në mosbesim, pa ditur se si të ballafaqohet me këtë. Po ashtu do të shfaqim një film për kamikazët e Al-Qaedas në Siri përderisa ata tentojnë që t’a shpërthejnë veten dhe të tjerët, sikurse që do të shfaqim edhe filma për politikanë të korruptuar dhe diktatorë të çmendur. Fakti që regjisorët e dokumentarëve kanë qenë atje për t’i xhiruar të gjitha këto tregime dhe për të na i sjellë neve është edhe një dëshmi që ky është një prej profesioneve më të vështira dhe më të rrezikshme, por edhe më fisnike,dhe arsye shtesë që ne të vazhdojmë lartësimin dhe kremtimin e tyre në festivalin tonë. Në gjashtë programet garuese do të gjeni shumë filma që janë të dashura për zemrat tona dhe të cilat me krenari i ndajmë me juve. Filmbërësit e njohur dhe ata të shpërblyer janë aty, njëjtë si një numër i filmbërësve të rinj dhe premtues, punën e të cilëve poashtu e ndajmë me kënaqësi. Ne vazhdojmë të sjellim frytet e programeve tona trajnuese përmes pesë filmave të prodhuar nën petkun e Future is Here programit, pastaj gjashtë të tjera me partnerët tanë rajonalë Pravo Ljudski dhe MakeDox festival në kuadër të Active Creative Documentary School, sikurse edhe gjashtë filma të krijuar në bashkëpunim me partnerët nga Franca, Pistes Solidaires Méditerranée. Njeriu mund të ndjej vetëm krenari për këtë përderisa shumica e filmave janë xhiruar në Prizren dhe Kosovë, duke i dhënë disi jehonë fjalëve të mia nga porosia e mirëseardhjes e vitit të kaluar për vendosjen e Prizrenit në hartën e qyteteve ku filmat jo vetëm shfaqen por edhe krijohen. Jemi jashtëzakonisht të lumtur që e mirëpresim sërish fotografin dhe filmbërësin e njohur irlandez, mikun tonë, Seamus Murphy, puna e të cilit do të prezantohet përgjatë festivalit në formën e ekspozitës së fotografive në DokuPhoto, duke sjellë bashkëpunimin e tij me muzikanten dhe artisten britanike, PJ Harvey dhe më një natë speciale të projektimit të filmave dhe videove muzikore të tij, për t’a mundësuar një rikthim me të vërtetë të denjë pas vizitës që Murphy dhe Harvey e bënë në festival, pesë vjet më parë. Po ashtu jemi të ngazëllyer që i mirëpresim festivalet partnere nga North South Documentary Network me përzgjedhjet e kujdesshme nga secili prej tyre, duke na ofruar kështu një dritare në DokuFest për filmat që vijnë nga Meksika, Ekuadori dhe SHBA-të. Festivali do ti bëj homazhe dy mjeshtërve të mëdhenj të kinemasë, që kanë ndërruar jetë rishtazi, Chantal Akerman dhe Abbas Kiarostami me projektimet speciale të disa prej filmave të tyre. Ju ftojmë që ti përjetoni këto dhe shumë dhurata të programit të sivjetmë dhe shpresojmë që me këto do të shpërbleheni po aq sa u kënaqëm ne gjatë përgatitjes së tij. Ju uroj të keni një festival të shkëlqyer! Veton Nurkollari, Drejtor Artistik
2
Foto: Tughan Anit
DokuFest, nuk është vetëm festival filmi… Disa ditë para se të fillonte festivali gumëzhima në qytet po fillonte të rritej. Çdo herë e më shumë mund të shihje njerëz përreth qytetit që mbanin të veshura bluzat e ndritshme të vullnetarëve apo buzëqeshje të ndritshme. Tezgat dhe ekspozitat po vendoseshin dhe përgatitjet ishin në aktivitet të plotë. Nëpër Zyrat e DokuFestit kishte një ndjenjë pritjeje; po ngrihej presioni por edhe emocioni. Më 4 gusht në qendër të qytetit u hap ekspozita e DokuPhoto që në thelb ishte hapja e qetë e festivalit. Të gjitha javët e muajt me përgatitje po realizoheshin. Drejtori i festivalit Veton Nurkollari dhe fotografi Seamus Murphy dolën përpara turmës në pritje duke paraqitur punën e Murphyt. Në frymën e festivalit ekspozita ishte e lirë dhe e hapur për këdo në qytet, dhe ishte e mrekullueshme të shihje njerëzit që ndalonin për ta parë. Të nesërmen na priste hapja e madhe. Dokufest XV filloi në mënyrë spektakulare në Kino Lumbardhin e çmuar, por jo para koktejit të rrethuar nga mediat kosovare; të cilat kishin ardhur në këtë qytet të bukur për diçka madhështore. Filmi hapës, ‘Behemoth’ nga regjisori kinez Zhao Liang, ishte një rrëfim i pashqitur i luftës së vërtetë për ekzistencë të klasës punëtore në Kinë. Ai përcjell ata të cilët përballojnë mundin e pafund duke punuar për t’i përmbushur nevojat e një popullate të stërmadhe. Filmi dukej një fillim i duhur për temën e festivalit – korrupsionin me që
ai i adresohet jo vetëm korrupsionit politik duke detyruar punëtorët në kushte të tmerrshme por gjithashtu korrupsionin e peizazhit natyror. Projektet gjigante të minierave kanë shkatërruar lëndina të tëra që dikur ishin tokë e bukur. Kështu që DokuFesti tani zyrtarisht ishte i hapur, dhe me sukses të madh. Edhe më shumë filma u shfaqën atë ditë, njerëzit mund të përjetonin kinematë magjike të hapura si Kino Kalaja apo Kino Lumi. Ajo natë ishte vitrina e parë e DokuNights, vitrina e muzikës së gjallë të një vargu artistësh ndërkombëtarë. Muzikanti sirian me famë botërore, Omar Souleiman, e filloi natën me një numër melodioz që e hipnotizoi turmën. Fillimi i vonë i DokuNights, në mesnatë, krijoi një atmosferë të mrekullueshme dhe nata ndjehej gjallë. Vetëm dje qyteti ndjehej pothuajse si një vend tjetër krahasuar me atë para festivalit. Kudo që shkoni mund të dëgjonit njerëz nga e gjithë bota që diskutonin për filmat që kanë parë dhe vendet që kanë qenë. Po ndodhte një shkëmbim kulturor, edhe atë në shkallë të madhe. Pas një filmi të Sandra Fassio, një regjisore që jeton në Belgjikë, një amerikan i bëri asaj një pyetje derisa një franceze i ndihmoi të përkthejë. (Mrinmoyee Roy & Ashwin Tharoor)
Lojë shpërblyese Fujifilm gjatë ditëve të DokuFestit dhuron nga një aparat për pjesëmarrësit e lojës shpërblyese.
