Epicurus 20

Page 1

Epicurus

Het grote bubbeldossier Engelse kastelen 2 Runderrassen Vins doux Naturels Ja a r ga n g 5 - E d i t i e 2 0

Epicurus 1


Inhoud pg.12 M ou s s e r e n d e W i j n en

pg. 2 V i n s Do u x Na t u r e l s

pg.30 Runderrassen pg. 2 E n g e lse k a st e le n 2 En verder nog Pg. 3 Cursiefje van het huis Pg, 4 Het wijnnieuws in een notendop Pg. x Degustaties

2

Epicurus


Een nieuw jaar is weeral gestart, de feesten zijn voorbij en de meeste goede intenties zijn al verdwenen. Na het vele alcoholgeweld van de laatste weken is het ook het Editie 20 moment om even stil te staan bij de vele plannen die men ons Februari - Maart 201 5 probeert op te leggen. Periodiek blad van de bruisende De drastische daling van het alcoholgehalt naar 0% zal de doodsteek betekenen voor clubs als de onze, want wat voor nut wijnliefhebber heeft een wijnclub nog als je geen druppel meer mag drinken, we Gratis magazine voor de leden kunnen toch niet steeds chauffeurs zoeken om de leden op te halen of moeten we binnenkort een busdienst opzetten om de leden veilig van wijnclub WineArt thuis te brengen na het drinken van enkele zeer gelimiteerde glazen wijn? De horeca schreeuwt nu al moord en brand nadat hun pousseRedactie: Eddy Duquet E-mail: eddy.duquet@telenet.be cafĂŠs werden gedecimeerd. Als nu ook de wijnverkoop gaat verminderen blijft er de restaurateurs weinig over dan de prijzen van het eten drastisch te verhogen. Natuurlijk is deze reactie er gekomen na de constant slechte verkeerscijfers en dan voelen sommige politiekers zich geroepen om met drastische maatregelen te komen. Zoals steeds is nu enkele weken later stilaan deze maatregel op de achtergrond aan het geraken en vermoedelijk zal ook dit voorstel een stille dood sterven tot de volgende verkeerscijfers. Toch blijven we als wijnclub ook waakzaam en proberen we intern om de leden een veilige thuiskomst te bezorgen door bijvoorbeeld www.wineart.be het aantal wijnen te beperken en de kwantiteiten in het oog te houden. Om de kwaliteit en karaksteristieken van de wijnen te Wine Art beoordelen hoef je echt geen volle glazen te degusteren. Baron Van Ertbornstraat 11 5 Alcoholverbruik zal steeds een bron van discussie vormen, 2630 Aartselaar belangrijkste boodschap is dat je zelf de ernst begrijpt wat een ongeval kan veroorzaken aan leed aan anderen. Drink met mate (zonder 'n') blijft het verstandigste motto....

Jaargang 5

Epicurus 3


W i jn n i e u w s Nieuwe gist remt wijnalcohol Er is nu een gist geproduceerd die in staat is het alcoholpercentage in een wijn terug te brengen. De gist is ontwikkeld in het laboratorium van onderzoeker Valentin Tilloy in Montpellier. Hij heeft er een jaar over gedaan om voor elkaar te krijgen dat de gist als bijproduct glycerol produceert die de ĂŠthanol onderdrukt. Op die manier is hij erin geslaagd het alcoholpercentage in de wijn alvast met 1% terug te brengen. De gist genereert ook minder vluchtige zuren.

' Na een jaar van onderzoek, kreeg de onderzoeker een gist dat minder alcohol en

glycerol produceerde. Dit is de eerste keer dat dit soort gist wordt verkregen zonder het gebruik van de GGO­technologie. Tijdens zijn thesis in oenologie in Montpellier, heeft Valentin Tilloy wijn geproduceerd met 1% volume alcohol. Daar bovenop was er dan ook nog het voordeel dat de nieuwe gist weinig vluchtige zuren genereerde en de totale zuurtegraad verhoogde. Een bevredigend resultaat, maar wel een lang proces. De techniek geeft dus goede resultaten, maar is tijdrovend. De overproductie glycerol bleek pas na 200 generaties gist. In totaal heeft de studies ongeveer 450 generaties omvat en nam ongeveer een jaar in beslag. De professor en zijn partners hopen op een reductie in de buurt van 1,5% volume alcohol t te bereiken.. Valentin Tilloy realiseerde zijn proefschrift aan de gemengde onderzoekseenheid in oenologie (UMR) INRA Pech Rouge, Montpellier SupAgro en de Universiteit van Montpellier, in samenwerking met Lallemand. Het doel was om een alternatief te vinden voor genetische manipulatie, met als uiteindelijk objectie om een superproducerende gist te verkrijgen.

4

Epicurus


W i jn n i e u w s Wereldprimeur in Franse wijnregio Een ‘revolutionaire’ vernieuwing in de wijnbouw. Een Parijse onderneming gaat eind 2016 in de wijngaarden van Tressere, in de Pyrénées­Orientales, schaduwinstallaties (ombrières) met zonnepanelen neerzetten. Doel: schadelijke klimaatveranderingen in hun gevolgen aanpakken en het alcoholgehalte in de wijn verminderen. Een van de gevolgen van teveel zonnehitte in de wijngaard is dat de most geen evenwicht meer vertoont tussen de aangemaakte suikers en anderzijds de zuren en kleurstoffen. De installaties verminderen de groeistress en versnellen het rijpingsproces, aldus Le Parisien SunR (production d’électricité photovoltaïque). Het zegt dat het hier om een ‘wereldpremière’ gaat. De belangrijkste Franse wijninstituten, die al kennis hebben genomen van eerdere experimenten, steunen de vernieuwing. Het gaat hier om Domaine de Nidolère te Tressere. Zonnepanelen zullen worden geïnstalleerd op een hoogte van 4 meter boven de wijnranken om deze te beschermen tegen de brandende zon. Met de hoogte is rekening gehouden omdat de wijnboer ook nog met de tractor tussen de wijnranken moet kunnen rijden. Niet alleen genieten de druiven van wat schaduw maar anderzijds brengen de zonnepanelen ook energie voort die kan gebruikt worden bij de vinificatie van de oogst. Deze techniek zou het alcoholgehalte in de wijn moeten doen dalen wat vooral bij de productie van witte wijnen zeer belangrijk kan zijn.

Epicurus 5


W i jn n i e u w s De kraamklinieken van de wijnstokken Waar komen al die wijnstokken toch vandaan? Meestal zijn de planten uit kwekerijen afkomstig. Merlot, syrah, cabernet sauvignon , chardonnay en grenache zijn favoriet. Er staan zo’n 3564 hectare moederplanten in Frankrijk In Frankrijk, kinderdagverblijven hebben een totaal van 3.564 hectare moederplanten of moeder wijnstokken (Vignes­mer), verdeeld in 2 002 hectare met wortels tocks (porte­Greffes) en 1562 hectare met enten (greffons). Merlot is de meest aangeplante plantaat, gevolgd door Syrah, Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Grenache, Ugni Blanc, Pinot Noir, Sauvignon Blanc en Cabernet Franc. Vrijwel alle toegestane druiven worden gekweekt als transplantaten. Als je besluit om een Cabernet Sauvignon te kopen heb je de keuze uit gemiddeld 15 verschillende klonen om uit te kiezen en voor de Pinot Noir worden gemiddeld ongeveer 30 verschillende klonen aangeboden. Aanvankelijk werden in die kwekerijen nieuwe plantjes gecreëerd op basis van stekken van wijnstokken die wijnbouwers hen brachten. Vandaag maakt de wetenschap het mogelijk om klonen te creëren van een moederstok: genetisch identieke nieuwe planten die veel minder vatbaar zijn voor mutatie, ziektes en virussen. Kwekerijen verkopen deze door de overheid gecertifieerde klonen, die geselecteerd worden op bepaalde eigenschappen: regelmaat in de productie van druiven, grootte van de druiven, vermogen tot rijping, weerstand tegen ziektes, ... Vooral grote industriële wijngaarden maken er gebruik van. Critici wijzen erop dat klonen verantwoordelijk zijn voor gestandaardiseerde wijnen, omdat alle wijnstokken in de wijngaard volkomen identiek zijn. De wijnbouwers kan kiezen tussen 28 verschillende onderstammen. De drie meest populaire zijn SO4, 110 rechters en 3309 Couderc. De belangrijktste is de SO4 (zijn volledige naam is Sélection Oppenheim 4), wordt geplant op 200.000 hectare in Frankrijk. Het is een kruising tussen Vitis en Vitis riparia berlandieri.

6

Epicurus


W i jn n i e u w s Nog maar eens "gezonde" Champagne Ratten reageren ‘slimmer’ als ze champagne hebben gedronken. Dan moet dat ook voor mensen gelden. Denkt de universiteit van Reading. ‘Houdt onderzoek van champagne een professioneel risico in? Misschien wel, want sommige geleerden lijken toch een glas teveel naar binnen te hebben gewerkt bij het uitbazuinen van de resultaten van hun werk. Zoals de toch wel erg voorbarige melding in 2013 van een groep van de Britse universiteit van Reading dat 3 glazen champagne per week de ziekte van Alzheimer kan voorkomen. Een bericht dat sindsdien helaas regelmatig opduikt in de pers en de sociale media. De studie werd bovendien niet eens uitgevoerd bij mensen, maar bij ratten. De dieren die champagne kregen, vonden gemiddeld 5,3 op de 8 keer hun weg door een labyrint. Ratten die frisdrank kregen, speelden het maar 3,5 keer klaar. En met een andere alcoholische drank lukte het gemiddeld 4 keer. Dokter David Vauzour, de verantwoordelijke voor het onderzoek, laat zich door zulke kritische opmerkingen niet afschrikken. "We zullen de bevindingen in de nabije toekomst op mensen uittesten, zoals dat al is gebeurd voor andere voedingsmiddelen die rijk zijn aan polyfenolen, blauwe bosbessen en cacao. En we verwachten dat een matige consumptie van champagne vergelijkbare effecten zal hebben op het menselijke brein." Dokter Tran Ky, niet toevallig een oud­professor aan de universiteit van Reims, wijdde 25 jaar geleden een boek aan de geheimen van champagne. Hij was ervan overtuigd dat de godendrank dankzij zijn hoge gehalte aan polyfenolen de veroudering tegengaat. Ky legt uit dat "champagne 440 soorten polyfenolen bevat, waaronder het bekende resveratrol. Sommige rode wijnen hebben een nog hogere concentratie, maar in champagne is hun effect verhoogd door de dubbele gisting die eigen is aan die wijn." In 2009 stelde het Franse INCA (Institut français du cancer) dat alcohol ­ inclusief wijn ­ het risico op verschillende kankers verhoogt: voor darmkanker + 9 %, voor borstkanker + 10 % en voor mond­, keel­ en strottenhoofdkanker zelfs + 168 %. Sindsdien durven producenten van alcoholische dranken geen gezondheidsclaims meer op hun flessen te zetten. Kort daarop dreef Jeremy Spencer, hoofd van het departement voedingswetenschappen van de universiteit van Reading, de polemiek tussen cardiologen en oncologen hoog op met het bericht dat 1 of 2 glazen champagne per dag het risico op een beroerte en hartklachten verminderen . Nog ophefmakender is een zeer recente her­analyse van de vele observationele studies die concluderen dat mensen die licht tot matig alcohol consumeren een betere levensverwachting zouden hebben in vergelijking met geheelonthouders. Mogen we nu drinken of niet? Dokter Tran Ky vindt het alvast zonde onszelf een wijn te ontzeggen die zowat 4000 voedingsbestanddelen aanbrengt, de eetlust opwekt, de spijsvertering bevordert, constipatie tegengaat, depressie bestrijdt, bepaalde types hoofdpijn verlicht, de slaap bevordert door het magnesium, ijzer, calcium, zink en koper dat de drank bevat en die door de snelle inwerking op de hypothalamus zelfs het verlangen beïnvloedt. Maar hij raadt aan om niet meer dan 1 glas per dag te drinken en waarschuwt zelfs dat "door overmaat alle heilzame eigenschappen verloren gaan".

