OFFICIAL NEWSPAPER OF DOKUFEST YEAR 7, Monday #3, 19 august 2013
GAZETA ZYRTARE E DOKUFESTIT VITI 7, E HËNE #3, 19 GUSHT 2013
ENGLISH SECTION -> PAGE 12
BREAKING BORDERS
www.dokufest.com
SHTËPIA E KULTURËS
EUROPA
00
Youth competition AFRICAN RACE / 13’ NUCLEAR FAMILY / 15’ THESE THINGS HAPPEN / 18’ UPSIDE DOWN / 15’ BEERBUG / 8’
FOCUS NORDIC PREMATURE / 17’ RENT A FAMILY INC. / 77’
00
INTERNATIONAL SHORTS THE LADY FROM ESTACIO / 22’ SHE / 17’ THE RADAR / 22’ EXHAUSTIBILITY / 8’ NATION ESTATE / 9’ THE COMPANION / 20’
INTERNATIONAL DOX ELENA / 82’
00
Focus Nordic BRAVEHEARTS / 118’
MASTERS: JAY ROSENBLATT RETROSPECTIVE RESTRICTED / 1’ SHORT OF BREATH / 10’ THE SMELL OF BURNING ANTS / 21’ WORM / 2’ I USED TO BE A FILMMAKER / 10’ KING OF THE JEWS / 18’ INQUIRE WITHIN / 3’
00
INTERNATIONAL DOX FORGET ME NOT / 88’
FOCUS NORDIC DANCE MUSIC NOW / 9’ NO BURQAS BEHIND BARS / 77’
12
14
16
18
KINO BAHÇE
KINO Në lum
EVROPA PLLATO
KINO KALAJA
00
international dox THE DEVIL / 7’ LET THE FIRE BURN / 93’
Human rights DANCE OF THE OUTLAWS* / 83’
NATIONAL COMPETITION IF / 18’ BESA / 19’ THE OTHER ONE / 18’ GERMANS ARE A BIT SCARED OF ME / 15’
GREEN DOX RAFEA: SOLAR MAMAS* / 58’ FOCUS NORDIC NORTH OF THE SUN / 46’
00
SHADOW PLAY: FILMS ON FILM HARRY DEAN STANTON:PARTLY FICTION / 77’
GREEN DOX MORE THAN HONEY / 91’
FOCUS NORDIC / DOX:LAB GLORIOUS ACCIDENTS / 58’ GIRL IN THE WATER / 19’ RESISTENTE / 20’
VIEW FROM THE WORLD PABLO’S WINTER / 76’
20
22
CyanMagentaYellowBlack
Foto: Mrinë Godanca
1
Filma Pa Kufij
Doku pa kufij
Ja pra edhe njëherë po vijmë para jush me ditët e filmit, në kinematë tona unike të Prizrenit, por këtë herë me realizime edhe më specifike. Shumë filma të mrekullueshëm nga autorë të rinj, filma që kapërcyen shumë kufijë dhe arritën tek ne, premiera botërore e prezantime speciale do të keni rast t’i shijoni gjatë ditëve të filmit në Prizren. Si çdo herë edhe në këtë edicion jam munduar t’ju ofroj një program të përzgjedhur me mjaft kujdes dhe përgjegjësi, filma me personazhe që dëshirojnë të bëhen peshq, autorë që me biçikletë duan të shkojnë në të kaluarën apo edhe gra që duan të sfidojnë fuqinë e natyrës dhe të arrijnë në shpëtimin e të shoqit. Plot Point Trilogy e regjisorit belg Nicolas Provost do t’ju bind se me të vërtetë mënyra e realizimit të filmit nuk ka rregulla dhe kufij, pasi ai eksploron kufijtë midis artistikes dhe realitetit. Në Short Matters do të keni mundësinë të shihni ndër filmat më të mirë të shkurtër të vitit të cilët edhe u nominuan për çmimin e Akademisë Europiane të Filmit, ku disa prej tyre keni pasur rastin t’i shihni edhe në edicionin e kaluar të DokuFestit. Në prezantimin tjetër special do të keni një përzgjedhje mjaft të gjerë me disa prej filmave më të mirë të prodhuar vitet e fundit në vendet Nordike. Vlen të përmend që në programin garues edhe këtë herë do të keni rastin t’i shihni disa filma si premiera botërore dhe posaçërisht dua të falënderoj autorët e filmave “Bashk” dhe “Ajo vjen në Pranverë” që zgjodhën DokuFestin për të prezantuar filmat e tyre për herë të parë dhe atë në konkurrencën ndërkombëtare. Jam i sigurt se këto filma do të kenë rrugë të gjatë dhe do të kapërcejnë shumë kufij duke u shfaqur anembanë botës.
CyanMagentaYellowBlack
Vlen të përmend edhe 6 premiera të filmave kombëtar që do të shfaqen në Dokufest, ku edhe do të garojnë për çmimin e filmit më të mirë kombëtar, program ky që ne si organizator besojmë se do të jetë ndër programet më interesante për publikun. Në fund dëshiroj t’ju prezantoj edhe një risi me prezantimin e një programi tjetër konkurues i cili është përpiluar enkas për audiencën e re, pra filma për të rinj që edhe do të vlerësohen nga të rinjtë, që synojnë të bëhen kineastët e së ardhmes. Shpresoj që shumë shpejt ditët e filmit në Prizren nuk do të zgjasin vetëm një javë por përjetësisht, meqë ky ka qenë qëllimi ynë prej fillimit të iniciativës! Samir Karahoda Programi i filmave të shkurtër 2
Foto: Blerta kambo
Mundi i ideatorëve që kanë krijuar konceptin e edicionit të 12-të të Dokufestit sikurse edhe puna disa ditore e vullnetarëve në zbatimin e tij nuk kanë shkuar huq në natën e hapjes së festivalit. Befasia është servuar për të gjithë ata që kanë qenë të ftuar në ceremoninë zyrtare të hapjes. Para tyre, ndonëse vetëm simbolikisht, është demonstruar mundësia e thyerjes apo shkeljes së kufijve. E këtë sipas artistëve mund ta bëjnë njerëzit, duke biseduar dhe dashuruar. Mundësia për bisedë me një gotë shampanjë është ofruar në pritje të hapjes së dyerve të kinemasë. Pas pritjes gjysmë orëshe është shkelur kufiri i parë respektivisht pragu i kinemasë. Mirëseardhje të gjithë mysafirëve i ka uruar drejtori ekzekutiv i festivalit, Eroll Bilibani. Një performansë artistike prej 20 minutash sërish mbi temën e thyerjes së kufijve ka përkujtuar publikun e pranishëm se sa shumë kufij janë krijuar dhe ekzistojnë mes njerëzve. Prandaj dhe ekziston nevoja për eliminimin e atyre që prodhojnë energji negative dhe konflikte. Për këtë qëllim komunikimi është i domosdoshëm. Njëra nga mënyrat e komunikimit është filmi. Madje filmi i hapjes “Stories we tell” (Tregimet që i rrëfejmë) i regjisores Sarah Polley trajton nga afër këtë çështje dhe shtron pyetjen: Pse tregojmë rrëfime? Për të ndërtuar apo për të eliminuar kufij? “Ne kapemi në tregime sepse jeta vërshon. Mundohemi që t’i tregojmë detajet e së kaluarës duke u munduar që t’i bëjmë ato sa më të kuptimta. Por mendoj se kemi një nevojë esenciale që t’i themi tregimet sipas dallimeve tona. Mendoj se
