Metabolik Cerrahi ile
ŞEKER HASTALIĞINDAN ak Bugüne kadar 350 şeker hastasını ameliyat ederek sağlığına kavuşturan Doç.Dr. İbrahim Sakçak, konu ile ilgili ayrıntıları sayfa 3’te anlatıyor.
kurtulm n ü k m ü m 25 Şubat 2018 Pazar
BASINDA GÜVEN Bu ek Milliyet okurlarına ücretsiz dağıtılmak üzere FM MEDYA DANIŞMANLIK YAPIMCILIK REKLAMCILIK GRUBU tarafından hazırlanmıştır. İçeriğindeki yorum, haber, fotoğraf vb. Milliyet Gazetesi sorumlu değildir.
www.yuzde100saglik.com
MERHABA dır
ası n a n i r e I k iyiIi n ü t yeni ü p e b y k ; ı I k ğ e r a S diye k ı I eyiz. ğ t a k s i l e r c i n b ö n ve enide y a l ş ı y a l bir an
“DAHA GENÇ VE DINAMIK GÖRÜNMEK ISTEYENLER”
HER KADININ ÇIKOLATA KISTLERI HAKKINDA BILMESI GEREKENLER!
TÜP BEBEKTE BAŞARIYI ETKILEYEN FAKTÖRLER
PROF. DR. EKSAL KARGI
PROF. DR. BÜLENT BERKER
OP. DR. ARET KAMAR
Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı >> 6-7’de
Kadın Hastalıkları & Doğum ve İnfertilite Uzmanı
>> 8’de
Kadın Hastalıkları, Doğum ve İnfertilite Uzmanı
HER 10 KIŞIDEN BIRI KOAH HASTASI
PROF. DR. NURHAYAT YILDIRIM Türkiye Solunum Medikal Danışmanı
>> 9’da
>> 5’de
“KIŞIYE ÖZEL TEDAVILER; HEM MALIYETI AZALTIYOR, HEM DE BAŞARIYI ARTIRIYOR”
“ÇOCUKLARDA KARIN AĞRISI ILE BIRLIKTE, BULANTI VE KUSMA BÖBREK TAŞI HABERCISI OLABILIR.”
“ÜLKEMIZIN EN BÜYÜK CINSEL SORUNU: VAJINISMUS”
SAĞLIKLI GEBELIK, SAĞLIKLI BEBEK
NEDEN BEBEK SAHİBİ OLAMIYORUM?
PROF.DR. EROL TAVMERGEN
PROF.DR. TARKAN SOYGÜR
OP.DR. SÜLEYMAN ESERDAĞ
OP. DR.PINAR CELTEMEN
OP. DR. BARAN CELTEMEN
Ege Üniversitesi Aile Planlamasıİnfertilite Arş. ve Uyg. Mer. Koor. >> 4’te
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi >> 10’da
Cinsel Terapist ve Jinekolog
>> 2’de
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı >> 11’de
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı >> 11’de
2
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
“Ülkemizin en büyük cinsel sorunu; VAJINISMUS” NIN “BUZ DAĞI N E GÖRÜNMEY YÜZÜ”
mek r e v r a r a k n la “Önemli o adreste u r ğ o d e c n ö ve bir an ak!” m la ş a b e iy v a doğru ted
Buz dağının görünmeyen yüzü olarak da nitelenen Vajinismus, erkek eş tarafından anlayışla karşılanmadığı takdirde evlilik içi şiddet, aldatma ve boşanmanın önemli sebeplerinden
n Sayın Eserdağ, Vajinismusun en etkili çözümü nedir?
“Seanslara genelde her gün üst üste almaktayız. Ortalama tedavi süresi 3 gündür. Bu ileri düzey hastalarda 4-5 güne kadar uzayabilir. Tedavilerdeki en önemli unsurlar güven, sabır ve verilen uygulamaların harfiyen yapılmasıdır. Günümüzde uygulanan modern tedavi teknikleri sayesinde, vajinismus sorununda 3 gün gibi kısa bir sürede kalıcı çözüme kavuşmak artık mümkündür. Önemli olan karar vermek ve bir an önce doğru bir adreste tedaviye başlamak!”
G
ünümüzde uygulanan modern tedavi teknikleri sayesinde, vajinismus sorununda 3 gün gibi kısa bir sürede kalıcı çözüme kavuşmak artık mümkündür. Önemli olan karar vermek ve bir an önce doğru adreste tedaviye başlamak! Vajinismus ülkereddeden bir tavır vardır. mizde en sık olarak göÇoğunlukla cinselliğin ilk rülen cinsel sorunlarevresi rahat ve haz dodan birisi. Cinsel ilişki OP. DR. SÜLEYMAN ESERDAĞ lu iken, birleşme anında sırasındaki istemsiz ka- Cinsel Terapist ve Jinekolog gerçekleşen kontrol dışı sılmalara bağlı olarak kasılmalarla tam bir cincinsel ilişkiye girememe, eşe izin ver- sel birleşme gerçekleşemez. Birleşme sımeme veya oldukça zor, ağrılı bir şekil- rasında yaşanılan derin bir korku ve de ilişkinin gerçekleşmesi şeklinde tarif gerginlik hali adeta bir “panik atak” benediliyor. Erkek eş tarafından farkındalığı zeridir. olmadığı takdirde evlilik içi şiddet, aldatSon 17 yılda 7 binden fazla vajinisma ve boşanmanın önemli sebeplerin- mus hastasının tedavisini gerçekleştirdik. den. Bazen de ‘aşırı hoşgörü sahibi’ eşler Bu hastaların büyük bir kısmı cinselliği sayesinde uzayan ve bir türlü çözüme reddetmekte veya eşleriyle kısıtlı şekilkavuşturulamayan, bu nedenle yıllarca de yaşamaktadırlar. Pek çok vajinismus devam eden aseksüel evliliklerin nedeni. hastası genital bölgelerine dokunmak ve Konuyu ülkemizin bu alanda ilk ve bakmakta dahi sorunlar yaşamaktadır. Bu tek sivil toplum kuruluşu olan ‘HERA bölge adeta kendilerine ait değildir! Vajinismus Tedavi, Eğitim ve Araştırma Derneği’ Kurucu Başkanı, Cinsel Tera- “25-35 yıllık evli olup da eşleri pist ve Jinekolog Op. Dr. Süleyman Eser- ile hiçbir cinsel beraberlik dağ ile görüştük. yaşayamayan çiftler var”
Ülkemizde her 10 kadından birisinde görülüyor!
Yüzde 100 Sağlık: -2003 yılından bu yana vajinismus sorunu başta olmak üzere cinsel sorunlarla ilgilendiğinizi biliyoruz. Öncelikle tarifi ile başlayalım dilerseniz.
n Vajinismus nedir? Vajinismus kadının kendi arzusuna rağmen vajina içerisine eşin penisi, parmak, fitil, tampon vs gibi yabancı bir objeyi alamaması olarak tarif edilen bir cinsel sorundur. Ülkemizde her 10 kadından birisinde görülen bu problemde, kadında genel anlamda cinsel birleşmeyi
n Kimlerde daha sık rastlanıyor? İstanbul, Ankara ve İzmir kliniklerimize başvuran hastalarımız arasında, yeni evli çiftlerden 35 yıllık evli olana kadar geniş bir yelpaze ile karşılaştık. Düşünsenize; toplumumuzda, 25-35 yıllık evli olup da eşleri ile hiçbir cinsel beraberlik yaşayamayan çiftler var! Üstelik bu çiftlerin çoğu da üniversite mezunu! Vajinismus daha sıklıkla oto-kontrolü yüksek, çevresi ile güven sorunu yaşayan, olaylar karşısında çabucak etkilenen, mükemmeliyetçi yapıdaki kadınların hastalığıdır. Sorunu yaşayanların bize ulaştıklarındaki ortalama evlilik
süresi ise 1,5 yıl. n vajinismus kasılmaları neden ortaya çıkar? HERA Vajinismus Tedavi Derneği olarak g“ HERA Vajinismus Tedavi Derneği olarak gözlemlerimize göre, aslında neden çoğunlukla geçmiş dönemlerde alınan yanlış veya eksik cinsel bilgiler ile olumsuz cinsel tecrübelere bağlıdır. n Sorunun teşhis ve tedavisinde jine-
kolojik muayenenin önemi nedir? Vajinismus tedavisi öncesi yapılan basit bir görsel incelemeden ibaret olan jinekolojik muayene, birkaç amaca hizmet eder. Sorunun net olarak teşhisi, düzeyi, altta yatan başka bir jinekolojik problemin olup olmadığı ve uygulanacak tedavi yöntemleri konusunda hekime yol göstericidir. n Vajinismus tedavisi için ne tür cerrahi işlemler gerekli olabilir? Kızlık zarının sert, yüksek kenarlı veya ara bölmeli oluşu cinsel birleşmeye izin vermeyebilir. Bu tür durumlarda basit cerrahi operasyonlarla kızlık zarına kesi yapılabilir veya kızlık zarı tamamen çıkartılabilir. Diğer taraftan, cinsel ilişki ağrısı veya ilişkiye girememe nedeni olarak vajinal girişte ‘yaraya tuz basma’ şeklinde keskin ağrılarla karakterize ‘Vulvar Vestibulitis’ probleminde; vajinal girişteki cilt dokusu çıkarılarak ve giriş genişletilerek sorun giderilebilir. Tüm bu cerrahi işlemlerde jinekolog hekimin tecrübesi önemlidir. “
“ÇİFTLERİ BEKLEYEN SORUNLAR!” n Vajinismus çözümlenmezse çiftleri
ne tür sorunlar bekler? Vajinismus evlilik hayatı, sosyal hayatı ve ruh sağlığını önemli ölçüde etkilemektedir. Zamanla ağırlaşan omuzlardaki bu yük bütün hayatı karartır. Evliliklerde geçimsizlik, öfke patlamaları, fiziksel şiddete kadara giden tartışmalar, aldatma ve boşanmalara yol açabilir.Kadının kendisini değersizlik hissine, eksik ve yetersiz görmesine, hatta gerçek anlamda bir kadın gibi görememesine yol açabilir. Ayrıca sosyal ortamlardan uzaklaşma, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık ve ciddi depresyon sebebi dahi olabilir.” n Bu sorunun tedavisinde atılması
gereken adımlar nelerdir? “Cinsel ilişki problemi yaşayan çiftleri bekleyen en büyük sorun doğru adrese baştan ulaşamamaktır. Çaresizlik içerisinde sorunlarını başkaları ile paylaşamayan bu çiftler, yeterli bilgi ve tecrübesi olmayan merkezler tarafından daha da kötü bir duruma düşebilmektedirler. Yaşanılan maddi ve manevi kayıplar, sorunların daha da büyümesine yol açar. İnternet siteleri, sosyal medya ve forumlar hastalar için referans kaynağı olabilir. Örneğin; kendi kliniğimizin sosyal mecrası www.facebook.com/groups/heraklinik adresinde sorunu yaşayanlar birbirini destekleyerek ve tedavilerle ilgili tecrübelerini paylaşmaktadırlar.”
