Epicurus Montepulciano 足 Montalcino Engelse kastelen Deel 1 Gevederd wild Trio Haspengouw Vlaamse wijnpolitiekers
Ja a r ga n g 4 - E d i t i e 1 9
Epicurus 1
Inhoud
pg. 21 Wi j n 足p o l i t i e k e r s
pg.31 E n g e lse k a st e le n 1
pg.12
Tri o H a s p e n g ou w
pg.25 Montepulciano pg.40 Ge v e d e r d w i l d 2
Epicurus
M on t a l c i n o
En verder nog Pg. 3 Cursiefje van het huis Pg, 4 Het wijnnieuws in een notendop Pg. 47 Degustaties
Wijn is erg mondiaal geworden, dit niet alleen qua verbruik maar ook wat betreft productie. Na de klassieke Europese wijnlanden zoals Spanje, Portugal, Editie 1 9 Italië en Frankrijk kwamen er de nieuwe wijnwereldlanden zoals November - December Noord-, Midden- en Zuid Amerika, aangevuld met Zuid Afrika en Januari 201 5 Austrlië en Nieuw Zeeland. Nog later volgden de voormalige Periodiek blad van de bruisende Oostbloklanden en China. Nu duiken recent eerste wijnexperimenten aan in ongekende wijnliefhebber wijnlanden zoals Pakistan, India en zelfs in Afrika waar in Gratis magazine voor de leden Ethiopië en Senegal eerste flessen wijn leverden. Natuurlijk moet die binnen zijn perspectief bekeken worden want van wijnclub WineArt zoals aangegeven zijn dit nog maar experimenten.
Jaargang 4
Op Megavino bleek uit de vele reacties een land als Lebanon een Redactie: Eddy Duquet E-mail: eddy.duquet@telenet.be enorm potentieel aan wijnen te hebben en ook al zijn de
omstandigheden voor de wijnteel ver van ideaal op het gebied van veiligheid, toch blijft het wonderbaarlijk dat mensen zoveel energie steken in de uitoefening van hun job.
www.wineart.be Wine Art Baron Van Ertbornstraat 11 5 2630 Aartselaar
Een wijnland dat we soms vergeten is ons eigen land. Waar is de tijd dat enkel Genoels Elderen de enige respectabele vertegenwoordiger was van de kwaliteitswijn.. Nu hebben we met Waes, Hoenshof, Kluisberg, Schorpion, Aldeneyck, Clos d'Opleeuw, Meerdael, Pietershof en nog enkele anderen een mooie rij kwalitatieve wijnboeren die het op de Vlaamse gronden waar kunnen maken, en dit niet in één streek maar verdeeld over alle provincies. Ook in Wallonië steken enkele wijnhuizen de kop op en komen er mooie exemplaren op de markt. Met de feestdagen in het zicht en de vele gastronomische gerechten is het mogelijk de aangewezen periode om eens verrassend uit de hoek te komen met een Vlaamse kwaliteitswijn, prettig eindejaar alvast en hou het veilig als je nadien nog de baan op moet. Eddy
Epicurus 3
W i jn n i e u w s Wijnexperimenten in Frankrijk Overal in Frankrijk wordt nu geëxperimenteerd met druivenrassen die bestand zijn tegen hitte. In 2003 merkten wijnboeren voor het eerst dat in sommige wijngaarden de druiven gewoon smolten aan de trossen. En ook dit oogstjaar liet zich weer noteren als een van de drie droogste sinds 1900. Daarom ging vele Franse wijnbouwers op jacht naar een klimaatverandering resistente druif die kan omgaan met verschroeiende zomers en onstabiele weersomstandigheden. De zomer van 2015 was uitzonderlijk droog, met in Frankrijk de derde heetste juli sinds 1900 en met minder dan de helft van de hoeveelheid regen dan normaal. De hittegolf in de Beaujolais, ten noorden van Lyon, zorgde voor een snelle rijping en de oogst begon op 24 augustus, een maand eerder dan twee jaar geleden ! Wetenschappers hadden dit jaar gereserveerd om percelen in Beaujolais aan te planten met experimentele cépages om te zien hoe het deze zou vergaan tijdens de hete zomer. Gerichte inspanningen werden gedaan op de belangrijkste druif van het gebied, de Gamay Experts zijn op zoek naar brede druiven met een dikke huid en losse trossen die het mogelijk maken om te drogen, dit als maatregel tegen rotting. Hoewel er momenteel nog geen perfecte match is gevonden, komt er toch een mogelijkheid komt uit Pully, bij het Meer van Genève. Het is een mix van Gamaret, een afstammeling van een Duitse druif genaamd Reichensteiner, en een Gamay. Verder naar het zuiden in Bordeaux, zullen dit najaar onderzoekers kleine batches van cépages uit een experimentele wijngaard met 52 soorten, grotendeels onbekende cépages voor dit gebied, bestuderen. Nadat ze enkele warmere wijnstreken zoals Griekenland, Spanje, Italië en Portugal bestudeerden hadden ze in 2009 in een test wijngaard in de Pessac Léognan appellatie deze rassen aangeplant, het gaat ondermeer om Sangiovese, Touriga Nacional, Gamaret Xinomavro en Assyrtiko. Deze ranken zijn nu wijnrijp en de definitieve batches worden geanalyseerd en de bevindingen zullen voorgelegd worden aan de verschillende wijnsyndicaten in de verschillende appellaties van Bordeaux. Zij kunnen dan specifiek kijken naar de gegevens van een handvol druivenrassen en deze vergelijken met de typische kenmerken van hun Aoc. Het staat de wijnboeren dan vrij om te experimenteren met het druivenras van hun keuze. In Beaujolais zou het creëren van een hybride wel snel kunnen werken, omdat het op zich al een blend is, in Bourgogne daarentegen werken de wijnboeren enkel met pinot noir, en om dan van cépage te veranderen zal niet zo eenvoudig zijn," De vraag is niet of er nog steeds wijngaarden in Frankrijk zullen zijn in 2050. De echte zorg is of er nog steeds wijn zal kunnen gemaakt worden met de typiciteit van deze streken …
4
Epicurus
W i jn n i e u w s Savoie heeft in december eindelijk zijn Crémant Vanaf Kerstmis dit jaar heeft de Franse Savoie z’n eigen Crémant. Dat wordt in Frankrijk dan de achtste. De zeven wijnregio’s die al een Crémant hebben zijn: Alsace, Bordeaux, Bourgogne, Die, Jura, Limoux en Loire. Tot nog toe kenden we in de nieuwe Crémantstreek "Savoie méthode traditionnelle" of "pétillant de Savoie", wijnen die binnen de zone AOC Vin de Savoie overal te vinden waren. Ongeveer honderd wijnboeren maakten die van de druivenrassen altesse of jacquère, die met een wettelijk vastgesteld aantal andere nu ook voor de Crémant zullen worden gebruikt. De Crémants mogen na een opvoeding van 12 maanden de markt op. Toegestane druiven: aligoté, altesse, chardonnay, jacquère, mondeuse en bovendien voor het département de HauteSavoie: chasselas en molette. Met de hand oogsten is verplicht. Voor de cuvée Crémant de Savoie moet de most van minimaal 60 % autochtone druiven komen, waarvan 40 % jacquère en 20% altesse. Voor de overige 40 % mogen alle andere toegestane rassen worden gebruikt, met een maximum van 20 % rood. "Traditioneel is Savoye altijd al een producent geweest van mousserende wijnen, zowel de traditionele methode en parelwijn," zegt Michel Quénard, voorzitter van de organisatie van de Savoy wijnbouwers. "We zijn niet op zoek om andere Franse Crémants te imiteren maar om onze eigen identiteit te smeden. INAO verantwoordelijk voor de erkenning van Crémant de Savoie bevestigt de kwaliteit en de unieke eigenschappen van de wijnen: "typiciteit zal voortkomen uit de druivenrassen. Qua volume is de organisatie gericht op de verdubbeling van de huidige productie mousserende wijn en parelwijn. Als dit wordt bevestigd, zou het aandeel van de mousserende wijn geproduceerd in de Savoie stijgen van 4% van de totale productie van de regio, wat overeenkomt met ongeveer 5.000 hl, tot 8% of 10.000 hl, wat neerkomt op 1,3 miljoen flessen. "We streven ernaar om de wijnen regionaal en landelijk op de markt te brengen, alsmede in exportmarkten naar landen zoals de Verenigde Staten en Azië "
Epicurus 5
W i jn n i e u w s
Champagne herontdekt zijn minder bekende cépages Eigenlijk mogen er zeven druivenrassen in de champagne worden verwerkt. Maar vier bungelen er zo’n beetje bij. Ze zijn in de loop van de tijd in vergetelheid geraakt, omdat ze ofwel niet gemakkelijk rijp werden of te ‘teer’ van karakter waren. Maar ze zijn er nog wel. En nu we te maken krijgen met klimaatveranderingen komen ze opeens weer in beeld. Mogelijk gaan enkele van die rassen de traditonele drie in de champagne verdringen.'Geconfronteerd met de bijna onverdeelde overheersing van pinot en chardonnay wijnstokken in Champagne, zijn de vier andere rassentoch nog aanwezig met name in de Aube, waar ze profiteren van de effecten van de opwarming van de aarde. Ze noemen Arbane, Petit Meslier, Fromenteau (of Fromentot) en Pinot Blanc. Vier voorouderlijke rassen van witte druiven die door de AOC Champagne zijn goedgekeurd maar niet gevolgd door de wijnboeren, die de drie andere varianten voorkeur gaven omdat ze consistenter waren in kwaliteit en opbrengst. Na de phylloxera en de Grote Oorlog, die de wijngaarden van de Champagne decimeerde in aantal variëteiten, werden de meest geschikte soorten aanbevolen. Zoals gezegd de meeste in de Aube, en zij vertegenwoordigen slechts 0,3% van de 34.000 hectare. "Als deze rassen vergeten zijn dan is dit bewust. Ja ze zijn kwetsbaar en één jaar van de vijf blijven ze groen, maar het is mijn plicht om dit erfgoed te behouden, om de biodiversiteit te behouden en om te proberen om het beste van deze druiven te maken ", zegt Michel Drappier, wijnmaker in Urville (Aube). Zij hebbe een aantal hectaren van hun beste hellingen geboekt in de biologische label. Terwijl de 2015 vintage bewijst uitstekend te zijn na een warme zomer, zal haar 50 hectaren Arbane het equivalent van 5.000 kilo per hectare opbrengen, dat is 3 keer minder dan de agronomische prestatie van de Pinot Noir. "De Arbane werd geboren in de Aube waarschijnlijk meegebracht door de Romeinen. Maar de oorsprong blijft een mysterie, de studie van het genoom onthult niets van zijn ouders" zegt de wijnmaker die een zwak voor deze druif bekent. Elk jaar assembleert hij met deze Arbane, de Petit Meslier, Pinot Blanc en de klassieke Chardonnay ongeveer 3000 flessen Champagne Quattuor (vier in het Latijn). Twee andere Champangehuizen: Moutard in Aube of Tarlant in Marne zijn ook bezig met de ontwikkeling van wijnen op basis van deze historische rassen. Voorlopig nog een anekdotische markt voor deze wijnen met de accenten van weleer, maar die heeft de neiging om te groeien met amateurproducten met een "authentiek" imago van de rage zoals de "oude groenten": aardperen, pastinaken en andere artisjokken. "De wijnstok is een mediterrane plant, moet warmte hebben en de stijgende temperaturen als gevolg van klimaatverandering voor de Champagne verbeteren de kwaliteit van onze wijnen waaronder die van onze oude grillige druivensoorten die daarom een mooie toekomst kunnen hebben ", zegt Michel Drappier. Volgens hem zijn het vooral Arbane en Petit Meslier die een maximum aantal uren zon nodig hebben om hun suikers te concentreren.
