De krant die verder kijkt in de stad
JUNI 2021 | 7E JAARGANG NR. 128 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP
DUIC.NL
Matteo Myderwyk is artist in residence bij TivoliVredenburg P. 8
Ahmet heeft succes met honing uit Kanaleneiland
Voor de lekkere trek in een snack...
RUIMT OP!
Hilversum Vaartweg 4 035 - 6247194
MATRASSEN, BOXSPRINGS EN NOG VEEL MEER!
tot
KOOP ZONDAG
4 JULI
70% korting
Bilthoven Julianalaan 43 030 - 2287451
Utrecht Mijdrecht Oudkerkhof 11 Dorpsstraat 74 030 - 2314984 0297 - 281054 MORPHEUS.NL
De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o. Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.
Jolidé Rijnland 171 Jolidé Bosboom 22 Jolidé Langeschaft 9 e
NU OOK ONLINE TE BESTELLEN VIA DUICSHOP.NL
Voor €2,50 donatie of meer informatie: donatie.duic.nl
Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden
Bankbiljetten Kunst & Curiosa
GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk!
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
Drankjes, lunch, diner en ijsjes met mooi weer lekker op ons terras! Ook afhaal en bezorging mogelijk. Meer info: campingganspoort.nl
DONEER EEN DUIT AAN DUIC
www.laagcatharijne.nl
TWEEDE DRUK VAN BOEK VERGETEN GEBOUWEN VAN ARJAN DEN BOER NU OVERAL TE KOOP
TERRAS ELKE DAG OPEN!
Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)
UITVAARTVERZORGING IN GOEDE HANDEN
030-666 75 77 uitvaartverzorgingleidscherijn.nl
Advertenties
Hé, jij! Op zoek naar een nieuwe baan? Bij Sipr staan twee toffe vacatures open. Weten welke het beste bij jou past? Check de boxen die voor jou van toepassing zijn!
Junior Digital Marketeer
Junior Content Marketeer
Jij spreekt vloeiend de digi-taal
Meer online dan offline
Leest enen en nullen als geschreven tekst
Weet alles van de nieuwste social mediatrends
Komt met datagedreven adviezen en rapportages
Wil groeien in ontwikkeling van creatieve content
Analytisch vermogen
Schrijft rake teksten
Richt strakke campagnes in op relevante platformen
Online marketing is jouw ding
CPC, CPM en CTR klinken jou niet vreemd in de oren
Creativiteit stroomt door jouw bloed
Minimaal 1 jaar ervaring in vergelijkbare functie
Minimaal 1 jaar ervaring in vergelijkbare functie
Veel vinkjes kunnen zetten? Of gewoon nieuwsgierig naar meer informatie? Kijk op sipr.online/vacatures of stuur direct jouw C.V. naar info@sipr.online
3
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
4 DUIC in beeld
Regenboogzebrapad
DE LAATSTE
Dit is de laatste tweewekelijkse DUIC-krant. Niet omdat de krant gaat stoppen, maar omdat DUIC juist élke week gaat verschijnen. Vanaf 8 juli worden de honderden distributiepunten in Utrecht en omstreken elke week voorzien van verse kranten. Pak dus vanaf dan élke week een krant mee om op de hoogte te blijven van wat er speelt in Utrecht. In deze editie schrijven we onder meer over de toekomst van het Utrecht Science Park, want er moeten duizenden woningen
en arbeidsplaatsen extra komen. Ook hebben we deze krant weer een grafische productie, waarin kansengelijkheid uitgebreid aan bod komt. Een ander mooi verhaal gaat over Ahmet. In de tuin van zijn woning in Kanaleneiland houdt hij tienduizenden bijen, waarmee hij heel veel Utrechters van honing voorziet. Ook gaan we weer uitgebreid uittips brengen, want de coronaversoepelingen zetten door. Veel leesplezier. Robert Oosterbroek
6 Vijf vragen over
Toekomst van het Utrecht Science Park
8 Kansengelijkheid
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Grafische productie
Cultuur / Uit 10 Uittips
Er is weer veel meer mogelijk!
10 Uit met DUIC
VREDENBURG KNOOP
Mateo Myderwyk
Utrecht is constant in
Stad / Leven
beweging. Er wordt
12 Achter de schermen... Honing uit Kanaleneiland
12 Utrecht volgens...
Fietsburgemeester Jelle Bakker
12 Utrechts gemaakt
gebouwd en gesloopt.
1992
Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger,
2021
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Knapsack
13 Verdwenen horeca Grieks restaurant Plaka
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
14 Puzzel
Zoek de verschillen
Strip gemaakt door: @design_bos
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chantal Spaan, Charlie van Dijk en Ilana Noot ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Amber Smits, amber@duic.nl, 06 86 86 87 07 Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22 Pierre Schoonhoven, pierre@duic.nl 06 14 41 56 56 Laura Peek, laura@duic.nl, 030 740 04 44
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Website DUIC.nl
Gezocht: chauffeurs DUIC-distributie Ken jij je stadsie op je duimpje, heb je een rijbewijs én ben je beschikbaar op oproepbasis? Word dan chauffeur voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC). De papieren krant van DUIC komt elke week uit en wordt op donderdag en vrijdag verspreid naar ruim 550 uitgiftepunten in Utrecht en omstreken. Ons team van chauffeurs kan inmiddels versterking gebruiken. Per editie ben je 8-16 uur onderweg in en rondom Utrecht tegen een marktconform uurtarief en kilometervergoeding. Een eigen auto is een pré. Iets voor jou? Bel of app Pierre voor meer informatie via 06-14415656 of mail je interesse naar pierre@duic.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 128 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
Het terras op
H
Fotografie: Bas van Setten
et is weer iets kleurrijker geworden op het Utrecht Science Park met de aanleg van het langste regenboogfietspad van de wereld. De kleuren van de regenboog zijn over een lengte van 570 meter aangebracht. Het idee komt van de Utrechtse student Elias van Mourik. Hij liet eerder weten: “Waarom zou je een fietspad van een meter realiseren
als je ook de ruimte hebt om het langste regenboogfietspad van de wereld te maken?” Het fietspad trekt veel bekijks, veel mensen die het passeren stoppen en maken foto’s. In 2013 had Utrecht ook al een primeur. Toen werd namelijk het eerste regenboogzebrapad van Nederland in de Lange Viestraat aangelegd. a
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
Advertenties
Utrechter Peter Tusveld krijgt coronasteun via TONK:
‘Regeling heeft echt geholpen’ Lekker met een bootje varen, dan doen veel Utrechters graag. Maar voor Peter Tusveld is het zijn bedrijf. Met lekkerbootjevaren.nl biedt hij liefhebbers rondvaarten aan door de Utrechtse grachten en singel. Door corona ligt het bedrijf stil en hebben ze flink op hun reserves moeten interen. Ook voor Peter zelf liepen zijn lasten gewoon door, maar gelukkig was er de TONK-regeling om hem te helpen. Peter en zijn compagnon hebben meerdere sloepen waarmee gasten met een hapje en een drankje door de stad kunnen varen. Het seizoensbedrijf is hard getroffen door de coronacrisis. Door de eerdere lockdowns konden ze niet ondernemen. Nu liggen de boten ook vast aan de kade, want met een maximale groepsgrootte van twee personen is het natuurlijk niet rendabel om te varen.
ook dat we soms minder goede en soms topseizoenen hebben.” Toch heeft de coronacrisis er flink ingehakt. Omdat Peter en zijn compagnon er veel eigen geld in hebben zitten, raakt de crisis hun persoonlijk ook. De ondernemers maakten al gebruik van de Tozo-regeling. Peter: “Ik kreeg toen een mailtje dat er een nieuwe regeling aankwam; de TONK. Ik heb toen alle voorwaarden doorgenomen en kwam daarvoor in aanmerking.”
zelf in Utrecht en betaal een flinke huur. Ik heb uiteraard ook mijn spaarrekening moeten aanspreken, want ik kreeg bijna geen inkomsten meer vanuit de onderneming. Toen heb ik de TONK aangevraagd en voldeed aan alle voorwaarden. Daarom kreeg ik een eenmalige uitkering van 1500 euro en was ik geholpen.” Lekkerbootjevaren.nl hoopt als de coronaversoepelingen doorgaan deze zomer weer te kunnen starten.
