15 TL • NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 / SAYI:5 • www.airworldturkiye.com.tr
Çimento Fabrikalarında
ENERJİ VERİMLİLİĞİ BÜLENT BULUT
TÜRKİYE
SEKTÖREL DERGİ
Kompresörde etkin piyasa denetimi HTM02-01 MEDİKAL GAZ SİSTEMLERİ TAHA BEŞER
MAKİNE ALIMLARINDA KDV MUAFİYETİ
SIVILAŞABİLEN KİMYASAL KURUTUCULAR TUĞBA MEMİLİ
YÜKSEK BASINÇ KOMPRESÖRLERİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ KAAN ERMAN
“MİKROPOR’UN VAROLUŞ NEDENİ İHRACAT” VOLKAN AYHAN İLE RÖPORTAJ
SPONSOR
ISSN 2564-6540
Büyük projelerde rüzgar arkanızda!
www.dalgakiran.com
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 1
HABER
İÇİNDEKİLER 12
99
12
“İHRACAT ÖDÜLÜ”NÜN SAHİBİ MİKROPOR
VİDALI KOMPRESÖR VE 42 ÇALIŞMA PRENSİBİ
14
ANKARA’YA TARİHİNİN EN BÜYÜK YATIRIMI YAPILIYOR
44 HTM02-01 MEDİKAL GAZ SİSTEMLERİ
18
KOMPRESÖR KONUSUNDA EĞİTİLEN DENETÇİLER SAHADA
50 KOMPRESÖRDEKİ KALP
GELİŞMELER IŞIĞINDA 20 EKONOMİK DÜNYA VE TÜRKİYE
22
MAKİNE ALIMLARINDA KDV MUAFİYETİ
SAĞLIK VE ULAŞTIRMADA 28 ENERJİ, YERLİ VE MİLLİ ÜRETİM MASAYA
YUSUF İLHAN
TAHA BEŞER
S. ZAFER UDÜL
KİMYASAL 58 SIVILAŞABİLEN KURUTUCULAR
TUĞBA MEMİLİ
FABRİKALARINDA VERİMLİLİK 60 ÇİMENTO ARTIRICI PROJE
BÜLENT BULUT
32 YAĞSIZ KOMPRESÖRLER
74 DİZEL SEYYAR KOMPRESÖRLER VAROLUŞ NEDENİ 76 “MİKROPOR’UN İHRACAT”
BASINÇ 36 YÜKSEK KOMPRESÖRLERİNİN ÇALIŞMA
ELEKTRİK 84 KOMPRESÖRLERDE MOTORLARI
YATIRILDI
PELİN ALEMDAĞ
PRENSİBİ
KAAN ERMAN
38
KOMPRESÖR YERLEŞİMİ
ERSAN TOPTAŞ
2 › AIR WORLD TÜRKİYE / OCAK-ŞUBAT-MART 2018
VOLKAN AYHAN RÖPORTAJI
ERSAN TOPTAŞ
GÖRÜŞMELERİNE HANGİ MÜŞTERİ 94 SATIŞ TİPİNE GÖRE HAZIRLANIYORSUN?
BARAN ŞİMŞEK
HABER
Kompresör Çözümlerinde Standartları Yükseltiyoruz.
Kompresör sektöründe çeyrek asrı aşkın tecrübe…
444 71 91 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 3
HABER
Editörden
TÜRKİYE
İmtiyaz Sahibi Alişiroğlu Dergi ve İnternet Yayıncılığı, Reklam Hizmetleri Yazı İşleri Müdürü Murat ALİŞİROĞLU GÖRSEL YÖNETMEN Eda ÇELİK Haber MUHABİRİ Canan ALİŞİROĞLU Merve KILIÇ REDAKSİYON Hakan TARHAN hukuk müşaviri Av. Hakan ÇINAR - Çınar Hukuk Bürosu TED’li İş Adamları Der. Bşk. Yayın İdare Merkezi Bağdat Caddesi 387/3 Ostim Yenimahalle / ANKARA Tel: +90 (312) 385 84 17 Fax:+90 (312) 385 84 18 Yayın Komisyonu Murat ALİŞİROĞLU - Kalara Kompresör Murat TÜYLÜOĞLU - Tüylüoğlu Blower Mehmet KARSLI - Makina Mühendisi Adem EKER - Kheell Kompresör İlhan CANTÜRK - AAG Makina - Makina Mühendisi İlker Akçay - Yüksek Uçak Mühendisi Gökay ÇOMOĞLU - Vat Enerji Gen. Müd. Yrd. Baran ŞİMŞEK - Satış Eğitmeni Mustafa VATANSEVER - Makina Mühendisi Prof. Dr. İlkay ÇAKIR - Giresun Ünv. Öğr. Üyesi Yusuf İLHAN - Festo - Proje Mühendisi Bülent BULUT - Çimento Fabrikaları Enerji Verimliliği Uzmanı Baskı ANKAMAT MATBAACILIK SAN. LTD. ŞTİ. 30. Cadde 538. Sokak No.: 60 İvedik Organize Sanayi Bölgesi / ANKARA Tel: 0312 394 54 94 - 394 54 95 E-mail: hakan@ankamat.com.tr Reklam ve Abonelik İletişim murat@airworldturkiye.com.tr (0543) 217 71 71 ISSN No.: 2564-6540
10. HALL… Yeni bir sayımızla tekrar merhaba. Bu sayımızın kapak konusunu, ‘’çimento fabrikalarındaki kompresörlerde enerji verimliliği’’ olarak belirledik. Enerji verimliliği üzerine yaptığı birçok araştırma ve projeyi bundan sonraki sayılarımızda bizimle paylaşacak çok değerli bir ismi müjdelemek isteriz: Bülent Bulut‘u teknik yazar olarak dergimiz bünyesine kattık. Uluslararası ticaret alanında ülkemizi temsil eden, TED’li İş Adamları Derneği Başkanı Av. Hakan Çınar da, hukuk alanında yazacağı makaleler ile dergimize katkı sunacaktır. Geride bıraktığımız 2018 yılının ilk üç ayında basınçlı hava sektöründe birçok gelişme oldu. Bu gelişmelerin içinde şüphesiz en önemli olanlardan birisi ComVac Fuarı’ydı. Sektörün yoğun ilgi gösterdiği Win Eurasia 2018 Fuarı içinde düzenlenen ComVac Basınçlı Hava ve Kompresör Fuarı, Beylikdüzü’ndeki Tüyap Fuar Merkezi 10. Hall’de gerçekleşti. Türkiye’nin belki de en güçlü sektörü olan basınçlı hava sektörüne yön veren firmalar, ComVac alanında, farklı sektörlerden Çinli firmalar ile birlikte bulunmaktan ve kendilerine de 2x2’lik yerler ayrılmasından duydukları rahatsızlığı dile getirdiler . Fuar yetkililerinin basınçlı hava sektörünü sadece ‘’kompresörcüler’’ diye tanıması, sektörün birçok tedarikçisinin ise farklı ‘’hall’’lerde olması ayrı bir sıkıntıydı. Basınçlı hava Sektörünü oluşturan tüm bileşenlerin ciddi bir birlikteliğe, belki de devlet desteği de verilen kümelenmeye gitmesi gerektiği yüksek sesle dile getirildi fuar boyunca. Biz de AIR WORLD TÜRKİYE dergisi olarak özellikle yurt dışı fuarlarda Türk firmalarına karşı uygulanan çifte standartların, ortak akıl ve kümelenme yoluyla aşılmasının daha kolay olacağını düşünüyoruz. Win fuarlarında da dergi olarak gereken desteği sunacağız. Dergimizin bu sayısında, sektöründe lider olan Mikropor firmasının başarılı yöneticisi Volkan Ayhan ile yaptığımız röportajı bulacaksınız. Yıllardır sektörde olan bir kardeşiniz olarak, çalıştığım firmalar ve kendi firmam vesilesiyle on binden fazla fabrika ve iş yeri gezdim. Sektördeki merdiven altı üretim yapan firmaları da gördüm. 147 ülkeye ihracat yapan, 600’den fazla işçi çalıştıran Mikropor’un Ankara Sincan’daki fabrikalarını gezdiğimde ise sektörde yerli ve yabancı firmalarda çalışmış birisi olarak gurur duyduğumu belirtmek isterim. Mikropor’a dair merak edilenleri sorduğumuz ve çok net cevaplar aldığımız röportajımızı umarım beğenirsiniz. Bahar mevsimi ile birlikte, tüm okurlarımıza sağlık, sıhhat , bol kazançlı neşe dolu günler dilerim.
Basım Tarihi: 20.04.2018 Yayının Türü: Yaygın-Süreli Yayın Üç Ayda Bir Yayınlanır Bu Dergide yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına, ilanlardaki sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir. Yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez.
4 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Murat ALİŞİROĞLU murat@airworldturkiye.com.tr
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 5
HABER
Kompresörleriniz TORK ile emniyet altına alınır. Proseslerinize daha uzun ömür ve daha az enerji tüketimi sağlar.
8 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 9
HABER
Öztaş Kompresör Elk. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Triko Center 9M Blok No:14 Başakşehir / İstanbul - Türkiye Tel: 0212 486 32 71 (Pbx) Fax: 0212 486 32 74 www.speedair.com.tr www.oztaskompresor.com 10 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 11
HABER
Kemal Yazıcı, ödülünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden aldı. C
M
Y
CM
MY
“İhracat Ödülü”nün sahibi
T
ürkiye ihracat sanayisinin baş aktörlerinden biri olan Mikropor, Ankara Sanayi Odası (ASO) 54. Yıl ödül töreninde İhracat Ödülü aldı. Çok sayıda bürokrat ve iş dünyası temsilcilerinin katıldığı ödül töreninde “İhracat Ödülü”nü Mikropor Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yazıcı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden aldı. Basınçlı hava sistemleri ve atmosferik hava filtrasyonu konusunda dünyanın lider üreticileri arasında olan Mikropor, enerji santralleri, gaz türbinleri,
MİKROPOR
ilaç fabrikaları, hastaneler ve laboratuvarlar, kompresörler, temiz oda ve HVAC, boya ve kaplama tesisleri, otomotiv ve demir çelik sektöründe kullanıcılarına çözümler sunmaktadır. Mikropor, 600’ü aşkın çalışanı ve Ankara’daki 4 fabrikasında ürettiği ürünlerin %80’ini 160 ülkeye ihraç etmekte ve Türkiye’nin sanayileşmesine önemli katkıda bulunmaktadır. Geçtiğimiz yıl 30. yılını kutlayan Mikropor’un bu başarısını şirketin kurucusu ve aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanı olan Kemal Yazıcı “Geçen yıllarda,
12 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Mikropor’da değişmeyen tek şey inovasyon isteği ve gelişme azmi oldu. Büyümesini işine aktaran, üretim tekniklerinde hep daha yeniyi arayan bir firma olarak gelecek mühendisliği yapmaya ve ülkemiz için katma değer üretmeye devam edeceğiz.” sözleri ile özetledi.
CY
CMY
K
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 13
HABER
Ankara’ya tarihinin en büyük yatırımı yapılıyor
7
MİLYAR DOLAR
Afrin harekâtı ile birlikte hava üslerinin önemi bir kez daha ortaya çıkarken, TSK’dan flaş bir hamle daha geldi ve Kanal İstanbul’dan sonra Türkiye’nin en büyük 2. projesi için düğmeye basıldı. Kahramankazan’da 2011’de çalışmalarına başlanan Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (HAB) projesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla ivme kazandı. 14 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
B
asınçlı hava sektörü Ankara Kahramankazan’da kurulacak OSB için Keresteciler Sitesi ve Kazan arasında pozisyon almaya başladı. Birçok firma bölgede yer bakıyor, bazı firmalar ise bölge etrafında kurulacak yeni OSB’leri de düşünerek üretimini bölgeye kaydırıyor. Kahramankazan’da çalışmalarına 2011 yılında başlanan Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (HAB) OSB 1. Kısım Altyapı İnşaatları Yapım İşi ihalesi şubat ayında Kahramankazan Bölge Müdürlüğünde gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük önem verdiği ve bir an önce hayata geçirilmesi için talimat verdiği projenin ihalesi öncesinde Savunma Sanayisi Müsteşar Yardımcısı Celal Sami Tüfekçi, Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, MÜSİAD Ankara Başkanı İlhan Erdal ve Kahramankazan Belediye Başkanı Lokman Ertürk, HAB projesini AIR WORLD TÜRKİYE dergisine anlattı. Uzay ve havacılık alanlarında yerli sanayiyi desteklemek, yerli ve yabancı firmaları bir araya getirerek sinerji sağlamak amacını taşıyan HAB projesi, TUSAŞ’ın yanı başındaki 730 hektarlık alanda hayata geçecek. Savunma Sanayisi Müsteşar
Yardımcısı Tüfekçi, “Uzay ve havacılık sanayimizin parlayan yıldızı olacağına yürekten inandığım HAB OSB’nin, Müsteşarlık olarak hedeflerimize daha hızlı ve etkin şekilde ulaşmamızda önemli bir rol üstleneceğini vurgulamak isterim. 20 Ocak 2015’te tüzel kişilik kazanan OSB’mizin imar planları hazırlanmış ve onaylanmıştır. Onaylı imar planlarına istinaden parselasyon işlemleri, kadastral işlemler ve tapu işlemleri tamamlanmıştır. Şimdi önümüzdeki ilk adım altyapı ihalemizdir ‘’ dedi. Ankaralı iş adamları olarak projeyi önemsediklerini söyleyen MÜSİAD Ankara Şubesi Başkanı Erdal, “Kanal İstanbul projesi ne kadar önemli ise HAB projesi de o kadar önemlidir. Her ilde bu konuyla alakalı bir çalışma var ama bu işin asıl yeri Ankara” dedi. ASO Başkanı Özdebir ise, “Her şey tamamlandı. Projeler, imar planları, tapular… Katılımcılar ödemelerini düzgün yaparlarsa 1 yıl içerisinde bitiririz. Hedefimiz altyapı inşaatıyla beraber üstyapı inşaatlarına da arazinin müsait olduğu yerlerde izin vermek. Kazan’daki en önemli şey TAI’nin orada olması” diye konuştu. Kahramankazan Belediye Başkanı Ertürk de, “İlçemiz sınırları içinde
olduğu için biz de yakından takip ediyoruz. Ayrıca, mevcut demiryolu hattından Kazan Soda elektrik tesislerine hat çekilmesiyle ilgili şirketin kendi demiryolu projesi mevcut. Bu hatta HAB alanının da dahil edilerek, demiryolu hattının buraya kadar uzatılması projeye çok büyük katkı sağlayacaktır” dedi. Başkent Ankara’da yaklaşık 7 milyar dolar bedelle dev yatırım için düğmeye basıldı. Hayata geçirilecek bu dev proje sayesinde Hava Kuvvetleri, Ankara’daki üretim tesisleri ile yerli altyapıya kavuşmuş olacak. Yapılacak dev proje sayesinde uzay ve havacılık alanında yüksek katma değerli yerli ürünlerin üretileceği HAB tesisleri kurulmuş olacak. Başkentin özellikle 15 Temmuz hain darbe girişiminde öne çıkan ilçesi olan Kahramankazan’da yapımı planlanan ve yaklaşık 7 milyar dolarlık bir yatırımla Kanal İstanbul’dan sonra Türkiye’nin en büyük ikinci projesi olması öngörülen, Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (HAB) projesi için süreç başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, geçtiğimiz günlerde HAB’ın kurulacağı bölgeye giderek özel bir inceleme gerçekleştirdiği gelen son dakika haberleri arasında. 8
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 15
HABER
15 bin kişiye istihdam sağlayacak
Ankara kent merkezinin kuzeybatısında, şehir merkezine yaklaşık 35 km mesafede ve Ankara-İstanbul otoyolunun kenarında konumlanan bölgenin 400 hektarı sanayi alanı, 100 hektarı AR-GE, 100 hektarı yeşil alan olarak planlanıyor. Altyapı detay proje çalışmalarına başlanan projenin inşaatına, bu yılın yarısına kadar başlanması hedefleniyor. Şu anda ön talepte bulunan yatırımcı firmalardan ön avansların alındığı kaydedildi. HAB’da 15 bin kişi istihdam edilecek.
İlk yerli uçak ne zaman havalanacak?
Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir, ilk yerli uçak projesinden birçok şirkete imkân çıkacağını ve uçağın 2019’da uçurulmasının hedeflendiğini bildirdi. Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir, Türkiye’nin kendi yolcu uçağına sahip olma projesine, yerli sanayinin maksimum ölçüde katkıda bulunacağını belirterek, “Burada havacılık ve savunmada öne çıkan şirketlerimiz başta olmak üzere irili ufaklı bir dizi şirketimize
imkân çıkacak” dedi.
Tamamen Türk imzalı uçak için ilk adım olacak Demir, projede tüm bunların yanında, söz konusu tesislerin kurulup çalışmaya başladığı anda dizaynı, tasarımı Türkiye’ye ait olan, her şeyi Türk imzası taşıyan bir uçağın geliştirilmesinin hedeflendiğini vurguladı. Projenin maliyetine ilişkin de bilgiler veren İsmail Demir, şöyle konuştu: “Projenin maliyeti için de mevcut uçağı tekrar hayata geçirmek, bunun tüm ekipmanını kurmak ve 50 uçağın fiyatı ve yeni tip uçağımızın geliştirilmesi dahil 1,5 milyar dolar civarında bir rakam şu anda öngörülüyor. Proje bir anlamda maliyet artı yöntemiyle yürütülecek. Şu anda bir fizibilite ve maliyet analizi
16 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
yapıldı. Bu civarda bir proje öngörülüyor. Ancak bunu bir firma yapacağı için biz doğrudan bir rakama imza atmak yerine şeffaf şekilde projenin yürütülmesini ve bütün maliyet kalemlerimizin açık olmasını, bu maliyet kalemleri üzerinden belli bir maliyet artı yöntemiyle fiyatlandırmayı daha uygun gördük ki projenin maliyeti konusunda hem bizlerin, devlet tarafının hem de üretici tarafının içi rahat olsun.” Projede yerli şirket katkısı ile bu süreçte yerli üretimin kalifikasyon ve sertifikalandırılmasının önemine işaret eden Demir, şirketlerin belli bir kalite standardını tutturması, belli bir eğitim ve kalifikasyon süreçlerinin olması gerektiğini söyledi. Demir, “Bahsettiğimiz paranın içinde şirketlerimizi bir şekilde kalifiye hâle getirmek de var” dedi.
HABER
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve MİB’den vatandaşlarımızın daha güvenli ürünlere ulaşmasına yönelik ortak çalışma:
Kompresör konusunda eğitilen denetçiler sahaya iniyor Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Makina İmalatçıları Birliği (MİB) işbirliğinde kompresör konusunda eğitilen denetçiler sahaya inerek, ürünleri teknik mevzuatına uygunluğu bakımından denetime tabi tutacak.
BİLİm, sanayi ve teknoloji bakanlığıNA bağlı denetimciler, Dalgakıran, sarmak, mikropor ve lupamat firmalarıNDa eğitim aldı.
18 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
Çalıştaydan genel görünüm
B
Kompresörlerde etkin piyasa denetim ve gözetimi başlıyor
ilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ve Makina İmalatçıları Birliği (MİB) haksız rekabetin engellenmesi ve merdiven altı üretime karşı ortak bir çalışma başlattı. İstanbul’da düzenlenen “Hava Kompresörleri Çalıştayı” Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü’nün başkanlığında gerçekleştirildi. Hava kompresörlerinin piyasa gözetimi ve denetiminde karşılaşılan sorunların ele alınarak çözüm önerilerine yönelik değerlendirmelerin yapıldığı
bu çalıştayda denetimlerin daha etkin ve verimli hâle getirilmesi için yapılması gereken düzenlemeler görüşüldü. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Şakir Karakaya, Makina Denetim Şubesi sorumlusu Alpaslan Bulut, Bakanlık Müşaviri Dilşad Bayram ve Makina İmalatçıları Birliği üyelerinin hazır bulunduğu toplantıya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve İstanbul Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü temsilcileri de katıldı. Bakanlık tarafından
görevlendirilen denetçiler, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğünce ürüne yönelik özel hazırlanan kontrol listeleri doğrultusunda denetimleri başlatacak. Yıl sonuna kadar devam edecek bu denetimlerde elde edilen sonuçlar yapılacak bir toplantıda kamuoyu ile paylaşılacak. Düzenlenen yol haritası sonrasında ise, Bakanlık yetkilileri ve MİB üyeleri belirlenen görev dağılımları çerçevesinde çalışmalarını sürdürerek 2018 yılında yapılacak etkin denetim için gerekli çalışmalara altyapı oluşturdu.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 19
HABER
Ekonomik gelişmeler ışığında dünya ve Türkiye Akdeniz’in sanayisi, enerjisi, politikaları, tarımı, lojistiği, turizmi, bütüncül kalkınması ve iş birliklerinin konuşulduğu, Akdeniz havzasındaki şehirleri ve ülkeleri bir araya getiren Akdeniz Ekonomi Forumu’nun ilk oturumunda mokroekonomik gelişmeler ışığında dünya ve Türkiye değerlendirmesi yapıldı.
20 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
M
oderatörlüğünü Forum İstanbul Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlter Turan’ın yaptığı ilk oturumun konusu “Makroekonomik Gelişmeler Işığında Dünya ve Türkiye” idi. Değişen dünya dengeleri, yeni bölgesel ekonomik dinamiklerdeki aktörlerin rolü ve küresel ticaret eğilimlerinin ne yönde ilerlediği konularının ele alındığı oturumun konuşmacıları arasında Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, NTV Ekonomi Danışmanı Dr. Mahfi Eğilmez, NEF İcra Kurulu Başkanı Erden Timur ile Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı yer aldı.
“Dünya ekonomileri toparlanıyor” NTV Ekonomi Danışmanı Dr. Mahfi Eğilmez konuşmasına dünya ve Türkiye ekonomisine yönelik perspektif çizerek başladı. Dünyanın yavaş yavaş 2008 yılında başlayan krizin sonuna geldiğini anlatan Eğilmez, ABD’de ekonomik verilerin normal seviyelerine yaklaştığını, Avrupa’da karışıklık, çok başlılık gözükmesine rağmen işsizlik dışında çok ciddi bir sorun kalmadığını, İngiltere’de toparlanmaların başladığını anlattı. Bu ülkelerin toparlanırken çok ciddi paralar saçtıklarını dile getiren Eğilmez, “Bu dönemde para basılmadı gibi gözükmesine rağmen tahvil alıp para vererek durumu toparladılar ve para basmaktan da öteye geçtiler” değerlendirmesini yaptı. Çin’in dahi büyüme rakamının yüzde 11’den yüzde 6’ya gerilemesine rağmen bir büyüme gösterdiğini anlatan Eğilmez, dünya ekonomilerinin toparlanmaya başladığını söyledi. Bu süreçte Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin krize girmeden sıyrılmayı bildiğine dikkat çeken Eğilmez, “Yaşanan bu süreçler dünya ekonomilerine bir esneklik kazandırdı. Bu esnekliğin iyi yanı da kötü yanı da var. Esneklik hareket kabiliyeti sağladı ama bir yandan da bu esneklik ‘bize bir şey olmaz’ havası yarattı ve önlem almaları erteledi” dedi.
“Yapısal reformları yapmıyoruz” Türkiye’ye yönelik değerlendirme de yapan Eğilmez, şöyle konuştu: “Türkiye’nin durumu daha değişik. Bizde de bazı şeyler iyi bazı şeyler kötü. Türkiye bu krizlere, şoklara dayanıklılık göstermeyi becerdi. Artık büyük bir ekonomi. Eskisi gibi 200300 milyar dolarlık bir ekonomi değil. Böyle ekonomiler esneme imkânı bulabiliyor. Bu arada çok da fırsat kaçırıyoruz. Mesela kaçırdığımız
“Dünya ekonomileri yapay zekayı konuşuyor” NEF İcra Kurulu Başkanı Erden Timur ise konuşmasında katmadeğersiz bir sanayinin sıradan bir inşaattan getiri açısından farkı bulunmadığını söyledi. Sanayinin, dijitalleşmenin önemine dikkat çeken Timur, insan nüfusunun 1940 sonrasında 3,5 kat arttığını, dijitalleşmenin ise bir keşif değil, sonuç olduğunu söyledi. Böylesi bir kalabalık nüfus içinde iletişimin analog sürmesinin mümkün olmadığını belirten Timur, “Biz Türkiye’de inşaat mı sanayi mi diye konuşurken dünya teknolojiyi, yapay zekayı konuşuyor. Dünyadaki yapay zekanın ülke ekonomilerine 16 trilyon dolar etki edeceği konuşuluyor. Dünyada robotların değeri ölçülmüş ve 732 milyar dolar sadece robotların alım satım değeri olarak gösteriliyor. Buna sağladıkları katmadeğer eklenirse rakamları tahmin etmek mümkün değil” dedi. yapısal reformları yapmıyoruz. En son 2001 kriziyle mecburen yapısal reform yapmıştık. Doğru da bir iş yapmışız. Bir kamu harcama disiplini sağladık, bütçeyi tuttuk borçlanma azaldı. Şimdi yapmamız gereken başka şeyler var. Bu adımları atmalıyız çünkü dünya farklı bir yere evriliyor. Kararlı, net ilerleyemiyoruz. Bugün uyguladığımız ekonomi politikasına bakınca bana sorarsanız sıkı değil ama sıkı kabul ediliyor. 2017’den itibaren maliye politikamız büyümeyi kollayan gevşek bir politika. Büyümeyi mi enflasyonu mu kontrol edeceğiz belli değil. İki yöne koşan farklı atlar var. Aynı yola koşmaları lazım.”
“Dijitalleşme kaçınılmaz”
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş ise Türkiye’deki bankacılık sistemine değindi. Türk finans sisteminin biraz topal gittiğini belirten Ateş, “Çünkü dünyada organize finans sistemleri iki ana temada. Biri bankacılık biri sermaye piyasaları. Bizde sermaye piyasaları daha zayıf durumda. Öte yandan bankalarda uzun vadeli finansman bulunuyor. 100 milyar dolarlık bir kredi var, yarısı enerji yarısı da diğer bayındırlık hizmetleri” dedi. Türkiye’de 2007-2017 yılları arasında yatırımların arttığını ama bunların hemen paraya dönüşebilecek yatırımlar olmadığını, ağırlıklı bayındırlık
yatırımları olduğunu belirten Ateş, yurt dışındaki metotlar gibi kredilerin bankacılık ürünü olarak ihraç edilmesi gerektiğini söyledi. Ateş, yurt dışından gelecek likidite ile sanayi ya da turizm gibi neye ihtiyaç varsa paranın oraya aktarılabileceğini belirtti. Ateş, “Dünya ekonomilerinde bir dijital dönüşüm başladı ve bankacılık sektörü de bu dönüşüme uyum sağlamaya çalışıyor”dedi.
“Demir-çelik üretimi dünya güvenliğine tehdit”
Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ise tüm dünyada başlayan demir-çelik savaşlarına dikkat çekti. Türkiye’de sektör üzerine bir koruma kalkanı bulunmamasından şikayetçi olan Tosyalı, “Bugün gelinen noktada demir-çelik üretimi devletlerin ulusal güvenliğine tehdit. Her ülke demir-çelik sanayisini korumaya çalışıyor ama ülkemizde bunu maalesef göremedik” değerlendirmesini yaptı. Türkiye’nin 53 milyon ton çelik üretim kapasitesi bulunduğunu ve bunun 37 milyon tonunu kullanabildiğini anlatan Tosyalı, 16 milyon ton ise ithalatı bulunduğunu bildirdi. “Tamamen korumasız bir durumdayız” diyen Tosyalı, ABD’nin son kararı ile Türk çelik sektörünün büyük bir riskle karşı karşıya olduğunu anlattı.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 21
HABER
Makine alımlarında KDV muafiyeti Makine Sanayi Zirvesi’nin açılış toplantısında konuşan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Dr. Faruk Özlü, “Maliye Bakanımız Sayın Naci Ağbal’ın da açıkladığı gibi Makine yatırımlarında KDV muafiyetine hazırlanıyoruz. 2018 ve 2019 yıllarında, makine ve teçhizat alımlarında, KDV almamayı hedefliyoruz” dedi.
Sn. Faruk Özlü, dergimizi inceleyerek Yazı işleri müdürümüz Murat Alişiroğlu’ndan, vida üretimine ve sektöre destek konusunda bilgi aldı. 22 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
S
anayi üretiminde katma değeri ve yüksek teknolojili ürünlerin payını artırmak üzere hazırlanan “Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programı”, İzmir’de, “Türkiye Makine Sanayi Zirvesi” ile başladı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Dr. Faruk Özlü’nün katılımıyla gerçekleşen toplantıya İzmir Valisi Erol Ayyıldız, Makine İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu üyeleri, sektörün önde gelen temsilcileri ve ilgili bakanlık bürokratları katıldı.
“Makine sektörü olmadan sanayileşme olmaz”
Toplantının açılışında bir konuşma yapan Bakan Özlü; İzmirli iş insanlarına ve girişimcilere kalkınmanın artması için yaptıkları çalışmalar dolayısıyla teşekkür ederek, ‘’Teknoloji Üssü İzmir Projesi’’ hakkında bilgi verdi. Projenin, bu kente çok yakışacağını belirten Bakan Özlü, “İzmir tasarım, marka ve ARGE alanlarında öncü bir kent. Ülke genelinde 809 AR-GE, 159 tasarım merkezi var. İzmir’de ise 68 AR-GE, 21 tasarım merkezi var. 2017 yılında İzmir’de 7 bin firma kuruldu ve 63 milyar dolarlık vergi ödendi. Makine sektörü olmadan sanayileşme olmaz. Üretim ve katma değer, makine ile olur. Rekor büyümede sanayinin payı büyük. Makine sektörü 2017’de 11 milyar dolarlık rekor ihracat rakamına ulaştı. Kapasite kullanım oranı aralıksız artıyor. ‘Made in Turkey’ damgasının yanına ‘Turkish Machine’ damgasını vurduğunuzdan sizi tebrik ederim” dedi.
“Rekor büyümemizde, Sanayinin önemli katkısı var”
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde makine sektörünün çok özel bir konumu olduğunu ifade eden Bakan Özlü, “Makine sektörü olmadan, sanayileşmeden bahsetmek, söz konusu olamaz. Makine varsa, sanayileşme vardır. Makine varsa, üretim ve katma değer vardır. Dengeli ve istikrarlı bir ekonomi için güçlü bir makine sanayisinin varlığı şarttır. Makine sektörünün üretim ve istihdam büyüklüğü, sanayileşmenin temel göstergelerinin
HABER başında gelmektedir. 2017 yılının son çeyreğinde, bir önceki yılın aynı dönemine göre sanayi büyümesi yüzde 8,7 olarak gerçekleşmiştir. Memnuniyetle belirtmek isterim ki 2017 yılındaki rekor büyümemizde sanayinin önemli katkısı olmuştur. Sanayi öncülüğünde büyümek, sağlıklı bir ekonominin, en net göstergesidir” ifadelerini kullandı.