Fituesja e Lojës shpërblyese: Jeta Toqilla
Pjesëmarrja në lojën shpërblyese bëhet duke i plotësuar të dhënat e duhura në pjesën e prapme të biletës. Njoftimi për fituesit shpallet në DokuDaily.
Insektet, e ardhmja e industrisë së ushqimit
Në një intervistë për DokuDaily, regjisori Johnsen tregon se si Josh bëhet ekspert udhëheqës në vendosjen e insekteve në kuzhinën perëndimore, ai alarmohet kur për herë të parë viziton fabrika, që kanë nisur prodhimin në masë të bulkthave dhe larvave. Ai thotë se ideja për ta realizuar këtë film ka ardhur si rrjedhojë e një hulumtimi nordik të ushqimit. “Ka qenë një projekt hulumtimi rreth tre vjeçar për ushqim me insekte, dhe është hetuar se sa njerëzit tradicionalisht hanë insektet si pjesë të ushqimit të tyre,” tregon Johnsen. Ai e prezanton si storie shumë interesante, gjë që nuk do të ju zhgënjejë kur ta shihni, dhe si dihet, ndoshta në një të ardhme pjata juaj do të mund të ketë përmbajtjen që tani për tani mund të ju duket e shpifur. “Aktualisht, çdokush habitet që do të mund të hanë insekte dhe se do të ndikojë në sigurinë e ushqimit që mund të përballemi në të ardhmen dhe do të jetë shumë e shëndetshme,” është shprehur Johnsen. Ai shprehet kundër paragjykimeve të njerëzve në përgjithësi lidhur me ngrënien e insekteve si ushqim, por njëkohësisht shtron dilemën se a do të mund të prodhohen me të vërtetë në këtë mënyrë, teksa nuk përjashton asnjëherë mundësinë reale lidhur me plasimin e tyre në treg një ditë. “Do prodhohet nga kompanitë e mëdha, si një industri që do të sjellë mjaftë shumë para, dhe kjo është shumë e rëndësishme”, ka shtuar
Johnsen. Ndërkohë pranon se realizimi i këtij dokumentari ka qenë i vështirë shkaku i sfidave të ndryshme në procesin e ndërtimit të tregimit. “Gjithmonë është vështirë që të krijohen dokumentarët. Është dashur që të kemi pasion të madh, të punojmë për tri vjet dhe nuk ka qenë fare e lehtë që të gjinden shumë njerëz të flasin. Kështu që po, ishte mjaftë e vështirë”, ka deklaruar Johnsen . Ai thotë se është mirëpritur filmi i tij, por pret që të intensifikohet debati rreth kësaj çështjeje, përfshirë atë çfarë po ndodh në kuadër të programit të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar dhe Filmit të Shkurtër, DokuFest. Kjo është hera e parë që Johnsen është i pranishëm në këtë festival dhe shprehet i kënaqur me atë që ka arritur të shohë, dhe njerëzit që ka arritur të njohë. Meritat për praninë e tij, thotë se i shkojnë drejtorit artistik, Veton Nurkullari, me të cilin thotë se është takuar në disa festivale, duke përmendur Amsterdamin. “Jam i mahnitur me programin, me shumësinë e filmave dhe duket se janë të cilësisë së lartë”, është shprehur Johnsen. MASTER CLASS
14:00 DEBORAH STRATMAN Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Kino Klubi 3
CyanMagentaYellowBlack
A keni imagjinuar ndonjëherë se insektet mund të jenë pjesë përbërëse e ushqimit në pjatën tuaj? Epo filmi “Bugs” i regjisorit Andreas Johnsen, nga Danimarka, na tregon se si Ben dhe Josh, dy kryekuzhinierë karizmatik të rinj nga Laboratori i Ushqimit nordik eksperimental i Rene Rexhepit, hulumtojnë atë që hanë dhe shijet e insekteve në të gjithë botën – që thuhet se do jetë e ardhmja e ushqimit.
FILMAT E REKOMANDUAR DEMOCRACY
18:00 KINO KLUBI David Bernet Gjermani, Francë - 2015 Dokumentari sjell në jetë struktura komplekse të pushtetit dhe ofron një pamje të demokracisë sot.
THE LOVERS AND THE DESPOT
14:00 SHTËPIA E KULTURËS Rob Cannan, Ross Adam Britani e Madhe - 2016
Pas shkatërrimit të romancës së tyre joshëse, regjisori i famshëm Shin Sang-ok dhe aktorja Choi Eun-hee rrëmbehen me urdhër të presidentit Kim Jong-il. IL SOLENGO
Foto: Tughan Anit
Gjenerata 68 dhe e tashmja Nenad Puhovski, drejtor dhe themelues i festivalit ZagrebDox sivjet ka ardhur në DokuFest për ta prezantuar filmin e tij “Gjenerata 68”. Filmi është homazh i regjisorit për gjeneratën me të cilën ndan entuziazmin e tij rinor dhe idenë mbi revolucionin që do të ndryshojë botën. Në film regjisori paraqet lëvizjet dhe protestat nga aktivistët dhe akademikët e majtë në Kroaci dhe lidhjet që ato i kanë pasur me lëvizjet e ngjashme në Jugosllavi atëkohë, të cilat ishin kryesisht të ndikuara nga protestat dhe lëvizjet e ndryshme evropiane të vitit 1968. “Ne besojmë se ky film është shumë i rëndësishëm për këtë pjesë të botës, ku të gjithë po kërkojnë një ‘të kaluar më të mirë’”, thotë Puhovski. Sipas tij qëllimi i këtij krijimi nuk ka pas për qëllim objektivitetin. “Mënyra më e mirë për të treguar ngjarjet e së kaluarës është të shfaqen nga një këndvështrim shumë personal, të drejtpërdrejtë, pa pasur për qëllim të qenit objektiv”, shprehet ai, për të shtuar se për krijimin e këtij filmi ka përdorur shumë xhirime nga arkiva. Në intervistën për DokuDaily ai tregon përshtypjet e tij për DokuFestin dhe zhvillimet në rajon. DD: Si ju duket festivali këtë vit?