Voordat de coronacrisis uitbrak ging het goed met het bedrijf. Peter vertelt: “Het was, en is natuurlijk nog steeds, een top-onderneming. We hadden een gezellig team en we voeren volop.” Het bedrijf moest vorig jaar in maart tijdens de eerste lockdown de deuren sluiten. “Na de eerste versoepelingen hebben we vorig jaar in de zomermaanden wel weer mensen kunnen ontvangen, maar in de loop van het jaar begon de tweede lockdown.”
Post openmaken De Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten – kortweg de TONK – is een eenmalige bijdrage voor alle Utrechters die minder inkomsten hebben als gevolg van corona. Dat kan gaan om minder inkomsten uit een baan, uitkering of onderneming. Alle Utrechters kunnen kijken of ze er voor in aanmerking komen, dus niet alleen ondernemers.
Het bedrijf heeft erg moet interen op de reserves. “Gelukkig hebben we altijd aan verstandig ondernemen gedaan. We weten
De TONK is een bijdrage aan de huur, hypotheek, servicekosten of betaling aan de VvE. Voor Peter kwam dit als geroepen. “Ik woon
TONK-regeling uitgebreid De gemeente Utrecht heeft deze week bekendgemaakt de TONK-regeling te verruimen zodat nog meer inwoners ermee geholpen worden. Met de nieuwe regeling hebben Utrechters met een inkomensdaling vanaf 15% recht op de TONK in plaats van 25%. Hierdoor komt een grotere groep Utrechters in aanmerking voor de regeling. Daarnaast kan een deel van de TONK-aanvragers hierdoor een hogere vergoeding verwachten. Utrecht voert vier maximumbedragen in: € 750, € 1.500, € 2.250 en
met o.a.: Ellen ten Damme Nederlandse Reisopera Andries Tunru Rake Klappen
€ 3.000. Voorheen golden er slechts twee bedragen: € 750 en € 1.500. Utrecht hanteert geen vermogenstoets. Zo is er een ruimhartige en snelle beoordeling van de aanvragen. De hoogte van de vergoeding hangt af van de woonkosten. De twee nieuwe, hogere bedragen zijn toegevoegd om Utrechters met zeer hoge woonkosten beter te helpen. Voor een deel van de mensen die al TONK hebben ontvangen geldt dat ze een hogere vergoeding krijgen. Daarvoor hoeven deze mensen niets te doen, ze krijgen vanzelf bericht en een bedrag op hun rekening.
Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Utrecht. De verhalenreeks sluit aan bij de talkshow Er is genoeg die elke zondag te zien is bij RTV Utrecht. Dit verhaal is onderdeel van een serie van drie publicaties. In de volgende DUIC#129 lees je het verhaal over de U-pas regeling.
Bubbel, inflatie?! Gaan de huizenprijzen binnenkort dalen?
Tegenwoordig kan ik nergens meer komen voordat mij het hemd van het lijf is gevraagd over de woningmarkt. De woningmarkt is oververhit. Het is belachelijk, beleggers moeten we weren en er moet een prins Bernard taks komen…
M
aar is de markt echt zo anders dan we uit het verleden kennen? Is het dezelfde bubbel als in 2008 toen hij einde van het jaar klapte? We noemen het altijd de bankencrisis van 2008. Maar eigenlijk begon deze crisis in Amerika al in 2006… Dat zou betekenen dat als het een vergelijkbare bubbel is, dat we nog ca. 1,5 jaar hebben voordat de daling wordt ingezet. Toch verwacht ik niet dat dat gaat gebeuren. Het grote probleem zat hem in het feit dat er tophypotheken werden afgesloten. Er kon meer geleend worden dan de woning waard was. Daarnaast werd er vrijwel niet afgelost. Ook mocht je ten opzichte van wat je verdiende meer lenen en de rente was hoger. Op het moment dat jij de hypotheek niet meer kon betalen was er direct een groot probleem. Je bleef met schulden achter en een woning moest snel verkocht worden om nog grotere problemen te voorkomen. Op dit moment zijn er in Utrecht ca. 35.000 zoekers naar een woning. Er zijn ca. 440 woningen inclusief het nieuwbouwaanbod beschikbaar in Utrecht. Je ziet dus dat er
een enorme vraag is. Daarnaast kost het geld op je spaarrekening geld, de aandelenmarkt is niet zo betrouwbaar, de crypto maakt rare sprongen en dat zorgt ervoor dat nog meer mensen vastgoed als een betrouwbare investering zien. De kranten koppen dat de economie sneller herstelt dan verwacht. De spaarrentes blijven dalen. De hyptoheekrente stijgt heel licht, maar zie je vlak daarna vaak weer iets dalen vanwege de concurrentie. Maar met een aantrekkende economie en zoveel overheidsgeld wat al in de economie is gepompt ligt de inflatie op de loer. Ons geld wordt minder waard. Conclusie: de huizen blijven voorlopig even stijgen. Na 7 vette jaren, komen er altijd 7 magere jaren. De prijzen zullen wellicht wat minder hard stijgen. Maar dalen? Dat voorlopig nog niet. Geen haast met het kopen van een huis, wachten tot de markt in zal storten? Dat kan je nog weleens flink wat geld kosten.
Lindy Hendriks is makelaar in Utrecht bij Gusto Casa. Wil jij graag in contact komen met Gusto Casa? Dat kan via 030-2513250 of info@ gustocasa.nl. Kijk ook eens op de website: www.gustocasa.nl
7
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Vijf vragen over de nieuwe plannen voor Utrecht Science Park Tekst: Ilana Noot
1
Een stukje geschiedenis: hoe is Utrecht Science Park door de jaren heen veranderd?
Vroeger draaide alles in het gebied waar nu Utrecht Science Park is om de Kromme Rijn. De rivier verlegde door de eeuwen heen regelmatig haar verloop, maar vanaf de twaalfde eeuw gingen mensen het moerassige landschap ontginnen voor de landbouw. Langs de rivier ontstonden ridderhofsteden, die later uitgroeiden tot de landgoederen van Amelisweerd. Voor de bewerking van de landbouwgrond werden door het klooster in de buurt van Oostbroek boerderijen gesticht: ‘uithoven’ genoemd. Pas vele eeuwen later, vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw, ontstonden de eerste contouren van wat nu Utrecht Science Park is. De faculteit Diergeneeskunde en onderdelen van de toenmalige faculteit wis- en natuurkunde kwamen, verspreid over het gebied, als eerste op De Uithof. In 1988 volgde een stedenbouwkundig plan voor De Uithof. Onderwijsgebouwen kwamen dichter bij elkaar te staan, waardoor het gebied levendiger werd. Later, vanaf 1999, kwamen er ook woningen op De Uithof en er ontstond draagvlak voor voorzieningen, zoals The Basket, het café aan de Heidelberglaan. In 2018 vond de veelbesproken naamsverandering plaats: De Uithof heette vanaf toen Utrecht Science Park. Het gebied groeide verder als ‘kenniscluster’ en er was steeds meer behoefte aan ruimte voor bedrijven en startups.
2
Waarom worden er plannen gemaakt voor het USP?
De groei van het Utrecht Science Park paste tot ongeveer 2014 in het oorspronkelijke stedenbouwkundigplan, maar om in de toekomst verder te kunnen groeien is een nieuw plan nodig. Dagelijks komen meer dan 70.000 mensen naar het Science Park, van wetenschappers en studenten, tot artsen en verpleegkundigen. Kennisinstellingen en bedrijven zijn dus belangrijk, maar ook het landschap rondom het USP is bijzonder: de groene weiden, bossen, boerderijen, landgoederen en de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn volgens de gemeente 'van grote natuurlijke, recreatieve, culturele en historische waarde voor de omgeving’. Die twee factoren moeten dus behouden blijven, maar er gaan ook dingen veranderen. Het gebied moet toekomstbestendig worden. Het huidige bestemmingsplan stamt uit 2010, maar binnen dat plan is niet genoeg ruimte om de nieuwe ambities waar te maken. De gemeente heeft daarom samen met de Universiteit Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht en Stichting Utrecht Science Park een omgevingsvisie opgesteld. Die visie gaat over
zowel wegen en gebouwen, als groen. Aan de hand van vier thema’s wordt beschreven wat de ambities voor de komende twintig jaar zijn en hoe het gebied er in 2040 uit moet zien. De thema’s in de omgevingsvisie zijn: ‘levendig kenniscentrum met slimme mix van functies’, ‘groen en gezond landschap’, ‘leef baar en bereikbaar’, ‘zichtbaar duurzaam en gasloos’.