Epicurus 7


W i jn n i e u w s Alcoholgehalte op de fles meestal niet correct Na de sjoemelsoftware en de visfraude zou ook uw wijn niet helemaal zijn wat de fles belooft. Volgens een Amerikaanse studie bevat wijn in zestig procent van de gevallen meer alcohol dan op het etiket wordt aangegeven. Wetenschappers van de Universiteit van Californië kregen de gegevens van ruim 100.000 flessen wijn in handen, die tussen 1992 en 2009 in de VS werden geïmporteerd vanuit de hele wereld, inclusief hun alcoholpercentage. Na onderzoek bleek dat bij bijna zestig procent van de onderzochte dranken het alcoholpercentage hoger was dan aangegeven werd op het etiket. Gemiddeld bedraagt het verschil 0,42 procent. Volgens de studie vertonen vooral Spaanse, Argentijnse en Chileense rode wijnen de grootste verschillen tussen het echte en het vermelde alcoholpercentage. Ook met witte wijnen uit Chili en de Verenigde Staten weet u niet helemaal hoeveel alcohol u precies drinkt. ‘Een verschil van 0,4 procent lijkt niet veel in vergelijking met een alcoholpercentage van pakweg 13,6 procent, maar ook zulke kleine foutjes leiden er wel toe dat consumenten hun alcoholverbruik onderschatten. En dat kan gevolgen hebben voor hun gezondheid en rijveiligheid’, aldus professor Julian Alston die het onderzoek heeft geleid. Omdat het voor wijnboeren eenvoudig is om het correcte alcoholpercentage te bepalen, gaan de onderzoekers ervan uit dat de percentages dan ook bewust worden aangepast. Enkele van hen hebben ook toegegeven aan de onderzoekers dat ze het alcoholpercentage aanpassen binnen de foutenmarge die door de wet wordt toegelaten, om aan de verwachtingen van de consument te voldoen. Bij wijnen met een laag alcoholpercentage wordt de aangegeven waarde vaak opgetrokken. Een laatste reden is het feit dat op hogere alcoholgehaltes hogere taksen dienen betaald te worden. Sommige wijnboeren verkiezen dan om lagere percentages te veremelden op hun labels.

8

Epicurus


W i jn n i e u w s

Megavino verkocht Vinopres heeft zijn wijnsalon Megavino verkocht aan Conceptum Exhibitions. Dat meldt de Belgische zakenkrant L’Echo. Megavino is in het Beneluxgebied hét wijnsalon voor het grote publiek. Vorig jaar was Megavino gastheer voor zowat 434 exposanfen uit 35 landen en trok het salon zo'n slordige 30.000 bezoekers. Baudouin Havaux, samen met Alain Bloeykens de organisator van Megavino, zegt over de beslissing in een interview met wijnjournalist Patrick Fiéviez: "Voor ons werd het allemaal te risicovol. Als je er goed over nadenkt is het niet logisch dat een organisator één enkel salon per jaar organiseert en daarbij alles op alles zet. De kosten voor zo'n oneshot liggen relatief veel te hoog. En Ik durf me niet voor te stellen dat ik het salon zou moeten annuleren omwille van bijvoorbeeld terrorismedreiging". "We concentreren ons bewust op onze core business", aldus Havaux. "Ik denk aan de internationeel bekende wijnwedstrijd Concours Mondial de Bruxelles of aan de Brussels Beer Challenge". Baudouin Havaux wil zich vooral concentreren op nieuwe groeimarkten: "We willen wijnen en spirits op de Aziatische markt gaan promoten. In Indië bijvoorbeeld wordt verwacht dat de consumptie binnen de drie jaar zal verdubbelen".

Epicurus 9


W i jn n i e u w s Champagne als sekssymbool Er bestaat geen drank die feestelijker en sexier is. Champagne staat voor verleiding, luxe en romantiek. Niet voor niets was het de lievelingsdrank van Marilyn Monroe. Bovendien mag de mousserende godendrank op geen enkel feest ontbreken. Er dient altijd een fles koud te liggen; voor Oud & Nieuw, een verjaardag, of voor het geval je er ineens zin in zou hebben. Maar hoe weet deze verleidende drank iedereen keer op keer weer te verleiden? Hoe heeft champagne zijn status als sekssymbool verworven? 1. Versnelde werking van alcohol Je kent het wel: je staat op een feestje en je krijgt een glas champagne aangeboden. Heerlijk, maar bij de eerste paar slokken heb je al het gevoel dat je een hele fles naar binnen hebt geworpen. De alcohol lijkt direct naar je hoofd te gaan. Dit komt echter niet alleen door de alcohol in champagne, maar door de vele bubbeltjes die het transport van alcohol naar de bloedbaan bevorderen. De alcohol wordt zo dus sneller opgenomen in je bloed. De kans is groot dat je grenzen vervagen en voor je het weet sta je op de bar te dansen of flirt je met alles wat voorbij komt lopen. Een eeuw geleden was dit gegeven al bekend, en liep een echte gentleman met een roerstaafje rond om de bubbels uit het glas van zijn vrouw te verwijderen. 2. Zijn aroma zorgt voor opwinding Een van de bekendste sekssymbolen uit de geschiedenis, Marilyn Monroe, was altijd wel te porren voor een glas champagne. Wellicht is de reden dat zij werd begeerd echter niet alleen vanwege haar uiterlijk. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat champagne, en met name Blanc de Blanc (dus 100% chardonnay), de geur van vrouwelijke feromonen nabootst; hetzelfde feromoon dat ook vrijkomt bij seksuele opwinding. De geur van champagne zou de aantrekkingskracht dus vergroten. En zeg nou zelf, wat is er sexier dan een glas champagne? 3. Sappig vitamineshotje Achter de meeste juicy verhalen schuilt een wetenschappelijke verklaring. Zo is er nog een reden waarom champagne vaak gerelateerd wordt aan seks. De drank bevat namelijk de mineralen kalium, magnesium en zink, die alledrie essentieel zijn voor de productie van zowel het vrouwelijke als mannelijke sekshormoon. Tip: Neem in plaats van vitaminepillen met mineralen een glas champagne bij het ontbijt.

10 Epicurus


W i jn n i e u w s Miljardenverlies door ziekten in de wijngaard Franse wijnboeren zijn ongerust over een dalend rendement bij AOC­wijnen. Het nationaal gemiddelde was in 2014 nog maar 54 hectoliter per hectare, terwijl dat 60 hectoliter mag zijn. Het verlies in het huidige tempo wordt geschat op minstens 2 miljoen hectoliter per jaar. Dat betekent een miljard euro minder inkomsten. Belangrijkste oorzaak: ziekten in stam en blad van de wijnstok. Reconstructie van de getroffen wijngaarden en aanplant van resistentere rassen lijkt de oplossing, meldt de krant Sud­Ouest. Al jaren zijn de rendementen in de wijngaarden gevaarlijk aan het dalen Een actieplan werd opgesteld tijdens de achtste week van de milieusector van Bordeaux wijnen, die plaatsvond op 20 januari. Dit is de lokale versie van een overkoepelend nationaal actieplant. Een Parijse adviesbureau (BIPE), maakte in opdracht van de industrie zijn berekeningen. De nationale gemiddelde opbrengst voor de AOC is ongeveer 54 hl / ha, terwijl de regelgeving een rendement van boven 60hl toelaat (dat kan worden bereikt zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de druif). Een delta dat alleen groter is gegroeid in de afgelopen jaargangen. In 2014, wordt dit verschil geschat op 4,6 hl / ha. Dit is volgens de berekeningen een verlies van tussen de 2,1 en 3,4 miljoen hl voor de Franse wijnbouw. Als we vermenigvuldigen met de gemiddelde prijs van wijn geeft dit finaal een hiaat van bijna een miljard euro. Ter vergelijking, de waarde van de wijnindustrie in Bordeaux bedraagt 3,8 miljard € en die van Cognac 2,6 miljard. De redenen voor dit verlies zijn de gezondheid van de wijngaarden met ten eerste min of meer genezen ziekten: blad­ en houtziektes. Vervolgens wordt de kwaliteit van oude planten (leeftijd tot ten minste 40 of 50 jaar) minder gecontroleerd dan vandaag. Gironde begint de strijd met de oprichting van een observatorium genaamd Vigie­ Vigne om de economische en gezondheidsindicatoren te consolideren. Een lang proces. Intussen is de herstructurering van wijngaarden (en ontworteling van de plantages met beste rassen) een groot succes dankzij de subsidies uit Brussel.

Epicurus 11


M o u s s e r e n d e w i jn e n

12 Epicurus

“Bij elke gelegenheid kan men champagne drinken en bij elke champagne kan men een gelegenheid bedenken�


Wij Belgen hebben een zwak voor bubbels, in elk verschillend segment van de mousserende wijnen zijn we één van de koplopers qua verbruik. Wij zijn grootverbruikers van Champagne, Crémants, Cava en Prosecco. Mousserende wijnen kunnen we indelen qua gebied en qua vinificatiemethode. Iedereen kent de sprankelende wijn genaamd ‘Champagne’, maar er zijn ook nog talrijke anderen zoals crémant (Frankrijk), vonkelwijn (ZuidAfrika), cava (Spanje), Sekt (Duitsland) en prosecco & spumante (Italië) die, onder de gezamenlijke noemer van mousserende wijnen, een ‘nipje’ waard zijn. Belangrijk bij deze wijnen, zijn de vinificatiemethodes. Laat ons deze verschillende methodes eens van dichterbij bekijken. Overal ter wereld treffen we verschillende mousserende wijnen aan. De term ‘mousserend’ verwijst naar alle wijntypes waarin opgelost koolzuur aanwezig is. Overal ter wereld treffen we ook verschillende methodes aan voor de productie van deze sprankelende drankjes. Méthode champenoise

De methode die het meeste bekendheid geniet, is de ‘méthode champenoise’ die, volgens eigen zeggen, ook de meest kwalitatieve methode zou zijn. De ‘méthode traditionelle’ of de ‘méthode Cap Classique’ is op hetzelfde procédé gebaseerd. Bij deze methode wordt als basis een ‘stille’ wijn gebruikt waarbij men in de fles een tweede

gisting forceert. Tijdens deze gisting, die wettelijk 60 dagen duurt in zeer koele kelders, loopt de druk in de fles op tot 5 à 6 bar. Hierdoor ontstaan de belletjes; het koolzuur in de wijn. Na een tijd gelegen te hebben en verschillende belangrijke handelingen (draaien, schuin zetten,...) te hebben ondergaan, is het belangrijk dat men het bezinksel (als restproduct van de tweede gisting) verwijdert. Dit doet men door de hals van de fles te bevriezen en vervolgens de fles te ontkurken. Door de opgebouwde druk in de fles, wordt het bevroren bezinksel uit de fles ‘geschoten’. Hierna wordt de fles weer aangevuld met wijn en wordt de gewenste zoetheid bijgesteld door hier in mousserende wijn opgeloste suiker bij te voegen. Hierna wordt een definitieve kurk op de fles geplaatst en wordt de fles weer opgelegd. In dit stadium is het ook belangrijk na te gaan of er geen derde, ongewilde, gisting meer plaatsvindt in de fles.

kritiek is dat deze methode kwalitatief minder goede wijnen kan gebruiken en deze toch tot een redelijke mousserende wijn kan omtoveren. Ook kan men veel meer parameters in het proces regelen door vb druk te laten ontsnappen van een tank, door suiker toe te voegen om het alcoholgehalte bij te stellen en zelfs door de ‘blend’ van de wijn, die eigenlijk vanaf het begin bepalend moet zijn, bij te stellen. Deze methode wordt nu vaak gebruikt voor goedkopere mousserende wijnen die een minder hoge kwaliteit eisen van Méthode charmat de basis wijnen en die snel De méthode Charmat is genoemd naar Eugène Charmat gedronken worden. Als die er in 1 91 0 aan dacht dat de consument is het belangrijk dit tweede gisting niet noodzakelijk te weten om op die manier de grote verschillen in prijs te in de fles hoeft te gebeuren maar dat men het resultaat van kunnen verantwoorden. mousserende wijn op een veel goedkopere manier in vaten kan laten plaatsvinden. De grotere hoeveelheden worden na de tweede gisting onder druk, en zonder contact met de buitenlucht, op flessen gebotteld. Deze methode, ook wel de ‘cuve close’ genoemd, is goedkoper en gaat ook sneller door automatische regeling van temperatuur en druk. De grote

Epicurus 13


Methode gazéïfié

Bij de méthode gazéifié wordt simpelweg koolzuurgas in een stille wijn gespoten. Er vindt dus geen tweede fermentatie plaats. Dit zijn eenvoudige mousserende wijnen die vaak ook zeer goedkoop worden aangeboden. In deze mousserende wijnen zijn de belletjes vaak groter en verdwijnen sneller. Ook de basiswijn is vaak van een mindere kwaliteit omdat de wijnen niet gemaakt zijn om lang te kunnen blijven liggen maar om snel in de verkoop te gaan en uitgedronken te worden. Methode ancestrale

In sommige gebieden gebruikt men ook deze methode. Daarbij vindt de botteling plaats voordat de eerste, dus normale gisting geheel is beëindigd. Het gevolg is dat deze wijnen altijd een beetje nagisten en parelen. Tot de methode Champenoise behoren natuurlijk Champagne, Crémants, Cava, Franciacorta, sommige Sparkling Wines en Sekt mit flaschengärung. Gebruiken de methode Charmat: Prosecco, de meeste Sekts en sommige Sparkling Wines.