CyanMagentaYellowBlack
E kam parë programin, është shumë i mirë dhe përmbajtjesor. Është një festival i rëndësishëm i rajonit. Edhe stili i festivalit në Prizren është interesant, programi, lokacioni dhe të gjitha këto e bëjnë të jashtëzakonshëm. 12:00 DOKUKINO Alessio Rigo de Righi, Matteo Zoppis Itali - 2015 Një grup i të moshuarve mblidhet në një shtëpizë të gjuetisë dhe kujtojnë jetën e Mario “de ‘Marcella”, një njeri që ka jetuar në një shpellë mbi 60 vjet të jetës së tij.
4
DD: Si ju duket mënyra se si shfaqen filmat në DokuFest? Është shumë e mirë dhe mënyrë e relaksuar. Unë gjithmonë bëjë krahasime me festivalin tim në dimër, e që nuk është i relaksuar sikurse është festivali këtu. Personalisht i dua kinematë në ambient të hapur. Si fëmijë më kanë pëlqyer kinematë e verës, në ambient
të hapur, është një atmosferë e veçantë. Pas një filmi mund të kesh një pije, të hash një akullore dhe të kthehesh dhe të kënaqesh. Është një atmosferë e jashtëzakonshme. Por personalisht nuk kam shumë nerva të shoh kinemanë nën qiell të hapur çdo ditë, duke thirrur meteorologët për të ditur rreth motit. Shton stresin, kështu që i adhuroj njerëzit që bëjnë këso festivale. Është e mahnitshme se si jeton ky qytet me festivalin. DD: Këtë vit po flasim për korrupsionin. Çfarë mund të bëhet për këtë? Korrupsioni është pjesë e Evropës Qendrore. Në vendin tim, në Kroaci, ish-kryeministri është në burg për vite të tëra nën akuzat për korrupsion, sikurse shumë njerëz të tjerë rreth rajonit. Problem kryesor i lindjes është se nuk është e mjaftueshme çfarë politikanët thonë. Nuk është e mjaftueshme të bëhen “shfaqje” çdo pesë vjet të luftimit të korrupsionit. Duhet të paraqitet në mënyrë gjenerale nga çdo kush. Është e mundur që njerëzit të mësojnë të luftojnë. Njerëzit janë duke u mësuar me këtë dukuri dhe kjo është shumë e rrezikshme. DD: Çfarë dini për politikën në Kosovë? A është e rëndësishme të jesh patriot dhe të mos jesh i korruptuar? Natyrisht se po, por duhet të dëshmohet, dhe kjo është një prej gjërave më të rëndësishme. Në Kroaci ka raste kur para luftës dikush ka qenë vozitës kamioni, ndërkohë pas luftës ka bërë milionat dhe shtrohet pyetja se si i ka bërë dhe çfarë ka bërë duke vozitur kamionë. Nuk di shumë për Kosovën, por aq sa di, duket se është pjesë e rajonit e që është keq.
FILMAT E REKOMANDUAR NJË PIKE GJAKU
20:00 DOKUKINO PLLATO
Bekim Guri Kosovë, Francë - 2015 Foto: Somer Spat
Ekspozimi i korrupsionit dhe abuzimit Para të pranishmëve ka folur Diarmuid Jeffreys, gazetar dhe producent televiziv i vlerësuar me shumë çmime, me përvojë mbi tridhjetë vjeçare në industrinë e medias. Aktualisht në Doha, ai është shef i Programeve hulumtuese dhe përgjegjës për nismën “People & Power” në Al Jazeera, dhe ka zgjedhur DokuFest-in që të paraqesë seritë e dokumentarëve kulminante që ekspozuan korrupsionin dhe abuzimin në të gjithë Afrikën. Madje edhe kur policët korruptoheshin haptas. Kjo temë ngjalli diskutimet ndërmjet të pranishmëve dhe bëri që ky “Talk” të jetë interaktiv për mënyrën se si arrinte Jeffreys ti krijonte këto storie hulumtuese. Ai bëri të qartë se mjaftojnë tre paragrafë për të prezantuar idenë se çfarë doni të hulumtoni, si do ta bëni duke e përmendur si pjesë më të rëndësishmen financimin e këtyre projekteve. Në vitet e fundit, programet e Jeffreys kanë fituar njohjen nga Shoqëria Mbretërore e Televizionit, Amnesty International, One World Media, Rory Pack Trust, Shoqata Ndërkombëtare e Transmetuesve, Fondacioni i Trafikimit Njerëzor, dhe Festivali i Filmit në Nju Jork. Autor i tre librave non-fiction, ka lënë gjithashtu dëshmi për të ardhmen e gazetarisë investigative në Dhomën e Lordëve në Mbretërinë e Bashkuar. Të gjitha këto përvoja në ditët e qëndrimit në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar dhe Filmit të Metrazhit të Shkurtër, Do-
A MATTER OF WILL
kuFest, kanë pasur mundësi t’i shkëmbejë me këdo që ka qenë i interesuar për të mësuar nga përvoja e tij. “Një prej gjërave të mrekullueshme të kësaj ngjarjeje ka qenë sot ky diskutimi rreth asaj se çfarë bëjmë në Al Jazeera dhe mënyrën se si njerëzit këtu mund t’i qasen kësaj teme dhe krijon mundësi të bashkëpunimit”, është shprehur Jeffreys. Ai thotë se DokuFesti është një ngjarje fantastike, është duke u zhvilluar, dhe po bëhet gjithnjë e më i veçantë. Sipas tij është shumë e rëndësishme që këtë vit jemi bashkë dhe do të sjellim më të mirën për njëri-tjetrin. “Çdo kush që vjen, ka se çfarë të tregojë, e që i ndihmon dialogut. Ka shumë gazetar hulumtues në Ballkan. Por, ndonjëherë nëse storia tregon një frikë lokale shpesh merr vëmendjen ndërkombëtare”, thotë ai. Krejt çka gazetari Jeffreys di për korrupsionin në Kosovë e ka mësuar nga mediet.
