AirWorldTurkiye_Sayi06

15 TL • TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

TÜRKİYE

SAYI:6 • www.airworldturkiye.com.tr

SEKTÖREL DERGİ

ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞININ

13-16 ARALIK 2018

TÜRK MAKİNA SEKTÖRÜNE ETKİLERİ BASINÇLI HAVADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TASARRUF YÖNTEMLERİ YUSUF İLHAN

TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi

MAKİNA İMALATÇILARI BİRLİĞİ

MERDİVEN ALTI ÜRETİM İLE MÜCADELE EDİYOR AHMET ÖZKAYAN RÖPORTAJ

“BILINÇLI ÜRETICI, BILINÇLI TÜKETICI VE DOĞRU EKIPMAN DENGESI MUSTAFA USLU

MAKFED MAKİNE İHTİSAS OSB KURULUYOR

ISSN 2564-6540

SPONSOR SPONSOR

Vidalı hava kompresörlerinde 5 yıl garanti dönemi başladı!

TÜRK

İYE’D E İLK

m .co

an kir

* Tüm yağ enjekteli vidalı seri kompresörlerimizde

a

lg .da w w

standart periyodik bakımların orijinal yedek parçalarla yetkili servisler tarafından yapılması koşuluyla geçerlidir.

w

HABER

Öztaş Kompresör Elk. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Triko Center 9M Blok No:14 Başakşehir / İstanbul - Türkiye Tel: 0212 486 32 71 (Pbx) Fax: 0212 486 32 74 www.speedair.com.tr www.oztaskompresor.com 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 1

HABER

İÇİNDEKİLER 46 58 14

CUMHUR BAŞKANLIĞI KABİNESİNDE YENİ BAKANLAR

16

ENDÜSTRİ, TÜRK SANAYİSİNE 52 “TOPKAPI VERİMLİ VE GÜVENİLİR MAKİNA VE EKİPMAN SAĞLAYAN BİR MÜHENDİSLİK VE HİZMET FİRMASIDIR”

MAKİNA İMALATÇILARI BİRLİĞİ MERDİVEN ALTI ÜRETİM İLE MÜCADELE EDİYOR

20 KÜRESEL TİCARETE ETKİLERİ VE ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞININ TÜRKİYE’YE YANSIMALARI

KOMPRESÖR, TÜRKİYE’DE 30 ÖZEN ULUSLAR ARASI STANDARTTA SONİK NOZUL DEBİMETRE İLE ÖLÇÜM YAPAN İLK FİRMA

32

BASINÇLI HAVADA ENERJİ

VERİMLİLİĞİ VE TASARRUF YÖNTEMLERİ / YUSUF İLHAN

42

HAVA KOMPRESÖRLERİNİN SOĞUK HAVA İLE İMTİHANI / SİNAN PİŞİRİCİ

44 KOMPRESÖR SEÇİMİ ÖNEMLİDİR!

ERSAN TOPTAŞ

MAKİNE İHTİSAS OSB 46 MAKFED KURULUYOR

48 TERMAL KÜTLE KURUTUCULARI

HÜSEYİN ÇELİK

2 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

BARIŞ YAŞAR AKTAŞ/RÖPORTAJ

2018 GENEL TOPLANTISI 58 PNEUROP BRÜKSEL’DE YAPILDI KOMPRESÖRLER İÇİN 60 ÇOKLU OTOMASYON SİSTEMİNDE

3 KULLANIM MODELİ

HAVA KOMPRESÖRLERİNDE 62 BASINÇLI VAP (VERİMLİLİK ARTIRICI PROJE) DESTEĞİ / GÖKAY ÇOMOĞLU

BİLİNÇLİ ÜRETİCİ, BİLİNÇLİ 64 “AMACIMIZ TÜKETİCİ VE DOĞRU EKİPMAN

DENGESİNİ YAKALAMAK” / MUSTAFA USLU

16890 / HAVA FİLTRELERİNİN 68 ISO SINIFLANDIRILMASINDA YENİ STANDART BERTAN FALAY

VE TACİZ ARASINDAN KAÇAN 86 TAKİP SATIŞLAR / BARAN ŞİMŞEK

İŞLERİNDE YERLİ MALI 92 YAPIM OLMASI ŞARTI GETİRİLEN MAKİNA VE EKİPMANLARA İLİŞKİN DUYURU

HABER

Kompresör Çözümlerinde Standartları Yükseltiyoruz.

444 71 91

boldcompressor.com 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 3

HABER

Editörden TÜRKİYE

İmtiyaz Sahibi Alişiroğlu Dergi ve İnternet Yayıncılığı, Reklam Hizmetleri Yazı İşleri Müdürü Murat ALİŞİROĞLU GÖRSEL YÖNETMEN Eda ÇELİK Haber MUHABİRİ Canan ALİŞİROĞLU Merve KILIÇ REDAKSİYON Hakan TARHAN hukuk müşaviri Av. Hakan ÇINAR - Çınar Hukuk Bürosu Kolejli İş İnsanları Derneği (KİD) Başkanı Yayın İdare Merkezi Bağdat Caddesi 387/3 Ostim Yenimahalle / ANKARA Tel: +90 (312) 385 84 17 Fax:+90 (312) 385 84 18 Yayın Komisyonu Murat ALİŞİROĞLU - Kalara Kompresör Murat TÜYLÜOĞLU - Tüylüoğlu Blower Mehmet KARSLI - Makina Mühendisi İlhan CANTÜRK - AAG Makina - Makina Mühendisi Gökay ÇOMOĞLU - Vat Enerji Gen. Müd. Yrd. Baran ŞİMŞEK - Satış Eğitmeni Prof. Dr. İlkay ÇAKIR - Giresun Ünv. Öğr. Üyesi Yusuf İLHAN - Festo - Proje Mühendisi Bülent BULUT - Çimento Fabrikaları Enerji

Verimliliği Uzmanı Baskı ANKAMAT MATBAACILIK SAN. LTD. ŞTİ.

30. Cadde 538. Sokak No.: 60 İvedik Organize Sanayi Bölgesi / ANKARA Tel: 0312 394 54 94 - 394 54 95 E-mail: hakan@ankamat.com.tr Reklam ve Abonelik İletişim murat@airworldturkiye.com.tr (0543) 217 71 71 ISSN No.: 2564-6540 Basım Tarihi: 18.07.2018 Yayının Türü: Yaygın-Süreli Yayın Üç Ayda Bir Yayınlanır

Yatırımları bekleyen sektör...

Sevgili okurlarımız havaların ısınması ile beraber dünya ticaretinin de ısındığını, daralan piyasalar ile bazı ülkelerin kendi üretimini arttırma ve koruma adına gümrük duvarlarını yükselttiği bir dönemi yaşıyoruz. Bugün ‘’USA-CHINA TRADE WAR’’ dediğimiz ticaret savaşı sadece ABD-ÇİN ticaretini ilgilendiren bir savaş olmaktan çıktı ve yakın gelecekte global bir ticaret savaşı olma yolunda ilerliyor. ABD-ÇİN Ticaret savaşının ise Türkiye’ye etkilerini bu sayıda geniş bir perspektif ile ele aldık. Konunun uzmanlarının görüşlerini de alarak sizlere en doğru bilgileri aktarmaya çalıştık.

Geçtiğimiz üç ayda Ramazan ayı, seçim ve dünya kupası heyecanlarını hep birlikte yaşadık. Tabi bu dönemde bazı sektörlerde üretimde düşme, bazı sektörlerde ise ciddi artış oldu. Fakat artık yeni dönem ile birlikte hepimiz geleceğe bakmak ve ülkemize katma değeri yüksek işler yapmak zorundayız. Sektör olarak ülkemizin sorunlarını el birliği ile aşmak için her alanda üretime destek vermeye bizler hazırız. Özellikle de yeni sistemde ilk Ticaret Bakanımız olan Ruhsar Pekcan hanımı Suriye’de bulunduğum 2006-2009 yılları arasında DEİK İş Konseyi Toplantılarından tanırım.

Son derece başarılı, titiz ve aktif bir iş insanıdır. Türk Ticaret hayatına ciddi katkıları olacağını biliyorum ve inanıyorum. Bitmek tükenmek bilmeyen o enerjisi ile hak ettiği makamda kendisine başarılar diliyoruz. Yine Bilim ve Sanayi Bakanı Mustafa Varank’ın da yoğun tempoda çalışan bir yapıda olduğunu biliyoruz. Sanayicilerimizin bu iki bakanımızın temposuna yetişmek için tempolarını arttırması gerekecek.

Eminiz ki bizlere bu yolda engel çıkartmak isteyenlerin önündeki en büyük engel bu makamlara gelen bakanlarımız olacaktır. Bugün sektörün en büyük sorunu olan ve rekabet kurulunun da artık ele alması gereken en önemli konu Anti-Damping sorunudur. Bazı yabancı menşeili firmaların özellikle yerli basınçlı hava sektörüne bu manada verdiği zarar çok ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu sektörde olup düzgün iş yapan yabancı menşeili firmalara asla bir sözümüz yok ama ülkemizin sanayisine zarar veren bu mantalitedeki firmalara da gerekli müdahele ve cezai işlemler için çalışmaların bir an önce başlaması taraftarıyız.

Sevgili okurlarımız geçtiğimiz üç ayda yine büyük sorunlardan biriside hiç kuşkusuz dövizde yaşanan anormal artışlar oldu. Bu durumdan en çok etkilenen sektörlerin başında makine imalat sanayi gelmekte. Hammadesinin çoğunlukla ithal olduğu sektörde dövizde yaşanan bu yükselmelerin tüm sektörü zora soktuğu bir gerçektir.

Birbiri ile bağlantılı olarak dövizde yaşanan yükselmelerde yatırımcı beklemekte ve bu da tüm sektörleri etkileyen bir girdaba dönüşmektedir. Bu ülkede yaşayan herkesin aynı gemide olduğunu düşündüğümüzde dövizden para kazanma yerine elimizdeki parayı yatırıma çevirdiğimizde ellerini ovuşturan kimi dış güçlerin heveslerini boşa çıkartmış olacağız. Devletimizden beklediğimiz özellikle hammaddeye uygulanan ve maliyeti arttıran vergiler, enerji maliyetleri ile işçi maliyetlerini etkileyen SGK primlerinde üreticilere destek sunulmasıdır. Hiç şüphesiz ihracat aşamasında sunulacak bu destek ülkemize daha çok döviz girdisi sağlayacaktır.

Bu vesile ile tüm sektöre güzel ve bereketli bir yaz sezonu diliyorum.

Bu Dergide yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına, ilanlardaki sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir.

Yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez.

Murat ALİŞİROĞLU murat@airworldturkiye.com.tr 4 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 5

HABER

8 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 9

HABER

10 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 11

HABER

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

12 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 13

HABER

Cumhurbaşkanlığı kabinesinde yeni bakanlar

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan kimdir?

Sanayi Ve Teknoloji Bakanı MUSTAFA VARANK kimdir?

Ruhsar Pekcan 1958 tarihinde Manisa’nın Demirci ilçesinde hayata gözlerini açtı. Üniversite eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi mezun olarak tamamladı. Üniversite eğitimini bitirmesinin akabinde yüksek lisansını eğitimini de aynı fakültede icra etti. Kariyerine ilk kez 1981 tarihinde TSKB Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nda başladı. İngilizce dil bilgisi bulunan Ruhsar Pekcan, evli ve iki çocuk annesidir. IWEC 2012 Ödülü sahibi olan Pekcan, IWEC Uluslararası Kadın Girişimciler IWEC Global Ambasador olarak seçildi. İş ve Meslek Sahibi Kadınlar İstanbul Kulübü kurucu üyesidir. Şu anki dönemde DEİK-Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türk-Ürdün İş Konseyi Başkanı, Türk-Irak ve Türk-Libya Konseyleri Yürütme Kurulu Üyesi olarak görevini ifa etmektedir. Özel sektörde çeşitli firmalarda farklı görevlerin ardından Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyesi olarak devam etti. İTO-IKGK İstanbul Kadın Girişimler Kurulu Üyeliği, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkan Yardımcılığı, Ticaret ve Sanayi Odaları, Kadın Girişimciler Kurulu Üyeliği ve ECOCCI Ekonomik İşbirliği Teşkilatı görevlerini üstlendi.

2005 yılında altyapı projelerine içmesuyu, sulama, petrol ve doğalgaz boruları, santrallere elektromekanik aksamı temin eden Karon Mühendislik ve Ticaret Ltd. Şti.’ne kurucu ortak olarak katıldı. Halen aynı şirketin Yönetici Müdürü konumundadır.

Cumhurbaşkanı tarafından çalışkanlığı nedeniyle ‘’Atom Karınca’’ diyebilirsiniz dediği Varank; Yüksek Lisansını ABD’de yer alan İndiana Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümünde gerçekleştirmiştir. Mustafa Varank, 2011 yılında Başbakan Başdanışmanlığı, 2014 yılında ise Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı görevini üstlenmiştir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank evli ve 2 çocuk babasıdır Cumhurbaşkanlığı kabinesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mustafa Varank oldu.

1976 yılında Trabzon’da doğdu. İstanbul İmam Hatip Lisesi’ni bitirdi. Lisans eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nde tamamladı. Yüksek lisansını ABD’de bulunan Indiana Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü’nde yaptı.

Ayrıca bu dönemlerde Florida State Üniversitesi’nde uzman, Indiana University Pervasive Technology Institute’te ise araştırmacı ve sistem yöneticisi pozisyonlarında çalıştı.

2005 yılında Başbakanlık’ta görev yapmaya başladı.

Sırasıyla, 2011’de Başbakan Başdanışmanlığına, 2014’te ise Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığına getirildi. 2016 yılında Büyükelçi unvanı aldı.Mustafa Varank’ın abisi 15 Temmuz darbe girişiminde darbeci askerler tarafından şehit edildi.

Başdanışmanlık görevi boyunca, Başbakanımız ve Cumhurbaşkanımız tarafından verilen diğer görevlerin yanı sıra, yüksek teknoloji, bilgisayar teknolojileri ve uygulamaları, savunma sanayi ve araştırma-geliştirme alanlarıyla özel olarak ilgilendi. TÜRKSAT Yönetim Kurulu Üyesidir. İngilizce biliyor. Evli ve iki çocuk babasıdır.

14 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 15

RÖPORTAJ

MİB (Makina imalatçıları Birliği)

Merdiven Altı Üretim ile Mücadele Ediyor

Ahmet ÖZKAYAN Yönetim Kurulu Başkanı Makina İmalatçıları Birliği

Yapılan çalıştay sonrası belirlenen yol haritası sonrasında; hava kompresörlerinin de dâhil olduğu tüm makine çeşitlerinde denetim yetkisi bulunan il müdürlüklerinden gelen Bakanlık denetçilerine, sektörde uzun yıllardır üretim yapan 3 gönüllü MİB üyesi hava kompresörü imalatçısı firmada pistonlu ve vidalı kompresörler hakkında eğitimler verilmiş ve kontrollerde dikkat edilmesi gereken hususlar anlatılmıştır.

16 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

RÖPORTAJ

2016 yılında yönetime geldiğimizden beri aklımızda olan, sektör komitelerinin bir araya gelerek çalışması prensibini, 2017 yılından itibaren etkin bir biçimde uyguluyoruz.

A

IR WORLD TÜRKİYE dergisi, Makina İmalatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet ÖZKAYAN’a, MİB’in hedeflerini ve sektörde merak uyandıran konuları sordu. n Sayın Başkanım Merhaba, AIR WORLD TÜRKİYE dergisi ve okurları adına böylesine önemli bir konuda bizimle röportaj yaparak bilgi verdiğiniz için teşekkür ederim. Öncelikle, neredeyse son bir yıldır Makina İmalatçıları Birliğinin (MİB) çok aktif bir tempoda çalıştığını ve yetkin yöneticileriyle makine imalat sanayinin her alanında ön plana çıktığını görüyoruz.

Okuyucularımızın sizi tanıması açısından bize MİB’in kuruluş amacı, tarihçesi ve hedeflerinden bahsedebilir misiniz?

Makina İmalatçıları Birliğine göstermiş olduğunuz ilgi için bizler teşekkür ederiz. MİB 1990 yılında, o zamanki Sanayi Bakanlığının da isteği doğrultusunda kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. Amacının; üyelerinin çıkarları doğrultusunda hareket ederek gerekli girişimlerde bulunmak, devlet ile makine imalat sektörü arasında köprü vazifesi görmek ve sektöre yön göstermek olduğunu söyleyebiliriz.

Diğer hedeflerimizin de Türk makine sektörünü en iyi şekilde temsil etmenin yanı sıra, sektörün yurt içi ve yurt dışında da bilinirliğinin artmasını sağlamak ve makine imalatı gibi önemli bir yapı taşının önemini vurgulayarak, devlet politikalarımızın bu sektöre doğru pozitif ayrımcılık uygulamasını sağlamak olduğu da söylenebilir.

Makina İmalatçıları Birliği, 2005 yılından beri Avrupa Kompresör ve Pnömatik Aletler İmalatçıları Ekonomik İşbirliği Komitesinin de (PNEUROP) üyesi ve Türkiye temsilcisidir.

2016 yılında yönetime geldiğimizden beri aklımızda olan, sektör komitelerinin bir araya gelerek çalışması prensibini, 2017 yılından itibaren etkin bir biçimde uyguluyoruz. n MİB‘in kaç üyesi ve kaç komitesi var? Kimler üye olabilir?

Makina İmalatçıları Birliğinin şu an için 185 tane üye firması bulunmaktadır. Bu

firmalar, çeşitli konularda Türkiye sınırları içerisinde makine sektöründe imalat yapan kuruluşlardan oluşmaktadır. Üyelik için temel şartımız, firmanın Türkiye sınırları içinde imalat yapıyor olmasıdır.

Bunun dışında, tüzüğümüze göre, üye firmanın kuruluş süresinin üzerinden en az üç takvim yılı geçmiş olması ve 1 tanesi mühendis olmak üzere en az 10 çalışanının bulunması gerekmektedir.

Makina İmalatçıları Birliği bünyesinde şu ana kadar toplam dört sektörel komite kurulmuş ve faaliyet göstermeye başlamıştır.

Hâlihazırda, 1- Sac İşleme Makineleri Komitesi 2- Basınçlı Hava Kompresörleri, Kurutucuları ve Ekipmanları Komitesi 3- Güç Aktarma Organları Komitesi 4- Talaşlı İmalat ve Testereler Komitesi şeklinde komitelerimiz faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu komitelere ilaveten, üyelerimizin talepleri doğrultusunda yeni sektör komiteleri kurulabilecektir. Komite çalışmalarımıza ise söz konusu sektörde faaliyet gösteren tüm MİB üyesi firmalar katılım gösterebilmektedirler. Komite çalışmalarına, gerektiği takdirde, devlet yetkilileri ve konusunda uzman kişiler de davet yolu ile katılım gösterebilmektedirler.

Bu komiteler içerisinde bulunan “Basınçlı Hava Kompresörleri, Kurutucuları ve Ekipmanları Komitesi” bu sektörde uzun yıllardır süregelen sorunlar ile ilgili olarak ciddi çalışmalar yapıyor. Öyle ki, sektörün hızını takip etmekte zorlandığı bir performans ile taşın altına ellerini ve yüreklerini koydular. n Başkanım okuyucularımıza bu komitenin tam olarak neler yaptığını, hedeflerini anlatabilir misiniz?

Yönetim Kurulu toplantımızda sektör komiteleri kurulması konusunda alınan karara istinaden, kendi sektöründeki imalatçıları bir araya toplamak isteyen Yönetim Kurulu üyemiz Sn. Aslı Saracoğlu ÖZER’in girişimleriyle, sektörün genel sorunlarını konuşmak üzere geçen yıl Eylül ayında, Birliğimiz üyesi kompresör ve hava kurutucusu imalatçısı firmalar bir araya geldiler. Verimli geçen toplantının sonunda, yapılmasında fayda olacağı 8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 17

RÖPORTAJ

Komite çalışmaları, sektörün gerçekten hak ettiği noktaya gelinceye kadar devam edecek ve komite çalışmalarını sürdürdüğü sürece de bu çalışmaları Yönetim Kurulu olarak destekleyeceğiz. düşünülen çalışmaların olduğu bir liste meydana geldi. Öncelik sırasına alınan listenin uygulanması için komite istekleri doğrultusunda yapılması gereken çalışmaları sadece desteklemek yeterli oldu.

Komitemiz, yapılacak işlemler doğrultusunda Genel Sekreterliğimiz ile birlikte hareket ederek gerekli girişimlerde bulundular. Bu girişimler sonrası yapılan çalışmalar sektöre yön verecek bir boyuta geldiyse, yapılan çalışmaların oldukça doğru ve gerekli olduğunu daha iyi anlıyoruz. Komite hedefleri tabii ki Türkiye’nin çıkarları doğrultusunda, sektör için en iyisini istemek.

Komite çalışmaları, sektörün gerçekten hak ettiği noktaya gelinceye kadar devam edecek ve komite çalışmalarını sürdürdüğü sürece de bu çalışmaları Yönetim Kurulu olarak destekleyeceğiz.

Komite şimdilik Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile çalışmalarına devam ediyor. Bunun yanında, Türk Standartları Enstitüsü ile yapılan bir görüşmenin de oldukça verimli geçtiği bilgisi geldi. Komite, sektörün tüm sorunlarını teker teker çözmek için harekete geçti. Hedeflere ve çözümlere ulaşmak için çalışmalarına hızla devam edeceklerini tahmin ediyorum. n Sosyal medyadan ve basın açıklamalarından takip ettiğimiz kadarıyla MİB’in girişimleri sonucunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımızın destekleri ve Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Sayın Uğur

BÜYÜKHATİPOĞLU gözetiminde, Ürün Güvenliği ve Denetimi Daire Başkanı Sn. Şakir KARAKAYA’nın da bu konudaki kararlı tutumu ile hava kompresöründe merdiven altı imalatı önlemek amacıyla bu konuda faaliyet gösteren imalatçıları denetlemek üzere denetçiler seçildi. Kısa bir süre sonra bu denetimler başlayacak. Bu denetçilerin tam olarak ne eğitimi aldıklarını ve eğitimin içeriğini bizimle paylaşabilir misiniz?

Komite temsilcilerimiz, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Sn. Uğur BÜYÜKHATİPOĞLU ile geçen yıl aralık ayında yaptıkları görüşmede, sektörün sorunlarını anlattılar ve özellikle merdiven altı üretimin sektöre ve ülkeye verdiği zarardan bahsettiler.

Sn. Uğur BÜYÜKHATİPOĞLU, hava kompresöründe merdiven altı imalatı yok etmek için ellerinden gelen tüm desteği vereceklerini ifade ederek, öncelikle tüm ilgili tarafların katılacağı bir çalıştay yapılmasını talep etti. Çalıştay öncesinde komite üyeleri, teknik ekipleriyle birlikte, mevzuat ve uluslararası normların yer aldığı liste hazırladılar. Bu listeye kompresörler için dikkat edilmesi gereken tüm hususlar eklendi. İstanbul’da 10 Ocak’ta düzenlenen “Hava Kompresörleri Çalıştayı” Sanayi Ürünleri Güvenliği Denetimi Genel Müdürlüğünün başkanlığında toplandı. Hava kompresörlerinin piyasa gözetimi ve denetiminde

18 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

karşılaşılan sorunların ele alınarak, çözüm önerilerine yönelik değerlendirmelerin yapıldığı bu çalıştayda, denetimlerin daha etkin ve verimli hâle getirilmesi için yapılması gereken düzenlemeler görüşüldü.

Sanayi Ürünleri Güvenliği Daire Başkanı Şakir Karakaya, MakineDenetim Şubesi sorumlusu Alpaslan Bulut ve Bakanlık Müşaviri Dilşad Bayram ile Makina İmalatçıları Birliği üyelerinin hazır bulunduğu toplantıya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve İstanbul Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü temsilcileri de katıldı. Çalıştayda, Bakanlığın belirlediği denetçilerin, 3 gönüllü MİB üyesi kompresör imalatçısı firmada, hava kompresörü konusunda eğitilmesine karar verildi. Eğitime tabi tutulan denetçilerin, piyasadaki kompresör denetimlerinde nelere dikkat edileceğini ve düzgün kompresör imalatının nasıl yapılması gerektiğini öğrenmeleri amaçlandı. Eğitim sonrası, Bakanlık tarafından belirlenen bu denetçilerin piyasa gözetim denetimine başlamaları ve sahaya inerek birebir firmaları inceleyerek, denetime tabi tutmalarına karar verildi. Sene sonunda da elde edilen sonuçların değerlendirileceği bir toplantı yapılacağı belirtildi.

Yapılan çalıştay sonrası belirlenen yol haritası sonrasında; hava kompresörlerinin de dâhil olduğu tüm makine çeşitlerinde denetim

RÖPORTAJ

Kuralına uygun olarak üretilmeyen kompresörler, özellikle de yurt dışına satıldığında markasıyla değil, Türk Kompresörü olarak damgalanmakta ve bu durum, tüm Türk kompresör imalatçılarına zarar vermektedir. yetkisi bulunan il müdürlüklerinden gelen Bakanlık denetçilerine, sektörde uzun yıllardır üretim yapan 3 gönüllü MİB üyesi hava kompresörü imalatçısı firmada pistonlu ve vidalı kompresörler hakkında eğitimler verilmiş ve kontrollerde dikkat edilmesi gereken hususlar anlatılmıştır.

Denetime tabi olacak kompresörlerde olması gereken asgari Basit Basınçlı Kaplar ve Makine Emniyeti Yönetmeliği gerekleri ve içerikleri anlatılmış, “CE” belgesi konusunda nelere dikkat edilmesi gerektiği, istenilmesi gereken belgelerin ve testlerin neler olduğuna dikkat çekilmiştir. Bu eğitimlerin hepsi aynı anda 20 Mart günü, 3 ayrı şehirde toplam 40 denetçiye verilmiştir. n Denetlemelerden çıkacak sonuçları sizler ya da Bakanlık kamuoyu ile paylaşacak mı?

Bakanlık her sektörde yaptığı denetimlerin sonuçlarını kendi web sitesinde yayınlamaktadır. Hava Kompresörleri ile ilgili de bu şekilde olacağını bize belirtmişlerdir.

istasyonumuz olacak mı?

Türkiye piyasası içinde tahmini 80 civarı firma, hava kompresörü sektörü içinde faaliyet göstermekte. En azından biz bu kadarını bilebiliyoruz.

Bunların bir kısmı maalesef tüketicilerin zaaflarından ve bu konudaki otorite boşluğundan faydalanarak, kapasite ve enerji tüketimi konusunda oldukça farklı bilgiler verebilmekteler.

TSE ile görüşmemizin sebebi, kimsenin itiraz edemeyeceği nitelikte ve tarafsızlıkta bir kurumun bu ölçümleri yapmasını istememiz.

Net şekilde ve bağımsız bir kurum tarafından yapılacak olan bu ölçümlerin tartışması olmayacağına ve sektörü ileri götüreceğine dair inancımız tam.

Bu şekilde ölçümler, bir ABD kuruluşu olan CAGI (Compressed Air and Gas Institute) tarafından, bağımsız bir laboratuvarda ABD’de faaliyet gösteren hava kompresör ve kurutucu imalatçısı üyeleri için, yıllardan beri yapılmaktadır. Avrupa Birliği’nde de bu şekilde ölçüm yapılması konusunda görüşmelerin devam ettiğini biliyoruz.

Komite üyelerimiz de Türkiye’de TSE ile, bu konuda bir laboratuvar kurulması için bir ön görüşme yaptılar ve teknik çalışmalara başladılar. Bu tabii ki daha uzun soluklu ve her türlü teknik detayın iyice düşünülmesi gereken bir konu.

Enerji sarfiyatı veya enerji etiketlemesi konusundaki çalışmaları da bu konunun bir sonraki adımı olarak düşünüyoruz. Enerji kaynaklarımızın en verimli şekilde kullanılması için bizlerin üzerine düşen görev, müşteriyi bilinçli hâle getirmek ve ülke ekonomimize katkı sağlamak.

n Son olarak Sayın Başkanım, sektörde merak uyandıran denetlemeye dair ve genel anlamda meslektaşlarımıza ne söylemek istersiniz? Vurgulamak istediğiniz bir konu var mı?

Makine imalatçılarının, işlerini kuralına uygun ve iyi yaptıkları sürece hiçbir denetimden korkmalarına gerek yoktur. Her kompresör imalatçısının uyması gereken Makine Emniyeti Yönetmeliği Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği çerçevesinde, tüm imalatçılar denetlenecektir.

Türkiye’nin, makine üretiminde ve satışında gerekli şart olan “CE” belgesi şartlarının, makine imalatçıları tarafından en iyi şekilde yerine getirildiği bir ülke olarak yoluna devam etmesi, ülkemiz tüketicileri ve ekonomisi açısından çok önemli bir konudur.

Kuralına uygun olarak üretilmeyen kompresörler, özellikle de yurt dışına satıldığında markasıyla değil, Türk Kompresörü olarak damgalanmakta ve bu durum, tüm Türk kompresör imalatçılarına zarar vermektedir. İlk başta üye firmalarımızın gireceği denetimlerin, sektörün geleceği için olduğunu ve denetimlerde devletin göstereceği çabanın karşılıksız kalmaması için bütün sektörün birlikte hareket etmesi gerektiğini söylemek isteriz.

AIR WORLD TÜRKİYE dergisi olarak yaptığınız çalışmaları yakından takip ettiğimizi ve bu konudaki başarılı çalışmalarınızı takdir ettiğimizi de belirtmek isteriz.

n TSE ile görüşmelerinizin olduğunu ve hava kompresörü ölçümlerinin bağımsız bir kuruluş tarafından yapılması isteğinizi biliyoruz. Bu konuda son durum nedir? Çok önemli bir çalışma olarak gördüğümüz kompresör debi ve performans değerlerini ölçebileceğimiz bir ölçüm 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 19

HABER KONUSU KAPAK

ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞININ

E ’ T E R A C İ T L E KÜRES E V İ R E L ETKİ E Y ’ E Y İ K TÜR I R A L A YANSIM Ticaret Savaşı, her hangi bir hammaddenin ülkesine girişine gümrük vergisi ve kota ile bariyerler koyan ülkeye söz konusu hammaddenin ihracatçısı ülkelerin de ilk ülkenin önemli ihraç ürünlerine benzeri misillemede bulunmasıdır.

20 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER KAPAK KONUSU

Bugünlerde herkes neden ‘ticaret savaşı’ndan bahsediyor?

ABD Başkanı Donald Trump, 1 Mart günü Amerikalı çelik ve alüminyum sektörü yöneticileriyle Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği toplantının ardından, toplantıyı takip eden haftadan geçerli olmak üzere ABD’de çelik ithalatında yüzde 25, alüminyum ithalatında ise yüzde 10 gümrük vergisi uygulamayı planladıklarını açıkladı.

ABD’nin dünyanın en büyük çelik ithalatçısı olduğu düşünüldüğünde bu, küresel ekonomi açısından oldukça önemli bir karar. Üstelik bu karar, sadece Çin gibi potansiyel rakipleri değil, ABD’nin geleneksel müttefiklerini de oldukça olumsuz etkileyebilir. Trump yönetiminin AB ve Kanada gibi müttefiklerini bu gümrük vergisinden muaf tutup tutamayacağı henüz kesin değil. Ancak, daha şimdiden bir çok ülke, kendilerinin de bu vergiden etkilenmesi halinde, ABD’nin ihraç ürünlerine benzeri misillemede bulunacaklarını açıklıyor. Örneğin Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, AB’nin misilleme listesi üzerinde çalıştığını söyledi ve Harley-Davidson motorsikletleri, Amerikan viskisi ve kot pantolonu AB’nin potansiyel gümrük vergisi hedefleri arasında saydı.

ABD neden çelik ve alüminyuma gümrük vergisi koydu?

Her iki metal hammaddesi de bütün üretim ekonomisi yelpazesinde yaygın şekilde kullanılan hammaddeler. Örneğin, otomobil, uçak ve makine ekipmanı üretiminde oldukça yaygın kullanılıyorlar. İnşaat, petrol ve altyapı servis hizmetlerinde boru ve kablo hatları ile inşaat iskeletlerinde kullanırken, gıda endüstrisi bile konserve ve içecek kutu imalatında kullanıyor. ABD’de her yıl tüketilen 100 milyon ton çeliğin üçte biri ile, 5,5 milyon ton alüminyumun yüzde 90’ı ülke dışından ithal ediliyor.

Görünüşteki amaç, yerli alimünyum ve çelik endistrisini koruyarak, yerli üretimi artırmak.

Teoriye göre, uzun yıllardır can çekişen Amerikan çelik ve alüminyum endüstrisi de bu karar ile yeniden canlanacak. İhraç alüminyum ve çeliğin fiyatının otomatik olarak yükselmesi sonrasında, alüminyum ve çelik talebi yerli üreticilere yönelecek onlar da üretimlerini artıracak.

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 21

KAPAK KONUSU

ABD’nin koyduğu gümrük vergisi diğer ülkeleri neden kızdırdı?

Elbetteki öncelikle, kendi ülkelerinde alüminyum ve çelik üretimi endüstrisinin satışlarını ve istihdamını düşürme potansiyelinden endişe ediyorlar.

Dünyayı endişelendiren bir diğer konu ise Trump’ın alüminyum ve çeliğe gümrük vergisini koymak için kullandığı ve bugüne kadar pek kimsenin varlığından bile haberdar olmadığı Amerikan Ticaret Kanunlarındaki ‘ulusal güvenliğe tehdit’ gerekçesi. Soğuk Savaş ürünü 1962 tarihli ABD Ticareti Geliştirme Kanununun 232’nci maddesine dayanarak bu kararı alması, Trump yönetiminin, ‘çelik ithalatının ABD’nin ulusal güvenliğine tehdit olduğunu ilan etmesi’ anlamına gelecek. Bir çok ekonomi çevresine göre bu gerekçe, Dünya Ticaret

Örgütü kurallarını çiğneyen bir gerekçe. Yani, bütün küresel ticareti bozabilme potansiyeli taşıyor.

Peki neden herkes ‘Çin’i konuşuyor? Çin’in olan biten ile ilgisi ne kadar? Çok fazla. Trump’ın Çin’i özellikle hedef aldığı bir sır değil. Bütün seçim kampanyası boyunca Çin’in, çok ucuz çelik ihracatıyla, Amerikalı çelik üreticisini rekabet edemez hale getirdiğinden defalarca yakındı.

Dünyanın bir numaralı çelik üreticisi olan Çin, Dünyada çelik fiyatının düşük kalmasının da bir numaralı nedeni.

Fakat burada sorun şu ki Çin, ABD’nin çelik ithal ettiği ülkelerin birincisi değil. Dahası ilk 10’da bile değil. ABD’nin geçmişte Çin çelik endüstrisine kestiği cezalar nedeniyle, Çin, ABD’ye çelik ihracatını zaten

22 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

oldukça azaltmış durumda. ABD Ticaret Bakanlığının 2017 Aralık ayı raporuna göre, ABD’nin çelik ithalatında ilk sırayı yüzde 16 ile Kanada alıyor. Daha sonra sırasıyla, Brezilya (yüzde 13), Güney Kore (yüzde 10), Meksika (yüzde 9) ve Rusya (yüzde 9) geliyor.

Yani eğer Trump, yüzde 24 gümrük vergisini Çin çeliği ile sınırlı tutmayıp bütün ithalat için koyarsa, bu karar bütün küreyi ciddi oranda etkileyecek. Eğer Trump bunu yaparsa, Kanada, Meksika, Güney Kore gibi ABD’nin çok büyük ticaret hacmina sahip olduğu ülkeler bile, misilleme yoluna gidecek. Çin böylesi bir durumda da gümrük vergisinin zararını ekstra hisseder çünkü bir çok Çinli çelik üreticisi de Amerikan pazarına dolaylı yollardan ulaşıyor.