“Leblebi ve üzüme hapsedilmiş yerli malı algısı geride kaldı”
Tasarım, teknoloji ve üretimin yerli makine sanayisi ile oluşturulması gerektiğini savunan
Makine yatırımlarında KDV muafiyeti Bakan Özlü, 24 Ocak’ta Başbakan Binali Yıldırım’ın imzasıyla Yerlileştirme Yüksek Kurulunu hayata geçirdiklerini ifade ederek, “Yerlileştirme Yüksek Kurulu, sanayinin ithalata bağımlığını azaltacak ve rekabet gücümüzü artıracak programları hayata geçirecektir. Bu kurul, yerli ve milli sanayimize bakışımızın, en somut ifadesidir. Ayrıca Maliye Bakanımız Sayın Naci Ağbal’ın da açıkladığı gibi makine yatırımlarında KDV muafiyetine hazırlanıyoruz. 2018 ve 2019 yıllarında, makine ve teçhizat alımlarında, KDV almamayı hedefliyoruz. Bildiğiniz gibi şu anda ancak teşvik belgesi alan yatırımlarda KDV istisnası uygulanıyor. Yeni düzenlemede inşallah her türlü yatırımda makine ve teçhizat alımını kolaylaştırmış olacağız. Bilim merkezi, teknoloji üssü, ileri sanayi ülkesi Türkiye hedefine hep birlikte yürüyeceğiz. Bugün bu önemli zirvede ele alınacak konular sadece makine sektörümüz için değil, Türk sanayisinin tüm sektörleri için yol gösterici olacaktır” diye konuştu.
Bakan Özlü, şunları söyledi: “Kendi makinelerimizi üretip ihraç etmeliyiz. İnovasyondan güç alacağız. Firmaların pozisyonlarını koruyarak kazanma devri artık tarihe karıştı. Kalkınma politikalarının temeline yerli üretimi koyduk. Bunun için elimizden gelen desteği veriyoruz; ancak yine de yabancı yatırımı dışlamıyoruz. Herkese ‘Türkiye’de üret, burada istihdam oluştur’ diyoruz. Milli ve yerli üretim stratejik bir duruştur. Leblebi ve üzüme hapsedilmiş yerli malı haftası geride kaldı. Savunma, enerji ve ulaştırma gibi sektörlerde kendi teknolojisini üreten bir Türkiye var. Hedeflere ulaşmak için somut adımlar atmaya devam ediyoruz. Yerli malı yazılım konusunda etkin düzenlemeleri hayata geçirdik. Yüksek teknolojiye geçiş programında makine sanayisi önemli yer tutacak. Türk ekonomisini güçlendirmenin anahtarı güçlü özel sektörden geçiyor.”
“Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programı’nı başlattık”
Hedeflere ulaşmak için somut adımlar atmaya devam ettiklerini söyleyen Özlü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Üretim Reform Paketimiz, AR-GE Reform Paketimiz, Sınai Mülkiyet Reform Paketimiz; ülkemizdeki üretimin önünü açan, sanayicilerimizi teşvik eden geniş kapsamlı reform paketleridir. Üretim Reform Paketimizde orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünlerinin ihalesinde yerli malı teklif edenler lehine yüzde 15 oranında fiyat avantajı sağlanmasını mecburi hâle getirdik. Yerli malı yazılım konusunda da aynı düzenlemeyi yaptık. Ayrıca, yapım işlerinde kullanılacak makinelerin yerli malı olması konusunda da son derece etkin düzenlemeleri hayata geçirdik. Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programımızı başlatıyoruz. Bugünkü Makine Sektör Zirvesini bu programın önemli bir aşaması olarak görüyoruz. Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programına; tüm paydaşlarımızdan, tüm sektörlerimizden ve sanayicilerimizden, ciddi bir farkındalık ve katkı bekliyoruz.” 8
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 23
HABER
“Makine Sanayi Zirvesi’’ İzmir’de yapıldı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu (MAKFED), Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu iş birliğinde, 15 Şubat 2018 günü İzmir’de “Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programı-Türkiye Makine Sanayi Zirvesi” düzenlendi
M
AKFED Başkanı Adnan Dalgakıran, açılış konuşmasında, MAKFED’in 18 makine imalat sanayii derneğinin çatı kuruluşu olduğunu ve yaklaşık 1900 firmayı temsil ettiğini ifade etti. Dalgakıran, bunun yanı sıra sektörü ifade ederken, “13.000 işletmede 220.000’e yakın istihdam ile 60 milyar TL ciro ve bu yıl 15 milyar dolara yaklaşan ihracata sahip makine sektörü, imalat ve hizmet sektörleri ile etkileşimi bakımından stratejik öneme sahiptir. Bu yüzden yüksek gelir düzeyine erişmiş olan gelişmiş ülkelerin tamamında güçlü bir makine sektörü görülmektedir” dedi. Dalgakıran, üretim araçlarının
üretiminin bütün ülkeler için stratejik önemde olduğuna dikkat çekerek, “Türkiye orta gelir tuzağından çıkıp yüksek gelir seviyesine ulaşmaya çalışan bir ülke. Hedefimiz 30-40 bin dolarlık kişi başı gelir seviyesi. Ama bu alandan yukarıya çıkmak o kadar kolay değil. Dünyada son 60 yılda orta gelirden yüksek gelire yükselen Kore ve Tayvan olmak üzere sadece 2 ülke var. Bunlar ana temalarını makine, elektronik ve yazılım olmak üzere 3 sektör üzerine kurdular. Eğitim sistemlerini, teknoloji çalışmalarını, organizasyonlarını, teşviklerini tamamen buna konsantre ettiler. Teknoloji o kadar hızlı gelişiyor ki siz eğer kendi makinenizi üretmiyorsanız;
24 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
makinenin kullanım ömrü dolmadan, teknolojik ömrü dolduğundan siz 3-4 yılda bir kârlarınızı bu makineleri yenilemeye harcıyorsunuz” şeklinde konuştu. Son 60 yılda düşük gelir seviyesinden orta gelir seviyesine yükselen ülke sayısının 20’den fazla olduğunu belirten Dalgakıran, “Bulunduğumuz yerdeki rekabetçi ülke sayımız gittikçe artıyor. MAKFED olarak bu konuda kapsamlı bir projeksiyon ortaya koymak amacındayız. Bu amaçla öncelikle makine, yazılım ve elektronik bileşenler sektörlerini bir araya getirecek geniş kapsamlı bir toplantı organizasyonunda çalışıyoruz” ifadesinde bulundu.
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 25
HABER
Bakan Özlü, Özen Kompresör AR-GE Merkezi’ni ziyaret etti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Konya Sanayi Odası Başkanı Memiş Kütükçü ile İnnoPark’ta yer alan Özen Kompresör AR-GE merkezini ziyaret etti.
Ö
zen Kompresör yetkilileri basınçlı hava sektöründe yerli üretimin geldiği nokta ve geliştirilen projeler hakkında Bakan Özlü´ye bilgi verdi. Özen Kompresör Genel Müdürü İbrahim Özen, “Sürdürülebilir kalkınma için bilgi ve teknolojiye dayalı inovasyon büyük önem
arz ediyor. Konya Sanayi Odası liderliğinde kentimize kazandırılan İnnoPark bünyesinde sahip olduğumuz AR-GE merkezinde, teknoloji odaklı üretim ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak ürün geliştirmeleri üzerine odaklanmış bulunuyoruz’ şeklinde konuştu. Yerli üretimin uluslararası rekabette söz sahibi olabilmesi için AR-GE yatırımı oldukça
26 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
önemli olduğunu belirten Özen, “Ürettiğimiz basınçlı hava ekipmanlarının endüstrinin ihtiyaçlarına uygun çözümler üretmesi en büyük önceliğimiz. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Faruk Özlü ve Konya Sanayi Odası Başkanımız Memiş Kütükçü’ye ziyaretleri ve bize verdikleri destekler için teşekkür ediyorum” dedi.
HABER
Enerji, sağlık ve ulaştırmada
Yerli ve Milli Üretim masaya yatırıldı Ankara Ticaret Odasının (ATO) düzenlediği “Teknolojik Dönüşümde Kamu Alımlarının Rolü: Yerli ve Milli Üretim Konferansı”nda, enerji, sağlık ve ulaştırma sektörleri masaya yatırıldı.
TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, Yazı işleri Müdürümüz Murat Alişiroğlu ile CERN Üzerine görüştü. TOBB olarak CERN konusunda dergimizin desteğine teşekkür eden Hisarcıklıoğlu, “Yerli firmaların özellikle bu konuya yoğunlaşmasını beklediklerini” ifade etti. 28 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
ATO Başkanı Gürsel Baran ile bir araya gelen Yazı İşleri Müdürümüz Murat Alişiroğlu, “Kamu kurumlarında basınçlı hava sistemi alımlarında yerli üretici firmaların ihalelere davet edilmemesi ile ilgili destek beklediklerini” belirtti.
HABER
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Dr. Veysel Yayan, “Türkiye kendi imkânları ile üretmenin yolunu arıyor. Yerlileşmeye dönmemiz kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Bakanlığımız bütün birimleriyle yerlileşme konusunda azami gayret sarf ediyor” dedi.
B
ilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü’nün himayesinde, ATO Kamu Alımlarında Yerli Katkı ve Ticari İşbirliği Özel İhtisas Komisyonu tarafından organize edilen konferans, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Beş müsteşar Yerli ve Milli Üretimi konuştu
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun moderatörlüğünü yaptığı “Yerli ve Milli Üretim Hamlesi” başlıklı oturumda, beş bakanlığın müsteşarları bir araya getirildi. Oturumda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Dr. Veysel Yayan; Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez; Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Eyüp Gümüş ile Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yılmaz Tuna konuşmacı olarak yer aldı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, müsteşarlara, yerli ve milli üretimin artırılmasına yönelik çalışmaları hakkında sorular yöneltti.
“Sağlık Malzeme Ofisi kurulacak”
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Eyüp Gümüş, sağlıkta merkezi alım sistemi oluşturacaklarını belirterek, Devlet Malzeme Ofisi benzeri “Sağlık Malzeme Ofisi” kuracaklarını bildirdi. Hastanelerin ihtiyaçlarını Sağlık Malzeme Ofisi üzerinden karşılayacaklarını anlatan Gümüş, “Sağlık Malzeme Ofisi, sağlık market demek. Şu anda bütün hastanelerimizde yaklaşık 3 bine yakın satın almacıyla ihaleler yaparak malları almaya çalışıyoruz. Merkezi bir alım sistemi geliştirelim dedik. Tüm hastaneler, hekimler satın almayla uğraşmasın” diye konuştu. Sağlık Malzeme Ofisi ile yerli malı alımını da artırmak istediklerini kaydeden Gümüş, “Yerli mallarının
kalitesini TOBB ve Bilkent’teki kalite laboratuvarlarında kontrol edeceğiz. Aynı kalitede yerli malı ürün varsa öncelikle onu alacağız. Aynısını tıbbi sarfta da yapmak istiyoruz” dedi. Sağlıkta hangi ürünlerin yerlileştirileceği konusu üzerinde iki yıldır çalıştıklarını söyleyen Gümüş, önümüzdeki 10 yıl içinde 60 bin adet MR, tomografi, ultrason, dijital röntgen ve monitör cihazına ihtiyaç olduğunu belirterek, bu cihazların Türkiye’de üretilmesine yönelik çalışmalar hakkında bilgi verdi.
“Türkiye kendi imkânları ile üretmenin yolunu arıyor”
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Dr. Veysel Yayan ise Ocak ayında kurulan ve sekretaryasını Bakanlığın üstlendiği Yerlileştirme Yürütme Kurulunun yapacağı çalışmalar hakkında bilgi verdi. “Türkiye kendi imkânları ile üretmenin yolunu arıyor” diyen Yayan, kamu alımlarının yerli üretimdeki lokomotif etkisinden söz etti. Cari açık sorununa da değinen Yayan, “Yerlileşmeye dönmemiz kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Bakanlığımız bütün birimleriyle yerlileşme konusunda azami gayret sarf ediyor” dedi.
“Dış açığa neden olan alanlarda üretim yapımızı geliştirmeliyiz”
Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel de 2017 yılında 157 milyar dolarlık ihracat, 233,8 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildiğini, hem ihracatın hem de ithalatın önemli kısmının ara mallarından oluştuğunu belirterek, “Dış açığa neden olan alanlarda üretim yapımızı geliştirmeliyiz” diye konuştu. Kamunun ithalatının Ekonomi Bakanlığının iznine tabi tutulduğunu söyleyen Şenel, teknolojik dönüşümü sağlayacak yatırımlara destek verdiklerini de sözlerine ekledi.
“İleri Teknoloji Eğitim Merkezi oluşturulacak”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez ise enerji sektöründe yerlileşmenin önemine vurgu yaparak, İleri Teknoloji Eğitim Merkezi oluşturacaklarını söyledi. Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yılmaz Tuna da inşaatlarda kullanılan yapı malzemelerinin kapıdan menteşeye kadar ithal olduğuna dikkat çekerek öncelikle cari açığa yol açan ürünlerin yerlileştirilmesi gerektiğini vurguladı. En önemli eksiklerden birinin koordinasyon eksikliği olduğunu belirten Tuna, kamu alımları ile ilgili bir kurul oluşturulması, kurumlar arası ortak alım mekanizmasının geliştirilmesi ve kamunun tedarik planlarının kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini kaydetti. Konferansta, “Yerli Üretim ve Sanayide Teknolojik Dönüşüm İçin Kamu Alım Mekanizmaları” başlıklı ilk oturumun moderatörlüğünü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Danışmanı Kemal Kaya yaptı. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Kamu Alımları Koordinasyon Dairesi Başkanı Yücel Süzen, kamu alımlarının yüzde 90’ının açık ihale usulüyle, yüzde 2’sinin doğrudan, yüzde 8’inin ise gizlilik kapsamında yapılan alımlarla gerçekleştiğini belirterek, devletin yaptığı alımlarda şeffaflığa önem verdiğini söyledi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Genel Sanayi Hizmetleri Dairesi Başkanı Dr. Ali Murat Sürekli de yaptığı konuşmada, yerli üretimin ithal bağımlılığının azaltılmasına; orta-ileri teknoloji ürünlerinin üretimine; istihdam artışına ve sürdürülebilir büyümeye yol açacağını vurguladı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Sanayi İşbirliği Programları Dairesi Başkanı Hande Ünal ise sanayi katılımı ve teknoloji yönetimi sürecinin merkezi bir yapıda yürütülmesi gerektiğini belirtti. 8
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 29
HABER
“Enerji, sağlık ve Ulaştırma Sektörlerinde Kamu Alımları”
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu
30 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
“Enerji, Sağlık ve Ulaştırma Sektörlerinde Kamu Alımları” başlıklı ikinci oturumun moderatörlüğünü ATO Yönetim Kurulu Üyesi ve Komisyon Üyesi Ziya Kemal Gazioğlu yaptı. Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü Yatırım Modelleri Daire Başkanı Züfer Arslan, üretimi bulunmayan ürünleri ürettirme derdinde olduklarını, yerli aşı üretimi konusunda ciddi adımlar atıldığını bildirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdür Yardımcısı Sebahattin Öz de konuşmasında, kurulan santrallerde sanayiciyi teşvik ettiklerini, sektörde ekosistemin önemli olduğunu anlattı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şamil Kayalak
ise sektörde sürdürülebilirliğin sağlanması gerektiğini, mevcut yerlilik rakamlarını yüzde 60-65 oranına çıkarmayı planladıklarını açıkladı.
Kamu alımlarının sanayiciye etkisi tartışıldı
OSTİM Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın’ın moderatörlüğünü yaptığı “Kamu Alımları Sanayici İçin Fırsat mı Tehdit mi?” başlıklı oturumda OSTİM Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesi Başkanı ve Biotar AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Çelik, Ekstunda Kurucu Ortağı Murat Çelik, Bozankaya Raylı Sistemler Direktörü İlhan Alan, BMT Calsis Yönetim Kurulu Başkanı Mete Özgürbüz, Aselsan Ulaşım Güvenlik ve Enerji Sistemleri Grup Başkanı Seyit Yıldırım ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Yülek konuşmacı olarak yer aldı.
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 31
TEKNİK MAKALE
Temiz hava, düşük işletme maliyeti ve yüksek enerji verimliliği için
Yağsız Kompresörler Pelİn Alemdağ Makina Mühendisi / Dalgakıran Kompresör
Endüstride sıklıkla kullanılan vidalı kompresörler, çalışma prensiplerine göre yağ enjekteli ve yağsız olarak iki gruba ayrılmaktadır. Bilindiği üzere yağ enjekteli kompresörlerde sıkıştırma işlemi sırasında, havanın yağ ile teması söz konusudur. Elde edilen basınçlı hava her ne kadar ayrıştırma ve filtreleme işlemlerinden geçse de %100 yağsız olamamaktadır.
32 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
TEKNİK MAKALE
“Sistemde oluşan basınç kayıplarını enerji tüketiminde artış, kullanılan her filtreyi yüksek bakım maliyeti olarak düşündüğümüzde, neden yağsız kompresörlerin tercih edilmesi gerektiği sorusuna kolayca cevap bulabiliriz.”
B
asınçlı hat üzerinde hava kalitesini artırmak için kullanılan filtreler, basınçlı havadaki yağ konsantrasyonunu Class-1 normuna yani ≤0.01mg/m³ seviyelerine düşürülebilse de filtre elemanlarının zamanla kirlenmesi basınç kayıplarını arttıracaktır. Ayrıca filtrelerde oluşabilecek herhangi bir arıza, zamanında tespit edilemediği takdirde, hava hattının yağlanmasına yol açabilir. Bu durumda kullanıcı basınçlı hava hattını tamamen değiştirmek zorunda kalabilir. Sistemde oluşan basınç kayıplarını enerji tüketiminde artış, kullanılan her filtreyi yüksek bakım maliyeti olarak düşündüğümüzde, neden yağsız kompresörlerin tercih edilmesi gerektiği sorusuna kolayca cevap bulabiliriz. Yağsız vidalı kompresörler özellikle; gıda, ilaç, medikal, kimya, kozmetik, elektronik sektörlerinde üretim yapan tesislerde, hava kalitesi ile enerji tüketim maliyetlerinde avantaj sağlamanın yanı sıra, sahip oldukları yüksek teknolojiyle ürün kalitesini de yükseltmektedir. Özellikle insan sağlığını doğrudan etkileyen sektörlerde, basınçlı havada bulunan sıvı, aerosol ve buhar miktarının ISO 8573-1 standardının Class-0 normuna uygun olması beklendiğinden, yağsız kompresörlere eğilim artmıştır.
talebini yurt dışından karşılamak zorunda kalan ulusal ilaç, gıda, medikal, kimya ve elektronik sektörleri için daha düşük maliyetli ürünler sunacaktır. Class-0 kalitesinde basınçlı havaya ihtiyaç duyan firmalar, en az yurt dışı muadiller kadar kaliteli ürünleri yerel kaynaktan karşılayabilecekler, böylece hem ilk yatırım hem de işletme maliyetleri açısından önemli kazanımlar elde edebileceklerdir. Yağsız vidalı kompresörler temel olarak aşağıda bulunan sistemlerden oluşmaktadır. • Tahrik Sistemi • Soğutma Sistemi • Emiş Sistemi • Kontrol Sistemi
• Tahrik Sistemi
Tahrik sisteminde temel olarak; yağsız vida, elektrik motoru ve elastik kaplin bulunmaktadır. Dalgakıran EAGLE Serisinde kullanılan yağsız vida, alçak ve yüksek basınç olarak iki kademeden oluşmaktadır. Kademelerde soğutma
sistemine yardımcı özel soğutma kanalları bulunmaktadır. Bu kanallar vida bloğunun üzerinde olup soğutucu akışkan (yağ veya su) hiçbir şekilde sıkıştırılmakta olunan hava ile temas etmemektedir. Sistemde kullanılan vidanın en önemli özelliklerinden biri de yüksek sıcaklıklara maruz kalan rotorların 60-70 mikron kalınlığında 300 °C’ye kadar direnç gösterebilen özel bir kaplamaya sahip olmasıdır. Bu sayede sistem aynı kapasitede yıllarca sorunsuz çalışabilmektedir. Sistemde kullanılan IE4 enerji verimliliğine sahip elektrik motorları sayesinde, daha az enerji maliyetiyle daha yüksek performans elde edilmektedir. Tahrik sistemini genel olarak özetleyecek olursak, elektrik motorunun sağladığı tahrik kuvveti, elastik kaplin vasıtasıyla yağsız vida dişli kutusuna iletilmektedir. Dişli kutusuna iletilen bu tahrik kuvveti, ana dişliden birinci ve ikinci kademe yataklarında bulunan pinyonlara aktarılmaktadır ve 8
Class Toplam Yağ Konsantrasyonu (sıvı, aerosol ve buhar mg/m³) 0
Class 1 den daha zorlayıcı
1
≤0,01
2
≤0,1
Basınçlı Havadaki Kalite Sınıfları Tablosu 2018 yılı itibariyle seri üretime geçmiş olan DALGAKIRAN EAGLE serisi, yağsız vidalı kompresör 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 33
TEKNİK MAKALE
Neden yağsız vidalı kompresörler tercih edilir sisteme start verilmesiyle sıkıştırma işlemi başlamaktadır. Rotorlar kısa sürede makine kapasitesine göre belirlenen devir sayısına ulaşmakta, istenilen kapasite ve basınçta Class-0 normuna uygun basınçlı hava üretilebilmektedir. Dalgakıran Kompresör EAGLE serisi 7,5 Bar, 8,5 Bar, 10 Bar çalışma basınçlarıyla, 50m³/dk. kapasitesine kadar, hava ve su soğutmalı, sabit ve değişken devirli modeller sunabilmektedir.
• Soğutma Sistemi
Yağsız kompresörlerde hava, yağ enjeksiyonlu kompresörlerin aksine yalın olarak sıkıştırılmaktadır ve kademe çıkışlarındaki sıcaklık değerleri yaklaşık 230 °C’dir. Politropik sıkıştırma prensibine göre, birinci kademede 3 Bar’a sıkıştırılan hava, ara soğutucular yardımıyla, ikinci kademenin izin verilen giriş sıcaklık değerlerine soğutulmaktadır. Soğutulan basınçlı hava, içerisinde bulunan ve ortam nem oranına göre değişkenlik gösterebilen yoğuşmuş
• Basınçlı hava, yağ filtrasyon işlemine gerek olmadan kullanılabilir. • Sisteme yağ kaçağı riski bulunmamaktadır. • Basınçlı hava hattında kompresör kaynaklı korozyon riski bulunmamaktadır. • Yağ enjeksiyonlu kompresörlerde kullanılmış atık yağların, işletmelerden uzaklaştırılma maliyetleri oldukça yüksektir.
nem ayrıştırılarak, ikinci kademeye iletilir. Hava, ikinci kademede istenilen basınca sıkıştırılıp tekrar soğutma ve ayrıştırma işlemleri geçekleştirilerek kullanıcıya iletilir. Kademe çıkış sıcaklıklarının standart soğutucuların dayanım sıcaklıklarının üzerinde olması gerekçesiyle, sistemde paslanmaz çelik ön soğutucular kullanılmaktadır. Soğutma sistem konsepti, yağsız vidalı kompresörlere özgü dizayn edilmiş olup, zorlayıcı iklim koşullarında bile, kompresörün sorunsuz çalışmasına olanak sağlamaktadır.
• Emiş Sistemi
Kullanıcı firmalara, kompresörler için uygun ortam koşulları önerilse de, işletmelerin faaliyet alanlarına göre ortam kirliliği değişkenlik göstermektedir. Buna önlem olarak kompresör emiş sistemlerinde filtreler kullanılmaktadır. Yağsız vidalı kompresörlerde filtrasyon işlemi kompresörün servis süresi için bir hayli önemlidir. Çünkü
34 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
yağsız vidalı kompresörlerde hava yağsız olarak sıkıştırıldığından, rotorların devir sayıları, yağ enjekteli kompresörlerin devir sayılarının yaklaşık 3 katı kadardır. Bu durum kademeye girebilecek en ufak bir partikülün, rotor gövdesinde yol açacağı deformasyonun en kısa zamanda arıza olarak karşımıza çıkacağının göstergesidir. Bu yüzden yağsız vidalı kompresörlerin emiş sisteminde minimum basınç kaybıyla %99.95 verimlilikte filtreleme özelliği olan özel filtreler kullanılmaktadır.
• Kontrol Sistemi
Kontrol sistemi ile kompresörlerin çalışma koşulları takip edilebilir, belirtilen çalışma parametreleri doğrultusunda kritik seviyelerde alarmlar oluşturularak, kompresör çalışması durdurulabilir. Ayrıca frekans kontrollü kompresörlerde müşterinin tüketimine göre kapasite kontrolü yapabilen invertörler sayesinde, enerji tüketim maliyetlerinde büyük avantaj sağlanabilir.
HABER
Yüksek Basınç Kompresörlerinin çalışma prensibi ve uygulama alanları
Kaan Erman ENKOSAN Kompresör
36 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Yüksek basınç kompresörleri, PN 200 ve PN 300 basınç seviyelerindeki hava tanklarını doldurmak için kullanılır. Yüksek basınç kompresörlerinin dünyada en yaygın kullanıldığı alanlar, profesyonel ya da hobi amaçlı dalış faaliyeti ve itfaiye uygulamalarıdır.
Y
üksek basınç hava ve gaz kompresörleri, sanayinin de çok kritik alanlarında kullanılmaktadır. Bu sektörlerden bazıları, Havacılık ve uzay sanayi, madencilik, gıda sanayi, hidroelektrik santralleri, termik santraller, otomotiv yan sanayii, plastik endüstrisi, üniversite ve enstitülerin laboratuarları vs. olarak devam etmektedir.
Çalışma Prensibi:
HABER kademesinde çok yüksek ısı oluşur. Piston üzerine monte edilmiş olan sekmanlar, gazın en verimli şekilde sıkıştırılarak piston kademesinden atılmasını sağlar. Yüksek basınç kompresörlerinde sekman ve silindirlerin malzeme kalitesi çok önemlidir. Bu nedenle sekmanlar ve silindir, sıkıştırma esnasında oluşan sıcaklık, basınç ve kuvvete uygun olarak tasarlanmalı; en uygun malzemeler seçilmelidir.
Yüksek basınçlı kompresörler yapılarına, çalışma basıncı ve gaz cinsine göre 2, 3, 4 ve 5 kademeli olarak üretilebilmektedir. Yüksek basınçlı kompresörlerin çok kademeli olarak üretilmesinin en büyük nedeni tek kademede istenilen basınca ulaşmanın ekonomik olmamasından kaynaklanır. Yüksek basınç kompresörleri termik yük, enerji verimliliği ve operasyonel güvenlik açısından çok kademeli olarak tasarlanırlar.
Yüksek basınçlı kompresörler birden çok kademeden oluştuğundan, her kademeden sonra mutlaka kademenin basıncına uygun emniyet ventili bulunmalı ve kademede sıkıştırma sonucu oluşan kondensatın (yoğuşku) dışarı atılmasını sağlayan bir ayırıcı bulunmalıdır. Aksi takdirde sıkıştırma sonucu yoğuşan su bir sonraki kademeye hasar vererek kompresörün çalışmasını olumsuz etkileyebilir.
Kullanım Alanları:
Yüksek basınç kompresörleri, ayrıca azot, helyum, argon, zenon, hidrojen ve oksijen gazlarının sıkıştırılmasında da yaygın olarak kullanılmaktadır. Gaz kompresörü olarak adlandırılan bu tip kompresörler, sıkıştırılan gazın karakteristik özelliğine uygun olarak üretilerek, sıkıştırılacak olan gazın minimum kayıpla istenilen basınca getirilebilmesi için çok çeşitli ekipmanlar ilave edilerek dizayn edilir. Yüksek basınç kompresörlerinde sıkıştırma krank miline bağlı pistonlar vasıtasıyla sağlanır. Pistonun aşağı yönlü hareketi ile sıkıştırılacak olan gaz, silindirin içine çekilir. Yukarı yönlü hareket ile gaz sıkıştırılarak basma valfinden dışarı atılır. Gaz sıkıştırıldığında kompresör
Yazımızın başında da belirttiğim gibi, yüksek basınç kompresörlerinin bilinen en yaygın kullanım alanları, profesyonel veya hobi amaçlı dalış, itfaiye uygulamalarıdır. Bunun yanı sıra gaz endüstrisinde de yüksek basınçlı kompresörler yaygın olarak kullanılmaktadır. Azot, helyum, argon ve zenon gazlarının sıkıştırılarak 50 litrelik tüpler şeklinde satışı yapılmaktadır. Bu gazların tüpe dolumunda genellikle çok kademeli ve yüksek basınçlı kompresörler kullanılmaktadır. Ülkemizde inşa edilmiş barajların neredeyse tamamında yüksek basınçlı kompresörler kullanılmaktadır. Elektrik üreten türbinlerin çeşitli kısımlarında yüksek basınçlı havaya ihtiyaç duyulmaktadır. Havacılık ve uzay sanayinin test amaçlı faaliyetlerinde de hizmet veren yüksek basınçlı kompresörler, havalimanlarında , askeri uçakların mühimmat sistemlerinde de bazı uygulamalarda kullanılmaktadır. 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 37
MAKALE
KOMPRESÖR YERLEŞİMİ Ersan TOPTAŞ ULTRACOMP
Kompresörler uzun zamandır sadece kompresör olarak değil basınçlı hava sistemi, oksijen üretim sistemi, azot üretim sitemi veya kuru hava sistemi olarak satın alınmaktadır. Bazı satın almalarda yerleşim ve hava tesisatı da sisteme dahil edilmektedir. Ancak kompresör alırken gösterilen hassasiyet yerleşimde gösterilmemektedir.
38 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
K
ompresör odası tasarımı kompresörün verimli çalışması açısından son derece önemlidir. Genel olarak biz satıcılar satışı kazanmak adına kompresörümüzün her yerde, her ortamda çalışabileceğini söyleriz. Bu söylemin ardından da bazı kullanıcılar kompresörü işletmenin en uzak köşesine, en kötü ve kirli ortamına sahip odaya veya depoya yerleştirirler. Ancak adı yardımcı tesis olmasına rağmen kompresör, işlevi itibariyle işletmenin en önemli makinesi, enerji kaynağıdır. Dolayısıyla basınçlı hava kullanım alanına yakın, havalandırması iyi yapılmış ve temiz bir odaya yerleştirilmelidir. Yerleşimle ilgili bazı sorularınızın cevabını aşağıda bulabileceğinizi umut ediyoruz. Kompresör odanızın tasarımı ile ilgili bir kaç önemli husus vardır.
Kompresör yerleşimi
Kompresör ve ekipmanlarının kurulum ve yerleşimi esnasında, minimum basınç kaybı ile verimli kullanım için özellikle önemli hususlar, basınçlı hava tüketim noktalarına mesafe ve tüketim miktarına göre boru optimizasyonudur.
Basınçlı hava sisteminiz merkezileştirilmiş veya tüketim alanına yakın bir yere yerleştirilmelidir. Sistemi kullanım noktalarına yakın bir yere koymak, daha kısa borularla, daha az bağlantı noktasıyla basınç düşüşünü en aza indirgeyerek kurulumdan tasarruf etmeye ve enerji verimliliğini artırmaya yardımcı olur. Normalde basınçlı hava sisteminizin yerleştirilmesi için yeterli ağırlık taşıma kapasitesine sahip düz zemin yeterli olacaktır.
Doğru alana yerleşim
Kompresör ve ekipmanlarının kurulum ve yerleşimi esnasında, minimum basınç kaybı ile verimli kullanım için özellikle önemli hususlar, basınçlı hava tüketim noktalarına mesafe ve tüketim miktarına göre boru optimizasyonudur. Ayrıca yerleşimde kompresör kapaklarının kolay açılır konumda yerleştirildiğinden, servis ve bakım için yeterli alan kaldığından emin olun. İş kazalarının önemli sebeplerinden biri yetersiz veya uygun olmayan alana yapılan kurulumlara bağlı olarak meydana gelmektedir.