22:00 DOKUKINO PLLATO Dušan Kasalica Mali i Zi - 2015 Vera është e nxehtë dhe ditët janë të gjata ... Madje shumë të gjata në qoftë se jeni në kampin për humbje peshe për fëmijë. A POEM IS A NAKED PERSON
“Por, Kosova po përballet me korrupsionin sikurse çdo shoqëri tjetër . Korrupsioni është në Mbretërinë e Bashkuar, është në Amerikë dhe është çdo kund tjetër, dhe detyrë e gazetarisë është të sjellin atë çfarë po ndodhë dhe t’i tregojnë njerëzve. Dhe kështu duke e ditur se çfarë po ndodhë, njerëzit provojnë ta ndalojnë atë,” thekson ai. Korrupsioni, tema e këtij viti në DokuFest po diskutohet dhe shtjellohet nga perspektiva të ndryshme, përshirë panelet, workshopet dhe kategori të tjera që janë përzgjedhur me shumë kujdes.
22:00 DREAM CINEMA Les Blank SHBA - 1974 Dokumentari i parë me metrazh të gjatë i Les Blank e kap muzikën dhe ngjarjet e tjera në studion e regjistrimit Oklahoma.
5
CyanMagentaYellowBlack
Kino Klubi ka mbledhur pjesëmarrës të shumtë për të diskutuar korrupsionin dhe abuzimin në të gjithë Afrikën, ku nuk ka munguar reflektimi edhe për situatën aktuale në Kosovë.
Nëse vajza ime nuk e mbanë nderin e familjes, ky plumb i jep të drejtë burrit të saj për t’ia marrë jetën, natën e parë të martesës!
RECENSIONE View from the world
HOOLIGAN SPARROW Regjisori: Nanfu Wang Kinë, SHBA – 2016
E Hënë 18:00 Shtëpia e Kulturës 74’ Ajo u ofrua të punojë falas në një nga shtëpitë publike të Kinës. Ajo ishte një ofertë që media nuk mund të refuzonte ta mbulonte, dhe Ye Haiyan fitoi famën e keqe, duke tërhequr vëmendjen në industrinë e mjerueshme të shërbimeve të seksit në Kinë. E ashtuquajtur “Harabeli Rrugaç” për promovimin vigjilent të të drejtave të grave në Kinë, Ye Haiyan u bë objektivi i qeverisë. Hooligan Sparrow përcjell Ye Haiyan dhe miqtë e saj aktivistë, të cilët protestojnë për një rast ku gjashtë vajza të shkollës fillore u abuzuan seksualisht nga drejtori i tyre. Në atë rast, burokracia arsimore/qeveritare i mbrojti të akuzuarit dhe filloi të bëjë presion te Ye Haiyan për
ekspozimin e kësaj padrejtësie. Kishte kohë që ajo ishte objektiv për shkak të ekspozimit të kushteve të rënda të shtëpive publike, të cilat janë me mijëra në Kinë. Ky dokumentar i stilit partizan është i guximshëm. Filmbërësja, Nanfu Wang, ishte gjithashtu subjekt i shtypjes kineze dhe u desh ta xhirojë këtë dokumentarë në fshehtësi. Wang ishte nën presion konstant, pajisjet e saj u shkatërruan dhe ajo u kërcënua. Duke përdorur hilet e kamerës së fshehur dhe mikrofonat e vendosur fshehur, Wang arriti të zbulojë në proces një tjetër shkelje të të drejtave të njeriut në Kinë, ndërhyrjen e qeverisë të natyrës banditeske në jetët private.
Afërsisht i gjithë filmi është xhiruar me kamera të dorës, vetëm me intervista personale të bëra në situata joarmiqësore. Gjatë rrugës, Wang nxjerr virtyti nga nevoja: sekuencat lëkundëse dhe hulumtuese e mbushin filmin me një ndjenjë të rrezikut dëshpërues duke iu përshtatur temës së subjektit. (Duane Byrge, hollywoodreporter.com)
Green DOX
THIS CHANGES EVERYTHING Regjisori: Avi Lewis SHBA, Kanadë - 2015
CyanMagentaYellowBlack
E Hënë 22:00 Kino Ne Lum 89’ “A mund të jem i sinqertë? Gjithmonë i kam urryer disi filmat për ndryshimin klimatik.” Epo, kjo mund të jetë e pazakontë, duke marrë para sysh që autorja dhe aktivistja Naomi Klerin i thotë këto fjalë në fillim të “This Chenges Everything” – një dokumentar për ndryshimin klimatik. “This Changes Everything” vështron atë se si ndryshimi klimatik ndikon te njerëzit e rëndomtë dhe se si ata njerëz të rëndomtë mund të bashkohen për të luftuar për një planet më të shëndetshëm dhe një model ekonomik më të qëndrueshëm me një veprim. Se sa rrojnë në parashikime pesimiste që shumë doku-
6
mentarë të tjerë për ndryshimin klimatik bëjnë, “This Changes Everything” përqendrohet në xhepat e aktivistëve të cilët po rezistojnë me sukses. Filmi hidhet nga një vend me probleme në tjetrin, nga rëra e ndyrë e Albertas deri te problemet e ndotjes së ajrit në Kinë, nga central energjetik shkatërrues në Indinë rurale te rripi i minierave në Montana. Ajo që Klerin gjen në secilin lokalitet janë njerëzit e rëndomtë duke marrë veprime direkte, dhe në shumë raste duke shkundur menjëherë interesat e bizneseve. Klein shpreson që rreziqet e tanishme mjedisore do të shkaktojnë që njerëzit të mendojnë marrëdhëniet e tyre me
botën natyrale si diçka që dominohet. Nëse këto fushata të ndryshme nëpër botë mund të bashkohen në një opozitë të qëndrueshme ato mund të ndryshojnë gjithçka me të vërtetë. Ky sigurisht mund të jetë mendim i dëshiruar. Por përball aq shumë lajmeve të tmerrshme për ndryshimin klimatik, pak optimizëm mund të ketë sukses. Dhe ato pak pika të ndritshme që “This Changes Everything” i paraqet mund të bindin të tjerët të ndezin shkëndijat e tyre të rezistencës.