6
Epicurus
W i jn n i e u w s Oogstrapporten 2015 Europa 2015 De wijnproductie in de Europese unie zal in 2015 met 2,7 % stijgen ten opstaan van 2014. De productie zou 170. 800.000 hectoliter bedragen tegen 166.232.000 hectoliter in 2014. Frankrijk 2015 Het ministerie van landbouw in Frankrijk schat dat 47,7 miljoen hectoliter wijn dit jaar zou geproduceerd zijn, dit zou 1% meer zijn dat vorig jaar en 4% meer dan het gemiddelde van de laatste 5 jaar. De minister van landbouw denkt dat de regenval van augustus en september voor de meeroprengst zorgde. Bordeaux 20 augustus: in de Bordeaux streek maken ze de eerste vooruitzichten voor de oogst 2015. Volgens de eerste waarnemingen zal de oogst op normale data's ten opstaan van andere oogstjaren doorgaan. Voor de witte Sauvignon druif is dat begin september, voor de rosĂŠs half september en voor de rode vanaf 20 september. Het zou volgens Michel Rolland van laboratoires Rolland een zeer mooi oogstjaar zijn te vergelijken met 2009, 1995 en 1985 dit dank zij het mooie weer in de zomer. Beaujolais In de streek van de Beaujolais had men een zeer goede oogst. De druivenpluik is begonnen op 18 augustus zowel voor de witte, de rosĂŠ als de rode druiven, enkel in 2003 begon de oogst vroeger namelijk 14 augustus. Bourgogne 20 augustus Het onweer van einde augustus in Frankrijk veel schade aangericht. In de Bourgogne zagen wijnboeren in nog geen twintig minuten een groot deel van hun oogst vernietigd worden door grote hagelstenen. Onder de slachtoffers vooral grote namen zoals als Pommard, Volnay en Meursault. Hagelbuien kwamen in de beroemde wijnstreek nauwelijks voor, maar dat is aan het veranderen Elzas De vooruitzichten voor de oogst van dit jaar zou zich situeren rond de 1 miljoen hectoliter. Ten opstaan van vorige jaar is dit een kleine oogst. Dit is te wijten aan de hoge temperaturen van juni en juli jl. Positief is dan wel dat de wijnen van een zeer hoge kwaliteit zullen zijn met weinig acciditeit. De "vendanges tardives" waarvan de pluk begon op 21 september zal ook van uitzonderlijke kwaliteit zijn.
Epicurus 7
W i jn n i e u w s Eerste wijn uit de Sahel: Clos de Baobab Na Ethiopië krijgen we opnieuw wijn uit een onverwachte hoek , namelijk uit Senegal. We dienen hier wel bij te zeggen dat het hele Senegalese wijngebeuren nog maar in een experimentale fase zit. De wijngaard is nog geen ha groot en bevindt zich in de "Petite Côte' in het stadje Nguékhokh. Deze plaats ligt op ongeveer 60 km ten zuidoosten van de hoofdstad Dakar. Stichters van deze "Clos" zijn twee Fransen met liefde voor wijn en Senegal. Philippe Franchois, zestig jaar en van beroep verzekeraar begon er samen met François Normant, informaticus een wijndomein in 2012. Eén van de problemen van dit land is het feit dat er klimatologisch niet echt seizoenen zijn, voordeel is echter wel dat je per jaar tweemaal kan oogsten. De plant geraakt hierdoor wel vlugger uitgeput. Een tweede probleem is natuurlijk duidelijker: gebrek aan water want de wijngaard ligt er als het ware als een oase in de woestijn. Dus was een vrij complex irrigatiesysteem wel noodzakelijk. Het is een druppelirrigatiesysteem afkomstig uit een bron van liefst 180 meter diep ! Op het domein van 10 ha is voorlopig 1 ha aangeplant, dit met cépages als Cabernet Sauvignon, Cinsault, Grenache, Syrah et San Giovese. Hun eerste oogst bedraagt dit jaar 500 flessen rood en rosé die verkocht zullen worden aan 11€ per stuk. Ze hopen de flessen lokaal te kunnen verkopen in hun land met 14 miljoen inwoners. Senegal heeft wel een strenge moslimcultuur maar de middenklasse verzet er jaarlijks toch ongveer 20 miljoen flessen. Ze hebben de wijn zo gevinifieerd dat hij zeer toegankelijk is met de lokale gastronomie zoals vette vis met rijst of kip met ajuin en citroen. Aangezien de moslimregering de buitenlandse wijnen met een importtaks van liefst 125% heeft bedacht moet hun wijn zeker zijn weg vinden.
8
Epicurus
W i jn n i e u w s Zuid Koreaan ontwerpt etiket oogst 2013 Mouton Rothschild De eer om het nieuwe etiket van de Pauillac legende Mouton Rothschild te ontwerpen is voor het oogstjaar 2013 weggelegd voor de Zuid Koreaanse minimalistische kunstenaar Lee Ufan. Beeldhouwer, schilder, filosoof Lee Ufan werd bekroond met de Unescoprijs voor de Shanghai Biënnale in 2000. Het werd tentoongesteld in het Jeu de Paume Museum in Parijs, het Guggenheim en het Museum of Modern Art (MoMA) in New York. In 2014 werd een tentoonstelling aan hem gewijd in Versailles. Sinds de dood van Barones Philippine de Rothschild, op 22 augustus 2014, othschild behoort het wijndomein tot haar drie kinderen. Zij houden de traditie van het ontwerp door kunstenaars in stand. De kunstenaar, geboren in 1936 in Zuid Korea en Japan geïnstalleerd sinds de jaren 1950, schilderde een minimalistische vierkant waar "de paarse kleur van de tekening, aanvankelijk besluiteloos, geleidelijk aan zijn volheid bereikt, als een grote wijn geduldig ontwikkeld in het geheim het vat ", zei dinsdag 20 oktober Château Mouton Rothschild. Sinds 1945 is het label van de eerste grand cru geïllustreerd door het originele werk van een grote hedendaagse schilder. Jean Cocteau, Georges Braque, Salvador Dali, Caesar, Joan Miró, Marc Chagall, Pablo Picasso, Andy Warhol, Pierre Soulages, Bacon, Balthus, Antoni Tapies waren oa gelukt, vormen een verzameling buitenmaatse. Naast eeuwige roem wacht de kunstenaar ook een zending wijnflessen van dat jaar. Het is dan ook een zeer groot compliment om in het rijtje gepriviligeerde kunstenaars te komen.
Epicurus 9
W i jn n i e u w s Franse wijnen verliezen marktaandeel in Engeland en China De wijnen uit Frankrijk zijn steeds minder populair bij de Britten, tweede wijnen importeur in de wereld na Duitsland. Frankrijk heeft de laatste 15 jaar reeds 12 % van het marktaandeel uitgedrukt in volume verloren in het Verenigd Koninkrijk en daalde tot 14% in 2014, wat overeenkomt met 1,9 miljoen hectoliter, een trend die in 2015 bevestigd lijkt te worden, aldus FranceAgriMer. Van deze daling profiteren vooral Italië,Australië en Spanje waar de verkoop van flessen wijn sterk gestegen is de laatste jaren, dit sinds 2009. Zij overtreffen qua volumes Frankrijk. Als je de exportwaarde bekijkt blijft Frankrijk nog wel nummer 1 met een marktaandeel van 33% (1,2 miljard euro) maar ook hier is de neiging tot dalen in het voordeel van Italië, Spanje en Nieuw Zeeland. De daling is vooral uitgesproken in het segment van mousserende wijnen. Champagne heeft flink wat marktaandeel ingeleverd sinds 2009, een markt die grotendeels veroverd werd door de Italiaanse prosecco en in mindere mate de Spaanse Cava. Franse wijnboeren hadden nooit gedacht dat de productie van deze Italiaanse schuimwijn, die toch op een voor hen minderwaardige manier gemaakt wordt, zo een vlucht zou nemen. In China, de op vijf na grootste importeur, hadden Franse wijnen een daling in volume naar 34% marktaandeel (1,3 miljoen hectoliter). Hier is de concurrentie van Chili en Spanje "sterker" merkt FranceAgriMer. (Chili en Australië zijn twee landen met vrijhandelsovereenkomsten met Beijing. Dit terwijl Franse wijnen zijn getroffen door het Chinese anticorruptie beleid. Goed nieuws is er voor Frankrijk dan weer uit Duitsland en de Verenigde Staten, uiteindelijk toch de grootste en de derde importeur van wijnen. Daar stijgt het Franse aandeel zowel in volume als waarde.
10 Epicurus
W i jn n i e u w s Nog een onbekend wijnland: Pakistan Ondanks de zeer strenge Moslimwetten is er in Pakistan toch een beperkte wijnbouw. In het noorden van Pakistan in het dorp Sher Qilla, aan de voet van de Himalay, groeien de wijnranken tot in de bomen die hen beschermen tegen de dieren op de grond. Een groeiwijze die reeds stamt uit de oudheid. De oogst is dan ook niet evident en zeer gevaarlijk. Voor de oogst wordt eerst een dier geslacht om een veilige oogst af te dwingen. In Pakistand waren de Boedisten de eersten om wijn te maken, dit veranderde in de zestiende eeuw toen het land zich bekeerde tot de islam. In de berggebieden van Noord Pakistan heersen verschillende stromingen van de islam, waaronder de Ismailis, een tak van het sjiisme geleid door de invloedrijke Aga Khan, de erfelijke leider van de liberale gemeenschap, die door de fundamentalisten als ketters worden beschouwd. De huidige Aga Khan, die een deel van het jaar in Frankrijk woont, verbiedt zijn volgelingen consumptie en productie van alcohol, in overeenstemming met de wetten van Pakistan, maart in praktijk is het politieke regime vrij tolerant naar alcohol toe, en is het zo dat in sommige steden van de regio berichten als "Drink niet als je rijdt" de muren sieren... De IsmaĂŠlis zijn niet de enigen die wijnen in de regio produceren: sjiieten en soennieten doen het ook. De lokale politie neemt niet de moeite om deze amateur wijnmakers het leven moeilijk te maken en hun handel onder de toonbank te verbieden. De mensen in deze bergstreken moeten proberen de winter te overleven en de wijn gebruiken ze om hen op te warmen en als relaxatie.
Epicurus 11
Go u d i n H a s p e n g o u w : : G e n o e l s E l d e r e n 足 Cl o s d ' O p l e e u w 足 Scorpion
12 Epicurus
Genoels Elderen Het mooie Haspengouw herbergt enkele zeer goede wijnhuizen. Tussen Tongeren en Maastricht, langs de oude Romeinse heribaan, in de gemeente Riemst ligt het grootste wijnkasteel van België. Dit is zeker geen toeval aangezien de Romeinen in deze streek wijnvelden hadden aangelegd. Ook later, rijpten talrijke vaten in de kelder van het kasteel. In 1 990 beslist de huidige eigenaar Jaap van Rennes om zijn supermarkten te verkopen aan de grote keten Hanos en te investeren in de aankoop van het kasteel met inbegrip van de wijnvelden. Hoewel de kennis van het maken van wijn niet aanwezig was sprake het kasteel hem toch erg aan. Gelukkig was
er dochter Joyce die de wijnmicrobe beet had en oenologie studeerde in ZuidFrankrijk. Om de titel wijnkasteel te kunnen dragen moet men voldoen aan drie voorwaarden: - de eigenaar moet ook eigen wijnvelden hebben - de wijn moet op het kasteel zelf gemaakt worden - ook de verkoop moet er plaatsvinden. Geen probleem voor Genoels Elderen want het voldoet aan de drie opgelegde eisen. In 1 991 werden de eerste druiven aangeplant en tussen 1 993 en 1 999 werden de wijnpercelen uitgebreid tot 1 6 ha. Momenteel telt het 25 ha en verwelkomt het ongeveer 25000 bezoekers per jaar !