Temiz hava emişi
Kompresörlerin verimli çalışması için toz, polen, partikül gibi katı ve gözle görülemeyecek gazlı kontaminasyondan arındırılmış temiz hava emmesi gerekir. Toz, kir ve gaz gibi unsurlar bakım aralıklarının kısalmasına, hava kalitesinin ve kompresör veriminin düşmesine ve sonuçta işletme maliyetlerinin artmasına sebep olur.
MAKALE
Odanın havalandırılması
Kompresörlerin çektiği toplam enerjinin yaklaşık olarak %15’ini basınçlı havaya ve %85’ini ısı enerjisine çevirdiğini düşünürsek, genel olarak kompresörler çok fazla ısı üretirler diyebiliriz. Bu sebeple havalandırma kompresör dairesinin kabul edilebilir sıcaklığını korumak için şarttır. Bu sıcaklık genelde imalatçı firmanın belirlediği maksimum çalışma ortam sıcaklığının altında yani ≤40 °C olmalıdır. Bu sıcaklığı sağlamak için kompresör buhar kazanı, jeneratör gibi ısı kaynaklarından uzakta konumlandırılmalı ve oda uygun ölçülerde bir pencere veya havalandırma kanalı yardımıyla dışarıdan temiz hava ile havalandırılmalıdır. Havalandırma havası miktarının hesaplanması, kompresörün kapasitesine ve hava veya su soğutmalı olup olmadığına göre belirlenir. Uygun bir havalandırma yöntemi, miktarı ve akışı kompresörünüzün verimliliğine etki edeceğinden uygun havalandırma ile ilgili kompresör üreticinize danışın. Kompresörün çektiği enerjinin %85’ini ısıya çevirdiğini söylemiştik. Bu ısı hava soğutmalı kompresörlerde radyatörden fan yardımıyla, su soğutmalı kompresörlerde eşanjörler yardımıyla dışarı atılır. Bu ısı kullanılabilir bir ısıdır. Hava soğutmalı kompresörlerde ilave edilebilecek bir ısı geri kazanım sistemiyle hava, su soğutmalı kompresörlerde ise ısı transferini tamamlayarak ısınmış su; işletmeye hizmet edebilir. Bu boşa gidecek enerjinin işletmenin ısıtılmasında veya banyo ve mutfak ihtiyaçlarında kullanılmasıyla önemli ölçüde maddi tasarruf gerçekleştirilebilir. Bu ısının kullanılamayacağı durumlarda kompresörden çıkan sıcak havanın uygun havalandırma kanallarıyla mutlaka kompresör odasından atılması sağlanmalıdır.
Sağlık ve güvenlik yönetmeliklerine uyulması
Basınçlı hava çok farkında olmasak da pahalı, önemli ve de tehlikeli bir enerji kaynağıdır. Kompresör dairesinde, kompresörde, basınçlı hava tankında ve tesisatta gerekli yönetmeliklere uyulması ve gerekli tedbirlerin alınması çalışanlar ve çevre güvenliği açısından önemlidir. İşletmenizdeki diğer makine ve ekipmanların basınçlı hava sistemine etki etmemesine ve potansiyel olarak zarar vermemesine dikkat edin.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 39
HABER
40 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 41
TEKNİK MAKALE
Vidalı Kompresör ve Çalışma Prensibi Yusuf İlhan Festo-Proje Mühendisi
Sanayide basınçlı hava ihtiyacının çok büyük kısmını karşılayan vidalı kompresörün çalışma prensibi, temel parçaları ve sık karşılaşılan vidalı kompresör arızaları hakkında bilgi sahibi olmak, özellikle bakım ekibinin işini kolaylaştıracaktır.
Kompresör Vidası
42 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Kompresör Yağ Seperatör Filtresi
TEKNİK MAKALE
B
undan 50 yıl önce hava kompresörü denilince pistonlu kompresör akla gelirken artık endüstride vidalı kompresör standart hâle gelmiş durumda. Pistonlu kompresörler sadece düşük kapasite ya da yüksek basınç ihtiyacı olan işletmelerde kullanılmakta. Sanayide basınçlı hava ihtiyacının çok büyük kısmını karşılayan vidalı kompresörün çalışma prensibi, temel parçaları ve sık karşılaşılan vidalı kompresör arızaları hakkında bilgi sahibi olmak, özellikle bakım ekibinin işini kolaylaştıracaktır. Vidalı kompresörler yağlı ve yağsız tipte olabilir, bu yazıda yağlı vidalı kompresör konu alınmıştır. Yağlı tip vidalı kompresörler birbirini tahrik eden iki vida profilinin arasındaki hacmin daralması ve bu daralan hacimde havanın sıkıştırılması prensibine göre çalışır. Vidalardan biri kompresör motoruna bağlıdır. Modern kompresörlerde erkek rotor, motora direkt akupledir. Aktarma için kayış ya da dişli
kullanılırsa kayıplar oluşacaktır. Vidalı kompresör yağı hatasız çalışma için çok önemlidir. Vidalar birbirine temas hâlinde çalıştığı için doğru yağlama yapılması kompresörün hararet yapmasını engeller ve vidaların uzun ömürlü olmasını sağlar. Bu nedenle kompresör yağı değişimi ihmal edilmeden üreticinin belirlediği periyoda göre yapılmalı, yağ seviyesi mutlaka kontrol edilmelidir. Yağ seperatörü, vidalı kompresörlerin bastığı havanın içindeki yağın ayrılması için gerekli bir parçadır. Seperatör filtrelerinin değişimi de gecikmeden yapılmalı ve orijinal kalitede filtreler kullanılmalıdır. Kalitesiz seperatör filtre kullanımı, basınçlı hava
Hararet Nedeniyle Zarar Görmüş Kompresör Vidası
hattına yağ basılmasına neden olur ve ciddi sorunlara yol açabilir. Vidalı kompresörlerde en önemli konulardan biri de vida devridir. Yüksek devirde çalışan vida daha fazla ısınacağı için ‘’kompresör hararet sorunu’’ yaşama ihtimali artar. Düşük devirde çalışan kompresör vidası hem ısınmayacak hem de daha uzun ömürlü olacaktır. Yeni yatırım yapılacağı zaman ilk sorulan soru vidalı kompresörün fiyatı olur. Ancak satın alınan kompresörün en geç bir yılda (çalışma saatine bağlı olarak) kendi parası kadar elektrik harcayacağı unutulmamalı, bu nedenle ucuz değil verimli kompresör tercih edilmelidir.
Vida Bloğu
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 43
TEKNİK MaKALE
HTM 02-01 Medikal Gaz Sistemleri Taha BEŞER Makine Mühendisi
Hastaneleri yapısal olarak bir otelden ayıran en temel fark olan medikal gaz sistemleri yüksek teknoloji gerektirmemesine rağmen, birebir insan sağlığı ile ilgili olması sebebiyle son derece önemlidir ve ciddi bir mühendislik çalışması gerektirmektedir. Health Technical Memorandum (HTM) sağlık sektöründe tüm dünya tarafından kabul görmüş standartları belirlemektedir. Hastanelerde kullanılan medikal gaz sistemleri ile ilgili standartlar ise HTM’in son versiyonu olan HTM 02 -01’de bulunmaktadır.
44 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
TEKNİK MaKALE Patient Bed Head Units
Pendant
Medical Gas Outlets
Flowmeters
Copper Tubes
www.inspital.com.tr
Area Gas Control Panels
H
Anaesthetic Gas Scavenging System
TM ilk olarak HTM22 versiyonu ile 1972’de yayınlanmıştır. HTM, o zamana kadar medikal gaz sistemleri hakkında yayınlanmış ilk standarttır. 1997’ye gelindiğinde HT2022 olarak daha detaylandırılmış ve popülaritesi artmıştır. Son güncel versiyonu ise 2006 yılında, HTM0201 olarak teknolojik gelişmeler de göz önünde bulundurularak revize edilmiştir. Hastanelerde medikal gaz olarak genellikle; oksijen, vakum, azot protoksit, karbondioksit, 4 Bar medikal hava, 7 Bar cerrahi hava, mix gazlar, saf azot kullanılmaktadır. Bu gazların HTM 02-01Part A’da nasıl dizayn edileceği, montajı, kurulumu, testi ve devriye almasının nasıl yapılacağı hakkında bilgi verilirken; Part B’de ise nasıl kullanılacağı ve hastane tarafından nasıl yönetilmesi gerektiği hakkında
Medical Vacuum Station, Vertical
Medical Vacuum Station, Compact Medical Air Plant
detaylı bilgi verilmektedir. Medikal gaz sistemine gazlar, hastanenin belli bir noktasında bulunan gaz istasyonları tarafından sağlanır. Her gaz için uygun kapasite hesaplanırken, besleme sisteminin kapasitesi ve depolaması, kullanma ve dağıtım sıklığına göre planlanır. HTM’de kapasite hesabı gazın kullanıldığı bölge tipine göre Tablo13’te formüle edilmiştir. Bu formüller toplanılarak, toplam kapasiteye ulaşılır. HTM’ye göre tüm gazların birincil, ikincil ve rezerv beslemesi bulunmalıdır. Oksijen, N20 ve C20 gazları düşük kapasitelerde tüplü manifold sistemi ile sağlanabilir. HTM’ye göre ana sistem tüm kapasite ile çalışması durumunda 2 gün boyunca gaz sağlayabilmelidir. Rezerv ise 2+2 saat olacak şekilde gaz sağlayabilmelidir. Ana sistemden rezerv beslemeye geçiş otomatik
olurken, rezervin iki tarafı arasındaki geçiş ise manuel olmalıdır. Hastane dizayn edilir ve manifold odası seçilirken; tüp tedariğinin kolayca sağlanabilecek olmasına ve HTM’de belirtilen, çevredeki insan birimlerine olan uzaklığa dikkat edilmelidir. Manifold sistemi haricinde daha yüksek kapasiteler için oksijen gaz kaynağı olarak likit oksijen tankları ve oksijen jeneratörleri kullanılmaktadır. Likit oksijen sisteminde oksijenin gaza çevrilmesi için buharlaştırıcılar kullanılır. Metal borulardan geçirilen likit oksijen oda sıcaklığından yararlanılarak gaz formuna çevrilir. Sıcak iklimin hâkim olduğu ülkelerde direk oksijen tankından da oksijen alınabilir. Tank basıncının dengelenmesi için tankın içinde hem sıvı hem de gaz formunda oksijen bulunur. Her iki şekilde de besleme sağlanabilir. Oksijen jeneratörü ise kompresör 8
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 45
TEKNİK MAKALE
Medikal gaz istasyonlarından hastanedeki farklı noktalara gaz, bakır borular tesisatı ile taşınır. Bakır borulama yapılırken kullanılacak borular, özel kimyasal banyolardan geçirilerek yağdan tamamen arındırılmış, çapakları temizlenmiş, uçları tapalanmış sert-çekim medikal dereceli, EN13348 sertifikalı, bakır borulardır. Bakır borulama özel bir kaynak tekniği ile uzmanı tarafından yapılmalıdır. sistemi yardımıyla, basınçlı havayı içindeki diğer gazlardan ayırarak, %93-95 saflık derecesinde oksijen sağlayabilmektedir. Tüplü sistemde bu oran %99 seviyesindedir. %93 saflık derecesi de medikal standartlara uygundur. Oksijen jeneratöründen gelen oksijen ile tüp dolumu tehlikeli olduğu için HTM’ye göre uygun değildir. Gelişmiş ülkelerdeki dünya çapında hastaneler tarafından tarafından yapılması yasaklanmıştır. Oksijen jeneratörü ya da likit tank kullanılması durumunda ikincil besleme ya da rezerv olarak, tüplü manifold sistemi de bulunmalıdır. Vakum sistemi, vakum pompaları ile merkezi vakum sağlamaktadır. Vakum pompaları medikal derecelendirilmiş olurken, sistem filtreler ile desteklenmelidir. Hastalıklı bir kişiden emilen sıvılar dolayısıyla sistemde hijyeni sağlayacak bakteri filtresi, tıkanmaları önleyecek partikül filtresi ve diğer bileşenler yüksek standartlarda bulunmalıdır. Sistem vakum pompası: vakum tankı, PLC kontrol, bakteri filtresi ve su ve partikül tutucudan oluşmaktadır. Sistemin kendini yedeklemesi için HTM’de de belirtildiği gibi en az 3 adet vakum pompası kullanılmalı ve pompalar PLC ile koordineli şekilde çalışmalıdır. Medikal gaz sisteminde basınçlı hava cerrahi (7 bar), medikal hava (4 bar) olacak şekilde kullanılmaktadır. Hava hastaneye kompresör sistemleri yardımıyla verilmektedir. Sistem; kompresör sistemi, hava tankı, bakteri filtresi, kimyasal hava kurutucuları, yağ ve su filtresi ve regülatör grubundan oluşur. HTM02-01’de Resim 25’de tüm bileşenler ayrıntılı
şekilde gösterilmiştir. Vakum ve kompresör sisteminin bulunduğu oda tüplü sistemin bulunduğu odadan ayrılmalıdır. Olası bir kompresör ısınma problemine karşı oda, klima sistemi ile havalandırılmalıdır. Medikal gaz istasyonlarından hastanedeki farklı noktalara gaz, bakır borular tesisatı ile taşınır. Bakır borulama yapılırken kullanılacak borular, özel kimyasal banyolardan geçirilerek yağdan tamamen arındırılmış, çapakları temizlenmiş, uçları tapalanmış sertçekim medikal dereceli, EN13348 sertifikalı, bakır borulardır. Sadece vakum hattı için PVC kullanılabilir. Bakır borulama özel bir kaynak tekniği ile uzmanı tarafından yapılmalıdır. Elektrik, havalandırma gibi hastanedeki diğer hatlardan uzak olmalıdır. Hat üzerine etiketleme yapılarak gaz tipi ve yönü de gösterilmelidir. HTM’de borular arasındaki mesafeler, tavan bağlantı ve destekler arasındaki mesafeye kadar belirtilmiştir. Uygulayıcının bu mesafelere uyması sistemin en güvenli şekilde çalışmasını sağlayacaktır. Medikal gaz akışının kontrolü için belli noktalarda gaz kontrol kutuları (AVSU) bulunmalıdır. Nerelerde bulunması gerektiği HTM’de belirtilmiştir. Kontrol kutularında gerektiğinde akışı izlediğimiz manometreler, akışın kesilmesi için vanalar, direk beslemenin yapılabilmesi için NIST bağlantıları ve alarm sistemi bulunmalıdır. Günümüzde alarm panellerinden alınan datalar birleştirilerek, merkezi medikal gaz takip sistemleri hastanelerde kurulmaktadır. Bu şekilde yönetici ve teknisyenler medikal gaz sistemini anlık takip edebilmekte, herhangi
46 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
bir durumda hızlı şekilde aksiyon alabilmektedir. Medikal gaz son çıkış noktalar ise HTM 3. bölümüne istinaden düzenlenir. Medikal gaz prizleri düver modülü ile duvara bağlanabildiği gibi hasta odalarında hasta yatak başları, yoğun bakım ve ameliyathanelerde ise pendantlar ile kullanılır. Medikal gaz prizlerinin yerleşim sırası, yerleşim yerleri ve ölçüleri HTM 02-01’de belirlenmiştir. Tüm dünyada hastanelerde kullanılmakta olan medikal gaz sistemleri bazı ülkelerde farklı standartlar olmasına rağmen genel olarak HTM 02-01 standartları göz önüne alınarak üretilmeli, montajı yapılmalı ve kullanılmalıdır. Mekanik tesisat içinde yer alması sebebiyle yeterince önemsenmeyen gaz sistemlerine, insan hayatıyla birebir ilgili olduğu için gereken önem verilmelidir. Son nokta testlerin standartlara uygun yapılmasına ve gaz sisteminin bu şekilde devreye girmesine dikkat edilmelidir. Diğer önemli bir konu hastane personelinin eğitimidir. Bilinçli ‘’medikal gaz kullanıcıları’’ yetiştirilmesi beşeri hata faktörünü azaltacaktır. Inspital Medikal Teknolojileri, medikal gaz sistemleri üretimini HTM 02-01 standartlarına uygun yapmaktadır. Türkiye sektörünün önde gelen üreticilerinden biri olarak, yerli ve yabancı birçok firmaya bu konuda eğitim vermiş ya da vermektedir. Inspital Medikal Teknolojileri, teknolojik gelişmelere ayak uyararak, bilgisayar destekli medikal gaz sistemleri ile ülkemizi temsil etmeye devam edecektir.
SEKTÖRDEN HABER
Lupamat 50’nci kuruluş yıldönümünü kutluyor Bu sene kuruluşunun 50’nci yılını kutlayan Lupamat’ın hedefi yerli üretimi daha da ileriye taşımak ve daha çok istihdam sağlamak olarak açıklandı.
1
968 yılında duayen sanayici Melih Gürsoy tarafından kurulan Lupamat, üretimine pistonlu kompresör ile başladı. Hollanda ve Belçika başta olmak üzere o dönemde Afrika ülkelerine de satılan Lupamat kompresörler, 2000 yılında Dirinler ailesine katıldı. Dirinler’in grup şirketleri ile yapılan iş birliği sayesinde üretim kalitesinde de önemli bir yol katedildi. Günümüzde Türkiye’nin önemli ve önde gelen kompresör firmalarından olan Lupamat, şirket prensibi olarak her yıl AR-GE’ye ayırdığı ciddi bir bütçe ile sürekli araştırma hâlinde farklı sektörlerde kullanılacak kompresörler üzerinde çalışmakta ve bu kompresör modellerini yerli olarak üretmeyi hedeflemektedir. İzmir’in ve ülkemizin duayen sanayicileri arasında bulunan Cemal Dirin ile başlayan bu yolculuk oğlu Nihat Dirin ile devam etti. Sanayici Nihat Dirin ile ciddi başarılara imza atan Lupamat’ın başında, bugün Türkiye’de çok az firmaya nasip olan 3’üncü kuşak bulunmaktadır.
Sektörde yapacağımız çok şey var diyen Can Dirin, Lupamat’ta kısa sürede ihracat yaptığı ülke sayısını arttırarak başta vidalı kompresörler ağırlıklı olmak üzere, yağsız çalışan pistonlu kompresörler, booster kompresörler, scroll kompresörler, benzinli kompresörler ve son olarak da Türkiye’nin ilk 40 bar yüksek basınçlı yağsız kompresörünü üreterek, gerek iç piyasaya gerekse yurt dışına ihraç eder hâle geldi. Lupamat bugün tecrübeli ve dinamik bir ekip ile ürün gamını genişletip, 42 ülkeye ihracat yaparak Türkiye’nin önde gelen kompresör firmaları arasına girdi. Bu sene kuruluşunun 50’nci yılını kutlayan Lupamat’ın hedefi yerli üretimi daha da ileriye taşımak ve daha çok istihdam sağlamak olarak açıklandı. Bizde AIR WORLD TÜRKİYE dergisi yönetimi olarak Lupamat’ın kurucuları Melih Gürsoy’u ve Cemal Dirin’i saygı ile anıyor, geçmişi ve geleceği sanayiye adanmış Dirin ailesine sektör adına nice 50 yıllar diliyoruz.
48 48 ›› AIR AIR WORLD WORLD TÜRKİYE TÜRKİYE // NİSAN-MAYIS-HAZİRAN NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 2018
Hızlı ve kesintisiz üretim için rüzgar arkanızda!
* Yağ enjekteli vidalı kompresörlerimize standart periyodik bakımların orijinal yedek parçalarla yetkili servisler tarafından yapılması koşuluyla geçerlidir.
www.dalgakiran.com
Üretimin her anında rüzgar arkanızda!
Yağsız Vidalı Kompresörler
SEKTÖRDEN
Atlas Copco Walker Filtrasyonu satın aldı
VAGNER REGO ATLAS COPCO KOMPRESÖR TEKNİĞİ BAŞKANI
S
ürdürülebilir üretkenlik çözümlerinin lideri Atlas Copco, İngiltere’nin kuzeydoğusunda fabrikası bulunan Walker Filtration Ltd.i satın aldı. Şirket, basınçlı hava, gaz ve vakum sistemlerini üreten İngiliz ekipman üreticisiydi. Aile mülkiyetindeki Walker Filtration, basınçlı hava, gaz ve vakum için yüksek verimli ekipman üretmektedir. Dünya çapında yaklaşık 220 çalışanı olan Walker Filtration’ın Avrupa, ABD, Avustralya ve Japonya’da satış
ofisleri bulunmakta. Kompresör Tekniği Başkanı Vagner Rego, “Walker Filtration, basınçlı hava, gaz ve vakum ekipmanlarının sektörde varlığımızı ve yeterliliğimizi arttırmak için önemli bir rol oynayacak güçlü bir marka ve ürün portföyüne sahip saygın bir şirket” dedi. Satın alma fiyatı, Atlas Copco tarafından açıklanmayan Walker Filtration, ’’Kompresör Tekniği’’ alanındaki ‘’Tıbbi Gaz’’ bölümünün bir parçası olacak.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 49
MAKALE
KOMPRESÖRDEKİ KALP Vidalı kompresör denince, adı üstünde aklımıza ilk gelen ‘’vida bloğu’’ dediğimiz havayı üreten, kompresöre ismini veren, gerçekten de kompresörün kalbi diyebileceğimiz ana parçadır.
S.Zafer Udül Tamsan Kompresör A.Ş. Yön. Kur. Bşk.
50 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
MAKALE
K
ompresör dışarıdan baktığımızda büyük bir kutu. Kutunun kapakları açıldığında ise içerisinde birçok malzeme var. Bu malzemeler belli bir düzen içerisinde yerleştirilmiş, içinden yağ geçip dolaşımının sağlanması hortumlar veya tercihe göre belki borular ile gerçekleştirilmiş. Parçaların birbirine bağlı olduğu çalışan bir sistem kurulmuş. İşte tüm bu sistem ‘’vida bloğu’’ dönsün ve basınçlı hava üretsin diyedir. O görünen-görünmeyen ne kadar parça varsa ‘’vida bloğu’’nun dönmesine göre kurgulanmış ve tasarlanmıştır. İşte biz 2009 yılından beri kompresörün bu en önemli organını da üretiyoruz. ’’Yerli ve milli’’ olmak üzere, 2005 yılında temellerini attık bu projenin. Bu iş dışarıdan göründüğü gibi değil, detaya indikçe öngörülmeyen aksaklık ve zorluklar var. Üstelik ithal rakiplerimiz var pazarda. Ortaya çıkacak olan ürün onlarla yarışabilmeli, kabul görmesi için çok başarılı olmalı yoksa bebek ölü doğar. 2005-2009 arası bazı evreler geçirildi ve sonuçta 2009 yılında, 12 m³/dk’ya kadar tüm serilerimizde kendi üretimimiz ’’yerli ve milli’’ vida bloklarımızı kullanmaya başladık. Evet ortaya bir ürün çıktı, tamam da acaba bu ürünün verimi nasıl? İthal rakiplerinin liginde oynayabilecek mi? Birçok teknik noktası var, bu noktalarda kriterleri yakalayabiliyor mu? . Bu sorular gerçekten haklı ve önemli
sorular, yanıtlarının net olması gerekir. Örneğin en önemli noktalardan biri kw başına düşen debi, bir başka önemli nokta ise rulman ömrü. Şimdi bunları sıralayalım: Hem hesaplama yöntemi hem ölçüm aletleri ile yapılan testlerde kw başına düşen debide mükemmel bir başarı yakalanmıştır. Hatta bazı serilerde debi daha yüksek çıkmıştır. Bir başka nokta olan rulman ömrü ise, ithal vidalar için 20 bin saat iken bizde 32 bin saat olarak verilmektedir. Bir başka deyişle rulman ömründe %60 daha fazla garanti vermekteyiz. Sadece bu bile aslında ciddi bir başarıdır. Bunun yanında ses seviyesi çok iyi bir durumda. Bazı vidalarda özellikle kompresör boşa geçince ses gelmeye başlar, bizde böyle bir durum yok. Vibrasyon neredeyse sıfır. Kısacası tüm teknik detay ve verilerde başarılı olduğumuz açık. Şu an 4 değişik seri mevcut. 4 kw ya da 500 lt/dk ile 75 kw 12 m³/dk arasındaki bu yelpazede eksiğimiz yok. Ayrıca bu sene aileye yeni bir üye daha katılıyor. TV 8, ara bir seri olacak ve orta boydaki joker diyebileceğimiz bu yeni üye hızımıza güzel bir ivme katacak. Bundan böyle sadece Türkiye’de değil, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkede bu vidalarımızı görmek sürpriz olmayacaktır. Markamızı, ama bir yandan da ülke imajını taşıyan vida bloklarımız, ülkemizi temsil etmeye hazırdır. Şirketimiz, bu temsil ağırlığının farkındalığında bir misyon ile yola devam etmektedir.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 51
HABER
ATO’dan Meslek Lisesi Öğrencilerine “Girişimcilik” dersi
Girişimciliğin yaygınlaşması ve yeni girişimcilerin iş hayatına katılmasına yönelik çalışmalar yürüten Ankara Ticaret Odası (ATO), bu çalışmalarına bir yenisini daha ekledi. ATO, Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün “Meslek Liseliler Türkiye’nin Geleceğini Şekillendiriyor” projesi kapsamında, 19 ayrı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinin öğrenci için girişimcilik eğitimi düzenledi.
A
TO Meclis Salonu’nda gerçekleştirilen eğitimlere, lise eğitimini bu yıl tamamlayacak olan yaklaşık bin 500 öğrenci katıldı. “Girişimci Olmak” başlıklı eğitimde Oğuz Aslan, gençlerin girişimcilik konusunda bilinçlenmelerini sağlamaya yönelik çeşitli bilgiler verdi. Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Sakıp Sabancı gibi alanında uzman kişileri örnek gösteren Aslan, girişimcinin özellikleri ile büyük şirketlerde girişimcilik ihtiyacı ve uygulamalarına kadar birçok konuyu gençlere anlattı. Eğitime katılan öğrencilere ATO Akademinin hazırladığı “Kariyer planlama süreci”, “Kendini tanıma ve değerlendirme”, “Karar verme ve hedef belirleme”, “İş arama teknikleri” ve “Özgeçmiş yazma teknikleri” kitapçıkları hediye edildi.
“Başarıya giden yol çok çalışmaktan geçiyor”
ATO Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran, ATO’nun girişimci yetiştirme konusuna özel önem verdiğini ve KOSGEB’le ortaklaşa “girişimci eğitimleri” gerçekleştirdiklerini hatırlattı. Gençlerin erken yaşta girişimcilik konusunda eğitilmelerinin meslek seçimi sırasında katkı sağlayacağını kaydeden Baran, “Öğrencilerimiz okudukları bölümlerden aldıkları bilgileri yeterli görmeyerek, eğitimlerini okul dışındaki alanlarda da sürdürmeliler. Gençlerimiz pırıl pırıl beyinleriyle girişimci olarak girecekleri iş hayatlarında hem kendilerine hem de ülkemize çok büyük fayda sağlayabilirler” şeklinde konuştu. Gençlere girişimcilik konusunda
52 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
cesur olmaları tavsiyesinde bulunan Baran, “Son yıllarda Türkiye’de girişimcilik konusunda çok önemli teşvikler ve destekler veriliyor. Bu fırsatları değerlendiren çok güzel örnekler var. Gençlerimiz başarısızlık karşısında yılmadan, başarılı örneklerden yola çıkarak, kendi başarı öykülerini yazabilir. Hiçbir zaman denemekten ve deneyimlemekten korkmasınlar. Başarıya giden yol çok çalışmaktan geçiyor” dedi. Türkiye’nin en büyük zenginliğinin genç nüfusu olduğunu hatırlatan Baran, “Bunu avantaja çevirmemiz lazım. İşsizlikle mücadelede de en önemli araçlardan birisi girişimcilik olarak öne çıkıyor. Dolayısıyla gençlerimizden ne kadar çok başarılı girişimci çıkartabilirsek, istihdamımız artar, işsizlik azalır” diye konuştu.
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 53
SEKTÖRDEN
SMS-Tork yeni AR-GE ürünü
SMART SWITCH BOX Günümüzde bilgi teknolojilerinin gelişmesi ve siber-fiziksel sistemler, nesnelerin interneti (IoT) gibi dijital dönüşümü mümkün kılan teknolojilerin hayatımıza girmesiyle birlikte sanayide de dijital dönüşümün temelleri atılmıştır. Endüstri 4.0 olarak adlandırdığımız bu dönüşüm, yeni çağın dijital devriminin kapılarını bizlere ardına kadar açmıştır.
54 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
SEKTÖRDEN
T
emelleri dijital dönüşüm üzerine kurulu Endüstri 4.0, sadece üretim değil; AR-GE, tasarım ve pazarlama süreçlerinde de yeni yaklaşımlar sunarak daha verimli iş modellerinin geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Endüstri 4.0, üretim ortamında her bir verinin güvenli bulut ortamında depolanmasını sağlayarak bu verilerin izlenip detaylıca analiz edilmesine olanak sağlar. Detaylı veri analizlerini sağlayan bu teknolojiler bütünü, müşteri taleplerine göre kitlesel özelleştirmeyi de mümkün kılmaktadır. SMS-TORK 1985’ten bu yana tasarım ve üretimini gerçekleştirdiği %100 yerli ürünler ile müşterilerinin beklentilerini en iyi şekilde anlayarak, onlara güvenli çözümler sunmaya odaklanmıştır. Türkiye’de ilklerin öncüsü olmayı kendisine hedef edinmiş bir firma olan SMSTORK, AR-GE departmanının geliştirdiği “Akıllı Kontrol Kutusu” ile sanayide de oyunun kurallarını yeniden yazan bu dijital dönüşüme kayıtsız kalmadı. Akıllı Kontrol Kutusu/ Smart Switch Box (SSB), TORK markasının Endüstri 4.0
konseptinde ve IoT uygulamaları kapsamında pnömatik aktüatörler için ürettiği akıllı kontrol kutusudur. Peki, bu akıllı kontrol kutusu ne işe yarar? Aktüatörlerinizin durumunu anlık olarak izleyebilirsiniz. Örneğin, güvenlik amaçlı kullanılan ve kapatma imkânı bulunmayan vanalarda, aktüatörün sağlıklı çalışıp çalışmadığını test etmek için uygulanan bir yöntem olan ‘’Partial Stroke Test’’ (PST) yapabilirsiniz. Bu yöntemde aktüatör yarı açık pozisyonuna alınarak, görevini yerine getirip getirilmediği testi yapılır. İlk önce aktüatör yarı kapalı konumuna alınır. İki kanaldan basınç değerleri ölçümü yapılır. Bir süre beklendikten sonra basınç değerleri tekrar ölçülür. Herhangi bir hava kaçağı olup olmadığı tespit edilir ve aktüatör tekrar açılır. Ayrıca açma kapama süreleri ölçülerek aktüatörde sıkışma veya zorlanma olup olmadığı tespit edilir. Böylece uzun süreli kullanımda aktüatörün açma kapama sürelerini ve basınç değerlerini analiz ederek olası bir arıza durumunu daha arıza oluşmadan fark eder ve sizi bilgilendirir. Sürekli olarak
sıcaklık değerini ölçer ve sizin ayarladığınız sıcaklık değerlerinin dışında ise uyarı verir. Buna ek olarak; Hem açma hem de kapama hava basınçlarını ölçerek herhangi bir hava kaçağında uyarı verir. İzleme ekranında bulunan iki farklı sayaç sayesinde hem ilk günden itibaren kaç kez açılıp kapandığını hem de sıfırlayıp saydıracağınız sayaç bilgisini gösterir. Enerji tasarrufu yapar. Nasıl? Aktüatörünüzü kontrol etmek istediğinizde ya açma ya da kapama bobinleri sürekli enerjide kalır. Bu enerji sarfiyatına sebep olur. SSB kontrol yaparken açma veya kapama yaptıktan sonra bobinin enerjisini keser. Buna karşın, komut geldikçe aktüatörün açık veya kapalı kalmasını garanti eder. “Akıllı Kontrol Kutusu” ile üst düzey vana performansını sağlamak için; emniyet, basınç, akış, seviye, sıcaklık kontrolünü online olarak denetleyebilme, takip ve kontrol edebilme, arıza ve uyarı durumlarında eş zamanlı olarak bilgilendirme gibi bakım ve satış sonrası hizmetlerimize getirdiğimiz yeniliklerle global inovasyon ekosisteminin içinde yerli bir firma olarak yer almaktan gurur duyuyoruz.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 55
HABER
Türkiye’nin İlk Yerli Hava Körüğü POSITIVE DISPLACEMENT BLOWERS
Q Series Blowers Flows up to 6200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -920 mbar g
Since 1994
TÜYLÜOĞLU MAK. NAK. İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. 56 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
www.ruutblower.com
HABER
Pnömatik Taşımada Akılcı Çözümler
H Series Blowers Flows up to 8200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -500 mbar g
Ostim Org. San. Böl. 1231. Sok. No:38-40 Yenimahalle – Ankara / TURKEY Tel: (+90) 312 354 19 11 • Faks: (+90) 312 385 13 97
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 57 ruutblower@ruutblower.com
makale
Sıvılaşabilen kimyasal kurutucular Tuğba Memİlİ Kimya Mühendisi (M.Sc.) Mikropor AR-GE Şefi
Basınçlı havada buhar halinde su (nem) bulunmaktadır Su, pnömatik ekipmanlara (vanalar, pistonlar, kontrol sistemleri vb.) ve proseslere (boya, kumlama vb.) zarar verir. Hava hattındaki yoğunlaşmış su, basınçlı hava ile çalışan işletmelerde iş ve ham madde kaybına sebep olur. Bu yüzden basınçlı hava, kullanılırken mutlaka kurutulmalıdır.