KAPAK KONUSU

Ticaret Savaşında Türk Makine sektörü ile basınçlı hava sektörü ihracatta sıkıntılı bir döneme girer mi?

Bitmemiş çelik ürünler Güney Kore ve Vietnam’a gönderiliyor burada son rötuşları yapılarak ABD’ye ihraç ediliyor. Kayıtlara da Güney Kore ve Vietnam ihracatı olarak giriyor.

Diğer ülkelerin olası gümrük vergilerinden en çok hangi Amerikan firmaları etkilenir?

ABD’nin Apple, Boing ve Intel gibi markalarının kendilerini bir ticaret savaşının ortasında bulması olasılığı var. Özellike uçak üreticisi Boeing ilk hedef olabilir. Çin’in ABD’den ithalatının zirvesinde bu özel firma yer alıyor. Çin devlet medyası da ticaret savaşı başladığında, ‘Çin’in artık yolcu uçağında tercihini Boeing’den Airbus’a çevirmesinin kaçınılmaz olacağını‘ yazıyor. Halen Çin ile on milyarlarca dolarlık uçak sözleşmesi olan Boeing’in böylesi bir durumda zararının büyük olacağı kesin. Çin, aynı zamanda Apple’ın en büyük piyasası.

Apple’ın toplam satışının yüzde 7’si Çin’de gerçekleşiyor. Tayvan ve Hong Kong da dahil edildiğinde

Basınçlı havanın ihtiyaç duyduğu sektörlere yönelik hizmet veren kompresör sektörü, son dönemde AbdÇin Ticaret savaşından dolaylı yoldan da olsa etkileneceğe benziyor. İhracaat ’ta rekabet edilen pazarlarda Çin menşeili ürünlerin fiyat avantajı, yerli firmaların ihraç pazarlarında rekabette zorlanmalarına neden oluyor. Bu firmaların özellikle fiyat-kalite konusunda kendilerini geliştirmeleri; üretimde enerji verimliliğini, tasarrufu, geri kazanımı sağlayan ve karbondioksit salınımını azaltan ürünlere odaklanması gerekiyor. İhracaat’ ta düşük bir ivmeyle de olsa yıllık yükseliş trendini sürdürmeyi hedefleyen sektörde, yıl sonu beklentileri Abd nin bir çok üründe getirdiği yüksek gümrük vergilerine karşın Çin’in farklı pazarlarda fiyat kırması beklentisi yüzünden yüksek seviyelerde değil.

Ayrıca ABD’ye ihracaat yapan bazı Türk firmalarının son dönemde yaşadığı sıkıntılar ise ortada. Türk firmaları ise ABD’den kompresör vidası ve yan ekipmanlar tedarik ediyor. Sektör ihracatında ise, ekonomik, siyasi ve güvenlik koşulları belirleyici oluyor. Öte yandan, Türkiye’nin kompresör başta olmak üzere basınçlı hava makinaları ihracatında; başta Türkmenistan, İran ve Azerbaycan olmak üzere; ABD, Irak, Rusya, Almanya, bu oran yüzde 19’a kadar çıkıyor. Çin’in Apple ile yarışabilecek bir çok firması var. Huawei, Oppo, Vivo ve Xiaomi, bugüne kadar Apple’ın yoluna taş koyacak bir üst ürün çıkarmadılar. Ancak Huawei’nin son çıkardığı Mate10 Pro, bu durumun yakın gelecekte değişeceğinin sinyali adeta. Ve ticaret savaşı da, Apple’ın en büyük piyasasını kaybetmesine neden olabilir.

Yine dünyanın en büyük yarı

İngiltere, İtalya ve Suudi Arabistan gibi ülkeler öne çıkıyor.

Türkiye-Çin Ticaret Savaşı Basınçlı Hava Sektöründe başladı mı?

ABD ‘den önce kendi üreticisini koruma kararı alan Türkiye’de Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı, Makine İmalatçıları Birliği ( MİB ) Kompresör Komitesi’nin büyük uğraşları ile yerli üreticileri koruma adına Çin Malı Pistonlu kompresörlere getirdiği %15 ek vergi ile beraber, yeni dönemde vidalı kompresörler içinde aynı çalışmayı yaparak sektöre nefes aldırmayı hedefliyor. Bazı Avrupa menşeili basınçlı hava makinaları imalatçılarının Çin’deki fabrikalarından ucuz ürünleri AB içindeki ülkelere ithal edip oradan Türkiye pazarına sokmasının da sakıncalarına dikkat çeken yetkililer, ‘’Burada bahsi geçen herkesin yakından bildiği markalar var, iç kompanentlerini Çin den tedarik ediyor ve AB ülkelerinden birinin menşei altında satıyorlar. Yada Uzakdoğu ürünlerine gelen gümrük vergisi zammından sonra bazı markaları önce AB ülkesinin malı yapıp Türkiye’ye düşük gümrükle sokuyorlar, esasen vergi kaybına sebep oluyorlar ‘’dedi.

iletkenler müşterisi olan Çin’in yarı iletkenlere gümrük vergisi koyması halinde, Amerikan çip üretim devleri Qualcomm ve Intel çok ağır bir zarar ile yüzyüze gelecek. Çin, her iki devin de bir numaralı piyasası konumunda.

Intel, 2010 yılında Çin’de 2,5 milyar dolar harcamayla bir üretim tesisi kurmuştu. Qualcomm, geçtiğimiz Kasım ayında Çin şirketleri ile 12 milyar dolarlık yeni sözleşmeyi duyurmuştu.

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 23

KAPAK KONUSU

Peki Ticaret Savaşının Çin açısından riskleri ne?

Amerikan mallarına gümrük vergisi koymak Çin açısından bir kumar. Kendisi de çok zarar edebilir. Çünkü, gümrük bariyeri koyduğu ürünün ithalatında rekabetten yararlanma kapasitesini çok düşürecek ve sonuçta bu da istihdamı olumsuz etkileyebilir. Örneğin Boeing’i engellemek, Airbus’a Çin’in talebinde tekel olma imkanı verecek. Hem fiyatları artacak hem de uçakların teslim süresi uzayacak.

Apple’ı boykot ettiğinde, Apple’ın Çin’de oluşturduğu büyük istihdam da yok olacak. Yine uzmanlar, yüksek teknoloji üretimi hedefli Çin’in, teknoloji üretiminde maliyetleri oldukça yükseltebileceği ve böylece teknoloji üretimini Vietnam ve Filipinler’e kaptırma potansiyeli nedeniyle Intel ve Qualcomm’un çiplerine gümrük vergisi uygulayabileceğinden de şüpheli. Bazı ekonomistler de Amerikan mallarına gümrük vergisinin nihayetinde Çin’in kendi ayağına kurşun sıkmasına benzetiyor. Onlara göre bu nedenle Çin’in daha kontrollü bir ticaret savaşına yönelmesi de mümkün.

TÜRKİYE’YE OLASI ETKİLERİ ABD ile Çin arasındaki karşılıklı hamleler Türkiye’yi doğal olarak ilgilendirmektedir.

Türkiye, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatında 1,3 milyar dolarlık payı ile 13’ncu sıradadır.

Türkiye, gümrük vergisi getirilen ürünlerde Amerika’nın en büyük 10. partneridir. Türkiye’den bu ek vergi getirilen kalemlerdeki toplam ithalatı ise 1,2 milyar dolar olarak hesaplanmaktadır. Ayrıca bu listede bulunan Kanada, Meksika, Avrupa Topluluğu, Avustralya, Arjantin, Brezilya ve Güney Kore muaf tutulduğu hesap edildiğinde Çin, Rusya, Japonya’dan sonra Türkiye dördüncü sıraya yükselmektedir.

AMERİKA’NIN ÇELİK VE ALÜMİNYUM İTHALATINA GETİRDİĞİ GÜMRÜK VERGİLERİ, TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLER?

24 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Bu arada dikkate alınması gereken bir diğer husus, Çin’i hedef alarak alındığı söylenen bu önlemin listesi incelendiğinde, Çin’in ABD kararı ile belirlenmiş kalemler arasında Amerikan ithalatında payı % 4,5 ile oldukça düşük seviyede olmasıdır. Bu durumda muaf tutulan ülkeler dikkate alındığında listedeki ürünlere getirilecek ilave gümrük tarifelerinden en çok etkilenen ülkeler arasında Türkiye de yer almaktadır.

Cemal Tunçdemir AMERİKA BÜLTENİ Murat Alişiroğlu AIR WORLD TÜRKİYE Dergisi Dünya Ticaret Örgütü, Trade Profiles, 2017

8

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 25

KAPAK KONUSU

‘’Bir ülkenin Doğal Kaynakları yoksa, Makine Üretmiyorsa o ülkenin kalkınmasını ve başarılı olmasını beklemeyin’’

Adnan DALGAKIRAN

A

MAKFED Başkanı

BD-ÇİN Ticaret savaşının bugünkü duruma gelmesinin altındaki temel neden dünyada yaşanan değişimdir. Yeni dünya düzeninde ekonomik daralmalar, yeni pazar arayışları ve üretim ile ilgili ciddi bir değişimden bahsetmek mümkün.

ABD’de de bu değişim var ve Trump ile beraber ABD’nin de kendi sanayicisini koruma adına aldığı önlemler var.

Bugün baktığınızda Dünya üretiminin ciddi bir oranı olan %50’den fazlası Asya ülkelerine kaymış durumda.

Sadece ABD değil bir çok ülke bu savaşın içinde zaten, diğer dünya ülkeleride Çin’in kendi pazarlarına bu denli girmesinin önüne bir set çekmek ve üretimin belli bir kısmını en azından kendi ülkesinde yapmak istiyor.

Bu nedenle de gümrük vergilerini yükselterek kendini ve sanayicisini korumaya çalışıyor. Aslında ABD’de kendi ülkesinde ki hammadde imalatını arttırmanın ve dışa bağımlılığını azaltmanın peşinde. Yakın bir zamanda ABD’yi başka Avrupa ve Dünya ülkelerinin izlediğini göreceğiz. ABD

bazı ürünlere kota koyarak sadece Çin’den gelen ürünleri değil, AB ülkelerinin özellikle Almanya ve Fransa gibi ülkelerin de kendi pazarına yoğun bir şekilde sattığı ürünleri de frenlemeye çalışıyor. Diğer taraftan AB ülkelerinin de ABD’den gelen bu adım karşısında tedbirler almaya başladığını görüyoruz.

Ya Türkiye Adnan Bey?

Türkiye olarak biz zaten bu savaşın içindeyiz. Bugün biz ülke sanayicisi olarak Çin’den bir makine getirttiğimizde sadece %3 gümrük vergisi alınıyor, fakat biz Çin’e makine satarsak alınan vergi minumum %25-30‘lara çıkıyor. Çin elinde bulundurduğu ucuz iş gücü, ucuz enerji gibi üretim maliyetleri ile avantajından dolayı koyduğu yüksek vergilerle kendi imalatçısını korurken, o pazara girmeye çalışanlara sunduğu cazip yatırım fırsatlarıyla üretimin diğer ülkelerden kendi ülkesine kaymasını sağladı.

26 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Bundada son derece başarılı oldu şu ana kadar.

Adnan Bey, dergimiz okurlarının anlaması açısından şöyle sormak istiyorum. Aslında ne oluyor?

Aslında tüm bu ülkelerden Çin’e kayan yatırımlar ile beraber başta ABD olmak üzere ülkeler aslında okun yaydan çıktığını fark etti ve tedbir almaya çalışıyor. Olan budur.

Bu ticaret savaşı bizi etkiler mi? Ülke olarak ABD ye öyle yoğun bir ihracatımız yok. Ülkemizden ABD’ye ağırlıklı olarak ihracat Demir-Çelik sektöründe. O kanalda sıkıntı olabilir ama geneline baktığımızda o sıkıntıyı görmüyorum. Diğer bir konuda Türkiye, Gümrük Birliği dolayısıyla Avrupa Birliği ekonomik alanının içinde, Türkiye’nin ayrıca hem ABD hem de Çin ile kurumsal güçlü ilişkileri var.”

KAPAK KONUSU

“BATI BU SAVAŞI ÇOKTAN KAYBETTİ.

BATININ ELİNDE TEKNOLOJİ DIŞINDA SİLAHI KALMADI”

KUTLU KARAVELİOĞLU TOBB Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Başkanı

T

OBB Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Başkanı Kutlu Karavelioğlu, Birleşmiş Milletler’in son sınıflandırmasına göre Çin ABD ve Almanya’nın toplamından daha fazla yüksek teknolojili ürün ihraç etti. Çin’in bu toplam içinde ihracat oranı yüzde 24 iken diğer iki ülkenin ihracatı yüzde 18 civarında kaldı.

Yine bu tanımlamaya göre Tayvan’ın toplam ihracatı içindeki yüksek teknolojili ürün ihracatının payını yüzde 45’e çıkardığını görüyoruz.

Güney Kore’nin ihracatındaki yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 28. Sadece elektronik iletişimden

örnek veriyorum. Almanya, ABD ve Japonya’nın toplam ileri teknoloji ihracatları 10-15 yıl içinde 83 milyar dolardan 63 milyar dolara düşerken aynı süreçte Çin, Tayvan ve Güney Kore’nin toplam yüksek teknoloji ihracatı 80 milyar dolardan 620 milyar dolara yükseldi. Bu Batı endüstrisi açısından net olarak kaybedilmiş bir alan haline geldi. Her ülkenin artık yatırım çekmek ve istihdam yaratmak için korumacı politikalara yönelmek zorunda kalışının sebebi de budur. Ticaret savaşları diye adlandırdığımız şey de bu. Bu alanda çoktan kaybedilmiş bir savaştan söz ediyoruz. Batı’nın elinde kalmış

tek bir kale var o da ileri teknolojili makine imalatı ki onun da rakamları şöyle Yüksek teknolojili makine imalatında Çin, Tayvan ve Kore son 15 yılda ihracatlarını 4 milyar dolardan 7 milyar dolara çıkartırken ABD, Almanya ve Japonya’nın 15 yıldaki yüksek teknolojili makine ihracatı ise 19 milyar dolardan 27 milyar dolara çıktı. Rekabetin bıçak sırtı olduğunu ve Batı’nın bu savaşta çok zorlanacağını görüyoruz.

Endüstri 4.0 argümanı da aslında bu sebeple ortaya konulmuştur.

Bu rakamlar küresel ekonomideki değişimin kaynağını göstermesi bakımından önemli. Dünyadaki bu değişimin bizlere de önemli fırsatlar getireceğine inanıyorum.

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 27

KAPAK KONUSU

ABD – ÇİN TİCARET SAVAŞLARI VE TÜRKİYE ÜZERİNE OLASI ETKİLERİ ASLI SARAÇOĞLU ÖZER

Sarmak Makina Kompresör Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

Bu yıl Mart ayında ABD tarafından özellikle Çin’i hedefleyerek, ilave gümrük vergileri koymak suretiyle başlatılan ticaret savaşının nedeninin Çin’in “Made in China 2025” programı ile ilan ettiği sanayi politikası olduğu bilinmektedir.

“Made in China 2025” programının amacı Çin’in yapay zeka, robotik, uçak parçaları ve hızlı tren gibi yaşamsal önemdeki alanlarda dünya lideri olmasını sağlamaktır. En son ABD’nin yüzde 10 ek gümrük vergisi getireceğini açıkladığı 200 Milyar $’lık 5 bin ürünün “China 2025” girişimini zedeleyecek teknoloji ağırlıklı ürünler olması da bu görüşü teyit eder niteliktedir.

Diğer yandan, ABD’nin 700 Milyar $’lık dış ticaret açığının yarısı Çin ile ticaretinden kaynaklanmaktadır. ABD bu açığı 100 Milyar $’a indirmek istediğini de açıklamıştır. Dünyanın 2 dev ülkesi arasındaki bu ticaret savaşı , 2 ülkedeki

“ABD-ÇİN ticari savaşı diğer Türk firmaları gibi Basınçlı Hava Sektöründeki hem Çin’den ithalat yapan hem de ABD’ye ihracat yapan firmaları olumlu etkiler.”

VOLKAN AYHAN Mikropor Makina Genel Müdürü

ABD-ÇİN arasındaki ticari savaş nedeniyle her iki ülke de birbirine karşı birtakım ithal mallarda ek gümrük vergisi koymaya başladı. Bunun Türk Basınçlı Hava sektörüne iki yönden etkisi olur; Çin’in en büyük ihrac pazarı durumunda olan Amerika Birleşik Devletleri’ne yapacağı ihracat bu söz konusu ek vergiler nedeniyle düşer. Ekonomide talep azalması fiyatı düşürür. Bu Çin’li üreticilerin pek çok malda fiyat düşürmesi anlamına gelir. Bu nedenle Çin’den ithalat yapan Türk basınçlı hava sektörü daha düşük maliyetle mal alabilirABD deki talep Çin’den farklı ama yine uygun fiyatlı mallara kayar. Türk Basınçlı Hava Sektörü ihracatçıları bu pazarda daha rahat müşteri bulur ve fiyatlarını az da olsa yükseltme şansı yakalar.

28 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

üretici ve tüketicileri olduğu gibi dünya ekonomisini de tabii ki etkileyecektir.

Artan gümrük vergileri ve koruyucu önlemler maliyet artışlarının yanısıra küresel arz zincirlerinin dağılımını da etkileyebilir. Özellikle bilgisayar ve elektronik sektörüne tedbir getirilen ürünlerin yalnızca yüzde 13’ü Çin firmaları, % 87’si ise Çin’de faaliyet gösteren uluslararası firmalar tarafından üretilmektedir. Bu durum bu üretimin Çin dışındaki başka ülkelere kaymasına yol açacaktır.

Türkiye açısından bakacak olursak, Çin ABD’den aldığı malları Türkiye’den ikame yoluna gidebilir.

Bu vesile ile Çin’e yapacağımız ihracat büyük oranda artabilir. Çin dışına kayacak üreticilerin Türkiye’ye çekilmesi için fırsatlar yaratılabilir. Bu tür yatırımların artması tabii ki yatırımlarla büyüyen basınçlı hava sektörü için olumlu olacaktır.

Diğer yandan ABD’ye ihracat yapan yerli firmalarımız tabii ki bu durumdan olumsuz etkileneceklerdir. Bu durumda alternatif ülke arayışlarına girmek faydalı olacaktır.

Yine başınçlı hava sektörü olarak bakacak olursak, yurtdışından temin edilen ara malların maliyetlerinin artması dolayısıyla Türkiye’de üretilmesi konusu gündeme gelebilir. Ara mallarda yurtdışına bağımlılığımız azaldığı derecede, yurtdışında rekabet gücümüz artacaktır.

Makine İmalatçılar Birliği Kompresör Komitesi olarak yaptığımız çalışma ve başvuruların sonucunda geçen yıl Ağustos ayında, Vidalı hava kompresörlerine yüzde 14.6 İlave Gümrük Vergisi konulmuştur. Özellikle Uzak Doğu’dan ithal edilen kullanıma hazır komple vidalı kompresörler için olan bu vergi, yurtiçindeki vidalı kompresör üreticilerimizi korumak ve Çin’den ithalat yapıp, makina etiketini değiştirerek Türk Markası imajıyla satan firmaları önlemek için yapılmıştır.

Bu uygulamanın başarılı sonuçlar getirdiğini, satıcı firmaların Çin yerine yurtiçi üreticilere yöneldiğini gözlemledik. ABD- ÇİN arasında da başlayan ticaret savaşlarını gördüğümüzde yerli kompresör üreticilerimizi korumak için yaptığımız bu çalışmanın iyi bir öngörü ile gerçekleştiğini söyleyebilirim. Çalışmalarımız pistonlu kompresörler için de devam etmektedir.

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 29

SEKTÖRDEN

Özen Kompresör, Türkiye’de uluslararası standartta

sonik nozul debimetre ile ölçüm yapan ilk firma Esra SARIASLAN Özen Kompresör Ar-ge Mühendisi

Türkiye’nin güçlü bir ekonomik yapıya kavuşması için makine imalat sektörünün uluslararası standartlarda üretim yapması bir zorunluluktur. Rekabette söz sahibi olmak ve yurt dışında çok daha fazla ülkede aktif rol almak hedefiyle, ölçümlemeye ve ürünlerimizin uluslararası standartlara uygunluğunu belgelemeye özen gösteriyoruz.

30 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

SEKTÖRDEN

Ö

zen Kompresör olarak 45 ülkeye yaptığımız ihracata Amerika kıtasını da ekleyerek büyümeye devam ediyoruz. ABD’de Eylül ayı itibarıyla üretim, pazarlama ve satış faaliyetlerine başlıyoruz. Global bir oyuncu olabilmek için gerekli tüm altyapı çalışmalarını tamamladık.

Müşterilerimize beyan ve taahhüt ettiğimiz kompresör performanslarını en doğru şekilde ölçmek için “ISO 1217-2009 referansı olan ISO 9300-2005 standardına göre uyguluyor ve ölçüm sonuçlarını (süreç analiz yöntemlerini kullanarak) analiz ediyoruz. Spesifik gücü (1 m³ hava/kW) en verimli kompresörleri üretmek için var gücümüzle çalışıyoruz. Bu sayede enerji tasarrufuna katkı sağlamanın yanı sıra karbon ayak izini düşürüyoruz.

Debi ölçümlerimiz Amerika’da CAGI bağımsız laboratuvarlarında da kullanılan, Avrupa’daki kompresör üreticilerinde nadir rastlanan, Türkiye’deki kompresör imalatçılarında ise ilk ve tek olarak Özen Kompresör laboratuvarlarında bulunan sonik nozul debimetre ile yapılıyor. Gaz akışının ve miktarının çok kritik olduğu uzay ve havacılık sektörü için geliştirilmiş olan sonik nozul debimetre, bir boyutlu sıkıştırılabilir gaz dinamiği teorisine göre debi ölçümü yapıyor ve mevcut debi ölçüm yöntemleri içerisinde en hassası olması ile ön plana çıkıyor. Öyle ki diğer bahsedilen debimetrelerin kalibrasyonu sonik nozul ile gerçekleştiriliyor.

Ortam basıncı, ortam sıcaklığı, bağıl nem, çiğlenme noktası sensörleri, hat içi sıcaklık, basınç sensörleri, tork metre, devir ölçer (encoder) ve güç analizörleri gibi diğer ölçüm aletlerimiz ISO 1217:2009’a uygun olarak seçildi. Revindus ile birlikte firmamıza özel geliştirilen test yazılımları ile hem kalite kontrol hem de AR-GE faaliyetlerimizi hassasiyetle yürütüyor ve ürünlerimizde verimliliği artırmak için çalışıyoruz.

Debi Nedir?

Debi herhangi bir kesitten birim zamanda geçen akışkan miktarıdır.

Debi ölçümü tanımlamada kullanılan fiziksel büyüklükler; akışkanın miktarının hacimsel olarak tanımlanma-

Ölçümleme neden önemli?

Kompresörler, sıkıştırılabilir akışkanın basıncını arttırmak için kullanılan makinelerdir. Sanayide tekstil, otomotiv, ilaç, gıda, petrol, enerji santrali, petrokimya ve sağlık gibi daha birçok sektörde basınçlı hava kullanılır. Enerji tasarrufu için uygun debide ve basınçta kompresör kullanımı büyük önem taşır. Sıcaklık, basınç, nem gibi çevresel faktörlere göre değişiklik gösteren basınçlı hava debisinin doğru yöntemlerle hassas olarak ölçülmesi sistem gereksinimine uygun, en doğru kompresörü seçmek için önemlidir.

sında kullanılan hacimsel debi (m3/ dk.), kütlesel olarak tanımlanmasında kullanılan kütlesel debi (kg/dk.) ve birim zamanda aldığı yol olarak kullanılan hız (m/dk.) olarak ifade edilir.

Aslında debi, bir tesisin ihtiyaç duyduğu anlık basınçlı hava miktarını temsil eder. Dolayısıyla debisi yetersiz kompresör seçimi yapılırsa tesisteki basınçlı hava miktarı yetersiz kalacağından hatta basınç düşer, prosesler zarar görür veya durma noktasına gelebilir. Bu nedenle debi aslında en önemli seçim kriterlerinden birisidir, doğru ölçülmeli ve tanımlanmalıdır. Debi; herhangi bir kesitten geçen akışkan miktarı olarak adlandırılsa da sıkıştırılabilir akış için debi tanımları bu kadar basit değildir. Standart debi (SCFM veya Nm³/dk.) ve gerçek debi (ACFM veya Am³/dk.) sıkıştırılabilir akış için yaygın kullanılan debi terimleridir.

Peki, SCFM ve ACFM nedir?

SCFM sıcaklık, basınç ve nemi standart referans değerler alarak tarif eden debi birimidir. Standart değerler CAGI, ISO, AMCA vb. standartlara göre farklılık göstermektedir. En yaygın kullanım alanına sahip olan Basınçlı Hava Gaz Enstitüsüne (CAGI) göre standartlar: 14,5 PSIA, 68 oF, %0

nem (RH) olarak belirlenmiştir.

Kompresörün çalıştığı ortam şartları standart değerlerde olmadığından kompresör hiçbir zaman belirtilen SCFM değerini vermez. Bu nedenle gerçek saha koşullarını referans alarak tanımlanan debi, kompresörün gerçekte verebileceği debidir ve ACFM ile belirtilir.

Debi ölçümünde çeşitli yöntemler kullanılır.

Bunların bazıları:

n Mekanik olarak debi ölçümü (dişli, paletli, türbin vb. tip debimetreler). n Isıl iletim ile debi ölçümü (termal kütle akış ölçerler). n Elektromanyetik debi ölçümü. n Ultrasonik debi ölçümü. n Fark basıncının ölçülmesi ile debi ölçümü (ventüri, orifis vb. debimetreler).

Fark basıncı ile debi ölçme yöntemi Bernoulli prensibine dayanır ve yeterli hassasiyetlerde sensör kullanımıyla gerçeğe en yakın sonuçlar alınabilir.

Tüm Kompresör üreticilerinin katalog ve mühendislik datalarında beyan ettikleri kompresör performansları (debi, basınç, sıcaklık, nem) için tüm dünya çapında kullanılan ISO 1217:2009 dokümantasyonu referans olarak alınır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 31

TEKNİK MAKALE

BASINÇLI HAVADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TASARRUF YÖNTEMLERİ Yusuf İlhan Festo-Proje Mühendisi

Bu çalışmada, işletmeler için önemli bir maliyet kalemi olan basınçlı havanın üretimi, şartlandırılması, taşınması ve tüketiminde enerji verimliliği konusu ele alınacaktır. Basınçlı havanın kaynağı atmosfer olduğu için özellikle fabrika seviyesi kullanıcılar tarafından ucuz bir kaynak olarak algılanmaktadır. Ancak basınçlı hava, teorisi gereği pahalı bir enerji biçimidir. Basınçlı hava sistemleri uygun yöntemlerle analiz edilirse birçok noktada enerji tasarrufu potansiyeli olduğu da görülecektir.

32 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

TEKNİK MAKALE

S

ınırsız gibi görünen doğal kaynakların, artan insan nüfusu ve değişen tüketim alışkanlıkları karşısında yetersiz kalacağının görülmesi, enerji verimliliği konusunu tüm dünyanın öncelikli gündem maddelerinden biri haline getirmiştir. Mevcut eğilim ile çoğalmaya ve tüketmeye devam ederse 2050 yılında nüfusu 10 milyarı bulacak olan insan ırkının yaşamaya devam edebilmesi için üç adet dünya gerekeceği öngörülmektedir [1].

Endüstriyel işletmelerde kullanılan petrol, yağ ve su gibi kaynakların sınırlı olduğu açıktır. Atmosferdeki hava ise sonsuz bir kaynak gibi görünür. Birçok işletmede süpürge yerine temizlik amacıyla basınçlı hava kullanılmasından da anlaşılacağı üzere havanın bedava olduğu algısı yaygındır.

Hava, atmosferik koşullarda sonsuz denebilecek kadar bol olsa da basınçlı hava oldukça pahalı bir enerji biçimidir.

Ancak elde edilmesi, depolanması, taşınması kolay; temiz ve güvenli olduğu için endüstriyel kullanımı vazgeçilmezdir.

Basınçlı havanın maliyeti hesaplanırken kompresörlerin enerji tüketiminin yanında, ekipman yatırım ve amortisman, bakım-onarım ve kullanılan alan maliyeti gibi sabit giderler de dikkate alınmalıdır. Kompresörlerin kullanım ömrü boyunca sahip olma maliyetinin %75’inin enerji, geri kalanının da diğer maliyetlerden kaynaklandığı yaygın olarak kabul edilir. Şekil-1’de gösterilen sabit ve değişken maliyetler birlikte dikkate alındığında basınçlı havanın toplam maliyeti hesaplanabilir. Buna göre, işletme bazında değişiklik göstermekle birlikte, Türkiye’de basınçlı havanın ortalama maliyeti yaklaşık 0,015€/m3 olarak hesaplanabilir.

Bu hesapta elektrik fiyatı 0,25TL/kWh olarak kabul edilmiştir.

Şekil 1. Basınçlı havanın işletmeye ortalama maliyeti.

Coğrafi koşullara bağlı olarak değişen atmosfer basıncı yaklaşık 1 bara1 olarak kabul edilirse, 6 barg basınçta 1 m3 hava elde etmek için atmosferden 7 m3 havayı emip sıkıştırmak gerekir. Sıkışan havanın sıcaklığı artar. Dolayısıyla basınç elde etmek amaçlanırken harcanan enerjinin bir kısmı ısıya dönüşmüş olur.

Kompresörde açığa çıkan bu ısı enerjisinin sistemden alınması gerekir. Basınçlı havanın pahalı olmasının nedeni budur. Kompresörün yanı sıra basınçlı hava, taşırken ve kullanılırken de ciddi kayıplar oluşur.

Türkiye’de basınçlı hava elde etmek için harcanan endüstriyel kompresör gücüne dair net istatistikler bulmak kolay değildir. Avrupa’da ise sanayide harcanan elektrik enerjisinin yaklaşık %11’inin kompresörlerde harcandığı hesaplanmaktadır. Buna göre 2001 yılında Almanya’da kompresörlerde harcanan enerjinin yıllık maliyeti yaklaşık 1,4 milyar €’dur2 [2]. Önemli bir maliyet kalemi olması hesabiyle basınçlı

1

“bara” mutlak basınç, “barg” gösterge basıncını ifade etmektedir. Bu çalışmada “bar” birimiyle ifade edilen basınç değerleri aksi belirtilmedikçe gösterge basıncını ifade etmektedir.

2

İlgili çalışmada enerji fiyatı 0,10€/kWh alınmıştır.

havada enerji tasarrufu yapmanın yolları aranmaktadır. Şekil 2.’de basınçlı hava sistemlerinde enerji tasarrufu yapılması mümkün olan alanlar ve öngörülen yaklaşık tasarruf oranları görülmektedir.

Şekil 2. Basınçlı havada enerji tasarrufu yapılabilecek alanlar Bu çalışmada, basınçlı havada enerji verimliliği dört aşamada incelenecektir. Şekil-3’te şematik olarak gösterildiği üzere, ilk aşamada basınçlı hava üreten kompresörlerde, ikinci aşamada şartlandırma ve taşımada, üçüncü aşamada basınçlı havanın kullanımında enerji verimliliği, son olarak ise basınçlı 8 hava kaçakları ele alınacaktır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 33

TEKNİK MAKALE

Şekil 3. Basınçlı havanın üretilmesi, şartlandırılması ve kullanılması aşamaları.

Basınçlı havada enerji analizlerinin metodolojisi ISO 11011 standardında belirlenmiştir. Ölçüm ve raporlamada şeffaflık ve yeknesaklığın sağlanması açısından, basınçlı havada enerji tasarrufu hizmeti veren kuruluşlarının sundukları servislerin, ISO11011 standardına uygunluğu bağımsız kuruluşlarca denetlenir ve onaylanır.

2. BASINÇLI HAVA ÜRETİMİNDE KOMPRESÖR VERİMLİLİĞİ

Kompresörlerde harcanan enerjinin yaklaşık %15’i havanın basınçlandırılmasına harcanmaktadır. Geri kalan %85’lik kısım ısı olarak sistemden atılmaktadır [3]. Çok kademeli ve ara soğutmalı sıkıştırma ile verim arttırabilir. Bu nedenle yüksek basınç kompresörleri çok kademelidir. İstenilen basınca ulaşana kadar her kademeden sonra ara soğutma yapmak, Şekil-4’te izotermal sıkıştırma eğrisine biraz daha yaklaşmak anlamına gelir.

uygun kombinasyonun nasıl olacağı raporlanmalıdır. Birçok durumda mevcut sistemde yapılacak revizyonlar çok kısa geri ödeme sürelerine sahip olmaktadır. Üretimin güvenliği için kompresörlerin %50 yedekli çalışması önerilir. Dolayısıyla nominal tüketimin iki katı kadar kapasitede bir seçim yapılabilir. Yatırım maliyeti itibariyle gereksiz bir masraf gibi görünen yedekleme, olası kompresör arızalarında işletmeyi üretim kaybından koruyacağı için aslında kritik bir tedbirdir.

Kompresörü doğru boyutlandırmanın yanında yeni teknolojili ve gelişmiş kontrol sistemleri olan kaliteli makinelerin tercih edilmesi gerekir. Yüksek enerji tüketimi nedeniyle farklı kompresörlerdeki küçük verim farklılıkları dahi büyük enerji maliyetine sebep olur. Kompresörlerin verimlerini mukayese edebilmek için üreticilerin beyan ettikleri serbest hava debilerinin (FAD: Free Air Delivery) ISO1217 standardına göre (20°C sıcaklık, 1 bar basınç, %0 bağıl nem) verildiğinden emin olunması gerekir. Ayrıca kompresör motorların genellikle servis faktörüyle birlikte etiket değerinden yaklaşık %20 daha fazla enerji tükettiği de akılda tutulmalıdır.

Değişken hava tüketimini dengelemek için değişken devirli kompresörlerin kullanılması önemli enerji tasarrufu sağlayacaktır. İşletmelerde üretimin yavaşladığı aralıklarda (üretimde planlı düşüş, mola, vardiya değişimi vs.) basınçlı hava tüketimi de azalır. Bu esnada hedef basınca ulaşan sabit devirli kompresör boşta çalışmaya devam eder ve hava üretmese de nominal gücünün yaklaşık %30’u kadar enerji tüketir. Az miktarda da olsa devam eden hava tüketimi nedeniyle basınç eşik değerin altına düştüğünde ise kompresör tekrar tam yük ile kalkışa geçer. Buna mukabil değişken devirli kompresörler, azalan debi ihtiyacına göre motor devrini düşürerek, harcadığı enerjiyi azaltacak ve değişken tüketime adapte olacaktır.

Şekil 5. Ölçüm yapılan kompresör ve yerine önerilen kombinasyonun enerji-debi simülasyonu grafiği. Şekil 4. İki kademeli ve ara soğutmalı sıkıştırmanın kompresör verimine etkisi [4].

Termodinamik ilişkiler gereği verimsiz çalışan kompresörlerin verimini arttırmak için alınabilecek bazı önlemler vardır.