tregimet dizajnohen në mënyrë që ne të tregojmë vetëm se kush jemi dhe kush jemi bërë”, ka shpjeguar Polley. Mirëpo kjo nuk vlen gjithmonë. Luftëra të maskuara, foto misterioze dhe gumëzhimat janë përshkruar në “Dirty Wars” që është shfaqur paralelisht në kinon në Lum. Pastaj ka pasuar një tregim për ngjarjet e viteve të 90’ta kur shtetasit e Shqipërisë me çdo kusht dëshironin të kalonin kufijtë e shtetit të tyre të izoluar për afër pesë dekada vetëm për të arritur në Itali. Filmi ka përshkruar arritjen e një anijeje me 20 mijë shqiptarë në portin e Barit më 8 gusht 1991. E shikuesit në kinemanë Europa kanë pas rastin që të përcjellin Ekspeditën për në fundin e botës në veri-lindjen e largët të Grenlandës, ku zbulohen kampet e njerëzve antik të Arktikut. Ndërsa dokumentari “Blackfish” i projektuar në kinemanë Kalaja ka dëshmuar se si njeriu është i aftë të vendos kufij jo vetëm ne raport me specien e vet, por edhe me krijesat tjera. Në këtë rast është rrëfyer se si njeriu ka kufizuar lirinë e balenës Tilikum, që në anën tjetër është hakmarrë në mënyrë mizore. Të gjitha këto rrëfime kanë vërtetuar ekzistimin e shumë kufijve. Ndërsa punk bendi finlandez PERTTI KURIKAN NIMIPÄIVÄT, që kanë performuar live të shtunën mbrëma në DokuNight kanë dhënë dëshmi të gjallë se si mund të shkelen të gjitha kufijtë, jo vetëm ata mentalë. Pra, shkelja e tyre tashmë ka nisur në DokuFest. Prandaj, Doku pa Kufi.
Tregimet që i themi
Arna Marie Bersaas është këshilltare për dokumentarë dhe filma të shkurtër në kuadër të Institutit të Filmit Norveg jez.
Foto: Patrik Glodzhani
“Këtë vit kemi përzgjedhur shtatë projekte filmike nga Norvegjia, bëhet fjalë për 4 dokumentarë dhe tre filma të shkurtër”.
Arna Marie Bersaas është këshilltare për dokumentarë dhe filma të shkurtër në kuadër të Institutit të Filmit Norvegjez. Ajo sivjet ka sjellë një dosje me shtatë projekte nga Norvegjia, tre filma të shkurtër që sjellin tema prej politikës e deri në vrasje masive të grave në Indi, dhe katër dokumentarë, që nga tmerri e deri te keqkuptimet që mund të dalin nga problemet e gjuhës. Norvegjia hyn në programin e shteteve Nordike, program ky i veçantë në kuadër të edicionit të sivjetmë të DokuFest. Arna Marie Bersaas i është përgjigjur pyetjeve të “Doku Daily”. Si e vlerësoni bashkëpunimin me DokuFestin, që sivjet ka rezultuar me prani të madhe të filmave nordik? Në fakt zanafilla e pjesëmarrjes sonë në DokuFest daton qysh para disa vitesh, mendoj diku në vitin 2005. Prej asokohe ne dërgojmë çdo vit projektet më të mira dhe Instituti Norvegjez i Filmit përkujdeset që projektet të jenë sa më të larmishme, me tematika të ndryshme. Instituti është pak a shumë edhe qeveritar, që nënkupton dhënien e fondeve për projektet më të mira filmike dhe shquhemi si ekspertë në krijimin e marrëdhënieve midis festivaleve të huaja dhe filmave e regjisorëve tanë më me nam. Cilat janë projektet që Instituti sivjet sjell në Dokufest? Këtë vit kemi përzgjedhur shtatë projekte filmike nga Norvegjia, bëhet fjalë për 4 dokumentarë dhe tre filma të shkurtër. “Bravehearts” flet pak a shumë për rininë dhe politikën e tyre, gjegjësisht për katër të rinj që synojnë ta ndryshojnë botën.
“Gulabi Gang” flet për Indinë dhe “trendin” e atjeshëm të vrasjes së grave në njërën anë dhe revolucionit të protestave kundër dhunës gjinore në anën tjetër. “Nowhere Home” sjell një legjislacion të vitit 2009 mbi imigrimin. Kemi edhe tema të tjera por që kryesisht janë të ndryshme sepse ky është qëllimi ynë. Ne jemi befasuar nga përzgjedhja e filmave që DokuFesti ka bërë dhe nuk kemi dashur të sjellim diçka që nuk është në të mirën tonë. Filmat janë shumë debatues, shumica prej tyre kanë fituar çmimin nacional norvegjez apo si i themi ne “Norvegian Oscar”. Çka nënkupton për Institutin ku ju punoni pjesëmarrja në një festival filmi në Prizren? Realisht DokuFesti tanimë ka vite që është festival me nam dhe mendoj se ne kemi krijuar një relacion të shënosh dhe urë të fortë kinematografike midis nesh. Komplet shteti ynë nëse shikohet nga ana retrospektive ka ndihmuar shumë në rindërtimin e Kosovës dhe DokuFesti i ka ndihmuar shumë Institutit tonë dhe anasjelltas, me krijimin e kontakteve dhe zgjedhjen e filmave po ashtu. Ne vijmë në DokuFest dhe DokuFesti vjen tek ne, kjo tanimë është normale. Këtë vit madje po na kushtohet një vëmendje më e madhe me një program të veçantë dhe është kënaqësi të shohim se ju dëshironi ti shihni filmat tanë dhe krijimet tona. Kinematografia jonë po forcohet shumë shpejt dhe besoj se viteve tjera do të sjellim edhe të tjera projekte të mira. A ka të tilla festivale në Norvegji apo në shtetet tjera nordike?
mbahen në ambiente të mbyllura dhe në kohën e dimrit, por kemi festivale dokumentarësh të cilat mund të mos jenë kaq të famshme dhe glamuroze sa DokuFesti. Unë e shoh se festivali krijon ndryshim edhe në vetë popullatën dhe njerëzit që vijnë këtu. Ne angazhohemi shumë shpesh që të sjellim projekte nga Kosova ne festivalet tona, kështu duke pasuruar programin ballkanas. A mbulohet Dokufest nga mediat norvegjeze, me kaq shumë vite prezencë të kinematografisë norvegjeze në Prizren? Natyrisht, vit pas viti ne lëshojmë komunikata për shtyp dhe mundohemi që festivali dhe filmat tanë që shfaqen këtu, plus komentet që mund të transmetohen në mediat norvegjeze.
