έτος 11o - Χειµώνας 2008
Άποψη για τον Kόσµο
ôéìÞ: € 8x10-3
info@adaction.gr
Προσαρµογή: adaction A.E
Τσιµισκή 99 • Τσιµισκή 43 • Μ. Μπότσαρη 31
www.metallus.gr
Έλα Λόλα, να ένα μήλο!
Μόνο αυτό, δεν αρκεί για να γράψεις καλά στις εξετάσεις.
Τμήματα ȖɇɀɁȵɅɐɃɇ ȞɇȾȹɐɃɇ r Κατεύθυνση Θετική, Θεωρητική, Τεχνολογική ȥȺɌɒɉɎɈɌ ȚɗɋɊɀ ȱɆɐ ȟɄɂɈɘƇɈɄɀ ȫɀɄ t FNBJM FQJDFESP!PUFOFU HS XXX FQJLFOUSP FEV HS
>> editorial (και πάλι...)
viva la revolution!
ÁãáðçôÝò áíáãíþóôñéåò, áãáðçôïß áíáãíþóôåò,
Και ενώ το περιβάλλον συνεχίζει να καταστρέφεται με γοργούς ρυθμούς, διακυβεύοντας την μεγαλύτερη όλων των καταστροφών που έχει ζήσει η ανθρωπότητα, ο ηλίθιος της διαφήμισης γνωστής τράπεζας, συνεχίζει να γελάει σαν χαζοχαρούμενος και να λέει πως όλα είναι καλά τώρα που μάζεψε τα χρέη του σε μια μόνο κάρτα, κάποιοι βγήκαν στους δρόμους να διαδηλώσουν, να κάψουν και να ρημάξουν. Τα τρία αυτά γεγονότα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους: Η καταστροφή του φυσικού μας κόσμου (της ζωής μας πάνω στον πλανήτη δηλαδή), ο τρόπος που ζούμε και καταναλώνουμε και η δυσαρέσκεια και η οργή για όλα αυτά που μας περιβάλλουν. Ζούμε σε ένα κράτος που δεν αγαπά τους πολίτες του, δεν νοιάζεται για το καλό τους, αφήνοντας, εσκεμμένα τις περισσότερες φορές, κάποιους επιτήδειους να κοροϊδεύουν και να εξαπατούν τον απλό κόσμο. Το παράδειγμα των τραπεζών στις οποίες οι περισσότεροι Έλληνες χρωστούν χρήματα, είναι ένα μόνο παράδειγμα. Αυτή η νομιμοποιημένη απάτη τους, με τόσα ψέματα και τόση υποκρισία απέναντι στον κόσμο, είναι, κατά τη γνώμη μου, εγκληματική. Το 3% της «ανάπτυξης» της ελληνικής οικονομίας του 2007 π.χ., είναι ένας πλασματικός αριθμός και στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην κατανάλωση (που όμως γίνεται με δανεικά). Άρα δεν έχει να κάνει με την πραγματική παραγωγή αξιών, όπως ορίζουν οι κανόνες της οικονομίας, αλλά με την αγορά προϊόντων, με χρήματα όμως που δεν έχουμε και δανειζόμαστε. Ο 15χρονος Αλέξης έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού ο οποίος «εκπαιδεύτηκε» και πληρώνεται από τους φόρους που πληρώνουν και οι γονείς του Αλέξη. Ακόμη και η σφαίρα που τον σκότωσε έχει αγοραστεί με τα χρήματα των φορολογούμενων. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν και πολλές αξίες πια, οι νέοι έχουν πρότυπα τραγουδιστές, αδερφές της πρωινής τηλεοπτικής ζώνης και άλλα τέτοιου είδους φρούτα. Και αυτοί που σκέφτονται, ξέρουν πως πάνε στα σχολεία και τα πανεπιστήμια για να γίνουν άνεργοι ή να εισέλθουν στη «γενιά των 600 ή 700 ευρώ». Από την άλλη βλέπεις πολιτικούς άρχοντες και ιερωμένους να κλέβουν ασύστολα, απροκάλυπτα και με άνεση, κάτω από την προστατευτική σκέπη της δικαιοσύνης.
ãéá óõíäñïìÝò
επικοινωνήστε στο τηλέφωνο: 2310 606.928 αποστείλετε: • για 10 τεύχη 18,00€ • για 5 τεύχη 9,00€
«Γιατί λοιπόν να μη βγούμε στους δρόμους και να τα διαλύσουμε όλα;», σκέφτηκαν πολλοί από αυτούς που συμμετείχαν στα επεισόδια που συγκλόνισαν την Ελλάδα. Λογικό μου φαίνεται. Το μόνο που δεν μου άρεσε ήταν οι καταστροφές σε μαγαζιά βιοπαλαιστών και ανθρώπων που δουλεύουν «για το μεροκάματο».
4
Οι αφορμές που οι Έλληνες βγαίνουν στους δρόμους για να εκτονωθούν, ποικίλλουν: τη μια μπορεί να είναι η επιτυχία μιας ομάδας ή της εθνικής (πανηγυρίζουμε), την άλλη ο άδικος θάνατος ενός 15 χρόνου και γιατί το βαρέλι πραγματικά ξεχειλίζει (τα σπάμε)… Η νοοτροπία μας φάνηκε και από το γεγονός ότι όλα τα κόμματα, πλην του κυβερνώντος, προσπάθησαν μέσα από αυτή την κρίση να επωφεληθούν και να καρπωθούν κάτι, ενώ θα έπρεπε να καθίσουν όλοι γύρω από ένα στρογγυλό τραπέζι και να αναρωτηθούν τι κάνουν λάθος. Δεν φταίει κανένα κόμμα, φταίει το ίδιο το σύστημα. Αυτό πρέπει να αλλάξει (και όχι ο «διαχειριστής του), αυτό δεν μπορεί πια να σταθεί στις σύγχρονες ανάγκες των καιρών μας. Μα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι οι πολιτικοί που μας κυβερνούν είναι και αυτοί που μας εκφράζουν, άρα οι περισσότεροι έχουμε μέσα μας τον εν δυνάμει απατεώνα, τον ψεύτη, τον κακό ηγέτη, τον αδιάφορο για τα κοινά, τον «golden boy» κτλ. Αν δεν φύγει όλη αυτή η πολιτική σαβούρα που μας περιβάλλει δεν πρόκειται ποτέ να έχουμε πρόοδο. Αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι, πάντα στους δρόμους θα αναγκαζόμαστε να βγαίνουμε, αισθανόμενοι αδικημένοι από τους πολιτικούς που όμως εμείς στείλαμε στα έδρανα της βουλής με την ψήφο μας. Οραματίζομαι εθνικές εκλογές όπου η Ν.Δ. θα πάρει ποσοστό 18%, το ΠΑΣΟΚ 21%, το ΣΥΡΙΖΑ 15%, το ΚΚΕ 15%, οι Οικολόγοι 22%,... «Ως πότε παλικάρια θα ζούμε στα στενά, μονάχοι σα λιοντάρια στις ράχες στα βουνά…;» Με αυτές τις σκέψεις με την πίστη ότι είμαστε στην αρχή των γεγονότων και ότι απέχουμε έτη φωτός από την αλήθεια, («την αληθινή αλήθεια» που έλεγε η Λαμπέτη στην «Ψεύτρα») σας εύχομαι ένα υγιές, καλό και… επαναστατικό (!) 2009. Ως το επόμενο ραντεβού μας Να’στε όλοι καλά.
Εδώ ήθελε καλύτερο συντονισμό ρε παιδιά και διαλογή των στόχων: πολυεθνικές, τράπεζες και τα τοιαύτα…
Παραγωγή: adaction A.E. Πλ. Ιπποδρομίου 21, 546 21 Θεσσαλονίκη, τηλ: 2310 256.974-5 email: creative@adaction.gr
Υπεύθυνος έκδοσης - Αρχισυντάκτης: Αλέξης Αλαματίδης Ειδικός σύμβουλος έκδοσης: Άγγελος Παμπουκίδης Συνεργάτες τεύχους: Βασίλης Αβράμογλου Γκακίδης Γιάννης Δάνος Δανιηλίδης Δάντης Χαράλαμπος Μπάμπης Ιμβρίδης Φώτης Κουτσαμπάρης Πασχάλης Μητρακούδης Ιωάννα Μπάμπη Ειρήνη Μπούρα Λία Παπαδράγκα Κώστας Ποτακίδης Θεοδώρα Ρούμκου
Σκεπτόμενος λοιπόν όλα αυτά και βλέποντας πόσο αδύναμο και άσχετο είναι το κράτος να βοηθήσει πραγματικά τους πολίτες του, αισθάνομαι ότι ζω σε μια γελοία χώρα, που απαρτίζεται από εμάς τους ίδιους, τους γελοίους κατοίκους της. Ποιοι Έλληνες βρε; Είμαστε εμείς Έλληνες; Δεν είναι έτσι οι Έλληνες, τουλάχιστον έτσι φαίνεται στην ιστορία μας, αγαπητοί φίλοι.
Γραφιστική: Γιώργος Παπαδόπουλος
Τάνια Ρούμκου Γιώργος Στάμκος Αλέξανδρος Υδάτης Συνεργάτες: Άννα Ακριτίδου Λευτέρης Ακριτίδης Χαράλαμπος Δάντης Χριστίνα Δεβρελή Θόδωρος Ελευθεριάδης Οδυσσέας Σταυράκης Κατερίνα Τερζοπούλου Τραπεζανίδης Δημήτρης
Διαφημίσεις: 2310 606.928 Σκίτσα: Δημήτρης Νικολαΐδης Φιλμ - Εκτύπωση: Φίλιππος, Εκδοτική Βορείου Ελλάδος Διεύθυνση Περιοδικού: Ευζώνων 7, Άνω Ηλιούπολη, 564 31 Θεσσαλονίκη, ( 2310 606.928, Φαξ: 2310 642.055 Hλεκτρονικό ταχυδρομείο: dytikos@the.forthnet.gr Δικτυακός τόπος: http://users.forthnet.gr/the/dytikos Τιράζ: 7.000. Διανέμεται δωρεάν σε πάνω από 300 σημεία στην πόλη. Τα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους Φωτογραφία Εξωφύλλου Αερολέσχη Μίκρας (Πηγές Αώου ποταμού)
>> κόσμος
Everything
του Γιώργου Στάμκου stamkos@post.com
Must Change! Πού θα μας Οδηγήσει η Παγκόσμια Οικονομική Κρίση του 2008–2009;
«Βεβαιότητα; Σ’ αυτόν τον κόσμο τίποτε δεν είναι βέβαιο, εκτός από το θάνατο και τους φόρους». Βενιαμίν Φραγκλίνος «Είθε να ζεις σε ενδιαφέροντες καιρούς». Κινέζικη Παροιμία Ύστερα από αρκετά χρόνια έντονης οικονομικής ανάπτυξης, αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής, της κατανάλωσης και της ανεξέλεγκτης χρηματοπιστωτικής επέκτασης, η παγκόσμια οικονομία προσγειώθηκε ανώμαλα στο «σεληνιακό τοπίο» μιας ύφεσης χωρίς προηγούμενο. Πυροκροτητής της αλυσιδωτής αντίδρασης, που έκοψε τα φτερά της παγκόσμιας οικονομίας, υπήρξε η «φούσκα» στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια των Αμερικανών, η οποία άρχισε να εκδηλώνεται ήδη από τις αρχές του 2007, αλλά λίγοι μονάχα μπορούσαν τότε να προβλέψουν τις προεκτάσεις της. Τα επισφαλή δάνεια εκατομμυρίων Αμερικανών, που είχαν χαμηλές δυνατότητες ανταπόκρισης στις οφειλές τους προς τις τράπεζες, διασκορπίστηκαν από τις λεγόμενες επενδυτικές τράπεζες σε «τοξικά ομόλογα» και διασπάρθηκαν στα χρηματιστηριακά προϊόντα ολόκληρου σχεδόν του πλανήτη. Όταν οι οικονομικά επισφαλείς Αμερικανοί άρχισαν να μην πληρώνουν τις δόσεις τους, εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων αλλά και των τιμών του πετρελαίου –που πυροδοτήθηκαν από απαράδεκτα κερδοσκοπικά παιχνίδια– και κατ’ επέκταση του κόστους διαβίωσης, τότε «ξαφνικά» οι επενδυτικές τράπεζες, που χορηγούσαν δάνεια ως και 100 φορές πάνω από τα κεφάλαια τους, είδαν τις μετοχές τους να καταρρέουν και οδηγήθηκαν
στη χρεοκοπία. Η μία χρεοκοπία ακολουθούσε την άλλη κατά τη διάρκεια του 2008, με σημαντικότερη εκείνη της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, που είχε ένα ενεργητικό της τάξεως των 900 εκατομμυρίων δολαρίων. Όταν η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε να επέμβει «κρατικοποιώντας» τις σημαντικότερες κλονισμένες τράπεζες της χώρας και εξαπολύοντας το ύψους 700 εκατομμυρίων δολαρίων «Σχέδιο Πόλσον», η ζημιά είχε ήδη γίνει. Ο «ιός» της αμερικανικής χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε ήδη διασπαρθεί στην Ευρώπη και στις άλλες οικονομίες του κόσμου. Ως γνωστόν η Αμερική είναι η μητρόπολη του σύγχρονου καπιταλισμού και αυτοί που λένε πως «όταν φταρνίζεται η Αμερική αρρωσταίνει ο κόσμος» δεν έχουν άδικο. Πρώτα θύματα της έκρηξης της χρηματοπιστωτικής φούσκας made in USA ήταν η Ευρώπη. Πολλές τράπεζες κλονίστηκαν ανεπανόρθωτα, ειδικά στη Μεγάλη Βρετανία, και χρειάστηκαν την παρέμβαση του κράτους για να σωθούν από τη χρεοκοπία, την οποία ωστόσο δεν απέφυγε η Ισλανδία (που κατέφυγε στη βοήθεια του ΔΝΤ), αυτή η μικρή νησιώτική χώρα του βόρειου Ατλαντικού, οι λιγοστοί κάτοικοι της οποίας είχαν τα τελευταία χρόνια μεταμορφωθεί από ψαράδες σε εισοδηματίες λόγω των επενδύσεων τους σε χρηματιστηριακά προϊόντα υψηλού ρίσκου.
ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΥΦΕΣΗ! Οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης (ΕΚΤ), των ΗΠΑ (FED), της Ιαπωνίας και άλλων μεγάλων χωρών προέβησαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008 σε γενναιόδωρες ενέσεις ρευστότητας καθώς και σε δραστική μείώση των βασικών τους επιτοκίων προκείμενου να σώσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα από περαιτέρω καθίζηση αλλά δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας προς την ύφεση. Η κατανάλωση και η ζήτηση έπεσαν με πρωτοφανείς ρυθμούς, καθώς οι τράπεζες άρχι-
6
σαν να κλείνουν τις στρόφιγγες του δανεισμού σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε, ο κατασκευαστικός κλάδος καθηλώθηκε, η ανεργία αυξήθηκε και οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης απέκτησαν στις περισσότερες χώρες αρνητικό πρόσημο. Οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιαπωνία μπήκαν σε φάση «τεχνικής ύφεσης» και είδαν την οικονομία τους να συρρικνώνεται κατά -0,2% ως -1,7% το δεύτερο μισό του 2008. Η Ουγγαρία, η Ουκρανία, η Τουρκία και άλλες χώρες, προσέτρεξαν στη σωτήρια οικονομική συνδρομή του ΔΝΤ προκειμένου να μην καταρρεύσουν οι προϋπολογισμοί τους. Άλλες χώρες με δυναμικότερη οικονομική ανάπτυξη, όπως η Κίνα, είδαν τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας τους να κατεβάζουν ταχύτητα και να προσγειώνονται σε χαμηλούς ρυθμούς, αντίθετους με αυτούς που είχαν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Στα τέλη του 2008 ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία είχε βυθιστεί στη δίνη της ύφεσης με τα χειρότερα να έπονται… Για το 2009 ο ΟΗΕ προέβλεψε πως ο ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 1%, με τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις να τείνουν σε μια μείωση της τάξης του -0,4%. Επειδή οι ηγέτες του κόσμου υποβάθμισαν την έκταση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, δίχως να έχουν τη διορατικότητα να προβλέψουν τη μαζική κατάρρευση των μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, οι κίνδυνοι έγιναν συστημικοί, δηλαδή απειλήθηκε η κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος, κι έτσι η οικονομική ύφεση εγκαταστάθηκε για τα καλά στην παγκόσμια οικονομία για το 2009. Ήταν η πρώτη μεγάλη οικονομική κρίση της εποχής της Παγκοσμιοποίησης, το κόστος της οποίας ξεπέρασε κατά πολύ το συνολικό κόστος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου! «Η σημερινή οικονομική κρίση στις ΗΠΑ θα θεωρηθεί μάλλον η
σοβαρότερη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα τερματιστεί όταν θα σταθεροποιηθούν οι τιμές στην αγορά ακινήτων και μαζί με αυτές οι τιμές των τραπεζικών προϊόντων που συνδέονται με ενυπόθηκα δάνεια. Η κρίση αυτή θα αφήσει πίσω της μεγάλο αριθμό θυμάτων», προέβλεψε ο οικονομολόγος Αλαν Γκρίνσπαν, επικεφαλής της Fed από το 1987 μέχρι το 2006. Ορισμένοι άλλοι οικονομολόγοι την ονόμασαν «κρίση του αιώνα», και συνέκριναν τη σοβαρότητά της με το περιβόητο «Κραχ του 1929», που οδήγησε σε ένα ντόμινο χρεοκοπιών, σε μια ύφεση διαρκείας αφήνοντας πίσω δεκάδες εκατομμύρια ανέργους. Αποτέλεσμα του «Κραχ του 1929» ήταν να οδηγηθούμε σ’ έναν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ολοκλήρωσε το καταστροφικό έργο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μετατρέποντας την Ευρώπη σε σωρούς ερειπίων και αφήνοντας πίσω του δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς…
ΚΑΤΑΡΡΙΦΘΗΚΕ Η «ΘΕΟΛΟΓΙΑ» ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Ογδόντα χρόνια αργότερα, η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2009, ωθεί κι αυτή σε μια σειρά από αλλαγές, ορισμένες εκ των οποίων θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «συστημικές». Η «θεολογία» της παγκόσμιας και ανεξέλεγκτης αγοράς καταρρίφθηκε καθώς, ακόμη και οι ακραία φιλελεύθερες ΗΠΑ υιοθέτησαν κρατικές παρεμβάσεις, που θύμισαν κάπως τη δεκαετία του 1930 και το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο που είχε υιοθετήσει τότε η κυβέρνηση του Φραγκλίνου Ρούσβελτ με το περίφημο «New Deal». Μέσα σ’ αυτό το κλίμα αναζωπυρώθηκαν οι συζητήσεις για την αντικατάσταση του σημερινού καπιταλιστικού μοντέλου με έναν «δημοκρατικό καπιταλισμό», μ’ έναν «καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο», όπου οι άνθρωποι θα είναι πάνω από τα κέρδη. Το ιδεολόγημα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, που αποθέωνε τη δύναμη και τη δυνατό-
τητα ρύθμισης των αγορών απομυθοποιήθηκε. Σ’ αυτόν τον καπιταλισμό του τζόγου η αγορά ήταν ο θεός και το αμερικανικό σύνθημα «εμπιστευόμαστε τον Θεό» («in God we Trust») είχε αντικατασταθεί με το «εμπιστευόμαστε την αγορά» («in Market we Trust»). Αυτό που επικρατούσε ήταν τα χρηματιστήρια του τζόγου, η Wall Street των καζίνων, η αλαζονεία και η απληστία των «golden boys» και η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία. Η ίδια η οικονομία είχε καταλήξει μια φούσκα που συστέλλονταν και διαστέλλονταν σύμφωνα με τις ματαιοδοξίες και τα όνειρα ακόμη και των πιο άπληστων καπιταλιστών. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν μια άνευ προηγουμένου χρηματοπιστωτική κρίση, που δεν άργησε να διαχυθεί και στην πραγματική οικονομία οδηγώντας την στην ύφεση. Φυσικά οι τράπεζες, με την χωρίς όρια απληστία τους, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία
7
>> κόσμος
τος (πληθωριστικού χρήματος). Το 2008 το ποσοστό του πληθωριστικού χρήματος, δηλαδή της «φούσκας», ήταν 30-35% πάνω από τη φυσική αναγκαία ζήτηση των Αμερικανών. Προκειμένου η αμερικανική οικονομία να ισορροπήσει και να έρθει στα «κυβικά» της, πρέπει να εξαλείψει αυτό το «αεριτζίδικο» 1/3 της οικονομίας της, με τον αντίστοιχο περιορισμό της εγχώριας καταναλωτικής ζήτησης κατά την περίοδο 2008-2010. Αυτό θα έχει όμως ως αποτέλεσμα και τον περιορισμό της αμερικανικής οικονομικής και γεωπολιτικής ισχύος και θα σημάνει τη λήξη της αμερικανικής μονοκρατορίας, ανοίγοντας ταυτόχρονα το δρόμο προς ένα πολύ-πολικό παγκόσμιο σύστημα ισορροπίας.
ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΠΟΛΥ-ΠΟΛΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
αυτής της κρίσης, όπως εύστοχα παρατήρησε ο οικονομολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν: «Η παρούσα οικονομική κρίση είναι ένας εντελώς προβλέψιμος και συνολικά απρόσμενος καρπός της εξαιρετικής επιτυχίας των τραπεζών, στο να μετατρέψουν μια πελώρια στρατιά ανθρώπων σ’ ένα συρφετό οφειλετών, μονίμων οφειλετών που αυτοδιαιωνίζονται με σύναψη νέων δανείων για να σωθούν απ΄ τα παλιά. Η εξαφάνιση του χρεωμένου είναι η καταστροφή για τη βιομηχανία του δανεισμού». Ωστόσο όμως η «Belle Epoque» για το Κεφάλαιο φαίνεται να έχει τελειώσει.
Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ «Τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2008 θα είναι για τον φονταμενταλισμό των αγορών ό,τι υπήρξε και η πτώση του Τείχους του Βερολίνου για τον κομμουνισμό», εκτίμησε ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος προέβλεψε πριν από χρόνια την κρίση. Μετά τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» ήρθε η ώρα του «υπαρκτού καπιταλισμού» για να καταρρεύσει ή έστω για να κλονιστεί θανάσιμα, κραύγαζαν με ενθουσιασμού πολλοί Αριστεροί διανοούμενοι. Ο καπιταλισμός ωστόσο είναι σύμφυτος με την έννοια της κρίσης, ολισθαίνει προς την κρίση, χορεύει με την κρίση, και βρίσκει συνήθως τρόπους για να προσαρμόζεται στις καταστροφικές κρίσεις που ο ίδιος δημιουργεί, όπως λέει και ο Αμερικανός συγ-
γραφέας Ντον Ντε Λίλλο στο βιβλίο του Κοσμόπολις: «Η παρόρμηση της καταστροφής είναι δημιουργική. Η επιβεβλημένη καταστροφή είναι σήμα κατατεθέν της καπιταλιστικής σκέψης. Οι παλιές βιομηχανίες πρέπει να εξαλειφθούν. Νέες αγορές να διεκδικηθούν βίαια. Οι παλιές να γίνουν αντικείμενο επανεκμετάλλευσης. Καταστρέψτε το παρελθόν, φτιάξτε το μέλλον». Ο ίδιος δεν έχει φυσικά ψευδαισθήσεις για τη σχέση του αμερικανικού τύπου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού με την Παγκοσμιοποίηση, καθώς παραδέχεται ότι η δεύτερη εξυπηρετεί πρωτίστως τα συμφέροντα των ΗΠΑ: «Πότε θα καταλάβουμε πως τέλειωσε η εποχή της Παγκοσμιοποίησης;», ρωτά ο ήρωας του Κοσμόπολις για να εισπράξει την εξής αφοπλιστική απάντηση: «Όταν θα σταματήσουν να κυκλοφορούν οι λιμουζίνες στους δρόμους του Μανχάταν!» Η Παγκοσμιοποίηση, όπως την έχουμε γνωρίσει ως σήμερα, ήταν απλώς μια άλλη μορφή αμερικανοποίησης, ένας άλλος τρόπος κυριαρχίας των ΗΠΑ και των Corporations τους στον υπόλοιπο κόσμο. Γι’ αυτό και η Παγκοσμιοποίηση κατέληξε μια ληστρική επιχείρηση σε βάρος των λαών. Στόχος της ήταν οι χώρες να μετατραπούν σε θυγατρικές των εταιριών. Η Πολιτική να μετασχηματιστεί σε τυπικό μάνατζμεντ και οι πολιτικοί σε υπαλλήλους των πολυεθνικών. Να εξαλειφθούν πλασματικά οι κοινωνικές αντιθέσεις και να επιβληθεί η λατρεία του κέρδους και η οικονομική ανάπτυξη με οποιοδήποτε κόστος. Ωστόσο η έκρηξη της χρηματοπιστωτικής «φούσκας» του 2008 και η οικονομική ύφεση που ακολούθησε, έκοψε για τα καλά τη φόρα στην αμερικανικού τύπου Παγκοσμιοποίηση.
Η «ΦΟΥΣΚΑ» ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η παντοδυναμία της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ και η Νέα Τάξη Πραγμάτων που επιχείρησε να επιβάλλει μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, κλονίστηκε ανεπανόρθωτα. Το σημαντικότερο πρόβλημα με την πλανητική υπερδύναμη που λέγεται ΗΠΑ είναι ότι ζει με δανεικά. Η χώρα καταναλώνει περισσότερα απ’ όσα παράγει. Και για να καλύψει αυτό το έλλειμμα δανείζεται συνεχώς από τον υπόλοιπο κόσμο, προκειμένου να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο υψηλό. Το ΑΕΠ της χώρας αυτής μπορεί να ανέρχεται στα 14 τρισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο οι ΗΠΑ χρωστούν στον υπόλοιπο κόσμο 13 τρισεκατομμύρια δολάρια! Το συμπέρασμα είναι αμείλικτο: Πώς μπορεί να είναι παγκόσμιος οικονομικός ηγεμόνας η χώρα που ζει με δανεικά από εκείνους στους οποίους ασκεί ηγεμονία; Σύμφωνα με τον έγκριτο Ρώσο οικονομολόγο Μιχαήλ Χάζιν, που είναι γνωστός (και διωκόμενος στη Ρωσία) για τις δυσάρεστες αλήθειες που λέει, το 1998 υπήρχε στην αμερικανική οικονομία ένα «αεριτζίδικο» 10-12%, που συντηρούνταν από την κοπή νέου χρήμα-
8
Την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου πολύ-πολικού κόσμου επισήμανε τον Σεπτέμβριο του 2008 και ο Ρώσος πρόεδρος Μεντβέντεφ, με αφορμή την κρίση που είχε ξεσπάσει στη Νότια Οσετία: «Ο κόσμος πρέπει να είναι πολυ-πολικός. Ο μονο-πολικός κόσμος είναι απαράδεκτος και η κυριαρχία (ενός έθνους) δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Δεν αποδεχόμαστε μια διεθνή τάξη στην οποία όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από μια χώρα, όσο σοβαρές και αξιόπιστες είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ένας τέτοιος κόσμος είναι ασταθής και πλήρης συγκρούσεων». Μέσα σ’ αυτό το νέο πολυπολικό κόσμο, εκτός από τις ΗΠΑ, κυρίαρχο ρόλο θα διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (και το ευρώ), η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Ινδία και ειδικά η Κίνα. Η Κίνα αποτελεί για πολλούς το κλειδί για τη Νέα Παγκόσμια Τάξη που ανατέλλει, ως απόρροια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-2009. Η χώρα αυτή διαθέτει τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά αποθέματα του κόσμου, μπορεί να συνεισφέρει σχετικά φθηνό χρήμα στις αγορές ακόμη και στο ΔΝΤ, ενώ διαθέτει τεράστιες αναπτυξιακές εφεδρείες. Μπορεί η βιομηχανική της παραγωγή να περιοριστεί κάπως, λόγω του περιορισμού των εξαγωγών (απόρροια της περιορισμένης ζήτησης σε Αμερική και Ευρώπη), αλλά η Κίνα θα βρεθεί σε πλεονεκτική θέση την «επόμενη μέρα», δηλαδή μετά το 2010, όταν η παγκόσμια οικονομία θ΄ αρχίσει να ανακάμπτει. Η Κίνα θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της οικονομικής κρίσης. Ζούμε σε κοσμοϊστορικές εποχές, που θα οδηγήσουν σε ευρύτατες ανακατατάξεις σε πολλά επίπεδα. Πολλές αλλαγές πρόκειται να συμβούν. Δεν πρέπει να υιοθετούμε μια φοβική αντιμετώπιση των εξελίξεων. Δεν πρέπει να μένουμε απαθείς απέναντι στις εξελίξεις. Να μην ξεχνάμε πως κάθε Κρίση είναι ταυτόχρονα και μια Ευκαιρία… Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΚΟΣ είναι ο δημιουργός και διευθυντής του περιοδικού ΖΕΝΙΘ και συγγραφέας των βιβλίων ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ, ΜΥΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΓΚΡΙΖΑ ΕΛΛΑΔΑ: Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ», Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ, ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ κ.α. που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΑΓΝΩΣΤΟ. Η Παγκοσμιοποίηση, όπως την έχουμε γνωρίσει ως σήμερα, ήταν απλώς μια άλλη μορφή αμερικανοποίησης, ένας άλλος τρόπος κυριαρχίας των ΗΠΑ και των Corporations τους στον υπόλοιπο κόσμο.