3
Wat gaat er dan veranderen?
Zoals op meer plekken in Utrecht gaan groei van de stad en de bouw van meer woningen en voorzieningen hand in hand. Op USP komt daar nog bij dat er, om te blijven groeien, meer kantoren en bedrijven nodig zijn. Woningen De groei van het aantal inwoners op het Utrecht Science Park wordt mogelijk door huizen te bouwen. 4.000 nieuwe woningen moeten er komen, bedoeld voor studenten en mensen die op het USP werken. Met de bouw van nieuwe woningen en de komst van meer mensen is er ook ruimte om de voorzieningen op het USP uit te breiden. Het sportcomplex Olympos kan worden uitgebreid en er kunnen extra voorzieningen komen in het centrumgebied van het USP. Arbeidsplaatsen De nadruk op het USP ligt op onderwijs, zorg, onderzoek en innovatie. De gemeente hoopt met het aanpakken van het Science Park meer ruimte te maken voor doorontwikkeling, groei en ‘spontane ontmoetingen’ waaruit nieuwe innovaties kunnen ontstaan. Komende jaren moet er ruimte vrijkomen voor ruim 4.000 nieuwe arbeidsplaatsen op het gebied van Life Sciences en Health en duurzaamheid. Die ruimte ontstaat door te bouwen op plekken waar nu parkeerplaatsen zijn of waar verouderde gebouwen van de Universiteit Utrecht en het UMC staan. Verkeer Meer arbeidsplaatsen en inwoners betekent meer verkeer. Volgens de gemeente zijn verkeersmaatregelen nodig, zoals het weren van doorgaand verkeer door ‘knips’ en het hanteren van lage parkeernormen. Verder wil de gemeente samen met werkgevers en instellingen kijken hoe werknemers minder of anders kunnen reizen, bijvoorbeeld door anders te roosteren of meer thuis te werken. Parkeren krijgt een minder belangrijke plek op het USP en fietspaden en het wandelnetwerk worden juist uitgebreid. Verder wordt gekeken hoe het met het openbaar vervoer moet. Regionaal wordt onderzocht hoe bestaande ov-knooppunten zo goed mogelijk kunnen worden gebruikt, maar er wordt ook gekeken
naar plekken voor nieuwe stations, zoals station Lunetten-Koningsweg en een nieuwe lijn tussen Amersfoort en het USP. Energie Volgens de gemeente wordt op het USP werk gemaakt van duurzaamheid, energietransitie en circulariteit. Er wordt gebruik gemaakt van warmte-koudeopslag, waarmee energie wordt opgeslagen in de bodem om gebouwen vervolgens te kunnen verwarmen of koelen. Op de daken komen zonnepanelen en er wordt onderzoek gedaan naar diepe geothermie, waarmee heet water uit de grond wordt gehaald. Altijd een discussiepunt, maar ook in deze omgevingsvisie zijn zoeklocaties voor windmolens opgenomen. Ook wordt gekeken of in de weilanden rondom de gebouwen zonnevelden kunnen komen.
4
Wat gaat er met de groene omgeving rondom het USP gebeuren?
Groeien op een gezonde manier kan alleen als er ook ruimte is voor groen, stelt de gemeente in de omgevingsvisie. Sterker nog, de gemeente bepleit dat de groene weiden, lanen, tuinen en natuur samen met de gebouwde omgeving een twee-eenheid vormen. Door de nieuwe verbindingen op het USP verdwijnen auto’s naar de randen van het gebied, waardoor aaneengesloten parken ontstaan. Er moeten nieuwe voetpaden komen, waar gewandeld kan worden en langs de lanen komen bomenrijen, zodat het USP klimaatbestendiger wordt. Natuurvriendelijke oevers en andere begroeiing moeten gaan zorgen voor een grotere diversiteit aan planten en dieren in het gebied. Het landschap is volgens de gemeente verder een belangrijke voorwaarde voor mensen om in een van die 4.000 nieuwe huizen op het USP te komen wonen. “De kenmerken van het USP, waarbij kennis en landschap samengaan, sluiten hier perfect op aan”, stelt de gemeente. “Het groen en het landschap lopen hier niet om de stad heen, maar dwars door het USP. Dit biedt de mogelijkheid om stad en land beter te verbinden en het landschap niet alleen voor de gebruikers en bewoners van USP dichterbij te brengen, maar ook voor mensen uit de stad.”
5
En hoe gaat het nu verder?
Zoals gebruikelijk ligt de Omgevingsvisie Utrecht Science Park 2040 ter inzage. Iedereen die dat wil kan van 15 juni tot 26 juli reageren op de plannen. De reacties worden gebruikt om de Omgevingsvisie ‘aan te scherpen’ voordat die ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de gemeenteraad.
8 Door: Charlie van Dijk
NR. 128 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
9
10
NR. 128 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Tour du Domkop
Geen Contacttango
Wanneer: 26 juni tot 8 juli Waar: Café Domkop, e.o. Prijs: Gratis
Wanneer: 29 juni, 21.00 uur Waar: ZIMIHC theater Stefanus Prijs: 25 euro
Iedereen die houdt van wielrennen kan de komende tijd zijn hart ophalen bij Café Domkop nu de Tour de France weer begint. Naar eigen zeggen is Domkop dé plek om koers te kijken en na te bespreken, dus het café bedacht iets nieuws: Tour du Domkop. Haal je stempelkaart op bij de bar en aan de slag maar met de twaalf opdrachten en twee bonusopdrachten. Van 30 seconden sur placen voor de deur van het café tot ‘kastelen spotten’ (een saaie vlakke touretappe kijken), overal zijn punten mee te verdienen. Puur vermaak dus en je kunt ook nog een literfles Kwaremont winnen.
Een ensemble van acht instrumenten, drie dansers en twee zangers verbeelden in deze dansshow het verlangen naar lichamelijk contact door sociale afstand. Het verhaal illustreert de weg van drie mensen die elkaar leren kennen in tijden van sociale afstand en juist de onmogelijkheid van fysiek contact triggert het verlangen naar passie. Deze voorstelling is voor iedereen die houdt van een verfijnd concept, van dans, zang, livemuziek, klassiek ballet en hedendaagse tango gemengd met andere moderne vormen.
Herdenking Keti Koti Utrecht Wanneer: 30 juni, 16.45 uur Waar: Online, via Facebook Live Prijs: Gratis
Eredivisie Beach Utrecht Wanneer: 3 en 4 juli Waar: Lucasbolwerk, veld 1 Prijs: Gratis De Eredivisie Beach komt weer naar Utrecht! Veld 1 ligt in Utrecht, namelijk op het Lucasbolwerk. Veld 2 ligt buiten de stad, bij Irene Beach in Bilthoven. Het publiek ziet op 3 en 4 juli wedstrijden waarin de top van het Nederlandse beachvolleybal in actie komt. De voorrondes zijn te zien op 3 juli en de finales op 4 juli. Het belooft een mooi vervolg van King of the Court te worden, dat in september op het Jaarbeursplein werd gehouden..
Hoe vier jij Keti Koti dit jaar? Keti Koti Utrecht organiseert in elk geval deze livestream. Vanuit het Centraal Museum en Stadsschouwburg Utrecht komen verschillende sprekers, maar ook zangers en dansers aan bod. Nyanga Weder en Fanti O’Bryan tonen traditionele Koto dans, Kenzo Alvares zang en dans en Euredice Tauwnaar brengt spoken word. Nancy Jouwe vertelt over slavernij en de stad Utrecht en Janice Deul spreekt over ‘wij en de ander’. Een gevarieerd programma dus, waarmee de afschaffing van de slavernij wordt herdacht en gevierd.
The Dancefloor Is Lava Wanneer: 26 juni van 23.00 tot in de vroege uurtjes Waar: Bassment Utrecht, Voorstraat 102 Prijs: 10 euro (excl. servicekosten)
Het nachtleven gaat weer open! Ook de Utrechtse nachtclubs maken zich weer op voor swingende en dampende feesten. Even testen voor toegang (let op, negatief testbewijs verplicht) en de dansvloer is van jou. Bij Bassment bijvoorbeeld, waar de deuren zaterdagavond om 23.00 uur weer openen. Het feest barst gelijk: the dancefloor is lava! Om 23.00 uur bijt Denn Punk het spits af, gevolgd door Chung en CaroLala. Om 5.00 uur sluit Artwaq de nacht af.
