Dytikos #34

έτος 6o - φθινόπωρο 2004

Üποψη για τον Kόσµο

ôéìÞ: € 8x10-3

editorial δυτικώς

edit-or-real ?

Υπεύθυνος έκδοσης - Αρχισυντάκτης: Αλέξης Αλαματίδης Ειδικός σύμβουλος έκδοσης: Άγγελος Παμπουκίδης Συνεργάτες Άννα Ακριτίδου Θόδωρος Ελευθεριάδης Ανδρονίκη Καραπαναγιώτου Γιώργος Κομελίδης Πασχάλης Μητρακούδης Μπουμπουλίνα Νικάκη Αλέξανδρος Σταυράκης Αλέξανδρος Υδάτης ∆ιαλεχτή Φωτοπούλου Συνεργάτες τεύχους: Λευτέρης Ακριτίδης Νίκος Βαρσαμής Θόδωρος Γιαχουστίδης ∆άνος ∆ανιηλίδης Χριστίνα ∆εβρελή Μπάμπης Ιμβρίδης Φώτης Κουτσαμπάρης Ιωάννα Μπάμπη Κώστας Ποτακίδης Θεοδώρα Ρούμκου Γιώργος Στάμκος Οδυσσέας Σταυράκης Κώστας Τσιόγκας

Φωτογραφία Εξωφύλλου: Ισαάκ Χατζηδημητριάδης (Φωτογραφική Λέσχη Όψεις) Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση: adaction A.E. ∆ιαφήμιση • Μάρκετινγκ • ∆ημόσιες Σχέσεις Πλατεία Ιπποδρομίου 21, 546 21 Θεσσαλονίκη τηλεφωνικό κέντρο / φαξ: 2310 256.974-5 www.adaction.gr, email: creative@adaction.gr Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Παπαδόπουλος ∆ιευθυντής ∆ημιουργικού adaction A.E. ∆ιαφημίσεις: 2310 606.928 ∆ιορθώσεις κειμένων: ∆ώρα Γιαννιού Σκίτσα: ∆ημήτρης Νικολαΐδης Φιλμ - Εκτύπωση: Φίλιππος Εκδοτική Βορείου Ελλάδος

ÁãáðçôÝò áíáãíþóôñéåò, áãáðçôïß áíáãíþóôåò, Ωραία λοιπόν! Και πρωταθλητές Ευρώπης στο ποδόσφαιρο γίναμε, και Ολυμπιακούς με επιτυχία (και μετάλλια) διοργανώσαμε, και διακοπές (κάποιοι τουλάχιστον) πήγαμε. Το καλοκαιράκι σιγά-σιγά μας αφήνει, και προσωπικά πιστεύω ότι οι τελευταίοι τρεις μήνες δίδαξαν πολλά σε όλους εμάς που παρακολουθούσαμε, έστω και από απόσταση, την εξέλιξη των γεγονότων. Τα διδάγματα πολλά, ηθικά και μη, στριφογυρίζουν ακόμη και τώρα στο μυαλό μου. Προσπαθώντας σε καμία περίπτωση να μη χάσω το χιούμορ μου, σας παραθέτω μερικά από αυτά: Ο καλύτερος Έλληνας παίχτης του Euro 2004 ήταν… ο παίχτης με τη φανέλα της Εθνικής! Ήταν, νομίζω, όλοι τους ισάξιοι, έχοντας όλοι ακριβώς το ίδιο κομμάτι «ευθύνης» στην επιτυχία της ομάδας. Όλοι τους έκαναν τουλάχιστον μια αποφασιστική ενέργεια που, αν δεν είχαν ενεργήσει ακριβώς έτσι, η Εθνική μας δε θα τα κατάφερνε. Βέβαια, και ο προπονητής με το βοηθό του φορούσαν τη φανέλα της εθνικής… Ο Κεντέρης και η Θάνου, αν δει κάποιος σφαιρικά το όλο ζήτημα που έχει προκύψει με αυτούς, είναι αθώοι. Είναι νέοι, είχαν μεγάλες επιτυχίες στο παρελθόν, δέχθηκαν μεγάλη πίεση, λόγω του έντονου συναγωνισμού από αθλητές που σίγουρα δε θα δίσταζαν να πάρουν «ουσίες», βρέθηκαν σε ατυχές και «χλιδάτο» περιβάλλον, τους την είχαν στημένη και το κακό έγινε. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουν να είναι μεγάλοι αθλητές. Ωραία λοιπόν, βάλατε ένα γκολ και ένα αυτογκόλ. Να σας δούμε όμως και από εδώ και πέρα βρε παιδιά… Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν με επιτυχία, γιατί δε θα μπορούσαν ποτέ να… αποτύχουν. Όταν επενδύεις τόσο πολλά χρήματα (10 δις ευρώ νομίζω) και όλος ο πλανήτης σε κοιτά, απλά δε σε παίρνει να αποτύχεις. Και ας μη γελιόμαστε, ας σταματήσουμε επιτέλους να μυθοποιούμε ανθρώπους που απλώς έκαναν καλά τη δουλειά τους. Τουλάχιστον κάποιοι. Οι αναμεταδώσεις της κρατικής ελληνικής τηλεόρασης, ήταν, κατά τη γνώμη μου, μέτριες έως κακές με ελάχιστες πληροφορίες για το ίδιο το άθλημα που περιέγραφαν. Απλά δεν βάζεις τους παλιούς (καλούς;) σου σπήκερ ποδοσφαίρου να σου αναμεταδώσουν κλασικό

αθλητισμό. Η τελετή έναρξης αρκετά «τεχνολογική», αλλά ούτε μια στιγμή αισθανθήκαμε άσχημα όταν τη βλέπαμε, εφόσον βρήκε σε όλους μας το «νεύρο του Έλληνα», αυτή της λήξης δε δεν έπρεπε να είναι τόσο «ελληνική». Η ιδιωτική τηλεόραση κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας ήταν η χειρότερη όλων των εποχών. Επειδή η συντριπτική πλειονότητα των τηλεθεατών έβλεπε τις μέρες εκείνες ΕΡΤ, αναμετέδιδε ό,τι να’ ναι όπως να’ ναι, αρκεί να προκαλούσε το ενδιαφέρον του κόσμου χωρίς να τη νοιάζει καθόλου η ποιότητα (αυτό μάλλον ούτως ή άλλως δε τη νοιάζει). Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα. Το καταλαβαίνεις αν ταξιδέψεις αεροπορικώς από την Κρήτη στη Θεσσαλονίκη, διασχίζοντάς την από άκρη σε άκρη σε μια μόνο ώρα. Κοιτώντας από ψηλά, νιώθεις συγκίνηση βλέποντας την Άνδρο, τη Σκόπελο, άλλα μικρότερα νησιά και το Αιγαίο. Το καταλαβαίνεις αν δεις μερικές από τις μέχρι τώρα διοργανώτριες χώρες των Ολυμπιακών Αγώνων: Η.Π.Α., Αυστραλία, Κορέα, Σοβιετική Ένωση, Καναδάς, Γερμανία, Κίνα (2008). Το καταλαβαίνεις απ’ το πόσο εύκολα χώρες όπως οι Η.Π.Α. χειραγωγούν την πολιτική της χώρας μας, ακόμη και σε τομείς όπως η ασφάλεια των Αγώνων. Η Ελλάδα είναι μια μεγάλη χώρα. Το καταλαβαίνεις όταν βλέπεις τους κατοίκους της να πανηγυρίζουν ή να διασκεδάζουν, το καταλαβαίνεις αν ρίξεις έστω και μια γρήγορη ματιά στην Ιστορία της (όπως συνέβη στην τελετή έναρξης του «Αθήνα 2004»), το καταλαβαίνεις όταν ταξιδεύεις με αεροπλάνο πάνω από το Αιγαίο και σε συνεπάρει το απέραντο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας, το καταλαβαίνεις αν έχεις ποτέ ζήσει στο εξωτερικό. Μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα, γιατί… ήμαστε Έλληνες! Ως το επόμενο ραντεβού μας, να ‘στε όλοι

καλά.

∆ιεύθυνση: Ευζώνων 7, Άνω Ηλιούπολη, 546 31 Θεσσαλονίκη ( 2310 606.928, Φαξ: 2310 642.055 Τα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους Τιράζ: 7.000 ∆ιανέμεται δωρεάν σε πάνω από 300 σημεία στην πόλη ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: dytikos@the.forthnet.gr δικτυακός τόπος: http://users.forthnet.gr/the/dytikos

ãéá óõíäñïìÝò επικοινωνήστε στο τηλέφωνο: 2310 606.928 αποστείλετε: • για 10 τεύχη 18,00€ • για 5 τεύχη 9,00€

Επιτυχόντες εισαγωγικών εξετάσεων 2004 ΕΠΩΝΥΜΟ ΦΛΩΡΟΣ ΚΑΡΑΤΑΣΙΟΥ ΤΣΙΑΝΤΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΜΠΑΡΑΚΛΙΑΝΟΣ ΚΟΥΤΚΟΥΣΗΣ ΠΑΥΛΙΔΟΥ ΚΑΡΑΤΑΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΚΑΛΦΑΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΟΥ ΚΑΛΟΥΔΗ ΑΚΡΙΤΙΔΟΥ ΣΙΔΕΡΙΔΗΣ

ΟΝΟΜΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΟΦΙΑ ΜΑΡΙΑ ΣΟΦΙΑ ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΦΗ ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΤΣΑΚΙΡΙΔΟΥ

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΚΟΙΛΟΥΔΗ ΧΑΡΙΖΑΝΗ ΛΙΟΚΑΣ ΨΩΜΑ ΝΑΣΚΟΥ ΞΥΔΗΣ ΝΤΙΚΙΟΖΟΓΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΖΟΥΡΝΑΤΖΙΔΗΣ ΤΖΑΚΡΗΣ ΡΟΥΜΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗΣ ΠΟΛΙΤΣΑΚΗΣ ΚΑΡΥΠΙΔΟΥ ΚΟΜΕΛΙΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΚΟΤΣΙΚΑΡΗΣ ΣΥΡΔΑΡΗ

ΓΙΩΤΑ ΜΑΡΙΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΟΜΗΡΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΘΩΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΣΧΟΛΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ ΙΠΤΑΜΕΝΩΝ ΡΑΔΙΟΝΑΥΤΙΛΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΦΥΣΙΚΟ ΧΗΜΙΚΟ ΧΗΜΙΚΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΙΣΤΟΡ. ΑΡΧΑΙΟΛ. & ΚΟΙΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΚΠ/ΚΗΣ & ΚΟΙΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΚΗΣ & ΚΟΙΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ. & ΔΙΟΙΚ. ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ ΣΤΥΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΕΘΝΩΝ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΣΜΥ (ΣΩΜΑΤΩΝ) ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ

ΠΟΛΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΠΑΝ. ΜΑΚΕΔ ΠΑΝ. ΜΑΚΕΔ ΠΑΝ. ΜΑΚΕΔ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΝΤΕΙΟΥ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΣΕΡΡΩΝ ΔΡΑΜΑΣ

ΤΣΟΥΤΣΟΥΜΑΝΗΣ ΣΤΑΜΟΣ ΑΜΟΥΤΖΙΑΣ ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΤΣΑΚΙΡΑΚΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΛΕΝΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΞΕΝΙΔΟΥ

ΕΥΗ

ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΔΟΥ ΚΥΡΛΙΔΟΥ ΣΑΜΑΡΑΣ ΧΑΛΚΙΔΟΥ ΚΥΡΛΙΔΟΥ ΣΑΜΑΡΑΣ ΧΑΛΚΙΔΟΥ ΜΠΑΚΑΛΟΥΜΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΛΑΖΑΡΟΥ ΜΑΡΑΝΤΙΔΗΣ ΚΕΣΙΔΗΣ ΝΤΕΝΤΟΥ ΚΖΟΥΝΙΑ ΚΟΥΡΚΟΥΤΗ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΟΥ ΑΝΕΣΤΑΚΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΟΥ ΚΑΦΑΛΗ ΚΟΥΒΑΤΣΗ ΑΣΛΑΝΙΔΟΥ ΤΑΝΟΥΣΗ ΤΣΟΓΚΑ ΜΑΥΡΟΥΔΗ ΚΗΠΟΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΔΡΑΓΟΥΔΑΚΗ ΜΑΡΙΓΓΗ ΓΙΑΓΚΟΓΛΟΥ ΠΕΡΟΝΤΣΗΣ

ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΑΝΘΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΕΒΗ ΑΝΘΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΕΒΗ ΕΥΔΟΞΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΚΑΤΕΡIΝΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΛΕΝΗ ΔΑΝΑΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΕΡIΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΔΑΝΑΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΜΗΧ/ΤΩΝ ΓΕΩΤΕΧΝΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΦΑΡ.. ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣ. ΔΙΟΙΚ. & ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΔΙΟΙΚ. ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ & ΕΠΙΣΤ. ΤΕΧΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΙΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ ΤΥΠΟΠ. & ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΥΠΟΠ. & ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΕΡΡΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΕΡΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΜΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΕëëÜäá Αφήγηση & Φωτογραφία Αλέξης Αλαματίδης

ΚΡΗΤΗ: Ελλάδα 100%

Ένα 10ήμερο στην Κρήτη και τα 2.000 χιλιόμετρα που διένυσα εκεί οδικώς σίγουρα δε μου δίνουν το δικαίωμα να περιγράφω τον τόπο και τους ανθρώπους της με την ιδιότητα του ειδήμονα. Θα σταθώ, λοιπόν, σε όλα αυτά που μου έκαναν εντύπωση, περιγράφοντάς σας μονάχα τον τρόπο που τα βίωσα, βγάζοντάς με από την παγίδα που θέλει τον ταξιδιώτη χρονογράφο. Δεν ήταν, άλλωστε, αυτός ο σκοπός του ταξιδιού μου στη Κρήτη. Πήγα για να δω, να φωτογραφήσω και να ξεκουραστώ. Όχι για να κρίνω. Οι φωτογραφίες που σας παραθέτω σίγουρα λένε περισσότερα απ’ όσα σας γράφω σε τούτο εδώ το κείμενο.

Οι δρόµοι Όταν ταξιδεύει κανείς οδικώς –και εδώ που τα λέμε ύστερα από 1.000.000 οδικά χιλιόμετρα στην πλάτη μου επιτρέψτε μου τουλάχιστον σ’ αυτό να έχω άποψη– καταφέρνει τουλάχιστον ένα πράγμα καλά: να δει καλά το μέρος, μια και η χρήση αυτοκινήτου τού δίνει τη δυνατότητα να επιλέγει τη διαδρομή και να σταματά όπου θέλει. Στην Κρήτη, λόγω της γεωγραφίας της, οι δρόμοι είναι το παν. Αυτοί σε πηγαίνουν στα διάφορα μέρη, σε οδηγούν στα χωριά και στις πόλεις, σου δίνουν μια γεύση για το πώς περίπου είναι αυτό το νησί και οι άνθρωποι που το κατοικούν. Οι δρόμοι της Κρήτης είναι δύσκολοι. Πολλές φορές στενοί με χαμηλής ποιότητας ασφαλτοτάπητα, γεμάτοι στροφές, απαγορευτικοί σε υψηλές ταχύτητες, επικίνδυνοι στους αφελείς και σε αυτούς που δε θα σεβαστούν το όχημα που χειρίζονται. Μέσα από φαράγγια και ψηλά βουνά σε οδηγούν, πλάι σε ονειρεμένες παραλίες σε πηγαίνουν, σε χωριά που δε φανταζόσουν ότι μπορεί να είναι και έτσι, σε μεταφέρουν. ∆εν υπάρχει καλύτερος τρόπος να περιηγηθείς στην Κρήτη απ’ ό,τι οδικώς. Οι δρόμοι είναι που αναδεικνύουν το μέρος. Οι ορεινοί της δρόμοι είναι ένα ποίημα, σε κάνουν να αισθάνεσαι ακόμη και πίσω από το τιμόνι ενός νοικιασμένου Kia Picanto 1.100 κυβικών, οδηγός αγώνων σε ασφάλτινο αγώνα ανάβασης (και κατάβασης στη συνέχεια), εφόσον όταν δεν κινείσαι σε ρυθμούς βόλτας, ο τρόπος με τον οποίο οδηγείς είναι ο εξής: γκάζι μέχρι λίγο πριν τη στροφή, φρένο και κατέβασμα μιας ή δύο ταχυτήτων, σημάδεμα της κορυφής της στροφής, σταθερό γκάζι, σταδιακό δόσιμο γκαζιού λίγο πριν την έξοδο από τη στροφή, γκάζι μέχρι την επόμενη στροφή κ.ο.κ. Αυτά όταν θέλεις να οδηγήσεις γρήγορα, περνώντας σαν σίφουνας μέσα από τα περιβόλια με τις ελιές. Αλλά όπως και να κινηθείς θα σου αρέσει, και ο λόγος; Οι δρόμοι της Κρήτης είναι ωραίοι! Όπου και αν βρεθείς –και μιλάω βέβαια για τους επαρχιακούς δρόμους– τους βλέπεις να εισχωρούν με αρμονία μέσα σε βουνά και πεδιάδες χωρίς να ενοχλούν ή να χαλούν το τοπίο, χωρίς να… παίζουν φάλτσα στη συμφωνία που με τόση μαεστρία και σοφία έχει στήσει η Φύση. Οι δρόμοι της Κρήτης είναι φιλόξενοι! Αρκεί να τους σεβαστείς και να τους καταλάβεις. Κάνοντας τον παραλληλισμό των δρόμων και των ανθρώπων της Κρήτης, βλέπω πόσο πολύ μοιάζουν!

6

ΕëëÜäá Το τοπίο Το τοπίο είναι ένα γερό συμπύκνωμα στοιχείων που σε τόσο μεγάλο αριθμό δεν το έχω συναντήσει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Ξεκινώντας από τις πόλεις –που και αυτές με έναν τρόπο ανήκουν στο τοπίο– συναντάς μια αστική ζωή η οποία είναι αυτή που βιώνεις σε όλες τις πόλεις στην Ελλάδα. Στο Ηράκλειο δεν αισθανόμουν διαφορετικά απ’ ό,τι στη Θεσσαλονίκη. Κίνηση, καυσαέριο, λιμάνι, γρήγοροι ρυθμοί, νυχτερινή διασκέδαση κτλ.

30 μόλις χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο (20 λεπτά οδικώς) βρίσκεσαι σε χωριά που σου φαίνεται πως ο χρόνος κυλά πολύ αργά ή μπορεί και να έχει σταματήσει προ πολλού. Εκεί τα πράγματα… είναι ακόμη στη θέση τους, η Παράδοση δεν έχει χάσει καθόλου σε… παράδοση, οι άνθρωποι είναι ακόμη όπως πριν από 100 χρόνια. Και εκεί που είσαι π.χ. πλάι σε έναν παραλιακό δρόμο κάπου στη βόρεια Κρήτη, στρίβοντας έπειτα από λίγο ανεβαίνεις ένα βουνό που στην αρχή είναι γεμάτο με περιβόλια από ελιές και άλλα δέντρα, μετά γίνεται βραχώδεις, με το φαράγγι –που είναι ένα από τα σήματα κατατεθέν της Κρήτης

(όπως και οι ελιές)– να μην αργεί να εμφανιστεί κάπου μπροστά σου, και μικρά κοπάδια με πρόβατα και κατσίκια (που σημειωτέον ποτέ δε συνάντησα με συνοδεία βοσκού) να τα συναντάς συχνά. Λίγο πιο κάτω μπορεί να βρεθείς μέσα σε μία ορεινή πεδιάδα (φυσικά με ελιές). Μετά, μια γρήγορη επίσκεψη σε έναν από τους δεκάδες αρχαιολογικούς χώρους και αρχίζει η κατάβαση προς τη θάλασσα. Το Λυβικό Πέλαγος περιμένει. Στο δρόμο σου χωριά, τουρίστες,

πλατάνια, (φυσικά) ελιές, χωράφια που μαρτυρούν και αγροτική ζωή, ζώα που δηλώνουν την έντονη εξάπλωση της κτηνοτροφίας. Οι τουρίστες πολλοί, ξένοι στη συντριπτική πλειονότητά τους, δεν έχουν αφήσει μέρος απάτητο, δε χαλούν και σέβονται όμως το τοπίο, δεν ενοχλούν με την παρουσία τους. Στην Κρήτη παράγονται σχεδόν τα πάντα. Είναι πλούσιο μέρος και το δείχνει σε πολλές από τις πτυχές της. Το κλίμα, και αυτό ένα από τα στοιχεία του τοπίου, συναγωνίζεται νομίζω αυτά στα οποία οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν να ζουν. Σχεδόν ήπιο όλο το χρόνο, με μεγάλα αλλά όχι καυτά καλοκαίρια και μικρές περιόδους χειμώνων, που όμως δεν είναι πολύ ψυχροί. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στην Κρήτη ευδοκιμούν τόσα είδη φυτών που δεν τα συναντάς πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Το τοπίο σε μεταφέρει ταχύτατα στο χρόνο, μια και συνδυάζει σε μικρές αποστάσεις το σύγχρονο, το παλιό, την ιστορία και τη φύση, που πολλές φορές οι εικόνες της σου κόβουν κυριολεκτικά την ανάσα! Στη νότια Κρήτη τα πράγματα σου φαίνονται ακόμη πιο ανόθευτα. Η κατάσταση αποπνέει κάτι το πρωτόγονο. Οι αέρη-

δες εκεί έρχονται κατευθείαν από την Αφρική και είναι πιο θερμοί. Στην περιοχή των Σφακίων το τοπίο είναι πραγματικά άγριο, καθαρό, ωραίο και σκληρό. Έχουν ενσωματωθεί τέλεια οι κάτοικοι στο τοπίο εκεί. Στο οροπέδιο του Λασιθίου γίνεσαι μάρτυρας σειράς… θαυμάτων, εκεί μπορεί ακόμη και ο άπιστος να πιστέψει στο Θεό, πώς αλλιώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί το (απίστευτο!) τοπίο που βλέπεις;

7

ΕëëÜäá Τα µνηµεία Πέρα από το ότι ολόκληρη η Κρήτη είναι από μόνη της ένα μνημείο, μπορώ να σταθώ και σε πιο συγκεκριμένους εκπροσώπους του είδους: οι πραγματικά εκατοντάδες μικροί και μεγάλοι αρχαιολογικοί χώροι και οι χιλιάδες εκκλησιές και παρεκκλήσια, που και αυτά, σαν τις ελιές ξεφυτρώνουν παντού μπροστά σου. Η Κρήτη φημίζεται και για τα εκατοντάδες μοναστήρια της τα περισσότερα εκ των οποίων ανήκουν στη Βυζαντινή εποχή. Οπουδήποτε και αν κινείσαι στο νησί, δεν υπάρχει περίπτωση ανά 10λεπτο να μη βλέπεις πινακίδα που να ανακοινώνει μνημείο. Εντός και εκτός των πόλεων. Η Κνωσός και η Φαιστός, ίσως οι γνωστότεροι αρχαιολογικοί της χώροι, δέχονται ετησίως χιλιάδες επισκέπτες οι οποίοι έχουν καταλάβει πως δεν είναι τυχαίο που

στο μέρος αυτό πριν από περισσότερα από 3.000 χρόνια υπήρχε πολιτισμός. Στο Ηράκλειο πάνω σε ένα λόφο απ’ τον οποίο βλέπεις όλη την πόλη, διάβασα πάνω στον τάφο του Καζαντζάκη το «δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα, είμαι λέφτερος» και έξω από το Μάλεμε, ένα χωριό κοντά στα Χανιά, επισκέφτηκα ένα γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο, με τους 4.500 νεκρούς του να θυμίζουν σε όλους τη φρίκη και τη ματαιότητα του πολέμου.

350 χιλιόμετρα ανατολικότερα, στην άλλη άκρη του νησιού, βρίσκεται η Μονή της Παναγίας Τοπλού. Ένα τέλεια διατηρημένο μοναστήρι που διατηρεί σπάνια εκθέματα ανεκτίμητης ιστορικής αξίας, βιβλιοπωλείο με οτιδήποτε έχει σχέση με την Κρήτη και πολλά μουσειακά αντικείμενα. Ο χώρος είναι ιερός και απαιτεί τον ανάλογο σεβασμό και κατάνυξη. Για τα κάστρα της Κρήτης τι να σας πω; Τα τείχη τους δεσπόζουν επιβλητικά πάνω από πόλεις όπως το Ρέθυμνο, μαρτυρώντας με την παρουσία τους πως ο Μεσαίωνας πέρασε και από εδώ. Η Σπιναλόγκα στην περιοχή του Αγίου Νικολάου είναι ένα μικρό βραχώδες νησί που φιλοξενεί ένα κάστρο σε μορφή μικρής πολιτείας και έγινε γνωστή λόγω του ότι μέχρι το 1957στέλνονταν υποχρεωτικά εκεί οι λεπροί. Η παλιά πόλη των Χανίων με τα κτίρια και την προβλήτα της αποτελεί ολόκληρη ένα μνημείο. Η πολυπολιτισμικότητα των μνημείων της Κρήτης αντικατοπτρίζεται και στην πολυπολιτισμικότητα των επισκεπτών αλλά και των μόνιμων κατοίκων της, αφού οι άνθρωποι που γενικώς συναντάς εκεί, προέρχονται σχεδόν από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Η Κρήτη δεν έχει μόνο τουρίστες, έχει και ταξιδιώτες., αλλά γι’ αυτό θα διαβάσετε πιο κάτω. Πολλοί επισκέπτες του νησιού μαγεύτηκαν από τον τόπο και τους ανθρώπους του και έμειναν μόνιμα εκεί. Ο μεγάλος αριθμός των εκκλησιών που –συγνώμη για την έκφραση– «κλέβουν την παράσταση», μαρτυρά τη βαθιά πίστη των κατοίκων στο Θεό, στοιχείο έντονο σε όλα τα μέρη της Κρήτης. Είναι χτισμένες παντού, με ξεχωριστά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, κινώντας πάντοτε το ενδιαφέρον κάθε πιστού αλλά και «άπιστου». Είδα Κινέζους να τις θαυμάζουν κοιτώντας τες με σεβασμό και έχοντας ανά χείρας φωτογραφικές (ψηφιακές) μηχανές, Γερμανούς να τις ζωγραφίζουν, Γάλλους να συζητούν γι’ αυτές και Έλληνες περνώντας απ’ έξω να κάνουν μουρμουρίζοντας το σταυρό τους. Άλλα «μνημεία» είναι και αυτά της Φύσης όμως. Ξέρετε, αυτά τα λίγα που διαβάσατε παραπάνω, εκεί που λέγαμε για τα τοπία. Τα μνημεία της Φύσης είναι λοιπόν τα τοπία της.

