GAZETA ZYRTARE E DOKUFESTIT VITI XV, E ENJTE #7, 11 GUSHT 2016
OFFICIAL DOKUFEST NEWSPAPER YEAR XV, THURSDAY #7, 11 AUGUST 2016
ENGLISH SECTION -> PAGE 12 www.dokufest.com
Foto: Somer Spat
KINO KLUBI
SHTËPIA E KULTURËS
DOKU KINO
1200
SHORT MATTERS!
OSCAR NOMINATED SHORTS - LIVE ACTION AVE MARIA / 15’ , DAY ONE / 25’ EVERYTHING WILL BE OKAY / 30’ , SHOK / 21’ STUTTERER / 12’
VIEW FROM THE WORLD
2000
SPECIAL
PIKNIK / 13’ , FIELD STUDY / 20’ SYMBOLIC THREATS / 15’ , WASHINGTONIA / 24’ SMILE, AND THE WORLD WILL SMILE BACK / 20’
1400
MASTER CLASS
VIEW FROM THE WORLD
INTERNATIONAL DOX - SHORT
2200
NEW KOSOVO SHORTS
KIRSTEN JOHNSON
THE ACADEMY OF MUSES / 92’
TOWER / 96’
9 DAYS - FROM MY WINDOW IN ALEPPO
BALKAN DOX
DEPTH TWO / 80’
1600
FIELD OF VISION THE ABOVE / 8’
INTERNATIONAL DOX - FEATURE
BALKAN DOX
SOMETHING ABOUT LIFE / 30’ FOG OF SREBRENICA / 60’
CAMERAPERSON / 102’
DREAM CINEMA A FIST OF MEMORY / 22’ , FLUTTER / 10’ PUSTA REKA / 33’ , TAR ON FINGERS / 16’ THE MONUMENT / 18’ , TO LOVE IS TO LIVE / 7’
FJALA E DHANË / 25’ ANESTEZION / 23’ HOME / 20’
INTERNATIONAL DOX - SHORT THE PARK / 14’ REMAINS FROM THE DESERT / 20’
INTERNATIONAL DOX - FEATURE DUGMA - THE BUTTON / 58’
2000 2200
RETRO: SIMON ELLIS
TELLING LIES / 4’ , SOFT / 14’ , 10 AGAIN / 10’ , JAM TODAY / 15’ , WHAT ABOUT THE BODIES / 7’ BRASS HEAVEN / 4’ , WHAT THE / 7’ , STEW & PUNCH / 17’ ,A STORM AND SOME SNOW / 2’
MAGICAL SUBSTANCES: MUSIC ON FILM EARTH /83’
MAGICAL SUBSTANCES: MUSIC ON FILM RUST / 14’
BALKAN DOX
IT COULD BE A FILM / 8’ HOW I FELL IN LOVE WITH EVA RAS / 74’
KINO LUMBARDHI
KINO NË LUM
DOKUKINO PLLATO
POWER, CORRUPTION AND LIES
FUTURE IS HERE OSCAR NOMINATED SHORTS - ANIMATION
INTERNATIONAL SHORTS
EYE FILM INSTITUTE COLLECTION
BALKAN DOX
THE LOVERS AND THE DESPOT / 95’
POWER, CORRUPTION AND LIES UNDER THE SUN / 106’
CyanMagentaYellowBlack
1800
BEAR STORY / 11’ , PROLOGUE / 6’ , SANJAY’S SUPER TEAM / 7’ , WE CAN’T LIVE WITHOUT COSMOS / 16’ WORLD OF TOMORROW / 17’ IN SEARCH OF THE OTTOMAN EMPIRE / 90’
VIRGIN LAND / 15’ , TUESDAY / 12’ THE DEAL / 5’ , IMPORT / 17’ LOST EXILE / 29’
A SHORT FAMILY FILM / 21’ TOURISM! / 50’
KINO KALAJA DOKUTECH: FILMS ON INTERNET
LO AND BEHOLD, REVERIES OF THE CONNECTED WORLD / 98’
GREEN DOX
BUGS / 76’
1
SOFIA LOREN DHE MYEZINI Ekrani i madh, i bardhë i kinemasë Lumbardhi reflektonte diellin e fortë të gushtit. Hilmiu dhe Francesko ishin ulur në karriget e bardha të audiencës, duke biseduar në gjermanishten e Zvicrës, të filmuar nga skena e kinemasë. Përpjekja ime e parë si filmbërës më 2001. Një bluz i hollë për imigrimin dhe identitetin. Historia e një shqiptari nga Kosova – dhe një arbëreshë nga Kalabria, duke e njohur njëri tjetrin si emigrantë në Zvicër, duke folur gjuhën e njëjtë. Ne udhëtuam me tren nga Berni në Italinë Jugore, me ferribot për në Shqipëri – dhe po hynim në Kosovë në rrugën e atëhershme me pluhur nga Tirana për në Prizren. Skena e fundit e filmit luhet në kinemanë e hapur Lumbardhi, e mbrojtur me kujdes nga një grup qytetarësh. Hilmiu i tregon Franceskos për netët e gjata në vitet tetëdhjetë me filma me Sofia Loren, derisa myezini i xhamisë pranë po këndonte ezanin për lutjet e mbrëmjes. Kreditë përfundimtare po derdhen mbi kanavacë. Hilmiu është bërë i huaj në qytetin e vet. Në Lumbardh nuk kishte filma gjatë viteve të trishtuara ’90, dhe pas luftës më 1999, ishte e qartë se në Prizren kishin prioritete të tjera prej filmit. Ishte koha e euforisë, njerëzit po festonin lirinë dhe takimin me njëri tjetrin pasi kishin qenë të ndarë nga situata politike. Momente emocionale për ata që kanë qëndruar në Kosovë dhe për ata që ishin detyruar të jetojnë jashtë. Muzika në bare ishte më e lartë se kujtimet e heshtura të njerëzve që kanë qëndruar në qytet gjatë errësirës së shkatërrimit të Jugosllavisë. Pak a shumë rastësisht, dëgjova për një festival të vogël që shfaqte dokumentarë në kinemanë Lumbardhi. Ishte një vit më vonë më 2002, po incizoja një storie për televizionin pranë Prizrenit. Ishte përsëri ndeja e verës në Shadërvan, muzikë e lartë dhe gjeneratorë për shkak të ndërprerjeve të shpeshta të rrymës atëherë. Ushtarët gjermanë po patrullonin dhe megjithatë njerëz nga OJQ-të po rrinin nëpër restorantet në qendër të qytetit. Njerëzit e festivalit ishin të padukshëm në rrugë. Por ishte një jetë e re në kinemanë Lumbardhi. Në murin e madh, të bardhë prej betoni kishte filma. Nuk shfaqej Sofia Loreni, por dokumentarë nga Kosova e Maqedonia. Kishte diçka tjetër nga ndeja që po vazhdonte duke konsumuar dhe shtypur traumat. Kishte kulturë. Kishte biseda. Njerëz që dëgjonin zërin e ulët të Veton Nurkollarit. Festivali në atë kohë ishte i përqendruar te Lumbardhi. Por ishte bërthama që ia kthente qytetit një copë normaliteti, një copë të kulturës kozmopolite.