Një ditë pas paqes Krahas projeksioneve e ahengjeve të vona, këtë vit Dokufesti do të vazhdojë traditën si nikoqir i paneleve e punëtorive të ndryshme. Të hënën në program është paneli i quajtur: NJË DITË PAS PAQES Bassam Aramin nga Palestina dhe Robi Damelin nga Izraeli, përfaqësues të Forumit “Parents Circle Families” do të ndajnë përvojat e tyre të punës me komunitete për pajtimin në Ballkanin Përëndimor. Debati do të paraprihet nga shfaqja e dokumentarit “One Day After Peace” për përpjekjet e Komitetit për Pajtim të Afrikës Jugore për të kapërcyer plot vite armiqësie. E hapur për publikun Data: Gusht 19, 16:00h Vendi: Kino Klubi Panelistë: Basam Aramin, Robi Damelin
Realisht, në shtetet tona zakonisht festivalet 3
CyanMagentaYellowBlack
Instituti ku Arna Marie Bersaas punon shërben si urë lidhëse në krejt shtetin e Norvegjisë. Në shtetin ku thuhet se jeta është e mirë, filmat megjithatë nuk kanë arritur të depërtojnë ende fuqishëm në kinemanë europiane.
FILMAT E REKOMANDUAR
Retrospektiva e Jay Rosenblatt
LET THE FIRE BURN
Jason Osder SHBA/USA - 2013
20:00 KINO BAHÇE
Filmi është një ilustrim grafik se si paragjykimi, jo-toleranca dhe frika mund të çojë në akte të pamenduara të dhunës.
AFRICAN RACE
Julien Paolini
12:00 SHTËPIA E Francë/France - 2012 KULTURËS Diku në Afrikë, ndodh një garë nëntokësore me biçikleta.
DokuFest ka nderin të prezantojë retrospektivën e një prej mjeshtërve të filmit të shkurtër dokumentar, kineastit nga San Francisco, Jay Rosenblatt. Duke punuar me materiale filmike të braktisura - pjesa dërmuese e filmit të tij të jashtëzakonshëm “SHORT OF BREATH” (1990) e ka origjinën në filma trajnues të gjetura në mbeturinat e një spitali psikiatrik, Rosenblatt përvetëson shiritin filmik në forma imagjinative ndërsa zbulon në të motive të errëta dhe humoristike të plot një shekulli me imazhe. Jay Rosenblatt në dokumentarët e tij eksperimentalë kombinon një teknikë rigoroze me një stil rrëfimi aspak tradicional, duke realizuar një punë që është njëkohësisht tejet personale. Pasi u diplomua në Punë sociale/ Psikologji, Rosenblatt ndoqi studimet për kinematografi në Universitetin e San Franciscos. Menjëherë pas mbarimit të shkollës, Jay realizoi një nga kryeveprat e tij me imazhe të arkivuara, filmin prej 10 minutash, “SHORT OF BREATH”. Pas suksesit të këtij filmi, Rosenblatt nisi të mbledhë nga katalogët, shkollat dhe koleksionistët, materiale filmike që mund të shtrihen me dhjetëra kilometra për së gjati. Dy filmat e tij vijues, “THE SMELL OF BURN-
ING ANTS” dhe “HUMAN REMAINS”, kanë një minutazh më të shkurtër se një orë, por përfaqësojnë një punë 5 vjeçare. Secili prej tyre nisi me një imazh të vetëm. Gjatë 10 viteve të fundit Jay Rosenblatt ka vazhduar të krijojë punët e tij unike me materiale të gjetura, paralelisht me një seri dokumentarësh verité që rrëfejnë 5 vitet e para të vajzës së tij, Ela. Një prej tyre, “BEGINNING FILMMAKING”, trajton obsesionin e tij për të nxitur Elën e vogël të bëhet kineaste, ashtu si ai vetë. Tashmë në të 50-at Rosenblatt ndërsa perfeksionon stilin e tij të mrekullueshëm, është edhe Drejtor Programacioni i Festivalit të Filmit Hebre në San Francisco. Autori Michael Rabiger shkruan për Jay Rosenblatt: “Nuk njoh kineast tjetër që ta kuptojë kaq mirë se të gjithë jemi gjethe të së njëjtës pemë, ose që të përdorë shanset unike filmike për ta shfaqur këtë gjë”. Prezantimi i Restrospektivës së Jay Rosenblatt nis të hënën nga ora 16:00 në Kino Europa, vazhdon të martën në të njëjtin termin dhe të njëjtën kinema dhe të mërkurën nga ora 20:00 në Europa Pllato.
NO FORMULA ONE NO CRY Secili që dëshiron mund ta thërrasë taksinë nën Sadri 044 142 240 ose Afrim 044 514 919 dhe t’i kërkojë taksistit ta lëshojë projektin në dëgjuese gjatë udhëtimit me taksi.
THE LADY FROM ESTACIO
Eduardo Ades 14:00 SHTËPIA E Brazil/Brazil - 2012
CyanMagentaYellowBlack
KULTURËS
Zulmira është një dashnore e vjetër, e cila jeton në një lagje tradicionale të Estacios, në Rio de Janeiro. Një ditë ajo zgjohet e pushtuar nga ideja e vdekjes.
Anri Sala / Kurator Fani Zguro Dokufest, Prizren / Nga 17 Gusht, 2013 Instalacion i përhershëm No Formula One No Cry të cilën autori vetëm e ka realizuar në Frankurt, Birminghem, Majami, Kitakjushu, Tiranë, Milano, Vaasa, Vlorë, Aberdin, Medelin, Vienë dhe Paris, tani e sjell në një taksi prizrenas me prapavijë zhurmash të krijuara nga Formula 1 tek garon dhe të lehurat e qenve. Projekti është duke u dokumentuar përmes kartvizitave që ndihmojnë të vendoset kontakti me vozitësit e taksive. Ekspozita, si pasojë, do të gjejë vazhdimësinë e saj në sferën publike edhe pas përfundimit të saj në DokuFest.
4
Sfondi thuajse apokaliptik i motorëve të veturave i ndërthurur me të lehurat e qenve endacakë është ajo çka Anri Sala e konsideron si shembull të ndryshimeve që ndodhin në konglomeratet metropolitane të Evropës Lindore. Taksisti dhe pasagjeri, së bashku vërtiten në një vorbull akustike të një furie shpejtësish. Anri Sala u lind në Tiranë në vitin 1974. Pas studioi në Akademinë e Arteve në Tiranë (1992 – 1996), Sala u zhvendos në Francë, ku u regjistrua në École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs në Paris (1996-1998) dhe Le Fresnoy studio në Tourcoing (1998-2000). Veprat e tij janë përzgjedhur në një sërë bienalesh. Veprat e tij janë koleksione të institucioneve prestigjioze si Art Institute of Chicago, the Pinakothek der Moderne (Mynih), MoMA (Nju Jork), Centre Pompidou (Paris) dhe MUSAC (Leon). Sala aktualisht jeton dhe vepron në Berlin dhe përfaqësohet nga Marian Goodman Gallery në Nju Jork, Hause & Wirth në Cyrrih dhe Chantal Crousel në Paris.