14 Epicurus


Champagne, de Franse godendrank

Champagne heeft altijd tot te verbeelding gesproken en is steeds gegeerd geweest. Deze mousserende wijn kan enkel de naam champagne dragen als hij ook werkelijk in de streek van de Champagne (in het Noorden van Frankrijk zo’n 1 50km ten noorden van Parijs) waar Reims het historische hart van is, gemaakt is. Epernay is het geografische hart van de champagnestreek die in grofweg 4 grote regio’s is onderverdeeld: La Montagne de Reims (Marne, vnl. Pinot Noir) ligt ten zuiden van Reims voornamelijk met krijtgronden rondom. La Vallée de la Marne (het Marnedal, van ChâteauThierry tot aan Châlon-surMarne). La Côte des Blancs (heuvelrug ten zuiden van Epernay, vnl. Chardonnay). La Côte des Bar (departement Aube bij Troyes). Elke regio heeft zijn eigen identiteit voornamelijk door verschillen in ligging, zonuren, reliëf en bodemgesteldheid en natuurlijk ook door de verschillende

druivensoorten die gebruikt worden. De grenzen van het wijnbouwgebied Champagne zijn voornamelijk bepaald op grond van bodemsamenstelling, bodemstructuur en mesoklimaat. De ondergrond wordt gekenmerkt door een, op sommige plaatsen 200 meter dikke, laag kalk en krijt, genaamd craie à belemnites (vertaald: kalk van inktvis). Miljoenen jaren geleden was deze streek (een uitgestrekt, laaggelegen gebied, het zogenaamde Bekken van Parijs) namelijk een grote binnenzee. Met het terugtrekken van het water blijkt aan de oostelijke rand, het huidige wijnbouwgebied, een soms zeer dikke laag van fossielen van inktvisjes, zee-egels, babyoesters en dergelijke te zijn afgezet. Hierover is met de tijd een slechts enkele tientallen centimeter dunne laag aarde gekomen. Het specifieke van deze bodemstructuur, draagt in grote mate bij tot de kwaliteit en het karakter van de champagne. Door deze bodemgesteldheid is een goede afvoer van regenwater gegarandeerd. De

kalkbodem blijkt namellijk als een spons te functioneren; ze neemt net voldoende vocht op en laat het overtollige weglopen. Door de zachtheid van de kalksteen, is de wijnstok ook in staat om met zijn wortels diep in de grond te dringen waar hij een rijke verscheidenheid aan mineralen kan opzuigen. Deze bodemgesteldheid is ook belangrijk voor het opnemen van zonnewarmte; door de poreusheid van de steen kan de warmte zeer snel worden opgenomen en wordt deze ’s nachts weer gemakkelijk af ge geven.

Epicurus 15


Dit is geen onbelangrijk gegeven in een streek waar het klimaat op het randje balanceert voor de wijnstok. Klimaat Het absolute minimum voor het gedijen van een wijnstok, is een gemiddelde jaartemperatuur van 9,5 graden. In de champagnestreek is de gemiddelde jaartemperatuur maar 1 0,4° C wat dus wil zeggen dat de wijnstok het vrij moeilijk heeft in dit klimaat om te overleven. Maar dit vrij barre klimaat voor de wijnstok, is van cruciaal belang voor het karakter en de kwaliteit van de druiven en dus de wijn. Doordat de wijngaarden meestal op een helling liggen en dit tussen de 1 30 meter en 1 80 meter boven de zeespiegel, worden de wijnstokken beschermd tegen de voorjaarsvorst. Het gebied tussen Reims en Epernay, en ook zuidelijk van deze stad, is bosrijk en dat draagt eveneens in positieve zin bij aan het mesoklimaat. Omdat de bomen als een soort scherm werken tegen de wind, stabileren ze de luchtvochtigheid en temperatuur in dit gebied. De wijnstok is heel gevoelig aan deze kleine klimatologische factoren. • De Pinot noir zorgt voor de krachtige smaak, ook wel de Voor Champagne worden 7 genaamd, van de druivenrassen toegestaan maar body champagne. slechts drie komen veelvuldig De Pinot Meunier geeft voor: Pinot Noir, Pinot Meunier •de champagne een frisse toets en Chardonnay. een levendig karakter. De andere soorten zijn slechts en • De Chardonnay is hier en daar aangeplant, voor een meestal nog oude percelen. Met verantwoordelijk elegante verfijnde zurige smaak. de opwarming van het klimaat echter zijn deze oude Binnen de champagnes heeft Champagnerassen terug in men nog verschillende types. Zo opmars en vooral in de Aube is er vb de Blanc de blancs die komen ze veelvuldiger voor. zijn naam dankt uit het feit dat

16 Epicurus

hij enkel uit witte druiven gemaakt is, maw enkel de chardonnay druif. De extra-brut en brut champagne, zijn champagnes die een laag suikergehalte bevatten ( max 1 tot 1 ,5% suiker). Demi-sec en tot doux zijn dan weer de zoetere tot heel zoete varianten. Deze benamingen zijn belangrijke informatie op het etiket want ze zeggen op die manier veel over de smaak van de champagne.


Côte de Blancs

Ten zuiden van Epernay, strekt de Côte des Blancs zich uit over ongeveer 1 5 kilometer. De Côte de Sézanne bevindt zich meer naar het zuiden over een smalle strook gedurende een vijftigtal kilometer. De term « Blanc de Blancs » betekent dat de wijn uitsluitend met Chardonnay wordt bereid. Deze druif vormt hier dan ook meer dan 95% van de aanplant in de wijngaarden. De druif is vroegtijdig rijp en bijzonder gevoelig voor lentevorst. De hellingen zijn naar het oosten gericht; de wijngaarden, aan deze zijde van de hellingen, zijn goed afgeschermd tegen de westenwinden. De druif heeft een kalkbodem nodig. De Blanc de Blancs wijnen zijn synoniem met fijn en fris. De wijnen op basis van chardonnay kunnen bij het proeven enorm variëren, alles is afhankelijk van hun terroir. De wijngaarden van Cramant aan het noorden geven machtigere champagnes en die van Oger zijn fijner en snijdend, Avize in het midden heeft dan weer de fijnheid van zijn wijnen gekenmerkt door een mooie aanwezigheid in de mond. Villages Grand Cru 1 00% zijn: Avize, Chouilly (voor chardonnay alleen), Cramant, Mesnil-sur-Oger, Oger, Oiry. Het dorp Mesnil-Sur-Oger bezit in zijn centrum een gesloten ommuurd terrein dat de beroemdste Champagne wijngaard mag noteren, namelijk Clos du Mesnil van het huis Krug.

Epicurus 17


Vallée de la Marne

De Marne heeft in de loop der jaren een prachtige vallei uitgegraven. De wijngaarden zijn behalve aan de beide kanten van de Marne ook op de goed uiteengezette hellingen van kleine zijrivieren zoals in het mooie dal van Belval te vinden. Ten westen van Chatillon, slaat het kalksteen zich meer diepgaand in en de bodems worden vetter, argilomergel. De zone meer naar het oosten, dichtbij Epernay, wordt de Grand Vallée de la Marne »“ genoemd. De wijnen zijn erg vergelijkbaar met deze van Montagne de Reims met 63% Pinot Noir (tot bijna 90% rond Aÿ). Meer naar het westen vormt Pinot Meunier de meerderheid. Ten opzichte van Pinot Noir is Pinot Meunier een eenvoudigere, krachtiger en later rijpere druif, die zich beter aan zware weersomstandigheden aanpast. Hij is eveneens fruitiger en geeft beminnelijke wijnen ook al zijnde zeer charpentés. Bij het proeven is Pinot Meunier zeer vergelijkbaar bij Pinot Noir, hij wordt wel iets sneller ouder. De wijnen van de rechteroever, waarvan de hellingen beter gelegen zijn worden over het algemeen meer gewaardeerd dan die van de linkeroever. Villages Classés Grand Cru 1 00% zijn Aÿ-Champagne en Tours-sur-Marne (uitsluitend voor Pinot Noir), het dorp van Mareuil-sur-Aÿ (eerste wijngaard) heeft op zijn grondgebied Clos des Goisses (Maison Philipponnat),

18 Epicurus


Montagne de Reims

Montagne de Reims is een gebied tussen Reims en Epernay omringd door bossen. Op de hellingen zijn de wijngaarden op de lage helft van gelegen met een ondergrond van krijtbodems aangevuld met colluvium (restanten afkomstig uit de erosie van de andere lagen), In het Massief van St-Thierry, en in de Montagnes de Berru, is dezelfde bodem terug te vinden met een aanwezigheid van zand. Men kan verrast worden door de talrijke hellingen in het noorden. De druif rijpt er nochtans dank zij een bijzonder klimatologisch verschijnsel: 's avonds, gaat de koude lucht naar de vlakte beneden en de warme lucht die zich in dag boven de Montagne de Reims heeft gevormd gaat ' s avonds naar beneden op de wijngaarden. De bossen dienen als warmteregulator, een verschijnsel dat men terugvindt op bepaalde hellingen in de Elzas. Pinot Noir neemt ongeveer 60% van de omzet voor zijn rekening, deze druif past zich dan ook goed aan de kalkbodems aan. De Chardonnay die vroeger rijp is, is meer te vinden op de hellingen ten oosten van het massief, goed van de westenwinden beschermd, zoals in Trépail en VillersMarmery. Pinot Noir levert krachtige wijnen met een vrij fijn aroma die doet denken aan rode vruchten. De term „Blanc de Noirs“ wordt steeds meer bij de cuvéenamen gebruikt om aan

te duiden dat de wijn geproduceerd is met rode wijn druiven : Pinot Noir en/of Pinot Meunier. Er kan witte wijn bekomen worden van rode druiven door geen macération van de rode schillen in de sappen te laten plaatsvinden. In dit gebied zijn de meeste Villages Grand Cru Classés te

vinden. De wijnen uit het noorden van het gebied zijn vaak sterker en kleurrijker dan deze uit het zuiden. Dorpen die voldoen aan het label Villages Grand Cru 1 00% zijn ; Ambonnay, Beaumont-surVesle, Bouzy, Louvois, MaillyChampagne, Puisieulx, Sillery, Verzenay, Verzy, alsmede Tours-sur-Marne voor pinot noir alleen.

Epicurus 19


Côtes de Sézanne

Wordt ook wel eens als uitloper van de Cotés de Blancs aanzien. Dit is de nieuwste en minst bekende regio uit de A.O.C. Champagne. De eerste wijnstokken werd er pas in de jaren 60 aangeplant. Omwille van de zuidelijke ligging worden er vooral chardonnay druiven gekweekt die volle, rijke wijnen voortbrengen. Côtes des Bars

Ligt in het zuiden van het productiegebied van champagne en meer bepaald in het grensgebied van de Champagne en de Bourgogne. Het is het belangrijkste gebied van de champagneproductie aan de Aube. Je vindt er zonovergoten hellingen met een kalksteenbodem, schitterende panorama's, kleine dorpjes en schilderachtige stadjes zorgen voor de charme van het Champagnegebied. De regio is verdeeld in groene dalen van de Seine en de Aube. Bij dageraad vormt hij een echte mozaïek. Dankzij de weersomtandigheden en de bodem zijn hier vooral Pinot Noir druiven te vinden die een lichte wijn voortbrengen waar grote champagnehuizen beroep op doen om hun cuvées te versterken. Een gebied waar velen de neus voor ophalen maar met verrukelijke Champagnes voor de kenners. Hier zitten niet de grote namen maar vele schitterende familiale bedrijven, vergeten we ook niet dat voor

20 Epicurus

In Les Riceys vinden we drie dorpen in één adem. Cellessur-Ource bevat het grootste aantal Champagneboeren in 1 gemeente. Essoyes is dan weer het lieflijke romantische dorp van Renoir. Alle bekende merken haalden Deze streek is een hier hun druiven om te mengen wandelparadijs, zeker een trip met de opbrengst uit de Vallée waard want de meeste van de Marne, Côte de Blancs Vlamingen stoppen bij de Côte de Blancs en vermoeden niet of Montagne de Reims. dat 1 00 km verder een paradijs In deze trouwens zeer schilderachtige streek bevinden voor de kenner ligt, een streek waar de boeren nog aan de zich enkele huizen die zich meten met de grote broers en klanten denken, iets dan in het Noorden minder voorkomt. dit met kleinere prijzen. deze wijnboeren besloten om zelf Champagne te maken zij de grootste leveranciers van kwaliteitsdruiven waren voor de vele grote merken die zich in het Noorden bevonden.


