Sarphati | FLEX_Commercieel rekenen_concept 2811

COMMERCIEELREKENEN

Basisprogrammahandelencommercie

Module-Verkoopresultaten

Module-Commercieelrekenen

CONCEPT

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteurs:ErikLockefeer,AngeliqueSchouten

Redactie:HannaMolenaar

Hoofdredactie:AndreSeppenwoolde,KeesBenschop,WalterDirks

CONCEPT

Titel:Commercieelrekenen

ISBN:9789037268843

Beeldverantwoording:Jay-Dee-Shutterstock.com,FortgensPhotography-Shutterstock.com,Sligro,Kwantum, Makro,Lancome,nanka-Shutterstock.com,defotoberg-Shutterstock.com,BjoernWylezich-Shutterstock.com, GagarinIurii-Shutterstock.com,Cycloon

1edruk/1eoplage

©2025Boomberoepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

ineentabel

vandegegevensineen

INLEIDING

Digitaleleeromgeving

Somswordterverwezennaarbijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenwebsite.Dezestaan allemaalindedigitaleleeromgeving.Jeherkentdeverwijzingaanheticoontjeindevormvaneenwereldbol.In dedigitaleleeromgevingvindjeverderReflectieopdrachtenendeBegrippentrainer.Daarmeekunjeoefenen metdebetekenisvandebegrippendieaanheteindevaniederhoofdstukstaan.

CONCEPT

BovendienzijnindedigitaleleeromgevingberoepstakenvanOpdrachtgestuurdOnderwijs(OgO)tevinden. Daarmeekunjejeoptimaalvoorbereidenopdeberoepspraktijk. AllesistevindenviaBoomdigitaal.nl.

Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren.

• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

• Volgdestappen.

Daarnakunjeaandeslag!

Commercieel rekenen isonderdeelvanhetbasisprogrammaHandelenCommercievanSarphatiFlex.Metdit basisprogrammawordtdebredebasisgelegdvoordeopleidingenRetail,CommercieenOndernemerhandel.

Dehoofdstukkenindezetitelzijnverdeeldovertweemodules:demoduleVerkoopresultatenendemodule Commercieelrekenen.

DemoduleVerkoopresultatenbegintmeteenaantalhoofdstukkenoverrekenenmetprocenten,metenenwegen engemiddelden:belangrijkekennisdiejevaaknodighebtindehandelencommercie.

Voordatjekuntgaanverkopen,zuljedeproducteneerstmoeteninkopenofbestellen.Enalsdegoederenverkocht zijn,wiljegraagwetenhoeveelwinstjehebtgemaakt.Daarbijmoetjeinzichthebbeninprijzenenmoetje berekeningenkunnenmaken.Demodulesluitafmeteenhoofdstukwaarinjeleerthoejeeenprognosemaakt.

DemoduleCommercieelrekenenbegintmeteenhoofdstukovertabellenengrafieken.Datzijnbelangrijke hulpmiddelenwaarmeejeinzichtkuntkrijgenindiecijfers.Ookkengetallenzijnbelangrijkomtekunnenbepalen hoejouwafdelingofbedrijfpresteerttenopzichtevananderebedrijven.

Vervolgenskomenonderwerpenaanbodals:directeenindirectekosten,constanteenvariabelekostenenhet verbandtussenomzet,kostenenresultaat.

Demodulesluitafmeteenhoofdstukoverbudgettenenbudgetbewaken.Watvoorsoortbudgettenzijner? Kloppendebudgettenofmoetenwevoordekomendeperiodedebudgettenbijstellen?

CONCEPT

Module-Verkoopresultaten CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk1

CONCEPT

Procenten,promillesenverhoudingen

Indehandelencommerciemoetjeregelmatigietsuitrekenen.Indithoofdstukleerjehoejemetprocenten, promillesenverhoudingenmoetrekenen.Jekunthierbijjerekenmachinegebruiken.Tochishethandigalsje hetookeenbeetjeuitjehoofdkunt.Alsjeindewinkelmetkortingenwerkt,bijvoorbeeldbijdeuitverkoop,kun jeooknietaltijdnaardekassalopenomuitterekenenwatdekortingpreciesis.Jezultdanhetbedragvande korting(ongeveer)uitjehoofdmoetenkunnenuitrekenen.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjerekenenmetprocenten.

• kunjerekenenmetpromilles.

• kunjerekenenmetverhoudingen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Wanneerisdeuitverkoopontstaanenwaarom?

b. Waaromkwamerin1935deUitverkoopwet?

c. WanneerisdeUitverkoopwetafgeschaft?Enwaarom?

d. Waardoorisersteedsvakeruitverkoopenisdieagressievergeworden?

e. WatisBlackFriday?

1.1 Ietsuitrekenenmetprocenten

Procentenwordenindehandelen commercieveelgebruikt.Bijvoorbeeldbij berekeningenmetkortingenbtw.Vaak wordtbijeenuitverkoopdekortingnietals bedraggegeven,maaralspercentage.Want hoeveelkosteenjasalser20%kortingvanaf gaat?Hetwoordprocentisafgeleidvan‘per cent’.Datbetekent:perhonderd.1procent is1honderdste( 1 100 )deelvaniets.Het geheelisaltijd100%.

1procentschrijfjeals1%.Jenoemt1%het ‘percentage’.Ommeteenhogerpercentage tekunnenrekenen,ishethandigomhet totaaleersttedelendoor100.Jehebtdan 1%.Daarnakunjedieuitkomstvermenigvuldigenmethetgevraagdepercentage.

Percentagesberekenen

1. Berekeningmetderekenregel

CONCEPT

Korting wordt vaak aangegeven met percentages.

Alsjepercentagesgaatberekenen,kunjedatoptweemanierendoen:

Bijdezemanierdeeljehetbedragwaarjekortingopgeeftdoor100.Jekrijgtdan1%.Dieuitkomst(1%) vermenigvuldigjemethetpercentagedatjewiltweten.

2. Berekeningmeteenverhoudingstabel

Eenverhoudingstabelzieteralsvolgtuit:

Hoofdstuk1 Procenten,promillesenverhoudingen

JevultnaastGetalindetweedekolomhettotalebedragin.Datgetalis100%.Datbedragdeeljedoor100endan hebje1%.Daarnavermenigvuldigjemethetgevraagdepercentageomdeuitkomst(bijvoorbeelddekorting)te krijgen.

Rekenvoorbeeld

Eendetaillistgeeftopeentruivan€60eenkortingvan25%.

CONCEPT

Gevraagd

Hoeveelkortingkrijgtdeklant?

Uitwerking

Jekuntdezeberekeningoptweemanierenmaken.

1. Berekeningmetderekenregel

Deelhetbedragwaarjekortingopgeeft,€60,door100.Deuitkomstis€0,60.

Jehebtnu1%van€60uitgerekend.Dekortingdiedeklantkrijgt,is25%.

Jevermenigvuldigt€0,60methetpercentage25.

Dekortingisdus25×€0,60=€15.

Inéénkeer:€60÷100×25=€0,60×25=€15.

Deklantkrijgtdus€15korting.

2. Berekeningmeteenverhoudingstabel

Vulindeverhoudingstabeldegegevensindiejeweet:

Alsjedeberekeningenmaakt,krijgjehetvolgende:

Dekortingdiedeklantkrijgt,isdus€15.

Opdracht2 Verhoudingstabelkorting

Berekenmetbehulpvandeverhoudingstabelhoeveelkortingdeklantkrijgt.

a. 5%van€625=

b. 2%van€1.250=

c. 6%van€98=

d. 8%van€68=

e. 4%van€564=

CONCEPT

Opdracht3 Kortingklanten

Hoeveelkortingkrijgendeklantenindevolgendegevallen?

a. 14%van€465,25

b. 23%van€3.479,95

c. 45%van€398,00

d. 18%van€2.578,50

e. 21%van€1.500,00

Opdracht4 Kortingtijdensdevakantie

Khadijaloopttijdenshaarvakantieineendorpjeenzietbijeenwinkeldezeposterhangen.

a. BerekenhoeveelKhadijabetaaltalszijnueenartikelmeteennormaleprijsvan€125kooptdatnietinde supersalezit.

b. BerekenhoeveelKhadijabetaaltalszijhetzelfdeartikelonlinebestelt.

Opdracht5 Watbetaaltdeklant?

a. Berekendekortingenhetbedragdatdeklantbetaaltalsdekortingerafis. Klantmoetbetalen

CONCEPT

b. Berekendekortingenhetbedragdatdeklantbetaaltalsdekortingerafis.

c. Berekendekortingenhetbedragdatdeklantbetaaltalsdekortingerafis. Klantmoetbetalen

d. Berekendekortingenhetbedragdatdeklantbetaaltalsdekortingerafis. Klantmoetbetalen

e. Berekendekortingenhetbedragdatdeklantbetaaltalsdekortingerafis.

Korting

Klantmoetbetalen

€4.278,45

13%van €1.250,75

25%van €8.674,25

30%van €495,95

5%van

15%van €3.245,75

Opdracht6 Kortingopkleding

BaharkooptopdewebsitevanHennes&Mauritzkledingstukkenvoordevolgendebedragen:

€24,95;€19,50;€59,95;€35,00;€9,95.

Bijhetafrekenenvultzeeencodeinvoor20%korting.

a. BerekenvoorBaharvoorwelkbedragzeintotaalbestelt.

b. BerekenhetbedragvandekortingdatBaharkrijgt.

c. BerekenhetbedragdatBaharuiteindelijkmoetbetalen.

1.2 Eenpercentageuitrekenen

JijwerktbijeengrootwarenhuisopdeafdelingHerenmode.Jouwchefwilsamenmetalleverkoperseen vergelijkingmakentussenjullieafdelingendeanderemodeafdelingen.Aanabsolutegetallenhebjedanweinig. Eenwinstvan€15.000zegthelemaalniets.Hethangtervanafbijwelkeomzetdezewinstgemaaktis.Alsde omzet€30.000isgeweest,isdezewinstnaarverhoudinghoog.Alsdeomzet€150.000isgeweest,isdezewinst naarverhoudinglaag.Jemoet,alsjegoedwiltvergelijken,dezegegevensaltijduitdrukkenineenpercentage.

Bijdezeberekeninghebjetweesoortengetallen:

• hetgetaldatjeinprocentenwiltuitdrukken(uitrekenen)

• hetoorspronkelijkegetalwaarvanjeeendeelinprocentenwiltuitdrukken(uitrekenen).Ditishetgeheelof hettotaal.

Voorhetuitrekenenvaneenpercentagekunjedevolgendeformulegebruiken:

Formule

Percentage = getal dat je in procenten wilt uitdrukken totaal waarvan je dat wilt weten  × 100%

Voorbeeld

Ekremheeftzijnomzetenzijnbrutowinstberekend.Hijwilzijnbrutowinstuitrekenenalspercentagevande omzet.

Gevraagd

1. Watwiljeinprocentenuitdrukken?

2. Waarvan/vanwelktotaalwiljedatweten?

Uitwerking

CONCEPT

1. Jewiltdebrutowinstalspercentagevandeomzetweten.Debrutowinstwiljeinprocentenuitdrukken.

2. Jedruktdebrutowinstuitalspercentage van de omzet.Deomzetishettotaal.

Rekenvoorbeeld

Ekremheefteenomzetbehaaldvan€80.000.Zijnbrutowinstis€24.000.

Gevraagd

Hoeveelprocentisdebrutowinstvandeomzet?

Uitwerking

1. WatwilEkreminprocentenuitdrukken?Debrutowinst.

2. Waarvanwilhijdatweten?Vandeomzet.

3. Ineensom:debrutowinst÷omzet.

4. Deuitkomstvermenigvuldigjemet100(%)omvanhetdecimaleantwoordeenpercentagetemaken.

Jeberekenthetpercentagebrutowinstopdevolgendemanier:

Percentage = getal dat je in procenten wilt uitdrukken totaal waarvan je dat wilt weten  × 100%

Vulinwatjeweetenjekuntdeberekeningmaken.

Percentage = € 24.000€ 80.000 × 100% = 30%

Debrutowinstisdus30%vandeomzet.

Tip

Indevraagstaathettotaalvaakachterindevraaggenoemd.

Bijvoorbeeld:Berekenhoeveelprocentdekortingisvandenormaleprijs. Hettotaalishierdenormaleprijs.

Opdracht7

Brutowinstinprocentenvandeomzet

a. Drukdebrutowinstuitineenpercentagevandeomzet.Noteerookjeberekening.

€64.000,00

€128.000,00

€246.000,00

€145.750,00

€78.463,00

€12.800,00

€38.400,00

€49.200,00

€36.437,50

€35.308,35

b. Drukdebrutowinstuitineenpercentagevandeomzet.Noteerookjeberekening.

€224.540,00

€98.750,00

€186.426,00

€45.750,00

€178.428,00

CONCEPT

€49.398,80

€30.612,50

€33.556,68

€13.725,00

€64.234,08

c. Drukdebrutowinstuitineenpercentagevandeomzet.Rondzonodigafopééndecimaal.Noteerookje berekening.

€238.476,00

€75.640,00

€328.450,00

€178.564,50

€125.478,00

€86.805,26

€21.197,20

€102.104,00

€46.426,77

€47.681,64

Opdracht8 Kortingberekenen

Ismaïlheeftineenmeubelzaakeenmooibankstelgezien.Deprijsvanhetbankstelbedraagt€2.850.Ismaïlheeft metdeverkopereendealkunnenmakendathijhetbankstelmagkopenvoor€2.565.

a. BerekendekortingdieIsmaïlkrijgt.

b. BerekenhoeveelprocentkortingIsmaïlkrijgt.

Opdracht9 Kosteninprocentenvandeomzet

Yasminheeftmethaarondernemingvorigjaareenomzetbehaaldvan€845.000. Zehaddevolgendekosten:

• personeelskosten€109.850

• huisvestingskosten€76.050

• overigebedrijfskosten€92.950.

CONCEPT

a. Berekendepersoneelskosteninprocentenvandeomzet.

b. Berekendehuisvestingskosteninprocentenvandeomzet.

c. Berekenhoeveeldetotalebedrijfskostenzijninprocentenvandeomzet.

Opdracht10 Tweedeartikelhalveprijs

Deprijsvaneentubetandpastais€3,80.Eendrogisterijheeftdevolgendeaanbieding:Tweedetubetandpasta vanditmerkvoordehalveprijs.

a. Hoeveelkortingkrijgjealsjetweetubesvandezetandpastakoopt?

b. Berekenhoeveelprocentdekortingis.

1.3 Promilles

Naastrekenenmetprocentenkunjeookrekenenmetpromilles.Rekenenmetpromilleskomtinderetailniet veelvoor.Hetwordtvooralgebruiktbijhetbepalenvandepremievanverzekeringen.Diepremiewordtvaak uitgedruktineentariefper€1.000verzekerdbedrag.Datiseenpromille.Alsjebijeenwinkelketenwerktwaar ookverzekeringenwordenaangeboden,zoalsdeANWB,dankunjeditdustegenkomen.

Hetwoordpromillebetekent:eenduizendstedeel( 1 1000 ).Jegebruikthiervoorhetteken‰.Jenoemthetook welhet‘promillage’.

Omeenpromillagetekunnenberekenen,moetjehettotalebedragofaantaleerstdelendoor1.000endan vermenigvuldigenmethetpromillage.Natuurlijkkunjeookhierweerdeverhoudingstabelgebruiken.Bijhet rekenenmetpromilleszietdieeralsvolgtuit:

Rekenvoorbeeld

ANWB-winkelsenbijvoorbeeldHEMAenKruidvat verkopenookverzekeringen.BijdeHEMA-verzekering betaaljevooreenopstalverzekering3‰premieper jaar.Eenopstalverzekeringofwoonhuisverzekering dektdeschadeaanjehuis.Bijvoorbeeldbijstorm-of brandschade.

Gevraagd

Johnwilvoorzijnwoningmeteenwaardevan€280.000 deHEMA-opstalverzekeringafsluiten.

BerekendejaarpremiedieJohnmoetbetalen.

Uitwerking

CONCEPT

Eenpremievan3‰betekent€3premieper€1.000verzekerdbedrag. Hettotaalteverzekerenbedragis€280.000.

Jedeelthetverzekerdbedragdoor1.000:€280.000÷1.000=€280.Datis1‰. 3‰=€280×3=€840premie.

Opdracht11 Berekeningenmetpromilles

a. Berekenhetpremiebedrag.

€178.625,00 van 3‰

€125.250,00 van 4‰

€548.298,00 van 2‰

€125.680,00 van 5‰

€110.234,00 van 7‰

b. Berekenhetpremiebedrag.

€178.465,00 van 14‰

€225.578,00 van 23‰

€176.398,00 van 15‰

€542.110,00 van 21‰

€415.500,00 van 32‰

c. Berekenhetpremiebedrag.

€3.125.878,50 van 5‰

€6.325.479,95 van 4‰

€1.215.578,50 van 16‰

€7.125.825,45 van 12‰

€5.111.500,00 van 23‰

CONCEPT

Opdracht12 Premieinboedelverzekering

JamalwerktbijeenANWB-winkelenverkooptdaarookverzekeringen.Vooreeninboedelverzekeringrekentde ANWBeenjaarpremievan2‰.

Eenklantsluiteeninboedelverzekeringaf.Dewaardevanzijninboedelis€45.000.

a. Berekendepremiediedeklantmoetbetalen.

b. Deklantvraagtooknaardejaarpremievandeopstalverzekering.Dieis1,8‰vanhetverzekerdbedrag. Berekenhoeveelpremiedeklantpermaandbetaaltbijeenwoningwaardevan€375.000.

1.4 Verhoudingen

Indehandelencommerciewerkjevaakmetverhoudingen.Eenverhoudinggeefteenverbandweertussentwee ofmeergetallen.Zokaneendurewasmachinedieeenwitgoedwinkelverkoopt,misschienweldriekeerzolang meegaanalseengoedkopewasmachine.

Voorbeeld

‘Nou,nou,’zegteenklanttegenjou,‘datiseendure stofzuiger.’Watantwoordjedan?

Misschienzegje:‘Datvaltwelmee,hoor.’Of:‘Maardaar krijgtudanookhetbestevanhetbestevoor.’

Jezouookkunnenproberenomdeklantdeprijsin verhoudingtelatenzien:‘Datlijktmisschienwelzo, maardezegaatweltweekeerzolangmee.’

Tweekeerstaatdantegenoveréénkeer. Of2staattot1.Of2:1.

Jekuntmetverhoudingenookrekenen.Bijvoorbeeldalsjedekostenvaneenwinkelverdeeltoverdeverschillende afdelingenvandiewinkel.Jekuntdanbepalenhoedekostenopdeafdelingenzichtotelkaarverhouden.

Rekenvoorbeeld

Dekostenvaneenwinkelwareninhetafgelopenjaar€45.500.Inhetverledenheeftdeondernemervastgesteld datdezekostenverdeeldwordenoverdeafdelingenFoodenNon-foodindeverhouding4:3.

Gevraagd

BerekendekostendiehorenbijdeafdelingFoodenbijdeafdelingNon-food.

Uitwerking

Erzijntweeafdelingen,namelijk:

CONCEPT

Non-food : Food

Dedubbelepuntgeeftaandatdebedragenineenbepaaldeverhoudingtotelkaarstaan.Indeopgavestaatdat deverhouding4:3is.Jezetdezebedragenindekolommenonderdeafdelingen.

Non-food : Food 3 : 4

Omhetbedragvan€45.500tekunnenverdelen,teljedeverhoudingsgetalleneerstop.

Hettotaalbedragvan€45.500isgelijkaanhettotaalvandeverhoudingsgetallen7.Alsje€45.500door7deelt, hebjedewaardevanhetverhoudingsgetal1.Datis€45.500÷7=€6.500.Hiernavermenigvuldigjeperafdeling ditbedrag(€6.500)methetverhoudingsgetal.Deuitkomstenzijndekostenvandeafdelingen.

3 : 4 3×€6.500 4×€6.500

Alsjedevermenigvuldigingenmaakt,krijgjedekostenvandetweeafdelingen.

= Non-food : Food

Hoofdstuk1 Procenten,promillesenverhoudingen

Hebjedeberekeninggemaakt,teldandebedragenbijelkaaropomtecontrolerenofjegoedgerekendhebt.

€ = Non-food : Food 7 = 3 : 4

4×€6.500

€26.000

45.500

3×€6.500

€ = €19.500

45.500

CONCEPT

Inditvoorbeeldhebjegewerktmettweeafdelingen.Jekuntnatuurlijkookmeerafdelingenineenwinkelhebben. Jekrijgtdanvooriedereafdelingeenverhoudingsgetal.Alsjeeenwinkelmetvierafdelingenhebt,dankrijgje vierverhoudingsgetallen.Bijdeuitwerkingteljedandievierverhoudingsgetallenbijelkaarop.Hetbedragdat jemoetverdelendeeljedandoordieuitkomstendaarnavermenigvuldigjevooriedereafdelinghet verhoudingsgetalmetdieuitkomst.

Opdracht13 Verhoudingenmettwee

Verdeeldebedragenindeerachtervermeldeverhouding.

a. €4.325metverhouding:2:3

b. €18.426metverhouding:3:6

c. €125.478metverhouding:4:5

d. €378.245metverhouding:5:2

e. €83.251metverhouding:4:3

Opdracht14 Verhoudingenmetdrie

Verdeeldebedragenindeerachtervermeldeverhouding.

a. €477.864metverhouding:2:3:8

b. €7.192metverhouding:4:3:6

c. €96.435metverhouding:3:5:7

d. €690.850metverhouding:4:6:10

e. €125.465metverhouding:4:3:3

Opdracht15 VerhoudingenVersmarkt

DeVersmarktinPaterswoldeiseenzaakwaaronderééndakdrieverschillendebedrijvenzitten:eenslager,een groentemaneneenbakker.Dekostenvanhetpandbedragen€65.340.Ditbedragwordtoverdeverschillende ondernemersverdeeldindeverhouding4:3:2.

Hoeveelbetaaltiedereondernemervoorhetpand?

Berekening

€ = Slager

€ = Groenteman

€ = Bakker

€

CONCEPT

Bedrag

Opdracht16 Verhoudingenbonus

SjaakvanCaulil,MarianvanGelderenenAnneVossenaarhebbenalsverkopersrechtopeenbonus.Eris€1.235 teverdelen.Zijhebbenafgesprokendatzeditgeldverdelenindeverhouding4:3:8.

Hoeveelkrijgtieder?

Berekening

€ = SjaakvanCaulil

€ = MarianvanGelderen

€ = AnneVossenaar

€

Bedrag

Hoofdstuk1 Procenten,promillesenverhoudingen

Opdracht17 Verhoudingenpersoneelskostensupermarkt

SupermarktMichielsenheefthetafgelopenjaar€267.875aanpersoneelskostenuitgegeven.Dezekostenmoeten verdeeldwordenoverdeafdelingenSlagerij,Bakkerij,FoodenNon-foodineenverhoudingvan8:5:4:3.

Berekenhoeveelpersoneelskostenaanelkeafdelingtoegerekendworden.

Berekening

€ = Slagerij

€ = Bakkerij

€ = Food € = Non-food €

Opdracht18 Schappenvullen

Bedrag

CONCEPT

Mehmetvulteenschapmetkoffie.Inhetschappassen450pakken.Hijheeftdriesoortenkoffie:

• A-merk

• B-merk

• huismerk.

Deverhoudingis3:2:4.

a. Berekenhoeveelpakkenvanelkmerkmaximaalinhetschapkunnen.

Berekening

= A-merk

= B-merk

= Huismerk

Aantalpakken

Matsvulteenschapmetcola.Inhetschappassen620flessen.Hijheeftdriesoortencola:

• A-merk

• B-merk

• huismerk.

Deverhoudingis5:3:2.

CONCEPT

b. Berekenhoeveelflessenvanelkmerkmaximaalinhetschapkunnen.

Berekening

= A-merk

= B-merk

= Huismerk

Aantalflessen

RebeccavulteenrekmetT-shirts.Aanhetrekpassen60shirts.ZijheeftvijfmatenT-shirts:

• XL

• L

• M

• S

• XS.

Deverhoudingis4:4:3:2:2.

c. BerekenhoeveelT-shirtsvanelkemaatmaximaalaanhetrekkunnenhangen.

Berekening

XL

L

M

S

XS

AantalT-shirts

Hoofdstuk1 Procenten,promillesenverhoudingen

Opdracht19 Opbrengstsportzaak

AdenRachidzijnverkopersbijeensportzaak.Samenhebbenzijdriegroteordersafgeslotenmet tennisverenigingen.Order1brengt€7.500op,order2€1.468enorder3€4.523.

Deafspraakisdatdeopbrengstenalsvolgtverdeeldworden:

• order1indeverhouding3:2

• order2indeverhouding4:5

• order3indeverhouding7:3.

CONCEPT

Hoeveelontvangtiederintotaal?

Ad

Order1

Order2

Order3

Totaal

Opdracht20 Verhoudingstoelen

Deprijzenvantweestoelenverhoudenzichals4:5.Deduurstestoelkost€180. Berekendeprijsvandegoedkoopstestoel.

Rachid

1.5 Samenvatting

Procentenwordeninderetailveelgebruikt,bijvoorbeeldbijkortingsacties.Eenprocentiseenhonderdstedeel. Jenoemt‘1procent’ookweleen‘percentage’.Eenpercentagekunjeoptweemanierenberekenen,namelijk meteenrekenregelofmeteenverhoudingstabel.

Naastrekenenmetprocentenkunjeookrekenenmetpromilles.Hetwoord‘promille’betekent:1duizendste deel.Omeenpromillagetekunnenberekenen,moetjehettotalebedragofaantaleerstdelendoor1000endan vermenigvuldigenmethetpromillage.

CONCEPT

Eenverhoudinggeefteenverbandweertussentweeofmeergetallen.Jegebruiktverhoudingenbijvoorbeeldom dekostenoververschillendeafdelingenteverdelen.

Opdracht21 KlantenkaartUnique(plusopdracht)

KledingwinkelUniquewerktmeteenvasteklantenkaart.Alleaankopenstaanopdezeklantenkaart.Natien aankopenkrijgtdeklantbijhetvolgendebezoekeenkortingvan5%vandetotalebestedingvandeafgelopen tienaankopen.

FroukjeheeftdeafgelopentienkeervoordevolgendebedragengekochtbijUnique:€49,95;€125,75;€98,45; €74,75;€45,75;€69,95;€149,75;€24,95;€64,25;€35,00.

a. BerekenhetbedragdatFroukjeintotaalbijUniqueheeftbesteed.

b. BerekenhetbedragvandekortingdatFroukjebijdevolgendeaankoopkrijgt.

Opdracht22 Verschilhuisvestingskosten(plusopdracht)

KledingwinkelUniqueheeftdeafdelingenDamesmode,HerenmodeenKindermode.Dehuisvestingskostenvan ditmodehuisverhoudenzichals5:3:2.DeafdelingDamesmodeheeft€25.000meerhuisvestingskostendande afdelingHerenmode.

Hoeveelbedragendetotalehuisvestingskosten?

Hoofdstuk1 Procenten,promillesenverhoudingen

Opdracht23 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Procent

• Promille

• Verhouding

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

CONCEPT

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk2

Metenenwegen

DeinhoudvandithoofdstukvindjeindedigitaleleeromgevingvanBoomDigitaal.

CONCEPT

Langgeledenhadiederlandzijneigenmaten.Indepraktijkwasditerglastigwerken.Daaromwerdindetijdvan Napoleonhetmetriekstelselontwikkeld.Hetmetriekstelseliseensysteemmetstandaardmaateenheden.

Wereldwijdgebruikennubijnaallelandendezelfdemaateenheden,zoalskilogrammen,metersenliters.Inde handelencommerciehebjeooktemakenmethetmetriekstelsel.Alsjekledingverkoopt,krijgjetemakenmet maten.Bijeenslagerijofeengroentezaakwerkjemetgewichten.Ineenbouwmarktmoetjevaakmeten.Indit hoofdstukleerjerekenenmetmatenengewichten.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjerekenenmetgewichten.

• kunjerekenenmetverschillendematen.

• kunjeberekeningenmakenmetoppervlaktematen,inhoudsmatenendeomtrekberekenen.

CONCEPT

Hoofdstuk3

Gemiddelden

CONCEPT

DeinhoudvandithoofdstukvindjeindedigitaleleeromgevingvanBoomDigitaal.

Hetgemiddeldewordtvaakgebruiktommeeterekenen.Tochkandeuitkomstvanhetgemiddeldeeenraar beeldgeven.Alsjesameneenpizzahebtenjijeetdehelepizzaopendeanderniets,danishetraaromtezeggen datjullieallebeieenhalvepizzaophebben.Uitschietersnaarbovenenbenedenkunnenhetgemiddeldedanook sterkbeïnvloeden.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewateenongewogenengewogenrekenkundiggemiddeldeis.

• kunjeeenongewogenrekenkundiggemiddeldeuitrekenen.

• kunjeeengewogenrekenkundiggemiddeldeuitrekenen.

CONCEPT

Hoofdstuk4

Inkopenenbestellen

CONCEPT

Indehandelencommerciegaathetomverkoopvangoederenen/ofdiensten.Voordatjeietskuntverkopen, moetjeereerstvoorzorgendatjegoederenofartikelenhebtomteverkopen.Ookalsjealleendienstenlevert, zuljemoeteninkopen,wantbijhetleverenvaneendiensthebjeookhulpmiddelenenmaterialennodig.

Dithoofdstukisheelbelangrijk.Hetmeestewatjeindithoofdstukleert,pasjeooktoealsjezelfgaatverkopen.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewathetverschilistusseninkopenenbestellen.

• kenjedekortingenophetgewichtenkunjeermeerekenen.

• kenjedeverschillendekortingenopdeprijsenkunjeermeerekenen.

• kenjedebetalingsconditiesenkunjeermeerekenen.

• kenjedebetalingskortingenenkunjeermeerekenen.

• weetjewatleveringsvoorwaardenzijn.

• weetjewateenfactuurisenaanwelkeeiseneenfactuurmoetvoldoen.

• kunjeberekeningenmakenmetvreemdevaluta.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Wiestelteisenaaneenfactuur?

b. Wanneermoetjedefactuuruiterlijkversturenalsjeeenopdrachthebtuitgevoerdop8oktober?Envaneen opdrachtdieop18oktoberisafgerond?

CONCEPT

c. Watkunjedoenomjegeldsnellerbinnentekrijgen?

4.1 Inkopen,bestellen,btwenfactuur

Hetverkopenvanartikelenisalleenmogelijkalsjeervoldoendevanopvoorraadhebt.Daarvoormoetjezeeerst inkopen.Jebetaaltbtwaanjeleverancierendeleverancierstuurtjeeenfactuurvandekooptoe.

Inkopenenbestellen

Inkopenismeerdanbestellen.Alsjehethebtoverinkopen,danhebjehetoverhetaanschaffenvannieuwe producten,halffabricatenofgrondstoffen.Dathoudtindatjeeengeschikteleverancieruitzoektmetwieje afsprakenmaaktoverdeinkoopvoorwaarden.Datzijndevoorwaardenwaartegenjegoederenkuntkopen.Deze inkoopvoorwaardengeldenvooreenbepaaldeperiode,bijvoorbeeldvooréénjaar,enlegjeschriftelijkvast. Inkoopvoorwaardengaanbijvoorbeeldover:

• kortingenophetgewicht

• kortingenopdeprijs

• betalingscondities

• betalingskortingen

• leveringscondities.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Verderopinhethoofdstukkrijgjeuitgebreideuitlegoverdezeinkoopvoorwaarden.

Elkekeerdatjedaarnabijdeleveranciergoederenkoopttegendevoorwaardendiejesamenhebtafgesproken, spreekjevanbestellen

Alleswatjeindithoofdstukleert,pasjelaterinjouwbaanindehandelencommercieooktoeals jemetjouwklantinonderhandelinggaatomproductenteverkopen.

CONCEPT

Btw

Alsjeietskooptofverkoopt,komterbovenopdeprijsaltijdbtwopderekening.Btwbetekent‘belastingover detoegevoegdewaarde’.Hetiseenbelastingopdeverkoopvangoederenendiensten.Voorbtwwordtookwel denaamomzetbelastinggebruikt.Dehoogtevandebtwhangtafvanhettariefwaaronderhetartikelofdedienst valt.InNederlandzijnerdrietarieven:

• 21%ishetalgemenetarief.Kortweg:btwhoogofh-tarief.Dittariefwordttoegepastopdemeestegoederen endiensten.

• 9%ishetverlaagdetarief.Kortweg:btwlaagofl-tarief.Dittariefgeldtglobaalvoorvoedingsmiddelen, agrarischeproducten,boeken,geneesmiddelenenbepaaldediensten,zoalsschilderwerk,fietsreparatiesen kledingreparaties.

• 0%isvantoepassingophetinternationalegoederen-endienstenverkeer,enopspecialeartikelen,bijvoorbeeld zonnepanelen.

Ineenadministratieprogrammaheefthetbtw-tariefeencodeomtevoorkomendateenverkeerdpercentage wordtingevoerd.

Deprijswaarvoorjeeenartikelofdienstverkooptexclusiefbtwisdeverkoopprijs Hetbtw-tariefisaltijdeen percentagevandeverkoopprijs.Deverkoopprijszelfis100%.Alsjedebtwbijdeverkoopprijsoptelt,krijgjede verkoopprijsinclusiefbtw.Inderetailnoemjeditdeconsumentenprijs.

Rekenvoorbeeld

OndernemerMurariaverkooptaaneenklantartikelenvooreenbedragvan€12.500.Degoederenvallenonder het21%btw-tarief.

Gevraagd

HoeveelbetaaltdeklantaanondernemerMuraria?

Uitwerking

CONCEPT

Deklantbetaaltaandeondernemernietalleendegoederen,maarookdebtw.Debtwis21%van€12.500.Dat is0,21×€12.500=€2.625.Deklantbetaaltdus:

Factuurbedrag

Factuur

Alserindehandelencommercieietsverkochtwordt,maaktdeverkopendepartijaltijdeenfactuur.Dewetstelt eisenaaneenfactuuroverwatdaaropkomttestaan:

• naamvandeleverancierinclusief volledigeadres

• naamvandeafnemerinclusief volledigeadres

• btw-nummerleverancier

• nummerKamervanKoophandel

• datumwaaropfactuurisuitgereikt

• opeenvolgendfactuurnummer

• aardvandegeleverdegoederenof diensten

• hoeveelheidvandegeleverde goederenofdiensten

• datumwaaropdegoederenof dienstenzijngeleverd

• bedragdatinrekeningwordt gebrachtexclusiefbtw

• btw-bedragdatinrekeningwordt gebracht

• hetfactuurbedraginclusiefbtw.

Iedereondernemingontwerptdevorm vanhaareigenfactuur.

Voorbeeld van een factuur.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Rekenvoorbeeld

GroothandelVanHooijdonkverkooptop26julivanhetjaar2024devolgendeartikelenaanWebshopGüler, Bezuidenseweg24,4906AAOosterhout:

• 100overhemdenblauwvooreenprijsvan€25perstuk

• 75overhemdenzwartvooreenprijsvan€30perstuk

• 125overhemdenwitvooreenprijsvan€22,50perstuk.

btw21%(code2)

CONCEPT

Gevraagd

SteldefactuursamendieWebshopGülerontvangt.

Uitwerking

Jeberekentdetotaalbedragenperartikel.Jekrijgtdan:

• 100×€25=€2.500

• 75×€30=€2.250

• 125×€22,50=€2.812,50.

Totaalverkoopjevoor€2.500+€2.250+€2.812,50=€7.562,50.HierovermoetWebshopGülerooknog21%btw betalen.Datis21%van€7.562,50=0,21×€7.562,50=€1.588,13.

Defactuurzieteralsvolgtuit.

Opdracht2 Inkopenenbestellen

a. Hoenoemjehetkopenvangoederentegenvoorafafgesprokenvoorwaarden?

b. Hoenoemjehetaanschaffenvannieuweproducten,halffabricatenofgrondstoffen,waarbijjeafspraken maaktoverdeinkoopvoorwaarden?

c. Waarovermaakjebijhetinkopenafsprakenmetdeleverancier?

CONCEPT

Opdracht3 Btw

a. Watbetekentdeafkorting‘btw’?

b. Hoenoemjebtwookwel?

c. Welkebtw-tarievenzijner?

d. Waaroverwordtdebtwberekend?

GanaardesitevandeBelastingdienstenzoekdeantwoordenopdevolgendevragen.

e. Vooretenendrinkengeldthetbtw-tariefvan9%.Noemtweeanderegroepengoederenwaarvoorhetverlaagde tariefgeldt.

f. Noemtweedienstenwaarvoordebtw9%is.

g. Welkverschiliservoordefactuurofjetemakenhebtmetvrijstellingvanbtwofeenbtw-tariefvan0%?

h. Noemtweegoederenwaarvoorhetbtw-tariefvan0%geldt.

i. Noemvierbranchesofbedrijfsactiviteitendievrijgesteldzijnvanbtw.

Opdracht4 Factuur

Noteerachtonderdelendieopeenfactuurmoetenstaan.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht5 Vuldefactuuraan

Devolgendefactuurwiljeaaneenklantverzenden.Helaaszijnenkelegegevensweggevallen.

CONCEPT

Welkegetallenofbedragenmoetenbijdenummers(1)totenmet(6)staan?Geefwaardatkansteedseen berekening.

4.2 Kortingenophetgewicht

Bijdeverkoopkunjeverschillendesoortengoederenonderscheiden.Decalculatieishetmakkelijkstbij stukgoederen.Datzijngoederendieperstukbetaaldworden,zoalstraysmetblikjesfrisdrankofeenwinkelstelling. Deprijsvanstukgoederengaatgewoonlijkpereenheid,perdoosofperdozijn(twaalfstuks).

Bij massagoederen zietdecalculatieerandersuit.Massagoederenwordenbetaaldnaargewichtofvolume. Massagoederenkunjeweeronderverdelenin:

• Bulkgoederen,wordenzonderverpakkingvervoerd.Jerekentmetkilo’s,tonnen(1ton=1.000kilo),litersof kubiekemeters.Voorbeeldenvanbulkgoederenzijnzand,graan,suikerbieten,benzine.

• Massagoederendievervoerdwordeninkratten,zakken,dozenendergelijke,zoalsgroenteenfruit.

Massagoederenzijnvaakverpakt.Voordieverpakkinghoeftdeklantnatuurlijknietdekiloprijstebetalen.De klantkandrieverschillendekortingenophetgewichtkrijgen:tarra,extra-tarraenrafactie.

Tarra

Bijverpaktemassagoederenhebjetemakenmethetbruto-ennettogewicht.Hetbrutogewichtishetgewicht vandegoedereninclusiefdeverpakking.Hetnettogewichtishetgewichtvandegoederenexclusiefdeverpakking. Jebetaaltvoordegoederenzelf,dusvoorhetnettogewicht.Hetgewichtvandeverpakkingnoemjetarra Dat ishetverschiltussenhetbruto-ennettogewicht.Datisbijvoorbeeldhetgewichtvandekistjesvanappels,maar hetkanookomcontainersgaanofanderverpakkingsmateriaal.Omdatjetarraaftrektvanhetbrutogewicht, wordttarragezienalseengewichtskorting.Tarrawordtvaakbijbenaderingvastgesteld,opgrondvansteekproeven ofervaring.Hetapartwegenvanallekistjeszouveelteveeltijdkosten.Detarrarondjeafophelekilo’svolgens denormaleafrondingsregels.

Bruto – totaalgewicht.

Rekenvoorbeeld

CONCEPT

Tarra – gewicht van de verpakking.

Netto – gewicht van het product.

RetailmanagerEsserkooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan1.870kilo.Detarrais2%.

Gevraagd

Berekenhetnettogewicht.

Uitwerking

Detarrais2%vanhetbrutogewicht.2%van1.870kilo=0,02×1.870=37,4kilo.Afgerondophelekilo’sisdat37 kilo.

1.870kilo

Brutogewicht – 37kilo

Tarra

Nettogewicht

1.833kilo

Hetkanookvoorkomendatdegoederenverpaktzijninkistenmeteenbepaaldgewicht.Detarraisdanhetaantal kistenmaalhetgewichtperkist.

Rekenvoorbeeld

GroothandelStadegaartkooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan2.400kilo.Degoederenzijnverpaktin30 kisten.Dekistenwegen1,5kiloperstuk.

Gevraagd

Berekenhetnettogewicht.

Uitwerking

CONCEPT

2.400kilo

Brutogewicht – 45kilo

Tarra30×1,5kilo

Nettogewicht

2.355kilo

Extra-tarra

Somswordendegoedereninverbandmetzeevervoerextrastevigingepakt,bijvoorbeelddoorerextrabanden omheentedoenomzebijelkaartehouden.Hetgewichtvandezeextraverpakkingnoemjeextra-tarra.Ookhet gewichtvandepalletswordtgerekendtotdeextra-tarra.Deextra-tarraberekenjeoverhetgewichtnaaftrekvan detarra.

Rekenvoorbeeld

Achraflevertgoederenmeteenbrutogewichtvan4.680kilo.Detarrais3%endeextra-tarrais2%.

Gevraagd Berekenhetnettogewicht.

Uitwerking

Brutogewicht

Tarra3%van4.680kilo

Extra-tarra2%van4.540kilo

Nettogewicht

4.680kilo

– 140kilo

4.540kilo

91kilo

4.449kilo

Rekenvoorbeeld

OndernemerVerspeekkooptgoederenmeteen brutogewichtvan1.680kilo.Degoederenzittenverpakt in60kisten.Iederekistweegt2,5kilo.Dekistenstaan opeenpalletdie25kiloweegtenwordenbijelkaar gehoudendoorijzerenbandendiesamen5kilowegen.

Gevraagd

Berekenhetnettogewichtvandegoederen.

Uitwerking

Degoederenzittenverpaktin60kistenvanelk2,5kilo.

Detarraisdus60×2,5kilo=150kilo.

CONCEPT

Dekistenstaanopeenpalletvan25kiloenwordenbijeengehoudendoorijzerenbanden,diesamen5kilowegen.

Deextra-tarraisdus25kilo+5kilo=30kilo.

1.680kilo

Brutogewicht – 150kilo

Tarra

Extra-tarra

Nettogewicht

Rafactie

1.530kilo

30kilo

1.500kilo

Eenderdesoortgewichtskortingheetrafactie Rafactieiseenkortingophetgewichtalscorrectievoorafwijkingen inkwaliteitofhoeveelheid.Denkbijvoorbeeldaaneenvrachttomatenwaarvandeonderstekistjesteveelklem zaten,waardooreendeelonbruikbaaris.Ofaaneenvloeistoftransportwaarbijwatlekkageisontstaan.Alshet gebruikelijkisdatbeschadigingtijdenshetvervoeroptreedt,dankunjedaarvoorafaleenafspraakovermaken. Inanderegevallenmaakjeachterafeenberekeningviaeennafacturering.

Rafactieberekenjeoverhetgewichtwaardetarraendeextra-tarraalvanafis.Ookderafactierondjeafophele kilo’s.

Rekenvoorbeeld

Xilevertgoederenmeteenbrutogewichtvan3.560kilo.Detarrais3,5%endeextra-tarrais1,5%.Xigaatervan uitdatdegoederentijdenshetvervoerbeschadigdrakenengeefthiervooreenrafactievan2%.

Gevraagd

Berekenhetnettogewicht.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Uitwerking

Brutogewicht

Tarra3,5%van3.560kilo

Extra-tarra1,5%van3.435kilo

Rafactie2%van3.383kilo

Nettogewicht

Nettogewicht

3.560kilo

– 125kilo

3.435kilo

– 52kilo

3.383kilo

– 68kilo

3.315kilo

CONCEPT

Hetnettogewichtbrengjeinrekening.Daarvoorvermenigvuldigjehetnettogewichtmetdeafgesprokenprijs perkiloofliter.Overhetbedragdatdaaruitkomt,moetjenogbtwberekenen.Alsjedebtwerbijoptelt,krijgje hetfactuurbedrag.

Rekenvoorbeeld

Hunterkooptgoederenmeteenbrutogewichtvan2.680kilo.Detarrais3,5%endeextra-tarrais1,5%.Hunter krijgtvandeleveranciereenrafactievan2%.Deafgesprokenprijsperkilobedraagt€3,75endebtwis21%.

Gevraagd

Berekenhetfactuurbedrag.

Uitwerking

Brutogewicht

kilo 2.680

– kilo 94

Tarra3,5% kilo 2.586 – kilo 39

Extra-tarra1,5% kilo 2.547 kilo 51

CONCEPT

Rafactie2% 9.360,00

×€3,75perkilo= kilo 2.496 Netto

Factuurbedrag

Opdracht6 Watisdejuistecombinatie?

Welkbegriphoortbijdeomschrijving?

Omschrijving Begrip

Brutogewicht

Extra-tarra

Nettogewicht

Rafactie

Tarra

Opdracht7 Tarra,extra-tarraenrafactie

a. Waarberekenjedeextra-tarraover?

Kortingomdatjeervanuitgaatdatdegoederen tijdenshetvervoerbeschadigdraken

Gewichtvandegoederen

Gewichtvandenormaleverpakking

Gewichtvandeextraverpakking

Gewichtvandegoedereninclusiefdeverpakking

b. Hoeheetdekortingophetgewichtdieberekendwordtoverhetgewichtnaaftrekvandetarra?

c. Hetnettogewichtishetgewichtdatoverblijftnadeaftrekvan...?

Opdracht8 Nettogewichtnatarra

Sylviakooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan775kilo.Detarrais4%.

a. Berekenhetnettogewicht.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Gerardkooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan1.450kilo.Detarrais2%.

b. Berekenhetnettogewicht.

CONCEPT

Carenkooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan1.800kilo.Degoederenzijnverpaktin20kisten.Dekisten wegen2kiloperstuk.

c. Berekenhetnettogewicht.

Opdracht9 GroothandelLouwman

GroothandelLouwmankooptvatenmetverfinmeteenbrutogewichtvan8.400kilo.Deverfzitin80vaten.Een leegvatweegt5kiloperstuk.

a. Hoeveelweegtéénvatmetverf?

b. Berekenhetnettogewichtvandetotalepartij.

Opdracht10 Nettogewichtnaextra-tarra

Hoesseinkooptgoederenmeteenbrutogewichtvan8.260kilo.Detarrais4%endeextra-tarrais1,5%.

a. Berekenhetnettogewicht.

Peterkooptvloeistoffenmeteenbrutogewichtvan1.800kilo.Degoederenzittenverpaktin18vaten.Iedervat weegt1kilo.Devatenstaanopeenpalletvan25kiloenwordenbijelkaargehoudendoorijzerenbandendie5 kilowegen.

b. Berekenhetnettogewichtvandegoederen.

Opdracht11 Nettogewichtnarafactie

Lululevertgoederenmeteenbrutogewichtvan2.640kilo.Detarrais2%.Lulugaatervanuitdatdegoederen tijdenshetvervoerbeschadigingenzullenoplopenengeefthiervooreenrafactievan3%.

a. Berekenhetnettogewicht.

Jasonkooptgoederenmeteenbrutogewichtvan1.850kilo.Degoederenzittenin48kistendieperstuk1,5kilo wegen.Dekistenstaanopeenpalletvan25kilo.Dekistenwordenbijeengehoudenmetijzerenbanden,diesamen 10kilowegen.Omdatdeleverancierervanuitgaatdatdegoederentijdenshettransportbeschadigdraken,geeft hijeenrafactievan2%.

b. Berekenhetnettogewicht.

Opdracht12 Factuurbedragen

CONCEPT

Lotjekooptgoedereninmeteenbrutogewichtvan1.420kilo.Detarrais2%.Deafgesprokenprijsvoordegoederen bedraagt€3,25perkilo.Debtwis21%.

a. Berekenhetfactuurbedrag.

Kayakooptgoederenmeteenbrutogewichtvan5.840kilo.Detarrais4%endeextra-tarra2%.Deafgesproken prijsperkilobedraagt€2,25.Debtwis21%.

b. Berekenhetfactuurbedrag.

Rezakooptgoederenmeteenbrutogewichtvan1.540kilo.Detarrais5%endeextra-tarra2%.Rezakrijgtvande leveranciereenrafactievan1%.Deafgesprokenprijsperkilobedraagt€7,50.Debtwis21%.

c. Berekenhetfactuurbedrag.

Youssefplaatsteenbestellingbijeengroothandelvoorvloeistoffenmeteenbrutogewichtvan2.600kilo.De goederenzittenverpaktin14vaten.Iedervatweegt1,5kilo.Devatenstaanopeenpalletdie25kiloweegten wordenbijelkaargehoudendoorijzerenbandendie15kilowegen.Deafgesprokenprijsvoordevloeistoffenis €4,45perkilo.Debtwis21%.

d. Berekenhetfactuurbedrag.

JonnekeplaatsteenbestellingbijimporteurVanOekelvoor48kistengoederenmeteenbrutogewichtvan20.400 kilo.Iederekistweegt5kilo.Dekistenstaanopeenpalletvan25kiloenwordenbijelkaargehoudendoorstalen bandendie15kilowegen.Deafgesprokenprijsvoordegoederenis€1,75perkilo.Debtwis21%.

e. Berekenhetfactuurbedrag.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

4.3 Kortingenopdeprijs

Indehandelencommerciewordenveelverschillendekortingen verleend.Dezekortingenmakendeeluitvanhetonderhandelen, waarbijeenleverancierprobeerteenklantovertehalenbijhem tekopen.Bijeenkortingopdeprijsverlaagtdeleverancierde normaleprijs.

Deprijsisbijdeinkoopeenbelangrijkelement,maarniethetenige waarjeopmoetletten.Jekuntwelbijdeleverancierkopendie delaagsteprijsrekent,maaralsdienooitoptijdlevert,moetjij daardoorneeverkopenaanjouwklanten.Dekansisgrootdatje danklandiziekwijtraakt.Danisgoedkoopduurkoop.

Devolgendekortingenopdeprijskomenvoorindehandel:

• rabat

• kwantumkorting

• staffelkorting

• introductiekorting

• actiekorting

• bonuskorting

• vasteklantenkorting.

CONCEPT

Actiekorting bij de groothandel.

Somswordenanderebenamingenvankortingengebruikt.Metdezegroephebjewelzo’nbeetjeallekortingen opdeprijsgehad.

Rabat

Eenfabrikantkanbijdehandelaardeprijsvandeconsumentinrekeningbrengenendaarvervolgenseen afgesprokenkortingspercentageopinminderingbrengen.Dezestandaardkortingvoordehandelaarheetrabat. Opdezemaniermaaktdefabrikantduidelijktegenwelkeprijsdetussenhandelhetproductaandeklantkan verkopen.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

WebshopHemdvoorHemd.nlkoopt250overhemdeninbijOlymp.Olympfactureerteenprijsvan€60exclusief btwdiedeconsumentmoetbetalen.HemdvoorHemd.nlkrijgteenkortingvoorrabatvan35%.

Gevraagd

BerekenhetfactuurbedragvandezepartijendeinkoopprijsperartikelvoorwebshopHemdvoorHemd.nl.

Uitwerking

Deinkoopprijsperoverhemdis€9.750÷250=€39.

Jekuntdeinkoopprijsookmeteenperartikelberekenen.

Korting35%van€60=0,35×€60=€21.

Inkoopprijs:€60–€21=€39.Of:inkoopprijsis0,65×€60=€39.

Kwantumkorting

Alsjeeengrotehoeveelheidgoederen tegelijkertijdkooptbijjeleverancier,danisde leveranciervaakbereidomhiervooreen kortingtegeven.Dezekortingnoemje kwantumkorting.Dekortingisgegevenineen percentagevandetotaalprijsvandegoederen.

Jenoemtkwantumkortingookwel hoeveelheidskorting.

Rekenvoorbeeld

GroothandelTeurlingskooptartikeleninvoor€50perstuk.LéonvangroothandelTeurlingsheeftcontact opgenomenmetdeleverancieromtevragenofhijbijafnamevan1.000producteneenkwantumkortingkan krijgen.Deleveranciergeeftbijdeafnamevanditaantaleenkwantumkortingvan1,5%.Debtwis21%.

Gevraagd

Berekenhetfactuurbedragvandezepartijendeinkoopprijsperartikel.

Uitwerking

CONCEPT

50.000,00 €

1.000artikelenà€50 – 750,00 € Kwantumkorting1,5% 49.250,00 € + 10.342,50 € Btw21% 59.592,50 €

Factuurbedrag

Deinkoopprijsperartikelis€49.250÷1.000=€49,25.

Jekuntdeinkoopprijsookmeteenperartikelberekenen. Korting1,5%van€50=0,015×€50=€0,75. €50–€0,75=€49,25.Of:inkoopprijsis0,985×€50=€49,25.

Staffelkorting

Eenhoeveelheidskortingkanookdevormkrijgenvan eenstaffelkorting.Daarbijlooptdekortingopnaarmate jemeerproductenafneemt.Eenstaffeliseentabel waarinjedekortingaangeeftbijoplopende hoeveelheden.Hoemeerproductenjekoopt,hoehoger dekorting.Destaffelkortingkanineenpercentage gegevenzijn,maarookineenaangepasteprijsvoor eenaantalproducten.Bijvoorbeeld:prijsvooréén product€2,50envoorvierproducteninéénkoop€8.

Rekenvoorbeeld

OndernemerMakatitahanteertbijzijnverkopendevolgendestaffelvoordekortingen:

• 0%bijafzettotenmet500producten

• 1%bijafzetvan501totenmet1.000producten

• 2%bijafzetvan1.001totenmet1.500producten

• 3%bijafzetvan1.501totenmet2.000producten

• 4%bijafzetvan2.001totenmet2.500producten

• 5%bijafzetvanmeerdan2.500producten.

JacobkooptbijondernemerMakatitamultomappenmeteenprijsvan€4.

Gevraagd

Berekenhetfactuurbedragendeprijspermultomapbijdeaankoopvan

a.450producten

b.1.250producten

c.3.000producten

Uitwerking

a.Hetbetreftminderdan500producten.Daaromisergeenstaffelkorting.

CONCEPT

1.800,00 €

450multomappenà€4 + 378,00 €

Btw21%

Factuurbedrag

Inkoopprijsperstukblijft€4.

b.

2.178,00 €

5.000,00 €

1.250multomappenà€4 – 100,00 €

Staffelkorting2%

4.900,00 € + 1.029,00 €

Btw21% 5.929,00 €

Factuurbedrag

Inkoopprijsperstuk€4.900÷1.250=€3,92

Of:€4–0,02×€4=€3,92

Of:€4×0,98=€3,92

c.

12.000,00 €

3.000multomappenà€4 – 600,00 €

2.394,00 €

Factuurbedrag

Inkoopprijsperstuk€11.400÷3.000=€3,80

Of:€4–0,05×€4=€3,80

Of:€4×0,95=€3,80

Introductiekorting

Ommogelijknieuweklantenovertehalenombijjoutegaankopen,kunjeoverwegenomzeeenintroductiekorting tegeven.

Nadatjehendeeerstekeermeteenintroductiekorting hebtovergehaaldombijjoutekopen,wiljehenals klantbehouden.Daarvoorishetbelangrijkdatjeje goedaandegemaakteafsprakenhoudt,zodatze tevredenzijn.Danbestaatdekansdatdeklantookin detoekomstbijjoublijftkopen. Deintroductiekortingkangegevenwordenals percentageofalsabsoluutbedrag.Kijkbijeen percentagealtijdgoedwaarjehetpercentagevanmoet nemen.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

Umitgaatnaareenbeursenheefteenprettiggesprekmeteenleveranciervanaccuboormachinesdiehijverkoopt. Inhetverledenheefthijmetzijnhuidigeleveranciereenpaarkeerminderprettigeervaringengehad.De accuboormachineswerdennietoptijdgeleverdendekwaliteitlietooknogweleenstewensenover.Opdebeurs biedtdenieuweleverancierhemeenaccuboormachineaanvooreenbedragvan€36.Datis1euromeerdan Umitbetaaltbijzijnhuidigeleverancier.DaarombiedtdeverkoperopdebeursUmiteenintroductiekortingaan van€2.

Gevraagd

a.WatisdeprijsdieUmitgaatbetalen?

b.HoeveelprocentintroductiekortingheeftUmitgekregen?Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

b.Umitkrijgteenkortingvan€2÷€36×100%=5,6%.

Actiekorting

Eenanderekortingdieregelmatiggegevenwordt,isdeactiekorting Eenactiekortingiseentijdelijkekortingop deverkoopprijsvaneenartikelomdeverkooptebevorderen.

Rekenvoorbeeld

MuseeuwB.V.komtmeteennieuwproductopdemarkt.Deverkoopprijsvanditproductbedraagt€24,50.Om hetproducttepromoten,geeftMuseeuweenactiekortingvan€2,50.

Gevraagd

a.Hoeveelbedraagtdeprijsvanhetproductnaaftrekvandeactiekorting? b.Hoeveelprocentisdeactiekorting?Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

a.

24,50 €

Oorspronkelijkeprijs – 2,50 €

CONCEPT

Actiekorting

Inkoopprijs

22,00 €

b.Deactiekortingis€2,50÷€24,50×100%=10,2%.

Bonuskorting(eindejaar)

Erisnogeenanderemanierwaarmeegroothandelsproberenhunklantenmeerbijhentelatenkopen.Zokunnen zijeenbonuskortingofomzetbonusgeven.Bijeenbonuskortingbekijktdeleverancieraanheteindvanhetjaar ofjeindatjaarvooreenbepaaldtotaalbedraghebtingekocht.Alsdathetgevalis,krijgjeachterafeenkorting overaljeinkopenindatjaar.Debonuskortingkanvoordeafnemereenstimulanszijnomaanheteindvanhet jaarnogwatextraintekopenomdaarmeedebonusindewachtteslepen.Vaakisdebonuskortingprogressief: depercentageslopenop,netalsbijdestaffelkorting.

Rekenvoorbeeld

BartenBViseengroothandeldierechtstreeksaanderetaillevert.BartenBVhoudtdeverkopenaanzijnafnemers perjaarbij.Aanheteindvanhetjaarwordtbijeenafnamevanmeerdan3.000printerseenbonuskortinggegeven van4%overdeomzet.HetafgelopenjaarheeftBartenBVaanWillemsen3.500printersgeleverdvooreen verkoopprijsvan€45.

Gevraagd

a.BerekendebonuskortingdieWillemsenoverhetafgelopenjaarkrijgt.

b.HoeveelbetaaltWillemsenuiteindelijkperprinterinhetafgelopenjaar?

Uitwerking

a.Willemsenheeft3.500printersgekochtvoor€45perstuk.Datisvooreentotaalbedragvan€157.500.Omdat hijmeerdan3.000printersgekochtheeft,ontvangtWillemseneenbonuskortingvan4%overhettotaalbedrag. Dekortingbedraagtdus0,04×€157.500=€6.300.

b.Willemsenheeftvoordeprinters€157.500betaald.Hijkrijgtachteraf€6.300kortingenbetaaltdusuiteindelijk €157.500–€6.300=€151.200.