Walk The Line: Americana Album Release Special Wanneer: 4 juli, 14.00, 15.00, 19.00 en 20.00 uur Waar: TivoliVredenburg Prijs: 23,35 euro Dit succesvolle coronaconcept van TivoliVredenburg krijgt nog eens een vervolg. Op 4 juli kunnen liefhebbers van americana helemaal los, want dan is Walk The Line: Americana Album Release Special. Het publiek wordt meegenomen op een americana & roots-tour door het gebouw. Onderweg maken bezoekers drie tussenstops: in de Hertz, Pandora en Cloud Nine. In elke zaal is een albumrelease, van niemand minder dan Ad Vanderveen, Ellen Shae en The Bayou Mosquitos.
Youtube Battle Wanneer: 02 juli, 19.30 uur Waar: Stadsschouwburg Prijs: 10 euro Wie kent de leukste, grappigste of meest obscure Youtube-video’s? Dat is de inzet van de Youtube Battle. Tijdens deze avond tonen deelnemers hun favoriete video op Youtube, op groot scherm in de Stadsschouwburg. Het publiek moet steeds kiezen welke van de twee video’s het leukste is, en daarmee wint die deelnemer de Battle. Tussen de battles door zijn er geheel verzorgde verrassingsacts van het multimediale danscollectief 155.
11
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Matteo Myderwyk is artist in residence bij TivoliVredenburg: ‘Mijn beste vondsten doe ik op het podium’ Eindelijk is het zover: na een lange lockdown kan Matteo Myderwyk zijn muziek eindelijk weer spelen voor publiek. In juni en juli is hij ‘artist in residence’ bij TivoliVredenburg. Myderwyk geeft in drie weken tijd vier verschillende optredens in vier van de zalen van het Utrechtse muziekcomplex. Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Bas van Setten
M
annen in zwarte werkkleding zitten op hun knieën op het podium van de Hertz in TivoliVredenburg. Ze zetten met lange stukken zwarte tape een muziekstandaard vast aan de grond. De zaal is nog leeg, maar zal die avond volstromen met publiek voor Myderwyks eerste show. Myderwyk staat ernaast en geeft de laatste aanwijzingen. “Heb je nog heel even? Ik kom er zo aan”, zegt hij. Tien minuten later wandelt hij zijn kleedkamer met een fenomenaal uitzicht over Utrecht binnen, en stelt zichzelf voor. “Ik ben opgeleid als klassiek pianist, maar naast piano speel ik ook orgel en synthesizer.” Na zijn opleiding aan het conservatorium in Tilburg besluit Myderwyk de regels los te laten. Zijn muziekstijl is uiteenlopend: die varieert tussen free-jazz, neoklassieke muziek en electronica. De lockdown heeft er bij Myderwyk wel ingehakt. “Afgelopen halfjaar vond ik echt klote”, zegt hij. “In december van het afgelopen jaar ging alles dicht. De podiumkunsten zijn nu als laatste aan de beurt om weer te
openen.” Niet voor een livepubliek kunnen spelen, dat was voor de artiest een echte straf. Myderwyk is dan ook ontzettend blij dat hij op 10 juni weer kon optreden. Als artist in residence treedt Myderwyk meerdere keren op in TivoliVredenburg. Hier krijgt hij de ruimte om zelf concerten te bedenken en samenwerkingen aan te gaan. Daar heeft hij lang op gewacht. “Door op te treden ontstaan er steeds nieuwe dingen, als je improviseert. Improvisatie betekent niet dat je onvoorbereid een optreden ingaat. Je bent juist supergoed voorbereid. Je maakt als het ware een kleurplaat voor jezelf, die je tijdens het concert gaat inkleuren. Mijn beste vondsten doe ik op het podium.” Tijdens het concert van die avond, 18 juni, laat Myderwyk zijn meest recente werk horen. Het is muziek die hij heeft gecomponeerd tijdens de lockdowns van het afgelopen jaar. Zijn nieuwe album ‘Notes of Longing’ komt uit op 17 september. “Het wordt een album van drie kwartier, even lang als een helft van een voetbalwedstrijd”, lacht Matteo. “Ik
houd er heel erg van als muziekalbums niet te lang zijn. Het is beter voor je spanningsboog om het kort te houden.” Dit album verschijnt op Warner Classics, de maatschappij waar Myderwyk in mei tekende. “Warner is een stuk strenger dan de vorige maatschappij. Ik moest mijn muziek vaak bijschaven, het tempo moest strakker en de stukken moesten beter in balans zijn. Ze tilden het niveau zo van 80 procent naar 100 procent. Een album maken is een project dat veel tijd vraagt, maar ik vind het ook fijn om heel dedicated met iets bezig te zijn.” Arabische jazz Het derde concert van de reeks, op 26 juni, staat in het teken van jazz en Arabische muziek. Deze avond speelt Matteo samen met het jazztrio Salaasa. De nummers van Salaasa zijn gebaseerd op Arabische muziek gecomponeerd door Haytham Safia op de oed, een peervormig snaarinstrument dat veel gebruikt wordt in muziek uit het Midden-Oosten. Wat kunnen mensen verwachten als ze
op deze avond de zaal binnenstappen? Myderwyks ogen lichten op. “Wat er gaat gebeuren kan heel spannend zijn, onverwachts.” Dat geldt ook voor de muzikant, legt hij uit. “Je weet niet of een nummer aanslaat bij het publiek. Je moet dat tijdens het optreden proberen aan te voelen. Als je mensen vanaf het begin ziet meebewegen, dan weet je dat het goed gaat.” De afsluiter van de concertreeks vindt plaats op 2 juli. Dan treedt Matteo op met drummer Remco Menting, van onder meer het jazztrio Kapok. De avond slaat de weg van de elektronische muziek in. Met deze muziek stond Myderwyk al op grote festivals als Lowlands, Oerol en het Amsterdam Dance Event. “Het publiek op festivals is super, de sfeer is altijd goed. Maar je hebt ook minder controle op zo’n dag. Je weet niet wie voor en na je geprogrammeerd staan. In dat opzicht is het een stuk fijner om je eigen avond te hebben, zoals ik nu bij TivoliVredenburg heb.”
Advertentie
UTRECHT GAAT DOOR!
DOMunder weer open na coronajaar, maar ook een jaar met steun van gemeente en provincie We kunnen er kort over zijn, zonder financiële steun had DOMunder het niet gered. Net als veel andere culturele instellingen en erfgoedlocaties kreeg ook de historische beleving onder het Domplein zware klappen te verduren door corona. “Dit soort plekken zijn essentieel, en daarom is steun des te belangrijker”, vertelt wethouder Anke Klein.