methode. Deze traditie zwakte weliswaar af gedurende de eerste Crémants worden, net zoals de helft van de 20e eeuw, maar bleef in stand tot aan de erkenning van Champagnes altijd volgens de méthode traditionelle gemaakt. de AOC Crémant d’Alsace door Hetzelfde productieproces wordt het decreet van 24 augustus 1 976. Dit decreet bood de gevolgd en na het maken van Elzashuizen het noodzakelijke een stille wijn zal door toevoeging van een “liqueur de nieuwe kader voor de productie van een kwaliteitsvolle tirage” een tweede gisting op mousserende wijn volgens fles worden gestart. vergelijkbare eisen zoals die De term Crémant is door de Franse wetgeving beschermd en toegepast worden in de Champagne zelf. Tegenwoordig geldt enkel voor niet zijn ruim 500 producenten Champagne schuimwijnen verenigd in het Syndicat des gemaakt in Frankrijk of in Het Producteurs de Crémant d’Alsace. Groot Hertogdom Luxemburg. De mise sur lattes is minimum 9 Dankzij zijn originaliteit en maanden. onberispelijke kwaliteit is Crémant Crémant werd oorspronkelijk d’Alsace mousserende wijn ingevoerd door de producten van Champagne. Men bedoelde nummer 1 in Frankrijk voor thuisconsumptie. Ook in het er een Champagne mee met buitenland heeft hij veel succes. een mindere flesdruk. De AOC Crémant d’ Alsace (Ongeveer 2,5 tot 4 bar). De term mag echter in Champagne vertegenwoordigt momenteel 22% van de totale productie in de niet meer gebruiker worden sinds 1 993. Dit was het resultaat Elzas. van een spel van geven en Crémant de Bourgogne nemen tussen de Champagnes, o die de term "crémant" opgaven Toegestane druiven zijn Pinot Noir en Chardonnay voor tenminste 30 ten voordele van de andere %, Pinot Blanc en Pinot Gris, sprankelende wijnen, en de familie van sprankelende wijnen Gamay Noir à jus blanc (maximaal 20 %), Aligoté, Melon en Sacy. met hergisting op de fles. Zij mochten op hun beurt dan weer Crémant de Bourgogne is er in de term "méthode champenoise" witte en rosé versie.De herkomstaanduiding Bourgogne niet meer gebruiken. mousseux bestond al sinds 1 943. Er bestaan 8 verschillende Dit type wijn werd geproduceerd Franse Crémants en 1 in wat nog altijd de dubbele Luxemburgse bakermat van Crémant de Bourgogne is, de streek van o Crémant d'Alsace Auxerre en Rully in de Côte Op basis van Pinot Blanc, Chalonnaise. Auxerrois, Riesling, Pinot Noir, Op heel beperkte schaal brengt Pinot Gris en Chardonnay. Sinds het eind van de 1 9e eeuw de Bourgogne ook gewone produceerden tal van Elzasser mousserende bourgognes voort. De productie daarvan is aan wijnbedrijven mousserende minder strenge regels en controle wijnen volgens de traditionele onderhevig. De méthode Crémants

traditionnelle is niet verplicht. Omdat bij deze eenvoudige mousseux de Bourgogne de méthode charmat (2e gisting in tanks) is toegestaan, zijn ze duidelijk minder verfijnd (en dus minder prijzig) dan crémants

o Crémant de Loire Crémant de Loire kan in wit en rosé gemaakt worden op basis van Chenin Blanc, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Pineau d'Aunis, Pinot Noir en Chardonnay als belangrijkste druiven. Grolleau Noir is toegestaan als aanvullend ras voor maximaal 30 %. De Crémant de Loire is alvast één van de meest verkochte Crémants van Frankrijk. Ackerman is een van de bekendste wijnhuizen aan de Loire. Het bedrijf is gevestigd in het plaatsje Saint-Hilaire-SaintFlorent, vlakbij Saumur en produceert een compleet assortiment aan Loire wijnen, gemaakt van diverse druivenrassen. In het uitgebreide ondergrondse gangenstelsel rijpen honderdduizenden flessen Crémants en andere wijnen. De kalkhoudende grond, tuffeau, zorgt voor de ideale omstandigheden voor het rijpingsproces.

Epicurus 21


o Crémant de Limoux De oudste Brut ter wereld: Blanquette de Limoux zou in 1 531 ontstaan zijn in de abdij van Saint-Hilaire en zou daarmee een van de allereerste parelwijnen ter wereld zijn. Die heeft sinds 1 990 met Crémant de Limoux een broertje bij. Toegestane druiven: Chardonnay, Chenin en Mauzac. Terwijl in Blanquette de Mauzac een aandeel moet hebben van minstens 90 %, geeft men bij Crémant de voorkeur aan een assemblage met meer Chardonnay en Chenin: minimaal 30 % maar met dien verstande dat elk van deze druiven afzonderlijk niet meer dan 20 % van de assemblage mag uitmaken en dat voor Mauzac een max. van 70 % geldt. De mousserende wijnen hebben fijne en elegante belletjes. De Blanquette de Limoux geurt naar meidoorn, acaciabloemen en groen appels. Het zuiderse boeket van de blanquette méthode ancestrale vertoont toetsen van abrikoos, acacia, meidoorn en bloemen van perzik of appel. De Crémant de Limoux geurt naar perzik en abrikoos. De witte Limoux heeft een frisse structuur met een licht aroma van vanille. Een natuurlijke bescherming die de drie AOC zones omringt, beperkt de maritieme invloeden en zorgt voor een overgangsklimaat tussen Middellandse Zee en Atlantische Oceaan. De zuidelijke hellingen, die voorbehouden zijn aan de AOC, bestaan uit een combinatie van kalkhoudende leemgrond en een kiezellaag.

22 Epicurus

o Crémant de Bordeaux Crémant de Bordeaux is nog altijd vrij onbekend. Toegestane druivenrassen zijn: Sémillon, Sauvignon, Muscadelle, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carmenère, Merlot, Malbec en Petit Verdot. Jaillance en Ballarin zijn de bekendste vertegenwoordigers

o Crémant de Jura Op basis van Poulsard, Pinot Noir, Chardonnay, Trousseau en Savagnin. Een mooie feestelijke mousserende wijn. Deze wijn kreeg in 1 995 zijn appellation en wordt gemaakt in wit en rosé, brut en demi-sec. Het aandeel van de totale Jura-productie bedraag 26% mousserende wijnen. o Crémant de Savoie, De nieuwste telg van de reeks waarvan de eerste flessen ondertussen op de markt gebracht worden want de oogst van 201 4 was de eerste toegestane oogst. Tot nog toe kenden we in de nieuwe Crémant-streek "Savoie méthode traditionnelle" of "pétillant de Savoie", wijnen die binnen de zone AOC Vin de Savoie overal te vinden waren. Ongeveer honderd wijnboeren maakten die van de druivenrassen Altesse of Jacquère, die met een wettelijk vastgesteld aantal andere nu ook voor de Crémant zullen worden gebruikt. De Crémants

mogen na een opvoeding van 1 2 maanden op de markt komen. Toegestane druiven: aligoté, altesse, chardonnay, jacquère, mondeuse en bovendien voor het département de HauteSavoie: chasselas en molette. De druiven moeten met de hand worden geoogst. Voor de cuvée Crémant de Savoie moet de most van minimaal 60% autochtone druiven komen, waarvan 40% jacquère en 20% altesse. Voor de overige 40% mogen alle andere toegestane rassen worden gebruikt, met een maximum van 20% rood. o Crémant de Luxembourg Dit is de enige niet Franse crémant. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het Groothertogdom kan bogen op een lange traditie van mousserende wijnen. De appellation Crémant de Luxembourg werd gecreëerd in 1 991 en is in zeer hoge mate gebaseerd op de Franse wetgeving. De druiven zijn Elbling, Pinot Blanc en Riesling, alsmede Pinot Noir voor de rosé's. Een rusttijd van negen maanden op het eigen sediment (de zogenaamde ‘sur lie’ techniek) is hier verplicht. Deze zorgvuldige en arbeidsintensieve vinificatie bezorgt de crémant zijn nobel karakter en zijn onvergelijkbare elegantie.


Prosecco en Spumante,

Franciacorta De appelatie Franciacorta staat voor een uitmuntende spumante die minstens 25 maand in de kelders moet blijven rusten om de fijne bubbels te krijgen in de fles. Deze mousserende wijnen dragen trots het label Franciacorta DOCG dat garant staat voor de kwaliteit en streek gebonden is. De heuvelachtige streek ligt in Lombardije, tussen de stad Brescia en het zuiden van het iseomeer en is bekend om het harmonieuze landschap. De streek heeft een verre geschiedenis van gletsjers die ervoor zorgen dat de bodem rijk is aan mineralen die zorgen voor een frisse sprankelende smaak. Voor de franciacorta liggen de druivensoorten die mogen gebruikt worden wel vast en deze zijn: de chardonnay, pinot nero, pinot bianco en de pinot grigio.

Het Italiaanse antwoord op Champagne. Deze Italiaanse mousserende wijnen bestaan in veel geuren en kleuren en zijn zeker het vermelden waard. De smaken lopen uiteen van zuur tot extra zoet en ze zijn te vinden in alle prijscategorieën en kwaliteiten. Prosecco Naast de spumante heeft Italië ook het frisse alternatief van de prosecco, de naam van zowel de witte druif als die van de gelijknamige mousserende wijn waarvoor deze vooral gebruikt wordt. Deze wijn drinkt gemakkelijk dankzij de frisse smaak en omdat hij weinig alcohol bevat. Prosecco moet men niet langer dan twee jaar laten liggen want dan is de wijn over zijn beste punt heen. Men kan deze dus beter jong drinken en op die manier genieten van de typische frisheid. Prosecco Deze wijn is vooral te vinden Spumante ten noordoosten van Venetië, Spumante is een soort de regio Veneto en in Frioul. Hij prosecco die een extra wordt gekenmerkt door fermentatieproces heeft druiventrossen die groot en doorlopen. Hierdoor is de wijn lang zijn van vorm met ronde, hoger in koolzuurhoudend kleine druiven die vrij zoet zijn gehalte en nog meer van smaak. De meeste mousserend. Spumante is fris prosecco wordt geproduceerd en wordt meestal als alternatief in de heuvels van van Champagne gedronken. Valdobbiadene en Conegliano De flessen voor spumante zijn en een belangrijke cru rondom meestal sterker en men vindt bij de heuvels van Cartizze, waar deze ook een metalen vooral de duurdere prosecco’s afsluiting, zoals bij champagne, vandaan komen. De prosecco’s die men over het algemeen bij van Cartizze worden ook al Prosecco minder terug vindt. kwalitatief betere prosecco’s beschouwd. De druiven voor deze prosecco rijpen begin oktober en vragen een niet al te droog klimaat.

Prosecco wordt vrijwel steeds door de bekende ‘Méthode Charmat’ gemaakt. Deze methode bestaat erin een tweede gisting van de wijn, waardoor deze mousserend wordt, in een gesloten vat te laten plaatsvinden. Deze methode, die ook wel cuve close wordt genoemd, is goedkoper dan de Méthode champenoise waarbij de gisting in de fles gebeurt. Na de tweede gisting wordt de prosecco op flessen getrokken zonder dat er contact is met de buitenlucht. Omdat deze methode toelaat in grotere hoeveelheden een tweede gisting te hebben, gaat het ook veel sneller om prosecco te produceren. Er worden per jaar zo een 1 50 miljoen flessen prosecco geproduceerd in Italië. Nieuwe regelgeving Vanaf 1 augustus 2009 is het DOC-keurmerk over gegaan in een nieuwe DOCG kwalificering. Op het label van nieuwe Prosecco flessen zal vanaf nu het label DOCG Conegliano Valdobbiadene Prosecco Superiore te vinden zijn.