RECENSIONE INTL’ DOX
THE LAND OF THE ENLIGHTENED Regjisori: Pieter-Jan De Pue Belgjikë, Irlandë, Holandë, Gjermani – 2015
E Hënë 16:00 Dokukino 86’ Regjisori i ri belg, Pieter-Jan De Pue, pikturon një portret fascinues të një Afganistani të zënë në mes të traditave të tij dhe një të ardhme të pasigurt. Lufta në Afganistan ka mbaruar, por lufta në Afganistan nuk do të përfundojë shumë. periudhat kohore përzihen së bashku – pushtimi Sovjetik, pushtimi Amerikan... Është një konflikt që nuk mbaron nga i cili duket se nuk ka dalje. I filmuar në 16 mm, filmi përqendrohet në bukurinë e një rajoni që nuk njeh armëpushim, një vend i cili është vazhdimisht i pushtuar dhe nën sulme, dhe kur opiumi dhe guri lapis lazuli shërbejnë si ar, para të thata.
De Pue e tregon historinë e vendit duke filluar nga vitet 1980, duke ndjekur një grup të fëmijëve ushtarë të cilët janë ekspertë në vëzhgim dhe kontrabandim të mallrave, jetimë e kryekomandantë krejt pa pritur, duke na përkujtuar ligjin që dikton se lufta duhet të lërë si pasojë edhe shkatërrimin edhe mundësinë për biznes, secilën herë dhe me çdo çmim. Rrëfimi është shumë larg nga ai linear: montimi i thyen seksionet, dhe pamjet rrëshqasin e me butësi në ekran. Skena si në ëndërr zbukurohen me sekuenca si parodi të bazave të SHBA-ve, ku lufta nuk merret asnjëherë seri-
ozisht. Derisa fjalët e ngrohta të zërit të narratorit janë shumë efektive, janë imazhet ato që vërtetë nguliten në mendjen e shikuesit: ngjyrat e gjalla të qiellit të kaltër afgan dhe rrobat e bardha të grave dhe vajzave të vogla e zbusin shpërthimit të mizorisë së vërtetë të konfliktit. Dhe duke qëndruar pezull mbi gjithë këtë është një pafajësi e prishur e supozuar, e cila është qenësore për rindërtimin e pallatit tani të shkatërruar të mbretit të ri të Afganistanit.
National
PERFORMANCË Regjisori: Dritëro Mehmetaj Kosovë – 2016
Filmi i Dritëro Mehmetaj shfaq një periudhë të shkurtër të dy studentëve të aktrimit në Prishtinë. Nata e tyre e luftimit në qytet duket si të ishte një performancë kreative e krijuar nga ta. Ngjarja ndodh gjatë natës. Ata janë në provat e teatrit. Këtë herë shfaqja në të cilën po luajnë është më e mirë se ajo dje – dhe kështu thonë edhe ata teksa i ndërrojnë kostumet në dhomë. Tani është koha për të shkuar në shtëpi dhe për tu përgatitur për ngjarjen e radhës. Ata nuk kanë asnjë para në xhep pavarësisht tempos së tyre
të pamëshirshëm të punës. Shitësi në dyqan është lodhur nga borxhet e tyre. Shkojnë në banesë dhe e shohin që nuk ka ujë. Kjo nuk është befasi për ta as për asnjërin që jeton në Prishtinë. Pronari arrogant dhe maqomen i banesës troket në dorë dhe i kërkon paratë e qirasë, para të cilat ata nuk i kanë. Ai shkon dhe ata përgatiten për mbrëmje. Atyre u duhet akoma të punojnë por këtë herë për një kompani tjetër.
mancë e vazhdueshme ku koha e lirë dhe puna; loja dhe disiplina; orari i gjumit dhe orari i punës janë bërë gjëja e njëjtë. Prandaj duket sikur aktorët e shijojnë orarin e tyre të punës si të ishte kohë e lirë: udhëtime me limuzinë, ecja nëpër Prishtinë për të arritur në punë e kështu me radhë. Por ndoshta e vërteta është që kënaqësitë e kohës së lirë kapërdihen nga orari i punës; si një performancë madhështore e unike e gjithëpranishme.
Emri i filmit mund të sugjerojë edhe diçka. Jeta e pasigurt dhe me rrezik e personazheve është bërë një perfor-
(Tevfik Rada)
7
CyanMagentaYellowBlack
E Hënë 20:00 Dokukino Pllato 16’
Media Sponsor
REPUBLIKA E KOSOVËS
MINISTRIA E KULTURËS, RINISË DHE SPORTIT
KOMUNA PRIZREN
IT Partner
Embassy of the Kingdom of the Netherlands Kosovo
AUSTRIAN EMBASSY
CyanMagentaYellowBlack
KOSOVO
printing house
8
DOKUNIGHTS E Hënë 00:00 Andrra Marash / Monday 00:00 Andrra Marash
FANFARIA DEL CAPTIAN
Vajza, djem dhe shpirta të tjerë të hapur ndaj planit tropikal në vendbanime malore, këtu kemi një përzierje eksplozive të Cambia, Tango, Rock, Raggae, Ska dhe të gjithë tingujve të tjerë ngjyra-ngjyra. After: Tingujt e brazilianit DJ Garrincha do t’i shtojnë edhe ca Carimbo, Siribo, Afro Beat, Funk, Salsa, Afro-Funk, Afro-Soul në after-party. Girls, boys and other souls open to tropical plans in mountainy habitats, here’s an explosive mixture of Cambia, Tango, Rock, Reggae, Ska and all other colorful sounds. After: Vinyl of Brazilian DJ Garrincha will add in some more Carimbó, Siribó, Afro Beat, Funk, Salsa, Afro-Funk, Afro-Soul to the after-party.