8

ΕëëÜäá Οι άνθρωποι Είναι το δυσκολότερο κομμάτι όταν θέλεις να περιγράψεις έναν τόπο. Πού να τους καταλάβεις και τι να πεις γι’ αυτούς, αφού είσαι περαστικός! Μια δική μου πρόχειρη ταξινόμηση τους κατατάσσει ως εξής: Είναι οι ντόπιοι λοιπόν, είναι οι «ανεμοζωξάρηδες» (αυτούς που τους έφερε ο άνεμος και τελικά μείναν!), είναι οι «ταξιδιώτες» (αυτοί που μένουν για λίγους μήνες) και τέλος οι τουρίστες (αυτοί που κάνουν διακοπές). Στους «ανεμοζωξάρηδες» συνάντησα αρκετούς Θεσσαλονικείς, άλλοι ως φοιτητές, άλλοι ως εργαζόμενοι και άλλοι ως σύγχρονοι τυχοδιώκτες, βρέθηκαν στην Κρήτη και έμειναν για πάντα εκεί. Οι Κρητικοί τρέφουν πάντως μια ιδιαίτερη συμπάθεια στη Θεσσαλονίκη. Λόγω του τουρισμού, υπάρχουν και πολλοί ξένοι εργαζόμενοι στο νησί, πολλοί εξ αυτών μόνιμοι κάτοικοι. Οι «ταξιδιώτες» είναι μια κατηγορία ανθρώπων, που –δεν ξέρω πώς– καταφέρνουν και ταξιδεύουν 6 μήνες το χρόνο (και όμως υπάρχουν!). Γι’ αυτούς η Κρήτη είναι ένας παράδεισος, μια και η ποικιλομορφία της σε όλους τους τομείς (γεωγραφία, πολιτισμός, κλίμα, φυσική ομορφιά κτλ.) την καθιστά ένα από τα ιδανικότερα μέρη διαμονής. Οι τουρίστες (σχεδόν από όλα τα μέρη του κόσμου) την προτιμούν ούτως ή άλλως, γιατί είναι ελκυστική και σχετικά φθηνή οικονομικά για ολιγοήμερες διακοπές, οι τιμές μού φάνηκαν π.χ. πιο χαμηλές απ’ ό,τι στη Χαλκιδική. Για τους (τουρίστες) φωτογράφους, τους ζωγράφους, και σίγουρα για τους απίστευτους μουσικούς της αποτελούσε και αποτελεί οπωσδήποτε πηγή έμπνευσης, το ίδιο και για τους μεγάλους της λογοτέχνες. Είναι και οι πολιτικοί της… Οι Κρητικοί είναι με μια λέξη Κρητικοί! Αρκετά «λεβέντηδες» στα χωριά, έξυπνοι και ανοιχτόμυαλοι, ως γνήσιοι νησιώτες, που τους αρέσει οτιδήποτε… κρητικό! Είναι αυτοί που έγραψαν χρυσές αλλά μαρτυρικές σελίδες Ιστορίας σε περίοδο πολέμων και εθνικής αντίστασης. Αρκετά «κολλημένοι» με το νησί τους, και πώς να μην είναι, αφού τους προσφέρει, σε μια σχετικά μικρή έκταση, τα πάντα. Χαρακτηριστική ατάκα Κρητικού από τον Άγιο Νικόλαο, που δεν ταξιδεύει σχεδόν ποτέ εκτός Κρήτης: «… και γιατί να φύγω; Όλος ο πλανήτης έρχεται εδώ και εγώ θα φύγω;». Στα ορεινά χωριά της Κρήτης (σχεδόν όλη η Κρήτη είναι ορεινή) οι κάτοικοι είναι διαφορετικοί από αυτούς που μένουν στα αστικά κέντρα. Εκεί η λέξη «παράδοση» γράφεται ακόμη και σήμερα με κεφαλαία γράμματα. Ξεκινώντας από τον τρόπο που σου μιλούν, τον τρόπο που ντύνονται, την προφορά τους, τον τρόπο που βλέπουν την ίδια τη ζωή και τα φαγητά τους που, αν τα δοκιμάσεις, θα καταλάβεις και γιατί οι Κρητικοί έχουν από

τους μεγαλύτερους μέσους όρους ζωής στον κόσμο. Άλλα και αργά το βράδυ θα πετύχεις «μαυροπουκαμισάδες» στο Ηράκλειο (μια πόλη με περίπου 180.000 κατοίκους) που πάνε να διασκεδάσουν, καβάλα σε ένα θηριώδες αγροτικό φορτηγάκι. Κάπως έτσι τους είδα… Το τοπίο, τα μνημεία και οι άνθρωποι είναι τα στοιχεία που συνθέτουν μια βασική εικόνα της Κρήτης που, αν την παρατηρήσεις πιο προσεκτικά, ανακαλύπτεις πόσο αρμονικά είναι πλεγμένα μεταξύ τους, πόσο μοιάζουν και πόσο πολύ το τοπίο (η γεωγραφία ας πούμε) έχει επηρεάσει όλα τα υπόλοιπα. Οι δρόμοι είναι οι κάψουλες μεταφοράς, μπαίνουν μέσα στη γεωγραφία, δεν τη διαταράσσουν, μειώνουν τις αποστάσεις, ενώνουν τους ανθρώπους. Και αυτοί είναι επηρεασμένοι και διαμορφωμένοι από το τοπίο. Η Κρήτη, το μεγαλύτερο ελληνικό νησί, στέκει ως βράχος ανάμεσα Αιγαίου και Αφρικής και, ως σταυροδρόμι ανθρώπων και πολιτισμών, ενσωματώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την Ελλάδα ως έννοια. Κρήτη: Ελλάδα 100%(!)

Σας ευχόμαστε καλή σχολική χρονιά!

9

Θεσσαλονίκη

Η Παγκοσµιοποίηση της Θεσσαλονίκης ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΕΛΕΙΩΣΑΝ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ! Η Θεσσαλονίκη δεν Πήρε Κανένα «Μετάλλιο» στους Ολυµπιακούς Αγώνες της «Αθήνας 2004»! Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της «Αθήνας 2004» τελείωσαν. Το πολυδιαφημισμένο παγκόσμιο «τηλε-αθλητικό σόου» ολοκληρώθηκε. Τα λαμπερά φώτα έσβησαν. Οι ξένοι αθλητές γύρισαν στις πατρίδες τους. Κι εμείς επιστρέψαμε στην γκρίζα καθημερινότητά μας. Η προσγείωση, όπως ήταν αναμενόμενο, δε μας είναι ευχάριστη. Τα μετα-ολυμπιακά προβλήματα στέκουν αμείλικτα μπροστά μας: μεγάλα δημόσια ελλείμματα, υψηλό χρέος, επενδύσεις σε ύφεση, αυξανόμενη ανεργία τροφοδοτούμενη κι από τους απολυμένους του κατασκευαστικού τομέα, οικονομία στα πρόθυρα στασιμότητας, τιμές του πετρελαίου σε ιλιγγιώδη ύψη, έλλειψη αναπτυξιακού οράματος, προεκλογικές υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, μεγάλες περιφερειακές ανισότητες και, τέλος, μια αδικημένη και προδομένη Θεσσαλονίκη που στέκει αμήχανη μπρος στο μέγεθος της παραμέλησής της. ∆ε χωρά αμφιβολία πως η Θεσσαλονίκη υπήρξε η μεγάλη χαμένη των Ολυμπιακών Αγώνων. ∆εν πήρε κανένα «μετάλλιο», δηλαδή κανένα μεγάλο έργο, όχι επειδή δεν της άξιζε, αλλά επειδή προδόθηκε. Αθήνα 2004: Κλέβοντας Πόρους της Περιφέρειας προς Όφελος του Κέντρου Ας μη γελιόμαστε. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες υπήρξαν μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για μια πρωτοφανής ανακατανομή του πλούτου σε βάρος της ελληνικής περιφέρειας και υπέρ του υδροκέφαλου κέντρου. Υπήρξαν μια μοναδική ευκαιρία για να νομιμοποιηθεί μια από τις μεγαλύτερες κλοπές πλούτου στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους. Μια κλοπή ενός πλούτου, που προήλθε από τους φόρους της περιφέρειας –και ειδικά της Θεσσαλονίκης, η οποία αντιπροσωπεύει το 12% του ελλαδικού πληθυσμού και προσφέρει το 15% των δημόσιων φόρων– υπέρ της Αθήνας. Από τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, που ξοδεύτηκαν για τα ολυμπιακά έργα και τους αγώνες, τουλάχιστον το 70% προέρχονται από πόρους της ελληνικής περιφέρειας, που έπρεπε κανονικά να μην επενδυθούν στην Αθήνα! Και αυτό συνέβη σε μια περίοδο που σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση λάμβανε χώρα μια εκτεταμένη αποκέντρωση μέσω επενδύσεων στην περιφέρεια. Στην Ελλάδα αντίθετα παρατηρήθηκε άνοιγμα της ψαλίδας σε βάρος της περιφέρειας. Ενώ η Αθήνα αποκτούσε ένα τεράστιο νέο αεροδρόμιο, υπερπολυτελές μετρό, προαστιακό σιδηρόδρομο, τραμ, Αττική Οδό και υπερσύγχρονες Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, στη Θεσσαλονίκη όλα τα μεγάλα έργα «πάγωναν» μέσω της σκόπιμης κωλυσιεργίας των προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ αλλά, όπως ήδη φαίνεται, και της Νέας ∆ημοκρατίας.

Θέλουμε τη Θεσσαλονίκη Ανοικτή Μητρόπολη ή Κλειστοφοβικό «Κεφαλοχώρι»; Την περίοδο που η Αθήνα άλλαζε επίπεδο, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία τους Ολυμπιακούς

10

Αγώνες, η Θεσσαλονίκη παρέμενε στάσιμη. Ενώ η Αθήνα σωζόταν κυριολεκτικά στο «παρά πέντε», χάρη στα χρήματα του ελληνικού λαού, η Θεσσαλονίκη βυθίζονταν στην εγκατάλειψη. Κι αυτό είναι κάτι που επισήμαναν και οι ξένοι. Για παράδειγμα, η δημοσιογράφος Έρλα Ζουίνγκλ σε άρθρο της αφιερωμένο στην Ελλάδα του 2004, που φιλοξενήθηκε στο περι-

Ένα από τα βασικότερα ολυµπιακά «έργα» στη Θεσσαλονίκη: οι σηµαίες! οδικό National Geographic τον περασμένο Αύγουστο, γράφει σχετικά με την Αθήνα: «Οι τουρίστες επισκέπτονται και την Αθήνα, αλλά δε μένουν για πολύ. Η πόλη εμπνέει σεβασμό, αλλά δε σε κάνει να την ερωτευτείς κιόλας… Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η ραγδαία εκβιομηχάνιση και το συνακόλουθο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης έθαψαν τις ομορφιές της κάτω από ατέλειωτους όγκους γκρίζου μπετόν, που σήμερα στεγάζουν πάνω από το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας». Η ίδια, ωστόσο, παρατηρεί εύστοχα πως «οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεύρυναν θεαματικά το χάσμα μεταξύ της Αθήνας και των άλλων πόλεων, και βέβαια αυτό το νιώθουν στο πετσί τους οι κάτοικοι της περιφέρειας». ∆υστυχώς αυτή είναι η αλήθεια: οι αθηνοκεντρικές κυβερνήσεις βλέπουν τη Θεσσαλονίκη –αυτή τη μεγαλούπολη των 1,2 εκατομμυρίων κατοίκων και των 2.320 χρόνων κοσμοπολίτικης ιστορίας–, ως μια μεγάλη «επαρχιακή πόλη» με άφθονη «εκλογική πελατεία», που μπορούν σχετικά εύκολα να αλιεύσουν. Όσο για την κατεστημένη τοπική ελίτ της πόλης μας, αυτή φαίνεται υποταγμένη –και μάλιστα με τη θέλησή της!– στα συμφέροντα της αθηναϊκής ελίτ, της οποίας άλλωστε αποτελεί δουλικό παράρτημα. Ο μόνος που αντιδρά και δυσανασχετεί είναι ο ίδιος ο λαός της Θεσσαλονίκης, οι πολίτες αυτής της μεγάλης ιστορικής πόλης, που νιώθουν στο πετσί τους

του Γιώργου Στάμκου

stamkos@post.com

την αδικία, τον εμπαιγμό και την παραμέληση. Υπό αυτές τις συνθήκες δε θα πρέπει να μας εκπλήσσει ακόμη και η εμφάνιση μιας ελληνικής «Λίγκας του Βορρά», αντίστοιχη με εκείνη της Βόρειας Ιταλίας, που θα επιδιώκει όχι βέβαια την απόσχιση της περιοχής από την Ελλάδα ή την ομοσπονδιοποίησή της, αλλά μια δικαιότερη ανακατανομή του πλούτου υπέρ της περιφέρειας καθώς και την επανίδρυση του κράτους και μια νέα περιφερειακή ανασυγκρότηση. Αν συνεχιστεί αυτός ο εμπαιγμός, ίσως ο λαός της Θεσσαλονίκης, που αντέδρασε στις τελευταίες εκλογές με μια μαζική στροφή προς τα δεξιά και ακροδεξιά, να πάψει απλώς να παραπονιέται και να συσπειρωθεί σε «Λίγκα» με σαφείς πολιτικούς στόχους υπέρ της οικονομικής και πολιτικής αποκέντρωσης. Αν δεν αλλάξει η πολιτική της κεντρικής κυβέρνησης σχετικά με τη Θεσσαλονίκη, μια τέτοια εξέλιξη θα είναι δυστυχώς αναμενόμενη. Η Ελλάδα Χρειάζεται Δυο «Οικονομικούς Πνεύμονες» για να Αναπνεύσει Η Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να περιμένει άλλο, ειδικά τώρα που εμφανίζεται μπροστά της η μεγάλη πρόκληση της παγκόσμιας εμπορικής έκθεσης ΕΧΡΟ 2008: ένα στοίχημα που δεν πρέπει με τίποτε να χάσει. Η Θεσσαλονίκη είναι μια μεγαλούπολη με πολλές δυνατότητες και πλεονεκτήματα, που πρέπει επειγόντως να αξιοποιήσει. Μια απλή ματιά στο χάρτη της περιοχής και λίγες γνώσεις ιστορίας, γεωπολιτικής και γεωοικονομίας, αρκούν για να διαπιστώσει κάνεις ότι η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη του μέλλοντος στα Βαλκάνια. Είναι προορισμένη από τη γεωγραφία και την Ιστορία να είναι το φυσικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η πραγματική μητρόπολη και «πρωτεύουσα» των Βαλκανίων. Το μόνο που χρειάζεται για να γίνει αυτό πραγματικότητα είναι η σωστή στρατηγική, πολιτική βούληση και, ασφαλώς, πολλές επενδύσεις. ∆υστυχώς τίποτε από τα τρία δε συμβαίνει, τουλάχιστον στο βαθμό που απαιτούν οι προκλήσεις των καιρών. Πέρα από μεγαλοστομίες και προεκλογικές υποσχέσεις, που χρησιμοποιούν κατά καιρούς τη ρητορική της «οικονομικής πρωτεύουσας των Βαλκανίων», προκειμένου να αλιεύσουν τις ψήφους των Θεσσαλονικέων, τίποτε το ουσιαστικό δε συμβαίνει. Η Θεσσαλονίκη όχι μόνον δεν υποστηρίζεται στην προσπάθειά της να ανακτήσει το φυσικό της χώρο, τη βαλκανική ενδοχώρα, αλλά παραμελείται σκόπιμα εκ μέρους της αθηναϊκής ελίτ που –κατά ηλίθιο τρόπο– αντιμετωπίζει τη δυναμική ανάδυση της πόλης μας με τρόπο ανταγωνιστικό, αγνοώντας το γεγονός ότι το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται στα Βαλκάνια. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι πολλοί ξένοι οικονομικοί παράγοντες έχουν δηλώσει πως η Ελλάδα χρειάζεται δύο «οικονομικούς πνεύμονες» για να αναπνεύσει, δηλαδή και την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, τον περασμένο Ιούνιο, ο γνωστός Ουγγροεβραίος επιχειρηματίας Τζορτζ Σόρος, ο οποίος έχει επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε ιδρύματα στην Ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια –κι έχει χρηματοδοτήσει την προεκλογική εκστρατεία ενάντια στον πρόεδρο Τζορτζ Μπους με ένα δισεκατομμύριο δολάρια!– τα είπε έξω από τα δόντια στην αθηνοκεντρική πολιτική και επιχειρηματική ελίτ της χώρας, την οποία και κατη-

Θεσσαλονίκη ΘΑ ΓΙΝΕΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΗ»;

Η Αγ. Δηµητρίου απέκτησε καινούργιο ασφαλτοτάπητα και το Καυταντζόγλειο Στάδιο ανακαινίστηκε. Θέλουν και συντήρηση, κύριοι, τα λουλούδια και το σιντριβάνι… Ωραία, αλλά όχι ουσιώδη έργα.

γόρησε για την παραμέληση της Θεσσαλονίκης, της πιο σημαντικής πόλης στα Βαλκάνια. Για τον Σόρος το μέλλον της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται στον τουρισμό υψηλών εισοδημάτων και στο άνοιγμα της αγοράς των Βαλκανίων, που παρέχει μεγάλες ευκαιρίες για επενδύσεις και ανάπτυξη. Για τον ίδιο η Θεσσαλονίκη είναι η πιο αδικημένη και παραμελημένη πόλη της Ελλάδας σε υποδομές και υπηρεσίες, ενώ θα έπρεπε να «πέσουν» στην πόλη πολλά χρήματα. Θεωρεί το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ως το φυσικό λιμάνι της Βαλκανικής και υποστηρίζει ότι η Ελλάδα «δεν μπορεί να αναπνεύσει μόνο με έναν οικονομικό πνεύμονα».

Ναι ρε, είµαστε περήφανοι που δεν πήραµε (σχεδόν) τίποτα από την πίτα του «Αθήνα 2004»!!

Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι όλα ζήτημα των πολιτικών αποφάσεων της κεντρικής κυβέρνησης και της αθηνοκεντρικής ελίτ, εκτός βέβαια από την εξυγίανση του δημόσιου τομέα, την πάταξη της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας – απαραίτητα βήματα για την προσέλκυση των επενδύσεων. Αρκετές πολυεθνικές επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για επενδύσεις στη Θεσσαλονίκη, ξεκαθαρίζοντας μάλιστα πως θεωρούν την Αθήνα «έξω από τα σχέδιά τους», αλλά δεν το έχουν κάνει μέχρι στιγμής επειδή θεωρούν την Ελλάδα «δύσκολη χώρα» για επενδύσεις, κυρίως λόγω της γραφειοκρατίας. Η Θεσσαλονίκη πληρώνει το τίμημα μιας κακής κυβερνητικής πολιτικής. Από την άλλη, η Αθήνα ευνοείται από την πρόσδεσή της στο άρμα της παγκοσμιοποίησης, έχοντας εδώ και χρόνια αρχίσει να λειτουργεί ως παγκοσμιοποιημένη πόλη και δράττοντας της ευκαιρίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Θεσσαλονίκη αντίθετα κλείνεται στον εαυτό της και αναπτύσσει ξενοφοβικά και εθνικιστικά συμπλέγματα ανασφάλειας, ενώ θα έπρεπε να κάνει ακριβώς το αντίθετο: να καλλιεργήσει τα χαρακτηριστικά μιας ανοικτής μητρόπολης, μιας διεθνούς πόλης συνδεδεμένης με τη βαλκανική ενδοχώρα αλλά και τις παγκόσμιες αγορές. Αλλά αυτό αφορά κυρίως την ντόπια επιχειρηματική ελίτ και κυρίως τους πολίτες της Θεσσαλονίκης που, εφόσον δεν επιθυμούν να δουν την πόλη τους να μετατρέπεται σε «πρωτεύουσα» της ανεργίας και της υπανάπτυξης, θα πρέπει να κινηθούν προς την

κατεύθυνση της ανοικτής δημοκρατικής πόλης, και να καταγγείλουν τον αδιέξοδο νεοεθνικισμό. Ευτυχώς οι ευκαιρίες δεν έχουν χαθεί οριστικά. Η διοργάνωση της EXPO 2008 από τη Θεσσαλονίκη είναι μια από αυτές. Η άλλη είναι η είσοδος, το 2007, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που θα ενώσει για πρώτη φορά εδαφικά την Ελλάδα με την υπόλοιπη Ε.Ε. Υπάρχουν επίσης ευκαιρίες που απορρέουν από τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη των ∆υτικών Βαλκανίων καθώς κι από την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Σε όλες αυτές τις ευκαιρίες η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίκεντρο. Αν η πόλη αποκτήσει υποδομές (μεγάλο αεροδρόμιο, μετρό, λιμάνι κ.ά.) και δεχθεί κατάλληλες επενδύσεις, τότε θα γνωρίσει εκρηκτική πληθυσμιακή και οικονομική ανάπτυξη, θα αλλάξει επίπεδο και δε θα θυμίζει με τίποτε τη Θεσσαλονίκη που ξέρουμε. Η Θεσσαλονίκη προορίζεται να γίνει μια μεγάλη παγκόσμια πόλη, ανοικτή και πολυπολιτισμική, όπως ανέκαθεν ήταν στη μεγάλη ιστορική της διαδρομή. Θα τα καταφέρει να ξαναγίνει ο παλιός ένδοξος εαυτός της ή μήπως θα βαδίσει κόντρα στο ρου της Ιστορίας; Τα επόμενα χρόνια θα δείξουν. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΚΟΣ είναι δηµοσιογράφος και συγγραφέας των βιβλίων ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ, ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΜΕΤΑ-ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ, ΓΚΡΙΖΑ ΕΛΛΑΔΑ: Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ» κ.ά. Το τελευταίο βιβλίο του µε τίτλο Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΓΝΩΣΤΟ.

11

ΕëëÜäá

Αντίσταση στην Καθηµερινή Βαρβαρότητα Γράφει ο

Μπάμπης Ιμβρίδης imxa@in.gr

Ως πολίτες αυτής της χώρας, γράψαμε και συνεχίζουμε να γράφουμε ιστορία στην αντίσταση και μαζική αντίδραση απέναντι σε γεγονότα που κατά καιρούς μάς προκαλούν και μας δυναστεύουν. Μαζική είναι η συμμετοχή μας σε διαδηλώσεις υπέρ η κατά επεμβάσεων, πολέμων, διεκδικήσεων και άλλων τινών. Πόσοι όμως από εμάς αντιδρούμε προσωπικά σε γεγονότα που μας ενοχλούν; Πόσοι και πόσες φορές ακολουθήσαμε διαδικασίες προσωπικής καταγγελίας απέναντι στην κρατική και ιδιωτική ολιγωρία, καταπίεση, ληστεία, ανάρμοστη συμπεριφορά; Ίσως να έχουμε

σταθεί μάρτυρες ή ακόμα και προσωπικά να έχουμε εκραγεί σε στιγμές που μας ενοχλούν, ιδιαίτερα, εμπλεκόμενοι σε γρανάζια της γραφειοκρατίας, σε γραφεία και φορείς του δημοσίου τομέα. Η αντίδρασή μας όμως σταματά εκεί. Λίγες μόνο είναι οι περιπτώσεις που αυτή η αντίδραση θα πάρει τη μορφή καταγγελίας με τηνομότυπη διαδικασία. Η λογική του «και τι θα βγει;» ή ο φόβος της εμπλοκής σε έναν άλλο γραφειοκρατικό αγώνα δικαίωσης, τις περισσότερες φορές μάς βγάζει έξω από οποιεσδήποτε σκέψεις συνέχισής της.

