Document 21

Epicurus

BosniĂŤ Herzegovina Wijn van de tempeliers De mooiste dorpen in Europa Peulvruchten Clos en France

Ja a r ga n g 5 - E d i t i e 2 1

Epicurus 1

Inhoud pg.40 Peulvruchten

pg. 28 B os n i ĂŤ H e r z e g ov i n a

pg. 33 T e m p e li e r s e n wi j n

pg. 20 Europa's

mooidstoerpen

C l os i n d e w e r e l d

pg.12 2

Epicurus

En verder nog Pg. 3 Cursiefje van het huis Pg, 4 Het wijnnieuws in een notendop Pg. 47 Degustaties

Jaargang 5

Weinig redenen om feest te vieren dit jaar, ons straatbeeld is definitief veranderd en zal de eerstvolgende maanden zeker niet snel terug naar de oude rustgevende situatie terugkeren.

Editie 21 April - Mei 201 6 Periodiek blad van de bruisende Veel menselijk drama de eerste maanden van dit jaar en men zegt soms wel eens dat alcohol het leed verzacht maar hier zijn de wijnliefhebber Gratis magazine voor de leden van wijnclub WineArt

wonden zo diep dat geen glas van de beste wijn enige soelaas kan bieden.

Angst is een onderdeel van ons dagelijks leven geworden maar toch moeten we verder met ons leven.

Zo ook met onze hobbies en daar is wijn toch een belangrijke Redactie: Eddy Duquet E-mail: eddy.duquet@telenet.be bezigheid, anders zouden jullie niet in dit magazine vertoeven.

www.wineart.be Wine Art Baron Van Ertbornstraat 11 5 2630 Aartselaar

Net als in de meeste tuinen begint de lente zich te laten voelen in de wijngaarden. Ontluikend leven in schril contrast met de vele doden in Parijs, Brussel en andere streken. Een paradox..maar ook wijn moeten verder met ons leven als is het voor onze kinderen en kleinkinderen, zo ook de wijnboer die na een compleet mislukte oogst het jaar nadien terug verder doet want de wijnrank is er het jaar nadien terug om verzorgd te worden. Noem het een monotoon ritme van het leven. Gelukkig voor de wijnboer komer en regelmatig ook mooie jaren en zelfs fantastische jaren en dan vergeten we vrij snel een slecht jaar.

De wijnranken volgen net als wij de wet van de natuur, als de tijd er rijp voor is begint het leven terug en dat is hetzelfde voor ons, als de grote vakantie zal beginnen draait de luchthaven weer op volle toeren en staan weinigen nog echt stil bij het gebeurde..

Zo ver van elkaar liggen beide werelden dus niet... mens, dier of plant de natuur is de belangrijkste factor, wezen we er zuinig op.

Genieten we dus maar van dat glaasje wijn..

Eddy

Epicurus 3

W i jn n i e u w s Australië kampt met opwarmingsprobleem voor witte cépages Favoriete druivenrassen zoals riesling en sauvignon blanc in Australië worden bedreigd als gevolg van de klimaatverandering. De druiven worden nu al een week vroeger rijp dan drie decennia terug. Elke graad temperatuurstijging, aldus wetenschappers , vervroegt dat rijpingsproces met een week.

De klimaatverandering vormt een grote uitdaging voor de lokale wijnboeren die zich proberen aan te passen aan der warmere temperaturen.

De traditionele rassen zijn vroeger rijp en dan vraagt men zich af hoe ernstig dat is, of er gevolgen zijn voor de kwaliteit ?, Een onderzoek werd verricht door Professor Barlow, een ere­hoogleraar van de faculteit "landbouw en voedselsystemen" aan de universiteit van Melbourne.

Barlow kwam tot de conclusie dat druivenrassen als Rieslings en Sauvignon Blancs het meest waren blootgesteld aan de schadelijke effecten van de klimaatveranderingen; "Ze zijn het soort rassen die waarschijnlijk in gevaar komen bij een verdere opwarming want een warmer klimaat vermindert de karakteristieke kenmerken van deze druiven" vertelde hij The Huffington Post Australië.

Prominente regio's voor Rieslings zijn de Clare en Eden valleien in Zuid­Australië, evenals Great Southern regio West­Australië. De Adelaide Hills en Margaret River regio staan bekend om Sauvignon Blancs.

Shiraz variëteiten vormen waarschijnlijk minder een probleem omdat ze een "ongelooflijk adaptieve cépage" zijn, de kameleon van de druivenrassen.

Aangezien deze druif verspreid is over het hele land valt het dus nog mee met de aanpassing van de wijnpercelen aan het veranderende wijnklimaat, weinig wijnboeren gaan zich volledig moeten aanpassen.

Andere druivensoorten, zoals die gebruikt worden om Verdelhos te maken, en ook resistenter kunnen omgaan met warmer weer, zullen de uitdaging worden om ze te verkopen aan de Australiërs want dat zijn echte Sauvignon Blanc drinkers.

Een andere oplossing voor de wijnbouwers was om de hoeveelheid zon te verminderen waaraan de druiven onderhevig waren en extra irrigatie tijdens de hittegolven. Verder zijn er experimenten met op klei gebaseerde zonnecrème om het verbranden van de druiven tegen te gaan en als laatste zijn er dan ook de mogelijkheden om de wijnvelden te verplaatsen naar het koelere Tasmania waar de temperaturen nog ideaal zijn om de witte druivenrassen te laten groeien in optimale omstandigheden.

Ondertussen produceert Tasmania ongeveer 10000 ton druiven per jaar, komende van een niets ongeveer 40 jaar geleden. Deze regio heeft al een hele reputatie opgebouwd in sprankelende wijnen, Pinot Noir en Chardonnay, variëteiten die houden van een koeler klimaat.

De Penfolds Group hebben er ondertussen heel wat percelen, Hardy eveneens maar voor de kleinere familiale wijnbedrijven is dit natuurlijk quasi onmogelijk. Zij moeten voor de toekomst eerder naar Italië kijken voor nieuwe variëteiten. "Er zijn 500 druivensoorten in Italië ... dus er zullen er wel zijn die op lange termijn hun plaats op de Australische wijnvelden kunnen krijgen,"

4

Epicurus

W i jn n i e u w s 2015 Topjaar voor Franse export van wijn en alcohol Frankrijk heeft vorig jaar voor 11,7 miljard euro wijnen en andere alcoholische dranken uitgevoerd, een toename met 8,7 procent in vergelijking met 2014. Daarmee wordt, na twee iets mindere jaren, opnieuw een "historisch niveau" bereikt.

De stijging van het exportcijfer is voornamelijk toe te schrijven aan de toegenomen verkoop van de champagne en cognac tegen een gunstige wisselkoers, wegens de zwakkere euro. Vooral de Amerikaanse en Chinese markten droegen bij tot die groei.

De niet­mousserende wijnen (zonder "bubbeltjes") kenden dan weer een terugval.

Wanneer de export in volume uitgedrukt wordt, zijn de cijfers evenwel minder positief. Dan tekent zich namelijk een daling met 3,6 procent af tot 188 miljoen verkochte kisten. Het gaat al om de derde daling op rij.

"Champagne, cognac, Bordeaux­ en Bourgogne­wijnen zijn onder hun vier goed voor 67 procent van de export maar slechts 28 procent van het volume", zo verklaart Christophe Navarre, voorzitter van de federatie van exporteurs, die tegenstelling in de cijfers.

Navarre beklemtoont ook dat de sector het op een na grootste exportcijfer van Frankrijk laat optekenen, na de luchtvaart. Het cijfer van 11,7 miljard euro "staat gelijk met de verkoop van 126 Airbussen", klinkt het.

Wijnvaten ver vangen ezels bij Spaans feest De Baskische stad Vitoria heeft een belangrijke stap genomen in het voorkomen van dierenleed tijdens de lokale festiviteiten. Sinds 1962 werden er iedere 25 juli in Vitoria races met ezels gehouden. Vanaf dit jaar zullen de ezels vervangen worden door wijnvaten, een alternatief geïnspireerd op het Italiaans dorp Montepulciano dat eerder paardenraces verving door wijnvaten.

De burgemeester van de stad, Gorka Urtaran, gaf in januari aan niet van plan te zijn om de jaarlijkse races met ezels langer toe te staan in de gemeente, omdat het ingaat tegen de huidige gemeentelijke verordening die zich uitspreekt over de bescherming en het houden van dieren en die iedere activiteit verbiedt die dierenleed veroorzaakt.

Zelfs het bespotten van dieren is niet toegestaan, wat een positieve ontwikkeling is: niet alleen fysiek maar ook mentaal leed van het dier wordt in acht genomen.

De race met wijnvaten zal een traject omslaan van 1.200 meter in de binnenstad van Vitoria. Teams van twee personen moeten één leeg wijnvat van 55 kilo door de route zien te rollen. De winnende ploeg ontvangt een wijnvat met 225 liter wijn.

De commissie van Blusas y Neskas verwacht dat deze activiteit zeer goed zal worden ontvangen door de bevolking van Vitoria.

Epicurus 5

W i jn n i e u w s Het wijnartikel waar we met zijn allen op zaten te wachten...

In Spanje is Antonio Docampo García op de gezegende leeftijd van 107 overleden.

Volgens zijn zonen dronk de man tot zijn dood elke dag vier flessen van zijn zelfgemaakte rode wijn.

Overdaad schaadt, maar Docampo García kon blijkbaar tegen een stootje. De man van 107 uit Vigo in de Spaanse regio Galicië is vorige week overleden, maar kapte nog elke dag vlot vier flessen rode wijn binnen. Dat vertellen zijn zonen aan de lokale krant La Voz de Galicia.

Naar verluidt dronk hij twee flessen bij de lunch en nog eens twee flessen bij zijn avondmaal. "Hij dronk bij momenten anderhalve liter in één keer op", zegt zijn zoon Miguel. "Toen we nog samenwoonden, verzetten we makkelijk tweehonderd liter wijn per maand. Nooit heeft mijn vader water gedronken."

Docampo García dronk wijn die hij zelf produceerde in zijn wijngaard in Ribadavia. Die wijn maakte hij op organische wijze zonder toevoeging van chemicaliën. "'Het grootste deel van zijn wijn verkocht hij, maar elk jaar hield hij een ruim aantal flessen voor zichzelf", vertelt zijn neef Jerónimo. "Als hij zestigduizend liter produceerde, zette hij drieduizend liter voor zichzelf aan de kant. Hij beweerde dat dit zijn geheim voor een lang leven was."

Chili levert officiële wijn van de Tour de France De Franse wijnboeren zijn boos op de organisatie van de Tour de France. Aanleiding is de recente ontdekking dat de officiële wijn van de beroemde Franse wielerronde niet afkomstig is uit Frankrijk maar uit Chili. Vertegenwoordigers van de Franse wijnsector overwegen zelfs een boycot van de Touretappes die het peloton komende zomer door Languedoc­Roussillon, het grootste wijnbouwgebied ter wereld, zal voeren.

De boosheid van de Franse wijnboeren is opmerkelijk. Al vorig jaar maakte Amaury Sport Organization (ASO), onder meer organisator van de Tour en eigenaar van de bekende sportkrant L’Equipe, bekend dat het Chileense Cono Sur drie jaar lang de officiële wijnpartner van de Tour zou worden. De Chilenen, die al twee jaar betrokken waren geweest als een van de vele sponsoren van de Ronde van Frankrijk, glommen van trots. Zelfs tijdens de Grand Départ in Utrecht kon volop worden genoten van de Bicicleta (het Spaanse woord voor fiets) wijnen van Cono Sur.