CyanMagentaYellowBlack
SUNSET STAGE @ KALAJA
08.08 E HËNË / MONDAY ALBAN NUHIU Funk, afro funk, tinguj botëror. Neve po na tingëllon super / Funk, afro funk, world tunes. Sounds good to us. 9
CyanMagentaYellowBlack
10
Gjithçka ju lidhë me filmat e DokuFestit
Regjisori Mathieu Jouffre, ka folur para gazetarëve për filmin “Drums od Resistance”, me shumë entuziazëm. Sipas tij, ky film tregon se kur filloi shpërbërja e ish-Jugosllavisë, regjimi serb ndaloi pjesëmarrjen e shqiptarëve të Kosovës në jetën publike. Asokohe punëtorët shqiptarë i larguan nga puna në institucionet publike; mediat në gjuhën shqipe u mbyllën; shumë shkolla fillore e të mesme u mbyllën për nxënësit shqiptarë; i tërë sistemi universitar u mbyll. Këtë film, e keni rastin ta shihni edhe më 13 gusht tek KinoKlubi, nga ora 18:00, për të parë edhe se si paraqitet një vetorganizim, që kryesisht ishte i dukshëm në sistemin arsimor. Një film tjetër që është prezantuar në DokuFest është ai i titulluar “Bugs” i regjisorit Andreas Johnsen. Në konferencë për medie, ai ka treguar se si ka ardhur deri tek ideja që të hulumtojnë atë që
hamë dhe shijet e insekteve në të gjithë botën. Ben dhe Josh, dy kryekuzhinierë karizmatik rinj nga Laboratori i Ushqimit nordik eksperimental i Rene Rexhepit, hulumtojnë atë që hanë dhe shijet e insekteve në të gjithë botën – që thuhet se do jetë e ardhmja e ushqimit. Nga filmi, mund të shihni se si Josh bëhet ekspert udhëheqës në vendosjen e insekteve në kuzhinën perëndimore, ai alarmohet kur për herë të parë viziton fabrika, që kanë nisur prodhimin në masë të bulkthave dhe larvave. Filmi është shfaqur të dielën por mund ta shihni sërish edhe me 11 gusht nga ora 22:00 tek KinoKalaja. Nurkollari ndërhynë duke kujtuar edhe “sushin” si ushqim në kohën kur kishte filluar të përgatitej ndërkohë që sot e kemi gjithkund, teksa ia ka kaluar fjalën edhe regjisorit tjetër, Moritz Siebert, për të folur rreth filmit “Those who jump”. Siebert thotë se raportimet mbi atë që po ndodhte në Marokun verior, përkatësisht çështjen e migrimit janë arsyet kryesore që e shtynë ta realizojë filmin. Aty paraqitet se si në Marokun verior, gjendet enklava spanjolle e Melilla: Evropa në Tokën e Afrikës. Në malin sipër, jetojnë më shumë se një mijë emigrantë afrikanë plotë shpresë, duke shikuar rrethojën që ndan Marokun dhe Spanjën. Abou nga Mali është njëri prej tyre. Për më shumë se një vit, ai ka tentuar vazhdimisht të kapërcente rrethojën. “Arsyeja pse e kam sjellë në Kosovë, është
se edhe ju pothuajse e keni kaluar një situatë të tillë, dhe keni një histori migrimi”, është shprehur Siebert. Filmi është mirëpritur të dielën në Kino Lumbardhi, pasi ka prezantuar skena se si në rrethojë, emigrantët duhet të kapërcejnë telat gjemborë, sprejin automatik me piper dhe autoritetet brutale. Pas 16 muajsh në mal, Abou ishte pranë një aksidenti tragjik. Kthimi në Mali nuk ishte një opsion për të dhe kjo e bën atë më të vendosur se kurrë që të ndjekë ëndrrën e tij për një jetë më të mirë në Evropë. PANELET E DITËS
17:00 CORRUPTED ENERGY Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Corruption Museum
CyanMagentaYellowBlack
Festivali i Filmit Ndërkombëtar dhe i Metrazhit të Shkurtër, DokuFest, ka vazhduar me shfaqjen e filmave nga regjisorë të shumtë vendorë dhe të huaj. Në një konferencë për medie, drejtori artistik i festivalit Veton Nurkollari, ka bërë të ditur se shkaku i reshjeve atmosferike është dashur të zhvendosen disa nga aktivitetet që ishin paraparë të mbaheshin nën qiellin e hapur. Me këtë rast ai ka prezantuar tre regjisorë të huaj, të cilën sollën para të pranishmëve tre filma të ndryshëm në këtë edicion.
17:00 POWER, CORRUPTION & LIES Gjuha: Anglisht Hapur për publikun Vendi: Lidhja e Prizrenit 11
ENGLISH SECTION WELCOME TO DOKUFEST XV! The time of year has come to bid you welcome to the fifteenth edition of the festival, to this jubilee edition that we so tirelessly and passionately worked on in order to bring you all a rich and varied program. Passion was what actually brought us from a small, three-day, one-venue event to this 10-day full-blown celebration of cinema and music, of arts and culture. All of this happens in a small corner of the world, in a country still shaken from its turbulent past, one continuing to struggle with endemic corruption that is threatening the very future of its citizens. So no wonder Corruption is the main theme of the festival this year and will be highlighted in many different forms and across many festival sections: a specially curated film program entitled Power, Corruption and Lies; debates and panel discussions; children’s plays, and many other events will address this worldwide, cancer-like phenomenon. Once again our dear friend and Bafta-winning filmmaker Daniel Mulloy has created another striking visual campaign to match the theme of the festival.