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
“Metabolik Cerrahi ile şeker hastalığından kurtulmak mümkün”
3
lığı “Şeker hasta laşık olanların yak stalıktan %70’i, bu ha k ameliyat olara r. o kurtulabiliy
Metabolik cerrahi ameliyatları dediğimiz ve aynı zamanda obezite tedavisinde de uygulanan bu ameliyatlardan Mini Gastrik BY Pass veya Transit Bipartisyon ise % 92 oranında şeker hastaların da ilaç kullanmayı bıraktıracak kadar kontrol sağlanabiliyor
G
enel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Sakçak, Dünyada 360 milyon, ülkemizde ise 6 milyon Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı) hastası bulunduğunu belirtiyor. Bu rahatsızlıkları taşıyan kişilerde yandaş hastalıklar dediğimiz; görme bozukluğu, böbrek fonksiyon kayıpları, arterosekleroz(damar sertliği), uyku problemleri, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlıkları, kan yağları yüksekliği, karaciğer yağlanması, cinsel ve hormonal problem- DOÇ.DR. İBRAHIM SAKÇAK Genel Cerrahi Uzmanı lerin de çok sık görüldüğünü belirten İbrahim Sakçak,bu hastaların insülin ve • diyabet ilaçlarına mahkûm olmaktan kurtulmaları için • ameliyat yöntemleri gittikçe artan oranda etkili ve ka- • lıcı sonuçlar sunduğunu vurguluyor.
şık% 90 kapsar. Genellikle insülin vardır, ama yeterli değil ya da insüline direnç vardır. Şeker hastalığı olanların yaklaşık % 70’i bu hastalıktan ameliyat olarak kurtulabilmektedir. Diğer % 30 luk bir hasta grubu ise bu ameliyata malesef uygun değildir. Bu nedenle fayda görecek hastayı belirlemek çok önemlidir. Bunun için hastanın ameliyata uygun olması için şu özellikleri taşıması gerekir; • Tip 2 şeker hastalığı olmalı, • İnsülin direnci ve pankreastan insülin salgısını gösteren testlerin ameliyata uygun olması, • Şeker hastalığına bağlı böbrek yetmezliği, körlük, bacaklarda iyileşmeyen yaraların gelişmemiş olması gerekir, • Beden kitle indeksi (Body mass indeksi=BMI)’nin 30 Kg/m2’nin üzerinde olması, HbA1c’nin 7’nin üzerinde olması, C peptid seviyesinin normal olması, HOMA-IR indeksinin yüksek olması.
“Hastalıklarda ” n ü k m ü m e m e l geri Sakçak’ın verdiğini bilgiye göre; metabolik cerrahi ameliyatları dediğimiz ve aynı zamanda obezite tedavisinde de uygulanan bu ameliyatlardan Mini Gastrik BY Pass veya Transit Bipartisyon ise % 92 oranında şeker hastaların da ilaç kullanmayı bıraktıracak kadar kontrol sağlamaktadır. İlacı bırakamayan diğer hastalarda da insülin kullanıyorsa daha düşük doza geçmekte veya ağızdan alınan oral anti diyabetik dediğimiz ilaçlarla kan şekeri kontrolü sağlanmaktadır.
Ameliyatın başarıya ulaşması için gereken koşullar nelerdir? Sakçak’ın verdiği bilgiye göre; şeker hastalığının temelde iki tipi vardır. Tip 1 diyabeti olan insanlarda insülin üretimi hemen hemen hiç yoktur. Dışarıdan insülin iğneleri yapılmak zorundadır. Tip 2 şeker hastalığı tüm hastaların yakla-
“Bilimsel çalışmalar ve deneyimler, yeni ufuklar açıyor ve şeker hastalarına umut oluyor”
Son yıllarda yapılan çalışmalar ve deneyimler bu kriterlerin esnetilebileceğine dair işaretler vermektedir. Dünyanın saygın ve A grubu dergisi Obezite Surgery’nin Ekim 2015 sayısında yayınlanan bir makale bu konuda yeni ufuklar açmaktadır. Bu makaleye göre; BMI’i 30 Kg/m2’nin altında olan 80 diyabet hastasına sleeve gastrektomi ve gastrik by pass ameliyatları yapılmış. Hastaların 1 yılın sonunda ortalama kilo kayıpları 17,2 Kg olurken, % 48,8’i şeker hastalığından kısmen veya tamamen kurtulmuş, insülin kullanan 21 hastadan 16’sının insülin ihtiyacı kalmamış. Bugüne kadar bilinenler ışığında yüksek kilolu olan şeker hastalarına yapılan bu ameliyatlar, boyuna göre 15 Kg fazlası olan kişilerde yapılabilecek gibi gözükmektedir. Bu açıdan yeni ufuklar açan bu durum pek çok şeker hastasına umut olmaktadır. Günümüzde en sık uygulanan ve en etkili ameliyatlar Omega Loop Gastrik BY Pass, Transit Bipartisyon, Roux-en-Y Gastrik by Pass, Biliopankreatik diversion ve Jejunoileal by Pass yöntemleridir. Bu ameliyat yöntemlerinin başarı oranları bir birine yakındır. Cerrahlar bu yöntemlerden en az riskli en iyi sonucu alacağını düşündüğü yöntemi uygulamaktadır. Kliniğimizin bu konudaki tercihi hasta için en az riskli ve etkili olan Omega loop gastrik by pass ile transit bipartisyon yöntemidir.
4
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
Kişiye özel tedaviler
başarıyı artırıyor Çiftler; çocuk sahibi olma yolunda hedeflerini ve rotalarını doğru belirleyemezler ise hem maddi hem manevi kayıp yaşıyorlar ve en önemlisi çocuk sahibi olma şanslarını kaybedebiliyor
P
ğe i l e b e g ş a y i r İle engel mi?