Fundi i botës në ballafaqime karakteresh
FILMAT E REKOMANDUAR PREMATURE
Gunhild Enger Norvegji/Norway - 2012 Historia e Martinit norvegjez dhe të dashurës së tij shtatzënë, spanjolles Lucia.
“Expedition to the end of the world”, thotë regjisori, sjell edhe mesazhin e ballafaqimit midis egove njerëzore. Një artist që pikturon pamje të hatashme dhe pothuajse mbinatyrore, megjithatë i mëson gjërat mekanikisht dhe mbetet idiot. Ai paguhet të mos dijë asgjë, derisa për gjithë të tjerat qëndron relacioni i kundërt.
Grupi niset nga Danimarka drejt Grenlandës, në një ekspeditë e cila nuk ka fund dhe asgjë të sigurt. Gjithçka rreth rrëfimit është parë vizualisht në 89 minutat e dokumentarit “Expedition to the End of the World”, të regjisorit danez Daniel Dencik, që niset krejt rastësisht në një udhëtim epik ku akullnajat shemben një pas një e njerëzit në bordin e anijes fillojnë edhe të çmenden, krejt në pritje për të parë një ari polar.
“Jam mahnitur nga loja e pjesëmarrësve në ekspeditë. Artistët janë palaço, thuhet në film. Ata kanë pikturuar, por nuk kanë bërë gjumë shkaku që nuk kanë dashur të humbin asgjë prej pamjeve. Nuk ka qenë e lehtë të jesh në një anije krejt rastësisht” vazhdon Dencik.
“Kam dashur ta paraqes portretin e njerëzimit, e asaj që ne vetë e shkaktojmë, ngrohjes dhe procesit që nuk po merr fund. Po ashtu kam dashur ti ballafaqoj karakteret njerëzore, duke u nisur prej artistit që nuk ia ka idenë për ekspeditën e deri te shkencëtarët që nuk e merrnin për zemër një akullnajë që shembej jo shumë larg nesh” ka thënë Dencik, pas shfaqjes së filmit në DokuFest. Dokumentari sjell ekspeditën katër mujore dhe idenë se njerëzimi gjithmonë duhet ti përshtatet kushteve atmosferike. Në rastin më të keq, njëri prej artistëve në dokumentar thotë se qytetin e Kopenhagës mund ta marrë uji, e më pas të gjithë do të shtegtojmë për në Mongoli. “Ne i japim jetë natyrës” është një nga frazat më interesante në dokumentar, i cili bashkë me të tjerë gjendet në konkurrencën e filmave Green Dox, me fokus natyrën dhe mbrojtjen e ambientit.
“Siç edhe thonë personazhet, kur ballafaqohesh me një situatë të tillë është një lloj psikoze që e arrin vetja jonë. Je para një pamje të bukur por e kupton se është njerëzimi ndoshta ai që I shkakton këto” thotë Dencik. Daniel Dencik vjen sivjet në DokuFest me dy projekte, “Expedition to the end of the world” dhe “Moon Rider”. Ky i dyti sjell një tregim mbi biciklistin Rasmus Quaade, për rritjen e tij dhe relacionin me këtë atraksion. “Dokumentari i parë që kam xhiruar është “Expedition…” prandaj është si foshnja ime. “Moon Rider” si i dyti është njëfarë tinejxheri, ndërsa filmi i ardhshëm mendoj se do ti ketë 22 vjet” ka shtuar Dencik. Gjatë “Expedition…” janë gjetur edhe specie të reja, e madje është parë edhe ariu polar i cili di edhe të sulmojë. “Kjo mund të jetë një informatë shumë e re për të gjithë ne, por në të tilla ekspedita zakonisht gjenden shumë specie të reja e më pas emërohen dhe analizohen. Ne kemi gjetur dy lloje speciesh këtë herë” tregon regjisori. Daniel vjen nga Stokholmi ndërsa para se të filmonte ka shkruar libra.
IF...
Florenc Papas Shqipëri/Albania - 2013 Dy vëllezër blejnë një pistoletë për të marrë hakun e babait të tyre.
20:00 EUROPA PLLATO
PABLO’S WINTER
Chico Pereira Skotlandë, Spanjë/ Scotland, Spain - 2012
22:00 KINO KALAJA
CyanMagentaYellowBlack
Një kapiten, një zoologjist, një fotograf, një biolog detar, një gjeologjist e një artist, të gjithë janë të bashkuar rreth një misioni. Kauzat prapa të cilave ata qëndrojnë janë të ndryshme, por qëllimi mbetet prekja e fundit të botës. Nuk është diçka e stilit të 2012-s, por fenomeni i ngrohjes globale i cili jo shumë herë “është prekur” prej vetë dorës njerëzore.
12:00 KINO EUROPA
Një rrëfim për një minator të pensionuar të zhivës, i cili përpiqet që ta lë duhanin me përfundimin e kulturës së minierës si një sfond i rëndësishëm.
5
RECENSIONE THE RADAR
Radari
E HËNE 14:00 Shtëpia e Kulturës 22’ Fender dhe Baguette, dy muzikantë të ri roken rolli në shpejtësi të lartë në një rrugë fshati. Ata janë të etur të dalin për të blerë një aparat. Çfarë zhgënjimi! Ata zihen nga radari. Është keq: ata nuk e kanë lejen dhe veturën e kanë “marrë hua” nga babai i Fenderit. Është e domosdoshme që ta kthejnë hard- diskun me të cilin radari i ka fotografuar ata më parë. Por si? Ata mund të llogarisin në ndihmën e Joses, një cigan i cili sapo është zënë nga drita e radarit pas tyre. Vetëm nëse Tina, e dashura e tij mund të heshttë!
Jan Rouiller, Nicky Marbot Francë/France - 2012 Për çdo rast, duhet të nxitoni sepse dy policët, dhe Serge Michel, do të vijnë së shpejti. Objektivi i kamerës do të na e tregoj neve të gjithë aventurën. Ju do ta kuptoni, Radari është një komedi që duket pak e çmendur nga deklaratat e qëllimit dhe dokumentet e tjera të shkruara nga autorët. Nëse aktorët sfidohen nga një projekt si ky, unë mendoj se mund t’i besojmë regjisorëve se e kanë kaluar sfidën, duke qenë vet aktorë profesionist. Dhe për të dalë në origjinalitet, filmi do të filmohet në një xhirim nga larg nga pikëvështrimi i radarit. Një zgjedhje e përshtatshme dhe e guximshme.