6

Epicurus

W i jn n i e u w s Spanje stoot Frankrijk van de troon De Spaanse wijnen hebben de Franse van hun troon gestoten. Uit exportcijfers die The Independent te pakken kreeg, blijkt dat Spanje liefst 2,4 miljard liter wijn uitvoerde in 2015, een stuk meer dan de 2 miljard uit Frankrijk. Maar de Franse wijnen geven zich nog niet gewonnen en brachten wel een pak meer geld op dan de Spaanse.

De rioja lijkt het stilaan van de bordeaux te gaan halen, toch zeker wat de populairiteit in het buitenland betreft. Op zich goed nieuws voor de Spaanse wijnboeren, ware het niet dat ze er drie keer minder aan verdienen dan hun Franse collega's. De Franse wijnen waren in 2015 goed voor 8 miljard euro aan inkomsten, in Spanje bedraagt dat cijfer slechts 2,6 miljard. Zelfs de Italiaanse wijnen doen een stuk beter dan de Spaanse met 5 miljard euro.

De hoofdreden waarom Spanje zoveel liter wijn uitvoert maar er toch minder geld voor krijgt, ligt in het feit dat er heel veel in bulk wordt verkocht. Daardoor wordt voor een liter slechts 1,10 euro betaald. Maar in Spanje zijn ze niet van plan om bij de pakken te blijven zitten en zijn ze vastbesloten om de inkomsten op te krikken.

"Het is een frustrerende situatie, maar we weten wat ons te doen staat", zegt Rafael del Rey van de Spanish Wine Market Observatory in The Independent. "Vijftien jaar geleden bevond Itali谷 zich in dezelfde situatie als ons en ze zijn er sindsdien in geslaagd hijn cijfers te verdubbelen. We moeten minder in bulk gaan verkopen. Over tien jaar zal de Spaanse wijnindustrie er volledig anders uitzien

Vuurstorm vernielt 3000 ha wijnvelden in Zuid足Afrika Kaapstad heeft begin maart te maken gehad met een enorme bosbrand. Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers. De oorzaak van het vuur is nog niet achterhaald.

Er waren veertien branden tegelijkertijd gaande. De omvang van de bosbranden is de grootste in vijftien jaar tijd.

Zeker 400 brandweerlieden uit de hele regio hielpen het vuur te bestrijden, maar felle wind en hoge temperaturen bemoeilijkten het blussen. Volgens de brandweer heeft het vuur meer dan 4000 hectare natuur verwoest en zijn er verschillende dieren omgekomen. Ook wijngaarden werden bedreigd, terwijl de Zuid足Afrikaanse wijngaard momenteel in volle gang was Het getroffen gebied betreft Zuid足Afrikaans Werelderfgoed. Het vuur woedt vooral in de nationale parken ten oosten van de Tafelberg. Onder andere de botanische tuin van Kirstenbosch valt hieronder. Ook de eeuwenoude wijnboerderijen van Constantia worden bedreigd..

Epicurus 7

W i jn n i e u w s Nieuwe Cru voor Côte du Rhône 2015 is het eerste oogstjaar voor Cairanne, de nieuwste Cru in de Côtes du Rhône. Op woensdag 10 februari 2016 is de appellatie Côtes du Rhône Villages Cairanne officieel erkend als ‘appellation communale’ door het INAO (Institut National des Appellations d’Origine) – een appellatie bepaald door alleen de naam van het desbetreffende dorp (‘commune’).

Sinds 1953, toen Cairanne voor het eerst haar dorpsnaam mocht toevoegen aan de flessen Côtes du Rhône die het voortbracht, heeft de appellatie een enorme daadkracht en energie getoond. Twee voorbeelden zijn illustratief voor het esprit van Cairanne: de eerste stamt uit 1959, toen de Caveau du Belvédère werd opgericht. Deze bood als eerste een hele serie Côtes du Rhône wijnen.

Het tweede is meer recent: de “Vendanges d’Artistes”, waarbij kunstenaars zijn uitgenodigd om oogst trailers te transformeren tot tijdelijke kunstwerken. De wijnboeren van Cairanne zijn zich altijd bewust geweest van het kwaliteitspotentieel van hun producten. In 2008 hebben ze dan ook zij een aanvraag ingediend bij het INAO met het verzoek om promotie naar de status Appellation Cairanne. Deze week heeft het Comité National deze aanvraag ter goedkeuring overhandigd aan de Franse autoriteiten alvorens het door te geven aan de Europese Commissie.

“Voor ons is de promotie naar Cru status een erkenning van de enorme kwaliteitsverbetering van zowel onze witte als rode wijnen”, zegt Denis Alary, president van het Syndicat des Vignerons du Cairanne – een vereniging bestaande uit 37 wijndomeinen en 3 wijncoöperaties.

Rode wijnen: De diversiteit van druivenrassen geschikt voor de terroirs van Cairanne zorgt voor de productie van unieke, verfijnde en elegante wijnen. Grenache is goed voor 60% van de totale AOC oppervlakte, Syrah voor 16%, Carignan 15% en Mourvèdre 6%. 60% hiervan zijn meer dan 30 jaar oud, en 70% van de percelen zijn meer dan 20 jaar oud.

De combinatie van het brede scala aan druiven en het terroir van Cairanne brengt een reeks rijke, complexe wijnen voort. Cairanne’s wijnboeren zijn vastbesloten om hun oude druivenstokken te behouden om zo het kwaliteitspotentieel van hun wijnen te beschermen. Meer dan 400 hectare wijngaard is momenteel begroeid met meer dan 50 jaar oude stokken.

Witte wijnen zijn goed voor 5% van de productie in de appellatie. Deze worden gemaakt van Grenache, Clairette, Roussanne, Marsanne, Bourboulenc en Viognier.

Blends van Clairette en Roussanne geven wijnen met witte bloemen in de geur, en een volfruitige, minerale smaak. Voeg een van de andere, secundaire witte druivenrassen toe en je hebt een wijn met grote complexiteit. Na een paar jaar rijpen, vertonen de witte wijnen van Cairanne een goede complexiteit, met aroma’s van koekkruiden en bijenwas; de smaak van gekonfijte citroenschil wordt daarbij ondersteund door de minerale tonen.

Cairanne ligt in de Rhônevallei, 40 kilometer ten noorden van Avignon en 15 kilometer ten noorden van Orange, in het hart van de Haut Vaucluse.

8

Epicurus

W i jn n i e u w s Nieuwe onder verdeling Crémants de Bourgogne Afgelopen zaterdag werden in Dijon twee nieuwe onderverdelingen binnen de Crémants de Bourgogne bekendgemaakt, twee nieuwe termen die naar de wijnkwaliteit refereren: Eminent en Grand Eminent De eerste term refereert naar crémants die een opvoeding van 24 maand sur lattes achter de rug hebben; de tweede naar crémants met een opvoeding van 36 maand sur lattes, met daaraan toegevoegd meer strenge regels wat het gebruik van druivenrassen betreft (enkel chardonnay en pinot noir mogen gebruikt worden voor de Crémants Grand Eminent), de liqueur de tirage en het aantal graden potentiële alcohol.

Deze aankondiging viel samen met een originele proeverij die de UPEC (Union des Producteurs et Elaborateurs de Crémant de Bourgogne) organiseerde, met de wedstrijd van de school AgroSup in Dijon, waar zowel consumenten als experten aan deelnamen, een wedstrijd die de perceptie van Crémants de Bourgogne duidelijker wou omlijnen, zowel qua presentatie als op organoleptisch vlak.

Na deelgenomen te hebben aan deze degustatie kunnen we stellen dat er wel degelijk een meetbaarheid bestaat, een basis, een werkelijkheid voor het invoeren van een onderverdeling binnen de Crémants de Bourgogne, met name in functie van de autolyse.

Algemeen afgevaardigde Pierre du Couëdic van de UPEC (Union des Producteurs et Elaborateurs de Crémant de Bourgogne) deed er ons nog aan herinneren dat: ‘Wanneer Crémant de Bourgogne een jonge appellatie is (AOC sedert 1975), bezit Bourgogne niettemin meer dan 200 jaar ervaring op gebied van bubbels. De crémants vertegenwoordigen vandaag 10% van de regionale wijnproductie en bevinden zich op de 3e plaats binnen de AOC’s van Bourgogne.’

In 2015 werden 17 miljoen flessen Crémants de Bourgogne gebotteld waarvan ongeveer 32% zijn weg vond naar het buitenland en vermoedelijk ook nog een groot percentage van de binnenlandse verkoop aan Belgische particulieren die ter plaatse kochten, zeg maar een zelfde fenomeen als in Champagne.

Epicurus 9

W i jn n i e u w s De A B C g en er ati e De wijnwereld begint stilaan de lijken op de modewereld. Er zijn ook tendensen die gevolgd worden. Na de rage van de fruitige wijnen uit de Nieuw Wereld wijnlanden, en daarna de monocépages worden we nu geconfronteerd met de ABC generatie wijndrinkers: Alles behalve Cabernet of Alles behalve Chardonnay. De internationale wijndrinker geraakt wat uitgekeken op deze rassen die wereldwijd in elk wijnlanden worden geproduceerd. Autochtone rassen beginnen fors in de belangstelling te komen, zoals Pinotage uit Zuid Afrika, Grüner Veltliner uit Oostenrijk, Carmenère uit Chili, Zinfandel uit Californië of Malbec uit Argentinië. Ook in de klassieke wijnlanden kennen we dit fenomeen. In Italië zijn het niet langer de Barrolo's uit Piemonte of de kleppers uit Toscanië die de publiekstrekkers zijn, ook nieuwe streken zoals Campania, Marche, Umbrië, Lazio en Sicilië staan op het verlanglijstjes van de klanten. En Frankrijk ?

Wel ook daar hebben Bourgogne en Bordeaux het bij de vooral jonge generatie moeilijk. Zo vinden we in de Rhone bijvoorbeeld tal van vergeten druiven die opnieuw massaal aangeplant worden.

Vergeten rassen als Romorantin, Grolleau, Pineau d'anis, Roussette, Mondeuse, Trousseau, Poulsard, Savagnin en anderen staan op de lijst van nieuwe aanplantingen en Viognier is de druif in opmars, procentueel wereldwijd de meest aangeplante cépage. En dan vergeten we nog Portugal het land met een gans arsenaal aan wijnrassen...

Vijftig jaar geleden vertegenwoordigden 20 druivenrassen 53% van de Franse wijnproductie. Vandaag vertegenwoordigen die 20 rassen al 86% van de productie. Er is dus sprake van een verarming van het druivenpatrimonium, en die evolutie wil men tegengaan.

Frankrijk's stijgende wijnimport Alhoewel Frankrijk behoort tot de top drie van 's werelds grootste wijnproducenten is de import van buitenlandse wijnen in Frankrijk fors gestegen. In 2015 werd liefst 11% meer wijn geimporteerd dan in 2014, liefst 7.2 miljoen hectoliter !.

81% van deze hoeveelheid was wijn in bulk, en het grootste gedeelte was wijn zonder specifieke herkomstbenaming.

Drie kwart van deze importwijnen komen vanuit Spanje. Wat met deze bulkwijnen gebeurt is niet altijd even duidelijk.

Een zware strijd wordt geleverd op het gebied van de bubbels.

Prosecco is niet langer de meest geimporteerde schuimwijn want Cava heeft zijn Italiaanse broer vlot bijgebeend. Beide landen leveren 41% van de import sprankelaars. Alvast zware concurrentie voor Champagne en vooral voor de Crémants.

