Air World Türkiye_Sayı 15

15 TL • EKİM-KASIM-ARALIK 2020 / SAYI:15 • www.airworldturkiye.com.tr

“SEKTÖREL LOBİ GÜCÜMÜZÜ İHMAL ETMEYELİM” KUTLU KARAVELİOĞLU

IHI DALGAKIRAN’DAN 100. TURBO KOMPRESÖR SEVKİYATI

TÜRKİYE

SEKTÖREL DERGİ

TÜRK MAKİNA SEKTÖRÜNÜ DÜNYADA TÜRKİYE MAKİNA FEDERASYONU TEMSİL EDECEK VİDALI KOMPRESÖRLERDE ISI GERİ KAZANIM UYGULAMALARI TUNA CAN İŞCAN

ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ (EPS)

SPONSOR

ALTUĞ KARATAŞ

Bilgi ve teknolojiye dayalı

40 YIL

www.filsan.com.tr

SİZ İSTEYİN BİZ YAPALIM! Dalma Tip Separatörler Spin On Tip Separatörler Hava Filtreleri Yağ Filtreleri Kurutucu Hat Filtreleri Endüstriyel Filtreler Vakum Pompası Filtreleri

TRADE MARK

+90 (262) 722 93 90

info@filsan.com.tr

HABER

İÇİNDEKİLER 42 14 16 18

YATIRIM TALEBİ SALGINA RAĞMEN ARTTI BAKAN VARANK, SMS-TORK FABRİKASINI ZİYARET ETTİ TÜRK MAKİNA SEKTÖRÜNÜ DÜNYADA TÜRKİYE MAKİNA FEDERASYONU TEMSİL EDECEK

20 TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ KARŞILIKLI BİR KUTLU KARAVELİOĞLU: AB İLE BAĞLILIK İLİŞKİSİ

30 VİDALI KOMPRESÖR KABİNLERİNİN SOĞUTMA 48 PERFORMANSININ İYİLEŞTİRİLMESİ /

ALİ GÜRBÜZ-VOLKAN GEZGİNCİ

KOMPRESÖRLERİNDE ENERJİ 54 KAESER VERİMLİLİĞİ YÜKSEK YENİ MOTOR TEKNOLOJİSİ / BİRKAN IŞIK

58 BASINÇ / DEBİ KONTROLÖRLERİ ÜRETİM SİSTEMLERİNDE HAVA 62 OKSİJEN KOMPRESÖRLERİ / HAVA İLE ISLAK AŞINDIRICI 66 BASINÇLI KUMLAMA / ENJEKTELİ VİDALI KOMPRESÖRLERİN, 70 YAĞ ELEKTRİK MOTORLARINDA DEĞİŞKEN TAHA BEŞER

BAŞKANI BARAN, TOBB İÇ ANADOLU 22 ATO BÖLGE TOPLANTISINA KATILDI

CUMHURİYET TARİHİNİN 26 "İHRACATTA EYLÜL AYI REKORU KIRILDI" ÜRETİLEN EN BÜYÜK VE 30 TÜRKİYE'DE YERLİ KOMPRESÖR IHI DALGAKIRAN TRX

MÜŞTERİLERİNİN ÇÖZÜM ORTAĞI / 32

AKG TÜRKİYE SATIŞ MÜDÜRÜ GÖKAY TÜRKER /RÖPORTAJ

CAN DEMİREL

HIZ KONTROLÜ UYGULAMASININ AVANTAJLARI / MEHMET CAHİT ŞEN

ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ (EPS) 74

ALTUĞ KARATAŞ

BASINÇLI HAVA İÇİN ÇÖZÜM 78 YAĞSIZ KATALİTİK KONVERTÖR / TÜRK ENDÜSTRİSİNİN MİLLİ GÜCÜ 82

ÜMİT AKSU/ RÖPORTAJ KOMPRESÖR'DEN YENİ TESİS VE 86 ALKIN YATIRIM TUĞBA MEMİLİ

KOMPRESÖRLERDE ISI GERİ 36 VİDALI KAZANIM UYGULAMALARI/

TUNA CAN İŞCAN

HAVA SİSTEMLERİNİN ETÜDÜ 42 BASINÇLI NASIL OLMALI? / MUSTAFA USLU

2 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Islak zeminde sınıfının en iyisi!

Nielsen tarafından, 18-55 yaş arasında 4099 tüketici ile Şubat – Mart 2020 tarihlerinde bağımsız olarak yapılan yenilikçi ürünler anketi sonucunda yaz lastiği kategorisinde seçilmiştir. www.yilinurunu.com.tr

HABER

Editörden

İmtiyaz Sahibi Murat ALİŞİROĞLU Yazı İşleri Müdürü Murat ALİŞİROĞLU GÖRSEL YÖNETMEN Eda ÇELİK DADALI Haber MUHABİRİ Canan ALİŞİROĞLU hukuk müşaviri Av. M. Hakan ÇINAR - Çınar Hukuk Bürosu - Kolejli İş İnsanları Derneği (KİD) Başkanı Yayın İdare Merkezi İvedik OSB 1468.Cad. KA-CL İş Merkezi No:165/59 Yenimahalle / ANKARA Tel: +90 (312) 385 84 17 Fax:+90 (312) 385 84 18 Yayın KURULU Altuğ Karataş-Genel Müdür/VAT ENERJİ Enver KAYA-Yön.Krl.Bşk./SMS-TORK İbrahim ÖZEN-Genel Müdür/MEHMET ÖZEN MAK.SAN. Nuri KARA Yön.Kur.Üyesi/DALGAKIRAN KOMPRESÖR Özen TÜJÜMET Genel Müdür/ALKIN KOMPRESÖR DANIŞMA KURULU Bülent BULUT-Çimento Fabrikaları Enerji Verimliliği Uzmanı Cengiz ATEŞ-Kimya Yüksek Mühendisi /PENTA GAZ SİSTEMLERİ Emre TÜJÜMET-Yön.Krl.Bşk./AYDIN TRAFO KOMPRESÖR Hüseyin GENÇ-Genel Müdür/GENSA İlker AKÇAY- Yüksek Uçak Müh./ DELTA FİLTRE MURAT ÇİMEN- Genel Müdür/FİLSAN FİLTRE Murat TÜYLÜOĞLU Genel Müdür/ TÜYLÜOĞLU BLOWER Şakir Çakın- Genel Müdür / BURCKHARDT COMPRESSION Yakup TÜFEKÇİ- Genel Müdür / IHI DALGAKIRAN TURBO

KOMPRESÖR FAB. Yusuf İLHAN -Genel Müdür/ CS İNSTRUMENS Baskı Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hiz.Ltd.Şti.

Anadolu Bulvarı Meka Plaza No:5/15 Gimat / Yenimahalle / ANKARA Tel: 0312 397 16 17 info@basakmatbaa.com Reklam ve Abonelik İletişim murat@airworldturkiye.com.tr • (0543) 217 71 71 ISSN No.: 2564-6540 Basım Tarihi: 16.10.2020 Yayının Türü: Yaygın-Süreli Yayın Üç Ayda Bir Yayınlanır Bu Dergide yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına, ilanlardaki sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir.

Yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez.

www.seyad.org.tr

ÜYESİDİR.

4 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

2020 biterken Sayın okurlar, 2020 yılı için aklımızda kalan tek şey sanırım felaketlerin yılı olduğudur.

Doğal felaketler ve koronavirüs salgını kadar birde ülkemizin bulunduğu bölgenin konjonktürel yapısı nedeniyle yaşadığımız sıkıntıları da buna eklediğimizde 2020 her açıdan unutamayacağımız stresli bir yıl oldu. Ülkemizdeki her sektör bu zorlu dönemden olumsuz etkilendi. Tüm bu olumsuzluklar basınçlı hava sektöründeki oyuncularımız açısından farklı bir tecrübe oldu. Sektör firmalarımız ilk başlarda sıkıntı yaşasada yılın ikinci yarısından itibaren hızlı toparladı. Bizzat yaptığım ziyaretlerde ve gelen bilgilerde fabrikaların tamamına yakını full kapasite çalışmaya başladı. Umarım pandemi dönemi, aşı çalışmalarının başarılı olmasıyla son bulur ve bu sürecin bize kazandırdığı temizlik ve mesafe alışkanlıkları ile hayatımıza ve işlerimize devam ederiz.

Sayın okurlar, ülke sanayimiz pandemi döneminde etkilenirken ülkemizin gelir kaynaklarından turizm gelirlerinin de ciddi oranda düşmesi nedeniyle ekonomimiz bu süreçten olumsuz etkilendi. Tüm bunlara bağlı olarak basınçlı hava sektörü açısından son derece önemli olan yurtiçi ve yurtdışı fuarların pandemi ile beraber iptal edilmesi, firmaların müşterilerine kendini hatırlatmasını da zorlaştırdı. Yine internet üzerinden sanal fuar uygulamalarının istenen başarıyı yakalayamaması basılı mecranın önemini arttırdı. Dergimiz bu dönemde herkese eşit mesafede durarak firmalarımızın ürünlerini tanıtacağı ve yayınlanan makalelerle de yeni teknolojileri anlatabileceği bir ortamı sağladı. Dergimizde yayınlanan makaleler o kadar etkili oldu ki; Çoğu proje öncesinde dergimiz ilgili projenin mühendislerince kaynak olarak kullanıldı. Bu vesile ile gerek makaleyi yazan mühendisin bağlı olduğu firma, gerekse dergide reklamı olan firmalar o masalara oturmaya davet edilir oldu. Fuarların, teknik gezilerin ve seminerlerin iptal edilmesi ile beraber bu etkinliklere ayırdığımız ve dağıtamadığımız son üç sayıdan kalan tüm dergileri farklı illerde tek tek fabrikalara ve işletmelere, maden ocaklarına bizzat giderek dağıttık. Böylesi zor bir dönemde dergimize katkı sunan tüm sektör firmalarımızın sesini duyurabilmek ve okurlarımızı yayınladığımız birbirinden değerli makalelerle buluşturabildiysek amacımıza ulaşmış olduk.

Diğer taraftan son üç aya damgasını vuran en önemli gelişme de; dost ve kardeş ülkemiz Azerbeycan’ın sivil yerleşim alanlarına Ermenistan tarafından yapılan insanlık dışı saldırılar sonrasında yaşanan savaş oldu. Hiç şüphesiz devam eden bu savaşa damgasını vuran gelişme ise Türkiye’de imal edilip Azerbeycan ordusuna satılan Türk Siha ve İha’larının yakaladığı başarı oldu. Azerbeycan’ın, savaşı bu gelişmiş teknoloji ile farklı bir boyuta taşıması Ermeni diasporasını harekete geçirdi. Ermeni diasporasının girişimleri ile Kanada, Siha ve İha’larda kullanılan WESCAM lazer işaretleyici kameraların Türkiye‘ye ihracat izinlerini askıya aldı. Aselsan ise, üzerinde yıllardır çalıştığı CATS yüksek performanslı elektro - optik keşif, gözetleme ve hedefleme sisteminin seri üretimine başladı.

Ambargo tehditleri bu şekilde savunma sanayimizde ters tepti. AB tarafından seslendirilen ambargo tehditlerine karşın, basınçlı hava sektörü bileşenleri olarak kompresör vidası üretimi konusunu aşmak için ne zaman bir araya gelir ve bu yönde bir adım atarız diye düşündüm. WESCAM örneğinde olduğu gibi ”size bu ürünleri vermiyoruz” dediklerinde hep beraber “o zaman biz üretiyoruz” diyebilmek gerekiyor. Ülkemiz bölgesinde güçlendikçe, bunu söyleyecekleri günlerin çok uzak olmadığını düşünüyorum. Bu milli davada tüm basınçlı hava sektörünün katkı sunacağını biliyorum. Firmaların bir araya geleceği ortak vida üretimi oluşumunu inşallah hep beraber göreceğiz.

Sayın okurlarım, 2020 yılını acısıyla tatlısıyla geride bırakırken, 2021 yılının önce sektörümüze, sonra ülkeme sağlık, esenlik ve bereket getirmesini diliyorum.

Saygılarımla

Murat ALİŞİROĞLU murat@airworldturkiye.com.tr

www.aemmotors.com

HABER

YATIRIM TALEBİ SALGINA RAĞMEN ARTTI

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, reel sektörün bu yılın ilk 8 ayındaki yatırım talebinin, salgın koşullarına rağmen, geçen yıla göre yüzde 30 daha fazla olduğunu kaydetti.

14 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

Ö

nümüzdeki dönemde açılacak yeni çağrıları duyuran Bakan Varank, “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi programının mobilite, kimya ve tıbbi cihaz alanındaki çağrılarına yıl sonuna kadar, SanayiDoktora Programının yeni çağrısına da TÜBİTAK aracılığıyla kasım gibi çıkacağız” şeklinde konuştu.

OSB’lerde elektrik tüketimi

Bakan Varank, video konferans yöntemiyle katıldığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İstişare ve Değerlendirme Toplantısı’nda konuştu. Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB), eylülde son 6 ayın elektrik tüketim rekorunu kırdığını anımsatan Varank, “Otomotiv ve tekstil ağırlıklı OSB’lerin bulunduğu Sakarya, Bursa ve Kocaeli üçgeninde elektrik tüketimi; bir önceki aya göre yüzde 15, salgın öncesi dönem olan marta göreyse yüzde 7 arttı.

Gözlemlediğimiz bu ivmelenme ve dinamizm, gerçekten sevindirici.” şeklinde konuştu.

6 Bin 296 teşvik belgesi

Yatırım talebi cephesinde de güzel haberlerin olduğuna dikkati çeken Bakan Varank, “Reel sektörün ilk 8 aydaki yatırım talebi, salgın koşullarına rağmen, geçen seneye göre yüzde 30 daha fazla. Bu dönemde özel sektörün 127 milyar liralık sabit yatırımını 6 bin 296 teşvik belgesiyle destekledik. Bu yatırımlar tamamlandığında, 191

bin vatandaşımıza yeni iş imkânları doğmuş olacak.” ifadelerini kullandı.

Yatırım ve üretimde artış

Varank, yatırımlar ve üretimin artığını belirterek, “Üçüncü çeyrekte Türkiye’yi güçlü bir büyüme oranı bekliyor. Son çeyrekte de iyi bir performans göstererek, bu zorlu seneyi minimum hasarla atlatacağız.” dedi.

“Dışa bağımlılığı azaltacak”

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programında, makine sektöründeki 10 projeyi desteklemeye başladıklarına dikkati çeken Varank, böylece sektörde dışa bağımlılığı azaltacak 1 milyar liralık sabit yatırımın önünün açıldığını ifade etti.

100 milyon liralık fon

Varank, genç girişimleri desteklemek için yeni fonlar kurulduğunu kaydederek, “Bilişim Vadisi, Albaraka Katılım ve Vakıf Katılım ortaklığında 100 milyon liralık bir Girişim Sermayesi Fonu kurduk.

Bu fon aracılığıyla hem erken aşama girişimlere destek sunmak hem de onlara ölçek kazandırmak istiyoruz.

Odalarımız, sektör meclislerimiz bu fona yatırım yapabilirler.

Böylece gencecik firmaların ilerde kaydedeceği başarılara, sizler de ortak olabilirsiniz.” açıklamasında bulundu.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi

Önümüzdeki dönemde açılacak yeni çağrılara değinen Varank, “Yıl sonuna kadar Teknoloji Odaklı Sanayi

Hamlesi programının mobilite, kimya ve tıbbi cihaz alanında çağrılarına çıkacağız. Bu program kanalıyla Bakanlığımızın tüm desteklerini tek bir pencere üzerinden sunuyoruz.

Ar-Ge’den ticarileşmeye kadar her aşamadaki desteklere bütüncül olarak erişebilirsiniz.” dedi.

Sanayi-Doktora programı

Varank, TÜBİTAK aracılığıyla; Kasım gibi Sanayi-Doktora Programının yeni çağrısına da çıkılacağına dikkati çekerek, “Nitelikli işgücünü sanayiye kazandırmayı hedeflediğimiz bu program, inovasyonla büyüme için kritik öneme sahip.” ifadelerini kullandı.

Model fabri̇kalar

Ankara ve Bursa’da model fabrikaların açıldığını anlatan Varank, “Yıl sonuna kadar; Konya, Kayseri, İzmir, Mersin ve Gaziantep’te de yeni Model Fabrikalar açılacak. Buralarda sunulan eğitimler, firmalara çok ciddi verimlilik ve maliyet kazancı olarak geri dönüyor.” şeklinde konuştu.

İlçe bazlı teşvik sistemi

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, yatırım teşvik sistemine değinerek, “Çok önemli bir atılım hayata geçti.

Her fırsatta teşvik sisteminin, ilçe bazlı olması gerektiğini söylüyorduk. İlk defa ilçe bazlı teşvik sistemi başlatıldı. İhtiyaçlar farklı olabilir ama bir zihniyet değişimi başladı.

Esas olan, tekerleğin dönmesiydi. Bu tekerlek dönmeye başladı” dedi.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 15

HABER

BAKAN VaranK, SMS-TORK Fabrikasını Ziyaret Etti

T

.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank proses otomasyonu sektörünün önemli yerli firmalarından SMS TORK'un fabrikasını ziyaret ederek imalat ve ürünleri hakkında bilgiler aldı.

Firmanın Satış ve Pazarlama Müdürü Ömer Kaya ve Genel Müdür Enver Kaya’nın da hazır bulunduğu ziyarette, Bakan Varank’a imalat ve ürünler hakkında bilgiler verdi.

KOSGEB’in Stratejik Ürün Destek Programı kapsamında geliştirilen yeni projelerinden bahsedildi. Ürün tanıtımı ve gelişim aşamaları Sanayi Bakanı Varank ile paylaşıldı.

Bakan Varank ziyaret ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

16 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

“Verdiğimiz desteğin somut ürüne dönüştüğünü görmek bu işin en heyecanlı kısmı! SMS Tork firması, KOSGEB’in Stratejik Ürün Destek Programından faydalandı ve ülkemizde ilk defa ‘Çok Turlu Elektrikli Aktüatör’ üretti. Bu ürün endüstriyel vanaların otomasyonunda kullanılıyor.”

Firma Genel Müdürü Enver Kaya, ziyaret sonrası yaptığı açıklamada, “T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mustafa Varank Bey fabrikamızı ziyaret ederek bizleri onurlandırdı. Kendilerine bu ziyaret için çok teşekkür ediyoruz.” dedi.

Makina Federasyonu (MAKFED) “Türkiye” ön adı kullanmaya hak kazandı

Türk makina sektörünü dünyada Türkiye Makina Federasyonu temsil edecek

18 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

Türk makina sektöründe 20 alt sektörü tek çatı altında birleştiren ve Avrupa Mühendislik Endüstrileri Konfederasyonu’nda ülkemizi temsil eden Makina Federasyonu, resmi onay sürecinin ardından ismini “Türkiye Makina Federasyonu” olarak değiştirdi. MAKFED Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, “Türk makina sektörünün tepe örgütü MAKFED’in uluslararası temsil erki, Türkiye adını kullanma kararıyla tescillenmiş oldu” dedi.

S

anayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın uygun görüşleri ve İçişleri Bakanlığı’nın onayı ile ismi Türkiye Makina Federasyonu olarak tescillenen MAKFED, 20 alt sektör derneği üyesi ile 3000’e yakın imalatçıyı temsil ediyor. Makina ve aksam imalatçılarını temsil eden derneklerin üst kuruluşu olarak 2014 yılında kurulan Federasyon’un merkezi Ankara’da bulunuyor.

“Sektörümüz örgütlenmesini zirveye taşıdı”

Türkiye’de 400 bine yakın kişi istihdam eden ve yılda ortalama 18 milyar dolar ihracat gerçekleştiren makina imalat sektörünün, yüksek katma değerli ürün ve teknoloji geliştirerek sanayi, tarım ve hizmet sektörlerinin küresel rekabetçiliğinde kilit rol üstlendiğine dikkat çeken MAKFED Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran şunları söyledi: “Makina sanayi, herhangi bir sektör değildir.

Yükseltici ve sürükleyicidir. 2019 yılı boyunca kamunun yayımladığı tüm strateji planlarında bize öncü görevi verilmiş olması, ‘ileri ülke’ olmanın tek yolunun makina sanayinin yükselişinden geçtiğinin artık herkesçe anlaşılmış olmasındandır.”

Makina imalatçılarını temsil eden sektörel derneklerin on yıllardır önemli bir sorumluluğu özveriyle yerine getirdiğini ifade eden Dalgakıran, “İsim değişikliği sonunda, örgütlenmemiz nihayet zirve noktasına ulaşmış oldu. Federasyonumuzun adına kattığımız ‘Türkiye’ ibaresiyle birlikte, ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasında üstlendiğimiz görevin gerek-koşul ve ihtiyaçlarını dile getirmeyi sürdüreceğiz. Ürettiğimiz bilgi ve stratejilerle, yetkili makamların en isabetli kararları almalarına yardımcı olmaya büyük bir özgüvenle devam edeceğiz” dedi.

“KOBİ’lerin hâkim olduğu bir sektörde, güçlü örgütlenme olmazsa olmaz” MAKFED çatısı altında Türkiye’yi makina,

metal, elektronik ve yazılım sektörlerinin tepe kuruluşu olan Avrupa Teknoloji Endüstrileri Federasyonu ORGALIM’de de yıllardır başarıyla temsil ettiklerinin altını çizen Dalgakıran şunları söyledi, “Üye derneklerimizin her biri, kendi altsektörlerinin en yetkin kuruluşlarıdır. Dernek başkanlarımızın birçoğu uluslararası sektörel örgütlerde de görevlidir. Derneklerimiz 23 Avrupa federasyonunda ülkemizin bayrağını dalgalandırıyor. Uluslararası standartlar ve mevzuat üzerinde çalışıp, üyelerinin ticari ve teknik bilgiye erişebilmelerini sağlıyor. Makina imalatı gibi, bütün dünyada KOBİ yapısında olan tüm faaliyet alanlarında güçlü sektörel örgütlenme olmazsa olmazdır. Bizim yıllardır yazmakta olduğumuz başarı öyküsünde bu bilincin yeri tartışmasızdır” dedi.

“MAKFED, sektörün kurumsal yapılanmasını güçlendiriyor”

Öncelikli misyonu, kamu ve özel sektörü tamamlayıcı ve destekleyici işlevler üstlenirken, ekonomik ve sosyal kalkınma sürecinde etkin çözümler üreterek gerek ulusal gerekse uluslararası ölçekte karar alma mekanizmalarına zamanında ve yerinde katkılar sağlamak olan MAKFED’in üye ve faaliyet tabanındaki açılımın süreceğini belirten Dalgakıran sözlerini şöyle tamamladı:

“Makina imalat sektörünün ülkemizde odağa yerleşerek büyük sorumluluk üstlenmesi, yan ve tedarikçi sektörlerin dernekleri, kümeler, bölgesel dernekler ve diğer paydaşlarla ilişkilerin güçlendirilmesini ve müşterek mesaiyi kaçınılmaz hale getirmiştir. Resmi makamlarımızın Federasyonumuzu ‘Türkiye’ ön adına layık bulmaları, bizleri onurlandırmanın yanı sıra, giderek yükselen başarı ve özgüvenimizle peyderpey yeni açılımlar yapmamıza zemin hazırlayacaktır.”

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 19

AB ile ilişkiler

“AB ile ticari ilişkilerimiz karşılıklı bir bağlılık ilişkisi”

Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, "Ülkemizin Doğu Akdeniz'deki egemenlik haklarını sonuna kadar destekliyoruz ve Türkiye’nin petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine yönelik baskılara karşı çıkışını elbette ki yerinde buluyoruz" dedi.

20 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

AB ile ilişkiler

U

lusal haklarımızı korurken, fevklade hassas bir yaklaşım gerektiren bu sürecin diplomasiyi önceleyerek ele alındığını görmek ve buna yönelik hamleleri izlemek güvenimizi artırıyor diyen Karavellioğlu şunları kaydetti; "Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin Türkiye'ye karşı herhangi bir yaptırım kararı almasını ihtimal dâhilinde görmüyorum. AB'nin Türkiye’yi ekonomik olarak gözden çıkarmasının mümkün olmadığına ve ikili ilişkilerimizin karşılıklı bir bağlılık oluşturduğuna inanıyorum.

Macron’un Akdenize kıyısı olan AB ülkeleri ile toplantı yapması ve bu toplantıda ülkemize karşı kesinlikle yaptırım isteyerek destek araması, AB içindeki iktidar arayışının bir parçasıdır. Almanya başta olmak üzere Avrupalı iş dünyası temsilcilerinin, Türkiye’ye karşı ekonomik bir ambargoyu veya bu yönde tedbirler talebini doğru bulmamasının gerisinde ekonomik ve siyasi güç dengesi yer almaktadır.

ÖZEL HABER

“Bazı palyatif tedbirler gündeme gelebilir”

AB’nin oy birliği ile yaptırım kararı alması imkansız görünmekle birlikte, elbette geçmiş dönemlerde olduğu gibi palyatif bazı tedbirler gündeme gelebilir. AB’nin Türkiye'ye değişik projelerde sunduğu maddi yardımları durdurması, Gümrük Birliği anlaşmasını güncellememesi, Akdeniz’deki gaz-petrol arayışlarına katılan firmalara yönelik bazı

yaptırımlar, bu firmaların sahipleri veya üst düzey yöneticilerinin banka hesaplarını dondurma ve AB’ye seyahat girişlerini kısıtlama gibi durumlar söz konusu olabilir.

“Orta ölçekli firmalar ilişkilere hassastır, tartışmalardan etkilenebilirler”

AB ile süren bir gerginliğin ve Türkiye’nin Avrupa'da sürekli negatif konularla gündeme taşınmasının, makine sektörünü etkileyen birkaç sonucu olacaktır. Öncelikle, Avrupalı makine işletmeleri genellikle orta ölçek işletme türündedirler ve sahipleri tarafından yönetilen bu şirketler öz sermaye kullanırlar. Aile işletmeleri olduğu için de devamlılık önemlidir ve risk algıları yüksektir. Bu sebeple faaliyet bölgelerinde yaşananlara karşı oldukça ilgili ve hassastırlar.

Muhafazakâr yapıları gereği, Türkiye ile ilgili tartışamadan etkilenebilirler.

“Sektörel lobi gücümüzü ihmal etmeyelim”

Biz Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki işbirliğinin iki tarafın da çıkarına olduğuna inanıyoruz. İki tarafın da artık sorunlara değil, çözümlere odaklanması gerekiyor.

Ekonomi, sanayi ve sektörel lobi ile enformasyon çalışmalarına olan ihtiyaç her geçen gün giderek artıyor. Bu noktada, sadece ihracatçı birliklerimize değil, ihtisas dernek ve federasyonlarımıza da önemli görev düşüyor."

Murat Alişiroğlu 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 21

HABER

ATO BAŞKANI BARAN, TOBB İÇ ANADOLU BÖLGE TOPLANTISINA KATILDI Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran, pandemi nedeniyle sıkıntı yaşayan ve devam eden süreçte iş hacimlerinde iyileşme olmayan, hizmet sektöründeki otel, restoran, seyahat acenteleri, öğrenci yurtları, hazır yemek ve kantin işletmeleri, şehirlerarası yolcu taşımacılığı gibi alt sektörler ile tekstil, konfeksiyon, ayakkabı, kırtasiye, medya ve reklamcılık sektörleri, özel eğitim kurumları ve ilaç ve tıbbi cihaz üretim sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerin Ekim ayından itibaren başlayacak ertelenmiş ödemelerinde yapılandırma istedi.

22 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

BARAN, PANDEMİ NEDENİYLE SIKINTI YAŞAYAN SEKTÖRLER İÇİN YAPILANDIRMA İSTEDİ

A

TO Başkanı Baran, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu başkanlığında düzenlenen İç Anadolu Bölge toplantısına katıldı. Video konferans yoluyla gerçekleşen toplantıda konuşan Baran, Ankara Ticaret Odası’na kayıtlı ticari sektörlerin güncel durumu hakkında bilgi vererek beklentilerini paylaştı.

Koronavirüs salgınının ticari hayata etkisini azaltmak amacıyla hükümetin reel sektöre verdiği destekleri hatırlatan ve bu desteklerin üretim ve istihdamı koruma konusunda önemli rol üstlendiğini kaydeden Baran, gelinen noktada bazı sektörlerde iş hacminin genişlememesi nedeniyle sıkıntıların devam ettiğini söyledi.

ÖDEMELER ÇAKIŞACAK

Ertelenen SGK, KDV, Stopaj, Gelir ve Kurumlar Vergisi ödemelerinin Ekim, Kasım, Aralık aylarında yapılacağını hatırlatan Baran, bu ödemelerin cari dönem vergileriyle çakışacağına dikkat çekti. Baran, “Hizmet sektörü altında faaliyet gösteren otel, restoran, seyahat acenteleri, öğrenci yurtları, hazır yemek ve kantin işletmeleri, şehirlerarası yolcu taşımacılığı gibi alt sektörlerle, tekstil, konfeksiyon, ayakkabı, kırtasiye, medya ve reklamcılık sektörleriyle özel eğitim kurumları ve ilaç ve tıbbi cihaz üretim sektörlerinde sıkıntılar devam ediyor.

Bu nedenle, Ekim, Kasım ve Aralık

aylarına ertelenen yükümlülükler için yeniden yapılandırma ve 2021 yılından itibaren başlayacak şekilde taksitlendirme imkânı sağlanmasını bekliyoruz” diye konuştu.

KDV İADELERİ REEL SEKTÖRE DESTEK OLUR

Baran, işletmelerin kamudan alacağı olan birikmiş KDV iadelerinin belirli bir takvim dâhilinde ödenmesini beklediklerini söyledi.

Baran, “KDV iadelerinin ödenmesi, hâlihazırda nakit akışında sorun yaşayan işletmeler için önemli bir destek sağlayacaktır. Ayrıca hükümetimiz bu yükümlülüğü yerine getirerek reel sektöre yönelik destek açıklamak durumunda kalmayacaktır” diye konuştu.

TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜ ALACAKLARINI TAHSİL EDEMİYOR

Ankara’nın sanayi üretiminde önemli yer alan tıbbi cihaz sektörünün pandemi sürecinde önemli rol üstlendiğini kaydeden Baran, ATO’da 3 No’lu İlaç ve Tıbbi Cihaz Meslek Komitesi tarafından temsil edilen tıbbi cihaz üreticilerinin, satışını yaptıkları ürünlerin parasını vadesinde tahsil edememesi nedeniyle sıkıntı yaşadığını ifade etti. Ödeme sürelerinin kamu hastanelerinde 14 aya, üniversite hastanelerinde 36 aya yaklaştığına dikkat çeken Baran, “Tahsilatın geç olması üreticinin üretim iştahını

azaltıyor. Azalan üretim, sağlık sektörünün mal tedarikinde sıkıntı yaşanmasına yol açıyor” dedi.

Baran, sektörün tahsilat sorunun çözüme kavuşturulmasının üretim ve istihdamın devamı açısından önemli olduğunu kaydetti.

“TİCARİ KARARLARDA SEKTÖRLERİN GÖRÜŞLERİ ALINSIN”

Hükümetin pandeminin yayılmasını önlemeye yönelik aldığı tedbirlerin faydasına dikkat çeken Baran, bazı uygulamaların ticari kesime geçiş süreci tanınmadan yürürlüğe konmasının işletmeleri zor durumda bıraktığını anlattı. Baran, pandemi konusunda ticari kararlarda sektörlerinin görüşünün alınmasının ticari mağduriyetlerin önüne geçilmesini sağlayacağını söyledi.

TEMİZ SİCİLE VERGİ İNDİRİMİ

Baran, yıllar boyunca vergisini düzenli ödeyen mükellefin öneminin bu süreçte daha iyi anlaşıldığını belirterek, “Sicili temiz olan mükelleflere pandemi sürecinde yüzde 10 civarında bir vergi indirimi imkânı sağlanması gerektiği kanaatindeyiz. Bu durum düzenli ödeme yapan üyelerimizin motivasyonunu yükseltecektir” diye konuştu.

TOBB’un İç Anadolu Bölge toplantısında, oda ve borsa başkanları istişarede bulunurken, firmaların ihtiyaç duyduğu idari ve mali destek adımları ele alındı.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 23

İhracatta cumhuriyet tarihinin eylül ayı rekoru kırıldı Türkiye İhracatçılar Meclisi Eylül ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Türkiye'nin ihracatı 2020 yılının Eylül ayında 16 milyar 13 milyon dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin en yüksek eylül ayı ihracat rakamı oldu. Aynı zamanda aylık bazda 2020 yılının en yüksek ihracat rakamına ulaşıldı. 207 ülkeye ihracat gerçekleştirilirken, 119 ülkeye ihracat artışı sağlandı. Bin 676 firma ise ilk defa ihracat gerçekleştirdi.

26 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

"2021-2023 Yeni Ekonomi Programı'nda da “İhracata ve ithal ürünlerin yerli üretimine dayalı ekonomik dönüşüm ve değişim” hedefi ihracata verilen önemi vurguluyor."

T

İM Başkanı İsmail Gülle, “Eylül ayında, olağanüstü bir performansla Türk ihracatında tarihin en yüksek Eylül rakamını yakaladık. Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, Her zaman ifade ettiğimiz “Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye'' hedefimize, Hükümetimizin destekleri ve ihracatçımızın alın teriyle, emin adımlarla yürüyoruz” dedi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan'ın da katılımıyla eylül ayı geçici dış ticaret verilerini, İstanbul'da düzenlediği toplantıyla açıkladı. Türkiye'nin ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,8 artarak 16 milyar 13 milyon dolara ulaştı.

Türk ihracatçısının olağanüstü koşullarda bile ne kadar başarılı olduğunu tüm dünyaya bir kez daha gösterdiğini belirten İsmail Gülle, “Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye'' hedefimize Hükümetimizin destekleri ve ihracatçımızın alın teriyle, emin adımlarla yürüyoruz” dedi. Gülle, Eylül ayı ihracat rakamları hakkında şu bilgileri verdi: “Eylül ayında ihracatımız Ağustos ayına göre yüzde 22,1'lik, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre ise, yüzde 4,8'lik artışla 16 Milyar 13 Milyon dolar oldu. Geçtiğimiz yıl gerçekleştirmiş olduğumuz, 15 milyar 220 milyon dolarlık Eylül ayı rekorunu da bu sayede tekrar kırarak yeni bir Cumhuriyet tarihi rekoruna hep birlikte imza attık. Yeni Ekonomi Programı ile 2020 ihracat hedefimiz olan 165,9 milyar dolara da ulaşacağız.

Son dönemde, bu başarının sinyallerini zaten halihazırda alıyorduk. 20212023 Yeni Ekonomi Programı'nda da “İhracata ve ithal ürünlerin yerli üretimine dayalı ekonomik dönüşüm ve değişim” hedefi ihracata verilen önemi vurguluyor. Ayrıca, büyüme hedeflerine ulaşmak için “ihracata, katma değerli üretime ve istihdama” çok daha fazla yoğunlaşılacağının ifade edilmesi, ihracat hedeflerimizi yakalamak adına bize önemli güç katacaktır.”