2.1 Doğru Kompresör Kombinasyonunu Seçmek

Fabrikaların ihtiyacına göre kompresör kapasitesinin belirlenmesi için öncelikle hava tüketiminin doğru hesaplanması gerekmektedir. Mevcut tesislerde basınçlı hava sisteminin yenilemesi ya da ilave kapasite yatırımları için ise hava tüketimini ölçmek gerekmektedir. Bunun için kompresörün çektiği güç, ürettiği debi, basınç dalgalanması, sıcaklık değerleri ölçülerek en az bir haftalık bir süre için kaydedilmeli ve yorumlanmalıdır. Elde edilen sonuçlara göre mevcut tüketim trendine en 34 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Belirgin avantajına rağmen değişken devirli kompresör her koşulda enerji tasarrufu anlamına gelmez. Frekans invertörlü kompresörlerin genellikle en verimli oldukları bölge %70-%80 yükte olukları aralıktır. Dolayısıyla seçilen frekans invertörlü kompresörün çoğunlukla bu bölgede çalışacak şekilde seçilmesi önemlidir. Örneğin Şekil 5.’te seçilen değişken devirli kompresör (315kW) çoğunlukla %35-%45 yük aralığında çalışmıştır. Bu aralıktaki spesifik enerjisi (kırmızı çizgi) 8-9kWh/m3 mertebelerindedir. Yapılan ölçüm sonucunda mevcut kompresör yerine ana yükü karşılayacak bir sabit devirli kompresör (132kW), değişken yükü karşılamak için de bir frekans invertörlü (110kW) kompresör önerilmiştir. Mavi çizgi ile gösterilen yeni spesifik enerji değerleriyle tüketim karşılandığında hesaplanan yıllık tasarruf ile yatırımın geri dönüşü ise yaklaşık iki yıldır.

8

TEKNİK MAKALE

2.2 Kompresör Bakımları

Kompresörlerde verimliliğe etki eden bir diğer faktör de bakımların kaliteli yedek parçalarla düzenli yapılmasıdır. Yağlı tip vidalı kompresörlerde periyodik bakımlarda yağ değişimiyle birlikte emiş, yağ ve separatör filtrelerinin değişimi yapılır.

Zamanla tıkanan filtreler basınç düşüşüne neden olur. Eskiyen yağ ise zamanla soğutucu ve yağlayıcı özelliğini yitirmeye başlar. Bu nedenle bakımı yapılmayan kompresörlerin enerji tüketimi artacak, verimi ise düşecektir. Eski ve yeni kompresör emiş filtreleri ile kullanılmış yağ örnekleri Şekil-6’da görülmektedir.

beden kompresörlerdeki en önemli enerji tasarruf kalemi atık ısıyı geri kazanmaktır. Güncel ısı geri kazanım sistemlerinin ortalama verimi yaklaşık %40’tır. Bunun anlamı 120kW kurulu güce sahip bir kompresörden yaklaşık 48kW ısı enerjisi geri kazanılabilir. Isı geri kazanımının iki yöntemi vardır. Basit olanı kompresörün soğutma havasını kanallarla ısıtılacak ortama taşımaktır. Ancak bu yöntem sadece kış aylarında uygulanabilir.

Modern ısı geri kazanım sistemleri ise, Şekil-8’de görüldüğü gibi, kompresörün soğutucu devrelerine entegre edilen ısı değiştiricilerden ibarettir. Yağlı tip kompresörlerde sıkıştırma ortamından çıkan sıcak yağ, ısı geri kazanım eşanjöründen geçen su ile soğutulur ve sıcak su elde edilmiş olur. Elde edilen suyun sıcaklığı 60°C -100°C arasında olabilir.

Elde edilen sıcak su proseste, duş ve temizlikte ya da ısıtmada kullanılabilir.

Şekil 6. Tıkalı hava emiş filtreleri ve karterde oluşan yağ tortusu.

2.2 Kompresörlerin Çalıştığı Ortam Şartları

Basınçlı havanın kaynağı ortam havası olduğu için ortam koşulları üretilen debide çok etkilidir. Kompresör debileri ISO 1217 standardına göre ölçülür. Standarda göre kompresörün emdiği havanın 20°C sıcaklık, 1 bar ortam basıncı ve %0 bağıl nem koşullarında olduğu hesaplanır. Ancak gerçek koşullar farklıdır. Ortam basıncı doğrudan rakım ile ilgili olduğu için iyileştirilebilir bir parametre değildir, nem de aynı şekilde iklim koşullarına bağlıdır. Ancak iyileştirilebilir bir parametre olan ortam sıcaklığının kompresör verimine etkisi büyüktür.

Termodinamik ilkeler gereği kompresörün emdiği havanın mümkün olduğunca serin olması istenir. Bunun için Şekil 7’de gösterilen örneklerde olduğu gibi kompresör emiş havasının kompresör odasından değil, dış ortamdan alınması ve kompresörden çıkan sıcak havanın (soğutucu fanlardan) mümkünse hava kanalı ile kompresör odasına karışmadan dışarı atılması gerekir. Hava kanalının olmadığı yerlerde fan kullanılması da işe yarayacaktır. Aksi halde kompresör odasının sıcaklığı oldukça yüksek değerlere çıkabilir. Kompresör emiş havasının 20°C yerine 40°C olması kompresörün aynı miktarda debi için yaklaşık %7 daha fazla enerji harcaması anlamına gelecektir. Yüksek sıcaklık, ayrıca kompresörün mekanik aksamının performansını düşürecek ve arıza riskini arttıracaktır.

Şekil 7. Kompresöre serin hava girişi ve sıcak havanın ortamdan atılması [5].

2.3 Kompresörlerden Isı Yoluyla Enerji Geri Kazanımı

Kullandığı enerjinin %80’den fazlasını atık ısı olarak kay-

36 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Şekil 8. Kompresörde ısı geri kazanım sistemi [9].

3. BASINÇLI HAVA ŞARTLANDIRMASI VE TAŞINMASINDA VERİMLİLİK Kompresörlerden çıkan hava neme %100 doygun, yağlı ve kontaminedir. Çoğu uygulamada bu hava doğrudan kullanılamaz. Pnömatik ekipmanlarda kullanılması için basınçlı havanın kurutulması, partiküllerden ve yağdan arındırılması gerekir. Şekil-9’da hava şartlandırma aşamaları şematik olarak gösterilmektedir. Bu işlemleri yapan kurutucular ve filtreler şartlandırma ünitelerini oluştururlar. İstenilen basıncın ayarlanmasını sağlayan regülatörler de şartlandırıcı ekipmanlara dâhil edilebilir.

Şekil 9. Basınçlı hava üretim ve şartlandırma aşamaları [6].

Kullanılan havanın kalitesinin yeterli olup olmadığı hava kalitesi ölçümleri ile belirlenebilir. ISO 8573-1:2010 standardında belirtilen, Şekil-10’daki hava kalitesi sınıfları mevcut

TEKNİK MAKALE havanın kalitesini ortaya koyarken, proses güvenliği ve ürün kalitesi için gerekli hava kalitesini sağlayacak ekipmanları seçmeye de yardımcı olur. Böylece gerektiği kadar şartlandırma ile proses riske atılmadan enerji tüketimi de optimize edilebilir.

doğru ekipman kullanılmayan hatlarda filtreler daha kısa zamanda tıkanacak ve daha fazla basınç tutacaktır. Tıkanan kartuşların artan basınç farkı nedeniyle zayıf bir noktadan delinmesi hatta tamamen parçalanarak hatta ilerlemesi zaman zaman karşılaşılan bir durumdur. Bu durumda fark basıncı göstergesi düşük bir değer gösterecektir ancak bu durum kartuşun temiz olduğunun değil, zarar gördüğünün işaretidir. Dolayısıyla filtrelerde kullanılan fark basınç göstergeleri kartuş değişim zamanların belirlemede yanıltıcı olabilir. Hava kalitesi sürekliliği ve enerji verimliliği açısından en uygun çözüm, üreticinin tavsiye ettiği filtre bakım periyotlarına uymaktır.

3.2 Hava Kurutucularda Enerji Verimliliği

Şekil 10. ISO 8573-1:2010 Standardına göre hava kalitesi sınıfları ve şartları

3.1 Hat Filtrelerinde Enerji Verimliliği

Basınçlı havadaki en temel kirleticiler katı partiküllerdir. Bu kirleticilerin kaynakları; atmosferik toz, kompresörden ve diğer ekipmanlardan kaynaklanan partiküller (metal, filtre partikülleri, kurutucu kimyasalı vs) ve hava hattından kaynaklı pas, kurum gibi yabancı maddelerdir.

Söz konusu kontaminasyon basınçlı hava kalitesini bozacağı için istenmez. Dolayısıyla ihtiyaç duyulan hava kalitesinin doğru belirlenmesi ve buna uygun filtre kombinasyonun seçilmesi önemlidir.

Filtreler ve filtre kartuşları hem sabit gider olduklarından hem de basınç düşüşüne neden olacakları için maliyet kalemidirler. Bu nedenle filtre seçiminde temel prensip “ihtiyaç duyulan kadar fazla, mümkün olduğunca az” olmalıdır. Boyutuna ve filtrasyon derecesine göre değişmekle birlikte kaliteli hat filtreleri en fazla 100-200 mbar mertebesinde basınç tutarlar. Ancak ilk günden itibaren filtrelerin basınç tutuşu zamanla artacaktır, bu nedenle filtre kartuşları gerekli periyotlarda değiştirilmelidir. Basınçlı hava hattında 1 bar basınç tutuşuşundan dolayı kompresörün 5 bar yerine 6 bar basınçta çalıştırılmasının yaklaşık %17 [7] daha fazla enerji anlamına geldiği göz önüne alınırsa filtre kartuşu maliyetinin, basınç tutuşu nedeniyle ortaya çıkan enerji maliyeti yanında çok daha makul kaldığı görülecektir.

Şekil 11. Filtre kartuşunun zamanla dolması ve basınç tutuşunun artışı.

Hat filtreleri, Şekil-11’de olduğu gibi basınç tutuşu göstergeleri ile birlikte kullanılabilirler. Göstergeler filtre girişi ve çıkışındaki fark basıncını ölçerek filtrenin basınç tutuşunu, dolayısıyla kartuşun değişimi zamanını kestirmek için kullanılabilir. Bakımları düzenli yapılmayan ya da

Uygulamada istenilen hava kalitesi, havadaki nem ile doğrudan ilgilidir. Havadaki gerçek nem miktarı basınçlı çiğlenme noktası (pdp: pressure dew point) ile ifade edilir.

Havanın ilgili basınçta çiğlenme olmadan inebileceği sıcaklık olarak tanımlanan çiğlenme noktası, basınçlı havadaki nem miktarını ifade etmenin alışılagelmiş biçimidir. İstenilen hava kalitesine göre hava kurutucusu tipi seçilir. +3°C çiğlenme noktasına kadar soğutuculu (gazlı) tip kurutucular kullanılır. Gazlı tip kurutucular kapalı devre çalıştıkları için seçim en başta doğru yapılmalıdır. Yaz aylarında soğutma devresi performansı düşeceğinden gerekli emniyet katsayısıyla seçilmelidir. +3°C çiğlenme noktasından daha düşük çiğlenme sıcaklığı elde etmek için, Şekil-12’de gösterilen, adsorbsiyon yöntemiyle çalışan kimyasal ya da membran tip kurutucular kullanılır.

Şekil 12.2 Membran hava kurutucu

Şekil 12.1 Adsorbsiyonlu (kimyasal) tip hava kurutucu Kimyasal kurutucular silika-jel ya da alüminyum oksit gibi neme aç kimyasallar vasıtasıyla havadaki nemi hapseder. Nemi alınan hava kurutulmuş olarak sisteme verilir.

Sırayla devreye giren iki kolon prensibiyle (tandem) çalışan kimyasal kurutucularda neme doyan kolon, diğer kolonda kurutulan havanın bir kısmıyla süpürülür (purge) ve nem kimyasaldan ayrılır (rejenerasyon). Bu döngü müteakip olarak devam eder. Purge havası nedeniyle kimyasal tip kurutucularda bir miktar basınçlı hava kaybı söz konusudur. Dolayısıyla kimyasal kurutucu seçerken purge havası oranına dikkat edilmeli, aynı özelliklerde daha düşük purge oranı olanın daha verimli olduğu değerlendirilmelidir.

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 37

TEKNİK MAKALE

Şekil 14. Boru iç çapına göre basınç tutuşu [4]

Şekil 13. Isıtıcılı tip kimyasal (adsorbsiyon) hava kurutucu [8].

Adsorbsiyon tip kurutucularda kolon kurutma işlemi kuru basınçlı hava yerine ısıtılmış ortam havası ile haricen de yapılabilir. Şekil-13’te şematik olarak gösterilen ısıtıcılı kimyasal kurutucu olarak bilinen bu sistemde vakum pompası yardımıyla ortamdan emilen hava elektrikli ısıtıcıdan geçirilir. Elde edilen sıcak ve bağıl nemi düşük hava rejenerasyon işleminde kullanılır. İlk yatırım maliyeti daha yüksek olan ısıtıcılı tip kurutucular basınçlı hava harcamayacağı için ısıtıcısız tiplere göre daha az enerji sarf edeceklerdir.

Kimyasal kurutucuda enerji tasarrufu yapmanın bir diğer yolu da kurutucu çıkışında çiğlenme noktasını ölçerek gerekli hallerde kurutucuyu ekonomi modunda çalıştırmaktır. Havadaki mutlak nem miktarı gün içinde sıcaklığa bağlı olarak değişir. Ayrıca kurutucudan geçen debi de üretim durumuna göre değişebilir. Debinin ya da nem yükünün azaldığı durumlarda istenilen çiğlenme noktasını yakalamak için tek kolon normalden daha uzun süre kurutma yapabilir, böylece gereksiz rejenerasyon önlenmiş ve basınçlı hava kaybı azalmış olur. Söz konusu sistemde kurutuma süreleri, kurutucu çıkışında bulunan çiğlenme noktası sensöründen alınan bilgiye göre düzenlenecektir.

Diğer yandan borunun sürtünme katsayısı da basınç düşüşünü doğrudan etkiler. Çelik borulardaki iç yüzeyler zamanla korozyona uğrayarak hem iç çapı daralacak hem de yüzey pürüzlülüğünü arttırarak sürtünme katsayısı yükselecektir. Bu nedenle hava hatlarını konvansiyonel çelik borulardan yapmak alışkanlığı yerini alüminyum boru gibi farklı çözümlere bırakmaktadır. İlk yatırım maliyeti yüksek olan alüminyum boru hattı uzun vadede karlı geri dönüşler sağlayabilmektedir. Zamanla boru içinde oluşan korozyon dışında havadaki partikül, nem ve yağın birleşmesiyle oluşan tortular da çapı daraltacak ve yüzeyi bozacaktır. Dolayısıyla şartlandırma, hava hattının kalitesinin stabil kalması için de önemlidir.

4. BASINÇLI HAVA TÜKETİMİNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Basınçlı hava tüketen pnömatik ekipmanlarda enerji verimliliği ekipman seçimiyle başlar. İhtiyaç duyulan bir işi yapacak doğru ve uygun boyutta ekipman seçimi hem yatırım maliyetini düşürecek hem de gereksiz enerji kullanımını engelleyecektir.

3.3 Hava Hattında Enerji Verimliliği

Doğru boyutlandırılmayan basınçlı hava hattı önemli enerji kayıplarına neden olabilir. Hava hattının ne kadar basınç tutacağı yani ne kadar ilave enerji maliyeti getireceği temelde hattın çapına ve sürtünme katsayısına bağlıdır. Bu nedenle öncelikle hava hattının doğru çapta seçilmesi gerekir. Boru içinde akan havanın hızı boru çapının karesiyle orantılıdır. Basınç düşüşü ise hava hızının karesiyle orantılıdır. Bu nedenle aynı debide boru çapı yarıya düşürülürse basınç düşüşü çapın dördüncü kuvvetiyle orantılı olarak artacaktır. Şekil 14.’te 7 bar basınçta, 1m3/dk debili havanın 10 m uzunluğunda farklı çaplarda ve iç yüzeyi parlak borudaki basınç düşüşü gösterilmektedir. Görüldüğü üzere taşınacak debiye uygun çap seçilmezse basınç tutuşu önemli kayıplara neden olmaktadır.

38 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Şekil 15. Silindir seçiminde hesaplama aracı kullanımı.

Pnömatik malzemeleri boyutlandırırken hesaplama araçlarını kullanmak doğru ekipman seçiminde yol göstericidir. Şekil 15.’te görülen örnekte mevcutta kullanılan 42 mm çaplı silindir yerine hesaplama aracının önerdiği 32mm çaplı silindir kullanılırsa aynı iş %35 daha az basınçlı hava tüketerek yapılabilir.

Pnömatik hatlardaki bağlantı ekipmanları basınç kaybına neden olur. Dolayısıyla çok fazla bağlantı ekipmanı kullanmak yerine akıllı çözümler üretilmelidir. Örneğin çok sayıda valf yerine valf terminalleri kullanmak, hortum çapını ve hortum boyunu kısaltmak ciddi kazanç sağlayacaktır. Ayrıca modern valf terminalleriyle farklı basınç bölgeleri oluşturmak mümkündür.

8

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 39

TEKNİK MAKALE Şekil 16.’da on adet silindirin tek bir valf terminalinden kontrol edilerek hortum çapı ve boyunun düşürülmesinin hava tüketimine etkisi görülmektedir.

En tipik pnömatik uygulamalardan olan silindirler önemli hava tüketicileridir. Birçok uygulamada silindirler asıl işi tek yönde yaparlar Bu nedenle asıl güç (basınç) ihtiyacı tek yöndedir. Bu gibi durumlarda geri dönüş stroku daha düşük basınçla da yapılabilir. Şekil 19.’daki örnekte 32mm çaplı, 500 mm stroku olan silindirin geri dönüş strok basıncı 6 bar’dan 3 bar’a düşürülürse hava tüketiminde %22 düşüş olacağı hesaplanmıştır.

Şekil 16. Valf terminali kullanarak hortum boyu ve çapını azaltmanın hava tüketimine etkisi.

Pnömatik ekipmanlar çalışmıyorken besleme havasının kesilmesi de önemli bir tasarruf yöntemidir. Bunun için hava tüketimini analiz edip sistem durduktan belirli bir zaman sonra besleme havasını otomatik kesen valfler kullanılabilir. Şekil 17.’de bu tür uygulamanın bir örneği görülmektedir.

Şekil 19. Silindirde geri dönüş strok basıncının düşürülmesi.

Şekil 17. Hava tüketen makine çalışmıyorken besleme havasını otomatik olarak kesen uygulama.

İşletmelerde hava basıncını düşürmenin enerji tasarrufuna etkisini bilinmektedir. 6 bar yerine 5 bar basınçta çalışmanın %17 enerji tasarrufu sağlayacağı vurgulanmıştı (Bölüm 3.1). İşletmenin geri kalanına göre daha yüksek basınç ihtiyacı olan istasyonlarda pnömatik basınç yükseltici (booster) kullanılması mümkündür. Pnömatik booster ile lokal olarak işletme basıncının iki katına kadar basınç elde etmek mümkün olur. Böylece yüksek basınç isteyen belirli noktalar için tüm işletme, gerekenden daha yüksek basınçta çalışmamış olur. Şekil 20’de bir pnömatik booster için giriş ve çıkıştaki basınç ve debi değerleri gösterilmektedir.

Yoğun pnömatik ekipman içeren makineler büyük hava kaçağı riski taşırlar ve kaçakların tamamen kesilmesi neredeyse imkansızdır. Bu nedenle, makine girişinde debiyi ve basıncı sürekli kontrol eden bir ekipman, makine çalışmıyorken ortaya çıkan basınç düşüşü ve debi geçişinden kaçak olduğunu algılayabilir. Şekil-18’de bir örneği gösterilen uygulamayla hava beslemesi kesilen bir makinedeki basınç düşüşü izlenmekte ve merkezi enerji izleme sistemine iletilmektedir. Toplanan veriler kaçak olduğuna işaret ediyorsa zaman kaybetmeden müdahale edilebilir ve böylece kaçak kaynaklı enerji kaybının önüne geçilebilir. Şekil 20. Pnömatik basınç yükseltici (booster) ve giriş-çıkış basınç ilişkisi.

4. BASINÇLI HAVA KAÇAKLARI VE MALİYETİ

Şekil 18. Makine çalışmıyorken basınç düşüşünden kaçaklar tespit edilebilir.

40 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Basınçlı hava hattında kaçaklar kaçınılmazdır. Önemli olan mevcut kaçakların yönetilebilmesidir. Basınçlı havanın maliyeti göz önüne alındığında kaçakların önemli maliyet kalemleri haline geldiği anlaşılır. Düzgün şekilli bir kaçaktan oluşan kaçak miktarı ve maliyetine dair örnek hesaplama Tablo 1.’de gösterilmektedir.

TEKNİK MAKALE Tablo 1. Örnek delik çapları için kaçak miktarları ve maliyeti [7].

Tablo 2. 200kW kompresör gücünde basınçlı hava sisteminin farklı oranlarda kaçak maliyet hesabı

Delik Çapı (mm)

Kaçak Miktarı (l/s)

Yıllık Kaçak Maliyeti* (EURO)

1

1,1

411

Kaçak Oranı

Kaçak Miktarı* m3/dk

Yıllık Kaçak Maliyeti (EURO)

3

11,1

4.143

5%

1,54

9.571

5

31

11.571

10%

3,08

19.141

15%

4,62

28.712

20%

6,15

38.283

25%

7,69

47.854

30%

9,23

57.424

35%

10,77

66.995

* Basınçlı hava maliyeti 0,012€/m3, yıllık çalışma saati 8640 olarak alınmıştır.

İşletmelerdeki gerçek hava kaçakları ise nadiren düzgün şekilli deliklerden kaynaklanır. Kaçak sebebi genellikle bir bağlantı elemanı ya da pnömatik ekipmandır.

* Kompresörlerin spesifik enerjisi 6,5kW.dk/m3 kabul edilmiştir ** Basıçlı havanın maliyeti 0,012€/m3, yıllık çalışma saati 8640 kabul edilmiştir

SONUÇ

Şekil 21. Basınçlı hava kaçaklarının kaynakları [7]. Şekil 21’de gösterildiği üzere gerçek kaçakların üçte ikiden daha fazlasının pnömatik ekipman ve bağlantılardan kaynaklandığı görülmektedir. Bunlara filtre ve regülatörler gibi hat ekipmanları da eklendiğinde kaçakların yarıdan fazlasının kaynağı ortaya çıkmaktadır. Söz konusu kaçaklara neden olan sızıntı bölgelerinin şekillerini görmek çoğu zaman mümkün değildir. Gözle görülse dahi çatlak ve yarık gibi düzensiz şekilli kaçaklardan sızan havanın miktarını belirlemek çok zordur. Ortam gürültüsü nedeniyle kaçağın genel yeri dahi çoğu zaman tespit edilemez.

Kaçak tespiti ve ölçümündeki zorluklar ultrasonik tespit yöntemleriyle aşılmaya çalışılır. Yüksek hızdaki havanın kaçak yüzeyindeki sürtünmesi sonucu ortaya çıkan ultrasonik ses dalgalarının algılanmasıyla kaçak noktası tespit edilebilir. Ayrıca algılanan sesin karakteristiğinden kaçağın miktarına ilişkin bir tahmin yapmak da mümkündür. Ancak buradaki yaklaşımın ölçüm değil tahmin olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Tespit edilen kaçaklar etiketlenmeli ve vakit kaybetmeden tamir edilmelidir. Tamir edilmeyen kaçakların tespit edilmesi anlamsız olacaktır. Kaçaklara özel bir bakım planı olmayan fabrikalarda basınçlı havanın ortalama %20’si kadar kaçak olduğu varsayımı yaygındır. Tablo 2.’de 200 kW aktif kompresör gücü olan bir işletmenin üç vardiya, haftada yedi gün çalışma düzeninde oransal olarak kaçak maliyeti hesaplanmıştır.

Gerek maliyetleri azaltmak gerekse çevresel etkileri iyileştirmek amacıyla enerji verimliliği tüm işletmelerin öncelikli konularından biridir. İşletmelerin enerji giderleri içinde önemli kalemlerden biri olan basınçlı hava, gerek enerji yoğun olması, gerekse tasarruf imkanlarının fazla olması nedeniyle ilk ele alınması gereken alanlardandır.

Basınçlı havada enerji tasarrufu çözümlerinin üretilmesi için kompresörden tüketime kadar doğru analizlerin bütüncül bir bakış açısıyla yapılması gerekmektedir. İlgili ölçümlerin yapılıp yorumlanmasının ardından ihtiyaca uygun ekipman seçimi ve revizyonlarla basınçlı havanın üretiminden son noktasına kadar önemli oranlarda enerji tasarrufu elde etmek mümkündür.

KAYNAKLAR [1] “Living Planet Report”, WWF, 2012 [2] RADGEN, P., BLAUSTEIN, E., “Compressed Air Systems in European Union”, Fraunhofer ISI, 2001 [3] BRUHN, G., FOULGER, A., KOESTER, W., SLOTTKE, D., “High Pressure Industrial Compressors”, Verlag Moderne Industrie, 2012 [4] “Compressed Air Manual”, Atlas Copco Airpower NV, 2015 [5] “Boge Compressed Air Compendium”, Erişim Tarihi: 27.06.2017, http://www.drucklufttechnik.de/ [6] “White paper compressed air preparation in pneumatics”, Festo, 2015 [7] HESSE, S., “Compressed Air as an Energy Carrier”, Festo, 2002 [8] “Compressed air drying”, Erişim Tarihi: 20.06.2017, www. compair.com [9] “Heat Recovery Duotherm”, Erişim Tarihi: 13.06.2017, https://www.boge.com/en/products/doutherm İlk kez VIII. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresinde Bildirimler Kitabında Yayınlanmıştır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 41

MAKALE HABER

Hava kompresörlerinin soğuk hava ile imtihanı Sİnan Pİşİrİcİ Makina Yüksek Mühendisi / Dalgakıran Makine

Hava kompresörleri çoğunlukla Avrupa iklim koşulları için normal sayılan 2°C ile 40°C arasında çalışır. Ancak bazı durumlarda ortam koşulları bu sıcaklıkların dışına çıkabilir. Çalışma sıcaklıklarının 2°C’nin altına düşmeye başladığı durumlarda donma kaynaklı problemler ortaya çıkmaya başlayacaktır.

Tabi ki kompresör çalışma sıcaklığını ortam sıcaklığından ayırabiliriz.

42 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

MAKALE HABER

K

ompresörler sanayide genellikle onlar için hazırlanan kompresör odalarında çalışırlar. Bu odalar kompresörün çalışması istenen sıcaklıklara şartlandırılabilir.

Kompresör odaları için dikkat edilmesi gereken en önemli kriterlerden birisi de kompresör odasının havalandırmasıdır.

Kompresörler bulundukları ortamdan hava emişi yapan ve havayı basınçlandırarak bulundukları ortamın sıcaklığının artmasına sebep olan makinelerdir. Eğer yeterli havalandırma sağlanamaz ise kompresör çalıştıkça içerisinde bulunduğu ortam ısınacak, ısınan havadan emiş yapan kompresörün hava çıkışı giderek artarak kompresörün hararet yapmasına sebep olacaktır. Bununla birlikte kompresörlerin emiş yaptığı havanın sıcaklığının yükselmesi kompresörün verimliliğinin düşmesine sebep olacaktır.

Kompresörün çalıştığı ortam sıcaklıklarının düşmesi ise daha faklı mekanik problemlere yol açar.

Hava kompresörlerinin büyük çoğunluğu yağ ile çalışır.

Kompresörlerde yağ, sıkıştırma işleminde ortaya çıkan ısının uzaklaştırılabilmesi ve yağlanması gereken ekipmanların düzgün çalışabilmesinin sağlanabilmesi için kritik öneme sahiptir. Soğuk havalarda yağ vizkozitesi oldukça artar. Bu durum kompresörün ilk çalıştırma esnasında zorlanmasına, bu da enerji tüketimlerinin artmasına sebep olur. Bununla birlikte soğuk ortamlarda çalışan kompresörlerde yoğuşan suyun bir miktarının yağa karışması olasılığı yüksektir. Yoğuşan suyun

yağa karışması yağın özelliğini kaybetmesine, işlevini yerine getirememesine sebep olur.

Bazı durumlarda yağa karışan su yağda donabilir. Bu gibi durumlar kompresörün mekanik aksamlarına oldukça büyük hasarlar verebilir.

Yoğuşan su kompresör içerisindeki hava hattında, filtrelerde, separatörlerde ve kurutucularda birikebilir. Hava sıcaklığı yeterince düştüğünde buzlanma oluşur ve basınçlı hava hattındaki ekipmanlarda tıkanmalara yol açabilir.

Hava kompresörlerini ve basınçlı hava sistemlerini soğuk hava kaynaklı bu gibi problemlerden korumanın en iyi yolu basınçlı hava sistemlerinde bulunan kurutucu ve filtrelerdir. Kurutucular

basınçlı hava içerisindeki suyun uzaklaştırılmasını sağlayarak soğuk havalarda buzlanma ile ortaya çıkabilecek problemleri engeller. Bu yüzden sistemdeki kurucu ve filtrelerin verimli bir şekilde çalıştığından emin olmak gerekmektedir.

Hava kompresörlerinin soğuk havalardan etkilenmesinin engellenmesi için basınçlı hava hattının ve kompresör odasının ısıtılması da iyi bir çözüm olacaktır. Bu sayede kompresörün soğuk hava kaynaklı problemlerden etkilenmesi engellenir. Son olarak kompresörlerin düzenli bakım yapılması yağ içerisinde oluşabilecek su da dahil olmak üzere karşılaşılabilecek bir çok problemin önceden tespit edilerek engellenmesini sağlayacaktır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 43

MAKALE

KOMPRESÖR SEÇİMİ ÖNEMLİDİR! Ersan TOPTAŞ Aydın Trafo Satış ve Pazarlama Müdürü

Kompresör seçimi neden önemlidir? Çünkü tekstilden madenciliğe, otomotivden mobilyaya hemen her türlü imalat sektöründe kullanılan kompresör, işletmelerde elektrikten sonraki en önemli enerji kaynağıdır. Bu enerji kaynağının herhangi bir sebeple kesilmesi durumunda zararınız yeni bir kompresör maliyetine ulaşıyorsa kompresör seçimi önemlidir.

44 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

MAKALE

G

ünümüz Türkiye’sinde rekabetin ulaştığı noktaya baktığımızda kalite rekabetinin ikinci sırada kaldığını, fiyat rekabetinin ön plana çıktığını ve tercih edilir olduğunu görmekteyiz.

Muhakkak ki her malın ucuzu kötüsü değildir ancak satın alma kriterlerinizi imalatçı firma değil siz belirlemelisiniz.

Kompresör dışarıdan bakıldığında basit bir makine gibi görülebilir. Ancak bugün imalat sanayinin elektrikten sonraki en önemli enerji kaynağının basınçlı hava olduğunu düşündüğümüzde, kompresör durduğunda bütün işletmenin duracağını, çalışan üretim makinelerinin fire vereceğini ve çalışan personelin bir anda duracağını göz önüne aldığımızda kompresör seçiminin ne kadar önemli olduğu daha net ortaya çıkacaktır. Tüm işletmeler zamana ve maliyete karşı yarışırlar.

Plansız duruş yapma lüksleri yoktur. İşte bu nedenlerle genel imalat sektörüne yönelik üretim yapmak çok özel bir iştir. Teknoloji ister, mühendislik ister, bilgi birikimi ister, kalite ister, sağlamlık ister, yetenek ister. Tüm bunlarla birlikte bu iş, yenilikçilik ve kullanıcı dostu ürünler olmasını da ister.

Ancak satın alma aşamasında her kullanıcının veya satın almacının kompresör konusunda uzman olması mümkün olmayacağından, biz de size kılavuz olabileceği düşüncesiyle bu yazımızı kaleme aldık. İşte kompresör seçiminde dikkat etmeniz gerekenler: VİDA DEVRİ: Kompresörün en önemli ünitesi vida grubudur.

Vida grubunun düşük devirli olması kompresörün hararetsiz çalışmasını, sessiz ve uzun ömürlü olmasını sağlar. İdeal devir 3.000 rpm’dir. Bu devrin altında olması avantajdır ancak bu değerin %25 ve daha üzerine çıkması durumunda

arızalar kaçınılmazdır. Kompresör alırken vida devrini mutlaka sorun.

ANA MOTOR: Kompresörde vida grubunu tahrik etmek için kullanılan motordur. Katalogda belirtilen kapasiteyi verebilmek için belirtilenden daha büyük motor kullanılarak, daha yüksek enerji maliyetleriyle katalogdaki değerlere ulaşılmaya çalışılıyor olabilir. Yani 30 kW diye satılan bir kompresörde gerçekte 37 kW elektrik motoru kullanılabilir.

Bu da işletmenizin basınçlı hava maliyetlerinin %15-20 oranında artması demektir. Vidalı hava kompresörü alırken, kullanılan elektrik motorunun gerçek gücünü ve tam yükte şebekeden çekilen gücü mutlaka sorun.

TAHRİK SİSTEMİ: Kompresörlerde vidayı tahrik etmek için iki yöntem kullanılmaktadır. Birincisi yaygın olarak kullanılan kayış-kasnak diğeri akuple sistemdir. Her ikisinin de kullanım yerine ve amacına uygun olarak üstünlükleri vardır. Ancak seçim yaparken kayış-kasnak sistemlerde yüksek (%7-10) güç kaybına sebep olan V kayış, akuple sistemlerde ise vida ile motor arasında sık arızaya ve güç kaybına sebep olan dişli kutusu (gearbox) olmamasına dikkat edin. Başka bir deyişle ‘’Poly V’’ kayışlı veya ‘’Direct Drive’’ tahrikli kompresörleri tercih etmeye çalışın. Bu şekilde kompresörünüz maksimum verimlilikte çalışacaktır.

GARANTİ KAPSAMI: Türkiye’de imal edilen veya ithal edilen her türlü makine, ekipman vb. endüstriyel ürünlerde kanunen 1 yıl garanti zorunludur.

Bununla birlikte bazı üretici firmalar rekabette öne çıkabilmek için farklı koşullarda garanti süresini uzatmaktadır. Ancak bununla birlikte firmalar enerji problemlerini, hava şartlarını, çalışma ortamını bahane göstererek (elektrik kesilmeleri, gerilim dalgalanmaları veya

hava sıcaklığı-soğukluğu vb.) garanti prosedüründe açıklar aramakta ve elektrik motorunu, vida problemlerini veya meydana gelebilecek diğer sorunları garanti kapsamı dışına çıkarmaktadır. Üretici veya ithalatçı firmalar sundukları ürün ile ilgili doğru ekipmanları seçmek ve olası ihtimallere karşı tüm tedbirlerini almak zorundadır. Yetkili servis tarafından devreye alınan bir kompresör için çalışma şartlarının ve ortamının uygun olduğu kabul edilir. Kompresör satın aldığınız firma, elektrik motoru ve malzemeleri dahil en az 1 yıl sınırsız saat kayıtsız şartsız garanti vermek zorundadır.

KALİTE BELGESİ: Ülkemizde imalatı yapılan veya yurt dışından ithal edilen tüm makine ve ekipmanlarda CE belgesi zorunludur. Hava tankında ve kompresörde kullanılan ‘’Emniyet Ventili’’nin de CE sertifikalı olmasını isteyin. Ayrıca yurt içinde imal edilen kompresörlerde mutlaka Turqum belgesini sorun.

SATIŞ SONRASI: Kompresör işletmelerin en önemli makinelerindendir. Satın alma sırasında farklı kriterlerle bir seçim yaparsınız ve bu seçiminizi yıllar boyu kullanırsınız. Seçiminiz doğru veya yanlış olabilir ancak satın alma yaparken size en yakın servis noktası, kompresörün bakım periyodu, yedek parça fiyatları, vida revizyon saati ve fiyatı gibi kriterleri muhakkak sorun ve eğer mümkünse bunları yazılı olarak isteyin. Bugün birçok kompresör kullanıcısı yüksek yedek parça fiyatlarından dolayı kullandığı kompresörden şikayetçidir.