10 Epicurus

W i jn n i e u w s Vermout de actuele hype Of je nu wilt of niet, je kunt er niet onderuit. Vermout is gesignaleerd door de voorhoede, en het ‘grote publiek’ moet volgen. En als er nieuwe trends zijn moeten we er ook over schrijven.

Vooral om de meestal rijke en historische achtergronden van zo’n ‘nieuwe’ rage.

Antonio Benedetto Carpano (1764­1815) mag dan als uitvinder van vermout gelden, maar deze achttiende­eeuwse Italiaanse barman uit Turijn had het niet helemaal van zichzelf. Vermout gaat namelijk terug op heel oude tradities. Belangrijkste element in vermout is het bittere kruid alsem (artemisia absinthium), of wermut in het Duits. Aan dat wermut dank het zijn Italiaanse naam, vermut (waarschijnlijk omdat het toenmalige Noord­Italië, waar de drank ontstond, intensieve contacten met het Habsburgse rijk had, denk aan het huidige Alto Adige / Südtirol.

Vermout wordt gecategoriseerd als aperitief wijn, maar is meer dan een gearomatiseerde wijn. Het is wijn die zowel gearomatiseerd als versterkt is. In het begin werd alsem gebruikt om wijn te kruiden. De naam vermout is afkomstig van de Duitse vertaling van alsem, namelijk "wermut". Later leerde men dat (het toenmalig gebruikte) alsem giftige stoffen bevatte en schakelde men over op andere kruiden en specerijen, zoals quinine, gember, koriander, kruidnagel en jeneverbes.

Vermout heeft nog 2 neefjes in de categorie versterkte aperitief wijnen: quinquina en americano, die respectievelijk quinine en een mix van alsem en gentiaan moeten bevatten.

In België kent iedereen eigenlijk alleen de Italiaanse merken Martini en Cinzano.

Google maar eens op vermout, en kijk wat er gebeurt.

Meestal werd de vermout aangeboden in het rijtje port, madeira, sherry (het is tenslotte een versterkte wijn).

In Jerez de la Frontera maakt tegenwoordig bijna iedere sherry­bodega zijn eigen vermut Het is vanzelfsprekend een belangrijke factor welken wijn men als basis voor de samenstelling gebruikt. Men kiest hiervoor bij voorkeur zoete of muskaatwijnen, waarvan het likeur varieert tusschen half zoet en zoet.

De basiswijn komt meestal van ‘gewone’ inheemse druiven in een wijnstreek: het bekende Franse merk Noilly Prat gebruikt picpoul en clairette, in Italië wordt ook vaak trebbiano gebruikt. En in Andalusië worden palomino (Jerez) en pedro ximenez (Jerez en Malaga) gebruikt.

Epicurus 11

L e s " Cl o s " Volgens het decreet van 1 9 augustus 1 921 is een clos een plaats omgeven door een schutting die een ridder niet zomaar kan binnendringen met zijn paard] het hoeft dus geen stenen muur te zijn die voor de hindernis zorgt! een hek of haag is voldoende. Deze regeling is maar pas opgeheven: het is nu het INAO dat bepaalt of je een wijn al dan niet naar een Clos mag vermelden. Wordt de naam op de fles vermeld, dan moeten alle gebruikte druiven afkomstig zijn van de clos.

De oorsprong van de clos ligt in de middeleeuwen: abdijen en edelen die de wijngaarden bezaten, voelden de nood om hun bezit af te schermen. In de woelige oorlogsjaren tijdens de renaissance, maar ook later in de Wereldoorlogen, verloren die muren echter grotendeels hun betekenis.

12 Epicurus

De belangrijkste Clos in de wereld zijn zonder twijfel Clos de Vougeot en Clos du Mesnil in Champagne.

Toch zijn er heel wat meer en niet enkel in Frankrijk.

Beginnen we met ons eigen land waar Clos d'Opleeuw een echte ommuurde wijngaard is en de enige in Vlaanderen die deze vermelding mag dragen.

In Champagne....

Le Léon In het zuiden van Aÿ en Dizy ligt een langgerekt Clos. De ene helft ligt in Aÿ en is dus grand cru, de andere in Dizy en is daardoor premier cru. Twee producenten maken er een parcellaire cuvée van: Philipponnat (enkel van pinot noir van Aÿ) en Marc Hébrart, die chardonnay en pinot noir mengt van beide perceeldelen. Deze laatste wijn komt maar in 201 7 of later op de markt.

In 1 935 besloot Philipponnat om een monoparcellaire champagne te maken van een uitzonderlijke wijngaard in Mareuil-sur-Aÿ: de Vin des Goisses werd Clos des Goisses. Het zou echter nog vele jaren duren vooraleer het closconcept ingang zou vinden: in 1 979 kocht Krug het wereldbekende Clos du Mesnil en toen was het hek van de dam.

De dag van vandaag liggen talrijke monoparcellaire Beaumont-sur-Vesles champagnes, gemaakt in een Clos Virgile (Portier) clos, te wachten tot ze op de Een oude wijngaard van amper markt verschijnen.

20 are, beplant met 30% pinot noir en 70% chardonnay. De Ambonnay productie is ongeveer1 200 Clos d’Ambonnay (Krug) flessen per jaar.

0,86ha. 1 995 eerste jaargang.

Avize Clos d’Avize (Etienne Calsac) De eerste apart gevinifieerde champagne werd gemaakt 201 4 en hij verschijnt dus wellicht niet voor 2020 op de markt. De clos is slechts 1 6 are groot en beplant met chardonnay.

Clos Jacquin (Pierre Callot) 1 jaar op hout. 1 00% chardonnay, 1 0% reservewijn.

Aÿ Les Chaudes Terres en Clos Saint-Jacques (Bollinger) Bollinger heeft twee aparte wijngaarden in Aÿ die men als clos kan betitelen: Les Chaudes Terres en Clos Saint-Jacques. Ze leveren nog altijd de wijn voor Vieilles Vignes Françaises.

1 5.000 flessen brut en 4000 flessen rosé.

Cramant Clos l’Abbé (Hubert Soreau) In 2004 werden hier opnieuw druiven geplant. De eerste oogst kwam in 201 2 op de markt.

Cumières Le Clos des Champions (Leclerc-Briant) Niet meer beschikbaar. Na de dood van Pascal Leclerc-Briant werd de wijngaard verkocht aan Krug, om de erfeniskwestie te regelen.

Damery Clos des Monnaies (GoutorbeBouillot en Eric Lemaire) Deze wijngaard is geplant op Bligny een oude Romeinse Clos de Château de Bligny muntfabriek die teruggaat tot (Château de Bligny – Martel) 340 nC. Zes druiven, elk 1 /6 (pn, pm, ch, In 1 930 plantte Bastien Papleux petit meslier, arbane, pinot hier 28 are pinot meunier. Na blanc). Eerste beplanting in 1 2de een vorstaanval in 1 985 werden eeuw. 20ha.

1 0 are herplant met chardonnay.

Sinds 201 0 wordt de wijngaard Balnot-sur-Laignes bewerkt door de familie Le Clos Rocher Papleux. De eerste flessen Clos van 1 ,4ha beplant met pinot worden in 201 7 op de markt noir in 201 3 door verwacht. champagneproducent Gremillet.

De eerste productie wordt Dizy verwacht tegen 201 7.

Clos Jacquesson (Jacquesson) Enkel in 1 998 geproduceerd ter Bouzy gelegenheid van 200 jaar Le Petit Clos (Jean Vesselle) Jacquesson. De wijn leverde Pinot noir, extra brut van een niet de kwaliteit op die men perceel van 8,25 are, voor dit verwachtte en de productie is doel gebruikt sinds 1 995. Sinds gestopt.

2005 worden eiken vaten gebruikt van de streek.

Le Clos d’Aÿ (Collet) Eén hectare van pinot noir. Komt Chigny-les-Roses Clos du Moulin (Cattier) niet als monoparcellaire Brut en Brut Rosé, beide premier champagne op de markt. cru. 2,2ha. Altijd 3 jaargangen,

Epicurus 13

14 Epicurus

Epernay Clos des Futies (CharlotTanneux) Gelegen aan de Rue des Futies.

Half om half chardonnay en pinot noir, de druiven staan oost-west geplant en de expositie is oostelijk. Twee grondtypes doorkruisen de wijngaard diagonaal: argilocalcair en kalk.

De wijngaard is 1 8 are en omringd met muren van 1 ,2 meter hoog.

Le Mesnil-sur-Oger Clos du Mesnil (Krug) In 1 698 ommuurd. 1 ,84ha. 1 979 eerste jaargang van de gelijknamige cuvée. Het clos heette vroeger overigens Clos Tarin.

onderneming Petit Bateau. De cuvée komt ten vroegste in 201 7 op de markt.

Oger Clos Cazals d’Oger (Claude Cazals) Gekocht in de jaren 1 950 en beplant met chardonnay. Eerste jaargang 1 995.

Pargny-les Reims Clos des Chaulins (Médot (nu Lombard-Médot)) Wijngaard van 68 are aangeplant in 1 927 met de drie grote druiven (55% pn, 35 pm, 1 0% ch). Wordt niet meer gemaakt als aparte cuvée.

Pierry Les Clos (Mandois) Gelegen naast een jachthuis uit 1 71 2. Beplant in 1 963.

Rilly-la-Montagne Clos Yons (Armand de Brignac) Wijngaard tussen Chigny-lesRoses en Rilly-la-Montagne, 1 00% pinot meunier, 1 ,1 ha. Ten vroegste in 201 7 op de markt.

Vertus Clos des Bouveries (DuvalLeroy) 1 00% chardonnay millésime, rijpt deels op eiken vaten.

Clos Faubourg de l’Abbaye Notre Dame (Veuve Fourny) Perceel van 0,29ha als clos bekend sinds de 1 9de eeuw, beplant met oude chardonnay (>60j). Millésimé, extra brut, minstens 9 jaar rijping. Geen malo, geen SO2.

Clos de l’Abbaye (Doyard) Perceel van 50 are beplant in 1 956. Enkel de eerste persing Reims van de cuvée wordt gebruikt, Clos Lanson (Lanson) zodat de druiven maar ongeveer Perceel van 1 ha oude tonneaux champennoises chardonnaystokken tussen 35 en 4opleveren (zo’n 820 liter). Voor 50 jaar oud. Vinificatie en rijping de eerste keer geproduceerd in deels op eik uit de Ardennen.

2008.

Lancering eind 201 4.

Clos des Goisses (Philipponnat) Les Clos Pompadour (Pommery) Villedomange Clos de l’Aurore (BergeronneauDe oermoeder van de Perceel van 20 are waarvan in Marion) monoparcellaire champagnes: in 1 897 de eerste oogst kwam.

Een 1 00% pinot meunier van 1 935 al kwam de eerste jaargang Eerste jaargang als oude wijnstokken (>65j) uit.Recent is er ook een cuvée monoparcellaire is 2002, met afkomstig van een wijngaard die “Juste Rosé” en een “Coeur des 3000 magnums gebotteld. deels ommuurd is en deels Goisses” van hetzelfde perceel. omzoomd met hagen.

Montgeueux Clos Sainte-Sophie (Jacques Lassaigne) Een perceel van 1 ,2ha omzoomd door een haag. De oude wijnstokken (chardonnay geplant tussen 1 968 en 1 975) wordt sinds 201 0 door de familie Lassaigne bewerkt. De eigenaar is de heer Valton, van de Mareuil-sur-Aÿ Clos Saint-Hilaire (BillecartSalmon) In 1 964 beplant met pinot noir; eerste jaargang in 1 995.