İhracatçılarımız 207 ülkede bayrağımızı dalgalandırdı

Eylül ayında ihracatçılarımızın ülkemizin bayrağını 207 ülkede dalgalandırmayı başardığını ifade eden

Gülle şöyle devam etti: “ İlk 10 ülkenin ihracattaki payı yüzde 49,3 olurken, ilk 20 ülkede bu pay yüzde 66,6 oldu. Eylül ayında en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 3 ülke ise 1 milyar 516 milyon dolar ile Almanya; 1 milyar 143 milyon dolar ile Birleşik Krallık ve 947 milyon dolar ile ABD oldu. İlk 10 ülkenin ihracattaki payı, yüzde 48,6 olurken; ilk 20 ülkede bu oran, yüzde 66,1 olarak gerçekleşti.

Yılın ilk dokuz ayında ise; en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 5 ülke 11,28 milyar dolar ile Almanya, 7,55 milyar dolar ile Birleşik Krallık, 7,24 milyar dolar ile ABD, 6,24 milyar dolar ile Irak, 5,53 milyar dolar ile İtalya oldu. Eylül ayında, Ülke gruplarına göre ihracata baktığımızda ise, en büyük pazarımız olan Avrupa Birliği'nin ihracatımızdaki payının Eylül ayında, 6,77 milyar dolarlık bir hacim ile Yüzde 42,3 seviyesine yükseldiğini görüyoruz. AB haricindeki diğer Avrupa ülkelerini de topladığımızda, Avrupa kıtasının ihracatımızdaki payı Yüzde 56,5 olarak gerçekleşti. ”

Otomotiv liderliği geri aldı

Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre 20 sektör ihracatını artırdı.

Halı ve Yaş Meyve Sebze sektörleri ise tarihlerinin en yüksek eylül ayı ihracatını gerçekleştirdi. 2 milyar 605 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren Otomotiv sektörü liderliği geri aldı. 1 milyar 798 milyon dolara ulaşan Hazır giyim sektörü ikinci, 1 milyar 633 milyon dolara ulaşan Kimyevi Maddeler sektörü üçüncü oldu.

Otomotiv sektöründe geçtiğimiz yılın aynı ayına göre, 13,1 milyon dolarlık artış gerçekleşirken, Hazır giyimde, 298 milyon dolar artış yaşandı.

Gemi ve Yat Sektörü ihracatını yüzde 331 artırdı

Eylül ayının en güçlü performansına imza atan sektörler; yüzde 331,5 artışla 160 milyon dolara ulaşan Gemi ve Yat; yüzde 80 artışla 282 milyon dolara ulaşan Savunma ve Havacılık; yüzde 34 artışla 197 milyon dolara ulaşan Yaş Meyve ve Sebze sektörleri oldu.

Sektörlerin ihracat yaptıkları ülke sayılarına baktığında ise, Eylül ayında, 206 ülke ve bölgeye gerçekleştirdiği ihracatla Kimyevi Maddeler sektörü birinci, 196 ülke ve bölgeye ihracat ile Demir ve Demir Dışı Metaller ikinci

ve 193 ülke ve bölgeye ihracat yapan Çelik sektörü üçüncü oldu. Gemi ve Yat sektörü; Polonya'ya 2019 eylül ayında ihracat gerçekleştirmezken, bu yılın aynı döneminde 28,9 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi, Malta'ya ihracatı 52 katına, Birleşik Krallık'a ihracatı 50 katına çıktı. Savunma ve Havacılık Sanayii Sektörümüzün; Azerbaycan'a ihracatı 76,7 milyon dolar, Umman'a ihracatı 41 milyon dolar, Hindistan'a ise 15,7 milyon dolar artış kaydetti.

Tıbbi ürün ihracatı hız kesmedi

Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre; solunum cihazları yüzde 1900, maske ve önlük yüzde 838,tanı kitleri yüzde 167,dezenfektan ihracatı ise yüzde 66 artış gösterdi. Eylül ayında, Toplam Covid-19 ürünü ihracatı yüzde 328 artışla 92 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yılın ilk dokuz aylık döneminde ise Covid-19 ürünleri ihracatı 631 milyon dolara ulaşırken; 2019 yılının aynı dönemine göre, yüzde 213 artış sergiledi.

“Yeni Nesil Ticaret Diplomasi” faaliyetleri aralıksız devam edecek

“Tüm dünya dijitalleşmenin önemine pandemi döneminde bir kez daha farkına vardı” diyen Gülle şunları söyledi: “2020 yılı da, pandeminin etkisiyle, işlerimizi sanal platformlara taşıdığımız bir yıl oldu. Bakanlığımızın koordinasyonuyla gerçekleştirdiğimiz Sanal Ticaret heyetlerini 11 ülkede başarıyla tamamladık. İhracatçılarımızdan gelen talepler doğrultusunda önümüzdeki dönemde sanal ticaret heyetlerimizin sayısını daha da artıracağız. Meksika, Kolombiya, Peru ve Şili'ye gerçekleştirdiğimiz heyetimiz kadın ihracatçılara özel ilk sanal ticaret heyeti olma vasfıyla Meclisimizin gerçekleştirdiği ilkler arasına girdi. Yine Kazakistan'a 2830 Eylül tarihlerinde gerçekleştirdiğimiz Sanal Ticaret Heyetimize katılan birçok firmamız ikili iş görüşmeleri gerçekleştirdi. Gerçekleşen görüşmelerin bu pazarlarda ihracatımıza büyük katkı sağlayacağına inancımız tam. Sanal Ticaret Heyetlerimiz bu ülkelerle sınırlı kalmayacak olup TİM olarak ihracat ailesinin 95 bini aşkın üyesiyle, hedef pazarlarda “Yeni Nesil Ticaret Diplomasisi” faaliyetlerimize aralıksız şekilde devam edeceğiz."

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 27

HABER

Sanayileşme İcra Komitesi kuruluyor Sanayileşme İcra Komitesi Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

B

una göre, yerli üretimin ve teknolojik kabiliyetlerin geliştirilmesi amacıyla kurulması kararlaştırılan SAİK, Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında, onun görevlendireceği Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, Ticaret Bakanı ile Strateji ve Bütçe Başkanından oluşacak.

Komitenin sekretarya görevini Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütecek.

Komite, kamu alımlarının, sanayileşme, yerli üretim ve Milli Teknoloji Hamlesi önceliklerine göre stratejik amaçlar doğrultusunda gerçekleştirilmesine yönelik kararlar alacak. SAİK, milli ve yerli sanayileşme hedefine yönelik sanayicinin ve teknoloji üreticisi 28 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

kurum ve kuruluşların yatırım, üretim ve finansman süreçlerinin kolaylaştırılması amacıyla da gerekli tedbirleri uygulayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının yerli üretime imkan verecek şekilde, uzun vadeli alım planları yapmasına yönelik kararların da alınacağı komitenin başlıca görev ve yetkileri şöyle sıralandı:

n "İhale şartname ve sözleşmelerinin yerliliği engellemeyecek ve sektörlerin ihtiyaç duyduğu teknolojik bileşenlerin yerlileşmesini sağlayacak şekilde hazırlanmasını sağlayacak tedbirler almak.

n Yurt içi üretimin kısıtlı olduğu stratejik alanlarda yatırım yapılmasını

sağlayacak kararlar vermek.

n Ülke için kritik öneme sahip şirketlerin ortaklık yapılarında, yurt içi üretim sürekliliğini ve ulusal güvenliği riske atabilecek değişikliklere ilişkin yapılacak işlemler konusunda karar almak.

n Yurt içinde üretilecek öncelikli ürünlere yönelik, ilgili tüm kurum ve kuruluşları bağlayıcı yol haritaları oluşturulmasına ve uygulanmasına ilişkin kararlar vermek."

SAİK'in faaliyet giderleri ile politika ve kararları doğrultusunda oluşturulacak destek programları kapsamında yapılacak harcamalar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine bu amaçlarla konulacak ödeneklerle karşılanacak.• A.A

German Precision and Quality

BASINÇLI HAVA VE GAZLAR İÇİN YENİLİKÇİ ÖLÇÜM TEKNOLOJİLERİ

Hat Tipi ve Daldırma Debimetreler Nem (Çiğlenme Noktası) Sensörleri Kaçak Tespit Sensörleri ve Servis Çalışması Grafik Ekranlı Kağıtsız Kaydediciler Basınçlı Hava Kalitesi Ölçüm Ürünleri (Yağ Buharı & Partikül)

Yenilikçi Çözüm Ortağınız..

NESKA Otomasyon & Ölçüm Ürünleri ve Çözümleri SUTO Resmi Türkiye Distribütörü Tel: 0212 401 06 89 www.neskaotomasyon.com info@neskaotomasyon.com

HABER

Türkiye’de üretilen en büyük ve yerli kompresör

IHI DALGAKIRAN TRX Türkiye’nin ilk ve tek turbo kompresör fabrikası IHI DALGAKIRAN, kuruluşundan bugüne geçen kısa süreye bir çok başarı sığdırdı.

30 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

J

aponya’nın önde gelen teknoloji şirketlerinden Japon IHI Corporation ile Türk Dalgakıran Makine ortaklığıyla kurulan IHI DALGAKIRAN Makine Dilovası/ Kocaeli üretim tesislerinde yapılan törene IHI DALGAKIRAN ve Dalgakıran Makine Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, Dalgakıran Makine Onursal Başkanı Ömer Dalgakıran, IHI Corporation Ülke Müdürü Ken Nishibori, MAKFED Genel Sekreteri Zühtü Bakır, Durmazlar Makine Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Durmaz, Dalgakıran Makine yönetim kurulu üyeleri, IHI DALGAKIRAN iş ortakları, tedarikçileri ve çalışanları katıldı. Pandemi önlemleri kapsamında düzenlenen törende Türkiye’de üretilen en büyük kapasiteli kompresör – IHI DALGAKIRAN TRX Serisi Turbo Kompresör – tanıtımı yapıldı.

Açılışta konuşan IHI DALGAKIRAN Genel Müdürü Yakub Tüfekci, tek Türk üretici olarak ağırlıklı Çin’de üretim yapan dünyadaki 6 büyük Turbo kompresör üreticisi ile rekabet ettiklerini kaydetti.

Henüz ilk yerli üretim Turbo kompresörün üzerinden 2 yıl geçmiş olmasına rağmen bir çok başarıya imza attıklarını dile getiren Tüfekci; “Türkiye’nin ilk Turbo Kompresör AR-GE Merkezi olduk. Türkiye’nin ilk ve tek bilimsel, kompresör test merkezinin açılışını yaptık. Bakır eşanjör üretim hattı yatırımı ve Yerli Mali Belgesi alma gibi önemli aşamaları birlikte başardık. Tüm çalışma arkadaşlarımıza sonsuz teşekkür ederim” diye konuştu.

Türkiye’de şu ana kadar üretilen en büyük ve yerli kompresör olan 2500HP, 1850kW gücündeki IHI DALGAKIRAN TRX Serisi Turbo kompresörün tanıtımını yapan Tüfekci; “Bugüne kadar 100’ü sevk edilen 107 ürün satışı yaptık. Bu ürünlerimizi 10 ayrı ülkede 56 müşterilerimize yaptık. Türkiye ve Ukrayna’da pazar lideri olduk. Artarak devam eden ARGE faaliyetlerimiz kapsamında bugün sizlere Türkiye de üretilen en

büyük kompresörü sunmaktan onur duyuyoruz. TRX serimiz ile özellikle demir çelik ve kimya tesislerindeki başarılarımızı arttıracağımızı hedefliyoruz. Bugün göreceğiniz TRX model kompresörümüz 6 BarG çalışma basıncına ve 350m3/dak debiye sahip.

6300V ile çalışan ana motoru ile tahrik edilen Turbo Kompresörümüzün gücü ise 1850kW yani 2500Hp. Şu an 1 numaralı prototipini ürettiğimiz bu modelimizin, ana motoru dahil, yerlilik oranı %65. Eşanjörleri, yağ yankı, kontrol panosu, difüzörleri, emiş salyangozları gibi birçok kritik ve katma değerli aksamları Türkiye’de tasarlandı ve üretildi. Yakın zamanda gövdesinin ve diğer kısımlarının da yerlileşmesi ile yerlilik oranı %80’lere ulaşacaktır” dedi.

Ardından kürsüye gelen IHI DALGAKIRAN CEO’su Kazuo Kobayashi, 2 yıl önce üretime başlayan IHI DALGAKIRAN’ın önemli kilometre taşlarına değindi.

100. Turbo kompresör sevkiyatının gurur verici heyecanını paylaşan Kobayashi San; “Sadece 7 kişilik bir ekiple başlayan IHI DALGAKIRAN ailesi bugün 80 kişi. Türkiye’nin ilk ve tek test merkezine sahip. Yine Türkiye’de bir ilke imza atarak ilk Turbo Kompresör AR&GE Merkezi oldu.

2019 yılında yerlileştirme çalışmalarını tamamladığımız TRE ve TRA serisi turbo kompresörlerimize bu yıl TRX serisini de dahil ettik. Türkiye’nin en büyük kapasiteli kompresörünü ürettik.

Bu gururu bizimle paylaştığınız için başta IHI DALGAKIRAN ailesi olmak üzere tüm misafirlerimize teşekkür ederim” diye konuştu.

Kobayashi San; “İlk hedefimiz ilk günden beri en yüksek kalite seviyesinde üretim yapmak ve müşteri memnuniyetini sağlamak.

IHI DALGAKIRAN’ın 100. Makine sevkiyatını yapması gelecek stratejilerimiz açısından çok önemli bir adım. Yakında yılda 100 adet üretimi kutlayacağımıza inanıyorum” dedi.

Açılış konuşmasını yapan IHI DALGAKIRAN ve Dalgakıran Makine Yönetim Kurulu Başkanı Adnan

Dalgakıran ise; 100. Makine sevkiyatını yaptık ama en kısa sürece nice 100’lerin geleceğini umut ediyorum dedi. Dünya teknoloji devi IHI Corporation ile yaptığımız ortaklık neticesinde bizimle paylaştıkları know-how Türkiye açısında gurur verici. Şuan dünyadaki turbo kompresör üreticilerin sadece biri Türkiye’de. IHI DALGAKIRAN yatırımıyla, Türkiye pazarındaki rakip turbo kompresör firmalarının fiyat stratejilerini değiştirdik. Yerli üretimle yakaladığımız fiyat avantajıyla rekabet edebilmek için diğer firmalar da fiyat düşürme yoluna gitti. Sonuçta Türkiye kazançlı çıktı.

Geçtiğimiz iki yıl içerisinde iki fabrika yatırımı yaptıklarını dile getiren Adnan Dalgakıran, “Teknoloji üreten ve dünyada alanında iddialı olan iki fabrika kurmak kolay bir iş değil. Bütün çalışma arkadaşlarıma öncelikle çok teşekkür ediyorum. IHI DALGAKIRAN çalışanlarına yine teşekkür ve tebriklerimi iletiyorum. Ülkemizde çalışabilen nüfusun sadece %48’i çalışıyor ve diğer %52’si çalışma ortamının uzağında ve kendisi çalışmak istese de iş bulamıyor. Aynı zamanda yaptığımız iş çok yüksek nitelikli iş gücü gerektiriyor. Yolum olumuz zorlu, kolay olan yerde kuyruklar var. Zorlukların olduğu yerde bilim, teknoloji var. Bizler yaptığımız işi bile eleştirerek daha iyisini yapmaya çalışıyoruz. Bunu o kolay olan yerde yaptığınızda tepki oluyor. Biz eleştireceğiz. Daha iyisini yapmak için çalışacağız. Bu bayrağı daha yukarılara taşıyacağız” dedi.

Pasta kesim töreni için sahneye gelen Dalgakıran Makine Onursal Başkanı Ömer Dalgakıran’da IHI DALGAKIRAN’ı başarılarından ötürü tebrik etti.

Açılış konuşmalarının ardından protokolün de katılımıyla IHI DALGAKIRAN’ın yeni yatırımlarının kahynakhane ve elektirkhane binasının açılışı yapıldı. Ardından fabrika turu yapan davetliler, kokteyl eşliğinde IHI DALGAKIRAN’ın 100. Makina sevkiyatını kutladılar.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 31

HABER ÖZEL RÖPORTAJ

Murat Alişiroğlu

müşterilerinin çözüm ortağı AKG Türkiye Satış Müdürü Gökay Türker, "AKG her anlamda müşterilerinin yanında olan bir firma olduğu için çalışmaya başladıktan bir süre sonra farkımız ortaya çıkıyor. Şu anda Türkiye’nin en büyük üreticileriyla çalışıyoruz" dedi.

Gökay Türker AKG Türkiye Satış Müdürü 32 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Özel röportaj

A

ir World Türkiye Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Murat Alişiroğlu, AKG Türkiye Satış Müdürü Gökay Türker ile, sektörün durumunu, yatırım planlarını, müşteri memnuniyetlerini ve AR-GE çalışmalarının firmalara ve sektöre katkıları üzerine keyifli bir sohbet gerçekleştirdi.

n Merhaba Gökay bey, öncelikle İzmir’e davetiniz ve misafirperverliğiniz nedeniyle sektörümüz ve dergim adına teşekkür ediyorum. Sizinle ilk tanışmamız yurt dışında iken olmuş ve Türkiye’de genellikle fuarlarda sık sık görüşmüştük. Fakat ilk kez AKG Türkiye’nin fabrikası altında bu röportajı yapmaktan gerçekten heyecan duydum, bu nedenle teşekkür etmek isterim.

Murat bey, öncelikle basınçlı hava sektöründe ele aldığı konularla gündem yaratan, sektörel makale ve haber dergisi olan Air World Türkiye’nin bu sayısında özel ropörtaj kısmında AKG Türkiye olarak bizi seçtiğiniz ve ziyaretiniz için biz teşekkür ederiz. n Bu sektörün dışında birçok sektör tarafıdan da biliniyorsunuz.

Fakat tüm okuyucularımız adına tekrar sormak istiyorum, AKG Türkiye’nin kapasitesinin anlaşılması için yıllık üretim kapasitesi nedir? Yeni bir yatırım planınınız varmı? Firmanızdan kısaca bahsedebilirmisiniz?

Murat bey, AKG Türkiye olarak yılda 2,5 milyonu aşkın radyatör ve soğutucu üreten ve 2019 yılında 100. yılını kutlayan AKG Grup’un 9 ülkede bulunan 12 üretim tesisinden biriyiz. İlk olarak 1996 yılında Türkiye’de satış ofisinin açılması ile başlayan bu yolculuğumuz, 2011 yılında İzmir – Kemalpaşa’da üretim tesisinin kurulması ile daha sağlam ve emin adımlarla devam etmektedir.

17 bin 500 metrekaresi kapalı olmak üzere 57 bin metrekare alanda kurulu olan fabrikamız ürün grubu olarak yağ ve hava soğutucular, radyatör, kondenser üretmekte olup, üretim derinliği olarak da alüminyum ve bakır-pirinç soğutucular olmak

"AKG Türkiye olarak yılda 2,5 milyonu aşkın radyatör ve soğutucu üreten ve 2019 yılında 100. yılını kutlayan AKG Grup’un 9 ülkede bulunan, 12 üretim tesisinden biriyiz." üzere iki farklı teknojide üretim yapabilmektedir. Bugün Türkiye’de ve dünyada AKG Grup, kompresör, otomotiv, ticari araçlar, iş makineleri, tarım ve orman makineleri gibi sektörlerde müşterilerinin çözüm ortağı olmaktadır. n Peki Türkiye’ye yakın bir zamanda yeni yatırım planınız var mı?

Sorunuz çok net, cevabını da ilk sizin derginize vermiş olalım. AKG Grup bünyesindeki dünyanın önde gelen kompresör firmanlarının özel radyatör imalatlarının yapıldığı Almanya’daki bir fabrikadanın yüzde 40'lık üretimi Türkiye’ye kaydırılıyor.

Paslanmaz olan esanjörler de bu gruba dahildir. Gıda sektörü, oil free kompresörler, hepsi buraya yani İzmir fabrikamıza kaydırılıyor. Çift kademeli soğutmalar da buna dahildir. n O zaman Türkiye’deki AKG’nin yeni bir fabrika yatırımı olacak mı?

Kısa vadede şöyle yeni yatırım olacak. Üretimi kaydırılan fabrikalardaki makinaların birçoğu Türkiye’ye geliyor. Dolaylı olsa da bunu da bir yatırım olarak değerlendirebiliriz. 57 dönümden oluşan oldukça büyük bir fabrika alanımız var ve AKG Grup’un en hızlı gelişen fabrikalarından biriyiz.

n Türkiye’de ciddi bir müşteri pörtföyünüz var. Bölgede özellikle Doğu Akdeniz’deki gelişmeler sonrasında Yunanistan, Fransa başta olmak üzere, yine ErmenistanAzerbeycan gerilimi sonrasında da iş yaptırımlara geldi. Bugün duyuyoruz Kanada ve Suudi Arabistan açıkladı, Avrupa’dan ise bir örtülü ödenek söz konusu. Olası AB yaptırımlarında AKG Türkiye’nin pozisyonu ne olur?

Sonuçta Türkiye’de kurulmuş bir firma ama Almanya merkezli olduğu için müşterileriniz bundan etkilenir mi?

Murat bey, sorunuza samimiyet ile cevap vereceğim. Bu nedenle biz ne yapıyoruzdan ve kısa bir bilgilendirmeden başlamak istiyorum.

AKG’nin Türkiye fabrikasının öncelikli kurulma amacı tamamen Türkiye’deki müşterilerimizdir.

Yerli piyasadaki ciromuz şu an toplam cironun %55’i civarında.

Buradaki ürünlerimiz Almanya kalitesinde üretiliyor ve Türkiye’de müşterilerimize %100 yerli üretimle tedarik sağlıyoruz. Zamanında bizim yurt dışına hiç ürün ihracatımız olmuyordu. Olduğu zamanda da çok az oluyordu. Şimdi Türkiye’de yerli piyasada çok başarılı işler yaptığımız için Almanya bu gücümüzü yurt dışına ihracat faaliyetlerinde kullanıyor. Global birçok kompresör firmasına üretim yaptığımız için

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 33

ÖZEL RÖPORTAJ

"AKG olarak firmalara mühendislik ve AR-GE desteği veriyoruz. Terzi işi özel imalatlar yapıyoruz." yeni projelerde direkt olarak AKG Türkiye’de üretilecekmiş gibi teklif veriliyor. Bu sayede daha geniş bir müşteri grubuna hitap edebiliyoruz.

n Piyasada durumlar nedir peki?

Veriler nasıl? Şu anda yerli piyasadaki veriler olumlu. Avrupa’dan daha iyiyiz.

Mesela iş makinaları sektörü iyi gidiyor. Ayrıca kompresör sektörü de kendini toparladı. Savuma sanayi zaten hep iyiydi. Yani ciromuz hep artıyor. Senin sorduğun sorunun cevabı tam olarak bu aslında; Yerli piyasada talep azalmadığı sürece AKG Türkiye gücünü ve önemini arttırarak yoluna devam edecek. n Kompresör Kompanentlerinin Türkiye’de üretilmesi ile beraber sektör firmalarımızın üretim maliyetlerininde ciddi oranda düştüğünü biliyoruz. Fakat özellikle ülkemizin bulunduğu bölgedeki her gelişmede ambargo kartını kullanacağını dile getiren bir batı söz konusu. Kompresör için olmazsa olmaz bir kompanent olan vidanın ortak üretimesini de gündeme getiriyoruz. Önemli bir global oyuncu olan AKG'nin bu konudaki fikrini merak ediyoruz..

Tarihte ambargolar ülkelere faydalı olmuştur. Uzun vadede vidayı alamazsak vidayı yapar bizim firmalarımız. Bizim firmalarımızın hepsi kaliteli firmalar. Özellikle Murat bey basınçlı hava sektöründe sizin gibi AR-GE ‘yi destekleyen sektör içinden bir dergi sahibi var. Konuya vakıf olmanız sektör için bir şans oldu aslında. Ben bunu çok az dergide görüyorum. Biz de AKG Türkiye olarak en azından soğutma kısmında firmalarımıza AR-GE projelerinde destek vermeye hazırız, veriyoruz da. n Zorlukları da var emin olabilirsiniz?

Zorlukları mutlaka vardır.

AKG’nin AIR WORLD TÜRKİYE’yi seçmesindeki en önemli etken ARGE’ye verdiği önem ve yayınlanan 34 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

makalelerin değeridir. Dergide reklam görünmüyor gibi bir şey. AR-GE yayınlarını görüyorum. Bu yaptığınız firmaları itiyor resmen. Bunu çok yerde fark ettim ve konuşuluyor. Demek ki vida konusunda firmaları bu işte bir araya getirecek bir çalışma yapmak gerekiyor. Burada sizin konuyu gündemde tutmanız önemli.

n Reklam kısıtlamasına gidiyorum özellikle daha çok bilgi verelim AR-GE çalışmalarını duyurmaya ve diğer firmaları da bu konuda harekete geçirmeye çalışıyoruz Üreticilere hatırlatmak gerekiyor, olaya sadece ticari gözle bakmasınlar.

Kârlarının en az %20’nini (Ciro değil, kârın %20’si ) AR-GE’ye yatırmaları gerekiyor. Know-how oluşturmak vakit ve nakit gerektiren bir süreç. Mümkünse üniversiteleri de çalışmalarına dahil etsinler.

n AKG olarak kalitenizin çok üst sınıf olduğunu biliyorum. Türkiye’de özellikle kompresörde üretici enflasyonu var diyebiliriz. Açıkça müşteri seçiyor musunuz Gökay bey? Türkiye’de imalat yapan hangi firmalar ile çalışıyorsunuz şu an?

Bu durum tamamen üreticelerle alakalı. Eğer üretici soğutma ile ilgili kaliteden taviz vermek istemiyorsa ya da geçmişte sıkıntılar yaşadıysa AKG’yi tercih ediyor. AKG her anlamda müşterilerinin yanında olan bir firma olduğu için çalışmaya başladıktan bir süre sonra farkımız ortaya çıkıyor. Şu anda Türkiye’nin en büyük üreticileriyla çalışıyoruz. Firma ismi vermeyelim ama en iyiler bizi tercih ediyor diyebiliriz. n Fiyatlarınız nasıl peki?

Türkiye’deki üreticiler açısından da ciddi bir rekabet ortamı olduğunu ve maaliyetleri kaliteden ödün vermeden düşürmeye çalıştıklarınıda düşünürseniz, Çin malı ürünlerle fiyat farkı nedir?

Murat bey Türk hükümetinin burda aldığı bazı kararlar bizim elimizi güçlendirdi. Öyleki Çin malları

ile aramızdaki fiyat farkı minimum seviyelere gelmiş durumda. Nakliye navlun giderleri, ödeme koşulları ve risk faktörlerini de göz önüne aldığınızda fark kapanıyor diyebiliriz. n Peki bu konuda sizler ne yapabilirsiniz?

Bizim burada bir şey yapma şansımız yok. Çinli imalatçının elektriğinin bir kısmını devlet karşılıyor. İşçilik Türkiye ile neredeyse ancak aynı hammaddeyi bizden daha ucuza tedarik edebiliyorlar. El emeği var ama adamların kendi madenleri var Çin’de. Öyle olunca aynı seviyeye gelmek güçleşiyor. n Sorularımıza verdiğiniz samimiyete güvenerek sormak istiyorum , AKG’de kalitede, fiyata göre değişim söz konusu mu?

Hayır Murat bey, bizde malzeme ve işçilik aynı. Sadece tasarıma göre farklılıklar söz konusu olabiliyor.

Burada müşterilerin kullandığı vidanın ve seçtiği fanın bile ürün tasarımına etkisi olabiliyor. Biz müşterilerimize fan seçimlerinde de destek veriyoruz.

Ancak nihai ürünün üretim teknolojisi tamamen aynı. Daha az kaliteli üretelim ve daha ucuz olsun, bu mümkün değil AKG’de. n AKG olarak 100 Euro’ya verdiğiniz bir radyatörü 80 Euro’ya fason olarak üretebiliyor musunuz?

Yani No Name gibi

ÖZEL RÖPORTAJ

Dediğinizin olması için radyatör bloğunu Çin’den almak ve burda kazanlarını yapmak gerekiyor. Yani kilo ile Çin’den blokları alıp burda kazan kaynatıp göndermek gerekiyor.

Biz bununla uğraşmıyoruz. Firmaların tasarımları farklı. AKG olarak firmalara mühendislik ve AR-GE desteği veriyoruz. Terzi işi özel imalatlar yapıyoruz. Özellikle savunma sanayide bildiğiniz bir çok aracın soğutma sisteminde AKG Türkiye imzası var.

Tüm bunları yerli mühendislerimizle yapıyoruz. n Gökay bey, ürünlerde geri dönüş yani arıza durumu nedir? Ürün arızalıysa ne yapıyorsunuz? Neden arızalandı, sistemsel bir sorun mu diye bakıyor musunuz?

Murat bey, işte bizim iddalı olduğumuz konulardan birisi bu. Firmalar sattıkları bir üründe çıkabilecek bir radyatör arızasında o müşterisine arıza tespiti ve servis hizmeti vermek için 1 veya 2 kez gittiğinde ve bu garanti süresi içinde olduysa ucuz olan radyatör ile aradaki 8-9 euro’luk o farkı kat ve kat kaybediyor. Çin’den alınan soğutucularda bir miktar fire verildiğini duyuyoruz. Genelde müşteriler radyatörün markasına bile bakmazlar.

Bu üreticinin tercihine bırakılır ki olması gereken de budur. Ben x marka kompresörü aldım der. Radyatör

Kompresör sektöründeki maliyet baskısından dolayı, kaliteden ödün vermeden daha az maliyetli ürünleri nasıl üretebiliriz diye çalışmalar yürütüyoruz" arızalandığında müşteri ilgili markayı arayıp kompresör arızalandı der. Ne kadar çok arıza olursa kompresör markasının piyasadaki algısı da ona göre değişiyor. Müşterisine değer veren her yerli firma kadar global firmalar için de bu çok önemli. Türkiye’de de bu durum hızla benimseniyor. AKG Türkiye olarak kalite problemlerinde kök sebep analizi yapıp, problem AKG ya da üretici kaynaklıysa problemin kök sebebini çözüme kavuşturuyoruz.

Bu süreçte de müşterinin arızalanan ürünü yerine hızlıca yeni ürün gönderip oluşabilecek bir mağduriyeti engellemiş oluyoruz. n Evet Gökay bey müşteri bilmiyor radyatör markasını, kimse bana meslek hayatımda "Sen radyatörü ne kullanıyorsun" diye sormadı. Belki bundan sonra kompanent listelerinde sizinle beraber bu aranılan bir madde olacak. Çok doğru. Herkes üst sınıf bir soğutucu kullanmak zorunda değil elbette. Kaliteli komponent kullanan kompresör üreticinin ürünü doğal olarak pahalı olacaktır. Çünkü burda üründen ne kadar fayda sağlayacağın

önemli. Bu fayda da kompresörün spesifik gücü (Kw/m3/min) ve düşük bakım maliyetlerinin bir sonucudur.

Yoksa herkes aynı ürünü kullansa kompresörlerde bu kadar ciddi fiyat farkları çıkmazdı. Türkiye’de AKG kalitesinde soğutucu yapan başka bir firma yok. Biz bunu biliyoruz ancak bu durum bizim maliyetlerimizi direkt olarak etkilememektedir. Kompresör sektöründeki maliyet baskısından dolayı bizler de ürünlerimizi kaliteden ödün vermeden daha az maliyetli nasıl üretebiliriz diye çalışmalar yürütüyoruz.

n Gökay bey, bu ziyaretimizde güzel bir yatırım haberi almış olduk.

AKG grup için ülkemizin globalde yeni yatırım yapılacak ülke olarak seçilmesi önemli bir gelişme. Sektör firmalarımız için radyatör konusunda güvenilir bir ortak olmanız ülkemiz sanayisi için önemli bir gelişme. Bu güzel röportaj için ve misafirperverliğiniz için sizlere teşekkür ederim.

Murat bey, firma olarak kapımız her zaman açık size ve okurlarınıza.

Bende firmam adına teşekkür ederim.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 35

TEKNİK MAKALE

Vidalı KompresörleRde ısı geri kazanım uygulamaları Tuna Can İşcan

Satış Mühendisi DHE Endüstriyel Basınçlı Hava ve Gaz Çözümleri

Sanayide geçmişten günümüze birçok farklı kompresör tipi üretilmiş ve kullanılmıştır. Kullanım tercihleri; kompresörlerin performanslarına, kapasite esnekliğine, bakım maliyetlerine, uygulama, kullanım-kontrol kolaylığına ve yatırım maliyetlerine göre yıllar içerisinde şekillenmiştir. Vidalı kompresörler ise, gerek ülkemizde, gerekse dünyada 150 m³/dk.’ya kadar basınçlı hava tüketimi olan işletmeler için en çok tercih edilen kompresör modelleri haline gelmişlerdir. Günümüz dünyası rekabet koşulları gereği, artan işletme maliyetleri ve azalan kar marjları neticesinde, en pahalı enerji kaynaklarından olan basınçlı havanın üretimi ve vidalı kompresörlerin verimliliği son yıllarda daha da fazla önem kazanmıştır.

36 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

TEKNİK MAKALE

Ö

zellikle basınçlı hava üretimi için harcanan elektrik enerjisi oranının, endüstride tüketilen toplam elektrik kullanımının ortalama %15’i olduğu hesaba katıldığında, işletmeler için enerji tasarrufu potansiyeli listesinin ilk sıralarında olduğu mutlak bir gerçektir.

Yağ enjekteli vidalı kompresörlerde, tüketilen 100 birim enerjinin yaklaşık %94’ünü ısı enerjisi olarak geri kazanmak mümkündür (bkz. Resim 1.).

Geri kazanılamayan %6’lık oran ise, basınçlı havada kalan ısı (%4) ve vida bloğundan yayılan ısıdan (%2) oluşmaktadır.

Resim 2. Vidalı kompresörler için ısı geri kazanımı

Sıcak Egzoz Havası İle Ortam Isıtma

Vidalı kompresörlerde; yukarıda da belirtildiği gibi, büyük oranı radyatörlerde olmak üzere tüketilen enerjinin %94’ü kadar ısı açığa çıkmaktadır. Açığa çıkan bu ısı enerjisi; geri kazanılmadığı takdirde, kompresörün atış kısmından sıcak hava olarak istasyon dışına tahliye edilir. Çünkü kompresör istasyonunda oluşması istenmeyen yüksek sıcaklık, hem kompresörleri hem de kurutucu gibi şartlandırma ekipmanlarının performanslarını olumsuz yönde etkiler. Isı geri kazanımı yapılmıyorsa, yaz ve kış aylarında bu atık sıcak hava atmosfere salınır. Ancak, özellikle ısıtma ihtiyacı duyulan soğuk aylarda; kullanılmayan bu sıcak egzoz havası, bir davlumbaz kanal vasıtasıyla yakın bölgede konumlanmış olan oda, ofis, depo, atölye veya kompresör odasının kendisi gibi çalışma alanlarına yönlendirilerek ortam ısıtmasında kullanılabilir.