Elena
CyanMagentaYellowBlack
E HËNE 14:00 Kino Europa 82’ Elena dëshironte të bëhej aktore që kur ajo ishte fëmijë. Ajo incizonte video në shtëpi të vetes duke vallëzuar me motrën e saj dhe bënte regjinë e filmave të shkurtër familjar. Ajo mbaroi për teatër në Sao Paulo, në Brazil, por çka ajo donte në të vërtetë ishte të bëhej aktore filmi në SHBA. Në fund të viteve 1980, Elena u nis për në New York në kërkim të një karriere aktrimi. Ajo bëri teste të ndryshme, ndoqi një numër orësh në qytet dhe filloi të studioj në New School for Social Research. Sidoqoftë ajo ishte mundur nga vetmia dhe refuzimet. Në depresion të thellë, ajo ishte vetëm 20 vjeçe kur kreu vetëvrasjen. Petra Costa, e cila sot është 29 vjeçe, kishte frikë se mos e ndiqte fati i njëjtë tragjik si i motrës së saj, 13 vjet më e madhe se ajo. Nuk ndodhi kështu. Në 6
Petra Costa Brazil/Brazil - 2012 vend të asaj, ajo e vizitoi sërish të gjithë trajektoren e Elenës, dhe në film, ndoqi një paralele me zgjedhjet e jetës së saj. Rezultati është njëri nga dokumentarët më të mirë( dhe më të dhimbshëm) brazilian ndër vite. Në momente të caktuara, ju nuk e dini nëse jeni duke shikuar një dramë artistike të thellë, një dokumentar rreth një filmbërësi të ri në New York në kërkim të motrës së saj apo një film artistik që paraqet një aktore të ndjeshme aspiruese. Në thyerje të rezistencës, Petra Costa shpalos veten e saj si një regjisore premtuese – dhe, ndonëse me vonesë e bënë Elenën yll.
RECENSIONE Dance of the outlaws
Vallëzimi i të jashtëligjshmeve
E HËNE 20:00 Kino në Lum 83’ Tek “Vallëzimi i të jashtëligjshmeve” Mohamend El Abdou paraqet një grua të re, dyfish të stigmatizuar dhe dhunuar, si dhe të privuar nga familja e saj e turpëruar, që e mohojnë atë edhe legalisht, fat ky që paraqet kartën e identitetit të shumë vajzave marokene. Hind, jeton në ilegalitet duke shpresuar se do të arrij të marrë dokumentet që dëshmojnë të drejtën e saj të trashëgimisë së pasurisë nga familja si dhe të drejtat tjera njerëzore. Prezenca e kamerës gjatë betejës së saj për këto të drejta, pa dashje ndihmon por edhe pengon realizimin e kërkesës. Hind ishte dhunuar dhe e mbetur shtatzënë në moshën 15 vjeçe. Familja e saj e kishte përzënë sepse sipas interpretimit “vlera” që i mundësonte martesën, e që ishte virgjiniteti, ishte humbur. Kur regjisori e takon ajo tashmë ka tre fëmijë dhe
Mohamed El Aboudi Finlandë/Finland - 2012 punon në profesionin hiq të respektuar të vallëzueses së dasmave. Është profesion një hap larg prostitucionit, të cilin Hind padyshim se e ka ushtruar. E tmerruar nga rrahja prej familjes, Hind vendos të vizitoj familjen me shpresën se do ta arrij të marrë certifikatën e lindjes, pa të cilën është e vështirë të marrë letërnjoftimin. Për befasinë e saj, familja jep një spektakël të emocioneve dhe dashurisë për te, por certifikata aq e nevojshme nuk i jepet derisa prindërit i thonë që herën tjetër të vijë pa kamerën El Abdouis. Këtu bëhet e qartë: Dokumentari bëhet pjesë e vetë ngjarjes dhe i paevitueshëm, gjë që ndodh rrallë tek filmat jofiktiv.
PABLO’S WINTER
Dimri i Pablos
“Do të duhej të kisha vdekur para dy vitesh”, thotë Pablo. “Çka jetoj tash më duket sikur kohë shtesë”. Ai po i referohet sulmeve të njëpasnjëshme të zemrës. Derisa flet me doktorin duket se nuk ka çka të humb. Sulmet në zemër ndodhin apo jo? Ai është i bindur se sulmet nuk kanë të bëjnë asgjë me 20 cigaret që i thithë në ditë qysh kur ishte fëmijë. Njëjtë nuk bindet as nga protestat e gruas së tij që është duhanpirëse pasive. Dimri i Pablos është portreti i një fshati që jeton me përkushtimin për gjeneratat që kanë punuar në minierat e merkurit. Është një fshat ku të moshuarit e shohin vuajtjen dhe vdekjen si një proces të thjeshtë të jetës.
Chico Pereira Skotlandë, Spanjë/Scotland, Spain - 2012 Vdekja e industrisë lokale në fakt është burimi i keqardhjes. Tash vetëm turistët vijnë tek minierat. Ata vijnë për t`i parë pjesët e këndshme të mbështjella me romantizëm. Humori i Pablos dhe bashkëpunëtorëve të tij ka mbetur i distancuar. Këta janë njerëzit që njëherë kishin qëndruar për 11 ditë në një shpellë duke kërkuar përmirësimin e kushteve të punës. Tregimi i Pablos na çon në një botë solide, një hapësire gjeografike dhe kulturale, rregullat e së cilës na japin një pamje më të mirë të vetes tonë.
7
CyanMagentaYellowBlack
E HËNE 22:00 Kino Kalaja 76’
SPONSOR I DOKUFEST
SPONZOR GJENERAL
SPONZOR MEDIAL
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit
Ministria e Integrimit Europian
Ministria e Punëve të Jashtme
BALKAN INVESTIGATIVE REPORTING NETWORK
CyanMagentaYellowBlack
Fabrika e kabllove dhe përquesve elektrik www.protoncable.com tel.: +377 44 66 57 57
Falenderojmë
Lounge Bar “Theatre”
8
shtypshkronja - printing house
Drejtoria për Turizëm dhe Zhvillim Ekonomik Komuna e Prizrenit
DOKUNIGHTS Sonte n’00:00 te Mullini
Doku Shop
Tonight 00:00 at Mullini
ALL SHADOWS LIVE FOR THE SUN
All Shadows Live for the Sun është një kolektiv rishtas i formuar nga Tatu, Erti Lutaj dhe Minimim – shokë të vjetër dhe Dj. Nga old/nu school house deri te techno beats dhe gjithçëka në mes edhe anash, derisa ata të përballen me diellin dhe të ndihen të kompletuar. All Shadows Live for the Sun is the newborn alias of
Tatu, Erti Lutaj and Minimim, long time friends, DJs and morning lovers. Enough reasons to run their own night thru old/nu school house to techno beats and everything else in between and aside, til they face the sun and feel complete.
DOKU CITY
KAMPI
DOKUNIGHTS
KINO LUMI
instagram #dokufest13
KINO KALAJA
HAMAMI HOSPITALITY
KINO BAHÇE
SHTEPIA E KULTURES
2.00
KINO EUROPA
1.00
2.50
Pijet
MAIN OFFICE PRESS CENTER
OFFICES CINEMAS
CyanMagentaYellowBlack
KINO KLUBI
Riciklimi i gazetave
DOKUNIGHTS 61
Xhelal Ruxhi është fitues i kamerës digjitale në Lojën Shpërblyese të Fuji Film. Shpërblimi mund të tërhiqet në zyren e DokuFestit.
