Dytikos #60

έτος 14o - φθινόπωρο 2011 ôéìÞ: € 8x10-3

Άποψη για τον Kόσμο

60

ΤΕΥΧΟΣ

| www.pameouzaki.gr |

Υψηλάντου 58, Νέα Ελβετία, Θεσσαλονίκη, Τ. 2310 30 55 45

>> editorial

soul-less Αγαπητές αναγνώστριες, αγαπητοί αναγνώστες, ως μεμονωμένοι άνθρωποι, ως έθνος και ως ανθρωπότητα στον πλανήτη, κινούμαστε σε επίπεδα χρόνου και χώρου, που στο παρελθόν δεν υπήρξαν ποτέ. Κάποτε η ιστορία επαναλαμβανόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα και αυτό που άλλαζε ήταν ίσως η τεχνολογία. Σήμερα είμαστε μάρτυρες μιας κατάστασης απερίγραπτης και εντελώς απρόβλεπτης. Ο «σύγχρονος άνθρωπος» αφού πρώτα φρόντισε να μολύνει και να καταστρέψει τη φύση, έφτασε να ζει στον 21ο αιώνα μακριά από αυτήν, αποξενωμένος από την ίδια του φύση, εχθρός όλης της ύπαρξης πάνω στον πλανήτη που τον φιλοξενεί. Έχουμε φτάσει στο σημείο να δεχόμαστε το απαράδεκτο, να ζούμε με το παράλογο και να υιοθετούμε το έγκλημα. Μα γιατί παραξενευόμαστε άραγε με αυτά που γίνονται, εφόσον όλοι εμείς τα προκαλέσαμε. Όμως, για να πάμε και λίγο πιο μακριά, οπουδήποτε κοιτάξει κανείς στον κόσμο σήμερα, κυρίως σαβούρα θα βρει. Πάνε οι αξίες, η ηθική, η αγάπη, η αγνότητα και η ταπεινότητα. Σήμερα οι νέοι μαθαίνουν από την οικογένεια τους πως για να επιβιώσουν πρέπει να έχουν «μέσο», να λένε ψέματα, να καταπατάνε τον διπλανό τους. Μην βιάζεστε να κρίνετε τα λόγια μου ως αποθαρρυντικά ή αρνητικά. Προσπαθώ να είμαι μέσα στο πνεύμα της εποχής που ζούμε. Όταν ο άνθρωπος ζει μέσα στην αφθονία και όλα φαινομενικά βαίνουν καλώς, τότε εύκολα ξεχνάει. Γίνεται ολοένα και πιο εγωιστής, νοιάζεται όλο και λιγότερο για τον διπλανό του, καταστρέφει το περιβάλλον με λιγότερους ενδοιασμούς, αγαπά λιγότερο, εφόσον είναι προσκολλημένος στο χρήμα και στην ύλη. Προσωπικά πιστεύω πως είμαστε μπροστά σε κάτι πολύ μεγάλο, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να διανοηθεί ο μέσος άνθρωπος. Όταν αυτό το «κάτι μεγάλο» εμφανιστεί εντελώς απροκάλυπτα (και ξαφνικά) μπροστά μας, ακόμη και τότε οι περισσότεροι δεν θα μπορούν να καταλάβουν τι και γιατί συνέβη αυτό. Και τα σημάδια των καιρών το μαρτυρούν αυτό.

Ποιός μπορεί σήμερα να εξηγήσει στους ανθρώπους γιατί και τι συμβαίνει στον κόσμο αυτό; Οι πολιτικοί; Οι δημοσιογράφοι; Οι οικονομολόγοι; Μάλλον όχι. Θα πρέπει ο άνθρωπος αυτός να αναζητηθεί στους κύκλους της πνευματικότητας και μόνον εκεί. Και φυσικά όταν λέμε πνευματικότητα δεν εννοούμε την εκκλησία και τους παπάδες. Στη χώρα μας ζούμε μια καθημερινότητα βουτηγμένη στην αβεβαιότητα, οι αυτοκτονίες και οι ψυχικές ασθένειες έχουν χτυπήσει κόκκινο, η εμπιστοσύνη προς την πολιτεία και τους εκπροσώπους της έχει χαθεί προ πολλού και βλέπουμε όλους τους τομείς να μαστίζονται από μετριότητα και χυδαιότητα. Η τηλεόραση, ο αθλητισμός, η διασκέδαση, η οικογένεια, η δημόσια εκπαίδευση εκπροσωπούνται πλέον από γελοίες προσωπικότητες που απευθύνονται σε γελοίους ανθρώπους. Η λέξη αγάπη είναι άγνωστη και είναι σύνηθες το φαινόμενο στις μέρες μας οι άνθρωποι να μπερδεύουν την αγάπη με τον εγωισμό ή το εμπόριο (π.χ. Αγάπη σημαίνει δούναι και λαβείν και τέτοιες χαζομάρες).

Ο τρίτος κόσμος πεινάει και πεθαίνει εδώ και δεκαετίες αλλά κανείς δεν νοιάζεται στα αλήθεια για αυτό, ενώ θα μπορούσε εύκολα η δύση να εξαλείψει αυτό το φαινόμενο χωρίς να χρειαστεί να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη. Αλλά αντί να τους βοηθήσουμε να ορθοποδήσουν, τους πετάμε ψίχουλα (με δανεισμό κυρίως) ίσα – ίσα για να επιβιώσουν μόνο. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Μήπως στη Ελλάδα δεν γινόταν το ίδιο εδώ και δεκαετίες; Διαμαρτυρήθηκε κανείς όσο το δανεικό χρήμα έρεε; Αντέδρασε κανείς όταν οι κυβερνήσεις δανειζόταν όλο και περισσότερο; Και τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσουμε αγαπητοί φίλοι. Ήρθε η ώρα της κρίσης. Και το τίμημα δεν είναι (μονάχα οικονομικό), αλλά έχει να κάνει με την αξιοπρέπεια, την οποία ο Έλληνας ΠΟΤΕ δεν την είχε.

Αυτό που φαινόταν ως αξιοπρέπεια ήταν απλώς άκρατος εγωισμός και μικροπρέπεια. Τώρα σε πιο μακροσκοπικό επίπεδο, για να βγούμε και λίγο έξω από το καβούκι μας, πλησιάζει και εκεί μια «ώρα κρίσης» γιατί όταν ένα μπαλόνι το γεμίζεις συνεχώς με αέρα, όσες αντοχές και να έχει, δεν μπορεί κάποια στιγμή θα σκάσει. Όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο μας, για τα οποία πολλές φορές κανείς δεν μιλά πολύ, έχουν «ωριμάσει». Όσοι γνωρίζουν θα καταλάβουν τι περίπου εννοώ. Η παγκόσμια «ελίτ» είναι πριν από το μεγάλο της χτύπημα. Επειδή όμως υπάρχουν και συμπαντικοί νόμοι που δεν μπορούν να παραβιαστούν από κανέναν, θα γίνουν ταυτόχρονα πολλά στον πλανήτη. Τόσα που οι περισσότεροι θα αδυνατούν να κατανοήσουν. Οι καταστροφολόγοι μιλάνε για το τέλος του κόσμου και κάποιοι άλλοι για την έλευση μιας «χρυσής εποχής» για την ανθρωπότητα... Όπως και να έχει πιστεύω πως σε λίγο καιρό ίσως μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια, τίποτα δεν θα είναι όπως ήταν κάποτε. Θα αλλάξουν όλα ριζικά, χωρίς ο άνθρωπος να μπορεί να επέμβει ή να παρέμβει κάπου. Προσωπικά θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό και προνομιούχο που ζω αυτή την εποχή και που ίσως ζήσω κάτι που ούτε στα πιο φανταστικά μου όνειρα δεν έχω δει. Πέρα από κάθε φαντασία και προσδοκία, πέρα από κάθε ανθρώπινη δύναμη και σκέψη. Θα βρεθούμε μπροστά από μια αλήθεια την οποία πολλοί, με πολλούς τρόπους ο καθένας θα ερμηνεύσουν. Μερικοί θα βρουν το δρόμο τους, άλλοι δεν θα τα καταφέρουν. Θέλει πολλά αποθέματα ψυχικών δυνάμεων για να μπορείς να είσαι καλά στις μέρες που ζούμε. Λίγοι είναι αυτοί που πραγματικά γνωρίζουν. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση του περιοδικού μας, το οποίο όπως πάντα είναι γεμάτο με ενδιαφέροντα θέματα. Να θυμάστε πως η αλήθεια δεν βρίσκεται ούτε στα δελτία ειδήσεων, ούτε στα λόγια των πολιτικών ή των οικονομολόγων. Ως το επόμενο ραντεβού μας να είστε όλοι καλά.

Υπεύθυνος έκδοσης - Αρχισυντάκτης: Αλέξης Αλαματίδης Ειδικός σύμβουλος έκδοσης: Άγγελος Παμπουκίδης Συνεργάτες τεύχους: Μιχάλης Αβραμίδης Γιάννης Γκακίδης Δάνος Δανιηλίδης Χαράλαμπος Δάντης Μπάμπης Ιμβρίδης Ηλιάνα Κυνηγοπούλου Ιωάννα Μπάμπη Ειρήνη Μπούρα Κώστας Ποτακίδης Γιώργος Στάμκος Αλέξανδρος Υδάτης

Συνεργάτες: Άννα Ακριτίδου Λευτέρης Ακριτίδης Θόδωρος Ελευθεριάδης Μίλιτσα Κοσάνοβιτς Φώτης Κουτσαμπάρης Πασχάλης Μητρακούδης Λία Παπαδράγκα Θεοδώρα Ρούμκου Τάνια Ρούμκου Οδυσσέας Σταυράκης

ãéá óõíäñïìÝò

επικοινωνήστε στο τηλέφωνο: 2310 606.928 αποστείλετε: • για 10 τεύχη 18,00€ •για 5 τεύχη 9,00€ Παραγωγή: Creative @adaction.gr

Σκίτσα: Δημήτρης Νικολαΐδης Φωτογραφία Εξωφύλλου: Αλέξης Αλαματίδης

4

Τιράζ: 7.000.

Γραφιστική: Γιώργος Παπαδόπουλος Διανέμεται δωρεάν σε πάνω από 300 σημεία στην πόλη. Διαφημίσεις: ( 2310 642.055

Ανατολή Πανσέληνου στο Οροπέδιο των Μουσών στον Όλυμπο

Τα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους.

Διεύθυνση Περιοδικού: Ευζώνων 7, Άνω Ηλιούπολη 564 31 Θεσσαλονίκη ( 2310 642.055 Rdytikos@the.forthnet.gr Dytikos Magazine

dytikos@gmail.com

Στο φαγητό, στις σούπες, στον πατσά, ανεβάζουμε ολοένα τον πήχη ψηλότερα. Στην ποιότητα, στην καθαριότητα, στη νοστιμιά, δίνοντας μία άλλη διάσταση στη γαστρονομία του σπιτικού φαγητού.

Εύοσμος

Μεγάλου Αλεξάνδρου 30 ( 2310 759.377

Νέες Gourmet γεύσεις με αγνά τοπικά υλικά

>> αφιέρωμα του Γιώργου Στάμκου stamkos@post.com

Spiral of Death?

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ «ΔΙΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ»;

Λαϊκισμός, Οικονομική Κρίση και Μετανάστες

Το Φάντασμα του Λαϊκισμού Πάνω από την Ευρώπη

Έ

να επικίνδυνο τέρας ξερνάει τον τελευταίο καιρό τα δηλητήρια του στα μπαλκόνια της Ευρώπης: το τέρας του Λαϊκισμού. Προσφέροντας απλές απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα και εκμεταλλευόμενος την ανασφάλεια των μαζών λόγω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, αλλά και της λεγόμενης «κρίσης ταυτότητας», ο Λαϊκισμός επελαύνει παντού στην Ευρώπη κερδίζοντας φτηνούς πολιτικούς πόντους. Ο λόγος των Ευρωπαίων λαϊκιστών πολιτικών είναι συχνά ύπουλος και διαπεραστικός, χωρίς να μιλά ανοικτά την απαξιωμένη γλώσσα του ρατσισμού, αλλά αντίθετα καταφεύγει ακόμη και στη γλώσσα του αντιρατσισμού! Αλέθοντας με το στόμα τους μεγάλα λόγια, ιδέες και «εθνικές αξίες» οι λαϊκιστές πολιτικοί ενισχύονται συνεχώς με τις ψήφους ενός ταραχοποιού αμαλγάματος πολιτών που δεν έχουν στέρεη βάση, αλλά είναι αποτέλεσμα συγκυριακής ανάδευσης όλων εκείνων τα μικροαστικών κατακαθιών των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Πηγή του σύγχρονου ευρωπαϊκού λαϊκισμού δεν είναι οι αμόρφωτες λαϊκές μάζες, που συγκροτούν και την εργατική τάξη της ηπείρου μας, αλλά οι πιο υποτίθεται μορφωμένοι μικροαστοί, που αισθάνονται το έδαφος κάτω από τα πόδια τους ξαφνικά να καταρρέει. Από μια άποψη οι συνθήκες θυμίζουν, ως ένα βαθμό, την ατμόσφαιρα της μεσοπολεμικής Ευρώπης, όταν η απογοήτευση από το παρόν έστρεψε τους Ευρωπαίους στις ολοκληρωτικές ιδεολογίες και κυρίως στον Ναζισμό, που εμφορούνταν

6

από άκρατο αντισημιτισμό, τον «σοσιαλισμό των ανόητων», σύμφωνα με τον Γερμανό πολιτικό Αουγκούστ Μπέμπελ. Αποδίδοντας στους Εβραίους όλες τις προλεταριακές αλλά και τις μικροαστικές τους ματαιώσεις οι Ναζί οικοδόμησαν ένα ιδεολογικό τερατούργημα, που αιματοκύλησε την Ευρώπη και επιτέθηκε ακόμη και στις βάσεις του ανθρώπινου πολιτισμού. Η χώρα που γέννησε τον Γκαίτε και τον Μπετόβεν ποτέ δεν έπεσε πιο χαμηλά στα μάτια της υπόλοιπης ανθρωπότητας…

«Ο ανορθολογισμός όταν γίνει δημοφιλής αποτελεί φρικτό θέαμα. Έχουμε την αίσθηση ότι μοιραία θα ξεπηδήσει απ’ αυτόν μια δυστυχία» Τόμας Μαν Σήμερα το φάσμα του Λαϊκισμού πλανάται και πάλι πάνω από την Ευρώπη. Η οικονομική κρίση, η «κρίση ταυτότητας», καθώς και τα αθρόα κύματα των μεταναστών που καταφθάνουν με κάθε τρόπο στις ευρωπαϊκές χώρες, προσφέρονται προς εκμετάλλευση. Δεν είναι μόνον η Ακροδεξιά που κερδίζει έδαφος λέγοντας «αυτά που θέλει ν’ ακούσει ο λαός». Ήδη οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί πολιτικοί, πιεζόμενοι και από την παραδοσιακή παράνοια της Δεξιάς κι από την άνοδο της Ακροδε-

ξιάς, διολισθαίνουν προς τον ακραίο λαϊκισμό. Από την πλευρά της η ακραία Αριστερά, έχοντας ιδεολογικοποιήσει την εμπρηστικότητα, χρησιμοποιεί μια αντι-συστημική ρητορική που ανακατεύει άστοχα θεωρίες συνωμοσίας με Λαϊκισμό. Ακόμη και οι Ευρωπαίοι φιλελεύθεροι αλληθωρίζουν προς τον Λαϊκισμό, άσχετα αν δεν το παραδέχονται ανοικτά. Ο μέσος Ευρωπαίος, που συνήθως έχει ελλιπή μόρφωση, συντηρητικές πεποιθήσεις, τάσσεται κατά της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, φοβάται την Παγκοσμιοποίηση και μισεί τους μετανάστες, αποτελεί το ιδανικό θύμα τόσο των λαϊκιστών πολιτικών, όσο και των λαϊκιστικών Media που ανθίζουν εν μέσω κρίσης πουλώντας κίτρινα άρθρα και απόψεις αρεστές στις μάζες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η «κίτρινη» γερμανική εφημερίδα Bild, που σύμφωνα με τους επικριτές της προσπαθεί να καλύψει το κενό που έχει δημιουργηθεί στην Γερμανία από την απουσία πολιτικών κομμάτων της Ακροδεξιάς της χώρας. Ως ένα «κίτρινο» έντυπο που απευθύνεται όχι στο μυαλό αλλά στην κοιλιά κι ενίοτε στα κάτω από αυτήν όργανα των αναγνωστών της, η Bild έχει καταφέρει να τρομοκρατήσει με τις «αποκαλύψεις» της τους Γερμανούς πολιτικούς, κυρίως της Κεντροδεξιάς, ενώ έχει πρωτοστατήσει σε διάφορες αντιευρωπαϊκές λαϊκιστικές καμπάνιες όπως έγινε και την άνοιξη του 2010 με την εκστρατεία της κατά της οικονομικής διάσωσης της Ελλάδας με σύνθημα «ούτε ένα γερμανικό Ευρώ στους τεμπέληδες Έλληνες»!

Ο Λαϊκισμός στην Ελλάδα της Κρίσης

Η σημερινή Ελλάδα, που βρίσκεται στο βαθύτερο σημείο της οικονομικής κρίσης –υπερχρεωμένη και στο κρεβάτι «εντατική» της Τρόικας»– αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του Λαϊκισμού. Οι απαρχές του σύγχρονου ελληνικού Λαϊκισμού (αλλά και του από αυτόν εκπορευόμενου νεοεθνικισμού) ανάγονται στη δεκαετία του 1980. Κατά μια έννοια η διακυβέρνηση της χώρας από το λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ της περιόδου (1981-1989) ήταν μια περίοδος «πολιτιστικού εκβαρβαρισμού» της Ελλάδας. Επικράτησε ένα περίεργο μείγμα «αριστερίστικων» ιδεών και συνωμοσιολογίας σε σχέση με τις «Μεγάλες Δυνάμεις», που προκάλεσε ένα ντελίριο εθνο-λαϊκισμού, το οποίο θύμιζε τριτοκοσμικές χώρες. Αυτόν τον εθνολαϊκισμό της δεκαετίας του 1980 επιθυμεί να μιμηθεί σήμερα και ο Πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γ. Καρατζαφέρης, που έχει σε συνεντεύξεις δηλώσει «θαυμαστής» της ρητορικής του Ανδρέα Παπανδρέου και σε συνθήματα του τύπου «Η Ελλάδα Ανήκει στους Έλληνες». Ακόμη και σήμερα η Ελλάδα πληρώνει τις ζημίες που υπέστη η διεθνή της εικόνα από τα λάθη και τις υπερβολές εκείνης της θλιβερής περιόδου, στη διάρκεια της οποίας αναπτύχθηκε ένας εμετικός λαϊκισμός, πάνω στον οποίο βασίστηκε και ο σημερινός εθνολαϊκισμός. Αναμφίβολα η Ελλάδα περνά μία από τις σοβαρότερες Κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας της και διακυβεύονται ομολογουμένως πολλά και πρώτα απ’ όλα το ίδιο το μέλλον της. Η χώρα μας είναι βυθισμένη σε μια «σπείρα θανάτου» (spiral of death), που είναι αποτέλεσμα των χρόνιων υψηλών δημόσιων ελλειμμάτων της, του δυσθεόρατου δημοσίου χρέους της (που θα σταθεροποιηθεί γύρω στο 160%), της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, του μονίμως αρνητικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, της χαμηλής παραγωγικότητας και των επενδύσεων, του τεράστιου, γραφειοκρατικού και διεφθαρμένου δημόσιου τομέα της και της υπερκατανάλωσης μέσω υπερδανεισμού, η οποία είχε οδηγήσει ως το 2008 απλώς σε μια μεγέθυνση του ελληνικού ΑΕΠ και όχι σε πραγματική αύξησή του. Όλο αυτό το εκρηκτικό μείγμα πάνω στο οποίο καθόταν όλα αυτά τα χρόνια η ελληνική οικονομία πυροδοτήθηκε από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-9 με τα γνωστά αποτελέσματα: Η σημερινή υπερχρεωμένη Ελλάδα, έχοντας χάσει την αξιοπιστία της κι έχοντας μπει στο στόχαστρο των κερδοσκόπων, δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς το πολύτιμο «οξυγόνο» που της παρέχουν με τη μορφή δανείων οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Ο δρόμος εξόδου της Ελλάδας από την οικονομική

κρίση θα είναι μακροχρόνιος, δύσκολος, σχεδόν δυσβάστακτος και με θυσίες όλων των κατοίκων της χώρας. Και θα γίνει ακόμη πιο δύσκολος εφόσον στη χώρα μας συνεχίζουν να επικρατούν ο Λαϊκισμός, οι κρατικιστικές ιδεοληψίες, τα συντεχνιακά συμφέροντα και ο περίφημος «νόμος της αδράνειας», που οδηγούν είτε στην παραίτηση είτε σε «νερωμένες μεταρρυθμίσεις», σε υπό όρους απελευθέρωση των επαγγελμάτων και εν τέλει στη διατήρηση των εγγενών συνθηκών που οδήγησαν τη χώρα μας στη σημερινή δεινή κατάσταση. Σε αυτές τις συνθήκες της ανατροφοδοτούμενης ύφεσης, του κλεισίματος επιχειρήσεων, της αύξησης της ανεργίας και της φτώχειας, όλο και περισσότεροι Έλληνες θα συνωθούνται στο κοινωνικό περιθώριο και στην απόγνωση, αποτελώντας έτσι τον ιδανικό στόχο των λαϊκιστών πολιτικών. Η αλήθεια είναι πως οι φτωχοί δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα τους από μόνοι τους και είναι διασπασμένοι, ενώ η τάξη των πλουσίων είναι πάντα ενωμένη. Οι νεόπτωχοι της Ελλάδας αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια του Λαϊκισμού και την ανάδειξη πολιτικών δυνάμεων που τον υποθάλπουν. Το κρίσιμο σημείο σ’ αυτή την περίπτωση αποτελεί το ζήτημα των αθρόων μεταναστευτικών ροών στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται τα τελευταία χρόνια και η Ελλάδα.

Λαθρομετανάστευση στην Ελλάδα και το «Τείχος του Έβρου»

Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και χρόνια στην πρώτη γραμμή μιας από τις μεγαλύτερες στην ιστορία μετακινήσεις μεταναστευτικών πληθυσμών από το Νότο προς το

Βορρά κι από Ανατολή προς τη Δύση. Είναι φανερό πως δεν μπορεί ν’ αντέξει όλη αυτή την τρομακτική πίεση, παίζοντας το ρόλο ενός προκεχωρημένου κάστρου που προστατεύει την υπόλοιπη Ευρώπη από τα κύματα των λαθρομεταναστών… Ο ποταμός Έβρος είναι το έσχατο χερσαίο όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για κάποιους ο Έβρος είναι απλά ένα σύνορο. Για κάποιους άλλους όμως είναι το πέρασμα προς το όνειρο. Για δεκάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες, που τον διασχίζουν κρυφά κάθε χρόνο, ο ποταμός Έβρος είναι το αναγκαίο πέρασμα προς τη νέα «Γη της Επαγγελίας»: την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται όμως για ένα εξαιρετικά επικίνδυνο πέρασμα. Τόσο τα ύπουλα ρεύματα του ποταμού, όσο και τα διάσπαρτα ναρκοπέδια στις όχθες του, γίνονται κάθε χρόνο η αιτία για να χαθούν οι ζωές δεκάδων άτυχων λαθρομεταναστών. Παρά τις δεκάδες ανθρώπινες ζωές που θυσιάζονται στο κατώφλι του ονείρου, υπάρχουν χιλιάδες άλλες που αψηφούν τους κινδύνους και ρίχνονται στο κυνήγι του. Τα δύσβατα σύνορα και τα ναρκοπέδια, οι στρατιωτικές περίπολοι, οι αστυνομικοί και οι δυνάμεις της FRONTEX (κοινές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη φύλαξη των εξωτερικών της συνόρων) δεν μπορούν να σταματήσουν τα αλλεπάλληλα κύματα των απελπισμένων ανθρώπων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Οι Έλληνες δεν αγαπούν τους φράκτες και τα τείχη. Λένε πως δεν ταιριάζει στην αγάπη τους για την ελευθερία. Απεχθάνονται το τείχος που έχτισαν οι Ισραηλινοί στη Δυτική Όχθη και ανατριχιάζουν στη σκέψη του τείχους που χωρίζει τη Λευκωσία στην Κύπρο. Κι όμως η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε τον περασμένο Δεκέμ-

7

>> ελλάδα

βρη να κτίσει έναν φράκτη στα ελληνο-τουρκικά σύνορα απέναντι ακριβώς από την Ανδριανούπολη! Πρόκειται για έναν διπλό φράκτη μήκους 12.5 χιλιομέτρων εξοπλισμένο με θερμικές κάμερες και αισθητήρες που θα ανιχνεύουν κινήσεις ανθρώπων και θα κατασκευαστεί μέχρι τον Μάιο του 2011. Στην υπόλοιπη ελληνο-τουρκική μεθόριο δεν θα κατασκευαστεί φράκτης καθώς υπάρχει το φυσικό σύνορο του ποταμού Έβρου και εκεί περιπολούν διαρκώς τα μέλη της δύναμης ταχείας επέμβασης της Frontex στην οποία συμμετέχουν Έλληνες και Ευρωπαίοι αστυνομικοί. Όπως ήταν αναμενόμενο το σχέδιο κατασκευής του φράκτη στον Έβρο προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της Ελλάδας, όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ακροδεξιά και ο υπερεθνικιστής μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος κραύγασαν «επιτέλους!» ικανοποιημένοι, ενώ τα κόμματα της Αριστεράς δυσανασχέτησαν έντονα, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα, που δήλωσε πως «ο φράχτης μόνο πιο απάνθρωπη και αδιέξοδη μπορεί να κάνει την αντιμετώπιση των μεταναστών και προσφύγων. Δεν θα σταματήσει τη μαζική μετανάστευση και προσφυγιά, όπως δεν τη σταμάτησε και το τείχος στα σύνορα ΗΠΑ- Μεξικού». Από την πλευρά του ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χρήστος Παπουτσής υπεραμύνθηκε της απόφασης της Κυβέρνησης θυμίζοντας πως «μόνο το 2010 η Ελλάδα κλήθηκε να αντιμετωπίσει την είσοδο περίπου 128.000 παράνομων μεταναστών. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο αριθμός αυτός άγγιξε τους 512 χιλιάδες. Μόνο από την Τουρκία το πρώτο 11μηνο του 2010 μπήκαν περίπου 50 χιλιάδες παράνομοι μετανάστες, εξ αυτών οι 43.500 από τον Έβρο. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα και έχουμε ευθύνη απέναντι στον Έλληνα πολίτη να την αντιμετωπίσουμε».

νία δεν αντέχει άλλο αυτό το βάρος…» Την εποχή που η Άγκελα Μέρκελ διακηρύττει το τέλος του «πολυπολιτισμικού μοντέλου» στη Γερμανία και ο επίσης συντηρητικός Τζέημς Κάμερον υποστηρίζει πως «η Βρετανία επέδειξε υπερβολική ανοχή απέναντι στους Βρετανούς μουσουλμάνους που απορρίπτουν τα Δυτικά πρότυπα», η Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και της αυξανόμενης ανεργίας συνεχίζει να κατακλύζεται από πρόσφυγες και μετανάστες, κυρίως μουσουλμάνους. Αναπόφευκτα τα δημοκρατικά αντανακλαστικά και οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας δοκιμάζονται επικίνδυνα σε μια ούτως ή άλλως δύσκολη εποχή. Η οικονομική κρίση δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τη θέση των μεταναστών που ήδη βρίσκονται στη χώρα κι επειδή δεν βρίσκουν εύκολα μεροκάματο δεν μπορούν να εξασφαλίσουν νόμιμα την άδεια παραμονής στην Ελλάδα. Η κατάσταση είναι ήδη εκρηκτική και αυτό εκμεταλλεύονται και οι εθνολαϊκιστές πολιτικοί της χώρας.

«Ψωμί στο Βούτυρο» της Ακροδεξιάς

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης, που δήλωσε μιλώντας σε κομματικό του ακροατήριο στη Λάρισα ότι «όταν έρθει στα πράγματα όποιο πλοίο με παράνομους μετανάστες διέρχεται από τα ελληνικά ύδατα θα βυθίζεται»! Σ’ ένα ξενοφοβικό ξέσπασμα ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ δήλωσε αμείλικτα απευθυνόμενος στους μετανάστες: «βολευτείτε όσο καιρό είναι στη βουλή Παπανδρέου και Σαμαράς…», άλλα

Στη σημερινή Ελλάδα υπολογίζεται πως διαβιούν περίπου 1,5-1,8 εκατομμύρια αλλοδαποί μετανάστες. Στη χώρα έχουν εκδοθεί συνολικά 460.000 άδειες παραμονής σε μετανάστες την τελευταία 5ετία. Από αυτές, οι 160.000 έχουν χαθεί λόγω της οικονομικής κρίσης και της απώλειας εργασίας, καθώς οι μετανάστες δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα ένσημα για την ανανέωσή τους. Άλλοι 600.000 μετανάστες είναι παράνομοι, ενώ στις 60.000 ανέρχονται οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα. Κάθε χρόνο περνούν τα σύνορα της Ελλάδας με κατεύθυνση την Ευρώπη περίπου 100-200 χιλιάδες άνθρωποι. Το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο χρόνο με το χρόνο και αφορά ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς οι περισσότεροι μετανάστες ήρθαν για να μείνουν μόνιμα στη Γηραιά Ήπειρο. Αν η διαχείριση του προβλήματος των μεταναστευτικών ροών αφεθεί στις δυνάμεις του Λαϊκισμού τότε, να είστε σίγουροι, πως μας περιμένουν πολύ σκοτεινές εποχές κι ένα πισωγύρισμα από το οποίο η Ευρώπη πάλεψε πολύ για να ξεφύγει.