Συναυλία διαµαρτυρίας κατά των βοµβαρδισµών του ΝΑΤΟ στη Σερβία (1999)

Πορεία διαµαρτυρίας στη Θεσσαλονίκη κατά του πολέµου στο Ιράκ (2003)

Πριν από μερικές δεκαετίες η Μελίνα Μερκούρη δήλωνε την αντίθεσή της στο πρόγραμμα της κρατικής τηλεόρασης, αρνούμενη να πληρώσει το ποσοστό ΕΡΤ που αναλογεί και αναγράφεται στο τιμολόγιο της ∆.Ε.Η. Σήμερα ούτε που θα σκεφτόταν κανείς να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια για το φοροεισπρακτικό χαράτσι που μας επιβάλλει ο κρατικός οργανισμός. Χιλιάδες κτίσματα ανά την ελληνική επικράτεια, μικρομάγαζα, στάνες, αποθήκες, εργαστήρια, μέσα από έναν άκρατο κρατικό εκβιασμό καλούνται να πληρώνουν το χαράτσι της ΕΡΤ για να τους παρέχεται ηλεκτρικό ρεύμα. Ποιος και πώς να διαμαρτυρηθεί για το 18% ποσοστό Φ.Π.Α. στα τιμολόγια του Ο.Τ.Ε. και το ανεπίτρεπτο «τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας» στα αντίστοιχα τιμολόγια. Μπορεί μέσα από αυθαίρετα και κλειστά όρια οι οργανισμοί αυτοί να φαίνονται ωφέλιμοι στο κοινό. Μια ευρείας σκοπιμότητας αξιολόγηση, όμως, μπορεί να αποκαλύψει την παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων σε μαζική κλίμακα. Αυτοί οι οργανισμοί παραβιάζουν και διαστρεβλώνουν τη δικαιοσύνη, βασιζόμενοι σε ένα διεφθαρμένο νομικό σύστημα με υποκειμενικούς

12

νόμους και κυβερνητικοπολιτικές σκοπιμότητες. Οι εφορίες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν οι μεγαλύτεροι ανά τον κόσμο καταστροφείς αξιών, παραγωγικότητας, και απασχόλησης. ∆ια της βίας στηρίζουν και αναπτύσσουν τις καταστροφικές πολιτικές των οποιωνδήποτε κυβερνήσεων. Οι εγκληματικές τους δραστηριότητες φθίνουν το μέλλον των λαών, σακατεύοντας ή αφανίζοντας τον επιχειρηματία που τολμά. Η πολιτική των εφοριών έχει συνήθως στόχο το μικρό και ευάλωτο επιχειρηματία. Με τη δραστηριότητά τους αυξάνουν το κόστος των αγαθών, στη συνέχεια το κόστος ζωής στηρίζοντας στο δια βίου και δια της βίας επιβαλλόμενο ανορθολογικό φόρο εισοδήματος που ισοδυναμεί με κλοπή. Επιπλέον η εξαναγκαστική λογιστική γραφειοκρατία, ένα είδος καταναγκαστικού έργου που επιβάλλεται είναι από μόνο του η μεγαλύτερη απομύζηση χρόνου και ζωής που έχει ποτέ επινοηθεί σε βάρος άλλων ανθρώπων για την ανάπτυξη μιας γραφειοκρατικής παρασιτικής ελίτ ισχύος. Με αυτόν τον τρόπο οι εφορίες καταστρέφουν κάθε χρόνο αμέτρητα άτομα και μικρές επιχειρήσεις, κατα-

ΕëëÜäá στρέφοντας ταυτόχρονα το σπόρο και την ουσία του οικονομικού μέλλοντος, τις σημερινές και αυριανές θέσεις εργασίας και απασχόλησης. Άκουγα σε εκπομπή το μεγάλο μας καλλιτέχνη, τον Μίκη Θεοδωράκη, να μιλά για τη λαϊκή αντίσταση που πρέπει να κάνουμε απέναντι σε όλα αυτά που μας επιβάλλουν. Μιλούσε συγκεκριμένα για τα υπέρογκα ποσά που ζητούν στις καινούργιες ζώνες διοδίων στην Αθήνα, λέγοντας: «μην τους πληρώνετε, αντισταθείτε». Πώς όμως; Και τι θα επακολουθήσει, αν κάποιος τολμήσει να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια; Ο Έλληνας μπορεί να είναι έτοιμος να ξεσπάσει σε ουρλιαχτά μπροστά

Κλασική σκηνή από εξωτερικά ιατρεία ελληνικού νοσοκοµείου. Γι’ αυτή την καθηµερινή κατάσταση ποιος βγαίνει στο δρόµο να διαµαρτυρηθεί;

στον υπάλληλο της δημόσιας υπηρεσίας, στον οδηγό του αστικού λεωφορείου, στην ουρά μιας τράπεζας. ∆ε θα τολμήσει την αποδοκιμασία όμως σε μια κακή θεατρική, χορευτική, η μουσική παράσταση, σ’ ένα εστιατόριο με κακό φαγητό και σέρβις. Εκεί θα φανεί διακριτικός, σεβόμενος το χώρο και το τι αυτός αντιπροσωπεύει στα μάτια του. Ποιος θα αντιδρούσε σε μια τυπική καθημερινή δραστηριότητα, σε μια ταβέρνα όπου το φαγητό που σερβίρεται δεν είναι της αναμενόμενης ποιότητας. Συνήθως, αντί να αρνηθεί να πληρώσει το λογαριασμό, αφήνει και πουρμπουάρ φεύγοντας. Ποιος και πώς να αντιδράσει στο απαράδεκτο σύστημα υγείας, στην ιατροφαρμακευτική εξαπάτηση του πολίτη; Στα ραντεβού που κλείνουν στον ασθενή τα ιατρεία του Ι.Κ.Α., τα Κέντρα Υγείας, τα νοσοκομεία; Ραντεβού, ένα μήνα μετά την ημέρα που υπάρχει η άμεση ανάγκη. Στο φακελάκι που παγιώθηκε ως καθεστώς. Γιατί πρέπει ο ασθενής να περάσει πρώτα από το ιδιωτικό ιατρείο των περισσότερων γιατρών, ώστε να βρει κρεβάτι στο νοσοκομείο; Πόσοι ασθενείς έχουν γνώση για να αντιδράσουν στα φαρμακευτικά σκευάσματα που τους φορτώνουν μέσω της συνταγής

οι περισσότεροι γιατροί του Ι.Κ.Α. μόνο και μόνο για να εισπράξουν το ποσοστό που τους αναλογεί από τις φαρμακευτικές εταιρείες; Σκευάσματα, που τις περισσότερες φορές όχι μόνο δε χρειάζεται ο ασθενής, αλλά του κάνουν και κακό αν τα χρησιμοποιήσει; Τα τελευταία χρόνια ο έλληνας έχει αναγάγει τηλεοπτικά δελτία και εκπομπές σε αστυνομικές και δικαστικές αρχές. Μέσω αυτών, ο πολίτης προσπαθεί να βρει δικαίωση, σημαίνοντας έτσι την ολιγωρία και την έλλειψη εμπιστοσύνης στις αρμόδιες Αρχές. Μου έτυχε περιστατικό ανάρμοστης συμπεριφοράς ιατρού του

Ι.Κ.Α., όταν της ανακοίνωσα πως η συμπεριφορά της χρίζει αναφοράς, η αντίδρασή της ήταν: «στα παπάρια μου»! Γυναίκα ιατρός, παρακαλώ, και δημοτική σύμβουλος! ∆εν προσέφυγα στη διεύθυνση του τοπικού Ι.Κ.Α., αλλά στην κεντρική διοίκηση Αθηνών, Θεσσαλονίκης και στον ιατρικό σύλλογο. Και όταν μετά τη διαδικασία της διοικητικής εξέτασης έφτασε η ποινή, ούρλιαζε και καταριόταν εναντίον μου. Μια καταγγελία που θα γινόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα για πολλές ανάλογες περιπτώσεις, αν είχαν το θάρρος και το σθένος να πράξουν συμπολίτες μας. Ένας περίεργος ραγιαδισμός μάς κατατρέχει, ένας εφησυχασμός που δύσκολα θα δεχόταν οποιοσδήποτε Ευρωπαίος πολίτης. Φίλη μου, που ζει στο Λονδίνο, μου ανέφερε πως ενοχλήθηκε από τη συμπεριφορά ατόμων σε έξοδο του μετρό που συστηματικά ζητούν τα εισιτήρια ημέρας για να τα μεταπουλήσουν. Τηλεφωνικά και μόνο κατήγγειλε το περιστατικό δίνοντας τα στοιχεία της, για να τις αναφέρουν έπειτα από μερικές ώρες πως επιλήφθήκαν του θέματος. Αγώνας για ποιότητα ζωής, άγονος. Η σκέψη για ποιότητα ζωής βρίσκεται μακριά από το μέσο πολίτη. Πώς, άλλωστε, να υπάρξει, αφού οι περισσότεροι αγωνιζόμαστε απλώς για το «ζην» μάλλον, παρά για το «ευ ζην». Μόλυνση, αλλοιωμένη ατμόσφαιρα, θόρυβος, κυκλοφοριακή και πολεοδομική αναρχία, σπίτια κλουβιά, ανύπαρκτες ή κατεστραμμένες οδικές αρτηρίες, ανύπαρκτα αστικά αλσύλλια και τόσα ακόμα, μοιάζουν μια συνηθισμένη καθημερινότητα που αδυνατούμε να ανατρέψουμε. Η επίδραση όλων αυτών στην ψυχική υγεία των κατοίκων, στη συμπεριφορά τους και στις δραστηριότητές τους είναι προφανής. Κι όμως για άλλους λαούς αποτελούν κοινό τόπο. Πριν από αρκετά χρόνια θυμάμαι μια δυναμική αντίδραση των κατοίκων της Σταυρούπολης για τα απόβλητα του εργοστασίου της ∆ΙΑΝΑ. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να ξεκινήσει η διαδικασία απομάκρυνσης και καταστροφής τους, και μια πυρκαγιά στο αφύλακτο εργοστάσιο να προκαλέσει τον πανικό σε ολό-

κληρο το πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης για να καταλάβουν όλοι το μέγεθος του κινδύνου. Παρόμοια κινητοποίηση έγινε για την αποτροπή εγκατάστασης σταθμού ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης στο χώρο του στρατοπέδου «Παύλου Μελά». Να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση, όταν σε λίγον καιρό όλοι αυτοί οι χώροι των προς εκκένωση στρατοπέδων, που θα περιμέναμε να γίνουν πάρκα και χώροι αναψυχής, θα οικοδομούνται και θα γεμίζουν πολυκατοικίες και εμπορικά κέντρα. Πρόσφατα οι αρχές του ∆ήμου Νεάπολης αγωνιζόταν για τη μη εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας σε πολυκατοικία της οδού

Λαγκαδά. Πόσες όμως παρόμοιες κεραίες φιγουράρουν σε ταράτσες πολυκατοικιών, εξαγοράζοντας τους ιδιοκτήτες και ενοικιαστές έναντι κάποιας ευτελούς οικονομικής αποζημίωσης; Πώς θα μπορέσουμε να αντισταθούμε σε όσα καθημερινά μας επιβάλλουν τα Μ.Μ.Ε., στο τι να καταναλώνουμε, να ακούμε, να πιστεύουμε, να εφαρμόζουμε; Πώς να αντισταθούμε καθημερινά στο political correct της κυβερνητικής εξουσίας που μας καλεί να εφαρμόσουμε; Ερωτήματα που κάποιους απασχολούν και πολλούς αφήνουν αδιάφορους. Ναι, πρέπει να υψώνουμε το ανάστημα της γνώμης μας σε όλα αυτά που

μας δυσαρεστούν και μας ενοχλούν. Μερικές φορές η ατολμία, η διακριτικότητα, οι ενδοιασμοί πρέπει να μπαίνουν στην άκρη, δίνοντας θέση στη μαχητική αντίσταση και αντίδραση στην καθημερινή βαρβαρότητα που εκπέμπεται από διάφορες πηγές και που μας περιβάλλει.

Tηλ.: 2310 763.486 • 28ης Oκτωβρίου 68 • Eύοσµος, Θεσ/νίκη

13

κόσµος Γνωριµία µε την PETA Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1980 στο Norfolk των Η.Π.Α. και σήμερα διαθέτει 800.000 μέλη σε όλο τον κόσμο, αποτελώντας τη μεγαλύτερη οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων. Το έμμισθο προσωπικό της ανέρχεται σε 100 άτομα, ενώ συνεισφέρουν ποικιλοτρόπως και πολλοί εθελοντές. Τα έσοδά της προέρχονται αποκλειστικά από συνδρομές μελών. Η βασική αρχή της PETA συνοψίζεται στο ότι «τα ζώα δε μας ανήκουν ώστε να τα τρώμε, να φοράμε ρούχα από το τρίχωμά τους, να διεξάγουμε πειράματα με αυτά ή να τα χρησιμοποιούμε για τη διασκέδασή μας». Η PETA επιδιώκει να ενημερώνει και να ευαισθητοποιεί πολιτικούς, νομοθέτες, Μ.Μ.Ε. και κοινό σχετικά με περιπτώσεις καταπίεσης ζώων και να εγκαθιδρύει την πεποίθησή της ότι και τα ζώα έχουν δικαιώματα, τα οποία οφείλουν να γίνονται σεβαστά από τον άνθρωπο.

Χόλιγουντ. ∆ύο δίσκοι (Animal Liberation και Tame Yourself) ηχογραφήθηκαν, για να ενισχύσουν το έργο της οργάνωσης, με εθελοντές τραγουδιστές όπως η Chrissie Hynde, Indigo Girls, Belinda Carlisle κ.ά., ενώ πραγματοποιήθηκαν και ροκ συναυλίες κατά της χρήσης γούνας με τους B-52’s, K.D.Lang κ.ά., με τον Paul Mc Cartney στις παγκόσμιες περιοδείες του να προσκαλεί πάντοτε τους ακτιβιστές της PETA να μοιράζουν πληροφοριακό υλικό. ∆ιάφορα τοπ μόντελ και η ηθοποιός Kim Basinger πόζαραν γυμνές στη γνωστή καμπάνια της οργάνωσης «Προτιμώ να είμαι γυμνή παρά να φορώ γούνα», ενώ σκηνοθέτες όπως οι Oliver Stone και Martin Scorsese δεσμεύθηκαν να μη χρησιμοποιούν γούνες στα γυρίσματά τους. Στελέχη της οργάνωσης πραγματοποιούν τακτικά επιμορφωτικές διαλέξεις σε

Περιπτώσεις πετυχηµένων παρεµβάσεων

* * "Ορίστε το υπόλοιπο της γούνας σας".

Διεθνής οργάνωση για τα δικαιώµατα των ζώων PETA (ΠΕΤΑ) Info PETA:www.peta.org

του Δάνου Δανιηλίδη (bdd@med.auth.gr)

Ένας 24χρονος δυναμικός καθημερινός αγώνας για τον τερματισμό των πειραμάτων με ζώα και την παύση κάθε μορφής κακοποίησης των ζώων... Πριν από μερικές εβδομάδες τα εγχώρια δελτία ειδήσεων πρoέβαλαν ένα συγκλονιστικό βίντεο. Σε αυτό διακρίνονταν σφαγείς εταιρείας που παρέχει κοτόπουλα στη διεθνή αλυσίδα ταχυφαγείων KFC (Kentucky Fried Chicken) να πιάνουν και να πετάνε στον τοίχο ζωντανά κοτόπουλα, καταφέρνο-

14

ντας, φυσικά, να τα σκοτώσουν με αυτόν το σαδιστικό τρόπο. Το βίντεο ήταν προϊόν παράνομης διείσδυσης ακτιβιστών της διεθνούς οργάνωσης PETA (People for the Ethical Treatment of Animals), σε μετάφραση «Άνθρωποι για την Ηθική Μεταχείριση των Ζώων». Σημειώθηκαν και παλιότερα ενέργειες ευαισθητοποίησης της PETA για τα δικαιώματα των ζώων, με γνωστά μοντέλα εν αδαμιαία περιβολή να μπαίνουν σε κλουβιά και να δηλώνουν ενάντια στη χρήση της γυναικείας γούνας και άλλες. ανάλογες ενέργειες.

Η οργάνωση στα 24 χρόνια ζωής της πέτυχε σημαντικές νίκες, όπως το κλείσιμο του μεγαλύτερου σφαγείου αλόγων των Η.Π.Α., το οποίο λειτουργούσε ανορθόδοξα, και το σφράγισμα στρατιωτικού επιστημονικού εργαστηρίου στο οποίο πυροβολούνταν εν ψυχρώ ζώα. Η PETA εστίασε, ήδη από το 1981, την εκστρατεία της ενάντια στη χρήση ζώων σε πειράματα, κάτι που κατέληξε την ίδια χρόνια στην πρώτη σύλληψη και καταδίκη ανθρώπου και στην κατάσχεση πειραματόζωων. Στη συνέχεια η οργάνωση έδωσε στη δημοσιότητα βιντεοκασέτες διάρκειας 70 ωρών, οι οποίες κατέγραφαν τη βάναυση μεταχείριση πιθηκοειδών σε εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Το αποτέλεσμα ήταν να επιβληθούν πρόστιμα και απαγόρευση χρήσης πιθηκοειδών στο εργαστήριο αυτό. Κατόπιν, η οργάνωση ξεκίνησε έρευνες και καμπάνιες στο χώρο των πολυεθνικών καλλυντικών, οι οποίες επίσης χρησιμοποιούσαν πειραματόζωα στα εργαστήριά τους, καταφέρνοντας να πείσει την Benetton να τερματίσει τα σχετικά πειράματα, κάτι που ακολούθησαν κι άλλες μεγάλες εταιρείες του χώρου, όπως οι Avon, Revlon και Estee Lauder. Η L’Oreal, η μεγαλύτερη εταιρεία του χώρου, «πείστηκε» κι αυτή, ύστερα από 4ετή διεθνή δυσφημιστική καμπάνια της PETA κατά της εταιρείας. Υπάρχει, όμως, και η Gillette, η οποία ανακοίνωσε… κατάπαυση του πυρός (χρήση πειραματόζωων) έπειτα από 10ετή καμπάνια της PETA. Σήμερα η οργάνωση με υπερηφάνεια επιδεικνύει τη λίστα 550 εταιρειών καλλυντικών, οι οποίες δεν τεστάρουν προϊόντα τους σε ζώα. ∆εκάδες είναι και οι υπόλοιπες παρεμβάσεις της PETA σε χώρους πανεπιστημιακών εργαστηρίων, τσίρκο κτλ., οι οποίες ευαισθητοποίησαν –μέσω των Μ.Μ.Ε.– εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αναγκάζοντας κυβερνήσεις να βελτιώσουν απαρχαιωμένες νομοθεσίες σχετικά με τη μεταχείριση ζώων και δικαστήρια να επιβάλουν χρηματικές ποινές και να διατάξουν μακροχρόνια ή και μόνιμα κλεισίματα επιχειρήσεων. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά η εφημερίδα The Washington Post: «Χάρη στην PETA, παράνομα επιστημονικά εργαστήρια έκλεισαν, σχεδιαστές ρούχων έπαψαν να χρησιμοποιούν τη γούνα και δεκάδες νόμοι άλλαξαν». Δράσεις µε το Χόλιγουντ Η PETA μετέφερε με επιτυχία το κίνημα για τα δικαιώματα των ζώων και στο

Πειραµατόζωα

μαθητές και φοιτητές, ενώ έχουν γράψει ανάλογα βιβλία για παιδιά και ενήλικες. Αναφορικά µε τα δικαιώµατα των ζώων Κάποιες επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων βρήκα στο FAQ (Frequently Asked Questions) της ιστοσελίδας της οργάνωσης, που νομίζω πως είναι χρήσιμες. Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων πιστεύουν ότι τα ζώα δε μας ανήκουν, οπότε και δεν μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε για τροφή, ένδυση, διασκέδαση ή για πειράματα. Όλα τα ζώα αξίζουν τη φροντίδα μας, ανεξαρτήτως του αν είναι όμορφα, χρήσιμα στον άνθρωπο ή υπό εξαφάνιση, με την ίδια λογική που –για παράδειγμα– οι με διανοητικά προβλήματα άνθρωποι αξίζουν τη φροντίδα μας. Σύμφωνα με την PETA, το κίνημα για τα δικαιώματα των ζώων είναι μη βίαιο, υπάρχουν, ωστόσο, τμήματά του που υιοθετούν και τη χρήση βίας (σημείωση: η οργάνωση αναφέρεται στο «Μέτωπο για την Απελευθέρωση των Ζώων» –ALF, Animal Liberation Front– μέλη του οποίου βάζουν φωτιές σε επιστημονικά εργαστήρια και γενικότερα χώρους όπου κρατούνται και κακοποιούνται ζώα, ερχόμενοι σε σύγκρουση με το νόμο). Στο επιχείρημα ότι, «αφού τα περισσότερα ζώα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων ή για γούνες

κόσµος *

* "Όλα τα Ζώα έχουν τα ίδια μέρη". κινήσεις, όπως το να μετακινηθούν, να τεντώσουν τα γόνατα ή να ανοίξουν τις φτερούγες τους. Αυτό τους δημιουργεί στρες, εκνευρισμό και συχνά τους οδηγεί σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, όπως το ξέσκισμα της ίδιας της σάρκας τους». Σημείωση: ειδικά το τελευταίο το έχουν δείξει τηλεοπτικά ρεπορτάζ που τραβήχτηκαν σε κατ’ όνομα μόνο πτηνοτροφεία με χιλιάδες στοιβαγμένα κοτόπουλα.

Παγιδευµένα ζώα

Σχόλιο συντάκτη Εάν… αντέχετε, μπορείτε να ανατρέξετε και σε μερικά αποκαλυπτικά βίντεο που τράβηξαν στελέχη της οργάνωσης και υπάρχουν στην ιστοσελίδα της, από σφαγεία, φάρμες εργοστασίων κι επιστημονικά εργαστήρια με πειραματόζωα. Η PETA υιοθετεί το χορτοφαγικό τρόπο διατροφής. ∆ε διαπίστωσα να γίνεται, όμως, πουθενά αναφορά στο αν η οργάνωση δικαιολογεί ένα ποσοστό πειραμάτων με ζώα π.χ. για κρίσιμους ιατρικούς σκοπούς. Πιθανόν να μη δικαιολογεί ούτε κάτι τέτοιο. Πριν όμως βιαστούμε να την κατηγορήσουμε για «απολυτότητα απόψεων», ας σκεφθούμε ότι συχνά στη ζωή κανείς διεκδικεί το απόλυτο 10 στα 10 ευελπιστώντας ότι θα πάρει τελικά 5 στα 10, αν όχι και λιγότερα... Και στην περίπτωση των ζώων νομίζω πως υπάρχουν σαφή περιθώρια βελτίωσης της μοίρας τους. Η βελτίωση αυτή εξαρτάται και από τον καθένα μας, τις πράξεις του και τις καταναλωτικές επιλογές του. Οι φωτογραφίες είναι από τον ιστοχώρο: www.peta.de

* και πειράματα ανατρέφονται και προορίζονται γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, οπότε ποιο είναι το πρόβλημα;», η PETA απαντά πολύ απλά ότι «αυτό δε σημαίνει ότι αυτά τα ζώα οφείλουν να νιώθουν πόνο και φόβο, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα ζώα». Στο επιχείρημα ότι «τα ζώα που μεγαλώνουν αιχμάλωτα σε φάρμες και εργαστήρια δεν υποφέρουν, αφού δεν έχουν ζήσει ποτέ σε καθεστώς ελευθερίας» η PETA ανταπαντά: «Λάθος! Αυτά τα ζώα εμποδίζονται από το να εξασκήσουν ακόμη και τις πιο βασικές ενστικτώδεις ή αισθητηριακές

* "Τα Άγρια Ζώα δεν είναι για το τσίρκο".

* "Θα "φορούσατε" ποτέ τον σκύλο σας; Τότε µη φοράτε καµία γούνα!"

15

συνέντευξη

Σωκράτης Μάλαµας

Ο Αοιδός της Μουσικής Συνέντευξη στη Θεοδώρα Ρούµκου

"κάνω το αχ! να ξεχαστώ µ' αυτό το έρµο αφεντικό το άγρυπνο µυαλό µου στα δύσκολα µε σέρνει µε πάει και µε φέρνει." Όταν ακούς τον Σωκράτη Μάλαμα, νιώθεις πως κάτι καινούργιο γεννιέται μέσα σου, μια ανάταση που σ΄ εξυψώνει στη δύναμη και την αλήθεια του εαυτού σου, ένας αναστεναγμός κι ένα χαμόγελο, ακροβάτες πάνω στο ίδιο σκοινί, ένα ξαλάφρωμα ανέλπιστο. Λένε πως τα ονόματα σε μερικούς ανθρώπους, δεν είναι τυχαία και στην περίπτωση του Σωκράτη, αυτό δικαιώνεται. Φιλόσοφος σαν τον αρχαίο μας Σωκράτη με πίστη και ακρίβεια όχι μόνο στις ιδέες του αλλά και στις πράξεις του, με αυτογνωσία, ιδιοσυγκρασία χαμηλών τόνων αλλά και παθιασμένος δημιουργός της έντεχνης μουσικής, άριστος κιθαρίστας, τρυφερά μελαγχολικός ερμηνευτής, απλός και λιτός, μα ταυτόχρονα με στίχο γροθιά στα τείχη που χτίζουν γύρω μας οι κοινωνικές επιταγές της ζωής μας. Ίσως γι΄ αυτό δεν ξανάδα σε συναυλία νέο κοινό ν΄ αγαπάει τόσο πολύ έναν καλλιτέχνη, έναν αυθεντικό αοιδό της μουσικής, που διαθέτει τέτοια αμεσότητα και τέτοια επικοινωνία. Ένας νεαρός ανάβει τσιγάρο και του το δίνει. Ένα μπουκαλάκι νερό αφήνεται δίπλα του για να δροσιστεί. «Σωκράτη, τσιγάρο ατέλειωτο βαρύ, η μοναξιά…… πες το μας» Κι εκείνος ξεκινάει.

Σωκράτη, θαρρώ πως είσαι ένας ταξιδευτής της µουσικής και της ζωής.

Αυτό ήθελες να κάνεις από τότε που θυµάσαι τον εαυτό σου;

Μ’ αρέσει να ταξιδεύω, γι’ αυτό ακριβώς κάνω αυτό που κάνω, και όχι μονάχα να ταξιδεύω στα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, αλλά να ταξιδεύω και μέσα στη φαντασία μου. Το ταξίδι εμπεριέχει επιθυμίες, κι ένα στόχο που πιστεύεις ότι μπορείς να τον φτάσεις.

Εγώ από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, παίζω όργανα και είμαι μέσα στα τραγούδια. ∆ε θέλω τόσο να τραγουδάω, όσο να ζω μέσα σε μια οικογένεια που ασχολείται μ’ αυτό το πράγμα. Γι’ αυτό μου συνέβη.

Δε ρίχνεις άγκυρα ποτέ, για να νιώσεις λίγη ασφάλεια;

Όλα μ’ αρέσουν. Να γυρίζω με τα παιδιά και να παίζουμε, να κάθομαι σε πλήρη απομόνωση και να προσπαθώ να βρω ένα θέμα που μ’ αφορά κι ίσως και ν’ αφορά και πέντε άλλους ανθρώπους. Μ’ αρέσει να τραγουδάω, παρόλο που δεν είμαι τραγουδιστής, γιατί εκτονώνομαι, μου βγαίνει ένα μεγάλο βάσανο από μέσα μου, ησυχάζει το κεφάλι μου. Μ’ αρέσουν όλα τα πράγματα που έχουν σχέση με τη μουσική.

Όχι. Κάποια στιγμή βέβαια στη ζωή μας την επιθυμούμε, γιατί σ’ αυτό το άγνωστο και το αιωνίως συνεχές και ρευστό, χρειαζόμαστε μια υποψία σταθερότητας. Η σταθερότητα μας κάνει να φοβόμαστε και ν’ αναζητάμε την ασφάλεια. Άνθρωποι οι οποίοι αναζητάνε την ασφάλεια πάσχουν από ένα είδος κοινωνικής ασθένειας, θα έλεγα. Γράφεις, συνθέτεις, ερµηνεύεις. Τι είναι για σένα η έµπνευση; ∆εν ξέρω τι είναι η έμπνευση. Είναι μια επιμονή σ’ ένα στόχο, μια επιθυμία να φτιάξεις κάτι από κει που δεν υπάρχει, να πάρεις ένα κομμάτι αέρα και σιγά-σιγά να το κάνεις λόγο και νότες. Αυτό, δεν έχω ιδέα τι είναι η έμπνευση.