rof. Dr. Erol Tavmergen’in verdiği bilgiye göre, bir yıl süre ile ortalama haftada iki kez düzenli ilişkiye girilmesine ve herhangi bir doğum kont35 yaşın üzerindeki rol yöntemi kullanılmamasına o çifte uygun olan tedavi sisteminin orkadınlar hızlı hareket etmeli. rağmen gebe kalınamaması in40 yaşından sonra tüp bebek taya konulabilmesidir. fertilite (kısırlık) olarak tanımtedavisiyle bile hamilelik şansı n Doğru tanı ve kişiye özgü tedaviler lanıyor. dramatik bir şekilde azalıyor. Batı beraberinde yüksek başarı getirmektetoplumlarında olduğu gibi ülkemizde Gebe kalma şansı; birliktelik dir. Tüp bebekteki başarıyı artırmak ve de kadınların giderek artan bir süresinin artması, ilişki sıklığı tedavi maliyetlerini düşürmek için artık şekilde işgücüne katılması gebeliğin ve çiftin yaşı ile doğrudan iliş‘çiftlere özel tedavi uygulanıyor. ertelenmesine yol açıyor. Bu da tüp kilidir. Öte yandan kadına ve n Kişiye özel tedavilerde hastanın bebek tedavisine ihtiyacı artırıyor. erkeğe ait sorunlar ( yumurtalık yaşı, vücut kütle indeksi, yumurtalık reAncak ileri yaşlarda yapılan tüp rezervi, rahim içi yapışıklıklar, zervi ve hormon değerlerine göre hasbebek tedavisinde gebelik sperm sayısı ve kalitesi, varikosel talar için özel tedavi protokolleri haşansı çok ciddi bir şekilde vs…) gibi sorunlar da gebe kal- PROF. DR. EROL TAVMERGEN azalıyor. zırlanır. ma oranları üzerinde etkilidir. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi n Çiftin evlilik süresi, varsa daha Herhangi bir doğum kontrol Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Biönce yapılan tedaviler ve sonuçları, geyöntemi ile korunmayan çiftle- lim Dalı Öğr. Üyesi ve Aile Planlaması çirdiği hastalıklar, ameliyatlar, jinekorin yaklaşık % 20-25’inde ilk bir – İnfertilite Araştırma ve Uygulama lojik ameliyatlar sorgulandıktan sonra ay içinde, % 60’ında 6 ay için- Merkezi Koordinatörü muayene ile rahim ve yumurtalıklar dede ve % 80-85’inde 1 yıl içinde ğerlendirilmelidir. daha fazla deneme sonucunda çocuk sa- Gebelik öncesi genetik tanı, gebelik oluşmaktadır. Geriye kalan % n Çifte hangi ilaçların kullanılacahibi olan sayısız çift var… Önemli olan tedavi başarısını artırır mı? 15-20 çiftte ise infertilite problemi ile ğını, uygulanacak ilaçlara cevaplarını, umudu yitirmeden, detaylı bir değerkarşılaşılmaktadır. Özellikle embriyolardan seçim yapıl- yumurtaların hangi sıvılar içinde geliştilendirme ve araştırma sonrasında gözden kaçan bir konu varsa düzeltilmesini ması gerekilen durumlarda genetik tanı rilmesinin daha iyi sonuç vereceği yapıÜreme teknolojisindeki sağlayarak tekrar ve tekrar denemektir. faydalı bir yöntemdir. Bazı vakalarda an- lan tetkikler ile anlaşılabiliyor. Deneme gelişmeler başarıyı artırıyor ne rahmine yerleştirmeden önce embri- yanılma yöntemi yerine, değerlendirmeÖnemli olan kişilerin dürüst, istis- Tüp bebek kaç kez tekrarlanabilir? yonları genetik açıdan ve kromozomlar nin iyi yapılması gerekir. mardan uzak ve bilimsel olarak doğru Üremeye yardımcı tedavi yöntemleri Tüp bebek tedavisinde sayı sınırla- yönünden incelemek gerekir. Preimpyaklaşımda bir merkezden hizmet ala- ması yok. Yumurtalık kapasitesi ve erke- lantasyon genetik tanı (PGT) embri- uygulanmaya başlandığından beri tedabilmeleridir. ğin sperm durumu elverdiği sürece yani yonlar sekiz hücreli olduktan sonra bi- vi protokolleri, kullanılan ilaçlar, embTavmergen, son yıllarda yardımcı sağlıklı embriyo geliştirilip transfer edile- yopsiyle alınan bir hücreye uygulanıyor. riyoloji laboratuarı ve kullanılan araç üreme teknolojisinde kaydedilen hızlı bildiği sürece istendiği kadar deneme ya- Böylece en az riskli olan embriyonlar gereçler yıllardır değişmiş ve gelişmişgelişmelerin kadın ve erkeğe ait prob- pılabilir. Bir yıl içinde üç ya da dört uygu- seçiliyor, anne adayına sağlıklı embri- tir. Oldukça hızlı gelişim gözlenen bu lemlerin tedavisinde başarıyı artırdığını lama mümkün. Fakat genellikle aynı yıl yonlar transfer ediliyor. alanda en önemli amaç yüksek gebelik söyledi. oranlarına ulaşmaktır. Tedavi protokoliçinde dörtten fazla uygulama önerilmez. Tavmergen, buna rağmen sorunu İlk denemelerde uygun sayıda sağlıklı “Kişiye özel tedaviler; hem lerindeki bu değişim sonucunda daha yaşayan çiftlerin, kendilerine özel ola- embriyo elde edilmişse bu embriyolar maliyeti azaltıyor, hem de az ilaç kullanıldığı için maliyet de azalrak planlanmış tedavilere ulaşmakta ve dondurularak daha sonraki denemelerde başarıyı artırıyor” maktadır. Aynı zamanda tedavi süresibaşarılı sonuç elde etmekte önemli zor- kullanılmak üzere saklanabilir. Böylece n Başarıyı getiren en önemli unsur- nin daha kısa süreli olması ve daha az luklar yaşayabildiğine dikkat çekti. Ba- hem kadının ilaç alması sınırlanır hem de lardan biri tüp bebek uygulanacak çiftin hastane ziyareti bu düşük maliyete katkı zen de kendileri için çok önemli olan tedavilerin maliyeti düşürülür. öncelikle tek tek ele alınması ve sadece sağlamaktadır. zamanlarını boşa harcamakta, lüzumsuz tedavilerle paralarını ve ümitlerini kaybetmektedirler. Önemli olan kişilerin dürüst, istismardan uzak ve bilimsel olarak doğru yaklaşımda bir merkezden hizmet alabilmeleridir. Tüp Bebek tedavisi hem zahmetli hem de maliyeti göz ardı edilemeyecek bir yöntem. Çiftler Kısırlık tanısı çiftlerde stres yaratabilir. Pek çok çift ümitsizlik, çocuk sahibi olma yolunda hedeflerini yetersizlik, suçluluk duygusu ve başarısızlık hisseder. Ayrıca tedavi çiftler için stresli olabilir. Özellikle tedaviyle ilgili yapılacak işlemlerde bilgi ve rotalarını doğru belirleyemezler ise sahibi olmamak, çiftleri gergin ve sıkıntılı yapabilir. Tedavi ekibinin çiftleri hem maddi hem manevi kayıp yaşıyorlar hazırlaması, çiftlerin hesaba katmadıkları faktörleri ortaya çıkarması ve en önemlisi çocuk sahibi olma şanslave tartışması yarar sağlar. Gerektiğinde psikolog ve psikiyatr desteği rını kaybedebiliyorlar. alınabilir. Son yapılan araştırmalar stresin tek başına kısırlık sebebi veya Maddi manevi ciddi bir yük olan tüp tedavi başarısızlığına sebep olacak bir etken olmadığını gösteriyor. Fakat bebek uygulamasından istenilen sonucu huzurlu bir ortamda gerçekleştirilen tedavinin de hastanın tedaviye alamamak gerçekten de bir yıkım. Ancak uyumunu artırdığını biliyoruz. Anneliği fazla ertelemeyin… unutulmamalıdır ki ikinci, üçüncü veya
Stres tedavinin başarısını etkiler mi?
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
Her 10 kişiden biri KOAH HASTASI
“Ülkemizde en sık ölüm nedenleri arasında KOAH dördüncü sırada.. Hastaların tedavi uyumuna dikkat çekmek amacıyla “Dede Senin Sesin Neden Bu Kadar Korkunç?” projesi hayata geçirildi.
T
5
“Senin için bir nefes, sevdiklerin için seni kaybetme korkusu” “Dede Senin Sesin Neden Bu Kadar Korkunç” projesi KOAH’lıların sevdikleriyle geçirecekleri mutlu anlara dikkat çekerek, tedaviyi düzenli almanın yaşam kalitesine etkilerini dede torun ilişkisi üzerinden ele alıyor.
ürkiye Solunum Medikal Danışmanı Prof. Dr. Nurhayat Yıldırım, Türkiye’deki sigara içme oranının “Akciğer ve yüksekliği ve kırsalda biyoyakıhava yollarında tın bilinçsizce kullanılması nedeniyle KOAH’a sık rastlandıoluşan iltihabî kronik ğını belirtti. bir hastalık olan Hastalıkla baş etmek için KOAH’a yakalanmış haftada en az 3 kez 30 dakika hasta sayısı Dünyada veya daha fazla yürüyüş yapılyaklaşık 380 masını da öneren Yıldırım, şöyle milyondur.” devam etti: “Akciğer ve hava yollarında oluşan iltihabî kronik bir has- PROF. DR. NURHAYAT YILDIRIM talık olan KOAH’a yakalanmış Türkiye Solunum hasta sayısı Dünyada yaklaşık Medikal Danışmanı 380 milyondur. Farklı coğrafmeydana gelen bir hastalıkyalarda, 40 yaş üstü nüfusta ortalama tır. KOAH’ta, kronik bronşit ve her 10 kişiden birinin KOAH’lı olduğu akciğerdeki hava keseciklerinin Fiziksel kabul ediliyor.” harabiyeti sonucu hava akımında kısıtlanma görülür. KOAH hastalarının aktivitenizi KOAH, dördüncü en sık %47’sinde orta veya şiddetli derecede artırın ölüm nedeni nefes darlığı mevcuttur. Kalp hastalıklaKOAH’ın önemli bir küresel halk rı, inme ve alt solunumyolu enfeksiyon- Yıldırım’ın, verdiği bilgiye göre; sağlığı sorunu olduğunu vurgulayan Yıl- larından sonra dördüncü en sık ölüm n KOAH’da en sık görülen yakındırım, şöyle devam etti: malar nefes darlığı, öknedeni KOAH’tır. “KOAH, başta sigara olmak üzere, Hastalık sinsi bir şesürük ve balgam çıkarevlerde ısınma ve yemek pişirme ama- kilde ilerler ve hastamadır. cıyla kullanılan çeşitli bitkisel, hayvan- ların çoğu geç teşhis n Bu belirtiler, uzun sal kaynaklı yakıtlar ve özellikle kırsal alırlar. Türkiye’deki zamandır devam eder ve kesimde kullanılan tezek gibi maddele- sigara içme oranının zamanla genellikle körin uzun süreli solunmasına bağlı olarak yüksekliği ve kırsalda tüleşir. n Kronik biyoyakıtın bilinçsizöksürük genelce kullanılması sonulikle ilk belirticunda, KOAH’a sık dir. rastlanıyor. n Nefes Dünyada KOAH darlığı, uzun hastalarının tedaviye süreli güç haruyumu yüzde 10 ile candığında da40 arasında değişiyor. Tedavisini zamanında ve düzenli ha belirgin hale gelir. n İleri vakalarda dinlenme kullanmayan hastalarda hastaneye yatış kaynaklı maliyet, hasta başına yıllık sırasında da görülebilir. n KOAH hastalarında göyüzde 39 daha fazla olarak gözleniyor.” ğüs sıkışması, hırıltı olabilir. n Benzer şikayeti olan kişilerin bir Göğüs Hastalıkları Uzmanına başvurmaları gerekir. KOAH hastalarında fiziksel aktiviteler de giderek azalır ve
hastanın yaşam kalitesini bozar. n Haftada iki saat ve daha fazla yürüyüş yapan hastalarda hem KOAH nedeniyle hastaneye başvurularda hem de bu hastalık nedeniyle ortaya çıkan ölüm oranlarında yaklaşık yüzde 30 azalma saptanmıştır. n Bu nedenle, hastalığın önlenmesi ve ilerlemesinin önüne geçmek için fiziksel aktivitenin arttırılması önemlidir.