Mbi 73% e të gjitha gazetave janë përdorur për riciklim. Rreth 33% e kësaj është përdorur për të bërë letër gazete, kartona, etj. Green Corner
9
CyanMagentaYellowBlack
Sponsor Gjeneral
10
E diela nordike
Foto: Patrik Glodzhani
“Këtë vit në hartimin e programit kemi bërë një avancim nga një shtet në pesë shtete, meqenëse lloji dhe stili i filmave në këto pesë shtete është i ngjashëm”.
Sipas Veton Nurkollarit, drejtor artistik i festivalit, programi nordik në një mënyrë lidhet edhe me temën e sivjetme të Dokufestit, “Theji kufijtë”, për shkak se të pesë shtetet sipas tij kanë thyer prej kohësh kufijtë duke krijuar një festival të përbashkët “Nordic festival”, i cili mbahet çdo vit në një nga qytetet e këtyre shteteve. “Këtë vit në hartimin e programit kemi bërë një avancim nga një shtet në pesë shtete, meqenëse lloji dhe stili i filmave në këto pesë shtete është i ngjashëm. Pastaj mënyra e financimit të filmave është e ngjashme, janë tepër të zhvilluar, përdorin një skenë interesante dhe normalisht kualiteti i tyre është i lartë”, ka thënë Nurkollari, në konferencën e parë për shtyp të këtij edicioni. Kryefjala e programit nordik është filmi “The Act of Killing”, i regjisorit Joshua Oppenheimer. Filmi trajton ngjarjet e vitin 1965 në Indonezi, ku 1 milionë njerëz janë vrarë gjatë regjimit të Suhardos. Vrasësit e këtyre njerëzve nuk janë dënuar kur-
rë, dhe janë pikërisht këta të fundit protagonistë të filmit. Producentja e filmit Signe Byrge Soerensen në Prizren ka treguar përshtypjet që ky film ka lënë në tri vende ku është shfaqur. Ajo ka përmendur rastin e festivalit Telluride në Colorado të SHBA-ve, ku publiku ishte shokuar dhe ngjarjet e filmit i kishte lidhur me ngjarjet reale në historinë amerikane, ku shumë fajtorë kanë mbetur të pandëshkuar. Publiku i Berlinaes në Gjermani, sipas Soerensen, filmin e kishte lidhur me ngjarjet e holokaustit, ndërsa publiku spanjoll me luftën civile. Por filmbërësit kanë sqaruar se krijimi i një vepre të tillë ka marrë shumë kohë, energji dhe mund. Vetëm montazhi i filmit “The Act of Killing”, i cili është shfaqur të dielën mbrëma në kino Bahçe, ka zgjatur tre vjet. “ Qëllimi i një dokumentari është të trajtojë ngjarjet me fokus në një vend të caktuar, por të kuptohet nga shumë vende”, ka thënë producentja e filmit në konferencë për shtyp të DokuFestit. “Expedition to the end of the World” dhe “Moon Rider” janë dy filma tjerë nordik të regjisorit Daniel Denick, i cili gjithashtu ka qenë i pranishëm në shfaqjen e filmit të parë Pllaton Europa të DokuFestit. Denick filmat e tij thotë se i trajton si fëmijë, të moshave të ndryshme. Madje projektimin e tyre në Prizren e sheh si një mundësi tejet të mirë shkaku i demografisë së popullatës vendore.
“Më vjen mirë që shumica e kosovarëve janë të rinj, sepse edhe filmat e mi i dedikohen kësaj audience”, është shprehur ai. Pjesë e delegacionit nordik në DokuFest është edhe Ana-Marie Bersas, përfaqësuese e filmave norvegjez. Ajo është shprehur e ngazëllyer me atë se çfarë ka parë në Prizren gjatë DokuFestit dhe ka vlerësuar në veçanti përzgjedhjen e filmave dhe mënyrën sesi ata trajtohen. Ndërsa Melissa Lindgren, përfaqësuese e festivalit të Stokholmit, sivjet në DokuFest është pjesë e jurisë së programit “Green Dox”, ku garojnë tetë filma. Ajo vjen sërish në Prizren me mbresat pozitive të edicionit të 10-të. “Dy vite më parë unë rashë në dashuri me DokuFestin dhe Prizrenin dhe sivjet është kënaqësi të jem anëtare e jurisë”, ka thënë Lindgren, duke shtuar se në zgjedhjet e saj kanë përparësi filmat inovativë që kanë qëllim mbrojtjen e ambientit. Përfaqësuesit e shteteve skandinave, përveç programit kanë vlerësuar te DokuFesti projektimet në qiell të hapur, si një nga elementet që e dallon këtë festival nga festivalet nordike të filmit. Pjesë e programit “Focus Nordic” është edhe një ndejë “nordike” e organizuar të dielën.
REDAKTOR FISNIK MINCI • GAZETAR ARBEN AHMETI, UNA HAJDARI, ARBËR SELMANI, RINA GECI. LAYOUT DESIGN ERDIS DRIZA, • LAYOUT ARTI BUCKO • SHTYPI KOHA • TIRAZHI 13,000 • KONTAKT INFO@DOKUFEST.COM
11
CyanMagentaYellowBlack
Pasi kanë bërë xhiro në shumë vende të botës, filmat e kinemave të “ftohta” të Norvegjisë, Danimarkës, Suedisë, Finlandës dhe Irlandës janë prezentuar edhe para publikut të festivalit të filmit dokumentar dhe të shkurtër, DokuFest. Janë më shumë se dyzet filma të prodhuar nga pesë shtetet nordike, që do të shfaqen deri në fund të edicionit të 12-të.
SHORTS WITHOUT BOUNDARIES
ENGLISH SECTION JAY ROSENBLATT RETROSPECTIVE
Here we come once again to you with days of film shown in our unique cinemas of Prizren, but this time with more specific pieces. You will have the opportunity to enjoy many great films by young authors, films that crossed many borders and came to us, the world premieres and special presentations during the days of the festival in Prizren. As always, for this edition I tried to bring you a program selected very carefully and responsibly, movies with characters who want to become fish, authors that want to go into the past with a bike or a woman who wants to challenge the law of nature and reach the salvation of her husband. Plot Point Trilogy from Belgian director Nicolas Provost will let you see that the way of making a film has no rules and boundaries. He explores the boundaries between fiction and reality. In Short Matters you will have the opportunity to see one of the best short films of the year which was nominated for the prize of the European Film Academy. Some of them you have had the opportunity to see in the previous editions of DokuFest. You will have a very wide selection of some of the best films produced in recent years from the Nordic countries. It is worth mentioning that in the competitive program once again you will have the opportunity to watch some world premieres. Here, I especially want to thank the directors of the movies “Together” and “She Comes in Spring” who chose DokuFest to introduce their films for the first time in international competition, films that I am sure will have a long road and will cross many borders, being shown in many festivals around the world after their screening at Dokufest.