KATAXΩΡΗΣΗ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΣΕΛ 9
>> αφιέρωμα
Η «αγία κόκα» &
Γράφει ο
Μπάμπης Ιμβρίδης imxa@in.gr
ο μύθος του Αϊ Βασίλη Ο Άγιος Βασίλης όπως τον γνωρίζουμε δεν υπήρξε ποτέ. Ο συγκεκριμένος Άγιος είναι εφεύρεση της κόκα κόλα. Ναι, ο πιο διάσημος Άγιος στον κόσμο είναι χορηγία μιας μεγάλης αμερικανικής εταιρείας. Δεν είναι αστείο. Μιλάμε για τον χοντρούλη και χαρούμενο γεράκο με το κόκκινο κουστούμι, το καπέλο και την κάπα, με τη μεγάλη μαύρη ζώνη και τις μπότες, τα ροδαλά μάγουλα, τα φωτεινά μάτια και τα ακόμα πιο φωτεινά λευκά δόντια. Αυτός ο καλοσυνάτος άγιος είναι το ευφυέστατο επίτευγμα μιας διαφημιστικής καμπάνιας της κόκα κόλα γύρω στα 1930. Η εταιρεία εξακολουθεί να είναι περήφανη για το ρόλο που έπαιξε για να γίνει διάσημος και δημοφιλής αυτός ο άγιος -κατασκεύασμά της. Η εταιρεία μάλιστα, επιχορήγησε μια σειρά εκθέσεων σε γκαλερί με θέμα «Η Διαφήμιση ως Τέχνη» που εξηγεί αυτό το φαινόμενο. Η πιο γνωστή και διάσημη από αυτές τις εκθέσεις έγινε στο «carrousel du Louvre» στο Παρίσι πριν μερικά χρόνια.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, ο άγιος Βασίλης ή Μέγας Βασίλειος συναντάται την περίοδο μεταξύ της πρώτης οικουμενικής συνόδου που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ. και της δεύτερης οικουμενικής συνόδου το 381 μ.Χ.. Ως επίσκοπος της Καισαρείας, αντιμετωπίζει διάφορες αιρέσεις δογματίζοντας για τον τριαδικό Θεό. Η παράδοση τον θέλει να σπουδάζει στην Αθήνα αρχαία ελληνική φιλοσοφία, αλλά και εννέα ακόμα επιστήμες. Γι’ αυτό «βαστάει κόλλα και χάρτι, χαρτί και καλαμάρι». Επίσης, τον θέλει όχι μόνο θεωρητικό θεολόγο και επιστήμονα, αλλά και μεγάλο μεταρρυθμιστή. Ενδιαφέρεται για τους δούλους, για τους φτωχούς, για την ελάφρυνση της φορολογίας, για τη φιλανθρωπία και για τις αδικίες που υφίστανται οι άνθρωποι. Παρόλο που κατάγεται από εύπορη οικογένεια, ο ίδιος ασχολείται με τη φροντίδα των αρρώστων και διαθέτει την περιουσία του κάνοντας αγαθοεργίες. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτρη Λουκάκο, «ήταν ένας πρωτοχρονιάτικος άγιος που ξεκινούσε από τα βάθη της Μικράς Ασίας κι έφτανε την ίδια μέρα σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του Ελληνισμού: από τον Πόντο ως τα Επτάνησα και από την Ήπειρο ως την Κύπρο. Δεν κρατούσε στην πλάτη του σακί με δώρα, αλλά έφερνε στους ανθρώπους την καλή τύχη και την ευλογία του. Στο χέρι του κρατούσε ραβδί απ’ το οποίο βλάσταιναν κλαδιά και πετούσαν πέρδικες, σύμβολα των δώρων που θα μπορούσε να μοιράζει στους ευνοούμενούς του. Γενικά στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση ο Αϊ Βασίλης ήταν Μικρασιάτης, μελαχρινός, αδύνατος, γελαστός, με μαύρα γένια και σμιχτά φρύδια. Ντυμένος πάντα σαν βυζαντινός πεζοπόρος με σκουφί και πέδιλα.
Ο Αϊ Βασίλης μεταναστεύει στο Νέο Κόσμο Ο Ευρωπαίος Αϊ Βασίλης μεταφέρθηκε στην Αμερική από τους αποίκους και τους μετανάστες. Θεωρείται, μάλιστα, πως Ολλανδοί ήταν οι πρώτοι που διέδωσαν τη δική τους εκδοχή (Santa Claas) για τον Αϊ Βασίλη στο Νέο
10
Κόσμο. Ο Santa Claas, που βασίζεται σε έναν από τους Αρχιεπισκόπους τους, έδωσε τη φόρμα και τη μορφή στον μετέπειτα μύθο-Αϊ Βασίλη. Στην Αμερική όμως ο Αϊ Βασίλης αλλάζει όνομα και μορφή και αποκτά αμερικάνικα χαρακτηριστικά. Ονομάζεται Saint Nick, Santa Claus ή Father Christmas και φέρνει δώρα. Δεν μπορεί πλέον να ζει στις πλαγιές του Ροβανιέμι, του Άσπεν ή του Βερμόν κι έτσι μετακομίζει στο Βόρειο Πόλο. Επιπλέον το δίχως χρωματική αναφορά σκανδιναβικό κουστούμι του, στην Αμερική «βάφεται» κόκκινο. Οκτώ ιπτάμενοι τάρανδοι που ζουν κοντά στο Βόρειο Πόλο μεταφέρουν τις γεμάτες με δώρα κάλτσες που έρχονται στα παιδιά μέσα από τις καμινάδες των σπιτιών. Παρ’ όλα αυτά, η πλήρης οπτική εικόνα του Αϊ Βασίλη διαμορφώνεται πολύ αργότερα, με την ίδρυση της κόκα κόλα. Ο σημερινός Αϊ Βασίλης είναι δημιούργημα του αγγλοσαξονικού κόσμου και βεβαίως απηχεί τη νοοτροπία του. Το 1882 ένας Αμερικανός καθηγητής ο Dr. Clement Clarke Moore, έγραψε μια ιστορία για παιδιά με τίτλο «Η νύχτα του Αϊ Νικόλα» - σήμερα είναι γνωστή ως
«Η νύχτα πριν τα Χριστούγεννα». Αυτή η ιστορία δημοσιεύτηκε στις 23 Δεκεμβρίου του επόμενου έτους στην εφημερίδα Sentinel. Σύμφωνα με την περιγραφή του συγγραφέα, ο Αϊ Βασίλης είναι ένας χονδρός άνδρας ντυμένος με την αμφίεση των νεότερων ευρωπαϊκών χρόνων. Το κείμενο αναφέρει: «Πόσο τα μάτια του γυάλιζαν, πόσο χαρούμενα ήταν τα λακκάκια του, τα μάγουλά του ήταν σαν τα τριαντάφυλλα, η μύτη του σαν κεράσι, το μικρό του στόμα ήταν ζωγραφισμένο σαν τόξο και το μούσι στο πιγούνι του ήταν άσπρο σαν χιόνι. Ήταν φεγγαροπρόσωπος με μια μικρή στρόγγυλη κοιλιά που κουνιόταν όταν γελούσε σαν ένα μπολ από ζελέ. Ήταν στρουμπουλός και πλαδαρός, ακριβώς ένα χαρούμενο ξωτικό…» Ο Moore δανείζεται την ιδέα της καμινάδας, του έλκηθρου και τους οκτώ ταράνδους που το σέρνουν από ένα φινλαδικό παραμύθι. Περίπου σαράντα χρόνια μετά, η ιστορία αυτή εικονογραφείται από τον χιουμορίστα πολιτικό σκιτσογράφο Thomas Nast γερμανικής καταγωγής, ο οποίος χρησιμοποιεί για τη δουλειά του στοιχεία από τη γερμανική λαϊκή
...και αυτός της κόκα κόλα
Ο Άγιος Βασίλης της ορθοδοξίας...
παράδοση. Ο Nast, την περίοδο του Αμερικανικού εμφυλίου, καλείται να απεικονίσει, για το εικονογραφημένο εβδομαδιαίο περιοδικό Harper’s, αλληγορικές εικόνες από τα δρώμενα του πολέμου. Μια απ’ αυτές ήταν «Ο Αϊ Βασίλης στο στρατόπεδο». Σ’ αυτήν την εκδοχή, ο άγιος έχει τα χαρακτηριστικά ενός ευτραφούς άνδρα, ολοστρόγγυλου και ροδαλού, φοράει ένα μάλλινο κουστούμι με λευκά γουνάκια, καλύπτεται από άστρα και μοιάζει σαν ένα ευτραφές ξωτικό με μουστάκια και γένια που μοιράζει στους στρατιώτες δώρα. Ο σκιτσογράφος δημιούργησε σχέδια σε άσπρο-μαύρο που είναι προγενέστερα του Αϊ Βασίλη της κόκα κόλα, όμως, στις έγχρωμες εικονογραφήσεις, ο άγιος πολύ αόριστα θυμίζει τη μοντέρνα εμπορική εκδοχή, καθώς το φωτεινό κόκκινο χρώμα απουσιάζει. Συγχρόνως, τα Χριστούγεννα έγιναν ημέρα επίσημης αργίας και ο άγιος Βασίλης αναγορεύτηκε σε τοπική θεότητα και στο καλόκαρδο πνεύμα των Χριστουγέννων αντιπροσωπεύοντας την ευημερία και την οικογενειακή ζωή των βορείων.
Κατασκευάζοντας την τελική μορφή του Αγίου Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο Αϊ Βασίλης αλλάζει μορφή και γίνεται όπως τον ξέρουμε σήμερα. Υπεύθυνη γι’ αυτό είναι η ιδιοφυΐα της κόκα κόλα. Έτσι, το 1931 η κόκα κόλα αποφασίζει να αλλάξει τα target group στα οποία απευθύνεται έως τότε, και από την αποκλειστι-
κότητα του ενήλικα, προσανατολίζεται σε ολόκληρη την οικογένεια που έχει ανάγκη να είναι χαρούμενη και ευδιάθετη. Η κόκα κόλα γίνεται ένα ευχάριστο προϊόν που πρέπει να απολαμβάνουν όλοι. Στην καμπάνια κλήθηκαν να συμμετάσχουν γνωστοί καλλιτέχνες της εποχής για να σχεδιάσουν και να λανσάρουν την καινούργια μορφή του προϊόντος. Οι απεικονίσεις του προϊόντος, ιδιαίτερα αυτή του Σουηδού Haddon Sundblom, έφεραν στην κόκα κόλα τη μεγαλύτερη επιτυχία σε σχέση μ’ αυτές που είχαν προηγηθεί. Η εικόνα του καλλιτέχνη παρουσίαζε έναν λευκοντυμένο άνδρα μέσα σ’ ένα κόκκινο κουστούμι που φέρνει χαρά στην οικογένεια και στους φίλους απλώς με ένα μπουκάλι κόκα κόλα. Ένας συνταξιούχος πωλητής της εταιρείας, ονόματι Lou Prenhtice, μοντελοποίησε τον Αϊ Βασίλη παίρνοντας στοιχεία από τον Sundblom και, συγχρόνως, έπεισε την εταιρεία να τον προσλάβει για να συνεχίσει να οργανώνει τις διαφημιστικές της εκστρατείες στηριγμένος σ’ αυτό το μοντέλο για τα επόμενα χρόνια. Έτσι οργανώθηκε μια «κατά μέτωπον» επίθεση στην αγορά που είχε βασικό προπαγανδιστή τη φιγούρα του Αϊ Βασίλη μαζί με το μπουκάλι της κόκα κόλα. Πρόβαλλαν σε καθημερινή βάση την ίδια εικόνα και το ίδιο σλόγκαν σε ένα τεράστιο αναγνωστικό κοινό. Στα σημεία πώλησης δε, ο καταναλωτής μπορούσε να δει το σήμα της κόκα κόλα μαζί με τη φιγούρα του Αϊ Βασίλη. Τέλος η εταιρεία δημιούργησε μια πατέντα για το χρώμα της, αυτό το φωτεινό κόκκινο που χρησιμοποιεί στο
χρώμα της συσκευασίας της αλλά και στο χρώμα του κουστουμιού του Αϊ Βασίλη. Ο κάθε καλλιτέχνης που προσλάμβανε η εταιρεία για το σχεδιασμό του προϊόντος, έπρεπε να χρησιμοποιεί αυτό το χρώμα που θα σηματοδοτούσε στους καταναλωτές το συσχετισμό του κόκκινου της κόκα κόλα και φυσικά αυτού του Αϊ Βασίλη. Αυτή μπορεί θεωρητικά να καταγραφεί σαν η μεγαλύτερη απάτη που έγινε πότε, θεωρώντας ότι η εκδοχή του Nast, η ποιητική εικόνα του Moore, ακόμα και οι νεώτερες ευρωπαϊκές αποτυπώσεις του Αϊ Βασίλη, δείχνουν πολύ μικρή επιμονή σ’ αυτό το σημείο – στο κόκκινο χρώμα. Στις μέρες μας η ιερότητα του Αϊ Βασίλη της κόκα κόλα έχει από μόνη της λήξει. Ο Αϊ Βασίλης είναι πανταχού παρών, η κόκα κόλα το ίδιο, και φυσικά κανείς πλέον δεν θυμάται πως κάποτε αυτά τα δύο ήταν στενά συνδεδεμένα. Είναι μια ιστορία που καταλαβαίνουν πολύ καλά οι σύμβουλοι των εταιρειών, οι φοιτητές που
σπουδάζουν μάρκετινγκ, αλλά και το γαλλικό κοινό και οι τουρίστες που είδαν την έκθεση στο Λούβρο. Όπως καταλήγει και ο συγγραφέας Mark Pendergrast στο έργο του «Για τον Θεό, την πατρίδα και την κόκα κόλα», πριν από τις εικονογραφήσεις του Sundblom ο άγιος των Χριστουγέννων παριστάνεται σε διάφορες εκδοχές φορώντας μπλε, πράσινο, κίτρινο ή και κόκκινο. Μετά τις διαφημίσεις του αναψυκτικού, ο Santa θα είναι για πάντα ο τεράστιος, χοντρός, πάντα ακούραστος, και ευτυχισμένος άνθρωπος, με τη μεγάλη ζώνη και με τις μαύρες του μπότες και θα φοράει πάντα το κόκκινο της κόκα κόλα. Και ενώ η κόκα κόλα έχει μια λεπτή και διεισδυτική επίδραση στον πολιτισμό μας, έμμεσα δημιούργησε και τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τον Αϊ Βασίλη.
11
Ελλάδα >> ταξίδι
ΠΑΓΓΑΙΟ
Στο βουνό των μύθων και των θησαυρών
Γραφικά σοκάκια και όμορφα αρχοντικά εξαιρετικής αρχιτεκτονικής βρίσκονται διάσπαρτα σε πολλά από τα χωριά του Παγγαίου
Στα ορεινά του νομού Καβάλας υπάρχει ένα σύνολο χωριών, που νιώθεις πως ο χρόνος ελάχιστα τα έχει αγγίξει. Είναι τα χωριά του Παγγαίου, του μυθικού αυτού βουνού που ξέρει να κρύβει καλά τους θησαυρούς και τα μυστικά του. Ώρα να τα ανακαλύψουμε…
Το Παγγαίο εκτείνεται σε έκταση 324.000 στρεμμάτων περίπου, από την οποία το 62% ανήκει στο Ν. Καβάλας και το υπόλοιπο 38% στο Ν. Σερρών. Τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα και τα κατάλοιπα οικισμών παλαιολιθικής εποχής μαρτυρούν πως η κατοίκηση εδώ ήταν συνεχής, ενώ τα απομεινάρια στοών και καμινάδων επιβεβαιώνουν την ύπαρξη κοιτασμάτων χρυσού και μετάλλου.
Κείμενο-Φωτογραφίες:
Πασχάλης Μητρακούδης paskalis98@yahoo.com
αλλά κατά την αρχαιότητα όλοι κάτι αποζήτησαν. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ορφέας αναζήτησε την αγαπημένη του νύμφη Ευρυδίκη, ο Φίλιππος αναζήτησε ξυλεία και ναυπήγησε τον περίφημο στόλο του, ενώ οι αρχαιολόγοι βρήκαν εδώ το μαντείο του θεού Διόνυσου, όπου τελούνταν τα Ορφικά Μυστήρια, και τις περίφημες βραχογραφίες με τον ζωδιακό κύκλο. Οι βραχογραφίες αυτές ανάγονται στην όψιμη εποχή του χαλκού (γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ.), ενώ οι νεότερες φτάνουν μέχρι και τους πρώτους Χριστιανικούς χρόνους και παρουσιάζουν αξιόλογο ενδιαφέρον. Μία εξ αυτών έχει σχεδιασμένο ένα διαστημικό όχημα με αποθήκη καυσίμων, ραντάρ, πίνακα ελέγχου, καμπίνα πλοήγησης και πλοηγό! Πρόκειται για ένα στοιχείο που έρχεται να στηρίξει τη θεωρία πως η φυλή των Θρακών (Αρίων) του Παγγαίου είχαν μνήμες από
έναν πολιτισμό ανώτερο και εξελιγμένο, ενώ παρόμοια σχέδια έχουν βρεθεί στον αρχαίο πολιτισμό των Μάγιας στο Τσιάπας του Μεξικού.
Περιήγηση στα χωριά Αφήνοντας την Εγνατία Οδό, ακολουθούμε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί προς τα χωριά του Παγγαίου. Η διαδρομή εξελίσσεται ανηφορική και με εναλλασσόμενες ανοιχτές στροφές στις νότιες υπώρειες του Παγγαίου. Το πρώτο χωριό που συναντάμε στο δρόμο μας είναι ο Γαληψός και ακολουθούν το Κοκκινοχώρι και το Ποδοχώρι. Τρία χιλιόμετρα δεξιά από το χωριό υπάρχει αρχαιολογικός χώρος, όπου βρίσκονται τα ερείπια παλαιάς χριστιανικής Βασιλικής. Στο χωριό Πλατανότοπος η πλούσια βλάστηση είναι εμφανής, ενώ όσο ανηφορίζουμε τόσο πιο όμορφες εικόνες
Στα μυστικά του βουνού Ακριβώς εξαιτίας αυτών των κοιτασμάτων χρυσού και αργύρου από τα πολλά ορυχεία που λειτουργούσαν στην περιοχή, το Παγγαίο κατά την αρχαιότητα υπήρξε το μήλο της έριδος μεταξύ Αθηναίων και Μακεδόνων. Λέγεται ακόμη πως η πόλη των Φιλίππων οφείλει την τρομερή εξέλιξη της όχι μόνο στη στρατηγική της θέση (βρισκόταν δίπλα στην Εγνατία Οδό), αλλά χάρη και στα πολύτιμα μεταλλεύματα που έκρυβε στα σπλάχνα του το Παγγαίο, στο χρυσό και στο ασήμι. Δεν είναι όμως μόνο οι μεταλλωρύχοι και οι σύγχρονοι χρυσοθήρες που αναζητούν μέχρι και τις μέρες μας χρυσάφι,
12
Το ρέμα «Ομβριός» πηγάζει από τις κορυφές του Παγγαίου και διασχίζει τον όμορφο οικισμό της Μεσορόπης
αντικρίζουμε. Πολύ γρήγορα συναντάμε μπροστά μας τη Μεσορόπη, που το όνομα της προδίδει και την τοποθεσία που βρίσκεται («εν μέσω ορέων οπή», που σημαίνει στη μέση των όρων μια τρύπα), ανάμεσα δηλαδή στα όρη Παγγαίο και Σύμβολο. Το χωριό είχε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη κατά το παρελθόν χάρη στον καπνό και αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα καπνεμπορίου στην περιοχή. Κατάλοιπα αυτής της παρελθούσας οικονομικής ευρωστίας είναι τα πολλά αρχοντικά σπίτια που συναντάμε διάσπαρτα μέσα στον οικισμό, ενώ διάφορα πέτρινα καλντερίμια μας κατευθύνουν σε ένα όμορφο μονοπάτι (5 χλμ.) που μετά από πεζοπορία 2,5 - 3 ωρών καταλήγει στη σπηλιά της Βοσκοβρύσης ή όπως αποκαλούν οι ντόπιοι Βοσκότρυπα ή «Τσομπάν Σουί». Το μονοπάτι είναι διαμορφωμένο από το Δασαρχείο Καβάλας και κινείται παράλληλα με το ρέμα «Ομβριός», ενώ κατά μήκος του συναντάμε όμορφους καταρράκτες, μικρές λίμνες, σημεία ξεκούρασης με παγκάκια και κιόσκια, πλατάνια και λεύκες που καθρεφτίζονται στα πεντακάθαρα νερά του ποταμού. Φεύγουμε από τη Μεσορόπη και κατευθυνόμαστε προς τη Μουσθένη, που αποτελεί και την έδρα του Δήμου Πιερέων. Κι εδώ οι ίδιες όμορφες εικόνες, βγαλμένες νομίζεις από μια άλλη εποχή. Καθώς κινούμαστε ανάμεσα στα πλακόστρωτα καλντερίμια απολαμβάνοντας τη μεσημεριανή ησυχία του χωριού, νιώθουμε πως κάποιος μας παρακολουθεί. Είναι μια γραφική γερόντισσα, που δείχνει έκπληκτη καθώς φωτογραφίζουμε το σπίτι της.
Η Παλιά Αυλή είναι σήμερα ένας εγκαταλελειμμένος οικισμός, όχι όμως για πολύ ακόμη. Το χωριό αναγεννιέται από τις στάχτες του και νέα σπίτια χτίζονται πάνω στα ερείπια των παλιών
«Είναι παλιό», μας λέει σαν να θέλει να μειώσει την αξία του, αλλά εμείς κάνουμε σαν να μην ακούμε, εντυπωσιασμένοι από το επιβλητικό οίκημα από πέτρα και ξύλο. Αργότερα, στην ερώτηση της γειτόνισσας, θα την ακούσουμε με περηφάνια να λέει πως «ήρθαν και μας φωτογράφησαν άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων!». Λίγο πιο κάτω ο δρόμος μας οδηγεί στον οικισμό με το παράξενο όνομα Δωμάτια. Το χωριό πήρε το όνομά του από το μικρασιάτικο χωριό Ντομάτια, όταν οι κάτοικοί του ήρθαν εδώ από τα παράλια της Μ. Ασίας. Στον όμορφο υπάρχουν έξι πέτρινα γεφύρια που έχτισαν Ηπειρώτες μάστορες και αρκετά καλοδιατηρημένα τούρκικα σπίτια με χαγιάτι.
Παλιά Αυλή: Το χωριό που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του! Αμέσως μετά το Μελισσοκομείο συναντάμε την Αυλή. Πρόκειται για τον νέο οικισμό, καθώς το παλιό χωριό βρίσκεται ερειπωμένο τρία χιλιόμετρα πιο πάνω. Οι τελευταίοι κάτοικοι του έφυγαν από εδώ το 1962 και έκτοτε το χωριό δεν ξανακατοικήθηκε ποτέ. Κι όμως, η αίσθηση που έχουμε καθώς φτάνουμε στην Παλιά Αυλή είναι πως ο οικισμός αυτός παραμένει ζωντανός. Ανάμεσα στα χαλάσματα και στα χορταριασμένα καλντερίμια, υπάρχουν κάποια σπίτια που αναπαλαιώνονται και νέα που χτίζονται, όλα σε παραδοσιακό ύφος και με κυρίαρχο στοιχείο την πέτρα και το ξύλο. Σήμερα ο οικισμός της Παλιάς Αυλής έχει κηρυχθεί παραδοσιακός και αυτή τη στιγμή υπάρχει οργασμός έργων. Ο δρόμος ασφαλτοστρώνεται, γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες για να φτάσει το ρεύμα στο χωριό, ενώ υπάρχει έντονο
ενδιαφέρον για αγορά οικοπέδων από Καβαλιώτες και Θεσσαλονικείς επιχειρηματίες. Μάλλον, η Παλιά Αυλή δεν θα αργήσει να γίνει πόλος έλξης για κάθε επισκέπτη και να γνωρίσει μια δεύτερη νεότητα, τουριστική αυτή τη φορά.
Φτάνοντας στην Ελευθερούπολη Στη συνέχεια ο δρόμος περνάει μέσα από το Χρυσόκαστρο και τα Κηπία για να καταλήξει στην Ελευθερούπολη. Η ολοζώντανη κωμόπολη διατηρεί ακόμη στοιχεία του παρελθόντος, όπως τα πενταόροφα παλιά κτίρια που χρησίμευαν σαν καπνομάγαζα, αλλά την τελευταία δεκαετία η παραγωγή καπνού έχει μειωθεί λόγω της κατάργησης των επιδοτήσεων. Η πόλη φημίζεται για τον υπέροχο ιστορικό οικισμό της και το εκπληκτικό Βαρούσι. Η ίδρυσή του οικισμού ανάγεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και η αρχιτεκτονική των κτιρίων ακολουθεί αυτήν της Σιάτιστας, της Καστοριάς και άλλων φημισμένων μακεδονικών κέντρων με τα διώροφα αρχοντικά με τα ξύλινα σαχνίσια και τα σκαλιστά αετώματα. Εδώ δένει το παλιό με το νέο, το παρελθόν με το παρόν και φέρνει στο νου μνήμες από το «Καραβάν Σεράι», όπου πριν από 22 χρόνια γυρίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των σκηνών της ταινίας του Τάσου Ψαρρά. Η διαδρομή μας ολοκληρώνεται με τον Δήμο Παγγαίου που περιλαμβάνει τους οικισμούς της Νικήσιανης, της Γεωργιανής, του Παλαιοχωρίου και του Άγιου Χριστόφορου. Η ιστορία αναφέρει πως εδώ βρισκόταν η «Σκαπτή Ύλη» του Θουκυδίδη και οι στοές που ο Μέγας Αλέξανδρος εξόρυξε τον χρυσό, με τον οποίο χρηματοδότησε την πολιτιστική του εκστρατεία στην Ανατολή. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως δείγματα πολιτισμού, όπως τα ερείπια δύο παλαιοχριστιανικών εκκλησιών του 8ου και 12ου αιώνα και τα απομεινάρια ενός βυζαντινού κάστρου, του «Βρανόκαστρου» στο Παλαιοχώρι.
Πληροφορίες • Διαδρομή: Για να φτάσετε στα χωριά του Παγγαίου ακολουθείτε την Εγνατία Οδό για Καβάλα και στρίβετε αριστερά στην διασταύρωση Οφρυνίου, ακολουθώντας τη διαδρομή για Ελευθερούπολη. Για να προσεγγίσετε τα πρώτα χωριά θα χρειαστεί να διανύσετε περίπου 130 χλμ. (από Θεσσαλονίκη). • Διαμονή: «Κλαδί Ελιάς» στη Μεσορόπη (τηλ. 2510 221 256), Δασικό Χωριό Παγγαίου στο Ακροβούνι (τηλ. 25920 23533, www.dasikohorio.gr) και «Dionysus Village Resort» στη Μουσθένη (τηλ. 2510 620 421).