Epicurus 23


De onderverdeling in cava is, zoals bij Champagne, een aanduiding van de hoeveelheid Deze Spaanse mousserende wijn wordt vooral geproduceerd suiker de wijn bevat. in de Penedèsstreek, een Brut nature: zonder wijngebied ten zuid-westen van • toevoeging van suikers, en dus Barcelona. Hoewel 95% van deze wijn uit Catalonië komt, is de ‘pure’ smaak van de druiven • Extra brut: niet meer dan cava geen DO 6 gram toegevoegde suiker per (oorsprongsbenaming). Wel zijn liter er wettelijk 1 59 gemeenten • Brut: 6 tot 1 5 gr per liter vastgelegd waar cava Extra seco: 1 2 tot 20 gr geproduceerd mag worden. De • per liter eerste cava werd reeds in 1 872 Seco: 1 7 tot 35 gr per geproduceerd in de wijnmakerij • liter van Josep Raventós. • Semi-seco: 33 tot 50 gr De naam cava mag men niet per liter zomaar gebruiken. De wijn Dulce: meer dan 50 gr moet minstens 9 maand op fles • per liter en dus een zeer zoete gegist zijn en om een gran smaak reserva te zijn, is dit zelfs minstens 30 maand. Sinds De Catalaanse Krypta is één november 1 991 is er ook een commissie die toezicht houdt of van de grootste mousserende deze bepalingen wel nageleefd wijnen in Spanje. Deze wijn dankt zijn kwaliteit aan het feit worden en dus een zo hoog mogelijke, en vooral constante, dat hij gemaakt wordt van druiven van 1 oogstjaar. Tevens kwaliteit te garanderen. Een echte cava kan men herkennen blijft de wijn 5 jaar rusten in de kelders van het domein. aan het beeld van een 4puntige ster onderaan de kurk. Ondanks het feit dat aan deze Hoewel het niet zo is dat, zoals wijn na de gisting geen suikers worden toegevoegd (wat dus bij Champagne, het aantal druivensoorten gelimiteerd is, wil zeggen dat hij onder de noemer ‘Brut nature’ valt), heeft worden traditioneel de de hij een zeer fijne en volle xarello, de macabeo en de smaak. parellada gebruikt. Maar ook andere druivensoorten zijn toegelaten. Cava

24 Epicurus

Momenteel heeft het imago van Cava een flinke deuk gekregen omdat vele supermarkten eigen merken in de rekken hebben gelegd aan kleine prijzen. Deze zijn de naam Cava niet waardig en hierdoor worden de vele goede merken mee gepenaliseerd. Als reactie hiertegen zijn enkele kwalitatieve merken begonnen met een strijd voor een nieuwe benaming. Deze is er nog niet zo lang geleden gekomen en de kwaliteits cava's zullen in de toekomst de benaming ‘Cava de Paraje Calificado’ krijgen. Een top-laag van super-Cava's die de vergelijking met top Champagnes rustig kunnen doorstaan.


geproduceerde sekt van basiswijnen met vage herkomst Alvast de meest geproduceerde en met een zoetige smaak, bubbelwijn ter wereld. Deze afgestemd is op een groot laten we voorlopig in België nog publiek. Zulke sekt wordt niet niet meedraaien in de volgens de klassieke methode verkoopscijfers, ten onrechte... met tweede gisting op fles gemaakt, maar volgens de Reeds in 1 826 richtte George Charmatmethode met tweede Kessler de eerste succesvolle vergisting op tank. sektkellerei op, al snel gevolgd door talrijke concurrenten. Dat Winzer sekt Duitsland tot de pioniers van bubbels behoorde, is logisch, Veel interessanter is Winzersekt, want de eerste kleinschalig geproduceerde sekt champagnehuizen hadden van de boer, met tweede talrijke Duitse verkopers op hun vergisting volgens de ´klassieke loonlijst staan. Veel van deze methode´ op fles. Bij Winzersekt ex-agenten stichtten vervolgens weet je precies waar de wijn in Champagne hun eigen vandaan komt en mag je huizen, waaronder het nu nog rekenen op een veel drogere en altijd bekende Krug en individuelere smaak. Brut in Bollinger. plaats van (misleidend) trocken en met veel meer complexiteit. Een essentieel verschil tussen Dat ze zo weinig bekend zijn, Champagne en Sekt is dat de heeft te maken met de geringe eerste een strikt omvang van de productie. Het streekgebonden wijn is en de zijn nichewijnen waarvoor je de tweede een nietgrens over moet. streekgebonden wijntype. De smaken van beide bubbels zijn Wat zegt het etiket over sekt? maar zelden te vergelijken, omdat er meestal andere De ene sekt is de andere dus druiven gebruikt worden en het niet. Er zijn drie niveaus: terroir anders is. Deutscher Sekt - basisniveau, voor 1 00% van basiswijn Serieuze Sekte zijn veelal pure Rieslings, al zijn er de nodige uitzonderingen met cuvées op basis van druiven als weiss-, grau- en spätburgunder. Nog een verschil met Champagne is dat er bij de samenstelling vrijwel nooit reservewijnen aan te pas komen, maar dat het wijn van één jaar is. Sekt

afkomstig uit Duitsland zonder verdere specificatie. Niet aan officiële controle onderworpen. Sekt b.A. - middenniveau, afkomstig van basiswijn uit een met name genoemd Anbaugebiet. Vermelding van wijngaard, druivenras en/of oogstjaar is toegestaan wanneer 85% van de wijn ervan afkomstig is. Onderworpen aan amtliche Prüfung. Winzersekt - topniveau, moet geproduceerd worden volgens de klassieke methode met flesvergisting en uitsluitend van druiven die door de producent zelf geteeld zijn. Vermelding van oogstjaar en druivenras is verplicht. Sekts van hogere kwaliteit vermelden bovendien ‘Flaschengärung’ of zelfs ‘Klassische Flaschengärung’

Industriele en individuele sekt Sekt is er in diverse kwaliteiten. Allereerst is er industrieel

Epicurus 25


De andere landen

Portugal (Espumante) Deze Portugese versie wijkt af van zijn Spaanse variant doordat hij niet enkel in het koele noorden van het Iberische schiereiland wordt geproduceerd maar doorheen gans Portugal zelfs tot in het zuiden van Alentejo, een streek die gekend is voor zijn extreme temperaturen. Een ander verschil is de wettelijke regelgeving: in Spanje gereglementeerd in de Doc Cava, in Portugal komt de kwaliteitsvolle Espumante (methode Champenoise) enkel uit Doc Bairrada, iets ten zuiden van de Vinho Verde. Deze krijgen de vermelding VEQPRD (Vinho Espumante de Qualidade Produzido em Região Determinada). Je hebt dan ook nog de VFQPRD, een regionale versie in de verschillende mogelijkheden, flessenlagering of Charmat uit Douro, Ribatejo, Minho, Alentejo or Estremadura. Derde categorie is de VQPRD uit de rest van Portugal met verschillende lageringmethodes en als laatste is er de categorie Espumosos, de laagste kwaliteit veelal gemaakt door toevoeging van Co2. De beste Portugese sprankelaars komen dus uit de Bairrada regio en de TavoraVarosa subregio Murganheira. Pezsgő

Hongarije biedt ons zijn mousserende wijnen aan onder de noemer Pezsgő, waarvan de geschiedenis reeds terug gaat tot de eerste helft van de 1 9de eeuw. De eerste producenten van deze sprankelaars bevonden zich in Pozsony, het huidig Brasilava. Enkele tientallen jaren later

26 Epicurus

trokken de belangrijkste producenten naar Buda Hills en Budafok nabij de hoofdstad, vooral om er fondsen te verwerven voor hun “Hongaarse Champagne”_ Baanbrekend werk kwam er door de komst van twee belangrijke wijnhuizen: in 1 882 Jozsef Törley afkomstig uit Reims en Louis César Francois in 1 886. Na het Soviet tijdperk kwam er een revival van de Hongaarse wijnbouw. Nieuwe en oude huizen zijn op zoek naar de vergeten Hongaarse wijnrassen. De meeste Hongaarse mousserende wijnen worden gemaakt met de Charmat methode alhoewel een klein maar snel groeiend segment wijnboeren is dat kiest voor de traditionele methode. De meest gebruikte cépages voor deze schuimwijnen zijn: Chardonnay, Pinot noir, Riesling, Muscat Ottonel, Muscat Lunel of autochtone rassen zoals Olaszrizling, Kékfrankos, Furmint, Királyleányka, Hárslevelű, Kéknyelű and Juhfark

onder de naam van Krim Sekt. Maar kan ook de lokale vermelding van het land vermelden zoals “Armeense Champagne”. Tegenwoordig zijn deze mousserende wijnen eerder droog of semi-droog, sporadisch brut. Vooral het oude regime ging prat op zijn eigen interpretatie van de Champagne. De versie uit Moldavië wordt gemaakt van Muscat druiven en is lichtzoet en vindt daarom wel zijn weg in de Verenigde Staten.

Roemenië verrast ons met mousserende wijnen uit Panciu of Azuga waar het bergklimaat uitstekend geschikt is voor de tweede gisting van witte en rosé sprankelaars. De lagering veelal in passief gekoelde bovengrondse ruimtes. Cépages zijn vooral de Chardonnay en een mix van deze druif met de Roemeense variant Feteasca Regala. Bekendste wijnhuis is Rhein Azuga Cellars, nu eigendom van Halewood International en gesticht in 1 892. Ze gaan er prat op nog steeds dezelfde methode en zelfs Rusland, met als uitbreiding toestellen (!) te gebruiken van die landen die vroeger tot de invloedssfeer van de Soviet Unie tijd. In 2006 werden ze Hofleverancier. behoorden zoals Armenië, Wit Rusland, Moldavië en Ukraïne, bieden mousserende wijnen aan


Engeland is een opkomend land voor sparkling wines omdat de ondergrond in het ZuidWesten identiek is aan de kalkgrond van Champagne. We zien trouwens recent enkele aankopen door Franse Champagnehuizen in deze regio, dit in het kader van de opwarming van de aarde. Het is een vrij jonge aktiviteit want de eerste commerciële activiteit dateert pas van 1 960 alhoewel er een lange geschiedenis bestaat van vinificatie van geïmporteerde druiven. In de jaren ’80 van vorige eeuw begonnen sommige Engelse wijnmakers met de aanplant van de drie belangrijkste druiven uit Champagne. Heden ten dage zijn er ongeveer een 1 00 wijnpercelen met als belangrijkste producenten: Nyetimber, Ridgeview and Chapel Down. In 201 0 waren Chardonnay en Pinot Noir de meest aangeplante varianten. Andere variëteiten zijn Auxerrois, Seyval blanc, Müller-Thurgau, Reichensteiner, en Bacchus. Ter vergelijking de huidige jaarlijkse opbrengst van alle types wijnen schommelt rond de 2 miljoen flessen. De Verenigde Staten kennen ook een lange traditie van sparkling wines, zowel in de traditionele methode als de methode Charmat. In 1 892 waren het de Korbel Brothers (emigranten uit Bohemia) die in de Russian River Valley van Sonoma County begonnen met de productie van sprankelende wijnen met de methode Champenoise. De eerste wijnen werden gemaakt van Riesling, Muscatel, Traminer en Chasselas. Onder invloed van de exportmarkten werd de kwaliteit opgekrikt ondermeer

door invoering van de kwalitatieve wijnrassen als Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Blanc en Pinot Meunier, en ook de strenge reglementering van de suikerniveaus volgens de Europe standards. De komst van de grote Franse merken was een nieuwe stimulans: Moët et Chandon's Domaine Chandon, Louis Roederer's Roederer Estate, en

sprankelaars is het zo dat door het warme klimaat er elk jaar wel een "vintage" gemaakt kan worden terwijl dit in Champagne minder frequent voorkomt, enkel in de topjaren. In Champagne durven de blends tot 60 wijnen bevatten van 4 tot 6 verschillende oogstjaren, in de Usa meestal maximum 20 wijnen van 1 of 2 jaren. Naast

Taittinger's Domaine Carneros zijn hiervan mooie voorbeelden. Toch zijn er nog een paar grote verschillen, In Amerika worden er geen minima opgelegd voor de lagering en deze kan dus verschillen van 8 maanden tot 6 jaar. Vooral voor de Californische

Californië is er een grote groei van de Finger Lakes wijnindustrie waar de Riesling heer en meester is, en waar dan ook de sprankelende wijnen gemaakt worden van deze cépage.

Epicurus 27


Canada's, sparkling wines producenten zijn vooral terug te vinden in Ontario, Britisch Columbia and Nova Scotia, De omstandigheden hier zijn te vergelijken met die van de Languedoc, Champagne of Provence. Vooral de wijnranken uit Ontario leveren excellente, smaakvolle en niet overrijpe druiven af, uitermate geschikt voor mousserende wijnen. Hoewel de productie afgestemd is op de lokale markt winnen de Canadese sprankelaars internationaal terrein en behalen ze vele prijzen. Vermeldenswaard is het feit dat Canada als enig land ter wereld beschikt over een Sparkling Ice Wine. Het is een traditioneel gemaakte sparkling wine maar in plaats van een liqeur d'expedition van suikerriet gebruikt men hier een toevoeging van ijswijn. De dosage is genoeg om de sprankelende wijn dat "extra" te geven.