Met zijn ligging op de 52° breedtegraad zou men denken dat het domein te hoog gelegen is voor wijnbouw maar het heeft wel enkele belangrijke troeven om het toch waar te maken: - De terroir: onder een 7 à 9 meter leemlaag ligt een dikke laag krijt, ideaal voor de wijnbouw. Ook het reliëf en de Zuid Oostelijke ligging van de percelen zijn een troef. Jonge wijnranken groeien 3 meter per jaar en bereiken dus snel de krijtzone. - Voor de druiven is niet enkel zon maar vooral licht belangrijk. Een druif heeft 1 300 uren zon nodig liefst verspreid over een aantal maanden. Dit is bij ons geen probleem. - Een doorgedreven bepertking van de trossen: 1 2 voor de stille wjn en 1 8 voor mousserende wijnen.
Epicurus 13
Spijtig minpuntje is dat de oogst machinaal is, voor een Belgische wijnhuis zou men toch genoeg vrijwilligers moeten vinden om een handmatige pluk te kunnen doen. Na de oogst, begin oktober, worden de druiven geperst in een pneumatische pers die zich in het voormalige koetshuis bevindt. Voor mousserende wijnen wordt 70% van het eerste sap gebruikt, voor de stille wijn met het "goud"label 50%. De rest van de most gaat hier niet verloren maar gaat in grote bakken die de ganse winter verder blijven rusten. Nadien worden deze verwerkt tot eau de vie in een distileerkolom. De most wordt er au-bain-marie gekookt en aangezien alcohol sneller verdampt dan water komen vanaf 60° de eerste dampen vrij, dit zijn de methyl dampen en deze giftige dampen
14 Epicurus
dienen afgevoerd te worden. Vanaf 63° verkrijgt men de ehtylalcohol en deze dampen worden afgeleid en afgekoeld tot eau de vie. Ook hier drie varianten: de witte eau de vie van 40° en twee varianten die op eiken vaatjes lageren en daardoor een gouden kleur krijgen om uiteindelijk na drie jaar voor de "blauwe" en zes jaar voor de "gouden" versie gebotteld te worden. Terug echter naar de wijn: die gaat na de persing 6 à 8 weken in open vaten om nadien 1 ,5 jaar op eiken vat gelagerd te worden. De gouden versie gaat voor 1 00% op eiken vat waarvan 50% nieuwe vaten uit Allier. Regelmatig worden de wijnen omgeroerd met een batoneerstok. Nadien volgt de filtering van de wijnen en kan men beginnen aan de botteling.
Het gamma van Genoels Elderen Mousserende wijnen: Allen op bais van de Chardonnay. Zwarte Parel:
Gemaakt volgens de Méthode Traditionnelle volledig gelagerd in roestvrijstalen cuves en rijpt vervolgens minimaal 1 8 maanden op fles. Zilveren parel:
Volledig gelagerd in eikenhouten vaten, en nadien een lagering van 36 maanden op fles. Rosé parel brut:
Vanaf 2011 op de markt na de aanplant van een perceel Pinot Noir. De rijping is kort, slechts 9 maanden. --------------------------Stille wijnen: Chardonnay wit:
1 00% Charrdonnay, na de oogst een gisting 30 dagen in inox vaten. Daarna een rijping van 1 8 maanden in cuves waarvan 1 2 maanden sur lies. Verfrissende wijn met bloemige accenten. Ideaal voor recepties.
Krachtig en intens met een houttoets, 1 00% Chardonnay, onmiddellijke aangename om gerechten te vergezellen persing, eerste persing. Had een zoals zeevruchten, gegrilde gisting van 30 dagen waarvan kreeft,vis, gevogelte en pasta's met de helft in inox vaten en de roomsauzen. andere helft in eiken vaten. Daarna had de wijn een rijping Pinot Noir rood: van 1 2 maanden sur lies monocépage van Pinot Noir. waarvan de helft in cuves en de Een Gisting in dubbelwandige, helft op eiken vaten. Na de temperatuurgestuurde cuves. assemblage nogmaals 6 1 2 maanden op hout en maanden in cuves en als besluit Rijping 6 maanden 1 jaar op fles. De bewaartijd is 1 2 maandenopsurcuves. en om te langer dan de Chardonnay Wit eindigen 1 jaar oplies fles. en schommelt tussen de 4 en 6 Bewaartijd tussen de 4 en 6 jaar. jaar. Mooie schitterende kersenrode Fruitig en aromatisch van In de neus aroma’s van fijn smaak, zeer mooi aperitief of bij kleur. fruit zoals rode en zwarte lichte gerechten zoals asperges rood bessen, bosbessen en en oesters. braambessen. In de mond complex en verfijnd. Veel rood Chardonnay goud: fruit (aarbei, Een derde wijn van 1 00% Chardonnay. Onmiddellijke en framboos, eerste persing, Een gisting van braambes) door een 30 dagen op 1 00% eiken vaten aangevuld mooie kruidigheid. waarvan 50% nieuwe. Een delicaat rijping van 1 2 maanden op hout, Een evenwicht tussen en 6 maanden in cuves. 1 2 zuren en tannines maanden sur lie en om te met een elegante eindigen 1 jaar op fles. Bewaartijd tussen de 5 à 8 jaar. afdronk. De druiven komen van de oudste en best gelegen percelen van het wijndomein. Chardonnay blauw:
Epicurus 15
Clos d'Opleeuw De trots van het gebied en zeg zelf met als referentie Jancis Robinson, de beroemde Engelse wijnschrijfster die ooit schreef " I was served it blind last week with dinner at the exceedingly wine-minded three-star restaurant Hof Van Cleve in Belgium and, like the chef-patron Peter Goosens (a famously good blind taster), took it for a very sophisticated PulignyMontrachet. I found it extremely difficult to believe that it was made so far off the beaten track." Eigenaar Peter Colemont is niet enkel een begenadigd wijnmaker maar ook een virtuoos met woorden. De rondleiding zat vol kwinkslagen en waarheden over de wijnindustrie. Zijn Clos ligt op een zuidelijke helling in het pittoreske Gors-Opleeuw. Peter Colemont timmer als docent in wijnkennis al jaren aan de weg om in BelgiĂŤ de grote witte Bourgognes te evenaren en het lukt hem wonderwel. De clos zelf dateert van 1 840 en dit maakt de wijngaar vrij uniek in BelgiĂŤ. De clos hoorde bij het naburige kasteel. Toen de gefortuneerde eigenaars in die tijd als enigen op "reis" gingen kwamen ze in de meditterane streken in contact met de nieuwe groenten en fruit die hier niet gekend waren. Een eerste poging om aan te planten mislukte door het klimaat en daarom besloten ze een clos te bouwen om het fruit en de groenten te beschermen. Erfenissen verdeelden het domein en kasteel en zo was het voor Peter Colemont de clos te kopen. Onlangs was er protest uit Frankrijk omdat de benaming Clos niet mocht gebruikt worden buiten Frankrijk. Na een hele lijdensweg van bezoeken aan bureaucratische diensten is hij er dan toch in geslaagd de oudheid van de clos te bewijzen zodat de naam toch behouden mocht blijven. En terecht want dit is een mooi ommuurde wijngaard, perfect onderhouden.
16 Epicurus
De drie Ă vier meter hoge muur houdt de koude noorderwind tegen en zorgt zo voor een microklimaat vergelijkbaar met het klimaat van Dijon. Het werk aan de circat 4500 wijnstokken in de Clos doet Peter helemaal alleen, enkel tijdens de oogst krijgt hij hulp. Zijn uren in de wijngaard zijn dus ontelbaar, er zijn dan ook vele vijanden van een goede oogst en dan denken we niet alleen aan het klimaat, want ook de vogels kunnen flink wat schade aanrichten. Het pikken in een druif kan lopend sap veroorzaken en zo de ganse tros aantasten. Het gebruik van netten, een geluidsinstallatie om de roep van roofvogels na te bootsen, kanonschoten, alles is nodig om de mooie oogst te vrijwaren. Ook knaagdieren, schimmels en insecten zijn boosdoeners. In 2001 waren de aangeplante wijnstokken zeven jaar oud en de opbrengst was 27hl/ha. Deze jaargang werd anderhalf jaar gelagerd in eiken vaten, voor de helft nieuwe, de andere helft tweedejaarsvaten uit Bourgogne. Uniek is dat hij ook een vat heeft gemaakt uit eik uit het eigen dorp Gors-Opleeuw. Batonnage is een extra troef voor deze wijn (roeren met de battonagestok). De Clos beperkt Peter ook in zijn uitbreidingsplannen, gelukkig is hij tevreden met de opbrengst van zijn huidige perceel. Deze is momenteel zelf nog onder controle te houden, bij uitbreiding komt men al dadelijk in een ongustig Belgisch klimaat van extra belastingen op werknemers en vervliegt de eventuele extra winst.
Zijn afzetmarkt is dus ook beperkt maar de Belgische (en ook enkele gerenommeerde buitenlandse) restaurants zijn tuk op zijn wijnen. Sergio Herman, Peter Goossens en Geert van Heck om maar enkele te noemen zijn grote fans. Toch krijgen zij ook maar een gelimiteerde hoeveelheid wijnen. Bij Peter Colmont ga je dus geen wijnen kopen want ten huize is de wijn enkel per fles te verkrijgen in een karton met andere Franse wijnen waarvoor Peter ook importeur is. Een mooie aanvulling van
zijn werk. De totale productie per jaar bedraagt ongeveer 3500 flessen. De wijn heeft een mooie kleur die best kan omschreven worden als witgoud. in de neus een combinatie van frisse Chardonnayaroma's. De hint naar de grote Bourgognes is niet ver af en inderdaad de wijn bezit een gelijkaardige evenwichtige balans van zuren als een PulignyMontrachet. Toch heeft de lokale bodem evenals het klimaat ter plaatse een eigen invloed op de wijn. De wijn is discreet in alcohol. Een mooie en lange afdronk. De wijn kan zeker een tien jaren bewaard worden, maar wie heeft zoveel geduld ?
Epicurus 17
Schorpion Dit kleine wijndomein van ongeveer 2 ha is gelegen in Vliermaal nabij Borgloon. De schuimwijnen die de beide broers Schorpion maken zijn ondertussen meermaals gelauwerd als beste schuimwijn van België. Wijnmaker is Wilfried Schorpion die met een beperkte installatie prachtige wijnen maakt. Zijn broer Robberecht helpt hem deskundig. Deze wijngaard is hoofdzakelijk beplant met Chardonnay (60%) en Pinot-Noir, de druivenvariëteiten waarvan de beste champagnes gemaakt worden. Verder staat er ook Pinot Blanc en Auxerrois. Een bewuste keuze aangezien deze cépages ideaal geschikt zijn aan het klimaat. De bodem is stijl en bestaat uit leem met een kalkondergrond. In 1 994 was de eerste aanplant met zeven variëteiten waaronder ‘toevallig’ ook Chardonnay. Van de zeven aanvankelijke variëteiten bleef uiteindelijk enkel de Chardonnay nog over. De PinotAuxerois en Muller-Thurgau bijvoorbeeld werden vervangen omdat zij te veel groeiden door voedzame ondergrond. Deze druiven waren duidelijk hier niet op hun plaats.