Zakelijk leider Wout de Boer en wethouder Anke Klein
L
angzaam wordt Utrecht weer opengegooid door de coronaversoepelingen. De besmettingen nemen af en er wordt volop gevaccineerd. We mogen weer het terras op, sporten gebeurt weer massaal en historische attracties, kunst- en cultuurinstellingen ontvangen weer bezoekers. Zo ook DOMunder, de eerste rondleidingen zijn inmiddels gegeven en waren meteen volgeboekt. Ook wethouder Anke Klein kwam een kijkje nemen. “Dit is waanzinnig uniek, wij staan hier op dé plek waar 2000 jaar geleden de Romeinen kwamen. Het ligt hier gewoon tastbaar voor onze neus. Wat zo belangrijk is aan dit erfgoed, is dat het van ons allemaal is. Dit is waar Utrecht vandaan komt.” Zakelijk leider van DOMunder Wout de Boer is ook aanwezig. De afgelopen periode hebben ze flink geïnvesteerd om de historische attractie gereed te maken voor groepen bezoekers, op anderhalve meter. Hij blikt nog een keer terug op afgelopen jaar: “De schrik zat er natuurlijk goed in toen de eerste lockdown begon. Net als iedereen, wisten we niet waar we aan toe waren. In de zomer konden we weer even open maar daarna begon de tweede lockdown. Als organisatie krijgen we natuurlijk heel veel energie van onze be-
zoekers, maar die waren er juist niet. Voor de vele vrijwilligers was dit ook een lastige periode.” Klein vult aan: “Het was een pittig tijd voor mensen in deze sector. Maar ik heb ontzettend veel bewondering voor de creativiteit en veerkracht die Utrechters toonden als de situatie en de maatregelen weer wijzigden.” Financiële klappen De veerkracht was er bij inwoners en ondernemers, maar er vielen op tal van plekken wel financiële klappen. Ook bij DOMunder. De Boer: “Onze inkomsten, zo’n 90 procent, komen voornamelijk uit ticketverkoop. De sluiting was voor ons dan ook een grote klap, enorm zelfs. Zonder de noodsteun die we hebben gekregen van de gemeente Utrecht en de provincie hadden we het niet gered.” Met steun- en herstelpakketten zorgde het college ervoor dat essentiële voorzieningen overeind bleven. Er is steun voor individuele bewoners, maar ook steun voor ondernemers, evenementen, sport, cultuur en welzijn. Daarnaast wil het college flink blijven investeren in de stad om sneller en sterker uit de crisis te komen. Klein heeft zich onder meer hard gemaakt
voor het erfgoed en de kunst- en cultuursector in de stad. DOMunder hoort daar ook bij. Klein: “Drie dingen zijn belangrijk; we willen de scherpe kanten van de crisis afhalen, we moeten perspectief blijven bieden en vooral ook naar de toekomst kijken. Erfgoed, kunsten cultuurinstellingen zijn plekken die horen bij de stad en die zijn voor alle Utrechters. Die moeten we steunen, daarmee steunen we ook onze bewoners.” DOMunder is door de steun gered. Naast steun van de gemeente en de provincie is er ook geld gekomen van verschillende fondsen. Daardoor hebben ze afgelopen periode kunnen investeren. Er is een heleboel te zien in de historische attractie onder het Domplein, maar erg groot waren de wandelpaden niet. Voordat de anderhalvemetermaatregel er was, was dat geen probleem. De Boer: “We hebben nu meer ruimte kunnen creëren, en dat hebben we ook op zo’n manier gedaan dat het een meerwaarde heeft voor bezoekers. Het looppad is verbreed én verlaagd. We staan nu ook op het niveau van de Romeinen, 5 meter onder het Domplein. Ook wordt het hierdoor makkelijker om straks als bezoeker mee te graven en speuren in de grond. Er valt hier namelijk nog genoeg te ontdekken.”
In deze verhalen serie leest u hoe Utrecht investeert in de kwaliteit en toekomst van de stad om snel en sterk uit de coronacrisis te komen. Mensen die hard zijn geraakt door de crisis krijgen extra hulp. Werkzoekenden krijgen begeleiding en scholing. We bieden steun aan evenementen, sport, cultuur en welzijn en investeren versneld in projecten op bijvoorbeeld het gebied van wonen, verkeer en groen. Dat doen we samen met het rijk, ondernemers en maatschappelijke organisaties.
12
NR. 128 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ACHTER DE SCHERMEN
Ahmet heeft ruim 200.000 bijen in Kanaleneiland Het hek staat al open als we aankomen bij het fysieke adres van de webshop honingwinkel.nl. Ahmet en Hanife Taskan zijn bezig in hun achtertuin, ook al is het daar eigenlijk te warm voor. Vanuit deze achtertuin in Kanaleneiland-Noord runnen Ahmet, Hanife en hun drie kinderen hun eigen online winkel. Ze verkopen honing, zowel import als zelfgemaakt. Sinds corona schoot de verkoop omhoog, van 450 naar 15.000 euro per maand.
Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Robert Oosterbroek
A
chter in de tuin, boven op het tuinhuis, staan de bijenkasten. De beestjes vliegen er druk omheen. Ahmet klimt met een trap het dak van het tuinhuisje op om de witte kasten te laten zien. Hanife blijft beneden staan. “Doe maar voorzichtig”, adviseert ze. “De bijen hebben ook last van de warmte. Daar kunnen ze chagrijnig van worden.” Ahmet Taskan imkert al 20 jaar, gewoon als hobby. “Ik vind het leuk om te doen, ik word er rustig van”, vertelt hij. Maar toen kwam in maart 2020 de coronapandemie naar Utrecht. “We zaten opeens allemaal thuis. We hadden zeeën van tijd. Dus gingen we op zoek naar iets om te doen.” De dochter (23) van Hanife en Ahmet zette de webshop honingwinkel.nl op. Zijn zoons (14 en 15) begonnen aan een gratis cursus adverteren van Google. En zo kwam het bedrijf van de grond. “In de eerste maanden verkochten we voor 450 euro aan honing per maand. Elke maand groeide dat bedrag. In september was het al 7.000 euro per maand. In maart, een jaar later, verkochten we voor 15.000 euro per maand. En het groeit nog steeds.”
Taakverdeling Het hele gezin werkt mee aan de webshop. “We hebben een taakverdeling”, legt Taskan uit. “Ik ben verantwoordelijk voor de inkoop en het maken van onze eigen honing. Mijn dochter onderhoudt de webshop. Daar zet ze onze producten en foto’s op. Mijn zoons besteden zo’n anderhalf uur per dag aan de marketing – in de praktijk is dat vaak wat minder, door examens enzo. Hanife, mijn vrouw, zorgt ervoor dat alle bestellingen ingepakt en klaar voor verzending zijn.” Het is wel fijn om een eigen taak te hebben, vindt Taskan. “Dan weet je precies wat je moet doen.” Zo dragen de bijen ook hun steentje bij. Ze zitten in 12 bijenkasten op het dak van het tuinhuis. In iedere kast woont een koningin met haar ‘volk’ van gemiddeld 20.000 bijen. Je merkt er weinig van. Taskan vertelt: “Ik inspecteer de kasten regelmatig. Dan kijk ik of de koningin eitjes legt en of het volk sterk en gezond is. En ik kijk of de bijen al veel honing gemaakt hebben.” Als er genoeg honing in de kast te vinden is, haalt hij de ramen eruit. Ramen zijn de verticale lades waar de honingraat inzit. De honing
haalt hij eruit met een slinger en vangt hij op. “Je moet de honing op tijd uit de kasten halen. Anders worden de bijen lui.” Miljard bloemen En dat is niet de bedoeling, dat de bijen lui worden. De term ‘bezige bij’ komt niet uit de lucht vallen. Ahmet zit achterovergeleund in zijn groene tuinstoel. Hij vertelt: “Voor 1 kilo honing moeten de bijen zo’n 2 miljoen keer contact maken met een bloem. Als er weinig stuifmeel inzit, kan dat oplopen tot 5 miljoen contactmomenten.” De bijen van Taskan zorgen samen voor zo’n 200 kilo stadsbloemenhoning per jaar. Dat komt erop neer dat zijn bijen samen tot een miljard bloemetjes aantikken per jaar. “Veel is dat, hè?” Stadsbloemenhoning uit Kanaleneiland-Noord wordt gemaakt van een grote verscheidenheid aan bloemen. “In de stad zijn veel meer verschillende bloemen dan op het platteland. Heidebloemen, bijvoorbeeld, zijn minder divers.” Op de balkonnetjes naast de achtertuin van Taskan zijn inderdaad al verschillende bloempotten te zien. Maar ook de bomen in de straat dragen bij aan de honing. “In het voorjaar staan de lindebomen in bloei. Dat proef je terug in de honing, die smaakt dan naar lindebloesem.” Op goed vertrouwen Ahmet Taskan denkt dat hij met 12 bijenkasten in zijn Utrechtse achtertuin nu wel redelijk aan zijn taks zit. Daarom is hij voor honingwinkel.nl ook honing gaan importeren. Uit het binnen- en buitenland, en van alle soorten en maten. Je kan het zo gek niet bedenken, of het staat op de webshop: artisjokhoning uit Italië, yucatanhoning uit Mexico en kostbare manukahoning uit Nieuw-Zeeland. “Ik koop mijn honing alleen in van mensen die ik vertrouw. Want wat ik
Het hele gezin helpt mee om de beste honing te maken en te verkopen
verkoop, moet goed zijn”, zegt Taskan. Wat is dan goede honing? “Er zijn acht parameters waar je naar kijkt om een honing te boordelen. Onder andere het vochtgehalte, of er bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt en ook hoe oud de honing is.” De imker zet de rugleuning van zijn tuinstoel weer rechtop en legt uit: Een hoog vochtgehalte betekent vaak dat de honing te vroeg geoogst is. En bestrijdingsmiddelen die voor planten worden gebruikt, komen ook in de honing terecht. De honing hoort daarbij niet te oud te zijn. “Honing bederft niet. Je kan het nog eten. Maar als de honing meer dan twee jaar oud is, begint die zijn smaak te verliezen.” Tevreden klanten Hanife, die ondanks de tropische temperatuur onafgebroken op en neer loopt tussen de keuken en de opslag in de schuur, komt naar buiten met kleine potjes lichte, heldere honing. Komt net uit Turkije, om mee te nemen. “Tevredenheid van onze klanten, dat is het allerbelangrijkste”, zegt Ahmet later. Hij redeneert: Als je klanten niet tevreden zijn met jouw service, voor wie doe je het dan? “Als mensen de honing niet lekker vinden, dan kunnen ze die gewoon retourneren en dan krijgen ze hun geld terug. Op 4.000 bestellingen is dat denk ik maar een keer gebeurd.” Met tevreden klanten, wordt het klantenbestand alsmaar groter: “Mensen komen bij je terug.” Taskan denkt dat de groei van honingwinkel.nl wel een tijdje doorzet. “Tijdens de coronacrisis zijn veel mensen meer waarde gaan hechten aan goede producten, ze zijn dichter tot de natuur gekomen en gewend geraakt aan online winkelen. Meer in het hier en nu.” Hij neemt zijn laatste slok thee. “Ik denk dat dat nog wel even zo blijft.”