Genoemd naar de patroonheilige van de kerk van Mareuil-sur-Aÿ.

Jaarlijkse oogst van 3500 tot 7000 flessen.

Epicurus 15

De rest van Frankrijk • Bordeaux: Château Léoville-Las Cases, Clos HautPeyraguey, Clos Fourtet, Clos des Jacobins, Clos de l'Oratoire, Clos de Plince, Clos Saint-Martin • Burgundy: Clos Napoléon (Fixin), Chambertin-Clos de Bèze, Clos de Tart, Clos des Lambrays, Clos de la Roche, Clos SaintDenis, La Romanée together with La Romanée-Conti, Clos de Vougeot, Clos des Réas (Vougeot), Corton-Clos du Roi, Clos des Ursules, Clos des Mouches (Beaune), Clos des Épeneaux (Pommard), Clos du Val (Auxey-Duresses), Clos des Chênes (Volnay), Montrachet • Alsace: Clos Sainte-Hune in Grand Cru Rosacker (Hunawihr), Clos Sainte-Odile (Obernai), Clos Saint-Urbain (Turkheim) • Loire: Clos de la Couléede-Serrant, Clos du Papillon (Savennières), Le Grand Clos (Bourgueil) • Rhône: Clos des Papes, Clos du Mont-Olivet, Clos de l'Oratoire des Papes (Châteauneuf-du-Pape) • South West France: Clos La Coutale, Clos de Gamot, Clos Triguedina (Cahors)

16 Epicurus

En zijn er nog andere Clos buiten d'Opleeuw in de rest van de wereld:

du Rocher, Clos des Rennauds (Yvorne) • Valais: Clos Grand Brûlé, Clos des Montibeux (Leytron), Clos de Balavaud (Vétroz)

In Zwitserland zijn er nog enkele: Duitsland: • Vaud: Clos des Abbayes, In • Rheingau: Hattenheimer Clos des Moines (Dézaley), Pfaffenberg and Steinberg Clos du Paradis (Aigle), Clos (

Eberbach Abbey), Neroberg (Wiesbaden) • Rheinhessen: Schlossmühle in Heidesheim, Niersteiner Glöck.

Epicurus 17

De bekendste: Clos de Vougeot Frankrijk. Zeker voor een Grand Cru of Premier Cru moet diep in de buidel Op een paar kilometer van getast worden. Dat is niet Nuits-Saint-Georges ligt het kasteel Clos de Vougeot. In de altijd zo geweest.

1 2e eeuw startten de monniken In de Verenigde Staten van Cîteaux hier met wijnbouw. volgden begin 20e eeuw depressie en drooglegging Zij groeven dwars door de rotsbodem een waterput van 1 8 elkaar op; wijn ging in de ban. In de jaren 30 was de meter, verwijderden het struikgewas rondom en plantten Bourgondische wijn de eerste wijnranken. Met hard internationaal gezien aan de werken en misschien een beetje straatstenen niet te slijten. “Dan hulp van boven bouwden ze hun drinken we hem zelf maar op!” werd het credo van een aantal wijngaard op. Ook het kasteel werd stap voor stap opgebouwd: wijnboeren. Zij richten de de spartaanse slaapzaal boven broederschap van de ‘Chevaliers de wijnkelder, de wijnmakerij in du Tastevin’ op, een ridderorde die het goede leven promoot: carrévorm en tot slot de vriendschap, samen eten & Renaissancevleugel met adellijke grandeur. Bij de Franse drinken en cultuur. Voor hun wijnfeestjes nodigden zij revolutie in 1 789 werden het beroemdheden uit om samen te kasteel en de wijngaard genieten van het Bourgondische opgeëist door de staat. De leven. Dat was voor de wijnen de laatste monnik Dom Laurent beste marketingcampagne avant Goblet droeg daartoe gedwongen de wijngaard over la lettre. De broederschap aan Napoleon Bonaparte. Na de bestaat nog altijd en jaarlijks worden nieuwe ridders geslagen. onteigening greep de bourgeoisie haar kans en kocht bankier Gabriel-Julien Ouvrard het Clos de Vougeot.

In de 1 9e eeuw werd de wijngaard Clos de Vougeot geteisterd door plagen zoals meeldauw. De erven van Ouvrard lieten na enkele mislukte oogsten het domein veilen. In 1 889 werd Clos de Vougeot opgekocht door 1 5 wijnboeren en wijnhandelaren uit Beaune, Dijon en NuitsSaint- Georges. Daarmee begon de opsplitsing van de wijngaard.

Inmiddels zijn er 86 wijnboeren die een ‘stukje Clos de Vougeot’ bezitten en dit op hun etiket mogen zetten. De wijnen behoren tegenwoordig tot de meest prestigieuze van

18 Epicurus

Missie geslaagd: de Bourgondische wijnen zijn terug op het toppunt van roem.

Het Clos de Vougeot bevindt zich als een parel middenin de wijngaarden. Je kunt het kasteel dagelijks bezoeken. In de wijnmakerij bevinden zich vier enorme antieke drukpersen. Ook wat andere wijnmakers’ attributen zijn her en der te bekijken. In de voormalige slaapzaal van de monniken kun je een film over de geschiedenis van het kasteel en de Chevaliers du Tastevin bekijken. Een ‘tastevin’ is trouwens het zilveren proefschaaltje waarin de wijnen werden geproefd. Maar wijn proeven kun je hier niet. Daarvoor moet je naar een van de vele caves in de omgeving. Als je de Route des Grands Crus volgt, passeer je ze vanzelf. Nog geen 1 8 of aanhanger van de drooglegging?

Dan bezoek je 1 5 kilometer verderop de abdij van Cîteaux.

Daar zijn de monniken niet verdreven en maken ze nog altijd kaas.

Epicurus 19

Europa's mooiste dorpen Deel 1

De Japanese Association of Travel Agents (JATA) heeft een lijst samengesteld met de mooiste plekjes van Europa. Ze vroeg aan driehonderd eigenaars van een reisbureau om hun favoriete plekken aan te duiden in Europa. Daarna stelden ze een lijst samen met de winnaars om kleine, aantrekkelijke Europese bestemmingen aan te bevelen bij vakantiegangers.

Ons land kon daarin een plekje veroveren met het Oost-Vlaamse dorp Sint­Martens­Latem, een landelijk Oost-Vlaams dorp aan de Leie dat zo’n 8.000 inwoners telt, wordt in de ranglijst beschreven als de thuisbasis van een aantal beroemde schilders, onder wie Gustave de Smet en Constant Permeke.

Het is gelegen aan de oevers van de Leie en een unieke bestemming om te wandelen en te fietsen langs stroom en rustieke landschappen.

20 Epicurus

Civita di Bagnoregio,

de stervende stad...

Italië heeft een overvloed aan mooie middeleeuwse stadjes en dorpjes. Een van de merkwaardigste is ongetwijfeld Civita di Bagnoregio. Dit arendsnest is gebouwd op een tufsteenrots die jaar na jaar steeds verder afbrokkelt Civita wordt dan ook “la città che muore”, de stad die sterft, genoemd.

Civita ligt helemaal in het noorden van Lazio, boven Viterbo. Net zoals bij Orvieto in Umbrië en Pitigliano in Toscane bestaat de bodem uit een zacht, poreus vulkanisch gesteente.

Daardoor is de grond onder de huizen één grote gatenkaas vol tunnels en grotten. En dat is niet altijd even veilig. Heel wat huizen maar ook vier stadspoorten verdwenen zo in de loop der eeuwen in de afgrond. Het gevolg is dat Civita steeds kleiner wordt.

In de jaren 20 van vorige eeuw raakte het stadje helemaal geïsoleerd(na een aardbeving in 1 856 werd het afgesneden van de bewoonde wereld)... Daarom werd besloten een stenen brug te bouwen om Civita weer te verbinden met het grotere Bagnoregio waarvan het deel uitmaakt. In 1 965 werd de brug vervangen door een steviger exemplaar, een lange, smalle voetgangersbrug. Auto’s bestaan niet in de stervende stad.

Het aantal inwoners van Civita di Bagnoregio varieert van twaalf in de winter tot een honderdtal in de zomer. Enkele restaurantjes, een souvenirwinkeltje, een galerietje, een gelateria en een B&B houden het mini-stadje in leven.

Aan de noordkust van Wales ligt het pittoreske omringde dorp Conwy. Dit prachtige historische dorp geeft je vrij snel het gevoel ‘terug in de tijd’ te zijn. Het dorp heeft nog altijd zijn goed bewaarde kasteelmuren met bijbehorende 21 tellende torens. Prominent aanwezig is natuurlijk het oostelijk gelegen kasteel ‘Conwy Castle’. Centraal in het dorp is de St. Mary’s Church te vinden. Er wordt gezegd dat het kleinste huisje van GrootBrittannië in dit dorp te vinden is. Het huisje leunt als het ware tegen een toren in de kasteelmuur die aan de kade ligt.

Het is zonder twijfel één van Europa's mooiste middeleeuwse stadjes. Zowel overdag als 's avonds zie je het stadje schitteren op de toegangswegen naar het dorp.

En wat is een Engels dorp zonder mooie tuinen...

Epicurus 21

Hindeloopen Lech

22 Epicurus

Hindeloopen kreeg

in 1 225 stadsrechten en is een van de Friese elf steden. Hoewel het geen haven had maar slechts een rede in de Zuiderzee, was Hindeloopen lange tijd een belangrijke handelsplaats. De Hindelooper Grootschippers voeren in hun fluitschepen naar de Oostzee om handel te drijven. Ze verkochten in de Oostzeelanden veel Nederlandse producten als jenever en wollen stoffen. Op de terugreis naar Hindeloopen werd altijd hout getransporteerd naar Amsterdam en de Zaanstreek. Uit deze periode stammen ook de bijzondere leefcultuur, het Hindelooper schilderwerk en de prachtige, kleurrijke klederdracht.

De grote bloeiperiode van het stadje lag tussen 1 650 en 1 790, toen Hindeloopen een grote vloot bezat van ruim tachtig schepen. Aan de kapitale 1 7e- en 1 8e-eeuwse kapiteinshuizen is nog te zien hoe rijk de Hindeloopers waren.

Later, tijdens de Napoleontische tijd werd Hindeloopen arm door handelsbeperkingen en werd het steeds meer een vissersplaats.

De Hindelooper schilderkunst is wereldwijd beroemd.

Bedsteewanden, meubels zoals tafels en stoelen, klaptafels, kastjes, reiskoffers, miniatuurmeubeltjes: in de 1 8e eeuw werden deze objecten beschilderd in de kenmerkende Hindelooper kleuren en motieven. De krullen, bloemen en bladeren in de kleuren rood, blauw, wit en groen, werden in Hindeloopen verwerkt tot een aparte stijl.

Lech

Het dorp Lech ligt vlak bij de bron van de rivier de Lech.

Deze rivier mondt uit in de Donau. In het verleden heette het dorp "Tannberg am Lech", maar dit is in de loop der tijd kortweg Lech geworden.

Lech heeft een oppervlakte van 90 km². De plaats ligt aan het noordelijke einde van de Flexenpas (verbinding LechStuben). Lech ligt op de grens van de Lechtaler Alpen en het Lechquellengebirge. Lech zelf ligt op 1 444 meter boven zeeniveau. De omliggende bergtoppen zijn rond 25003000 meter hoog.