CyanMagentaYellowBlack
As we were putting the finishing touches on our most ambitious program to date, news of yet another deadly shooting and terrorist attack is occupying our news feeds, making fear, seemingly, the only constant of this world. Therefore it is not surprising that several films from this year’s selection reflect upon this. We’ll be showing films about mass shootings and the rapidly-growing police militarisation in the US; wars and its atrocities in the Middle East and elsewhere in the world; films about people desperately trying to flee to Europe; and, films about that same Europe, confused and in disbelief as to how to cope with it all. We will also be showing a film about Al-Qaeda suicide bombers in Syria as they’re trying to blow themselves and others up, as we’ll show films about corrupt politicians and crazed dictators. The fact that documentary filmmakers were there to film all these stories and to bring them back to us is yet another testament to one of the most difficult, dangerous, and noblest professions out there, added reason for us to continue championing and celebrating these films at our festival. Across six competition categories, you’ll find many films that are dear to our hearts and which we are proudly sharing with you. Our collection of directors includes renowned filmmakers, as well as fresh exciting talents that we’re keen to follow and whose work we’re so eager to share. We are continuing to bring the fruits of our training programs to you in the form of five films produced under our own Future is Here banner. There are six more made with our regional partners Pravo Ljudski and MakeDox festivals under the banner of Active Creative Documentary School. And there are another half dozen made in collaboration with our partners from France, Pistes Solidaires Méditerranée. One can feel nothing but pride about all this, as most of the films were shot in Prizren and elsewhere in Kosovo, somehow echoing my words from last year’s welcome note about putting Prizren on the map of cities where films are not only being screened, but also made. We are happy beyond words to welcome back to DokuFest acclaimed Irish photojournalist, filmmaker, and dear friend, Seamus Murphy, whose work will be presented across the festival in the form of the main photo exhibition at DokuPhoto, which features his collaboration with British musician and artist PJ Harvey. There will also be a special event screening of his films and music videos, providing a truly great come back after the visit he and Harvey made to the festival five years ago. We’re thrilled to welcome our partner festivals from North South Documentary Network with a selection from each of them, thus offering a window through which to glimpse films coming from Mexico, Ecuador, and the US. The festival will pay tribute to two great masters of cinema, both of whom passed away recently. Chantal Akerman and Abbas Kiarostami as we feature special screenings of some of their films. We invite you all to experience these and many other offerings from this year’s program and hope that while doing so you’ll be rewarded as much as we were while preparing it. I wish you a great festival! Veton Nurkollari, Artistic Director
12
Foto: Tughan Anit
DokuFest is not just a film festival… A few days before the festival started the buzz of the town was beginning to grow. More and more people could be seen around town wearing bright volunteer shirts and bright smiles. The stalls and exhibitions were being set up and preparations were in full swing. Throughout all the DokuFest Offices there was a sense of anticipation; the pressure was building but so was the excitement. On August 4th the DokuPhoto exhibition opened in the centre of town and it was essentially the soft opening for the festival. All the weeks and months of preparation were coming to fruition. Festival director Veton Nurkollari and photographer Seamus Murphy stood in front of the expectant crowd presenting Murphy’s work. In the spirit of the festival the exhibition was free and open to anyone in town, and it was wonderful to see people going about their daily lives stopping to take a look. The next day the grand opening was upon us. Dokufest XV kicked off spectacularly in the treasured Kino Lumbardhi, but not before a cocktails reception surrounded by Kosovo’s media; all of whom had descended onto this beautiful small town for something great. The opening film, ‘Behemoth’ by Chinese director Zhao Liang, was an hauntingly epic tale of the real and existential struggles of the working class in China. It follows those who face unending toil working to satiate the needs of the huge population. The film seemed a fitting start to the festival’s theme of corruption as it addressed not only the
political corruption forcing workers into terrible conditions but also the corruption of the natural landscape. The immense mining projects have destroyed huge swathes of what was once beautiful land. So DokuFest was now officially open, and with great success. Many more films screened that day, people could experience the magnificent outdoor cinemas like the Kino Kalaja or Kino Lumi. That night was the first showcase of DokuNights, the live music showcase of a range of international artists. The world famous Syrian musician, Omar Souleyman, kicked of the night with a melodious set that hyped up the crowd. The late start of DokuNights, at midnight, created an amazing atmosphere and the night felt alive. Just yesterday the town felt like an almost different place to before the festival. Everywhere you went you could here people from all over the world discussing the films the saw and the places they went. There was a cultural exchange going on, on a huge scale. After a film by Sandra Fassio, a director living in Belgium, an American man asked her a question while a French woman helped to translate. DokuFest is not just a film festival but a celebration of cultures by bringing them all together. (Mrinmoyee Roy & Ashwin Tharoor)
The film ‘Generation ‘68’ primarily comprised of archival footage taken in 1968 or previously is ‘not objective’. The director’s primary aim is not to give an account of events, but use both his own experiences and those of his friends and fellow political activists to personally recount them. Nenad Puhovski seeks to make a film that is an ‘honest conversation’, and one which will serve as a reminder of the past for the children of the ’68 generation. The director sees parallels between this generation and the one he has chosen to film, believing that without the influence of the revolutions and student protests carried out across the Balkans in 1968, countries like Croatia would not be what they are today. However, he also recognises the need for student protest now, especially in his own home country of Croatia. There is, according to Puhovski, even now a ‘destruction of independent cultures, independent cinema’ in Croatia, and a belief proliferated by the cultural minister that ‘history starts in 1990’. In this current political situation, the events of 1968 are more significant than ever, as the younger generation’s knowledge of this time is being limited further, with the only ideas they have of it coming from ‘pop culture and music’. The political relevance of the film now, as outlined by Puhovski at the press conference is primarily the
fact that ‘whenever there is a new government or political elite, history starts with them’, and the danger of this ‘new nationalistic view’ is to perpetrate the bezzlief of politicians that ‘they are historians’. Creating, as a result of this, a simplified school curriculum and history taught to students, and ‘this creates simple minded people, who are easier to control’. Secondly, Puhovski created this film to prevent the wrong impressions created about the 1960s and 70s by the government and school curriculum, leaving students now believing that ‘everything before them was terrible and we [their parent’s generation] basically lived in prison’. History, for Puhovski, is ‘not a simple straight line’, but a mosaic, and the fragmented, personal nature of this film is to reflect that. The film itself was a very personal story from the director; with interviews of the ‘68-ers’ interspersed with archive footage largely shot by Puhovski himself. Framed at beginning and end - and occasionally throughout - by a drive in Nenad’s car, it seemed to represent the journey he was taking us on with his film. It started with a look at his beginnings of filmmaking and how he would capture vignettes of daily life, from family to friends and strangers.