13
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHTS GEMAAKT
In deze rubriek staat een creatief, ambachtelijk, innovatief of historisch product uit de stad centraal. In deze editie: Knapsack the game.
Een tactisch spel zonder losse eindjes Lennart Wolfert is grafisch ontwerper, illustrator en een groot liefhebber van spelletjes waarbij je iets moet omgooien – zoals jeu de boules, kubb of bowling. “Ik had al een tijdje het idee om zelf een spel te ontwerpen, dat totaal uitgewerkt is en waarbij alles op elkaar is afgestemd. Want ja, een spel kan je gewoon verzinnen. Zo is het met alle andere spellen ook gegaan.”
Tekst: Charlie van Dijk
V
ijf jaar geleden begon hij met het basisprincipe voor zijn eigen spel: Knapsack the game. “Ik wilde graag een spel maken waarbij de functie van onderdelen uit het spel verandert. De blokken veranderen van functie.” Lennart legt kort de spelregels uit: bij Knapsack the game speelt team Rood tegen team Blauw. Je verdient punten als je met de knoop blokken omgooit. Op ieder blok staat een rood en een blauw cijfer. Gooi je een van je eigen kleur om, dan krijg je het aantal punten dat erop staat. Gooi je meer blokken, of blokken van de andere kleur om, dan krijg je 1 punt per blok. De blokken die omgaan, zet je terug in je eigen kleur. Je wint als je op precies 30 punten komt of alle blokken in de kleur van jouw team hebt staan. Lennart pakt een geel Knapsack-tasje er-
bij en stalt het spel uit op tafel. De primaire kleuren, de onbewerkte materialen en de retro typografie geven je het idee dat dit spel al veel langer bestaat dan vijf jaar. “Bij het ontwikkelen van Knapsack had ik twee doelen: het spel moet helemaal kloppen en mensen moeten het kunnen spelen”, vertelt Lennart. “Samen met een groep vrienden ben ik het spel gaan testen. Zo kwam ik erachter wat wél en niet werkte. De reacties waren ook een graadmeter. Bij elke aanpassing werd het spel beter en dat zag je aan de reacties. De spelers werden fanatieker en begonnen nu en dan te schreeuwen uit frustratie en fanatisme. Toen er weer een partij klaar was en er gevraagd werd om nog een potje, wist ik dat op de goede weg was.” Voor dat tweede doel moest Lennart aan de slag: “Dat betekende
dat ik meerdere spellen moest maken. Ik begon in eerste instantie met een oplage van 20 spellen, maar dat werden er al snel 200.” Knopen De naam Knapsack komt van de voorganger van de grote knoop waar je mee gooit, legt Lennart vervolgens uit. “Dat was eerst een leren zak met zand erin en met een houten stok eraan. Zoals een knapzak. Maar ik kwam erachter dat het productieproces te lang en ingewikkeld was. Ik moest op zoek naar iets dat eenvoudiger te maken was.” Lennart haalt vragend zijn schouders op. Hij moest er even op broeden voordat hij een oplossing had gevonden. “De knoop bedacht ik toen ik op een keer op de fiets zat. Misschien ligt zo’n knoop voor
andere mensen meer voor de hand. Als je aan zee opgegroeid bent, bijvoorbeeld. Ik woon in Utrecht, dus het duurde wat langer voor ik op dit idee kwam. Ik heb allerlei soorten touw gekocht, van verschillende dikten en materialen. En ik ben allemaal knopen gaan uitproberen. De knoop die het is geworden, is de apenvuist. De losse uiteinden van de knoop heb ik afgewerkt met een ander touwtje.” De knoop werkt goed en blijkt zelfs aantrekkende werking te hebben: “Als we in het park aan het spelen zijn, komen er al snel mensen omheen staan die willen meedoen – iedereen wil met dat ding gooien. Daarom organiseren we regelmatig Knapsacktoernooien waar bekeken wordt wie de beste knapsacker is.” a
UTRECHT VOLGENS FIETSBURGEMEESTER JELLE BAKKER
‘We kunnen trots zijn op onze fietscultuur en -infrastructuur’ Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Robert Oosterbroek Jelle Bakker werd begin juni door burgemeester Sharon Dijksma beëdigd als de eerste Fietsburgemeester van Utrecht. Hij gaat zich de komende twee jaar inzetten om van Utrecht een ‘nog betere, veiligere en inclusievere fietsstad’ te maken. Het idee komt van BYCS, een internationale belangenorganisatie voor fietsmobiliteit. Wereldwijd zijn er inmiddels 126 Bicycle Mayors in 35 landen. Als Fietsburgemeester wordt Jelle een ambassadeur voor fietsmobiliteit. We vroegen hem waar hij zelf graag fietst in Utrecht en wat zijn droomhuis is in de stad.