Tot de gemeente Lech behoren de volgende dorpen en buurtschappen: Lech, Oberlech, Stubenbach, Zug, Bürstegg (alleen 's zomers bewoond) en het eveneens mondaine Zürs. Zürs is een hoteldorp gelegen nabij het hoogste punt van de Flexenpas. Lech en Zürs zijn met elkaar verbonden via skiliften en skipistes. In Zürs stond de eerste skilift van Oostenrijk (1 937). De hotels in Zürs zijn alleen in de winter geopend.

Voordat het ski-toerisme opkwam was Lech een gehucht dat te kampen had met wegtrekkende bewoners. Het (boeren)leven was hier zwaar, met een korte zomer en een lange winter met vaak meer dan twee meter sneeuw en een moeilijke bereikbaarheid. Lech heeft nu ongeveer 1 700 inwoners en is sinds enige jaren de gemeente met het gemiddeld hoogste inkomen per bewoner in Oostenrijk. Dit alles dus dankzij het skitoerisme.

Sentenil de las Bodegas

Waar de meeste witte dorpen zijn gebouwd op beschermende heuvels of kliffen, is Setenil ontstaan uit een netwerk van grotten in de rotsen boven de Rio Trejo ten noordwesten van Ronda. De verblindend witte huizen lijken uit de rotsen te komen.

Sommige van de huizen hebben daken van rotsen of zelfs olijfbomen op het dak.

Ook de straten worden soms overdekt door de rotsen. Het is mogelijk een bezoek aan enkele van de originele grotwoningen te brengen.

Het gebied wordt zeker bewoond sinds de twaalfde eeuw, maar waarschijnlijk al vele duizenden jaren langer. De volledige naam Setenil de las Bodegas dateert uit de 1 5e eeuw, toen de nieuwe christelijke inwoners zich gingen bezighouden met het verbouwen van olijven, amandelen en het aanleggen van wijngaarden. Helaas is van de florerende wijngaarden niet veel meer over, door de phylloxera instecten in 1 860, die de wijnstokken aangetast hebben. De wijn die er nu nog geproduceerd wordt is meer voor de bewoners zelf. Setenil heeft ook een reputatie voor vleesproducten, met name chorizo, worst, en varkensvlees afkomstig van varkens gefokt in de omliggende heuvels.

Epicurus 23

Sentenil Bodegas St.Cirq Lapopie

24 Epicurus

Saint Cirq­Lapopie staat niet

alleen vermeld op de beroemde lijst van ‘Les Plus Beaux Villages’, maar is in 201 2 door het televisiepubliek gekozen tot het favoriete dorp van de Fransen De vallei van de Lot is waarschijnlijk één van de oudste bewoonde gebieden van Europa.

De grotten van Pech Merle liggen bijna letterlijk om de hoek. Het is niet bekend hoe lang deze plek al bewoond wordt, maar het is aannemelijk dat deze plek al in de prehistorie bewoond was.

Cirq-Lapopie ligt op een zeer strategische plek en met een paar wel geplaatste muren en torens was het goed te verdedigen tegen allerlei schurken en invallende koningen. Dat ondervond ook de Engelse koning Richard Leeuwenhart, toch een aardige krijgsheer, die het plaatsje probeerde te veroveren in 11 99.

Soglio is

dé ideale plaats voor liefhebbers van ongerepte natuur.

Dit oude, schilderachtige dorp ligt op een zonnige, terrasvormige helling boven het dal en biedt een prachtig uitzicht op de Bondasca.

Hoog boven de eenvoudige boerenhuizen verrijzen de palazzi van het bekende Salis-Sogliogeslacht dat hier vandaan komt.

Onder Soglio liggen uitgestrekte kastanjebossen, waar families in de herfst in groten getale kastanjes komen zoeken. Via de alpenweiden in Parlongh komt u in Soglio. Op de hele weg van Roticcio naar Soglio geniet u van een magnifiek uitzicht op het hooggebergte van Piz Badile en de Sciora-groep.

Een paar eeuwen later lag het dorpje in de vuurlinie tijdens de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Het wisselde geregeld van eigenaar en de La Porte des Anglais wijst nog naar deze tijd. Ook tijdens de godsdienstoorlogen die Frankrijk in de zestiende eeuw teisteren is Saint Cirq-Lapopie een frontstad.

Ambacht Tot in de negentiende eeuw ontwikkeld het dorp zich als regionaal centrum van het ambacht houtdraaien. Dankzij de grote wijngebieden stroomafwaarts was er een grote vraag naar houten vaten, persen, kraantjes en allerlei andere houten gereedschap. Nu is er nog één houtdraaier in het dorp actief.

Reine in

Noorwegen is gelegen aan de kust van één van de Lofoten, een verzameling eilandjes gekend voor zijn mooie dorp en volgens de Noren leeft hier de echte ziel van Noorwegen.

Men vindt er schattige baaien met helder blauw water, ruwe kliffen, en steile pieken badend in het Arctische licht.

Het is een dorp dat door het wisselende klimaat bijna elke minuut een ander karakter krijgt.

Visvangst is een grote bron van inkomsten maar met de bekroning van mooiste dorp in Noorwegen is het toerisme zeker en vast een belangrijke troef.

Epicurus 25

Riquewihr is

één van de prachtige dorpen die als een parelketting langs de ‘route de vin d’Alsace’ liggen. Riquewihr is daar ongetwijfeld één van de mooiste van. Het dorp ligt fantastisch tussen de wijngaarden, heeft prachtige straatjes en pleintjes met vakwerkhuizen en wordt voor een groot deel omringt door verdedigingsmuren. Of eigenlijk de stadsmuren, want Riquewihr is officieel een stad, omdat het in 1 320 stadsrechten kreeg. Het is een wonder dat er in Riquewihr zoveel oude huizen staan, want de Elzas is nogal eens het toneel geweest van oorlog. Maar het is het dorp in het oosten van Frankrijk steeds weer gelukt buiten het strijdgewoel te blijven, waardoor we nu goed kunnen zien hoe een wijndorp in de Elzas er in het verleden uit heeft gezien. In Riquewihr vind je dan ook de best bewaarde vakwerkhuizen van de Elzas. Alleen in Colmar en in Straatsburg zijn er nog meer te zien, maar dat zijn dan ook echt grote steden.

Het dorp is niet buiten de aandacht van de toeristen gebleven. Jaarlijks bezoeken meer dan twee miljoen mensen Riquewihr. Het kan in de zomer dan ook akelig druk zijn. Als je de auto al kwijt kunt dan zul je je tussen de nauwe straatjes en steegjes moeten wringen. Niet echt een recept om van een dorpje te genieten, maar het is het toch wel waard. Als je goed ter been bent is het aan te raden om de auto in Hunawihr te parkeren en dan naar Riquewihr te lopen door de wijngaarden Het is een wandeling van iets meer dan een kilometer en de moeite waard.

26 Epicurus

Monsanto, grappig

dat het meest typische dorp van Portugal dezelfde naam heeft als de firma waar ik werk. Op het eerste gezicht lijkt Monsanto zeker niet representatief voor het hele land want de meeste Portugese huizen worden niet ingeklemd tussen gigantische rotsblokken.

Echter weinig dorpen worden zo getekend door het landschap. In honderden jaren is Monsanto nauwelijks veranderd en heeft daardoor zijn charme behouden als een levend museum.

De kleine straatjes kronkelen rond de steile helling met huisjes met rode daken verscholen onder be-

moste keien. Wandelend langs de geplaveide straten wordt het al snel duidelijk dat Monsanto een microkosmos is van Portugal. De architectuur bevat zelfs de Portugese Manueline stijl bij een aantal gebouwen en een kerk.

Epicurus 27

B o s n i ë He r ze g o v i n a Bosnië-Herzegovina is het enige land ter wereld dat het woord wijn (vina) in zijn naam draagt. De wijnbouw werd er ongeveer 2.500 jaar geleden door de Grieken ingevoerd.

Bosnië-Herzegovina wordt echter niet dadelijk geassocieerd met wijn. Het land wordt omschreven als een land met een overwegende moslimbevolking,waardoor wijnbouw niet toegestaan is vanwege het geloof.

Net als veel landen in de Balkan kent BosniëHerzegovina een lange wijntraditie waar een einde aan gekomen is door de tumultueuze geschiedenis gekenmerkt door het communisme, regionale oorlogen en politieke instabiliteit. De wijnproductie

28 Epicurus

die toen met name bedoeld was voor de lokale markt, wordt langzaam maar gestaag opgebouwd en verbeterd door hulp uit het buitenland, onder andere in de vorm van programma’s van USAID en de Europese Unie. De teller staat nu op ruim 1 2.000 hectare wijngaard.

De wijngaarden liggen op ongeveer dezelfde breedtegraad als Bordeaux en kennen een mediterraan klimaat met hete zomers, zachte winters en voldoende neerslag in het voorjaar. Vooral de nabijheid van de Adriatische zee heeft een matigende werking op het klimaat. De meeste wijngaarden liggen rondom Mostar in Herzegovina. De wijnen uit deze regio vallen onder de appellatie ‘Mostarsko Vinogorje’. Zilavka, de witte druif die volle wijnen met aroma’s van steenvruchten, noten en sappige zuren levert, gedijt hier goed. Het druifje luistert ook naar de naam Mostarska, Mostarska Žilavka, Žilava Hercegovacka en Žilavka Mostarska. Naar het zuiden toe ligt de appellatie ‘Trebinsjko’ waar de blauwe Vranec in de wijngaarden heerst, een druif afkomstig uit Montenegro.

Recent zijn amforen van meer dan 2.200 jaar oud opgegraven uit een moeras in BosniaHerzegovina, zij bevatten mogelijke sporen van wijn. Dat meldt het Bosnische nieuwsagentschap FENA.

Archeologen leggen de resten bloot van een Illyrisch schip, de eerste keer ooit dat resten van een dergelijk schip werden ontdekt. Het schip vervoerde vermoedelijk wijnamforen. De ontdekking werd einde maar gedaan in Desilo, een plaatsje nabij Capljina in het zuiden van Bosnië. De resten van het schip bevonden zich 38 cm onder water in het Hutovo Blato moeras. De Illyrische schepen waren op weg van de Adriatische zee via de Neretvarivier om goederen af te leveren in het binneland van de Balkan.

De Illyriërs waren de eerste bewoners van wat nu BosniaHerzegovina is, lang voor de Romeinen de streek koloniseerden.

Epicurus 29

Herzegovina is de geboortestreek van de witte zilavka druif en de blauwe blatina druif. De zilavka staat garant voor frisse witte wijnen met tonen van amandel, citrus, exotisch fruit en wilde kruiden, met opvallend frisse zuren.

Wijnen van de zilavka druif kunnen, met houtlagering, goed ouderen. Žilavka is een witte wijn druivensoort voornamelijk aangeplant in de regio Mostar van Herzegovina (zuidelijk deel van Bosnië-Herzegovina). Als rassen is Žilavka bekend om zijn nootachtige aroma en smaak.

Eenmaal in de hele voormalige Joegoslavië op grote schaal aangeplant, Žilavka is vandaag de dag vooral een kleine mengen druif die gevonden kunnen worden in een aantal Kroatisch, Macedonisch en Sloveense wijnen. Žilavka is ook wel bekend onder de synoniemen Mostarska, Mostarska Žilavka, Žilava Hercegovacka, Žilavka Bijela en Žilavka Mostarska. Er zijn andere, kleinere druivenrassen zoals de rode variëteit Vranac, die veel meer in het naburige Montenegro is gegroeid, maar Žilavka en Blatina zijn veruit de meest voorkomende en goed gemaakte wijnen van de regio.