Most shots of modern day were also filmed on a handheld camera by Puhovski evoking a continuum from past to present. Despite admitting himself that the state of Yugoslavia at the time was not terrible compared to ‘Soviet society or even Hungary’ there was a ‘spirit of anti-authority’ amongst him and his peers. 1968 was the year that Puhovski first encountered this spirit, on a trip to Paris with his friends. He saw the mass demonstrations against the Vietnam War and he brought back these ideals of rebellion with him. This was also his first experience of a big city and the demonstrations there provided him with intense excitement from the experience of doing something prohibited. Movements were started in Yugoslavia as they wanted ‘more justice, more freedom and more equality’; however these goals of major social change were, seemed unattainable. The excitement of these rebellions may have been a catalyst for his involvement as well as the social change they sought to enact. Puhovski and his friends travelled to Belgrade in 1968 to attend the first mass protest in Yugoslavia since WW2. After protests broke out, students went on a seven-day strike and Yugoslavia joined the mass movements erupting all over the world. Puhovski filmed the demonstrations led largely by intellectuals from the university, and captured violent clashes with police. Hundreds traveled from Zagreb and other cities to take part. President Tito, whom Puhovski called a “master of political technology”, managed to stop the protests without use of much force - however this wouldn’t be the same in later years when Tito sacked, sanctioned and imprisoned protesters. In interviews with many of the original 68-ers, they still expressed many of the same ideals as they did then, yet didn’t themselves feel as “strong”. There was a clear sense that the innocence and idealism of their youth was a driving force behind their powerful movement. Puhovski’s discussions with his daughters also provided insight into how the next generation felt. His children were brought up by their parents on ideals of freedom, education and working for the common good of people, yet they themselves felt restricted by these “rigid” values. It suggested a constant battle between one generation and the next for forging their own way of life. The film ended with film of many of the present day protests including ‘Occupy’ Wall Street but also others in Croatia. Puhovski noted these had a clear “achievable goal” but this time it was not Tito who brought them down, but the modern “bureaucracy” the existence of which fails to achieve change. (Mrinmoyee Roy & Ashwin Tharoor)
13
CyanMagentaYellowBlack
Legacy of Generation ‘68
Human Rights DOX
HOOLIGAN SPARROW Director: Nanfu Wang China, USA – 2016
Monday 14:00 DokuKino 84’ She offered to work for free at one of China’s brothels. That was an offer that the media couldn’t refuse to cover, and Ye Haiyan gained notoriety, drawing attention to China’s deplorable sex-services industry. Nicknamed “Hooligan Sparrow” for her vigilant promotion of women’s rights in China, Ye Haiyan became a government target. Hooligan Sparrow follows Ye Haiyan and her fellow activists, who protest a case where six elementary-school age girls were sexually abused by their principal. In that case, the Chinese educational/governmental bureaucracy protected the accused and began to apply pressure to
Ye Haiyan for exposing this injustice. She had long been a target for her exposure of the harsh conditions of the brothels, which number in the thousands across China. This guerrilla-style documentary is brave. The filmmaker, Nanfu Wang, also was subject to Chinese suppression and had to shoot this doc on the sly. Wang was under constant pressure, her equipment destroyed and her person threatened. Utilizing hidden-camera subterfuges and deceptively placed microphones, Wang has managed to uncover in the process another human-rights outrage in China, the thug-like nature of government’s intrusion
into private lives. Nearly the entire film is shot with hand-held cameras, with only personal interviews conducted in a non-hostile situation. Throughout, Wang makes a virtue out of necessity: Her on-the-run scoping and jarring cuts infuse the film with a sense of desperate danger befitting its subject matter. (Duane Byrge, hollywoodreporter.com)
National Shorts
PERFORMANCË Director: Dritëro Mehmetaj Kosova – 2016
Monday 20:00 DokuKino Pllato 16’
CyanMagentaYellowBlack
Dritëro Mehmetaj’s film shows a brief time in the life of two acting students in Pristina. Their night of struggle in the city looks as if it was a creative performance by them. The events flow through the night. They are in a theater rehearsal. This time the play they are playing is better than the one they were playing yesterday – and so they say while changing their costumes back in the room. Now it is time to go home and get ready for the next happening. They have no money in their pocket even though their relentless working tempo. The salesman in
14
the market is tired of their debts. They go into the flat and see that there is no water. It’s not a surprise for them or for anyone living in Pristina. The arrogant and macho flat owner knocks the door and asks the rent money which they don’t have. He leaves and they get ready for the night. They still have to work but this time for a different company.
and discipline; sleeping time and non-sleeping time have become the same thing. So it looks like the actors enjoy their working time as if it was their leisure time: limousine rides, walking around Pristina to reach their workplace and so on. But maybe the truth is that the pleasures of the leisure time are absorbed in the working time; as a great and unique omnipresent performance.
The name of the film may also suggest another thing. The precarious and insecure life of the subjects have become a continuous performance where free time and work; play
(Tevfik Rada)
RECOMENDED FILMS NJË PIKE GJAKU
20:00 DOKUKINO PLLATO
Foto: Somer Spat
Connecting architecture and film
While ‘just walking the city, seeing where we could screen some films’ the idea came to the group of ‘really doing a walk from location to location’. After a few showings in Hamburg, Adam and Grom realised ‘the concept is really flexible’, their need for deserted place was not significant, rather, the idea could work in a crowded city, getting the crowd to move around and work with the films. The themes of the films vary, especially according to which city or which country they are in. In Hamburg, they revolved around the issues of consumerism and commerce, especially in the inner city areas. In other areas of Germany, where there are large numbers of people sleeping in the streets, the issues addressed centered on homelessness. The process of creating the films starts first with ‘the city and the architecture… the specifics of both the entire city and particular areas.’ If there are discerning features, the team attempt to tailor the film to pass over these, be it ‘a music bar, or a church or an abandoned building.’ The films are then chosen from a massive archive to fit the spirit of the chosen location - ‘for example, when we were in Hamburg we showed a film about police men and security in front of a police station.’ The idea is to marry architecture and film and create a connection between the two.
If my daughter did not keep the honour of the family, this bullet gives the right to her husband to take her life, the first night of the wedding! A MATTER OF WILL
When asked if people react differently in different cities, Adam and Grom were quick to point out that the differences come not between cities as much as the northern and southern European countries. The attitudes of people in Southern countries, who are ‘able to be outside the whole year’ differs from colder northern countries where this opportunity is not available. In fact, the weather plays a huge part in the screenings of the films, as should be expected, as Adam said, ‘we will find a way if it is raining because we always do, but it is not the same.’ What is surprising about the project is how little it has changed in the last 15 years, when asked, Adam responded, ‘not really, from the concept no.’ The singularity and originality of every tour and every screening means that the team never ‘encounter the same location or the same people twice’. The screenings depend completely on context, be it the weather or the politics of the country they are showing in. The flexibility of the concept and the fact that it is both the makers as well as the audience who are reacting to it ‘keeps it fresh, a new experience every time.’ This is what ‘fascinates’ both Adam and Grom, ‘you are literally never doing the same thing twice’. (Mrinmoyee Roy & Ashwin Tharoor)
22:00 DOKUKINO PLLATO Dušan Kasalica Montenegro- 2015 Summer is hot and days are long... Never longer if you are in a weight loss camp for children.
A POEM IS A NAKED PERSON
22:00 DREAM CINEMA Les Blank USA - 1974 Les Blank’s first feature-length documentary captures music and other events at Oklahoma recording studio.
15
CyanMagentaYellowBlack
Sarah Adam and Sylvia Grom from ‘A Wall is a Screen’ project describe how this initiative started 15 years ago at the Short Film Festival in Hamburg, and it was inspired by the need to use public spaces at night, when the inner city is deserted.
Bekim Guri Kosova, France - 2015
CyanMagentaYellowBlack
GENERAL SPONSOR
16