REFERANS: Seçiminizi yapmış olsanız dahi mutlaka birkaç kullanıcı firmayı arayıp servis hızını, fiyatları, memnuniyetlerini ve sıkıntı yaşayıp yaşamadıklarını sorun. En iyi satıcı kullanıcıdır.

Olumlu veya olumsuz izlenimlerini sizinle paylaşacaklardır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 45

MAKFED MAKİNE İHTİSAS OSB KURULUYOR

MAKFED ‘in sektöre nefes aldıracak yeni projesi, Kırklareli’nin Vize ilçesinde kurulması planlanan Makine İhtisas OSB, 11 Temmuz’da Renaissance Polat İstanbul Hotel’de tanıtıldı.

S

ektörü ileri taşıyacak projeleri ile dikkat çeken Makine İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu (MAKFED), sektörü dağınık yapısından kurtarıp bir araya toplayacak bir OSB’yi hayata geçiriyor. MAKFED, sektörün Trakya Bölgesi’nde ki ilk ve tek İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’ni Polat Renaissance Otel’de düzenlediği tanıtım toplantısı ile tanıttı. 18 sektörel derneğin üyesi olduğu MAKFED Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran ve Yönetim Kurulu’nun ev sahipliğinde düzenlenen Makine İhtisas OSB Tanıtım Toplantısı makine üreticilerinden yoğun ilgi gördü.

KOBİ’lerin yoğun olduğu makine imalat sanayinde 13 bini aşan üretici firma bulunuyor ve bu firmalar 220 bin kişiye istihdam sağlıyor.

Sanayileşmenin olduğu illerde faaliyet gösteren sektör firmalarının İstanbul, Bursa, Kocaeli, Trakya, İzmir, Eskişehir, Ankara, Konya ve Gaziantep gibi illerde yoğunlaştığı görülüyor. Makine üreticilerinin

yüzde 50’si Organize Sanayi Bölgeleri, yüzde 30’u Küçük Sanayi Siteleri, geri kalan yüzde 20’si ise şehir içine sıkışmış durumda dağınık bir şekilde faaliyetlerini yürütüyor.

Makine sektörünü yetersiz kalan OSB’lerden, küçük sanayi siteleri ve şehir içinden kurtarıp birçok avantajın bir arada sunulduğu bir OSB’de toplayacak Makine İhtisas

46 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

OSB, Kırklareli-Vize’de kurulan PAGDER&ASLAN Plastikçiler İhtisas Özel OSB’ye komşu olacak.

MAKFED öncülüğünde kurulacak Makine İhtisas OSB’nin sanayicilere sağlayacağı faydalar Polat Renaissance Otel’de düzenlenen toplantı ile katılımcılara anlatıldı.

MAKFED Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi tanıtım toplantısına Kırklareli Valisi Osman Bilgin, İstanbul Vali Yardımcısı İsmail Gültekin, Pınarhisar Belediye Başkanı Mustafa Cingöz, MAKFED Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, TOBB Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Başkanı Kutlu Karavelioğlu, Asrey İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Aslan, PAOSB Yönetim Kurulu Başkanı ve Asrey İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Fidan Aslan Eroğlu, MİB Yönetim Kurulu üyesi Mustafa EROL ve Burç Angan, MAKFED Yönetim Kurulu Üyesi ve PAOSB Başkan Yardımcısı Hüseyin Semerci ile MAKFED üyesi derneklerin Başkanları katıldı.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 47

MAKALE

Termal Kütle Kurutucuları Hüseyİn Çelİk Mikropor Servis Müdürü

Basınçlı hava sistemlerinde enerji verimliliği günden güne önem kazanmaya başlamıştır. Gelişmiş sanayi ülkelerinde kullanılan elektrik enerjisinin %12’si basınçlı hava sistemleri için kullanılmaktadır. Ülkemizde basınçlı hava sistemlerine harcanan elektrik enerjisi miktarı (yıllık) 6 TWh’dir. Bu enerji tüketimleri ile aslında basınçlı hava sistemlerinin oldukça yüksek maliyetli olduğu görülmektedir.

Bundan dolayı basınçlı hava sistemlerinde enerji tasarrufu sağlamak verimlilik adına çok önemlidir.

48 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

B

asınçlı hava, özellikle sanayi endüstrisinde üretim hatlarının sürdürülebilmesi için kullanılan bir enerji türüdür. Basınçlı hava, üretim hatlarında kullanılan makine, ekipman, kontrol sistemleri, el aletleri ve üretim prosesleri gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca basınçlı hava depolanabilen bir enerji türü olmasından dolayı servis sektörü gibi farklı alanlarda da kullanılmaktadır.

Basınçlı hava üretimi, hava kompresörleri tarafından sağlanmaktadır. Kompresörler bulundukları ortamdaki/ atmosferdeki havayı alarak/emerek basınçlı hâle getirir.

Kompresör, basınçlı hava üretirken ortam havasını emerken atmosferde bulunan katı partikül, su buharı gibi aerosolleri de hava ile almaktadır. Sonuç olarak, üretilen basınçlı hava içerisinde bu maddeler de bulunmaktadır.

Basınçlı hava içerisinde bulunan katı partikül, su buharı gibi aerosoller basınçlı havayı kullanan pnömatik ekipmanlara zarar vermektedir ve üretim proseslerinin bozulmasına, kalitesiz bir sonuç/ürün ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Tüm bu nedenlerden dolayı filtrelenerek, şartlandırılarak ve kurutularak basınçlı havanın temiz bir enerji türü olması sağlanmalıdır.

MAKALE n Deliquescent hava kurutucuları: Giriş hava sıcaklığından 15-20 oC daha düşük çiğ noktası sağlarlar.

Basınçlı hava sistemlerinde çoğunlukla kullanılan ‘’soğutmalı tip kurutucu’’ modelidir. Bu kurutucu temel soğutma çevrimi ile soğutucu akışkan gazı kullanarak basınçlı havayı kurutmaktadır. Bu tip kurutucularda bulunan soğutucu kompresörü, kontrolör, vanalar ve fan motorları gibi elektrikli ekipmanlar kullanmaktadır. Bu şekilde kurutucular, basınçlı havayı kuruturken elektrik enerjisi kullanmaktadır.

Basınçlı hava kurutucularında enerji verimliliği Basınçlı hava sistemlerinin bulunduğu işletmelerde basınçlı hava kullanımı değişkendir. Basınçlı hava kullanımı işletmenin mesai başlangıcı ve bitimi, dinlenme aralıkları gibi zaman dilimlerinde değişkenlik gösterir.

Grafikte, bir işletmenin 1000 Nm³/h’lik bir basınçlı hava sisteminin kullanıma bağlı olarak basınçlı hava tüketimindeki değişkenliği görülmektedir.

Grafik 1 Bir işletmenin değişken basınçlı hava tüketimi Şekil 1 Kalitesiz basınçlı hava ile yapılan boya prosesi ve yüzeyde oluşan su buharı kabarcıkları Basınçlı hava sistemleri, basınçlı havanın üretildiği, ayrıştırıldığı, filtrelendiği ve kurutulduğu sistem topluluğudur.

Doğru bir basınçlı hava sisteminin kurulması ve dolayısıyla kaliteli bir basınçlı hava için maksimum tüketime uygun bir kurutucu seçimi yapılmalıdır. Enerji verimliliği sağlamak için değişken olan basınçlı hava tüketimine kurutucunun da cevap vermesi beklenilmelidir.

Ancak enerji tasarrufu sağlamak için gerekliliklerden ve kaliteden ödün vermeden basınçlı hava için harcanan birim enerji maliyetinin düşürülmesi gerekmektedir.

Şekil 2 Örnek bir basınçlı hava sistemi hat diyagramı

Basınçlı hava kurutucularına genel bakış

Basınçlı hava sistemlerinde havanın kurutulmasını sağlayan makinelere “kurutucu” adı verilmektedir.

Kurutucular çalışma prensiplerine ve kurutma kapasitelerine göre farklı tip ve modellerde olabilir. n Soğutmalı tip kurutucular: Genel olarak 3 oC - 5 oC çiğ noktası, n Rejenerasyonlu (kimyasal) kurutucular: (-40) oC – (-70) oC çiğ noktası, n Membran tip kurutucular: 2 oC – (-40) oC çiğ noktası,

Grafik 2 Değişken basınçlı hava tüketimine bağlı olarak standart ve termal kütle kurutucu enerji tüketimleri Grafikte görüldüğü gibi değişken basınçlı hava tüketimine bağlı olarak standart tip kurutucu ve termal kütle kurutucunun tepkisi görülmektedir. Standart tip kurutucu modelleri değişken hava tüketimine tepki veremediğinden dolayı maksimum enerji tüketimini devamlı olarak harcamaktadır. 8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 49

MAKALE Termal kütle kurutucuları ise değişken hava tüketimine uygun tepki vererek enerji tüketimini minimuma indirir.

Termal kütle

Termal kütle kurutucuları adını kurutucuda kullanılan termal kütleden yani kurutucu içerisinde bulunan özel bir akışkandan almaktadır. Basınçlı hava, soğutucu gaz ile değil bu özel akışkan yani termal kütle ile kurutulur.

Termal kütle kurutucuları çalışma prensibi

Termal kütle kurutucuları, soğutma gazı ile donma derecesi düşük olan sıvı-termal kütle 0 °C’ye soğutulur. Soğutulan bu özel sıvı-termal kütle paslanmaz bir tankta depolanır. Bir pompa vasıtası ile bu sıvı-termal kütle hava eşanjörüne basılır ve havanın soğutularak kurutulması sağlanır. Eşanjörden ısınarak çıkan soğutma sıvısı-termal kütle soğutma gazı ile tekrar soğutulur ve tanka basılır. Tanktaki sıvı sıcaklığı bir kontrolör tarafından sürekli olarak ölçülür.

Sıvı sıcaklığı +1 °C’ye düştüğünde kurutucu devre dışı kalarak ekonomi yapmaya başlar. Tanktaki sıvı sıcaklığı +3 °C’ye ulaştığında kurutucu tekrar devreye girer.

13068 kWh, bunun parasal karşılığı ise 3790 TL olmaktadır. Kurutucu kapasitesi arttıkça tasarruf artacağından büyük kapasitelerde termal kütle kurutucu tercih edilmelidir.

Mikropor, termal kütle kurutucu modelleri olan MCY serisi ile işletmelerin kaliteli hava ihtiyacını karşılamaktadır. MCY serisi kurutucular 495 Nm³/h ile 12500 Nm³/h’ye kadar tek ünite kapasitesine sahiptir. Mikropor MCY serisi kurutucuların ISO 8573-1 Standardına göre kuruluk derecesi yani Dewpoint değeri 5 °C dir. Termal kütle kurutucularında sistemin çalışmasını ve enerji tasarrufu sağlamak için akıllı bir kontrolör bulunmaktadır. Bu kontrolör termal tip kurutucular için yani Mikropor için özel olarak tasarlanmıştır.

Mikropor MCY serisinde kullanılan Hava eşanjörü 3’ü 1 arada (Hava-Hava & Hava-Soğutucu Akışkan & Su Seperatörü) Alüminyum Plakalı eşanjördür. Bu eşanjörün tasarımı Mikropor’a aittir ve aynı zamanda patentli bir ürünüdür.

Grafik4, Mikropor MCY – Termal kütle kurutucu modellerinin hava debisine göre enerji tüketimini gösterir.

Grafik 3 Değişken basınçlı hava tüketimi ile kurutucular arasındaki enerji tasarruf miktarı Grafikte gösterilen alan standart kurutucu ile termal kütle kurutucu arasındaki enerji tasarruf miktarını göstermektedir.

Basınçlı hava sistemi 1000 Nm³/h @7 barg olan bir işletme üzerinde 2 farklı tip kurutucu tipi ile alınan ölçümler sonucunda: Günlük Enerji Tüketimi

Aylık Enerji Tüketimi

Standart Tip Kurutucu

65 kWh

1944 kWh

Termal Kütle Kurutucu

28,5 kWh

855 kWh

olarak ölçülmüştür. Bu sonuçlar ile birlikte termal kütle kurutucunun standart tip kurutucuya oranla %55 oranında enerji tasarrufu sağladığı belirlenmiştir.

Mayıs 2018 sanayi elektriği birim bedelinin 29 kuruş/ kWh olduğu düşünüldüğünde 1000 Nm³/h’lik standart bir kurutucu yerine 1000 Nm³/h’lik termal kütle kurutucu kullanılırsa bir yıllık enerji tasarrufu

50 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Grafik 4 Farklı tip kurutucuların basınçlı hava-enerji tüketim grafiği

Sonuç

Türkiye gibi elektrik enerjisinde dışa bağımlı olan ülkeler için enerji tasarrufu oldukça önemli bir konu hâline gelmiştir. Artan fosil yakıt fiyatları ve yüksek enerji maliyetleri nedeniyle işletmeler bu konuda daha hassas davranmaya başlamışlardır.

Gelişmiş sanayi ülkelerinde bu tarz enerji tasarrufu sağlayan makine yatırımlarına devlet teşvikleri bulunmaktadır. Kanada, Amerika gibi ülkelerde enerji tasarrufu sağlayan makine yatırımlarına destek programları bulunmaktadır.

Avrupa ülkelerinde ve gelişmekte olan sanayi ülkelerinde de bu bilincin oluşması ile devletler tarafından kontrol ve teşvik programları oluşturulmaya başlanılmıştır.

ş a t k A r Barış Yaşa

“Topkapı Endüstri, Türk sanayisine verimli ve güvenilir makine ve ekipman sağlayan bir mühendislik ve hizmet firmasıdır” 52 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

RÖPORTAJ n Bize kendinizden ve Topkapı Endüstriden kısaca bahsedebilir misiniz? İsmim Barış Yaşar Aktaş, makine mühendisiyim, 2004 yılından beri çalıştığım Topkapı Endüstride basınçlı hava sistemleri departmanının müdürüyüm ve aynı zamanda şirketimiz icra kurulu üyesiyim.

Topkapı Endüstri Malları Ticaret A.Ş. 1985 yılında İstanbul’da kurulmuş, çeşitli markaların distribütörlüklerini alarak faaliyetlerine başlamıştır. Bugün, yetmişin üzerinde çalışanı, bölge ofisleri ve bölge bayileri ile güçlü ve dinamik bir şekilde çalışmasına devam eden, distribütörü olduğu ürünler ile Türk sanayisine verimli ve güvenilir makine ve ekipman sağlayan bir mühendislik ve hizmet firmasıdır.

Kuruluşumuzdan bu yana Alman

“KAESER, Basınçlı havada dünyanın bildiği, güvendiği teknoloji öncüsü bir firma” Kaeser Kompresörlerinin Türkiye distribütörüyüz. Bununla birlikte yine Almanya’dan Elaflex hortum, bağlantı ekipmanları ve havacılık ekipmanları ile Avusturya’dan GE-Jenbacher gaz motorlarının Türkiye yetkili distribütörüyüz. n Kaeser’in Türkiye ve dünya pazarı üzerindeki yeri ve gelişimi ne durumda?

Kaeser 1919 yılında Almanya’da kurulmuş ve önümüzdeki yıl yüzüncü yılını kutlayacak olan köklü bir Alman firmasıdır. Sadece basınçlı

hava ekipmanları üretimi işi ile uğraşan Kaeser, üretimini tamamen Almanya’daki fabrikalarında yapmakta, yüzün üzerinde ülkede yaklaşık 6000 çalışanı ile faaliyet göstermektedir.

Bir Alman firması olarak, teknolojinin ve sanayinin en güçlü olduğu ülkelerden olan Almanya’da pazarın en etkin markasıdır. Bununla birlikte Avrupa ve Amerika kıtasındaki tanınırlığı, bilinirliği ve güvenilirliği en üst seviyededir. 1980’lerden sonra dünya üzerindeki satış ve servis ağını da arttırarak basınçlı havada dünyanın bildiği, güvendiği teknoloji öncüsü bir kompresör firması olmuştur.

Kaeser’in Türkiye pazarındaki varlığı Topkapıdan da önceye dayanıyor ancak kurumsal temsil anlamında faaliyetleri Topkapı ile birlikte 1985 yılında başlıyor. 2000’li yıllara kadar kuruluş, yapılanma ve ilk sektörel referansların oluşumu ile geçen sürecin ardından; yetişmiş teknik servis ve satış personeli, güçlü ve düzenli bölge bayileri sayesinde Türkiye pazarında da bilinen, güvenilen ve aranılan bir marka olmayı başarıyor. n Kaeser Kompresörlerinde hangi ürün grupları var ve siz hangileri ile faaliyet gösteriyorsunuz?

Yağ enjeksiyonlu ve yağsız vidalı kompresörler, seyyar (dizel, benzinli ve elektrikli) kompresörler, düşük basınç (blower) kompresörleri, vakum kompresörleri, yüksek basınç (booster) kompresörleri, dental kompresörler, pistonlu kompresörler, gazlı ve kimyasal kurutucular, basınçlı hava hat filtreleri, otomatik tahliye cihazları, hava tankları ve Endüstri 4.0 altyapısı ile Kaeser Sigma Air Manager 4.0 (SAM 4.0) olarak adlandırdığımız otomasyon bilgisayarımız ürün gamımızı oluşturmaktadır. Topkapı Endüstri olarak tüm bu ürünlerin satış ve teknik hizmetlerini eksiksiz olarak vermekteyiz. n Dünyada ve Türkiye’de birçok kompresör üreticisi var, Kaeser’i diğer markalardan farklı kılan, öne çıkaran unsurlar nelerdir?

Bizim iddiamız ve sloganımız çok uzun yıllardır aynı ve değişmedi “Daha

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 53

RÖPORTAJ az enerji ile daha çok basınçlı hava”. Bu slogan müşterilerimiz için bir verimlilik ve tasarruf iddiasıdır.

Hepimizin bildiği üzere vidalı kompresör; çalışma prensibi itibarıyla verimliliğin düşük olduğu, giren enerjinin büyük bir oranının ısı olarak havaya atılmak zorunda bırakıldığı bir teknoloji içermektedir.

Hâl böyleyken basınçlı hava istasyonunda tasarruf edilebilecek her unsurun üretiminden seçilmesine, yerleşiminden doğru ve düzenli çalıştırılmasına kadar birçok konu verimlilik açısından önem arz ediyor.

Kaeser de işin en başından, yani ürünlerinin tasarımından, itibaren malzeme ve komponent seçiminde çok hassas davranıyor. Bu minvalde Kaeser’in farkını özetlemek için şunlar söylenebilir: Tamamen kendi geliştirmiş olduğu, her bir nominal elektrik motoru gücü ve basınç sınıfı için ayrı ayrı tasarladığı ve başka hiçbir üretici ile paylaşmadığı Kaeser Sigma profilli vida blokları ile yağlı vidalı kompresörlerini üretiyor .

Siemens’in IE4 Süper Premium verimlilik sınıfı AC motorlarını (günümüzde geçerli olan en yüksek verim sınıfıdır) ve frekans invertör gruplarını kullanıyor.

Elektrik motoru ile vida blokunu bir esnek kaplin vasıtası ile birleştirerek direkt tahrik sağlıyor ve bu şekilde bir redüktör veya kayış kasnak grubu gibi bir aktarma organının ilave oluşturacağı kayıpları en başından engelliyor.

Bununla birlikte, kompresörlerimizde yük durumuna göre enerji tüketen kademeli veya invertörlü radyal fan ve etkin, verimli soğutma sağlayan radyatör grupları kullanılmaktadır.

ETM (Electro Termo Management) diye adlandırdığımız, ortam sıcaklığı ve kompresör çalışma sıcaklığını otomatik olarak değerlendirerek vida bloku içindeki yağın döngüsünü ayarlayan ve bu şekilde radyatör ve fan üzerindeki yükleri azaltan teknoloji gibi birçok küçük ama önemli detay bu verimlilik iddiasını sürdürülebilir kılmak için kullanılıyor. Aslında tüm bunların yanında, her çıkardığı yeni üründe bir önceki modeline göre verimliliğini daha da arttıran, markasına, distribütörlerine ve çalışanlarına yatırım yapan bir markadır Kaeser. Bir aile şirketi olarak kurulmuş Kaeser, günümüzde başında üçüncü jenerasyonu bulunan ve 6000 çalışana ulaşmış olan güçlü

bir aile bu. Biz de Topkapı olarak bu ailenin bir parçası olmaktan mutluyuz, müşterilerimize iyi ürün, iyi mühendislik ve teknik servis hizmeti veriyoruz. Tercih edilme nedenlerimiz de bunlar oluyor. n Bize Topkapının Kaeser bayi ve personel yapılanmasından bahseder misiniz? Mühendislerin ve kadın çalışanların oranları nedir?

Topkapı’nın merkez ofisi İstanbul’dadır, bununla birlikte İzmir, Antep ve Adana ofisleri de bulunmaktadır. Departman müdürü olarak benimle birlikte sadece Kaeser işi ile ilgilenen satış müdürü ve servis müdürü arkadaşlarım, proje ve satış mühendislerimiz, servis teknisyenlerimiz ve ofis destek personelimiz olarak çalışan 21 kişi bulunmakta. Bu rakama şirket yöneticilerimizi, muhasebe, ithalat/ ihracat, sekretarya birimlerimizin personelini ve bölge bayilerimizin çalışanlarını eklersek, elbette müşterilerimiz ile birlikte Türkiye’de büyük bir Kaeser ailesi oluşturuyoruz.

Bölge bayilerimiz (Bursa, İzmir, Isparta, Adana, Gaziantep, Kayseri,

54 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Ankara, Eskişehir ve Çorum) bizler için çok önemli, hepsi ile çok uzun yıllardır birlikte çalışıyoruz. Onlar Kaeser ve Topkapı markasının kendi bölgelerindeki tek yetkili satış ve servis temsilcileri. Bayilerimiz ile birlikte Türkiye’de sanayinin yoğunluklu olduğu tüm bölgelere 7/24 servis ve doğrudan satış hizmeti verebiliyoruz.

Sorunuzun mühendis ve kadın çalışan ile ilgili bölümüne geldiğimizde, şirketimizde toplamda 25 mühendis arkadaşımız var ki bunların altısı kadın mühendistir. Toplam kadın çalışan oranımız da %20’nin biraz üzerinde ve önemli pozisyonlarda kadın yöneticilerimiz bulunmaktadır. n Ülkemizdeki ciddi projelerde imzanızın olduğunu biliyoruz. Son dönemde yaptığınız ve teslim ettiğiniz birkaç büyük projeden bahsedebilir misiniz?

Böyle düşündüğünüz için teşekkür ederiz. Bizim için en küçük kompresörümüzden en büyüğüne kadar ürünümüzü kullanan tüm müşterilerimiz değerli ve üstlendiğimiz her iş ciddi bir proje. Elbette sorunuzun toplam kompresör kapasite anlamında

RÖPORTAJ olduğunu biliyorum. Bu sene özellikle, basınçlı hava tüketiminin yüksek olduğu tekstil sektöründe önemli siparişler aldık. Geçen sene anlaştığımız ancak sevkiyatları bu sene gerçekleşen boya-kimya sektörünün en önemli firmalarından biri yeni yatırımında Kaeser’i tercih etti. Özellikle toplam kurulu gücün yüksek olduğu, enerji verimliliğinin ve operasyonel güvenilirliğin ön planda tutulduğu projelerde Kaeser markasının tercih edilme oranı da artıyor. n Yerli markaların gelişimini nasıl buluyorsunuz?

Her alanda olduğu gibi kompresör üreticileri arasında da dünyada ve Türkiye’de rekabet olması; ürün kalitesi, fiyat seviyeleri ve teknolojik gelişmeler açısından çok faydalı. Elbette bu rekabetten her zaman son kullanıcılar en fazla faydayı kazanmış oluyor.

Biz nasıl kaliteli bir Alman markasını Türkiye’de temsil ediyorsak, aynı şekilde kendi markasını yaratan, dünya pazarında bir Türk markası olarak kalitesi ile adından söz ettirebilen yerli markalarımızı da takdir ve tebrik ederiz.

Her ne kadar ithal bir marka temsilciliği de yapsak biz de yerli bir firmayız, sonuç itibarıyla bir tüketim ürünü değil yatırım ürünü satıyoruz.

Türkiye olarak büyük oranda dışa bağlı bulunduğumuz enerji konusu dikkate alındığında, satmakta olduğumuz kompresörlerimiz ile kendi sanayicimizin düşük tüketimine önemli bir katkı sunmuş oluyoruz. n Kompresör sektörü 2017 yılını ciddi bir ivme ile kapattı.

Sizin için 2017 yılı nasıl geçti ve 2018 yılı hedeflerinize göre şu an ne durumdasınız?

2017 yılı genel olarak Topkapı Endüstri açısından oldukça iyi bir yıl olarak geçti. Tüm ürün gruplarımızda adet ve ciro bazında hedeflerimize paralel sonuçlar aldık. Aynı şekilde bayi bölgelerimiz ile birlikte başarılı bir yıl geçirdik. 2018 yılına da özellikle 2017’nin son çeyreğinde aldığımız siparişlerin gerçekleşmesi ile iyi başladık. Ardından döviz kurlarındaki aşırı artış ve erken seçim sürecinin başlaması bazı projelerde ötelenmelere neden oldu elbette. Ama yine de ülkemizin içinde bulunduğu şartlara göre işlerimiz iyi durumda, yoğun bir şekilde çalışmaya devam

n Barış Bey, Endüstri 4.0‘da Kaeser ne durumda?

Kaeser, bu konuda da basınçlı hava sektöründe dünyada ilk adımı atan öncü firmalardan biri.

Endüstri 4.0 ile dördüncü sanayi devrimi; yani artık bilgisayarların, internetin makineler ile iç içe olduğu, teknolojik gelişmelerin çok daha hızlı olacağı bir dönem belirtiliyor.

Biz de “KAESER Endüstri 4.0 ile gelecek başladı”, sloganımızı bu nedenle kullanıyor ve önemli bir gerçeğin altını çizmek istiyoruz.

Gelecek teknolojiler sanki çok uzakmış gibi görünür ama birdenbire gerçekleşip yeni hedefler belirler. Bu nedenle Endüstri 4.0 konusu Kaeser’in tamamen odaklandığı ve tüm ürünlerinde altyapısını buna göre hazırladığı bir konu. Kaeser Endüstri 4.0 konsepti ile basınçlı hava istasyonunuzu planlama, uygulama, işletme ve optimize etme imkânını münferit ve sayısal olarak sağlayabiliyoruz. Endüstri 4.0 için kullanmakta olduğumuz Kaeser SAM 4.0 otomasyon ve yönetim sisteminin en önemli birkaç avantajını da şöyle sıralayabiliriz: 1. Tamamen son kullanıcının basınçlı hava tüketim grafiğine göre değişken ayarlanabilir bir otomasyon sistemi.

2. Sürekli gerçek zamanlı izleme ve optimizasyon sayesinde mükemmel verimlilik.

3. Uzaktan sistem kontrolü sayesinde maksimum ulaşılabilirlik, kestirimci bakım ve kritik durumları önleme imkânı.

4. Entegre Enerji Yönetim Sistemi ISO 50001’e uyum.

5. Kolay güncelleme.

ediyoruz. Hatta aramıza yeni bir mühendis arkadaşımızı ekleyerek kadromuzu daha da güçlendirdik. n Son olarak bizlere söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Air World dergisi olarak zor şartlar altında güzel bir iş başarıyorsunuz. Sizleri tebrik ediyor ve başarılarınızın devamını diliyoruz.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 55

HABER

Türkiye’nin İlk Yerli Hava Körüğü POSITIVE DISPLACEMENT BLOWERS

Q Series Blowers Flows up to 6200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -920 mbar g

Since 1994

TÜYLÜOĞLU MAK. NAK. İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

56 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

www.ruutblower.com

HABER

Pnömatik Taşımada Akılcı Çözümler

H Series Blowers Flows up to 8200 m3/h Pressures up to 1000 mbar g Vacuums up to -500 mbar g

Ostim Org. San. Böl. 1231. Sok. No:38-40 Yenimahalle – Ankara / TURKEY Tel: (+90) 312 354 19 11 • Faks: (+90) 312 385 13 97

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 57 ruutblower@ruutblower.com

HABER

PNEUROP 2018 Genel Toplantısı

Brüksel’de yapıldı

Türkiye’yi Pneurop’ta, 2005 yılından itibaren Makina İmalatçıları Birliği (MİB) temsil etmektedir. Bu yıl 17-19 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilen toplantıya, MİB’i temsilen Yönetim Kurulu üyesi Sarmak Makina Kompresör YK Bşk. Yrd. Aslı Saracoğlu Özer katılmıştır.

P

NEUROP (Avrupa Kompresör, Vakum Pompaları, Pnömatik Aletler Ve Ekipmanları İmalatçıları Birliği) 2018 Yılı Genel Toplantısı 17-19 Mayıs 2018 tarihlerinde Brüksel’de yapılmıştır.

PNEUROP 1958 yılında kurulmuş olup, Üyeleri 8 Avrupa Birliği üyesi ülke, İsviçre ve Türkiye üyedir.

Türkiye’yi Pneurop’ta Makina İmalatçıları Birliği 2005 yılından beri temsil etmektedir.

Bu yılki toplantıya MİB’i temsilen Yönetim Kurulu üyesi, Sarmak Makina Kompresör YK Bşk. Yrd. Aslı Saracoğlu Özer katılmıştır.

Türkiye’den toplantıya ayrıca Sarmak Makina Kompresör’den Ali Gürbüz, Dalgakıran Kompresör’den Onur Elbir, Ertuğrul Özdemir ve Eren Çakır katılım sağlamışlardır.

Toplantıların ilk gününde Europump (Avrupa Pompacılar Birliği) ile ortak olarak Avrupa Birliği Endüstri Stratejileri Konferansına katılım sağlanmıştır.

2. gün ise Lot 31- Eco-design, PN 14- ISO 8573-5 Yağ Buharı Mevzuat Revizyonu, PN6 Yağ separatörleri, PN3 : El aletleri; CAGI (Compressed Air and Gas Institute) Performans Verifikasyon Programı BCAS (British Compressed Air and Gas Society) Performans Verifikasyon Programı; ISO düşük basınç standardı konularındaki seminerlere katılım sağlanmıştır.

58 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Son gün ise PNEUROP Genel Kurul Toplantısı gerçekleştirilmiştir.

Bu yıl Europump ile birlikte bir Ortak Politika Konferansı da yapıldı.

AB Endüstriyel Politika Stratejisi (Sayısallaştırma, Sürdürülebilirlik, İnovasyon) ve Pneurop’un 60.

Yıldönümü vesilesiyle resmi akşam yemeği, sosyal program, AB Parlamentosu ve “Brüksel’i Keşfet” turu ile sona erdi.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 59

HABER

Çoklu Kompresörler için Otomasyon Sisteminde 3 Kullanım Modeli Basınçlı hava ihtiyaçlarını çoklu kompresör sistemi ile karşılayan firmalar kullanım modelleri içinden kendileri için en uygun seçeneği belirliyorlar.

Kimi enerji tasarrufu için, kimi risk minimizasyonu için, bazısı da bakım periyodlarını eşitleyecek otomasyon sistemini tercih ediyor.

S

ARMAK Kompresör çoklu otomasyon sistemine dair şu bilgileri kaydetti; “Firmaların basınçlı hava kullanım alışkanlıklarına göre kompresör ihtiyaçları şekillenmektedir. Çoklu kompresör kullanımını tercih eden firmalar için farklı otomasyon sistemi kurulumları mevcuttur. Çoğu firma için enerji tasarrufu önemli iken, bazısı bakım avantajı sağlamak için kompresörlerin eşit yaşlandırmasını tercih etmektedir. Özellikli bazı sektörler için ise arıza durumunda yedekleme yapılması mecburidir.

Enerji tasarrufu için farklı verimlerde kompresör kullanımı esastır. Üretimdeki anlık hava ihtiyacına göre en uygun kompresör aktive edilerek dönüşümlü olarak sistem çalıştırılır bu modelde. Ayrıca bu sayede hava ihtiyacı gün içinde artış gösterdiğinde oluşturulan program doğrultusunda hangi kompresörün çalışmasının daha uygun olacağı seçilerek istenmeyen duraklamalar önlenmektedir.

Basınçlı hava kullanımında kesintiye uğramaması gereken

sektörlerde de çoklu kompresör sistemi kullanılır. Mesela sütün soğutma sürecinin kesinlikle durdurulmaması gerekir, meydana gelebilecek herhangi bir arıza durumunda yedek kompresörün devreye girmesi ile risk ortadan kaldırılmış olur. Çoklu kompresör sisteminde diğer otomasyon modeli ile kompresörlerin eş yaşlanması sağlanarak bakım ihtiyaçları aynı ana denk

60 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

getirilir ve aynı bakım periyodunu sürekli olarak devam ettirmesi sağlanaarak bakım maliyetleri düşürülür.

Müşterilerinin ihtiyaçlarına göre çoklu kompresör otomasyon sistem kurulumu hizmeti sunan SARMAK KOMPRESÖR, basınçlı hava kullanımınızda enerji tasarrufu, risk minimizasyonu ve bakım periyodu eşitlemesi sağlayarak işleyişinizi optimum hale getirir.”

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 61

TEKNİK MAKALE

BASINÇLI HAVA KOMPRESÖRLERİNDE

VAP (Verimlilik Artırıcı Proje) DESTEĞİ Gökay ÇOMOĞLU Satış Pazarlama Müdürü / VAT ENERJİ gokay.comoglu@vat.com.tr

Enerji verimliliği projeleri, endüstriyel işletmeler açısından oldukça önem arz eden bir konudur. Bu projelerin yapılmasında sağlanacak tasarruf kadar, geri ödemeleri de uygulanabilirlik açısından önemlidir.

62 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

TEKNİK MAKALE

E

nerji verimliliğinin gitgide önem kazandığı günümüzde, destek programlarından faydalanılması, bu tarz projelerin sayısını da arttıracak ve işletmelerin daha kârlı üretim yapmalarına destek olacaktır.

kompresör, etiket değerindeki verilerin çok altında çalışmaktadır. Bu durum da verimsizliği beraberinde getirmektedir. 85 kW güç tüketimine karşı alınan hava debisi 8,2 m³/dk.dır. Verimsiz olan bu kompresör, yeni bir kompresör ile değiştirildiğinde:

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) tarafından verilen VAP destekleri ile enerji verimliliği projelerinde %30‘a varan destekten faydalanmak mümkündür. Yıllık enerji tüketimi 1000 TEP olan, enerji yöneticisi bulunduran ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi’ne sahip (ya da bu sertifikasyon için yetkili firma ile çalışmalara başlamış) işletmeler VAP desteğinden faydalanabilir.

Bu yazıda, yapılan ölçüm değerleri üzerinden bir basınçlı hava kompresörünün VAP desteği ile birlikte nasıl değiştirilebileceği aktarılmıştır. Bunun için önce mevcut kompresörde verim analizi yapılarak, kompresörün spesifik enerji tüketimi hesaplanmalıdır.

Basınçlı hava kompresöründe yapılan debi ölçümünün yanında eş zamanlı yapılan enerji analizörü ile güç tüketimi ölçümü verileri bize kompresörün mevcut verimini verecektir. Aşağıda bir tesiste yapmış olduğumuz debi-güç ölçüm sonuçları mevcuttur.

Debi (Yeni kompresör) :8,5 m³/dk.