Hoe is deze functie ontstaan? “Ze zijn eigenlijk al een paar jaar op zoek naar een Fietsburgemeester in Utrecht. De functie komt voort uit BYCS. Zij hebben een heel uitgebreid Fietsburgemeester-netwerk. In Nederland is het niet zo’n bekende organisatie, maar onder meer in India zijn ze heel groot. Overal hebben de burgemeesters een ander doel. In Nederland zijn er nu zes: Arnhem/ Nijmegen, Den Haag, Amsterdam, Eindhoven en Utrecht. Eind juni wordt er nog eentje aangekondigd. Utrecht is zo’n fietsstad, best vreemd dat er nog geen Fietsburgemeester was.” Een ‘Fietsburgemeester’, wat moet ik me daarbij voorstellen? “Ik heb best veel vrijheid om de functie in te vullen, omdat ik de eerste ben. Ik kan zelf kijken wat ik de komende jaren wil aanpakken. Ik wil niet alleen maar iemand zijn die de lintjes doorknipt. Dat is natuurlijk heel leuk en die ceremoniële rol hoort erbij, maar ik wil ook beleidsinhoudelijk dingen gaan doen. Ik wil een verbinder zijn. Er zijn zoveel initiatieven. Als je bijvoorbeeld kijkt naar een wijk
als Overvecht: daar heb je de Fietshub Overvecht. Allerlei partijen doen daar hun best om meer mensen op de fiets te krijgen met onder andere fietslessen van SportUtrecht en kinderfietsabonnementen van BikeFlip. In Utrecht gebeurt al zoveel goeds, vooral die verbindende rol is daarbij belangrijk denk ik.” Waar wil je je mee bezighouden de komende tijd? “Met de kwetsbare doelgroepen waarvoor het niet vanzelfsprekend is dat zij de fiets pakken. Hier is niet zozeer het probleem dat mensen niet op de fiets zitten, maar je moet juist kijken wie er nu een beetje weggedrukt worden van het fietspad. Er zijn grote groepen die niet kunnen of willen fietsen of die geen fiets hebben. Er zijn steeds meer mensen gaan fietsen, dat is heel positief. Maar je moet ook in de gaten houden dat er doelgroepen zijn die zich daardoor niet helemaal op hun gemak voelen op de fiets. Kinderen met een fysieke of mentale beperking bijvoorbeeld, nieuwkomers, maar ook ouderen. Die zien ineens allerlei elektrische fietsen en speed pedelecs langs zich heen zoeven. De
eerste stap is luisteren, de wijken in en kijken wat er leeft. Ik wil me vooral inzetten door te kijken wat voor ondersteuning zij kunnen gebruiken.” Waar fiets je zelf graag in de stad? “Ik vind het geweldig om op een zomeravond langs de gracht te fietsen. Dat is zo betoverend. Dan zie je alle mensen op de terrasjes zitten en de bootjes. Dan kan ik echt weer verliefd worden op Utrecht. Ik maak graag een omweg om daar te fietsen en te kijken.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Door langs de singel te slenteren met een frisje of biertje erbij. Het voelt zo gezellig. Dan komen er bootjes voorbij, mensen zitten er lekker te kletsen, een ijsje te eten of te picknicken. Of ik pak de fiets naar Amelisweerd. Een stukje fietsen en je bent zo in het bos.” Wat mist Utrecht? “Onze fietscultuur en -infrastructuur zijn dingen om trots op te zijn. Het is niet alleen de infrastructuur die er is, maar ook een ge-
deelde waarde over fietsen. Ook zie je dat er vanuit het buitenland zoveel belangstelling is. Mensen uit Japan komen hier naar onze fietsenstalling kijken, de grootste ter wereld. We hebben een speciale hangbrug voor fietsers en een van de drukste fietspaden ter wereld. Wij fietsen er overheen, zetten onze fiets er neer en vinden het helemaal niet zo bijzonder meer. Maar het betekent wel heel veel. We doen het gewoon supergoed als fietsstad.” Wat is je droomhuis in Utrecht? “Bij Lepelenburg heb je een straatje met witte huisjes en blauwe regen, die zijn zo mooi. Of als je langs de singel loopt heb je daar de Zeven Steegjes. Allemaal kleine huisjes die vroeger in de schaduw van de stadsmuur stonden. Je zit er dicht bij de Oudegracht, de singel en de huizen zijn superschattig. Als daar ooit nog iets vrijkomt, in een van die sfeervolle straatjes, mogen ze me bellen.” Utrecht is… “…gemoedelijk.” a
14
NR. 128 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN HORECA IN UTRECHT
Grieks restaurant Plaka aan het Wed Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief
Wat was het eerste Griekse restaurant in Utrecht? Die vraag is nog niet zo eenvoudig te beantwoorden. In de jaren zestig en zeventig waren er enkele gelegenheden die zich vooral op Griekse gastarbeiders richtten. Kort na 1980 openden er meerdere Griekse restaurants zoals we die tot voor kort nog kenden. Voorbeelden zijn Delphi aan de Neude, Rhodos aan de Oudegracht en — al iets langer verdwenen — Plaka aan het Wed. Net als traditionele Chinees-Indische restaurants sluiten veel 'Grieken' de laatste jaren hun deuren.
G
riekse en andere gastarbeiders die in de jaren zestig in de Utrechtse industrie kwamen werken, woonden meestal op kamers. Vaak was dit onder slechte omstandigheden met geimproviseerde keukens waar ze zelf kookten. Er waren echter ook Utrechtse huisvrouwen die als hospita kamers verhuurden aan buitenlandse arbeiders. Op speciale kookcursussen konden deze dames gerechten leren bereiden voor hun Griekse, Turkse, Spaanse en Italiaanse kostgangers! Ontmoetingsplekken De Stichting Bijstand Buitenlandse Werknemers begon omstreeks 1963 met de inrichting van ontmoetingsplekken, zoals het Grieks Centrum aan de Alendorpstraat (bij de Mariaplaats). Daarbij hoorde een eethuis met Griekse specialiteiten en al snel wisten ook Nederlanders dat te vinden. 'De prijzen ervan alsmede van de specifieke Griekse wijnen en drankjes waren erg laag', schreef een krant toen het centrum in 1967 tijdelijk gesloten moest worden. Er was namelijk een grote vechtpartij geweest met als vermoedelijke reden: 'Toenemend bezoek aan restaurant wekte afgunst op'. Mogelijk speelden ook politieke spanningen mee, want in Griekenland had net een militaire junta de macht gegrepen. Behalve aan de Alendorpstraat konden Grieken elkaar rond 1970 ontmoeten in café Hellas aan de Oudegracht 48. Dit etablissement was van Nikolaos Katsamakis, die in 1964 getrouwd was met Geertruida van der Meer. Zij waren be-
gonnen als pensionhouders voor gastarbeiders in de kleine slaapkamertjes van hun woning aan de Westravenstraat, waar de kostgangers 'zelf hun Griekse potje' kookten in de keuken van het echtpaar. Dat de zaken goed gingen in café Hellas — althans tot dat moment — blijkt uit de buit van 65.000 gulden bij een gewapende overval in de nieuwjaarsnacht van 1974. Begin jaren tachtig werd Hellas omgevormd tot een Grieks restaurant zoals die toen ook elders in de stad verschenen. Voor die tijd was er in Utrecht ook al het Griekse restaurant van Dimitrios Efstatiatis, waarvan echter niet bekend is waar het gevestigd was (tips zijn welkom). In 1972 won Efstatiatis een rechtszaak nadat zijn compagnon, op wiens naam de vergunningen stonden, terugging naar Griekenland. Efstatiatis mocht van de rechter de zaak toch voortzetten. Rhodos en Plaka In 1981 werd Griekenland lid van de Europese Economische Gemeenschap; de militaire dictatuur was al enige jaren voorbij. Vrije vestiging door het EEG-lidmaatschap en het toenemend toerisme naar Griekenland kunnen als verklaring dienen voor de opening van verschillende Griekse specialiteitenrestaurants in Utrecht vanaf 1981. Delphi aan de Neude 29 en Rhodos aan de Oudegracht 205 openden als eerste hun deuren, maar in 1982 begon Plaka aan het Wed 3a, een voormalig tehuis voor militairen (nu bistro Madeleine). 'Nieuw! U kunt nu ook in
Utrecht authentiek Grieks eten', luidde de eerste advertentie van Plaka. Kennelijk vond men de andere restaurants niet origineel Grieks, want een volgende aanprijzing luidde: 'De enige in Utrecht die niet aangepast is aan de Hollandse smaak'. Hoe de gerechten verschilden is lastig te achterhalen; bij Rhodos was in die jaren bijvoorbeeld Arnaki een specialiteit: 'lamsvlees van de oven met salade en sperciebonen of met frites'. In veel opzichten was Plaka als de andere Griekse restaurants: de bekende stijl van belettering en interieur, 'betaalbare prijzen', ook afhaal en 'Uiteraard wordt u verwelkomd met een glaasje ouzo'.
Plaka werd eind jaren tachtig gerund door Lakis Mataras en zijn vrouw Sofia. Zij behoorden tot de tweede generatie Grieken; hun vaders waren gastarbeiders en zij kwamen later met hun moeders over naar Nederland. Lakis was bij velen bekend als 'Sjors' van de gelijknamige snackbar aan de Koekoekstraat, die de familie Mataras sinds 1983 had. In 1992 besloten zij Plaka te sluiten en ze begonnen vervolgens het Griekse restaurant Europa aan de Gildstraat in Wittevrouwen. Dat kreeg een andere eigenaar toen de familie Mataras in 2005 het eerdergenoemde restaurant Rhodos aan de Oudegracht overnam. Zij bouwden daar
een trouwe klantenkring op, maar moesten in 2019 stoppen om gezondheidsredenen. Toen zich geen overnamekandidaat aandiende, probeerden ze het nog opnieuw, maar de lockdown maakte daar snel een einde aan. 'Sjors' Lakis Mataras is op 27 mei 2021 overleden. Delphi's werd in 2018 gesloten. De oudste Griekse restaurants van Utrecht bestaan dus niet meer, maar enkele zaken die eind jaren tachtig in hun kielzog volgden zijn er nog, zoals Sirtaki in de Servetstraat en Mykonos aan de Drakenburgstraat. a
15
JUNI 2021 | NR. 128 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN
Advertentie
ONDER DE MENSEN
Discriminatie melden helpt:'Wij nemen iedereen serieus en kunnen helpen' De gemeente Utrecht presenteert op vrijdag 25 juni een nieuw actieplan om discriminatie zo stevig mogelijk aan te pakken. Het aantal discriminatiemeldingen in Utrecht is vorig jaar aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2019. Ook specifiek het anti-Aziatisch racisme is toegenomen en veel van deze meldingen hebben te maken met het coronavirus. We spreken met twee betrokkenen, hoe hebben zij discriminatie ervaren en wat kunnen we ertegen doen?