CyanMagentaYellowBlack
Këtë të premte, festivali u hap nga filmi i gjatë dhe i qetë për minatorët në Kinë. Sikurse Hilmiu që fliste për kujtimet e tij, myezini po e thërriste ezanin – dhe nga një bar aty pranë, ishte ritmi i industrisë së muzikës botërore ai që po rridhte. Hilmiu kishte të drejtë në përshkrimin e tij. Përsëri, Prizreni po i bashkon njerëzit dhe idetë, kulturat dhe qasjet. Festivali tani është pjesë e pandashme e qytetit gjatë këtyre ditëve. Filmbërës të pavarur nga kudo nëpër botë po rrinë me diasporën në pushime në baret e qytetit. Hipsterët me mjekra është vështirë ti dallosh nga besimtarët e fuqishëm myslimanë. Në kohët tona çrregulluese, festivali e bënë Prizrenin një vend ku lufta e evokuar në mes të lindjes dhe perëndimit është shumë larg. Ku ka mjaft vend për Sofia Lorenin nga paralagjet e Cyrihut, utopistët global të krahut të majtë dhe jetën tradicionale të njerëzve të ndryshëm në njëvend në zemër të Ballkanit. Prizreni me festivalin e tij në largësi të njëjtë prej Stambollit e Berlinit ofron momente paqeje në kohët tona. Georg Häsler Sansano, redaktor në Televizionin Publik Zviceran (SRF) dhe bashkë- themelues i kompanisë së produksionit Büro Beograd
Foto: Somer Spat
Lumbardhi i takon publikut Veton Nurkollari dhe Ares Shporta bashkë me një grup aktivistësh nga Prizreni nuk po ndalen duke kërkuar kthimin e Kino “Lumbardhit” te publiku. Ka vite që ky grup përballet me sfida në përpjekjen për ta ndaluar demolimin e këtij objekti kulturor. Para disa vitesh Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP) kishte marrë vendim që objekti në fjalë të privatizohet. Por, vendosmëria e grupit të aktivistëve ka shkuar në drejtim të pengimit të këtij procesi me qëllim që të mos humbet një aset kulturor, që i sjell të mira qytetit të Prizrenit. Aktivizmi i këtij grupi e futi objektin në listën e monumenteve të mbrojtura. Për Kino Lumbardhin u diskutua edhe në një panel në kuadër të DokuFest-it. Drejtori artistik i festivalit Veton Nurkollari, vazhdon të çuditet se si komuna e Prizrenit kishte dashur ta shkatërrojë këtë objekt me një arsyetim koti. “Arsyeja kryesore për të shkatërruar këtë ndërtesë nga ish-kryetari ka qenë që ndërtesa është një ndërtesë e kohës komuniste...Unë nuk e kuptojë këtë se si njerëzit i ndajnë ndërtesat dhe rëndësinë e tyre duke u bazuar në kohën ose pjesën e historisë që janë ndërtuar”, tha Nurkollari. Por sipas tij befasitë nuk mungojnë as tani pasi zyrtarët komunal kanë shprehur qëndrimin rishtazi se duhet të angazhojnë dy ekspertë nga Brukseli, për të treguar për gjendjen dhe ndikimin emocional në lidhje me kinemanë e Lumbardhit. “Thuajse ne kemi nevojë për angazhimin e këtyre ekspertëve për të na treguar se për çka kjo ndërtesë ka nevojë dhe çfarë ndikimi ka për neve”, ka pohuar Nurkollari. “Lumbardhi” sipas tij është më shumë se emocion. Është vendi ku atij dhe shumë prizrenasve u ka dhënë mundësi të shohin filma, koncerte dhe ngjarje të tjera. E ata që duan ta shkatërrojnë Nurkollari thotë se nuk kanë asnjë ndjenjë për të. Ares Shporta si kryesues i fondacionit “Lumbardhi”, fondacion ky i krijuar në vitin 2015 si iniciativë e mbrojtjes së kinemasë ku mblodhi pas vetës gjithsej 58 organizata foli për mënyrën e shfrytëzimit të kësaj kinemaje. Ai, e quajti
Për t’iu qasur këtij objekti Nurkollari dhe Shporta kanë marrë ndihmën edhe të dy miqve ndërkombëtarë. Arkitektja turke Aslihan Demirtas dhe kuratori Vasif Kortun, kanë ardhur për herë të tretë në Prizren, kësaj here për të shtyrë bisedat për Lumbardhin. Kortun duke folur për kinemanë dhe rëndësinë e saj por edhe të DokuFest-it si festival, tha se Prizreni nuk ka vlerë pa këto të dyja. “Nëse DokuFest, nuk do të ishte ky qytet do të shuhej, popullata do të shkonte në qytete të tjera... Është me rëndësi të qëndrojmë e ta bëjmë një zgjidhje. Kjo është një trashëgimi e Ballkanit, dhe ka njerëz duke e shtyrë këtë gjë. Këtu keni ndërtesa fantastike që u kanë mbetur, nuk keni nevojë të shtoni beton aty, vetëm që duhet ta hapni për publikun përgjithmonë, e kjo është ajo ideja”, tha Kortun. Edhe arkitektja Aslihan Demirtas, foli për objektin dhe idenë për ta kthyer në një vend të përdorshëm. “Dëshirojmë që ky objekt të ketë përdorim në të ardhmen. Ekziston një komunitet funksional i cili dëshiron ta shohë Lumbardhin përsëri funksional dhe kjo është shumë me rëndësi sepse objektet nuk janë vetëm mure dhe dritare të cilat njerëzit dikur i kanë përdorur dhe i kanë aktivizuar këto hapësira. Kjo është një nga arsyet përse ky panel quhet kinofigurim. Jemi duke shikuar për konfigurimin me alternativa të ndryshme, jo duke filluar nga zero, por nga copëzat e mbetura dhe të shohim se çka mund të bëjmë aty”, tha ajo. (Dardan Hoti)
Lojë shpërblyese Fujifilm gjatë ditëve të DokuFestit dhuron nga një aparat për pjesëmarrësit e lojës shpërblyese. Pjesëmarrja në lojën shpërblyese bëhet duke i plotësuar të dhënat e
Tenzila Konstantini duhura në pjesën e prapme të biletës. Njoftimi për fituesit shpallet në
DokuDaily.
2
vitin 2015 si shumë të suksesshëm për shkak se fondacioni dhe njerëzit që udhëheqin me të kanë arritur pothuajse një konsensus dhe u është krijuar mundësia për t’u futur në këtë ndërtesë. “Roli i organizatës është bërë një instrument i përfshirjes së publikut në njërën anë për të bërë hulumtimet e duhura dhe për të komunikuar për ndërtesën në aspekte ligjore që kanë qasje njëra me tjetrën. Jemi në një pikë ku po mundohemi ti shtyjmë gjërat përpara”, tha Shporta.