REFERANSLAR 1. GOLD 2018. http://goldcopd.org/. Erişim: Şubat 2018 2. TÜRK TORAKS DERNEĞİ KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI TANI VE TEDAVİ UZLAŞI RAPORU. Turkish Thoracic Journal 2011;11(S1):1-64 3. Kessler R et al. Eur Respir J. 2011;37:264–272. 4. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/ Erişim tarihi Kasım 2017 5. Sanduzzi et al. Multidisciplinary Respiratory Medicine 2014, 9:60 6. J Garcia-Aymerich et al. Thorax 2006;61:772–778
6
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
“Daha genç ve dinamik bir görüntü isteyenler...” Günümüzün en popüler estetik uygulaması Star Yanağı (Yanak Estetiği), artık 30-60 dakikalık bir ameliyatla görünümünüzde fark yaratıyor
E
stetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Eksal Kargı, yanak inceltme ameliyatı olan “Star Yanağı” uygulamasının son zamanların en popüler estetik uygulamalarından biri haline geldiğini söyledi. Kargı, “Amerikan sinema yıldızlarının başlattığı bu akım sayesinde birçok kişi estetik görünümlerin- PROF. DR. EKSAL KARGI de fark yaratmak iste- Estetik Plastik Ve Rekonstrütif mektedir. Yanakların Cerrahi Uzmanı ve elmacık kemiklerinin yüzün diğer bölümleri ile uyum içeri- kişiyi daha sinde olması yüz estetiği açısından önemli. yaşlı gösterebilir. Ergenlik ve büyüme dönemlerinde dol- Yanak estetiği amegunluk kazanan yuvarlak yanak yapısı, liyatının amacı yüzü ilerleyen zamanlarda bu genç görünümü- yuvarlak gösteren yanak içi nü kaybederek kişinin olduğundan daha yağlarının alınması ve böylece fazla kilolu görünmesine neden olmak- daha keskin ve dinamik bir yüz elde ediltadır. Bu sorun hastaların en sık şikâyet mesidir. Yanaklardaki kalınlaşma, yüzün ettiği konuların başında geliyor. Yapılacak toplu ve yuvarlak görünmesine neden ololan yanak inceltme estetiği olan “bişekto- maktadır. Genel olarak yanak kalınlaşması mi ameliyatı” ile genç, dinamik ve üçgen genetiktir ve kilo verilse bile yanaklardaki dolgunluk kalır. Kişileri mutsuz edebilen bir görünüm sağlanmaktadır.” toplu yanaklar bişektomi olarak adlandıYanak İnceltme (Bişektomi) rılan yanak estetiği uygulaması ile gideYanakların, yüze göre büyük durma- rilebilir.
Star Yanağı (Yanak Estetiği) NEDİR
sının nedeni yanak içi yağ birikimleridir. Bu durum kişilerin yüz görünümlerinden rahatsız olmasına neden olmaktadır. Ayrıca yuvarlak ve dolgun duran yanaklar,
“Yanak estetiği sonrası hatları belirgin genç ve daha dinamik bir görünüm”
yeni son derece önemlidir. Dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve gargara yapılması ağız içindeki dikişlerin hızlı ve sorunsuz iyileşmesi açısından önemli. Yanak estetiği uygulamasının etkisini tamamen göstermesi 15 gün ile 1 ay aralığında değişir.
Öğle tatilinde ameliyatsız yanak estetiği Cerrahi bir müdahale istemeyen ve yanak bölgesinde sarkma ve deformasyon bulunan kişilerin tercihi yanak dolgusundan yana olmaktadır. Yaşlanma ve dış etkenlere bağlı olarak yüzde oluşan
çukurlaşmalar yaşlı ve yorgun b,r görünüme neden olmaktadır. Bu durumda uygulanabilecek en hızlı, etkili ve başarılı yöntem “yanak dolgusu” işlemidir. Yanak bölgesine enjekte edilen dolgu maddeleri ile bölgeye hacim kazandırılır. Bu uygulama yaklaşık 15-30 dakika sürmektedir. Hastalar aynı gün içerisinde günlük işlerine dönebilir. Hatta kimi hastalar öğle yemeği arasında işlemi yaptırarak sonrasında çalışmaya devam etmektedir. Bu uygulama ile elmacık kemikleri belirginleştirilerek daha dinamik, sağlıklı, genç ve çekici bir görünüm elde edilmiş olur.
Kargı’nın verdiği bilgiye göre; Amerikan sinema yıldızlarının tercihi olan yanak inceltme estetiği (bişektomi) sonrasında geniş ve dolgun bir yanakların yerine hatları belirgin genç ve dinamik bir görünüm elde edilmiş olur. Uygulama sonrasında hemen işe başlamak Yanak yağı aldırma ameliyatının amacı yanak yapısındaki yuvarlak mümkündür ancak ve geniş yanak kısımlarının giderilmesidir. Böylece daha belirgin hatların yanı sıra genç ve çekici bir görünüm elde edilmektedir. iyileşme süresince Altın oran olarak adlandırılan çene ve yanak üçgenin iyi uyulması gereken ayarlanması ve işlem sonrasındaki dikişlerin kişiyi rahatsız etmemesi bazı kurallar bulunson derece önemlidir. Yanak estetiği uygulamasının mutlaka maktadır. Ameliyat hastane ortamında işinde başarılı bir uzman doktor tarafından sonrası ağız içinde gerçekleştirilmesi gerekir. Yanak estetiği uygulaması genel veya dikişler olacağı için sınırlı uyuşturma altında gerçekleşebilir. Bu uygulama ile yanak içi ilk gün sıvı gıdalar yağlanmalar neredeyse yarı yarıya giderilebilmektedir. Star yanağı ile beslenmek gereoperasyonu 30 dakika ile 1 saat aralığında değişir. Ağız içerisinden kir. Ayrıca iyileşme yapılan kesi dışarından bir yara izi veya kesi izinin oluşmasını önler. döneminde ağız hij-
Yanak inceltme ameliyatı nasıl yapılır?
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
7
“Fazla yağlarınızdan gülerek kurtulun” İnfrasonik liposuction nasıl uygulanıyor? Kargı’nın verdiği bilgiye göre; infrasonik liposuction cihazı özel dizayn edilmiş kanüller ile yağ alma işlemini kolaylaştırıyor. Bu kanüllerin uç kısmı kendi etrafında dönerek ve ileri geri hareket ederek sağladığı titreşim ile cilt altındaki yağı vücuttan uzaklaştırıyor. Bu işlem yaparken kanülü klasik liposuction kanülleri gibi ileri geri hareket ettirmek gerekmez. Bu sayede dokuda olan travma engellenmiş olur. Kanül kendi titreşimi ile yağları aldığı için herhangi bir güç gerektirmez. Bu uygulayıcı estetik cerrah için büyük kolaylıktır. Ayrıca içeride olan kanülün bu hareketi yağlar arasındaki septa olarak adlandırılan ince iğsi tabakalarda sıkılaşma sağlar. Kanülün bu hareketi cilt altında sert bir yapıyla karşılaşınca anında durur. Bu mekanizma cilt altındaki yapıların zarar görmesini engeller, koruyucu bir etki sağlar. Bu yüzden klasik liposuctionda kanül ile olan iç yaralanmalar lipomatik liposuctionda olmaz. Ayrıca işlem sırasında dokulardan endorfin salınması sağlanır. Endorfin mutluluk hormonu olduğu için bu işleme güldüren liposuction denilmiştir. Endorfin ayrıca morfine benzer bir etki ile ağrı kesici etki gösterir. Lipomatik liposuction uygulaması klasik liposuction uygulanabilen her yere uygulanır. Hatta ayak bileği ya da bacak gibi klasik liposuction ile verim alınamayan bölgelerde bile çok başarılı sonuçlar verir. Uygulama hastanede lokal ya da genel anestezi ile yapılır.
GÜLDÜREN LİPOMATİK LİPOSUCTİON: “ Ağrısız, sızısız, kızarıklık- morluk son derece kısıtlı, travma oluşturmuyor, lokal anestezi ile yapılıyor, güvenli.”
Y
eni cihazların keşfi yağ aldırma yöntemlerinde hem daha güvenilir hem de daha etkin seçenekler sunmaktadır. Bu cihazlardan biri de “lipomatik liposuction” bir başka adıyla “güldüren liposuction”. Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Eksal Kargı, liposuction uygulamasının yaratabileceği pek çok sorunu geride bırakan ve başarısı artık tüm dünyada kanıtlanmış yeni yöntemi anlattı.