Τμήμα της γραφικής πλατείας της Μεσορόπης
13
κόσμος >> περιβάλλον
Φίλοι του Πρασίνου
Θεσσαλονίκης
Γράφει ο Δάνος Δανιηλίδης danospress@yahoo.com
Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης
Μια πράσινη ελπίδα για την πόλη πάει να ανθίσει. Ας τη βοηθήσουμε! Το ραντεβού μου με τον Γρηγόρη Νικολαϊδη, πρόεδρο του συλλόγου, ήταν στα προσωρινά γραφεία του σωματείου. Απέναντι μου αντίκρισα μια συστοιχία μεγάλων γλαστρών. Θετικό σημάδι, σκέφτηκα, με το πράσινο να είναι το ζητούμενο της κουβέντας μας και κυρίως της πόλης μας. Μιας πόλης η οποία κατέχει πολλά σχετικά αρνητικά ρεκόρ: το μικρότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο, μόλις 2,73τ.μ., όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει τα 10τ.μ. ανά κάτοικο, ενώ υπάρχουν και πόλεις, όπως οι Βρυξέλες, όπου σε κάθε κάτοικο αντιστοιχούν 29τ.μ. πρασίνου. Ατμοσφαιρική ρύπανση, οι τιμές της οποίας τις περισσότερες μέρες του χρόνου βρίσκονται πάνω από τα επιτρεπτά όρια (που ούτως ή άλλως είναι χαλαρά). Κυκλοφοριακό πρόβλημα ανεξέλεγκτων, πλέον, διαστάσεων. Μειωμένο προσδόκιμο χρόνο ζωής, με τους καρκίνους και τα καρδιαγγειακά νοσήματα να «θερίζουν» σε καθημερινή βάση. Δεν ισχύουν όλα αυτά στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη; Όπως μου ανέφερε ο γεωπόνος κ. Νικολαϊδης, ο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σύλλογος «Φίλοι του Πρασίνου Θεσσαλονίκης» (ΦΠΘ στο εξής), ιδρύθηκε πριν από 3,5 χρόνια, από μια ομάδα βετεράνων γεωτεχνικών, με πρωτοβουλία του γεωπόνου Στέφανου Δάγγα, αλλά και άλλων ενεργών πολιτών, από κάθε κοινωνικό στρώμα, με στόχο περισσότερο πράσινο
14
στο πολεοδομικό, πρωτίστως, συγκρότημα και γενικότερα καλύτερη ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ΦΠΘ σύστησε στη χώρα το θεσμό της «υιοθεσίας δημόσιων χώρων με χρήση πρασίνου», κάνοντας την αρχή στην περιοχή του Βαφοπουλείου. Εκεί το 2005 ο ΦΠΘ υπέγραψε πρωτόκολλο υιοθεσίας με το Δήμο Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνοντας με δικά του έξοδα τη φροντίδα και συντήρηση του -περίπου μισού στρέμματος- αλσύλλιου που βρίσκεται απέναντι από το Αλλατίνι (και απέναντι από το Βαφοπούλειο). Την υιοθεσία αυτή έχουν ακολουθήσει μέχρι σήμερα άλλες 37 υιοθεσίες πάρκων ή αλσυλλίων, από επιχειρηματίες ή κατοίκους γειτονιών. «Σχετικά με την περιοχή του Βαφοπούλειου, δυο φορές την εβδομάδα πληρώνουμε συνεργείο για τη φροντίδα του χώρου. Μάλιστα τοποθετήσαμε κι ένα γλυπτό που απεικονίζει το σύμβολο του σωματείου μας. Αυτό που επιθυμούμε είναι να προωθήσουμε τον εθελοντισμό. Να εμπλέξουμε τις γειτονιές, τις τοπικές κοινωνίες άμεσα σε θέματα περιβάλλοντος και καλυτέρευσης της ποιότητας ζωής τους. Ως Έλληνες θέλουμε ακόμη δουλειά στον τομέα του εθελοντισμού. Το παλεύουμε όμως». Άλλη μια σημαντική παρέμβαση έκανε ο ΦΠΘ στην ίδια περιοχή. Μετά από διαμαρτυρίες κατοίκων, ο ΦΠΘ ήρθε σε συμφωνία με τη Διεύθυνση Πρασίνου του Δήμου, αναλαμβάνοντας να εκπαιδεύσει τα συνεργεία κλαδέματος, ώστε αυτά να κλαδεύουν μόνο στο βαθμό που χρειάζεται και όχι να κακοποιούν τους κορμούς
των δεκάδων πλατανιών, ύψους μέχρι και 27 μέτρων, που βρίσκονται στην οδό Βαφόπουλου.
Θέσπιση «μητρώου συνεργείων κλαδέματος» «Ως ΦΠΘ προτείναμε να θεσπιστεί μητρώο συνεργείων κλαδέματος. Πρέπει επιτέλους να μπει μια τάξη στο ποιο συνεργείο και κάτω από ποιες προϋποθέσεις και γνώσεις θα κλαδεύει». Μια πολύ
χρήσιμη πτυχή της δράσης του συλλόγου, είναι και τα δωρεάν μαθήματα που επιστήμονες-μέλη του κάνουν σε δημοτικά συνεργεία κηπουρών και γεωτεχνικών της Θεσσαλονίκης, της Καλαμαριάς και της Νεάπολης, αναφορικά με ζητήματα θεωρητικού αστικού πρασίνου, αρχιτεκτονικής τοπίου και ανθοκομίας. Τα μαθήματα άρεσαν τόσο στους υπεύθυνους πρασίνου των δύο Δήμων, που επαναλαμβάνονται, πλέον, κάθε χρόνο.
Δενδροφύτευση από τα μέλη του συλλόγου
πλατάνια, ύψους 3-3,5 μέτρων. Την άνοιξη του 2009 σχεδιάζουμε να προβούμε σε αναδάσωση στην περιοχή Κορυφογραμμή, στη Χανιώτη Χαλκιδικής, όπου φιλοδοξούμε να φυτέψουμε περίπου 4.000 δέντρα. Φυσικά και η Θεσσαλονίκη αποτελεί το πρώτο πεδίο δράσης. Στο πλαίσιο αυτό παραδώσαμε στο Δήμο μια ολοκληρωμένη μελέτη για την αναμόρφωση της πλατείας Αντιγονιδών, ώστε να αποκτήσει περισσότερο πράσινο. Αν και η μελέτη εγκρίθηκε από τις τέσσερις αρμόδιες αντιδημαρχίες, περιέργως δεν εντάχθηκε στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου για το 2009. Εμείς, πάντως, θα επιμείνουμε και του χρόνου».
Αξιοποίηση ανοιχτών χώρων
Πράσινο και σύγχρονη πόλη: μπορούν να συνυπάρξουν
Θέσπιση «μητρώου δέντρων» Άλλη μια ενδιαφέρουσα πρόταση του συλλόγου, είναι η δημιουργία «μητρώου δέντρων». Προτείνουν δηλαδή, να δημιουργηθεί, μια μεγάλη ηλεκτρονική βάση δεδομένων, με το ιστορικό του κάθε δέντρου της πόλης. Σε αυτήν το κάθε δέντρο θα έχει τον αύξοντα αριθμό του και εκεί θα αναγράφονται –και θα επικαιροποιούνται- όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη ζωή του δέντρου, όπως την ηλικία, τις τυχόν ασθένειες που πέρασε, τις ανάγκες κλαδέματος, τα τυχόν χτυπήματα ή πληγές του, εάν και πότε έχουν πέσει κάποια κλαδιά του κ.ά. Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο (μόνο ο Δήμος Θεσσαλονίκης διαθέτει περίπου 65.000 δέντρα στα 450 μικρά ή μεγαλύτερα πάρκα και τις δεντροστοιχίες του), που όμως είναι εφικτό και απαραίτητο να γίνει, για την προάσπιση και βελτίωση του πρασίνου στην πόλη. Ένα ανάλογο πιλοτικό πρόγραμμα έχει ήδη γίνει στην Καλαμαριά, από τη Σχολή Δασολογίας του Α.Π.Θ.
Πράσινη Στέγη Ο κ. Νικολαϊδης αναφέρθηκε και στο πρόγραμμα «Πράσινη Στέγη» που χρηματοδοτεί η Ε.Ε., στο πλαίσιο της πολιτικής της για περισσότερο πράσινο σε δημόσια κτίρια. «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης πήρε 120.000 ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος, αλλά αυτό υλοποιήθηκε σε πολύ λίγα σχολεία, με πενιχρά αποτελέσματα. Εμείς θεωρούμε ότι εκτός από τις σχολικές στέγες, στα σχολεία μπορεί να γίνουν φυτεύσεις και σε άλλα σημεία. Μπορούν, για παράδειγμα, να φυτευτούν δέντρα, αναρριχώμενα φυτά και καλλωπιστικοί
θάμνοι στην περιφέρεια των αυλών και στους τοίχους αυτών. Και γιατί όχι να μην αρχίσουν να βγάζουν το τσιμέντο από τις αυλές, αντικαθιστώντας το με χώμα και άγριο χόρτο;». Μια άλλη δράση του ΦΠΘ είναι τα εθελοντικά μαθήματα περί πρασίνου στα σχολεία και η δωρεάν διάθεση φυτών στους μαθητές. Ήδη μέλη του έχουν βρεθεί σε 40 δημοτικά σχολεία της πόλης.
Ο ΦΠΘ παίρνει συχνά θέση σε ζητήματα αξιοποίησης των ανοιχτών χώρων της πόλης. Ήδη από το Μάιο του 2006, σε ημερίδα που συνδιοργάνωσε στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών με την Ένωση Γυναικείων Σωματείων Β. Ελλάδος και θέμα «Βιώσιμες πόλεις και πράσινο. Η περίπτωση της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης», μίλησε για τη δημιουργία «Μητροπολιτικού Πάρκου» στο χώρο της ΔΕΘ και του Γ’Σ.Σ. Ήταν μια πρόταση που έγινε αποδεκτή από όλες τις δημοτικές παρατάξεις και το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης. Σε
αυτό το πλαίσιο ο ΦΠΘ συμμετείχε και στην κινητοποίηση-περικύκλωση της ΔΕΘ (στις 6 Δεκεμβρίου 2008), μαζί με άλλες οργανώσεις, για τη διεκδίκηση των ελεύθερων χώρων της πόλης.
Καιρός να κινητοποιηθούμε Δυστυχώς με την αδιαφορία μας περί των κοινών που μας διακρίνει, εμάς τους Έλληνες, τα μέλη του συλλόγου δεν συνιστούν ακόμη μια κρίσιμη μάζα (είναι γύρω στα 200). Παρόλο τους δύσκολους καιρούς, την οικονομική κρίση και την έλλειψη χρόνου που βιώνουμε, οφείλουμε επιτέλους να καταλάβουμε ότι κάποια πράγματα πρέπει να τα πάρουμε στα χέρια μας. Ένα πρώτο βήμα θα ήταν να γραφτούμε -με 10 μόλις ευρώ- μέλη στο σύλλογο Φίλων του Πρασίνου Θεσσαλονίκης (ο υπογράφων το έκανε). Ένα δεύτερο και πιο δύσκολο βήμα θα ήταν να συμμετέχουμε και σε κάποιες τουλάχιστον δράσεις του (να δούμε αν θα το κάνει ο υπογράφων!).
INFO: Φίλοι του Πρασίνου Θεσσαλονίκης, τηλ. 2310.272.062, 2310.272.036. Ώρες: 15.00-20.00 καθημερινά. www.friendsofurbangreen.gr
Δενδροφυτεύσεις εντός και εκτός πόλης Κεντρική δραστηριότητα του ΦΠΘ παραμένουν πάντοτε οι δενδροφυτεύσεις. Όπως αυτή που έγινε την άνοιξη του 2006, με 220 καλλωπιστικούς θάμνους, σε έκταση πέντε στρεμμάτων, στα πρανή της ανισόπεδης γέφυρας στην περιοχή Βούλγαρη, αλλά και άλλες στην Καλαμαριά και τη Σταυρούπολη. Δενδροφυτεύσεις πραγματοποιούνται και εκτός πόλης, όμως, σε συνεργασία με την ελληνοαμερικάνικη οργάνωση «Φύτεψε τις ρίζες σου στην Ελλάδα» (“Plant your roots in Greece”), τα μέλη της οποίας κάνουν δωρεές στη μνήμη προσφιλών τους προσώπων, στηρίζοντας οργανωμένες προσπάθειες αναδάσωσης σε όλη την Ελλάδα. «Αναγνωρίζοντας τη δράση μας, σε συνεργασία με την οργάνωση αυτή φυτέψαμε πέρσι 120 δέντρα στον αρχαιολογικό χώρο του Δίον Πιερίας, σε συνεργασία με τον καθηγητή Δημήτριο Παντερμαλή, υπεύθυνο του χώρου. Αυτή την περίοδο ξεκινάμε τη δενδροφύτευση του ρέματος, μήκους 1,5χλμ., του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας, όπου θα φυτεύσουμε 200
15
>> συνέντευξη Γράφει η Ειρήνη Μπούρα eirini_mp@yahoo.gr
Ανδρέας Βουτσινάς
«Η ειλικρινής παιδικότητα είναι το μέλλον που μας μένει»
Με αφορμή τη νεοσυσταθείσα στη Θεσσαλονίκη Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης που φέρει το όνομα του Ανδρέα Βουτσινά, συναντήσαμε τον 76χρονο σκηνοθέτη και μας μίλησε για τη μακρόχρονη εμπειρία του στο χώρο του θεάτρου. Ο δημιουργός που έχει σκηνοθετήσει πάνω από 130 παραστάσεις κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου, που έχει συνεργαστεί με διεθνούς φήμης ηθοποιούς, συνεχίζει γεμάτος ζωντάνια να πορεύεται χωρίς απωθημένα, με μοναδική επιθυμία να μεταδώσει τις γνώσεις του.
Όταν διδάσκετε τι θέλετε κυρίως να περάσετε στους μαθητές σας; Θέλω από τον πρώτο χρόνο που μπαίνουν στη σχολή να τους δώσω τις γνώσεις που πήρα από τον Κουν. Θυμάμαι μου έλεγε: «Δεν είναι δικά σου αυτά που λες. Τα μάτια σου τα φωτογράφισαν, το μυαλό σου δεν μπήκε ποτέ μέσα σε αυτά» και ήταν αλήθεια. Οι ηθοποιοί δεν βρίσκονται σε μία σχολή για να παίζουν, αλλά για να μάθουν να παίζουν. Το ζήτημα είναι να είναι ανοιχτοί στη μάθηση και να χρησιμοποιούν το ταλέντο τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Το θέατρο μετά από τόσα χρόνια πορείας συνεχίζει να σας εκπλήσσει; Συνεχίζει να με εκπλήσσει, όταν βλέπω ανθρώπους που δεν περίμενα να έρχονται να δουν μία παράσταση που σκηνοθέτησα και να τους αρέσει το αποτέλεσμα της δουλειάς μου. Επίσης βρίσκω καταπληκτικό που ο κόσμος πηγαίνει ακόμη στο θέατρο, ενώ υπάρχει το βίντεο και η τηλεόραση. Όμως δεν το εγκαταλεί-
16
πουν γιατί παίρνουν πολλά περισσότερα από ότι καταλαβαίνουμε. Εγώ πάντως πηγαίνω για να αφεθώ στη μαγεία του… να με κάνει να γελάσω και να κλάψω, ενώ ξέρω πως όλο αυτό που βλέπω είναι βασισμένο σε ένα ψέμα.
Όταν ανεβαίνει μία πρωτοποριακή παράσταση και δεν έχει εισπρακτικά αποτελέσματα, συμφωνείτε με την άποψη ότι το κοινό δεν στηρίζει το εναλλακτικό; Όταν κάνεις κάτι πρωτοποριακό και δύσκολο, πρέπει να περιμένεις ότι δεν θα έχει ανταπόκριση. Είναι λάθος να αποδίδονται ευθύνες στο κοινό. Παρόλα αυτά κάποιοι διαλέγουν ένα έργο για τους λίγους και το ανεβάζουν για τους πολλούς. Αν ξέρω ότι είσαι αλλεργική με το ψάρι και σε καλώ να φας ψάρι, τότε είμαι κακούργος. Εγώ πάντως όταν σκηνοθετώ, απευθύνομαι σε μία ομάδα ανθρώπων που ξέρω ότι, αν έρθει να δει την παράσταση, θα της αρέσει.
Διάβασα σε μία συνέντευξη σας ότι στην Αθήνα δεν μπορείτε να μείνετε ούτε μέρα και ότι σας έχει κερδίσει η Θεσσαλονίκη. Γιατί; Σήμερα μένω στη Θεσσαλονίκη γιατί έχει μία ανθρωπιά που η Αθήνα πλέον δεν διαθέτει. Με συγκινούν οι Πόντιοι και οι Μικρασιάτες που ζουν εδώ. Σου δίνουν την αίσθηση ότι δεν διώχτηκαν, αλλά βάλανε σε αυτή την πόλη τις ρίζες τους και είναι δικιά τους.
Αυτή την περίοδο συνεργάζεστε για άλλη μία φορά με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Πάντα το κοινό της πόλης αγκαλιάζει τις παραστάσεις σας. Πώς το καταφέρνετε; Σκηνοθετώ τον Ερρίκο Δ΄ του Λουίτζι Πιραντέλλο. Τόσο το έργο, όσο και οι ηθοποιοί είναι καταπληκτικοί. Η επιτυχία έγκειται στο γεγονός ότι πάντα κάνω ένα φαγοπότι για όλους μας, για αυτό δεν είχα ποτέ μία αποτυχία. Το καταφέρνω, επειδή συνεργάζομαι αρμονικά με τους ηθοποιούς. O σκηνοθέτης και ο ηθοποιός είναι το δεξί και το αριστερό χέρι και δεν θα αφήσει ο ένας τον άλλο μόνο του.
Πολλοί γκρινιάζουν ότι στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες στο χώρο του θεάτρου και οι νέοι αναγκαστικά κατεβαίνουν στην Αθήνα; Αυτό ισχύει σε ένα βαθμό, αλλά δεν είναι και οι ευκαιρίες της Αθήνας παντοτινές. Μπορεί για μία περίοδο να συμμετέχεις σε ένα έργο και μετά να μην δουλέψεις για τρία ολόκληρα χρόνια.
«Η μοναξιά είναι ο μεγάλος μου φίλος» είχατε πει σε συνέντευξη που δώσατε στο παρελθόν. Δεν σας τρομάζει; Όχι, γιατί αν και είμαι μοναχοπαίδι, είχα μία μάνα που μου έδινε το δικαίωμα να αισθάνομαι μοναδικός και να μην νιώθω μόνος. Κάθε φορά που με έβλεπε πολύ
Σε συνέντευξη τύπου για τη Σχολή Δραμ. Τέχνης με τον κ. Κιμούλη
στεναχωρημένο μου άλλαζε τη διάθεση, δείχνοντας μου τον τρόπο μου για να νιώσω καλύτερα. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που, όταν θέλω να ξεκουραστώ, μένω μόνος σπίτι με τον σκύλο μου που λατρεύω και με λατρεύει. Είναι σημαντικό να μπορείς να κάθεσαι μόνος σου και να μην σκέφτεσαι ότι σε έχουν ξεχάσει, ότι όλοι πέθαναν και εσύ είσαι ακόμη ζωντανός. Αντιθέτως να πιστεύεις ότι έχεις και άλλα να μάθεις από τη ζωή και χρόνο να τα χρησιμοποιήσεις.
Πώς το χειρίζεστε, αν διαπιστώσετε ότι κάνατε λάθος επιλογές στο παρελθόν; Είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και η αποτυχία μάς δίνει ένα μάθημα, όπως και η επιτυχία. Απλά πάντα λογαριάζουμε τον άλλο πιο σημαντικό από εμάς. Κάποιος νομίζει ότι οδηγήθηκε σε ένα λάθος εξαιτίας των άλλων ή θεωρεί πως απέτυχε, επειδή δεν πίστεψαν οι άλλοι σε εκείνον. Όμως, για παράδειγμα ένας ηθοποιός, όταν δουλεύει ένα ρόλο πρέπει να καταλάβει ότι έχει ευθύνη στο συγγραφέα, στο σκηνοθέτη, στον παρτενέρ του, αλλά τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχει απέναντι στον εαυτό του. Βέβαια ο καλός ηθοποιός γνωρίζει ότι και την αποτυχία δεν την έκανε μόνος του, αλλά με πολλούς άλλους.
Στο χώρο του θεάτρου υπάρχουν αληθινές φιλίες; Στο θέατρο υπάρχουν αληθινές φιλίες, όπως και στη ζωή. Έχω κάνει οκτώ χρόνια ψυχανάλυσης και με βοήθησε να καταλάβω ότι ο άλλος δεν είναι μόνο φίλος μου, αλλά μπορεί να γίνει και εχθρός μου, αν δεν τον προσέχω ως φίλο. Στη ζωή μου δεν μου έλειψε ποτέ η φιλία, αλλά δεν μπορώ να είμαι με κάποιον τη στιγμή που θέλω να μείνω μόνος. Έχω ένα σπίτι στο Παρίσι και έχτισα ένα μικρό σπιτάκι στον κήπο για τους φιλοξενούμενους. Τους λέω «όταν βλέπετε τα φώτα του κήπου ανοιχτά είμαι μέσα, όταν είναι κλειστά,
ακόμη και αν με ακούτε να τραγουδάω, δεν είμαι μέσα».
Έχετε κάποιο απωθημένο καλλιτεχνικά; Όχι. Όταν είσαι 76 ετών δεν βασίζεσαι ποτέ στα απωθημένα γιατί μπορεί να σκεφτείς ότι πλέον είναι πολύ αργά για να τα κάνεις πραγματικότητα. Εμένα το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να μεταδώσω τις γνώσεις μου στους μαθητές μου. Θέλω να ξεφορτωθώ στα νέα παιδιά όσα μου έμαθαν. Το αληθινό μου σπίτι σήμερα είναι το θέατρο και η σχολή.
Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης «Ανδρέας Βουτσινάς» Διεύθυνση Σπουδών: Ανδρέας Βουτσινάς Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Κιμούλης Λέοντος Σοφού 18, Μέγαρο Αλαμανή Τηλέφωνο: 2313013815 Φαξ: 2313012919 Site: www.voutsinas.org Email: info@voutsinas.org
Στις συνεργασίες σας επιτρέψατε ποτέ η προσωπική γνώμη που είχατε για κάποιον να σας επηρεάσει; Δεν αφήνω ποτέ να με επηρεάσει. Δουλεύω με έναν ηθοποιό που δεν έχω καμία σχέση σε προσωπικό επίπεδο, επειδή όταν διαβάζει ένα ρόλο διακρίνω κάτι που δεν το είχα σκεφτεί. Στη συνέχεια επί δύο μήνες κάθε μέρα περνάω πέντε ή έξι ώρες με αυτούς τους ανθρώπους για να κάνω μία παράσταση διάρκειας δύο ωρών που θα παιχτεί μετά από ένα μήνα. Στο τέλος δένεσαι μαζί τους ακόμη και αν δεν τους ξαναδείς μετά την παράσταση.
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να διακρίνει ένα νέο σκηνοθέτη και αντίστοιχα έναν ηθοποιό; Ένας νέος σκηνοθέτης πρέπει να είναι γενναιόδωρος και να μην σκέφτεται ότι θα κάνει κάτι που δεν έκανε ποτέ κανένας άλλος. Επίσης πρέπει να αισθάνεται ότι δεν υπάρχει χωρίς τον ηθοποιό. Βέβαια στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο γιατί πολλοί σκηνοθέτες θεωρούν ότι ο ηθοποιός δεν υπάρχει χωρίς αυτούς. Αν είναι ο ηθοποιός βεντέτα συνυπάρχει με τον σκηνοθέτη, αν πάλι έχει μικρό ρόλο κάνουν τα πάντα για να νιώσει τυχερός και μόνο που ανήκει στην ομάδα. Όσο για το νέο ηθοποιό το πιο σημαντικό είναι να αναπτύξει στο μέλλον το ταλέντο που διαθέτει.
17
>> θέατρο
Ορφέας
Γράφει η Θεοδώρα Ρούμκου
και Ευρυδίκη
«Ένα μύθο θα σας πω… που τον λέγαμε παιδιά...», λένε οι στίχοι ενός τραγουδιού. Κι είναι αλήθεια, πώς ο μύθος «εκγενετής», είχε από πάντα τη δύναμη ν΄αγγίζει και να παρασύρει μικρούς και μεγάλους στο μαγικό του ταξίδι, ακριβώς γιατί η μυθοπλασία είναι ένας χώρος, που εμπεριέχει όλο αυτό που λέγεται ζωή. Και είναι το μοναδικό ίσως διδακτικό μέσο, όπου η γνώση μέσα από πανανθρώπινες αξίες είναι τόσο ευχάριστη και τόσο διασκεδαστική! Για ένα μύθο κι εγώ λοιπόν θα σας πω, που τον λένε «Ορφέα και Ευρυδίκη» -μύθος γνωστός αλλά όχι ιδιαίτερα διαδεδομένος. Ο μεγάλος και τραγικός έρωτας της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας μας, που σφράγισε με τους Ορφικούς ύμνους την ποίηση της αρχαιότητας και ενέπνευσε στο πέρασμα των αιώνων πολλές μορφές τέχνης, (ποίηση, μουσική, θέατρο, όπερα), βρήκε την καταλληλότερη και την πιο ζεστή «στέγη» για να ξαναγεννηθεί στο σήμερα από τη θεατρική ομάδα, που ακούγεται στο όνομα «Νεφέλες».