58 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
makale
H
avada bulunan su sebebiyle oluşan duruşlar milyonlarca TL kayıplara yol açmaktadır. Ülke ekonomisinin zarara uğramasını önleyen hava kurutma cihazlarına duyulan gereksinim, ilgili teknik alanda sürekli geliştirme yapmayı zorunlu kılmaktadır. Kurutulmayan havanın sebep olduğu maliyet uygulamadan uygulamaya değişiklik göstermektedir. Ancak şu kesindir ki kurutulmayan havanın neden olduğu maliyetler kurutucu maliyetinden çok daha fazladır. Önemli olan konu hangi kurutucunun uygulamanız için en iyi seçim olduğudur.
Basınçlı hava kurutucuları temel prensip olarak dört çeşittir:
-Soğutmalı tip kurutucular: Genel olarak 3 oC - 5 oC çiğ noktası, -Rejenerasyonlu (kimyasal) kurutucular: (-40) oC – (-70) oC çiğ noktası, -Membran tip kurutucular: 2 oC – (-40) oC çiğ noktası, -Sıvılaşabilen kimyasal kurutucular: Giriş hava sıcaklığından 15-20 oC daha düşük çiğ noktası sağlarlar. Uygun kurutucu “Hangi uygulamada ve hangi çiğ noktasında kuru havaya ihtiyacım var?” sorusuna cevap verecek nitelikte seçilmelidir. Kurutucuyu doğru bir şekilde seçebilmek için dikkat edilmesi gerekenler: 1) Kurutulacak maksimum hava miktarı (Nm³/h) 2) Minimum giriş havası basıncı 3) Maksimum giriş hava sıcaklığı 4) Ortam sıcaklığıdır. Sıvılaşabilen kimyasal kurutucu en basit ve kolay kullanımı olan kurutucudur ve birçok basınçlı hava uygulamasında en iyi seçimdir.
Sıvılaşabilen kurutucunun başlıca avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Tüm diğer kurutucu tiplerinden daha uygun maliyetlidir. • Elektrik gerektirmez • Hareketli parça içermez • Çok kolay çalıştırılır. Türkiye’de pek bilinmeyen ancak Avrupa ve Amerika’da yaygın olarak kullanılan sıvılaşabilen kimyasal kurutucuların özellikle elektrik gerektirmemesi yönünden çok fazla kullanım alanı bulunmaktadır. Aşağıda örnek kullanım alanlarının bir kısmı verilmiştir: -Köprüler -Tersaneler -Rafineriler -Enerji Santralleri -Madenler -Tüneller -Demiryolları -Otoyollar -İnşaat Sıvılaşabilen kimyasal kurutucu, genel olarak, basınçlı tank içerisinde çözünebilen kurutucu kimyasalları içerir. Kullanılan kimyasal kurutucu malzemeler su tutma özelliğine sahip tabletlerdir. Bu malzemeler kendi ağırlıklarının 3-4 katı kadar su moleküllerini çekebilme özelliğine sahiptir. Su çekerken aynı zamanda çözünür ve su ile birlikte kurutucudan belirli sürelerde tahliye edilir. Bu sebeple isimleri sıvılaşabilen kimyasal kurutuculardır. Kurutucunun çalıştırma maliyetini yalnızca değiştirilen kurutucu kimyasallar oluşturmaktadır. Kullanılan bu kimyasallar, diğer kurutucu çeşitlerinde kullanılan sarf malzemelerinden en düşük maliyetli olanıdır. Bu kurutucularda kullanılan kimyasal malzeme su dışında başka kimyasallar ile reaksiyona girmez ve herhangi bir korozif etkisi yoktur. Su buharı ile birlikte çözünen
kimyasal kurutucu malzeme, tankın altındaki tahliye kısmından belirli aralıklarla otomatik olarak boşaltılabilmekte ve tanka zamanla azalan kadar (birkaç ayda bir) yeni kurutucu malzeme eklenmektedir. Tank üzerinde bulunan gözetleme camından kurutucu malzemenin azaldığı ve ekleme yapılması gerektiği kolaylıkla görülebilmektedir. Kurutucunun en önemli özelliği elektrik gerektirmeden çalışması ve hiçbir hareketli parça içermemesidir. Bu kurutuculara hava, seyyar kompresörler ile sağlanmaktadır. Sistemde kurutucu kimyasal dışında kullanılan diğer bileşenler aşağıdaki gibidir: -Sıvılaşabilen kimyasal kurutucu performansı basınçlı hava giriş sıcaklığına göre değişmektedir. Hava, kurutucuya girmeden önce optimum performans sağlaması için önce kurutucu üzerinde bulunan ön soğutucudan (pre-cooler) geçmektedir. -Hava, daha sonra kurutucu girişinde bulunan su separatöründen geçer ve sıvı su burada ayrıştırılır. -Kurutucudan geçen hava, kurutucu çıkışında partikül filtresinden geçirilmektedir. -Su ile birlikte erimiş kurutucu kimyasalın tahliye edilmesi için kurutucu tankın altında otomatik tahliye bulunmaktadır. Mikropor, 425 Nm3/H – 2720 Nm3/h arasında sıvılaşabilen kimyasal kurutucu tip kurutucular üretmektedir. Kurutucuya girmeden kullanılan ön soğutucu (pre-cooler), su separatörü ve kurutucu sonrasında kullanılan partikül filtresi, kurutucu ile birlikte sağlanan standart ekipmanlardır. Üzerinde bulunan basınç göstergesi ve kurutucu durumunu gözleyebileceğiniz gözetleme camı ile basınçlı hava sisteme verildiği gibi kullanıma hazır kurutuculardır.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 59
KAPAK KONUSU
ÇİMENTO FABRİKALARINDA VERİMLİLİK ARTIRICI PROJE
KOMPRESÖR ODASI İYİLEŞTİRİLMESİ VE MERKEZİ SİSTEM UYGULANMASI BÜLENT BULUT Çimento Fabrikaları Enerji Verimliliği Uzmanı Limak Çimento Bakım Onarım Müdürü
60 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
KAPAK KONUSU
Ankara’da faaliyet gösteren bir çimento fabrikasının enerji sistemlerinde Eylül 2012’de yapılan incelemeler sonucunda belirlenen, verimlilik artırıcı projeler kapsamında yer alan, kompresör odası iyileştirme ve merkezi sistem uygulaması projesine ilişkin detaylar ve fizibilite raporu
Ç
Fabrikanın 2011 yılı toplam elektrik enerjisi tüketimi 154.912.604 kWh düzeyinde gerçekleşmiştir. Kompresör odasında 9 adet kompresör bulunmaktadır. 6 adet kompresör sürekli çalışmakta 3 adet kompresör de yedek olarak kullanılmaktadır. Her bir kompresör ünitelere
ayrı olarak hava basmaktadır. Bu çalışma koşullarında sistem 6.269.753 Kwh yıllık enerji tüketmektedir. Önerilen sistem hayata geçirildiğinde 4.797.262Kwh yıllık enerji tüketimi gerçekleşecektir. Böylece 1.472.491 Kwh enerji tasarrufu ile 100.129 Euro tasarruf sağlanılacaktır. Bu miktar değirmenin elektrik enerjisi tüketimi fabrikanın toplam tüketiminde 1 % oranında tasarruf sağlamaktadır. Yıllara göre enerji tüketimi (kWh/Ton)
Enerji Tüketimi
imento fabrikasında yıllık 107.441TEP (Ton Eş değer Petrol) tüketilmekte ve 1.517.714 ton çimento üretilmektedir. Enerji tüketiminin %12,3’ünü elektrik, %84’ünü kömür ve %3,7’sini atık oluşturmaktadır. Özgül enerji tüketiminin 0.07 TEP/ton çimento olduğu hesaplanmaktadır. Bu nedenle yapılan tasarruf projelerinde, elektrik enerjisinden tasarruf projelerine ağırlık verilmiştir
AMAÇ, KAPSAM VE HEDEF Tüm avantajlarına rağmen basınçlı hava oldukça maliyetli bir enerji taşıyıcısıdır. Bu sebeple mümkün olan her yerde masrafların düşürülmesi önemlidir. Yüksek maliyetin ana sebebi genellikle, bir kompresör odasında çok sayıdaki kompresörün hava veriminin, değişken basınçlı hava gereksinimine doğru adapte edilmemesinden kaynaklanmaktadır. Kompresör odası iyileştirilmesi ve merkezi sistem uygulaması ile kompresörlerin verimli çalışması
sağlanılarak, yükte çalışma oranı %90 ve üzerinde tutarak %20 oranında enerji tasarrufu sağlanması amaçlanmaktadır. sistem, merkezi kumanda sistemi ile kompresörlerin çalışmasını bir basınçlı hava istasyonuna koordine eden ve her bir sistemi hava ihtiyacına göre açıp kapatan sistem olarak çalışacaktır. Enerji analizörü, debimetre ve avenometre kullanılarak yapılan ölçümde, kompresör değerleri ayrı ayrı tesbit edilmiş ve grafikler hâlinde kayıt edilmiştir. Toplam çimento
REFERANS DEĞERLER TABLOSU TEP (Ton Eşdeğer petrol) 10x106 kCal TEP (Ton Eşdeğer petrol) 8620 kWh CO2 gazı özgül ısısı Cp 0,85 kJ/kg°C CO2 gazı yoğunluğu (0 °C, 101,3 kPa) 1,977 kg/m3 Enerji Birim Fiyatı (ortalama): 0,15 TL/kWh Elektrik Enerjisi CO2 ilişkisi: 0,5 kg CO2 / 1kWh elektrik
üretiminde enerji tüketimindeki %1 oranında elektrik enerjisinden tasarruf amaçlanmıştır. 5627 sayılı Enerji verimliliği Kanunu ve 27 Ekim 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürülüğe giren Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik kapsamında endüstri tesislerinde gerçekleştirilecek “Verimlilik Artırıcı Projeler”e verilmekte olan Devlet Desteğinden yararlanmak üzere başvuru hazırlanmıştır. 8
KISALTMALAR W: Watt elektrik enerjisi birimi kW: kilo Watt (1.000 Watt) kWh: 1 saat zaman süresince tüketilen elektrik enerjisi miktarı V: Volt, elektrik enerjisi gerilim seviyesi. Hz: Alternatif akım elektrik enerjisinde dalga frekansı Cal: ısı enerjisi birimi kCal: kilo kalori (1.000 Cal) MCal: mega kalori (1.000.000 Cal) TEP: Ton Eşdeğer Petrol 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 61
KAPAK KONUSU
VAP Bileşenleri
Enerji Türü
Kompresör odası iyileştirilmesi ve merkezi sistem uygulaması Toplam Tasarruf
Elektrik
Bakım Elektrik
Toplam Harcama Toplam Geri Ödeme Süresi
Orijinal Birim
TEP / Yıl
1.472.491 kWh
Orijinal birim
TEP/ Yıl
1.472.491 kWh
126
Toplam TL
: 275.000
Yıl
: 1,1
TL / Yıl
TL
220.283
275.000
TL
TL
126
TL/Yıl 37.153 TL 220.283 TL 257.437 TL
VAP ANALİZİ UYGULAMA ÖNCESİ DURUM
Verimli bir basınçlı hava sistemi; dogru kapasiteli kompresörlere, şartlandırma cihazlarına ve boru hatlarına, ihtiyaca göre etkin bir kumanda sistemine, uygun havalandırmaya, kondens şartlandırıcısına sahip olmalı ve mümkünse atık ısının geri kazanılmasını sağlamalıdır. Bu kapsamda enerji analizörü ile yapılan ölçümlerde kompresörlerin hava ihtiyacının tespiti için haftalık enerji tüketimleri ölçülmüştür. Basınçlı hava hatları kompresör, kurutucular ve hava tankları yerleşimleri incelenmiştir.
TASARRUF POTANSİYELİ
Kompresör odası ve kompresörlerin ön etüdü sonucunda belirlenmiştir ki en önemli tasarruf potansiyeli satın
Geri Ödeme Süresi Yıl
Harcama Tutarı
Yıllık Tasarruf Miktarı
1.1
Oran % 1%
Tablo 1 Proje Planı Proje Bileşenleri / Yapılacak İşler 1. Kompresör odası iyileştirilmesi
Toplam Aylar Süre (Ay) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 .. .. .. 22 23 24
1.1. Merkezi sistem kurulumu
1.2. Montaj işi 1.3. Devreye alma
alma maliyetinden ziyade enerji ve bakım maliyetlerinde yer almaktadır. Basınçlı hava ihtiyacının analizi yapılmış ve yıllık elektrik enerjisinden 1.472.491 kWh tasarruf hesaplanmıştır. Bu, 220.283 TL kazanım anlamına gelmektedir ve yıllık bakım giderlerinden de 37.153 TL tasarruf olacaktır. Mevcut durumla, kompresör odasının iyileştirilmesi üzerine proje hazırlanmış ama aynı zamanda yeni kompresör alımı ile invertör kompresör kullanımı hâlindeki tasarruf kalemleri de karşılaştırılarak tablo hâlinde sunulmuştur. Gerçekleşecek tasarruf, fabrikanın yıllık toplam elektrik tüketiminin %1’i oranında görünmektedir.
UYGULAMA SONRASI DURUM
62 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
VAP uygulaması sonrasında,
kompresör odasının etkin havalandırılması saglanmış olacak. Böylece vida bloğundan yayılan ısılar ve elektrik motorunun atık ısıları ortamdan uzaklaştırılmış olacaktır. Mevcut kompresör istasyonunun verimliliği kontrol edilecektir. Böylece kompresörlerin doğru yüklenip yüklenmediği, kumanda sistemlerinin doğru kumanda edip etmediği ve kaçak hava oranının kabul edilebilir değerler içinde olup olmadığı tespit edilir. Basınçlı hava sistemlerinin doğru işletilmesi ile güvenilirlik ve maliyet optimizasyonu sayesinde ekonomik basınçlı hava üretimi sağlanılacaktır. Basınçlı havanın şartlandırılması ile istenen kalite standartlarında hava üretilmiş ve tüketilmiş olacak ve ekipman ömrü uzatılmış olacaktır. Basınçlı hava tesisatlarının iyileştirilmesi ile basınç kayıpları ve kaçaklar eliminize edilmiş olacaktır. 8
KAPAK KONUSU
MALİYET ANALİZİ PROJE DEĞERLENDİRME BİLGİLERİ Yıllık giderler............................................ (Amortisman ve Faiz hariç)
TL/YIL İşletme Bakım Diğer 1......................... Diğer 2......................... TOPLAM
105.787
Yatırım ile ilgili bilgileR Özkaynak Miktarı : 275.000................ TL Kredi Miktarı :............................ TL Kredi Faizi : ............ Hibe Miktarı :............................ TL Toplam Yatırım : 275.000............... TL İskonto oranı : 15% Yatırımın ekonomik ömrü: 15 yıl
105.787
Amortisman : (Amortisman, ayrılması gerektiği durumda verilecektir) Vergi oranı ( % ) : Yıllık Tasarruflar ......................................
TL/YIL Enerji Bakım......................... Diğer 2......................... Diğer 3......................... TOPLAM
220.283 37.153
257.436
Hurda değeri.............................................: (Ekonomik ömrü sonunda alacağı değer yazılacaktır.) Üretim Miktarı.......................... : ....................... Ton/yıl Toplam Maliyet......................... : 105.787 TL/yıl (Toplam Maliyetler hesaplanırken İşletme, bakım, personel, malzeme, hammadde vb. giderlerinin tamamı dikkate alınmalıdır.) Ömür Boyu maliyet hesabı Sistemin ilk satınlama maliyeti Sistemin montaj ve işletmeye alma maliyeti dahil Sistemin yenilenmesi gerektiğinde sistemin sökülme maliyeti dahil Sistemin yıllık enerji tüketim maliyeti Sistemin yıllık işletme maliyeti Sistemin yıllık bakım maliyeti Sistemin yıllık arıza nedeniyle durma maliyeti Sistemin yıllık çevreye verdiği zarar maliyeti
TL 275.000
Etkinlik Hesabı Sistemin çalışmaya müsait olduğu süre Sistemin çalışmaya müsait olmadığı süre Sistemin iki arızası arasında geçen süre Sistemin istenen arızasız çalışma süresi Sistemin arızasının giderilme süresi
Saat 7920
64 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
717.670 105.787
7920
UYGULAMA KONTROLÜ
Uygulama sonrasında yapılacak kontrollerde, cihazın hafızasındaki bilgiler ve cihazın bağlı olduğu otomasyon sistemindeki tarihsel kayıtlar kontrol edilerek cihazın öngörülen parametrelerle çalıştırıldığı ve enerji tüketiminin verimlilik hesaplarında öngörülen miktarda gerçekleştiği kontrol edilmelidir.
KAPAK KONUSU KOMPRESÖR DEF HAVASI KANAL ISILARININ ODAYA ETKİSİNİ GÖSTERİR DURUM ÇİZELGESİ KANOPİ YÜZEY ALAN ÖLÇÜLERİ KOMPRESÖR ADI
SERİ NO A-‐BOYU
C-‐BOYU cm 80 60 300
Yüzey m² 4.02 3.01 15.06
Toplam Yüzey Alanı m²
Sac levha Demir Ağırlığı özgül ısısı 16kg/m2 Cp
KANAL ORTAM ORTALAM ISISI A ISI
ISI FARKI ATILAN ISI
Kg
kcal/kgºC
ºC
ºC
∆t ºC
Q Kcal/h
22.09
353.41
0.115
35
52.0
17.0
690.9
1
ATLAS COPCO GA160
AIF00001597
175 175 175
B-‐BOYU cm 76 76 76
2
ATLAS COPCO GA160
AIF054367
175 175 175
76 76 76
80 60 300
4.02 3.01 15.06
22.09
353.41
0.115
35
53.0
18.0
731.6
3
ATLAS COPCO GA160
AIF056817
190 190 190
68 68 68
80 60 300
4.13 3.10 15.48
22.70
363.26
0.115
35
49.0
14.0
584.9
4
ATLAS COPCO GA1108
45179210006
141 141 141
71 71 71
80 60 300
3.39 2.54 12.72
18.66
298.50
0.115
35
64.0
29.0
995.5
5
INGERSOLLRAND MM250
2560297
193 193 193
62 62 62
80 60 400
4.08 3.06 20.40
27.54
440.64
0.115
35
57.0
22.0
1,114.8
6
INGERSOLLRAND ML150
94M150E66824
132 132 132
45 45 45
80 60 300
2.83 2.12 10.62
15.58
249.22
0.115
35
60.0
25.0
716.5
4,834.1
KOMPRESÖR KANOPİ ISILARININ ODAYA ETKİSİNİ GÖSTERİR DURUM ÇİZELGESİ KANOPİ YÜZEY ALAN ÖLÇÜLERİ KOMPRESÖR ADI
SERİ NO
ALAN ADI A-‐BOYU cm 175 278 175
B-‐BOYU cm 200 200 278
Kanopi Yüzey m² 7.00 11.12 4.87
Toplam Kanopi m²
Sac levha Demir Ağırlığı özgül ısısı 16kg/m2 Cp
KANOPİ ISI FARKI ATILAN ISI ORTAM ORTALAM ISISI A ISI ∆t Q ºC ºC ºC Kcal/h
Kg
kcal/kgºC
22.99
367.76
0.115
35
40.5
5.5
232.6
1
ATLAS COPCO GA160
AIF00001597
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
2
ATLAS COPCO GA160
AIF054367
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
175 278 175
200 200 278
7.00 11.12 4.87
22.99
367.76
0.115
35
41.0
6.0
253.8
3
ATLAS COPCO GA160
AIF056817
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
190 279 190
200 200 279
7.60 11.16 5.30
24.06
384.98
0.115
35
37.0
2.0
88.5
4
ATLAS COPCO GA1108
45179210006
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
157 312 157
177 177 312
5.56 11.04 4.90
21.50
344.02
0.115
35
42.0
7.0
276.9
5
INGERSOLLRAND MM250
2560297
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
193 400 193
214 214 400
8.26 17.12 7.72
33.10
529.61
0.115
35
41.0
6.0
365.4
6
INGERSOLLRAND ML150
94M150E66824
ön/arka yüz iki yan yüz üst yüz
132 277 132
170 170 277
4.49 9.42 3.66
17.56
281.00
0.115
35
40.5
5.5
177.7
1,395.0
8 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 65
KAPAK KONUSU
8 66 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 67
KAPAK KONUSU Zaman Kw/h
RAPOR -‐ I
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
Hafta: 47 Euro: 0.068
ATLAS COPCO GA160 AIF056817 3 NOLU ÇİMENTO ASIL
Zaman Kw/h
RAPOR -‐ II
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
ATLAS COPCO GA160 AIF054367 PAKETLEME ASIL
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
65,058 Euro
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
42,184 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
22,874 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
23,791 Euro 9,220 Euro 14,571 Euro
MEVCUT SİSTEM
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
956,732 kWh 65,058 Euro 7,891 Saat
MEVCUT SİSTEM
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
349,868 kWh 23,791 Euro 3,657 Saat
ÖNERİLEN SİSTEM
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
620,353 kWh 42,184 Euro 7,403 Saat
ÖNERİLEN SİSTEM
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
135,595 kWh 9,220 Euro 2,750 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU YILLIK ENERJİ TASARRUFU
336,379 kWh 22,874 Euro
YILLIK ENERJİ TASARRUFU YILLIK ENERJİ TASARRUFU
214,273 kWh 14,571 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 480.0 50.0 160.0 74.3 93.6 0.1 7,318.0 11,885.0 8,471.0 20,356.0 1,384.2
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 450.0 60.0 160.0 14.8 63.0 0.1 4,412.0 2,362.0 5,082.0 7,444.0 506.2
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max) SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
157.5 0.0 10.4 722.0 13,199.0 0.0 13,199.0 897.5
Yıl 480.0 50.0 160.0 3,492.1 4,399.2 4.7 343,946.0 558,595.0 398,137.0 956,732.0 65,057.8
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
7,402.5 0.0 488.8 33,934.0 620,353.0 0.0 620,353.0 42,184.0
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
390.9 litre/saniye 185.6 litre/saniye Zaman Kw/h
RAPOR -‐ III
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
MEVCUT SİSTEM
ÖNERİLEN SİSTEM
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max) SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
Hafta: 47 Euro: 0.068
ATLAS COPCO GA160 AIF00001597 ÇİMENTO 1-‐2 KÖMÜR ASIL
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
71,888 Euro
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
53,808 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
18,080 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
71,888 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
7,896 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
791,292 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
53,808 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
7,896 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
265,879 kWh
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
18,080 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 450.0 50.0 160.0 99.2 68.8 0.0 6,177.0 15,875.0 6,618.0 22,493.0 1,529.5
168.0 0.0 0.0 0.0 16,836.0 0.0 16,836.0 1,144.8
MEVCUT SİSTEM
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
7,896.0 0.0 0.0 0.0 791,292.0 0.0 791,292.0 53,807.9
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max)
379.4 litre/saniye
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
232.7 litre/saniye
68 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
2,749.5 0.0 907.1 40,984.0 135,595.0 0.0 135,595.0 9,220.5
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
Hafta: 47 Euro: 0.068
18,121 Euro 8,421 Euro 9,700 Euro 266,490 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
18,121 Euro 3,111 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
123,845 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
8,421 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
Yıl 450.0 50.0 160.0 4,662.4 3,233.6 0.0 290,319.0 746,125.0 311,046.0 1,057,171.0 71,887.6
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
448.9 litre/saniye 36.0 litre/saniye
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
ÖNERİLEN SİSTEM
Yıl 450.0 60.0 160.0 695.6 2,961.0 4.7 207,364.0 111,014.0 238,854.0 349,868.0 23,791.0
ATLAS COPCO GA 1108 45179210006 DÖNER FIRIN-‐SİKLONLAR ASIL
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
1,057,171 kWh
58.5 0.0 19.3 872.0 2,885.0 0.0 2,885.0 196.2
Zaman Kw/h
RAPOR -‐ IV
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
Hafta: 47 Euro: 0.068
2,139 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
142,645 kWh
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
9,700 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max) SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
Hafta 250.0 60.0 110.0 26.5 39.7 0.0 1,327.0 2,916.0 2,754.0 5,670.0 385.6
45.5 0.0 20.7 1,359.0 2,635.0 0.0 2,635.0 179.2
Yıl 250.0 60.0 110.0 1,245.5 1,865.9 0.0 62,369.0 137,052.0 129,438.0 266,490.0 18,121.3
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
2,138.5 0.0 972.9 63,873.0 123,845.0 0.0 123,845.0 8,421.5
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
191.0 litre/saniye 34.5 litre/saniye
KAPAK KONUSU Zaman Kw/h
RAPOR -‐ V
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
INGERSOLLRAND ML50
2,681 Euro
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
26,207 Euro
1,844 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
13,247 Euro
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
39,433 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
2,681 Euro
27,119 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
1,844 Euro
YILLIK ENERJİ TASARRUFU YILLIK ENERJİ TASARRUFU
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
MEVCUT SİSTEM
841 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
ÖNERİLEN SİSTEM
761 Saat
Yıl 150.0 30.0 57.5 437.1 404.2 1,959.9 13,254.0 25,145.0 14,288.0 39,433.0 2,681.4
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
761.4 0.0 2,039.8 1,880.0 27,119.0 0.0 27,119.0 1,844.1
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
MEVCUT SİSTEM
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
16.2 0.0 43.4 40.0 577.0 0.0 577.0 39.2
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max)
141.3 litre/saniye
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
194,815 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
13,247 Euro 2,848 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
12,960 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 450.0 60.0 175.0 23.7 41.0 0.0 2,723.0 4,155.0 4,045.0 8,200.0 557.6
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
Hafta: 47 Euro: 0.068
3,041 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max)
İNGERSOLLRAND ML150 94M150E66824 DÖNER FIRIN-‐CALDYN ASIL
60.6 0.0 4.1 395.0 4,145.0 0.0 4,145.0 281.9
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
86,676 Euro
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
131,921 Euro
78,465 Euro
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
112,097 Euro
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
1,274,640 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
86,676 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
7,802 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
1,153,897 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
78,465 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
7,356 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
120,743 kWh
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
8,211 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 450.0 60.0 175.0 127.0 39.0 2.0 11,865.0 22,225.0 4,895.0 27,120.0 1,844.2
156.5 0.0 11.5 557.0 24,551.0 0.0 24,551.0 1,669.5
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
MEVCUT SİSTEM
1,940,019 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
131,921 Euro
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
7,355.5 0.0 540.5 26,179.0 1,153,897.0 0.0 1,153,897.0 78,465.0
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max)
301.2 litre/saniye
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
250.0 litre/saniye
7,802 Saat
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ
1,648,478 kWh
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
112,097 Euro
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
Yıl 450.0 60.0 175.0 5,969.0 1,833.0 94.0 557,655.0 1,044,575.0 230,065.0 1,274,640.0 86,675.5
Hafta: 47 Euro: 0.068
19,825 Euro
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
ÖNERİLEN SİSTEM
2,848.2 0.0 192.7 18,565.0 194,815.0 0.0 194,815.0 13,247.4
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
İNGERSOLLRAND MM 250 2560297 DÖNER FIRIN ASIL
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
8,211 Euro
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
55.6 litre/saniye
Zaman Kw/h
RAPOR -‐ VIII
Yıl 450.0 60.0 175.0 1,113.9 1,927.0 0.0 127,981.0 195,285.0 190,115.0 385,400.0 26,207.2
420.0 litre/saniye
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
ÖNERİLEN SİSTEM
26,207 Euro
190,585 kWh
7.3 litre/saniye
Zaman Kw/h
RAPOR -‐ VII
YILLIK ENERJİ MALİYETİ
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
837 Euro Hafta 150.0 30.0 57.5 9.3 8.6 41.7 282.0 535.0 304.0 839.0 57.1
385,400 kWh
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
12,314 kWh
12,960 Euro
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
MEVCUT SİSTEM
KİREÇ ASIL
ÖNERİLEN SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
837 Euro
Hafta: 47 Euro: 0.068
INGERSOLRAND ML150
MEVCUT SİSTEMİN ELEKTRİK MALİYETİ
YILLIK ÇALIŞMA SAATİ
ÖNERİLEN SİSTEM
Zaman Kw/h
RAPOR -‐ VI
MAKİNE ADI SERİ NO ÇALIŞMA SAHASI KONUMU
KONKASÖR ASIL
ÖNERİLEN SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF
MEVCUT SİSTEM
Hafta: 47 Euro: 0.068
7,356 Saat
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
291,541 kWh
YILLIK ENERJİ TASARRUFU
19,825 Euro
MEVCUT SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
ÖNERİLEN SİSTEM
SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ
Hafta 790.0 110.0 270.0 127.0 39.0 2.0 11,865.0 34,284.0 6,993.0 41,277.0 2,806.8
156.5 0.0 11.5 557.0 35,074.0 0.0 35,074.0 2,385.0
Yıl 790.0 110.0 270.0 5,969.0 1,833.0 94.0 557,655.0 1,611,348.0 328,671.0 1,940,019.0 131,921.3
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
7,355.5 0.0 540.5 26,179.0 1,648,478.0 0.0 1,648,478.0 112,096.5
litre/saniye KW KW Saat Saat Saat Kez kWh kWh kWh Euro
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max)
790.0 litre/saniye
SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
522.1 litre/saniye
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 69
8
KAPAK KONUSU RAPOR -‐ TOPLAM DEĞERLER
Kw/h 6,269,753 426,343 1,574,359 107,056 6,269,753 426,343 42,042 0 0 0 4,695,394 319,287 0 Hafta 3,470.0 480.0 1,267.5 501.8 392.7 45.9 45,969.0 94,237.0 39,162.0 133,399.0 9,071.1 3,470.0 480.0 1,267.5 501.8 78.5 108.7 4,502.0 94,237.0 7,832.4 102,069.4 6,940.7
MERKEZİ SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF VSD SİSTEMLE ELDE EDİLEN TASARRUF MEVCUT SİSTEM MERKEZİ SİSTEM VSD SİSTEM
MEVCUT SİSTEM
MERKEZİ SİSTEM
VSD SİSTEM
YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ YILLIK ENERJİ TÜKETİMİ YILLIK ENERJİ MALİYETİ YILLIK ÇALIŞMA SAATİ SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ SERBEST HAVA VERİMİ BOŞTA ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇEKİLEN GÜÇ YÜKTE ÇALIŞMA ZAMANI BOŞTA ÇALIŞMA ZAMANI DURMA ZAMANI YÜK/BOŞ SAYISI YÜKTE TÜKETİLEN ENERJİ BOŞTA TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ TOPLAM TÜKETİLEN ENERJİ MALİYETİ SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (max) SİSTEMİN HAFTALIK HAVA İHTİYACI (ortalama)
MEVCUT KOMPRESÖRLER VE VERİMLİLİK DURUMLARI TABLOSU
1 2 3 4 5 6 7 8
KOMPRESÖR ADI
SERİ NO
HAVA ÜRETİM
GÜÇ
ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA1108 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND ML150 INGERSOLLRAND ML150 TOPLAM
AIF00001597 AIF054367 AIF056817 45179210006 2560297 2560316 94M150E66824 93M15066823
litre/saniye 472 472 472 252 708 708 450 450 3984
kw 160 160 160 110 250 250 172 172 1434
KW BAŞINA YIPRANMA ÜRETİLEN VE HAVA VERİMLİLİK litre/saniye/ kw 2.95 VERİMLİ 2.95 VERİMLİ 2.95 VERİMLİ 2.29 VERİMSİZ 2.83 VERİMLİ 2.83 VERİMLİ 2.62 VERİMSİZ 2.62 VERİMSİZ
kWh Euro kWh Euro kWh Euro Saat kWh Euro Saat kWh Euro Saat Yıl 3,470.0 litre/saniye KW KW 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Kez 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 Euro 3,470.0 litre/saniye KW KW 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Kez 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 Euro litre/saniye KW KW 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Saat 0.0 Kez 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 kWh 0.0 Euro litre/saniye litre/saniye
MEVCUT KOMPRESÖRLER VE VERİMLİLİK DURUMLARI TABLOSU KOMPRESÖR DURUMU
ORTA ORTA İYİ KÖTÜ İYİ İYİ KÖTÜ KÖTÜ
1 2 3 4 5 6 7 8
TAVSİYE EDİLEN KOMPRESÖR PARKI
1 2 3 4 5 6 7
819.3 0.0 120.9 4,502.0 99,902.0 0.0 99,902.0 6,793.3 3,062.7 1,323.8
Euro: 0.068
KOMPRESÖR ADI
SERİ NO
HAVA ÜRETİM
GÜÇ
ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA1108 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND ML150 INGERSOLLRAND ML150 TOPLAM
AIF00001597 AIF054367 AIF056817 45179210006 2560297 2560316 94M150E66824 93M15066823
litre/saniye 472 472 472 252 708 708 450 450 3984
kw 160 160 160 110 250 250 172 172 1434
KW BAŞINA YIPRANMA ÜRETİLEN VE HAVA VERİMLİLİK litre/saniye/ kw 2.95 VERİMLİ 2.95 VERİMLİ 2.95 VERİMLİ 2.29 VERİMSİZ 2.83 VERİMLİ 2.83 VERİMLİ 2.62 VERİMSİZ 2.62 VERİMSİZ
TAVSİYE EDİLEN KOMPRESÖR PARKI
KOMPRESÖR ADI
SERİ NO
HAVA ÜRETİM
GÜÇ
ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND MM250 ATLAS COPCO GA250 ATLAS COPCO GA250 TOPLAM
AIF00001597 AIF054367 AIF056817 2560297 2560316 YENİ YENİ
litre/saniye 472 472 472 708 708 730 730 4292
kw 160 160 160 250 250 250 250 1480
KW BAŞINA ÜRETİLEN HAVA litre/saniye/ kw 2.95 2.95 2.95 2.83 2.83 2.92 2.92
70 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
1 2 3 4 5 6 7
KOMPRESÖR ADI
SERİ NO
HAVA ÜRETİM
GÜÇ
ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 ATLAS COPCO GA160 INGERSOLLRAND MM250 INGERSOLLRAND MM250 ATLAS COPCO GA250 ATLAS COPCO GA250 TOPLAM
AIF00001597 AIF054367 AIF056817 2560297 2560316 YENİ YENİ
litre/saniye 472 472 472 708 708 730 730 4292
kw 160 160 160 250 250 250 250 1480
KW BAŞINA ÜRETİLEN HAVA litre/saniye/ kw 2.95 2.95 2.95 2.83 2.83 2.92 2.92
KOMPRESÖR DURUMU
ORTA ORTA İYİ KÖTÜ İYİ İYİ KÖTÜ KÖTÜ
KAPAK KONUSU 1NOLU GA 160 KOMPRESÖR ÇALIŞMA
4 NOLU GA 1108 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
2 NOLU GA 160 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
5 NOLU ML150 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
3 NOLU GA 160 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
6 NOLU ML 150 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
ML250 KOMPRESÖR ÇALIŞMASI
8 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 71
KAPAK KONUSU
MEVCUT YERLEŞİM
YERLEŞİMİN SON HALİ
72 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 73
SEKTÖRDEN
Dizel Seyyar Kompresörler Seyyar dizel hava kompresörleri dayanıklı makinelerdir ve zorlu şartlarda çalışabilir ancak dikkat ve bakıma ihtiyaç duyarlar. Bakımlarının sıkı takibi ile kompresörün verimliliğinin ve güvenilirliğinin artması sağlanır. Bunun sonucunda uzun vadede kendisini amorti edecektir.