30 Epicurus

Blatina staat voor krachtige rode wijnen vol rood en zwart fruit, kruidigheid, chocolade en tabak.

De beste blatina wijnen worden opgevoed op barriques van Slavonisch eikenhout.

Blatina heeft een functioneel vrouwelijke bloem (autosteriel),en om die reden wordt ze in de wijnvelden altijd met andere rassen zoals Alicante Bouschet (Kambusa), Merlot, en Trnjak, die tegelijkertijd bestuiven, geteeld. Gedurende de periode van inseminatie, als gevolg van de regen, kan het falen in het geven van vruchten, deze term heet dan 'praznobacva' (leeg vat).

Blatina kan droge rode wijn produceren met 1 2-1 3,5% alcohol, 5 tot 7 g / l totaal zuur, 25-32 g / l extract. Het heeft een donkere robijnrode kleur. Gerijpt in zowel roestvrij staal en eikenhouten vaten, zal Blatina vaak aroma's en smaken van kruiden en koffie vertonen. Bij een langere veroudering kan dit vaak resulteren in smaken van chocolade.. De productie is geconcentreerd in het gebied ten zuiden van de stad Mostar rond de steden van Citluk, Medjugorje, Ljubuški en Capljina.

Daarnaast wordt er veel Vranac (blauw) verbouwd, een druif afkomstig uit buurland Montenegro, maar wijd verspreid door de zuidelijke landen van het voormalig Joegoslavië. Deze autochtone druivenrassen leveren, in combinatie met de ondergrond, het klimaat en natuurlijk de kennis van deze druiven bij de wijnboeren, wijnen op van hoge kwaliteit en met specifieke kenmerken, die de wijnen kenmerkend, maar vooral uniek maken!

Epicurus 31

32 Epicurus

Tempeliers en wijn Over wijn valt veel te lezen, een bezoek brengen aan de wijnmakers leert echter zoveel meer. De historiek, de passie, de infrastructuur, het zijn factoren die je ter plaatse moet bekijken. Zeker als het oude wijnhuizen betreft met een hele geschiedenis. Sommige hebben middeleeuwse gebouwen en vestingwerken die bijna duizend jaar oud zijn Deze zijn natuurlijk enkel in de oude klassieke wijngebieden terug te vinden: structuren die nog steeds in gebruik zijn in het dagelijks leven en niet alleen museumstukken geworden zijn.

In de zuidelijke Rhône-vallei, vinden we enkele van deze historische gebouwen, velen van hen werden gebouwd door de Tempeliers.

Tempeliers hebben mensen steeds geïntrigeerd sinds de orde begon. De afgelopen tien jaar merken we een opleving

van de belangstelling dankzij het boek “de Da Vinci Code” en zijn voorgangers, sommige van hen bestempeld als fictie en een aantal non-fictie, met veel beweringen en verhalen. Maar de supergeheime activiteiten van de ridders waren tot aan de gedocumenteerde geschiedenis een bron van fascinatie en bewijst dat deze orde zeer belangrijk waren in de ontwikkeling van het internationale bankwezen, multinationale milities, stadsplanning, en ook de toeristische sector.

Gesticht in 111 8 door Hugues de Payens(Hugo van Payns uit de Champagnestreek en Godfried van Sint-Omaars "Gaufredus de Sancto Aldemaro", telg van een roemrijk Vlaams geslacht), waren de Tempeliers slechts negen in getal.

Hun doelstelling was de bescherming van de pelgrims in het Heilig Land. Ze bleven gedurende negen jaar een erg kleine groep tot zij in 11 28 een officiële erkenning kregen op het concilie van Troyes en Bernardus van Clairvaux hun een monastieke regel schreef.

Alleen aan de Paus werden ze nu ondergeschikt.

Met kortgeknipte haren en lange baarden onderscheidden de eerste Tempeliers zich van hun tijdgenoten die over het algemeen gladgeschoren waren. Volgens hun eigen strenge regels droegen ze een witte wapenrok en mantel, enkel en alleen voorbehouden voor "de zuivere en pure ridders van Christus".

Epicurus 33

Het concilie van Troyes op 1 4 januari 11 28 betekent de officiële start van de tempelorde. Een aantal geestelijken onder leiding van Bernard van Clairvaux, de grote baas, de abt van de belangrijkste abdij van WestEuropa (Cluny) hebben dan regels opgesteld voor de Tempelorde. Met een overweldigende steun van de Franse en Vlaamse adel krijgt Hugo van Payns de titel van Grootmeester. Ze zullen voortaan soldaten-monniken zijn, de beschermers van de bedevaarders die naar het heilig land trekken. De tempeliers combineren de strenge discipline van het klooster met een bijna fanatieke geloofsijver, de 'militia van Christus'.

Hoewel Jeruzalem niet ver van de Middellandse Zee ligt, was de reis niet eenvoudig want terwijl de stad in handen was van de kerk, was de rest -van wat nu Israël is- dat niet. De kerk realiseerde zich dat hoe meer (vermogende) pelgrims Jeruzalem bezochten, hoe groter de respons zou zijn op de oproep om het in Christelijke handen te houden.

Binnen een jaar, erkende de koning van Jeruzalem officieel de orde en gaf hen land op de Tempelberg, een deel van Jeruzalem, gebouwd op de ruïnes van de tempel van Salomo. Dit leidde tot de naam van de orde: Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo, ingekort tot Tempeliers, of de Ridders van de Tempel.

De orde kenden een slechte start maar dat duurde niet lang.

Rijke landeigenaren doneerden

34 Epicurus

rijkelijk om de militaire operaties van de Ridders te financieren, een belangrijke bron aan inkomsten en tevens een goede manier voor de adel om vroomheid te tonen zonder moeite te doen om zelf te vechten. Naast de militaire tak ontwikkelde zich als gevolg van de donaties een andere die het gedoneerde land beheerde en de gegenereerde inkomsten optimaliseerden. De ridders werden vrijgesteld van lokale wetten in 11 39, waardoor ze hun macht consolideerden en de lokale controle konden uitbreiden zonder enige inmenging.

Het was snel duidelijk dat de ridders zeer goede managers waren in alle opzichten. Ze bouwden nieuwe infrastructuur zoals kerken, wegen en bruggen, vereenvoudigden de handel, beheerden boerderijen en wijngaarden, en integreerden zich in het dagelijks leven van het hele Middellandse Zeegebied en Europa.

Ze standaardiseerden ook de technieken van het maken van wijn en verbeterden de kwaliteit van de lokale wijn.

Toen hun rijkdom zo gegroeid was creëerden ze de voorloper van het internationale bankwezen.

Grondeigenaars die gedwongen werden om te vechten in de kruistochten gaven hun grond in vertrouwen aan de Ridders, zowel voor het management als onderpand.

Vanaf 11 50, gaven de Ridders kredietbrieven uit die de kruisvaarders konden gebruiken om geld te krijgen van de Tempeliers op hun weg naar Jeruzalem. Het idee was

dat de kruisvaarders in staat zouden zijn om de Ridders terug te betalen door middel van plundering en het nemen van gijzelaars.

Zij vermenigvuldigden zich zodanig dat ze bij hun opheffing in 1 31 2 beschikten over meer dan 9000 burchten en commanderijen, verspreid over heel Europa en het Midden-Oosten. Zij waren ook een financiële macht geworden en bewaarden de schatkist van de Franse koning. Zij gaven leningen aan koningen en heren.

Het einde van de kruistochten en de militaire operaties betekende dat de milities vrij waren om te zwerven.

Soldaten hadden niets meer te doen en begonnen uit interesse hun eigen Tempelierstaat te creëren. Met veel van de Europese adel als schuldenaars, in het bijzonder de Franse adel, werden de ridders een bedreiging voor de status quo van het land.

Na de nederlaag in Vlaanderen in 1 302 en de interne strijd tegen de Katharen ]In 1 307, was koning Filips IV van Frankrijk, diep in de schulden bij de Tempeliers en was er geen geld voor de financiering van zijn oorlog tegen Engeland, Hij besloot dan maar om de orde te ontbinden, onder het mom van een last van ketterij als gevolg van de Templar's zogenaamd geheime manieren. Omdat de paus de gevangene van de koning was (in de buurt in Avignon) was er weinig tegenstand. Bezittingen werden in beslag genomen, leden gemarteld, hun bedrijf genomen, en binnen 7 jaar verdwenen ze.

De Tempeliers lieten een grote erfenis van gebouwen en wijn na in Zuid-Frankrijk, en die erfenis is nog steeds zichtbaar in Villedieu, een stad in de noordelijke Vaucluse.

Hier zijn de kerk van de Tempeliers en hun vestingwerken nog steeds in gebruik. Het ene uiteinde van de wand vormt de rand van wat moet doorgaan als één van de meest charmante stadspleintjes in de ganse Provence. Bezoek het op een mooie zondagavond en verblijf er voor het diner want dan is vrijwel de ganse stad aanwezig. U kan er de plaatselijke restaurants waarderen en de bar op het plein serveert wijn uit de coöperatieve wijnmakerij van de stad.

Wil je wat water tussen de wijnen kan je het glas vullen aan het oude fontein op het plein. Als de avond valt, is er een schouwspel van de verlichting die de platanen belicht en mooie schaduwen werpt op de muur en de kerk van de Tempeliers. Je waant jezelf terug in de tij.

Hier kan je de Tempeliers Cuvée in wit en rood verkrijgen, afkomstig van de coOperatieve van het dorp.

De witte is een mix van Grenache Blanc, Bourboulenc, Clairette, Marsanne en Roussanne. Het is een lichter frisse wijn met bloemen aroma's.

De rode is een blend van Grenache, Syrah, Carignan en Cinsault. Het is halfzware wijn perfedt voor dagelijks gebruik.

En met een prijs van rond de 1 0€ moet je je leven niet als Hier staat op het plein op zondag hypotheek geven aan de ook een pizzatruck die een Tempeliers om hen te drinken ! variatie op de klassieke Franse Pissaladière, een ui taart serveert.

De taart is meestal gemaakt met deeg taart of bladerdeeg, dit maakt het erg rijk (de reden waarom het is bijna altijd in kleine stukjes geserveerd wordt als voorgerecht). De ingrediënten: uien gebakken met tijm, zwarte olijven, ansjovis en kappertjes en optioneel in blokjes gesneden tomaat en kaas.

Epicurus 35

36 Epicurus

wijnpercelen te vermijden, werden terrassen geïntroduceerd, waarbij meer dan 6000 km van muurtjes gebouwd werden en een In de 7de eeuw voor Christus netwerk van kanalen genaamd doken de Feniciërs voor de "Agulles "en" Little Galls 'in het eerste maal op in Collioure, werden aangelegd aangetrokken door de Canigou, Catalaans om het water te begeleiden. de mythische berg zichtbaar van op zee. Zij plantten hier de Mutage: wijngaarden van Collioure en ontdekt in 1 258 door Banyuls die in de wijnannalen Wwerd Catalaanse arts Arnaud de gekend staan als de eerste Villeneuve (Arnau de Vilanova), Franse wijngaard in de die het principe van de geschiedenis samen met die destillatie van de kruistochten van de Provence. meebracht. De methode uit het stoppen van de Eeuwenlang werden de velden bestaat vergisting van wijn door met deskundigheid verrijkt van alcohol om een telkens door de Grieken, Kelten toevoeging van de natuurlijke en Romeinen, zodat de kwaliteit deel druivensuiker te handhaven en hoogstaand bleef en de wijnen aroma's te behouden.