Η Κρίση δεν Ακυρώνει τα Όνειρα μας

Σε κάθε περίπτωση η τρέχουσα Κρίση δεν ακυρώνει τα όνειρα μας. Αντίθετα, αν ξεφύγουμε από την παγίδα του Λαϊκισμού, μπορεί και να μετατραπεί σε ευκαιρία για φυγή προς τα εμπρός. Το κλειδί είναι να μετατρέψουμε τα μειονεκτήματα σε πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις σε ευκαιρίες για αλλαγή. Αυτό που απαιτείται είναι να αξιοποιήσουμε δημιουργικά όλο αυτό το ξεβόλεμα, την προ-

Ευρωπαϊκές Αντιδράσεις

Ενδιαφέρον είχαν πάντως και οι αντιδράσεις των Γερμανικών εφημερίδων για ένα πρόβλημα που δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό αλλά πανευρωπαϊκό. Η συντηρητική Frankfurter Allgemeine Zeitung σχολίασε σχετικά: «Το γεγονός ότι η Αθήνα σχεδιάζει την ανέγερση ενός φράχτη στα σύνορα προς την Τουρκία, αποτελεί μεν παραλογισμό, δεδομένου ότι θα ανεγερθεί ανάμεσα σε δυο κράτημέλη του ΝΑΤΟ, προσφέρει όμως ταυτόχρονα την ευκαιρία να αναλογιστεί κανείς, τι θα συνέβαινε, αν εντασσόταν κάποτε πραγματικά η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση… Οι πύλες της Ευρώπης θα άνοιγαν διάπλατα». Από την πλευρά της η πιο φιλελεύθερη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Rundschau σχολίασε ειρωνικά: «Αγαπητοί Έλληνες! Η Ευρώπη σας έσωσε από την κρίση, σε αντάλλαγμα κρατάτε εσείς μακριά μας τους πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Κίνα και την Αφρική!» Απαντώντας στις σχετικές αντιδράσεις ο Έλληνας Υπουργός Χρ. Παπουτσής κατάγγειλε τη διγλωσσία της Ευρώπης λέγοντας πως «κάποιοι θα επιθυμούσαν να καταστεί η Ελλάδα κέντρο μακράς παραμονής και εξέτασης των αιτημάτων ασύλου των μεταναστών που έρχονται από όλο τον κόσμο και επιδιώκουν να φτάσουν στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως, η ελληνική κοινω-

8

προειδοποίησε όταν εκείνος «έρθει στα πράγματα» θα φροντίσει «να φύγουν από την Ελλάδα 1,7 εκατομμύρια αλλοδαποί». Απορρίπτοντας το μετριοπαθές προφίλ «λαϊκοδεξιού τύπου», που οικοδόμησε τον τελευταίο καιρό για να διεισδύσει πιο εύκολα στα μεσαία λαϊκά στρώματα, ο Γ. Καρατζαφέρης υιοθέτησε τη σκληρή γλώσσα της Ακροδεξιάς, που είναι δημοφιλής και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για άλλη μια φορά η στοχοποίηση μιας ευάλωτης ομάδας, όπως οι μετανάστες, αποτελεί «ψωμί στο βούτυρο» της Ακροδεξιάς. Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα δεν αντέχει πλέον όλους τους μετανάστες που βρίσκονται στο έδαφος της. «Μακάρι να μπορούσαμε να σώσουμε όλον τον κόσμο. Δεν γίνεται. Ο ελληνικός λαός αυτή τη στιγμή καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για την έξοδο από την οικονομική κρίση. Στην Ελλάδα έχει επιταχυνθεί η διαδικασία ασύλου. Όσοι το δικαιούνται θα μείνουν, καθώς και εκείνοι που διαθέτουν άδειες εργασίας και παραμονής. Όλοι όμως οι παράνομοι μετανάστες θα απελαθούν ή θα επαναπατριστούν εθελοντικά διαδικασία που προβλέπει επιδότηση 300 ευρώ», δήλωσε αποφασισμένος ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χρήστος Παπουτσής.

σκόλληση στην προηγούμενη νοσηρή κατάσταση. Η αποσταθεροποίηση των βεβαιοτήτων οδηγεί αναπόφευκτα στην απελευθέρωση των δυνατοτήτων και προοπτικών. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ιταλός αρχιμουσικός Αντόνιο Παπάνο: «Η Κρίση απαιτεί δημιουργικά μυαλά και τέτοια διαθέτουν μόνον όσοι είναι ανοικτοί σε ευρύτερα ερεθίσματα, σε καινούργια πράγματα». Τέλος θεωρώ πως η πρόταση του καθηγητή Γιώργου Γραμματικάκη ίσως να είναι η πιο ενδεδειγμένη για τη λύση του ελληνικού προβλήματος: Η Ελλάδα χρειάζεται ένα ολοκληρωτικό Reset, μια συνολική επανεκκίνηση, στην Οικονομία, στο Δημόσιο, στο Πολιτικό Σύστημα, στην Παιδεία, στο Περιβάλλον, στον Πολιτισμό, στις Ιδεολογίες –παντού!

10, 9, 8, 7, 6, 5, 4 ,3 ,2, 1… Φύγαμε!!!

O Γιώργος Στάμκος είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος και δημιουργός του εναλλακτικού περιοδικού ΖΕΝΙΘ. Έχει γράψει ως τώρα πολλά βιβλία. Το τελευταίο του είναι επιστημονικής φαντασίας, έχει τίτλο Ιστορίες Από τη Μελλοντική Ελλάδα και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγνωστο.

Λ

Ο ζητιάνος

Νικήτας

Ο Νικήταρας ο Τουρκοφάγος

ίγα χρόνια μετά την Επανάσταση του ’21 ο κάποτε ξακουστός και δοξασμένος στις μάχες Νικήτας, ο επονομαζόμενος «Τουρκοφάγος», ζήτησε απ’ την Πολιτεία που ελευθέρωσε ένα κομμάτι ψωμί να ζήσει μιας και, όπως όλοι οι αγωνιστές που δεν σύρθηκαν πίσω απ’ κόμματα του Κωλέτη και του Μαυροκορδάτου, είχε πέσει σε μεγάλη ένδεια. Ο Νικήτας ήταν βλέπετε περήφανος τη φήμη του δεν την απέκτησε πληρώνοντας υποταχτικούς, αλλά στη μάχη. Τέσσερα σπαθιά έσπασε στα Δερβενάκια σφάζοντας Τούρκους και σε μια άλλη μάχη αγκυλώθηκε το χέρι του πάνω στη λαβή του σπαθιού απ’ την πολύωρη χρήση. Για δε τη διαχείριση των χρημάτων του αγώνα ήταν παροιμιώδης η τιμιότητα του: μολονότι πέρασαν απ’ τα χέρια του εκατομμύρια γρόσια εκείνος τα διαχειριζόταν μέχρι τέλους με μεγάλη προσοχή και σε αντίθεση με αρκετούς οπλαρχηγούς δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του. Σε σημείο ώστε μετά τον αγώνα κατά την περίοδο του Όθωνα να είναι ένας πάμπτωχος κουρελής. Πήγε λοιπόν ο ήρωας στο νεαρό Όθωνα να του ζητήσει μια βοήθεια οικονομική για να μπορεί τουλάχιστον να ζήσει με αξιοπρέπεια. Ο βασιλιάς όμως δεν τον γνώριζε και έτσι όπως τον είδε σα ζητιάνο τον ρώτησε ποιος είναι. Ο Νικήτας του αποκρίθηκε: -Ο Νικήταρας ο Τουρκοφάγος. Όλοι τότε στο παλάτι έμειναν άναυδοι! Ο μυθικός οπλαρχηγός, το πρωτοπαλίκαρο του Κολοκοτρώνη, ο πλέον αγαπητός ανάμεσα στους αγωνιστές τώρα ένας καχεκτικός γεράκος, άρρωστος και ντυμένος με κάτι ξεσκισμένα παλιόρουχα! Ευτυχώς όμως έστω και τότε ο Όθωνας κατάλαβε την αχαριστία που έδειξε η ελληνική πολιτεία σ’ αυτό τον άνθρωπο και του εμπιστεύτηκε ένα πόστο πολύ… κρίσιμο:

Ο Βασιλεύς των Ελλήνων του έδινε την άδεια να ζητιανεύει κάθε Παρασκευή απόγευμα στο πεζούλι μιας εκκλησίας! Έτσι λοιπόν ο ήρωας παρέμεινε «στο δρόμο» απλά τώρα είχε πια και την βασιλική άδεια άσκησης επαγγέλματος. Επέμενε όμως παρά τους εξευτελισμούς να είναι περήφανος –ο κερατάς! Στο πεζοδρόμιο που ήταν το πόστο του όποτε έβλεπε να περνά κάποιος γνωστός του απ’ τα παλιά μάζευε τα κέρματα και έκρυβε το πρόσωπο του. Κι αν δεν προλάβαινε να κρυφτεί έλεγε σ’ αυτούς που τον έβλεπαν ότι του αρέσει να ρεμβάζει έξω απ’ την εκκλησία και ν’ απολαμβάνει τον αττικό ήλιο. Βέβαια δεν ήταν δύσκολο να μαθευτεί η αλήθεια στην Αθήνα των 20.000 τότε κατοίκων. Ο Νικήτας απολάμβανε τον αττικό ήλιο και μεσ’ στο καταχείμωνο, με

χιόνια και βροχές, μολονότι απ’ τις αρρώστιες και τις κακουχίες έμεινε τυφλός! Το σούσουρο για το κατάντημα του θρυλικού οπλαρχηγού ολοένα και φούντωνε αλλά κανείς βέβαια απ’ τους κάποτε συναγωνιστές του δεν έστερξε. Οι περισσότεροι κοιτούσαν τη δουλίτσα τους και οι παχυλοί μισθοί από το βασιλιά ξεδόντιασαν πολλά από τα κάποτε λιοντάρια. Ήταν πολλά τα λεφτά όμως και οι έριδες άγριες και για όσους πρακτόρευαν τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην πατρίδα. Έτσι, με τους σκυλοκαυγάδες και τις ιδιοτέλειες γκρεμίστηκε κάθε ιερό και όσιο. Οι αγωνιστές του ’21 βούλιαζαν στην εξαθλίωση και οι Βαυαροί του Όθωνα έχοντας στήσει με τα λεφτά ένα κράτος βίας και τρομοκρατίας έβαλαν μπροστά το μεγαλεπήβολο σχέδιο νεκρανάστασης του αρχαιοελληνικού… κλέους! Γκρέμισαν 72 βυζαντινές εκκλησιές μόνο στην Αθήνα και έκλεισαν πάνω από 500 μοναστήρια σε όλη την επικράτεια, αρπάζοντας δισκοπότηρα, καντήλια και εικόνες. Κι όλα αυτά γιατί; Για να στήσει ο Όθωνας φαραωνικά νεοκλασικά κτήρια σ’ όλη την Αθήνα να καμώνεται το νέο Περικλή και για να φέρνει η βασίλισσα Αμαλία Παριζιάνους διασκεδαστές και θιάσους Γερμανών, Γάλλων και Ιταλών τσαρλατάνων που τάχα ανέσταιναν το «αρχαίον δράμα»! Στους δρόμους βέβαια της Αθήνας το δράμα ήταν καθημερνό, σύγχρονο και δίχως καμιά επιτήδευση. Ο δε Νικηταράς «θριάμβευε» στο ρόλο του, μολονότι κανείς δεν το ’βλεπε. Μέσα λοιπόν σε ’κεινη την ερημιά του ήρωα έλαχε να φτάσει στα αυτιά του Γάλλου πρέσβη πως ο Νικηταράς ζητιανεύει στους δρόμους. Και τη συμπόνια που δεν έδειξε κανένας απ’ τους Έλληνες για τον ήρωα, την έδειξε ένας ξένος που είχε ζήσει το Νικήτα στα χρόνια της Επανάστασης και θυμόταν την καλοσύνη και την ανδρεία του. Πηγαίνει λοιπόν μια Παρασκευή απόγεμα έξω απ’ την εκκλησία ο πρέσβης και όντως βλέπει το Νικήτα με το κεφάλι σκυφτό και το χέρι απλωμένο να ζητά ελεημοσύνη. Τον βλέπει κι ο Νικήτας και μαζεύει καταντροπιασμένος τα κέρματα κάτω απ’ τα κουρέλια του. Πλησιάζει κι άλλο ο πρέσβης και τον ρωτά: - Στρατηγέ μου, τι κάνετε εσείς κατάχαμα; - Κάθουμαι κι χαίρομαι την ελεύθερη πατρίδα μου.

- Κι αυτά που λένε πώς ζητιανεύετε; - Όλα ψέματα είναι. Η πατρίδα μου, μου δίνει όλα τα χρειαζούμενα για να ζήσω. Κάνει να φύγει τότε ο πρέσβης κι αφού κατάλαβε πώς ο Νικήτας δεν πρόκειται να καταδεχτεί ανοιχτά τη βοήθεια του, βάζει το χέρι στην τσέπη και ρίχνει τάχα τυχαία ένα πουγκί γεμάτο νομίσματα στο δρόμο ελπίζοντας πως θα πάει μετά ο Νικήτας να τα πάρει. Μα λίγα μέτρα πιο ’κει ακούει τη φωνή του Νικήτα: - Κύριε Πρέσβη περιμένετε! Σας έπεσε απ’ την τσέπη ένα πουγκί! Για την απόδοση Χαράλαμπος Δάντης

9

Προσδοκώ Ανάσταση νεκρών δικαίων τε και αδίκων

Η υπέρβαση της Ανάστασης και η ελληνική οικονομία

Γράφει ο

Μπάμπης Ιμβρίδης imxa@in.gr

H δοκιμασία που περνά ολόκληρη η χώρα είναι πρωτοφανής, ο λαός ζει το δικό του Γολγοθά των παθών, ενώ οδηγείται σταδιακά στο δρόμο της εξαθλίωσης και της τριτοκοσμικοποίησης. Το μνημόνιο έχει καταρρεύσει. Οι στόχοι δεν βγαίνουν. Η υποδούλωση στους ισχυρούς, ο ιδιότυπος παγγερμανισμός μας φέρνει στο νου άλλες εποχές, μαύρες και μαρτυρικές. Οι διάφοροι ειδήμονες οικονομολόγοι Έλληνες και ξένοι, προειδοποιούν πως βαδίζουμε προς την καταστροφή με επιπλέον τίμημα τη διάλυση της κοινωνικής συνοχής και την οικονομική εξόντωση των εργαζόμενων και του ελληνικού λαού. Μας σώζει ένα θαύμα, μια υπέρβαση. Να ελπίζουμε άραγε σε μια Ανάσταση;

Ε

δώ και χιλιάδες χρόνια ο θάνατος αποτελεί ένα μυστήριο που έχει κεντρίσει όλες τις φιλοσοφικές «σχολές» ανά την υφήλιο. Ποιοι και τι είμαστε, πως ήρθαμε εδώ, που ήμασταν πριν και που θα πάμε μετά, είναι μερικά από τα ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί και έχουν τροφοδοτήσει σαν κεντρικό θέμα χιλιάδες συγγράμματα, βιβλία και κινηματογραφικές ταινίες. Για άλλους «εδώ είναι η κόλαση εδώ και ο παράδεισος», για κάποιους «είμαστε σκόνη», «περαστικοί» και για κάποιους άλλους «αθάνατοι» και «μοναδικοί» και πάει λέγοντας. Σαν άνθρωποι και σαν λαός έχουμε μάθει να σεβόμαστε τη ζωή και το θάνατο. Να τιμούμε μεταθανάτια γονείς, συγγενείς, φίλους και προσφιλή μας πρόσωπα. Αυτό φυσικά σημαίνει αποδοχή του, ότι έχει αρχή έχει και τέλος και εμείς δεν μπορούμε να είμαστε εξαίρεση. Βλέπουμε λοιπόν ότι

10

έχουμε παράδοση και στο πνεύμα, και στο σώμα και έχουμε αποδείξει ότι μέσα από χιλιάδες χρόνια φτιάξαμε μια αλυσίδα που έσπασε τα δεσμά του χρόνου αλλά και του θανάτου σαν «τέλος». Παρ’ όλα αυτά είναι πράγματι πολύ δύσκολο να αποδεχτεί κανείς ότι δεν θα ξαναδεί πρόσωπα που αγάπησε, αλλά το ίδιο δύσκολο είναι να αποδεχθεί ότι θα ξαναδεί αυτά τα πρόσωπα. Η ανάσταση του Χριστού έγινε η βάση της πίστης της εκκλησίας, έγινε η βάση του αποστολικού έργου και το περιεχόμενο του κηρύγματός του, η δύναμη που έδινε αντοχή σε καιρούς διωγμών τότε και σε κάθε εποχή. Η πίστη στην ανάσταση του Χριστού ανέδειξε τα εκατομμύρια των μαρτύρων, έγινε ο θεμέλιος λίθος της χριστιανικής εκκλησίας για το κήρυγμά της. Η ανάσταση του Χριστού είναι η επιβεβαίωση της τελικής, οριστικής και ακα-

Πάντα περιμένουμε κάποιον να μας “Σώσει”, το ποιος θα είναι και τί μορφή θα έχει αυτός, ΔΕΝ μας ενδιαφέρει.

>> Ελλάδα

τάλυτης νίκης της ζωής επί του θανάτου. Οι πιστοί είναι βέβαιοι ότι η τελευταία λέξη του ανθρώπου δεν είναι ο θάνατος αλλά η ανάσταση. Ο θάνατος για την εκκλησία είναι η προτελευταία πράξη της ζωής, ένας σταθμός κι όχι το τέρμα της ύπαρξης. Είναι κοίμηση κι όχι το τέλος της ανθρώπινης ύπαρξης. Η βίβλος διαβεβαιώνει πως κάποια μέρα θα δούμε αναστημένους όλους τους προσφιλείς μας νεκρούς. Αυτούς που έζησαν με τη χάρη του Θεού, αλλά και τους κακούς αμαρτωλούς που και αυτοί θα λάβουν το δώρο της ανάστασης για να λογοδοτήσουν ενώπιον του Θεού για όλες εκείνες τις αμαρτίες που διέπραξαν εν ζωή. Στην κλασική μορφή του, το φανταστικό στοιχείο παρουσιάζεται σαν ανορθολογικό σ’ έναν κόσμο απόλυτα ορθολογικό. Ο θεματικός άξονας και η μορφή του φανταστικού συνθέτουν την ιδιαιτερότητά του. Φανταστικό είναι η εισβολή του ανορθολογικού σ’ έναν ορθολογικό κόσμο και η σύγκρουσή του μ’ αυτόν, μέσα από μια μορφή που προκαλεί – καλλιεργεί μια ατμόσφαιρα αγωνίας και τρόμου. Ορθολογικό και ανορθολογικό δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά: η αποδοχή του ορθολογικού βασίζεται στην επιστήμη, στη γνώση, στο ρεαλισμό. Η αποδοχή του ανορθολογικού στηρίζεται στη θρησκεία, στην πίστη, στο μεταφυσικό. Μια αντίληψη για τον κόσμο βασιζόμενη στη λογική αντιπαρατίθεται μια άλλη αντίληψη για τον κόσμο βασιζόμενη στην ηθική. Άρα για το φανταστικό η αμιγής λογική, η επιστήμη, η γνώση χωρίς τη θρησκεία και την πίστη είναι ανήθικη. Έτσι γεννιέται η αντίφαση λογικής /ηθικής, που διχάζει τον ήρωα του φανταστικού (και δίνει στο φανταστικό τον ηθικολογικό του χαρακτήρα).

Ανάσταση της ελληνικής οικονομίας, φανταστικό ή λογικό;

Υπάρχει ανάσταση για την ελληνική οικονομία; Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερες φωνές ακούγονται για την τελική κατάρρευση. Για το ότι η μόνη λύση είναι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Άραγε η ελληνική κυβέρνηση και το οικονομικό της επιτελείο πιστεύει πραγματικά πως υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ; Άραγε ζει στο δικό της φανταστικό κόσμο ή προσπαθεί να πάρει παράταση χρόνου ως την τελική λύση; Ο καιρός της αφασίας, του λήθαργου και του εφησυχασμού για τον Έλληνα μοιάζει παρελθόν, για πρώτη ίσως φορά τον διακρίνει κάποια εγρήγορση. Όσο και αν προσπαθούν να τον τρομοκρατήσουν, να τον εκφοβήσουν, γνωρίζει πως πλέον δεν έχει να χάσει τίποτα παραπάνω, πως βρίσκεται στον πάτο. Γ’ αυτό όλο και περισσότεροι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους. Οι κοινωνικές εξεγέρσεις είναι προ των πυλών. Και αυτό είναι λογικό, είναι πραγματικό, είναι καθημερινό βίωμα. Ενώ η κυβέρνηση μάς δηλώνει πως εφικτό είναι το αδύνατο, η υπέρβαση, το θαύμα. Θαρρείς και δανείζεται έμπνευση από το χώρο της θρησκευτικής πίστης αλλά και από διάφορους μεσαιωνικούς μύθους και θρύλους. Τα δημοσιεύματα του γερμανικού περιοδικού Spiegel, λένε πως το ΔΝΤ ζητά ταχεία αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, άρθρα του Economist μας προτρέπουν να αποδεχθούμε τη χρεοκοπία. Το Spiegel γράφει πως αξιωματούχοι του Δ.Ν.Τ. που πριν από ένα χρόνο πίεζαν προς

τη δική τους κατεύθυνση ως τη μόνη λύση, τώρα βλέπουν αναδιάρθρωση και σύντομα. Άμεση αναδιάρθρωση του χρέους συνιστούν στην ελληνική κυβέρνηση οι αναλυτές του ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες. Αυτός ο οργανισμός ερευνών που συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μας λέει πως για να μειώσει η Ελλάδα το χρέος της στο 60% του ΑΕΠ, το ανώτατο επιτρεπτό όριο χρέους που προβλέπει η ΟΝΕ, πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα της χώρας να είναι για είκοσι περίπου χρόνια, στο 8,4% του ΑΕΠ. Μόνο που αυτός ο στόχος – το 8,4% - κατά τους ίδιους δεν μπορεί με τίποτα να είναι επιτεύξιμος. Τα τελευταία 50 χρόνια καμιά από τις αναπτυγμένες χώρες δεν μπόρεσε να φτάσει σ’ αυτήν την επίδοση. Έτσι το μόνο μέσο που μένει για τον περιορισμό του υπερβολικού χρέους είναι η αναδιάρθρωση, τελευταία κάποιοι υποστηρίζουν ότι η οικιοθελής αναδιάρθρωση με ελεγχόμενους όρους, είναι η μόνη λύση για τη χώρα μας. Είναι η λύση, που μετατίθεται χρονικά, λόγω της οικτρής θέσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, αλλά και για να περάσει σταδιακά και με το «μαλακό» στη συνείδηση των Ελλήνων. Ότι και νά’ναι όμως, όπως και να λέγεται, όποιες ήπιες λέξεις και να χρησιμοποιηθούν, ένα είναι σίγουρο, πως θα πρόκειται για χρεοκοπία. Σήμερα τόσο η κυβέρνηση όσο και η Τράπεζα Ελλάδος αρνούνται κατηγορηματικά τη λύση της αναδιάρθρωσης. Ακόμα και ο Στρος Καν σε δηλώσεις του διέψευδε τέτοια σενάρια, αλλά και το ΔΝΤ βγαίνει και διαψεύδει τα δημοσιεύματα του Spiegel. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο επίτροπος για τα δημοσιονομικά Όλι Ρεν, σε συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι δεν επιτρέπεται να μιλάει κανείς δημοσίως για μια αναδιάρθρωση της Ελλάδας. Ότι και όσα και να δηλώνουν, ένα είναι σίγουρο, η αναδιάρθρωση δεν προαναγγέλλεται ποτέ. Αν θυμηθούμε κάποιες κινηματογραφικές ιστορίες που αφηγούνται το αδύνατο, την υπέρβαση, την επιστροφή από το «μεγάλο ταξίδι», ταυτόχρονα μιλούν και για το τίμημα που καλούνται να πληρώσουν όλοι αυτοί οι ταξιδιώτες προκειμένου να κερδίσουν το εισιτήριο της επιστροφής στη ζωή. Μερικές φορές το τίμημα είναι πολύ ακριβό και τους επιβάλει να σέρνουν αδιάκοπα έναν σταυρό μαρτυρίου ή ένα βράχο Σισύφειο. Ίσως πολλοί από εμάς να προσδοκούμε στωικά στην ανάσταση της ελληνικής οικονομίας, στη διέξοδο από το σταθερά επιταχυνόμενο αδιέξοδο, παντού και πάντα όμως η υπέρβαση έχει και το ανάλογο τίμημά της.