Sonuç olarak, mevcuttaki ısıtma yöntemlerinden (doğalgaz, elektrikli ısıtıcı, klima vb…) tasarruf edilme imkânı ortaya çıkmış olur (bkz. Resim 3).

Resim 1. Yağ enjekteli vidalı kompresörler için ısı geri kazanım oranları

Isı geri kazanımının farklı yöntemleri bulunmakla beraber; çoğunlukla “yağ enjekteli” vidalı kompresörlerde olmak üzere, bütün vidalı tip kompresörlerde uygulamalar mevcuttur.

Kompresörlerden geri kazanılan ısı; kullanım amacına göre, ortam havası ısıtma ve su ısıtma olarak ikiye ayrılırlar (bkz. Resim 2).

Resim 3. Kompresör atık ısısı ile ortam ısıtma

Teorik olarak; 1 m²’lik bir alanı konforlu bir sıcaklık ortamında tutmak için yıllık 100 kW harcanması gerektiğini düşünürsek, 110 kWh tüketen bir kompresörden atılan sıcak egzoz havası ile 4.000 m²’lik bir alanın ısıtılması mümkündür (150 gün/

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 37

TEKNİK MAKALE

yıl ısıtma ihtiyacı, 24 saat/gün çalışma şartlarında).

5 aylık bir ısıtma periyodunda, 110 kW gücündeki kompresör ile bu ölçekte bir alan ısıtılarak, yaklaşık 77.000 TL’lik doğalgazdan tasarruf edilebilirken, 103.000 kg CO2 salınımı da engellenmiş olur.

Sağlanacak olan tasarruf miktarı Formül 1. İle hesaplanır.

Formül 1. Ortam ısıtma geri kazanım hesabı formülü

Sıcak Yağ ile Su Isıtma

Yağ enjekteli vidalı kompresörlerde, vida bloğunun (element) yüksek çalışma devri ve basınçlandırma işlemi sırasında soğutma yağı sıcaklıkları yaklaşık 85-90⁰C civarına ulaşabilmektedir. Bu kızgın yağ; seperatör tankı sonrasında, soğumak üzere radyatöre girmeden önce bir eşanjöre yönlendirilerek, dışardan beslenen soğuk suyla ısı transferi yapması sağlanır ve kompresör atık ısısından sıcak su elde edilmiş olur (bkz. Resim 4).

Resim 4. Isı geri kazanım / Kompresör içi eşanjör yerleşimi

Ayrıca soğuk su ısınırken, aynı zamanda yağ sıcaklığı da düşmüş ve kompresör fanının yükü hafiflemiş olur. Kompresör çalışma sıcaklığına göre 55-70⁰C civarında ve kompresör büyüklüğüne bağlı olarak farklı debilerde sıcak su elde etmek mümkündür. (bkz. Tablo 1)

38 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Tablo 1. Geri kazanılabilecek ısı ve su miktarları ile tasarruf potansiyeli (150 günlük süreç için)

İnvertörlü modellerde çalışma devri sürekli değiştiğinden, sabit bir su sıcaklığı sağlamak pek mümkün değildir. Ancak çoklu kompresör sistemlerinde; taban yük ve/veya orta yük olarak çalışan sabit devirli kompresörlere ısı geri kazanım ünitesi uygulanırsa, sürekli yükte çalışma rejimi olduğundan, elde edilebilecek maksimum su sıcaklığı sabit bir şekilde sağlanmış olur.

Resim 5. Isı geri kazanım / Eşanjör çalışma prensibi

Vidalı kompresörlerden elde edilen sıcak su, işletmelerin farklı ihtiyaçlarına hitap edebilir. Ortam ısıtması için petekler (bkz. Resim 6.), kullanım suyu olarak lavabo, banyo ve mutfak (bkz. Resim 7.) ya da üretimde sıcak su tüketimi olan bir proses (bkz. Resim 8.) tamamen veya kısmi olarak beslenebilir.

TEKNİK MAKALE

Resim 6. Sıcak Su / Petek-radyatör ısıtma

bir eşanjör vasıtasıyla su ısıtma işlemi yapılmaktadır. Yağ enjekteli modellerdeki yağın soğutma görevini, yağsız modellerde su üstlendiğinden, ısı transferi sudan suya yapılır.

Sıcak su eldesi için kompresörlerde ısı transferi için kullanılan eşanjör kitleri; ister yeni kompresör alınırken sipariş edilerek kabine entegre olarak kullanıma hazır halde üretilebilir (bkz. Resim 9.), istenirse de, mevcutta çalışan kompresörlere sonradan montajı yapılarak geri kazanım sistemi kurulabilir (bkz. Resim 10.)

Resim 7. Sıcak Su / Lavabo ve duşların beslenmesi

Resim 9. Fabrika montajlı geri kazanım ünitesi

Resim 8. Sıcak Su / Üretimde proses besleme

Isıtılan suyun kullanılacağı uygulamadaki mevcut şartlar; eşanjör kiti, borulama ve gerekli ekipmanların yatırımının ne kadar sürede kendini geri ödeyeceğini belirler. Ancak belirtmekte fayda var ki, yapılacak tasarruf boyutu düşünüldüğünde 4-8 ay gibi kısa bir amortisman süresi oldukça gerçekçi bir kabul olacaktır.

Su ısıtma ile elde edilebilecek tasarruf hesabı yine Formül 1.’den hesaplanabilir.

Kompresördeki kızgın yağdan elde edilen ısı enerjisi, toplam tüketilen enerjinin %72’si oranında olduğu yukarıdaki bölümlerde belirtilmişti. Kızgın yağdan su ısıtma yapılan sistemlerde; elde edilen geri kazanıma ek olarak, hava radyatöründen kazanılan %13’lük ve motordan yayılan %9’luk ısı enerjisi, yine davlumbaz kanallar vasıtasıyla, nispeten daha küçük alanların (kompresör odası veya atölye gibi) ısıtılmasında değerlendirilebilir. Böylece toplam tüketilen enerjinin %94’ü geri kazanılarak, ciddi oranda tasarruf sağlanmış olur.

Genel anlamda uygulanabilirlik açısından incelendiğinde; sıcak su elde edilen ısı geri kazanım sistemleri; hem hava, hem de su soğutmalı yağ enjekteli vidalı kompresörler için mümkünken, yağsız vidalı kompresörlerin sadece su soğutmalı modellerinde uygulanabilmektedir. Yaklaşık 150-200⁰C’leri bulan kuru tip (yağsız) vida elementlerini soğutan “su”dan tekrar

Resim 10. Sonradan ilave edilebilen, harici geri kazanım ünitesi

Yaygın olan yağ enjekteli kompresörlerdeki geri kazanımın haricinde; kuru tip yağsız vidalı kompresörlerde, vida elementlerinde sıkıştırma esnasında açığa çıkan yüksek sıcaklıktaki basınçlı havanın (150~180⁰C) değerlendirildiği farklı bir uygulama da bulunmaktadır. “HOC (Heat of Compression – Basınnçlandırma Isısı) dryerskurutucular” olarak ifade edilen ürünler kimyasal tip kurutucu olup; rejenerasyon işleminin, kompresör vida elementlerindeki bu yüksek sıcaklıklardaki basınçlı havanın kullanılarak yapılmasına olanak sağlamaktadır. Kimyasal kurutucularda asıl enerji tüketimi, doyuma oluşan tüpteki silika jellerin tekrar kurutulup, kullanıma hazır hale getirilmesi işleminde (rejenerasyon) yaşandığından, ciddi oranda tasarruf potansiyeli barındırmaktadır ve ek bir ısı geri kazanım uygulamasıdır.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 39

HABER

Bilgi ve teknolojiye dayalı

40 YIL

SİZ İSTEYİN BİZ YAPALIM!

Çerkeşli O.S.B. Mah. İmes O.S.B. İmes Bulvarı 1. Cad. No:26 Dilovası-KOCAELİ/TÜRKİYE › AIR WORLD 40+90 EKİM-KASIM-ARALIK 2020 (262)TÜRKİYE 722 /93 90 info@filsan.com.tr

HABER

Dalma Tip Separatörler Spin On Tip Separatörler Hava Filtreleri Yağ Filtreleri Kurutucu Hat Filtreleri Endüstriyel Filtreler Vakum Pompası Filtreleri

www.filsan.com.tr

TRADE MARK

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 41

BASINÇLI HAVA SİSTEMLERİNİN ETÜDÜ NASIL OLMALI? Mustafa USLU

Makine Yüksek Mühendisi Revindus Müh. San. Ve Tic. A.Ş. info@revindus.com

Basınçlı hava sistemleri enerji tüketimi ile ilgili sayısız makaleler yazıldı. Tüm dünyada mevcut olan ve ülkemizde de yavaş yavaş artık satın alma ve işletme süreçlerinde basınçlı hava sistemlerinin optimum performansa sahip olması, güvenilir ve hava kalitesinin yeterli olması en çok dikkat edilen noktalar haline gelmiştir.

42 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

Etütler

Basınçlı hava sistemine belirli bir süre yerleştirilen eş zamanlı basınç, güç tüketimi, debi (bazı etütlerde kullanılmasa da bizce olmazsa olmaz), hava kalitesi (nempartikül-yağ) ölçüm cihazları ile elde edilen verileri toplayarak işlenmesi ve sonucunda basınçlı hava tüketimini gözler önüne seren rapor/vb çıktıları olan çalışmalara “etüt” demekteyiz. Üretim tesisindeki en dinamik unsur olarak göze çarpan basınçlı hava sisteminin kısa süreli etüt yapılması fikir verse de gerçekten verimli ve optimum sonuca uzun hatta kalıcı süreli analiz ile ulaşılması mümkündür. Bunun temel sebebi, analizler varsayımlar üzerine kuruludur. Yani ölçüm yapılan sistemin hep o seyirde çalışacağı varsayılarak hesaplamalar yapılarak sonuçlara ulaşılır. Bu periyot eğer çok düşük kalırsa sistem yanlış yorumlanmış dolayısıyla yanlış sonuçlara ulaşılmasına öncülük etmiştir.

H

ızlı artan enerji maliyetleri, üstüne tüm dünyayı etkisi alan sağlık ve dolaylı etkileri üretim ve işletmeler üzerine büyük bir baskı yaratmaya devam etmektedir. Bu nedenle bilinçli ve hedefleri olan firmalar enerji verimliliğini artırıcı adımlar atmakta, hatta bunu devletten VAP (Verimlilik Artırıcı Proje) ile destekler ile gerçekleştirmektedir. Üretimin yoğun oluğu birçok büyük işletme, en çok enerji tüketen birimlerin başında gelen basınçlı hava üzerine yoğunlaşmakta ve bu kaynağın en düzgün kullanılması için çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Bu kapsamda hem enerji verimliliği üzerine çalışan firmalar, hem kompresör imalatçıları/dağıtıcıları hem de eğer firmada varsa yetkin bakım-onarım mühendisleri basınçlı hava sistemleri üzerine etüt çalışmaları gerçekleştirmektedir. Bu yazımızda yapılan basınçlı hava sistemleri etütlerin yapılış şekillerini ve niteliklerini artırmak ve yapan/ yaptıran tarafların izlemesi gereken yol için bir kılavuz olmayı hedeflemekteyiz.

Ekipman ve Yerleşimleri

Etüt sırasında kullanılan ve minimum gereksinim duyulan ekipmanlar aşağıdaki gibidir: 1- Debimetre: Her kompresör çıkışına, mümkün değilse ana dağıtım kolektörüne yerleştirilmesi zorunlu olan ekipman.

Bazı etütlerde kullanılmamakta (Amper ölçümüne dayalı korelasyon ile yapılmakta) olup farklı firmalar için farklı amper-debi profile sahip ve vidanın/ makinenin verimlerinin farklı olabileceği düşünülürse debimetre kullanılması etütler için oldukça önemlidir. Böylece varsayımın ötesinde net rakamlar ile daha rahat konuşulabilir.

2- Güç Analizörü: Her kompresör güç besleme kablolarına bağlanması gereklidir. Mümkünse gerçek zamanlı güç ölçümleri (kVAkW-Faz Açısı-verimlilikVoltajlar-Amperler) yapılması tavsiye edilir. Sadece amper ölçümünün de yeterli olduğu düşünülebilir fakat sistem performans analizi için en azından cosØ değeri için analizör kullanılması önemli olacaktır.

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 43

MAKALE

3- Basınç Transmitterleri: Sistemin çalışma basıncına göre verimlilik değerlerindeki sapmalar tartışılmaz bir gerçektir.

Sürekli olarak ana kolektör hattından (ve/veya tanklardan) hatta mümkünse son kullanım noktalarından alınacak ölçümler sistem hakkında genel bilgiyi rahatlıkla verecektir.

4- Veri Toplama Ünitesi: Adı geçen tüm sensörlerden gelen bilgiyi online olarak bir sağlayıcıya veya bir belleğe kaydeden birimdir. Kaydetme yeteneği, tüm sensörler ile haberleşebiliyor olması, kayıtların sağlıklı ve güvenilir bir şekilde yapılıyor olduğunu teyit etmek gerekir. Bazı durumlarda aylarca kayıt alındığı düşünülmekte fakat sonuçta boş bir ekran ile karşılaşıldığı tecrübe ile sabitlenmiştir.

5- Basınçlı Hava Kalite Ölçümü: Çoğu zaman ihmal edilse de yapılmasında oldukça fayda bulunmaktadır. En önemlisi si stem sağlığını gözler önüne sermektedir. Genelde son nokta için önem arz etse de hava şartlandıran ekipmanların kalitesi, sağlığı ve fonksiyonu adına direkt çıkışlarından örnekler alınması tavsiye edilir. a- Partikül: Sistemin ne kadar partikül ürettiği, bunların ne kadarının filtrelendiği, kullanılan filtre kalitesi konusunda bilgi verir. b- Nem: Kurutucuların ne verimlerde çalıştığı, birden fazla ise yük dağılımının doğru yapılıp yapılmadığı gözlenir. c- Yağ: Sistemde bulunan ve yağı ayırması gereken separatör tankı, separatör, filtreler, mist eliminatörler, aktif karbon kuleler gibi önemli ekipmanların verimlilikleri, sistemdeki sıkıntıları görmek adına ölçümlerin yapılması önerilir.

6- Kaçak Bulma: Basınçlı hava sistemlerinde oldukça yaygın olarak kaçaklar bulunmaktadır. Son zamanlarda ultrasonik kaçak detektörü ile kaçaklar tespit edilmekte ve giderilmeye

çalışılmaktadır. Uzun bir süre kaçak araştırıp bulup giderdikten sonra sistemi kendi haline bırakırsanız yeniden kaçakların açığa çıktığını görebilirsiniz. Bu nedenledir ki kaçak konusundaki en önemli adım bu önlemin sürekliliğidir.

Ölçüm Süresi (Periyot)

Yapılan etüt için gerekli olan ölçüm uzunluğu aslında sistemden sisteme değişiklik göstermektedir.

Bazı sistemler kısa sürede benzer debi tüketimi profili gösterse de bazı sistemler aynı profile ulaşmak için haftalar hatta aylar gerektirmektedir.

Aşağıda toplam kompresör kurulu gücü 1000 kW (1MW) olan büyük bir tesisin basınçlı hava sistemine ait bir grafik görülmektedir.

Dikkatlice bakıldığında burada etüt gerçekleştirilmesi için en az 2 hafta gerekmektedir.

Analizin yapılabilmesi için tekrarlanabilir olduğunu kanıtlayabilmek için en az 2 hafta daha gereklidir.

Dolayısıyla bu tesisin ihtiyacının sağlıklı bir şekilde tespit edilebilmesi için en az 1 ay veri toplanıp işlenmelidir. Yapılan iyileştirme çalışmaları ve/veya satın almalar sonucu en az 1 ay daha veri toplanıp karşılaştırmalı analiz sonrası etüdün gerçekten ne kadar etkin yapıldığı raporlanmalıdır.

Dolayısıyla bu sistem için bu işi gerçekten hakkı ile yapmak isteniyorsa sahada 2 ay boyunca veri toplama sistemleri, pahalı ölçüm aletleri aktif halde tutulmalı, veriler ışığında analizler gerçekleştirilerek gerçek ihtiyaçlar tespit edilmelidir.

Farklı bir fabrikada yapılan ölçümler aşağıda verilmiştir. Dikkat edilirse burada durum tamamen farklıdır, oldukça stabil ve tekrarlanabilir ölçümler (hafta sonları hariç her gün) gözlenmiştir. Bu durumdaki bir fabrika için 1 hafta etüt, 1 hafta teyit için 2 hafta yeterlidir. İyileştirme yapıldıktan sonra yine 2 haftalık ölçüm ve teyit yeterli olacak dolayısıyla 1 aylık bir süre harcanması uygun olacaktır.

8 44 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

Ölçüm Sıklığı (Frekans)

Ölçüm süresi-uzunluğu kadar ölçüm sıklığı da önem arz etmektedir. Yani “ne kadar sürede bir veri toplanıp işlenmeli?” sorusu net bir şekilde cevaplandırılmalıdır. Tecrübelerimize göre bilinen ve tekrar eden (Sürekli İzlenen) sistemler için bu 5-10 saniye’de 1 alınması yeterli gibi görünse de ilk defa yapılacak etüt için saniyede 1 alınması gereklidir.

Yukarıdaki örnek için saniyede 1 örnekleme yapılmış ve toplam veri boyutu 36 Milyon olarak ölçülmüştür. Yani veriler alındıktan sonra onları işlemek için de oldukça yoğun bir veri mühendisliği ve sonrasında basınçlı hava bilgisi içerir çalışmalar gerekmektedir. Yapılan değerlendirmeler, analizler hatta simülasyonlarda bile varsayımların oldukça yaygın kullanılması nedeniyle verilerin alınma frekansı ne kadar sık ve doğru olursa o kadar etkin sonuç alabilirsiniz.

ile simülasyon-gerçek ilişkisi yakalandıktan sonra simülasyon sonucu yapılan iyileştirmeler gerçek hayatta da etkisini benzer şekilde göstermektedir.

İyileştirmeler

Sistemde yapılması düşünülen değişiklikleri, elde edilen verileri kullanarak farklı kombinasyonlar deneyen, sonucunda en iyi çözümü en ekonomik şekilde sunmaya yarayan faydalı bir araçtır. Böylece pahalı yatırımlar yapmadan, bazen basit çözümler ile (tank ebadı, filtre bakım sıklığını değiştirme, kompresörlerin çalışma sırası ve set basınçları ile oynama vb.) ekonomik çözümlere ulaşılabilir. Ülkemizde çok yaygın olmasa da kullanılmaya başlanmış olup verimliliğin ön planda tutulduğu gelişmiş ülkelerde sıklıkla tercih edilmektedir.

Mevcut durum analizleri sonrası simülasyon ve/ veya tecrübeye dayalı sistemde birtakım maliyetler göz önünde bulundurularak iyileştirmeler yapılmalı ve sistem verimliliği yeniden ölçülerek fark ortaya konmalıdır. Aksi halde yapılan etüdün yapana veya yaptırana bir faydası bulunmamakta sadece rapor olarak haneye eklenmektedir.

Yapılan iyileştirmeler arasında en ekonomik olanları: 1. Kaçak giderme 2. Bakım sıklığını artırma 3. Kompresör sırası değişimi 4. Basınç çalışma bandının düşürülmesi 5. Hatta tank ilave edilmesi 6. Merkezi izleme sistemi Yatırımı daha fazla bütçe gerektiren işlemler: 1. Hatların revizyonu (çap büyütme, dengeleme, yeni hat çekme, ring hatları oluşturma) 2. Eski kompresörlerin değiştirilmesi 3. Yeni kompresör ilavesi 4. Merkezi izleme ve/veya kontrol sistemi

Eski ve yeni kompresör denemelerinde en önemli kriter; simülasyon araçlarında mevcut sistemi o anki hali ile simüle edip karşılaştırmak ve bunun sonucunda tutarlı sonuç elde etmektir. Yani sistemde hiçbir değişiklik yapmadan simülasyon gerçekleşip gerçek ölçümlere ne kadar yakın oluyor görmek gerekir. Buna ikna olunduktan sonra düzeltme/iyileştirmeler yapılmalı ve sonuçları öyle tartışılmalıdır. Aksi halde yapılan simülasyonlar kağıt üzerinde kalmaktan öte gidemez. Tecrübelerimize göre %5 ve altında bir fark

Bahsi geçen miktarda veriyi inceleyip mühendislik yaklaşımı ile analiz etmek, sistem gereksinimini simülasyon vb. yazılımlar yardımı ile net bir şekilde optimizasyon sonucu açığa çıkarmak bu konunun en can alıcı ve değerli kısmıdır.

Dolayısıyla sadece birkaç debimetre veya amper/ güç ölçer ile kısa süreli ölçümler yapmak tam anlamıyla bu iş için yeterli sayılamaz. Uzun soluklu ve sık alınmış verileri sistemin tamamına hakim bir pencereden inceleyip en uygun çözümü sunabilecek bilgi-birikime ve ekibe sahip olmak gerekmektedir.

Size sunulacak rapor en azından mevcut sistemin yıllık maliyetleri, potansiyel kazanımları, yapılacak (ve yapılan) yatırımların ne kadar sürede kendini amorti edebileceği gibi teknik ve maddi bilgileri içermelidir.

Burada bahsi geçen konulardan daha detaylı ve etkin uygulamaları sahalarda yapılmaktadır.

Amacımız bu konuda hizmet alan veya veren firma ve kişilerin konuya başka bir açı ile bakmalarını sağlamaktır. Basınçlı hava etütleri, sürekli izleme ve merak ettiğiniz farklı detaylar için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Simülasyon

46 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Raporlama ve Analiz

HABER

VİDALI KOMPRESÖR KABİNLERİNİN SOĞUTMA PERFORMANSININ İYİLEŞTİRİLMESİ Ali GÜRBÜZ

Teknik & Ar-Ge Müdürü Sarmak Makina Kompresör

Birçok sanayi sektöründe kullanılan vidalı hava kompresörleri ve basınçlı hava, gün geçtikçe daha önemli ve etkin bir rol oynamaktadır.

Basınçlı havanın kullanımı, bir enerji kaynağı olduğundan; verimli, kaliteli ve devamlı olmalıdır. Bu yüzden, ele alınan vidalı kompresörler her geçen gün daha verimli, kaliteli ve kullanıcı isteklerini karşılayabilir nitelikte üretilmelidir.

48 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Volkan GEZGİNCİ

Bakım & Kalite Kontrol Mühendisi Sarmak Makina Kompresör

Buna bağlı olarak üreticiler, kompresör ünitesini en optimum hale getirerek, kurulacak basınçlı hava sistemini geliştirmektedir.

Proseslere enerji sağlayan kompresörlerin kalitesi ve kesintisiz basınçlı hava üretebilmesi, sayısız yan dalları olan üretimlere büyük katkılar sağlayacak ve zincirleme olarak son kullanıcıya kadar ulaşacaktır.

TEKNİK MAKALE

B

u projede, gerekli ölçümlerin yapılabilmesi, HAD (Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği) analizleriyle karşılaştırılabilmesi ve elde edilen gelişmelerin uygulanabilmesi açısından; 75 kW gücünde gerçek bir kompresör üretilmiştir.

Optimize edilmemiş prototip üzerinden, hız, sıcaklık ve akış değerleri ölçülmüş ve daha sonra HAD analizleri (örneğin ünite içindeki akışların hangi komponentleri nasıl etkilediği ve verimsiz noktalar) yapılarak, prototip üzerinde değiştirme metodu kullanılmıştır.

Prototip üzerinde, sıcaklık sensörleri, hava hız ölçümü, güç analizörü kullanılmış, kompresör ana kumanda kartının verdiği basınç, sıcaklık değerleri değerlendirilmiştir.

Optimizasyon sonrası, prototip yine ISO 1217-Ek C test kabul koşullarına göre test edilmiş ve bahsi geçen parametreler ölçülmüştür.

Deney düzeneğinin tanıtılması

Vidalı hava kompresörlerde; basınçlı hava çevrimi, yağ çevrimi ve soğutma çevrimi başlıca çevrimlerdir.

Soğutma çevrimi genel olarak, ‘Hava ile soğutma’ ve ‘Su ile soğutma’ olarak çeşitlendirilmiştir. Su ile soğutma tercih edilirse; basınçlı hava ve kompresör yağı, su ile soğutulabilir (basınçlı hava ve yağ için ayrı ayrı ısı eşanjörlerinin -su soğutmalı- ünite içine yerleştirilmesiyle), fakat kabin içi yine hava ile soğutulmalıdır.

Söz konusu çalışmada ‘hava soğutmalı vidalı kompresörler’ ele alınacaktır, dolayısıyla, basınçlı havanın, yağın ve kabin içinin; atmosferden çekilen hava ile soğutulduğu sistem incelenecektir. (Basınçlı hava ve yağ, farklı radyatörler kullanarak ve bu radyatörler üzerinden yeterli soğutma havası geçirerek soğutulmaktadır).

Yaptığımız projenin amacı; kabin içi yerleşimi optimize ederek ‘verimli bir soğutma’ ve ‘enerji tasarrufu’ sağlamaktır. Bahsettiğimiz hava soğutmalı vidalı kompresörlerde; yukarıda geçen tüm çevrimler kabin içinde yer aldığından; önemli bir denge oluşturulmalıdır. Özetle denge konusu şu şekilde tarif edilebilir: Yapılan tasarıma göre kabin için soğutması fazla olursa; kurulu fan kapasiteleri sabit olduğundan; kabin içinin fazla soğutulması; kabin içinden gelen geçiş alanlarının fazla tutulması ile mümkün olur. (Bakınız Şekil 1)

Şekil-1 Optimize edilmemiş kabin ve radyatör soğutma

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 49

TEKNİK MAKALE

Basınçlı hava ve kompresör yağı gerekli düzeyde soğutulamayabilir. Kabin içi az, basınçlı hava ve yağ fazla soğutulursa (soğutma havası büyük ölçüde radyatörlerden geçirilirse); bu durumda da vida bloğu ve elektrik motoru yeterince soğutulamayabilir. Her iki bölüm (kabin içi ve radyatörler) birden çok soğutulmak istenirse; daha güçlü fanlar ve dolayısıyla fazla enerji maliyeti gerektirir.

Büyük fanların ve fan motorlarının kullanımı, enerji maliyetlerinin artmasının yanında; tasarım zorlukları doğurur. (Örneğin: kabin ölçülerinin çok büyük olması, estetik olmayan, yerleşimi zor ve hantal kabin tasarımı vb.) Aynı zamanda yatırım maliyeti de artar.

Radyal fan kullanılıyorsa, yatırım maliyeti artar, kabin içi yerleşim daha zor olur ve/veya fan adeti artabilir.

Aksiyal fan kullanılıyorsa; gürültü seviyesi artar ve kabin boyutları büyür.

Dolayısıyla; kompresör iç tasarımı ve soğutma fanları öyle ayarlanmalıdır ki; aşırı büyük fanlara ihtiyaç kalmadan, kabin içindeki elektrik motoru, vida bloğu ve yağ tankını yeterli ölçüde soğutulabilmelidir. Öte yandan, radyatörler üzerinden yeterli soğutma havası geçirilerek basınçlandırmadan dolayı ısınan hava ile kompresör yağı da istenilen düzeyde soğutulabilmelidir. (Bakınız Şekil 2)

ve maksimum sıcaklığa ulaşmış kompresör yağı; bu sıcaklıktan kısa sürede kurtulur. Dolayısıyla, yağın deforme olma (örnek: viskosite değişikliği ve/veya fiziksel özelliklerini kaybetme) tehlikesi de bertaraf edilmiş olur. Özellikle mineral kompresör yağları için bu etki çok önemlidir. Aynı zamanda, maksimum sıcaklığa ulaşmış kompresör yağı iyi soğutulamazsa; buharlaşma oranında artış ve buna bağlı olarak yağ separatöründen yeterli oranda ayrışamadan, kullanıcının basınçlı hava sistemine karışma riski vardır. Bu olasılık da; sadece kullanıcının basınçlı hava kalitesini düşürmez; aynı zamanda yağ çevrimindeki azalma nedeniyle, devamlı yağ eklemek gerektirir. Bu ise yüksek maliyetli ve devamlı kontrol gerektiren çalışma koşulları gerektirir.

Firmamızda üretimi yapılan 75 kW gücündeki bir vidalı kompresörün kabin içi mevcut sıcaklık dağılımı ölçülerek kritik noktalar belirlenmiştir. Yapılan detaylı HAD analizleri ölçülen sıcaklık dağılımlarına oldukça benzer sonuçlar vermiştir. Söz konusu olumsuzlukların, bileşenlerin mevcut yerlerini değiştirmeden, farklı karakteristiklere sahip fanlar kullanmadan ve mevcut hava emiş yerlerinin kullanılması ile giderilemeyeceği gözlemlenmiştir.

Yapılan yeni tasarımın, HAD yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen akış analizleri ile sınanarak, mevcut olumsuzlukları ortadan kaldırdığı görülmüştür. Bunun üzerine prototip kompresör imal edilmiş, sıcaklık ve güç değerleri ölçülmüştür. Ölçümler, HAD ile elde edilenlere benzer sonuçlar vermiştir. Ayrıca yeni seçilen ve kullanılan fanların toplam gücünün eskisine oranla %23.4 oranında azaldığı görülmüştür.

Sonuç olarak, mevcut kompresöre oranla, daha iyi, değişmeyen ve düşük değerlerde sıcaklık dağılımı ve daha az güç tüketen fanlar ile sağlanmıştır. (Bakınız Şekil 3)

Şekil-2 Optimize edilmiş hava ve yağ radyatörlerinin soğutulması

Kabin içi soğutmanın etkisi elektrik motoru için hayati önem taşır. Sıcaklık arttıkça, motor verimi belirgin şekilde düşer ve kullanım ömrü azalır. Motor verimi de enerji kullanımını direkt olarak etkilemektedir.

Kabin içi soğutmanın diğer bir etkisi de, kompresör yağının toplandığı separatör tankının ve yağın soğutulmasıdır. Çünkü, vida bloğunda basınçlandırılan yağ ve basınçlı hava; vida bloğu çıkışında maksimum sıcaklığına ulaşır ve bahsedilen separatör tankında toplanır. Eğer bu tank ve içindeki basınçlı yağ iyi soğutulursa; yağ radyatörünün yükü azaltılır

50 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Şekil-3 Optimize edilmiş kompresör kabin içi soğutma

Prototip üzerinde elde edilen bu iyileştirmeler; sadece 75 kW için olmayıp, diğer tüm serilere uygulanabilme özelliğindedir. Vidalı hava kompresörleri, genel olarak, güçlerine göre, belirli gruplarda dizayn edilmektedirler, dolayısıyla; bu projeyle elde edilen

8

TEKNİK MAKALE

optimizasyon yeteneği, farklı iç yerleşim tasarımına sahip gruplara uygulanabilecektir.

Farklı tasarımlar anlamında sadece büyüyen veya küçülen güçler olarak sınırlandırmak doğru değildir.

Kullanıcının çok farklı çalışma ortamları için talep ettiği kompresörler de, yapılacak tasarım değişikliklerini meydana çıkarabilir. Örneğin; aşırı tozlu bir ortam söz konusu ve üretici, kompresör kabin soğutma havası temiz tutabilmek için farklı emiş filtresi (soğutma havası için) kullanmak durumundaysa; bu durumda yine yukarıda bahsedilen gibi bir analiz gerekecektir.

Sonuç

Projenin tüm kapsamı düşünüldüğünde elde edilen somut kazanımlar; herhangi bir ek yatırım yapmadan, mevcut tasarımın optimize edilerek, gerek kabin içi ve gerekse diğer çevrimlerde yer alan basınçlı havanın ve kompresör yağının, optimum soğuması sağlanmıştır.

4. KULLANILAN ELEMAN VE DÜĞÜM NOKTASI, ELEMANLARIN ÖZELLİKLERİ

Sayısal ağ kalite parametrelerinde skewness ideal eleman şeklinden (2 boyutta eşkenar üçgen ve kare, 3 boyutta eşkenar tetrahedral ve küp) bozulmayı ifade eder. Maksimum Skewness değeri için 0.98’den daha büyük değerlerde olan hücrelerin olmamasına, olacaksa kritik bölgelerden uzak ve az sayıda olmasına dikkat edilmiştir. Kompresör makinemizde analiz esnasında oluşturulan sayısal ağdaki minimum skewness değeri 4.00079e-10 iken maksimum skewness değeri 0.8491’dir. Ortalama skewness değeri 0.238 mertebesindedir. (Bakınız Şekil-4)

Üretilen prototiple HAD analizlerinin uyum göstermesi; bu analiz yönteminin, diğer ekipmanlar için de kullanılabilip; fonksiyonlarını daha verimli hale getirebilmeleri (örneğin: daha az basınç düşümü, optimum hava emiş hızı gibi) avantajlarını sağlayacaktır.

ANALİZ

1. DONANIM

Yapılan Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği ( HAD ) analizleri 12 çekirdekli Dell Precision T3610 işlemciye sahip 48 GB RAM’li bilgisayarda gerçekleştirilmiştir.

Tarif edilen donanımlar üzerindeki işletim sistemi 64 bit Windows 7 Professional’dır.

2. YAZILIM

Analizler ANSYS / Fluent 15 versiyonunda yapılmıştır.

Yazılımda kullanılan Algoritmalar; n Basınç Hız ilişkilendirilmesi için SIMPLEC n Ayrıştırmalarda ; Gradient için Green-Gauss Cell Based, Basınç için Standart, Momentumla birlikte enerji ve türbülans denklemleri için Second Order Upwind n Paralel çözücü kullanılmıştır.

3. ANALİTİK ÇALIŞMALAR

Kompresör kabininin havalandırılması amacı ile soğutma havası giriş eleklerinin geometrisini modellemenin kabin çalışmasında kullanılacak sayısal ağ miktarını arttıracağı ve analiz sürelerini uzatacağı ön görülmüştür. Bu nedenle elek geometrisinin giriş debisine bağlı olarak oluşturacağı basınç kaybının Fluent yazılımı içerisinde Porous Jump modeli ile tanımlaması yapılmıştır. Aynı şekilde radyatörler için kullanılan Porous Media sınır şartında Porous Jump sınır şartına benzer bir hesaplama kullanılmıştır.

52 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Şekil-4 Sayısal ağın (mesh) kabin kesitindeki yapısı

5. ANALİZDEN ELDE EDİLEN VERİLER SONUCU PROTOTİPTE YAPILAN İYİLEŞTİRMELER 1. İlk tasarımda 2 adet 2.2 kW soğutma fan motoru kullanılırken, yapılan iyileştirmeler sonucu 2 Adet 1.5 kW ve 1 adet 0.37 kw soğutma fan motu kullanılmıştır. Bu sayede soğutma fanlarında toplamda 4.4 kW ‘dan 3.37 kW’a düşülerek % 23.4 enerji tasarrufu sağlanmıştır.