Fazla yağlarından kurtulmak isteyenler için önemli bir tercih olan Liposuction uygulamasında adeta devrim niteliğindeki gelişme, artık Türkiye’de de kullanılmaya başlandı.
“Güldüren Liposuction” Kargı, şunları söyledi: “Yağ aldırma operasyonunda öyle bir yöntem düşünün ki, uygulama yapılan hasta, ağrı ve sızı çekmek bir kenara, sadece gıdıklanma hissediyor, hem de işlem lokal anestezi ile yapılabiliyor... Operasyon gerçekleştirilen bölgede, eskiden çok ciddi morarmalar görülürken, bu yöntem sayesinde morarma minimuma iniyor. “ Kargı, Türkiye’de ve dünyada klasik liposuction’ın, el yordamıyla (manüel) yağın boşaltılması işlemi olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Klasik Liposuction doktor için son derece yorucu ve güç gerektiren bir uygulamadır. Çünkü vücuttaki yağın eritilmesi ve dokudan uzaklaştırılması doktor tarafından oluşturulan mekanik etkiye bağlıdır. Liposuction işlemi sırasıyla, uygulama yapılacak bölgenin uyuşturulması, tümesan sıvısının bölgeye verilmesi (infiltrasyon), lipolizin eritilmesi ve son aşamada da, yağın dokudan uzaklaştırılması yani eritilmesi basamaklarından oluşmaktadır. Bu uygulama klasik yöntemi lazer ve ultrasonic ses dalgaları aracılığıyla gerçekleştirilmekteydi. Bu tarz uygulamaların her birinin avantaj ve dezavantajları vardır. Bütün bu sistemlerin avantajlı yönlerini üzerinde toplamış
PROF. DR. EKSAL KARGI Estetik Plastik Ve Rekonstrütif Cerrahi Uzmanı
titreşimli lipomatik liposuction uygulaması, bütün bu uygulama alternatiflerinin yerini almaya adaydır. Çünkü bütün aşamalar bu uygulama ile tek sistemde toplanmıştır.” “Ağrısız, sızısız, kızarıklık, morluk son derece kısıtlı ,travma oluşturmuyor, lokal anestezi ile yapılıyor, güvenli.”
“Titreşimli Lipomatik Liposuction’ın avantajlı yönleri” n Dokuda travma oluşturmaz, bağ dokusunu zedelemez. n Dokuda lazer lipolizin ve ultrasonik liposuction’ın içerdiği yanıklar ve yanık izleri oluşturmaz. n Lokal anestezi ile yapılabilir
n İşlem, diğer uygulamalara göre neredeyse ağrısız, sızısızdır. Çünkü, lipomatik liposuction oluşturduğu hareketle endorfin (mutluluk hormonu) salgılamasına neden olur. n Çatlak ve sarkmış bölgelere uygulanabilir n Cildin tekrar bir karın operasyonu yapılmasına ihtiyaç kalmadan sıkılaşmasını sağlar. n İşlem sonrasında iyileşme son derece hızlı ve konforludur. Birey sosyal hayatına kaldığı yerden devam eder. n Kızarıklık, morluk ve doku reaksiyonları (enfeksiyon) son derece kısıtlıdır. n Çene altı, ayak bileği ve diz içi gibi küçük ve diğer liposuction uygulamaları için riskli olan bölgelerde de son derece işlevseldir. n Güvenlidir n Şu anda dünyada yaklaşık 2 bin 500 hekim tarafından uygulanan bu işlem, ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, İtalya, Belçika, Japonya ve Güney Kore’de de yapılmaktadır.
8
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
ÇOCUK SAHIBI OLAMAMANIN EN ÖNEMLI NEDENLERINDEN BIRI ENDOMETRIOZIS (ÇIKOLATA KISTLERI)
Yumurtalıkların korunması çok önemli Çikolata kisti hastalığının tekrarlama riski olduğu için kistin tedavisinde cerrahi büyük önem taşıyor. Bu nedenle kapalı ameliyatın tecrübeli ellerde yapılması gerekiyor. Yüksek çözünürlüklü kameralarla yapılan kapalı cerrahi yöntemi sayesinde kadınların yumurtalıkları daha iyi korunuyor. Bu ameliyat biçimi yumurta dokusunu ve yumurta rezervini çok daha net bir şekilde koruyabiliyor
K
adın Hastalıkları & Doğum ve İnfertilite Uzmanı Prof. Dr. Bülent BERKER’in verdiği bilgiye göre; Rahim boşluğunu döşeyen epitel tabakasına endometrium dokusu adı veriliyor. Endometrium dokusu, rahim iç duvarlarını ince bir tabaka halinde döşemektedir. Adet döneminde endometrium dokusu parçalanarak dökülmekte, adet kanı ile rahim ağzı ve vajina yoluyla dışarı atılmaktadır. Kadınların önemli bir kısmında adet kanı tüplerin içinden geçerek karın boşluğuna da az miktarda geçmektedir. Endometriozis, rahim iç dokusunu (dölyatağı) oluşturan endometrium hücrelerinin, bu bölge dışındaki yerlerde yerleşmesidir. Endometrium hücrelerinin rahim iç bölgesi dışında yerleştiği alanlara ise ‘endometriozis odağı’ denilmektedir. Çikolata kisti olarak da adlandırılan endometrioProf. Dr. Bülent BERKER zis odakları Kadın Hastalıkları & Doğum az sayıda olave İnfertilite Uzmanı bileceği gibi çok yaygın olarak da bulunabilmektedir. Normalde sadece rahim iç tabakasında bulunan endometrium dokusunun nasıl olup da başka alanlara yerleştiği kesin olarak bilinmemektedir ancak adet kanının geriye akımı ile karın boşluğuna geçmesinin önemli rol oynadığı düşünülmektedir.
Çikolata kisti görülme sıklığı Endometriozis hiç bir şikâyeti olmayan, tedavisiz gebe kalabilmiş kadınlarda da bulunabildiğinden bu hastalığın kadınlarda görülme sıklığı kesin olarak bilinmemektedir. Tanısı laparoskopi veya ameliyat ile konulduğundan, bildirilen oranlar değişkenlik göstermektedir. Ancak, doğurganlık çağındaki kadınlarda görülme sıklığı %10 tahmin edilmektedir. Hamile kalma problemi olmayan kadınlara bu oran düşük iken (%1-5), gebe kalamama (infertilite) nedeniyle başvuran kadınlarda bu oran % 20-40’lara çıkmaktadır.
Endometriozis belirtileri •
İnfertilite (gebe kalamama)
• • • • •
Şiddetli kasık ve bel ağrısı Adetlerin aşırı sancılı olması Cinsel ilişkinin ağrılı olması Düzensiz adet kanaması Kabızlık, barsak tıkanıklıkları
Endometriozis ve infertilite (kısırlık) ilişkisi
Endometriozis hastalığının infertiliteye yol açmasının nedenleri •
Organlar arasında yapışıklıklar oluşması (rahim, tüpler, yumurtalıklar ve barsaklar arasında) • Tüplerde tıkanıklılara neden olması • Yumurtalıklarda sağlam dokuyu azaltması veya yumurtalıkların rezervini etkilemesi • Hormonal düzensizliklere neden olması • Embriyonun, sağlıklı gelişimini ve tutunmasını etkilemesi
İnfertilite (gebe kalamama) endometriozis hastalarını etkileyen önemli bir sorundur. Bu hastaların tedavisiz hamile kalmaları mümkün olmakla birlikte, hastalığın ileri evrelerinde genellikle cerrahi veya infertilite tedavileri ile çocuk sahibi olabilmektedirler. Çikolata kisti veya endometriozis nedeniyle laparoskopi veya ameliyat yapılan hastalara cerrahi sonrası 1 yıl doğal yollarla gebe kalmaları önerilmektedir. Bu süre içinde doğal yollarla gebe kalamayan veya operasyon sırasında hamile kalmalarını engelleyecek ileri problemler saptanan hastalara tüp bebek yöntemi uygulanmaktadır.
Endometriozis tedavisi • • •
•
Medikal tedavi Cerrahi tedavi Medikal + Cerrahi tedavi
Tüp bebek uygulamaları
Medikal (ilaçla) tedavi: Özellikle ağrı
şikâyetinin giderilmesi için kullanılmaktadır. Hormonal etkili ilaçlar kullanılan tedavi
ile endometriozis odaklarının baskılanması ve ağrının giderilmesi amaçlanmaktadır. Ancak ilaçlarla endometriozis odaklarının tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmadığı gibi hastalar ilaç tedavisinden sınırlı derecede yarar görmektedirler. Günümüzde ilaç tedavisinin infertilite açısından yararlı olmadığı belirlenmiştir. Bu ilaçlar kadının gebe kalmasına herhangi bir etki yapmadığı gibi zaman kaybına yol açmaktadır.