N
eredeyse tüm seyyar kompresörler, dizel motorla çalıştırılan yağ enjeksiyonlu vidalı kompresörlerdir. Bazen elektrik motorlarıyla çok küçük ve çok büyük mobil kompresörler de sunuluyor. Yağsız seyyar kompresörler, yalnızca süreç endüstrisinde, kamu hizmetleri şirketlerinde ve denizaşırı sanayide hizmet çalışmaları için dünyanın önde gelen üreticileri tarafından üretilmektedir. Taşınabilir kompresörler
başlangıçta şantiyelerde ve yol dışı sondajı için kullanılırken şimdi yol onarımı, boru hattı çalışması, kaya takviyesi, kumlama, kurtarma işlemleri vb. birçok uygulamada ve süreçte kullanılmaktadır. Sabit endüstriyel kompresörler ortak bir basınçlı hava dağıtım sistemi boyunca sadece bir veya birkaç uygulamaya hizmet etmek için kurulmuş olsa da modern seyyar kompresörler; ortam sıcaklıklarına, nem seviyelerine, çalışma basınçlarına ve farklı ortamlarda çok sayıda
74 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
uygulamaya hizmet etmek için yüksek genel operasyonel esneklik göstermelidir. Seyyar kompresörler için diğer gereklilikler; yüksek işletme güvenilirliği, iyi servis özellikleri, düşük gürültü ve düzenlenmiş egzoz emisyon seviyeleri, kompakt boyutlar ve düşük toplam ağırlık sonucu ortaya çıkan küçük çevresel etkiler gibi unsurları içermektedir. Kompresörün, orta-yüksek neme sahip iklim koşullarında, yüksek basınçta veya uzun süre boşta ve yükte çevrimlerini yapması, atmosferdeki su içeriğinin bir kısmının kompresör yağ devresinde yoğunlaşmasına neden olacaktır. Bu durumun yağlanan kompresör bileşenleri ve yağın kendisi üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Yağda sadece %1 su olması bile rulmanların ömrünü %40 oranında düşürecektir. Modern seyyar kompresörler, kompresörün çalışma ömrünü korumak için ‘’elektronik yağ sıcaklık kontrol sistemi’’ ile donatılabilir. Seyyar dizel hava kompresörleri dayanıklı makinelerdir ve zorlu şartlarda çalışabilir ancak dikkat ve bakıma ihtiyaç duyarlar. Bakımlarının sıkı takibi ile kompresörün verimliliğinin ve güvenilirliğinin artması sağlanır. Bunun sonucunda uzun vadede kendisini amorti edecektir.
RÖPORTAJ
“Mikropor’un varoluş nedeni ihracat” Dünyada ülkemizi kaliteli ürünleri ile temsil eden, sektörün tartışmasız lider firması Mikropor’un Genel Müdür Yardımcısı Volkan Ayhan, yeni üretim tesislerinin kapısını ilk kez sektörün başarılı dergisi Air World Türkiye için açtı. Yeni üretim tesisleri ve sektör üzerine konuştuk ve tesisleri sizler için gezdik.
76 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
RÖPORTAJ
V
olkan Bey, öncelikle röportajımıza Mikropor namında size teşekkür ederek başlamak istiyorum. Çok yoğun bir dönemde dergimizin isteğini geri çevirmeyerek bizlere zaman ayırmanız nedeniyle AIR WORLD TÜRKİYE yönetimi ve okurları adına teşekkür ediyoruz. Bugün burada konuşacağımız konular, sektörden birçok yatırımcıya eminim ki yol gösterici olacaktır. Mikropor’un birkaç ay önce Türkiye’nin en dikkat çeken firmaları içinde açıklanması ve art arda gelen yatırımları ile yurt dışında 147 ülkeye yaptığı ihracat insanlarda ciddi merak uyandırdı. Buraya gelirken birçok firmadan ‘’şu soruları da sor’’ diyenler oldu. En çok sormamı istedikleri soruyla başlayalım. n Mikropor’un rakiplerinin 60 gün, 6 ay ve hatta 1 yıl vade yaptığı oluyor. Mikropor ise başından beri prensiplerinden taviz vermiyor. Bu firmalar nerede yanlış yapıyorlar sizce? Sektörde birçok firmanın sıkıntıya girmesindeki temel sebep nedir? Bu firmaları ne bekliyor size göre? Rica ederim. Öncelikle AIR WORLD TÜRKİYE dergisi nazarında aslında fabrikamıza tüm sektörü davet etmiş olduk. Derginizin kısa sürede yakaladığı ivme ve sektöre getirdiği heyecan ortada. AIR WORLD TÜRKİYE hepimizin sesi oldu. Bu vesileyle ben de sizi tebrik ederek başlamak istiyorum. Şimdi sorduğunuz soruya şöyle örnek vererek cevap vereyim: 1 yıl vadeli satış yapan firmayı ele alalım. Bu 1 yıl vadeyi yapan firmanın yaptığı satıştan cirosu 1 milyon olsun. Yaptığın satıştan kazancın ise %15 olsun. şimdi sen 1 milyon ciro yapacaksın, bu 1 milyon TL’nin %15‘i 150 “Hem Türkiye’de hem dünyada geleceği üretmek” sloganıyla 1987’de yola çıkan; gaz türbin filtreleri, toz toplama üniteleri, basınçlı hava filtreleri ve kurutucuları, her türlü HVAC uygulamaları gibi çalışmaları olan Mikropor, yaklaşık 600 personeliyle bugün Türkiye’nin en büyük, dünyanın önde gelen sayılı firmalarından. Teknik anlamda dünyada var olan yenilikleri takip eden ve onlara ayak uyduran Mikropor’un Genel Müdür Yardımcısı Volkan Ayhan, gelecekte üretim planlarını anlatırken; oksijenin
bin TL yapar. Sen yatırımcı olarak 150 bin TL’lik kâr yapacağım diye 1 milyon TL’lik finansman koyacaksın. Şimdi düşünün, 1 milyon TL finansmanı bu işe koyduğunuzda bu 1 milyon liranın banka faizi bu yapacağınız kârdan fazla. 1 yıl vadeli mal vereceksin değer mi? Öyle bir durumdayız ki üretim yapmanın da manası yok. Bunun için stok bulundurmanın da manası yok. Satış ekibine de her zaman, böyle satış yapmayın ve diğerlerine ayak uydurmaya çalışmayın diye söylüyoruz. Mikropor olarak senin kriterin belli, sen senin şartlarında, piyasa şartlarında, ihracatta yaptığın şartlarda iç piyasaya mal verebiliyorsan bunları ver. Veremiyorsan zaten mücadele etmek için uğraşma. O arkadaşlar eninde sonunda senin yoluna geri döneceklerdir. Başka çaresi kalmadı insanların. Bu işin o şartlarda sürdürebilirliği yok. Bir de ne var biliyor musun? Vadeyi uzattığın müşteriyle bir daha vadesiz çalışamazsın. Hatta, sen 90 verdiysen bunu 60’a çektirmez müşteri; 120 ister, 150 ister. n Evet 90 gün vade verdiğinizde 120 istiyorlar... 120-180, şimdi 1 yıl vadeli satış yapan bir firma, o müşterisine önümüzdeki 5 yıl boyunca daha kısa bir vadeyle
yanıcı etkisi olduğu için azotun çalışma prensibini kontrol ettikten sonra oksijene geçeceklerini söylerken, 2018 itibariyle oksijen jeneratörlerini ARGE çalışmalarına eklediklerini ve bu jeneratörlerin 2019 itibariyle üretimine başlanacağını duyurdu. Ayhan, medikal sektörde olması gereken, hava kalitesi hem kuru hem partiküllerden arınmış, aynı zamanda karbondioksit ve karbonmonoksitten de arındırılmış bir yağsız havanın solunuma verilmesi ile ilgili AR-GE çalışmalarını da tamamladıklarını belirtti. Bu çalışmanın
satış yapamaz. Satamaz, kaybedecektir o müşteriyi. Sebebi ne biliyor musunuz? Sadece vade yapmadı diye. Kazanılmış hak geri alınmaz diye bir kaide var. Herkesin kafasında bu var. Müşteri, ‘’Ben onu kazanılmış hak olarak idda ediyorum’’ diyor. Satışçı da bunun üzerine hep bir şeyler vermeye çalışıyor. Bunun sonu yok, sürdürebilirliği de yok. Murat bey, ben zamanında maaş ödeyeceksem, ham madde alımlarımı ve borçlarımı zamanında ödeyeceksem benim para kazanmam lazım değil mi? Dolayısıyla kazandığım bu parayı müşterilerime çarçur edemem . Kimsede bu lüks yok açıkçası. Birileri bundan nemalanıyor diye düşünüyorum. Biz bu oyunda yokuz. n Son zamanlarda bir birliktelik var sektörde hiç olmadığı kadar, neler oluyor Volkan Bey? Bir konsorsiyum kuruyoruz. Bu konsorsiyumda: Dalgakıran, Sarmak, Mikropor, AAG, Ekomak, Özen, Aydın trafo, Lupamat ile bir birlik oluşturduk. Bu birliğin iki amacı var. Birincisi; Türkiye‘ye Çin’den gelen kompresör ve kompresör yedek parçalarının birtakım ek vergilere tabi tutulması ki bunu sağladık. 8 Belçika, Almanya, Hollanda, İngiltere için geliştirildiğini söyleyen Ayhan, Mikropor’un varoluş nedeninin ihracat olduğunu ve bu yönde ilerlediklerini vurgulayarak, “Biz işin tasarım ve üretim boyutundayız ve yaptığımız ürün sadece Türkiye içinse biz o işte yokuz. Bizim varlığımızın ana nedeni çok fazla ülkeye ihracat yapmak. Bunu yapabilmemiz için de ürünün satış şansını çok iyi değerlendirmemiz gerekiyor” dedi. CAGI (Compressed Air and Gas Institute) üyeliği de bulunan Mikropor, 147 ülkeye ihracat yapıyor.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 77
RÖPORTAJ
n Dergimizin 3. sayısında bunu işledik, büyük başarı olarak gördük ve okuyucumuz ile paylaştık... Konsorsiyum olarak başlattık. Olay bakanlık nezdine geçti. Bununla ilgili, bakanlıkla birlikte çalışıyoruz. Birinci amaç buydu, ikincisi de -ki bu konuda Özen Kompresör’ün ciddi baskısı var- tıpkı ABD’deki gibi bir kompresör birliği kuralım. Kâr amacı olmayan bir organizasyon. Kısacası bu organizasyon, kompresör imalatçılarının imal ettiği kompresörlerin verimliliklerini ortaya koyuyor. Böylesi birlik: Kurutucular, dew point (çiğlenme noktası), basınç düşümü, enerji verimlilikleri ve filtrasyon gibi kalemlerdeki tüm teknik performansların; broşür, katalog ve web sitesi yollarıyla bildirilen değerlere uygun olup olmadığını denetleyen bir kuruluş hâline geliyor. Eninde sonunda, hem sektörü yönlendiriyor, zorluyor hem de bütün üyelerini ve sektör oyuncularını bilgilendiriyor. Bir standart mı çıkacak? Herkes o standarda uyan makineler üretsin diye zorlama yapıyor. Bu tabii ne yapıyor? Ülkesel, bölgesel bir prestij getiriyor. Birliğin üyeleri başta olmak üzere, birliğin etkisi altında olan üreticilerin gücünü dünya çapında yükseltiyor. Fiyattan bağımsız bir otorite ortaya çıkmaya başlıyor o zaman. Aslında bu grubun yapmaya çalıştığı şey, verilen dataların gerçeğe uygun olmasını sağlamak. Bütün herkes verdiği dataları sallıyor şu anda. Bunların bir kısmı yerli üreticiler ama bunu yapan ithaller de var. İthallerin içinde Çinliler olduğu kadar kaliteli bilinen ithalatçılar ve markalar da var. Hatta markasını kullanıp Türkiye gibi ülkelerde bunu biraz yozlaştıranlar var. Bunları da biliyoruz. Şimdi o zaman diyoruz ki, biz böyle bir birlik oluşturalım. Bu birlik mesela; verifikasyon programı vardır, CAGI gibi aynı şekilde verifikasyon yapsın. Ölçümler için 3. bir laboratuvar belirlensin. Türk Standartları
Enstitüsüne gidilsin. Türk Standartları Enstitüsü yapmazsa bunu, bu birlik üyelerinin beraber oluşturacağı bir şirket olabilir o yapsın. O da olmazsa bu kuruluşlardan bir tanesi bunu üstüne alsın. Yani bir bağımsız laboratuvar elde edilmiş olsun. Gelsin makineler bu laboratuvarlarda ölçülmeye başlansın rastgele. Bizim örnek olarak aldığımız CAGİ’de öyledir. Mikropor olarak ABD‘de yılda 2 kez makinemiz rastgele alınır, İntertek laboratuvarlarına gönderilir. Orada performans değerleri incelenir. Örneğin kurutucuda; dew point, basınç düşümü ve enerji verimliliği olmak üzere 3 tane performans değeri vardır. Eğer enerji verimliliğine; kurutucu tam kapasitesi, yani atıyorum 1000 m3/dak. ve elektrik tüketimi x demişsem kataloğumda, laboratuvar bu verileri test ediyor. Sonuçları ve benim yayınladığım değerlerin doğru olup olmadığını web sitelerinde yayınlıyorlar. Bu rastgele yapılan test sonuçlarını çoğu zaman müşteriden öğreniyorsun. Müşteri, ‘’bizim bu kurutucu sınıfta kalmış’’ diyebilir mesela. Ne var ki, ABD’de CAGI’de Mikropor markalı hiçbir ürün şu ana kadar kötü sonuç almadı. CAGI üyesi 25 kadar kurutucu ve filtre üreticisinden sadece 6 tanesi verifikasyon programına dahil. Yani, ‘’ben bu verifikasyon programına gönüllüyüm, benim kurutucularımı test edebilirsiniz’’ diyen 6 firmadan birisi Mikropor. Hatta bizden aldığı ürünlerle bu programa giren Sullair biz onlara mal vermeyi kesince bu programdan ayrıldı. n Kompresörlerde durum nasıl peki? Kompresörlerde durum farklı. Daha çok, 15‘e yakın firma var. n Türkiye’den kompresör firması var mı peki? Türkiye’den ‘’Dalgakıran’’ ciddi istekli ve uğraşıyorlar. n Volkan Bey CAGI hangi kilovatta ne kadar hava vereceğimizi
78 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
söylüyor mu peki? Hayır. Burada adam demiyor ki, ‘’kardeşim sen şu kilovatta şu kadar hava üreteceksin.’’ Bunu demiyor. CAGI’nin böyle bir zorlaması yok. Diyor ki, ‘’Sen ne üretiyorsan ve ne deklare ediyorsan ben onun doğruluğunu kontrol ediyorum’’ diyor. Bunu da kendi web sitesinde yayınlıyor. Tabii sonuç kötü çıktığında rakipler de bunu kullanıyor ve marka hakkında kötü reklam başlıyor. Bu nasıl oluyor? İşte x marka kurutucu testi geçemedi diyorlar. n Peki ya geçerse? Geçince de bu sefer geçen firma karşı atağa geçiyor. Mesela test sonuçlarına göre 6 tane kurutucu üreticisi arasında verifikasyon programında olan 6 tane içinde Mikropor, performans değeri açısından en üstte. n Bunu okurlarımız görebilir mi? Türkiye’de siz ne yapmak istiyorsunuz peki? Okurlarınız, CAGI’nin web sayfasından inceleyebilirler. Bizim yapmaya çalıştığımız da bunun Türk versiyonudur. CAGI’nin web sayfasına girildiğinde üyeleri görebilirsiniz. CAGI üyesi olan her firma verifikasyon üyesi değildir. Bu gönüllülük gerektiriyor. Burada işin özü şu, sen ürettiğin ürünün CAGI tarafından ölçülmesini ve verdiğin dataların doğruluğunu verifikasyon yapmasını istiyorsun. n Volkan Bey, Mikropor gibi üreticilerin dışında, servis ve satış bayileri de dernekleşsin diye Demiröz Kompresör’ün sahibi Fecri Demiröz Bey’in bir önerisi oldu ve bununla ilgili isteklerini içeren bir haber yaptık. Haksız rekabet ve yetkinlik konusunu gündeme getirdi. Bu konuda düşünceniz nedir? Fecri Demiröz Bey dernekleşmeye çalışıyor. Her önüne gelen servis hizmeti vermesin, servis hizmeti verecekler bir yerden bir onay alsın, belli bir donanımı olsun ve yaptıkları işin karşılığının da minimum bir bedeli olsun diyor. 8
RÖPORTAJ
Olması da lazım diye düşünüyorum. n Sizin çalışmalarınızda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına düşen görev nedir Volkan Bey? Sanayi Bakanlığı bizim yaptığımız çalışma ile üreticileri kontrol altına almaya çalışıyor. Hedef, merdiven altı imalatçı kalmaması. Şu anda bunların prosedürlerini oluşturuyor. Üreticilere gidecek olan Sanayi Bakanlığı denetçileri bir kompresör üreticisi şirkete gittiklerinde, yapılan üretimin neye göre olduğunu sorgulayabilecekler. Hangi tür veya parça üretimi yapılıyorsa onlara ilişkin CE belgelerini arayacaklar. CE dosyasına olmazsa olmaz maddeleri koyuyoruz. Tanımladık onları. Yani uyduruk CE var ya mesela, ona bakıp aldanmasınlar diye işi sıkı tutuyoruz . n Peki ne yapacak denetçi? Kendisine, ‘’CE belgesi var’’ denilen denetçi bununla yetinmeyecek. Dosyaları ve şartları sorgulayabilecek. Bunların hepsini belirttik. Mesela şalt malzemeleri ile ilgili, ondan sonra seperatör tankı ile ilgili, tankın üzerinde olması gerekenlerle ilgili konuların hepsini bir dosya halinde Bakanlığa sunduk. Bakanlık konuya çok ciddi yaklaştı ve 2 kez Bakanlığın yetkili mühendisleri ile beraber toplantılar yaptık. Bu iş bir yere geliyor ama Demiröz’ün söylediği servis tarafında kontrol kolay değil bence. İnsanları nasıl kontrol edeceksin? Yani servis alanında insanların büyük bir kısmı faturasız çalışmıyor mu? Birçoğunda zaten kayıt yok. n Çok önemli bir konuya parmak bastınız Volkan Bey, özellikle 2. elde kayıt yok. 2. el kompresör ve hava tankı satan her firmanın kayıtlı çalışmasının gerektiğini biz dergi olarak özellikle savunuyoruz. Yani müşteriler belge istemiyor ki. İsteyen istediği kompresörü üretebilir, kompresör servisi yapacak olan istediğini de yapabilir. Soğutma kurutucusu, azot veya oksijen jeneratörünü de isteyen yapabilir. Sektör olarak tek tabi olduğumuz şey CE, yani o da makine
CE‘si. Kimse de onu bilmiyor zaten. Aslında bir kurutucu içinde bir eşanjör var. Eşanjör aslında bir basınçlı kap. Bu basınçlı kabın ayrı bir CE‘si olması gerekir. Git gör x üreticiye ‘’kardeşim senin eşanjörünün CE’si var mı?’’ diye sor. Alacağın cevap belli, ‘’Gerek yok ki abi’’ der. n Volkan Bey Türkiye’de basınçlı kaplar ile ilgili gerekli hassasiyet bakanlık genelgelerinde var fakat son kullanıcılarda tam anlamıyla yok. Özellikle bizde AIR WORLD dergisi olarak hurdacılardan ucuz fiyatlar ile alınıp boyanıp son müşterilere satılan hava tanklarına dikkat çekmeye çalışıyoruz. Sektörde lider bir firmanın yöneticisisiniz, basınçlı hava konusunda sizi bulmuşken sormak istiyorum, yapılan en büyük yanlışlar desek hangisini ilk sıraya koyarsınız? Hava tankları çok ciddi şekilde ele alınması gereken bir konu. Ciddiye alınmadığında sonuçlarını hep beraber görüyoruz. Burada iş eğitimde ve burada AIR WORLD gibi bir dergiye çok iş düşüyor. Bunu bıkmadan usanmadan anlatmak lazım. Batıda basınçlı hava kullanımı ile ilgili enerji verimliliği test sonuçları yapılır ve yayınlanır. Bu testin sonuçları nedir? Parasal değeri ne? İnsanlar dönüyor dolaşıyor buraya varıyor. Biz Türkiye’de bunu ortaya koyamıyoruz. Her şey lafta kalıyor. Ama ABD‘de lafta kalmıyor. Örnek vereyim; bir kompresör odan var. Senin o kompresör odanda çalışan bir tane kompresörün var. O kompresörün bütün fabrikayı besliyor ya, fabrika sahibi veya yetkilisine soruyorsun: “Ya kardeşim senin kompresörün kaç bar?” Diyor ki sana, ‘’15 bar.’’ Varsayalım X marka kompresörün 15 barlık vidalısı olsun, fabrikanın bir cihazda 15 bara ihtiyacı olsun. Firmanın 15 barı üretmesiyle 7,5 barı üretmesi arasında ciddi bir enerji maliyeti var. Doğru mu?
80 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Şimdi bu 15 barlık kompresörü kullanan firmanın fabrikasının her yerinde mi 15 barlık bir basınca ihtiyaç var sence? Yoksa sadece 1 makine için mi aldı o 15 barlık kompresörü ve onunla aslında tüm fabrikayı çalıştırıyor. Uygulamaya baktığınızda adam 15 barı alır koyar, diğer makineler 6 bar ile çalışacaksa araya bir regülatör koyar ve basıncı düşürür kendince. Eğer 5 barlık ihtiyacı varsa onu da 15 barlık kompresörden çeker. Orada 15 barlık kompresörü cayır cayır çalışır. Boru çapını söylersin hata var dersin, “Kardeşim benim makinem 15 bar” der. Basınç kaybının asında para kaybı olduğunu bilmez. ‘’Sen bunu para olarak ödüyorsun’’ der-
RÖPORTAJ
147 ülkeye ihracat yapıyoruz
sin, direnç gösterir ‘’işte çalışıyor’’ diye. Biz başka bir şeyden bahsediyoruz, her ay fazla para ödediğini söylüyoruz ama anlatamıyoruz ya da çok zor anlatabiliyoruz. Kısaca sorun bu, enerji verimliliği konusunda zayıf kalıyoruz. n Volkan Bey basınçlı hava sektörünün yaptığınız yenilikleri dikkatle izlediği bir gerçek. Mikropor olarak 2018 ve 2019’da mevcut üretim dışında hangi alanlarda üretim planınız var? Şu anda klima, havalandırma, gaz türbinleri, endüstriyel filtreler, azot jeneratörleri ve kurutucuları zaten yapıyoruz. 2018’de AR-GE çalışmasına devam ettiğimiz oksijen jeneratörünü henüz bitirmedik ama 2019’da üretime başlayacağız. n Azot jeneratörü üretimi nasıl gidiyor peki? Özellikle Mikropor’un azot jeneratörü işine girmesi bu sektöre canlılık getirdi. Azot jeneratöründe 6.yılımız. İlk çalışmaya başladığımızdan bugüne kadar şu anda ciddi sayıda azot jeneratörü üretimimiz var. Tank üretimine dahi yetişemiyoruz. Öyle ki dışarıya 150 takımlık siparişi verdik. Azot jeneratörü üretimimiz hızlı bir şekilde devam ediyor. n Mikropor, medikal hava sistemlerine yatırım yapacak mı? Onunla ilgili de ciddi bir çalışmamız var. Katalogları bugünlerde çıkacak. Medikal sektörde solunuma verilecek hava kalitesi, hem kuru hem partikülden arınmış ama diğer taraftan da karbonmonoksit ve karbondioksitten de arındırılmış yağsız bir hava şeklinde olmalı. Bunun için absorbentlerden faydalanılıyor. Bunların bir kısmı aktif karbon. Ayrıca, hopkalit denilen ve direkt olarak özellikle havanın içindeki karbonmonoksiti karbondioksite çeviren bir absorbent de kullanılıyor. Dolayısıyla, havayı, solunumda herhangi sorun yaratmayacak gaz hâline dönüştüren sistemler var. Bunlarla ilgili çalışmalarımızı biz tamamladık. Bu ürünümüz özellikle Belçika, Almanya,
Hollanda ve İngiltere pazarı için geliştirdiğimiz bir ürün. n Volkan Bey,bu türden çalışmalarınıza örnek verebilirmisiniz? Varmı farklı çalışmalarınız? Tabii ki, mesela otomobil fabrikalarının boyahane odalarına verilen sıcak havanın filtrasyonu için üretilen filtreleri dünyada 3-4 firma üretir. Bu filtreleri üreten şirketlerden birisi de biziz. Bunlar çok özel filtrelerdir. n Mikropor olarak dış ticarette ‘’olmazsa olmaz’’ınız nedir? Yaptığımız ürün sadece Türkiye‘ye özelse biz o işte yokuz. Mesela diyelim ki baca filtresi üreteceğim. O takdirde, söz gelimi, Kolombiya’daki çimento fabrikasının baca filtresini de benim veriyor olmam lazım. Mikropor, o zaman o işe girer. Benim oraya girebilmem için ise nakliye, gümrük ücretini ve oradaki bayi kârını karşılayacak kadar düşük maliyetli olması lazım. n Mikroporun varlığının ana nedeni nedir desem? Baktığınız zaman, market çeşitliliğinde, Türkiye’de en fazla ülkeye ihracat yapan 3. şirketiz. Türkiye’den bahsediyorum sektörden değil. Bunu sağlayamadığımız müddetçe Mikropor varlığını kaybeder. Bizim varlığımızın ana nedeni çok fazla ülkeye ihracat yapmamız. Bunu yapabilmemiz için ise ürünün satış şansını çok iyi değerlendirmemiz gerekiyor. n Peki ihracat yaptığınız kaç ülke olduğu konusunda net bir rakam alabilir miyiz sizden? Tabii ki, şu an itibariyle 147 ülkeye ihracat yapıyoruz. n Sektörden birisi olarak binlerce fabrika ve firma gezdim fakat Mikropor’da farklı bir uygulama olduğunu gördüm. Personelinizin fabrikaya yararlı projeler getirip bundan para kazandığını öğrendim. Gerçekten böyle bir şey var mı? Biraz bahsedebilir misiniz? Dışarıda ciddi bir rekabet var. Her işletmede olduğu gibi Mikropor’da da
birçok iyileştirme yapılabiliyor ama bir de bizim aklımızda olmayan fakat çalışanımızın düşündüğü ve geliştirdiği bazı şeyler olabiliyor. Çalışanımız bize faydalı bir proje sunarsa, bunun sayesinde bir yılda yapacağımız tasarrufun %10’unu çalışanımıza ödül olarak veriyoruz.