18
Μια λυρική θεατρική παράσταση γεμάτη ομορφιά και συναίσθημα, όπου κατά πως φαίνεται ο Ορφέας - μουσικός των ανθρώπων και των θεών - κατάφερε με τη λύρα του, όχι μόνο να λυγίσει τα δέντρα για να τον ακούσουν, όπως έλεγε ο μύθος αλλά και τις ψυχές των θεατών και ιδιαίτερα των μικρών παιδιών, όπου έγερναν για ν΄ακούσουν με κομμένη την ανάσα τους. Μπολιασμένη λοιπόν η παράσταση με το μεράκι και την αγάπη των ανθρώπων που την έστησαν, προσεγγίζει με λεπτότητα και ιδιαίτερη ευαισθησία την απαιτητική σύγχρονη δραματοποίηση του μύθου, τόσο στον απλό και κατανοητό δοσμένο λόγο, όσο και στη σκηνοθετική μαεστρία, που έκανε τους ηθοποιούς να ελίσσονται με ευελιξία πάνω στη σκηνή αλλά και έξω απ΄αυτήν (η χρησιμοποίηση του βίντεο κρίθηκε απαραίτητη), ώστε η παράσταση του Ορφέα ακουμπά στο σήμερα ενώ ταυτόχρονα δεν ξεχνά τη θέση της στο χθες. Στέλνει μηνύματα αγάπης και σεβα-
σμού, αδήριτες συναισθηματικές ανάγκες στην εποχή μας, όπου οι αξίες ακροβατούν πάνω σ΄ένα τεντωμένο σχοινί και η ευτελής ψυχαγωγία καταπίνει τον σύγχρονο άνθρωπο. Μας υπενθυμίζει την αδυναμία του ανθρώπου μπροστά στη μοίρα του, καθορισμένη από άλλες δυνάμεις, στο συγκεκριμένο μύθο από τις επιθυμίες και τις τιμωρίες των θεών, που μας δείχνουν πως τίποτα δεν είναι δεδομένο παρά μόνο η στιγμή που ζούμε. Η συγγραφέας του έργου, Μαρία Αλβανού, μιλώντας για την αρχική της έμπνευση που την οδήγησε στη διασκευή του μύθου - μια όπερα του «Γκλουκ» με το ίδιο θέμα καθώς και η εξομολόγηση μιας δεκατριάχρονης μαθήτριά της πως δεν ερωτεύτηκε ακόμη- μας είπε: η ελληνική μας μυθολογία διδάσκεται σ΄όλο τον κόσμο και είναι πρόσφορο έδαφος και για να δραματοποιήσεις και για να δώσεις μηνύματα. Για να πω την αλήθεια, το έργο περισσότερο το έγραψα για τους έφηβους παρόλο που έρχονται και νήπια και το βλέπουν με ενδιαφέρον. Ξέρετε, οι έφηβοι δεν εκφράζουν την αγάπη τους κι αυτό το βλέπω στο πώς φέρονται στους γονείς τους. Θεωρούν πολλά πράγματα δεδομένα, γι΄αυτό και ήθελα να κλείσω το έργο μ΄ένα μήνυμα, πως τίποτα δεν είναι δεδομένο. Όπως ο Ορφέας έχασε την Ευρυδίκη μέσα από τα χέρια του, μπορεί ανά πάσα στιγμή να συμβεί οτιδήποτε γιατί όλα είναι μέσα στη ζωή. Και στο τέλος σου μένει ένας καημός. Δεν έδειξα στον άλλον πόσο τον αγαπάω. Γι΄αυτό ο έρωτας, που έχει τη μορφή ενός μικρού παιδιού στο τέλος του έργου λέει: «και μην ξεχνάτε να λέτε σ΄αυτούς που αγαπάτε, σ΄αγαπώ». Αυτό το σ΄αγαπώ ψάχνει να πει ο ντροπαλός Ορφέας για να θυμηθούμε λίγο και το μύθο –γιος του Θεού- ποταμού Οίαγρου και της Μούσας Καλλιόπης- στην αγαπημένη του Ευρυδίκη, όταν την πρωτογνωρίζει νύμφη στα δάση της Πιερίας, όπου τότε άγγιζαν γεωγραφικά τα θρακικά σύνορα. Η σπουδαία του φήμη ως ο καλύτερος δάσκαλος της μουσικής με τη
λύρα του θεού Απόλλωνα δώρο στα χέρια του, που μ΄αυτήν ημέρευε τα θηρία κι έκανε ακόμη και τα δέντρα και τις πέτρες να χορεύουν, γοήτευσε την αγαπημένη του, που η σκληρή μοίρα την ημέρα του γάμου τους θα την πάρει μακριά του και θα την οδηγήσει στη σκοτεινή αγκαλιά του Κάτω Κόσμου, στον Άδη. Η αγάπη και η ορμητική δύναμη της νιότης, που θεριεύει μπροστά στην άδικη μοίρα, θα φέρουν τον Ορφέα στον Άδη για να διεκδικήσει την Ευριδίκη. Εκεί με τη λυρική μουσική του γονατίζει τον Κέρβερο, με την ιστορία του συγκινεί τους κριτές και την Περσεφόνη, γυναίκα του Πλούτωνα, του άρχοντα που διαφεντεύει τις ψυχές στον Κάτω Κόσμο κι αφού τον πείθει, παίρνει την Ευρυδίκη υπό έναν όρο: να μη γυρίσει να τη δει, ώσπου να φτάσουν στον κόσμο των θνητών. Η επιπολαιότητα και η βιασύνη του Ορφέα, που πηγάζει από τη νεότητά του και την αγωνία του μη τυχόν και τη χάσει τον κάνει να ασεβήσει στους Θεούς και ν΄αθετήσει τον όρο, ώστε στο τέλος χάνει την Ευρυδίκη. Η αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη, συνεχίζει η συγγραφέας του έργου, γιατί σου μαθαίνει να δίνεις πρώτα. Να μάθουμε να δίνουμε και μετά να παίρνουμε. Επειδή διδάσκω θέατρο στη σχολή, αυτό λέω και στους μαθητές μου γιατί η νεολαία έχει μάθει μόνο να παίρνει. Ο Πλούτωνας, παρόλο που είναι ο Θεός του κάτω κόσμου-ξέρετε οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώσει στους Θεούς ανθρώπινες ιδιότητες και αδυναμίες, ώστε ήταν κοντά στους ανθρώπους, τους βοηθούσαν, υπήρχε διάλογος μεταξύ τους και σίγουρα δεν ήταν εκεί πάνω για να τιμωρούν, όπως μας μαθαίνουν εμάς σήμερα-λέει λοιπόν κάπου ο Πλούτωνας: «πρέπει να την εκτιμάτε και να τη σέβεστε τη ζωή». Τα νέα παιδιά σήμερα δε σέβονται γιατί δεν τους έχει μάθει κανένας να σέβονται, προσθέτει ο Παντελής Καραγιάννης, σκηνοθέτης της παράστασης, καθώς έχει έρθει και συμπληρώνει την παρέα μας.
Στο θέατρο, όταν έρχονται τα παιδιά, από τα πρώτα μαθήματα βλέπεις αμέσως πώς αλλάζει η προσωπικότητα των μαθητών γιατί αισθάνονται ότι μπαίνουν σ΄ένα χώρο που τους σέβεται κάποιος. Αυτό που ουσιαστικά κερδίζουν μέσα από το θέατρο, όχι μόνον τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες, είναι ότι μπαίνουν σ΄ένα χώρο και λένε: «με σέβονται βρε αδερφέ, μ΄αγαπάνε». Το σεβασμό τον κατακτάς, τον κερδίζεις, συμπληρώνει η Μαρία. Όταν βλέπεις πως όλα κατακερματίζονται και περιθωριοποιούνται, τότε δεν έχεις λόγο να τα σεβαστείς. Στην ερώτηση μου, πόση βαρύτητα είχε η σκηνοθεσία στο συγκεκριμένο έργο και κατά πόσο η χρησιμοποίηση του βίντεο, μια σύγχρονη τεχνική, παγιώνει μια θέση στην υπηρεσία του θεάτρου, ο Παντελής πιστεύει πως ήταν πολύ δύσκολο το εγχείρημα αυτό. Το συγκεκριμένο έργο είναι πάρα πολύ δύσκολο και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε κάποιες τεχνικές και κάποιες τεχνολογίες γιατί έπρεπε να σκηνοθετήσω και κινηματογράφο. Και ο έρωτας και ο Ερμής, έχουν σκηνοθετηθεί σε κινηματογραφικό πλαίσιο και όχι θεατρικό κι έπρεπε αυτό να το εντάξω σε μια θεατρική παράσταση. Και για να το καταλάβετε καλύτερα, όλοι οι ηθοποιοί και οι οκτώ παίζουν επάνω σ΄ένα χαλί που κινείται. Αν χάσουν μια ατάκα, κατευθείαν θα βγει ο Ερμής και θα λέει τα δικά του. Οπότε έχουμε έναν ζωντανό κινηματογράφο. Ζωντανοί ηθοποιοί παίζουν σε μια κινηματογραφική ταινία, που έχει ένα συγκεκριμένο ακριβώς χρονικό περιθώριο. Μ΄αρέσει από τότε που ξεκινήσαμε με τις Νεφέλες- είμαστε μια παρέα έξι ατόμων που λειτουργούμε συλλογικά- να κάνουμε πρωτότυπα πράγματα και να τα δικαιολογούμε κιόλας. Το βίντεο σίγουρα παγιώνει μια θέση στο θέατρο, αρχίζει σιγά- σιγά και μπαίνει τόσο μέσα στη θεατρική παιδεία, ακόμη και στις σχολές. Αν πάμε μόνο στις κλασσι-
Όλοι συντελεστές της παράστασης
κές τεχνικές θεατρικές, αρχίζουμε να βλέπουμε παραστάσεις περασμένων δεκαετιών. Πάντοτε κάνουμε παραστάσεις για το θεατή και όχι για μας και θέλουμε το έργο μας να αξίζει περισσότερο από τα χρήματα που πληρώνει ο θεατής. Και δε θέλουμε να υποτιμούμε τα παιδιά σαν νοημοσύνη γιατί τα παιδιά είναι εξυπνότερα απ΄ότι όταν ήμασταν εμείς παιδιά. Ο καλλιτέχνης πρώτα απ΄όλα, τονίζει η Μαρία, πρέπει ν΄αγαπάει τους ανθρώπους. Οποιαδήποτε μορφή τέχνης είναι ανθρωποκεντρική προς τον κόσμο. Αυτή είναι η ουσία και η βάση. Βλέπω τους ανθρώπους, παρατηρώ, συμπάσχω, συμπονώ και αυτό το επεξεργάζομαι ως καλλιτέχνης και το ξαναδίνω με άλλη μορφή. Άρα, από τους ανθρώπους έρχεται και στους ανθρώπους πάει μέσα από μένα, μέσα από τον καλλιτέχνη. Αυτό για μένα είναι τέχνη και κατ΄επέκταση πολιτισμός. Και κατά πως τα φιλτράρει όλα αυτά ένας καλλιτέχνης, είναι και το επίπεδο του πολιτισμού. Εγώ αισθάνομαι ότι η κοινωνία είναι στα όριά της πια, έχει πιάσει πάτο. Κοιτάω στο δρόμο και δε βλέπω ένα χαμόγελο παρά μόνο σκυθρωπούς ανθρώπους. Τι μας σώζει; τη ρωτάω. Ένα όνειρο μας σώζει. Να ονειρευτούμε κοιτάζοντας λίγο ψηλά και να έχουμε σαν στόχο το καλύτερο. Και σίγουρα θα ονειρευτείτε -μικροί και μεγάλοι- καθώς θα ταξιδεύετε στα δάση των νυμφών με τη μελωδική λύρα του Ορφέα νοτισμένη από τη θεσπέσια μουσική του Γιώργου Χούχου, τον γοητευτικό Ερμή- Στράτο Τζώρτζογλου σε κινηματογραφικό πλάνο, που θα σας περάσει μαζί με τον Ορφέα από τον ποταμό Αχέροντα για να φτάσετε στα σκοτεινά μονοπάτια του Άδη, που δεν ήταν τελικά και τόσο τραγικός αλλά και χιούμορ διέθετε και ενδιαφέρον για τον επάνω κόσμο. Κι όλα αυτά μέσα από το βλέμμα και τη νοσταλγία ενός βαρκάρη, που διηγείται σ΄έναν ντροπαλό νέο την περιπέτεια του Ορφέα για να του δώσει το κουράγιο να εκφρά-
σει την αγάπη του στην εκλεκτή της καρδιάς του. Να μην ξεχάσω να σας πω, πώς η φωνή του Κέρβερου ήταν του Χάρρυ Κλύνν, που έδωσε μια ιδιαίτερη πινελιά στην παράσταση. Καλό σας ταξίδι! Η παράσταση εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας για Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, και τις τρεις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου.
Θέατρο «Κολοσσαίον» Βασ. Όλγας 150 Καθημερινά στις 10:00 π.μ και στις 15:00μ.μ. & κάθε Κυριακή στις 11:30 π.μ. Πληροφορίες: «Νεφέλες», 2310.749549 Συντελεστές: Συγγραφέας: Μαρία Αλβανού Σκηνοθεσία: Παντελής Καραγιάννης Σκηνικά: Νίκος Καλαϊτζίδης Μουσική: Γιώργος Χούχος Χορογραφίες: Τατιάνα Μύρκου
19
>> θεσσαλονίκη Γράφει η Ειρήνη Μπούρα eirini_mp@yahoo.gr
Αερολέσχη Μίκρας
Ατενίζει τον κόσμο από ψηλά
Από την αγκαλιά της Αερολέσχης Θεσσαλονίκης ξεπήδησε πριν λίγα χρόνια η Αερολέσχη Μίκρας. Το νεαρό αεραθλητικό σωματείο διαγράφει επιτυχημένη πορεία στους αιθέρες από το 2002. Με έδρα στην Σταυρούπολη και δικό του αεροσκάφος ταξιδεύει και απολαμβάνει τα ύψη! «Το 2002 τέσσερα μέλη της Αερολέσχης Θεσσαλονίκης αποφασίσαμε να ιδρύσουμε μαζί με άλλους φίλους του αέρος ένα μη κερδοσκοπικό αεραθλητικό σωματείο με ονομασία Αερολέσχη Μίκρας. Σήμερα αριθμεί 72 μέλη, εκ των οποίων 15 γυναίκες και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού», είπε ο κ. Νίκος Κωνσταντούλας, πρόεδρος της Αερολέσχης Μίκρας. Αφορμή για τη δημιουργία του σωματείου ήταν η επιθυμία των ιδρυτών του να αποκτήσουν δικό τους αεροσκάφος και να ανεξαρτητοποιηθούν από την Αερολέσχη Θεσσαλονίκης, στην οποία παραμένουν ακόμη μέλη. «Το 2004 έγινε έκτακτη εισφορά για να συγκεντρώσουμε το ποσό των 60.000 ευρώ και να αγοράσουμε το πρώτο μας αεροσκάφος. Μας αρέσει η εμφάνιση του, είναι γρήγορο και
20
με καλές επιδόσεις», τόνισε ο κ. Κωνσταντούλας. «Πρόκειται για ένα τετραθέσιο, ελαφρύ, χαμηλοπτέρυγο μονοκινητήριο αεροσκάφος ξηράς, ικανό για πτήσεις τόσο εξ’ όψεως, όσο και δι’ οργάνων τη νύχτα», πρόσθεσε ο γενικός γραμματέας της Αερολέσχης κ. Ντίνος Γεωργιάδης. Ο κ. Γεωργιάδης, αν και σπούδασε οικονομικά, πάντα ήθελε να πετάξει. Έκανε το όνειρο του πραγματικότητα πριν δέκα χρόνια, όταν πήρε πτυχίο χειριστή ιδιωτικού αεροπλάνου και έχει σήμερα 350 ώρες πτήσεις στο ενεργητικό του. Πιλότος είναι και ο πρόεδρος της Αερολέσχης κ. Κωνσταντούλας. «Ξεκίνησα με τον αερομοντελισμό σε μικρή ηλικία, όμως αργότερα στράφηκα στη Γενική Αεροπορία. Το επόμενο βήμα ήταν η Σχολή Εκπαίδευσης Χειριστών Ιδιωτικών Αεροπλάνων της Αερολέσχης Θεσσαλονίκης. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει μαθήματα εδάφους 240 εκπαιδευτικών ωρών, 45 ώρες πτήσης και κοστίζει περίπου 9.000 ευρώ. Η σχολή χορηγεί διεθνές πτυχίο χειριστή ιδιωτικών αεροσκαφών. Οι κάτοχοι του μπορούν να κάνουν πτήσεις με ελαφρά μονοκινητήρια αεροπλάνα σε όλο τον κόσμο», είπε χαρακτηριστικά.
Το αεροσκάφος της αερολέσχης: ένα Piper turbo arrow III
Δραστηριότητες Τα μέλη της Αερολέσχης Μίκρας κάνουν ταξίδια, διοργανώνουν εκδηλώσεις και συμμετέχουν επιτυχημένα σε αγώνες. «Το 2007 μέλος μας κατέκτησε την πρώτη θέση στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ελεύθερης Πτώσης, το 2006 βγήκαμε τρίτοι σε 23 συμμετοχές στο πανελλήνιο aerorally», ανέφερε ενδεικτικά ο κ. Κωνσταντούλας. Στην Αερολέσχη Μίκρας λειτουργούν τμήματα Γενικής Αεροπορίας, αλεξίπτωτου ελεύθερης πτώσης και αερομοντελισμού. Περισσότερο ανεπτυγμένο είναι το τμήμα της Γενικής Αεροπορίας, πρόκειται για πτήσεις που δεν έχουν σχέση με αερογραμμές. Όσον αφορά τον αλεξιπτωτισμό
χρειάζεται ειδικό αεροσκάφος και τόλμη για τα άλματα. «Οι πτώσεις γίνονται από την Ελληνική Αεροπορική Ακαδημία είτε στο Πολύκαστρο, Κιλκίς είτε στον Ίκαρο, ιδιωτικό αεροδρόμιο στη Βοιωτία», εξήγησε ο κ. Γεωργιάδης. Τελευταία η Αερολέσχη Μίκρας πρόσθεσε τμήματα μπάσκετ και σκοποβολής, ενώ μέσω του τμήματος αερομοντελισμού προσπαθεί να «μυήσει» άτομα μικρής ηλικίας στον κόσμο του αεραθλητισμού.
Οι δυσκολίες… Στην Ελλάδα ο αεραθλητισμός δεν είναι τόσο διαδεδομένος, όσο στην υπόλοιπη Ευρώπη. «Όταν ξεκίνησα, αν έλεγε κάποιος ότι ασχολιόταν με το
Δέλτα Αξιού
Πίνδος
αεροπλάνο, τον αντιμετώπιζαν ως εξωγήινο», τόνισε ο κ. Κωνσταντούλας. Δεν υπάρχουν υποδομές π.χ. μικρά περιφερειακά αεροδρόμια, το κράτος δεν χρηματοδοτεί τις αερολέσχες και θέτει αυστηρούς κανονισμούς. Η μόνη χρηματοδότηση που καλύπτει τα καύσιμα, προέρχεται από δήμους και νομαρχίες στο πλαίσιο προγραμμάτων πολιτικής προστασίας. Η Αερολέσχη Μίκρας εντάχθηκε και αυτή πρόσφατα σε πρόγραμμα εθελοντικής προσφοράς για πρόληψη πυρκαγιών, εντοπισμό θαλάσσιας ρύπανσης, έρευνα και διάσωση στη ξηρά και στη θάλασσα. Παρά το γεγονός ότι οι φίλοι του αέρος πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να χαρούν το χόμπι τους, δεν πτοούνται. «Σε ένα σωματείο γίνεται καλύτερη διαχείριση και δύο άτομα μπορούν να μοιραστούν τα έξοδα της πτήσης», διευκρίνισε ο κ. Γεωργιάδης. Ένα αεροσκάφος καίει περίπου 40 λίτρα την ώρα. Η τιμή του καυσίμου είναι 2,75 ευρώ το λίτρο, ενώ στην Ευρώπη το ίδιο καύσιμο στοιχίζει 1,65 ευρώ. Τα ασφάλιστρα, οι ετήσιοι έλεγχοι και η συντήρηση ανεβάζουν ακόμη περισσότερο το κόστος.
παρότι ιδρυτικό μέλος της Αερολέσχης Μίκρας αγωνίζεται με την Αερολέσχη Θεσσαλονίκης. «Με ενδιαφέρουν οι αγώνες γιατί γίνομαι καλύτερος χειριστής». Ο ίδιος τονίζει πως ο αεραθλητισμός είναι στάση ζωής. «Όταν πετάς αποκομίζεις γνώση και μαθαίνεις να αντιμετωπίζεις με ψυχραιμία μία δυσκολία». Τα μέλη της Αερολέσχης Μίκρας καταφέρνουν να μεταδώσουν την αγάπη για το μεράκι τους στο συνομιλητή τους. Βλέποντας τον κόσμο από ψηλά, συνειδητοποιώντας την ασημαντότητα μας, ίσως βρήκαν το κλειδί της ευτυχίας για αυτό είναι πάντα έτοιμοι για απογείωση!
Αερολέσχη Μίκρας Διεύθυνση: Κ. Παλαιολόγου 67 Τηλέφωνο: 2310.692-830 Φαξ: 2310.688-436 Τ.Κ. 56430, Σταυρούπολη Email: airmikra@otenet.gr, fly4ever@the.forthnet.gr
Σκιάθος
Έτοιμοι για απογείωση ! Εσείς μπορεί να συνηθίζετε τις Κυριακές να κατεβαίνετε στο κέντρο για ένα καφεδάκι, τα μέλη της Αερολέσχης Μίκρας όμως πίνουν καφέ σε διαφορετική πόλη κάθε σαββατοκύριακο. Το αεροσκάφος τους κάνει 1.000 μίλια χωρίς ανεφοδιασμό, δηλαδή από εδώ έως τη Μαγιόρκα. Σε μία ώρα βρίσκονται στο Ηράκλειο και σε μιάμιση στο Πρίντεζι της Ιταλίας. «Ένα πρωί πάμε για καφέ στην Κέρκυρα, άλλο στα Γιάννενα, άλλο στην Καβάλα, άλλο στην Αλεξανδρούπολη. Μας αρέσει να πετάμε γιατί νιώθουμε ελεύθεροι. Τελευταία με ακολούθησε πρώτη φορά και η γυναίκα μου σε ένα ταξίδι και της άρεσε η εμπειρία», διηγήθηκε ο κ. Κωνσταντούλας. Το πάθος του κ. Γεωργιάδη πάλι είναι οι αγώνες και
21
>> ταξίδι
Ταξίδι στη γη
Κείμενο, φωτoγραφίες
Λία Παπαδράγκα
των Ναβάχο Ο Τζον Γουέιν πάνω στο άλογο ξεπροβάλλει πίσω από το βράχο. Πετά τη γόπα του τσιγάρου και μου κλείνει το μάτι. Πως βρέθηκες εσύ εδώ; Τον κοιτάω αινιγματικά, του κάνω τράκα ένα Μάρλμπορο, και συνεχίζω το ταξίδι μου στην Άγρια Δύση. Είμαι στην γη των Ναβάχο και θα είμαι με το μέρος των «κακών» ινδιάνων.
Βρέθηκα στην Αμερική χάρη σε μία παρορμητική απόφαση, και με μία ακόμη πιο παρορμητική απόφαση πήραμε το αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε ένα ταξίδι στην Άγρια Δύση. Από το Ντένβερ και το Κολοράντο στη Γιούτα, διασχίσαμε την Πολιτεία, εκατοντάδες μίλια μέχρι το τελευταίο ξεχασμένο χωριό της, το… Μεξικάνικο Καπέλο (Mexican Hat). Ξυπνήσαμε το πρωί στο μοτέλ, περάσαμε τον ποταμό Σαν Χουάν κι εκεί αντικρίσαμε την πινακίδα: «You are entering Navajo Land» (Εισέρχεστε στη γη των Ναβάχο). Τι ωραία έκπληξη! Μπροστά μας ανοίγεται μία απέραντη κόκκινη έκταση. Μέχρις ότου φτάνει το μάτι σου ατελείωτη έρημος και, καθώς προχωράμε, να σου κάθε λίγο ξεφυτρώνει κάποιος φωτογενής βράχος ή ένα μικρό ορθογώνιο βουνό που μας προκαλεί επιφωνήματα θαυμασμού.
Δεν είναι τυχαίο που το τοπίο αυτό είναι ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα στην Αμερική, αποτελώντας το σκηνικό για δεκάδες ταινίες, διαφημιστικά και video games, ενώ φιγουράρει σε εξώφυλλα δίσκων, σε βιβλία, μέχρι και ως… wallpaper στα Vista των Windows. To Monument Valley Βρισκόμαστε στο Monument Valley, όπου γυρίστηκαν μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες, από τη δεκαετία του ’40 μέχρι και σήμερα. Εδώ γυρίστηκε η τριλογία Dollars του Σέρτζιο Λεόνε. Ποιος δεν θυμάται το «Για μια χούφτα δολάρια» ή το «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος»; Εδώ γυρίστηκε το «Επιστροφή στο μέλλον» αλλά και σκηνές για την «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ, εδώ ήταν που ο Φόρεστ Γκαμπ αποφάσισε να σταματήσει τα ατέλειωτα πήγαινε – έλα στην αμερικανική ήπειρο. Και πίσω από όλα αυτά κρύβεται μία πολύ γοητευτική ιστορία: Ο Χάρι Γκάουλντινγκ και η σύζυγός του Μάικι ήταν ένα ζευγάρι λευκών που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Θέλοντας να βοηθήσουν τους φίλους τους ινδιάνους, ξεκίνησαν με εξήντα δολάρια στην τσέπη για να πάνε στο Λος Άντζελες. Εκεί βρήκαν τον σκηνοθέτη Τζον Φορντ και τον έπεισαν να επισκεφθεί την περιοχή.
Red Cliffs Lodge. Ένα από τα αρκετά ράντσα που υποδέχονται τουρίστες για να τους «μυήσουν» στα μυστικά της Άγριας Δύσης.
22
Εκείνος ενθουσιάστηκε με το τοπίο και γύρισε εκεί το 1939 την πρώτη ταινία το «Stagecoach», με τον Τζον Γουέιν. Μπορεί οι «κακοί» Ινδιάνοι να έπρεπε να ανέχονται τους «καλούς» δυτικούς να τους σκοτώνουν στις ταινίες τους, αλλά η δραστηριότητα αυτή ήταν σημαντική για την επιβίωση των κοινοτήτων τους, ειδικά καθώς εκείνη την περίοδο, που η χώρα διέρχονταν το μεγαλύτερο οικονομικό κραχ. Παραμένει σημαντική και σήμερα καθώς, πέραν των ταινιών που συνεχίζουν να γυρίζονται εδώ, η περιοχή έχει αναδειχθεί ως τουριστικός προορισμός. Navajo Reservation Μια πινακίδα μας πληροφορεί ότι περνάμε στην Αριζόνα, την πολιτεία που έχει «σήμα κατατεθέν» τους κάκτους στην ζεστή έρημο. Πρώτος σταθμός μας η Καγιέντα, μια φτωχή και άσχημη κωμόπολη, παράλληλα ωστόσο μία από τις πιο σημαντικές της ινδιάνικης περιοχής. Μέχρι τώρα πολύς δρόμος, έρημος, βράχια, λιγομίλητοι άνθρωποι… Πιάνω κουβέντα με έναν ινδιάνο Ναβάχο με τα εγγονάκια του. Με το δικαίωμα της τουρίστριας τολμώ να τους φανταστώ στολισμένους με φτερά, να χορεύουν γύρω από τη φωτιά… Δεν υπάρχουν πια ινδιάνοι με φτερά, ωστόσο είναι αλήθεια πως βρισκόμαστε στη μεγαλύτερη ινδιάνικη περιοχή σε όλη τη βόρεια Αμερική, η οποία λέγεται Navajo Reservation. Με έκταση 70.000 τ. χλμ., εκτείνεται κυρίως στα βορειο-ανατολικά της Αριζόνα, αλλά καταλαμβάνει επίσης μέρος της Γιούτα και του Νιου Μέξικο. Ομοίως και ο πληθυσμός των Ναβάχο που την κατοικούν είναι ο μεγαλύτερος ινδιάνικης φυλής στη Βόρεια Αμερική, καθώς ανέρχεται σε 200.000 ανθρώπους.
Ηλικιωμένος Ναβάχο στην πόλη Καγιέντα.
Είναι μία περιοχή με καθεστώς αυτονομίας εντός των ΗΠΑ, με τους δικούς της νόμους, τη δική της νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία. Μάλιστα, δεν υπάρχει ιδιοκτησία, η γη ανήκει στη φυλή και διαχειρίζεται από την εκλεγμένη διοίκηση! Είναι ένα κράτος εν κράτει… Τα δικαιώματα πάνω στη γη αυτή δεν ήταν πάντα δεδομένα για τους Ναβάχο, ή αλλιώς Ντινέ (Άνθρωποι), όπως αυτοαποκαλούνται. Έφτασαν στην περιοχή αυτή ανάμεσα στο 1300 και το 1600 και ζούσαν ως αγρότες και νομάδες κτηνοτρόφοι. Μέχρι και το 1848 η περιοχή αυτή ανήκε στο Μεξικό και έπρεπε να πολεμούν τόσο τους Ισπανούς όσο και τις υπόλοιπες ινδιάνικες φυλές. Το 1848 η περιοχή κατελήφθη από τους Αμερικάνους και οι Ναβάχο συνέχισαν να πολεμούν για να υπερασπίζονται τη γη τους, αποκτώντας μεγάλη φήμη ως άγριοι πολεμιστές. Στη δεκαετία του 1860 οι Αμερικάνοι κατέσφαξαν και αιχμαλώτισαν τους Ναβάχο, εξαναγκάζοντας τους σε μία μακρά –θανατηφόρα για πολλούς- πορεία 300 χλμ. ως το Νέο Μεξικό, περιστατικό που έχει γραφτεί ως μία θλιβερή στιγμή στην ιστορία τους, ως η Μακρά Πορεία (The Long Walk). Το 1868 επέτρεψαν στους Ναβάχο να επιστρέψουν στα μέρη τους και στην κανονική ζωή τους και αυτοί ανέπτυξαν τις τέχνες της αργυροχοΐας και της υφαντικής, για τις οποίες είναι φημισμένοι. Σήμερα, μπορεί κανείς να επισκεφτεί το Κέντρο Επισκεπτών στο Monument Valley, να κλείσει μία περιήγηση μερικών ορών με τζιπ εντός της περιοχής και να ξεναγηθεί στα έθιμα, στον τρόπο ζωής και στην κοσμογονία των προγόνων των σημερινών Ναβάχο, αλλά και να πληροφορηθεί από τους ντόπιους οδηγούς σχετικά με τις τοπο-
Στη γη των Ναβάχο
θεσίες όπου γυρίστηκαν διάφορες γνωστές ταινίες. Και συνεχίζοντας… Πέρα από το Monument Valley η χώρα των Ναβάχο προσφέρει μία σειρά από φυσικά μνημεία και αξιοθέατα, όπως το εντυπωσιακό Canyon de Chelly, ένα εντυπωσιακό φαράγγι στο οποίο τα σημάδια μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία από το 1.300 πΧ., όπως το Navajo National Monument, έναν από τους αρχαίους οικισμούς που κατασκεύαζαν οι ινδιάνοι Ανασάζι στα κοιλώματα των βράχων, περίπου 900 χρόνια πριν, ή το Antelope Canyon, ένα μικρό αριστούργημα της φύσης, λαξευμένο σε κόκκινα πετρώματα. Ένα από τα σημεία – ορόσημα της γης των Ναβάχο είναι το Four Corner Monument, το μόνο σημείο εντός των ΗΠΑ, όπου συναντώνται τα σύνορα τεσσάρων πολιτειών, της Γιούτα, της Αριζόνα, του Κολοράντο και το Νιού Μέξικο.