18 Epicurus
De druiven worden vooraf niet gekneuse maar gaan met hele trossen in de zelfgebouwde verticale korfpers zoals deze in de Champagne gebruikt wordt Zo bekomt men hier het fijnste en fruitigste sap. De rijpste bessen springen door de druk in de pers eerst open. De minder rijpe bessen worden hierdoor niet geperst, zodat een automatische selectie optreedt De wijnen blijven daarna relatie lang "sur latte" liggen. Het is mede daardoor dat deze wijnen een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding hebben en ze zoveel medailles winnen. De speciale aroma's in mousserende wijnen zoals 'brioche' komen pas tot ontwikkeling vanaf 1 8 maanden. Als je de wijnen zoals hier in dit huis 36 maanden en meer laat liggen dan weet je dat ze zeer expressief en complex zullen zijn. Het oogt mogelijk amateuristisch maar de wijnen zijn het zeker niet. Hier worden met eerder beperkte middelen en infrastructuur mooie sprankelaars gemaakt.
Het gamma Brut "Goud":
Chardonnay+Pinot Blanc75 cl Rijping: 1 8 maand "sur lattes" (op de gist) Mooie moussevorming. Dosage: 8 g/l Frisse, droge felparelende citroengele schuimwijn. Aroma’s van rijpe appel.In de mond fijnfruitig en vol. Gedragen door fijne zuren, elegant met een middellange afdronk. Brut "Zwart":
Chardonnay+Pinot Noir 75 cl Rijping: 1 8 maand "sur lattes" (op de gist) Een assemblage van Chardonnay en Pinot Noir Dosage: 8 g/l Fris, felparelend. Aroma's van noten, citrus, peer, abrikoos en appel. In de mond volfruitig door de dominante aanwezigheid van de Pinot Noir. Complex en verfijnd met aroma’s van abrikoos, gist, brioche en een lange afdronk. Van beide wijnen bestaat ook een BRUT NATURE versie Chardonnay 2011 Brut,
75 cl Rijping: 3 jaar "sur lattes" (op de gist) Dosage: 8 g/l Monocépage Chardonnay Zeer fijne aroma's en de zuren zijn mooi in balans. Ook hier de typische Brioche in de smaak. Pinot Gris 2011 Brut,
75 cl Rijping: 3 jaar "sur lattes" (op de gist) Dosage: 8 g/l Monocépage Pinot Gris Mooie finesserijke mousse en een heerlijke gerijpte toastie smaak. Fibonacci Brut
j
Een assemblage van alle jaargangen van 1 999 tot 2008. De verhouding van de verschillende aargangen is volgens de gulden snede. Verschillende cépages: Pinot Noir en Blanc Auxerrois, Riesling en Chardonnay. Hierdoor zeer complex. Brioche zwaar aanwezig en evenwichtige zuren.
Epicurus 19
20 Epicurus
Vlaamse politiekers in de wijn overleden ouders over. Daems teelt zijn druiven in het Hageland. “Het Hageland was in de late Middeleeuwen al een gekende wijnstreek”, steekt Rik Daems van wal. “Volgens de verhalen haalde zelfs keizer Karel hier zijn wijnen. Begin jaren 1 970 wilde mijn vader (wijlen Jos Daems, voormalig senator, staatssecretaris en burgemeester van Aarschot, nvdr) samen met wat vrienden de wijnbouw in deze streek weer op de kaart zetten. De eerste wijngaard werd naast het ouderlijk huis in Rillaar aangeplant. Ik heb het allemaal van dichtbij meegemaakt. Ook de wijnproeverijen: ik heb hier gezien hoe grote koppen uit de Belgische politiek stomdronken in een kruiwagen vervoerd werden. We namen hun sleutels Rik Daems en kapten hen op de De senator voor Open VLD is af van hun wagen telg van een pioniersfamilie in achterbank (lacht, nvdr). Ondertussen zijn de Belgische wijnbouw. Enkele er alweer 83 wijnbouwers in jaren geleden nam hij de en die doen het zeer activiteiten van zijn ondertussen België, goed. Je kan je afvragen waarom wijndomeinen zo gegeerd zijn bij de ‘rich and beautifull’ van deze wereld. Een reden die voor de hand ligt, is dat ze op hun wijndomeinen rust en zen vinden, ver van de massa’s die hen aanbidden. Ook niet onbelangrijk wellicht is dat een wijndomein – en bij voorkeur geen kleintje – een teken is van macht en succes. Om van de publicitaire impact maar te zwijgen. En het is bovendien ook een prima investering. We denken bijvoorbeeld aan enkele politici en andere invloedrijke mensen zoals Karel De Gucht met zijn “La Macinaia” in Toscanië, Guy Verhofstadt met zijn “Meone” in Umbrië en dan is er ook in België Rik Daems
Dat de Belgische wijnen internationale prijzen winnen, is geen toeval. De kwaliteit gaat jaar na jaar omhoog. Televisieseries zoals Zuidflank spelen een grote rol. Maar ik durf wel zeggen dat mijn ouders de pioniers waren. Daarom ook wil ik die traditie verder zetten.” Daems bezit vier hectare productiegrond op de zuidflank van de Houwaartseberg en een kleinere wijngaard in Rillaar, maar plant binnenkort een uitbreiding naar minstens acht hectare. In maart volgend jaar wil hij ook het wijncentrum Vino Belga openen, in zijn ouderlijk huis.
Epicurus 21
“We produceren nu 7.500 à 1 0.000 flessen in een slecht jaar, en 20.000 flessen in een topjaar. Als we dat kunnen verdubbelen, zitten we goed. Wat zo kenmerkend is aan het Hageland? De terroir is zeer goed: de grond, het klimaat, de omgeving. Heel typisch is de aanwezigheid van ijzerzandsteen in de bodem. De druif moet diep gaan om haar water te zoeken.” Daems maakt vooral witte wijn én champenoise, beiden op basis van de druif MüllerThurgau. Op de Houwaartseberg teelt hij sinds kort ook Chardonnay. Telkens appellatie (AOC, of eenvoudigweg de geografische herkomst) Hageland. “Onze witte ‘Hagelander’ is een mooie, frisse en droge landwijn”, legt hij uit. “We verkopen die aan 6,99 euro, wat niet veel is. Het is ook niet onze bedoeling een dure wijn te maken. Al zullen de prijzen wel evolueren, want de vraag wordt groter dan het aanbod. Onze champenoise kost 11 ,50 euro, eveneens een modeste prijs. De productie van onze rode ‘Hagelander’ is voorlopig nog beperkt. We gebruiken de druivensoorten Dornfelder, een Duitse variëteit van Merlot, en Pino noir. Op korte termijn zou ik ook graag brandewijn én een champenoise rosé produceren. Dat zou ons assortiment compleet maken.”
22 Epicurus
Karel de Gucht
Dit klein wijnhuis is gesitueerd in het hart van Toscane, San Vincenti. Gezien de grootte van de wijngaard kunnen de eigenaars een topproduct voorstellen dat de beste persoonlijke zorgen kreeg. De wijngaard wordt op biodynamische manier gecultiveerd, met respect voor zeer stricte regels tijdens het rijpingsproces en de productie van de wijn. Alle trossen worden met de hand geplukt en geselecteerd voor het vinificatieproces. De Chianti Classico DOCG is samengesteld uit meer dan 90% Sangiovese verrijkt met Merlot. De Rosato IGT Toscana bestaat uit 1 00% Sangiovese. De wijnen van La Macinaia zijn zijn exclusief en zéér beperkt verkrijgbaar bij Chateaux Vini.
Guy Verhofstadt
Verhofstadt heeft een wijngaard in Monte Santa Maria Tiberina (Umbrië), niet ver van het Toscaanse Arezzo. "Wijn heeft me altijd gepassioneerd en zes jaar geleden heb ik mijn eigen wijngaard geplant", zegt de leider van de liberale fractie Alde in het Europees Parlement. Hij heeft voor zijn wijn, die hij Meone noemde, hulp gekregen van oenoloog Lorenzo Landi. "Verhofstadt was gecharmeerd door een wijn van het Siciliaanse huis Cottanera, gemaakt van druiven die op de Etna groeien. Landi was daar ook de oenoloog", legt wijnhandelaar Toni Etneo van SVI uit Zonhoven uit in Het Beang van Limburg. "Landi is een zeer goede oenoloog die overal in Italië werkt en met oenologen gaat het zoals met voetbaltrainers: die kunnen kampioenen maken". "De keuze van de druiven - sangiovese en cabernet franc - heb ik anders zelf gemaakt. Ik hou van die combinatie", verduidelijkt Verhofstadt. "Waar de naam vandaan komt? Meone is gewoon de naam van mijn huis in Italië." Zijn wijngaard is 8.000 m², wat klein is. "Dit jaar hebben we 1 .200 flessen Meone, volgend jaar dubbel zoveel, maar daar blijft het ook bij", zegt Verhofstadt. Zijn Open Vldcollega Karel De Gucht heeft een veel grotere wijngaard en dus ook veel meer flessen: 30.000 zelfs. De Gucht kreeg bij de lancering vorig jaar wel een kritische beoordelingen. Die wilden dat de wijn - die net als
die van Verhofstadt komt van jonge stokken - potentieel had maar te duur verkocht werd. De ex-premier is blijkbaar een beetje zenuwachtig voor de beoordelingen, want hij wil van iedereen meteen weten wat ze ervan vinden. "Ik had de wijn nog maar een kwartier binnen toen hij al commentaar wilde", zegt Toni Etneo. Wat Verhofstadt zelf van zijn wijn vindt? "Zoiets kun je niet vragen aan de wijnmaker", zegt hij. "Oordelen jullie maar." Dat de stokken jong zijn proef je uiteraard, maar Jos Mechelmans, gediplomeerd oenoloog-proeveraan de Universiteit van Bordeaux en docent bij Syntra, is toch enthousiast. Over de capsule van de wijn heeft hij wel opmerkingen. "Die kan beter", zegt hij. "Dat Verhofstadt zelf gebotteld heeft, zie je ook aan de stop die iets te diep zit." Maar vanaf dan is Mechelmans positief. "Zestien maanden eik is lang. Een mens op de wereld zetten, duurt toch ook maar negen maanden. Maar deze lagering is goed gedaan. De eik overheerst niet. In de neus ruik ik kers, bosbessen en aalbessen, die zou veel frisheid moeten hebben." Dat blijkt bij het proeven ook te kloppen. "Wat ik ruik, smaak ik ook en dat betekent dat deze wijn technisch prachtig is. Die frisheid vind je zelfs in de afdronk, ik proef citrus. De looistoffen zijn heel zacht, een fluwelige, fruitige, frisse
wijn. Past bij rood vlees, bij kwartel en patrijs. Verhofstadt mag van mij nog wijn maken. Ik ben ook blij dat hij niet gegaan is voor een krachtpatser." Dat Verhofstadt Toni Etneo heeft gebeld om zijn wijn te verkopen is geen toeval. "We kennen elkaar al jaren. Toen hij premier was, heb ik vaak wijn geserveerd voor zijn gasten. Hij gaf me altijd carte blanche. "De Gucht kreeg kritiek omdat zijn wijn - 25 euro - te duur was voor een gewone Toscaan, wat zal deze kosten? Ik ga hem alleen aan restaurants verkopen, want ik heb maar 1 20 flessen. Daar zul je er toch rond de 60 euro voor betalen", schat Toni Etneo. Verhofstadt zegt trouwens dat zijn 1 .200 flessen (die het label IGT Monte Santa Maria Tiberina hebben) allemaal al verkocht zijn.