Datisperprinter€151.200÷3.500=€43,20.

Of:korting4%van€45=0,04×€45=€1,80.

Nakortingisdeprijs€45–€1,80=€43,20.

Of:prijsvandeprinteris0,96×€45=€43,20.

Vasteklantenkorting

Eenveelvoorkomendekortingindecommercieisdevasteklantenkorting Dit iseenafgesprokenkortingdieeenvasteklantiederekeerkrijgtalshijproducten kooptbijdeleverancier.Dezekortingisbedoeldvoordeklantenbinding.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

BoerInstallatietechniekkooptproductenenonderdelen,dienodigzijnvoordewerkzaamheden,altijdbij groothandelWarmteservice.Hetbedrijfkrijgtbijiedereaankoopeenvasteklantenkortingvan5%.Vooreenklus kooptMichelvanBoerInstallatietechniekvooreenbedragvan€1.245aanartikelenbijWarmteservice.

Gevraagd

BerekendevasteklantenkortingdieBoerInstallatietechniekvanWarmteservicekrijgt.

Uitwerking

Bijdezeaankoopisdevasteklantenkorting0,05×€1.245=€62,25.

Factuuromzet

Hettotaalbedragvandegoederendieeenafnemerkooptvóóraftrekvandekorting(en)opdeprijsnoemjede bruto-omzet Hettotaalbedragvandegoederennaaftrekvandekorting(en)opdeprijsisdenetto-omzet Als jehierdebtwbijoptelt,krijgjedefactuuromzet

Opdracht13 Wathoortbijelkaar?

Koppeldeomschrijvingaandejuistekorting.

Soortkorting

Omschrijving

Kortingdieoplooptnaarmatejemeerproducten koopt Kwantumkorting

Staffelkorting

Introductiekorting

Actiekorting

Bonuskorting

Vasteklantenkorting

Tijdelijkekortingopdeverkoopprijsvaneen artikelomdeverkooptebevorderen

Kortingdieachterafverstrektwordtalsjevoor eenbepaaldbedraghebtgekochtbijjeleverancier

Afgesprokenkortingdiedeklantiederekeerkrijgt alshijproductenkooptbijdegroothandel

Kortingdiejekrijgtalsjeeengrotehoeveelheid tegelijkertijdkoopt

Kortingomeenmogelijkeklantovertehalenom bijjoutegaankopen

Opdracht14 Eenanderwoordvoor

Maakdezinnenaf.

a. Eenanderwoordvoorkwantumkortingis

b. Eenanderwoordvooromzetbonusis

Opdracht15 KwantumkortinggroothandelVanLith

CONCEPT

GroothandelVanLithkooptartikeleninvoor€35.Margotismedewerkervandezegroothandel.Zijheeftcontact opgenomenmetdeleverancieromtevragenofzebijafnamevan1.500producteneenkwantumkortingkan krijgen.Deleveranciergeeftbijdeafnamevanditaantaleenkwantumkortingvan3%.Debtwis21%.

BerekenhetfactuurbedragvandezepartijendeinkoopprijsperartikelvoorVanLith.

Opdracht16 StaffelkortingondernemerKopmels

OndernemerKopmelshanteertbijzijnverkopendevolgendestaffelvoordekortingen:

• 0%bijafzettotenmet1.000producten

• 1%bijafzetvan1.001totenmet2.000producten

• 2%bijafzetvan2.001totenmet3.000producten

• 3%bijafzetvan3.001totenmet4.000producten

• 4%bijafzetvanmeerdan4.000producten.

RobkooptbijondernemerKopmelskoptelefoonsmeteenprijsvan€12,50.

a. HoeveelmoetRobbetalenalshij450koptelefoonskoopt? Berekenhetfactuurbedragendeprijsperkoptelefoon.

b. HoeveelmoetRobbetalenalshij2.500koptelefoonskoopt? Berekenhetfactuurbedragendeprijsperkoptelefoon.

c. HoeveelmoetRobbetalenalshij4.500koptelefoonskoopt? Berekenhetfactuurbedragendeprijsperkoptelefoon.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht17 FactuurbedragMaarten

DelaatstetijdheeftMaartenregelmatigproblemenmetzijnhuidigeleverancier.Hijkrijgtvaakverkeerdeproducten geleverdenonlangskreegMaarten10%teweiniggoederenbinnen,terwijlweldevolledigeprijsgefactureerd was.Deprijsperproductbijdezeleverancieris€24,50. OpeenbeursheeftMaarteneenprettiggesprekmeteenaccountmanagervaneengroothandeldiehetzelfde productlevert.Tijdenshetgesprekdoetdeaccountmanagereenaanbodvooreenprijsvan€25.AlsMaarten opmerktdatditmeerisdanbijzijnhuidigeleverancier,biedtdeaccountmanagereenintroductiekortingvan €1,50.Dezeintroductiekortingheefteenlooptijdvaneenhalfjaar.Debtwis21%.

CONCEPT

Maartenplaatstmeteeneenbestellingvoor500productenenmaaktmetdeaccountmanagereenafspraakover vijfmaandenvooreengesprekoververvolgleveringen.

a. BerekendeprijsdieMaartengaatbetalen.

b. HoeveelprocentintroductiekortingheeftMaartengekregen?Rondafopééndecimaal.

c. Berekenhetfactuurbedragvooreenaankoopvan500producten.

Opdracht18 Hoehoogisdeactiekorting?

GroothandelGopiekomtmeteennieuwproductopdemarkt.Deverkoopprijsbedraagt€14,95.Omhetproduct tepromoten,geeftgroothandelGopieeenactiekortingvan€1.

a. Hoeveelbedraagtdeprijsvanhetproductnaaftrekvandeactiekorting?

b. Hoeveelprocentisdeactiekorting?Rondafopééndecimaal.

Opdracht19 Prijspercomputermuis

SalahBViseengroothandeldieaanderetaillevert.SalahBVhoudtdeverkopenaanzijnafnemersperjaarbij. Alseenklantmeerdan5.000stuksineenjaarafneemt,dangeeftSalahBVaanheteindvanhetjaareen bonuskortingvan7%overdeomzet.HetafgelopenjaarheeftSalahBVaanKyemereh8.000stukscomputermuizen geleverdvooreenverkoopprijsvan€34,50.

a. BerekendebonuskortingdieKyemerehoverhetafgelopenjaarkrijgt.

b. HoeveelbetaaltKyemerehuiteindelijkperproductinhetafgelopenjaar?

Opdracht20 VasteklantenkortingRogerio

RogeriokooptdeproductendiehijnodigheeftbijzijnwerkzaamhedenaltijdbijgroothandelBroeders.Rogerio krijgtbijiedereaankoopeenvasteklantenkortingvan8%.VooreenkluskooptRogeriobijgroothandelBroeders vooreenbedragvan€860aanartikelen.

BerekendevasteklantenkortingdieRogeriovangroothandelBroederskrijgt.

Opdracht21 VerissimoBV

CONCEPT

VerissimoBVlevertproductenrechtstreeksaanderetail.Afhankelijkvandeconditieskrijgtderetailkortingen. OverhetafgelopenjaarheeftVerissimoBVdevolgendegegevensverzameldoverdeverkopenaanWalop.

Geleverd350koptelefoonsvooreenbrutoverkoopprijsexclusiefbtwvan€45.Hierbijzijndevolgendekortingen verleend:

• vasteklantenkorting6%overdefactuurprijs

• 4%bonuskortingalsdenetto-omzetaanheteindevanhetjaargroterisdan€14.000.

a. Berekendenetto-omzetvandeverkopenaanWalopinhetafgelopenjaar.

b. Berekenhetbedragvandeextrabonusaanheteindevanhetjaar.

c. HoeveelheeftWalopafgelopenjaarbetaaldpergekochtekoptelefoon?

Opdracht22 ElshoutBV

ElshoutBVlevertproductenrechtstreeksaanderetail.Afhankelijkvandeconditieskrijgtderetailkorting.Over hetafgelopenjaarlevertElshoutBVaanNijhuis5.000spijkerbroekenvooreenbrutoverkoopprijsexclusiefbtw van€28.Hierbijzijndevolgendekortingenverleend:

• vasteklantenkorting4%overdefactuurprijs

• 1%bonuskortingoverdenetto-omzetaanheteindevanhetjaar.

a. Berekendenetto-omzetvandeverkopenaanNijhuisinhetafgelopenjaar.

b. Berekenhetbedragvandeextrabonusaanheteindevanhetjaar.

c. HoeveelheeftNijhuisafgelopenjaarbetaaldperspijkerbroek?

Opdracht23 MizrakBV

MizrakBVlevertproductenrechtstreeksaanderetail.Afhankelijkvandeconditieskrijgtderetailkorting.Over hetafgelopenjaarheeftMizrakBVvandeverkopenaaneenklantdevolgendegegevensverzameld.

Geleverd4.650spijkerbroekenvooreenbrutoverkoopprijsexclusiefbtwvan€95.Hierbijzijndevolgendekortingen toegepast:

• vasteklantenkorting8%overdefactuurprijs

CONCEPT

• bonuskortingaanheteindevanhetjaarwaarvoordevolgendestaffelwordtgehanteerd:Dekortingwordt berekendoverdenetto-omzetaanheteindevanhetjaar:

– 0%bijafzettotenmet1.000artikelen

– 1%bijafzetvan1.001totenmet2.000artikelen

– 2%bijafzetvan2.001totenmet3.000artikelen

– 3%bijafzetvan3.001totenmet4.000artikelen

– 4%bijafzetvan4.001totenmet5.000artikelen

– 5%bijafzetvanmeerdan5.000artikelen.

a. Berekendenetto-omzetvandeverkoopaandezeklantinhetafgelopenjaar.

b. Berekenhetbedragvandeextrabonusaanheteindevanhetjaar.

c. Hoeveelheeftdezeklantafgelopenjaarbetaaldpergekochtespijkerbroek?

Opdracht24 YoussoufBV

YoussoufBVlevertproductenrechtstreeksaanderetail.Afhankelijkvandeconditieskrijgtderetailkorting.Over hetafgelopenjaarheeftYoussoufBVvandeverkopenaanVanZalingedevolgendegegevensverzameld.

Geleverd3.000vloerkledenvooreenbrutoverkoopprijsexclusiefbtwvan€172,50perstuk.Hierbijzijndevolgende kortingenverleend:

• vasteklantenkorting6%overdefactuurprijs

• bonuskortingaanheteindevanhetjaar,waarvoorYoussoufBVdevolgendestaffelhanteert:Dekortingwordt berekendoverdenetto-omzetvanhetafgelopenjaar:

– 0%bijeennetto-omzettot€100.000

– 1%bijeennetto-omzetvan€100.000tot€200.000

– 2%bijeennetto-omzetvan€200.000tot€300.000

– 3%bijeennetto-omzetvan€300.000tot€400.000

– 4%bijeennetto-omzetvan€400.000tot€500.000

– 5%bijeennetto-omzetvanaf€500.000.

a. Berekendenetto-omzetvanVanZalingeinhetafgelopenjaar.

b. Berekenhetbedragvandeextrabonusaanheteindevanhetjaar.

c. HoeveelheeftVanZalingeafgelopenjaarbetaaldpervloerkleed?

4.4 Betalingskortingen

Alseenondernemereenfactuurontvangt,hoefthijmeestalnietmeteentebetalen.Doordatjenietmeteenhoeft tebetalen,krijgjehetbedrageigenlijkzolangteleenvandeleverancier.Jespreektdaaromvanleverancierskrediet. Eengebruikelijkebetalingstermijnis30dagen.Deleverancierprobeertdeafnemerovertehalenomeerderte betalen.Daaromkanhijkortinggevenalsjegeengebruikmaaktvanhetleverancierskredieteneerderbetaalt, bijvoorbeeldalbinnenachtdagen.Dezebetalingskortingnoemjekortingvoorcontant.Andersdanjebijdeze termzouverwachten,gaathetzeldenomcontantebetaling,maaromsnelbetalen.

Dekortingvoorcontantiseenpercentagevanhetfactuurbedragexclusiefbtw.Laterleerjenogmetbtwte rekenen.Hetbtw-bedragmagjenietaanpassenalsjekortingvoorcontantgeeft.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

RetailerVanPuffelenkooptbijdegroothandelgoedereninvooreenbedragvan€1.450.Degroothandelheeftde volgendebetalingsconditie:

• betalingnettobinnen30dagen;bijbetalingbinnen10dagen2%kortingvoorcontant

• btw21%.

Gevraagd

a.Berekenhetfactuurbedrag.

b.WelkbedragmoetretailerVanPuffelenvoordegoederenbetalenalshijnatwintigdagenbetaalt?

c.Enalshijnazesdagenbetaalt?

Uitwerking

a.Hetfactuurbedragbedraagt:

b.AlsVanPuffelennatwintigdagenbetaalt,krijgthijgeenkortingenbetaalthijdegewoneprijs.Datisdus €1.754,50.

c.Alshijnazesdagenbetaalt,maghijdekortingvoorcontantinminderingbrengen.Dekortingvoorcontantis 2%vandeprijsvandegoederenexclusiefbtw.

Datis0,02×€1.450=€29.

VanPuffelenmoetdan€1.754,50–€29=€1.725,50betalen.

Omtevoorkomendatdeafnemerhetfactuurbedragpasnadebetalingstermijnbetaalt,kunnenleveranciersbij voorbaateenkredietbeperkingstoeslaginrekeningbrengen.Ditiseensoortboetevoortelaatbetalen.Jemag dezekredietbeperkingstoeslagophetfactuurbedraginminderingbrengenalsjewélbinnendebetalingstermijn betaalt.Dekredietbeperkingstoeslagberekenjeoverhetgoederenbedraginclusiefbtw.Jezethetonderaande factuur.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Rekenvoorbeeld

Fransontvangtdevolgendefactuur.

CONCEPT

1.300,00 €

Geleverd3.250kgsinaasappelenà€0,40perkg + 117,00 € Btw9% 1.417,00 €

Factuurbedrag + 14,17 €

Totaal

Kredietbeperkingstoeslag1% 1.431,17 €

Debetalingsconditieis30dagennetto.

Bijbetalingbinnentiendagenontvangtueenkortingvoorcontantvan1,5%.

Gevraagd

a.WatmoetFransbetalenalshijbinnentiendagenbetaalt?

b.WatmoetFransbetalenalshijbijvoorbeeldnatwintigdagenbetaalt?

c.WatmoetFransbetalenalshijnameerdan30dagenbetaalt?

Uitwerking

a.Kortingvoorcontantis1,5%van€1.300,00=0,015×€1.300,00=€19,50. €1.417,00–€19,50=€1.397,50

b.€1.417,00

c.€1.417,00+kredietbeperkingstoeslag1%=€1.431,17

Hettotaalbedragvandegoederennaaftrekvandebetalingskortingnoemjedenettofactuuromzet Jeberekent ditbedragdoordebetalingskortingvandenetto-omzetaftehalen.

Rekenvoorbeeld

VitalisBVlevertproductenaanderetail.Afhankelijkvandeconditieskrijgtderetailkorting.Overhetafgelopen jaarheeftVitalisBVvandeverkopenaanwinkelketenZoomvlietdevolgendegegevensverzameld.

Geleverd16.000printersvooreenbrutoverkoopprijsexclusiefbtwvan€25.Hierbijzijndevolgendekortingen vantoepassing:

• kwantumkorting6%overdebruto-omzet

• 1,5%kortingvoorcontantebetalingover40%vandenetto-omzet

• 4%bonuskortingoverdenettofactuuromzetaanheteindevanhetjaar.

Gevraagd

a.Berekendenetto-omzet.

b.BerekenhetfactuurbedragvanZoomvlietinhetafgelopenjaar.

c.Berekendenettofactuuromzet.

d.Berekenhetbedragvandebonusaanheteindvanhetjaar.

e.HoeveelheeftZoomvlietafgelopenjaarbetaaldpergekochteprinter?

Uitwerking a.

16.000×€25 Bruto-omzet

6%van€400.000

CONCEPT

0,015×40%van€376.000 Kortingvoorcontant

d.Bonus4%is0,04×€373.744=€14.949,76.

e.Betaaldperproduct:(€373.744–€14.949,76)÷16.000=€22,42.

Kredietprijs

Leverancierskredietisduurvoordeklant.2%lijktnietveel,maarhetisvooreenkorteperiode.Omgerekendnaar eenpercentageopjaarbasisnoemjeditdekredietprijs.Jezultziendatjedanveelhogeruitkomt,endat gebruikmakenvandebetalingskortingmeestalveelvoordeligeris.

Voordeberekeningvandekredietprijshebjedevolgendegegevensnodig:

• Dekostenvanhetkrediet,hetbedragvandekortingvoorcontant.

• Hetkredietbedrag,hetbedragdatjemoetbetalennaaftrekvandekortingvoorcontant.

• Deduurvanhetkrediet,hetaantaldagendatjehetbedragleent.Hiervoorneemjehetaantaldagendatje leverancierskredietkrijgtminhetaantaldagenwaarvoorjekortingvoorcontantkrijgt.

CONCEPT

• Voordekredietkostenperjaarrekenjedekostenvanhetkredietomnaardekostenvanhetkredietineen heeljaar.Eenjaarsteljedaarbijop360of365dagen.Alshetaantaldagenvaneenjaarnietgegevenis,gebruik je360dagen.

Vervolgensdrukjedekostenperjaaruitineenpercentagevanhetkredietbedrag.

Rekenvoorbeeld

OndernemerDeWeerdkooptveelbijzijnleverancierUnilever.Opdeinkoopfacturenstaandevolgende betalingsconditiesvermeld:

• betalingbinnen5dagen:1,5%korting

• betalingbinnen20dagen:netto.

Gevraagd

BerekenvoorDeWeerddekredietprijs.Rondafopééndecimaal.Steleenjaarop360dagen.

Uitwerking

Jevolgtbijdeberekeningdevolgendestappen:

1. Berekenhetkredietbedrag.Voordeberekeningvanhetkredietbedraggajeuitvaneengoederenbedragvan €100.De1,5%kortingvoorcontantis€1,50. Hetkredietbedragis€100–€1,50=€98,50.

2. Berekendekostenvanhetkrediet.Dekostenvanhetkredietbestaanuithetbedragvandekorting:€1,50.

3. Berekendeduurvanhetkrediet.Deduurvanhetkredietis20dagen–5dagen=15dagen.

4. Berekendekostenvanhetkredietperjaar.Dekostenvoor15dagenbedragen€1,50. Dekostenvanhetkredietzijnomgerekendnaareenjaar€1,50÷15×360=€36.

5. Berekendekredietprijs.Dekredietprijsis€36÷€98,50×100%=36,5%.

Ditbetekentdathetdeafnemer36,5%renteperjaarkostalsdiegeengebruikmaaktvandebetalingskorting. Hetisdusaanteradenomaltijdgebruiktemakenvanzo’nbetalingskorting.Alsjeopdatmomenthetgeldniet beschikbaarhebt,kunjeproberenhetgeldgoedkoperbijeenbanktelenen.

Opdracht25 Betalingskortingen

a. Watisleverancierskrediet?

b. Watiskortingvoorcontant?

c. Watverstajeonderkredietbeperkingstoeslag?

d. Watisdekredietprijs?

Opdracht26 Kortingvoorcontant

CONCEPT

WilcoBakkerkooptgoederenvooreenfactuurbedragvan€1.225.Debetalingstermijnis30dagennetto.Bij betalingbinnentiendagenkrijgthij1,5%kortingvoorcontant.

a. WelkbedragmoetWilcobetalenalshijna40dagenbetaalt?

b. WelkbedragmoetWilcobetalenalshijnanegendagenbetaalt?

Iustianakooptgoederenvooreenfactuurbedragvan€3.460.Debetalingstermijnistwintigdagennetto.Bij betalingbinnenachtdagenwordteenkortingvoorcontantverleendvan2%.

c. WelkbedragmoetIustianabetalenalszijna30dagenbetaalt?

d. WelkbedragmoetIustianabetalenalszijnazesdagenbetaalt?

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht27 Kortingvoorcontantberekenen

FroukjeiscommercieelmedewerkerbijFacecare,eengroothandelincosmetica.Zeontvangtdevolgendefactuur vanhaarleverancier.

CONCEPT

a. WelkbedragmoetFroukjebetalenalszijna26dagenbetaalt?

b. WelkbedragmoetFroukjebetalenalszijnazevendagenbetaalt?

Opdracht28 KortingvoorcontantCosina

SchildersbedrijfCosinaBVontvangtdevolgendefactuurvanDeVerfkoning. Geleverd:

462,50

50blikkengrondlakà€9,25perblik + 994,00

70blikkenhoogglanslakRAL9020à€14,20perblik

1.456,50

CONCEPT

Debetalingsconditieistwintigdagennetto.Bijbetalingbinnenachtdagenontvangtueenkortingvoorcontant van2%overhetbedrag,naaftrekvandeklantkorting.

a. WatmoetCosinaBVbetalenbijbetalingnazesdagen?

b. WatmoetCosinaBVbetalenbijbetalingnavijftiendagen?

c. WatmoetCosinaBVbetalenbijbetalingna25dagen?

Opdracht29 Watmoetdegroothandelbetalen?

Eengroothandelinbouwmaterialenontvangtdevolgendefactuurvanzijnleverancier. Geleverd:

342,00

300stuksbetonijzer6mm×6,00mà€1,14 780,00

150stuksbetonijzer10mm×6,00mà€6,90

200stuksbetonijzer8mm×6,00mà€3,90 + 1.035,00

2.157,00

107,85

430,32

49,59

Debetalingsconditieis25dagennetto.Bijbetalingbinnennegendagenontvangtueenkortingvoorcontantvan 1,5%overhetbedragnaaftrekvandeactiekorting.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

a. Watmoetdegroothandelbetalenbijbetalingnaachtdagen?

b. Watmoetdegroothandelbetalenbijbetalingnaelfdagen?

c. Watmoetdegroothandelbetalenbijbetalingna30dagen?

Opdracht30

ExtrabonusWillemIII

CONCEPT

Eengroothandelinbouwmaterialenlevertproductenrechtstreeksaanderetail.Afhankelijkvandecondities krijgtderetailkorting.OverhetafgelopenjaarheeftdezegroothandelvandeverkopenaanWillemIIIBVde volgendegegevensverzameld. Materialengeleverdvooreenbrutoverkoopprijsvan€125.000exclusiefbtw.Hierbijzijndevolgendekortingen afgesproken:

• 10%staffelkortingoverdebruto-omzet

• 2%kortingvoorcontantebetalingover75%vandenetto-omzet

• 6%bonuskortingoverdenettofactuuromzetaanheteindevanhetjaar.

a. BerekenhetfactuurbedragvanWillemIIIinhetafgelopenjaar.

b. Berekendenettofactuuromzet.

c. Berekenhetbedragvandebonusaanheteindevanhetjaar.

Opdracht31 Watkosteenkilosinaasappels?

ImporteurVanVleutenkochtineenjaarinSpanjediversepartijensinaasappels:

• 12februari

• 15april

• 10juni

• 18september

• 29november

145.000kg

135.000kg

80.000kg

100.000kg

165.000kg

Betaaldop28februari

Betaaldop25april

Betaaldop10juli

Betaaldop25september

Betaaldop13december

VanVleutenheeftdevolgendeafsprakenmetzijnleveranciergemaakt:

• prijsvandesinaasappels€0,45perkilo

• kwantumkorting3,5%overdebrutoverkoopprijs

• staffelkortingperpartij,teberekenenoverdeprijsnaaftrekvandekwantumkorting:

– 0%bijeenafnametot€40.000

– 1%bijeenafnametussen€40.001en€50.000

– 2%bijeenafnametussen€50.001en€60.000

– 3%bijeenafnametussen€60.001en€70.000

– 4%bijeenafnameboven€70.000

• betalingbinnen30dagennetto,bijbetalingbinnenvijftiendagen2%kortingvoorcontant

• 4%bonuskortingoverdenettofactuuromzetaanheteindvanhetjaar.

a. BerekenhettotalefactuurbedragvanVanVleutenoverhethelejaar.Berekenhiervoorperpartijdenetto-omzet entelaanheteinddebtwerbij.

b. Berekendenettofactuuromzet.

c. Berekenhetbedragvandebonusaanheteindevanhetjaar.

d. HoeveelbetaaldeVanVleutenindatjaarperkilosinaasappels?

Opdracht32 WatmoetBritneybetalen?

CONCEPT

BritneyvangroothandelindamesmodeLenny’sontvangtdevolgendefactuurvanhaarleverancierByBar.

a. WatmoetBritneybetalenbijbetalingnazesdagen?

b. WatmoetBritneybetalenbijbetalingnavijftiendagen?

c. WatmoetBritneybetalenbijbetalingna30dagen?

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht33 KredietprijsDirven,KerkhofenRommens

CommunicatieadviesbureauDirvenstuurtaanzijnafnemersfacturenmetdevolgendebetalingscondities:

• betalingbinnen5dagen:2%korting

• betalingbinnen30dagen:netto.

CONCEPT

a. BerekendekredietprijsdieDirvenhanteert.Rondafopééndecimaal.Gauitvaneenbedragexclusiefbtwvan 100euro.Steleenjaarop360dagen.

GroothandelKerkhofstuurtaanzijnafnemersfacturenmetdevolgendebetalingscondities:

• betalingbinnen8dagen:1,5%korting

• betalingbinnen24dagen:netto.

b. BerekendekredietprijsdiegroothandelKerkhofhanteertengaweeruitvaneenbedragexclusiefbtwvan100 euro.Rondafopééndecimaal.

CateringRommensstuurtaanzijnafnemersfacturenmetdevolgendebetalingscondities:

• betalingbinnen6dagen:1%korting

• betalingbinnen15dagen:netto.

c. BerekendekredietprijsdiecateringRommenshanteert.Rondafopééndecimaal.

4.5 Betalings-enleveringscondities

Naastdekortingenophetgewicht,dekortingenopdeprijsendebetalingskortingenmaakjemetdeleverancier ooknogafsprakenoverdebetalings-enleveringscondities.

CONCEPT

Deafsprakentussenkoperenverkoperoverhoeenwanneerbetaaldmoetworden,noemjedebetalingscondities Hierbijkunjetemakenkrijgenmetdevolgendemogelijkheden:

• Vooruitbetaling:deklantmoeteerstbetalenvoordatdeleverancierdegoederenopstuurt.

• Betalingdirectbijlevering:deklantmoetmeteenbetalenophetmomentdatdegoederengeleverdworden.

• Leveringonderrembours:deklantmoetdegoederenaandevervoerderbetalen.Zonderbetalingmagde vervoerderdegoederennietafgeven.

• Contantebetaling:deklantbetaaltdegoederenvrijwelmeteennadatdeleveringgeïnspecteerdenverwerkt is.Meestalhebjehierachttotveertiendagendetijdvoor.

• Betalingintermijnen:deklantmaghetbedragindelen(termijnen)betalen.

Leveringscondities

Goederendiejegekochthebt,moetjesomsophalenbijdeleverancier.Gebruikelijkerisdatdeleverancierhet vervoernaardeklantregelt.Vaakwordendegoederentijdenshetvervoerverzekerd.Aanditalleszijnkosten verbonden.Hetisbelangrijkomduidelijkaftesprekenwiedekostenbetaaltdiesamenhangenmethetvervoer: deklantofdeleverancier.Deafsprakendiejehierovermaakt,noemjeleveringsvoorwaardenofleveringscondities

Dezezijnonderandereafhankelijkvandebranche,hetsoortgoederen,hetlandvanherkomstenzovoort.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Demeestvoorkomendeleveringsconditieszijn:

• Leveringfrancohuis:deleverancierlevertdegoederenophetafgesprokenadresenbrengtgeenvrachtkosten inrekening.Diekostenneemtdeleverancierzelfvoorzijnrekening.

• Leveringniet-franco:deleverancierlevertdegoederenophetafgesprokenadresenbrengtwelvrachtkosten inrekening.Inditgevalbetaaltdeklantdetransportkosten.

• Leveringaffabriekofafmagazijn:deleverancierzorgtdatdegoederenklaarstaanvoortransportinzijn fabriekofmagazijn.Deklanthaaltdegoederenzelfopbijdefabriekofhetmagazijnvandeleverancier.De klantdraagtvervolgensallekostenenrisico’svoorhetvervoervandegoederennaardegewenstebestemming.

CONCEPT

Alsdeverkoperhetvervoerregelt,en/ofhetinnenvandebetaling,danishetlogischdatdeverkoperdezekosten doorberekentaandeklant.Opdefactuurkomterdaneenbedragbijvoordetransportkostenofdeincassokosten. Dekostenvoortransportenincassoneemjeopvóórdebtw-berekening.Overdezekostenbetaaltdeklantook btw.

Rekenvoorbeeld

GroothandelVerdaasdonkverkooptgoederenvooreenprijsvan€1.300.Metdekoperwordtafgesprokendatde leverancierhettransportregeltenhiervoor€75inrekeningbrengt.Debtwis21%.

Gevraagd

Hoeveelmoetdekopervoordezepartijgoederenbetalen?

Uitwerking

Deklantmoetdegoederenendetransportkostenbetalen.Ditzieterzouit:

Geleverdegoederen

Factuurbedrag

Opdracht34 Betalingscondities,wathoortbijwat?

Koppelelkeomschrijvingaanhetjuistebegrip.

Begrip

Vooruitbetaling

Betalingdirectbijlevering

Leveringonderrembours

Leveringcontant

Betalingintermijnen

Opdracht35 Leveringscondities

a. Watzijnleveringscondities?

b. Hoenoemjeleveringsconditiesookwel?

Omschrijving

Erwordtafgesprokendatjehetbedragineen aantaldelenmagbetalen.

CONCEPT

Alleenalsdeklantdegoederenaandevervoerder betaalt,magdevervoerderzeafgeven.

Deklantmoeteerstbetalenvoordatdeleverancier degoederenopstuurt.

Degoederenmoetenbetaaldwordenophet momentdatzegeleverdworden.

Degoederenmoetenvrijwelmeteenbetaald worden,meestalbinnen8tot14dagen.

c. Bijwelkeleveringsconditiezorgtdeleverancierervoordatdegoederenklaarstaanvoortransportinzijnfabriek ofmagazijn?

d. Watishetverschiltussenleveringfrancohuisenleveringniet-franco?

Opdracht36 Transportkostenhandel

OndernemerThijssenverkooptgoederenvooreenprijsvan€2.250.AfgesprokenwordtdatThijssenhettransport regeltenhiervoor€275inrekeningbrengt.

a. HoeveelbrengtondernemerThijsseninrekeningvoordezepartijgoederen(exclusiefbtw)?

GroothandelVanGentverkooptgoederenvoor€975.GroothandelVanGentzalhettransportregelen.Zespreken afdatvoordetransportkosten€145inrekeninggebrachtwordt.

b. HoeveelbrengtgroothandelVanGentvoordezepartijgoedereninrekening(exclusiefbtw)?

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht37 TransportkostenMildred

Mildredkooptgoederenmeteenbrutogewichtvan1.200kilo.Detarrais4%endeextra-tarra3%.Deafgesproken prijsperkilobedraagt€4,25.Debetalingsconditieisaffabriek.Mildredheeftaandeleveranciergevraagdofhij hettransportkanregelen.Datkan,maardeleverancierrekenthiereenbedragvan€175exclusiefbtwvoor.De btwis21%.

CONCEPT

Berekenhetfactuurbedrag.

4.6 Vreemdevaluta

DeeuroisdemunteenheidvaneengrootaantallandeninEuropa.Dezelandenvormendeeurozone.Alsjehandelt meteenbedrijfuiteenlandbuitendeeurozone,betaaljemeteenanderemunteenheid.Datzelfdegeldtalsje eenzakenreismaaktbuitendeeurozone.Demunteenheidvananderelandennoemjevreemdevaluta Detwintig landenvandeeurozonestaanophetvolgendekaartje.

Deprijsvanvreemdevalutaheetdewisselkoers.Metbehulpvandewisselkoerskunjeberekenenhoeveeleuro’s jekwijtbentvoordegoederendiejekooptofhoeveeljekrijgtvoordegoederendiejeverkoopt.Voordie berekeningengebruikjedekoerslijst Dekoerslijstiseenoverzichtvandeprijzenwaarvooreenbankvreemde

valutakooptenverkoopt.Omdatwisselkoersendagelijkskunnenveranderen,wordterelkedageenkoerslijst gemaakt.Eenvoorbeeldvaneengedeeltelijkekoerslijstvoorgiraalgeldziejehierna.DeISO-codeisdecodering vandemunteenheidvanhetdesbetreffendeland.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

CONCEPT

Voorberekeningenmetdeaankoopenverkoopvanvreemdevalutaishetvolgendevanbelang:

• Dekoerslijstgeeftsteedsdetegenwaardeaanvan1euro.Bijelkemuntsoortstaantweebedragen.Alsvoorbeeld nemenwedeAmerikaansedollar.

• ‘Uverkoopt’betekent:alsklantverkoopjedollars.

Voorelke1,11705dollarwordt1euroopjouwrekeningbijgeschreven.

• ‘Ukoopt’betekent:alsklantkoopjedollars.

Voorelke1,09785dollarwordt1eurovanjouwrekeningafgeschreven.

Omdatdebankaanhetomwisselenwilverdienen,rekentdebankaltijdinzijneigenvoordeel.Dusbetaaljevoor vreemdevalutameerdanjeervoorterugkrijgt.Voordeklantisomwisselendusaltijdongunstig.

Rekenvoorbeeld

Piet-Heinontvangt500dollarvaneenAmerikaanseklant.DebankhanteertdevolgendekoersvoordeAmerikaanse dollar.

Gevraagd

Welkbedragwordtopdeeuro-rekeningvanPiet-Heinbijgeschreven?

Uitwerking

Piet-Heinkijktnaardekoersuitdekolom‘Uverkoopt’.Datis1,11705dollarpereuro.

Devraagisdus:hoeveelkeerpast1,11705in500dollar?

Jemaaktdandeberekening:500÷1,11705=447,61euro.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Rekenvoorbeeld

NellekemoetaaneenAmerikaanseklant1.200dollarbetalen.Gebruikdekoerslijstuithetvorigevoorbeeld.

Gevraagd

Welkeuro-bedragwordtvanderekeningvanNellekeafgeschreven?

Uitwerking

CONCEPT

Nellekekijktnaardekoersuitdekolom‘Ukoopt’.Datis1,09785dollar.Voorelke1,09785dollarwordtdus1euro vanhaarrekeningafgeschreven.

Devraagis:hoeveelkeerpast1,09785in1.200dollar?

Jemaaktdeberekening:1.200÷1,09785=1.093,05euro.

Hetkanookvoorkomendatjevooreenzakenreisnaarhetbuitenland contantgeldwiltmeenemen.Daarvoorkunjeterechtbijeenbankof wisselkantoor.Daarkunjealleenbankbiljettenomwisselen,geen munten.Voorcontantetransactiesheeftdebankeenanderekoerslijst. Ookberekentdebankdantransactiekostenofprovisie Dezeextra kostenbetaaljevoordeaankoopofverkoopvanvreemdevaluta.De hoogtevandetransactiekostenisverschillendperbank. Transactiekostenbetaaljeperkeerdatjegeldomwisselt,ookalshet ommeerderevreemdevaluta’sgaat.

Wisselkantoor.

Letop!Somsmoetjedeprovisieerbijoptellen,eenanderekeermoetjedeprovisieinmindering brengen.

Houdingedachtendatjealsklantdeprovisiealtijdmoetbetalen.Alsjevreemdevalutaaandebankverkoopt, ontvangjeeuro’sendaarvanmoetjedeprovisiedusaftrekken. Alsjevreemdevalutavandebankkoopt,moetjeeuro’sbetalenendaardeprovisiebijoptellen.

Rekenvoorbeeld

Piet-Heinverkoopt500dollaraandebank.Debankrekentaanprovisie0,75%,meteenminimumvan€3,50en eenmaximumvan€7,50.

Gevraagd

Watontvangthijvandebank?

Uitwerking

Voordeverkoopvan500dollarontvangtPiet-Hein€447,61(zieeerderevoorbeeldberekening).

CONCEPT

Aanprovisiebetaalthij0,75%van€447,61.Datis€3,36.Debankrekentechtereenminimumbedragvan€3,50, dusdatisdeprovisieinditgeval.

Piet-Heinontvangtuiteindelijkvandebank€447,61–€3,50=€444,11.

Rekenvoorbeeld

Hannekekooptbijdebank1.200dollar.Debankrekentaanprovisie0,75%meteenminimumvan€3,50eneen maximumvan€7,50.

Gevraagd

WatmoetHannekeaandebankbetalen?

Uitwerking

Voordeaankoopvan1.200dollarmoetHannekeaandebank1.200÷1,09785=€1.093,05betalen.

Aanprovisiebetaaltzij0,75%van€1.093,05.Datis€8,20.Debankrekentechtereenmaximumbedragvan€7,50, dusdatisdeprovisieinditgeval.

Hannekemoetuiteindelijkaandebankbetalen€1.093,05+€7,50=€1.100,55.

Jekunteenbepaaldbedragaanvreemdevalutakopenofverkopen.Jewiltbijvoorbeeld15.000Marokkaanse dirhamkopen.Maarvaakgaanmensenjuistuitvaneenbepaaldbedragaaneuro’swaarvoorzijvreemdevaluta willenkopen.Zowiljebijvoorbeeld€6.500omwisselenvoorZwitsersefranken.Deberekeninggaatdananders.

Rekenvoorbeeld

OsangaatvooroverlegnaardeVerenigdeStatenenheeftcontantedollarsnodig.BijdeINGkoopthijdollarsvoor eenbedragvan€1.500.

Gevraagd

HoeveeldollarsontvangtOsanvoorditbedrag?

Uitwerking

Osangeeft€1.500uit,waarvoorhijdollarskoopt.Hijmoet€7,50provisiebetalen.Hijkandusvoor€1.500–€7,50 =€1.492,50aandollarskrijgen.

Kijkindekoerslijstindekolom‘Ukoopt’.Dekoersis1,09785.Hijkrijgtdusvoorelkeeuro1,09785dollar.

Osanontvangt:1.492,50×1,09785=1.638,54dollar.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht38 Vreemdevaluta

a. Watiseenwisselkoers?

b. Watiseenkoerslijst?

c. Watzijntransactiekosten?

Opdracht39 Vreemdevalutaontvangen

CONCEPT

Tymprohandeltingehoorbescherming.Hetbedrijflevertookaanklanteninanderelanden.Indemaandmei hebbenafnemersdevolgendeleveringenbetaald.Rekenuithoeveelgeldsteedsopdeeuro-rekeningis bijgeschreven.Gebruikdevolgendekoerslijst.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024 NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

a. Op7meiontvangenGBP16.000.

b. Op12meiontvangenSEK135.000.

c. Op16meiontvangen78.000złoty.

d. Op23meiontvangenUSD28.000.

e. Op28meiontvangen45.000Deensekronen.

Opdracht40 Vreemdevalutabetalen

GülerHandelsmaatschappijbvkooptveelvandegoedereninhetbuitenlandin.Indemaandaugustuszijnde volgendeleveringenbetaald. Rekenuithoeveelerafgeschrevenwordtvandeeuro-rekeningvanGüler.Gebruikdekoerslijstvanopdracht39.

a. Op6augustusbetaald13.000Zwitsersefranken.

CONCEPT

b. Op14augustusbetaald88.000Australischedollars.

c. Op18augustusbetaald25.000Engelseponden.

d. Op26augustusbetaald8.000Amerikaansedollars.

e. Op27augustusbetaaldNOK33.000.

Opdracht41 Aankoopvanvreemdevaluta

Berekenindevolgendegevallenhetbedragdatjebetaaltvoordeaankoopvandegenoemdevreemdevaluta. Voorkoersenenprovisiewordtdevolgendetabelgebruikt.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

a. 2.768Amerikaansedollars.

b. 4.545Deensekronen.

c. 7.325Canadesedollars.

d. 67.845Japanseyen.

e. 2.546Zweedsekronen.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht42 Verkoopvanvreemdevaluta

Berekenindevolgendegevallenhetbedragdatjeontvangtbijdeverkoopvandevolgendevreemdevaluta.Voor koersenenprovisiewordtdevolgendetabelgebruikt.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

CONCEPT

Zwitserland

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

a. 980Engelseponden.

b. 1.675Zwitsersefranken.

c. 36.550Poolsezłoty.

d. 28.750Hongaarseforint.

e. 3.450Australischedollars.

Opdracht43 Voorzakennaarhetbuitenland

Gebruikindezeopdrachtdevolgendetabelvoorkoersenenprovisie.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

CONCEPT

Zwitserland

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

a. EenzakenmangaatnaarZwitserlandenwil1.850Zwitsersefrankenmeenemen. HoeveelmoetdezakenmanvoordeaankoopvandezeZwitsersefrankenbetalen?

b. Nielskooptbijdebank8.500Deensekronen,3.550Engelsepondenen1.425Canadesedollars. HoeveelmoetNielsbetalen?

c. CarmenisopzakenreisgeweestnaarZweden.Bijterugkomstheeftzij1.450Zweedsekronenover.Zijwisselt dezebijdebankinvooreuro’s. HoeveelontvangtCarmenvoordeZweedsekronen?

Opdracht44 Vreemdgeldvoorjeeuro’s

Berekenindevolgendegevallenhoeveelvreemdevalutajekuntkopenvoorhetgenoemdebedragineuro’s.Voor koersenenprovisiewordtdevolgendetabelgebruikt.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

CONCEPT

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

a. Voor€1.750koopjeAmerikaansedollars.

b. Voor€1.450koopjeDeensekronen.

c. Voor€975koopjeCanadesedollars.

d. Voor€975koopjeJapanseyen.

e. Voor€1.230koopjeZweedsekronen.

f. Voor€645koopjeEngelseponden.

g. Voor€2.650koopjeZwitsersefranken.

h. Voor€10.540koopjePoolsezłoty.

i. Voor€11.360koopjeHongaarseforint.

j. Voor€2.870koopjeAustralischedollars.

Opdracht45 Opzakenreis

Gebruikindezeopdrachtdevolgendetabelvoorkoersenenprovisie.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta14-04-2023

Noteringswijze

(1euro=×vreemdevaluta)

CONCEPT

Zweden

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

a. GabykooptvooreenzakenreisnaarZweden1.800Zweedsekronen. WatmoetzijvoordeZweedsekronenbetalen?

b. NadereisheeftGabynog475Zweedsekronenover.Zijverkooptdezeaandebank. HoeveelkrijgtGabyterugvoordeZweedsekronen?

c. AadgaatopzakenreisnaarCanada.Hijwilvoor€1.750Canadesedollarsmeenemen. HoeveelCanadesedollarskrijgtAadmee?

d. NadereisheeftAadnog350Canadesedollarsover.Hijwisseltdezeinbijdebank. HoeveelkrijgtAadterugvoordeCanadesedollars?

Opdracht46 Hoeveelkoopjevoor€3.560?

Jehebt€3.560totjebeschikking.Jewilthiervoorvreemdgeldkopen.Voorkoersenenprovisiewordtdevolgende tabelgebruikt.

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

a. Welkbedragkunjenaprovisiebesteden?

b. HoeveelTurkselirakrijgje?

c. HoeveelHongaarseforintkrijgje?

d. HoeveelTsjechischekorunakrijgje?

e. HoeveelZwitsersefrankenkrijgje?

f. HoeveelCanadesedollarskrijgje?

Opdracht47 Alexanderkooptenverkoopt

Alexanderheeftnog2.500Deensekronen.Hijverkooptdezeaandebankenkoopttegelijkertijd600Zwitserse franken.Voorkoersenenprovisiewordtdevolgendetabelgebruikt.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta01-11-2024

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

Zwitserland

Frank CHF

Detransactiekostenvoorvreemdevalutabedragen0,75%meteenminimumvan€3,50eneenmaximumvan €7,50.

HoeveelmoetAlexanderbijbetalen?

4.7 Samenvatting

Tijdenshetinkopenmaakjeafsprakenmetdeleverancieroverdevoorwaardenwaartegenjedekomendeperiode goederenkuntkopen.Dielegjesamenvastindeinkoopvoorwaarden.Overiederekoopbetaaljebtw.InNederland kennenwedriebtw-tarieven:0%,9%en21%.Debtwberekenjealtijdoverdeverkoopprijs,deprijsexclusiefbtw.

Bijiederekoopmoetereenfactuurgemaaktworden.Erzijnwettelijkeeisenwaaraaneenfactuurmoetvoldoen.

Veelgoederenzijnbijdeverkoopverpakt.Hetgewichtvandegoedereninclusiefdeverpakkingishetbrutogewicht. Hetgewichtvandeverpakkingnoemje‘tarra’.Somsiserookextra-tarra.Hetgewichtvandegoederenzelfishet nettogewicht.Alseenverkoperverwachtdatdegoederentijdenshetvervoerbeschadigdzullenraken,kanhij hetgewichtcorrigerenmetrafactie,eenverminderingvanhetgewichtwaarvoorjebetaalt.

CONCEPT

Indehandelwordenveelkortingenverleend.Voorbeeldenhiervanzijnrabat,kwantumkorting,staffelkorting, introductiekorting,actiekorting,vasteklantenkortingenbonuskorting.

Normaalgesprokenheefteenklant20tot30dagendetijdomzijninkopentebetalen.Ditleverancierskrediet kostdeleveranciergeld.Daaromdoetdieerallesaanomhetgeldzosnelmogelijkbinnentekrijgen.Hijgeeft bijvoorbeeldeenkortingvoorcontantenkaneenkredietbeperkingstoeslagrekenenomtevoorkomendatklanten telaatbetalen.

Verdermaakjeindehandelafsprakenoverbetalings-enleveringscondities.Debetalingsconditiesdiehetmeest voorkomen,zijnvooruitbetaling,betalingdirectbijlevering,leveringonderrembours,contantenbetalingin termijnen.Demeestvoorkomendeleveringsconditieszijnfrancohuis,niet-francoofleveringaffabriekofaf magazijn.

Alsjemetbedrijvenbuitendeeurozonezakendoet,moetjevreemdevalutaomrekenennaareuro’s.Metbehulp vandekoerslijstwaaropallewisselkoersenstaan,kunjeuitrekenenhoeveeldebuitenlandsegoederenjouin euro’skosten.

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht48 Inkoopfactuur(plusopdracht)

Maakdevolgendeopdrachtdigitaalofopeenapartpapier.

Lotteisinkoperbijeengroothandelinzaden.Bijdeinkoopvaneenpartijzadenmaaktzijdevolgendeafspraken methaarleverancier.Debtwis21%.

Brutogewicht

CONCEPT

Extra-tarra

Prijs

Kwantumkorting

€6,75

Klantkorting 2%naaftrekvanklantkorting

4%naaftrekvankwantumkorting

Actiekorting

Transportkosten

Betalingsconditie

€768

Betalingnettobinnen24dagen,bijbetalingbinnen9dagen2%kortingvoor contant

Kredietbeperkingstoeslag1,5%

a. SteldeinkoopfactuursamendiedeleverancieropsteltvoorLottealsdeleveringsconditie‘afmagazijn’is afgesproken.

b. SteldeinkoopfactuursamendiedeleverancieropsteltvoorLottealsdeleveringsconditie‘francohuis’is afgesproken.

c. Watmoetdegroothandelna30dagenbetalenbijdeleveringsconditie‘francohuis’?

d. Watmoetdegroothandelna15dagenbetalenbijdeleveringsconditie‘afmagazijn’?

e. Watmoetdegroothandelna7dagenbetalenbijdeleveringsconditie‘francohuis’?

Opdracht49 InkoopfactuurMichielsen(plusopdracht)

Maakdevolgendeopdrachtdigitaalofopeenapartpapier.

ImporteurMichielsenmaaktmeteenleverancierinDenemarkendevolgendeafsprakenbijdeinkoopvaneen partijgoederen(btw0%).

Brutogewicht 3%

8.525kg

CONCEPT

Tarra

Extra-tarra

Prijsperkilo 5%

DKK3,25

Kwantumkorting

Actiekorting

Transportkosten

Betalingsconditie

Denemarken

3%naaftrekvankwantumkorting

DKK450

Betalingnetto30dagen,bijbetalingbinnen12dagen1,5%kortingvoorcontant

Kredietbeperkingstoeslag2%

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

DKK

Kroon

Bijgiralebetalingenwordengeentransactiekostenberekend.

a. SteldeinkoopfactuursamendieimporteurMichielsenontvangtvanzijnleverancierinDenemarkenalsde leveringsconditie‘afmagazijn’isafgesproken.

Ophetmomentvanbetalen,35dagennadelevering,geldtdevolgendekoerslijst.

Rabobankkoerslijstvreemdevaluta

NoteringswijzeEUR/VV(1euro=×vreemdevaluta)

Denemarken

DKK

Kroon

Bijgiralebetalingenwordengeentransactiekostenberekend.

b. HoeveeleurokostdezepartijgoederenvoorimporteurMichielsen?

Hoofdstuk4 Inkopenenbestellen

Opdracht50 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Actiekorting

• Bestellen

• Betalingdirectbijlevering

• Betalingintermijnen

• Betalingscondities

CONCEPT

• Bonuskorting

• Brutogewicht

• Bruto-omzet

• Btw

• Contantebetaling

• Duurvanhetkrediet

• Extra-tarra

• Factuuromzet

• Hoeveelheidskorting

• Inkopen

• Introductiekorting

• Koerslijst

• Kortingopdeprijs

• Kortingvoorcontant

• Kostenvanhetkrediet

• Kredietbedrag

• Kredietbeperkingstoeslag

• Kredietkostenperjaar

• Kredietprijs

• Kwantumkorting

• Leverancierskrediet

• Leveringaffabriekofafmagazijn

• Leveringfrancohuis

• Leveringniet-franco

• Leveringonderrembours

• Leveringscondities

• Leveringsvoorwaarden

• Nettofactuuromzet

• Nettogewicht

• Netto-omzet

• Omzetbelasting

• Omzetbonus

• Provisie

• Rabat

• Rafactie

• Staffelkorting

• Tarra

• Transactiekosten

• Vasteklantenkorting

• Verkoopprijs

• Vooruitbetaling

• Vreemdevaluta

• Wisselkoers

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

CONCEPT

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk5

CONCEPT

Vanverkoopprijsinclusiefbtw (consumentenprijs)naarbrutowinst

Dagelijksbenjeinjebaanindehandelencommerciebeziggoederenendienstenteverkopen.Metdeverkoop vangoederenendienstenwiljewinstmaken.Eigenlijkisdatheelsimpel:jekooptgoedereninvooreenbepaalde prijsenverkooptzevooreenhogereprijs.Daarbijishetgoedomtewetenwelkegoederenofdienstendemeeste winstopleveren.Hiervoormoetjeinzichthebbenindeverschillendesoortenprijzenenmoetjeberekeningen kunnenmakendiedaarbijhoren.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeeenverkoopprijseneenverkoopprijsinclusiefbtw(consumentenprijs)vaneenartikelberekenenmet hetjuistebtw-tarief.

• kunjedeverschillendebtw-tarievenonderscheiden.

• kunjevoorbeeldengevenvanartikelgroependieonderdeverschillendebtw-tarievenvallen.

• kunjeeeninkoopprijsberekenenalsdeinkoopfactuurprijsgegevenis.

• kunjemetgegevensoverdeinkoopprijsendeverkoopprijsdebrutowinstberekenen.

• hebjeinzichtindebegrippen‘inkoopprijs’,‘verkoopprijs’,‘btwhoog’en‘btwlaag’.

Opdracht1 Kennismaking

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Magikprijzenexclusiefbtwvermelden?

Hetkomtnogaleensvoordatwebwinkelsdiezichprimairrichtenopbedrijven(b2b),hunprijzenalleenexclusief btwweergeven.Magdatookzomaar?

CONCEPT

Inderegelmoetjealleprijzeninclusiefbtwvermelden.Deenigeuitzonderingisvoorondernemersdiealleen maarzakelijkeklantenhebben.Hetmoetdanonmogelijkzijnvoorconsumentenomtebestellen.Ditmoetjeals b2b-ondernemerduidelijkcommuniceren.Verkoopjedusvoor95%b2b,maargeefjeconsumententochde mogelijkheidomtebestellen?Danmoetjedeprijzenookinclusiefbtwweergeven.

Hoejehetonmogelijkmaaktvoorconsumentenomtebestellen?Ditkaneenvoudigdoortijdenshet afrekenprocesverplichteenbedrijfsnaam,btw-ofKvK-nummeroptelatengeven.Eenoptioneelveldisdaarbij nietvoldoende.Opdezemanierkunnenconsumentennietbijjebestellen. Daarnaastmoetjeookduidelijkopjewebsitecommunicerendatjeproductenalleenaanbedrijvenverkoopt, zodathiergeenmisverstandkanontstaan.

Hoezitdatjuridisch?Uitverschillendewettenblijktdatinderegelprijzeninclusiefbtwvermeldmoetenworden. ZowelindeWetopdeomzetbelasting1968,hetBurgerlijkWetboekalsindeWetoneerlijkehandelspraktijkenzijn hiervoorbepalingenopgenomen.

WebwinkelKeur (bewerkt).

a. Wanneerishettoegestaanalleenprijzenexclusiefbtwtevermelden?

b. Welkevoorwaardenzijndaaraanverbonden?

c. Inwelkewettenkunjebepalingenhierovervinden?

5.1 Omzet,verkoopprijsenbtw

Verkoopprijsenbtw

JewerktbijSligro,eengroothandelinfoodennon-food voordehoreca,enjeverkooptaaneeneigenaarvan eenlunchroomeenfriteusevoor€114,95inclusiefbtw.

Deprijsdiejouwklantuiteindelijkaandekassavoor eenartikelofdienstbetaalt,isdeverkoopprijsinclusief btw.

Btwbetekent‘belastingoverdetoegevoegdewaarde’. Hetiseenbelastingopdeverkoopvangoederenen diensten.Voorbtwwordtookweldenaam omzetbelastinggebruikt.

Indehandelontvangjevanjeklantendeomzetinclusief btw.Debtwdiehierinverwerktzit,draagjeafaandeBelastingdienst.Deomzetofverkoopprijsexclusiefbtwis voorjou.

Hoofdstuk5 Vanverkoopprijsinclusiefbtw(consumentenprijs)naarbrutowinst

Debenaming‘btw’heefttemakenmethetbegrip‘toegevoegdewaarde’.Ditisdewaardedieeenonderneming aaneenproducttoevoegt.Datgebeurtdoorhetvoordeklantaantrekkelijktemakenombijdieondernemingte kopen.

Enkelevoorbeeldenvanhoejijmetjouwaanbodwaardekunttoevoegen:

• adviesgevenovereenproduct

• serviceleveren

• artikelenbezorgen

• afhandelenvangarantie.

CONCEPT

Voorbeeldtoegevoegdewaarde

Veelklantenvindenhetfijnomineenmodezaakkledingadviestekrijgen.Jijbentalsretailspecialistopdehoogte vandelaatstemodeentrends.Doorjouwspecialistischeassortimentskenniskunjejeklantenadviserenophet gebiedvanstylingenmooiekledingcombinaties.Klantenwaarderendatenzijnbereidhiervooreenhogereprijs teaccepteren.Zokunjijineenmodezaakmetjouwadviezenwaardetoevoegen.

Eerderhebjealgeleerddaterdriebtw-tarievenzijnenwaarvoorzegelden:hetalgemenetariefvan21%,het verlaagdetariefvan9%enhet0-tarief.

Vaakwordthettariefopeenfactuurmeteencodenummeraangeduid,bijvoorbeeld:

0=0%btw

1=9%btw

2=21%btw

OpdewebsitevandeBelastingdienstvindjealleinformatieoverdetarievenenvrijstellingen.

Hetbtw-tariefisaltijdeenpercentagevandeverkoopprijs.Ditisdeprijsexclusiefbtw,waarvoorjeeenartikel ofdienstverkoopt.Deverkoopprijszelfis100%.

Hetbedragdatdeklantbetaalt,isdeverkoopprijsinclusiefbtw Afhankelijkvanhetbtw-tariefisdat109%of 121%.Deverkoopprijsinclusiefbtwnoemjeookweldeconsumentenprijs,omdatditdeprijsiswaarvoorhet productinhetschapvandewinkelligt.

Deverkoopprijsinclusiefbtwnoemjeinderetailde‘consumentenprijs’.

Omvanuitdeverkoopprijsdeverkoopprijsinclusiefbtwofdeconsumentenprijsteberekenen,maakjegebruik vanhetvolgendeschema.

Verkoopprijsinclusiefbtw/ Consumentenprijs

CONCEPT

Verkoopprijs

Rekenvoorbeeld

EeneigenaarvaneenlunchroomkoopteensetpannenbijdeSligro.Ophetprijskaartjestaat:verkoopprijsexclusief btw€195.Eensetpannenvaltonderhetalgemenebtw-tariefvan21%.

Gevraagd

Berekendeverkoopprijsinclusiefbtwvandesetpannen.

Uitwerking

Debtwisaltijdeenpercentagevandeverkoopprijs.Daaromsteljedeverkoopprijsop100%.

Deverkoopprijsinclusiefbtwisdeverkoopprijs+btw,dus100%+21%=121%.

Noteerditinhetschema.

Verkoopprijsinclusiefbtw

Deverkoopprijsvan€195=100%.

Om1%teberekenen,deeljedeverkoopprijsdoor100.

1%=€195÷100=1,95.

Debtwis21%vandeverkoopprijs.Datis21×€1,95=€40,95.

Deverkoopprijsinclusiefbtwis121%,dus121×€1,95=€235,95.

Volledigingevuldziethetschemaernualsvolgtuit: 121% 235,95 €

Verkoopprijsinclusiefbtw – 21% 40,95 € Btw

195,00 € Verkoopprijs

Deberekeningkanooksneller,wantdeprijsinclusiefbtwis100%+21%(of9%)=121%(of109%).

Datis1,21(of1,09)×deprijsexclusiefbtw.

Hoofdstuk5 Vanverkoopprijsinclusiefbtw(consumentenprijs)naarbrutowinst

Rekenvoorbeeld

Deverkoopprijsvaneensetpannenis€195.Debtwis21%.

Gevraagd

Berekendeverkoopprijsinclusiefbtw.

Uitwerking

Deverkoopprijsinclusiefbtwis1,21×€195=€235,95.

CONCEPT

Jekuntookvanuitdeconsumentenprijsofdeverkoopprijsinclusiefbtwterugrekenennaardeconsumenten-of verkoopprijsexclusiefbtw.Jemaaktdanweergebruikvanhetzelfdeschema:

% € Consumentenprijsof verkoopprijsinclusiefbtw – % € Btw

% € Verkoopprijs

Rekenvoorbeeld

EenklantkoopteenmagnetronbijdeMediaMarkt.Hijrekentaandekassa€281,93af.Eenmagnetronvaltonder hetalgemenebtw-tariefvan21%.