Aldus lang verouderden. ontstond Banyuls.

Na hun terugkeer van de buiten: Kruistochten, tussen de XII en Lagering Overtuigd door de unieke XIV eeuw, vestigden de smaak van Banyuls en hun Tempeliers zich op het aromatische rijkdom, wilden de grondgebied van Banyuls en Tempeliers Europa laten Collioure en herstelden ze de met de wijn. Het nobele druivensoorten door de kennismaken was tijdens een transport per Feniciërs geplant. schip dat ze zich realiseerden Banyuls vaten die op de Hun kennis van de evolutie van dat in de zon bleven staan de wijngaard en het gebruik van kade een rijkere en meer complexe revolutionaire technieken zijn smaak hadden ontwikkeld. eeuwen bewaard gebleven Daarom vinden we de wijnen dankzij de generaties van van Banyuls nu niet in kelders wijnbouwers en maar buiten. keldermeersters van de Terre des Templiers.

In de loop der eeuwen Wat waren hun verbetering vele opeenvolgende aangebracht aan de wijnvelden: regeerden koninkrijken de wijngaard van Banyuls en Collioure: in de Aftappen van het water : tot de veertiende In Banyuls en Collioure regent twaalfde het Koninkrijk van Aragon het niet vaak maar de onweders eeuw, en het Koninkrijk van Mallorca, zijn verschrikkelijk. voordat die behoren tot het van Castilië in Om grondverschuivingen op de Koninkrijk vijftiende eeuw.

De tempeliers en wijn maken in Zuid Frankrijk zijn aan elkaar verweven.

In de dertiende eeuw kwamen zich hier vele glasblazers van Venetië vestigen om flessen te maken in de vele workshops (in Palau Del Vidre - "Glaspaleis 'in het Catalaans). In die tijd werd er veel lof gezwaaid van de natuurlijke zoete wijnen van Banyuls. Het was de wijn der koningen, graven en pausen, vooral die van Avignon.

Het moet gezegd worden dat deze wijnen van Banyuls vrijwel de enige mediterrane wijnen waren die werden geëxporteerd. Hun hoge alcoholgehalte stelde hen in staat om beter de lange reizen te verteren dan andere kwetsbaardere wijnen.

Sinds 1 830, is de Côte Vermeille snel gegroeid. De export werd versterkt via de haven van Port-Vendres en vooral dankzij de komst van de spoorlijn naar Collioure en vervolgens naar Spanje braken de grenzen open. . De wijnen van Banyuls en Collioure profiteerden van deze ontwikkeling en verbetering van hun reputatie werd bekomen onder leiding van een priester, Abbe Rous.

Langzaam is er ook een bewustwording in deze Cru rond droge wijnen met een hoog alcoholgehalte, stabiel en met een uitstekende bewaarbaarheid de Rancio Sec.

Epicurus 37

Om af te sluiten nog een overzicht van de overgebleven historische locaties van de Tempeliers. Op het hoogtepunt van hun roem bezaten de ridders ongeveer 1 0.000 eigendommen, verdeeld over gans Europa.

In Jerusalem vinden we bij de temple van Salomon het kwartier van de Tempeliers met de stallingen.

In Akko vinden we het laatste fort dat weerstand bood tegen de Saracenen vooraleer de Tempeliers zich terugtrokken op Cyprus om zich te hergroeperen.

In tegenstelling tot de Hospitaalridders die van Malta en Cyprus een permanente basis maakten waren de Tempeliers van oordeel dat zij In Atlit bij Haifa (bekend als het maar tijdelijke basissen moesten kasteel van de bedevaarders of maken om nadien het Heilige Chateau Pelerin) bevindt zich Land terug te veroveren. het machtigste kasteel dat Uiteindelijk vielen ze terug naar ongeveer 4000 ridders kon hun basissen in Frankrijk zonder herbergen en uitgerust was met van de eilanden een voorpost te waterbronnen en een maken. tunnelsysteem.

In Syria vinden we het fort van Cyprus Tartus, het Krak des Chevaliers Het Kolossi Castle nabij en in het zuiden Akkar. Voor de Limassol is nog een overblijfsel kust vinden we het kasteel van de teruggetrokken Arwad op het eiland Ruad, een hoofdmacht nadat ze het Heilig versterkt burcht dat als Land hadden verlaten. bruggenhoofd diende bij de inval in Syria en het land verbond met KroatiĂŤ: Tartus.

In Vrana langs de Dalmatische kust hebben Tempeliers en In de Middellandse zee: monniken van de Benedictijner Turkije: order een versterkt fort gebouwd De Tempeliers namen deel aan dat nadien door schenking in de de verovering van handen kwam van de Constantinopel. Men neemt aan Hospitaalridders. dat zijn menig artifact hebben ontvreemd. In het zuiden ItaliĂŤ : bouwden ze de forten van In Rome was er ondermeer een Bagras en Trapessac bij Aleppo. versterkt kasteel en klooster.

Ook het versterkte dorp van Castignan lag op de Kruisvaardersroute naar

38 Epicurus

Jeruzalem. Hier werd een commanderij gebouwd en nu nog steeds houden de bewoners jaarlijks een festival ter ere van de tempeliers.

Ook het Castello della Magione is een middeleeuws kasteel in Poggibonsi (provincie Sienna).

Dit was eerder een residentie en hotel voor de Tempeliers in transit naar Rome. entral Italy).

Zwitserland Herbergt momenteel het hoofdkwartier van de tempeliers.

Hier worden de meest waardevolle kunstschatten bewaard. De oudste abdij is die van Sion. We vinden hier ook twee majestueuze kastelen gelegen op identieke naast elkaar gelegen bergtoppen: Valère en Tourbillon

Hongarije Een druk bezocht land door de Tempeliers op weg naar het Heilige Land. Vele kerken dateren nog uit die tijd. Ook liefst veertien kloosters en 50 tal kastelen, tempels of versterkte huizen behoren tot de erfenis van de Ridders. Alle bezitting zijn wel veelal in het Zuiden van het land gelegen. Bekendste plek het Vranna kasteel.

Polen: In de buurt van Chwarzczany vinden we een regio met overblijfselen van de Tempeliers, een agrarisch gebied met een tiental dorpen die deel uitmaakten van de commanderij.

Tempeliers. Het gebouw wordt momenteel volop gerestaureerd.

In Peniscola, soms wel eens het Gibraltar van Valencia genoemd bestaat de erfenis uit een versterkte havenstad met vuurtoren.

Tot slot is er nog het dorp Miravet in de provincie Tarragona. Het was het grootste fort van de Tempeliers in Catalonië en een voorbeeld van hun bouwkunst.

Portugal: De stad Tomar werd gesticht binnen de muren van de Convento de Cristo, gebouwd door Gualdim de Pais, vierde grootmeester van de Tempeliers.

Het is één van de mooiste historische gebouwen en Tsjechië: mogelijk één van de laatste Drie uurtjes rijden van Praag bolwerken gebouwd. Ook nadien liggen de wijnkelders van Templarske sklepy. Met de komst in de 1 5de eeuw was het van de Tempeliers startte daar belangrijk als centrum van de Portugese overzeese het wijnverhaal, vermoedelijk meegebracht door enkele ridders ontdekkingen. op hun tocht.

Denemarken: Het kasteel van Bornholm en zijn kerken liggen helemaal ten zuiden van Zweden aan de grens met Denemarken.

Zweden: Arn Magnusson, één van de bekendste Tempeliers hielp Sweden als land creëren. In Skara is een prachtige Gotische kathedraal het restant. De huidige stad is nu gebouwd op de fundering en culturele artifacts van de Ridders.

Noorwegen: Ook met de inwoners van Noorwegen hadden de Ridders connecties. Het kasteel Bergenhus is daarvan een bewijs.

Engeland: De London Temple Church wordt bestempeld als het hoofdkwartier van de Engelse Tempeliers. Het is een ronde kerk met vele graftomben.

Garway Temple in Herefordshire is een andere erfenis, net als Royston Cave in dezelfde stad.

Dit was de geheime ontmoetingsplaats nadat de Tempeliers op de zwarte lijst kwamen te staan.

Spanje: Segovia bezit een kasteel en een kathedraal van de Tempeliers.

De stad was voor hen een belangrijke vesting om de verschillende regio’s in Spanje te besturen.

Ponferrada staat ook bekend om zijn Castillo de los Templarios, een kasteel van de Tempeliers met een oppervlakte van liefst 1 6,000 vierkante meters. Hier woonde één van de Grootmeesters van de

Epicurus 39

Pe u l v r u c h t e n De Verenigde Naties heeft 201 6 uitgeroepen tot jaar van de peulvrucht. Peulvruchten zijn de eetbare gedroogde zaden van vlinderbloemige gewassen met als bekendste telgen de bonen, erwten, kikkererwten en linzen.

Volgens de VN kunnen deze vruchten een flink steentje bijdragen tot het oplossen van de wereldwijde voedsel- en gezondheidsproblemen. Om die heilige boontjes extra in de verf te zetten, gingen we op zoek naar drie overheerlijke gerechten waarin de peulvrucht schittert.

Vanaf 6 januari wordt een campagne gelanceerd om de peulvrucht wereldwijd onder de aandacht te brengen. Onder de hashtag #PulseFeast wordt opgeroepen om het jaar gezond te starten met een maaltijd gebaseerd op de vruchten. Hiertoe worden

40 Epicurus

oproepen gelanceerd op verschillende sociale media onder de naam LovePulses.

Peulvruchten is een verzamelnaam voor onder andere bonen, erwten, linzen, kiemgroenten en pinda’s. Ze worden vaak als groente gezien, maar eigenlijk zijn het zaden of de zaden met hun omhulsel.

Alle groene, verse peulvruchten, zoals sperziebonen, snijbonen, tuinbonen, doperwten, sugarsnaps en peultjes, worden gezien als groente. Ze bevatten namelijk in tegenstelling tot andere peulvruchten vitamine C en worden als groente gebruikt.

Botanisch gezien (indeling in de biologie) behoren ze dus tot de peulvruchten familie.

Peulvruchten zijn de zaden uit de peulen van een vlinderbloemige plant. Ze

bestaan uit 2 vruchtbladen waar binnenin zaden groeien.

Soms kan de hele peulvrucht gegeten worden, bijvoorbeeld bij peulen en sperziebonen, en soms worden alleen de zaden gegeten, bijvoorbeeld bij bruine bonen en erwten.

In de voedselpiramide Peulvruchten kunnen verschillende plekken binnen de maaltijd innemen. Ze nemen daarom ook verschillende plekken in bij de Schijf van Vijf.

• Verse peulvruchten, zoals sperziebonen en kiemgroenten vallen onder vak 1 van de Schijf van Vijf. Dit is het vak van groente en fruit. Peulvruchten zijn dus eigenlijk geen groente, maar vanwege de plek die ze in de maaltijd innemen worden ze wel in het groente vak van de Schijf van Vijf geplaatst.

• Gedroogde of geconserveerde peulvruchten, zoals bruine bonen, zijn koolhydraatrijke producten. Ze vallen onder vak 2 van de Schijf van Vijf. Dit is het vak waar ook brood, granen, aardappelen, rijst, past en couscous onder vallen.

• Soja is een peulvrucht die veel gebruikt wordt om vleesvervangers te maken.