Shorts TV sjell në DokuFest filmat e shkurtër të nominuar për Oskar
DD: A mund të na e përshkruash se çka është Shorts TV? Christopher Tidman: Shorts TV është shtëpia globale e filmave të shkurtër. Filma të prodhuar në mënyrë profesionale nën 40 minuta (mesatarisht 12-15). Në dispozicion nëpër SHBA dhe Evropë, kanali i sjellë audiencës filma të shkurtër modern me përmbajtje nga të gjashtë kontinentet. Shorts TV është një ofertë unike. Nuk ka kanal të këtillë në botë. Shorts TV është vendi ku jetësohen historitë. DD: Duke pasur të drejtën për të shpërndarë filmat e shkurtër dhe filma të animuar të nominuar për Oskar, është e qartë që filmbërësit kosovar kanë interesim të madh për të bashkëpunuar me Short TV. Cili është mendimi juaj, a ka vend për bashkëpunim të ndërsjellë? CT: Ne jemi të lumtur të kemi premierën tonë në Kosovë të programit të filmave të shkurtër të Oskar në DokuFest. Ky është një festival i mrekullue-
shëm dhe ne definitivisht e shohim veten ta bëjmë këtë një ngjarje të përvitshme me festivalin. DD: Në këtë drejtim, a është ky bashkëpunimi i parë zyrtar i Shorts TV me DokuFestin? Dhe a ka hapësirë për vazhdim të bashkëpunimit në vitet që pasojnë? CT: Sigurisht, për aq kohë sa festivali të dojë t’i fus në program ata, do të donim t’i sillnim përsëri për cdo vit. DD: Shorts TV do të jetë i pranishëm këtë vit në DokuFest me përfaqësuesin e tij si anëtarë jurie, por gjithashtu do të ketë edhe një panel diskutimi. Cilat janë njohuritë e juaja për prodhimin e filmave në Kosovë? CT: Të jem i sinqertë, kjo është saktësisht ajo për të cilën jemi të interesuar në pjesëmarrjen tonë këtë vit. ‘SHOK’ doli nga Kosova dhe me Daniel Mulloyn që tani kalon shumë kohë atje dhe që po xhiron filmin e tij të ri ‘HOME’ atje, jam shumë i interesuar të zbuloj më shumë për prodhimin lokal dhe të takoj filmbërësit lokal. DD: Filmi i shkurtër SHOK ishte filmi i parë nga Kosova që u dominua për Oskar. A ka ndonjë interesim për shpërndarjen e tij? CT: Do të donim shumë ta merrnim filmin SHOK për shpërndarje, por përfundoi me një tjetër distributor. Këtë herë jam këtu për të tu futur me kohë!
DD: A mund të ketë Shorts TV ndikim në rritjen e mundësive që filmat e Kosovës të marrin nominime për Oskar? CT: Mendoj që me siguri se mund të ndihmojmë, thjeshtë duke pasur një platformë që shfaq filmat në Kosovë dhe editorial të përqendruar në botën e filmit të shkurtër. Nëse fillojmë një kanal në Kosovë, do tu jap qasje filmbërësve për te filmat e shkurtër përtej festivaleve dhe internetit. Ai u lejon atyre një hapësirë që të mësojnë nga filmbërës të tjerë, të krijojnë kontakte dhe të prezantojnë filmat e tyre. Kjo mund të jetë vetëm diçka e mirë, dhe derisa do të doja të thosha se ne e kemi formulën magjike si të bëjmë filma për Oskar, e gjithë kjo varet nga talenti i filmbërësit dhe një vizioni të mirë apo historie, të treguar mirë. DD: A do të transmetojë Shorts TV për shikuesit e Kosovës përmes platformave kabllovike vendore? CT: Shpresojmë sinqerisht se po dhe po takohemi me platformat vendore që të shikojmë mundësitë derisa jemi këtu. Filmat e shkurtër të nominuar për Oskar do të shfaqen të enjten në orën 12:00 në Shtëpinë e Kulturës. Filmat e shkurtër të animuar të nominuar për Oskar do të shfaqen të enjten në orën 20:00 në Kino në Lum.
3
CyanMagentaYellowBlack
Për herë të parë dhe në bashkëpunim me Short TV, DokuFest-i do të prezantojë filmat të shkurtër si dhe të filma të animuar që ishin nominuar për Oskar më 2016, duke përfshirë paraqitjen e parë kosovare në Oskar ‘SHOK’. Christopher Tidman nga Shorts TV shpalos planet për të ardhmen për bashkëpunim me DokuFestin, si dhe për të zbuluar më shumë për produksionet vendore si dhe për të takuar regjisorë vendorë.
FILMAT E REKOMANDUAR AVE MARIA
12:00 SHTËPIA E KULTURËS Basil Khalil Palestinë, Francë, Gjermani Germany – 2015 Rutina e qetë e 5 murgeshave palestineze që jetojnë në Bregun Perëndimor çrregullohet kur një familje izraelite vendoset aty mu në kohë të Shabatit. SHOK
12:00 SHTËPIA E KULTURËS Jamie Donoughue Britani e Madhe, Kosovë - 2013
E ardhmja është këtu Është e pamjaftueshme për të rinjtë që të shikojnë dokumentarë frymëzues, kritik dhe radikal për shoqërinë në të cilën jetojnë – qoftë shoqërinë e vogël apo atë globale – pa ua dhënë rastin atyre që të shprehin pikëpamjet e veta, vështrimet dhe perspektivat përmes mediumit të njëjtë. Përmes “School and Documentary”, DokuFest-i trajnoi të rinjtë për procesin e krijimit të dokumentarëve në lidhje me ambientin e tyre, duke u dhënë atyre mjete, asistencën e nevojshme profesionale për të bërë filmat e tyre aktivistë. Grupi i synuar ishin nxënësit e shkollave të mesme, të cilët kaluan nëpër procese të udhëhequr nga profesionistë të fushës – nga stuhitë e mendimeve dhe para-produksioni deri në fazën finale. Kureshtja e tyre për botën përreth tyre ishte çelësi, duke sjellë në punëtori një aspekt transformativ. Në mars të këtij vitit, të rinj nga Prishtina, Gjakova, Tirana, Gjilani dhe Prizreni u udhëzuan nga tutorët Emilio Guerra dhe Blerta Zeqiri në procesin e para-produksionit. Pas kësaj një punëtori për
post-produksion u mbajt në Prizren. Pjesëmarrësit u mblodhën bashkë me materialin që kishin xhiruar dhe diskutuan mënyrat në të cilat materiali mund të pritej, procedohej dhe të ndërtohej në mënyrë që të marrë formën e dokumentarit. Ekipi përfshinte edhe Gazmend Bajrin. Si pjesë e këtij projekti u prodhuan pesë filma nga të rinjtë nga Kosova dhe Tirana. Filmat do të shfaqen në programin special “Future is Here” (E ardhmja është këtu), në edicionin e XV-të DokuFest-it, respektivisht të enjten nga ora 20:00 në Kino Lumi, ku do të paraqiten edhe regjisorët e rinj. “School and Documentary” e fuqizon qëllimin e DokuFest-it për të kontribuar si një faktor edukativ në komunitet, si dhe ngritjen aktive të vetëdijes në mesin e nxënësve në temat e të drejtave të njeriut dhe vlerave demokratike. Projekti është mbështetur nga National Endowment for Democracy.
Me eskalimin e situatës në Kosovë, miqësia e dy djemve vihet në provë maksimalisht në këtë dramë të fuqishme dhe të bazuar në ngjarje të vërtetë. TELLING LIES
CyanMagentaYellowBlack
Në kërkim të Perandorisë Osmane 18:00 KINO KLUBI Simon Ellis Britani e Madhe - 2000 Një spirale e shpejtë telefonatash katastrofale skicojnë rrënimin e ditës së Phil-it të ri teksa përpiqet të gënjejë për të gjetur rrugëdaljen nga një vështirësi në tjetrën.