ATIK MALZEME
n Peki geri dönüşü oldu mu? Yani faydalı projeler çıktı mı? Olmaz mı? Bakın, biz fabrikada her türlü plastik malzemelerimizi kendimiz üretiyoruz. Buna, tüm kapaklar ve bazı filtre kapları dahil. Bu üretimlerden ciddi bir fire yani atık malzeme çıkıyor. Bir çalışanımız, kurutucularımızın plastik ayaklarını bu atık malzemeden yapabileceğimizi ve bunu, kurutucularımızın altına koyduğumuz tahta paletler yerine kullanabileceğimizi söyledi. Bununla ilgili projesini de bize getirdi. Bu projeyle fire oranımızı sıfıra kadar düşürdük. Yine bu proje ile tahta palet almıyoruz artık. Sadece bu ayaklardan şirketimizin kârı 500 bin TL oldu. Biz söz verdiğimiz gibi bu kârın %10’unu bu projeyi bize sunan çalışanımıza verdik. Bu inanılmaz bir projeydi. Hem paleti ortadan kaldırıyorsun hem de plastiğin firesini atmak yerine yeniden kullanabiliyorsun. Sonuçta bu bir 8
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 81
RÖPORTAJ
ayak. Malzemenin farklı bir özelliğinin olması gerekmiyor. n Bu arada üretimde kaliteli filtreleriniz ile tanınıyorsunuz, farklı bir malzeme mi kullanıyorsunuz? Bizim fabrikamızda 10 mm yükseklikten 260 mm yüksekliğe kadar mikro cam elyafı var. Bunların farklı verimlilikte olanlarını kullanıp istediğimiz verimlilikte filtreler elde edebiliyoruz. Neden mikro cam elyafı? Bu malzeme, teflonun ardından şu anda dünyada bulunan en ince ikinci fiber ama teflona göre altı kat daha ekonomik. Bu nedenle dünya filtrasyon teknolojisi mikro cam elyafı üzerine gidiyor.Yanmaz bir camdır esasen bu. Dikkatli bir şekilde incelediğinizde içeriğinde nano ölçekte fiberler vardır. Bu ham madde ithal. Yani Mikropor’un ana girdilerinin %30’u ithaldir. Onların ana grubunu da mikro cam elyafı ve filtrasyon materyali teşkil eder. n Fabrikanızı gezerken ciddi sayıda robot olduğunu gördüm. Bu kadar çok robot olması işçilerde kaygılara yol açtı mı? İlk başta oldu tabii, işçi sayısını düşürecekler, daha fazla robot gelecek, her robot birçok işçinin işini yapacak, işsiz kalacağız gibi şeyler konuşuldu fabrikamızda. Sonra baktılar ki, robotlar ile beraber üretim arttıkça biz daha fazla üretip satış yapıyoruz. Robot alındıkça maliyetler düşüyor, maliyetler düştükçe Türkiye’de ve dünyada rekabet şansımız artıyor ve firma büyüyor. Biz bu robotlaşmaya başladığımızda 150 kişiydik. Şimdi 635 kişiyiz. İşçi sayımız 4 kat büyürken ciromuz 10 kat arttı. İşçiye bunu anlattık. Şimdi onlar da destek veriyorlar ve çözümün bir parçası hâline geldiler. Artık işçi diyor ki, ‘’Her bir iyileştirme ve verimlilik artışı çalışması başta firmaya yarayacak, satış şansını arttıracak, bununla beraber ben de bunun bir parçasını maddi olarak alacağım.’’ n Gezerken dikkatimi çekti kapaklarda markalar yazıyor. Farklı markalar da var. Lazer ile mi yazılıyor? Evet bu yazıları bir daha çıkmasın diye lazer ile yazıyoruz. Eğer boya ile
yazarsak bir müddet sonra yağ ve sıcaklığın etkisiyle yazılar silinir. n Volkan Bey, fabrikayı gezerken gördüğüm ve etkilendiğim unsurlar, robotlar ile üretim bantlarınızı hızlandırmış olmanız ve birçok parçayı sizin yapmanız. Kendi üretimleriniz, tutkaldan tutun da içerideki makinelere kadar geniş bir kapsamda. Tüm bu sistemi görünce Çinlilerin neden Türkiye’de özellikle filtre grubunda tutunamadıklarını anladım sanırım. Bu konudaki düşüncelerinizi merak ettim. Diğer etkilendiğim hususta; personel inanılmaz seri çalışıyor. Nasıl bir motive böyle ? İlk önce ilk sorunuza cevap vereyim. Doğru, Çinliler bizimle rekabet edemiyor. Türkiye’de göremezsiniz. Yaşatmayız yani. Bu maliyetle bu kaliteyi kimse yakalayamaz. Ha, çok düşük kalitede ürün yapabilirler ancak. Onlar da yok olup gidiyorlar. Diğer sorunuz işçiler konusu. Bizim prensiplerimiz var. Çalışanımız da sistemimize tam anlamıyla uyum sağlamış durumda. Biz işçimize ortalamanın üzerinde maaşı geciktirmeden öderiz. Benim en hassas olduğum konudur. Onlar da var güçleriyle çalışıyorlar. Bizim hedeflerimiz var. Bunu işçilerimizle paylaşıyoruz. Hedefi tutturmak için var güçleriyle onlar da çalışıyor. Bizler hedefimizi tutturursak onlar da tutturmuş oluyor. Dolayısıyla biz de, çalışanımız da iyi şartlarda yaşayacağız. Bugün Sincan OSB’de en fazla araç bizim fabrikanın önündedir. Mikropor’un işçisinin en az yarısı araba sahibidir. Araba ile geliyorlar işe. Şikayet yazısı gelir bize 3 ayda bir OSB’den, ‘’Bu araçları fabrika içine alın!’’ diye. Mümkün değil, 300 arabayı nereye alayım ben? Çalışanımızın ekonomisi güçlendikçe biz de mutlu oluyoruz. n Burada toplamda kaç farklı ürün üretiliyor Volkan Bey? Mikropor olarak 15 bin adet ürün üretiyoruz ama kasalarını, kapaklarını, yan kapaklarını, orta direklerini, plastiklerini, alüminyumlarını, saclarını, ıvır zıvırını biz yapıyoruz. Parça parça olarak bakarsan eğer 165 bin parça
82 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
üretiyoruz burada. n Yanlış anlamadım değil mi Volkan Bey 165 bin çeşit parça üretiyorsunuz? Aynen Murat Bey. Diğer taraftan fabrikamızda test edemediğimiz hiçbir ürünü üretmeyiz, ürettiğimiz hiçbir ürünü test etmeden de fabrikadan çıkartmayız. n Mikropor’da global anlamda hedefiniz nedir? Hedefimiz 5 sene sonra 2 kat büyümek. Her sene ciro bazında %15 büyümek, hedef bu. ABD’de pazar payımız ortalama %1, hedefimiz bunu 5 sene içinde %2,5’e çıkartmak. Ayrıca, “room air cleaner“ gibi, evlerde kullanılabilecek ürünleri piyasaya sürmek. n Tam olarak nedir bu, biraz bilgi verebilir misiniz? Odayı sigara dumanından, partiküllerden, kokulardan arındıran küçük oda temizleyicileri var. Bu cihazın içinde filtreleri var. Bir fan var. Ortamdaki havayı alıyor, filtrelerden geçiriyor ve temizlediği havayı dışarı veriyor. Bu, “room air cleaner” diye geçiyor. Bu proje 10 yıllık bir projemizdi, bitmek üzere. Hatta bu senenin ikinci yarısında üretimi gerçekleştireceğiz. Bunda amaç baştan 100 bin adet üretmek, zaman içinde ise 1 milyon adete çıkmak. n Bu cafelerde de kullanılır... Her yerde... Cafelerde, evlerde... Özellikle küçük bebeği olan evlerde. Hastanelerin hasta odalarında kullanılabilir, iş yerleri olabilir. Her yeri düşünebilirsiniz. Yani Mikropor, içinde filtrelemenin olduğu farklı sektörlere de girecek. n Volkan Bey, öncelikle bizi misafir ettiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Çok samimi ve içten cevaplar verdiniz. Burada olmaktan ve aynı atmosferi paylaşmaktan çok mutlu oldum. Ben teşekkür ediyorum Murat Bey. Özellikle derginizin sektör için önemli olduğunu düşünüyorum. Farklı tarafsız sıkıcı olmayan bir dergi oldu. Başarılı buluyorum. Sektördeki tüm firmaların teknik anlamda dergiye destek vermeleri gerektiğini düşünüyorum.
MAKALE
Kompresörlerde elektrik motorları Ersan TOPTAŞ Ultracomp
İşletmelerdeki elektrik tüketiminde kompresörler her zaman ilk üç sırada yer almaktadır. Motorlarda enerji verimliliğinin önemini anlatabilmek için öncelikle ülkemizde kullanılan motorlar ve enerji değerleriyle ilgili verilere bakalım. Ülkemizde büyük bir kısmı sanayide olmak üzere çalışır durumda yaklaşık 15 milyon elektrik motoru olduğu ve her yıl 1 milyon yeni motorun piyasaya sürüldüğü tahmin ediliyor. 84 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
D
ünya ile paralel olmak üzere ülkemizde de elektrik enerjisinin %47,1’i sanayide kullanılmaktadır. Sanayide tüketilen bu enerjinin %70’i elektrik motorları tarafından, bu %70’in de %32’si kompresörlerdeki elektrik motorları tarafından tüketilmektedir. Kafanız biraz karıştıysa daha basit bir söylemle ülkemizde tüketilen toplam elektrik enerjisinin %10,5’i kompresörler tarafından tüketilmektedir diyebiliriz. Ülkemizde yıllık yaklaşık 276 milyar kwh elektrik enerjisi tüketilmektedir ve bunun 29 milyar kwh’lik kısmı kompresörler tarafından tüketilmektedir. Bunun rakamsal karşılığı ise 8 milyar 700 milyon Türk lirası veya yaklaşık 2,5 milyar dolardır. Ülkemizin yıllık elektrik enerjisi ithalatının yaklaşık 120 milyon dolar olduğunu düşünürsek, işletmelerimizde yapacağımız küçük tasarruflarla bile bu enerji ithalatını azaltabiliriz ve cari açığın büyümesini az da olsa önleyebiliriz. Bu rakamlarla girişi biraz uzattık ama konunun önemini vurgulamak açısından rakamlar önemli. Motorlarda elektrik verimliliği ilk olarak 1998 yılında CEMEP (Avrupa Elektrik Makinaları ve Güç Elektroniği Komitesi) tarafından belirlendi. Yakın geçmişte EFF1, EFF2, EFF3 olarak adlandırılan verimlilik sınıfları 2008 yılında IEC (International Electrotechnical Commission) tarafından düzenlenerek 2009 yılında Avrupa Normu hâline gelmiş ve 2010 yılında TSE tarafından kabul edilerek TS EN 60034-30 standardı olarak yürürlüğe girmiştir. Bu yeni tanımlamaya göre IE1 en düşük olmak üzere (Standart Verimli), IE2 (Yüksek Verimli), IE3 (Çok Yüksek Verimli) ve IE4 (Süper Çok Yüksek Verimli) olarak tanımlanmıştır. Teknolojideki gelişmelere bakarsak yakın gelecekte IE5 ve üzeri motorlar çok da uzağımızda sayılmaz.
Ülkemizde motor kullanım ile ilgili yasal mevzuatta: Direkt şebekeden beslenecek motorlarda minimum verimlilik sınıfı IE3, Frekans İnvertörü ile tahrik edilecek motorlarda minimum verimlilik sınıfı IE2 olarak belirlenmiştir. Ancak yetersiz denetim, fiyat rekabeti gibi koşullardan dolayı bugün ülkemizde üretilen kompresörlerde kullanılan elektrik motorlarının %75’i IE2 verimlilik sınıfındadır.
Verimlilik sınıfı ne demektir?
Basit bir ifade ile şebekeden çekilen gücün mil gücüne oranıdır. Motorlarda demir kayıpları, bakır kayıpları ve sürtünme kayıpları vardır. Bu kayıplardan dolayı 100 HP olarak aldığımız IE2 sınıfındaki bir motordan 93,8 HP olarak yararlanabiliriz veya IE3 sınıfındaki bir motordan 94,7 HP olarak yararlanabiliriz. Aradaki %5-6’lık fark şebekeden çekilmesine rağmen demir, bakır ve sürtünme kayıplarına gider.
MAKALE Türkiye’deki sanayi işletmelerini göz önüne aldığımızda yoğun olarak kullanılan kompresör güçlerini aşağıdaki gibi bir tabloda toplayabiliriz. Daha büyük veya daha küçük güçlerde de üretim ve kullanım olmaktadır ancak Vidalı hava kompresörlerindeki satışların %75’i aşağıdaki grup içinde yer almaktadır.
Bu tablo açıkça şunu belirtmektedir. Örneğin işletmenizde IE2 verimlilik sınıfında bir motora sahip 37 kW kompresör varsa ve 7 gün 24 saat sürekli tam yükte çalışıyorsa her saat ana motorun %1,2’si kadar enerjiyi boşa harcıyorsunuz demektir. Bu da bir yıl yani yaklaşık 8000 saatlik çalışmanın sonunda 3550 kWh enerjinin parasını ödememize rağmen kullanamıyoruz demektir. Enerjinin bedeli ülkemizdeki teşvik bölgesi veya sanayi bölgelerine göre farklılık gösterse de 3550 kWh enerji yıllık 250 € gibi bir bedele tekabül etmektedir. Kullandığınız kompresörün gücü arttığında verimlilik sınıfından kaynaklanan enerji maliyetleriniz de artacaktır. Ayrıca IE2 verimlilik sınıfında 2 kutuplu 37 kW motor ile IE3 verimlilik sınıfında 2 kutuplu 37 kW motor arasındaki fiyat farkı (markalara göre kısmi farklılıklar gösterse de) yaklaşık 100-150 €’dur. İmalatçı firmalar yıl içerisinde yüzlerce hatta bazıları binlerce elektrik motoru kullandığından dolayı satın alma maliyetlerindeki küçük farklar sene sonunda bütçede önemli toplamlara denk gelmektedir. Bu sebepten dolayı gerek yönetmeliklerin el vermesinden (İnvertörlü kompresörlerde IE2 kullanımına müsaade edilmesi) gerekse de denetimlerin yetersizliğinden, ülkemizde kullanılan elektrik motorlarının büyük bir kısmı hala IE2 verimlilik sınıfındadır. Ancak kompresör alırken kullanılan elektrik motorunun verimlilik sınıfını sormak ve minimum IE3 verimlilik sınıfında olmasını istemek için hiçbir engel yok.
Motorlarda Koruma Sınıfı: IP Nedir?
Ingress Protection yani motorun elektrikli kısımlarına yada hareketli kısımlarına erişilebilmesine karşı koruma derecesini, ve yabancı madde ya da suyun motorun içine girerek tehlike yaratacak bölümlere erişebilme derecesini belirleyen bir sınıflamadır. Motor plaketinde IP kodundan sonra yazılan 2 rakamla belirtilir, IP 23, IP 54 vb. gibi. Birinci rakam katı maddelere karşı koruma sınıfını belirler, ikinci rakam ise suya karşı koruma derecesini belirler. IP 23 koruma sınıfı bir motor aşağıdaki tabloya göre (ilk rakam 2) 12 mm’den büyük katı parçalara karşı korumalı, (ikinci rakam 3) dikeyden 60 derece açıya kadar gelen sıvıya karşı korumalı demektir. Kompresörün çalışma alanlarının içinde maden ocakları, şantiyeler, tüneller, tersaneler, barajlar 8 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 85
MAKALE olduğunu düşündüğümüzde IP 23 koruma sınıfı oldukça yetersiz kalacaktır. Bugün ülkemizde kullanılan motorların büyük bir kısmı IP 54 veya IP 55 sınıfındadır. Ancak kompresörün uzun vadeli bir yatırım olduğunu düşünürsek kompresör seçerken motor koruma sınıfını mutlaka sorun ve minimum IP 55 olmasında ısrar edin.
Tipik bir motorun satın alma maliyeti, o motorun toplam maliyetinin %0,5’inden bile azdır. Enerji maliyeti ise toplam maliyetin %99’u olabilmektedir. Yani tipik bir motor ortalama 15 yıl olan çalışma ömrü boyunca satın alma maliyetinin 500 katından fazlasını tükettiği enerjinin maliyeti olarak ödetir. 24 saat çalışan ortalama bir motor, satın alma maliyetine eşdeğer enerjiyi 2 haftada tüketmektedir. Yani 3000 TL’ye satın alınan 37 kW bir motorun çalışma ömrü boyunca tükettiği enerjinin maliyeti 1.500.000 TL’ye ulaşabilir. Ancak tüm dünyada fabrika yöneticilerinin bir kısmı bunun bilincinde değildir ve motor alırken veya sardırırken standart ve yüksek verimli motorların ilk maliyetindeki az bir farka (genellikle %10-%15 arası) tamah edip ileride bunun kat kat fazlasını ilave enerji maliyeti olarak ödemektedirler. Bozulan eski motorları da ucuz olduğu için tekrar tekrar sardırmaktadırlar. Eskisinin yerine alınacak olan yüksek verimli yeni bir motor ise ilave maliyetini tasarruf ettiği enerjiden kısa sürede ödeyecek, çalışma ömrü boyunca da enerji ve maliyet tasarrufu sağlamaya devam edecektir.
Servis Faktörü
İzolasyon Sınıfı
Elektrik motoru sargısının sıcaklık değeri, normal şartlar altında çalışırken, kullanılan izolasyon sınıfı sıcaklık değerini geçmemelidir. Örneğin F sınıfı izolasyona sahip bir elektrik motorunun sargı sıcaklığı 155 °C’nin altında olmalıdır. Bir çok motor üreticisi F sınıf izolasyon malzemesi kullanırken sıcaklık artışını B sınıfı limitleri içinde tutar. Başka bir deyişle motora 25 °C’lik bir emniyet marjı sağlanmış olur. Böylece motorun daha yüksek ortam sıcaklıklarında ve daha yüksek irtifada, daha düşük ya da daha yüksek gerilimde çalışmasına imkân tanınmış olur.
Motor sıcaklık artışının kullanılan izolasyon malzemesi limitleri altında olması motor sargısının ömrünün uzamasını da sağlar. Ülkemizde üretilen standart asenkron motorların büyük bir kısmının izolasyon sınıfı F’dir ve bu izolasyon sınıfı kompresörün çalışma şartları için idealdir.
Yanan Motorların Sardırılması
Doğru güçte ve doğru yapıda seçilmiş bir elektrik motorunun yaklaşık ömrü 15 yıldır. Normal şartlar altında motorun bu süre kadar sorunsuz çalışması istenir. Ancak bazen dış etkenlerden, bazen yeterli koruma tedbirlerinin alınmamasından ve bazen de motordan kaynaklanan sorunlardan dolayı motor yanabilir. Aklımıza ilk gelen ise motoru sardırmaktır. Ancak motor her sarılışında ömrü bir öncekine göre daha kısa ve çektiği akımlar daha yüksek olur. Ayrıca sarım ile birlikte rulmanların doğru takılması, uygun fan seçilmesi, gerekli ise rotorun balansının kontrol edilmesi gibi dikkat edilmesi gereken birden fazla nokta vardır. Rotorun balansının kontrol edilmemesi, rulmanların çekiç vs. ile çakılması, doğru montaj yapılmaması, soğutma fanının yanlış seçilmesi veya yanlış monte edilmesi gibi durumlarda motordaki verim kaybı %5’lere kadar çıkabilmektedir. 86 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Bir motor etiketindeki güçte çalışacak şekilde tasarlanmışsa sahip olduğu servis faktörü 1.0 olur. Bu, motor anma gücünde %100 çalışabilir anlamına gelir. Bazı uygulamalar motorun nominal gücünü aşmasını gerektirebilir. Bu gibi durumlarda, motorun etiket değerinin %10 ile %25’i arasında hizmet faktörü ile motora ilave güç uygulanabilir. Yani Servis faktörü 1.15 olan 75 kW gücündeki bir motor tam yükte 86,25 kw’a kadar yüklenebilir. Günümüzde servis faktörü ile ilgili iki farklı tanım ve kullanım var. İlki, servis faktörünün sürekli olarak kullanılamayacağı, enerji dalgalanmaları, ani yüklenmeler ya da ağır hizmet şartlarındaki uygulamalar gibi olağan dışı durumlarda geçici süre ile motorun dayanabileceği limit –ki gerçek anlamı budur ve bu kullanımın sürekli olması durumunda nominal güçte çalışmaya kıyasla motorun ömrünü azaltacaktır olduğu yönündedir. Diğer tanım ve uygulama ise servis faktörü değerinin sürekli kullanılabileceği yönünde. Bu şu demek aslında, 75 kw etiket değeri ve 1.2 servis faktörü olan bir motoru (75x1,2=90) sürekli ve tam yükte 90 kW olarak kullanabileceğiniz. Yani 90 kW olarak üretilmiş bir motorun etiketine 75 kW yazılarak servis faktörünün direkt 1.2 olmasını sağlamak gibi. Tüm bu kafa karışıklıklarından ya da aldatmacalardan kaçmak için en basit yol, kompresör alırken tam yükte ve nominal şartlar altında şebekeden çekilecek gücü ayrıca kompresörün ürettiği birim m³ için spesifik gücü sormak ve kıyaslamayı buna göre yapmak. Harcanan toplam enerjinin %10,5’ini harcayacak, işletmemizin elektrikten sonraki en önemli enerji kaynağını veya ham maddesini üretecek ve gerekli durumlarda 7 gün 24 saat çalışacak bir kompresör alırken ilk kuruluş maliyetinden daha çok işletme maliyetlerine bakmalıyız. Bugün sektörümüzde var olan kompresörleri kıyasladığımızda yanlış seçimlerin işletmelere yıllık kaybının kompresörün satın alma maliyetinin %35’ine vardığını görüyoruz. Yani kompresör alırken sadece fiyatına bakmak yapılacak en büyük hatadır.
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 87
SEKTÖRDEN KISA KISA
Adnan Dalgakıran, Makine İhracatçıları Birliği Başkanlığını devretti Adnan Dalgakıran’ın on iki yıldır sürdürdüğü başkanlık görevini devrettiği Makine İhtacatçıları Birliği (MAİB) Genel Kurulu, duygulu ve renkli anlara sahne oldu. Sektörün ve paydaşların büyük ilgisiyle gerçekleşen toplantıda yaptığı teşekkür konuşmasında, görevini, işi çok iyi bilen bir başkan ve yönetime devretmekten müsterih ve fevkalade mutlu olduğunu dile getiren Adnan Dalgakıran, ’’Göreve geldiğimiz dönemde Türkiye’de makine bilinci, teknoloji kavramı henüz oturmamıştı. Hep birlikte önemli hizmetler yaptığımız, en önemlisi de sektörümüzün stratejik olduğunu nihayet bütün toplumun görmesini sağladığımız ortadadır. Düşüncelerimizi bütün samimiyetimizle ve apaçık paylaştık; bütün sektöre hizmet vermenin başka yolu zaten yoktur. Artık Türkiye’nin makinecileri, federasyonumuzun da hayata geçmesiyle büyük bir lobi gücüne kavuşmuştur. Unvanlarımız ne olursa olsun, bu güçlü birlikteliğe giderek yoğunlaşan katkılar vermeye devam edeceğiz. Makine üretim aracıdır, teknolojidir, katma değeri, refahı, rekabet MAİB’in yeni gücünü doğrudan arttıran yönetimi: bir unsurdur. Başkasının 1. Ahmet Özkayan makinesi ile küresel rekabetçi (Ermaksan) olunamaz. Makine sanayiinin 2. Ali Eren (Erensan) başarısı, Türkiye’nin başarısı 3. Halil İbrahim olacaktır’’ dedi. Gökçüoğlu (Gökçüoğlu) 10 binin üzerinde makine 4. Hüseyin ihracatçısını temsil eden Durmaz(Durmazlar) Makine İhracatçıları Birliği, 5. Mehmet seçimli olağan genel kurulu ile Ağrikli(Ağteks) yeni başkanını belirledi. MAİB 6. Metin Kar (Kar Yönetim Kurulu Başkanı Teknoloji) seçilen Kutlu Karavelioğlu 7. Mustafa Şekerci (Ac (Layne Bowler), görevi 12 İhracat) yıldır başkanlığı yürüten 8. Önder Adnan Dalgakıran’dan Bülbüloğlu(Bülbüloğlu devraldı. Ekonomi Bakanlığı Vinç) Müsteşarı İbrahim Şenel’in 9. Sevda Kayhan de katıldığı 14 Nisan’da Yılmaz(Kayahan) Ankara’da yapılan Genel 10. Zeynep Kurulda yarısı yenilenen Armağan(Erkunt Traktör) yönetim kan tazeledi. 88 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
Kompresör komitesi temcilcileri Sanayi Bakanlığında MİB Kompresör Komitesi Temsilcileri, Sanayi Bakanlığında, Piyasa Gözetimi ve Denetimi Genel Müdürü Uğur Büyükhatipoglu’na kompresör sektörüne gösterdiği yakın ilgiden dolayı teşekkür etti. Büyükhatipoğlu, özellikle son dönemlerde Çin malı kompresörler konusu başta olmak üzere, kompresör denetmenleri de dahil bir çok konuda uzun yıllardır çözülmeyen sorunları çözmede büyük emek harcadı.
Asil Kompresör, yeni markası ile sahada Sektörde 38 yıllık bir geçmişe sahip olan Asil Makine, basınçlı hava teknolojileri sektöründe temsil ettiği Asil Kompresör markasını 2018 yılının ilk çeyreğinde değiştirerek Pressus Compressors markasıyla sektöre hızlı bir merhaba dedi. Bugüne kadar satış, servis, periyodik bakım ve yedek parça distribütörlüğü yapan Asil Makina adına açıklama yapan Yönetim
Kurulu Başkanı Raif Tarhan ‘’Hedeflerimizi ortaya koyarken sadece Türkiye’yi değil global pazarı da hesaba katıyoruz. Yurt dışında müşterilerimiz ile, marka olarak aynı dili konuşacağımız güçlü marka yaratmak istedik. Güzel tepkiler aldık ve yurt dışında birçok noktada tanıtımlara Türkiye ile aynı anda start verdik. Pressus Compressors kaliteli kompanentleri ile bir marka olarak anılacak’’ dedi.
SEKTÖRDEN KISA KISA
Guardair, Global Tedarik Zinciri Müdürü olarak Mark J. Wysk’i atadı
MAKFED ve MATİL arasında kalite protokolü imzalandı AR-GE, inovasyon, teknoloji geliştirme, akredite laboratuvar hizmetleri, ürün uygunluk değerlendirmesi ile mesleki ve teknik eğitim alanlarında uzman kadrosuyla hizmet veren Çelik İhracatçılar Birliği iştiraki MATİL (Malzeme Test ve İnovasyon Laboratuvarları A.Ş.) ile makine imalat sanayinin çatı örgütü MAKFED (Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu) testler konusunda iş birliği protokolü imzaladı. MATİL, MAKFED üyesi firmalara akredite test, analiz hizmeti ve teknik eğitimler verecek. MAKFED ise Türkiye’de tüketilen çelik envanterinin çıkarılması ile sektörel ihtiyaçlarının ve buna bağlı olarak yatırım önceliklerinin belirlenmesi projesinde MATİL’e katkı sağlayacak.
BOGE DÜŞÜK BASINÇ
ABD’nin en büyük OSHA uyumlu güvenlik hava tabancası ve pnömatik vakum üreticisi olan Guardair Corporation, küresel tedarik zincirinin yeni müdürü olarak Mark Wysk’i duyurdu. Mark Wysk uluslararası kaynak kullanımı, takım endüstrisi bilgisi ve malzeme uzmanlığı da dahil olmak üzere 30 yıllık endüstriyel satın alma yönetimi deneyimine sahip. Guardair’deki yeni rolünde Mark, yenilikçi kaynak sağlama stratejileri ile üretim faaliyetlerini destekleyecek ve yıllık faaliyet planları ile birlikte maliyet tasarrufu fırsatlarını optimize edecek. Guardair Corporation’ın başkanı Tom Tremblay, “Mark’ın, tedarik zinciri operasyonlarının verimliliğini ve kalitesini artırma konusundaki uzmanlığı, büyümeye devam ederken bize muazzam bir katkı sağlayacak” dedi. Mark, son olarak Simonds International’ın tedarik müdürü oldu. Bundan önce, Lenox için küresel kaynak üst düzey yönetici pozisyonunu aldı. Mark, Western New England College’den hem Mühendislik Yönetimi hem de Makine Mühendisliği alanında lisans derecesi almıştı. Hâlen Batı New England Tedarik Yönetimi Enstitüsü başkanı olarak görev yapmaktadır.
TURBO 150
Tamamen yağsız bir sıkıştırma sistemi sunmak için BOGE düşük basınçlı turbo kompresörlerin tahrik mili bile hava yönlendiricidir. Bu düşünceye uygun olarak: eğer içinde yağ yoksa, hiçbir şey sızıntı yapamaz. Düşük basınçlı turbo teknolojisi daha az bileşenle çalışır ve 2 ile 4 bar arasında çok ekonomik olarak kararlı basınçlar elde edilebilir. Ürünün Avantajları n Önemli ölçüde azaltılmış işletme maliyetleri n En yüksek saflık sınıfı n Sezgisel operasyon n Düşük ses basıncı seviyesi n Üstün sürücü
Atlas Copco Türkiye Distribütör toplantısı Prag’da yapıldı Atlas Copco Kompresör Tekniği Türkiye Distribütör Strateji Toplantısı için 11-14 Nisan tarihlerinde Prağ’da düzenlendi. 2017 sonuçları ve 2018 stratejilerinin konuşulduğu toplantıda , sağlık, güvenlik, lojistik, kurumsal marka kimliği konularına da değinildi. 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 89
SEKTÖRDEN KISA KISA
Basınçlı Kaplar Yönetmeliği değişti
Ekomak Kompresör’den örnek destek
Ekomak Kompresör, osyal sorumluluk projeleri kapsamında, mart ayı içinde, Minik Eller Büyük Umutlar Spina Bifida Derneği ve Doç. Dr. İbrahim Alataş vesilesi ile “Engelli Çocuklar Gülsün Projesi”ne katkı sundu. Dernek yönetimi; Projeye destek sunan Ekomak Kompresör yönetimi ve personeline, değerli bayileri: Sönmez Kompresör adına Hüseyin Sönmez’e ve Tekopa Teknik Kompresör adına İbrahim Şişman ile İsmail Şişman’a tüm çocuklar adına teşekkür etti. AIR WORLD TÜRKİYE dergisi olarak bu örnek desteklerinden dolayı Ekomak Kompresör ve ekibini kutlarız.