Epicurus 23
24 Epicurus
Montepulciano - Montalcino
Epicurus 25
Montalcino en Montepulciano zijn twee bekende dorpen die de grote rode wijnen van Toscanevoortbrengen. Beide geproduceerd in de provincie Siena uit Sangiovese druiven, behoren tot de beroemdste wijnen van de wereld, overal beschouwd als een symbool van kwaliteit Montepulciano is
een stad gelegen dicht bij het naburige Umbrië, en tussen Pienza en Chiusi. De stad telt ongeveer 1 4.000 inwoners. Vanaf de muren en versterkte omwalling van de stad heeft men een mooi uitzicht over Umbrië en Zuid-Toscane. Het ligt in een wijnstreek waar de bekende Vino-Nobilewijn gemaakt wordt. Binnen de stadsmuren bevinden zich vele palazzi in renaissance-stijl. De hoofdstraat, de Corso, is zeer steil en leidt naar de Dom van Montepulciano, die gebouwd werd in de 1 6e en 1 7e eeuw. Deze kerk herbergt een van de meesterwerken van de Siënese leerschool: De Maria Hemelvaart van Taddeo di Bartolo. Aan de rand van de stad staat de Tempio di Biagio, die in hoogrenaissance -stijl is gemaakt.
26 Epicurus
Overige bezienswaardigheden: • Piazza Grande • Palazzo Comunale • Palazzo Nobili-Tarugi • Palazzo Contucci • Pozzo, een put • Kerk Madonna di San Biagio
gebouwd door Antonio da Sangallo de Oude, in 1 529 ingewijd door Paus Clemens VII • Kerk Santa Maria delle Grazie uit 1 6e eeuw met bespeelbaar renaissanceorgel.
Montalcino telt 51 31
inwoners . De oppervlakte bedraagt 243,7 km², de bevolkingsdichtheid is 21 inwoners per km². Bewoond sinds de tijd der Etrusken ligt het dorpje op een heuvel midden de wijngaarden en olijfbossen. Elk jaar wordt de Palio in Siena geopend met een optocht van vertegenwoordigers van de steden die van de Republiek Siena deel hebben uitgemaakt. De eer de parade te mogen leiden valt te beurt aan de vaandeldragers van Montalcino. Het is een eerbetoon voor de loyauteit en de hulp die ze Siena hebben geboden na de val van de stad in 1 555.
Siena door Florence. In het Palazzo Vescoville zijn archeologische vondsten uit de omgeving te bewonderen. Er is een verzameling schilderijen van de school van Siena. Ook is er beeldhouwwerk uit de 1 2e tot 1 4e eeuw waaronder terracotta's van Andrea della Robbia en schilderijen van Sodoma
Tijdens de belegering van Siena wist een groep republikeinen de stad te ontkomen. Ze zochten hun toevlucht in de versterkte vesting van Montalcino. Samen met de lokale bevolking richtten ze de Republiek Siena in Montalcino op en boden tot in 1 559 weerstand aan de Medici's. Bezienswaardigheden De Rocca vormt het middelpunt van de versterkingen die Spanjaarden en Florentijnen op afstand hielden. Voor de Italiaanse patriotten heeft ze een grote betekenis. Ze was niet alleen het laatste bolwerk van Siena maar symbolisch ook van de vrijheden van de Italiaanse steden in de middeleeuwen. Die vrijheden werden door de bloedige en reactionaire jaren 1 500 uitgewist. De versterking kreeg een indrukwekkende borstwering, gebouwd door Cosimo I in 1 571 . In het fort hangt een oud Siënees vaandel dat herinnert aan het feit dat de stad een groep rebellen onderdak verleende na de verovering van
Epicurus 27
De opbrengst in de wijngaard is vrij laag en gereglementeerd tot een maximum van 80 kwintalen Brunello di Montalcino per hectare, terwijl het minimale ondanks zijn succes en volume alcohol ten minste bekendheid in Italië en in de 1 2,5% moet zijn. wereld - is een wijn met een relatief recente geschiedenis. De Brunello di Montalcino - die volgens de classifiate behoort tot aanwezigheid van de Brunello de categorie DOCG ( druif in Montalcino is Denominazione d'Origine gedocumenteerd in een aantal geschriften gedateerd rond 1 500, Controllata e Garantita) kan pas waarin de goede kwaliteit van de worden gecommercialiseerd na 5 jaar van de oogst, terwijl dit 6 druif en van de wijn werd jaar moet zijn voor de reserve. aangeprezen, maar het zal pas Brunello di Montalcino wordt aan het einde van de jaren 1 800 zijn dat deze godendrank omhoog gekenmerkt door een sterke robuuste structuur. De rondheid zal klimmen naar de top van de wereld oenologie. Het succes van bekomt hij door de lange veroudering op eiken vat. Toch de Brunello di Montalcino is behoudt hij een aangename begonnen dankzij de koppigheid en de intuïtie van Ferruccio Biondi knapperigheid een typische Santi, die in de jaren 1 870, besloot kwaliteit van de Sangiovese Grosso druif. om de onderzoeken en de experimenten die zijn grootvader Clemente deed om het landgoed Vino Nobile di Montepulciano is een van de oudste en meest in de familie te houden, bleef verderzetten. De eerste resultaten gedocumenteerde wijnen van verkreeg Ferruccio Biondi Santi in Italië. De eerste documenten waarin deze wijn wordt vermeld 1 880, dit zal het begin van de gaan terug naar 789. moderne geschiedenis van Het is de eerste van een lange Brunello di Montalcino zijn, een crescendo van de successen die reeks historische en beroemde citaten. Zo sprak ook Sante hebben bijgedragen om de Lancerio - de persoonlijke wijn gelauwerde Toscaanse wijn adviseur van paus Paulus III beroemd over de hele wereld te maken. Het succes van Ferruccio lovend over de wijn van Montepulciano, als "zeer perfect" Biondi Santi zal spoedig andere en uitermate geschikt aan de producenten van Montalcino smaak van de top van de aanmoedigen om wijn te maken clericale wereld. De wijn van van de Brunello druif. Montepulciano werd in de loop Zoals reeds gezegd, wordt van zijn geschiedenis, met hoge Brunello di Montalcino en lovende opmerkingen geproduceerd met 1 00% gedefinieerd zoals "Koning der Sangiovese Grosso druiven, Italiaanse wijnen", maar het is in plaatselijk bekend als Brunello. 1 787 dat de wijn zijn titel van Volgens de voorschriften moet Brunello di Montalcino een periode "Nobile" (edel) krijgt, een definitie toegekend door Giovan doorbrengen van ten minste 24 maanden vat, vaak langer voor de Filippo Neri, gouverneur van de Koninklijke Abdij van San reserves. Vergelijking van de twee wijnen
28 Epicurus
Girolamo, een titel die hij tot heden nog steeds bewaart om zijn glorie en rijke geschiedenis aan te geven. Vandaag is de prestige en de faam nog steeds groeiende en wordt hij beschouwd als één van de besten van Italië. Hij ligt natuurlijk ook in het hoogste niveau van het kwaliteitssysteem en wordt erkend als DOCG ( Denominazione d'Origine Controllata e Garantita) De verplichte rassen, opgelegd door de organisatie van Vino Nobile di Montepulciano zijn de Sangiovese Grosso druiven en dit voor een minimum van 70% en de plaatselijke cépage genaamd Prugnolo Gentile Canaiolo Nero, dit voor een maximum van 20%. Het resterende deel is afkomstig van de typische druiven van de provincie Siena, Colorino en Mammolo. Ondanks de strenge eisen en voorziene richtlijnen gebruiken meerdere producenten vandaag uitsluidend Sangiovese Grosso waardoor we dus een een mono- cepagewijn krijgen. . De lagering voorzien voor een Vino Nobile di Montepulciano is minimum 24 maanden, waarvan 1 2 in houten vaten. De keuze van het vat is vrij voor de producent die ofwel kiest voor een eiken vat of een grotere barriques. De lange veroudering geeft de wijn een mooie rondheid. Andere belangrijke eigenschappen van de Sangiovese Grosso zijn een goede hoeveelheid fijne zuren, fundamenteel voor de wijn die daardoor een goede knapperigheid heeft.
De top1 0 producenten in Montalcino:
Salvioni: Dit wijnhuis
combineert moderne toetsen en traditie. Biondi Santi: Voor Montalcino Legt zich toe op de florale de grondlegger van het succes toetsten van de Sangioves. 'La van de streek. Zijn reserva 'Il Cerbaiola" is het paradepaardje. Greppo' heeft een mytische status en je kan deze icoon Castello di Banfi: Sinds 1 966 is kopen voor prijzen vanaf 400€ dit wijnhuis een grote per fles.. Voor zijn basiswijn leverancier van MontalcinoBrunello Annata kan je al voor wijnen met een productie van 1 00€ terecht. liefst 1 0 miljoen flessen. Toch doet de kwantiteit niets af aan Casanova di Neri: Won in de kwaliteit die nog steeds 2006 de prestigieuze titel van hoogstaand blijft. beste wijn van de wereld. Ook hier kan je best een gevulde Le Potazzine: Een klein beurs hebben. wijnhuis dat zijn naam dankt aan de kleurrijke vogels in de Soldera: Een andere icoon uit wijngaard. De Gorelli familie het gebied maar hier is het toont hier hoe met quasi onmogelijk om flessen te generatielange passie mooie kopen. Een kleine opbrengst en producten kunnen worden een enorme vraag. gemaakt. Een toppunt van elegantie uit een beperkte Le Ragnaie: Pas opgestart in opbrengst. 2002 haalde de familie Campinoti vrij snel 1 00/1 00 Fattoria dei Barbi: Een oud noteringen voor hun wijnen. historisch wijnhuis, gesticht in Hun Cru "Fornace" is het 1 800. Vandaag is het één van paradepaardje. de grootste producenten van Montalcino. Toch slaagt het huis Mastrojanni: Na de aankoop in erin om jaar na jaar een 1 975 van een verwaarloosd aanhoudende hoge kwaliteit aan wijnperceel in een bijna te houden. Was een pionier van verlaten gehucht werd vrij snel de export van de Montalcino en een mooi gamma Montalcino bracht de wijn naar alle wijnen gemaakt en deze zijn uithoeken van de wereld. een mooie uiting van de terroir van deze streek. Il Marroneto: De
koppige wijnboer Alessandro Mori bleef zijn wijnpercelen en wijnstokken verzorgen tot hij voor zijn wijnen ook de maximumscore van 1 00/1 00 behaalde. Intense en genereuze wijn van dit domein.
Epicurus 29
De betere producenten in Montepulciano Avignonesi: Mogelijk de
meest bekende producent van de regio en sterk aanwezig in de States. Staat steevast in de top-1 00 van de beste wijnen ter wereld.