Gevraagd

Berekendeverkoopprijsvandemagnetron.

Uitwerking

Omdatdebtweenpercentagevandeverkoopprijsis,steljedeverkoopprijsop100%.

Deconsumentenprijsisdeverkoopprijs+btw,dus100%+21%=121%.

Noteerditinhetschema.

121% 281,93 € Consumentenprijs – 21% € Btw 100% € Verkoopprijs

Deconsumentenprijsvan€281,93=121%.

Om1%teberekenen,deeljedeconsumentenprijsdoor121.

1%=€281,93÷121=€2,33.

Debtwis21%vandeverkoopprijs.Datis21×€2,33=€48,93.

Deverkoopprijsis100%,dus100×€2,33=€233.

Letop:

Indeberekeningis1%eentussenstap.Tussentijdsmagjenognietafronden.Alshetbedragvan1%opmeerdan tweedecimalenuitkomt,laatjedievoorlopignogevenstaan.

Volledigingevuldziethetschemaernuzouit: 121% 281,93 € Consumentenprijs – 21% 48,93 €

Verkoopprijs

Btw 100% 233,00 €

CONCEPT

Tip

Noteerbijhetuitwerkenvanjesommenaltijdhetschema!

Ookdezeberekeningkansneller,wantdeprijsinclusiefbtwis121%of109%.Deverkoopprijsexclusiefbtwis 100%.

Omvan121%of109%naar100%tekomen,deeljedeprijsinclusiefbtwdoor1,21of1,09.

Formule

Verkoopprijs exclusief btw =  Consumentenprijs of verkoopprijs inclusief 21% btw 1,21

Verkoopprijs exclusief btw =  Consumentenprijs of verkoopprijs inclusief 9% btw 1,09

Rekenvoorbeeld

Opeeninkoopfactuurstaateenprijsvan€1.512,50inclusief21%btw.

Gevraagd

Berekendeinkoopprijsexclusiefbtw.

Uitwerking

Deinkoopprijsexclusiefbtwis€1.512,50÷1,21=€1.250.

Opdracht2 Toegevoegdewaarde

Eenvoorbeeldvanwaardetoevoegenis‘dejuisteproductenonderdeaandachtbrengen’.

a. Geeftweeanderevoorbeeldenvanwaardetoevoegenindehandel.

b. Bedenkzelfeenvoorbeeldhoejealscommercieelmedewerkerofretailspecialistzoukunnenlerenopwelke manierjewaardekunttoevoegen.

c. Zoweleenwebwinkelinelektronicaalseenelektronicawinkelineenwinkelstraatvoegenwaardetoe. Noemtweevoorbeeldenvantoegevoegdewaardediebijeenwebwinkelanderszijndanbijeenfysiekewinkel (eenwinkelindewinkelstraat).

Opdracht3 Btw-tarief

Zoekuitonderwelkbtw-tariefdeartikelenvallen:0%,9%of21%.

Tip:kijkopdewebsitevandeBelastingdienst!

• FlesMalibu

• Flesjeparfum

• Mapjepostzegels

• ZakjeDuyvisborrelnoten

• CadeaubonvanICIPARISXL

• Kledingreparatie

• BlikjeHeinekenbier

• FlesRobijnwasverzachter

• Kilobiefstuk

• BakHertogslagroomijs

Opdracht4 Welkeprijs?

a. Watisdeconsumentenprijsofverkoopprijsinclusiefbtwvaneenartikel?

b. Hoenoemjedeprijsvaneenartikelwaarindebtwnognietisverwerkt?

c. Bijhetvaststellenvandeverkoopprijsishetbelangrijkomtewetenhoeveeldeklantbereidisdaarvoorte betalen.Leguitwaarom.

d. Zijndestellingengoedoffout?

1. Uiteindelijkbetaaltdeconsumentdeomzetbelasting.

2. Overartikelendiejevoorjeeigengebruikzondertebetalenuitjeeigenbedrijfhaalt,hoefjegeen omzetbelastingtebetalen.

3. Deverkoopprijsishetzelfdealsdeverkoopprijsexclusiefbtw.

e. Motiveerjeantwoordalsdestellingbijdevorigevraagfoutis.

Opdracht5 Vanverkoopprijsinclusiefbtwnaarverkoopprijs

Voerdeberekeningenuit.Maakgebruikvanhetschema.

a. Deverkoopprijsinclusiefbtwvan2.500kiloaardappelsbedraagt€8.175.Debtwis9%.

Berekendeverkoopprijsenhetbtw-bedrag.

€ Verkoopprijsinclusiefbtw

€ Btw

€ Verkoopprijs

8.175

– 9%

b. Deverkoopprijsinclusiefbtwvaneenpartijgoederenis€17.303.Debtwis21%.

Berekendeverkoopprijsenhetbtw-bedrag.(Letopdatjeniettussentijdsafrondt!)

€ Verkoopprijsinclusiefbtw

Btw

€ Verkoopprijs

17.303

21%

c. Deverkoopprijsinclusiefbtwvan100bureaustoelenis€29.887.Debtwis21%.

Berekendeverkoopprijsenhetbtw-bedrag.

€ Verkoopprijsinclusiefbtw

Btw € Verkoopprijs

d. Deverkoopprijsis€32.625.Debtwis21%.

Berekendeverkoopprijsinclusiefbtwenhetbtw-bedrag.

€ Verkoopprijsinclusiefbtw

Btw € Verkoopprijs

e. Eenpartijbiefstukheefteenverkoopprijsvan€20.370.Debtwis9%.

Berekendeverkoopprijsinclusiefbtwenhetbtw-bedrag.

€ Verkoopprijsinclusiefbtw

Btw

€ Verkoopprijs

CONCEPT

Opdracht6 Verkoopprijs,btwenconsumentenprijs

a. BerekenvoorBikker,eenwinkelinhuishoudelijkeartikelen,deontbrekendebedragen.

b. VeelconsumentendiebijBikkerbinnenkomen,hebbenhetartikelwaarzevoorkomenvantevorenopinternet opgezocht.DitkanvoorBikkereenvoordeel,maarookeennadeelzijn. Legzowelhetvoordeelalshetnadeeluit.

Hoofdstuk5 Vanverkoopprijsinclusiefbtw(consumentenprijs)naarbrutowinst

Opdracht7 Verkoopprijs,btwenverkoopprijsinclusiefbtw

ZelfbedieningsgroothandelYildizvraagtjedeoverzichtstabelaantevullen.

a. ZetinhetoverzichtsschemaindekolomBtw-percentageeerstdejuistebtw-percentages.

b. Berekendeontbrekendebedragenenzetdieookindeoverzichtstabel.

Opdracht8 Factuur

HuismanBVwileenfactuurnaareenklantverzenden.Helaaszijnenkelegegevensweggevallen.

CONCEPT

Welkegetallenofbedragenmoetenbijdenummers(1),(2),(3),(4)en(5)staan?

Geefwaardatkansteedseenberekening.

5.2 Inkoopfactuurprijseninkoopprijs

Deartikelendiejeinjouwondernemingwiltgaanverkopen,koopjeinbijeenleverancier,bijvoorbeeldeen fabriek,eengroothandelofeenimporteur.Alsjedeartikelenvanjeleverancierontvangenhebt,krijgjedaarvan eenfactuur(rekening).Opdefactuurstaateenomschrijvingvandeartikelendiejegekochthebt,deprijservan exclusiefbtw,hetbtw-tariefenhetbtw-bedragentotslotdeprijsinclusiefbtw.

Aandeleveranciermoetjedeinkoopprijsinclusiefbtwbetalen.Ditheetdeinkoopfactuurprijs Alsondernemer betaaljeoverjeinkopenbtwaandeleverancier.DezebtwkunjelaterterugkrijgenvandeBelastingdienst.Het bedragdatjeexclusiefbtwbetaaltvoorjeinkopen,isdeinkoopprijs

Tip

Controleerdeinkoopfactuuraltijdzorgvuldig.Kijkofergeenfoutenzijngemaakt,betaaloptijd,boekdefacturen opdejuistemanierinjeadministratieenbewaarzegoed!

Voordeberekeningvandeinkoopfactuurprijs,btweninkoopprijsmaakjegebruikvanhetvolgendeschema:

Inkoopfactuurprijs

Btw

Inkoopprijs

Rekenvoorbeeld

Sligroheefteenfriteuseingekochtvoor€221,43inclusief 21%btw.

Gevraagd

Berekendeinkoopprijsvandefriteuse.

Uitwerking

Debtwberekenjeoverdeinkoopprijs,dieisdus100%.

Deinkoopfactuurprijsisdan100%+21%=121%.

Noteerdepercentagesinhetschema.

CONCEPT

Deinkoopfactuurprijsvan€221,43=121%.

Om1%teberekenen,deeljedeinkoopfactuurprijsdoor121.

1%=€221,43÷121=1,83.

Debtwis21%.Datis21×€1,83=€38,43.

Deinkoopprijsis100%,dus100×€1,83=€183.

Ookditkankorter.Deinkoopfactuurprijsis121%endeinkoopprijsis100%.Jekuntdandeinkoopprijsberekenen doordeinkoopfactuurprijstedelendoor1,21.

Rekenvoorbeeld

Sligroheefteenfriteuseingekochtvooreenprijsvan€221,43inclusief21%btw.

Gevraagd

Berekendeinkoopprijsexclusiefbtw.

Uitwerking

Deinkoopprijsexclusiefbtwis€221,43÷1,21=€183.

CONCEPT

Opdracht9 Inkopen

Kiessteedshetjuisteantwoord.

a. Deinkoopfactuurprijsis: deinkoopprijsmetdebtw deinkoopprijszonderdebtw hetzelfdealsdeinkoopprijs

b. Deprijsdieeenondernemerbetaaltvooreenartikelzonderdebtwerbijnoemje: inkoopprijs inkoopfactuurprijs verkoopprijs

c. Alsjegoedereninkoopt,dankrijgjenaenigetijdvanjeleveranciereen: bezoek factuur telefoontje

d. Alsjedebtwvandeinkoopfactuurprijsafhaalt,dankrijgjede: inkoopprijsinclusiefbtw inkoopprijs verkoopprijs

Opdracht10 Vaninkoopfactuurprijsnaarinkoopprijs

Berekenvoorelkschemadeontbrekendepercentages.Berekendaarnaookdeontbrekendebedragen.

a. Blenders:

Inkoopfactuurprijsblenders

Inkoopprijsblenders

b. Druiven: 109%

2.180,00

€ Inkoopfactuurprijsdruiven – € Btw € Inkoopprijsdruiven

c. Keukenmachines:

CONCEPT

9.075,00

€ Inkoopfactuurprijskeukenmachines – 21% € Btw € Inkoopprijskeukenmachines

d. Zalm:

Inkoopfactuurprijszalm

Btw

Inkoopprijszalm

e. Messensets:

9.810,00

1.361,25

€ Inkoopfactuurprijsmessensets – € Btw € Inkoopprijsmessensets

Opdracht11 Vaninkoopprijsnaarinkoopfactuurprijs

Berekenvoorelkschemaeerstdeontbrekendepercentages.Berekendaarnaookdeontbrekendebedragenvoor SportgroothandelLooberg.

€ Inkoopfactuurprijstennisschoenen – 21% € Btw

€ Inkoopprijstennisschoenen

26.400,00

€ Inkoopfactuurprijsvitaminepoeder – 9%

Btw

€ Inkoopprijsvitaminepoeder

9.250,00

€ Inkoopfactuurprijspoloshirts – € Btw

€ Inkoopprijspoloshirts

31.875,00

Inkoopfactuurprijssportdrank

€

Btw 12.683,00 € Inkoopprijssportdrank €

Inkoopfactuurprijshoody’s

Btw 43.870,00 € Inkoopprijshoody’s

CONCEPT

Opdracht12 Inkoopfactuurprijs,btweninkoopprijs

a. Eengroothandelincadeauartikelenvraagtaanjouomdeontbrekendebedragenuitterekenen.

Inkoopprijs

Houtenpaarden 7.230,00

Windlichten

Theedozen

Kaarsen

Karaffen

b. Berekenvooreensupermarktdeontbrekendebedragen.

GoldenDelicious

Jonagold

9%

661,50

3.000,00

Inkoopprijs

202,05

1.965,00

Opdracht13 Inkoop-eninkoopfactuurprijs

Doe-het-zelfgroothandelVanGilsheeft360Makitaboormachinesbesteld.NaenkeledagenontvangtVanGilsde factuurmethetverzoekombinnentiendagen€63.162overtemaken.

a. BerekendeinkoopprijsvaneenMakitaboormachine.Bedenkzelfwelkbtw-tariefhiergeldt.

GroothandelingroenteenfruitVanStrienheeftberekenddatdeinkoopprijsvan2.500kgsinaasappelen€3.125 is.

b. BerekenhetbedragdatVanStrienaandeleverancierheeftbetaaldvoordesinaasappelen.Berekenzelfhet juistebtw-tarief.

c. VooreenbakjeaardbeienbetaaltVanStrienbijzijnleverancier€2,49inclusiefbtw. Berekendeinkoopprijs.

5.3 Brutowinst

Gewoonlijkverkoopjejeproductenvooreenhogereprijsdanwaarvoorjezeingekochthebt.Hetverschiltussen deverkoopprijsendeinkoopprijsnoemjedebrutowinst.Jegaathierbijaltijduitvandeprijzenexclusiefbtw. Debrutowinstisvooreendeelbestemdomdebedrijfskosten,zoalspersoneelskostenenhuisvestingskosten,te dekken.Hetanderedeelisbestemdalsuiteindelijkewinstvoordeonderneming.Alsdeverkoopprijslagerisdan deinkoopprijs,danisjebrutowinstnegatiefenhebjebrutoverlies.

CONCEPT

Alsondernemerweetjijhoehoogdebrutowinstis.Daarmeekunjerekeninghoudenbijhetverkopenvanproducten.

Voorbeeld

Eenklanttwijfelttussendee-bikeVeronameteen verkoopprijsvan€3.099endee-bikeMilanometeen verkoopprijsvan€2.899.

Jijweetalsretailspecialistdatdeinkoopprijsvande Verona€2.759isendeinkoopprijsvandeMilano €2.495.Snelmaakjevoorjezelfhetsommetje: verkoopprijs–inkoopprijs=brutowinst. DebrutowinstopdeVeronais€340,debrutowinstop deMilano€404.Jehooptdatdeklantopbasisvanjouw verkoopargumentenkiestvoordeMilano.Hoeweldie fietsgoedkoperis,isdebrutowinsthoger.

Voordeberekeningvandebrutowinstgebruikjehetvolgendeschema:

€ Verkoopprijs

€ Inkoopprijs

€ Brutowinst

Formule

Brutowinst = verkoopprijs – inkoopprijs

Rekenvoorbeeld

DeinkoopprijsvandefriteusevanSligrobedraagt€183,deverkoopprijsis€233.

CONCEPT

Gevraagd

Berekendebrutowinst.

Uitwerking

Vulinhetschemadegegevensindiejeweet. 233

€ Verkoopprijs – 183

€ Inkoopprijs

€ Brutowinst

Debrutowinstopdefriteuseis€233–€183=€50.Bedenkweldatdezebrutowinstnognietdeuiteindelijke, zuiverewinstis.

Tip

Jebrutowinstlaatzienhoeveelgeldjekuntbestedenaanjebedrijfskosten,zoalshetsalarisvanhetpersoneel, jehuur,verkoopkostenenzovoort.

Opdracht14 Brutowinst

a. Watverstajeonderdebrutowinst?

b. Wanneerisdebrutowinstnegatief?

Opdracht15 Brutowinst,inkoopprijsenverkoopprijs

Vuldeformulesaanmetdebegrippen‘brutowinst’,‘inkoopprijs’en‘verkoopprijs’.

= Brutowinst

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Hoofdstuk5

Opdracht16 Brutowinst

BerekenvoorwebshopGamedebrutowinstvandevolgendeartikelen.

Artikel

ProjectZero2

Verkoopprijs

58,75

Inkoopprijs

19,98

29,98

Brutowinst

CONCEPT

Ju-on:TheGrudge

Opdracht17 Vaninkoopprijsnaarconsumentenprijs

BerekendeontbrekendecijfersvoorsportzaakBoy. Consumentenprijs

Opdracht18 Vanverkoopprijsinclusiefbtwnaarbrutowinst

GroothandelintuinartikelenHetOostenvraagtjeomdeontbrekendegetallenuitterekenen.

Tip:gebruikdeschema’sdiejegeleerdhebt.

5.4 Samenvatting

Indehandelencommercieishetbelangrijkdatjeweetwatjeallemaalopfinancieelgebiedmoetkunnenberekenen bijhetverkopenvangoederen.

Deklantbetaaltdeverkoopprijsinclusiefbtw.Deverkoopprijszelfisvoordeleverancier.

VoordebtwkennenweinNederlanddrietarieven:21%,9%en0%.

Deprijsinclusiefbtwis100%+21%=121%of100%+9%=109%.

CONCEPT

Jekooptalsondernemerjegoedereninbijeenleverancier.Diestuurtjouhiervooreenfactuur.Opdiefactuur staatdeinkoopprijsvandeartikelen(exclusiefbtw),debtwendeinkoopfactuurprijs(inclusiefbtw).Jekuntde inkoopfactuurprijssnelterugrekenennaardeinkoopprijsdoorhetbedragtedelendoor1,21of1,09.Vanuitde inkoopprijskunjedeverkoopprijsberekenendoordieteverhogenmetdebrutowinst.Uitdebrutowinstmoeten debedrijfskostengedektworden.Derestiswinst(ofverlies).

Opdracht19 Inkoopspijkerbroeken(plusopdracht)

Maxkooptbijzijnleverancier300spijkerbroekenin.Deinkoopfactuurprijsvandezepartijbroekenis€17.250.De verkoopprijsvaneenspijkerbroekis€60.InnovemberheeftMax236spijkerbroekenverkocht.Voorkledingisde btw21%.

a. Berekendeinkoopprijsvaneenspijkerbroek.

b. Berekendetotalebrutowinstopdespijkerbroekendieinnovemberzijnverkocht.

Opdracht20 Prijzenvankoelkasten(plusopdracht)

Rolandisaccountmanagerbijeengroothandelinwitgoed.Hijheeftvanvijftypeskoelkastendevolgendegegevens verzameld.

Koelkasttype

Verkoopprijs

Verkoopprijsinclusiefbtw

Inkoopprijs

Brutowinstperkoelkast

a. Welkbtw-tariefisvantoepassingopkoelkasten?

b. Berekenperkoelkastdeverkoopprijsinclusiefbtw.

Verkoopprijs

Verkoopprijsinclusiefbtw

Inkoopprijs

Koelkasttype € 207,20

134AH850

CBoost

259,00

299,00

399,00

259,00

259,00

c. Berekendebrutowinstperkoelkast.

d. WaaromishetvoorRolandbelangrijkomdetabeloptestellen?

Brutowinstperkoelkast

239,20

319,20

220,15

194,25

CONCEPT

e. WelkekoelkastzalRolandproberenteverkopenalsdeklantbereidisommaximaal€350tebetalen?

f. Welkeredenkaneenklanthebbenomtocheenvandeanderekoelkastentekopen?

Opdracht21 Vijfproducten(plusopdracht)

Kiesvijfproductenuiteenbranchenaarkeuzeenbeantwoordvooriederproductdevragen.

Tip:gebruikbijdeberekeningendeschema’sdiejegeleerdhebt!

a. Onderwelkbtw-tariefvaltelkproduct?

b. Berekendeverkoopprijsperproduct.

c. Vraagaandegroothandelwatdeinkoopfactuurprijsvanhetproductis.

d. Berekendeinkoopprijsperproduct.

e. Berekendebrutowinstperproduct.

Opdracht22 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Brutowinst

• Btw

• Consumentenprijs

• Factuur

• Inkoopfactuurprijs

• Inkoopprijs

• Verkoopprijs

• Verkoopprijsinclusiefbtw

CONCEPT

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk6 Vanomzetnaarnettowinst

CONCEPT

Indehandelencommerciegaathetomverkopen.Jekooptartikeleninbijjouwleveranciersenbetaalthun daarvooreenafgesprokenprijs.Dieartikelenbewerkjeofgebruikjebijjediensten.Daarnaverkoopjeaanjouw klantendeartikelenofdienstenenhiervoorontvangjegeld.Eendeelvanditgeldhebjenodigomdeinkoopte betalen.Ookgaateendeelervanopaanallerleikosten,zoalsdehuurvanjepand,lonenvanjepersoneelenzovoort. Uiteindelijkishetdebedoelingdatergeldoverblijft.Datisdanjouwwinst. Jemoetverschillendeberekeningenkunnenmakenomtekunnenvaststellenhoeveelwinstjeaanheteind overhoudt.Indithoofdstukleerjehoedatmoet.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjedebrutowinstmargeberekenen.

• kunjedebrutowinstopslagberekenen.

• kenjeverschillendekostensoorten.

• kunjedeomzetinclusiefbtw(consumentenomzet),deinkoopwaardevandeomzetendeomzetberekenen.

• kunjeeeneenvoudigexploitatieoverzichtopstellen.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. Waargaatditfilmpjeover?

b. Watishetgevaarvandropshipping?

c. Welketipsmakenhetverschilindeverkoop?

6.1 Brutowinstmarge

CONCEPT

Inhetvorigehoofdstukhebjegeleerddathetverschiltussendeverkoopprijseninkoopprijsdebrutowinstis. Voorjoukanhetinteressantzijnomjouwbrutowinsttevergelijkenmetdebrutowinstvananderebedrijvenin dezelfdebranche.Jekuntookjebrutowinstwillenvergelijkenmetdievanvorigjaar.Omeengoedevergelijking temaken,drukjedebrutowinstuitineenpercentage.Daarvoorzijntweemogelijkheden:

• inprocentenvandeverkoopprijs

• inprocentenvandeinkoopprijs.Ditwordtbesprokenindevolgendeparagraaf.

Brutowinstalspercentagevandeverkoopprijs

Alsjedebrutowinstuitdruktineenpercentagevande verkoopprijs,dannoemjeditdebrutowinstmarge.Indat gevalsteljedeverkoopprijsop100%.

Voordeberekeningvandebrutowinstendebrutowinstmargemaakjegebruikvanhetvolgendeschema:

Brutowinst

Voordeberekeningvandebrutowinstmargekunjedevolgendeformulegebruiken:

Formule

Brutowinstmarge =  brutowinst verkoopprijs × 100% =  %

CONCEPT

Watis100%?

Vaakmoetjeietsuitdrukkenineenpercentagevanietsanders.Watachter‘van’staat,isdanaltijd100%.De brutowinstisbijvoorbeeld18% van deverkoopprijs.Inditgevalisdeverkoopprijs100%.

Jeprijzenverhogen?

Jebrutowinstmargezoujekunnenverbeterendoordeverkoopprijzenteverhogen.Maardaarzit eenrisicoaan.Meteenhogereverkoopprijshebjekansdatjemindergaatverkopen.Jetotalebrutowinstkan danlagerworden.Pasdusopmethetverhogenvanjeverkoopprijzen.

Rekenvoorbeeld

DeinkoopprijsvaneentasbijboetiekBrigitteis€45,deverkoopprijsbedraagt€60.Debrutowinstisdus€15.

Gevraagd

Berekendebrutowinstmarge.

Uitwerking

Voordeberekeningvandebrutowinstmargegebruikjedevolgendeformule:

Brutowinstmarge =  brutowinst verkoopprijs × 100% =  .%

Vuldegegevensindiejeweet.

Brutowinstmarge = € 15€ 60 × 100% = 25%

Heteerdergenoemdeschemazieteringevuldalsvolgtuit:

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Brutowinst

100% 60 €

– 75% 45 €

25% 15 €

Alsjedeinkoopprijsenbrutowinstmargeweet,kunjeookdeverkoopprijsendeverkoopprijsinclusiefbtw berekenen.

Rekenvoorbeeld

VanOekel,groothandelaarinwitgoed,hanteerteenbrutowinstmargevan20%opeenwasmachine.Deinkoopprijs vandewasmachineis€336.Debtwis21%.

Gevraagd

Berekendeverkoopprijsinclusiefbtw.

Uitwerking

Vulinhetschemadegegevensindiejeweet.

inclusiefbtw

CONCEPT

Vuleerstdepercentagesin.

Hetbtw-tariefiseenpercentagevandeverkoopprijs.Daaromsteljedeverkoopprijsop100%.

Bij21%btwisdeverkoopprijsinclusiefbtw,dus100%+21%=121%.

inclusiefbtw

Jeweetdatdebrutowinstmarge20%is.

Debrutowinstmargeisaltijdeenpercentagevandeverkoopprijs.Deverkoopprijsisdus100%.Deinkoopprijsis dan100%–20%=80%.

inclusiefbtw

Vervolgensberekenjedebedragen.

Jezietdatdeinkoopprijsvan€336gelijkisaan80%.

Om1%teberekenen,deeljedeinkoopprijsdoor80.

1%=€336÷80=€4,20.

Deverkoopprijsis100%,dus100×€4,20=€420.

Debrutowinstisdan€420–€336=€84.

Jekuntditooksnellerberekenen.Jezethetpercentagedanomnaareendecimalebreuk.

80%=80÷100=0,8.Jedeeltdandeinkoopprijsdoor0,8enkrijgtmeteendeverkoopprijs.

Debrutowinstberekenjedandoorvandeverkoopprijsdeinkoopprijsaftehalen.

Nahetinvullenvandezebedragenziethetschemaerzouit:

Verkoopprijsinclusiefbtw

CONCEPT

Btw 100% 420 €

– 21% €

Verkoopprijs

Inkoopprijs 20% 84 €

– 80% 336 €

Brutowinst

Debtwis21%vandeverkoopprijs.Deverkoopprijssteljedaaromop100%.

Om1%teberekenen,deeljedeverkoopprijsdoor100.

1%=€420÷100=€4,20.

Debtwis21%,dus21×€4,20=€88,20.

Deverkoopprijsinclusiefbtwisdan€420+€88,20=€508,20.

Of:deverkoopprijsinclusiefbtwis121%,dus121×€4,20=€508,20.

Ookditkunjesnellerberekenenopdevolgendemanier:

Verkoopprijsinclusiefbtwis1,21×€420=€508,20.

Hetvolledigingevuldeschemazieternuzouit:

Verkoopprijsinclusiefbtw

121% 508,20 €

– 21% 88,20 € Btw

Verkoopprijs

100% 420,00 €

Inkoopprijs 20% 84,00 €

– 80% 336,00 €

Brutowinst

Alsdeinkoopprijsverandert,kunjebesluitenomditnietofslechtsgedeeltelijkdoorteberekenenindeverkoopprijs. Danverandertdebrutowinstmarge.

Rekenvoorbeeld

Debrutowinstmargevaneenproductis25%.Deinkoopprijsvanhetproductis€112,50.Deinkoopprijsstijgtmet 4%.Deondernemerwildeverkoopprijsophetzelfdeniveauhouden.

Gevraagd

Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

Omdeverkoopprijsvóórdeverhogingvandeinkoopprijsteberekenen,gebruikjehetvolgendeschema:

Verkoopprijs

100% 150,00 €

Inkoopprijs 25% 37,50 €

– 75% 112,50 €

Brutowinst

CONCEPT

Jekuntdeverkoopprijsookzouitrekenen:€112,50÷0,75=€150.

Deinkoopprijsstijgtmet4%enwordtdus€112,50×1,04=€117.

Deondernemerwildehuidigeverkoopprijs,€150,alsverkoopprijsbehouden.Vuldezegegevensinhetschema in.

Verkoopprijs

100% 150 €

Inkoopprijs 22% 33 €

– 78% 117 €

Brutowinst

Debrutowinstmargeisnu33÷150×100%=22%.

Debrutowinstmargedaaltdusvan25%naar22%.

Rekenvoorbeeld

Debrutowinstmargevaneenproductis20%.Deinkoopprijsvanhetproductis€60.Deinkoopprijsstijgtmet5%.

Deondernemerwildebrutowinstmargeineuro’sophetzelfdeniveauhouden.

Gevraagd

Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

Omdeverkoopprijsvóórdeverhogingvandeinkoopprijsteberekenen,gebruikjehetvolgendeschema:

Verkoopprijs

100% 75 €

Inkoopprijs 20% 15 €

– 80% 60 €

Brutowinst

Jekuntdeverkoopprijsookzouitrekenen:€60÷0,8=€75.

Deinkoopprijsstijgtmet5%enwordtdus€60×1,05=€63.

Deondernemerwilhetzelfdebedrag,€15,alsbrutowinstbehouden.Vuldezegegevensinhetschemain.

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Brutowinst

100% 78 €

– % 63 €

% 15 €

Debrutowinstmargeisnu15÷78×100%=19,2%.

Opdracht2 Brutowinstmarge

Maakdezinnenaf.

1. Debedragenvandeinkoopprijsenverkoopprijszijnbeide.....btw.

2. Debrutowinstishetverschiltussende ende

3. Alsjedebrutowinstuitdruktineenpercentagevandeverkoopprijs,dannoemjeditde...... De.....prijsisinditgeval100%.

Opdracht3 Inkoopprijs,verkoopprijs,brutowinstmarge

Zetdegegevensdiejeweetinhetschema.Jemaaktgebruikvandebrutowinstmarge. Berekendaarnaookdeontbrekendebedragen.

100% 105,00

€ Verkoopprijshardeschijf – %

CONCEPT

Brutowinst

Inkoopprijs 22%

% 42,65 € Verkoopprijsgame – %

Brutowinst

% 994,21 € Verkoopprijslaptop – %

Inkoopprijs

Brutowinst

Verkoopprijsconsole

Inkoopprijs

% 112,35

Brutowinst % 334,65

Verkoopprijsmonitor

Inkoopprijs

Brutowinst

Opdracht4 Verkoopprijs,brutowinstmarge,brutowinst

VankledingzaakDormanihebjedevolgendegegevens:

BroekPradi

ShirtBorger

BroekGaabaana

ShirtDarmani

RiemBuggi

CONCEPT

110,00

37,12

14,61

Gebruikhetschemaomdebrutowinstvandeartikelenteberekenen. BroekPradi,ShirtBorger,BroekGaabaana,ShirtDarmani,RiemBuggi

Brutowinst

Opdracht5 Inkoopprijs,verkoopprijsenbrutowinst

Jannick,accountmanagerbijgroothandelMakita,verkoopteenboormachinemeteenverkoopprijsvan€250. Debrutowinstmargeis40%.

a. Berekendeinkoopprijsendebrutowinst.

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Brutowinst

John,verkoperbijeenautodealer,verkoopteentweedehandsautometeenverkoopprijsvan€17.890.De brutowinstmargeis20%.

b. Berekendeinkoopprijsendebrutowinst.

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Opdracht6 Inkoopprijs,brutowinstmargeenverkoopprijs

GroothandelWoeffieverkooptdeartikelendiejeindetabelziet. Berekenvanelkartikeldeverkoopprijs.

Tip:gebruikdeschema’sdiejegeleerdhebt!

24,95 Benche

CONCEPT

KluifXL

KongspeeltjeXL

Hondenborstel

Etensbak

Hondenkussen

14,22

32,44

12,49

4,15

7,49

3,12

1,52

18,74

Opdracht7 Vanconsumentenprijsnaarinkoopprijs

41,2%

36,6%

59,5%

37,6%

ModezaakPourVousinOudewaterverkooptdeartikelendiejeindetabelziet. Berekenvanelkartikelhetbtw-bedrag,deverkoopprijsendeinkoopprijs. Hetbtw-tariefis21%.Tip:gebruikdeschema’sdiejegeleerdhebt!

Opdracht8 Vaninkoopprijsnaarverkoopprijsinclusiefbtw

GroothandelinsportartikelenDecaverkooptdeartikelendiejeindetabelziet. Berekenvanelkartikeldeverkoopprijsendeverkoopprijsinclusiefbtw.Debtwis21%.

Tip:gebruikdeschema’sdiejegeleerdhebt! Verkoopprijsinclusief btw

CONCEPT

16,68

Opdracht9 Vanconsumentenprijsnaarbrutowinstmarge

Berekendeverkoopprijs,hetbrutowinstbedragendebrutowinstmargevandeartikelenvanwebshopVanGils. Ronddepercentagesafopééndecimaalnauwkeurig.

Opdracht10 Brutowinstmarge

Deinkoopfactuurprijsvaneenpennensetbedraagt€19,45. Deverkoopprijsis€39,75.Debtwis21%.

a. Berekendeinkoopprijsvandepennenset.

Inkoopfactuurprijs

Btw

Inkoopprijs

CONCEPT

b. Berekendebrutowinstvandepennenset.

€ Verkoopprijs –

Inkoopprijs

€ Brutowinst

c. Noteerdeformulevandebrutowinstmarge.

d. Berekendebrutowinstmargevandepennenset.Rondafopééndecimaal.

e. Berekendeverkoopprijsinclusiefbtwvandepennenset.

Opdracht11 Hogereinkoopprijs,verkoopprijsblijftgelijk

Debrutowinstmargevaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€95.Deinkoopprijsstijgtmet8%.

Deondernemerwildeverkoopprijsineuro’sgelijkhouden.

a. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis25%.Deinkoopprijsvanhetproductis€140.Deinkoopprijsstijgtmet 6%.Deondernemerwildeverkoopprijsineuro’shetzelfdelaten.

b. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis22%.Deinkoopprijsvanhetproductis€97,50.Deinkoopprijsstijgtmet 4%.Deondernemerwildeverkoopprijsineuro’sophetzelfdeniveauhouden.

c. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Opdracht12 Hogereinkoopprijs,brutowinstbedragblijftgelijk

Debrutowinstmargevaneenproductis20%.Deinkoopprijsvanhetproductis€120.Deinkoopprijsstijgtmet 7%.Deondernemerwilhetbrutowinstbedraggelijkhouden.

CONCEPT

a. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis30%.Deinkoopprijsvanhetproductis€52,50.Deinkoopprijsstijgtmet 5%.Deondernemerwilhetbrutowinstbedraghetzelfdehouden.

b. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis24%.Deinkoopprijsvanhetproductis€91,20.Deinkoopprijsstijgtmet 5%.Deondernemerwilhetbrutowinstbedragonveranderdlaten.

c. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Opdracht13 Hogereinkoopprijsgedeeltelijkdoorberekenen

Debrutowinstmargevaneenproductis20%.Deinkoopprijsvanhetproductis€150.Deinkoopprijsstijgtmet 8%.Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor50%meetellenindenieuweverkoopprijs.

a. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€55.Deinkoopprijsstijgtmet 12%.Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor80%meetellenindenieuweverkoopprijs.

b. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstmargevaneenproductis23%.Deinkoopprijsvanhetproductis€107,80.Deinkoopprijsstijgtmet 10%.Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor40%meetellenindenieuweverkoopprijs.

c. Berekendenieuwebrutowinstmargeinprocenten.Rondafopééndecimaal.

Hoofdstuk6 Vanomzetnaarnettowinst

6.2 Brutowinstopslag

Jekuntdebrutowinstookuitdrukkenineenpercentagevande inkoopprijs Datnoemjedebrutowinstopslag

Hierbijsteljedeinkoopprijsop100%.

Metdeverkoopvanartikelenmoetdeondernemernietalleendeinkoopprijsterugverdienen.Hijmoetbijvoorbeeld ookdekostenvanzijnpanddekkenenzijngewenstewinstzientemaken.Daaromverhoogtdeondernemerde inkoopprijsmeteenbrutowinstopslag.Alsdebrutowinstopslaggroterisdanhetpercentagevandekosten,dan blijfterwinstover.

CONCEPT

Hetpercentagevandebrutowinstopslagberekenjemetdevolgendeformule:

Formule

Brutowinstopslag =  brutowinst inkoopprijs × 100% =  %

Rekenvoorbeeld

DeinkoopprijsvaneentasbijboetiekBrigitteis€45,deverkoopprijsbedraagt€60.Debrutowinstisdus€15.

Gevraagd

Berekendebrutowinstopslag.

Uitwerking

Debrutowinstopslagberekenjemetdevolgendeformule:

Brutowinstopslag =  brutowinst inkoopprijs × 100% =  %

Vuldegegevensindiejeweetenmaakdeberekening.

Brutowinstopslag = € 15€ 45 × 100% = 33,3%

Hetingevuldeschemazietzouit:

100,0% 45 € Inkoopprijs 33,3% 15 € Brutowinst

CONCEPT

Alsjedeinkoopprijsendebrutowinstopslagweet,kunjeookdeverkoopprijsenverkoopprijsinclusiefbtw berekenen.

Rekenvoorbeeld

DeGezondeTafelhanteertopdeassortimentsgroep zachtfruiteenbrutowinstopslagvan65%.De inkoopprijsvaneenbakjeframbozenis€0,66.

Debtwopgroenteenfruitis9%.

Gevraagd

Berekendeconsumentenprijs.

Uitwerking

Vulinhetschemadegegevensindiejeweet.Gegeven isdebrutowinstopslag.Datiseenpercentagevande inkoopprijs.Daaromsteljedeinkoopprijsop100%.

Eerstvuljeinhetschemadegegevensindiejeweet.Daarnaberekenjedeontbrekendebedragen.

€ Consumentenprijs

0,66

Brutowinst

Voorhetpercentagevandeverkoopprijsgeldt:…?...%–100%=65%.

Deverkoopprijsisdan100%+65%=165%.

Deinkoopprijsvan€0,66=100%.

1%=€0,66÷100=€0,0066.

Deverkoopprijsis165%,dus165×€0,0066=€1,09.

Debrutowinstisdan€1,09–€0,66=€0,43.

Hetkanooksneller.Deverkoopprijsis165%.Deel165door100.Datis1,65. Daarnavermenigvuldigjedeinkoopprijsmet1,65.Jekrijgtdan€0,66×1,65=€1,09. (Voordeverkoopprijskunjeookeerstdebrutowinstberekenenendieoptellenbijdeinkoopprijs.)

Consumentenprijs

CONCEPT

Verkoopprijs

Inkoopprijs

Brutowinst

1,09 €

0,66 €

0,43 €

Debtwiseenpercentagevandeverkoopprijs.Daaromsteljenuinhetbovenstedeelvanhetschemade verkoopprijsop100%.

Jehebtalberekenddatdeverkoopprijs€1,09is.

Deconsumentenprijsis100%+9%=109%.

Debtwis9%vandeverkoopprijs:9%van€1,09=€0,10.

Deverkoopprijsinclusiefbtwisdan€1,09+€0,10=€1,19.

Ookditkannatuurlijkweersneller.Deel109%door100enjekrijgt1,09.

Deberekeningwordtdan1,09×€1,09=€1,19.

Hetvolledigingevuldeschemazieterdanzouit:

109% 1,19 € Consumentenprijs

0,10 €

1,09 € Verkoopprijs 165% 1,09 €

Verkoopprijs

0,66 € Inkoopprijs

Brutowinst

0,43 €

Alsdeinkoopprijsverandert,kunjebesluitenomditnietofslechtsgedeeltelijkdoorteberekenenindeverkoopprijs.

Danverandertdebrutowinstopslag.

Rekenvoorbeeld

Debrutowinstopslagvaneenproductis45%.Deinkoopprijsvanhetproductis€80.Deinkoopprijsstijgtmet5%.

Deondernemerwildeverkoopprijsophetzelfdeniveauhouden.

Gevraagd

Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

CONCEPT

Omdeverkoopprijsvóórdeverhogingvandeinkoopprijsteberekenen,gebruikjehetvolgendeschema:

145% 116 €

Verkoopprijs – 100% 80 €

Brutowinst

Inkoopprijs 45% 36 €

Jekuntdeverkoopprijsookzouitrekenen:€80×1,45=€116.

Deinkoopprijsstijgtmet5%enwordtdus€80×1,04=€84.

Deondernemerwildehuidigeverkoopprijs,€116,alsverkoopprijsbehouden.Vuldezegegevensinhetschema in.

138,1% 116 €

Verkoopprijs – 100,0% 84 € Inkoopprijs 38,1% 32 € Brutowinst

Debrutowinstopslagisnu32÷84×100%=38,1%.

Debrutowinstopslagdaaltdusvan45%naar38,1%.

Rekenvoorbeeld

Debrutowinstopslagvaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€60.Deinkoopprijsstijgtmet8%.

Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor75%meetellenindenieuweverkoopprijs.

Gevraagd

Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Uitwerking

Omdeverkoopprijsvóórdeverhogingvandeinkoopprijsteberekenen,gebruikjehetvolgendeschema: 135% 81 €

Verkoopprijs – 100% 60 € Inkoopprijs 35% 21 €

Brutowinst

Jekuntdeverkoopprijsookzouitrekenen:€60×1,35=€81.

Deinkoopprijsstijgtmet8%enwordtdus€60×1,08=€64,80.

Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor75%meetellenindenieuweverkoopprijs.Denieuwe verkoopprijswordtdan €81+(0,08×0,75×€60)=€84,60.

130,6% 84,60 €

Verkoopprijs – 100,0% 64,80 €

CONCEPT

Inkoopprijs

Brutowinst

30,6% 19,80 €

Debrutowinstopslagisnu19,80÷64,80×100%=30,6%.

Opdracht14 Verkooptafel

Deinkoopprijsvaneentafelis€245.Debrutowinstopslagis34%.

a. Maakdezinnenaf.

Alsjedebrutowinstuitdruktineenpercentagevandeinkoopprijs,dannoemjeditde Indatgevalisde .....prijs100%.

b. Berekeninhetvolgendeschemaeerstdepercentages.

c. Berekendaarnadeverkoopprijsendebrutowinst.Zetzeinhetschema.

€ Verkoopprijs

€ Inkoopprijs

€ Brutowinst

Opdracht15 Inkoopprijsenbrutowinst

HetFruithuislevertjedegegevensdiejeindetabelziet. Berekendeinkoopprijsendebrutowinstvandeartikelen.

Inkoopprijs Verkoopprijs Artikel

1kilowittedruiven

Brutowinstbedrag

Brutowinstopslag

Opdracht16 Verkoopprijsenbrutowinstopslag

Gastoniseigenaarvaneengroothandelinherenmodediegespecialiseerdisingrotematen.Jekrijgtvanhemde gegevensindevolgendetabel.

a. Berekenvandeartikelendeontbrekendebedragenenpercentages.

CONCEPT

26,19

83,98

b. Gastonwildeverkoopprijsvaststellen.Waaromishetbelangrijkdathijweetwatdeklantbereidisomte betalenvoorhetartikel?

c. LeguitwelkrisicoGastonlooptalsdeverkoopprijstelaagis.Gebruikinjeantwoordhetbegrip‘brutowinst’.

Opdracht17 Verkoopprijsbrutowinstopslagimporteurvanwijnen

Berekendeontbrekendebedragen.

Opdracht18 Vanverkoopprijsinclusiefbtwnaarbrutowinstopslag

Cash-and-carrygroothandelBongers,eengroothandelinhuishoudelijkeartikelen,verkooptdeartikeleninde volgendetabel.Vooralleartikelengeldthetbtw-tariefvan21%.

Berekendeverkoopprijs.Berekenhetbrutowinstbedrag.Berekendebrutowinstopslag.Rondafopééndecimaal.

Verkoopprijs€ Verkoopprijs inclusiefbtw

Brutowinst€ Inkoopprijs

Brutowinstopslag

Artikel %

€17,95

€6,25

Thermoskan %

€16,75

€5,49

Vaas % €8,50

€22,49

Föhn % €3,85

Koekenpan

Kaars

€14,75

€6,49

€29,50

% €2,15

Waterkoker % €19,75

€49,75

% €9,85

Strijkplank % €0,79

€2,69

Emmer % €26,45

Strijkijzer

Koffiezetapparaat

€69,50

€57,95

Opdracht19 Vaninkoopprijsnaarbrutowinstopslag

Deinkoopfactuurprijsvaneenstofzuigerbedraagt€178,50.

Deverkoopprijsis€219,00.Debtwis21%.

a. Berekendeinkoopprijsendebrutowinstvandestofzuiger.

Inkoopprijs

b. Geefdeformulevandebrutowinstopslag.

€22,58

Brutowinst

c. Berekenmetbehulpvandeformuledebrutowinstopslag.Rondafopééndecimaal.

d. Berekendeverkoopprijsinclusiefbtw.

Opdracht20 Brutowinstopslag

NTMobielTelecomheefthetafgelopenjaareenomzetvan€650.000voordeassortimentsgroeptelefoonsbehaald.

DaarnaastverkochtNTMobielTelecomaccessoires,zoalstelefoonhoesjes,batterijenenkabeltjes.Deomzet hiervanwas€98.000.

Detotaleinkoopwaardevandeomzetwas€374.000.Hiervanwas80%voordetelefoonsen20%voorde accessoires.

CONCEPT

a. Berekendebrutowinstopslag.Neemdaarbijdetotaleomzetalsbasisvoorjeberekening.

b. Berekendebrutowinstopslagvoortelefoons.Rondafopééndecimaal.

c. Berekendebrutowinstopslagvooraccessoires.Rondafopééndecimaal.

Opdracht21 Inkoopprijsomhoog,verkoopprijsblijftgelijk

Debrutowinstopslagvaneenproductis40%.Deinkoopprijsvanhetproductis€120.Deinkoopprijsstijgtmet 10%.Deondernemerwildeverkoopprijsophetzelfdeniveauhouden.

a. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstopslagvaneenproductis50%.Deinkoopprijsvanhetproductis€68.Deinkoopprijsstijgtmet5%.

Deondernemerwildeverkoopprijsophetzelfdeniveauhouden.

b. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstopslagvaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€105.Deinkoopprijsstijgtmet 8%.Deondernemerwildeverkoopprijsophetzelfdeniveauhouden.

c. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Opdracht22 Inkoopprijsomhoog,brutowinstopslagin%blijftgelijk

Debrutowinstopslagvaneenproductis50%.Deinkoopprijsvanhetproductis€75.Deinkoopprijsstijgtmet6%.

Deondernemerwildebrutowinstopslaginprocentenophetzelfdeniveauhouden.

a. Berekendenieuweverkoopprijs.

Debrutowinstopslagvaneenproductis60%.Deinkoopprijsvanhetproductis€100.Deinkoopprijsstijgtmet 10%.Deondernemerwildebrutowinstopslaginprocentenophetzelfdeniveauhouden.

b. Berekendenieuweverkoopprijs.

Debrutowinstopslagvaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€30.Deinkoopprijsstijgtmet4%.

Deondernemerwildebrutowinstopslaginprocentenophetzelfdeniveauhouden.

c. Berekendenieuweverkoopprijs.

Opdracht23 Hogereinkoopprijsgedeeltelijkdoorberekenen

Debrutowinstopslagvaneenproductis35%.Deinkoopprijsvanhetproductis€60.Deinkoopprijsstijgtmet8%.

Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor75%meetellenindenieuweverkoopprijs.

a. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstopslagvaneenproductis40%.Deinkoopprijsvanhetproductis€125.Deinkoopprijsstijgtmet 4%.Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor50%meetellenindenieuweverkoopprijs.

b. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

Debrutowinstopslagvaneenproductis30%.Deinkoopprijsvanhetproductis€35.Deinkoopprijsstijgtmet5%.

Deondernemerwildestijgingvandeinkoopprijsvoor40%meetellenindenieuweverkoopprijs.

c. Berekendenieuwebrutowinstopslaginprocenten.Rondafopééndecimaal.

CONCEPT

6.3 Vanconsumentenomzetnaarbrutowinst

Totnutoehebjedeverkoopprijsinclusiefbtw(consumentenprijs),verkoopprijs,inkoopprijsenbrutowinstvan éénartikelberekend.Natuurlijkverkoopjemeestalmeerdanéénartikel.

Hetaantalartikelendatjeverkoopt,isjeafzet.Alsjedeafzetvermenigvuldigtmetdeverkoopprijsinclusiefbtw (consumentenprijs)vanéénartikel,danisdatjeomzetinclusiefbtw(consumentenomzet).Alsjedaardebtwuit haalt,danisdatjeomzet Ditisdetotaleopbrengstvanalleverkochteartikelenexclusiefbtw.

Deomzetkunjeookberekenendoordeafzettevermenigvuldigenmetdeverkoopprijs.

Inschema:

Rekenvoorbeeld

IndeafgelopenmaandheeftDeKoffiespecialisttwintig JuraG9koffiemachinesverkochtvoor€605perstuk inclusief21%btw.

Gevraagd

a.Hoeveelisdeafzet?

b.Hoeveelisdeomzetinclusiefbtw?

c.Hoeveelisdeomzet?

Uitwerking

a.Deafzetis20stuks.

CONCEPT

b.Deomzetinclusiefbtwis20×€605=€12.100.

c.Voordeberekeningvandeomzetvuljedegegevensindiejeweet:

Deomzetinclusiefbtwvan€12.100=121%.

Om1%teberekenen,deeljedeomzetinclusiefbtwdoor121.

1%=€12.100÷121=€100.

Debtwis21%vandeomzet.Daaromisdeomzet100%.

Deomzetisdus100×€100=€10.000.

Debtwis21×€100=€2.100.

Hetvolledigingevuldeschemazieterdanzouit:

Omzetinclusiefbtw

CONCEPT

Dezeberekeningkanooksneller.Jedeelt121door100.Jekrijgtdan1,21.

Deomzetinclusiefbtwdeeljedoor1,21omdeomzettekrijgen.

Dus:omzet=€12.100÷1,21=€10.000.

Inkoopwaardevandeomzet

Alleproductendiejeineenbepaaldeperiodeverkoopt,leverenomzetop.Zelfweetjehoeveeljevoordieproducten hebtbetaaldbijdeinkoop.Dittotaalbedragvandeinkoopprijzenvanalleverkochteartikelennoemjede inkoopwaardevandeomzet(IWO).

AlsjedeIWOafhaaltvandeomzet,houdjedebrutowinstover.

Eerderhebjealgeleerddatjedebrutowinstkuntuitdrukkenineenpercentagevandeverkoopprijs.Ditisde brutowinstmarge Ookalshetgaatoverdetotaleverkoop,kunjedebrutowinstmargeberekenen.Indatgeval drukjedetotalebrutowinstuitineenpercentagevandeomzet.

Ookweetjealdatjevoorde brutowinstopslag debrutowinstuitdruktineenpercentagevandeinkoopprijs.Op dezelfdemanierkunjedebrutowinstopslagberekenen,doordetotalebrutowinstuittedrukkenineenpercentage vandeinkoopwaarde.Indeinfographicziejenogeenkeerhetverschiltussendebrutowinstmargeende brutowinstopslag.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

DeKoffiespecialistheefteerderdeJuraG9koffiemachinesingekochtvoor€384perstukexclusiefbtw.

Gevraagd

a.Berekendeinkoopwaardevandeomzet.

b.Berekendebrutowinst.

c.Berekendebrutowinstmarge.

d.Berekendebrutowinstopslag.

Uitwerking

a.Omdatjetwintigkoffiemachinesverkochthebt,berekenjeookvantwintigkoffiemachinesdeinkoopwaarde. Deinkoopwaardevandeomzetisdus20×€384=€7.680.

b.Deomzetbedroeg€10.000.Debrutowinstisdan:

€ Brutowinst

DeKoffiespecialistheeftopdeverkoopvandeJuraG9koffiemachinesindeafgelopenmaanddus€10.000–€7.680=€2.320brutowinstgemaakt.

c.Jekuntnudebrutowinstmargeberekenen.Datisinditgevaleenpercentagevandeomzet.

Brutowinstmarge = brutowinst omzet  × 100% = ...%

Vuldegegevensdiejeweetin.

Brutowinstmarge =  € 2.320 € 10.000 × 100% = 23,2%

d.Debrutowinstopslagiseenpercentagevandeinkoopwaardevandeomzet.

Brutowinstopslag = brutowinst IWO  × 100% = ...%

Vuldegegevensdiejeweetin.

Brutowinstopslag = € 2.320€ 7.680 × 100% = 30,2%

CONCEPT

Opdracht24 Consumentenomzet,omzetenIWO

a. Watishetverschiltussendeconsumentenomzetenomzet?

b. Watwordtbedoeldmetdeinkoopwaardevandeomzet?

c. Watisdeafkortingvandeinkoopwaardevandeomzet?

d. Watishetverschiltussenafzetenomzet?

e. Maakaf:omzet= .... × ....

Opdracht25 Omzet

BakkerJoppenheeftdevolgendegegevensverzameld. Berekendeomzetperassortimentsgroep.

56worstenbroodjes

1.287kadetjes

354krentenbollen

€1,65

€0,35

€0,55

Opdracht26 Afzet,verkoopprijsenomzet

SpelletjesgroothandelMarktenzoheeftdevolgendegegevensverzameld.

a. Berekendeafzet.Noteerdeberekening.

b. Zetdeontbrekendebedragenenaantallenindetabel.

8,91

124,10

67,00

3,65

CONCEPT

Opdracht27 Brutowinstenbrutowinstmarge

Berekenvoordevolgendegegevensdegerealiseerdebrutowinstmarge.Rondafopééndecimaal.

Opdracht28 Vanomzetinclusiefbtwnaarbrutowinst

Berekendeontbrekendebedragen.

Opdracht29 Consumentenomzet,brutowinst

Degerealiseerdebrutowinstvaneenwebshopis€40.075.Deinkoopwaardevandeomzetbedraagt€34.925en dewebshopheeft€15.750aanbtwontvangen.

Berekendeomzetendeconsumentenomzetvandewebshop. € Consumentenomzet

Btw

Omzet

Inkoopwaardeomzet

Brutowinst

CONCEPT

Opdracht30 Omzetinclusiefbtwenbrutowinstopslag

Jamalheefteengroothandelinkantoorbenodigdheden.UitdeadministratievanhetafgelopenjaarhaaltJamal devolgendecijfers:

• gerealiseerdeinkoopwaardeomzet€250.960

• gerealiseerdeomzetinclusiefbtw€379.577.

BerekenvoorJamaldegerealiseerdebrutowinstopslagvanhetafgelopenjaar(rondafopééndecimaal nauwkeurig).Gebruikdaarvoorhetvolgendeschema:

€ Omzetinclusiefbtw

Btw

Omzet

IWO

Brutowinst

%

6.4 Inkoopwaardevandeomzet(IWO)berekenen

Bijhetberekenenvandeinkoopwaardevandeomzetkunjeuitgaanvan:

• individueeltevolgengoederen

• individueelniettevolgengoederen.

IWObijindividueeltevolgengoederen

Bijdezegoederenkunjeperartikelofartikelgroepbijhoudenwelkeprijsjevoorditartikelbetaalt.Ditkandoor inhetadministratieprogrammaiederartikeleeneigencodetegeven.Hetgaathierbijvaakomduregoederen, zoalsauto’s.Deinkoopwaardevandeomzetberekenjevoorelkartikelofelkeartikelgroepdoorhetaantal verkochtestukstevermenigvuldigenmetdeinkoopprijsperstuk.Alsjevanallegroependeinkoopwaardesoptelt, weetjedetotaleinkoopwaardevandeomzet.Leteropdatjevoordezeberekeningdeinkoopprijsneemt,dus exclusiefbtw.Alsjealleendeinkoopfactuurprijsweet,haaljeeerstdebtwerafomaandeinkoopprijstekomen.

Rekenvoorbeeld

Peterheefteengroothandelinwitgoed.Hijverkochtinde afgelopenperiodedevolgendeapparatenmetdedaarbij behorendeinkoopprijzen:

• 30wasmachinesmeteeninkoopprijsvan€825

• 20diepvriezersmeteeninkoopprijsvan€342

• 60elektrischekookplatenmeteeninkoopprijsvan€250.

Gevraagd

BerekenvoorPeterdeinkoopwaardevandeomzet.

CONCEPT

Uitwerking 24.750

30wasmachinesà€825

20diepvriezersà€342 + 15.000

60kookplatenà€250

Inkoopwaardevandeomzet

IWObijindividueelniettevolgengoederen

Erzijngoederenwaarvanjenietperstukbijhoudtwatdeinkoopprijsis.Bijvoorbeeldeenartikeldatjeregelmatig inkooptenwaarvandeprijsnogaleensverandert.Indatgevalbepaaljedeinkoopwaardemetbehulpvanje voorraadgegevens.

Gebruikhierbijhetvolgendeschema:

Beginvoorraad

Inkopen(exclusiefbtw)

Beschikbarevoorraad

Eindvoorraad

Inkoopwaardevandeomzet

Rekenvoorbeeld

Gökhanheeftop1januarieenvoorraadvan€78.000.Zijninkopeninhetafgelopenjaarbedroegen€1.325.000. Dewaardevanzijneindvoorraadisop31december€113.000.

Gevraagd

BerekenvoorGökhandeinkoopwaardevandeomzet.

Uitwerking

Jemaaktnueersthetschema.Hierinvuljedegegevensindiejealweet:

(exclusiefbtw)

Inkoopwaardevandeomzet

Jeberekentnueerstdebeschikbarevoorraadenvultdieinhetschemain:

Daarnaberekenjedeinkoopwaardevandeomzetenvultdiein:€

Alsdeinkoopfactuurprijsgegevenis,haaljeeerstdebtwerafomaandeinkoopprijstekomen.

Alsjehetschemagebruikt,kunjedeontbrekendewaardenberekenenalserminstensdriebekend zijn.Alsbijvoorbeelddebeginvoorraad,eindvoorraadeninkoopwaardevandeomzetgegeven zijn,kunjeookdeinkopenbepalen.

Opdracht31

Beginvoorraad,inkoop,eindvoorraadenIWO

Berekendeontbrekendebedragenindetabel.Tip:noteertelkenshetschemaenvuldegegevensindiejeweet.

Inkopenexclusiefbtw Beginvoorraad

Eindvoorraad

Inkoopwaardevande omzet

Opdracht32 IWO

BerekenvoorLauradeinkoopwaardevandeomzetvanhetafgelopenjaar.

CONCEPT

Inkoopwaardevandeomzet

Opdracht33 Inkopen

FulfilmenthouseMahalverzorgtdeuitleveringvooreenaantaldropshippers.Mahalheeftoverheteerstekwartaal devolgendegegevensverzameld:

• voorraad1januari€45.890

• voorraad31maart€32.598

• deinkoopwaardevandeomzetbedroeginheteerstekwartaal€83.762.

a. BerekendeinkopenexclusiefbtwvoorMahal.

b. BerekendeinkoopfactuurprijsvoorMahal.Debtwis21%.

Opdracht34 Marktkoopman

EenmarktkoopmanheeftdevolgendegegevensoverdeartikelgroepT-shirtsverzameldinapril.Debtwis21%. Berekendeontbrekendegegevens.

Brutowinst€ IWO€ Omzet

5,79

7,32 T-shirtszwart

22,50

7,89 €3,19 T-shirtsgeel

Opdracht35 SportzaakDeVoetbal

SportzaakDeVoetballevertaanconsumentenenvoetbalverenigingen.OverhetafgelopenjaarheeftDeVoetbal devolgendegegevensverzameld:

• Devoorraadop1januaribedroeg€325.784.