28 Epicurus

Chili produceert ongeveer 1 2 miljoen flessen sparkling wine waarvan er ongeveer 1 ,6 miljoen een weg vinden naar het buitenland. Alhoewel aanwezig sinds 1 879 vertegenwoordigen de sprankelende wijnen toch maar een zeer klein gedeelte in de totale wijnproductie van het land. Vooral blends met de "Pais" Cépage krijgen goede kritieken. Onder druk van de verhoogde vraag van de consumenten, en gebruik maken van de switch naar koelere klimaten voor de wijnindustrie is de opgang van de mousserende wijnen in Chili gestaag. Valdivieso produceert liefst 60% van alle Chileense sprankelaars. Van de totale productie wordt slechts 20% gemaakt volgens de traditionele methode, de rest is tanklagering. Uniek is het feit dat er in Chili blends bestaan van Pinot Noir en aardbeienmost. Grootmacht Zuid Afrika heeft dan weer zijn Cap Classique gemaakt volgens de traditionele methode. Sauvignon Blanc en Chenin Blanc zijn er troef maar tegenwoordig worden deze ook gemaakt van Chardonnay en Pinot Noir. De gewone sprankelende wijnen worden dan weer gemaakt op de methode Charmat en er zijn zelfs rode sprankelaars gemaakt van de Pinotage. De mousserende wijnen van Zuid Afrika kenmerken zich door hun frutigheid, dit door de hoge temperaturen in de Zuid Afrikaanse wijnvelden. Zuid Afrikanen noemen hun mousserende wijnen Vonkelwijn.

In het Verre Oosten vinden we ook Sparkling Wines in Australië en Nieuw Zeeland. Ook hier hebben Franse investeringen op korte tijd het niveau van de mousserende wijnen op een grote hoogte gebracht. Tasmania is momenteel het gebied met de bekendste sprankelaars. Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier, samen met de klassieke methode leveren schitterende producten. Een Australische specialiteit is de rode mousserende wijn gemaakt van de Shiraz, meestal iets zoeter maar sommigen maken hem ook heel droog. Sinds 201 2 is men in Australië begonnen met ook schroefdop te gebruiken voor mousserende wijnen.

Nieuw Zeeland is nog een nieuwkomer. Belangrijk is de productie van de Methode Traditionelle mousserende wijnen gemaakt van Riesling, Pinot Noir en Chardonnay, in het bijzonder in de buurt van Renwick. En België ? Jawel hoor, we mogen onze eigen productie niet vergeten want met Schorpion, Meerdael, Ruffus, Genoels Elderen, Pietershof en Aldeneyck bezitten we zeker huizen waar we fier op mogen zijn en die kwalitatieve producten brengen op hoog niveau... Staan de glazen al klaar ?


Ru n d s v l e e s Bij een lekkere ronde volle wijn met pit hoort een lekker stuk rood vlees bij. Dat is toch onze algemene gedachte. De perfecte harmonie van de kracht van het vlees en de wijn geven een goede match. Toegegeven het rode vlees staat momenteel onder druk van de publieke opinie en de gezondheidsmoralisten maar feit blijft toch dat het overheerlijk is.

De dikte, minstens 2 tot misschien wel 5 cm, is belangrijker dan de grootte en gewicht. De reden hiervoor: Je kan de steak dan lekker boven een flink hete barbecue grillen zodat je een heerlijk bruin geroosterde buitenkant hebt terwijl de binnenkant nog steeds medium tot zelfs rare kan zijn. Tenzij je niet van rauw vlees houdt. En je kunt beter een dikke, goede, steak delen dan een dunne, slechte, steak in je eentje opeten.

Het vlees bevat een mooi percentage intra musculair vet, wat een fijn marmerstructuur en een heerlijke smaak aan de steaks geeft. In de VS maakt men onderscheid tussen Black Angus en Red Angus, maar de rode en zwarte dieren behoren tot hetzelfde ras. Black Angus wordt, in de VS althans, als superieur beschouwd.

Bij een goede fles wijn hoort dan ook een stukje topkwaliteit Goed, nu we weten wat een van vlees. steak is en nu we hebben besloten het hier alleen over Nu zijn er ook nog hele rundersteaks te hebben, laten stammenoorlogen om de we eens kijken wat de keuze minimale dikte, grootte en is. Om te beginnen met wat gewicht dat een stuk vlees verschillende soorten moet hebben voordat je het runderen. Aberdeen Angus is een steak mag noemen. het bekendste rundvlees, alom Smaak is persoonlijk maar een gewaardeerd om de hoge runderrsteak zou niet te dun kwaliteit, moeten zijn.

Epicurus 29


Angus

De oorsprong van het ras dient gezocht te worden in Aberdeenshire, in Schotland. In de loop van de jaren werd de Aberdeen Angus niet alleen in Groot-Brittannië zeer populair, maar ook in de Verenigde Staten, Canada en Australië ontwikkelde het zich na verloop van tijd tot een van de meest voorkomende vleesrassen, zo niet het belangrijkste. De fokkers verloren acceptabele lichaamsmaten niet uit het oog. De Aberdeen Angus koeien komen zonder problemen de winter door. De dieren kenmerken zich door hun balkvorm, doordat ze in de voorhand breed en diep gebouwd zijn. De hoogtemaat varieert van 11 0 tot 1 30 cm. Er komen twee kleuren voor namelijk: zwart en rood. Zwart is de meest voorkomende kleur. De witte kleur op de uier is toegestaan. Het vlees van de Aberdeen Angus heeft van nature een marmering en is bij uitstek sappig, hierdoor is het vlees mals en smaakvol. De dieren gedijen prima op een sober rantsoen en zijn bij uitstek natuurlijke grazers; De Aberdeen Angus runderen zijn winterhard, wat betekend dat ze het gehele jaar buiten kunnen verblijven.; Het zijn zeer volgzame dieren, vriendelijk en plezierig om mee te werken; Het ras is hoornloos; De koeien zijn vruchtbaar en kalven voor het eerst bij een leeftijd van 2 jaar; Het geboorteverloop is gemakkelijk, koeien kalven alleen af, hulp bij de geboortes

30 Epicurus

in niet nodig; De kalveren zijn bij geboorte zeer energiek en vitaal; Het moederinstinct is zeer sterk aanwezig bij de dieren, de koeien geven overvloedig melk om de kalveren langere tijd te laten zogen; De koeien zijn in staat tot op hoge leeftijd kalveren te krijgen, het zijn bestendige dieren die oud worden. Het is geen uitzondering dat 1 2-1 3 jaar oude koeien nog ieder jaar een kalf groot brengen; •Het ras is in staat om met een minimum rantsoen in haar eigen onderhoud te voor zien en zet op zeer efficiënte wijze haar voeding om in lichaamsgewicht.


Chianina

Hereford

Het meest verbreide runderras ter wereld. Van oorsprong uit Zuid Engeland De Hereford is een koeienras dat oorspronkelijk afkomstig is uit het zuidwestelijke deel van Engeland. Rond de marktplaats Hereford ontwikkelde zich in de tweede helft van de achttiende eeuw dit karakteristieke harde en duurzame vleesrund. Er zijn zowel gehoornde als ongehoornde (polled) Herefords.

Charolais

Het crèmekleurige Franse Charolais-rundvlees ras wordt gekenmerkt door zijn hoge groei en een uitstekende opbrengst. De robuuste dieren hebben De Hereford is een krachtig korte, grove poten en een rustig gebouwd dier, met een op de karakter. Charolais zijn grote, heup gemeten hoogte van zware dieren. Koeien hebben ongeveer 1 35 tot 1 50 een gemiddelde hoogte van 1 40 centimeter. Herefords worden centimeter en een gewicht van gekenmerkt door een witte kop, 750 tot 1 000 kilo. De stieren zijn de witte aalstreep op de nek en gemiddeld 1 45 cm en wegen schoft. Voor de rest is de 11 00 tot 1 300 kilo. Hereford rood gekleurd. Het dier Het ras wordt gekenmerkt door heeft een natuurlijke zware een hoge groei. Meststieren bespiering en een vriendelijke kunnen wel groeien tot 28 gram en rustig karakter. Herefords per uur. De dagelijkse kalven probleemloos af. De gewichtstoename is 1 350-1 400 kalveren hebben bij hun gram. De dieren hebben een geboorte een laag lage neiging om vet te vormen. geboortegewicht, in het Ze hebben in verhouding tot het algemeen tussen de 30 en 40 beendergestel veel vlees en kilogram. maar weinig vet. "De Hereford produceert uit "De Charolais combineert goedkoop ruwvoer een eigenschappen als gezondheid, hoogwaardige vleeskwaliteit in soberheid en vruchtbaarheid op een goede hoeveelheid. Het een zodanig unieke wijze dat het vlees is licht gemarmerd, wat als een van de weinige rassen een uitstekende smaak aan het rendabel kan worden ingezet in vlees geeft." de landschapsbeheersing." De Charolais is een van de grootste en oudste vleesrassen van de wereld. In de wintermaanden is het een groot verwerker van ruwvoer (dat veelal op het eigen bedrijf geproduceerd wordt) en heeft het maar weinig krachtvoer nodig.

Chianina is een parelwit rasrund (waarschijnlijk het oudste runderras ter wereld) dat al generaties lang exclusief wordt gekweekt in de natuurlijke biotoop van de Valdichiana in Italië. Deze vruchtbare vallei ten zuiden van Florence ligt in Toscane en naburig Umbria, van Arezzo tot Chiusi. Het Chianina ras dankt haar naam aan de Chiana rivier, die door de vallei loopt. Het dier is diep geworteld in de Toscaanse folklore. Chianina is een meer dan 22 eeuwen oud Etruskisch ras, dat van oudsher werd ingezet om het land te bewerken. Tegenwoordig wordt het dier gefokt om haar hormonenvrij vlees, met een rijke en volle smaak. Het vlees is de basis voor de wereldvermaarde "bistecca fiorentina" (Florentijnse biefstuk). Het Chianina ras is zeldzaam, het vlees vet- en cholesterolarm. De dieren eten vrijwel uitsluitend graan, wat de bijzondere smaak stimuleert. Chianina vlees is het duurste en meest exclusieve vlees van Italië enis het grootste runderras ter wereld. Koeien bereiken een gewicht van wel 1 000 kg, een stier kan wel 1 700 kilo wegen! Voor de wereldberoemde Bistecca alla Fiorentina wordt alleen vlees van het Chianina rund gebruikt.

Epicurus 31


Het ras komt hoofdzakelijk De Limousin is een oud ras, dat voor in Midden- en Hoog Met afstand het duurste is ontstaan in het westelijke deel België maar men vindt het ras over de hele wereld terug. Het rundvlees ter wereld tot 1 .000 van het Franse Massif Central (duizend!) euro per kilo voor (de regio rond de stad Limoges). Belgisch Witblauw staat origineel Wagyu. Maar ja, deze Aan die regio dankt het ras zijn bekend om zijn imposante spiermassa door een lieverdjes hebben dan wel een naam. Oorspronkelijk was de doorgedreven veredeling en leven van massage, naar Limousin een werkpaard, dat om zijn economische klassieke muziek luisteren en werd geselecteerd voor de kwaliteiten, maar ook om het bier drinken achter de rug. Een uitstekende werkkwaliteiten. veelvuldig gebruik van Wagyu steak is misschien het Vanwege de eenvoud, grote lekkerste stuk rundvlees dat je poten en vooral de gemakkelijke keizersnedes. zou kunnen eten. manier waarop de Limousins kalveren, maken het tot een zeer Wagyu betekent letterlijk vertaald bemind ras. “Japanse koe”. Authentiek "Het ras is vroegrijp, sterk en Wagyu staat internationaal vruchtbaar met een goede bekend om zijn premium gezondheid en een opmerkelijk kwaliteit, hoog gemarmerde soberheid." structuur en heerlijke smaak. Na verloop van tijd is dit ras Ondanks dat de kwaliteit van uitgegroeid tot een vleesras, dat Een Belgisch Witblauwrund is Amerikaans en Australisch eenvoudig te onderhouden is. meestal een dikbil, een rund met Wagyu zeer goed te noemen is, Op dit moment zijn Limousins een overmatige overtreft Japans Wagyu deze op wijdverspreid, omdat ze zich spierontwikkeling. Het vlees van alle vlakken; marmeringsgraad, gemakkelijk aanpassen aan het Witblauwrund is van een vet- en vleeskleur, structuur en verschillende klimaten. De uitstekende kwaliteit: mager, smaak! Nice to Meat Japans Limousin is een groot ras. Een en sappig dankzij de fijne Wagyu is afkomstig van 1 00% koe is 1 50 tot 1 60 centimeter en mals volbloed runderen van het ras een stier tussen de 1 70 en 1 80 spiervezels. Aangezien het rund een geringe Japanese Black, geboren en cm. De stieren kunnen een vertoont tot afzetting van getogen in Japan. gewicht bereiken van rond 1 200 neiging vet, kan het gefokt en vetgemest kilo. worden op basis van een energierijke voeding die resulteert in een gewichtstoename zonder het risico van de vorming van overmatig vet. Optimaal kalven vaarzen op een leeftijd van 24 maanden met een lichaamsgewicht van gemiddeld 600 kg (net vóór het kalveren). De drachtduur bedraagt 283-292 Belgisch Witblauw dagen en is weinig variërend. Een probleem dat zich voordoet Het Belgisch Witblauw, of bij het Belgische witblauw, is dat afgekort BWB, soms ook als de kalveren een dubbel BBB, naar de Franstalige naam, gespierde schouder hebben. Blanc Bleu Belge, is een Hierdoor kunnen de kalveren runderras dat voornamelijk niet door het geboortekanaal gehouden wordt voor het vlees. heen. Wagyu