16

Σ’ ένα δηµιουργό όπως εσύ, µε τι του αρέσει ν’ ασχολείται περισσότερο;

Στους στίχους σους ακροβατείς ανάµεσα στην ποίηση και στον έντονο ρεαλισµό. Συνυπάρχουν αυτά τα δύο στη ζωή σου; Είμαι ερωτευμένος με το αφηρημένο και βαθύτατα δεμένος με το πραγματικό. Και έτσι είμαστε όλοι σχεδόν, απλώς ξεχνούμε την ποιητική μας υπόσταση, μιλάω για τον καθημερινό άνθρωπο που δεν έχει σχέση με τη μουσική, μιλώ για όλους μας. Ξεχνάμε πολύ γρήγορα την πλευρά του αγνώστου και εγκλωβιζόμαστε μέσα στο

πραγματικό, γιατί έτσι λένε πως μπορεί να επιβιώσει κανένας, μόνο υπηρετώντας την πραγματική όψη του κόσμου. Ευτύχησα να κάνω μια εργασία με την οποία αφήνομαι και ονειρεύομαι. Είναι σαν ν’ ανιχνεύουμε ένα χωράφι που έχει εγκαταλειφθεί εκατόν πενήντα χρόνια κι έχει πιάσει από παντού ζιζάνια χόρτα, δέντρα, βάτα. Κι εμείς αναζητάμε κάτι θαυμαστό, που ίσως ποτέ να μη βρούμε, αλλά προσπαθούμε. Είναι ουτοπικό, αλλά νομίζω ορισμένοι άνθρωποι είναι ερωτευμένοι με την ουτοπία. Κάποιοι λένε «Θέλω τα όνειρα να τα ζω». Ωραία θέση είναι αυτή. Αν ζεις ένα όνειρο, σίγουρα θα κατευθυνθείς για άλλο. Αν δε ζήσεις το όνειρό σου, θα πάθεις μια εμμονή άνευ προηγουμένου και θα ζεις συνέχεια προσμένοντας αυτό που δεν έρχεται ποτέ. Νομίζω, είναι λιγάκι αφέλεια και λίγο χάσιμο αυτό το πράγμα. Κανονικά πρέπει να ζούμε τα όνειρά μας. Κάποια όνειρά μου ναι τα έχω ζήσει, κάποια όμως πολύ ισχυρά στέκονται πάρα πολύ μακριά μου, αλλά πηγαίνω ίσια προς τα κει. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τη δύναµη ν’ ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Εσείς οι καλλιτέχνες είστε από τους τυχερούς της ζωής. Αυτό είναι μια πραγματιστική διαπίστωση που κάνεις. Εγώ είμαι πεπεισμένος πως ο καθένας μας, όταν έχει ένα μίνιμουμ θέλησης, μπορεί να στρογγυλοκαθίσει κανονικά μέσα στα όνειρά

συνέντευξη του. Απλώς ο κοινωνικός ιστός μάς στην κοιλιά. Αυτό είναι μια κινητήρια έχει μάθει με βάναυσο τρόπο, γι’ αυτό δύναμη που πρέπει να μας κάνει να λειτουργήσουμε επιτέλους, γιατί ο δεν μπορούμε να το πετύχουμε. θάνατος είναι η μεγαλύτερη μητέρα Ξεκίνησες µε λαϊκό τραγούδι και µε μας. Ένα δώρο θα μπορούσα να πω. ρεµπέτικο πριν κάνεις στροφή στο Είναι κακοδιαφημισμένο το τέλος έντεχνο. Ποια πιστεύεις πως είναι η των ανθρώπων, γιατί υπάρχουν θέση τους στη σύγχρονη ελληνική μεγάλα συμφέροντα οι άνθρωποι να µουσική; νιώθουν φοβισμένοι. Είναι αθύρματα Το σημερινό λαϊκό τραγούδι δε μέσα στον αέρα των εντυπώσεων νομίζω ότι αξίζει το χαρακτηρισμό. μεγάλων θεσμών. Θεωρώ ότι δεν μπορούν να γραφτούν λαϊκά τραγούδια, γιατί δεν υπάρχει κοινωνική βάση που υπήρχε παλιά, όλος ο λαός εκείνος που ήταν βιοπαλαιστές μεροκαματιάρηδες. Θα μου πεις και τώρα κάπως έτσι συμβαίνει, τώρα όμως έχει παρεισφρήσει στον ψυχισμό των λαϊκών ανθρώπων μια έτοιμη αισθητική συνταγή, που πλασάρει ένα λαϊκό τραγούδι χωρίς να ‘ναι τέτοιο. Έχουμε ένα τραγούδι που έχει έρθει από την εγγλέζικη σκηνή και την αμερικάνικη. Παλιά περνούσαμε στοιχεία της ξένης μουσικής μέσα στη μουσική μας. Τώρα προσπαθούμε να βάλουμε κάτι μέσα στη μουσική αυτή, κάτι δικό μας και δεν μπορούμε. Είπες κάποτε ότι «όταν αφήνεις τα πράγµατα να ρέουν, τότε επανέρχονται όλα όσα αξίζουν». Τι αξίζει για σένα πιο πολύ. Ε, βέβαια. Αυτά που απομένουν αξίζουν, που πολλαπλασιάζονται και δίνουν καρπούς παρακάτω. Είναι τα πράγματα που δόθηκαν με καρδιά εκ μέρους των ανθρώπων που μας τα έδωσαν και συνεχίζουν με την καρδιά τους ακόμα να ζουν. Για μένα δεν υπάρχουν διαχρονικές αξίες. ∆εν πέρασαν ούτε ογδόντα χρόνια από τη γέννηση του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού, έτσι ώστε να τριφτούν, να διαλυθούν σαν πέτρες και να γίνουν άμμο μέσα σ’ αυτό όλο το απίστευτο γίγνεσθαι. Ακόμα τη ζωούλα μας κοιτάζουμε πίσω, γι’ αυτό μιλάμε για διαχρονικές αξίες. Οι διαφορετικές αξίες αφήνουν έναν καρπό κι αυτό έπειτα από αιώνες και αιώνες έχει μεταποιηθεί σε κάτι άλλο. Τίποτα δεν είναι μόνιμο. Το είπε, άλλωστε, ο παππούς μας, ο Ηράκλειτος: «Τα πάντα ρει και ουδέν μένει». Άρα, το πιο σπουδαίο είναι να ζούµε τις στιγµές; Αν μπορούμε! Το πιο σπουδαίο και το πιο δύσκολο. Για να ζήσεις τη στιγμή, πρέπει να ξεφύγεις από την ανησυχία του μέλλοντος και απ’ την ενοχή του παρελθόντος. ∆εν μπορούμε να σταθούμε ποτέ σ’ αυτήν εδώ τη στιγμή ακριβώς και να σταθούμε ολόκληροι σ’ αυτήν. Είμαστε μοιρασμένοι συνέχεια σε κάτι που χρωστάμε για το πίσω και σε κάτι που μας έρχεται και δεν ξέρουμε πώς να το ξεπληρώσουμε, που θα είναι υποτίθεται μπροστά. Ίσως γιατί σ’ αυτή την ανησυχία του µέλλοντος ενυπάρχει ο φόβος του θανάτου από τη στιγµή που γεννιόµαστε;

Ο φόβος, όµως, δεν είναι ένα πρωτογενές ανθρώπινο συναίσθηµα; Βεβαίως, αλλά υπάρχει για να μη γλιστρήσουμε και πέσουμε, μην κοπανήσουμε το κεφάλι μας πουθενά, μη σπάσουμε κανένα ποδάρι, μέχρι εκεί είναι ο φόβος. Τώρα ο φόβος είναι σ’ όλες τις εκδηλώσεις της ζωής μας. Παντού! Γινόμαστε φυλακισμένοι σ’ ένα πηγάδι που λέγεται φόβος, γιατί μας εγκλωβίζει η κριτική των γύρω μας. Ποιος άνθρωπος δε φοβήθηκε; Ο φόβος, όμως, είναι ο πιο αρνητικός μύκητας που έχει καθίσει πάνω στο δέρμα μας. Το φόβο πρέπει να έχουμε το κουράγιο, έστω και τρέμοντας, γιατί ποτέ δεν τον ξεπερνάς, να περπατήσουμε μαζί του ή να τον αφήσουμε λίγα βήματα πιο πέρα. Μην τον κάνεις, βρε αδερφέ, αφεντικό. Καν’ τον συνοδοιπόρο. Σε λίγα λεπτά ξεκινάει η συναυλία. Αισθάνεσαι από τα πρώτα λεπτά την αύρα του κοινού, τους κραδασµούς του χώρου; Όχι, από τα πρώτα λεπτά δεν παίρνεις χαμπάρι. Είσαι προσηλωμένος σ’ αυτό που θέλεις να κάνεις. Έπειτα από κάποια ώρα γίνεσαι ένα με τον κόσμο και παίζεις για τον κόσμο σαν να παίζεις για σένα ή παίζεις για σένα σαν να παίζεις για τον κόσμο. Γίνεται ένα αυτό το πράγμα, μερικές φορές δε γίνεται, πάντα υπάρχουν οι αποστάσεις. Παίζει ρόλο το κοινό, η ψυχολογία του καλλιτέχνη, ακόμη και το γατί που θα περάσει κάτω από τα πόδια σου. Όλα συμμετέχουν. Νομίζω όμως ότι άμα το σκεφτούμε πιο λογικά, μπορεί να ψεύδεσαι μέσα σου και να μην παίρνεις χαμπάρι τίποτα. Σου αρέσει ο φανατισµός στους θαυµαστές σου; Όχι, δε μ’ αρέσει. Για το έργο και για τη δουλειά του καλλιτέχνη μπορεί να πει κάποιος ναι, αυτό είναι δικό μου, μου ταιριάζει, το παίρνω μέσα στην καρδιά μου και τελείωσε η δουλειά. Ο ακροατής πρέπει να ‘ναι πολύ υπεύθυνος για την ίδια του τη ζωή και ένας πολύ υπεύθυνος άνθρωπος για τον ίδιο του τον εαυτό. Ποτέ δε θεοποιεί κάτι, έχει για βάση του, για αρχή του και για τέλος του το ίδιο του το είναι.

Noμίζω πως αυτή η κουβέντα ήταν κάτι ανάμεσα στην ποίηση και στο ρεαλισμό των στίχων σου. Ευχαριστώ.

Εννοείται αυτό, αλλά δεν είναι για να Αφού έτσι ξεκίνησε. Εύχομαι καλές μας ρίχνει κάτω και να μας πατάει διαδρομές.

17

πρόσωπα Ταξιδεύοντας με τα Τρένα του Στέλιου Μαυροµάτη

Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπάµπη

«…ο Στέλιος Μαυρομάτης μάς θυμίζει τους παλιούς καλούς τεχνίτες, γιατί δίνει ξεχωριστή σημασία στο άψογο τελείωμα του πίνακα…» Τα λόγια αυτά ανήκουν στην κριτικό Τέχνης, κ. Έφη Φερεντίνου, η οποία είχε αναγνωρίσει από πολύ νωρίς, την καλλιτεχνική αξία των έργων του Στέλιου Μαυρομάτη και διατύπωνε την άποψή της σε μία από τις πάμπολλες κριτικές της, με τον τίτλο «Η Ζωγραφική του Στέλιου Μαυρομάτη», τον Απρίλιο του 1977.

Κ. Μαυρομάτη, πότε ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη ζωγραφική; Ουσιαστικά, η ενασχόλησή μου με τη ζωγραφική ξεκίνησε τη στιγμή που απολύθηκα από το στρατό. Από τότε άρχισα να ενδιαφέρομαι και να παρακολουθώ κάποιες υποτυπώδεις εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη. ∆εν υπήρχε καλλιτεχνική κίνηση τότε και όταν ερχόταν κάποιος από την Αθήνα ή το εξωτερικό για να εκθέσει τα έργα του, αυτό ήταν ένα σημαντικό γεγονός για τα πολιτιστικά δρώμενα. Πότε ήρθατε στη Θεσσαλονίκη; Στη Θεσσαλονίκη ήρθα το 1936, σε μια εποχή με δύσκολες και τραγικές στιγμές για την ελληνική κοινωνία. Έζησα την κατοχή και την αγωνία για την επιβίωση. Η ζωγραφική για μένα ξεκίνησε το 1954-1955. Εκείνη την περίοδο είχαμε οργανώσει ένα Σύλλογο Ερασιτεχνών Ζωγράφων. Ποιες ήταν οι αρχικές ζωγραφικές σας παραστάσεις και σε ποιο χώρο πραγματοποιήθηκε η πρώτη σας ατομική έκθεση; Στην αρχή ζωγράφιζα κάποια τοπία. Είχα ένα βαλιτσάκι, δικής μου κατασκευής, με τα απαραίτητα σύνεργα. Επισκεπτόμουν τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης και ζωγράφιζα. Ύστερα από όλα αυτά τα τοπία, κάποια στιγμή κεντρίστηκα από το Ναυπηγείο του «Χωματά» στη Νέα Κρήνη. Το 1959 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μου έκθεση στο συγκεκριμένο ναυπηγείο. Την περίοδο εκείνη εργαζόμουν υπάλληλος σε κατάστημα χονδρικής πωλήσεως για βιοποριστικούς λόγους. Πότε ασχοληθήκατε με τη ζωγραφική απεικόνιση των τρένων;

18

Ένα πρωινό του 1961, ενώ ζωγράφιζα διάφορα τοπία, πέρασε από το οπτικό πεδίο του εργαστηρίου μου μια ατμομηχανή. Τότε κατοικούσαμε πίσω από το νέο σιδηροδρομικό σταθμό. Άρχισα να βλέπω τα τρένα, από εκείνο το χρονικό διάστημα, τα οποία δεν παρατηρούσα για 2 χρόνια. Τα έτη 1972-1974 είχα ήδη ξεκινήσει μια έρευνα ουσιαστική και ως προς το θέμα και ως προς την τεχνική. Όλα αυτά τα χρόνια ζωγράφιζα τρένα. Όταν κάποια στιγμή έμαθα ότι σε γνωστή αίθουσα Τέχνης στη Νέα Υόρκη μιλούσαν για τη ζωγραφική μου, χάρηκα ιδιαίτερα.

κή δημιουργία αισθάνομαι σαν να είναι η πρώτη μου δημιουργία. Βλέπω, σκέφτομαι, λαμβάνω τα εξωτερικά ερεθίσματα, τις υποσυνείδητες παραστάσεις, όλα αυτά είναι οι κινητήριες δυνάμεις, που με ωθούν να ζωγραφίσω. Κάποια στιγμή μού έρχεται στο μυαλό μια σκηνή πολέμου και ζωγραφίζω μια μαύρη πινελιά. Για μένα η στιγμιαία σκέψη είναι ένα ντοκουμέντο και προσπαθώ να την αποτυπώσω. Ζωγραφίζοντας οριζόντια τον κάθε πίνακα, όλα αναμοχλεύονται. Οι συσχετισμοί, οι εναλλαγές και οι συγκρίσεις κυριαρχούν στο συνειδητό και στο υποσυνείδητο.

Ποια είναι τα στοιχεία που επηρεάζουν τη δημιουργία ενός ζωγραφικού σας πίνακα;

Ποια η σημασία του χρώματος στα έργα σας και ποια είναι τα κύρια γνωρίσματά τους;

Κάθε μέρα είναι μια καινούργια μέρα και κάθε έργο είναι ένα καινούργιο έργο. Κάθε καλλιτεχνι-

Το χρώμα είναι ζωή. Είμαι τόσο ταυτισμένος με τη ζωγραφική, που ό,τι μου συμβαίνει αποτυπώνεται στο εικαστικό έργο. ∆εν κάνω τίποτα άλλο από το να βγάζω εκείνη τη στιγμή ό,τι υπάρχει στο υποσυνείδητό μου. Ο κάθε πίνακάς μου είναι ένα κράμα από στοιχεία παραστατικά, από εικόνες της επικαιρότητας, από αυτά που ακούω, βλέπω και αισθάνομαι. Εξωτερικεύω αυτά που έχω μέσα μου και τα αποκρυσταλλώνω. Σπουδάζω τη ζωή και «ντοκουμεντάρω». Η ζωγραφική μού χαρίζει την ελευθερία σκέψης και την απελευθέρωση από κάθε είδους συμπλέγματα. Το εργαστήριο ζωγραφικής στην πόλη της Πτολεμαΐδας είναι πλέον μια πραγματικότητα. Στο συγκεκριμένο εργαστήριο τα παιδιά ποια μαθήματα διδάσκονται; Η γενέτειρά μου είναι η Πτολεμαΐδα. Ο Νομάρχης, ο ∆ήμαρχος και ο ∆ιευθυντής των Πολιτιστικών εκδηλώσεων, στο πρόσφατο παρελθόν, μου πρότειναν να εκθέσω κάποια έργα μου, τιμώντας με τον τρόπο αυτόν την προσφορά μου στον τομέα της Τέχνης. Εκτέθηκαν 49 έργα κι ο Νομάρχης την ημέρα των εγκαινίων πρόσφερε ένα αρκετά μεγάλο χρηματικό ποσό για τη δημιουργία ενός καλλιτεχνικού εργαστηρίου. Οι νέοι δάσκαλοι στο εργαστήριο αυτό μαθαίνουν πώς να διδάσκουν το μάθημα της ζωγραφικής ουσιαστικά. Καλλιεργείται σε βάθος η ψυχούλα των παιδιών και εκφράζουν πάνω στο χαρτί τον εσωτερικό τους κόσμο. Είναι μια λυτρωτική επικοινωνία το μάθημα της ζωγραφικής, όταν διδάσκεται με τον κατάλληλο τρόπο. Καταγράφονται οι ευαισθησίες, τα συναισθήματά τους, οι συγκινήσεις. Ένα ακόμη εργαστήριο ζωγραφικής λειτουργεί και στο Παλέφυτο. Τα παιδιά κερδίζουν πολλά βραβεία και διακρίνονται ακόμη και στο εξωτερικό. κ. Μαυρομάτη, σας ευχαριστώ Στον ιδιαίτερα επιμελημένο τόμο, που εκδόθηκε στο πλαίσιο των λε΄ ∆ημητρίων, εμπεριέχονται

πρόσωπα

καλλιτεχνικές δημιουργίες από το 1961 έως το 2000, το πρώτο τρένο που σχεδίασε το 1961 ο κ. Μαυρομάτης, καθώς και κείμενα ιστορικών της Τέχνης, όπως της Ελένης Βακαλό, του Μιλτιάδη Παπανικολάου, του Χρύσανθου Χρήστου, του Άλκη Χαραλαμπίδη κ. ά. Η κ. Φερεντίνου αναφέρει χαρακτηριστικά: «…ο Μαυρομάτης, φύση ανεξάρτητη άφησε τον εαυτό του να ακολουθήσει ανεπηρέαστος την εσωτερική του κλίση. Εξάλλου δομήθηκε καλλιτεχνικά με τον προσωπικό του μόχθο, μακριά από σχολές και δασκάλους. Κι αυτό του 'δωσε τη δυνατότητα ν’ αναπτύξει τις δικές του δυνάμεις και τον βοήθησε να αποφύγει τις προκατασκευασμένες λύσεις…».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Στέλιος Μαυρομάτης γεννήθηκε στην Πτολεμαΐδα το 1930. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Β. Ελλάδος. ∆ιδάσκει ζωγραφική σε παιδιά και ενήλικες με τη δική του μέθοδο ταχείας εκπαίδευσης. Τα έργα του κοσμούν τις αίθουσες της Εθνικής Πινακοθήκης, της Πινακοθήκης της Κύπρου, της Πινακοθήκης της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, της Πινακοθήκης του ∆ήμου Θεσσαλονίκης, των Υπουργείων Εξωτερικών, Πολιτισμού, Μακεδονίας Θράκης, Επιστημών της Ελλάδος και ανήκουν και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

19

τέχν η Η Μοντέρνα Γλυπτική της

Μαρίνας Νίτη Τοπία από τα οποία εµπνέεται η Μαρίνα Νίτη, ως προς τις γραµµές της φόρµας που δηµιουργεί σε κάθε µάσκα.

Σ

την όμορφη Θάσο, στην άκρη της δυτικής πλευράς του Λιμένα, σε μία περιοχή με ωραία θέα, με υποδέχθηκε η Μαρίνα Νίτη με τα δύο παιδιά της, στο εργαστήριο κατασκευής διακοσμητικών προσωπείων που διατηρεί. Οι συνεχείς απότομες και συχνά άγριες εναλλαγές μεταξύ βουνού και θάλασσας του νησιώτικου αυτού τοπίου, ειδικά το χειμώνα, είναι τα στοιχεία που εμπνέουν τη μορφή της φόρμας που έχουν τα προσωπεία που δημιουργεί η Μαρίνα.

Γράφει η

Χριστίνα Δεβρελή

devric@zeroone.net

2 1

3

4

Η σελίδα είναι ευγενική προσφορά της εταιρείας οργάνωσης εικαστικών εκδηλώσεων. «Η Τέχνη του επικοινωνείν» Σκρα 3, 546 22 Θεσσαλονίκη τηλ: 2310 28.66.62 κιν: 6945 045125 email: rhythm_art@yahoo.com

22

Η κατασκευή μάσκας και προσωπείων συνδυάζει δύο άλλες τέχνες: τη γλυπτική και τη ζωγραφική σε ένα ενιαίο σύνολο. Άλλωστε, και οι δύο αυτές τέχνες είναι δραστηριότητες που, όπως γνωρίζουμε, ταιριάζουν στην ανθρώπινη φύση και χρονολογούνται στην Προϊστορική εποχή, από τότε που σκαλίστηκε το πρώτο κομμάτι πέτρας και ζωγραφίστηκε το πρώτο σπήλαιο. Όσο για τη μάσκα, αυτή τη συναντάμε ως τμήμα των αρχαίων θεατρικών κουστουμιών, δραματική, λυπητερή για τις τραγωδίες, γελαστή και σατυρική για τις κωμωδίες. Στα νεότερα χρόνια τη βρίσκουμε στους ηθοποιούς της Commedia dell’ Arte και το 14ο αιώνα μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε από το Ιαπωνικό Θέατρο No. Ακόμη χρησιμοποιήθηκε από τους Ιάπωνες, τους Κινέζους και τους Θιβετανούς για τελετουργικούς σκοπούς. Σήμερα εξακολουθούμε να τη χρησιμοποιούμε σαν συμπλήρωμα των θεατρικών κουστουμιών αλλά και σαν διακοσμητικό είδος.

2. Δέσιµο σύνθεσης µε φυσικά υλικά και γήινα χρώµατα. Συνθετική πορσελάνη, ύφασµα και µαλακό µέταλλο σε µία µοναδική σύνθεση. Εκτός από τα υλικά της γλυπτικής, χρησιμοποιεί και υλικά κατασκευής καλουπιών, όπως καυτό χυτό λάστιχο, υλικά ένωσης και σταθεροποίησης όπως ξύλινους πίρους για την ένωση ξύλινων κομματιών, φελλό, βίδες, ατσάλινες βέργες για την ένωση διαφορετικών μεταξύ τους υλικών και συνδετήρες για το στερέωμα του σύρματος, υλικά επισκευής όπως ξυλόκολλα, σιλικόνη, πάστα διακόσμησης, δηλαδή στόκο, και εποξική κόλλα και υλικά χρωματισμού όπως βαφή ξύλου, κερί μέλισσας, βερνίκια ματ και γυαλιστερά και λαδομπογιές. Κατασκευάζει πολλά υλικά μόνη της, όπως πεπιεσμένο χαρτί από μικρά κομμάτια εφημερίδας ή χαρτιού και κόλλα ταπετσαρίας και εκμαγεία. Από κει και πέρα, αποθηκεύει για μελλοντική χρήση όποιο άλλο υλικό θα της δημιουργήσει εικόνες για να φτιάξει μια καινούργια φόρμα ή σύνθεση και της αρέσει. Κοχύλια, ξύλα από τη θάλασσα, άμμος, ψάθα, δαντέλες, κορδόνια, αποξηραμένα λουλούδια, χάντρες, πλέγματα από χαλκό.

3. Δέρµα, δαντέλα, συνθετική πορσελάνη. Όταν καταλήξει στα υλικά που δένουν για να υλοποιήσει τις ιδέες της στην κατασκευή μιας μάσκας που φαντάστηκε, σχεδιάζει εκ των προτέρων όλα τα απαραίτητα βήματα και τα ακολουθεί μεθοδικά μέχρι να έχει το αποτέλεσμα που θα την ικανοποιήσει απόλυτα. ∆ίνει μεγάλη σημασία στα μάτια της μάσκας, γιατί δε θέλει απλώς να δώσει μια έκφραση, αλλά να τραβήξει διακριτικά την προσοχή στο διαφορετικό στυλ της καθεμίας. Έτσι έχει εφεύρει διάφορες γραμμές για την περιοχή των ματιών, που από κει και πέρα αναπροσαρμόζονται ανάλογα με το χρωματικό και σχηματικό στήσιμο της κάθε μάσκας. Στους άλλους καλλιτέχνες του συγκεκριμένου αντικειμένου τα μάτια είναι κενά, χωρίς γραμμές και χρώμα.

1. Συνθετική πορσελάνη, ύφασµα, κορδόνια, χρυσή βαφή.

4. Ξύλο, δέρµα και φαντασία µε οικολογικές προεκτάσεις.

Η Μαρίνα επιχειρεί να αποδώσει από στέρεα υλικά μια ανάγλυφη μορφή, έναν όγκο στο χώρο. Η επαφή της με την πορεία της μάσκας στο χρόνο την έχει συναρπάσει από την αρχή. Επέλεξε να ασχοληθεί με αυτό το είδος της τέχνης, γιατί πιστεύει ότι η ενασχόλησή της αυτή είναι μια ευχάριστη, έντονη και δημιουργική εμπειρία που τη γεμίζει απόλυτα και εκφράζει την ψυχοσύνθεσή της. Επίσης, γιατί μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε υλικό υπάρχει γύρω της χωρίς να τη δεσμεύει τίποτα. Έτσι οι προκλήσεις είναι πολλές, αφού τα πάντα θα μπορούσαν να είναι αιτία για μια καινούργια δημιουργία. Εξηγεί ότι το σκάλισμα και το πλάσιμο είναι οι παραδοσιακές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στη γλυπτική. Στις αρχές όμως του αιώνα έκαναν την εμφάνισή τους νέες τεχνικές και υλικά, επεκτείνοντας σε μεγάλο βαθμό την γκάμα δυνατοτήτων που διαθέτει ο καλλιτέχνης. Όχι μόνο σε πέτρα ή μάρμαρο όπως γνωρίζουμε κυρίως στη γλυπτική, αλλά σκάλισμα και πλάσιμο σε ύφασμα, πηλό κεραμικής, γύψο, πεπιεσμένο χαρτί, δέρμα, ξύλο, ελαφρύ σκυρόδεμα, ακόμα και σε μαλακό μέταλλο ή φύλλο χαλκού.