• DeIWObedroeg€462.291.

• Deinkopenoprekeningbedroegen€425.799inclusief21%btw.

• Decontanteinkopenbedroegen€15.730inclusief21%btw.

CONCEPT

• DeVoetbalheeftvoor€89.800exclusief21%btwaanvoetbalbenodigdhedenoprekeningaan voetbalverenigingengeleverd.

• Decontanteverkopenbedroegenexclusief21%btw€508.525.

a. Berekendetotaleinkoopfactuurprijs.

b. Berekendetotaleinkopenexclusiefbtw.

c. Berekendevoorraadper31december.

d. Berekendeomzet.

e. Berekendebrutowinst.

Opdracht36

HandelshuisKaas

HandelshuisKaasheeftoverhetderdekwartaaldevolgendegegevensverzameld:

• Devoorraadop30septemberbedroeg€7.550.

• DeIWObedroeg€21.732.

• Deinkopenoprekeningbedroegen€18.434.

• Decontanteinkopenbedroegen€970.

• Erisvoor€4.453oprekeningkaasaaneenbejaardentehuisgeleverd.

• Decontanteverkopenbedroegen€40.079.

Allebedragenzijnexclusief9%btw.

a. Berekendetotaleinkopenexclusiefbtw.

b. Berekendevoorraadper1juli.

c. Berekendeinkoopfactuurprijs.Debtwis9%.

d. Berekendeomzet.

e. Berekendebrutowinst.

6.5 Btwverrekenen

InNederlandhebbenwedeWetopdeomzetbelasting.Omzetbelastingisdebelastingopdeverkoopvangoederen ofdiensten.Meestalnoemjedezebelasting‘btw’.Invorigehoofdstukkenhebjealkennisgemaaktmetdebtw. ‘Btw’betekent‘belastingoverdetoegevoegdewaarde’.Indezeparagraafontdekjewaardebetekenisvandie afkortingvandaankomt.

Deconsumentbetaaltbtwoveralleswathijkoopt.Diebtwkomteerstbijdeondernemer.Diemoetdebtwweer aandeBelastingdienstbetalen.DeBelastingdienstwordtookweldefiscusgenoemd.Omdatdebelastingbetaler (deconsument)debtwnietrechtstreeksaandeBelastingdienstbetaalt,isdebtweenindirectebelasting

CONCEPT

Vandefiscusmageenondernemerdeontvangenbtwverrekenenmetdedoorhembetaaldebtw.Datwerktzo:

• Jekooptvoorjebedrijfgoederenin.Daarbijbetaaljebtw.DezebtwmagjeaandeBelastingdienstterugvragen ennoemjetevorderenbtw.Omdatjedezebelastingalaanjeleveranciersbetaaldhebt,noemjedezebelasting ookwelvoorbelasting

• Voordeproductendiejeverkoopt,ontvangjegeldvanjeafnemers.Eendeelvanditbedragbestaatuitbtw. Dezebtwisnietvoorjou,maardiemoetjeweerbetalenaandeBelastingdienst.Jenoemtdezebtwtebetalen btw

• Aanheteindevaneenperiode,meestaleenkwartaal,berekenjehoeveelbtwjepersaldomoetbetalenof terugkrijgenvandeBelastingdienst.Hetverschiltussendetebetalenbtwendetevorderenbtwheette verrekenenbtw.

Aanbtwverdienjealsbedrijfdusniets,enhetzijnookgeenkosten.Jemoetalleenweleenbtw-administratie bijhouden,endeaangiftevandeomzetbelastingdoen.

Letop:jemagalleenopzakelijkekostenbtwterugvragen.Denkdaarbijaanbijvoorbeelddebtw opbenzinevoorjebestelwagen,debtwopdegekochteinventarisenzovoort.Debtwop privé-uitgaven,zoalsdewekelijkseboodschappenendebenzinevoorjeprivéauto,vallenhiernietonder.

DaarnaastmoetjevanjeleveranciereenfactuurhebbenontvangendieaandeeisenvandeBelastingdienst voldoet.Zondereengoedefactuurmagjegeenbtwterugvragen.

Rekenvoorbeeld

Abeliseigenaarvaneengroothandelintuinartikelen. Hijkooptbijeenimporteurvijftigzitgrasmaaiersinvoor

€57.475inclusiefbtw.Hijverkooptdevijftigzitmaaiers voor€77.494,45inclusiefbtw.

Gevraagd

a.Berekendevoorbelasting.

b.Berekendetebetalenbtw.

c.Berekendeteverrekenenbtw.

Uitwerkingvraaga

Devoorbelastingisdebtwdiejeaandeleverancier betaalt.

Vuldegegevensdiejeweetinhetschemain.

Inkoopfactuurprijs

CONCEPT

121% 57.475

Berekeneerst1%.Deeldaarvoordeinkoopfactuurprijsdoor121.

€57.475÷121=€475.

Debtwis21%.Datisdus21×€475=€9.975.

Devoorbelastingis€9.975.

Vulallegegevensinhetschemainenjekrijgthetvolgende:

Inkoopfactuurprijs

Inkoopprijs

Uitwerkingvraagb

57.475

21% 9.975

Detebetalenbtwisdebtwdiejevandeklantenbijdeverkoopontvangt.

Jevultdegegevensdiejekentinhetoverzichtin.

Omzetinclusiefbtw

Omzet

121% 77.494,45

Berekeneerst1%.Deeldaarvoordeomzetinclusiefbtwdoor121.

€77.494,45÷121=€640,45.

Debtwis21%.Datisdus21×€640,45=€13.449,45.

Detebetalenbtwis€13.449,45.

Vulallegegevensinhetschemainenjekrijgthetvolgende:

Omzetinclusiefbtw

Omzet

Uitwerkingvraagc

CONCEPT

HetbedragvandeteverrekenenbtwishetsaldodatjeterugkrijgtvandeBelastingdienstofmoetbetalenaan deBelastingdienst.

Overdeinkoophebje€9.975btwbetaald.Dezevoorbelastingisdetevorderenbtw.

Bijdeverkoophebje€13.449,45ontvangen.Datisdetebetalenbtw.

Deteverrekenenbtwishetverschiltussendezetweebedragen.

DebtwdieAbelpersaldobetaaltofterugvordert,berekenjemethetvolgendeschema.

Tebetalenbtw

Btwvandeverkopen

13.449,45

Btwoverhetprivéverbruikvandegoederen 13.449,45 €

Totaaltebetalenbtw

Tevorderenbtw

Btwvandeinkopen + 0

Btwvandebedrijfskosten – 9.975,00 €

Teverrekenenbtw(nogaftedragen)

Totaaltevorderenbtw 3.474,45 €

Opdracht37 Btw

a. Maakdezinnenaf.Gebruikdejuistebegrippen.

DeBelastingdienstwordtookwelde(1) genoemd.Eenanderwoordvoorbtwis(2)

Eenondernemermagdebetaaldebtwaanleveranciers(3)....bijdeBelastingdienst.Dezebetaaldebtwnoem jeookwel(4)

Debtwdiedeondernemerontvangtbijdeverkoopvanproductenmoethij(5)....aandeBelastingdienst.Het verschiltussenhetbedragvandetevorderenendetebetalenbtwnoemje(6) btw. Hetisuiteindelijkde(7) diedebtwbetaalt.

b. EenondernemerkannietallebtwdiehijbetaaldheeftalsvoorbelastingterugvorderenbijdeBelastingdienst. Welkebtwkanhijwelterugvorderen?Welkeniet?

c. HoenoemjehetbedragdatjeuiteindelijkaandeBelastingdienstmoetbetalenofkanterugkrijgen?Enhoe berekenjedatbedrag?

d. Zijndevolgendestellingengoedoffout?

1. Jemagalsondernemerhetbtw-bedraghoudendatindeomzetinclusiefbtwzit.

2. Alsdevoorbelastinghogerisdandetebetalenbtw,krijgtdeondernemerhetverschilterug.

3. Eenproducentvantafelsdraagtgeenbtwaf.

e. Leguitdatdebtweenindirectebelastingis.

f. Jekuntalsondernemer:

• veelbtwbetalenaandeBelastingdienst

• veelbtwterugkrijgenvandeBelastingdienst.

CONCEPT

Wathebjijhetliefst?Waarom?

Opdracht38 Voorbelasting

Bartkooptvoorzijnkantooreennieuweinventaris.Hijontvangtvandeleveranciereenfactuurvan€15.275 inclusief21%btw.

a. BerekenhetbedragdatBartalsvoorbelastingmagterugvorderenvandefiscus.

Tulaykooptvoorzijnafhaalgroothandeleennieuwecomputerkassa.Hijontvangtvandeleveranciereenfactuur van€7.637,50inclusief21%btw.

b. BerekenhetbedragdatTulayalsvoorbelastingmagterugvorderenvandefiscus.

Opdracht39 Teverrekenenbtw

HarmiseigenaarvaneengroothandelingamesinLeeuwarden.Ditjaarhadhijeenomzetvan€245.000.Zijn inkopenbedroegen€175.000exclusiefbtw.Debtwis21%.

a. Berekenhetteverrekenenbtw-bedrag.

b. MoetHarmbtwbetalenaandefiscusofkrijgthijbtwterugvandefiscus? Legjeantwoorduit.

Cheyennekoopt150jassenTwiggyinbijdeleverancier.DeinkoopfactuurprijsvandejasTwiggybedraagt€78,65 perstuk.Deverkoopprijsinclusiefbtwis€143,99perstuk.Debtwis21%.

c. WelkbedragkanCheyennealsvoorbelastingterugvorderenvandezeinkoop?

d. WelkbedragmoetCheyenneafdragenaandefiscusalszij150jassenheeftverkocht?

Opdracht40 Tebetalenbtw

Sanderneemtvoor€50exclusief21%btwhondenbrokkenuitzijnwinkelmeevoorzijneigenhond.Daarnaast heefthijvoor€94inclusief21%btwbenzinegetanktmetdebedrijfsauto.Metdeautoishijopbezoekgeweest bijoudestudievrienden.Daaromisdehelftvandebenzinekostenvoorprivégebruik.

BerekendetebetalenbtwvoorSander.

6.6 Toegevoegdewaardeenbtw

CONCEPT

Derolvandehandelencommercieisindeloopvandetijdveranderd.Hetisnietmeeralleenhetverkopenvan artikelentegeneenbepaaldeprijs.Hetgaatnumeeromdetoegevoegdewaardediejouwondernemingbiedt, waardoordeafnemerzijnkeuzeopjouwbedrijflaatvallen.

Toegevoegdewaardeisdewaardedieeenondernemingaanproductentoevoegt.Ditgebeurtdoordeproducten voordeklantaantrekkelijkertemaken.Dietoegevoegdewaardekunjecreërendoorhetverschilmetandere ondernemerstemakendoorjepassieenpersoonlijkheid,ofdooreenuniekconcept,aanbodofproductteleveren.

Voorbeeldtoegevoegdewaarde

Jehebtnieuwebureaustoelenvoorjekantoornodig. Opdewebsitevangroothandelinkantoormeubilair

Guhlhebjedriestoelengeziendiejemooivindt.Hoe zoudenzezitten?Enwatisdekwaliteit?Jebezoektde groothandel,waarHumeyrajewelkomheet.Zijvertelt jouallesoverdebureaustoelen,adviseertjewelkehet geschiktstisvoorjouwkantoorenlaatjeproberen welkebureaustoelhetlekkerstzit.Alsjeweetwelke bureaustoeljeneemt,wordtdeorderonderhetgenot vaneenlekkerkopjekoffiegetekend.

Debetekenisvandeletters‘btw’is:belastingoverdetoegevoegdewaarde.Dathoudtindatde te verrekenen btw gelijkisaan het btw-tarief over de toegevoegde waarde. Inhetvolgendevoorbeeldkijkenweofhetkloptdatjeoverdetoegevoegdewaardebtwafdraagt.

Rekenvoorbeeld

GroothandelinkantoormeubilairGuhlkooptbureaustoeleninvoor€24.200inclusief21%btw.Degroothandel verkooptdebureaustoelenvoor€36.300inclusief21%btw.

Gevraagd

ToonaanmeteenberekeningdatGuhl21%btwafdraagtoverdetoegevoegdewaarde.

Uitwerking

Deeerstedriestappenhebjegeleerdindevorigeparagraaf.Hieronderstaanzeverkortuitgewerkt.

• AlsvoorbelastingheeftGuhlbtwaandeleverancierbetaald:

€24.200÷121×21=€4.200

• DetebetalenbtwisdebtwdieGuhlvandeklantenbijdeverkoopheeftontvangen:

€36.300÷121×21=€6.300

• Deteverrekenenbtwishetsaldovandezetweebedragen.

PersaldodraagtGuhl€6.300–€4.200=€2.100btwafaandeBelastingdienst.

CONCEPT

• Detoegevoegdewaardeisbijinkoopenverkoopvanproductengelijkaandebrutowinst.Denkeraandatje hierdebedragenexclusiefbtwgebruikt.

Inkoopwaardeomzet

Toegevoegdewaarde(brutowinst)

Detoegevoegdewaardeishierdus€10.000.

Debelastingoverdezetoegevoegdewaarde,debtw,is21%van€10.000=0,21×€10.000=€2.100.

DitisprecieshetbedragdatGuhlafdraagtaandeBelastingdienst.

Ditverklaartdenaam‘btw’:hetisdebelastingdieeenondernemeroverdetoegevoegdewaardeafdraagt.

Meestaldoejeeensinhetkwartaalbtw-aangiftebijdeBelastingdienst.Alsjeberekenthoeveelbtwjemoet verrekenen,kijkjenaardefactuurdatum.Hetdoeterdusniettoeopwelkedatumjedeinkoopbetaaldhebtof wanneerjouwklantenbetaaldhebben.

Ophetmomentdatjeeenfactuurontvangtvanjeleverancier,boekjedetevorderenbtwinjeadministratie.

Debtw-aangiftemoetbinneneenmaandnaafloopvanhettijdvakbijdeBelastingdienstbinnenzijn.Deaangifte kangedaanwordenviadewebsitevandeBelastingdienst,maarhetkanookviadeeigenfinanciëlesoftwarevan deonderneming.

Opdracht41 Teverrekenenbtwtv’s

Julienkoopttientv’sinvoorzijnwinkel.Deinkoopfactuurprijsvaneentvbedraagt€332,75.Deconsumentenprijs bedraagt€574,75perstuk.Debtwis21%.

a. NoemtweemanierenwaaropJulientoegevoegdewaardekancreëren.

b. WelkbedragkanJulienalsvoorbelastingterugvorderenvandezeinkoop?

c. WelkbedragmoetJulienafdragenaandefiscusvandezeverkoopalshijdetientv’sheeftverkocht?

d. ToonmeteenberekeningaandatJulienalleenbelastingbetaaltoverdetoegevoegdewaarde.

Opdracht42 Teverrekenenbtwhondenkussens

DierenpensionHoogendonckbesteltbijwebshopDoggy25hondenkussens.Deonline-prijsisperstuk€39,75 inclusiefbtw.Deinkoopfactuurprijsvaneenhondenkussenbedraagt€30,25.Debtwis21%.

a. WelkbedragkanwebshopDoggyalsvoorbelastingvandezeinkoopbijdeBelastingdienstterugvorderen?

CONCEPT

b. WelkbedragmoetDoggyvandezeverkoopverrekenenmetdeBelastingdienst?GeefaanofDoggyhetbedrag terugkrijgtofmoetbetalen.

c. ToonmeteenberekeningaandatDoggyalleenbelastingbetaaltoverdetoegevoegdewaarde.

Opdracht43 Teverrekenenbtwappels

Eenhandelaaringroenteenfruitkoopteenpartijvan10.000kiloappels.Deinkoopfactuurprijsvandezepartijis €7.085.Departijwordtinéénkeerdoorverkochtaandeplaatselijkesupermarkt.Dezebetaalthiervoor€9.267,18 inclusiefbtw.Debtwis9%.

a. Berekendevoorbelastingvandezepartijappels.

b. WelkbedragverrekentdehandelaarmetdeBelastingdienst?Geefaanofdehandelaarbtwmoetbetalenof terugkrijgt.

c. Toonmeteenberekeningaandatdegroothandelalleenbelastingbetaaltoverdetoegevoegdewaarde.

Opdracht44 Teverrekenenbtwsneakers

Indewebshopkosteenpaarsneakersvoordeconsument€169,00.Deinkoopfactuurprijsis€95,98.Inhettweede kwartaalzijn52vandezesneakersverkocht.Erwordtgeenvoorraadaangehouden.

Berekendeteverrekenenbtwvandesneakers.

Opdracht45 Teverrekenenbtwharingen

GroothandelJonkkoopt8.500haringenin.Deinkoopprijsvaneenharingbedraagt€0,49.Deverkoopprijsinclusief btwvaneenharingbedraagt€0,73perstuk.Debtwis9%.

a. WelkbedragkanJonkalsvoorbelastingterugvorderenvandezeinkoop?

b. WelkbedragmoetJonkafdragenaandefiscusvandezeverkoopalshij8.500haringenheeftverkocht?

c. ToonmeteenberekeningaandatJonkalleenbelastingbetaaltoverdetoegevoegdewaarde.

Opdracht46 Teverrekenenbtwboxsprings

GroothandelBricenBrackoopt1.500boxspringsin.Deinkoopprijsvaneenboxspringbedraagt€850.De verkoopprijsinclusiefbtwvaneenboxspringis€1.234,20perstuk.Debtwis21%.

CONCEPT

a. WelkbedragkanBricenBracalsvoorbelastingterugvorderenvandezeinkoop?

b. WelkbedragvandeverkoopmoetBricenBracafdragenaandefiscusalshetbedrijfalleboxspringsheeft verkocht?

c. ToonmeteenberekeningaandatBricenBracalleenbelastingbetaaltoverdetoegevoegdewaarde.

Opdracht47 Btw,wegermee!

Eenwebshopheefteenactie:‘21%btw,wegermee’.Indeadvertentiestaattoegelichtdatdebtwvoorrekening komtvandewebshop.Eenklantkoopttijdensdeactiebijdewebshopeenfotocameravan€249,00.Hijverwacht dathij21%kortingkrijgt.Bijdekassamoethij€205,79betalen.Volgensdeklantkloptditniet.Hijgaatuitvan eenkortingvanmeerdan€50,00.

Toonmeteenberekeningaandatdezeklantgeen21%kortingkrijgt,maardatdewebshopdekortingtochcorrect heeftberekend.

6.7 Kostensoorten

Eenbedrijfmoetkostenmakenomdeondernemingdraaiendtehouden.Maarwatvoorsoortkostenzijner?Je kuntkostenopverschillendemanierenindelen.Eenvandiemanierenisdeindelinginkostensoorten.Een kostensoortiseengroepkostenvandezelfdeaard.Bijdeindelingnaarkostensoortensteljejezelfdevraag:wat isdeoorzaakvandezekosten?

Erzijnzevenkostensoorten:

• kostenvanvermogen

• kostenvanmenselijkearbeid

• kostenvandienstenvanderden

• kostenvanvoorraad

• kostenvanbelastingen

• kostenvanduurzamebedrijfsmiddelen

• kostenvangrond.

CONCEPT

Kostenvanvermogen

Vermogendateigenarenineenondernemingsteken,kostgeld.Zehaddendatgeldnamelijkookergensanders kunnenbeleggen.Danhaddenzeerrendementopkunnenmaken.Nustekenzehetinhuneigenzaak,maardan moetenzeerwelminstensdatzelfderendementopmaken.Voorhetgemaksteltmendezekostenvaakgelijk aanderente,oftewelinterest,diejeopdatgeldzoukunnenkrijgen.Dekostenvanvermogenbestaandanuit interest.

Kostenvanmenselijkearbeid

Jepersoneelkomtnietvoornietsbijjouwerken.Jemoethenloonbetalenvoorhetwerkdatzijdoen.Dehoogte vanhetloonisonderandereafhankelijkvandeleeftijd,dewerkervaring,debehaaldediploma’s,hetwettelijk minimumloonendeloonafsprakenindecao.

Kostenvandienstenvanderden

Bedrijvenkunnenofwillennietallewerkzaamhedenzelfdoen.Alsjevoorbepaaldediensteneenanderbedrijf ofandereinstellinginschakelt,rekenjedekostendaarvantotdekostenvandienstenvanderden Netalsbijalle anderekostenrekenjealleenmetdekostenexclusiefbtw.Debtwzelfhoortnietbijdekosten,wantdiekunje terugvorderenbijdeBelastingdienst.Voorbeeldenvankostenvandienstenvanderdenzijndekostendiejehebt vooreenverzekering,dekostenvanhetbedrijfdatjouwloonadministratievoertofdeICT-voorzieningenregelt.

Kostenvanvoorraad

Indehandelencommerciewerkjevaakmetvoorraden.Degoederendiejeinkoopt,slajeoptotjezeverkoopt. Hetaanhoudenvanvoorraadbrengtkostenmetzichmee.Dezekostennoemjevoorraadkosten Erzijndrie groepenvoorraadkosten,dieookweldedrieR’sgenoemdworden:ruimtekosten,risicokostenenrentekosten.

• Ruimtekostenzijndekostendieverbondenzijnaandevooropslagbenodigderuimteendeinrichtingvan dezeruimte.

• Risicokostenzijnkostendieontstaanwanneergoederenindevoorraadminderwaardworden,bijvoorbeeld omdatzeuitdemoderakenofbederven.

• Doordatjegeldhebtgeïnvesteerdindevoorraad,loopjerendementmis.Datgeldhadjenamelijkookkunnen beleggenofopeenspaarrekeningkunnenzetten.Hetrendementdatjemistdoorteinvesterenindevoorraad noemjederentekosten.

Kostenvanbelastingen

Indehandelencommerciehebjeookmetbelastingentemaken.Sommigedaarvanzijnbedrijfskosten,andere niet.Alszebijdebedrijfskostenhoren,berekenjedezebelastingendoorindekostprijsvandeproducten.Jekunt debelastingenindelenintweegroepen:

CONCEPT

• Belastingendierechtstreeksverbandhoudenmetdebedrijfsvoering,zoalsmotorrijtuigenbelastingen onroerendezaakbelasting(ozb),rekenjetotdebedrijfskosten.Ookdeassurantiebelasting,diedeeluitmaakt vandeverzekeringskosten,werktdoorindekostprijsvandeproducten.Jenoemtzedaarom kostprijsverhogendebelastingen

• Belastingenoverinkomen,winstenvermogenzijngeenbedrijfskosten.Inkomstenbelastingen vennootschapsbelastingkunjedusnietdoorberekenenaandeklant.Jenoemtzedaarom niet-kostprijsverhogendebelastingen.Ookaccijns(verbruiksbelastingopalcohol,tabakenbrandstoffen)is geenkostprijsverhogendebelasting. Btw(omzetbelasting)iseenindirectebelasting.Dieteljeopbijdeverkoopprijs:dezezitdusverwerktinde verkoopprijsinclusiefbtw.Deuiteindelijkeconsumentbetaaltdebtwenalsondernemerdraagjedebtwaf aandeBelastingdienst.

DeBelastingdienstnoemtdeindirectebelastingenookwel‘kostprijsverhogendebelastingen’. Voordeconsumentkloptdit:btw,bijvoorbeeld,maaktdeprijsvoordeconsumenthoger. Voordeondernemerisbtwgeenkostprijsverhogendebelasting.Alsondernemerbenjealleeneen‘doorgeefluik’, doordatjeervoorzorgtdatdebtwbijdeBelastingdienstterechtkomt.

Ookdeloonbelastingisgeenkostprijsverhogendebelasting.Diehoudjeinophetbrutoloonvanjewerknemers endraagjeafaandeBelastingdienst.

Kostenvanduurzamebedrijfsmiddelen

Ineenbedrijfgebruikjebedrijfsmiddelen.Sommigegaanlangmee,anderekort.Goederendienodigzijnomte producerenofdeorganisatiedraaiendetehouden,dielangermeegaandaneenjaarenwaarbijdeaanschafprijs hogerdan€450is,zijnduurzamebedrijfsmiddelen.Zewordenookwelduurzameproductiemiddelen(dpm)of ‘kapitaalgoederen’genoemd.

Voorbeeld

Gebouwen,machines,computers,bedrijfswagensendeinventarisgaanbijvoorbeeldlangermeedaneenjaaren deaanschafprijservanligtbovende€450.Daaromrekenjezetotdeduurzamebedrijfsmiddelen.

Hetaanschaffenvanduurzamebedrijfsmiddelenheetinvesteren.Alsjeinvesteert,ruiljegeldtegeneenduurzaam bedrijfsmiddelvandezelfdewaarde.Deinvesteringzelfmaaktjedusnietarmer:jerekentdeinvesteringdaarom niettotdekosten.

Jeinvesteertindehoopdatjedaardoormeerwinstgaatmakenofdeklantbeterkuntbedienen.Opdiemanier verdienteenduurzaambedrijfsmiddelzichzelfopdenduurterug.Deperiodedieligttussenhetmomentvan investerenenhetmomentwaaropjehetinvesteringsbedraghebtterugverdiend,noemjedeomlooptijdof ‘terugverdientijd’.Duurzamebedrijfsmiddelenhebbeneenomlooptijddielangerisdaneenjaar.

Doorgebruik,slijtageenverouderingwordteenduurzaambedrijfsmiddelminderwaard.Dekostenvande waardeverminderingvanhetduurzamebedrijfsmiddelrekenjedaaromweltotdebedrijfskosten.Jenoemtdit afschrijvingskosten.Doorelkjaarafteschrijven,zorgjeervoordatdeaanschafkostenvanhetduurzame bedrijfsmiddeloverdegebruiksjarenverdeeldworden.Zoujeditnietdoen,danzoudendekosteninhetjaarvan aanschafheelhoogzijnendedaaropvolgendejarenerglaag.

Deafschrijvingskostenberekenjedoorindekostprijs.Metiederverkochtproductverdienjeduseenstukjevan deinvesteringinhetduurzamebedrijfsmiddelterug.

Kostenvangrond

CONCEPT

Jouwondernemingisergensgevestigd.Dezevestigingsplaatsbrengtkostenmetzichmee.Voordehandelen commerciegeldtdatdegronddoorhetgebruiknietinwaardeachteruitgaat.Jeschrijfthierdusnietopaf.Had jebijvoorbeeldeenmijnbouwbedrijf,danwasdatwélhetgeval. Totdekostenvangrondrekenjedehuurof pachtdiejebetaaltalsjedegrondnietineigendomhebt.Alsjeweleigenaarvandegrondbent,danrekenje alleenderentekostenoverhetindegrondgeïnvesteerdevermogentotdekostenvangrond.

Overigekosten

Allekostendienietondereenvandehiervoorgenoemdekostensoortenvallen,boekjeonder‘overigekosten’.

Opdracht48 Exploitatiekosten

a. Welkezevenkostensoortenzijner?

b. Waarbrengjedekostenonderdienietbijdezezevenkostensoortenhoren?

Opdracht49 Watbetaaljevoorhetlenenvangeld?

Maakdezinnenaf.

Devergoedingdieeenondernemingbetaaltvoorhetlenenvangeld,noemje‘rentekosten’of(1)... Ditzijn voorbeeldenvan(2)

Opdracht50 Kostenvanmenselijkearbeid

Waarvanisdehoogtevanhetloonafhankelijk?

Opdracht51 Kostenvandienstenvanderden

a. Watzijnkostenvandienstenvanderden?

b. Noemdrievoorbeeldenvankostenvandienstenvanderden.

c. Watisderedendatjedebtwnietmagmeerekenenindekostenvandienstenvanderden?

Opdracht52 Voorraadkosten

WaarstaandedrieR’svoorbijvoorraadkosten?

Opdracht53 Belastingen

a. Inwelketweegroepenkunjedebelastingenindelen?

b. Waaromisdebtwvooreenondernemergeenkostprijsverhogendebelasting?

c. Kieshetjuisteantwoord.Deonroerendezaakbelastingendemotorrijtuigenbelastingzijnvoorbeeldenvan: belastingendierechtstreeksverbandhoudenmetdebedrijfsvoering belastingenoverhetinkomen,dewinstofhetvermogen verbruiksbelastingen

d. Kieshetjuisteantwoord.Deaccijnsenomzetbelastingzijnvoorbeeldenvan: belastingenoverhetinkomen,dewinstofhetvermogen directebelastingen indirectebelastingen

Opdracht54 Kostenvangrond

a. Welketweekostenvangrondzijneralsjegeeneigenaarvandegrondbent?

b. Welkekostenvangrondhebjealseigenaarvandegrond?

Opdracht55 Kostprijsverhogendebelastingen

Verhogendevolgendebelastingendekostprijsvandeproducten?Maakdejuistecombinaties.

btw inkomstenbelasting

CONCEPT

kostprijsverhogendebelasting

niet-kostprijsverhogendebelasting

assurantiebelasting loonbelasting motorrijtuigenbelasting accijns dividendbelasting vennootschapsbelasting

Opdracht56 Duurzamebedrijfsmiddelen

a. Watzijnduurzamebedrijfsmiddelen?

b. Noemvijfvoorbeeldenvanduurzamebedrijfsmiddelenineengroothandel.

c. Watisinvesteren?

d. Watisdeomlooptijd?

6.8 Exploitatieoverzicht

CONCEPT

‘Exploiteren’betekent‘uitbaten’,oftewel:eenbedrijfzodanigrunnendatjeerwinstmeebehaalt.Indecommercie verdienjegelddoorproductenteverkopenvooreenhogereprijsdanwaarvoorjezehebtingekochtof geproduceerd.Ditlevertjebrutowinstop.

Omdeuiteindelijkewinstteberekenen,moetjeookrekeninghoudenmetjeexploitatiekosten.Ditzijnallekosten diejemaaktomjeondernemingdraaiendtehouden.Bijvoorbeelddekostenvoorpersoneel,energiekosten,huur vaneenbedrijfspand,transportkostenenverzekeringskosten.

Nettowinstofnettoverlies

Alsjeberekenthoeveeleroverblijftnadatjevandebrutowinstdeexploitatiekostenhebtafgehaald,weetjehet bedrijfsresultaat Isdebrutowinsthogerdandeexploitatiekosten?Danhebjeeenpositiefbedrijfsresultaat, ofteweleennettowinst Zijndeexploitatiekostenhogerdandebrutowinst,danisjebedrijfsresultaatnegatiefen hebjeeennettoverlies.

Exploitatieoverzicht

Naafloopvaneenperiode,bijvoorbeeldnaeenkwartaalofnaeenjaar,steljemetaldezegegevenseen exploitatieoverzichtop.Ditiseenoverzichtvandeopbrengstenenkostenindieperiode.

Hetexploitatieoverzichtgeeftjeachtereenvolgensinzichtin:

• deomzetinclusiefbtw(consumentenomzet)

• deomzet

• debrutowinst

• hetbedrijfsresultaat.

CONCEPT

Deomzetinclusiefbtwbestaatuitdecontanteomzetinclusiefbtwendeomzetinclusiefbtwoprekening.Deze gegevenshaaljeinbijnaallegevallenuithetadministratieprogramma.

Deomzetisgelijkaandeomzetinclusiefbtwmindebtw.

DebrutowinstisgelijkaandeomzetmindeIWO.

Samengevat:bedrijfsresultaat(nettowinstofnettoverlies)=brutowinst–exploitatiekosten.

Hetexploitatieoverzichtinderetailzieterzouit:

Consumentenomzet

Btw

Omzet

IWO

Brutowinst

Exploitatiekosten

Bedrijfsresultaat

Bijeengroothandelbeginthetexploitatieoverzichtmetdeomzet,omdatindegroothandeldeprijzenaltijd exclusiefbtwgegevenzijn.

Vuurwerkverbod

VuurwerkgroothandelDeVuurpijlheeft15.000klanten diesamenvoortonnenvuurwerkkopen.Tochmaakt deeigenaarzichzorgen.Hijplaatstnamelijkvervan tevorenzijnbestellingenenmaaktalandere voorbereidingskosten.

Watmoethijmetalhetvuurwerkalsereen vuurwerkverbodkomtenhijhetnietmeermag verkopen?Hijheeftdangeenomzet,maarwelkosten. Dusmaakthijverlies.

Rekenvoorbeeld

Deeigenaarvaneenretailondernemingheeftdevolgendefinanciëlegegevensverzameld:

• consumentenomzet€605.000

• brutowinstmarge42%

• exploitatiekosten€110.000

• btw21%.

Gevraagd

Stelhetexploitatieoverzichtop.

Uitwerking

Stelhetexploitatieoverzichtopenvuldegegevensindiejeweet.

CONCEPT

Deconsumentenomzetvan€605.000isinclusief21%btw,dus121%.

Eerstberekenje1%.Datisdus€605.000÷121=€5.000.

Debtwis21%.Datisdus21×€5.000=€105.000.

Deomzetis100%.Datis100×€5.000=€500.000.

HetpercentageIWOis100%–42%=58%.

DeIWOis58×€5.000=€290.000.

Debrutowinstis€500.000–€290.000=€210.000.

Hetbedrijfsresultaatis€210.000–€110.000=€100.000.Deexploitatiekostenzijnlagerdandebrutowinst.Het bedrijfsresultaatisdaarompositief(nettowinst).

Volledigingevuldziethetexploitatieoverzichterzouit:

Hoofdstuk6 Vanomzetnaarnettowinst

Jekunthetookandersberekenen.

Deconsumentenomzetvan€605.000is121%.Deel121door100enjekrijgt1,21.

Deomzetisdan€605.000÷1,21=€200.000.

Debtwis21%van€500.000=0,21×€500.000=€105.000.

HetpercentageIWOis100%–42%=58%.Deel58door100enjekrijgt0,58.

DeIWOis0,58×€500.000=€290.000.

Debrutowinstis€500.000–€290.000=€210.000of0,42×€500.000=€210.000.

Hetbedrijfsresultaatis€210.000–€110.000=€100.000.

CONCEPT

Opdracht57 Exploitatieoverzicht

a. Watiseenexploitatieoverzicht?

b. Hoeberekenjedenettowinst?

RetailerSnijderheeftdevolgendefinanciëlegegevensverzameld:

• consumentenomzet€423.500

• btw21%

• brutowinstmarge52%

• exploitatiekosten€119.000.

c. StelvoorwebdesignerSnijderhetexploitatieoverzichtop.

d. InhettweedejaardaaltdeomzetvanSnijdernaar€320.000.Denettowinstisinhettweedejaar€70.000. GeefeenmogelijkeverklaringwaaromSnijdereenhogerewinsthad,terwijldeomzetdaalde.

Opdracht58 Bedrijfsresultaat

Brianiseigenaarvaneengroothandelinkantoorbenodigdheden.Hijheeftdevolgendegegevensverzameld:

• omzet€220.000

• IWO€110.000

• exploitatiekosten€154.000

• btw21%.

CONCEPT

a. BerekenhetbedrijfsresultaatvoorBrian.

GroothandelVanGinkelheeftdevolgendefinanciëlegegevensverzameld:

• omzet€480.000

• btw21%

• brutowinstmarge32%

• exploitatiekosten€110.400.

b. BerekenvoorVanGinkelhetbedrijfsresultaat.

Opdracht59 Beterofslechter?

Fransheefthetafgelopenjaareenomzetinclusiefbtwbehaaldvan€950.630,45.Zijnbrutowinstmargebedraagt 29%.Debtwis21%.

a. BerekenvoorFransdeomzetexclusiefbtwendebrutowinst.

Fransontmoeteencollegadieeenzelfdesoortondernemingalshijzelfheeftineenanderestad.Franswilzijn gegevensgraagvergelijkenmetdievanhem.Zijncollegaheefteenbrutowinstopslagvan38%.

b. LaatmeteenberekeningzienofFransbeterofslechterpresteertdanzijncollega.

Opdracht60 Nettowinst

HansiseigenaarvancateringVers&FruitiginOudewater.

Hansgeeftjoudevolgendegegevensoverhetafgelopenjaar:

• consumentenomzet€136.250

• brutowinstmarge36%

• exploitatiekosten€10.000

• btw9%.

Gebruikhetschema.

CONCEPT

a. Berekendeomzet,deinkoopwaardevandeomzet,debrutowinstenhetnettoresultaat.Zeterachterofdat positiefofnegatiefis.

Consumentenomzet

Btw

Omzet

IWO

Brutowinst

Exploitatiekosten

Bedrijfsresultaat

Hansgaatkomendjaarvoorheteerstreclamemakenvoorzijnzaak.Hijwilhiermeenieuweklantenaantrekken. Reclamemaakthijmetfoldersenmetadvertentiesinhuis-aan-huisbladen.Daarnaastheefthijeenpaarkeer iemandingehuurdomflyersuittedelen.

VoorkomendjaarheeftHanshetvolgendekostenoverzichtgemaakt:

• reclamekosten€10.000

• personeelskosten€5.250

• overigebedrijfskosten€8.000.

Deomzetstijgtkomendjaarwaarschijnlijknaar€155.000,deinkoopwaardevandeomzetbegrootHansop €110.000.

b. Berekenhetnettoresultaatvoorkomendjaar.Isheteenwinstofeenverlies? Gebruikhetschemavandevorigevraag.

c. AdviseerjijVers&Fruitigdoortegaanmetdezemaniervanreclamemaken?Legjeantwoorduit.

6.9 Samenvatting

Deinkoopprijsverhoogjemetdebrutowinstopslagomdeverkoopprijsteberekenen.Deklantbetaaltdeprijs inclusiefbtw.Ditisdeconsumentenprijs.Jekuntdebrutowinstookuitdrukkenineenpercentagevande verkoopprijs.Danspreekjevandebrutowinstmarge.

Doorproductenteverkopen,ontvangjealsondernemerdeomzetinclusiefbtw.Datisdeafzetvermenigvuldigd metdeverkoopprijsinclusiefbtw.Alsjehierdebtwafhaalt,danhoudjedeomzetover.

CONCEPT

Deartikelendiejealsondernemerverkoopt,hebjeeerderingekocht.Daarvoorbetaaldejedeinkoopprijsinclusief btw.Voorzichzelfrekentdeondernemermethetbedragexclusiefbtw.Datisdeinkoopwaardevandeomzet (IWO).

Deconsumentisdegenedieuiteindelijkdebtw(ofomzetbelasting)betaalt.Hijbetaaltdebtwaandewinkelier ennietrechtstreeksaandeBelastingdienst.Daaromisbtweenindirectebelasting.

Deondernemerhoudtbijhoeveelbtwhijbetaaltaanzijnleveranciers(=voorbelasting=tevorderenbtw)en hoeveelbtwhijontvangtvanzijnklanten(=tebetalenbtw).Hetverschiltussendetebetalenbtwendetevorderen btwisdeteverrekenenbtw.Deondernemerdraagteensperperiode(meestalperkwartaal)deteverrekenen btwafaandeBelastingdienst,ofkrijgtdeteverrekenenbtwterugvandeBelastingdienst.

Eenbedrijfmaaktkostenomdeondernemingdraaiendtehouden.Dezekostenkunjeonderandereindelenin kostensoorten.Erzijnzevenkostensoorten:kostenvanvermogen,kostenvanmenselijkearbeid,kostenvan dienstenvanderden,kostenvanvoorraad,kostenvanbelastingen,kostenvanduurzamebedrijfsmiddelenen kostenvangrond.Kostendiejenietbijeenvandezesoortenkuntonderbrengen,noemje‘overigekosten’.

Inhetexploitatieoverzichtovereenperiodeberekenjeeerstdebrutowinst.Alsjedaardeexploitatiekosten (bedrijfskosten)afhaalt,houdjedenettowinstover.

Opdracht61 Chocolaterie(plusopdracht)

Wendewerktineenwinkeldiechocoladeproductenverkoopt.Vandrieverschillendesoortenbonbonsweetze perdoosjedeverkoopprijsinclusiefbtwendeinkoopprijs.Debtwis9%.

Gebruikdetabelvoorhetbeantwoordenvandevragen.

a. Berekenvanelksoortdoosjebonbonsdeverkoopprijs,debrutowinstendebrutowinstmarge.

Artikel

Bonbonnie

Baronbon

Bonne

Brutowinst€ Verkoopprijs€ Verkoopprijs inclusiefbtw Btw Inkoopprijs

9% €5,00

9% €6,80

9% €9,96

Brutowinstmarge

€7,75

€12,50

€21,75

b. Welksoortdoosjebonbonslevertdehoogstebrutowinstmarge?

c. HoeveeldoosjesmoetWendeperbonbonsoortverkopenom€1.000brutowinsttebehalenmetalleendat chocoladeproduct?Rondafophelegetallen.

d. ZoujeWendeadviserenomalleenhetmeestwinstgevendedoosjechocoladeteverkopen?Legjeantwoord uit.

Opdracht62 Groothandelinmode(plusopdracht)

CONCEPT

Hansjeiseigenaressevaneenkledinggroothandel.Zeverwachtkomendjaareenomzettehalenvan€400.000.

Haaromzetvaltonderhetbtw-tariefvan21%.

Vorigjaarwashaarbrutowinst37%vandeomzet.Indatjaarbedroegendeafschrijvingskosten8%vandeomzet, derente-enbankkosten1,5%vandeomzet,dehuisvestings-eninventariskosten7%vandeomzet,de personeelskosten9%vandeomzet,dealgemenekosten2%vandeomzet,detransportkosten4%vandeomzet endeverkoopkosten3%vandeomzet.

Hansjeverwachtdatdezepercentagesookvoorhetkomendejaargelden.

StelhetexploitatieoverzichtvoorhetkomendejaaropvoorHansje.

Omzet

IWO

Brutowinst

Kosten

€ Personeelskosten

€ Huisvestings-eninventariskosten

Transportkosten

Verkoopkosten

Algemenekosten

Rentekostenenbankkosten

Afschrijvingskosten

Bedrijfsresultaat(Nettowinst)

Opdracht63 Benthe(plusopdracht)

Bentheheeftvanhaarmanagerdevolgendegegevensvaneenproductgekregen.BerekenvoorBenthede ontbrekendebedragen.

Verkoopprijsinclusiefbtw € Btw21%

Verkoopprijsdetaillist

Brutowinstmargedetaillist28%

Netto-inkoopprijsdetaillist

groothandel45%

CONCEPT

detaillist

Inkoopprijsgroothandel

Opdracht64 Nawal(plusopdracht)

Nawalheeftvanhaarmanagerdevolgendegegevensvaneenproductgekregen. BerekenvoorNawaldeontbrekendebedragen.

Verkoopprijsdetaillist

Brutowinstmargedetaillist36%

Inkoopprijsdetaillist

Introductiekortingdetaillist5%vandeinkoopprijs

Brutowinstmargegroothandel25%

Inkoopprijsgroothandel

Opdracht65 Froukje(plusopdracht)

Froukjeheeftvanhaarleidinggevendedevolgendegegevensvaneenproductgekregen. BerekenvoorFroukjedeontbrekendebedragen.

Consumentenadviesprijs 7,25

Actiekorting €

Consumentenprijs €

Btw21% €

Verkoopprijsdetaillist €

Brutowinstopslagdetaillist25% €

Inkoopprijsdetaillist €

Introductiekortingdetaillist5%vandeinkoopprijs

Brutowinstmargegroothandel25%

Inkoopprijsgroothandel

Opdracht66 Servijn(plusopdracht)

Servijnheeftvanzijnafdelingsmanagerdevolgendegegevensvaneenproductgekregen. BerekenvoorServijndeontbrekendebedragen.

Consumentenadviesprijs 4,95

Actiekorting

Consumentenprijs

Btw9%

Verkoopprijsdetaillist

Brutowinstmargedetaillist25%

Netto-inkoopprijsdetaillist

Brutowinstopslaggroothandel35%

Kortingdetaillist 15,00

Inkoopprijsgroothandel

Opdracht67 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Afschrijvingskosten

• Afzet

• Bedrijfsresultaat

• Brutowinstmarge

• Brutowinstopslag

CONCEPT

• DrieR’s

• Duurzameproductiemiddelen(dpm)

• Exploitatiekosten

• Exploitatieoverzicht

• Fiscus

• Indirectebelasting

• Inkoopwaardevandeomzet(IWO)

• Interest

• Investeren

• Kostenvandienstenvanderden

• Kostenvangrond

• Kostenvanvermogen

• Kostensoort

• Kostprijsverhogendebelastingen

• Nettoverlies

• Nettowinst

• Niet-kostprijsverhogendebelastingen

• Omlooptijd

• Omzet

• Omzetinclusiefbtw

• Omzetbelasting

• Rente

• Rentekosten

• Risicokosten

• Ruimtekosten

• Tebetalenbtw

• Teverrekenenbtw

• Tevorderenbtw

• Toegevoegdewaarde

• Verkoopprijs

• Verkoopprijsinclusiefbtw

• Voorbelasting

• Voorraadkosten

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Hoofdstuk6 Van

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk7

Verkoopprognoseopstellen

CONCEPT

Stikstofreductie,‘Kooplokaal’,klimaatverandering...Wewordenonssteedsbewustervandeimpactdieonze aankopenhebbenopdeleefbaarheidvanonzeplaneet.Wiljedannogeenexotischeplantindetuindiehetlokale ecosysteemschadetoebrengt?Steedsmeermensenkiezenvoorlokaalbekendeengeteeldeplanten.Ditsoort veranderingenvandefinalevraagopdeconsumentenmarktheeftdirectgevolgenvoorbedrijvendiehogerinde bedrijfskolomzitten.Diemoeteninspelenopdeveranderingeneninschattenhoedeverkoopzichindekomende periodezalontwikkelen.Zulkeschattingenzijngeennattevingerwerk:dezekunjevrijgoedberekenen.Hoeje datdoet,leerjeindithoofdstuk.

Deschattingenvandeverkopenvoordekomendeperiodenoemjeeen‘verkoopprognose’ofeen‘omzetprognose’. Hoejeeenverkoopprognosevoorbijvoorbeeldeenafdelingofeenmedewerkermaakt,leerjeindithoofdstuk.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• kunjeeenverkoopprognoseopstellen.

• kunjeeenseizoenspatroon,cycluslengteentrendherkennen.

• kunjeeenverkoopprognosemakenmetbehulpvanindexcijfers.

Opdracht1 Kennismaking

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Zijnautoverkoopcijfersnogweltevoorspellen?

RAIVerenigingenBOVAGgevenelkjaareenverkoopverwachtingvanhetaantalregistratiesvannieuwe personenauto’s.Maarzijndieautoverkoopcijferseigenlijknogweltevoorspellennuermeerfactorenzijndan ooitomrekeningmeetehouden?

Verkoopprognose voor 2023

CONCEPT

Intotaal340.000exemplaren.RAIVerenigingenBOVAGverwachtendatin2023hetaantalregistratiesvannieuwe personenauto’suitkomtopditcijfer.Alsditklopt,dantrektdemarktin2023ietsaantenopzichtevan2022.

Prognose lichte bedrijfswagens in 2023

Hetaantalnieuwelichtebedrijfswagenskomtvolgensdeprognosein2023uitopcirca70.000.Eenstijgingten opzichtevande67.000nieuwelichtebedrijfswagenswaardemarktin2022waarschijnlijkopuitkomt.

Waar komen de cijfers vandaan?

Hoekomendezeprognoseseigenlijktotstand?‘DeprognosesvanRAIVerenigingenBOVAGkomentotstandna analysevandemarktdoorderekenmeestersvanbeideverenigingeneneenexternetoetsing’,aldusRAIVereniging.

Diverse factoren van invloed

Tochblijfthetvoorspellenvandezecijfersook‘nattevingerwerk’,wanterzijnmeerfactorendanooitvaninvloed. HetverloopvandeoorloginOekraïnebijvoorbeeld,ofdeontwikkelingvandeinflatieendelokaleenwereldwijde economie.Daarnaastiserooknogsprakevaneenhistorischlaagconsumentenvertrouwenendeenergiecrisis.

In de soep lopen

Enwatdachtjevanchiptekorten?Hoewel,voor2023lijktheteropdateendeelvandeautofabrikantenzijn leveringsachterstandenkangaaninlopen,omdatdeleveringvanchips,onderdelenengrondstoffenweerwat lijktteherstellen.Maardannog:erhoeftmaarietstegebeurenendeprognoselijktindesoeptelopen.Maarvoor nu:340.000nieuwepersonenauto’sin2023.Wegaanhetzien.

Autorai.nl.

a. Waargaatditartikelover?

b. Noemverschillendefactorendievaninvloedzijnopdeprognose.

c. Welknutkunnenvoorspellingenoverdetoekomsthebbenvooreenhandelsbedrijf?

7.1 Gegevensverkoopprognose

Jehebtgeenglazenbolomdetoekomsttevoorspellen,maarhetisbelangrijkomeengoedeverkoopprognose temaken.Jevoorkomtdaarmeenee-verkoopofjuistvoorradendietelanginjemagazijnblijvenliggen.De verkoopprognosegeeftdeteverwachtenomzetofafzetweervoordekomendeperiode,bijvoorbeeldeenmaand ofeenjaar.Eenverkoopprognosewordtookwelomzetprognoseofsalesforecastgenoemd.

Nietelkemedewerkerdiewerkzaamisbinnendehandelendecommercieheefttemakenmethetopstellenvan verkoopprognoses.Maarookalsjenietzelfbetrokkenbentbijhetopstellenvandeprognose,hebjebijnaaltijd weltemakenmetdeuitkomsten.Werkjeindehandelencommercie,dankrijgjemeestaleenverkoopdoelstelling diegemaaktisopbasisvandeprognose.

CONCEPT

Eenondernemerberekentzelfzijnomzetprognose.Eenstartendeondernemerzaldanantwoordgevenopde volgendevragen:

• Welkeartikelengaikverkopen?

• Inwelkehoeveelheden?

• Watwordenmijnverkoopprijzen?

• Waarkooptmijndoelgroep?

• Wordthetclicks(online)ofbricks(fysiek)ofeencombinatiehiervan?

Bijeenvestigingbepaalthethoofdkantoordeverkoopprognosevandevestiging.Opbasisdaarvanwordtvoor devestiginghetbudgetvooreenbepaaldeperiodevastgesteld.Ditiseenvastgesteldebegroting.Jemerktde gevolgenvanditbudgetopdewerkvloer.

Voorbeeld

Naomiwerktopdekaasafdelingvaneen foodgroothandel.

Voordemaandoktobermagzij380uuraanpersoneel inzetten.

Alszeindeloopvandemaandzietdathetminderdruk is,danstuurtzebij.Zekandanbijvoorbeeldminder oproepkrachteninzetten.

Interneenexternegegevens

Eenverkoopprognosesteljeperjaaropensplitsjeuitnaarmaandenofweken.Voorhetopstellenmaakjegebruik vaninterneenexternegegevens.

Deinternegegevenskomenuitjeeigenbedrijf.Denkbijvoorbeeldaan:

• omzetgegevensineenbepaaldeperiode

• degemiddeldeomzet

• deomzetperwerknemer

• degemiddeldebrutowinstmarge

• hetbestedingspatroonvanklanten

• veranderingenindemarkt.

CONCEPT

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Gegevensvanbuitenhetbedrijfzijnexternegegevens.Bruikbaregegevensvindjebijvoorbeeldbij brancheorganisaties(zoalsFIAR)enbijhetCBS.

Ervaringscijfers

Eenbedrijfdatalmeerderejarenbestaat,kandeverkoopprognosebaserenopervaringscijfers.Ditisinformatie uithetverleden.Jehaaltdezeinformatieuitdemanagementrapportagesofdeinformatieisafkomstigvanje medewerkers.Daarnaasthoudjerekeningmetdeontwikkelingenindebrancheenkijkjenaardetrendsdie invloedkunnenhebben.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

ErzijnditjaarbijVergeer2.500e-bikesverkocht.VoorvolgendjaarverwachtVergeereengroeivan8%bijde e-bikes.

Gevraagd

Watisdeverkoopprognosevandee-bikesvoorvolgendjaar?

Uitwerking

DitjaarheeftVergeer2.500e-bikesverkocht,ditis100%.Voorvolgendjaarverwachthijeentoenamevan8%.Dit iseentoenamevan0,08×2.500=200e-bikes.Deverkoopprognosevoorvolgendjaarisdan2.500+200=2.700 e-bikes.

Deberekeningkanookkorterensneller.Meteenstijgingvan8%komtdeverkoopvolgendjaarop100%+8%= 108%.

Datis1,08×2.500=2.700e-bikes.

Bijhetmakenvaneenverkoopprognosehoudjeookrekeningmetdeprijsontwikkeling.

Rekenvoorbeeld

Deprijsvanmeubelsisditjaarmet15%gestegen.Hethoofdkantoorverwachthierdoordatdevestigingenkomend jaar5%mindertafelsverkopen.DeomzetvandetafelsditjaarvandevestiginginMiddelburgis€608.400.

Gevraagd

Watisdeomzetprognosevoordetafelsvoorhetkomendejaar?Rondafopheleeuro’s.

Uitwerking

Ditjaarisdeomzetverwachting€608.400.Ditis100%.Enerzijdszorgtdeprijsstijgingvoormindervraag,waardoor deafzetvolgendjaarmet5%daalt.Deomzetkomtdanuitop 100%–5%=95%.Datis0,95×€608.400=€577.980.

Anderzijdslevertdeprijsstijgingbijelkeverkoopmeerop.Daaromsteljedezeomzetprognosenaarbovenbij met15%.

Dusdeverkoopprognosevoorvolgendjaarisdan1,15×€577.980=€664.677.

Opdracht2 Verkoopprognose

a. Watiseenverkoopprognose?

b. Hoenoemjeeenverkoopprognoseookwel?Geeftweeanderebenamingen.

c. Waaromishetverstandigomeenomzetprognosetemaken?

d. Tommaaktdeverkoopprognosevoordekomendemaand.GeefindetabelaanofTomgebruikmaaktvan interneofvanexternegegevens.Zetkruisjes.

CONCEPT

Uitdraai managementinformatiesysteem

Informatiebranchevereniging

Marktonderzoek

e. Noemdriegegevenswaarvanjeuitgaatbijhetmakenvaneenverkoopprognose.

Opdracht3 Omzetprognose

Jeverwachtdatdeomzetvantuinartikelenvolgendjaar4,8%groeitinvergelijkingmetdeomzetvanditjaar.De omzetvanditjaaris€580.845.

a. Berekendeomzetprognosevoorhetvolgendejaar.Rondafopheleeuro’s.

DeomzetvanHorloge4Youisditjaarvolgensjevoorspelling3,1%lagerdandeomzetvanhetafgelopenjaar.Uit degegevensblijktdatdeomzetvorigjaar€835.600was.

b. Berekendeomzetprognosevanditjaar.Rondafopheleeuro’s.

Jeverwachtdatdeafzetvanjouwbedrijfvolgendjaarstijgtmet5%,omdatjehetassortimentjeansuitbreidt meteennieuwmerk.Ookverwachtjedatvolgendjaardeprijzenvanjouwassortimentmet2,5%stijgen.Ditjaar behaaljenaarverwachtingeenomzetvan€340.000.

c. Berekendeomzetprognosevoorhetvolgendejaar.

Externegegevens

Internegegevens

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Injeverzorgingsgebiedvestigtzicheengroteconcurrent.Jeverwachthetkomendejaareendalingvandeafzet opjouwafdelingvan8%.Deverwachtingisdatdegemiddeldeverkoopprijzenvandeartikelenuitjouwassortiment met1,5%stijgen.Jeverwachtditjaareenomzetvan€115.000.

d. Berekendeteverwachtenomzetvoorhetvolgendejaar.

Opdracht4 Verkoopprognoseeerstekwartaal

CONCEPT

Alscommercieelmedewerkerhebjeeenverkoopprognosegemaaktvoorheteerstekwartaalvan2024:

Verkoopprognose

Januari

Februari

Maart

€33.500

€46.500

a. Geeftweemogelijkeverklaringenwaaromdeprognosevoormaartflinkhogerisdanvoorjanuari.

Jehebtdezeprognoseuitgebreidmeteenopsplitsinginverschillendeartikelgroepen:

Verkoopprognoseeerstekwartaal2024perartikelgroep

Maand

Januari

Februari

Maart

Artikelgroep A Totaal

€32.000

€33.500

€46.500

€10.000

€10.000

€10.000

Artikelgroep B

€2.500

€5.000

€15.000

Artikelgroep C

€19.500

€18.500

€21.500

b. Watishetnutvaneenopsplitsingvandeverkoopprognoseinartikelgroepen?

ArtikelgroepenAenCzijnbasisartikeleninhetassortiment.ArtikelgroepBiseennieuweartikelgroep,waarvoor jijalscommercieelmedewerkereenstijgingvandeomzetverwacht.

c. Voorwelkeartikelgroepverwachtjedegrootsteafwijkingvandeprognoseinhetverkoopresultaat?Legje antwoorduit.

Opdracht5 Brutowinst

BouwbedrijfScholtenrealiseerdeafgelopenjaareenomzetvan€6.500.000. Deinkoopwaardevandeomzet(IWO)bedroeg€3.750.000.Chantalleverwachtvoorvolgendjaareentoename vandeomzetmet2%,deIWOstijgtmet1,5%.

a. Berekendeteverwachtenbrutowinstvoorvolgendjaar.

CONCEPT

Eensupermarktverkooptzijnartikelenalleenonline.Hetafgelopenjaarisereenomzetgerealiseerdvan€7.040.000. Deinkoopwaardevandeomzetis70%.Voorhetkomendejaarverwachtdemanagereenstijgingvandeomzet met2,5%.Doorslimmerintekopen,verwachthij5%tebesparenopdeinkoop.

b. Berekendebrutowinstvoorvolgendjaar.

c. Berekendebrutowinstmargevoorvolgendjaar.

Opdracht6 Prognosebedrijfsresultaat

VorigjaarrealiseerdeHoubeneenomzetvan€5.310.000.Deinkoopwaardevandeomzetbedroeg€2.920.500. Detotaleexploitatiekostenwaren€1.805.400.Voorditjaarverwachthijeenomzetstijgingvan4,5%eneenstijging vandeinkoopwaardemet2%.Detotaleexploitatiekostenzullenditjaardoordestijgendeenergieprijzenmet 5%stijgen.

a. Watisdeprognosevanhetbedrijfsresultaatvoorkomendjaar?

UitdeadministratievanzijnwebshophaaltBadrhetvolgendeexploitatieoverzicht:

Badrverwachtdatdeomzetvolgendjaar5,5%toeneemtendathijeenbrutowinstrealiseertvan25%.De bedrijfskostenzullennaarverwachting1%lagerzijnvolgendjaar.

b. Berekenhetverwachtebedrijfsresultaatvoorvolgendjaar.

7.2 Tijdreeksanalyse

Bijhetmakenvanjeverkoopprognosekunjegebruikmakenvantijdreeksanalyse Jeonderzoekteenserie meetgegevensovereenlangereperiodemethetdoelereenpatrooninteherkennen.Jesplitstdandegegevens uitineenseizoenspatroonmeteenbepaaldecycluslengte,eneentrend.