Ortalama Güç Tüketimi (Yeni kompresör) :57 kW Sağlanan Tasarruf :28 kWh Yıllık Çalışma Süresi :8.400 h/yıl Elektrik Birim Fiyatı :0,24 TLkWh (VAP tarihinde) Yıllık Parasal Kazanç :56.448 TL/yıl Yatırım Bedeli :190.000 LT (VAP tarihinde) Alınacak Destek :57.000 TL İşletme için Geri Ödeme Süresi: 2,3 Yıl

Nominal Güç :90 Max. Çalışma Basıncı :10 Debi :16 Ortalama Güç Tüketimi (Ölçülen) :85 Ortalama Debi (Ölçülen) :8,2 Çalışma Basıncı (Ölçülen) :8

VAP başvurularının 3. Etabı 3 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında yapılacaktır. 5 yılın altında geri ödeme süresi olan ve maksimum 1.000.000 TL tutarındaki projeler için VAP desteğinden faydalanmak mümkündür. Basınçlı hava, işletmelerdeki en pahalı enerji olduğundan bu konuda da olası projelerin VAP desteği ile yapılması, işletmelere ekstra kazanç sağlayacaktır.

kW bar m³/dk. kW m³/dk. bar

Yukarıdaki verilerden de anlaşıldığı üzere

Bu çalışmadan da görüldüğü üzere, enerji verimliliği projelerinde ölçüm yapmak ve izlemek oldukça önemlidir. Yapılan ölçüm sonucunda mevcut kompresörün verimsizliği ortaya çıkmıştır. Bu sebeple, enerji verimliliği projelerinde enerji izleme sistemlerinin kullanılması tavsiye edilmektedir.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 63

RÖPORTAJ

U L S U a f a t s u M

Makine Yüksek Mühendisi

“Amacımız bilinçli üretici, bilinçli tüketici ve doğru ekipman dengesini yakalaMAK” “Üretilen basınçlı havanın %50’sine yakını kaçaklar, yanlış kullanım, gereksiz yüklenme gibi sebeplerden ötürü israf edilmektedir.

Böylesine büyük enerji kaybının geri kazanımı ve bu konuda bilinçlendirme çok önemlidir.”

64 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

RÖPORTAJ

“Daha önce Fecri Demiröz tarafından kaleme alınan ve bu platformda yayınlanan ve yine Air World Türkiye dergisi editörlerinin altını çizdiği basınçlı havanın ISG, periyodik muayene ve servis boyutlarını içeren makaleler ülkemizde son kullanıcıların, bakanlık ve diğer yetkili kuruluşların konuya eğilmelerini sağlamıştır.”

Basınçlı hava ve enerji verimliliği arasındaki ilişki nedir?

Basınçlı havayı üretmek ve kullanmak oldukça maliyetli bir işlem olmasına rağmen bu mali yön hep ikinci planda tutulmuştur. Havanın ortamdan çekilen kaynak olması, sızdırdığında veya yoğun kullanıldığında herhangi bir kirli görüntü sergilememesi gibi en büyük avantajları, aynı zamanda boşa harcanmasının da en büyük sebeplerini oluşturmaktadır. Enerji verimliliğinin daha çok konuşulduğu günümüzde artık son kullanıcılar hem teşvikler hem de kabaran elektrik faturalarını azaltmak için çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar içinde geri dönüşü en hızlı ve kolay olan basınçlı hava sistemleri ön plana çıkmalıdır.

Biraz daha rakamlar ile açıklayabilir miyiz? Yurt dışı uygulamalarda bu durum nedir?

Ülkemizde üretilen toplam enerjinin %47’sini tek başına sanayi kuruluşları tüketmektedir (kaynak: TEDAŞ). Dünya enerji organizasyonu (WEO), Amerika Enerji Bakanlığı (DOE) ortak çalışması; gelişmiş ve gelişmekte olan, üretim yoğun ülkelerde, toplam tüketilen enerjinin minimum %10’u kadarının basınçlı hava enerjisi olduğunu göstermektedir. Ülkemiz için bu rakamları kullandığımızda yıllık 9700 GWh (yaklaşık 2 Milyar TL/ yıl) enerji basınçlı hava üretmek için kullanılmakta.

Tesislerinde basınçlı havayı yaygın kullananlar kaçak seslerine aşinadır.

Yine WEO ve DOE ortak çalışması ve yaygın bilinirliğe göre, üretilen basınçlı havanın %50’sine yakını kaçaklar, yanlış kullanım, gereksiz yüklenme gibi sebeplerden ötürü israf edilmektedir.Böylesine büyük enerji kaybının geri kazanımı ve bu konuda bilinçlendirme çok önemlidir. Hatta enerji fazlasını Amerika’ya satan Kanada hükümeti, bu konuya eğilmiş, enerji tasarruf eden makineler ve projeler için teşvikler ve geri ödemeler yapmaktadır. Ülkemizde de bu kültür yavaş yavaş oturmaya başlamaktadır.

Siz ne öneriyorsunuz?

Revindus olarak basınçlı hava ve enerji ilişkisine yönelik bilinci artırmak, imalatçıların ve bayilerin son kullanıcılara gerçekten ihtiyaçları oranda ve en ekonomik çözümü sunmalarında yardımcı olacak ürünler ve hizmetler geliştirmek için yola çıktık. Bu konuda basınçlı hava kompresörü, kurutucu ve diğer ekipmanlarını üreten bütün firmalara eşit mesafede hem üreticinin hem de

son kullanıcının faydalanacağı çözümleri sunmak için çabalamaktayız. Amacımız bilinçli üretici, bilinçli tüketici ve doğru ekipman dengesini yakalayarak hem ülkemize hem de dünyaya faydalı bir gelecek bırakmaktır .

Bu konuda ülkemizde eğilim ne yöndedir?

Son yıllarda firmamıza ve benzer sektörde olduğumuz arkadaşlarımıza sıklıkla basınçlı hava sistemlerinin yeterliliğini, sistemin verimliliğini, basınçlı hava kalitesini sorgulayan ve bilinci gitgide yükselen bir son kullanıcı talebi bulunmaktadır. Kullandıkları kompresörün bahsi geçen debileri verip vermediği, etiket değerlerine uygun olup olmadığı tartışılmaktadır. Bu aslında yavaş yavaş hem kompresör üreticilerinin hem de diğer basınçlı hava ekipman üreticilerinin sorgulandığı döneme geldiğimizin göstergesidir. Mevcut durumda yerli ve yabancı kompresör imalatçıları ve bayileri sahalarda ücretsiz veya düşük ücretli testler gerçekleştirmektedir. Kendi aralarındaki rekabet ve ürünü satma isteği gibi nedenlerden ötürü son kullanıcılar tarafsızlığı sorgulamaktadır. Dolayısıyla konu ile ilgili üçüncü kişileri arayış ihtiyacı doğmaktadır.

Konu ile ilgili kuruluşlar ve standartlar ne gibi çalışmalarda bulunuyor?

Konu ile ilgili Makine İmalatçıları Birliği (MİB) çatısı altında kompresör imalatçıları birleşmiş ve ürettikleri kompresörlerin, kurutucuların, filtrelerin; debi, enerji tüketimi ve diğer performans kriterlerinin bağımsız laboratuvar tarafından ölçülmesi gündeme getirilmiştir.

Böylece artık tek çatı altında, bağımsız, tüm firmalara eşit mesafede, güvenilir ve konusunda öncü bir birim kurulacak, üretici ile tüketici arasındaki bilinmezlikler daha da azalacaktır. Daha fazla havayı daha az enerji kullanarak üretmek, bunu da kıyaslanabilir şekilde yayınlamak hem üretici hem kullanıcı hem de ülkemiz için oldukça eşsiz bir kıymete sahip olacaktır.

Daha önce Fecri Demiröz tarafından kaleme alınan ve bu platformda yayınlanan ve yine Air World dergisi editörlerinin altını çizdiği basınçlı havanın ISG, periyodik muayene ve servis boyutlarını içeren makaleler ülkemizde son kullanıcıların, bakanlık ve diğer yetkili kuruluşların konuya eğilmelerini sağlamıştır. Konu ile ilgili bir komite kurulmuş ve denetçilerin özellikleri, denetleyeceği konular üzerine kararlar alınmıştır. Yakın zamanda somut adımlar atılarak ülkemiz için daha emniyetli sistemlerin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

Revindus olarak siz bunun neresindesiniz?

Senelerdir üyesi olduğumuz CAGI (Amerika Basınçlı Hava-Gaz Enstitüsü) hava uygulamaları komitesinde yukarıda bahsettiğimiz konulara benzer çalışmalara katıldık ve bağımsız laboratuvar denetimleri, standartlar ve prosedür geliştirme konularında hâlâ destek vermeye

8

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 65

RÖPORTAJ devam etmekteyiz.

Makine İmalatçıları Birliği (MİB) ve yerli kompresör imalatçılarının yetkilileri bizden görüş ve bilgilendirme sunumu istediler. Biz de Revindus olarak ülkemizdeki bu gelişmenin de içerisinde bulunmamıza yönelik talebi mutlulukla kabul ettik, kendilerine bilgilendirici bir sunum gerçekleştirip konu ile ilgili önde gelen çalışmaların nasıl yürütüldüğü hakkında bilgi aktarımı gerçekleştirdik. Böyle sistemler, karşılıklı mağduriyetin engellenmesi adına en başta düzgün altyapı, etik ve prosedürler üzerine oturtulmalıdır. Şu aşamadan itibaren firma olarak bütün bilgi birikimimizi paylaşmak ve konunun güncel, etkin, faydalı olması için gerekli tüm altyapı çalışmalarında bulunmak için elimizden geleni yapacağımızı gururla söyleyebiliriz.

Kurulacak laboratuvarın süreci nasıl olacak? Üretici-son kullanıcı firmalar bundan nasıl etkilenecek?

Konu ile ilgili çalışmalar sonucu bağımsız laboratuvar kurulacak ve komiteye üye olan kullanıcılar makinelerini burada test ettirecekler.

Sonuçlar hem enstitünün hem de üreticinin sitesinde yayınlanarak tamamen şeffaf ve adil bir rekabet ortamı oluşacaktır. Artık sadece bildirilen veya açıklanan rakamlar değil, gerçek sonuçlar konuşulacağından “elma-elma” karşılaştırmaları sahada rahatça yapılacak, yeni alımlar sırasında birbirleri ile rekabet eden firmalar bu değerler üzerinden objektif konuşabilecektir.

Bağımsız ölçüm sistemi; ürününü doğru üreten, performansını iyileştirmiş ve konusunda önde gelen firma olmayı hedeflemiş üreticiler için rekabette oldukça avantaj sağlayacaktır. ‘’Marka bilinirliği’’ ürün seçiminde tek kriter olmaktan çıkacak ve özellikle yurt

“Revindus olarak basınçlı hava ve soğutma sistemleri konularında çalışma yapmak isteyen firmalara çeşitli hizmetler sunmaktayız.” içi ve yurt dışı ürünler arasında performans karşılaştırmaları yapılabilecektir. Böylelikle yerli ürünlerin ithallere nazaran daha başarılı olabileceklerini kanıtlamaya yönelik imkân doğacaktır. Bu sayede ülkemizde üretilen ve kullanılan kompresör, kurutucu ve filtrelerin dünya standartlarında olması için önemli bir adım atılmış olmakta ve haksız rekabetin önüne geçilmektedir.

Testlerde başarılı olmak, ürününü gururla tanıtmak için imalatçılar AR-GE çalışmalarına ve ölçüme önem verecek, en az enerji ile en çok işi yapan ürün çıkarmak için çalışmalarını yoğunlaştıracaktır.

Ayrıca bu komiteye yabancı firmalar da katılabilecekler, ülkemize getirilen makinelerinin kalitelerini testlere tabi olarak sergileme fırsatı bulacaklar.

Üreticileri bekleyen olumluolumsuz durumlar neler?

Yapılan testler sonucu iyi olan firmalara tercihler artacak, ortalama olan firmalar kendilerini geliştirip daha iyi olmak için çalışacaktır.

Dünya standartlarında ürün çıkarmak hem insan hem de makinelaboratuvar yatırımı gerektirmektedir.

Bunlardan herhangi birinin eksik olması hâlinde firma kısa vadede başarı elde etse bile sistem gereği kaybolup gitmeye mahkûm kalacaktır. İşini hakkı ile yapmayan, geçmişten gelen “montaj” mantığı ile ürettiği ürüne hâkim olmayan, mühendislik çalışmalarını ihmal etmiş firmalar ise bu konuda yatırım yapıp kendilerini geliştirme veya tamamen piyasadan çekilme tercihi ile baş başa kalabilirler.

Ayrıca ihracat yapmak isteyen ve sadece fiyat değil performansta da rekabet edecek firmaların aslında bu “lig”de kendilerinin nerede olduğunun tespitini doğru yapmalarını sağlayacak bu ‘’ayna’’ ile katılımcılar, düzeltilmesi gereken

66 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

noktaların üzerinden geçip kendi baskın özelliklerini tanıma imkânına da sahip olacaklar.

Revindus ve çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?

Revindus olarak basınçlı hava ve soğutma sistemleri konularında çalışma yapmak isteyen firmalara çeşitli hizmetler sunmaktayız.

Kompresör ve basınçlı hava ekipmanlarını test edecekleri laboratuvar kurmak isteyen firmalara performanslarını ölçüp analiz eden yazılımlar, ekipmanlar ve komple çözüm sistemler geliştirmekteyiz. Yazılımlarımız akışkanlar mekaniği, termodinamik gibi derin makine mühendislik bilgisi ve tecrübesi içerdiğinden diğer yazılım firmalarından ayrışan çözümler üretmekteyiz. “Ölçemediğini yönetemezsin” sözü üzerine “ölçtüğünü analiz etmezsen geliştiremezsin” diyerek bu konudaki mühendislik ve analiz gerektiren işlerinizde yardımcı olmaktayız.

Firmamız TÜBİTAK TeknoGirişim Sermayesi kapsamında kurulmuş olup projemiz ile basınçlı hava sektörünü yepyeni bir teknoloji ile tanıştırmayı amaçlamaktayız.

Başarılı olarak, desteklenmeye hak kazanan projemiz sayesinde artık firmalar eski tarz alışkanlıklarını bir kenara bırakıp basınçlı hava sistemlerini optimize etmelerine ve doğru kompresör seçimleri yapmalarına olanak tanıyan yazılım-donanım bütününe sahip olabilecekler. Simülasyon yardımı ile, pahalı yatırımlar yapmadan doğru çözümlere kolaylıkla ulaşabilecekler.

Son kullanıcılar ise sistemin sağlığını-performansını sürekli gözlemleyebilecek ve böylece basınçlı hava gibi üretimin en önemli sistemi hakkında daha çok bilgi ve kontrol sahibi olabilecekler.

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 67

TEKNİK MAKALE

ISO 16890 HAVA FİLTRELERİNİN SINIFLANDIRILMASINDA YENİ STANDART BERTAN FALAY Mikropor

PM (Particulate Matter), göz ile görünmeyen çok küçük partiküllerin ve sıvı zerreciklerinin havanın içindeki karışımına verilen genel isimdir.

EEA‘nın (Eurepan Enviromental Agency) raporlarına göre Avrupa genelinde, genel kirleticilerin oranı yıllar içinde düşüş göstermiş olsa da özellikle PM2,5 ve PM10 konsantrasyonlarında, özellikle şehirlerde artış gözlenmektedir. Dünyanın atmosferi uçsuz bucaksız görünse de bir kıtadan kalkan toz zerreleri ve beraberinde taşıdığı daha küçük partiküller saatler içinde başka bir kıtaya taşınabilmektedir.

68 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

P

TEKNİK MAKALE

arçacıklı maddenin (PM) insan sağlığına etkileri, artan kirlilik sebebiyle daha kapsamlı şekilde araştırılmaya başlanmıştır. Sonuçlar şunu göstermiştir ki; ince tozların insan sağlığına tahmin edilenin aksine çok büyük zararları vardır. Özellikle, 2,5 mikron ve altı partiküller burun, geniz gibi doğal savunma mekanizmalarına takılmadan ciğerlere ulaşmakta, hatta bronşlar kanalıyla kana karışıp diğer organlara ye rleşebilmektedir. Bu noktalarda öncelikle ciğerlerde solunum yetmezliğine ve buna bağlı hastalıklara; ileri safhalarda ise kalp rahatsızlıkları ve kansere yol açtığı WHO’nun (Dünya Sağlık Örgütü) 2005 genelgesinde açıkça ortaya konmuştur. Her yıl 1 milyon insan hava kirliliği ve buna bağlı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmektedir.

Avrupa ve Türkiye hava kalitesi indeksinin sınır değerleri alttaki tabloda verilmiştir.

Sınır Değerler (24 saatlik Ort.)

Yıllık Aşma Sayısı (toplam gün)

AB

AB

PM10 (Partikül 50 µg/m3 Madde)

Türkiye

Türkiye

PM10 ve PM2,5 partikül büyüklükleri, AB ülkeleri çevre ajanslarının istasyonları ve federal çevre ajansının istasyonlarında ölçümlenmiş ve bu ölçümler ile atmosferdeki toz dağılımının değişiklik göstermesinin anlaşılması yeni standardın hazırlanmasına zemin oluşturmuştur.

ISO 16890, 4 temel bölümden oluşur ve test prosedürleri EN779 a göre değişiklik göstermektedir.

• ISO16890 Bölüm 1– Parçacıklı madde verimliliğine (ePM) dayanan teknik şartname, gereklilikler ve sınıflandırma sisteminden • ISO16890 Bölüm 2– Oransal verimlilik ve hava akış direncinin ölçülmesinden • ISO16890 Bölüm 3– Yakalanan test tozunun kütlesine göre gravimetrik verimliliğin ve hava akış direncinin belirlenmesinden • ISO16890 Bölüm 4– Minimum oransal test verimliliğini belirlemek için şartlandırma yöntemi 10, 2.5 ve 1 µm Parçacıkla Aynı Hacimdeki Partikül Sayısı

100 µg/m3

35 kez/yıl

-

Avrupa Birliği’nde kirletici maddeler arasında yer alan Partikül Madde 10 (PM 10) seviyesi 24 saatlik ortalamada 50 mikrogram/m3 olarak belirlenmiştir. Bu sınır değerin 1 yıl içerisinde 35 defa aşılması kabul edilebilirken, 35’den fazla aşılması halinde insan sağlığını bozan etkiler yaratacağı kabul edilmektedir. Bunun yanında, ülkemizde bu değer şu anda 100 mikrogram/m3 olup 2019 yılı itibari ile bu değerlerin Avrupa ile eşitlenmesi planlanmaktadır.

Soluduğumuz hava içerindeki artan, göz ile görülmeyen partikül konsantrasyonu ve bu kirlenmeden korunmak için doğru filtrelerin seçme gerekliliği ISO 16890 standardının oluşmasındaki en büyük etkendir.

ISO 16890 standardı 01 Ocak 2017’de devreye girmiş; 2018 ortası itibariyle ise mevcut standart EN779:2012’nin (G1 – F9 sınıfı arasındaki filtreler) yerini alacaktır. Bu değişim için 18 aylık geçiş dönemi planlanmıştır.

Mevcutta kullanılan standartlar aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere farklılık göstermekte Amerika ve Çin kendi standardını kullanmaktadır. Hedeflenen tablo bu ülkelerin de ISO 16890’ı benimsemesi ve global olarak tek bir çatı altında filtre sınıflandırılmasının gerçekleştirilmesidir.

Partikül Sayısı

µm Cinsinden Partikül Boyutu

ISO 16890 standardı gerçek dış ortam şartlarına daha yakın sınıflandırma yapar ve daha gerçekçidir. Tabloda 0,01 mikrondan 10 mikrona aynı hacimdeki partiküllerin dağılımını görmekteyiz. ISO 16890, EN779:2012 gibi sadece 0,4 mikron verimliliğine göre sınıflandırma yapmak yerine, tabloda da gördüğümüz gibi eğrilerin altında kalan tüm partikül miktarı ile filtre verimliğini belirlemektedir ve PM10, PM2,5 ve PM1 olmak üzere 3 grupta sınıflama yapmaktadır.

Konuyu örnekle güçlendirmek gerekirse; tabloda, yeni standart 16890’da aynı hacimdeki 10 mikron partikül miktarını 1 kabul edersek 1 mikron boyutundaki partikül miktarının 1000 olacağını görürüz. EN779’de ise bu değerlendirme sadece 0,4 mikrona göre belirleniyor ve diğer partikül boyutları göz ardı ediyordu. Bu da filtre verimlerinin aslında gerçeklikten uzak bir şekilde değerlendirilmesine sebep oluyordu.

ISO 16890’da verim sınıfları; • ISO Coarse • ISO ePM10 Efficiency Size range, µm • ISO ePM2,5 ePM10 0.3 ≤ x ≤ 10 • ISO ePM1 olmak üzere 4 sınıf ile belirlenir. EN779 a ait ePM2.5 0.3 ≤ x ≤ 2.5 olan G1 – F9 arası filtre sınıfları ePM1 0.3 ≤ x ≤ 1 standardın devreye alınması ile birlikte tamamen kaldırılacaktır.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 69

TEKNİK MAKALE

F9 (EN779:2012) filtreden sonra ortamdaki PM2.5 partikül konsantrasyonu 5 µg/m3’e düşecektir.

ISO 16890 test metot ve prosedürleri eski standart ile farklılıklar göstermektedir.

PM10, PM2,5 ve PM1 verimliliklerindeki ön koşul ilgili sınıftaki filtrenin, aynı sınıftaki partikülün %50 sini tutabiliyor olmasıdır. Örnek olarak; bir filtre PM1 partiküllerin %50 sinden fazlasını tutabiliyorsa bu filtrenin verimliliği ISO ePM1 olarak belirtilir. PM10 büyüklüğündeki partiküllerin %50 sinden azını tutabilen filtreler ise ISO Coarse olarak kaba filtreler diye sınıflandırılır. ePM sınıflarının raporlanmasında verim değeri aşağı doğru en yakın %5’lik katlara yuvarlanarak yapılır. Örneğin, ePM1 sınıfına göre %62 değer veren bir filtre aşağı doğru %5’lik kata yuvarlanarak %60 olarak raporlanır. %95 den daha yüksek verimlilikler; >95% olarak belirtilir. Raporlama örnekleri; ISO Coarse 60%, ISO ePM10 %60, ISO ePM2,5 80%, ISO ePM1 85% veya ISO ePM1 >% 95.

EN779 ile ISO 16890 arasında karşılaştırma;

ISO 16890 ile EN779 arasında direk geçiş yapmak aslında pek mümkün değildir. Her iki standart arasındaki ölçüm değerleri ve sınıflandırma kriterleri farklıdır.

Alttaki tabloda EN779 verimliliklerinin ISO 16890’a göre yorumlanmış şeklini bulabilirsiniz.

*Yukarıdaki tablo yaklaşık karşılıkları vermektedir, değerler filtreye göre farklılık gösterebilir.

Örnek konsantrasyon hesabı;

Havadaki PM2.5 konsantrasyonun 100 µg/m3 ölçüldüğü bir ortamda, ISO ePM2.5 verimliliği 95% olan bir

70 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

ISO 16890 standardında test yapılırken ilk olarak filtrenin elektrostatik yükü deşarj edilmeden DEHS veya KCL kullanılarak filtre başlangıç verimliliği hesaplanır Ei. Bu noktada karşımıza çıkan ilk fark test aerosolü olarak DEHS yanı sıra KCL aerosolünün de kullanılması olacaktır.

Bunun sebebi, yeni standardizasyon ile sadece 0,4 mikron değil 10 mikrondan küçük bütün partiküllerin verimliliğe olan etkisidir. Daha önce tek başına test aerosolü olarak DEHS kullanılabiliyordu çünkü bu aerosolün yapısı 0,3-1 mikron arası partikül konsantrasyonu içermektedir.

Yeni standardizasyonda 10 mikrondan küçük bütün partiküller baz alınacağından ek olarak KCL test aerosolüne ihtiyaç duyulmaktadır. İkinci aşamada, filtrenin tamamı IPA (İzopropil Alkol) buharı ile deşarj edilir. Bu EN779 prosedürleri ile ayrılan ikinci noktadır. EN779 standardında filtre materyalinin yalnızca 500X500mm’lık bir parçası deşarj edilerek minimum verim değeri hesaplanmaktadır.

Sonrasında, ilk aşamadaki işlemler tekrar edilir. Bu şekilde ED,i yani deşarj edilmiş eğrisi elde edilir.

Son aşamada, ise ortalama verimlilik hesaplanır.

Ortalama değer alınmasının nedeni filtrenin ilk kullanılmaya başlandığında yüklü olup 1. eğri gibi verimlilik vermesidir. Filtre kullanıldıkça yük deşarj olur ve 2. eğriye yaklaşır bu sebepten gerçek kullanıma en yakın olan 3. eğri baz alınır.

2018 yılının ortasın itibaren devreye alınacak olan ISO 16890 standardı ile tüm dünyada kabul görecek, gerçeğe daha yakın partikül verimliliği ile filtre kullanım amacına ve performansına uygun filtre tercihleri yapılabilecektir.

HABER

HABER

72 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

Pnömatik Hortum Özellikleri Yusuf İlhan Festo-Proje Mühendisi

Pnömatikte en basit görünen eleman hortumdur. En basit işletmede bile binlerce metre hortum dolaşabilir. Yağ, toz, çapak, sıcak ve soğuk gibi zorlu koşullarda yüksek basınçlı hava taşırlar. Dışarıdan bakıldığında bir tür “plastikten” mamul basit bir yapı gibi dursa da farklı ortamlarda kullanılması gereken onlarca farklı türü bulunmaktadır.

74 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

S

ahadaki alışkanlıkla pnömatik hortum çaplarına göre ayrım yapılır. Aslında iç çap ve dış çapa göre kalibre edilmiş hortum türleri karşımıza çıkar.

Düz ya da pnömatik spiral hortum formunda olabilen iç çapa göre kalibreli hortumlar genellikle dıştan sıkmalı rakorlarla kullanılırlar.

Spiral pnömatik hortum

Otomatik rakorlarla (Push-in fittings) hızlı ve ekonomik bir şekilde yapılan hortum bağlantıları nedeniyle günümüzde dış kalibre hortumlar çok daha sık kullanılıyor geçmişe göre.

Dış çap pnömatik hortum ölçüleri 2 mm’den 28 mm çapa kadar çıkmakta.

Piyasada ise en çok 6 mm ile 12 mm arasındaki hortumlar kullanılır.

Farklı ortamlarda kullanılan pnömatik hortumun özelliklerini hortum malzemesi belirler. Örneğin standart poliüretan hortumlar 60 °C sıcaklığa kadar

kullanılabilirken polyamid ve PTFE (Politetrafloroetilen) gibi malzemelerden yapılan hortumlar 150 °C ortam sıcaklığına kadar kullanılabilirler. Yine soğuk ortamlara uygun farklı hortum türleri de mevcuttur. İmalat ortamında bor yağı ve kaynak çapağı gibi hortum yüzeyinde aşındırıcı etki yapabilecek birçok faktör bulunur. Hortum seçiminde bu gibi dış faktörler dikkate alınmalıdır. Örneğin kaynak robotlarında kullanılan hortumların malzeme özelliklerinin ve et kalınlıklarının temiz ortamda çalışanlardan farklı olması beklenir.

Standart rakor ve paslanmaz rakor

Ortama göre kullanılması gereken hortumlar farklılık gösterdiği gibi hortuma uygun pnömatik rakor da çalışma koşullarına göre farklılık gösterecektir. Örneğin gıda endüstri için plastik yerine paslanmaz

çelik ve gıda standartlarına uygun sertifikasyona sahip rekorlar tercih edilmelidir.

Sahada dikkat edilmesi gereken konulardan biri de hortum keserken pnömatik hortum makası kullanmaktır. Falçata ya da yan keski kullanılarak kesilen hortumlar, açılı ve pürüzlü kesme yüzeyleri oluşturduğundan dolayı rakora zarar verip hava kaçağına neden olabilmektedir.

Pnömatik hortum makası

Pahalı bir enerji türü olan basınçlı havanın taşındığı hortumlar ve rakorlar hem enerji tasarrufu hem de üretim güvenliği açısından önemlidir.

Sorun çıkmadıkça ihmal edilirler ama aslında işletmeye hayat veren enerjiyi taşıyan damarlar gibidirler.

Farklı ortam koşullarına uygun hortum türü seçimi için ‘’Festo hortum seçim aracını’’ kullanmanızı öneririm.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 75

AIR POWER Türkiye Gazetesi

Japon Büyükelçiliği’nde IHI DALGAKIRAN

Turbo Kompresör sergilendi Japonya’nın Ankara Büyükelçisi AkioMiyajima’nın ev sahipliğinde büyükelçilik konutunda Japonya Öz Savunma Kuvvetleri Günü dolayısıyla verilen resepsiyonda IHI DALGAKIRAN Turbo kompresörleri büyük ilgi topladı.

T.C.Savunma Bakanlığı yetkilileri, yabancı askeri ateşeler, üst düzey bürokratlar ve geniş bir davetli kitlesinin katılımıyla gerçekleşen organizasyonda Türkiye’deki Japon firmaların stantları açıldı. IHI DALGAKIRAN T2A Model Turbo Kompresör’ün sergilendiği resepsiyonda enerji verimliliğindeki üstün farkıyla IHI DALGAKIRAN Turbo Kompresörler göz doldurdu.

EMERSON’DAN ÖNEMLİ BİR SATIN ALMA

Yaklaşık 2 yıl önce yepyeni bir büyüme stratejisi belirleyen Emerson, bu stratejisi doğrultusunda yine büyük bir satın alma için anlaşmaya vardığını duyurdu.

Bertöl Mühendislik yeni binasında

Chicago Pneumatic firmasının İç Anadolu Distribütörü olan Bertöl Mühendislik yeni binasının açılışına sektörün ileri gelenlerini davet etti.

Dergimiz muhabirinin’de hazır bulunduğu açılışda Ostim OSB Başkanı Orhan Aydın, Atlas Copco Türkiye Kompresör Tekniği Genel Müdürü Jan Kougl, Atlas Copco Türkiye Endüstriyel El Aletleri Genel Müdürü Ataollah Maleki

ile katıldı ve kurdaleyi birlikte kestiler. Bertöl Mühendislik adına açıklama yapan satış müdürü Hakan Van ‘’Yeni hizmet binamız ile bölgede gerek satış gerekse müşterilerimize daha iyi bir hizmet verme konusunda ciddi yatırımlar yaparak, sektörün yakından tanıdığı Haluk Aksel’i bünyemize kattık. Bölgede var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz’’ dedi.

76 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Triton bünyesinde pnömatik teknolojileri alanında faaliyet gösteren Aventics için bir süredir görüşmeleri sürdüren Emerson bu satın alım için 527 milyon Euro ödeyecek. Dünya pnömatik sektörünün geçtiğimiz yıl 13 milyar dolar olduğunu bu noktada belirtmemiz gerekiyor.

Yaklaşık 150 yıl önce kurulan Aventics pnömatik sektörünün önemli oyuncularından biri. Endüstri 4.0 çerçevsinde akıllı pnömatik ürünleri ile popüler olan firmanın dünya genelinde 2000’den fazla çalışanı bulunuyor.

HABERPOWER Türkiye Gazetesi AIR

AES SOĞUTMA CHİLLER İMALATINA HIZLI GİRDİ 1995 Yılından bu güne soğutucu ve kurutucu sektöründe satış ve servis ağırlıklı olarak çalışan AES, Mayıs ayında yeni 1500 m2 kapalı alanda Chiller Su Soğutucusu imalatına başladı. Chiller imalatı dışında; Kurutucu, klima, sanayi tipi buzdolabı tamiri için de aktif bir şekilde servis ağını bünyesinde bulundurmakta.

AES genel müdürü Ali Demir,yaptığı açıklamada ‘üretimimiz olan Chiller’ler antifiriz konduğunda suyu

-5 C ‘ye kadar soğutur,şayet antifiriz konmazsa ısınan suyu +10 C ye kadar soğuttur’’ dedi.Demir, ‘’ imalatını yapacağımız chiller’lerde sınır yok,müşterinin ihtiyacına uygun terzi mantığı ile çalışmakta ve siparişe özel imalat yapmaktayız. Tüm ürünlerimiz 2 yıl garantilidir.’’ dedi.

Demir, İlk üretilen AES AC20E Model Chiller su soğutucusunu Nurus-Numaş’a verdiklerini ve aktif olarak çalıştığını belirtti.

TÜRKİYE’DE ÜRETİLMEYEN İTHAL ÜRÜNLERE VERGİSİZ İTHALAT YOLU AÇILDI 1 Temmuz’dan itibaren Türkiye’de üretimi bulunmayan 1882 adet ham maddede gümrük vergileri sıfırlandı.

Türkiyede üretimi bulunmayan 1882 adet ham maddede gümrük vergileri 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak şekilde sıfırlandı. Bazı özel tanımlı kimyasal, tekstil, demir-çelik, elektrik-elektronik ürünleri ile

bazı özel tanımlı kimyasallardan oluşuyor.

Ekonomi Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ‘’ Söz konusu kararla sanayicilerimizin düşük maliyetli hammadde temin edebilmesine imkan tanınarak uluslar arası alanda rekabetçiliğin arttırılması hedeflenmektedir’’ denildi.

Karar Resmi gazetenin mükerrer sayısında yer aldı.

MAKİNA İMALATÇILARI BİRLİĞİ KOMPRESÖR KOMİTESİ TSE’Yİ ZİYARET ETTİ Makine İmalatçıları Birliği Kompresör Komitesi üyeleri TSE Kalite Kampüsü’nde gerçekleşen yatırım ve altyapı toplantısına katıldı. Sektörde kalite ve standartizasyonu arttırmayı hedefleyen bu toplantıda sektörü temsilen MİB üyesi kompresör firmalarının yetkilileri hazır bulundu.

78 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

KOBİLERİN TANIMLARI DEĞİŞTİ

KOBİ’lerin tanımı, nitelikleri ve sınıflandırması hakkındaki yönetmelikte yapılan değişiklikler 24 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yeni düzenlemede, KOBİ, ‘’250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 25 milyon TL’yi aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler’’ olarak tanımlandı. Bu rakam önceden 40 milyon TL’ydi. Yapılan değişiklikle daha fazla KOBİ’nin KOSGEB desteklerinden yararlanması amaçlanıyor.

Yeni KOBİ sınıflandırması şöyle: Mikro: 10 kişiden az çalışan,3 milyon TL’den az yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço Küçük: 50 kişiden az çalışan 25 milyon TL’den az yıllık net satış hasılatı veya bilanço Orta: 250 kişiden az çalışan,125 milyon TL’den az yıllıknet satış hasılatı veya mali bilanço.

HABER AIR POWER

Türkiye Gazetesi

İMMB 11.OLAĞAN GENEL KURULU

12 MAYIS’TA GERÇEKLEŞTİ

İş makinaları Mühendisleri Birliği Derneği’nin 11. Olağan Genel Kurul’u Ankara HM Commerce Hotel’ de 12 Mayıs 2018 cumartesi günü yapıldı.

Genel Kurul’dan önce, dernek üyelerinin eş ve çocuklarının da davetli olduğu sabah kahvaltısında renkli ve duygusal anlar yaşandı.

6., 7., 8., 9. ve 10. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı olan Duran KARAÇAY, hoş geldiniz konuşmasının ardından, İMMB Derneği Onursal Başkan’ı Kaya GÜRSOY’a plaketini taktim etti. İMMB Derneği’nin 10. Dönem Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyeleri plaketlerini Onursal Başkan Kaya GÜRSOY’dan aldılar.

Ertesi günün anneler günü olması genel kurulun anlam ve önemini şüphesiz daha da arttırdı.

Duran KARAÇAY ve Eşi Nur KARAÇAY hanımefendi davette hazır bulunan tüm annelerin anneler gününü kutladılar. İMMB Derneği 11. Genel Kurul’u, Başkan Duran KARAÇAY’ın açılış konuşmasıyla başladı ve başarıyla tamamlandı.