4
DokuFest ka kënaqësinë të vazhdojë bashkëpunimin me Institutin e Filmit EYE nga Amsterdami me sjelljen e një përzgjedhjeje të filmave të restauruara arkivore që përshkruajnë jetën gjatë epokës osmane, të titulluar Në kërkim të Perandorisë Osmane (In Search of Ottoman Empire). Kuratorja e EYE FILM INSTITUTE, Elif Rongen do të udhëtojë në DokuFest për të prezantuar personalisht programin që do të shoqërohet me muzikë live. “In Search of Ottoman Empire” i këtij edicioni
prezantohet në DokuFest me një bashkëpunim të veçantë edhe me ReMusica-n, pasi që të enjten mbrëma prej orës 22:00, te Kino në Lum, paraqiten një sërë filmash dhe xhirimesh të metrazhit të shkurtë pa zë, me imazhe të vjetra nga Evropa Juglindore dhe Azia, në shoqërim të muzikës live të përgatitur nga Adorel Haxhiaj dhe Artemida Qarri Haxhiaj. Ky prezantim shënon vitin e dytë të bashkëpunimit mes DokuFest dhe Institutit të Filmit EYE.
FILMAT E REKOMANDUAR HOME
22:00 DREAM CINEMA
Foto: Brilant Pireva
Të gjithë duhet ta luftojnë korrupsionin
Mungesa e përkushtimit dhe gatishmërisë nga ana e institucioneve për të luftuar korrupsionin, nepotizmin dhe krimin e organizuar është shqyrtuar në një panel diskutimi të mbajtur në kuadër të edicionit të XV-të të DokuFestit. Aty morën pjesë ambasadori amerikan në Kosovë, Greg Delawie, prokurorë amerikanë, gazetarë britanik, aktivistë të shoqërisë civile e të tjerë. Me këtë rast u tha se korrupsioni është një dukuri e pranishme në çdo shtet të botës, madje edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por se mënyra se si luftohet dhe çfarë duhet bërë dallon shumë. Gazetari dhe novelisti britanik, Adam LeBor tha se qytetarët janë qeverisur nga dikush tjetër, në Ballkan, pra kanë qenë të detyruar të mos paguajnë taksat, ta sabotojnë shtetin, që të mos e fuqizojnë armikun, por, sipas tij, tani qytetarët duhet ta bëjnë këtë ndryshim psikologjik, të paguajnë taksat. Ai ka vlerësuar se shteti nuk duhet privuar nga të hyrat, e kështu sipas tij, mund të kërkohet më shumë llogari nga ata që qeverisin. “Shmangia e tatimeve mund të jetë e ligjshme kur i dërgon ata jashtë vendit kur janë taksat më të ulëta, por i deklaron ato, ky është rasti i Panamasë, mund të jetë shmangie në vendin e origjinës, por jo në shtetin ku i dërgon. Evazioni tatimor është një tjetër gjë, nëse e bënë të njëjtën gjë por nuk deklaron asgjë, dhe vetëm bënë pagesa e jashtë kanaleve”, tha LeBor.
Derisa mijëra burra, gra dhe fëmijë përpiqen të futen në Evropë, një familje e patrazuar angleze niset në atë që duket të jetë pushim. FOG OF SREBRENICA
Ndërsa, ambasadori amerikan, Greg Delawie që nuk ishte në panel, morri fjalën dhe tha se po përpiqen të kontribuojnë në sundimin e ligjit, edhe për ndjekje penale e për parandalimin e rasteve kriminale. “Është mirë të ndiqen penalisht kriminelët, por edhe më mirë që të parandalohen ata të bëhen kriminel”, theksoi Delawie. Ai ka pyetur kosovarët e pranishëm se çfarë duhet bërë Amerika për të ndihmuar në ndjekjen penale dhe në parandalimin e krimit në Kosovë. Ndërsa, Eric Gibson nga Departamenti amerikan për drejtësi ka thënë se një nga vështirësitë në Kosovë, është gjurmimi i rrjedhës së parave si rezultat i aktiviteteve korruptive. “Duhet të jeni në gjendje të ndiqni paratë, ato nuk duhet të lëvizin lehtësisht, pra të shkojnë jashtë vendit”, u shpreh Gibson. Ai pohon se mediat kanë rol tepër të rëndësishëm në zbulimin e korrupsionit, duke bërë kështu që të vazhdohet puna nga prokurorët. Gibson tha se është vështirë të zbardhen rastet e mitos, ndryshe nga veprat tjera penale, por që sipas tij, duhet secili të kryej punën e tij dhe të kundërshtoj korrupsionin.
16:00 SHTËPIA E KULTURËS Samir Mehanovi Bosnje dhe Hercegovinë - 2015 Kjo është historia e të mbijetuarve të gjenocidit në Srebrenicë, i vetmi holokaust në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. BUGS
“Varet kë e ndjek penalisht, varet në cilin nivel është personi. Nëse ne ndjekim penalisht dikë më post të lartë na bënë mirë, por kur dështojmë në ndonjë të tillë për ne si prokurorë është shumë e dëmshme. Duhet të jemi shumë të kujdesshëm, të kemi prova sepse synojmë që të gjithë ti dërgojmë para gjykatës”, thotë ai. (Teuta Gashi)
22:00 KINO KALAJA Andreas Johnse Danimarkë - 2016 Dy kryekuzhinierë hulumtojnë shijet dhe gatimet nga insektet në gjithë botën - në ate që thuhet se do jetë e ardhmja e ushqimit.
5
CyanMagentaYellowBlack
Qytetarët duhet të paguajnë taksa nëse duan që shteti të funksionojë, por këto mjete duhet të menaxhohen sipas standardeve të qeverisjes së mirë nga zyrtarët publikë. Në Kosovë, përkundër pretendimeve të shumta për shpërdorimin e mjeteve publike pak raste janë hetuar dhe gjykuar.
Daniel Mulloy Britani e Madhe, Kosovë - 2016
RECENSIONE INT’L Shorts
IMPORT Regjisori: Ena Sendijarević Holandë – 2016
E Enjte 20:00 DokuKino Pllato 17’ Një familje nga Bosnja shpërngulet në Holandë si refugjatë gjatë kohës së luftës më 1994. Ambienti i tyre i ri – një fshat i qetë dhe paqësorë- e krahason situatën me vendlindjen e tyre. Ata duhet të përshtaten me këtë botë të re dhe të zgjidh barrierën e komunikimit që gjendet në mes tyre dhe fqinjëve të tyre, bashkëpunëtorëve dhe shokëve të klasës, etj. Gjatë ditës së tyre të parë të vendosjes, filmi ekspozon absurditetet që ngrihen në përditshmërinë e tyre. Regjisorja e filmit Ena Sandijarevic nuk fokusohet drejtpërdrejt në tragjedinë por shfaq momente të vogla dhe detaje që kryesisht duke qesharake. Mund të thuhet që filmat apo rrëfimet tjera që e tregojnë historinë e një përvoja
traumatike përmes absurditeteve dhe historive qesharake mund të jetë më e fuqishme se sa shfaqja e saj në mënyrë të drejtpërdrejt. Në Import, ne shohim që nëna fillon të punojë në një shtëpi pleqsh. Ajo mezi e kupton se çka i thotë punëdhënësi dhe cilat janë kërkesat e pacientëve, por megjithatë ajo e menaxhon situatën shumë mirë dhe me guxim si të ishte instinkti i saj si grua refugjate e luftës. Ne e shohim atë të ndihmojë pacientin e saj në një moment shumë traumatik, edhe pse ajo nuk është puna e saj parësore.