2. Ana tahrik motorunun eleklerden soğutma havası emişi daha verimli hale getirilmiştir. (Şekil-5 ve Şekil-6) 3. Kompresör içinde belirlenen kritik 3 noktadan alınan sıcaklık değerleri ile son tasarım ve ilk tasarım kıyaslanmıştır. Alınan sıcaklık değerlerine göre noktasal olarak 8 0C ila 3 0C arasında soğutma sağlanmıştır.

4. Hava radyatöründen geçen havanın sıcaklığında 0.8 0C soğuma sağlanmıştır. (Şekil-7 ve Şekil-8) 5. Yağ radyatöründe geçen havanın sıcaklığında 3 0C soğuma sağlanmıştır. (Şekil-7 ve Şekil-8)

TEKNİK MAKALE

Teşekkür

Şekil-5: İlk tasarım motor soğutma havası emiş

Bu tip projelere destek vererek yüksek düzeyli teknoloji kullanımına olanak sağlayan TÜBİTAK’a, proje aşamalarında katkı sağlayan değerli akademisyen Sn.Prof.

Dr.Erkan AYDER’e, danışmanlığına başvurduğumuz değerli akademisyen Sn.Prof.Dr. Hüseyin AKILLI’ya, ANSYS programının kurulup uygulanmasında rol alan Anova firmasına ve projenin dökümantasyonu konusunda destek veren İNOPARK firmasına teşekkürlerimizi bildiririz.

Firmamız Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Murat SARACOĞLU ve Başkan Yardımcısı Sn. Aslı SARACOĞLU ÖZER’e ve projenin gerçekleştirilmesinde özverili katkılarda bulunan tüm firma çalışanlarına teşekkür ederiz.

Abstract

COOLING PERFORMANCE IMPROVEMENT FOR SCREW COMPRESSORS

Şekil-6: Son tasarım motor soğutma havası emiş (Optimize edilmiş )

Şekil-7: İlk tasarım radyatör üzeri termal analiz

Şekil-8: Son tasarım radyatör üzeri termal analiz (Optimize edilmiş)

Compressed air cycle, oil cycle and cooling cycle are the main cycles in screw compressors. Cooling cycle is divided into ‘air cooling’ and ‘water cooling’ types. If there exists water cooling type; compressed air and oil can be cooled by water; otherwise atmospheric air is used to cool them. To be able to use water as cooling agent; a kind of cooling tower required; but for air cooling type; an additional facility is not required.

Air cooled screw compressor are taken into consideration for our purpose. In air cooled screw compressors; there are two main sections that have to be cooled by air: oil and compressed air radiators (coolers) section and inside of compressor unit: including screw block, electric motor, separator tank and connections. With this project; we have aimed to optimize the cooling procedure for both coolers and inside of the compressor cabin. We have detected that there should be a sensitive balance while cooling the above mentioned sections. Otherwise, some problems can rise due to overheating of oil, compressed air or inside cabin and consequently electric motor & screw block.

Using over-sized cooling fans can cause energy inefficiency, over-sized compressor canopy and higher investment cost.

Instead, we preffered to optimize the cooling process by using such ANSYS program which is described as below sections.

A prototype compressor with 75 kW motor power was constructed for this analysis. Detailed CFD (Computational Fluid Dynamics) analysis on prototype has enabled us to decide on the critical points. Consequently, both computer analysis and actual measurements on the physical compressor have matched each other. Obtained values have assessed and suitable modifications are implemented on the prototype.

After optimization; it is realised that not only cooling process optimized, but also a 23.4% of reduction of fan power obtained.

The important result of this project is that; it is also applicable to higher and lower capacity air compressors.

Since heat is the most important problem to be eliminated with compressors; efficient cooling is crucial for the whole process.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 53

KAESER KOMPRESÖRLERİNDE

ENERJİ VERİMLİLİĞİ YÜKSEK YENİ MOTOR TEKNOLOJİSİ Bİrkan IŞIK

Mekatronik Mühendisi, MBA Proje ve Satış Mühendisi Topkapı Endüstri - KAESER Kompresör

54 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

“Daha az enerji ile daha çok basınçlı hava üretimi” vizyonu ve argümanı ile Alman vidalı kompresör üreticisi “KAESER KOMPRESSOREN SE”, yine bir başka Alman devi SIEMENS ile birlikte geliştirdiği Senkron Relüktans Motor teknolojisi ile invertörlü kompresörlerde de azami verimliliğe ulaşmayı gerçekleştirdi.

Senkron Relüktans Motor Kullanılmasının Avantajı Nedir?

Yeni senkron relüktans motorlar, verimli sürücü sistemiyle birlikte asenkron ve senkron motorların avantajlarını birleştiriyor. Senkron relüktans motorda alüminyum, bakır veya pahalı nadir toprak mıknatısları bulunmadığından sürücüyü dayanıklı ve servis dostu hale getirmektedir. Senkron relüktans motorlar ısı kayıplarını minimumda tutarak, önemli ölçüde daha düşük rulman sıcaklıkları sağlamaktadır. Bu sayede daha uzun rulman ve motor hizmet ömrü sağlanmaktadır.

Uyumlu invertör teknolojisi ile bağlantılı olarak, senkron relüktans motoru, özellikle kısmi yük aralığında kayıplar söz konusu olduğunda asenkron motora kıyasla üstün performans sağlar.

Senkron Relüktans Motor’un Kalıcı Mıknatıslı Manyetik Senkron Motora Göre Faydaları

Günümüzde kompresör sektöründe kullanılan bir farklı motor çeşidi de ‚ ‘‘Permanent Magnet Motor‘‘ olarak belirtilen Kalıcı Mıknatıslı Manyetik Senkron motorlardır. Kaeser Kompresörlerinin kullanmış olduğu, Senkron Relüktans Motorun, Senkron Kalıcı Mıknatıslı Manyetik Motora göre bazı avantaları şunlardır; •

• •

IES 2 Motor Verimlilik Sınıfı Nedir ?

Özellikle günümüzde motor verimliliklerini konuşurken IE2, IE3, IE4 gibi motor verimlilik sınıflarını duymaktayız. Fakat sistemde invertör olduğu zaman motor ve invertörün de uyumunu belirten sistem verimliliği belirtilmelidir. Bu motor sistem verimliliği EN 50598’e göre IES (International Efficiency System) sınıfı olarak belirtilmelidir. Bu sebeple invertörlü bir kompresör için IE olarak sınıf belirtilmesi uluslararası elektrik standartlarına göre doğru değildir. Günümüzde ilan edilmemiş IE5 sınıfının bile invertörlü bir kompresörün verimliliği için kullanıldığını görmekteyiz. (https:// ec.europa.eu/info/energy-climate-change-environment/ standards-tools-and-labels/products-labelling-rulesand-requirements/energy-label-and-ecodesign/ energy-efficient-products/electric-motors_en). Linkte de göreceğiniz üzere IEC/EN 60034-30-1:2014 standartlarına göre ilan edilmiş en yüksek sınıf IE4 verimlilik sınıfıdır. İnvertörlü kompresörlerde en üst verimlilik sınıfının da IES2 olduğu unutulmamalıdır.

Rotorda alüminyum, bakır veya nadir toprak mıknatıs malzemeleri bulunmadığı için; hizmet ömrü sonunda sorunsuz imha edilebilir, yatakların ve rotorların değiştirilmesi asenkron motorlardaki kadar kolay ve rotorda , nadir toprak mıknatısları kullanılmadığı için bu malzemelerin piyasa maliyetlerinden bağımsızdır.

Düşük rotor atalet momenti sayesinde yüksek rampa yükselme hızı sağlar ve bu sayede yüksek verimlilik sağlamaktadır.

Mıknatıs malzemesi olmadığı için indüklenmiş voltaja gerek yoktur. Bu sayede invertör çıkışında gerilim ölçümü olmadığı için tepki süresi hızlı olarak gerçekleşir. Bu sayede düşük devirler de de yüksek verimlilik sağlar. Permanent Magnet Motor veya Senkron Motorların düşük devirlerindeki kayıp yoktur.

%10 Daha Fazla Enerji Verimliliği

SIEMENS ile ortaklaşa geliştirilen bu yeni teknolojik motor ve invertör sisteminin avantajı, kısmi yüklerde yaklaşık %10 a varan bir enerji verimliliği sağlamasıdır.

Yenilikçi motorlar ve yeni EN 50598 verimlilik standardına göre en üst IES2 verimlilik sınıfı sayesinde bu çözüm benzeri görülmemiş bir verimlilik sağlar.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 55

Türkiye’nin İlk Yerli Hava Körüğü POSITIVE DISPLACEMENT BLOWERS

Q Series Blowers Flows up to 6200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -920 mbar g

TÜYLÜOĞLU MAK. NAK. İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. www.ruutblower.com

Pnömatik Taşımada Akılcı Çözümler

H Series Blowers Flows up to 8200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -500 mbar g

Ostim Org. San. Böl. 1231. Sok. No:38-40 Yenimahalle – Ankara / TURKEY Tel: (+90) 312 354 19 11 • Faks: (+90) 312 385 13 97

ruutblower@ruutblower.com

Basınç/Debi Kontrolörleri Erdal Çalıkoğlu

Ulusal Proje Direktörü

Dr. Kubİlay Kavak

Proje Koordinatörü

Prof. Dr. Atİlla Bıyıkoğlu Gazi Üniversitesi

Prof. Dr. İsmaİl Coşkun Gazi Üniversitesi

Debi kontrolörleri tek kompresörler veya sistem kontrolleriyle birlikte kullanılan opsiyonel sistem basınç kontrolleridir. Debi kontrolörü, kompresörü doğrudan kontrol etmez ve genel olarak kompresör paketinin bir parçası sayılmaz.

Debi kontrolörü, kompresör sisteminin arz tarafını talep tarafından ayırmaya yarayan bir cihazdır. Bu, gerçek basınçlı hava tüketimini minimize etmek için, talep tarafındaki basınç kararlı bir seviyeye azaltılırken, kompresörlerin artırılmış basınçta ve dolayısıyla artmış beygir gücünde çalışmalarını gerektirebilir.

58 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

T

alepteki beklenen dalgalanmaları karşılayabilecek şekilde boyutlandırılmış depolama, kontrol stratejisinin esas parçasıdır. Daha yüksek basınçlı besleme havası kompresörlerden birincil depolama tanklarına girer ve sabit ve daha düşük bir basınç seviyesinde talepteki dalgalanmaları güvenli şekilde karşılamak için hazır bulunur. İyi tasarlanmış ve yönetilmiş bir sistem, aşağıdakilerden bazılarını veya hepsini içermelidir: Genel kontrol stratejisi, talep kontrolü, iyi sinyal lokasyonları, kompresör kontrolleri ve depolama. Amaç, ana tesis dağıtım sistemini muhafaza etmek için basınçlı havayı en düşük kararlı basınçta sağlamak ve zamana bağlı olayları, depolanan daha yüksek basınçlı hava ile mümkün olduğunca desteklemektir. Birincil depolama değişimi birincil basıncı gereken seviyeye geri getirmek için minimum kompresör beygir gücünü kullanmalıdır.

Her basınçlı hava sistemi; arz, dağıtım ve talep açılarından farklılık gösterir; bunların her birinin debi/ basınç kontrolör sistemine olan faydalarının uygun biçimde değerlendirilmesi gerekir. İlâve birincil ve/veya ikincil hava alıcıları da aralıklı yükleri karşılayabilir ve bu, sistem basıncını ve güvenilirliğini etkileyebilir ve kompresörün mümkün olan en düşük çıkış basıncında ve giriş gücünde çalışmasına imkân sağlayabilir. Aşağıdakiler göz önünde bulundurulmalıdır: • • •

•

•

•

Basınçlı hava sisteminde, basınç/debi kontrolörünün birincil fonksiyonu sistemde basıncı kararlı hale getirmektir.

Basınçlı hava sisteminde talep değiştikçe basınç da değişecektir.

Bir kompresör tarafından beslenen tesiste, basınçtaki değişim o kompresörün kontrol bant genişliğine göre olacaktır. Örneğin, modülasyon kontrollü tek bir dönel vidalı kompresör kullanımdaysa, basınçlı hava tüketimindeki artışı beslemek için kompresör girişini gittikçe açacaktır.

Genellikle, 20-70 kPa aralığına sahip olan bu modülasyon kontrolü, en az miktarda havayı en yüksek basınçta ve en yüksek miktardaki havayı, aralığındaki en düşük basınçta sağlayacaktır.

Sistem basıncındaki 20-70 kPa’lık bu salınım, özellikle enstrümantasyon ve prosesler için çok kararlı basınç gerektiren tesisler başta olmak üzere bazı tesislerde istenilmeyebilir.

• • • • • • •

• •

Birden fazla kompresör tarafından beslenen bir sistemde, çeşitli kontrol bant genişlikleri örtüşecek ve basamaklanacaktır ve bunlar, basınçtaki varyansı artırabilir.

Basınç/debi kontrolörleri, tesis basıncını kompresör kontrollerinin yapabileceğinden daha sıkı toleranslarda kararlı hale getirebilir. Genellikle, ayar noktası basıncı ± %1 içinde tutulur ve tesise sağlanan basınç, çevrimiçi kompresör sayısından bağımsız olarak değişmez.

•

Basınç/debi kontrolörleri, kurulacakları sistem hakkında biraz bilgi gerektirir.

Basit olarak kompresörlerin toplam kapasitesinin hesaplanması, başarılı kurulumu garantilemez.

Basınç/debi kontrolörleri, basınçlı hava sistemindeki talep olaylarına hızlı tepki verir.

Basıncı kararlı tutabilmelerinin sebebi de budur.

Bazı talep olaylarının debisi, tüm kompresörlerin toplam kapasitesinden daha büyük olabilir.

Bazı talep olayları, talebi standart kontrollerin tepki veremeyeceği kadar hızlı değiştirebilir.

Basınç/debi kontrolörünü boyutlandırırken, bu son kullanımlar dikkate alınmalıdır. Aksi takdirde, sistem talep olaylarına tepki verme yetersizliğinden dolayı, basınç değişimleri olacaktır.

Bazı talep olaylarını karşılamanın en iyi yöntemi, bunları lokal depolamadan karşılayarak sistem üzerinde yaratacakları etkiyi izole etmektir.

Birçok olay, kompresör kontrollerinin tepki verebileceğinden daha hızlı bir şekilde, basınç/debi kontrolörünün akış yukarısına konumlandırılmış merkezi depolamadan beslenebilir. Böylece, eğer depolama uygun biçimde boyutlandırılmış ve kompresör kontrolleri doğru olarak kurulmuşsa, genellikle, kompresörü başlatma ihtiyacı önlenebilir.

Basınçlı hava sistemindeki basınç sorunlarının önemli nedeni, nadiren dağıtım boruları olsa da, basınç/debi kontrolörleri, uygunsuz boyutlandırılmış boru sorununu çözmez.

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 59

MAKALE

Planlama İçin Basınçlı Hava Maliyetinin Belirlenmesi İster basit bir havalı aletin çalışması için olsun, isterse de pnömatik kontrollerin işletimi gibi daha karmaşık görevler için olsun, çoğu endüstriyel tesis, basınçlı havanın bir çeşidine ihtiyaç duyar. ABD Enerji Bakanlığı tarafından yapılan güncel bir araştırma, tipik bir endüstriyel tesiste tüketilen elektriğin yaklaşık %10’unun basınçlı hava üretmek için tüketildiğini göstermiştir.

Bazı tesislerde, basınçlı hava üretimi, tüketilen elektriğin %30 veya daha fazlasının nedeni ola-bilir. Basınçlı hava, yerinde üretilen bir faydadır. Çoğunlukla üretim maliyeti bilinmez, fakat ba-zı firmalar, her 1000 ft3 hava için 15-30 sent ayırır.

Basınçlı hava, bir tesisteki en pahalı enerji kaynaklarından biridir. Tipik bir basınçlı hava sisteminin genel verimi %10-15 mertebesinde düşük olabilir. Örneğin, 1000 psig’de 1 hp gücünde bir hava motorunu çalıştırmak için yaklaşık 7-8 hp’lik elektrik gücü kompresöre beslenir.

Basınçlı havanın tesisinizdeki maliyetini hesaplamak için aşağıda gösterilen formülü kullanın Maliyet= bhpx0,746x(#saat sayısı)x(maliyet/kWh)x(%zaman)x(%tam_yük_bhp)

motor_verimi

Burada: bhp: Kompresör mil beygirgücü (sıklıkla motor etiket beygirgücünden daha yüksek— ekipman spesifikasyonunu kontrol edin)

% zaman: Bu işletim seviyesinde geçen zamanın yüzdesi % tam yük bhp: Bu işletim seviyesinde tam yük bhp’nin yüzdesi olarak bhp motor verimi: Bu işletim seviyesinde motor verimi

Örnek

Tipik bir tesis, yılda 6.800 saat çalışan 200 hp’lik bir (215 bhp gerektiren) kompresöre sa-hiptir. Zamanın %85’inde tam yüklüdür (motor verimi = %95) ve kalan zamanda yüksüzdür (%25 tam yük bhp ve motor verimliliği = %90). Ortalama elektrik fiyatı 0,05 $/ kWh’dir.

Tam yüklüyken maliyet =

215 bhp x 0,746 x 6800saat x $0,05/kWh x 0,85x1 =$48.792 0,95

Kısmen yüklüyken maliyet =

215 bhp x 0,746 x 6800saat x $0,05/kWhx0,15 x 0,25 =$2.272 0,90

Yıllık enerji maliyeti = $48.792 + $2.272 = $51.064

Kaynak Endüstriyel sistemlerde optimizasyon, Basınçlı hava sistemleri ABD Enerji Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Ofisi tarafından alttaki kaynaklar kullanılarak hazırlanmıştır.

- Compressed Air Challenge™ - The Compressed Air and Gas Institute [Basınçlı Hava ve Gaz Enstitüsü] - Dave McCulloch, Mac Consulting Services - Erwin Ruppelt, Kaeser Kompressoren - Bill Scales, Scales Air Compressor Corporation Türkiye’de yazarlar tarafından Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi kapsamında geliştirilmiş ve uyarlanmıştır.

Metinlerin çevirisi ve edisyonu Proje Yönetim Birimi tarafından koordine edilmiştir:

60 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 61

MAKALE

OKSİJEN ÜRETİM SİSTEMLERİNDE HAVA KOMPRESÖRLERİ

Taha BEŞER

İnspital Medikal

Geçtiğimiz yarım senelik süreçte Covid-19 virüsü ile hastanelerde kullanılan medikal gaz sistemlerinin parçası olan oksijen ve hava gazının önemi hiç olmadığı kadar artmıştır. Özellikle solunum cihazlarını kullanımı için gerekli olan oksijen ve hava beslemeleri hastanelerin medikal gaz odalarına kurulan oksijen ve hava kompresör sistemleri ile sağlanmaktadır. Peki doğru oksijen üretim sistemi nasıl olmalıdır?

62 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

O

ksijen beslemesi için birinci seçenek olarak VIE tanklar ya da oksijen silindirleri tercih edilmektedir. Oksijen beslenme imkânı olmadığı ya da bunun tedarikinin gecikmesi ihtimali olduğu durumlarda hastanelerde oksijen beslemesi olarak oksijen jeneratörü tercih edilmektedir.

Medikal gaz sistemleri standarttı olan HTM 02-01’de oksijen jeneratör sistemi 6 bölümde anlatılmıştır. Sistemin düzeni ana bileşenleri aşağıdaki Şekil 22›de gösterilmiştir.

Sistemin tipik temel bileşenleri kompresörler, kurutucular, oksijen jeneratör sistemi, vakum pompaları, oksijen ve hava tankları, filtreler ve regülatörlerdir.

Hava kompresör sistemi ile alınan hava kurutulduktan sonra basınç altında oksijen gazını zeolit ile absorbe ederek çalışır. Belirli bir kimyasal özelliğe sahip olan zeolit maddesi ile atmosferdeki diğer gazlar oksijenden ayrılır.

Bu şekilde depolanan oksijenin kullanım için hastaneye iletilmesi sağlanır. Yoğunlaştırıcılar yapay zeolitler olarak bilinirler daha çok moleküler elek olarak anılır. Elek üniteleri çiftler halinde düzenlenmiştir. Atık gazlar başlıca azot, argon ve co2 gazlarıdır. Absorbanların değişimi ve boşaltımı sırasında bu gazlar atmosfere boşaltılır. Bazı sistemlerde boşaltma sırasında vakum kullanılması sistemin performansını arttırır. Bu işlem, teknik gelişmişliği yüksek seviyede ve %95’lik bir saflıkta oksijen üretmektedir. En yüksek saflık azami %97-98’dir. VIE tankı ve oksijen silindir beslemelerinde saflık oranı %99,99’a ulaşmaktadır.

Genel olarak, oksijen gazı litresi başına basınçlı hava gereksinimi için 4: 1 ‘dir; Sonuç olarak hava kompresör ihtiyacı tipik olarak hastanelerde görülenden daha büyük kapasitede olacaktır.

Oksijen üretim santrali kontrol paneli, oksijen analizörü içeren kalibre oksijen izleme sistemi, oksijen konsantrasyon göstergesi, oksijen akış monitörü̈ ve oksijen konsantrasyon/akış kaydedici içermelidir. Saflığın %94 altına düştüğü durumlarda, boru hattı dağıtım sisteminde PSA sistemi izleme sistemi izole edilmelidir. Bu durumlarda acil/yedek manifold silindir sistemleri devreye girmelidir. Oksijen jeneratörü sistemlerinde yedek manifold silindir beslenmelerinin bulunması zorunludur. Ayrıca, bağımsız bir izleme sistemi, %94’ün altına düşen konsantrasyon durumlarında sağlanmalıdır. İkinci sistemin, bir akış göstergesi veya kayıt cihazı ile temin edilmesine gerek yoktur.

Medikal gaz odasında oksijen jeneratörünün yerleşimini yaparken kompresörlerin hava emmesi, basınçlı havanın soğutulması ve kompresörün soğutulması ve gibi faktörlere dikkate edilerek yerleştirilmelidir. Santrale bakım amacıyla çok yönlü erişim sağlanabilmelidir.

Oksijen Üretim Sisteminin Avantajları: • Düşük işletme maliyetleri sayesinde uygun maliyetli • Gelişmiş ve güvenilir teknoloji • Her uygulama için tam saflık • Silindir ve tank sistemlerinde olduğu gibi kiralama taahhüdü yok • Çevre için CO2 kirliliği yok • Tehlikeli mal yok • Patlama riski yok • Şirket içi yerleştirme ve üretim • Yaklaşık 1 yılda yatırım geri dönüşü Covid-19 Pandemisiyle beraber oksijen tedarikindeki artan talep ile oksijen üretim sistemlerine olan ihtiyaç hiç olmadığı kadar artmıştır. Dünyadaki oksijen sistemini talebini karşılamak için medikal gaz konteynırları üretilmektedir. Bu sistemlerde kurulum ihtiyacı olmadan, farklı coğrafyalara sevkiyat yapılabilinmektedir.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 63

HABER AIR WORLD

KISA HABERLER

AIR WORLD TÜRKİYE

Anadolu turunda

C

ovid-19 Pandemisi nedeniyle iptal edilen ve ertelenen fuarlar için ayrılan dergiler için posta ile dağıtmak yerine farklı bölgelerdeki fabrikalara ve sektör firmalarına yaptığımız ziyaretlerle dağıtıldı. Özellikle son üç aylık dönemde Kayseri, Sivas, Divriği Erzincan-İliç, Malatya –Darende, Afyon, Uşak, İzmir, Ankara, Kocaeli-Dilovası bölgesinde yoğun bir çalışma ile 2 bin 500 adet dergi dağıtıldı.

Dergi dağıtımlarında bölgedeki sektör firmalarımız özellikle ziyaret edilerek sektöre dair fikir alışverişinde de bulunuldu.

Burckhardt, Shenyang Yuanda Kompresör'ün kalan yüzde 40 hissesini de satın alıyor Burckhardt Compression, çinli kompresör üreticisi Shenyang Yuanda Compressor'un kalan % 40'ını satın almak için bir mutabakat zaptı imzaladı. mart 2016'da % 60 hissesini satın alan Burckhardt, kasım ayında% 40'lık alım için alım opsiyonunu kullanmayı planlıyor.

Burckhardt, ilk satın alımdan bu yana daha fazla pazar segmentine 64 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

yayıldı. Burckhardt, şirketin ayrıca Shenyang Yuanda'nın kompresörlerini 2019'dan beri dağıtım kanalları aracılığıyla kullanıma sunduğunu

söyledi.

Burckhardt'ın yeni Shenyang, Çin üretim fabrikasının da eylül ayı sonunda hizmete açılması planlanıyor.

Mayıs 2019'da Burckhardt, iki Shenyang Yuanda Kompresör tesisinin operasyonlarını tek bir fabrikada birleştirmeye karar verdi. Yeni tesis, 86 bin m2 bir üretim alanına sahip.

Toplam alan ise 153 bin m2 arsa.

Vidalı Hava Kompresörlerinde

5 YIL GARANTİ Dönemi Başladı!

TÜRK

İYE’D E İLK

* Tüm yağ enjekteli vidalı seri kompresörlerimizde standart periyodik bakımların orijinal yedek parçalarla yetkili servisler yapılması koşuluyla geçerlidir.

dalgakiran.com

i n e isi

YR Ser A

Pistonlu ve vidalı kompresörler olmak üzere geniş bir ürün yelpazesine sahip Eccoair, az yatırımla mümkün olan en yüksek kalite ve performansı sunarak şirketinizin gelişiminde itici güç oluyor.

Eccoair bir Dalgakıran Grup markasıdır. www.eccoair.com.tr

HABER AIR WORLD KISA HABERLER

Basınçlı Kaplar, Kompresörler, Kurutucular ve İlgili Ekipmanlar Komitesi toplandı

A

Basınçlı Kaplar, Kompresörler, Kurutucular ve İlgili Ekipmanlar Komitesi 7 Temmuz Salı günü Zoom uygulaması üzerinden bir araya geldi.

AG Makine firması temsilcisi İlknur Cantürk, Dalgakıran firması temsilcisi Nuri Kara, IHI Dalgakıran firması temsilcisi Yakup Tüfekçi, Mikropor firması temsilcisi Volkan Ayhan, Sarmak Kompresör firması temsilcisi Aslı Saracoğlu Özer, Özen Kompresör firması

temsilcisi İbrahim Özen ve Tamsan Kompresör firması temsilcisi Zafer Udül’ün katılım gösterdiği toplantıya misafir olarak Revindus firması temsilcisi Mustafa Uslu da katıldı.

Makina İmalatçıları Birliği sekretaryası tarafından organize edilen ve Genel Sekreter Sefa Aytekin ve Kıdemli

Uzman Artun Bölgen’in de katıldığı toplantıda, önümüzdeki dönemde gerçekleşecek fuarlar, ihale şartnameleri, kurulması planlanan test merkezi ile ilgili konular, dış ticaret istatistikleri, ilave gümrük vergileri, kurulması planlanan web sitesi ve sektörün ihtiyaç ilgi duyduğu konular konuşuldu.

CS INSTRUMENTS'TEN Entegre akım klavuzlu debi sensörü Basınçlı hava debi ölçümü alanında pazar ve inovasyon lideri CS Instruments, makine ve hat bazlı debi ölçümü için uygun fiyatlı VA525 debi sensörünü öneriyor. ¼” ile 2” arasında dişli yapıda olan VA525 debi sensörü makine ve hat bazlı anlık akış miktarı ve toplam tüketim bilgilerinin yanında, akış hızı, sıcaklığı ve basıncını ölçüyor. Ölçülen değerler entegre ekrandan okunabileceği gibi 4-20mA, pulse ve

Modbus RTU üzerinden master sistemlere de aktarılabiliyor.

Montaj açısı fark etmeksizin hatta bağlanabilen VA525, entegre akış kılavuzu sayesinde düz boru mesafesini gerektirmiyor.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK TÜRKİYE ‹ 65

MAKALE

BASINÇLI HAVA İLE ISLAK AŞINDIRICI KUMLAMA CAN DEMİREL

Graco Co. Türkiye Müdürü

Islak aşındırıcı kumlama (diğer adıyla buharlı aşındırıcı kumlama) sert yüzeylerden kaplamaları, kirletici maddeleri, pası ve kalıntıları giderir.

Kumlama maddesinin yüzeye çarpmadan önce nemlendirilmesi dışında kuru kumlamaya benzer.

66 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

B

MAKALE

uharlı aşındırıcı kumlamanın kuru kumlamaya göre en önemli avantajı, tozu azaltarak asgari hazırlık ve temizlik maliyetleriyle operatörlerin çok çeşitli ortamlarda çalışmasını sağlamaktır. Hiçbir bütünleşik ya da asılı toz olmaksızın, daha temiz, daha tutarlı, kaplamaya hazır bir son kat sağlar.

Buharlı aşındırıcı kumlama, alternatif olarak ıslak kumlama, sulu aşındırıcı kumlama, buharlı kumlama, sulu kumlama, ıslak kum püskürtme ve tozsuz kumlama olarak da adlandırılır.

Su ve aşındırıcı, hava basıncı altında bir kapta saklanır.

Karışım, venturi etkisi kullanılarak hava akımına çekilir.

Artıları: Etkili toz bastırma.

Eksileri: Sınırlı akış kontrolü. Yüksek aşındırıcı ve su tüketimi.

BUHARLI AŞINDIRICI / SULU AŞINDIRICI KUMLAMA YÖNTEMLERİ

Buharlı aşındırıcı kumlama makineleri

Su ve aşındırıcı su basıncı altındaki bir kapta birleştirilir, daha sonra hava akışına enjekte edilir.

Artıları: %95’e kadar toz bastırma. Hava basıncı ve su/ aşındırıcı karışımı üzerinde hassas kontrol sağlayarak daha fazla çeşitte yüzeyin kumlanmasına ve harcanan madde ve su miktarının azaltılmasına olanak sağlar.

KUMLAMA MALZEMELERİ

WIN ve halka nozüller

Nozüller, toz bastırma sağlayan kumlama makinesi eklentileridir.

Su Enjeksiyon Nozülleri (Water Injection Nozzles, WIN): Su jetleri, nozülü terk ederken aşındırıcıyı nemlendirir.

Halka (su halkası) nozüller: Su perdesi aşındırıcı kumun etrafını sararak, çarpmadan sonra tozu nemlendirir.

Artıları: Nispeten ucuzdur. Tozun %50-85’ini bastırır*.

Eksileri: Yüksek su tüketimi.

Kabinler ve püskürtme hazneleri

Su ve madde karıştırılır ve bir kutunun içine püskürtülür.

Parçaları kumlamanın etkili bir yolu.

Artıları: Maddelerin geri dönüşümüne, dahili muhafazaya izin verir.

Eksileri: Sabittir. Kumlama, kutuya sığabilecek nesnelerle sınırlıdır.

Maddeler & aşındırıcılar Madde, çarpmadan sonra bir yüzey profili oluşturmayan malzemeleri ifade eder. Bunlar hem inorganik hem organik maddeleri içerir. Aşındırıcılar, çarpmadan sonra bir yüzey profili (veya çapa deseni) oluşturan herhangi bir kumlama malzemesini içerir. Yüzey kaplamaları profilli yüzeylere daha güçlü yapışır.

Resimde (soldan sağa): Cam boncukları, plastik boncukları, kırılmış ceviz, garnet, kırılmış cam, starolit, kömür cürufu.

Çarpmadan sonra ne olur

Aşındırıcı sert bir yüzeye çarptığında, parçacık genelde kırılarak veya parçalanarak kuru maddelerde zaten mevcut olan toza ek olarak daha ince parçacıkları havaya toz olarak iter. Bu çarpma statik elektrikle yüklü kuru kıvılcımlara da neden olabilir.

Islak aşındırıcı, bir yüzeye çarptığında, ince parçacıklar su damlacıklarında tecrit edilir. İlave su, parçacıkları ağırlaştırarak tozu önler.

Suyun varlığı, ayrıca, çarpma durumunda parçacık üzerinde daha fazla kütle sağlar. Su damlacıkları dağıldıkça, hidrostatik kuvvet yüzey kaplamasına etki eder ve kusursuz yeniden kaplamalar için çeperin etrafında tüy desenine benzer bir kenar bırakır.

Modifiye edilmiş kumlama makineleri

8

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 67

Makale

ISLAK/AŞINDIRICI KUMLAMA UYGULAMALARI Islak aşındırıcı kumlama, hemen hemen her uygulama için kum püskürtme yerine kullanılabilir, ancak ıslak kumlamanın özellikle avantajlı olduğu bazı yüzeyler, koşullar ve ortamlar bulunmaktadır.

Diğer işçilerin yanında

Kuru kumlamadan kaynaklanan toz, yalnızca soluma sağlığına zararlı olmakla kalmaz, görünürlüğü de ciddi şekilde sınırlar. Kuru kumlama işlemlerinin normal işlemlerden tecrit edilmesi gerekmesine rağmen, ıslak kumlama makineleri asgari önlemler alınarak diğer işçilere yakın mesafede çalışabilir.

Endüstriyel ayarlar

Kuru kumlama, statik elektrikle yüklü kuru kıvılcımlar fırlatabilir ve bu da yanıcı gazlar varsa patlamaya neden olabilir. Islak kumlama, kıvılcımları tamamen ortadan kaldırmaz, ancak kıvılcım oluştuğunda bunlar soğuk kıvılcımlardır (statik elektrik içermeyen), bu da patlama potansiyelini en aza indirir.

Hassas yüzeyler

Islak kumlama makineleri, daha düşük PSI’da etkili bir şekilde çalışabilir ve kaplamaları yüzeye zarar vermeden sökebilir. Buharlı aşındırıcı kumlama, antika, kırılgan yüzeyleri ve yumuşak yüzeyleri (ahşap dahil) kumlamak için tercih edilen yöntemlerden biridir. Ek olarak, yağlayıcı suyun varlığı, metal yüzeyleri eğriltebilen sürtünme nedeniyle ısıyı düşürür.

Açık hava/kentsel ortamlar

Kuru kumlama, havadaki toz seviyelerini yasal sınırlar dahilinde tutmak için önemli miktarda muhafazaya/çadır kurulumuna ihtiyaç duyar. Açık havada ve kentsel ortamlarda, bu türden muhafazalar pratik veya uygun maliyetli değildir. Yapısında bulunan toz bastırma özelliğinden dolayı, buharlı aşındırıcı kumlama işlemleri asgari miktarda muhafaza gerektirir.

artmasıyla, buharlı aşındırıcı kumlama makineleri, yüzey hazırlama endüstrisinde yaygın bir şekilde benimsenmektedir.

Bir buharlı aşındırıcı kumlama sistemini uygularken, mümkün olan en hızlı ve en tasarruflu şekilde en iyi yüzey hazırlama sonuçlarını elde etmek istersiniz.

Bir buharlı aşındırıcı kumlama sisteminin verimliliğini belirleyen en önemli unsurlardan biri, basınçlı havadır.