.in het Toscaanse Montepulciano. Zijn wijn heeft een uitstekende prijs-kwaliteit verhouding. De Vitaroccia is gemaakt van een klein en bijzonder goed gelegen perceel wijngaard
Biologisch wijnhuis in Montepulciano.Huidige Boscarelli: De familie De dynamische jonge eigenaar is Ferrari werkt op hun kleine ‘poderi’ in Cervognano in het de productie van de Vino Nobile Alberto Brini. In 2003 kocht zijn Vino Nobile gebied continu aan druiven. Het domein is verdeeld familie Il Conventino en La Casella. Il Conventino is een de perfectionering van hun over 4 verschillende wijnwijnen. Zij behoort daardoor al gaarden. Voor de Vino Nobile oud kloostertje met een prachtige kelder. Het domein jaren tot de top van het wordt uitsluitend gebruik omvat 1 0 ha. bij de heuvels van gebied.De complexiteit en gemaakt van de Prugnolo Val di Chiana en Val d'Orcia kruidigheid van het unieke Gentile druiven. terroir weten ze uitstekend te Salcheto: Is één van de grote vangen in hun wijnen van Fattoria del Cerro: namen van de Toscaanse Vino hoofdzakelijk Sangiovese. Aan Fattoria del Cerro is het Nobile de Montepulciano. De de ene kant zijn het cuvées met grootste wijnhuis in de een adellijke uitstraling, Toscaanse wijnstreek waar de wijngaarden worden volledig biologisch bewerkt en medeanderzijds zijn ze ook landelijk Vino Nobile di Montepulciano eigenaar Michele Manelli is erin en ongecompliceerd. vandaan komt. Het bezit 93 hectare aan wijngaarden waar geslaagd om in relatief korte tijd Le Poliziano: Zoon Frederico de prognole gentile druiven, de deze ‘azienda’ bij de top van het gebied te brengen. Carletti zorgde voor het plaatselijke benaming voor keerpunt met zijn komst in 1 981 sangiovese.eindelijk deze bij Azienda Agricola Poliziano. mooie wijn zullen opleveren Hij optimaliseerde de vinificatie en plantte nieuwe Icario: Icario is het wijngoed druivensoorten aan van eigen van Giancarlo Cecchetti. Rijk kweek zoals de Cabernet geworden met de verkoop van Sauvignon. Hij creëerde zo ook een koeriersbedrijf besloot hij nieuwe cuvées, zoals Le na zijn pensioen te investeren Stanze en de Asinone : de Riserva die afkomstig is van aparte wijngaard Vigna Asinone.De wijnen zijn stuk voor stuk paradepaardjes, waar menig liefhebber jaar na jaar weer naar uitkijkt. Dei:
Het domein is sedert de begin zeventiger jaren in handen van de familie Dei. Het domein is ca 1 00 ha groot, waarvan 31 ha bestemd is voor
30 Epicurus
Conventino:
En g e l s e k a s t e l e n De e l 1 Epicurus 31
St Michael’s Mount, Cornwall
Het Engelse tweelingzusje van de de Mont St-Michel. Het gaat om een eiland dat onderhevig is aan de getijden. Het eilandje ligt 366 meter uit de kust van Mount's Bay in Cornwall. Net als haar zuster in Frankrijk is het een zelfstandige gemeente. Door een glibberig, met klinkers aangelegd weggetje is het eilandje verbonden met het plaatsje Marazion, het oudste stadje in Cornwall. Het weggetje is echter alleen maar te gebruiken in de tijd die ligt tussen laag water en de eerste drie uur van het opkomend tij. Daarna staat het volledig onder water. Twaalf uur per dag is de Mount dus te voet te bereiken. Dit eiland heeft dezelfde eigenschappen met betrekking tot de werking van de getijden en heeft eenzelfde conische vorm. Volgens de overleveringen zou de aartsengel Michael zich al in
32 Epicurus
de vijfde eeuw op de berg aan plaatselijke vissers hebben geopenbaard. Maar als we de Engelse schrijver en historicus Richard Freeman mogen geloven is er een nationalistische draai gegeven aan een mythe. Het eiland bestaat uit een mengsel van leisteen en graniet. De naam “de Grijze rots in het bos” kan een herinnering zijn die de bewoners hebben aan de tijd voordat Mountain Bay onder water kwam te staan. De naam in de taal van Cornwall zou de spijker wel eens op de kop kunnen slaan. Bij eb en na stevige stormen zijn op de stranden in de omgeving van de Mount restanten van bomen aangetroffen. Koolstofdatering heeft aangetoond dat deze, voornamelijk hazelnootbomen rond het jaar 1 700 onder water zijn komen staan. Maar er moet eerder iets hebben plaats gevonden. De kroniekschrijver John van
Worcester schrijft in zijn verslag uit 1 099 dat St. Michael's Mount ongeveer 1 0 km uit de kust lag. De berg was omgeven met bossen. Op de derde dag van een uitzonderlijk springtij in november overstroomde de zee het land met een verwoestende kracht. Tientallen dorpen werden verwoest. Tal van mensen, ossen en schapen verdronken bij deze ramp. Het huidige dorpje is zodanig gebouwd dat enkele huizen, welke gebouwd zijn op een helling, uitzicht hebben op Mariazon. Zij waren bedoeld als uitkijkposten.
Achter het dorp staat een rijtje van acht huizen. Deze zijn in 1 885 gebouwd en staan bekend als Elizabeth Terrace. De meeste huizen op het eiland worden bewoond door werknemers van het kasteel of mensen die op het eiland werken. Daarnaast staan er nog andere gebouwen, zoals de voormalige woning van de Steward, een kleedkamer voor badgasten, de stallen, de wasserij, een botenhuis, een zeilkamer die nu in gebruik is als restaurant en twee vroegere herbergen. Naast deze gebouwen ligt een voormalige bowling green. Een van de meest interessante zaken op het eiland is de metro. Het gaat hier om een ondergrondse spoorlijn die nog steeds wordt gebruikt om goederen van de haven naar het kasteel te transporteren.
Dit spoorlijntje werd rond 1 900 gebouwd door de tinwerkers waardoor het gebruik van paarden niet langer nodig was. Vanwege de steile helling mocht het niet voor personen vervoer worden gebruikt. De National Trust heeft de tunnel nog steeds als verboden gebied voor bezoekers verklaard.
St. Michaels Mount heeft veel overeenkomsten met de Mont Saint-Michel, op religieus en geologisch gebied. Ze zijn zelfs lange tijd ideologisch met elkaar verbonden geweest. Jammerlijk genoeg, waar de Franse abdij jaarlijks miljoenen bezoekers trekt, moet het tweelingzusje het met slechts enkele tienduizenden stellen.
Epicurus 33
L e e d s C a s tl e
Leeds Castle bevindt zich niet, zoals u misschien zou vermoeden, in de noordelijke stad Leeds. Was dit een ingewikkelde list om mogelijke aanvallers om de tuin te leiden? Nee. Het kasteel bevindt zich in een idyllische streek vlakbij het minder bekende dorpje Leeds, in Kent. Het kasteel was ooit het koninklijk paleis van King Edward I, maar vandaag de dag vormen de parken en tuinen een uitstekende omgeving voor een dagje uit, en kunt u boottochtjes maken over de kasteelgracht, het Great Water. En wanneer u zin heeft om te verdwalen op het platteland, is er altijd nog het doolhof. Het staat bekend als "The loveliest Castle in the World". Negenhonderd jaar geschiedenis en een magnifiek park van meer dan 200 hectare: Leeds Castle is één van de mooiste bestemmingen in Kent. Het ligt op een steenworp van Londen. Het kasteel is het hele jaar geopend. Het biedt een boeiende mix van cultuur en geschiedenis, weelderige tuinen en attracties, lekker eten en evenementen: het ideale decor voor uw eigen fantasieën en mijmeringen. In het internationaal bekende
34 Epicurus
vogelpark leert u alles over moderne natuurbescherming en voortplantingsprogramma's voor dieren in gevangenschap. Terwijl de zwanen majestueus over de slotgracht glijden en de pauwen trots door de tuinen paraderen, cirkelen de imposante roofvogels van de nieuwe vogelshow 'World of Wings Shows' hoog boven het oude koninklijke buitenverblijf. De tuinen vormen in alle seizoenen een sprankelend kleurenpalet. In de lente is de Wood Garden een zee van bloeiende bolgewassen en
wilde bloemen. De typisch Engelse Culpeper Garden geurt naar kruiden en rozen en de Lady Baillie Garden schittert met borders vol mediterrane planten. Lady Baillie Garden is in 1 999 officieel geopend door prinses Alexandra, erevoorzitter van Leeds Castle Foundation. De tuin is ontworpen door landschapsarchitect Christopher Carter en ligt op de plaats waar vroeger de volières van Lady Baillie stonden.
Warwick Castle
Ooit het onderkomen van de Earls of Warwickshire en tegenwoordig een van Engelands best bewaarde kastelen. Een imposant kasteel oorspronkelijk in hout gebouwd door Willem de Veroveraar in 1 068. Herbouwd in steen in 1 2de eeuw en met belangrijke toevoegingen in de 1 4de en 1 7de eeuw. 400 Jaar lang waren de graven van Warwick eigenaars van het kasteel. Nadien werd het aan Sir Fulke Greville toevertrouwd die het omzetten in een statig huis. Delen van het huis zijn sinds het einde van de 1 7th eeuw beschikbaar voor toeristen gemaakt, en Koningin Victoria bezocht het in 1 858. In 1 978 werd het kasteel verhuurd aan de Tussaud's groep (van het beroemde Madame Tussaud's wassenbeelden museumĂ en dit bedrijf is inmiddels gefuseerd met anderen om de "Merlin Group" te worden. Om de belangrijkste gebouwen van het kasteel te renoveren werden 6 miljoenen ponden uitgegeven in de laatste 1 0 jaar. In de Grote Zaal en de State Rooms worden wassenbeelden gebruikt om het leven in het kasteel zoals het vroeger was voor te stellen.
Edward Prins van Wales was, de latere Edward de zevende. Binnen de muren, vooral op het grasveld, worden dagelijks evenementen gehouden. Deze omvatten de "vlucht van de adelaars" waar roofvogels rond het gebied vliegen, en waar boogschieten en steekspelen worden gehouden. Caesar's Tower herbergt een 1 4de eeuwse gevangenis, waar u nog de namen kan zien van de gevangen, gekrast in de koude, donkere muren. Aan de andere kant, naast de rivier, vindt u de Trebuchet, een van 's werelds grootste belegeringsmotoren die werd gebouwd als een reconstructie. Deze werd gemaakt in Denemarken en in 2005 naar het kasteel gebracht. Dit 1 8 meter hoge katapult, met een gewicht van 22 ton kan grote rotsen katapulteren over een afstand van 200 meter. Weg van de centrale grasvelden vindt u het beroemde Zwaard Excalibur waarvan de legende gaat dat Arthur het uit de rots trok en toen rechtmatige koning werd.
Er zijn ook 1 2 kamers die een Koninklijk Weekend voorstellen waarbij de belangrijkste gast
Epicurus 35
Warwick Castle Hever Castle
36 Epicurus
H e v e r C a s tl e
Hever Castle, ooit het onderkomen van King Henry VIII’s tweede echtgenote, de gedoemde Anne Boleyn, is een 1 3e-eeuws juweeltje, omgeven door weelderige groene tuinen en temidden van een slotgracht, zoals dat hoort bij een echt kasteel. De Italiaanse en Tudorstijl van de tuinen, de gesnoeide struiken en het waterdoolhof trekken al talrijke bezoekers, en dan hebben we het nog niet eens over het kasteel tjokvol schitterend meubilair en 1 6eeeuwse schilderijen. Het is bovendien doordrenkt in een karakteristieke sfeer, gezien het trieste lot van de vroegere eigenaresse.
kasteel na de dood van haar vader Thomas Boleyn in het bezit de koning. Na de nietigverklaring van hun huwelijk (1 540) schonk hij het aan Anne van Kleef, maar ze bracht er waarschijnlijk weinig Hever Castle, in Kent, Engeland tijd door. Hever Castle heeft nog steeds een van Henry's privĂŠ(in het dorp van Hever), was sloten, die hij op al zijn adellijke dus de zetel van de Boleyn, huizen monteerde, dit voor zijn oorspronkelijk de 'Bullen' veiligheid. familie. Het begon als een landhuis, gebouwd in de 1 3e Het gebouw kwam vervolgens eeuw en omgezet in een herenhuis in 1 462 door Geoffrey in handen van verschillende Boleyn, toen burgemeester van eigenaren, waaronder de familie Waldegrave in 1 557, en de de City of London. De familie Meade Waldo in 1 749overblijfselen van de houten 1 903. Tijdens deze laatste woning kan men nog steeds zien binnen de muren van het periode van eigendom, verviel het kasteel in een slechte staat fort. In 1 505, verhuisde de familie Boleyn naar dit pand, en van onderhoud, omdat het Anne Boleyn (en haar broers en gedurende de hele tijd verhuurd zussen, Mary Boleyn en George werd aan verschillende particuliere huurders, tot het Boleyn), groeiden hier op al werd overgenomen in 1 906 waren ze hier niet geboren. door de Amerikaanse miljonair Nadien verhuisde ze naar Nederland en nadien naar het William Waldorf Astor, die het Franse hof voor haar opleiding volledig restaureede en van 1 51 3 tot 1 521 . Nadat Anne gebruikte als een gezinswoning. in 1 533 in het geheim trouwde Het landgoed wordt nu gerund met met koning Hendrik VIII van als een conferentiecentrum, Engeland en haar broer George maar het kasteel is open voor het publiek en is vooral bekend het pand verliet kwam het om zijn doolhoven. Het enige
oorspronkelijke deel van Hever Castle is het poortgebouw. In het kasteel zijn er exposities van verschillende historische tijdperken, waaronder folterinstrumenten en een museum van de Kent Yeomanry. Er is een taxus labyrint, aangeplant in 1 904, en meer recent ook een water doolhof, dat in 1 987 geopend werd. De tuin is groot heeft een breed scala van functies, waaronder een Italiaanse tuin en een meer. Het werd gebruikt voor de verfilming van "The Other Boleyn Girl", samen met het nabijgelegen Knole House in Sevenoaks.