është në shtëpi duke u vërdallosur me përtaci: ai luan në tastierë, pinë cigare dhe i hedh në dysheme, takohen me fqinjin e tij me të cilin nuk mund të komunikojë në asnjë gjuhë zyrtare dhe përpiqet të rregullojë antenën e televizorit. Pas rregullimit, është hera e parë që i shohim pamjet e luftës që po vazhdon në Bosnjë përmes syve të babait në televizor. Pamjet e luftës janë aq të dhimbshme sa që ai preferon të kridhet në absurditetet e jetës së tyre të përditshme.
Fëmijët shkojnë në shkollë, argëtohen duke luajtur me fëmijë të tjerë, por nuk është e lehtë as për ata. Babai
(Tevfik Rada)
u afrohet tokave të shitësve të bimës dhe i shkëmbejnë mallrat me ta në vetëm disa minuta.
kallami i sheqerit, kafeja dhe kakao, duke gjeneruar një antidote për degjenerimin shoqëror që rezulton nga biznesi i drogës. Nëna, Angelica, pranohet në kooperativë por burri Eusebio i ka akoma edhe disa gjethe të fshehura për t’i shitur.
INT’L Shorts
VIRGIN LAND Regjisori: Giovanni Aloi Itali – 2016
CyanMagentaYellowBlack
E Enjte 20:00 DokuKino Pllato 15’ Peruja është vendi që eksporton më së shumti gjethe koka në të gjithë botën. Biznesi i jashtëligjshëm i mbjelljes dhe shitjes së kokas është një problem madhor i politikës së brendshme të Perusë dhe ndikon në jetët e qytetarëve. Në krahasim me këtë, vende të tjera si SHBA-ja preferojnë të mbeten të heshtura në lidhje me të. Gjethet e kokas po mbillen në regjionet e largëta të xhunglës në Peru. Me që plantacionet janë larg nga zonat urbane, janë më të vështira për tu kontrolluar. Përveç kësaj, korrupsioni i gjerë ndër-shtetërorë disi ua lejon bizneseve të vazhdojnë. Një nga shembujt është transportimi i gjetheve të kokas me aeroplanë të vegjël. Ata aeroplanë të vegjël të cilët i dërgojnë kokat në Bolivi,
6
Virgin Land është një film për trafikimin e kokas në Peru dhe fermerëve që përpiqen të ikin nga ajo. Nesto paraqitet si djalë i ri i cili i ndihmon familjes duke mbjellë bimë dhe duke bartur ujë të pastër për ta. Ai duket i rraskapitur brenda zonës së madhe të bimëve dhe pyllit. Ambienti duket aq i bukur sa të zë frymën. Familja e Nestos vendos të marrë pjesë në një kooperativë e cila shkurton mbjelljen dhe trafikimin e kokas. Në të vërtetë që nga viti 2004, kooperativat kanë paraqitur prodhime alternative nga gjethi i kokas, siç është
Është një film i xhiruar bukur me pamje të jashtëzakonshme të pyllit, drunjve, plantazheve, prodhimit të sheqerit. Ne mendojmë se ky film është një temë e mirë dhe e përshtatshme për programin e këtij viti të DokuFest-it. (Sara Escribano)
RECENSIONE Balkan Dox
DEPTH TWO Regjisori: Ognjen Glavonić Serbi, Francë – 2016
E Enjte 14:00 Dokukino 80’ Depth Two, rrëfen një ngjarje nga lufta e Kosovës më 1999, kur një kamion frigorifer që përmbante trupat e 55 civilëve shqiptarë të vrarë nga policia dhe ushtria serbe doli nga rruga dhe ra në Danub pranë kufirit Serbi – Rumani. Regjisori Ognjen Glavonic i përdor dëshmitë e kryesve të krimit, dëshmitarët dhe një viktimë e cila i ka mbijetuar masakrës duke u shtirur kinse ishte e vdekur.
duke ardhur nga jashtë ekranit, si të gjitha dëshmitë në film, bashkohet vizualisht me incizime nga lumi. Fjalët e dëshmitarëve po ashtu bashkohen me skena të filmuara në lokacionet përkatëse, vetëm 17 vjet më vonë. Këtu variojnë nga Danubi nëpër Prishtinë dhe dy qytete të vogla në Kosovë, deri në Serbinë qendrore dhe përfundimisht në Batajnicë, pika e varrezave masive.
Më 2001 dhe 2002, pesë varreza masive u zbuluan në periferi të Beogradit, në vendin ku në atë kohë ishte e vendosur zona e trajnimeve të Forcave Speciale Anti-Terroriste. Filmi eksploron se si këto dy ngjarje lidhen në një mënyrë jashtëzakonisht efektive.
Ky kombinim i historive shqetësuese, tragjike dhe tronditëse dhe i incizimeve të lokacioneve në fillim i ndihmon shikuesit të fokusohet te zërat. Por pastaj ndodh diçka e re: futet imagjinata, dhe filmi bëhet pothuajse hipnotik, duke krijuar imazhe në kokën tonë. Dhe këto imazhe nuk janë asgjë më pak se tmerruese. Për më shumë, struktura si e filmave triler i lejon audiencës të lidh vetë pikat, duke rrotulluar ndjenjat e tensionit dhe në fund të tronditjes.