Basınçlı hava, aşındırıcı malzemenin yanında, bir aşındırıcı kumlama sistemindeki en önemli unsurlardan biridir. En iyi basınçlı aşındırıcı kumlama sonuçlarını garanti etmek için basınçlı hava ile ilgili bazı önemli hususları dikkate almalısınız.

Basınçlı hava temiz olmalıdır

Basınçlı hava yağ, nem veya diğer kirleticilerden arındırılmış olmalıdır.

• Yağ, aşındırıcıyı ve dolayısıyla kumlanmış yüzeyleri kirletir.

• Nem, ani pas oluşumunu ve aşındırıcı kabı tıkanmalarını artırır.

Hava beslemesi uygulamaya uyarlanmalıdır

Aşındırıcının hızı, bir kumlama işleminin üretkenliğini ve verimliliğini belirler. Aşındırıcı hızı, aşağıda belirtilen unsurlardan etkilenen hava basıncı ve akış hızıyla doğrudan bağlantılıdır; • Kompresör özellikleri • Hortumlar ve bağlantı parçalarından basınç kaybı • Nozül aşınması Tam hava tüketimi, nozül boyutuna ve çalışma basıncına bağlıdır. Aşağıdaki tabloya bakın. Kompresör çıkışında istenen püskürtme basıncını elde etmek üzere hangi nozülün kullanılması gerektiğini belirlemek için aşağıdaki püskürtme basıncı ve hava akış bilgilerini kullanın.

Islak Kumlamanın Geçmişi

1950’de, silika tozunun solunmasıyla bağlantılı bir mesleki tehlike olan silikozis konusundaki endişeler nedeniyle Britanya’da kum püskürtme işlemleri yasaklandı.

Kısa süre sonra Norman Ashworth, ilk buharlı aşındırıcı kumlama makinesini icat etti.

1966’da, birçok Avrupa ülkesi de bu duruma uyum sağladı ve kum püskürtme işlemlerini yasakladı. Bu durum, özellikle de, açıkça kum püskürtme makineleriyle rekabet etmek üzere tasarlanmış ilk taşınabilir ıslak kumlama makinesinin icat edildiği Almanya’da olmak üzere, yeni ıslak kumlama teknolojilerinin icat edilmesine yol açtı.

Kuzey Amerika’da Benimsenmesi

Islak kumlama makineleri 90’lı yıllarda Almanya’dan Kuzey Amerika’ya ve 2000’li yıllarda da Britanya’ya ithal edildi.

2009 yılında, yurt içinde üretilen ilk buharlı aşındırıcı kumlama makineleri olan Ecoquip ve GeoBlaster pazara girdi. Sırasıyla 2013 ve 2014 yıllarında Ecoquip ve GeoBlaster, sıvı işleme konusunda dünya lideri olan Graco Inc. tarafından satın alındı.

Endüstri standartlarına uygun parçaların yerel olarak temin edilebilmesi ve teknolojik yeniliklerden dolayı verimliliğin 68 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Hava sıkıştırma ile ilgili önemli tavsiyeler • • • • • •

Basınç düşüşünü olabildiğince azaltmak için, hava borularının olabildiğince kısa, doğrudan ve büyük çapta olması gereklidir.

Türbülansı ve ekstra basınç düşüşünü önlemek için, tüm parçalar ve bağlantılar besleme hortumlarının iç çapıyla uyumlu olmalıdır.

Hortumlar kare şeklinde kesilmeli ve içeriye tamamen yerleştirilmelidir.

Sabitleme vidaları, hortumların iç astarını çukurlaştırmamalı veya delmemelidir.

Kumlama hortumlarının iç çapı, nozül deliğinin boyutunun 3 ila 4 katı olmalıdır.

Nozül aşınmaya başlar başlamaz verimlilik düşüşünü önlemek için, hava besleme sistemi, yeni nozülün gereken çalışma kumlama basıncını geliştirmek için ihtiyaç duyacağından en az %50 daha fazla hava akışı sağlayabilmelidir.

HABER

Yağ enjekteli Vidalı Kompresörlerin

Elektrik Motorlarında Değişken Hız Kontrolü uygulamasının avantajları Mehmet Cahİt ŞEN

Satış Koordinatörü - Mak. Yük. Müh.

70 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

TEKNİK MAKALE

İ

malat Sanayiinde, basınçlı hava sistemi-pnömatik sistemler-günümüzde sürekli artış göstermektedir.

Bunun en önemli nedenleri, havanın hammadde olarak ucuz, temiz ve sonsuz oluşu ile uzun boru hatları boyunca taşınabilmesi ve depolanarak enerjiye dönüştürülebilmesi neden olarak gösterilebilir. Buna rağmen, havanın basınçlandırılması ve basınçlı havanın kullanımı maalesef düşünüldüğünden oldukça pahalıdır.Aşağıda basınçlı hava sisteminin ortalama maliyetini gösteren tablo bulunmaktadır.

uzaklaştırılır.

2- GECİKMELİ DURUŞ KONTROLLÜ ÇALIŞMA (KESİNTİLİ ÇALIŞMA) KONTROL SİSTEMİ

Start-stop ve yük-boş sistemlerinin avantajlarını bir araya getiren bir sistemdir. Sistem basıncı üst değere ulaştığında kompresör boşa geçer ve belirlenen süre kadar boşta çalıştıktan sonra eğer sistem basıncı alt basınç değerine düşmüyorsa kompresör stop eder. Sistem basıncı altbasınç değerine düştüğünde makine yeniden start alır.

Tablodan da anlaşılacağı üzere, hepimizin düştüğü yanılgının doğru olmadığı açıkça görülebilir. 5 yıllık amortisman maliyeti gözönünde bulundurulduğunda, ilk yatırım maliyetinin, yıllık enerji maliyetinin yanında çok daha düşük değer tuttuğu görülmektedir. Burdan şunu anlıyoruz ki asıl tasarruf edilmesi gereken kısım vidalı kompresörlerde enerji maliyetidir. O halde enerjidan nasıl tasarruf edeceğiz. Bunu anlayabilmek için vidalı kompresörlerde debi-basınç ilişkisini incelemek gerekir.

Maalesef imalat sanayiinde basınçlı hava kullanımı anlık değişkenlik gösterdiği için, optimum debi-basınç kontrolü düşünüldüğü kadar kolay olamamaktadır. Optimum debi-basınç kontrolü şu etmenlere bağlıdır. a) Kompresörlerin karakteristikleri (dizaynı) b) Motor (saatte verilebilir start sayısı) c) Sistem basıncı d) Kontrol aralığı Bunun için kontrol üniteleri kullanılmaktadır. Bu kontrol ünitelerinin çalışma şekilleri aşağıdadır.

1) YÜK-BOŞ ÇALIŞMA (KESİNTİLİ ÇALIŞMA) KONTROL SİSTEMİ

3- AKILLI YÜK-BOŞ KONTROL (KESİNTİLİ ÇALIŞMA KONTROL) SİSTEMİ

Kesintili çalışma için en gelişmiş regülasyon yöntemidir. Kontrol sistemi birim zamanda oluşan basınç kaybı veya artışına göre sabit bir katsayı (dp/dt) oluşturur. Eğer bu dp/dt katsayısı kritik bir değerin altına düşerse (birim zamanda çok hızlı basınç düşümü), kompresör yüke geçme basıncına düşünceye kadar boşta çalışmaya devam eder. Bu değere düşünce niden yüke geçer. Eğer dp/dt katsayısı kritik değerin çok üzerinde kalıyorsa kompresör boşa geçmeden, Tam yük zamanı zamanı yüksüz, Tam yük yüksüz programlı Boşta çalışma zamanı, Stop Yanıt zamanı ile otomatik olarak duruşa geçer.

4- MODÜLASYONLU-EMİŞ KISMALI ÇALIŞMA (KESİNTİLİ ÇALIŞMA) KONTROSİSTEMİ

Bu tip kontrol yönteminde kompresör üst basınç değerine ulaştığında, stop etmek yerine emiş kontrol valfini kapatarak boşta çalışmaya geçer. Sistem basıncı alt basınç değerine düştüğünde emiş kontrol valfi açılarak kompresör yeniden basınçlı hava üretmeye başlar.

Bu yöntemle motora verilen start sayısı sınırlanmış olur ve makine içerisinde kalan sıcak hava daha etkin olarak

Bu tür sistemlerde emiş kontrol valfinin içerisindeki kapama klapesi adımsal kontrol yöntemi ile hareket

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 71

TEKNİK MAKALE

ettirilerek emiş kısılır ve içeri alınan hava miktarı azaltılır. Bu yöntemle üretilen hava miktarı 0% ile 100% arasında kontrol edilebilir. Bu yöntemin dezavantajı enerji tüketiminin üretilen hava ile orantısal olarak düşmemesidir. Üretilen hava miktarı 0%‘ye yaklaşırken bile yaklaşık 70% enerji tüketimi olur. Bunun temel nedeni emiş kontrol valfi kısmi olarak kısılırken vida dönüş hızı dolayısı ile deplasman hacmi azalmadığı için emiş valfinin arkasında vakum oluşmasıdır. Bu durum sıkıştırma oranını artırdığı için enerji tüketimi artar.

5- DEĞİŞKEN HIZ KONTROLLÜ (KESİNTİSİZ) ÇALIŞMA KONTROL SİSTEMİ

Tüm bu çalışma sistemlerinden farklı olarak, Değişken Hız Kontrollü çalışma sisteminde, kesintisiz çalışma prensibi esas alınır. Kapasite kontrolü, motor hızı değiştirilerek, hava ihtiyacındaki değişimlere göre, sisteme verilen hava miktarı, optimum düzeyde ayarlanır. Bunun anlamı: • •

• •

Basınçlı hava ihtiyacı azalırsa kompresörlerde motor hızı ve dolayısı ile basınçlı hava üretimi azalır. Yük boş çevrimleri ortadan kalkar.

C) ENERJİ TÜKETİMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Eğer hava tüketimi artarsa,motor hızı ve dolayısıyla kompresör hızı artar ve üretilen hava miktarı artar.

Eğer hava tüketimi aazalırsa,motor hızı ve dolayısıyla kompresör hızı azalır ve üretilen hava miktarı azalır.

Bu tip kontrol yönetiminin avantajları: •

B) KONTROL KARAKTERİSTİĞİ

Boşta çalışma çevrimi hemen hemen hiç olmadığı ya da oldukça düşük motor devrinde olduğu için boşta çalışma harcaması olmaz.

Kalkış anında akım pikleri oluşmaz.

Doğru bir seçim ve uygulama ile oldukça iyi bir enerji tasarrufu sağlanabilir.

Bu yöntemin dezavantajı ise: •

lk yatırım maliyeti standart makinelere göre yüksektir. Ancak sistemin sağlayacağı enerji tasarrufu ile bu kısa zamanda kompanse edilir.

Buna göre kontrol sistemlerinin karşılaştırılması yapıldığında, Değişken Hız Kontrol sisteminin avantajları açıkça görülmektedir.

Hız kontrollü kompresörlerde enerji tüketimi neredeyse üretilen hava miktarı ile orantısal olarak değişir.kapasite arttığında enerji ihtiyacıda neredeyse lineer olarak artar. Yük-boş yada modülasyon kontrol gibi klasik sistemlerde enerji gereksinimi dikkate değer ölçüde fazladır ve büyük ölçüde ana motorun start karekteristiklerine ve emiş kısma sisteminin kontrol biçimine bağlıdır.

4) HAVA İHTİYACINDAKİ DEĞİŞİM

A) BASINÇ BANDI

Kapasite kontrollü kompresörlerde değişen hava üretim miktarına karşın basınç set edilen değerde sabit tutulur.Devreye giriş çıkış basıncı set değerlerine gereksinim yoktur.

72 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

100% hava ihtiyacında durumunda klasik kontrollü veya hız regülasyonlu kompresörler tam yükte çalışırlar. İhtiyaç azaldığında klasik kontrollü kompresörler start/stop kontrole döner.Ana motor ayarlanan çalışma zamanına göre start/stop yapar. Hız kontrolü kompresörlerde , hız ve üretilen hava miktarı hava ihtiyacına göre dedğişir. Start-stop çevrimleri yok denecek kadar azalır.

AEMOT Motor’dan Aksaray’da yeni orta gerilim motor ve Jeneratör fabrikası yatırımı AEMOT Elektrik Motor firması önceki yatırıma ek olarak Türkiye’nin ilk ve tek Orta gerilim motor ve Jeneratör fabrikası yatırımını gerçekleştirdi.

A

EMOT 25 milyon dolarlık ek yatırımla ithal kalemler arasında yer alan orta gerilim motor ve jeneratörlerin üretimini gerçekleştirecek.

Yeni yatırım nedeniyle görüştüğümüz Fabrika Genel Müdürü Makine Mühendisi Sami Akdoğan, Air World Türkiye Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Murat Alişiroğlu’na açıklamalarda bulundu. Akdoğan, “Sanayinin kalbi olan elektrik motoru olmadığında hiçbir fabrikanın ve makinenin çalışmayacağını ifade ederek, şöyle devam ettti; "Biz, üretimin tek elden yapıldığı ve dünyaya açılan bir fabrikayız. Türkiye, en son teknolojiyi takip ederek elektrikli araçların bile motorunu üretebilecek bir konumda. Biz üretebiliriz, ölçebiliriz aynı zamanda da

geliştirebiliriz" açıklamasını yaptı.

AEMOT Genel Müdürü Akdoğan, hedeflerinin Türkiye'de üretilmeyen yüksek verimliliğe sahip güçlü motorlar üretmek olduğunu ifade etti. AEMOT Elektrik motoru üretiminde tüm proseslerin tek bir yerde üretildiği bir fabrikaya dönüştü. Şu anda 0,12 kilowattan 500 kilowata kadar seri üretim genel maksat dediğimiz kompresörlerde, sanayide, pompalarda ve imalat tezgâhlarında kullanılan elektrik motorlarının tamamını yerli üretimle yapıyoruz. Türkiye'de üretilmeyen motorları üretmek gibi bir stratejimiz var. Bu nedenle 25 milyon dolar ek yatırımla Türkiye'nin ilk orta gerilim motor ve jeneratör fabrikasını

kurduk. Bu fabrika hem Aksaray hem de ülkemiz için çok önemli. Her sene yaklaşık 200 milyon dolarlık ithalatı yapılan bu ürünlerin Aksaray'da üretimini yapacağız. Amacımız bu paranın ülkemizde kalması. Motor üreticilerine dahi motor ihraç etmek bizim ne kadar kaliteli ürünler yaptığımızın bir kanıtı. Dünyanın tüm üreticileriyle birlikte çok yakın ve birlikteyiz. Geçen yıl yüzde 40 oranında bir ihracat yaptık. Bu yıl bu rakam yüzde 50'yi geçecek." AEMOT olarak hedef pazarlarımızdan biriside dünya kompresör sektörü. Sizinde bildiğiniz üzere bazı markalar ile çalışmaya başladık. Yeni yatırımla beraber basınçlı hava sektöründen görüşmeler yürüttüğümüz firmalar oldu.

MAKALE

ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ (EPS) ALTUĞ KARATAŞ

Makine Mühendisi MBA Enerji Verimliliği Uzmanı

Sanayide ve ticari binalarda enerji maliyetleri artmakta, bu durum firmaları enerji verimliliğine yöneltmektedir. Enerji verimliliği için gerekli yatırımlar ise karar vericilerin önünde en büyük engeldir. Enerji verimliliği sektöründe ki yenilikler artık sıfır yatırım ile enerji tasarrufu sağlamayı mümkün kılmaktadır.

Nasıl mı? Enerji Performans Sözleşmeleri Enerji performans sözleşmesi ile işletmelere yapılan projeler tasarrufundan kendini ödeyen bir model ile uygulanır. Projeler Enerji tasarrufu ile kendi yatırım maliyetlerini karşılayarak işletmelere sıfır yatırım maksimum kazanç sunmaktadır.

74 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

T

ürkiye’de enerji hizmet firmaları, enerji tasarrufu taahhüdü ile enerji verimliliği projelerini hayata geçirmektedir. Enerji performans anlaşmaları ( EPS ), verimlilik artırıcı projelere kaynak oluşturma açısından finansal bir modeldir.

Enerji Performans Sözleşmesinde Proje Öncesi ve Sonrası

EPS ile Tasarrufundan Kendini Ödeyen Projeler;

EPS sözleşmeleriyle proje öncesindeki enerji maliyetleri projeyle birlikte azaltılacak, sistemin yatırım maliyeti tasarrufundan karşılanacaktır.

Kısacası yapılan projeler tasarrufundan kendini ödeyen bir modelle dönüştürülür. Enerji maliyeti açısından bakıldığında en pahalı enerji olan, basınçlı hava üretimi ve taşınması için gerekli ekipmanlar enerji performansına dayalı sözleşmeyle temin edilebilir. Örnek bir EPS finans modeli akışına göz atarsak;

Maliyet Azaltma Garantisi;

EPS finans modelinde projede oluşabilecek ve tasarruf miktarlarını etkileyecek tüm riskler enerji hizmet firmalarına ait olup, müşterilere performansa dayalı ödeme planı çıkartılmaktadır. Böylelikle projeler kendi kazançlarından yatırım maliyetlerini çıkartarak işletmelere avantaj sağlamaktadır. Bu şekilde sistemin performansı firma garantisi altında olmaktadır. Ayrıca tesis enerji verimliliği yatırımı için bütçe ayırmamış olur. Yeni ve yüksek verimli sistem ile bakım-onarım maliyetlerinde de azalma sağlanır.

Enerji Performans Sözleşmesi Aşamaları; • • • • • •

Enerji Etüdü ile enerji verimliliği sağlanacak noktalar tespit edilir.

Enerji verimliliği projelerinin maliyet ve geri ödeme süresi hesaplanır.

Projeyi enerji hizmet firması finanse eder.

Proje geri dönüş süresi veya enerji tedariğini garanti edecek sözleşme enerji hizmet firması ve müşteri arasında imzalanır.

Proje uygulanır ve izlenir.

Sözleşme bitiminde imza edilen çerçeveye göre sistem müşteriye devredilir.

8

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 75

MAKALE

EPS Uygulanan Proje Örneği :

Yapılan incelemelerde kompresör 1’in verimi yüzde 52 çıkmıştır. Mevcut kompresör yerine birim iş üretimi için daha düşük enerji tüketimine (SET) sahip olan daha yüksek verimli bir kompresör önerilmiştir. Kompresör 1’in verim tablosu aşağıda verilmiştir.

Aşağıda basınçlı hava sistemleri için EPS modeli uygulanan bir proje açıklanmıştır. Kompresör dairelerinde yer alan kompresörlerin üretmiş olduğu basınçlı havanın debisi ölçülmüştür. Eş zamanlı olarak ETİKET ÖLÇÜLEN enerji analizörü ile elektriksel tüketimi ölçülmüş ve iki durumun karşılaştırılması Etiket Etiket Etiket Mak. Mak. Ort. SET SET Debi Güç Basınç Debi Güç Basınç yapılmıştır. Bu bilgiler ışığında tesisin No Verim basınçlı hava sisteminde enerji tasarrufu kW/ kW/ kW bar kW bar m3/dk m3/dk 3 3 (m /dk) (m /dk) adına potansiyeller tespit edilmiştir.

Mevcut sistemleri iyileştirmek için gerekli K1 9,18 57 13 6,2 3 36 6 12 52% olan yatırım miktarları, tasarruf edilecek Burada sağlanacak diğer avantajlardan biri kompresör enerji ve geri ödeme süreleri de hesaplanmıştır. Daha sonra 1’in yerine alınacak daha yüksek basınçlı hava debisine bu projeye EPS modeli uygulanmıştır. sahip yeni bir kompresörle, kompresör 2’nin devreye girişTesiste kompresör 1 ve kompresör 2 olmak üzere 2 çıkışlarının önlenmesi ve buradan ilave tasarruf sağlamaktır. adet kompresör bulunmaktadır. Kompresör 1 tesisteki ihtiyacı karşılayan ana kompresördür. Kompresör 2 SONUÇ tesisteki ihtiyacı karşılayamadığı durumlarda veya arızaya Mevcut kompresör yerine birim iş üretimi için daha girdiği durumlarda tesisteki ihtiyacı karşılayan yedek düşük enerji tüketimine (SET) sahip olan daha yüksek kompresördür. Aşağıda enerji izleme sistemimizden alınan verimli bir kompresör sağlanmıştır. Bir başka değişim ise debi ve güç ölçümünü görmekteyiz. kompresör 2’nin devreye giriş-çıkışlarının önlenmesi ile ilave tasarruf sağlanmıştır. Bu projenin tasarrufu aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.

Set (kW/m3)

Grafik: 1 Observer Enerji İzleme ve Yönetim Sistemi Basınçlı Hava Debi Ölçümü

Grafik: 2 Observer Enerji İzleme ve Yönetim Sistemi Toplam Güç Tüketimi

Yukarıdaki grafikler incelendiğinde, işletmenin toplam hava tüketimi ortalama 3 m³/dk, buna karşılık harcanan toplam güç değeri ise ortalama 36 kW’dır. Bu durumda sistemin spesifik enerji tüketimi 12’dir. Ölçümler sonucu elde edilen değerler aşağıda özetlenmiştir.

Kompresör 1 Ortalama Debi

3

Ortalama Güç

36

SET

12

76 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Mevcut Kompresör

Önerilen Kompresör

12

6,1

Sattlik Tasarruf (kWh)

17,65

Yıllık Çalışma Süresi (Saat)

6000

Elektrik Birim Fiyatı (TL/kWh)

0,66

Verimli Kompresörle Sağlanacak Tasarruf (TL/Yıl)

69.887

Yedek Kompresörden Sağlanacak Tasarruf (TL/Yıl)

21.648

Toplam Tasarruf (TL/Yıl)

91.535

Proje Yatırım Bedeli (TL)

154.000

Tabloya baktığımızda projenin firmaya kazandıracağı yıllık toplam tasarrufu 91.535 TL/yıl.

Bu projeye bir EPS modeli uygulanmıştır. EPS modeli kapsamında firma ile yapılan görüşmeler sonucunda ödeme planı 22 ay olarak belirlenmiştir. Proje 22 ay boyunca 7000 TL’lik ödemeler ile tasarrufundan kendini ödemektedir. Enerji hizmet firması sağladığı tasarrufu aylık ödeme olarak almıştır. Proje bitiminde sistem müşteriye ait olur ve yüksek verimli basınçlı hava sistemini kullanır. Aşağıda EPS modeli uygulanan bu projenin ödeme planı görülmektedir.

Ödeme Planı

EPC Ödemeleri (Aylık) Ödeme Süreleri

: 7000 : 22

TL Ay

1-6 AY

6-12 AY

12-18 AY

18-22 AY

Tasarruf Edilen

7628

7628

7628

7628

Ödenecek

7000

7000

7000

7000

HABER

YAĞSIZ BASINÇLI HAVA İÇİN ÇÖZÜM

KATALİTİK KONVERTÖR TUĞBA MEMİLİ Ar-Ge Takım Lideri Mİkropor

Basınçlı hava sistemlerinde kompresörden gelen basınçlı havadaki yağın ayrılması için seperatör, yağ tankı, hat filtreleri gibi donanımlar kullanılır. Çok hassas uygulamalarda Oil-Free olarak bilinen yağsız kompresörler seçilse dahi, emilen atmosfer havasında bulunan hidrokarbon konsantrasyonu nedeniyle yağ ayrıştırılmasının yapılması gerekmektedir. Özellikle Sanayi Bölgelerinde ortamda 0,5mg/m3 civarında bulunan yağ, yağsız kompresörde 7 bar basınca sıkıştırıldığında ~ 4mg/m3 olmaktadır.

78 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

U

ygulamaya göre, basınçlı havada bulunması gereken minimum partikül, su ve yağ miktarları ISO8573.1:2010 (International Standard for Compressed Air Purity) standardına göre belirlenmiştir. Buna göre basınçlı havanın içerisindeki yağ oranının “Class 0” seviyesinde olması için konsantrasyonunun 0.01mg/m3 ten çok daha az olmak koşuluyla, tedarikçi ve kullanıcı arasında yapılacak anlaşmaya göre belirlenen yağ miktarı ortalamada 0,003 mg/m3 mertebelerinde olmalıdır.

Islak tank (Receiver tank), su separatörü ve hat filtreleri yardımıyla üretilen basınçlı hava içerisindeki bir çok VOC kontaminasyonu 0,01mg/ m3’e kadar giderilmektedir. Ancak sistemden bu yağı ISO 8573 -Class 0 mertebesine kadar uzaklaştırmak için katalitik konventörlerin kullanımı en etkin uygulamadır.

Yağlı Kompresörden çıkan hava sırasıyla su seperatörü, yağ filtresinden (Y filtre) geçtikten sonra katalitik konvertöre gönderilir. Katalitik konvertörler yüksek verimli tasarımı sayesinde, yağ aerosol içeriğini ≤0,0025ppm’e kadar düşürür.

0,01mg/m³, Yağ enjeksiyonlu kompresör çıkışına bağlanan katalitik konvertör çıkışı yağ konsantrasyonu 0,0025mg/m³ okunmuştur.

Bu sonuç, yağsız kompresör çıkışında Class 0 seviyesinde yağ elde edilmesi için katalitik konvertörlerin gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Katalitik Konvertörler ile;

n ISO-8573-1 “Class 0” Standardına uygun yağsız basınçlı hava (yağ miktarı ≤ 0.0025 mg/Nm³) üretimi sağlanır. n Çevreye olan zarar azaltılarak, işletme için ekstra operasyon ve maliyet oluşumunun önüne geçer. n Basınçlı hava sistemlerinde kullanılan ekipmanlarının yağlanması ve tesisatın korozyona karşı korunması gibi durumları ortadan kaldırır. n Arızalardan kaynaklı zaman ve maliyet kayıpları azalır. n Basınçlı hava hattındaki filtre değişimleri azalır. n Düşük enerji tüketimine sahiptir.

Yağsız hava standartlarında “Class 0” seviyesinde bir basınçlı hava üretebilmek için, tıpkı yağlı kompresörlerde olduğu gibi yağsız kompresörlerde de katalitik dönüştürücü kullanılmalıdır. Sistem içerisinde yer alan filtreler yardımıyla birçok kontaminasyon giderilse bile sistemden yağı uzaklaştırmak için katalitik dönüştürücüye ihtiyaç duyulmaktadır.

Yağsız Kompresör & Katalitik Konvertör Çıkışı Yağ Konsantrasyon Ölçümleri

Ankara Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Mikropor basınçlı hava test laboratuvarında aynı şartlarda ve kapasitede; • Yağsız kompresör • Yağ enjeksiyonlu kompresör ve katalitik konvertör Aynı ortam koşullarında ve eş zamanlı olarak teste alınmıştır. Yağ konsantrasyon ölçümü için, ölçüm metotlarından adsorpsiyonlu indikatör yöntemi kullanılmıştır.

500 saat sonunda yağsız kompresör çıkışından okunan yağ konsantrasyonu

2020 EKİM-KASIM-ARALIK TÜRKİYE ‹ 79

HABER AIR WORLD

KISA HABERLER

Howden, Londra Üniversitesi'nde ekip kurdu Londra Üniversitesi Kompresör Teknolojisi Merkezi ve Howden Compressors, enerji açısından verimli yeni kompresör teknolojileri geliştirmeyi amaçlayan beş yıllık bir projede işbirliği yapacak.

Akıllı Verimli Kompresör, Güvenilirlik ve Enerji Hedefleri (SECRET) projesi, Vida keçelerindeki sızıntıları azaltmayı ve yağsız vidalı kompresörlerin verimliliğini artırmayı hedefleyen vidalı kompresörler üzerindeki mevcut ortaklığının bir devamı niteliğinde. Bu yeni ortak çalışma, verimlilikteki kayıpları ve kazançları ölçmek için kompresör içindeki açıklıkların ve ısı transferi dinamiklerinin etkisine bakacak.

Proje aynı zamanda Endüstri 4.0'ın gelişimine de katkı sağlıyor.

Ekip, geleneksel üretim ve endüstriyel uygulamaları akıllı teknolojiyle dönüştürmeyi hedefliyor. İkili, Howden'in yağsız vidalı kompresör serisinin kısa, orta ve uzun vadeli gelişimine de odaklanacak.

B

Kaeser, Modüler Alüminyum Kompresör Boru Sistemi ile yatırımcı kazanıyor

asınçlı hava sistemlerinde ideal verimliliğe sahip olan alüminyum alaşımlı boru sistemlerinde yeni oyuncu olan Kaeser’in SmartPipeXL, kullanım noktasına kadar eksiksiz bir boru ağı sunmasıyla pazara hızlı bir giriş yaptı.

Kaeser Kompresör’ün kusursuz bir boru hattı seçeneği için piyasaya sunduğu SmartPipeXL'i, ¾ inç ve 2-1 / 2 inç arasında, 3 inç, 4 inç, 6 inç ve 8 inç boru seçenekleriyle beş farklı

çapta pazarda. Ana hatlar ve servis hatları için ideal olan SmartPipeXL, kullanım noktasına kadar eksiksiz bir boru ağı seçeneği sunuyor.

SmartPipeXL pürüzsüz, kalibre edilmiş alüminyumdan yapılmıştır ve paslanmaz. Düşük bir sürtünme katsayısına sahiptir ve mümkün olan en iyi laminer akışı sağlar. Tam delikli bağlantı parçaları basınç düşüşünü en aza indirirken, sızdırmaz konektörler maliyetli basınçlı hava kaybını önler.

SICK’ten iddalı basınç sensörü

SICK, elektronik basınç kontrolünü, ölçümü ve gerçek zamanlı izlemeyi bir IO-Link özellikli cihazda birleştiren çok yönlü ve çok işlevli PBS Plus ile basınç sensörünü ürettiğini duyurdu. Şirket, yeni nesil SICK PBS Plus'ın uygulama çok yönlülüğünü ile yeni nesil basınç sensörü imal ettğini ilan etti. Ürün özelliklerinde % 0,5'lik yüksek doğruluk ve 5: 1 kısma oranına sahip ölçeklenebilir analog çıkış, uygulamaya uyacak

80 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2020

şekilde küçük ölçüm aralıklarını bile ayarlama yeteneğini desteklediği belirtildi. Standart olarak sunulan IOLink, PNP / NPN ve analog çıkışlar ile SICK PBS Plus, birçok proseste, ölçüm ve basınç verisi geri bildirim görevinde kullanılacak görünüyor.

HABER AIR WORLD KISA HABERLER

Gümrük vergisinde süre uzatıldı Pandemi dönemi ile birlikte yerli üreticiyi korumak için 3 bine yakın ürüne getirilen ilave gümrük vergisinin uygulama süresi yıl sonuna kadar uzatıldı. İlave gümrük vergisi uygulaması 30 Eylül'de sona erecekti. İthalat Rejimi Kararlarında yapılan değişiklikle, yılbaşından bu yana 5 bin civarında ürün için çeşitli tarihlerde ilave gümrük vergisi

getiren tüm kararların süresi 31 Aralık 2020’ye kadar uzatıldı.

Dünya'da yer alan habere göre; Resmi Gazete’de yayınlanan karar ile 17 Nisan tarihli iki , 20 Nisan tarihli 2 karar yanı sıra 11 Mayıs, 19 Mayıs ve 29 Haziran tarihli kararlar olmak üzere toplam 7 ayrı kararla birlikte getirilen ilave gümrük vergilerinin süresi 31 Aralık 2020’ye kadar uzatılmış oldu.

Süresi uzatılan kararlar kapsamında, otomotiv sektöründen, demir çeliğe kadar 5 bine yakın ürün için yüzde 40’a kadar ilave gümrük vergisi alınması hükme bağlanmıştı. Bu kararların bir kısmında 1 Ekim’den itibaren ilave gümrük vergisinin azaltılarak uygulanması öngörülüyordu. Yeni kararla birlikte bu süre de 1 Ocak 2021 tarihi olarak belirlendi.

TİM “Türkiye'nin İlk 1000 ihracatçısı Prestij Kitabını” Tanıttı:

İlk 1000 ihracatçıdan 103 milyar dolarlık katkı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) “Türkiye'nin ilk 1000 ihracatçısı 2019” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre, ilk 1000'de yer alan şirketlerin toplam ihracatı

bir önceki yıla göre yüzde 3 artarak 103 milyar dolara ulaştı.

Bu şirketlerin toplam ihracattan aldıkları pay ise yüzde 62 oldu. Listeye toplam 5,8 milyar dolar ihracat gerçekleştiren 144 firma ilk kez

dahil olurken 856 şirket ise iki yıl üst üste listede yer almayı başardı. TİM’in açıkladığı ilk 1000 ihracat’çı içinde sektör firmalarımızdan Mikropor Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. 377. olurken Dalgakıran Kompresör Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. 455. oldu.

2020 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 81

HABER

Türk Endüstrisinin Milli Gücü Dergimiz, otomotivden tekstile, sağlık sektöründen enerji üretimine kadar geniş bir alanda hizmet veren Dalgakıran Kompresör'ün, Yurt İçi Satış Sonrası Hizmetler Müdürü Ümit Aksu'ya misafir olduk. ÖZEL RÖPORTAJ

Murat Alişiroğlu 82 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

ÖZEL RÖPORTAJ

"Dalgakıran Kompresör, satış ve satış sonrası hizmetlerde müşteri odaklılığı sürdürülebilir kârlılık şiarıyla son teknoloji ile donatılmış çözümlerini iş ortaklarıyla buluşturan bir firma."

A

ir World Türkiye Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Murat Alişiroğlu, dergimizin bu sayısında 55 yıllık tecrübesi ve küresel varlığı ile türk endüstrisinin tanıtımında oldukça önemli bir rol oynayan Dalgakıran Kompresör'ün Yurt İçi Satış Sonrası Hizmetler Müdürü Ümit Aksu'ya, sektör ile ilgili merak edilen soruları yöneltti.

n Merhaba Ümit Bey, görüşme talebimizi kırmayıp bizi misafir ettiğiniz için Air World Türkiye dergisi adına teşekkür ederim. Sizlerden sektörün lider firmalarından Dalgakıran’ı biraz dinlemek isteriz. Dalgakıran Kompresör hangi alanlarda hizmet veriyor, müşterileri ile hangi sektörlerde buluşuyor?

Sektörün en değerli dergisi olarak benimsenen, Türkiye’de basınçlı hava sektörü konusunda en önemli kaynak olarak karşımıza çıkan Air World Türkiye dergisine ve size değerli hizmetleriniz için teşekkür ederek başlamak isterim.

Faaliyetlerine 1965 yılında başlayan ve kurulduğu günden bu yana basınçlı hava endüstrisinin iç ve dış pazardaki öncü markalarından biri olan Dalgakıran Kompresör, satış ve satış sonrası hizmetlerde müşteri odaklılığı sürdürülebilir kârlılık şiarıyla son teknoloji ile donatılmış çözümlerini iş ortaklarıyla buluşturan bir firma.

Otomotivden tekstile, sağlık sektöründen enerji üretimine kadar geniş bir alanda hizmet veren Dalgakıran Kompresör, 55 yıllık tecrübesini, Türkiye’nin alanındaki ilk Ar-Ge merkezinden biriktirdiği uzmanlık ve geniş ürün yelpazesi ile 130 ülkeye uzanıyor. n 130 ülkede faaliyet göstermek çok önemli bir başarı.