Cerrahi tedavi: Endometriozisin yol açtığı ağrı, çikolata kisti ve infertilite varlığında öncellikli tedavi yöntemi cerrahi yaklaşımdır. Cerrahi tedaviye karar verildiğinde mümkün olan her hastada, laparoskopik cerrahi tercih olmalıdır. Laparoskopi imkânı yoksa veya cerrahın deneyimi yeterli değilse açık ameliyat ile endometriozis tedavisi yapılabilmektedir. Laparoskopik cerrahinin klasik açık ameliyatlara göre pek çok avan-
Doğru tedavi yönteminin uygulanması BERKER, yumurtalıkların korunması konusunun önemini vurgulayarak şunları söyledi: “Çikolata kisti hastalığının tekrarlama riski olduğu için kistin tedavisinde cerrahi büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle kapalı ameliyat tecrübeli eller de yapılırsa cerrahi bu hastalar için büyük bir şanstır. Kapalı cerrahi yöntem sayesinde kadınların yumurtalıkları daha iyi korunmaktadır. Çünkü yüksek çözünürlüklü kameralarla yapılan bir ameliyat. Dolayısıyla yumurta dokusunu ve yumurta rezervinizi çok daha net bir şekilde koruyabilmektedir. Laparoskopik cerrahide çikolata kisti tedavisi için çeşitli cerrahi teknikler uygulanmaktadır. Ancak kistektomi tekniği (kistin tamamen çıkartılması) en etkili tedavi yöntemidir. Laparoskopide kistin sadece aspire edilmesi (içindeki sıvının boşaltılması), kist duvarını çıkartmadan sadece duvarının yakılması şeklindeki uygulamalar veya kistin eksik çıkartılması gibi durumlarda 6 ay-1 yıl içinde kistin tekrar oluşma riski belirgin olarak artmaktadır. Başarılı cerrahi tedaviden sonra çikolata kistinin tekrarlama ihtimali çok düşüktür. Çikolata kisti çıkartılırken sağlam yumurtalık dokusunun korunması ve zarar verilmemesi son derece önemlidir. İnfertilite hastalarında ameliyat sonrası gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönem ilk 1 yıldır. Ameliyat sonrası 1 yıl içersinde gebe kalamayan hastalara diğer tedavi opsiyonları sunulmalıdır. Eğer kadının eşinde sperm problemi varsa o zaman tedavinin seçimi farklı olabilmektedir.”
başarıyı Tedavi sonrası rler: etkileyen faktö
evresi Endometriozis başarılı Operasyonun geçmesi şı • Kadının ya şka ba ek • Kadında lunması bu ın ar nl soru m v.s.) (rahimde myo oblemi pr m er • Erkekte sp varlığı
• •
tajı vardır. Özellikle ilerde çocuk isteği olan hastalarda laparoskopik operasyonun bu konuda çok deneyimli ekipler tarafından yapılması gerekmektedir. Endometriozis hastalığının cerrahi tedavisinde amaç endometriozis odaklarının mümkün olduğunca yakılması veya tahrip edilmesi, oluşmuş yapışıklıkların giderilmesi, yumurtalıklarda çikolata kisti (endometrioma) varsa çıkartılması ve bozulan anatominin tekrar normale getirilmesidir.
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
9
BAŞARISIZ TÜP BEBEK TEDAVILERINDE, YENI UYGULAMA VE YÖNTEMLERLE BAŞARIYI ARTTIRMAK MÜMKÜN
Küçük bir dokunuş, büyük bir mutluluk
e t k e b e b p ü T n e y e l i k t e ı y ı başar faktörler • Hasta yaşı, • İnfertilite nedeni, • İnfertilite süresi, • Uygulanan tedavi protokolü, • Kullanılan ilaç şekli ve dozu, • Yumurta ve sperm kalitesi, • Rahimin uygun durumda olması
Çocuk sahibi olmak için “Tüp Bebek” yöntemine başvuran ancak denemelerinde başarısız olan çiftlerde, teknolojik gelişmelere paralel olarak yeni uygulamalar sayesinde, tüp bebek tedavisinde başarıyı artırmak mümkün Gebelik şansı kişiye özeldir
nedenleri Op.Dr. Aret Kamar şöyle sıralıyor: Kadın Hastalıkları Doğum ve İnfertili- 1. Bozuk embriyo genetiği te Uzmanı Op. Dr. Aret KAMAR’ın verdiği Gelişim olarak olumlu değerlendirme bilgiye göre; Tüp bebek tedavisi eşlerden yapılmış olsa da genetik olarak sağlıklı bir alınan üreme hücrelerinin laboratuvar or- embriyonun transfer edilmemiş olduğunu tamında döllenmesini sağlayarak döllenen düşünürüz. Bu durum zaman zaman anne yumurtayı tekrar anne adababa adayının kromozom yının rahmine yerleştirilmesi sayı ve yapısı kaynaklı işlemidir. olabileceği gibi bazen de Her tüp bebek tedavisi ebeveynler tamamen norbaşlanırken hastanın mevcut mal iken de bozuk genetidurumu değerlendirilir, düğe sahip embriyo gelişimi zeltilebilecek parametreler olabilmektedir. Bu sebeple (fazla kilo, sigara alkol kulgebe kalamayan hastalarlanımı, tiroid rahatsızlığı vb) da embriyo zarına lazer ile normalleştirilir ve kişiye özel çizik atma, embriyonun 5. tedavi planları yapılır. Aynı Gün blastokist evresinde zamanda önceki denemelerin transfer yapma ve geneiçeriği, neticesi incelenerek tik inceleme ile yani NGS bu yeni denemede başarıyı (yeni nesil genom sıralaartıracak farklı uygulama ve ma) yöntemleri kullanıltedaviler organize edilir. OP. DR. ARET KAMAR maktadır. Çocuk sahibi olmak için Kadın Hastalıkları Doğum ve 2. Rahime ait bozukluklar “Tüp bebek” yöntemine baş- İnfertilite Uzmanı Embriyonun tutunvuran ancak denemelerinde masını olumsuz yönde başarısız olan çiftler genellikle hayal kıetkileyebilecek rahim kaynaklı rıklığı ile birlikte umutsuzluğa kapılır. Oydurumlar usulüne uygun yasaki konu ile ilgili teknolojik gelişmelere pılmış bir rahim filmi ile koparalel olarak yeni uygulamalar sayesinde laylıkla ortaya konabilir. tüp bebek tedavisinde başarıyı artırmak • Rahimin doğumsal mümkün. İki kez veya daha çok tüp bebek anormallikleri (sepuygulamasında iyi embriyolar verilmesine tum,arkuat), rağmen gebelik elde edilemiyorsa çok çe• Tüplerde sıvı birikiminin şitli testler yapıyoruz. olması (hidrosalpenks), • Rahim içi yapışıklıklar (si“Tekrarlayan tüp bebek neşi) başarısızlığı için üst üste • Rahim içinde yer kaplayan po3 denemenin negatif lip ve myomlar sonuçlanması gerekiyor” Bu durumların varlığında laparaskoBu durumdaki hastalarda gözlemlenen pi ve histeroskopi birlikte veya ayrı ayrı
kullanılarak mevcut problemler çözülerek gebelik şansı artırılmaktadır. 3. Laboratuvar alt yapısına ve embriyolog tecrübesine bağlı faktörler Başarılı bir tedavi için klinisyenin, embriyoloji ve androloji laboratuvar ekibinin ve hemşirelik hizmetlerinin deneyim, bilgi ve takım çalışmasına ihtiyaç vardır. Laboratuvar başarısı ise insan kaynakları ve altyapı ile ekipmanın da mutlak mükemmel uyumuna muhtaçtır. İyi bir laboratuvar tedavi sürecinde veya tedaviler arasında ki dinamik ve beklenmedik durumları erkenden mümkünse oluşmadan fark edip önleyen, oluşan sıra dışı faktör-
leri ise en çabuk ve etkin biçimde çözüme kavuşturan bir takım ruhu gerektirir. 4. Ayrıca hormonal bozukluklar da embriyo gelişimini ve rahimde tutunması engeller. Tiroid bezi hastalıkları, beyinde hipofizden salgılanan süt hormonu (prolaktin) artışı önemlidir. Kanda bakılan hormon seviyeleri ile bu bozukluklar tanımlanabilir. Polikistik over hastalığı ve yol açabildiği insülin hormonu artışı gebe kalmayı zorlaştırdığı gibi düşüklere de yol açabilmektedir. Bu amaçla insülin direncini azaltan şeker hastalığı ilaçları verilerek gebelik şansı arttırılabilir.
Başarısız tüp bebek sonrası yeni deneme için süreç yönetimi çok önemli KAMAR’ın verdiği bilgiye göre; • başarısız tüp bebek uygulamalarından 1-2 ay sonra yeniden deneme yapılabilir. Yaşça genç olan çiftler bu süreyi uzatıp kendilerini hazır hissettikleri zaman tedaviye başlayabilirler. • Yalnız 35-40 yaş üzeri bayanların yaş geçtikçe yumurta kalitesi düşeceğinden vakit kaybetmeden hekimlerinin önerdiği tedaviyi ve zamanı iyi değerlendirmelidirler. • Çiftler isterlerse psikolojik destek de alabilirler. Başarısız olunan tüp bebek tedavisinden sonra ümitlerini kaybetmeyip daha fazla araştırmaya gitmelidirler. • Unutulmamalıdır ki, hiçbir sorunu olmayan insanlar bile istedikleri anda gebe kalamayabilirler. Vücudun bu durumu kabullenmesi zaman alabilir. • Başarısız tüp bebek denemeleri sonrası; hep iyi kalite embriyo transferine rağmen gebelik elde edilemeyen grupla, hep kötü embriyo transferi sonrası gebelik elde edilemeyen grup arasındaki yaklaşım farklı olmalıdır. • Tedavi stratejilerinden bir tanesi de bol yumurta elde edilip, kromozomal anormallikler açısından genetik inceleme yapılmasına imkân veren havuz yöntemidir. Bu sayede fazla sayıda da embriyo geliştirilerek NGS (yeni nesil genom sıralama) yöntemi ile genetik olarak en sağlıklı embriyonun transferi gerçekleştirilmiş olur. • Bunlara ek olarak yumurta kalitesini artırmaya yönelik yaklaşımlar fayda sağlıyor. Hastalar bu sürecin son derece doğal olduğunu, sabır ve dikkat gerektirdiğini unutmamalı iyi bir stres kontrolü ve psikolojik destek almalıdır.