Seizoenspatroon

Veelsectoren,artikelenendienstenkenneneen duidelijkseizoenspatroon.Hiervanissprakeals piekomzettenenlageomzettennaeenbepaalde periodesteedsweerterugkerenophetzelfdemoment indieperiode.Schaatsenverkoopjevooralindewinter, ijsjesindezomer.Injeverkoopprognosemoetjedaar rekeningmeehouden.Jekuntdannietdeprognose vandejaaromzetgelijkverdelenoverdemaanden, maarjemoetrekeninghoudenmethet seizoenspatroon.

CONCEPT

Dieseizoensinvloedenzijnsomszosterkdatéénseizoen gevolgenheeftvoordeomzetinhethelejaar.De ijssalondieindewintergeslotenis,verdientineenjaarmetlagezomertemperaturenenveelregenminderdan ineenzomermetveeltropischedagen.Sommigeproductenhebbeneenheelkortverkoopseizoen,zoals kerstartikelen.

Seizoenenkunnenopverschillendemaniereninvloedhebbenopjeomzetprognose:

• Doorseizoenenishetsomslastigeromanderepatronenteontdekken.

• Alsjewerktmetbudgettenperweek,maandofkwartaal,moetjerekeninghoudenmetdeseizoenen.

Cycluslengte

Decycluslengteisdeperiodewaarineenseizoenspatroonwordtherhaald.IndegrafiekvanDeSpeelboom,in hetvoorbeeldhierna,ziejedathetpatroonvandevierkwartalenelkjaarherhaaldwordt.Decycluslengteisdus vierkwartalen.

Trend

Eentrendiseentoonaangevendeontwikkelingdiezichgedurendeeenlangereperiodeineenbepaalde,duidelijke richtingbeweegt.Trendskunnenhelpenbijhetopstellenvaneenomzetprognose.Daarbijishetbelangrijkdat jejeprognoseafstemtoptrendsinjebranche.Dieinformatiekomtvanbrancheorganisaties,bankenof gespecialiseerdeonderzoeksbureaus.

Inberoepenindehandelencommercieishetbelangrijkomopdehoogtetezijnvandetrendsinjeeigenbranche. Jekuntdanbeterinspelenopdeklantvraag.

Deoorzakenvooreenstijgendeofdalendetrendvoordeomzetzijn:

• hogereoflagereverkoopprijzen

• hogereoflagereafzet.

Verkoop van ijs vooral in het zomerseizoen.

Voorbeeld

IndegrafiekziejedeontwikkelingvandeomzetperkwartaalvandeafdelingGezelschapsspellenvanDeSpeelboom overdeafgelopenvierjaar.

CONCEPT

Jezietdatdeomzetinkwartaal2hetlaagstiseninkwartaal3hethoogst.Detopmaandenzijndusjuli,augustus enseptember.Ditishetseizoenspatroon.Hetpatroonwordtnaeenjaarherhaald,decycluslengteisdusvier kwartalen.Ookziejeeentrendlijn.Jeherkenteentrendaandevastestijgingofdalingperperiode.Voorje prognosekunjedetrendlijndoortrekken.Indegrafiekisdetrendmeteenoranjestippellijnaangegeven.

Alsjekijktnaardeomzetteninkwartaal3,danziejedatdeomzetjaarlijksinkwartaal3met3%toeneemt.Kijk maar:

€180.340–€175.088=€5.252.€5.252÷€

€185.750–€180.340=€5.410.€5.410÷€180.340×100%=3%

€191.323–€185.750=€5.573.€5.573÷€185.750×100%=3%

Jekuntnuzeggendatdeomzetvoorkwartaal3volgendjaarwaarschijnlijkook3%hogerzalzijn.Dus0,03× €191.323=€5.739,69. Deprognosevoordeomzetisdan€191.323,00+€5.739,69=€197.062,69.Afgerond€197.063.

Alseenstartendeondernemereenverkoopprognosemaakt,heefthijgeenervaringscijferswaarophijzijnprognose kanbaseren.Tochkanookhijeeninschattingmakenvandeomzetvoorhetkomendejaar.

Rekenvoorbeeld

YousefwilinaprileenjuwelierszaakopeneninHengelo. Hijvraagtzichafwateenredelijkeomzetprognosevoor zijnjuwelierszaakis.Volgensdebrancheorganisatieis deomzetpervierkantemeterwinkelvloeroppervlakte ongeveer€9.052.Deoppervlaktevandewinkelis60 vierkantemeter.Yousefheeftdriefulltimersindienst. Deomzetperfulltimerisvolgensdebrancheorganisatie ongeveer€171.636.

Gevraagd

Watiseenredelijkeomzetprognosevoorheteerste jaar?

Uitwerking

CONCEPT

AlsYousefuitgaatvandewinkeloppervlakte,isdeomzetprognose60×€9.052=€543.120. Gaathijuitvanhetpersoneel,danisdeomzetprognose3×€171.636=€514.908. Zijnprognosevoorheteerstejaarzalrondde€500.000liggen.

Opdracht7 Begrippen

Verbindhetjuistebegripmetdeomschrijving.

Omschrijving

Toonaangevendeontwikkelingdiezichgedurende een(middel)langeperiodeineenbepaalde, duidelijkerichtingbeweegt

Deperiodewaarineenseizoenspatroonwordt herhaald

Onderzoekvaneenseriemeetgegevensovereen langereperiodemetalsdoelhetherkennenvan eenpatroon

Piekomzettenenlageomzettennaeenbepaalde periodekerensteedsweerterugophetzelfde momentindieperiode.

Begrip

Cycluslengte

Tijdreeksanalyse

Trend

Seizoenspatroon

Opdracht8 Omzetprognose

Fatmawerktineengroothandelinverlichtingsartikelen.Indemanagementrapportagevanvorigjaarstaande volgendekwartaalomzetten:

Omzet Kwartaal

€1.170.000 1

€995.000 2

€1.169.050 3

€1.203.100 4

CONCEPT

Degerealiseerdeomzetvankwartaal1inditjaaris€1.150.000.Fatmagaatervanuitdatdeanderekwartalen vanditjaardezelfdeprocentuelestijgingofdalingvolgenalsheteerstekwartaalvanditjaar.

a. Maakdeomzetprognosevoorkwartaal2,3en4.Rondafopheleeuro’s.

Jewordtgevraagdomvoordetweedehelftvanditjaareenomzetprognosevoordewebshopvandegroothandel temaken.Indemanagementrapportagevanhetafgelopenjaarleesjedevolgendekwartaalomzetten:

vierdekwartaal

Degerealiseerdeomzetvanheteerstekwartaalvanditjaaris€603.750.Jegaatervanuitdatdeanderekwartalen vanditjaardezelfdeprocentueledalinglatenzienalsheteerstekwartaalvanditjaar.

b. Berekendeteverwachtenomzetprognosevoordetweedehelftvanditjaar.Rondafopheleeuro’s.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Opdracht9 Trend

IndegrafiekziejedekwartaalomzettenvanBosmanvandeafgelopenvierjaar.

a. Waaromishiersprakevaneentrend?

CONCEPT

b. Berekenmethoeveelprocentdeomzetinkwartaal4vanhetlaatstejaarisgestegentenopzichtevanhet vierdekwartaalvanhetjaarervoor.

c. Watisdeverkoopprognosevoorhetvierdekwartaalvankomendjaar?Gauitvaneenzelfdeprocentuele stijgingalshetvoorgaandejaar.Rondafopheleeuro’s.

Opdracht10 Omzetverloopwebshop

Eenwebshopintassenverstrektjedevolgendegrafiek.

a. Ishiersprakevaneentrend?Legjeantwoorduitmeteenberekening.

b. Watisdeomzetprognosevoorkwartaal4voorhetvolgendejaar?Rondafopheleeuro’s.

Opdracht11 Omzetkindermode

CONCEPT

Indegrafiekziejehetverloopvandekwartaalomzetvandeafgelopenvierjaarvaneenkindermodezaak.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

a. Welkseizoenspatroonziejeindegrafiek?

b. Watisdecycluslengtebijdezekindermodezaak?

c. Leguitdathiersprakeisvaneentrend.

d. Berekenvoorelkpiekkwartaaldeomzetstijginginprocententenopzichtevanhetzelfdekwartaalinhet voorgaandejaar.

Opdracht12 OmzetverloopSmithVerf&Behang

CONCEPT

DeomzetvanSmithVerf&Behangoverdejaren2021totenmet2025isbekend.Metdezegegevensiseen omzetprognosegemaaktdoordelijndoortetrekken.Ditishetgestippeldedeelvandeomzetlijn.

a. Leguitofhetgestippeldedeelvandelijneengoedeprognoselijnis.

b. Watisvolgensdeprognoseeengoedeschattingvandeomzetin2026?

c. Noemtweeredenenwaaromdeprognosekanafwijkenvandewerkelijkeomzet.

Opdracht13 Omzetprognoseschoenenbranche

a. Alsjeeenvasteprognosegebruikt,dangebruikjesteedsdezelfdegetallen. Welkvoordeelheefthetomeenvasteprognosepermaandtegebruiken?

CONCEPT

b. Alsjeeenseizoensgebondenprognosegebruikt,danhoudjerekeningmetdeseizoenen.Welkvoordeelheeft hetgebruikvanseizoensgebondenprognoses?

c. Bekijkdegrafiekmetdeomzetprognosevandeschoenenbranche. Jekooptelkemaandinvoordevolgendemaandenjegaatdaarbijuitvaneenvastemaandomzet. Inwelkemaandenloopjehetrisicoopnee-verkopen?Verklaarjeantwoord.

Opdracht14 Omzetprognosewebshop

InhetafgelopenjaarwasdeomzetvanwebshopKnoks€81.065,60.Indatjaarzijner940ordersgeplaatst.Voor hetkomendejaarverwachtKnoksdatdegemiddeldewaardemet15%perorderstijgt.Ookhetaantalorderszal naarverwachtingstijgenmet5%.

Watiseenredelijkeomzetprognosevoorhetkomendejaar?

7.3 Indexcijfers

Omdeontwikkelingvanverschillendegrootheden,zoalsprijzen,omzetenafzetuitverschillendeperiodes,goed tevergelijken,maakjegebruikvanindexcijfers Eenindexcijferiseenverhoudingsgetaldatdeprocentuele veranderinglaatzienvaneenaantalofbedragtenopzichtevaneenafgesprokenperiode.Dieafgesprokenperiode noemjehetbasisjaar Hetindexcijfervanhetbasisjaarisaltijdgelijkaan100.Ishetindexcijfergroterdan100, danbetekentditeenstijgingtenopzichtevanhetbasisjaar.Ishetindexcijferkleinerdan100,danisereendaling tenopzichtevanhetbasisjaar.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Jegebruiktindexcijfersomdat:

• jesnellerziethoegrootdeverschillentussendeperiodeszijn.

• jemetindexcijfersmakkelijkkuntvergelijken.

Voorbeeld

Indegrafiekziejedeindexcijfersvandeomzetvankledingenschoenen.Hetbasisjaaris2020.Hetindexcijfer voordeomzetisdan100.Ditbetekentdatjehetindexcijfervoordeomzetvankledingenschoenenvergelijkt methetindexcijfervan2020.

CONCEPT

In2020ishetindexcijfer102.Ditbetekentdatdeomzetin2025met2%toegenomenistenopzichtevan2020.

Rekenvoorbeeld

DeSanitairkoningverstrektdevolgendegegevens:

Gevraagd

Berekendeverwachteomzetvoor2023totenmet2025aandehandvandegegevenindexcijfers.

Uitwerking

Deverwachteomzetvoor2023is€550.000÷100×105=€577.500. Deverwachteomzetvoor2024is€550.000÷100×98=€539.000.

Deverwachteomzetvoor2025is€550.000÷100×102=€561.000.

Rekenvoorbeeld

CONCEPT

Eenparfumerieheefteenomzetprognosevan€1.560.000.Deindexcijfersvandeomzetverdelingoverdemaanden vanhetafgelopenjaarstaanindetabel.

Gevraagd

a.Berekendeomzetprognosevoordeeerstezesmaanden.

b.Berekendeomzetprognosevoorhetderdekwartaal.

c.Waaromvergelijkjetussentijdsdewekelijksecijfersmetdeprognose?

Uitwerking

a.Jeteltalleindexcijfersvandemaandenbijelkaarop: 95+108+91+98+107+105+91+90+88+97+112+118=1.200.

Deomzetprognosevoorvolgendjaaris€1.560.000enditisgelijkaan1.200indexpunten.

Eénindexpuntisdan€1.560.000÷1.200=€1.300.

Indemaandjanuariishetindexcijfer95.

Deomzetprognosevoorjanuariisdan95×€1.300=€123.500.

Opdezemanierberekenjedeomzetprognosevandeanderemaanden.

Maand

Indexcijfer

Omzetprognose

×€1.300=€123.500 95 Januari

×€1.300=

Juni

b.Hetderdekwartaalbetreftdemaandenjuli,augustusenseptember.Dezedriemaandenhebbensamen91+ 90+88=269indexpunten.Dewaardevanéénindexpuntwas€1.300.

Deomzetprognosevoorhetderdekwartaalisdan269×€1.300=€349.700.

c.Alsjetussentijdszietdatdewerkelijkeomzetafwijktvandeprognose,dankunjeinderesterendeperiodenog bijsturen.Uiteindelijkisdedoelstellingeenjaaromzetvan€1.560.000.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Opdracht15 Indexcijfer

a. Watiseenindexcijfer?

b. Watverstajeondereenbasisjaar?

c. Kieshetjuisteantwoord.Hetindexcijfervandeomzetvaneenkledingwinkelisineenbepaaldjaar99.Dit betekentdatdeomzetdatjaarmet0,1%/1%/10%isgedaald/gestegentenopzichtevanhetbasisjaar.

Opdracht16 Verwachteomzetchocola

CONCEPT

VanGoolChocolaverstrektdevolgendegegevens.Berekendeverwachteomzetvoor2022totenmet2025aan dehandvandegegevenindexcijfers.Noteerjeberekening.

Opdracht17 VerwachteomzetThieu

IndetabelstaandeindexcijfersvanThieumetbetrekkingtotdeverdelingvandejaaromzetvanzijnafdelingVerf.

Thieuverwachteenjaaromzetvan€624.840.

BerekenvoordeafdelingVerfvoorhetkomendejaardeverwachteomzetpermaand.Rondafopheleeuro’s.Zet jeberekeningindetabel.

Alleindexcijfersbijelkaaropgeteldis1.200.

Opdracht18 VerwachteomzetGiovanni

Giovannibeschiktoverdevolgendeindexcijfersmetbetrekkingtotdeverdelingvandejaaromzetvanzijnvestiging.

CONCEPT

Giovanniverwachteenjaaromzetvan€1.215.640.

BerekenvoorGiovannivoorhetkomendejaardeverwachteomzetvoorhettweedekwartaalenvierdekwartaal. Rondafopheleeuro’s.

Opdracht19 Omzetprognosedezeweek

Doordebrancheorganisatiezijndevolgendeweekindexcijfersbeschikbaargesteldvanhettweedekwartaal(week 14totenmet26).

a. Jouwomzetprognosevoorhettweedekwartaalis€95.000.Inweek22hebjeeenomzetgerealiseerdvan €8.500.

Watisvoordezeweekdeomzetprognoseopbasisvandeindexcijfersvandebrancheorganisatie?Rondafop heleeuro’s.

b. Berekenhetverschiltussendegerealiseerdeengeprognosticeerdeomzetvoorweek22.

Opdracht20 Omzetprognosebloemenhandel

Eenbloemenhandelbeschiktoverdevolgendeindexcijfersvandeomzetvanvorigjaar:

Ditjaarwildebloemenhandeleenomzetvan€24.000.000halen. Degerealiseerdeomzetcijfersvandeeerstedriemaandenzijn:

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

a. Berekenopbasisvandehistorischeindexcijfersdeomzetprognosevanheteerstekwartaal.

b. Berekenhoeveeldegerealiseerdeomzetvanheteerstekwartaalafwijktvandeteverwachtenomzetopbasis vandehistorischeindexcijfers.

Opdracht21

Teverwachtenomzet

Jebeschiktoverdevolgendeindexcijfersvandeomzetvanvorigjaar:

CONCEPT

Jestreeftditjaarnaareenomzetvanminimaal€660.000.

Indemanagementrapportagevanhettweedekwartaalvanditjaarstaandevolgendegerealiseerdeomzetten:

april

juni

Berekenhoeveeldegerealiseerdeomzetvanhettweedekwartaalafwijktvandeteverwachtenomzetopbasis vandeomzetindexcijfersvanvorigjaar.

Opdracht22

Seizoenspatroondrogisterijbranche

Indegrafiekstaathetseizoenspatroonvandedrogisterijbranche.Alsaccountmanageradviseerjededrogisterijen overdemarktontwikkelingen.Jezietdeindexcijfersvandegemiddeldemaandomzettenvandeafgelopendrie jaar.Degemiddeldemaandomzet=100.

a. Drogisterijenhalenhunhoogsteomzetindecember.Geefdaarvooreenverklaring.

b. Eengemiddeldedrogisterijbehaaldein2024eenomzetvan€1.485.000. Berekendeomzetvandecembervaneengemiddeldedrogisterij.Leeshetindexcijferafindegrafiek.

Opdracht23 Indexcijfers

Ineentijdschriftovercijfersentrendsindebranchestaandevolgendeindexcijfersvandeomzetenafzetvan eenbepaaldproduct.

Hetbasisjaaris2016(=100).

a. Vergelijkdeontwikkelingvanhetindexcijfervandeomzetmetdievandeafzet. Watvaltjeop?

b. Geefeenverklaringvoorjeconclusiebijvraaga.

Opdracht24 Verkoopprognose

Bilalheeftdeopdrachtgekregenomdeverkoopprognosetemakenperkwartaalvoorhetkomendejaar.Hijgaat uitvaneenomzetgroeivan3,5%perjaar.Voordeprognosekanhijdeindexcijfersperkwartaalvanhetafgelopen jaargebruiken.Detotaleomzetbedroegvorigjaar€1.143.000. Deomzetindexcijfersvanhetafgelopenjaarstaanindetabel.

Berekendetotaleverwachtejaaromzet.Rondafopheleeuro’s.

omzet

7.4 Zijndedoelengehaald?

Totnutoehebjegewerktmetprognosesvanafzetenomzet.Ookvoordewinstenhetverkoopresultaatkunje eenprognosemaken.

Hetverkoopresultaatisnooitpreciesgelijkaandeprognose.Erzijnaltijdomstandighedenwaardoorerafwijkingen ontstaan.Dieafwijkingenhoefjenietpasaanheteindvanhetjaarteontdekken.Ooktussentijdskunjenagaan ofjegoedbezigbentomjeverkoopresultaattehalen.Eenhulpmiddeldaarbijisbijvoorbeeldhetmaandbudget. Jekuntdanmaandelijksnagaanofjeafwijkingenvandeprognosehebt.

Kostenprognose

CONCEPT

Eenverstandigeondernemermaakteenvoorspellingvanzijnomzetenkostenvooreenkomendeperiode.Dat doethijdooreenexploitatiebudgetvasttestellen.Naastdeverkoopprognosestaaterinhetexploitatiebudget ookdekostenprognose Hierinneemjedekostenopdiejeverwachtvoorhetkomendejaar.

Ookhoudjeinhetexploitatiebudgetrekeningmetverschillendemaandomzettendoorpiekmomenten.Stijgingen diejeindekostenverwacht(bijvoorbeelddoordathetpersoneelmeergaatverdienen),verwerkjeinhet exploitatiebudget.Deinformatievoorhetmakenvaneenexploitatiebudgethaaljeuitdeomzetenkostengegevens vanvorigejarenenuitgegevensvanbrancheorganisaties.Deondernemerofdemanagerheeftalstaakomdeze afwijkingenteanalyserenvoordehelevestiging.Maaralscommercieelmedewerkerofretailspecialistmoetook jijwetenhoedezakenervoorstaanopjouwafdeling!

Voorbeeld

Grotevoetbaltoernooienzorgennietalleenvoor dolenthousiastevoetballiefhebbers.Ooktv-verkopers kijkenernaaruit,zekeralshetNederlandselftal meedoet.

GrotetoernooienalshetEKenWKzorgdeninhet verledenvoorverkooppiekenenhebbendebedrijven geenwindeierengelegd.Tv’swerdenaandelopende bandverkocht,heelvaakmeteenextragrootscherm.

Verschilverkoopprognoseenverkoopresultaat

Erkunnenmeerdereverklaringenzijnvooreenverschiltussenhetbegroteverkoopresultaatenhetgerealiseerde verkoopresultaat.Alsjevasteleverancierbijvoorbeeldeenanderecollectieopdemarktbrengtofeenhogere inkoopprijsvraagt,kandatinvloedhebbenopjouwverkoopresultaat.

Oorzakenvanverschillentussenprognoseenresultaatzijnbijvoorbeeld:

• Dewerkelijkeomzetishogeroflagerdandeprognose.

• Debedrijfskostenzijnhogeroflagerdanhetbudget.

• Hetbudgetginguitvaneenverkeerdeprognose.

• Hetresultaatisnietgehaald,omdathetwerknietgoedisuitgevoerddoordeverantwoordelijken.

• Deomstandighedenzijnveranderd,bijvoorbeeldeenpandemie,eenstakingvandepostbezorgers,eenlange warmezomer,eenterugroepactievandefabrikant.

Jemaakteenanalyseomdeoorzakenvaneenverschiltussendeomzetprognoseenhetverkoopresultaatte achterhalen.Jegaatnawelkeverklaringenerkunnenzijndatdeomzetprognosenietisgehaald.Hetlijktlogisch datjeditvooraldoetalshetverkoopresultaatlagerisdandeomzetprognose.Maarookbijeenhogerresultaat wiljewetenwaardoorhetresultaatafwijktvandeprognose.Wantjegaatookvoordeperiodedaarnaweereen prognosemaken.Endatwiljezogoedmogelijkdoen.

Bijdeanalysevandeverschillentussenhetbudgetendewerkelijkecijfersishetresultaatpositief:

• alsdewerkelijkeinkomstenofopbrengstengroterzijndandegebudgetteerdeinkomstenofopbrengsten.

• alsdewerkelijkekostenofuitgavenkleinerzijndandegebudgetteerdekostenofuitgaven.

Inomgekeerdegevallenishetresultaatnegatief.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

EenautobedrijfinGroningenverkooptzowelnieuwebedrijfsauto’salsoccasions.Hetheeftoverhetafgelopen jaarhetvolgendeoverzichtopgesteld.EenmintekenvooreenbedragindekolomVerschilbetekentdatditeen nadeligverschilis.

Gevraagd

Verklaarvoorelkonderdeeluithetexploitatieoverzichtdemogelijkeoorzakenvandeverschillen.

Uitwerking

Dewerkelijkeomzetis€75.000hogerdanhetbudget.Ditkanbetekenendatklantenmeerbesteedhebbenof datermeerauto’sverkochtzijn.

Deinkoopwaardevandeomzetisinwerkelijkheidhogeruitgevallendanhetbudget.Jehebtdeauto’sduurder ingekochtdanjevantevorenhadverwacht.Datkomtbijvoorbeelddoordatjeleverancierzijnhogereinkoopprijzen ookaanjouheeftdoorberekend.

Deloonkostenzijnlageruitgevallen.Jehebtminderurenofgoedkoperekrachteningezet.

Dehuisvestingskostenzijn€35.680hogerdanverwacht.Datkankomendoorgestegenenergiekostenenverhoogde verzekeringspremies.

Deverkoopkostenzijnlagerdangebudgetteerd.Ditkomtbijvoorbeelddoordatjeeenaanpassinghebtgedaan injepromotieactiviteiten.Jezetnunietmeerwekelijkseenadvertentie,maaromdeweek.

Deoverigeexploitatiekostenzijnlageruitgevallen.Ditkankomendoordatjebijvoorbeeldbezuinigdhebtop abonnementen,datdeICT-enadministratiekostenmeevielenendergelijke.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

Rapporterenverkoopresultaten

Deanalysevanjeverkoopresultaatverwerkjeineenrapportage.Metdezerapportagekunjehethoofdkantoor en/ofdemedewerkersinformeren.Deverkoopresultatenkunjeopverschillendemanierenrapporteren:

• voordeheleorganisatie(voorallevestigingen)

• perfiliaalofperafdeling

• perartikel

• permedewerker

• perperiode,bijvoorbeeldeenweek,maandofjaar.

CONCEPT

Demaniervanrapporterenmoetaansluitenbijjeverantwoordelijkheden.Benjeverantwoordelijkvooreen vestigingofeenafdeling?Danishetvooralzinvolomnaardeanalysedaarvantekijken.Jekuntdieanalyseook vergelijkenmetdeverkoopprognosesenverkoopresultatenvananderevestigingenenvergelijkbareafdelingen.

Opdracht25 Analyse

a. Waarommaakjeeenanalysevanhetbegroteverkoopresultaatenhetgerealiseerdeverkoopresultaat?

b. Noemdriemogelijkeoorzakenwaardoordewerkelijkeomzethogeroflagerdandeprognosekanzijn.

Opdracht26 Rapporterenverkoopresultaten

Jebentsalesrepresentativevaneengroothandelintuinmeubelen.Jegeeftleidingaanviermedewerkers.De vestigingsmanagervraagtjeomdeverkoopresultatenterapporteren. Noemdriemanierenwaaropjedeverkoopresultatenkuntrapporteren,geletopjouwfunctie.

Opdracht27 Verhogenverkoopprijs

Eenverhogingvandenettowinstzondereenhogereinkoopwaardeofhogerekostenkunjerealiserendoorde verkoopprijsteverhogen.Welkereactieskunjeverwachtenvanjeklantenenjeconcurrenten?

Opdracht28 NettowinstFashionBV

FashionBVheeftdevolgendewinstberekeninggemaaktvoorhetkomendejaar.Omdenettowinstteverhogen, heeftFashionBVdriemogelijkhedenuitgewerkt.

Bedrijfsresultaat

a. Welkeveranderingvan10%leverthetmeesteop?

b. NoemtweemanierenwaaropFashionBVditkanrealiseren.

Opdracht29 Rhodiana

Rhodianaheefthetvolgendeoverzichtontvangenvandeboekhouder.

a. Noemtweemogelijkeoorzakenvoorhetfeitdatdebrutowinstlagerisuitgevallen.

b. WelkeactiekanRhodianaondernemen?

7.5 Samenvatting

Eenverkoopprognoseofomzetprognoseiseenvoorspellingvandeverkopenvooreentoekomstigeperiode. Daarmeekunjeeendoelstellingvoordeomzetofdewinstbepalen.Meestalzalhetdoelzijnomtegroeien.De verkoopprognosehelptjebijhetuitvoerenvandewerkzaamheden.Deverkoopprognoseiseenrichtlijnvoorhet resultaatdatjewiltbehalenineenperiode.

Voorhetopstellenvaneenverkoopprognosemaakjegebruikvaninterneenexternegegevensoverdeafgelopen perioden.Hetgaatdanomgegevensalsdeomzet,degemiddeldeomzetpervierkantemeterofpermedewerker, degemiddeldebrutowinstmarge,deprijsontwikkelingenendeveranderingenindemarkt.

CONCEPT

Bijhetopstellenvaneenprognosehoudjerekeningmetseizoenspatronen.Alsjedeenemaandveelmeerverkoopt dandeandere,moetjedaarbijjeprognoserekeningmeehouden.Somsishetnodigomeenverkoopprognose permaandofzelfsperweekoptestellen.

Vanuiteentabelofgrafiekkunjeeenreeksvoortzetten.Datbetekentdatjeeenschattingofberekeningmaakt vandewaardenindetoekomstopbasisvandegegevensuitdetabelofgrafiek.Jegaatervanuitdatde ontwikkelingindetoekomstongeveeropdezelfdemanierdoorloopt.Ditnoemjeookwelde‘trend’.

Jewerktindepraktijkmeestalmetmaandgegevensomeenverkoopprognoseoptestellen.Jemaakthierbij gebruikvanindexcijfers.Indexcijferszijnhandigomdatjesnelafkuntlezenofeenwaardestijgtofdaaltten opzichtevanhetjaardaarvooreneerderejaren.

Tenslotteanalyseerjedeverschillentussenhetbehaaldeverkoopresultaatendeomzetprognoseofopgestelde doelstellingen.Metdieanalysekunjenagaanofjeprognosevooreenvolgendeperiodemoetwordenbijgesteld enofjeietsinjeorganisatiemoetveranderen.

Opdracht30 Brillenvoorsenioren(plusopdracht)

LoomansuitGeleenheefthetvolgendeexploitatieoverzichtinzijnadministratie:

Loomansverwachtvoorvolgendjaareenprijsstijgingvan2%.Doordevergrijzingverwachthijdatdeafzetvan brillenmet2,5%stijgt.Omdathijbijdefabrikantmeerbrilleninkoopt,krijgthijeenkortingvan1%.De bedrijfskostenstijgenmet0,5%.

Watishetgevolghiervanvoor:

• debrutowinstmarge?

• hetbedrijfsresultaat?

Geefdeberekeningenengebruikdelegetabelomeennieuwexploitatieoverzichtoptestellen.

Noteerachterdebedragenookdenieuwepercentages.

Omzetinclusiefbtw

CONCEPT

Bedrijfsresultaat

Opdracht31 Devrolijkenoot(plusopdracht)

DeomzetvanDevrolijkenootvanditjaaris€845.000.Deinkoopwaardevandeomzetisditjaar€510.000.De eigenaarverwachtdatdeomzetvolgendjaarmet3,5%zalstijgen.Verderverwachthijdatdeinkoopwaardevan deomzetmet2%zalstijgen.

a. Berekenvoorditjaardebrutowinstinprocentenvandeomzet.Rondafopééndecimaal.

b. Berekenvoorvolgendjaardebrutowinstmarge.Rondafopééndecimaal.

c. Volgendjaarstijgtdeomzetmet3,5%.Tegelijkdaaltdeinkoopwaardevandeomzetmet2%.Leguitwatdit verandertaandebrutowinstalspercentagevandeomzet.

d. Noemeenoorzaakwaardoordeinkoopwaardevandeomzetdaaltalsdeomzetstijgt.

Opdracht32 Dolores(plusopdracht)

ParfumerieDolores,gevestigdinAlkmaar,wileentweedevestiginginNijmegenopenen.Deeigenaarverwacht metdezetweedevestigingheteerstejaareenomzetvan€800.000tebehalen.Dezaakheefteenoppervlaktevan 80vierkantemeter.Doloresschatdeinkoopwaardevandeomzetop45%enhoopteennettowinsttebehalen van15%vandeomzet.

a. Berekendeinkoopwaardevandeomzet,hetbedrijfsresultaatendekostenvoorDolores.

b. Berekendebrutowinstmarge.

c. Berekendeomzetpervierkantemeter.

Hoofdstuk7 Verkoopprognoseopstellen

ViadebrancheorganisatieheeftDoloresdevolgendegegevensgevonden:

• gemiddeldeoppervlaktepervestiging:122vierkantemeter

• gemiddeldeomzetpervestiging:€1.442.000

• gemiddeldebrutowinstmarge:53,1%

• hetgemiddeldebedrijfsresultaat:14,3%.

d. VergelijkdegegevensvanDoloresmetdebranchegegevens.Noteerdeverschillen.

e. WelkeconclusiekunjetrekkenoverdeprognosevanDolores?

CONCEPT

Opdracht33 Begrippentrainer

Jebentaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Basisjaar

• Budget

• Cycluslengte

• Externegegevens

• Indexcijfer

• Internegegevens

• Kostenprognose

• Omzetprognose

• Salesforecast

• Seizoenspatroon

• Tijdreeksanalyse

• Trend

• Verkoopprognose

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Module-Commercieel rekenen CONCEPT

CONCEPT

Hoofdstuk1

Interpreterenvandataoverzichten

HoeveelmensenwonenerinNederland?Hoeveelgeldgevenzeuitaankleding?Kopenouderenookonline? Hoeveelprocentvandejeugdislidvaneenvoetbalclub?Ditzoudenzomaareenseenpaarvragenkunnenzijn diejejezelfsteltalsjeproductenofdienstenwiltverkopen.Degegevenskomennietalleenuitjeeigendatabase (gegevensbestanden),maarookuitexternebronnen.

InNederlandverzamelthetCentraalBureauvoordeStatistiek(CBS)degegevensoverdeNederlandsesamenleving. Voordecommercieiserwww.firmfocus.bizenvoorderetailwww.retailinsiders.nl.Daarvindjecijfersoverjouw branche.

Deverzameldegegevensstaanvaakineentabelofeengrafiek.Voorveelmensenzegteen‘plaatje’meerdan rijtjesmetcijfers.Jezietineengrafiekbijvoorbeeldinéénoogopslagofergroeiisofeendalingvandeomzet.Er zijnveelverschillendesoortengrafieken.Hethangtvanhetsoortgegevensafmetwelktypegrafiekjedegegevens hetbestekuntpresenteren.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• hebjekennisvandiversesoortentabellenengrafieken.

• kunjedegegevensineentabelinterpreteren.

• kunjeeengrafieklezen.

Opdracht1 Kennismaking

Leesdetekstenbeantwoorddevragen.

Detoekomstvandegroothandel

Hetisduuromvoorraadaantehouden.Bovendienzijnprijzenvaneninformatieoverproductengemakkelijken goedkooponlineoptevragendoorafnemers.

CONCEPT

Velenvragenzichafhoedefunctievandegroothandelzichzalontwikkelenindetoekomst.Retailersbestellen steedsvakerdirectbijdeproducentenslaangroothandelsdusover.Dezeketenverkortingvormteenbedreiging voorgroothandels.

Bijketenverkortingdenkenwevaakaandegroothandeldieverdwijnt,maargroothandelskunnenookderolvan eenandereketenpartijovernemen.Dankzijbijvoorbeeldeenonlinebestelmodulekaneengroothandeldirect leverenaanconsumenten(b2c)ofeindklanten(b2b).Doorhunmiddenpositieindeketenhebbengroothandels goedekansenomnietéénkeermaartweekeertoegevoegdewaardeteleveren,zowelnaarklantenalsnaar leveranciers.Denkaan:helpenomkostentebesparen,delenvaninformatieindeketenenhetuithandennemen vantakendienietbijdecorebusinesshoren.

a. Deontwikkelingenindehandelgaansnel.Denkjijdatergenoegwerkblijftindegroothandelenretail?Leg jeantwoorduit.

b. Noemtweetakendiedegroothandelvoorklantenuithandenkannemendienietbijhuncorebusinesshoren.

c. Waarombestellenretailerssteedsvakerdirectbijdeproducent?

1.1 Gegevensverzamelen

Wiljealsondernemersuccesvolzijn,danishetbelangrijkomtewetenwiejeklantenzijn,wathunbehoeftenzijn enwaaromzebepaaldeaankopendoen.Omdaarinzichtintekrijgen,verzameljegegevens.Zulkelossefeiten ofgegevensnoemjedata.Alsjeditsoortgegevensingroteaantallenverzamelt,noemjedit‘bigdata’.‘Bigdata’ iseenbegripwaarjeindehandelencommercienietomheenkunt.Jehebtzenodigombeslissingentenemen, bijvoorbeeldoverdevraagopwelkeklantenjejeaanbiedingenricht.

Alsjegegevenswiltgebruiken,moetjezeverzamelen,controleren,verwerken,rangschikkenenanalyseren.

Voorbeeld

OndernemerVanEckwilwetenofdeklantentevredenzijnoverhetassortimentdathijaanbiedt.Iedereklantdie ietsbestelt,vraagthijeenvragenlijstintevullen.Alleingevuldevragenlijstenzijnde verzamelde gegevens.Hij controleert ofallevrageningevuldzijn.Dezegegevens verwerkt hijintabellenen/ofgrafieken.Alshijallesnetjes gerangschikt heeft,gaathijonderzoekenwatklantenbijvoorbeeldmisseninhetassortiment.Ditonderzoeken noemje analyseren.Alsveelklantenaangeveneenbepaaldproducttemissen,leverthemdatnieuwe informatie op.Opbasisdaarvankanhijoverwegenomditproducttoetevoegenaanzijnassortiment.

Vangegevensnaarinformatie

Datazijnlossegegevensdiebetrekkinghebbenopjebedrijfsprocessen,productenenklanten,zoalsdegegevens uitdevragenlijstenvanondernemerVanEck.Hetverzamelen,controleren,verwerken,rangschikkenenanalyseren vanaldiegegevensnoemjestatistiek

CONCEPT

Jegebruiktstatistiekominzichtinjecijferstekrijgen.Datlevertinformatieop.Informatieiseenverzameling bewerktegegevenswaarjeconclusiesuitkunttrekken.ZoleverendegrafiekenentabellenvanondernemerVan Eckinformatieopoverwatklantenmisseninhetassortiment.Jekuntinformatiegebruikenvoordebedrijfsvoering endemarketing,bijvoorbeeldoverwatjeinjeassortimentkuntaanpassen.

Interneenexternegegevens

Bijhetverzamelenvangegevenskunjegebruikmakenvaninterneenexternegegevens.Internegegevensof internedatazijngegevensvanjeeigenbedrijf.Zegeveninformatieovergebeurtenisseninhetverleden.Jekunt hierbijdenkenaan:verkoopprijzen,afzetperartikelgroep,inkoopprijzen,aantalgewerkteuren,aantalbezoekers perdag,endergelijke.Dezegegevenshoudjegraagvoorjezelfendeeljelievernietmetanderen.Jewiltimmers nietdatdeconcurrentiehiermeehaarvoordeeldoet.

Voorbeeld

UitdeadministratievanUllingslederwarenblijktdatdeomzethetafgelopenjaar€615.550bedroeg.

Externegegevenszijngegevensdiebuitenjouwbedrijfverzameldzijn,bijvoorbeeldvanhetaantalconcurrenten, hetaantalgezinneninhetgebiedwaarinjegevestigdbent,degemiddeldeomzetindebrancheenzovoort.

Voorbeeld

Eenautodealerwilwetenhoeveelmensenbovende18jaarerinzijnvestigingsplaatswonen.Hiervoorkanhij kijkenopwww.allecijfers.nl.HiervindjealleinformatievandegemeentesinNederland.Metdezegegevenskan hijberekenenhoeveelmensenbovende18jaarerinzijnvestigingsplaatswonen,mensendiemisschienbijhem willenkopen.

Controleren

Statistiekkanheelbehulpzaamzijn,maarookmisleidend.Misleidendeinformatieisnietvolledigofnietgoed gepresenteerd.Daarommoetjedegegevenscontrolerenvoordatjezegebruikt.

Voorbeeld

Eenvestigingvaneengroothandelinbouwmaterialen heefttienklantengeïnterviewddieallemaalzeer tevredenzijnoverdezaak.Hetbedrijfzounukunnen adverterenmet100%klanttevredenheid.Maarerkopen bijdegroothandelwelduizendenklantenin verschillendevestigingenoverheelNederland verspreid.

Tienwaarnemingenzijndannietvoldoendeomdaar eenbetrouwbareconclusieuittetrekkenvoordegehele keten.

CONCEPT

Bijinternegegevenskunjezelfnagaanwelkegegevensjegebruiktenofzekloppen.Bijexternegegevensishet belangrijkomtewetenofdegegevensuiteenbetrouwbarebronkomen.Betrouwbarebronnenvoorstatistische gegevenszijnbijvoorbeeld:

• HetCentraalBureauvoordeStatistiek(CBS).HetCBSonderzoektalleswatvooronzesamenlevingvanbelang is.Jekunthierbijdenkenaandeontwikkelingvanconsumentenprijzen,criminaliteitenvrijetijd.

• Brancheorganisaties.Firmfocus.bizisbijvoorbeeldzo’nbrancheorganisatievoordegroothandel.Bijretailis erbijvoorbeeldeenbrancheorganisatievoorondernemersinderetailnon-food.

• Eenaantalgrotebanken,zoalsRabobank,INGenABNAMRO,publicerendecijfersvandeverschillende branches.

Opdracht2 Gegevensverzamelen

a. Watishetverschiltussengegevenseninformatie?

b. Watisstatistiek?

c. Geefeenredenwaaromstatistiekbelangrijkisindehandel.

d. Geefeenvoorbeeldvaninternegegevens.

e. Geefeenvoorbeeldvanexternegegevens.

1.2 Presentatievandegegevensineentabel

Jemanagervraagtjehoeveelomzeterperdagopjevestigingisgerealiseerd.Jekuntdaneenopsomminggeven: maandag€4.500,dedagerna€6.874,woensdagendonderdag€1.000meerdandedagervoor.Echtoverzichtelijk isditniet.

Jekuntoverzichtkrijgendoordeverzameldegegevens ineentabeltepresenteren.Eentabeliseengeordende lijstgegevens.Bijhetmakenvaneentabelgeldener welregels.Alsjejeaandieregelshoudt,geeftdetabel eenjuistevoorstellingvanzaken.Danisdetabelniet alleenvoorjouzelfduidelijk,maarookvooranderen diejouwgegevenswilleninzien.

Gegevens in een tabel.

Eisenaaneentabel

Omervoortezorgendateentabelduidelijkenleesbaaris,houdjebijhetopstellenvandetabelrekeningmetde volgenderegels:

• Bovendetabelstaateenopschriftoftitel Ditiseenkorteaanduidingdieaangeeftwaardetabelovergaat.

• Eentabelbestaatuiteenaantalkolommen.Ineenkolomstaatverticaal(vanbovennaaronder)eenreeks gegevens.

• Bovendekolomzetjeeenkolomkopdieaangeeftwatvoorgegevensindekolomstaan.

• Ineenrijstaathorizontaal(vanlinksnaarrechts)eenreeksgegevens.

• Deeerstekolomvandetabelnoemjedevoorkolom Hierinstaatwaardegegevensinderijenbetrekkingop hebben.Bijvoorbeeld:hetartikel,hetfiliaalofeenjaartal.

• Hetvakjeindekruisingvaneenkolomeneenrijnoemjeeenveld Ineenveldstaateengegeven.

• Jegeeftindekolomkop,ineenveldofindetitelaanwatdeeenheidvanmetingis.Daarmeelaatjezienwat deeenheidvandegegevensindetabelis(bijvoorbeeldmeters,euro,stuksofeenpercentage).

• Onderdetabelvermeldjedebronwaardegegevensvandaankomen.

Voorbeeld

DeeigenaarvancateringbedrijfSachaheeftdevolgendegegevensuitzijnadministratiegehaald.

Omzetineuro’svancateringbedrijfSacha

CONCEPT

Totaal

Bron: administratie Sacha.

Gevraagd

a.Welkeinformatiegeeftdetitelbovendetabel?

b.Welkeinformatiegevendevoorkolomendekolomkoppen?

c.Watstaaterindevelden?

d.Watisdeeenheidvanmeting?Hoeweetjedat?

e.Welkfiliaalhaddehoogsteomzetin2025?

Uitwerking

a.Inhetopschriftziejedatdetabelinformatiegeeftoverdeomzetineuro’svancateringbedrijfSacha.

b.Indevoorkolomziejeopwelkfiliaaldeomzetgegevensbetrekkinghebben.Dekolomkoppengevenjaartallen aan.

c.Develdenzijngevuldmetdeomzetbedragen.

d.Deeenheidvanmetingiseuro.Ditstaatvermeldindetitel.

e.HetfiliaalinUtrechthaddehoogsteomzetin2025.

CONCEPT

Ingangenvaneentabel

Voorhetaflezenvandeinformatieineentabelgebruikjedeingangenvandetabel.Deingangenvaneentabel zijndekeuzemogelijkhedendiejehebtomdeinformatieaftelezen.Eentabelmetéénkolomiseen enkelvoudige tabel.Eentabelmetmeerderekolommeniseen meervoudige tabel.Menzegtookweldateentabelmetéénkolom één ingang heeft,eenmeervoudigetabelheeftmeeringangen.Hoemeerkolommendetabelheeft,hoemeer informatiejeeruitkunthalen.Hethebbenvanteveelkolommengaattenkostevandeoverzichtelijkheid.

Voorbeeld

Yulmazheeftinweek15deklantengeteld.

Aantalklanteninweek15bijYulmaz

Aantalklanten

Totaal

Gevraagd

Waaruitblijktdatdetabelmaarééningangheeft?

Uitwerking

Detabelheefteenvoorkolomenéénkolomwaarindegegevensvermeldstaan.Jekuntindetabelalleenkiezen vooreendagwaarvoorjehetaantalbezoekersafleest.

AlsYulmazonderscheidmaaktinmannenenvrouwen,danheeftdetabeltweeingangen.Inhetvolgendevoorbeeld zijntweeingangen,wantjekuntindetabeltweekeuzesmakenvanwaaruitjedegegevensafleest:1.vanuiteen dag,2.vanuithetgeslachtvandeklanten.

Rekenvoorbeeld

Yulmazheeftinweek15deklantengeteld.

AantalklantennaargeslachtbijYulmazinweek15

CONCEPT

Gevraagd

a.Watishetverschilindetitelvergelekenmethetvorigevoorbeeld?

b.Controleerhettotaleaantalklantenmeteenvierkantstelling:teldetotalenhorizontaalénverticaalop.

c.Hoeveelprocentvandebezoekersisman?

d.BerekenhetpercentagevrouwendatYulmazbezoekt.

Uitwerking

a.Indetitelstaatnuook‘naargeslacht’vandeklanten.

b.Vierkantstelling:

Horizontaalishettotaal329+611=940.

Verticaal:45+87+118+96+212+382=940.

Hetklopt,wantdeoptellingenzijnaanelkaargelijk.

c.Erzijn329mannenopeentotaalaantalklantenvan940.329÷940×100%=35%.

d.Erzijn611vrouwenopeentotaalaantalklantenvan940.611÷940×100%=65%.

Tercontrole:35%+65%=100%.

Tip:gebruikeenspreadsheetprogramma

VoorhetmakenvantabelleniseenspreadsheetprogrammaalsExcelheelhandig.Jekuntineenspreadsheet ookmakkelijkrekenenengrafiekenmaken.

Opdracht3 Tabel

a. Watiseentabel?

b. Watishetdoelvaneentabel?

Opdracht4 Onderdelenvandetabel

Hiernaziejeeenlegetabel.

a. Neemdetabeloverennoteeropdejuisteplaatsdewoorden‘titel’en‘bron’.

b. Noteerookindetabelopdejuisteplaatsbovendejuistekolommen:‘kolomkop’en‘voorkolom’.

c. Noteerdebegrippenopdejuisteplaatsindetabel:rij-kolom-veld-kolomkop-titel-voorkolom.

CONCEPT

Opdracht5 Tabelaanschafnieuweauto’s

Bekijkdevolgendetabel.

Bron: BOVAG.

Watisindezetabel:

a. hetopschrift?

b. devoorkolomkop?

c. deeenheidvanmeting?

d. debron?

e. Geeftweevoorbeeldenvaneenkolomkop.

f. Geeftweevoorbeeldenvandeomschrijvingvanderij.

g. Geeftweevoorbeeldenvaneenveld.

1 Interpreterenvandataoverzichten

Opdracht6 TabelBouwmaterialen-enhouthandel

Hetaantalverkooppuntenstaatindetabel.

enhouthandel

PontMeyer

Bron: Mixonline.nl.

a. Watzoueenpassendetitelzijnvoorbovendetabel?

b. WatisdepreciezebetekenisvandekolomVerschil?

c. HoeveelverkooppuntenheeftBouwmaatin2024?

Opdracht7 Foutenindetabel

Jeleidinggevendegeeftjedevolgendetabelmetdaarindeverkoopgegevensvandrieartikelen:

Noteerdriefoutendiebijdezetabelzijngemaakt.

CONCEPT

Opdracht8 Controlevandetabel

GroentegroothandelDeGezondeTafelinNijmegenheeftdevolgendegegevensverzameld: WeekomzettengroentegroothandelDeGezondeTafel

CONCEPT

Bron: administratie De Gezonde Tafel.

a. BerekendetotaleomzetvanDeGezondeTafelencontroleerdezedoormiddelvaneenvierkantstelling.

b. Inwelkeweekhaddenfruitengroentedehoogsteomzet?

c. Watvaltjeopalsjekijktnaardetotaleomzettenperweek?

d. Welkeassortimentsgroepheefthetlaagsteaandeelindeomzet?

e. Watvaltjenogmeeropalsjedetabelleest?

Opdracht9 Tabelinkomens

JewerktalskassamedewerkerbijElektroWorldVanGils.Jehebtoverheteerstehalfjaardevolgendegegevens verzameld:

Bron: administratie Elektro World Van Gils.

a. Hoeveeluurhebjeinheteerstehalfjaargewerkt?

b. Hoeveelverdiendejegemiddeldperuurindemaandmaart?

c. Hoeveelverdiendejegemiddeldpermaandinheteerstehalfjaar?

Opdracht10 Tabelvestigingen

IndetabelziejedeomzetgegevensvandeverschillendevestigingenvanschoonmaakbedrijfDubix.

OmzetgegevensschoonmaakbedrijfDubixineuro’s

CONCEPT

Totaal

Bron: administratie schoonmaakbedrijf Dubix.

a. Welkeconclusiekunjetrekkenoverdeontwikkelingvandeomzet?

b. Welkevestigingheeftdehoogsteomzet?

c. HoegrootisdeomzetinApeldoornoverdejaren2023totenmet2025?

Opdracht11 TabelstudentenafdelingCommercie

IndetabelziejedeverdelingvanhetaantalstudentenvandeopleidingCommercievanhetHorizonCollegein Hoorn.Destudentenzijningedeeldnaaropleiding,leerjaarengeslacht.

StudentenperopleidingCommercienaarleerjaarengeslacht

Bron: studentenadministratie Horizon College Hoorn.

a. Berekenperleerjaarhoeveelprocentvandestudentenvrouwis.Rondafopheleprocenten.

b. Hoeveelprocentvanallestudentenisvrouw?

c. Berekenhoeveelprocentvanhettotaleaantalstudenteninhetderdeleerjaarzit.Rondafopééndecimaal.

Opdracht12 Tabelverschillendedivisies

IndetabelziejehetaandeelvandeverschillendedivisiesindeomzetvaninstallatiebedrijfCombi.

AandeeldivisiesinstallatiebedrijfCombi

CONCEPT

Bron: administratie installatiebedrijf Combi.

a. Welkeconclusietrekjeuitdegegevensindetabel?

b. Jemanagerwildeomzetverhogen.Watadviseerjehem?

Opdracht13 Tabelpersoneelsbestand

Indetabelziejeeenoverzichtvanhetpersoneelsbestandvaneenkledingzaakinstreetwear.

Overzichtpersoneelsbestandkledingzaakinstreetwear (M=mannen,V=vrouwen)

a. Welkevestigingheeftdemeestepersoneelsleden?Hoeveelpersoneelsledenwerkendaar?

b. Welkevestigingheeftprocentueeldemeestevrouwenindienst?Geefdeberekeningvanditpercentage.Rond afopééndecimaal.

c. Hoeveelprocentvanallepersoneelsledenheefteennulurencontract?Rondafopééndecimaal.

d. Welkevestigingheeftdemeestefulltimersindienst?Hoeveelfulltimerswerkendaar?

e. Welkevestigingheefthetgrootsteprobleemmetdepersoneelsbezettingalsdewerkzaamhedenteruglopen? Waarom?

Opdracht14 Omzetontwikkelingtransportsector

Indevolgendetabelziejedeomzetontwikkelingvandetransportsector2022-2025:

Omzetontwikkeling transportsector

Omzetontwikkeling(procentuele veranderingtenopzichtevanjaar eerder) Kwartaal Jaar

CONCEPT

2ekwartaal 2024

3ekwartaal 2024

4ekwartaal 2024

kwartaal

Hoeveelprocentisdeomzetinhetvierdekwartaal2025gestegentenopzichtevanhetvierdekwartaal2024?

1.3 Presentatievandegegevensineengrafiek

Gegevenskunjeookpresenterenineengrafiekof diagram.Eengrafiekiseenfiguurdieeenbeeldgeeft vandesamenstellingofontwikkelingvaneenbepaald verschijnsel.

Hetvoordeelvaneengrafiekisdatjeinéénoogopslag eenbeeldkrijgtvandeverzameldegegevens.

Erzijnverschillendesoortengrafieken.Drietypen grafiekendiehetmeestvoorkomen,zijn:

• lijndiagram

• kolomdiagramofstaafdiagram

• cirkeldiagram.

In de handel en commercie gebruik je verschillende soorten grafieken.

Eisenaaneengrafiek

Vooreengrafiekgeldendevolgenderegels:

• Bovendegrafiekstaateentiteldieduidelijkeinformatiegeeftoverdeinhoudvandegrafiek.

• Deassenindegrafiekzijnbenoemd.Aandeas-omschrijvingkunjezienwelkverschijnselopdeasisuitgezet. Daarbijstaatookdeeenheidvanmeting(bijvoorbeeld:omzet×€1.000,ofdetijdinjaren).

• Eengrafiekmoetaantrekkelijkzijnvoordelezer.Hetformaatvandegrafiekisaangepastaandegegevensdie gepresenteerdworden.Verdermagdelengteverhoudingvandeassennietteveelverschillen.Alsvuistregel houdjeaandatdehoogtenietmeerdantweemaaldebreedtevandegrafiekmagzijn.

CONCEPT

• Alsjemeerderereeksengegevensinééndiagrampresenteert,staanerverschillendelijnenofkolommen (staven)in.Danmoetjeereenlegendabijmaken.Indelegendastaatdeuitlegvandegebruiktesymbolenof kleuren.

• Linksonderdegrafiekstaatdebronvandegegevens.

• Voordeduidelijkheidvandegrafiekmagdeschaalverdelingvandeassennietteveelcijfersbevatten.Voor deschaalverdelingishetduidelijkeromtewerkenmetrondecijfers.

Lijndiagram

Eenlijndiagramgebruikjeomtelatenzienhoebepaaldegegevenszichontwikkelenindeloopvandetijd.Je zietaandelijnofereendalingofeenstijgingis.

Voorbeeld

IJzerwarengroothandelVanWijckwildeomzettenvandeafgelopenzesjaarpresenterenineengrafiek.Een lijndiagramisdaneengoedekeuze.

Eenlijndiagramiseengrafiekdiemeteenofmeerlijnendeontwikkelingvaneenbepaaldgegevenindetijdlaat zien.Heteneverschijnselstaatopdex-as(dehorizontaleas),hetandereopdey-as(deverticaleas).Hetsnijpunt vandex-aseny-asnoemjede‘oorsprong’ofhet‘nulpunt’.

Indestatistiekishetdegewoonteomdeonafhankelijke,vaststaandegegevens(bijvoorbeeldjaren,maanden, geslacht)opdex-asweertegeven.Deafhankelijkewaardenzijnvariabel(bijvoorbeeldomzet,afzetofkosten) enkomenopdey-as.

Voorbeeld

Eenfabrikantheeftdeafzetvanspelcomputersvandeafgelopenzesjaarineenlijndiagramgezet.

Gevraagd

Hoeveelspelcomputerszijnerin2020verkocht?

Uitwerking

CONCEPT

Omdeafzetvanspelcomputerstebepalen,gajealsvolgttewerk.Trekeenverticalehulplijnvanhetjaar2020 naardelijnindegrafiek.Vervolgenstrekjevanuitdatpunteenhorizontalehulplijnnaardey-as.Jekuntaflezen daterin2020300.000spelcomputersverkochtzijn.

Eennadeelvaneenlijndiagramisdatjedegegevensvaaknietheelprecieskuntaflezen.Jekuntditoptwee manierenoplossen:

• Jegeeftereentabelbijmetdaarindegegevens.

• Jeneemtdecijfersopinhetlijndiagram.

Ineenlijndiagramkunnenmeerlijnenstaandiedeontwikkelingvanverschillendeverschijnselenweergeven. Danspreekjevaneensamengesteldlijndiagram.Jekunthiermeebijvoorbeelddeomzettenvanverschillende afdelingenlatenziengedurendeeenreeksjaren. Alsermeerlijneninhetdiagramstaan,geefjedelijneneenverschillendekleurofeenverschillendelijnsoort.Zo kunjedelijnenuitelkaarhouden.Rechtsnaastdegrafiekoferonderzetjedelegendametdebetekenisvande verschillendelijnsoortenofkleuren.

Voorbeeld

LeasebedrijfVanBeijenheeftdeomzetgegevensvandeafgelopenzesjaarineensamengesteldlijndiagram weergegeven.

Gevraagd

a.Welkekleurgeeftdeomzetvanbenzineauto’sweer?

b.Hoeveelisdeomzetin2023vandedieselauto’songeveer?

c.Schatdetotaleomzetvanleaseauto’svoorVanBeijenin2024.

Uitwerking

a.Deomzetvandebenzineauto’swordtmetoranjeaangegevenvolgensdelegenda.

b.Deomzetin2023vandedieselauto’sisongeveer€195.000.

c.Degeschattetotaleomzetin2024is€175.000+€275.000+€350.000=€800.000.

Staafdiagram

CONCEPT

Eenstaafdiagramgebruikjeomdegroottevaneenverschijnselperperiodeweertegevenalslosstaandestaven.

Aandelengtevandestaafkunjedewaardezien.Alseenstaaféénsoortgegevenbevat,spreekjevaneen enkelvoudigstaafdiagram.

Bijeenstaafdiagramkunnendestavenverticaalofhorizontaalstaan.Dekeuzehangtafvanwelkegegevens logischerzijnomopdex-aseny-astepresenteren,inverbandmetdeleesbaarheid.

Eenstaafdiagramheeftdevolgendekenmerken:

• Bovendegrafiekstaateentiteldieverteltwaterindegrafiekafgebeeldstaat.

• Bijverticalestavenkomendeonafhankelijkevariabelenopdex-as,deafhankelijkevariabelenopdey-as.Bij horizontale(liggende)stavenisdatpreciesandersom.

• Iederestaafkrijgteenzelfdebreedte.

• Dehoogteoflengtevandestaafgeeftdewaardevanhetverschijnselaan.

• Tussendestavenziteengelijketussenruimte.

• Bijbeideassenstaatwatdegegevenseropvoorstellen.

Hoofdstuk1 Interpreterenvandataoverzichten

Voorbeeld

ImporteurDekkersimporteerttelecomapparatuur.Zijnassortimentbestaatuitdevolgendeassortimentsgroepen: telefonieapparatuur,datanetwerkapparatuurenbeveiligingsapparatuur.

Deomzetcijferszijnverwerktineenenkelvoudigkolomdiagrameneensamengesteldkolomdiagram.

HiernastaathetenkelvoudigestaafdiagramvanimporteurDekkers.Jeleesthieralleendetotaalomzetperjaar vanimporteurDekkersaf.

CONCEPT

Samengesteldstaafdiagram

Jekuntookregelmatigeensamengesteldstaafdiagramtegenkomen.Ineensamengesteldstaafdiagramstaan ermeerdereonderdeleninéénstaafofingegroepeerdeofaanelkaargeplaktestaven.Indelegendakunjedan zienwatelkonderdeelvoorstelt.Erzijndriesoortensamengesteldestaafdiagrammen:

• Nevengesteldstaafdiagram:deonderdelenperwaardeopdex-asstaannaastelkaar(‘neven’betekent:naast).