Yurt dışı operasyonlarınız hakkında bilgi alabilir miyiz?

Firmamız hızla Global bir marka olma yolunda önemli adımlar atıyor biliyorsunuz. Türkiye’nin en geniş kesintisiz kapsama alanına sahip kompresör markası Dalgakıran, küresel varlığı ile Türk endüstrisinin tanıtımında oldukça önemli bir rol oynuyor. Amerika, Almanya, Rusya ve Ukrayna’da şirketleri ile faaliyet gösteren Dalgakıran, 2020 yılı ocak ayı itibariyle Kocaeli Dilovası’nda 50.000m2’lik bir alan üstüne kurulan yeni akıllı fabrikası ile kaliteyi merkezine alan üretimine hız kesmeden devam ediyor.

Aynı zamanda üretimimizin yaklaşık %70’ini de global pazarlarda değerlendiriyoruz, katma değerli makinalarımız vasıtasıyla da ülke ekonomisine fayda sağlıyoruz. Yurt içinde benimsediğimiz ve uyguladığımız tüm satış sonrası hizmetler faaliyetlerimizin aynısını, yurt dışı organizasyonlarımızda ayrı bir ekip ve koordinasyon ile direktörlük seviyesinde yönetilmektedir.

Yurt İçi Satış Sonrası Hizmetler Müdürü Ümit Aksu

n Bazı markaların "Biz son kullanıcıya ürün satmıyoruz" diyerek 1 yıl garanti verdiğini biliyoruz. Tam da böyle bir dönemde 5 yıl garanti verdiniz. 5 yıl garanti hakkında biraz daha bilgi alabilir miyiz?

Murat bey, bir işletmenin kompresörünü, bir aracın motoru gibi düşündüğümüzde, bozulması, değişimi gibi problemlerin ne kadar pahalıya mal olacağını ve ne kadar zaman kaybettireceğini tahmin etmek çok da zor değildir.

Kompresörler de diğer endüstriyel ürünler gibi ağır iş makinesidir ve maalesef çoğu zaman arıza yaptığında aklımıza gelir. Etkin ve verimli çalışan bir hava sistemi kesintisiz operasyonu sürdürebilmek adına doğru parçalara, düzenli servise, önleyici bakıma ihtiyaç duymaktadır. İşletme içerisinde bu kadar önemli bir yer tutan kompresörlerin ilk günkü performanslarını korumaları ve plansız duruşların ortadan kaldırılabilmesi adına düzenli bakım ve garanti hizmetleri en önemli unsurlardan bir tanesidir.

Türkiye’nin en geniş bayi ağına sahip Dalgakıran Kompresör, pazarda standart olarak kabul edilen 2 yıllık garanti konseptini tamamen yıkarak, basınçlı hava sisteminin tüm ihtiyaçlarına yönelik çözümlerini, sektörde rakipsiz “5 Yıllık Garanti” ile herhangi bir sözleşme şartı aramadan (orijinal parçalar ve yetkili bir servis hizmeti ile) müşterilerine sunmaktadır ve işletmelerde kesintisiz basınçlı hava ihtiyacına cevap vermektedir.

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 83

Özel Röportaj

"Endüstriyel dünyanın kesintisizliğine adanmış makinelerimizin duraklamadan hizmetlerine devam edebiliyor olması periyodik yapılan bakım ve revizyonlar ile sağlanabilmektedir."

n Kritik parçalarda uzatılmış Smart Garanti kapsamındaki komponentler hangileridir?

Dalgakıran’da smart garanti kapsamına giren parçalar, vida bloğu üniteleri, ana motorlar, yağ (separatör) tankları, PLC kontrolörleri, giriş valfleri, minimum basınç valfleri ve termostatik valfler dir. İş ortaklarımıza bu parçalar için tüm satış ve satış sonrası hizmetlerde kapsamlı bir çözüm sunmak için gayret gösteriyoruz. n Ümit Bey, samimi olarak sormak istiyorum. Bir ürün aldığımızda garanti koşullarını genelde okumuyoruz.

Biliyorsunuz halk arası tabiri ile karınca duası şeklindeki şartları bizim anlamakta zorlanacağımız bir dilde yazıyorlar. Dalgakıran Kompresör olarak 5 yıl garanti verdiğinizde bunun şartları da mutlaka vardır. Bu şartlar hakkında bilgi verebilir misiniz?

“5 Yıl Garanti” sektörün Türkiye’de duymaya alışık olmadığı bir çözüm. Dalgakıran ailesi olarak iş ortaklarımıza en iyi hizmeti vermek için sürekli çalışıyoruz. Talep ettiğimiz hususlar aslında tamamen makinenin doğru şekilde kullanılmasıyla alakalı. Kısaca bahsetmem gerekirse, öncelikle kompresörün kurulumunun tarafımızca ya da yetkili servisler tarafından gerçekleştirilmesi, tüm periyodik bakımların yetkili servislerimiz tarafından gerçekleştirilmesi, orijinal yedek parça ve yağların kullanılması, günlük ve haftalık kontrollerin gerçekleştirilmesi. Bu şartlar sağlandığı takdirde, nihai müşterilerimizin makinalarına 5 yıl boyunca Dalgakıran güvencesi veriyoruz. Özet ile samimi bir cevap vermek gerekir ise müşterilerimizin zorlanmadan anlayacağı bir şekilde büyük puntolar ile her koşulda yanlarında olduğumuzu anlatmaya gayret gösteriyoruz. n Peki, ben müşteri olarak 5 yıl garantili kompresörü aldım. Neden orijinal yedek parça kullanmalıyım, neden bakımları zamanında yaparak makinemde bir problem olmadığı halde ekstra maliyete katlanayım? Esasında sektör içerisinde en büyük problemlerden biri de bu sanıyorum. Bu konuda sizin düşünceniz nedir?

Burada hedef makinenin performansının ilk günkü gibi kalmasını sağlamak.

Dalgakıran kompresörleri, yüksek performans ve kesintisiz basınçlı hava ihtiyacınızı karşılayacak standartlara 84 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

göre tasarlanmış, geliştirilmiş ve üretilmiştir. Bununla birlikte, kullanım ömrü içerisinde yüksek performansını koruyabilmek için ağır iş yapan her makine gibi düzenli olarak bakımdan geçirilmesi gerekmektedir. Piyasada ciddi şekilde merdiven altı markasız, standart dışı ucuz ürünler var. Bir kompresörün üretimi, performanslı bir biçimde çalışması aslında çok ciddi bir mühendislik çalışması sonucudur. Dalgakıran Kompresör’ün tüm parçaları birbiri ile uyum içerisinde çalışacak, belirli standartlar dahilinde performans gösterecek şekilde ciddi bir Ar-Ge sürecinden geçiyor. Yalnızca orijinal parçalar ve yağlama maddeleri kullanmak suretiyle ürünün performans garantisini koruyabilir, uzun süre boyunca kompresörün sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz.

Dalgakıran onaylı olmayan yağ ve parçaların ürünlerin ömrünün kısalmasına, performanslarının düşmesine ve enerji sarfiyatlarının artmasına sebebiyet verirken makinenin garanti kapsamından çıkmasına da neden olur. Endüstriyel dünyanın kesintisizliğine adanmış makinelerimizin duraklamadan hizmetlerine devam edebiliyor olması periyodik yapılan bakım ve revizyonlar ile sağlanabilmektedir. Bu bağlamda ekipmanların ve komponentlerin ekonomik ömürlerini tamamladıktan sonra, makineler için belirlenen garanti sürelerinin devamlılığı için orijinal parçalar kullanmak ve yetkili servislerden hizmet alıyor olmak çok önemlidir. Standart garanti süreleri sonrası uzatılmış garanti sözleşmeleri ile uzatılacak olan hizmetler için üreticiler tarafından yapılacak olan kontrollerde orijinal parça kullanıyor olmak işletme maliyetlerinizde ciddi oranda avantaj sağlayacaktır. n Ümit Bey okurlarımız ve sektör adına teşekkür ediyorum, çok keyifli bir sohbet oldu. Pandemi döneminde de olsa kapınızı bizler için açmanızdan duyduğum memnuniyeti belirtmek isterim.

Murat Bey, Dalgakıran ailesi olarak bizi okurlarınız ile buluşturduğunuz için teşekkür ederiz. Her zaman kaliteli içerik üreten Air World Türkiye ekibinin de başarılarının devamını diliyoruz. Endüstriyel dünyanın kesintisizliğini sağlamak için pandemi dönemi süresince tüm önlemlerimizi alarak kesintisiz bir şekilde paydaşlarımıza hizmet verdik ve vermeye devam edeceğiz.

ENGINEERING & REVAMP PROJECTS, COMPRESSOR MODERNIZATIONS FOR RECIPROCATING COMPRESSORS, COMPRESSOR SYSTEMS AND AUXILIARY EQUIPMENT

www.burckhardtcompression.com

İmes Sanayi Sitesi 404. Sokak No: 5 Ümraniye, İstanbul, Türkiye

ileri teknoloji ve GÜÇLÜ üretim stratejileri

ALKIN KOMPRESÖR'den yeni tesis ve makine yatırımları Kaliteli, katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi için duyulan ihtiyacı ve sektörün artan taleplerini karşılayabilmek için firma, ocak 2020 itibariyle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Yatırım Teşvik Belgesi almaya hak kazandı.

86 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Hedeflediği yatırımlarla modern bir tesiste yerli teknoloji tasarım ve üretim stratejisini güçlendirecek olan firma, yaklaşık 80 milyon TL bütçe ile başlattığı yeni tesis ve makine yatırımlarını Alkın Kompresör için 2021 Nisan ayı, Aydın Trafo için ise 2021 yılı sonuna kadar tamamlamayı planlamaktadır.

HABER

"En zorlu koşullarda güvenilirliği sağlayan kompresörler"

Y

urt içinde ve yurt dışında alçak, orta ve yüksek basınç pistonlu/vidalı tip hava/gaz kompresörlerine yönelik sürekli artan talebin karşılanabilmesi ve kaliteli, katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi için bu sektörde yeni ve modern tesislere olan ihtiyaç günden güne artmaktadır. Bu ihtiyacın farkında olan firmamız ocak 2020 itibariyle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Yatırım Teşvik Belgesi almaya hak kazanmıştır. Belge kapsamında İzmir Pancar Sanayi Bölgesi'nde yer alan 32.000m2 arazisine ilk etapta Alkın Kompresör San. ve Tic. Ltd. Şti. için 10.000 m2’lik, kardeş firma Aydın Trafo Makine San. Tic. A.Ş. için ise ikinci etapta 12.000m2’lik bir kapalı alanda kurulacak fabrikaların inşaatı için temel atma çalışmalarına başlanılmıştır. Hedeflediği yatırımlarla modern bir tesiste yerli teknoloji tasarım ve üretim stratejisini güçlendirecek olan firmamız yaklaşık 80 milyon TL bütçe ile başlattığı yeni tesis ve makine yatırımlarını Alkın Kompresör için 2021 Nisan ayı, Aydın Trafo için ise 2021 yılı sonuna kadar tamamlamayı planlamaktadır.

çalışan profili, müşteri memnuniyeti odaklı belirlediği politikalar sayesinde bu zorlu süreçlerde ülkemiz ekonomisine katkı sağlamaya devam etmektedir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Teşvikleri Genel Müdürlüğü tarafından 07.11.2018 tarihinde Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilen firmamızın hedefleri içerisinde kısa vadeli bir ekonomik fayda modelinden ziyade inovasyonun daha fazla yer edindiği uzun vadeli şirket vizyonu ve stratejisi bulunmaktadır. “İleri teknolojiyi kullanarak katma değeri yüksek üretim gerçekleştirmek önceliğimizdir” ilkesi doğrultusunda rutin mühendislik faaliyetlerinin yanı sıra özellikle savunma sanayii ihtiyaç/taleplerine yönelik ‘değer katan yenilik’ yani inovasyon projeleri üzerinde çalışmaktayız.

No-manyetik kompresör projemiz savunma sanayimizden gelen talep üzerine başlatılan ve daha önce ülkemizde üretimi gerçekleşmemiş yüksek basınç solunum hava kompresörü bunlardan

sadece bir tanesi. No-manyetik kompresörümüz W32 Enclosed model yüksek basınç solunum hava kompresörümüzün yeniden tasarlanarak portföyümüze yeni bir ürün olarak kazandırılan manyetik olmayan bir versiyonudur. Nomanyetik W32 Enclosed modelimiz sürekli çalışma için tasarlanmış, 200 bar çalışma basıncı, 250 lt/dk kapasiteye sahip, hava soğutmalı ve yağlı tip bir hava kompresörüdür.

Askeri kullanım için talep edilen tüm nitelikleri karşılayacak şekilde üretimi gerçekleştirilen kompresörümüzün fabrika performans testleri 3. taraf gözetim kuruluşu nezaretinde başarılı bir şekilde tamamlanmış, akabinde nomanyetik özelliği (manyetik iz şiddeti en fazla 30 nanotesla (nT)) akredite bir laboratuvar tarafından onaylanmıştır.

Alkın Kompresör tarafından tasarım ve üretim faaliyetleri gerçekleştirilen, savunma sanayii ve özel sektör hizmetine sunulan hava/ gaz kompresörleri, en zorlu koşullarda güvenilirliği sağlar ve hangi ortamda çalışırsa çalışsın makinenize güvenebilmenizi garanti eder.

COVİD-19 salgınının hayatımıza girmesi ile birlikte makine imalat sektörü firmaları sektörel hedeflerinde bazı değişiklikler yapmak zorunda kalsa da zorlu rekabet koşullarında kaliteli tasarım ve imalat, Ar-Ge ve test altyapılarına yatırım, ürün çeşitliliğinin arttırılması gibi konular sürekli masa üzerinde durmaya devam ediyor. Bu kapsamda Türkiye’nin ilk ve tek yüksek basınç solunum havası kompresörü üretim ve satış faaliyetlerini gerçekleştiren Alkın Kompresör, son aylarda tüm sektörlerde görülen iş gücü azalmasının aksine güçlü ve dinamik 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 87

Sıvı Halkalı Vakum Pompalarının

Yapısı, Çalışması ve Bakımı Selamİ AVCI

Yaşar Ambalaj İşletme Müdürü

Bu makalede yer alan bilgiler, sıvı halkalı vakum pompalarının yapısı, çalışması, çalıştırılması ve bakımı hakkında önemli bir teknik bilgi derlemesini içermektedir.

Bu bilgiler, daha düşük bir maliyetle daha fazla güvenilirlik elde etmeye yardımcı olacaktır.

Bu bilgilerin bir araya getirilmesi, aksi takdirde elde edilmesi zaman alıcı olabilecek tek bir referans noktası sağlayacaktır.

88 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

TEKNİK MAKALE

B

u makalede verilen bilgilerin çoğu, esas olarak bu makalenin sonunda verilen referans listesinde belirtilen konuyla ilgili literatürden elde edilmiştir. Daha fazla bilgi için onlara bakmanız iyi olacaktır.

Sıvı Halkalı Vakum Pompaları

Sıvı halkalı vakum pompaları ve kompresörler döner makinelerdir. Pozitif yer değiştirme ilkesine göre çalışırlar. Bu makinelerde piston görevi görecek bir sıvı yapı meydana getirilir.

Sıvı genellikle uygulamaların çoğu için sudur ve bu nedenle su halkalı, su pistonu, veya sıvı pistonlu döner pompalar ve kompresörler olarak da bilinir. Sıvı halkalı vakum pompalarının yapısı, çalışması, çalıştırılması ve bakımı ile ilgili bilgiler bu makalede verilmektedir.

Sıvı Halkalı Vakum Pompasının Yapısı ve Çalışması

Yapı

Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi, sıvı halkalı bir vakum pompasında, pompalanan gazlar / buharlar (hava, gazların karışımıdır) giriş bağlantısı (3) üzerinden pompa-motor ünitesine emilir ve tahliye bağlantısı (1 ) kanalıyla itilir.

Kanatlı pervane (4), silindirik yuva (gövde) (5) içerisinde yer almaktadır. Pervane, yuvaya göre eksantrik olarak ayarlanmıştır. Yuva (gövde) ayrıca çalıştırma / servis / sızdırmazlık sıvısını (8) içerir. Biz buna gövde suyu da diyoruz. Bu sıvı, gövde suyu portu (2) üzerinden beslenir ve deşarj bağlantısı (1) üzerinden pompalanan gazlarla birlikte çıkar.

Çalışması

Pervane döndüğünde, gövde suyu harekete geçirilir ve hızlanır. Bu, aynı zamanda dönen bir sıvı halka oluşturur. Merkezkaç kuvveti nedeniyle, bu halka yuvaya (gövde) eş merkezli ve pervaneye eksantrik olarak ayarlanmıştır.

Pervanenin bir tam dönüşü sırasında aşağıdakiler meydana gelir:

•

Üst tepe noktasında (nokta A), sıvı halka rotor

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 89

TEKNİK MAKALE

eksenine en yakın olanıdır ve pervane hücrelerini (iki bitişik pervane kanadı arasındaki boşluk) gövde suyu ile tamamen doldurur.

•

•

•

İlk yarım dönüş sırasında, sıvı halkası pervane göbeğinden kalkar (hareketli sıvı halkası, emme strokunda bir piston görevi görür). Hücrelerdeki boşluk, pompalanan gazların giriş ağzından (7) emilmesi için artar.

Bu, pervane alt tepe noktasına (B noktası) hareket edene kadar devam eder. Hücrelerdeki boşluk, alt tepe noktasında en büyüktür, çünkü bu hücrelerde neredeyse hiç gövde suyu yoktur.

etkinliği büyük ölçüde rotor kanatları ile koni (düz plaka tipi tasarım durumunda rotor kanatları ve bağlantı noktası / uç plakası) arasındaki verimli bir sızdırmazlık işlemine bağlıdır. Bu nedenle, yakın temassız bir uyum kesinlikle gereklidir.

Bir iç geçiş, pompa girişinden koni içindeki bir giriş portuna açıklıkları birleştirir. Koni tahliyesinden (deşarj) pompa tahliye (deşarj) bağlantısına da bir geçiş vardır.

Aşağıdaki şekil pervanenin bir tam dönüşü sırasında koni tipi bir pompadaki çeşitli aşamaları göstermektedir.

İkinci yarım dönüş sırasında, sıvı halka tekrar göbeğe yaklaşır (hareketli sıvı halkası artık boşaltma strokunda bir piston görevi görür).

Hücrelerdeki boşluk azalır, böylece pompalanan gazlar sıkıştırılır ve deşarj portundan (6) dışarı itilir.

Böylece her dönüşte gazlar giriş portundan emilir, sıkıştırılır ve deşarj (tahliye) portuna iletilir. Çok sayıda bıçak (kanat) nedeniyle, işlem süreklidir ve deşarj titreşimsizdir.

Bir vakum pompası/kompresörde, giriş kapalı bir sisteme ve çıkış atmosfere bağlandığında, makine sistemden gaz çekecek ve atmosfere atacak ve bir vakum pompası görevi görecektir. Ancak giriş atmosfere, çıkış ise kapalı bir sisteme bağlandığında makine havayı (gazları) atmosferden çekerek sisteme tahliye edecek ve kompresör görevi görecektir.

Sıvı halkalı vakum pompaları iki farklı tipte tasarlanmıştır: koni tipi ve düz plaka tipi.

Aşağıdaki şekil çalışma sırasında rotor dönerken her aşamanın (Doldurma, Sıkıştırma ve Boşaltma) çalışmasını gösterir.

Aşağıdaki şekil, tipik bir koni tipi vakum pompasının yapısını göstermektedir.

Doldurma

Bu tasarımda, çark / rotor kanatları arasındaki hücreler çevresi boyunca açıktır. Hücrelerin içi de açıktır. Rotor kanatlarının iç kenarları, yakın temassız bir geçme ile koni yüzeyi (kırmızı ile gösterilmiştir) etrafında dönecek şekilde işlenmiştir. Pompanın

90 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Yukarıdaki şekilde, giriş sırasında pompaya giren gazlar / hava, giriş bağlantısında beyaz noktalar olarak gösterilmiştir. Gazlar iç geçişi geçerek koninin giriş portuna ulaşır. Beyaz noktaların gösterdiği gibi, gazlar, bir silindirdeki bir pistonun emme hareketine benzer şekilde, gerileyen sıvı halkası tarafından rotor hücrelerine / odalarına çekilir. Sıvı halka pistonların işini yaparken rotor hücreleri silindirlerin rolünü oynar.

Sıkıştırma

Her hücre giriş portunu geçtiği sırada dönerken, hücre çevresinde bir miktar gaz taşır. Beyaz noktalar, koni ve dönen sıvı halkası arasında sınırlandırılmıştır.

TEKNİK MAKALE

Sıvı halka koni ile yakınlaştıkça gazlar sıkıştırılır. Bu, bir sıvı içinde vakumdan atmosfer basıncına veya atmosferik basınçtan pozitif basınca kadar gazların sıkıştırılmasını temsil eder.

Deşarj (Tahliye)

Her hücre boşaltma ağzı açıklığına döndüğünde, sıkıştırılmış gazlar bu hücreden boşaltma ağzı yoluyla iç boşaltma geçişine kaçar.

Düz plakalı tip vakum pompaları, koni yerine giriş plakası konfigürasyonuna sahiptir, ancak çalışma prensibi aynıdır.

atmosfere serbestçe boşalırken, doğrudan bir drenaja bağlanabilen bir alt bağlantıdan yavaşça aşağı akabilir. Borunun geri basıncı önlemek için yeterince büyük olması ve doğrudan bir drenaja bağlanmaması koşuluyla, egzoz dışarıya veya başka herhangi bir yere boru ile bağlanabilir.

Bir seperatör / susturucu, egzoz yönündeki değişiklik nedeniyle pompa tahliyesinden gelen yüksek tiz ses zayıfladığından daha sessiz çalışmaya da neden olur.

Pompa egzozunu pompanın yukarısındaki bir yere borulamayarak karşı basınçtan kaçının. Bu, egzoz karışımını tepeye doğru itmek için pompanın daha fazla çalışmasını gerektirir.

Giriş borusu takılırken pas, kireç birikintileri, kaynak parçaları, kaynak cürufu, kesilmiş metal parçaları ve cıvata, somun, pul gibi diğer katı maddelerden arınmış olmalıdır. Emme flanşına delikli bir sac veya tel örgü süzgeç takılmalı ve pompanın ilk çalıştırılmasından sonra en az 24 saat borularda kalmalıdır.

Gövde Suyu

Yukarıdaki şekil, tipik bir düz plaka tipi vakum pompasının yapısını (Parçalarına ayrılmış görünüm) göstermektedir. Düz plaka tipi tasarımın üretimi daha kolaydır. Bununla birlikte, düz plaka tipi tasarım, koni tipi tasarımdan daha az verimlidir.

Borulama

Giriş / emme ve çıkış / tahliye flanşlarına bağlanan boruların ağırlığı, pompaya aşırı yük binmesini önlemek için bağımsız olarak desteklenmelidir.

Borulara giren herhangi bir sıvının yerçekimi ile düzgün akış için borularda kademeli eğim sağlanmalıdır. Bu nedenle, emme / giriş tarafı boruları pompaya doğru eğimli olmalı ve tahliye / çıkış tarafı boruları pompadan uzağa doğru eğimli olmalıdır. Gelen gazlarla birlikte giren sıvı daha fazla olduğunda, sıvının pompaya girmeden sistemden uzaklaştırılması için düzenlenmiş seperatör olmalıdır.

Pompadan çıkan egzoz, yüksek hızlı gaz ve sıvı karışımından oluşur. Motoru aşırı yükleyebilecek aşırı karşı basıncı önlemek için serbestçe atmosfere boşaltılmalıdır. Standart motorlar, makul miktarda karşı basıncı kaldırır; bununla birlikte, aşırı geri basıncın kaçınılmaz olduğu durumlarda daha büyük bir motor gerekebilir.

Egzoz portuna takılı bir seperatör / susturucu kullanılması, yüksek hızlı gaz ve sıvı karışımını ayırarak karşı basıncı önleyecektir. Sıvı, egzoz gazı yükselirken ve üstteki bir armatür aracılığıyla

Gövde suyunun bir kısmı da boşaltılan gazlarla birlikte pompadan dışarı aktığından, taze sıvıyla doldurulması gerekir. Çalışma sıvısının sürekli akışı aynı zamanda sıkıştırmanın bir kısmını işlenen gazlardan alır ve böylece pompayı soğutur. Sıvı katı maddeler içermemelidir, örn. kum, aksi takdirde gövde ağır aşınmaya maruz kalır veya pervane sıkışır.

Göve suyunu yenilemek için üç yöntem / şema şunlardır: tek geçişli sistem (geri kazanım yok), kısmi geri kazanım sistemi ve tamamı geri kazanım sistemi.

Tek Geçişli Sistem (geri kazanım yok)

Bu yöntemde gazlarla birlikte boşaltılan gövde suyu bir seperatörde gazlardan ayrılır ve bir drenaja akmasına izin verilir. Kayıp gövde suyu miktarı, harici bir kaynaktan taze gövde suyu (tam miktar) ile doldurulur. Bu popüler bir yöntemdir ve bol miktarda taze su tedarikinin olduğu ve bunun korunması veya kirlenmesinin bir sorun olmadığı durumlarda kullanılır. HGöve suyunun pompaya, gazların giriş basıncının yaklaşık 0,5 ila 1 bar (7,25 ve 14,5 psi) üzerinde bir basınçla beslenmesi önerilir. Göve suyunun akış hızı, pompa kapasitesine ve çalışma vakumuna bağlıdır.

8 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 91

TEKNİK MAKALE

Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi, otomatik olmayan tek geçişli bir sistem, bir akış ölçer, bir kontrol vanası, bir durdurma vanası, bir filtre ve gövde suyunun bir harici kaynağından oluşur. Filtre, gövde suyu ile birlikte katıların pompaya girmesini önleyecektir. Düzenli aralıklarla kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. Kesme vanası (manuel), sırasıyla pompayı başlatmadan önce veya durdurduktan sonra, pompaya gövde suyu beslemesini tamamen açmak veya tamamen kapatmak için kullanılır.

Kontrol vanası bir düzenleme vanasıdır ve optimum performansı için pompaya giren gövde suyunu düzenlemek için kullanılır (akış hızı, pompa üreticisinin tavsiyesine göre ayarlanmalıdır). Bu valf, pompanın optimum performansı için ayarlandıktan sonra, ayarı bozulmaz. Uygun bir akış aralığına sahip bir akış ölçer (rotametre), çalışma sıvısının gerçek akış oranını gösterecektir.

Otomatik çalışma için, elle çalıştırılan bir kesme vanası yerine, motora bağlı bir solenoid vana ve solenoid vanayı baypas etmek için bir baypas vanası takılabilir.

Pompa üreticisinin tavsiyesi mevcut değilse, her çalışma koşulu için optimum gövde suyu miktarı aşağıda açıklandığı gibi ayarlanabilir.

Gövde suyu hattındaki kesme vanasını ve kontrol vanasını tamamen açın. Vakum göstergesini izlerken vakum düşmeye başlayana kadar kontrol vanasını kademeli olarak kapatın. Şimdi maksimum vakumu korumak için valfi hafifçe açın. Aşırı gövde suyu, pompanın gazları işleme kapasitesini azaltır ve pompaya giden güç girişini artırır. Kontrol vanası ayarı bozulmadan bırakılmalı ve kesme vanası, pompayı çalıştırmadan veya durdurmadan önce pompaya giden gövde suyu beslemesini tamamen açmak veya kapatmak için kullanılmalıdır.

Kısmi Geri Kazanım Sistemi

Bu yöntem, taze gövde suyu kullanımının en aza indirilmesi istendiğinde kullanılır. Bu yöntemde, gövde suyu tek geçişli sistem gibi pompaya girer ve çıkar. Ancak, boşaltılan sıvının bir kısmı deşarj seperatöründen geri dönüştürülür ve denge sürekli olarak harici bir kaynaktan sağlanır. Pompaya verilen karıştırılmış sıvının sıcaklığı, taze tamamlama sıvısının sıcaklığından daha yüksek olacaktır. Nihai sıcaklığı, geri dönüştürülen sıvının miktarına bağlı olacaktır. Daha yüksek sıvı çalışma sıcaklığı ile pompanın kavitasyon alanında çalıştırılması olasılığı ile pompa performansının (kapasitesinin) düşeceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle, gövde suyunun taze bileşimi, iyi performans için elzem olan gövde suyunun uygun sıcaklığını korumak için yeterli miktarda sokulmalıdır.

Tam Geri Kazanım Sistemi

Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi, bu yöntem, gövde suyunun tamamen yeniden dolaşımını sağlar.

Pompaya yeniden verilmeden önce gövde suyunun sıkıştırma ve yoğuşma ısısını gidermek için sisteme bir ısı eşanjörü eklenir. Sistemdeki (ısı eşanjörü, borular, vanalar vb.) Aşırı basınç düşüşünün üstesinden gelmek için bir sirkülasyon pompası gerekli olabilir.

Kapalı döngüden kaynaklanan gövde suyu kayıpları, bir dış (tamamlama) kaynaktan eşit miktarda telafi edilmelidir.

Kısmi veya toplam geri kazanım düzenlemelerinde, separatördeki veya devirdaim tankındaki gövde suyu seviyesi, pompa şaftının merkez hattında veya biraz altında olmalıdır. Kısmi veya toplam geri kazanım sistemlerinde yüksek seviyeli taşma için de ön hazırlık yapılabilir. Bu seviye kontrolü, motorun aşırı yüklenmesine neden olan gövde suyla dolu olan pompanın başlamasını önleyecektir.

Yardımcı Ekipmanlar

Sıvı halkalı vakum pompaları, pompa üreticisi veya sahadaki diğer şirketler tarafından sağlanan birçok aksesuarla birlikte gelir. Bir uygulamanın özel gereksinimleri, çalışma modu ve kontrol şeması türü, çeşitli öğelerin gerekliliğini belirler. Aşağıda, daha sık kullanılan bazı öğeler ele alınmaktadır.

Geri dönüşsüz / çek valf pompa durdurulduğunda gazın ve gövde suyunun giriş / emme borusuna geri akmasını önler. Pompanın giriş bağlantısına monte edilir. Çek valf, temelde plaka yuvalı bir valftir.

Giriş vakum tahliye vanası, pompayı kavitasyondan korur. Pompanın emme basıncı bir vakum tahliye vanası ayarının altına düştüğünde, vana açılacak ve atmosferik hava veya proses gazı (pompanın tahliye tarafına geri bağlanmışsa) içinde tahliye edilecektir. Pahalı olmayan vakum tahliye vanalarının çoğu atmosferik basınca dayanır ve periyodik olarak kalibre edilmesi gerekir.

Sıvı seperatörü tahliye edilen gövde suyunu pompadan çıkan tahliye edilen gazdan ayırır.

Seperatör zemine monte edilebilir, pompayla birlikte

8 92 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

TÜRK

İYE’d

e İLK

TRAKYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

TEKNİK MAKALE

bir taban plakasına monte edilebilir (ve kısmi ve toplam geri kazanım sistemleri için kullanılabilir) veya tahliye boruları ile desteklenebilir (tek geçişli sistemlerde kullanılır).

Gaz Ejektörleri, sıvı halkalı vakum pompalarının tek başına çalıştırıldığında yapabileceğinden daha düşük emme basınçları sağlar. 3 torr (4 mbar / 0.058 psia) kadar düşük bir giriş basıncı sağlamak için bir pompaya bir gaz ejektörü eklenebilir.

Gaz ejektörlerinin çalışması, buhar püskürtücülerine benzer. Seperatör tahliyesinden gelen atmosferik hava veya geri dönüştürülmüş gaz, proses gazını sistemin tasarım basıncından sıvı halka vakum pompasının giriş basıncına kadar sıkıştırmak için itici güç olarak kullanılır.

Konteynırları tahliye ederken, gaz püskürtücüsü 1000 mbar (14,5 psi) ila yakl. 100 mbar (1,45 psi) arasında kısıcı olarak görev yaparlar. Burada hızlı havalandırma süreleri elde etmek için, gaz ejektörü bir baypas borusu ile baypas edilebilir. Gaz püskürtücünün etkili olması için baypas borusu kapatılmalıdır. Gaz püskürtücüsüyle çalışmaya geçmenin en iyi noktası yaklaşık 40 mbar (0,580 psi).

Kavitasyon

Kavitasyon, gövde suyunda gaz / buhar kabarcıklarının oluşması ve ardından ani çökmesidir.

Vakum pompasındaki basınç, gövde suyunun buharlaşma basıncının altına düşerse (giriş tarafında veya dar alanlarda), gaz / buhar kabarcıkları oluşur.

Akış yolu boyunca (tahliyede) basınç tekrar buharlaşma basıncının üzerine çıktığında, bu gaz/ buhar kabarcıkları oldukça aniden çöker ve bir patlama niteliğinde şok yoğunlaşması büyük bir hızla meydana gelir. Bu patlama gövde suyunun gövdesinde değil, akışı yönlendiren bir bileşenin duvarında (rotor kanatları ve gövde) meydana gelirse, bileşenin malzemesinin aşınmasıyla sonuçlanacaktır.

Kavitasyon koşulu altındaki tüm operasyonlarda tesadüfen ortaya çıkması gerekmeyen malzeme parçalanmasının meydana gelmesinden önce, kavitasyon gürültü seviyesindeki bir artış ve / veya sert çalışma (titreşim) ile kendini fark ettirir. Bir pompadaki tipik kavitasyon gürültüsü, en iyi şekilde bir beton karıştırıcıdaki çakılların çıkardığı gürültüyle karşılaştırılabilir.

Gaz / buhar kabarcıkları, suyun kaynamasında olduğu gibi, belirli bir basınç ve sıcaklıkta bir sıvıda oluşur. Örneğin, atmosferik basınçta, su 212 ° F’de kaynarken, daha düşük bir basınçta (vakum) daha düşük bir sıcaklıkta kaynar [örneğin, 52.12 mm Hg mutlak (1.0078 psig), su 102 ° F (38.9 ° C)]. Tersine, basınç arttıkça, düdüklü tencerede olduğu gibi daha yüksek bir sıcaklığa ulaşana kadar su kaynamayacaktır. Buhar Tabloları, çeşitli sıcaklıklarda suyun buhar basıncını

94 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

belirlemek için referans alınmıştır.

Bu nedenle, kavitasyonu önlemek için, gövde suyunun sıcaklığı, gaz / buharların giriş basıncına karşılık gelen doyma noktasının altında kalmalıdır.

Tortu / Kalsiyum Oluşumu

Kalsiyum (kireç) birikmesi nedeniyle kireçlenme oluşur. Yukarıdaki şekil kalsiyumla kaplı rotoru ve kalsiyumla kaplı koniyi göstermektedir. Kireç / Kalsiyum oluşumu, daha yüksek beygir gücü tüketimine, pompa kapasitesinde azalmaya, kısaltılmış salmastra ömrüne ve titreşime neden olabilir. Sert su alanlarında, bir su yumuşatıcının kullanılması arzu edilir; aksi takdirde, periyodik olarak kireç çözme işlemi gerçekleştirilebilir.