10
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
“Çocuklarda karın ağrısı ile birlikte, bulantı kusma ve iştahsızlık
Böbrek taşı habercisi olabilir” Çocuklarda taş hastalığı, bebekler de dâhil her yaş grubunda görülebiliyor. Artık taş tanısı konan 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatları çok başarılı biçimde yapılabiliyor
A
nkara Üniversitesi çıkartılması gerekir. Tıp Fakültesi Çocuk “Böbrek taşı tanısı Ürolojisi Bilim Dalı çok önemli” Öğretim Üyesi Prof Dr. Tarkan Soygür’ün verdiği bilgiÇocukta karın ağrısı, işye göre; özellikle son yıllartahsızlık gibi belirtilere iddan itibaren, çocuklarda taş rar tahlilinde enfeksiyon, hastalığının 4-5 kat artmış kan bulunması gibi bulgular olduğu tespit edildi. Bu artıeşlik ediyorsa ve yapılan ultşın, özellikle kız çocuklarınrasonda taşlar görülüyorsa, da daha fazla olduğu tespit mutlaka daha ileri tetkikler edilmiş durumdadır. yapılmalıdır. Bu durumda Ayrıca, görüntüleme PROF DR. TARKAN SOYGÜR taşın yerini, büyüklüğünü, Ankara Üni. Tıp Fakültesi yöntemlerinin gelişip iler- Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı sayısını ve idrar yollarında lemesi ve daha detaylı gö- Öğretim Üyesi yarattığı problemin büyükrüntülerin elde edilebiliyor lüğünü anlamak için, gereolması nedeni ile de daha kirse ilaç vermeden çekilecek bilgisayarlı çok çocukta taş hastalığı tanısı konmak- tomografi en uygun görüntüleme yöntemi tadır bir tanesi olacaktır.
Çocuklarda böbrek taşına neden olan faktörler Soygür’ün verdiği bilgiye göre; • Metabolik bozukluklar, • Ailede taş hastalığının varlığı (genetik yatkınlık), • İdrar yollarında doğmalık olan yapı değişiklikleri, • Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonlar, • Yenilen ve içilen gıdalar, Çocuklarda böbrek taşına neden olan faktörlerin başında geliyor.
Çocuklarda görülen böbrek taşının belirtileri nelerdir? • Bebeklerde en sık bezde pembe kırmızı lekeler halinde görülen kum dökme şeklinde fark edilirken daha büyük çocuklarda, karın ağrısı ve bazen bulantı, kusma da olabilir. • Ayrıca idrarın kanlı olması da taş için şüphelendirici önemli bir bulgudur. • Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları, kilo alamama ve büyüme gelişmede yavaşlama da taş varlığında ortaya çıkan durumlardır
5 Çocuktan birinde belirti olmaksızın böbrek taşı görülüyor Soygür’ün verdiği bilgiye göre; her beş çocuktan birinde, belirti olmaksızın da taş problemi yaşanabilmektedir. Böbrek taşlarında erken teşhis çok önemlidir. Çünkü, bu taşlar bir tıkama yapıyorsa beraberinde enfeksiyon da olabilir. Sonuçta, devamlı enfeksiyon ve tıkanıklığa maruz kalan böbreklerde fonksiyon kaybının yanı sıra organın kaybedilme riski meydana gelebilir. Bu nedenle, tıkanıklık yaratan ya da geçmeyen enfeksiyona yol açan taşlara müdahale ederek cerrahi yolla
Böbrek taşı tedavisi ve tekrarlamaması için neler yapılmalıdır ? Soygür’ün verdiği bilgiye göre; çocuklarda idrar yollarını tıkayan taş tanısı varsa öncelikle bu tıkanıklık mutlaka giderilmelidir. Ancak taşın boyutu küçükse, ilk etapta kendiliğinden düşmesi için şans tanımak ve beklemek gerekir. Düşme sürecinde, belli kriterler gözetilerek hasta takip edilir. Örneğin, hastanın çok şiddetli ağrıları oluyorsa, geçmeyen enfeksiyon, kanama varsa, böbrek bir süre sonra şişmeye başlarsa, bu durumda biraz daha hızlı davranmak gerekebilir Taş kendiliğinden düşerse, müdahale gerekliliği ortadan kalkar, tekrarlamaması için neler yapılabileceğine bakılır. Taşın düşmediği ve müdahale kararı verildiği durumda, ilk akla gelen yöntemlerden bir tanesi vücut dışından ses dalgası gönderilerek, taşın vücut içerisinde kırıldığı yöntemdir (ESWL). Çocuğun, kırılan taş parçalarını kendisinin dökmesi beklenir. An-
cak, bu tür tedaviler, erişkinlerde anestezi olmadan yapılabilirken, çocuk hastalarda hafif anestezi altında yapılması gerekir. Çünkü tedavi sürecinde çocuğun hareketsiz durması önemlidir. Bu tedavi sonrasında çocuğun yakın takibi çok önemlidir. Artık 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatları çok başarılı biçimde yapılabiliyor.
Böbrek taşının endoskopik tedavisi • Günümüzde çocuk ürolojisindeki ilerlemeler, bilgi birikimi ve endoskopi eğitimi olan çocuk ürologlarının yetişmesi ve tabi ki endoskopik aletler ve dijital görüntüleme yöntemlerindeki gelişmeler; 1 yaşın altındaki bebeklerde dahi kapalı taş ameliyatlarının çok başarılı bir şekilde yapılmasına imkân sağlamaktadır. Bu nedenle artık bebek ve çocuklarda da açık taş ameliyatlarına neredeyse hiç gerek kalmamaktadır. • Kendiliğinden düşme şansı olmayan büyüklükteki taşlar için en sık tercih edilen yöntem üreteroskopik taş tedavisidir. Üreteroskopinin mümkün olmadığı durumlarda ise gene bir endoskopik yöntem olan perkütan taş tedavisine başvurulmaktadır.
Çocuğunuzun böbrek ya da idrar yollarında taş varsa mutlaka bir çocuk ürolojisi uzmanına başvurmanız gerekir…
• Üreteroskopik Yöntem: İdrarın çıktığı delikten, idrar yollarına girilip, taşa kadar ulaşılır. Giriş için doğal yollar kullanıldığı için vücut dışından başka bir delik açılmasına gerek kalmaz. Taş görülünce lazerle küçük parçalara ayrılır ve parçalar aynı seansa dışarı alınır. Sert bir metaş şeklinde olan rijid aletlerin yanı sıra, böbreğe ulaşıldığında kıvrılarak her yöne dönebilen fleksibıl aletlerin kullanılmaya başlanması ile birlikte üreteroskopi yöntemi böbrek taşlarında çok daha sık kullanılabilir hale gelmiştir. • Perkütan Böbrek Cerrahisi: Biraz daha iri taşlarda uygulanan kapalı yöntemdir. Yan taraftan, böbreğin üzerine denk gelen yerden yaklaşık 1cm’lik çok küçük bir kesi yapılır. Buradan kalem gibi bir boru böbreğin içerisine yerleştirilip, bu borudan endoskoplarla girilerek, taşlar kırılıp çıkartılır. Klasik olarak kullanılan endoskopik ekipmanın teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak daha da ince üretilebilmesi sonucu, mini perkütan ve ultra mini perkütan taş cerrahisi yapılabilir hale gelmiştir. Bunlarda cilde yapılan kesi 1cm’in de altındadır.
Böbrek taşı olan çocukları bunlardan uzak tutun • Şekerli ve gazlı içecekler, • Kolalı içecekler, • Çikolata, gofret gibi kakao içeren gıdalar • Hazır paketlenmiş gıdalar • Fast-food gıdalar • Aşırı tuz içeren bütün gıdalar.
Böbrek taşı oluşumu önlenebilir mi? Soygür’ün verdiği bilgiye göre; böbrek taşı oluşumunu tamamen önlemek mümkün değildir. Ancak, değiştirilebilir risk faktörleri var ise bunları tespit edip, bunlara yönelik tedaviler planlamak, yeni taş oluşumu ihtimalini azaltabilmektedir. Örneğin; metabolik bir bozukluk söz konusu ise buna yönelik bir tedaviye başlamak gerekebilir. Öte yandan idrar yollarında taş oluşumunu kolaylaştıracak bir takım
yapısal bozukluklar yani, idrarın akışını zorlaştıran darlıklar, genişlemeler, idrarın göllendiği taş oluşumunu arttıran bir takım bölgeler var ise bunların cerrahi olarak düzeltilmesi, taş oluşumu ihtimalini azaltmaktadır. Bunun dışında, özellikle kız çocuklarında daha sık görülen, tekrarlayan ve iyi tedavi edilmemiş idrar yolu enfeksiyonlarının etkin şekilde tedavi edilmesi taş oluşumlarını büyük oranda azaltmaktadır.
25 Şubat 2018 Pazar
www.yuzde100saglik.com
11
Neden bebek sahibi olamıyorum? Neden bebek sahibi olunamadığı sorusunun yanıtı, muayene ve testleri içeren bir araştırma sürecini kapsar. Bir sebep bulunursa tedavi kolay ve mümkündür. Çoğu durumda kısırlık, bir neden bulunamasa da başarı ile tedavi edilir
Sağlıklı bir bebek için gebelikte ne yapabilirim?