Filmi apet në Danub, pranë qytetit Tekia, ku kamioni u nxor nga uji. Fjalët e policit i cili ishte i pari në skenë,
Pjesa qendrore e filmit i dedikohet ndryshimit të dëshmive nga viktima shqiptare e cila ka mbijetuar dhe njëri nga ushtarët që e ka kryer krimin. Duke e dëgjuar ushtarin, njeriu nuk mund të mos e besojë se edhe ai nuk është viktimë. Por Glavonic nuk lë hapësirë për alibi që edhe filmi më i mirë nga Ballkani që merret me krimet e luftës paraqiten për vetë kombin e tyre. Në fund, ja ku është ai në një film të njohur ndërkombëtarisht në të cilin një regjisor nga njëri prej ish shteteve Jugosllave thotë: ne e kemi bërë këtë, dhe duhet të na vijë turp. (Vladan Petkovic, cineuropa.org)
INT’L FEATURE
DUGMA: THE BUTTON Regjisori: Pål Refsdal Norvegji, Siri – 2016
Në intervista, filmbërësi dhe gazetari norvegjez Paul Refsdal ka një qasje disi të freskët drejt kidnapimit nga ana e talibanëve dhe nxitja të kthehej në islam. Për një gjë, ai i portretizon pengmarrësit e tij si amatorë naivë qesharakë. Të frikshëm siç janë vetë, ata e lejojnë atë të bëjë telefonata negociuese për haraç në gjuhët që ata nuk i kuptojnë, me sa duket të pavetëdijshëm që ai mund ta zbulojë vendndodhjen e tij. Në filmin e tij, Dugma:The Button, Refsdal i qaset në të njëjtën mënyrë personazhit të djalit të ri në prag të misionit të tyre të parë për vrasje me një prekje të lehtë, duke e caktuar tmerrin përpara. Ne e takojmë topolakun Abu Qasëara, i cili ulet në një kamion të ngarkuar me ek-
sploziv, duke bërë me gisht i lumtur kah pulla e lëshimit, dugma, e cila do t’i “dërgojë të gjithë ata në ferr.” Në ndërkohë, Abu Ljaman mezi pret të shpërthej në parajsë dhe lidhet me 72 vajza. Ka diçka nga atmosfera e shtëpisë vëllazërore teksa djemtë hanë, bisedojnë, dhe diskutojnë vdekjet e tyre të afërta të cilat do të ndodhin me “lejen” e Allahut. Ne e shohim po ashtu edhe inatin drejt sulmeve me bomba nga ana e perëndimit në sirianët e pafajshëm. Për djemtë, misionet e tyre janë aksione ushtarake kundër armiqve, jo akte terrorizmi kundër civilëve. Në momente kyçe, Refsdal na sjell pranë dyshimit të vlefshmërisë së ndërmarrjes së misioneve vetëvrasëse. Abu Qaswara
i shkujdesur i përzihet kur e sheh një video të vajzës së tij. Nga grupi i profilizuar, Abu Basir al-Britani, i lindur nga nënë britanike dhe baba amerikan, i cili ka punuar në industrinë e filmit është shumë afër të humbas dëshirën për të vrarë, posaçërisht pasi gruaja e tij ngelë shtatzënë. . Një dokumentar vëzhgues pa montim të dukshëm, Dugma paraqet se planifikimi i vetëvrasjeve dhe vrasjeve masive nuk të ndalon të jesh tip i zakonshëm që të pëlqejnë hamburgerët dhe pepsit – posaçërisht nëse beson se Allahu të udhëheq në çdo hap të jetës. (Maurie Alioff, povmagazine.com)
7
CyanMagentaYellowBlack
E Enjte 16:00 Dokukino 58’
Media Sponsor
REPUBLIKA E KOSOVËS
MINISTRIA E KULTURËS, RINISË DHE SPORTIT
KOMUNA PRIZREN
IT Partner
Embassy of the Kingdom of the Netherlands Kosovo
AUSTRIAN EMBASSY
CyanMagentaYellowBlack
KOSOVO
printing house
8
DOKUNIGHTS E Enjte 00:00 Andrra Marash / Thursday 00:00 Andrra Marash
ANGRY YOUTH X DOKUFEST w. JAMMZ, JACK DAT & JACKIE DAGGER
CyanMagentaYellowBlack
SUNSET STAGE @ KALAJA 11.08 E ENJTE / THURSDAY
BICALKO Dy vokale plot shpirt, ca kompjutere, ca sintisajzerë si dhe ca analog / Two soulful vocals, a few computers, a few synthesizers and some analog goodies. 9
CyanMagentaYellowBlack
10
DokuFest shtrin bashkëpunimin me Festivalin e Filmave të Shkurtër në Winterthur
Foto: Tughan Anit
Ky festival zvicran ka sjellë në edicionin e sivjetmë të DokuFestit programin e filmave të titulluar 5x5x5, që përbëhet nga krijimet e 5 regjisorëve nga 5 shtete që kalojnë 5 javë në Winterthur për të prodhuar 5 filma të shkurtë mbi një temë. 5 krijimet interesante janë projektuar të mërkurën në Kino Klubi. Samir Karahoda, Kurator i Programit të Shkurtër në DokuFest ka shprehur rëndësinë e bashkëpunimit me Winterthurin për të ardhmen ndërkombëtare të festivalit në Prizren. Ai ka vlerësuar lartë bashkëpunimin me këtë festival, i cili vetëm vitin e kaluar ka pasur rreth 17 mijë të pranuar në programin e tyre. Për të folur rreth këtij bashkëpunimi, Senta van de Weetering, kishte ardhur ekskluzivisht nga Zvicra. Ajo tregon se Festivali ndërkombëtar i filmave të shkurtër në Winterthur është festivali më i rëndësishmi në Zvicër. Festivali gëzon një reputacion të shkëlqyer mes krijuesve të filmave, industrisë dhe audiencës. “Festivali zhvillohet çdo vit në nëntor dhe numëron një mesatare prej 17 mijë pranimeve në programet përkatëse, si dhe 650 pjesëmarrës nga industria e filmit. Në nëntor të vitit 2014, Akademia e Arteve filmike dhe Shkencave ka shtuar këtë festival në listën e ‘Akademia e festivaleve kualifikuese për Film të Shkurtër. Fituesit e Çmimit të Madh dhe çmimit për filmin më të mirë të Zvicrës në festival mund të konkurrojnë në garën për Oscar në kategorinë më të mirë për film të shkurtër”, tha van de Weetering.
Festivali është një shoqatë jo-fitimprurëse e angazhuar për njohjen dhe zhvillimin e filmave të shkurtër, duke mbështetur artistët. Me hartimin e programeve të reja, qëllimi i saj është që të sigurojë një platformë ndërkombëtare për shkëmbimin profesionale mes regjisorëve, artistëve, të industrisë dhe audiencës. Van de Weetering tregon se si kanë ndihmuar regjisorët nga vise të ndryshme për të bërë filma, varësisht se për çfarë ka qenë interesimi. “Në programin aktual kemi regjisor nga Siria, Izraeli, Palestina, Ukraina dhe Rusia”, është shprehur ajo, duke shtuar se nuk ka informacion nëse do të vazhdojë më këtë program si mundësi edhe për regjisorët nga Kosova. Për pesë javë, regjisorët përfitues të këtij programi gjejnë temat, bëjnë filmimet dhe editojnë dokumentarët, dhe ajo shprehë habinë se si arrijnë të përfundojnë të gjitha këto, gjatë kësaj periudhe të shkurtër në mënyrë shumë profesionale. Festivali i saj ka arkivin më të madh të filmave të shkurtër në Zvicër. Arkivi është në dispozicion të të gjithë profesionistëve të industrisë për qëllime kërkimore gjatë gjithë vitit. Në anën tjetër sa i përket ecurisë së DokuFestit, Samir Karahoda ka bërë të ditur se në garën nacionale, të martën mbrëma, katër prej filmave kanë pas premierën e tyre, ndërkohë që gjatë ditës së mërkurë vijnë dy filma nga Shqipëria. Bëhet fjalë për filmi “Drande” që përshkruan fenomenin në zhdukje të burrneshave në veri të Shqipërisë dhe pasojat që përfshinë kjo mënyrë e jetesës. Filmi i dytë nga Shqipëria, në garën nacionale të së mërkurës është “My grandmother”, i cili flet për jetën e Valentina Buci, një ruse 77 vjeçare. Jeta e saj në Shqipëri gjatë kohës së komunizmit. Ajo ia rrëfen jetën e saj, nipit të saj.
14:00
TALK
KIRSTEN JOHNSON
Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Kino Klubi
16:00
Panel
SPECIAL INTEREST IS THE NEW MAINSTREAM...
Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Hamam
17:00
PANEL
MEDIA & TECHNOLOGY Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Lidhja e Prizrenit
17:30
PANEL
“MORE WOMEN IN GLOBAL POLITICS, LESS CORRUPTION?”
Gjuha : Anglisht Hapur për publikun Vendi: Hamam 11
CyanMagentaYellowBlack
Festivali Ndërkombëtar i Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër, DokuFest, të mërkurën ka prezantuar më të rejat e bashkëpunimit me Festivalin Ndërkombëtar të Filmit të Shkurtër në Winterthur të Zvicrës.