Tortunun ne kadar hızlı oluştuğunu anlamak için kurulumdan sonra her iki haftada bir pompayı kontrol edin.

Bu, kireç çözme işleminin ne sıklıkta yapılması gerektiğini belirleyecektir.

Gerekirse, pompanın kireç çözme işlemi şu şekilde gerçekleştirilebilir: Pompayı boşaltın.

Pompayı bağlantı açıklıklarından biri aracılığıyla kireç çözücü sıvıyla doldurun. % 10 asetik asit çözeltisi veya piyasada bulunan başka bir kireç çözücü madde kullanın. Kireç çözücü sıvının en az 30 dakika ıslanmasına izin verin.

Bu sırada mili ara sıra çevirin. Kireç çözücü sıvıyı üniteden boşaltın. Temiz suyla yıkayın. Yoğun tortu olması durumunda, pompayı sökerek temizleyin.

Bakım ve Sorun Giderme

Pompa, rulmanların ve yatakların yağlanması dışında neredeyse hiç bakıma ihtiyaç duymaz.

Yatakların yağlanması için pompa tedarikçisi tarafından verilen talimatları izleyin. Genel olarak, gresle yağlanan yataklar söz konusu olduğunda, yatağın iç kısmının ve yatak kapaklarının yarıya kadar tavsiye edilen gresle doldurulması önerilir.

TEKNİK MAKALE

Bununla birlikte, kir veya katı madde (örneğin kum) veya kireç birikintileri gövde suyu ve / veya pompalanan gazlar yoluyla pompaya girerse, pervanenin sıkışmasını, çarkın ve vakum pompası gövdesinin aşınmasını önlemek için pompayı düzenli aralıklarla temizlemek gerekir.

Herhangi bir zamanda spesifik deşarj ve vakum elde etmede sorun yaşanırsa, pompayı sökmeye karar vermeden önce aşağıdaki noktalar kontrol edilmelidir.

Yanlış dönüş yönü: Bakım yapıldıktan sonra, motor ters dönüş yönünde bağlanabilir.

Gövde suyu problemi: Gerekli vakum, uygun miktarda gövde suyu olmadan elde edilemez ve korunamaz. Tıkalı gövde suyu besleme hattını kontrol edin, süzgeci (filtreyi) kontrol edin.

Sıcak salmastra (gövde) suyu: Daha soğuk gövde suyu ile daha yüksek maksimum vakum elde edilebilir.

30 ° C’nin üzerinde, çalışma sıvısı sıcaklığındaki artışla birlikte kapatma vakumu hızla düşecektir.

Emme ve tahliye borularında kısıtlama: Tıkalı emme ve tahliye boruları, pompanın kapasitesini düşürecektir.

Sistemde sızıntı: Sistemde sızıntılar oluşmuş ve dolayısıyla elde edilen vakumun deşarjını artırarak azalmış olabilir.

Yukarıdaki kontroller yapıldıktan sonra herhangi bir sorun bulunmaması durumunda pompa onarım için demonte edilebilir.

Pompa Tamiri

Bir vakum pompasının verimli çalışması için rotor kanatları koni / lere (plaka tipi tasarım durumunda rotor kanatları ve giriş plakası / ları) temas etmez, ancak konik delik / delikleri ile konik yüzey arasında önceden belirlenmiş bir çalışma açıklığı ile çalışır.

Açıklık, pompanın içinde bulunan gövde suyu ile kapatılır. Boşluk önerilen değerin üzerine çıkarsa, pompanın kapasitesi / verimliliği azalacaktır. Böyle bir durumda, talaşlı imalat ve parlatma, kaynaklama ile onarım ve yeniden işleme veya yeni parçalar ile değiştirme gerekli olacaktır.

Pompa parçaları ayrıca kavitasyon, erozyon,

korozyon vb. nedenlerle hasar görebilir ve onarım veya değiştirme gerektirebilir.

Onarım aynı zamanda sorunun veya arızanın temel nedenini belirlemeye yönelik muayeneyi de içermelidir, böylece tekrar oluşmasını önlemek için onarım sırasında düzeltici eylemler gerçekleştirilebilir.

Pompa parçalarının orijinal yerlerine monte edildiğinden emin olun çünkü parçalar orijinal yerlerinde monte edilmediği takdirde pompanın performansı tatmin edici olmayacaktır.

Pompa onarımından sonra kaplin ayarını yapmayı unutmayın.

Rulman Arızaları

Çoğu rulman arızası, rulman üretim hatasından kaynaklanmaz. Rulman arızası genellikle yağlayıcı probleminden veya normalin üzerindeki yatak yüklerinden kaynaklanır.

Standart koşullarda çalışan pompalar için rulmanlar, kaliteli bir gres ile her 2000/2500 çalışma saatinde bir yağlanmalıdır. Normal çalışma koşullarında ve normal ortamlarda yatak sıcaklığı 85 ° C’yi geçmemelidir.

Kayış tahriki durumunda, kayış aşırı gerilimi pompa ve elektrik motorunun yataklarında ciddi hasara neden olabilir, kayış gerilimi kayışların erken aşınmasına neden olabilir. Çok fazla gres, esnek kaplinin yanlış ayarı, yanlış yataklar, aşırı titreşimler ve yatak aşınması gibi nedenlerle rulmanlar aşırı ısınabilir.

Avantajlar ve Dezavantajlar

Diğer mekanik vakum pompaları ile karşılaştırıldığında, sıvı halkalı vakum pompasının birçok avantajı vardır. Metalden metale temas olmadığı için pompa boşluğunu yağlamaya gerek yoktur. İşlemleri ve bakımı daha kolaydır. Pompa boşluğundaki gazlar neredeyse aynı sıcaklıkta sıkıştırıldığından, sıvı halkalı vakum pompası yanıcı / patlayıcı gazları pompalayabilir.

Bir sıvı halkalı vakum pompası ile elde edilebilen vakum sınırına ek olarak, en büyük dezavantajı düşük verimliliktir.

Referanslar

Installation and Operation Manual (KV Series Vacuum Pumps) by Kakati Karshak Industries Private Limited, India, website: www.kakatikarshak.com Operating manual for installation, start-up and maintenance for liquid ring vacuum pumps by POMPETRAVAINI S.p.A., Italy, website: www.pompetravaini.it Maxima-K large capacity single stage liquid ring pump IOM manual by DEKKER Vacuum Technologies, website: www.dekkervacuum.com Liquid Ring Vacuum Pump Operation by NASH, website: www.gdnash.com Operating Instructions L-BV7 by Gardner Denver, website: www.gd-elmorietschle.de

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 95

HABER

Yeni MDR ve ISO 13485 Medikal Gaz Besleme Sistemi Üreticileri ve Taşeronları İçin Bir Fırsat Mı?

Salİh Oğuz Savaş Szutest Uygunluk Değerlendirme A.Ş Genel Müdür Yardımcısı

1993 yılında yürürlüğe giren 93/42/AT Tıbbi Cihaz Yönetmeliği 26 Mayıs 2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan (AB)2017/745 Tıbbi Cihaz Regülasyonu (bundan sonra MDR olarak anacağız) ile birlikte son bulacak.

96 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE

A

rtık eski diye nitelendirebileceğimiz yönetmelik üye ülkelerce farklı farklı uygulanabilirken MDR üye ülkelerin değişiklik yapmadan uygulaması gereken bir kanun tipidir. Eski yönetmeliğe göre üye ülkelerin farklı uygulamaları medikal gaz sistemleri için de iki farklı anlayışın yerleşmesine sebep olmuştur.

Bu anlayışlardan biri bu sistem ve bunlara bağlı komponentleri daha çok kliniğin mimari yapısına dahil bir tesisat olarak değerlendirip, ayrı olarak piyasaya arz edilen bir ürün niteliği kazandırmamış ve dolaysıyla Medikal Onaylanmış Kuruluşlarca düzenlenmiş bir CE Belgesi gerekliliği görmemiştir.

Diğer bir anlayış ise etki mekanizmalarını dikkate alarak hastaya nihai olarak verilecek maddeleri kontrol ettikleri için bu ürünler kendi başına medikal cihaz olarak değerlendirmiş ve bu CE Belgelerini zorunlu tutmuştur.

Avrupa genelinde ortak bir anlayış geliştirilememesi bu ürünlerin pazara harmonize bir anlayışla arz edilememesine ve dolaysıyla üreticilerin net bir pozisyon alamamalarına yol açmıştır.

Dünyadaki eğilime paralel olarak 2015 yılından itibaren Avrupa Yetkili Otoritelerinin medikal cihazların pazara arzı için zorlaşan şartlar yürürlüğe koyması günümüze kadar sertifikalı medikal cihaz üreticisi sayısında yıllık bazda ortalama %20 oranına yakın azalmayı beraberinde getirmiştir. Benzer bir durum yerleşik medikal gaz besleme sistemi ve komponentleri üreten üreticilerimizde de gözlemlenmiştir. Bu azalmanın özellikle bu tip ürünlerin ülkemizde daha çok proje bazlı ele alınması, medikal cihazların gerektirdiği klinik bakış açısının ürünlere yansıtılamaması, kaynakların proje bazlı değişkenlik göstermesi ve medikal cihaz yaşam çevriminin tasarımdan salıvermeye kadar garanti altına alabilecek bir kalite yönetim sisteminin yaşatılamaması olarak sıralanabilir.

Avrupa Birliği bu sertleşen pozisyonu koruyacağını 2017 yılında MDR’ı yayınlayarak göstermiş ve yukarıda bahsettiğimiz iki farklı anlayışı medikal gaz besleme sistemleri

ve komponentlerinin genel anlamda Medikal bir Onaylanmış Kuruluştan CE Belgesi alarak piyasaya arz edilmesi gerekliliği lehine bozmuştur. Buna hazırlık için ise sadece bu tip ürünlerde Onaylanmış Kuruluşları yetkilendirmek için yeni bir kod tanımlaması yapmıştır.

ISO 13485 – Tıbbi Cihaz Üreticileri için Kalite Yönetim Sistemi Medikal Cihaz sektörünün kalite yönetim sistemleri için uygulamakta olduğu ISO 13485 standardı cephesinde ise regülasyonlardaki değişikliklere paralel olarak 2016 yılında bir güncelleme olmuştur. Bu güncelleme ile sadece nihai ürün üreticisi değil, taşeron ve hizmet sağlayıcılarının da bu yeni şartlara ayak uydurması için kapsama alanı genişletilmiştir. Nitekim Dünyaca ünlü medikal cihazlar için depolama, komponent üretimi gibi hizmetleri veren firmaların ISO 13485 Belgesi alarak pazarda pozisyon aldıkları görülmüştür.

Sertleşen regülasyon şartlarına paralel olarak medikal gaz besleme sistemlerinin özellikle üretilen gazın solunabilirliğinin Avrupa Farmakopesindeki değerlere uygun olduğunun ispatı ve ISO 18562:2017 standardına göre gaz yolağı oluşturan medikal cihaz materyallerinin toksik risklerinin biyouyumluluk prensiplerine göre değerlendirmesi ve gaz yolağından kaynaklanan gaz akımının potansiyel kontaminasyonunun analiz edilerek önlenmesi güncel teknik gereklilikler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Buraya kadar saydığımız gelişmeler ilk bakışta olumsuz gibi görünse de aslında fırsatları da beraberinde getirdiği gözlemlenmektedir. Yüksek katma değer oranlı medikal cihaz sektörünün bir parçası olan medikal hava sistemleri, oksijen konsantratörleri, flowmetre gibi uç üniteleri, hastaya gaz akışını düzenleyen regülatör vb. ürünleri üreten ya da bu ürünlere komponent tedariği sağlayan firmalar gerekli kaynakları ayırıp MDR ve ISO 13485 şartlarına uyum sağlar ve bu uyumluğu bir Medikal Onaylanmış Kuruluştan belgeli hale getirirlerse hem ülkemizde hem de Dünya çapında iyi bir pozisyon alıp hastaların etkin ve güvenli tedaviye ulaşmalarına yardımcı olmak başta olmak üzere ticari açıdan da doğru bir hamle yapmış olabilirler.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 97

HABER

TORK’TAN SOLUNUM CİHAZI İÇİN

ORANSAL SP SERİSİ SOLENOİD VANA Solunum Cihazı Nedir?

Bir solunum cihazı mekanik olarak solunuma uygun havayı akciğerlere gönderip/alabilen bir cihazdır. Hastanın kendi kendine nefes almakta zorluk yaşadığı durumlarda veya solunum organlarına yapılan özel tedavi süreçlerinde solunum cihazı kullanılmaktadır.

Solunum cihazı iki şekilde hastalara uygulanmaktadır: 1) Maske yardımıyla ağız ve buruna bağlanarak (Non-invasive ventilation) 2) Soluk borusu üzerinden direk akciğere uygulanarak (entübe veya invasive ventilation).

Solunum cihazlarında, hastanın fiziksel özellikleri ve tedavi sürecine bağlı olarak farklı basınç, debi ve oksijen oranlarında havanın hastaya aktarılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

98 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

MAKALE tekrarlanabilir olması çok önem arz etmektedir.

Solenoid valflerinin bobinleri, doğaları gereği uzun süre enerjide kaldıklarında sıcaklıkları artıyor. Sıcaklık artışı bobinlerde manyetik alan kuvvetinin düşmesi anlamına gelmektedir. Bu sebepten dolayı oransal solenoid valflerde kuvvet dengesini sürekli sabit tutmak ve ürünün tekrarlanabilirliğini sağlamak çok kolayı bir işlem değildir. Ancak TORK SP serisi solenoid valflerinde yapılan özel manyetik alan analizleri ve hassas elektromekanik tasarımı sayesinde rakiplerine göre çok iyi bir tekrarlanabilirlik davranışı (%3 sapma) göstermektedir.

Oransal Solenoid Vana Nedir?

Solenoid vanalar hızlı açma kapama yapmaları, kompakt, uygun maliyette ve uzun ömürlü olmaları için sanayide geniş bir şekilde kullanılmaktalar.

Genelde solenoid valfler sanayide Aç/Kapa (On/Off) uygulamalarda kullanılmaktalar. Ancak oransal bir şekilde, yani kontrol sinyalini değiştirerek debi kontrolünü sağlamak, solenoid valflerde de mümkündür. Özel hesaplamalar neticesinde tasarlanan oransal solenoid valfler gerilim değişikliğiyle debi kontrolünü sağlamaktadır. Örneğin 24VDC bobinle çalışan oransal bir solenoid valfe sıfırdan başlayarak kademeli bir Oransal Solenoid Valf Gövdesi besleme gerilimini arttırdığınızda, valf kademeli sal Solenoidşekilde Vana Nedir?

TORK SP serisi oransal solenoid valfler 1mm’den olarak açılıp debisi artacaktır. Benzer bir şekilde 24VDC 4mm’ye kadar farklı orifis çalarında 1/8”, ¼” veya pleyt d vanalar hızlı açma kapama yapmaları, kompakt, maliyettezaman, ve uzun ömürlü olmaları için sanayide geniş bir gerilimini kademeli olarakuygun azalttığınız kademeli olarak üretilmektedir. Ayrıca bu ürünün, kullanıcının kullanılmaktalar.olarak Geneldevalf solenoid valflerdebisi sanayide Aç/Kapa (On/Off) uygulamalarda kullanılmaktalar.

Ancak kapanıp azalacaktır. bağlantı yüzeyine göre farklı bağlantı şekillerinde

bir şekilde, yani kontrol sinyalini değiştirerek debi kontrolünü sağlamak, solenoid valflerde de mümkündür. üretilmesi mümkündür. Gövde malzemesi olarak genelde

Histerezis ve Tekrarlanabilirlik:

sanayide pirinç malzeme kullanılmaktadır. Ancak sağlık,

Oransal akışTORK kontrolünde önemsolenoid arz eden kavramlardan saplamalar neticesinde tasarlanan SP serisi oransal valfler gerilim değişikliğiyle debi kontrolünü kimya ve gıda gibi sektörlere özel olarak alüminyum veya Histerezis kavramıdır. oransal valfin kademeli bir aktadır. Örneğin biri 24VDC bobinle çalışan oransal bir Bir solenoid valfe solenoid sıfırdan başlayarak şekilde besleme paslanmaz malzemelerinden Oransal solenoid valflerin yaniolarak kontrol artarken belli debi 24VDC gerilimini ni arttırdığınızda,gerilimi valf kademeli açılıpsinyalini debisi artacaktır.

Benzer bir şekilde kademeli olarak üretimi mümkündür. değerlerini alıp, tam açık yani maksimum debisine nız zaman, kademeli olarak valf kapanıp debisi azalacaktır. ulaşmaktadır. Bu işlemin tersini yaptığımız zaman, yani

Sızdırmazlık Elemanları

gerilimivalfler azaltırken, debi belli değerler alıp valfakış tam kapalı sağlayabilmektedirler.

P serisi oransal solenoid çok hassas bir şekilde (%3 hassasiyetinde) kontrolünü Tüm akış kontrolü elemanlarında çok önemli rol

konumuna gelmektedir. Bu iki artış ve azalış değerleri oynayan parçalardan biri sızdırmazlık elemanlarıdır. her zaman aynı eğri üzerinde olmayabilir. Yani gerilim ezis ve Tekrarlanabilirlik: Genelde valften geçen akışkan tipi ve sıcaklığına göre artışı esnasında x gerilimi y debisine karşı gelirse azalışta sızdırmazlık elemanları seçilmektedir. Oransal solenoid x önem değerinde gerilim y’ debi denk gelmektedir. akış kontrolünde arz eden kavramlardan birideğerine Histerezis kavramıdır.

Bir oransal solenoid valflerde valfin gerilimi deyani valften geçen akışkan tipi ve sıcaklığına göre Bubelli durum oransal akış kontrolünde Histerezis olarak sinyalini artarken debi değerlerini alıp, tam açık yani maksimum debisine ulaşmaktadır. farkı Bu işlemin tersini sızdırmazlık elemanları kullanmak mümkündür. genelde hassas kontrol mız zaman, yani tanımlanmaktadır. gerilimi azaltırken, debi Histerezis belli değerlerolayı alıp valf tam kapalı konumuna gelmektedir.

Bu iki artış ve Genelde solunum cihazlarında kullanılacak olan solenoid işlemini zorlaştırdığı için istenmeyen bir olaydır. valflerde Silikon bazlı sızdırmazlık elemanlarının eğerleri her zaman aynı eğri üzerinde olmayabilir.

Yani gerilim artışı esnasında x gerilimi y debisine karşı gelirse TORK SP serisi oransal solenoid valflerinde yapılan tercih edilmektedir. x değerinde gerilim y’ debi değerine denk gelmektedir. Bu durum oransal akış kontrolündekullanımı Histerezis olarak özel tasarım ve testler sayesinde ürünler ortalama %4 nmaktadır. Histerezis olayı genelde hassas kontrol işlemini zorlaştırdığı için istenmeyen bir olaydır.

TORK SP Serisi Oransal Solenoid Valflerin Histerezis göstermektedirler. Bu sayede akış kontrolü işlemi daha kolay ve yüksek hassasiyetle yapılıyor Teknik Özellikleri SP serisi oransal solenoid valflerinde yapılan özel tasarım ve testler sayesinde ürünler ortalama %4 Histerezis olabilmektedir. Özellik Değer

mektedirler. Bu sayede akış kontrolü işlemi daha kolay ve yüksek hassasiyetle yapılıyor olabilmektedir.

Vana Tipi

2/2 Normalde Kapalı

140

Bağlantı Şekli

1/8” , 1/4” , pleyt

120

Gövde Malzemesi

Pirinç, Alüminyum, Paslanmaz, PVC

Sızdırmazlık Elemanı Uygun Olduğu Akışkan Tipi

NBR, Viton, EPDM, Silikon Hava, Oksijen, Azot, Helyum, Hidrojen, Argon, metan ve diğer agresif olmayan gazlar

Çevre Sıcaklığı

-10 °C ; +60 °C

40

Bobin

20

Önerilen Kontrol Sinyali

24VDC ; 12VDC PWM 250Hz (24VDC) PWM 500 Hz (12VDC)

Flow Rate (l/min)

100 80 Increase Decrease

60

0 -20

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

Current (A)

SP serisi oransalsolenoid solenoid valflerin Histerezis eğrisi. eğrisi.

TORKTORK SP serisi oransal valflerin Histerezis

Bobin Gücü

18W

Tekrarlanabilirlik

%3

Hassasiyet

%3

Histerezis

%4

IP Koruma

IP65 (İstek Üzerine IP68)

Oransal önem akış kontrolü ekipmanlarında önem arz eden akış kontrolü ekipmanlarında arz eden başka bir konu ise Tekrarlanabilirlik konusudur. Sürekli Bir ürünü birkaçKalma Enerjide

konu ise Tekrarlanabilirlik konusudur.

Bir ürünü p kapattığınızdabaşka gerilim bir değişikliğine karşı gösterilen debi değişikliğinin aynı olması, ürünün iyi birBobin tekrarlanabilirlik İzolasyon Sınıfı birkaç defa açıp kapattığınızda gerilim değişikliğine karşı iği anlamına gelmektedir. Kontrol hassasiyeti ve kolaylığı açısından bir ürünün tekrarlanabilir olması çok önem arz Max. Çalışma Basıncı gösterilen debi değişikliğinin aynı olması, ürünün iyi edir.

ED %100 H Class 10 bar (1mm orifis)

Ağırlık 0,35 kg bir tekrarlanabilirlik gösterdiği anlamına gelmektedir.

Kontrol hassasiyeti ve kolaylığı açısından bir ürünün Geçirgenliği (Kv) 6,4 lt/dak. (4mm orifis) d valflerinin bobinleri, doğaları gereği uzun süre enerjide kaldıklarında sıcaklıkları artıyor. SıcaklıkAkışkan artışı bobinlerde

k alan kuvvetinin düşmesi anlamına gelmektedir. Bu sebepten dolayı oransal solenoid valflerde kuvvet dengesini abit tutmak ve ürünün tekrarlanabilirliğini sağlamak çok kolayı bir işlem değildir. Ancak TORK SP serisi solenoid de yapılan özel manyetik alan analizleri ve hassas elektro-mekanik tasarımı sayesinde rakiplerine göre çok iyi bir

nabilirlik davranışı (%3 sapma) göstermektedir.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 99

TEKNİK DETAYLAR

Senkron relüktans motor n Asenkron motorları içinde ki sincap kafesli rotor yerine relüktans torku ile hareket eden soğuk rotor yapısı vardır. n Rotor içerisinde de enerji kayıpları olmadığı için yüksek güçlerde yüksek verimleri daha kompakt yapılarda elde ediyoruz.

n Rotor içerisindeki hava bariyerleri sayesinde yüksek güç-tork yoğunluğu ile birlikte ekstra hafif ve daha güçlü bir yapı oluşmaktadır.

AVANTAJLARI

n Yüksek Verimlilik n Yüksek Güç-Tork Yoğunluğu n Yüksek Dinamik Tepki n Kompakt Dizayn n Değişken Hızlarda Yüksek Performans n Kayıpsız ve Güçlü Rotor Yapısı

KULLANIM ALANLARI

n Plastik, Kauçuk ve Gıda Endüstrisi n Demir Çelik Üretim Endüstrisi n Ayarlanabilir hızlardaki Su Pompaları ve Kompresörler n Kağıt ve Karton Endüstrisi n Elektrikli ve Hibrit Araçlar n Motor ve Aktarma Organları Test Sistemi

75 kW SENKRON RELUKTANS İLE 75 kW ASENKRON MOTOR KARŞILAŞTIRILMASI Gövde Güç (kW) Tork (N.m) Hız (d/dk) Voltaj (V) Akım (A) Cos(ф) Verimlilik (%)

Senkron Relüktans Motor

Asenkron Motor

250 75 479,80 1500 400 138 0,79 96,4

280 75 482,6 1500 400 128,60 0,89 96,0

100 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

SENKRON HIZI 1500 RPM - 50 Hz TİP

KW

HP

250M4A_S50

55

75

HIZ(d/dk) AKIM (A) TORK (N.m) 1500

114

350

VERİMLİLİK (%) 95,6

250M4B_S50

75

100

1500

145

479

96,4 95,8

280S4A_S50

75

100

1500

143,93

477

280M4A_S50

90

120

1500

193

572

95,2

315S4A_S50

110

150

1500

205

700

95,4

315M4A_S50

132

175

1500

242

845

95,57

315M4B_S50

160

210

1500

285

1018

95,72

315L4A_S50

185

250

1500

331

1190

95,83

315L4B_S50

200

270

1500

360

1280

95,91

SENKRON HIZI 3000 RPM - 100 Hz TİP

KW

HP

HIZ

AKIM

TORK

250M4A_S100

55

75

3000

102

170

VEERİMLİLİK 95,02

250M4B_S100

75

100

3000

140

235

95,03

280M4A_S100

90

120

3000

170

292

96,35

280M4B_S100

110

150

3000

204

355

95,08

315M4A_S100

132

175

3000

235

425

96,18

315L4A_S100

160

210

3000

280

510

96,43

315L4B_S100

185

250

3000

318

590

96,43

315L4C_S100

200

270

3000

338

645

96,51

SENKRON RELÜKTANS MOTOR

HABER

EKİM/KASIM/ARALIK

FUARLAR

YURTİÇİ FUARLAR Fuar Tarihi

Sektör

Fuarın Adı ve Açıklama

Yer ve Organizatör

Burtarım 2020: Bursa 18. Uluslararası Tarım, Tohumculuk, Fidancılık ve Süt Endüstrisi Fuarı

20.10.2020 24.10.2020

Tarım Hayvancılık

04.11.2020 07.11.2020

Enerji Isı ve HavaENTECH: Çevre Teknolojileri, Yenilenebilir Enerji, Geri Dönüşüm Fuarı landırma ANKIROS 2020: 15. Uluslararası Demir-Çelik ve Döküm Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı

Bursa Tuyap Tüyap Bursa Fuarcılık IFM - Yeşilköy Pozitif Fuarcılık

12.11.2020 14.11.2020

Demir Çelik

Tuyap IST Hannover Messe Ankiros

25.11.2020 28.11.2020

Makina ve Teknik

BumaTech: Bursa Makine Teknolojileri Fuarları

25.11.2020 28.11.2020

Tarım Hayvancılık

Growtech Eurasia 2020: 20.Uluslararası Sera, Tarım Ekipmanları ve Teknolojileri Fuarı

Antalya UBM NTSR Fuarcılık

02.12.2020 05.12.2020

Plastik Kauçuk

Plast Eurasia İstanbul: 30.Uluslararası İstanbul Plastik Endüstrisi Fuarı

Tuyap IST Tüyap Tüm Fuarcılık

Bursa Fuar Merkezi Tüyap Bursa Fuarcılık

YURTDIŞI FUARLAR Fuar Tarihi

Sektör

20.10.2020 23.10.2020

Fuarın Adı ve Açıklama

Yer ve Organizatör

Ambalaj

ProPak Asia 2020: 28.Paketleme ve Gıda İşleme Fuarı

20.10.2020 22.10.2020

Hırdavat

HARDWARE SHOW: Uluslararası Hırdavat fuarı Fuari

28.10.2020 31.10.2020

Dental

29.10.2020 31.10.2020

Makina ve Teknik

Eu’Vend coffeena: Uluslararasi Akilli Makina (vending machine) Fuari

03.11.2020 06.11.2020

Makina ve Teknik

ComVac Asia: Sıkıştırılmış Hava ve Vakum Teknolojileri Fuarı

16.11.2020 19.11.2020

Medika

07.12.2020 12.12.2020

Makina ve Teknik

17.12.2020 20.12.2020

Ambalaj

Bangkok BITEC Shanghai Yunfu Hong Tai

DenTech China 2020: Dişçilik Ekipmanları, Teknolojisi ve Ürünleri Fuarı

Sangay Show Star Köln Koeln messe Şangay Hannofer Messe Düsseldorf Messe Düsseldorf

ComPaMED: Tıbbı Ürün Ham Maddeleri Fuarı JIMTOF 2020: 30. Japonya Uluslararası Makina, Takim Tezgahlari Fuarı

Tokyo JMTBA

TAIPEI Pack 2020: Taipei Uluslararasi Ambalaj Endüstrisi Fuari

Taipei TAITRA

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 101

HABER

Vidalı Kompresör Hesapları ile ilgilİ

Formüller

Dairenin (Boru veya Silindir İç Çaplarının) Kesit Alanı: A = (Pi*d2)/4 = mm2 Pi = 3.14159265 D = Çap (mm) –İç ÇapA = Alan (mm2) –İç Kesit Alanı1 m2 = 100 dm2 = 10,000 cm2 = 1,000,000 mm2

A = Akışa Dik Kesit Alanı (m2 ) 1 m3/s = 60 m3/dk = 1000 litre/saniye (L/s) 1 m3/dk = 1/60 m3/s = 1000 litre/dakika (L/dk) 1 m3/h = 60 m3/dk = 1000 litre/saat (L/h)

Borunun (Uzunluğuna göre) veya Silindirin (Yüksekliğine göre) Hacmi:

Kasnak Çaplarına Göre (Yaklaşık) Motor ve Vida Devir Oranları:

V = A * h = mm3

Dm = Motor Kasnağı Çapı ( mm) Dv = Vida Kasnağı Çapı (mm) nm = Motor Devir Sayısı (d/dk) nv = Vida Devir Sayısı (d/dk) i= Vida/Motor devir oranı = Dm/Dv nv= nm * i = nm* (Dm/Dv)

A = Alan (mm2) –İç Kesit Alanı, İç çapa göre hesaplanmış alanh = Borunun uzunluğu veya silindirin yüksekliği (mm) V = Hacim (mm3) 1 dm3 = 1 litre = 1,000,000 mm3 = 1000 cm3 = 0.001 m3 1 m3 = 1000 dm3 = 1000 litre

Dişlikutusu (GearBox) Dişlilerinin Diş Sayısına Göre Devir Oranı:

v Dairenin (veya Çemberin) Çevresi (çevresel uzunluk) = Pi*d

Dm = Çeviren (Hareket veren) dişlinin diş sayısı Dv = Çevrilen (Hareket alan) dişlinin diş sayısı

Pi= 3.14159265 d= Çap

nm = Çeviren dişlinin Devir sayısı (d/dk) nv = Çevrilen dişlinin DevirSayısı (d/dk)

Dairenin Belli Bir Sarma açısına göre çevresel uzunluk=(Pi*∝ * d)/360

i= Çevrilen/Çeviren devir oranı = Dm/Dv nv= nm * i = nm* (Dm/Dv)

∝ = Sarma açısı (derece) => yarım daire için ∝ = 180º v Bir kesitten geçen (Boru içinden veya kanal içinden) geçen akışkanın hızı:

Motor Gücünün kW, HP (Beygir Gücü), kcal/h olarak farklı ifadeleri:

v = Q / A = m/s

1 HP (metrik) = 75*9.80665 kg*m/sn2 = 735.5 Watt = 0.7355 kW

Q = Akışkanın debisi (m3/s)

1 kW = 1/0.7355 HP = 1.3596 HP

102 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER

Yaklaşık değerler: 1 HP (metrik, PS) = 736 Watt, 1 kW= 1.36 HP (metrik sistem) İngiliz/Amerikan sistemindeki HP'ye göre: 1 kW = 1.34 HP, 1 HP = 746 Watt 1 kW = 860 kcal/h 1 kWh Enerji = 860 kcal ısı enerjisi (1 kWh elektrik enerjisi, 860 kcal’lik ısıya denktir.)

Hız ile güç ve kuvvet ile basınç arasındaki bağlantılar: Güç = P = Kuvvet * Hız = F * v = Newton * m/s = Watt = 9.81 kg * m/s (9.80665)

T1= Başlangıç Sıcaklığı (Kelvin) P2= Sonuç Basıncı V2= Sonuç Hacmi T2= Sonuç Sıcaklığı (Kelvin) Sabit Sıcaklıkta: V2= V1* (P1/P2) , P2= P1*(V1/V2) 1 ºC = 273 K , 100 ºC = 373 K (Kelvin) -273 ºC = 0 K Sabit Basınçta : V2 = V1*(T2/T1) , T2= T1*(V2/V1) P1*V1 = m*R*T1 P2*V2 = m*R*T2

P = Güç (Watt) = 860 cal/h

m = kütle (kg, yoğunluk= m/V = deniz seviyesinde standart atmosfer 1.255 kg/m3)

1 kilogram kuvvet (kg) = 9.80665 Newton (N)

R = gaz sabiti (hava için 287 J/kgK)

(1 kg kütlenin dünyadaki ağırlığı = 1 kg kuvvet = kütle * yerçekimi ivmesi = 9.81 N)

(P1*V1)/(P2*V2) = T1/T2

P = Güç (HP/PS metrik sistem) = 75 kg(kuvvet)*m/s = 75*9.80665 N*m/s = 735.5 Watt F = Kuvvet (Newton) = basınç * alan = p*A = (N/m2) * m2 1 bar = 100,000 N/m2 = 100 kN/m2 = 10 N/cm2 = 10/9.80665 kg/cm2 = 1.02 kg/ cm2 1 atmosfer = 1.013 bar (deniz seviyesinde) 1 atmosfer ~= 1 bar ~= 1 kg/ cm2 Efektif Basınç = Manometreden Okunan Basınç = Gerçek Basınç – Atmosfer Basıncı 1 atm = 0 bar (efektif) = 1 bar (mutlak) (Hassas hesaplarda 1 atm = 1 .013 bar)

Sıkıştırılabilir akışkanların (gazların) hacmi ile basıncı arasındaki ilişki: P1*V1/T1 = P2*V2/T2 P1= Başlangıç Basıncı V1= Başlangıç Hacmi

Vidalı Kompresörün Serbest Hava Debisinin İfadesi (FAD):

FAD, kompresörün bastığı havanın emdiği havanın miktarı cinsinden ifadesidir. Yani 20 ºC referans emiş sıcaklığına göre, atmosfer basıncında, 1 dakikada emilen hava miktarı (hacim olarak); m3/dk (metreküp/dakika). Başkaca bir ifade yok ise, Kompresörün FAD değeri, kompresörün 1 dakikada bastığı havanın, 20 ºC’de, 1 atmosfer basınçta (0 bar efektif, 1-1.013 bar mutlak basınçta) kaplayacağı hacim anlamına gelir. Bununla birlikte, basınçlı hava aygıtlarının kapasitesi 0 ºC'yi referans alan Nm3/dk (normal metreküp/ dakika) cinsinden ifade edilebilmektedir. (Hava soğudukça kompresörün bastığı havanın kütlesi artar, ısındıkça azalır.

Kompresör çıkışındaki hava ısınmış olduğu için emdiğinden daha fazla hacime sahip olur. Burada asıl olan kompresörün emdiği hava miktarıdır, ki, aynı miktarı çıkışına taşıyarak, basar.) Gerçekte boru içinden geçen havanın miktarı, kompresörün FAD değerinin çalışma basıncının mutlak (barometre) değerine bölünmesiyle bulunan değerdir. (Örneğin: 8 m3/dk FAD değeri ölçülüyorsa, 7 bar efektif basınçta, bu kompresörün bastığı hava boru içinden 1 m3/dk olarak geçiyor demektir. Boru içindeki hava hızını hesaplarken bu durumu dikkate almak gerekir.)