Deze sojaproducten vallen in vak 3 van de Schijf van Vijf. Dit vak omvat vlees, vis, zuivel, ei en vleesvervangers.

Sojaproducten kunnen als vleesvervanger dienen.

Peulvruchten zijn in te delen in 5 groepen: • Verse peulvruchten: doperwten, peulen, snijbonen, sperziebonen, tuinbonen en kousenband • Gedroogde of geconserveerde peulvruchten: bruine en witte bonen, grauwe en groene erwten, kapucijners, kievitsbonen, limabonen, linzen, rode- en zwarte nierbonen (kidneybonen) en spliterwten • Kiemgroente: adukiboontjes, alfalfa, kikkererwten, taugé • Sojaproducten: miso, sojabonen, sojadrink, sojameel, sojasaus, tempé en tofu • Pinda’s

Erwten, kapucijners en grauwe erwten worden in Nederland in juli en augustus geoogst. Bruine bonen, witte bonen, kievitsbonen en krombekken worden in augustus en september geoogst. Dat is 75 tot 11 0 dagen na het zaaien. De oogsttijd is afhankelijk van de weersomstandigheden.

Erwten gedijen het best in een gematigd klimaat met voldoende vocht. Ze hebben veel zonlicht nodig, maar groeien niet in de hitte. Daarom worden ze zo vroeg mogelijk uitgezaaid.

Erwten worden machinaal gemaaid als de peulen geel zijn en de plant bijna afgestorven is.

Bonen worden gemaaid als het blad er afgevallen is. De gemaaide planten worden Erwten groeien het best in een nagedroogd, waarna de zaden gematigd klimaat met voldoende uit hun omhulsel gehaald vocht. Ze hebben veel zonlicht worden. nodig, maar groeien niet in de Peulvruchten worden voor het hitte. Daarom worden ze zo overgrote deel verkocht in glas vroeg mogelijk uitgezaaid. Ze en blik. Omdat er minder vraag worden verbouwd op naar is worden gedroogde akkerbouwbedrijven met peulvruchten bijna niet gemaakt vollegrondsteelt. in Nederland.

Epicurus 41

Bereiden Hoe peulvruchten bereid kunnen worden is afhankelijk van de soort. Vanwege natuurlijke gifstoffen kunnen peulvruchten beter altijd gaar gemaakt worden.

Daarmee verdwijnen de natuurlijke gifstoffen • Peulvruchten uit glas en blik hoeven alleen opgewarmd te worden volgens de bereidingswijze op het etiket.

• Verse peulvruchten worden op dezelfde manier bereid als groente. De meest voorkomende bereidingswijzen zijn bakken, roerbakken, stomen en koken. Hoe lang ze precies moeten koken, hangt af van de soort.

• Gedroogde peulvruchten moet je eerst altijd koken. Het duurt lang voordat gedroogde peulvruchten gaar zijn. Het gaat sneller wanneer je ze van te voren weekt of een snelkookpan gebruikt. Het koken van peulvruchten in een snelkookpan verkort de kooktijd tot ongeveer een derde. Hoe lang je ze moet koken verschilt per soort. Weken scheelt al gauw zo’n 1 0 tot 20 minuten. Peulvruchten week je in driemaal hun gewicht in water.

De peulvruchten kunnen vervolgens in het weekwater gekookt worden. Zout in het week- of kookwater verkort de kooktijd, maar vergroot de kans op stuk koken.

Bewaren Hoe lang peulvruchten bewaard kunnen worden is afhankelijk van de soort.

• Verse peulvruchten worden op dezelfde manier bewaard als verse groente.

• Gedroogde peulvruchten kunnen het beste koel, droog, donker en goed verpakt bewaard

42 Epicurus

worden. Ze horen gaaf, onbeschimmeld en niet muf te zijn. Onder invloed van licht, vocht en warmte kunnen peulvruchten gaan kiemen of schimmelen. Na ruim een jaar wordt de schil wat harder en gedroogde peulvruchten moeten dan langer geweekt en gekookt worden.

• Kiemgroenten zijn erg kwetsbaar en maar kort houdbaar. Bewaar kiemgroente volgens aanwijzing op de verpakking in de koelkast en nooit langer dan de

houdbaarheidsdatum.

• Sojaproducten worden volgens de aanwijzing op de verpakking bewaard.

• Pinda’s worden op dezelfde manier bewaard als noten.

• Peulvruchten in blik of glas zijn gesteriliseerd en dus zeer lang houdbaar. Ze kunnen een paar jaar op kamertemperatuur bewaard worden zonder hun smaak, kleur en textuur te verliezen.

De 8 lekkerste peulvruchten 3. Linzen 1. Limabonen

Limabonen zijn kleine boontjes met een, zoals de naam al doet vermoeden, tikje limoengroene kleur.Zijn grote broer is de witte boterboon. De limaboon wordt daarom ook wel ‘baby boterboon’ genoemd. Je koopt ze gedroogd of in blik. Ze helpen je om op gewicht te blijven en bij het voorkomen van gezondheidsproblemen zoals harten vaatziekten, darmkanker en stress. Daarnaast zitten limabonen vol mineralen zoals ijzer, mangaan en magnesium (o.a. belangrijk voor gezonde spieren en je energie). Limabonen zijn bijvoorbeeld lekker als simpel bijgerecht: gecombineerd met verse kruiden zoals munt en basilicum en wat frisgroene olijfolie.

Er zijn ontelbaar veel soorten linzen verkrijgbaar: witte, groene Le Puy linzen,linzen zwarte Beluga linzen, gele, rode, oranje] Ze smaken allemaal nét iets anders en verschillen ook iets in structuur. Rode linzen vallen snel uit elkaar en zijn daarom heel geschikt om te pureren in een soep of curry. Zwarte linzen blijven juist heel stevig wat ze perfect maakt voor door een salade. Linzen bevatten, net als alle andere peulvruchten, veel eiwitten, vezels en ijzer. Linzen zijn natuurlijk heel lekker door soep of in een Indiase dahl, maar je kunt ze ook prima serveren als bijgerecht naast groenten of verwerken in een koude of warme salade. Je koopt linzen in blik, pot of gedroogd, in de supermarkt.

2. Kidneybonen

4. Kikkererwten

Kidneybonen, ook wel nierbonen genoemd, hebben een rood-bruine kleur. Zoals de naam al doet vermoeden ondersteunen ze een goede werking van je nieren. Je nieren zijn belangrijk voor je wateren zouthuishouding maar ze staan ook in verband met de PH-regeling van je bloed. Kidneybonen bevatten veel magnesium, een mineraal dat niet alleen belangrijk is voor gezonde spieren maar ook een natuurlijke anti-stress werking heeft. Regelmatig kidneybonen op het menu zetten dus. Natuurlijk lekker in traditionele Chili con carne maar ze doen het ook goed in een frisse Mexicaanse salade, samen met veel gekleurde groenten. Je koopt kidneybonen in blik, pot of gedroogd, gewoon in de supermarkt

De kikkererwt valt onder de kiemgroente.kikkererwten Kikkererwten bevatten weinig calorieën, maar veel vezels. Je hoeft er daarom maar weinig van te eten om een verzadigd gevoel te hebben. De erwt bevat veel mangaan, koper, fosfor en ijzer.

Hij bevat ook het aminozuur tryptofaan: een stofje dat zorgt voor een ontspannen gevoel.

Maak eens zelfgemaakte hummus van geweekte & gekookte kikkererwten of waag je aan homemade falafel.

Kikkererwten zijn ook heerlijk in een salade met bijvoorbeeld tomaat, verse kruiden en een dressing van olijfolie, citroen & honing. Je koopt kikkererwten in blik, pot of gedroogd, in de supermarkt.

Epicurus 43

5. Adukibonen

Adukibonen (ofwel adzukibonen, azukibonen) zijn kleine, iets bolle bonen uit Azië met een rood-bruine tot paarse kleur.adzukibonen De bonen vallen onder de kiemgroenten.

Adukibonen bevatten relatief veel eiwitten en mineralen zoals ijzer, kalium, foliumzuur en magnesium. In Japan wordt de adukiboon enorm gewaardeerd om z’n gezonde kwaliteiten. De bonen zouden helpen tegen nier- en blaasinfecties en het aanvullen van rode bloedcellen.

Om de laatste reden worden ze vaak door vrouwen gegeten, in de periode na hun menstruatie.

Oh, en goed om te weten: in vergelijking tot andere bonen zijn adukibonen makkelijker te verteren. Heb je last van een opgeblazen gevoel of winderigheid na het eten van bonen? Dan zijn adukibonen het proberen waard! De bonen zijn vooral heel lekker in soepen en stoofschotels. Adukibonen zijn niet standaard in elke supermarkt verkrijgbaar, biologische winkels hebben ze altijd wel: zowel in gedroogde vorm als in blik of pot.

Deze antioxidant is volop aanwezig in de sojaboon. Pure sojabonen zijn trouwens een stuk gezonder dan producten waar soja in is verwérkt (denk dan aan sojayoghurt, sojamelk, tofu, etc.). In dit artikel vertel ik de nadelen van sojamelk.

Jammer genoeg eten we in het Westen amper het hele product en juist veel vaker de bewerkte producten. Edamame boontjes kun je misschien niet in de supermarkt om de hoek maar (meestal in het vriesvak) wél bij de Aziatische toko kopen. Neem eens de moeite, want deze boontjes zijn superlekker en heel gezond! Lekker als gezond bijgerecht bij sushi of als basis van een frisse salade.

7. Bruine bonen

De bruine boon: wie kent ‘m niet? bruine bonenDeze über Hollandse boon zit vol voedingsvezels, eiwitten, vitamine K, magnesium, kalium, koper, fosfor, ijzer, tryptofaan] en meer goede stoffen! Je kunt hem met recht supervoedsel noemen. Ook bruine bonen bevatten veel vezels die snel voor een verzadigd gevoel zorgen. Het eten van bonen kan je daarom helpen om af te vallen. De Hollandse bruine boon wordt in de winter natuurlijk 6. Sojabonen regelmatig op tafel gezet in de vorm van Chili con carne maar Zowel de rijpe, gele sojaboon als de groene sojaboon (ook wel ook in kruidige gerechten met rijst doet hij het goed. Je koopt edamame genoemd) vallen bruine bonen in blik, pot of onder de peulvruchten. sojabonenSojabonen bevatten gedroogd, in de supermarkt. net als alle andere peulvruchten veel eiwitten. Daarnaast zitten ze vol magnesium, ijzer en vezels. Genisteïne is een isoflavoon die kanker bestrijdt.

44 Epicurus

8. Spliterwten

Je kent spliterwten vast van onze Hollandse erwtensoep: spliterwtendaarin zijn ze namelijk onmisbaar! Spliterwten bevatten veel vezels en weinig vetten.

Ook magnesium, zink en kalium zijn goed vertegenwoordigd in deze supererwt. Een kleine portie is al genoeg voor urenlang een verzadigd gevoel, ze kunnen daarom helpen bij het afvallen.

Deze gedroogde groene of gele erwten zijn, zoals de naam al doet vermoeden, in tweeën ‘gespleten’. Je hoeft ze daarom niet te weken voordat je ze gaat koken. Gekookte spliterwten zijn lekker in soepen & salades, maar ze vormen ook de perfecte basis voor een zelfgemaakte gezonde vega burger. Je koopt spliterwten gedroogd, gewoon in de supermarkt.

Epicurus 45

46 Epicurus

D e g u s ta ti e s

Vol g en d

n u m m er Epicurus 47

48 Epicurus