11

>> αφιέρωμα

Θεματικές μορφές τουρισμού στη Θεσσαλονίκη

Γράφει ο Δάνος Δανιηλίδης

Θα κάνουν ακόμα πιο γνωστή την πόλη διεθνώς, αυξάνοντας ταυτόχρονα τις τουριστικές ροές

Μ

ια πόλη 1,2 εκ. κατοίκων με τη μακραίωνη ιστορική διαδρομή και τα ποικίλα πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά που διαθέτει η Θεσσαλονίκη, οφείλει στο πλαίσιο της τουριστικής της ανάπτυξης να αξιοποιήσει κάθε δυνατή –και αδύνατη!- μορφή θεματικού τουρισμού. Κι αυτό διότι υπάρχουν σήμερα διεθνώς μεμονωμένοι ταξιδιώτες ή γκρουπ που επιλέγουν να ταξιδέψουν σε κάποιο προορισμό με βάση ένα πολύ συγκεκριμένο ενδιαφέρον, χόμπι ή ασχολία τους. Αυτό δε σημαίνει ότι ως ταξιδιώτες δεν έλκονται από τα «κλασσικά» (όποια είναι αυτά) αξιοθέατα ενός προορισμού. Γι’ αυτούς, όμως, η δυνατότητα ικανοποίησης των ειδικών τους ενδιαφερόντων παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην επιλογή του προορισμού που θα επισκεφθούν. Κοντά λοιπόν στα αρχαία, ρωμαϊκά και βυζαντινά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία εδώ και δεκαετίες προβάλλουμε ως κάποιες από τις κύριες αφορμές επίσκεψης Ελλήνων και ξένων στη Θεσσαλονίκη, ήρθε ο καιρός να εξειδικεύσουμε και να εμπλουτίσουμε το διαθέσιμο τουριστικό μας προϊόν. Σε αυτό το πλαίσιο οφείλουμε να καθορίσουμε καινοτόμες -για τα ελληνικά δεδομέναθεματικές μορφές τουρισμού, εντός -και σε κάποιες περιπτώσεις- γύρω από την πόλη. Μορφές τουρισμού που λειτουργούν πολύ αποδοτικά εδώ και χρόνια σε ώριμες τουριστικές αγορές πόλεων της Ευρώπης, όπως η Βιέννη, το Λονδίνο, το Ελσίνκι, η Στοκχόλμη, το Βερολίνο, αλλά και όχι μόνο σε πρωτεύουσες χωρών. Ας δούμε κάποιες θεματικές διαδρομές: Η Εβραϊκή Θεσσαλονίκη: με ανοιχτή ματιά και χωρίς προκαταλήψεις οφείλουμε να ανασυνθέσουμε αποτελεσματικά τη μακραίωνη Εβραϊκή παρουσία στην πόλη, μέσα από μια διαδρομή που θα περνά από τις υπάρχουσες και μη Συναγωγές, τα υπάρχοντα και μη-υπάρχοντα πλέον εβραϊκά νεκροταφεία, τους τόπους συγκέντρωσης και μαρτυρίου των Εβραίων συμπολιτών μας της εποχής του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το Εβραϊκό Μουσείο κλπ. Η Οθωμανική Θεσσαλονίκη: και σε αυτή την περίπτωση θεματικού τουρισμού οι ανοιχτοί ορίζοντες μόνο καλό θα κάνουν στην προσέλκυση Τούρκων επισκεπτών. Στη διαδρομή αυτή οφείλουν να ενταχθούν τα τζαμιά, τα χαμάμ/λουτρά, το προξενείο με το μουσείο του Κεμάλ

12

danospress@gmail.com

Ατατούρκ, αλλά και οι τόποι όπου κάποτε υπήρχαν μουσουλμανικά νεκροταφεία. Για ακόμη πιο ειδικές κατηγορίες Τούρκων επισκεπτών, που έλκουν την καταγωγή τους από συγκεκριμένες περιοχές της υπαίθρου του νομού, μπορεί να προστεθούν και τοποθεσίες όπου διασώζονται ερείπια τουρκικών χωριών, όπως είναι σε αγροτική περιοχή δυτικά της Περιστεράς στο Χορτιάτη, στο όρος Βερτίσκος του Λαγκαδά κ.ά. Η διαδρομή αυτή μπορεί και πρέπει να έχει και ένα γαστρονομικό σκέλος, λόγω των πολλών κοινών χαρακτηριστικών της ελληνικής και της τουρκικής κουζίνας. π.χ. Τι πιο όμορφο από το να κλείσει η μέρα με έναν… ελληνικό/τούρκικο καφέ και λουκούμια σε ένα όμορφο καφέ της Ά.Πόλης, με θέα στο Θερμαϊκό και το ηλιοβασίλεμα, ακολουθούμενο από ένα δείπνο σε εστιατόριο με πιάτα επηρεασμένα από την κοινή τουρκική-ελληνική γαστρονομική παράδοση και ζωντανή τουρκική μουσική π.χ. από την Τουρκάλα και πλέον μόνιμη κάτοικο Θεσσαλονίκης Ντιλεκ Κοτς. Τις ανάλογες διαδρομές μνήμης που εμείς κάνουμε στην Κωνσταντινούπολη και αλλού στην Τουρκία, είναι καιρός να κάνουν και οι Τούρκοι στη Θεσσαλονίκη. Η Αρμενική Θεσσαλονίκη: ακόμη και αν οι αριθμοί των Αρμένιων τουριστών (πρωτίστως από την όπου γης αρμενική διασπορά και δευτερευόντως από τους Αρμένιους της Αρμενίας) δεν είναι μέχρι τώρα σημαντικοί, είναι χρήσιμο να καθοριστεί μια ανάλογη με τις παραπάνω θεματική διαδρομή (εκκλησίες, νεκροταφεία κλπ.). Η Σερβική Θεσσαλονίκη: η διαδρομή αυτή λειτουργεί ήδη με Σερβική πρωτοβουλία, με κύριο σταθμό στάσης το Σερβικό νεκροταφείο Ζεϊτενλίκ. Θεωρείται κάτι σαν εθνικό καθήκον για κάθε γκρουπ σχολικής εκδρομής από τη Σερβία που ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη, τα μέλη του να επισκέπτονται τους τάφους των Σέρβων μαχητών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Με βάση τις πληροφορίες για τη σερβική παρουσία στην πόλη κατά τους προηγούμενους αιώνες, θα μπορούσαν να προστεθούν κάποιοι επιπλέον σταθμοί επισκέψεων, με τη μέρα να κλείνει ίσως στο βαλκανικό ζυθοπωλείο των Λαδάδικων, με τους ήχους του Μπρέγκοβιτς και τα σέρβικα σουτζουκάκια, για όσους τους έλειψε η Σερβία. Η γαστρονομική Θεσσαλονίκη: είναι καιρός να περάσουμε από τα γενικά σχόλια για την καλή κουζίνα της

Θεσσαλονίκης, σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη θεματική διαδρομή. Αυτή θα μπορεί να επισκέπτεται, ανάλογα με τις διαθέσιμες μέρες των επισκεπτών-γευσιγνωστών, έναν αριθμό ποιοτικών εστιατορίων/ταβερνών/ουζερί και να δοκιμάζει πιάτα της Θεσσαλονικιώτικης/Μακεδονίτικης/ Θρακιώτικης/Ελληνικής-Τουρκικής κουζίνας, να βλέπει τη διαδικασία παραγωγής, να μιλά με το σεφ και ίσως να ετοιμάζει μια απλή συνταγή. Η Θεσσαλονίκη των γλυκών: μια… μυρωδική διαδρομή, με λαχταριστά τσουρέκια, τρίγωνα και άλλα γλυκά, που θα επισκέπτεται ζαχαροπλαστεία, πατισερί και εργαστήρια, θα ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο τη… γλυκιά πτυχή της πόλης.

>> θεσσαλονίκη Η οινική Θεσσαλονίκη: και αυτή η διαδρομή θα είναι ανάλογα σχεδιασμένη με την αντίστοιχη γαστρονομική. Θα πραγματοποιείται σε επιλεγμένα εστιατόρια και wineries, και αν οι συμμετέχοντες έχουν χρόνο, θα μπορούν να επισκέπτονται και κάποιο οινοποιείο κοντά στην πόλη (πλαγιές Βερτίσκου, Αγ.Παύλο Χαλκιδικής κλπ.), όπου θα περιδιαβαίνουν τον αμπελώνα, θα δοκιμάζουν κρασιά και θα συνομιλούν με τον οινοπαραγωγό. Η Θεσσαλονίκη των τεχνολογικών μουσείων: εκτός από το αρχαιολογικό και βυζαντινό μουσείο, η πόλη διαθέτει αρκετά άλλα μικρά ή μεγαλύτερα θεματικά μουσεία, προσανατολισμένα στον τεχνολογικό τομέα. Το μουσείο τεχνολογίας Νόησις στη Θέρμη, το μουσείο Νερού στα Σφαγεία, το Φαρμακευτικό μουσείο στην περιοχή της Κηφισιάς, το μουσείο Τρένου στο Κορδελιό, το μουσείο ραδιοφωνίας στη ΔΕΘ, μια σειρά εξειδικευμένων πανεπιστημιακών συλλογών εντός των Σχολών του ΑΠΘ, είναι πιθανό να ενδιαφέρουν ένα αριθμό επισκεπτών που σήμερα δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους. Η Θεσσαλονίκη του στρατιωτικού τουρισμού: έχοντας φιλοξενήσει στις αρχές του 20ου αιώνα συμμαχικά στρατεύματα από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, η πόλη φιλοξενεί στα σπλάχνα της χιλιάδες σορούς στρατιωτών, στα συμμαχικά νεκροταφεία του Ζεϊτενλίκ, της Καλαμαριάς και σε προάστια της πόλης. Μέσω Θεσσαλονικιών φίλων του στρατιωτικού τουρισμού που διατηρούν επαφές με αντίστοιχους συλλόγους του εξωτερικού, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε την ιστορική αυτή πραγματικότητα, συνδυάζοντας την –κατά περίπτωση- και με επίσκεψη στα πεδία των Μαχών (Σκρα, Δοϊράνη, Καϊμακτσαλάν κλπ.). Η μουσική Θεσσαλονίκη: η πόλη μπορεί να είναι πρωτίστως γνωστή για τα μπουζούκια της, διαθέτει, όμως, και μια σημαντική μουσική παρακαταθήκη, με το ρεμπέτικο, τα μικρασιάτικα, τα θρακιώτικα κ.ά. ακούσματα, να μπορούν να συνεγείρουν εξίσου αποτελεσματικά με τα μπουζούκια, Έλληνες και ξένους. Η πόλη έχει αρκετούς ατμοσφαιρικούς, ζεστούς χώρους, που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε μια τέτοια διαδρομή. Επιπλέον οι ενδιαφερόμενοι θα είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν σχετικές συναυλίες και από το τρέχον ανά εποχή καλεντάρι εκδηλώσεων, π.χ. στο Μέγαρο Μουσικής, την αίθουσα εκδηλώσεων του ΑΠΘ και άλλες αίθουσες. Η διαδρομή αυτή μπορεί να προσαρμοστεί και στις ειδικές ανάγκες κάποιου γκρουπ επισκεπτών π.χ. μουσικών, ώστε να διοργανωθούν και σχετικά ολιγοήμερα μουσικά σεμινάρια με μουσικούς της πόλης. Η Θεσσαλονίκη των καλλιτεχνών: μια διαδρομή που μπορεί να περιλάβει επισκέψεις στα εργαστήρια ή/και τους εκθεσιακούς χώρους εικαστικών, γλυπτών, ξυλογλυπτών και άλλων δημιουργών, με παρακολούθηση της δημιουργικής διαδικασίας, ανταλλαγή απόψεων με τους δημιουργούς και ίσως οργάνωση ολιγόωρου ή ολιγοήμερου εργαστηρίου. Ανάλογο πρόγραμμα επισκέψεων σε εργαστήρια ζωγράφων έχει υλοποιηθεί

στην πόλη της Φλώρινας. Η Θεσσαλονίκη των designers και των γραφιστών: άλλη μια δημοφιλής διαδρομή που υλοποιείται σε πόλεις του εξωτερικού και μπορεί κάλλιστα να πάρει σάρκα και οστά και στη Θεσσαλονίκη. Μια σειρά διαδοχικών επισκέψεων σε σχεδιαστές ρούχων, αντικειμένων διακόσμησης, βιομηχανικών προϊόντων κλπ. ή μια αντίστοιχη σειρά επισκέψεων σε κάποια από τα πολλά βραβευμένα σε διαγωνισμούς γραφιστικά-δημιουργικά γραφεία της πόλης. Η αθλητική Θεσσαλονίκη: η Θεσσαλονίκη μπορεί να μη διαθέτει το Όλντ Τραφορντ ή το Σαντιάγο Μπερναμπέου, διαθέτει όμως τρεις μεγάλες ιστορικές ομάδες, τις εγκαταστάσεις των οποίων κάποιοι φίλαθλοι μπορεί να θελήσουν να γνωρίσουν εκ των έσω. Μια ξενάγηση με αφήγηση σημαντικών σταθμών της ομάδας, παραλειπόμενων και χιουμοριστικών στιγμών, ακολουθούμενη από την προβολή ενός βίντεο και με κατάληξη στο κατάστημα αναμνηστικών της ομάδας, μπορεί να αποτελέσει μια περιεκτική εμπειρία για τους φίλους της μπάλας. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι ιστορικοί αθλητικοί χώροι της πόλης, όπως το Παλέ Ντε Σπορ, το κτίριο και τα γήπεδα της ΧΑΝΘ κ.ά. Η Θεσσαλονίκη των φυτών και των ζώων: οι φίλοι του είδους μπορούν να επισκεφθούν τον περιεκτικό Βοτανικό Κήπο της Σταυρούπολης, τη Συλλογή Φιδιών και το ζωολογικό κήπο στο Σέιχ Σου. Η Θεσσαλονίκη της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας: το Λονδίνο εδώ και χρόνια υλοποιεί το πρόγραμμα «Στα ίχνη του Τζακ του Αντεροβγάλτη», με περιήγηση σε όλα τα σημεία στα οποία ο ίδιος έδρασε και κατάληξη σε κάποια παμπ στην οποία υποτίθεται (;) σύχναζε. Η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε πολλές φορές πεδίο πολιτικών αντιπαραθέσεων και τόπο πολιτικών δολοφονιών, ενώ σε κτίρια που διασώζονται μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν βασανισμοί και εκτελέσεις. Οι φίλοι της νεότερης πολιτικής ιστορίας θα βρουν διαφωτιστική μια τέτοια διαδρομή, ακόμη και χωρίς την… ύπαρξη της σχετικής βρετανικής παμπ. Προϋποθέσεις υλοποίησης των διαδρομών Για να υλοποιηθούν όλες οι παραπάνω διαδρομές απαιτείται πολύ δουλειά και πολύ καλός συντονισμός μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, υπευθύνων μουσείων, δημόσιων και ιδιωτικών χώρων. Ο οργανισμός τουριστικής προβολής της πόλης οφείλει να έχει ρόλο συντονιστή, να απευθύνει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τους υπευθύνους εστιατορίων, καφέ, χώρων εκδηλώσεων, εικαστικών εργαστηρίων κλπ., και κατόπιν να γίνει μια επιλογή αυτών που θα συμμετάσχουν, βάσει κάποιων ποιοτικών κριτηρίων και σίγουρα όχι προσωπικών γνωριμιών. Καλό θα είναι σε ότι αφορά στους ιδιώτες που θα επιλεγούν για κάθε διαδρομή, αυτοί να εναλλάσσονται ώστε να υπάρχει ευρεία συμμετοχή. Σε ότι αφορά στα οφέλη της πόλης αυτά είναι προφανή: αύξηση της επισκεψιμότητας και άρα των εσόδων της πόλης σε μια δύσκολη οικονομικά εποχή.

13

>> οικονομία BANKRUPT

Στον Αστερισμό

της Ελληνικής Χρεοκοπίας

Γράφει ο Ανωνύμου του Έλληνος Η Ελλάδα μπορεί τελικά να μην χρεοκοπήσει. Όχι όμως κι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που λόγω της οικονομικής κρίσης έχασαν περιουσίες, εισοδήματα, δουλειές, ακόμη και την αξιοπρέπεια τους. Ο συγγραφέας είναι ένας από αυτούς… Είναι ένας οργισμένος και αγανακτισμένος Έλληνας, που βλέπει το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια του να καταρρέει, αλλά εκείνος επιμένει, αντλεί εσωτερικές δυνάμεις, ανακαλύπτει νέες αξίες, προχωρά και εξελίσσεται…

To παρακάτω κείμενο αποτελεί προδημοσίευση από το βιβλίο BANKRUPT: Στον Αστερισμό της Ελληνικής Χρεοκοπίας, που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Άγνωστο.

YΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΟΙ ΑΥΤΟΧΕΙΡΕΣ Η Αυτοκτονία Είναι Δολοφονία που Έχασε το Δρόμο της… Μέσα σ’ αυτή τη ζοφερή ατμόσφαιρα που έζωσε τη χώρα, γεμίζοντας τους Έλληνες ανασφάλεια και έλλειψη προοπτικών, οι υπερχρεωμένοι βρέθηκαν μαζικά στην πρώτη γραμμή της απελπισίας. Μια επιδημία αυτοκτονιών απλώθηκε παντού γύρω μου. Οι εφημερίδες αποκάλυπταν χαιρέκακα πως η Κρίση αύξησε τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα τουλάχιστον κατά 17%. Ναι, εμείς οι εξω-

14

στρεφείς Μεσογειακοί Έλληνες αρχίσαμε επιτέλους να αυτοχειριαζόμαστε! Η πρωτοφανής αυτή επιδημία αυτοκτονιών έπληττε ιδιαίτερα τους χρεοκοπημένους. Χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες στη Θεσσαλονίκη πηδούσαν από τον έκτο όροφο των διαμερισμάτων τους. Μια γυναίκα, κατεστραμμένη οικονομικά, πήδηξε στο κενό από τον δεύτερο όροφο και έμεινε ανάπηρη. Ούτε ν’ αυτοκτονήσει δεν κατάφερε. Κάποιοι άλλοι «εσχοινιάζοντο», δηλαδή κρεμιόντουσαν με τον παραδοσιακό τρόπο. Καθημερινά διάβαζα για άλλη μία μαύρη ιστορία. Οι περισσότεροι ήταν, φυσικά, άνδρες –αυτή η πολυέξοδη και υψηλού ρίσκου βιολογική επένδυση της Φύσης. Για τη Φύση τα αρσενικά είναι απλώς «παράσιτα» που ζουν εις βάρος των θηλυκών. Αν υποτίθεται είναι σήμερα κυρίαρχα στις ανθρώπινες κοινωνίες είναι επειδή έμαθαν να συνεργάζονται στενά και ιεραρχικά από την εποχή ακόμη που ήταν κυνηγοί. Στην εποχή όμως του καπιταλισμού η συνεργασία έγινε σκληρός ανταγωνισμός, σκέτη αλληλοεξόντωση και τώρα ήρθε η Κρίση για ν’ αποτελειώσει την κυριαρχία των ανδρών –το ακούτε κορίτσια; Οι αυτοκτονίες των ανδρών αυξήθηκαν ειδικά εκεί όπου οι τοπικές κοινωνίες ήταν παραδοσιακά ανδροκρατούμενες και επικρατούσε ο νόμος της Τιμής και της Ντροπής. Στη μπαρουτοκαπνισμένη Κρήτη, όπου ο κάθε ντόπιος που σέβεται τον εαυτό του πρέπει οπωσδήποτε να έχει κι από ένα όπλο στην κατοχή του, γινόταν το έλα να δεις. Κάθε τρεις και λίγο όλο και κάποιος χρεοκοπημένος Κρητικός επιχειρηματίας τίναζε τα μυαλά του στον αέρα. Πραγματικό τρελοκομείο. Συνήθως όσοι αυτοκτονούσαν ήταν σοβαροί άνθρωποι, οικογενειάρχες με σταθερή ζωή, ντροπαλοί που απέφευγαν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους στους άλλους. Άνθρωποι που είχαν ταυτίσει τη ζωή τους με την επιχείρησή τους. Κι ακόμη χειρότερα το Έχω με το Είμαι… Ευτυχώς, όπως βλέπετε, δεν άνηκα σ΄ αυτή την κατηγορία. *** Για την ώρα καταφέρνω να διώχνω μακριά κάθε σκέψη απόδρασης από τον «μάταιο τούτο κόσμο». Δεν απέφυγα όμως τα διάφορα ψυχολογικά προβλήματα. Μέσα στο κεφάλι μου γίνεται πραγματική μάχη, ο αντίλαλος της οποίας καθρεπτίζεται στο όλο και πιο κουρασμένο μου πρόσωπο. Άρχισα να έχω διαταραχές

ύπνου, αϋπνίες, αρτηριακή πίεση, νευρικότητα, ευερεθιστότητα, έλλειψη συγκέντρωσης, ανεξήγητες εμβοές στ’ αυτιά, αίσθηση μόνιμης κόπωσης. Απέφυγα όμως να πάρω χάπια για να ηρεμήσω. Παρηγορήθηκα κάπως όταν διάβασα πως δεν ήμουν ο μόνος. Σε μια έρευνα που έγινε το 2010 σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση διαπιστώθηκε πως το 38% των Ευρωπαίων υπέφεραν από κάποιο είδος ψυχικής διαταραχής. Μιλάμε για 165 εκατομμύρια ανθρώπους. Από αυτούς τα τριάντα εκατομμύρια υπέφεραν από κατάθλιψη. Η Γηραιά Ήπειρος κατέληξε μια απέραντη «μελαγχολική ήπειρος». Όσους η οικονομική κρίση δεν έστειλε στο ντιβάνι των ψυχίατρων, τους έστειλε στη παγίδα των εξαρτήσεων. Οι εξαρτημένοι κάθε είδους άρχισαν να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Τους έβλεπα σχεδόν παντού γύρω μου. Ήταν πλέον το κυρίαρχος είδος. Εξαρτημένοι από το φαγητό, τον καναπέ, την τηλεόραση, τον τζόγο, το internet, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τη γυμναστική, τα χάπια, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Αχ, αυτό το οινόπνευμα! Οίνος συν Πνεύμα: ένας παραδοσιακός τρόπος για να ξεχνιούνται οι άνθρωποι. Ένας εύκολος αλλά καταστροφικός τρόπος για να αρνηθείς την πραγματικότητα. Καταστρέφεις το Εγώ, συχνά ξεφτιλίζεσαι, προκειμένου να φτάσεις στον Εαυτό. Κι εγώ άρχισα να πίνω που και που. Όχι για να μεθύσω, για να «φτιάξω κεφάλι». Περισσότερο για να χαλαρώσω, να ξεχάσω για λίγο τα προβλήματά μου, αλλά και για να γίνω πιο ευχάριστος στην παρέα μου. Κανείς, βλέπετε, δεν θέλει ν’ ακούει τα προβλήματα των άλλων, ακόμη και οι πιο στενοί σου άνθρωποι. Μάταια περίμενα οι φίλοι μου, οι συγγενείς μου, η γυναίκα μου να είναι το λιμάνι μου, το καταφύγιο μου, να με στηρίξουν στις θύελλες που έρχονταν. Είχαν, ασφαλώς, κι εκείνοι τα προβλήματά τους. Μπορεί να μην ήταν σοβαρά, αλλά ήταν «προβλήματα». Μικρές ζωές με μεγάλα αδιέξοδα. Κάποιοι απ’ αυτούς ήταν τόσο ηλίθιοι που δεν μπορούσαν να δουν πέρα από τη μύτη τους, το μικρόκοσμό τους. Γι’ αυτούς η Κρίση δεν υπήρχε μέχρι που τους κτύπησε την πόρτα. Την κατάλαβαν μόνον όταν άγγιξε την τσέπη τους, τα εισοδήματά τους. Στον κόσμο μας υπάρχουν, βλέπετε, αρκετοί ηλίθιοι που νομίζουν ότι το Μόμπι Ντικ είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Για τόσο ηλίθιους μιλάω. Ήταν βέβαια ηλίθιοι αλλά όχι και

κακοί. Γι’ αυτό και συνέχιζα να τους συναναστρέφομαι, με τη βοήθεια βέβαια και του αλκοόλ. Είχε μήπως άδικο ο Έρνεστ Χέμινγκγουεϊ που έλεγε πως «ένας έξυπνος άνδρας αναγκάζεται ορισμένες φορές να μεθύσει προκειμένου να συναναστραφεί με ηλίθιους;». Στην κατάσταση μου δεν ήταν και τόσο άσχημη επιλογή να σκοτώσω κάποια νευρικά κύτταρα για να γίνω πιο προσιτός στους άλλους. Η συναναστροφή με άλλους ανθρώπους, η επικοινωνία, ακόμη και το «χαβαλέ», ήταν χρήσιμη διέξοδος για την άσχημη ψυχολογική μου κατάσταση. *** Παλαιότερα, όταν βρισκόμουν σε δύσκολη ψυχολογική κατάσταση και ήθελα να αποσυμπιεστώ, να χαλαρώσω ή έστω να αυτό-επιβεβαιωθώ, κατέφευγα στο σεξ. Βρισκόμενος πλέον στον αστερισμό μας χρεοκοπίας δεν έτρεφα καμία ψευδαίσθηση. Η ερωτική μου επιθυμία είχε καταβαραθρωθεί. Καμιά λίμπιντο στον ορίζοντα. Ορατότης μηδέν. Κι όμως χρειαζόμουν επειγόντως μια ερωτική επιβεβαίωση. Κάποια σωματικά απτή απόδειξη ό,τι ήμουν ζωντανός. Χρειαζόμουν απεγνωσμένα σεξ. Χωρίς όμως χρήματα, ψυχολογική διάθεση και με δυσκολίες στύσης, δεν είχα ελπίδες. Κατέφυγα έτσι στα πορνογραφικά καταγώγια του internet. Στη φθηνή λύση της ηδονοβλεψίας και του αυνανισμού… Ήταν πλέον ολοφάνερο. Το άγχος, η πίεση και οι ψυχο-

λογικές διαταραχές που μου προκάλεσαν τα οικονομικά προβλήματα, με οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια σε πρόωρη ανδρόπαυση, σε ανδρική κλιμακτήριο, άσχετα που ήμουν ακόμη σαραντάρης. Αναμετρήθηκα με τον εαυτό μου αρκετές φορές γι’ αυτό το ζήτημα. Δεν ήταν καθόλου εύκολο να αποδεχθώ την ανείπωτη αλήθεια που έπεσε στο κεφάλι μου βαριά σαν τσεκούρι. Δεν ήμουν ο ΆΝΔΡΑΣ που ήξερα, τουλάχιστον στο σεξουαλικό τομέα. Το καταλαβαίνετε; Ένιωθα να με πλημμυρίζουν κύματα ακαταμάχητης εξάντλησης, εφόσον πλέον δεν λειτουργούσε ο ανασχετικός φραγμός μιας σεξουαλικής ενέργειας που παλιότερα με αναζωογονούσε. Όπως και ολόκληρη η ελληνική κοινωνία υπέφερα κι εγώ από κόπωση λόγω μακροχρόνιας κρίσης. Χρειαζόμουν –όλοι μας χρειαζόμαστε– ψυχολο-

γική και πνευματική ανάταση, ίσως ακόμη και μια περίτεχνη φυγή προς το Φαντασιακό. Αν και καταχρεωμένοι και νεόπτωχοι δικαιούμαστε να κάνουμε ρίμα την απόγνωση μας. Να αρπάξουμε τα συναισθήματά μας απ΄ τα δόντια και να δημιουργήσουμε από το χάος μια νέα ελπίδα.

-//Αναζητήστε το βιβλίο BANKRUPT: Στον Αστερισμό της Ελληνικής Χρεοκοπίας, (εκδόσεις Άγνωστο), που κυκλοφορεί σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και περίπτερα. Ο ανώνυμος συγγραφέας του (που υπογράφει ως «Ανωνύμου του Έλληνος») ζει κάπου στη Θεσσαλονίκη και εργάζεται στο χώρο των Media.

15

>> αφιέρωμα

Μετέωρα! Απόκοσμη Ομορφιά…

Ένα τοπίο με επιβλητικά βράχια που όργωσαν τα νερά πριν από εκατομμύρια χρόνια και πανέμορφα μοναστήρια κτισμένα στις κορυφές τους, σε απόσταση 237 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη περιμένει να το ανακαλύψουμε!

Γράφει η Ειρήνη Μπούρα eirini_mp@yahoo.gr

Η δυσπρόσιτη Ι. Μονή Αγ. Τριάδος

Α

ν και περίπου τρεις ώρες από την πόλη μας, πολλοί δεν έχουν ακόμη κάνει το ταξίδι για το κάτι άλλο... αυτό που δεν έχουν αντικρίσει πουθενά αλλού! Τα Μετέωρα, μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο και σημαντικό μνημείο της Ορθοδοξίας, ορθώνονται στην άκρη της Καλαμπάκας. Τουρίστες από όλο τον κόσμο την επισκέπτονται για να τα θαυμάσουν. Φέτος επέλεξα να περάσω και εγώ από εκεί και από την εμπειρία μου, πιστεύω ότι είναι το ιδανικότερο μέρος στην πατρίδα μας για να βιώσει κάποιος το αναστάσιμο μήνυμα. Τα Μετέωρα είναι ένας προορισμός που υμνεί το Θεό και τη φύση. Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για το σχηματισμό των Μετεώρων και η επικρατέστερη είναι του Φίλιπσον, ενός Γερμανού γεωλόγου. Υποστηρίζει πως οι βράχοι σχηματίστηκαν από κροκάλες, άμμο και υλικά που μετέφερε κάποιο μεγάλο ποτάμι που για εκατομμύρια χρόνια χυνόταν εκεί. Η μοναστική παράδοση έχει ιστορία περίπου έξι αιώνων στα Μετέωρα. Τα κτίσματα των Μονών φαίνονται σαν μία συνέχεια των βράχων. Ο τόπος έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO διατηρητέο και προστατευόμενο μνημείο της ανθρωπότητας γιατί αποτελεί ένα μοναδικό αρμονικό συνταίριασμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής και φυσικής ομορφιάς.

16

Μοναστηριακή πολιτεία Σύμφωνα με τους βυζαντινολόγους οι πρώτοι ασκητές πρέπει να είχαν καταφύγει σε σπηλιές και σε βαθουλώματα των βράχων προς το τέλος της πρώτης χιλιετίας. Δίπλα τους δημιούργησαν μικρούς χώρους, τα «προσευχάδια» για να προσεύχονται. Τον 14ο αιώνα κτίστηκαν τα πρώτα μοναστήρια, τα οποία στην πορεία του χρόνου απέκτησαν το τελικό αρχιτεκτονικό τους σχήμα. Το 1344 μ.Χ. ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης συγκέντρωσε δεκατέσσερις μοναχούς από τη γύρω περιοχή και ανέβηκε στον «Πλατύ Λίθο», αρχίζοντας την ανοικοδόμηση του περίφημου αργότερα Μοναστηριού του Μεγάλου Μετεώρου, του πρώτου οργανωμένου μοναστικού κοινοβίου, ακολουθώντας τα αγιορείτικα πρότυπα. Τα μοναστήρια πέρασαν περιόδους ακμής και παρακμής. Από τα 24, σήμερα λειτουργούν τα έξι, ενώ τα υπόλοιπα 15 είναι ακατοίκητα και ερειπωμένα. Επισκέψιμα είναι οι Ι. Μονή Μεγάλου Μετεώρου (ή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος), Ι. Μονή Βαρλαάμ, Ι. Μονή Αγίου Στεφάνου, Ι. Μονή Αγίας Τριάδος, Ι. Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, η πρώτη που συναντάμε στο ανέβασμα και η Ι. Μονή Ρουσάνου. Κάθε μοναστήρι είναι και ένα μουσείο με θησαυρούς

και κειμήλια του παρελθόντος: χειρόγραφους κώδικες, πολύτιμες σε αξία σειρές βυζαντινών και μεταβυζαντινών εγγράφων, χρυσοποίκιλτα ιερατικά άμφια, ευαγγέλια, σκεύη για λειτουργικούς σκοπούς, αργυρές λειψανοθήκες, φορητές εικόνες, οι παλαιότερες από τις οποίες φυλάσσονται στα σκευοφυλάκια κ.α. Εντυπωσιάζουν επίσης και οι τοιχογραφίες των ναών των Μετεώρων, μοναχοί, ιερείς, αλλά και σπουδαίοι αγιογράφοι της εποχής, όπως ο Θεοφάνης και ο Φράγκος Κατελάνος, τις φιλοτέχνησαν. Η ανάβαση στα μοναστήρια παλαιότερα γινόταν με σκαλωσιές στηριγμένες σε δοκάρια, σφηνωμένα μέσα στους βράχους, με δίχτυ, και λίγο αργότερα με ανεμόσκαλες. Σήμερα χρησιμοποιούνται οι σκάλες που λαξεύτηκαν στα βράχια το 1920. Περίπου μία εικοσαετία αργότερα έγινε η κατασκευή ασφαλτοστρωμένου δρόμου και καταργήθηκε το άβατο για τις γυναίκες. Αν έχετε χρόνο στη διάθεση σας, αξίζει να επισκεφτείτε όλα τα μοναστήρια. Στην αντίθετη περίπτωση μία λύση είναι να επιλέξετε την Ι. Μονή Μεγάλου Μετεώρου (ή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος), επειδή είναι η μεγαλύτερη με πολλές μουσειακές αίθουσες. Βέβαια χρειάζεται να ανεβείτε 270 σκαλοπάτια, όμως η θέα θα σας αποζημιώσει. Κάτω απλώνεται η Καλαμπάκα και ακριβώς απέναντι

>> ταξίδι

ψηλά! Η Καλαμπάκα από

βρίσκεται η Ι. Μονή Βαρλαάμ. Όσοι δεν έχουν φυσική αντοχή πιο εύκολα προσβάσιμη είναι η Ι. Μονή του Αγίου Στεφάνου, όπου μπορείτε να παρκάρετε σχεδόν έξω από το μοναστήρι. Παρατηρείστε το αριστουργηματικό ξυλόγλυπτο τέμπλο που βρίσκεται στον καθολικό της. Σε αυτή τη Μονή φυλάσσεται και η θαυματουργός κάρα του Αγίου Χαράλαμπου. Σε έναν από τους εντυπωσιακότερους βράχους των Μετεώρων βρίσκεται η πιο δυσπρόσιτη από τις έξι, η Ι. Μονή Αγίας Τριάδας με το παρεκκλήσι του Τιμίου Ιωάννη Προδρόμου μέσα σε λαξευμένο βράχο με σημαντικές τοιχογραφίες από το 1682.