Genel Kurul’da seçilen yeni yönetim ve denetim kurulları 17.05.2018 tarihinde yaptıkları ilk toplantıda aralarındaki görev dağılımını aşağıdaki şekilde belirlediler. İş Makinaları Mühendisleri Birliği Derneği’nin 11. Dönem (2018-2020) Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Mustafa SİLPAĞAR seçildi.

İMMB Derneği 11.Dönem Yönetim Kurulu Mustafa SİLPAĞAR Halide RASİM Selami ÇALIŞKAN Bayramali KÖSA E.Murat BAHAR Murtaza BURGAZ Halil OLKAN

Başkan Başkan Yardımcısı Başkan Yardımcısı Sayman Yazman Üye Üye

İMMB Derneği 11.Dönem Denetim Kurulu Sebahattin AKIN Turgay KARGIN C.Cem DORKEN

Başkan Üye Üye

80 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

TAMSAN MİB ÜYESİ OLDU Makine İmalatçıları Birliği içinde aktif çalışmaları ile tanınan kompresör sektörü temsilcileri Tamsan Kompresöründe birlik üyesi olması ile daha da güçlendi. 1980 Yılında Ankara Ostimde

kurulan Tamsan Kompresörün Türkiye geneli yaygın servis ağı bulunmakta.

Tamsan Kompresör Tamsan Vida bloklarıyla ayrıca pazarda ciddi bir açığı kapatmak için yatırımlar yapan bir firma.

Dinamik Motor Ankara Bölge Müdürünü seçti 18,5 Yılı Sarmak, son 2 yılı Dalgakıran olmak üzere, 20 yılı aşkın süredir basınçlı hava sektöründe satış ve bölge müdürlükleri yapan Mehmet Cahit ŞEN 1.6.2018 tarihinde Dinamik Motor Redüktör San.Tic. A.Ş. firmasında Ankara Bölge Müdürü olarak görevine başladı.

Tümen Makina’nın sahibi Mustafa Tümen hayatını kaybetti Düzce’den Karadeniz Ereğli istikametine gitmekte olan 67 LJ 313 plakalı Mustafa Tümen’in kullandığı otomobil, yol kenarından park halindeki 81 KJ 301 plakalı tıra arkadan çarptı. Kazada otomobilde bulunan anne Elif Tümen ve baba Mustafa Tümen olay yerinde hayatını kaybederken, çocukları Zeynep ve Ömer Tümen ise yaralandı. Ambulansla Akçakoca Devlet Hastanesine kaldırılan yaralı çocuklar, buradan Düzce Üniversite Hastanesine sevk edildi.

AIR POWER Türkiye Gazetesi HABER

Tüplerin Dolum Ve Periyodik Muayenelerine Düzenleme Sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya çözünmüş gazlar için kullanılan yeniden doldurulabilir tüp veya tüp demetlerinin güvenli şekilde kullanımına ve periyodik muayenelerine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi.

B

ilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Tüp ve Tüp Demetlerinin Dolum ve Periyodik Muayenelerinin Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.

Tebliğle sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya çözünmüş gazlar için kullanılan yeniden doldurulabilir tüp veya tüp demetlerinin güvenli bir şekilde doldurulması ve periyodik muayeneleriyle deney, bakım ve tamirlerinin usulüne uygun şekilde yapılabilmesi için gereken esaslar belirlendi.

Buna göre, üzerinde imalatçı bilgisi bulunmayan tüp veya tüp demetlerine dolum yapılamayacak.

Dolumcu tarafından tüp veya tüp

demetlerinin gözle muayenesi sırasında bir kusur tespit edilir veya bundan şüphe duyulursa dolum yapılmayacak ve mülkiyet sahibine bilgi verilecek.

Servis Sistemi oluşturulacak

1 Temmuz 2005’ten önce piyasaya arz edilen ve Pi işareti taşımayan tüp demetlerine 1 Ocak 2024’ten itibaren dolum yapılmayacak.

Tüp veya tüp demetlerinin dolu şekilde piyasaya sunulmasından sonra izlenebilirliğinin sağlanması amacıyla dolumcu, bayi ve satıcı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Servis Sistemi oluşturulacak.

Tüp veya tüp demetleri hurdaya ayrılırsa dolumcu ve muayene

kurumunca mülkiyet sahibine bilgi verilecek ve bu husus Servis Sistemi’ne girilecek.

Tüp ve tüp demetlerinin periyodik muayeneleri konusundaki sorumluluk mülkiyet sahibinde bulunacak.

Basınçlı gaz tüplerine renkli kodlama uygulaması gelecek. 1 Ocak 2024’ten itibaren renk kodlaması standardına uymayan tüp ve tüp demetlerine dolum yapılamayacak.

Tebliğ hükümlerine aykırı hareket edenlere idari yaptırım uygulanacak.

Tebliğin yayımlanmasıyla Basınçlı Gaz Tüplerinin Dolum ve Periyodik Muayenelerinin Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ de yürürlükten kaldırıldı.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 81

AIRMASTER Basınçlı Hava Filtreleri

Rami Kışla Cd Ortaklar İş Mrkz No:72/28 Topçular-Eyüp-İstanbul Tel: 0212 674 72 03 E-posta: info@deltaticaret.com.tr Faks: 0212 674 72 31 Web sitesi: www.airmasterfilter.com

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 83

HABER

Rakip firmaya transfer oldu, tazminattan oldu Satış müdürü olarak çalıştığı firmadan yaş hariç emeklilik nedeniyle kıdem tazminatını talep edip istifa eden kişi, 5 gün sonra aynı sektörde faaliyet gösteren bir firmada işe başladı. Mahkemenin ‘tazminatını almalı’ dediği satış müdürüne kötü haber Yargıtay’dan geldi. Yüksek mahkeme, eski işyerinde çalışırken rakip firmayla sözleşme imzaladığı ortaya çıkan satış müdürüne tazminat ödenmeyeceğine hükmetti.

Ö

zel bir şirkette satın alma müdürü olarak çalışan kişi, Sosyal Güvenlik Kurumu’dan (SGK) aldığı kıdem tazminatına esas yazıyı işverenliğe ibraz ederek yaş hariç emekliliği hak ettiği gerekçesiyle kıdem tazminatını talep edip istifa etti. İşyerinden ayrıldıktan sadece 5 gün sonra aynı sektörde faaliyet gösteren bir firmada işe başlayan satış müdürü, tazminatını alamadığı gerekçesiyle eski işverenini yargıya şikayet etti. İş mahkemesindeki davada konuşan davacı müdür, hak kazandığı kıdem tazminatının işverence ödenmediğini öne sürdü.

Mahkemede savunma yapan davalı şirket avukatı ise satış müdürünün eski işyerinde çalışırken

rakip firmayla sözleşme imzaladığını iddia etti. Davacının başka bir işyerinde çalışmak üzere istifa ederek işten ayrıldığını, davacının iradesinin emekliliğe değil, başka bir işyerinde çalışmaya yönelik olduğunu kaydetti. Davalı avukatı, işçinin başka bir işyerinde çalışmak amacıyla İş Kanununun 14/5. maddesine dayanmasının yasal hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğunu savunarak haksız davanın reddine karar verilmesi talep etti. Tarafları dinleyen mahkeme, davacı işçinin işten ayrıldıktan 5 gün sonra bir başka işyerinde sigortalı çalışmaya başlamasının hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilemeyeceğine hükmedip

84 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

tazminat ödenmesine karar verdi.

Kararı davalı avukatı temyiz etti.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, emsal bir karara imza attı.

Yargıtay kararında, “Davacının çalışırken başka bir işverenle iş sözleşmesi imzalayıp ardından yaş hariç emeklilik koşullarının oluştuğu nedeniyle fesih hakkını kullanması ve iş sözleşmesini feshettikten sonra diğer işyerinde işe başlaması şeklinde gerçekleşen olayda fesih hakkının kötüye kullanıldığı ortadadır. Kötüye kullanılan hakkın korunmayacağı anlaşıldığından kıdem tazminatı isteminin reddi gerekirken kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

Kararın bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.” ifadeleri yer aldı.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

HABER

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 85

SATIŞ EĞİTİMİ

Takip ve Taciz Arasından Kaçan Satışlar Baran Şİmşek Satış Eğitmeni

“Müşteriler neden sana ikinci kez randevu vermiyor?”

“Müşteriler neden adeta senden kaçıyor, tüm yolları kapatıyor?”

“Yoksa fazla mı ileri gidiyorsun?”

Yoksa satışlarınız takip ve taciz arasındaki çatlaktan mı kaçtı..

Acaba bu makalenin başlığı, ‘satıcı kaynaklı kaybedilen, kaçırılan satışlar!’ mı olmalıydı?

86 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

SATIŞ EĞİTİMİ

“Müşteri bu gün almazsa yarın alır, kendisi almazsa bir dostuna aldırır!”

S

atış tam kaçarken ibrenin tekrar senin ürün ya da hizmetinden tarafa dönmesinde veya ürün ya da hizmetini alacakken işin rakiplere dönmesinde, rakiplerinden satın alınmasına neden olunmasında, satıcının en etkili olduğu süreçlerden biride ‘satış takibi’ dir.

Eğer bu bir süreç doğru değerlendirilmez, yönetilemezse ve müşteriyi canından bezdirip, pes ettirip ‘sipariş onayı almak’ amaçlı bir süreç olarak bakılırsa, öyle de olur müşteri satıcıya tüm giriş kapılarını kapatır. Çoğu satcının satış takip’ ten anladığı ancak “vur, kır, parçala bu maçı kazan!” cümlesi ile özetlenebilir. Müşteri bilgi bombardımanına tutulur, düşünmesine fırsat verilmez, köşeye sıkıştırılır, bulantılır ve böylece satışı onaylaması sağlanmaya çalışılır veya öyle olması umulur…! ÇOK ÇOK ÖNEMLİ UYARI; Bu tip müşteri ve satış kayıpları satıcıların yanlış davranışlarından kaynaklanan satış kayıplarıdır, bunun ne ürününüzle ne fiyatla ne de şirketle bir ilgisi yoktur.

Takipte aşırı baskının müşteriye düşündürdüğü 5 şey •

Benim menfaatlerimi, ihtiyaçlarımı önemsediği yok, tek derdi malını satıp paramı almak, • Benim satınalma ile ilgili süreçlerimin tamamlanmasının, beklentilerimin karşılanacağından emin olmaya çalışmamın, soru işaretlerimin giderilmesinin satıcı açısından pek bir önemi yok gibi, • Düşünmem için yeterince süre vermiyor, bir an önce işi bitirmek istiyor, • Aşırı baskı uyguluyor, acaba kaçırdığım ya da atladığım önemli bir şeyler mi var?

• Çok ateşli bir satıcı muhtemelen, firmasının nakit sorunu var, bunu lehime kullanabilirim.

Listeyi artırmak pekala mümkün, ancak satış takibi yaparken taciz vari bir şekilde hareket etmenin yanlış olduğunu ve müşterinin zihninde ne gibi kötü düşüncelere neden olduğunu anlamak için bir neden dahi yeterli olur bence.

Bir örnek olsa veya karşılaştırma olsa konu daha da netleşir mi diyorsun, o zaman…

Tacizci satıcı; “Alo, ben şu sürekli şu köşe bucak kaçtığın satıcı varya işte o, ne yaptın, bizim iş ne oldu, siparişi ne zaman onaylıyorsun?”

Baran Şimşek

Tacizci satıcı; “On tane mail yazdım, yirmi kez telefondan aradım, sayısız sms attım sizden bir dönüş olmayınca merak ettim, iyi misiniz sağlığınız sıhhatiniz nasıl bu arada şu bizim siparişi geçecek misiniz, ön ödemeyi ne zaman yaparsınız?”

Samimiyetsiz ve itici, bunların yerine…

Takipçi satıcı; “Geçen üzerinde konuştuğumuz bazı hususların yanıtını buldum, ayrıca bu konularla ilgili işinize yarayacağını düşündüğüm bir kaç yeni fikrim var, bunu sizinle paylaşmak istiyorum ne zaman görüşebiliriz?”

Takipçi satıcı; “Size verdiğimiz teklifle ilgili önemli bir değişiklik oldu, ne zaman görüşebiliriz??”

Müşterileri her aradığında, her mail attığında elinde müşterin açısından ‘geçerli‘, ‘yeterli‘, ‘önemli‘, ‘kayda değer‘ bir nedenle ararsan, hem görüşme şansını artırmış hemde müşterinin başından savmak istediği baskıcı satıcı imajından uzaklaşmış olursun.

Her müşteriye satış yapamazsın ama yeterince ölçülü, içten, fayda sağlamaya çalışan samimi bir yaklaşım sergilersen, her müşteriyi sıcak bir arkadaş, dosta dönüştürebilirsin.

Ve bu kural senin içinde işler..

Ancak, her mailde, her telefon görüşmesinde veya yüz yüze görüşmede söz evirip çevirip ‘siparişi bir an önce onaylamasına’, ‘satış kapama cümleleri’ ile satıcı kapatmaya getiriyorsan o zaman müşteriyi kendinden soğutmaya başlarsın.

Ne mi olur, hem satıcı kaybedersin hemde o müşteri ile dost olma, müşterinin gözünde değerli görünme fırsatını.

Eğer yeterince iyi takip yapıyorsan ve müşteriden bunun karşılığında olumlu dönüşler alamıyorsan o zaman, şunu bir düşün.. belkide, gerçek karar alıcı değil… belkide, alımını erteledi… belkide, başka bir yerden zaten satın aldı…

Takip ama neyi? Parayı takip etme, dostluk kurmayı, müşteri açısından faydalı şeylere sunmayı, değeri, içten olmayı takip et ve sonra bırak para seni takip etsin.

Satış eğer bilirseniz kazancı en yüksek ve en eğlenceli meslektir, ama eğer bilmezseniz çok acımasızdır. Satış sevdalısı dostlarım size hızlı, tekrar eden, uzun vadeli, eğlenceli ve bereketli satışlar diliyorum.

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 87

HABER FUAR

PLAST, Basınçlı hava sistemi üreticilerinin yakından takip ettiği bir organizasyon Karavelioğlu, “Plastik ve kauçuk girdileri inşaat, otomotiv gibi büyük sektörler için büyük önem taşımasına rağmen, pek çok ülkede plastik işleme makineleri üretimi plastik ihtiyacına yanıt vermekte zorlanıyor. PLAST bu alandaki çözümlerin sunulduğu önemli bir buluşma noktası’’ dedi.

İhracatını yüzde 37 artıran plastik makineleri üreticileri,

Plast 2018’de hedef büyüttü

H

er 3 yılda bir Milano’da düzenlenen PLAST Fuarı; plastik ve kauçuk sektörlerinin yanı sıra otomotiv, yapı ve inşaat, elektrik-elektronik, bilişim ve telekomünikasyon, ambalaj, hammadde, tasarım, geri dönüşüm sektörlerinden bin 500’ün üzerinde firmayı Milano’da buluşturdu. Küresel ticaret hacmi yıllık 26 milyar dolara ulaşan Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri sektörünün en büyük fuarlarından biri olan PLAST’ta, Türkiye’nin Makinecileri uluslararası katılımcılarla bir araya geldi.

Türkiye’nin 2018 yılının ilk 5 yılında Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri ihracatını yüzde 37 artırarak 83 milyon dolara taşıdığını belirten Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları belirtti; “Plastik ve kauçuk girdileri inşaat, otomotiv gibi büyük sektörler için büyük önem taşımasına rağmen, pek

çok ülkede plastik işleme makineleri üretimi plastik ihtiyacına yanıt vermekte zorlanıyor. PLAST bu alandaki çözümlerin sunulduğu önemli bir buluşma noktası. Fuarda yeni işbirlikleri kurarken, sektörde lider olan ülkelerin nitelikli uygulamalarını yerinde izledik. Türkiye’de Plastik ve Kauçuk İşleme Makineleri alanında güçlü bir sektörel deneyim var. PLAST ile bu bilgiyi daha da ileriye taşıyacağız.

Hedefimiz dünya sektör ihracatından aldığımız payı artırmak ve uzun dönemde en büyük 10 ihracatçı ülke arasında yer almaktır.”

Fuarda çevre dostu ürünlere yoğun ilgi

Gerek Plastik ve kauçuk sektöründe geliştirilen çevre dostu ürünler, gerekse geri dönüşüm makinelerinin ziyaretçilerin ilgi odağı olduğu fuarda, Türkiye’nin Makinecileri 13. Hol’de yer alan standında ziyaretçileriyle buluştu.

Fuar kapsamında, metronun fuar

88 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelİoğlu

çıkışında tüm alan giydirilerek, büyük bir reklam çalışması gerçekleştirildi.

Fuara ayrıca Makina İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu (MAKFED) üye derneklerinden Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) de stand ile katılarak sektörü temsil etti.

FUARLAR

EYLÜL FUARLARI Fuar Tarihi

Sektör

Fuarın adı ve Açıklama

Yer ve Organizatör

05.09.2018

Ambalaj

CNR Ambalaj : Ambalaj, Paketleme, Gıda İşlem Fuarı

IFM - Yeşilköy

05.09.2018 05.09.2018

İstanbul Fuarcılık Dental

DENTAL EXPO : Ağız Diş Sağlığı Cihaz ve Malzemeleri Fuarı

09.09.2018 05.09.2018

Tüyap İhtisas Fuarcılık Gıda

Food İstanbul 2018 : Gıda Ürünleri ve Teknolojileri Fuarı

Gıda

Worldfood İstanbul 2018 : 26.Uluslararası Gıda Ürünleri ve

Tüyap Istanbul

Teknolojileri Fuarı

E Fuarcılık

İzmir Fuarı : 87.İzmir Enternasyonal Fuarı

Kültürpark İzmir

08.09.2018 05.09.2018

Ticaret

16.09.2018 12.09.2018

İZFAŞ İzmir Fuarcılık Demir Çelik

Metal Expo / Steel Expo Eurasia İstanbul : Demir, Çelik, Metal

IFM - Yeşilköy

Ürünleri ve Üretim Teknolojileri Fuarı

SKY Fuarcılık

Makina ve Teknik

Proses : Fabrikalarda Modernizasyon Zirvesi ve Sergisi Fuarı

WOW İstanbul

Tekstil Makinaları

Tekstil ve Konfeksiyon : Tekstil ve Konfeksiyon Makineleri, Yan

Kahramanmaraş

Sanayi ve Aksesuarları Fuarı

ECR Fuarcılık

15.09.2018 18.09.2018 20.09.2018 27.09.2018 29.09.2018

IFM - Yeşilköy İstanbul Fuarcılık

08.09.2018 07.09.2018

Tüyap Istanbul

ST Alternatif Fuarcılık

90 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

DUYURU

YAPIM İŞLERİNDE YERLİ MALI OLMASI ŞARTI GETİRİLEN MAKİNE VE EKİPMANLARA İLİŞKİN DUYURU

7033 sayılı “Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63’üncü maddesinde değişiklik yapılmış olup, yapılan değişiklik ile yapım işlerinde kullanılacak malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makinelere ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen ve Kurum

92 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması şartı getirilmiştir.

Bu çerçevede, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknolojili makine ve ekipman arasından belirlenen liste Kurumumuza gönderilmiş olup söz konusu liste yukarıda aktarılan mevzuat hükmü çerçevesinde yayımlanmaktadır.

DUYURU

Kamu Alımlarında 4734 Sayılı Kanun Kapsamında Yapım İşİ İhalelerİnde Yerlİ Malı Kullanımı Zorunlu Olan Makİne-Ekİpman Lİstesİ Sıra

PRODTR Kodu

PRODTR Tanımı

Teknoloji Düzeyi

1

25.29.11.10.00

Rezervuarlar, tanklar, fıçılar ve benzeri konteynerler, gazlar için, demirden veya çelikten, kapasitesi > 300 litre olanlar (sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar için olanlarla, mekanik veya termal ekipmanlı olanlar hariç)

Orta-Düşük

2

25.29.11.20.00

Rezervuarlar, tanklar, fıçılar ve benzeri konteynerler, sıvılar için, iç yüzeyi kaplanmış veya ısı yalıtımlı, demirden veya çelikten, kapasitesi > 300 litre olanlar (mekanik veya termal ekipmanlı olanlar hariç)

Orta-Düşük

3

25.29.11.30.00

Rezervuarlar, tanklar, fıçılar ve benzeri konteynerler, sıvılar için, demirden veya çelikten, kapasitesi > 300 litre olanlar (mekanik veya termal ekipmanlı olanlar ile iç yüzeyi kaplanmış veya ısı yalıtımlı olanlar hariç)

Orta-Düşük

4

25.29.11.50.00

Rezervuarlar, tanklar, fıçılar ve benzeri konteynerler, katılar için, demirden veya çelikten, kapasitesi > 300 litre olanlar (mekanik veya termal ekipmanlı olanlar hariç)

Orta-Düşük

5

25.29.11.70.00

Rezervuarlar, tanklar, fıçılar ve benzeri konteynerler, herhangi bir malzeme için, alüminyumdan, kapasitesi > 300 litre olanlar (sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar için olanlarla, mekanik veya termal ekipmanlı olanlar hariç)

Orta-Düşük

6

25.29.12.00.00

Konteynerler, sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gaz için olanlar (metalden)

Orta-Düşük

7

25.30.11.10.00

Su borulu kazanlar (boylerler) (düşük basınçlı buhar üretebilen merkezi ısıtma su kazanları (boylerleri) hariç)

Orta-Düşük

8

25.30.11.50.00

Buhar üreten kazanlar (boylerler) (hibrit kazanlar dahil) (düşük basınçlı buhar üretebilen merkezi ısıtma sıcak su kazanları ile su borulu kazanlar hariç)

Orta-Düşük

9

25.30.11.70.00

Kızgın su kazanları (boylerleri) (düşük basınçlı buhar üretebilen merkezi ısıtma sıcak su kazanları hariç)

Orta-Düşük

10

25.30.12.30.00

Kazanlar (boylerler) için yardımcı üniteler, HS 84.02’dekiler (Buhar jeneratörleri, sıcak su üreten kazanlar) veya HS 84.03’tekiler (buhar kazanları dışında kalan merkezi ısıtma kazanları) için olanlar

Orta-Düşük

11

25.71.11.15.00

Sofra bıçakları , paslanmaz çelikten sapı olanlar (balık bıçakları ve yağ bıçakları hariç)

Orta-Düşük

12

25.71.11.30.00

Sofra bıçakları, paslanmaz çelik dışında sapı olanlar (gümüş, altın veya platin kaplamalı, ahşaptan, plastikten vb. sapı olanlar) (balık bıçakları ve yağ bıçakları hariç)

Orta-Düşük

13

25.71.11.45.00

Sabit ağızlı bıçaklar (budama bıçakları dahil) (adi metal saplı, sabit ağızlı balık, yağ/sofra bıçakları, makineler/mekanik cihazlar için kesme bıçakları hariç)

Orta-Düşük

14

25.71.11.75.00

Bıçaklar/kesme bıçakları, adi metalden sapı olanlar; budama bıçakları dahil bıçaklar için ağızlar (balık ve yağ bıçakları ile makineler veya mekanik cihazlar için bıçaklar/kesme bıçakları hariç)

Orta-Düşük

15

25.71.11.90.00

Makaslar, terzi makasları ve benzeri makaslar ile bunların ağızları (makas kesici ağızları dahil)

Orta-Düşük

16

25.71.14.30.00

Sofra çatal bıçak takımları (balık bıçakları, kahvaltı ve meyve bıçakları dahil fakat, sofra bıçakları hariç) ve benzeri sofra takımları, paslanmaz çelikten veya diğer adi metallerden

Orta-Düşük

17

25.71.14.80.00

Sofra çatal bıçak takımları (balık bıçakları, kahvaltı ve meyve bıçakları dahil fakat, sofra bıçakları hariç) ve benzeri sofra takımları, gümüşle, altınla veya platinle kaplanmış adi metallerden

Orta-Düşük

18

25.91.11.00.00

Tanklar, fıçılar, variller, kutular, vb. (gazlar için olanlar hariç), demirden veya çelikten, kapasitesi > 50 litre ile < 300 litre arasında olanlar

Orta-Düşük

19

25.91.12.00

Tanklar, fıçılar, variller, vb. (gazlar için olanlar hariç), demirden veya çelikten, kapasitesi < 50 litre olanlar

Orta-Düşük

20

25.91.12.00.01

Demir/çelikten diğer kaplar; sac ve levha kalınlığı < 0,5 mm (hacmi < 50 litre) (gaz için olanlar hariç)

Orta-Düşük

21

25.91.12.00.02

Demir/çelikten eşya nakil/ambalajı için kaplar (dökümden) sac, levha kalın => 0,5 mm (hacmi < 50 litre) (gaz için olanlar hariç)

Orta-Düşük

22

25.91.12.00.99

Diğer - tenekeler, fıçılar, variller..demirden veya çelikten (kova, çamaşır kazanı, süt güğümü vb.), sac ve levha kalın = > 0, 5 mm (hacmi < 50 litre) (gaz için olanlar hariç)

Orta-Düşük

23

26.30.23.20.00

Ses, görüntü veya diğer verilerin alınması, dönüştürülmesi, iletilmesi veya yeniden oluşturulması için kullanılan makineler (anahtarlama (switching) ve yönlendirme (routing) cihazları dahil)

Yüksek

24

26.51.63.50.00

Sıvı temin veya üretim sayaçları (kalibre edilmiş olanlar dahil) (pompalar hariç)

Yüksek

25

26.51.66.70.00

Diğer elektronik aletler, cihazlar, vb., ölçme veya kontrol için

Yüksek

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 93

DUYURU Sıra 26

PRODTR Kodu 26.60.11.15.00

PRODTR Tanımı X-ışınının kullanımına dayalı cihazlar; tıbbi, cerrahi, dişçilikle veya veterinerlikle ilgili kullanımlar için olanlar (radyografi ve radyoterapi aletleri dahil)

Teknoloji Düzeyi Yüksek

Tıbbi, cerrahi veya veterinerlik amaçlı X ışınlı cihazlar Dişçiliğe mahsus x; ışınlı cihazlar Bilgisayarlı tomografi cihazları 27

26.60.11.30.00

Alfa, beta veya gama ışınlarının kullanımına dayalı cihazlar, tıbbi, cerrahi, dişçilikle veya veterinerlikle ilgili kullanımlar için olsun veya olmasın (radyografi ile radyoterapi cihazları dahil)

Yüksek

28

26.60.11.30.00

Tıbbi, cerrahi, dişçilik veya veterinerlik amaçlı kullanımlar için alfa, betai gama ışınlı cihazlar

Yüksek

29

26.60.12.30.00

Elektro-kardiyograflar (EKG)

Yüksek

30

26.60.12.80.00

Diğer elektro teşhis cihazları

Yüksek

Elektroensefaloğraf cihazları (EEG) Elektromiyografi (EMG) Manyetik rezonansla görüntüleme cihazları Sintigrafi cihazları Ultrasonik tetkik cihazları 31

26.60.13.00.00

Mor ötesi (ultraviyole) veya kızıl ötesi (infrared) ışın cihazları (tıp, cerrahi, dişçilik veya veterinerlik bilimlerinde kullanılanlar)

Yüksek

32

27.11.41.50.00

Likit dielektrik transformatörler, güç taşıma kapasitesi > 650 kVA fakat <= 10000 kVA olanlar

Orta-Yüksek

33

27.11.43.80.00

Başka yerde sınıflandırılmamış transformatörler, güç taşıma kapasitesi > 500 kVA olanlar

Orta-Yüksek

34

27.11.50.40.00

Telekomünikasyon cihazları, otomatik veri işleme makineleri ve bunların birimleri için güç kaynakları

Orta-Yüksek

35

27.12.10.30.00

Yalıtım anahtarları ile devre ve yük ayırıcı anahtarlar

Orta-Yüksek

36

27.12.31.30.00

Otomatik veri işleme makineli sayısal kontrol panelleri, voltaj <= 1000 V için olanlar

Orta-Yüksek

37

27.12.40.30.00

Elektrik kontrol ve dağıtımı için kullanılan pano, panel, konsol, masa, kabin ve diğer mesnetler (cihazlarıyla donatılmış olanlar hariç)

Orta-Yüksek

38

27.12.40.90.00

85.35’teki (Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı), 85.36’daki (Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı), 85.37’deki (Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar) cihazların diğer parçaları

Orta-Yüksek

39

27.20.21.00.00

Kurşun asitli akümülatörler, pistonlu motorları çalıştırmak için

Orta-Yüksek

40

27.32.12.00.00

Yalıtılmış koaksiyel kablolar ve diğer koaksiyel elektrik iletkenleri, bilgi ve kontrol amaçlı kullanılanlar (bağlantı parçalı olsun veya olmasın)

Orta-Yüksek

41

27.32.13.80.00

Diğer elektrik iletkenleri, bağlantı parçalı olmayanlar, voltaj <= 1000 V için olanlar

Orta-Yüksek

42

27.32.14.00.00

Yalıtılmış elektrik iletkenleri, voltaj > 1000 V için olanlar (bobin telleri, koaksiyel kablolar ve diğer koaksiyel elektrik iletkenleri, kara, hava ve deniz taşıtlarında kullanılan ateşleme ve diğer tel bağlantı takımları hariç)

Orta-Yüksek

43

27.40.24.00.00

Işıklı tabela, ışıklı reklam panosu, vb. (yol işaretleri dahil)

Orta-Yüksek

44

27.40.25.00.00

Avizeler ve diğer elektrikli tavan veya duvar aydınlatma armatürleri (halka açık alanların veya caddelerin aydınlatılmasında kullanılanlar hariç)

Orta-Yüksek

45

27.40.33.00.00

Projektörler ve spot ışıkları (sahneler, fotoğraf veya sinema stüdyoları için olanlar dahil)

Orta-Yüksek

46

27.40.39.30.01

Adi metallerden flüoresan lambaları ve diğerleri için diğer aydınlatma cihazları

Orta-Yüksek

47

27.40.39.30.02

Adi metallerden kızma esaslı elektrik ampul/tüplerinin kullanılmasına mahsus diğer aydınlatma cihazları.

Orta-Yüksek

48

27.40.39.30.03

Camdan ampul ve tüp kullanılmasına mahsus diğer aydınlatma cihazları

Orta-Yüksek

49

27.40.39.30.04

Camdan diğer elektrikli aydınlatma cihazları

Orta-Yüksek

50

27.40.39.30.05

Plastik maddelerden ampul ve tüp kullanımı için diğer aydınlatma cihazları

Orta-Yüksek

51

27.40.39.30.99

Diğer - elektrikli lambalar ve aydınlatma teçhizatı; (plastik, ahşap, yontulmaya elverişli taş, seramik, tabii/suni deri, sertleştirilmiş kauçuk veya diğer materyallerden), filamanlı lambalar ve tüp şeklindeki flüoresan lambaları için kullanılan türde olanlar

Orta-Yüksek

52

27.90.30.10.00

Elektrikli sinyalizasyon, güvenlik veya trafik kontrol ekipmanları, demir yolu veya tramvay yolları için olanlar

Orta-Yüksek

94 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

DUYURU Sıra

PRODTR Kodu

PRODTR Tanımı

Teknoloji Düzeyi

53

27.90.70.10.00

Elektrikli sinyalizasyon, güvenlik veya trafik kontrol ekipmanları, demir yolu veya tramvay yolları için olanlar

Orta-Yüksek

54

28.13.14.13.00

Dalgıç motorlu, tek kademeli rotodinamik drenaj ve kanalizasyon pompaları

Orta-Yüksek

55

28.13.14.15.00

Dalgıç motorlu, çok kademeli rotodinamik pompalar

Orta-Yüksek

56

28.13.14.30.00

Santrifüjlü pompalar, çıkış ağzı çapı > 15 mm olanlar; kanallı çarklı pompalar, yan kanallı pompalar, çevre pompaları ve rejeneratif pompalar

Orta-Yüksek

57

28.13.14.51.00

Santrifüjlü pompalar, çıkış ağzı çapı > 15 mm, tek kademeli, çarkı tek girişli, yekpare gövdeli olanlar

Orta-Yüksek

58

28.13.14.53.00

Santrifüjlü pompalar, çıkış ağzı çapı > 15 mm, tek kademeli, çarkı tek girişli, bölünebilir gövdeli olanlar Orta-Yüksek

59

28.13.14.55.00

Santrifüjlü pompalar, çıkış ağzı çapı > 15 mm, tek kademeli, çarkı çift girişli olanlar

Orta-Yüksek

60

28.13.14.60.00

Santrifüjlü pompalar, çıkış ağzı çapı > 15 mm, çok kademeli olanlar (kendinden emişli olanlar dahil)

Orta-Yüksek

61

28.13.14.71.00

Rotodinamik, tek kademeli karışık akışlı veya eksenel pompalar

Orta-Yüksek

62

28.13.14.75.00

Rotodinamik, çok kademeli karışık akışlı veya eksenel pompalar

Orta-Yüksek

63

28.13.14.80.00

Diğer sıvı pompaları, sıvı elevatörleri

Orta-Yüksek

64

28.13.23.00.00

Kompresörler, soğutma ekipmanları için

Orta-Yüksek

65

28.13.26.50.00

İleri geri yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler, gösterge basıncı kapasitesi ? 15 bar ve debisi > 60 m3/saat olanlar

Orta-Yüksek

66

28.13.26.70.00

İleri geri yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler, gösterge basıncı kapasitesi > 15 bar ve debisi <= 120 m3/saat olanlar

Orta-Yüksek

67

28.13.27.53.00

Kompresörler, çok şaftlı (vidalı olanlar)

Orta-Yüksek

68

28.13.28.00.00

Hava/gaz kompresörleri (soğutma için kullanılan hava/vakum pompaları, tekerlekli şasiler üzerine monte edilmiş hava kompresörleri, turbo kompresörler, ileri geri ve dönel yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler hariç)

Orta-Yüksek

69

28.14.11.40.00

Basınç düşürme valfleri, borular, kazanlar (boylerler), tanklar, fıçılar vb. için olanlar (dökme demir veya çelikten olanlar ile yağlayıcılarla veya filtrelerle irleştirilmiş olanlar hariç)

Orta-Yüksek

70

28.14.11.60.00

Geri tepmeli valfler (çek valfler), borular, kazanlar (boylerler), tanklar, fıçılar vb. için olanlar

Orta-Yüksek

71

28.14.11.80.00

Güvenlik veya rölyef valfleri, borular, kazanlar (boylerler), tanklar, fıçılar ve benzerleri için olanlar

Orta-Yüksek

72

28.14.12.33.00

Karıştırma valfleri (eviyeler, lavabolar, bideler, su depoları vb. için olanlar) (basınç düşürücü veya yağlı hidrolik/pnömatik güç iletme valfleri, geri tepmeli valfler (çek valfler), güvenlik/rölyef valfleri hariç)

Orta-Yüksek

73

28.14.12.55.00

Merkezi ısıtma radyatörleri için diğer valfler

Orta-Yüksek

74

28.14.13.13.00

Diğer işlem kontrol valfleri, sıcaklık regülatörleri

Orta-Yüksek

75

28.14.13.15.00

İşlem kontrol valfleri, borular, kazanlar (boylerler), tanklar, fıçılar vb. için olanlar (basınç düşürücü veya yağlı hidrolik/pnömatik güç iletme valfleri, geri tepmeli valfler (çek valfler), güvenlik/rölyef valfleri, sıcaklık regülatörleri hariç)

Orta-Yüksek

76

28.14.13.33.00

Sürgülü valfler (dökme demirden)

Orta-Yüksek

77

28.14.13.35.00

Sürgülü valfler (çelikten)

Orta-Yüksek

78

28.14.13.53.00

Glob valfler (dökme demirden)