Kaymazlar’dan Mann Hummel Filtre Semineri 2007 yılından beri Mann Filter markalarının ana bayii olarak ürün ithal etmekte olan Kaymazlar, İstanbul Dedeman Oteli’nde verdiği seminerde ağırlıklı olarak otomobil ve kamyonlarda kullanılan yeni teknoloji filtrelerin tanıtımını yaptı. Hava Kompresöründen de davetlilerin olduğu seminer, verilen yemek ile sona erdi.
Bilim ve Sanayi Bakanlığını girişimleri ile 3 Mart 2018 Tarihli Resmi Gazete de yer alarak yürürlüğe giren Basınçlı Kaplar Yönetmenliği’nin amacı; izin verilebilen maksimum PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların gereken temel sağlık ve güvenlik gereklerini,bu ürünlerle ilgili piyasaya arz koşulları ile piyasa gözetimi ve denetimi esaslarını belirlemektir. Getirilen istisnalar dışında kapsam: ‘’Bu Yönetmelik, maksimum izin verilebilen PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların tasarımı, imalatı ve uygunluk değerlendirme işlemlerini kapsar” şeklinde ifade edilmiştir..
Hamamcıoğlu Portable Power Kompresörlerde Ulaş Öktem dönemi
Hamamcıoğlu firmasının bünyesinde bulunan Doosan Portable Power (Doosan seyyar dizel kompresör)-Generac Aydınlatma Kulesi ürünlerinin, Ürün Müdürlüğü görevine Ulaş ÖKTEM getirildi. Daha önce Atlas Copco Distribütörlüğü’nde Satış Müdürü, Sanko Makina’da ve İmeks Makina’da Ülke Satış Müdürlü olarak görev yapan Ulaş ÖKTEM’e Hamamcıoğlu Bünyesinde başarılar dileriz.
90 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 91
MAKALE
İyi bir lider
olmak için
önce iyi bir insan olun Dİdem Eryar Ünlü
D
İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınevi modern çağa ilham veren, bireysel ve toplumsal yaşantıları dönüştüren liderlerin hikâyelerini okurlarla buluşturuyor. Ajaz Ahmed bunlardan birisi.
ünya genelinde 15 ülkede faaliyet gösteren düşünce ve inovasyon şirketi AQKA’nın kurucusu olan Ahmed, aynı zamanda bir yazar. “Sınır Tanımayanlar: Zamana Direnen Liderlik” adlı kitabında, Margaret Rudkin’den Coco Chanel’e, Henry Ford’dan Steve Jobs’a kadar olağandışı liderlerin öykülerine yer vererek, bu öykülerin bugünün girişimcilerine “yaşayan aklın birer örneğini” sunmasını amaçlayan Ajaz Ahmed’le liderlik üzerine konuştuk. Ahmed, kitabının, on yıllardır başarı ile yaratmaya ve üretmeye devam eden şirketlere duyduğu saygının bir ifadesi olduğunu söylüyor. Ahmed’e göre, bu şirketlerin sırrı net: “Azınlığın elindeki fırsatları, eşitlikçi bir vizyon ile çoğunluğa vererek, insanları gerçek değişimi yaratmaya davet etmek.” Ajaz Ahmed’e kulak verelim: “Dev bir organizasyonun başarısını tek bir insana bağlamaktan kurtulmamız gerekiyor. Bir organizasyonu yönetmek, bir yazar olmaya benzemez. Yapılan herşeyin birlikte yapıldığı alçakgönüllülüğüne sahip olmak gerekir. Şirketlerin uzun vadeli olamadıklarını görüyoruz. Örneğin 1955 yılında Fortune 500’de yer alan şirketlerin yüzde 87’si 2011 yılına geldiğimizde artık varlığını sürdürmüyor. Bugün, ABD’nin en değerli 500 şirketi sadece 18 yıllık. 1958’de en değerli 500 şirket 61 yıllıktı. Startup’lar için durum çok
daha hızlı. Yeni kurulan şirketlerin yüzde 71’i ilk on yıl içinde, yüzde 55’i ise ilk üç yıl içinde yokoluyor.” “On yıllardır başarı ile varlıklarını sürdüren şirketlerin yaptığı şu: Azınlığın elindeki fırsatları, eşitlikçi bir vizyon ile çoğunluğa vererek, insanları gerçek değişimi yaratmaya davet etmek. Öyle ya da böyle, en cesur ve gerçek girişimciler, ulaşılabilirliğin yaygınlaştırılmasından yana oldular. Dönüşümü en fazla sağlayan organizasyonların veya takımların liderleri, en fazla bağıranlar olmadı. Onları ihtiyacı olan gelecek vizyonu; sakin algı yeteneği; uyumluluk ve farkındalık oldu. Böylece yeni düşünce yöntemlerini hayata geçirip, sınırları aşabildiler.” “Liderliğe yönelik çok farklı kitaplar okuyabiliriz; ama hepsi tek bir noktada buluşur: İyi bir insan olmak. Daha iyi olmak isteyenler için kolayca uygulanan bir yöntem var: Size yapıldığı için rahatsızlık duyduğunuz herşeyi listeleyin. Ve bunları başkalarına yapmayın. Daha sonra, size yapıldığı için mutlu olduğunuz şeyleri bir liste haline getirin. Ve bunları sürekli olarak yapmaya başlayın. Bence iş dünyası karmaşık değil; bunun gibi herkesin anlayabileceği basit felsefelerden oluşuyor.” “İyimser ve idealist bir insan olduğum için, her ülkenin insanlık adına ileri gidebileceğine inanıyorum. Aynı zamanda dünya barışının
92 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
mümkün ve engellenemez olduğuna da inanıyorum. Bu büyük ölçüde eğitim ile gerçekleşecek. Dünyanın bugün ulaşabildiği bilgi, teknoloji ve refahın ortak gücü ile, 200 yıldır yaratmış olduğumuzu ilerlemenin çok daha fazlasını önümüzdeki bir kaç onyıl içinde gerçekleştirebiliriz. Dünya, sınırsız bilgi ve kaynağa sahip; bu da herkes için daha anlamlı, barışcıl ve keyifli hayatların kurulmasına yol açacak. Keşke şirketler ve ülkeler katkılarını finansal büyüme ile değil de, toplumda yarattıkları etki ile ölçselerdi. Türkiye veya herhangi başka bir ülkenin temel hedef olarak bu felsefeyi benimsemesinin önünde hiç bir neden yok!” “Zarar vermeden ilerleme sağlayan insanları seviyorum. Bu insanların büyük bir bölümü, siyaset veya iş dünyasında gördüğümüz sıradan liderler değiller; Onlar, toplumun işlemesini sağlayan öğretmenler, doktorlar, biliminsanları, hemşireler, yazarlar ve sanatçılar. Bir lider, çözümün parçası olan kişidir.” “Dünyadaki en büyük güç teknoloji değil, yaratıcılık. Ne olduğunuzu ve ne olmadığınızı bilmek; iyi yaptığınız işe odaklanmak; hayallerinizi gerçekleştirmek için gerekli olan uzmanlığı dışardan sağlamak. Bunlar, başarının temel adımları. Sanat ve girişimcilik aynı ortak arzunun iki farklı ifadesi: Dünyayı bulduğunuzdan biraz daha farklı bırakmak.”
SATIŞ EĞİTİMİ HABER
Satış görüşmelerine hangi müşteri tipine göre hazırlanıyorsun? Baran Şİmşek Satış Eğitmeni
Sence müşterilerin hepsi aynı mı? Belki ilk bakışta aynı görünebilir, belki hepsine “müşteri” dememizden kaynaklanıyordur tüm müşterilerin aynı olduğunu düşünmemiz. Biraz daha analiz gözlüğü ile bakarsan aynı olmadıklarını kolaylıkla fark edebilirsin.
94 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
SATIŞ EĞİTİMİ HABER
Müşteriler kararlarını nasıl verirler?
Peki, “Şu peşinden koştuğun müşteriler hangi kategoride? Hangileri; fiyat, değer, analitikmantık ve duygusal temelli kararlar almaya daha yatkın?’’ Eğer yeterince “değer” odaklı müşterilere odaklanmazsan, bir gün sadece “fiyat” odaklı müşterilere muhtaç kalırsın!
Neden mi?
Çünkü sen “fiyat” odaklı müşteriler peşinde hesap makinesi ile koştururken, “değer” odaklı müşterilerini diğer rakiplerine bırakmış olacaksın veya akıllı rakiplerin odaklarını “değer” merkezli düşünen müşterilere odaklamış olacaklar, bunun sonuçları düşündüğünden çok daha kötü olabilir!.. Bir daha düşün... Şimdi bir satıcı olarak soruları sana yöneltmeye başlıyorum... “Sen müşterilerinin kararlarını nasıl ve ne yönde etkiliyorsun, müşterilerinin karar alma mekanizmasının neresindesin?” Yoksa, “ben müşterilerimin karar alma süreçlerine katılmam, etkilemeye çalışmam benim böyle bir prensibim var!” diyen satıcılardan biri de sen misin? Acaba bu kararının veya prensibinin, “müşterilerinin karar alma süreçlerine dahil olacak kadar kendine, ürünlerine, şirketine güvenmemenle veya yaşanmış acı birkaç eski tecrübenle ilgisi olabilir mi?”
Satıcılar müşterilerin kararlarını etkileyebilirler mi?
Elbette, kesinlikle, şüphesiz etkileyebilir, karar alma süreçlerine dahil olabilirler, müşterilerin iyi satıcılardan
beklediği de budur zaten. Hatta ve hatta satıcılar müşterilerin satın alma kriterlerini bile değiştirebilirler, güncelletebilirler, revize ettirebilirler… Ama kilit soru şu; bir satıcı bunu nasıl yapabilir, nasıl başarabilir? Bu yazımda buna değinmeyeceğim… Konunun merkezine tekrar dönelim... “Şu peşinden koştuğun müşteriler hangi kategoride fiyat, değer, analitik/mantık ve hangileri duygusal temelli kararlar almaya daha yatkın?” “Değer”e bakışları, “Fiyat” a bakışları, “Kalite” anlayışları, “kalite”ye bakışları, “Satın alma” yöntemleri, “satın alma” kriterleri, ‘Beklentileri’ “Geçmiş tecrübeleri” ve “eski tecrübeler”den çıkarttıkları dersler, prensipler, kararlar nelerdir?
Sence bunlar tüm müşterilerde ve tüm müşteriler için aynı mı?
Görüşmeye ‘Boş ver kaliteyi, fiyatını söyle” diyerek başlayan bir müşteri ile. “Sanırım fiyat konusunda anlaşabiliriz ancak öncelikle veya hizmetiniz ihtiyaçlarımıza tam olarak uygun mu? Beklentilerimizi karşılayacak mı? Bize bu konuda ikna edici neler gösterebilir, neler söyleyebilirsiniz?” diyen iki müşterinin bakış açısı, vizyonu, eski tecrübeleri aynı mı sizce? Uyandıran Soru; Madem aynı değil o zaman neden tüm müşterilere karşı aynı yaklaşımları ve tutumları sergiliyorsun? Yoksa tüm müşterilere
farkında olmadan, fiyatçı müşteri muamelesi mi yapıyorsun? Örneğin; Elif hanım elbise satın alırken bu elbisenin kendisine nasıl hissettirdiğini ön planda tutan ve fiyatı bir ayrıntı olarak gören bir hanımefendi olsun. Vitrindeki elbiseye bakarken, elbisenin üzerinde nasıl duracağının ve elbise üzerindeyken kendisini nasıl hissedeceğinin hayalini kurarken. satıcı usulca yaklaşır ve “Bunu size çok uygun bir fiyattan verebilirim” der, “Bu ürünlerde özel indirim var”… Fiyatını umursayan kim? Fiyatını önemsediğimi, fiyatın benim için birinci derecede önemli olduğunu nasıl anladın, nereden çıkardın?
Bu müşterinin satın alma arzusunun üstüne, buz gibi soğuk su dökmek değildir de nedir?
İşte fiyatı satmaya programlanmış bir satıcı yaklaşımı. Yoksa sen de satış görüşmelerini, tüm müşteriler “fiyat”çı düşüncesi ile mi hazırlıyorsun? Eğer satış görüşmeni, fiyata göre dizayn edersen konu fiyata gelecek eğer değere göre dizayn edersen konu değere gelecektir, bundan şüphen olmasın. Fazla mı şüphecisin, bu yaklaşıma şüpheyle mi bakıyorsun? O zaman eski satışlarına ve onlara nasıl hazırlandığına bir de bu gözle bir bakmaya ne dersin? Satış, eğer bilirseniz kazancı en yüksek ve en eğlenceli meslektir: ama eğer bilmezseniz çok acımasızdır. Satış sevdalısı dostlarım size hızlı, tekrar eden, uzun vadeli, eğlenceli ve bereketli satışlar diliyorum.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 95
MAKALE
İnsanlar şirketlerini değil yöneticilerini terk ederler Egemen Atkaya Operasyon Uzmanı
Bundan yaklaşık olarak 2 yıl önce yazdığım makale, “İnsanlar Şirketlerini Değil Yöneticilerini Terk Ederler”, 20.000 kişi tarafından okundu. Arada muhalif görüşler olsa da, okuyanlar, makalenin konusu ile genelde aynı fikirdeler. Linkedin tarafından da övgü e-postası aldığım bu yazı günlük sohbetlerimin de önemli bir maddesi hâlinde aramızda konuşulmaya devam ediyor.
96 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
MAKALE
M
aaş ve maddi imkânlardan ziyade, yöneticilerimizin vizyon eksikliği, empati kuramamaları, motive etmekten uzak davranışları, geleceği göremeyip şirket hakkında bilgi ve tayin edilen yönü ekipleri ile paylaşmamaları sonucunda insanlar istifa edip ayrılma yolunu seçiyorlar. Bu durum giderek daha da tehlikeli bir boyut kazanıyor çünkü Y kuşağı ciddi şekilde iş hayatı içerisinde kendisini göstermeye başladı ve Y kuşağı maalesef maddi imkânlardan ziyade yukarıda saydığım konulara daha çok dikkat ediyor. Peki o zaman iyi yönetici olup bu insanları kaybetmemek mümkün mü? Ya da liderin sahip olması gereken özellikleri neler olmalı?
Meslek hayatımda bir liderin sahip olduğu şu 4 özelliğin insanlar ve ekipler üzerinde ciddi etkisi olduğunu gözlemledim. Etkin dinleme Konuşanı direkt karşınıza alın ve göz teması sağlayın, sizin onu dinlediğinizi anlasın. Sakin ama katılımcı olun. Cümleleri tek tek dinleyin ve konuyu gözünüzün önüne getirmeye çalışın, zihniniz her zaman açık olsun. Sözünü kesmeyin, ‘’Ben senden daha değerliyim’’ mesajı vermeyin. Konuşmacının ara vermesini ya da karşı soru sormasını bekleyin. Soruları sadece anlamak için sorun. Son olarak da beden diline ve özellikle de konuşmacının ilgisine dikkat edin. Keşfeden Soru ‘İki saattir uğraşıyorsun hiçbir şey gelmedi!’’ yerine ‘’Bu raporu önümüzdeki 2 saatte bitirmek için neye ihtiyaç duyuyorsun?’’ Liderler keşfeden sorular sorarlar, sorunuz insanları düşünmeye sevk etmeli, onlara belki ilham vermeli. Daha önce de yazmıştım koçtukta 3 aşama vardır diye: Sen söylersin sen yaparsın, sen söylersin onlar yapar, onlar söyle onlar yapar. Lider ekibe ya da kişiye ilham vermek için direkt sorular yerine keşfeden sorular sorar. Peki ‘’Neden bu işi yapmıyorsun?’’ sorusu mu, yoksa ‘’Bu işi bitirmek için ben sana nasıl yardımcı olabilirim’’ sorusu mu kulağa daha ilham verici geliyor? Takdir Etmek Hemen hemen tüm insan kaynakları bloglarında, çoğu HBR (Harvard Business Review) makalesinde takdir etmenin öneminden söz edilir, peki bunu gerçekten uyguluyor musunuz? Ailemizden daha fazla, çalışanlarımız ile beraberiz. Annemize eşimize eline sağlık derken herhangi bir karşılık beklenmiyor değil mi? Peki bunu neden çalışanlarımıza da yapmıyoruz?’Bu raporu bana 2 gün önceden getirdin, eline sağlık, üretimde rekor kırdık’’ veya ‘’Hepinizin eline sağlık arkadaşlar’’ demek hiç zor değil, hem Türkçe bu tip şeyler için çok müsait bir dil. Bir yabancı, bana ‘’Her yerde ‘kolay gelsin’ diyorsunuz, bu ne demek?’’ diye sordu, ben de ona... “Ne kadar zor çalıştığını biliyor ve takdir ediyorum” demiştim, adamın yüzündeki ifadeyi sanırım kestirebildiniz. Net Mesaj Lider gidilecek yolda nettir. Arada, elde olmayan sebeplerden dolayı hedeften ya da yoldan sapılabilir. Ama bunun ile ilgili net olun, net olmazsanız ekibin de kafası karışacaktır. Her şey ölçülebilir veya anlamlı olmalı. Unutma, ateşi insanların içinde yakmalısın, sandalyelerinde değil.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 97
FUARDAN ANALİZ
25.Uluslararası Win Eurasia 2018 Fuarı
15-18 Mart tarihleri arasında İstanbul’da yapıldı Geleceğin fabrikaları için ihtiyaç duyulan tüm sistemlerin aynı çatı altında yer aldığı 25. Uluslararası WIN EURASIA 2018 Fuarı, Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde 15-18 Mart 2018 de yapıldı.
98 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
FUARDAN ANALİZ
E
konomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve KOSGEB desteğiyle organize edilen ve Deutsche Messe AG’nin Türkiye’deki ofisi Hannover Fairs Turkey Fuarcılık tarafından düzenlenen fuara, 22 ülkeden bin 813 firma katıldı. Uluslararası firmaların robot, otomasyon teknolojisi, IT çözümleri ve yazılımlarının yanı sıra network platformlarını da sergilediği WIN EURASIA, 360 derece imalat sanayinin tüm bileşenlerini bir araya getirdi. WIN EURASIA ziyaretçileri otomasyon, dijitalleşme, nesnelerin interneti, arttırılmış gerçeklik ve katmanlı üretim gibi teknolojik gelişmeleri yakından deneyimleme fırsatı buldu. AIR WORLD TÜRKİYE Dergisi olarak medya sponsoru olduğumuz bu fuarı genel anlamda başarılı bulduğumuzu belirtmek isteriz. Fakat eksikler de vardı ve biz bunları ifade ederek gelecek zamanlarda yapılacak fuarlarda doğru yönlendirme yapmak isteriz. Fuarın en önemli eksiği olarak, yabancı ziyaretçi sayısının daha önceki fuarlara göre azalmasını gördük. Konuştuğumuz birçok firma yetkilisi, Türkiye’deki müşteriye zaten ulaştıklarını, böylesine uluslararası bir fuarda 80-100 ülkeden nitelikli ziyaretçileri görmek istediklerini belirterek bu konuda hayal kırıklığı yaşadıklarını dile getirdiler. Fuarda yerli müşteriyle buluşulması konusunda ise işittiğimiz olumlu yorumlar
gözlemlerimize de uygundu.
Basınçlı hava sektörünün 10. Hall sınavı
147 Ülkeye İhracat yapan Mikropor, 115 Ülkeye ihracat yapan Dalgakıran, 50 yıllık geçmişi ile Türkiye’nin 3. kuşak yönetiminin işbaşında olduğu Lupamat, yaptığı denizaltı kompresörü ile Türkiyeyi bu kompresörü dünyada üreten 4 ülkeden birisi yapan Alkın, ülkenin en köklü firması Sarmak, vida üreten Tamsan, Oksijen ve Azot Jeneratörü imalatına farklılık getiren AAG ya da Aydın Trafo yarattığı ürünler ile Türkiye’ye sığmayan dünyada tüm sınırları zorlayan sektörün göz nuru firmalarımız. Win Eurasia 2018 içindeki “ComVac” Basınçlı Hava Alanı olan “10. Hall”e Türkiye’nin en güçlü bu güzide firmaları ve basınçlı hava sektörünün diğer seçkin firmaları sıkıştı kaldı. Bizleri farklı sektörlerden Çinli firmaların 2x2 alanları ile aynı “Hall”e sıkıştıran fuar yetkililerinin basınçlı hava sektörünü sadece kompresörcüler diye tanıması ayrı bir sıkıntıydı. Fuar firmasının Alman vakum firmasını ya da dünyaca ünlü pnömatik firmasını birbirinden farklı
“Hall”de ağırlaması ayrı bir tezat oluşturdu. Burada tüm suçun fuar firmasında olduğunu söylemek ise gerçeği yansıtmayacaktır. Bu fuarın bizlere gösterdiği gerçek ise basınçlı hava sektörünü oluşturan tüm bileşenlerin ve tedarikçilerin ciddi bir birliktelik kurması, birlikte hareket etmesi, belki de devlet desteği de olan kümelenmeye gitmesi ve gerektiğinde ortak karar alarak yurt içi ve yurt dışında istediği sonuca ulaşabilmesi gerekliliğidir. Bugün kompresör imalatçısı ile elektrik motorcuyu, kabin imalatçısını, rulmancıyı, filtre imalatçısını, vida üreten firmayı, PLC (Programmable Logic Controller- Programlanabilir Kontrol Cihazı) ekran üreteni, hava tankı üreteni ayırmak mümkün mü? Ya da vakum firmasını, azot ve oksijen jeneratörünü ayrı ayrı Hall’lere koymak mantıklı mı? Bu tip fuarlarda hatta yurt dışı fuarlarda birliktelik oluşturmak, fuarda doğru yerde olabilmek adına güç birliği şarttır. Bir fuar firmasına ‘’her şey çok güzeldi, hiçbir sorun yoktu’’ demek, o fuar firmasına yapacağınız en büyük kötülüktür.
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 99
HABER
Sektörün yeni oyuncusu demir kompresör Sektördeki değişim son zamanlarda ciddi bir ivme kazandı. Dikkat çeken yatırımcılar, yeni markalar arka arkaya piyasaya çıkmaya başladı. ComVac Fuarı’nda hiç şüphesiz bunlardan en dikkat çekeni DEMİR KOMPRESÖR’dü. Fuarı ziyaret edenlerden bana en çok sorulan soru: “Kim bu Demir Kompresör? n Merhaba Serkan Bey, öncelikle hayırlı olsun fuarınız. Biraz kendinizden ve Demir Kompresör’den bahsedebilir misiniz? Ben Serkan Kaya, Endüstri Meslek Lisesi Elektrik Bölümü mezunuyum. 1998-2011 yılları arasında tersaneler bölgesinde denizcilik firmalarında elektrikçi olarak çalıştım. 2011 yılında evlenmemin ardından denizcilik hayatıma son verip çok ilgimi çeken ve denizcilik firmalarında da tamiratlarını yaptığım kompresör servisi sektörüne girdim. 2014 yılında Demir Kompresör’ün sahibi Ali Eldemir ağabeyim rahatsızlandı ve dükkanını bana devretmek istedi. Bu şekilde Demir Kompresör’ü 15 Nisan 2014 tarihinde alarak bu işe bismillah dedim. O dönem 60-70 müşteri vardı. Bir de Özen Kompresör bayiliği vardı, ben de devam ettirdim. Sabit müşteriler ile işi büyütmenin zorluğunu fark ettim. Bu işi büyütmek için 2016 yılında Pimak Kompresör’ü satın aldım.
2016 yılı sonunda servis müşteri sayımız 500’ün üzerine çıkınca mevcut yerimiz de yetmedi. İki ayrı yer daha alarak farklı alanlardan müşteriye ulaşmaya çalıştım. 2018 yılında kendi markam olan DEMİR Kompresör adıyla kompresör üretmeye başladım. Bayisi olduğum mevcut bayilikleri bıraktım. Sağ olsunlar hâlâ destek verirler, servis yaptığım makineler var. n Peki yeni bir marka yarattığınız için soruyorum tepkiler ne yönde oldu? Aynı zamanda ciddi bir de servis müşteriniz var. Büyük firmalardan destek veren oluyor mu? En büyük desteği Mikropor’dan gördüm. Bunu unutmam mümkün değil. Bundan sonra değiştirmem. Bir diğer destek veren firma da Dalgakıran oldu. Ne zaman bir şey lazım olsa (yedek parça vs.) hiç yok demediler. Servis yaptığım hiçbir makinemde zorda kalmadıkça yan sanayi kullanmam. Benim prensibim, makinayı Dalgakıran yaptıysa garantisi bitse bile Dalgakıran’dan alır takarım yedek parçalarını. Dalgakıran’ın desteği de böyle oluyor. Yani sen
100 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
makine üretiyorsun, senin servisine -atıyorum- seperatör vermiyorum demiyor. Tabi ki ben de o destek verdikçe hiçbir şekilde eski dahi olsa makinelerinde yan sanayi kullanmıyorum. Bir kişi daha var teşekkür etmeden geçemeyeceğim. Bugüne kadar desteğini hiç esirgemeyen, bu işin eskilerinden Ali Eldemir ağabeyimi unutmam mümkün değil n Peki ya ComVac’a nasıl karar verdiniz Serkan Bey? Beklediğiniz gibi geçti mi fuar? WİN Euraisa içinde olacak Comvac Fuarı’na katılmak benim 3 yıllık hayalimdi. Fuarda hiç beklemediğim bir ilgi ile karşılaştım ve gerçekten de çok şaşırdım. Fuardan sonra toplam 7 satış ve servis bayiliğim oldu. n 2019 hedefiniz nedir? 2019’da farklı bölgelerde bulunan üç ayrı dükkândan inşaatı devam eden fabrikamıza geçeceğiz. Şu anda kaba inşaatı bitti. Servis ve üretim tek noktadan planlı bir şekilde gidecek. İçten ve samimi cevaplarınız için teşekkür ederiz Serkan Bey. Ben teşekkür ederim.
HABER
HABER
OCAK 2018 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (*) YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye
FİRMANIN ADI ADRESİ
SEKTÖRÜ
ETİ MADEN İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme
AYVALI MAHALLESİ HALİL SEZAİ ERKUT CADDESİ AFRA SOKAK NO:1/A 06010 Keçiören / ANKARA
TEVSİ
AKSU MADENCİLİK SAN. VE ELEKTRİK ÜRETİM TİC.A.Ş.
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme
MEBUSEVLERİ MAH İLLER SOK. NO:5 TANDOĞAN Çankaya / ANKARA
TEVSİ,
Yerli Sermaye
ŞENPİLİÇ GIDA SAN. A.Ş.
OSMANİYE KADİRLİ O.S.B
BARBAROS MAH. KARDELEN SK. 2/68 Ataşehir / İSTANBUL
Yabancı Sermaye
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
YATIRIMIN KAPASİTESİ
SABİT YATIRIM (TL)
KDV İstisnası
Bor Konsantresi 1975000 TON/YIL
41.000.000
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl
Krom Cevheri İstihracı (IR:69504) 4000000 TON/YIL
72.000.000
İMALAT - Gıda ve İçki
KDV İstisnası
Piliç kesimi 30000 ADET/SAAT
155.000.000
NESTLE TÜRKİYE GIDA SAN.
İMALAT - Gıda ve İçki
KDV İstisnası
130.000.000
B.DERE CD. NUROL PLAZA NO:255 A BLK.K.6 MASLAK 34398 Sarıyer / İSTANBUL
TEVSİ
Muhtelif Toz İçecek (Nescafe, Kapucino vb.) 31660000 KG/ YIL
BUPİLİÇ ENTEGRE GIDA SAN. TİC. A.Ş.
İMALAT - Gıda ve İçki
KDV İstisnası
Kesimhane (Kanatlı) 72000 ADET/GÜN
11.500.000
KDV İstisnası
Kuruyemiş 18100 TON/YIL
11.500.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Örme İş eldiveni 28137472 ÇİFT/YIL
37.219.306
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Dokuma 14883264 M2/YIL
15.000.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (dokunmuş) 2423762 M2/YIL
40.110.000
BALIKESİR
Yerli Sermaye SİVAS
BURSA Yerli Sermaye BALIKESİR
TEVSİ BALIKESİR ASFALTI 10. KM Bandırma / BALIKESİR
Yerli Sermaye
ALİ OSMAN İLERİ İLERİ KURUYEMİŞ.
DENİZLİ
İMALAT - Gıda ve İçki KOMPLE YENİ YATIRIM
KIZILCA MAH. KOCAMEŞE SOK. NO:7 Tavas / DENİZLİ Yerli Sermaye İSTANBUL DUDULLU O.S.B.
Yerli Sermaye
BEYBİ İŞ GÜVENLİĞİ MALZEMELERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
TEVSİ YUKARI DUDULLU ORGANİZE SAN. BÖLGESİ 1.CAD. NO:27 Ümraniye / İSTANBUL BAKIRLAR İPLİK SAN.VE TİC.
ADANA HACI ABİDİNPAŞA CAD.TEPEBAĞ SABANCI O.S.B. MAH.BAKIR İŞHANI KAT:1 NO:102 Seyhan / ADANA Yerli Sermaye GAZİANTEP O.S.B
İMALAT - Dokuma ve Giyim
İMALAT - Dokuma ve Giyim TEVSİ
DİLEK HALI TEKSTİL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
2.ORG. SAN. BÖL. 83211 NOLU CAD. NO:4-5 Şehitkamil / GAZİANTEP
TEVSİ
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 103
HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye TEKİRDAĞ
FİRMANIN ADI ADRESİ GÜLLE ENTEGRE TEKSTİL İŞLETMELERİ EMLAK DANIŞMANLIĞI SAN. VE TİC. A.Ş.
SEKTÖRÜ
İMALAT - Dokuma ve Giyim
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
YATIRIMIN KAPASİTESİ
SABİT YATIRIM (TL)
KDV İstisnası
Ring Pamuk İpliği 6265292 KG/YIL
44.467.358
KDV İstisnası
Nonwoven kumaş 5325696 KG/YIL
37.065.195
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 6 Yıl
Dokusuz yüzey kumaş üretimi 20762 KG/YIL
296.600.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (dokunmuş) 783360 M2/YIL
34.000.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Pamuklu dokumalar 27.000.000 (özel kumaşlar hariç) 11621340 M2/ YIL
KDV İstisnası
Örme KumaşReaktif Boyama 10491000 KG/YIL
26.273.969
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (dokunmuş) 1791509 M2/YIL
23.500.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (dokunmuş) 6153664 M2/YIL
42.500.000
KDV İstisnası
Suni tekstürize iplik 3629 TON/YIL
42.430.000
TEVSİ
CİHANGİR MAH. SARIZEYBEK CAD. NO:8/1-A BLOK Avcılar / İSTANBUL Yerli Sermaye
MERKAS TEKSTİL SAN. TİC. A.Ş.
İSTANBUL
KIRAÇ, İSTİKLAL MAH. BARIŞ MANÇO CAD. NO:1/D KAT:3 Esenyurt / İSTANBUL
TEVSİ
GÜLSAN SENTETİK DOKUMA VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2 CAD.NO: 18 Başpınar / G.ANTEP
TEVSİ
İPEK MEKİK HALI TEKS.SAN. VE TİC.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
3.ORG.SAN.BÖLGESİ KAMİL ŞERBETÇİ BULV.NO:19 BAŞPINAR Şehitkamil / GAZİANTEP
TEVSİ
HARPUT TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
ALAŞARKÖY MAH. İSTANBUL CAD. NO513/101 Osmangazi / BURSA
MODERNİZASYON
MİLTEKS TEKSTİL SAN.VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
Yerli Sermaye GAZİANTEP IV. O.S.B Yerli Sermaye GAZİANTEP O.S.B.
Yerli Sermaye
İMALAT - Dokuma ve Giyim
BURSA
Yerli Sermaye K.MARAŞ
TEVSİ BEYLİKDÜZÜ BAKIR VE PİRİNÇLER SAN. SİT.M.KURDOĞLU CAD.N.8 Beylikdüzü / İSTANBUL Yerli Sermaye GAZİANTEP O.S.B.