32 Epicurus

Limousin


De kwaliteit van een steak is van vele factoren afhankelijk. Om te beginnen bepaalt het runderras de smaak en kwaliteit, maar zeker van een even groot belang is waar en hoe het rund geleefd heeft, wat het tijdens het leven gegeten heeft en hoeveel beweging het heeft gehad. Veel beweging zorgt ten eerste voor meer spiermassa, ten tweede voor een betere doorbloeding maar ook voor intra musculair vet, het “gemarmerde vlees”, hoewel het laatste ook weer sterk per runderras scheelt. Een voorbeeld; Het alom gewaardeerde Argentijns rundvlees is hoofdzakelijk afkomstig van Black Angus en Hereford, van oorsprong Schotse respectievelijk Engelse runderen. Een tweede factor die van belang is, is de slachtleeftijd, en ook dit verschilt per rundersoort. Eenmaal geslacht wordt het gedeelte van het rund de volgende smaakbepaler: Haas, Kogel, Lende, Entrecote, Ribeye, T-bone, Porterhouse. Allemaal verschillende steak afkomstig van verschillende delen van het rund. De rijpingsmethode Is een rund eenmaal geslacht en verdeeld in prime-cuts, dan gaat een volgende factor meespelen: de rijpingstijd en methode. Rundvlees moet rijpen, punt uit. Door het rijpen wordt het vlees malser, en de methode van rijpen bepaalt de smaak, vochtigheid, malsheid, maar ook uiteindelijk de wijze van grillen. Natuurlijk op de barbecue. Wet Aging

Het rundvlees wordt vacuüm verpakt en een aantal dagen gerijpt. Het voordeel van deze methode is de tijd en het feit dat

het vlees bijna geen vocht verliest en ook heel mals wordt. De smaak met Dry aging is echter beter. Dry Aging

Je voelde het al aan komen, haastige spoed is zelden goed. Dry Aging duurt 1 2 tot soms wel 40 dagen, in enkele gevallen nog veel langer. Dry aging geeft de mooiste smaak. Het vlees verliest tot wel een derde aan vocht, waardoor de smaak veel dieper en intenser wordt. Bij deze methode wordt het vlees opgehangen in een droogkast bij een temperatuur dicht bij het vriespunt. Niet alle delen van het rund komen in aanmerking, vlees dat volgens deze manier gerijpt wordt heeft een bepaald percentage vet nodig dat gelijk door het vlees verdeeld is. Het zijn dan ook de duurdere stukken die zo gerijpt worden (De rijpingsmethode verklaart trouwens ook een gedeelte van de hogere prijs).

Epicurus 33


Soorten steaks En uiteindelijk, na lang en geduldig wachten, worden er na de rijping dan (onder andere) steaks gesneden uit de prime cuts

• Entrecote Een premium gesneden stuk vlees van de dunne lende met een klein vetrandje. Oorspronkelijk werd de entrecote uitsluitend gesneden uit het ribgedeelte van het rund, maar tegenwoordig ook van het lendenstuk.

• Ossenhaas of Filet Pur Ossenhaas is een deel van de lende van het rund. Deze spier, de Musculus psoas major, ligt op de lendenwervels, in de buikholte en loopt door tot in het bekkenbeen. Het heeft een fijne structuur en vrijwel geen vet of bindweefsel; dit maakt het dan ook het meest malse vlees van het rund. Omdat een rund van 500 kg slechts 1 0 kg ossenhaas • Rib eye bevat is het normaal dat dit het De Ribeye zit aan de voorkant duurste stuk van het rund is. van de rug en zit vast aan de lende. Het vlees is zachter dan dat van de lende. Dit komt omdat de voorkant van het rund vaak minder gespierd is en daarom zachter. Er zit een duidelijke vet structuur in het vlees dat zorgt voor meer smaak. Echt een aanrader op de barbecue. •

Kogelbiefstuk

Kogelbiefstuk wordt gesneden van de kogel van de bovenbil, of van de kogel van het spierstuk. Dit deel wordt kogel genoemd vanwege de ronde vorm.

34 Epicurus

• T–bone De T-bone is zo gesneden dat het zowel dunne lende (entrecote) als een ossenhaas is gescheiden door een T vormig bot. Vandaar de naam. Omdat dit zo’n unieke steak is hebben wij een compleet artikel over het barbecueën van een T-bone steak. • Porterhouse Simpelweg een hele grote T-bone met een naar verhouding groter aandeel ossenhaas. In een Amerikaans steakhouse zal je vaak beide varianten op de menukaart zien staan.


Bavette

De Bavette heet in Nede rland een vinken lap en is in de Franse keuke n een stuk beken der. In Amerika noem en ze het Flanksteak De steak is erg mals en wordt over het algem een in Nede rland tot gehakt gedra aid. In dunne plakke n haaks op de draad gesne den is dit gewe ldig rundvlees.

Staartstuk

Het staartstuk is het eindstuk van de bil en wordt in Nederland gebruikt voor de rosbief. Het heeft de vorm van een driehoek en heeft vaak een dikke vetlaag. Laat je hierdoor niet afschrikken want die is voor de bereiding onmisbaar. In Brazilie is Picanha het meest gegeten stukje vlees. De “goedkopere” steaks In plaats van de bovenstaande steaks kan je ook gaan voor de stukken vlees die de slager meestal wegsnijd voor gehakt en filet americain. Het zijn biefstukken met een sterke smaak, die niet elke slager zomaar in zijn vitrine heeft liggen.

Al worden deze stukken ook werkvlees genoemd, taai De Longh aas is de spier tusse n wel zijn ze niet. Je zal ze wel na de longe n van het rund. Het de bereiding netjes haaks op werd door de Amerikaan se draad moeten snijden, ranch ers meeg egeve n aan het de omdat de draad goed te personeel na een dag werke n. maar Daar heet het Hang ing tende r. zien is bij deze soorten steaks is dit erg makkelijk te doen. En in Frankrijk Ongle tte. Erg Rest U nog enkel hierbij een mooie saus en mooie garnituur bij te mals en het heeft een volle zoeken ! smaa k. Joden haas • Joden haas, of diama nthaa s, Is een stuk vlees dat zich aan de voorkant van het rund tusse n de schou ders bevin d. Het heeft de vorm van een ossen haas. Omda t de Joden geen vlees van de achte rbout moge n hebbe n wordt het joden haas genoe md. Een goed mals stuk vlees.

Longhaas

Epicurus 35


36 Epicurus


En g e l s e K a s t e l e n D e e l 2 van Engeland en is uiteindelijk de geschiedenis ingegaan onder de heldhaftige naam Willem de Veroveraar. Het kasteel werd onder Willems opvolgers een belangrijk onderdeel van de Windsor Castle, Berkshire verdedigingsring rond Londen Het indrukwekkende Windsor en werd door de jaren heen Castle, een van de officiële residenties van Queen Elizabeth, uitgebreid en versterkt. De eerste Engelse koning uit het is een van Engelands beroemdste hoogtepunten. In en huis Plantagenet, Henry II (11 33-11 89), achterkleinzoon rondom ’s werelds grootste en van de Veroveraar en de oudste bewoonde kasteel heeft geschiedenis ingegaan onder de 900 jaar Engelse geschiedenis zich afgespeeld. Hier vindt u de raadselachtige bijnaam “Kortmantel”, maakte Windsor beroemde schilderijen en kostbaarheden die deel uitmaken Castle tot de residentie van de Engelse koningen. van de Royal Collection, en de adembenemende opsmuk van de Eén van de meest succesvolle State Apartments. Plantagenets, Edward III (1 31 2 De oorsprong van Windsor Castle gaat terug naar de periode – 1 377), tijdens de 1 00-jarige oorlog verwinnaar van de vlak na de Normandische machtsovername. In 1 066 viel de Franse legers bij Crécy (1 346), Normandische hertog Guillaume Calais (1 347 – deze stad bleef tot 1 555 een Engelse enclave) II de Bastaard (1 028 – 1 087) Engeland binnen en versloeg bij en Poitiers (1 356) en stichter van de beroemde Orde van de Hastings het leger van koning Kousenband (“honi soit qui mal Harold II, die de veldslag niet overleefde omdat hij een pijltje in y pense”), werd geboren op Windsor Castle. Edward (die zijn oog kreeg. Guillaume riep geen bijnaam had) renoveerde zichzelf uit tot koning William I In dit tweede deel gaan we verder met een aantal prachtige bouwwerken uit het rijke Engelse verleden.

het kasteel grondig en veranderde het in een indrukwekkende burcht die symbool stond voor zijn Koninklijke macht en ridderschap. Tussen 1 350 en 1 377 spendeerde Edward £51 ,000 (equivalent aan 1 .5 keer het toenmalige Engelse nationale inkomen) aan de renovatie van Windsor Castle; het grootste bedrag dat ooit door een middeleeuwse vorst aan de bouw van een nietkerkelijk bouwwerk werd besteed. Een groot gedeelte van de renovatiekosten werd gefinancierd uit losgelden betaald door de Fransen voor de tijdens Edwards veldslagen gevangen genomen ridders (onder wie de Franse koning Jean II (1 31 9 – 1 364), bijgenaamd “De Goede”). Tegenwoordig is Windsor Castle het grootste nog bewoonde kasteel ter wereld. De huidige Britse vorstin Elizabeth II gebruikt het kasteel als tweede woning. Sinds 1 91 7 draagt het Britse koninklijk huis ook de naam Windsor.

Epicurus 37


38 Epicurus


Alnwick Castle Alnwick, het op één na grootste kasteel van Engeland, was een Noord-Engels bolwerk tegen de Schotse invasie in de Middeleeuwen. Het werd gebouwd om de noordelijke grens van Engeland te beschermen. Het kent een rijke geschiedenis van veldslagen en ridders, en de beroemde Harry Hotspur Percy, vereeuwigd in Shakespeares Henry IV, is hier geboren. Fans van Harry Potter zullen het zeker ook herkennen: het werd gebruikt als Zweinstein. Hier vindt u ook een van de beste privé-kunstcollecties ter wereld, evenals spannende activiteiten voor kinderen. Naast decor voor de Harry Potters was het ook de set voor Blackadder, Robin Hood en Becket. Alnwick Castle heeft trouwens nog wel meer te bieden dan Harry Potter activiteiten. Het kasteel wordt nog steeds (deels) bewoond door de adellijke familie, de Percy's, die het al meer dan 700 jaar in zijn bezit heeft. Een aantal van de kamers is opengesteld. Het is allemaal rijk ingericht, compleet met familiefoto's, boekenkasten vol oude boeken en opgezette schoothondjes op de stoelen en voor de haard. Bovendien zijn er nog de tuinen, een attractie op zich met fonteinen etc. Zo is er ook een de giftuin die je alleen kan bezoeken onder begeleiding van een gids (elke paar minuten vertrekt er weer een nieuwe groep). De gids die de rondleiding maakt let er tevens op dat niemand iets aanraakt.