Η Καλαμπάκα Μία γαλήνη με πλημμύρισε από τη στιγμή της άφιξης μου. Μπορεί να ευθύνεται το γιγαντιαίο σύμπλεγμα των βράχων που την περιβάλλει και το ιερό στοιχείο που είναι παντού διάχυτο, λόγω των μοναστηριών. Αυτή η πόλη βρίσκεται στην αγκαλιά των Μετεώρων συμπαθητική και διαφορετική. Σε κάποια σημεία θυμίζει ταινία δεκαετίας του ’60, παλιά καφενεδάκια, στενά δρομάκια, μαγαζιά με παλιές ταμπέλες, ενώ δεν απουσιάζει η σύγχρονη πλευρά της. Η Καλαμπάκα στην αρχαιότητα είχε την ονομασία Αιγίνιο και αργότερα στους Βυζαντινούς χρόνους Σταγοί. Αν και είχε τουρισμό, λόγω

των ημερών που την επισκέφθηκα, επικρατούσε μία ηρεμία. Οι επισκέπτες αθόρυβοι, αποσβολωμένοι από την ομορφιά, δίνανε τη δική τους νότα. Στην Καλαμπάκα ξεχωρίζει ο βυζαντινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο βορειοανατολικό τμήμα της πόλης. Η εκκλησία χρονολογείται τον 11ο αιώνα και είναι πιο παλιά από τα μοναστήρια. Περάστε απόγευμα, πριν σουρουπώσει για να φωτογραφίσετε το εντυπωσιακό κωδωνοστάσιο κάτω από τα βράχια. Η ατμόσφαιρα εκείνη την ώρα είναι μυστηριακή. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μοναδικός στην Ελλάδα μαρμάρινος άμβωνας που επιβλητικός υψώνεται στο κέντρο του ναού, έχει ανακατασκευαστεί στο μεγαλύτερο μέρος από αρχιτεκτονικά μέλη του παλαιού. Από τις φορητές εικόνες η πιο σημαντική είναι η αμφιπρόσωπη εικόνα, στη μία πλευρά απεικονίζει την Κοίμηση της Θεοτόκου και στην άλλη τη Σταύρωση του Χριστού. Οι δύο χωριστές πλέον εικόνες φυλάσσονται στην Ι. Μονή Βαρλαάμ. Ελπίζω μία συστηματική συντήρηση των τοιχογραφιών να αναδείξει, όσα κρύβει το πέρασμα του χρόνου. Στο δρόμο για τα Μετέωρα βρίσκεται το γραφικό χωριό Καστράκι, πήρε το όνομα του από ένα βυζαντινό κάστρο, από το οποίο σήμερα σώζονται λίγα ερείπια. Περπατήστε στα δρομάκια του, μονο-

Ι. Μονή Βαρλαάμ

κατοικίες με αυλές ακριβώς κάτω από τα πελώρια βράχια και παραδοσιακές ταβέρνες με λαχταριστές μυρωδιές από ντόπια κρέατα.

Για όσους δεν φοβούνται τα ύψη! Είδα αρκετές ανθρώπινες φιγούρες σαν μυρμήγκια να σκαρφαλώνουν τους πέτρινους όγκους και να γίνονται ένα με το τοπίο. Οι αθλητές ανεβαίνουν σε όλα τα βράχια εκτός από εκείνα που έχουν κατοικημένα μοναστήρια. Οι 100 πύργοι και οι 700 περίπου διαδρομές αποτελούν πρόκληση για τον αναρριχητή κάθε επιπέδου. Πατέρες της αναρρίχησης στα Μετέωρα θεωρούνται οι Hasse και Stutte. Κατά τη διάρκεια των διακοπών τους από το ’75 μέχρι το ’85 άνοιξαν περισσότερες από 200 διαδρομές και ανέβηκαν σε όλους τους πύργους. Το 1985 δημιούργησαν στη Γερμανία και στην Αυστρία το Meteora Climbing Fun Club. Αποκορύφωμα της δραστηριότητάς τους μπορεί να θεωρηθεί η ανάβαση της ανατολικής πλευράς του Αλυσσού, έναν βράχο-μύθο, λόγω του σχήματός του. Το 1989 ιδρύθηκε η Ορειβατική Λέσχη Καλαμπάκας και από το 1993 στα Μετέωρα κάθε χρόνο το Σεπτέμβρη διοργανώνεται η Πανελλήνια Αναρριχητική Συνάντηση. Οι αναβάσεις δεν είναι τωρινό φαινό-

μενο, αλλά ξεκινούν από τα χρόνια του αρχαίου Αιγινίου. Τοπικά έθιμα αποδεικνύουν τη σύνδεση του ντόπιου πληθυσμού με αυτές. Σύμφωνα με την παράδοση κάποιος Τούρκος πήγε να κόψει ξύλα στο μικρό δάσος κάτω από το ασκητήριο του Αγίου Γεωργίου, ένας κορμός τον καταπλάκωσε και τραυματίστηκε. Η γυναίκα του έταξε το φερετζέ της στον Άγιο προκειμένου να γίνει καλά. Έκτοτε κάθε χρόνο του Αγίου Γεωργίου οι νέοι πραγματοποιούν μια αρκετά επικίνδυνη ανάβαση, αλλάζοντας τα παλιά μαντήλια με νέα, προσφέροντας τα ως τάματα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει την ημέρα του Αγίου Πνεύματος στην κορυφή του ημίκορφου του Αγίου Πνεύματος. Το τοπίο μου έκλεψε την καρδιά, πράσινο πλαισιώνει τους απόκρημνους βράχους και στις κορυφές στέκουν αγέρωχα τα μοναστήρια. Ένα θαύμα συντελείται, καθώς ανεβαίνεις τις σκάλες για να τα επισκεφτείς. Τα προβλήματα μένουν πίσω, σε κάθε βήμα πιο ανάλαφρος, πιο δυνατός, γεμάτος ελπίδα νιώθεις πως στο ανηφόρι της ζωής δεν είσαι μόνος…

Info www.kalampaka.com www.e-meteora.com www.gometeora.gr

17

>> οδοιπορικό

αφήγηση – φωτογραφίες Αλέξης Αλαματίδης

Τ

ο όνομα του προκαλεί σεβασμό και δέος, το μεγεθός του κολλοσαίο, η δε θέα του σε καθηλώνει. Το βουνό των θεών και των μύθων, αποτελεί σίγουρα ένα από τα γνωστότερα μέρη της Ελλάδας. Σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν τον Όλυμπο εφόσον είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τους ολύμπιους θεούς και την ελληνική μυθολογία. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά για το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και ένα από τα γνωστότερα του κόσμου, αλλά δεν είναι εκεί η ουσία. Η ουσία βρίσκεται στο ίδιο το βουνό και για να την εισπράξεις πρέπει να το ανέβεις. Να το σκαρφαλώσεις μέχρι εκεί ψηλά, να αποκτήσεις την εμπειρία του, να το ζήσεις και να το αισθανθείς, γιατί πραγματικά ο Όλυμπος δεν είναι απλώς η συνάθροιση από βράχους, χώματα και δέντρα αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Μια ματιά στο ίντερνετ και κανείς βρίσκει άπειρες πληροφορίες για αυτό το βουνό. Στοιχεία για τη γεωγραφία και τη μυθολογία, εικόνες, ύψος, κλιματικές συνθήκες, χλωρίδα, πανίδα και πολλά ακόμη. Οτιδήποτε και να διαβάσει κανείς είναι κατά πολύ υποδεέστερο από την εμπειρία. Αρχές καλοκαιριού και στην αναζήτηση κοντινών προορισμών που έχουν και το στοιχείο της περιπέτειας «έπεσα» πάνω στον Όλυμπο. Για να ανέβει κανείς υπάρχουν αρκετά μονοπάτια με τα πιο δημοφιλή να είναι 2. Το πρώτο ξεκινά από το Λιτόχωρο, περνά από τα Πριόνια (1100μ. Υψόμετρο), το καταφύγιο Ζωλότα (2100μ.) για να καταλήξει στο οροπέδιο των Μουσών όπου βρίσκονται τα 2 καταφύγια Γιόσος Αποστολίδης και Χρήστος Κάκαλος (2750μ.). Από εκεί ξεκινά και το τελευταίο κομμάτι, η ανάβαση στην κοφυφή (Μύτικας 2919μ.) και στο «θρόνο του Δία» (2909μ.).Πολλοί ξεκινούν την ανάβαση από τα Πριόνια, «εξοικονομώντας» έτσι σχεδόν 4 ώρες πεζοπορίας. Από τη θέση αυτή, η ανάβαση μέχρι το Ζωλότα είναι

Πλάσμα σε υψ

18

όμετρο 2800μ

περίπου 3 ώρες. Σε 2 περίπου ακόμη ώρες από εκεί φτάνει κανείς στο οροπέδιο των Μουσών. Εκεί υψώνεται περήφανα μπροστά σου το Στεφάνι, ένας πελώριος απότομος βράχος που φιλοξενεί τις 2 ψηλότερες κορυφές του Ολύμπου, τον Μύτικα και το θρόνο του Δία. Το 2ο μονοπάτι που θα σε οδηγήσει στην κορυφή ξεκινά περίπου 5 χιλιόμετρα πριν από τα Πριόνια, από τη θέση «Γκορτζιά» (1100μ.) και ανεβαίνει από μια εντελώς διαφορετική διαδρομή μέχρι το οροπέδιο των Μουσών. Είναι κατά τη γνώμη μου η ωραιότερη διαδρομή που μπορεί να κάνει κανείς στον Ολύμπο, ειδικά αν αυτός θέλει να ανέβει στην κορυφή.

Προετοιμασία – ανάβαση – εντυπώσεις Τον Όλυμπο τον έχω επισκεφτεί δεκάδες φορές τα τελευταία χρόνια. Σε κάθε εποχή του χρόνου είναι όμορφα να βρίσκεσαι εκεί, κάθε φορά εισπράττεις και κάτι το διαφορετικό. Στην κορυφή του όμως δεν επιχείρησα να ανέβω ποτέ, πάντοτε αρκούμουν σε διαδρομές και μονοπάτια και λίγες ώρες πεζοπορίας. Φέτος το καλοκαίρι, χωρίς να το έχω προγραμματίσει, ανέβηκα μέχρι την κορυφή 2 φορές, σε 2 συνεχόμενα σαββατοκύριακα! Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά. Αν κάποιος θέλει να ανέβει στο Μύτικα ή έστω μέχρι τα καταφύγια στο οροπέδιο των Μουσών, θα πρέπει να γνωρίζει μερικά πράγματα που έχουν να κάνουν κυρίως με την ασφάλεια. Το κυριότερο όλων, είναι τα παπούτσια. Πρέπει να είσαι εξοπλισμένος με παπούτσια ορειβατικά ή κάποια καλά trekking. Θα χρειαστείς και οπωσδήποτε ένα ξύλο για να στηρίζεσαι ή ακόμη καλύτερα 2 μπαστούνια ορειβατικά. Ένας καλός σάκος (ανατομικός και ελαφρύς) στην πλάτη ποτέ δεν έβλαψε κανέναν πεζοπόρο ή ορειβάτη, όπου εκεί μέσα θα έχεις τα απαραίτητα: 2-3 μπλουζάκια, παντόφλες για να κυκλοφορείς μέσα και γύρω απότο καταφύγιο, φρούτα και ξηρούς καρπούς για τη διαδρομή και φυσικά, νερό.

Το «μονο π

άτι» για το

Θρόνο το

υ Δία

Όλα αυτά είναι λεπτομέρειες γιατί όταν αρχίσεις το περπάτημα, όταν αρχίσει το βουνό και «επιδρά» πάνω σου καταλαβαίνεις πολλά. Εκεί, στο νομό Πιερίας κάπου μεταξύ ουρανού και θάλασσας βρίσκεται το ψηλότερο και ωραιότερο (κατά τη γνώμη μου) βουνό της Ελλάδας. Εκεί ήταν το ορμητήριο του Δία, που μαζί με τους υπόλοιπους 11 θεούς δοιηκούσαν τον τότε κόσμο. Σήμερα αποτελεί έναν από τους εθνικούς δρυμούς της Ελλάδας, με σπάνια χλωρίδα και πανίδα και πολλά ενδημικά είδη. Ότι και να διαβάσετε εδώ δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποδώσει ούτε στο 20% αυτών που θα ζήσετε αν ανεβείτε στην κορυφή του Ολύμπου. Ξεκινάς την ανάβαση μέσα σε δάσος οξιάς που όμοιο του μάλλον δεν θα έχεις ξαναδεί. Όπου και να κοιτάξεις τριγύρω, χιλιάδες εικόνες σε περιμένουν, όπου και αν σταθείς μπορείς για ώρες να χαζεύεις αυτό που τόσο απλόχερα σου δίνεται, αυτό που αλλού είναι σπάνιο και εκεί αποτελεί το αυτονόητο. Το δάσος οξιάς διαδέχεται με αρμονία ένα άλλο με κωνοφόρα έως ότου φτάσεις στα 2400μ. περίπου. Εκεί η βλάστηση αρχίζει και γίνεται πιο σπάνια. Τα τελευταία δέντρα που συναντάς λέγονται ρόμπολα και είναι ένα είδος μικρών πέυκων. Και μετά από όλα αυτά αρχίζει ένα άλλο πρόσωπο του Ολύμπου, αυτό που φανερώνει όλο του το μεγαλείο: ο βράχος! Από ένα σημείο και μετά δεν υπάρχει καθόλου βλάστηση, παρά μονάχα πέτρα και γκρεμός. Και είναι ακριβώς αυτό το μεγαλείο που σε συνεπαίρνει, να είσαι κρεμασμένος κάπου μεταξύ γης και ουρανού, κάπου μεταξύ ανθρώπων και θεών, κάπου μεταξύ φόβου και θάρρους, πολλές φορές πάνω από τα σύννεφα. Μετά από 6 περίπου ώρες πεζοπορίας (ανηφόρα) φτάνεις στο καταφύγιο. Ξεκουράζεσε και την επομένη το πρωί σε περιμένει η κορυφή...

Ολύμπου Ανάβαση ο θρόνος του Δία

Ο Θρόνος του Δία και ο Μύτικας στο Οροπέδιο των Μουσών. Φαίνονται οι σκηνές και το καταφύγιο Χ. Κάκαλος.

Ο Θρόνος του Δία

σε υψόμετρο 2909

μ

19

Σκέψεις γύρω από τον Μύτικα (2919μ.) Την πρώτη φορά που έφτασα κάτω από τον Μύτικα και το θρόνο του Δία, φοβήθηκα. Ήμουν με τη φίλη Μαρία, η οποία κατηγορηματικά δήλωνε πως «εγώ εκεί πάνω δεν ανεβαίνω». Καθίσαμε για αρκετή ώρα στη βάση αυτού του πελώριου βράχου χαζεύοντας και κοιτάζοντας με «ζήλια» αυτούς που το τολμούσαν. Περπατώντας περιμετρικά το «στεφάνι» από το καταφύγιο, φτάνει κανείς σε μισή ώρα περίπου στο σημείο που ξεκινάει η αναρρίχηση για τις 2 κορυφές (Μύτικας και θρόνος Δία). Εκεί έχεις 2 επιλογές για τις 2 κορυφές, με το θρόνο του Δία να θεωρείται η δυσκολότερη, παρότι ο Μύτικας είναι η ψηλότερη. Βρίσκεσαι μπροστά από έναν σχεδόν κάθετο τοίχο, με πολύ πέτρα και βράχους, σε ένα έδαφος που σε πολλά σημεία είναι σαθρώδης. Υπάρχει βέβαια σήμανση (μπογιά πάνω σε βράχους) που σου «περιγράφει» μια υποτυπώδη πορεία – διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσεις και η σαφή οδηγία «να την ακολουθήσεις», αυτήν και μόνο αυτήν. Αυτά ισχύουν για τους κοινούς θνητούς, οι έμπειροι ορειβάτες με ειδικό εξοπλισμό, μπορούν θεωρητικά να «χαράξουν» το δικό τους μονοπάτι. Λέω θεωρητικά γιατί δεν είδα κανέναν να παρεκκλίνει από αυτό που προτείνεται. Έτσι λοιπόν φτάσαμε με τη Μαρία μέχρι την πηγή και δεν ήπιαμε νερό... Παρά ταύτα, ήξερα πως σε μια εβδομάδα θα ξαναβρεθώ εκεί. Κάτι μέσα μου με έτρωγε, ήθελα τόσο πολύ να ανέβω στο ψηλότερο σημείο της Ελλάδας. Άρχισα να διαλογίζομαι πάνω σε αυτό. Φανταζόμουν τον Όλυμπο σαν έναν γίγαντα πάνω στον οποίο έπρεπε να σκαρφαλώσω. Άρχισα να του μιλάω, να του λέω πόσο πολύ τον σέβομαι και τον αγαπώ και να τον παρακαλάω να μη με «σκοτώσει». Μόλις όμως έφερνα στο μυαλό μου αυτό που είδαμε με τη Μαρία και μας έκανε να μην το τολμήσουμε καν, με έπιαναν οι φόβοι μου. Πως θα τα καταφέρω; Και άντε ανέβηκες, πως θα κατέβεις; (η κατάβαση σε ένα τέτοιο «εγχείρημα» είναι μάλλον δυσκολότερη από την ανάβαση). Υπάρχουν και όλες αυτές οι ιστορίες για τους 80 και

Άγρια κατσίκια στα 2800μ υψόμετρο.

20

πλέον νεκρούς που άφησαν την τελευταία τους πνοή προσπαθώντας να «νικήσουν» το βουνό. Εμένα όμως δεν με αφορούσε αυτό. Ήξερα πως ο Όλυμπος δεν θα μου κάνει κακό, αρκεί εγώ ο ίδιος να μην έκανα κάποιο λάθος. Κάθε βράδυ πριν κοιμηθώ το σκεφτόμουν για πολύ ώρα.

Η εμπειρία μου με το βουνό Και μετά, ακριβώς μετά από 1 εβδομάδα ξαναβρέθηκα εκεί, στο ίδιο μέρος, παρέα με 2 άλλους φίλους αυτή τη φορά. Έφτασα σιωπηλός κάτω από τον βράχο που είχα βρεθεί και με τη Μαρία. Οι φίλοι μου δεν το τόλμησαν και έφυγαν. Κατάλαβα εκείνη τη στιγμή πως δεν φοβάμαι. Κατάλαβα πως το βουνό είναι φιλικό και μπορώ να ανέβω. Ήταν μια αίσθηση που είχα. Και τότε άκουσα μια φωνή: «έλα μην φοβάσαι, τό’χεις!» Κοίταξα προς τα πάνω και κάπου 30 μέτρα ψηλότερα είδα κάποιον να με κοιτά και να κουνά το χέρι του. Αυτό ήταν! Άρχισα την αναρρίχηση ακολουθώντας φυσικά πιστά τα σημάδια πάνω στους βράχους. Αναρρίχηση στον Όλυμπο! Ανάβαση εκεί που ζούσαν οι 12 θεοί. Χέρια και πόδια μαζί, κάνουν την ίδια δουλειά, προσπαθώντας να σε κτατήσουν πάνω στο βουνό. Πραγματικά είναι πολύ απότομος ο βράχος. Δεν έχω ξανακάνει κάτι παρόμοιο, δεν έχω ξανακάνει κάτι τόσο επικίνδυνο. Ο άνθρωπος από ψηλά ανέβαινε, σταματούσε και μου μιλούσε κάθε φορά ενθαρρύνοντάς με. Και πράγματι αποδείχθηκε μεγάλη βοήθεια σε αυτό που προσπαθούσα να κάνω. Δεν αισθάνθηκα ούτε μια φορά φόβο. Είχα γίνει ένα με το βουνό, είχα κολλήσει πάνω του και τίποτα δεν μπορούσε πια να με σταματήσει. Μέσα μου υπήρχε γαλήνη. Ήξερα πως ο Όλυμπος συμφώνησε να ανέβω στην κορυφή του. Με «θυμόταν» από τις αμέτρητες φορές που τον έχω επισκεφτεί και τον έχω θαυμάσει, όλες τις εποχές του χρόνου. Και μετά από 45 περίπου λεπτά ο βράχος παύει να είναι τόσο απότομος, περπατάς άλλα 30 μέτρα – όρθιος πια – και, έφτασες! Η αίσθηση πραγματικά απερίγραπτη, αλλά πάντα στο μυαλό μου στριφογυρνούσε και η κατάβαση.

Έπρεπε να μείνω συγκεντρωμένος. Κοιτάζω γύρω μου και βλέπω τη μισή Ελλάδα. Κοιτάζω πίσω μου και... βλέπω μια άλλη κορυφή που φαίνεται ψηλότερη από αυτή που ήμουν εγώ. Ο φίλος που με βοήθησε το κατάλαβε και πριν προλάβω να ρωτήσω κάτι μου απάντησε: «ξέρω κάναμε λάθος, δεν είναι ο Μύτικας εδώ, αλλά το στεφάνι, δηλαδή ο θρόνος του Δία. Είμαστε στα 2909μ. και αυτό που βλέπεις εκεί πέρα στα 50 μέτρα είναι ο Μύτικας». Δεν ήξερα αν πρέπει να απογοητευτώ ή όχι. Και πάλι τα λόγια του φίλου με προσγείωσαν ομαλά: «έχεις καλύτερη θέα από εδώ και μην ξεχνάς ότι έκανες το δυσκολότερο, εφόσον η ανάβαση στο Μύτικα είναι κατά πολύ ευκολότερη». Στάθηκα όρθιος και κοίταξα προς το Αιγαίο... Μετά ανασήκωσα το κεφάλι μου και κοίταξα τον ήλιο. Ήταν πράγματι πολύ κοντά, ο θεός Ήλιος! Ένιωσα πληρότητα. Καθίσαμε περίπου 15 λεπτά χαζεύοντας τη θέα (ή θεά) και βγάζοντας φωτογραφίες. Μετά άρχισε η κατάβαση, που κοινώς ομολογουμένως είναι πάντοτε δυσκολότερη. Αλλά ήμουν συγκεντρωμένος και «αφοσιωμένος» στο βουνό. Κάπου κάπου «έπιανα» τον εαυτό μου να χαμογελά και άλλες φορές να γελά. Η αδρεναλίνη μέσα στο σώμα μου βρισκόταν σε υψηλά επίπεδα. Όλα εκεί πάνω βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Όλα εκτός από το οξυγόνο. Κατέβηκα μέχρι τη βάση του βράχου. Κοίταξα μια τελευταία φορά προς τα πάνω, υποκλίθηκα και πήρα το δρόμο της επιστροφής για το καταφύγιο. Η χαρά μου ήταν απερίγραπτη. Είχα καταφέρει να ξεπεράσω όλους τους φόβους μου και ανταμείφθηκα πλουσιοπάροχα. Τώρα έχω το βουνό μέσα μου... Βρήκα τους φίλους μου στο καταφύγιο που με περίμεναν με αγωνία. Σε λίγη ώρα ξεκινήσαμε την κατάβαση για τον «κάτω κόσμο». Λίγο πριν αφήσουμε το οροπέδιο των Μουσών ξανακοίταξα για τελευταία φορά το Στεφάνι. Άφησα ανοιχτούς λογαριασμούς με το Μύτικα! Έτσι όμως έχω σοβαρό λόγο να ξανανέβω σύντομα. Ο Όλυμπος! ΤΟ βουνό!!

Πληροφορίες και οδηγίες για αυτούς που θα το τολμήσουν: Τι πρέπει να έχεις: Καλά παπούτσια, νερό φρούτα και ξηρούς καρπούς για την ανάβαση, ορειβατικά μπαστούνια, μερικά μπλουζάκια (2-3) για να αλλάξεις εφόσον σίγουρα θα ιδρώσεις, καπέλο, γυαλιά ηλίου, γερά πνευμόνια (ειδικά στην ανάβαση), κάτι ζεστό για να φορέσεις ψηλά μια και η θερμοκρασία το βράδυ ακόμη και τον Αύγουστο που ανέβηκα δεν ξεπερνά τους 5-8 βαθμούς Κελσίου, προσοχή και φυσικά σεβασμό. Τι δεν πρέπει να έχεις: Φόβο, υπεροψία και παραπανίσιο βάρος πάνω σου (είτε ως αποσκευή, είτε ως πάχος).

Τα καταφύγια που υπάρχουν είναι: • «Χρήστος Κάκαλος» (τηλ. 23520.84544) • «Γιόσιος Αποστολίδης» (τηλ. 23510.82840) που βρίσκονται στα 2760μ. περίπου στο οροπέδιο των Μουσών.

• «Ζωλότας» (ή αλλιώς Σπήλιος Αγαπητός, τηλ. 23520.81800) που βρίσκεται στα 2100μ. Εκεί μπορεί κανείς να φάει, να ξεκουραστεί και να κοιμηθεί. Οι μήνες που μπορεί κανείς να ανέβει χωρίς φόβο, ειδικό εξοπλισμό και ορειβατικές ικανότητες είναι από το Μάιο μέχρι και το Σεπτέμβριο ή και Οκτώβριο για τους πιο τολμηρούς.

21

>> αφιέρωμα Οι επιλογές είναι πολλές διαλέγετε και πέρνετε

Φρούσκα Γκόρα

Στο εθνικό πάρκο στην επαρχία Βοϊβοντίνα της Σερβίας

Οι περισσότεροι Σέρβοι ασχολούνται με υπαίθριες δραστηριότητες Γράφει ο Δάνος Δανιηλίδης danospress@yahoo.com Επιτέλους οι Έλληνες αρχίζουν να ανακαλύπτουν σταδιακά την παρεξηγημένη Σερβία, 12 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Το Βελιγράδι έχει τον πρώτο ρόλο, αλλά σε αυτό το τεύχος θα ταξιδέψουμε λίγο βορειότερα, δίπλα στη γοητευτική πρωτεύουσα της επαρχίας Βοϊβοντίνα (Vojvodina), το Νόβι Σαντ (Novi Sad ) με τελικό προορισμό το γειτονικό εθνικό πάρκο της Φρούσκα Γκόρα (Fruska Gora).