Οι Ναβάχο στον Β’ Παγκόσμιο Ένα κομμάτι της ιστορίας τους για το οποίο είναι ιδιαίτερα περήφανοι οι Ναβάχο είναι η συμβολή τους στην επιτυχή για τους Αμερικανούς έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κλειδί στην επικράτηση επί των Ιαπώνων ήταν οι μυστικοί κώδικες επικοινωνίας που δημιούργησαν οι αξιωματικοί Ναβάχο. Μέχρι τότε, οι άσοι στην αποκωδικοποίηση Γιαπωνέζοι κατάφερναν να «σπάσουν» όλους τους μυστικούς κώδικες. Ωστόσο, οι 29 νέοι Ναβάχο που στρατολογήθηκαν γι αυτό το σκοπό, ήταν σε θέση να δημιουργήσουν έναν απρόσβλητο κώδικα, χάρη στη συνθετότητα της δικής τους γλώσσας. Περίπου 400 Ναβάχο εκπαιδεύτηκαν σε αυτόν τον κώδικα και συμμετείχαν σε κάθε επιχείρηση του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού από το 1942 ως το 1945. «Αν δεν ήταν οι Ναβάχο, οι πεζοναύτες δεν θα είχαν ποτέ καταφέρει να καταλάβουν την Ιβο Τζίμα», λέγεται πως είπε ο στρατηγός Χάουαρντ Κόνορ για την τελευταία μάχη του πολέμου.
Νεαρές ινδιάνες σε εστιατόριο της περιοχής. Στον τοίχο παραδείγματα της φημισμένης ταπητουργίας των Ναβάχο
23
>> πνευματική υγεία Γράφει η Τάνια Ρούμκου bktaniagreece@yahoo.gr
Tα τσάκρας και ο διαλογισμός
της Ράτζα Γιόγκα Οι περισσότερες θρησκευτικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, υποστηρίζουν ότι το ανθρώπινο σώμα περιέχει επτά κύρια ενεργειακά κέντρα. Αυτά τα ενεργειακά κέντρα, τα αποκαλούμενα «τσάκρας» στα σανσκριτικά, που κυριολεκτικά μεταφράζονται ως τροχοί ή κύκλοι, είναι τοποθετημένα στο σώμα μας κάθετα, από τη βάση της σπονδυλικής μας στήλης έως την περιοχή του κεφαλιού. Συγκεκριμένα στο ενεργειακό σώμα της σπονδυλικής μας στήλης, το οποίο αποτελεί προέκταση του φυσικού και η λειτουργία του, είναι αντίστοιχη του υλικού μας σώματος. Τα τσάκρας λειτουργούν ως ενεργειακοί διακόπτες και είναι συνδεδεμένα με διάφορα όργανα του σώματός μας. Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν πολλά ακόμη μικρότερα ενεργειακά κέντρα, αλλά τα κύρια κέντρα είναι επτά. Τα ζώα επίσης έχουν ενεργειακά κέντρα, αλλά στα ζώα ενυπάρχουν μόνο τα δύο πρώτα τσάκρας. Οι Χάθα γιόγκι της αρχαίας Ινδίας είχαν ως κύριο σκοπό την κάθαρση και τον εξαγνισμό των τσάρκας μέσα από πειθαρχημένες πρακτικές ασκήσεις της γιόγκα. Την αφύπνιση της κουνταλίνι, της «κοιμισμένης» πνευματικής ενέργειας κατά μήκος της σπονδυλικής μας στήλης, που όταν ξυπνήσει, αρχίζει να ανεβαίνει από τα κατώτερα τσάρκας προς τα ανώτερα, μέχρι τελικά να επέλθει η αφύπνιση και η φώτιση, με το άνοιγμα του έκτου τσάκρα, του τρίτου ματιού. Παρόμοιες πρακτικές και ασκήσεις γίνονται από πολλά είδη της γιόγκα με στόχο το άνοιγμα των τσάρκας και κυρίως του έκτου τσάκρα, αυτό του τρίτου ματιού. Κάθε τσάκρα αντιπροσωπεύει εσωτερικά, κάποια συναισθήματα ή δυνάμεις και έχει να μας διδάξει ένα μάθημα ζωής. Τα τρία πρώτα τσάκρας συμβολίζουν τα μαθήματα που έχουμε να πάρουμε για την υλική διάσταση, ενώ τα επόμενα τέσσερα, απευθύνονται σε μαθήματα υψηλότερων επιπέδων συνειδητότητας, σε σχέση με τον εαυτό, τη διαίσθηση και τη σοφία. Το πρώτο τσάκρα βρίσκεται στη βάση της σπονδυλικής μας στήλης, στην περιοχή του κόκυγγα και είναι το κέντρο της γέννησης, το κέντρο της ζωής. Αυτό είναι το τσάκρα της ρίζας μας και σε αυτό περιλαμβάνονται, η σωματική μας ενέργεια και η ανάγκη του σώματός μας για σεξουαλική δραστηριότητα. Μία άλλη δυνατότητα αυτού του κέντρου είναι η μεταμόρφωση της σεξουαλικής ενέργειας σε πνευματική, μέσα από το διαλογισμό. Δηλαδή η μεταμόρφωση της φυσικής δυνατότητας του σώματος, σε αγαμία. Οι μοναχοί, καθώς και οι άνθρωποι που συνειδητά ακολουθούν την αγαμία, έχουν τη δυνατότητα να μεταμορφώσουν αυτή τη σωματική ενέργεια του πρώτου τσάκρα σε πνευματική, μέσα από το βαθύ διαλογισμό. Το μάθημα που καλούμαστε να πάρουμε από αυτό το τσάκρα, είναι να ακολουθήσουμε την επιλογή που επιθυμούμε φυσικά και αβίαστα. Ακόμη στο τσάκρα αυτό εμπεριέχεται η ανάγκη μας για ένωσή με την οικογένεια και με τη φυλή μας. Εδώ βρίσκεται η αίσθηση του ανήκειν κάθε ανθρώπου σε μία ομάδα, οικογένεια ή φυλή. Στο δεύτερο τσάκρα εμπεριέχεται η ανάγκη του
24
ανθρώπου για εργασία, χρήματα και κυριαρχία, και βρίσκεται στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας. Για να ισορροπήσει κανείς με αυτό το τσάκρα, πρέπει να νιώθει οικονομικά ασφαλής και δημιουργικός στον τομέα της εργασίας του. Οι φόβοι για επιβίωση και οικονομική ανασφάλεια περιέχονται στο δεύτερο τσάκρα και το μάθημα που έχουμε να πάρουμε από αυτό το ενεργειακό κέντρο είναι να ισορροπήσουμε όντας ήρεμοι και δημιουργικοί μέσα στις υλικές μας υποχρεώσεις και δραστηριότητες. Όταν υπάρχουν φοβίες και ανησυχίες σχετικά με τα παραπάνω ζητήματα, ως προς το αν είμαστε ικανοί να επιτύχουμε σε αυτούς τομείς, τότε η λειτουργία αυτού του τσάκρα δεν είναι ομαλή. Ίσως χρειαστεί, να αλλάξουμε κάποιες παλιές μας πεποιθήσεις, προκειμένου να ισορροπήσουμε ξανά. Επίσης αν έχουμε διαρκή προβλήματα στον οικονομικό τομέα θα βοηθούσε να βρούμε μέσα μας, τη ρίζα της αιτίας αυτού του προβλήματος και να αναθεωρήσουμε την πεποίθησή μας σχετικά με τα χρήματα. Εάν δηλαδή πιστεύουμε ότι τα χρήματα είναι κάτι κακό ή ενδόμυχα αν πιστεύουμε ότι δεν μας αξίζουν. Ίσως ακόμη και να τα περιφρονούμε υποσυνείδητα, γιατί θεωρούμε τον εαυτό μας υπεράνω της ύλης. Ο παραπάνω αυτοέλεγχος, μας βοηθάει να έχουμε τις ανάλογες συνειδητοποιήσεις και να γνωρίσουμε τον εαυτό μας καλύτερα, ώστε να επιφέρουμε τις κατάλληλες επιδιορθώσεις, όπου χρειάζεται. Το τρίτο τσάκρα είναι το ενεργειακό κέντρο της προσωπικής μας δύναμης και βρίσκεται στο ηλιακό πλέγμα. Aυτό το τσάκρα αντιπροσωπεύει θέματα που έχουν σχέση με την υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό μας και την αυτοεκτίμηση. Παρατηρήστε τον εαυτό σας πως νιώθετε στην περιοχή αυτού του τσάκρα, όταν ξεκινάτε μία καινούρια εργασία, εξετάζεστε κάπου ή όταν εκτείθεστε μπροστά στο κοινό. Στις περιπτώσεις που αμφιταλαντεύεται ο αυτοσεβασμός μας, αισθανόμαστε μία εσωτερική ταραχή στην περιοχή γύρω από το ηλιακό πλέγμα. Όταν συνειδητοποιήσουμε ότι η αυτοεκτίμησή μας δεν εξαρτάται από τις γνώμες των τρίτων για τον εαυτό μας, αλλά περισσότερο από τη γνώμη που έχουμε εμείς οι ίδιοι για εμάς, τότε θα ενεργοποιηθεί σωστά και η λειτουργία αυτού του τσάκρα. Το τέταρτο τσάκρα είναι το τσάκρα της καρδιάς. Πολλές φορές νιώθουμε τον παλμό των διάφορων συναισθημάτων μας σε αυτό το ενεργειακό κέντρο. Κυρίως περισσότερο έντονα τα συναισθήματα της αγάπης και της λύπης. Για αυτό το λόγο είναι εκτενής η αντίληψη ότι η ψυχή του ανθρώπου βρίσκεται στην καρδιά. Ωστόσο αυτό δεν
αληθεύει. Συχνά λέμε πως αισθανόμαστε ένα «σφίξιμο» στην καρδιά. Όταν αυτό το ενεργειακό κέντρο είναι μπλοκαρισμένο, σημαίνει πώς η ενέργεια της αγάπης δεν ρέει με έναν υγιή τρόπο στη ζωή μας. Ενδεχομένως τότε, είτε έχουμε πληγωθεί βαθιά από τους ανθρώπους, είτε εξαιτίας κάποιων αρνητικών συνήθειών μας, όπως για παράδειγμα την αυταρχικότητα και την κυριαρχία μας πάνω στους άλλους, δεν είμαστε σε θέση να ανταλλάξουμε την αγάπη μας, με έναν φυσικό και όμορφο τρόπο. Κάποιες φορές παρατηρούμε, όταν πράττουμε κάτι καθαρά και μόνο από καθήκον, μία ενόχληση και ένα βάρος στην περιοχή της καρδιάς μας ή γύρω από αυτήν. Χρειαζόμαστε ιδιαίτερα την αρετή της Εμπιστοσύνης απέναντι στον εαυτό μας και στους γύρω μας, για να ξεμπλοκάρει αυτό το ενεργειακό κέντρο. Μόνο περνώντας από το στάδιο της αμφιβολίας προς αυτό της εμπιστοσύνης, η καρδιά μας μπορεί να ανοίξει και πάλι και η διαίσθησή μας να αναπτυχθεί. Το μάθημα που καλούμαστε να πάρουμε από αυτό το τσάκρα, είναι να ανοίγουμε την καρδιά μας γενναιόδωρα προς όλους, να συγχωρούμε εύκολα και να επιτρέπουμε στην ενεργειακή ροή της αγάπης να ρέει φυσικά. Προβλήματα που αφορούν το εσωτερικό κομμάτι της συγχώρεσης απέναντι στον εαυτό μας ή στις σχέσεις μας, μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας σχετικά με την καρδιά. Το πέμπτο τσάκρα, είναι το τσάκρα του λαιμού ή το ενεργειακό κέντρο της επικοινωνίας. Όταν τα λόγια μας είναι ευοίωνα και ενθαρρυντικά προς τους ανθρώπους και όταν έχουμε την ικανότητα να επικοινωνούμε με ειλικρίνεια και αμεσότητα μεταξύ μας, τότε η λειτουργία αυτού του τσάκρα είναι ομαλή. Προβλήματα επικοινωνίας στις σχέσεις, έλλειψη ειλικρίνειας και ευθύτητας καθώς και καταπίεση ή μη έκφραση των συναισθημάτων μας, μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία αυτού του ενεργειακού κέντρου αλλά και σε προβλήματα υγείας με το λαιμό, όπως για παράδειγμα μακροχρόνιο βήχα ή θυρεοειδή. Το έκτο τσάκρα ή το γνωστό «τρίτο μάτι», βρίσκεται στο κέντρο του μετώπου μας, εσωτερικά. Ακριβώς πίσω από τα μάτια, στον αδένα της υπόφυσης, υφίσταται το ζωντανό μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, η ψυχή μας ή το πνεύμα. Υποστηρίζεται πώς όταν ανοίξει το τρίτο μάτι, ο άνθρωπος αφυπνίζεται πνευματικά και φωτίζεται. Αυτό σημαίνει πώς η ψυχή του ανθρώπου έχει ισορροπήσει με όλα τα προηγούμενα τσάκρα και έχει ελευθερωθεί εσωτερικά. Ο διαλογισμός είναι το μέσο που μας βοηθάει να ανοίξουμε το έκτο ενεργειακό κέντρο και ειδικότερα ο διαλογισμός της ράτζα-γιόγκα μάς επιτρέπει να ανοίξουμε
κατευθείαν το τρίτο μάτι, χωρίς απαραίτητα να χρειάζεται να δουλέψουμε με κάθε τσάκρα ξεχωριστά. Είναι σημαντικό βέβαια να γνωρίζουμε τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το κάθε τσάκρα και να έχουμε την επίγνωση των εσωτερικών μαθημάτων που έχουμε να πάρουμε από αυτά. Με το διαλογισμό της ράτζα-γιόγκα, στόχος μας είναι να γίνουμε αυτοκυρίαρχοι, «βασιλιάδες» του εαυτού μας. Ράτζα, στα σανσκριτικά σημαίνει βασιλιάς και γιόγκα ένωση. Η ένωση με τον ανώτερο εαυτό και Την Υπέρτατη Πηγή ενέργειας, μας οδηγούν στον αυτοέλεγχο και την κυριαρχία πάνω στα αισθητήρια όργανά μας. Στο διαλογισμό της ράτζα-γιόγκα εστιαζόμαστε σε μία αγνή ιδιότητα του εαυτού μας, έχοντας ως στόχο να αναδύουμε όλες τις εσωτερικές δυνάμεις του πνεύματος μας και να τις βιώσουμε πρακτικά στην καθημερινότητά μας. Όταν κάνουμε σταθερά την άσκηση να συγκεντρωνόμαστε στο πνεύμα, τη λεγόμενη άσκηση της συνειδητότητας ψυχής, τότε είναι εφικτό το άνοιγμα του «τρίτου ματιού». Μπορεί ωστόσο να ανοίξει το έκτο τσάκρα χωρίς την απαραίτητη ομαλή λειτουργία των προηγούμενων ενεργειακών κέντρων, ωστόσο αυτό μπορεί να συμβεί μόνο προσωρινά. Για να επιτευχθεί σταθερά η φώτιση, βασική προϋπόθεση αποτελεί η ομαλή εξισορρόπηση όλων των τσάκρας. Όταν το έκτο τσάκρα είναι μόνιμα ανοιχτό, τότε το τσάκρα του «χιλιοπέταλου λωτού», το έβδομο κέντρο ή το κέντρο του στέμματος ανοίγει και ο άνθρωπος έχει επιτύχει τη Θεία φώτιση. Έχει γίνει πλέον η προσωποποίηση της Πνευματικής Αγάπης και της Μακαριότητας και ένας «Φάρος» Φωτός και Δύναμης. Αυτό το πνευματικό στάδιο είναι το ανώτερο που μπορεί να φτάσει ένα
ανθρώπινο ον και μόνο τότε έχει καταφέρει να γίνει «καθ’ Εικόνα κι Ομοίωση» Του Θεού. Ωστόσο για να επιτύχει κάποιος τέτοια υψηλά επίπεδα συνειδητότητας, απαιτείται έντονη πνευματική προσπάθεια και πειθαρχία. Γιόγκι της Ανατολής, Ιερείς και Άγιοι καθώς και Θρησκευτικοί ιδρυτές στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν καταφέρει ανάλογα πνευματικά στάδια. Σύμφωνα με την Χριστιανική Παράδοση, τα έξι τσάκρας αντιπροσωπεύουν αλληγορικά τις έξι ημέρες της Δημιουργίας του Κόσμου. Το έβδομο τσάκρα αντιστοιχεί στην έβδομη ημέρα, την ημέρα που Ο Θεός Αναπαύτηκε. Το έβδομο κέντρο συμβολίζει την εσωτερική ανάπαυση. Ο άνθρωπος έχει φτάσει στον προορισμό του, την τελειότητα και ξεκουράζεται, εφόσον κατάφερε να νικήσει τα ελαττώματά του, ελεύθερος από τα δεσμά κάθε προσκόλλησης. Ο διαλογισμός της ράτζα-γιόγκα, είναι ένας απλός διαλογισμός που γίνεται εύκολα, ενώ βρισκόμαστε μέσα στον υλικό κόσμο. Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για να εξισορροπήσει κάποιος ανάμεσα στο πνεύμα και στην ύλη αλλά και να ανακαλύψει τις εσωτερικές ρίζες της ύπαρξής του, να βρει το κέντρο του και να ταξιδέψει ως τον πυρήνα της ύπαρξής του. Μέσα από την πρακτική άσκηση του διαλογισμού, είμαστε σε θέση να ζήσουμε τη ζωή μας με περισσότερη ισορροπία και αρμονία. Η φώτιση είναι εφικτή, εφόσον το επιθυμούμε και αδιαμφισβήτητα με βασική προϋπόθεση τη σκληρή πειθαρχία και πνευματική προσπάθεια.
25
>> ποδήλατο
Χειμωνιάτικο Τοπίο
Σχόλιο Βασίλης Αβράμογλου
πάνω στο ποδήλατο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ Χειμώνας, κρύο, βροχές και χιόνι, όλοι ψάχνουν ένα μέρος ζεστό, ώστε να αποφύγουν το κρύο. Το ποδήλατο δεν έχει θέση στο χειμώνα, θα σκεφτούν πολλοί, αλλά κάνουν λάθος. Σκεφτείτε τις χώρες στη βόρεια Ευρώπη, εκεί όπου το ποδήλατο είναι ένας τρόπος μετακίνησης καθημερινός και δεν τους νοιάζει εάν έχει έξω κρύο ή αν βρέχει. Άλλωστε ο χειμώνας προσφέρεται για ποδήλατο. Οι λόγοι; Κάνει κρύο, κάνεις ποδήλατο, ζεσταίνεσαι και δεν ιδρώνεις. Η κίνηση είναι πιο περιορισμένη και καταναλώνεις περισσότερο λίπος για να ζεσταθείς, λόγου το ότι το σώμα προσπαθεί να κρατηθεί στην κατάλληλη θερμοκρασία. Ο κατάλληλος εξοπλισμός θα σας κρατήσει ζεστούς και στεγνούς σε περίπτωση βροχής. Προσοχή όμως στους βρεγμένους δρόμους γιατί γλιστράνε σαν γυαλί. Στους δρόμους της όμορφης πόλης μας, είναι γεγονός ότι όλο και περισσότερος κόσμος έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί το ποδήλατο, και πιστέψτε με, αυτή η πόλη προσφέρεται για μετακίνηση με ποδήλατο. Μόνο οι δήμοι που βρίσκονται σε υψόμετρο είναι λίγο απρόσιτοι και θα ήταν δύσκολο να κυκλοφορήσεις με ποδήλατο. Απ’ ότι φαίνεται πάντως ούτε ο χειμώνας μπορεί να σταματήσει αυτούς που έχουν επιλέξει να βάλουν στη ζωή τους το ποδήλατο ως καθημερινό εργαλείο μετακίνησης. Το πρωί σήμερα καθώς πήγαινα στην δουλειά αντίκρισα έναν κύριο με ένα ποδήλατο πόλης με το κράνος του και με το σακίδιο του, να κατευθύνεται λογικά προς την εργασία του. Τι όμορφη και ξεχωριστή εικόνα! Η κίνησή του ανάμεσα στα αυτοκίνητα τόσο απλή και εύκολη. Βαριεστημένα πρόσωπα μπροστά στο τιμόνι, ενώ ο συγκεκριμένος κύριος, όλο ζωντάνια και φρεσκάδα και με ένα αρχοντικό στυλ διέσχιζε το δρόμο πάνω στο ποδήλατο του. Η εικόνα του ποδηλάτου σε ένα χειμωνιάτικο τοπίο πάντως είναι κάτι πολύ όμορφο και δυστυχώς όχι τόσο συνηθισμένο στους ελληνικούς δρόμους. Σκεφτείτε τον εαυτό σας πάνω στο ποδήλατο, να κινείστε με άνεση στο δρόμο
26
και το μυαλό σας να είναι καθαρό και ελεύθερο από σκέψεις και έγνοιες. Να ξανανιώθεις παιδί και παράλληλα να αθλείσαι, να κάνεις οικονομία, να μην ηχορυπαίνεις, (φανταστείτε έναν δρόμο γεμάτο ποδήλατα και φανταστείτε έναν δρόμο γεμάτο αυτοκίνητα, που έχει περισσότερο θόρυβο;) πολύ βασικό για τα νεύρα μας και γενικότερα να μην ρυπαίνεις.
ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ Το χαμόγελο μου έχει παγώσει. Κάνει κρύο. Ο χειμώνας έχει μπει για τα καλά. Εγώ όμως έχω ένα συναίσθημα ευεξίας και ελευθερίας καθώς κατηφορίζω για το κέντρο της πόλης. Τα αυτοκίνητα στο δρόμο λιγοστά, κάνουν τη βόλτα μου ακόμη πιο όμορφη και την πόλη μου, που τόσο αγαπώ, πιο υποφερτή. Ο κόσμος δεν βγαίνει έξω, ψάχνει ένα ζεστό μέρος να αποφύγει το κρύο, εμένα όμως δεν θα με εμποδίσει αυτό, γιατί η ενέργεια που καταναλώνω για να κινήσω το ποδήλατό μου και τον εαυτό μου, ζεσταίνει εμένα και την καρδιά μου. Οι εικόνες όσο έντονες και όμορφες και η Θεσσαλονίκη τόσο διαφορετική όταν κινείσαι με το ποδήλατο. Παρατηρείς τους ανθρώπους, τα κτήρια, τα λιγοστά δέντρα, τον ουρανό, τον δρόμο και όταν η βόλτα σου σε βγάλει προς παραλία η βόλτα αυτή γίνεται ακόμα πιο όμορφη. Προσθέτεις τη θάλασσα, τα καράβια στο βάθος, τους περαστικούς που κινούνται με αργούς ρυθμούς κάνοντας και αυτοί τη δική τους βόλτα, είναι τόσα πολλά τα πράγματα που βλέπεις με το ποδήλατο, που ξεχνιέσαι. Ξεχνιέσαι από προβλήματα, από έγνοιες και από καταστάσεις, το μυαλό σου καθαρίζει και το άγχος φεύγει και ένα παιδί γεννιέται μέσα σου, εικόνες από τα παιδικά σου χρόνια,έρχονται μπροστά σου τότε που το ποδήλατο ήταν κάθε μέρα στην ζωή σου και δεν πήγαινες πουθενά χωρίς αυτό. Τόσο όμορφα που ξεχνάς το κρύο και ότι βρίσκεσαι στην καρδιά του χειμώνα...
Ελλάδα - Όλυμπος - Νοέμβριος Καθαρό οξυγόνο. Αόρατα πλάσματα. Όλα τα χρώματα. Ήρεμη δύναμη. Το πνεύμα της Φύσης Πιο κοντά στο Θεό. Κάπου στον Όλυμπο, Νοέμβριος 2008. Αλ.Αλ.
27
>> κινηματογράφος Γράφει ο Γιάννης Ν. Γκακίδης
ΣΧΟΛΕΙΟ:
«Ανάμεσα στους Τοίχους» «Το Κύμα» Μιας Ιδεολογικής Παρεκτροπής
Με αφορμή τις προβολές των ταινιών: «ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ» και «ΤΟ ΚΥΜΑ»
Θεσμός υπό αμφισβήτηση; Όλοι μας έχουμε να αφηγηθούμε κάτι, από την σχολική ζωή, τη δική μας, ή των παιδιών μας. Όλοι έχουμε γνώμη για τούτο τον θεσμό που, μετρά μόλις 180 χρόνια ιστορίας. Δεν θέλω να γίνω ο εκτιμητής, αυτού του θεσμού. Ωστόσο θέλω να κοινοποιήσω μερικά ερωτήματα που, ταλανίζουν το μυαλό μου από τα μαθητικά μου χρόνια που, άλλοτε νοσταλγώ και άλλοτε θυμάμαι με πίκρα και παράπονο. Μέσω του τηλεοπτικού φακού των δελτίων ειδήσεων, γινόμαστε μάρτυρες βανδαλισμών των σχολείων με πρόσχημα την κατάληψη. Ακούμε επιχειρήματα έωλα από μαθητές που, θυμίζουν γερασμένους συνδικαλιστές σε αναπαραγωγή κασέτας, με τα στερεότυπα λογύδρια. Και αν το σύνολο αδυνατεί, να εκφράσει με λόγο συνεκτικό τα ουσιαστικά προβλήματα τους, προβάλλοντας αιτήματα, όπως: καθαρές τουαλέτες, όχι ξενόγλωσσα βιβλία, κατάργηση του 10 κ.α., στο βάθος γνωρίζουμε όλοι μας πως, έχουν δίκιο που διαμαρτύρονται. Γιατί μπορεί το σύγχρονο ελληνικό σχολείο, να έγινε πιο φιλελεύθερο, αλλά εξακολουθεί να έχει χίλιους δύο λόγους, ώστε να προκαλούν την αντίδραση και τον ξεσηκωμό των παιδιών. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην ελληνική κοινωνία του αχταρμά, όπου όλοι κατηγορούν αλλήλους. Και το ερώτημα είναι, μα ποιος φταίει τέλος πάντων; Και η απάντηση όλοι οι άλλοι, εκτός από μας. Και κανείς δεν φαίνεται διατιθέμενος για λύση του γόρδιου δεσμού.