Epicurus 37
38 Epicurus
Epicurus 39
Ge v e d e r d w i l d Dat wijn en wild bij elkaar horen, dat wild zonder wijn nauwelijks denkbaar is, daar zijn we het allemaal wel over eens. Het is een van de meest onaantastbare regels van de gastronomie. Van een wildgerecht valt alleen echt te genieten met een passend glas wijn, en menige wijn komt tot zijn hoogste glorie bij een wildschotel. De tijd van de royale, klassieke wildschotels, zoals de Reerug Baden-Baden met zijn rijke garnituur van kastanjes, gepocheerde peren en bosbessen, of de hele haas, die donkerbruin en geurend naar beemd en bos op tafel kwam, van de fazanten in hun blanke zuurkoolbed. Wild, dat adellijk moest zijn, wilde men het ten volle appreciëren. En waarbij wijnen geschonken werden, die dik en zwaar in het glas lagen, warm en breed en bijna zoet over de tong vloeiden, zoals
40 Epicurus
legendarische oude Bourgognes van de Côte de Nuits. Maar die tijden zijn onherroepelijk voorbij. Adellijk wild, met zijn sterke, decadente smaak kunnen wij niet meer appreciëren - het was trouwens ook heel ongezond en mede verantwoordelijk voor de bij rijke oude heren zo veel voorkomende jicht. En de tijd van de oude, zwareBourgognes is ook voorbij, Bourgogne wordt in onze dagen anders bereid. Geen steeltjes van de druiven met hun sterke tanninegehalte meer in de most, het gistingsproces bekort, geen drie jaar meer op fust. Ook de Bourgognes zijn slanker en jeugdiger geworden. Wild, zo is de algemene opvatting, hoort bij het najaar. De jacht is iets voor nevelige herfst of voor winterdagen, waarop het gras onder de voeten wit is van rijp. Maar wild is er zeker niet uitsluitend in herfst en vroege winter, er is
bijna het hele jaar door vers wild (over diepvries praten we hier niet). Ree is er in al in de zomer, hert vaak in het vroege voorjaar, de eerste wilde eenden komen in de laatste week van juli en houtduif en konijn zijn er het hele jaar door. Van wild valt derhalve veel langer te genieten dan men wel denkt. Juist omdat wildgerechten lichter en gevarieerder zijn geworden en de wijnen ook lichter en vaak makkelijker, zijn er zoveel heerlijke combinatiemogelijkheden. Men kan ook hierbij weer van verschillende gedachten uitgaan. Men kiest ofwel een wijn die jong en vrij neutraal is en daardoor alleen maar een frisse, pretentieloze achtergrond vormt voor wild en saus, ofwel men kiest een wijn die door eigen smaak harmonieert met het wild en de saus en eventueel het garnituur, en daarmee een fraaie eenheid vormt.
Gevederd wild en wijn Volgens velen is fazant het allerfijnste wild. Ook fazant laat men niet meer zoals vroeger 'faisanderen' in zijn verenpak. Fazant moet wel goed bestorven zijn maar zeker niet adellijk. Een naturel gebraden fazant vormt nog altijd een van de allermooiste wildgerechten en hierbij mag men dan ook wel een bijzondere wijn schenken, naar mijn smaak een grote rode Bordeaux. Een wijn uit Pauillac, of uit Saint Julien, of een Pomerol of SaintEmilion, of, waar men meestal te weinig aan denkt, een rode Graves. Maar ook hier geldt: vooral geen te jonge wijn die nog te weinig ontplooiing heeft. En als er geen oudere Bordeaux voorhanden is, dan liever een goede Beaujolais dan een te jonge Bordeaux die nog te veel harde kantjes heeft. Of men zou ook eens in Italië moeten kijken: een Barolo uit Piemonte, een Brunello di Montalcino uit Toscane, prachtige wildwijnen, mits ook weer: vooral niet te jong (en de fles enkele uren van te voren ontkurken). En als de fazant in zuurkool wordt gestoofd, dan een witte want het zure van de zuurkool verstaat zich slecht met rode wijn. Daarbij denk ik het allereerste aan een Elzasser Riesling, ook weer niet te jong. Een goede Riesling mag best een paar jaar hebben. Voor de klassieke Normandische fazant, gevuld met appel, geflambeerd met calvados en zachtjes gaar gesmoord met cider of witte wijn, kan ook een goede witte verrukkelijk zijn. Een Loire-wijn met veel smaak en geur, bijvoorbeeld een Pouilly-Fumé,
of een witte Bourgogne zoals een Chassagne-Montrachet met zijn rijk bouquet. Bij deze combinaties gaat het om gelijkwaardige grootheden, die elkaars kwaliteiten aanvullen, elkaars mogelijkheden stimuleren.
Julien. En ditzelfde geldt ook voor kwartels, al zijn die geen wild meer, maar komen ze uit fokkerijen. Tenslotte nog iets over het garnituur. Bij wild, zo is de algemene opvatting, serveert men een garnituur van zoete vruchten, rode bosbessen (Preisselbeeren), cranberry's, Dan is er nog ander gevederd stoofpeertjes, gemengde wild, als wilde eend, duif, patrijs. compôte, appelmoes (bij haas). Wilde patrijs is zeldzaam en In wezen stamt dit uit de Duitse kostbaar geworden. Dit keuken. Achttiende-eeuwse verrukkelijke gedierte is vrijwel reizigers uit Engeland en verdwenen. Men ziet nu veelal Frankrijk, die in Duitsland te gefokte. Niet slecht, maar wat gast waren, vermeldden met vlakker van smaak. Wilde enige verbazing deze zoete eenden ziet men echter te kust begeleiding bij wildgerechten. In en te keur, en het lekkerst zijn Frankrijk stond men hier altijd ze in het begin van de jachttijd, afwijzend, de laatste tijd augustus en september. Ook aarzelend tegenover. Het is de hierbij is het weer een probleem, wijn die de diepste oorzaak is dat de borst roze moet blijven, van de verschillende tradities. In maar de boutjes gaar moeten het witte-wijnland Duitsland zijn. Een oplossing is: kort dronk en drinkt men nog altijd, braden, hoogstens 3 kwartier, vaak ietwat mollige, witte wijn zodat de borst roze blijft, dan bij wild. En dan is er geen deze afsnijden, en de boutjes enkele wanklank met compôte. verder gaar laten stoven met Met een rode wijn is er echter wat wijn terwijl men de borst altijd een zekere wrijving. Men consumeert. Een lichte moet dan ook zeker geen slok Bourgogne, een rode Graves, rode wijn nemen na een hapje een Chianti Classico, vormen zoete compôte, de tannine in de uitstekend gezelschap evenals rode wijn zal wat al te scherp een Rhône-wijn. Deze laatste aankomen, en een rode vooral als men bij de eend een Bordeaux zal alle saus geeft met sinaasappelsap aantrekkelijkheid verliezen. en sinaasappellikeur, canard à Beaujolais of Bourgogne is daar l'orange, waarbij het wat makkelijker in, ook een sinaasappelaroma goed Rhône-wijn met zijn soms iets harmonieert met de warme zoete kruidigheid kan er wel kruidigheid van de wijn. tegen. Maar er hòeft bij wild Van duif kan men het beste toch geen zoet garnituur? Het in alleen de borstfilets gebruiken, Nederland als toppunt van en van de boutjes en het karkas burgerlijkheid aangemerkte wildbouillon trekken. spruitje, dat toch zo lekker kan Duiveborstfilet is een kostelijk zijn, smaakt heerlijk bij haas en hapje waar men een elegante fazant, bij hert en wildzwijn, en rode wijn bij drinkt: een goede benadeelt de wijn zeker niet. rode Graves, een wijn uit de gemeente Margaux of Saint
Epicurus 41
zwarte rand, de mantelveren zijn bij de rand met witte Fazant halvemaanvormige vlekken gesierd. De slagpennen zijn bruin Eerst de Grieken, daarna de met kopergele strepen. De staart Romeinen brachten fazanten heeft verschillende mee uit Azië. De Grieken en is noemden het dier Phasianos en kleurschakeringen langer dan de kweekten de fazant al vijfhonderd aanzienlijk soms 5 maal zo lang, jaar voor de jaartelling. Keizers, vleugels, de veren hebben op een koningen, adel en notabelen olijfgrijskleurige ondergrond hielden fazanten in hokken. De strepen. Romeinen namen de dieren mee zwarte De iris is roodgeel, de snavel tijdens hun veroveringstocht in bruinachtig geel, de voet Europa. roodachtig grijs of leemkleurig. Fazanten die ontsnapten uit de Lengte 80 cm, breedte 75 cm, Romeinse hoenderhokken vleugellengte 25 cm, staartlengte plantten zich verder in de vrije 40 cm. Bij de kleinere hennen natuur. In de middeleeuwen de hele vederdos een kwamen afstammelingen van die heeft aardgrijze ondergrond, die zwarte fazanten in heel Europa voor donkere roestkleurige vlekken zodat ook de gewone man er af en heeft. De leeftijd van de fazant is en toe eentje kon verschalken. te herkennen aan de Raszuiver zijn de fazanten van van het borstbeen nu al lang niet meer. In de 1 8de buigzaamheid de meer of minder sterk en 1 9de eeuw werd in Europa de en ontwikkelde sporen. In het Chinese variant ingevoerd, in verleden werden fazanten altijd Engeland ontstond in de 1 9de ‘gefaisandeerd’. Men liet ze eeuw een donkere variant. Al enkele dagen hangen tot het deze rassen hebben zich adelijk werd. Deze manier onderling vermengd. Slechts een vlees van bereiding komt tegenwoordig geoefend oog kan aan de hand minder voor omdat die sterke van kleine verschillen in de smaak nu niet meer wordt verentooi het ras determineren. gewaardeerd. Niets gaat boven Jonge fazant behoeft niet de fijne, kruidige en aromatische gebardeerd worden (d.w.z met smaak van wilde fazant, vooral vetspek omwikkeld), oudere die zich hun hele leven fazanten hebben droger vlees en als tegoed hebben gedaan aan kunnen wel een jasje van en kruiden. spekvet verdragen. Alhoewel de bessen Gekweekte fazant is makkelijk te haan er prachtig uitziet met zijn herkennen van wilde: hun vlees overdaad aan kleuren, is het is lichter en lijkt meer op kip. vlees van de grauwgrijze hen Soms smaken ze ook nog naar veel lekkerder. het meel waarmee ze tijdens de De veren van de kop van de werden gevoederd. haan zijn groen met een blauwe kweek Lekker bij fazant zijn groene kool, metaalglans, die van de hals, witloof (de klassieke Fazant op borst, buik en de zijkanten z’n Brabants), zuurkool, roodachtig kastanjebruin, met purperen zijdeachtige glans. Alle sinaasappelen, appelen en cider. veren hebben een glanzend
42 Epicurus
Houtsnip
Het verenkleed van de houtsnip zorgt ervoor dat de vogel op de grond nauwelijks zichtbaar is. Bij verstoring vliegt de vogel geruisloos op en vliegt zigzaggend enkele tientallen meters, om vervolgens te landen en weer op de schutkleur te vertrouwen. De houtsnip leeft een verborgen leven en laat zich vooral 's nachts en in de schemering zien. De vogel leeft voornamelijk in open loofbos met een vochtige bodem met veel bladeren en struikgewas. Het voedsel wordt gezocht op de grond en bestaat uit allerlei bodemdiertjes. In de schemering tijdens het voorjaar laat het mannetje tijdens de baltsvlucht een scherp pietz horen, gevolgd door een knorrend kwor, kwor, de rest van het jaar houdt de houtsnip zich stil. De populatie houtsnippen uit Noord-Europa trekt in de winter gedeeltelijk naar het zuiden, waarbij ook Nederland aangedaan wordt.