H

πρόσβαση είναι εύκολη, μέσω του αυτοκινητόδρομου Ε75, όπου μέσω της ΠΓΔΜ θα φτάσετε μετά από 660χλμ. από τη Θεσσαλονίκη στο Βελιγράδι και μετά από άλλα 85χλμ. βορειότερα στο Νόβι Σαντ (Novi Sad), την πρωτεύουσα της αυτόνομης επαρχίας της Βοϊβοντίνα. Από εδώ σε 10-15χλμ. θα μπείτε στα όρια του εθνικού πάρκου. Η χαμηλή οροσειρά, μήκους 80χλμ., της Φρούσκα Γκόρα, η οποία αναπτύσσεται σε παράλληλη διάταξη με το ρου του Δούναβη, αποτελεί τη μοναδική φυσική «παρένθεση» στην ατελείωτη πεδιάδα της επαρχίας Βοϊβοντίνα. Το βουνό, φτάνει στο ψηλότερο σημείο του μόλις τα 539 μέτρα. Μέσω του καλού επαρχιακού του δρόμου διαγράφουμε φιδίσιες διαδρομές, ανεβοκατεβαίνοντας ανάμεσα σε δασωμένους λόφους με οργιαστική βλάστηση, πολύτιμη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας, σημασμένα μονοπάτια για πεζοπορία, οινοποιεία, ήρεμα χωριουδάκια και 17 μοναστήρια της περιόδου 15ου-18ου αιώνα. Τα μοναστήρια ιδρύθηκαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και αποτέλεσαν σημαντικές εστίες διατήρησης της σερβικής ταυτότητας και της ορθόδοξης πίστης. Μια και θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να επισκεφθεί κανείς όλα τα μοναστήρια, σημειώνουμε τα σημαντικότερα: Krusedol (αρχές 16ου αιώνα, με τις περισσότερες τοιχογραφίες να είναι από τα μέσα του 18ου αιώνα), Novo Hopovo (του 1576, διαθέτει τη

22

διάσημη τοιχογραφία «Η σφαγή των νηπίων της Βηθλεέμ», του Teodor Kracun), Velika Remeta (εξολοκλήρου χτισμένο από τούβλα τον 16ο αιώνα. Το καμπαναριό αγγίζει τα 40 μέτρα), Grgeteg (ιδρύθηκε μεταξύ 1465 και 1485. Διαθέτει την εικόνα Mother Trojerucica, αντίγραφο της ομώνυμης εικόνας της σερβικής Μονής Χιλανδαρίου του Αγ.Όρους), Mala Remeta (η αρχική εκκλησία καταστράφηκε από τους Τούρκους, η σημερινή είναι του 1759) και Vrdnik/Ravanica (η σημερινή εκκλησία χρονολογείται από το 1811). Σε όσα μοναστήρια βρεθήκαμε μας υποδέχτηκαν με πολύ ζεστασιά, χαρίζοντας μας εικονούλες, ενώ αρκετοί μοναχοί μιλούσαν ελληνικά.

Οι κυριακάτικες λειτουργίες στα σέρβικα μοναστήρια αποτελούν δυνατή εμπειρία

Ολόκληρη η περιοχή της Φρούσκα Γκόρα καλύπτει 25.525 τ.χλμ. και αποτελεί εθνικό πάρκο από το 1960. Στο εθνικό πάρκο, το 90% του οποίου καλύπτεται από δάση, έχουν καταγραφεί 1500 φυτά, 110 πουλιά, μεγάλη ποικιλία βοτάνων και μανιταριών. Το ιδανικότερο σημείο εκκίνησης αποτελεί το κέντρο πληροφόρησης του πάρκου, στο Iriski Venac, δίπλα στο μνημείο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εδώ ο επισκέπτης θα πληροφορηθεί για όλες τις πτυχές του εθνικού πάρκου, μέσω κειμένων, βίντεο, σλάιτς και του σχετικού μουσείου, ενώ λειτουργεί και κατάστημα δώρων.

Πεζοπορία και παρατήρηση πουλιών Πέντε σημασμένες πεζοπορικές διαδρομές διαφόρων βαθμών δυσκολίας αναπτύσσονται στη Φρούσκα Γκόρα. Χαρακτηριστικό τους είναι ότι όλες είναι κυκλικές. Μπορείτε να ξεκινήσετε είτε από την ανατολική, είτε από τη δυτική πλευρά. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να χαθείτε! Άλλωστε όπου κι αν περπατήσαμε συναντούσαμε ανθρώπους όλων των ηλικιών σε κίνηση (αλλά και άλλους να ψήνουν μοσχομυριστά κρεατικά, σε οργανωμένους χώρους δασικής αναψυχής). Οι Σέρβοι όπως και οι περισσότεροι ανατολικοευρωπαίοι, έχουν έντονη την κουλτούρα της επαφής με τη φύση. Οι πεζοπορικές διαδρομές είναι οι εξής: • «Η διαδρομή της απόλαυσης και της ευχαρίστησης»: αναπτύσσεται μεταξύ 300-500 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Μήκος 3,25χλμ.

• «Η διαδρομή του αρχαρίου»: 300-500 μέτρα. Μήκος 17χλμ.

• «Ο μίνι μαραθώνιος»: 300-500 μέτρα. Μήκος 32χλμ.

• «Ο μισός μαραθώνιος»: 300-500 μέτρα. Μήκος 57χλμ.

• «Ο μεγάλος μαραθώνιος»: 300-500 μέτρα. Μήκος 81χλμ.

• Υπάρχει η δυνατότητα για παρατήρηση πουλιών στον υγροβιότοπο Koviljsko-petrovaradinski rit.

Ένας από τους μικρούς ξενώνες και εστιατόριο της Φρούσκα Γκόρα

Αν και με δυτικότροπη αρχιτεκτονική, στα μοναστήρια ζουν ορθόδοξοι μοναχοί

Οινοτουρισμός

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Αναφέρεται ότι τα πρώτα αμπέλια φυτεύτηκαν στην περιοχή αυτή πριν από 1700 χρόνια, από τους Ρωμαίους. Επί τουρκοκρατίας η καλλιέργεια σχεδόν έσβησε, για να ανθήσει και πάλι επί αυστροουγγρικής διοίκησης. Στην περιοχή παράγεται το Bermet, ένα λικέρ που θυμίζει το ιταλικό Βερμούτ, το οποίο σύμφωνα με κάποια έγγραφα, περιλαμβάνονταν στη λίστα κρασιών του Τιτανικού. Η ντόπια ποικιλία που καλλιεργείται είναι το Vranac. Αρκετά από τα οινοποιεία και κελάρια της περιοχής είναι οικογενειακών προδιαγραφών, και πολλά από αυτά είναι επισκέψιμα. Η δόκιμη κρασιών στα περισσότερα οινοποιεία και κελάρια είναι δωρεάν και σε κάποια με πιο … μερακλήδες ιδιοκτήτες, η δοκιμή συνοδεύεται από ντόπια γλυκιά πίτα, χοιρομέρι Βοϊβοντίνας, kulen (καπνιστό λουκάνικο με γεύση πάπρικας) και τυρί Σρεμ. Ενδεικτική λίστα οινοποιείων και κελαριών: Vinum (S.Karlovci, 021.619.924), Kis Cellar (S.Karlovci, 021.882.880), Kosovic Cellar (S.Karlovci, 021.882.507), Kovacevic (Irig, 022.461.192), Fruskogorski Cellar (Irig, 022.461.878).

Στο Νόβι Σαντ: Hotel Park, www.hotelparkns.com (00381.21.4888.888, Novosadskog sajma 35). Το 2004 το ξενοδοχείο ιδιωτικοποιήθηκε και από το 2006 λειτουργεί πλήρως ανακαινισμένο ως πεντάστερο. Το μόνο μείον του είναι το ότι βρίσκεται εκτός κέντρου.

Hotel Zenit, www.hotelzenit.co.yu (00381.21.6621444, Zmaj Jovina 8). Κεντρικότατο ξενοδοχείο, με μοντέρνα, ήσυχα δωμάτια και ιδιωτικό πάρκινγκ. Στη Φρούσκα Γκόρα: Hotel Norcev (00381.21.4800222), ένα νέο ξενοδοχείο μέσα σε δάσος, που διαθέτει ποικιλία αθλητικών εγκαταστάσεων (πισίνα, γυμναστήριο, σάουνα).

Restaurant Brankov Cardak (00381.21.882.521, Strazilovo, στα 4χλμ. από το Σρέμσκι Κάρλοβτσι, στους λόφους του εθνικού πάρκου). Το εστιατόριο αυτό διαθέτει έξι δίκλινα μπανγκαλόους, με τουαλέτα, τηλεόραση, ψυγείο και θέρμανση το χειμώνα.

χωριάτικο χώρο με τα πολλά λαογραφικά αντικείμενα, σερβίρονται συνταγές της Βοϊβοντίνα, ποικιλία κρασιών, μέλι και χυμοί.

Restaurant Brankov Cardak (00381.21.882.521, Strazilovo, στα 4χλμ. από το Σρέμσκι Κάρλοβτσι, στους λόφους του εθνικού πάρκου). Εδώ σερβίρονται ψαρικά, κρεατικά στη σχάρα και κυνήγι.

Χρήσιμες πληροφορίες ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ Από την Αθήνα: αεροπορικώς με μια από τις εταιρίες Olympic Air ή τη σερβική Jat Airways. Από τη Βόρεια Ελλάδα: δεν υπάρχει απευθείας πτήση Θεσσαλονίκη-Βελιγράδι. Η οδική μετάβαση από τη Θεσσαλονίκη είναι 660χλμ. μέχρι το Βελιγράδι, μέσω του συνοριακού σταθμού των Ευζώνων, της ΠΓΔΜ και της Σερβικής πόλης Νις. Περίπου τα 550χλμ. είναι αυτοκινητόδρομος (ο Ε75), με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και ύπαρξη προστατευτικού στηθαίου. Σε άλλα 85χλμ. από το Βελιγράδι φτάνετε στο Νόβι Σαντ και από εκεί σε 15-20 λεπτά είσαστε στην αρχή του εθνικού πάρκου. Υπολογίστε 8-9 ώρες οδήγησης. Στο δρόμο υπάρχουν πολλά βενζινάδικα και σταθμοί ξεκούρασης, ενώ το ευρώ είναι ευρέως αποδεκτό στην εθνική οδό. Για τις πόλεις θα χρειαστεί να έχετε σερβικά δηνάρια.

ΧΡΗΣΙΜΑ Οι ιστοσελίδες των κατά τόπους γραφείων τουρισμού αποτελούν μια έγκυρη πηγή πληροφόρησης για όλες τις πτυχές ενός ταξιδιού. Οι παρακάτω ιστοσελίδες είναι στην αγγλική. www.serbia.travel Η ιστοσελίδα του Εθνικού Γραφείου Τουρισμού. www.gradnovisad.org.yu Η ιστοσελίδα του γραφείου τουρισμού του Νόβι Σαντ. Σε αυτή υπάρχουν πληροφορίες και για το γειτονικό Σρέμσκι Κάρλοβτσι.

Οι αμπελώνες αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό της Φρούσκα Γκόρα

www.npfruskagora.rs Η πολύ κατατοπιστική σελίδα του φορέα διαχείρισης του εθνικού πάρκου Φρούσκα Γκόρα.

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ Η Σερβία αποτελεί το… βασίλειο του κρέατος σε όλες του τις εκδοχές και κυρίως στη σχάρα. Οι χορτοφάγοι θα δυσκολευτούν λιγάκι. Θα τους αποζημιώσουν, όμως, τα φρεσκότατα λαχανικά. Δοκιμάστε καϊμάκ (κάτι μεταξύ κρεμώδους τυριού και γιαουρτιού) με ψωμί, τσεβάπσιτσι (σουτζουκάκια), πλεσκαβίτσα (μπιφτέκι με μείγμα χοιρινού, βοδινού και αρνίσιου κιμά), προσούτο Δαλματίας, αϊβαρ (πικάντικη σάλτσα με πιπεριές και μελιτζάνες), στη δε επαρχία της Βοϊβοντίνα προσθέστε ουγγρικά φαγητά, όπως τη σούπα γκούλας με κρέας. Στο Νόβι Σαντ: Bela Lada (00381.21.6616.594, Kisacka 21). Δοκιμάστε ντόπια πιάτα και κρασιά (Στο απέναντι κτίσμα μια πινακίδα αναφέρει ότι εδώ έζησε ο Einstein το 19035).

Fontana (00381.21.6621.779, Nikole Pasica 17). Σερβική κουζίνα σε ένα προσεγμένο χώρο με επιμέρους δωμάτια με ξύλινη επένδυση και αυλή. Στη Φρούσκα Γκόρα Perkov Salas (00381.637123776, στα ανατολικά του Irig). Στο ζεστό

23

>> ατζέντα

Πολιτιστικές Προτάσεις | Δράσεις & άλλα Θεάματα

1 Από τις εκδόσεις «Σύγχρονοι Ορίζοντες» κυκλοφόρησε το ενδιαφέρον βιβλίο του Τιμοτέ Ντε Φομπέλ, με τίτλο:«Τόμπι-Ο μικρός ήρωας του Δέντρου». Στον κόσμο του Δέντρου μεγαλώνει ένας πράσινος μαχητής με ύψος μόλις 1,5 χιλιοστό, ο Τόμπι. Προσπαθώντας να σώσει την οικογένειά του, αγωνίζεται ενάντια στους άρχοντες και τους συμμάχους τους, που εκμεταλλεύονται και καταστρέφουν το Δέντρο. Το βιβλίο, με το οικολογικό περιεχόμενο, αποτελείται από 376 σελίδες και απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους αναγνώστες.

5 Από τον εκδοτικό οίκο «Σαββάλα» κυκλοφόρησαν δυο νέες εκδόσεις. Η πρώτη φέρει τον τίτλο «Πίστη και γνώση» του Hegel και η δεύτερη καλείται «Η φυσική ιστορία της θρησκείας» του David Hume.

2 «Θεσσαλονίκη μου» καλείται η μουσική κινηματογραφική ανασκόπηση από το 1900 έως το 2000, σε στίχους και μουσική του κινηματογραφιστή Νίκου Μπιλιλή. Τα ασπρόμαυρα ιστορικά πλάνα από τη Θεσσαλονίκη των περασμένων δεκαετιών συνοδεύονται από τις φωνές της Φόνης Δελφινοπούλου, σοπράνο και του Γιώργου Καρακάση, τενόρου. Την εκτέλεση της ενορχήστρωσης ανέλαβε ο Θανάσης Μπιλιλής.

3 Η εταιρεία Ανακύκλωσης Συσκευών Α.Ε. με την πρωτότυπη επωνυμία «Δεν είναι παραμύθι», www. deneinaiparamithi.gr απέσπασε για το 2010, το βραβείο Ermis Gold, στον κλάδο της διαφήμισης και της επικοινωνίας. Σκοπός της εταιρείας είναι να γνωρίσει στο ευρύτερο κοινό τον κόσμο της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Πρόκειται για ένα διαδραστικό παραμύθι με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο κ. Ευαισθητίδης που μυεί το γείτονά του κ. Αδιαφόρογλου στην πρακτική της ανακύκλωσης. Μέσα από μια ευχάριστη εμπειρία πλοήγησης, ο επισκέπτης της ιστοσελίδας έχει την ευκαιρία να μάθει ποιες συσκευές ανακυκλώνονται και με ποιο τρόπο, καθώς και γιατί η ανακύκλωσή τους καθίσταται αναγκαία για τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος.

4 Στα πλαίσια των 46ων Δημητρίων εντάσσεται η συναυλία που είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιάννη Ξενάκη και θα πραγματοποιηθεί στις 14 Οκτωβρίου 2011 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στις 21.00 μ.μ. Τη μουσική διεύθυνση θα αναλάβει ο Ya-ou Xie και την καλλιτεχνική διεύθυνση ο Πρόδρομος Συμεωνίδης. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εγνατίας 154, Τηλ.2310 240 002.

24

6 Ύμνοι και τραγούδια των Χριστιανών του Λιβάνου, της Συρίας, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου θα παρουσιαστούν στην αίθουσα «Αιμίλιος Ριάδης», στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου. Στην εκδήλωση θα λάβει μέρος και η χορωδία του Αγ. Ρωμανού του Μελωδού της Βηρυτού. Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Τηλ:2310 895 938

7 Οι εγγραφές άρχισαν 70 Χρόνια κοντά στο παιδί, τον άνθρωπο, την κοινωνία, τη μουσική. Νέα τμήματα: Πρότυπη Ακαδημία Jazz, Παιδική Όπερα Βορείου Ελλάδος , Μουσικοκινητική Αγωγή Βρεφών & Νηπίων, Musical. Τμήματα MASTER CLASS με κορυφαίους Σολίστ από Ελλάδα και Ευρώπη. Τμήματα Βυζαντινής Μουσικής, για παιδιά και ενήλικες. Τμήμα ταλαντούχων παιδιών - Υποτροφίες μετά από ακρόαση. Ειδικές τιμές σε φοιτητές - σπουδαστές στο Κεντρικό (δίπλα στη Καμάρα). Ειδικές τιμές για άνεργους, χαμηλόμισθους, ομαδικές εγγραφές από συλλόγους - φορείς - σωματεία. Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Παύλος Δημητριάδης Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται καθημερινά, πρωί και απόγευμα, στη γραμματεία του Ωδείου, στα 4 εκπαιδευτήρια του: Κεντρικό Εγνατίας 115, τηλ. 2310.262.244, 2310.269.922 Ανατολική Θεσσαλονίκη - Πολυχώρος Τέχνης Villarte Χαιρωνείας 16, τηλ. 2310.422.885, 2310.422.742 Πανόραμα (ΝΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ) Κομνηνών 36, τηλ. 2310.346.422, Εύοσμος Κεντρική Πλατεία – Παύλου Μελά 25, τηλ. 2310.760.778 Ιστοσελίδα: www.conservatoire.gr e-mail: info@conservatoire.gr …και μην ξεχνάτε η Μουσική δεν έχει ηλικία, Τμήματα ενηλίκων, ποτέ δεν είναι αργά!

Για τυχόν αλλαγές στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων το Δυτικώς δεν φέρει ευθύνη

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ CLUB ΤΟΥ ΜΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ: ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ LIVE DATES: ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2011 ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ Πόρτες ανοίγουν: 20:30 Έναρξη 21:30 Ταμείο €15 | Φοιτητικό & Προπώληση €10 Προπώληση: METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, Ticket House, Μητροπόλεως 102 Τηλ.: 2310 264 880, ΣΑΡΩΘΡΟΣ, ΕΝΤΕΧΝΟΝ Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011 ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ – ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ Πόρτες ανοίγουν: 20:30 Έναρξη 21:30 Ταμείο €20 | Φοιτητικό & Προπώληση €15

ΜΥΛΟΣ CLUB LIVE DATES: ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011

Παρασκευή 16

Σάββατο 1

Κυριακή 16

The Great Gig – A Tribute Concert To Pink Floyd

Mikro

Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 12€

support act: LIEBE Πόρτες ανοίγουν: 22:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€

Matt Elliott Manyfingers Chapelier Fou Bracken Third Eye Foundation

Σάββατο 17

Κυριακή 2

ΕΥΡΙΔΙΚΗ – ΚΟΡΓΙΑΛΑΣ

Style Art Festival 2011

Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€ Πέμπτη 22

Tuxedomoon

live @ Mylos CLUB Πόρτες ανοίγουν: 21:30 Ταμείο €18 | Προπώληση €15 Προπώληση: METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, Ticket House (Μητροπόλεως 102)

Bands: 12οs Pithikos | Taftismenos Lathos | Neon | B Muzic | Sma | Anatropia | Full Face | Eksokosmikos | Fenomena | Alicia | Attackes Raps | 4012Beats | Reice | 2 On 1 Drapeths | Doro Theoy | K.L.Ios deejays : Amok | Beat Frenetics | Kougios | Ciscokid | Madneskey | Coolman | Dimmy Πόρτες ανοίγουν: 19:00 Παρασκευή 7

ΜΙΛΤΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΝΟΤΗΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ live @ Mylos club Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€ / Σάββατο 8

Active Member

Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Ταμείο €15 | Προπώληση €10 METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, Ticket House (Μητροπόλεως 102) Παρασκευή 14 & Σάββατο 15

ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΗΒΑΙΟΣ ΡΙΤΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ live @ Mylos club Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€

Πόρτες ανοίγουν: 20:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€ Προπώληση: METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, Ticket House (Μητροπόλεως 102) Τετάρτη 19

Pat Martino (Γιορτή της Τζαζ 2011)

Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 20€ Προπώληση: METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, Ticket House (Μητροπόλεως 102) Παρασκευή 21

Grimson Glory (U.S.A)

support acts:OUT OF THE LAIR (gre) + T.B.A Πόρτες ανοίγουν: 20:30 έναρξη: 21:30 Τιμή εισιτηρίου: 25€ Τρίτη 25

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΤΣΑΚΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΖΙΩΓΑΛΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΛΙΩΚΑΣ Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Τιμή εισιτηρίου: 15€

Παρασκευή 28 & Σάββατο 29

ΜΑΝΩΛΗΣ ΛΙΔΑΚΗΣ

Πόρτες ανοίγουν: 21:00 Ταμείο €18 | Προπώληση €15 Προπώληση: METROPOLIS, Mύλος, Stereodisc, ΣΑΡΩΘΡΟΣΝ, ΕΝΤΕΧΝΟΝ

Πληροφορίες: Μαρία Φυντανίδου Υπεύθυνη επικοινωνίας kazandb (Τηλ επικοινωνίας: 6949950530) (mail: info@prcommunication.gr) ΜΥΛΟΣ, Ανδρ. Γεωργίου 56, τηλ. 2310.551836, 510081, www.mylos.gr

25

>> αφιέρωμα

Γράφει ο Γράφει ο Μιχάλης Αβραμίδης Μιχάλης Αβραμίδης michalis_avram@hotmail.com Πτυχιούχος Πολιτικής Έπιστήμης Παν. Κρήτης Πτυχιούχος πολιτικής επιστήμης παν. Κρήτης

Συνήγορος του Πολίτη

τι τρέχει τελικά Ο Ρυπαίνων με τις δημοσκοπήσεις; Αγαπητοί αναγνώστες με αυτή τη στήλη θα προσπαθώ να αναδεικνύω τα δικαιώματα πολιτών που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή ταυτότητα τους. Είναι γεγονός φίλοι μου πως δεν έχουμε γνώση των περισσοτέρων από αυτά για δύο κυρίως λόγους, αφ’ ενός κάποιοι διαχρονικά επιμένουν να ακροβατούμε στην άγνοια και αφ’ ετέρου θα ήταν πολύ ασύμφορο για όλες τις κεντρικές εξουσίες διότι οι πολίτες μόνο όταν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους μπορούν να αμύνονται και η πιθανή άμυνα τους να είναι αυτή που θέλουνένα ναπολύ εξοβελίσουν. Καθώς δύσκολο καλοκαίρι, κοινώς παραδεκτό Ένα βήμα λοιπόν προςτου, τη το γνώση αλλά μύνημα και ταυτόαπ’ όλους κάνει το πέρασμα ξεκάθαρο που χρονα παρουσίαση αντίστοιχων παραδειγμάτων της στέλνει η Ελληνική κοινωνία είναι «φτάνει πια»! Οι αποκαθημερινότητας θα αποτελεί το ραντεβού μας αυτό δέκτες αυτού του μηνύματος είναι συλλήβδην το πολιτικόσε κάθε τεύχος του περιοδικού που θα κυκλοφορεί. κομματικό σύστημα που δημιουργήθηκε μετά τη μεταπολίτευση και απεδείχθη πως τελικά απέτυχε να οδηγήσει έσα και στητοδίνη αλόγιστης αυτή τη χώρα λαότης τηςασφυκτικής. σ΄ένα καλύτερο μέλλονπίεσης ! και οι υπόταξης πουγενιές επιδέχονται λαοί και ειδικόΔυστυχώς επόμενες απ’ ότιοιδιαφαίνεται θα τερα ο ελληνικός λαός, κάποιοι ζήσουν χειρότερα, σχήμα «οξύμωρο» εάν επιτηδευμένα λάβουμε υπ’ προσπαθούν να ορίσουν και πιο κυνικά το κάνουν όψιν πως οι αντικειμενικές δυσκολίες του να παρελθόντος και πιστευτό, πώς η ζωή είναι περιστοιχισμένη μόνο από δεν υφίστανται πια! υποχρεώσεις (κάτι ανάλογο διακρίνουμε και αυτό το δεν διάΜέσα σε όλο αυτό τον όλεθρο και την κρίση που στημα). περιορίζεται μόνο σε οικονομική αλλά και έντονα κοινωγεγονός πώς όλα του αυτάκομματικού που θα μαςσυστήματος επιβληθούν νική Είναι οι μετέχοντες αυτού για το «καλό» μας παρελθόν θα τα υποστούμε, ας μην κατά ένα μεγάλο βαθμό ή μικρότερο ανασυντάσσονται εθελοτυφλούμε, διότι οι διεθνείς και εγχώριοι «προφέσε σωστές αλλά και λανθασμένες κατευθύνσεις. Βέβαια σορες» της οικονομίας δηλώνουν ότι είναι απόρροια των το ζήτημα είναι αν μπορούν με τις παρούσες δυνάμεις να υποχρεώσεων μας. ανασυνταχθούν Η ζωή όμως μέσα στις οργανωμένες κοινωνίες εκτός από τις υποχρεώσεις εμπεριέχει θεσπισμένα, κεκτημένα Με βάση όλη αυτή τη κατάσταση που σε λίγες γραμδικαιώματα, που εν δυνάμει ο κάθε πολίτης μπορεί να μέςενεργοποιήσει. αναδεικνύω παραπάνω το «άγχος» των άμεσα ενδιΈνα από όλα αυτά τα θεμελιώδη δικαιαφερομένων είναι να αφουγκραστεί την κοινή γνώμη που ώματα το οποίο θα προσεγγίσω είναι η δυνατότητα να φυσικά με φειδώ και έντονη δυσπιστία αφήνει να φανούν ζούμε σ’ ένα καθαρό περιβάλλον, που καλούμαστε να οι παραδώσουμε προθέσεις της! στους Μια παγωμένη νεότερουςστην και αρχή ιδίωςελληνική τώρα μεκοιτην νωνία απόαυτή τη βάρβαρη και πλέον έντονη οικονομικήοικονομική κρίση που επέλαση μαστίζει τους λαούς δύσπιστη προς όλο κάθε το κομματικό σύστημα αποτελεί το και «πετσοκόβει» ελπίδα τους για ένα καλύτερο δείγμα τωντο εταιριών δημοσκοπήσεων. μέλλον, περιβάλλον αποκτά ιδιαίτερα βαρύνουσα Στις μέρεςκαθώς μας μεαπ’ υποψία βλέπουμε πως εταισημασία, ότι αχνοφαίνεται θααυτές είναι οι η μοναρίες ή πιο αντικειμενικά κάποιες απ’ αυτές, έχουν δική κληρονομιά που μπορούμε να αφήσουμε στιςχάσει μελπλήρως κάθε έννοια επιστημονικότητας και ουσιαστικής λοντικές γενεές (χάριν αστείου το παραπάνω αν και δεν αποκλείει πολύ την πραγματικότητα). σχέσης με τηκαι πραγματική κοινωνία. αναφαίρετο δικαίωμα ένα καθαρό περιβάλΣταΤοαποτελέσματα αυτών τωνγια ερευνών, οι οποίες γίνολονανά θα βδομάδα, το εντοπίσουμε μέσα στο θεσμικό Ευρωπαϊκό νται με ιδιαίτερα μικρό δείγμα, πολλές θεσμικό πλαίσιο του οποίου είμαστε κοινωνοί ως Ευρωφορές αποκλείοντας και συγκεκριμένες γεωγραφικές παίοι πολίτες. περιοχές, διακρίνουμε μια φοβικότητα μήπως και καταρΓιατί αναγνώστες ποιάπου η σημασία εν τέλει ρεύσει το αγαπητοί δικομματικό οικοδόμημα σ’ αυτό εδώ και των οικονομικών αποδοχών του καθένα από εμάς (γιατί χρόνια έχουν επενδύσει ... με δόλιο τρόπο μαςαναφέρω έχουν επικεντρώσει μόνο σ’ αυτό) Ωφέλιμο είναι να πώς δεν τάσσομαι κατά που καλείται να ζει, να δημιουργεί, να μοχθεί να γερνά των δημοσκοπήσεων και της επιστήμης απλάκαι θεωρώ ότι σ’ ένα περιβάλλον που νοσεί; το μεγαλύτερο μέρος από αυτές αντί να απεικονίζουν σε Ειδικότερα, αρκετές φορές μέσα από παραδείγματα συγκεκριμένη στιγμή τη κοινή γνώμη, εξυπηρετούν ιδιοτης καθημερινότητας εντοπίζουμε την απαράδεκτη και τελή συμφέροντα. ανεξέλεγκτη μόλυνση της ατμόσφαιρας και γενικότερα Αναφορικά με βάση τις έρευνες του 2011 το κυβερνών του περιβάλλοντος. κόμμα σταθεροποιείται μεταξύ του 25%- 32%, η αξιωματική αντιπολίτευση 22%- 29%, το ΚΚΕ 8%- 12% ,το ΛΑΟΣ 5%- 8%, το ΣΥΡΙΖΑ 3,5%-6,5% , οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ 3%-

Μ

26

Πληρώνει ΠΑΣΟΚ ΝΔ ΚΚΕ ΛΑΟΣ ΣΥΡΙΖΑ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΑΡΜΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

25%- 32% 22%- 29% 8%- 12% 5%- 8% 3,5%-6,5% 3%- 5% 2,5%-3,5% 2,5%- 3,5% 1%-2,5% 1%-2%

5%, η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ 2,5%-3,5%, η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ 2,5%- 3,5% , το ΑΡΜΑ ΠΟΛΙΤΩΝ 1%-2,5% και η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ 1%-2%. Με βάση τα παραπάνω αυτό που προσωπικά διακρίνω είναι πως ο λαός καταψηφίζει το δικομματικό σύστημα