CyanMagentaYellowBlack
I should mention 6 premieres of national films that will be shown competing for the Best National Film Award, a program that we believe will be among the most interesting programs for our audience. I wanted to introduce another innovation: the introduction of another competitive program which is specially designed for the young audience. These movies will be evaluated by a jury of teens, filmmakers of the future. I hope that soon the days of the festival will not last just one week, but eternally. This has been our goal since the beginning! Samir Karahoda Short film programmer
12
DokuFest is honored to present a retrospective of one of the living masters of the short documentary form – San Francisco filmmaker Jay Rosenblatt. Working originally with discarded footage (much of his groundbreaking 1990 SHORT OF BREATH came from training films found in the dumpster behind a psychiatric hospital), Rosenblatt imaginatively re-appropriated the material, discovering disturbing, sometimes darkly humorous motifs from a century of captured images. Jay Rosenblatt’s experimental documentaries combine rigorous technique with non-traditional modes of narrative to produce a body of work that is also intensely personal. After obtaining an undergrad degree in counseling, Rosenblatt pursued film studies at San Francisco State University. Immediately out of school, Jay produced the first of his archival masterpieces, the 10 minute SHORT OF BREATH. After its success, Rosenblatt set about mining the possibilities of thousands of feet of film he began to amass from collectors, catalogs and schools. His next two films, THE SMELL OF BURNING ANTS and HUMAN REMAINS, clock in less than one hour but
represent nearly five years of work. Each film evolved from a single image. Over the last ten years, Jay Rosenblatt has continued to create his remarkable found footage miniatures along with a series of verite docs that chronicle the first five years of his daughter Ella’s life. One of them, BEGINNING FILMMAKING, examines his obsession with trying to get young Ella to become a filmmaker just like him. Now in his fifties, Rosenblatt continues to produce his singular work while serving full time as program director for the San Francisco Jewish Film Festival. Author Micheal Rabiger writes of Jay Rosenblatt: “I know of no filmmaker who better understands that we are all leaves on a single tree, or one who uses film’s unique possibilities to more movingly evoke this.” Masters: Jay Rosenblatt Retrospective will be screened at DokuFest on Monday at 4 p.m. in Kino Europa, on Tuesday at 4 p.m. in Kino Europa and Wednesday at 8 p.m. in Europa Pllato.
NO FORMULA ONE NO CRY Anyone interested can order the cab under Sadri 044 142 240 or Afrim 044 514 919 and ask the taxi driver to turn on the sound project for the duration of the trip. The seemingly apocalyptical backdrop of car engines being revved up mixed with the barking of stray dogs is what Anri Sala considers an exemplary instance of the changes taking place in the metropolitan conglomerates of Eastern Europe. The taxi driver and the passenger both are hurled into an acoustic vortex of a frenzy of speeding.
Anri Sala / Kurator Fani Zguro Dokufest, Prizren / Nga 17 Gusht, 2013 Instalacion i përhershëm No Formula One No Cry which he has already realized in Frankfurt, Birmingham, Miami, Kitakyushu, Tirana, Milan, Vaasa, Vlora, Aberdeen, Medellin, Vienna and Paris, Anri Sala is now also outfitting a Prizrenian taxi cab with a background of noises comprised of the sounds of formula one racing and the barking of dogs. The project is being documented with the help of visiting cards, which help establish direct contact with the taxi drivers. The exhibition, accordingly, finds its continuation in the public sphere even after its official termination at the Dokufest Prizren.
Anri Sala was born in 1974 in Tirana, Albania. After studying at the Albanian Academy of Arts in Tirana (1992-1996), Sala moved to France, where he was enrolled at the École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs in Paris (19961998) and the Le Fresnoy studio in Tourcoing (1998-2000). His work has been selected for numerous biennials. His works are in the collections of such prestigious institutions as the Art Institute of Chicago, the Pinakothek der Moderne (Munich), MoMA (New York), the Centre Pompidou (Paris) and MUSAC (León). Sala currently lives and works in Berlin, and is represented by the Marian Goodman Gallery in New York, Hauser & Wirth in Zurich and Chantal Crousel in Paris.
RAFEA: SOLAR MAMAS
Mona Eldaief, director of Rafea: Solar Mama, talks about her project and how the star of her film
Rafea’s magnetic personality, her intelligence and the drama that actually unfolded there before the camera, took over everything. Well, if she didn’t return to India, then that would have been the reality of what she lived in. So that would have become part of the story and perhaps, we would have included more women or seen what would have happened to her from there.
How did this project come about?
Were there any restrictions with filming Rafea around her family or did she let her into your life completely?
It’s a bit of a long story, but I’ll sum it up. Originally, this was a project of the Sundance Documentary Film Institute and they have something called the Stories of Change, where they highlight social entrepreneurs making a big difference in the world. And Bunker Roy, of the Barefoot College in India was, I don’t know the exact term, but he was an awardee of the school foundation for his great work and change and my friend and co-director, Jehane Noujaim, was introduced to him and then she gave me a ring and said, ‘I’m going to India. You’re coming’ and that’s how it all started. You were originally going to make a documentary about three women and their journey. What was it about Rafea that made you want to concentrate on her completely? Well, we basically had the idea of filming three different women from three different continents to compare and contrast their stories, their histories, leaving their villages, transforming, becoming solar engineers and then going back and I think the beauty of that would have been their similarities, although they would have come from extremely different cultures. Rafea’s magnetic personality, her intelligence and the drama that actually unfolded there before the camera, took over everything. When she got called back to Jordan, the first time, because of her husband, within twenty-four hours she was giving that speech to her mother, saying ‘we can’t sit here doing nothing and my eyes have been opened and we have to change things’, I called the producer and said, ‘this is it. I don’t want to hear anything else’. How did it feel knowing that Rafea might not return to India? Were you worried about the effect it would have on your film?
She basically let me in completely. I mean, I completely respected the cultural rules of, you know, ‘don’t film me in my pyjamas’. I mean, the limitations I would have had filming her were quite obvious, but she was extremely open because she knew the power of film, right away. How long were you on location for? Well, in Jordan, I went about nine times, in total, and I went to India three times. That was over about two years. Have you noticed a difference in Rafea’s personality or is she still the same person? She is exactly the same person. I mean, it’s amazing and it’s pretty consistent. She’s so open-minded. This fame and acclaim she’s got in person and in screenings, and the people who’ve read her the comments online have not affected her at all because she just has her eye on one ball and that’s actually becoming a businesswoman, feeding her children and making other women prosper. And, until that happens, we will see after that if her head gets big. But, since that’s not yet happening, then that’s what she’s concentrating on. She just wants to work. Are you still in touch with Rafea? I just came back from Jordan, yesterday. She’s doing OK. We had two screenings in Jordan and it raised a lot of awareness. It had aired there in late November, but it was a very early time slot, so not many people saw it, but the two screenings we just had were just so well received and people were shocked that a woman like this had the capability of solar powering eighty
houses. But they’re still not getting funding and everything so there’s a bit of a positive outrage that the project hasn’t gotten off the ground yet. But, overall, it was a tremendous reception in Jordan. How has Rafea inspired her nation? Do you think she’s made an impact yet? I mean, it’s still early on because we’ve just shown it recently, but I know that modern women are extremely inspired by her. You know, we go through trials and tribulations on a daily basis, but when you see someone like her with such restrictions of movement, you have to tell yourself every time you hit a bump in the road, ‘Get up. Look what she has to go through compared to me’. And I think, in that effect, you also see that in Jordan in a modern city like Amman. I think people in Jordan are very proud of Rafea and her village is very, very proud of her. The opposite of what I thought was going to happen, happened. Has the village changed much at all since you first went there originally? I don’t think the village will really change until this project gets up off the ground. I think Rafea, having gone to India and coming back and being completely transformed, has really peaked other women’s curiosity and it’s inspired them. But when Rafea opens a training centre and puts the other women to work, I think that’s when we’re going to see a huge change.