• Gestapeldstaafdiagram:deonderdelenperwaardeopdex-asstaanbovenopelkaar(alsdestavenhorizontaal staan:naastelkaar).

• Relatiefstaafdiagram:gestapeldstaafdiagramwaarbijhettotaalvandeonderdelen100%is.Allestavenzijn danevenlang.

Nevengesteld staafdiagram

HiernaziejeeennevengesteldstaafdiagramvanimporteurDekkers.Jeleesthierdeomzettenper assortimentsgroepperjaaraf.

Voorbeeld

Gevraagd

CONCEPT

a.Welkegrafiekgeeftdemeesteinformatie:hetenkelvoudigofhetnevengesteldstaafdiagram?Motiveerje antwoord.

b.Inwelkjaarwasdeomzetvandetelefonieapparatuurhethoogst?

c.Welkeassortimentsgroepheeftdehoogstebijdrageaandeomzet?

Uitwerking

a.Hetnevengesteldstaafdiagramgeeftdemeesteinformatie.Jezietdaarinhetaandeelindeomzetvande verschillendeassortimentsgroepen.Inhetenkelvoudigestaafdiagramziejealleendatdetotaleomzetjaarlijks toeneemt.

b.Jezietdatinhetjaar2024deomzetvandetelefonieapparatuurhethoogstwas.

c.Debeveiligingsapparatuurdraagthetmeestebijaandeomzet,datzijndehoogstekolommen.

Inhetvolgendevoorbeeldziejeookeennevengesteldstaafdiagram,maardanhorizontaalgepresenteerd.

Voorbeeld

Gevraagd

a.Welkeassortimentsgroepheeftdehoogstebijdrageaandeomzetin2022?

b.Welkeassortimentsgroepheeftdelaagstebijdrageaandeomzetin2023?

Uitwerking

CONCEPT

a.Dehoogstebijdrageaandeomzetin2023heeftdebeveiligingsapparatuur.Debeveiligingsapparatuurheeft namelijkdelangstestaafin2023.

b.Delaagstebijdrageaandeomzetin2023heeftdedatanetwerkapparatuur.Dedatanetwerkapparatuurheeft dekortstestaafin2023.

Gestapeld staafdiagram

Hetvoordeelvaneengestapeldstaafdiagramisdatjemeteenzietwathettotaalismetdeonderlingeverdeling. Datkanbijvoorbeeldhandigzijnalsjevanéénbedrijfdeomzetgegevensvanverschillendeproductgroepenwilt latenzien.Jekuntindegrafiekzienhoedetotaleomzetzichontwikkelt.Eennadeelisdathetsomslastigisom deafzonderlijkeonderdelenaftelezenofmetelkaartevergelijken.

Voorbeeld

DeomzetcijfersvanimporteurDekkerszijnnuineengestapeldstaafdiagramgepresenteerd.

CONCEPT

Gevraagd

a.Hoeveelbedraagtdetotaleomzetin2024?Geefeenschatting.

b.Schatdeomzetinvoordeafzonderlijkeassortimentsgroepenin2024.

Uitwerking

a.Detotaleomzetin2024bedraagtongeveer€5.700.000.

b.Deomzetvoortelefonieapparatuurisongeveer€1.800.000,voordatanetwerkapparatuur€1.700.000envoor beveiligingsapparatuur€2.200.000.

Hoofdstuk1 Interpreterenvandataoverzichten

Relatief staafdiagram

Bijeenrelatiefstaafdiagramwordendeonderdeleninprocentenuitgedrukt.Hettotaalvandeonderdelenis 100%.Allestavenzijndanevenlang,wantelkstaafjeis100%.

Voorbeeld

DeomzetcijfersvanimporteurDekkerszijnnuineenrelatiefstaafdiagramgepresenteerd.

CONCEPT

DetotaleomzetvanimporteurDekkersstaatweergegevenindevolgendetabel:

Gevraagd

a.Inwelkjaarisdeomzetinbeveiligingsapparatuurhethoogst?

b.Berekendeomzetaantelefonieapparatuurvoor2024.(afrondenopheleeuro’s)

c.Berekendetotaleomzetoverdejaren2022-2024voordeassortimentsgroepdatanetwerkapparatuur.(afronden opheleeuro’s)

Uitwerking

a.Deomzetinbeveiligingsapparatuurwasin2024hethoogst.

b.Deomzetbedraagt0,32×€5.708.736=€1.826.796.

c.Detotaleomzetindatanetwerkapparatuurbedraagt(0,28×4.240.000)+(0,28×€5.088.000)+(0,29×€5.708.736) =€4.267.373.

Cirkeldiagram

Eencirkeldiagramgaatoveréénonderwerpenlaatdeonderverdelingvaneengeheelzienindevormvaneen cirkel.Jezietdaaraanhoededelenzichverhoudentotelkaarentothettotaal.Jekuntpercentagesofaantallen gebruiken.Dehelecirkelis100%.

Voorbeeld

InhetcirkeldiagramziejedesamenstellingvandebevolkingvanMaastrichtnaarleeftijd.

CONCEPT

Gevraagd

a.WelkeleeftijdsklassekomthetmeestvoorinMaastricht?

b.WelkeleeftijdsklassekomthetminstvoorinMaastricht?

c.Hoeveelprocentvandebevolkingisjongerdan75jaarinMaastricht?

Uitwerking

a.Deleeftijdsgroep15-29jaarismet26,8%hetgrootstinMaastricht.

b.Deleeftijdsgroep75+ismet10%hetkleinstinMaastricht.

c.DetotalebevolkingvanMaastrichtis100%.10%is75jaarofouder.

Dus100%–10%=90%isjongerdan75jaar.(Jekuntookallegroepenjongerdan75jaarbijelkaaroptellen;je komtdanophetzelfdeantwoorduit.)

Opdracht15 Grafieken

a. Watiseengrafiek?

b. Noteereenvoordeelvaneengrafiek.

c. Kieshetjuisteantwoord.Dehorizontaleasisdex-as/y-as.

d. Kieshetjuisteantwoord.Deverticaleasisdex-as/y-as.

Opdracht16 Goedoffout?

Geefaanofdestellinggoedoffoutis.Motiveerjeantwoordalsdestellingfoutis.

a. Eentabelgeeftsnellereenbeeldvandeontwikkelingendaneengrafiek.

b. Eengrafiekisbetergeschiktomcijfersuittelezendaneentabel.

CONCEPT

Opdracht17 X-aseny-as

a. Watvoorgegevensstaanopdex-as?

b. Watvoorgegevensstaanopdey-as?

c. Geefbijdevolgendetweecombinatiesaanwelkgegevenopdex-askomtenwelkgegevenopdey-as.

1.temperatuurinCelsiusendeverkoopvanijs

2.deafzetvanschoenenendekwartalen

Opdracht18 Grafiekschoenenzaak

IndegrafiekstaandeomzetgegevensvaneenschoenenzaakinRotterdam.

a. Watvoorsoortgrafiekisdit?

b. Waarvoorgebruikjedezesoortgrafiek?

c. Inwelkjaarhaaldehetbedrijfdehoogsteomzet?

d. Hoeveelisdeomzetin2023toegenomenineuro’stenopzichtevan2017?

e. Watvaltjeopalsjekijktnaarhetomzetverloop?

Opdracht19 Grafiekafgeslotenleasecontracten

Eenleasemaatschappijheeftdevolgendegegevensoverdeafgeslotenleasecontractenoverheteerstekwartaal 2024verzameld.

CONCEPT

a. Hoeveelleasecontractenzijnerafgesloteninweek5?

b. Inwelkeweekzijnerdeminsteleasecontractenafgesloten?Hoeveelleasecontractenwarendat?

c. Berekenmethoeveelprocenthetaantalafgeslotenleasecontractenisgestegentussenweek7enweek9.

Hoofdstuk1 Interpreterenvandataoverzichten

Opdracht20 Grafiekverzekeringsmaatschappijen

Indegrafiekziejehetaantalverzekeringendatbedrijvenafsluitenviatussenpersonenenviadirectwriters.Een directwriteriseenverzekeringsmaatschappijdiezondertussenpersoonwerkt.

a. Welkeconclusiekunjetrekkenalsjekijktnaarhetverloopvanhetaantaldirectwriters?

b. Geefeenmogelijkeverklaringvoordeontwikkelingbijantwoorda.

CONCEPT

Opdracht21 GrafiekDutzBV

DutzBVheeftdevolgendegrafiekvandeomzettenvandevestigingeninRoermondenEindhovengemaakt:

a. Hoenoemjedezegrafiek?

b. Welkevestiginghaddehoogsteomzetin2024?

c. WatkaneenverklaringzijnvoordelageomzetvandevestigingRoermondinoktober2022?

CONCEPT

Opdracht22 GrafiekTransportbedrijfMelchers

TransportbedrijfMelchersheefteengrafieksamengesteldoverhetaantalklantennaarregio.

a. Watvoorsoortgrafiekisdit?

b. InwelkeregiohadtransportbedrijfMelchersin2022hetlaagsteaantalklanten?

c. InwelkeregiohadtransportbedrijfMelchersin2023hethoogsteaantalklanten?

d. InwelkeregiohadtransportbedrijfMelchersin2024hethoogsteaantalklanten?

e. HoeveeldaaldehetaantalklanteninderegioZuidtussen2022en2024?

CONCEPT

Opdracht23 Grafiekwebshopingereedschappen

Timmersheeftdeopbouwvandeomzetvanzijnwebshopingereedschappenoverdeafgelopenvierjaarineen grafiekgezet.

a. Hoenoemjebovenstaandegrafiek?Kieshetjuisteantwoord. lijndiagram indexdiagram gestapeldstaafdiagram

b. Leguitwaarom.

CONCEPT

c. Inwelkjaarwarendeinkopenhetlaagst?Kieshetjuisteantwoord. jaar1 jaar2 jaar3 jaar4

d. Waaraanziejedat?

e. Methoeveelprocentisdeomzetvanjaar4gedaaldtenopzichtevanjaar3?Kieshetjuisteantwoord. 20% 25%

93,33%

125%

Hoofdstuk1 Interpreterenvandataoverzichten

f. Geefdeberekeningbijdevorigevraag.

g. Hoeveelisdebrutowinstinprocentenvandeomzetinjaar4?Kieshetjuisteantwoord.

16,7%

20%

25%

37,5%

h. Geefdeberekeningbijdevorigevraag.

CONCEPT

Opdracht24 Grafiekschoenenbranche

Debrancheverenigingheeftdevolgendegrafieksamengesteldoverdeomzetontwikkelingindeschoenenbranche.

a. Watbetekent‘5%’opdey-as?

b. Watbetekent‘-5%’opdey-as?

c. Kieshetjuistewoord. Inaugustuswasdeomzet %lager/hogerdaneenjaareerder.

d. Inwelkemaandenpresteerdedeschoenenbranchebeterdanhetjaarervoor?

e. Inwelkemaandwasdeomzetvandeschoenenbranchevergelekenmeteenjaareerderhetmeestgedaald?

Opdracht25 Bezoekduurconsumenten

Eenparkeerbedrijfheeftdebezoekduurvandeconsumentaanverschillendewinkelgebiedeninkaartgebracht.

a. Watvoorsoortstaafdiagramisdit?

b. Watiseenvoordeelvanhetgebruikvaneenstaafdiagram?

c. HoekunjeverklarendatinBredacentrumdemeesteklantenlangerdaneenuurblijven?

d. Hoeveelprocentvandeconsumentenismaximaalvieruuropdemeubelboulevard?

CONCEPT

Opdracht26 Grafiekbezoekmomenten

Eengroothandelinhorecabenodigdhedenheeftdebezoekmomentenaandediverseafdelingeninkaartgebracht.

a. Welkeafdelingheeftprocentueeldemeestebezoekmomentenopwoensdagendonderdag?

b. Welkeafdelingheeftprocentueeldeminstebezoekmomentenopmaandagendinsdag?

CONCEPT

c. OpmaandagendinsdagishetaantalbezoekmomentenaandeafdelingNon-foodnaarverhoudingveelhoger danaandeandereafdelingen.Geefhiervooreenmogelijkeverklaring.

Opdracht27 Onvolledigcirkeldiagram

Geeftweeredenenwaaromhetvolgendecirkeldiagramonvoldoendeinformatiegeeft:

Opdracht28 Grafiekregionaleomzetverdeling

CONCEPT

EenGroningsehandelaarverkooptviadewebshopopenhaardhoutdoorheelNederland.Indevolgendegrafiek staatdeomzetverdelingnaarregio:

a. Hoenoemjebovenstaandegrafiek?

b. Berekendetotaleomzetvandeondernemer.

Hoofdstuk1 Interpreterenvandataoverzichten

c. SchathoeveelprocentvandetotaleomzetdeomzetvanregioNoordenZuidsamenis.

d. BerekenhetpercentageomzetvanregioNoordenZuidsamen.Rondafopééndecimaal.

Opdracht29 Grafiekassortimentsgroepen

Sportivoheeftdevolgendegrafiekgemaaktvandeomzetverdelingnaarassortimentsgroep:

CONCEPT

a. Welketweeassortimentsgroepenhebbenhetmeestebijgedragenaandeomzet?

b. Welkeassortimentsgroepheeftdeminstebijdrageaandeomzetgeleverd?

c. Hoekunjeverklarendatdeassortimentsgroepvanantwoordbhetminstbijdraagtaandeomzet?

d. DetotaleomzetvanSportivobedroegin2024€860.000.

Hoeveelbedroegdeomzetvandeassortimentsgroepvoetbalin2024?

1.4 Samenvatting

Iederbedrijfsteltjaarlijksdoelenvast.Omtekijkenhoeverjebentmethethalenvanjedoelen,verzamelje gegevens.Zulkelossefeitenofgegevensnoemje‘data’.Metstatistiekkunjeinzichtkrijgeningrotehoeveelheden data.Dedataofgegevensmoetjeeerstverzamelen,verwerken,rangschikkenenanalyserenvoordatjeerinformatie uithaalt.Jekuntinterneofexternegegevensgebruiken.

Eentabelgebruikjeomgegevensoverzichtelijktepresenteren.Eentabelbestaatuitrijen(horizontaal)en kolommen(verticaal).Eénvakjevaneentabelnoemjeeen‘veld’.Omdateentabelduidelijkmoetzijnvooriedere gebruiker,geldenbijhetmakenervanverschillenderegels.Iederetabelheefteentitel,eenkolomkopenvoorkolom. Onderdetabelvermeldjedebron.

CONCEPT

Eengrafiekheeftaltijdeenx-aseneeny-as.Eenx-asloopthorizontaalendey-asverticaal.Opdex-asstaatde onafhankelijke,vaststaandevariabele,bijvoorbeelddejaren.Opdey-asstaatdeafhankelijkevariabele:gegevens diedaarvanafhangen,zoalsdehoogtevandeomzet.Bovendegrafiekstaataltijdeentitel.Indelegendastaat eentoelichtingopdegebruiktekleurenensymbolen.

Eenlijndiagramiseengrafiekwaarineenlijndewaardenaangeeft.Hieraankunjezienhoebepaaldegegevens zichindeloopvandetijdontwikkelden.

Meteenstaafdiagramwordenverschillendedatainlosstaandekolommenofstavenmetelkaarvergeleken.Bij eensamengesteldstaafdiagramkunjeonderscheidmakentusseneennevengesteldstaafdiagram,eengestapeld staafdiagrameneenrelatiefstaafdiagram.

Meteencirkeldiagramgeefjedeonderverdelingvaneengeheelweer.Jeziethoedewaardenzichtenopzichte vanelkaarenhetgeheelverhouden.Dehelecirkelis100%.

Opdracht30

Socialmedia(plusopdracht)

Vanjongerentussen15en19jaarzijndevolgendevoorkeurenvoorhetgebruikvansocialmediabekend:

• WhatsApp:97%

• Snapchat:72%

• YouTube:86%

• Facebook:72%.

a. Kunjemetdezegegevenseenlijndiagrammaken?Verklaarjeantwoord.

b. Kunjemetdezegegevenseencirkeldiagrammaken?Verklaarjeantwoord.

c. Kunjemetdezegegevenseenenkelvoudigstaafdiagrammaken?Verklaarjeantwoord.

d. Kunjemetdezegegevenseenrelatiefstaafdiagrammaken?Verklaarjeantwoord.

e. Zetdegegevensineengrafiek.Gebruikdaarvoordegrafiekvormdiehiervoor(hetmeest)geschiktis.Denk aanalleeisenwaaraandezegrafiekmoetvoldoen.

Opdracht31 Collage(plusopdracht)

Zoekopinternetvanelktypegrafiekeenvoorbeeldvandegrafiekendiebehandeldzijnindithoofdstuk.Het onderwerpvandegrafiekmoetmetcommercietemakenhebben.Maakvandeverschillendesoortengrafieken eencollage.Noteerbijelkesoortgrafiekwaarvoorjezo’nsoortgrafiekgebruikt.

Opdracht32 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• As-omschrijving

• Bron

• Cirkeldiagram

• Data

• Eenheidvanmeting

• Enkelvoudigstaafdiagram

• Externegegevens

• Gestapeldstaafdiagram

• Grafiek

• Informatie

• Ingangenvaneentabel

• Internegegevens

• Kolom

• Kolomkop

• Legenda

• Lijndiagram

• Nevengesteldstaafdiagram

• Opschrift

• Relatiefstaafdiagram

• Samengesteldlijndiagram

• Samengesteldstaafdiagram

• Staafdiagram

• Statistiek

• Rij

• Tabel

• Titel

• Veld

• Voorkolom

CONCEPT

• X-as

• Y-as

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk2

Kengetallen

CONCEPT

Alsverantwoordelijkevoordeafdelinghebjebehoefteaaninformatie.Jemaaktduidelijkhoeveelkostenjehebt. Jebepaaltzonauwkeurigmogelijkhoegrootjeomzetis.Jevergelijktderesultatenvanditjaarmetdievanvorige jarenbinnenjeeigenbedrijf.Danweetjeofjeaanhetgroeienbent.Jewiltookgraagwetenhoejouwafdeling presteerttenopzichtevananderebedrijvenindezelfdebranche.Belangrijkisdatjedekengetallenanalyseert enbeoordeelt.

Jijkrijgtvanjemanagerofvandefinanciëleadministratiegegevensopgestuurd. Metdezegegevensbeoordeeljijdekengetallen.Indithoofdstukleerjehoejedatmoetdoen.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• hebjeinzichtindebegrippen‘conversie’,‘IPT’,‘APT’,‘vloerproductiviteit’,‘arbeidsproductiviteit’, ‘marktaandeel’,‘verkoopkengetallen’en‘voorraadkengetallen’.

• kunjeconclusiestrekkenbijkengetallen.

• kunjehetmarktaandeelberekenen.

• kunjeverkoopkengetallenberekenen.

• kunjekengetallenvandevoorraadberekenen.

Opdracht1

Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

Steldatjijindetoekomsteenwinkelofwebshopgaatleiden.

a. Welkegegevens(cijfers)gajijgebruikenomnategaanhoejouwondernemingervoorstaat? Bedenkerminstensvijf.

CONCEPT

b. Metwelkeanderegegevens(cijfers)zoujedezegegevenswillenvergelijken?

c. Hoevaakzoujijeenvergelijkingvandecijfersuitvoeren?

2.1 Beoordelingvandekengetallen

Eenkengetaliseenverhoudingscijfertussentweeofmeergrootheden.Hetzijngetallendieietszeggenoverde productiviteitenefficiëntievandeonderneming.Hetgeeftinfeiteaanhoejehetalsondernemerdoettenopzichte vanbijvoorbeeldhetbranchegemiddelde,dedirecteconcurrentofvoorgaandejaren.Jekuntmetdezekengetallen dusgaanvergelijkenenwaarnodigbijsturen.

Dekengetallendieindehandelencommerciewordengebruikt,zijn:

• commerciëlekengetallen

• kengetallenvanderuimte

• kengetallenvandearbeid

• kengetallenmarketing

• kengetallenvandevoorraad

• verkoopkengetallen.

2.2 Commerciëlekengetallen

Commerciëlekengetallenisdeverzamelingkengetallendieinzichtgeveninhetmarketingbeleid.Beleidbegint metonderzoekenvoorbereidingen.Maarjewiltookwetenofjemarketingactiesuiteindelijkgenoegopleveren. Hebjedejuistebeslissingengenomen?Moetenerbijstellingengedaanworden?Enzovoort.Eenhulpmiddelbij hetnemenvanmarketingbeslissingenzijndecommerciëlekengetallen,waaronder:

• deamountpertransactieenitemspertransactie

• deconversieratio.

CONCEPT

Amountenitemspertransactie

Jouwklantenbepalenjouwomzet.Daaromishetbelangrijkdatjeweethoeveelklantenjouwwinkelofwebshop moetenbezoekenomjouwomzetdoeltehalen.

Hetkengetalamountpertransactie(APT)geeftjeinzichtindegemiddeldeuitgavepertransactie.‘Amountper transaction’wordtookwel‘gemiddeldaankoopbedrag’of‘gemiddeldverkoopbedrag’genoemd.

DeondernemerberekentdeAPTmetdevolgendeformule:

Formule

APT = consumentenomzet (omzet inclusief btw) aantal kassatransacties

Methetkengetalitemspertransactie(IPT)meetjehetgemiddeldaantalartikelendateenklantkoopt.

DeondernemerberekentdeIPTmetdevolgendeformule:

Formule

IPT = aantal verkochte artikelen aantal kassatransacties

VoorbeeldAPT

Opeenzaterdaghebben150klantensamen225 artikelenineenherenmodewinkelgekocht.

Opdiedagisintotaalvooreenbedragvan€20.250 afgerekend.

DeAPTisdanconsumentenomzet÷aantal kassatransacties=€20.250÷150=€135.

CONCEPT

VoorbeeldIPT

Opeenzaterdaghebben150klantensamen225artikelenineenherenmodewinkelgekocht.Opdiedagisintotaal vooreenbedragvan€20.250afgerekend.

DeIPTisdanaantalverkochteartikelen÷aantalkassatransacties=225÷150=1,5. Gemiddeldheeftiedereklantindezeherenmodewinkelopzaterdagdus1,5artikelgekocht.

WildeondernemervandeherenmodewinkeluithetvoorbeelddeAPTendeIPTverhogen,danmoethijsturen opdebijverkopendoorbijvoorbeeldeensetcompleettemakenmetaccessoireszoalseenstropdas,sokkenen riem.

Conversieratio

Hetisnatuurlijkbelangrijkomtewetenhoeveelvandeklantendiejouw(web)winkelbezoekenookdaadwerkelijk ietskopen.Jedruktdataantalklantenuitindeconversieratio Deconversieratioofhetconversiepercentageis hetaantalkopendeklantenuitgedruktineenpercentagevanhettotaleaantalbezoekendeklanten.

Deondernemerberekentdeconversieratiometdevolgendeformule:

Formule

Conversieratio =  aantal betalende klanten totaal aantal (winkel)bezoekers × 100% =

Bijeenconversievan5%gaanvijfvaniederehonderdbezoekersdaadwerkelijkovertotaankoop.Hoehogerde conversie,hoemeeromzetjemaakt.Perbrancheverschiltdeconversiepersoortwinkel.Uitdiverseonderzoeken blijktdatinveelnon-foodwinkelsmeerdan60%vanallebezoekersdewinkelweerverlaatzondertekopen.De supermarktbranchehaaltdaarentegeneenconversievanbijna100%.Degemiddeldeconversiebijwebwinkels schommeltergenstussende3%en4%.

Hetisbelangrijkvoordeondernemeromtewetenhoegroothetconversiepercentageinzijnwinkelis.Ishet percentagelaag,danbetekentditdaterergweinigbetalendeklantenzijn.Jekunterdanvoorkiezenom aanpassingenindewinkelindeling,depresentatie,deprijsstellingendeklantbenaderingdoortevoeren.

Deconversiekanvergrootwordendoor:

• eenduidelijkerewinkelindelingwaardoordeklantartikelendiebijelkaarhorenookbijelkaarzietstaan.

• eenprijsstellingdiemaximaalevenhoogisalsbijdeconcurrent:‘Zietuhetartikelergensandersgoedkoper, dankrijgtuhetbijonsookvoordieprijs.’

• hetbegroetenenactiefbenaderenvanalleklanten.

Voorbeeld

Injanuarihebben9.500consumenteneen parfumeriezaakbezocht,vanwieer2.450ietsgekocht hebben.

Deconversieratioisdan:2.450÷9.500×100%=25,8%.

Ditbetekentdatindemaandjanuari25,8%vanhet totaleaantalwinkelbezoekerseenbetalendeklantis geweest.

CONCEPT

Opdracht2 APT

a. NoteereenredenwaaromdeAPTvooreenondernemereenbelangrijkkengetalis.

b. Watisdeamountpertransaction?Kieshetjuisteantwoord. hetgemiddeldeaankoopbedragexclusiefbtwvaneenklant hetgemiddeldeaankoopbedraginclusiefbtwvaneenklant hetaantaltransactiesineenwinkelbijelkaaropgeteld

c. HoeberekenjedeAPT?Noteerdeformule.

Opdracht3

Itemspertransaction

a. Watmeetjemethetkengetal‘itemspertransaction’?Kieshetjuisteantwoord. hetaantalartikelendateenklantkoopt hetaantalartikelgroependateenklantkoopt hoeveelklanteneenbepaaldartikelkopen

b. HoeberekenjedeIPT?Noteerdeformule.

c. HoekunjedeIPTverhogen?

Opdracht4 APT

a. Deconsumentenomzetvaneencomputerwinkelwasafgelopenjaar€3.325.000. Erzijndatjaar7.150kassatransactiesgeregistreerd.

BerekendeAPTvandezecomputerwinkel.

b. Deomzetinclusiefbtwop19meibedraagtineenwebwinkel€6.004.Erzijndiedag475kassatransacties geregistreerd.

Berekenhetgemiddeldaankoopbedragperklant.

CONCEPT

c. DeAPTvaneengroothandelbedraagtafgelopenjaar€576,80.Erzijndatjaar8.025kassatransacties geregistreerd.

Berekendeomzetinclusiefbtwvandezewinkel.

d. DeAPTvaneenwinkelbedraagtop26april€18,26.Erisdiedageenconsumentenomzetvan€6.664,90 gedraaid.

Berekenhetaantalkassatransactiesvandezewinkelop26april.

Opdracht5 IPT

a. Inweek50zijnerineenspeelgoedwinkel1.640artikelenverkocht.Indieweekzijn965kassatransacties geregistreerd.

Berekenhetaantalartikelendateenklantgemiddeldkooptinweek50.Rondjeantwoordafopééndecimaal.

b. Op26februariblijktdater135klantenbijwebshopCarolienietshebbengekocht.Erzijn310artikelenverkocht. Berekenhetaantalitemspertransactionop26februari.Rondjeantwoordafopééndecimaal.

c. DeIPTvaneenwinkelbedraagtopeenzaterdag2,2.Erzijndiezaterdag1.640artikelenverkocht. Berekenhoeveelbetalendeklantendiedagindewinkelgeweestzijn.

d. DeIPTvaneenwinkelbedraagtindemaandmei3,5.Erzijnindiemaand1.562betalendeklantenindewinkel geweest.

Berekenhoeveelartikelenerinmeiindiewinkelverkochtzijn.

Opdracht6 Conversieratio

a. Watverstajeonderdeconversieratio?

b. Watbetekenteenconversievan18%?

c. Eenonlineaanbiedervanelektrischefietsenheefteenconversievan0,9%.Noteertweeredenenwaaromde conversiebijdezeaanbiederlaagis.

d. Noteerdrieactiviteitendiejealsretailerinjewinkelkuntaanpassenomdeconversieteverhogen.

e. Hoeberekenjedeconversieratio?

Opdracht7 Conversieratiodamesmodezaakenwebshop

a. Indemaandoktoberhebben1.624klantendamesmodezaakDolcybezocht,vanwieer978betalendeklanten waren.

Berekendeconversieratiovanoktober.Rondafopééndecimaal.

b. Eenwebshopheeftindemaandnovember3.168bezoekersgehad.Erzijninnovember2.155betalendeklanten geweest.

Berekendeconversieratiovoordezewebshop.Rondafopééndecimaal.

2.3 Kengetallenvanderuimte

CONCEPT

Omtebeoordelenofjevoldoendeomzethaaltmetderuimtediejehebt,gebruikjekengetallenvanderuimte

Jevergelijkthiervoorjouwbedrijfmetanderebedrijvenindezelfdebrancheofjevergelijkthethuidigejaarmet voorgaandejarenvanjeeigenbedrijf.Jekuntditookdoenvooreenafdeling.

Indepraktijkgebruiktmendevolgendekengetallenvanderuimte:

• omzetperm2 vloeroppervlakte

• vloerrendement.

Bijdezeberekeningenmaakjegebruikvandebegrippenbvoenwvo Debvostaatvoorbedrijfsvloeroppervlakte

Datisdehelebedrijfsvloerinclusiefbijvoorbeeldmagazijn,kantine,dekeukenenhettoilet.Hetishetgehele bedrijfspand.Dewvoisdewinkelvloeroppervlakte Alleruimtesvanwaaruitnietwordtverkocht,wordenbijde berekeningvandewvovandebvoafgehaald.

Dewinkelvloeroppervlakte(wvo)ofverkoopvloerisgemiddeldongeveer70%vandebedrijfsvloeroppervlakte. Winkelshebbenvaakookeenmagazijn,toiletteneneenkantine.Debedrijfsvloeroppervlaktehangtafvanhet typewinkelenhetwinkelcentrumwaardewinkelisgevestigd.Eentelefoonwinkelheeftweinigmagazijnruimte nodig.Deproductenliggenveelalindewinkeluitgestaldendeartikelenzijnklein.Eenwinkelineenduur winkelcentrumzalproberenzoveelmogelijkruimtetegebruikenvoordeverkoopenbesparenopderuimtevoor eenmagazijnofeenkantine.

Alsdekengetallenvanderuimtelagerzijndanhetbranchegemiddeldeofhetvoorgaandejaar,dankunjeproberen omzeteverbeteren.Datkanbijvoorbeeldviaeenandereartikelpresentatieofviaverkoopacties.

Omzetperm²vloeroppervlakte

Hetkengetalwaarmeejebeoordeelthoejouwbedrijfpresteerttenopzichtvanvorigejaren,tenopzichtevan concurrentenofdebranche,isdeomzetperm2 vloeroppervlakte

• Deomzetperm2 bvo(bedrijfsvloeroppervlakte)isdeomzetgedeelddoorhetaantalm2 bvo.

CONCEPT

• Deomzetperm2 wvo(winkelvloeroppervlakte)isdeomzetgedeelddoorhetaantalm2 wvo.

Formule1

Omzet per m2  bvo =  omzet aantal m2 bvo  =

Formule2

Omzet per m2  wvo =  omzet aantal m2  wvo  =

Rekenvoorbeeld

HethoofdkantoorvanmodezaakDolceheeftvastgesteld datdeomzetvanjouwafdelingDameskleding€446.250 bedraagt.

Deoppervlaktevanhetpandis215m2 ,waarvan1,5m2 toilet,4,0m2 keukenen4,5m2 magazijn.

HethoofdkantoorheeftvoorjouwafdelingDameskleding devolgendeberekeningengemaakt.

CONCEPT

Berekeningwvo:

INretailheeftvoordeafdelingenDameskledingdevolgendegegevensberekend:

Gevraagd

Welkeconclusiekunjijtrekkenalsjejouwcijfersvergelijktmethetbranchegemiddelde?

Uitwerking

DebehaaldeomzetinhetafgelopenjaaropjouwafdelingDameskledingis€446.250.

Bijeenomzetvan€0-<€550.000isdeomzetperm2 vanhetbranchegemiddelde€2.125.Deomzetvanjouw afdelingDameskledingis€2.177perm2 wvoenligtbovenhetbranchegemiddelde.Ditbetekentdatdeafdeling DameskledingvanmodezaakDolcedewinkelruimtegoedbenut.

CONCEPT

Vloerrendement

Hetkengetalvloerrendementmeetdebrutowinstperm2 winkelvloeroppervlakte(wvo).Metanderewoorden: jemeethoeefficiëntjemetjeruimteomgaat.Alshetgaatomdebeoordelingvandewinstgevendheid,ishet vloerrendementbelangrijkerdandeomzetperm2 Deomzetperm2 diejehiervoorhebtberekendzegtnamelijk nietsoverdewinstgevendheid.Debrutowinstperm2 diemethetvloerrendementberekendwordtwel.

Jeberekenthetvloerrendementmeteenvandevolgendeformules:

Formule

Vloerrendement = omzet per m2  wvo × brutowinstpercentage

Formule

Vloerrendement =  brutowinst aantal m2  wvo

Rekenvoorbeeld

HethoofdkantoorvanmodezaakDolceheefthetvolgendeberekend:

• deomzetvanjouwafdelingHerenkledingis€446.250

• debvois215m2

• dewvois205m2

• hetbrutowinstpercentageis47%.

MetdezegetallenheefthethoofdkantoorvoorjouwafdelingHerenkledingdevolgendeberekeningengemaakt:

• Hetvloerrendementisdeomzetperm2 wvo×brutowinstpercentage.

• Deomzetperm2 wvois€446.250÷205=€2.177.

• Bijjouwafdelingishetvloerrendementdus:€2.177×47%=€1.023.

INretailheeftvoordeafdelingenHerenkleding vastgestelddathetvloerrendementligtop €1.196perm2 .

Gevraagd

Welkeconclusiekunjetrekkenalsjehet vloerrendementvanjouwafdelingvergelijktmethet branchegemiddelde?

Uitwerking

CONCEPT

HetvloerrendementvandeafdelingHerenkledingis lagerdanhetbranchegemiddelde.Ditbetekentdat dezeafdelingHerenkledingeenlagerebrutowinstperm2 wvorealiseert.

Opdracht8 Kengetallenvanderuimte

a. Welkekengetallenvanderuimtewordeninderetailgebruikt?

b. Waarvoorgebruikjedekengetallenvanderuimte?

c. Watishetverschiltussendebvoendewvo?Kieshetjuisteantwoord.

Debvoisalleendeoppervlaktevanhetverkoopgedeelte,dewvoisdeoppervlaktevandehelewinkel.

Debvoisdeoppervlaktevandehelewinkel,dewvoalleendeoppervlaktevanhetverkoopgedeelte.

Debvoisdeoppervlaktevanhetverkoopgedeelte,dewvoisderestvandeoppervlaktevandewinkel.

Debvoishetdeelvandewinkeloppervlaktewaargeenverkopenplaatsvindenzoalsdekantine,dewvo isdeoppervlaktevanhetverkoopgedeelte.

Opdracht9 Omzetperm²vaneenkaasafdeling

Dekaasafdelingvaneensupermarktheefteenomzetvan€363.800.Definanciëleadministratievandeorganisatie heeftdevolgendekengetallenberekendvoorjouwkaasafdeling:

Omzet per m2  bvo =  omzet aantal m2 bvo  =  € 363.800 86  = € 4.231

Omzet per m2  wvo =  omzet aantal m2  wvo  =  € 363.800 68  = € 5.350

Verderheeftdefinanciëleadministratievoordetotaleorganisatieberekenddatdegemiddeldeomzetperm2 wvovanallekaasafdelingensamen€5.200bedraagt.

Welkeconclusiekunjijalschefvandekaasafdelingtrekkenalsjejouwcijfersvergelijktmethetgemiddeldevan deorganisatie?

Opdracht10 Omzetperm²dameskleding

Maschaisafdelingschefvaneendamesafdelingvaneenkledinghuis.Zijkrijgtvanuithethoofdkantoordevolgende gegevens:

Deomzetbedroegafgelopenperiode€845.500.

Devolgendekengetallenzijnberekend:

CONCEPT

Omzet per m2  bvo =  omzet aantal m2 bvo

Omzet per m2  wvo =  omzet aantal m2  wvo

Hethoofdkantoorheeftberekenddatdegemiddeldeomzetperm2 wvovanallefilialen€6.500bedraagt.

a. WelkeconclusiekanMaschatrekkenvoorhaardamesafdeling?

b. Watkaneenoorzaakzijnvoorjeconclusiehierboven?

Opdracht11 Omzetperm²tuinmeubilair

Rischdanisvestigingsmanagervaneengroothandel.Hijkrijgtvanuithethoofdkantoordevolgendegegevens:

Omzetvan€476.500.

Omzet per m

Omzet per m

VanuithethoofdkantoorkrijgtRischdandoordatdecijfersvanallefilialensamenzijn:

• gemiddeldeomzetperm2 bvo€3.700

• gemiddeldeomzetperm2 wvo€4.750.

WelketweeconclusieskanRischdantrekkenalshijzijncijfersvergelijktmethetbranchegemiddelde?

Opdracht12 Vloerrendement

a. Kieshetjuisteantwoord.Methetvloerrendementmeetje hoeefficiëntjemetjeruimteomgaat. hoebelangrijkdewinkelvloervoorjeis. hoevoordeligjemetjeruimteomgaat.

CONCEPT

Gijsisafdelingschefbijeensupermarkt.HethoofdkantoorvanGijsheeftberekenddathetvloerrendementvan deafdelingvanGijs€355bedraagt.Hetgemiddeldevloerrendementvandeafdelingenbijdezesupermarkt bedraagt€392.

b. WelkeconclusiekanGijstrekkenalshijzijnvloerrendementvergelijktmethetgemiddeldebijdesupermarkt?

MaartjeisafdelingschefNon-foodbijeensupermarkt.HethoofdkantoorvanMaartjeheeftberekenddathet vloerrendementvandeafdelingNon-foodvanMaartje€1.036bedraagt.Hetgemiddeldevloerrendementvan alleafdelingenNon-foodbijdezesupermarktbedraagt€1.000.

c. WelkeconclusiekanMaartjetrekkenalszijhaarvloerrendementvergelijktmethetbranchegemiddelde?

Abdullahisafdelingschefvandetuinmeubelafdelingineentuincentrum.Hijheefteenomzetvan€325.475.De brutowinstvanAbdullahbedraagt39%.Dewvois92,1m2 .Deomzetperm2 wvois€3.534.Hetgemiddelde vloerrendementvandetuinmeubelafdelingenvantuincentrabedraagt€1.332.

HethoofdkantoorheeftberekenddathetvloerrendementvandetuinmeubelafdelingvanAbdullah€3.534×39% =€1.378bedraagt.

d. WelkeconclusiekanAbdullahtrekkenalshijzijnvloerrendementvergelijktmethetgemiddeldebijde tuincentra?

2.4 Kengetallenvandearbeid

Personeelskostenzijnbinnendehandelencommercieeengrotekostenpost.Daaromishetbelangrijkomte wetenhoeproductiefjouwmedewerkerszijn.Jeonderzoekthoedewerknemersprestereninhunwerk.Jekunt hierverschillendekengetallenvoorgebruiken.

Debelangrijkstekengetallenvoordearbeidindehandelencommerciezijnde:

• omzetperfte

• omzetperwerkzamepersoon

• omzetpergewerktuur.

CONCEPT

Omzetperfte

Bijdemeesteretailerswerkenmeerderemensen.Daarzittenfulltimersbij,parttimersenoproepkrachten.Het islastigrekenenmetmedewerkersdienietallemaalevenveelurenmaken.Daaromdrukjehetaantalmedewerkers ookvaakuitinfte ‘Fte’staatvoor‘fulltime-equivalent’.

Eénftestaatdanvooreenvolledigewerkweek.Perwerkgeverkanhetverschillendzijnhoeveeluureenvolledige werkweekheeft.Meestalisdit36,38of40uur.Deopbrengstvanjouwwerknemersdrukjeuitindeomzetper fte Dezeberekenjedoordejaaromzetvanjouwondernemingtedelendoorhetaantalfte’sinhetbedrijf.

Formule

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte

Jekuntjouwomzetperftevergelijkenmethetbranchegemiddeldeofmetjouwomzetperfteindevorigejaren. Alsjouwomzetperfteachterblijft,dankunjeproberenditteverbeteren.Datkanbijvoorbeeldviaverkoopacties, viameerbijverkoopenverkooptrainingenvoorjepersoneel.

Rekenvoorbeeld

HethoofdkantoorvanmodezaakDolceheeftvastgestelddatdeomzetvanjouwafdelingHerenkleding€446.250 bedraagt.Opdeafdelingwerktnaastdeafdelingschefzelfnogéénfulltimer,voor38uurperweek.Daarnaast heeftdeafdelingeenparttimervoor19uurperweekindienst.

CONCEPT

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt. Deomzetperfteis:

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =

Deomzetperfteisindeherenmodebranchegemiddeld€167.000.

Gevraagd

WelkeconclusiekandechefvandeafdelingHerenkledingtrekkenalshijzijnomzetperftevergelijktmethet branchegemiddelde?

Uitwerking

HieruitkunjeconcluderendatdewerknemersvanDolcegoedpresteren.DeomzetperfteisbijDolcehogerdan hetbranchegemiddelde.

Omzetperwerkzamepersoon

Hetkengetalomzetperwerkzamepersoongeeft inzichtindeomzetperwerkzamepersoonopde afdeling.Jemaakthierbijgeenonderscheidtussen fulltimersenparttimers.Jeteltbijditkengetalhet aantalpersonendatindeondernemingwerktbijelkaar op.Eenparttimerteltgewoonalséénpersoonmee.Dit betekentdatdeuitkomstvanditkengetalaltijdlager zalzijndandeuitkomstvanhetkengetal‘omzetper fte’.Deomzetperwerkzamepersoonberekenthet hoofdkantoordoordejaaromzetvandeafdelingte delendoorhetaantalwerkzamepersonen.

Formule

Omzet per werkzame persoon = omzet in een periode (jaar)aantal werkzame personen = €

Rekenvoorbeeld

HethoofdkantoorvanmodezaakDolceheeftvastgestelddatdeomzetvanjouwafdelingHerenkleding€446.250 bedraagt.Opdeafdelingwerktnaastdeafdelingschefzelfnogéénfulltimer,voor38uurperweek.Daarnaast heeftdeafdelingeenparttimervoor19uurperweekindienst.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 446.250 3  = € 148.750

CONCEPT

Deomzetperwerkzamepersoonisindeherenmodebranchegemiddeld€117.000.

Gevraagd

a.Waaromverschilthetcijfervandeomzetperftevandeomzetperwerkzamepersoon?

b.WelkeconclusiekanDolcetrekkenalshetzijnomzetperwerkzamepersoonvandeherenafdelingvergelijkt methetbranchegemiddelde?

Uitwerking

a.Bijdeberekeningvandeomzetperwerkzamepersoonteljeallewerknemersvolledigmee,ongeachthetaantal urendatzewerken.Alserveelparttimerswerkzaamzijnindebranche,danisdeomzetperwerkzamepersoon lagerdandeomzetperfte.

b.DeomzetperwerkzamepersoonligtbijdeafdelingHerenkledingvanDolceflinkhogerdanhet branchegemiddelde.DitbetekentdaterbijDolcevergelekenmetdebrancherelatiefweinigmensenwerken,of datdewerknemersbijdeherenafdelingvanDolceproductieverzijndanhetgemiddelde.

Omzetpergewerktuur(OPWU)

Hetkengetalomzetpergewerktuurgeeftinzichtindeomzetpergewerktuuropdeafdeling.Deomzetper gewerktuur(ookwel‘opbrengstpergewerktuur’genoemd)berekenthethoofdkantoorofdefinanciële administratiedoordeomzetvandeafdelingtedelendoorhetaantalurendatergewerktis.Alshethoofdkantoor deomzetvaneenweekheeft,dandeelthetdiedoorhetaantalurenvaneenweek.Heefthethoofdkantoorde omzetvaneenjaar,dandeelthetdiedoorhetaantalurenvaneenjaar.

Formule

Omzet per gewerkt uur = omzet in een periode (jaar) aantal gewerkte uren

Rekenvoorbeeld

HethoofdkantoorvanmodezaakDolceheeft vastgestelddatjouwafdelingKinderkledingde afgelopenweekeenomzetdraaidevan€10.541.

OpdeafdelingKinderkledingwerkennaastde afdelingschefzelfnogtweefulltimers,ieder38uurper week.

DaarnaastheeftdeafdelingKinderkledingeenparttimer voor19uurperweekindienst.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgende berekeninggemaakt:

Omzet per gewerkt uur = omzet in een periode (jaar) aantal gewerkte uren

CONCEPT

DeomzetpergewerktuurisopalleafdelingenKinderkledinggemiddeld€75.

Gevraagd

WelkeconclusiekanDolcetrekkenalshetzijnomzetpergewerktuurvergelijktmethetbranchegemiddelde?

Uitwerking

DeomzetpergewerktuurligtopjouwafdelingKinderkledinghogerdanhetgemiddeldevandeafdelingen Kinderkleding.Hiervoorzijnmeerdereredenentebedenken.Denkhierbijonderandereaan:

• ErwerkenrelatiefweinigmensenopdezeafdelingKinderkleding.

• Dearbeidsproductiviteitvanhetpersoneelishogerdangemiddeld.Ditkanbijvoorbeeldkomendoorhet volgende:

– Erissprakevaneenbeteretrainingvanhetpersoneel.

– Hetpersoneelvandezeafdelingheeftmeerplezierinhunwerk.

– Hetpersoneelvandezeafdelingletbeteropdebijverkopen.

Opdracht13 Omzetperfte

a. Hoeberekenjedeomzetperfte?

Fritsisafdelingschefvaneentuinmeubelafdelingbijeentuincentrum.Zijnafdelingheefteenomzetvan€285.400. OpdeafdelingwerkennaastFritsnogtweeparttimers,éénvoor32uurperweekenéénvoor19uurperweek. Eenvolledigewerkweekis38uur.Hethoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Departtimerswerken(32÷38=)0,84+(19÷38=)0,5=1,34fte.Jewerktzelf1fte,hettotaalisdus2,34fte.

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 285.400 2,34  = € 121.966

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperfteopdetuinmeubelafdelingenvandezeorganisatiegemiddeld €133.000.

b. WelkeconclusiekanFritstrekkenalshijzijnomzetperftevergelijktmethetgemiddelde?

Achrafisvestigingsmanager.Zijnvestigingheefteenomzetvan€845.500.OpdevestigingwerktnaastAchrafnog éénfulltimervoor38uurperweek.Daarnaastwerkenertweeparttimers,iedervoor28,5uurperweek.Het hoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 845.500 3,5  = € 241.571

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperftevandezeorganisatiegemiddeld€226.000.

CONCEPT

c. WelkeconclusiekanAchraftrekkenalshijzijnomzetperftevergelijktmethetgemiddelde?

Rischdanisafdelingschefvaneengroenteafdelingineengroothandel.Zijnomzetbedraagt€476.500.Opde afdelingwerktnaastRischdanzelfnogéénfulltimer,voor38uurperweek.Daarnaastwerkteréénparttimer15 uurperweek.

Hethoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 476.500 2,39  = € 199.372

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperfteopdegroenteafdelingenvandezeorganisatiegemiddeld€188.000.

d. WelkeconclusiekanRischdantrekkenalshijzijnomzetperftevergelijktmethetgemiddelde?

Opdracht14 Omzetperwerkzamepersoon

a. Waargeefthetkengetal‘omzetperwerkzamepersoon’inzichtin?

b. Kiesinonderstaandezinnendejuistewoorden.

Bijdeomzetperwerkzamepersoonmaakthetaantaluurdatiemandwerktniet/weluit.

Bijdeomzetperftemaakthetaantaluurdatiemandwerktniet/weluit.

Opdracht15 OmzetperwerkzamepersoonCarolien

CarolienisafdelingschefvandeafdelingDameskledingineenmodehuis.Haarafdelingheefteenomzetvan €886.750.IndewinkelwerkennaastCarolienzelfnogtweefulltimers,ieder38uurperweek.Daarnaastheeft Carolienéénparttimerindienstvoor19uurperweekentweeparttimersvoor11uurperweek.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 886.750 6  = € 147.792

VolgenshethoofdkantoorisdeomzetperwerkzamepersoonopdeafdelingenDameskledingvanhetmodehuis gemiddeld€132.000.DeomzetperfteisbijCarolien€233.970.

a. Waaromverschilthetcijfervandeomzetperftevandeomzetperwerkzamepersoon?

b. WelkeconclusiekanCarolientrekkenalszehaaromzetperwerkzamepersoonvergelijktmethetgemiddelde?

Opdracht16 Omzetperwerkzamepersoonsieradenafdeling

CONCEPT

Mikkieisafdelingschefopdesieradenafdelingvaneenwarenhuis.Haarafdelingheefteenomzetvan€218.650. OpdeafdelingwerktnaastMikkiezelfnogéénfulltimer,voor38uurperweek.DaarnaastheeftMikkieéénparttimer indienstvoor16uurperweek.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 218.650 3  = € 72.883

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperwerkzamepersoonopdesieradendelingenvandewarenhuizen gemiddeld€73.000.DeomzetperfteisbijMikkie€90.351.

a. Waaromverschilthetcijfervandeomzetperftevandeomzetperwerkzamepersoon?

b. WelkeconclusiekanMikkietrekkenalszehaaromzetperwerkzamepersoonvergelijktmethetgemiddelde?

Opdracht17 OmzetperwerkzamepersoonAbdullah

Abdullahisafdelingschefvaneengroenteafdelingineensupermarkt.Degroenteafdelingheefteenomzetvan €325.475.OpdegroenteafdelingwerkennaastAbdullahnogtweefulltimers,ieder38uurperweek.Daarnaast werkenertweeparttimersvoor11uurperweek.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 325.475 5  = € 65.095

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 325.475 3,58  = € 90.915

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperwerkzamepersoonopdegroenteafdelingenvandesupermarkten gemiddeld€74.000endeomzetperfteopgroenteafdelingengemiddeld€100.000.

a. WelketweeconclusieskanAbdullahtrekkennaaraanleidingvandezekengetallen?

b. WelkeactiekanAbdullahvolgensjouondernemen?

Opdracht18 Omzetperwerkzamepersoonenomzetperfte

Safirisafdelingschefvaneenslagerijafdelingineensupermarkt.Hijheefteenomzetvan€482.645.Opde slagerijafdelingwerktnaastSafirnogéénfulltimervoor38uurperweek.Daarnaastwerkenervierparttimersop deslagerijafdeling,éénvoor24uurperweek,éénvoor15uurperweekentweevoor8uurperweek.

Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 482.645 6  = € 80.441

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 482.645 3,45  = € 139.897

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetperwerkzamepersoonopdeslagerijafdelingenvandesupermarkten gemiddeld€83.000endeomzetperfteopslagerijafdelingengemiddeld€130.000.

CONCEPT

a. WelkeconclusieskanSafirtrekkennaaraanleidingvandezekengetallen?

BentheisafdelingschefvaneenafdelingBodyfashionineenwarenhuis.Haarafdelingheefteenomzetvan €478.540.OpdeafdelingBodyfashionwerktnaastBenthezelfnogéénfulltimervoor38uurperweek.Daarnaast werktopdeafdelingBodyfashionéénparttimer32uurperweekenwerkenertweeparttimers12uurperweek. Metdezegegevensheefthethoofdkantoordevolgendeberekeninggemaakt:

Omzet per werkzame persoon = € 478.540 5  = € 95.708

Omzet per fte = jaaromzet aantal fte  =  € 478.540 3,47  = € 137.908

VolgenshethoofdkantoorisdeomzetperwerkzamepersoonopdeafdelingenBodyfashionvandewarenhuizen gemiddeld€78.000endeomzetperfteopafdelingenBodyfashiongemiddeld€130.000.

b. WelkeconclusieskanBenthetrekkennaaraanleidingvandezekengetallen?

Opdracht19 OPWU

a. Hoeberekenthethoofdkantoordeomzetpergewerktuur?

Jouwvestigingvaneenkaasspeciaalzaakheeftafgelopenweekeenomzetbehaaldvan€6.995.Opdeafdeling werkennaastjouzelféénfulltimerenéénparttimervoor28,5uurperweek.Hethoofdkantoorheeftmetde gegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per gewerkt uur =  omzet aantal gewerkte uren =  € 6.995 104,5  = € 67

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetpergewerktuuropallevestigingenvandeorganisatiegemiddeld€85.

b. Welkeconclusiekunjetrekkenalsjejouwomzetpergewerktuurvergelijktmethetgemiddeldevanalle vestigingenvandeorganisatie?

Hoofdstuk2 Kengetallen

Fritsisafdelingschefvaneentuinmeubelafdelingbijeentuincentrum.Zijnafdelingbehaaldeafgelopenweekeen omzetvan€7.470.OpdeafdelingwerkennaastFritsnogtweeparttimers,éénvoor32uurperweekenéénvoor 19uurperweek.Eenfteis38uur.

Hethoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per gewerkt uur =  omzet aantal gewerkte uren =

€ 7.470 89  = € 89,93

CONCEPT

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetpergewerktuuropdetuinmeubelafdelingenvandezeorganisatiegemiddeld €95.

c. WelkeconclusiekanFritstrekkenalshijzijnomzetpergewerktuurvergelijktmethetgemiddeldevandeze organisatie?

Maschaisafdelingschefvaneendrogisterijafdelingineenwarenhuis.Dekwartaalomzetvanhaarafdelingbedraagt €212.500.OpdeafdelingwerkennaastMaschanogtweefulltimersvoor38uurperweek.DaarnaastheeftMascha nogtweeparttimersindienstdieieder28,5uurperweekwerken.

Hethoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per gewerkt uur =

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetpergewerktuuropdedrogisterijafdelingenvandezeorganisatiegemiddeld €102.

d. WelkeconclusiekanMaschatrekkenalszijhaaromzetpergewerktuurvergelijktmethetgemiddeldevan dezeorganisatie?

Issamisafdelingschefvaneengroenteafdelingineensupermarkt.Zijnkwartaalomzetbedraagt€125.000.Opde afdelingwerkennaastIssamzelfnogtweefulltimersvoor38uurperweek.Daarnaastwerkteréénparttimer15 uurperweek.

Hethoofdkantoorheeftmetdegegevenshetvolgendeberekend:

Omzet per gewerkt uur =  omzet aantal gewerkte uren =

Volgenshethoofdkantoorisdeomzetpergewerktuuropdegroenteafdelingenvandezeorganisatiegemiddeld €67.

e. WelkeconclusiekanIssamtrekkenalshijzijnomzetpergewerktuurvergelijktmethetgemiddelde?

2.5 Kengetallenvandemarkt

Bedrijvenwillenwinstmakenomtekunnenblijvenbestaan.Omhetvoortbestaanvandeondernemingte waarborgen,streefjenaareenbepaaldeafzetvoorjouwproduct.Jewilteenbepaalddeelvandemarktinjebezit krijgen.

Jebentbijnanooitdeenigeaanbiedervaneenbepaaldproduct.Meestalhebjeconcurrentie.Demarktomvang is100%.Hetpercentagedaarvandatjijmetjouwproductvandietotalemarktverkoopt,isjemarktaandeel Het marktaandeelisdeomzet(ofafzet)vanéénbepaaldeaanbiederalspercentagevandetotaleomzet(ofafzet)in dieproductsoort.

Hetmarktaandeelberekenjeopbasisvanomzetofafzetmetbehulpvandevolgendeformules:

Formulemarktaandeelopbasisvanomzet

Marktaandeel = omzet merk eigen product marktomvang in euro's × 100 % =

Formulemarktaandeelopbasisvanafzet

Marktaandeel = afzet merk eigen product marktomvang in stuks × 100 % =

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

FabrikantKoffiemaatproduceertKoffieplus,gemaaktmetarabicakoffiebonen.Demarktomvangvanarabicakoffie is€160.000.000.DeomzetvanKoffieplusis€20.000.000.

Gevraagd

Berekenhetmarktaandeel.

Uitwerking

Marktaandeel = omzet merk eigen product marktomvang in euro's × 100 % = € 20 000 000 € 160 000 000 × 100 % = 12, 5 %

DitbetekentdatKoffiepluseenaandeelvan12,5%vandetotaleomzetindemarktvoorarabicakoffieheeft.

Omdatjealsondernemernaareenzogrootmogelijkmarktaandeelstreeft,steljemarketingdoelstellingenvast. Dezedoelstellingenzijnconcreetengevenhouvastindekoersdiejemetjeondernemingwiltvaren.

CONCEPT

Voorbeeld

Koffiemaatheeftvoorhetkomendejaaralsmarketingdoelstellingvastgelegddathethetmarktaandeelwil verhogenvan12,5%naar12,7%.Alsdebestedingscijfershetzelfdeblijven,komtditneeropeenvereiste omzetstijgingvan(12,7%–12,5%)×€160.000.000=€320.000.

Hetisbelangrijkdatjedeontwikkelingenindemarktbijhoudt.Endatjebekijkthoedesituatiebinnenjouw bedrijfzichindetoekomstontwikkelt.Bijdeberekeningvanhetmarktaandeelhoudjehierrekeningmee.

Rekenvoorbeeld

Demarktomvangvanelektrischefietsenisditjaar€823miljoen.Voorvolgendjaarverwachtdebrancheeen omzetstijgingvan5%.ProducentSuperE-bikehadafgelopenjaar€85miljoenomzet.Dooraanhoudende problemenmeteentoeleverancierverwachtSuperE-bikeeenomzetdalingvan3%voorhetkomendejaar.

Gevraagd

a.BerekenhetmarktaandeelvanSuperE-bikevanditjaar.

b.BerekenhetverwachtemarktaandeelvanSuperE-bikevoorhetvolgendejaar(afrondenopééndecimaal).

Uitwerking

a. Marktaandeel = omzet merk eigen product marktomvang in euro's  × 100% =  € 85.000.000 € 823.000.000 × 100% = 10,3%

b.Omhetmarktaandeelvoorkomendjaartekunnenberekenen,moetjeeerstuitrekenenhoeveeljouwomzet naarverwachtinghetkomendejaarzalzijnenhoehoogdeomzetvandetotalemarktnaarverwachtingzalzijn.

BijSuperE-bikewasdeomzethetafgelopenjaar€85miljoen.SuperE-bikeverwachteenomzetdalingvan3%.

Deomzetinhetkomendejaarwordtnaarverwachting

0,97×€85.000.000=€82.450.000.

Detotalemarktomvangvanelektrischefietsenwas€823miljoen.Debrancheverwachteenomzetstijgingvan 5%.Detotalemarktomvanghetkomendejaarwordtdan

1,05×€823.000.000=€864.150.000.

Hetmarktaandeelvoorkomendjaarwordtdan: € 82.450.000 € 864.150.000 × 100% = 9,5%

Opdracht20 MarktaandeelApple

Ganaardewebsiteenbeantwoorddevragen.

a. Watbedoeltmeneigenlijkmet‘Q4’?

b. HoeveelprocentishetmarktaandeelvanAppleinQ42022gestegentenopzichtevanQ42021?

c. WaaromisQ4voorAppletraditioneelgezieneenpiekperiode?

d. WaaromzoudekwartaaldominantievanAppleweleenssnelvoorbijkunnenzijn?