Orta-Yüksek

79

28.14.13.55.00

Glob valfler (çelikten)

Orta-Yüksek

80

28.14.13.57.00

Diğer glob valfler

Orta-Yüksek

81

28.14.13.73.00

Küresel ve konik valfler

Orta-Yüksek

82

28.14.13.75.00

Kelebek valfler

Orta-Yüksek

83

28.14.13.80.00

Diğer valfler

Orta-Yüksek

84

28.21.11.30.00

Ocak brülörleri (ocak ateşleyicileri), sıvı yakıtlı

Orta-Yüksek

85

28.21.11.50.00

Ocak brülörleri (ocak ateşleyicileri) katı veya gaz yakıtlı olanlar (kombine ateşleyiciler dahil)

Orta-Yüksek

86

28.22.16.30.00

Asansörler ve skipli yük asansörleri (elektrikle çalışanlar)

Orta-Yüksek

87

28.22.16.50.00

Asansörler ve skipli yük asansörleri (elektrikle çalışanlar hariç)

Orta-Yüksek

88

28.22.17.70.00

Bant tipi, devamlı hareketli elevatörler ve konveyörler, mal veya malzemeler için olanlar

Orta-Yüksek

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 95

DUYURU Sıra

PRODTR Kodu

PRODTR Tanımı

Teknoloji Düzeyi

89

28.22.18.40.00

Başka yerde sınıflandırılmamış kaldırma, taşıma, yükleme ve boşaltma makineleri

Orta-Yüksek

90

28.25.11.30.00

Isı değiştirici birimler (eşanjörler)

Orta-Yüksek

91

28.25.12.20.00

Pencere veya duvar tipi iklimlendirme (klima) sistemleri, sistemleri birleşik veya ayrı olanlar

Orta-Yüksek

92

28.25.12.50.00

İklimlendirme (klima) cihazları, soğutucu ünitesi olanlar (motorlu kara taşıtlarında kullanılanlar ile sistemi birleşik veya ayrı olanlar hariç)

Orta-Yüksek

93

28.25.12.70.00

İklimlendirme (klima) cihazları, soğutucu ünitesi olmayanlar; merkezi iklimlendirme (klima) santrali; vav (değişken hava debisi sistemi) kutuları ve terminalleri, sabit hacim üniteleri ve vantilatörlü ısıtıcı/ soğutucu birimler

Orta-Yüksek

94

28.25.13.80.00

Isı pompaları, HS 84.15 (Klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem değiştirme tertibatlı)’deki iklimlendirme makineleri hariç

Orta-Yüksek

95

28.25.13.90.00

Diğer soğutucu veya dondurucu ekipmanlar

Orta-Yüksek

96

28.25.14.10.00

Havayı filtre etmek veya arıtmak için kullanılan makine ve cihazlar (içten yanmalı motorlar için hava filtreleri hariç)

Orta-Yüksek

97

28.25.20.30.00

Eksenel vantilatörler (kendinden elektrik motorlu, gücü < 125 W olan, masa, zemin, duvar, pencere, tavan veya çatı vantilatörleri hariç)

Orta-Yüksek

98

28.25.20.50.00

Santrifüjlü vantilatörler (kendinden elektrik motorlu, gücü <125 W olan, masa, zemin, duvar, pencere, tavan veya çatı vantilatörleri hariç)

Orta-Yüksek

99

28.25.20.70.00

Vantilatörler (kendinden elektrik motorlu, gücü < 125 W olan, masa, zemin, duvar, tavan veya çatı vantilatörleri ile eksenel vantilatörler ve santrifüjlü vantilatörler hariç)

Orta-Yüksek

100

28.25.30.10.00

İklimlendirme (klima) cihazlarının parçaları (kondensatörler, emiciler, buharlaştırıcılar ve jeneratörler dahil)

Orta-Yüksek

101

28.25.30.50.00

Soğutucu ekipmanların parçaları, ev tipi olmayan (buharlaştırıcılar (evaporatörler) ve kondensatörlar dahil)

Orta-Yüksek

102

28.29.12.30.00

Filtreleme veya arıtma makineleri ve cihazları, su için

Orta-Yüksek

103

28.29.12.50.00

Filtreleme veya arıtma makineleri ve cihazları (su için olanlar hariç)

Orta-Yüksek

104

28.29.12.70.00

Katı-sıvı ayrıştırma/arıtma için makine ve cihazlar (su ve içecekler için olanlar ile santrifüjler ve santrifüjlü kurutucular için olanlar ve içten yanmalı motorlar için yağ/benzin filtreleri hariç)

Orta-Yüksek

105

28.29.22.10.00

Yangın söndürücüler

Orta-Yüksek

106

28.29.22.20.00

Püskürtme tabancaları ve benzeri cihazlar

Orta-Yüksek

107

28.29.60.30.00

Soğutma kuleleri ve su dolaşımıyla doğrudan soğutmaya yarayan benzeri teçhizat

Orta-Yüksek

108

30.20.40.60.00

Demir yolları ve tramvaylar için mekanik sinyalizasyon, emniyet veya trafik kontrol ekipmanı; demir yolu, tramvay hatları, kara yolları, iç su yolları, otopark tesisleri, liman veya hava meydanları için mekanik (elektromekanik dahil) sinyalizason, emniyet veya trafik kontrol ekipmanlarının parçaları

Orta-Yüksek

109

30.92.20.30.00

Engelli araçları, mekanik hareket ettirici tertibatı olmayanlar

Orta-Yüksek

110

30.92.20.90.00

Engelli araçları, motorlu veya mekanik hareket ettirici tertibatı olanlar

Orta-Yüksek

111

32.50.30.50.00

Tıpta, cerrahide veya veterinerlikte kullanılan mobilyalar ve bunların parçalan (X- ışını uygulaması için Orta-Yüksek özel masa ve koltuklar hariç)

112

32.50.11.30.00

Dişçi tornaları (frezeleri)

Orta-Yüksek

113

32.50.12.00.00

Elektrikli tıbbi, cerrahi ve laboratuvar sterilizatörleri

Orta-Yüksek

114

32.50.13.20.00

Göz biliminde kullanılan alet ve cihazlar

Orta-Yüksek

115

32.50.13.33.00

Kan basıncını ölçme alet ve cihazları (tansiyon aletleri, tansiyometreler, osilometreler dahil)

Orta-Yüksek

116

32.50.13.35.00

Endekskoplar

Orta-Yüksek

117

32.50.13.53.00

Böbrek diyaliz cihazları ve böbrek makineleri

Orta-Yüksek

118

32.50.13.55.00

Ultrasonik diatermi cihazları

Orta-Yüksek

119

32.50.13.63.00

Transfüzyon cihazları

Orta-Yüksek

120

32.50.13.65.00

Anestezi alet ve cihazlar

Orta-Yüksek

121

32.50.13.73.00

Ultrasonik litotripsi cihazları ve aletleri

Orta-Yüksek

Diğer tıbbi, cerrahi ve laboratuvar sterilizatörleri

96 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER

MART 2018 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (*) YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye BALIKESİR

Yerli Sermaye DİYARBAKIR

FİRMANIN ADI ADRESİ ORAKLAR TURİZM GIDA SAN. VE TİC.A.Ş.

SEKTÖRÜ

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Domates Salçası 26045000 KG/YIL

15.000.000

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Memba Suyu 15100000 LİTRE/ YIL

7.000.000

KDV İstisnası

Muhtelif Kahve 4800000 KG/YIL

15.000.000

KDV İstisnası

Draje –Kuruyemiş

76.000.000

KDV İstisnası

Salam, Sosis, Sucuk ve Jambon 32100 TON/YIL

67.000.000

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 5 Yıl

HAM AYÇİÇEK YAĞI 62500 TON/YIL

10.154.000

KDV İstisnası

Süt İşleyerek Süt ve Süt Mamülleri Üretimi 47000 LİTRE/ GÜN

40.000.000

KDV İstisnası

Kuru Üzüm İşleme 850000 KG/YIL

11.000.000

KDV İstisnası

Rafine yağ 135119000 KG/YIL

19.900.000

BÜYÜKDERE CAD. NADİDE APT. NO:73 KAT:2 D.4 Mecidiyeköy / İSTANBUL MİRSU GIDA İNŞAAT TURİZM NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ İTH. İHR. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

KOMPLE YENİ YATIRIM

TOPRAKTAŞ MAH. TOPRAK TAŞ KM. EVL. SS DİYARBAKIR MERMERCİLER NO:70 A BLOK / 1 Bağlar / DİYARBAKIR Yerli Sermaye BURSA

Yerli Sermaye SAKARYA 2.O.S.B.

BAKGÖRLER GIDA TURİZM TEKS- İMALAT - Gıda ve İçki TİL KONF. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

KOMPLE YENİ YATIRIM ALAATTİN BEY MAH. TEKELİ CAD. NO:6/A Nilüfer / BURSA AYDIN GIDA PAZARLAMA İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.

CEBECİ MAH. ATATÜRK BULV. 2488.SK. NO:34-36 Sultangazi / İSTANBUL

İMALAT - Gıda ve İçki ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME, MODERNİZASYON

Yerli Sermaye

NAMET GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Gıda ve İçki

DÜZCE

AKSE MAH. FEVZİ ÇAKMAK CAD. NO:132 Çayırova / KOCAELİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

AVES ENERJİ YAĞ VE GIDA SAN. A.Ş.

İMALAT - Gıda ve İçki

MERSİN Yerli Sermaye

TOROSLAR MAHALLESİ GİZEM SOKAK NO:19 YENİTAŞKENT Akdeniz / MERSİN DEFNE TARIM HAYVANCILIK GIDA ÜRETİM VE TİC. A.Ş.

TEVSİ, MODERNİZASYON İMALAT - Gıda ve İçki KOMPLE YENİ YATIRIM

İZMİR TİRE O.S.B.

ÜNİVERSİTELER MAH. BİLKENT ÇAMLIK SİT. 1597 CAD. KÜME EVLER NO:128/1 BİLKENT Çankaya/ ANKARA

Yabancı Sermaye

ANATOLİA TARIM ÜRÜNLERİ SAN.VE DIŞ TİC.A.Ş.

MANİSA

AKDENİZ MAH.VALİ KAZIM DİRİK CAD.NO:4K:3 D:303 35210 Konak / İZMİR

Yerli Sermaye

YONCA GIDA SANAYİ İŞLETME- İMALAT - Gıda ve İçki LERİ İÇ VE DIŞ TİCARET A.Ş.

MODERNİZASYON ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2.

KISIM Yunusemre / MANİSA

MANİSA O.S.B

İMALAT - Gıda ve İçki KOMPLE YENİ YATIRIM

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 97

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI O.S.B.

Yerli Sermaye YOZGAT O.S.B.

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

PEYMAN KURUYEMİŞ GIDA AK- İMALAT - Gıda ve İçki TARİYE KİMYEVİ MAD. TARIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

SAKARYA

muhtelif kuruyemiş 32843407 KG/YIL

45.000.000

KDV İstisnası

Muhtelif sebze konservesi 8100000 KG/YIL

33.000.000

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Memba suyu dolumu 544000372 LİTRE/YIL

35.000.000

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Kaynak suyu 271289472 LİTRE/ YIL

16.700.000

KDV İstisnası

Muhtelif ev tekstili ürünleri 2285000 ADET/YIL

10.790.000

KDV İstisnası

Pamuk ipliği (perakende ticaret için olmayan) 3269652 KG/YIL

57.380.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Dokuma olmayan kumaş ile bundan yapılan ürünler 10381 TON/YIL

355.000.000

KDV İstisnası

Suni tekstürize iplik ve tek katlı iplikler 65230 TON/YIL

233.739.246

KDV İstisnası

Örme Kumaş 15 TON/YIL

34.883.275

Gümrük Vergisi Muafiyeti

İplik Büküm ve Katlama 2258 TON/ YIL

17.600.000

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 9.

CADDE NO:16 26110 Odunpazarı / ESKİŞEHİR SİDAŞ GIDA VE AMBALAJ SAN. TİC. A.Ş.

İMALAT - Gıda ve İçki KOMPLE YENİ YATIRIM

KOÇBEY SU VE MEŞRUBAT PAZ. SAN.TİC. A.Ş.

GÜLDİBİ MAH. GÜL CAD. SULTAN SOK. NO:10 Sapanca / SAKARYA

Yerli Sermaye BURSA

ÖZKAYNAK MADEN SUYU TİC. LTD. ŞTİ.

YENİDOĞAN MAH. ABDİ İPEKÇİ CAD. NO:66 Bayrampaşa / İSTANBUL

Yerli Sermaye

TEVSİ, MODERNİZASYON

GAMATEKS TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KARAKURT YOLU ÜZERİ 1891 SOK NO:52 Merkez / DENİZLİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

KARTEKS TEKSTİL SAN.VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

HACI SABANCI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ATATÜRK BULV. 1. CAD. NO 3 Sarıçam / ADANA

MODERNİZASYON

Yerli Sermaye

MAV ELYAF SAN. VE TİC. A.Ş.

TEKİRDAĞ ERGENE 1 O.S.B.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 83102. CADDE NO : 18 Şehitkamil / GAZİANTEP

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Yerli Sermaye

GÜLSAN SENTETİK DOKUMA SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

1.ORG. SAN. BÖL. 2.CAD. NO:18 Şehitkamil / GAZİANTEP

MODERNİZASYON

Yerli Sermaye

EKOTEN TEKSTİL SAN.TİC. AŞ.

İZMİR TORBALI O.S.B.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

YEDİ EYLÜL MAH. CELAL UMUR CAD. NO:6 Torbalı / İZMİR KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

ARİFOĞLU DOKUMA TEKSTİL A.Ş. İMALAT - Dokuma ve Giyim ADANA HACI SABANCI OSB KOMPLE YENİ YATIRIM SİTESİ ACIDERE OSB MAHALLESİ ATATÜRK BULVARI NO : 51 Sarıçam / ADANA

DENİZLİ ÇARDAK ÖZDEMİR SABANCI O.S.B. Yerli Sermaye ADANA HACI SABANCI O.S.B.

GAZİANTEP O.S.B.

ADANA HACI SABANCI O.S.B.

SABİT YATIRIM (TL)

KDV İstisnası

MEDRESE MAH. ŞEHİT MEHMET ARMAĞAN ALPER SOK. AKSOY ERDEM APT. A BLOK NO:10/3 Merkez / YOZGAT Yerli Sermaye

YATIRIMIN KAPASİTESİ

98 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

KOMPLE YENİ YATIRIM

55.798.074

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye BURSA

Yerli Sermaye ŞANLIURFA 2.O.S.B.

Yerli Sermaye TEKİRDAĞ

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

KIZILIRMAK TEKSTİL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

BATTALGAZİ MH. HACEGAN SK. NO.10/BODRUM-A Sultanbeyli / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

ARİF AMBALAJ TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

2. OSB KOÇÖREN OSB MAH. 202. CAD. NO:30 Eyyübiye / ŞANLIURFA

TEVSİ

SEPA MENSUCAT SAN. VE TİC. A. Ş. İMALAT - Dokuma ve Giyim MAHMUTBEY MAH. 10.YOL SK. NO:134 Bağcılar / İSTANBUL KOMPLE YENİ YATIRIM İMALAT - Dokuma ve Giyim

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Örme kumaşlar 400000 KG/YIL

48.000.000

KDV İstisnası

Çuval, torba, çanta v.b. (paketleme işinde kullanılanlar) 6475731 KG/YIL

12.800.000

KDV İstisnası

Dokumasız Kumaş 2400 TON/YIL

24.860.013

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Teknik amaçlı tekstil ürünleri - Beton güçlendirme malzemesi (Kratos) 4017360 KG/YIL

15.220.000

25.105.817

Yerli Sermaye

KORDSA TEKNİK TEKSTİL A.Ş.

KOCAELİ

ALİKAHYA FATİH MAH. SANAYİCİ CAD. NO:90 İzmit / KOCAELİ

Yerli Sermaye TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B.

BONY TEKSTİL İŞLETMELERİ SAN. VE TİC. A.Ş. ORG. SAN. BÖL. ATATÜRK CAD. 4 SK. NO: 10-12 Çerkezköy / TEKİRDAĞ

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

Çorap 50983600 ADET/YIL

Yerli Sermaye

SRM İPLİK SAN. VE TİC. A.Ş.

GAZİANTEP 5.

O.S.B.

5. OSB 83521 NOLU CADDE NO :15 Şehitkamil / GAZİANTEP

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Yün İplik (Kamgarn) 60.000.000 1464 TON/YIL

Yerli Sermaye

BARUTÇU TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

39.730.000

DEMİRTAŞ ORG. SAN. BÖL. ÇİĞDEM 1 SOK. N0.18 Osmangazi / BURSA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Dokumaların boyanması 1335000 KG/YIL

KARDEŞLER ÇORAP SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

29.304.000

MERKEZ 1.O.S.B.

GÖZTEPE MAH. İNÖNÜ CAD. RAHİM SOK. 2-4/1 Bağcılar / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

Çorap, külotlu çorap, tayt (trikotaj - tığ işi) 1380000 ÇİFT/YIL

Yerli Sermaye

HİS TEKSTİL SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.

KAYSERİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 18.CAD NO:58 Melikgazi / KAYSERİ

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Pamuk ipliği (perakende ticaret için olmayan) 5069 TON/YIL

73.000.000

KAYSERİ OSB

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Yerli Sermaye

TAT CARPET SANAYİ VE TİCARET AŞ.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Sigorta Desteği 6 Yıl

18.510.000

2. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 83204 NOLU CAD. NO:11 Başpınar / GAZİANTEP

TEVSİ

Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (düğümlü, sarmalı) 1900491 M2/YIL

RENKSAN PLASTİK SÜNGER SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

29.000.000

GÖZTEPE MAH. SARAY SOK. NO:16 MAHMUTKÖY Bağcılar / İSTANBUL

TEVSİ

Giyim eşyası hariç, dokuma olmayan kumaş ile bundan yapılan ürünler 5844000 KG/YIL

BURSA DEMİRTAŞ O.S.B.

Yerli Sermaye MALATYA

GAZİANTEP O.S.B.

Yerli Sermaye TEKİRDAĞ VELİKÖY O.S.B.

TEVSİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

TEVSİ

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 99

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

Yerli Sermaye

ERUSLU SAĞLIK ÜRÜNLERİ A.Ş.

GAZİANTEP IV. O.S.B.

4.ORG. SAN. BÖL. KARAHÖYÜK KÖYÜ YOLU ÜZERİ 24 NOLU CAD. Şehitkamil / GAZİANTEP

Yerli Sermaye

TAHA GİYİM SAN.A.Ş.

MALATYA MERKEZ 1.O.S.B.

15 TEMMUZ MAH. GÜLBAHAR CAD. NO:96 Bağcılar / İSTANBUL KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye TEKİRDAĞ ERGENE 1 O.S.B. Yerli Sermaye MANİSA

Yerli Sermaye GAZİANTEP II. O.S.B.

Yerli Sermaye İSTANBUL VELİMEŞE O.S.B.

Yerli Sermaye GAZİANTEP IV. O.S.B.

Yabancı Sermaye MANİSA O.S.B.

Yerli Sermaye İSTANBUL DERİ O.S.B.

Yerli Sermaye ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI O.S.B.

SEKTÖRÜ

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Non-woven Kumaş 50784320 KG/YIL

48.000.000

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

Muhtelif kofeksiyon 30000000 ADET/ YIL

18.810.000

TORAMAN TEKSTİL DERİ VE İNŞAAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Gümrük Vergisi Muafiyeti

60.000.000

TELSİZ MAH. İMDAT TORAMAN CAD. NO:21 Zeytinburnu/ İST

TEVSİ

Diğer trikotaj ve tığ-işi kumaşlar (Yuvarlak örme) 7504200 KG/YIL

BATI KRAFT TORBA VE AMBALAJ SAN. TİC. A.Ş.

İMALAT - Kağıt

Gümrük Vergisi Muafiyeti

KAĞIT TORBA 14514 TON/YIL

24.000.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Çocuk Bezi 276480000 ADET/ YIL

42.000.000

KDV İstisnası

18.541.664 Plastikten mobilya, karoser v.b. için bağlantı elemanları; küçük heykeller ve diğer süs eşyaları 1653000 ADET/YIL

KDV İstisnası

Plastikten diğer plakalar, levhalar, filmler, folyo ve şeritler (gözenekli) 12129696 KG/YIL

14.018.515

KDV İstisnası

Reçine ve Laminasyon Tutkalı 6000 TON/YIL

11.000.000

KDV İstisnası

GIDA JELATİNİ 17.337.000 7440000 ADET/YIL

KDV İstisnası

At Kaynaklı Akrem Antiserumu 200000 DOZ/YIL

KÜÇÜKÇAMLICA MAH. ÜÇPINAR CAD. ÜÇER SK. NO:8/12 Üsküdar / İSTANBUL PREDO SAĞLIK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.

BAŞPINAR ORGANİZE SANAYİ MAH. 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 83227 NOLU CD. NO:15 Şehitkamil / GAZİANTEP HİDROMEKANİK MAKİNE SAN. VE TİC.A.Ş.

SEFAKÖY HALKALI CAD. NO:188 Küçükçekmece / İSTANBUL ECOPLAST PLASTİK AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş.

IV. ORGANİZE SAN. BÖLGESİ KARAHÖYÜK KÖYÜ YOLU ÜZERİ NO:24 Şehitkamil / GAZİANTEP

TEVSİ

İMALAT - Kağıt TEVSİ, ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

İMALAT - Lastik-Plastik TEVSİ

İMALAT - Lastik-Plastik TEVSİ

TOYO MATBAA MÜREKKEPLERİ SA- İMALAT - Kimya NAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME KEÇİLİKÖY OSB MH. HASAN TÜREK BULV. NO.6 Yunusemre / MANİSA HALAVET GIDA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. İSTANBUL DERİ OSB KROM CADDE NO:4 F-1A ÖZEL PARSEL Tuzla / İSTANBUL ALBİLA SERUM BİYOLOJİK ÜRÜNLER SAN. VE TİC. A.Ş.

CUMHURİYET MAH. İNCİRLİDEDEDE CAD. ANTİL REZİDANS B BLOK APT. 6-1/41 Şişli / İSTANBUL

100 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

İMALAT - Kimya TEVSİ

İMALAT - Kimya KOMPLE YENİ YATIRIM

13.000.000

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye İSTANBUL

Yabancı Sermaye MANİSA O.S.B.

Yerli Sermaye ADANA HACI SABANCI O.S.B.

FİRMANIN ADI ADRESİ

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Polietilen Granül 8208 TON/YIL

10.000.000

TOYO MATBAA MÜREKKEPLERİ İMALAT - Kimya SANAYİ VE TİCARET A.Ş TEVSİ KEÇİLİKÖY OSB MH. HASAN TÜREK BULV. NO.6 Yunusemre / MANİSA

KDV İstisnası

Muhtelif matbaa mürekkepleri ve katkı malzemeleri 21044 TON/YIL

30.000.000

ASLANLAR METAL ALÜMİNYUM P.V.C. PLASTİK İML. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

KDV İstisnası

Alüminyum profil 3979 TON/YIL

12.180.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

DÖKÜM KAM MİLLERİ 2137500 KG/ YIL

24.540.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

MOTORLU KARA 18.900.000 TAŞITLARI İÇİN YAPRAK YAY (PARABOLİK YAPRAK YAY, KONVANSİYONEL YAPRAK YAY, VS,) 45500 TON/YIL

KDV İstisnası

Oto kaporta saç par- 15.580.000 çalar (Bagaj kapakları, akaryakıt deposu, otobüs kapakları, v.b.)

6291000 KG/YIL

Gümrük Vergisi Muafiyeti

YÜK VAGONU VE AKSAM/PARÇALARI 120 ADET/YIL

19.580.000

KDV İstisnası

Demiryolu Yük Vagonları 1200 ADET/YIL

216.280.000

KDV İstisnası

Beyaz eşya sanayi için muhtelif parça 4000000 KG/YIL

48.350.000

KDV İstisnası

Vagon kilit ve şasi sistemi 600 TON/ YIL

22.260.000

TELASİS TEKSTİL ÜRÜNLERİ SAN.VE TİC.A.Ş.

AKÇABURGAZ MAH. 3105 SOKAK NO:14 Esenyurt / İSTANBUL

HACI SABANCI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MEVLANA CAD. NO:2 Sarıçam / ADANA

SEKTÖRÜ

İMALAT - Kimya TEVSİ

İMALAT - Demir Dışı Metaller MODERNİZASYON

Yerli Sermaye

ESTAŞ EKSANTRİK TİC.A.Ş.

İMALAT - Taşıt Araçları

SİVAS MERKEZ 1.O.S.B.

1.ORG.SAN.BÖLGESİ 1.KISIM A.HALİS VERMEZOĞLU CAD. NO:29-31 Merkez / SİVAS

TEVSİ, MODERNİZASYON

Yabancı Sermaye

OLGUN ÇELİK SAN. VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Taşıt Araçları

ORGANİZE SAN.BÖL. CUMHURIYET BULVARI NO:7 Merkez / MANİSA

MODERNİZASYON, ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

A.K.P. OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ.

İMALAT - Taşıt Araçları

MANİSA O.S.B

Yerli Sermaye BURSA

Yerli Sermaye BİLECİK

HOSAB 7. CAD. NO:8 Nilüfer / BURSA DÜNYALAR ASFALT YOL YAPI NAK. TAAH. MADEN. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

TEVSİ

İMALAT - Taşıt Araçları KOMPLE YENİ YATIRIM

YAHYALAR MAH. ANKARA CAD NO:111 Adapazarı / SAKARYA. Yabancı Sermaye ANKARA POLATLI O.S.B. Yerli Sermaye KOCAELİ TOSB

Yerli Sermaye SAMSUN KAVAK O.S.B.

TI VAGON FABRİKASI SAN. VE TİC. İMALAT - Taşıt Araçları MUSTAFA KEMAL MAH. DUMLUPINAR BLV.I TEPE PRİME İŞ MRK. A BLOK NO:266 DAİRE:78 Çankaya / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

MAZSAN MAKİNA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İ

İMALAT - Taşıt Araçları

STANBUL ANADOLU YAKASI OSB 2. SAN. CAD. NO:1 TEPEÖREN Tuzla / İSTANBUL AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş.

SAMSUN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DUMLUPINAR CAD. NO 8 Tekkeköy / SAMSUN

KOMPLE YENİ YATIRIM

İMALAT - Taşıt Araçları KOMPLE YENİ YATIRIM

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 101

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

Yerli Sermaye

PROSİSTA YAPI SİSTEMLERİ SANAYİ DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ.

İMALAT - Madeni Eşya

DÜZCE

Yerli Sermaye SAKARYA

Yerli Sermaye BURSA

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 6 Yıl

Profil ve taşıyıcı grup 22000000 M/YIL

10.000.000

İMALAT - Madeni Eşya AKSAL ÇELİK KONSTRÜKSİYON SAN. İNŞ. TUR. TİC. NAK. LTD. ŞTİ.

KOMPLE YENİ YATIRIM ANTALYA ORG.SAN.BÖL. 3.KISIM 32.CAD. NO:7 Döşemealtı / ANTALYA

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 3 Yıl

Çelik konstrüksiyon 16000 TON/YIL

28.000.000

Y.S.L. OTOMOTİV YAN SAN. MERMER İNŞ. GIDA TURZ. SAĞLIK KAB.HİZM.TİC. VE SAN.LTD.ŞTİ.

KDV İstisnası

BAĞLANTI ELEMANLARI ( SOMUN, CİVATA, BURÇ, SEKMANLI MİL, VİDA VB. ) 6096 TON/YIL

11.600.000

İMALAT - Makina İmalat KDV İstisnası

MUHTELİF GIDA ÜRETİM EKİPMANLARI 5230 KG/YIL

13.150.000

Plastik enjeksiyon, ekstrüder ve şişirme makinaları için vida ve kovan 1600 ADET/YIL

25.240.000

ŞEKERPINAR MH. MARMARA GERİ DÖNÜŞÜMCÜLER SANAYİ SİTESİ AYÇİÇEK SK. NO:28 Çayırova / KOCAELİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

İMALAT - Madeni Eşya TEVSİ

DUMLUPINAR MAH. BEHRAMKALE CAD. NO:2 Nilüfer / BURSA Yerli Sermaye ANKARA SANAYİ ODASI 1.

SİNCAN O.S.B

Yerli Sermaye İSTANBUL

TEKNOPROSES MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK MAKİNA SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

KOMPLE YENİ YATIRIM

SUSUZ MAH. DEMPA SANAYİ SİTESİ ÇALDIRAN CAD. NO:2325 Yenimahalle / ANKARA ENFORMAK PLASTİK TEKNOLOJİLERİ SAN. TİC. A.Ş.

BEYLİKDÜZÜ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MERMERCİLER SANAYİ SİTESİ 9. CAD. NO:14 Beylikdüzü / İSTANBUL

İMALAT - Makina İmalat KDV İstisnası TEVSİ

İMAŞ MAKİNA SAN. A.Ş.

İMALAT - Makina İmalat KDV İstisnası

BÜYÜK KAYACIK MAH. KONYA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 407NO.LU SOK. NO.8 Selçuklu / KONYA

TEVSİ

Yerli Sermaye

KAYALI PRES DÖKÜM

İMALAT - Makina İmalat KDV İstisnası

KASTAMONU O.S.B.

İKİTELLİ O.S.B. MAH. YİBO CAD. KOMPLE YENİ YATIRIM NO:17/2 Seydiler / KASTAMONU

Yabancı Sermaye

RENTA ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ SAN.VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.

ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI O.S.B.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 12. CADDE NO:5 Odunpazarı / ESKİŞEHİR

Yerli Sermaye

AYM ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

Yerli Sermaye

KONYA

HATAY

Yerli Sermaye K.MARAŞ

YENİŞEHİR MAH. ATATÜRK BLV. 61/A İskenderun / HATAY

10.800.000

TID çamaşır kurutma makinesi 200000 ADET/YIL

28.890.000

KDV İstisnası

Klinker imalatı 2500000 TON/YIL

426.000.000

KDV İstisnası

HAZIR BETON 306000 M3/YIL

15.000.000

TEVSİ, MODERNİZASYON

KOMPLE YENİ YATIRIM

ÇÖLE İNŞAAT MALZEMELERİ METİN BOZKURT

İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger.

CUMHURİYET MAH. İSTİKLAL CAD. NO:52/B Türkoğlu / KAHRAMANMARAŞ

KOMPLE YENİ YATIRIM

102 ›› AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018 102 AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

Banyo batarya armatürleri 800 TON/YIL

İMALAT - Makina İmalat KDV İstisnası

İMALAT - Çimento

Komple un değirmeni, 27.140.820 değirmen makinaları, şerit testere tezgahları, komple yem üretim tesisi, yem makinaları 13770 ADET/YIL

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

Yerli Sermaye

FERNAS İNŞAAT A.Ş.

K.MARAŞ

DOĞUKENT BLV. 495. SOKAK NO:2 BİRLİK MAHALLESİ Çankaya / ANKARA

Yerli Sermaye

AKG YALITIM VE İNŞAAT MALZEMELERİ SAN. VE TİC. A.Ş.

İZMİR

IŞIKKENT 6170/1 SOK. NO:5 35070 Bornova / İZMİR

SEKTÖRÜ

İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger.

İMALAT - Diğerleri

ENERJİ - Enerji

MANİSA

KAVACIK RÜZGARLI BAHÇE MAH. CUMHURİYET CAD.ÇINAR SOK ENERGY PLAZA NO:2 KAT: 8 Beykoz / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yabancı Sermaye

ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş.

ENERJİ – Enerji

SABANCI CENTER KULE 2 4.LEVENT 34330 Beşiktaş / İSTANBUL

MODERNİZASYON

MURAT KAAN ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

ENERJİ - Enerji

KASTAMONU

Yerli Sermaye RİZE O.S.B Yabancı Sermaye

KARS Yerli Sermaye KOCAELİ

MEVLANA BLV. YELKEN PLAZA NO:139/A 61-62-63 BALGAT Çankaya / ANKARA

HİZMETLER - Ticaret Depolama

ZEYTİNLİK MAH. CUMHURİYETÇİ SK. NO:9/2 Bakırköy / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

AYİST PETROKİMYA SAN. VE TİC.A.Ş.

HİZMETLER - Ticaret – Depolama

ŞİRİNEVLER MAH. ADNAN KAHVECİ BLV. NO:198 AKER PLAZA B BL. K:5 D:2/1 Bahçelievler / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

İZMİT ÖZEL POLİKLİNİK SAĞLIK HİZMETLERİ TİCARET A.Ş.

HİZMETLER - Sağlık

FM AKDAĞ SAĞLIK HİZMETLERİ

HİZMETLER - Sağlık

İSTANBUL

HADIMKÖY, HASTANE MAH. CONK BAYIRI SOK. NO:10/C Arnavutköy / İSTANBUL

TEVSİ

Yerli Sermaye

EREN SAĞLIK HİZMETLERİ SAN.

HİZMETLER - Sağlık

İSTANBUL Yerli Sermaye BİTLİS

Yerli Sermaye KOCAELİ

NSB MEDİKAL SAĞLIK HİZMETLERİ VE TİCARET A.Ş.

KÜLTÜR MAH. BİTLİS YOLU CAD. NO:20-1 Tatvan / BİTLİS TANRIKULU GERİ DÖNÜŞÜM VE ATIK DEĞERLENDİRME HİZ. İNŞ.

TAAH. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

Betondan prefabrik yapı elemanları 233125 TON/YIL

36.270.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Kompozit Taş 79114 TON/YIL

75.420.000

KDV İstisnası

Sondaj Hizmeti 0

16.090.598

KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi (Termik- Yerli Kömür) 450 MW

31.505.000

KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi(Hes) 6.78 MW

44.816.000

KDV İstisnası

Çay depolama ve paketleme 21725 PALET/YIL

17.600.000

Gelir Vergisi Stopajı Desteği 10 Yıl

LPG Dolum-Boşaltım Terminali 6000 M3

30.240.000

KDV İstisnası

Tıbbi hastane hizmetleri 75 YATAK

17.000.000

KDV İstisnası

Tıp Merkezi 170000 HASTA/YIL

14.700.000

KDV İstisnası

Cerrahi hastane hizmetleri 156 YATAK

33.300.000

Gelir Vergisi Stopajı Desteği 10 Yıl

Tıbbi hastane hizmetleri 46 YATAK

14.000.000

KDV İstisnası

Plastik atık geri kazanımı 4536400 TON/YIL

27.000.000

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

BARBAROS MAH. HOCA AHMET YASEVİ CAD. NO: 149 Bağcılar / İSTANBUL

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl

KOMPLE YENİ YATIRIM

KARSAN KARADENİZ KİMYA VE GIDA SAN .TİC LTD .ŞTİ

YENİŞEHİR MAH. DEMOKRASİ BULV. NO:37 İzmit / KOCAELİ

SABİT YATIRIM (TL)

TEVSİ

ENERJEO EGE ENERJİ ÜRT.A.Ş..

Yerli Sermaye

YATIRIMIN KAPASİTESİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

ADANA

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

MODERNİZASYON HİZMETLER – Sağlık MODERNİZASYON

HİZMETLER - Diğerleri TEVSİ

SANAYİ MAH. FEVZİ ÇAKMAK CAD. NO: 58 41040 İzmit / KOCAELİ 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹‹ 103 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE 103

HABER

NİSAN 2018 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

ANTALYA MERMER SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

OSB 1. KISIM 1. CD. NO:17 Döşemealtı / ANTALYA

TEVSİ

CVK MADEN İŞL.SAN. VE TİCARET A.Ş.