τολισμό καθιστώντας το μόνο κόμμα διαμαρτυρίας και το δε δεύτερο διότι εκτός από θέματα περιβαλλοντικά δεν τοποθετείται για όλα τα υπόλοιπα ζητήματα παρουσιάζοντας ελλειμματικό πολιτικό σχεδιασμό θέσεων. Βέβαια αναπηδούν σχηματισμοί νέοι όπως η ΔΗΜΟ-

Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος στη λίστα των δέκα ευρωπαϊκών πόλεων με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση (PM10), οι έξι πόλεις είναι ελληνικές. Χαρακτηριστικό – και τρομακτικό- παράδειγμα της ατμοσφαιρικής μόλυνσης που μαστίζει τον αέρα της πρωτεύουσας αποτελεί ένα Κέντρο Υγείας στο λεκανοπέδιο Αττικής, όπου εντοπίστηκαν τιμές αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ10 έως και 19 φορές υψηλότερες από το επιτρεπόμενο όριο ασφάλειας για την ανθρώπινη υγεία! Στην Ελλάδα ο Θερμαϊκός και ο Σαρωνικός είναι χτυπητά παραδείγματα μόλυνσης σε εξαιρετικά επικίνδυνο βαθμό. Τέτοια βρώμικα νερά, ακατάλληλα για τη ζωή όλων των οργανισμών, άχρηστα και για τη βιομηχανία ακόμα, αποτελούν στ’ αλήθεια ιδανικούς φορείς για την μετάδοση επιδημιών, γιατί έχουν γίνει πλούσια σε οργανικές ουσίες. Πρόσφατη μελέτη αναφέρει πως 16 στις 18 ελληνικές λίμνες βρίσκονται από μέτρια έως κακή οικολογική κατάσταση. Σ’αυτό το σημείο είναι απόλυτα λογικό και αυτονόητο να αναρωτηθεί κάποιος αν η συμμετοχή της χώρας μας σε μια ομοσπονδία κρατών όπως η Ευρώπη εγγυάται στους πολίτες της τη μέριμνα και τη προστασία (προληπτική ή μη) του περιβάλλοντος και εν συνεχεία αν υφίστανται δικαιώματα και μέσα που μπορεί να ασκήσει ο κάθεαπό Ευρωπαίος πολίτης για να αντιδράσει και να προπου τη μια έχει να επιλέξει σε μια κυβέρνηση που στατευθεί από τιςκαι περιβαλλοντικές «καταπατήσεις» άλλα εξαγγέλλει παρά την ισχυρή(;) πλειοψηφίαπου της κάθε μέρακαι συμβαίνουν. δειλιάζει έχει γίνει έρμαιο κάθε ξένης επέμβασης σε μια πρώτη φάση ωςαντιπολίτευση προς τη μέριμνα καιΑναλυτικότερα από την άλλη σε αξιωματική που και τη προστασία του περιβάλλοντος εκ μέρους της Ε.Ε θαρρεί πως βρίσκεται σε εποχές 1950 κάνοντας βήματα αρκείτα ναπίσω αναφέρουμε πωςότιαπό 1975 δημιουργήθηκε η προς ξεχνώντας έχειτομεγάλο μερίδιο ευθύνης αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» στο άρθρο 174, παράγρακαι είναι ανένδοτη σε κάθε συναίνεση. φος της Συνθήκης ΕΚ, πουενίσχυση σημαίνειτου πωςΚΚΕ η ρυπαίνουσα Εν2συνεχεία παρατηρώ διότι αν και επιχείρηση ή αρχή είναι υποχρεωμένη να πληρώσει τα εκτός πραγματικότητας πολλές φορές έχει μια σταθερόέξοδα που προκαλούνται από την πάλη ενάντια των τητα σ’ αυτά που υποστηρίζει ενώ ενισχύεται το ΛΑΟΣ μολύνσεων και της ρύπανσης. στηριζόμενο σε μεγάλο βαθμό σε ιδιαίτερους τομείς π.χ Η προληπτική ικανότητα του δικαίου έγκειται στο ότι μεταναστευτικό (ελλείψει γενικότερης πολιτικής). οδηγία της ΕΕ η οποία προβλέπει εκτίμηση κάθε φορά Τα δύο μικρότερα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ παραμένουν σταθερά με ελαφριά πτώση (δημοσκοπικά) το μεν πρώτο διότι δεν έχει πολιτικό προσανα-

των επιπτώσεων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον και στους φυσικούς πόρους. Επίσης μια οδηγία του 1990 αποσκοπεί να εξασφαλίσει ελεύθερη πρόσβαση των λαών της ένωσης στις διατιθέμενες από τις δημόσιες αρχές πληροφορίες για το περιβάλλον. Βέβαια τα μέσα υφίστανται !!! Σε εθνικό επίπεδο με καταγγελία στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης έπειτα στις γραμματείες του Υπ. Περιβάλλοντος ή στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής ακόμα και σε όλα τα εθνικά δικαστήρια. Εν συνεχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο με καταγγελία προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην επιτροπή αναφορών, στα Ευρωπαϊκά δικαστήρια και τέλος αν η καταγγελία σχετίζεται με κακοδιοίκηση από κοινοτικούς θεσμούς ή όργανα, ο πολίτης απευθύνεται στον Ευρωπαίο διαμεσολαβητή. Τέλος χρησιμοποιώντας ένα λαϊκό παράδειγμα περιγράφεται η αναγκαία σχέση εξάρτησης περιβάλλοντος και ανθρώπου: Σε μια μεγάλη πόλη κατοικεί ένας εισοδηματίας με μεγάλες οικονομικές αποδοχές που ζει όμως σ’ ένα σπίτι χωρίς παράθυρα. με έντονη υγρασία, κατεστραμμένα έπιπλα και με θέα τον τοίχο της μπροστινής πολυκατοικίας. Κατά πόσο είναι εφικτό να ζήσει αξιοπρεπώς και στοιχειωδώς ευχάριστα σε μια τέτοια κατοικία; Αν κάποιοι καθώς διαβάσουν το παραπάνω παράδειγμα βιαστούν να σκεφτούν πως αυτός ο άνθρωπος εφόσον κατέχει πλούτο έχει τη δυνατότητα να μεταφερθεί σε άλληΣΥΜΜΑΧΙΑ κατοικία, ανταπαντώ σ’ αυτή την γρήγορηπου ΚΡΑΤΙΚΗ και η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ σκέψη τους ότι οικόμματα κατοικίες ως δημιουργήματα των δεν αποτελούν καταγγελτικά αλλά πολιτικές ανθρώπων αλλά τοθέσεων περιβάλλον δυνάμεις βρίσκονται της λογικήςσεκαιπληθώρα των πολιτικών ενώ το είναι έναΠΟΛΙΤΩΝ και μοναδικό και δεν μπορούμε απλώς να το ΑΡΜΑ θα είναι άδικο να κριθεί ακόμα γιατί «αλλάξουμε», γι’αυτό αξίζει να το προστατεύουμε και να απλά αναμένουμε. Μια παρατήρηση όμως για τους τελευαντιδρούμε σε κάθε τι που το πως ρυπαίνει. ταίους σχηματισμούς είναι επειδή είναι ελπιδοφόρα

επιβάλλεται να δώσουν περισσότερο βάρος στα οργανωΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΣΤΗναΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗστην ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΡ-στις τικά τους και ναΠΩΣ βγουν μιλήσουν κοινωνία, ΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΣΑΜΕ !!!!!!!! γειτονιές, στους χώρους εργασίας, στα καφενεία... Καταληκτικά ένα μήνυμα προς όλους: κύριοι οι δημοσκοπήσεις δεν είναι φυτά να φυτρώνουν ανά 5 ημέρες είναι επιστήμη! Σεβαστείτε το ρόλο σας λοιπό γιατί πλέον δεν μασάμε!!!!! Υ.Γ: ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΠΩΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΣΑΜΕ !!!

19

>> πρόσωπα

Αντώνης Αντωνιάδης Στο συγκεκριμένο τεύχος του περιοδικού εντύπου «Δυτικώς-Άποψη για τον Κόσμο» φιλοξενούμε τη συνέντευξη του κ. Αντώνη Αντωνιάδη, συγγραφέα, με την αφορμή της έκδοσης δύο βιβλίων του. Το πρώτο φέρει τον τίτλο «Ο Λύκος της Σπάρτης» και το δεύτερο καλείται «Εκστρατεία στην Έρημο».

Τα δύο βιβλία κυκλοφόρησαν από τον εκδοτικό οίκο «Ψυχής τα Λαμπυρίσματα» και βρήκαν απήχηση στο ευρύ αναγνωστικό κοινό. Η συνεργάτιδά μας, Ιωάννα Μπάμπη, συνομίλησε με τον κ. Αντωνιάδη για το περιεχόμενο των δύο βιβλίων.

«Ο Λύκος της Σπάρτης» και «Εκστρατεία στην Έρημο»

Ο Αντώνης Αντωνιάδης γεννήθηκε στην Άλτενα της Γερμανίας. Αποφοίτησε από τη σχολή φυσιοθεραπείας του Βελιγραδίου. Από το 2000 έως το 2004 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού «Άβατον» και από το 2004 διευθυντής του περιοδικού «Μυστική Ελλάδα». Το 2003 οργάνωσε την παραγωγή της τηλεοπτικής σειράς «Άγνωστες Πύλες» που προβλήθηκε στην ΕΤ3. Με κείμενά του έχει συμμετάσχει σε πολλά βιβλία και έχει αναλάβει την επιμέλεια βιβλίων άλλων συγγραφέων. Μερικά από τα βιβλία του είναι τα ακόλουθα: «Δελφοί», 2006, εκδόσεις Άγνωστο, «Παράξενες διηγήσεις αρχαίων Ελλήνων», 2006, εκδόσεις Άγνωστο, «Ο πολεμιστής»,2004, εκδόσεις Αρχέτυπο, (επιμέλεια), «Αρχαία ελληνική επιστήμη», 2003, εκδόσεις Αρχέτυπο, «Μυστικά της διατροφής», 2003, εκδόσεις Αρχέτυπο, «Γαία», 2002, εκδόσεις Αρχέτυπο, (επιμέλεια), «Ανεξήγητα φαινόμενα και οι άγνωστες δυνάμεις του ανθρώπου», 2001, εκδόσεις Αρχέτυπο, «Ιερή Ελλάδα», 2001, εκδόσεις Αρχέτυπο, «Μαγεία», 2000, εκδόσεις Αρχέτυπο, «Οικονομική ανάπτυξη και υπανάπτυκτες χώρες», 1984, εκδόσεις Στοχαστής (μετάφραση).

κ. Αντωνιάδη, ποιοι είναι οι κεντρικοί θεματικοί πυρήνες των δυο πρόσφατων βιβλίων σας; Τα δυο μυθιστορήματα είναι εμπνευσμένα από αληθινές ιστορίες. «Ο Λύκος της Σπάρτης» περιγράφει την ιστορία του Αριστόδημου, του μοναδικού επιζώντα της μάχης των Θερμοπυλών. Αναφέρεται σ’ αυτόν ο Ηρόδοτος, ότι οι Σπαρτιάτες τον θεώρησαν δειλό και για να τους αποδείξει το αντίθετο στη μάχη των Πλαταιών σκότωσε τους περισσότερους Πέρσες από κάθε άλλον Έλληνα. Το βιβλίο «Εκστρατεία στην Έρημο» βασίζεται στο ιστορικό γεγονός που αναφέρει ο Θουκυδίδης. Οι Έλληνες εκστράτευσαν στην Αίγυπτο για να την απελευθερώσουν από τους Πέρσες κι ενώ θα το είχαν καταφέρει, τα πολιτικά ζητήματα στην Ελλάδα τους εμπόδισαν. Το περισσότερο στράτευμα επέστρεψε στην Ελλάδα, ενώ οι λίγοι που παρέμειναν πίσω αναγκάστηκαν να διασχίσουν την έρημο για να σωθούν.

Πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον σας για τη συγγραφή ιστορικών μυθιστορημάτων; Από ντροπή και αγανάκτηση. Έβλεπα και διάβαζα μυθιστορήματα ξένων συγγραφέων για την αρχαία Ελλάδα και ελάχι-

στων Ελλήνων. Οι Έλληνες συγγραφείς δεν έγραφαν και δεν γράφουν για την αρχαία Ελλάδα από φόβο μήπως και χαρακτηρισθούν εθνικιστές ή μιλιταριστές και οτιδήποτε άλλο που δεν θα τους εμφανίζει προοδευτικούς. Έγραψα τα δύο μυθιστορήματα χωρίς να έχω τέτοιους φόβους, και με τη σκέψη να παρουσιάσω μια άλλη εικόνα της αρχαίας Ελλάδας, των απλών ανθρώπων κι όχι των εξιδανικευμένων ηρώων. «Ο Λύκος της Σπάρτης» καταπιάνεται με έναν άνδρα τον οποίο κατηγορούν για προδοσία κι αυτός πρέπει να παλέψει με τον εαυτό του και τους νόμους της πόλης του για να αποδείξει το αντίθετο. Το βιβλίο «Εκστρατεία στην Έρημο» παρουσιάζει την καταστροφή που προκαλούν οι πολιτικές διχόνοιες, και πως μια πορεία διαφυγής γίνεται έναυσμα φιλίας και αναζήτησης ιδανικών.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη παραγωγή ιστορικών μυθιστορημάτων στην Ελλάδα; Πενιχρή. Ειδικά σε σύγκριση με άλλες χώρες. Και δεν αναφέρομαι μονάχα για την αρχαία περίοδο, αλλά γενικώς. Οι Έλληνες αγαπούν την ιστορία, όχι τόσο την επίσημη, όσο αυτήν που εμπεριέχει μύθους και θρύλους, με αποτέλεσμα να ενδια-

φέρονται για μυθιστορήματα ιστορικού περιεχομένου. Ωστόσο, μόνο τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση των τίτλων, η οποία δεν γνωρίζω εάν θα έχει και συνέχεια. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα για το ενδιαφέρον ενός ανθρώπου απέναντι στην ιστορία και τον μύθο. Ο Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν, ο συγγραφέας του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» δημιούργησε έναν ολόκληρο κόσμο μόνο και μόνο επειδή οι Βρετανοί δεν είχαν μυθολογία και αρχαία ιστορία όπως οι Έλληνες και οι Σκανδιναβοί. Το αναφέρει ο ίδιος και όχι κάποιος βιογράφος.

κ. Αντωνιάδη, ετοιμάζετε κάποιο βιβλίο με καινούργια θεματική; Το νέο μου βιβλίο δεν θα είναι ιστορικό μυθιστόρημα, αν και θα αναφέρεται σε πολλά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα. Πρόκειται για μια μυθοπλασία την περίοδο του Βυζαντίου, η οποία είναι εμπνευσμένη από τη λεγόμενη μυθολογία «Κθούλου» και το περιβόητο βιβλίο «Νεκρονομικόν». Ένα φανταστικό μυθιστόρημα σε ιστορικό και φιλοσοφικό πλαίσιο.

κ.Αντωνιάδη σας ευχαριστώ. Κι εγώ σας ευχαριστώ.

27

>> αφιέρωμα

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη γαλήνη και τη σιωπή;

Ό

πως ακριβώς οι άλλες μορφές μόλυνσης στον εικοστό πρώτο αιώνα έχουν φτάσει σε ακραίο στάδιο, έτσι επίσης «η μόλυνση του θορύβου» αυτή τη στιγμή είναι ακραία. Έτσι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να πειραματισθούμε με τη δύναμη της σιωπής και να βιώσουμε πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να θεραπεύσουμε το σώμα, το νου και την ψυχή. Αν βρίσκεστε μέσα στον κόσμο βομβαρδίζεστε από θορύβους. Ακόμη κι αν πάτε σε ένα πολύ σιωπηλό μέρος -μια υπέροχη παραλία, για παράδειγμα, μακριά απ τον πολιτισμό- θα περιτριγυρίζεστε από θόρυβο. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει εξωτερικός θόρυβος, πιθανά θα νιώθετε μέσα σας πολύ θόρυβο!

Όταν περιβαλλόμαστε από ένα θορυβώδη κόσμο, πάντα δεν έχουμε την επίγνωση όλου του θορύβου που δημιουργείται μέσα στο νου μας. Αλλά όταν βρίσκουμε ένα σιωπηλό μέρος, μακριά απ τους εξωτερικούς ήχους, μπορούμε να έχουμε περισσότερο την επίγνωση του θορύβου -που παράλογα σταθερά φλυαρεί- πηγαίνοντας μέσα. Ίσως τη νύχτα όταν προσπαθείτε να κοιμηθείτε, αντί να αφήσετε το νου να σωπάσει και να νιώσετε την ανάπαυση που μπορεί να φέρει και αναζωογόνηση, ακούτε όλο το θόρυβο που υπάρχει μέσα σας. Εκείνη τη στιγμή που ο νους κινείται πολύ γρήγορα, επαναλαμβάνοντας όχι μόνο την εμπειρία της μέρας που πέρασε, αλλά επίσης επαναλαμβάνοντας τις σκηνές που συνέβησαν στη διάρκεια της εβδομάδας ή ακόμη και του τελευταίου έτους.

Η γαλήνη είναι κάτι που θέλουμε μέσα. Σιωπή είναι όταν αφήνουμε τον κόσμο έξω, για να πάμε μέσα. Όταν πηγαίνουμε μέσα μπορούμε να βρούμε την γαλήνη που έχουμε χάσει.

Dadi Janki Πως να αντιμετωπίσουμε όλο αυτό το θόρυβο του νου; Μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε ή πρέπει να τον αποδεχτούμε σαν μέρος της ζωής μας; Η σιωπή μάς ανοίγει έναν διάλογο με τον εαυτό και έναν διάλογο με τον Θεό. Και τα δυο είναι ουσιώδη για να βρούμε την πνευματική κατεύθυνση που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε μια ζωή πληρότητας. Η σιωπή μας βοηθάει να συνδεθούμε με την παραμελημένη πνευματική πραγματικότητα του εαυτού - μια αόρατη αλλά δυναμική πραγματικότητα που ρέει μέσα στον καθένα μας. Η σιωπή στηρίζει ένα σιωπηλό θάρρος και αισιοδοξία. Στο φως της σιωπής, νιώθουμε τη δύναμη του αόρατου πνεύματος μέσα μας και μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ζωή που να στηρίζεται στην αλήθεια.

Στοχασμός

Ο καιρός είναι τέτοιος που κάθε δευτερόλεπτο, κάθε στιγμή, κάθε μέρα και κάθε εποχή είναι γεμάτη με θαυμάσιες ευκαιρίες. Κάθε μέρα είναι ένα δοχείο γεμάτο με τους σπόρους των πιθανοτήτων κι εγώ μπορώ να φυτέψω οποιοδήποτε στόχο, οποιαδήποτε ευχή και σκοπό επιλέξω.

Ωστόσο, το δοχείο δεν είναι γνωστό μέχρις ότου να ηρεμήσω και να διακόψω την εγκόσμια μου συνειδητότητα, ν’ ανοίξω τα μάτια μου και ν αναγνωρίσω ότι η ευκαιρία υπάρχει εκεί, και στην πραγματικότητα, πάντα ήταν εκεί- αλλά εγώ δεν την αναγνώριζα ή, δεν το έκανα, δεν αποφάσιζα να ζήσω σύμφωνα μ’ αυτήν. Κάθε μέρα φέρνει μια επανάληψη ευκαιριών. Αυτή είναι η ευλογία του χρόνου. Το δοχείο περιμένει να ανοιχθεί και οι σπόροι περιμένουν να φυτευτούν.

Το πιο πάνω κομμάτι αποτελεί απόσπασμα απ το τελευταίο βιβλίο του Anthony Strano «Seeking Silence». Ο Anthony Strano είναι ο υπεύθυνος του Διεθνούς Οργανισμού Brahma Kumaris στην Ελλάδα.

Είναι συγγραφέας σειράς βιβλίων, τα οποία έχουν εκδοθεί από Ευρωπαϊκούς και Αμερικάνικους εκδοτικούς οίκους. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο: athens@gr.bkwsu.org.

Η σελίδα είναι μια προσφορά

Πνευματικό Κέντρο Μπράμα Κουμάρις 28

Ειρήνης 2, Πανόραμα τηλ. 2310828491 www.brahmakumaris.gr

>> υγεία

Το γέλιο είναι υγεία για τη ψυχή και το σώμα

ΕΣΕΙΣ

ΓΕΛΑΤΕ;

Γράφει η Ηλιάνα Κυνηγοπούλου info@bealive.gr

«Κίνημα του γέλιου; Τι είναι αυτό; Γελάμε χωρίς λόγο; Δεν έχουμε κάτι πιο σημαντικό να κάνουμε; Φτάσαμε στην εποχή της οικονομικής κρίσης όπου η σκληρή δουλειά είναι για την επιβίωση; Πόσο βουλιάξαμε στην κατάθλιψη; Τα Πρόζακ και τα Βάλιουμ δεν μας πιάνουν; Και από τα ηρεμιστικά να πάμε στο άλλο άκρο; Στην υστερία; Ε, είπαμε εμείς οι Έλληνες είμαστε άνθρωποι των άκρων αλλά όχι και έτσι! » Αυτές οι σκέψεις και άλλες παρόμοιες μπορεί να έρχονται σε κάθε έναν που ακούει για συνεδρίες γέλιου, γελωτοθεραπεία, Κλαμπ γέλιου, Κίνημα γέλιου, Γιόγκα του γέλιου. Το γέλιο έφυγε από τη ζωή μας, αυτό είναι μια πραγματικότητα. Μόνο σκυθρωπούς ανθρώπους βλέπουμε γύρω μας. Μια παλιά Ινδική ιστορία παρομοιάζει τη ζωή μας σαν ένα σπίτι με 5 δωμάτια. Μπορούμε να ζούμε σε ένα σπίτι όπου καθαρίζουμε και αερίζουμε μόνο το ένα δωμάτιο και τα υπόλοιπα μένουν βρώμικα και αποπνικτικά; Αν θέλουμε να έχουμε το σπίτι μας καθαρό και τη ζωή μας σε ισορροπία, αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να καθαρίζουμε όλα τα δωμάτια του σπιτιού μας και να φροντίζουμε όλες τις περιοχές της ζωής μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι επικεντρώνονται στη δουλειά και στα

χρήματα και αφήνουν τις υπόλοιπες πλευρές της ζωής τους αφρόντιστες. Αυτό δημιουργεί την ανισορροπία. Θα μου πείτε, είναι θέμα επιβίωσης. Ναι, αλλά αν δεν έχετε τις δυνάμεις και τα εφόδια να αντιμετωπίσετε την καθημερινότητα για την επιβίωση αναρωτηθήκατε τι θα συμβεί; Αφήστε τον εαυτό σας ελεύθερο και γελάστε. Αυτή είναι η αρχή.

Τα οφέλη του γέλιου είναι καταπληκτικά για την υγεία, σωματική και ψυχική. Η Γιόγκα του Γέλιου είναι μια ήπια μορφή άσκησης. Γεμίζει το σώμα με οξυγόνο, καθαρίζει σε βάθος τις αναπνευστικές οδούς και γυμνάζει τους πνεύμονες. Επιπλέον όταν γελάμε το σώμα μας απελευθερώνει ένα μίγμα ορμονών, τις γνωστές ενδορφίνες, τις λεγόμενες ορμόνες της ευτυχίας, που έχουν εντυπωσιακή επίδραση στο σύστημά μας. Το άγχος και η αρτηριακή πίεση ελαττώνονται, η κατάθλιψη καταπολεμάται, το ανοσοποιητικό σύστημα ενδυναμώνεται. Οι ενδορφίνες έχουν αντιγηραντική δράση και βελτιώνουν τη μνήμη, διατηρώντας τα εγκεφαλικά κύτταρα νέα και υγιή συνεισφέροντας στη δημιουργική και με μεγαλύτερη διάρκεια σκέψη. Το γέλιο ανακουφίζει βρογχίτιδα και άσθμα, ελαττώνει το ροχαλητό, και βελτιώνει τη φυσική κατάσταση. Σε συνδυασμό με τις ελαφρές διατάσεις της Γιόγκα και τη σωστή αναπνοή, το αποτέλεσμα είναι η εκγύμναση του σώματος και της ψυχής.

Οι άνθρωποι έχουμε φτιαχτεί για να γελάμε. Το γέλιο είναι ένας φυσικός τρόπος καταπολέμησης του άγχους. Δημιουργεί ευφορία, μας κάνει να αισθανόμαστε καλά και να βελτιώνουμε τη διάθεσή μας και τη συμπεριφορά μας απέναντι στους γύρω μας. Γελάμε με τους άλλους, γελάμε με τον εαυτό μας. Γελάμε με τους πόνους μας, με τα προβλήματά μας. με τους φουσκωμένους λογαριασμούς, με τις άδειες μας τσέπες. Αν γελάς για κάποιον συγκεκριμένο λόγο, τότε η λογική μπαίνει σε δράση, σε περιορίζει και δεν σε αφήνει να φτάσεις σε πηγαίο και αυθόρμητο γέλιο. Ο αυθορμητισμός λογοκρίνεται, οι σκέψεις έρχονται σαν καταδρομικά στον στόχο τους. Η Γιόγκα του Γέλιου δημιουργήθηκε από έναν Ινδό Γιατρό τον Δρ Μαντάν Κατάρια το 1995 και από τότε έχει εξαπλωθεί σαν κίνημα υγείας σε όλο τον κόσμο. Είναι συγκεκριμένες τεχνικές και οι ομάδες συντονίζονται από εκπαιδευμένο άτομο. Εφαρμόζεται σε ενήλικες, σε νοσοκομεία, γηροκομεία, φυλακές, επιχειρήσεις, όπου υπάρχουν άνθρωποι. Επίσης και σε σχολεία. Αφήστε στην άκρη τους περιορισμούς σας και ανοίξτε τον εαυτό σας σε νέα υπέροχα πράγματα. Ελάτε να γελάσουμε χωρίς λόγο και να βρούμε για λίγο τη χαμένη παιδικότητά μας. Το γέλιο είναι ένα μοναδικό όπλο που μας δίνει δύναμη να δούμε τον κόσμο με άλλη ματιά.

Η σελίδα είναι μια προσφορά της

Ηλιάνα Κυνηγοπούλου msc

Σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας Life, business and executive coach «Be Alive» Φραγκίνη 7, 546 24 Θσσαλονικη ΤΗΛ. 2310926618, 6944418624 • info@bealive.gr • www.bealive.gr

29

ποδήλατο

σχολιάζει ο

Ποδήλατο

Βασίλης Αβράμογλου

& Κρίση Δεν ξέρω... Περίεργα τα πράγματα τον τελευταίο καιρό. Μια η κρίση στη χώρα, ο τρομακτικός σεισμός στην Ιαπωνία, ο πόλεμος στη Λιβύη, οι εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες. Πρόσωπα γύρω σκυθρωπά, κόσμος γεμάτος νεύρα και μιζέρια...

Για κάποιο λόγο ο κόσμος στη χώρα δεν χαμογελάει πια, είναι λυπηρό. Δεν ξέρω... Δυστυχώς και εγώ δεν βλέπω τα πράγματα να αλλάζουν σε αυτόν τον τόπο, δυστυχώς. Χρόνια τώρα τα ίδια και τα ίδια. Τίποτα προς το καλύτερο, όλα προς το χειρότερο. Θα μου πείτε τι σχέση έχουν όλα αυτά με το ποδήλατο; Έχουν! Τώρα που ο κόσμος προσπαθεί να κάνει οικονομία από παντού, που η τιμή της βενζίνης έχει φτάσει στα ύψη κάποιοι και όχι αρκετοί το γύρισαν στο ποδήλατο και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στα τελευταία προσπαθούν και εκεί να αυξήσουν τις τιμές αλλά ο κόσμος έχει αρχίζει να διαμαρτύρεται. Το τί θα γίνει με αυτό το θέμα; Δεν ξέρω... Το ποδήλατο πάντως έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα των Ελλήνων. Μόδα; Συνειδητή επιλογή; Δεν ξέρω... Ελπίζω πάντως η επιλογή κάποιων ανθρώπων να εντάξουν το ποδήλατο στην ζωή τους να παραμείνει και όχι εάν έρθουν καλύτερες μέρες να το παρατήσουν και να γυρίσουν στα ορυκτά καύσιμα και πάλι. Το ποδήλατο είναι υγεία, είναι οικονομία, είναι οικολογία, είναι ησυχία, είναι ευτυχία. Τι άλλο να θελήσει κάποιος για την μετακίνηση του μέσα στην πόλη; Η δικαιολογία του ότι είναι κουραστικό δεν πρέπει να ισχύει γιατί δεν υπάρχει λόγος να κουράζεστε όταν κάνετε ποδήλατο αλλά να μετακινήστε με ασφάλεια και συγχρόνως να το διασκεδάζετε. Γιατί το ποδήλατο πάνω από όλα είναι διασκέδαση. Εάν για κάποιο λόγο πρέπει να ανεβείτε κάποια ανηφόρα μπορείτε πάντα να πάρετε ένα σπαστό έτσι ώστε να μπορείτε να το κουβαλήσετε και σε ένα μέσο μαζικής μεταφοράς ή να παρκάρετε κάπου το αυτοκίνητο

σας εκτός κέντρου και να το μεταφέρετε μετά από εκεί. Αλλά όπως έλεγα και πιο πάνω δυστυχώς στην χώρα αυτή δεν αλλάζει τίποτα! Και ενώ κάποιοι έχουν εντάξει το ποδήλατο στην ζωή τους οι τοπικές αρχές δεν κάνουν τίποτα για να το εντάξουν στην ζωή μας. Πράγματα που στην Ευρώπη τα έκαναν πριν 40 χρόνια εδώ δεν γίνονται και δεν πρόκειται να γίνουν πότε. Πάρτε παράδειγμα τον ποδηλατόδρομο της πόλης μας. Απλά δεν υπήρξε ποτέ και απ’ ότι φαίνεται δεν θα υπάρξει και ποτέ. Η αλήθεια είναι πως δεν χρειάζονται ποδηλατόδρομοι, μπορείτε να κινηθείτε σε έναν κανονικό δρόμο αρκεί να είστε λίγο προσεκτικοί. Άλλωστε το ποδήλατο είναι γρηγορότερο από τα αυτοκίνητα. Αλλά το πιο σημαντικό πρόβλημα της κίνησης με ποδήλατο δεν είναι ούτε οι ποδηλατόδρομοι, ούτε οι δρόμοι. Είναι η παιδεία. Η παιδεία σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας του Έλληνα. Από το πώς συμπεριφέρεται στο δρόμο εώς το πώς μιλάει με τον διπλανό του, τι λέει γι αυτόν και γενικά εάν σέβεται τον συνάνθρωπο του. Χωρίς παιδεία θα είναι πάντα επικίνδυνο να κυκλοφορείς με ποδήλατο.Για παράδειγμα, από μόνο του το αυτοκίνητο γίνεται στα χέρια ενός ανόητου, επιθετικού ανθρώπου, το μέσο της έκφρασης του, όπως του ανθρώπου στην Βραζιλία που παρέσυρε 18 ποδηλάτες που βρισκόντουσαν σε ειρηνική πορεία χωρίς ευτυχώς να σκοτωθεί κανείς επειδή εκνευρίστηκε να περιμένει και είχε και τον 6χρονο γιο του μαζί. (Μπορείτε να δείτε και σχετικό βίντεο στο ίντερνετ).