CONCEPT

Opdracht21 Marktaandeel

a. Watbedoeltmenmetdemarktomvangvandemarktvoortelefoons?

b. Omschrijfhetbegrip‘marktaandeel’.

c. Welketweeformuleszijneromhetmarktaandeelteberekenen?

d. Waaromishetbelangrijkombijvoorbeeldiederjaarjemarktaandeelteweten?

Opdracht22 Marktaandeelberekenen

DeomzetvanhetmerkBolo-fietsenis€12.500.000.Detotaleomzetvanditsoortfietsenis€519.500.000.

a. BerekenhetmarktaandeelvoorBolo-fietsen(rondafopééndecimaal).

ChoczetinNederland1.200.000chocoladerepenaf.Detotaleafzetvankleinechocoladerepenis18.000.000stuks.

b. BerekenhetmarktaandeelvoorChoc-chocoladerepen(rondafopééndecimaal).

9.000verkooppunteninNederlandverkopenLaMoheme-bonbons.Perjaarworden2.000.000doosjesbonbons verkochttegeneenverkoopprijsvan€15.DeverkooppuntendieLaMoheme-bonbonsverkopen,verkopen gemiddeldvoor€10.937.500.

c. BerekenhetmarktaandeelvoorLaMoheme(rondafopééndecimaal).

In4.000winkelsinNederlandwordtdeboormachineLoschverkocht.Perjaarworden10.000boormachines verkochttegeneenverkoopprijsvan€150.DewinkelsdieLosch-boormachinesverkopen,verkopengemiddeld voor€357.500.

d. BerekenhetmarktaandeelvoorLosch(rondafopééndecimaal).

Phoni,denieuwstetelefoon,wordtverkochtviadedetailhandeleninternet.Erzijn750detaillistendiePhoniin hetassortimenthebben.DegemiddeldeomzetdiePhonivooreendetaillistoplevert,is€25.000.Deomzetvia internetverkoopisvoorPhoni€3.000.000.Detotaleomzetvantelefoonsis€90.000.000.

e. BerekenhetmarktaandeelvoorPhoni(rondafopééndecimaal).

Opdracht23 MarktaandeelGrosso

CONCEPT

GrossoproduceertdecomputerCompu.HettotaleaantalverkooppuntenvancomputersinNederlandis200.000. HetaantalverkooppuntendatdecomputerCompuverkooptinNederland,is50.000.Detotaleomzetvanalle computersvanalleverkooppuntensamenis€100.000.000.Deomzetvancomputersvandeverkooppuntendie decomputerCompuverkopen,is€20.000.000.DeomzetvandecomputerCompuis€15.000.000.

Kieshetjuisteantwoord.HetmarktaandeelvandecomputerCompuis:

Opdracht24 Marktaandeelbijveranderdeomstandigheden

Detotaleomvangvandemarktindierenbenodigdhedenbedraagt€450miljoen.Voorhetkomendejaarverwacht debrancheeenomzetgroeivan2%.UitdeadministratievanDoggyenCoblijktdatdeomzetafgelopenjaar€5 miljoenwas.Deverwachtingisdatdeomzetvolgendjaarmet4%stijgt.

a. BerekenhetverwachtemarktaandeelvanDoggyenCovoorhetkomendejaar(afrondenopééndecimaal).

Detotalemarktomvangvangamesbedraagt€375miljoen.Voorhetvolgendejaarverwachtdebrancheeen dalingvan2,5%.UitdeadministratievanGamersblijktdatdeomzetafgelopenjaar€92,5miljoenbedroeg.De verwachtingisdatdeomzetvolgendjaarmet5%daalt.

b. BerekenhetverwachtemarktaandeelvanGamersvoorhetvolgendejaar(afrondenopééndecimaal).

2.6 Kengetallenvandevoorraad

Alsjeeenhandelsorganisatiehebt,koopjegoederenin.Jehoudtdaarbijrekeningmetdewensenenbehoeften vanjeafnemers.Dooroptijdtrendstesignaleren,hebjekansopeenhogereomzet.Ditbetekentdatjeverstandig moetinkopen.Eengrotevoorraadleidttothogevoorraadkosten.Eenkleinevoorraadkanleidentotnee-verkoop, waardoorklantennaareenandergaanenjijomzetmisloopt.Jezorgterdusvoordatdeverhoudingvoorraaden verkochtehoeveelheidzooptimaalmogelijkis.

Omdaarvoortezorgen,ishetbelangrijkdatjebepaaldeberekeningenkuntmakenmetjevoorraad.Devolgende kengetallenkunjedaarvoorgebruiken:gemiddeldevoorraad,omzetsnelheid,omzetduurenservicegraad.

Gemiddeldevoorraad

CONCEPT

Devoorraadineenondernemingiselkeperiode(dag,week,maand,kwartaal,jaar)verschillend.Voorhetmaken vanbedrijfseconomischeberekeningenhebjemeestaldegemiddeldevoorraadnodig.Degemiddeldevoorraad iseenkengetaldatdewaardevandegemiddeldehoeveelheidartikelenaangeeftdiejeineenbepaaldeperiode invoorraadhebt.Jeberekentdegemiddeldevoorraadmetbehulpvandevolgendeformule:

Formule

Gemiddelde voorraad =  voorraad begin periode + voorraad eind periode 2

Rekenvoorbeeld

Bonobv,eengroothandelinbouwmaterialen,heeftop1januarivoor€7.800aanboormachinesinvoorraad.Op 31decemberisdezevoorraad€6.350.

Gevraagd

Berekendegemiddeldevoorraad.

Uitwerking

Gem.voorraad= voorraad begin periode + voorraad eind periode 2 = € 7.800 + € 6.350 2  = € 7.075

Alsjeopmeerderemomentendevoorraadvaststelt,berekenjehetgemiddeldeopeenietsanderemanier.Stel datjedevoorraadopneemtop1januari,op1april,op1juli,op1oktoberenop31december.Jehebtopvijf momentendevoorraadopgenomen.Hetmakkelijkstishetalsjehierbijdenktaandeseizoenen.Destandvan1 januariisdewinter,1aprilisdelente,1juliisdezomer,1oktoberdeherfsten31decemberweerdewinter.Bij dezeberekeninghoudjeerrekeningmeedatjetweekeereenstandvoordewinterhebtopgenomen.

Alsjenudezevijfbedragengewoonbijelkaaropteltendeeltdoor5,danteljedewintertweekeermeeende lente,dezomerendeherfstmaaréénkeer.Jekrijgtdangeeneerlijkgemiddelde.Omdattevoorkomen,neem jevandetweekeerdatjedestandvandewinterhebtdehelftenjedeelthettotaaldaarnadoor4.Jegebruikt dandevolgendeformule:

CONCEPT

Formule

Gem. voorraad =  0,5 × voorraad 1 + 1 × voorraad 2 + 1 × voorraad 3 + 1 × voorraad 4 + 0,5 × voorraad 5 4

Rekenvoorbeeld

Bonobvheefthetafgelopenjaarvijfmaaldevoorraad boormachinesopgenomen.Devoorraadwasop1januari€5.000, op1april€9.000,op1juli€3.000,op1oktober€4.500enop31 december€6.000.

Gevraagd

Berekendegemiddeldevoorraad.

Uitwerking

Maakhetvolgendeoverzicht:

Degemiddeldevoorraadboormachines=€22.000÷4=€5.500. Jekunthetookinvullenindeformule:

Gem. voorraad = 0,5 × € 5.000 + 1 × € 9.000 + 1 × € 3.000 + 1 × € 4.500 + 0,5 × € 6.000 4  = € 5.500

Omzetsnelheid

Alsjevaneenjaardegemiddeldevoorraadberekentenjeweetdetotaleinkoopwaardevandeomzetvandat jaar,danrekenjeeenvoudigdeomzetsnelheiduit.Ditiseenkengetaldataangeefthoevaakdegemiddelde voorraadineenbepaaldeperiodeverkochtwordt.Eenanderbegripvoordeomzetsnelheidisdeomloopsnelheid vandevoorraad.

Deomzetsnelheidgeeftaanhoevaakeenondernemerdezelfdeeurokaninvestereninzijnvoorraadgedurende eenbepaaldeperiode.Dieperiodeismeestaleenjaar,maarkanookeenmaand,kwartaalofseizoenzijn. Isdeomzetsnelheidvaneenartikel4,danbetekentditdatjedegemiddeldevoorraadvierkeerperjaarverkoopt. Deartikelenliggendangemiddelddriemaandenopvoorraadvoordatjezeverkoopt.

Erzijndrieformulesomdeomzetsnelheidteberekenen:

Formules

CONCEPT

Omzetsnelheid =  omzet gemiddelde voorraad tegen verkoopprijzen =

Omzetsnelheid =  inkoopwaarde omzet gemiddelde voorraad tegen inkoopprijzen =

Omzetsnelheid =  afzet gemiddelde voorraad in stuks =

Leteropdatbovenenonderdestreepdezelfdesoortwaardestaat.Erstaanverkoopprijzen(formule1), inkoopprijzen(formule2),ofstuks(formule3).

Rekenvoorbeeld

Deomzetoverhetafgelopenjaaris€386.000.Degemiddeldevoorraadtegenverkoopprijzenbedraagt€77.200.

Gevraagd

Berekendeomzetsnelheid.

Uitwerking

Omzetsnelheid =  omzet gemiddelde voorraad tegen verkoopprijzen =

€ 77.200  = 5

Ditbetekentdatjedegemiddeldevoorraadvijfkeerperjaarverkoopt.

Rekenvoorbeeld

DeIWOis€135.000.Degemiddeldevoorraadtegeninkoopprijzenbedraagt€45.000.

Gevraagd

Berekendeomzetsnelheid.

Uitwerking

Omzetsnelheid =  inkoopwaarde omzet gemiddelde voorraad tegen inkoopprijzen =

€ 45.000  = 3

Ditbetekentdatjedegemiddeldevoorraaddriekeerperjaarverkoopt.

Rekenvoorbeeld

Dejaarafzetis65.700stuks.Degemiddeldevoorraadindatjaaris7.300stuks.

Gevraagd

Berekendeomzetsnelheid.

Uitwerking

Omzetsnelheid =  afzet gemiddelde voorraad in stuks =  65.700 7.300  = 9

Ditbetekentdatjedegemiddeldevoorraadnegenkeerperjaarverkoopt.

CONCEPT

Doorjeomzetsnelheidteberekenenenteanalyseren,verbeterjehetvoorraadbeheerenhetprijsbeleid.Alsje eenhogeomzetsnelheidhebt,kunjelagereverkoopprijzenberekenen.Jeneemtdangenoegenmeteenlagere winstmarge,maarhaalttochhetzelfdeofeenbeterresultaat.

Voorbeeld

Eengroothandelaarinvisverkooptperweek9.000 haringenmeteenbrutowinstvan€0,30perharing.Zijn brutowinstopdeharingenis9.000×€0,30=€2.700per week.

Doordeverkoopprijzenteverlagen,daaltdebrutowinst perharingnaar€0,25.Doordeverlagingvande verkoopprijzenverkoopthijnu12.500haringenper week.Zijnbrutowinstisdan12.500×€0,25=€3.125.

Ookalisdebrutowinstperharinglager,zijntotale brutowinstwordthoger.

Jeachterhaaltmetdeomzetsnelheidookvanwelkeartikelendevoorradentehoogzijn.Bijdeinrichtingvanje magazijnhoudjerekeningmetdeomzetsnelheid.Artikelendiesnellopen,zetjeopeengoedbereikbareplaats. Hetisbelangrijkjeartikelenzokortmogelijkinvoorraadtehouden.Hoekorterdeartikelenbijjouopvoorraad zijn,hoekleinerdemogelijkheidisdatzeinwaardedalen.Artikelenkunnenbedervenofuitdemoderaken, waardoorjezewegmoetgooienofinprijsmoetverlagen. Bijeenhogeomzetsnelheidinvesteerjeookmindergeldindevoorraad.Jebesteltalleendevoorraaddiejenodig hebtomtegemoettekomenaandewensenvandeklant.

Voorraadaanhoudenbrengtkostenmetzichmee,namelijkrente-,ruimte-enrisicokosten.Uitfinancieeloogpunt ishetbelangrijkomdezeexploitatiekostenzolaagmogelijktehouden.Eenhogeomzetsnelheidbetekentniet altijddatjehetgoeddoet.Hetkanzijndatjetevoorzichtiginkoopt,metalsgevolgteveelnee-verkopenenhet mislopenvanomzet.Daaromishetverstandigomjeomzetsnelheidtevergelijkenmetdievanandere ondernemingenuitdebranche.

Rekenvoorbeeld

GroothandelBouareheefteenomzetvan€446.250.Debrutowinstmargeis47%.Devoorraadgewaardeerdtegen inkoopprijzenop1januaribedraagt€60.000.Per31decemberisdevoorraadgewaardeerdtegeninkoopprijzen €52.000.Degemiddeldeomzetsnelheidindebrancheis4,57.

Gevraagd

Berekendeomzetsnelheid.

Uitwerking

CONCEPT

Voordeberekeningvandeomzetsnelheidhebjedeinkoopwaardevandeomzet(IWO)nodigendegemiddelde voorraadgewaardeerdtegeninkoopprijzen.

DeIWOisdeinkoopprijsvanjeverkochteartikelen.

Deomzetis100%,dusdeinkoopwaardevandeomzetis100%–47%=53%.

Deinkoopwaardevandevoorraadis0,53×€446.250=€236.512,50.

Gem. voorraad = voorraad begin periode + voorraad eind periode 2  =

Omzetsnelheid = inkoopwaarde van de omzet gemiddelde voorraad  =  € 236.512,50 € 56.000  = 4,2

2  = € 56.000

VergelijkjenudeomzetsnelheidvanBouaremethetbranchegemiddelde,danziejedatBouareonderhet branchegemiddeldezit.Omdeomzetsnelheidteverhogen,kanBouaredevolgendemaatregelennemen:

• Deomzetproberenteverhogen.Ditzalmoeilijkzijnomdatjenietzomaarmeerklantenvindtdiebijjougaan kopen.Ookgaanjehuidigeklantennietzomaarmeerbesteden.

• Degemiddeldevoorraadverlagen.Bijeengelijkblijvendeomzeteneenlageregemiddeldevoorraadwordt deomzetsnelheidhoger.

Omzetduur

Alsjedeomzetsnelheidweet,danweetjehoevaakperjaardegemiddeldevoorraadverkochtwordt.Maarjewilt ookgraagwetenhoeveeldagendegemiddeldevoorraadaanwezigisvoordatjedievoorraadinzijngeheel verkoopt.

Hetkengetaldatdetijdaangeeftdieverstrijkttotdatdeingekochteartikelenweerzijnverkocht,isdeomzetduur

Deomzetduurnoemjeookweldeopslagduurofgebruiksgraadvandevoorraad.

Jeberekentdeomzetduurmetbehulpvandevolgendeformule:

Formule

Omzetduur in dagen =  365 omzetsnelheid = ... dagen

Eenjaarheeft365dagen.Jekuntdeomzetduurberekenenopbasisdaarvan,maarvaakgaatmenuitvan360 dagen.Datrekentwatmakkelijker.

Alsjedeomzetduurinmaandenwiltberekenen,staaterindeteller(bovendestreep)12. Alsjedeomzetduurinwekenwiltberekenen,staaterindeteller(bovendestreep)52.

Rekenvoorbeeld

Deomzetsnelheidbijeenondernemingis5.

Gevraagd

Berekendeomzetduurindagen.

Uitwerking

Omzetduur in dagen =  365 omzetsnelheid =  365 5  = 73 dagen

CONCEPT

Ditbetekentdathet73dagenduurtvoordatdeingekochtegoederenverkochtzijn.Hoelagerdeomzetduuris, destesnellerverkoopjedegoederenendestekorterliggenzedusinjemagazijn.Datbetekentdatdetijdwaarin hetvermogenvandeonderneming‘vastzit’indevoorradenkorterwordt.Duszijndefinancieringskostenvoor deondernemingdanlager.

Servicegraad

Jesteltjeklantennietgraagteleuralszeeenorderplaatsen.Eigenlijkwiljeiedereordermeteenuitvoorraad leveren.Eenklantdiehetgewensteproductnietmeteengeleverdkrijgt,kaneenalternatiefproductbijjeafnemen ofkiestervooromtewachtentothetproducteris.Alsdatvaakvoorkomt,isdekansgrootdathijnaardeconcurrent gaatenjijomzetmisloopt.

Doordeservicegraadteberekenen,weetjeinhoeverrejeinstaatbentomopelkmomentartikelenuithet assortimentaandeklantteleveren.Hetgaatdanomdematewaarindejuisteartikelen,indejuistehoeveelheid, ophetjuistemomentopdejuisteplaatsaanwezigzijn.Deservicegraadgeefteigenlijkantwoordopdevraag:hoe vaakbenjebereidomneeteverkopen?

Deservicegraadbepaaltinbelangrijkematedeklanttevredenheidenjeklantenbinding.Bijeenservicegraadvan 100%hebjeallesopvoorraadenhoefjenooit‘nee’teverkopen.Maardatzorgterookvoordatjevoorraadkosten depanuitrijzen.Hetisdekunstomeenbalanstevindentussenzominmogelijknee-verkopenenzolaagmogelijke kostendiehetaanhoudenvanvoorraadmetzichmeebrengt.

Deservicegraaddrukjeuitineenpercentage.Datpercentageberekenjedoorhetaantalaanwezigeartikelenin voorraaduittedrukkeninhetaantalbestellingengedurendedelevertijdvandatartikel.Hetstrevenisaltijdeen servicegraadvan100%.Demeestebedrijvenindecommerciëlesectorhebbeneenservicegraadvan97%tot99%.

Ineenformule:

Formule

Servicegraad =  aantal artikelen in voorraad bestellingen gedurende de levertijd van dat artikel × 100% =

Jekuntdezeformulegebruikenvoorjeheleassortimentofvooreenspecifiekeartikelgroep.

Rekenvoorbeeld

Dorboheeftaltijd600ordnersinhetmagazijnliggen.Dorboverkoopt210ordnersperweek.Delevertijdvande ordnersisdrieweken.

Gevraagd

Berekendeservicegraad(afrondenopééndecimaalnauwkeurig).

Uitwerking

Servicegraad =  600 3 × 210 × 100% = 95,2%

DitbetekentdatDorboaan95,2%vandevraagkanvoldoen.

CONCEPT

Jekuntbijdeberekeningvandeservicegraadookuitgaanvanhetaantalgeplaatsteorderregelsendetotale vraagnaarorderregels.Eénorderregelbetrefteenartikelbinneneenorder.Jegebruiktdandevolgendeformule:

Formule

Servicegraad = aantal geleverde orderregelstotale vraag naar orderregels × 100% =

Rekenvoorbeeld

Woltersheeft880orderregelsontvangeninweek34.Erzijnindezeweek844orderregelscompleetuitgeleverd.

Gevraagd

Berekendeservicegraad(afrondenopééndecimaalnauwkeurig).

Uitwerking

Servicegraad = 844880 × 100% = 95,9%

DitbetekentdatWolters95,9%vandegeplaatsteorderscompleetheeftuitgeleverd.

Jekuntbijdeberekeningvandeservicegraadooknoguitgaanvancompleetuitgeleverdeordersenhettotale aantalorders.Jegebruiktdandevolgendeformule:

Formule

Servicegraad = compleet uitgeleverde orders totale aantal orders  × 100% =

Rekenvoorbeeld

Woltersheeft420ordersontvangeninheteerstekwartaal.Erzijn378orderscompleetuitgeleverd.

Gevraagd

Berekendeservicegraad.

Uitwerking

Servicegraad = 378420 × 100% = 90,0%

DitbetekentdatWolters90%vandegeplaatsteorderscompleetheeftuitgeleverd.

Jekuntaldezeformulesgebruikenvoorjeheleassortimentofvooreenspecifiekeartikelgroep.

Deservicegraadkunjeookberekenenmetdevolgendeformule:

Formule

CONCEPT

Servicegraad= 100% (aantal orders of artikelen) – % nee‐verkopen (aantal niet uit voorraad geleverde orders of artikelen)

Rekenvoorbeeld

Dorboheeftinhettweedekwartaal400orderscompleetuitgeleverdvande500geplaatsteorders.

Gevraagd

Berekendeservicegraad.

Uitwerking

Erzijn500–400=100ordersnietcompleetuitgeleverd.

Ditis100÷500×100%=20%.Deservicegraadis100%–20%=80%.

Opdracht25 Gemiddeldevoorraad(1)

a. Watbetekent‘gemiddeldevoorraad’?

b. Welkeformulegebruikjeomdegemiddeldevoorraadteberekenenalsjetweeopnamemomentenvande voorraadhebt?

c. Welkeformulegebruikjeomdegemiddeldevoorraadteberekenenalsjevijfopnamemomentenhebtwaarvan tweeopnamemomentenvandevoorraadopongeveerhetzelfdepuntvaneenperiodeliggen?

Opdracht26 Gemiddeldevoorraad(2)

a. Youssefheeftop1januarieenvoorraadvan€17.800.Op31decemberisdevoorraad€16.350.Berekende gemiddeldevoorraad.

b. Merelheeftop1januarieenvoorraadvan€68.460.Op31decemberisdezevoorraad€59.730.Berekende gemiddeldevoorraad.

c. Halimaheeftop1januarieenvoorraadvan€8.645.Op31decemberisdezevoorraad€7.763.Berekende gemiddeldevoorraad.

CONCEPT

d. Pieterheeftop1januarieenvoorraadvan€36.469.Op31decemberisdezevoorraad€33.547.Berekende gemiddeldevoorraad.

e. Rickheeftop1januarieenvoorraadvan€5.231.Op31decemberisdezevoorraad€4.972.Berekende gemiddeldevoorraad.

Opdracht27 Gemiddeldevoorraad(3)

Sachaheefthetafgelopenjaareenaantalkeerdevoorraadopgenomen.Dezewasop:

a. Berekendegemiddeldevoorraad.

Siegerheefthetafgelopenjaareenaantalkeerdevoorraadopgenomen.Dezewasop:

b. Berekendegemiddeldevoorraad.

Liliaheefthetafgelopenjaareenaantalkeerdevoorraadopgenomen.Dezewasop:

CONCEPT

c. Berekendegemiddeldevoorraad.

Lourensheefthetafgelopenjaareenaantalkeerdevoorraadopgenomen.Dezewasop:

d. Berekendegemiddeldevoorraad.

Angeliqueheefthetafgelopenjaareenaantalkeerdevoorraadopgenomen.Dezewasop:

e. Berekendegemiddeldevoorraad.

Opdracht28 Omzetsnelheid

a. Watisdeomzetsnelheid?

b. Hoenoemjedeomzetsnelheidookwel?

c. Welkedrieformuleszijneromdeomzetsnelheidteberekenen?

d. Watverbeterjedoordeomzetsnelheidteberekenenenteanalyseren?Legjeantwoorduit.

Opdracht29 Berekenenomzetsnelheid

a. Dejaaromzetis€292.500.Degemiddeldevoorraadtegenverkoopprijzenbedraagtindatjaar€48.750.Bereken deomzetsnelheid.

b. DeIWOis€374.250.Degemiddeldevoorraadtegeninkoopprijzenbedraagt€124.750.Berekende omzetsnelheid.

c. Dejaaromzetis€935.550.Degemiddeldevoorraadtegenverkoopprijzenindatjaarbedraagt€133.650. Berekendeomzetsnelheid.

CONCEPT

d. Deinkoopwaardevandeomzetis€1.003.740.Degemiddeldevoorraadtegeninkoopprijzenbedraagt€83.645. Berekendeomzetsnelheid.

e. Ineenjaarworden98.400stuksverkocht.Degemiddeldevoorraadindatjaarbedraagt12.300stuks.Bereken deomzetsnelheid.

Opdracht30 OmzetsnelheidBen

Benheefteengroothandelintuinbenodigdheden.Hijheefteenomzetvan€1.348.600.Devoorraadop1januari bedraagt€145.600,op1juli€184.650enop31decemberisdevoorraad€132.784.Devoorraadisgewaardeerd tegeninkoopprijzen.Benheeftinditjaaringekochtvooreeninkoopprijsvan€695.436.Deomzetsnelheidinde brancheis5,1.

a. Berekendeomzetsnelheid(afrondenopééndecimaal).

b. NoemtweemanierenwaaropBendeomzetsnelheidkanverhogen.

Opdracht31 OmzetsnelheidRashid

Rashidheefteengroothandelinvulpennen.Hijheefteenomzetvan€78.243.Zijnomzetvaltonderhet21% btw-tarief.Devoorraadop1januaribedraagt€4.850,op1april€3.651,op1juli€3.348,op1oktoberisdevoorraad €3.978enop31decemberisdevoorraad€4.245.Devoorraadisgewaardeerdtegeninkoopprijzen.Rashidheeft inditjaaringekochtvooreeninkoopfactuurprijsvan€34.671,34.

a. Berekendeinkoopprijs.

b. Berekendeomzetsnelheid(afrondenopééndecimaal).

c. AanheteindevanhetjaarbesluitRashideenpromotioneleactietestarten. Hierdoorstijgtzijnomzetmet5%.Welkgevolgheeftditvoordeomzetsnelheid?

Opdracht32 OmzetsnelheidHeleen

Heleenimporteertcadeauartikelen.Zijheefteenomzetvan€70.818.Devoorraadop1januaribedraagt€7.840, op1april€6.262,op1juli€5.488,op1oktoberisdevoorraad€6.522enop31decemberisdevoorraad€7.120. Devoorraadisgewaardeerdtegeninkoopprijzen.Debrutowinstmargeis20%.

a. Berekendeomzetsnelheid(afrondenopééndecimaal).

CONCEPT

b. Heleenheeftbeslagkunnenleggenopeenpartijlampenenschilderijen.Hierdoorstijgtdewaardevande gemiddeldevoorraad.Welkgevolgheeftditvoorhaaromzetsnelheid?

Opdracht33 OmzetsnelheidTarik

Tarikimporteertzonnepanelen.Hijheefteenomzetvan€1.000.500.Devoorraadop1januaribedraagt€62.840, op1april€64.670,op1juli€63.490,op1oktoberisdevoorraad€64.340enop31decemberisdevoorraad €65.232.Devoorraadisgewaardeerdtegeninkoopprijzen.Debrutowinstopslagis30%.

a. Berekendeomzetsnelheid(afrondenopééndecimaal).

b. NoemtweemanierenwaaropTarikdeomzetsnelheidkanverhogen.

Opdracht34 OmzetsnelheidEvi

Eviheefteengroothandelinskispullen.Zijheefteenomzetvan€874.650.Devoorraadop1januaribedraagt €164.860,op1april€68.540,op1juli€25.460,op1oktoberisdevoorraad€158.472enop31decemberisde voorraad€176.540.Devoorraadisgewaardeerdtegeninkoopprijzen.Eviheeftinditjaaringekochtvooreen inkoopfactuurprijsvan€820.678,87.Hetbranchegemiddeldevandeomzetsnelheidis5,1.

Berekendeomzetsnelheid(afrondenopééndecimaal).

Opdracht35 OmzetsnelheidLodewijk

Lodewijk,eigenaarvaneenhandelsonderneminginlederwaren,heeftop1januarieenvoorraadgewaardeerd tegeninkoopprijzenvan€118.700.Hetafgelopenjaariservoor€801.625aanleveranciersvanlederwarenbetaald. Deeindvoorraadop31decembergewaardeerdtegeninkoopprijzenis€136.500.

BerekenvoorLodewijkdeomzetsnelheidvanhetafgelopenjaar(afrondenopééndecimaalnauwkeurig).

Opdracht36 Omzetduur

a. Watisdeomzetduur?

b. Hoenoemjedeomzetduurookwel?

c. Metwelkeformuleberekenjedeomzetduur?

d. Maakdezinaf. Naastdagenkunjeomzetduurookberekenenin of

CONCEPT

Opdracht37 Omzetduurberekenen

a. Deomzetsnelheidbijeenorganisatieis4.Steleenjaarop360dagen.Berekendeomzetduurindagen.

b. Deomzetsnelheidbijeenorganisatieis8.Berekendeomzetduurinmaanden.

c. Deomzetsnelheidbijeenorganisatieis12.Jaar365dagen.Berekendeomzetduurindagen.Rondafophele dagen.

d. Deomzetsnelheidbijeenorganisatieis4.Berekendeomzetduurinweken.

e. Deomzetsnelheidbijeenorganisatieis8.Steleenjaarop360dagen.Berekendeomzetduurindagen.

Opdracht38 OmzetduurLydia

Lydiaheeftuithaaradministratiedevolgendegegevensgehaald:Op31decemberwasdewaardevandevoorraad €139.000.Degerealiseerdeomzetvandatjaaris€671.800.Debehaaldebrutomargeis28,6%.Eenuitdraaivan devoorraadadministratiegeeftaandatop1januaridewaardevandevoorraad€128.000bedraagt.Devoorraad isgewaardeerdtegeninkoopprijzen.

a. Berekendegemiddeldevoorraad.

b. Berekendeinkoopwaardevandeomzet.

c. Berekendeomzetsnelheid.

d. Berekendeomzetduur(jaar360dagen).Rondafopheledagen.

Opdracht39 Omzetduurvandevoorraadhandelsonderneming

Devoorraadgegevensvanhetafgelopenjaarvaneenhandelsondernemingzijnper:

• 1januari€96.800

• 1april€98.250

• 1juli €105.650

• 1oktober€106.500

• 31december€101.200.

Aanleveranciersisbetaaldinhet:

• eerstekwartaal€91.880

• tweedekwartaal€99.445

• derdekwartaal€86.880

• vierdekwartaal€102.340.

Btw21%.

CONCEPT

a. Berekendegemiddeldevoorraad.

b. Berekendeinkopenexclusiefbtw.

c. Berekendeinkoopwaardevandeomzet.

d. Berekendeomzetsnelheidafgerondoptweedecimalen.

e. Berekendeomzetduur(jaar365dagen).

Opdracht40 Servicegraad

a. Welkedriesoortenkostenhebjebijhetaanhoudenvanvoorraad?

b. Watisdeservicegraad?

c. Metwelkevierformuleskunjedeservicegraadberekenen?

Opdracht41 Servicegraadberekenen

a. Eenwijngroothandelheeft270ordersstaanvoordemaandmaart.Doordeslechteweersomstandighedenin Frankrijkzijneropditmoment255orderscompleetuitgevoerd.Berekendeservicegraad.

b. UitdeadministratievanfoodgroothandelDeGedekteTafelblijktdater20orderregelsuitgeleverdzijn.De totalevraagopbasisvandegeplaatsteorderregelswas35.Berekendeservicegraad.

c. Eenimporteurheeft965verschillendesoortenbabyartikeleninzijnassortiment.Opditmomentzijn85soorten nietleverbaar.Berekendeservicegraad.

d. IndemaandjanuariheeftBofix20%vande800geplaatsteordersnietuitkunnenleverendooreenstakingin hetbedrijf.Berekendeservicegraad.

e. InheteerstekwartaalheeftRoderick5%vande120geplaatsteordersnietuitkunnenleverendoorproblemen metdefabrikant.Berekendeservicegraad.

f. Uitdevoorraadadministratievaneenhandelsonderneminginhorlogesblijktdater50orderregelsuitgeleverd zijn.Detotalevraagvandedetaillistenopbasisvandegeplaatsteorderregelswas75.

g. Inhetlaatstekwartaalvanditjaarstaanernog40artikeleninbestellingbijexporteurJanus.Inhetlaatste kwartaalzijner380ordersgeplaatstbijdeexporteur.

Opdracht42 ServicegraadVerlegh

FabrikantVerleghinMaastrichtheeftdevolgendegegevensverzameldoverzijnvoorraadbadartikelen:

a. Berekenhetaantalaanwezigeartikelenperartikelgroep.

b. Berekendeservicegraadperartikelgroep(afrondenopééndecimaal).

c. Berekendeservicegraadvanhetgeheleassortiment(afrondenopééndecimaal).

Opdracht43 DoelstellingmarketingplanBas

Inhetmarketingplanstaatdedoelstellingdatdeservicegraadnietonderde85%magkomen.Basheeftde volgendegegevensverzameldoverheteerstekwartaal:

Voldoethetbedrijfaandedoelstellinguithetmarketingplan?Verklaarjeantwoordmeteenberekening(afronden opééndecimaal).

Opdracht44 ServicegraadLommelSchoenen

GroothandelLommelSchoenenverkooptvijftienverschillendemerkenschoenen.Detotalecollectieschoenen bestaatuit250verschillendeschoenen.Op30meiblijktdatervanzesmerkendematen43,44en45uitverkocht zijn.

BerekendeservicegraadvoorgroothandelLommelSchoenen(afrondenopééndecimaal).

Opdracht45 Controleservicegraad

CONCEPT

Karinheeftdeopdrachtgekregenomtecontrolerenofdeservicegraadindevolgendewekennietonderde92% isgekomen.Datisnamelijkdedoelstellinguithetmarketingplan.

Voldoethetbedrijfaandedoelstellinguithetmarketingplan?Motiveerjeantwoordmeteenberekening(afronden opééndecimaal).

2.7 Verkoopkengetallen

Veelorganisatiesstellenzichzelfvaakdevolgendevragen:Bestedenweonzetijdenmiddelenaandejuiste klanten?Staatwatweaanmarketinguitgevenwelinverhoudingtotwathetoplevert?Zijnerbepaaldedoelgroepen dieonsmeerkostendanzeopleveren?

Jekuntgebruikmakenvanverkoopkengetallenominzichttekrijgenindevorigevragen.Deverkoopkengetallen zijn:

• gemiddeldeordergrootte

• gemiddeldefactuurprijs

• omzetperklant

• omzetpertijdseenheid

• omzetperdoelgroep.

CONCEPT

Gemiddeldeordergrootte

Degemiddeldeordergrootteisdegemiddeldewaardevaneenorder.Indepraktijkblijkterveelverschiltezitten indewaardeperorder.Deeneverkopersprokkelteengrootaantalkleineordersbijelkaaromzijntargettehalen, deanderneemtalleengenoegenmetgroteorders.Hetisbelangrijkomdeoorzaakhiervanteachterhalen.Neemt eenverkoperbijvoorbeeldsnelgenoegenmetkleineorders,ofishijbangomdoortevragen?Weetjedereden, dankunjeactieondernemen.Eenvertegenwoordigerdieweinigdoorvraagt,krijgtbijvoorbeeldeen verkooptraining.

Degemiddeldeordergrootteberekenjedoorhettotaalbedragvanjeomzettedelendoorhetaantalordersdat jehebt.Jegebruiktdaarbijdevolgendeformule:

Formule

Gemiddelde ordergrootte =  jaaromzet aantal orders =

Rekenvoorbeeld

GroothandelLenSheefthetafgelopenjaar1.840ordersgehad.HiermeeheeftLenSeenomzetbehaaldvan €478.400.

Gevraagd

BerekendegemiddeldeordergroottevoorLenS.

Uitwerking

Gemiddelde ordergrootte = € 478.400 1.840  = € 260

Hoofdstuk2 Kengetallen

Gemiddeldefactuurprijs

Degemiddeldefactuurprijsisdegemiddeldewaardevaneenfactuur.Jeberekentdegemiddeldefactuurprijs doorhettotaalbedragvanjefacturentedelendoorhetaantalfacturendatjeverzondenhebt.Informule:

Formule

Gemiddelde factuurprijs =  totaalbedrag facturen aantal facturen  =

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

GroothandelLenSheefthetafgelopenjaar1.840facturenverstuurd.Hettotaalbedragvandefacturenbedroeg €478.400.

Gevraagd

BerekendegemiddeldefactuurprijsvoorLenS.

Uitwerking

Gemiddelde factuurprijs = € 478.400 1.840  = € 260

Omzetperklant

Veelorganisatieskijkennaardeomzetperklant.Datishetbedragdateenklantbijjoubesteedtpertijdseenheid. Isdeomzetvaneenklantlagerdandegemiddeldeomzetperklant,dankunjedoorgerichtemarketingacties proberendieomzetteverhogen.

Deomzetperklantberekenjedoorhettotaalbedragvanjeomzettedelendoorhetaantalklanten.Informule:

Formule

Omzet per klant =  jaaromzet aantal klanten =

Rekenvoorbeeld

GroothandelLenSheefthetafgelopenjaaraan460klantengeleverd.Hettotaalbedragvandeomzetbedroeg €478.400.

Gevraagd

BerekendeomzetperklantvoorLenS.

Uitwerking

Omzet per klant = € 478.400 460  = € 1.040

Omzetpertijdseenheid

Alsjeeennieuwproductopdemarktbrengt,moetjeklantenvindendiehetproductwillenproberen.Hetsucces komtpasalszijovergaantoteenherhalingsaankoop.Deomzetkannogverderstijgenalszepertijdseenheid meervanhetproductkopen.Vooraldeafnemersdierelatiefveelperperiodekopen,zijnaantrekkelijkvoorje bedrijf.Vankleineklantenhebjeerveelmeernodigomeenzelfdeomzettebehalen.

Deomzetpertijdseenheidisdejaaromzetverdeeldoverdetijdseenheiddiejewenst.Hierbijkunjedevolgende formulestegenkomen:

CONCEPT

Formules

Omzet per kwartaal = jaaromzet 4  =

Omzet per maand = jaaromzet 12  =

Omzet per week = jaaromzet 52  =

Omzet per dag = jaaromzet 365  =

Bijdeberekeningvandeomzetperdagmagjeerookvanuitgaandateenjaar360dagenheeft.

Rekenvoorbeeld

GroothandelLenSheefthetafgelopenjaareenomzetgegenereerdvan€478.400.

Gevraagd

BerekenvoorLenS

a.deomzetperkwartaal

b.deomzetpermaand

c.deomzetperweek

d.deomzetperdag(jaar=365dagen).

Uitwerking

a. Omzet per kwartaal = € 478.400 4  = € 119.600

b. Omzet per maand = € 478.400 12  = € 39.866,67

c. Omzet per week = € 478.400 52  = € 9.200

d. Omzet per dag = € 478.400 365  = € 1.310,68

Omzetperdoelgroep

Deomzetperdoelgroepisdejaaromzetverdeeldoverhetaantaldoelgroepen.Eendoelgroepmoetgrootgenoeg zijnomvoldoendeomzettegenereren.Jewiltjeinvesteringinontwikkeling,distributieenpromotievanhet productnamelijkwelterugverdienenbijdiedoelgroep.

Hoofdstuk2 Kengetallen

Deomzetperdoelgroepberekenjedoordejaaromzetteverdelenoverdedoelgroepen.Jegebruikthierbijde volgendeformule:

Formule

Omzet per doelgroep =  jaaromzet aantal doelgroepen =

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

GroothandelLenSheeftzijnafnemersingedeeldinachtdoelgroepen.Deomzetbedroeg€478.400.

Gevraagd

BerekendeomzetperdoelgroepvoorLenS.

Uitwerking

Omzet per doelgroep = € 478.400 8  = € 59.800

Alsjeinhetadministratieprogrammajeklantengoednaardoelgroepindeelt,kunjevandaaruitdepreciezeomzet vooreenbepaaldedoelgroepaflezen.

Opdracht46 Verkoopkengetallen

Metwelkeformuleberekenjehet?Maakcombinaties.

Formule

Begrip

Omzetpermaand jaaromzet aantal orders =

Omzetperdag totaalbedrag facturen aantal facturen  =

Gemiddeldeordergrootte jaaromzet aantal klanten =

Omzetperweek jaaromzet 4  =

Omzetperkwartaal jaaromzet 12  =

Omzetperdoelgroep jaaromzet 52  =

Gemiddeldefactuurprijs jaaromzet 365  =

Omzetperklant jaaromzet aantal doelgroepen =

Opdracht47 Berekeninggemiddeldeordergrootte

a. HetafgelopenjaarhadimporteurPolkaeenomzetvan€950.000.Indatjaarzijner2.450ordersgeplaatst. Berekendegemiddeldeordergrootte.

b. UitdeadministratievanhandelsondernemingTimmersblijktdaterinhetafgelopenjaarvoor€675.850op rekeningisverkocht.Decontanteomzetbedroegindatjaar€65.425.Indatjaarzijner3.520ordersgeplaatst. Berekendegemiddeldeordergrootte.

Opdracht48 Berekeninggemiddeldefactuurprijs

CONCEPT

a. GroothandelMeijvisheefthetafgelopenjaar945facturenverstuurd.Hettotaalbedragvandefacturenbedroeg €275.410.Berekendegemiddeldefactuurprijs.

b. MarketingbureauDenGuusheefthetafgelopenjaar125facturenverstuurd.Uitdeadministratieblijktdater voor€195.600datjaarisgefactureerd.Berekendegemiddeldefactuurprijs.

Opdracht49 Berekeningomzetperklant

a. DeomzetvanverzekeringskantoorVanLeeuwenbedroeghetafgelopenjaar€1.540.000.Dezeomzetis gegenereerddoor1.250klanten.Berekendeomzetperklant.

b. DeomzetvanuitzendbureauGillisbedroeghetafgelopenjaar€658.240.Dezeomzetkomtvan65klanten. Berekendeomzetperklant.

Opdracht50 MarketingbureauTrend

MarketingbureauTrendheefthetafgelopenjaareenomzetbehaaldvan€872.100. BerekenvoorTrend:

a. deomzetperkwartaal

b. deomzetpermaand

c. deomzetperweek

d. deomzetperdag(jaar=365dagen)

Opdracht51 WebdesignbureauLucassen

WebdesignbureauLucassenhadhetafgelopenjaareenomzetvan€312.540.

a. Berekendeomzetperkwartaal.

b. Berekendeomzetpermaand.

c. Berekendeomzetperweek.

d. Berekendeomzetperdag(jaar=360dagen).

Opdracht52 Omzetperdoelgroepberekenen

a. GroothandelVerheijenheeftzijnafnemersingedeeldinzesdoelgroepen.Hettotaalbedragvandeomzet bedroeg€271.500.Berekendeomzetperdoelgroep.

b. BestratingsbedrijfVanBeekheeftzijnafnemersingedeeldindriedoelgroepen.Hettotaalbedragvandeomzet bedroeg€1.755.000.Berekendeomzetperdoelgroep.

CONCEPT

2.8 Samenvatting

Jekrijgtdevolgendegegevensvanjeleidinggevendeofhethoofdkantoor:commerciëlekengetallen,kengetallen vanruimteenkengetallenvandearbeid.Hetmarktaandeelendeverkoopkengetallenmoetjeberekenen.

Commerciëlekengetallenzijngetallendieinzichtgeveninhetmarketingbeleid.Binnencommerciëlekengetallen kunjeuitrekenenwatdegemiddeldeuitgavepertransactieis(APT),wathetaantalartikelenpertransactieis (IPT)ofwatdeconversievanjewinkelis.

CONCEPT

Kengetallenvanruimtezijncijfersdiejegebruiktomtebeoordelenofjevoldoendeomzethaaltmetderuimte diejehebt.Jekunthierdevolgendekengetallenvoorgebruiken:deomzetperm2 vloeroppervlakteenhet vloerrendement.Deomzetperm2vloeroppervlaktebeoordeelthoejouwbedrijfpresteerttenopzichtevanvorige jaren,concurrentenofdebranche.Jekuntdeomzetperm2 bvoendeomzetperm2 wvoberekenen.Het vloerrendementmeetdebrutowinstperm2 winkelvloeroppervlakte.

Kengetallenvandearbeidzijncijfersdielatenzienhoewerknemersprestereninhunwerk.Jekunthiervoor verschillendekengetallengebruiken:omzetperfte,omzetperwerkzamepersoonenomzetpergewerktuur.

Hetmarktaandeeliseenbelangrijkkengetalomdatdeondernemerhiermeekanzienwelkgedeeltevandemarkt hijinhandenheeft.

Dekengetallenvandevoorraadzijngemiddeldevoorraad,omzetsnelheid,omzetduurenservicegraad.De verkoopkengetallenzijngemiddeldeordergrootte,gemiddeldefactuurprijs,omzetperklant,omzetpertijdseenheid enomzetperdoelgroep.

Opdracht53 MarktaandeelKiko(plusopdracht)

a. Patriciaiswerkzaamalsassistent-vestigingsmanagerbijKiko.Zeheeftdevolgendetabelopgesteld. Zetdeontbrekendegegevensindetabel.Allebedragenafrondenophelecijfers,marktaandeelopééndecimaal.

Marktaandeel

Marktomvangtotalemarkt

Indexcijfertotale markt

VoorvolgendjaarverwachtPatriciadathetmarktaandeelvanKikomet4%groeitendeomzetmet10%groeit tenopzichtevanhetjaarervoor.

b. Berekendeverwachteomzetvoor2025(afrondenopheleeuro's).

c. Berekenhetverwachtemarktaandeelvoor2025voorKiko(afrondenopééndecimaal).

Opdracht54 KostenperbonDoro(plusopdracht)

Doroheefteennieuwwasmiddelopdemarktgebracht.Omdittepromoten,wordener2.000.000waardebonnen verspreidvan€0,50.Doroverwachtdat40%vandebonnenwordtingewisseld.Dekostenvanverspreiding bedragen€0,02.Dewinkeliersontvangenperingeleverdebon€0,10.Dedrukkostenvandewaardebonnen bedroegen€1.500.

CONCEPT

BerekendekostenperingeleverdebonvoorDoro.

Opdracht55 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Amountpertransactie(APT)

• Bedrijfsvloeroppervlakte(bvo)

• Commerciëlekengetallen

• Conversieratio

• Fte

• Gebruiksgraadvandevoorraad

• Gemiddeldefactuurprijs

• Gemiddeldeordergrootte

• Gemiddeldevoorraad

• Itemspertransactie(IPT)

• Kengetal

• Kengetallenvanderuimte

• Marktaandeel

• Omloopsnelheidvandevoorraad

• Omzetduur

• Omzetperdoelgroep

• Omzetperfte

• Omzetpergewerktuur(OPWU)

• Omzetperklant

• Omzetperm2 bedrijfsvloeroppervlakte

• Omzetperm2 vloeroppervlakte

• Omzetperm2 winkelvloeroppervlakte

• Omzetpertijdseenheid

• Omzetperwerkzamepersoon

• Omzetsnelheid

• Opslagduur

• Servicegraad

• Vloerrendement

• Winkelvloeroppervlakte(wvo)

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

Hoofdstuk3

Kostenenbreak-evenanalyse

CONCEPT

Bijhetvaststellenvandeverkoopprijshoudjerekeningmetdekostenperproduct.Hetlastigedaarbijisdatje temakenhebtmetallerleiverschillendekostenenjenietaltijdweetmetwelkproductdiekostensamenhangen.

Tochmoetjeervoorzorgendatdekosteninverhoudingstaantotdeopbrengsten.Alsjedatnietgoedberekent, isdekansgrootdatjeeentehogeprijsrekent,waardoorjeteweinigverkoopt.Ofjekomtuitopeentelageprijs, waardoorjeverliesmaakt.Omgoedzichttehoudenopdekosten,ishetnodigomdekostenduidelijktebenoemen enintedelen.Bijdebreak-evenanalysegaathetoverhetverbandtussenomzet,kostenenhetresultaat.De analysegeeftjeantwoordopvragenals:hoeveelartikelenmoetjeverkopenomdekostenterugteverdienen?

Hoeveelmagjeomzetdalenvoordatjeverliesgaatlijden?Watzijndegevolgenvanprijs-enkostenveranderingen opjewinst?

Indithoofdstukleerjeallesoverdezeverschilleninkosten.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• hebjeinzichtinconstanteenvariabelekosten.

• kunjeuitleggenwatproportioneel,progressiefendegressiefvariabelekostenzijn.

• kenjehetverschiltussendirecteenindirectekosten.

• weetjewatdebreak-evenomzeten-afzetendeveiligheidsmargebetekenen.

Opdracht1 Kennismaking

Leeshetartikelenbeantwoorddevragen.

Watkosteenautopermaand?

Dekostenvanhetbezitvaneenautozijneenbelangrijkefactorbijdebeslissingomeenautotekopenofteleasen. Hoewelhetopheteerstegezichtmisschienduurlijkt,zijnerveelmanierenomdekostenvaneenautooptermijn betaalbaardertemaken.Inzichtindekostenenhoejedezekuntbeheersen,kanjehelpenbijhetplannenvan detoekomstenervoorzorgendatjehetmeesteuitjeinvesteringhaalt.

CONCEPT

Wanneerjedekostenvaneenautooverweegt,ishetbelangrijkomalleverschillendesoortenkostentebegrijpen dieermeegepaardgaan.Vasteenvariabelekostenzijntweeveelgebruiktetermen.Vastekostenverwijzennaar uitgavendienietveranderenindetijd.Variabelekostendaarentegenzijnuitgavendiefluctueren,afhankelijkvan hoeveeljedeautogebruikt.Bijleasehebjevooralvastekosten,metuitzonderingvandebrandstof,enhetstelt jeinstaateenduurdertypeautoterijden.ZorijdjewegineenexemplaarvandeBMW1-seriebijvoorbeeld.

Bron:www.ondernemersbelang.nl(aangepast).

a. Bedenkminimaaltweesoortenvastekostendiejehebtbijeenauto.

b. Bedenkminimaaltweesoortenvariabelekostendiejehebtbijeenauto.

c. Welkeredenkaneenbedrijfhebbenomhetwagenparkvoorzijnvertegenwoordigersteleaseninplaatsvan zelfaanteschaffen?

3.1 Directeenindirectekosten

Omtoteengoedeverkoopprijstekomen,ishetbelangrijkdatjedekostprijseerstduidelijkhebt.Dekostprijs vaneenartikelbestaatuitalledirecteenindirectekostendieeenondernemerheeftmoetenmakenomhetartikel aandeafnemertekunnenverkopen.

Jemoetdekostprijsvaneenartikelwetenomtewetenofjebijdegesteldeverkoopprijsvoldoendewinstmaakt.

Hoofdstuk3 Kostenen

Directekosten

Hetberekenenvandekostprijsismoeilijkalsjeveel verschillendeartikelenverkoopt.Bijsommigekosten isduidelijkbijwelkproductofwelkeafdelingzehoren.

Ditzijndedirectekosten Jekunthierbijdenkenaan deloonkostenvandeafdelingMontageineen meubelfabriek,ofaandeverpakkingskostenvande verkochteartikelen.Indezegevallenkunjeeen rechtstreeksverbandleggenmethetverkochteartikel ofdeafdeling.

Ookdeinkoopprijsvandeartikelenbehoorttotde directekosten.

CONCEPT

Reclamekosten zijn indirecte kosten.

Indirectekosten

Vanveelexploitatiekostenisnietduidelijkbijwelkproductofwelkeafdelingzehoren.Ditzijndeindirectekosten. Voorbeeldendaarvanzijnreclamekosten,huisvestingskostenenkostenvaneenaccountantskantoor.Hetzijn kostendiejevoorhetgeheleassortimentmaakt.Jekuntdezekostendusnietrechtstreekstoerekenenaaneen artikelofproductgroep.Deindirectekostenwordenookweloverheadkostenofalgemenekostengenoemd.

Opdracht2 Directeenindirectekosten

a. Kieshetjuisteantwoord.Hetverbijzonderenvandekostenheeftbetrekkingop: variabelekosten directekosten indirectekosten

b. Kieshetjuisteantwoord.Watzijndirectekosten?

Dezekostenhangenrechtstreekssamenmeteenproduct. Ditzijnkostendiejemeteenmoetbetalen. Hiermeewordenkostenbedoelddiealtijdvoorkomen.

Opdracht3 Directeofindirectekosten?

Geefvandevolgendekostenvaneenwebshopaanofhetdirecteofindirectekostenzijn.

directekosten

indirectekosten

inkoopwaardevandeomzet loonkostenoproepkrachtcustomerservice

verpakkingskosten

afschrijvingskostenbestelwagen

Opdracht4 Directeenindirectekostenfietsengroothandel

Eenfietsengroothandelgaatnaastfietsenookrollatorsverkopen.Voordeverkoopvanderollatorsiseenaparte ruimteingericht.Demedewerkershoudenzichbezigmetdeverkoopvanfietsenénrollators.Defietsengroothandel neemtdeelaanbeurzen.

a. Geefeenvoorbeeldvandirectekostenvoorderollators.

CONCEPT

b. Geefeenvoorbeeldvanindirectekostenvoorderollators.

Opdracht5 Directeenindirectekostenwebshopinbloemen

Eenwebshopinbloemenverkooptnaastbloemenookbloemstukkenvoorrouwentrouwen.Eénmedewerker houdtzichalleenbezigmethetmakenvandebloemstukken.Deanderetweemedewerkersverrichtenalleandere voorkomendewerkzaamhedenenwerken,zonodig,aandebloemstukkenmee.

a. Geefeenvoorbeeldvandirectekostenvoordebloemstukken.

b. Geefeenvoorbeeldvanindirectekostenvoordebloemstukken.

Opdracht6 VaKo

VaKoiseengroothandelintuinartikelenensierartikelen.VaKoheefthiervooreenbedrijfsruimtegehuurd.VaKo verkooptonderanderetweetypengrasmaaiers:typeGreenentypeBlue.Deonderdelenvandegrasmaaiers wordeningekochtbijeenItaliaansefabrikant.DegrasmaaierswordendoorVaKoinelkaargezetenverpakt.Naast demedewerkersdiezichhiermeebezighouden,heeftVaKoeenadministrateur,schoonmakerenmanagerin dienst.

a. GeeftweevoorbeeldenvandirectekostenvangrasmaaierGreenbijVaKo.

b. GeefeenvoorbeeldvanindirectekostenvangrasmaaierGreenbijVaKo.

Opdracht7 Kosten

a. Kieshetjuisteantwoord.Watbepaalthetverschiltussendirecteenindirectekosten? hetmomentwaaropjedekostenperproductkuntberekenen ofdekostenwelofnietafhankelijkzijnvandeomzet ofjedekostenwelofnietrechtstreekskunttoerekenenaanproducten

b. Kieshetjuisteantwoord.Welkekostenrekenjevrijwelaltijdtotdedirectekosten? kostenvanarbeid kostenvangrondstoffen kostenvanenergie

c. Kieshetjuisteantwoord.Watzijnindirectekosten? kostendiejenietmeteenhoefttebetalen kostendieconstantzijnennietzogauwveranderen kostenwaarvanjenietweetbijwelkproductzehoren

3.2 Constanteenvariabelekosten

Deexploitatiekostenineenondernemingkunjeopverschillendemanierenindelen.Zomaakjebijvoorbeeld onderscheidinconstantekostenenvariabelekosten.Eenbedrijfheeftmeerkostennaarmatehetmeerproduceert enverkoopt.Datzijnvariabelekosten.Anderekostenzijnnietafhankelijkvanhetaantalgeproduceerdeen verkochteproducten.Ditzijnconstantekosten.

CONCEPT

Constantekosten

Sommigekostenhebjealtijd,ookalverkoopjegeenenkelproduct.Dezekostenzijnvoorafbekendenveranderen nietalsdeomzetstijgtofdaalt.Dezekostennoemjeconstantekostenof‘vastekosten’.Constantekostenzijn dusnietafhankelijkvandeomzetofafzet.

Datgeldtbijvoorbeeldvoor:

• dehuisvestingskosten

• derentekostenvaneenlening

• demotorrijtuigenbelasting

• deafschrijvingskostenvoordebestelauto.

Voorbeeldconstantekosten

DaphneisvestigingsmanagervaneenuitzendbureauinGroningen.

Dehuurvanhetpandbedraagt€75.000perjaar.

HetmaaktnietuitofDaphneveelofweinigomzetheeft,zijisde huursowiesoverschuldigd.

Daaromnoemjedehuurkostenvan€75.000constantekosten.

Inbepaaldegevallenveranderendeconstantekostenwel.Zekunnenbijvoorbeeldstijgenalsjemeervastpersoneel aanneemtofdooreenstijgingvandehuurprijs.Diekostenmakenhetookmogelijkommeerteverkopen. Alsjeomzetzotoeneemtdatjeeenbepaaldecapaciteitsgrensoverschrijdt,zullendeconstantekostenmeteen sprongtoenemen.Decapaciteitsgrensisdemaximaleomzetofproductiediejemetdeinzetvanjepersoneelen bedrijfsmiddelenkuntbereiken.Isdiegrensbereikt,danmoetjegaanuitbreidenmetbijvoorbeeldpersoneel. Daaromnoemjedeconstantekostenookwelcapaciteitskosten.Decapaciteitskostenzijnbinnenzekeregrenzen nietafhankelijkvandebedrijfsdrukte.Debedrijfsdruktebijeenhandelsondernemingblijktuitdehoogtevande omzet.Bijeendienstverlenendbedrijfblijktdebedrijfsdrukteuitdedeclarabeleurenenbijeenfabriekuitde omvangvandeproductie.

CONCEPT

Voorbeeld

Deomzetvanhetuitzendbureauneemtjaarlijkstoe.Daphnebesluitdathettijdwordtomeenvastpersoneelslid aantenemen.Deloonkostenzijn€25.000.

Indegrafiekhiernaziejedatdeconstantekostenmeteenal€75.000zijnbijeenomzetvan€0.Daphnegaat namelijkmeteenhuurbetalenzodrazehetuitzendbureaubegint,ookalheeftzedannoggeenklantenennog geenomzet.Ookziejedatdeconstantekostenbijeenomzetvan€0tot€425.000gelijkblijven.PasalsDaphne eenomzetcapaciteitvan€425.000passeert,gaandeconstantekostenomhoog,omdatzedaneenvastpersoneelslid aanneemt.

Variabelekosten

Naastdeconstantekostenhebjeineenondernemingookvariabelekosten.Dezekostenzijnweldirectafhankelijk vandeomzetofafzet.Variabelekostenstijgenalsjemeerverkooptendusmeeromzetmaakt,enzedalenalsje minderomzetmaakt.Devariabelekostenzijndusafhankelijkvandebedrijfsdrukte.Deinkoopwaardevande artikelenhoortaltijdbijdevariabelekosten,wantdeinkoopwaardevandeomzetisafhankelijkvanhetaantal stuksdatjeverkoopt.Anderevariabelekostenzijnbijvoorbeeldverpakkingskostenenverzendkostenvande productenvaneenwebshop.

Hoofdstuk3 Kostenenbreak-evenanalyse

Devariabelekostenlopendusopalsdeverkooptoeneemt.Vaakstijgenzegelijkmatigmee,maarzekunnenook inverhoudingsnellerofjuistmindersnelstijgen.Daarommaakjeonderscheidin:

• proportioneelvariabelekosten

• progressiefvariabelekosten

• degressiefvariabelekosten.

Proportioneelvariabelekosten

CONCEPT

Dekostendieevenredigmetdeomzetstijgenofdalen,noemjeproportioneelvariabelekosten.Datbetekent datdevariabelekostengelijkopgaanmetdeomzet.Devariabelekostenblijvenpereenheidgelijk.