Η Μαρίνα έχει μελετήσει και παρακολουθεί το έργο μεγάλων καλλιτεχνών της μοντέρνας γλυπτικής, όπως οι: Κρις Ντάνσεθ, Κόφιν Πράις, Μπράιαν Γέιλ, Φίλιπ και Πατρίτσια Κοξ, Ρόμπερτ Κόνινγκ, Γκάι Τάπλινγκ, Μπεν Τζάκομπερ, Αμάντα Λόρενς και άλλων, αν και κανείς από όλους αυτούς δεν ασχολείται με τη μοντέρνα γλυπτική μάσκας. Οι μάσκες και τα προσωπεία της Μαρίνας Νίτη είναι πετάγματα φαντασίας από τα όνειρά μας. Το παιχνίδι των ματ με τα λαμπερά χρώματα, η ποικιλία στην επεξεργασία της επιφάνειας και η δυνατότητα κίνησης που της δίνει το ύφασμα τη γοητεύουν και αποτελούν αστείρευτη και συνεχής πηγή δημιουργίας για την ίδια. Κάθε μάσκα έχει τη δική της χρωματική και σχηματική ισορροπία, ενταγμένη σε ομάδες για την καλύτερη κατανόηση και επεξεργασία των καλλιτεχνικών στοιχείων της έμπνευσης. Η τεχνική δεν παίζει τον πρωτεύοντα ρόλο γι' αυτήν. «Πρόκειται», όπως τονίζει η ίδια, «για την ανάγκη που αισθάνεσαι να δημιουργήσεις κάτι που θα χαρακτηρίζει αποκλειστικά εσένα, δημιουργώντας σχεδόν από το τίποτα».

ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΦΙΛΙΠΠΟΣ από Φίλμ σελίδα 23

ατζέντα επéµÝëεéá ÉωÜííá Μπܵπç

Πολιτιστικά (και άλλα) ΝΕΑ

Δέκα χώρες της ευρύτερης περιοχής της Ν.Α. Ευρώπης (Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σκόπια, Ρουµανία, Σερβία, Σλοβενία, Τουρκία, Αλβανία) θα συµµετάσχουν στην έκθεση Cosmopolis 1, που θα πραγµατοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια των µηνών Οκτωβρίου και Νοεµβρίου του 2004. Στην έκθεση, που θα καλείται «Microcosmos X Macrocosmos», περισσότεροι από 100 καλλιτέχνες θα παρουσιάσουν τις δηµιουργίες τους, οι οποίες θα καλύπτουν όλους τους τοµείς της τέχνης (ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, φωτογραφία, εγκαταστάσεις, καλλιτεχνικά δρώµενα, video-art κ.ά.). Οι επιµελητές των δέκα χωρών της Ν.Α. Ευρώπης θα διερευνήσουν µέσα από τη σύγχρονη εικαστική δηµιουργία τις σχέσεις αλληλεπίδρασης κέντρου-περιφέρειας, τοπικισµού-κοσµοπολιτισµού, αστικού-αγροτικού χώρου στη σύγχρονη παγκοσµιοποιηµένη πραγµατικότητα. Πρόκειται για έναν πολιτισµικό διάλογο ανάµεσα στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης, που θα δώσει την ευκαιρία στο φιλότεχνο κοινό να γνωρίσει πολυποίκιλες καλλιτεχνικές τεχνοτροπίες. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κολοκοτρώνη 21, τηλ: 2310 589140-42.

Το Δεκέµβριο του 2004 θα απονεµηθούν υποτροφίες «Μελίνα Μερκούρη» σε αριστούχους πρωτεύσαντες αποφοίτους του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο των «Ηµερών Έκφρασης και Δηµιουργίας» µε κύριους διοργανωτές τους «Φίλους του Ιδρύµατος Μελίνα Μερκούρη». Ο θεµατικός άξονας των φετινών εκδηλώσεων είχε θέµα: «ΠολιτισµόςΟλυµπισµός- Πολιτισµικό Περιβάλλον».

Τον Ιούνιο του 2004 κυκλοφόρησε από τα Ελληνικά Ταχυδροµεία η Αναµνηστική Σειρά Γραµµατοσήµων µε θέµα: «Ολυµπιακοί Αγώνες ΑΘΗΝΑ 2004-Αρχαία Ολυµπιακά Νοµίσµατα». Η σειρά θα διατίθεται έως τον Ιούνιο του 2005. Οι παραστάσεις που απεικονίζονται είναι: «ΚΩΣ, αργυρό τρίδραχµον», «Φίλιππος Β΄ Μακεδονίας, χρυσός στατήρ», «Φίλιππος Β΄ Μακεδονίας, αργυρό τετράδραχµον» και «ΗΛΙΣ, αργυρό δίδραχµον». Επίσης, τον Ιούλιο του 2004 κυκλοφόρησε και η Αναµνηστική Σειρά Γραµµατοσήµων µε θέµα «Εθνική Ελλάδος. Πρωταθλήτρια Ευρώπης 2004». Η σειρά θα διατίθεται έως και τον Ιούλιο του 2005. Η σχεδίασή τους ανήκει στις Μυσρίνη Βαρδοπούλου και Ανθούλα Λύγκα. Διεύθυνση Φιλοτελισµού, Βύσσης 2 και Αιόλου, τηλ.: 210 335 3680-7.

«Μεγάλη Ελλάς. Αθλητισµός και Ολυµπισµός στην Περιφέρεια του Ελληνικού Κόσµου. Κάτω Ιταλία και Σικελία» καλείται η σηµαντική αρχαιολογική έκθεση που θα φιλοξενείται έως τις 2 Οκτωβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 23 Ιουνίου µε τη συνεργασία της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυµπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004. Τα εκθέµατα, που καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τις αρχές του 6ου αι. π.Χ. έως και το 2ο αι. µ.Χ., προέρχονται από µουσεία της Σικελίας, της Σαρδηνίας, της Ετρουρίας, του Κράτους του Βατικανού, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και το µουσείο της Ρόδου. Ίδρυµα Νικολάου Π. Γουλανδρή, Νέα ΠτέρυγαΜέγαρο Σταθάτου, Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1, τηλ.: 210 7228 321-3.

Στην πολυτελή συλλεκτική έκδοση µε τίτλο «Αρχαία Ολυµπία: Ο Τόπος και το Πνεύµα» του Δηµητρίου Κοροβέση περιλαµβάνεται όλο το ιστορικό και µυθολογικό υλικό που φωτίζει τον τόπο και το τελετουργικό των Αρχαίων Ολυµπιακών Αγώνων, µε πλούσια φωτογραφική υποστήριξη. «Το ευ αγωνίζεσθαι, το αριστεύειν, το φιλοτεχνείν, το φιλοσοφείν είναι µερικά από τα θέµατα που εξετάζονται σε σχέση µε τα Ολύµπια και τον Ελληνικό Πολιτισµό. Άγνωστες πτυχές, µαρτυρίες και στιγµιότυπα από την υπερχιλιετή ιστορία των Ολυµπιακών Αγώνων ζωντανεύουν στις σελίδες αυτής της σηµαντικής έκδοσης. Την εγκυρότητα των ιστορικών στοιχείων και την αρτιότητα του κειµένου επιµελήθηκε η αρχαιολόγος Βασιλική Τζαχρήστα, ειδικευµένη σε θέµατα αθλητισµού της αρχαιότητας». Οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να αντλήσουν πληροφορίες από το art Museum, Εριφύλης 18, τηλ.: 801 111 8000.

Στο πρόγραµµα των εκδηλώσεων της Αγιορείτικης Εστίας για το έτος 2004 έχουν ενταχθεί δύο ενδιαφέρουσες φωτογραφικές εκθέσεις. Συγκεκριµένα, το Νοέµβριο θα πραγµατοποιηθεί φωτογραφική έκθεση στην οποία θα παρουσιάζονται πτυχές της ζωής του Αγίου Όρους. Η έκθεση θα συνοδεύεται από εκπαιδευτικό πρόγραµµα µε παράλληλες προβολές και οργάνωση εκδηλώσεων για τους µαθητές των Γυµνασίων και Λυκείων. Η δεύτερη έκθεση θα αφορά την παρουσίαση φωτογραφικού υλικού της περιόδου 1918-1930 της συλλογής Μπουασονά, η οποία έχει αγοραστεί από την Πολιτιστική Ολυµπιάδα και έχει διατεθεί επί παρακαταθήκη στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Οι εκθέσεις που θα οργανωθούν στη Θεσσαλονίκη θα µεταφερθούν στη συνέχεια και στο εξωτερικό στις Ελληνικές παροικίες. Αγιορείτικη Εστία, Εγνατία 108, τηλ.: 2310 250 648.

Στο πλαίσιο των «Δηµητρίων», που συµπληρώνουν φέτος 39 έτη, έχουν ενταχθεί πολλές και σηµαντικές µουσικές, θεατρικές και εικαστικές εκδηλώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν από τις 19 Αυγούστου και θα διαρκέσουν έως τις 23 Δεκεµβρίου. Το περιοδικό έντυπο «Δυτικώς» επιλέγει µερικές από αυτές: Στις 20 Οκτωβρίου στην Κεντρική Δηµοτική Βιβλιοθήκη (Εθνικής Αµύνης 27, τηλ.: 374 800) θα παρουσιασθούν λογοτεχνικά κείµενα και θα προβληθεί ντοκιµαντέρ για τα «100 Χρόνια από την Έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα» µε τον Νέστορα Μάτσα. Στους εκθεσιακούς χώρους της Κάζα Μπιάνκα (Βασ. Όλγας 180, τηλ.: 427

24

555) θα φιλοξενηθεί από τις 20 Οκτωβρίου έως την 1η Δεκεµβρίου έκθεση µε ντοκουµέντα από τη ζωή και το έργο της Μαρίας Κάλλας. Στις 31 Οκτωβρίου στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου (τηλ.: 996 896) θα παρουσιασθεί µουσικό και φιλολογικό οδοιπορικό της Μικράς Ασίας, Ανατολικής Ρωµυλίας και Ανατολικής Θράκης µε τη συµµετοχή του Χρόνη Αηδονίδη. Στις 5, 6 και 7 Νοεµβρίου η Πειραµατική Σκηνή της Τέχνης θα παρουσιάσει το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Η Νίκη», στο θέατρο Αµαλία (Αµαλίας 71, τηλ.: 2310 821 483

Ο Κύπριος ζωγράφος Ελευθέριος Ολύµπιος θα παρουσιάσει από τις 9 Σεπτεµβρίου έως τις 9 Οκτωβρίου τις εικαστικές δηµιουργίες του στους εκθεσιακούς χώρους, στα «Λουτρά Παράδεισος». Η χρωµατική ποικιλοµορφία και το υδάτινο στοιχείο κυριαρχούν σε όλα τα εκθέµατα. «Τα Λουτρά της Αφροδίτης», «Τα ρόδα της Κλεοπάτρας», «Του Ρώµου και Ρωµύλου» είναι µερικοί από τους τίτλους που συνοδεύουν τα έργα. Οι ζωγραφικές συνθέσεις του σχετίζονται εννοιολογικά µε το επιβλητικό µνηµείο και προσφέρουν ένα άρτιο αισθητικό αποτέλεσµα. Η έκθεση, που πραγµατοποιείται µε την υποστήριξη της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, φέρει τον τίτλο «Κάθαρσις». «Λουτρά Παράδεισος», Εγνατία και Μητροπολίτου Γενναδίου, τηλ.: 2310 226 931.

Ãéá ïðïéáäÞðïôå áëëáãÞ ðñïãñáììáôéóìÝíçò åêäÞëùóçò ôï «Äõôéêþò» äå öÝñåé êáìéÜ åõèýíç.

ατζέντα

Διεξάγεται και φέτος η 12η Διεθνής Έκθεση Τηλεκάρτας και Νοµισµάτων «Card Collect & Coin Expo 2004», το Σαββατοκύριακο 30-31 Οκτωβρίου. Η έκθεση θα λειτουργεί από τις 10 το πρωί µέχρι τις 8 το βράδυ, µε ελεύθερη είσοδο, στο ξενοδοχείο Mediterranean Pallas, δίπλα στο λιµάνι της Θεσσαλονίκης. Στην έκθεση θα

συµµετέχουν δεκάδες εµπορικοί οίκοι διάθεσης συλλεκτικών ειδών, εταιρίες παραγωγής τηλεκαρτών, Οργανισµοί Τηλεπικοινωνιών, τα ΕΛΤΑ, το Νοµισµατοκοπείο Μονάχου κ.ά. Τηλ.

2310.500.405, 6937.470.110 Ένα µοναδικό αναµνηστικό µετάλλιο για το θρίαµβο της Εθνικής Ελλάδας στο Euro 2004 της Πορτογαλίας κυκλοφόρησε από την εταιρία Advanced Media, οργανώτρια εταιρία της διεθνούς έκθεσης τηλεκάρτας και νοµισµάτων. Πρόκειται για ένα µοναδικό συλλεκτικό µετάλλιο. Το µετάλλιο είναι επιχρυσωµένο σε επιµεληµένη κοπή, περιορισµένα αντίτυπα, ενώ το κόστος του ανέρχεται στα 10 ευρώ. Τηλ. παραγγελιών: 2310 500 405, 6937 470 110.

Έκθεση του καλλιτέχνη Άρη Προδροµίδη, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σηµαντικότερους της γενιάς του ’70 και έχει στο ενεργητικό του πολλές ατοµικές και οµαδικές εκθέσεις, πρόκειται να πραγµατοποιηθεί στη γκαλερί «Ζήνα Αθανασιάδου». Ο Προδροµίδης χρησιµοποιεί ως µέσο το βίντεο και τη φωτογραφία και επιχειρεί να δείξει πως διαστρεβλώνεται η αλήθεια από εµάς. Με τα έργα του έχει εκπροσωπηθεί η Ελλάδα στον τοµέα των multimedia στο εξωτερικό σε εκθέσεις στη δεκαετία του ’80. Η έκθεση θα διαρκέσει από 23 Σεπτεµβρίου έως 16 Οκτωβρίου. Γκαλερί Ζήνα Αθανασιάδου, Π.Π Γερµανού 5, τηλ. 2310 275 985

Τα εργαστήρια εικαστικών και εφαρµοσµένων τεχνών του Δήµου Νεάπολης ξεκίνησαν τις εγγραφές (1 έως 30 Σεπτεµβρίου). Τα µαθήµατα που περιλαµβάνουν τµήµατα ζωγραφικής παιδιών και ενηλίκων, γλυπτικής, χαρακτικής, αγιογραφίας και βιτρό ξεκινούν στις 1 Οκτωβρίου. Για πληροφορίες: Λαγκαδά 120, τηλ. 2310 671 100, 639 385, 522 725 (απόγευµα)

Το «Villarte» είναι ένας πρότυπος χώρος εκλεκτών εκδηλώσεων που λειτουργεί στους χώρους του Ωδείου Βορείου Ελλάδος. Ο χώρος, «φορτισµένος» πολιτιστικά από το ίδιο το νεοκλασικό οίκηµα του Ωδείου, ανοίγει τις πόρτες του σε εικαστικές εκθέσεις, ηµερίδες, εταιρικές παρουσιάσεις και σεµινάρια, δίνοντας άλλη µια νότα δράσης πέρα από τις µουσικές εκδηλώσεις. Είναι ιδανική επιλογή για δεξιώσεις και εξαιρετικά παιδικά πάρτι, όχι µόνο µέσα στη Βίλα (Ζαρντινίδη), αλλά και έξω, σε έναν από τους οµορφότερους κήπους της Θεσσαλονίκης. Για πληροφορίες: Ωδείο Βορείου Ελλάδος, Χαιρωνείας 16 (Βίλα Ζαρντινίδη), τηλ. 2310 422 885, 422 742

Εκδηλώσεις στον «Ιανό», φθινόπωρο 2004. Τα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ γιορτάζουν φέτος τα 20 χρόνια παρουσίας τους στην πόλη µας, µε µια σειρά εκδηλώσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Συγκεκριµένα για την πόλη µας: Μουσική γιορτή στον πεζόδροµο της Αριστοτέλους, τη Δευτέρα 13 Σεπτεµβρίου 2004, ώρα 9:00 το βράδυ, για τα 20 χρόνια του ΙΑΝΟΥ, µε τους: Λουδοβίκο των Ανωγείων, Ευανθία Ρεµπούτσικα, Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, Διονύση Σαββόπουλο, Ντίνο Χριστιανόπουλο και την παρέα του Τσιτσάνη (Νίκος Στρουθόπουλος µουσική-φωνή, Νίκος Ζυγούρας κιθάραφωνή, Δώρα Στρουθοπούλου φωνή).

25

φωτογραφία

Φωτογράφων ανάλεκτα Έκθεση της Φωτογραφικής Λέσχης «Όψεις» με αφορμή τα 10 χρόνια λειτουργίας της. Μικρές αυτοτελείς ατομικές εκθέσεις (8 –12 φωτογραφιών) σε κοινή παρουσίαση, στο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού του ∆ήμου Σταυρούπολης από 10 έως 28 Νοεμβρίου 2004.

200 περίπου φωτογραφίες, ανάλεκτα 19 φωτογράφων, εκτίθενται, μεταφέροντας στο θεατή τις διαφορετικές όψεις των φωτογράφων, προσδοκώντας ταυτόχρονα σε μια επικοινωνία και προσωπικό με αυτόν διάλογο. Η έκθεση, παρ’ ότι επετειακού χαρακτήρα, περιέχει κυρίως σύγχρονη δουλειά των φωτογράφων, μια ματιά του σήμερα, σίγουρα όχι ξεκομμένη από ό,τι στο παρελθόν προηγήθηκε. Μια έκθεση δίνει πάντα στο φωτογράφο τη χαρά της επικοινωνίας με το θεατή. Προηγείται όμως και έπεται της έκθεσης μια σημαντικότερη διαδικασία, που κρύβει χαρά, αγωνία, αδιέξοδα, προβληματισμό. Είναι η διαδικασία μελέτης του φωτογραφικού έργου, η οποία είναι συνεχής και πηγή ζωής για το φωτογράφο παράλληλα με τη διαδικασία της φωτογράφησης. Η έκθεση θα συνοδευτεί από την έκδοση ενός λευκώματος με φωτογραφίες της και σύντομη αναδρομή στην πορεία της λέσχης. Παράλληλα με την έκθεση στις 13 και 14 Νοεμβρίου 2004, στον ίδιο χώρο (Κέντρο Πολιτισμού - ∆ημοτικό Θέατρο) θα οργανωθούν ημερίδες με εισηγήσεις και παρουσιάσεις με φωτογραφικά θέματα και περιεχόμενο. Εισηγητές: Πλάτων Ριβέλλης: για τη δημιουργική φωτογραφία και τις σύγχρονες επιρροές των μέσων (φωτογράφοςδάσκαλος φωτογραφίας, πρόεδρος του σωματείου Φωτογραφικός Κύκλος), Ηώ Πάσχου: «Σύγχρονη Γαλλική φωτογραφία 1975 - 2004, τάσεις, προτάσεις, θεσμοί», (φωτογράφος, ανταποκρίτρια του περιοδικού «Φωτογράφος» στο Παρίσι), Tadashi Ono: «Το Παρίσι και η φωτογραφία: μια κοινή ιστορία» (φωτογράφος - δάσκαλος φωτογραφίας στο Παρίσι), Maria Tereza Siza: «Σημειωματάριο - σελίδες από τη σύγχρονη φωτογραφία στην Πορτογαλία» (∆ιευθύντρια του cpf Centro Potrugues de Fotografia). Τόσο οι εισηγητές όσο και το περιεχόμενο των παρουσιάσεων πιστεύουμε ότι θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον του φωτογραφικού κοινού της πόλης.

Τριαντάφυλλος Κουρούκλας

Θόδωρος Ηλιάδης

Δήµος Βουδουραγκάκης

Κατερίνα Δούµα

Ελένη Μωϋσίδου

με μουσική, ποίηση, συζητήσεις με φιλοξενούμενους καλλιτέχνες κ.ά). Η λέσχη διαθέτει χώρο συναντήσεων, πλήρως εξοπλισμένο σκοτεινό θάλαμο και δανειστική βιβλιοθήκη για τα μέλη της.

∆ήμος Σταυρούπολης Φωτογραφική Λέσχη «Όψεις», Λαγκαδά 221, 564 30 Σταυρούπολη – Θεσσαλονίκη Πληροφορίες: Τριαντάφυλλος Κουρούκλας, τηλ.: 2310 659 418, Fax : 2310 602 037 email: opseis@opseis.gr www.opseis.gr

Χώρος αναζήτησης και δηµιουργίας Εντευκτήριο, Σκοτεινός θάλαμος, Στούντιο, Βιβλιοθήκη – Συζητήσεις, ∆ιαλέξεις, Αφιερώματα, Εκθέσεις, Εκδόσεις Η Φωτογραφική Λέσχη «Όψεις» του ∆ήμου Σταυρούπολης δημιουργήθηκε το Μάιο του 1994 από 9 φωτογράφους της τότε Φωτογραφικής Ομάδας Σταυρούπολης (τους Μάκη Αβραμίδη, ∆ήμο Βουδουραγκάκη, Χρήστο Γκίγκη, Άνθιμο Καλπατζίδη, Τριαντάφυλλο Κουρούκλα, Γιώτα Κυριακίδου, ∆ημήτρη Ξυρίχη, Φωτεινής Σιδηροπούλο, Γιάννη Στεφανίδη). Αφού διέγραψε μια σημαντική πορεία στα φωτογραφικά δρώμενα της πόλης ως το τέλος του 2003 μέσα από το Πνευματικό Κέντρο του ∆ήμου και μετέπειτα Κέντρο Πολιτισμού, σήμερα μετά την κατάργηση του παραπάνω φορέα λειτουργεί ως δημιουργική ομάδα του ∆ήμου Σταυρούπολης με την υποστήριξή του. Έχει 22 μέλη και αποτελεί χώρο αναζήτησης και δημιουργίας, που δίνει τη δυνατότητα σε νέους φωτογράφους να βρουν δρόμους έκφρασης και επικοινωνίας μέσα από τη φωτογραφία και την τέχνη γενικότερα. Στηρίζει και προωθεί το έργο των μελών της και καλλιεργεί τη δημιουργική φωτογραφία μέσα από σεμινάρια, διαλέξεις, εκθέσεις, εκδόσεις συνεισφέροντας στη γενικότερη φωτογραφική παιδεία. Ημέρα συνάντησης των μελών της λέσχης είναι η Τετάρτη. Στις συναντήσεις αυτές οργανώνονται συνήθως παρουσιάσεις φωτογραφιών (μελών της λέσχης ή φιλοξενούμενων φωτογράφων), αλλά και δραστηριότητες που αφορούν άλλους χώρους της τέχνης (κινηματογραφικές προβολές-αφιερώματα, βραδιές

26

φωτογραφία

Χρήστος Γκίγκης

Μαρία Τζελέπη

Μίνως Σκουλάς

Κάρολος Χρηστίδης

27

ðïäÞëáôï

Πόλεις χωρίς αυτοκίνητο Σχολιάζει ο Λευτέρης Ακριτίδης

Το Πρόβληµα Τα βιομηχανικά κράτη έκαναν ένα τρομερό λάθος, όταν στράφηκαν προς το Ι.Χ. αυτοκίνητο ως όργανο βελτίωσης της αστικής κινητικότητας. Το αυτοκίνητο προκάλεσε σημαντικές και απρόβλεπτες επιπτώσεις στη ζωή της πόλης και έχει γίνει ένας σημαντικός παράγοντας περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αισθητικών προβλημάτων τους. Η αυτοκίνηση στην πόλη: • Σκοτώνει τη ζωντάνια των δρόμων.

• Καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό των οικισμών.

• Απομονώνει τους ανθρώπους.

• Υποθάλπει την άναρχη επέκταση των προαστίων (sprawl).

• Αποτελεί απειλή για τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου.

• Αμαυρώνει την ομορφιά της πόλης.

• Ενοχλεί τους ανθρώπους με το θόρυβο που προκαλεί.

• Προκαλεί ατμοσφαιρική ρύπανση.

• Εξολοθρεύει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο.

• Επιδεινώνει την υπερθέρμανση του πλανήτη.

• Σπαταλάει ενέργεια και φυσικούς πόρους.

• Φτωχαίνει τα έθνη. Η πρόκληση που μας παρουσιάζεται είναι να απομα-

Η λύση

Τετραώροφα κτίρια

Η αυτοκίνηση στην πόλη μπορεί να εκτοπιστεί μόνο αν είναι διαθέσιμη κάποια καλύτερη εναλλακτική λύση. Τι θα συνέβαινε, αν σχεδιάζαμε μια πόλη που θα μπορούσε να λειτουργεί χωρίς κανένα αυτοκίνητο; Θα ήθελε κανείς να ζει σε μια τέτοια πόλη; Είναι εφικτό κάτι τέτοιο από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη; Είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από τα αυτοκίνητα διατηρώντας παράλληλα τη γρήγορη και άνετη κινητικότητα που προσέφερε κάποτε; Η δημόσια συγκοινωνία θεωρείται συνήθως ένα δυσάρεστο και αργό υποκατάστατο του αυτοκινήτου. Πρέπει να γίνει πιο ευχάριστη εμπειρία και να αποκτήσει τη μέση ταχύτητα ενός Ι.Χ. αυτοκινήτου που κινείται σε ευνοϊκές κυκλοφοριακές συνθήκες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί χρησιμοποιώντας δοκιμασμένη τεχνολογία, αλλά γειτονιές με μεγάλη οικιστική πυκνότητα είναι προϋπόθεση για γρήγορη μετακίνηση και οικονομική δημόσια συγκοινωνία. Ευτυχώς, οι πυκνοκατοικημένες πόλεις μπορούν να προσφέρουν παράλληλα και καλύτερη ποιότητα ζωής. Πρέπει να χτίσουμε περισσότερες πόλεις χωρίς αυτοκίνητα. Η Βενετία, το μεγαλύτερο υπαρκτό παράδειγμα, αρέσει σχεδόν σε όλους και είναι μια όαση ηρεμίας παρ’ ότι είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές στον κόσμο. Μπορούμε να μετατρέψουμε και άλλες υπάρχουσες πόλεις σύμφωνα με το πρότυπο της πόλης χωρίς αυτοκίνητο σε μια χρονική περίοδο μερικών δεκαετιών.