28
Η εκπαιδευτική διαδικασία στο σινεμά Αλλά ας δούμε την καταγραφή της εκπαιδευτικής διαδικασίας από το σινεμά. Κοντά στη ζωή, πέρα από την διαμεσολάβηση της μυθοπλασίας και του σινεμά. Στις αίθουσες προβάλλεται, το βραβευμένο στις Κάννες «Ανάμεσα στους Τοίχους», που είναι και η αφορμή του άρθρου αυτού. Ο Λοράν Κοντέ καταγράφει με ειλικρίνεια και ρεαλισμό την εκπαιδευτική διαδικασία στη σημερινή πολυπολιτισμική Γαλλία. Η καταγραφή του σχεδόν ντοκυμαντερίστικη, έχει την αυτονόητη, δύναμη και αληθοφάνεια που, είναι σύμφυτα του είδους. Σε μια τάξη των 25 παιδιών εφηβικής ηλικίας και μάλιστα διαφορετικής προέλευσης και κουλτούρας, οι διαφορές, οι εντάσεις και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Η ισορροπία δύσκολη, για δάσκαλο και μαθητές που, κατά τα συνήθη συσπειρώνονται απέναντί του. Ο δάσκαλος είναι ο προσωποποιημένος αντίπαλος του συστήματος. Πριν δύο χρόνια προβλήθηκε στην Berlinalle η γερμανική ταινία με τίτλο «Καλημέρα κύριε Γκρότε» τους Λαρς Κράουμε. Και πάλι στο επίκεντρο βρίσκεται μια multi culti τάξη, από έφηβους μαθητές. Η δηλωμένη πίστη και επιμονή του δασκάλου, να πείσει και να εντάξει στην διαδικασία μάθησης, έναν αλλοδαπό μαθητή, με μεθόδους πέρα από τα παιδαγωγικά κλισέ, δεν θα είναι αρκετή και όλα θα οδηγηθούν στο κενό. Το στοίχημα χάνεται από τον δάσκαλο και το μήνυμα πικρό και απαισιόδοξο. Βέβαια στο σινεμά συνήθως, καταγράφονται τα παρεπόμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, συχνά με χιούμορ και τρυφερότητα. Σ’ αυτό το μοτίβο κινήθηκε και το δικό μας «Η Χορωδία του Χαρίτωνα» του Γρηγόρη Καραντινάκη. Αντίθετα, η επίσης γαλλική ταινία, πριν
μερικά χρόνια «Τα Παιδιά της Χορωδίας» του Κριστόφ Μπαρατιέ μιλούσε για τον αυταρχισμό ενός εσώκλειστου σχολείου, στην εποχή λίγο μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Εδώ, η ελπίδα των παιδιών για λιγοστή ελευθερία και μια δημοκρατική παιδαγωγική διαδικασία, θα βρει αντίκρισμα στο πρόσωπο ενός ουμανιστή δασκάλου και με κάλυψη, την χορωδία που δημιουργεί. Θα σκοντάψει όμως, στον αυτονόητο αυταρχισμό και την στενοκεφαλιά του διευθυντή. Τα παιδιά θα μείνουν με λίγα ψήγματα ελευθερίας, με τις μνήμες να τα ζωντανεύουν στην δύσκολη μετέπειτα πορεία τους. Βέβαια, όπως σε όλα τα πράγματα, οι εποχές δίνουν και το πλαίσιο κίνησης και δράσης. Γι’ αυτό στην ταινία «Η Γέφυρα» του Μπέρχαρντ Βίκι, που όλα γίνονται στην ατμόσφαιρα του πολέμου, η επικέντρωση γίνεται αναπόφευκτα στην επιβίωση. Όμως στη συγκεκριμένη ιστορία, η ψευδαισθητική επιρροή της ναζιστικής προπαγάνδας, θα οδηγήσει τους έφηβους μαθητές, να φυλάσσουν παραβιασμένες Θερμοπύλες. Υπεράσπιση μιας πατρίδας που, προμελετημένα οδήγησε τα παιδιά της στην αυτοκτονία. Επανερχόμαστε στην εποχή μας, σε μια άλλη πλευρά της Ευρώπης, στη Ρωσία. «Θα Πεθάνετε Όλοι σας εκτός από Μένα» της Βαλέρια Γκάι Γκουερμάνικα, με τρεις δεκατετράχρονες να αποφασίζουν την επανάσταση, απέναντι στο σχολείο και το σπίτι. Αιχμή το σχολείο και ο αυταρχισμός του, αλλά στην ουσία δεν είναι παρά σπουδή του σκληρού και άβολου κόσμο των ενηλίκων. Αν πολλές ταινίες ασχολούνται με τα περιρρέοντα της σχολική ζωής, άλλοτε με χιούμορ και άλλοτε σαν καταγραφή των προβλημάτων της εφηβικής περιόδου του ανθρώπου, εντούτοις υπάρχουν μερικές που ασχολούνται με τον πυρήνα αυτής της διαδικασίας. Τέτοια ήταν και «Ο
Κύκλος των Χαμένων Ποιητών» του Πίτερ Γουάιρ, όπου ο καθηγητής φιλολογίας δοκιμάζει ένα δικό του ρομαντικό τρόπο προσέγγισης των μαθητών που, τους γοητεύει και τους εντάσσει σε μια ουσιαστική διαδικασία μάθησης, έχοντας πυρήνα την γνώση που, ευφραίνει και αργότερα γίνεται κυρίαρχο εφόδιο στη ζωή. Αν και γίνεται μομφή στη φιλοσοφία του σχολείου και στον τρόπο εφαρμογής της, στον «Ελέφαντα» του Γκας Βαν Σαντ, κύριος στόχος, είναι οι κοινωνικές δομές και οι αρχές που τις διέπουν, φιλοσοφικές και πολιτικές. Μια απόπειρα, του να καταδείξει την παρεκτροπή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, από τα συνήθη, είναι «Το Κύμα» του Ντένις Γκάνσελ που, επίσης προβάλλεται στις αίθουσες. Η εναλλακτική μορφή διδασκαλίας της ιστορίας, θα δημιουργήσει μια μεγάλη ομάδα που, αισθάνεται ελίτ και φυσικά διολισθαίνει στις ατραπούς ενός υφέρποντος φασισμού. Η εγνωσμένη ανάγκη του ατόμου, για επιβεβαίωση του εγώ και του ανήκειν σε κάποιο σύνολο, ως ένδειξη ταυτότητας και αλληλεγγύης, μπορεί εύκολα να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης μιας δημαγωγικής προσέγγισης των πραγμάτων. Κοντολογίς, όλοι κρύβουμε μέσα μας έναν μικρό Χίτλερ. Το σχολείο στη σύντομη σχετικά ζωή του βοήθησε στο να αποκτήσουν σχεδόν όλοι μιαν εγκύκλιο παιδεία, αλλά απέχει πολύ της πραγματικής παιδείας και μόρφωσης. Φαντάζομαι πως, σήμερα δεν έχουμε περισσότερους μορφωμένους, από την δεκαετία του 1930, απλά έχουμε περισσότερους εγγράμματους. Λέτε να έχω άδικο; Πάντως επείγει η συζήτηση για το ρόλο του σχολείου, του πανεπιστημίου και ο επαναπροσδιορισμός των στόχων τους. Αλλιώς, «ζήτω που καήκαμαν».
>> κινηματογράφος Γράφει ο Κώστας Ποτακίδης
Φεστιβάλ
info@sevengroup.gr
είσαι και φαίνεσαι… Πριν λίγο καιρό βιώσαμε το 49ο διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσ/νίκης. Ένα φεστιβάλ που έδωσε την ευκαιρία σε νέους δημιουργούς να πάρουν βήμα και να παρουσιάσουν τη δουλειά τους στο ελληνικό και όχι μόνο κοινό. Αυτό που αποκομίσαμε εμείς σαν θεατές ήταν πως το ελληνικό σινεμά και οι δημιουργοί του, μοιάζουν να ξεκολλούν απ' τα τετριμμένα και να βλέπουν μπροστά. Μεγάλες παραγωγές, πρωτοποριακές ματιές, διαφορετική αντίληψη και πάνω απ όλα πιο κοντά σε αυτό που λέμε 7η τέχνη. Δύο απ αυτές τις ταινίες, ήταν και οι ταινίες που ουσιαστικά σάρωσαν τα κρατικά βραβεία ποιότητος, με αέρα από OSCAR. Συνολικά απέσπασαν 17 βραβεία 7 για το Without και 10 για το Σκλάβοι στα δεσμά τους.
Το χρονικό μιας τελειωμένης κατάστασης Without 1ο Βραβείο ταινίας Μυθοπλασίας, Πρωτ/μενου Σκηνοθέτη, 1ου Γυναικείου Ρόλου, Φωτογραφίας, Μοντάζ, Μακιγιάζ, Βραβείο ΕΤΕΚΤ Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Αβρανάς Σενάριο: Αλ. Αβρανάς, Ιωάννα Ράπτη Φωτογραφία: Ηλίας Κωνσταντακόπουλος Μουσική: Κωνσταντίνος Βήτα Πρωτ/τούν: Βασίλης Ανδρέου, Εύη Σαουλίδου, Κων. Γιάνναρης Παραγωγή: Νικ. Σέκερης Διανομή: seven films Ο δημιουργός: Ο Αλέξανδρος Αβρανάς ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία ως γλύπτης. Από το 2001 έως σήμερα έχει εκθέσει έργα του σε πολλές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πίσω από την κάμερα βρέθηκε για πρώτη φορά το 2003, για να φτάσει στην πρώτη του ταινία μικρού μήκους το 2005, με τίτλο Beside. Ακολούθησαν άλλες δυο μικρού μήκους και δυο ντοκιμαντέρ. Το Without ουσιαστικά είναι η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους. Το έργο: Μια ταινία που έρχεται να μας θυμίσει την έννοια του κινηματογράφου, κάτι που τα τελευταία τείνουμε να ξεχάσουμε. Ο κινηματογράφος ως κύριο συστατικό του έχει την εικόνα. Ως εκ τούτου η εικόνα είναι αυτή που θα μας τα πει όλα. Αν ο δημιουργός της μπορεί να μας περάσει όλα αυτά που θέλει μέσο της εικόνας, τα λόγια περισσεύουν. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στην περίπτωση του Αλ. Αβρανά. Εξαιρετική κινηματογράφηση που αγγίζει τα όρια της τελειότητας. Κάδρα βγαλμένα από το μέλλον. Το σινεμά του αύριο με την αύρα του χθες. Υπέροχη και η μουσική του Κων. Βήτα που ακολουθεί αρμονικά το ρυθμό. Μακάρι να βλέπαμε πιο συχνά τέτοια δείγματα κινηματογράφου. Η ταινία: Ο γάμος λεν, σκοτώνει τον έρωτα. Η ρουτίνα της καθημερινότητας εισβάλει στις σχέσεις μας και συνθλίβει ότι όμορφο
υπάρχει. Μικρά ασήμαντα καθημερινά πράγματα θεωρούνται σημαντικά κι εκτοπίζουν άλλα σημαντικότερα, χρόνο με το χρόνο. Μια τέτοια κατάσταση βιώνει και το ζευγάρι της ιστορίας μας. Η καταστροφή είναι ορατή και πλησιάζει όλο και περισσότερο. Τα βλέμματα χαμένα δεν διασταυρώνονται πουθενά. Οι λέξεις απλά για να υπάρχουν και η ζωή συνεχίζεται. Για πόσο όμως; Μικρά ξεσπάσματα και μπόλικα πακέτα τσιγάρα είναι τα λοιπά στοιχεία που συνθέτουν το πάζλ της παρακμής. Το όλο σκηνικό βγαλμένο απ' το παρελθόν σε μια σύγχρονη εποχή. Τι σημασία όμως έχει αυτό μπρος στο ατελείωτο τίποτα που αντικρίζουμε καθημερινά; Το τέλος πλησιάζει και δυστυχώς είναι μη αναστρέψιμο. ΕΓΩ ΦΕΥΓΩ ΤΩΡΑ
Σκλάβοι στα δεσμά τους 2ο Βραβείο ταινίας Μυθοπλασίας Βραβείο Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, 1ου Ανδρικού Ρόλου, 2ου Ανδρικού Ρόλου, 2ου Γυναικείου Ρόλου, Σκηνογραφίας, Μουσικής, Ήχου, Ενδυματολογίας Σκηνοθεσία: Τώνης Λυκουρέσης Σενάριο: Ι. Μαρούδας, Τ. Λυκουρέσης, Μουσική: Μ. Μάτσας Πρωταγωνιστούν: Γ. Φέρτης, Δ. Ματσούκα, Α. Σακκελαρίου, Χ. Λούλης, Ειρ. Ιγγλέση, Ρηνιώ Κυριαζή, Κωνσταντίνος Παπαχρόνης (αντίο φίλε), Λένα Παπαληγούρα, Γιώργος Σπάνιας Παραγωγή: Νικ. Σέκερης Διανομή: seven films Μια από τις αρτιότερες ταινίες του φεστιβάλ ήταν αυτή του καταξιωμένου Τώνη Λυκουρέση με τίτλο Σκλάβοι στα δεσμά τους. Πρόκειται για την μεταφορά του κύκνειου άσματος του Κων. Θεοτόκη στη μεγάλη οθόνη. Ένα βιβλίο που για μια δεκαετία ο συγγραφέας πάσχιζε να ολοκληρώσει αποδίδοντας τελικά σ' αυτό μια πραγματική κατάθεση ψυχής Ένας μεγάλος έρωτας που διώκεται χάρη της οικονομικής κρίσης στην οικογένεια της κοπέλας. Ο γάμος με τον πλούσιο και πρόσφατα πολιτευόμενο γιατρό του νησιού φαντάζει η μοναδική σωτηρία απ' τα χρέη
για τον Κόντε Οφιομάχο και την οικογένεια του. Η εξαιρετική δουλειά που έγινε στη μουσική της ταινίας οφείλεται στον Μίνωα Μάτσα, κάτι που όπως φάνηκε, δεν πέρασε απαρατήρητο και στα βραβεία. Ο Γ. Φέρτης σ' έναν απαιτητικό ρόλο να ζωγραφίζει κάτι που επίσης δεν πέρασε απαρατήρητο. Το σινεμά για όλους επιστρέφει με τις καλύτερες προϋποθέσεις.
Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου Επίσης είδαμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα ελληνικό ντοκιμαντέρ σε σενάριο και σκηνοθεσία του γνωστού δημοσιογράφου Στέλιου Κούλογλου με τίτλο Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου. Δύο πρόεδροι της Λατινικής Αμερικής πεθαίνουν κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. Πίσω από τις δολοφονίες βρίσκονται τα τσακάλια της CIA και μια ομάδα οικονομικών δολοφόνων. Ένα στέλεχος της ομάδας αποκαλύπτει την αλήθεια σε ένα εξαγριωμένο πλήθος, κάπου στην Λατινική Αμερική... Η ταινία προβάλλεται στις αίθουσες
Η σιωπή της Λόρνα Προβάλλεται επίσης και η τελευταία δουλεία των Jean-Pierre & Luc Dardenne με τίτλο Η σιωπή της Λόρνα. Οι αδερφοί Dardenne που μας τίμησαν στο φετινό φεστιβάλ, δημιούργησαν μια ταινία για μια απελπισμένη γυναίκα που κάνει τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον. Προερχόμενη απ’ την Αλβανία θα βρεθεί ως λαθρομετανάστης κάπου στη Λιέγη. Εκεί θα μπλέξει με ανθρώπους του υποκόσμου προκειμένου να διασφαλίσει την παραμονή της στη χώρα.
>> απόψεις
Ταξίδι
ζωής… Κοιτάζω πίσω από το παράθυρο τα βουνά της Ροδόπης. Αιώνες στέκουν επιβλητικά μαγεύοντας με την αλήθεια που κρύβουν τους ταξιδιώτες. Χάνεται το μάτι στο πράσινο, η καρδιά δραπετεύει να νιώσει τον τρυφερό ψίθυρο τους καθώς πάλλεται ο άνεμος στα φύλλα των δέντρων. Όλοι αιχμάλωτοι σε ένα δρομολόγιο με αφετηρία χωρίς τέρμα χαζεύουμε τη ζωή στα κλεφτά. Υπνωτισμένοι κυνηγάμε αυτό που μας πλασάρανε για ευτυχία. Μόνο μικρές στάσεις κάνουμε και απομακρυνόμαστε συνεχώς από τον προορισμό. Δίνουμε υποσχέσεις ότι θα κατεβούμε να πάρουμε μία βαθιά ανάσα για να χαρούμε τη στιγμή. Όμως πάντα μία υποχρέωση μας κρατά δέσμιους στις καρέκλες ενός τραγικού τρένου που ταξιδεύει χρόνια τώρα χωρίς σταματημό. Η ζωή που λαχταράμε παίζει σαν ταινία στο μυαλό… μας μεθάει. Κλείνουμε ραντεβού μαζί της και ύστερα δεν εμφανιζόμαστε. Ανανεώνουμε το ραντεβού ξανά και ξανά, αλλά παραμένουμε ασυνεπείς σε εκείνη και στους εαυτούς μας πάνω από όλα. Δειλιάζουμε να κάνουμε την αλλαγή, να απαλλαχθούμε από τη μιζέρια μας. Το ανθρώπινο συναίσθημα αποστειρωμένο, μην αντέχοντας άλλο τούτη την κοροϊδία βάζει πλώρη για το τελευταίο του ταξίδι ψέλνοντας τα λόγια του ποιητή «Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα!» Το βλέμμα άδειο, πλέον κενό, βάζει στόχους, προγραμματίζει, εξελίσσεται και
Γράφει η Ειρήνη Μπούρα eirini_mp@yahoo.gr
παλεύει να αποκτήσει, όσα ονειρεύτηκε σε έναν ισοπεδωμένο χαξλεϊκό κόσμο. Η υπέρμετρη φιλοδοξία και η απληστία, θεότητες στο νέο βασίλειο δέχονται καθημερινά το προσκύνημα του πλήθους. Η φιλία και ο έρωτας σπαρταράνε στο χώμα. Εγωκεντρικές στρατιές μόλις τους εκτέλεσαν δίχως καμία τύψη. Έλλειψη οξυγόνου, κραυγή που δεν βγαίνει... Σιωπή. Μπροστά στο ψεύτικο χαμόγελο μιλάς με τη σιωπή σου. Τη σιωπή της περηφάνιας σου που δεν ξέρει να υποτάσσεται στους κανόνες της υποκρισίας. Ο αυτοσεβασμός στη γωνία σου κλείνει το μάτι γιατί δεν τον πρόδωσες ακόμη. Μένεις πίσω. Πάντα μένεις πίσω… Ένα βήμα μπροστά οι κόλακες και ας μην το αξίζουν. Ακολουθούν τους έχοντες τα σκήπτρα που πατώντας επί πτωμάτων πιο δυστυχισμένοι από ποτέ βγάζουν τα κόμπλεξ τους εκεί που τους παίρνει. Μετανιώνεις; Ποτέ! Στη ψευτιά θα μιλάς με την σιωπή σου. Στο ίδιο κάθισμα του τρένου συνεχίζω το ταξίδι. Στο νου έρχονται πάλι τα λόγια του ποιητή ΄΄Περπατώντας αργά στην προκυμαία, «Υπάρχω;» λες, κι ύστερα «Δεν υπάρχεις!»΄΄. Δεν υπάρχεις…; Στοπ!!! Κατεβαίνεις από το τρένο. Υπάρχεις και εσύ και πολλοί άλλοι. Δεν κυνηγάς το ψεύτικο παράδεισο που σου τάξανε. Έχεις μέσα σου ό,τι χρειάζεσαι για να νιώσεις ευτυχισμένος εδώ και τώρα. Αναγεννιέσαι! Πληρότητα και γαλήνη. Ήρθαν τα Χριστούγεννα. Φέτος θα νιώσεις το γιορτινό τους μήνυμα.
Η Απορία και το Πέρασμα Γράφει o Χαράλαμπος Δάντης Τυχαίνει να ζω κι εγώ τις καταστροφές καταστροφές, τις πυρπολήσεις καταστηστην πόλη, μιας και το θαλάμι μου βρί- μάτων, το πλιάτσικο, την εκπόρνευση του σκεται στις Σαράντα Εκκλησιές. Μπορώ πανεπιστημιακού ασύλου, τη ρίψη μαρνα διακρίνω καθαρά τα δακρυγόνα στο μάρων στους αστυνομικούς και τη δολοΣιντριβάνι και τον πετροπόλεμο στην φονία ενός παιδιού από αστυνομικό. Μα Αγίου Δημητρίου. Από ακόμα μεγαλύτερη ακόμα δεν έχουμε μάθει ότι «το βάναυαπόσταση δε, μπορώ να παρακολουθώ σον ου μετέχει της πόλεως»; Από ποιούς και τα τηλεοπτικά πρόσωπα να εκσφεν- νέους περιμένουμε να αλλάξουν την κοινωνία; Από αυτούς δονίζουν «κηρυγματικά «Ολίγοι, πολύ ολίγοι που απελπισμένοι ευκοίλια» από τηλεοράσεως. Και κινδύνεψα μασκαράδες την τελευ- ζουν για το έγκλημα; κι εγώ όταν, περνώντας ταίαν Κυριακήν εις τας Που στη μόνη δημόσια παρέμβαση που πάνω απ’ το Καυταντζόοδούς, αλλά πολλοί, ξέρουν εμφανίζονται γλειο, έκαιγαν κάποιοι πάρα πολλοί εις τινάς με κρυμμένο το Πρόαπρόσωποι ένα αυτοκίεξώστας» σωπο και αντί για Λόγο νητο. Πρωτύτερα, είχε εκφέρουν γρυλίσματα, σκάσει μια μολότοφ πολύ κοντά μου. Αλλά, Εμμανουήλ Ροΐδης, κραυγές ή ιδεολογικά ας μη χάνουμε τα λογικά Αθησαύριστα κείμενα τσιτάτα; Μ’ αυτούς που μας, «το επίκαιρον δεν 1882-1885, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2005. είναι απρόσωποι και χωρίς Λόγο δε συζητώ είναι κατ’ ανάγκην το κι από τέτοιους τίποτα καίριον»… Τολμώ να εκστομίσω μια τέτοια φράση δεν περιμένω γιατί είναι ακοινώνητοι. σε τόπο και χρόνο που η βλακεία έχει πάψει Δεν προκαλούν ταραχές «για το καλό της πλέον να είναι χαριτωμένη. Και έχει αρχίσει κοινωνίας» οι ακοινώνητοι παρά μόνο για να γίνεται επικίνδυνη από τη στιγμή που να κρύψουν την ψυχική τους ταραχή. Ένα πολλοί άρχισαν να θεωρούν «αλλαγή» τις απ’ τα συνθήματα τους είναι και το «μισώ
Το Παράπονο Του Αλέξανδρου Υδάτη
Στο σχολείο, όλοι οι φίλοι βράζαμε στο ίδιο καζάνι! Το χαρτζιλίκι της μάνας ήταν πάντα μικρό, επειδή έπρεπε να πληρώνει πρώτα ο πατέρας το δάνειο για το σπίτι. Κι η ενίσχυση της γιαγιάς ούτε ήταν συχνή κι ούτε έφτανε. ‘Ηταν και το φροντιστήριο, που έπαιρνε τα υπόλοιπα λεφτά οπότε έπρεπε να κάνουμε τουμπεκί. Πολύ λίγοι απο την παρέα μπορέσαμε να πάμε διακοπές π.χ. στη Μύκονο. Για κάνα δυό μέρες και πολύ ήταν... Η τσακαλοπαρέα πήγαινε για μια μέρα στην Καλλικράτεια, άντε μέχρι την Καλλιθέα. Με 3 ευρώ γεμίζεις το μηχανάκι και σεριανάς μέχρι τη Περαία... Όλος ο κόσμος μας ήταν το σχολείο, το ίντερνετ, η καφετέρια και η βόλτα στην Αριστοτέλους και την παραλία. Λίγοι απο τη γειτονιά μπήκαν στο πανεπιστήμιο και στο ΤΕΙ. Η ικανοποίηση της “επιτυχίας” εξανεμίστηκε απο την έλλειψη κάθε προοπτικής. Οι καθηγητάδες έχουν τις σχολές για κληρονομιά στα παιδιά τους. Εμείς δεν θα έχουμε δουλειά και για να πιάσουμε δουλειά πρέπει να φιλήσουμε κατουρημένες ποδιές.
30
τον ήλιο που βγαίνει για όλους»! Εγώ πάντως δεν παύω να ελπίζω πως ο ίδιος ήλιος θα τους φωτίσει γιατί φως θα πει «να κοιτάς μ’ αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια». Η φτώχεια μας και «όλα τα σκοτάδια» δεν είναι επαρκείς δικαιολογίες για τις καταστροφές που προκαλούν κάποιοι. Αυτός ο Λαός είχε πάντοτε για καύχημα την Ελευθερία του (ελευθερία που τον έκανε να τα καίει τα ρημάδια τα λεφτά του για να μη του τη στερούν). Δε θέλουμε λεφτά, θέλουμε- ως Σύνολο κι όχι ως λαίμαργες μονάδες ή ομάδες- να έχουμε «της ψωλής μας το χαβά»! Όσον αφορά τώρα σε δημοσιογράφους και πολιτικούς που χάρηκαν τους νέους- τους βουτηγμένους στην ευωχία και στο βούρκο της έλλειψης νοήματος- που έκαναν της μόδας και την καταστροφή, θα πω πως δεν τους παρεξηγώ. Όσο θα βρίσκονται τόσο μακριά(=τηλέ) από την κοινωνία, δηλαδή στο γυάλινο κόσμο της τηλε-όρασης, και όσο θα είναι ενδεδυμένοι με τη λεοντή της δημοσιότητας τόσο θα τους φαίνονται ρομαντικά και γλυκερά όλα αυτά. Πριν τολμήσουν, όμως, οι «από την όψη» άσχημοι να εκφέρουν ξανά «άποψη» υπέρ ή κατά των νέων, των συνταξιούχων και των μεταναστών, θα ’πρεπε, έτσι σαν ρομαντική εμπειρία, να καταδεχτούν να κάνουν για μια φορά μάθημα σε αίθουσα της Νομικής που ούτε το καλοριφέρ βγάζει ζεστασιά ούτε ο λόγος του καθηγητή. Θα έπρεπε να επιχειρήσουν να ζήσουν για ένα μήνα με πεντακόσια Ευρώ όπως ο παππούς μου. Τέλος, θα ’πρεπε έτσι σαν εμπειρία πάλι, να χάσουν την περιουσία τους σε ένα βράδυ είτε από πυρπο-
Στη τηλεόραση εξακολουθούμε και βλέπουμε ανθρώπους που ζούν πολύ διαφορετικά απο εμάς. Ζούν σε πολύχρωμα σπίτια, με μεγάλα δωμάτια και πισίνες, οδηγούν Χ5 και EOS cabrio, διασκεδάζουν σε απίστευτα club, ντύνονται με ρούχα που κανείς μας δεν μπορεί ν’ αγοράσει. Εμείς απλά τους βλέπουμε. Τους βλέπουμε παρέα με τους Αλβανούς, τους Ρώσους, τους Κινέζους και τους Πακιστανούς που ήρθαν τελευταία στη γειτονιά μας. Έχουν κι αυτοί τη φτώχεια τους και μας βοήθησε και μας να καταλάβουμε και τη δική μας. Πρωί και βράδι ακούμε στη τηλεόραση και στο ραδιόφωνο ανθρώπους που μιλάνε για τη ζωή και τα δικαιώματά μας. Μας γεμίζουν ελπίδες, που όμως εμείς δεν τις βλέπουμε μπροστά μας. Για παράδειγμα ο πατέρας, που δουλεύει σαν σκλάβος αλλά ποτέ δεν έχει λεφτά, πρέπει - λένε - να δουλέψει ακόμη περισσότερο για να πάρει σύνταξη. Εκείνος σχεδιάζει μεν να πάρει σύνταξη κι ύστερα να κάνει μια άλλη δουλειά, επειδή πάλι δεν του φτάνουν τα χρήματα! Όταν αρρώστησε και πέθανε ο παππούς, μας φύγαν πολλά χρήματα. Για το νοσοκομείο και για την κηδεία. Η μάνα χτυπά ξύλο, μη τυχόν αρρωστήσει κανείς
λήσεις νέων, είτε από ληστείες μεταναστών. Τότε μόνο θα ’ πρεπε να μιλήσουν για το δίκιο και το άδικο. Και τότε ας δικαιολογούσαν την αγανάκτηση αυτών παιδιών, όπως τη δικαιολογεί ο περισσότερος κόσμος. Αν τώρα σ’ αυτό το αδιέξοδο, σ’ αυτή την α-πορία ψάχνετε Οδό να πορευτείτε, αυτή την Οδό δεν την κατέχω εγώ, αλλά οι Πατέρες μου που πάνω τους κι εγώ πατάω. Ένας Πατέρας είναι κι ο κυρ Φώτης Κόντογλου που ίσως έχει ένα Πέρασμα να μας υποδείξει: «Θέλουμε πια να ησυχάσουμε, να γροικήσουμε τη ζωή μας, που δε μας αφήνει να τη χαρούμε η ανησυχία κι ο φόβος. Ελπίζουμε πως θα ησυχάσουμε αν γίνει ειρήνη ανάμεσα στα κράτη, ειρήνη πολιτική, ειρήνη στρατιωτική, ειρήνη κοινωνική. Αλλά είμαστε ανόητοι, αφού δεν καταλαβαίνουμε πως, αυτή η ειρήνη, η απ’ έξω ειρήνη, είναι ένα ψέμα, αν δεν έχει κάθε άνθρωπος την από μέσα ειρήνη!». «…η από μέσα ειρήνη φέρνει την απέξω». Αυτές τις μέρες οι νέοι μας φανερώνουν την «από μέσα» ταραχή που οι γονιοί τους την καλλιέργησαν. Πριν βιαστούμε να γεμίσουμε τη φαρέτρα με ιδεολογικές ανοησίες, ας επιχειρήσουμε όλοι μαζί να κάνουμε τη μεγάλη ανατροπή μέσα μας. Αν γίνουν όλα μέσα μας «κιόλας ωραία ερείπια» και ησυχάσουμε, ίσως ξαναβρούμε το Πέρασμα και το Δρόμο μας.