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

ÇANAKKALE

GÜMÜŞSUYU MAHALLESİ İNÖNÜ CADDESİ NO:8 Beyoğlu / İSTANBUL

TEVSİ

Yabancı Sermaye

LİKYA MİNERALS MAD. SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ.

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

İZMİR İTOB O.S.B.

İTOB OSB TEKELİ BELDESİ 10020 TEVSİ, MODERNİZASYON SOKAK NO:19 Menderes / İZMİR

Yabancı Sermaye

ZENİT MAD.SAN.VE TİC.A.Ş

ANTALYA Yerli Sermaye

BALIKESİR Yerli Sermaye

YUKARI DİKMEN MAHALLESİ 635. SOKAK NO:3 ORAN 06450 Çankaya / ANKARA

28.000.000

Vergi İndirimi %80, YKO %40

Kurşun ve Çinko Üretimi (IR: 7077) 468000 TON/YIL

26.030.000

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl

Manyezit Zenginleştirme 13122 TON/ YIL

9.000.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Altın (IR 44830) 715 KG/YIL

12.450.000

KDV İstisnası

Mermer Blok Üretimi (IR 200802267) 4300 M3/YIL

14.350.000

KDV İstisnası

Mermer Blok Üretimi (IR:200802334) 4300 M3/YIL

14.300.000

KDV İstisnası

Mermer Blok Üretimi (IR 201101072) 8800 M3/YIL

17.020.000

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

KDV İstisnası

Alçıtaşı İstihracı ve Znginleştirme (IR 52409) 383760 TON/YIL

12.600.000

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Bisküvi 7120600 KG/YIL

54.000.000

İMALAT - Gıda ve İçki

KDV İstisnası

Su dolumu 144000000 LİTRE/ YIL

11.000.000

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme MODERNİZASYON

ŞEVKETİYE MAH. HATBOYU CAD.NO.26 YEŞİLKÖY Bakırköy / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

CANEL MÜNİP ÇOKER MADENCİLİK TİCARET VE SANAYİ A.Ş.

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

BALIKESİR

ŞEVKETİYE MAHALLESİ HATBOYU CADDESİ NO.26 YEŞİLKÖY Bakırköy / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

FİMAR MERMER A.Ş.

BURDUR

ATATÜRK CADDESİ ESKİ SANAYİ KARŞISI KAPTANLAR SİTESİ NO: 4 Merkez / SİVAS

Yerli Sermaye

ABS ALÇI VE BLOK SANAYİ A.Ş.

ERZURUM

LİBADİYE CAD. GÖZTEPE SOYAK TEVSİ SİTESİ 15. BLOK D:281-284 KÜÇÜKÇAMLICA Üsküdar / İSTANBUL

Yerli Sermaye KARAMAN O.S.B. Yerli Sermaye

ŞANLIURFA

PALMİYE BİSKÜVİ ÇİKOLATA KEK GIDA A.Ş.

SABİT YATIRIM (TL)

Mermer Blok (İR:200711681) 28200 M3/YIL

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme

Yerli Sermaye

YATIRIMIN KAPASİTESİ

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl

CANEL MÜNİP ÇOKER MADENCİLİK TİCARET VE SANAYİ A.Ş.

BALIKESİR

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme KOMPLE YENİ YATIRIM

OSB 18. CADDE NO:15 Merkez / KARAMAN ZİRVE DOĞAL KAYNAK SULARI SAN. VE TİC. A.Ş.

KAMBERİYE MAH. ATATÜRK BULV. Ş.URFA İŞHANI NO:65/409 KOMPLE YENİ YATIRIM Eyyübiye / ŞANLIURFA

104 ›› AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018 104 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye

MERSİN TARSUS O.S.B. Yerli Sermaye

GAZİANTEP Yerli Sermaye

FİRMANIN ADI ADRESİ GÖYMEN FOOD GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.

1. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 83107 NOLU CAD. NO:8 Şehitkamil / GAZİANTEP OBA MAKARNACILIK SANAYİ VE TİC. A.Ş.

4. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MAH. 83422 NOLU CAD. NO:1 Şehitkamil / GAZİANTEP OBA MAKARNACILIK SANAYİ VE TİC. A.Ş.

SEKTÖRÜ

İMALAT - Gıda ve İçki

İMALAT - Gıda ve İçki

İMALAT - Gıda ve İçki

TEVSİ

Yerli Sermaye

OĞUZ GIDA SAN. VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Gıda ve İçki

KONYA EREĞLİ O.S.B

HACI SABANCI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ TURGUT ÖZAL BULVARI NO:31 Sarıçam / ADANA

Yerli Sermaye

KÖFTECİ YUSUF HAZIR YEMEK SAN. VE TİC. A.Ş.

Yerli Sermaye

İMALAT - Gıda ve İçki

YENİDOĞAN MAH. ZORLU SK. GÜRDALLAR SAN.SİT. NO:6/33 Bayrampaşa / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

UĞURSER HALI TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

4.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 83418 NOLU CAD. NO:11 BAŞPINAR Şehitkamil / GAZİANTEP

TEVSİ

ASYA ÇADIR TEKSTİL İNŞ. NAKL. GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

(KARMA)

KARMA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 10.CAD NO:20 Merkez / UŞAK

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

ŞANTUK TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.

MALATYA MERKEZ 1.O.S.B.

BOĞAZKÖY İSTİKLAL MAH. FENERTEPE MEVKİİ ESKİ EDİRNE ASFALTI NO:1180/1 Arnavutköy / İSTANBUL

Yerli Sermaye

EBRU TRİKO SAN.TİC. A.Ş.

İSTANBUL

BAĞLAR MAH. MİMARSİNAN CAD. KOMPLE YENİ YATIRIM NO.7/1 GÜNEŞLİ Bağcılar / İST.

GAZİANTEP O.S.B. Yerli Sermaye

UŞAK DERİ

Makarna 186660 TON/YIL

160.000.000

KDV İstisnası

Makarna 581740000 KG/YIL

400.000.000

KDV İstisnası

Makarna 172709000 KG/YIL

230.000.000

KDV İstisnası

Meyve suyu 990000 LİTRE/YIL

28.000.000

KDV İstisnası

Muhtelif Et ve Et Mamülleri Üretimi 19695475 KG/YIL

17.798.009

KDV İstisnası

Düz örme 1080000 KG/YIL

29.947.012

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Halılar, diğer tekstil yer kaplamaları (dokunmuş) 2855131 M2/YIL

32.500.000

KDV İstisnası

Pamuk ipliği (perakende ticaret için olmayan) 565760 KG/YIL

17.800.000

KDV İstisnası

Muhtelif Konfeksiyon 4468000 ADET/YIL

21.000.000

KDV İstisnası

Triko Kumaş 855000 KG/YIL

26.475.688

TEVSİ, ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME İMALAT - Dokuma ve Giyim

Yerli Sermaye

KDV İstisnası

KOMPLE YENİ YATIRIM

POTİMOR TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.

İSTANBUL

SABİT YATIRIM (TL)

TEVSİ

4. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MAH. 83422 NOLU CAD. NO:1 Şehitkamil / GAZİANTEP

SELÇUK MH. ATATÜRK CD. NO:73 İznik / BURSA

YATIRIMIN KAPASİTESİ

TEVSİ, MODERNİZASYON

SAKARYA

BURSA

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

İMALAT - Dokuma ve Giyim KOMPLE YENİ YATIRIM İMALAT – Dokuma,Giyim

2018TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL/ AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 105 2018 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 105

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

49.710.000

OĞUZ TEKSTİL SAN. VE TİC. AŞ. İMALAT - Dokuma ve Giyim ADANA HACI SABANCI OSB. VATAN CD. NO.4 Yakapınar-Org. MODERNİZASYON San.Böl. / ADANA

KDV İstisnası

Dokuma Kumaş 12927600 M2/YIL

31.430.300

ŞİRİKÇİOĞLU MENSUCAT SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

Dokuma Kumaş 22176990 M2/YIL

37.608.053

ORUÇ REİS MAH. BATI ÇEVRE YOLU NO:132 Onikişubat / KAHRAMANMARAŞ

MODERNİZASYON

RAŞEL ÖRME TEKSTİL TARIM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

KDV İstisnası

24.750.000

BUTTİM İŞ MERKEZİ D BLOK NO:273 Osmangazi / BURSA

TEVSİ, NAKİL

Örme tüylü kumaşlar 744296 KG/YIL

Yerli Sermaye

HRN TEKSTİL SAN. VE TİC. AŞ.

KDV İstisnası

KAHRAMANMARAŞ

KILILI MAH. BALSUYU BLV. NO:58/1 Türkoğlu / KAHRAMANMARAŞ

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Pamuk ipliği (pe332.898.452 rakende ticaret için olmayan) 16425000 KG/YIL

Yerli Sermaye

EMN DENİM SAN. VE TİC. AŞ.

KDV İstisnası

VELİMEŞE OSB MAHALLESİ 130. SOKAK NO : 22/1 Ergene / TEKİRDAĞ TEVSİ

Pamuklu dokumalar (özel kumaşlar hariç) 9078583 M2/ YIL

26.810.000

TEKİRDAĞ VELİMEŞE O.S.B.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Yerli Sermaye

ÜNTEKS BOYA BASKI APRE TEKSTİL SAN. İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.

İMALAT - Dokuma ve Giyim

Gelir Vergisi Stopajı Desteği 10 Yıl

18.567.281

DİYARBAKIR O.S.B

ESKİ HABİBLER MAH. ESKİ EDİRNE ASFALTI NO:987 Sultangazi / İSTANBUL

Muhtelif konfeksiyon 5000000 ADET/YIL

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

GÜRTEKS İPLİK SAN. VE TİC. A.Ş.

KDV İstisnası

9.933.448

GAZİANTEP O.S.B.

2.ORG. SAN. BÖL. VALİ MUAMMER GÜLER BLV. BATI 2.CAD. NO:10 Şehitkamil / GAZİANTEP

İplik(Yün, Triko, Kamgarn, Akrilik) 2151434 KG/YIL

Yerli Sermaye

DERELİ KARDEŞLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Orman Ürünleri

KDV İstisnası

Kontraplak 78247 M3/YIL

16.000.000

FATİH MAH. ÖRENLİ CAD. NO:5 Yenice / KARABÜK

TEVSİ

Yerli Sermaye

BOYTAŞ MOB.SAN.TİC.A.Ş.

KDV İstisnası

1.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 7.CAD. NO.5 Melikgazi / KAYSERİ

Muhtelif Mobilya İmalatı 1751174 ADET/YIL

49.000.000

KAYSERİ O.S.B.

İMALAT - Orman Ürünleri

KDV İstisnası

Oturma grubu 2000 ADET/YIL

11.000.000

ADANA HACI SABANCI O.S.B. Yerli Sermaye

KAHRAMANMARAŞ O.S.B. Yerli Sermaye BURSA NİLÜFER O.S.B.

KARABÜK

Yerli Sermaye İZMİR KEMALPAŞA O.S.B.

ADANA HACI SABANCI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ TOROS CAD NO 13 Sarıçam / ADANA

KOMPLE YENİ YATIRIM

SABİT YATIRIM (TL)

Pamuk ipliği (perakende ticaret için olmayan) 3600000 KG/YIL

Yerli Sermaye

İMALAT - Dokuma ve Giyim

YATIRIMIN KAPASİTESİ

KDV İstisnası

ADANA HACI SABANCI O.S.B.

PALMİYE DOKUMA İPLİK TEKS. SAN. VE TİC. A.Ş.

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

KOMPLE YENİ YATIRIM

İMALAT - Dokuma ve Giyim MODERNİZASYON

TEVSİ

BEYMETAL ALÜMİNYUM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Orman Ürünleri

KEMALPAŞA OSB MAH. 21 SOK. 563 ADA 3 PARSEL Kemalpaşa / İZMİR

KOMPLE YENİ YATIRIM

106 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018 106 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

Yerli Sermaye

HAYAT BORU SAN.TİC.A.Ş.

İMALAT - Lastik-Plastik

MARDİN

İSTASYON MAH. KIZILTEPE YOLU 5.KM Artuklu / MARDİN

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

AHİ SULUOVA BİYOGAZ ENERJİ İMALAT - Kimya ÜRT.SAN.TİC.A.Ş.

AMASYA SULUOVA BESİ O.S.B. Yabancı Sermaye TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B. Yerli Sermaye

ANKARA 2. VE 3. O.S.B. Yerli Sermaye

HATAY Yerli Sermaye

DİYARBAKIR Yerli Sermaye ÇANKIRI ÇERKEŞ O.S.B.

YILDIZEVLER MAH. 4. CAD. 710 SK. NO:4/2 Çankaya / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

DEVA HOLDİNG A.Ş.

İMALAT - Kimya

HALKALI MERKEZ MAH.BASIN EKSPRES CAD.NO.1 34413 Küçükçekmece / İSTANBUL

TEVSİ, MODERNİZASYON

AYDIN ER TIBBİ VE SAN, GAZLARI SAN.TİC.LTD. ŞTİ.

İMALAT - Kimya

İVEDİK OSB ÖZPETEK KOOP. OSTİM MAH. 1404 SK. NO:17 Yenimahalle / ANKARA ZAVİYE NAKLİYAT END.TİC.LTD. ŞTİ.

KARŞI MAH. MADEN CAD. NO:25/A Payas / HATAY

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

KDV İstisnası

Plastikten diğer tüp, 17.715.000 hortum, boru ve bağlantı elemanları 2400 TON/YIL

KDV İstisnası

Organik Gübre (Hayvansal ve bitkisel atıktan) 5300 KG/YIL

37.000.000

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl

Antibiyotikler 3975 TON/YIL

88.000.000

KDV İstisnası

Sanayi Gazları Üretimi 624000 M3/ YIL

23.000.000

KDV İstisnası

Paket Sac 42000 TON/YIL

19.500.000

KDV İstisnası

Çelik profil (G.T.İ.P. 721661, 721669, ve 721691 numaralarında tanımlanmış çelik profil) 36000 TON/YIL

12.540.000

KDV İstisnası

Lama 60000 TON/ YIL

19.566.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

JET MOTORU PARÇALARI 21640 ADET/YIL

81.400.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

BİNEK OTOMOBİL (i10 VE i20) 205000 ADET/YIL

1.959.440.000

KOMPLE YENİ YATIRIM İMALAT - Demir Çelik

KOMPLE YENİ YATIRIM

SÖNMEZ DEMİR ÇELİK İNŞ.

SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Demir Çelik

SEYRANTEPE SANAYİ MAH. 1.

SANAYİ SİTESİ 14. SOK. 5.BLOK NO:3 Yenişehir / DİYARBAKIR

KOMPLE YENİ YATIRIM

AKE DEMİR ÇELİK İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Demir Çelik

KALE MAH. KAPTANAĞA SOK. NO:6/2 İlkadım / SAMSUN

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yabancı Sermaye

ALP HAVACILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI O.S.B.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 8.CAD. NO:29/1-2/26110 26110 Odunpazarı / ESKİŞEHİR

Yabancı Sermaye

HYUNDAİ-ASSAN OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

KOCAELİ ASIM KİBAR O.S.B.

ŞEHİT MEHMET FATİH ÖNGÜL SOK.NO:2 KOZYATAGI 34742 Kadıköy / İSTANBUL

ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME, MODERNİZASYON

KDV İstisnası

Yerli Sermaye

OEM ENDÜSTRİ SAN. VE TİC. A.Ş.

İMALAT - Taşıt Araçları

KDV İstisnası

9.500.000

İZMİR ATATÜRK O.S.B.

10023 SOK. NO:9 ATATÜRK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Çiğli / İZMİR

KOMPLE YENİ YATIRIM

Otomotiv sektörü için alüminyum dökümden parça ve aksam 729000 KG/YIL

Yabancı Sermaye

MAXİON JANTAŞ JANT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Gümrük Vergisi Muafiyeti

AĞIR VASITA KAMYON JANTLARI 1000000 ADET/YIL

122.460.000

MANİSA O.S.B.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2.KISIM KEÇİLİKÖY OSB MAH. GAZİLER CAD.NO.8 45030 Yunusemre / MANİSA

İMALAT - Taşıt Araçları

TEVSİ, MODERNİZASYON İMALAT - Taşıt Araçları

İMALAT - Taşıt Araçları

209.964.688

TEVSİ, MODERNİZASYON

2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 107 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL / AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 107

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

İMALAT - Taşıt Araçları

Yabancı Sermaye

BOURBON BURSA OTOMOTİV PLASTİK A.Ş.

BURSA

KAYAPA SANAYİ BÖLGESİ KAYAPA SANAYİ BLV. NO:11 Nilüfer / BURSA

TEVSİ

Yerli Sermaye

VSM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.

İMALAT - Taşıt Araçları

İZMİR KEMALPAŞA O.S.B.

KEMALPAŞA OSB MAH. 29.

SOK. NO:5 ULUCAK Kemalpaşa / İZMİR

Yerli Sermaye

AKÇELİK DEMİR ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.

KOCAELİ TOSB

TOSB OTOMOTİV YAN SANAYİ İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 4.CAD. NO:10 ŞEKERPINAR Çayırova / KOCAELİ

Yabancı Sermaye

TREDİN OTO DONANIM SAN.VE TİC.A.Ş.

BURSA O.S.B.

ORG.SAN.BÖLG.YEŞİL CD.NO:25 16159 Nilüfer / BURSA

Yerli Sermaye

ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş.

MANİSA O.S.B.

Yerli Sermaye

İZMİR

Yerli Sermaye

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 50.YIL CAD. NO:14 Merkez / MANİSA AZRA GALVANİZ METAL SAN. TİC. A.Ş.

SİTELER MH. EMEK CD. C2 BLOK NO:9/2 Aliağa / İZMİR DOĞSAN TIBBİ MALZEME SAN.A.Ş.

TRABZON

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

KDV İstisnası

Muhtelif Oto Plastik 24.500.000 Parçalar ( Yan Kapı Süs Çıtası, Kapı Açma Kolu, Arka Plakalık, Stop Ampul Taşıyıcı vb.) 4413 TON/YIL

KDV İstisnası

Muhtelif otomotiv yedek parçası 1305 TON/YIL

16.550.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

OTOMOTİV SANAYİ İÇİN SOĞUK ÇEKİLMİŞ MİL VEYA TAŞLANMIŞ VE PAH KIRILMIŞ ÇELİK MİL 56934000 KG/YIL

20.920.000

KDV İstisnası

BAGAJ YAN GİYDİRME 246960 KG/ YIL

13.000.000

KDV İstisnası

Panel radyatör 5219000 ADET/YIL

23.500.000

KDV İstisnası

Otokorkuluk ve poligon aydınlatma direkleri 40000 TON/YIL

30.000.000

KDV İstisnası

Steril Cerrahi Emilmeyen Sentetik İplik 37300 KG/YIL

30.500.000

KDV İstisnası

Sıcaklık Kontrol Cihazları 300000 ADET/YIL

38.000.000

KDV İstisnası

Hava Güdüm Kitleri ve Lazer Güdüm Kitleri 100 ADET/ YIL

19.700.000

TEVSİ İMALAT - Taşıt Araçları

TEVSİ

İMALAT - Taşıt Araçları

TEVSİ İMALAT - Madeni Eşya

MODERNİZASYON

İMALAT - Madeni Eşya

KOMPLE YENİ YATIRIM

İMALAT - Mesl.Bil.Ölç.

Opt.Do.

TEVSİ RİZE CAD. NO:151 YALINCAK Merkez / TRABZON

Yerli Sermaye

BURSA O.S.B.

Yerli Sermaye

ANKARA İVEDİK O.S.B.

EMKO ELEKTRONİK SAN.VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Mesl.Bil.Ölç.

Opt.Do.

DEMİRTAŞ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ KARANFİL SOK. NO:6 Osmangazi / BURSA

TEVSİ, NAKİL

MCM SAVUNMA SAN.MAK.İML. TİC.LTD.ŞTİ.

İMALAT - Makina İmalat

İVEDİK OSB. 1468 NO:225/C Yenimahalle / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

108 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018 108 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye

TEKİRDAĞ KAPAKLI O.S.B.

Yerli Sermaye

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

BALORMAN ORMAN ÜRÜNLERİ SAN.VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Makina İmalat

DEREBOYU CAD. MEYDAN SOK. BEYBİ GİZ PLAZA NO:1 D:34 MASLAK MAH. Sarıyer / İSTANBUL PROMAN MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş.

KDV İstisnası

Muhtelif Makina 9.600.000 Parçaları 100 ADET/ YIL

KDV İstisnası

20.340.000 teneke kutu şekil verme-kapatma-konikleme-kenar açma makinası, v.b.)

1164237 ADET/YIL

Faiz Desteği

Muhtelif banyo,lavabo, eviye bataryaları ve musluk 1200000 ADET/YIL

10.142.561

Gümrük Vergisi Muafiyeti

TEK NAMLULU AV TÜFEĞİ 5000 ADET/YIL

20.530.000

İMALAT - Makina İmalat TEVSİ

KDV İstisnası

Hidrolik abkant pres, hidrolik giyotin makas, saç doğrultma, 3935 ADET/YIL

20.670.000

İMALAT - Makina İmalat

KDV İstisnası

Çimento ve madencilik sektörüne yönelik makine ve aksamları 1000000 KG/YIL

11.590.000

KDV İstisnası

Kompresör 6810 ADET/YIL

17.290.000

KDV İstisnası

AC Asekron Elektrik Motorları 500000 ADET/YIL

111.000.000

KOMPLE YENİ YATIRIM

İMALAT - Makina İmalat

Yerli Sermaye

UMAR MAKİNA SAN.VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Makina İmalat

KOCAELİ-GEBZE VI.(İMES) MAKİNA İHT. O.S.B.

DUDULLU ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 1.CAD.NO.28/3 Ümraniye / İSTANBUL

TEVSİ, NAKİL

Yabancı Sermaye

ECZACIBAŞI YAPI GEREÇLERİ SAN.TİC.A.Ş.

BİLECİK

BÜYÜKDERE CD. ALİ KAYA SOK. NO:7 LEVENT 34394 Şişli / İSTANBUL

Yerli Sermaye

KOFS MAKİNA VE ORMAN ÜRÜNLERİ SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.

ISPARTA Yerli Sermaye

BURSA O.S.B. Yerli Sermaye

ANKARA BAŞKENT O.S.B.

DURMAZLAR MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

İMALAT - Makina İmalat

KAZIM ÖZALP MAH. KIZ KULESİ SOK. NO:18/6 Çankaya / ANKARA

16.300.000

MODERNİZASYON İMALAT - Makina İmalat ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 75.YIL BULVARI NO:4 Nilüfer / BURSA BERDEMİR ENERJİ SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.

SABİT YATIRIM (TL)

Çamaşır makinesi üst kapağı, bulaşık makinesi üst kapağı, kurutucu makinesi ön yataklama grubu ve TV arka kapak 7700000 ADET/YIL

KOMPLE YENİ YATIRIM

BOZKURT MAH. ŞEHİT SEFA ÇAKIR SOK. NO:16/1 Merkez / BURDUR

YATIRIMIN KAPASİTESİ

KDV İstisnası

OSTİM OSB MAH. 1250. CAD. NO:1 Yenimahalle / ANKARA

ANKARA OSTİM O.S.B.

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

Yerli Sermaye

AKKOMSAN OTOMOTİV YEDEK PARÇA İMLT.SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İMALAT - Makina İmalat

KONYA

SEYRAN MAH. SANAYİ CAD. NO:132 42560 Akşehir / KONYA

TEVSİ, NAKİL

Yerli Sermaye

ELK MOTOR SAN.VE TİC.A.Ş.

TEKİRDAĞ ÇERKEZKÖY O.S.B

YILDIRIM BEYAZID OSB MAH. 7.CAD NO:71/1 Çerkezköy / TEKİRDAĞ

İMALAT - Elektrikli Makinalar

Yerli Sermaye

ONKA ELK. MLZ.SAN.TİC. LTD. ŞTİ.

KOCAELİ GEBZE PLASTİKÇİLER O.S.B.

BOSTANCI YOLU CAD. NO:77 KEYAP ÇARŞI E-1 BLOK YUKARIDUDULLU Ümraniye / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM İMALAT - Elektrikli Makinalar TEVSİ

Gümrük Vergisi Muafiyeti KDV İstisnası

15.214.918 Çeşitli alçak ve yüksek 16.090.000 gerilim plastikten ve metalden mamul muhtelif elektrik malzemeleri 1555046 KG/YIL

‹ 2018 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL // AIR AIR WORLD WORLD TÜRKİYE TÜRKİYE ‹ 109 109

HABER YATIRIMIN YERİ Yerli Sermaye

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

ALVES ENERJİ KABLO ÜRETİM SANAYİ VE DIŞ TİCARET A.Ş.

İMALAT - Elektrikli Makinalar

ANKARA

İVEDİK OSB MAH. 1358 SOK. NO:29 Yenimahalle / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

İŞBİR ELEKTRİK SAN. A.Ş.

BALIKESİR O.S.B.

ÇAYIRHİSAR MAH.YENİ İZMİR CAD. NO:39/A Altıeylül / BALIKESİR

İMALAT - Elektrikli Makinalar

Yerli Sermaye

GECEM AYDINLATMA A.Ş.

İMALAT - Elektronik

KOCAELİ

AKŞAMSETTİN MAH. AKGÜL CAD. YASİN SK. NO:23 Sultanbeyli / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

KNAUF İNŞ.SAN.VE TİC.A.Ş.

İMALAT - Çimento

OSMANİYE

ÜNİVERSİTELER MH. 1598.

CD. NO:16 06530 Çankaya / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

YD MADENCİLİK A.Ş.

DÜZCE

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

YATIRIMIN KAPASİTESİ

SABİT YATIRIM (TL)

KDV İstisnası

Elektrolitik Bakır Tel 3600 TON/YIL

23.800.000

KDV İstisnası

Senkron Alternatör 5400 ADET/YIL

88.210.000

KDV İstisnası

Led`li aydınlatma armatürü/dış mekan) 1000000 ADET/YIL

31.780.000

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 Yıl

Baz alçı 300000 TON/YIL

143.570.012

İMALAT - Çimento

KDV İstisnası

475.000.000

İLKBAHAR MAH. 607. SK. NO:13 Çankaya / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Klinker üretimi 1458000 TON/YIL

Yerli Sermaye

NESCE İNŞ.ENR.TİC. AŞ.

İMALAT - Pişmiş Kil.

ERZURUM

İLKBAHAR MAH. 571. CAD. 608.

SOK. NO:8/C ORAN Çankaya / ANKARA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

ÖCAL BETON SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

DİYARBAKIR

FABRİKA MAH. ELAZIĞ YOLU ÜZERİ CAD. NO:245 Yenişehir / DİYARBAKIR

Yabancı Sermaye

ANATOLIA PORSELEN SERAMİK A.Ş.

İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger.

İZMİR ALİAĞA KİMYA İHT. ve KARMA O.S.B

ÇORAKLAR MAH. 5000.SOK. NO:34/2 Aliağa / İZMİR

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

KOVANLIK ENR.ÜRT.SAN VE TİC. A.Ş.

ENERJİ - Enerji

Yabancı Sermaye

GİRESUN Yerli Sermaye

İZMİR Yerli Sermaye

AFYONKARAHİSAR

BAHÇELİEVLER MAH. BARBAROS H. PAŞA CAD. 135 2 Bulancak / GİRESUN GİRGİN PİRİNA YAĞ FAB.SAN. VE TİC.A.Ş. ÜÇ EYLÜL MAH.İZMİR YOLU GÜZERGAHI KÜME EVLER NO:8 Ödemiş / İZMİR

TEVSİ, NAKİL

İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger.

110 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018 110 › AIR WORLD TÜRKİYE / TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2018

59.010.000

KDV İstisnası

HAZIR BETON 489600 M3/YIL

16.150.000

Gelir Vergisi Stopajı Desteği 10 Yıl

Beton boru ve bims üretimi 1504000 ADET/YIL

11.876.150

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 3 Yıl

Seramik karo 279599 TON/YIL

468.000.000

KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi(HES) 58.38 MW

312.916.372

KDV İstisnası

Elektrik enerjisi üretimi (Biyokütle-bitkisel atık) 5 MW

30.200.000

Gümrük Vergisi Muafiyeti

Elektrik enerjisi üretimi (BES yatırımı, bitkisel atıklar) 25 MW

170.000.000

ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME

KOMPLE YENİ YATIRIM ENERJİ - Enerji

KOMPLE YENİ YATIRIM

OLTAN VE KÖLEOĞLU ELEKTRİK ENERJİ - Enerji VE ENERJİ ÜRETİMİ TİC. A.Ş.

KAŞÜSTÜ MH. DEVLET KARAYOLU CD. KÖLEOĞLU İŞMERK. NO:53/401 Yomra / TRABZON

Çimento üretimi 1782000 TON/YIL

KOMPLE YENİ YATIRIM

HABER YATIRIMIN YERİ

FİRMANIN ADI ADRESİ

SEKTÖRÜ

Yerli Sermaye

ÇEKSAN GEMİ İNŞA ÇELİK KONSTRÜKSİYON SAN.VE TİC.A.Ş.

HİZMETLER - Ulaştırma

İSTANBUL

AYDINTEPE MAH. GÜZİN SK. NO:9 34947 Tuzla / İSTANBUL

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

SEFİNE DENİZCİLİK TERSANECİLİK TURİZM SAN. VE TİC. A.Ş.

HİZMETLER - Ulaştırma

YALOVA

Yerli Sermaye

YALOVA Yerli Sermaye

HERSEK MAH. KUMLUK MEVKİİ NO:35 Altınova / YALOVA

CEMRE MÜH. GEMİ İNŞAAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İÇMELER MAH. AYDINLI YOLU CAD. K:4 NO:36/7 Tuzla / İSTANBUL CEMRE TERSANESİ GEMİ İNŞAA SAN. A.Ş.

HİZMETLER - Ulaştırma

HİZMETLER - Ulaştırma

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

CEMRE MARİN END. A.Ş.

HİZMETLER - Ulaştırma

YALOVA

HERSEK KÖYÜ 6/1 PAFTA 682 PARSEL Altınova / YALOVA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yerli Sermaye

TERSAN TERSANECİLİK SANAYİ HİZMETLER - Ulaştırma VE TİCARET A.Ş

Yerli Sermaye

TERSAN TERSANECİLİK SANAYİ HİZMETLER - Ulaştırma VE TİCARET A.Ş ACI ÇEŞME MEVKİİ BOĞAZİÇİ CAD NO:28 TAVŞANLI / Altınova / YALOVA

KOMPLE YENİ YATIRIM

Yabancı Sermaye

FRAPORT IC İÇTAŞ ANTALYA HAVALİMANI TERMİNAL YAT.VE İŞL.A.Ş.

HİZMETLER - Ticaret Depolama

ANTALYA

ANTALYA HAVALİMANI 1.DIŞ HATLAR TERMİNALİ ODA N:A16 07230 ANTALYA

MODERNİZASYON

ANKARA Yerli Sermaye

BURSA

L.E.S. MİKROGEN GENETİK TANI HİZMETLER - Sağlık MERKEZİ LTD. ŞTİ.

CİNNAH CAD. NO:47/1 Çankaya / ANKARA SİNA ÖZEL SAĞLIK HİZMETLERİ A.Ş.

YAVUZ SELİM MAH. ANKARA CAD. NO:235 Yıldırım / BURSA

KDV İstisnası

Canlı Balık Taşıma Gemisi Kabuğu (NB 72) 0

20.000.000

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

3500 -DWT`luk Canlı Balık Taşıma Gemisi (NB:31) Tam Boy:82,30-metre Genişlik:16,00-metre Derinlik:8,30-metre 3500 DWT

64.000.000

KDV İstisnası

Yolcu ve Araç Taşıma Feribotu Kabuğu (NB 80) 2100 DWT

25.000.000

KDV İstisnası

Yolcu ve Araç Taşıma Feribotu Kabuğu ( NB 84) 2100 DWT

25.000.000

KDV İstisnası

Yolcu ve Araç Taşıma Feribot Gemisi

25.000.000

KDV İstisnası

Balık İşleme Fabrika Gemisi (NB 1087) 3000 DWT

66.360.000

KDV İstisnası

Balık İşleme Fabrika Gemisi (NB 1086) 3000 DWT

65.000.000

KDV İstisnası

Havaalanı işletme hizmetleri 1 ..

26.151.428

KDV İstisnası

15.261.000 Tıbbi tahlil laboratuvarları 50 HASTA/ GÜN

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 2 Yıl

Tıbbi hastane hizmetleri 100 YATAK

KOMPLE YENİ YATIRIM

YALOVA

Yerli Sermaye

SABİT YATIRIM (TL)

KOMPLE YENİ YATIRIM

HERSEK MAH.TERSANELER CAD.SOKAK NO:24 Altınova / YALOVA

ACI ÇEŞME MEVKİİ BOĞAZİÇİ CAD NO:28 TAVŞANLI / Altınova / YALOVA

YATIRIMIN KAPASİTESİ

KOMPLE YENİ YATIRIM

YALOVA

YALOVA

ÖNGÖRÜLEN DESTEK UNSURLARI

KOMPLE YENİ YATIRIM HİZMETLER - Sağlık

180.000.000

KOMPLE YENİ YATIRIM

(*) Kaynak : Ekonomi Bakanlığı ‹ 2018 2018 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL // AIR AIR WORLD WORLD TÜRKİYE TÜRKİYE ‹ 111 111

HABER TÜRKİYE

YILLIK 50TL

ABONELİK FORMU SUBSCRIBE FORM

ABONE BİLGİLERİ / SUBSCRIBE INFORMATION Alişiroğlu Dergi ve İnternet Yayıncılığı ve Reklam Hizmetleri Bağdat Caddesi 387/3 Ostim Yenimahalle / ANKARA Tel: +90 (312) 385 84 17 Fax:+90 (312) 385 84 18

(*) Doldurulması zorunlu alanlar / (*) Indicates required fields Adı ve Soyadı/Name&Surname*:...............................................................................................................................

Firma/Company*:.......................................................................................................................................................

Vergi Dairesi/N/A*:.....................................................................................................................................................

Vergi No/VAT No*:.....................................................................................................................................................

murat@airworldturkiye.com.tr

Türkiye İş Bankası İvedik Bulvar Şubesi IBAN:

TR51 0006 400000143840027184

Telefon/Phone*:.........................................................................................................................................................

Faks/Fax*:...................................................................................................................................................................

E-posta/E-mail*:.........................................................................................................................................................

Adres/Address*:..........................................................................................................................................................

Lütfen adres ve telefon değişikliklerini abone servisimize bildiriniz. Dergiler mesai saatlerinde teslim edileceğinden, mesai saatlerinde bulunacağınız adresi forma doldurmanızı önemle rica ederiz. Banka makbuzunuzla birlikte gönderiniz. Lütfen bu formun bir kopyasını kendinize saklayınız.

30 AĞUSTOS

ZAFER BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN TÜRKİYE

112 › AIR WORLD TÜRKİYE / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018

Murat Alişiroğlu

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK

SANAYI KURULUŞLARI

BASINÇLI HAVA SISTEMLERINDE UZMANLIĞINDAN YARARLANIYOR...

Enerji Tasarrufu Avantajı Servis ve Bakım Avantajı Yatırım Maliyeti Avantajı

S A R M A K , B A S I N Ç L I H AVA U Z M A N I . . .

www.sarmak.com

GÜCÜNÜZE GÜÇ KATIYORUZ YENİ EKO PLUS SERİSİ İLE İŞLETMENİZİN PERFORMANSINI ZİRVEYE TAŞIYIN. Eko plus kompresör serisi yüksek performansı, yaygın servis ağı ve rekabetçi fiyatlarıyla şimdi daha güçlü, daha verimli, daha sessiz.

www.ekomak.com.tr