ENGLISH SECTION SOPHIA LOREN AND THE MUEZZIN
The big, white screen of Lumbardhi cinema reflected the strong August sun. Hilmi and Francesco were sitting on the white chairs in the audience, talking in Swiss German, filmed from the cinema’s stage. My first try as a film maker back in 2001. A filmy blues about migration and identity. The story of an Albanian from Kosovo – and an Arbëreshë (Albanian) from Calabria, knowing each other being migrants in Switzerland, speaking the same language. We traveled by train from Bern to Southern Italy, by ferryboat to Albania - and were entering Kosovo on the back then dusty street from Tirana to Prizren. The final scene of the film plays in the Lumbardhi open air cinema, carefully protected by a group of citizens. Hilmi tells Francesco about the long nights in the eighties with films with Sophia Loren, while the Muzzein of the nearby mosque was exclaiming the evening prayer. The final credits are running over the canvas. Hilmi became a stranger in his own city. There were no films in Lumabardhi during the sad nineties, and after the war 1999, there were obviously other priorities then films in the city of Prizren. It was the time of euphoria, people were celebrating the freedom and to see each other again after being separated by the political situation. Emotional moments for the ones who stayed in Kosovo and the ones who were forced to live abroad. The music in the bars was louder then the silent memories of the people who stayed in the city during the darkness of the collapse of Yugoslavia. More or less by accident, I heard from a little festival playing documentaries in Lumbardhi cinema. It was one year later, back in 2002, I was shooting a story for Television near Prizren. It was again the summer party on Shadervan, loud music and generators because of the frequent electricity cuts back then. German soldiers were patrolling and still a lot of people from NGOs were hanging in the restaurants in the city center. The festival people were invisible in the streets. But there was a new life in the Lumbardhi cinema. There were films on the big, white beton wall. There was no Sophia Loren screened, but documentaries from Kosovo and Macedonia. There was something else then the ongoing party of consuming and repressing of the traumata. There was culture. There were talks. People, listening to the low voice of Veton Nurkollari. The festival back then was concentrated on Lumbardhi. But it was the nucleus to give the city back a piece of normality, a piece of cosmopolite culture.
CyanMagentaYellowBlack
This Friday, the festival was opened by a long and quiet movie about miners in China. Like Hilmi was talking about his memories, the muezzin was singing from outside – and from a nearby bar, there was the rhythm of global music industry pumping. Hilmi was right with his description. Again, Prizren is bringing together people and ideas, cultures and attitudes. The festival is now a fix part of the city’s life during these days. Independent film makers from everywhere in the world are hanging with the diaspora on holiday in the bars of the city. Hipsters with their beards are hardly to distinguish from strong Muslim believers. In our upsetting times, the festival makes Prizren to a place where the evoked war between east and west is far away. Where there is enough space for the Sophia Loren’s from the outskirts of Zurich, the global left wing utopians and traditional life of this old melting pot in the hearts of the Balkans. Prizren with its festival on the half way between Istanbul and Berlin provides moments of peace in our times. Georg Häsler Sansano, editor of Swiss Public Television (SRF) and co-founder of production company Büro Belgrad
12
Foto: Tughan Anit
Volunteers, the heart and soul of Dokufest Volunteers are at the heart and soul of DokuFest. Hundreds of volunteers, primarily young people, help to make this festival what it is every year. Without them there would be no DokuFest. They help to set up almost every event, work with filmmakers, direct members of the public and make sure things run smoothly. Most volunteers come from Prizren, however there are many who travel across countries to play a part, usually just for their love of the festival. The volunteers are easily identifiable in their pink and white t-shirts emblazoned with the logo and a sign to let everyone know they’re part of the team. Many wear their t-shirts like a badge of honour, because to be part of Dokufest is to know you’re helping to transform a small city into an amazing cultural hub. I spoke to one of the volunteers working in the main office about her experience at the festival. Is this your first time working at DokuFest? In DokuFest yeah it’s my first time, but it’s not my first time working as a volunteer. How did you find out about Dokufest, do you live in Prizren? I live in Kosovo actually, I live near Prizren and that’s where I heard about it first. What were the preparations like before the festival, for you and generally? For me, I actually didn’t prepare myself
much, I didn’t know that here, people work hard! It was new for me, but I can handle it right now, and generally all the town is prepared. So what jobs have you been doing around, what do they involve? I’m a volunteer in press and media. It is good a lot of important people come to our office, so we can inform them. How’s your experience working with other volunteers, people you didn’t know before? Yeah it is actually quite nice experience, people here are very friendly, very nice and I love it. The work doesn’t stop for those involved; there are always things in need of being worked on; however the reward is great for those involved. The number of volunteers every year has grown, due to the increasingly popular nature of the festival, yet none of the volunteers seem to think of it as a typical job. Of course they have to work very hard, but when you’re doing something you love and enjoy there is a greater satisfaction. The volunteers at DokuFest are also not just very inclusive in terms of people from all nationalities, but they make great efforts to include those with disabilities and special needs, and these are all valuable members of the team. (Ashwin Tharoor)
Retrospective as a learning experience
DD: Can you tell me a bit about the Retrospective program that will be screened tomorrow at DokuFest? Simon Ellis: It’s a selection of films from the year 2000. It’s a mixture of short films, animation, documentary, but it’s almost all fiction. There’s a theme that goes on throughout the films that hopefully you’ll see the development of the theme of masculinity which started to become prevalent in my films. DD: Being a self-taught director, how challenging was filmmaking for you in the beginning? SE: I studied fine arts at the university and did photography. A lot of my colleagues who were making films liked my camera work and asked me to get involved in their films doing camera. That was my introduction to the film world and it wasn’t until after I graduated that I started working voluntarily for a local company. In return for doing volunteer work - which could have been anything from answering the phone at the reception desk to paint-
ing walls - they would let me use the equipment. There were a lot of people in my city doing films in a similar way at the time, so I developed quite a big support network - I knew actors, sound recorders, camera people, and composers. It was a really natural way to learn, a non-academic approach. My first film took me quite a long time to make. I was determined to make it on film so it became quite expensive. I didn’t have the money, and the film was terrible so, as a complete opposite, I decided to make something on tape. I made it very quickly, I acted in it myself, submitted it to a festival and it won a prize. After that I kept doing the same, usually for no money or with the help of a small arts grant. I just made sure to always submit my work to festivals and see what else people will make it. DD: Most of your films that will be shown will be shorts. Why are you drawn to the creation of short films? SE: Impatience (laughter). That might sound like a silly answer, but there’s some truth in it, because I think I have constantly so many ideas buzzing around, there’s so many things I want to make and do and explore, and short film allows me to do that. And so, even when I’m working on something longer, writing a feature - I’m in the development of a feature now - I’m still making [shorts in the meantime]. For me to discharge what’s really a constant whirlwind of ideas, really, and even sometimes short films are not enough. I start working on one short, and then another one, another one, several at the same time. I’m not very good at concentrat-
ing on one project at all, which would make feature-film-making, and only feature-film-making impossible for me. DD: What are your expectations from screenings on Thursday and the master class on Friday? SE: I think when you have a Retrospective screening it’s always interesting because you get to see your progression in one screening. I’ve had a few of these Retrospective screenings before and they were a real learning experience for me. DD: You also have a movie in the competition section. Could you tell me a bit more about that? SE: It’s a film called World War Cup. It’s based on an audio recording that I did during the World Cup in 2010. There was a match between England and Germany, and obviously they’re huge rivals. I went into a really nasty pub in the middle of town and recorded the audio of these drunken England fans chanting and singing about Germany and the war. I had this audio for four years before I knew how to illustrate it. My recent work has been very much about secret recordings, using my phone and animating topography and finding different ways to visualize what’s on the soundtrack. And this film was the second one in the series of using that idea. The film is very much about casual racism, territory and what I call Brexploitation. Brexit has put the film through a different prism, which is why I’m calling it Brexploitation. (Anja Petrovic)
13
CyanMagentaYellowBlack
Simon Ellis has been writing and directing short films for 20 years, working mainly in fiction. Self taught, he also works in documentary, animation, experimental, or a combination of the three. Perhaps his most defining characteristic is a continued commitment to the short form, an outlet for “all kinds of creative discharge”. Ellis talks about his Retrospective programme which will be screened on Thursday at DokuFest.