ONE DAY AFTER PEACE Mr. Bassam Aramin of Palestine and Ms. Robi Damelin of Israel, representatives of the Parents Circle Families Forum will share their accounts of working on community-level reconciliation with audiences in the Western Balkans. The discussion will be preceded by the screening of “One Day After Peace” , a documentary depicting South Africa’s Truth and Reconciliation Committee’s efforts in overcoming years of enmity. Open to public Date: August 19, 16:00h Place: Kino Klubi Panelists: Basam Aramin, Robi Damelin
13
CyanMagentaYellowBlack
Mona Eldaief, director of Rafea: Solar Mama, talks about her project and how the star of her film, Rafea, a Jordanian woman and mother of four, broke the trend of her community and became the first female solar engineer of her small desert town.
Dance of Outlaws
MONDAY 20:00 Kino në Lum 83’ In “Dance of Outlaws,” Mohamed El Aboudi’s accomplished docu, a young woman’s double stigma--raped and deprived by her shamed family of her identity card--reveals the catch-22 trapping many impoverished Moroccan girls. Hind lives on the edge of legality, hoping to get the necessary documents from her estranged family to allow her to take advantage of her rights. The helmer’s camera inadvertently helps and hinders her quest... Hind was raped and impregnated at 15; her family kicked her out, since her “value” as a marriageable virgin was gone. When the helmer meets her, she’s already had three kids and works in the barely respectable profession of wedding dancer. It’s one step away from prostitution, though
REVIEWS
Mohamed El Aboudi Finlandë/Finland - 2012 unquestionably Hind has resorted to that as well. Though terrified of being beaten by her family, Hind goes back home to try to get her birth certificate, without which obtaining an ID card is impossible. To her surprise, the family makes a show of emotion and warmth, but the necessary certificate doesn’t appear and her parents tell her to come back without El Aboudi’s camera. That’s when it becomes clear: The documentary itself has become part of the story, an inevitability that’s too rarely acknowledged by most nonfiction helmers.
Pablo’s winter
CyanMagentaYellowBlack
MONDAY 22:00 Kino Kalaja 76’ “I should have died two years ago,” says Pablo. “The way I see it, all this is extra time.” He’s referring to his succession of heart attacks. Talking to the doctor, he’s dismissive about these. Heart attacks happen, don’t they? He’s not convinced they’re anything to do with the 20 Winstons a day he’s smoked since childhood. Neither is he convinced by his wife’s protests about passive smoking. Pablo’s Winter is also a portrait of the village where he lives and a tribute to the generations of men who worked there in the mercury mines. It’s 14
Chico Pereira Skotlandë, Spanjë/Scotland, Spain - 2012 a village where the old men see suffering and death simply as a part of the life process. The death of local industry is a source of regret. Now tourists come to the mine. They only see the nicest parts, layered with romanticism. Pablo and his former workmates grim humor is kept at a safe distance. These are men who once spent 11 days in a row in the tunnels, in a protest for improved labor rights. Pablo’s story takes us directly into a world that is solid and clearly drawn, a geographical and cultural space whose rules give us a better insight into our own. It’s a fine tribute and an enchanting piece of cinema.
Breaking borders voluntarily
FILMAT E REKOMANDUAR PREMATURE
Gunhild Enger Norvegji/Norway - 2012 Historia e Martinit norvegjez dhe të dashurës së tij shtatzënë, spanjolles Lucia.
12:00 KINO EUROPA
Foto: Haris Alija
This year and beyond DokuFest can be proud of more than 120 volunteers coming from all corners around Kosovo including plenty of diverse ethnical and social backgrounds, aged from 16 to almost 40. They neither do hesitate to wake up at 7 in the morning and go to bed long after midnight nor do they skimp adjuvant creativity, motivating optimism and infectious positive energy. Alba Çakalli (23), official coordinator of volunteers is sure that it is the volunteers spirit seasoning the flavor of DokuFest. “More than 520 young people applied and showed a lot of interest and motivation. We were amazed by the huge number and so pleased with the ambition the contenders proofed so as to be part of DokuFest themselves”, she admits. From the early beginning on DokuFest lives from the work volunteers are doing and the time and labour they are spending in every sector of this event. When asking volunteer Florina Ukaj (16), a young and committed girl from Peja, what pushed her to participate in the festival, she answers “I love being active and on the move.
IF... DokuFest offers me this. It is needless to say, it is the best festival we have in this small country and this together with the cool people here makes me want to belong to all this. The festival functions on a give-andtake basis and I learn so much from it!” Colleagues like Hajat Toqilla (19), a local filmfreak and volunteer in DokuMedia totally agree. “I wanted to be a puzzle piece of the Doku-family for a long time. Now it has been five years I participate and never regretted. You get to know different kinds of people while gaining experience, knowhow and abilities in teamwork. Last but not least it is about the movies, man!”
Florenc Papas Shqipëri/Albania - 2013 Dy vëllezër blejnë një pistoletë për të marrë hakun e babait të tyre.
20:00 EUROPA PLLATO
All these 120 young girls and boys, women and men do not get any money for what they are doing. The smiling and satisfied faces during the different activities might rather be their salaries. So, next time you see a volunteer in this white shirts with the pink imprint, treat them to a nice smile or a little gesture of gratefulness, they deserve it.
PABLO’S WINTER
To this effect this text is dedicated to all of who are concerned. You guys taught this festival what “breaking borders” really means as you broke yours so many times - thank you! (Jehona Jahaj)
Chico Pereira Skotlandë, Spanjë/ Scotland, Spain - 2012
22:00 KINO KALAJA
CyanMagentaYellowBlack
Festivals always are what the staff and participants make out of it. But let us not forget the volunteers, the ones investing all their effort, sweat and good will in order to make the impossible possible.
Një rrëfim për një minator të pensionuar të zhivës, i cili përpiqet që ta lë duhanin me përfundimin e kulturës së minierës si një sfond i rëndësishëm.
15
CyanMagentaYellowBlack
16