NOT: “Debi” birim zamanda akış miktarı demektir.

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 103

HABER

HAZİRAN 2020 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (*) FİRMANIN Adı KÖRFEZ ENERJİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

İSTANBUL

ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {BES}

103.429.762

KAAN ON ENERJİ BALIKESİR SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik Enerjisi Üretimi {Biyokütle}

50.000.000

POLİFARMA İLAÇ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

TEKİRDAĞ

ECZACILIKTA VE TIPTA KULLANILAN KİMYASAL VE BİTKİSEL KAYNAKLI ÜRÜNLERİN İMALATI

MODERNİZASYON

PARANTERAL SOLÜSYON {SERUM}

56.316.500

TERSAN TERSANECİLİK SAN. VE TİC. ANONİM ŞTİ.

YALOVA

KDV İstisnası, GEMİ YAPIMI VE ONARIMI KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti

Balık İşleme Fabrika 405.251.256 Gemisi

ÖZMAN DERİ TEKSTİL VE İNŞAAT İMALAT GIDA İTH. İHRACAT PAZ. TİC. LTD. ŞTİ.

İSTANBUL

Gümrük Vergisi TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası, ARAÇLARIN İMALATI

tıbbi ve cerrahi maske

HAS ÇELİK SANAYİ VE KOCAELİ TİCARET ANONİM ŞTİ.

İMALAT - KALDIRMA VE TAŞIMA TEÇHİZATI İMALATI

TELESKOPİK SİLİNDİR, HİDROLİK SİLİNDİR BORU VE KROM KAPLI 149.608.762 MİL, AMORTİSÖR MİLİ 10.000 TON/YIL

COENDA MEDİKAL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

SAMSUN

İMALAT - TIBBİ VE CERRAHİ Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK ARAÇLARIN İMALATI İstisnası,

ERUSLU TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

BOLU

İMALAT - PLASTİK ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

189.706.198

cerrahi önlük ve tulum, tıbbi ve cerrahi maske

113.729.903

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Plastikten diğer ambalaj malzemeleri

161.162.700

ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

BİYOKÜTLE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ {BES} {Bağ/bahçe budama 33.839.330 artıkları, Pamuk sapı ve Orman artıklarının}

TOROS MERAM YENİLENEBİLİR ENERJİ KONYA ÜRETİM ANONİM ŞTİ.

KİMYASAL GÜBRE VE AZOTLU BİLEŞİKLERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

KATI GÜBRE, SIVI GÜBRE ÜRETİMİ

55.708.358

LİNEER METAL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

SİİRT

URANYUM VE TORYUM CEVHERLERİ HARİÇ; DEMİR DIŞINDA KALAN METAL CEVHERLERİ MADENCİLİĞİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Çinko Zenginleştirme

73.318.918

ABDULKADİR ÖZCAN OTOMOTİV LASTİK SAN.VE TİC.A.Ş.

ANKARA

Gümrük Vergisi METAL OLMAYAN ATIK VE KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV HURDALARIN YENİDEN İstisnası DEĞERLENDİRİLMESİ

YENİDEN DEĞERLENDİRİLMİŞ METAL OLMAYAN ATIK VE HURDALAR

44.100.000

TEKİRDAĞ

ECZACILIKTA VE TIPTA KULLANILAN KİMYASAL VE BİTKİSEL KAYNAKLI ÜRÜNLERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Kapsül Dolum, Tablet Baskı, Krem/Pomad Dolum, Steril Flakon 91.318.067 Dolum, Likit Dolum, Şase İlaç, Efervesan Tablet, Suppozituar İlaç

KÜTAHYA

YAPI MALZEMELERİ DIŞINDAKİ, ATEŞE DAYANIKLI OLMAYAN SERAMİK EŞYA İMALATI (ÇANAK, ÇÖMLEK, ÇİNİ, PORSE

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Porselen veya çini mutfak ve sofra eşyası ile diğer ev ve tuvalet eşyaları

DENİZLİ BİYOKÜTLE ENERJİ ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

TAWALU PHARMA İLAÇ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

PORSELEN SEPETİ ANONİM ŞİRKETİ

DENİZLİ

KİM KAYSERİ İLERİ MALZEMELER SANAYİ KAYSERİ VE TEKNOLOJİ ANONİM ŞİRKETİ

YAPI MALZEMELERİ DIŞINDAKİ, ATEŞE DAYANIKLI Gümrük Vergisi OLMAYAN SERAMİK EŞYA KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İMALATI (ÇANAK, ÇÖMLEK, İstisnası, ÇİNİ, PORSE

104 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

62.252.031

Seramik bazlı ultra hafif transparan seramik balistik cam zırhlar 86.000.000 {Bor karbür, silisyum karbür, titanyum diborür, alümina}

HABER FİRMANIN Adı

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

ÇANAKKALE

GENEL KAMU HİZMETLERİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Malkara-Çanakkale Otoyolu ve Çanakkale Köprüsü`nün Yap İşlet Devret Modeliyle Yapımı ve İşletilmesi

751.500.000

BDY BZR ALÇI VE MADENCİLİK ANONİM ŞİRKETİ

KONYA

ÇİMENTO, KİREÇ VE ALÇI İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Alçı

45.000.000

VAHDET TEKSTİL MAKİNA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İSTANBUL

TEKSTİL, GİYİM EŞYASI VE DERİ İŞLEMEDE KULLANILAN MAKİNELERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

YUVARLAK ÖRGÜ MAKİNASI VE AKSAMLARI

31.460.954

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları {dokunmuş} MAKİNE HALI DOKUMA, Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları {tafte edilmiş} TUFTİNG HALI DOKUMA

1.115.964.344

CERRAHİ MASKE VE N95 MASKE İMALATI, ameliyat örtüsü ve önlüğü

41.923.796

449.500.000

ÇANAKKALE OTOYOL VE KÖPRÜSÜ İNŞAAT YATIRIM VE İŞLETME ANONİM ŞİRKETİ

MERİNOS HALI SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

GAZİANTEP

HALI VE KİLİM İMALATI

BAYTEKS TEKNİK TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

KİLİS

TIBBİ VE CERRAHİ ÜRÜN TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK ÇEŞİTLENDİRME ARAÇLARIN İMALATI

CEYSUR ULUSLAR ARASI NAKLİYAT TEKSTİL TURİZM VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.

İSTANBUL

TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası ARAÇLARIN İMALATI

ÜÇ KATLI MASKE

KEMAL UĞURLU TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

DENİZLİ

TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Pamuklu dokumalar {özel kumaşlar 86.256.676 hariç}

BMD MEDİKAL HİZ. SAN.VE TİC.A.Ş.

KOCAELİ

TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK ARAÇLARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

ASTIM cihazı

95.256.714

HAN SU ENERJİ VE GIDA ÜRETİMİ PAZARLAMA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ANKARA

ALKOLSÜZ İÇECEK İMALATI, MADEN VE MEMBA SULARI ÜRETİMİ

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

MEMBA SUYU DOLUMU

95.600.000

BRAVA ENDÜSTRİ KİMYA VE KOZMETİK ÜRÜNLERİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

İSTANBUL

TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası ARAÇLARIN İMALATI

tıbbi ve cerrahi maske

42.068.440

ERDEMİR ENERJİ ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

ZONGULDAK

ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Elektrik enerjisi üretimi {HES}

51.450.941

KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti,

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

ANADOLU DENİZ İNŞAAT KIZAKLARI SAN. İSTANBUL VE TİC. ANONİM ŞTİ.

KDV İstisnası, GEMİ YAPIMI VE ONARIMI KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti

SAVAŞ GEMİSİ

264.396.196

WISHNE METAL TİC. LTD. ŞTİ.

TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası, ARAÇLARIN İMALATI

protez ve ortopedik cihazlara özgü aksamlar

123.200.000 74.909.633

ANKARA

AKYÜZLER ALÜMİNYUM ÜRETİM SAN. VE TİC. MERSİN ANONİM ŞTİ.

METAL YAPI MALZEMELERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Alüminyumdan profil ve

YAMANLAR TEKSTİL TURİZM İNŞAAT SAN. VE TİC. ANONİM ŞTİ.

İSTANBUL

TRİKOTAJ (ÖRME) ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Örme tüylü kumaşlar YUVARLAK ÖRME 151.739.766 KUMAŞ

RİTAŞ KİMYA VE TEKSTİL SAN. VE TİC. ANONİM ŞTİ.

GAZİANTEP

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ TEKSTİL ÜRÜN. İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Giyim eşyası hariç, dokuma olmayan kumaş ile 45.114.142 bundan yapılan ürünler

AGROMİCO TARIM GIDA HAYVANCILIK ÜRETİMİ VE İTHALAT İHRACAT SAN. TİC. ANONİM ŞTİ.

KARAMAN

MAKARNA, ŞEHRİYE, KUSKUS V.B. UNLU MAMÜLLERİN İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

MAKARNA İMALATI 28.800.000 21.600 TON/YIL

(*) Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 105

HABER

TEMMUZ 2020 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (*) FİRMANIN Adı HAMEKA HİDRO ELEKTRİK ENERJİ ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

AMASYA

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

YÜKSEL KARAMEMET KARALAR KALIP SANAYİ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

Elektrik enerjisi üretimi {HES}

61.502.640

İSTANBUL

İMALAT - METALLERİN DÖVÜLMESİ, PRESLENMESİ, Gümrük Vergisi BASKILANMASI VE KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV YUVARLANMASI; TOZ İstisnası METALÜRJİSİ

Diğer metal şekillendirme hizmetleri

12.999.225

MATES MADENCİLİK TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

MANİSA

MADENCİLİK - LİNYİT MADENCİLİĞİ

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

Linyit Madenciliği ve 32.360.000 Kırma Eleme Tesisi

SCALA MOULD PLASTİK SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞİRKETİ

İMALAT - DİĞER ÖZEL ZONGULDAK AMAÇLI MAKİNELERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

MUHTELİF OTOMOTİV PLASTİK 37.853.953 AKSAM KALIPLARI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {HES}

35.098.000

MHM TURKEY MAKİNE BARTIN TİC. LTD. ŞTİ.

ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

OZAAR ASANSÖR İNŞAAT ENERJİ SANAYİ SAMSUN VE TİC. LTD. ŞTİ.

TIBBİ VE CERRAHİ Gümrük Vergisi TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV ARAÇLARIN İMALATI İstisnası,

KEMİK İÇİ PROTEZ

10.018.772

PLATFORM GRUP ENERJİ GIDA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ŞANLIURFA

Gümrük Vergisi İMALAT - FIRIN ÜRÜNLERİ KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İMALATI İstisnası,

BİSKÜVİ, KRAKER, KURABİYE, KURU PASTA

98.599.060

GÖNÜLTAŞ ÇORAP VE ÖRME SANAYİ LİMİTED ŞİRKETİ

İSTANBUL

TIBBİ VE CERRAHİ Gümrük Vergisi TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV ARAÇLARIN İMALATI İstisnası,

tıbbi ve cerrahi maske

17.117.995

TAŞKIRANLAR PERAKENDE MAĞAZACILIK MOBİLYA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞTİ.

MANİSA

İMALAT - MOBİLYA İMALATI

Yatak

63.579.912

ADANA

İMALAT - ANA KİMYASAL Gümrük Vergisi MADDELERİN İMALATI KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV (KİMYASAL GÜBRE VE İstisnası, AZOTLU BİLEŞİKLER HARİÇ)

TOZ SORBİTOL

210.594.512

SİVAS

MADENCİLİK - URANYUM VE TORYUM CEVHERLERİ KOMPLE YENİ YATIRIM HARİÇ; DEMİR DIŞINDA KALAN METAL CEVHERLERİ MADENCİLİĞİ

Altın ve Gümüş Madenciliği İstihracı ve Zenginleştirme

334.680.583

KOCAELİ

İMALAT - ECZACILIKTA VE TIPTA KULLANILAN KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası KİMYASAL VE BİTKİSEL KAYNAKLI ÜRÜN. İMALATI

MEDİKAL ÜRÜNLERİN İMALATI

30.469.694

UĞUR DEMİR HALI GAZİANTEP SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Sentetik ve suni filament dokuma ipliğinden dokumalar

50.351.566

RIZALAR ENDÜSTRİYEL KONYA VE MİMARİ CAM ALÜMİNYUM MAKİNA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - CAM VE CAM ÜRÜNLERİ İMALATI

KDV İstisnası, KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti

ısıcam

32.498.923

DALSAN ALÇI SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İMALAT - ÇİMENTO VE ALÇI İLE SERTLEŞTİRİLMİŞ MADDELERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Yapı Alçıları Çimentolu Makine Sıvası, Alçı Levha, Alçı Profil

223.363.608

SUNAR MISIR ENTEGRE TESİSLERİ SANAYİİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ EBX MADENCİLİK ANONİM ŞİRKETİ

ERMED TIP MEDİKAL TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

MANİSA

106 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

KDV İstisnası, KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, Faiz Desteği

HABER FİRMANIN Adı KANCA EL ALETLERİ DÖVME ÇELİK VE MAKİNA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ GEBZE ŞUBESİ

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

Otomotiv Sanayi için Motor ve Aktarma Organları Dövme Aksam ve Parçaları

159.795.220

KOCAELİ

İMALAT - MOTORLU KARA TAŞITLARI VE BUNLARIN MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA VE AKSESUARLARIN İMALATI

TEVSİ, MODERNİZASYON

AMASYA

İMALAT - TAHTA PLAKA İMALATI; KONTRPLAK, YONGA LEVHA, SUNTA, DİĞER PANO VE TAHTALARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

KONTRPLAK, SANDALYE, PELET, PALET VE İHRACAT SANDIKLARI, AHŞAP KABLO MAKARALARI

21.604.951

İNNOVATİON TERMO PLASTİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

MOTORLU KARA TAŞITLARI VE BUNLARIN MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA VE AKSESUARLARIN İML.

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Otomotiv Sanayi için Plastik Aksam ve Parçalar

48.112.860

ERUSLU SAĞLIK ÜRÜNLERİ SANAYİ VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

KDV İstisnası, İMALAT - SENTETİK KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi KAUÇUK VE PLASTİK Muafiyeti, HAMMADDELERİ İMALATI

ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ 99.568.061 POLİETİLEN GRANÜL

GÜR İPLİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

GAZİANTEP

İMALAT - BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

MELT BLOWN KUMAŞ

AKİŞ ENERJİ MADEN GIDA SANAYİ VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ

SİVAS

MADENCİLİK - DEMİR CEVHERİ MADENCİLİĞİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

DOĞUŞ MADENCİLİK MÜŞAVİRLİK İNŞAAT TURİZM SANAYİ VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ

MANİSA

MADENCİLİK - LİNYİT MADENCİLİĞİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

TERSAN TERSANECİLİK SAN. VE TİC. ANONİM ŞTİ

YALOVA

Gümrük Vergisi İMALAT - GEMİ YAPIMI VE KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV ONARIMI İstisnası

ATA KONTRPLAK VE ORMAN ÜRÜNLERİ SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ.

Gümrük Vergisi Muafiyeti, , KDV İstisnası

KDV İstisnası, Faiz Desteği

17.777.047

Demir {Kırma Eleme} 20.226.000 Demir {Zenginleştirme} Linyit İstihracı

59.146.241

Balık İşleme Fabrika 100.188.987 Gemisi

DÜNYA PLASTİK EV İSTANBUL GEREÇLERİ İMALAT SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - PLASTİK ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

plastik ev gereçleri

24.702.089

R.B. KARESİ İTHALAT İHRACAT TEKSTİL SAN. VE TİC. ANONİM ŞTİ.

İMALAT - TRİKOTAJ (ÖRME) ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

YUVARLAK ÖRME

24.084.534

AKSÖZ MAKİNA ANKARA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - KALDIRMA VE TAŞIMA TEÇHİZATI İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Kaldırma ve taşıma makineleri aksam ve 24.903.758 parçaları

KARBÜR KESİCİ TAKIMLAR MAKİNA BURSA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - TAKIM TEZGAHLARI İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

MUHTELİF ALET TUTUCU VE BAĞLAMA EKİPMANLARI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Hava taşıtları için aksam ve parçalar.

Eklemeli imalat 19.657.380 yöntemleriyle hava taşıtları için parçaların tasarımı ve imalatı

SENTES-BİR METALURJİ KİMYA ENERJİ ÜRETİM VE GERİ DÖNÜŞÜM TEKNOLOJİLERİ SAN. TİC. ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

26.870.000

İZMİR

İMALAT - HAVA VE UZAY TAŞITLARI İMALATI

MANİSA

İMALAT - METAL YAPI MALZEMELERİ İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

Güneş Enerjisi Panelleri için Sabit Yada Hareketli Taşıyıcı 67.837.491 Sistem Bağlantı Profilleri İmalatı

ANTALYA ŞELALE ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ ANTALYA ANONİM ŞTİ.

HİZMETLER - HASTANE HİZMETLERİ

MODERNİZASYON

KDV İstisnası

Cerrahi hastane hizmetleri

OPSAN ORİJİNAL SAC PARÇA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İMALAT - MOTORLU KARA TAŞITLARI VE BUNLARIN MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA VE AKSESUARLARIN İMALATI

KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti,

Otomotiv sanayi için muhtelif sac aksam ve parça {kapı,motor 218.806.288 koputu,bagaj kapağı,tavan, benzin deposu vb.}

VERGO ENERJİ SİSTEMLERİ SANAYİ VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ

KOCAELİ

TEVSİ, MODERNİZASYON

58.420.350

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 107

HABER FİRMANIN Adı ARDA CAM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası

İMALAT - CAM VE CAM ÜRÜNLERİ İMALATI

MODERNİZASYON

ALHAN DÖKÜM MANİSA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - DEMİR DIŞINDAKİ METALLERİN DÖKÜMÜ

KDV İstisnası, KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti,

KORTEKS MENSUCAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

İMALAT - SUNİ VE MODERNİZASYON SENTETİK ELYAF İMALATI

TOZOĞLU TARIMSAL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

KONYA

İMALAT - SEBZE VE MEYVELERİN İŞLENMESİ VE SAKLANMASI

ZETON YAPI KİMYA SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ.

AMASYA

ACORPACK AMBALAJ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İSTANBUL

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

cam eşyalar

58.298.991

Hafif metallerin dökümü

20.777.390

Sentetik filament demetleri; sentetik devamsız lifler

347.419.384

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

DONDURULMUŞ PARMAK PATATES

30.096.400

İMALAT - B.Y.S. METALİK OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

Yapı kimyasalları

11.378.600

GAZİANTEP

İMALAT - GİYİM EŞYASI DIŞINDAKİ HAZIR TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

KAĞIT BASKILI ÇUVAL İMALATI

24.265.265

ATLAS SAYAÇ VE ÖLÇÜ ALETLERİ YAZILIM OTOMASYON SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

KAYSERİ

İMALAT - TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK ARAÇLARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Tek Kullanımlık İdrar Torbası,Ostomo 23.012.132 Torbası Üretimi

ALYAN GIDA ÜRETİM İTHALAT İHRACAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

SAKARYA

İMALAT - KAKAO, ÇİKOLATA VE ŞEKERLEME İMALATI

MODERNİZASYON

KEK-ÇİKOLATAÇİKOLATA 18.953.651 KAPLAMALI HURMA - HURMALI KEK

ENVİO ENERJİ ÜRETİM DÜZCE ANONİM ŞİRKETİ

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {BES}

26.000.000

BAYDAR ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

GİRESUN

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Elektrik Enerjisi Üretimi {HES}

36.000.000

P.M.S.METAL PROFİL ALÜMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

MOTORLU KARA TAŞITLARI VE BUNLARIN MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA VE AKSESUARLARIN İML.

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Batarya Tutucu ve Aksamı L, Araç Arka 187.951.902 Tampon, Batarya Soğutucu

VERO GIDA SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ANTALYA

HİZMETLER AMBALAJLAMA FAALİYETLERİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Meyve - Sebze Tasnif ve Paketleme

18.046.896

DETAŞ SAÇ PROFİL DEMİR ÇELİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İZMİR

METAL EŞYA İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

ÇELİK HASIR

20.635.551

NEHİR MUTFAK EŞYALARI SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İSTANBUL

İMALAT - ÇATAL-BIÇAK TAKIMI, EL ALETLERİ VE HIRDAVAT MALZEMELERİ İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Kaşıklar, çatallar, kepçeler, delikli kepçeler, spatulalar, balık bıçakları, yağ bıçakları, VS..

20.535.500

BİO KÜTLE ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

DENİZLİ

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik Enerjisi Üretimi {BES} Çöp Gazı

21.198.604

POLİMER KAUÇUK SANAYİ VE TEKİRDAĞ PAZARLAMA ANONİM ŞİRKETİ

İMALAT - DİĞER KAUÇUK ÜRÜNLERİ İMALATI

MODERNİZASYON, TEVSİ

REALSTONE İMALAT KIRŞEHİR SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

METALİK OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

108 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası

KDV İstisnası

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası

Vulkanize edilmiş kauçuktan tüp, boru 57.912.107 ve hortumlar KUVARS PLAKA ÜRETİMİ

43.500.000

HABER FİRMANIN Adı

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

AMBALAJ KAĞIDI, OLUKLU MUKAVVA LEVHA ÜRETİMİ, OLUKLU MUKAVVA KUTU YIL, KAĞITTAN TORBA

80.000.000

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

MUHTELİF KALIP

14.289.407

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

Ekstrüzyon Alüminyum Kalıp , 27.866.000 Metal Isıl İşlem Tesisi

KÜTAHYA

İMALAT - OLUKLU KARTON VE MUKAVVA İLE KAĞIT VE MUKAVVADAN YAPILAN AMBALAJLARIN İMALATI

ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME, MODERNİZASYON

ARBA FİKSTÜR MAKİNA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

BURSA

İMALAT - DİĞER ÖZEL AMAÇLI MAKİNELERİN İMALATI

REFERANS ALÜMİNYUM KALIP VE ISIL İŞLEM SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

DİYARBAKIR

DİĞER ÖZEL AMAÇLI MAKİNELERİN İMALATI

AVENOF MEDİKAL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

İZMİR

TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası ARAÇLARIN İMALATI

ANAMAS YAY İMALATI VE MAKİNA PAZARLAMA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

KONYA

İMALAT - B.Y.S. METAL EŞYA İMALATI

SNR GEMİ İNŞA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

İSTANBUL

KDV İstisnası, İMALAT - GEMİ YAPIMI VE KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi ONARIMI Muafiyeti

7.300 DWT luk Paslanmaz Kimyasal 104.169.621 Tanker

MOTORLU KARA TAŞITLARI KAROSERİ İMALATI; RÖMORK VE YARI - RÖMORK İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası,

Tarım Römorkları ,Eşya Taşımaya Mahsus Römorklar , Tankerler

İMALAT - DİĞER GENEL AMAÇLI MAKİNELERİN İMALATI

TEVSİ, MODERNİZASYON, ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

Muhtelif Isı Geri Kazanım Cihazı Muhtelif Fan, 20.100.000 Hücreli Aspiratör, Havalandırma Cihazı VS

ATEK MÜHENDİSLİK,ÇELİK KONSIKTRASYON İZMİR MAKİNA İMALATI SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - KALDIRMA VE TAŞIMA TEÇHİZATI İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Muhtelif Konveyör

21.001.750

GENÇLER İTHALAT İHRACAT VE YAPI KİMYASALLARI SANAYİ TİC. LTD. ŞTİ.

BALIKESİR

ÇATAL-BIÇAK TAKIMI, EL ALETLERİ VE HIRDAVAT MALZEMELERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Ham metallerden menteşeler

88.657.156

MALTİ PLAST POLİMER SANAYİ VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.

GAZİANTEP

TEKSTİLİN APRELENMESİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

APRELEME

24.783.328

ANKARA

İMALAT - SÜT ÜRÜNLERİ İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

SÜT İŞLEYEREK SÜT VE SÜT MAMÜLLERİ ÜRETİMİ

32.954.596

MUĞLA

MADENCİLİK - URANYUM VE TORYUM CEVHERLERİ HARİÇ; DEMİR DIŞINDA KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası KALAN METAL CEVHERLERİ MADENCİLİĞİ

Boksit

15.350.000

43.506.099

KAHRAMANMARAŞ KAĞIT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

PALAZOĞLU TREYLER SANAYİ VE TİCARET KOCAELİ ANONİM ŞİRKETİ H.Y.T GRUP LOJİSTİK TAŞIMACILIK MAKİNA TESİSAT İMALAT TAAHHÜT İTHALAT İHRACAT SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

TEKNONAR MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK MEDİKAL GIDA İNŞAAT TİC. LTD. ŞTİ.

DOST ENDÜSTRİYEL HAMMADDE MADENCİLİK VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ

ANKARA

KDV İstisnası

KDV İstisnası, KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti,

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası,

Cerrahi Maske Üretimi

13.750.000

Demir veya çelikten yaylar ve yay yaprakları; bakır yaylar

22.138.249

33.048.924

TEKSİM GİYİM SANAYİ MALATYA VE TİC. LTD. ŞTİ.

TRİKOTAJ (ÖRME) ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Düz örme kumaş üretimi

YENAR DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

MOTORLU KARA TAŞITLARI VE BUNLARIN MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA VE AKSESUARLARIN İML.

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Kampana, Fren Diski 15.887.143

KONYA

2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 109

HABER FİRMANIN Adı DAĞ MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK YAPI GAYRİMENKUL TİCARET SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

KONYA

OLUKLU KARTON VE MUKAVVA İLE KAĞIT VE MUKAVVADAN YAPILAN AMBALAJLARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

OLUKLU MUKAVVA VE AMBALAJ

104.500.000

BURTEKS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

GAZİANTEP

TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Pamuk ipliği imalatı

306.310.492

RENKSAN PLASTİK SÜNGER SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

KIRKLARELİ

İMALAT - DİĞER KAĞIT VE MUKAVVA ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

KÜLOT TİPİ YETİŞKİN HASTA BEZİ

40.000.000

EMEK GİYİM İNŞAAT GIDA OTOMOTİV NALBURİYE TAŞIMACILIK SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

TEKİRDAĞ

İMALAT - TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

DOKUMA KUMAŞ İMALATI

207.290.000

PAKMİL YAĞ PAMUK ENERJİ VE ELEKTRİK ÜRETİM İŞLT.A.Ş.

ADANA

Gümrük Vergisi İMALAT - BİTKİSEL VE HAYVANSAL SIVI VE KATI KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası YAĞ İMALATI

Ham Bitkisel Sıvı Yağ

57.005.765

OTOKAR OTOMOTİV VE SAVUNMA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

SAKARYA

MOTORLU KARA TAŞITLARININ İMALATI

MODERNİZASYON

Muhtelif Otobüs ve Muhtelif Kamyon

398.169.189

SALKIM ENERJİ GERİ DÖNÜŞÜM VE BİYOKÜTLE ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

DÜZCE

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {BES}

48.315.265

ROTATERM PLASTİK AMBALAJ SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

TEKİRDAĞ

İMALAT - TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK ARAÇLARIN İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Maske Üretimi

23.871.000

DEMİRCİOĞLU MERMER SANAYİ VE TİCARET TAAHHÜT LİMİTED ŞİRKETİ

ISPARTA

MADENCİLİK - KUM, KİL VE TAŞOCAKÇILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, , KDV İstisnası

Mermer Blok

20.000.000

TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

PAMUK İPLİĞİ İMALATI

173.000.000

YAKA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET ANONİM MALATYA ŞİRKETİ

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası,

KIZILAY YATIRIM HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ

MALATYA

İMALAT - METAL YAPI MALZEMELERİ İMALATI

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Her Türlü Modüler Konteyner, Her Türlü Prefabrik Yapılar, 55.939.300 Her Türlü Hafif Çelik Binalar

EMİN GÜL TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİ MAK. İNŞ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ

KONYA

ÖĞÜTÜLMÜŞ TAHIL ÜRÜNLERİ İMALATI

KDV İstisnası, KOMPLE YENİ YATIRIM Gümrük Vergisi Muafiyeti

BULGUR, MISIR İRMİĞİ, YULAF VE ÇAVDAR EZMESİ

42.725.335

EKOMAVİ DENİZCİLİK TURİZM LİMİTED ŞİRKETİ

MUĞLA

ELEKTRİK MOTORU, JENERATÖR VE TRANSFORMATÖRLERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Muhtelif Elektrik Motorları Muhtelif Elektrik Motoru Aksam ve Parçaları

29.124.673

ÇELİKLER TERMİK ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

AYDIN

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {JES} 32 MW

529.363.418

SALKIM ENERJİ GERİ DÖNÜŞÜM VE BİYOKÜTLE ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞTİ.

KIRKLARELİ

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Biyokütle Elektrik Enerjisi

45.565.425

BOLU

İMALAT - METAL OLMAYAN ATIK VE HURDALARIN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

ATIKTAN BİYOGAZ, ATIKTAN ORGANİK KATI GÜBRE, ATIKTAN ORGANİK SIVI GÜBRE

56.978.480

MUDURNU ENERJİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

110 › AIR WORLD TÜRKİYE / EKİM-KASIM-ARALIK 2020

HABER FİRMANIN Adı

Yatırımın YERİ

Yatırımın SEKTÖRÜ

ÇAĞLAYANLAR BİYOGAZ ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

KIRŞEHİR

KC ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

ENERJİ - ELEKTRİK KASTAMONU ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

ÇELİKLER TERMİK ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

AYDIN

MHK MEDİKAL TEKSTİL SANAYİ VE TİC. LTD.ŞTİ

GAZİANTEP

İHYAL TEKSTİL İTH. İHR. TAAHHÜT SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.

BATMAN

NURTEKS TEKSTİL VE MEDİKAL SANAYİ DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Yatırımın CİNSİ

Öngörülen Destek Unsurları

Yatırımın KAPASİTESİ

SABİT Yatırım (TL)

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {Biyokütle}

37.304.486

KOMPLE YENİ YATIRIM KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {HES}

48.039.911

ENERJİ - ELEKTRİK ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi {JES}

218.339.439

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

NONWOVEN {DOKUNMAMIŞ} KUMAŞ

76.967.210

KÜRK HARİÇ, GİYİM EŞYASI İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

MUHTELİF KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ İMALATI

13.850.696

TEKİRDAĞ

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Smxs nowoven kumaş üretim hattı

48.914.707

KURLUK MÜHENDİSLİK İKLİMLENDİRME TİCARET VE SANAYİ LİMİTED ŞİRKETİ

ADANA

DİĞER GENEL AMAÇLI MAKİNELERİN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası,

Muhtelif tip ve çeşitlerde Klima ve Ekipmanları İmalatı

33.131.843

ALTUN BRODE TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

BURSA

TEKSTİL ELYAFININ HAZIRLANMASI VE İPLİK HALİNE GETİRİLMESİ; TEKSTİL DOKUMACILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

dokuma kumaş üretimi

143.041.858

TÜRKERLER JEOTERMAL ENERJİ ARAMA VE ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ

MANİSA

ENERJİ - BUHAR VE SICAK SU ÜRETİMİ VE DAĞITIMI (SOĞUK ENERJİLER DAHİL)

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Buhar ve sıcak su temini

208.563.226

DAĞ MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK YAPI GAYRİMENKUL TİCARET SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

TEKİRDAĞ

OLUKLU KARTON VE MUKAVVA İLE KAĞIT VE MUKAVVADAN YAPILAN AMBALAJLARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

OLUKLU MUKAVVA VE AMBALAJ

38.245.135

ARE SAĞLIK MEDİKAL ANKARA ÜRÜNLERİ TEKSTİL SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Dokuma olmayan kumaş

31.500.000

KORUMA KLOR ALKALİ SAN.VE TİC.A.Ş.

DENİZLİ

ANA KİMYASAL MADDELERİN İMALATI (KİMYASAL GÜBRE VE AZOTLU BİLEŞİKLER HARİÇ)

MODERNİZASYON

Muhtelif Kostik, Sıvı Klor, Hidroklorik Asit, Sodyum Hipoklorit, Demir 3 Klorür, Polialüminyum Klorür, Kasiyum Klorür üretimi

30.000.000

TEKELİOĞLU CİVATA SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.

KONYA

METAL EŞYA İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

SOĞUK DÖVME CİVATA

80.000.000

MİTRA MERMER A.Ş.

KOCAELİ

MADENCİLİK - KUM, KİL VE TAŞOCAKÇILIĞI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Mermer Levha

46.598.978

MARTEKS MARAŞ TEKSTİL SAN.A.Ş.

K.MARAŞ

TEKSTİLİN APRELENMESİ

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İstisnası

Kumaş Boyama ve apreleme hizmetleri

96.251.873

VARLI DIŞ TİC.A.Ş.

İMALAT - TIBBİ VE CERRAHİ TEÇHİZAT İLE ZONGULDAK ORTOPEDİK ARAÇLARIN İMALATI

Gümrük Vergisi KOMPLE YENİ YATIRIM Muafiyeti, KDV İadesi, Vergi

Steril 3 katlı maske Steril Bone Steril koruyucu tulum

23.702.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası,

(*) Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2020 EKİM-KASIM-ARALIK AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 111

MERMER OCAĞININ İNCELİKLERİNİ

EN İYİ O BİLİR

Bu ülkenin görünmez kahramanları operatörler, güçlerini yine bu topraklardan alıyor.

GÜCÜNÜZÜ HAREKETE GEÇİRİN towerhidrolikyaglari.com

YÜZBİNLERCE LİRALIK YATIRIMLARINIZI HANGİ YAĞA EMANET EDİYORSUNUZ?

www.sncoil.com.tr

Saray Mah. Saraykent San. Sit. 64 Cadde No:7 Saray-Kahramankazan/ANKARA

BİZİMLE GÜVENDESİNİZ Uluslararası akreditasyonlara sahip test, muayene, denetim ve belgelendirme hizmetlerimizle yanınızdayız...

444 9 511 Szutest

Szutest

szutest.com.tr Szutest

Szutesttr

2014/68/EU Basınçlı Ekipmanlar | 2010/35/EU Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar | 2014/29/EU Basit Basınçlı Kaplar Onaylanmış Kuruluş Hizmetleri | Periyodik Muayene | İSG Ölçümleri | Akredite Üçüncü Taraf İmalat Gözetimleri | PQR/WPS Onayları | EN ISO 3834 |EN 15085 | Kaynakçı Sertifikasyonu | MYK Belgelendirme | ISO 9001 | ISO 10002 | ISO 14001 | ISO 13485 | ISO 45001 | ISO 22000 | ISO 27001 | ISO 50001 | Seveso | ATEX | Enerji Santralleri Uygunluk Değerlendirmesi | Gost R | EAC | UkrSepro | CE Belgelendirme | Tahribatsız Muayene Hizmetleri