V
oor de komst van corona in Nederland ontving Art.1 Midden Nederland niet tot nauwelijks meldingen over anti-Aziatisch racisme, ondanks het feit dat het wel plaatsvond. Dit is iets wat Amy Cheung goed herkent. Ze heeft in haar leven zelf ook allerlei vormen van discriminatie of vooroordelen meegemaakt; van micro-agressie tot opmerkingen in de kroeg. Een ander voorbeeld deed zich op school voor. Cheung vertelt: “Toen ik veertien was kreeg een ik vier voor Nederlands, dit terwijl ik daarvoor altijd voldoendes had. Ik deed navraag bij de docent en die zei dat het voor kinderen waar thuis geen Nederlands werd gesproken gebruikelijker was om een slechter cijfer te halen. Maar bij ons thuis spraken we gewoon Nederlands, dat zei ik ook tegen de docent. We realiseerden ons toen allebei dat ze een vooroordeel had. Niet veel later kreeg ik een zes.” Cheung is tegenwoordig actief bij Asian Raisins, een organisatie die zich inzet voor de emancipatie van Aziatische Nederlanders
en streeft naar een inclusief Nederland vrij van racisme, xenofobie of racistische stereotypen. “We zijn vorig jaar tijdens corona begonnen als een Facebook-groep waar we al snel tweeduizend leden had. Ondertussen is dat gegroeid naar vierduizend. Het belangrijkste is dan ook dat we een community zijn, waar mensen veilig met elkaar kunnen praten.” Het is geen toeval dat de groep vorig jaar begonnen is. “Racisme tegen Aziatische-Nederlanders was er altijd al, maar door corona kreeg het ook ineens nieuwswaarde. Het kwam meer in de picture en mensen werden zich er veel meer bewust van.” Art.1 Midden Nederland Ook uit cijfers van Art. 1 Midden Nederland wordt duidelijk dat er vorig jaar meer aandacht was voor anti-Aziatisch racisme. Mustapha Bah werkt bij deze organisatie en houdt zich onder meer bezig met het bereiken van verschillende doelgroepen. “We zijn vorig jaar gestart met een innovatieve aanpak waarbij we doelgroepgericht werken. We
willen aan alle verschillende gemeenschappen een luisterend oor bieden. Horen wat zij ervaren, en samen oplossingen bedenken.” Volgens Bah is het belangrijk dat mensen discriminatie melden bij Art.1 Midden Nederland. “We moeten er alles aan doen om de meldingsbereidheid zo hoog mogelijk te krijgen. Maar een melding doen is niet altijd makkelijk. Mensen die te maken krijgen met racisme moeten dit eerst verwerken. Dan gaan ze pas nadenken wat ze ermee moeten doen. Bij Art.1 Midden Nederland kunnen ze zich dan melden. Dat kan lastig zijn want iemand moet zich openstellen, dat kan ook pijnlijk zijn. Maar wij nemen iedereen serieus en kunnen helpen met bijvoorbeeld advies.” Het is belangrijk om te melden, zodat het zichtbaar wordt dat discriminatie nog steeds plaatsvindt, zegt Bah. “Daarnaast kunnen de overheid en andere instanties hun beleid erop aanpassen. Door de meldingen kunnen we zien wat er in samenleving gebeurt. Dat is belangrijk om te weten. Zo wordt het zichtbaar en kunnen we handelen.”
Ervaar jij discriminatie of zie je dit gebeuren bij iemand anders? Meld dit dan bij antidiscriminatiebureau Art.1 Midden Nederland. Zij kunnen je adviseren, en door jouw melding weten we beter wat erin de stad speelt en hoe we hier iets aan kunnen doen. In Utrecht verdient iedereen gelijke kansen en een gelijke behandeling. De gemeente Utrecht zet zich daarom samen met verschillende partners in de stad in tegen discriminatie met een nieuw actieplan tegen discriminatie die op vrijdag 25 juni wordt gepresenteerd. Lees meer op de website van de gemeente Utrecht: utrecht.nl/ discriminatie.
Advertentie
Kom langs bij Pearle de Gaard! Utrecht – Afgelopen najaar heeft Pearle Opticiens Utrecht de Gaard haar deuren geopend aan de Troosterhof 9 in Utrecht. Het Pearle team verwelkomt je graag!
op
ko
g
ef
krij
Troosterhof 9, Utrecht Vraag naar de voorwaarden.
ge
Scan de QR code en maak direct een afspraak
kennis en ervaring of heb je een andere vraag? Kom dan gerust een keer langs.
Supertrots “De winkel is voor de opening ingericht met de nieuwste meet- en optiekapparatuur. We zijn dan ook supertrots dat we in Utrecht de Gaard deze mooie nieuwe winkel hebben” vertelt Winfried Friedrichs, eigenaar van deze vestiging.
Openingsactie: 3 voor 1 Kom langs bij Pearle de Gaard en profiteer van de aantrekkelijke 3-voor-1-actie. Je koopt een bril, kiest een tweede bril gratis en krijgt nog een derde bril om cadeau te geven. Maak snel een afspraak op www.pearle.nl/afspraak-maken of bel naar 030-2093959. Je kunt ook zonder afspraak langskomen aan de Troosterhof 9 in Utrecht. De winkel is van dinsdag tot en met zaterdag geopend.
Nieuw én vertrouwd Toch is niet alles nieuw: al meer dan 40 jaar draait het bij Winfried om de beste zorg voor ieders ogen. Alles draait om goede service en deskundig advies zodat iedereen tevreden de winkel verlaat met precies de juiste bril of lenzen. Wil je meer weten over de winkel, hun
Over Pearle Pearle Opticiens is in Nederland marktleider in brillen en contactlenzen. Zij bieden het breedste assortiment glazen, monturen, contactlenzen en zonnebrillen. Pearle staat voor een goede service en is altijd dichtbij: via pearle.nl of maak snel een afspraak en kom langs.
Meer informatie? Kijk op www.pearle.nl.
TWEEDE DRUK VAN BOEK VERGETEN GEBOUWEN VAN ARJAN DEN BOER NU OVERAL TE KOOP Het boek Vergeten Gebouwen in Utrecht 1850-1940 van Arjan den Boer is nu ook via duicshop.nl te koop. Omdat de verkoop zo hard liep is eind juli besloten om een tweede druk te bestellen.
HET BOEK IS BIJ ONDERSTAANDE BOEKHANDELS TE KOOP EN BIJ DIVERSE ONLINE-AANBIEDERS TE BESTELLEN. •
BROESE BOEKHANDELS
•
BOEKHANDEL OSTADE
•
DE UTRECHTSE BOEKENBAR
•
BOEKHANDEL DE KLER HOUTEN
•
DE BILTHOVENSE BOEKHANDEL
•
THE READSHOP IJSSELSTEIN
•
BOEKHANDEL BIJLEVELD
•
BRUNA MAARSSEN
•
VVV UTRECHT
•
ALEPH BOOKS/ BOEKHANDEL
•
GROETEN UIT UTRECHT
•
BRUNA, NACHTEGAALSTRAAT
•
DOMSHOP
•
KANTOORBOEKHANDEL KEES VISCHER DE MEERN
•
BOEKHANDEL JACQUES BAAS
•
BOEKHANDEL VAN RAVENSWAAY
•
BOEKHANDEL STEVEN STERK
€ 34,95
inclusief plattegrond
-ANTIQUARIAAT ALEPH
BESTELLEN NU OOK ONLINE TEOP.NL VIA DUICSH
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