Yerli Sermaye GAZİANTEP O.S.B
Yerli Sermaye
ARDA HALI TEKSTİL SAN. VE TİC.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
3.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ CELAL DOĞAN BULV. 26.CAD. NO:14 Şehitkamil / GAZİANTEP
TEVSİ
KAPLANSER HALI GIDA VE TEKSTİL SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
4.ORG. SAN. BÖLG. 83413 NOLU CAD. NO: 3 BAŞPINAR Şehitkamil / GAZİANTEP
TEVSİ
TEPAR TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Dokuma ve Giyim
HADIMKÖY MAH. CELAL BAYAR CAD. NO:1 Arnavutköy / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
İSTANBUL
104 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER YATIRIMIN YERİ
FİRMANIN ADI ADRESİ
Yerli Sermaye
ARMİS YATAK A.Ş.
YALOVA
BALMUMCU MAH. ITRİ SOK. NO:8/1 Beşiktaş / İSTANBUL
Yerli Sermaye ÇANKIRI ÇERKEŞ O.S.B.
ICM ULUSLARARASI İNŞAAT DANIŞMANLIK PAZARLAMA SANAYİ VE DIŞ TİCARET A.Ş.
SEKTÖRÜ
YATIRIMIN KAPASİTESİ
SABİT YATIRIM (TL)
KDV İstisnası
Yatak ve Baza 75000 ADET/YIL
18.500.000
İMALAT - Orman Ürünleri
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 10 Yıl
AHŞAP KAPI 42000 ADET/YIL
19.000.000
İMALAT - Lastik-Plastik
KDV İstisnası
XPS yalıtım malzemesi 2400000 KG/YIL
10.510.000
KDV İstisnası
İç ve dış lastik 19.880.000 3456000 ADET/YIL
KDV İstisnası
Plastikten diğer ambalaj malzemeleri 98317176 ADET/YIL
12.050.000
KDV İstisnası
Plastikten diğer ambalaj malzemeleri 4851000 KG/YIL
17.900.000
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 3 Yıl
Yağlama 12.800.000 müstahzarları 4000 TON/YIL
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 3 Yıl
PESTİSİT 19931 TON/YIL
12.757.000
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 6 Yıl
AMONYUM PERSÜLFAT 10200 TON/YIL
17.000.000
İMALAT - Orman Ürünleri
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
YENİ YATIRIM
GÖZTEPE MAHALLESİ BAĞDAT CADDESİ HEPER APT. NO:165/5 SELAMİÇEŞME Kadıköy / İSTANBUL Yerli Sermaye GAZİANTEP II. O.S.B.
Yerli Sermaye
AHMET ASLANSOY PAMUK TEKSTİL
KOMPLE YENİ YATIRIM 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ CELAL DOĞAN BULVARI NO:27 BAŞPINAR Şehitkamil / GAZİANTEP ANLAŞ ANADOLU LASTİK SAN. VE TİC.A.Ş.
DÜZCE
İMALAT - Lastik-Plastik MODERNİZASYON
KÜLTÜR MAH. 2. ULUS, ADNAN SAYGUN CAD. 15. PELİN APT. D9-10 Beşiktaş / İSTANBUL Yabancı Sermaye
SENAPASTAMPA AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş.
KOCAELİ GEBZE O.S.B.
GEBZE ORG.SAN.SİT. 700. SOK. NO:707 41480 Gebze / KOCAELİ
Yerli Sermaye
AK-AR KALIP METAL VE PLASTİK ÜRÜNLERİ SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Lastik-Plastik TEVSİ
İSTANBUL
İMALAT - Lastik-Plastik TEVSİ
AKÇABURGAZ MAH. MUHSİN YAZICIOĞLU CAD.NO:26 Esenyurt / İSTANBUL Yabancı Sermaye
PETROFER ENDÜSTRİYEL YAĞLAR SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Kimya KOMPLE YENİ YATIRIM
İZMİR ATATÜRK ATATÜRK ORG.SAN. O.S.B. BÖLG.10008 SK.NO:1 Çiğli / İZMİR Yabancı Sermaye
DOĞAL KİMYEVİ MADDELER VE ZİRAİ İLAÇLAR SAN VE TIC.A.Ş.
ANTALYA O.S.B.
İMALAT - Kimya TEVSİ
TOPLARÖNÜ SOK.N:16 ANADOLUHİSARI 34810 Beykoz / İSTANBUL Yerli Sermaye
AK-KİM KİMYA SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Kimya
YALOVA KOMPOZİT VE KİMYA İHTİSAS ISLAH
VİŞNEZADE MAH. SÜLEYMAN SEBA CAD. NO:82 KAT: 1-2-3-4 Beşiktaş / İSTANBUL
TEVSİ
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 105
HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye
FİRMANIN ADI ADRESİ
SEKTÖRÜ
ULUSAN ALÜMİNYUM SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Demir Dışı Metaller
KONYA OSB T.ZİYAEDDİN CAD. NO:20 Selçuklu / KONYA
TEVSİ
STS ALÜMİNYUM İNŞAAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Demir Dışı Metaller
ELAZIĞ YOLU 22. KM. OSB 2. ETAP 15. CAD. ADA 114 PARSEL 19 Yenişehir / DİYARBAKIR
ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME
FERRA FİLTRE SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Taşıt Araçları
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
DİYARBAKIR O.S.B.
Yerli Sermaye OSMANİYE O.S.B.
Alüminyum kompozit panel 5455 TON/YIL
76.950.000
KDV İstisnası
Alüminyum doğrama, alüminyum giydirme cephe, alüminyum panel camlı giydirme cephe 10728 M2/ YIL
19.090.000
KDV İstisnası
Motorlu Taşıtlar İçin Muhtelif Filtreler 13050000 ADET/ YIL
17.000.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
OTOMOTİV İÇİN YEDEK PARÇA ÜRETİMİ
24.900.000
KDV İstisnası
Motorlu Taşıtlar için Muhtelif Filtreler 44856000 ADET/ YIL
134.720.000
KDV İstisnası
Oto Hidrolik Direksiyon Tüp ve Gövde Üretimi 585320 ADET/YIL
181.730.000
KDV İstisnası
Panel Radyatör 712145 ADET/YIL
31.283.223
KDV İstisnası
Enerji İletim, Dağıtım (Nakil) Hattı Direkleri 84000 TON/YIL
70.000.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Çelik Hasır 10500 TON/YIL
19.701.018
TEVSİ ŞEHİT PAMİR CAD. 4 NOLU BEL. İŞ HANI KAT:2/10 İskenderun / HATAY İMALAT - Taşıt Araçları
Yabancı Sermaye
ANGST PFİSTER GELİŞMİŞ TEKNİK ÇÖZÜMLER A.Ş.
BURSA
AKÇALAR SANAYİ BÖLGESİ KALE CAD.NO:10 Nilüfer / BURSA
Yerli Sermaye
FİL FİLTRE A.Ş.
İMALAT - Taşıt Araçları
HATAY
GÜZELÇAY MAH. ŞEHİT PİLOT TEĞMEN CAHİT TÜTÜNCÜ CAD. NO:8 İskenderun / HATAY
TEVSİ
Yerli Sermaye
HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.
İMALAT - Taşıt Araçları
TEVSİ,
TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B. Yerli Sermaye BURSA NİLÜFER O.S.B Yerli Sermaye ADANA
Yerli Sermaye HATAY İSKENDERUN 2.O.S.B.
MODERNİZASYON BÜYÜKDERE CAD. ÜÇYOL MEVKİİ NO:53 80076 Maslak / İSTANBUL COŞKUNÖZ ISI SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Madeni Eşya
SABİT YATIRIM (TL)
KDV İstisnası
KONYA O.S.B
Yerli Sermaye
YATIRIMIN KAPASİTESİ
TEVSİ NİLÜFER OSB., CEVİZ CAD., NO:21 Nilüfer / BURSA ŞA-RA ENERJİ İNŞAAT TİCARET İMALAT - Madeni Eşya VE SANAYİ A.Ş. KOMPLE YENİ YATIRIM NASUH AKAR MAH. 1405. SOK. NO:6/1-2-3-7 BALGAT Çankaya / ANKARA OMEGA METAL BAĞLANTI ELEM. DEMİR ÇELİK MAMÜL. SAN. VE TİC.A.Ş. E-5 KARAYOLU ÜZERİ KURUDERE MEVKİİ Dörtyol / HATAY
106 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
İMALAT - Madeni Eşya KOMPLE YENİ YATIRIM
HABER YATIRIMIN YERİ
FİRMANIN ADI ADRESİ
Yerli Sermaye
MAKER MÜHENDİSLİK VE MAKİNE A.Ş.
KONYA
AŞAĞIPINARBAŞI MAH. ANKARA CAD. NO:334/1 Selçuklu / KONYA
Yerli Sermaye
ANMAK GRUP MAKİNE VE DİŞLİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
SEKTÖRÜ
İMALAT - Makina İmalat
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
YATIRIMIN KAPASİTESİ
SABİT YATIRIM (TL)
KDV İstisnası
Çikolata üretim hattı 18 ADET/YIL
11.860.000
KDV İstisnası
Muhtelif Dişliler ve Dişli Takım İmalatı 1000000 KG/YIL
18.360.000
KDV İstisnası
Muhtelif makina parçası 751000 KG/ YIL
18.980.920
KDV İstisnası
Rollform Makinesi İmalatı 60 TON/YIL
13.000.000
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Tıbbi hastane hizmetleri 22 YATAK
71.000.000
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 2 Yıl
Tıbbi Hastane Hizmetleri 91 YATAK
23.970.000
KDV İstisnası
KAMU ÖZEL İŞBİRLİĞİ MODELİ İLE TEKİRDAĞ ŞEHİR HASTANESİ YAPIMI 480 YATAK
909.000.000
KDV İstisnası
Atık Bertarafı 300000 TON/YIL
67.000.000
KOMPLE YENİ YATIRIM
İMALAT - Makina İmalat
ANKARA BAŞKENT O.S.B SİNCAN ORG. SAN. BÖL. ERKUNT CAD. NO.12 Sincan / ANKARA
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
İMALAT - Makina İmalat
ANKARA İVEDİK O.S.B
Yerli Sermaye
PROMEC MEKANİK SAN. VE TİC.
TEVSİ İVEDİK OSB MAH. MELİH GÖKÇEK BULV. NO:127 Yenimahalle / ANKARA KÜÇÜKBAKIRCI METAL SAN. VE İMALAT - Makina İmalat TİC. LTD. ŞTİ.
KONYA O.S.B.
Yabancı Sermaye MERSİN Yerli Sermaye
FEVZİ ÇAKMAK MAH. ANKARA CAD. NO:244 Karatay / KONYA
NAKİL,
MLP SAĞLIK HİZMETLERİ A.Ş.
HİZMETLER - Sağlık
DEFTERDAR MAH.ORTAKÇILAR CAD. NO:78 Eyüp / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
MEDİPLAZA SAĞLIK HİZMETLERİ TİC. A.Ş.
HİZMETLER - Sağlık
KOCAELİ MODERNİZASYON DEFTERDAR MAH. ORTAKÇILAR CAD. FLATOFİS HALİÇ, NO:78 34050 Eyüp / İSTANBUL Yerli Sermaye
TEKİRDAĞ ŞEHİR HASTANESİ YATIRIM İŞLETME A.Ş.
HİZMETLER - Sağlık KOMPLE YENİ YATIRIM
TEKİRDAĞ KOZA SOKAK NO:22 06700 GAZİOSMANPAŞA Çankaya / ANKARA Yerli Sermaye ANTALYA
ITC ALANYA ENERJİ ÜRETİM KATI ATIK JEOTERMAL KAYNAKLAR PETROL VE DOĞALGAZ MADENCİLİK NAK. SAN. VE TİC. A.Ş.
HİZMETLER - Diğerleri
KOMPLE YENİ YATIRIM
NATO YOLU CAD. EGE MAH. 328/G MAMAK KATI ATIK ALANI Mamak / ANKARA
(*) Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 107
HABER
ŞUBAT 2018 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YATIRIMIN YERİ
FİRMANIN ADI ADRESİ
SEKTÖRÜ
Yabancı Sermaye
ÖKSÜT MADENCİLİK SAN. VE TİC.A.Ş.
KAYSERİ
KIZILIRMAK MAH. 1425. CAD. HAYAT SEBLA REZIDANS NO:29 B BLOK DAİRE 79/80 ÇUKURAMBAR 06700 ANKARA
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
HBA KİMYA MERMER MADENCİLİK İTH. VE İHR. SAN. VE TİC. A.Ş.
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme
BURSA
MAHMUTBEY MAH. DİLMENLER CAD. NO:19/3 Bağcılar / İSTANBUL
TEVSİ
Yerli Sermaye KIRŞEHİR
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme
MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme ROCK SALT KAYA TUZ İŞL. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
SABİT YATIRIM (TL)
Dore Altın(İR:82468) 3480 KG/YIL
200.000.000
Krom İstihracı (İR:70848) 5400000 TON/YIL
12.000.000
Kaya Tuzu İstihracı ve İşlenmesi (İ.R:200901902) 200000 TON/YIL
15.515.000
Makarna 299196000 KG/YIL
145.000.000
Poşet Çay (fesleğen, adaçayı, ıhlamur vb.) 20 TON/YIL
18.000.000
Muhtelif Meyve Suyu 16200000 LİTRE/YIL
25.000.000
Baskılı-baskısız karton kutu ambalaj 93940000 KG/YIL
88.000.000
Oluklu kağıt ve kartondan kutu, koli ve muhafazalar 23644080 KG/YIL
34.000.000
Plastikten diğer tüp, hortum, boru ve bağlantı elemanları 5423000 KG/YIL
27.001.684
KÖYÜN KENDİSİ KÖY SOK. 1 KONURKALE KÖYÜ MERKEZ BUCAĞI Çiçekdağı / KIRŞEHİR Yerli Sermaye
MUTLU MAKARNACILIK SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Gıda ve İçki
GAZİANTEP II. O.S.B
2.ORG.SAN.BÖL. MUAMMER GÜLER BULV. NO:44 Şehitkamil / GAZİANTEP
TEVSİ
Yerli Sermaye
HANEDAN İÇECEK GIDA ÜRETİM PAKETLEME TURİZM İNŞAAT SAN. VE DIŞ. TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Gıda ve İçki
EDİRNE
KOMPLE YENİ YATIRIM
ÇANAKKALE YOLU ÜZERİ 1. KM Havsa / EDİRNE Yerli Sermaye
KAYMERKON ENERJİ GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Gıda ve İçki KOMPLE YENİ YATIRIM
MERSİN SİLİFKE O.S.B.
GÖKSU MAH. CELAL BAYAR CAD. NO:126/2 Silifke / MERSİN
Yerli Sermaye
NORM AMBALAJ SAN. VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Kağıt
YENİBOSNA ÇOBANÇEŞME MAH.29 EKİM CAD.NO:18 Bahçelievler / İSTANBUL
TEVSİ
SAKARYA 3.O.S.B.
BAREM AMBALAJ.SAN. VE TİC. A. Ş.
İMALAT - Kağıt
Yerli Sermaye GAZİANTEP 5. O.S.B
İBNİMELEK OSB MAH. TOSBİ YOL 4 SOK. TEVSİ, NAKİL NO:14 Tire / İZMİR
Yerli Sermaye
NTG PLASTİK SAN. VE TİC.AŞ.
İMALAT - Lastik-Plastik
SAKARYA
ŞEYHLİ MAH. ANKARA CAD. NO:326 K:12-3-4 Pendik / İSTANBUL
TEVSİ
108 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 108 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
HABER YATIRIMIN YERİ Yabancı Sermaye İZMİR MENEMEN (PLASTİK) O.S.B.
FİRMANIN ADI ADRESİ PALAPLAST İZMİR PLASTİK SAN.VE TİC.A.Ş.
SEKTÖRÜ İMALAT - Lastik-Plastik
SABİT YATIRIM (TL)
PE Boru 1751000 KG/ YIL
14.894.153
CTP Cam Elyaf Takviyeli Polyester Boru 21328132 KG/YIL
20.750.000
Plastikten sofra eşyası, mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve tuvalet eşyası 1560 TON/YIL
12.810.000
Vulkanize edilmiş kauçuktan giyim eşyaları ve aksesuarları (sert kauçuktan olanlar hariç) 2500000 ADET/ YIL
149.420.242
Plastik Kap ve Kovalar 1995583 KG/YIL
14.560.119
Alüminyum Sülfat Üretimi 181107 TON/YIL
24.000.000
Oral Penisilin Tablet ve Toz Dolum 14400000 KUTU/YIL
49.900.000
LABSA ÜRETİMİ 27240 TON/YIL
65.000.000
TEKSTİL BOYASI 6654 TON/YIL
48.800.000
Muhtelif Matbaa mürekkepleri 5700 TON/YIL
10.000.000
TEVSİ KEMALPAŞA MAH. 7412 SOK. NO:17 5.SAN.SİT. Bornova / İZMİR
Yerli Sermaye
SÜPERLİT BORU SAN. A.Ş.
İMALAT - Lastik-Plastik
MALATYA 2.O.S.B
ERGENEKON MAH. CUMHURIYET CAD. NO:155/3 HARBİYE 34367 Şişli / İSTANBUL
TEVSİ
Yerli Sermaye
ÇAVSA PAKETLEME SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Lastik-Plastik
KARAMAN
BAHÇELİEVLER MH. YENİ ORGANİZE SANAYİ YOLU ÜZERİ TOKTAYLAR PARSELLERİ BİTİŞİĞİ 70100 Merkez / KARAMAN
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
BEYBİ PLASTİK FABRİKASI SAN. AŞ.
İMALAT - Lastik-Plastik
DÜZCE
YUKARI DUDULLU OSB. 1. CAD. NO:27 Ümraniye / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
NAMLI PLASTİK KİMYA VE GIDA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Lastik-Plastik
Yerli Sermaye
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
2.615.555
33.250.000
TEVSİ TEKİRDAĞ
GAZİOSMANPAŞA OSB MH. 15 SK. NO:4/A Çerkezköy / TEKİRDAĞ HİCRİ ERCİLİ DENİZ NAKLİYAT KİMYEVİ MADDELER SAN. VE TİC. LTD ŞTİ.
İMALAT - Kimya
BALIKESİR
600 EVLER MAH. BALIKESİR ASFALTI SAĞ TARAF NO:72 Bandırma / BALIKESİR
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
NEUTEC İLAÇ SAN.TİC.A.Ş.
İMALAT - Kimya
SAKARYA 1.O.S.B
ÇİFTEHAVUZLAR MAH. YTÜ DAVUTPAŞA KAMPÜSÜ BİNA NO: 151/1E D2 BLOK 2B/05 Esenler / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
Yerli Sermaye ADANA HACI SABANCI O.S.B.
BEYAZ KAĞIT VE HİJYENİK ÜRÜNLER TEMİZLİK İNŞAAT SAN. TİC. A. Ş. HACI SABANCI ORG. SAN. BÖL. ANAVARZA CAD. NO:3 Sarıçam / ADANA
İMALAT - Kimya TEVSİ, MODERNİZASYON
İMALAT - Kimya Yerli Sermaye TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B. Yerli Sermaye TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B.
SETAŞ KİMYA SAN. A. Ş. TEVSİ, MODERNİZASYON KARANFİL SOK NO:18 1. LEVENT ŞİŞLİ Beşiktaş / İSTANBUL BM COLOR MATBAA MÜREKKEPLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Kimya KOMPLE YENİ YATIRIM
KARAYOLLARI MH. KADİR AKDOĞAN CD. NO.12 Gaziosmanpaşa / İSTANBUL 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 109 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 109
HABER YATIRIMIN YERİ
FİRMANIN ADI ADRESİ
Yerli Sermaye
HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN.VE TİC.A.Ş.
KOCAELİ
BEYLİKBAĞI MAH. İSTANBUL CAD. NO:25 Gebze / KOCAELİ
SEKTÖRÜ İMALAT - Demir Çelik MODERNİZASYON
İMALAT - Taşıt Araçları
Yerli Sermaye
PLASKAL PLASTİK KALIP SAN.VE TİC. LTD.ŞTİ.
BURSA NİLÜFER O.S.B.
NİLÜFER ORG.SAN.BÖLG. 112/8 Nilüfer / BURSA
Yerli Sermaye
ROKETSAN ROKET SANAYİİ VE TİCARET İMALAT - Taşıt Araçları ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME A.Ş.
ANKARA
TEVSİ
İMALAT - Taşıt Araçları
İZMİR ATATÜRK O.S.B.
ATATÜRK ORG.SAN.BÖL. 10.007.SOK. NO:13 Çiğli / İZMİR
TEVSİ
Yabancı Sermaye
EGE FREN SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
İMALAT - Taşıt Araçları
İZMİR
7405/2.SOKAK NO:4 PINARBAŞI 35060 Bornova / İZMİR
MODERNİZASYON
Yerli Sermaye
DORA MAKİNA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Taşıt Araçları
ANKARA OSTİM O.S.B.
1214 SOK. NO:21-1 OSTİM Yenimahalle / ANKARA
Yerli Sermaye
SEMENTE METAL ISIL İŞLEM İNŞ. SAN. DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.
TEVSİ
İMALAT - Madeni Eşya TEVSİ,
Yerli Sermaye
OMEGA CİVATA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İMALAT - Madeni Eşya
KOCAELİ-GEBZE VI.(İMES) MAKİNA İHTİSAS O.S.B
RAMAZANOĞLU MAH. KAYNARCA CAD. NO:27 Pendik / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
ERZİNCAN O.S.B.
FIRAT PLASTİK KAUÇUK SAN.VE TİC.A.Ş. İMALAT - Mesl.Bil.Ölç. Opt.Do. TÜRKOBA MAH. FIRAT PLASTİK CAD. NO: 23 Büyükçekmece / İSTANBUL KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
ALTERA TIBBİ MALZEME SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Mesl.Bil.Ölç. Opt.Do
İZMİR TİRE O.S.B.
İBNİ MELEK OSB MAHALLESİ TOSBİ YOL 4 SOKAK NO:29 35900 Tire / İZMİR
TEVSİ.
Yerli Sermaye
AK SAVUNMA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
İMALAT - Makina İmalat
ANKARA
HASANOĞLAN BAHÇELİEVLER MAH. ÜÇYOL CAD. NO:12 Elmadağ / ANKARA
KOMPLE YENİ YATIRIM
ÇAKIROĞLU DEMİR ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş
İMALAT - Makina İmalat KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
Yerli Sermaye KOCAELİ
Piston 1350000 ADET/ YIL
19.900.000
Teknoloji Platformu 4 ADET/YIL
868.000.000 171.802.098
SİSMAK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
ULAŞ OSB MAH. 207. SK. NO:18/1 Ergene / TEKİRDAĞ
TUZLA ORHANLI FATİH MAH. KATİP ÇELEBİ CAD. NO:53 Tuzla / İSTANBUL
110 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 110 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
SABİT YATIRIM (TL)
Muhtelif döküm parçalar 28.060.000 (iş makinası çelik döküm parçaları, makina 4.570.932 aksamı, tank paleti ana gövdesi, pik ve sfero döküm parçalar) 22494000 KG/YIL
ANKARA SAMSUN KARAYOLU 40. KM 06780 Elmadağ / ANKARA
Yerli Sermaye
TEKİRDAĞ ERGENE 2 O.S.B
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
Komple kramayerli direksiyon kutusu 587642 ADET/YIL
12.860.000
Muhtelif fren ve fren parçaları imalatı 709035 ADET/YIL
17.270.000
Otomotiv sanayine yönelik muhtelif yedek parça 2056500 KG/YIL
19.280.000
Vida ve civata 728 TON/YIL
33.450.000
Civata ve Vida Üretimi 129600000 ADET/YIL
14.960.000
Vakumlu Tüple Kullanılan 24 Saatlik İğneli İdrar Kabı 19200000 ADET/YIL
25.360.000
Plastikten mamul tıbbi malzemeler 1332000 KG/YIL
12.660.000
ÇEŞİTLİ KALİBRELERE 162.650.000 AİT FİŞEK ÇEKİRDEKLERİ VE KOVANLARI 950 TON/YIL Muhtelif makina, otomotiv, savunma sanayi ve sağlık sektörüne yönelik aksam ve parçalar 8000 ADET/YIL
21.400.000 3.835.142
HABER YATIRIMIN YERİ
Yerli Sermaye
FİRMANIN ADI ADRESİ TÜMOSAN MOTOR VE TRAKTÖR SAN.A.Ş.
KONYA
HAVAALANI KAVŞAĞI DÜNYA TİCARET MERKEZİ A3 BOLK KAT:8 YEŞİLKÖY Bakırköy / İSTANBUL
Yerli Sermaye
OKSET KALIP ELEMANLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
İSTANBUL
MAVİGÖL MAH. ABDULLAH GÜL CAD. NO: 62/1 Arnavutköy / İSTANBUL
SEKTÖRÜ İMALAT - Makina İmalat ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME
İMALAT - Makina İmalat TEVSİ
Yerli Sermaye
PAKSAN MAKİNA SAN.VE TİC.A.Ş.
İMALAT - Makina İmalat
BALIKESİR
BANDIRMA-BURSA KARAYOLU 10. KM. NO:258 Bandırma / BALIKESİR
KOMPLE YENİ YATIRIM
ESCO EMAYE DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
İMALAT - Makina İmalat
Yerli Sermaye ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI O.S.B.
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 8.CAD. NO:7 Odunpazarı / ESKİŞEHİR
Yerli Sermaye
BARBAROS ÖZER-BARBAROS MOTOR
SİNOP
YENİ MAH. SİNOP CAD. NO. 165 Gerze / SİNOP
TEVSİ
İMALAT - Makina İmalat TEVSİ
İNCİ GS YUASA AKÜ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
İMALAT - Elektrikli Makinalar
MANİSA O.S.B.
O.S.B. 2BKISIM GAZİLER CD.NO:6 45030 Yunusemre / MANİSA
TEVSİ
Yerli Sermaye
ENPAY ENDÜSTRİYEL PAZARLAMA VE YATIRIM A.Ş.
İMALAT - Elektrikli Makinalar
KARADENİZLİLER MAH. FAKÜLTE CAD. NO:147/A Başiskele / KOCAELİ
TEVSİ
RENKLER MAKİNA VE YEDEK PARÇA SAN.VE TİC.A.Ş
İMALAT - Elektrikli Makinalar
MANİSA O.S.B.
KEMALPAŞA OSB MAH. 27.SOK. NO.2 35170 Kemalpaşa / İZMİR
TEVSİ
Yerli Sermaye
ASELSAN ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İMALAT - Elektronik
Yabancı Sermaye
KOCAELİ
Yerli Sermaye
ANKARA
MEHMET AKİF ERSOY MAH. 296. CAD. NO:16 MACUNKÖY Yenimahalle / ANKARA
TEVSİ
OVA ENERJİ A.Ş.
ENERJİ - Enerji
SAKARYA
ETİLER MAH. NİSPETİYE CAD. ETİLER SOK. NO.1 Beşiktaş / İSTANBUL
KOMPLE YENİ YATIRIM
Yerli Sermaye
DOĞAL ELEKTRİK ÜRETİM TİC. SAN. A.Ş. ENERJİ - Enerji
ARTVİN
SELÇUKLU MAH. BURAK SOK. ÖZÇAĞRI KOOP. NO:40 Aziziye / ERZURUM
KOMPLE YENİ YATIRIM
MATSET MATBAA MAKİNA VE MALZEMELERİ SAN.VE TİC.AŞ.
HİZMETLER - Diğerleri
EDİRNE O.S.B.
YEŞİLCE MAH.EMEKTAR ÇIKMAZI SK.NO:5 Kağıthane / İSTANBUL
SABİT YATIRIM (TL)
3-4 Silindir Motor İmalatı 25500 ADET/ YIL
35.000.000
Muhtelif Plastik Enjeksiyon Kalıbı 1600 ADET/YIL
11.500.000
Büyük balya makinası 12 ADET/YIL
12.150.000
CERAN OCAKLI FIRIN 125000 ADET/YIL
12.670.000
Süt sağma makinesi,yem kırma/ ezme makinesi,karma makinesi..vb. 496182 ADET/YIL
11.480.000
STARTER AKÜ (KURŞUN-ASİT YOL VERME AKÜMÜLATÖRÜ) 2008000 ADET/YIL
17.520.000
20.610.000 ELEKTROMAGNETİK NÜVELER (SİLİSLİ SACTAN, AMORF METALDEN, NİKEL SACTAN, NANOCRSTALLINE) 51677000 KG/YIL
Yerli Sermaye
Yerli Sermaye
ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI
KOMPLE YENİ YATIRIM
Muhtelif elektrik panoları sac parçaları 4339000 KG/YIL
11.440.000
ELEKTRONİK KARA VE SİLAH SİSTEMLERİ 4343 ADET/YIL
155.100.000
Elektrik enerjisi üretimi (HES) 13.5 MW
41.501.564
Elektrik enerjisi üretimi (HES) 12.5 MW
42.341.000
Muhtelif Baskı 8226000 16.500.000 M2/YIL
‹ 2018 2018 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN NİSAN-MAYIS-HAZİRAN // AIR AIR WORLD WORLD TÜRKİYE TÜRKİYE ‹ 111 111
HABER TÜRKİYE
YILLIK 50TL
ABONELİK FORMU SUBSCRIBE FORM
ABONE BİLGİLERİ / SUBSCRIBE INFORMATION Alişiroğlu Dergi ve İnternet Yayıncılığı ve Reklam Hizmetleri Bağdat Caddesi 387/3 Ostim Yenimahalle / ANKARA Tel: +90 (312) 385 84 17 Fax:+90 (312) 385 84 18
(*) Doldurulması zorunlu alanlar / (*) Indicates required fields Adı ve Soyadı/Name&Surname*:............................................................................................................................... Firma/Company*:....................................................................................................................................................... Vergi Dairesi/N/A*:..................................................................................................................................................... Vergi No/VAT No*:.....................................................................................................................................................
murat@airworldturkiye.com.tr
Türkiye İş Bankası İvedik Bulvar Şubesi IBAN:
TR51 0006 400000143840027184
Telefon/Phone*:......................................................................................................................................................... Faks/Fax*:................................................................................................................................................................... E-posta/E-mail*:......................................................................................................................................................... Adres/Address*:..........................................................................................................................................................
Lütfen adres ve telefon değişikliklerini abone servisimize bildiriniz. Dergiler mesai saatlerinde teslim edileceğinden, mesai saatlerinde bulunacağınız adresi forma doldurmanızı önemle rica ederiz. Banka makbuzunuzla birlikte gönderiniz. Lütfen bu formun bir kopyasını kendinize saklayınız.
112 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018
TÜRKİYE
Murat Alişiroğlu
TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK
SANAYI KURULUŞLARI
BASINÇLI HAVA SISTEMLERINDE UZMANLIĞINDAN YARARLANIYOR...
Enerji Tasarrufu Avantajı Servis ve Bakım Avantajı Yatırım Maliyeti Avantajı
S A R M A K , B A S I N Ç L I H AVA U Z M A N I . . .
www.sarmak.com
SESSİZCE ÇALIŞIYORUZ Yeni DMD 400-1000 serisi dar alanlarda, sürekli ve ağır çalışma koşullarında sessizce çalışır. Ekomak kompresörler yüksek performansı, yaygın servis ağı ve rekabetçi fiyatlarıyla gücünüze güç, üretiminize verimlilik katar.
YENİ SERİ
DMD 400-1000 30 kW - 75 kW
www.ekomak.com.tr