Τα κτίρια πρέπει να περιορίζονται σε τέσσερις ορόφους, γιατί υψηλότερα κτήρια φαίνεται ότι έχουν δυσμενείς επιπτώσεις για τους κατοίκους τους. (Βλ. Μια γλώσσα προτύπων (A Pattern Language) για μια αναλυτική συζήτηση στο θέμα αυτό.)

Σχεδιαστικοί στόχοι Ο σχεδιασμός των πόλεων εξυπηρετεί τρεις κύριες απαιτήσεις: • υψηλή ποιότητα ζωής, • αποτελεσματική χρήση των πόρων, • γρήγορη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών. Σχεδιαστικά πρότυπα Η εκπλήρωση αυτών των απαιτήσεων επιβάλλει τα παρακάτω σχεδιαστικά πρότυπα: Ταχύ μεταφορικό μέσον Παρέχει ταχεία πρόσβαση σε όλα τα τμήματα της πόλης. Σε μια πόλη του ενός εκατομμυρίων κατοίκων πρέπει να είναι δυνατόν να πάει κανείς οπουδήποτε σε χρόνο πολύ μικρότερο από μία ώρα. Οι επιβάτες δε θα πρέπει να μετεπιβιβάζονται περισσότερο από μια φορά. Κοντινοί σταθµοί

Πλατεία Αγίου Μάρκου, Βενετία Ένας από τους σπουδαιότερους κοινόχρηστους χώρους στον κόσµο. κρύνουμε τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά από τις πόλεις, ενώ ταυτόχρονα να βελτιώσουμε την κινητικότητα και να μειώσουμε το συνολικό κόστος της.

Τόσο για λόγους χρόνου όσο και για λόγους περιορισμένης κινητικότητας των μικρών παιδιών, των ηλικιωμένων και των ασθενέστερων, απαιτείται οι στάσεις των μεταφορικών μέσων να είναι σε μικρές αποστάσεις. Το σχεδιαστικό πρότυπο είναι απόσταση πέντε λεπτών με τα πόδια. Κοντινοί χώροι πρασίνου

Οικονοµικές εµπορευµατικές µεταφορές Η οικονομία των πόλεων εξαρτάται από τις γρήγορες και οικονομικές εμπορευματικές μεταφορές. Μια πόλη που σκοπεύει να κρατήσει τα φορτηγά αυτοκίνητα έξω από τους δρόμους της θα πρέπει να προβλέψει λειτουργικούς τρόπους για τις εμπορευματικές μεταφορές (economies depend on fast, economical freight transport).

Βενετία: µια καλοχτισµένη πόλη µε τετραώροφα κτίρια Πηγαίνοντας χωρίς αυτοκίνητο Η πόλη χωρίς αυτοκίνητο μπορεί να πραγματοποιηθεί. Η Βενετία είναι επαρκής απόδειξη. Τα τέσσερα εκατομμύρια των κατοίκων του αναπτυσσόμενου κόσμου φαίνονται πρόθυμα να υιοθετήσουν τα δυτικά πρότυπα στη χρήση του αυτοκινήτου. Θα πρέπει να ειδοποιηθούν για το κόστος και να ενθαρρυνθούν να σκεφτούν καλύτερες λύσεις. Μπορεί ο πλανήτης να αναλάβει το οικολογικό κόστος; Τα ανεπτυγμένα κράτη δεν μπορούν να αρνηθούν στα αναπτυσσόμενα κράτη τη χρήση της τεχνολογίας και των πόρων που χρησιμοποιούνται από τα πιο ανεπτυγμένα κράτη. Αφού τα περισσότερα αυτοκίνητα στον κόσμο βρίσκονται στα ανεπτυγμένα κράτη, αυτά είναι που θα πρέπει να πάρουν την πρωτοβουλία για το σχεδιασμό και την κατασκευή των πόλεων χωρίς αυτοκίνητα. Οι πόλεις χωρίς αυτοκίνητο θα πρέπει να γίνουν το κυρίαρχο πρότυπο μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, λόγω των ενεργειακών περιορισμών. Θα πρέπει να αρχίσουμε τώρα να ετοιμαζόμαστε για την αλλαγή, που είναι μια ευκαιρία για να χτίσουμε ένα αστικό περιβάλλον ανώτερο από τα μέχρι τώρα γνωστά.

Οι πράσινοι χώροι πρέπει να είναι πρακτικά διαθέσιμοι σε απόσταση πέντε λεπτών με τα πόδια από κάθε εξώπορτα.

www.podilatis.gr

ãéá ü,ôé áöïñÜ ôï ÐïäÞëáôï

28

ðïäÞëáôï Τα Παραολυμπιακά Αγωνίσματα Ποδηλασίας Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες έχουν αναδειχθεί σαν ένα από τα σημαντικότερα αθλητικά γεγονότα, μια που συμμετέχουν περίπου 4.000 αθλητές από 135 χώρες. Στους αντίστοιχους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ είχαν διατεθεί 1.2 εκατομμύρια εισιτήρια και η τηλεθέαση ανήλθε σε 300 εκατομμύρια από 100 χώρες. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες ποδηλασίας ∆ρόμου εμφανίστηκαν πρώτη φορά το 1988 στην Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, ενώ τα αγωνίσματα ποδηλασίας Πίστας το 1996 στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντας. Η ποδηλασία ως Παραολυμπιακό άθλημα πλέον πραγματοποιείται επισήμως τόσο στα αγωνίσματα ∆ρόμου όσο και στα αγωνίσματα Πίστας.

Δικαίωμα Συμμετοχής

Για να αποκτήσει κάποιος αθλητής με αναπηρία το δικαίωμα συμμετοχής στους Παραολυμπιακούς Αγώνες, αρχικά θα πρέπει να πληροί τα κριτήρια που έχουν τεθεί από τη ∆ιεθνή Παραολυμπιακή Επιτροπή και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδηλασίας και χαρακτηρίζουν (κατηγοριοποιούν) πότε ένας αθλητής θεωρείται άτομο με αναπηρία, στο βαθμό που θα του επιτραπεί να συμμετέχει σε ποδηλατικούς αγώνες με άτομα του ίδιου βαθμού αναπηρίας. Στη συνέχεια θα πρέπει να συμμετάσχει

σε μια σειρά ποδηλατικών αγώνων για άτομα με τον ίδιο βαθμό και είδος αναπηρίας και να κερδίσει βαθμούς, προκειμένου να βαθμολογηθεί και να συμπεριληφθεί στη συνολική κατάταξη της ∆ιεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής των ποδηλατικών κρατών που θα συμμετάσχουν στους επόμενους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Μεταξύ της ∆ιεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και της ∆ιεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής υπάρχει μνημόνια συμφωνίας, που ορίζει ξεκάθαρα ότι κάθε πόλη που θέτει υποψηφιότητα διοργάνωσης Ολυμπιακών Αγώνων υποχρεούται παράλληλα και στη διοργάνωση των Παραολυμπιακών Αγώνων, συμπεριλαμβανομένου πάντοτε και του επιπέδου οργανωτικής δομής τους, όπως θα συμβεί και το Σεπτέμβριο του 2004 στην πόλη της Αθήνας.

ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ ΔΡΟΜΟΥ Το αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων περιλαμβάνει τα αγωνίσματα Αντοχής και Ατομικής Χρονομέτρησης. Σε μερικές κατηγορίες αθλητών, νικητής αναδεικνύεται ο αθλητής που θα έχει το λιγότερο χρόνο σε συνδυασμό και των δύο αγωνισμάτων που αναφέραμε.

ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ ΠΙΣΤΑΣ Το αγωνιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει το αγώνισμα του ενός χιλιομέτρου Ατομικής Χρονομέτρησης, 200 μέτρων Ταχύτητας, 4.000 και 3.000 μέτρων Ατομικού Πουρσουίτ και τέλος το αγώνισμα του Ομαδικού Σπριντ.

Κατηγορίες Αθλητών

Οι κατηγορίες των αθλητών με αναπηρία που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στους Παραολυμπιακούς Αγώνες και συγκεκριμένα στα αγωνίσματα ποδηλασίας ∆ρόμου και Πίστας είναι οι εξής:

Αθλητές µε µειωµένη όραση ή τυφλοί (Β & VI) Περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες αθλητών που είτε έχουν ολική απώλεια όρασης είτε μπορούν σε άλλες περιπτώσεις να αναγνωρίσουν το σχήμα ενός χεριού είτε αθλητές συγκεκριμένης οπτικής οξύτητας και χαρακτηρίζονται αντιστοίχως Β1, Β2 και Β3.

Αθλητές µε κινητική αναπηρία (LC) Στην κατηγορία των αθλητών με κινητική αναπηρία αγωνίζονται άνδρες και γυναίκες και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το βαθμό αναπηρίας.

Αθλητές µε εγκεφαλική παράλυση (CP) Οι αθλητές αυτής της κατηγορίας χωρίζονται σε τέσσερις ομίλους, ανάλογα με το βαθμό παράλυσής τους.

Χειρο-ποδηλασία (Hand cycling) Στους ομίλους της χειροκίνητης ποδηλασίας λαμβάνουν μέρος άντρες και γυναίκες που χρησιμοποιούν αμαξίδιο στις καθημερινές τους μετακινήσεις ή αθλητές με πολύ σοβαρές αναπηρίες των κάτω άκρων όπου δεν μπορούν να αγωνιστούν με δίκυκλο ή τρίκυκλο ποδήλατο.

Αγωνιστικό Πρόγραμμα Παραολυμπιακών Αγώνων - Ποδηλασία Πίστας: 18-22 Σεπτεμβρίου 2004 - Ποδηλασία ∆ρόμου: 25-27 Σεπτεμβρίου 2004

Τα αγωνίσματα ποδηλασίας Πίστας θα πραγματοποιηθούν στο ανακαινισμένο Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο που βρίσκεται στο Κέντρο Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων στο Μαρούσι, ενώ τα αγωνίσματα ποδηλασίας ∆ρόμου στην Ολυμπιακή Εγκατάσταση της Βουλιαγμένης.

áíáëáµâÜíουµε πÜóçς öýóεως εκäçëώóεéς äéáθÝôουµε äύο áßθουóες

AíοéκôÜ MεóçµÝρé - BρÜäυ Iáôροý Γωγοýóç 15 (ΠÜρκο TερψéθÝáς) Aµπεëüκçποé - Óôáροýποëç Tçë: 663.585 / 607.111

29

êéíçìáôïãñÜöïò

Σινεμά στη Θεσσαλονίκη: Γρίφος για δυνατούς λύτες! Κι ενώ ένας-ένας οι παραδοσιακοί κινηματογράφοι μετατρέπονται σε κάτι… άλλο, τα πολυσινεμά αυξάνονται και πληθύνονται. Τις… πταίει;

Οι αποµείναντες «σινεµάδες» του κέντρου δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα µε τους πολυκινηµατογράφους – τέρατα και ο ένας µετά τον άλλο κλείνουν. Ας ελπίσουµε ότι οι λίγοι που έµειναν να µην έχουν την ίδια τύχη.

30

Η νέα κινηματογραφική περίοδος βρίσκεται προ των πυλών. Και αναμένεται πιο πλούσια σε ταινίες από κάθε άλλη χρονιά! Αυτό, βέβαια, ισχύει για την Αθήνα. Γιατί εμείς εδώ στη Θεσσαλονίκη είμαστε… επαρχία. Και φταίμε κι εμείς γι’ αυτό, αλλά όχι μόνον εμείς. Σε μια πόλη που κόβει τα περισσότερα κινηματογραφικά εισιτήρια ανά κάτοικο (περισσότερα κατ’ αναλογία σε σχέση με την Αθήνα), σε μια πόλη όπου οι φοιτητές δίνουν το πολιτιστικό στίγμα, σε μια πόλη όπου διεξάγεται το εθνικό φεστιβάλ κινηματογράφου τέλος πάντων, κάποιες ταινίες δεν τις βλέπουμε ποτέ! Ο λόγος; Πρώτον, δεν υπάρχουν… αίθουσες να τις προβάλουν! Και δεύτερον, όταν βρίσκονται αίθουσες, δεν «πατάει» κανείς να τις δει. Κρίμα δεν είναι; Παραδοσιακοί κινηματογράφοι vs Πολυσινεμά: «στημένο» παιχνίδι… Περισσότερο από παντού, η πλειονότητα των ανθρώπων που επιλέγουν το σινεμά για τη διασκέδασή τους στη Θεσσαλονίκη το αφήνουν λίγο… στην τύχη. Ήτοι, πηγαίνουν σε ένα πολυσινεμά και επιλέγουν εκείνη την ώρα τι θα δουν, ανάλογα με τα γούστα της στιγμής και με κριτήριο το για ποιες ταινίες δεν έχουν ξεπουληθεί όλα τα εισιτήρια. Σ’ αυτή την περίπτωση, το σινεμά λειτουργεί ως μια έξοδος εναλλακτική σε σχέση με τις ταβέρνες για φαγητό ή τα μπαρ για ποτό. Οι μη συνειδητοποιημένοι θεατές πηγαίνουν σινεμά για χαβαλέ, σε μεγάλες παρέες, εφοδιασμένοι με ποπ-κορν, πατατάκια, τσιπς και όλα τα συμπαρομαρτούντα. Επιλέγουν σινεμά, όπως επιλέγουν «μαγαζί», ανάλογα με το τι ευκολίες τους προσφέρει όσον αφορά το παρκάρισμα π.χ. και σε τι συνθήκες εικόνας και ήχου θα δουν την ταινία και μετά επιλέγουν την ταινία. Έτσι, οι πολυκινηματογράφοι έχουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις παραδοσιακές αίθουσες, που την ίδια στιγμή, στη συντριπτική τους πλειονότητα, μαραζώνουν. ∆εν μπορούν να ανταγωνιστούν τους πολυκινηματογράφους σε επίπεδο «προσφερόμενων υπηρεσιών», μπορούν όμως να τους αντιμετωπίσουν σε επίπεδο «προϊόντος». Κι εδώ εμφανίζεται ένα παράδοξο φαινόμενο: φοβούμενοι ότι δεν θα μπει κανείς στις αίθουσές τους, οι αιθουσάρχες των παραδοσιακών κινηματογράφων προσπαθούν να εξασφαλίζουν ταινίες «μεγάλες», σαν αυτές που προβάλλουν τα πολυσινεμά. Έτσι, δεσμεύονται από τις μεγάλες εγχώριες εταιρείες διανομής σε ένα φαύλο κύκλο. Τι κέρδος μπορεί να έχει ένας παραδοσιακός κινηματογράφος αν προβάλει κάποια ρομαντική κομεντί ή μια τυπική χολιγουντιανή περιπέτεια; Προφανώς, κανένα, καθώς το κοινό αυτών των ταινιών θα σπεύσει σε πολυσινεμά για να τις δει! Από την άλλη, η αλήθεια είναι πως όταν παραδοσιακός κινηματογράφος προβάλλει μια πιο «ψαγμένη» καλλιτεχνικά ταινία, μια ευρωπαϊκή ή ασιατική ή και ανεξάρτητη αμερικάνικη ταινία, ο κόσμος της γυρνάει την πλάτη. ∆εν υπάρχουν και τόσο πολλοί σινεφίλ που την «ψάχνουν» για το διαφορετικό, το μη mainstream, το μη τυποποιημένο. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, λοιπόν, για τις παραδοσιακές αίθουσες, που η μία μετά την άλλη απλά παύουν να υπάρχουν. Τελευταίο παράδειγμα, ο κινηματογράφος «Ανατόλια». Πριν

Γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης

από την έλευση των πολυσινεμά ήταν η αίθουσα που έκοβε τα περισσότερα εισιτήρια ανά σεζόν στη Θεσσαλονίκη. Και από φέτος μετατρέπεται σε πολυβιβλιοπωλείο! Πάλι καλά! Οι περισσότεροι άλλοι παραδοσιακοί κινηματογράφοι που «χάθηκαν» τα τελευταία χρόνια, γίνονται σούπερ μάρκετ… Φως στο βάθος του τούνελ; Μέσα στο 2005 (ίσως και πιο νωρίς…) ένας ακόμα πολυκινηματογράφος θα ανοίξει στη Θεσσαλονίκη, ο πρώτος της ∆υτικής πλευράς, κάπου κοντά στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό. Η αναλογία, λοιπόν, παραδοσιακών κινηματογράφων προς σινεμά θα αλλάξει ακόμα πιο δραματικά. Το… κακό είναι ότι θα έχουμε περισσότερες αίθουσες από ποτέ στο παρελθόν, η ποικιλία όμως των ταινιών θα είναι η μικρότερη δυνατή! Οι ίδιες ταινίες θα παίζονται παντού! Την ίδια στιγμή, τέσσερις πολύ όμορφες αίθουσες στο λιμάνι μένουν ανεκμετάλλευτες! Είναι οι αίθουσες που γεμίζουν ασφυκτικά μόνο στο δεκαήμερο που διεξάγεται το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μια και γίνονται προβολές εκεί. Σε πολύ καλό σημείο γεωγραφικά, και με όμορφο περιβάλλον έτσι κι αλλιώς, θεωρούμε ότι θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν. Καθώς το ιδιοκτησιακό καθεστώς των συγκεκριμένων αιθουσών δεν είναι απολύτως ξεκαθαρισμένο, ίσως να μπαίνουμε σε χωράφια έξω από τα δικά μας. ∆εν θα ήταν ωραίο, όμως, να βρεθούν κάτω από κάποιον φορέα (είτε το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είτε ακόμα την Ένωση Κριτικών Θεσσαλονίκης) και να προβάλλονται σε αυτές οι άλλες ταινίες, οι μικρές, οι προερχόμενες από μικρές εταιρείες διανομής, οι μη αμερικάνικες εν πάση περιπτώσει για το κοινό που διψά για καλό σινεμά; Αλλά και αυτό να μην μπορεί να γίνει, δε θα μπορούσαν οι μικρές εταιρείες διανομής να ενωθούν, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, μεταξύ τους και να μην εμφανίζονται πολυδιασπασμένες, έτσι ώστε να βρουν αίθουσες να προβάλλουν τα προϊόντα τους; Ο κινηματογράφος είναι μπίζνες. Είναι όμως και Τέχνη. Καιρός να μπορούμε να τον απολαύσουμε και στις δύο μορφές του…

Πάλι καλά που το Ανατόλια θα µετατραπεί σε βιβλιοπωλείο και όχι σε… σούπερ µάρκετ, όπως συνέβη σε πολλούς κινηµατογράφους του κέντρου.

êéíçìáôïãñÜöïò - âßíôåï Γράφει o

Κώστας Ποτακίδης kostas@videoseven.gr

Όπου ακούς πολλά καλάθια, πάρε και µικρό κεράσι…

Ολυμπιακοί ήταν και πέρασαν. Πέρασαν, αλλά δε θα τους ξεχάσουμε έτσι ανώδυνα. Μια ολυμπιάδα που, όπως λένε οι ειδικοί, διοργανώσαμε άψογα. Τα εισιτήρια πουλήθηκαν – ή ξεπουλήθηκαν τέλος πάντων. Ο κόσμος, όμως, σαν λίγος μου φάνηκε στις φρεσκοβαμμένες και ατσαλάκωτες κερκίδες. Κάθε φορά που παρακολουθούσα ένα άθλημα που δεν έλαχε ελληνικής συμμετοχής, κατάφερνα να μετρήσω έναν προς έναν τους ελάχιστους θεατές. Μέχρι και το φίλο μου τον Πελοπίδα αναγνώρισα στην

κερκίδα. Πιο πολλούς εθελοντές έβλεπες (άλλο κεφαλαίο και αυτό) παρά φιλάθλους. Και λέω εγώ, με το λιγοστό και ταπεινό μου μυαλουδάκι: Γιατί δε ζητήσανε και εθελοντές φιλάθλους, μπας και γεμίζαμε και κάνα στάδιο; Υπήρξαν όμως και κάποια αθλήματα που και να ήθελες να πας, δεν έβρισκες ούτε δείγμα εισιτηρίου. Για παράδειγμα, οι αγώνες των γυναικών στο beach volley, όπου σύσσωμος ο ανδρικός πληθυσμός στοιβαζόταν καθημερινά στις κερκίδες για να απολαύσει τη φαεινή ιδέα των διοργανωτών να ρίξουν

στο τερέν πανέμορφα κορίτσια που λικνίζονταν χωρίς λόγο και αιτία κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, με μοναδικό σκοπό την τέρψη των οφθαλμών του φίλαθλου κοινού. Καλή η σκέψη, αλλά όχι πρωτότυπη, καθώς μερικούς μήνες πριν το ίδιο ακριβός κόλπο έκαναν και κάποιοι άλλοι σε τηλεοπτικό reality, ρίχνοντας στο παιχνίδι μια μαύρη γαζέλα που τα κάνει όλα, έτσι ώστε να τσιμπήσουν κάνα νουμεράκι στην αρένα της τηλεοπτικής χαβούζας. Και να που τα πολυπόθητα μετάλλια ήρθαν τελικά, αλλά όχι όσα θα θέλαμε και από εκεί που τα περιμέναμε. Και λέγοντας από εκεί που τα περιμέναμε, καταλαβαίνετε ότι απευθύνομαι στους δύο super star αθλητές μας και στο χημικό προπονητή τους,

Ç ÓÅËÉÄÁ ÅÉÍÁÉ ÐÑÏÓÖÏÑÁ ΤΟΥ: www.videoseven.gr ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΡΔΕΛΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Εθ. Αντιστάσεως 64, (2310 760.497 Α. ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ΕΥΟΣΜΟΣ Μακρυγιάννη & Αγ.Λαύρας 2 24Hours. Μεγ. Αλεξάνδρου 83 ( 2310 640.605 (2310 705.008 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΤΟΥΜΠΑ 24Hours. ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Μ. Μπότσαρη 120, (2310 912.584 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 154 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ (2310. 203383 Μεταµορφώσεως 5, (2310 486584 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ΛΕΩΦΟΡΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ Φιλιππουπόλεως 59 24Hours. Λεωφ. Στρατού 43 & Ιωαν.

(2310 727.384 Χρυσοστόµου Γωνία ΑΝΩ ΤΟΥΜΠΑ (2310. 88.66.51 Γρ. Λαµπράκη 214, (2310 989.061 ΜΑΡΤΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ Βούλγαρη 1 & Κηφισίας. (2310 402.598 25ης Μαρτίου 16, (2310 402.879 ΝΕΑΠΟΛΗ ΔΕΛΦΩΝ Ελ. Βενιζέλου 98, (2310 672762 Δελφών 4 & Κων/πόλεως ΟΛΓΑΣ (2310 812.960 B. Όλγας 101, (2310 889.286 ΔΙΟΙΚΗΤΗΡΙΟ ΠΑΠΑΦΗ 24Hours. Αγ. Δηµητρίου 60 24Hours. Παπάφη 100 (2310 517.063 (2310 953.288

που κατάφεραν να δώσουν ένα δυνατό αντιαθλητικό χτύπημα στο στομάχι της ολυμπιακής οικογένειας, ενώ παράλληλα μοίρασαν απλόχερα τροφή σε κάθε ανθέλληνα δημοσιογράφο που παραμόνευε για κάποιο στραβοπάτημά μας. ∆ε λέω, είχε και τα καλά της αυτή η ολυμπιάδα. Η τελετή έναρξής, για παράδειγμα, που μάγεψε τους πάντες απ’ άκρη σ’ άκρη του πλανήτη, άσχετα αν δεν κατάλαβαν το περιεχόμενό της. Τα τρομερά κόλπα με τα πυροτεχνήματα που φώτισαν με τη λάμψη τους τον αττικό ουρανό και κάψανε και μερικές δεκάδες στρέμματα δάσους γύρω απ’ την κατοικία της κατά τ’ άλλα πανέξυπνης προέδρου της οργανωτικής επιτροπής. Το διονυσιακό πάρτι της λήξης, απ’ όπου μόνο οι σαμπάνιες και τα γαρύφαλλα έλλειπαν. Σε γενικές γραμμές πάντως, ήμασταν πολύ καλύτεροι από τους άλλους που πέσανε πάνω μας να μας φάνε. Ξέρετε, σήμερα είχα κατά νου να σας παρουσιάσω ταινίες με αθλητικό περιεχόμενο σκεπτόμενος ότι πουλάει τελευταία το θέμα και γιατί να μην το εκμεταλλευτώ κι εγώ. Έπεσα όμως στη «λούμπα» και, χωρίς να το καταλάβω, μπήκα κι εγώ σε μια λογική… παπαρολογίας και κατινισμού. Τι να κάνω όμως ο έρμος; Στην Ελλάδα ζω. Μπορώ να κάνω κι αλλιώς;

Υ.Γ. Ένα μεγάλο συγγνώμη, αν στεναχώρησα κάποιους με το παραπάνω κείμενό μου. Όσο για τις ταινίες αθλητικού περιεχομένου που θα σας πρότεινα, ελάτε σε ένα κατάστημα seven video net να σας τις δείξουμε από κοντά.