Πρέπει να καταλάβει ο Έλληνας ότι δεν πάει άλλο με το αυτοκίνητο!!!

Έχουμε γεμίσει, άξεστους, αγενής, απαίδευτους, μανιακούς, που νομίζουν ότι ο δρόμος τους ανήκει, δεν σέβονται τίποτα και κανέναν, παρκάρουν όπου θέλουν και με το αυτοκίνητο τους κάνουν ότι θέλουν. Δηλαδή τόσο δύσκολο είναι να γίνει κατανοητό ότι το ποδήλατο θα βοηθήσει αυτόν τον τόπο, αυτή την πόλη να αναπνεύσει, να κερδίσει χώρο, να γίνει πιο ήσυχη, πιο καθαρή, πιο χαρούμενη, πιο όμορφη!!! Πόσο δύσκολο είναι αυτό δηλαδή ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ!!! Θα βοηθήσει στην τσέπη σας, στην υγεία σας, ψυχική και σωματική. ΤΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΠΩ!!! Δεν ξέρω! Κάντε ότι θέλετε! Εγώ θα σώσω τον κόσμο άλλωστε! Όπως θα έλεγε ο κλασικός ο Έλληνας! Δεν πάω καλύτερα καμιά βόλτα με το ποδήλατο μου μήπως και ηρεμίσω, να δω και την φύση να χαλαρώσω! Υ.Γ. Τη φύση να είστε σίγουροι δεν πρόκειται να την δείτε ποτέ μέσα από το αμάξι σας, πόσο άλλωστε να την νιώσετε.

Στιγμιότυπο από πρόσφατη οργανωμένη ποδηλατική εκδρομή, για απλό καθημερινό κόσμο

Πληροφορίες:

A6944 577355 yFPodilatein.gr

30

Oργανωμένες Εκδρομές Αναψυχής με Ποδήλατα

το ποδήλα ! υς για όλο

>> κινηματογράφος

Γράφει ο Κώστας Ποτακίδης info@sevengroup.gr

Μελαγχολία

Μελαγχολία Melancholia Χώρα: Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Σουηδία Έτος: 2010 Σενάριο – Σκηνοθεσία: Λαρς Φον Τριερ Πρωταγωνιστές: Κρiστεν Ντανστ ,Σαρλότ Γκενσμπούρ, Αλεξάντερ Σκάαρσγκαρντ, Κήφερ Σάδερλαντ, Σαρλότ Ράμπλινγκ, Τζον Χαρτ Διάρκεια: 130’ Το καλοκαίρι του 2011 έφυγε ανεπιστρεπτί, όσο προλάβαμε το χαρήκαμε, και τώρα; Επιστροφή στην πραγματικότητα. Στην ελληνική πραγματικότητα. Δύσκολες μέρες έρχονται και πρέπει να εφοδιαστούμε με δύναμη και υπομονή γιατί ο κόσμος μπορεί να μην καταστραφεί αλλά ίσως ο μικρόκοσμος του καθενός μας να είναι στα πρόθυρα μιας οικονομικής και ψυχολογικής καταστροφής. Ο κόσμος μας απειλείται . Μια απειλή που έρχεται από το υπερπέραν, απ το αχανές σύμπαν του διαστήματος. Ένας πλανήτης ονόματι Μελαγχολία ξεφεύγει απ την τροχιά του και χαράζει

πορεία σύγκρουσης με τη γη . Όχι δεν πρόκειται για μια ακόμα χολιγουντιανή υπερπαραγωγή καταστροφολογίας με τρομακτικά ιδικά εφέ και αχαλίνωτη δράση. Το παραμύθι αυτή τη φορά είναι διαφορετικό και μας το αφηγείται το κακό παιδί των Καννών Λ.Φ.Τριερ. Οι ήρωες μας δεν θα σώσουν τον πλανήτη. Ούτε καν θα προσπαθήσουν να σώσουν τα τομάρια τους. Εδώ κανείς δεν επιδιώκει ν’ ανατρέψει τίποτα, κανείς δεν κάνει τον σερίφη. Δεν υπάρχουν κορυφώσεις κι εντάσεις. Ούτε καν σκηνές πανικού κι απελπισίας. Εδώ όλοι είναι προετοιμασμένοι για το χειρότερο. Όλοι προετοιμάζουν την ψυχή τους για το τελευταίο ταξίδι. Μια εντυπωσιακή γαμήλια τελετή καταστρέφεται όταν συνειδητοποιούν πως όλα είναι επί του ματαίου (όχι του Ματέου της Ελένης). Μια παρολίγον νεόνυμφη κάνει τον ψυχικό απολογισμό της. Ένα ευφυέστατο λυρικό ψυχόδραμα που χτυπάει κατευθείαν στην καρδία του θεατή. Δε σε συγκινεί, δε σε στεναχωρεί, δε σε θυμώνει, παρά μόνο σε ταξιδεύει. Ένα ταξίδι σε μια διαδρομή αδιάβατη για τα κινηματογραφικά δεδομένα, ένας προορισμός προς το πουθενά υπό τους ήχους του Βάγκνερ.

Ο Τριερ ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί και δεν είναι η πρώτη φορά. Ξεκίνησε με τον προκλητικό Αντίχριστο πριν 2 χρόνια και συνεχίζει τώρα με τη Μελαγχολία. Η λύτρωση της ψυχής μας λέει έρχεται στο τέλος. Και το τέλος αυτή τη φορά είναι κυριολεκτικό και μη αναστρέψιμο. Είναι όμως γαλήνιο και μεταβατικό. Αν θέλαμε να περιγράψουμε την ταινία περιληπτικά θα μπορούσαμε κάλλιστα να πούμε πως αποτελείται από δυο μέρη. Στο πρώτο ο θεατής προσπαθεί σχεδόν χωρίς επιτυχία να ταυτιστεί με τους ήρωες. Ο καθέ νας απ αυτούς να υπερασπίζεται τον εαυτό του, να πετροβολάει τους άλλους και να προσπαθεί να κρυφτεί πίσω απ’ το δάχτυλο του. Η τραγική φιγούρα της στορίας η νύφη που τελεί υπό κατάθλιψη καθώς ο γάμος αυτός δεν είναι αυτό που ονειρεύονταν από μικρή. Στο δεύτερο μέρος όλα ανατρέπονται. Είναι η ώρα που ο καθένας θα πρέπει ν’ αναλάβει τις ευθύνες του, ν’ αποβάλει ότι τον ενοχλεί, να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του, να τον ανακαλύψει, να βρει το νόημα της ζωής έστω κι αυτή αν βρίσκεται ένα βήμα πριν απ’ το οριστικό τέλος. Τα συμπεράσματα δικά σας

31

>>

γράφει ο

Οικογένεια:

Γιάννης Ν. Γκακίδης

Κρίση ή

Παράκρουση; • Submarino • Blue Valentine • Στην Καρδιά του Χειμώνα • Όταν Θέλω να Σφυρίξω, Σφυρίζω Στον «Νονό» ΙΙ Φράνσις Φορντ Κόπολα 1974, ο Μάικλ Κορλεόνε κάνει τα πάντα για να κρατήσει την οικογένεια. Και φυσικά δεν εννοώ αυτήν της μαφίας, αλλά την ιδιαίτερη σχέση του με σύζυγο και παιδιά. Για τη μαφία η οικογένεια έχει την ύψιστη ηθική θέση και αξία. Πολλές ταινίες πραγματεύονται την οικογένεια από διάφορες οπτικές, ενώ αμέτρητες είναι αυτές που κάνουν έμμεση αναφορά.

Οικογένεια. Άσχημα χωρίς και δύσκολα με. Η πολιτισμική εξέλιξη του ανθρώπου είχε σαν συνέπεια και την εμφάνιση της οικογένειες. Θεσμό πια, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αν και οι πρώτες μορφές οικογένειας ανάγονται στα πρώτα πολιτισμικά στάδια του ανθρώπου, η σημερινή μορφή της ξεκινά μετά τη βιομηχανική επανάσταση το 19ο αιώνα. Σήμερα μιλάμε για κρίση του θεσμού. Αυτού που, εκθειάσαμε εδώ στην Ελλάδα ιδιαίτερα, με την προβολή του τρίπτυχου πατρίς-θρησκείαοικογένεια. Η ανισότητα και η αδικία ξεκινούν από τα γεννοφάσκια μας. Το που γεννιέται κανείς, καθορίζει την μοίρα του. Περνάει κρίση ο θεσμός της οικογένειας; Αν δούμε τα διαζύγια που συζητούνται στα δικαστήρια καθημερινά, θα συναινέσουμε χωρίς επιχειρήματα, κουνώντας με περίσκεψη το κεφάλι. Στη Μ. Βρετανία ένα στα πέντε παιδιά δεν έχει επαφή με τον ένα γονιό του. Στην ίδια χώρα τρεισήμισυ εκατομμύρια παιδιά βιώνουν λίγο ή πολύ τραγικές εμπειρίες εντός της οικογένειας. Ας έρθουμε τώρα στις συνηθισμένες οικογένειες. Στις πρόσφατες ταινίες, «Submarino» του Τόμας Βίντεμπεργκ, «Blue Valentine» του Ντέρεκ Σίαφρανς, «Στην Καρδιά του Χειμώνα» της Ντέμπρα Γκράνικ, «Όταν θέλω να Σφυρίξω, Σφυρίζω » του Φλόριν Σέρμπαν, έχουμε αντιπροσωπευτικές για την εποχή μας οικογένειες των προβλημάτων. Στην εν

32

ευμάρεια ευρισκομένη Δανία δύο παιδιά μεγαλώνουν με την παρουσία της μέθυσης μητέρας, μάλλον ως διακοσμητική αν όχι, ενοχλητική. Αυτά, για τη δύσβατη διαδρομή του παρελθόντος του Νικ και του μικρότερου αδελφού του, γιατί το παρόν τους, δηλαδή στην ηλικία των 30, είναι διαλυμένο και χωρίς προοπτική. Ο Νικ μόλις βγήκε από τη φυλακή και ο μικρότερος προσπαθεί να μεγαλώσει τον εξάχρονο γιο του, ανάμεσα στο χρόνο του ως βαποράκι και χρήστη, όταν υποχωρεί η επήρεια των ναρκωτικών. Μια διαλυμένη οικογένεια παράγει διαλυμένα παιδιά εν τη γεννέσει τους. Γιατί τα κομμάτια της ψυχικής διάλυσης αιωρούνται στο κενό και άντε να τα κολλήσεις. Στην άλλη πλευρά τώρα, στην για πολλά κατηγορουμένη χώρα των ΗΠΑ, τα πράγματα δείχνουν εξίσου άσχημα. Εξάλλου τα πολιτισμικά βήματα προς την εξαθλίωση έχουν ταχύτερο βήμα στην κοιτίδα του καπιταλισμού για τους περισσότερους, εκτός από το όνειρο του γρήγορου πλουτισμού δια της θαυματουργής ράβδου που, είναι για ελάχιστους. Ο Ντιν ερωτεύεται την Σίντι, ενώ αυτή ήδη βρίσκεται σε μια σχέση. Το παιδί που θα αποκτήσουν προέρχεται από την προηγούμενη σχέση της Σίντι. Αλλά ο έρωτας είναι σαν τα μπαλόνι με το ευγενές αέριο ήλιο. Κάποια στιγμή ξεφουσκώνει και στη θέση της όμορφης και σφριγηλής όψης του έρωτα, βλέπουμε

τον καταστραμμένο και κρεμασμένο στα σύρματα χαρταετό. Και κατά τα συνήθη αυτός που αναχωρεί απελευθερώνεται, αυτός που μένει καταρρακώνεται. Άντε τώρα κάνε μονόζυγο στο γάντζο του «γιατί», αναζητώντας, ανύπαρκτες καθησυχαστικές ερμηνείες. Ο Ντιν θα υποχρεωθεί να αναχωρήσει με τον μικρό να τρέχει ξοπίσω του κλαίγοντας.(«Blue Valentine») Η δεκαεπτάχρονη Σόνια στην ρουτίνα της καθημερινότητας φροντίζει την ψυχικά άρρωστη μητέρα της και τα δύο μικρότερα αδέλφια της, τώρα όμως πρέπει να βρει τρόπο να διασώσει και το σπίτι τους. Γιατί ο πατέρας της το έχει βάλει ως εγγύηση για την προσωρινή αποφυλάκισή του και έχει εξαφανιστεί. Πρέπει να τον βρει ή να αποδείξει ότι έχει πεθάνει. Κάποιοι το λένε μοίρα, άλλοι Θεό, άλλοι απλά ατυχία, εγώ το λέω «σκατά ζωή» και που να τρέξεις

να κρυφτείς. Ο θείος της και αδελφός του πατέρας της που, θέλει να τη βοηθήσει, ρουφά μυτιές κόκας, κάτι που πιθανότητα έκανε και ο μπαμπάς. Ένα παιδί σε ρόλο μάνας, πατέρα, αδελφής και προστάτη της οικογένειας που, άλλοι δημιούργησαν και της κληροδότησαν, ερήμην της. Αλλά αυτά συμβαίνουν μακριά από την γη Χαναάν και τον περιούσιο λαό της και άρα δεν είναι στην επικράτεια του θεού του Μωϋσή. («Στην Καρδιά του Χειμώνα») Ο δεκαοκτάχρονος Σίλβιου βρίσκεται τέσσερα χρόνια σε αναμορφωτικές φυλακές και απολύεται σε επτά μέρες. Αλλά, αν ο δημιουργός χρειάστηκε επτά μέρες για να φτιάξει τον κόσμο, για τον Σίλβιο θα είναι αρκετές για να καταστραφεί ο δικός του κόσμος. Και δεν είναι βέβαια οι προκλήσεις εντός της φυλακής, αλλά οι πράξεις αυτών που βρίσκονται έξω απ’

>> κινηματογράφος

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΟΔΗΓΩΝ

αυτήν και είχαν φροντίσει να τον στείλουν μέσα. Η μητέρα του, με σοβαρή ευθύνη για τον εγκλεισμό του, θα θελήσει να πάρει το μικρό αδελφό του στην Ιταλία. Αυτόν που, με έναν τρόπο μεγαλώνει, αγαπά και θέλει να προστατέψει απ’ αυτά που έχει βιώσει ο ίδιος με τις γνωστές συνέπειες. Ο Σίλβιου είναι Ρουμάνος, ένας βαλκάνιος, ένας κολασμένος του πρώην «ανύπαρκτου σοσιαλισμού». Χαμένος όχι μόνο από τον τόπο καταγωγής του, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής, αλλά και της προσωπικής μοίρας ως απόρροια πράξεων των γονιών του. Η φυγή είναι ποθητή απ’ όλους, ανεξαρτήτως καταγωγής, για μερικούς επιβάλλεται, αλλά και γι’ αυτούς που το επιχειρούν ο Γολγοθάς έχει μεγάλη κλίση και ο σταυρός πολύ βαρύς. Ο Σίλβιου έχει ωθηθεί πέρα από τα άκρα, εκεί όπου η «πούτσα» σε παίρνει σβάρνα και η επιστροφή καθίσταται αδύνατη. Η λύση δεν είναι το έγκλημα, η πορνεία, η φυγή, αλλά αυτό το λέμε εμείς από την απέξω. Για ρώτα τους άλλους, που δεν έχουν κανένα έρεισμα, κάτι για να υπερασπιστούν, χωρίς αντιστάσεις, με συνεργό την ανάγκη για επιβίωσή. Στην Ελλάδα πιστεύουμε πως η οικογένεια είναι σε καλύτερη μοίρα. Εμείς έχουμε και τα χριστιανικά ιδεώδη που μας στηρίζουν. Αλλά αυτό δείχνει μόνο πόσο βαθιά νυχτωμένοι είμαστε. Δείτε τον «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου, για να δείτε την κατάσταση της μεσοαστικής ελληνι-

κής οικογένειας, με τις αγκυλώσεις, τους φόβους, την ανασφάλεια, την υπερβολή, την εσωστρέφεια. Η «Το Σπιρτόκουτο», «Η Ψυχή στο Στόμα» του Γιάννη Οικονομίδη, για την μικροαστική και εργατική οικογένεια, την ένταση της καθημερινότητας, την αβεβαιότητα του βιοπορισμού, την εφαρμογή βίας ως εργαλείο εκτόνωσης. Ταινίες που ενοχλούν επειδή καθρεπτίζουν εμάς. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ήρωες- πρότυπα σαν τον Πρέκα πια. Βέβαια υπάρχει και ο εφησυχασμός από την ψευδαίσθηση ότι, εμείς δεν είμαστε σαν κι αυτούς. Μια από παλαιόθεν πονηρή και βολική στάση του θεατή. Όταν με βολεύει ταυτίζομαι και όταν όχι, αποποιούμαι. Παρόλα αυτά η οικογένεια σε επίπεδο εξουσίας είναι ακμαία και κυρίαρχη, με τη θέση του πρωθυπουργού, να είναι το πιο κλειστό επάγγελμα. Το σύστημα της οικογενειοκρατίας λειτουργεί καλύτερα από τη μαφία και μάλιστα με την συνταγματική νομιμοποίηση δια των εκλογών. Κι αν θέλετε, κατά Στέλιο Ράμφο, πολλά από τα δεινά του σύγχρονου ελληνικού κράτους έχουν τις ρίζες στην οικογενειοκρατία. Τελικά καταργήσαμε τη βασιλεία και την εφαρμόζουμε με την οικογενειοκρατία. ΥΓ: Προσωπικά δεν χορταίνω τα αθώα μάτια και το χαμόγελο της κορούλας μου. Μου λείπει. Είναι που, τα μικρά και καθημερινά, κυριαρχούν στα μεγάλα και ψευδαισθητικά.

Μανώλης Ρασούλης: Ο Προορισμένος Τον γνώρισα πριν χρόνια στην Κατερίνη, από τον φίλο του Κώστα Μπουζιώτα. Νομίζω πως το κτήμα του Κώστα ήταν ένα καταφύγιο ηρεμίας. Εντούτοις ποτέ δεν μου έδωσε την αίσθηση του ήρεμου. Μόνιμα τον βασάνιζε κάτι. Αυτό το κάτι, ήταν αυτό για το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία αδιαφορεί, ο πλησίον, ο άλλος, ο κόσμος, η κοινωνία. Παράλογο να θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο και περισσότερο να πιστεύεις πως το μπορείς, τουλάχιστον στις μέρες μας. Ο Ρασούλης αισθανόταν προορισμένος. Μέγιστο βάρος για ένα θνητό. Λίγοι κατάλαβαν την αγωνία του, ελάχιστοι θέλησαν να συμπορευτούν. Δεν ήταν μόνος, επειδή βρέθηκε νεκρός μέρες μετά. Υπήρξαν άνθρωποι που ανησύχησαν γι’ αυτόν. Ωστόσο η μοναξιά πήγαζε, από την κατανόηση του πάθους του για έναν καλύτερο κόσμο και κυρίως η συνδρομή στην προσπάθειά του αυτή. Εμείς οι πνιγμένοι στην βιοποριστική καθημερινότα παραιτηθήκαμε, αλλά και οι ευρισκόμενοι στο προσκήνιο πνίγονται αύτανδροι στην ματαιοδοξία τους. Μανώλη σ’ ευχαριστώ για τα τραγούδια σου που, με στέλνουν σε γλυκά μελαγχολικά ταξίδια.

ΦΩΤΙΝΙΑΣ Α.Ε. ουριά

η σιγ

 Άνω Ηλιούπολη Ωραιοκάστρου 67  2310 -669505 -603413  Εύοσμος Αριστοτέλους 23  2310 -707550 -707551  Σίνδος Χρυστοστόμου Σμύρνης 3  2310 -797445 -796000 Φαξ: 2310-603413 Κιν: 6944 442419

33

>> απόψεις

Ανοικτή επιστολή του Καθηγητού Βασίλη Φίλια προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια. Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε, Όταν την επομένη του πραξικοπιματος του ‘67, μία χούφτα άνθρωποι ιδρύσαμε τη Δημοκρατική Άμυνα γνωρίζαμε πολύ καλά ότι η Δημοκρατία δεν καταλύθηκε από τις ερπύστριες των τανκς, αλλά είχε πρό πολλού αυτοκαταρρεύσει και αυτοαναιρεθεί εσωτερικά. Γι’ αυτό και ο απόηχος της αντίστασης μας ήταν όχι απλά η πάλη της ανατροπής της δικτατορίας, αλλά η ουσιαστικοποίηση της μελλοντικής Δημοκρατίας με την έννοια της εδραίωσης μιάς πραγματικής λαϊκής κυριαρχίας. Ο στόχος αυτός δεν επετεύχθη διότι το παλαιό φθαρμένο πολιτικό προσωπικό όχι μόνον επανήλθε το ‘74 «ανέπαφο», αλλά και διότι η δικτατορία χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι για να «μεταποιηθεί» η ελευθερία σε ελευθεριότητα και ασυδοσία. Η συντεχνοποίηση της κοινωνικής μας ζωής, η ανευθυνοποίηση, ο παρασιτισμός, η λογική του «πεζοδρομίου», η διαφθορά, τα σκάνδαλα και ο πολιτικός θεατρινισμός είναι μερικές, και οι σημαντικότερες, από τις συνέπειες. Αυτά όσον αφορά το απώτερο παρελθόν, όπου οι ευθύνες βαρύνουν όλους όσους άσκησαν πολιτική σε επίπεδο εξουσίας. Το παρόν συνδέεται με μία οικονομική βαθύτατη δυσπραγία, που οδήγησε σε οικονομική κατάρρευση από χειρισμούς, τους οποίους χαρακτήρισαν η λογική της εξάρτησης, της υποτέλειας, της παράδοσης άνευ όρων των συμφερόντων της χώρας στους διεθνείς κερδοσκόπους και τους μηχανισμούς των παγκόσμιων τοκογλύφων. Κάτι που έγινε από μία «σοσιαλιστική» κυβέρνηση, η οποία με τις συμβουλές και τις συμβολές των ξένων επε-

«Πρώτα σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα» «Υπάρχει μια βάσιμη πιθανότητα το κρίσιμο θύμα τής τρέχουσας κρίσης να μην είναι ο καπιταλισμός αλλά η ίδια η Αριστερά, στο μέτρο που η αδυναμία της να προτείνει μια εφικτή εναλλακτική οδό έγινε και πάλι εμφανής τοις πάσι. Η Αριστερά ήταν αυτή που συνελήφθη καθεύδουσα. Μοιάζει σαν τα πρόσφατα γεγονότα να μεθοδεύτηκαν, με απόλυτη επίγνωση του κινδύνου που συνεπάγονταν, προκειμένου να καταδείξουν ότι, ακόμη και σε μια εποχή σαρωτικής κρίσης, δεν υφίσταται άλλη εναλλακτική οδός πλην του καπιταλισμού. Ο όρος «thamzing» είναι μια θιβετιανή λέξη από την εποχή τής Πολιτιστικής Επανάστασης, με δυσοίωνους απόηχους για τους φιλελεύθερους σημαίνει «συνεδρία αυτοκριτικής», μια συλ-

34

χείρησε μια άνευ προηγουμένου εξαπάτηση του ελληνικού λαού και όταν σε ελάχιστο χρόνο αποκαλύφθηκε ο αντιλαϊκός και αντεθνικός χαρακτήρας της πέρασε απροκάλυπτα σε εφαρμογή της αρχής «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». Έτσι αναδύθηκε μία νέα χούντα η οκτωβριανή. Μια χούντα, που όχι μόνον δεν εκμεταλλεύτηκε τεράστιες ευκαιρίες υπέρβασης της κρίσης με προσφυγή στη Ρωσία, την Κίνα, τα εμιράτα και όπου αλλού, αλλά και δεν διαπραγματεύτηκε όπως έκανε η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ισπανία κ.ο.κ.

Οι προσωπικές σας ευθύνες κ. Πρόεδρε είναι τεράστιες, διότι δεν προστατεύσατε τη χώρα, εντός των ορίων της δικαιοδοσίας σας απέναντι: • Στην αντισυνταγματικότητα και τον παράνομο χαρακτήρα μεγάλου μέρους των όρων του μνημονίου και την αντισυνταγματική και εξ υφαρπαγής επιψήφιση του, • Στην εκχώρηση εθνικού πλούτου υπό την μορφή εμπραγμάτων ασφαλειών και «εγγυήσεων» αντί πινα-

λογική, δημόσια συνεδρίαση και άσκηση κριτικής σε ένα άτομο, το οποίο ανακρίνεται επιθετικά, προκειμένου να επιτευχθεί η πολιτική αναμόρφωσή του μέσω τής ομολογίας των λαθών του και της έμμονης αυτοκριτικής του. Μήπως και η σημερινή Αριστερά χρειάζεται μια παρατεταμένη συνεδρία «thamzing»; Ο Ιμάνουελ Καντ αντέκρουσε το συντηρητικό σύνθημα «Να μη σκέφτεστε, να υπακούτε!» όχι με την προτροπή «Μην υπακούτε, σκεφτείτε!», αλλά μάλλον με το «Να υπακούτε, αλλά να σκέφτεστε!». Όταν μένουμε ενεοί μπροστά σε γεγονότα όπως το σχέδιο διάσωσης, πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι, αφ’ ης στιγμής ουσιαστικά πρόκειται για μια μορφή εκβιασμού, θα πρέπει να αντισταθούμε στο λαϊκιστικό πειρασμό να εκτονώσουμε άκριτα το θυμό μας, κινδυνεύοντας έτσι να πληγώσουμε εμάς τους ίδιους. Αντί για μια τέτοια εκτόνωση, η οποία αποτελεί ένδειξη αδυναμίας, πρέπει να ελέγξουμε την οργή μας και να τη μετατρέψουμε σε μια πείσμονα αποφασιστικότητα να σκεφτούμε —να σκεφτούμε την κατάσταση διεξοδικά και με πραγματικά ριζοσπαστικό τρόπο».

Slavoj Žižek : «First as tragedy, then as farce» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις SCRIPTA

κίου φακής.

• Στην ιδιωτικοποίηση όλων των επικερδών δημοσίων επιχειρήσεων.