Kendinize iyi bakın!!! Erkenden düzenli gebelik takibine başlayın. Doktorunuz her kontrolde sizin ve bebeğinizin sağlık durumunu kontrol ederek gelişebilecek problemlerin üstesinden gelecektir
kusurları olan bir bebek Anne adayları sahibi olma riskiniz artar. Sağlıklı bir bebek saTansiyon yüksekliği, düşük hibi olma şansını arttırve bebeğin aşırı büyümesi mak için gebelik öncegibi durumlar da söz konusinde; su olabilir. n Gebelik öncesi mutlaka İleri yaşta gebe kalan kakontrol muayenesi yaptıdınlarda doğuştan kusurlu rın. bebek sahibi olma riski n Sağlıklı beslenin artar mı? n Gebelikten en az 1 ay Genel anlamda bakıldıönce her gün 400 mikrogğında doğuştan kusurlu bir ram folik asit takviyesi alın. n Düzenli egzersiz yapın. OP. DR. PINAR CELTEMEN bebek sahibi olma riskimiz düşüktür. Ancak ilerleyen n Kilo fazlanız varsa on- Kadın Hastalıkları ve Doğum (İnfertilite ve Tüp yaşla birlikte kromozomlardan kurtulun. larda meydana gelen bir n Sigara, alkol ya da yasal Bebek) Uzmanı bozuklukla kusurlu bir bebek olma ihtiolmayan ilaç kullanımını kesin. n Gebelikte zararlı olabilecek maddelere mali artar. Yirmi yaşında 525 doğumda 1 ihtimal varken, otuz beş yaşta bu temastan evde ve iş yerinde kaçının. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uz- ihtimal 200 doğumda 1’e yükselmiştir. manı Op. Dr.Pınar Celtemen, gebelikte Doğum kusurlarını taramak ya da tanı bilinmeyenlere ilişkin Yüzde 100 Sağ- koymak için hangi testler yapılabilir? Tarama testleri bebeğin belli bir haslık’ın sorularını yanıtladı: talıkla doğup doğmayacağıyla ilgili riski saptamak için tüm kadınlara yapılır (iki35 Yaştan sonra gebelik 35 yaştan sonra gebe kalmak bazı li test, üçlü test, dörtlü test, anne kanınzorlukları da beraberinde getirir. Bu dan bebek dna tayini) .Tarama testleri riskler hem kadının hem de bebeğin kesin sonuç vermez. Tanı testleri ise bebekte gerçekten sağlığını etkileyebilir. o hastalığın olup olmadığını gösterir. TaYaş doğurganlığı nasıl etkiler? nı testleri aileden geçen bozukluklar ve Doğurganlık kadın yaşı 32 olduktan sonra düşmeye başlar, bu düşüş 37 yaş- çoğu kromozom bozuklukları gibi beltan sonra hızlanır. Her kadın doğduğu li başlı bazı hastalıklar için mevcuttur. anda belli sayıda yumurta hücresi ile Çoğu bozukluğun tanısı koyulamaz. Tadünyaya gelir ve bu sayı zamanla bir- nı testlerinde karından sıvı almak (amlikte azalır. Geçen yıllar yumurtanın zor niyosentez) ya da bebeğin eşinden parça döllenebilmesine de neden olur. Birlikte almak (koryon biyopsisi) yer alır. Bebeğin vücudundaki fiziki bozukçikolata kisti, myom gibi durumlar da lukların tespiti için ise 19-24. Gebelik ortaya çıkabilir. haftaları arasında detaylı ultrasonograGeç çocuk sahibi olmak özellikle hangi fik tarama yapılabilir. durumlar açısından endişelendirir? 35 yaşın üstünde tansiyon yüksekli- İleri yaşta çoğul gebelik riski artar mı? Çoğul gebelik riski artar. Ek olaği, şeker yüksekliği ve ilişkili durumlarla sık karşılaşılır. Gebelikle birlikte ilk defa rak uygulanan tüp bebek tedavileri de tansiyon yüksekliği, şeker yüksekliği or- bu duruma katkı sağlar. Çoğul gebelik; erken doğum, gebelik zehirlenmesi, taya çıkabilir. Tansiyon yüksekliği bebeğin eşi (pla- bebekte büyüme bozuklukları, gebesenta) ve bebek gelişimi ile ilgili prob- lik şekeri gibi ciddi problemlere neden olabilir. Bebek sayısı ile bu risklerin lemlere yol açabilir. Gebelik şekeriniz varsa doğuştan ciddiyeti artar.
Memorial Ankara Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Baran Celtemen, merak edilen soruları Yüzde 100 Sağlık için yanıtladı: n Hamile kalınamıyorsa ne zaman hekimle iletişime geçilmeli? Eğer aşağıdaki durumlardan biri size uyuyorsa bu değerlendirmeden geçilmeli. • Doğum kontrol yöntemi kullanılmadığı halde düzenli cinsel ilişkiye rağmen 1 yıl içinOP. DR. BARAN CELTEMEN de gebe kalınamadı ise • 35 yaşın üstünde ve do- Memorial Ankara Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Kadın ğum kontrol yöntemi kullanıl- Hastalıkları ve Doğum Uzmanı madığı halde düzenli cinsel ilişkiye rağmen 6 ay denemeye rağmen de yaşla birlikte üreme hızı düşer ancak bu oranlar gibi tahmin edilebilir değildir. gebe kalınamadı ise • 40 yaşın üstünde doğum kontrol Hayat tarzı önemli yöntemi kullanılmadığı halde düzenli n Hayat tarzı üremeyi etkiler mi? cinsel ilişkiye rağmen 6 içinde gebe ka• Kadınlarda, aşırı zayıflık, lınamadı ise • Aşırı kilo, • Adetler düzenli değilse. • Aşırı egzersiz kısırlık nedeni olabilir. • Eşlerden birinde bilinen bir üreme • Erkeklerde sigara içmek sperm sayısısağlığı problemi varsa. nı ve hızını düşürebilir. n Bu durumda sorunu olan kişi • Aşırı alkol kullanımı ise hem erkeklehangi uzmana gitmelidir? ri hem de kadınları olumsuz yönde etkiler. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı n İlk muayenede hastayı neler ilk değerlendirmeyi yapacaktır. Ayrıca bekler? bir tüp bebek uzmanına da görünmeyi Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tercih edebilirsiniz. Tüp bebek uzmanları, ile ilk muayene detaylı bir tıbbi öykü ve kadın ve erkek kısırlığını teşhis ve tedavi muayeneyi içerir. Adet düzeni, anormal etmek üzere özel eğitim görmüş kadın kanamalar ya da akıntılar, kasık ağrısı, hastalıkları ve doğum uzmanlarıdır. Bu tiroid hastalıkları sorgulanır. Ayrıca hasuzmanlar üreme endokrinoloğu olarak tanın ve eşinin sağlık durumu incelenir: da adlandırılır. Erkekler ayrıca ürologlar • Kullanılan ilaçlar • Hastalıklar ve tarafından da tetkik ve tedavi edilebilir. geçirilmiş ameliyatlar. • Ailedeki doğum Bazı ürologlar erkek kısırlığı üzerine özel kusurları • Önceki gebelikler • Sigara-alolarak çalışırlar. kol kullanımı • Meslek. • Kullanılan don Kısırlığa neler sebep olur? ğum kontrol yöntemi • Ne kadar zamanKadın kısırlığının en sık sebebi yu- dır gebe kalmaya çalışıldığı • Ne sıklıkla murtlamanın olmaması ya da düzensiz cinsel ilişkiye girildiği. oluşudur. En sık görülen erkek kısırlığı ise n Bu tespitlerden sonra hangi testislerde sperm üretimi ve fonksiyonla- testler yapılır? rındaki bozukluklardan kaynaklanır. Kan testleri, görüntüleme testleri ve Kadınlardaki diğer faktörler üreme gerekli durumlarda özel testler yapılabiorganları ve hormonlardaki bozukluk- lir. Görüntüleme testlerinde üreme orlardır. Tüplerdeki tıkanıklıklar kısırlık ganlarının şekillerine ve fonksiyonlarına sebebi olabilir. Tüp tıkanıklığına daha bakılır. önce geçirilmiş bir enfeksiyon ya da çikoKadınlar için rutin testler şunlardır; lata kisti hastalığı neden olabilir. Tiroid idrar testi, progesteron hormonu, tiroid bezinde ya da hipofiz bezindeki hormon- hormonu, prolaktin hormonu ve yumurlar da kısırlık sebebi olabilir. Erkeklerde talık rezerv testleri. Ultrasonografi ile de sperm taşıyan tüplerde tıkanıklık söz muayene yapıldıktan sonra, rahim tüp konusu olabilir. filmi, özel durumlarda da kamera ile ran Peki Sayın Celtemen, yaş do- him içine ya da karın içine bakma gibi ğurganlığı nasıl etkiler? işlemler yapılabilir. 20 ya da 30’ lu yaşların başındaki sağErkeklerde ise, sperm miktarı şekli ve lıklı bir çiftte her ay gebe kalma şansı % hareketini incelemek için sperm analizi, 25-30dur. Bu oran 37 yaştan sonra hızla erkek üreme hormonları ve yumurtadüşer. 40 yaşla birlikte ise her ay gebe lıkların ultrasonografi ile incelenmesi kalma şansı %10un altındadır. Erkeklerde gerekebilir.