μας και δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα... Γενικά δεν πρέπει να πάθουμε τίποτα, επειδή κανείς δεν μπορεί να μας βοηθήσει. Γι’ αυτό και για να ξεχνιόμαστε απο τις δυσκολίες, καρφωνόμαστε στη τηλεόραση και βλέπουμε ΠΑΟΚ, Άρη, Ηρακλή και champions league! Κρατάμε χαρτζηλίκι για το γήπεδο, για κάνα καλό μάτς! Όμως κι εκεί τα ίδια! Ο ισχυρός δεν είμαστε εμείς! Στο τέλος πάντα μένουμε άφραγκοι και νικημένοι. Λένε πως είμαστε η γενιά των 700 ευρώ! Πού τα είδαν; Η Μαρία δουλεύει όλη νύχτα μπαρ - γούμαν για 30 ευρώ! Κάθε Παρασκευή και Σάββατο! Και δεν της φτάνουν αυτοί που της κολλάνε, έχουμε μπελά με την αστυνομία και τον ΣΔΟΕ! Τα αφεντικά της, αντί να τραβάνε τα μαλλιά τους, τα ρίχνουν όλα στους υπαλλήλους. Δεν ξέρω τι θα γίνει και τί θα κάνουμε. Ζούμε όπως ζούμε και δεν ξέρουμε τι θα ξημερώσει. Λέω να τα παρατήσω όλα. Τη σχολή, το σπίτι, την πόλη. Όμως πού να πάω; (η εξομολόγηση και το παράπονο ενός ανώνυμου - γνωστού άγνωστου - διαδηλωτή) Σχόλιο:
Η Μεγάλη Έξοδος Τις ημερες εκεινες εκαναν συναξη μυστικη τα παιδια και λαβανε την αποφαση, επειδη τα κακα μαντατα πληθαιναν στην πρωτευουσα, να βγουν εξω σε πλατειες με το μονο πραγμα που τους ειχε απομεινει: μια παλαμη τοπο κατω απο τ’ ανοιχτο πουκαμισο, με τις μαυρες τριχες και το σταυρουδακι του ηλιου. Οπου ειχε κρατος η Ανοιξη. Και επειδη σιμωνε η μερα που το Γενος ειχε συνηθιο να γιορταζει τον αλλο Σηκωμο, τη μερα παλι εκεινη ορισανε για την Εξοδο. Και νωρις εβγηκανε καταμπροστα στον ηλιο, με πανου ως κατου απλωμενη την αφοβια σα σημαια, οι νεοι με τα πρησμενα ποδια που τους ελεγαν αλητες. Και ακολουθουσανε αντρες πολλοι, και γυναικες, και λαβωμενοι με τον επιδεσμο και τα δεκανικια. Οπου εβλεπες αξαφνα στην οψη τους τοσες χαρακιες, που ‘λεγες ειχανε περασει μερες πολλες μεσα σε λιγην ωρα. Τετοιας λογης αποκοτιες, ωστοσο, μαθαινοντες οι Αλλοι, σφοδρα ταραχτηκαν. Και τρεις φορες με το ματι αναμετρωντας το εχει τους, λαβανε την αποφαση να
βγουν εξω σε δρομους και σε πλατειες, με το μονο πραγμα που τους ειχε απομεινει: μια πηχη φωτια κατω απ’ τα σιδερα, με τις μαυρες κανες και τα δοντια του ηλιου. Οπου μητε κλωνος μητε ανθος, δακρυο ποτε δεν εβγαλαν. Και χτυπουσανε οπου να ‘ναι, σφαλωντας τα βλεφαρα με απογνωση. Και η Ανοιξη ολοενα τους κυριευε. Σαν να μην ητανε αλλος δρομος πανω σ’ ολακερη τη γη, για να περασει η Ανοιξη παρα μοναχα αυτος, και να τον ειχαν παρει αμιλητοι, κοιταζοντας πολυ μακρια, περ’ απ’ την ακρη της απελπισιας, τη Γαληνη που εμελλαν να γινουν, οι νεοι με τα πρησμενα ποδια που τους ελεγαν αλητες, και οι αντρες, και οι γυναικες, και οι λαβωμενοι με τον επιδεσμο και τα δεκανικια. Και περασανε μερες πολλες μεσα σε λιγην ωρα. Και θερισανε πληθος τα θηρια, και αλλους εμαζωξαν. Και την αλλη μερα εστησανε στον τοιχο τριαντα. 1959 Τό Άξιον εστί του Όρυσσεα Ελύτη
31
>> τοπικά νέα Κείμενο
ΤΑ ΕΝ ΔΗΜΩ…
Φώτης Κουτσαμπάρης
Σκουπίδια στο Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα Σε 84 θέσεις εντός της προστατευόμενης περιοχής Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα γίνεται παράνομη απόρριψη απορριμμάτων, σύμφωνα με την καταγραφή του τμήματος παρακολούθησης του Φορέα Διαχείρισης της περιοχής. Ο όγκος των σκουπιδιών ανέρχεται σε περίπου 18.000 κυβικά μέτρα μπαζών και σκουπιδιών, σε περίπου 800 κ. μ. λαμαρινών, αμιάντου και ξύλων, ενώ καταγράφηκαν επίσης περισσότερα από 400 τεμάχια ελαστικών σε χερσαίες θέσεις, πέραν αυτών που είναι βυθισμένα και αθέατα εντός των νερών. Τα παραπάνω
Στη Σίνδο να πάει η Δ.Ε.Θ. ζητούν οι δήμαρχοι των δυτικών δήμων Στο αγρόκτημα του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, όπου είχε χωροθετηθεί η Expo 2008 στο πλαίσιο της διεκδίκησής της, ζητούν οι δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης και ο μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας να μετεγκατασταθεί η ΔΕΘ.
στοιχεία αναφέρθηκαν στην ημερίδα που πραγματοποίησε ο Φορέας Διαχείρισης της περιοχής στη Σίνδο, με θέμα «Διαχείριση των απορριμμάτων στην προστατευόμενη περιοχή Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα», με την υποστήριξη του Δήμου Εχεδώρου. Όπως είπε η υπεύθυνη παρακολούθηση του Φορέα, Μαρία Παναγιωτοπούλου, πιο επιβαρημένες είναι οι περιοχές που είναι κοντά στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Για παράδειγμα, η περιοχή του Καλοχωρίου είναι πολύ κοντά στην πόλη και πολύ «βολική» για την
Η δυτική Θεσσαλονίκη το δικαιούται και της το χρωστούν», είπε ο Μητροπολίτης κ. Βαρνάβας. «Είναι θετική η απόφαση του πρωθυπουργού για μετεγκατάσταση της ΔΕΘ. Έχουμε σειρά επιχειρημάτων να γίνει η μετεγκατάσταση στα ΑΤΕΙ στη Σίνδο και να υπάρξει μια ισορροπία ανάπτυξης στην πόλη», τόνισε ο δήμαρχος Νεάπολης και πρόεδρος της Αναπτυξιακής κ. Ναθαναήλ Λαδόπουλος.
Διαμαρτυρία δημάρχων προς τον ΟΕΚ
Το διεκδικητικό πλαίσιο για τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ στη Σίνδο καθορίστηκε σε σύσκεψη που έγινε πρόσφατα στην αίθουσα «Ξενία» της ιεράς μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, με πρωτοβουλία του μητροπολίτη Βαρνάβα και της Αναπτυξιακής Εταιρείας Βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης Α.Ε. Στη σύσκεψη, εκτός από τους 13 δημάρχους των δυτικών δήμων, συμμετείχαν βουλευτές και εκπρόσωποι φορέων. «Η πόλη δεν μπορεί να προχωρήσει όταν ο πολιτισμός της είναι γκετοποιημένος σε συγκεκριμένους χώρους και μια μερίδα, η μεγαλύτερη μερίδα της πόλης, στα δυτικά, η οποία συνεισφέρει τον καθημερινό της ιδρώτα, είναι αποκλεισμένη από τις άλλες λειτουργίες εδώ στην πόλη μας.
32
Σε διαμαρτυρία προς τη διοίκηση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και τους αρμόδιους φορείς προέβησαν οι δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης μέσω της Αναπτυξιακής Εταιρείας Β.Δ. Θεσσαλονίκης Α.Ε. για την επικείμενη μετεγκατάσταση των γραφείων του ΟΕΚ. Τα γραφεία της περιφερειακής διεύθυνσης Θεσσαλονίκης του Οργανισμού πρόκειται να μεταφερθούν από την οδό Σαλαμίνος 5 (λιμάνι), όπου λειτουργούν σήμερα, στο ανατολικό άκρο του πολεοδομικού συγκροτήματος, στην οδό Ερυθρού Σταυρού, απέναντι από το στρατόπεδο Νταλίπη. Το δ.σ. της Αναπτυξιακής Εταιρείας αποφάσισε ομόφωνα να διαμαρτυρηθεί, διότι ο σχεδιασμός για τη μετεγκατάσταση των υπηρεσιών του ΟΕΚ έγινε, «χωρίς να ληφθούν υπόψη ούτε η γεωγραφική κατανομή κατοικίας των εργαζομένων και των συνταξιούχων ούτε οι κυκλοφοριακές συνθήκες στη Θεσσα-
απόρριψη των μπάζων και των σκουπιδιών. Το πρόβλημα της παράνομης απόρριψης σκουπιδιών αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα, καθώς δεν έχουν δοθεί ακόμη επαρκείς λύσεις για τη διαχείριση των ογκωδών απορριμμάτων, τη στιγμή που μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να κλείσουν όλες οι παράνομες χωματερές και ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης δέχεται μόνο οικιακά απορρίμματα.
λονίκη», όπως τονίζεται στην απόφαση. «Θεωρούμε βέβαιο ότι ενδεχόμενη μεταφορά των υπηρεσιών του ΟΕΚ ανατολικά, θα επιτείνει την υπάρχουσα κατάσταση για τους δημότες της δυτικής Θεσσαλονίκης και θα επιβαρύνει την ταλαιπωρία των εργαζομένων και συνταξιούχων που απευθύνονται στον Οργανισμό, λόγω των μεγάλων αποστάσεων που θα είναι αναγκασμένοι να διανύσουν», αναφέρει το δ.σ.
τους δημάρχους Εχεδώρου και Μενεμένης, που αποφάσισαν να αντιδράσουν δυναμικά. «Οι εν λόγω δεξαμενές χωροθετούνται στη βόρεια πλευρά του βιομηχανικού συγκροτήματος, σε κατάλληλη θέση, η οποία ικανοποιεί όλους τους όρους ασφαλείας, όπως προβλέπεται στη σχετική μελέτη ασφαλείας. Η μελέτη εκπονήθηκε με βάση τις ευρωπαϊκές οδηγίες SEVESO και μετά την αξιολόγησή της, έγινε αποδεκτή από τις αρχές της πολιτείας», τονίζουν μεταξύ άλλων, απαντώντας με ανακοίνωση τα ΕΛΠΕ.
Μέτρα για το κυκλοφοριακό στο Ωραιόκαστρο Αντιδρούν στην επέκταση των ΕΛΠΕ Στην κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων, προκειμένου να σταματήσει η κατασκευή τεσσάρων νέων δεξαμενών των «Ελληνικά Πετρέλαια» προχωρούν έξι δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης Οι προεργασίες για την κατασκευή των δεξαμενών έχουν ξεκινήσει κοντά στο αθλητικό πάρκο ΕΑΚ, πάνω από την περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης, στα όρια των δήμων Ευόσμου, ΕλευθερίουΚορδελιού, Ωραιοκάστρου και Καλλιθέας. Η ευρύτερη περιοχή αποτελεί ζωτικό χώρο οικιστικής ανάπτυξης αυτών των δήμων με αποτέλεσμα το γεγονός να εξοργίσει τους δημάρχους, καθώς και
Δέσμη μέτρων που κατατείνουν στη διασφάλιση άνετων και ασφαλών μετακινήσεων για πεζούς και οχήματα, περιλαμβάνει η επικαιροποιημένη κυκλοφοριακή μελέτη του δήμου Ωραιοκάστρου. Η μελέτη αυτή, η οποία εκπονήθηκε κατόπιν σχετικής απόφασης που έλαβε το δημοτικό συμβούλιο τον περασμένο Απρίλιο, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και παρουσιάστηκε στο κοινό σε ειδική εκδήλωση που διοργανώθηκε στο δημαρχείο. Όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου Νικόλαος Μπάτος, οι επιμέρους προτάσεις που έγιναν στο πλαίσιο της εκδήλωσης τόσο από τους παριστάμενους δημοτικούς συμβούλους όσο και από τους εκπροσώπους των τοπικών φορέων και τους απλούς πολίτες θα αξιολογηθούν από τους επιστήμονες και
θα συμπεριληφθούν στην τελική μελέτη, πριν αυτή τεθεί προς ψήφιση στο δημοτικό συμβούλιο. Βασικοί στόχοι των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι η διασφάλιση άνετων και ασφαλών μετακινήσεων για τους πεζούς και ιδιαίτερα για τα άτομα με αναπηρίες, η βελτίωση των συνθηκών κυκλοφορίας και η αύξηση του επιπέδου οδικής ασφάλειας για τα οχήματα, αλλά και η ενίσχυση της ελκυστικότητας του εμπορικού κέντρου. Στη μελέτη μεταξύ άλλων προτείνεται: 1. Η δημιουργία δύο μικρού μεγέθους πεζοδρομήσεων, στην οδό Αριστοτέλους και στην οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου, μεταξύ της Κομνηνών και της Βασιλέως Γεωργίου.2. Η διαμόρφωση της λεωφόρου Δημοκρατίας σε οδό ήπιας κυκλοφορίας για το τμήμα της από την οδό Θεσσαλονίκης έως και τη Βασιλέως Γεωργίου.3. Η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων. 4. Η κατασκευή διαχωριστικής νησίδας σε μεγάλες λεωφόρους (Δημοκρατίας, Μεγάλου Αλεξάνδρου).5. Η τοποθέτηση κώνων για το διαχωρισμό των ρευμάτων κυκλοφορίας. 6. Η διαμόρφωση εσοχής, μήκους 15 μέτρων, επί της οδού Κομνηνών, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Κύπρου και Μελισσοχωρίου, για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων, λόγω του περιορισμένου πλάτους της οδού στο συγκεκριμένο κομμάτι. 7. Η διαμόρφωση κόμβων. 8. Η διαπλάτυνση των άκρων των πεζοδρομίων στους κόμβους: Ποσειδώνος και λεωφόρου Δημοκρατίας, Ρήγα Φεραίου και Ποσειδώνος. 9. Η εγκατάσταση φωτεινών.10. Η μονοδρόμηση οδικών αξόνων.
μόνο για τον Εύοσμο αλλά γενικότερα για τη δυτική πλευρά της πόλης μας, δίνοντας τέλος στην ταλαιπωρία και τις ατελείωτες ουρές που σημειώνονται στη μοναδική μέχρι σήμερα πύλη εξόδου προς τον περιφερειακό -την οδό Μαιάνδρου- η νέα κυκλοφοριακή μας παρέμβαση έρχεται να συμβάλει σε ένα καλύτερο επίπεδο εξυπηρέτησης της μετακίνησης των πολιτών εντός και εκτός του δήμου».
Νέο σχολείο στη Μενεμένη Στην κατασκευή ενός ακόμα σχολείου, του 5ου Δημοτικού, στην περιοχή του Αγίου Νεκταρίου, προχωρά ο δήμος Μενεμένης με την οικονομική υποστήριξη του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ). Την προγραμματική σύμβαση για το νέο σχολικό συγκρότημα υπέγραψαν ο δήμαρχος Μενεμένης Γιώργος Ακτσελής και ο γενικός διευθυντής του ΟΣΚ Αλκιβιάδης Καλογήρου, ενώ τελευταία είχε υπογραφεί μια ακόμα σύμβαση για την απόκτηση οικοπέδου, όπου θα ανεγερθεί το 6ο δημοτικό σχολείο στην περιοχή Καζαντζάκη. Το οικόπεδο, όπου θα ανεγερθεί το 5ο δημοτικό έχει εμβαδόν 3.697,5 τετραγωνικά μέτρα και βρίσκεται επί της οδού Μ. Αλεξάνδρου. Το σχολείο θα λειτουργεί ως δωδεκαθέσιο ολοήμερο, ενώ ο ενδεικτικός προϋπολογισμός για την ανέγερσή του ανέρχεται στα 3 εκατ. ευρώ.
οικονομική κρίση που μαστίζει τα νοικοκυριά.
Οι αντιδήμαρχοι για το 2009 – 2010 στο δήμο Ευόσμου Αλλαγές στις αντιδημαρχίες του δήμου Ευόσμου ανακοίνωσε ο δήμαρχος κ. Δημήτρης Χατζηβρέττας. Σύμφωνα με την απόφαση του δημάρχου οι θέσεις και τα ονόματα των αντιδημάρχων που ορίστηκαν και θα αναλάβουν τα καθήκοντά τους από την 1/1/2009 είναι τα εξής: Αντιδήμαρχος Παιδείας και Αθλητισμού παραμένει ο Ιωάννης Καμαρινός, το πόστο της αντιδημαρχίας Καθαριότητας και Πρασίνου διατηρεί και την επόμενη χρονιά ο Γιώργος Μαξούρας, ενώ η θέση του αντιδημάρχου Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών κλειδώνει πάλι στον Κωνσταντίνο Σωτηράκη. Νέο αντιδήμαρχος των ΚΕΠ, της Κοινωνικής Πολιτικής και του Πολιτισμού αναλαμβάνει ο Αντώνης Κοντσίδης, που σήμερα είναι πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης, ενώ αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών και Ηλεκτροφωτισμού αναλαμβάνει από το 2009 ο Βασίλης Καράμαλης, αντικαθιστώντας τον Ζαχαρία Σεμερτζίδη. Ο τελευταίος μάλιστα θα προταθεί για τη θέση του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Ευόσμου.
Καμία αύξηση στα δημοτικά τέλη σε Ωραιόκαστρο, Συκιές, Πολίχνη
Ένα ζωτικό οδικό έργο που έρχεται να συμβάλει στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού φόρτου του Ευόσμου, αποτελώντας μία δεύτερη πύλη εξόδου προς την περιφερειακή οδό, παραδόθηκε
Μηδενικές αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού αποφάσισε για ακόμη μια χρονιά ο δήμος Ωραιοκάστρου, κατόπιν σχετικής πρότασης του δημάρχου Νικολάου Μπάτου. Επίσης, όπως γνωστοποίησε ο κ. Μπάτος, και κατά το νέο έτος ο δήμος θα προχωρήσει στη μείωση των δημοτικών τελών κατά 50% για κοινωνικά ευαίσθητες πλη-
στην κυκλοφορία. Πρόκειται για τη διάνοιξη της οδού Σμύρνης και τη δημιουργία επιταχυντικής λωρίδας, με την οποία δίνεται η δυνατότητα κατεύθυνσης των οχημάτων προς τα ανατολικά. Αναφερόμενος στη σπουδαιότητα του έργου, ο δήμαρχος Ευόσμου Δημήτρης Χατζηβρέττας τόνισε ότι η διάνοιξη της οδού Σμύρνης είναι ένα ζωτικής σημασίας έργο «όχι
θυσμιακές ομάδες, όπως είναι οι πολύτεκνες οικογένειες, οι άποροι πολίτες, καθώς και τα άτομα με αναπηρίες. Μέχρι και σήμερα από αυτό το ευεργετικό μέτρο έχουν ωφεληθεί 167 οικογένειες του Ωραιοκάστρου. Συκιές: Απόφαση για πάγωμα των ανταποδοτικών τελών για το 2009 έλαβε και ο δήμος Συκεών, στη διάρκεια συνε-
Έτοιμη η οδός Σμύρνης
δρίασης του δημοτικού συμβουλίου, ενώ παραμένει σε ισχύ η μείωση κατά 50% για τις πολύτεκνες οικογένειες. Στην εισήγησή του ο δήμαρχος Συκεών Σίμος Δανιηλίδης τόνισε ότι η δημοτική αρχή είχε να αντιμετωπίσει ένα σοβαρότατο δίλημμα, με δεδομένη τη γενική οικονομική κρίση. Από τη μια ήταν ο στόχος για ποιοτικότερη και μεγαλύτερη απόδοση των υπηρεσιών Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού, οι πόροι λειτουργίας των οποίων προέρχονται από το ανταποδοτικό τέλος, δηλαδή από τους πολίτες. Από την άλλη, όπως ο ίδιος ανέφερε, η ανακούφιση των πολιτών, που εξαιτίας της κυβερνητικής αναλγησίας βλέπουν καθημερινά το εισόδημά τους να συρρικνώνεται, τα νοικοκυριά τους να ασφυκτιούν και δεν αντέχουν άλλες αυξήσεις. Ωστόσο, αποφάσισε να παγώσει τα τέλη. Πολίχνη: Δεν θα αυξηθούν τα ανταποδοτικά τέλη και για την επόμενη χρονιά στο δήμο Πολίχνης, ο οποίος ωστόσο αποφάσισε να αυξήσει κατά 10% μόνο τα δημοτικά τέλη σε σούπερ μάρκετ και τράπεζες. Η απόφαση του δήμου Πολίχνης ελήφθη μετά από εισήγηση του δημάρχου Κώστα Θεοδωρίδη. Η πολιτική αυτή απόφαση, εξήγησε ο δήμαρχος, σηματοδοτεί την ουσιαστική συμπαράσταση σε κάθε οικογένεια που πλήττεται από την
ά λ λ ο π χρόνια
Ωραιοκάστρου 19 Θεσσαλονίκη, τηλ: 2310 652598 φαξ 2310 667112 Γούναρη 5Β ∆ράµα, τηλ 25210 47247
33
>> ατζέντα Πολιτιστικές Προτάσεις, Δράσεις & Αλλα Θεάματα Ãéá ïðïéáäÞðïôå áëëáãÞ ðñïãñáììáôéóìÝíçò åêäÞëùóçò ôï «Äõôéêþò» äå öÝñåé êáìéÜ åõèýíç.
σιαστεί «ο Ματωμένος Γάμος» του Φεδερίκου Γκαρθία Λόρκα, σε σκηνοθεσία Γ. Ιορδανίδη, από 27/2 έως 24/5. «Rock Story» της Λείας Βιτάλη, σε σκηνοθεσία Π. Ζούλια, στη σκηνή Σωκράτης Καραντινός στη Μονή Λαζαριστών από 6/3 έως 24/5,. Το έργο «2η ευκαιρία» του Γεώργιου Ηλιόπουλου, σε σκηνοθεσία Τ. Τζαμαριά, στο Μικρό θέατρο της Μονής Λαζαριστών από 13/3 έως 12/4 και «Έρως-Ήρως» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε σκηνοθεσία Λ. Μελεμέ, στο Βασιλικό Θέατρο από 20/3 έως 24/5. Πληροφορίες-κρατήσεις: 2310 276 455.
Στα πλαίσια του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κυκλοφόρησαν μερικές ενδιαφέρουσες εκδόσεις, όπως ο τόμος που αναφέρεται στο έργο του εκλιπόντος Νίκου Κολοβού, από τον εκδοτικό οίκο «Αιγόκερως», με τη γενική επιμέλεια του Γιάννη Σολδάτου. Η δίγλωσση έκδοση, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Οξύ» αναφέρεται στον Βρετανό δημιουργό, Terence Davies και περιλαμβάνει τη φιλμογραφία του, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και κείμενα Ελλήνων και ξένων κριτικών για το έργο του. Η επιμέλεια του συγκεκριμένου τόμου ανήκει στον Ελευθέριο Αδαμίδη. Επίσης από τις εκδόσεις «Αιγόκερως» σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, δημοσιεύτηκαν, σε αφιερωματική έκδοση, κείμενα για το σημαντικό έργο του Μάνου Ζαχαρία. Την επιμέλεια ανέλαβε ο Γεώργιος Μπράμος.
Το πρόγραμμα των παραστάσεων του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος περιλαμβάνει τις ακόλουθες παραστάσεις: «Επιστροφή στον Παράδεισο» του Φίλιπ Ρίντλεϊ, σε σκηνοθεσία Αν. Ρεβή, από τις 30 Ιανουαρίου έως 1 Μαρτίου 2009, η οποία θα παρουσιαστεί στο μικρό θέατρο της Μονής Λαζαριστών, «Μυθολογία» του Νίκου Μπακόλα, σε σκηνοθεσία Κ. Χαρίτου, από τις 8 Φεβρουαρίου έως 8 Μαρτίου στο Βασιλικό Θέατρο. Επίσης η σκηνή του Βασιλικού θεάτρου θα φιλοξενήσει από τις 20 Φεβρουαρίου έως 24 Μαΐου το έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ «Βασιλιάς Ληρ», σε σκηνοθεσία Στ. Λιβαθινού. Στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών θα παρου-
34
Η Θεατρική ομάδα Τέχνης και Πολιτισμού «ΝΕΜΕΣΗ», η οποία δημιουργήθηκε το 1995, για το 2009 έχει προγραμματίσει τις ακόλουθες παραστάσεις: «Οιδίπους Τύραννος», «Κοντσέρτο για ένα πιάνο, μια ηθοποιό και δυο φόνους» και «βραδιές ομαδικού θεατρικού αυτοσχεδιασμού». Studio ΝΕΜΕΣΗ, Δελφών 176, τηλ. 2310 32 62 30
Φωτογραφικό Kέντρο Θεσσαλονίκης (www.fkth. gr) To CHEAP-PHOTO, ΦΘΗΝΗ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ σας δίνει την ευκαιρία να αγοράσετε μια φωτογραφία σε φτηνή τιμή, με την έκθεση που εγκαινιάζεται από το Φ.Κ.Θ, στη γκαλερί TETTIX, Τσιμισκή και Διαλέττη 3, τηλ.2310243304 (Ώρες λειτουργίας Δε-Πα 6-10μμ και Σα 12-2 και 6-10μμ). «Art is
not business!...». «…Η τέχνη είναι σαν το γλυκό ψωμί. Η τέχνη είναι σαν τα καταπράσινα δένδρα. Δεν ανήκει στις τράπεζες, δεν ανήκει σε επιτήδειους επενδυτές, δε μπορεί να είναι μόνο προνόμιο των μουσείων και των πλουσίων. Η τέχνη είναι τροφή. Δεν μπορείς να τη φας αλλά σε τρέφει…» Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης για έβδομη συνεχή χρονιά διοργανώνει την έκθεση CHEAP-PHOTO - ΦΘΗΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ. Φέτος, όπως τα τελευταία χρόνια, θα φιλοξενηθεί στην γκαλερί TETTIX. Διάρκεια έκθεσης: 13-12-2008 – 15-1-2009. Σε μια εποχή που η φωτογραφία δύσκολα μπορεί να σταθεί στην αγορά τέχνης της Ελλάδας και οι γκαλερί, θεωρώντας τη μη προσοδοφόρα, δύσκολα εντάσσουν στο δυναμικό τους φωτογράφους. Έχει μεγάλη σημασία να δίνεται στον κόσμο η ευκαιρία να αγοράσει σε φτηνές τιμές φωτογραφία, χωρίς ωστόσο να κάνει καμία έκπτωση στην καλλιτεχνική της αξία. Γιατί η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα. Φ.Κ.Θ. τηλ. 2310 256296
Στην 6η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, από τις 28-31 Μαΐου του 2009, τιμώμενη χώρα θα είναι η Γερμανία. Η κεντρική θεματική ενότητα θα είναι το ιστορικό βιβλίο. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.ekebi.gr. Επίσης η 2η έκθεση παιδικού και εφηβικού βιβλίου, με θέμα «όνειρα και εφιάλτες» θα ανοίξει τις πύλες της στη Helexpo της Αθήνας από τις 23-26 Ιανουαρίου 2009, με τιμώμενη χώρα την Αγγλία.