ενοικιάσεις • πωλήσεις: κασετών I vhs I dvd I playstation I internet

ΑΛΥΣΙΔΑ ÊÁÔÁÓÔÇÌÁÔÙÍ "ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ" ΠΟΛΙΧΝΗ 24Hours. Αγν. Στρατιώτη 80-82 (2310 654006 ΡΕΤΖΙΚΙ Παπανικολάου 114 (2310 675.551 ΣΥΚΙΕΣ 24Hours. Επταπυργίου 82 (2310 637.580 ΤΡΙΑΝΔΡΙΑ Ελευθερίας 10, (2310 989494 ΧΑΡΙΛΑΟΥ Ν. Πλαστήρα 10, (2310 330.316 ΑΘΗΝΑ ΑΓ. ΜΕΛΕΤΙΟΥ Αχαρνών 157 & Κύµης ( 210 8668911 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ Λεωφόρος Πεντέλης 112-114 ( 210 8104999- 8 ΓΑΛΑΤΣΙ 24Hours Λεωφόρος Γαλατσίου 97-99

( 210 2137864 Κ. ΠΑΤΗΣΙΑ 24Hours Αχαρνών 335 ( 210 2116836 ΑΙΓΙΟ 24Hours Μητροπόλεως 71 & Ροµανιώλη 4 ( 26910 68777-8 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ Λεωφ. Δηµοκρατίας 150 & Νικοµηδείας 24Hours ( 25510 84508 ΒΕΡΟΙΑ 24Hours. Ανοίξεως 114 ( 23310 75448 ΒΟΛΟΣ Κ. Καρτάλη 160 ( 24210 53705 ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ Πλατεία Γκόνου Γιώτα 1 ( 23820 81457

ΘΕΡΜΗ 24Hours. Ταβάκη 15 ( 2310 466420 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Σπ. Λάµπρου 53 ( 26510 77282 24Hours. Δωδώνης 16 ( 26510 66765 ΚΑΒΑΛΑ 24Hours. Ερυθρού Σταυρού 20 ( 2510 839883 ΚΑΡΔΙΤΣΑ 24Hours. Καποδιστρίου 73 ( 24410 72777 ΚΑΤΕΡΙΝΗ 24Hours. Εθν. Αντιστάσεως 21 ( 23510 46466 ΚΙΛΚΙΣ 24Hours. Εθν. Αντιστάσεως 5 ( 23410 75443

ΚΟΖΑΝΗ Ι. Τράντα 8 ( 24610 49803 24Hours. Ιωάννη Μουράτη 3 ( 24610 39371 ΚΟΜΟΤΗΝΗ 24Hours. Δηµοκρίτου 8 ( 25310 81280- 1- 2 ΛΑΡΙΣΑ 24Hours. Ηρώων Πολυτεχνείου 92 ( 2410 555.420 24Hours. Παπαναστασίου 61 ( 2410 539188 24Hours. 23ης Οκτωβρίου 60-62 ( 2410 555797 ΛΑΥΡΙΟ 24Hours. Ερµού 34 ( 22920 25404 ΞΑΝΘΗ 24Hours 28ης Οκτωβρίου 244 & Καβάλας ( 25410 83130

ΠΑΤΡΑ 24Hours. Μαιζώνος 209 ( 2610 342441 24Hours. Έλλ. Στρατιώτου 50Α ( 2610 453073 ΠΕΙΡΑΙΑΣ 24Hours. ΑΜΦΙΑΛΗ Γρηγορίου Λαµπράκη 527 ( 210 4312077 24Hours. ΚΕΝΤΡΟ Ηρώων Πολυτεχνείου 67 ( 210 4288331 24Hours. ΜΟΣΧΑΤΟ Μακρυγιάννη 46 ( 210 94.02.033 ΠΕΡΑΙΑ Αµπελοκήπων 21α ( 2390 21877 ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ 25ης Μαρτίου 23 ( 24630 55375

ΣΕΡΡΕΣ 24Hours. Εθνικής Αντιστάσεως 23 ( 23210 27.407 ΤΡΙΚΑΛΑ Ασκληπίου 36 ( 24310-27022 24Hours. Βασίλη Τσιτσάνη 49 ( 24310 27077 ΦΛΩΡΙΝΑ Ιωάννη Αρτη 1 ( 23850 44644-5 ΧΑΛΚΙΔΑ Ελευθερίου Βενιζέλου 60 ( 22210 62613-14 24Hours. Χαϊνά 36 ( 22210 60.521-2 ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ 24Hours. Θεσσαλονίκης 57 ( 2310 695905

31

παιδεία Γράφει o Νίκος Βαρσαµής

Η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας Σήµερα Ελληνική Λογοτεχνία. Όσο μεγαλώνουμε τόσο θα μας συνεπαίρνει. Οι περισσότεροι την προσεγγίζουν με την καρδιά τους. Γι’ αυτούς η Λογοτεχνία θα είναι πάντα ένας ζωγραφικός πίνακας, που με τους διαφορετικούς συνδυασμούς χρωμάτων και τη δεδομένη ευαισθησία του καλλιτέχνη-λογοτέχνη θα δίνει αφορμές για γόνιμους προβληματισμούς και εκπέμπει πάσης φύσεως μηνύματα με ποικίλους αποδέκτες. Πόσοι και πόσοι άνθρωποι ταύτισαν όνειρα, ελπίδες, αγώνες και ιδανικά με μπροστάρηδες και εμπνευσμένους ηγέτες τους λογοτέχνες! Τα τελευταία όμως έξι χρόνια, λόγω των Πανελλαδικών εξετάσεων, οι μαθητές πρέπει να την προσεγγίσουν και με τη λογική. Μπορεί όμως ένας τέτοιος προσανατολισμός να μας γοητεύσει και να μας δώσει αισθητική απόλαυση; Μπορεί ένας υποψήφιος –και δη της Θεωρητικής Κατεύθυνσης– να μετατραπεί σε έναν φιλοσοφημένο πολίτη που μπορεί να απολαμβάνει ένα όμορφο αισθητικά κείμενο;

Κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη από το βιβλίο «Ο Κήπος µε τις Αυταπάτες».

«Εµφύλιος Πόλεµος» 1949, έργο του Νίκου Εγγονόπουλου.

∆υστυχώς ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται η Λογοτεχνία απομακρύνει μάλλον τους μαθητές, παρά τους εξοικειώνει μ’ αυτήν. Στην καλύτερη περίπτωση γίνεται αποστήθιση απαντήσεων στις ερωτήσεις αξιολόγησης του υπουργείου που αφορούν τα εξεταζόμενα λογοτεχνικά κείμενα (δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο έχουν εθιστεί στην παπαγαλία και τα πιο λαμπερά μυαλά!).

Κατά συνέπεια, ο υποψήφιος μένει με την εντύπωση ότι η Λογοτεχνία είναι επιστήμη ξερακιανή και απωθητική. Έρχεται στη συνέχεια και η… Ιερά Εξέταση των Πανελλαδικών με τις γνωστές, τις κάτω του μετρίου, κάθε χρόνο, επιδόσεις μαζί με το μάθημα-μυστήριο για όλους, την έκθεση, κι έτσι όπου φύγει-φύγει. Τι προοπτική μπορεί να έχει μια τέτοια σχέση, οδυνηρή και ανέραστη; Ενώ ο αρχικός στόχος ήταν η περιπέτεια και το ελκυστικό ταξίδι με τη Λογοτεχνία, αυτή κατάντησε ένας αφόρητος δεσμός. Επειδή η Λογοτεχνία μπορεί να γίνει μια όαση στην ξεραΐλα του εκπαιδευτικού τοπίου, είναι αυτονόητο ότι τη διδασκαλία της θα πρέπει να αναλάβουν εμπνευσμένοι δάσκαλοι. Καλό είναι να διδάσκεται συγκεκριμένη ύλη, όμως ο υποψήφιος θα πρέπει με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού να συνειδητοποιήσει πόσο σπουδαίο αγαθό είναι η Λογοτεχνία.

Ο γράφων, τελειώνοντας, θα ήθελε να απευθυνθεί στους υποψηφίους της Θεωρητικής Κατεύθυνσης: «∆ώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να απελευθερωθεί, σχολιάστε, συγκρίνετε με τόλμη δείτε τα κείμενα σαν την καλύτερη αφορμή, για να παρουσιάσετε τον ποιοτικότερό σας εαυτό. Η Λογοτεχνία θέλει καθαρή καρδιά και ανήσυχο πνεύμα, ό,τι ακριβώς διαθέτετε εσείς, οι έφηβοι του καιρού μας. Τότε και μόνο τότε θα καταλάβετε Αποστηθίζουν τη θεωρία της “οι Ιθάκες τι σημαίνουν”». Λογοτεχνίας, ξεπατικώνουν τις αφηγηματικές τεχνικές των εξεταζομένων κειμένων, αντιγράφουν την εσωτερική εστίαση και τους λοιπούς αφηγηματικούς τρόπους, τις ανάδρομες αφηγήσεις και ό, τι άλλο απαιτεί το μάθημα. Γνώσεις και ορολογίες που αναμφισβήτητα ενδιαφέρουν λογοτέχνες, κριτικούς και άλλους σχετικούς – αλλά πόσο άραγε ένα παιδί; Μοιάζει σαν να του δείχνεις τα εσωτερικά όργανα του σώματος (τα έντερα, την κοιλιά, τη λειτουργία του στομάχου, το συκώτι, τη σπλήνα) και μετά να του ζητάς να το ερωτευθεί και να το λατρέψει. Γίνεται; Μπορεί, βέβαια, στο σημείο αυτό να αντιτείνει κανείς πως μέσα από τη δομική ανάλυση οδηγείται κάποιος στην ομορφιά του λογοτεχνικού κειμένου. ∆ε θα έπρεπε όμως οι μαθητές να απολαύσουν την ερωτι-

32

κή επικοινωνία με τα κείμενά τους;

τοπικά νέα

Τα Εν δήµω… Γράφει ο Φώτης Κουτσαµπάρης

Αγαπητοί αναγνώστες, η θερινή ραστώνη ανήκει πια στο παρελθόν. Έχουμε εισέλθει στον πρώτο μήνα του φθινοπώρου ανοίγοντας ένα νέο κύκλο δραστηριοτήτων. Κάποιοι τυχεροί συνεχίζουν ακόμη τις διακοπές, αλλά οι περισσότεροι έχουν ριχτεί στην εργασία.

Στο σφυρί ακίνητα Στο… σφυρί έβγαλε ο Δήµος Ευόσµου δύο ακίνητα, προκειµένου να προχωρήσει στην κατασκευή παιδικού σταθµού. Ο Δήµος εκποίησε δύο διαµερίσµατα, επί των οδών Σκιάθου και Θάλειας, ώστε να ολοκληρωθεί ο νέος παιδικός σταθµός Ευόσµου, που ανεγέρθηκε πίσω από το κλειστό δηµοτικό γυµναστήριο. Πρόκειται για το µεγαλύτερο σταθµό στη Δυτική Θεσσαλονίκη µε δυνατότητα φιλοξενίας 150 και πλέον παιδιών και κόστος περί το ένα εκατοµµύριο ευρώ. Τα διαµερίσµατα που εκποιήθηκαν περιήλθαν στην κατοχή του Δήµου από την εφαρµογή του κοινωνικού συντελεστή. Οι περισσότεροι Δήµοι αξιοποιούν αυτά τα ακίνητα, για να αποζηµιώσουν ιδιώτες. Ο Δήµος Ευόσµου, αν και οφείλει σε ιδιώτες από εκτάσεις που δέσµευσε για τις ανάγκες της ρυµοτοµίας, επέλεξε να προχωρήσει σε κοινωφελή έργα µε την αξιοποίηση των ακινήτων. Να δούµε, όµως, τι θα γίνει µε τα χρήµατα αλλά και τις εκτάσεις που οφείλονται στους ιδιώτες, τόσο από δάνεια όσο και από την πράξη εφαρµογής… Κιόσκια ανακύκλωσης Κιόσκια ανακύκλωσης σε 120 κοµβικά σηµεία στο κέντρο και σε άλλες περιοχές εγκαθιστά ο Δήµος Θεσσαλονίκης µέχρι τα µέσα Οκτωβρίου. Το πρώτο κιόσκι τοποθετήθηκε στη συµβολή της οδού Ανθέων µε Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπου υπάρχουν κάδοι για την ανακύκλωση γυαλιού, πλαστικού και αλουµινίου. Τα υπόλοιπα κιόσκια θα διαµορφωθούν σε πάρκα και πλατείες κι όχι σε πεζοδρόµια,

Το «∆υτικώς» φόρεσε τα φθινοπωρινά του και επανήλθε στις προθήκες των χώρων διανομής καταγράφοντας όλες τις εκδηλώσεις. Η στήλη «Τα εν δήμω…» προσπαθεί από τη θέση της να παρακολουθεί όλες τις εξελίξεις στην τοπική αυτοδιοίκηση και να ασκεί –όταν χρειά-

για να µην εµποδίζεται η κίνηση των πεζών. Εν τω µεταξύ κατατίθεται στο δηµοτικό συµβούλιο ο κανονισµός καθαριότητας του Δήµου Θεσσαλονίκης, που περιλαµβάνει πρόστιµα που δεν προβλέπονταν µέχρι σήµερα, όπως η ρύπανση των πάρκων από οικόσιτα ζώα ή το πλύσιµο των αυτοκινήτων στο δρόµο. Άξιος ο αντιδήµαρχος καθαριότητας, Ευάγγελος Δηµητρίου. Σίγουρα θα φροντίσει και τη νέα περίοδο για µια καθαρή Θεσσαλονίκη. Πάρκο για σκυλιά! Ειδικό χώρο για τα ζώα στο πάρκο της Ιασωνίδου στη Σταυρούπολη διαµορφώνει ο Δήµος για τη συνύπαρξη πολιτών και… ζώων. Αφορµή για την πρωτοβουλία αυτή εκ µέρους του Δήµου στάθηκε η κακοποίηση δύο αδέσποτων σκυλιών στο πάρκο από κάποιους ασυνείδητους, οι οποίοι έριξαν καυτό λάδι σε ένα σκυλί, ενώ χτύπησαν το δεύτερο, πιθανόν µε σκαπτικό εργαλείο. Το επεισόδιο προκάλεσε την αντίδραση φιλόζωων που περιµάζεψαν τα σκυλιά. Καθώς, όµως, υπάρχουν και οι κάτοικοι που επισκέπτονται το πάρκο και δεν επιθυµούν την παρουσία αδέσποτων ή και προστατευόµενων ζώων, ο δήµαρχος αποφάσισε να κατασκευάσει τον ειδικό χώρο.

ζεται– κριτική στα κακώς κείμενα. Κάτι που θα γίνει με τη δική σας συμβολή, καθώς φιλοδοξεί να γίνει βήμα έκφρασης των πολιτών. Μη διστάζετε, λοιπόν, να αποστείλετε τις καταγγελίες σας στη διεύθυνση του περιοδικού. Καλό φθινόπωρο…

και αθλητικών κέντρων, εµβαδού 33.000 τ.µ. στην έκταση των 17 στρεµ. Ωστόσο, ένα µέρος του χώρου έχει χαρακτηριστεί «χώρος πρασίνου» και πρέπει το δηµοτικό συµβούλιο να αποφασίσει για τον αποχαρακτηρισµό η µη της έκτασης, καταβάλλοντας ανάλογα τη σχετική αποζηµίωση στον ιδιοκτήτη. Οι απόψεις διίστανται, καθώς πολλοί επιθυµούν τη δηµιουργία πάρκου που έχει ανάγκη η Σταυρούπολη, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι η οικοδόµηση θα φέρει ανάπτυξη στην περιοχή. Ίσως, όµως, στην απόφαση της δηµοτικής αρχής να ληφθεί υπόψη ότι η ιδιοκτήτρια εταιρεία προτίθεται να παραχωρήσει κάποιους χώρους στο Δήµο Σταυρούπολης για την κάλυψη των αναγκών των υπηρεσιών του… Πήρε χρήµατα για το Κ.Ε.Π. Το ποσό των 15.254 ευρώ για την κάλυψη των δαπανών ενοικίασης χώρου στέγασης έτους 2004 του Κ.Ε.Π. εγκρίθηκε για το Δήµο Σταυρούπολης. Πρόκειται για επιχορήγηση από το Υπουργείο εσωτερικών Δηµόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης στο πλαίσιο

κάλυψης των λειτουργικών αναγκών των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών. Με την είσπραξη της επιχορήγησης αναµένουν να πληρωθούν επιτέλους και οι υπάλληλοι του Κ.Ε.Π., που έµειναν… ρέστοι. Στον Εισαγγελέα Μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης κατέθεσε ο δήµαρχος Αµπελοκήπων, Λάζαρος Κυρίζογλου, προκειµένου να διερευνήσει και να τιµωρήσει τους υπεύθυνους για το φαινόµενο της αέριας ρύπανσης που παρουσιάστηκε στην περιοχή κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Κατά την εκτίµηση του δηµάρχου, η ρύπανση πιθανόν οφείλεται στην απελευθέρωση αερίων από τα εργοστάσια και τις βιοµηχανίες της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Εκτός από τις βιοµηχανίες, ο δήµαρχος Αµπελοκήπων τα έβαλε και µε οργανισµούς όπως ο Ο.Τ.Ε., η Δ.Ε.Η., η Ε.Π.Α., που ανοίγουν λακκούβες στο Δήµο…

Τι θα γίνει µε την έκταση «ΑΓΝΟ» Προβληµατισµός επικρατεί στο Δήµο Σταυρούπολης σχετικά µε την αξιοποίηση της έκτασης των εγκαταστάσεων της «ΑΓΝΟ», που αποτελεί πλέον ιδιοκτησία της εταιρείας Δοµοτεχνική. Η εταιρεία σχεδιάζει την ανέγερση κατοικιών, καταστηµάτων, πολιτιστικών

33

áðüøåéò Aρχαίο πνεύμα Η στήλη, μέχρι και την τελετή λήξης και τις τελευταίες (διονυσιαθάνατο, ακές λένε οι γνωρίζοντες, επιμνημόσυνες εκτιμώ εγώ, έτσι όπως πνιγμένο σ’ έναν πάνε τα πράγματα) εκπλήξεις του Παπαϊωάννου, θα μείνει ουροσυλλέκτη κυρίου πιστή στις επάλξεις του αντίπνεύματος. Αυτό δε (Κάτσε κάτω απ’ την ολυμπιακού σημαίνει καθόλου πως ο γράφων κλείσει εντελώς τα μάτια και αμπούλα) έχει τ’ αυτιά του στα ορμητικά ερτζιανά κύματα που ξεχύνονται από τα ολυμπιακά στάδια και από τα φαρμακευτικά εργαστήρια. Και να ήθελα, θα αδυνατούσα να επιτύχω την πλήρη ολυμπιακή μου αποστείρωση. Αλλά, δε θέλω κιόλας. Βλέπετε, το θέαμα είναι θέαμα. Αφοπλιστικό, καθηλωτικό, απόλυτο. Μπορώ να σας εκμυστηρευτώ, μάλιστα, ότι την ώρα που κάθομαι μπροστά στα ολυμπιακά κανάλια, κρεμάω το διεθνισμό μου στην κρεμάστρα και αφήνω τον πατριώτη που κρύβω μέσα μου

Ιστορίες για σκύλους Πριν από τρία χρόνια περίπου, το χειμώνα που έκανε στη Θεσσαλονίκη τέτοιο κρύο, που είχε να δει από το 1960, συνέβη σε έναν γνωστό μου το εξής περιστατικό: βρήκε έξω από την είσοδο της πολυκατοικίας του ένα κουταβάκι. Κουλουριασμένο σε μια γωνιά περίμενε το θάνατο. Ο φίλος μου κινητοποίησε αμέσως φιλόζωους γείτονες, που φρόντισαν το σκυλάκι και τις επόμενες ημέρες τού βρήκαν και ανάδοχη οικογένεια. Ο ίδιος φίλος μου, που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του, συνηθίζει σε κάθε ευκαιρία να ταΐζει αδέσποτα ζώα. Φέτος το καλοκαίρι, όπως μου διηγήθηκε, κατέβηκε από το διαμέρισμά του ένα απόγευμα, για να δώσει κόκαλα σε δύο περιπλανώμενους σκύλους. Ο ένας, σχεδόν σκελετωμένος, ούτε που κατάλαβε τι του γινόταν (θα έφταιγε κάποια αρρώστια), ο άλλος όμως πιο καπάτσος έπεσε με τη μουσούδα στο φαγητό. Αλλά το πρόβλημα ήταν εκεί που δεν το περίμενε: «Με το που γύρισα την πλάτη μου», μου είπε, «άκουσα ένα ουστ! Ήταν το ζευγάρι του πρώτου ορόφου στην απέναντι πολυκατοικία. ∆εν έδιωχνε εμένα, αλλά τα σκυλιά. Εκείνα όμως δεν τους έκαναν τη χάρη!» Το συγκεκριμένο ζευγάρι το ξέρω κι εγώ. Αν και νέοι, την ησυχία τους δεν επιτρέπουν να τους τη χαλάσει ούτε ένα άκακο ζωντανό. Το φετινό Καλοκαίρι, τις ώρες που πολλοί από μας απολαμβάναμε σε κάποια παραθαλάσσια ταβέρνα ουζομεζέδες παρέα με τους γλάρους, τις ίδιες ακριβώς ώρες τέσσερις χιλιάδες (4.000) αδέσποτα ζώα θανατώνονταν. Αυτό, κατήγγειλαν φιλοζωικές εταιρείες στον ημερή-

34

σιο Τύπο, έγινε για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Τον ίδιο καιρό στις εφημερίδες διάβαζα για μια απίστευτη ιστορία. Στην περιοχή Αλτάι της Σιβηρίας βρέθηκε ο σύγχρονος Μόγλης. Ο σήμερα επτά ετών Αντρέι Τόλστικ εγκαταλείφθηκε τριών μηνών από τους γονείς του και μεγάλωσε από το θηλυκό σκυλί που είχαν στο σπίτι!! Τώρα ζει σε ορφανοτροφείο και η προσπάθεια επανένταξής του στην κοινωνία είναι σχετικά σε καλό δρόμο. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί το 1998, στη Μόσχα, όταν ένα αγοράκι έξι χρόνων έγινε μέλος μιας αγέλης σκύλων. ∆ίνοντάς τους φαγητό από τα σκουπίδια, κέρδισε την φιλία τους και την προστασία τους! Τα παραδείγματα για την αγάπη των σκύλων προς εμάς τελειωμό δεν έχουν. Μια άλλη ιστορία που μέσες άκρες θυμάμαι: ένας έπρεπε να ξενιτευτεί. Ο σκύλος του, που έμεινε πίσω, σε εβδομαδιαία βάση επισκεπτόταν το σιδηροδρομικό σταθμό μόνος του, περιμένοντας την επιστροφή του κυρίου του. Μια μέρα, ύστερα από χρόνια, οι συγγενείς του ανθρώπου παραξενεύτηκαν που το ζώο δεν τήρησε τη συνήθειά του. Όπως διαπίστωσαν αργότερα, ήταν η μέρα που ο ξενιτεμένος είχε πεθάνει! Ένστικτο; Ίσως κάτι περισσότερο από αυτό, αν φέρουμε στη μνήμη μας την ιστορία του Άργου με τον Οδυσσέα. Το Καλοκαίρι πολλά «αφεντικά» εγκαταλείπουν τα «κατοικίδιά» τους με τον τρόπο που περιγράφει η Ντάγκμαρ Γκαλίν στο βιβλίο της «Οι Τρεις Φίλοι». Τον Μούργο, όπως είναι το όνομά του, τον πετάνε έξω από το αμάξι μια βροχερή νύχτα, για να χάσει τα ίχνη. Πόσοι… Μούργοι άραγε υπάρχουν γύρω μας; Οδυσσέας Σταυράκης

να ξεσπάσει σε επευφημίες για τον Έλληνα (ή Ελληνοποιημένο) αθλητή που δοξάζει τα εθνικά χρώματα ή σε αποδοκιμασίες, αν τα ντροπιάζει. Αυτό είναι που μου αρέσει σε μας: η ικανότητά μας να διαλύουμε ακόμη και το πολιτικά ορθό πρωτόκολλο παρακολούθησης του τένις που απαιτεί απαλά χειροκροτήματα, δίκαια κατανεμημένα και στις δύο πλευρές του τερέν. Αμ δε! Μπορούμε να κουρελιάσουμε τα νεύρα και του ψυχρότερου επαγγελματία που ήλθε εδώ για έναν ολυμπιακό περίπατο… …Άλλωστε, τις εθνικές και φυλετικές αμφιβολίες τις έχει προ πολλού διαλύσει το νέο ολυμπιακό πνεύμα, που διέπεται από τον ιδιότυπο διεθνισμό των χορηγών: κάθε αθλητικός αστέρας οφείλει να αφιερώνει την επιτυχία του (ή να απολογείται για την αποτυχία του), εξίσου στο εθνικό ακροατήριο που τον χειροκροτεί και στον πολυεθνικό σπόνσορα που τον χρηματοδοτεί. Ακόμη και αν στην εκτέλεση της άσκησής του ή κατά τη διεξαγωγή του αγωνίσματός του φοράει τα χρώματα της χώρας του, στις «ιδιωτικές» εμφανίσεις του φροντίζει να φέρει πάνω του τα διακριτικά του χορηγού του ή, αν αυτό είναι αδύνατον, να υπογραμμίζει την ευγνωμοσύνη του για την τράπεζα, την εταιρεία αθλητικών ειδών ή τη χαρτοποιία που έχει επενδύσει πάνω του (οι μόνες ευχαριστίες που οφείλει να παραλείπει είναι προς τις φαρμακευτικές εταιρείες, που πρόσθεσαν με τα βιονικά «μαντζούνια» τους τα κρίσιμα δέκατα της νικηφόρας επίδοσης… …Κάθε κρίκος της αλυσίδας του αθλητικού υπερθεάματος ορκίζεται στο fair-play, χωρίς να παραιτείται καθόλου από την απαίτησή του για υπερ-προσπάθειες και υπερ-επιδόσεις. Οι αθλητικοί «παράγοντες» (αλήθεια, τι ακριβώς παράγουν αυτοί;) διαβεβαιώνουν ότι η προετοιμασία των αθλητών τους δεν έχει ίχνος χημείας (ή για την ακρίβεια: απαγορευμένης χημείας), αλλά τους απαιτούν ανταγωνιστικές επιδόσεις. Οι πολιτικοί παράγοντες δηλώνουν αμείλικτοι διώκτες της «ντόπας», αλλά θέλουν εθνικά μετάλλια. Οι σπόνσορες δηλώνουν ότι δε θα έδιναν ούτε ευρώ σε «βρόμικο» παιχνίδι, αλλά περιμένουν διαφημιστική απόδοση από τον υπεραθλητή τους. Ο θεατής θέλει καθαρό ανταγωνισμό, αλλά δε θα πάταγε στο γήπεδο για να απολαύσει ένα «κατοστάρι» των 10-11 δευτερολέπτων. Και ο αθλητής ορκίζεται ότι η επίδοσή του δεν είναι παρά προϊόν εξαντλητικής προπόνησης, που προφανώς μπορεί να μειώσει τους χρόνους, να αυξήσει τη δύναμη, να πολλαπλασιάσει την αντοχή μέχρι το άπειρο. Μετρούμε ήδη εξηκοστά του δευτερολέπτου – προφανώς

σε λίγο θα χρειαστεί να τα υποδιαιρέσουμε και αυτά για να ξεχωρίσουμε τις επιδόσεις και τα ρεκόρ. Ένας φαύλος κύκλος συνενοχής, από τον αθλητή και το χορηγό του μέχρι το θεατή, το τηλεοπτικό δίκτυο και τη διαφημιστική εταιρεία, από τον αθλητικό παράγοντα με τις κρυφές πολιτικές φιλοδοξίες μέχρι τον πολιτικό που επενδύει στην εθνική μυθολογία των επιδόσεων. Αυτός ο κύκλος της συνενοχής κάνει το fair-play να είναι σχεδόν αδύνατον και ισοπεδώνει τις καλές ολυμπιακές προθέσεις. Κάτι ήξεραν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι που δε μετρούσαν τις επιδόσεις και τα ρεκόρ. ∆εν ήταν η τεχνολογική υστέρηση που τους εμπόδισε να καταγράψουν χρόνους και μήκη. Μας παρέδωσαν μόνο τους πρώτους των αγωνισμάτων και απέφυγαν να μπουν στον πειρασμό της σύγκρισης. Και υποθέτω, στους 11 αιώνες αδιάλειπτων Ολυμπιακών Αγώνων προ και μετά Χριστόν, κάποια γενετική και τεχνολογική βελτίωση του είδους θα επέτρεψε βελτίωση των ρεκόρ. Τα έχετε δει, όμως, πουθενά γραμμένα;… …Βλέπετε, από την όσμωση του ελληνικού και του ρωμαϊκού πολιτισμού στην αρχαία Ολυμπία προέκυψε μια τερατογένεση που άνθισε στη Ρώμη. Και δε μου κάνει εντύπωση που ο Αυστραλός δημοσιογράφος μπέρδεψε την Άλτη με το Κολοσσαίο και υποσχέθηκε ότι θα στέλνει από εκεί τις ανταποκρίσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Είναι πολύ λογικό. Ο «δυτικός πολιτισμός» παρέλαβε τον ολυμπισμό μέσα από τη λατινική του στρέβλωση, μετέτρεψε τα στάδια σε ρωμαϊκές αρένες, μόνο που στη θέση των σκλάβωνμονομάχων που υποχρεώνονταν να αλληλοσφαχτούν ενώπιον του πλήθους, έχουμε αθλητές υπεράνθρωπων επιδόσεων, που αυτοδηλητηριάζονται μακριά από τα μάτια του πλήθους. Σε μερικά χρόνια υποθέτω ότι θα ακούσουμε δεκάδες σούπερ σταρ των στίβων να ακολουθούν το θλιβερό δρόμο της Γκρίφιθ… …Η άλλη λύση είναι απλώς να κάνουμε ότι δεν ξέρουμε. Και να μοιραζόμαστε το κοινό μυστικό ότι απολαμβάνουμε, χρηματοδοτούμε και ενθαρρύνουμε ανθρώπινες βόμβες τεστοστερόνης, εφεδρίνης και λοιπών απαγορευμένων ουσιών (τις οποίες αρνούμαι να μάθω – δε θα γίνω και φαρμακοτρίφτης!). Κάποια στιγμή, οι «βόμβες» θα σκάσουν μπροστά στα μάτια μας. Αλήθεια, οι Αθάνατοι τι είδους ελιξίρια και αναβολικά διαθέτουν για να μένουν αθάνατοι, εκτός από τραπεζικούς τους λογαριασμούς; («Καθημερινή» 22/08/04) Για την αντιγραφή: Κώστας Ν. Τσιόγκας Tsiogkas@otenet.gr

áðüøåéò ΤΗΛΕΝΑΡΚΩΣΗ Α ΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Η TV είναι το νέο «όπιο των λαών»!