Epicurus 39


Lincoln Castle In Lincoln Castle wordt de Magna Carta al bewaard sinds 1 21 6. Het kasteel heeft in de loop der eeuwen dienst gedaan als rechtbank en gevangenis, waarbij executies op de vestingmuren werden uitgevoerd. Ook heeft het een belangrijke rol gespeeld in de slagen van Lincoln. Dit kasteel heeft vele verhalen te vertellen, en daarnaast kunt u genieten van de prachtige uitzichten over Lincoln zelf. Er zijn gratis rondleidingen mogelijk. In het gratis toegangelijke kunst en archeologie museum "The Collection" in Lincoln wordt de geschiedenis van Lincolnshire vanaf de prehistorie tot nu verteld. Kinderen kunnen er ook kleding uit vroeger tijden aantrekken en er zijn ook computers waarop via een interactieve manier (wel in het Engels) kennis kan worden genomen van de historiek.

40 Epicurus


Framlingham Castle Framlingham Castle is al een vesting sinds de 1 2e eeuw, en is een uitstekende plek voor een dagje uit in Suffolk. Het was ooit het onderkomen van Mary Tudor, en werd later gebruikt als verdedigingshoofdkwartier tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verken het historische kasteel en geniet daarna van een wandeling in het adembenemende groene park eromheen. In het midden van de twaalfde eeuw werd Hugh Bigod tot graaf van Norfolk benoemd door de Engelse koning Stephen. Deze dus al in het midden van de twaalfde eeuw. Vermoedelijk was koning Stephen regeerde van het al een stuk ouder en is het, 11 47 tot 11 54. De vader van als zovele kastelen, zijn leven

opgeworpen. Deze kasteelvorm kwam in West-Europa, en vooral ook in Engeland, veel voor. Het kasteel, dat in de dertiende eeuw gebouwd werd, is inderdaad tot in onze tijd blijven bestaan. Dat wil zeggen de muren er van. Want dat is vrijwel alles wat er van het kasteel over is. Maar dat is dan ook zeer de moeite waard. De muur wordt onderbroken door maar liefst dertien torens, waardoor inderdaad een optimale verdediging door boogschutters mogelijk was. Het bijzondere nu is, dat je over de hele muur een wandeling kunt maken. Je moet dan geen hoogtevrees hebben, want de muur is hier en daar beslist niet breed en de muren zijn meer dan dertien meter hoog.

Het is een prachtig gezicht om vanaf de muren niet alleen de binnenplaats tussen de muren te zien, maar ook de wallen en de Hugh had kasteel Framlingham begonnen als een motte kasteel. voorburcht van het kasteel en het Een motte-kasteel is een kasteel stadje Framlingham. Deze in 11 01 gekregen van een kunnen vanaf de hoge muren op voorganger van koning Stephen, dat gebouwd is op een heuvel, welke heuvel met de grond uit de een schitterende manier bekeken koning Hendrik I. worden. omringende grachten is Kasteel Framlingham bestond

Epicurus 41


Buckingham Palace Buckingham Palace is het werkpaleis van de Engelse koningin in Londen. Als ze niet op Windsor, in Schotland of op een staatsbezoek in het buitenland is, verblijft ze achter het hoge hek op deze foto. Als de koningin aanwezig is, wappert boven Buckingham Palace de koninklijke vlag. Als zij niet aanwezig is wordt de Union Jack in top gehesen. De toegangshekken zijn versierd met het familiewapen van de bekendste familie van Engeland. Wisseling van de wacht Toeristen komen vooral af op het wisselen van de wacht. Deze ceremonie begint om elf uur in de morgen en duurt ongeveer een half uur. Vanaf Wellington of de Chelsea Baracks marcheert de nieuwe wacht met een orkest naar Buckingham Palace, waar de feitelijke wisseling van de wacht met de nodige militaire plichtplegingen plaatsvindt. Het is natuurlijk niet meer helemaal van deze tijd, maar het oog wil ook wat. Ook na het wisselen van de wacht bij Buckingham Palace blijven de buitenlandse toeristen toestromen. Een bezoek aan Londen is niet compleet zonder de stenen kolos te hebben gezien.

door koning George III. Buckingham Palace doet echter pas sinds 1 837 dienst als koninklijke residentie. Koningin Victoria verkoos dit paleis boven St. James's Palace. Zij liet in de jaren veertig van de negentiende eeuw de witte symmetrische voorgevel optrekken. Het balkon wordt sinds 1 851 door de koninklijke familie gebruikt om zich door het volk te laten huldigen. State Rooms (Staatskamers) Als je de State Rooms bezoekt, dan begin je in de Guard Rooms. Dat zijn de kamers van de welbekende Koninklijke Soldaten (je herkent ze aan hun rode vest en hun vreemd hoofddeksel). Daarnaast gaat de rondleiding verder in de State Dining Room (oftewel de Eetkamer). Daarna volgen de Blue Drawing Room (let vooral op het plafond van John Nash, dat is werkelijk schitterend), en de White Drawing Room. Deze laatste deed vooral dienst om buitenlandse ambassadeurs te ontvangen. Verder ontdek je nog de Ballroom, en de indrukwekkende Throne Room (de Troonzaal). Deze is echt adembenemend.

Queen’s Gallery De Britse Koninklijke familie houdt van kunst. Dat zal al snel duidelijk worden bij een bezoekje aan de gallerij van de Koninklijke residentie Koningin tijdens je citytrip in Het gebouw dat wij nu Londen. De galerij omvat Buckingham Palace noemen juwelen, beeldhouwwerken, heette oorspronkelijk schilderijen, meubels, noem Buckingham House, want het maar op. De Galerij was werd gebouwd voor de graaf van ontworpen door John Nash, Buckingham, John Sheffield. Het maar werd in 1 843 door Queen gebouw werd in 1 762 koninklijk Victoria omgebouwd naar een bezit, toen het werd aangekocht kapel. De oorlog heeft er echter

42 Epicurus

voor gezorgd dat deze vernield werd in 1 940 door een bomaanval. In 1 962 is de galerij dan terug op gegaan. Picture Gallery & Gardens De tuinen van Buckingham Palace zijn prachtig. Voornamelijk dan in de zomer. Je komt er honderden examplaren van verschillende soorten bloemen tegen en ook het bekende meer komt er uitmuntend tot z’n recht. Deze galerij is zeer interessant. Je komt er oog in oog te staan met werken van Van Dyck, Rembrandt, Canaletto, Poussin, Canova en Vermeer. Allemaal stuk voor stuk grote artiesten. Koninklijke stallen (Royal Mews) Vroeger werden er valken gehouden in de Koninklijke Stallen, maar nu doen deze dienst als stal voor de paarden die gebruikt worden in de bekende ceremonies. De Queen houdt van paarden en geeft een naam aan elk paard dat in de stallen komt wonen. Je kan in de stallen ook een grote gouden koets zien uit 1 762. Deze koets is gebruikt geweest voor elke kroning sinds George III. En herinner je de Glass Coach of de Glazen Koets nog? Diegene waar Prince William en Catherine Middleton getrouwd zijn? Wel, die kan je daar ook gaan bekijken, net als een Rolls-Royce Phatom IV die onderdeel is van het Koninklijke wagenpark. Engeland biedt naast de besproken kastelen nog tal van minder bekende gebouwen, tijd dus voor een verkenning ter plaatse. ...


Epicurus 43


Vi n s D o u x N a t u r e l s De Vins Doux Naturels appellation d'origine contrôlée onderscheiden zich van gewone wijnen door hun vinificatie methode : de gisting van de most wordt afgestopt door de toevoeging van zuivere wijnalcohol. Deze manier van vinifiëren stamt reeds uit de dertiende eeuw en was toen ontwikkeld om de wijnen langer te bewaren en ook iets zoeter te maken omdat de restsuikers niet volledig in alcohol werden omgezet. De Franse regio’s waar deze technieken worden toegepast situeren zich allen in de meditterane wijngaarden. De Vins Doux Naturels de Muscat worden enkel gemaakt van de Muscat cépage ; die van de andere appelaties hebben van oorsprong vier cépages : Grenache, Macabeu, Malvoisie en Muscat.

44 Epicurus

Het alcoholpercentage van deze versterkte wijnen is gelimiteerd en moet liggen tussen 1 5° et 1 8°. Afhankelijk van de appellatie, de cépages, en de leeftijd van de wijnranken zijn deze wijnen goede begeleiders van verfijnde gerechten zoals foie gras, exotische keukens, bepaalde types kazen en zoete desserten. Dit zijn de verschillende Franse Aoc van de Vins Doux Naturels

Banyuls Banyuls Rancio Banyuls Grand Cru Banyuls Grand Cru Rancio Frontignan ou Muscat de Frontignan ou Vin de Frontignan Grand Roussillon Grand Roussillon Rancio Maury Maury Rancio Muscat de Lunel Muscat de Mireval Muscat de Rivesaltes Muscat de Saint­Jean­de­ Minervois Rasteau Rasteau Rancio Rivesaltes Rivesaltes Rancio


De bekendste van alle Vins Doux Naturels is toch de Banyuls Dit is de zuidwestelijkste A.O.C van Frankrijk, gelegen tegen de Spaanse grens op steile hellingen van schilfersteen langs de kuststrook. De A.O.C. kwam tot stand in 1 936 en omvat 1 460 ha wijngaard. Er is witte, rode en rosé wijn te vinden. De belangrijkste druivensoort is Grenache die de wijnen een rijk, warm en krachtig karakter geven. De bodem is er bijzonder arm en rotsachtig met een dun laagje aarde dat wegglijdt na iedere zware onweersbui. Daardoor moet hier veel manueel gebeuren. Door de felle zon rijpen de druiven hier optimaal en hebben ze bij het oogsten enorm veel natuurlijke suikers.

millésime vermeld wanneer de kwaliteit van dit bepaald jaar enorm goed is. Oranje Meest voorkomend type. De wijnen zijn langdurig, oxidatief gerijpt. Strogeel Goudkleurig (Banyuls doré) Gemaakt van de beste druiven van de oogst. Er worden tal van cuvées geassembleerd afhankelijk van het gewenste type wijn. Sommige wijen (rimages) worden niet blootgesteld aan gedwongen oxidatieve processen, maar worden met behoud van hun fruitige aroma's gevinifieerd. De rrimages kunnen qua stijl

enigszinds vergeleken worden met vintage port. De traditionele Banyuls kan men eerder vergelijken met tawany en colheitas port. Binnenin Banyuls ligt de A.O.C. Banyuls Grand Crui voor een bijzondere wijn waarbij tijdens de rijping oxidatie plaatsvond. Voor deze wijnen wordt 75% Grenache gebruikt. De rijping moet min. 30 maanden op hout of in glazen flessen (bonbonnes) gebeuren, deels in de zon waardoor de oxidatie versneld. Deze wijnen wordt uitsluitend in topjaren geproduceerd. Ze hebben alle goede kenmerken van Banyuls.

Het toevoegen van alcohol aan de most (mutage) gebeurt in een vroegtijd stadium, soms zelfs wanneer de druiven nog niet geperst zijn. Het oxideren is het geheim van de Banyuls. Doordat de houten vaten slechts gedeeltelijk gevuld worden of in grote glazen mandflessen onder de zon verdampt worden, wordt het contact met de zuurstof versterkt. Er zijn 4 types te onderscheiden: Donkerrode Worden jong gebotteld om oxidatie te voorkomen. Op het etiket wordt "rimage" of

Epicurus 45


Wanneer u bijvoorbeeld proeft van een brokje pure chocholademadeleine neem je na een hap zwarte pruimen en kersen waar. Wanneer je na diezelfde M adeleine een slokje Banyuls drinkt, merk je oranje schors aan de achterkant van je tong en espresso en rozijnen ergens in het midden. Het is heerlijk. Niet alleen krijg je ze allebei in het smakenpallet maar het is ook een perfect huwelijk tussen de twee.

Eeuwenoude bewijzen van de Griekse en Romeinse invloeden zijn vandag nog terug te vinden in de uitgebreide terrassen die kriskras op de heuvels van de provincie liggen. De ruige Middellandse Zee kust tussen Frankrijk en Spanje, waar de zomers warm zijn en de winters intens gedomineerd worden door de Tramontane winden, droog, koud, en vaak met heel veel geweld uit het noorden. Hier gedijen de grenache wijnstokken zeer goed ook al

46 Epicurus

leveren ze een harde strijd in de arme droge grond. De steile kusthellingen maken enkel een manuele oogst mogelijk. Wat dit oplevert is een zoete wijn, de klassieke metgezel voor halfzoete of pure chocolade. De wijn is vol en minder zoet en stroperig dan een typische dessertwijn. Het bezit een mooie granaat kleur en een goede evenwichtige zuurgraad, dat maakt deze drank gevoeliger dan Vintage Port.


D e g u s ta ti e s

Vol g en d

n u m m er Epicurus 47


48 Epicurus


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.