Voorbeeld

Eenfabrikantvangrasmaaiersverpaktiedere grasmaaierineendoos.

Alserduizendgrasmaaiersgeproduceerdworden,heeft hijookduizenddozennodig.

Dekostenvandedozenzijnproportioneelvariabel.

Progressiefvariabelekosten

Somsstijgendevariabelekostenpereenheidsterkerdandatdeomzetstijgt.Danverlooptdekostenstijging progressief.Alsbijvoorbeeldhetpersoneelbijextradrukteoverurenmoetmaken,lopendeloonkostenin verhoudingsterkerop,wantoverurenzijnduurderdannormalewerkuren.Alskostenmeerdanevenredigtoenemen alsdeomzetstijgtenmeerdanevenredigafnemenbijeendalendeomzet,spreekjevanprogressiefvariabele kosten.

Voorbeeld

CONCEPT

Indecember,netdedrukstetijdvanhetjaar,meldenviervastemedewerkersvanspeelgoedzaakDeBromtolzich ziek.Demanagerschakelteenuitzendbureauinomdeurenoptevangen.Hetuurtariefvandeuitzendkrachten ishogerdanhetuurtariefvanhetvastepersoneel.

Degressiefvariabelekosten

Alsdeomzetstijgt,ishetookmogelijkdatdevariabelekostenpereenheidgaandalen.Eenomzetstijgingkan hetgevolgzijnvaneengrotereafzetvanjeproducten.Indatgevalkoopjeookgroterehoeveelhedenvaneen productin.Vaakkunjedankortingopdeinkoopprijskrijgen.Hierdoordalendevariabelekostenpereenheid naarmatejeafzetenomzetstijgen.Jespreektinditgevalvandegressiefvariabelekosten Ditzijnvariabele kostendieminderdanevenredigtoenemenbijeenstijgendeomzetenminderdanevenredigdalenbijeendalende omzet.

Voorbeeld

Detaartfabriekkooptvoorhetmakenvanappeltaartenappelsinbijeenfruitteler.

Devolgendeprijzenzijnafgesproken:

Afname

Prijsperkilogram

€ 0-5.000kg 0,60

0,75

€ 5.001-10.000kg 0,50

€ 10.001kgofmeer

Alsdetaartfabriekeengroterehoeveelheidappels inkoopt,daaltdeprijsperkilogram.Dekostenvande appelszijnvoordetaartfabriekdusdegressiefvariabele kosten.

Opdracht8 Constanteenvariabelekosten

Welkebeweringisjuist?Kieshetjuisteantwoord.

Constantekostenzijnafhankelijkvandeomzet.

Constantekostenzijnonafhankelijkvandeomzet. Geenvandevorigetweebeweringenisjuist.

Opdracht9 Constanteofvariabelekosten?

Eeneigenaarvaneencateringbedrijfhuurteenruimteineenschool.Iederemaandbetaaltdeeigenaar€2.800 aanhuur.

a. Zijndehuurkostenconstantofvariabel?Leguitwaarom.

b. Blijvendehuurkostenaltijdgelijk?

CONCEPT

Eenoutdoorwinkelheeftpersoneelindienst.Erzijnmedewerkersmeteenvastcontractenerzijnoproepkrachten.

c. Zijndeloonkostenvandemedewerkersinvastedienstconstantofvariabel?Leguitwaarom.

d. Zijndeloonkostenvandeoproepkrachtenconstantofvariabel?Leguitwaarom.

Opdracht10 Constanteenvariabelekostengroothandel

Eeneigenaarvaneengroothandelheeftdevolgendeberekeningengemaakt:

• Alshijnietsverkoopt,zijndetotalekostenperweek€800.

• Alshijineenweek500stuksverkoopt,zijndetotalekosten€1.800.

a. Hoeveelzijndeconstantekostenperweekvandegroothandel?

b. Hoeveelzijndevariabelekostenperweekalsdegroothandel500stuksverkoopt?

Opdracht11 Variabelekosten

a. Kieshetjuisteantwoord.Watzijnvariabelekosten? kostendieafhankelijkvandeomzetzijn kostendieonafhankelijkvandeomzetzijn Geenvandezevorigetweebeweringenisjuist.

b. Kieshetjuisteantwoord.VestigingsmanagerSproetgeeftjaarlijks3%vandeomzetuitaanreclamekosten. Waarisditeenvoorbeeldvan? progressiefvariabelekosten proportioneelvariabelekosten degressiefvariabelekosten

c. Kieshetjuisteantwoord.Eenevenementenbureaukoopttwaalfpalletsbriefpapierin.Bijeenbestellingvanaf tienpalletsgeldteenkortingvan10%opdeinkoopprijsvanhetbriefpapier. Waarisditeenvoorbeeldvan?

progressiefvariabelekosten

proportioneelvariabelekosten

degressiefvariabelekosten

d. Kieshetjuisteantwoord.PandorainLeidschendamvoegtaaniederebestellingeenkortingsbontoevooreen volgendeaankoop.

CONCEPT

Dedrukkostenvandekortingsbonnenzijneenvoorbeeldvan:

proportioneelvariabelekosten

progressiefvariabelekosten

degressiefvariabelekosten

e. Kieshetjuisteantwoord.Eenschildersbedrijfheefteengroteklusaangenomendiepersedezeweekklaar moetzijn.Maaralleszittegenenhetpersoneelmoetoverwerken. Deloonkostenvanhetpersoneelzijneenvoorbeeldvan:

proportioneelvariabelekosten

progressiefvariabelekosten

degressiefvariabelekosten

Opdracht12 Progressief,degressiefofproportioneelvariabel(1)

Geefaanofdevariabelekostenvandeafdelingenprogressief,degressiefofproportioneelzijn.

a. AfdelingDamesmode

Variabelekostenperstuk Verkopen

progressief/degressief/proportioneel

b. AfdelingHerenmode

Variabelekostenperstuk Verkopen

progressief/degressief/proportioneel

Hoofdstuk3 Kostenenbreak-evenanalyse

c. AfdelingLingerie

Variabelekostenperstuk

Verkopen 2,00 € 1.000 2,00 € 2.000 2,00 € 3.000 progressief/degressief/proportioneel

Opdracht13 Progressief,degressiefofproportioneelvariabel(2)

Eenfabrikantheefteenoverzichtgemaaktvandevariabelekostenbijverschillendeafzetten.

Afzet

CONCEPT

Totalevariabelekosten

Variabelekostenperstuk

Kieshetjuisteantwoord.Hierissprakevan: proportioneelvariabelekosten progressiefvariabelekosten degressiefvariabelekosten

3.3 Constantekostentarief

Omjebedrijfterunnen,maakjeallerleikosten.Denkhierbijaandehuurvanjepand,depersoneelskostenen afschrijvingskosten.

Hetzijnhoofdzakelijkconstantekosten.Jemoetze terugverdienenmetdeverkoopvanartikelen.Inde verkoopprijsneemjedaaromeenbedragopdatde constantekostenmoetdekken.Devergoedingdieje doorberekentindeprijzenomdeconstantekosten terugteverdienen,noemjehetconstantekostentarief.

Hetisdebedoelingdatjedeconstantekosten terugverdientmetjenormaleomzet.Datisdeomzet diejeondernormaleomstandighedendenktte realiseren.Hierbijhoudjegeenrekeningmetextra meevallersoftegenvallers.

Opdracht14 Constantekostentarief

De huur van je pand valt onder de constante kosten.

Welkegegevenshebjenodigomhetconstantekostentariefteberekenen?

3.4 Break-evenpoint

Alsmanagerofondernemerwiljewetenhoeveelomzetjemoethebbenomjekostentedekken,zodatjeminimaal quittekuntspelen.Ditpuntwaaropjegeenwinstengeenverliesmaakt,noemjehetbreak-evenpoint.Jespreekt ookweloverhet‘kritischepunt’,het‘dodepunt’ofhet‘bedrijfsminimum’.

Break-evenafzetenbreak-evenomzet

Omhetbreak-evenpointteberekenen,maakjeeenonderscheidinconstantekostenenvariabelekosten.De constantekostenzijnkostendienietveranderenalsdeomzetstijgtofdaalt.Variabelekostenzijndirectafhankelijk vandeomzetofafzet.Eendeelvandeverkoopprijsgaatopaanvariabelekosten.Methetdeelvandeverkoopprijs datoverblijft,kunjedeconstantekostendekken.Ditverschiltussendeverkoopprijsendevariabelekostennoem jedaaromdedekkingsbijdrage(of‘dekking’).Ophetmomentdatnaastdevariabelekostenookalleconstante kostengedektzijn,hebjehetbreak-evenpointbereikt.

CONCEPT

Hetbreak-evenpointberekenjeeerstinhoeveelheden(afzet)ennoemjedebreak-evenafzet(BEA) Ditisdeafzet aanproductenwaarbijjegeenwinstofverliesmaakt.

Deinkoopprijsvandegoederen(ofinkoopwaardevandeomzet)hoortbijdevariabelekosten.

Vervolgenskunjehetbreak-evenpointberekeneningeld(omzet).Debreak-evenomzet(BEO)isdeomzetwaarbij jeopbrengstengelijkzijnaandegemaaktekosten.Jeberekentdebreak-evenomzetdoordebreak-evenafzette vermenigvuldigenmetdeverkoopprijs.Bijdezeomzetboekjegeenwinstengeenverlies.

Jegaatpaswinstmakenalsdeconstantekostenterugverdiendzijn.

Erzijnverschillendemogelijkhedenomdebreak-evenomzeteerdertebereiken:

• Jekuntdeverkoopprijsverhogen.

Alsjedeverkoopprijsverhoogtterwijldevariabelekostengelijkblijven,danwordtdedekkingsbijdragehoger. Jehoeftdanminderartikelenteverkopenomdeconstantekostentedekken.Ditgeeftwelhetrisicodat klantenmindergaankopenendatjeconcurrentiepositieverslechtert.

• Jekuntdevariabeleexploitatiekostenverlagen.

Alsjedeartikelentegeneenlagereprijskuntinkopen,dalenjevariabelekosten.Bijeengelijkblijvende verkoopprijswordtdedekkingsbijdragehoger,waardoorjeeerderdeconstantekostenterugverdient.

• Jekuntdeconstanteexploitatiekostenverlagen.

CONCEPT

Alsjedeconstantekostenverlaagtdoorbijvoorbeeldeenandereafschrijvingsmethodetegebruiken,hoefje minderteverkopenomdeconstantekostenterugteverdienen.

Kostenreductieplan

Hoeeerderjehetbreak-evenpointbereikt,desteeerdergajewinstbehalen.Eenvandemanierenomdatvoor elkaartekrijgen,isdoorhetverlagenvandeexploitatiekosten.Alsjeeenplanopsteltomdeexploitatiekosten teverminderen,spreekjevaneenkostenreductieplan.Indatplanbeschrijfjewelkeexploitatiekostenjewilt verminderenendemanierwaaropjeditgaataanpakken.

Omjekostenterugtedringen,kunje:

• besparenoploonkosten

Indrukkeperiodengajegebruikmakenvanuitzendkrachteninplaatsvanhethelejaareenvastekrachtin diensttehebben.Daarnaastkunjejeafvragenofbepaaldewerkzaamhedendooreengoedkoperearbeidskracht gedaankunnenworden.Metdezemaatregelenverlaagjedepersoneelskosten.

• besparenopenergiekosten

Energiekostenkunjeverlagenmetbijvoorbeeldgoedeisolatie,ledlampen,zonnepanelenenzovoort.

• besparenopmagazijnkosten

Jekuntdemagazijnkostenverlagendooreendoelmatigvoorraadbeheer.Hetaanhoudenvanvoorraden brengtimmersruimte-,rente-enrisicokostenmetzichmee.Daaromishetbelangrijkomeenzokleinmogelijke voorraadaantehouden.

• besparenoptransportkosten

Bijhetbezorgenvanartikelenkunjeervoorzorgendatderoutezoefficiëntmogelijkisendaterzoveelmogelijk artikelenindebestelwagenpassen.

Opdracht15 Break-even(1)

a. Kieshetjuisteantwoord.

Het‘kritischepunt’,het‘dodepunt’ofhet‘bedrijfsminimum’zijnanderenamenvoor: debreak-evenomzet debreak-evenafzet hetbreak-evenpoint

b. Maakdezinnenaf.

CONCEPT

Debreak-evenafzetisde(1)....waarbijde(2)....gelijkzijnaande(3)....

Debreak-evenomzetisde(4) waarbijde(5) gelijkzijnaande(6)

Dedekkingsbijdrageishet(7)....tussende(8)....ende(9)....

c. Hoeberekenjedebreak-evenomzet(BEO)?

d. Kieshetjuisteantwoord.WatishetverschiltussenBEOenBEA? BEOisaltijdineuro’senBEAinstuks. BEAkaninaantallenofinstukszijn,BEOalleeninstuks. BEOisaltijdinaantallen,BEAaltijdineuro’s.

e. Kieshetjuisteantwoord.Alseenbedrijfbreak-evendraait,dan: zijnallekostenterugverdiendenheefthetbedrijfooknogwinstgemaakt. heefthetbedrijfverliesgeleden. zijnallekostengedekt.

f. Kieshetjuisteantwoord.Metwelkekostenindelinghoudjerekeningbijeenbreak-evenanalyse? deindelinginconstanteenvariabelekosten deindelinginkostensoorten deindelingindirecteenindirectekosten

Opdracht16 Break-even(2)

a. Noteertweemanierenomdebreak-evenomzetteverlagen.

b. Noteertweemanierenomdebrutowinstteverhogen.

c. Metwelkdoelrekenjehetbreak-evenpointuit?

Opdracht17 Kostenreductie

Waaromishetvanbelangomjekostentereduceren?

Hoofdstuk3 Kostenenbreak-evenanalyse

3.5 Veiligheidsmarge

Deberekeningvandebreak-evenafzet(BEA)enbreak-evenomzet(BEO)isvooralinteressantwanneereenbedrijf zichindeverlieszonebevindt.HetbereikenvandeBEOisdanjeeerstetaakstelling. Daarnaastishetberekenenvanhetbreak-evenpointvanbelangalsdewerkelijkeomzetnietveelgroterisdan deBEO.Meteenkleineomzetdalingzoujealsnogindeverlieszoneterechtkunnenkomen.Ditisgeengewenste situatie.Daaromberekenjedeveiligheidsmarge.Deveiligheidsmargeishetverschiltussendewerkelijkeomzet endebreak-evenomzet,meestaluitgedruktineenpercentagevandeomzet.Ditpercentagelaatzienhoeveelde werkelijkeomzetkandalenvoordatjehetbreak-evenpointbereikt.

CONCEPT

Dehoogtevandeveiligheidsmargegeeftaanhoegroothetondernemersrisicois.Hoegroterdeveiligheidsmarge, destelagerhetondernemersrisico.

Opdracht18 Veiligheidsmarge

a. Watisdeveiligheidsmarge?

b. Welknutheefthetomdeveiligheidsmargeteberekenen?

3.6 Samenvatting

Injeonderneminghebjetemakenmetverschillendesoortenkosten.Deindelingindirecteenindirectekosten heefttemakenmetdesamenhangvandekostenenhetproductwaarvoorjedekostenmaakt.Vandirectekosten ishetduidelijkvoorwelkartikelofwelkeafdelingzezijngemaakt.Indirectekostenkunnennietdirectaaneen productwordentoegerekend.

Jekuntkostenookindeleninconstanteenvariabelekosten.Constantekostenzijnnietafhankelijkvandeomzet, variabelekostenzijndatwel.Deindelinginconstanteenvariabelekostenkunjegebruikenalsjedekostenper productwiltuitrekenen.Omdatdeconstantekostenvooralafhangenvandecapaciteitvanjeonderneming, spreekjeookwelvan‘capaciteitskosten’.Devariabelekostenkunnenproportioneelvariabel,progressiefvariabel ofdegressiefvariabelzijn.

CONCEPT

Indeverkoopprijsneemjevoorelkeeuroomzeteenbedragopomdeconstantekostentedekken,het constantekostentarief.Dittariefiseropgebaseerddatjedeconstantekostenterugverdientmetjenormaleomzet. Jehoudtdusgeenrekeningmetmee-oftegenvallers.

Omtewetenhoeveeljemoetverkopenomgeenverliestemaken,berekenjehetbreak-evenpoint.Datishetpunt waaropjegeenverliesmaarookgeenwinstmaakt.Jespeeltopdatpuntquitte,doordatjepreciesallekosten hebtterugverdiend.Hetbreak-evenpointdrukjemetdebreak-evenafzet(BEA)uitinaantallenofmetde break-evenomzet(BEO)ingeld.Verkoopjemeerdandebreak-evenafzet,danmaakjewinst.Verkoopjeminder, danlijdjeverlies.Metdegegevenswaarmeejehetbreak-evenpointberekent,kunjeookuitrekenenhoeveel omzeternodigisomeenbepaaldewinstdoelstellingtebehalen.

Hetverschiltussendewerkelijkeomzetendebreak-evenomzetnoemjede‘veiligheidsmarge’.Daaraankunje zienhoeveelondernemersrisicojeloopt.Alsdewerkelijkeomzethogerisdandebreak-evenomzet,dankande werkelijkeomzetmetdeveiligheidsmargedalenvoordatjedebreak-evenomzetbereikt.

Opdracht19 Kostenverloop(plusopdracht)

Bekijkdegrafiekenkiesdejuisteantwoorden.

Hoofdstuk3 Kostenenbreak-evenanalyse

a. Devariabelekostenpercontainerhebbeneen:progressief/proportioneel/degressiefverloop.

b. Deconstantekostenpercontainerbijtwintigstukszijn:€100/€200.

Opdracht20 Break-even(plusopdracht)

Bekijkdegrafiekoverdeafzetvanvulpennen.

a. Hoeveelbedraagtdebreak-evenafzet?

b. Hoeveelbedraagtdebreak-evenomzet?

c. Berekendeverkoopprijsvanéénvulpen.

d. Berekendedekkingvanéénvulpen.

e. Berekendeinkoopprijsvanéénvulpen.

f. Hoeveelbedragendeconstantekostenbijeenafzetvantienvulpennen?

CONCEPT

g. Hoeveelbedraagthetverliesalsdezeondernemervijftigvulpennenverkoopt?

h. Hoeveelbedraagtdenettowinstalsdezeondernemerhonderdvulpennenverkoopt?

Opdracht21 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen. Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Algemenekosten

• Break-evenafzet(BEA)

• Break-evenomzet(BEO)

• Break-evenpoint

• Capaciteitskosten

CONCEPT

• Constantekosten

• Constantekostentarief

• Degressiefvariabelekosten

• Dekkingsbijdrage

• Directekosten

• Indirectekosten

• Kostenreductieplan

• Kostprijs

• Normaleomzet

• Overheadkosten

• Progressiefvariabelekosten

• Proportioneelvariabelekosten

• Variabelekosten

• Veiligheidsmarge

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten. Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

Hoofdstuk4

Budgetenbudgetbewaken

CONCEPT

Alsondernemerbenjedeheledagdrukbezigmetallerleiwerkzaamhedendienaarjouwideenietkunnenwachten. Tochishetgoedomregelmatigtijdvrijtemakenomterugtekijken.Wathebjebetaaldvoordeinkoop?Wasje omzetnetzohoogalsjehadverwacht?Zijnjeloonkostenniettehoog?Enzovoort.

Tegelijkmoetjeookvooruitkijkenennadenkenoverdetoekomst.Watzijnjeplannen?Watwiljebereiken? Hiervoorsteljejedoelstellingenvast.

Leerdoelen

Aanheteindvandithoofdstuk:

• weetjewateenbudgetis.

• kunjeeenbudgetbewaken.

Opdracht1 Kennismaking

Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevragen.

a. WaarstaandelettersVUDOMvoor?

b. Legbijelkeletteruitwatdiebetekentinditmodel.

CONCEPT

c. Bedenkeendoeldatjemeteenondernemingkunthebben.Werkditinhetkort,metsteekwoorden,uitmet hetVUDOM-model.

4.1 Doelstellingenenplanningen

Alsjeondernemerwiltworden,hebjeallerleiplannen.Jewiltbijvoorbeeldkleinbeginnenendaarnajebedrijf latenuitgroeientoteenondernemingmeteenmiljoenenomzet.Daarvoorgajeplanningenmaken.Voordatje begintmetplannen,steljeeenofmeerdoelstellingenvast.Eendoelstellinggeeftaanwatjewiltbereikenbinnen eenvoorafgesteldeperiode.

Voorbeeld

Yamiz,eigenaarvaneenwebshop,kijktmetzijnpersoneeltevredenterugophetafgelopenjaar.Alszedeomzetgroei kunnenvasthouden,moetenzeinstaatzijnkomendjaardenieuweomzetdoelstellingvan€820.000tehalen, verwachtYamiz.

Primaireensecundairedoelstellingen

Elkbedrijfheeftdoelstellingen.Doelenkunjeonderverdeleninprimaireensecundairedoelen.Deprimaire doelstellingisdehoofddoelstellingvanjebedrijf.Vooreenondernemerheeftdeprimairedoelstellingaltijdte makenmetdeactiviteitendieervoorzorgendatjejeproductenverkooptaanjeklant.

Desecundairedoelstellingenvanjebedrijfzijnuitwerkingenvanjeprimairedoelstellingen.Daarbijrichtjejeop bepaaldeonderdelen.

Erzijndriesecundairedoelstellingendiejeinhetbedrijfslevenveeltegenkomt.Diegaanover:

• marktaandeel

• kostenbeheersing

• winstgevendheid.

Marktaandeel

Jedoeliseenbepaaldmarktaandeelteverkrijgen.Eenmarktaandeelisdeomzet(ofafzet)vaneenonderneming tenopzichtevandeomzet(ofafzet)vandetotalemarkt.

Voorbeeld

Sligrowildatzijnmarktaandeelhetkomendejaar3%groterisdanhetmarktaandeelvanHANOS-ISPC.

Kostenbeheersing

Alskostenbeheersingjedoelis,benjeermetjeondernemingopgerichtomtegenlagerekostenteproduceren. Omdattebereiken,moetjeallebedrijfsprocessenanalyserenenkijkenwaarjeopkostenkuntbesparen.Hierdoor krijgjeeenkostenvoorsprongtenopzichtevanjeconcurrenten.

Doorzoveelmogelijkkostentebeperken,hebjedemogelijkheidomjeartikelentegendelaagstmogelijkeprijs indemarkttezetten.Ditbetekentoverigensnietdatjedezeartikelenookaltijdtegendelaagsteprijsgaat aanbieden.Wantalsjedemogelijkheidhebt(geziendeconcurrentie)ommeertevragendandelaagsteprijs,dan levertdatjeeenhogerewinstmargeop.Uiteindelijkgaathetjeomhetvergrotenvandenettowinst.

CONCEPT

Voorbeeld

Makrowiltussen2025en2030eenenergiebesparingvan20%realiserenindevestigingen. Alsditlukt,kunnendeprijzen2%omlaag,waardoordeconcurrentiepositiezalverbeteren.

Winstgevendheid

Alswinstgevendheideendoelisvanjebedrijf,streefjeernaardewinsttevergroten.Ditbereikjedoorvoornog lagereprijzenintekopenofdoormeerteverkopen.

Voorbeeld

Voetbalsportshop.nlwilhetkomendejaar 5%meerbrutowinstbehalen.

Demanagervanhetbedrijfwilditbereiken doormetdehuidigeleverancierste onderhandelenoverlagereinkoopprijzenof dooropzoektegaannaargoedkopere leveranciers.

Financiëleplanningen

Nadatjejedoelstellinghebtvastgesteld,kunjeplannengaanmakenvoordelangeenkortetermijn.Bijdieplannen horenookfinanciëleonderbouwingen.Meteenfinanciëleplanningkrijgjeinzichtindefinanciëlepositievanje onderneming.Hierdoorkunjeoptijdingrijpenalshetmisdreigttegaan.Erzijndriesoortenfinanciëleplanningen:

• prognose

• begroting

• budget.

Prognose

Eenprognoseiseenvoorspellingvanhetfinanciëleresultaatvaneenbedrijfsactiviteit.Ineenprognosekijkje eenbepaaldeperiodevooruit,bijvoorbeeldeenmaandofeenkwartaal.Eenprognosekunjetussentijdsbijstellen.

Voorbeeld

DemanagervandeafdelingGroenteenfruitverwachtdekomendemaandeenomzetvan€58.750terealiseren.

CONCEPT

Begroting

Eenbegrotingiseenfinanciëleplanning.Jemaakteenbegrotingvooreenvasteperiode,bijvoorbeeldeenmaand, eenkwartaalofeenjaar.Zonodigkunjeeenbegrotingtijdensdeuitvoeringbijstellenalsnietallesvolgensplan blijkttegaan.

Voorbeeld

Deondernemersteltvoorhetkomendejaareenexploitatiebegrotingop.

Budget

Debegrotingwordtbeoordeelddoordeverantwoordelijkepersoon(meestaldeeigenaar).Alsdiedebegroting goedkeurt,danwordtdiebegrotingeenbudget Vanafdatmomentiservoorhetpersoneeleenverplichtingom ervoortezorgendatditbudgetgehaaldwordt.Degebudgetteerdeopbrengstenmoetenbehaaldwordenende kostenmogennietoverschredenworden.

Voorbeeld

HethoofdkantoorvanPontMeyerheeftvooreenvestigingeenpersoneelsbudgetvan€19.850permaand vastgesteld.Devestigingsmanagerblijftbinnenditbudgetalshijpermaandnietmeerdan€19.850aanlonenen anderepersoneelskostenuitgeeft.

Budgetteren

Eenbudgetisernietalleenomdekostentebeheersen: hetisookeenmanieromdeorganisatieteinformeren entesturen.Daarmeeishetbudgetookeen communicatiemiddel.Deverantwoordelijkepersoon geeftviahetbudgetaanwelkedoelstellingengehaald moetenworden.Bijvoorbeeldeenomzetdieminimaal behaaldmoetwordeneneenkostenbudgetdatniet overschredenmagworden.

Bijhetopstellenvaneenbudgetsteljevoorafvasthoe hoogbepaaldekostenmogenzijn.Jespreektdanvan budgetteren.

Bijbudgetterenhoudjerekeningmet:

• historischefinanciëlegegevens

• (financiële)doelen

• marktomstandigheden

• wijzigingeninhetbedrijfsbeleid.

Opdracht2 Doelstelling

Watgeefteendoelstellingvooreenbedrijfaan?

Opdracht3 Watisdejuistecombinatie?

Welkeomschrijvinghoortbijhetbegrip?

Omschrijving Begrip

Marktaandeel

Kostenbeheersing

Winstgevendheid

Prognose

Begroting

CONCEPT

Voorspellingvanhetfinanciëleresultaatvaneen bedrijfsactiviteit

Dewinstdieeenbedrijfmaakt

Deomzet(ofafzet)vaneenondernemingten opzichtevandeomzet(ofafzet)vandetotale markt

Bijhetopstellenvaneenbudgetsteljevoorafvast hoehoogbepaaldekostenmogenzijn.

Eenfinanciëleplanningvoorbijvoorbeeldeen maand,eenkwartaalofeenjaar

Doordeverantwoordelijkepersoongoedgekeurde begroting Budget

Budgetteren

4.2 Soortenbudgetten

Alsondernemingprobeerjetegenlagerekosten teproduceren.

Ineenondernemingwordenverschillendesoortenbudgettengebruikt.Indezeparagraafwordendeverschillende soortenbudgettenbesprokenenleerjehoejedezeverschillendebudgettenkuntsamenstellen,elkmethuneigen doel.

Masterbudget

Allebudgettenvaneenondernemingbijelkaarnoemjehetmasterbudget Ditmasterbudgetgeeftinzichtinhet teverwachtenbedrijfsresultaat,dewinstgevendheid(hetrendementophetvermogendatindeondernemingis geïnvesteerd)eneventueleliquiditeitsproblemen(betalingsmoeilijkheden).

Hetmasterbudgetkunjeonderverdelenindeelbudgetten:

Investeringsbudget

CONCEPT

Hetinvesteringsbudgetishetbedragdatjeindekomendeperiodemaginvesteren.Hetgaatdanomhetgebruiken vanvermogenvoordeaankoopvanbedrijfsmiddelen.Jehoudthierbijrekeningmetdeeconomischelevensduur vanjebedrijfsmiddelen,deprijsontwikkelingenendeteverwachtentechnischeontwikkelingen.

Voorbeeld

VishandelaarJanwilinaugustusvanditjaareennieuwebestelautokopen.Deaanschafwaardeis€25.000exclusief btw.DitbedragneemtJanopinzijninvesteringsbudgetvanditjaar.

Liquiditeitsbudget

Hetliquiditeitsbudgetiseengoedgekeurdebegrotingvandeteverwachtenontvangstenenuitgavenineen bepaaldeperiode.Ditlaatzienofergenoeggeldbeschikbaarisvoordegeplandeactiviteiten.

Voorbeeld

Jelenasteltaanhetbeginvanelkkwartaaleenliquiditeitsbudgetop.Inhettweedekwartaalzijnhaaruitgaven hogerdanhaarontvangsten.Zezietdusaankomendatzeinhettweedekwartaalgeldtekortkomt.Omdatte voorkomen,vraagtzeaanhaarleveranciersofzeeenmaandlatermagbetalen.

Omzetbudget

Hetomzetbudgetiseengoedgekeurdebegrotingwaarinstaathoeveelomzetjeineenbepaaldeperiodemoet realiseren.

Voorbeeld

KenanisverantwoordelijkvoordekaasafdelingbijeenvestigingvanHANOS-ISPC. Deomzetvanzijnafdelingmoetinhettweedekwartaal10%hogerzijndaninheteerstekwartaal.Deomzetin heteerstekwartaalbedroeg€200.000.

HetomzetbudgetvanKenanvoorhettweedekwartaalisdan:€200.000+10%van€200.000=€220.000.

Hoofdstuk4 Budgetenbudgetbewaken

Kostenbudget

Eenkostenbudgetiseengoedgekeurdebegrotingvandekostendieindekomendeperiodegemaaktmogen worden.

Voorbeeld

HarryvanijzerwarengroothandelVanOgneemtinhetkostenbudgetvoorhetkomendekwartaaleenbedragvan €15.000opvoorverkoopkosten.

CONCEPT

Exploitatiebudget

Hetomzetbudgetenhetkostenbudgetsamennoemjehetexploitatiebudget

Vast,variabelengemengdbudget

Bijdekostenbudgettenkunjeonderscheidmakenineenvast,eenvariabelofeengemengdbudget.

Bijeenvastbudgetkrijgjeeenvastbedragvooreenperiode.Hetbedragisonafhankelijkvandeomzet.

Voorbeeld

VestigingAmersfoortmagpermaandeenbedragvan€5.000bestedenaanschoonmaakkosten.

CONCEPT

Eenvariabelbudgetiseenbedragdatafhankelijkisvandeomzet.Ditbetekentdathetbedragperperiodekan veranderenalsdeomzethogeroflagerwordt.Meestalwordthetuitgedruktineenpercentagevandeomzet.

Voorbeeld

GroothandelDerksenbudgetteertvoorzijnverkoopkosten8%vandeomzet.

Eengemengdbudgetiseencombinatievaneenvastbudgeteneenvariabelbudget.Inzo’nsituatiegebruikje meestaleenvastbudgetvoordevastekosteneneenvariabelbudgetvoordevariabelekosten.

Voorbeeld

Jaapneemtinhetbudgetvoordemaandjuli€4.500opvoorvastepersoneelskosten.Juliisnormaalgesproken een‘slappe’maand.Daaromstelthijvooroproepkrachteneenrelatieflaagpercentagevastvan5%vandeomzet.

Opdracht4 Budgettenvast,variabelengemengd

a. Kieshetjuisteantwoord.Allebudgettenvaneenorganisatiebijelkaarnoemjeeen: exploitatiebudget investeringsbudget kostenbudget liquiditeitsbudget masterbudget omzetbudget

b. Kieshetjuisteantwoord.Hetomzetbudgetenkostenbudgetsamennoemjehet: exploitatiebudget investeringsbudget kostenbudget liquiditeitsbudget masterbudget omzetbudget

Hoofdstuk4 Budgetenbudgetbewaken

c. Kieshetjuisteantwoord.Klaasgebruiktvoorhetbudgetterenvanzijnverkoopkostenaltijd2%vandeomzet. Hoenoemjedezevormvanbudgetteren? vastebudgettering variabelebudgettering gemengdebudgettering

Opdracht5 Welkbudget?

Bijwelkbudgethoortdeaankoopvaneentransportfiets?

Opdracht6 Soortenbudgetten

a. Welkeomschrijvinghoortbijhetbegrip?

Beschrijving

Omzetbudgetenkostenbudgetsamen

Goedgekeurdebegrotingvandeteverwachten ontvangstenenuitgavenineenbepaalde periode

CONCEPT

Goedgekeurdebegrotingvandekostendiein dekomendeperiodegemaaktgaanworden

Goedgekeurdebegrotingwaarinjehebt berekendhoeveelomzetjeineenbepaalde periodewiltrealiseren

Bedragdatjeindekomendeperiodemag investeren

Begrip

Exploitatiebudget

Investeringsbudget

Omzetbudget

Liquiditeitsbudget

Kostenbudget

b. Welkeomschrijvinghoortbijhetbegrip?

Beschrijving

Devestigingsmanagermag8%vandeomzetuit deafgelopenperiodeuitgevenaan promotiekosten.

Voorhetderdekwartaalmagde vestigingsmanager€5.000plus3%vandeomzet uithettweedekwartaaluitgevenaan promotiekosten.

Jemagpermaandhetzelfdebedragalsinde afgelopenmaandenuitgevenaan personeelskosten.

4.3 Functiesvanbudgetten

Begrip

Gemengdbudget

CONCEPT

Variabelbudget

Vastbudget

Doorvooruittekijkenenmetbudgettentewerken,lukthetbeteromhetoverzichttehouden.Jekuntdan tussentijdsbijsturenalshetnodigis.

Functiesvanbudgetten

Budgettenkunnenverschillendefunctieshebben.Inhetvolgendeschemastaanalleachtfunctiesvanhetbudget:

Allocatiefunctie

Doormiddelvandeallocatiefunctiewijsjedeverschillendeafdelingenbinnendeorganisatieeengedeeltevan hetbudgettoe.

Voorbeeld

IneengroothandelmagdeafdelingDameskledinghetkomendejaar€125.000aankostenuitgeven,deafdeling Herenkleding€100.000endeafdelingKinderkleding€75.000.

Planningsfunctie

Doorhetopstellenvaneenbudgetmaakjeeenplanning.Daardoorbenjebetervoorbereidopdetoekomst.Je stippeltdekoersvandeorganisatieuitdoorvooruittekijken.Daarnaastdwingjejezelfprioriteitentestellen.

CONCEPT

Voorbeeld

OmdeafdelingHerenmodetelatengroeien,wordthetpromotiebudgetdekomendemaandverhoogdmet€5.000.

Delegatiemiddel

Viahetbudgetkunjebeleid,bevoegdheden,werkzaamhedenenverantwoordelijkhedenoverdragenaananderen. Ditnoemjedelegeren Jesteltdaniemandverantwoordelijkvoorderealisatievandedoelenbinnenhetbudget.

Voorbeeld

Joeryisverantwoordelijkvoorhetplaatsenvanadvertentiesinlandelijkebladen.Inhetkomendekwartaalmag hijvoormaximaal€75.000aanadvertentiesplaatsen.

Autorisatiefunctie

Jekuntiemandofeenafdelingautoriseren(machtigen)omeenhoeveelheidmiddelen(geldofgoederen)naar eigeninzichttegebruikenvooreenbepaaldeperiode.

Voorbeeld

DeeigenaarvaneenwinkelinelektronicamachtigtdemanagervandeafdelingTelecomvooreenbedragvan €18.000ineenkalenderjaar.Ditbedragmagdeafdelingsmanageruitgevenzonderoverlegtevoeren.

Communicatiefunctie

Viahetbudgetkunjeinéénkeeraaneenafdeling,eenprojectgroepofdeheleorganisatielatenwetenhoeveel ertebestedenis.AlshetbudgetvanbijvoorbeelddeafdelingMarketingverhoogdwordt,danbetekentditdatde afdelingMarketingmeeractiviteitenmoetgaanontplooien.

Voorbeeld

DedirectievanevenementenbureauDeHardeNootheeftvooreenbepaaldprojecteenpersoneelsbudget.De projectgroepweetnuprecieswatzeaanpersoneelmaguitgeven.

Controlefunctie

Zondercontroleheeftbudgetterengeenzin.Eenbudgetwordtopgesteldvooreentoekomstigeperiode.Achteraf vergelijkjedewerkelijkecijfersmetjebudget.Jesteltdannietalleendeafwijkingenvast,maaronderzoektook waardoordieafwijkingenzijnontstaan.Opbasisvanjeconclusieskunjeeenbudgetopstellenvoordenieuwe periode.

Voorbeeld

CONCEPT

Jehebtinjebudgetvooreenbedragvan€25.000aankostenopgenomen.Achterafblijkendekosten€35.000te zijn.Jemoetnukunnenverklarenwaardoordatverschilkomt.Alsdekostenechtnietlagerkunnen,moetjein devolgendebegrotinghethogerebedragaankostenopnemen.

Beheerfunctie

Dooreenbudgettoetewijzen,weeteenmedewerkerofafdelingwatdezeineenperiodemagbesteden.Tijdens dieperiodemoetdemedewerkerofafdelingsteedsbeoordelenofhetbudgetnietoverschredenwordt.De verantwoordelijkepersoonvoorhetbudgetmoethierachterafverantwoordingoverafleggen.

Voorbeeld

Margotishoofdvandeverkoopafdeling.Zemagineenjaar€360.000aanpromotiekostenuitgeven.Ditkomt neerop€30.000permaand.IederemaandcontroleertMargotdefacturen.Budgetoverschrijdingheefttotgevolg datzijdevolgendemaandmindermaguitgeven.

Vergelijkingsmiddel

Jekuntdegerealiseerdecijfersvergelijkenmetdecijfersuithetverleden.Komtdebehaaldewinstineenperiode overeenmetdebehaaldewinstindeafgelopenjaren?Wijkenbepaaldekostenafvandegemaaktekosteninde afgelopenjaren?Jevergelijktdanjehuidigecijfersmetcijfersuithetverleden.

Jekuntjouwcijfersookvergelijkenmetdievanandereondernemingenuitdebranche.Debranchecijfersvindje bijvoorbeeldbijjebrancheorganisatieofopdesitevaneenbank.

Voorbeeld

OndernemerThijssenheeftditjaar16,8%vandeomzetuitgegevenaanpersoneel.Hetgemiddeldeindebranche is18,2%vandeomzet.DitbetekentdatThijssenminderaanpersoneeluitgeeftdanhetbranchegemiddelde.

Opdracht7 Functiesbudget

Geefaanwelkefunctievanhetbudgetbijdevolgendetweesituatieshoort.

a. DeafdelingCustomerserviceheeftdezemaand25uurpersoneelmeeringezetdanwasgebudgetteerd.

b. Jemagvanjemanagerkomendemaand800uuraanpersoneelinzettenvoorjeafdeling.

Opdracht8 Budgetfuncties

Welkeomschrijvinghoortbijhetbegrip?

Omschrijving Begrip

Allocatiefunctie

Planningsfunctie

Delegatiemiddel

Autorisatiefunctie

Communicatiefunctie

Controlefunctie

Beheerfunctie

Vergelijkingsmiddel

4.4 Budgetbewaken

Jevergelijktdewerkelijkegegevensmetde gebudgetteerdecijfers.

CONCEPT

Viahetbudgetmachtigjeeenbepaaldepersoon ofafdelingtothetgebruikvaneenaantal middelen(geldofgoederen)vooreenbepaalde periode.

Viahetbudgetlaatjewetenhoeveelerte bestedenis.

Doorhetbudgetweeteenmedewerkerhoeveel hijmagbesteden.

Jevergelijktdegerealiseerdecijfersmetdecijfers uithetverledenofmetdecijfersvanandere ondernemingenofhetbranchegemiddelde.

Viahetbudgetdraagjebeleid,bevoegdheden, werkzaamhedenenverantwoordelijkhedenover aananderen.

Jewijstverschillendeafdelingenbinnende organisatieeengedeeltevandegeldentoe.

Jestippeltdekoersvandeorganisatieuitdoor vooruittekijkenenjezelftedwingenom prioriteitentestellen.

Budgettensteljeopvooreentoekomstigeperiode.Dewerkelijkecijfersvergelijkjeachterafmetjebudget.Dat isdebudgetcontrole.Jekijktwaarerverschillenzijntussendebegrotingendeuitvoering.Bijhetvergelijkenvan dewerkelijkecijfersmetjebudgetbekijkjemeestalhetverschilinprocenten.Absolutebedragenzeggennamelijk nietzoveel.Alsjetussenjebudgetenwerkelijkheideenverschilhebtvan€10.000,danisdatbijeenomzetvan €12.600.000teverwaarlozen.Maarbijeenomzetvan€100.000is€10.000verschileenflinkbedrag.

Budgetverschillenontstaanvooraldoorfouteninhetbudget,doorgewijzigdeomstandigheden,ofdoor onvoldoendeleidingensturingdoordebudgetverantwoordelijke.Uitdevergelijkingtrekjeconclusies.Die conclusiesgebruikjevoorhetopstellenvaneenbudgetvoordenieuweperiode.Indeafbeeldingisditschematisch weergegeven.

CONCEPT

Rekenvoorbeeld

Noamhadvorigjaarhetvolgendeexploitatiebudgetgemaakt:

NaafloopvanhetjaarhaaltNoamhetvolgendeoverzichtuitzijnadministratie:

Gevraagd

Vergelijkhetbudgetmetdewerkelijkecijfers.Berekenhiervoordeverschillentussenhetbudgetendewerkelijke cijfersinprocentenvanhetbudget.Watvaltjeopalsjedebegrotingmetdewerkelijkecijfersvergelijkt?

Uitwerking

Devolgendezakenvallenopalsjenaardezebegrotingendewerkelijkecijferskijkt:

• Deomzetis(€1.479.000–€1.450.000)÷€1.450.000×100%=2%hogerdanbegroot.

• Deinkoopwaardevandeomzetis(€1.168.410–€1.160.000)÷€1.160.000×100%=0,725%hogerdanbegroot.

• Debrutowinstmargewasindebegroting€290.000÷€1.450.000×100%=20%.

Debrutowinstmargeisinwerkelijkheid€310.590÷€1.479.000×100%=21%.

• Deexploitatiekostenwarenindebegroting€188.500÷€1.450.000×100%=13%vandeomzet.

Deexploitatiekostenzijninwerkelijkheid€221.850÷€1.479.000×100%=15%vandeomzet.

• Denettowinstwasindebegroting€101.500÷€1.450.000×100%=7%vandeomzet.

Denettowinstisinwerkelijkheid€88.740÷€1.479.000×100%=6%vandeomzet.

Deomzetis2%hogerdanbegroot.Debrutowinstis1%hogerdanbegroot.Daarentegenisdenettowinst1% lagerdanbegroot.Datkomtdoordatdeexploitatiekosteninwerkelijkheidtweeprocentpunthogerzijndan begroot.Hetisbelangrijkdathetbedrijfonderzoektwaardatdoorkomt.

Jekuntinjebegrotingookdeprocentenalaangeven.Alsjedatbijdewerkelijkecijfersookdoet,dankunje meteendepercentagesmetelkaarvergelijken.

Rekenvoorbeeld

Servijnhadvorigjaarhetvolgendeexploitatiebudgetgemaakt:

CONCEPT

NahetjaarhaaltServijnhetvolgendeoverzichtuitzijnadministratie:

Gevraagd

WatvaltjeopalsjedebegrotingendewerkelijkheidvanServijnmetelkaarvergelijkt?

Uitwerking

Devolgendezakenvallenopalsjenaardezebegrotingendewerkelijkheidkijkt:

• Deomzetis(€2.730.000–€2.600.000)÷€2.600.000×100%=5%hogerdanbegroot.

• Deinkoopwaardevandeomzetis2procentpunt(77%–75%)hogerdanbegroot.

• Debrutowinstmargeis2procentpunt(25%–23%)lagerdanbegroot.

• Deexploitatiekostenzijn1procentpunt(17%–16%)lagerdanbegroot.Zezijn€442.000–€436.800=€5.200 lagerdanbegroot.

• Denettowinstis1procentpunt(8%–7%)lagerdanbegroot.

Rekenvoorbeeld

Servijnuithetvorigevoorbeeldverwachtvoorvolgendjaareenomzetstijgingvan5%tenopzichtevandewerkelijke omzetvanditjaar.Depercentagesvandeinkoopwaardeendeexploitatiekostenblijvengelijkaandegerealiseerde percentagesvanditjaar.

Gevraagd

Steldebegrotingopvoorkomendjaar.

Uitwerking

Denieuweomzet€2.730.000×1,05=€2.866.500.

Debegrotingvoorvolgendjaarzieterdanalsvolgtuit:

Opdracht9 Budgetbewaken

a. Kieshetjuistewoord. Eenbudgetsteljeopvoordetoekomstige/afgelopenperiode.

b. Welkecijfersvergelijkjemetelkaarbijeenbudgetcontrole?

c. Waardoorontstaanbudgetverschillen?

d. Waarvoorgebruikjedeconclusiesvandebudgetcontrole?

Opdracht10 Eenvoudigbudgetbewaken

Edwinvergelijktzijneerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

a. Watvaltjeopalsjedebegrotingmetdewerkelijkheidvergelijkt?

Souffianvergelijktzijneerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

b. Watvaltjeopalsjedebegrotingmetdewerkelijkheidvergelijkt?

Yasminvergelijkthaareerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

CONCEPT

c. Watvaltjeopalsjedebegrotingmetdewerkelijkheidvergelijkt?

Hilalvergelijkthaareerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

d. Watvaltjeopalsjedebegrotingmetdewerkelijkheidvergelijkt?

Opdracht11 Budgetmetprocentenbewaken

Benthevergelijkthaareerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

a. WatvaltjeopalsjedebegrotingendewerkelijkheidvanBenthemetelkaarvergelijkt?

Fayvergelijkthaareerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

CONCEPT

b. WatvaltjeopalsjedebegrotingendewerkelijkheidvanFaymetelkaarvergelijkt?

Femkevergelijkthaareerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

c. WatvaltjeopalsjedebegrotingendewerkelijkheidvanFemkemetelkaarvergelijkt?

Jorisvergelijktzijneerdergemaakteexploitatiebudgetmetdewerkelijkecijfers.

d. WatvaltjeopalsjedebegrotingendewerkelijkheidvanJorismetelkaarvergelijkt?

Opdracht12 Eennieuwbudgetmaken

Wouterhaaltuitdeadministratievanvorigjaarhetvolgendeoverzicht:

CONCEPT

VoorhetkomendejaarverwachtWouterdevolgendeveranderingen:

• Deomzetzalmet4%stijgen.

• Deinkoopwaardeomzetzalmet5%stijgen.

• Deexploitatiekostenzullenmet2,5%stijgen.

a. StelvoorWouterhetexploitatiebudgetvoorhetkomendejaarop.

Nursenhaaltuitdeadministratievanvorigjaarhetvolgendeoverzicht:

VoorhetkomendejaarverwachtNursendevolgendeveranderingen:

• Deomzetzalmet6%stijgen.

• Deinkoopwaardeomzetzalmet7%stijgen.

• Deexploitatiekostenzullenmet5%stijgen.

b. StelvoorNursenhetexploitatiebudgetvoorhetkomendejaarop.

Kayaheeftuitdeadministratievanvorigjaardevolgendegegevensgehaald:

CONCEPT

VoorhetkomendejaarverwachtKayadevolgendeveranderingen:

• Deomzetzalmet4%stijgen.

• HetpercentageIWOzalmet1%dalen.

• Deexploitatiekostenzullenmet5%stijgen.

c. StelvoorKayahetexploitatiebudgetvoorhetkomendejaarop.

Rezaheeftuitdeadministratievanvorigjaardevolgendegegevensgehaald:

VoorhetkomendejaarverwachtRezadevolgendeveranderingen:

• Deomzetzalmet6%stijgen.

• HetpercentageIWOzalmet2%dalen.

• Hetpercentageexploitatiekostenzalmet3%stijgen.

d. StelvoorRezahetexploitatiebudgetvoorhetkomendejaarop.

4

4.5 Samenvatting

Eenondernemingheefthaarprimairedoelstellingenuitgewerktinsecundairedoelstellingen.Aandehanddaarvan steltdeondernemingeenplanningop.Meteenfinanciëleplanningkrijgjeinzichtindefinanciëlepositievande onderneming.Zonodigkunjetijdigbijsturen.Definanciëleplanningbestaatuiteenprognose,eenbegrotingen eenbudget.Metdevastgesteldebudgettenkunjedekostenbeheersen,maarookanderenindeorganisatie informerenenaansturen.

Hetmasterbudgetisonderverdeeldineeninvesteringsbudget,liquiditeitsbudget,omzetbudgetenkostenbudget. Delaatstetweevormensamenhetexploitatiebudget.Eenkostenbudgetkanopgesteldzijnalseenvastbedrag, eenvariabelbedragofalseengemengdbudget.

CONCEPT

Budgettenkunnenverschillendefunctieshebben:allocatiefunctie,planningsfunctie,delegatiemiddel, autorisatiefunctie,communicatiefunctie,controlefunctie,beheerfunctieenvergelijkingsmiddel.

Alsjehetbudgetendewerkelijkecijfersvergelijkt,ziejevaakbudgetverschillen.Doordecijfersteanalyseren, kunjeontdekkenwaardoorverschillenontstaanzijn.Datkangebeurdzijndoorfouteninhetbudget,gewijzigde omstandighedenofonvoldoendeleidingensturingdoordebudgetverantwoordelijke.

Opdracht13 Verkoopperkwartaal(plusopdracht)

Vaneengroothandelzijndeindexcijfersvandeverkoopperkwartaalbekend.Deverwachteomzetgroeivoorhet volgendejaaris3,5%.Detotaleomzetwas€2.143.000.Deverhoudingoverdekwartalenblijftzoalsdieis.

a. Berekendeverwachteomzetvoorvolgendjaarperkwartaalenintotaal.

b. Degebudgetteerdebrutowinstbedraagt25%vandeinkoopwaardevandeomzet.Berekendegebudgetteerde brutowinstvoorheteerstekwartaal.

c. Berekendegebudgetteerdebrutowinstvoorhethelevolgendejaar.

Opdracht14 Wiepresteertbeter:MathieuofWout?(plusopdracht)

Mathieuheeftuitdeadministratievanvorigjaardevolgendegegevensgehaald:

• omzet€1.480.000

• brutowinstmarge26%

• exploitatiekosten€340.400.

a. StelvoorMathieudeexploitatiebegrotingopineuro’senprocentenvandeomzet.

VoorhetkomendejaarverwachtMathieudevolgendeveranderingen:

• Deomzetzalmet8%stijgen.

• DeIWOzalnaarverwachting€1.198.800bedragen.

• Deexploitatiekostenzullen€43.216hogerzijn.

b. StelvoorMathieuhetexploitatiebudgetvoorhetkomendejaarop.

CONCEPT

Wout,eengoedevriendvanMathieu,heefteenvergelijkbaarbedrijf.Zijnomzetis€1.240.800.Debrutowinstvan Woutis32%vandeIWO.DeexploitatiekostenvanWoutbedragen€251.168.

c. PresteertWoutbeterofslechterdanMathieu?Verklaarjeantwoordmeteenberekening.

Opdracht15 Begrippentrainer

Wezijnaanheteindevandithoofdstukgekomen.Indithoofdstukbenjedevolgendebegrippentegengekomen.

Debetekenisvandebegrippenkunjevindenindithoofdstuk.

• Begroting

• Budget

• Budgetteren

• Delegeren

• Doelstelling

• Exploitatiebudget

• Gemengdbudget

• Investeringsbudget

• Kostenbeheersing

• Kostenbudget

• Liquiditeitsbudget

• Masterbudget

• Omzetbudget

• Primairedoelstelling

• Prognose

• Secundairedoelstelling

• Variabelbudget

• Vastbudget

Omjeuittedagenomdekernbegrippengoedtekennen,oefenjedezebegrippenmetdeBegrippentrainerinde digitaleleeromgeving.

Hoofdstuk4 Budgetenbudget

Extraonlinemateriaal

IndedigitaleleeromgevingvanBoomdigitaal.nlvindjebijdithoofdstukextraopdrachten.

Ditzijn:

• Reflectieopdracht

• Testjekennis-vragen

• OgO-thema’s.

Overlegmetjedocentwelkeextraopdrachtenjegaatuitvoeren.

CONCEPT

INDEX

A

Actiekorting51,85

Afschrijvingskosten148,160

Afzet127,160

Algemenekosten283,298

Amountpertransactie(APT)233,279

As-omschrijving208,229

B

Basisjaar178,191

Bedrijfsresultaat150,160

Bedrijfsvloeroppervlakte(bvo)237,279

Begroting302,320

Bestellen35,85

Betalingdirectbijlevering68,85

Betalingintermijnen68,85

Betalingscondities68,85

Bonuskorting52,85

Break-evenafzet(BEA)292,298

Break-evenomzet(BEO)292,298

Break-evenpoint292,298

Bron199,229

Bruto-omzet53,85

Brutogewicht40,85

Brutowinst101,106

Brutowinstmarge108,160

Brutowinstopslag119,160

Btw35,85,88,106

Budget165,191,302,320

Budgetteren302,320

C

Capaciteitskosten286,298

Cirkeldiagram216,229

Delegeren309,320

Directekosten283,298

Doelstelling300,320

DrieR’s146,160

Duurvanhetkrediet61,85

CONCEPT

Commerciëlekengetallen233,279

Constantekosten285,298

Constantekostentarief291,298

Consumentenprijs89,106

Contantebetaling68,85

Conversieratio234,279

Cycluslengte171,191

D

Data196,229

Degressiefvariabelekosten288,298

Dekkingsbijdrage292,298

Duurzameproductiemiddelen(dpm)147,160

E

Eenheidvanmeting199,229

Enkelvoudigstaafdiagram210,229

Exploitatiebudget305,320

Exploitatiekosten150,160

Exploitatieoverzicht151,160

Externegegevens167,191,197,229

Extra-tarra41,85

F

Factuur96,106 Factuuromzet53,85 Fiscus138,160 Fte244,279

G

Gebruiksgraadvandevoorraad260,279 Gemengdbudget306,320

Gemiddeldefactuurprijs273,279 Gemiddeldeordergrootte272,279 Gemiddeldevoorraad256,279 Gestapeldstaafdiagram214,229 Grafiek207,229

H

Hoeveelheidskorting48,85

I

Indexcijfer178,191

Indirectebelasting138,160 Indirectekosten283,298

Informatie197,229

Ingangenvaneentabel200,229 Inkoopfactuurprijs96,106 Inkoopprijs96,106 Inkoopwaardevandeomzet(IWO)129,160

Inkopen34,85 Interest146,160

Internegegevens166,191,197,229

Introductiekorting51,85

Investeren147,160

Investeringsbudget304,320

Itemspertransactie(IPT)233,279

K

Kengetal232,279

Kengetallenvanderuimte237,279

Koerslijst71,85

Kolom199,229

Kolomkop199,229

Kortingopdeprijs47,85

Kortingvoorcontant58,85

Kostenvandienstenvanderden146,160

Kostenvangrond148,160

Kostenvanhetkrediet61,85

Kostenvanvermogen146,160

Kostenbeheersing301,320

Kostenbudget305,320

Kostenprognose185,191

Kostenreductieplan293,298

Kostensoort145,160

Kostprijs282,298

Kostprijsverhogendebelastingen147,160

Kredietbedrag61,85

Kredietbeperkingstoeslag58,85

Kredietkostenperjaar61,85

Kredietprijs61,85

Kwantumkorting48,85

L

Legenda208,229

Leverancierskrediet58,85

Leveringaffabriekofafmagazijn69,85

Leveringfrancohuis69,85

Leveringniet-franco69,85

Leveringonderrembours68,85

Nettogewicht40,85

Nettoverlies150,160

Nettowinst150,160

Nevengesteldstaafdiagram212,229

Niet-kostprijsverhogendebelastingen147,160

Normaleomzet291,298

O

CONCEPT

Leveringscondities68,85

Leveringsvoorwaarden68,85

Lijndiagram208,229

Liquiditeitsbudget304,320

M

Marktaandeel252,279

Masterbudget303,320

N

Netto-omzet53,85

Nettofactuuromzet59,85

Omloopsnelheidvandevoorraad257,279

Omlooptijd147,160

Omzet127,160

Omzetinclusiefbtw127,160

Omzetperdoelgroep274,279 Omzetperfte244,279 Omzetpergewerktuur246

Omzetpergewerktuur(OPWU)279

Omzetperklant273,279

Omzetperm2bedrijfsvloeroppervlakte238,279

Omzetperm2vloeroppervlakte238,279

Omzetperm2winkelvloeroppervlakte238,279

Omzetpertijdseenheid274,279

Omzetperwerkzamepersoon245,279

Omzetbelasting35,85,88,138,160

Omzetbonus52,85

Omzetbudget304,320

Omzetduur260,279

Omzetprognose165,191

Omzetsnelheid257,279

Opschrift199,229

Opslagduur260,279

Overheadkosten283,298

P

Primairedoelstelling300,320 Procent10,27

Prognose302,320

Progressiefvariabelekosten288,298

Promille17,27

Proportioneelvariabelekosten287,298

Provisie73,85

R

Rabat48,85

Rafactie42,85

Relatiefstaafdiagram215,229

Rente146,160

Rentekosten147,160

Rij199,229

Risicokosten146,160

Ruimtekosten146,160

S

Salesforecast165,191

Samengesteldlijndiagram209,229

Samengesteldstaafdiagram211,229

Secundairedoelstelling300,320

Seizoenspatroon171,191

Servicegraad261,279

Staafdiagram210,229

Staffelkorting49,85

Statistiek197,229

T

Tabel199,229

Tarra40,85

Tebetalenbtw138,160

Teverrekenenbtw138,160

Tevorderenbtw138,160

Tijdreeksanalyse171,191

Titel199,229

Toegevoegdewaarde142,160

Transactiekosten73,85

Trend171,191

V

Variabelbudget306,320

Variabelekosten286,298

Vastbudget306,320

Vasteklantenkorting53,85

Veiligheidsmarge295,298

Veld199,229

Verhouding19,27

Verkoopprijs35,85,89,106,160

Verkoopprijsinclusiefbtw89,106,160

Verkoopprognose165,191

Vloerrendement240,279

Voorbelasting138,160

Voorkolom199,229

Voorraadkosten146,160

Vooruitbetaling68,86

Vreemdevaluta71,86

W

Winkelvloeroppervlakte(wvo)237,279

Wisselkoers71,86

X

X-as208,229 Y

Y-as208,229

CONCEPT