Μερικά πράγματα σ’ αυτή τη χώρα πρέπει να λέγονται με τ’ όνομά τους. Η ελληνική τηλεόραση, κυρίως η ιδιωτική, είναι ίσως από τις πλέον πνευματικά επιζήμιες τηλεοράσεις στον κόσμο. Τουλάχιστον αυτό λέει η εμπειρία όσων έζησαν εκτός Ελλάδας. Όποιος παίρνει την ηρωική απόφαση να κλείσει την τηλεόραση και να σταματήσει για κάποιο διάστημα να την παρακολουθεί, με έκπληξη διαπιστώνει πως γίνεται καλύτερος άνθρωπος, πως η ζωή του αποκτά ξαφνικά νόημα. Και αυτό πραγματικά συμβαίνει, καθώς η τηλεόραση δε μας αποβλακώνει απλώς, αλλά μας εκτελεί διανοητικά «εκ του συστάδην». Ειδικά η ελληνική τηλεόραση αντιπροσωπεύει μια συλλογική νοητική παθολογία που εκφράζεται με την επέλαση της σαχλαμάρας, της κακογουστιάς, με τη λαϊκή χυδαιότητα, την έκπτωση των αξιών, τη φτήνια και την αποθέωση της κενότητας. Με αναγουλιαστική αναίδεια αναδεύει ασταμάτητα τα μικροαστικά κατακάθια της νεοελληνικής μετριότητας. Και σαν αχόρταγος κανίβαλος στο τέλος καταβροχθίζει τον ίδιο της τον εαυτό, για να τον ξεράσει αμέσως μετά… Το σίγουρο πάντως είναι πως η τηλεόραση έχει την πραγματική εξουσία στη σύγχρονη «επικοινωνιακή» δημοκρατία, επειδή διαμορφώνει την εικόνα που έχει η ελληνική κοινωνία για τον εαυτό της. Είναι ο καθρέπτης μας, άσχετα αν δε μας αρέσει το είδωλό μας σ’ αυτόν. Η αλήθεια είναι πως, όσο κι αν γκρινιάζουμε, έχουμε την τηλεόραση που μας αξίζει. Η τηλεόραση είναι, κατά κοινή ομολογία, οι «διακοπές» των φτωχών. Εκατοντάδες χιλιάδες πανεπιστημιακής μόρφωσης Έλληνες, παγιδευμένοι σε άχαρες, εξουθενωτικές και κακοπληρωμένες δουλειές, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να κλείνονται μέσα στα φτηνά και στενόχωρα διαμερίσματά τους παρακολουθώντας σχεδόν οτιδήποτε ξερνάει η ελληνική τηλεόραση – κάτι που τους δολοφονεί πνευματικά κατακρημνίζο-

ντας το επίπεδό τους. Οι Έλληνες είναι ο πιο «τηλεορασόπληκτος» λαός στην Ευρώπη. Αν η τηλεόραση είναι τρόπος διαφυγής από την πραγματικότητα, τότε σίγουρα είναι από τους χειρότερους. Με εξαίρεση κάποιες γλυκανάλατες πινελιές, και κάποιες σκηνές χιούμορ και αυτοσαρκασμού, τα δελτία ειδήσεων των ιδιωτικών καναλιών έχουν μετατραπεί σε οχετούς δακρύων, που μας μαυρίζουν την ψυχή. Η τηλεόραση, ιδίως μέσω των δελτίων ειδήσεων, καλλιεργεί το φόβο, τα «αντίδοτα» του οποίου προσφέρονται μέσω των τηλεοπτικών διαφημίσεων. Έτσι ο φόβος των γηρατειών αντιμετωπίζεται με καλλυντικά, η μοναξιά με τηλεφωνικές «γραμμές γνωριμιών», η ερωτική απόρριψη με ποτά που μας «φέρνουν πιο κοντά», τα οικονομικά προβλήματα με τραπεζικά δάνεια, η φτώχεια με λαχεία και Λόττο κ.ά. Είμαστε παγιδευμένοι στον ακήρυκτο πόλεμο των τηλεοπτικών ειδήσεων, που εξαπολύουν κάθε λογής υπαρκτούς και ανύπαρκτους φόβους εναντίον μας. Αν πιστέψουμε σε αυτά, τότε η Ελλάδα βρίσκεται συνεχώς στο έλεος της κακοκαιρίας, των επιδημιών, των τσαντάκηδων, των ληστών, των εκβιαστών, των εμπόρων ναρκωτικών, των Αλβανών γενικώς, των τρομοκρατών, των σατανιστών, ακόμη και των παμφάγων γυναικών από τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που «διαλύουν σπίτια»! Ελάχιστα ηρωικά πράγματα έχουν απομείνει στη ζωή του σύγχρονου αστικοποιημένου Έλληνα. Εκτός, βέβαια, από το να σηκωθεί το πρωί από το κρεβάτι του. Αυτή είναι και η τελευταία ηρωική πράξη που μας απέμεινε. Η άλλη είναι να κλείσει την τηλεόρασή του και να βγει στο δρόμο. Έλληνες, «πολίτες του καναπέ», επιτέλους ξυπνήστε! Γιώργος Στάμκος stamkos@post.com

35

âéâëßï

ÂÉÂËÉÏ ÐΑÑÏÕΣΙΑΣÇ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ ΜΙΚΡΟΣ ΙΑΝΟΣ Στην παρούσα έκδοση με τίτλο «Προφορική Αμεσότητα» εντάσσονται επτά συνολικά συνεντεύξεις του Χρήστου Γιανναρά, καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά έντυπα και εφημερίδες. Στις συγκεκριμένες συνεντεύξεις εκφράζει τις απόψεις του με αμεσότητα για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη σχέση του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία και της Ορθοδοξίας με τη ∆ύση, τη σύγχρονη νεοελληνική πραγματικότητα στο πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό, φιλοσοφικό και κοινωνικό πεδίο. Υποστηρίζει ότι «οι Νεοέλληνες είμαστε μεταπράτες της Ελληνικότητας και όχι συνεχιστές». Παρουσιάζει, με τεκμηριωμένα επιχειρήματα, τις φιλτραρισμένες σκέψεις του σχετικά με το ρόλο της φιλοσοφίας και της κοινωνιολογίας, το πρόβλημα της νεοελληνικής ταυτότητας, το μέλλον της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα ζητήματα. Ο Χρήστος Γιανναράς έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Παρίσι, στη Γενεύη, στη Λοζάννη και στο Ρέθυμνο. Με τακτική επιφυλλιδογραφία, διεισδύει κριτικά στα κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα. Το βιβλίο είναι γραμμένο στο πολυτονικό σύστημα και το εξώφυλλό του απεικονίζει έργο του Paul Klee, με τίτλο: «Monument on the Edge of Festile Country». Ιωάννα Μπάμπη ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΓΟΥΣΙ∆ΗΣ ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΙΑΝΟΣ «Τα Βαλκάνια, ακόμη κι όταν η φωτιά καίει κάτω από τη στάχτη, δεν έπαψαν εδώ και δύο αιώνες τουλάχιστον, να είναι φλογισμένα. Και το κυριότερο, οι δαυλοί που ανάβουν τις φωτιές είναι ακόμα καλά κρυμμένοι…». Οι συγκεκριμένες φράσεις ανήκουν στο εισαγωγικό σημείωμα του δημοσιογράφου ∆ημητρίου Γουσίδη, στο βιβλίο με τίτλο: «Φλογισμένα Βαλκάνια». Στο βιβλίο εμπεριέχονται κείμενα που έγραψε ο ίδιος στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» και καλύπτουν, χρονικά, τα γεγονότα που σημάδεψαν τη Βαλκανική Χερσόνησο, στη δεκαετία του ’90. Με ρεαλιστικές περιγραφές καταγράφει τις ιστορικές συνθήκες στη Ρουμανία, στη Γιουγκοσλαβία, στα Σκόπια και στη Βουλγαρία, ενώ δύο αποκλειστικές συνεντεύξεις του κ. Γουσίδη με τον υπαρχηγό του Τίτο, τον Μίλοβαν Τζίλας, και τον κομμουνιστή ηγέτη, τον Αλβανό Ραμίζ Αλία, συμπληρώνουν την έκδοση. Σύμφωνα με την άποψή του, «…τα εφήμερα κείμενα πολλές φορές συμβαίνει να έχουν διαχρονικότητα, η καθημερινή καταγραφή του εφήμερου είναι η πιο πιστή εικόνα για το διαρκές. Από τη λεπτομέρεια που παρέρχεται, συντίθεται το παζλ της γενικότητας και χαράσσεται το πλαίσιο της Ιστορίας». Η φωτογραφία του εξωφύλλου με θέμα: «Η Πτώση του Τσαουσέσκου, Βουκουρέστι, Γενάρης 1990» είναι του ιδίου. Ι.Μ. ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ ΤΟ ΧΤΙΚΙΟ ΤΗΣ ΑΝΩ ΤΟΥΜΠΑΣ ΜΙΚΡΟΣ ΙΑΝΟΣ «Το Χτικιό της Άνω Τούμπας» είναι το έκτο βιβλίο της σειράς «Μικρός Ιανός» και η συγγραφή του ανήκει στο φιλόλογο, λογοτέχνη και τραγουδοποιό, Θωμά Κοροβίνη. Με λιτή αφηγηματική γλώσσα και με χιουμοριστική διάθεση χαρίζει στους αναγνώστες ένα απολαυστικό αφήγημα, εντάσσοντας βιωματικές καταστάσεις και στιγμές από τη στρατιωτική του θητεία. Ο κ. Κοροβίνης έχει εκδώσει δέκα βιβλία λογοτεχνικού και λαογραφικού περιεχομένου και τρεις δίσκους. Ασχολείται με την έρευνα και τη μελέτη φιλολογικών και εθνογραφικών θεμάτων της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ι. Μ.

«Οι Ρεµπέτες του Ντουνιά» και «Η Κάτω Βόλτα» του ΝΤΙΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

εκδ. ΙΑΝΟΣ Επανακυκλοφόρησαν οι συλλογές διηγημάτων που, όταν πρωτοεμφανίστηκαν το 1963, άνοιξαν ένα νέο δρόμο στη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης.

«Από τη µια Εικόνα στην Άλλη» του ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΟΛΛΑ

εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Στο μυθιστόρημα περιγράφεται εκείνη η γενιά που θέλησε να αλλάξει τη ζωή της –και τη ζωή μας–, αλλά έφτιαξε μια άλλη εικόνα από το είδωλο που πίστεψε πως απορρίπτει. Ο ∆. Νόλλας με τη γνωστή του τεχνική δεν αναλύει, ούτε περιγράφει, επιτρέποντας έτσι στον αναγνώστη να προεκτείνει τη σκέψη του και να βαθύνει στην κοινωνική ματιά του συγγραφέα.

«Η Ζωή είναι Αλλού» του ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ

εκδ. ΕΣΤΙΑ Επανέκδοση του γνωστού βιβλίου του Κούντερα σε μετάφραση Γιάννη Η. Χάρη. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε στα Τσέχικα το 1969, αλλά λόγω των πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε στην Τσεχοσλοβακία πρωτοκυκλοφόρησε σε γαλλική μετάφραση στο Παρίσι το 1973.

«Τα Πορτοκάλια του Μονταλµπάνο» του ΑΝΤΡΕΑ ΚΑΜΙΛΛΕΡΙ

εκδ. ΠΑΤΑΚΗ Αυτές οι καινούριες ιστορίες του Αντρέα Καμιλλέρι ξεκινούν από μια αδιόρατη ρωγμή που υπάρχει στην «κανονική κατάσταση» κι εκεί είναι που ο αστυνόμος Μονταλμπάνο συναντάει τα πιο ασυνήθιστα και ετερογενή εγκλήματα…

«Η Ιστορία της Ανθρώπινης Ηλιθιότητας» του BOB FENESTER

εκδ. ΩΜΕΓΑ Πρόκειται για μια συλλογή από διάφορα φαιδρά και ηλίθια που κάνουν οι άνθρωποι. Όλα όσα θέλατε να μάθετε για την ηλιθιότητα, αλλά ήσασταν πολύ έξυπνοι για να ρωτήσετε.

36

âéâëßï

ÂÉÂËÉÏ ÐΑÑÏÕΣΙΑΣÇ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ εκδόσεις Ζήτρος Το 46o βιβλίο της σειράς «Αρχαίοι Συγγραφείς», από τις εκδόσεις Ζήτρος είναι ένα από τα σημαντικότερα δράματα του Ευριπίδη, η «Ιφιγένεια εν Ταύροις». Στις έξι θεματικές ενότητες που περιλαμβάνει περιέχονται μια εκτενή εισαγωγή για το λόγο και τα είδη του, σημαντικά στοιχεία για τη σύνθεση της τραγωδίας και τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές, Αισχύλο, Σοφοκλή και Ευριπίδη. Επίσης, ποικίλα πραγματολογικά, μυθολογικά, ηθογραφικά και πολιτιστικά σχόλια, καθώς και ερμηνευτικές προσεγγίσεις μορφής και περιεχομένου. «Κεντρική ιδέα της τραγωδίας είναι η σωτηρία και αποκατάσταση της Ιφιγένειας και του Ορέστη, η λύτρωση των τελευταίων γόνων του οίκου των Ατρειδών και η λήξη των συμφορών της αμαρτωλής γενιάς μετά την εξιλέωση των θεών και την αποκατάσταση της ηθικής τάξης, που τόσο διασαλεύτηκε από τη σωρεία διαδοχικών ανοσιουργημάτων. Η τραγικότητα των δύο αδελφών είναι κοινή. Συμπορεύονται και συμπάσχουν σέρνοντας την κατάρα της γενιάς τους και στο τέλος φθάνουν στη λύτρωση με την παρέμβαση της θεάς. Ο Ορέστης σώζεται από την Αθηνά και μαζί του σώζεται και η Ιφιγένεια. Η τραγωδία αρχίζει από τη δυστυχία και καταλήγει στην ευτυχία…». Οι δοκιμασίες, η εσωτερική αναζήτηση, η τιμωρία και η κάθαρση αποτελούν τα συστατικά στοιχεία της Ευριπίδειας τραγωδίας. Τα πολυποίκιλα μηνύματα είναι κυρίαρχα αποδεικνύοντας τη διαχρονική τους αξία. Η γενική εισαγωγή και η μετάφραση του αρχαίου κειμένου, που είναι σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο, ανήκουν στον Γεώργιο Ράπτη. Τα διευκρινιστικά σχόλια και οι σχετικές προσεγγίσεις είναι του Ιωάννη Μπάρμπα. Ιωάννα Μπάμπη ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΕΞΙΟΣ Π. ΣΚΑΠΕΡΔΑΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ Το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την αστρολογία είναι γνωστό ήδη από τα πολύ παλιά χρόνια και παραμένει αναλλοίωτο μέχρι και τις μέρες μας. Έχουν γίνει πάμπολλες μελέτες γύρω από αυτό το πεδίο, και συνεπώς τα βιβλία που έχουν γραφτεί είναι πολλά. Καλύτερα όμως να ξεκινήσει κανείς από τις βασικές έννοιες της αστρολογίας. Για τον αμύητο, λοιπόν, αναγνώστη που θέλει να πάρει τα πράγματα από την αρχή το παρόν βιβλίο αποτελεί μια θαυμάσια ευκαιρία, αφού με απλό τρόπο τον οδηγεί στη βήμα-βήμα εμβάθυνση στην αστρολογία. Η αστρολογία, βασιζόμενη στο πανάρχαιο ερμητικό αξίωμα «όπως πάνω έτσι και κάτω», είναι η μέθοδος συσχέτισης των πλανητικών επιδράσεων με τη ζωή εδώ στη Γη. Οι αλλαγές στις θέσεις των ουράνιων σωμάτων και η μοναδικότητα της μεταξύ τους σχέσης ανά πάσα στιγμή εκφράζει και την επίδραση που ασκούν όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στο καθετί πάνω στη Γη. «∆ηλαδή, τι; Τα πάντα είναι προδιαγραμμένα;» θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς με τρόμο. Πολλά πράγματα ίσως. Ωστόσο, η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου μέσα σε αυτό το θαυμαστό σύστημα κοσμικών κανόνων είναι αναφαίρετη. Σκοπός της αστρολογίας είναι να προσθέσει γνώση –και γνώση ίσον δύναμη– κι όχι να καθηλώσει τον άνθρωπο. Το ζήτημα είναι να μπορέσει ο καθένας μας στο προσωπικό του μονοπάτι να ξεπεράσει τους περιορισμούς –που ναι, υπάρχουν, αλλά μπορεί να μάθει να αντιμετωπίζει σωστά τις συνθήκες και τον ίδιο του τον εαυτό, και αυτή είναι μια επιλογή που του δίνεται ανά πάσα στιγμή. Τα λόγια του Καρλ Γιουνγκ που συνόψισαν το όλο νόημα της αστρολογίας –γι’ αυτό και αξίζει να αναφερθούν– ήταν τα εξής: «Ό,τι συμβαίνει μια δεδομένη χρονική στιγμή θα φέρει πάντα τις ιδιότητες αυτής»… ∆ώρα Γιαννιού

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΚΟΣ Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΝΩΣΤΟ Καλώς ήλθατε στο θαυμαστό κόσμο του Νίκολα Τέσλα! Είναι ένας κόσμος γεμάτος τεχνητές αστραπές, πειράματα ασύρματης μεταφοράς ενέργειας, βικτοριανά ρομπότ, φαουστικές επιδείξεις εναλλασσόμενου ρεύματος, οράματα ελεύθερης ενέργειας, μυστικά υπερόπλα κι ακόμη, παραδοξολογίες, εκκεντρικότητες, ίντριγκες, προδοσίες και χρεοκοπίες. Ο Νίκολα Τέσλα (18561943), ένας «αουτσάιντερ» επιστήμονας κι εφευρέτης, είναι ο άνθρωπος που «ανακάλυψε» τον 20ό αιώνα. Αν και του χρωστάμε τουλάχιστον 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν το σύγχρονο κόσμο, ο Τέσλα αγνοήθηκε από την επίσημη Ιστορία, το όνομα του εξαφανίστηκε από κάθε λεωφόρο της γνώσης και κατέληξε μια ξεχασμένη μεγαλοφυΐα. Μια μεγαλοφυΐα που ξέρει ακόμη να φυλά καλά τα μυστικά της. Μετά την πολυσυζητημένη βιογραφία Νίκολα Τέσλα: Ο Προφήτης του 21ου Αιώνα (1999), που έκανε γνωστή στην Ελλάδα τη ζωή και το έργο του μεγάλου Σερβοαμερικανού εφευρέτη, ο Γιώργος Στάμκος, προχωρά ένα βήμα πιο πέρα και αποκαλύπτει όλα τα μυστικά του Τέσλα! Επιχειρεί να χαρτογραφήσει το συναρπαστικό κόσμο του Νίκολα Τέσλα και να ξεδιπλώσει όλα τα μυστήρια, που σχετίζονται μ’ αυτόν. Ο Θαυμαστός Κόσμος του Τέσλα είναι ένα βιβλίο γεμάτο άγνωστες πληροφορίες, σημαντικές λεπτομέρειες, ξεχασμένες γνώσεις, σχεδιαγράμματα εφευρέσεων, φωτογραφικό υλικό, καθώς και εμπνευσμένα κείμενα του ίδιου του Τέσλα. Ένα βιβλίο που θα φωτίσει ακόμη περισσότερο το μυστήριο του μεγαλοφυούς ανθρώπου που επινόησε το αύριο.

ΓΥΜΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΡΦΗ Το νέο λεύκωμα του γνωστού σκιτσογράφου κυκλοφόρησε με τίτλο «γυμνή Αλήθεια». Παρ' ότι είναι ερωτικού περιεχομένου, περιέχει πολλές «καυτές» αλήθειες για το σύγχρονο άνθρωπο. Όταν μπορείς και… τα βγάζεις όλα, τότε και μόνο τότε φτάνεις στο επίπεδο που μπορείς να τα δείξεις και να τα πεις όλα. Οι ιστορίες πηγάζουν από τις καθημερινές περιπέτειες των ανθρώπων που αναζητούν στον έρωτα μια διέξοδο από τη σκληρή πραγματικότητα. Όπως σχολιάζει και ο δημιουργός: «Η αλήθεια, όταν είναι γυμνή, είναι αληθινή». Το λεύκωμα περιλαμβάνει δύο ενότητες των ίδιων ιστοριών, μια στην ελληνική γλώσσα και μια στην αγγλική. Θα μεταφραστεί στα Γερμανικά, Ιταλικά, Αγγλικά και Κινέζικα, ενώ ήδη ετοιμάζεται το σενάριο της Γυμνής Αλήθειας Νο 2.

37

êüìéê

38

Η εσωτερική αρμονία του ανθρώπου Η καλλιέργεια του ανθρώπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πορεία του στη ζωή, στον τρόπο δηλαδή που αυτός θα ζήσει ως μονάδα και ως μέλος ενός κοινωνικού συνόλου.

Η μουσική το τραγούδι αλλά και το θέατρο είναι είδη καλλιτεχνικής και δημιουργικής ενασχόλησης για το παιδί αλλά και για τον καθένα μας. Ειδικά τα πρώτα δύο, στοχεύουν άμεσα στην «εσωτερική αρμονία» του ανθρώπου και μπορούν να την αφυπνίσουν και να την καλλιεργήσουν. Μπορεί λοιπόν ένα παιδί, στα πλαίσια της μουσικής του εκπαίδευσης, να μάθει μέσω της ηχόγνωσης τη μουσική ως «μητρική γλώσσα», διευρύνοντας τις ακουστικές του δυνατότητες και αποκαλύπτοντας το συναισθηματικό του κόσμο. Η ηχόγνωση προηγείται της εκμάθησης του οργάνου, επιτυγχάνοντας διπλάσια απόδοση σ’ αυτό, απ’ ό,τι αν γινόταν χωρίς αυτό. Συμμετέχοντας σε ορχήστρες ή χορωδίες, τα παιδιά εξελίσσονται με κοινωνικότητα, ομαδική συνεργασία και «αρμονία», κάτι που ούτως ή άλλως αποτελεί πρωταρχικό στόχο των σχολών που παρέχουν τέτοια εκπαίδευση.

Η ανθρώπινη φωνή είναι το τέλειο μουσικό όργανο, αποτελώντας στοιχείο που υποβοηθά την ομαδική συνύπαρξη. Είναι το όργανο της άρτιας τραγουδιστικής εκφοράς του λόγου. Η φωνή όταν γίνεται τραγούδι, περνά και αυτή μέσα από προγράμματα εκπαίδευσης, τα οποία έχουν σκοπό τη διδασκαλία φωνητικής, τη σωστή χρήση της αναπνοής και τη στήριξη και «τοποθέτηση» της φωνής. Το θέατρο είναι και αυτό μια τέχνη η οποία διδάσκεται και μπορεί να συνυπάρξει σε απόλυτη αρμονία με τη μουσική και το τραγούδι. Ένα έργο με μουσικά, φωνητικά και θεατρικά στοιχεία, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο.

39