REVIEWS INT’L DOX
IMPORT Director: Ena Sendijarević Netherlands – 2016
Thursday 20:00 DokuKino Pllato 17’
A family from Bosnia moves to the Netherlands as refugees during the wartime in 1994. Their new environment – a quiet and calm village – contrasts the situation in their hometown. They have to adapt to this new world and sort out the communication barrier that stands between them and their neighbors, coworkers, classmates etc. Throughout their first day of settlement the film exposes the absurdities that arises in their quotidian. The director of the film Ena Sandijarevic does not focus directly on their tragedy but shows little moments and details that mostly look funny. It may be said that the films or other
narratives that tells the story of a traumatic experience via absurdities and funny side stories rather than showing it directly can be more powerful. In Import, we see the mother starts working in a nursing house. She hardly understands what her employer and the patient’s request but still she manages the situations very well and bravely as if it was her instinct as a woman refugee of war. We see her helping her patient in a very traumatic moment, even though it’s not her primary job.
children, but it is not so easy for them either. The father is at home wandering around idly: He plays the keyboard, smokes cigarettes on the floor, meets his neighbor who he cannot communicate in any formal language and tries to fix the TV antenna. After fixing, it is the first time we see images of the ongoing Bosnian war through the father’s eyes on TV. The war images are so painful that he prefers dwelling back into the absurdities of their daily life. (Tevfik Rada)
The children go to school, have fun playing with other
INT’L Shorts
VIRGIN LAND Director: Giovanni Aloi Italy – 2016
CyanMagentaYellowBlack
Thursday 20:00 DokuKino Pllato 15’
Peru is the country that exports more coca leaves worldwide. The illegal business of coca planting and selling is a major problem of Peru’s inner politics and affects life of the citizens. In contrast to this, other countries like USA prefer to remain silent about it. Coca leaves are being planted in the remote jungle regions of Peru. Since the plantations are far from the urban areas, they are harder to control. Besides, the extensive inter-state corruption somehow allows this business to continue. One of the examples is the transportation of coca leaves by small planes. Those small planes which take coca to Bolivia, approach the plant dealers land and exchange goods with
14
them just in few minutes. Tierra Virgen is a film about coca trafficking in Peru and farmers trying to escape from it. Nesto is presented as a young guy who helps his family harvesting plants and carrying clean water for them. He looks exhausted inside the big planting area and the forest. The environment looks as beautiful as suffocating. Nesto’s family decides to take part in a cooperative which restricts coca planting and trafficking. Indeed, since 2004, cooperatives have introduced alternative crops to the coca leaf, such as sugar cane, coffee and cacao, generating an antidote to the so-
cial deterioration resulting from the drug business. The mother, Angelica, gets applauded in the cooperative but her husband Eusebio has still some leaves hidden to sell. It is a beautifully shot film with incredible images of the forest, trees, plantations, sugar production. We think this film is a good and fitting subject for this year’s program of DokuFest. (Sara Escribano)
RECOMMENDED FILMS HOME
22:00 DREAM CINEMA Daniel Mulloy UK, Kosovo - 2016
Winterthur’s short film festival brings 5x5x5 programme to Prizren Senta van der Weetering, one of the representatives from Internationale Kurtzfilmtage Winterthur, a short film festival that takes place in the town of Winterthur in Switzerland every year, spoke about the festival’s partnership with DokuFest and the unique programme, named ‘Highnoon Winti’, of 5 short films by 5 directors. This is produced by the festival at Winterthur and screened at this festival in Prizren. The Internationale Kurtzilmtage has been active for 20 years, and exclusively showcases only short films. These may be of any subject, but have to be less than 30 minutes. The ethos of the festival is defined by the artistic director John Canciani, the films must ‘under no circumstances… show people what they see every evening on TV’. The unique premise, of commissioning 5 directors from 5 different countries, to spend 5 weeks at Winterthur and produce 5 short films on one theme, has been a selling point of the festival since 2014. Last year, the directors the festival chose were all from conflict zones across the World ranging from Israel, Palestine and Syria to Ukraine and Russia. The directors, whose previous films were well known to the festival and had ‘impressed us before’ produced 5 short films on the theme of ‘Exile’, and were limited in their resources to only those available in Winterthur. The directors shared not only resources provided by the Zurich Film School, but also a house. When asked if this resulted in any conflict, van der Weeting said that the presence of five people, all ‘from conflicted areas’, did
indeed lead to argument, but this was balanced out by the premise of the project, ‘they were all focussed on their project and had their different discussions about it’. In van der Weeting’s eyes, ‘it is always a good thing when people meet personally and can discuss issues on a one to one basis.’ The festival’s focus is on promoting films from across the World, and despite a stronger presence of European filmmakers, the festival showcases a programme for international films every year. The countries in this programme vary, ‘one year we showcased Africa, last year it was Nepal and Bhutan…3 years ago it was the Balkans.’ The idea of this programme is to ‘present a window into the World’, and this is achieved most effectively through this 5 film project. When asked if the limits placed on the directors by the festival limited or increased their creativity, van der Weeting was assured that the result was ‘something sparkling’. ‘A really tight schedule, a clear topic, a clear job’ all helped the directors to expand their creativity and draw more inspiration. Despite the fact that the directors were working with almost identical resources to one another, the finished films showed little similarity. But that, according to van der Weeting, is what ‘makes it interesting, and that was the reason for us to do the project.’ In the end, the project not only opened the eyes of the audiences to new interpretations upon the theme of ‘Exile’, but also to new interpretations on Winterthur. ‘Coming from the outside, I really have to say that they showed us our blind spots’.
As thousands of men, women and children attempt to get into Europe, a comfortable English family sets out on what appears to be a holiday. FOG OF SREBRENICA
16:00 SHTËPIA E KULTURËS Samir Mehanovi Bosnia and Herzegovina – 2015 This is the story of survivors of the Srebrenica genocide, the only holocaust in Europe since WWII.
BUGS
22:00 KINO KALAJA Andreas Johnse Denmark - 2016 Two chefs investigate the eats and tastes of insects around the world - said to be the future of food.
(Mrinmoyee Roy) 15
CyanMagentaYellowBlack
Foto: Tughan Anit
CyanMagentaYellowBlack
GENERAL SPONSOR
16