• Στο μη σεβασμό διεθνών συμφωνιών, που είχαν γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση όσον αφορά τα υγρά καύσιμα και το φυσικό αέριο, • Στον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας και τη λατινοαμερικανοποίση της χώρας, • Στην κατ’ εντολή της κυβέρνησης ανοικτή σύμπραξη της αστυνομίας με τους κουκουλοφόρους. Ναι κ. Πρόεδρε. Αυτά και άλλα πολλά μεταξύ των οποίων το μέγιστο και πολύ πρόσφατο. Η σιωπή σας στις εμετικές δηλώσεις Ερντογαν περί «Ελληνικής διοίκησης της νοτίου Κύπρου» και της αμφισβήτησης και αυτής της ύπαρξης Κυπριακού κράτους. Στην πρώτη σας θητεία είχατε δείξει ότι είχατε υπερβεί το κομματικό σας παρελθόν προς όφελος του εθνικού. Σήμερα πλέον λειτουργείτε ως ουραγός μιας Κυβέρνησης μειοδοσίας και εθνικού άγους, ως υποστηρικτής της οκτωβριανής χούντας. Αρνούμαι κατόπιν αυτού να δεχτώ την πρόσκληση στη «γιορτή της Δημοκρατίας». Αρνούμαι να συμμετάσχω σε κάτι, που κατάντησε θέατρο σκιών, αρνούμαι να διαγράψω τον ένα χρόνο παρανομίας και τα πέντε χρόνια φυλακής στο όνομα της στήριξης της σημερινής ψευτοδημοκρατίας του 15%, Αθήνα, 23 Ιουλίου 2011 Βασίλης Φίλιας

Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ (γεν. 21 Μαρτίου 1949) είναι σλοβένος φιλόσοφος και κριτικός θεωρητικός που δουλεύει στα πλαίσια των παραδόσεων του Χεγκελιανισμού, του Μαρξισμού και της Λακανιανής ψυχαναλυτικής. Ο Ζίζεκ έχει σημαντική συμβολή σε τομείς όπως η πολιτική θεωρία, η θεωρία του κινηματογράφου και η θεωρητική ψυχανάλυση.

- Τι το καλό; Τι το κακό; - Ένα σημείο Ένα σημείο και σ’ αυτό πάνω ισορροπείς και υπάρχεις κι απ’ αυτό πιο πέρα ταραχή και σκότος κι απ’ αυτό πιο πίσω βρυγμός των αγγέλων -Ένα σημείο Ένα σημείο και σ’ αυτό μπορείς απέραντα να προχωρήσεις ή αλλιώς τίποτε άλλο δεν υπάρχει πια... Κι ο Ζυγός που, ανοίγοντας τα χέρια μου, έμοιαζε να ζυγιάζει το φως και το ένστικτο ήτανε ΑΥΤΟΣ ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας...

Οι λιγοστοί που δείχνουν το δρόμο...

γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο Άξιον Εστί. Και ήρθαν οι ζοφερές μέρες και οι σκληρές νύχτες για τον λαό και την πατρίδα μας... όπου αναίτια κι άδικα μάτωσαν τα σπλάχνα των μανάδων και των γερόντων. Τα παιδιά άνοιξαν τα μάτια τους για να καταλάβουν την καταιγίδα που σάρωσε το νου των ανθρώπων... Τόσο μεγάλη η έκπληξη! «ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΥΤΟΝ ανάγκη να τον βλέπεις και να τον λαβαίνεις» είπε: «Κοίταξε!» Και τα μάτια μου έριξαν τη σπορά γρηγορότερα τρέχοντας κι από βροχή τα χιλιάδες απάτητα στρέμματα Σπίθες ρίζα μες στο σκότος πιάνοντας και νερών άξαφνων πίδακες Η σιγή που εκχέρσωνα για ν’ αποθέσω γόνους φθόγγων και χρησμών φύτρα χρυσά Ανέτοιμος ο κόσμος ν΄ αντιληφτεί το α-νόητο και ν’ αντιδράσει στο αυτονόητο. Επειδή χρόνους πολλούς πριν την καταστροφή ασκήθηκε φανατικά στην τρυφηλότητα ενος άοκνου συβαριστιμού, οπότε α-δύναμος και ά-μυαλος παραδόθηκε αμαχητί στα νύχια του γύπα... Αυτή η ενοχή, αυτή η ποινή! Απόμειναν επικίνδυνοι μονάχα οι λιγοστοί ερωτευμένοι. “Που ψηλά πάνω από τα κύματα έστησαν τα χωριά των βράχων. Εκεί σκόνη έφτανε ο αφρός, άπλερη γίδα είδαν να γλύφει τις ρωγμές, με το μάτι λοξό και το λίγο κορμί σκληρό σαν χαλαζίας. Έζησαν τις ακρίδες και τη δίψα και τα τραχιά στις αρμοσιές τους δάχτυλα χρόνους τακτούς, όσους η Γνώση ορίζει Στα χαρτιά σκυφτοί και στα βιβλία τ’ απύθμενα με σκοινί λιανό κατεβαίνοντας νύχτες και νύχτες, το λευκό αναζήτησαν ως την ύστατη ένταση του μαύρου, την ελπίδα ως τα δάκρυα, τη χαρά ως την άκρα απόγνωση...” Έτσι απόμειναν ανίκητοι οι λιγοστοί ερωτευμένοι. Που κανείς δεν έχει τη δύναμη να τους κάμψει. Επειδή δεν χρειάζονται τίποτα από τον κόσμο, αυτάρκεις και εξουσιαστές του ολίγου και του ακριβού. Αυτοί παραμένουν οι νικητές, δείχνοντάς μας το δρόμο: Σε τέτοιους καιρούς ερημιάς, προστάζει ο Ελύτης: «ΑΛΛΑ ΠΡΩΤΑ θα δεις την ερημιά και θα της δώσεις το δικό σου νόημα» είπε «Πριν από την καρδιά σου θα ‘ναι αυτή και μετά πάλι αυτή θ’ ακολουθήσει Τούτο μόνο να ξέρεις: Ό,τι σώσεις μες στην αστραπή καθαρό στον αιώνα θα διαρκέσει» για τη δημοσίευση, Αλέξανδρος Υδάτης

35

>> βιβλίο

βιβλιοπαρουσίαση ΠΕΡΙ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΣ ΙΑΝΟΣ

Ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης στο παρόν βιβλίο του προσεγγίζει την έννοια του έθνους και αναπτύσσει τις απόψεις του για την ελληνική συνέχεια. Οι θεματικές ενότητες της έκδοσης επικεντρώνονται στο «Έθνος ως ταυτότητα της ανθρωποκεντρικής κοινωνίας», «στο έθνος και την ελευθερία της κοινωνίας των πολιτών», «στην εθνική πολυσημία και την πολυ-πολιτισμικότητα». Στη συνέχεια ο καθηγητής αναλύει την πολιτική σημασία του έθνους, παρουσιάζει το ελληνικό έθνος ως έθνος κοσμοσύστημα και την «ελληνική παιδεία» ως υπόβαθρο της καταγωγικής αναγωγής του έθνους. Η έκδοση συμπληρώνεται από τις αντίστοιχες διευκρινιστικές παραπομπές. Ο συγγραφέας ήταν πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου και διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας. Διετέλεσε επί πολλά χρόνια επισκέπτης καθηγητής του Ινστιτούτου Πολιτικών Επιστημών (ΙΕΡ)του Παρισιού. Έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Είναι μέλος του επιστημονικού συμβουλίου, καθηγητής στο Μάστερ Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σιένας και αντεπιστέλλον μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας του Πολιτισμού της Πορτογαλίας.

ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΚΟΡΝΤΑ ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ

Στις σελίδες του βιβλίου εμπεριέχονται περισσότερα από 150 τραγούδια του συνθέτη και τραγουδιστή Νίκου Πορτοκάλογλου. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα μουσική αναδρομή στη δημιουργική πορεία από το συγκρότημα των «Φατμέ» μέχρι τις πρόσφατες συνθέσεις του ιδίου. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Έχω περάσει άπειρες ώρες μόνος, μ’ ένα μολύβι κι ένα τετράδιο, παλεύοντας με τις λέξεις, για να πω την αλήθεια μου με τον πιο απλό και άμεσο τρόπο. Οδηγός μου, η συμπυκνωμένη δύναμη του παραδοσιακού, του ρεμπέτικου, του λαϊκού τραγουδιού, που μου θυμίζει πάντα πως η αληθινή ποίηση δε σηκώνει περιττά στολίσματα και καλλιγραφίες». Ο Νίκος Πορτοκάλογλου, ως αυτοδίδακτος που διδάχτηκε από άλλους αυτοδίδακτους, στο προλογικό του σημείωμα σημειώνει: «το βιβλίο αυτό απευθύνεται σ’ αυτούς που ενδιαφέρονται απλώς να διαβάσουν ή να τραγουδήσουν τους στίχους και στους μουσικούς (κυρίως κιθαρίστες και πιανίστες) που θέλουν να παίξουν τα τραγούδια, ασχέτως αν έχουν σπουδάσει σε ωδείο ή μόνοι τους. Δεν υπάρχει παρτιτούρα, γι’ αυτό θα φανεί περισσότερο χρήσιμο σε όσους ξέρουν τη μελωδία και το ρυθμό και θέλουν να μάθουν χωρίς πολύ κόπο τις συγχορδίες».

36

«Ελέησόν με» του Ζαν-Κριστόφ- Γκρανζέ εκδ. ΚΑΛΕΝΤΗΣ

Η παράξενη δολοφονία ενός Χιλιανού διευθυντή χορωδίας σε μια αρμένικη εκκλησία του Παρισιού. Εξαφανίσεις παιδιών χορωδών. Δολοφονίες που εκτελούνται ακολουθώντας ένα μακάβριο τελετουργικό. Και στους τοίχους, πάντα στίχοι από το Ελέησόν με γραμμένοι με αίμα... Παιδιά με αγγελικές μορφές και ουράνιες φωνές που μες στην ομορφιά τους κουβαλάνε το θάνατο. Διεστραμμένοι βασανιστές της χιλιάνικης χούντας, εκπαιδευμένοι από πρώην ναζί που εκτελούσαν τις αποτρόπαιες πράξεις τους υπό τους ήχους κλασικών χορωδιακών έργων. Την έρευνα αναλαμβάνουν δυο περιθωριακοί μπάτσοι: ο Λιονέλ Κασντάν, συνταξιούχος βετεράνος, και ο Βολό, τοξικομανής, ωραίος σαν ροκ σταρ. Αρμένης ο πρώτος, Ρώσος ο δεύτερος. Ευφυείς, πεισματάρηδες, στοιχειωμένοι από το παρελθόν τους...

«Η νόσος των εραστών» του Κυριάκου Γιαλένιου εκδ. ΜΕΛΑΝΙ

Ένα χειμωνιάτικο σαββατοκύριακο σε μια έρημη παραθαλάσσια λουτρόπολη στήνεται ένα σκηνικό προδοσίας, ανατροπών και κάθαρσης. Ένας προδομένος εραστής, δύο βασανισμένοι καλόγεροι, ένας διανοούμενος τσιγγάνος και μια μονόφθαλμη μετανάστρια. Πίσω από όλους αυτούς, μία γυναίκα, φορέας της Νόσου των Εραστών, -άλλοτε θύτης και άλλοτε θύμα της- που κινεί τα νήματα και κρατάει τις απαντήσεις. Μοίρες αγνώστων που συνδέονται αναπάντεχα, χρόνιες πληγές που κλείνουν σφραγισμένες από απρόσμενες φιλίες κι ένας έρωτας, ο οποίος σέρνει απ’ την αρχή ως το τέλος το στίγμα της περιώνυμης ασθένειας. Δράμα χαρακτήρων, ιστορία μυστήριου και μια άσκηση πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις όλα αυτά μαζί. Ως το τέλος.

«Ο ερωτευμένος Πολωνός» της Μάρως Βαμβουνάκη εκδ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Μια διάσημη ηθοποιός του θεάτρου εξαφανίζεται λίγο πριν από την παράσταση Καλοκαίρι και καταχνιά που πρωταγωνιστεί. Οι έρευνες της αστυνομίας, των συγγενών, των τηλεοπτικών εκπομπών δεν οδηγούν πουθενά. Έχει αυτοκτονήσει; Τη δολοφόνησαν; Ή μια τυχαία συνάντηση με έναν άντρα από την Πολωνία τη μεταμόρφωσε και τον ακολούθησε πολύ μακριά από τη ζωή που μέχρι τότε ζούσε;

«Οι κατάσκοποι των Βαλκανίων» του Άλαν Φερστ εκδ. ΠΑΤΑΚΗ

ΕΛΛΑΔΑ, 1940. Όχι η Ελλάδα των ηλιόλουστων διακοπών, αλλά η Ελλάδα του Βορρά, της Μακεδονίας, των Βαλκανίων – και, πιο συγκεκριμένα, η Θεσσαλονίκη. Σ’ αυτό το λιµάνι µε την αρχαία ιστορία, τις αποβάθρες και τους οίκους ανοχής, τα σκοτεινά σοκάκια και τα τουρκικά αρχοντικά, εκτυλίσσεται ένα αγωνιώδες πολιτικό δράµα. Στα βόρεια σύνορα, ο ελληνικός στρατός έχει αναχαιτίσει την επίθεση του Μουσσολίνι, απωθώντας τις ιταλικές µεραρχίες πίσω στην Αλβανία – κατάγοντας την πρώτη νίκη ενάντια σε µέλος του Άξονα, που έχει υποτάξει ήδη το µεγαλύτερο µέρος της Ευρώπης. Αλλά ο Αδόλφος Χίτλερ δε θα ανεχτεί τέτοια προσβολή: την άνοιξη θα εισβάλει στα Βαλκάνια, και το µόνο που µπορεί να κάνει ο λαός της Θεσσαλονίκης είναι να παρακολουθεί και να περιµένει.

«Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της» του Βασίλη Μόσχη εκδ. ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ.

Πάντα υπάρχει μια στροφή στο μονοπάτι του χρόνου που φέρνει εκπλήξεις και ανατροπές. Και, τότε, τα χρώματα της ευτυχίας ξεθωριάζουν... Η Μυρσίνη, διωγμένη από τη Σμύρνη, πνίγεται στα αδιέξοδά της. Βρίσκει την ανάσα της σε ένα μεγάλο έρωτα και νιώθει ότι η ζωή τής χαμογελά. Πόσο φιλόξενη είναι η Αθήνα του μεσοπολέμου; Ποιο μυστικό κρύβει η φυγή της στη Θεσσαλονίκη; Οι εσωτερικές της συγκρούσεις έρχονται αντιμέτωπες με την πραγματικότητα, που δείχνει το πρόσωπό της χωρίς συναισθήματα. Οι ανατροπές που ακολουθούν βάζουν σε κίνδυνο το μεγάλο της μυστικό. Στο πέρασμα του χρόνου, στη δεκαετία του ’50, ένας καινούριος έρωτας καραδοκεί στο νησί του Πόρου. Η μοίρα αρχίζει και ξεδιπλώνει κρυμμένα μυστικά, και όλοι, αθώοι και ένοχοι, παρασύρονται στο παιχνίδι της. Πώς θα αντιμετωπίσουν τα απρόσμενα γεγονότα που θα ξυπνήσουν ένα παρελθόν που έρχεται να πάρει την εκδίκησή του;

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΗΣ ΤΑ ΛΑΜΠΥΡΙΣΜΑΤΑ

Το βιβλίο ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ αναφέρεται στο ιστορικό γεγονός της προσπάθειας των Ελλήνων να απελευθερώσουν την Αίγυπτο από τους Πέρσες και βασίζεται στην καταγραφή του Θουκυδίδη. Συγκεκριμένα το 460 π.Χ. οι ενωμένοι Έλληνες, πλην των Σπαρτιατών, εκστρατεύουν στην Αίγυπτο κι ενώ αρχικά νικάνε τους Πέρσες, δεν καταφέρνουν τελικά να την απελευθερώσουν. Εντωμεταξύ οι δημαγωγοί στην Αθήνα προκαλούν πόλεμο με την Σπάρτη, με αποτέλεσμα ο κύριος όγκος του εκστρατευτικού σώματος να επιστρέψει στην Ελλάδα. Πίσω παραμένουν 5000 άνδρες, οι οποίοι όταν φτάνουν οι ενισχύσεις των Περσών αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Αίγυπτο. Ο μόνος τρόπος για να σωθούν είναι να διασχίσουν την έρημο και να φτάσουν στην ελληνική παράκτια πόλη της Λιβύης Κυρήνη. Την ευθύνη για την διάσωση των Ελλήνων αναλαμβάνουν δυο Αθηναίοι, ο αριστοκρατικός Άρατος και ο δημοκρατικός Άδραστος, καθώς και δυο Σπαρτιάτες μισθοφόροι, ο σοβαρός Φωτάλκης και ο εύθυμος Χρηστιμίδης. Με οδηγούς τους Λίβυους της Σαΐδας, οι οποίοι έχουν πρέσβειρα την όμορφη Ναϊρέτ, η πολυήμερη πορεία στην έρημο αρχίζει. Οι δυο Αθηναίοι πολιτικοί αντίπαλοι προσπαθούν να κρατήσουν τους Έλληνες ενωμένους. Οι πολιτικές και συμμαχικές διαφορές κάνουν το στράτευμα να μοιάζει με χύτρα που κοχλάζει. Ο άμεσος κίνδυνος όμως των Περσών που τους καταδιώκουν διατηρεί την εύθραυστη ηρεμία. Ταυτόχρονα, ο έρωτας του Σπαρτιάτη Χρηστιμίδη και της πρέσβειρας Ναϊρέτ, δημιουργεί το πρόβλημα από το οποίο θα εξαρτηθεί η πορεία και το μέλλον των Ελλήνων. Οι προσβεβλημένοι Λίβυοι παρατάνε τους Έλληνες στην έρημο και φεύγουν με σκοπό να δικάσουν το ζευγάρι για ιεροσυλία στην όαση της Σίβας. Οι Έλληνες κατευθύνονται στην ακτή αλλά εκεί μια συντονισμένη επίθεση των Φοινίκων και των Περσών τους καταστρέφει ολοσχερώς. Οι ελάχιστοι εναπομείναντες φτάνουν τελικά στην Κυρήνη, ωστόσο ο Χρηστιμίδης και ο Άδραστος δεν επιστρέφουν στην Ελλάδα αλλά ταξιδεύουν στην Σικελία. Ο Χρηστιμίδης γιατί γνωρίζει ότι οι Σπαρτιάτες δεν θα εγκρίνουν τον γάμο του με την Λίβυα και ο Άδραστος επειδή ξέρει ότι οι Αθηναίοι θα του επιρρίψουν την ευθύνη της καταστροφής του στρατεύματος και θα τον δικάσουν άδικα ώστε να μην φανεί η δική τους υπαιτιότητα. Στην Σικελία όμως βρίσκεται και ο ηλικιωμένος Αισχύλος, που διηγείται το προσωπικό του δράμα στον Άδραστο. Τα τελευταία λόγια του ετοιμοθάνατου Αισχύλου πείθουν τον στρατηγό να επιστρέψει στην Αθήνα και να αντιμετωπίσει την μοίρα του.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΝΟΣ

Το παρόν βιβλίο περιλαμβάνει τα αναδημοσιευμένα κείμενα του Χρήστου Γιανναρά στην εφημερίδα «Καθημερινή». «Οι έξωθεν και οι έσωθεν κερδοσκόποι», «Αν η ύφεση οδηγήσει σε έκρηξη», «Η ακαταμάχητη δυναμική της ποιότητας» είναι μερικά από τα ενδιαφέροντα κείμενα, τα οποία εμπεριέχονται στην έκδοση. Ο καθηγητής προτείνει την παιδεία ως καταλύτη για την ανάκαμψη και υποστηρίζει ότι η «οργή του πολίτη για τους αυτουργούς της οικονομικής καταστροφής και διάλυσης που βιώνει η χώρα, θα αποδειχθεί γόνιμη μόνο αν μια κρίσιμη κοινωνική μάζα αφυπνιστεί στην ανάγκη προτεραιοτήτων ποιότητας της ζωής και «νοήματος» της ζωής, πέρα από την καταναλωτική αποχαύνωση». Ο Χρήστος Γιανναράς γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Βόννης και της Σορβόννης. Δίδαξε Φιλοσοφία, Πολιτιστική Διπλωματία και Συγκριτική Οντολογία σε πανεπιστήμια της Γαλλίας, της Ελβετίας, της Ελλάδας. Παρεμβαίνει στην πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα με κείμενα, τα οποία δημοσιεύονται σε εφημερίδες.

ΠΛΑΤΩΝ-ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΥΣΤΕΡΟ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΘ. ΤΕΡΕΖΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ

Ο συγγραφέας Χρήστος Τερέζης στο συγκεκριμένο βιβλίο ασχολείται με τις βαθύτερες έννοιες του νεοπλατωνικού στοχασμού, την ιστορικότητά του και τις θεωρητικές αρχές του. Παρουσιάζει τους εκπροσώπους της ύστερης φάσης της Νεοπλατωνικής Σχολής και τις φιλοσοφικές απόψεις του Πλουτάρχου, Συριανού, Πρόκλου, Δαμάσκιου. Η ενδιαφέρουσα μελέτη ξεκινάει με τους δυο κορυφαίους φιλοσόφους της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και επικεντρώνεται στις αλληλεπιδράσεις τους. Οι φιλοσοφικές αλήθειες του δασκάλου Πλάτωνα και του μαθητή Αριστοτέλη επιβιώνουν στην ύστερη φάση της Νεοπλατωνικής Σχολής και καταδεικνύουν τη διαχρονική τους αξία.

ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΓΚΩΜΙΟ

ΑΣΗΜΗΣ ΠΑΓΚΛΑΤΣΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ

Το βιβλίο του Πάγκλατσου, προσφέρει κάτι εντελώς το διαφορετικό. Τολμά και ομιλεί για τις πικρές αλήθειες που αφορούν τους γιατρούς και την άσκηση και λειτουργία της ιατρικής στη σημερινή κοινωνία και οι οποίες ενοχλούν πολλούς γιατρούς του σημερινού κατεστημένου. Εκφράζονται σκέψεις και αισθήματα του κόσμου που δεν φανερώνονται δημόσια λόγω της ατολμίας και του επικρατούντος νοσηρού κλίματος υποκρισίας της σημερινής κοινωνίας. Ωστόσο ομιλεί για κάποιους γιατρούς οι οποίοι ανεξαρτήτως από τη θέση που υπηρετούν, ακέραιοι και πιστοί στον όρκο τους, αναλώνουν τη ζωή τους προσφέρωντας βοήθεια στον άρρωστο άνθρωπο της εποχής μας. Το βιβλίο εκτός από τις πληροφορίες που περιέχει θέλει να ενθαρρύνει εκείνους τους νέους γιατρούς που θα ήθελαν να βιώσουν και να υπηρετήσουν μια γνήσια αλλά συγχόνως δύσκολη ιατρική.

37

>> comic

38

Παράσχος Δημήτρης Αστυφυλάκων

Βουρτσάκης Αλέξανδρος Εφαρμογής Πληροφοριών

Σπανός Κωνσταντίνος Ιατρικό (Σ.Σ.Α.Σ.)

Πατσιατζή Παναγιώτα Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής

Αμούτζιας Χριστόφορος Αστυφυλάκων

Σταθεροπούλου Ερμιόνη Μαιευτικής

Γεωργού Δημήτρης Ιατρικό (Σ.Σ.Α.Σ.)

Τσικρικά Μαρία Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής

Κοπτερόπουλος Αλέξης Αυτοματισμού

Κοτούλα Κωνσταντίνα Μαιευτικής

Τεμελούδη Άννα Μαρία Νομικής

Κουλακίδου Αλεξάνδρα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχ/σεων

Παπανίκος Γιώργος Ηλεκτρονικής

Κούτλας Δημήτρης Νοσηλευτικής

Χατζηλιάδου Εύη Νομικής

Βαρβάρης Γιώργος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχ/σεων

Καρακιχαγιάς Νίκος Ηλεκτρονικής

Ποταμοπούλου Αθηνά Νοσηλευτικής

Ανδρεάδης Ιορδάνης Φαρμακευτικής

Βαρνάβας Αντώνης Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχ/σεων

Συμεωνίδης Περικλής Ηλεκτρονικής

Αποστολίδου Χριστίνα Νοσηλευτικής

Βαρβατζίκη Άννα Φαρμακευτικής

Βαρσάμης Νίκος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχ/σεων

Αλεκτορίδης Κωνσταντίνος Γεωλογίας

Σεμερτζίδου Δέσποινα Αισθητικής & Κοσμητολογίας

Κερασίδου Αθηνά Ηλεκτρ. Μηχαν. & Μηχαν. Υπολογιστών

Τσαλτζάκη Ελένη Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχ/σεων

Εμμανουηλίδου Φωτεινή Πληροφορικής

Σαγξαρίδου Ιωάννα Βρεφονηπιοκομίας

Βοζίκη Δέσποινα Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας

Κατραντζής Βαγγέλης Οικονομικών Επιστημών

Παπαδοπούλου Μαρία Πληροφορικής

Σαββίδης Αντώνης Μηχανικών Επιστήμης Υλικών

Βαρουκτσής Σπύρος Χημικών Μηχανικών

Κορωναίου Κατερίνα Οικονομικών Επιστημών

Χριστοδουλίδου Αλεξάνδρα Πληροφορικής

Ελευθεριάδης Θοδωρής Γεωγραφίας

Σιδηρόπουλος Δημήτρης Χημικών Μηχανικών

Κυριάκος Δημήτρης Οικονομικών Επιστημών

Αγουρζενίδης Νίκος Διοίκησης Τεχνολογίας

Βασιλούδης Βαγγέλης Πολιτικών Δομικών Έργων

Παυλίδου Αθανασία Μηχανολόγων Μηχανικών

Παππάς Δημήτρης Οικονομικών Επιστημών

Χατζηαποστόλου Αναστασία Διοίκησης Τεχνολογίας

Πάρτογλου Σοφία Τεχνολογίας Τροφίμων

Σαριανίδου Νίκη Βιολογίας

Ταϊρίδου Ελένη Ιστορίας & Αρχαιολογίας

Ζουλούμης Δημήτρης Εμπορίας & Διαφήμισης

Τσότση Ελένη Μηχανολογίας

Δαφνόπουλος Γιώργος Βιολογίας

Λαζάρου Σωτηρία Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής

Κουμπατίδου Μπέλλα Εμπορίας & Διαφήμισης

Μαρασλής Γιώργος Οχημάτων

Γιουβάνης Γιώργος Μαθηματικών

Αντωνοπούλου Δανάη Πολιτικής Επιστήμης

Μητσικούδης Τάσος Διοίκησης Επιχειρήσεων

Εμεινίδης Θοδωρής Βιομηχανική Πληροφορική

Βασιλειάδου Εύα Φυσικής

Σπυριδόπουλος Κύριλλος Πολιτικών Επιστημών

Χατζηαναγνώστου Άκης Διοίκησης Επιχειρήσεων

Τσιφωντίδης Ραφαέλο Βιομηχανική Πληροφορική

Καρασαββίδου Μαριάνθη Επιστ. Προσχ. Αγωγής & Εκπαίδευσης

Σπυρογιάννης Κώστας Εφαρμοσμένης Πληροφορικής

Αμπατσίδου Ηλιάννα Λογιστικής

Ελευθεριάδου Νατάσα Φυτικής Παραγωγής

Κοροτζίδου Θένια Επιστ. Εκπαίδευσης στην Προσχ. Ηλικία

Φανούλη Λία Μον. Υπαξι. Στρατού (Σ.Μ.Υ.) - Σώματα

Αντωνιάδου Ειρήνη Λογιστικής

Κούκρα Ευαγγελία Αρχιτεκτονικής Τοπίου

Τοματζίδου Μαρία Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης

Αζά Κωνσταντίνα Μον. Υπαξ. Στρατού (Σ.Μ.Υ.) - Όπλα

Παπαδάκης Κώστας Λογιστικής

Ελευθεριάδης Στέργιος Τυποποίησης & Διακίνησης Προϊόντων

Σιδερίδου Μαρία Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης

Δημόπουλος Στέλιος Μον. Υπαξ. Στρατού (Σ.Μ.Υ.) - Όπλα

Φανούλη Ελένη Λογιστικής

Χατζίδης Νίκος Εμπ. & Ποιοτ. Ελέγχου Αγροτ. Προϊόντων

Κλιαγκόνα Κωνσταντίνα Αγγλικής Γλώσσας & Φιλολογίας

Ξύδη Χριστοφόρα Μον. Υπαξ. Στρατού (Σ.Μ.Υ.) - Όπλα

Αλεξανδρή Φωτεινή Λογοθεραπείας

Αϊναλής Αστέρης Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας

Τσενεκίδης Νίκος Φιλολογίας

Χατζοπούλου Μαρία Μον. Υπαξ. Στρατού (Σ.Μ.Υ.) - Όπλα

Τζουτζούκης Νίκος Οπτικής & Οπτομετρίας

Τσαρτσάλης Στέργιος Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού

Παταρίδου Ναταλία Φιλολογίας

Γουμάγιας Κώστας Αστυφυλάκων

Κουλτούκη Μαρία Ιατρικών Εργαστηρίων

.............

Εμινίδου Σοφία Φιλολογίας

Κερασίδης Παύλος Αστυφυλάκων

Σκαρλάτου Βασιλική Ιατρικών Εργαστηρίων

.............

- EΠΙ

2011

- EΠΙ

Τμήματα Γυμνασίου & Λυκείου • Κατεύθυνση Θετική, Θεωρητική, Τεχνολογική Ναυάρχου Βότση 48, Άνω Ηλιούπολη, Τηλ.: 2310 587 440 • email: epicedro@otenet.gr, www.epikentro.edu.gr

ΧΟΝΤ

ΤΥ

ΕΣ

ΤΥ

ΧΟΝΤ

Αγγελίδου Νάνσυ Φιλολογίας

ΕΣ

www.metallus.gr

Παράσχου Βασίλης Ιατρικό (Σ.Σ.Α.Σ.)