Patrijs
Patrijs is het lievelingswild van de chef-kok en de gastronoom. Jonge gebraden patrijzen hebben een korte bereidingstijd en zijn een bijzondere delicatesse. Patrijzen zijn standvogels die zich snorrend over korte afstanden verplaatsen. Ze kunnen slechts 500 tot 1 000 meter vliegen en vallen dan terug neer. Leefomgeving patrijs Vroeger leefden ze in heidevelden en moerasgebieden, nu vooral in landbouwgebieden. Door de schaalvergroting in de landbouw en het spuiten met bestrijdingsmiddelen is de patrijs zeer zeldzaam geworden in Europa. Fazanten drinken uit plassen, maar patrijzen drinken uitsluitend van de dauw-en regendruppels die aan bladeren hangen. Zijn die bladeren pas bespoten dan kan de patrijs het schudden. Met het opstarten van kweekprojecten wordt het patrijzenbestand weer vergroot. De jacht op patrijzen is streng gereglementeerd (BelgiĂŤ, Nederland gesloten) en duurt slechts anderhalve maand, van 1 5 oktober tot 30 november. Wildbereiding patrijs Jonge patrijzen worden, net zoals kwartel, omwikkeld met druivenbladeren en vet en gebraden. Oude patrijzen worden gestoofd met stukjes spek en zijn uitstekend in een pot-au-feu.
Eend (wild)
De kop en de bovenzijde van de hals van de woerd zijn glanzend groen. De voorkant van de borst is bruin en de bovenzijde van de rug is van een waterig grauwwit met bruin en zwart. De bovenkant van de vleugels is grauw en de achterkant heeft een prachtige blauwe kleur met witte randen aan beide zijden. De achterzijde van de rug en het uiteinde van de staart zijn zwartgroen, de overige delen zwartachtig van kleur. Een smalle witte band om de hals vormt de scheiding tussen het glanzend groen van de hals en het kastanjebruin van de voorzijde van de borst. De dekveren van de bovenzijde van de staart zijn zwartgroen, de onderste dekveren fluwelig zwart en de slagpennen donkergroen. De iris is helderblauw, de snavel groengeel, de poten zijn geelrood. Lengte 63 cm, breedte 1 04 cm, vleugellente 30 cm, staartlengte 9 cm. De eend is kleiner dan de woerd. Leefwijze wilde eend Wilde eenden hebben een voorkeur voor zoet water. Daarin zoeken ze hun voedsel door te grondelen. Hierbij gaan ze met hun snavel over de bodem om voedsel te vinden. Eenden eten slakken, wormen, insecten, kreeftjes en tubifex (een rood wormpje dat in riviermodder leeft). Daarnaast leven ze van waterplanten, gras, eendekroos, eikels, peulvruchten en graan. Wilde eenden zoeken 's nachts naar voedsel. In de avondschemering verlaten ze hun rustplekken - meestal zijn dat grotere waterplassen of rivierarmen - en trekken de velden in.
Gans (wild)
Alle ganzen stammen af van de grauwe gans. De snavel is van gemiddelde lengte en aan de voorkant smal toelopend, met een zachtgele of oranjerode huid overtrokken. Ze hebben een lange hals. De rug is bruinachtig grijs en de onderkant geelachtig grijs. De veren van de buik en de onderkant van de staart zijn wit, de rest van de veren aan de bovenzijde vaalgrijs. Slagpennen en staartpennen zijn zwartgrijs met witte schachten, ook aan de uiteinden. De iris is lichtbruin, de poten zijn bleek vleesroos. Lengte 98 cm, breedte 1 70 cm, vleugellengte 47 cm, staartlengte 1 6 cm. Leefwijze gans De grauwe gans komt voor van Noord-Europa tot in het uiterste noordoosten van AziĂŤ. In maart broedt ze van tijd tot tijd in Noord- en Midden-Duitsland, in de late herfst trekken de dieren in formatie naar het zuiden. De grauwe gans leeft in grote moerassen, meren en plassen, die met riet of struiken zijn omgeven. De voeding van de wilde gans bestaat uit allerlei soorten graankorrels, haven, klaver en jonge zaadjes.
Epicurus 43
Parelhoen
Parelhoenders zijn hoenderachtige vogels. Ze worden ook wel poelepetaten genoemd (van poule-pintade, in het Frans heet een parelhoen een pintade). Het parelhoen komt oorspronkelijk uit Afrika en lijkt enigszins op de kalkoen. Het heeft een kale kop met lellen en witte stippen op het verenkleed. Parelhoenders worden als siervogels op bijvoorbeeld kinderboerderijen gehouden. Parelhoenders worden ook gefokt voor hun vlees. Parelhoen heeft een lichte wildsmaak. Voor de bereiding komen alle fazantenrecepten in aanmerking. Kwartel
Kleine schuwe en gedrongen vogel (ca. 1 7 centimeter en 1 00 tot 1 50 gram) met korte staart en relatief grote vleugels. Aardekleurig en bruingestreept met een witte oogstreep. Op de rug vormen langere lengtestrepen twee duidelijke banden. Het mannetje heeft een donkerder kop dan het vrouwtje en is iets groter. Buiten de trek vliegt de kwartel weinig en stuntelig. Wanneer hij tussen de begroeiing betrapt wordt, zal hij zich voor dood tegen de grond drukken, weglopen al of niet zonder eerst te zijn opgesprongen en pas in uitzonderlijke gevallen wegvliegen. De kwartel zingt niet echt, hij slaat. De mannetjes produceren een karakteristiek en krachtig kwik-me-dit om hun territorium af te bakenen. De vrouwtjes roepen een lager priet, priet. De kwartel is een echte
44 Epicurus
trekvogel die broedt in het grootste deel van Europa (zonder Scandinavië) en in Azië. Hij verbergt zich bij voorkeur in erwten-, graan-, hooi-, klaver-, lucerne-, en onkruidvelden of weilanden. Zoals veel grondbroeders is de kwartel in Nederland en België bedreigd sinds de opkomst van de industriële landbouw. De exemplaren die er in het wild worden aangetroffen, zijn meestal uitgezet door particuliere hobbykwekers, die de beste zangers selecteren. Het aantal broedparen in beide landen samen, bedraagt afhankelijk van klimatologische omstandigheden - tussen 500 en 5000. In 2005 waren er aanzienlijk meer kwartels in Nederland, zo zegt het vogelonderzoeksbureau Sovon. Er was toen sprake van een ware invasie, zelfs op de kleinste veldjes, overigens wel met veel kruiden, waren kwartels te vinden. De kwartel trekt van april tot mei en van eind augustus tot oktober. Tijdens de trek op geringe hoogte wordt tot 1 00 km aan een stuk gevlogen. Overwinteren gebeurt voornamelijk in Afrika. Druk bezochte gebieden zijn de Nijldelta, de Sinaï-woestijn zuidelijke Sahara. Op de trek wordt de vogel in het Middellandse Zeegebied bejaagd. De vogel voedt zich met al wat op de grond te vinden valt: insecten, groenvoer en zaden. De tweede helft van mei tot juni worden 7 tot 1 4 eitjes in een grondnest gelegd. De hen broedt 1 7 dagen alleen. Ze voert de jongen alleen. De jongen
kunnen na twee dagen vliegen. In gevangenschap kunnen de jongen - uitgebroed in broedmachines - vanaf de eerste dag zelfstandig eten. De mestkwartel is een cultuurkwartel en het kleinste vederwild (pluimvee) dat geconsumeerd wordt. Verschillende kwekerijen leveren het kwartelvlees aan, voornamelijk uit Frankrijk en Italië. De legkwartel is eveneens een cultuurkwartel, geselecteerd op de productie van kwarteleitjes. De circa 11 gram zware eitjes worden zowel om hun decoratieve kwaliteiten als om de specifieke smaak verwerkt. Geschiedenis Voor de 20e eeuw waren periodieke invasies en de jacht op kwartels heel gewoon. Industriële landbouw en overbejaging rond de Middellandse Zee hebben de soort echter de das omgedaan. De laatste invasies waren in 1 947 en 1 964 toen de kwartel met honderdduizenden naar Europa kwam. Beschermde status Kwartels beschermd in de hele Europese Unie, behalve op Malta. Het voorrecht vele soorten vogels, waaronder de kwartel, op hun laatste rustplaats tijdens de oversteek van de Middellandse Zee traditioneel in de pan te hakken, was een van de toetredingsvoorwaarden die het eiland aan de Unie stelde.
Epicurus 45
Favoriet van dit wijnmagazine PROSECCO BRUT TENUTA CIVRANETA
I n de hype van de Prosecco is het in het bos van de
Italiaanse schuimwijnen soms ook wel zoeken naar een klasbak. Leuk alvast is deze (dank voor het advies van Alains Bloeykens) sprankelaar. Een bio exemplaar wat uitzonderlijk is voor mousserende wijnen. Het domein van Tenuta Civraneta ligt in het hart van de Valdobiaddene in de Veneto in Noord-Italië. Dit is een Prosecco Brut, wat betekent dat hij droger is dan wat je meestal kan vinden. U zult ongelooflijke mineralen, fijne persistente bubbels, heerlijke bloemen en fruitig aroma's terugvinden. Brut Spumante Prosecco wordt sterk aanbevolen in de Veneto als een ideale aperitief wijn. Als je op zoek bent naar een Prosecco voor gedurende de maaltijd moet je de "Extra Dry" zoeken. Deze kan gedronken worden op elk gewenst moment met schaaldieren als begeleiding. Tot voor kort kon de benaming "Prosecco" zowel verwijzen naar een wijn als naar een witte druif. In 2009, echter, werd de druif omgedoopt tot "Glera" in een poging om de goede naam van de Prosecco's te beschermen. Prosecco is meestal een mousserende wijn gemaakt door de Charmat methode, hoewel nog steeds "stille" versies bestaan.
Châteaux Vini is een wijnwinkel waar zowel de leek, de kenner als de professioneel terecht kan om wijn, bubbels en mediterrane specialiteiten te kopen. Châteaux Vini bvba Industrielaan 38 1 740 Ternat
46 Epicurus
D e g u s ta ti e s
Vol g en d
n u m m er Epicurus 47
48 Epicurus