«Το Πρωτάθλημα», της Πένυς Φυλακτάκη Πόσο μακριά θα έφτανες για να μάθεις την αλήθεια; Η Ομάδα Καλλιτεχνών «Ούγκα Κλάρα» παρουσιάζει «Το Πρωτάθλημα» της Πένυς Φυλακτάκη για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων από 10 - 27 Δεκεμβρίου στο Χώρο Τέχνης 3ος
όροφος, Καθολικών 4, Θεσσαλονίκη. Το έργο τιμήθηκε με το 3ο Κρατικό Βραβείο για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς από το Υπουργείο Πολιτισμού του 2004. Η πρώτη παρουσίασή του έγινε το 2005 στον Άδειο Χώρο της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου. Υπόθεση του έργου: Μια γυναίκα και ένας άντρας συναντιούνται στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Στο ίδιο δωμάτιο κάθε Πέμπτη συνευρίσκονται ερωτικά οι σύζυγοί τους επί ένα χρόνο. Οι απατημένοι βρίσκονται εκεί για να καταστρώσουν ένα σχέδιο και να τους αιφνιδιάσουν. Όση ώρα περιμένουν αποκαλύπτεται, όμως, μέσα από διάφορα flash-back, ο πραγματικός έγγαμος βίος και των δύο ζευγαριών... Μια πικάντικη μαύρη κωμωδία με θέμα τον έρωτα και τις σχέσεις των ζευγαριών, πριν, κατά και μετά το γάμο. Μια παράσταση που εξελίσσεται εκεί όπου… «και οι τοίχοι έχουν αυτιά». Διάρκεια παράστασης 10 –27 Δεκεμβρίου 2008, ημέρες παραστάσεων: Τετάρτη με Σάββατο, ώρα: 21:30. Χώρος: Χώρος Τέχνης 3ος Όροφος, Καθολικών 4, τιμή Εισιτηρίου: 15€, 10€ φοιτητικό. Πληροφορίες – Κρατήσεις: 2310535747, www.ougaklara.gr Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Δάφνη Μουστακλίδου, 6972294695, dafni@ougaklara.gr, dafni73@ gmail.com
Το Θέατρο Σκιών του Μιχάλη Χατζάκη θα παρουσιάσει τις ακόλουθες παραστάσεις για το 2009: στις 10, 17, 24 και 31 Ιανουαρίου «Ο γαμπρός του κουτιού», στις 7, 14, 21, & 28 Φεβρουαρίου «Ο Καραγκιόζης γραμματικός», στις 7, 14, 21, 28 Μαρτίου «Ο Καραγκιόζης και ο χριστιανομάχος», στις 4, 11, 25 Απριλίου και στις 9 και 16 Μαΐου την παράσταση «Ο Καραγκιόζης μάγειρας». Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται στο Μέγαρο της Χ.Α.Ν.Θ. κάθε Σάββατο στις 6:30 μ.μ. Η γενική είσοδος κοστίζει 7 ευρώ. Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ., Τηλ.2310 241007
Στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Ηρακλειδών στην περιοχή του Θησείου στην Αθήνα φιλοξενείται η μόνιμη έκθεση του Ολλανδού M.C. Escher (1898-1972). Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν ξυλογραφίες, ξυλοτυπίες, λιθογραφίες, χαλκογραφίες και σπάνια προσχέδια, που καλύπτουν όλη την πορεία του καλλιτέχνη. Ηρακλειδών 16, Θησείο, Τηλ. 210 3461981
σωπικό γραμματόσημο της έκθεσης, καθώς και αναμνηστικές συλλεκτικές τηλεκάρτες. Ένα άλλο δυνατό σημείο της φετινής έκθεσης, ήταν η παρουσία γερμανικού οίκου εμπορίας συλλεκτικών ειδών, ο οποίος αντάλλασε όλα τα παλιά μας ευρωπαϊκά εθνικά χαρτονομίσματα -και σε κάποιες περιπτώσεις νομίσματα-, χωρών που ανήκουν σήμερα στη ζώνη του ευρώ, δίνοντας ευρώ. Η επόμενη έκθεση θα πραγματοποιηθεί το Μάρτιο του 2009 στη Θεσσαλονίκη. Εάν είστε συλλέκτης και θέλετε να ενημερώνεστε τηλεφωνικά για τη διεξαγωγή της επόμενης έκθεσης, μπορείτε να τηλεφωνήσετε στη διοργανώτρια εταιρεία, την Advanced Media (τηλ. 2310.500.405, e-mail: mario@advancedmedia.gr).
Από 9 Νοεμβρίου 2008 η παιδική- νεανική παράσταση «ΟΡΦΕΑΣ & ΕΥΡΥΔΙΚΗ» της θεατρικής εταιρίας ΝΕΦΕΛΕΣ με τη συμμετοχή των Στράτου Τζώρτζογλου και Χάρρυ Κλυνν, παρουσιάζεται στο Θέατρο ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ στη Βασ. Όλγας 150 (τηλ: 2310 831 565). Οι παραστάσεις δίνονται κάθε Κυριακή στις 11.30 π.μ. και τις καθημερινές για σχολεία. Τιμή εισιτηρίου 12 ευρώ. Ομαδικό: 8 ευρώ Το έργο: Ένα ταξίδι στον χρόνο, ένας μύθος. Ένα ταξίδι στη μελωδία, στη χώρα των μουσών και των νυμφών. Μια περιπέτεια που φτάνει ως την άκρη του κόσμου. Η απόδειξη πως όταν αγαπάμε μπορούμε τα πάντα. Θεοί και ήρωες ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας και μας υπόσχονται αξέχαστες συγκινήσεις. Η σύγχρονη τεχνολογία συναντάει την αρχαία μυθολογία δημιουργώντας ένα πρωτοποριακό θέαμα. Με τον Στράτο Τζώρτζογλου στο ρόλο του Ερμή και τον Χάρρυ Κλυνν να δανείζει τη φωνή του σ’ έναν απρόσμενο ήρωα! Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνήστε στο: τηλ: 2310 749 549
Η Διεθνής Έκθεση Οίνου θα πραγματοποιηθεί από τις 6 έως τις 9 Μαρτίου 2009 στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν διαγωνισμούς και γευστικές δοκιμές. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες στη διεύθυνση www. helexpo.gr
Το αυθεντικό gospel group από το Chicago «Chicago Mass Choir» έρχεται στην Ελλάδα για 2 μοναδικές παραστάσεις. Αφρο-αμερικάνικοι & χριστουγεννιάτικοι χορευτικοί ρυθμοί, φανταχτερά κοστούμια και μοναδικές ερμηνείες από το κορυφαίο gospel group της Αμερικής! Δευτέρα 29 & Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2008 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ώρα έναρξης: 21.30. Το διάσημο gospel group της Αμερικής «Chicago Mass Choir» έρχεται απευθείας από το Chicago, για να μας χαρίσει δύο εξαιρετικές βραδιές λίγο πριν αποχαιρετήσουμε το 2008. Η χορωδία αυτή αποτελείται από 25 ερμηνευτές που δίνουν ψυχή και παλμό πάνω στην σκηνή, προσφέροντας ένα θέαμα που αξίζει να απολαύσουμε. Δυναμικοί ήχοι, αφρο αμερικάνικα χρώματα, χριστουγεννιάτικες μελωδίες και εντυπωσιακή σκηνική παρουσία συνθέτουν το μωσαϊκό μιας γιορτινής ατμόσφαιρας. Πληροφορίες εισιτηρίων – κρατήσεις: Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, 25ης Μαρτίου & Παραλία, τηλ. εκδοτηρίων: 2310 895938-9. Παραγωγή: LIFART, Λ.Νίκης 55, Τηλ. 2310 243184. Τιμές εισιτηρίων: Α΄ Ζώνη: 55 ευρώ, Β΄ Ζώνη: 45 ευρώ, Γ΄ Ζώνη: 40 ευρώ, Δ΄Ζώνη & Παιδικά: 25 ευρώ.
17η Διεθνής Έκθεση Τηλεκάρτας και Νομισμάτων Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 22-23 Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο Mediterranean Palace της Θεσσαλονίκης, η φετινή «Card Collect & Coin Expo» Στους γνώριμους χώρους των 700 τ.μ. της έκθεσης, οι επισκέπτες συνάντησαν τα ΕΛΤΑ, δεκάδες εμπορικούς οίκους διάθεσης συλλεκτικών ειδών από την Ελλάδα και το εξωτερικό (Κύπρο, Βουλγαρία και Γερμανία), εταιρίες προπληρωμένων καρτών κ.ά. Και φέτος εκδόθηκε το προ-
Αφιέρωμα στον Eυρωπαϊκό Kινηματογράφο του Μεσοπολέμου Παρατείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008, ύστερα από την ανταπόκριση του κοινού, η έκθεση σχεδίων του Sergei Eisenstein από τις ταινίες «Viva Mexico» & «Ιβάν ο Τρομερός», καθώς και κινηματογραφικών περιοδικών της Ρωσικής Πρωτοπορίας από ιδιωτική συλλογή στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη. «Το περίγραμμα ξεκινά και κινείται προκαλώντας χαρά στον θεατή. Ακόμη και στην κίνηση, η γραμμή τρέχει κατά μήκος του αόρατου περιγράμματος κάποιου αντικειμένου και του δίνει με μαγικό τρόπο ζωή. Η γραμμή ιχνηλατεί την κίνηση. Πάντα κρατώ στη μνήμη μου την έντονη αίσθηση της γραμμής σαν δυναμική κίνηση, σαν διαδικασία και σαν διαδρομή», γράφει μεταξύ άλλων ο Σεργκέι Αϊζενστάιν στα απομνημονεύματά του («Πώς έμαθα να σχεδιάζω», Μόσχα 1961). Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη, Θεσσαλονίκη, Τ: 2310589140-1 & 3, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, Αποθήκη Β1, Λιμάνι, T: 2310 546683, 2310 593270, Βιβλιοπωλείο Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη, T: 2310 288036
σεις πληθυσμών και την προσφυγιά αναδεικνύει η έκθεση «Close to Home» που εγκαινιάστηκε την Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), Βασ. Όλγας 108. Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφικά και οπτικοακουστικά έργα μιας ομάδας οκτώ καλλιτεχνών οι οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για μια παραγωγή του Βρετανικού Συμβουλίου (στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματός του «Living Together», με αντικείμενο τη μετανάστευση και τον Διαπολιτισμικό Διάλογο στην Ευρώπη), που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης και στο θεματικό περιθώριο του Ευρωπαϊκού Έτους Διαπολιτισμικού Διαλόγου. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Δεκεμβρίου και θα λειτουργήσει κανονικά την περίοδο των εορτών, με το εξής ωράριο: Τρίτη έως Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή 10:00 - 18:00, Παρασκευή 10:00 - 14:00 και 18:00 - 21:00, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Για ομαδικές επισκέψεις πρέπει να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.
«Οι Περιπέτειες του Φρίξου» Μυρτώ Δημητρίου, εικονογράφηση: Μαρία Τσακιρίδου, εκδόσεις Δια Βίου (2008), Σχήμα 21cm Χ 28,5cm (Σκληρό εξώφυλλο), σελ. 40, χαρτί Velvet 150 gr, ISBN 978-960-87001-4-7, Τιμή 16 ευρώ (περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 4,5%) Μια φορά και έναν καιρό σε μια φιδογειτονιά ζούσε ο Φρίξος, ένα μικρό πράσινο φιδάκι. Δεν του άρεσε καθόλου το χρώμα του και ήθελε οπωσδήποτε να το αλλάξει και να γίνει εξερευνητής. Έτσι λοιπόν πήρε τη μεγάλη απόφαση να το σκάσει από το σπίτι του για να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Το φιδάκι μας θα ζήσει την περιπέτεια της ζωής του μαζί με την πεταλούδα, τα βατραχάκια, την ακρίδα, το γρύλο, την κουκουβάγια και την αράχνη. Τα ζωάκια με τον τρόπο τους θα του δείξουν ότι ο καθένας μας είναι μοναδικός και μπορεί να πετύχει πολλά με τις δικές του δυνάμεις, αρκεί να το θελήσει! Το βιβλίο συνοδεύεται από CD, με τη φιλική συμμετοχή του Δημήτρη Ζερβουδάκη και την παιδική χορωδία του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Καλαμαριάς. Το παραμύθι προσφέρεται για σχολικές παραστάσεις.
Ιδιαίτερα ευαίσθητες και ανθρώπινες πτυχές της μετανάστευσης που σχετίζονται με την πολιτισμική ταυτότητα, το sex trafficking, τις μετακινή-
35
>> βιβλίο
βιβλιοπαρουσίαση ΤΟ ΤΖΟΥΚ ΜΠΟΞ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2009 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΝΟΣ
Το καλαίσθητο ημερολόγιο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ιανός για το 2009, περιλαμβάνει συνοπτικό ημερολόγιο της νέας χρονιάς και του 2010, τον εορτασμό των παγκόσμιων ημερών και 55 τραγούδια γνωστών στιχουργών, ποιητών και μουσικών συνθετών. Μερικά από αυτά είναι: «Του μικρού βοριά», σε στίχους του Οδυσσέα Ελύτη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, «Ταξίδι» σε στίχους και μουσική του Νίκου Πορτοκάλογλου, «Αγρύπνια» του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Επίσης «το τραγούδι των λυγμών» σε στίχους του Nick Cave και μουσική του ιδίου και του συγκροτήματός του «The Badseeds» και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα τραγούδια. Την καλλιτεχνική επιμέλεια ανέλαβε η Ξένια Αποστολίδου και η επιλογή των κειμένων ανήκει στους Γιάννη Κυράτσο, Φρόσω Χατζήνα και Ελίνα Μπάγα.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΝΟΣ
Ο πολυσέλιδος τόμος είναι μια αφιερωματική έκδοση για τον σημαντικό Έλληνα δημιουργό του λαϊκού τραγουδιού Απόστολο Καλδάρα. Το έγραψε ο ανιψιός του, Νίκος Χατζηνικολάου, «ως ελάχιστο φόρο τιμής για την αξιοπρεπή ζωή και το έργο του θείου του». Το βιβλίο αρχίζει με το κείμενο του γιου του Κώστα Καλδάρα και ακολουθούν κείμενα των Λευτέρη Παπαδόπουλου, Μάκη Μάτσα και του συνθέτη Βαγγέλη Κορακάκη. Στις σελίδες του παρουσιάζονται οι συνεργάτες-στιχουργοί, όπως ο Κώστας Βίρβος, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, οι συνεργάτες-τραγουδιστές, όπως οι Στέλιος Καζαντζίδης, Στράτος Διονυσίου, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Βίκυ Μοσχολιού και άλλοι. Το αναγνωστικό κοινό έχει τη δυνατότητα να διαβάσει τους στίχους από 100 και περισσότερα γνωστά τραγούδια. Το βιβλίο, που ανήκει στη σειρά «Ιανός ο Μελωδός», περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό υλικό, τη σημαντική δισκογραφία του Απόστολου Καλδάρα και ζωγραφικά έργα, τα οποία φιλοτέχνησαν οι Χρήστος Καράς, Ευάγγελος Κουζούνης, Δημήτρης Μυταράς, Δημήτρης Σεβαστάκης, Σωτήρης Σόρογκας, Παναγιώτης Τέτσης, Δημήτρης Χιωτόπουλος, τιμώντας τη μνήμη του. Ο Νίκος Χατζηνικολάου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι Βιολόγος και εργάζεται ως διευθυντικό στέλεχος σε διεθνή φαρμακευτική εταιρεία.
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ VICTORIA HISLOP ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ
Ο «Γυρισμός» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα της Βικτόριας Χίσλοπ, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Μιχάλη Δελέγκου. Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Ισπανία την περίοδο του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Η αφορμή για το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν μια δημοσιογραφική αποστολή της συγγραφέως στην Ισπανία. Σε συνέντευξή της αναφέρει χαρακτηριστικά: «οι δύσκολες καταστάσεις που επιλέγω βοηθούν στην εξέλιξη της μυθοπλασίας. Ο πόνος είναι η κινητήριος δύναμη. Δεν θα έγραφα ένα βιβλίο, όπου όλοι πεθαίνουν, αν αυτό δεν είχε κάποιο άλλο νόημα». Η Βικτόρια Χίσλοπ είναι δημοσιογράφος και συνεργάζεται με τις εφημερίδες Sunday Telegraph και Daily Telegraph. Το 2007 της απονεμήθηκε το Βρετανικό βραβείο του Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, για το πρώτο της μυθιστόρημα «Το Νησί».
36
«Η ζωή είναι αγρίως απίθανη» της Μαργαρίτας Καραπάνου, εκδ. ΩΚΕΑΝΙΔΑ Είναι μια συνταρακτική κατάδυση στα άδυτα του κόσμου της συγγραφέως μέσα από τα προσωπικά της ημερολόγια Ψηφίδες ενός ανθρώπινου χρονικού, που συγκλονίζει με την αυθεντικότητά του και που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα σαν το μεγάλο μυθιστόρημα της ζωής. Αλλά και μια μοναδική, εκ των έσω μαρτυρία για το πώς γεννιέται και δημιουργεί ένας συγγραφέας.
«Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, εκδ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. Η ιστορία διαδραματίζεται την οκταετία 1932-1940 όπου ο πατριάρχης της λαϊκής μουσικής Μάρκος Βαμβακάρης ανατρέπει με τα τραγούδια του όλο το κατεστημένο, βάζοντας τα θεμέλια του ρεμπέτικου. Βγαίνοντας μέσα από την απόλυτη ανωνυμία παλεύει κόντρα σε όλους και σε όλα για να επιβιώσει ενώ η σχέση του με τη Ζιγκοάλα, γίνεται ο γόνιμος εφιάλτης του.
«Το κελί» του Θωμά Κοροβίνη, εκδ. ΙΑΝΟΣ. Με δέκα τραγούδια, όπου το ένα συναγωνίζεται το άλλο, στο στίχο, στη μουσική και στην ερμηνεία, ο Θωμάς Κοροβίνης, γνωστός λογοτέχνης, διανοούμενος τραγουδοποιός, καταθέτει το ταξίδι του στους ανθρώπους και στη ζωή. Το κελί είναι το κρυφό δωμάτιο της τυραννισμένης ψυχής του ανθρώπου, ένας φαντασιακός χώρος καταφυγής ευαίσθητων και εύκολων θηραμάτων. «Το κελί» είναι το δεύτερο cd –βιβλίο στις εκδόσεις IANOS, έπειτα από την κυκλοφορία του «Ερωτιδέα» του Περικλή Χειλά (Οκτώβριος 2008).
«Ιμαρέτ» του Γιάννη Καλπούζου, εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. Άρτα, 1854. Δύο αγόρια γεννιούνται την ίδια νύχτα. Ένας Έλληνας και ένας Τούρκος που η μοίρα τους κάνει ομογάλακτους. Το μυθιστόρημα παρακολουθεί τη ζωή τους με φόντο την άγνωστη ιστορία της περιοχής. Ο συγγραφέας αναπαριστάνει με μοναδικό τρόπο μια ολόκληρη εποχή. Έλληνες, Τούρκοι, οι Απόκριες, το Ραμαζάνι, ο πλούτος μαζί με την εξαθλίωση. Όλοι έχουν θέση στο ιμαρέτ του Θεού.
«Προσωπικό ημερολόγιο-ανεκδοτολόγιο 2009» του Γιάννη Σερβετά, εκδ. ΙΑΝΟΣ. Όπως λέει ο συγγραφέας, «το φετινό μου άρεσε περισσότερο από τα άλλα δύο. Όχι γιατί έχει καλύτερα ανέκδοτα και ιστορίες αλλά γιατί έχει δικές σας ιστορίες ψυχής που μου εμπιστευτήκατε. Τα ανέκδοτα, τα άρθρα και τις στατιστικές τα μάζεψα από το διαδίκτυο, από εφημερίδες, ξενυχτώντας σε μπαρ, πίνοντας σε ταβέρνες με κεφάτες παρέες».
«Παιχνίδι χωρίς σύνορα» του Χρήστου Σωτηρακόπουλου, εκδ. ΤΟΠΟΣ. Το απολαυστικό βιβλίο του πολυβραβευμένου αθλητικογράφου αποδεικνύει μια σπουδαία αλήθεια: ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι απλώς 22 άνθρωποι που κυνηγούν μία μπάλα. Σε σύγκριση με κάθε άλλο άθλημα, το ποδόσφαιρο υπερέχει σε μαζικότητα και συμμετοχή επειδή σ’ αυτό εμπλέκεται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, όλη η κοινωνία, όλη η εποχή, η ίδια η Ιστορία.
Φόβοι Και Φοβίες
Διονύσιος Αρεοπαγίτης
Vera Peiffer
Περί θείων ονομάτων Περί μυστικής θεολογίας
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ
Η συγγραφέας του Best seller «ΘΕΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ», ένα από τα πλέον, γνωστά βιβλία της αυτογνωσίας, έρχεται με αυτό το δεύτερο βιβλίο της και εξετάζει τις διάφορες μορφές του φόβου, δίνοντας τρόπους, για να τους αντιμετωπίσουμε. Οι φόβοι και οι φοβίες, μία από τις «βαριές» ψυχικές ασθένειες της εποχής μας, αναλύονται και εξετάζονται από την συγγραφέα, σε συνδυασμό με τα συναισθήματα που σχετίζονται μαζί τους, όπως την ανησυχία, την αγωνία την ενοχή και το θυμό. Η συγγραφέας, αναφέρει και αναλύει τους «θετικούς» και αρνητικούς φόβους που έχουμε. Μέσα από αληθινές ιστορίες και παραδείγματα, κάνει τον αναγνώστη να συνειδητοποιήσει την γέννηση του κάθε φόβου και τη βαθύτερη επίπτωση που μπορεί να έχει στον εσώτερο εαυτό του. Εξετάζονται ξεχωριστά οι φόβοι που οφείλονται στην απώλεια, στην αλλαγή, οι φόβοι του μέλλοντος, καθώς και περιγράφονται τα σωματικά και νοητικά τους συμπτώματα. Μελετώνται επίσης οι φοβίες, οι οποίες δεν είναι παρά ανεξέλεγκτοι, φανταστικοί φόβοι ή έμμονες ιδέες, που συνοδεύονται συνήθως από κρίσεις αγωνίας και πανικού. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου της, η Vera Peiffer εστιάζεται στις λύσεις, δίνοντας πρακτικές ασκήσεις και μεθόδους, μέσα από τις οποίες ο αναγνώστης μπορεί να θεραπεύσει τους φόβους του. Ασκήσεις βοηθητικές, οι οποίες εμφανίζονται συχνά στη σύγχρονη ψυχοθεραπεία και σε προγράμματα αυτοβοήθειας. Η συγγραφέας μας ενθαρρύνει να κρατάμε ημερολόγιο με τους φόβους μας και να καταγράφουμε τα διάφορα επίπεδά τους. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε πλήρη επίγνωση της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε. Μερικές από τις τεχνικές που αναλύει η συγγραφέας στο βιβλίο της, για την αντιμετώπιση των φόβων, είναι η νοερή απεικόνιση, δηλαδή ασκήσεις οραματισμού, η συνειδητή χρησιμοποίηση θετικών φράσεων, βασικές αναπνευστικές ασκήσεις για χαλάρωση καθώς και ύπνοανάλυση που εφάρμοσε πρώτος ο ίδιος ο Φρόϋντ. Το βιβλίο αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα έναν χρήσιμο, πρακτικό οδηγό, που μας βοηθάει να εξετάσουμε και να μειώσουμε τους φόβους μας. Ρούμκου Τάνια bktaniagreece@yahoo.gr
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ
Στον 13ο τόμο της σειράς «Βυζαντινοί Συγγραφείς» ανήκει η συγκεκριμένη έκδοση, η οποία αναφέρεται στον Διονύσιο Αρεοπαγίτη και στα έργα του «Περί θείων ονομάτων» και «Περί μυστικής θεολογίας». Το βιβλίο προλογίζει ο Χρήστος Τερέζης, καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ο Διδάκτωρ Θεολογίας, Αναστάσιος Πολυχρονιάδης, ανέλαβε την εκτενή εισαγωγή και ο Δημήτρης Χατζημιχαήλ, διδάκτωρ της Βυζαντινής Φιλολογίας, τη μετάφραση και τα σχόλια. Το «Περί θείων ονομάτων», στο πλαίσιο της καταφατικής θεολογίας, περιλαμβάνει δεκατρία κεφάλαια, τα οποία αναφέρονται στα ονόματα και τις ιδιότητες του Θεού. Στο έργο «Περί μυστικής θεολογίας», στο πλαίσιο της αποφατικής θεολογίας, αναπτύσσονται πέντε κεφάλαια, στα οποία παρουσιάζεται το σκοτάδι όπου κρύβεται ο Θεός και εξετάζεται η δυνατότητα ένωσης του ανθρώπου με το θείο. Τα Αρεοπαγιτικά κείμενα, που διακρίνονται από εκφραστική δύναμη, άσκησαν σημαντική επίδραση στη θεολογική σκέψη Ανατολής και Δύσης. Ο τόμος περιλαμβάνει επίσης «το συγγραφικό πρόβλημα των Αρεοπαγιτικών κειμένων», «τις επιδράσεις τους στο νεοελληνικό λογοτεχνικό ήθος» κ.ά. Ιωάννα Μπάμπη
Hellas Coins Νομίσματα της νεότερης Ελλάδας Επιμέλεια: Τάκης Καρατζάς ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Το βιβλίο είναι γραμμένο στα ελληνικά και στα αγγλικά και περιέχει την πορεία της δραχμής, από το 1823 που έγιναν οι πρώτες προσπάθειες από το νεοσύστατο ελληνικό κράτος να κυκλοφορήσει νομίσματα και το 1828 που εν τέλει κυκλοφόρησε «ο Φοίνικας», μέχρι που αντικαταστάθηκε η δραχμή από το ευρώ. Εκτός από την άρτια εικονογράφησή του, το βιβλίο έχει και σημαντικά ιστορικά στοιχεία για τις περιόδους που κυκλοφορούσαν τα διάφορα νομίσματα στην Ελλάδα. Στο βιβλίο περιέχονται αναλυτικά στοιχεία για όλα τα νομίσματα που έχουν κυκλοφορήσει στην νεότερη Ελλάδα, σχετικά με το υλικό, το βάρος, το σχέδιο και την κοπή τους. Ξεφυλλίζοντάς το, περνά από μπροστά σου ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, διαπιστώνοντας ότι μπορεί η Ελλάδα να είναι μια μικρή χώρα, ωστόσο έχει κυκλοφορήσει μερικά από τα ωραιότερα και καλύτερα νομίσματα στον κόσμο. Το βιβλίο περιέχει πλούσια βιβλιογραφία, απ’ όπου γίνεται και φανερό η άρτια δουλειά που έχει γίνει σε έρευνα για την έκδοση και θεωρητικά θα έπρεπε ο κάθε Έλληνας να το είχε στη βιβλιοθήκη του. Στο τέλος του βιβλίου γίνεται εκτενής αναφορά στο ευρώ και την ιστορία του, καθώς επίσης και στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν τα Ιόνια νησιά και η Κρήτη, αλλά και σε αυτά που κοπήκαν και δεν κυκλοφόρησαν ποτέ.
37
>>
>> κόμικ
38
Εύοσμος
Μεγάλου Αλεξάνδρου 30 2310 759.377
Νέες Gourmet γεύσεις με αγνά τοπικά υλικά